You are on page 1of 116

.


2010

1 4
1.1 4
.
1.2
5
.
1.3 7

1.4
7
(HACCP).
.

2 1
1
2.1 1
.. 1
2.2 1
.. 2
2.3 1 ( 1
). 3
2.4 1
2 1
1
4
2.5 1
. 4

3 1
6

I 16


16
.
, 21
...
. 23
..
23
.
. 24
.
24
.

II ,

1
, 26

26
.
.. 27
28
.
29
.
30
..
/ 31
.
33
...

III .. 34
.
IV 37
..
V 40

VI 44
.
44

.. 44
.
45
...

VII , 46
...

49
...
50

52
..
57
..
58

60
..
60
.
61
..
64

2
4 64
..

5 68
..
1 68

.
..
2 ,
: 74
74
1. 78
. 81
2. 82
.. 84
3. 87
.. 88
4.
5.
...
6. ...

3 90
...
4 / 97
...
5 10
1
6 10
. 6

3
1

1.1



.
() . 852/2004
29 , 2004

2006 2007.
,


HACCP
.
, ()
2002 .


, /
, (
)
.



. , ,
() ,
() ,
.
HACCP ,
4
,
.
(
)
.

.

1.2

,
,
:

1.
, (
)
, (
, .. ),
.
2. 1
, , ,
.
3.
, ( , ..
),
.
4. 3
, ,
.
5.
, ,
.

5
6.
, .
- 1.
*
.

,
,
1
( )
:













( )

6
-

.

1.3.


:

() . 852/2004
29 , 2004
() . 178/2002
28 2002
,

L 31/24, 1.2.2002.
2001
98/83/
3 1998, . 87(1)/2001 (. 3496/4.5.2001)
()
2002, 262/2002

1.4.
(HACCP)


.

,
.

7
, ,
,
.

1980 ,
.
,


() ,
.
,

,
. () . 852/2004
29 , 2004

,

,
,
HACCP.


HACCP -

. O HACCP Hazard Analysis Critical Control
Points (
.

,


.

8
HACCP
,
,
.
.

.
HACCP . HACCP
.
, , , ,

,

.. ,
.

:

1: ,

.
,

.
2: (Critical Control
Points).
(, C.C.P)
,
.

.

3 : .

,

9
. ,

.

4 : .


...

,

.
5: .




.
6: HACCP.

/
,
.
7: .

HACCP,
,
. ,


.

10
2

2.1


,
.

.



. ,
,
, , ,

. ,

() . 852/2004
29 , 2004


,
,
.

:


,

11

,


,


,

,

(, , ... )
,


.

2.2

,

( , ).

, , , , ,

, .

. 4 :
- ,
-
,
-
, , , , ,
,

12
-
.
( 1 2 )
.

2.3 1 ( )

.


..

.

.
1.

.
.
1
,
.

.
1
: ,
,
( , , , )
, (, ...),
,
, ,
, .

13
2.4 2


, , .

2
:
, ,
, , ,
, .




.
.

2 30 .

:

,
, ,
.

(CCP),
.

2.5

, .


1 2

14



, , , ,


15
3

,
, .


() . 852/2004



. ( ,
)

. .
,

.

,

.

,
.



,
.


,
,
,

.




,

16
.





.



,
.






:

.

,
(
)
,



.

,


,


,



.
, ,

: :



,
,

17



/
(, ,
..),
,
,
,


( ,
..)
.
() ,
/
, ,
.
,


. .


,
.




.


,





.
() ,
, ,
, ,


. .

,
,

(
18
) .

.



.


,

.
,

,

,

.


.
)

,

,
:
(1) , , ,
,
,

( 1, 2, 3
&4)

,
,

.

,
,


.



(, )
,
.
19
(, )


,
,

.
.



.


.



.
(2) ,

,
.
:




,

(, )
,
/
,


.
(3) , ,
,

.
(4) ,




.

,
,

20

.
(5) ,

,


, ,


.


.
(6) ,

,

.



.


VII.
(7) ,
,
, .
, .

.


.

21
) ,
,( ..

, ),

,


, (



1 )
,

, ,
.
.


,
.
,

:

,

. .






.


,
,


.


,
,
,

.




22



.




()

.


.

. ,


.
.
: (1)

, (2)
(3)
.

:







()

.

,

,
.


,
(
. 1 10-15
).

WC.
23



,
.


