You are on page 1of 82

FABIN SEVERO

NOITE NU NORTE
Mencin como libro de Poesa dita en los
Premios Anuales de Literatura, 2012.
Primera edicin: Ediciones Del Rincn, Montevideo, 2010.
Segunda edicin: RUMBO Editorial, Montevideo, 2011

para Lau, raz y tronco de mi rbol,


que ha sufrido tanto como yo.

NOITE NU NORTE
No v que me lembrei que l no norte, meu Deus!
muito longe de mim,
Na escurido ativa da noite que caiu,
Um homem palido, magro de cabelo escorrendo nos olhos
Depois de fazer uma pele com a borracha do dia,
Faz pouco se deitou, est dormindo.
Esse homem brasileiro que nem eu...
Descobrimento - Mario de Andrade

Uno
Vo iscrev las lembransa pra no isques.

Dois
Artigas e uma estasin abandonada
a esperansa ditrs de um trein que no regresa
uma ruta que se perde rumbo ao sur.

Treis
Noum sei como ser nas terra sivilisada
mas ein Artigas
viven los que tienen apeyido.
Los Se Ninguim
como eu
semo da frontera
neim daqu neim dal
no es noso u suelo que pisamo
neim a lingua que falemo.

Cuatru
Nu verano
as tarde de Archigas soum das chicharra.
Nu invierno
de ningum.

Sincu
Artigas ta feyado con candado.

Seis
Artigas e dumingo.

Sete
Archigas no tiene presidente.

Oito
Archigas fala i baila com aqueles
mas trabaja i come con estos.

Nove
Artigas teim uma lingua sin dueo.

Des
Mia lingua le saca la lengua al disionario
baila um pagode ensima dus mapa
i fas com a tnica i a moa uma cometa
pra voar, livre i solta pelu seu.

Onse
Artigas e uma terra pirdida nu Norte
qui noum sai nus mapa.

Dose
Artigas tevi um seu yeio distrela
um ro yeio de peiye
um campo verde, asm de rbol
uma terra briliante de pedra
mas algum levou tudo pra otru povo
i nos fiquemo seim nada.

Tresi
Antes,
eu quira ser uruguaio
agora
quiero ser daqu.

Cuatorse
Desde piqueno
vemo seus programa
iscutemo suas msica
aprendemo suas palavra
bailemo sus baile
cumemo sua cumida
resemo seus santo.

Quinse
Veyo que todos se van.
Vaum vari pelu mundo.
Disaparseim.
Dis que ai vida la fuera
eu noum sei
so cueso esta sidade.

Desesis
Uma ves fui pra Montivideu
i casi inloqueso.
Yo perguntava
meu Deus, pra que tanta yente.

Disesete
Yo no voi pra donde van los nibus
pois teo medo de no incontrar las cosa que gosto.
En Artigas, por las ma
veyo lamparitas asesas
nas puerta con cortina de nailon
i us cayorro deitado, viyilando.
Nmeros pintado con cal nas parede sin revocar
patios yeio de yuyo disparejo
as pileta arrecostada nus alambre pra tender ropa
yanelas con maseta rompida
casas pur a metade
i siempre abertas.

Chisoito
Na ora qui u sol sisconde es la ora qui um iscuta.
Las estreya impurran i asenden los biyo de lus.
Cantan los griyo que trasen boa suerte.
Eu feyo la portera
i me adentro em mim pra matutar
i pud iscrev.

Disenove
El ro Cuareim camia nus fundo
asvs canta, asvs dorme.
Camia pra abayo, i se vai, se vai asta noum sei onde.
Los peye som livre i yo ayo que se van con el ro
se van pra onde ele termia
dis que es nu mar
um lugar aonde la agua noum toca la tierra.

Vinte
Ontein me sacarum tudo lo que trasa de Cuara.
Otra ves me quitarum tudo.
Meu Deus, purqu tanta inyustisa.
Que digo pra Negra, meu Deus.
Eya tava isperando u aseite, a faria, u ascar.
No pude neim pas a erva pru mate da tarde.
Ainda si fose roubado,
mas era uma semana de trabaliu
um bolso yeio con el suor da nosa frente.
Si Dios fuese artiguense
no ava deiyado que los ombre
me sacaram la bisicleta.
Eu pid por favor,
eles diserum que era pra eu aprend.
Otra semana pidindo fiado nu armasn du Brasilero
camiando pru molino
yuntando as moeda pra i u sbado que viene
faser um surtido en Cuara.

Vintin
Serto da que yo istava triste
purque me tian quitado tudo
lo que trasa de Brasil,
mi to, ques soldado i viay por todo u mundo
me dise
noum te queya
porque tein lugar aonde ni te deiyan entr.
Yo ayo que ele dise iso porque yo soy burro
i no termin la escuela.
Purque si Deus isiste i semo todos ijo del
como vai av lugar aonde no te deiyen entr.

