Professional Documents
Culture Documents
efu @
g]kfn ;/sf/
sfg"g, Gofo tyf ;+;bLo dfldnf dGqfno
g]kfnsf] ;+ljwfgsf] wf/f @(^ sf] pkwf/f -!_ adf]lhdsf]
Joj:yflksf;+;bn] agfPsf] tn n]lvP adf]lhdsf] P]g
;j{;fwf/0fsf] hfgsf/Lsf] nflu k|sfzg ul/Psf] 5 .
;+jt\ @)&# sf] P]g g+= !*
3
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-(_ s/ clws[tn] pkbkmf -$_ adf]lhd u/]sf] s/
lgwf{/0f jf pkbkmf -*_ adf]lhd sf/f]af/ aGb ug{ lbPsf]
cfb]z pk/ lrQ ga'\g] JolQm, ;+:yf jf lgsfon] To:tf]
;"rgf kfPsf] ldltn] tL; lbgleq k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf
nflu cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg
lbg ;Sg]5 .
-!)_ pkbkmf -(_ adf]lhd lgj]bg lbg] Dofb u'lh|g
uPdf To:tf] Dofb u'h|]sf] ldltn] ;ft lbgleq Dofb u'lh|g
uPsf] sf/0f vf]nL cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zs
;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgj]bgdf plNnlvt
sf/0f dgfl;a b]lvPdf cfGtl/s /fh:j ljefusf
dxflgb]{zsn] Dofb u'h|]sf] ldltaf6 tL; lbg Dofb yk ug{
;Sg]5 .
-!!_ pkbkmf -(_ adf]lhd lgj]bg k/]sf] ldltn] ;f7L
lbgleq To:tf] lgj]bg pk/ cfGtl/s /fh:j ljefusf
dxflgb]{zsn] lg0f{o ug'{ kg]{5 .
-!@_ pkbkmf -(_ adf]lhd k/]sf] lgj]bg pk/
5fgljg ubf{ To:tf] lgj]bgsf] lhls/ pko'Qm b]lvg cfPdf
:ki6 sf/0f v'nfO{ krf{ v8f u/L :jf:Yo ;]jf s/ k'gM
lgwf{/0f ug{ cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zsn] cfb]z
lbg ;Sg]5 .
-!#_ pkbkmf -(_ adf]lhd lgj]bg lbg] JolQmn]
lgwf{l/t :jf:Yo ;]jf s/ /sddWo] ljjfb/lxt :jf:Yo ;]jf
s/ / hl/jfgf /sd a'emfO{ ljjflbt :jf:Yo ;]jf s/ /
hl/jfgf /sdsf] Ps ltxfO{ /sd gub w/f}6L /fVg' kg]{5 .
-!$_ pkbkmf -!!_ adf]lhdsf] Dofbleq cfGtl/s
/fh:j ljefusf dxflgb]{zsn] lg0f{o gu/]df To:tf] Dofb
gf3]kl5 jf u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga''em]df To:tf] lg0f{osf]
;"rgf kfPsf] ldltn] k}FtL; lbgleq ;DalGwt JolQmn]
/fh:j Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 .
-!%_ o; bkmf adf]lhd k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf]
lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg] JolQmn] To;sf] Ps k|lt kGw|
4
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
lbgleq ;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{no jf s/bftf
;]jf sfof{nodf btf{ u/fpg' kg]{5 .
-!^_ pkbkmf -(_ adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] lgj]bg jf
pkbkmf -!$_ adf]lhd k'g/fj]bg lbPsf] sf/0faf6 pkbkmf
-$_ / pkbkmf -*_ df plNnlvt lg0f{osf] sfof{Gjogdf c;/
k/]sf] dflgg] 5}g .
-!&_ :jf:Yo ;]jf s/ a'emfpg] JolQm, ;+:yf jf
lgsfo :j]lR5s ?kdf d"No clej[l4 s/df btf{ x'g ;Sg]5 .
-!*_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg pkbkmf -!&_ adf]lhd btf{ ePsf] JolQm, ;+:yf jf
lgsfon] d"No clej[l4 s/ P]g, @)%@ adf]lhd d"No
clej[l4 s/ c;'n pk/ ug'{ kg]{5 .
-!(_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] :jf:Yo ;]jf s/sf]
sfo{ljlw cfGtl/s /fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd
x'g]5 .
-@)_ :jf:Yo ;]jf s/sf] k|zf;g cfGtl/s /fh:j
ljefu / ljefu cGtu{tsf sfof{noaf6 x'g]5 . To:tf]
sfof{no gePsf] lhNnfdf cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf]
k|lqmof adf]lhd sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{non] :jf:Yo
;]jf s/sf] k|zf;g ug]{5 .
*= lzIff ;]jf z'Ns M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df lghL
If]qaf6 ;~rflnt b]zel/sf pRr dfWolds lzIffeGbf
dflysf] lzIff k|bfg ug]{ lzIf0f ;+:yf, sf7df8f}+
pkTosfleq tyf pkdxfgu/kflnsf, gu/kflnsf / lhNnf
;b/d'sfd tyf cGo :yfgdf ;~rflnt lzIf0f ;+:yfdWo]
cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] lzIf0f ;+:yfsf] xsdf ;a}
txsf]] lzIff k|bfg ug]{ lzIf0f ;+:yfn] c;'n ug]{ egf{ z'Ns
/ dfl;s lzIf0f z'Nsdf Ps k|ltztsf b/n] lzIff ;]jf
z'Ns nufOg] / c;'n pk/ ul/g]5 .
:ki6Ls/0fM o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu lghL If]qaf6
;~rflnt lzIf0f ;+:yf eGgfn] tfnLd tyf k'gtf{huL
tfnLd k|bfg ug]{ ;+:yf afx]s sfg"g adf]lhd btf{ eO{ lghL
5
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
If]qaf6 ;~rflnt ljZjljBfno, dxfljBfno, ljBfno tyf
k|fljlws lzIffno nufot h'g;'s} lsl;dsf] lzIff k|bfg
ug]{ lgsfo ;Demg' k5{ .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
;fj{hlgs z}lIfs u'7L cGtu{t ;~rflnt lzIf0f ;+:yfnfO{
lzIff ;]jf z'Ns nfUg] 5}g .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] z'Ns lk5l8Psf tyf
b'u{d If]qsf ljkGg ju{sf ljBfyL{xsf] lxtdf vr{ ul/g]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lzIff ;]jf z'Ns To:tf
lzIf0f ;+:yfn] aLhs hf/L u/L c;'n pk/ ug'{ kg]{5 . s'g}
lzIf0f ;+:yfn] lzIff ;]jf z'Ns c;'n x'g] u/L aLhs hf/L
gu/]df k|fKt ;"rgfsf cfwf/df To:tf lzIf0f ;+:yfsf]
;Dk"0f{ sfuhft tyf cfly{s / k|zf;lgs sIf s/ clws[tn]
cfgf] sAhf jf lgoGq0fdf lng ;Sg]5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd lzIff ;]jf z'Ns c;'n
ug]{ lzIf0f ;+:yfn] c;'n u/]sf] /sd / To;sf] ljj/0f
rf}dfl;s ?kdf k|To]s rf}dfl;s cjlw ;dfKt ePsf]
kRrL; lbgleq cfGtl/s /fh:j sfof{no ePsf] lhNnfdf
pQm sfof{no jf s/bftf ;]jf sfof{nodf / pQm sfof{no
gePsf] lhNnfdf sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{nodf
bflvnf ug'{ kg]{5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] Dofbleq s'g} lzIf0f
;+:yfn] lzIff ;]jf z'Ns bflvnf gu/]df jflif{s kGw| k|ltzt
Aofh / ljj/0f bflvnf gu/]df k|lt ljj/0f Ps xhf/ ?k}ofFF
To:tf] lzIf0f ;+:yfaf6 c;'n pk/ ul/g]5 . pkbkmf -%_ df
tf]lsPsf] Dofbkl5sf] tLg dlxgf;Dd klg lzIff ;]jf z'Ns
bflvnf gug]{ lzIf0f ;+:yfnfO{ sfg"gdf h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s/ clws[tn] aGb ug{ cfb]z lbg
;Sg]5 .
-&_ s'g} lzIf0f ;+:yfn] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
lzIff ;]jf z'Ns 5n]sf] kfOPdf s/ clws[tn] lzIff ;]jf
z'Ns lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .
6
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-*_ pkbkmf -&_ adf]lhd lzIff ;]jf z'Ns lgwf{/0f
ubf{ s/ clws[tn] ;DalGwt lzIf0f ;+:yfnfO{ cfkm\gf] ;kmfO{
k]z ug{ kGw| lbgsf] Dofb lbg' kg]{5 .
-(_ s'g} lzIf0f ;+:yfn] lzIff ;]jf z'Ns 5n]df s/
clws[tn] lauf]sf] kRrL; k|ltzt /sd hl/jfgf ug{
;Sg]5 .
-!)_ s/ clws[tn] pkbkmf -&_ adf]lhd u/]sf] s/
lgwf{/0f jf pkbkmf -^_ adf]lhd sf/f]af/ aGb ug{ lbPsf]
cfb]z pk/ lrQ ga'\g] lzIf0f ;+:yfn] To:tf] ;"rgf
kfPsf] ldltn] tL; lbgleq k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf nflu
cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zs;dIf lgj]bg lbg
;Sg]5 .
-!!_ pkbkmf -!)_ adf]lhd lgj]bg lbg] Dofb u'lh|g
uPdf To:tf] Dofb u'h|]sf] ldltn] ;ft lbgleq Dofb u'lh|g
uPsf] sf/0f vf]nL cfGtl/s /fh:j ljefusf
dxflgb]{zs;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 / To:tf] lgj]bgdf
plNnlvt sf/0f dgfl;a b]lvPdf cfGtl/s /fh:j ljefusf
dxflgb]{zsn] Dofb u'h|]sf] ldltaf6 tL; lbg Dofb yk ug{
;Sg]5 .
-!@_ pkbkmf -!)_ adf]lhd k/]sf] lgj]bg pk/
5fgljg ubf{ To:tf] lgj]bgsf] lhls/ pko'Qm b]lvg cfPdf
:ki6 sf/0f v'nfO{ krf{ v8f u/L lzIff ;]jf z'Ns k'gM
lgwf{/0f ug{ cfGtl/s /fh:j ljefusf dxflgb]{zsn] cfb]z
lbg ;Sg]5 .
-!#_ pkbkmf -!)_ adf]lhd lgj]bg k/]sf] ldltn]
;f7L lbgleq ;f] lgj]bg pk/ cfGtl/s /fh:j ljefusf
dxflgb]{zsn] lg0f{o ug'{ kg]{5 .
-!$_ pkbkmf -!)_ adf]lhd lgj]bg lbg] lzIf0f
;+:yfn] lgwf{l/t lzIff ;]jf z'Ns /sddWo] ljjfb/lxt
lzIff ;]jf z'Ns / hl/jfgf /sd a'emfO{ ljjflbt lzIff
;]jf z'Ns / hl/jfgf /sdsf] Ps ltxfO{ /sd gub w/f}6L
/fVg' kg]{5 .
7
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!%_ pkbkmf -!#_ adf]lhdsf] Dofbleq cfGtl/s
/fh:j ljefusf dxflgb]{zsn] lg0f{o gu/]df To:tf]] Dofb
gf3]kl5 jf u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga''em]df To:tf] lg0f{osf]
;"rgf kfPsf] ldltn] k}+tL; lbgleq ;DalGwt JolQmn]
/fh:j Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 .
-!^_ o; bkmf adf]lhd k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf]
lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg] lzIf0f ;+:yfn] To;sf] Ps k|lt
kGw| lbgleq ;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{no jf
s/bftf ;]jf sfof{nodf btf{ u/fpg' kg]{5 .
-!&_ pkbkmf -!)_ adf]lhd k'g/fjnf]sgsf] lgj]bg
jf pkbkmf -!%_ adf]lhd k'g/fj]bg lbPsf] sf/0faf6
pkbkmf -&_ df plNnlvt lg0f{osf] sfof{Gjogdf c;/ k/]sf]
dflgg] 5}g .
-!*_ ljb]zdf cWoog ug{ hfg] ljBfyL{nfO{ lzIf0f
z'Ns afkt ljb]zL d'b|fsf] ;6xL ;'ljwf lbFbf To:tf] ;6xL
/sddf Ps k|ltzt lzIff ;]jf z'Ns nufOg] / c;'n pk/
ul/g]5 .
-!(_ pkbkmf -!*_ adf]lhd ljb]zL d'b|fsf] ;6xL
;'ljwf pknAw u/fpg] a} jf ljQLo ;+:yfn] lzIff ;]jf
z'Ns afkt ;+sng u/]sf] /sd csf]{ dlxgfsf] kRrL;
ut]leq /fh:j vftfdf hDdf u/L ;f]sf] ljj/0f ;lxtsf]
hfgsf/L ;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{nodf k7fpg'
kg]{5 .
-@)_ lzIff ;]jf z'Ns ;+sng ;DaGwL cGo
sfo{ljlw cfGtl/s /fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd
x'g]5 .
-@!_ lzIff ;]jf z'Nssf] k|zf;g cfGtl/s /fh:j
ljefu / ljefu cGtu{tsf sfof{noaf6 x'g]5 . To:tf]
sfof{no gePsf] lhNnfdf cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf]
k|lqmof adf]lhd sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{non] lzIff
;]jf z'Nssf] k|zf;g ug]{5 .
8
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@@_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg lhNnf lzIff sfof{no jf cGo ;/sf/L lgsfon]
lzIf0f ;+:yfnfO{ h'g;'s} lsl;dsf] ;]jf, ;'ljwf jf l;kmfl/;
pknAw u/fpFbf To:tf] lzIf0f ;+:yfn] ;fljsdf afFsL /x]sf]
aSof}tf lzIff ;]jf s/ tyf lzIff ;]jf z'Ns a'emfPsf]
k|df0f k]z u/]kl5 dfq ;f] ;]jf ;'ljwf jf l;kmfl/; pknAw
u/fpg' kg]{5 .
(= k"jf{wf/ s/ M g]kfndf k}7f/L x'g] xjfO{ OGwg, k]6f]n /
l8h]ndf k|lt ln6/ kfFr ?k}ofFFsf] b/n] k"jf{wf/ s/ eG;f/
laGb'd} nufOg] / c;'n pk/ ul/g]5 .
!)= ;8s lgdf{0f tyf ;Def/ b:t'/ / ;jf/L ;fwg s/ M cfly{s
jif{ @)&#&$ df cg';"rL# adf]lhd ;8s lgdf{0f tyf
;Def/ b:t'/ / ;jf/L ;fwg s/ nufOg] / c;'n pk/
ul/g]5 .
!!= ;8s dd{t tyf ;'wf/ b:t'/ M ;8s dd{t tyf ;'wf/ ug{
ljb]zaf6 g]kfndf k}7f/L x'g] k]6f]ndf k|lt ln6/ rf/ ?k}ofFF
/ l8h]ndf k|lt ln6/ b'O{ ?k}ofFF ;8s dd{t tyf ;'wf/
b:t'/ eG;f/ laGb'd} nufOg] / c;'n pk/ ul/g]5 .
!@= 3/hUuf /lhi6]zg b:t'/, ;]jf z'Ns / /f]Ssf b:t'/ M cfly{s
jif{ @)&#&$ df cg';"rL$ adf]lhd 3/hUuf /lhi6]zg
b:t'/, ;]jf z'Ns / /f]Ssf b:t'/ nufOg] / c;'n pk/
ul/g]5 .
!#= rnlrq ljsf; z'Ns M cfly{s jif{ @)&#&$ df cg';"rL%
adf]lhd rnlrq ljsf; z'Ns nufOg] / c;'n pk/ ul/g]5
.
!$= k|b"if0f lgoGq0f z'Ns M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df
g]kfnleq laqmL ljt/0f x'g] k]6f]n tyf l8h]ndf k|lt ln6/
krf; k};fsf b/n] k|b"if0f lgoGq0f z'Ns nufOg] / c;'n
pk/ ul/g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] z'Ns k}7f/Lstf{n] c;'n
u/L k|To]s dlxgfsf] z'Ns csf]{ dlxgfsf] kRrL; ut]leq
9
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
/fh:j vftfdf bflvnf ug'{ kg]{5 . pQm cjlwleq bflvnf
gu/]df jflif{s kGw| k|ltzt Jofh ;lxt c;'n pk/ ul/g]5 .
-#_ k|b"if0f lgoGq0f z'Nssf] k|zf;g cfGtl/s
/fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
!%= 6]lnkmf]g :jfldTj z'Ns M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df
6]lnkmf]g h8fg ug]{ u|fxsaf6 6]lnkmf]g :jfldTj z'Ns afkt
Ps xhf/ ?k}ofFF c;'n pk/ ul/g]5 . 6]lnkmf]gsf] :jfldTj
kl/jt{g ePsf] cj:yfdf 6]lnkmf]gsf] :jfldTj k|fKt ug]{
JolQmaf6 ;d]t To:tf] z'Ns c;'n pk/ ul/g]5 .
t/ clu|d e'QmfgL x'g] -lk|k]8_ df]jfOn 6]lnkmf]gsf]
xsdf k|To]s l;dsf8{ / l/rfh{ sf8{sf] d"Nodf b'O{
k|ltztsf b/n] 6]lnkmf]g :jfldTj z'Ns nfUg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] z'Ns b"/;~rf/ ;]jf
pknAw u/fpg] lgsfon] c;'n u/L k|To]s dlxgfsf] z'Ns
csf]{ dlxgfsf] kRrL; ut]leq /fh:j vftfdf bflvnf ug'{
kg]{5 . pQm cjlwleq bflvnf gu/]df ;DalGwt lgsfoaf6
jflif{s kGw| k|ltzt Jofh ;lxt c;'n pk/ ul/g]5 .
-#_ 6]lnkmf]g :jfldTj z'Nssf] k|zf;g cfGtl/s
/fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
!^= b"/;~rf/ ;]jf b:t'/ M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df
b"/;~rf/ ;]jf pknAw u/fpg] lgsfon] u|fxsaf6 lng]
dx;'nsf] P3f/ k|ltzt /sd b"/;~rf/ ;]jf b:t'/ afkt
c;'n pk/ ul/g]5 . u|fxsaf6 c;'n pk/ ul/g] o:tf]] b:t'/
/sd b"/;~rf/ ;]jf pknAw u/fpg] lgsfon] d"No clej[l4
s/ ;lxt bflvnf ug'{ kg]{5 .
t/ OG6/g]6 6]lnkmf]g ;]jf -le=cf]=cfO{=lk=_ afx]ssf]
OG6/g]6 ;]jf tyf k]h/ ;]jf k|bfosnfO{ To:tf] b:t'/ nfUg]
5}g .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
b"/;~rf/ ;]jf pknAw u/fpg] cg'dlt k|fKt lgsfoaLr
10
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Psn] csf]{sf] g]6js{ k|of]u u/] afkt ltg'{kg]{ z'Ns -OG6/
sg]S;g rfh{_ df To:tf] b:t'/ nfUg] 5}g .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] b:t'/ b"/;~rf/ ;]jf
pknAw u/fpg] cg'dlt k|fKt JolQm jf lgsfon] c;'n u/L
k|To]s dlxgfsf] z'Ns csf]{ dlxgfsf] kRrL; ut]leq d"No
clej[l4 s/ ;lxt /fh:j vftfdf bflvnf ug'{ kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd bflvnf ug'{ kg]{ b:t'/
Dofbleq ga'emfPdf To:tf] afFsL /sddf dfl;s kfFr
k|ltztsf b/n] yk b:t'/ nfUg]5 .
-%_ b"/;~rf/ ;]jf b:t'/sf] k|zf;g cfGtl/s
/fh:j ljefun] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
!&= Sofl;gf] /f]oN6L M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df g]kfndf
/x]sf Sofl;gf] ;~rfng ug{ Ohfhtkq k|fKt JolQm tyf
lgsfon] Sofl;gf] ;~rfng u/] afkt jflif{s tLg s/f]8
?k}ofFF / cfw'lgs d]lzg jf pks/0fsf] dfWodaf6 dfq
v]nfOg] v]nsf] nflu jflif{s krxQ/ nfv ?k}ofFF /f]oN6L ltg'{
kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu Pp6f
Ohfhtkqaf6 Ps :yfgdf dfq To:tf] v]n ;~rfng ug{
kfpg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] /f]oN6L afktsf] /sd
;DalGwt Sofl;gf] ;~rfng ug{ Ohfhtkq k|fKt JolQm jf
lgsfon] cfly{s jif{ k|f/De ePsf] ldltn] b'O{ dlxgfleq
;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfnodf a'emfpg'
kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhdsf] cjlwleq /f]oN6L
ga'emfpg] JolQm jf lgsfonfO{ pQm /f]oN6L /sdsf] jflif{s
kGw| k|ltztsf b/n] z'Ns / To:tf] Dofb gf3]sf] ldltn]
tLg dlxgf;Dd /sd ga'emfPdf jflif{s kGw| k|ltztsf
b/n] yk z'Ns ;d]t nufO{ /f]oN6L /sd c;'n pk/ ul/g]5
.
11
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-%_ Sofl;gf] /f]oN6Lsf] lgodg / k|zf;g ;DaGwL
;Dk"0f{ sfo{ ;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s p8\8og
dGqfnoaf6 x'g]5 .
!*= jg k}bfjf/ z'Ns M -!_ cfly{s jif{ @)&#&$ df g]kfn
;/sf/f/f ;fd'bflos jgsf] ?kdf x:tfGt/0f ul/Psf
/fli6o jgdWo] pkef]Qmf ;d"xn] sfg"g adf]lhd sfo{of]hgf
agfO{ lgsflnPsf] ;fn / vo/sf sf7 pkef]Qmf ;d"x aflx/
Jofkfl/s k|of]hgsf nflu laqmL u/]df To;/L laqmL u/L
k|fKt ePsf] /sddWo] kGw| k|ltzt /sd jg k}bfjf/ z'Ns
afkt g]kfn ;/sf/sf] ;+3Lo ;l~rt sf]ifdf hDdf ug'{
kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd pkef]Qmf ;d"x aflx/
Jofkfl/s k|of]hgsf] nflu sf7 laqmL u/L pkef]Qmf ;d"xn]
k|fKt u/]sf] /sd ;fd'bflos jgsf] ;+/If0f, ;+jw{g,
jftfj/0f ;+/If0f / :yfgLo ljsf;;Fu ;DalGwt sfo{df
vr{ ug'{
kg]{5 .
-#_ jg k}bfjf/ z'Ns ;DaGwL sfo{ljlw cy{
dGqfnosf] ;xdltdf jg tyf e";+/If0f dGqfnon] lgwf{/0f
u/] adf]lhd x'g]5 .
-$_ jg k}bfjf/ z'Nssf] k|zf;g jg tyf e";+/If0f
dGqfnoaf6 x'g]5 .
!(= b/ 36fpg, a9fpg jf 5'6 lbg ;Sg] M -!_ k|rlnt sfg"gdf
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn ;/sf/n] cfjZostf
cg';f/ of] P]g / cGo sfg"g adf]lhd nufOPsf b:t'/,
z'Ns, dx;'n / s/sf] b/ 36fpg, a9fpg jf To:tf] b:t'/,
z'Ns, dx;'n / s/ cf+lzs jf k"0f{ ?kdf 5'6 lbg ;Sg]5 .
To:tf] b/ 36fOPsf], a9fOPsf] jf 5'6 lbOPsf] ;"rgf g]kfn
/fhkqdf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s/sf] b/ 36fOPsf],
a9fOPsf] jf s'g} b:t'/, z'Ns, dx;'n / s/ cf+lzs jf k"0f{
12
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
?kdf 5'6 lbOPsf] ljj/0f k|To]s jif{ cy{ dGqfnon]
Joj:yflksf;+;bdf k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd lbOPsf] k"0f{ jf cf+lzs s/
5'6 ;'ljwfsf] s;}n] b'?kof]u u/]df jf s'g} vf; k|of]hgsf]
nflu 5'6 ;'ljwfdf k|fKt u/]sf] dfnj:t' cGo k|of]hgdf
k|of]u u/]df To;/L 5'6 lbOPsf] b:t'/, z'Ns, dx;'n / s/
/sd c;'n pk/ u/L ;f] /sd a/fa/ hl/jfgf ul/g]5 .
@)= k|lqmof ;/nLs/0f jf afwf c8\sfp k'ms'jf ug{ ;Sg] M d"No
clej[l4 s/ P]g, @)%@, cGtMz'Ns P]g, @)%*, cfos/ P]g,
@)%*, eG;f/ P]g, @)^$ tyf o; P]gsf] sfof{Gjogsf]
qmddf x8\tfn, b}jL k|sf]k, k|fs[lts ljklQsf] sf/0fn]
plNnlvt P]gn] k|bfg u/]sf] s'g} ;'ljwf pkef]u ug{ gkfpg]
cj:yf l;h{gf ePdf, s'g} hl6ntf b]lvPdf jf plNnlvt
P]g tyf o; P]gsf] sfof{Gjogdf s'g} afwf c8\sfp kg{
uPdf cy{ dGqfnon] cfjZostf cg';f/ cjlw yk ug{,
k|lqmof ;/nLs/0f ug{ jf sfof{Gjogdf b]lvPsf] afwf
c8\sfp k'ms'jf ug{ ;Sg]5 .
@!= z'Ns b:t'/ tyf Aofh ldGxf M cfk"lt{ Joj:yfdf kg{ cfPsf]
c;xh kl/l:yltsf] sf/0f s/bftfn] a'emfpg g;s]sf] cfo
jif{ @)&!&@ sf] cfo ljj/0f / s/, cfo jif{ @)&@&#
sf] cg'dflgt cfo ljj/0f / klxnf] ls:tfsf] s/, ;Djt\
@)&@ ;fn ;fpg dlxgfb]lv kmfu'g dlxgf;Ddsf] clu|d
s/ sLsf] ljj/0f / s/, d"No clea[l4 s/ ljj/0f / s/,
cGtMz'Ns ljj/0f / cGtMz'Ns, :jf:Yo ;]jf s/, lzIff ;]jf
z'Ns / rnlrq ljsf; z'Nssf] ljj/0f tyf z'Ns ;Dat\
@)&# ;fn c;f]h d;fGtleq bflvnf u/]df Jofh, yk
b:t'/, z'Ns tyf ljnDa b:t'/ nfUg] 5}g .
@@= ljnDa z'Nsdf nfUg] dx;'n 5'6 Pj+ vr{ sL ;DjGwL
Joj:yf M ;Djt\ @)&@ ;fn ebf} ! ut]b]lv kmfu'g
d;fGt;Dd eG;f/ sfof{noaf6 hfFrkf; ePsf dfnj:t'
;dodf k}7f/L x'g g;sL ljb]zL e"lddf nfu]sf] ljnDa z'Ns
-8]d/]h_, l86]Gzg jf kfls{ z'Ns afktsf] /sd eG;f/
d"Nodf ;dfj]z ug{ 5'6 ePsf] eP To:tf] /sddf k}7f/L
13
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
x'Fbf c;'n ug'{kg]{ dx;'n ldgfxf ul/Psf] 5 . eG;f/ d"Nodf
;dfj]z ug{ 5'6 ePsf To:tf vr{sf] k|df0fsf] cfwf/df
cfo jif{ @)&@&# sf] cfo ljj/0fdf vr{ sL ug{ lbOg]5
.
@#= ;xsf/L ;+:yfnfO{ cfos/ 5'6 ;DaGwL Joj:yf M
-!_ cfly{s jif{ @)&!&@ df u7g ePsf gu/kflnsfdf
;~rflnt art tyf C0f ;xsf/L ;+:yfnfO{ pQm cfo
jif{df cfos/ P]g, @)%* adf]lhd nfUg] cfos/ 5'6
ul/Psf] 5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd 5'6 ul/Psf] cfos/ a'emfO{
;s]sf ;xsf/L ;+:yfn] cfo jif{ @)&@&# df ltg'{ kg]{
s/df ;f] s/ ldnfg ug{ kfpg]5g\ .
@$= ;fdflhs ;'/Iff sf]if ;DaGwL Joj:yf M -!_ cfos/ P]g,
@)%* sf] cg';"rL! sf] bkmf ! adf]lhd Psn k|fs[lts
JolQmsf] jflif{s tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofF;Dd
/f]huf/Lsf] cfo ePdf ;f] cfodf Ps k|ltztsf b/n] /
bDktLsf] xsdf jflif{s rf/ nfv ?k}ofF;Dd /f]huf/L cfo
ePdf Ps k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s/ /sd e'QmfgLsf
avt ;|f]tdf sL u/L c;'n ul/g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd c;'n ul/Psf] /sd 5'}
/fh:j vftfdf hDdf ul/g]5 .
-$_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
lgj[Qe/0f afktsf] cfodf o; bkmf adf]lhdsf] s/ nfUg]
5}g .
@%= ;+3Lo ;l~rt sf]ifdf bflvnf ul/g] M -!_ g]kfnsf]
;+ljwfgsf] cg';"rL^ adf]lhd k|b]zsf] clwsf/sf] ;"rL
cGtu{t kg]{ ljifodf c;'n pk/ ul/Psf] /fh:j k|b]z
;l~rt sf]ifsf] Joj:yf / ;~rfng geP;Dd ;+3Lo
;l~rt sf]ifdf bflvnf ul/g]5 .
14
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd c;'n pk/ ul/Psf] /fh:j
k|b]z ;l~rt sf]ifsf] Aoj:yf / ;~rfng ePkl5 To:tf]
sf]ifdf sfg"g adf]lhd x:tfGt/0f ul/g]5 .
@^= /fh:j r'xfj6 -cg';Gwfg tyf lgoGq0f_ P]g, @)%@ df
;+zf]wg M /fh:j r'xfj6 -cg';Gwfg tyf lgoGq0f_ P]g,
@)%@ sf],
-!_ bkmf @ sf],
-s_ v08 -s_ sf] ;f b]xfosf] v08 -s_ /flvPsf] 5 M
-s_ /fh:j eGgfn] sfg"g adf]lhd g]kfn
;/sf/nfO{ ltg'{ jf a'emfpg' kg]{ eG;f/
dx;'n, cGtMz'Ns, cfos/, d"No clej[l4
s/, ;jf/L ;fwg s/, 3/hUuf axfn s/,
;DklQ s/ jf 3/hUuf /lhi6]zg b:t'/
;Demg' k5{ / ;f] zAbn] k|rlnt sfg"g
adf]lhd nfUg] cGo s/ tyf u}/ s/
/fh:jnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-v_ v08 -s_ kl5 b]xfosf] v08 -s!_ ylkPsf] 5 M
-s!_ u}/ s/ eGgfn] sfg"g adf]lhd nfUg]
b:t'/, ;]jf z'Ns, /f]oN6L, nfef+z, ;fFjf,
Aofh ;d]tsf] /sd ;Demg' k5{ .
-u_ v08 -v_ kl5 b]xfosf] v08 -v!_ ylkPsf] 5M
-v!_ JolQm eGgfn] k|fs[lts JolQm, kmd{, sDkgL,
;+3, ;+:yf, ;fem]bf/L ;+:yf, ;xsf/L, ;+o'Qm
Joj;fo jf pkqmd, u'7L jf sf]if ;Demg' k5{
/ ;f] zAbn] gfkmfsf] p2]Zo lnO{ jf glnO{ s/
nfUg] sf/f]af/df ;+nUg /x]sf] ;/sf/L lgsfo,
wfld{s ;7g, k/f]ksf/L ;+:yf jf To:t} cGo
lgsfo / ltgsf zfvf jf pkzfvfnfO{ ;d]t
hgfpF5 .
-3_ v08 -_ sf] ;f b]xfosf] v08 -_ /flvPsf] 5 M
15
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-_ sd{rf/L eGgfn] /fh:j cg';Gwfg ljefu
jf cGtu{t sfof{nodf sfo{/t lghfdtL
;]jfsf] sd{rf/L ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
pQm ljefu jf cGtu{t sfof{nodf sfo{/t
g]kfn k|x/Lsf k|x/L sd{rf/L jf ;z:q k|x/L
an, g]kfnsf ;z:q k|x/L ;d]tnfO{
hgfpF5 .
-_ v08 -_ kl5 b]xfosf] v08 -!_ ylkPsf] 5 M
-!_ dGqfno eGgfn] g]kfn ;/sf/, cy{
dGqfno ;Demg' k5{ .
-r_ v08 -5_ kl5 b]xfosf v08 -5!_, -5@_, / -5#_
ylkPsf 5g\ M
-5!_ lauf] eGgfn] cfos/, d"No clej[l4 s/,
cGtMz'Ns, 3/ axfn s/ / sfg"g adf]lhd
nfUg] cGo s/, z'Ns tyf Aofh jf u}/ s/
;d]tsf] /sd ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
eG;f/ rf]/L k}7f/L ePsf] jf x'g nfu]sf]
dfnj:t'sf] yf]s ahf/ d"No jf dfnj:t'
k]mnf gk/L sfuh dfq k]mnf k/]sf]df To:tf]
dfnj:t' k}7f/L ubf{ eG;f/ laGb'df eG;f/
k|of]hgsf] nflu sfod x'g] d"No / ;f]df
nfUg] eG;f/ dx;'nnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-5@_ 9'jfgLsf ;fwg eGgfn] ofq'afxs ;jf/L
;fwg afx]ssf dfn;fdfg cf];f/k;f/ ug]{
sfddf k|of]u x'g] n/L, 6s, ldgL 6s,
sG6]g/, a'n]6, 6\of/, lksck, Eofg,
6ofS6/ h:tf 9'jfgLsf ;fwg ;Demg' k5{ .
-5#_ sDKo"6/ ;"rgf k|0ffnL eGgfn] ljefun]
sfof{Gjogdf Nofpg] sDKo"6/ ;"rgf k|0ffnL
;Demg' k5{ / ;f] zAbn] j]adf cfwfl/t
cgnfOg 9'jfgL ;fwg cg'udg k|0ffnLnfO{
;d]t hgfpF5 .
16
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ bkmf # df /x]sf d2t ug]{ jf eGg] zAbx?sf] ;f
d2t ug{, e'mf n]vf k|dfl0ft ug{, /fh:jsf] bfloTj
sd x'g] u/L dfna:t'sf] ljj/0f 3f]if0ff ug{, unt
k/fdz{ lbg jf eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-#_ bkmf $ sf],
-s_ v08 -r_ sf] ;f b]xfosf] v08 -r_ /flvPsf]
5 M
-r_ /fh:j a'emfpg' kg]{ sfof{nosf] sd{rf/L;Fu
ldnf]dtf] u/L jf gu/L g]kfn ;/sf/nfO{
sfg"g adf]lhd ltg'{ a'emfpg' kg]{ /fh:j
/sddf x]/k]m/ jf kl/jt{g u/]df jf /fh:j
a'emfPsf] b]lvg] unt lnvt tyf sfuhft
tof/ u/]df jf k]z u/]df .
-v_ v08 -r_ kl5 b]xfosf] v08 -5_ ylkPsf] 5 M
-5_ /fh:j a'emfpg] k|of]hgsf] nflu 3f]if0ff ul/g'
kg]{ jf b]vfpg' kg]{ s'g} cfo, 3/ hUuf jf
cGo ;DklQ jf ;fdfgsf] d"No 36L jf a9L
x'g] u/L lx;fa jf sfuhft tof/ u/L k]z
u/]df .
-$_ bkmf & kl5 b]xfosf] bkmf &s= ylkPsf] 5 M
&s= cfsl:ds hfFr k/LIf0f ug{ ;Sg] M -!_ s;}n]
/fh:j r'xfj6 u/]sf] dflgg] s'g} sfo{ u/]sf] 5
eGg] ljZjf; nfUg] dgfl;j sf/0f ePdf
dxflgb]{zs jf lghn] v6fPsf] s'g} sd{rf/Ln]
cfsl:ds ?kdf h'g;'s} JolQm, ofq', dfn;fdfg
cf];f/k;f/ ug]{ oftfoftsf ;fwg, s'g} 3/, k;n,
uf]bfd nufotsf :yfgdf k|j]z ug{, oftfoftsf
;fwgnfO{ /f]sL cfjZos sfuhft dfu ug{ jf
tnf;L lng jf s'g} ejg, uf]bfd, k;n,
sf/f]af/:yn, hUuf / :yfg ljz]ifdf pkl:yt eO{
vfgtnf;L lng, l;naGbL ug{ jf s'g} dfnj:t'
jf sfuhft lgoGq0fdf lng ;Sg]5 .
17
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s'g} :yfgdf
vfgtnf;L lnFbf jf cfsl:ds hfFr ug'{kbf{
;DalGwt JolQmnfO{ vfgtnf;L lng' jf hfFr ug'{
k/]sf] sf/0f v'nfO{ lnlvt hgfp lbg' kg]{5 .
-%_ bkmf * sf] ;f b]xfosf] bkmf * /flvPsf] 5 M
*=cg';Gwfg tyf txlssft ug{] M -!_ /fh:j
r'xfj6sf] ;DaGwdf ljefunfO{ bkmf & adf]lhd
s'g} ;"rgf k|fKt ePdf jf s'g} ;|f]taf6 hfgsf/L
x'g cfPdf ljefun] To:tf] ;"rgf jf hfgsf/Lsf]
;DaGwdf uf]Ko ?kdf k|df0f ;+sng ug{] jf k|df0f
gi6 x'g glbgsf] nflu cfjZos Joj:yf u/L
tTsfn k|f/lDes cg';Gwfg ug{' kg{]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k|f/lDes
cg';Gwfgaf6 jf bkmf &s= adf]lhd cfsl:ds
hfFr k/LIf0f ubf{ s;}n] /fh:j r'xfj6 u/]sf]
b]lvPdf jf r'xfj6 u/]sf] z+sf ug{] dgfl;j
cfwf/ ePdf cg';Gwfgsf nflu bkmf !) adf]lhd
cg';Gwfg clws[t tf]Sg' kg{]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd tf]lsPsf]
cg';Gwfg clws[tn] cg';Gwfg tyf txlssft
k|f/De ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq sfo{ ;DkGg
ug{' kg{]5 .
-$_ pkbkmf -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg pQm cjlwleq cg';Gwfg tyf
txlssftsf] sfd ;DkGg x'g g;s]df
dxflgb]{zsn] cfjZostf cg';f/ Ps}k6s jf
k6s k6s u/L tL; lbg;Dd Dofb yk ug{
;Sg]5 .
18
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^_ bkmf ( sf],
-s_ pkbkmf -@_ df /x]sf y'gfdf /fVg jf eGg]
zAbx?sf] ;f y'gfdf /fVg, w/f}6L dfu ug{, jf
eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -$_ df /x]sf hdfgt glbPdf eGg]
zAbx? kl5 lghsf] sf/f]jf/ /f]Ssf /fvL eGg]
zAbx? ylkPsf 5g\ .
-u_ pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf pkbkmf -*_ / -(_
ylkPsf 5g\ M
-*_ cg';Gwfg tyf txlssftsf] qmddf /x]sf] s'g}
JolQm sf/afxLaf6 efUg] p2]Zon] ljb]z hfg ;Sg]
;Defjgf /x]sf] ljZjf; x'g] kof{Kt sf/0f ePdf
ljefun] lghnfO{ ljb]z hfgaf6 /f]s nufpg, To:tf]
JolQmsf] /fxbfgL sAhfdf lng jf /f]Ssf ug{ ;DalGwt
lgsfonfO{ n]vL k7fpg ;Sg]5 .