.


.


:

( )
.

. , ,


,
.

.



(ventilateurs)
,
.

,

,

.



,


.



. ()

.

24

:

/ ,
.

.


,


,


(
150 lux
500 lux

).




,

.


:


,

.
.
, ,
, .

,
,
(
),

.


:
,

.
25
.

.

(),


.
,
,
,

.


.

(

).


.


.
.

26
II.


() . 852/2004

:
)

,
, . , ,
,
, .
,
:
o


. , ,
o
.

o

.




,
, .



.
o

.
o
.
o

,

.

,
,
27
.

,



.
.


.
,

,
.



,
.


(
),
.
,


,
.


.


(
)
.


(
8 cm

),

.

)

,
.
28
,
,
,
,

.
,
.
,

.

,

.


2 .,
.

,

.

.


.


,


..





.
, ,


.

) (
, ,
) :
,

.
29
,
.
. ,



.

.

,



.




,
.

.
-
)


. .
,
, 45

, .

.

, ().


.
.


,
.
:
) , ,
, ,
.
,
, .

30

.

. , ,


,
.






.
(
)


.




,
,
.

.




.

)
(
) ,
,
.

.

, , :
. ,
, ,
.

, ,


31

,
. .

,

.


, ,


.


.
.

,

,
.



,

.
,

15 .



,
.



,

:
,

.


.
/

32

:

,
()
,
.

.
,
,
/ .

.

/
:

/ ,

,
,
,




.
,
,

.



.

,

,
.



,


.


33
(..

).

,

.



.


,

.



.

,
,

,
,
.


.

,



.


HACCP

.
,

,


.



.
34


/
,
, .
..



.


,



.


.


/


.


,
.

35
IV.



.


.

() 852/2004
.
:
1. /



,
, .


,
.

.


,

.

, , ,


.
,

.


.



.
2. / /

,
, ,
. .
36


.
3. /

/
/
.
,
,
,
.
,


.
(..

).
4. ,

,
.

, , ,

. ,



,

,


.
5.



, .



.

.

,

.
37
6. ,

, /

. .
.
7. ,
,
.
,


, ,

. .


,


.


, ,


.

,

,

,

.


.

,

:

(



),

38
,
(,
, ..)

.



.

,

.

V.

()
852/2004
.

:
,

,
() , ,
, .



(
)
() .

,
. ,


.




:
,


(

).

39
( ).






.


(,
, ,
.),
,

.

()


.



.





,
:

,
.

.


(..

).

.




.

40


.





.




.
,
(),
,


.
(, ...)


(..
).


.




.


.
) ,
,



, .



.

.



41
( II)

.
)

.

.
,


.


15 .,
.



.




.
2. ,

.
3.


,

.

V.

() 852/2004
.

:
1. ,

.
,
,
. ()
42
.
:




,



,


,

.


,
.
2. ,


,
,
:

,

. ,

, .
,
, ,
. ,



,



,
,

,


(
).
,

43
,




.

,

,


.




.


,

.




,



.




.


. ,



.


,

,

.
44
3.

,
,
.

.



.. .



.


,

. ,


.




.

,


.





.

,

.


,
,
.



45
,

,
.
4.

,


,
.

46
VI.


() 852/2004
.
,
,
87()/2001 (. 3496/4.5.2001) ,


2001 .
98/83/
3
1998.
.


, .
.
:

,

,

,
,
,
.



.

,


.

.

,

.

87()/2001 (. 3496/4.5.2001)
(.. )
.
2001 ,
47
98/83/
3
1998. ,


, .

,
.

.

,

.

,
, ,
, .
,
,
,
.

,

. .

.



48
VII. ,

() 852/2004
.

1.

,


.


,
.
.



.



,

.


,
:




. ,





.





.




49

:



,


,
,
,




.



,
.


:
,
,
,
,
,

,
,
,
,
.


,


.



.
2. ,
, ,



, .

50
..

, , .


. .

,

,

,
. .
,

.



:



,
,
, ,
,
,


,

,



.

,






.
,


.

51


.

52
.


() 852/2004
.
/



,
:

, ,
,

, ,
/
,

,
,

.

,

.



.


,
.
(
) ,



.

.



(HACCP),
1 .
53





.




(


).

.

.

.. , ,
.
:
,


,
,

,

,

.





. ,

.



,
.