Vintidis
Si eyos se levam lo que fasemo
purqu nou podemo tras lo que eyos fasen.

Vintitrs
Yo no saba que puda iscrev
asta que mi padrio un da dise
Yiribibe, tu vas fas istoria.
El no dise con esas palavra
purque el falava mui bien.
Intonse impes iscrev.
Aproveito las noite nu Norte
nou avoa uma mosca i iscrevo nu caderno
presente de la Negra.
Meu padrio tava serto
yo no a terminar como us fo da Mnica
aqueles nou presta pra nada, so pra fofoca.
Eu me yuntei con la Negra
disps consigu imprego nus Arrieta
agora temo casa i tamo isperando ijo.
Yo iscrevo pra amostrar el da que u gur pergunte.
Yo veyo quel subrio da Negra
que deve andar pelos sinco ano, pergunta tudo.
Los gur de agora son una lus
quereim sab tudo i noum se calam nunca.

Vinticuatro
Cuando viene la inyente los biyo entran nas casa.
Yo teo que matarlos, no fica otra.
Las cobra y as araa disparan, ayo que buscan vivir.
Mas yo teo que matarlas.
Tambin teo medo
mas no digo nada,
si no los fo del Jos ren de min
i no me imprestan la pelota.
Lo que mas incontro son sapo mas no los mato
la Mama dis que comen los inseto.
Cuando yega la inyente nos semo los que se vamo.
Deyamo tudo.
Yo, asvs levo mi almuada.
Todo los ao es la mesma istoria
impesa yover i yover
yo miro pra ay i veyo como se viene la agua
pero antes yegan los biyo i yo los mato.
Creo que mia casa no agenta otra inyente
as parede istn como cansada, puro ladriyo floyo.
La que no agent mas fue la renga Elena
muri cuando la inyente
tia yegado en lo del Carlito.

La Mama tambin ist cansada


mas yo quiero que eya agente.
Cuando la inyente vai imbora
limpamo el barro, sepiyamo as parede
i intonse solo ayamo as marca dus mueble.
Ac tava la mesa, ay tava la foto de casamento.
La Mama baila con la vasora
yo me ro i misqueso de yorar por mis juguete
ago cosa con la cara i eya tambin sorr
i los dos isquesemo das nuve ensima da casa
i de que si segue yovendo
la semana que vein otra ves vai yegar la inyente
i la casa vai se inyer de biyo.

Vintisinco
Sempre que penso en la Chata,
me lembro de como eya me mirava aqueya tarde.
Cuando yo iva en la iscola eya iva asta la esquina
i yo fuera Chata, dale pa las casa
i eya voltava movendo u rabio lo mas campante.
Cuando eu voltava da iscola
i doblava la esquina de la padara
eya ya istava isperando
i impesava ladr correndo alredor de mim.
Yo no yor cuando eya muri.
Yo yor uma volta que vinieron los de la perrera
i yo tava iscondido con la Chata
imbaiyo da cama de mis padre.
Eyos queran yevarla porque los vesino denunsiaron.
Era serto que la Chata saa ladrando
detrs das bisicleta, das moto i dus auto.
Uma volta
un viejo cay da mordida que eya deu nel toviyo del.
Mas yo no quera que yevaran eya.
Mi madre dise que na mia casa vass nou entra
i eles que ava denunsia
i que la cayorra no tiene patente.
Mi madre fey la puerta na cara deyos.

La Chata me mirava asustada


i yo tranquila Chatita que nou vai pas nada
i le tocava el fusio
i eya con los ojo yeio de lgrima.
Sempre que penso na Chata
me lembro como me mirava esa tarde.
Tia u memo miedo que teo yo.

Vintisis
Meu pai arrumava u mate
levava uma sa pru cantio da casa da Josefa
i ficava al pra pod iscut u informativo.
Nos nou tia tele.
Uma volta, meus pai fueron compr uma tele usada.
Forum de nibus, eu fiquei isperando.
Cuando yegarum
arrumaron tudo mas a tele nou prendeu.
Tentarum aqu i al, mas nada.
Disps de muinto tempo
pudieron compr una nuevita.
Era grande, blanco i negro, yena de botn.
Yo pasava oras infrente
de la tele apagada,
so oiando.
Todas las ma
cantava la Yuya
i pasavan los dibujito
desos que ya no pasan mas.