-(_ o; P]g adf]lhd cg';Gwfg tyf txlssftsf]
qmddf /x]sf] JolQmsf] ;DalGwt sfof{no, ;+3, ;+:yf jf
s'g} a} jf ljQLo ;+:yf jf ;xsf/L ;+:yf jf ;+3df
/x]sf] sf/f]af/sf] ljj/0f jf lwtf]kq ahf/df ePsf]
cfly{s sf/f]af/sf] ljj/0f ljefun] cg';Gwfgsf]
k|of]hgsf] nflu ;DalGwt ;+:yf, sfof{no jf JolQm;Fu
dfu ug{ ;Sg]5 . To;/L dfu u/]sf] ljj/0f lgwf{l/t
Dofbleq pknAw u/fpg' ;DalGwt sfof{no, ;+:yf jf
JolQmsf] st{Jo x'g]5 .
-&_ bkmf !) sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf ljefusf] s'g}
sd{rf/LnfO{ eGg] zAbx?sf] ;f ljefu jf
dftxt sfof{nosf] s'g} clws[t sd{rf/LnfO{
eGg] zJbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#_ ylkPsf]
5 M
19
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#_ o; P]g adf]lhd sf/afxL z'?
ul/Psf] s'g} s;'/sf] cg';Gwfg tyf txlssft
ub}{ hfFbf k|rlnt cGo sfg"g adf]lhdsf] s;'/
u/]sf] b]lvPdf ljefun] ;f]xL sfg"g adf]lhd
sf/afxL cufl8 a9fpg ;DalGwt lgsfo jf
clVtof/ k|fKt clwsf/L ;dIf n]vL k7fpg
;Sg]5 .
-*_ bkmf !! sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -r_ kl5 b]xfosf] v08
-5_ ylkPsf] 5 M
-5_ /fh:j r'xfj6 ;DaGwL s;'/sf] cg';Gwfgdf
/x]sf] JolQm jf ;+:yfsf] rn crn ;DklQ
/f]Ssf ug'{ kg]{ dgfl;j sf/0f ePdf cg';Gwfg
clws[tn] To:tf] ;DklQ /f]Ssf /fVg ;DalGwt
lgsfodf n]vL k7fpg ;Sg]5 .
-(_ bkmf !! kl5 b]xfosf] bkmf !!s=ylkPsf] 5M
!!s= ;"rgfsf] tfd]nL M -!_ dxflgb]{zs jf s'g}
cg';Gwfg clws[tn] hf/L u/]sf] ;"rgf, cfb]z jf
sfuhft ;DalGwt JolQm jf sfof{nosf]
sd{rf/LnfO{ a'emfO{ tfd]n ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;"rgf tfd]n x'g
g;s]df To:tf] JolQm jf sfof{no /x]sf] :yfgsf]
:yfgLo JolQmx?sf] /f]xj/df ;DalGwt JolQmsf]
3/ 7]ufgf jf sfof{nodf 6fF; ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd ;"rgf
tfd]n x'g g;s]df To:tf] JolQm jf sfof{nosf]
7]ufgfdf x'nfs /lhi6L, s'l/o/, ofS; jf cGo
ljB'tLo dfWodf/f k7fO{ ;"rgf tfd]n ug{
;lsg]5 .
-$_ pkbkmf -!_, -@_ jf -#_ adf]lhd ;"rgf
tfd]n x'g g;s]df ;DalGwt JolQm jf
sfof{nosf] gfddf /]l8of], 6]lnlehg jf /fli6o
:t/sf] s'g} kqklqsfdf ;"rgf k|;f/0f jf
20
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k|sfzg u/L ;"rgf tfd]n ug{ ;lsg]5 .
-%_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
ePtf klg o; bkmf adf]lhd tfd]n ePsf]
;"rgf /Ltk"j{s tfd]n ePsf] dflgg]5 .
-!)_ bkmf !# kl5 b]xfosf bkmf !#s=, !#v= / !#u= ylkPsf
5g\ M
!#s=;DalGwt lgsfonfO{ n]vL k7fpg ;Sg] M
-!_ cg';Gwfg clws[tn] /fh:j r'xfj6 ;DaGwL
s;'/sf] cg';Gwfg ubf{ k|rlnt sfg"g adf]lhd
lgwf{/0f ug'{kg]{ cfos/, d"No clej[l4 s/,
cGtMz'Ns, eG;f/ dx;'n, cGo s/ jf u}/s/ yk
lgwf{/0f u/L c;'n ug'{kg]{ b]lvPdf jf nfk/afxL
jf x]nrq\mofOF u/L jf cGo s'g} sf/0faf6 uNtL
jf q'6L x'g uPsf] kfOPdf ;f] s'/f pNn]v u/L
ljefu ;dIf k|ltj]bg k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cg';Gwfg
clws[tsf] k|ltj]bg k|fKt ePkl5 ljefun] To:tf]
cfos/, d"No clej[l4 s/, cGtMz'Ns, eG;f/
dx;'n jf cGo s/ jf u}/ s/ lgwf{/0f u/L c;'n
ug{ jf To:tf] /fh:j lgwf{/0fdf ePsf] uNtL jf
q'6L ;Rofpg ;DalGwt ;+:yf jf lgsfodf n]vL
k7fpg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd n]vL cfPdf ;f]
adf]lhd u/L ljefunfO{ hfgsf/L lbg' To:tf]
;+:yf jf lgsfosf] st{Jo x'g]5 .
!#v= sDKo"6/af6 k|zf]lwt clen]v k|df0fsf] ?kdf lng
;Sg] M -!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg cGoyf k|dfl0ft ePsf]df afx]s
ljB'tLo dfWodaf6 k|zf]lwt jf ljsf; ul/Psf]
ljefun] tf]s]sf] clen]vnfO{ k|df0fsf] ?kdf lng
;lsg]5 .
21
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] clen]vsf]
ljj/0f tyf tYof k|fKt ug]{, ljZn]if0f ug]{ jf
k|zf]wg ug]{ ;DaGwL cGo Joj:yf tf]lsP
adf]lhd x'g]5 .
!#u= j]adf cfwfl/t cgnfOg 9'jfgL ;fwg cg'udg
k|0ffnL nfu" ug]{ M -!_ sfg"g adf]lhd btf{ ePsf]
9'jfgLsf] ;fwgaf6 Ps lhNnfaf6 csf]{
lhNnfdf dfn;fdfg cf];f/k;f/ ug'{ k"j{ 9'jfgL
ul/g] dfn;fdfgsf] ljj/0f j]adf cfwfl/t
s]Gb|Lo ;"rgf k|0ffnLdf k|lji6L u/]/ dfq
cf];f/k;f/ ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf 9'jfgLsf] ;fwg
k|of]ustf{n] dfn;fdfg 3f]if0ffsf] d'b|0f k|lt /
ljefuaf6 tf]lsPsf sfuhft 9'jfgL cjlwe/
cfkm\gf] ;fydf /fVg' kg]{5 .
-#_ g]kfnleq btf{ ePsf] jf gofF btf{ x'g]
9'jfgLsf] ;fwg wgLn] ljefun] tf]s]sf] dfkb08
cg';f/sf] e"cjl:ylt b]vfpg] rfn' xfntsf]
oGq -lhlkP; l8efO;_ sf] l;nl;n]jf/ gDa/
ljefudf btf{ u/L clgjfo{ ?kdf cfkm\gf]
9'jfgLsf] ;fwgdf h8fg u/L /fVg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg s'g} lsl;dsf] 9'jfgLsf] ;fwg jf
s'g} :yfgdf rNg] ;fwgdf hLkLP; l8efO;
clgjfo{ ?kdf h8fg ug'{ gkg]{ u/L ljefun]
tf]Sg
;Sg]5 .
-%_ o; bkmf adf]lhdsf] Joj:yf g]kfn
;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
tf]s]sf] ldltb]lv nfu" x'g]5 .
-!!_ bkmf @) sf] ;f b]xfosf] bkmf @) /flvPsf] 5 M
22
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
@)= d'2f bfo/ ug'{kg]{ cjlw M -!_ o; P]g adf]lhdsf]
s;'/sf] cg';Gwfg tyf txlssft ;dfKt eO{
d'2f bfo/ ug{ ;/sf/L jlsnsf] /fo dfu ePdf
;DalGwt ;/sf/L jlsnn] /fo pknJw u/fpg'
kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ;/sf/L jlsnn]
/fo pknJw u/fPsf] ldltn] Ps dlxgfleq d'2f
bfo/ ug'{ kg]{5 .
-!@_ bkmf @# sf] ;f b]xfosf] bkmf @# /flvPsf] 5 M
@#= b08 ;hfo M -!_ /fh:j r'xfj6sf] s;'/ ug]{
JolQmnfO{ lauf]sf] bf]Aa/ ;Dd hl/jfgf u/L
s;'/sf] dfqf x]/L tLg jif{ ;Dd s}b ug{
;Sg]5 .
-@_ /fh:j r'xfj6sf] s;'/sf] dltof/nfO{
d'Vo cleo'QmnfO{ x'g] ;hfosf] cfwf ;hfo
x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd a'emfpg' kg]{
/fh:j /sddf /fh:j ;DaGwL k|rlnt sfg"gdf
pNn]v eP adf]lhdsf]] Aofh ;d]t nfUg]5 .
-$_ bkmf !#u= sf] pkbkmf -!_, -@_ jf -#_
df plNnlvt Joj:yfsf] ljk/Lt sfo{ ug]{
;DalGwt 9'jfgL ;fwgsf] wgL jf To;sf]
k|of]ustf{nfO{ cg';Gwfg clws[tn] k|yd k6ssf]
nflu b'O{ xhf/ ?k}ofFF / To;kl5 k6s} lkR5] kfFr
xhf/ ?k}ofFF hl/jfgf ug]{5 .
-!#_ bkmf @^ sf] ;f b]xfosf] bkmf @^ /flvPsf] 5 M
@^=ljz]if1 jf sd{rf/LnfO{ sfddf nufpg ;lsg] M
o; P]g cGtu{tsf] cg';Gwfg tyf txlssft
;DaGwL sfd sf/afxLsf] ;DaGwdf ljefun]
ljz]if1sf] /fo lng jf s'g} ljz]if1 jf cGo
23
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sd{rf/LnfO{ sfhdf lnO{ jf s/f/df /fvL sfddf
nufpg ;Sg]5 .
-!$_ bkmf @& sf] ;f b]xfosf] bkmf @& /flvPsf] 5 M
@&= ;xof]u ug'{kg{] M -!_ o; P]g cGtu{tsf] s;'/sf]
;DjGwdf cg';Gwfg tyf txlssft ubf{ ljefu
jf cg';Gwfg clws[tnfO{ cfjZos ;"rgf jf
hfgsf/L pknJw u/fO{ ;xof]u ug'{ ;DalGwt
;a}sf] st{Jo x'g]5 .
-@_ ljefun] cGo ;+:yf jf lgsfodf /x]sf
cfly{s tyf ljQLo ;"rgf jf ljB'tLo clen]v
k|fKt ug{ ;Dj4 ;+:yf jf lgsfo;+u ;dembf/L
sfod ug{ ;Sg]5 .
27
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ v08 -h_ sf] ;f b]xfosf] v08 -h_ /flvPsf] 5 M
-h_ k|ltkmn eGgfn] j:t' jf ;]jfsf] cfk"lt{ ubf{
To;sf] d"No afkt k|fKt x'g] s'g} klg s'/f
;Demg' k5{ .
-3_ v08 -`_ sf] ;f b]xfosf] v08 -`_ /flvPsf] 5 M
-`_ lgof{t eGgfn] k|rlnt sfg"g adf]lhd j:t'
jf ;]jf g]kfn aflx/ jf lgof{t u[x jf ljz]if
cfly{s If]qdf lgof{t ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ .
-_ v08 -6_ kl5 b]xfosf] v08 -6!_ ylkPsf] 5 M
-6!_ ljB'tLo dfWod eGgfn] sDKo"6/, OG6/g]6,
Od]n, ofS;, ljB'tLo Sof; d]lzg
-On]S6f]lgs Sof; /lhi6/_, lkm:sn lk|G6/
h:tf dfWod ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
ljB'tLo e'QmfgLsf] dfWod tyf ljefun]
tf]s]sf] To:t} k|s[ltsf cGo dfWod
;d]tnfO{ hgfpF5 .
-r_ v08 -7_ sf] ;f b]xfosf] v08 -7_ /flvPsf] 5 M
-7_ JolQm eGgfn] k|fs[lts JolQm, kmd{, sDkgL,
;+3, ;+:yf, ;fem]bf/L ;+:yf, ;xsf/L, ;+o'Qm
Joj;fo, u'7L jf sf]if ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] gfkmfsf] p2]Zo lnO{ jf glnO{ s/
nfUg] sf/f]af/df ;+nUg /x]sf] ;/sf/L
lgsfo, wfld{s ;+u7g, k/f]ksf/L ;+:yf jf
To:t} cGo lgsfo / ltgsf zfvf jf
pkzfvfnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-5_ v08 -8_ sf] ;f b]xfosf] v08 -8_ /flvPsf] 5 M
-8_ btf{ ePsf] JolQm eGgfn] bkmf !), !)s= /
!)v= adf]lhd sf/f]af/ ug{ btf{ ePsf] JolQm
;Demg'
k5{ .
28
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-h_ v08 -9_ sf] ;f b]xfosf] v08 -9_ /flvPsf] 5 M
-9_ btf{ gDa/ eGgfn] bkmf !), !)s= / !)v=
adf]lhd k|bfg ul/Psf] btf{ gDa/ ;Demg'
k5{ .
-em_ v08 -y_ sf] ;f b]xfosf] v08 -y_ /flvPsf] 5 M
-y_ s/bftf eGgfn] o; P]g adf]lhd s/ nfUg]
sf/f]af/df ;+nUg ePsf] JolQm jf s/
a'emfpg' kg]{ bfloTj ePsf] JolQm ;Demg'
k5{ .
-`_ v08 -b_ sf] ;f b]xfosf] v08 -b_ /flvPsf] 5 M
-b_ ljefu eGgfn] cfGtl/s /fh:j ljefu
;Demg' k5{ .
-6_ v08 -g_ sf] ;f b]xfosf] v08 -g_ /flvPsf] 5 M
-g_ s/ clws[t eGgfn] g]kfn ;/sf/n] lgo'Qm
u/]sf] s/ clws[t jf k|d'v s/ clws[t jf
k|d'v s/ k|zf;s ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
ljefusf zfvf clws[t, lgb]{zs, pk
dxflgb]{zs jf o; P]g adf]lhd s/
clws[tsf] clwsf/ k|of]u ug{ kfpg] u/L
g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] cGo s'g} clws[tnfO{
;d]t hgfpF5 .
-@_ bkmf $ sf] ;f b]xfosf] bkmf $ /flvPsf] 5 M
$= s/ clws[tsf] clwsf/ If]q M -!_ s/ clws[tsf]
clwsf/ If]q cy{ dGqfnon] lgwf{/0f u/] adf]lhd
x'g]5 .
-@_ s/ clws[tnfO{ cfgf] sfo{If]q
afx]ssf cGo If]qsf s/bftfsf] sf/f]af/ lg/LIf0f /
cg'udg tyf s/ lgwf{/0f ug]{ u/L dxflgb]{zsn]
tf]Sg ;Sg]5 .
-#_ bkmf %s= sf] ;f b]xfosf] bkmf %s= /flvPsf] 5 M
29
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
%s= sf/f]af/sf] :jfldTjsf] x:tfGt/0fdf s/ gnfUg] M
-!_ o; P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg btf{ ePsf] JolQmn] cfk"mn] ub}{ cfPsf]
sf/f]af/ cGo s'g} btf{ ePsf] JolQmnfO{ laqmL u/]df
jf lghsf] d[To' eO{ xsjfnfsf] gfddf sf/f]af/
x:tfGt/0f ePdf To;/L x'g] :jfldTjsf]
x:tfGt/0fdf s/ nfUg] 5}g . To;/L sf/f]af/ laqmL
jf x:tfGt/0f ubf{ btf{ ePsf] JolQm jf x:tfGt/0f
u/L lng] JolQmn] ;f] s'/fsf] hfgsf/L tf]lsP
adf]lhd ljefunfO{ lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg sfg"g adf]lhd btf{ x'g'kg]{ jf ePsf] s'g}
pBf]u jf Joj;fosf] x:tfGt/0f ePdf :jfldTj
k|fKt ug]{ JolQmn] sfg"g adf]lhd s/sf] bfloTj
Joxf]g'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ sf] cwLgdf /xL :jfldTj
k|fKt ug]{n] JolQmn] o; P]g adf]lhd tf]lsPsf]
cjlw;Dd -x:tfGt/0f x'g' cl3sf]_ To:tf] pBf]u jf
Joj;fosf] sf/f]af/sf] n]vf, vftfjxL tyf lx;fa
lstfa ;'/lIft /fVg'kg]{ bfloTj jxg ug'{ kg]{5 .
-$_ bkmf %v= sf] k|ltaGwfTds jfSof+zsf] ;f b]xfosf]
k|ltaGwfTds jfSof+z /flvPsf] 5 M
t/ bkmf ( adf]lhd tf]lsPsf] /sd;Ddsf] dfq
sf/f]af/ u/]sf] x'Fbf btf{ x'g' gkg]{ eGg] lhsL/ lng]
JolQmn] btf{ ug]{ cfb]z k|fKt ePsf] ldltn] tL;
lbgleq ;f] s'/fsf] k|df0f k]z ug'{ kg]{5 .
-%_ bkmf & sf] pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_
/flvPsf] 5 M
-!_ o; P]g adf]lhd nfUg] s/sf] b/ t]x|
k|ltztsf] Psn b/ x'g]5 .
-^_ bkmf * sf],
30
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ g]kfn aflx/sf] s'g} JolQmaf6 ;]jf
k|fKt ug]{ btf{ ePsf] jf btf{ gePsf] JolQmn] of]
P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd s/
nfUg] d"Nodf e'QmfgLsf avt s/ lgwf{/0f / c;'n
pk/ ug'{ kg]{5 .
-v_ pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#_ ylkPsf] 5 M
-#_ Jofj;flos k|of]hgsf] nflu lgdf{0f
ul/g] krf; nfv ?k}ofFFeGbf a9Lsf] ejg jf
ckf6{d]G6 jf ;lk sDKn]S; jf ljefun] tf]s]sf
o:t} k|sf/sf cGo ;+/rgf btf{ gePsf] JolQmaf6
lgdf{0f u/fPsf] eP tfklg To:tf] lgdf{0f btf{
ePsf] JolQmaf6 u/fP ;/x dfgL s/ bflvnf ug'{
kg]{5 . To;/L bflvnf gu/]df ;f] ;+/rgfsf]
:jfldTj /x]sf JolQmaf6 s/ lgwf{/0f u/L c;'n
pk/ ul/g]5 .
:ki6Ls/0f M o; pkbkmfsf] k|of]hgsf] nflu
Jofj;flos k|of]hg eGgfn]] ejg, ckf6{d]G6,
;lk sDKn]S; jf ljefun] tf]s]sf cGo o:t}
;+/rgf lgdf{0f u/L laqmL ug]{ Pj+ To:tf ;+/rgf
rfn' jf :yfoL ;DklQsf] ?kdf n]vfg u/L cfo
cfh{gdf pkof]u ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ .
-&_ bkmf * kl5 b]xfosf] bkmf *s= ylkPsf] 5 M
*s= a} k|Tofe"ltsf] Joj:yf M -!_ pBf]u ;~rfng
ePsf] kl5Nnf] afx| dlxgfsf] s'n laqmLsf] rfnL;
k|ltzteGbf a9L lgsf;L ug]{ pBf]un] lgsf;L ug]{
kl/df0f hltsf] dfnj:t' pTkfbg ug{ cfjZos
sRrf kbfy{ k}7f/L ubf{ tyf a08]8 j]o/ xfp;
dfk{mt s/d'Qm k;nsf] nflu k}7f/L ug]{
dfn;fdfgdf nfUg] s/ afktsf] /sd ;DalGwt
31
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
eG;f/ sfof{nodf a} k|Tofe"lt /fvL k}7f/L ug{
;Sg]5 .
t/ a08]8 j]o/ xfp; dfk{mt s/ d'Qm
k;nn] k}7f/L ug]{ afx]s cGo lgsf;Lstf{n]
To:tf] ;'ljwf k|fKt ug{ sRrf kbfy{af6 tof/L
;fdfg agfO{ lgsf;L ubf{ bz k|ltzt d"No
clej[l4 ePsf] x'g' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] ;'ljwf lnO{
a08]8 j]o/ xfp; dfk{mt k}7f/L ePsf dlb/f tyf
r'/f]6 g]kfn ;/sf/, k//fi6 dGqfnon] l;kmfl/;
u/]sf] s'6gLlts tyf dx;'n ;'ljwf k|fKt JolQm
jf lgsfonfO{ dfq laqmL ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd /flvPsf] a}
k|Tofe"lt ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd
;DalGwt eG;f/ sfof{noaf6 k'ms'jf ul/g]5 .
-*_ bkmf ( sf] ;f b]xfosf] bkmf ( /flvPsf] 5 M
(= ;fgf] sf/f]af/ ug]{ Joj;foLnfO{ 5'6 M o; P]gdf
cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg tf]lsPsf]
/sd;Ddsf] jflif{s s/ nfUg] sf/f]af/ ug]{ ;fgf
Joj;foLnfO{ btf{ ug{, ljj/0f k]z ug{ / cGo
k|lqmof k"/f ug{ gkg]{ u/L tf]lsP adf]lhd 5'6
lbg ;lsg]5 .
t/, d"No clej[l4 s/ nfUg] j:t' tyf
;]jfsf] sf/f]af/ ug]{ cfos/ P]g, @)%* sf] bkmf
$ sf] pkbkmf -$_ adf]lhd k"j{ cg'dflgt cfo
ljj/0f a'emfpg] s/bftf afx]s ;fgf] sf/f]af/ ug]{
Joj;foLn] :j]R5fn] cfgf] sf/f]af/ btf{ ug{
rfx]df bkmf !), !)s= / !)v= adf]lhdsf] k|lqmof
k"/f u/L btf{ u/fpg ;Sg]5 .
-(_ bkmf !) sf],
32
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ pkbkmf -!_ / -@_ sf] ;f b]xfosf pkbkmf -!_ / -
@_ /flvPsf 5g\ M
-!_ s'g} sf/f]af/df ;+nUg x'g rfxg]
JolQmn] sf/f]af/ z'? ug'{eGbf cl3 sf/f]af/
btf{sf] nflu tf]lsPsf] 9fFrfdf s/ clws[t ;dIf
b/vf:t lbg' kg]{5 .
-@_ s'g} JolQmn] sf/f]af/ u/]sf] j:t' jf
;]jfdf s/ nfUg] ePdf To;/L s/ nfu]sf] jf
sf/f]af/ ;~rfng u/]sf] ldltn] tL; lbgleq
To:tf] sf/f]af/ btf{sf] nflu tf]lsPsf] 9fFrfdf
s/ clws[t ;dIf b/vf:t lbg' kg]{5 .
-v_ pkbkmf -$_ df /x]sf] lgj]bg eGg] zAbsf] ;f
b/vf:t eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-!)_ bkmf !) kl5 b]xfosf] bkmf !)s= / !)v= ylkPsf 5g\
M
!)s= c:yfoL btf{ ;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_
c:yfoL ?kdf cfof]hgf ug]{ k|bz{gL, d]nf tyf
cGo o:t} sf/f]af/sf] xsdf sf/f]af/ z'?
x'g'eGbf cufj} cfof]hs tyf To:tf]
cfof]hgfdf s/ nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/
ug]{ d"No clej[l4 s/df btf{ gePsf Joj;foL
tf]lsP adf]lhd d"No clej[l4 s/df c:yfoL
?kdf btf{ x'g' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd d"No clej[l4
s/df btf{ ePsf] Joj;foLn] ;f] sfo{qmddf
/fVg] j:t' :6s 6fG;km/ u/L n}hfg kfpg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfo{qmdsf] nflu
dfq btf{ ePsf] s/bftfn] cfof]hgf u/]sf]
k|bz{gL, d]nf ;dfKt ePsf] ;ft lbgleq
sf/f]af/sf] ljj/0f k]z u/L nfUg] ;Dk"0f{ s/
;d]t bflvnf u/L c:yfoL btf{ vf/]h ug'{
kg]{5 .
33
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!)v= ;+o'Qm pkqmdsf] btf{ ;DaGwL ljz]if Joj:yf M
-!_ s'g} b'O{ jf ;f]eGbf a9L JolQmn] s'g} lglZrt
cjlwsf nflu s/ nfUg] sf/f]af/ ug{ ;+o'Qm
pkqmd -HjfOG6 e]Gr/_ v8f u/]df To:tf
JolQmx? btf{ /x]sf sfof{no dWo] s'g} Ps
sfof{nosf] s/ clws[t;dIf To:tf] ;+o'Qm
pkqmd c:yfoL ?kdf btf{sf] nflu lgj]bg lbg'
kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePdf
s/ clws[tn] tf]lsPsf] 9fFrfdf btf{ k|df0fkq lbg'
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd btf{ ePsf] ;+o'Qm
pkqmdn] To:tf] pkqmd v8f ubf{ u/]sf]
;Demf}tfdf tf]lsPsf] cjlw ;dfKt ePkl5 btf{
vf/]h u/fpg' kg]{5 .
-$_ ;+o'Qm pkqmd -HjfOG6 e]Gr/_ df
;+nUg JolQm cfk"m ;+nUg /x]sf] ;+o'Qm pkqmd
-HjfOG6 e]Gr/_ sf] s/ bfloTj e'Qmfg ug]{
k|of]hgsf nflu ;+o'Qm jf 5'f5'} ?kdf lhDd]jf/
x'g]5g\ .
-!!_ bkmf !! sf] ;f b]xfosf] bkmf !! /flvPsf] 5 M
!!= btf{ vf/]hL M -!_ s/ clws[tn] b]xfosf] s'g} cj:yfdf
btf{ ePsf] JolQmsf] btf{ vf/]h ug{' kg]{5 M
-s_ ;+ul7t ;+:yf eP To:tf] ;+ul7t ;+:yf aGb,
laqmL jf x:tfGt/0f ePdf jf cGo s'g}
lsl;daf6 To:tf] ;+ul7t ;+:yfsf] cl:tTj
sfod g/x]df,
-v_ JolQmut :jfldTj eP To:tf] :jfldTj ePsf]
JolQmsf] d[To' ePdf,
-u_ ;fem]bf/ ;+:yf eP To:tf] ;fem]bf/L ;+:yf
lj36g ePdf jf ;fem]bf/sf] d[To' ePdf,
34
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ btf{ ePsf] JolQmn] s/ nfUg] sf/f]af/ ug{
5f8]df,
-_ nuftf/ afx| dlxgf;Dd z"Go ljj/0f lbg] jf
ljj/0f g} glbO{ a;]sf s/bftf ePdf,
-r_ ljut afx| dlxgfdf a:t'sf] xsdf krf; nfv
?k}ofFF / j:t' tyf ;]jf ldl>t sf/f]af/sf] /
;]jfsf] xsdf aL; nfv ?k}ofFF s/of]Uo
sf/f]af/ gk'u]sf] s/bftf ePdf,
-5_ e"njz btf{ ePsf]df .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -r_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg bkmf ( adf]lhd :j]lR5s ?kdf
btf{ ePsf s/bftfn] cfkm\gf] btf{ sfod} /fVg rfx]df
ljut afx| dlxgfsf] clGtd ljj/0f ;fy tf]lsPsf]
9fFrfdf b/vf:t lbPdf To:tf s/bftfsf] btf{ sfod}
/xg]5 .
-#_ btf{ vf/]hLsf] nflu s/ ljj/0f k]z ePsf] kGw|
lbgleq s/bftfn] s/ k/LIf0fsf] nflu sfuhft k]z
ug'{ kg]{5 / s/ clws[tn] To:tf s/bftfsf] s/
k/LIf0f u/L tLg dlxgfleq btf{ vf/]h u/L jf btf{
vf/]h gx'g] eP To;sf] hfgsf/L s/bftfnfO{ lbg' kg]{5
. pQm cjlwleq s/ clws[tn] btf{ vf/]h gu/]df jf
btf{ vf/]h x'g] egL lg0f{o gu/]df To:tf] cjlwkl5sf]
s/ ljj/0f s/bftfn] k]z ug'{ kg]{ 5}g .
-$_ klxn] s/ sL ;'ljwf lnO{ ;s]sf j:t'dWo] btf{
vf/]h x'Fbfsf avt afFsL /x]sf] k"FhLut ;fdfg ;d]tsf]
df}HbftnfO{ ahf/ d"Nodf cfk"lt{ u/]sf] dfgL s/
lgwf{/0f u/L c;'n ul/g]5 .
:ki6Ls/0f M o; pkbkmfsf] k|of]hgsf] nflu k"FhLut
;fdfg eGgfn] s'g} ;DklQ jf ;DklQsf] s'g} efu /
s/ nfUg] sf/f]af/df k|of]u x'g] ;DklQ ;Demg' k5{ .
-%_ s/ nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/ x'Fbf s'g} s'/f
u/]sf] jf gu/]sf] sf/0fn] o; P]g adf]lhd ug{' kg]{
35
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sfo{ tyf bfloTj afFsL ePdf To:tf] s/bftfsf] btf{
vf/]h x'Fb}df To:tf] bfloTjaf6 To:tf] s/bftfn]
pGd'lQm kfpg] 5}g .
-^_ btf{ vf/]hL ;DaGwL cGo k|lqmof tf]lsP
adf]lhd
x'g]5 .
-!@_ bkmf !@ sf],
-s_ pkbkmf -@_ df /x]sf b]xfosf /sdx? eGg]
zAbx? k5fl8 ;d]t eGg] zAb ylkPsf] 5 .
-v_ pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ sf] ;f b]xfosf] v08
-v_ /flvPsf] 5 M
-v_ o; P]g adf]lhdsf] s/ afx]s cGtMz'Ns,
:jfldTj z'Ns / cGo s/ /sd .
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu
cGo s/ /sd eGgfn] ;fnj;fnL
cfly{s P]gn] tf]s] adf]lhd nfUg] dx;'n,
b:t'/ jf cGo z'Ns ;Demg' k5{ .
-!#_ bkmf !@ kl5 b]xfosf] bkmf !@s= ylkPsf] 5 M
!@s= sf7sf] sf/f]af/df s/ nfUg] M -!_ /fli6o jgsf]
sf7 lnnfdL, 5f]8k"hL{ jf lr/fg cfb]z kfPsf]
;dodWo] h'g klxn] x'G5 pQm ;dodf To:tf]
sf7sf] /f]oN6L /sd jf lnnfd /sddf h'g
a9L x'G5 To:tf] /sddf s/ nufO{ c;'n pk/
ul/g]5 .
-@_ lghL cfjfbL, lghL jg jf ;fd'bflos
jgsf] sf7 Jofkfl/s k|of]hgsf] nflu laqmL
u/]df /f]oN6L gnfUg] eP klg pkbkmf -!_ df
Joj:yf eP adf]lhd /fli6o jgsf] sf7 ;/x
g} s/ nfUg]5 .
36
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!$_ bkmf !$ sf] pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf pkbkmf -$_,
-%_, -^_ / -&_ ylkPsf 5g\ M
-$_ bz xhf/ ?k}ofFFeGbf a9Lsf] s/ nfUg]
j:t' ljefun] tf]s]sf] If]qaflx/ 9'jfgL ug]{n] s/
aLhs ;fydf /fVg' kg]{5 .
-%_ ljefun] s/bftfnfO{ Sof; d]l;g jf
sDKo"6/sf] k|of]u u/L aLhs lbg' kg]{ u/L cfb]z lbg
;Sg]5 . o;/L Sof; d]l;g jf sDKo"6/sf] k|of]u u/L
aLhs lbg] ;DaGwL cGo k|lqmof ljefun] tf]s]
adf]lhd x'g]5 .
-^_ ljefun] ;"rgf k|sfzg u/L jf lnlvt
cfb]z lbO{ tf]s]sf] s'g} JolQmn] s'g} tf]s]sf] j:t'sf]
;f]xL ;"rgf jf cfb]zdf tf]s]sf]] ;dofjlwsf nflu
To:tf] j:t'sf] v'b|f laqmL d"No ;fj{hlgs ug'{ kg]{ u/L
tf]Sg ;Sg]5 . o:tf] ;"rgf jf cfb]z k|fKt ePkl5
v'b|f laqmL d"No ;fj{hlgs gu/L s'g} j:t'sf] laqmL jf
x:tfGt/0f ug{ kfpg] 5}g .
-&_ pkbkmf -^_ adf]lhd tf]lsPsf] JolQmn]
To:tf] j:t' btf{ gePsf] JolQmnfO{ laqmL ubf{
;fj{hlgs ePsf] d"Nodf tf]lsPsf] 9fFrfdf aLhs lbO{
pkef]Qmf txsf] s/ ;d]t c;'n pk/ u/fpg] Joj:yf
ul/g]5 .
t/ pkbkmf -^_ adf]lhd gtf]lsPsf] s'g}
JolQmn] klg :j]R5fn] o; pkbkmf adf]lhdsf] aLhs
lbg ;Sg]5 .
-!%_ bkmf !% sf] pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#_
ylkPsf] 5 M
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg :yfgLo lgsfo jf g]kfnl:yt
cGt/f{li6o ;+3, ;+:yf jf lgof]u jf g]kfn ;/sf/ jf
d"No clej[l4 s/ gnfUg] j:t'sf] sf/f]af/ ug]{
37
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;fj{hlgs ;+:yfgn] d"No clej[l4 s/ nfUg] j:t' jf
;]jf laqmL ubf{ s/ c;'n pk/ ug'{ kg]{5 .
-!^_ bkmf !^ sf],
-s_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!s_ ylkPsf]
5 M
-!s_ ljefun] s/bftfsf] sDKo"6/ tYof cfwf/
-8f6fj]z_ df lg/Gt/ kx'Fr k|fKt ug{
;Sg]5 .
-v_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#s_ ylkPsf]
5 M
-#s_ s/ nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/
ug]{ btf{ gePsf JolQmn] k|To]s cfly{s jif{sf]
nflu v/Lb laqmL vftf cfkm}n] k|dfl0ft u/fO{
/fVg' kg]{5 . To:tf] vftf s/ clws[tn] h'g;'s}
avt hfFr ug{ ;Sg]5 .
-!&_ bkmf !^s= sf] ;f b]xfosf] bkmf !^s= /flvPsf] 5 M
!^s= sDKo"6/ k|zf]lwt clen]v k|df0fsf] ?kdf u|fXo
x'g] M -!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg cGoyf k|dfl0ft ePdf afx]s s/
k|of]hgsf] lgldQ ljefu jf cGtu{tsf
sfof{nodf /x]sf sDKo"6/af6 k|zf]lwt s/bftf
;DaGwL clen]v k|df0fsf] ?kdf u|fXo x'g]5 .
-@_ ljefun] ;"rgf k|sfzg u/L ljB'tLo
dfWodaf6 aLhs hf/L ug]{, n]vf /fVg], s/
ljj/0f k]z ug]{ tyf e'QmfgL ug]{ ;DaGwdf
cfjZos Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-!*_ bkmf !^s= kl5 b]xfosf] bkmf !^v= ylkPsf] 5 M
!^v= gf]S;fg ePsf] j:t'df lt/]sf] s/ sL ug]{ M
cfuhgL, rf]/L, b'3{6gf, 6'6km'6 jf Wj+zfTds
ultljlwsf] sf/0fn] xflg gf]S;fgL ePsf] j:t'df
38
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
lt/]sf] d"No clej[l4 s/ tf]lsP adf]lhd sL
ug{ ;lsg]5 .
-!(_ bkmf !& sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg Jofj;flos jf JolQmut k|of]hgsf]
nflu k|of]u x'g ;Sg] tf]lsPsf j:t'xsf xsdf
s/ sL ug{ gkfpg] jf cf+lzs ?kdf dfq s/
sL ug{ kfpg] Joj:yf ug{ ;lsg]5 .
-v_ pkbkmf -%s_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -%s_
/flvPsf] 5 M
-%s_ pkbkmf -@_ sf] cwLgdf /xL
ljQLo kf cGtu{t C0f ;Demf}tf u/L k}7f/L jf
v/Lb ul/Psf k"FhLut j:t'xdf lt/]sf] s/
;DalGwt s/bftfn] sL ug{ kfpg]5 .
-u_ pkbkmf -%s_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -%v_ ylkPsf]
5 M
-%v_ bkmf * sf] pkbkmf -@_, bkmf !@s=
/ bkmf !% sf] pkbkmf -#_ adf]lhd lt/]sf] s/
;DalGwt s/bftfnfO{ sL ug{ lbOg]5 .
-3_ pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -*_ ylkPsf]
5 M
-*_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg nuftf/ 5 dlxgf;Dd s/
ljj/0f k]z gug]{ s/bftfsf] gfd ;fj{hlgs u/L
To:tf] s/bftfsf] s/ sL ug'{kg]{ /sd afFsL eP
/f]Ssf /fVg / lghsf] btf{ ;d]t lgnDag ug{
;lsg]5 .
-@)_ bkmf !* sf],
39
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf s/ clws[t ;dIf eGg]
zAbx kl5 jf x'nfsaf6 /lhi6L u/L eGg]
zAbx ylkPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!s_ / -!v_
ylkPsf 5g\ M
-!s_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg cfGtl/s /fh:j sfof{no
gePsf lhNnfsf s/bftfn] cfk"mn] s/ ljj/0f
a'emfpg' kg]{ dlxgfsf] kGw| ut]leq ;DalGwt
lhNnfsf] sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{nodf
a'emfpg' kg]{ s/ /sd / s/ ljj/0f k]z ug{
;Sg]5 . o;/L k|fKt x'g cfPsf] s/ ljj/0f tyf
s/ e'QmfgLsf] ljj/0f sf]if tyf n]vf lgoGqs
sfof{non] ;ft lbgleq ;DalGwt cfGtl/s /fh:j
sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-!v_ pkbkmf -!_ / -!s_ adf]lhd ljj/0f
k]z ug]{ / k7fpg] sfo{ljlw ljefun] lgwf{/0f u/]
adf]lhd x'g]5 .
-@!_ bkmf !( sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ s/bftfn] pkbkmf -!_ df plNnlvt
Dofbleq a'emfpg' kg]{ s/ ga'emfPdf afFsL /x]sf]
s/ /sddf jflif{s bz k|ltztsf b/n] yk b:t'/
nfUg]5 .
-v_ pkbkmf -#_ lemlsPsf] 5 .
-u_ pkbkmf -$_ df /x]sf pkbkmf -@_ jf -#_ eGg]
zAbxsf] ;f pkbkmf -@_ eGg] zAbx
/flvPsf
5g\ .
