Shkolla Havzi Nela

KUKES

Tema:Gjinite e muzikes instrumentale nga shek.XVIderi ne shek.XX

Lenda:Historia e arteve

Klasa: XIID

Punoi Pranoi

Klejda Elezaj Kujtim Bytyi

KUKES,SHKURT 2017
OBJEKTIVAT

1. Te shpjegojm rrugen e zhvillimit te gjinive muzikore nga shek.XVI deri ne shek.XX

2. Te tregojm disa karakteristika t gjineve muzikore
3. Te klasifikojme gjinite e muzikes baroke
4. Te percaktojme me ndihmen e tabeles kompozitoren qe kultivuan kete gjini muzikore

QLLIMI

T mesojm rreth zhvillimit historik te gjinive muzikore nga shek.XVI deri ne shek.XX

Struktura e lnds

Hyrja ..................................................................................1
Cshtje
Klasifikimi i gjinive te muzikes baroke 1
Rruga e zhvillimit dhe tiparet e gjinive muzikore ne barok 2
Evolucioni i gjinive baroke2
Gjinite e muzikes instrumentore qe vazhdojne te kultivohen nga
kompozitoret klasike ..3
Tabela,4
Foto.5
Konkluzionet ..6
Biblografia

Hyrja

Suita,sonata dhe koncerti jane lloje te reja qe moren vrull te madh ne periudhen
baroke.Ato zune fill ne vitet 1600.Per nje kohe bashkejetuan ne gjinite e tjera,ndersa me
kalimin e kohes pesuan nje evoluim gradual,qe qoi ne shperthimin e tyre ne mesin e
shek,.XVII.llojet e reja shprehnin me drejtperdrejt shijet e kohes dhe bazoheshin ne
shkrimin homofonik.Ato lulezuan njeheresh me zhvillimin e madh te instrumeteve
,vecanerisht me shfaqjen e violins.Gjinite e reja ,si:suita,sonata dhe koncerti,u krijuan per
instrument solist apo per ansambel instrumental , si dhe per orkester . Klavicembali u
be instrumenti solist me i perhapur dhe nje pjese e mire e muzikes se kohes u shkrua
per t.

shtjet

I. Klasifikimi i gjinive te muzikes baroke

Gjinit jan krijuar historikisht dhe u takojn tipologjive t ndryshme. Gjinite e muzikes
baroke ndahen ne gjini te mbartua nga rilindja te cilat ndahen ne dy nenkategori ,ne
 ato qe u zhduken gradualisht dhe ata qe evoluan dhe ne gjini te reja qe ndahen ne dy
nenkategori ato qe u zhduken ne periudhen klasike dhe ato qe evoluan me tej Kalimi
nga baroku n klasicizm sjell disa dukuri t reja ose drejtime t prkohshme artistike, si stili
rokoko, ai galant dhe Stuhi dhe vrull. Ato shprthyen n Evropn Perndimore n vitet
1750-1775 si reaksion ndaj estetiks baroke. Prgjat ktyre viteve zhduken gjinit e muziks
polifonike q kishin lulzuar n barokun e von me J. S. Bah dhe Zh. F. Hendel dhe zhvillohen
llojet e reja homofonike, si sonata dhe simfonia. Ndr kompozitort e ksaj periudhe jan: djemt
e Bahut (K. F. E. Bah dhe J. K Bah), Bokerini, Samartini etj. Stili klasik q po lindte, shfaqet
thuajse trsisht instrumentor.

Grup autoresh;Historia e Arteve;Tekst shkollor;Shtepia botuese Albas;Tirane;Botim 2012 dhe ribotim

2013,2014,2015,2016 ( 57-58-59)

II. Rruga e zhvillimit dhe tiparet e gjinive muzikore ne barok

Tiparet kryesore te muzikes ne kete periudhe eshte zhdukja e polifonise me
gjinite e saj dhe perparimi i homofonise me gjinite e veta. Ne periudhen klasike te
gjitha gjinite e muzikes instrumentale fituan disa vecori te perbashketa.perpos te
tjerash,sonata,kuarteti,koncerti e simfonia u kompozuan ne struktura te ngjashme ,
edhe pse per grupe instrumentale te ndryshme. Dalengadale po formohej stili
klasik.muzika instrumentale u be gjithnje e me zoteruese ne shek.XVIII, ku lindi
nje numer i madh gjinish te rendesishme , si : sonata per piano, kuarteti per harqe
dhe simfonia , qe kulmojne me krijimet e perfaqesuesve te medhenj te
klasicizmit:Hajdenit,Moxartit,Bethovenit etj. Barok muzik zgjeruar prmasat, varg dhe
kompleksiteti i instrumental performance, dhe gjithashtu opera themeluar si nj zhanr
muzikor
III. Evolucioni i gjinive baroke