54

:



,



...),

,
,


,





,

,


,
,

,



,



,

(

()
2002 2000/13/

20
2000)
,

, .



() . 55





,
HACCP



.



.

.


,
,

.


,


.


.
(,
).



20 ,

.




,
.

, ,


.


56

,

,
.

. ,

.



.
,

(
)
(
, ).





.


,




.


, ,

20 .



.


,


.
,
,
,
57
.


.



.


,

.

,

.



.

(5-63 C)
.


:



,




,

,
,
,

,

2-3 C,


,



()

58
20 ,

,
,

,



,




,

.


,
.








,
,
(.

)

:
5 0C
.

.

21 0C
.
,

.

,


.

59



. ,



.

1 4

C. ,

(, , ), ,
, , ..

5

C.


,


,

. ,


.


.

,


.
,


,


,
. ,

.



60
.

.

10



.

:


,

,

.




.


(FIFO).





.


,
.

1. , , 5 ( 2)

,
.





.



,

61



,
,
, ,

,

.
,







,


2.

,



,
,


.
3.





.



.


,

.
,



62

.







.



(

).



.


,

.



.



,

.
,
(.. ,
...)


.


.

,



,
63



.

.

,

, ,

.

.


, , ,
, .

.

, ,
,


.

,

,
.



.




,


()
2002

.

64



:



()
2002.





(
,
)





(, ..)



,
,



.




. ,



, , . ,
, ( ,

, .
).

65

.






.



.
,
,
:
,

,
,



,


,
.


:


, .

.


,




.

.

66
/




.
.

.


(..
)
,


,
.
(.. ,
)


,


.

67
X ( 2)

() 852/2004
.

1.
,

/
.
,
.
2. .

(
HACCP , 1 2)

HACCP. ( 2).
3. 2

HACCP


.
.

68
4
O
20 ,

.

,
.
,

, ,
,
.

.



/
/
, / .
(..
, )
.


/

(

).



.


, .
(,
,
, ,

. ,
.
,
).

.
69


(
.
/ .

).
- . .


, -
, .
.
/



/
.
.




,

(
)

.
. (

).




.
,

.


.

70

(..
...) .
.
.



, .
, .
,
-
.
. .

.

.





.
. .



.

, /

. .

71


.


.
60 0C.



.
,

.



. .
.


(,
,
, ,
, ...)
,
.
.



.

. .
-
.

. .

75 C 70 C 2
.

. .

.
.






. .
.

72

5 C 63 C :
2 ,
,
2 4 ,
,
4 ,
.

73
5 -

1.

1
, /
/ ,
/ ,
.


(20 -. .)


(- )

&
(18C, <12 ) (18C, <1 )


(- )


(- )

74

*
2
,
/ ,
/ , ( )
.

&

*
75
3
, /
, .

&

76
4
, /
, ( ),
.

* 77
5
, ,

78
6
,
.

79
2. ,

1.



.

.

: ()
, ()
() .

1 .



.
,
. ,

.

,

.


1.
1 C
8%.
80

.
1.

(C) (%)
5 85-95%
5 -
75-85%
5 75-85%
0 +15 -
0 +6 >80%
0 +6 >75-85%
2 +4 -
0 +6

,
.

2,5 C 1 C.

,
10 C.

, ,
,
, ,
.
,
,
,

. ,

6 C.
,
3 C .

81


,

,
.
(16-18%),
82%
.
pH
4,5

.
.
, pH,
5,0, .

,
,
. , 50%,
.
.
.
33%,
.

1. .


18 C .
,
1 C,
3 C .

.
82
,

14 C.
, .

1. .

1.
.
,
(UHT ),
()
.
2.
,
,
3%. 6
.
,
.
3.
,

.
,

,

.
4.

, (
) . ,

83
, 20C. 25 C.
30 C,
,


.
2
,

,
.

. , ,
.

2.


,

UHT ,

(),
, ,
, ,

,
,
( )

, ,
,

, ,
(),
,

,
,

,
,
( )
, (),
84
,

2.

2. .

..

.
( 2 )
.
/
,
,
.



.

(0 C)
.
.
-
(18 C) 2
1 ,
1:1.


.

85

,
.
,
.

.
.

( , ) ,

(.. ).
( )

. , ,

.

.

2 C 5 C

.
,
,
.

.
,

.

2. .

86
(0 C)
.
, .
, (, )
, ()
, .
() ()
.