40
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ pkbkmf -%_ df /x]sf pkbkmf -@_ / -#_
adf]lhdsf] eGg] zAbxsf] ;f pkbkmf -@_
adf]lhdsf] eGg] zAbx / dlxgf eGg]
zAbsf] ;f s/ cjlw eGg] zAbx? /flvPsf
5g\ .
-_ pkbkmf -&_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -&_ /flvPsf]
5 M
-&_ pkbkmf -!_ df plNnlvt Dofbleq
s/sf] e'QmfgL ljB'tLo dfWod jf a}n] k|Tofe"lt
lbPsf] r]s -u'8 km/ k]d]G6 r]s_ af6 ;d]t ug{
;lsg]5 . o;/L ljB'tLo dfWodaf6 e'QmfgL
ePsf]df e'QmfgL cfb]z ePsf] ldltdf / a}n]
k|Tofe"lt lbPsf] r]s -u'8 km/ k]d]G6 r]s_ dfkm{t
e'QmfgL ePsf]df sfof{non] a'em]sf] ldltdf
e'QmfgL ePsf] dflgg]5 .
-@@_ bkmf @) sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] v08 -_ kl5 b]xfosf v08 -r_,
-5_, -h_, -em_, -`_ / -6_ ylkPsf 5g\ M
-r_ Go"g aLhsLs/0f u/L ;d"x sDkgLdf
cfk"lt{ ePdf,
-5_ btf{ x'g' kg]{ bfloTj ePsf] JolQmn] btf{
gu/L sf/f]af/ u/]df,
-h_ aLhs hf/L gu/L laqmL u/]df,
-em_ btf{ gePsf] JolQmn] s/ p7fPdf,
-`_ bkmf * sf] pkbkmf -@_ jf -#_ adf]lhd s/
bflvnf gu/]df,
-6_ bkmf !& sf] pkbkmf -$_ sf] cj:yf
ljBdfg ePdf .
41
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ pkbkmf -$_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -$_ /flvPsf]
5 M
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd s/ lgwf{/0f ubf{
s/ ljj/0f k]z u/]sf] ldltn] rf/ jif{leq s/
lgwf{/0f ul/;Sg' kg]{5 . pQm cjlwleq s/
lgwf{/0f x'g g;s]df k]z ePsf] ljj/0f g} :jtM
dfGo ePsf] dflgg]5 .
-u_ pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$s_ ylkPsf]
5 M
-$s_ pkbkmf -$_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} JolQmn] e'mf n]vf jf
aLhs jf cGo sfuhft tof/ u/L jf hfn;fhL
u/L s/ 5n]sf] /x]5 eg] h'g;'s} avt ljefun]
k'gM s/ lgwf{/0f ug{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@#_ bkmf @! sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf dxflgb]{zssf] k"j{ :jLs[lt
lnO{ eGg] zAbx? lemlsPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -!_ sf] v08 -u_ / -r_ sf] ;f b]xfosf
v08 -u_ / -r_ /flvPsf 5g\ M
-u_ s/bftfsf] ;Dk"0f{ jf s]xL ;DklQ Ps} k6s
jf k6s k6s u/L l;naGbL af]nkq jf
;fj{hlgs a9fa9f/f lnnfd laqmL u/]/ .
-r_ s'g} t];|f] JolQmn] s/bftfnfO{ ltg'{kg]{ /sd
bfjL u/]/ .
-u_ pkbkmf -!_ sf] v08 -5_ kl5 b]xfosf] v08 -h_
ylkPsf] 5 M
-h_ g]kfn aflx/ hfg /f]s nufP/ .
-3_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
42
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s/ clws[tn]
u/]sf] sf/afxLsf] hfgsf/L rf}la; 306fleq
dxflgb]{zsnfO{ lbg' kg]{5 .
-@$_ bkmf @@ sf] ;f b]xfosf] bkmf @@ /flvPsf] 5 M
@@ ljz]if cj:yfdf s/ lgwf{/0f M o; P]gdf cGoq
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g} s/bftfn]
g]kfn 5f]8L hfg] jf cfgf] ;Dklt c? s;}nfO{
x:tfGt/0f ug]{, x6fpg] jf n'sfpg] ;Defjgf eO{
s/ c;'nL x'g g;Sg] cj:yf 5 eGg] ljZjf;
ug]{ cfwf/ ePdf s/ clws[tn] dxflgb]{zssf]
:jLs[lt lnO{ To:tf] s/bftf;Fu nfUg] jf nfu]sf]
s/ t'?Gt lgwf{/0f u/L s/ c;'n ug{ jf w/f}6L
dfu ug{ ;Sg]5 .
-@%_ bkmf @@ kl5 b]xfosf] bkmf @@s= ylkPsf] 5 M
@@s= s/ 5Ng] of]hgf lj?4sf] Joj:yf M o; P]gdf
cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s/sf]
kmfObf lng] ab\lgotn] b]xfosf] s'g} sfo{ u/]df
s/ 5Ng] of]hgf u/]sf] dfgL dxflgb]{zsn] To:tf]
s/bftfsf] s/ lgwf{/0f u/L s/ c;'n pk/ ug{
s/ clws[tnfO{ cfb]z lbg ;Sg]5 M
-s_ o; P]gdf ePsf] Joj:yfsf] b'?kof]u u/L
s/ 5Ng] ab\lgotn] s'g} of]hgf tyf
sfo{ u/L s/sf] bfloTj sd u/]df,
-v_ s'g} JolQm jf lgsfon] s/sf] bfloTj sd
ug]{ ab\lgotn] s'g} sfo{ u/]df jf ;f]
ug]{ p2]Zon] ;Demf}tf u/]df .
-@^_ bkmf @#v= kl5 b]xfosf bkmf @#u= / @#3=ylkPsf
5g\ M
@#u= Go"g aLhsLs/0fsf j:t' v/Lb ug]{ M -!_ s'g}
JolQmn] k|rlnt ahf/ d"NoeGbf laqmL d"No
sd b]vfO{ Go"g aLhsLs/0f u/L s'g} j:t' laqmL
43
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
u/]df k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg To;/L Go"g aLhsLs/0f u/L laqmL
u/]sf] To:t} k|s[ltsf] df}Hbftdf afFsL /x]sf]
j:t' s/ clws[tn] /f]Ssf /fvL Go"g
aLhsLs/0f u/L laqmL u/]sf] d"Nodf s/
clws[tn] v/Lb ug{ jf u/fpg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s/ clws[tn] j:t'
v/Lb ubf{ jf u/fpFbf To:tf] JolQmn] j:t'
laqmL ug{ d~h'/ gu/]df s/ clws[tn] To:tf]
j:t' cfgf] sAhfdf lnO{ Go"g aLhsLs/0f u/L
laqmL u/]sf] d"Nosf] cfwf/df u0fgf u/L To:tf]
JolQmn] e'QmfgL lng cfPsf] avt e'QmfgL lbg'
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd v/Lb u/]sf]
jf v/Lb ug{ nufPsf] j:t' dxflgb]{zsn]
tf]s]sf] d"No tyf k|lqmof cg';f/ laqmL ug{ jf
u/fpg ;lsg]5 .
@#3= y'gfdf /fVg jf sAhf ug{ jf w/f}6L dfu ug{
;Sg] M -!_ s'g} JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn]
s/ 5nL sf/f]af/ u/]sf] / t'?Gt s'g} sf/afxL
gu/]df cleo'Qm efuL hfg] jf s;'/sf] ;a't
k|df0f ufoa x'g] ;Defjgf b]v]df dxflgb]{zssf]
:jLs[lt lnO{ s/ clws[tn] b]xfosf sfd ug{ jf
u/fpg ;Sg]5 M
-s_ sf/f]af/ :yndf l;naGbL ug{,
-v_ ljB'tLo pks/0f tyf ;f]sf] clen]v
sAhf ug{,
-u_ s;'/ u/]sf] eGg] s'/fsf] ljZjf; nfu]sf]
JolQmaf6 5lnPsf] s/ a/fa/sf] /sd
krf{ v8f u/L gub w/f}6L jf h]yf hdfgL
dfu ug{,
44
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ s/bftfsf] gfddf /x]sf] a} vftf tLg
dlxgf;Ddsf] nflu /f]Ssf /fVg,
t/ s/ lgwf{/0f k|lqmof k"/f
gePsf] cj:yfdf dxflgb]{zssf]
:jLs[ltdf yk tLg dlxgfsf] nflu a}
vftf /f]Ssf /fVg
;lsg]5 .
-_ v08 -u_ adf]lhd gub w/f}6L g/fv]df jf
h]yf hdfgL glbPdf Ps k6sdf kGw|
lbgdf ga9\g] u/L a9Ldf k+}FtfnL; lbg
y'gfdf /fVg .
-@_ o; P]g adf]lhd s;'/sf] cg';Gwfg
tyf txlssftsf] ;DaGwdf s/ clws[tnfO{
sfg"g adf]lhd k|x/LnfO{ eP ;/xsf] clwsf/
x'g]5 .
-@&_ bkmf @$ sf] pkbkmf -$_ / -%_ sf] ;f b]xfosf
pkbkmf -$_ / -%_ /flvPsf 5g\ M
-$_ pkbkmf -@_ jf -#_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg dlxgfel/sf] s'n laqmLdWo]
rfnL; k|ltzteGbf a9L lgsf;L u/L laqmL ug]{ btf{
ePsf] JolQmn] bkmf !& adf]lhd s/ sL ug{ kfpg]
/sd o; cl3 o; bkmfdf tf]lsPsf] sfo{ljlw ckgfO{
lkmtf{ kfpg lgj]bg lbPdf a'emfpg' kg]{ s'g} /sd
afFsL eP To;df ldnfg u/L afFsL /x]sf] /sd
Psd'i6 lkmtf{ kfpg lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-%_ pkbkmf -#_ jf -$_ adf]lhd s'g} lgj]bg
k/]df lkmtf{ lbg'kg]{ 7xl/Psf] /sd s/ clws[tn]
lkmtf{ lbg]5 / lgj]bg k/]sf] ldltn] pkbkmf -#_
adf]lhd eP ;f7L lbgleq / pkbkmf -$_ adf]lhd
eP tL; lbgleq lkmtf{ gul/Pdf To:tf] /sddf g]kfn
;/sf/n] tf]lsP adf]lhd Aofh ;d]t lbg' kg]{5 .
45
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@*_ bkmf @% sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ sf] ;f b]xfosf] v08
-s_ /flvPsf] 5 M
-s_ g]kfn ;/sf/, k//fi6 dGqfnon] s'6gLlts
dfGotf k|bfg u/]sf] g]kfnsf] s'6gLlt1nfO{
ljb]zL /fi6n] kf/:kl/stfsf] cfwf/df jf
If]qLo jf cGt/f{li6o lgof]u jf ;+:yfdf
sfo{/t s'6gLlts ;'ljwf k|fKt JolQmnfO{
s/ 5'6sf] ;'ljwf k|bfg u/]sf] /x]5 eg]
g]kfnl:yt To:tf] /fi6, If]qLo jf
cGt/f{li6o lgof]u jf ;+:yfsf] s'6gLlt1n]
cfk"mn] pkef]u u/]sf] xb;Dd g]kfnleq
lt/]sf] s/sf] /sd .
-v_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!s_
ylkPsf] 5 M
-!s_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg s'6gLlts lgsfo jf
s'6gLlt1n] s/ nfUg] j:t' jf ;]jf
v/Lb ubf{ lt/]sf] s/ Ps k6sdf
kfFr xhf/ ?k}ofFFeGbf sdsf] v/Lbdf
lkmtf{ ul/g] 5}g .
-@(_ bkmf @% kl5 b]xfosf bkmf @%s=, @%v=, @%u= / @%3=
ylkPsf 5g\ M
@%s= ljb]zL ko{6sn] v/Lbdf lt/]sf] s/ lkmtf{ x'g] M
g]kfn e|d0f u/L xjfO{dfu{af6 kms{g] ljb]zL
ko{6sn] kRrL; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9Lsf] s/
nfUg] j:t' v/Lb u/L cfk"m;Fu nu]df ljefun]
tf]s]sf] k|lqmof cg';f/ To:tf] j:t'df lt/]sf]
s/ lkmtf{ lbOg]5 . To:tf] lkmtf{ x'g] /sdsf]
tLg k|ltzt /sd ;]jf z'Ns afkt sf ul/g]5
.
46
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
@%v= k'gM lgof{tdf eG;f/ laGb'af6} s/ lkmtf{ x'g] M
s'g} a:t' k'gM lgof{t ePdf ;DalGwt JolQmn]
eG;f/df bflvnf u/]sf] d"No clej[l4 s/
afktsf] w/f}6L /sddWo] ;f] j:t' k'gM lgof{t
ePsf] k|df0fsf] cfwf/df x'g] /sd ;DalGwt
eG;f/ sfof{noaf6 lghnfO{ lkmtf{ lbOg]5 .
@%u= k'gM lgof{tdf s/ lkmtf{ x'g] M s'g} a:t' k'gM
lgof{t eO{ kl/jTo{ d'b|fdf clu|d ?kdf e'QmfgL
k|fKt ePdf ;DalGwt JolQmn] v/Lbdf lt/]sf]
d"No clej[l4 s/ afktsf] /sd lghnfO{ lkmtf{
lbOg]5 .
t/ cg';"rL! adf]lhd s/ lkmtf{ ;'ljwf
lnPsf] s'g} j:t' lgof{t jf k'gM lgof{t ubf{ o;
bkmf adf]lhdsf] s/ lkmtf{ ;'ljwf kfpg] 5}g .
@%3= s/ lkmtf{ gx'g] M o; P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg o; P]g adf]lhd lkmtf{ lng'
kg]{ /sd s/ cjlw ;dfKt ePsf] ldltn] tLg
jif{leq lkmtf{sf] nflu lgj]bg glbPdf lkmtf{ x'g]
5}g .
-#)_ bkmf @^ sf] ;f b]xfosf] bkmf @^ /flvPsf] 5 M
@^ Aofh M -!_ o; P]g adf]lhd a'emfpg' kg]{ s'g}
/sd Dofbleq bflvnf gu/]df To:tf] Dofb
gf3]sf] ldltb]lv a'emfpg afFsL /sddf Aofh
nfUg]5 . To:tf] Aofh bkmf #!s= adf]lhd
k|zf;sLo k'g/fjnf]sg / bkmf #@ adf]lhd
k'g/fj]bgsf] nflu lgj]bg lbPsf] cj:yfdf klg
u0fgf ul/g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu Aofhsf]
b/ jflif{s kGw| k|ltzt x'g]5 .
-#!_ bkmf @* sf] pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf
-!s_ ylkPsf] 5 M
47
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!s_ g]kfnleq pTkfbg ePsf] jf tof/
ePsf] dfnj:t' eG;f/ sfof{noaf6 lgsf;Lsf] k|lqmof
k"/f eO;s]kl5 jf ljb]zdf k'lu;s]kl5 ;DalGwt
kf6L{n] lng c:jLsf/ u/L jf cGo sf/0fn] k'gM k}7f/L
u/L NofO{ To:tf] dfnj:t' k}7f/L ePsf] tLg
dlxgfleq lgsf;L ug]{ ePdf o;/L lkmtf{ NofpFbfsf]
avt nfUg] d"No clej[l4 s/ w/f}6Ldf /fvL 5f8\g
;lsg]5 / To:tf] dfnj:t' k'gM lgsf;L ePkl5 pQm
w/f}6L lkmtf{ lbOg]5 . o;/L w/f}6Ldf /flvPsf] /
lkmtf{ ul/Psf] /sdsf] ljj/0f ;DAflGwt eG;f/
sfof{non] cfGtl/s /fh:j ljefunfO{ lbg' kg]{5 .
-#@_ bkmf @( sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf],
-!_ v08 -s_ sf] ;f b]xfosf] v08 -s_ /flvPsf]
5 M
-s_ bkmf %v= adf]lhd btf{ ug{ s/
clws[tn] lbPsf] cfb]z jf bkmf !) sf]
pkbkmf -!_ jf -@_ pNng u/]df jf
bkmf !)s= sf] pkbkmf -!_ / bkmf !)v=
sf] pkbkmf -!_ adf]lhd btf{ gePdf
k|To]s s/ cjlwsf] lgldQ bz xhf/
?k}ofFF,
-@_ v08 -v_ kl5 b]xfosf] v08 -v!_ ylkPsf]
5 M
-v!_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf]
lgod adf]lhd s/kf6L g/fv]df jf
tf]lsPsf] 7fpFdf s/kf6L g/fv]df k6s}
lkR5] b'O{ xhf/ ?k}ofFF,
-#_ v08 -u_, -3_ / -_ sf] ;f b]xfosf v08
-u_, -3_ / -_ /flvPsf 5g\ M
48
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ bkmf !$ sf] pkbkmf -!_ jf -$_ pNng
u/]df k|To]s k6s kfFr xhf/ ?k}ofFF,
-3_ bkmf !% pNng u/]df p7fPsf] s/sf]
zt k|ltzt,
-_ bkmf !^ sf] pkbkmf -!_ adf]lhd
sf/f]af/sf] n]vf cBfjlws g/fv]df bz
xhf/ ?k}ofF / sf/f]af/sf] n]vf lg/LIf0f
ug{ glbPdf k6s} lkR5] aL; xhf/
?k}ofF,
-$_ v08 -5_ kl5 b]xfosf v08 -5!_ / -5@_
ylkPsf 5g\ M
-5!_ bkmf !^ sf] pkbkmf -#s_ pNng
u/]df k|To]s k6s Ps xhf/ ?k}ofFF,
-5@_ sDKo"6/ laln ug{ :jLs[lt lnPsf]
jf :jLs[lt glnPsf] s/bftfn] tYof
d]6\g jf ;Rofpg ;lsg] ;6\j]o/
k|of]u u/]sf] kfOPdf kfFr nfv
?k}ofFF,
-v_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!s_ / -!v_
ylkPsf 5g\ M
-!s_ of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf]
lgod kfngf gu/L s/sf] bfloTj 36fPdf s/
clws[tn] ljefun] tf]s]sf] cfwf/df s/ lauf]sf]
kRrL; k|ltzt;Dd hl/jfgf ug{ ;Sg]5 .
-!v_ s'g} s/bftfsf] df}Hbft k/LIf0f
ubf{ v/Lb vftfdf pNn]v ePsf]eGbf a9L a:t'
df}Hbft km]nf k/]df s/ clws[tn] To:tf] a:t'sf]
cfDbfgL afFWg nufO{ To;/L a9L km]nf k/]sf]
a:t'sf] ahf/ d"No sfod u/L To:tf] d"Nosf]
krf; k|ltztn] x'g] /sd hl/jfgf ug{
;Sg]5 .
49
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ s'g} JolQmn] b]xfo adf]lhdsf] s'g}
s;'/ u/]df s/ clws[tn] To:tf] JolQmnfO{ s/
lauf]sf] zt k|ltzt /sd hl/jfgf jf 5
dlxgf;Dd s}b jf b'j} ;hfo ug{ ;Sg]5 M
-s_ e'mf n]vf jf aLhs jf cGo sfuhft tof/
u/]df,
-v_ hfn;fhL u/L s/ 5n]df,
-u_ btf{ gePsf] JolQmn] btf{ ePsf] JolQm ;/x
Jojxf/ u/]df,
-3_ bkmf @#u= pNng u/]df,
-_ bkmf #) sf] pNng u/L sf/f]af/ u/]df .
-3_ pkbkmf -@_ kl5 bx] fosf] pkbkmf -#_ ylkPsf] 5M
-#_ o; P]gdf plNnlvt s'g} s;'/ ug]{
JolQmnfO{ hfgfhfg jf nfk/jfxL u/L d2t ug]{
jf ;xfotf lbg] jf b'?T;fxg ug]{ jf ;Nnfx lbg]
dltof/nfO{ To:tf] JolQmn] 36L lt/]sf] s/sf]
krf; k|ltzt /sd hl/jfgf nfUg]5 .
-##_ bkmf @( kl5 b]xfosf bkmf @(s= / @(v= ylkPsf
5g\ M
@(s= ljefun] hl/jfgfsf] /sd bflvnf ug{ cfb]z
lbg ;Sg] M -!_ o; P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} JolQmn] bkmf @( sf]
pkbkmf -@_ df plNnlvt Ps jf PseGbf a9L
s;'/ u/]sf] s'/f sf/afxLsf] k|lqmof z'? x'g'
cufj} lnlvt ?kdf :jLsf/ u/]df To:tf]] s;'/
u/] afkt nfUg] hl/jfgf /sddf ga9\g] u/L
hl/jfgf /sd bflvnf ug{ ljefun] To:tf]
JolQmnfO{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
50
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ ljefun] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cfb]z
lbFbf To:tf] cfb]zdf To:tf] s;'/sf] ljj/0f,
a'emfpg' kg]{ hl/jfgf /sd / hl/jfgf /sd
a'emfpg' kg]{ ldlt v'nfpg' kg]{5 .
-#_ o; bkmf adf]lhd ljefun] lbPsf]
cfb]z clGtd x'g]5 .
@(v= ;DalGwt clws[t lhDd]jf/ x'g] M -!_ s'g}
lgsfon] o; P]g adf]lhd kfng ug'{ kg]{ s'g}
s'/f kfng gu/]df ;f] ;dodf To:tf] lgsfosf]
clws[tsf] ?kdf sfo{ ug]{ k|To]s sd{rf/L ;f]
sfd k|lt lhDd]jf/ x'g]5 .
-@_ s'g} lgsfon] s/ a'emfO{ ;Sg'kg]{
ldlt;Dd s/ ga'emfPdf To:tf] lgsfosf]
tTsfn jxfn /x]sf] jf 5 dlxgf cl3;Dd
jxfn /x]sf] k|To]s clws[t ;+o'Qm jf 5'f5'}
?kdf To:tf] s/ a'emfpg lhDd]jf/ /x]sf]
dflgg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg pQm pkbkmfx? b]xfosf
cj:yfdf nfu" x'g] 5}gg\ M
-s_ ;f] JolQmsf] hfgsf/L jf dGh'/L ljgf
;f] lgsfon] To:tf] s;'/ u/]sf]
cj:yfdf, /
-v_ To:tf] s;'/ x'g glbg ;f] JolQmn]
;fdfGo dfgjLo ljj]s k|of]u ug]{
JolQmn] ckgfpg] ;Ddsf] xf]l;of/L,
kl/>d / ;Lk ckgfPsf] jf k|of]u
u/]sf] ePdf .
-$_ s'g} JolQmn] pkbkmf -@_ adf]lhd s/
bflvnf u/]df ;f] JolQmn] b]xfo adf]lhd ug{
;Sg]5 M
51
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ lghn] To;/L bflvnf u/]sf] /sd ;f]
lgsfoaf6 c;'n pk/ ug{,
-v_ v08 -s_ sf] k|of]hgsf] nflu To;/L
bflvnf u/]sf] /sdeGbf a9L gx'g]
u/L lghsf] sAhfdf /x]sf] jf /xg
cfpg] To:tf] lgsfosf] ;DklQ cfgf]
cwLgdf /fVg .
-%_ pkbkmf -$_ sf] v08 -v_ adf]lhd s'g}
JolQmn] s'g} ;DklQ cfgf] cwLgdf lnPdf
To:tf] JolQm pk/ To:tf] lgsfo jf cGo s'g}
JolQmn] s'g} bfaL ug{ kfpg] 5}g .
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu
;DalGwt clws[t eGgfn] To:tf] lgsfosf]
Joj:yfks jf ;f] x}l;otdf sfo{ ug]{ JolQm
;Demg' k5{ .
-#$_ bkmf #) kl5 b]xfosf] bkmf #)s= ylkPsf] 5 M
#)s= k'gM s/ lgwf{/0fsf] nflu cfb]z lbg ;Sg] M -!_
s/ lgwf{/0f eO{ g;Sb} To:tf] s/ lgwf{/0f
;DaGwL s'g} sf/afxL clgoldt x'g nfu]sf] 5
jf ePsf] 5 eGg] s'/f dxflgb]{zsnfO{ k|fKt
;"rgfaf6 b]lvg cfPdf :ki6 sf/0f vf]nL krf{
v8f u/L dxflgb]{zsn] k'gM s/ lgwf{/0f ug{
;DalGwt s/ clws[t jf cGo s'g} s/
clws[tnfO{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ s/ clws[tn] nfk/afxL jf
ab\lgot;fy s/ lgwf{/0f u/L s/sf] bfloTj
36\g uPsf] b]lvPdf dxflgb]{zsn] To:tf] s/
lgwf{/0f cfb]zdf ;+zf]wg ug{ z'? s/ lgwf{/0f
ePsf] ldltaf6 rf/ jif{leq cfb]z lbg
;Sg]5 .
-#%_ bkmf #!s= sf] ;f b]xfosf] bkmf #!s= /flvPsf] 5 M
52
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
#!s= k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf] nflu lgj]bg lbg
;Sg]M
-!_ s/ clws[tn] u/]sf] s/ lgwf{/0fsf] lg0f{o
pk/ lrQ ga'g] JolQmn] To:tf] lg0f{osf]
;"rgf kfPsf] ldltn] tL; lbgleq To:tf] lg0f{o
lj?4 dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg]
Dofb u'lh|g uPdf To:tf] Dofb u'h|]sf] ldltn]
;ft lbgleq Dofb u'lh|g uPsf] sf/0f vf]nL
Dofb yksf] nflu dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg lbg
;Sg]5 / To:tf] lgj]bgdf plNnlvt sf/0f
dgfl;a b]lvPdf dxflgb]{zsn] Dofb u'h|]sf]
ldltaf6 tL; lbgsf] Dofb yk ug{ ;Sg]5 .
-#_ s/bftfsf] pkbkmf -!_ adf]lhd
k/]sf] lgj]bg pk/ 5fglag ubf{ lgj]bssf]
lhsL/ ;To b]lvg cfPdf :ki6 sf/0f vf]nL
krf{ v8f u/L dxflgb]{zsn] To:tf]] s/ lgwf{/0f
cfb]z ab/ u/L k'gM s/ lgwf{/0f ug{ ;DalGwt
s/ clws[t jf cGo s'g} s/ clws[tnfO{ cfb]z
lbg ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k/]sf]
ldltn] ;f7L lbgleq To:tf] lgj]bg pk/
dxflgb]{zsn] lg0f{o lbg' kg]{5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] Dofbleq
dxflgb]{zsn] lg0f{o glbPdf ;DalGwt JolQmn]
bkmf #@ adf]lhd /fh:j Gofoflws/0fdf
k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg]
s/bftfn] lgwf{l/t s/ /sddWo] ljjfb/lxt s/
/sd a'emfO{ ljjflbt s/ /sdsf] Ps ltxfO{
/sd bflvnf ug'{ kg]{5 .
53
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-&_ pkbkmf -!_ adf]lhd bflvnf
ug'{kg]{ /sd lgj]bg lbg'eGbf cufl8 g} a9L
bflvnf u/]sf] /x]5 eg] To:tf] /sdn]
vfd];Ddsf] /sd s6fO{ afFsL /sd dfq
bflvnf ug'{ kg]{5 .
-*_ o; bkmf adf]lhd bflvnf u/]sf]
/sd d'2fsf] clGtd lsgf/f gnfu];Dd lkmtf{
x'g] 5}g .
-#^_ bkmf #@ sf] ;f b]xfosf] bkmf #@ /flvPsf] 5 M
#@= /fh:j Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg nfUg] M -!_
bkmf #) adf]lhd dxflgb]{zsn] u/]sf]
lgnDagsf] cfb]z jf bkmf #!s= sf] pkbkmf -$_
adf]lhd dxflgb]{zsn] u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ
ga'g] JolQmn] /fh:j Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg
lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k'g/fj]bg
lbg] JolQmn] k'g/fj]bg btf{ u/]sf] ldltn] kGw|
lbgleq k'g/fj]bg kqsf] k|ltlnlk ;+nUg u/L
ljefu ;dIf lnlvt hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
-#&_ bkmf #@ kl5 b]xfosf bkmf #@s= / #@v= ylkPsf
5g\ M
#@s= k"jf{b]z M -!_ s'g} JolQmn] of] P]g nfu" x'g]
cj:yf af/] s'g} lljwf lg/fs/0fsf nflu
ljefu ;dIf lnlvt ?kdf lgj]bg lbPdf
ljefun] To:tf] JolQmnfO{ lnlvt ?kdf ;"lrt
u/L ljefusf] wf/0ff tf]lsP adf]lhd
k"jf{b]zf/f hf/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg o; P]gsf] sfof{Gjogsf
;DaGwdf b]vfk/]sf] s'g} lljwf ;DaGwL ljifo
cbfntdf ljrf/fwLg /x]sf] jf cbfntaf6
54
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
lg0f{o eO{ ;s]sf] cj:yfdf To:tf] ljifodf
ljefun] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] k"jf{b]z hf/L
ug{ ;Sg] 5}g .
#@v= ;fj{hlgs kl/kq M -!_ o; P]gsf] sfof{Gjogdf
Ps?ktf NofO{ s/ k|zf;gnfO{ ;/n agfpg /
ljefu jf cGtu{tsf sfof{nosf clws[t
nufot o; P]gaf6 k|efljt x'g] JolQmnfO{ dfu{
lgb]{zg lbg ljefun] o; P]gdf ePsf
Joj:yfsf] ;DaGwdf JofVof;lxt lnlvt
;fj{hlgs kl/kqx? hf/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd hf/L ul/Psf
kl/kqx? ;j{;fwf/0fsf] hfgsf/Lsf] nflu
ljefusf] cfkm\gf] j]a;fO6df jf /fli6o :t/sf]
kqklqsfdf k|sfzg ug{ ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd hf/L ul/Psf]
s'g} kl/kq /2 gul/P;Dd ;f] kl/kq adf]lhd
sf/afxL ug{ ljefu afWo x'g]5 .
-#*_ bkmf #$ kl5 b]xfosf] bkmf #$s= ylkPsf] 5 M
#$s= ljz]if1sf] ;]jf lng ;Sg] M g]kfn ;/sf/ jf
ljefun] s/ k/LIf0f, cg';Gwfg jf Joj:yfkg
;DaGwL sfo{sf] nflu ;DalGwt ljz]if1sf] ;]jf
lng ;Sg]5 / To:tf] ljz]if1sf] ;DaGwdf bkmf
#& df plNnlvt ;/sf/L uf]Kotf ;DaGwL
Joj:yf nfu" x'g]5 .
-#(_ bkmf $) sf] ;f b]xfosf] bkmf $) /flvPsf] 5 M
$)= k'/:sf/ tyf ;'/fsL vr{ M -!_ s'g} s/bftfn]
cfgf] s/sf] bfloTjsf] ;Dk"0f{ jf s]xL c+z
5n]sf] jf 5Ng sf]l;; u/]sf] k|df0f ;lxtsf]
;"rgf lbg] JolQmnfO{ To:tf] ;"rgfsf] cfwf/df
c;'n pk/ ul/Psf] s/sf] /sddWo] lghn] k]z
u/]sf] k|df0faf6 lgwf{/0f eP hltsf] s/
/sdsf] aL; k|ltzt a/fa/sf] /sd
55
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
dxflgb]{zssf] lg0f{on] k'/:sf/ :j?k lbg
;lsg]5 .
-@_ k'/:sf/ kfpg] JolQm PseGbf a9L
ePdf k'/:sf/sf] /sd ;dfg'kflts ?kdf
lbOg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg /fh:j r'xfj6sf] ;"rgf
lbg] JolQmnfO{ ;"rgfsf] ;Totfsf] cfwf/df
ljefuf/f lgwf{l/t sfo{ljlw adf]lhd tTsfn
bzxhf/ ?k}ofF;Dd ;'/fsL vr{ lbg ;lsg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ / -#_ adf]lhdsf]
;"rgf lbg] JolQmsf] gfd, y/ / jtg uf]Ko
/flvg]5 .
-$)_ cg';"rL! / cg';"rL@ sf] ;f b]xfosf cg';"rL! /
cg';"rL@ /flvPsf 5g\ M
56
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL!
-d"No clej[l4 s/ P]g, @)%@ sf] bkmf % sf] pkbkmf -#_ ;+u ;DalGwt_
s/ 5'6 x'g] j:t' tyf ;]jfx?
0603.13.00 cls{8x?
0603.14.00 lqm;fgy]ddx?
0603.15.00 s'd'lbgL -lnnL_ x? -lnlnod hftx?_
0603.19.00 cGo
0603.90.00 cGo
06.04 u'R5f jf u'nb:tf agfpg] jf ;hfj6sf] nflu
pko'Qm x'g] lsl;dsf tfhf, ;'s]sf], /+ufPsf],
wf]Psf], ;+;]lrt jf cGo lsl;dn] tof/ u/]sf]
?vsf] kfn'jf, xfFuflaFuf / cGo efux? -km"n /
sf]lknf afx]s_ afnj[If, f8L / cGo af]6
lj?jfx? ofp, ;'gfv/L / 3fF;x? .
0604.20.00 tfhf
0604.90.00 cGo
07.01 tfhf jf lr;f] kf/]sf] cfn' .
0701.10.00 lap
0701.90.00 cGo
07.02 0702.00.00 tfhf jf lr;f] kf/]sf] uf]ne]8f
07.03 tfhf jf lr;f] kf/]sf] Kofh, zfnf}6, n;"g, 5\ofkL
jf o:t} hfltsf cGo jg:kltx? .
0703.10.00 Kofh / zfnf}6
0703.90.00 5\ofkL / o:t} n;'g Kofh hfltsf ;fukft
07.04 tfhf jf lr;f] kf/]sf] jGbfsf]aL -Sofa]h_, sfpnL,
ufF7sf]aL -sf]n/faL_, s]n -Ps lsl;dsf] sf]aL_ /
vfg x'g] sfpnL hfltsf cGo ;fukft .
0704.10.00 sfpnL / a|f]sfpnL
0704.20.00 a|';]N; :k|fp6 -Ps lsl;dsf] rZd] aGbfsf]aL_
0704.90.00 cGo
07.05 tfhf / lr;f] n]6\o"; -lh/Lsf] ;fu_ / lrsf]/L .
n]6\o"; -lh/Lsf] ;fu, ;nfb_M
58
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
59
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
0709.92.00 h}t'gx?
0709.93.00 km;L{, s'leG8f] / nf}sfx? -So"s/la6f hftx?_
0709.99.00 cGo
07.10 lxdLs[t ;fukft -akmfP/ jf pdfn]/ ksfPsf] jf
gksfPsf]_ .
0710.10.00 cfn'
sf];] t/sf/L, 5f]8fPsf] jf g5f]8fPsf]M
0710.21.00 s]/fpx?
0710.22.00 af]8Lx? -;LdL;d]t_
0710.29.00 cGo
0710.30.00 kfn'Fuf] Go"lhn}08 kfn'Fuf] ;d]t
0710.40.00 u'lnof] jf :jflbnf] ds}
0710.80.00 cGo ;fukft
0710.90.00 ldl>t ;fukft
07.11 g"g kfgLdf, uGws kfgLdf jf o:t} ;dfg c:yfoL
?kdf ;'/lIft /fVg] t/n kbfy{df /fvL ;'/lIft
ul/Psf] t/ To; cj:yfdf t'?Gt vfg pko'Qm
gx'g] vfnsf] ;fukft .
0711.20.00 h}t'g -cf]lnE;_
0711.40.00 sfqmf]x?
Rofp -d;?D;_ / e'OFd'lg x'g] Rofp -6kmN;_M
0711.51.00 P]ufl/s; hfltsf] Rofp -d;?D;_ x?
0711.59.00 cGo
0711.90.00 cGo t/sf/L; ldl>t t/sf/L
07.12 ;'Vvf t/sf/L, l;+u}, sf6]sf], tf5]sf], 6'qmofPsf],
km'6fPsf] jf w'nf] agfPsf] t/ To;eGbf a9L tof/
gu/]sf] .
0712.20.00 Kofh
60
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
61
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
62
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
63
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
0810.70.00 xn'jfa]tx?
0810.90.00 cGo
09.01 skmL e'6]sf] jf ge'6]sf] jf SofkmLg -skmLsf]
If]/f]b_ 5'6\ofPs]f jf g5'6\ofPs]f skmLsf] 9'6f] /
af]qmf s'g} klg cg'kftdf skmLsf] dfqf /x]sf]
skmLsf] abnfdf k|of]u ul/g] csf]{ s'g} rLh .
ge'6]sf] skmL M
0901.11.00 skmLsf] u]8f
09.02 lrof, ;'ulGwt jf :jflbi6 ul/Psf] jf gul/Psf] .
0902.20.00 lrofsf] kft
09.08 hfOkmn, hfOkqL / cn}+rL .
cn}+rL tyf ;'s'd]nx?M
gw'NofOPsf]M
0908.31.10 cn}+rL
09.10 cb'jf, s]z/, xn]bf] -a];f/_, t]hkft, k'lbgf,
t/sf/Lsf] -s/L_ / cGo d;nfx? .
cb'jfM
g6'qmfOPsf] jf glkFw]sf]M
0910.11.10 tfhf
0910.11.90 cGo
a];f/M
0910.30.10 tfhf
0910.30.20 w'nf] jf lk7f]
0910.30.90 cGo
10.01 ux'+ / d];lng .
b'?d ux'+M
1001.11.00 aLp
1001.19.00 cGo
64
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo M
1001.91.00 aLp
1001.99.00 cGo
10.02 /fO{ .
1002.10.00 aLp
1002.90.00 cGo
10.03 hf}+ -afnL_
1003.10.00 aLp
1003.90.00 cGo
10.05 ds}+ .
1005.10.00 aLp -u]8f_
1005.90.00 cGo
10.06 wfg .
1006.10.00 wfg
1006.20.00 s'6]sf] -t/ /fd|f] gkmn]sf]_
1006.30.00 kfln; jf rDsg] u/]sf] jf gu/]sf] s'6]/ tof/
u/]sf] rfdn
1006.40.00 slgsf
10.08 kmfk/, sf]bf], Sofg/Lsf bfgfx? c? vfBfGgx? .
1008.10.00 kmfk/
sf]bf]M
1008.21.00 aLp
1008.29.00 cGo
11.02 uxF' / d];lng afx]s cGo vfBfGgsf] lk7f] .