Vintisiete
El bairro ya no es u mesmo.
Las casa siguen igual, mas sin la yente.
El armasn del Brasilero fey
el bar del Carlito agora es un cl dus blanco.
No veyo, como naquele tempo
os gur inyendo las vereda.
Los da de reye era um inferno.
A mim sempre me tocava
un balde i uma pala pra brinc na playa
mas nou ava playa.
Yo fasa un buraco i enya dagua
i a brincava.
Al Jorjito sempre le tocava juguete de pila
i asvs me imprestava.
Como yo soava ser chofer del Cota
agarrava las tapa das panela de mi madre
i saa por la vereda maneyando.
Andava a cavalo num pau de vasora
yo no tia una cabesa de cavalo como el Jorjito
que sua main compr nu Cuara.

El Jorjito tia muchos juguete i me imprestava.


Yo no tia pra imprest
mas el Jorjito imprestava igual.

Vintioito
Antes, fas mucho tiempo
los visio se ayudavan.
Como la ves aqueya
que se prendi fuego la casa del Correa.
Todos ayudamo sac las cosa pra la vereda
mientras la Mama yorava i gritava
se batendo nu peito.
Disps todos ayudemo limp
i cada um fue trasendo alguna coisa.
Asta nu bar du Carlito fiserum rifa.
Otra ves
cuando el Julio teve quir se oper in Montivideu
i la Mara pas como un mes solita con todo us gur
los visio fiserum partido de futebol
i la entrada era cualqu cosa que la yente pudese da.
Yo me lembro
la tarde que yeg el carro de cabayo del Lula
carregadio de cumida i de ropa.
Los ombre descarregavan
i las mujer ayudavan a orden las cosa.
Asvs yo volto pas nu bairro

mas ya noum e como antes


agora no anda nadie nas vereda
i as porta sempre estn feyada.

Vintinove
La vieja Mary morreu pra nos dey la vereda.
Todas as tarde, ela se sentava pra tom mate dose
con u cusco viralata deitado nus pe
i uma radio de pila pra iscut us telegrama.
Eya resongava i ameasava con el bastn
pra que nos no jugramos la pelota,
mas eya tambin
nos binsa dus cobrero i dus mal de ojo.
Agora ya podemo jug tranquilo.
Mas la Mary era nosa visia
i sua casa ist feyada pra sempre
con u cusco deitado na puerta, isperando.
Ela morreu pra nos dey la vereda
mas la vereda ainda es deya.

Trinta
Yo ayo que creser es deiy de jugar.
Disps da yuvia, nos saa brinc na caye.
Nos fasa carrera de barco de papel nas canaleta
los que no tian barco pudan brinc con palo
o cualqu cosa que flotara.
Nosas madre se infuresan cuando nos se deitava
na canaleta i asa que nadava.
Tambin nos fasa represa con pedra
o casava renacuajo i botava nus frasco.
Los da de vento todos remontava cometa.
Yo fasa las ma,
pona tres tacuara, atava con lana
i disps desarmava bolsa de nailon.
Consegua retaso con as visia i asa una cola
pra que no coleteara.
Mi madre disa que era mui perigoso
purque sinredavan nus cable de lus.
Nos fasa competensia de trompo
quien fasa bailar mas o quein sumbava mas mejor.
Jugava a las devera con las bolita
yo tia un bochn todo picado

que nadies me gaava.


Los que tian bisicleta asan carrera
el Jorjito asvs mimprestava la del.
Un ya no brinca mas
no se ve jugar la mancha, la iscondida.
Un ya ist grande pra esas bobada.

Trintiuno
A mim me gustava los cumpleao
aunque casi nunca puda i.
Asvs no tia ropa, asvs no tena regalo.
Cuando nos puda compr regalo
nos comprava bombacha, calsonsiyo o meia.
Si el cumpleao era de nia
i nos noum tia dieiro
nos agarrava alguna joya de las madre.
Una vuelta pas algo mui ingrasado.
El Caio ava yevado una bombaya
de regalo pra Gabriela
i cuando nos istava jugando la escondida
el se emburr porque avan feito trampa
intonses entr nu cuarto
i sac de ensima da cama
donde istavan todos los regalo
la primera bombacha que encontr
i se foi.
Si pudamo ir
nos aproveitava pra cum.
A mi me gustava los posiyo con ensalada rusa
i los snguche

mas iso sempre era lo que menos ava


lo que mas ava era gayetita salada con maionese
i un pedaso de morrn insima.
Nos nunca iva
mas cuando puda
era uma fiesta.