87
3.

3. .

.
,
,
.

( 18 C 85-90% )
.
,
.


.
.
.


.

.

.
,

.
,
.

88
3 . .

180
25 C.
.

85% 90%.

.


.
.
.

.

,
.
,
, 20, 10, 50 ,
.

.
.


.

.

.

89
,

.

.

.

3. .

() 18 C
(85-90%).
,
.

.

.
.
,
,
,

.

5.

,
,
.
,
, .
90
,

.

, ,
,
.
,
, ,
.

:

.

, .

(),

.
.

5. .



.

, ,
.


.
, ,
( 40
) ,
.
91

,
,
, .

.
,

/
.

. (
, , )
,
.
5. .

12 C
.
.

.
,

.
, ,
.
.

.

.

92

( , ,
, ...) .

,
.

.
.
,
.

5. .
-:
:
: 12,5 15 C,
: 10 12,5 C,
: 5 7,5 C,
: 7 10 C,
: 5 10 C,
: 2 10 C,
: 10 15 C,
: 0 8 C,
: 3 10 C,
: 0 5 C,
: 0 2 C,
: 0 7 C,
: -1 +1 C,
: 0 4 C,
: 11 15 C,
85 - 90% , 60 - 70%
>85% .
:

. ,
93
0 C 95%.
90 - 95% :
, , : 10 - 12,5 C,
: 5 - 7 C,
: 5 8 C.
:
(, , , ..),
(, , , ..)
(, , ) 0 2 C
90 95%.
4 7 C, 95 98%
,
28 30 C, 70%
,
28 30 C 0 5 C,
.
65 70%
.

6.



.



.
()
(, )

94

...

.


.
,
,
600 C .

:
,
,
,
,
( ),
:
,
()

,
.
,
,
.
,

.

, ,
, (, ..).

95
7.

7. 1.


,
.
,

.

- (first in-first out).

(
, , ,
, , ).
1
.

,

. :
,
,
.

5 C
:
( )
,
,

,

96
(.. ,
, ..)
.

.

.

97
3. ,

3.

-




, : 1.
,
.. ,

: . ,
, , , , 2. /
, ,
,
, -
, ,
- .
, , , 3.


. .
.
4.

,
:
,
, . ,
, 5.

, .

..
.
: 6.


, ..
, .
.. 7.


: /
. .
8.

..
, ,
, .
9.
98
.
..

:
, , .
, 10.
, .
: 11.


..
, .
, , 12.
.

:



.
1.



2.


,
: ,
,
3.

, /

, ,
..
. 4.


.


.



,
.


1.

.


.

99


.

,


1.


-
. ,
2. /



.
(facilities)
.
3.




.
4.






.
5.

6.


7.

.

100
4.

-

-

- 1.

-
.
- 2.

,
- . .
3.
,
-

-, ,
.
- 4. ,
. /
-
.
- 5.

- .

- .
(w = 6.
0,60 0,85)
/
.
7.


.
8.



.
9.

.
10.



.


101
1.
, ,

. .
2.


,
.
3.


. , ,
..
4.


.


1.



.
.
.



1.

,
. /
. 2.



.
3.
/

.
4.




(..
.
). 5.
6.

.

102
5

-


-

- 1.


-
.
- . 2.


- . ,
3. ,
- /


.
- 4.


- .
/ .
- ( 5.
)

-


-


1.

.
2.
.

,


3.



.
4.
,


, ,
..
.
103

1.



.


.


/

. 1.

,
/
2. ,
/



.

, 3.


4.


.
.
5.
.

6.




.
7.

104
4. /
/ :
,


.








:

,
,
(
),

( ),

(,
, ),
.



:
(
)

.



,
,
, ,





//



105
.


(),






,


1-2

.

)






.

1.
HACCP
HACCP
( 1, 2, 3 & 4)
( )

,

,


(
,
, ),

(
,
, ).
2. 5
6

106
.
3.


.


:
,



,
.



.

107

108
5.



.
, ,

(HACCP) .
(
,
) .
(
) ( , ,
, , CO2
..).

, / .
,
(
), ,
, , . ,
, (), ..
,

10% ,

-
, ,
, , , .. ( ...)

. ,

(ISO, HACCP)
.
HACCP.

,
.


.

109
.

: , ,
.
,

,
.

.
-
,
(, , ,
..) , , ,
..

