You are on page 1of 9

15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Detalhes
EscritoporNewtonCBraga

Saibacomoenrolarpequenostransformadoresebobinas.Estaatividadepode
serdegrandeimportncia,dadaanecessidadeemoficinasdereposiode
componentesquenopodemserencontradoscomfacilidade,
especificamentetransformadoresdealimentaoderelgiosdigitaiseoutros
aparelhos,choquesdefiltro,transformadoresdesadaeforadepequenas
potncias.Nesteartigofalamosumpoucosobreoassuntodandoindicaes
decomoenrolarestecomponentes.

Obs.Oartigode1987,mastotalmenteatualnosentidodequeasbobinadeiraspodemserencontradascom
facilidade(vejainternet)e,almdisso,oscomponentesindutivosaindacontinuamsendoumproblemade
reposio.

Transformadoresechoquesdefiltrossoformadosporumoumaisenrolamentosdefiosesmaltadosem
ncleosdeferrolaminado,quepodemterdiversasaparncias,conformemostraafigura1.

Figura1Ostransformadores

Afinalidadedoncleoconcentraraslinhasdeforadocampomagnticoobtendoseassimmaior
indutncianocasodosfiltrosoumaiortransfernciadeenergianocasodostransformadores.
http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 1/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Oclculodofioaserusadoemcadaenrolamentoassimcomodonmerodeespirasdependedediversos
fatores,comoporexemploatensodoprimrioeapotnciadosecundrio.

Quantomaiorapotnciaquedevesertransferidaparaoenrolamentosecundrio,maiordeveserc
componente.

Comofazeroclculodeumpequenotransformadordealimentaoouentodeumchoquedefiltroalgo
quepoucostcnicosdominam.

ABOBINADEIRA

Aprincipaldificuldadequeostcnicosouhobistasquedesejamenrolarumpequenotransformadorou
choquedefiltronopropriamenteoclculo,massimotrabalhocansativodeenrolarmilharesdevoltasde
fionumcarreteldeplsticoououtromaterial(figura2).

Figura2Oenrolamento

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 2/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Umtransformadortpicodesadapodechegaratermaisde10000voltasdefiofinocomoo32,quealmde
serdifcildetrabalharextremamentedelicadopodendoarrebentaraomenordescuido.

Parafacilitarotrabalhodosenroladoresdetransformadoresebobinasexistemmquinassimplescomoa
bobinadeira,figura3,quealmdeproporcionarummovimentosegurodocarretel,possibilitandoassima
obtenodebobinassemencavalamentodefios,aindatemcomorecursoadicionalumcontadormecnicode
voltas.

Ocontadormecnicoimpedequeoleitorsepercanacontagemdas
voltasoutenhadificuldadesemcasodeparadasparadescanso.

Amquinabobinadeiratem,almdisso,comoVantagema
possibilidadedeadmitircarretisdediversasdimenses,oque
significaquepraticamentequalquertipodebobinapodeser
enrolada.

Sevocpretendeacrescentarumservioadicionaldeenrolamento
Figura3Umabobinadeira detransformadoresemsuaoficina,devepensarseriamenteem
adquirirsuabobinadeira.

Oprojetodeumpequenotransformadorpodeserdividoemtrsfasesqueso:

a)Escolhadoncleo

b)Determinaodonmerodeespirasdecadaenrolamento

c)Determinaodotipodefiodecadaenrolamento.

a)ESCOLHADONCLEO

Partimosnosnossosclculosdoncleoem"F"ouainda"E"e"l"mostradosnafigura4quesoosmais
comuns,comlminasdeferrodoce(ferrosilcio).

Figura4Tiposdencleos

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 3/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Aseodoncleo,dadaporSnafigura4,determinadapelapotnciadortransformador,ouseja,ovalor
resultantedoprodutodatensopelacorrentedoenrolamentosecundrio.

Setivermosmaisdeumenrolamentosecundriodevemosconsiderarasomadaspotncias.

Assim,umtransformadorde12Vx2Aterumapotnciade12x2=24VAou24W.(figura5)

Figura5Apotnciadotransformador

Aseopodesercalculadacomaproximaopelafrmula:

S=1,1xW

Onde:

Saseodoncleoemcentmetrosquadrados

Papotnciaemvoltsxampres(watts)

ObservequeaseoSdadapeloprodutoaxbnaprpriafigura4.

Partindodoexemploqueseriaumtransformadorde12Vx2Aaseoseriade:

P=1,1xm

P=1,1x4,9

P=5,39cm2

Levandoseemcontaqueaschapasdotransformadorsofinasequenaaglomeraoparaformaodo
ncleoexisteumespaoperdidoentreelas,precisocompensarissocomumcertoacrscimonovalor
encontrado.

Recomendamosumacrscimode15a20%,oquenospossibilita"arredondar"ovalorencontradopara6
cm2.