Trintidis
Yo no quira ir mas en la escuela
purque la maestra Rita, de primer ao
cada ves que yo ablava
pida pra que yo repitiera i disa
vieron el cantito en su voz, as no se debe hablar
i todos se ran de mim
como eya pida que yo repitiera
yo repita i eyos volvan se ri.
Otras ves disa eya,
en su casa no le lavan la tnica
no dicen que tiene que cuidarla y tenerla limpita.
Yo no me animava desir pra eya
que la tnica era del Caio
i ele me imprestava purque sin yo no tia pra ir.
Yo no puda ir en los paseo porque nunca tia ropa.
Una vuelta nos iva ir a Beya Unin
pra un campionato de fbol
yo jugava mui bien i mis amigo quiran que fuera
mas como no tia champin
me vend el braso i dise que me ava lastimado
i que pur iso no puda viayar.
Yo no quira ir mas na iscuela
porque tudo el mundo saba

que los que ivan nel comedor eran los pobre.


Tocava la campana i todos se ivan
nos se mita na fila
i todos nos mirava.
Yo tia vergoa.
Asvs creo que eu so as
meio tmido
porque yo sempre era el pobre.
Mi madre dis que vergoa es robar
i que cuando eya iva na escuela
sempre tentava se meter dos ves na fila
pra poder agarrar mas pan i yevar pras casa
i me dis
ac me ves sana i gorda, asn que no sinta vergensa mijo.

Trintitrs
Us mircole, con los gur da Josefa
nos a nel culto da esquina
onde nos davan yocolate caliente i gayetita Mara.
Yo saba todas las cansin i cantava bein alto
purque quira ser msico cuando fose grande.
Mi padrio me disa
que gela tu tein Yiribibe, tiscutamo todo el culto.
Los dumingo yo iva solito en la misa
al no davan nada de comer
mas como yo tambin quira ser padre
yo iva mirar la jente arrodiyada, resando
i pensava en ayudar toda esa pobre yente.
Saba la misa de memoria
i iva repitindo en vos baja junto con el cura.
Mas lo que me gustava mismo
eran las fiesta de los Ogn nu terreiro da Elisa.
La Main me disa tudo lo que me pasava i iva pasar.
Ava msica, baile i muinta cumida
banana, choriso con miel, porco asado,
asvs asta yevavan guaran.
Eu gostava aunque no saba las msica
purque eran difsil.
Una volta, la Main me dise que mi santo es Yang

Santo da yustisa i da sabedora.


Desde intonses, antes de durm
yo le pido forsa, lus i protesin.
Noum sei si ele me da.

Trinticuatro
Mi madre falava mui bien, yo intenda.
Fabi and faser los deber, yo fasa.
Fabi traseme meio litro de leite, yo trasa.
Des pra doa Cora que ama le pago, yo disa.
Deya iso gur i yo deiyava.
Mas mi maestra no intenda.
Mandava cartas en mi caderno
todo con rojo (igualsito su cara) i asinava imbaiyo.
Mas mi madre no intenda.
Le iso pra mim ijo i yo lea.
Mas mi madre no intenda.
Qu fiseste meu fo, te dise que te portaras bien
i yo me portava.
A istoria se repiti por muintos mes.
Mi maestra iscreva mas mi madre no intenda.
Mi maestra iscreva mas mi madre no intenda.
Intonses serto da mi madre intendi i dise:
Meu fo, tu ters que deiy la iscuela
i yo deiy.

Trintisinco
Mi madre tia vinticuatro ao i istava yeia de ijo.
No tia trabajo, nou ava nada pra cumer
i los parente no quiran ayudarla.
Eya me cont que um da
desidi deyarnos nel albergue.
Dis que era um lugar muinto lonye.
Mentras iva nel nibus, pensava si fasa lo correto.
Cuando yeg, la pesoa que la atendu
dise que no puda nos tomar
purque la encargada no istava
i que mi madre tia que volt nu otro da.
Na volta, eya nos abrasava i yorava, arripintida.
Yo diso no me lembro, era mui piqueno.
Ela me dis que si ese da istuviera la incargada
tudo ava sido diferente.

Trintisis
Um da nos iva na feria con mi madre
i um ome le dise, pero como ands, Puchero.
Mi main fic toda colorada.
Cuando nos se iva
le pergunt purqu el ombre la ava
yamado Puchero.
Eya me dise que cuando iva na escuela
sempre andava susia i mal vistida
levava el caderno dentro duma bolsa de ascar
yunto con los lapis.
Un da la maestra se aserc en el banco deya i dise
La verdad que este cuaderno tiene de todo,
solo le falta grasa pra ser un puchero.
Los amigo simpesaron a rir
i a partir da, a mi madre
le desan Puchero.
Eya dis quese nome no le gusta
que le tras muinta tristesa
i que melior es isqueser.