HACCP.
,

.
/
,
.
.
.

.

.

,
.
:
, , , ,
, , , ,
,
.

.
, , ,
, .

: , ,
, ,

110
.

, ..
,

.
,
. ,

,
,
.
,
, .

.
, ,
() , .

.

.
, , ,
, , , , ,
, , , ,
, , ,
.
( 92/5/. L61/1/18.3.95).
,

,
.

.

, ,
.
, , / /
.
,
,
.
,
.

111

,

.
(Lot)
.

,
.



.


.

87()/2001 (.
3496/4.5.2001)
2001
98/83/
3
1998.

.
,
.

, 8 C.
,
.
,
0
-18 C.
(
)
-
,
.

GMP & GHP
.

, .
(, , , )

112
, , ..
,

.

.
.

.
.
, ,

.

.


.
.
(..
, ) ,
, , , , ,
/ / ,
.
,
.

113
7.

1. Chilled Food Association: Cuidelines for Good Hygiene Practice in the


Manufacture, Distribution and retail Sale of Chilled Foods, London, 1989.
2. , 93/43/
14 1993 .
3. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Guidelines for the application of
HACCP system, ALINORM 95/13, Appendix II, Rome, 1993.
4. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Recommended International
Code of Practice General Principles of Food hygiene, Publication: CAC/RCP
1-1969, Rev. 3 (1997), Amd. (1999)
5. FAO/WHO, (1998). Food Quality and Safety Systems: A training manual on
food hygiene and the HACCP system, Rome, Italy.
6. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Recommended International
Code of Hygiene Practice for Fresh Meat, Publication: CAC/RCP 11-1976,
Rev. 1 (1993).
7. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Recommended International
Code of Hygiene Practice for Processed Meat and Poultry Products,
Publication: CAC/RCP 13-1976, Rev. 1 (1985).
8. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Recommended International
Code of Hygiene Practice for Poultry Processing, Publication: CAC/RCP 14-
1976.
9. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Principles and Guidelines for
the conduct of Microbiological Risk Assessment, Publication: CAC/GL-30
(1999).
10. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Food Standard Programme,
Rome, 1997.
11. FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Principles for the Establishment
and Application of Microbiological Criteria for Foods, Publication: CAC/GL 21
1997.
12. Harringan, W.F.and Park, R.W.A.(1991). Making safe food, A management
guide for microbial quality, Academic press, New York.
13. Harris, S. R. (1986). Improvement of post-harvest fresh fruits and vegetables
handling. A manual, FAO Regional Office for Asia and the Pacific, and
Association of Food Marketing Agencies in Asia and the Pacific.
14. IDF (1992). Hygiene management of Dairy Plants, International Dairy
Federation, Document 276, Brussels.
15. IDF (1995). Recommendation for the hygienic storage, transport and
distribution of milk and milk based products, International Dairy Federation,
Document 302, Brussels.
16. Institute of Food Science and Technology- IFST (1993). Food and Drink
Good Manufacture Practice: A Guide to its Responsibility Management, 3nd
edition, London.
17. International Commission on Microbiological Specifications for Foods-ICMSF
(1998). HACCP in Microbiological Safety and Quality, in: Microorganisms in
foods, book 4, Blackwell Scientific Publications, London.
18. International Institute of Refrigeration, (1976). Guide to refrigerated storage,
IIR, Paris
114
19. Marriott, N.G.(1997). Essentials of food sanitation, edited by G. Robertson,
Chapman and Hall, London.
20. Mortimore, S. & Wallace, C. (1995). HACCP: A practical approach, Chapman
and Hall, London.
21. -, . (1999).
, , University Press.
22. , .(1997). ,
, .
23.
2002 (3575/11.2.2002) ,
93/43/ .
24. ()
2002.
25. The EFSIS standard for companies supplying food products, Issue No 4,
Issued March 2000, London.
26. , . (2002). ,
, .
27. Wilson, L.G., M.D. Boyette, and E.A. Estes, (1995). Postharvest Handling and
Cooling of Fruits, Vegetables, and Flowers for Small Farms, Part I-IV. N.C.
Coop. Exten. Serv. Hort. Info. Leaf. No. 800.
28. Untermann, F.(1998). Microbial hazards in food, Food Control (9)
29. USDA, Meat and Poultry products hazards & control guide,
http://www.usda.gov
30. 1416,
- (HACCP).

115

You might also like