Muzika baroke q lulzoi n Evropn Perndimore n harkun kohor prej 150 vjetsh (1600-
1750) shnon nj periudh t re n zhvillimin e artit muzikor Monodia (zri i vetm) fiton
prparsi prkundr shkrimit polifonik (shum zrash) rilinds. Opera, si risia m e dukshme e
muziks baroke, bazohet n shkrimin monodik. b. Nj tjetr risi e muziks baroke sht pavarsia
e plot e muziks instrumentale. Ajo bazohet n mnyrn e re t shkrimit vertikal (akorde). Basi
q mban harmonin, bhet tipar dallues i periudhs baroke q, pr kt arsye, shpesh quhet
periudha e basit t vazhdueshm (baso continuo). Stili i ri barok solli dhe gjini t reja muzikore.
Prpos opers, u kultivuan gjinit vokale (kantata oratori) dhe lindn lloje t reja t muziks
instrumentore

https://sq.wikipedia.org/wiki/Muzika_barok

IV. Gjinite e muzikes instrumentore qe vazhdojne te kultivohen nga

kompozitoret klasike

Simfonia eshte risia me e madhe e klasicizmit . Termi simfoni (bashketingellim) u

perdor ne fillim te shek.XVII ne menyre te papercaktuar . Ne shek.XVIII ende ka
paqartesi ndermjet emertimit simfoni dhe uverture . nga mesi i shekullit,fillimisht ne
Itali , uvertura (simfonia) fillon te ndahet nga opera dhe te ekzekutohet si pjese e
pavarur . Te gjitha simfonite shkruhen ne stilin homofonik dhe ndertohen ne tri
kohe : e shpejte e ngadalte - e shpejte .Rol te rendesishem ne evoluimin e kesaj
gjinie luajti shkolla e berlinit dhe ajo e manhajnit . kompozitoret e ketyre shkollave
shkruan simfoni me tri kohe . Ne shkollen e manhajnit spikaten nje sere vecorish ,
si: braktisja e basit te vazhdueshem,zoterimi i melodies ,shfaqja e temave
kontrastuese etj. Ajo qe futi ne histori strukturen e simfonise (katerkoheshe) eshte
shkolla vjeneze . Vlen te permendim ketu rolin e madh te Hajdenit , Moxartit , si
dhe te Bethovenit , ku me kete te fundit simfonia behet lloj me i larte i muzikes ,
e afte te shprehe ideale te larta shoqerore dhe pergjithesime te medha
filozofike.Sonata per instrument arrin kulmin e vet ne epoken klasike . ajo nuk
perben nje risi te kesaj epoke , por evoluimin ne rrugen e gjate te sonates baroke
te korelit , skarlatit e
Grup autoresh;Historia e Arteve;Tekst shkollor;Shtepia botuese Albas;Tirane;Botim 2012 dhe ribotim
2013,2014,2015,2016 ( 57-58-59)

Tabela

Shek. XVI XVII XVIII XIX XX

Gjinit Suita Koncerti Sonata Muzika Opera

Romantike
Kompozitori 1.Gabrieli 1.Vivaldi 1.Moxart 1.Shuberti 1.Xh.Rosini
2.Merula 2.Hajdenit 2.Veberin 2.Xh.Verdi
3.Bethoven 3.V.Belini
4.G.Donixeti

Tabela 1
Grup autoresh;Historia e Arteve;Tekst shkollor;Shtepia botuese Albas;Tirane;Botim 2012 dhe ribotim
2013,2014,2015,2016 ( 57-58-59)

Foto

Foto 1 , Bethoven Foto 2 , Volfganag Amadeus

Moxart

http://tkob.gov.al/baroku-italian-dhe-francez/

5
Konkluzionet

N fund t ksaj veprimtarie praktike jemi jemi t afte te klasifikojme gjinite e

muzikes baroke dhe te flasim per tiparet e vecanta te tyre ,arritem te njohim gjinite
kryesore te muzikes instrumentale si dhe kompozitoret perfaqesues te periudhave te
ndryshme.Tani me jemi te afte te tregojme se cilat ishin periudhat kryesore te
zhvillimit te muzikes instrumentale dhe arritem te flasim rreth evolucion te gjinive
muzikore ne barok.Me ane te kesaj veprimtarie arritem qe te njiheshim me
kompozitoret qe kultivuan keto gjini te muzikes instrumentale

6
Biblografia

Literatura e shkruar

Grup autoresh Historia e Arteve Tekst shkollor Shkolles se mesme

Shtepia botuese Albas Tirane Botim 2012 : 58-59

Referencat

http://tkob.gov.al/baroku-italian-dhe-francez/ (shikuar me 11/02/2017)

https://sq.wikipedia.org/wiki/Muzika_barok (shikuar me 16/02/2017)