Treintisiete
Mi abuela corri mi madre cuando eya tia 15 ao.
Eya dis que nunca me bateu
purque sofreu muinto cuando era piquena.
Uma volta, meu av impes beb
purque istava caliente con mi abuela
que ava saido iscondida
intonses agarr i empes bat nu Tato
dis que arrincon ele contra la porta
i le dava piaso i boleio.
El Preto impes yorar i sali correndo na vereda
pidindo ayuda.
Mi madre se atir diante de mi abuelo
intonses el par de pegar nel Tato
que sali se arrastrando puerta afuera.
Mia main no le gusta neim bat neim grit.
Eya aprendeu de piquena
pur iso nunca nos levant a maun
i iso que nos asvs
fasamos pura travesura.

Treintiocho
Mia casa era uma piesa.
Nos le disa la caya de fsfore.
Na piesa tamos tudo
la mesa, la cusia
los sof de da i cama de noite.
Cuando un quira ir nel bao que ficava nu patio
disps que todos se avan deitado
uns nel sof, otros nel piso
un disa guarda que voi
i tudos se cuidavan
pra que un no le pisara as cabesa.
Era orrible ir nel bao de noite.
Yo abra la porta, mirava pra todo lado
i crusava el patio a toda velosidade.
En inverno, pra isquent u bao
mia main, prinda uma lata con alcol
i botava nu cantito.
Dis que tein umas casa
que tienen mas de dies piesa
i us bao fican todos dentro
yo no acridito.

Trintinove
Solo dos ves yo intr numa mansin.
La primer ves, foi na casa du dotor Cardoso.
Mia main me ava yevado consult
i en uma desas yo me sent mal
ele me dise pra pas nu bao
cuando yo intr, incontr dos uater
i pergunt en cual tia que aser.
Yo sempre tia imayinado esas casa.
Mas dispus que eu tava a
no intenda pra que tia tanta piesa.
Ava mucho cuarto, muinto bao, mucho tudo.
Yo impes sentirme mal, no se, con vergoa
purque um no ist acustumado con tanto luyo.
La segunda ves, foi na casa del Ugo, ques soldado.
Yo iva fas mandado i cuando yegui
la mujer del me dise quisperara na puerta
porque eya ava lavado los piso i yo puda insusi.
Eyos tian tele, tres en uno, videocasechi
en la parede ava um cuadro
bein bunito con dos cavayo
correndo por umas montaa.
Mi casa, la caja de fsforo

no tia nada diso


el bao ficava afuera
la porta era de lata, el piso de terra
ava un espelio laranya colgado num prego
no ava agua ni yuvero
nos se baava num latn con agua quente.
Mi madre disa que nos noum se queyara
purque cuando era piquena
eya iva se baar nel ro con todos los ermano.
Dis que fasan uma fila i ivan intrando nel ro
la abuela iva fregando de a uno.
I el fro no se queyava.

Cuarenta
Cuando yo iva na casa de mi padrio
va como mi madria baava la Luisa
que era ruiva i oios claro
i ela disa
Viste Yiribibe, para que fiques igual que la Luisa
tens que fregarte bein forte i con agua bein caliente.
Yo pasava oras me lavando
ficava colorado de tanto misfregar
i me queimava con la agua quente
mas sigua siendo negro.

Cuarentaim
El Fito sempre disa, quien madruga Dios lo ayuda.
I Dios sempre le ayudava.
Yo tentava me levant antes quel
mas ele sempre gaava y Deus ayudava ele.
Cuando yo me despertava
oiava pra la i lo vea sentado
jorovado i magro
tomando mate dose i cumendo el pan
que ava sobrado de onteim.
Nas casa era asm
el que se levantava primero, Deus le ayudava.
Us que noum madrugava
tamos que isperar asta u meioda
pra pud cum.

Cuarentidis
Meus pai deyarum la iscola
purque noum tian pra compr la tnica i us til.
Nu comeso consiguirum as tnica imprestada
mas disps
cuando ya no serva porque ficava piquena
eles tiveron que abandon.
Mia main sempre tia problema nus recreio.
Eya ameasava la ija dun soldado
quera la mas rica da clase
le disa que si no le dava la merienda
eya iva isper na saida i la iva curtir a palo.
Intonses, la ija del soldado
lamba el dulse de leche i dava el pan pra mi madre.
Eya sempre andava mitida en bolo
purque era lo mas machona.
Meu pai teve que sa vend verdura
pra ayud na casa dele.
Ele dava volta terra, cuidava da quinta
i desps saa cuma bolsa.
Dispus que deiyaron la iscuela
meus pai
pasarum miunto trabajo na vida

i ainda siguen pasando.