1102.20.00 ds}sf] lk7f]
1102.90.00 cGo
11.03 1103.11.00 ux'Fsf] cfF6f
65
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
66
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
67
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
68
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
70
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
71
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
73
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
74
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
75
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
0301.19.00 cGo
cGo hLljt df5f M
0301.91.00 6fp6 -;fNdf] 66f, cf]l/; dfOls;,
cf]l/; SnfsL{, cf]l/; cSjfaf]lg6f,
cf]l/; lunfP, cf]l/; ckfr] / cf]l/;
qmfO;f]sfi6/_
0301.92.00 afd
0301.93.00 sfk{ -;fOlk|g; sflk{cf], Sof/fl;c;
Sof/fl;c;, ;]gf]kmfl/f]8f]g Ol8n;,
xfOkf]yflNdlRy; hftx?, l;lx{g; hftx?,
dfOnf]]kmfl/f]8f]g lkl;c;_
0301.94.00 P6nflG6s / Kofl;lkms An'lkmg 6'gfx? -y'g';
yfOg;, y'g'; cf]l/oG6fln;_
0301.95.00 blIf0fL An'lkmg 6'gf; -y'g; Dofsf]O{_
0301.99.00 cGo
03.02 zLif{s )#=)$ sf] df5fsf] lkmn]6 / c? k|sf/sf]
df;' afx]ssf] tfhf jf lr;f] kf/]sf] df5f .
df5f -;fNdf]gfO8_, k'mn / sn]hf] afx]s M
0302.11.00 6fp6 -;fNdf] 66f, cf]l/; dfOls;,
cf]l/; SnfsL{, cf]ol/; cSjfaf]lg6f,
cf]l/; lunfP, cf]l/; ckfr] / cf]l/;
qmfO;f]u]i6/_
0302.13.00 Kofl;lkms ;fndf]g -cf]l/; g]sf{, cf]l/;
uf]a'{zf, cf]l/; s]6f, cf]l/; lZRjTzf,
cf]l/; ls;'r, cf]l/; d;f]p / cf]l/;
/8'/;_
0302.14.00 P6nfl06s ;fNdf]g -;fNdf] ;fnf/_ / 8fGo"a
;fndf]g -x"rf] x'rf]_
0302.19.00 cGo
r]K6f] df5f, k'mn / sn]hf] afx]sM
0302.21.00 xflna'6
0302.22.00 Kn]O;
76
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
0302.23.00 ;f]n]
0302.24.00 6af]{6\x? -;]f d]lS;df_
0302.29.00 cGo
sn]hf] / k'mnafx]ssf] 6'gf :sLkHofs, :6fOk
a]ln8 af]lgtf] df5f M
0302.31.00 cNafsf]/ jf nfdf] kv]6f ePsf] 6'gf
0302.32.00 kx]nf] kv]6f ePsf] 6'gf
0302.39.00 cGo
sn]hf] / km'nx? afx]s x]l/\x? -lxn;f_ -Sn'lkof
x]/]Gu;,Sn'lkof kNnf;L_, Pf]leh -Ou|fln; hftx?_,
;fl8{gx? -;fl8{gf lkNsf8{:\f, ;fl8{gf]k hftx?_,
;fl8{g]nf
-;fl8{g]nf hftx?_, la|;lng jf :k|f6x? -:k|f6;
:k|f6;_, Dofs/]n -:sDa/ :sDa|;, :sDa/
c:6]nfl;s;, :sDa/ hfkf]lgs;_, Hofs / xif{
Dofs/]n -6fr'?; hftx?_, sf]laof -/fls;]G6f]g
sfgf8d_ / ;f]8{lkm; -lhlkmof; Unfl8c;_M
0302.41.00 x]l/\x? -Sn'lkof x]/]Gu;, Sn'lkof kNnf;L_
0302.42.00 Pf]lex? -Ou|fln; hftx?_
0302.43.00 ;fl8{gx? -;fl8{gf lkNsf8{:\f, ;fl8{gf]k hftx?_
;fl8{g]nf -;fl8{g]nf hftx?_, la|;lng jf :k|f6;
-:k|f6; :k|f6;_
0302.44.00 Dofs/]n -:sDa/ :sDa|;, :sDa/
c:6]nfl;s;, :sDa/ hfkf]lgs;_
0302.45.00 Hofs / xif{ Dofs/]n -6fr'?; hftx?_
0302.46.00 sf]lAfcf -/fls;]G6f]g sfgf8d_
0302.47.00 ;f]8{lkm; -lhlkmof; Unfl8c;_
sn]hf] / km'nx? afx]s a|]Udfl;/f]6fO8fO,
o'lSnRyfO8fO, ufl88fO, Dofqmf]p/fO8fO,
d]nfgf]gfO8fO, dn'{l:;8fO, df]l/8fO / d'/fOgf]n]lkl88fO
kl/jf/x?sf df5fM
77
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
78
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
79
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
81
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
82
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
84
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
85
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
86
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
87
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
88
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
89
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
91
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
92
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
:jf:Yo ;]jf -d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf ;+:yfn] k|bfg u/]sf] :jf:Yo
;]jf afx]s_ .
dfgj /ut / dfgj /QmhGo kbfy{x?, /Qm ;~rf/ ;]jfsf] nflu cfjZos
kg]{ g]kfn /]8qm; ;f];fO6Ln] k}7f/L ug]{ /ut /fVg] Knfli6ssf y}nf,
6fG;o'hg ;]6, 6]l:6 ls6\;, l/Ph]G6 tyf /Qm k/LIf0f l/Ph]06 lgdf{0fsf]
nflu cfjZos kg]{ ljleGg cf}hf/ pks/0fx? Pj+ /;fogx? .
d[uf}nf /f]usf] pkrf/sf nflu cfjZos pks/0fx?, b[li6ljlxgxn] k|of]u
ug]{ :n]6:6fOn;, a]|n gf]66]s/, a|]nf] -a]|n lk|G6/_, /;"rs, kfgL;"rs /
k|sfz;"rs oGqx, cfjfh lbg] ydf{ld6/, a]|n 6fOk/fO6/, a|]n 38L,
Pjfs;, d]UgLkmfO Unf;, a]|n sDkf;, a]|n k':ts, a]|n ODjf];/, a]|n
:6]gl;n d]lzg .
cf}ifwL pBf]usf] sRrf kbfy{M xfdf]{gfOH8 sf]8sf] efu @* leq kg]{ cf}ifwL
pBf]u tyf cfO=cf]=Pn= pTkfbgdf k|of]u ug]{ wft'sf nj0fx?, cS;fO8x?
/ xfO8f]cS;fO8x?sf cltl/Qm efu @( cGtu{t kg]{ cf}ifwLsf sRrf kbfy{
-cf}ifwLsf] ;lqmo tTj_ tyf cf}ifwL pBf]un] cf}ifwL pTkfbgsf] nflu k|of]u
ug]{ tyf cfO=cf]=Pn= pTkfbgdf k|of]u x'g] sRrf kbfy{ / Kofls+u d]6]l/on,
cf]}iflw Joj:yf ljefusf] l;kmfl/;df cf}ifwL pBf]u tyf c:ktfnsf]
cg';Gwfg tyf ljsf;df k|of]u x'g] zLif{s ()=!* / ()=@& df kg]{
pks/0fx? / cfFvf pkrf/sfnflu cfjZos OG6f cf]s'n/ n]G; pTkfbg
ug{ cfjZos kg]{ oGq pks/0f, sRrf kbfy{ / ;xfos ;fdfu|L .
;/sf/L, ;/sf/L cg'bfg k|fKt / ;fd'bflos c:ktfnn] k}7f/L ug]{ cf}ifwLo
Pj+ zNolrlsT;f ;DaGwL oGq pks/0f tyf cf}hf/x? / :jf:Yo ;fdfu|L .
g]kfn ;/sf/jf6 :jLs[lt k|fKt :jf:Yo ;+:yfn] k}7f/L ug]{ d[uf}{nf pkrf/df k|of]u
x'g] pklzif{s ()!*=()=)) df kg]{ x]df]8fofnfO{l;; d]lzg, 8fofnfO{l;;
l/k|f];];/, 8fofnfO{h/ / o;sf] 6\o"jL pklzif{s ($)@=()=)) df kg]{
8fofnfO{l;; a]8 tyf s';L{ d'6'sf] /f]u lgbfg tyf pkrf/df k|of]u x'g] pklzif{s
()!*=!@=)) df kg]{ Osf]sfl8{of]u|fkm pklzif{s ()!*=()=)) df kg]{
le8Lof]:sf]k, SofyNofj, x6{n d]lzg / l8lk|mla|n]6/ SofG;/ /f]usf] lgbfg tyf
pkrf/df k|of]u x'g] pklzif{s ()@@=!@=)) df kg]{ kf]lh6f]g Old;g 6f]df]u|flkm -
k]6_ :Sofg d]lzg, sDKo"6]8 6f]df]u|fkmL -;L=6L=_ :Sofg d]lzg, d]df]u|fkmL pklzif{s
()@@=@!=)) df kg]{ a|];Ly]/fkL / lnlgo/ PlS;n/]6/ /f]u lgbfgdf k|of]u x'g]
pklzif{s ()!*=!(=)) df kg]{ nf];fO{6f]ld6/, g]S:6 h]g]/]zg l;Sj]G;/, k|f]l6g
dfOqmf]o/L Kn]6kmd{ / dN6LKn]S; l/on 6fO{d lk=l;=cf/, x]df6f]nf]hL PgfnfOh/,
An8 s]d]i6L PgfnfOh/, lSnlgsn s]d]i6L PgfnfOh/ / ODo'gf]s]d]i6L PgfnfOh/
pklzif{s ()!*=!#=)) df kg]{ DofUg]6Ls l/hf]g]G; Od]lh -Pd=cf/=cfO{_ d]lzg .
g]kfndf ljB'tLo l/S;f pTkfbg ug]{ p2]Zon] btf{ ePsf pBf]un] cfkm\gf]
pTkfbg k|of]hgsf nflu k}7f/L ug]{ ljB'tLo l/S;fdf k|of]u x'g] zLif{s
*&=!$ cGtu{tsf kf6{k"hf{ / ;xfos ;fdu|L .
93
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;d"x M ^ lzIff
-s_ ljBfno tyf ljZj ljBfnodf x'g] cg';Gwfg ;DaGwL sfo{x .
-v_ g]kfn ;/sf/sf] k"0f{ :jfldTj ePsf ;+:yfx?af6 k|bfg ug{] Jofj;flos
jf k];fut tflnd jf k'gtf{huL tflndx? .
-u_ ljBfno tyf ljZj ljBfnoxn] k|bfg ug]{ lzIf0f ;]jf .
;d"x M & lstfj cvjf/ / d'lb|t ;fdu|Lx?
48.01 4801.00.00 /f]ndf jf kftfdf ePsf] cvjf/L sfut -Go"h
lk|G6_ .
49.01 Psf]xf]/f] kftf ePsf] jf gePsf] d'lbt
lstfjx?, ljj/0f klqsfx? -af]:o";{, krf{ jf
klqsf
-lnn]6\;_ / To:t} d'lbt j:t'x? .
4901.10.00 k6\ofPsf] jf gk6\ofPsf], Psf]xf]/f] kftf ePsf]
cGo M
4901.91.00 zAbsf]ifx? / ljZjsf]ifx? / ltgsf qmda4
efu jf v08x? -OG:6nd]G6x?_
4901.99.00 cGo
49.02 lrq ePsf] jf gePsf] jf lj1fkgsf ;fdu|L
ePsf] jf gePsf] ;dfrf/kq, kq klqsf /
cfjlws kq klqsfx? .
4902.10.00 sDtLdf Ps xKtfdf rf/k6s k|sflzt
4902.90.00 cGo
49.04 4904.00.00 uftf xfn]sf] jf gxfn]sf], lgbz{ lrq ePsf] jf
gePsf], x:tlnlvt jf 5fk]sf] ;+uLt lstfj .
k':ts, kfqf] .
cvjf/ / kqklqsfsf] d'b|0f tyf k|sfzg .
96
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
97
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
99
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
100
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
7106.91.00 ck|efljt
7106.92.00 cw{ lgld{t
71.08 ck|efljt jf cw{ lgld{t ?ksf jf w"nf] ?ksf ;'g
-Knfl6gddf ;'gsf] hnk nufPsf] ;d]t_ .
d'bf afx]ssf] M
7108.11.00 w"nf]
7108.12.00 cGo k|efljt ?ksf
7108.13.00 cGo cw{ lgld{t ?ksf
7108.20.00 d'bf ;DaGwL
71.09 7109.00.00 cw{ lgld{t eGbf a9L sfd gu/]sf] ;'gn]
9flsPsf cfwf/e"t wft'x? jf rfFbL .
-#_ u/uxgf, ;'g jf rf+bLsf ;fdfg agfpg]
af+8fn] tof/ u/]sf ;fdfgx? / cGo ;fdfgx?
71.13 ax'd"No wft'sf] jf ax'd"No wft'n] 9flsPsf]
cfwf/e"t wft'sf] u/uxgfsf ;fdfgx? / ltgsf
kf6{k"hf{x? .
ax'd"No wft'sf], ax'd"No wft'df hnk nufPsf]
jf gnfPsf] jf 9flsPsf] jf g9flsPsf] M
7113.11.00 rf+FbLsf], cGo ax'd"No wft'sf] hnk nufPsf] jf
gnufPsf], ax'd"No wft'n] 9fs]sf] jf g9fs]sf]
7113.19.00 cGo ax'd"No wft'sf], cGo ax'dNo wft'sf]
hnk nufPsf] jf gnufPsf] jf ax'd"No wft'n]
9fs]sf] jf g9fs]sf]
7113.20.00 ax'd"No wft'n] 9flsPsf] cGo cfwf/e"t wft'sf]
71.18 d'bf .
7118.90.00 cGo
84.01 Go"lSno/ l/ofS6/ OGwg tTj -sfl6{h]h_,
Go"lSno/ l/ofS6/sf] nflu cljls/l0ft -gg
O/fl8P6]8_ c0f' 5'6\ofpg] -cfO;f]6f]lks ;]k/];g_
d]l;g / pks/0fx? .
8401.10.00 Go"lSno/ l/ofS6/ -gflesLo clelsos_
101
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
102
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
103
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
104
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
105
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
106
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
107
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
108
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
109
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
110
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
111
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
112
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
113
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
115
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
116
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
jogLo /]zf -6]S;6fOn kmfOj;{_ tof/ ug]{
oGqx? M
8445.11.00 sfl8 dlzG;
8445.12.00 sf}lDj dlzG; -sf]g]{ oGq_
8445.13.00 8O jf /f]le dlzG;
8445.19.00 cGo
8445.20.00 jogLo j:t' sfTg] -6]S;6fOn l:klg_ oGqx?
8445.30.00 jogLo j:t' bf]xf]/f] kfg]{ -8aln_ jf a6fg]{
-6\jLl:6_ oGqx?
8445.40.00 6]S;6fOn jfOl08 -j]6jfOl08 ;d]t_ jf
l/ln dlzgx?
8445.90.00 cGo
84.46 a'Gg] oGqx? -ljle dlzG;_ -s/3fM n"D;_ .
8446.10.00 #) ;]= dL= eGbf sd rf}8fO ePsf] sk8f
-ofla|S;_ a'Ggsf] nflu
#) ;]=dL= eGbf a9L rf}8fO ePsf] sk8f a'Ggsf]
nflu, y'/L{lsl;dsf] -z6n 6fOk_M
8446.21.00 zlQmrflnt s/3f -kfj/ n"d_
8446.29.00 cGo
8446.30.00 #) ;]=dL= eGbf a9L rf}8fO ePsf] sk8f a'Ggsf]
nflu, y'/L{xLg lsl;dsf] -z6n n]; 6fOk_
84.47 lgl6 dlzG;, l:6r af}l08 dlzG; / wft' jf
/]zdsf] tf/ ldl>t wfuf] -luDK8 ofg{_, 6"n
-;"Id /]zdL hfnL_, lkmtf -n];_, sf/rf]kL
-ODa|fO8/L_, zf]ef]ks/0f -l6ld;_, /]zdL kL
-a]|8_ jf hfnL -g]6_ agfpg lgldQsf oGqx? /
u'R5fbf/ agfpg -6l6_ lgldQsf oGqx? .
;s{'n/ lgl6 dlzG; M
8447.11.00 a]ng -l;ln08/_ sf] Aof; -8fold6/_ !^%
dLdL eGbf a9L gePsf]
8447.12.00 a]ng -l;ln08/_ sf] Aof; -8fold6/_ !^%
dLdL eGbf a9L ePsf]
8447.20.00 Nof6 lgl6 dlzG;; l:6r af}l08 dlzG;
8447.90.00 cGo
117
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
84.49 8449.00.00 6'qmf -yfg_ -Og b lk;_ jf cfs[ltdf -Og z]K;_
ePsf hdf]7 -km]]N6_ jf ggpe]G;sf] lgdf{0f
-Dofg'ofSr/_ jf kl/is/0f -lkmlglz_ lgldQsf
oGqfjnL -dlzg/L_, km]]N6 x\of6\; agfpgsf] nflu
rflxg] oGqfjnL ;d]t x\of6x? agfpgsf] nflu
Anf}sx? .
84.51 jogLo -6]S;6fOn_ wfuf]x? -ofG;{_, sk8fx?
-ofla|S;_ jf sk8f kbfy{sf tof/L ;fdfgx?
-d]8 ck 6]S;6fOn cfl6{sN;_ w'g -jflz_, ;kmf
ug{ -lSnlg_, lgrf]g{ -l/lu_, ;'sfpg -8fO_,
O:t/L ug{ -cfO/lg_, k|]l; -o"lh k]|;x?
;d]t_ ug{ clj/+lht ug{ -lAnlr_, /+lht ug{
-8fO_, kl/is/0f ug{ -8]l;_ lkmlglz_, n]kg
ug{ -sf]l6_ jf ;+l;Qm ug{ -OlDk|Ug]l6_ lgldQsf
oGqfjnL dlzg/L_ -zLif{s *$=%) sf oGqx?
afx]s_ / lngf]lnod h:tf s[ld cfR5fbg -nf]/
sel/;_ x?sf] lgdf{0f -Dofg'ofSr/_ df k|o'Qm
tnj:q -a]; ofla|s_ jf cGo cfwf/ -;kf]6{_ df
n]bf]] -k]:6_ sf] n]k ug{ lgldQsf oGqx? tfGtj
-6]S;6fOn_sk8fx? -ofla|s_ l/ndf a]g]{ -
l/ln_ l/naf6 km''sfpg] -cgl/ln_, k6\ofpg] -
kmf]]lN8_, sf6\g] -sl6_ jf l5bbf/ a'f kfg]{ -
lkls_ lgldQsf oGqx? .
;'sfpg] -zf]ifs_ oGqx? M
8451.29.00 cGo
8451.30.00 O:t/L ug]{ oGq / k]|;x? -o"lh k]]|;x? ;d]t_
8451.40.00 w'g] -jflz_, lj/+lht ug]{ -lAnlr_ jf /+lht ug]{
-8fO_ oGqx?
8451.50.00 sk8fnfO{ l/ndf a]g]{ -l/ln_, l/naf6 km''sfpg]
-cgl/ln_, kofpg]] -kmf]]lN8_, sf6\g] -sl6_ jf
l5bbf/ a'f kfg]{ -lkls_ lgldQsf oGqx?
8451.80.00 cGo oGqfjnL
84.52 l;pg] sn -;LpO dzLg_, zLif{s *$=$) sf]
k':ts l;pg] -a's;LpO_ sn -dzLg_ afx]s
l;pg] snsf] nflu ljz]if ?kn] cleslNkt
-l8hfO08_ kmlg{r/, cfwf/x? -a];];_ / 9sgL
-se;{_ x? l;pg] snsf] l;of] -;LpO dlzg
lg8N;_ x? .
118
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo l;pg] snx?M
8452.21.00 :jrflnt OsfO{x? -c6f]d]l6s o"lg6\;_
8452.29.00 cGo
84.53 sfFrf] 5fnf -xfO8\;, l:sG;_ jf kfsf] 5fnf -
n]b/_ tof/ ug]{ -lk|k]ol/_, k|zf]wg ug]{ -6\oflg_
jf ;f]sf] sfd ug]{ -jls{_ jf sfFrf] 5fnf -
xfO8\;, l:sG;_ jf kfsf] 5fnf -n]b/_ sf
kfpkf]z jf cGo j:t'x? agfpg] jf dd{t ug]{
oGqfjnL -dlzg/L_, l;pg] sn afx]s .
8453.10.00 sfFrf] 5fnf -xfO8\;, l:sG;_ jf kfsf] jf
kl/is[t 5fnf -n]b/_ tof/ ug{ -lk|k]ol/_,
k|zf]wg ug{ -6\oflg_ jf ;f]sf] sfd
ug{ lgldQsf oGqfjnL -dlzg/L_
8453.20.00 kfpkf]z agfpg jf dd{t ug{ lgldQsf
oGqfjnL
8453.80.00 cGo oGqfjnL
84.54 wft'sd{ -d]6fnhL{_ df jf wft'sf] 9nfO{ sf/vfgf
-kmfp08L_ x?df k|of]u x'g] vfnsf, ;+kl/jt{sx?
-sGe6{;{_, 8f8"x? -Nof8N;_, wft'sf l;NnL jf
O{6x? -Oguf}6_ agfpg] ;f+rfx? -df}N8\;_ / 9nfO
ug]{ -sfl:6_ oGqx? -dlzG;_ .
8454.10.00 ;+kl/jQ{sx? -sGe6{;{_
8454.20.00 wft'sf l;NnL jf O{6 agfpg] ;f+rfx? -Oguf}6
df]N8\;_
8454.30.00 wft'sf 9nfO{ ug]{ oGqx? -sfli6 dlzG;_
84.55 wft' a]ng ug]{ -d]6n/f]ln_ sf/vfgfx? -ldN;_ /
ltgsf nflu rflxg] j]ngx? -/f]N;_ .
8455.10.00 gn sf/vfgf -6\o"a ldN;_ x?
cGo j]]ng ug]{ sf/vfgfx? -/f]ln ldN;_ M
8455.21.00 tfk -xf}6_ jf tfk / zLtsf] ;+of]hg
-slDag]zg xf}6 P08 sf]N8_
8455.22.00 lzt -sf]N8_
8455.30.00 a]ng sf/vfgf -/f]ln ldn_ sf] a]ngx? -/f]N;_
119
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
84.56 kbfy{sf] ck;f/0f -l/d'en_ f/f, n]h/ jf cGo k|sfz
jf kmf]]6f]g ls/0f -lad_ f/f, cN6f;f]lgs,
Pn]S6]fl8:rfh{, ljB't\/;fog -Pn]S6f]s]ldsn_,
Pn]S6f]g ls/0f -lad_, cfof]lgslad jf KnfHdf cfs{
k|s[ofx?f/f s'g} klg kbfy{sf] sfd ug]{ oGqcf}hf/x?
-dzLg 6'N;_ jf6/h]6 sl6 d]lzg .
8456.10.00 n]h/ jf cGo k|sfz jf kmf]]6f]g ls/0f
k|s[ofx?f/f ;~rflnt
8456.20.00 cN6f;f]lgs k|s[off/f ;~rflnt
8456.30.00 On]S6f] l8:rfh{ k|s[off/f ;~rflnt
8456.90.00 cGo
84.57 wft'df sfd ug]{ dlzlg ;]06/x?, o"lg6
sG:6S;g dlzgx? -l;n :6]zg_ / dlN6:6]zg
6fG;km/ dlzgx? .
8457.10.00 dlzlg ;]06/x?
8457.20.00 o"lg6 sG:6S;g oGqx? -l;+un :6]zg_
8457.30.00 dN6L:6];g 6fG;km/ oGqx?
84.58 wft' -d]6n_ df ePsf kmf]x/ d}nf / bfux?
x6fpg -l/d'le d]6n_ lgldQsf n]yx? -6lg{
;]06;{ ;d]t_ .
;dtn-xf]/fOh]06n_ n]yx?M
8458.11.00 ;+flVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
8458.19.00 cGo
cGo n]yx?M
8458.91.00 ;+flVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
8458.99.00 cGo
84.59 zLif{s *$=%* sf] n]yx? -v/fb_ -6lg{ ;]06/
nufot_ afx]s, wft'sf] bfux? ;kmf u/L
plhNofP/ 5]8\g] -l8ln_, Kjfn kfg]{ af]l/_,
rDsfpg] -ldlnl_ k]+r jf 3f6 agfpg] -y|]l8 jf
6\oflk_ sfo{ lgldQsf oflGqs cf}hf/x?
-dlzg6'N;_ -j]6fOk o"lg6 x]8 dlzg ;d]t_ .
8459.10.00 j] 6fOk o"lg6 x]8oGq -dzLg_
cGo 5]bs oGqx? -l8ln dlzG;_M
8459.21.00 ;f+lVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
120
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8459.29.00 cGo
cGo 5]8\g] rDsfpg] -af]l/ldln_ oGqx? M
8459.31.00 ;f+lVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
8459.39.00 cGo
8459.40.00 cGo Kjfn kfg]{ -af]l/_ oGqx? -dlzg_
lg6fOk, ldln dlzgx? M
8459.51.00 ;f+lVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
8459.59.00 cGo
cGo ldln dlzgx?M
8459.61.00 ;f+lVos ?kn] lgolGqt -Go"d]l/snL s06f]N8_
8459.69.00 cGo
8459.70.00 efn] kf]yL k]+r sf6\g] jf 3f6 agfpg] cGo
oGqx? -y]|l8 jf 6\oflk dlzG;_
84.65 sf7 -p8_, ss{, xf8 -af]g_, s8f /a/, s8f
Knfl:6s jf o:t} s8f kbfy{sf] sfd ug{
lgldQsf oflGqs cf}hf/x? -dlzg6''N;_ -lsnf
7f]Sg]
-g]ln_, dl;gf] tf/sf] l;nfO -:6]kln_, ;/];n]
6f+:g]] -Un"O_ jf cGo lsl;daf6 ;+of]]hg ug]{
-cb/jfOh P;]Daln_ sfdsf oGqx? ;d]]t_ .
cGo M
8465.92.00 /08f ug]{ jf ;dtn ug]{ -Kn]lg_, ldln jf
df]]lN8 -sl6 u/]]/_ dzLgx?
84.70 8470.90.00 Sof; d]lzg
121
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
84.74 7f]; -r"0f{ -kfp8/_ jf n]bf] -k]i6_ ;d]t_ ?kdf
-ePsf_ df6f] -cy{_, kTy/ -:6f]g, wfpx? cf];{_ jf
cGo wflTjs tTjx? -ldg/n ;J:6fG;]h_ nfO{
5'6\ofpg] -;f}l6{_, 5fGg] -l:slg_, cnu ug]{
-;]k/]l6_, w'g] -jflz_, k]Ng] -slz_, lk+Wg]
-u|fOl08_, ld;fpg] -ldlS;_ jf d''5\g] -lgl8_
lgldQsf oGqfjnL r"0f{ jf n]bf] -kfp8/ jf k]:6_
?kdf -ePsf]_ 7f]; vlgh OGwgx? -;f]ln
ldg/n o"PN;_, lrlgofF df6fsf] n]bf] -;]/flds
k]i6_, s8f ge};s]sf] l;d]06 -cgxf8]{08 l;d]06_,
Knfi6/ kbfy{x? -Knfi6l/ Dof6]]l/oN;_, jf cGo
vlgh pTkfbgx?nfO{ Pslqt ug{ -PUnf]d/]l6_,
cfsf/ lbg -z]]lk_ jf 9nfg ug{ -df}lN8_
lgldQsf oGqfjnLx? afn'jf -:of08_ sf] 9nfg
ug]{ ;f+rf]x? -kmfp08L df]N8\;_ agfpg] oGqx? .
8474.10.00 ;f]l6{, l:slg, ;]k/]l6 jf jflz dlzgx?
8474.20.00 slz jf u|fOl08 dlzgx?
ldlS; jf lgl8 dlzgx?M
8474.31.00 s+qmL6 jf df]6f/ ldS;/x?
8474.32.00 lj6'ldg;fy vlgh tTjx? ld>0f ug]{ oGqx?
8474.39.00 cGo
8474.80.00 cGo oGqfjnL -dlzg/L_
84.75 j}B'lts -On]lS6s_ jf On]S6f]lgs bLlksf -NofDk_,
glnsf -6\o"a_ jf efNe jf bLlKts+b -Nof;
aNaM lrd_ x?nfO{ sfFrsf] vf]n -Unf; Oge]nk_
leq h8fg -P;]lDAn_ lgldQsf oGqx? sfFr
jf sfFrsf ;fdfg lgdf{0f -Dofg'ofSr/_ jf
tfksfo{
-xf}6 jls{_ lgldQsf oGqx? .
8475.10.00 On]lS6s jf On]S6f]lgs NofDkx?, 6\o"ax? jf efNex?
jf NofzaNax?nfO{ sfFrsf] vf]n -Unf; Oge]nK;_
x? leq h8fg -P;]Daln_ lgldQsf oGqx?
sfFr jf sfFrsf ;fdfg -Unf; jf Unf;j]o/_
lgdf{0f -Dofg'ofSr/_ jf tfk sfo{ -xf}6 jls{_
lgldQsf oGqx?
122
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8475.21.00 rIf'; tGt' jf sfFrsf tGt' -cf]lK6sn
kmfOj;{_ / To;sf] k"j{?k -lk|kmf}d{_ agfpg
lgldQsf oGqx?
8475.29.00 cGo
8475.90.00 cGo
84.77 o; efusf cGoq pNn]v gePsf jf ;dfj]z gePsf,
/a/ jf Knfli6ssf] sfd ug{ -jls{_ lgldQsf jf oL
kbfy{x?sf pTkfbgx? -k|f]8S6\;_ sf] lgdf{0f
-Dofg'ofSr/_ lgldQsf oGqfjnL -dlzg/L_ .
8477.10.00 OGh]S;gdf}lN8 dlzgx?
8477.20.00 PS;6'8;{
8477.30.00 Anf] df]lN8 dlzgx?
8477.40.00 Eofs'cd df]lN8 dlzgx? / cGo ydf]{kmf]]ld{
dlzgx?
9nfg ug{ -df}lN8_ lgldQsf jf cGo 9+uaf6
agfpg] -cb/jfOh kmf]}ld{_ cGo oGqfjnLM
8477.51.00 xfjfbf/L -Go"Dofl6s_ 6fo/x? 9nfg ug{
-df]lN8_ jf k'gM tnf -k}tnf_ xfNg -l/l6l8_ jf
leqL 6\o"ax? 9nfg ug{ jf cGo 9+uaf6 agfpg
-cb/jfOh kmf]ld{_ sf] nflu
8477.59.00 cGo
8477.80.00 cGo oGqfjnL -dlzg/L_
84.78 ;"tL{ jf tdfv' tof/ ug{ jf agfpg -lk|kol/ jf
d]lsck_ lgldQsf] oGqfjnL -dlzg/L_, o;
efudf cGoq pNn]v gePsf jf ;dfj]z
gePsf .
8478.10.00 oGqfjnL -dlzg/L_
84.79 o; efusf] cGoq pNn]v gePsf jf ;dfj]z
gePsf, AolQmut sfo{ -Ogl8leh'cn km;G;_
ePsf oGqx? / oflGqs ;flwqx? -d]sflgsn
cKnfoG;];_ .
8479.10.00 ;fj{hlgs lgdf{0f -klAns js{\;_, ejg lgdf{0f
-lalN8_ jf o:t} sfo{ lgldQsf oGqfjnL
123
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
125
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
126
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
127
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
%= j}slNks phf{ k|j{4g s]Gb|sf] l;kmfl/;df afof] UofF;, ;f}o{ zlQm / jfo'
zlQmaf6 phf{ pTkfbg ug]{ ;+oGq tyf pks/0fx, Pj+ pkzLif{s
($)%=$) df kg]{ ;f]nf/ ln8 l8l; aQLx?, pkzLif{s @()%=#@, &$!)=@!,
&^)&=!(, *$)#=!), *$)#=(), *$!@=*), *$!#=*!, *$!(=!(, *$!(=#!
/ *%!^=^) cGtu{t kg]{ ;f}o{ tfk pmhf{ ;DaGwL pks/0f / kf6{k'hf{x? /
;f]nf/ rfh{ sG6f]n/ -pkzLif{s *%)$=$)_ .
^= a}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|sf] l;kmf/L;df ;f}o{ 6'sLdf k|of]u x'g] !@ ef]N6 /
!) PlDko/ eGbf sd Ifdtfsf lnlyod cfog Aof6L .
&= pBf]u ljefusf] l;kmfl/zdf h'6 pBf]un] cfkm\gf] pBf]usf] ;+rfngsf] nflu
k}7f/L ug]{ :k]o/ kf6{\; .
*= pmgL un}+rf tyf un}+rfsf] pmgL wfuf] stfO{, /fO{, w'nfO{ / a'gfO{ .
(= :j]bzd} xftn] a'lgg] :jL6/df k|of]u x'g] pmgL wfuf] -s[lqd / Pqm]lns
afx]s_ .
!)= g]kfn ;/sf/ cy{ dGqfnoaf6 :jLs[lt k|fKt ePsf] s'g} b}jL k|sf]k jf
k/f]ksf/sf] nflu cg'bfgdf k|fKt x'g] j:t'x .
!!= lem6L, u'06f, ef/L cfb]zsf] ;'ljwf cGtu{t k}7f/L ul/Psf] eG;f/ dx;'n
gnfUg] JolQmut k|of]hgsf j:t'x .
!@= ;nfO{ -sf7sf] sf6L dfq_, w'k / 6fo/6\o'a pBf]uxn] cfgf] pTkfbgsf]
pQm ;fdfg laqmL ubf{ p7fPsf] s/af6 v/Lbdf lt/]sf] s/ 36fpFbf afFsL
a'emfpg' kg]{ b]lvPsf] s/ a/fa/sf] /sd ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd
tL pBf]unfO{ lkmtf{ lbOg]5 .
!#= d}bf pBf]un] cfgf] pTkfbg -d}bf_ laqmL ubf{ p7fPsf] s/af6 v/Lbdf
lt/]sf] s/ 36fpFbf afFsL a'emfpg' kg]{ b]lvPsf] s/ a/fa/sf] /sd ljefun]
tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd kRrL; k|ltzt dfq lkmtf{ lbOg]5 .
!$= tf]/Lsf] t]n pTkfbg ug]{ :jb]zL pBf]un] cfgf] pTkfbgsf] tf]/Lsf] t]n /
:jb]zdf pTkflbt jg:ktL o" / cGo k|zf]lwt vfg]t]n pBf]un] d"No
clej[l4 s/df btf{ ePsf s/bftfx?nfO{ cfgf] pTkfbg laqmL ubf{
p7fPsf] d"No clej[l4 s/df rfnL; k|ltzt d"No clej[l4 s/ cfGtl/s
/fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 . o:tf] k|zf]lwt o"
jf t]n cGo pBf]unfO{ jf 7"nf] kl/df0f (BBulk) df cGo JolQmnfO{ ljqmL
u/]sf]df o:tf] ;'ljwf k|bfg ul/g] 5}g . ;fy} k|zf]lwt t]n k}7f/L u/L 7"nf]
kl/df0f (BBulk) df cGo pBf]unfO{ ljqmL ug]{ pBf]u / pkef]Qmf Kofs]hdf
Kofls Refilling_ u/L laqmL ljt/0f ug]{ Kofs]lh pBf]ux?n] ;d]t
-R
o:tf] ;'ljwf kfpg] 5}gg\ .
128
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!%=b'Uw kbfy{sf] sf/f]af/ ug]{ :jb]zL 8]/L pBf]un] cfgf] s/ of]Uo pTkfbg
laqmL ubf{ p7fPsf] d"No clej[l4 s/df krf; k|ltzt d"No clej[l4 s/
cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
!^= :jb]zdf lrof pTkfbg tyf k|zf]wg ug]{ pBf]ux?n] d"No clej[l4 s/df
btf{ ePsf s/bftfx? jf cS;g xfp;nfO{ cfgf] pTkfbg laqmL ubf{
p7fPsf] d"No clej[l4 s/df krf; k|ltzt d"No clej[l4 s/ cfGtl/s
/fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
!&= tfdf lkQnsf] kq'af6 l;6, ;s{n / ef8fjt{g pTkfbg ug]{ :jb]zL
pBf]un] d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf s/bftfx?nfO{ cfgf] pTkfbg
laqmL ubf{ p7fPsf] d"No clej[l4 s/df kRrL; k|ltzt d"No clej[l4 s/
cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
!*= :jb]zL sk8f pBf]un] d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf s/bftf jf ;/sf/L
lgsfonfO{ cfgf] pTkfbg laqmL ubf{ p7fPsf] d"No clej[l4 s/df ;Q/L
k|ltzt d"No clej[l4 s/ cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof
adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
t/, zt k|ltzt ;'tL sk8f pTkfbg ug]{ :jb]zL sk8f pBf]unfO{
pBf]un] cfgf] pTkfbg laqmL ubf{ p7fPsf] d"No clej[l4 s/af6 v/Lbdf
lt/]sf] d"No clej[l4 s/ 36fpFbf afFsL a'emfpg' kg]{ b]lvPsf] d"No clej[l4
s/ a/fa/sf] /sd ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
!(=;]n'n/ df]jfOn kmf]g;]6 pTkfbg ug]{ :jb]zL pBf]u tyf k}7f/Lstf{n] ;]n'n/
df]jfOn kmf]g;]6sf] sRrfkbfy{ jf tof/L ;fdfgdf lt/]sf] s/ To:tf
;fdfg d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf s/bftfx?nfO{ laqmL u/]sf] k|df0f
k]z u/]df ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd rfnL; k|ltzt lkmtf{ lbOg]5 .
@)= lrgL pTkfbg ug]{ :jb]zL pBf]un] cfkm\gf] pTkfbg d"No clej[l4 s/df
btf{ ePsf s/bftfx?nfO{ ljqmL ubf{ p7fPsf] d"No clej[l4 s/df gAa]
k|ltzt d"No clej[l4 s/ cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof
adf]lhd lkmtf{ lbOg]5 .
@!=hnljB't cfof]hgfsf] nflu cfjZos kg]{ lgdf{0f pks/0fx?, d]lzg/L
cf}hf/x? / ;f];+u ;DalGwt kf6{k'hf{x? tyf To:tf pks/0fx? lgdf{0f ug{
cfjZos kg]{ sRrf kbfy{ -:6Ln l;6_ k}7f/L ubf{ j}slNks phf{ k|a4{g
s]Gb|sf] :jLs[ltdf ;~rfng x'g]sf] xsdf ;f] s]Gb|sf] / cGo cfof]hgfsf]
xsdf ljB't ljsf; ljefusf] l;kmfl/;df d"No clej[l4 s/ 5'6 lbOg]5 .
129
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
@@=ljb]zL lgof]u tyf bft[ ;+:yfn] s"6g}lts ;'ljwf jf dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L
u/]sf z'? pTkfbg jif{n] bz jif{ ggf3]sf ;jf/L ;fwg s'g} cfof]hgfsf]
:jLs[t jflif{s sfo{qmd cg'?k cfof]hgfnfO{ g} x:tfGt/0f u/L ;/sf/L
gDa/ Kn]6df kl/jt{g ubf{ jf s'g} cfof]hgfsf] gfddf k"0f{ jf cf+lzs
dx;'n ;'ljwfdf -nut jf a} Uof/]06Ldf k}7f/L ePsf] afx]s_ k}7f/L ePsf
z'? pTkfbg jif{n] bz jif{ ggf3]sf ;jf/L ;fwg cfof]hgf ;dflKtkl5 cy{
dGqfnosf] :jLs[lt lnO{ ;/sf/L gDa/ Kn]6df kl/jt{g u/L ;/sf/L
lgsfodf x:tfGt/0f ubf{ d"No clej[l4 s/ nfUg] 5}g .
@#= s"6g}lts lgof]u, kl/of]hgf / cGo lgsfoxn] -;/sf/L Pj+ u}/;/sf/L
;+3 ;+:yf_ dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L u/]sf z'? pTkfbg jif{n] !% jif{ gf3]sf
k'/fgf ;jf/L ;fwg cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lnO{ k'gM k|of]u x'g g;Sg] u/L
:qmofk u/L /lhi6]zg /2 ug{ rfx]df To:tf] ;jf/L ;fwgdf d"No clej[l4
s/ nfUg] 5}g .
