Analitika geometrija, je deo matematike koji prouava pitanja u

geometriji i analizi vezano za primenu sistema koordinata u ravni i prostoru.

Ona je karakteristina po svojoj metodi. Sutina te metode je u sledeem, da
se datim geometrijskim objektima u ravni i prostoru, posredstvom sistema
koordinata korenspodiraju algebarske jednaine i obratno.
Zahvaljujui univerzalnosti naina, kojim se u analitikoj geometriji
prilazi reavanju raznih problema, metoda koordinata afirmisala se kao jedno
od osnovnih metoda u geometrijskim istraivanjima i pokazala se neobino
plodotvornom u raznim primenama matematike, u tehnici, posebno u
mehanici, zatim u fizici i drugim naukama.
Pojavom analitike geometrije tj, metode koordinata koju je Rene
Dekart (1596.- 1650.) inicirao svojom Geometrijom 1637. godine(Gomtrie,
1637)omogueno je da se linije i povri izraavju jednainama. Dekartova
promenljiva veliina bila je prekretnica u matematici.
Ideja promenljive veliine, a zatim i ideja koordinata , s jedne , i
uzajamne veze geometrije i algebre odnosno aritmetike, s druge strane, nisu
bile nepoznate matematici pre Dekarta. Tako je Pjer de Ferma (1601.-1665.),
pravnik iz Tuluza, napisao manji rad iz geometrije koji se odnosi na jednaine
pravih i konusnih preseka koji je objavljen tek 1697. godine. Taj rad je
izgledao manje prikladan od Dekartove Geometrije, jer je pisan Vijetovom
simbolikom.
Dekart se rukovodio jednostavnim principom , da ureenom paru
realnih brojeva (x,y) pridrui taku u ravni i obratno, da taki u ravni pridrui
par realnih brojeva (x,y), jednaini F(x,y) = 0 , u optem sluaju, krivu kao
skup taaka u ravni. Tako je Dekart postavio princip koordinatne metode.

Veliki matematiar Leonard Ojler ( 1707. - 1783.), 1748. godine

objavljuje knjigu Uvod u analizu beskonanih veliina (Introductio in analysin
infinitorum, 1748.) U pomenutoj knjizi ispitivanje krivih i povri, pomou
njihovih jednaina se moe smatrati prvim udbenikom analitike geometrije.
Ojler

ostali

analisti

trodimenzionalnog

XVIII

prostora

veka
na

izgradili

su

generalisanom

analitiku

geometriju

Dekartovom

principu

koordinatne metode. Ureenoj trojci realnih brojeve (x,y,z) pridruena je

taka u prostoru i obratno, a jednaini F (x,y,z) = 0 , u optem sluaju ,
pridruena je povr kao skup taaka u prostoru.
ozef Luj Lagran (1736.-1813.) je Dekartov princip primenio u
mehanici, aritmetizirajui mehanike veliine, silu , brzinu i ubrzanje. Na taj
nain je inicirao pojam vektora u trodimenzionalnom prostoru kao pojam
ureene trojke realnih brojeva (x,y,z). To je bilo od dalekosene i bitne
vanosti za razvitak teorije vektora i njenu generalizaciju na bazi Dekartove
koordinatne metode.
Mnoge relacije ureenih trojki realnih brojeva kojima se analitiki
formuliu geometrijske injenice obinog trodimenzionalnog prostora ostaju u
vanosti i onda kada se ureena trojka zameni ureenom n - torkom realnih
brojeva.
Ideja analitike geometrije danas doivljava vrlo iroke i apstraktne
generalizacije
matematike.

funkcionalnoj

analizi,

karakteristinoj

grani

moderne