Cuarentitrs
Yo odiava el Tom.
Me lembro que ele iva nas casa
i oiava as cosa que puda lev pra vend.
Con meus irmaus ficvamos isperando
pra ve u que ele ia lev.
Ele tia um bolso preto.
Lo que ms sala eran los adorno
los reloyio de parede
las joya i las ropa de mi madre.
Nos mirava ele se ir por la caye de tierra
rumbo a carretera por las maryen del ro.
Ele iva pru quilombo
vend as cosa da mia main pras quenga.
Nos ficava na vereda, oiando pra la
isperando el Tom.
Cuando ele aparisa la nu orisonte
por u tamao du bolso, nos ya saba.
Si el bolso via vaso
nos impesava pul i aplaud
correndo alredor da casa.
Ele dava el dieiro pra mi madre
i eya disa pral Fito.

Vai mijo nu Brasilero i tras un litro de leite suelta


meio quilo de gayeta, dusentos gramo de mortadela
tresentos gramo de arros i meia dusia de ovo.
Cuando el bolso via yeno
ele deyava as coisa i se iva.
Intonse mia main voltava bot as cosa nu lugar.
Colgava u reloyio na parede
botava un biyete viejo na tromba du elefante
i deiyava insima da mesa.
Se iva triste pra enfrente del espelio
i se prinda as caravana, se colgava el crusifijo
se pona los aniyo de color
i el resto das joya deyava na caya de sapato
que guardava imbaiyo da cama.

Cuarenticuatro
El Negro deu de Navid
la sa de Judas pra mi madre.
Los visio dinfrente fiserum um Judas
i botarum ele sentado na sa.
De noite puserum bomba i prenderum fogo.
Au otro da, bien sedio
el Negro foi i trose la sa pras casa.
Limp toda, lij i deu uma boa mano de pintura
disps clav uma almuada veia
i la sa fic novia.
Mi madre istava felis
agora tia sa pra fas as costura.
Ela nunca ava tido Navid.

Cuarentaisincu
Muchas ves no tamos nada pra cum.
Nosotro iva con mi madre al almasn
i eya ofrisa alguma ropa a cambio de cumida.
Eya se sacava el buso i dava pral Brasilero
intonses la mujer del
nos dava un vaso de leite i un refuerso pra cada um.
Asvs mi padre saa pid fiado nus almasn.
Me lembro uma tarde que yuva
i meu pai ya ava recorrido todo
i noum ava consiguido nada
asta fue na casa de mi abuela mas eya dis que ya
devamos mucho.
Nosotro istava mitido in casa, locos de fome
afora yuva i fasa muinto fro.
I a vimo meu pai venir todo empapado
con duas bolsa
nosotro festeyava gritando i aplaudiendo
trasa dois quilo de arina i um pacote de graya
pra mi madre faser torta frita.
Primero cuman los mas chico, dispus los grande.
Cuando tocava dos pra cada um
todos iscondan la torta frita

num lugar quel otro no incontrara


asm nos tia desayuno pra la ma siguinte.
Otras ves, la Silvia a pid achura nu matadero
o el Tato agarrava uma bolsa de alpiyera
i saa casar mulita
intonse
el Fito consigua unas madera i fasamo asado.
Pero ove muchos da
muintos da
que no tamos nada para cumer.
Era tudo isperansa i fome.

Cuarentaisis
Cuando yo me fui das casa
mia main me deu uma caya de sapato
yena de royo de foto.
Algn da Fabi, tu vai pod revel esas foto
de cuando tu i teus irmaum era piqueno.
Cuando pudamos festey algn cumpliano
yo consigua la mquina con doa Selia.
Solo se puda sacar dose foto
sempre del cumplaero
atrs del bolo con us convidado.
Nunca pudemo revel. Nou ava plata.
Ainda tengo la caya guardada nel ropero.
Teo as palavra, faltan las imayen.

Cuarentisete
Yo conos la Negra disps de grande.
Eya me cont sua istoria purque dis que quira
que yo iscriviera pra no sisques.
Ela noum sabe iscrev.
Eya dis que as lembransa cumesan aus sinco ao.
Antes no se lembra de nada.
La nica foto que tein es de eya con dos ao
i ist con la Iaia num gayinero
atirando mas pras gayina.
Sua infansia comesa
en la primer casa de todas las que teve
la mas grande i la mas linda, dise eya.
Sua main, la Mara, tia una quinta donde plantava
los ermano mas grande
davan vuelta tierra.
Disps salan vend as lechuga num latn
porque era lo mas liviano
las cosa pesada la yente iva compr na quinta.
La Negra se emburrava purque a Mara no deyava eya
sair vend
purque era mui piquena.
Tia sinco ao.
Nel verano, la Mara fasa elado

de licuado i de yocolate que eran los mas caro.