@$=lghL k|of]usf] nflu g]kfnL gful/sn] d"No clej[l4 s/ 5'6df k}7f/L
ul/Psf ;jf/L;fwgsf wgLsf] d[To" eO{ ;jf/L;fwgnfO{ lghsf] klt jf
kTgLsf] gfddf gfd;f/L ubf{ ljefusf] :jLs[ltsf] cfwf/df To:tf ;jf/L
;fwgxdf nfUg] d"No clej[l4 s/ 5'6 x'g]5 .
@%=a08]8 j]o/ xfp; jf gub w/f}6L -kf;a's_ sf] ;'ljwf glnPsf pBf]uxn]
cfk"mn] lgsf;L ug]{ dfnj:t' pTkfbgsf] nflu cfjZos kg]{ sRrf kbfy{,
;xfos sRrf kbfy{ Pj+ g]kfndf pTkfbg gx'g] Kofls d]6]l/on k}7f/L
u/L ;f] af6 pTkflbt tof/L dfnj:t' tf]lsPsf] cjlwleq tf]lsPsf] k|lqmof
cg';f/ lgsf;L u/]df To:tf sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ Pj+ Kofls
d]l6l/on k}7f/L ubf{ eG;f/ laGb'df nfu]sf] s/ g]kfn /fhkqdf ;"rgf
k|sfzg u/L ;f]xL ;"rgfdf tf]lsP adf]lhdsf dfnj:t'df tf]lsP
adf]lhdsf] ldltb]lv tf]lsP adf]lhdsf] ;db/df eG;f/ laGb'af6} d"No
clej[l4 s/ lkmtf{ lbOg]5 .
130
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
@^= g]kfnL ;]gf, ;z:q k|x/L an / g]kfn k|x/Lsf] k|wfg sfof{nosf] gfddf
k}7f/L x'g] lgDg lnlvt ;fdfgxdf ;DalGwt dGqfnosf] l;kmfl/;df 5'6
k|bfg ul/g]5 M
-s_ ;}lgs, ;z:q k|x/L / g]kfn k|x/Lsf] k|of]usf v/vhfgf, xftxltof/,
uf]lnuf, af?b / ltgsf :k]o/kf6{;, ljz]if k|sf/sf] t]n / 6NnLx,
PS;];l/h, la:kmf]6s kbfy{, ;}lgs ;fdu|L pTkfbg ug{ cfjZos kg]{
sRrf kbfy{ tyf ;'/Iffsf] lgldQ k|of]u ug]{ d]lzg/L cf}hf/ /
kf6{k'hf{x .
-v_ zflGt;'/Iff sfod ug{ cfjZos kg]{ d]lzg/L cf}hf/x, eL8
lgoGq0fsf ;fdfgx, ck/fw cg';Gwfgsf] nflu cfjZos pks/0f
tyf cGo ;fdfgx tyf ;~rf/ dGqfnosf] l;kmfl/;df ;}lgs
hjfg, ;z:q k|x/L / g]kfn k|x/Ln] k|of]u ug]{ ;~rf/ ;DaGwL
;fdfgx .
-u_ ;}lgs hjfg, ;z:q k|x/L, g]kfn k|x/L tyf 3f]8f vRr/x?sf] :jf:Yo
pkrf/sf] nflu cfjZos kg]{ cf}hf/, pks/0f, cf}ifwL / tT;DaGwL
;fdfgx .
-3_ ;}lgs hjfg, ;z:q k|x/L, g]kfn k|x/Lsf] cEof; tyf tflnddf k|of]u
x'g] ;fdfgx .
-_ g]kfnL ;]gfn] k|of]u ug]{ Ol~hlgol/ ;e]{ / lgdf{0f sfo{df k|of]u x'g]
x]le cy{d'le+u KnfG6, cf}hf/ / ;f] ;DaGwL kf6{;, clK6sn OSjLkd]G6
tyf /Iff dGqfnof/f tf]lsP adf]lhdsf] l8k]mG; :6f]/sf ;fdfgx .
-r_ g]kfnL ;]gfn] k|of]u ug]{ SoflDk OSjLkd]06 tyf :k]zn kmf];{ /
Kof/f6'k/nfO{ cfjZos kg]{ ljleGg ;fdfgx .
-5_ g]kfnL ;]gfsf] gfddf k}7f/L x'g] xjfO{hxfh, x]lnsK6/ / tLgsf
kf6{k'hf{, Kof/f;'6 -Aofu ;d]t_ 6'N;, n'lj|s]G6\; tyf u|fp08
OSjLkd]G6x .
-h_ c:ktfn ;~rfngsf] nflu cfjZos kg]{ pks/0f tyf cf}hf/x .
-em_ a}1flgs k|of]uzfnfnfO{ cfjZoskg]{ ;fdfgx .
-`_ b}jL k|sf]k p4f/ sfo{df k|of]u x'g] ;fdfgx .
@&= Aof6Lsf] k'gM k|zf]wg ug]{ pBf]un] ;f] k|of]hgsf] nflu vl/b ug]{ d]lzg .
@*= Knfli6ssf] emf]nf pTkfbg ug]{ pBf]un] Knfli6ssf] emf]nf k|lt:yfkg u/L
sk8f, h'6 jf sfuhsf jftfj/0f d}qL emf]nf pTkfbg u/]df To:tf]
pTkfbgsf] nflu rflxg] d]lzg .
131
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
132
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL@
-bkmf & sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_
z"Go b/df s/ nfUg] j:t' tyf ;]jf
!= g]kfnaflx/ lgof{t x'g] j:t' M j:t'sf] cfk"lt{ b]xfo adf]lhd
ePsf] 5 eGg] s'/f k|dfl0ft ePdf M
-s_ g]kfnaflx/ lgof{t u/]sf], jf
-v_ g]kfnaflx/ uGtJo :yfg ePsf] cGt/f{li6o p8fgdf
:6f]/sf] ?kdf /flvPsf], jf
-u_ g]kfnaflx/ uGtJo :yfg ePsf] cGt/f{li6o p8fgdf
v'b|f laqmL jf cfk"lt{ jf pkef]u ug{sf nflu /flvPsf] .
@= g]kfnaflx/sf] JolQmnfO{ cfk"lt{ x'g] ;]jf M
-s_ g]kfnleq a;f]af; ePsf] JolQmn] g]kfndf s'g}
Jofj;flos sf/f]af/, Jofj;flos k|ltlglwTj jf sfg"gL
?kdf dfGo k|ltlglw gePsf] g]kfnaflx/sf JolQmnfO{
cfk"lt{ u/]sf] ;]jf,
-v_ g]kfnleq a;f]af; eO{ btf{ ePsf] JolQmn] g]kfnaflx/
a;f]af; ePsf] JolQmnfO{ u/]sf] j:t' jf ;]jfsf]
cfk"lt{ .
#= g]kfn ;/sf/, k//fi6 dGqfnosf] l;kmfl/;df s'6gLlts
;'ljwf k|fKt JolQm jf lgof]un] tyf dx;'n ;'ljwf k|fKt
s'6gLlts lgof]udf sfo{/t JolQmn] k}7f/L ug]{ j:t' tyf
;]jf .
$= ;fljssf] s'g} ;lGw jf ;Demf}tfdf k}7f/L ubf{ laqmLs/ 5'6
k|bfg ul/Psf] eP ;DalGwt cfof]hgfsf] l;kmfl/;df tL ;lGw
jf ;Demf}tf axfn /x];Dd btf{ ePsf s/bftf;Fu :yfgLo
v/Lb u/]df To:tf] cfk"lt{df z"Go b/sf] ;'ljwf k|bfg ul/g]5 .
%= k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf] ljz]if cfly{s If]qdf
;~rfng ePsf] pBf]unfO{ laqmL ul/g] sRrf kbfy{ tyf
pTkflbt ;fdfg .
133
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
^= hg;+Vof tyf jftfj/0f dGqfnosf] l;kmfl/zdf ;kmf 6]Dkf]df
k|of]u x'g] l8k ;fOsn ln8 Pl;8 Jof6Lx? -pkzLif{s
*%)&=@)=))_ .
&= j}slNks phf{ k|jw{g s]Gb|sf] l;kmfl/;df ;f}o{ zlQmaf6 phf{
pTkfbg ug]{ ;+oGq tyf pks/0fdf k|of]u x'g] Jof6L :jb]zL
pBf]uaf6 pTkfbg x'g] eO{ ;f]xL pBf]uaf6 cfk"lt{ ug]{ ePdf
j}slNks phf{ k|aw{{g s]Gb|sf] l;kmfl/; / ljefun] tf]s]sf]
k|lqmof adf]lhd ;f] pBf]unfO{ ;f] sf/f]af/df z"Go b/sf]
;'ljwf k|bfg ul/g]5 .
*= hnljB't cfof]hgfsf nflu cfjZos kg]{ d]lzg/L cf}hf/x /
ltgsf kf6{k'hf{, oGq pks/0fx, k]g:6s kfO{k jf ;f]
agfpg k|of]u x'g] kmnfd] kftf :yfgLo pBf]uaf6 pTkfbg x'g]
eO{ ;f]xL pBf]uaf6 cfk"lt{ ug]{ ePdf j}slNks phf{ k|a4{g
s]Gb|af6 :jLs[t x'g]sf] xsdf ;f] s]Gb|sf] / cGo ;fgf hn
ljB't cfof]hgfsf] xsdf ljB't ljsf; ljefusf] l;kmfl/; /
ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd ;f] pBf]unfO{ ;f] sf/f]af/df
z"Go b/sf] ;'ljwf k|bfg ul/g]5 .
(= 3/]n' tyf ;fgf pBdLxn] :jb]zdf pTkfbg u/]sf d"lt{snf,
lrqsnf, jf:t'snf / To:t} k|sf/sf cGo x:tsnfxsf
;fdfg g]kfnsf :jLs[t lgof{t u[x -PS;kf]6{ 6]l8 xfp;_
dfk{mt ljb]z lgsf;L u/]df To:tf ;fdfg pTkfbg ubf{ k|of]u
ePsf sRrf kbfy{df lt/]sf] d"No clej[l4 s/ cfGtl/s
/fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof k"/f u/]kl5 lkmtf{ lbO{g]5 .
!)= ckftf ePsf JolQmn] k|of]u ug]{ :s'6/ k}7f/L jf :yfgLo
v/Lb ubf{ lt/]sf] d"No clej[l4 s/ To:tf] :s'6/ oftfoft
Joj:yf sfof{nodf lghsf] gfddf btf{ ePsf] cj:yfdf
dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh sNof0f dGqfno jf ;DalGwt
lhNnfsf] k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] l;kmfl/;df k}7f/L ubf{
lt/]sf] d"No clej[l4 s/ ;DalGwt eG;f/ sfof{noaf6 /
:yfgLo v/Lb ubf{ lt/]sf] d"No clej[l4 s/ cfGtl/s /fh:j
ljefuaf6 lkmtf{ ul/g]5 . To;/L lkmtf{ ul/Psf] d"No clej[l4
s/ ckftf ePsf JolQm afx]s cGo JolQmnfO{ laqmL u/]df
c;'n pk/ ul/g]5 .
134
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
@*= cGtMz'Ns P]g, @)%* df ;+zf]wg M cGtMz'Ns P]g, @)%*
sf],
-!_ bkmf @ sf],
-s_ v08 -5_ sf] ;f b]xfosf] v08 -5_ /flvPsf]
5 M
-5_ pTkfbg eGgfn] cGtMz'Ns nfUg] j:t'
lgdf{0f ug]{, k|zf]wg ug]{, agfpg] jf tof/
ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ .
-v_ v08 -h_ kl5 b]xfosf] v08 -h!_ ylkPsf] 5 M
-h!_ ;"tL{hGo j:t' eGgfn] ;"tL{ jf ;"tL{hGo
kbfy{sf tTjx ldl>t w'd|kfg ug]{,
rkfpg], d'vdf /fVg] kfgd;nf, u'6\vf,
v}gL jf o:t} kbfy{x ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] r'/f]6, la8L, l;uf/nfO{ ;d]t
hgfpF5 .
-u_ v08 -`_ sf] ;f b]xfosf] v08 -`_ /flvPsf]
5 M
-`_ sf/vfgf d"No eGgfn] cGtMz'Ns nfUg]
j:t'df cGtMz'Ns jf cGo s'g} s/ ghf]8L
To:tf] j:t' pTkfbg ug{ nfUg] vr{ /
k|lti7fgsf] gfkmf dfq hf]8L lgwf{/0f
ePsf] d"No ;Demg' k5{ .
-3_ v08 -6_ sf] pkv08 -#_ sf] ;f b]xfosf]
pkv08 -#_ /flvPsf] 5 M
-#_ k}7f/L x'g] j:t'sf] xsdf bkmf & sf]
pkbkmf -@_ adf]lhd lgwf{/0f ePsf]
d"No .
-_ v08 -0f_ kl5 b]xfosf v08 -0f!_, -0f@_,
-0f#_, -0f$_, -0f%_, -0f^_, -0f&_, -0f*_,
-0f(_, -0f!)_ / -0f!!_ ylkPsf 5g\ M
-0f!_ dlb/f eGgfn] cGg, kmnkm"n jf cGo
s'g} :6fr{o'Qm j:t'nfO{ hLj /;folgs
135
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k|lqmoff/f s'xfO{ jf cGo s'g} tl/sfaf6
tof/ kfl/Psf] z"Go bzdnj kfFr
k|ltzteGbf a9L cNsf]xn ePsf] kbfy{
;Demg' k5{ / ;f] zAbn] /S;L, hfF8,
5\of, lXj:sL, /d, lhg, a|f08L, ef]8\sf,
ljo/, jfOg, ;]/L, ;]Dk]g, ;fO8/, k]/L,
ld8, dfN6, cf}Bf]lus cNsf]xn, /]lS6kmfO8
l:k|6, dfN6 l:k|6, ;fOn]06 l:k|6, l8g]r8{
l:k|6, O{=Pg=P= / x]8\; l:k|6 ;d]tnfO{
hgfpF5 .
-0f@_ tof/L dlb/f eGgfn] cfotgdf
;GtfpGg bzdnj z"Go 5 k|ltzteGbf
sd cNsf]xnsf] ld>0faf6 ag]sf ;a}
k|sf/sf dfbs kbfy{ ;Demg' k5{ .
-0f#_ Pn=kL= eGgfn] n08g k|'kmdf z'4
O{yfgf]nsf] zlQm ;Demg' k5{ .
-0f$_ Pn=kL= ln6/ eGgfn] k|lt ln6/df
;GtfpGg bzdnj z"Go 5 k|ltzt z'4
O{yfgf]nsf] dfqf ;Demg' k5{ .
-0f%_ o"=kL= eGGffn] n08g k|'kmeGbf sd zlQm
;Demg'
k5{ .
-0f^_ cf]=kL= eGgfn] n08g k|'kmeGbf a9L zlQm
;Demg' k5{ .
-0f&_ ef}lts lgoGq0f k|0ffnL eGgfn]
cGtMz'Ns clws[t jf lghn] tf]s]sf]
sd{rf/Lsf] lgoGq0fdf cGtMz'Ns nfUg]
j:t'sf] pTkfbg, lgisfzg, k}7f/L tyf
lgsf;L ul/g] k|0ffnL ;Demg' k5{ .
-0f*_ :jo+ lgisfzg k|0ffnL eGgfn] ef}lts
lgoGq0f k|0ffnLdf cfwfl/t afx]ssf
cGtMz'Ns nfUg] cGo j:t' jf ;]jfsf]
136
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pTkfbg, lgisfzg, k}7f/L tyf lgsf;L
ul/g] k|0ffnL ;Demg' k5{ .
-0f(_ cGtMz'Ns lgwf{/0f eGgfn] o; P]g
adf]lhd ul/g] cGtMz'Ns lgwf{/0f
;Demg' k5{ .
-0f!)_ lauf] eGgfn] o; P]g adf]lhd
cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] d"No /
To;df nfUg] cGtMz'Ns hf]8L sfod
ul/Psf] s"n /sd ;Demg' k5{ .
-0f!!_ ljB'tLo dfWod eGgfn] sDKo"6/,
OG6/g]6, Od]n, k\mofS;, ljB'tLo Sof;
d]lzg, lkm:sn lk|G6/ ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] ljB'tLo e'QmfgLsf] dfWod tyf
ljefun] tf]s]sf] cGo :jLs[t dfWodnfO{
;d]t hgfpF5 .
-@_ bkmf # sf] ;f b]xfosf] bkmf # /flvPsf] 5 M
#= cGtMz'Ns nfUg] M cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jf
k|lti7fgaf6 pTkfbg u/L lgisfzg, k}7f/L / ;]jf
laqmL ubf{ cg';"rLdf pNn]v eP adf]lhdsf]
cGtMz'Ns
nfUg]5 .
-#_ bkmf # kl5 b]xfosf bkmf #s= / #v= ylkPsf 5g\ M
#s= cGtMz'Ns lgwf{/0f / c;'nL M -!_ o; P]g adf]lhd
nfUg] cGtMz'Nssf] lgwf{/0f / c;'n ug]{ bfloTj
cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] pTkfbg ug]{
pTkfbssf] x'g]5 .
t/ k}7f/L x'g] j:t'sf] cGtMz'Nssf] lgwf{/0f
/ c;'nL ;DalGwt eG;f/ sfof{non] ug]{5 .
137
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ s'g} j:t'sf] pTkfbg jf k}7f/Lsf
cltl/Qm laqmL ljt/0fsf] txdf ;d]t cGtMz'Ns
nfUg] ePdf o; P]g adf]lhd nfUg] cGtMz'Nssf]
lgwf{/0f / c;'nL ug]{ bfloTj k}7f/Lstf{ jf
laq]mtfsf] x'g]5 .
-#_ cGtMz'Ns nfUg] j:t' pTkfbg ubf{ vkt
ePsf] sRrf kbfy{df lt/]sf] cGtMz'Ns tof/L j:t'
lgisfzg ubf{ ltg'{kg]{ cGtMz'Nsdf sf ug{
kfOg]5 .
t/ :jo+ lgisfzg k|0ffnL nfu" x'g]
;"tL{hGo kbfy{ pTkfbg ug{] pBf]ux? afx]s cGo
pBf]un] sRrf kbfy{ v/Lb jf k}7f/L ubf{ lt/]sf]
cGtMz'Ns tof/L j:t' laqmL ubf{ ltg'{kg]{
cGtMz'Nsdf sf ug{ kfOg]5 .
-$_ cfuhgL, rf]/L, b'3{6gf, Wj+;fTds
ultljlw jf j:t'sf] pkof]usf] Dofb ;lsPsf]
sf/0fn] xflg gf]S;fgL ePsf] j:t'df lt/]sf]
cGtMz'MNs ljefun] tf]s] adf]lhd sL ug{
kfOg]5 .
-%_ o; bkmf adf]lhd cGtMz'Ns sf ubf{
;xfos sRrf kbfy{ / Kofls ;fdfu|Ldf lt/]sf]
cGtMz'Ns sf ug{ kfOg] 5}g .
#v= cGtMz'Ns gnfUg] M -!_ bkmf # adf]lhd cGtMz'Ns
nfUg] j:t' jf ;]jfdf b]xfosf] cj:yfdf cGtMz'Ns
nfUg] 5}g M
-s_ g]kfnaflx/ lgsf;L u/]df jf :jLs[lt k|fKt
s/d'Qm k;n -a08]8 j]o/ xfp; / 8\o"l6 k|mL
;k_ nfO{ dlb/f jf r'/f]6 afx]ssf cGo j:t'
138
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
laqmL u/]df To:tf] j:t' jf ;]jfdf cGtMz'Ns
nfUg] 5}g .
-v_ :jLs[lt k|fKt a08]8 j]o/ xfp;n] g]kfn
;/sf/, k//fi6 dGqfnon] l;kmfl/; u/]sf]
s'6gLlts tyf dx;'n ;'ljwf k|fKt JolQm jf
lgsfonfO{ laqmL ug]{ r'/f]6 jf dlb/fdf
cGtMz'Ns nfUg] 5}g .
t/,
-!_ a08]8 j]o/ xfp;n] r'/f]6 tyf dlb/f
afx]ssf cGo j:t' cGtMz'Ns gnufO{
laqmL ljt/0f ug{ afwf kg]{ 5}g .
-@_ a08]8 j]o/ xfp;af6 laqmL ul/g]
cGtMz'Ns nfUg] j:t' k}7f/L ubf{ To:tf]
j:t'df nfUg] cGtMz'Ns a/fa/sf] /sd
gub w/f}6L jf a} k|Tofe"lt /fVg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ adf]lhdsf] gub
w/f}6L jf a} k|Tofe"ltsf] k'ms'jf jf lkmtf{ k|lqmof
ljefuf/f tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
-#_ g]kfnleq pTkfbg ePsf] jf tof/ ePsf]
dfnj:t' g]kfnaflx/ lgof{t e};s]kl5 ;DalGwt
kIfn] lng c:jLsf/ u/L jf cGo s'g} sf/0fn] k'gM
k}7f/L u/L NofPsf] cj:yfdf To:tf] dfnj:t'
k}7f/L ePsf] tLg dlxgfleq lgsf;L ug]{ ePdf
o;/L lkmtf{ NofpFbfsf avt nfUg] cGtMz'Ns
w/f}6Ldf /fvL To:tf] dfnj:t' k'gM lgsf;L ePkl5
w/f}6L /sd ;DalGwt eG;f/ sfof{non] lkmtf{
lbg]5 .
139
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-$_ cGtMz'Ns nfUg] a:t' pTkfbg u/L ljb]z
lgsf;L ug]{ pBf]un] cGtMz'Ns nfUg] a:t' lgsf;L
u/]sf] kl/df0f pTkfbg ubf{ k|of]u ePsf] sRrf
kbfy{ v/Lb jf k}7f/L ubf{ lt/]sf] cGtMz'Ns bkmf
#s= sf] pkbkmf -#_ adf]lhd j:t' lgisfzg ubf{
ltg'{kg]{ cGtMz'Ns /sddf sf ug{ kfpg]5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd sf ubf{ ldnfg x'g
g;s]sf] cGtMz'Ns /sd lkmtf{ kfpgsf] nflu
cGtMz'Ns clws[t ;dIf bfaL ug{ ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd lkmtf{ bfaL ePsf]
cGtMz'Ns /sd cGtMz'Ns clws[tn] 5fglag tyf
k/LIf0f ubf{ To:tf] bfaL dgfl;j b]lvPdf lkmtf{sf
nflu bfaL u/]sf]] ;f7L lbgleq lkmtf{ lbg' kg]{5 .
-&_ pkbkmf -%_ adf]lhd cGtMz'Ns lkmtf{ bfaL
ug{sf] nflu ;"tL{hGo / dlb/fhGo kbfy{ tyf
kfgd;nfsf] lgsf;Ldf slDtdf kGw| k|ltzt d"No
clea[l4 ePsf] x'g' kg]{5 .
-*_ pkbkmf -%_ adf]lhd lkmtf{ bfaL ubf{
ljj/0f a'emfpg' kg{] cjlw ;dfKt ePsf] ldltn]
Ps jif{ leq lkmtf{sf] nflu bfaL gu/]df / pkbkmf
-&_ adf]lhdsf] d"No clea[l4 gePsf] cj:yfdf
o; bkmf adf]lhdsf] cGtMz'Ns lkmtf{ x'g] 5}g .
-$_ bkmf $ sf] ;f b]xfosf] bkmf $ /flvPsf] 5 M
$= cGtMz'Ns c;'nL M -!_ o; P]gdf cGoyf Joj:yf
ul/Psf]df afx]s o; P]g adf]lhd cGtMz'Ns nfUg]
j:t' jf ;]jfdf b]xfosf] cj:yfdf cGtMz'Ns c;'n
ul/g]5 M
140
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ ef}lts lgoGq0f k|0ffnL nfu" x'g] pBf]un]
pTkfbg ug]{ j:t'sf] xsdf k|lti7fgaf6
pTkfbg u/L laqmLsf nflu lgisfzg ubf{sf]
avt,
-v_ :jo+ lgisfzg k|0ffnLdf cfwfl/t j:t' jf
;]jfsf] xsdf aLhs hf/L ubf{sf] avt,
-u_ k}7f/L x'g] j:t'sf] xsdf To:tf] j:t' g]kfnleq
k|j]z ubf{sf] avt eG;f/ laGb'df,
-3_ k}7f/L x'g] ;]jfsf] xsdf ljefuf/f tf]lsP
adf]lhd .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg s'g} j:t' jf ;]jfsf] xsdf To:tf] j:t'
pTkfbg u/]sf] jf ;]jf k|bfg u/]sf] cj:yfdf g}
cGtMz'Ns c;'n ug'{kg]{ u/L ljefun] tf]Sg
;Sg]5 .
-%_ bkmf $ kl5 b]xfosf bkmf $s=, $v=, $u=, $3= / $
ylkPsf 5g\ M
$s= cGtMz'Ns a'fpg] bfloTj M o; P]g adf]lhd
cGtMz'Ns a'emfpg] bfloTj b]xfo adf]lhdsf]
JolQmdf x'g]5 M
-s_ g]kfnleq pTkfbg x'g] j:t' jf ;]jfsf]
xsdf pTkfbs,
-v_ k}7f/L x'g] j:t'df ;f] j:t' k|fKt ug]{ lan
ckm n]l8, Po/ j] lan, aLhs jf
hfFrkf;sf] nflu lbPsf] lgj]bgdf pNn]v
ePsf] JolQm,
141
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ cGtMz'Ns nfUg] kbfy{ lnnfd ePsf]df ;f]
lnnfd ;sfg]{ JolQm,
-3_ s/d'Qm k;n -8\o"6L lk|m ;k_ af6 laqmL
ePsf] dlb/f jf r'/f]6 afx]ssf j:t' k'gM
laqmL jf cGo k|of]hgdf k|of]u ePdf k'gM
laqmL ug]{ jf k|of]u ug]{ JolQm,
-_ s'g} j:t' jf ;]jf cGtMz'Ns gnfUg]
cj:yfaf6 nfUg] cj:yfdf kl/jt{g ePdf
To:tf] j:t'sf] :jfldTj sfod /xg] JolQm,
-r_ v08 -s_ b]lv -_ df pNn]v ePb]lv afx]s
cGo cj:yfdf ljefun] tf]s]sf] JolQm .
$v= cGtMz'Ns bflvnf ug]{ Dofb M -!_ o; P]g adf]lhd
c;'n ePsf] cGtMz'Ns b]xfo adf]lhd bflvnf ug'{
kg]{5 M
-s_ ef}lts lgoGq0f k|0ffnLdf cfwfl/t j:t'sf]
xsdf To:tf] j:t' lgisfzg ubf{sf avt,
-v_ :jo+ lgisfzg k|0ffnL cGtu{t pTkfbg
tyf laqmL ljt/0f x'g] j:t' jf ;]jfsf]
xsdf aLhs hf/L ePkl5sf] dlxgfsf]
kRrL; ut]leq,
-u_ k}7f/L x'g] j:t'sf] xsdf To:tf] j:t'
g]kfnleq k|j]z ubf{sf avt,
-3_ k}7f/L x'g] ;]jfsf xsdf ljefun] tf]s]
adf]lhd .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ adf]lhdsf]
Dofbleq cGtMz'Ns e'QmfgL gu/]df e'QmfgL ug{
142
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
afFsL cGtMz'Ns /sddf k|lt lbg z"Go bzdnj
z"Go kfFr k|ltztsf b/n] ljnDa z'Ns nfUg]5 .
$u= cGtMz'Ns 5'6 x'g] M -!_ s'6gLlts ;'ljwf k|fKt
JolQm jf lgsfon] k//fi6 dGqfnosf] l;kmfl/;df
k}7f/L ug]{ j:t'df cGtMz'Ns 5'6 x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg b]xfosf] cj:yfdf ;d]t cGtMz'Ns 5'6
x'g]5 M
-s_ ljb]zL lgof]u tyf bft[ ;+:yfn]
s'6gLlts ;'ljwf jf dx;'n ;'ljwfdf
k}7f/L u/]sf z'? pTkfbg jif{n] bz jif{
ggf3]sf ;jf/L ;fwg s'g} cfof]hgfsf]
:jLs[t jflif{s sfo{qmd cg'?k
cfof]hgfnfO{ g} x:tfGt/0f u/L ;/sf/L
gDa/ Kn]6df kl/jt{g ubf{ jf s'g}
cfof]hgfsf] gfddf k"0f{ jf cf+lzs
dx;'n ;'ljwfdf -nut jf a}
Uof/]06Ldf k}7f/L ePsf] afx]s_ k}7f/L
ePsf z'? pTkfbg jif{n] bz jif{
ggf3]sf ;jf/L ;fwg cfof]hgf ;dflKt
kl5 cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lnO{
:yfgLo lgsfo, ;fd'bflos ljBfno,
;fd'bflos c:ktfn jf ;/sf/L
lgsfonfO{ x:tfGt/0f ubf{,
-v_ s'6gLlts lgof]u, kl/of]hgf / cGo
lgsfox -;/sf/L Pj+ u}/;/sf/L ;+3,
;+:yf_ n] dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L u/]sf
z'? pTkfbg jif{n] kGw| jif{ gf3]sf
k'/fgf ;jf/L ;fwg cy{ dGqfnosf]
143
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
:jLs[lt lnO{ k'gM k|of]u x'g g;Sg] u/L
:qmofk u/L /lhi6]zg /2 ug{ rfx]df
To:tf] ;jf/L ;fwgdf,
-u_ lghL k|of]hgsf] nflu cf+lzs eG;f/
dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L ul/Psf ;jf/L
;fwgsf wgLsf] d[To' e} pQm ;jf/L
;fwgnfO{ lghsf] klt jf kTgLsf]
gfddf gfd;f/L ubf{ .
-#_ gAa] k|ltzt jf ;f]eGbf a9L :jb]zL
e'mqf jf kq' -sjf8L_ j:t' k|of]u u/L pTkfbg ug]{
pBf]unfO{ To:tf] pTkfbgdf nfUg] cGtMz'Ns 5'6
x'g]5 .
$3= laqmL ljt/0fdf lgoGq0f M -!_ g]kfn ;/sf/n]
cfjZos 7fg]sf] cGtMz'Ns nfUg] j:t'sf] laqmL
ljt/0fdf lgoGq0f u/L tf]lsP adf]lhd Jojl:yt
ug{ ;Sg]5 .
-@_ xf]6]n tyf /]i6'/]G6 Joj;fo afx]s
dxfgu/kflnsf, pkdxfgu/kflnsf, gu/kflnsf
If]qleq / ljefun] tf]s]sf] k|d'v /fhdfu{ If]qdf
dlb/fsf] sf/f]af/ ug]{ Joj;foLn] dlb/f / ;"lt{hGo
a:t'sf] dfq sf/f]af/ ug{ kfpg]5 .
t/ l8kf6{d]06n :6f]/n] dlb/fsf] cnUu}
laqmL sIf /fvL sf/f]af/ ug{ kfpg]5 .
$= pkxf/ tyf gub 5'6 ;DjGwL Joj:yf M dlb/f,
ljo/ jf ;"tL{hGo kbfy{ ;DaGwL pBf]u / To:tf]
a:t'sf] k}7f/Lstf{ tyf ltgsf laqm]tfn] s'g} klg
k|sf/sf] pkxf/ sfo{qmd ;~rfng ug{ jf To:tf
pBf]un] d"No clea[l4 s/df btf{ ePsf afx]s
144
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo ljqm]tfnfO{ To:tf] pTkfbg ljqmL ubf{ 5'6
lbg kfOg] 5}g . To:tf] sfo{ u/]sf] kfOPdf
Ohfhtkqsf] zt{ pNng u/]sf] dflgg]5 .
-^_ bkmf & sf] ;f b]xfosf] bkmf & /flvPsf] 5 M
&= cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] d"No lgwf{/0f M -!_
g]kfnleq pTkfbg x'g] s'g} j:t' jf ;]jfdf d"Nosf]
cfwf/df cGtMz'Ns nfUg] ePdf b]xfo adf]lhdsf]
d"NonfO{ cfwf/ dfgL cGtMz'Ns nufOg]5 M
-s_ pTkfbsn] cGtMz'Ns nfUg] j:t' laqmL
ubf{ lgwf{/0f u/]sf] sf/vfgf d"No,
-v_ ;]jfsf] xsdf ;]jf laqmL ubf{sf] d"No, jf
-u_ ljefun] pTkfbg nfut jf cGo pko'Qm
cfwf/df tf]sL lbPsf] d"No .
-@_ g]kfnleq k}7f/L x'g] j:t'sf] ;DaGwdf
To:tf] j:t'df eG;f/ dx;'n lng] k|of]hgsf] nflu
lgwf{/0f ul/Psf] d"Nodf eG;f/ dx;'n ;d]t yk
u/L sfod x'g cfPsf] d"Nodf cGtMz'Ns
nufOg]5 .
-#_ ;]jfdf aLhs adf]lhd d"No lgwf{/0f
u/L cGtMz'Ns c;'n pk/ ul/g]5 .
-$_ cGtMz'Ns clws[tn] cGtMz'Ns c;'n
pk/ ug]{ k|of]hgsf] nflu cfjZostf cg';f/ k'gM
d"No lgwf{/0f jf cltl/Qm d"No lgwf{/0f ug{
;Sg]5 .
-&_ bkmf ( sf] ;f b]xfosf] bkmf ( /flvPsf] 5 M
(= Ohfhtkq ;DaGwL Joj:yf M -!_ of] P]g jf o; P]g
cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd Ohfhtkq glnO{
s;}n] klg cGtMz'Ns nfUg] j:t' pTkfbg, k}7f/L,
laqmL jf ;~ro ug{ jf cGtMz'Ns nfUg] ;]jf
s;}nfO{ k|bfg ug{ x'Fb}g .
145
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
t/ g]kfn ;/sf/, k//fi6 dGqfnosf]
l;kmfl/;df s'6gLlts ;'ljwf cGtu{t cGtMz'Ns
nfUg] j:t'sf] k}7f/L ubf{ / :jod lgisfzg k|0ffnL
cGtu{tsf j:t'x?sf] ljqmL jf ;~ro ug{
cGtMz'Ns Ohfhtkq lng' kg]{ 5}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Ohfhtkq lng
rfxg] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yfn] tf]lsP
adf]lhdsf] 9fFrfdf tf]lsPsf] b:t'/ ;+nUg u/L
cGtMz'Ns clws[t ;dIf Ohfhtkqsf] nflu
lgj]bg lbg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd cGtMz'Ns clws[t
;dIf Ohfhtkqsf] nflu lgj]bg k/]df To:tf]
lgj]bg pk/ cfjZos hfFra' u/L pko'Qm
b]lvPdf tf]lsP adf]lhdsf] 9fFrfdf ljefu jf
ljefun] tf]s]sf] cGtMz'Ns clws[tn] Ohfhtkq
lbg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd lbOPsf]
Ohfhtkqsf] cjlw Ps cfly{s jif{;Dd sfod
/xg]5 .
-%_ Ohfhtkq gjLs/0f u/fpg rfxg]
Ohfhtkqjfnfn] pkbkmf -$_ adf]lhdsf] cjlw
;dfKt ePkl5 tf]lsP adf]lhdsf] b:t'/ bflvnf
u/L >fj0f dlxgfleq gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .
t/,
-s_ s'g} Ohfhtkqjfnfn] rfx]df tLg
cfly{s jif{sf nflu Ps}k6s gjLs/0f
b:t'/ bflvnf u/L gjLs/0f u/fpg
;Sg]5 .
-v_ la+8L, ;"tL{, v}gL, kfgd;nf, u'6\vf
pTkfbg, vf8;f/L pBf]u tyf v'bf] /
u'8 k}7f/L ug]{ Ohfhtkqjfnfn] tf]lsP
146
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
adf]lhdsf] gjLs/0f b:t'/ bflvnf u/L
gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .
-u_ :jod\ lgisf;g k|0ffnL nfu" x'g] pBf]u
cGtu{t cGtMz'Ns nfUg] j:t'sf]
pTkfbg jf cGtMz'Ns nfUg] ;]jf k|bfg
ug{ lnOPsf] Ohfhtkq gjLs/0f ug'{
kg]{ 5}g .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] cjlwleq
gjLs/0f gu/fpg] pTkfbg / k}7f/L ug]{ afx]ssf
Ohfhtkqjfnfn] Ohfhtkq gjLs/0f u/fpg
To:tf] cjlw gf3]sf] klxnf] tLg dlxgfleq
gjLs/0f b:t'/sf] kRrL; k|ltzt, To;kl5sf] tLg
dlxgfleq krf; k|ltzt, To;kl5sf] tLg
dlxgfleq krxQ/ k|ltzt / To;kl5 c;f/
d;fGt;Ddsf] cjlwsf] nflu ztk|ltzt hl/jfgf
a'fpg' kg]{5 .
-&_ s'g} JolQmn] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
Ohfhtkq glnO{ sf/f]af/ u/]sf]df Ohfhtkq
afkt / To;sf] gjLs/0f afkt nfUg] b:t'/af6
pGd'lQm kfpg] 5}g .
-*_ bkmf ( kl5 b]xfosf] bkmf (s= ylkPsf] 5 M
(s= Ohfhtkq :yug ug{ ;Sg] M -!_ Ohfhtkqjfnfn]
cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/ ug{ 5f8]df
kGw| lbgleq To;sf] sf/0f ;lxt Ohfhtkq :yug
ug{sf] nflu cGtMz'Ns clws[t ;dIf lgj]bg lbg'
kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePdf
cGtMz'Ns clws[tn] Ohfhtkqjfnfsf] Ohfhtkq
:yug ug'{ kg]{ jf gkg]{ lg0f{o u/L Ohfhtkq
:yug ug'{ kg]{ b]lvPdf To:tf] Ohfhtkq :yug
u/L lgj]bg k|fKt ePsf] kGw| lbgleq ;f]sf]
hfgsf/L OhfhtkqjfnfO{ lbg' kg]{5 .
147
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd Ohfhtkq :yug
ePsf] Ohfhtkqjfnfn] Ohfhtkq :yug
ePkl5sf] csf]{ dlxgfb]lv bkmf !)s= adf]lhdsf]
ljj/0f k]z ug'{kg]{ 5}g .
-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd Ohfhtkq :yug
ePsf] cjlwe/sf] nflu Ohfhtkqjfnfn] bkmf (
adf]lhd Ohfhtkq gjLs/0f ug'{kg]{ 5}g .
-%_ Ohfhtkqjfnfn] pkbkmf -@_ adf]lhd
:yug ePsf] Ohfhtkqjf6 a:t' jf ;]jfsf]
sf/f]jf/ z'? ug{ rfx]df cGtMz'Ns clws[t ;dIf
lgj]bg lbg' kg]{5 / To:tf] lgj]bg k|fKt ePkl5
cGtMz'Ns clws[tn] sf/f]jf/ z'? ug{ Ohfht lbg'
kg]{5 .
-(_ bkmf !) sf] v08 -v_ kl5 b]xfosf] v08 -u_, -3_ / -_
ylkPsf 5g\ M
-u_ cGtMz'Ns glt/]df,
-3_ Ohfhtkqjfnf ;+:yf lj36g ePdf jf
Ohfhtkqjfnfn] cfgf] Ohfhtkq /2 ug{ lgj]bg
lbPdf,
-_ bkmf ( adf]lhd gjLs/0f gu/fPdf .