Determinadootamanhodotransformador,sempreexisteapossibilidadedetermosnasucataum
transformadorvelhoquetenhalminasnasdimensesindicadasdoqualpodemosaproveitlas.

b)DETERMINAODONMERODEESPIRASDECADACADAENROLAMENTO

Paraoclculodasespiraspartimosdeduasfrmulasiniciais:

N1=V1/(fxSx4,4xBx108)
http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 4/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

N2=V2/(fox4,4xBx108)

Onde:

N1=nmerodeespirasdoenrolamentoprimrio

N2=nmerodeespirasdoenrolamentosecundrio

V1=tensodoenrolamentoprimrio

V2=tensodoenrolamentosecundrio(volts)

f=frequnciadaredeemHertz(6oHz)

B=induomagnticaemGauss

S=seodoncleoemcentmetrosquadrados.

AinduoemGaussumaindicaodofluxomagnticoporcentmetroquadradononcleo.

Estevalordeterminadopelapermeabilidadedoferrousadoatravsdafrmula:

B=pH

Onde:

papermeabilidadedoferrousadononcleo

Hocampomagntico

Sevocpossuirummanualdefabricantedechapasparatransformadores,poderfacilmenteterastabelas
paracadatipoosvaloresadotadosdepB.

Noentanto,oquesesabeparaocasodeaproveitamentodechapascomunsqueteremosumclculocom
boaprecisocomvaloresemtornode12000Gauss.

Issoocorreporqueosncleoscomunspossuemcoeficientesdeinduoentre8000e14000Gauss,sendoos
maioresosmaiscomuns.

Seovaloradotadoformuitoalto,oqueocorreumapossvelsaturaodoncleocomabsoroindevidade
energiaeperdaderendimentoquandoacorrentecresce.

Sugerimosque,nadvida,adotevaloresde10000ou12000nafrmula.

Valoresmenoresresultaroemtransformadoresvolumosos.

Apliquemosestesvaloresnonossofransformadorexemplode12Vx2A.

N1=110/(60x6x4,4x12000x108)

N1=110/0,19

N1=578espiras

Esteseroenrolamentoprimrio.

Paraosecundrioteremos:

N2=12/(6Ox6x4,4x12000x108)

N2=12/0,19
http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 5/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

N2=63espiras

Obtidasasespirasdosdoisenrolamentosdevemospensarnasuaespessura.

c)TIPODEFIO(ESPESSURA)

Aespessuradosfiosusadosdependediretamentedaintensidadedacorrentequeospercorre.

Estacorrentepodesercalculadafacilmenteapartirdatensoedapotncia,casonoatenhamos.

Vejaqueofiodecobreadmiteumadensidademximadecorrentedadaasuaprpriaresistividade.Assim,
setaldensidadeforsuperada,existeoperigodesobreaquecimentocomaconsequentequeimado
componente.

Domesmomodo,devemosconsiderarqueaespessuradofiomaisocomprimentodoenrolamento,dadapelo
nmerodeespirassoresponsveisporumaresistncia,aresistnciadoenrolamentonaqualpodehavera
perdadepotncia..

Podemoselaborarumatabelaaproximadaemqueadensidadedecorrentemximadeterminadapela
potnciadotransformador:

Aplicamosentoaseguintefrmulaparadeterminaraseodosfiosquedevemserusadoemcada
enrolamento:

S=I/D

Onde:

Saseodofioemmm2

IaintensidadedacorrenteemA

Dadensidadedecorrente(segundotabela)emA/mm2

Paraonossotransformador,levandoemcontaprimeiramenteoenrolamentosecundrio,temos:

I=2A

D=4A/mm2(databela)

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 6/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

S=2/4

S=0,5mm2

Paraoenrolamentoprimriotemosdecalcularacorrente.Partimosentodafrmula:

P=Vxl

24=110xI

I=24/11O

l=0,218A

Aseodofiodeveserento:

S=I/D

S=0,218/4

S=0,05mm2

AtabelaabaixonospermiteescolherosfiosquedeveroserusadosapartirdanumeraoAWG.

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 7/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Temosentoqueofiodeseo0,5mm2maisprximaodenmero20.Jofiode0,05parao
enrolamentoprimrioo30.

Tudoissonospermiteestabelecerexatamenteascondiesdeenrolamentodotransformador:

TRANSFORMADORDE110Vx12Vx2A

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 8/9
15/01/2017 EnrolamentodePequenosTransformadoreseBobinas(ART2369)

Enrolamentoprimrio:578espirasdefio30

Enrolamentosecundrlo:63espirasdefio20

Seodoncleo:6cm2

Potncia:24watts

CONCLUSO

Oquevimosforamapenasospormenoresdoclculodasespirasdecadaenrolamento.Naprticaexistem
aindaalgumasdificuldadesqueomontadorourecuperadordetransformadoresirenfrentar.

Dentreelasdestacamosoclculodotamanhodocarretel,paraquetodasasvoltasdefiocaibam,omodode
prendercadaextremodoenrolamento,oisolamentoentreascamadasdefioetc.

Tudoissoexigeumahabilidadequeoenroladordetransformadoresebobinassvaiadquirircom
experincia,devendoparaissoenrolardiversosdestescomponentesantesdeadquiriraseguranaea
perfeioexigidasparaumprofissional.

http://www.newtoncbraga.com.br/index.php/eletronica/52artigosdiversos/10414enrolamentodepequenostransformadoresebobinasart2369?tmpl=co... 9/9

You might also like