Cuando eya preparava us de yocolate
todos istavan alredor deya
i u primero que cantava
la raspa es ma, cuma el resto da oya.
Los ermano saan vend elado numa conservadora
i la Mara les pona un gorrito pru sol.
El sol du Norte doi na pele.
Uma vuelta el Foforito yeg yorando
purque us omen da gomera avan
agujereado la conservadora con un sigarro.
El Foforito tia nueve ao.
Del dieiro dus elado
la Mara guardava pra compr lana pral inverno.
El inverno del Norte yela us da.
Mentras eya teja, los gur brincavan con las pesa
da mquina de tejer.
Los gur vivan con buso i pantaln de lana.
La Mara nunca abay us braso.

Cuarentioito
Cuando la Negra era mas grande
trabajava numa mueblera con la ta.
Ela dis que foi uma das pior poca
yusto de adolesente, pas fome i sofreu.
Al meioda, cuando paravan pra cum
la ta comprava refuerso de mortadela
i reparta con eya.
No te preocupes que de noite pasamo por la poyera
i compramo unos buenos muslo i una buena pechuga.
Cuando yegava la noite i ava que se ir
la ta disa
que te parese si nos vamo camiando
as aorramo la plata pral poyo.
Mentras ivan camiando, la Negra so pensava
nel muslo i na pechuga.
Eya tia 15 ao i soava.
Cuando yegavan na poyera
la ta pida cuarto de ala i de cogote
aora yeguemo i nos asemo una buena sopita.
La Negra aprendeu acredit
sofr pra sempre nu silensio

so com a felisidade
dar a volta por sima i lut.

Cuarentinove
Na casa da ta
foi onde a Negra ingord mas.
Noum purque comiera bien
pois esos ao forum us que eya
mais fome pas.
Mas cuando invitavan la Negra prus cumpliano
o pra la casa dus conosido
eya aproveitava i cuma tudo u que puda.
Asvs, cuando eya ta me contando esas istoria
tras uns paum casero
mentras yo iscrevo, eya seva mate
si eu paro discrev purque me dentra uma tristesa
yo oio pra eya i veyo eya cumendo esos bruto paum
i mimpeso ri i al final, us dos nos matemo de risa.

Sincuenta
La Negra dis que su madre es diferente.
De mui piquena foi intregada pra seus abuelo.
Cuando istava fasendo terser ao discuela
su madre vino buscarla pra levarla trabajar.
Con oito ao eya limpava i cusiava
se suba nun banquito de madera
i tia muinto medo de se queim con el primus.
Con oito ano, dey de jugar i de ir na iscola
mas igual aprendeu a le, iscrev, som i rest.
A Negra dis que sua main es mui inteliyente.
La madre de la Negra tia uma nica boneca
i disps de faser as cosa da casa
cuando todos durman, brinvaca de ser nia.
Eya aprendeu a tejer croch pra faser un vestidito
pra que la mueca noum istivese pelada.
Cuando eya ficava solita
agarrava los ilo con los que cosan las bolsa de arina
i sua aguja de croch feita de arame.
Era el nico momento que era nia i soava.
Yo ayo que a Negra tir iso da main
sempre so.

Los sueo del Norte son mui largos.

Sincuentin
Para la Mara, la infansia
era ir en la iscuela de cavayo
vestir la buneca con croy
tomar leite resin ordeada
ter la gayina botando uevo en su mano.
Mas tudo pas tan rpido
eya creseu mui sedo.
A los trese ao teve que ir trabai
na casa dum judo nu Brasil.
Eya lembra que con seu primer sueldo
compr tres vistido.
U dumingo
se bot uno dus vistido
i lev us otro dos nu bolso.
Cuando yeg na casa da main dela
se troc de vistido.
I cuando a volt pra seu trabajo
se bot u terser vistido.
Esa foi a primera ves que ela teve ropa nova,
nunca antes tia pudido se arrum pra sa.
Nese da fue fels.
Sempre que vein

nos botemo se alembr


Mara conta a mesma istoria sempre,
i a cara dela fica taum alegre
que um se enye de tristesa.

Sincuentidis
La Negra sabe u ques sofr.
Nel tempo que mor com sua ta
noum foi nia, noum foi yovem,
foi tristesa de viv.
Teve muintas noite yorando, disisperada
ela era una nia
i no quira mas esa vida.
Agora la Negra e grande i parese fels
mas por mais que intente
noum pode sisques daquele tempo.
Doi muinto iscrev esas tristesa.
La Negra me dis
que cuando veia u Negro chico
nos dois vamu le esas istoria
pra quele sepa de aonde viemo
i pra que seya un lutador
nunca abaye us braso
i ande sempre coum a frente bein alta.