-!)_ bkmf !) kl5 b]xfosf bkmf !)s=, !)v=, !)u=, !)3=,
!)=, !)r=, !)5=, !)h=, !)em=, !)`= / !)6= ylkPsf
5g\ M
!)s= cGtMz'Ns ljj/0f lbg' kg]{ M bkmf #s= adf]lhd
cGtMz'Ns lgwf{/0f / c;'n ug'{kg]{ bfloTj ePsf
JolQmn] k|To]s dlxgfsf] cGtMz'Ns nfUg]
sf/f]af/sf] ljj/0f To:tf] dlxgf ;dfKt ePsf]
148
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kRrL; lbgleq cGtMz'Ns clws[t ;dIf jf bkmf
!)u= sf] pkbkmf -#_ df Joj:yf eP adf]lhd jf
x'nfsaf6 /lhi6L u/L tf]lsP adf]lhdsf] cGtMz'Ns
ljj/0f k]z ug'{ kg]{5 . pQm dlxgfdf cGtMz'Ns
nfUg] sf/f]af/ u/]sf] jf gu/]sf] h] ;'s} eP tfklg
To:tf] ljj/0f k]z ug'{ kg]{5 .
!)Vf= n]vf /fVg' kg]{ M -!_ bkmf !)s= adf]lhd
cGtMz'Ns ljj/0f k]z ug'{ kg]{ JolQmn] cGtMz'Ns
nfUg] j:t' jf ;]jfsf] pTkfbg, laqmL, To:tf] j:t'
jf ;]jfsf] pTkfbgsf nflu k|of]u x'g] sRrf kbfy{,
;xfos sRrf kbfy{ cflbsf] v/Lb, vkt tyf
clGtd df}Hbftsf] d"No tyf kl/df0f v'Ng] tf]lsP
adf]lhdsf ljj/0f ;lxtsf] n]vf cBfjlws /fVg'
kg]{5 / To:tf] n]vf cGtMz'Ns clws[tn] lg/LIf0f
ug{ dfu u/]sf avt pknAw u/fpg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] v/Lb, pTkfbg,
lgisfzg, laqmL / df}Hbft vftf ;DalGwt
cGtMz'Ns clws[tf/f k|dfl0ft u/fO{ n]vf /fVg]
k|of]hgsf nflu k|of]u ug'{ kg]{5 .
-#_ Ohfhtkqjfnfn] sf/f]af/sf] n]vf 5
jif{;Dd ;'/lIft /fVg' kg]{5 .
-$_ o; P]gsf] sfof{Gjogsf] lgldQ
cGtMz'Ns clws[tn] lnlvt ?kdf ;"rgf lbO{
cGtMz'Ns nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/sf]
;DaGwdf hfgsf/L dfu ug{ ;Sg]5 .
!)u= sDKo"6/af6 k|zf]lwt clen]v k|df0fsf] ?kdf
u|fX\o x'g] M -!_ k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg cGtMz'Nssf] k|of]hgsf] nflu
149
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGoyf k|dfl0ft ePsf]df afx]s ljefu jf
cGtu{tsf sfof{no jf cGtMz'Ns k|zf;g ug{
tf]lsPsf] sfof{nodf /x]sf sDKo"6/af6 k|zf]lwt
s'g} JolQmsf] cGtMz'Ns ;DaGwL clen]v
k|df0fsf] ?kdf u|fXo x'g]5 .
-@_ cGtMz'Ns nfUg] tf]lsPsf j:t' jf
;]jfsf] pTkfbg ;DaGwL tYof ljB'tLo
dfWodaf6 ljefu jf ljefun] tf]s]sf] sfof{nodf
:jtM k|fKt x'g] u/L Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-#_ ljefun] ljB'tLo dfWodaf6 cGtMz'Ns
ljj/0f k]z ug]{ / cGtMz'Ns e'QmfgL ug]{
;DaGwdf cfjZos Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
!)3= cGtMz'Ns clws[tn] cGtMz'Ns lgwf{/0f ug{
;Sg] M -!_ b]xfosf] s'g} cj:yfdf cGtMz'Ns
clws[tn] cGtMz'Ns lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 M
-s_ Dofbleq cGtMz'Ns ljj/0f k]z gu/]df,
-v_ cw'/f] jf q'6Lk"0f{ cGtMz'Ns ljj/0f k]z
u/]df,
-u_ e'mf cGtMz'Ns ljj/0f k]z u/]df,
-3_ cGtMz'Nssf] /sd sd b]vfPsf] jf 7Ls
gePsf] eGg] ljZjf; ug'{ kg]{ cfwf/
ePdf,
-_ laqmL d"Nodf Go"g aLhsLs/0f u/]sf]
eGg] ljZjf; ug'{kg]{ cfwf/ / sf/0f e}
bkmf & sf] pkbkmf -$_ adf]lhd k'gM
d"No lgwf{/0f jf cltl/Qm d"No lgwf{/0f
ug{'kg]{ ePdf,
150
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-r_ o; P]g jf o; P]g cGtu{t cGtMz'Ns
nfUg] j:t' jf ;]jfsf] pTkfbg k|ltnAwL
tf]lsPsf]df ;f] cg';f/sf] pTkfbg
k|ltnAwL gk'u]df,
-5_ lgisfzg u/]sf] dlb/f / r'nfO{df hfg]
kbfy{sf] cNsf]xnsf] dfqf Ps
k|ltzteGbf a9L km/s k/]df,
-h_ cGtMz'Ns 5n]df,
-em_ Ohfhtkq glnO{ s'g} JolQmn] cGtMz'Ns
nfUg] j:t'sf] sf/f]af/ u/]df .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cGtMz'Ns lgwf{/0f
ubf{ cGtMz'Ns clws[tn] ;DalGwt JolQmnfO{
cfgf] ;kmfO{ k]z ug{ kGw| lbgsf] Dofb lbg'
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul/Psf] cGtMz'Ns
lgwf{/0fsf] ;DaGwdf ljefun] cg'udg ug{
;Sg]5 . cg'udg ubf{ s'g} q'6L b]lvPdf
dxflgb]{zsn] k'gM cGtMz'Ns lgwf{/0f ug{ cfb]z
lbg ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd cGtMz'Ns lgwf{/0f
ug]{ jf bkmf !)s= adf]lhd k]z u/]sf] cGtMz'Ns
ljj/0f hfFr ug]{ k|of]hgsf nflu cGtMz'Ns
clws[tnfO{ b]xfo adf]lhdsf] clwsf/ x'g]5 M
-s_ cGtMz'Ns bfloTj;Fu ;DalGwt j:t',
:yfg, sfuhft, n]vf tyf clen]v
hfFr ug]{,
151
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ s'g} JolQmsf] sf/f]af/ :yn jf o; P]g
cGtu{t s;'/ dflgg] sfo{l;t
;DalGwt k|df0f x'g;Sg] ;Defjgf
ePsf cGo :yndf vfgtnf;L lng] jf
l;njGbL ug]{,
-u_ cfgf] st{Jokfngsf] l;nl;nfdf s'g}
clen]v, lstfa, vftf sfuhft tof/
ug]{ Jff ltgLxdf ljj/0f eg]{
JolQm;Fu hfgsf/L dfu ug]{,
-3_ cGtMz'Ns nfUg] j:t' tyf ;]jfsf]
sf/f]af/:yn jf To;;Fu ;DalGwt
cGo :yndf /x]sf] s'g} sfuhft,
lstfa tyf clen]vnfO{ sAhf ug]{ jf
cGoq n}hfg],
-_ sf/f]af/ ;~rfng ug]{ :yfg jf
sfof{no jf cGo s'g} pko'Qm :yfgdf
cGtMz'Nssf] n]vfk/LIf0f ug]{,
-r_ cGtMz'Ns clws[tn] a} tyf ljQLo
;+:yf nufot s'g} JolQm;Fu cGtMz'Ns
nfUg] j:t' jf ;]jfsf] sf/f]af/sf]
;DaGwdf s'g} s'/fsf] hfgsf/L dfu
ug]{ .
-%_ o; bkmf adf]lhd cGtMz'Ns clws[tn]
dfu u/]sf] ;"rgf lbg' a} tyf ljQLo ;+:yf jf
;DalGwt JolQmsf] st{Jo x'g]5 .
!)= ljz]if1sf] ;]jf lng ;Sg] M ljefun] o; P]gsf]
k|efjsf/L sfof{Gjogsf nflu cfjZostf cg';f/
152
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
dlb/f ljz]if1, a|'O ljz]if1, /;fog lj1
nufotsf cGo ljz]if1sf] ;]jf lng ;Sg]5 .
!)r= cGtMz'Ns nfUg] j:t' tyf ;]jfsf] pTkfbg
k|ltnAwL tf]Sg ;Sg] M -!_ PgxfO8; Oyfgf]n,
/]lS6kmfO8 l:k|6 jf O=Pg=P= pTkfbg ug]{ pBf]un]
k|of]u ug]{ cGg, df]nfl;; jf v'bf]af6 k|fKt x'g'
kg]{ Oyfgf]n, l:k|6 jf O=Pg=P= sf] pTkfbg
k|ltnAwL b/sf] lgwf{/0f tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd tf]lsPsf] k|ltnAwL
b/eGbf 36L pTkfbg ePsf] b]lvPdf To:tf] km/s
kl/df0fsf] Oyfgf]n, l:k|6 jf O=Pg=P= af6 ;f]
k|lti7fgn] pTkfbg ug]{ pRrtd sf]6Lsf] dlb/f
pTkfbg ePsf] dflgg]5 .
-#_ ljefun] cGtMz'Ns nfUg] cGo j:t'
tyf ;]jfsf] pTkfbg k|ltnAwL b/ tf]Sg ;Sg]5 .
!)5= cNsf]xnsf] dfqf hfFr ug]{ M cGtMz'Ns clws[tn]
h'g;'s} avt :jLs[lt lnO{ lgisfzg u/]sf] dlb/f
/ r'nfO{df hfg] kbfy{sf] cNsf]xnsf] dfqf jf
u'0f:t/sf] k/LIf0f ug{ ;Sg]5 . cNsf]xnsf] dfqf
Ps k|ltzteGbf a9L km/s jf u'0f:t/df
pNn]vgLo ?kaf6 km/s kfg{ kfOg] 5}g .
!)h= aSof}tf cGtMz'Nssf] c;'nL M o; P]g adf]lhdsf]
Dofbleq a'emfpg' kg]{ cGtMz'Ns s'g} JolQmn]
ga'emfPdf ;DalGwt cGtMz'Ns clws[tn] b]xfosf
s'g} jf ;a} tl/sf ckgfO{ c;'n ug{ ;Sg]5 M
-s_ To:tf] JolQmnfO{ lkmtf{ ug'{ kg]{ s'g}
/sd eP To;df sf u/]/,
153
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ g]kfn ;/sf/ jf g]kfn ;/sf/sf]
:jfldTjdf ePsf] s'g} ;+ul7t ;+:yf
jf :yfgLo lgsfoaf6 To:tf] JolQmn]
kfpg] /sdaf6 sf ug{ nufP/,
-u_ To:tf] JolQmsf] a}, ljQLo jf cGo
;+:yfdf /x]sf] lxtaf6 sf ug{ nufP/,
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu
lxt eGgfn] a}, ljQLo jf cGo
;+:yfdf /x]sf] lgIf]k tyf nufgLnfO{
;d]t ;Demg' k5{ .
-3_ To:tf] JolQmsf] laqmL, lgsf;L, k}7f/L
/ cGo Joj;fo /f]Ssf u/]/,
-_ To:tf] JolQmsf] rn tyf crn ;DklQ
sAhf u/]/,
-r_ To:tf] JolQmsf] rn tyf crn ;DklQ
;a} jf s]xL Ps} k6s jf k6s k6s
u/L tf]lsP adf]lhd lnnfd laqmL u/]/,
-5_ df}Hbftdf /x]sf] j:t' lnnfd u/]/ .
!)em= ljnDa z'Ns M bkmf $ sf] pkbkmf -!_ sf] v08
-s_ sf] cj:yfdf afx]s cGtMz'Ns lgwf{/0f ePsf]
jf cGo s'g} sf/0fn] o; P]g adf]lhdsf]
Dofbleq a'emfpg' kg]{ cGtMz'Ns /sd s'g}
JolQmn] ga'emfPdf a'emfFpg afFsL /x]sf]
cGtMz'Ns /sddf k|lt lbg z"Go bzdnj z'Go
kfFr k|ltztsf b/n] ljnDa z'Ns nfUg]5 .
!)`= cGtMz'Ns 5Ng] of]hgf lj?4sf] Joj:yf M o;
P]gdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
154
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGtMz'Nssf] kmfObf lng] p2]Zon] s'g} JolQmn]
b]xfosf] s'g} sfo{ u/]df o; P]g adf]lhd nfUg]
cGtMz'Ns 5Ng b'?T;fxg u/]sf] dfgL
dxflgb]{zsn] To:tf] JolQmsf] cGtMz'Ns lgwf{/0f
tyf c;'n pk/ ug{ cGtMz'Ns clws[tnfO{ cfb]z
lbg ;Sg]5 M
-s_ o; P]gdf ePsf] Joj:yfsf] b'?kof]u
u/L cGtMz'Ns 5Ng] p2]Zon] s'g}
of]hgf tyf sfo{ u/L cGtMz'Nssf]
bfloTj sd u/]df, jf
-v_ cGtMz'Ns bfloTj sd ug]{ p2]Zon] s'g}
sfo{ u/]df jf ;f] ug]{ p2]Zon] ;+emf}tf
u/]df .
!)6= cGtMz'Ns l6s6 k/LIf0f ug]{ M dlb/f, ljo/ jf
r'/f]6 / cGo cGtMz'Ns nfUg] a:t'sf] pTkfbg jf
k}7f/Ldf k|of]u ul/g] cGtMz'Ns l6s6 ;SsnL jf
gSsnL ;DaGwdf cGtMz'Ns clws[tn] k/LIf0f ug{
;Sg]5 .
-!!_ bkmf !! df /x]sf] lgsf;L eGg] zAbsf] ;f
lgisfzg eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-!@_ bkmf !@ sf],
-s_ pkbkmf # sf] v08 -u_ sf] ;f b]xfosf] v08 -u_
/flvPsf] 5 M
-u_ s;'/;Fu ;DalGwt cGtMz'Ns nfUg] j:t' / ;f]
adf]lhdsf] s;'/ k|dfl0ft ug{ ;xfos x'g]
cGo j:t' sAhf ug{ / ;f] :yfgnfO{ l;naGbL
ug{
155
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ pkbkmf -#_ sf] v08 -3_ df b]xfo adf]lhdsf]
k|ltaGwfTds jfSof+z ylkPsf] 5 M
t/ To:tf] lgnDjg ;ft lbgeGbf a9L cjlwsf]
nflu ug{ kfOg] 5}g / To;/L lgnDag u/]sf] ;f7L
lbgleq tT;DaGwL cfjZos lg0f{o u/L ;Sg'
kg]{5 .
-!#_ bkmf !# sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] 7fpF 7fpFdf /x]sf cGtMz'Ns
sfof{no eGg] zAbxsf] ;f cfGtl/s
/fh:j sfof{no eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf pkbkmf -$_ / -%_
ylkPsf 5g\ M
-$_ ljefun] o; bkmf adf]lhdsf] s;'/sf]
;"rgf lbg] ;'/fsLnfO{ ;"rgfsf] ;Totfsf]
cfwf/df ljefun] tf]s] adf]lhd a9Ldf bz
xhf/ ?k}ofFf;Dd ;'/fsL k|f]T;fxg vr{ lbg
;Sg]5 .
-%_ o; bkmf adf]lhd s;'/sf] ;"rgf lbg]
JolQmsf] ljj/0f uf]Ko /xg]5 .
-!$_ bkmf !$ sf] pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_
/flvPsf] 5 M
-!_ o; P]g ljk/Lt s'g} sfd x'g nfu]sf], e}/x]sf]
jf e};s]sf] s'/fsf] ;"rgf jf ;'/fsLsf] cfwf/df d'2f
rnL d'2fsf] clGtd lg0f{o ePkl5 s;'/bf/jf6 a/fdb
ePsf] cGtMz'Ns nfUg] j:t'af6 c;"n ePsf]
cGtMz'Ns afx]ssf] /sdjf6 b]xfo adf]lhdsf] /sd
;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{noaf6 To:tf] ;"rgf
jf ;'/fsL lbg] ;/sf/L sd{rf/L jf JolQmnfO{ k'/:sf/
:j?k k|bfg ul/g]5 M
156
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
161
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pk/ lrQ ga'em]df To:tf] ;"rgf kfPsf] ldltn]
tL; lbgleq k|zf;sLo k'g/fjnf]sgsf] nflu
dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
t/, bkmf !^ sf] pkbkmf -!_, -@_, -#_ / -$_
adf]lhdsf] s;'/df cGtMz'Ns clws[tn] s}b
ug]{ u/L u/]sf] lg0f{o pk/ k}+tL; lbgleq
/fh:j Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg]
Dofb u'lh|g uPdf To:tf] Dofb u'h|]sf] ldltn]
;ft lbgleq Dofb u'lh|g uPsf] sf/0f vf]nL
Dofb yksf] nflu dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg
lbg ;Sg]5 / To:tf] lgj]bgdf plNnlvt
sf/0f dgfl;a b]lvPdf dxflgb]{zsn] Dofb
u'h|]sf] ldltaf6 tL; lbgsf] Dofb yk ug{
;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/]sf] lgj]bg
pk/ 5fglag ubf{ lgj]bssf] lhsL/ dgfl;a
b]lvg cfPdf :ki6 sf/0f vf]nL krf{ v8f u/L
dxflgb]{zsn] s/ lgwf{/0f cfb]z ab/ u/L k'gM
s/ lgwf{/0f ug{ ;DalGwt s/ clws[t jf cGo
s'g} s/ clws[tnfO{ cfb]z lbg ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k/]sf]
ldltn] ;f7L lbgleq To:tf] lgj]bg pk/
dxflgb]{zsn] lg0f{o ug'{ kg]{5 .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg]
JolQmn] lgwf{l/t cGtMz'Ns /sddWo] ljjfb
/lxt cGtMz'Ns / hl/jfgf /sd a'emfO{
ljjflbt cGtMz'Ns / hl/jfgf /sdsf] Ps
ltxfO{ /sd gub w/f}6L /fVg' kg]{5 .
162
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] Dofbleq
dxflgb]{zsn] lg0f{o gu/]df lgwf{l/t Dofb
gf3]kl5 jf u/]sf] lg0f{o pk/ lrQ ga'em]df
To:tf] lg0f{osf] ;"rgf kfPsf] ldltn] k}+tL;
lbgleq ;DalGwt JolQmn] /fh:j
Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg ug{ ;Sg]5 .
-&_ o; bkmf adf]lhd k|zf;sLo
k'g/fjnf]sgsf] lgj]bg jf k'g/fj]bg lbg]
JolQmn] ;f]sf] Ps k|lt kGw| lbgleq ;DalGwt
sfof{nodf btf{ u/fpg' kg]{5 .
-*_ pkbkmf -!_ adf]lhd
k'g/fjnf]sgsf] lgj]bg jf k'g/fj]bg lbPsf]
sf/0faf6 bkmf !^ sf] pkbkmf -!_ df
plNnlvt lg0f{osf] sfof{Gjogdf c;/ k/]sf]
dflgg]
5}g .
-@)_ bkmf @@ kl5 b]xfosf] bkmf @@s=ylkPsf] 5 M
@@s= cGtMz'Ns ;/x dflgg] M o; P]g adf]lhd nfUg]
b:t'/, ljnDa z'Ns jf hl/afgf o; P]g
adf]lhd nfUg] cGtMz'Ns ;/x dflgg]5 .
-@!_ bkmf @# sf] ;f b]xfosf] bkmf @# ylkPsf] 5 M
@#= ljefu lhDd]jf/ x'g] M o; P]gsf] sfof{Gjog tyf
k|zf;g ug]{ sfdsf] nflu ljefu lhDd]jf/
x'g]5 .
-@@_ bkmf @# kl5 b]xfosf] bkmf @#s= ylkPsf] 5 M
@#s= k"jf{b]z M -!_ s'g} JolQmn] of] P]g nfu" x'g]
cj:yfaf/] lljwf lg/fs/0fsf nflu ljefu
;dIf lnlvt lgj]bg lbPdf ljefun] ;f]
163
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
JolQmnfO{ lnlvt ?kdf ;"lrt u/L k"jf{b]zf/f
wf/0ff hf/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ o:tf] k"jf{b]z dfu ePsf] ljifodf
hf/L ePsf] ldlt kZrftsf k|jGw tyf
lgj]bgdf pNn]v ePsf ljifodf dfq nfu"
x'g]5 .
-#_ cbfntdf ljrf/fwLg /x]sf ljifo
/ cbfntaf6 JofVof e} cfb]z ePsf ljifodf
k"jf{b]zsf] lgj]bg k/L hf/L ePdf ;d]t :jtM
lgis[o ePsf] dflgg]5 .
-@#_ bkmf @$ sf] ;f b]xfosf] bkmf @$ /flvPsf] 5 M
@$= cGtMz'Ns ;DaGwL Joj:yf o;} P]g adf]lhd
x'g] M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg cfly{s P]gn] o; P]gdf ;+zf]wg u/L
cGtMz'Ns nufpg], lgwf{/0f ug]{, a9fpg],
36fpg], 5'6 lbg] jf ldgfxf lbg] ;DaGwL
Joj:yf u/]sf]df afx]s cGo s'g} klg P]gn] o;
P]g adf]lhdsf cGtMz'Nssf Joj:yfx?df s'g}
klg ;+zf]wg, kl/jt{g ug{ jf cGtMz'Ns ;DaGwL
cGo Joj:yf ug{ ;Sg] 5}g .
-@$_ bkmf @% kl5 b]xfosf] bkmf @%s= ylkPsf] 5M
@%s= lgb]{lzsf jgfpg ;Sg] M of] P]g / o; P]g
cGtu{t ag]sf] lgodsf] cwLgdf /xL ljefun]
cfjZos lgb]{lzsf jgfpg ;Sg]5 .
-@%_ cGtMz'Ns P]g, @)%* df b]xfosf] cg';"rL ylkPsf] 5 M
cg';"rL
-bkmf # ;Fu ;DalGwt_
164
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGtMz'Ns b/aGbL
zLif{s pkzLif{s j:t' jf ;]jfsf] ljj/0f cGtMz'Ns b/
14.04 cGoq gk/]sf] jg:klt
pTkfbg .
cGoM
1404.90.11 cw{tof/L vo/ sTyf-sTyf
/;_ k|lt lsnf]= ?=!).
1404.90.12 vo/ sTyf k|lt lsnf]= ?=!!%.
16.01 1601.00.00 ;;]h / df;', ckmn /
/utaf6 jg]sf] o:t} pTkfbg
oL pTkfbgx?df cfwfl/t
vfB kbfy{ . df]n k|ltzt %
16.02 tof/L jf ;'/lIft df;',
ckmn jf /ut .
1602.10.00 ;d?kL kl/sf/ df]n k|ltzt %
1602.20.00 s'g} hgfj/sf] sn]hf]sf] df]n k|ltzt %
zLif{s )!=)% sf] r/f
r'?Lsf]M
1602.31.00 6sL{sf] df]n k|ltzt %
1602.32.00 Uofn'; 8f]d]li6s hftsf
r/fx? -kmfpN;_ sf] df]n k|ltzt %
1602.39.00 cGo df]n k|ltzt %
;'Fu'/sf]
1602.41.00 lkmnf / lkmnfsf] 6'qmf df]n k|ltzt %
1602.42.00 cuf8Lsf] lkmnf / To;sf]
6'qmf df]n k|ltzt %
1602.49.00 cGo, ld>0f ;d]tsf] df]n k|ltzt %
1602.50.00 rf}kfof -af]efOg_
lhjhGt'sf] df]n k|ltzt %
165
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
166
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
167
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
168
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
170
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
171
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
172
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
2205.10.20
!@ b]lv !& k|ltzt;Dd k|lt ln6/ ?=@*).
cNsf]xn ePsf
2205.10.30 !& k|ltzt eGbf a9L
cNsf]xn ePsf k|lt ln6/ ?=#@%.
cGoM
!@ k|ltzt;Dd cNsf]xn
2205.90.10 ePsf -jfOg k}7f/Ldf dfq_ k|lt ln6/ ?=@*).
2205.90.20
!@ b]lv !& k|ltzt;Dd
cNsf]xn ePsf k|lt ln6/ ?=@*).
!& k|ltzt eGbf a9L
2205.90.30 cNsf]xn ePsf k|lt ln6/ ?=#@%.
22.06 cGo s'xfPsf] -kmd]{06]8_ k]o
kbfy{x? -pbfx/0fM :ofpaf6
ag]sf] ;fO8/, gf;kftLaf6
ag]sf k]/L, s'xfPsf] dx / kfgL
ldnfPsf] ld8_ cGoq gk/]sf jf
;dfj]z gePsf s'xfPsf] k]o
kbfy{x? -kmd]{06]8\ lje/]h]h_ sf]
ld>0f / s'xfOPsf k]o kbfy{x?
-kmd]{06]8\ lje/]h]h_ tyf cdf/s
k]o kbfy{ -ggcNsf]xf]lns
lje/]h]h_ x?sf] ld>0f .
2206.00.10 5\of -sG6L ljo/_ k|lt ln6/ ?=@@.
2206.00.20 ;]Dk]g, ;]/L, ld8, k]/L,
ljb]zdf pTkflbt ;fO8/ k|lt ln6/ ?=#!#.
2206.00.30 :jb]zdf pTkflbt ;fO8/ k|lt ln6/ ?=!)*.
2206.00.40 !& k|ltzteGbf a9L k|lt ln6/ ?=#@%.
cNsf]xn ePsf] hl8j'6L
ldl>t dlb/f, sS6]n
-cNsf]xlns cNsf]xlns
gg\cNsf]xlns ld>0f_ tyf
cGo kmd]{06]8 dlb/fx
173
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
174
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
175
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
176
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo
2208.90.90.10 !% o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=(!@.
-$*=% k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=!)&#.
2208.90.90.20 @% o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=^*).
-$@=* k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=()^.
2208.90.90.30 #) o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=^#$.
-#(=($ k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=()^.
2208.90.90.40 $) o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=#@!.
-#$=@# k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=%#%.
2208.90.90.50 %) o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=!#@.
-@*=%# k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=@^%.
&) o'=lk= zlQmsf] k|lt ln6/ ?=@^.
2208.90.90.60 -!&=!@ k|ltzt cNsf]xnsf] k|lt Pn=lk= ln6/
dfqf ePsf]_ ?=**.
b|i6Jo t/ cfofltt dlb/fsf] xsdf
dfly plNnlvt b/aGbLdf
tf]lsPsf] cNsf]xnsf] dfqfdf
Ps k|ltzt ;Dd km/s
ePdf ;f]xL b/aGbL nfUg]5 /
Ps k|ltzt eGbf a9L km/s
ePdf glhssf] pRrb/sf]
b/jGbL cg';f/ cGtz'Ns
nufO{ c;'n pk/ ul/g]5 .
24.01 clgld{t -cGDofg'ofSr8{_
;'tL{ ;'tL{sf] cjz]if
-k}7f/Ldf dfq_
2401.10.00 8fF7af6 g5'6\ofOPsf] jf
glgsflnPsf] ;'tL{
-g6 :6]D8:6LK8_ k|lt ls=u|f= ?=^&.
178
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
2403.91.00
;d?kL -xf]df]lhgfOH8_ jf
k'glgld{t -l/slG:6r"P6]8_
;'tL{ k|lt ls=u|f= ?=@#).
2403.99.10 hbf{, v}gL, g; -:gkm_ /
u'6\vf / lgsf]6Lgo'Qm kfg
d;nfx? tyf o:t} ;"tL{ k|lt ls= u|fd
ldl>t tof/L j:t'x? ?=$@).
2403.99.20 r"gf ldnfO{ vfg] v'b|f k|lt ls=u|f= ?=@#).
ljqmLsf] nflu Kofls
ul/Psf] ;'tL{
2403.99.30 v'b|f ljqmLsf] nflu k|lt ls=u|f= ?=@#).
g/flvPsf] sfl6Psf] ;'tL{
-s6\ 6f]afsf]_ w'nf] ;'tL{
-8:6 6f]afsf]_
25.15 cln cln 6'qmfPsf] jf
s/f}tLf/f sf6]sf] jf c?
lsl;dn] sf6]sf] ljlzi6
u'?Tj @=% jf a9L ePsf]
rf/kf6] -auf{sf/ ;d]t_
l9Ssf jf kftf dfj{n
-l;+udd+{/_, 6fe/l6g, Osf]lhg
/ cGo r'gf/f :df/s jf
ejg agfpg] 9'+uf /
Pnfjfi6/ -:kml6s 9'+uf_ .
180
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
182
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
183
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
184
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
185
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
186
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
187
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
189
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
193
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
194
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
195
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
196
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
197
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
198
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
199
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
200
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
201
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
202
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
203
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
204
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
206
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sDk|];gOlUg;g OG6/gn
sDa;g lki6f]g OlGhg
-l8h]n jf c4{ l8h]n_ ePsf]M
8702.10.10 a;x? -@^ l;6 / ;f] eGbf
a9Lsf]]_ df]n k|ltzt %
8702.10.20 ldlga;x? -!% b]lv @%
;Dd ;L6 ePsf]]_ df]n k|ltzt=#%
8702.10.30 dfOqmf] a;x? -!! b]lv !$
;Dd ;L6 ePsf]_ df]n k|ltzt %%
8702.10.90 hLk, sf/ / Eofgx? df]n k|ltzt ^)
cGo
8702.90.10 a;x? -@^ l;6 / ;f] eGbf
a9Lsf]]_ df]n k|ltzt %
8702.90.20 ldlga;x? -!% b]lv @%
;Dd ;L6 ePsf]]_ df]n k|ltzt #%
8702.90.30 dfOqmf] a;x? -!! b]lv !$
;Dd ;L6 ePsf]_ df]n k|ltzt %%
8702.90.90 hLk sf/ / Eofgx? df]n k|ltzt ^)
87.03 d"ntM dflg;sf] oftfoftsf]
nflu ag]sf df]6/ sf/x? /
cGo df]6/ uf8Lx? -zLif{s
*&=)@ afx]ssf_, :6];g
jfu]g / /];L sf/ ;d]t .
d"ntM lxp+df ofqf ug{sf
nflu ag]sf uf8Lx? uNkm
sf/ / o:t} uf8Lx?M
8703.10.10 d"ntM lxp+df ofqf ug{sf
nflu ag]sf uf8Lx? df]n k|ltzt ^)
8703.10.90 cGo df]n k|ltzt ^)
:kfs{ OUgL;g OG6/gn
sDj:rg /]l;k|f]s]l6 lk|:6f]g
Ol~hg ePsf cGo uf8Lx?
207
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
208
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
210
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
212
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
213
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
214
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
215
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
216
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
218
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!!_ cGtM z'Ns nfUg ;Sg] j:t'xsf] JofVof tyf
xfdf]{gfOH8 sf]8 tf]Sg] sfd cfjZostf cg';f/ eG;f/
ljefu;Fu k/fdz{ lnO{ ljefun] ug{ ;Sg]5 .
-!@_ dlb/f, ljo/ / r'/f]6 k}7f/Lstf{ jf ;f] sf] ljqm]tf
Ohfhtkqjfnfn] ljqmL ug]{ v'b|f d"No cfly{s jif{sf]
z'?df / d"No kl/jt{g ePsf] cj:yfdf kl/jt{g
x'gf;fy ;fj{hlgs ;"rgf k|sfzg u/L hfgsf/L
u/fpg' kg]{5 .
-!#_ zLif{s *%=)& cGtu{t kg]{ ln8 Pl;8 Jof6Lsf]
cfGtl/s pTkfbgdf cGtMz'Ns nfUg] 5}g .
-!$_ dlb/fsf] cGtMz'Ns u0fgf ubf{ k|lt Pn= lk= ln6/ jf
k|lt ln6/dWo] h'g a9L x'G5 ;f]xL b/df u0fgf u/L
c;'n pk/ ul/g]5 .
-!%_ xft] d]lzg tyf 3/]n' k|ljlwaf6 pTkfbg ul/g] l;Gs]
rfprfp pBf]uaf6 pTkflbt -Ready to Eat gePsf]_
sfFrf] j:t'df cGtMz'Ns nfUg] 5}g .
-!^_ pBf]un] k}7f/L ug]{ zLif{s &@=!# sf] pkzLif{s
&@!#=(!=!) sf] M. S. Wire Rod in Coil sRrf
kbfy{df pBf]u ljefusf] l;kmfl/zdf cGtMz'Ns 5'6
lbOg]5 .
-!&_ rfnL; jf ;f]eGbf a9L ;L6 Ifdtfsf sDtLdf kfFr
j6f a;x? ;fj{hlgs oftfoftdf ;~rfng ug]{ u/L
btf{ ePsf ;xsf/L ;+:yf jf ;+3x? tyf sDkgLx?n]
plNnlvt k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{ pQm Ifdtfsf
tof/L a; Pj+ ltgsf r]l;;x?df cGtMz'Ns 5'6
lbOg]5 . To;/L k}7f/L u/]sf ;jf/L ;fwgx? k}7f/L
u/]sf] ldltn] bz jif{ gk'uL laqmL lat/0f, gfd;f/L jf
s'g} lsl;dn] xs x:tfGt/0f ug{ kfOg] 5}g . bz jif{
219
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
gk'uL gfd;f/L, laqmL jf s'g} lsl;dn] xs x:tfGt/0f
u/]df k|rlnt sfg"g adf]lhd k'/} cGtMz'Ns nfUg]5 .
@(= dlb/f P]g, @)#! df ;+zf]wg M dlb/f P]g, @)#! sf],
-!_ bkmf @ sf] v08 -u_ kl5 b]xfosf v08 -u!_, -u@_,
-u#_, -u$_ / -u%_ ylkPsf 5g\ M
-u!_ cGtMz'Ns clws[t eGgfn] cGtMz'Ns ;DaGwL
k|rlnt sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] clws[t
;Demg' k5{ .
-u@_ pTkfbs eGgfn] dlb/f pTkfbg ug{ Ohfhtkq
k|fKt u/]sf] JolQm, kmd{, sDkgL jf ;+:yf ;Demg'
k5{ .
-u#_ JolQm eGgfn] s'g} JolQm, k|lti7fg, ;+3,
;fem]bf/L ;+:yf, ;xsf/L, ;+o'Qm Joj;fo, u'7L
jf sf]ifsf] ;~rfns, k|f]k|fO6/ jf d'Vo e} sfd
ug]{ k|ltlglw jf Ph]06 ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
gfkmfsf] p2]Zo lnO{ jf glnO{ dlb/fsf] pTkfbg
jf k}7f/L u/L yf]s jf v'b|f jf h'g;'s} ?kdf
laqmL ljt/0f ug]{ lgsfo jf To:tf] lgsfosf]
zfvf, pkzfvf jf To:t} cGo sf/f]af/ ug]{
:yfg ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-u$_ k}7f/L eGgfn] k|rlnt sfg"g adf]lhd
ljb]zaf6 g]kfnleq dlb/f Nofpg] sfo{ ;Demg'
k5{ .
-u%_ ljefu eGgfn] cfGtl/s /fh:j ljefu ;Demg'
k5{ .
-@_ bkmf ^ sf] ;f b]xfosf] bkmf ^ /flvPsf] 5 M
220
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
^= Ohfhtkq lng' kg]{ M cGtMz'Ns P]g, @)%* jf
cGtMz'Ns lgodfjnL, @)%( adf]lhd Ohfhtkq
glnO{ s;}n] klg dlb/fsf] pTkfbg, k}7f/L, laqmL jf
;~ro ug{ kfpg] 5}g .
-#_ bkmf !@ sf] ;f b]xfosf] bkmf !@ /flvPsf] 5 M
!@= ;hfo M -!_ s;}n] b]xfosf] s;'/ u/]df lauf] hkmt
u/L lauf] adf]lhd hl/jfgf jf Ps jif{;Dd s}b
jf b'j} ;hfo x'g]5 M
-s_ cGtMz'Ns P]g, @)%* adf]lhd dlb/fdf
ltg'{ kg]{ cGtMz'Ns bafPdf, l5kfPdf jf
5n]df,
-v_ Ohfhtkq glnO{ dlb/f pTkfbg jf k}7f/L
u/]df,
-u_ s'g} JolQmn] e'mf n]vf jf lst]{ sfuh tof/
u/L o; P]g ljk/Lt s'g} s;'/ u/]df .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_, -v_ jf -u_ df
plNnlvt s;'/ ug{ k|oTg jf b'?T;fxg u/]df ;f]
pkbkmfdf plNnlvt ;hfosf] cfwf ;hfo x'g]5 .
-#_ s;'/;Fu k|ToIf jf k/f]If ?kdf k|of]u x'g
cfPsf] efF8f jt{g, j:t' jf ;]jf pTkfbg ug{ k|of]u
ul/Psf] Hofjn, d]zLg, pks/0f jf ;jf/L ;fwg ;d]t
hkmt
x'g]5 .
t/ To:tf] s;'/ ug]{ JolQmn] ;jf/L ;fwg
k|of]u u/]sf] / ;jf/L wgLsf] cg'dlt ljgf ;jf/L ;fwg
To:tf] sfddf k|of]u u/]sf] ePdf To:tf] ;jf/L ;fwg
hkmt gu/L ;jf/L wgLnfO{ kRrL; xhf/ ?k}ofFF
221
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
hl/afgf / ;jf/L rfnsnfO{ s;'/sf] k|s[lt x]/L tLg
dlxgf;Dd s}b jf kGw|xhf/ ?k}ofFf;Dd hl/afgf jf b'j}
;hfo x'g]5 .
-$_ pkbkmf -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg To:tf] ;jf/L ;fwg ef8fsf] ;jf/Ldf btf{ u/L
;jf/L ;fwgsf] dflnssf] ;+nUgtfdf k|of]u u/]sf]
kfOPdf To:tf] ;jf/L ;fwg hkmt x'g]5 .
-$_ bkmf !% sf] ;f b]xfosf] bkmf !% /flvPsf] 5 M
!%= k'g/fj]bg M -!_ o; P]g adf]lhd cGtMz'Ns
clws[tn] u/]sf] lg0f{o pk/ /fh:j Gofoflws/0fdf
/ g]kfn ;/sf/n] tf]sL lbPsf] clwsf/Ln] u/]sf]
lg0f{o pk/ ;DalGwt pRr cbfntdf k'g/fj]bg
nfUg]5 .
t/, pRr cbfnt :yfkgf geP;Dd
;DalGwt k'g/fj]bg cbfntdf k'g/fj]bg ug{ afwf
kg]{ 5}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k'g/fj]bg lbg]
JolQmn] k'g/fj]bg lbPsf] kGw| lbgleq k'g/fj]bgsf]
Ps k|lt ;DalGwt sfof{nodf btf{ u/fpg' kg]{5 .