Sincuentitris
Um se lembra
por mais que quera isques.
Cuando ava que sac nmero nu ospital
yo me deitava sedo purque au otro da
saamo as cuatro da ma
i fasamo fila asta las ocho.
El dotor solo atinda us marte.
Teve una semana que nunca nos yegava us nmero
u Fito teve que fic dun da pra otro
i consiguiu el desesete
mi madre jug na quiniela
mas no sac nada.
La ves aqueya que la Gabi yorava
purque al padre lo operaron mal
casi no puda camiar
i andava de muleta.
Perdi el trabalio i puso un posto na feria
vinda ajo,
yo sempre me lembro que ele gritava
agarre, aprete i muerda, visia.
O el Pitio, quistava enojado
purque ava dicho pral ermano

que no fuera al sete purque ivan mat ele


i el ermano foi pral sete y morreu.
En mi cuadra ava so un dotor
i na vereda del
era na nica que noum se puda brinc a pelota.
Mi madre disa,
Fabi, no vayan molest na vereda del dotor Cardoso
mas nos iva igual i le rompa toda las planta.

Sincuenticuatru
Tein sertas cosa que pasan
mas fican pral resto da vida.
Mi padre, por esemplo
vai sofr gastriti sempre.
I iso fas tantos ao.
Nas casa, primero cuman los nio
i dispus los grande
si no dava pra todos, meus pai tomava mate
i yo sempre los va tomando mate.
I meu pai, pobre
vai ist sempre se agarrando a barriga
tomando un vaso de leite
o se fasendo eses yuyo pra calm a dor.
Eu creio
que a mi me pasa u mesmo con los geso i los dente.
El dotor dis que me duele la coluna i las ruda
pois me falta calsio de cuando era chico
i que tambin foi diso que me cayeron us diente
i yo teo que usar estes dente postiso
pru resto da vida.
Cuando vea el neguio chico
voi fas tudo lo posible pra quel seya fels.

Todos los da voi le dar leite


i le voi ensear se sepiyar la sonrisa.

Sincuentisincu
Algns dumingo nos saimo con la Negra
pra cami por Lecueder i tom uns mate.
Vamo cum un pancho nel traile da plasa Artigas
i yo sempre le conto la mesma istoria.
Que ingrasado como la mente de um
va inganyando las lembransa.
Nego, ya me contaste iso,
i sorr con ese sorriso tan lindo que eya tiene.
Yo le conto que cuando mis padre ivan nel sentro
venan subindo por Lecueder
i una cuadra antes du traile
eyos doblava pra que yo no pidira panyo
yo me dava cuenta i impesava a yor
eles dis que yo era lo mas maero.
Pobre de mis padre.
Tambin me lembro da Chicharra i seus irmano
toda a semana insayavan na canyia
pra pud ga el concurso de baile
nel cl Sentenario
el premio
era un panyo pra cada um i um vaso de guaran

eyos tambin no tian ni pra cum.


A vida e asm
cuando se teim menos.

Sincuentisis
Cuando uno es pobre
i eu so pobre,
no puede isques de aonde viene.
Asvs yo voi na carnisera
veo el Luisito trabaliando, el me atiende
i yo quero le desir
tu te lembra Luisito
cuando nos iva nel ro cas vieja del agua
i ava unas que no largavan las pedra
o cuando nos robava guayavo da casa da veia Nilda
i vamos na tua casa pra cum guayavo con ascar
pero el ni me oia
despus que me da las cosa
dis, muchas grasia, el prsimo
i eu noun sei si ele no se lembra
o no se quiere lembr.
O la Silvana, que se foi pra Montivideu
istudi pra maestra
un da yo crus con eya nel sentro
ela me mir i yo levant la maun pra salud
i eya deu volta la cara i se foi.
El que si se lembra de tudo es el Manuel
asvs lo veyo sentado por a tomando mate

nos botamo a fal daqueles ao


i nos matemo de risa.
Que amigo el Manuel
ese si no teve sorte, anda camiando por las caye
sin trabajo i sein familia.
El Manuel se lembra da sua sorte.

Sincuentisete
Eu noum sei
si algn da voi incontr la felisidade.
La noite nu Norte es mui difsil.

Sincuentioito
Nos semo da frontera
como u sol qui nase al tras us ucalito
alumeia todo u da ensima du ro
i vai durm la desps da casa dus Rodrgues.
Da frontera como a lua
qui fas a noite cuasi da
deitando luar nas maryen del Cuareim.
Como el viento
que ase bailar las bandera
como a yuva
leva us ranyo deles yunto con los nuestro.
Todos nos semo da frontera
como eses psaro avuando de la pra qui
cantando um idioma que todos intende.
Viemos da frontera
vamo pra frontera
como us av i nosos filio
cumendo el pan que u diabo amas
sofrendo neste fin de mundo.
Nos semo a frontera

mas que cualqu ro


mas que cualqu puente.

***

You might also like