-%_ bkmf !& sf] ;f b]xfosf] bkmf !& /flvPsf] 5 M
!&= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g] M o; P]gdf h'g;'s}
s'/f n]lvPsf] eP tfklg dlb/f k|zf;g ;DaGwL
cGo k|rlnt g]kfn sfg"g adf]lhd Ohfhtkq,
dlb/fsf] sRrf kbfy{, pTkfbg, lgisfzg, k|ltnAwL
b/, b/aGbL / b:t'/ ;DaGwL Joj:yf cGo k|rlnt
sfg"g adf]lhd x'g]5 .
222
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^_ o; P]gsf] 7fpF 7fpFdf /x]sf cg'dltkq eGg] zAbsf]
;f Ohfhtkq eGg] zAb / cGtMz'Ns clwsf/L
eGg] zAbxsf] ;f cGtMz'Ns clws[t eGg] zAbx
/fvL ?kfGt/0f ul/Psf] 5 .
#)= cfos/ P]g, @)%* df ;+zf]wgM cfos/ P]g, @)%* sf],
-!_ bkmf @ sf],
-s_ v08 -h_ sf] ;f b]xfosf] v08 -h_ /flvPsf]5 M
-h_ cfo eGgfn] s'g} JolQmn] /f]huf/L,
Joj;fo, nufgL jf cfsl:ds nfeaf6
k|fKt u/]sf] cfo ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
o; P]g adf]lhd u0fgf ul/Psf] ;f]
cfosf] s'n /sdnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-v_ v08 -h_ kl5 b]xfosf] v08 -h!_ ylkPsf] 5 M
-h!_ cfsl:ds nfe eGgfn] lrf, pkxf/,
k'/:sf/, alS;;, lhtf}/L jf cGo s'g} klg
cfsl:ds ?kdf k|fKt x'g] nfe ;Demg'
k5{ .
-u_ v08 -9_ sf] pkv08 -@_ sf] ;f b]xfosf] pkv08
-@_ /flvPsf] 5 M
-@_ clu|d s/ sL ug]{ JolQm jf s/ sL x'g]
JolQmn] bkmf () adf]lhd a'emfpg' kg]{ /sd
jf ls:tfaGbLdf bflvnf ug]{ JolQmn] bkmf ($
adf]lhd a'emfpg' kg]{ /sd jf clu|d s/
bflvnf ug'{ kg]{ JolQmn] bkmf (%s= adf]lhd
a'emfpg' kg]{ /sd jf bkmf ((, !)), !)!
adf]lhd s/ lgwf{/0f eP cg';f/ a'emfpg' kg]{
/sd .
223
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ v08 -t_ kl5 b]xfosf] v08 -t!_ ylkPsf] 5 M
-t!_ sf/f]af/ eGgfn] s'g} cfo jif{sf] /f]huf/L,
Joj;fo jf nufgLsf] cfo u0fgf ug]{
k|of]hgsf] nflu bkmf &, * jf ( adf]lhd
;dfj]z ul/g] hDdf /sd a/fa/sf]
sf/f]af/ ;Demg' k5{ .
-_ v08 -b_ sf] ;f b]xfosf] v08 -b_ /flvPsf] 5 M
-b_ u}/ Jofj;flos s/of]Uo ;DklQ eGgfn]
b]xfosf ;DklQ afx]ssf hUuf, ejg tyf
s'g} lgsfodf /x]sf] lxt jf ;'/If0f ;Demg'
k5{ M
-!_ Jofj;flos ;DklQ, x|f;of]Uo ;DklQ jf
Jofkfl/s df}Hbft,
-@_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] lgDg cj:yfsf]
lghL ejg,
-s_ cljlR5Gg bz jif{ jf ;f]eGbf a9L
cjlw :jfldTjdf /x]sf] /
-v_ To:tf] JolQmn] cljlR5Gg jf k6s
k6s u/L s"n bz jif{ jf bz jif{
eGbf a9L a;f]af; u/]sf],
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf]
nflu lghL ejg eGgfn] ejg /
ejgn] cf]u6]sf] If]qkmn a/fa/sf]
hUuf jf Ps /f]kgL hUufdWo] h'g
36L x'G5 To;nfO{ ;Demg' k5{ .
-#_ s'g} lxtflwsf/Lsf] cjsfz sf]ifdf /x]sf]
lxt,
224
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-$_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] tL; nfv
?k}ofFFeGbf sd d"Nodf lgM;u{ u/]sf]
hUuf, 3/hUuf tyf lghL ejg, jf
-%_ tLg k':tfleq ePsf] v/Lb, laqmL afx]s
cGo lsl;dn] x:tfGt/0f u/L lgM;u{
u/]sf] ;DklQ .
-r_ v08 -w_ sf] ;f b]xfosf] v08 -w_ /flvPsf] 5 M
-w_ 5'6 kfpg] ;+:yf eGgfn] b]xfosf lgsfo
;Demg' k5{ M
-!_ s/ 5'6 kfpg] ;+:yfsf] ?kdf ljefudf
btf{ ePsf b]xfo adf]lhdsf lgsfo M
-s_ gfkmf gsdfpg] p2]Zon] :yfkgf
ePsf ;fj{hlgs k|s[ltsf ;fdflhs,
wfld{s, z}lIfs jf k/f]ksf/L ;+:yf,
-v_ ;b:oxn] nfe glng] u/L
;fdflhs jf v]ns"b ;DaGwL ;'ljwf
k|j4{g ug]{ p2]Zon] u7g ePsf
cJoj;foL -Pd]Rof]/_ v]ns"b ;+:yf,
-@_ lgjf{rg cfof]udf btf{ ePsf] /fhgLlts
bn,
-#_ ufpF ljsf; ;ldlt, gu/kflnsf jf
lhNnf ljsf; ;ldlt,
t/ 5'6 kfpg] ;+:yfsf] p2]Zo
cg';f/ sfo{ ;DkGg x'Fbf jf s'g}
JolQmf/f To:tf] ;+:yfnfO{ k|bfg ul/Psf
;DklQ jf ;]jf afktsf] s'g} e'QmfgL ubf{
afx]s To:tf]] ;+:yfsf] ;DklQ / To:tf]
225
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;+:yfn] k|fKt u/]sf] /sdaf6 s'g}
JolQmnfO{ s'g} kmfObf k'ofPsf] eP
To:tf] ;+:yfnfO{ o; v08 adf]lhd s/
5'6 x'g] 5}g .
-5_ v08 -e_ sf] pkv08 -%_ df /x]sf pkv08
-!_, -@_ / -#_ eGg] zAbxsf] ;f pkv08 -!_,
-@_, -#_ / -$_ eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-h_ v08 -z_ sf] pkv08 -!_ / -@_ sf] ;f b]xfosf
pkv08 -!_ / -@_ /flvPsf 5g\ M
-!_ hldgaf6 kfgL, vlgh kbfy{ jf cGo hLljt
jf lgh{L{j ;|f]t lgsfNg] clwsf/ k|fKt u/]
afktsf] e'QmfgL, jf
-@_ hldgaf6 ;du| jf cf+lzs ?kdf lgsflnPsf]
k|fs[lts ;|f]t / vlgh kbfy{sf] hLljt jf
lghL{j ;|f]tsf] kl/df0f jf d"Nosf cfwf/af6
u0fgf ul/Psf] /sd .
-em_ v08 -;_ sf] ;f b]xfosf] v08 -;_ /flvPsf] 5 M
-;_ ef8f eGgfn] 3/ axfn ;d]tsf d"t{
;DklQsf] axfn tyf kf cGtu{t ul/Psf
lk|ldod nufotsf ;a} e'QmfgL ;Dg' k5{ .
t/ ;f] zAbn] k|fs[lts ;|f]t afkt
ePsf] e'QmfgLnfO{ hgfpg] 5}g .
-`_ v08 -ss_ sf] pkv08 -#_ df /x]sf a}1flgs
cg'ej k|bfg ug]{ eGg] zJbx?sf] ;f a}1flgs
cg'ej k|of]u ug]{] jf k|bfg ug]{ eGg] zJbx?
/flvPsf 5g\ .
226
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-6_ v08 -sv_ sf] ;f b]xfosf] v08 -sv_ /flvPsf]
5 M
-sv_ nufgL eGgfn] b]xfo adf]lhd afx]s Ps
jf PseGbf a9L ;DklQ wf/0f ug]{ jf To:tf]
;DklQ nufgL ug]{ sfo{ ;Demg' k5{ M
-!_ ;DklQdf :jfldTj /fVg] JolQmaf6 lghL
k|of]udf NofOPsf] ;DklQ /fVg] sfo{,
-@_ /f]huf/L jf Joj;fo .
t/ u}/ Jofj;flos s/of]Uo
;DklQ /fVg] sfo{ nufgL dflgg]5 .
-7_ v08 -s_ sf],
-!_ pkv08 -!_ sf] b]xfo -v_ df /x]sf s'g} cfo
jif{sf] eGg] zAbx lemlsPsf 5g\ .
-@_ pkv08 -#_ sf] b]xfo -v_ sf] cGTodf jf,
eGg] zAb ylkPsf] 5 .
-#_ pkv08 -$_ sf] b]xfo -s_ sf] cGTodf jf,
eGg] zAb ylkPsf] 5 .
-$_ pkv08 -$_ kl5 b]xfosf] pkv08 -$s_
ylkPsf] 5 M
-$s_ g]kfn ;/sf/,
-%_ pkv08 -^_ df /x]sf] / eGg] zAbsf] ;f
jf eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-8_ v08 -sem_ sf] pkv08 -@_ df /x]sf] lk|ldod
eGg] zAbsf] ;f C0f bfloTj cGtu{tsf] 5'6,
lk|ldod eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
227
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-9_ v08 -s`_ df /x]sf ul/Psf] jf eGg] zAbx
lemlsPsf 5g\ .
-0f_ v08 -s7_ kl5 b]xfosf] v08 -s7!_ ylkPsf] 5 M
-s7!_ ljB'tLo dfWod eGgfn] sDKo"6/, kmofS;,
Od]n, OG6/g]6, ljB'tLo Sof; d]lzg,
lkm:sn lk|G6/ ;Demg' k5{ / ;f] zAbn]
ljefun] tf]s]sf cGo :jLs[t dfWodnfO{
;d]t hgfpF5 .
-t_ v08 -s0f_ df /x]sf pkv08 -$_ eGg] zAbxsf]
;f pkv08 -%_ eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-y_ v08 -sg_ kl5 b]xfosf] v08 -sg!_ ylkPsf] 5 M
-sg!_ ;dfof]lht s/of]Uo cfo eGgfn]] s'g}
JolQmsf] s'g} cfo jif{sf] s/ of]Uo cfosf]
u0fgf ubf{ bkmf !@ adf]lhd s'g} /sd
g36fO{ tyf bkmf !$ sf] pkbkmf -@_, bkmf
!& jf !* adf]lhd sL gu/L u0fgf
ul/Psf] s/of]Uo cfo ;Dg' k5{ .
-b_ v08 -sn_ df /x]sf sfo{;Fu ;DalGwt s'g}
lgsfodf eGg] zAbxsf] ;f s'g} lgsfodf v08
-d_ adf]lhdsf] eGg] zAbx ylkPsf 5g\ .
-@_ bkmf $ sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_ /flvPsf] 5
M
-!_ s'g} cfo jif{sf nflu bkmf # df
plNnlvt s'g} JolQmn] bflvnf ug'{kg]{ s/sf] /sd
;f] bkmfsf] v08 -s_, -v_ / -u_ df plNnlvt s'g}
Ps jf PseGbf a9L JolQmsf] x}l;otn] ;f]
228
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
JolQmn] bflvnf ug'{kg]{ s/sf] hDdf /sd a/fa/
x'g]5 .
-v_ pkbkmf -@_ df /x]sf bkmf %! jf &! eGg]
zAbxkl5 jf b'j} bkmf eGg] zAbx ylkPsf
5g\ .
-u_ pkbkmf -#_ sf] v08 -u_ sf] ;f b]xfosf] v08 -u_
/flvPsf] 5 M
-u_ /f]huf/bftfn] e'QmfgL u/]sf] cf}ifwL pkrf/
vr{ afktsf] s/ ldnfg / /f]huf/bftfn] g}
e'QmfgL ul/lbPsf] cjsfz of]ubfg dfq
36fpg bfaL u/]sf] tyf bkmf !@ adf]lhd
rGbf afkt vr{ 36fpg bfaL gu/]sf] .
-3_ pkbkmf -$_ sf],
-!_ v08 -s_ kl5 b]xfosf] v08 -s!_ ylkPsf]
5 M
-s!_ cf}ifwL pkrf/ vr{ afkt bkmf %!
adf]lhd tyf clu|d s/sL afkt bkmf
(# adf]lhd s/ ldnfg ug{ bfaL
gu/]sf],
-@_ v08 -v_ sf] ;f b]xfosf] v08 -v_ /flvPsf]
5 M
-v_ Joj;foaf6 k|fKt cfo b'O{ nfv ?k}ofFF /
Joj;fosf] sf/f]af/ aL; nfv
?k}ofFFeGbf a9L gePsf],
-#_ v08 -u_ kl5 b]xfosf] v08 -3_ ylkPsf] 5 M
-3_ d"No clea[l4 s/df btf{ gePsf] .
229
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-_ pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$s_ ylkPsf]
5 M
-$s_ pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg b]xfosf cj:yf k'/f u/]sf bkmf
# sf] v08 -s_ adf]lhdsf] jfl;Gbf k|fs[lts
JolQmn] s'g} cfo jif{df sf/f]af/sf] cfwf/df
bflvnf ug'{ kg]{ s/ cg';"rL ! sf] bkmf ! sf]
pkbkmf -!&_ df tf]lsPsf] b/ cg';f/ u0fgf
ul/Psf] /sd a/fa/ x'g]5 M
-s_ ;f] cfo jif{df ;f] JolQmsf] g]kfndf
>f]t ePsf] Joj;foaf6 k|fKt cfodfq
ePsf],
-v_ bkmf %! adf]lhd cf}iflw pkrf/ vr{
jfkt s/ ldnfg ug{ bfjL gu/]sf],
-u_ bkmf (# adf]lhd clu|d s/ s6[L bfjL
gu/]sf],
-3_ Joj;fosf] sf/f]af/ jflif{s aL; nfv
?k}ofFFeGbf a9L / krf; nfv ?k}ofFFeGbf
36L ePsf],
-_ d"No clea[l4 s/df btf{ gePsf], /
-r_ lrlsT;s, Ol~hlgo/, n]vf k/LIfs,
sfg"g Joj;foL, v]nf8L, snfsf/,
k/fdz{bftf nufotsf k|fs[lts JolQmn]
k|bfg ug]{ k/fdz{ tyf ljz]if1 ;]jf
afktsf] cfo gePsf] .
230
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-r_ pkbkmf -^_ df /x]sf bkmf ** eGg] zAbxsf]
;f bkmf *&, **, **s= / *( eGg] zAbx
/flvPsf 5g\ .
-#_ bkmf % sf],
-s_ t];|f] x/kmdf /x]sf bkmf !@ jf eGg] zAbxsf]
;f bkmf !@, 12s=, 12v=, 63 jf rf/} bkmf
eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-v_ v08 -v_ sf] cGTodf /x]sf] / eGg] zAb
lemlsPsf] 5 .
-u_ v08 -u_ sf] ;f b]xfosf] v08 -u_ /flvPsf] 5 M
-u_ nufgL, /
-3_ v08 -u_ kl5 b]xfosf] v08 -3_ ylkPsf] 5 M
-3_ cfsl:ds nfe .
-$_ bkmf ^ sf] ;f b]xfosf] bkmf ^ /flvPsf] 5 M
^= lgwf{/0fof]Uo cfo M o; P]gsf] cwLgdf /xL s'g}
JolQmsf] s'g} cfo jif{df s'g} /f]huf/L, Joj;fo,
nufgL jf cfsl:ds nfeaf6 ePsf] b]xfosf
cfonfO{ lgwf{/0f of]Uo cfo dflgg]5 M
-s_ afl;Gbf JolQmsf] cfosf] ;|f]t hxfF;'s}
ePklg To:tf] JolQmsf] /f]huf/L,
Joj;fo, nufgL jf cfsl:ds nfeaf6
ePsf] cfo, /
-v_ u}/afl;Gbf JolQmsf] cfosf] ;|f]t g]kfndf
ePsf] /f]huf/L, Joj;fo, nufgL jf
cfsl:ds nfeaf6 ePsf] cfo .
231
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
t/ lgwf{/0fof]Uo cfodf bkmf !! jf
^$ jf b'a} bkmf adf]lhd s/ 5'6 lbOPsf]
s'g} klg cfo ;dfj]z x'g] 5}g .
-%_ bkmf & sf] pkbkmf -!_ df /x]sf cfodf u0fgf ug'{
kg]{5 eGg] zAbxsf] ;f cfo x'g]5 eGg] zAbx
/flvPsf 5g\ .
-^_ bkmf ( sf] pkbkmf -!_ df /x]sf dfgL u0fgf ug'{ kg]{5
eGg] zAbxsf] ;f x'g]5 eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-&_ bkmf !) sf],
-s_ v08 -s_ df /x]sf] ;lGwdf eGg] zAbsf] ;f
;lGw jf ;Demf}tf eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ v08 -5_ sf] pkv08 -#_ kl5 b]xfosf] pkv08 -$_
ylkPsf] 5 M
-$_ g]kfn lwtf]kq af]8{n] cfgf] p2]Zo cg'?k
cfh{g u/]sf] /sd .
-u_ v08 -h_ kl5 b]xfosf] v08 -em_ ylkPsf] 5 M
-em_ g]kfn ;/sf/sf] h'g;'s} k|sf/sf] cfo .
-*_ bkmf !! sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ ;xsf/L P]g, @)$* adf]lhd btf{ eO{
;~rfng ePsf] s[lif jf jg k}bfjf/df cfwfl/t
/]zd v]tL tyf /]zd pTkfbg, kmnk"mn v]tL,
pTkfbg tyf kmnk"mn k|zf]wg, kz'kfng, 8]/L
pBf]u, s'v'/fkfng, dT:okfng, lrof v]tL tyf
k|zf]wg, skmL v]tL tyf k|zf]wg, hl8j'6L v]tL tyf
232
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k|zf]wg, t/sf/Lsf aLp lahg pTkfbg, df}/Lkfng,
dx pTkfbg, /a/ v]tL, sj'lnolt jg, Pu|f]km/]i6L
cflb Jofj;flos jg ;DaGwL Joj;fox h:tf
s[lif tyf jghGo pBf]u, t/sf/L e08f/sf nflu
:yflkt zLt e08f/, s[lif ;DaGwL aLp lahg, kz'
cfxf/f, bfgf, sL6gfzs cf}ifwL, dn tyf s[lif
cf}hf/ -oflGqs zlQmaf6 rNg] afx]s_ sf] sf/f]af/
ug]{ ;xsf/L ;+:yf tyf u|fdL0f ;d'bfodf cfwfl/t
art tyf C0f ;xsf/L ;+:yf jf ;+3sf] cfodf
s/ nfUg] 5}g . To:tf] ;+:yf jf ;+3n] ljt/0f
u/]sf] nfef+zdf ;d]t s/ nfUg] 5}g .
:ki6Ls/0f M o; pkbkmfsf] k|of]hgsf] nflu
u|fdL0f ;d'bfo eGgfn] dxfgu/kflnsf,
pkdxfgu/kflnsf tyf tL If]q;Fu hf]l8Psf ufpF
ljsf; ;ldlt / gu/kflnsf afx]ssf] If]q ;Demg'
k5{ .
-v_ pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -@s_ ylkPsf]
5 M
-@s_ u|fdL0f ;d'bfodf cfwfl/t n3' ljQ
;+:yf, u|fdL0f ljsf; a}, x'nfs art a} /
pkbkmf -@_ adf]lhdsf ;xsf/Ldf hDdf u/]sf]
lgIf]kaf6 cflh{t jflif{s kRrL; xhf/
?k}ofFF;Ddsf] Aofh cfodf s/ nfUg] 5}g .
-u_ pkbkmf -#_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -#_ /flvPsf]
5 M
-#_ s'g} JolQmnfO{ s'g} cfo jif{df ljz]if
pBf]u / ;"rgf k|ljlw pBf]uaf6 ePsf] cfodf
b]xfo adf]lhd s/ nufOg]5 M
233
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ tLg ;o jf tLg ;o eGbf a9L g]kfnL
gful/snfO{ jif{e/L g} k|ToIf /f]huf/L lbg]
ljz]if pBf]u / ;"rgf k|ljlw pBf]unfO{ pQm
jif{sf] cfodf nfUg] s/sf] gAa] k|ltzt, afx|
;o jf afx| ;o eGbf a9L g]kfnL gful/snfO{
jif{e/L g} k|ToIf /f]huf/L lbg] ljz]if
pBf]unfO{ pQm jif{sf] cfodf nfUg] s/sf]
c;L k|ltzt, dlxnf, blnt jf ckfxdWo]
sDtLdf t]QL; k|ltztnfO{ ;d]t ;dfj]z u/L
Ps ;o hgfeGbf a9L g]kfnL gful/snfO{
jif{e/L k|ToIf /f]huf/L lbPsf] ljz]if
pBf]unfO{ pQm jif{sf] cfodf nfUg] s/sf]
c;L k|ltzt,
-v_ jif{e/L g]kfnL gful/snfO{ dfq k|ToIf
/f]huf/L lbPsf] laz]if pBf]u, s[lifhGo pBf]u
/ ko{6g If]q;Fu ;DalGwt pBf]unfO{ pQm
jif{sf] cfodf nfUg] s/sf] ;Q/L k|ltzt,
t/ slDtdf Ps ;o hgfnfO{
/f]huf/L k|bfg u/]sf] pBf]un] dfq o:tf]
;'ljwf
kfpg]5 .
-u_ clt cljsl;t, cljsl;t, cNkljsl;t
If]qxdf ljz]if pBf]u ;~rfng ePsf] eP
To:tf] pBf]u ;~rfng ePsf] cfo jif{ ;d]t
bz cfo jif{sf nflu pQm jif{xsf] cfodf
nfUg] s/sf] qmdzM bz, aL; / tL; k|ltzt,
-3_ Ps ca{ ?k}ofFFeGbf a9Lsf] k"FhL nufgLdf
:yfkgf x'g] / kfFr ;oeGbf a9LnfO{ jif{e/L
g} k|ToIf /f]huf/L k|bfg ug]{ laz]if pBf]unfO{
234
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sf/f]af/ z'? u/]sf] ldltn] kfFr jif{;Dd k"0f{
?kdf cfos/ 5'6 lbO{ To;kl5sf] tLg
jif{;Dd nfUg] s/sf] krf; k|ltzt,
t/ xfn ;~rfngdf /x]sf To:tf
pBf]un]] sDtLdf kRrL; k|ltzt hl8t
Ifdtf a[l4 u/L Ps ca{ ?k}ofFF k"FhL k'ofO{
kfFr ;oeGbf a9LnfO{ jif{e/L g} k|ToIf
/f]huf/L k|bfg u/]df To;/L Ifdtf a[l4af6
k|fKt ePsf] cfodf kfFr jif{;Dd k"0f{ ?kdf
cfos/ 5'6 lbO{ To;kl5sf] tLg jif{;Dd
nfUg] s/sf] krf; k|ltzt .
-3_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf pkbkmf -#s_, -#v_, -#u_,
-#3_, -#_, -#r_, -#5_, -#h_, -#em_, -#`_ / -#6_
ylkPsf 5g\ M
-#s_ ljz]if cfly{s If]qdf :yflkt pBf]usf]
cfodf nfUg] cfos/ / To:tf pBf]un] ljt/0f ug]{
nfef+zdf nfUg] s/df b]xfo adf]lhd 5'6 x'g]5 M
-s_ lxdfnL lhNnf / g]kfn ;/sf/n]
tf]s]sf] kxf8L lhNnfdf /x]sf] ljz]if
cfly{s If]qdf :yflkt pBf]un]
sf/f]af/ z'? u/]sf] ldltn] bz
jif{;Dd nfUg] cfos/sf] zt k|ltzt
/ To;kl5sf cfo jif{df nfUg]
cfos/sf] krf; k|ltzt,
-v_ v08 -s_ df plNnlvt If]q jfx]ssf]
cGo If]qdf /x]sf] ljz]if cfly{s
If]qdf :yflkt pBf]un] sf/f]af/ z'?
u/]sf] ldltn] kfFr jif{;Dd nfUg]
235
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cfos/sf] zt k|ltzt / To;kl5sf
cfo jif{df nfUg] cfos/sf] krf;
k|ltzt,
-u_ ljz]if cfly{s If]qdf :yflkt pBf]un]
ljt/0f u/]sf] nfef+zdf nfUg] s/sf]
sf/f]af/ z'? u/]sf] ldltn] kfFr
jif{;Dd zt k|ltzt / To;kl5sf]
tLg jif{;Dd krf; k|ltzt,
-3_ ljz]if cfly{s If]qdf :yflkt pBf]usf
ljb]zL nufgLstf{n] ljb]zL k|ljlw jf
Joj:yfkg ;]jf z'Ns tyf /f]oN6Laf6
cfh{g u/]sf] cfodf nfUg] cfos/sf]
krf; k|ltzt,
-_ ljz]if pBf]u, s[lifhGo pBf]u / ko{6g
If]q;Fu ;DalGwt pBf]un] cfkm\gf]
;+lrt d'gfkmfnfO{ ;f]xL pBf]usf]
Ifdtf lj:tf/sf] nflu z]o/df
k"FhLs/0f u/]sf] cj:yfdf To:tf]
k"FhLs/0fdf nfef+z ljt/0f :j?k
nfUg] nfef+z s/df zt k|ltzt .
-#v_ k]6f]lnod tyf k|fs[lts UofF; cGj]if0f
tyf pTvgg\ ug]{ sf/f]af/ ug]{ JolQmn] ;Djt\
@)&% ;fn r}q dlxgf;Dd Jofkfl/s ?kdf
sf/f]af/ ;~rfng u/]df sf/f]af/ ;~rfng u/]sf]
ldltn] klxnf] ;ft jif{;Dd k"/} cfos/ 5'6 kfpg]5
/ To;kl5sf] tLg jif{;Dd krf; k|ltzt cfos/
5'6 kfpg]5 .
236
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#u_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf
k|sfzg u/L tf]s]sf] 6]Sgf]nf]hL kfs{, jfof]6]s kfs{
/ ;"rgf k|ljlw kfs{leq :yflkt ;6j]o/ ljsf;,
tYof k|zf]wg, ;fOj/ Sofk]m, l8lh6n Doflk
;DaGwL pBf]usf] cfodf nfUg] s/sf] krf; k|ltzt
5'6 x'g]5 .
-#3_ ;Djt\ @)*) ;fn r}q dlxgf;Dd
hnljB'tsf] Jofkfl/s ?kdf pTkfbg, k|;f/0f jf
ljt/0f ;'? ug]{ cg'dlt k|fKt JolQm jf lgsfon]
klxnf] bz jif{;Dd k"/} cfos/ 5'6 kfpg] 5 /
To;kl5sf] kfF+r jif{;Dd krf; k|ltzt cfos/ 5'6
kfpg]5 . To:tf] ;'ljwf ;f}o{, jfo' tyf h}ljs
kbfy{af6 pTkfbg x'g] ljB'tn] ;d]t kfpg]5 .
t/ of] pkbkmf k|f/De ePsf avt
Jofkfl/s pTkfbg k|f/De ul/;s]sf cg'dltkq
k|fKt JolQmsf] xsdf cg'dltkq k|fKt ubf{sf
jvtsf] Joj:yf sfod /xg]5 .
-#_ pTkfbgd'ns pBf]un] pTkfbg u/]sf]
j:t' lgof{t u/]df k|fKt cfodf nfUg] s/sf] b/df
kRrL; k|ltztn] 5'6 x'g]5 .
-#r_ ;8s, k'n, ljdfg:yn / ;'? dfu{
lgdf{0f tyf ;~rfng u/]df jf 6fd, 6nLa;df
nufgL u/L ;~rfng u/]df ;f]af6 k|fKt cfodf
nfUg] s/sf] b/df rfnL; k|ltztn] 5'6 x'g]5 .
-#5_ lwtf]kq ahf/df ;"lrs[t ePsf
pTkfbgd'ns, ko{6g ;]jf, hnljB't pTkfbg,
ljt/0f tyf 6fG;ld;g ug]{ / bkmf !! sf] pkbkmf
237
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#u_ df pNn]v ePsf lgsfox?nfO{ nfUg] s/df
kGw| k|ltztn] 5'6 x'g]5 .
-#h_ clt cljsl;t If]qdf :yflkt
kmnk"mndf cfwfl/t a|f08L, ;fO8/ Pj+ jfOg
pTkfbg ug]{ pBf]unfO{ sf/f]af/ ;'? u/]sf] ldltn]
bz jif{;Dd rfnL; k|ltzt cfos/ 5'6 x'g]5 .
-#em_ s'g} JolQmn] af}l4s ;DklQ lgof{t
afkt k|fKt /f]oN6L cfodf nfUg] cfo s/sf] b/df
kRrL; k|ltztn] 5'6 x'g]5 .
-#`_ s'g} JolQmn] jf}l4s ;DklQsf]
x:tfGt/0ff/f laqmL u/L k|fKt u/]sf] cfodf nfUg]
cfos/sf] b/df krf; k|ltztn] 5'6 x'g]5 .
-#6_ b'O{ ca{ ?k}ofFFeGbf a9Lsf] k"FhL
nufgLdf :yfkgf x'g] ko{6g If]q;Fu ;DalGwt
pBf]u jf cGt/f{li6o p8fg ;~rfng ug]{ xjfO{
sDkgLnfO{ sf/f]af/ z'? u/]sf] ldltn] kfFr jif{;Dd
k"0f{ ?kdf / To;kl5sf] tLg jif{;Dd nfUg]
cfos/sf] b/df krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
t/ xfn ;~rfngdf /x]sf To:tf pBf]u
jf xjfO{ sDkgLn] xfnsf] hl8t Ifdtfsf] sDtLdf
kRrL; k|ltzt Ifdtf a[l4 u/L b'O{ ca{ ?k}ofFF k"FhL
k'ofPdf To;/L Ifdtf a[l4af6 k|fKt ePsf] cfodf
kfFr jif{;Dd k"0f{ ?kdf / To;kl5sf] tLg jif{;Dd
nfUg] cfo s/sf] b/df krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
-_ pkbkmf -$_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -$_ /flvPsf]
5 M
-$_ pkbkmf -!_, -@_, -#_ sf] v08 -s_ / -
v_, pkbkmf -#s_, -#v_, -#u_ / -#3_, cg';"rL! sf]
bkmf ! sf] pkbkmf -!#_, -!$_ / -!%_ / bkmf @ sf]
pkbkmf -@_, -#_, -#s_ / -$_ adf]lhdsf JolQmn]
238
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cfosf] u0fgf ubf{ cGo 5'} JolQmf/f ;f] cfo dfq
k|fKt u/] ;/x dfgL ;f] cfosf] u0fgf ug'{ kg]{5 .
-r_ pkbkmf -%_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -%_ /flvPsf]
5 M
-%_ Pp6} cfosf] ;DaGwdf o; bkmf
adf]lhd PseGbf a9L 5'6 kfpg ;Sg] cj:yf
ePsf] JolQmn] cfk"mn] /f]h]sf] s'g} Pp6f 5'6 dfq
kfpg]5 .
-5_ pkbkmf -^_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -&_ ylkPsf] 5 M
-&_ pkbkmf -#s_ / -#u_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg ;f]xL pkbkmfxdf plNnlvt
pBf]u jf Joj;fo ;~rfng ug{ k|of]u ePsf]
;DklQ ;fljsdf cGo JolQmn] ;f]xL lsl;dsf] jf
cGo lsl;dsf] pBf]u jf Joj;fo ;~rfng ug{
k|of]u u/]sf] k'/fgf] ;DklQ eP ;f] pkbkmfx
adf]lhdsf] ;'ljwf k|fKt x'g] 5}g .
-h_ :ki6Ls/0fsf] v08 -u_ df /x]sf] v}gL, eGg]
zAbkl5 u'6\sf, kfg d;nf, eGg] zAbx? /
pTkfbgd"ns eGg] zAbkl5 , s[lif tyf jghGo
/ vlgh eGg] zAbx? ylkPsf 5g\ .
-(_ bkmf !! kl5 b]xfosf bkmf !!s= / !!v= ylkPsf 5g\ M
!!s= k"jf{wf/ ;+/rgfsf] lgdf{0f tyf ;~rfngdf nfUg]
s/ M k"jf{wf/ ;+/rgfsf] lgdf{0f tyf ;~rfng
ug{sf nflu g]kfn ;/sf/ / s'g} JolQmsf aLr
s'g} ;Demf}tf ePdf To:tf] ;Demf}tf ubf{sf
jvt sfod /x]sf] P]gn] Joj:yf u/]sf] s/sf
;'ljwfx To:tf] k"jf{wf/ lgdf{0f tyf ;~rfng
ug]{ JolQmn] ;Demf}tf cjlwe/ pkef]u ug{
kfpg]5 .
!!v= /fli6o dxTjsf k"jf{wf/ ljsf; cfof]hgfxdf
;x'lnot M /fli6o dxTjsf hnljB't cfof]hgf,
239
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGt/f{li6o ljdfg:yn, e"ldutdfu{ tyf
;8sdfu{, /]ndfu{ h:tf k"jf{wf/ ljsf;
cfof]hgf tyf tLg ;ohgfeGbf a9L :jb]zL
sfdbf/nfO{ /f]huf/L lbg] / krf; k|ltzteGbf
a9L :jb]zL sRrf kbfy{ pkof]u ug]{
pTkfbgzLn pBf]u -r'/f]6, lj+8L,
l;uf/, vfg] ;'tL{, v}gL, u'6\sf, kfg d;nf, dlb/f
/ ljo/ pBf]u afx]s_ df ;Djt\ @)&% ;fn r}t
d;fGt;Dd u/]sf] nufgLsf] cfo;|f]t vf]lhg] 5}g
.
-!)_ bkmf !@ sf] pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_
/flvPsf] 5 M
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg pQm pkbkmf adf]lhd s'g} cfo jif{df
36fpg kfpg] vr{ Ps nfv ?k}ofFF jf To:tf]] JolQmsf]
pQm jif{sf] ;dfof]lht s/of]Uo cfosf] kfFr
k|ltztdWo] h'g 36L x'G5 Tof]eGbf a9L x'g] 5}g .
244
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pQm jif{sf] sL x'g gkfPsf] gf]S;fgL / To:tf]
JolQmsf] pQm nufgL / cGo s'g} nufgLaf6
Joxf]g'{ k/]sf] ljut ;ft cfo jif{x?sf] sL x'g
gkfPsf] gf]S;fgL sL ug{ kfpg]5 .
-u_ pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -*_ ylkPsf]
5 M
-*_ s'g} JolQmn] s'g} cfo jif{df
Joj;fo jf nufgLsf] cfodf k"0f{ s/ 5'6 k|fKt
u/]sf] eP To:tf] cfo jif{df ePsf] gf]S;fgL
cfufdL cfo jif{df ;f/L n}hfg -Sof/L km/jf8{_
kfpg] 5}g .
-!(_ bkmf @! sf] :ki6Ls/0fsf],
-s_ v08 -s_ sf] pkv08 -!_ df /x]sf k|fs[lts
JolQmsf] nflu ePsf] vr{x? eGg] zAbxsf]
;f k|fs[lts JolQmsf] lghL vr{ eGg]
zAbx /flvPsf 5g\ .
-v_ v08 -u_ sf] ;f b]xfosf] v08 -u_ /flvPsf]
5 M
-u_ gub e'QmfgL eGgfn] a} jf ljQLo ;+:yf
dfkm{t k|lttkq, Psfp06 k]oL r]s, 8f6,
wgfb]z, 6]lnu|flkms 6fG;km/, dgL 6fG;km/
-x'08L_ f/f a} vftfdf hDdf x'g] u/L
ul/Psf] e'QmfgL / a} jf ljQLo ;+:yfaLr
cGo s'g} lsl;daf6 ul/Psf] :yfgfGt/0f
afx]ssf e'QmfgL ;Demg' k5{ .
-@)_ bkmf @$ sf],
-s_ pkbkmf -@_ df /x]sf s'g} JolQmn] u/]sf] cfosf]
245
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
u0fgfdf eGg] zAbxsf] ;f s'g} JolQmsf]
cfo u0fgf ubf{ eGg] zAbx /fvL ;f]xL
pkbkmfsf] v08 -s_ sf] pkv08 -@_ sf] ;f
b]xfosf] pkv08 -@_ /flvPsf] 5 M
-@_ To:tf] bfloTjsf] d"No oyfy{k/s 9n]
cg'dfg ug{ ;lsg] ePsf]df .
-v_ pkbkmf -#_ / -$_ sf] ;f b]xfosf pkbkmf -#_ /
-$_ /flvPsf 5g\ M
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg a}+ls Aoj;fosf ;DaGwdf
g]kfn /fi6 a} P]g, @)%* tyf a}+ls ;DaGwL
k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL g]kfn /fi6 a}n]
tf]s]sf] n]vfgnfO{ ljefun] dfGotf lbg
;Sg]5 .
t/ ;xsf/L ;+:yfn] Jofh cfosf]
n]vfg gub cfwf/df ;d]t ug{ ;Sg]5 .
-$_ Joj;fo jf nufgLaf6 ePsf] s'g}
JolQmsf] cfo Pqm'on cfwf/df u0fgf ubf{ ;f]
JolQmn] cfk"mn] kfpg' kg]{ s'g} e'QmfgL ;dfj]z
u/]sf]df jf cfk"mn] Joxf]g'{ kg]{ s'g} e'QmfgL sf
u/]sf]df ;6xL b/sf] km/ssf] sf/0f ;d]tn] ubf{
;f] JolQmn] e'QmfgL kfpFbf jf e'QmfgL lbFbf km/s
kg{ uPdf km/s /sdnfO{ e'QmfgL k|fKt x'Fbf jf
lbFbf ;dfof]hg ug'{ kg]{5 .
-@!_ bkmf @% sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ df /x]sf
/sdsf] ;f]wegf{ eGg] zAbxsf] ;f /sd lkmtf{
eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
246
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@@_ bkmf @& sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ df /x]sf b|Jo
-dgL_ jf / ;f]xL v08df /x]sf b|Jo / eGg]
zAbx lemlsPsf 5g\ .
-@#_ bkmf @( sf] ;f b]xfosf] bkmf @( /flvPsf] 5 M
@(=ck|ToIf e'QmfgL M s'g} JolQmn] e'QmfgLstf{ jf
lgh;Fu ;Da4 JolQmn] u/]sf] e'QmfgLaf6
ck|ToIf ?kn] kmfObf lnPdf jf e'QmfgL k|fKt
ug]{ cGo JolQm tf]s]sf]df ljefun] lnlvt ?kdf
;"rgf hf/L u/L To:tf] kmfObf lng] jf To:tf]
cGo JolQm tf]Sg] JolQmnfO{ g} To:tf] e'QmfgL
k|fKt ug]{ JolQmsf] ?kdf dfGg ;Sg]5 .
-@$_ bkmf #! sf] v08 -v_ df b]xfosf k|ltaGwfTds
jfSof+zx? ylkPsf] 5 M
t/
-!_ afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] JolQmut
b'3{6gfaf6 ePsf] zf/Ll/s Iflt afktsf]
Ifltk"lt{ e'QmfgL /sd cfodf ;dfj]z ug'{
kg]{ 5}g / To:tf] b'3{6gfaf6 ePsf] Ifltsf]
pkrf/df nfu]sf] vr{ bkmf %! adf]lhd s/
ldnfg bfaL ug{ kfpg] 5}g .
-@_ k|fs[lts JolQmsf] d[To' afkt k|fKt x'g]
Ifltk"lt{sf] /sd cfodf ;dfj]z ug'{ kg]{
5}g .
-@%_ bkmf #@ sf] pkbkmf -#_ df /x]sf] laqm]tfn] eGg]
zAb lemlsPsf] 5 .
-@^_ bkmf #* sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ sf] pkv08 -@_
sf] ;f b]xfosf] pkv08 -@_ /flvPsf] 5 M
247
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ To:tf] ;DklQ k|fKt ePsf] sf/0fn] To:tf]
JolQmsf] cfo u0fgf ubf{ ;dfj]z ul/g' kg]{ s'g}
/sd .
-@&_ bkmf #( sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -u_ sf]
k|ltaGwfTds jfSof+zdf /x]sf s/ nfu]sf] /sd
eGg] zAbxsf] ;f e'QmfgL eGg] zAb /flvPsf] 5
.
-@*_ bkmf $! sf],
-s_ v08 -s_ sf] pkv08 -@_ sf] ;f b]xfosf]
pkv08
-@_ /flvPsf] 5 M
-@_ To:tf] ;DklQ k'gM lgM;u{ xF'bf of] bkmf
adf]lhd lgM;u{ ePsf] avt;Dd To:tf]
;DklQ afkt ul/Psf v"b vr{x -g]6
cfp6 uf]O_ k|flKt /sd a/fa/sf] /sd
eP ;/x dflgg]5 .
-v_ v08 -v_ sf] pkv08 -@_ sf] ;f b]xfosf]
pkv08 -@_ /flvPsf] 5 M
-@_ To:tf] bfloTj k'gM lgM;u{ x'Fbf of] bkmf
adf]lhd lgM;u{ ePsf] ;do;Dd pkv08 -!_
adf]lhd bfloTj afkt ul/Psf v"b
cfDbfgLx vr{ /sd a/fa/sf] eP ;/x
dflgg]5 .
-@(_ bkmf $% sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ kl5 b]xfosf] v08 -u_
ylkPsf] 5 M
248
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ P]gsf] bkmf @ sf] v08 -b_ sf] pkv08 -%_
adf]lhd x:tfGt/0f eO{ cfPsf] ;DklQsf]
xsdf x:tfGt/0f ug]{ AolQmsf] nfut g}
x:tfGt/0f eO{ ;DklQ k|fKt ug]{ JolQmsf]
nfut k/]sf] dflgg]5 .
-v_ pkbkmf -@_ df /x]sf s/ nfUg] eGg]
zAbxsf] ;f s/of]Uo eGg] zAb
/flvPsf] 5 .
-u_ pkbkmf -$_ df /x]sf] glnO{ eGg] zAbsf]
;f glbO{ eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-#)_ bkmf $& kl5 b]xfosf] bkmf $&s= ylkPsf] 5 M
$&s= Joj;fo uflePsf] sf/0fn] x'g] lgM;u{ ;DaGwL
ljz]if Joj:yf M -!_ a+}ls tyf ljQLo
Joj;fo jf aLdf Joj;fo ug]{] Ps} k|s[ltsf
lgsfox? cfk;df ufleP/ -dh{/ jf
PSo'lhzg_ ePdf bkmf %& sf] pkbkmf -@_
sf] v08 -s_, -v_, -3_, -_, -r_ / -5_ tyf
;f]xL bkmfsf] pkbkmf -#_ sf] Joj:yf nfu" x'g]
5}g .
t/ ufleP/ cl:tTjdf g/x]sf]
lgsfosf] s'g} sL x'g g;s]sf] gf]S;fgL eP
To:tf] gf]S;fgL bfdf;fxLn] cfufdL ;ft
jif{df sL ug'{ kg]{5 . o;/L ;dfg ls:tfdf
gf]S;fgL sL ug]{ lgsfo pQm k"/} gf]S;fgL
sL gub}{ k'gM ljefhg ePdf sL ePsf]
gf]S;fgL afkt sL ePsf] /sddf uflePsf]
-dh{/ jf PSo'lhzg_ cfly{s ai{fdf sfod
/x]sf] s/sf] b/n] s/ ltg'{ kg]{5 .
249
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgsfox?
ufleO{ ;DklQ / bfloTjsf] lgM;u{ ePdf b]xfo
adf]lhd x'g]5 M
-s_ Jofkfl/s df}Hbft tyf
Jofj;flos ;DklQsf] lgM;u{sf]
xsdf,
-!_ lgM;u{sf] tTsfn cl3 To:tf]
;DklQ afkt ePsf] v"b vr{
a/fa/sf] /sd To:tf] lgM;u{
afkt To:tf] JolQmn] k|fKt
u/]sf] dflgg]5, /
-@_ pkv08 -!_ df pNn]v eP
a/fa/sf] /sd ;DklQ k|fKt
ug]{ JolQmsf] nfut k/]sf]
dflgg]5 .
-v_ x|f;of]Uo ;DklQsf] lgM;u{sf]
xsdf,
-!_ lgM;u{ x'Fbfsf jvt cg';"rL
@ sf] bkmf $ adf]lhd
;d"xsf] 36\bf] k|0ffnLsf]
afFsL d"No a/fa/sf] /sd
To:tf] lgM;u{ afkt k|fKt
u/]sf] dflgg]5, /
-@_ pkv08 -!_ df pNn]v eP
a/fa/sf] /sd ;DklQ k|fKt
ug]{ JolQmsf] nfut k/]sf]
dflgg]5 .
250
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ bfloTjsf] lgM;u{sf] xsdf,
-!_ lgM;u{sf] tTsfn cl3 To:tf]
bfloTjsf] ahf/ d"No / v"b
cfDbfgLdWo] h'g 36L x'G5
;f] a/fa/sf] /sd lgM;u{
afkt ;f] JolQmsf] nfut
k/]sf] dflgg]5, /
-@_ pkv08 -!_ df pNn]v eP
a/fa/sf] /sd bfloTj jxg
ug]{ JolQmn] To:tf] bfloTj
jxg u/] afkt k|fKt u/]sf]
dflgg]5 .
-3 Joj;fo ufEg] lgsfo jf
ufleP/ sfod ePsf] lgsfon]
uflePsf] ;DklQ / bfloTjsf]
nfut u0fgf ubf{ ufleg]
lgsfoaf6 To:tf] uflePsf]
Joj;fo ;~rfng u/]sf avt
-dh{/ jf PSo'lhzg cufl8_
sfod /x]sf ;DklQ / bfloTj
afktsf] nfut dfq v08 -s_,
-v_ / -u_ adf]lhd u0fgf ug'{
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ufleO{
lgM;u{ ePsf] lgsfodf jf ufleP kZrftsf]
lgsfodf sfo{/t sd{rf/Lx?nfO{ ;fd"lxs
?kdf ;]jfaf6 cjsfz lbg] k|of]hgsf] nflu
ul/g] yk Psd'i6 e'QmfgLdf -cjsfz sf]if
dfk{mt ul/g] e'QmfgL jf sd{rf/L ;]jf zt{df
251
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pNn]v eP cg';f/ ug'{kg]{ e'QmfgL afx]ssf_
cjsfz e'QmfgLdf s/ sL ug'{kg]{ b/df
krf; k|ltzt 5'6 lbO{ e'QmfgLdf s/ sL
ug'{ kg]{5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd ufleO{
lgM;u{ ePsf] lgsfodf sfod /x]sf
z]o/wgLx?n] cfgf] z]o/ uflePsf] b'O{
jif{leq cfgf] z]o/ laqmLsf] dfWodaf6
lgM;u{ u/]df To;/L lgM;u{ ePsf] z]o/df
ePsf] nfedf k"FhLut nfe s/ nfUg] 5}g .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd ufleO{
lgM;u{ ePsf] lgsfon] uflePsf] ldltn] b'O{
jif{leq uflePsf] cj:yfdf sfod /x]sf]
z]o/wgLnfO{ ljt/0f u/]sf] nfefz+df s/
nfUg] 5}g .
-^_ pkbkmf -!_ cg';f/ ufleO{ lgM;u{
x'g rfxg] lgsfon] ;Djt\ @)&% c;f/
d;fGtleq ufleg] cfzokq cfGtl/s /fh:j
ljefudf lbg' kg]{5 .
-&_ pkbkmf -!_ adf]lhd uflegsf]
nflu pkbkmf -^_ adf]lhd cfzokq lbg]
lgsfox?n] ufleg] k|lqmof ;Djt\ @)&^
c;f/ d;fGtleq k"/f ug'{ kg]{5 .
-*_ of] bkmf k|f/De ePkl5 Ps
cfk;df ufleO{ o; bkmf adf]lhdsf] ;'ljwf
pkof]u gu/]sf lgsfon] ;d]t o;}
adf]lhdsf] ;'ljwf pkof]u ug{ kfpg]5g\ .
252
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-(_ pkbkmf -^_ df tf]lsPsf]
cjlwleq cfzokq glbg] lgsfo tyf pkbkmf
-&_ df pNn]v ePsf] ldlt;Dd ufleg] k|lqmof
k"/f gu/]sf] lgsfosf] xsdf of] bkmfsf]
Joj:yf nfu" ePsf] dflgg] 5}g .
-#!_ bkmf %) sf] pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#_
ylkPsf] 5 M
-#_ pkbkmf -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg cfl>tnfO{ e/0fkf]if0f ug'{ kg]{
afl;Gbf ljwjf jf ljw'/nfO{ bDktL ;/x dflgg]5 .
-#@_ bkmf %$ sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ / -v_ sf] ;f b]xfosf
v08 -s_ / -v_ /flvPsf 5g\ M
-s_ s'g} sDkgLsf] z]o/jfnf jf ;fem]bf/L
kmd{sf] ;fem]bf/nfO{ nfef+z ljt/)f u/]df
clGtd ?kdf s/ sLsf] ljlwn] s/
nfUg]%, /
253
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-##_ bkmf %& sf],
-s_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!s=_ ylkPsf]
5 M
-!s_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] s'g}
lgsfosf] krf; k|ltzt jf krf; k|ltzt eGbf
a9L :jfldTj kl/jt{gsf] u0fgf ug]{ k|of]hgsf]
nflu To:tf] lgsfosf] b]xfo adf]lhdsf]
:jfldTjnfO{ dfq ;dfj]z ul/g]5 M
-s_ s'n :jfldTjsf] Ps k|ltzt jf Ps
k|ltzt eGbf a9L :jfldTj u|x0f
ug]{ z]o/jfnfn] u|x0f u/]sf]
:jfldTj, /
-v_ s'n :jfldTjsf] Ps k|ltzt eGbf
sd :jfldTj u|x0f ug]{
z]o/jfnfdWo] To:tf] lgsfosf] s'n
:jfldTjsf] Ps k|ltzteGbf a9L
:jfldTj u|x0f ug]{ z]o/jfnfsf]
;Da4 JolQmn] u|x0f u/]sf]
:jfldTj .
-v_ pkbkmf -@_ sf] v08 -u_ df /x]sf bkmf %( jf
^) eGg] zAbx lemlsPsf 5g\ .
-u_ pkbkmf -@_ sf] v08 -3_ df /x]sf bkmf @$ sf]
pkbkmf -$_ sf] v08 -v_ adf]lhd eGg]
zAbx?sf] ;f bkmf @$ sf] pkbkmf -$_
adf]lhd eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-#$_ bkmf %* sf] pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_
/flvPsf] 5 M
254
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!_ s'g} lgsfon] b]xfosf] ;a} cj:yf sfod
/fvL u/]sf] k|aGwnfO{ nfef+z s/ 36fpg u/]sf] k|aGw
dflgg]5 M
-s_ To:tf] lgsfosf] ;l~rt, rfn" jf
ck]lIft d'gfkmf ePdf,
-v_ lxt k|fKt ug]{ s'g} JolQmn] To:tf]
lgsfosf] s'g} lxt k|fKt u5{ / To:tf]
lxt k|fKtstf{ jf lghsf] ;Da4 JolQmn]
To:tf] lgsfosf] xfnsf] jf ;flassf]
lxtflwsf/LnfO{ jf lghsf] ;Da4
JolQmnfO{ lxt k|flKt;Fu ;DalGwt eP
jf geP klg / lxt k|flKtsf] ;dodf
e'QmfgL eP jf geP klg s'g} e'QmfgL
u/]sf]df,
-u_ To:tf] e'QmfgL k"0f{ jf cf+lzs ?kdf
lgsfosf] d'gfkmfdf k|ltlalDat ePdf, /
-3_ To:tf] lgsfon] To:tf] lxt k|fKtstf{nfO{
nfef+z ljt/0f u/]sf]df / To:tf]
nfef+zn] k"0f{ jf cf+lzs ?kn] pQm
d'gfkmfnfO{ ;dfj]z u/]df .
-#%_ bkmf %( sf],
-s_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!s_, -!v_ / -
!u_ ylkPsf 5g\ M
-!s_ g]kfn /fi6 a}+n] tf]s]sf]
dfkb08sf] cwLgdf /xL a+}ls Joj;fo ;~rfng
ug]{ JolQmn] hf]]lvd Joxf]g]{ sf]ifdf /fv]sf] c;'n
x'g afFsL C0f /sd tyf u}/ a}+ls ;DklQ jfkt
255
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Joj:yf ul/Psf] /sd ;d]tsf] kfFr
k|ltzt;Ddsf] /sdnfO{ vr{sf] kdf sL
ul/g]5 .
-!v_ ;xsf/L ;+:yfn] hf]lvd Joxf]g]{
sf]ifdf /fv]sf] c;'n x'g afFsL C0f /sdsf] kfFr
k|ltzt;Ddsf] /sdnfO{ vr{sf] ?kdf sL
ul/g]5 .
-!u_ pkbkmf -!s_ / -!v_ adf]lhd
hf]lvd Joxf]g]{ sf]if sfod /x]sf] cj:yfdf gp7\g]
cf;fdL egL d'gfkmfaf6 vr{ n]lvPdf ldGxf x'g]
5}g / To:tf] sf]ifdf /x]sf] /sd k"FhLs[t ul/Pdf
jf d'gfkmf jf nfef+z afF8kmfF8 ul/Pdf h'g jif{
afF8kmfF8 ul/Psf] 5 ;f]xL jif{sf] cfodf ;dfj]z
ul/g]5 .
-v_ pkbkmf -@_ / -#_ lemlsPsf 5g\ .
-#^_ bkmf ^) sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ sf] pkv08 -@_ kl5
b]xfosf] pkv08 -#_ ylkPsf] 5 M
-#_ hf]lvd Joxf]g]{ sf]ifdf /fv]sf] b]xfo
adf]lhdsf] /sdsf] of]u M
-s_ s'g} jif{sf] gfkmf gf]S;fg lx;fadf
b]vfOPsf] v"b aLdf z'Nssf] krf;
k|ltzt;Ddsf] /sd, /
-v_ s'g} jif{sf] cGTodf bfaL e'QmfgL
afkt afFsL /sdsf]] Ps;o kGw|
k|ltzt;Ddsf] /sd .
256
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
t/ o; pkv08 adf]lhd
s'g} jif{ vr{sL lnPsf] /sd cfufdL
cfo jif{df aLdf Joj;fosf] cfo
u0fgf ubf{ cfodf ;dfj]z ug'{
kg]{5 .
-v_ pkbkmf -#_ / -$_ lemlsPsf 5g\ .
-#&_ bkmf ^! sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] v08 -v_ sf] pkv08 -@_ sf] ;f
b]xfosf] pkv08 -@_ /flvPsf] 5 M
-@_ aLldtnfO{ lkmtf{ ePsf] v08 -s_ sf] pkv08
-!_ df plNnlvt lk|ldod .
-v_ pkbkmf -#_ df /x]sf vr{xdf ;dfj]z ug'{
kg]{5 eGg] zAbxsf] ;f vr{ dflgg] 5}g
eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-#*_ bkmf ^# sf],
-s_ pkbkmf -!_ df b]xfosf] k|ltaGwfTds jfSof+z
ylkPsf]
5 M
t/ gful/s nufgL sf]if P]g, @)$&
adf]lhd :yfkgf ePsf] gful/s nufgL sf]ifn]
cjsfz sf]if /fVg rfx]df To:tf] sf]ifn] /
sd{rf/L ;~ro sf]if P]g, @)!( adf]lhd :yfkgf
ePsf] sd{rf/L ;~ro sf]ifn] cjsfz sf]if
;~rfng u/]df To:tf] sf]ifsf] nflu :jLs[lt lng'
kg]{ 5}g .
-v_ pkbkmf -@_ df /x]sf cfoaf6 36fO{ kfpg bfaL
ug{ ;Sg]5 eGg] zAbxsf] ;f cfosf] u0fgf
257
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ubf{ 36fO{ kfpg bfaL ug{ ;Sg]5 eGg] zAbx
/flvPsf 5g\ .
-#(_ bkmf ^$ sf] pkbkmf -#_ df /x]sf sDkgLnfO{ nfUg]
eGg] zAbxsf] ;f cg';"rL! sf] bkmf @ sf]
pkbkmf -!_ df plNnlvt eGg] zAbx /flvPsf
5g\ .
-$)_ bkmf ^% sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf lxtaf6 ePsf] eGg]
zAbx kl5 jf g]kfn ;/sf/af6 ePsf]
cjsfz e'QmfgL eGg] zAbx ylkPsf 5g\ .
-v_ :ki6Ls/0fsf] cGtdf b]xfosf] k|ltaGwfTds
jfSof+z ylkPsf] 5 M
t/ lxtflwsf/Lsf] of]ubfg gx'g] s'g} sf]if -
gg\ s06La'6/L km08_ af6 ePsf] e'QmfgLnfO{
:jLs[lt glnPsf] cjsfz sf]ifdf /x]sf] lxt
afkt ePsf] nfe dflgg] 5}g .
-$!_ bkmf ^& sf] pkbkmf -^_ sf] v08 -em_ sf] pkv08 -@_
df /x]sf ;f] sfo{x eGg] zAbxsf] ;f /f]huf/
eGg] zAb /flvPsf] 5 .
-$@_ bkmf &! df /x]sf] :ki6Ls/0fsf] v08 -v_ sf] ;f
b]xfosf] v08 -v_ /flvPsf] 5 M
-v_ g]kfnsf] s/sf] cf};t b/ eGgfn] s'g} cfo
jif{df s'g} ljb]zL s/ ldnfg ug'{ cufj}sf] bkmf
# sf] v08 -s_ df plNnlvt JolQmn] To:tf]
jif{df bflvnf ug'{ kg]{ s/sf] /sdnfO{ To:tf]
JolQmsf] pQm cfo jif{sf] s/of]Uo cfon] efu
u/L x'g cfpg] /sdnfO{ Ps ;on] u'0fg ubf{ x'g
cfpg] b/ ;Dg' k5{ .
-$#_ bkmf &@ sf] pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_
/flvPsf] 5 M
258
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ df plNnlvt ljefusf]
lhDd]jf/L k'/f ug]{ sfo{df ;3fp k'ofpg g]kfn
;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L ljefu
dftxtdf 7"nf s/bftf sfof{no, dWod :t/Lo
s/bftf sfof{no, cfGtl/s /fh:j sfof{no jf
s/bftf ;]jf sfof{no :yfkgf ug{ / tL sfof{nosf]
sfo{If]q tf]Sg ;Sg]5 . o;/L sfo{If]q tf]lsPsf]
sfof{no ljefus} csf] ?kdf /xg] 5g\ .
-$$_ bkmf &$ sf] pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_
/flvPsf] 5 M
-!_ s/bftfn] o; P]g adf]lhdsf st{Jox
kfngf ug'{ kg]{5 .
-$%_ bkmf && sf] pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#_
ylkPsf]
5 M
-#_ ljefun] s'g} JolQmn] ljefudf k]z ug'{
kg]{ ;"rgf jf ljj/0f jf sfuhft ljB'tLo
dfWodaf6 k]z ug{' kg]{ u/L tf]Sg ;Sg]5 .
-$^_ bkmf &* sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_ /flvPsf]
5 M
-!_ o; P]gsf] cwLgdf /xL s'g} JolQmsf]
klxrfg ug]{ k|of]hgsf nflu ljefun] To:tf]
JolQmnfO{ :yfoL n]vf gDa/ hf/L ug]{5 .
t/ ljefuaf6 :jLs[lt k|fKt lgsfon] o;
P]gsf] k|lqmof k'ofO{ o:tf] :yfoL n]vf gDa/
k|bfg ug{ ;Sg]5 . o;/L hf/L ul/Psf] :yfoL
n]vf gDa/ k|fKt ug]{ s/bftfn] ljefun] tf]s]sf]
cjlw;Dd k}7f/L lgof{tsf] sf/f]af/ ug{ ;Sg]
5}g .
-v_ pkbkmf -#_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -#_ /flvPsf]
259
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
5 M
-#_ ljefun] s'g} JolQmnfO{ :yfoL n]vf
gDa/ b]vfpg kg]{ jf pNn]v ug'{ kg]{ cj:yf
tf]Sg ;Sg]5 .
-u_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf pkbkmf -$_ / -%_
ylkPsf
5g\ M
-$_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg pkbkmf -#_ adf]lhdsf] JolQmn]
sf/f]af/ ug'{eGbf klxn] :yfoL n]vf gDa/ lng'
kg]{5 .
-%_ pkbkmf -!_, -@_, -#_ jf -$_ df
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg :yfoL n]vf
gDa/ glnPsf] sf/0faf6 s'g} JolQmn] s/sf]
bfloTjaf6 k'm;{b kfpg] 5}g .
-$&_ bkmf *! sf],
-s_ pkbkmf -@_ df /x]sf] sDtLdf eGg] zAb
lemlsPsf] 5 .
-v_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$_ ylkPsf]
5 M
-$_ s'g} JolQmn] pkbkmf -!_ adf]lhd
/fVg' kg]{ sfuhftx ljB'tLo dfWodaf6 /fVg
kfpg] u/L ljefun] :jLs[lt lbg ;Sg]5 .
-$*_ bkmf *% sf] pkbkmf -!_ df /x]sf a'emfpg' kg]{5
eGg] zAbx kl5 / To;/L ltg'{ kg]{ s/ ljB'tLo
dfWodaf6 ;d]t ltg'{ kg]{ u/L ljefun] tf]Sg ;Sg]5
eGg] zAbx ylkPsf 5g\ .
-$(_ bkmf ** sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf ;]jf z'Ns e'QmfgL ubf{ /
To:tf] JolQm :jLs[t cjsfz sf]if ePdf s'g}
260
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
eGg] zAbxsf] ;f ;]jf z'Ns, sldzg, laqmL
jf]g;, cjsfz e'QmfgL / cGo s'g} k|ltkmn
tyf eGg] zAbx /fvL ;f]xL pkbkmfsf]
k|ltaGwfTds jfSof+zsf] ;f b]xfosf]
k|ltaGwfTds jfSof+z /flvPsf] 5 M
t/ b]xfosf] e'QmfgLdf b]xfosf b/n]
s/ sL ug'{ kg]{5 M
-!_ g]kfn ;/sf/ jf :jLs[t cjsfz
sf]ifaf6 ePsf] cjsfz e'QmfgLsf]
xsdf bkmf ^% sf] pkbkmf -!_ sf]
v08 -v_ adf]lhd u0fgf ul/Psf]
nfedf kfFr k|ltztsf b/n],
-@_ afl;Gbf /f]huf/ sDkgLn] u}/
afl;Gbf JolQmnfO{ e'QmfgL u/]sf]
sldzgdf kfFr k|ltztsf b/n],
-#_ jfo'ofgsf] lnh -kf_ afktsf] /sd
e'QmfgL ubf{ bz k|ltztsf b/n],
-$_ d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf]
;]jfk|bfos afl;Gbf JolQm jf d"No
clej[l4 s/ 5'6sf] sf/f]af/ ug]{
afl;Gbf lgsfonfO{ e'QmfgL u/]sf]
;]jf z'Nsdf e'QmfgL /sdsf] Ps
bzdna kfFr k|ltztsf b/n],
-%_ afl;Gbf JolQmn] g]kfndf ;|f]t
ePsf] ef8f e'QmfgL u/]sf]df bz
k|ltztsf b/n],
t/ d"No clea[l4 s/df
btf{ eO{ ;jf/L ;fwg ef8fdf lbg]
Joj;fo ug]{ JolQmnfO{ To:tf]
;jf/L ;fwgsf] ef8f afkt e''QmfgL
ug]{ /sddf Ps bzdna kfFr
k|ltztn] s/ sL ug'{ kg]{5 .
261
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^_ ;fd"lxs nufgL sf]if -Do'r'cn
km08_ af6 k|fs[lts JolQmnfO{
lat/0f ul/g] k|ltkmn /sd
e'QmfgLdf % k|ltztsf b/n] .
-&_ jfl;Gbf AolQmn] e"pku|x,
Aof08ljy, clK6sn kmfOj/,
b'/;+rf/ ;DaGwL pks/0f jf laB't
k|zf/0f nfOg k|of]u u/] jfktsf]
e'QmfgLdf bz k|ltztsf b/n] .
-v_ pkbkmf -@_ / -#_ sf] ;f b]xfosf pkbkmf -@_ /
-#_ /flvPsf 5g\ M
-@_ afl;Gbf JolQmn] g]kfndf ;|f]t ePsf]
b]xfosf e'QmfgL ubf{ b]xfosf b/n] s/sL ug'{
kg]{5 M
-s_ nfef+z e'QmfgL u/]sf]df e'QmfgL
/sdsf] kfFr k|ltzt,
-v_ nufgL aLdfsf] nfe e'QmfgL ubf{
e'QmfgL /sdsf] kfFr k|ltzt jf
-u_ :jLs[lt glnPsf] cjsfz sf]ifaf6 nfe
e'QmfgL ubf{ nfe /sdsf] kfFr
k|ltzt .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg afl;Gbf a}, ljQLo ;+:yf jf C0fkq
hf/L ug]{ cGo s'g} lgsfo jf k|rlnt sfg"g
adf]lhd ;"lrs[t ePsf sDkgLn] s'g} k|fs[lts
JolQmnfO{ lgIf]k, C0fkq, l8j]~r/ tyf ;/sf/L
a08 afkt b]xfo adf]lhdsf] Aofh jf Aofh
afktsf] s'g} /sd e'QmfgL lbFbf s'n e'QmfgL
/sddf kfFr k|ltztsf b/n] s/sL ug'{ kg]{5 M
-s_ g]kfndf ;|f]t ePsf], /
262
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ Joj;fo ;~rfng;Fu ;DalGwt
gePsf] .
-u_ pkbkmf -$_ sf],
-!_ v08 -s_ sf] ;f b]xfosf] v08 -s_ /flvPsf]
5 M
-s_ k|fs[lts JolQmn] u/]sf] Joj;fo
;~rfng;Fu ;DalGwt jfx]ssf cGo
s'g} e'QmfgL .
-@_ v08 -s_ kl5 b]xfosf v08 -s!_ ylkPsf]
5 M
-s!_ kqklqsfdf k|sflzt n]v /rgf
afktsf] e'QmfgL / k|Zgkq tof/ u/]
jf pQ/ k'l:tsf hfFr u/] afktsf]
e'QmfgL .
-#_ v08 -u_ kl5 b]xfosf v08 -3_ / -_
ylkPsf
5g\ M
-3_ qm]l86 sf8{ hf/L ug]{ a}nfO{ lt/]sf]
O06/l/hgn O06/r]Gh z'Ns,
-_ ;fd"lxs nufgL sf]if -Do'r'cn
km08_ nfO{ e'QmfgL ul/Psf] nfef+z
/ Jofh .
-%)_ bkmf ** kl5 b]xfosf] bkmf **s= ylkPsf] 5 M
**s= cfsl:ds nfedf s/sL M -!_ cfsl:ds nfe
afktsf] e'QmfgLdf kRrL; k|ltztsf b/n]
s/sL ug'{ kg]{5 .
t/ ;flxTo, snf, ;+:s[lt, v]ns'b,
kqsfl/tf, lj1fg, k|ljlw tyf ;fj{hlgs
k|zf;g If]qdf of]ubfg k'ofP afkt k|fKt x'g]
/fli6o / cGt/f{li6o:t/sf k'/:sf/df g]kfn
263
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
cfsl:ds nfe s/ gnfUg] u/L 5'6 lbg
;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg ;flxTo, snf, ;+:s[lt,
v]ns'b, kqsfl/tf, lj1fg, k|ljlw tyf
;fj{hlgs k|zf;g If]qdf of]ubfg k'ofP
afkt k|fKt x'g] /fli6o / cGt/f{li6o:t/sf
kfFr nfv ?k}ofFF;Ddsf] k'/:sf/df cfsl:ds
nfe s/ nfUg] 5}g .
-%!_ bkmf *( sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_ /flvPsf]
5 M
-!_ afl;Gbf JolQmn] 7]Ssf jf s/f/ afkt krf;
xhf/ ?k}ofFFeGbf a9Lsf] /sd e'QmfgL lbFbf
e'QmfgLsf] s'n /sddf Ps bzdna kfFr
k|ltztsf b/n] s/sL ug'{ kg]{5 .
-v_ pkbkmf -#_ sf] v08 -s_, -v_ / -u_ sf] ;f
b]xfosf v08 -s_, -v_ / -u_ /flvPsf 5g\ M
-s_ jfo'ofg dd{t tyf cGo 7]Ssf jf
s/f/df kfFr k|ltzt,
-v_ u}/ afl;Gbf aLdf sDkgLnfO{ lk|ldod
e'QmfgL ubf{ Ps bzdnj kfFr k|ltzt,
-u_ v08 -s_ jf -v_ df n]lvPb]lv afx]s
ljefun] To:tf] afl;Gbf JolQmnfO{ lnlvt
;"rgf lbPsf]df ;f] ;"rgfdf plNnlvt
b/df .
-u_ pkbkmf -$_ sf] v08 -s_ / -v_ sf] ;f b]xfosf
v08 -s_ / -v_ /flvPsf 5g\ M
264
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ Joj;fo ;~rfng ul//x]sf] afx]s cGo
k|fs[lts JolQmnfO{ g]kfndf ;|f]t ePsf]
hUuf jf 3/ / 3/df hl8t ;fdfg tyf
pks/0f afkt lt/]sf] ef8f afx]ssf] cGo
s'g} e'QmfgL,
-v_ s/ 5'6 lbOPsf] e'QmfgL jf bkmf *&, **
jf **s= adf]lhd s/ sL ug'{ kg]{
e'QmfgL .
-3_ bkmf *( df b]xfosf] :ki6Ls/0f ylkPsf] 5 M
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu 7]Ssf
jf s/f/ eGgfn] s'g} j:t' jf >ldssf] cfk"lt{
jf d"t{ ;DklQ jf ;+/rgfsf] lgdf{0f jf h8fg jf
:yfkgf ug]{ ;DaGwdf ul/Psf] s/f/ jf ;Demf}tf
tyf ljefun] 7]Ssf jf s/f/ egL tf]s]sf]
sfo{nfO{ ;Demg' k5{ / To:tf] s/f/ jf ;Demf}tfn]
lgdf{0f jf h8fg jf :yfkgf;Fu ;DalGwt ;]jf
;d]tnfO{ ;d]6]sf] eP ;f] ;]jf afktsf] e'QmfgL
;d]t s/f/ cGtu{tsf] e'QmfgLnfO{ hgfpF5 .
-%@_ bkmf () sf],
-s_ 7fpF 7fpFdf /x]sf bkmf *&, ** jf *( eGg]
zAbx?sf] ;f bkmf *&, **, **s= jf *(
eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_ /flvPsf]
5 M
-!_ clu|d s/sL ug'{ kg]{ k|To]s JolQmn]
k|To]s dlxgf ;dfKt ePsf] kRrL; lbgleq
ljefun] tf]s]sf] t/Lsf / 9fFrfdf ljefudf
ljj/0f bflvnf ug'{ kg]{5 .
-u_ pkbkmf -$_ df /x]sf] kGw| lbgleq eGg]
zAbx?sf] ;f kRrL; lbgleq eGg] zAbx?
/flvPsf 5g\ .
265
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$s_ ylkPsf]
5 M
-$s_ pkbkmf -$_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg k|fs[lts JolQmsf]
Joj;fo;Fu ;DalGwt gePsf] 3/ jxfn cfodf
nfUg] s/ rfn' jif{sf] c;f/ d;fGtleq / P]gsf]
bkmf $ sf] pkbkmf -$s_ adf]lhd sf/f]af/sf]
cfwf/df s/ ltg]{ JolQmn] kl/R5]b !& adf]lhd
sf ul/Psf] clu|d s/ ls:tfjGbL s/ ltg]{
;dodf bflvnf ug'{ kg]{5 .
-_ pkbkmf -%_ df /x]sf b]xfo adf]lhd clu|d
s/sL ug]{ JolQmn] s/sL gu/]df jf bflvnf
gu/]df ;f] s/sL x'g] JolQm eGg] zAbxsf]
;f b]xfo adf]lhdsf] cj:yfdf clu|d s/sL
x'g] JolQm eGg] zAbx /flvPsf 5g\ .
-r_ pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -*_ ylkPsf]
5 M
-*_ s'g} JolQmn] pkbkmf -!_ jf -@_
adf]lhd bflvn ug'{ kg]{ ljj/0f jf s/ bflvnf
gu/]sf] jf s'g} JolQmsf] ;DaGwdf pkbkmf -%_
sf] cj:yf /x]sf] s'/fdf ljefu ljZj:t ePdf
bflvn gu/]sf] jf 36L bflvnf u/]sf] /sd / bkmf
!!( adf]lhdsf] Aofh bflvnf ug{ cfb]z lbg
;Sg]5 .
t/ To:tf] cfb]z lbg'eGbf klxn] plrt
sf/0f vf]nL ;f] cfb]zsf ;DaGwdf ;kmfOsf]
;a't k|df0f k]z ug{ kGw| lbgsf] Dofb lbO{ lnlvt
;"rgf lbg' kg]{5 .
-%#_ bkmf (! sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] v08 -v_ df /x]sf bkmf *&, **
jf *( eGg] zAbx?sf] ;f bkmf *&, **,
**s= jf *( eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
266
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ pkbkmf -@_ df /x]sf kGw| lbgleq eGg]
zAbx?sf] ;f kRrL; lbgleq eGg] zAbx?
/flvPsf 5g\ .
-%$_ bkmf (@ sf],
-s_ 7fpF 7fpFdf /x]sf bkmf *&, ** jf *( eGg]
zAbx?sf] ;f bkmf *&, **, **s= jf *(
eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -!_ sf],
-!_ v08 -s_ df /x]sf] sDkgLn] eGg] zAbsf]
;f sDkgL jf ;fem]bf/L kmd{n] eGg]
zAbx? /flvPsf 5g\ .
-@_ v08 -u_ sf] ;f b]xfosf] v08 -u_ /flvPsf]
5 M
-u_ afl;Gbf JolQmn] nufgL aLdf afkt
e'QmfgL u/]sf] nfe .
-#_ v08 -_ sf] ;f b]xfosf] v08 -_ /flvPsf]
5 M
-_ bkmf ** sf] pkbkmf -#_ df plNnlvt
a}+, ljQLo ;+:yf jf C0fkq hf/L ug]{
cGo s'g} lgsfo jf k|rlnt sfg"g
adf]lhd ;"lrs[t ePsf sDkgL jf
;xsf/Ln] e'QmfgL lbPsf] b]xfo
adf]lhdsf] Aofh M
-!_ g]kfndf ;|f]t ePsf] / Joj;fo
;~rfng;Fu ;DalGwt gePsf]
k|fs[lts JolQmnfO{ e'QmfgL u/]sf],
-@_ bkmf @ sf] v08 -w_ adf]lhdsf]
s/ 5'6 kfpg] ;+:yfnfO{ e'QmfgL
u/]sf] .
-$_ v08 -r_ kl5 b]xfosf v08 -5_, -h_, -em_ /
267
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-`_ ylkPsf 5g\ M
-5_ g]kfn ;/sf/ jf :jLs[t cjsfz sf]if
jf :jLs[lt glnPsf] cjsfz sf]ifaf6
e'QmfgL ul/Psf] cjsfz e'QmfgL ;d]t ;a}
k|sf/sf cjsfz e'QmfgL -lgoldt ?kdf
e'QmfgL x'g] lga[lQe/0f afx]s_,
-h_ a}7s eQf, k6s] ?kdf cWofkg u/fP
afktsf] e'QmfgL,
-em_ cfsl:ds nfe afktsf] e'QmfgL,
-`_ ;fd'lxs nufgL sf]if -Do'r'cn km08_
af6 k|fs[lts JolQmnfO{ lat/0f ul/g]
k|ltkmn /sd .
-%%_ kl/R5]b !* sf] kl/R5]b zLif{sdf /x]sf] ls:tfaGbL
eGg] zAbkl5 / clu|d s/ eGg] zAbx? ylkPsf
5g\ .
-%^_ bkmf ($ sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_ /flvPsf]
5 M
-!_ s'g} Joj;fo jf nufgLaf6 s'g} cfo
jif{df lgwf{/0fof]Uo cfo ePsf] jf x'g] JolQmn]
b]xfo adf]lhd tLg ls:tfdf s/ bflvnf ug'{
kg]{5 M
bflvnf ug'{ kg]{ ldlt bflvnf ug'{ kg]{ s/ /sd
k'; dlxgfsf] cg'dflgt s/sf] rfnL;
cGTo;Dd k|ltzt /sddWo] ltg{
afFsL s/ /sd
268
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
269
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-$_ ls:tf a'fpg' kg]{ ldlteGbf cufl8 ;f]
JolQmn] u/]sf] :jLs[t cf}ifwL pkrf/ vr{sf]
;DaGwdf ;f] JolQmn] bkmf %! adf]lhd bfaL
ug{ ;Sg] cf}ifwL pkrf/ vr{sf] s/ ldnfg
/sd .
-v_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!s_ ylkPsf]
5 M
-!s_ sf/f]af/sf] cfwf/df s/ ltg]{ JolQmn] b]xfo
adf]lhd b'O{ ls:tfdf s/ bflvnf ug'{
kg]{5 M
bflvnf ug'{ kg]{ ldlt bflvnf ug'{ kg]{ s/ /sd
k'; dlxgfsf] k'; @) ut] ;Ddsf]
cGTo;Dd sf/f]af/df tf]lsPsf] b/
cg';f/ nfUg] s/
270
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sd ePdf To:tf] ls:tfsf] /sd a'emfpg' kg]{ 5}g
.
-%&_ bkmf (% sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf ;f]sf] ljj/0f eGg]
zAbxkl5 ljefuaf6 eGg] zAb ylkPsf] 5 .
-v_ pkbkmf -&_ df /x]sf jf pkbkmf -^_ adf]lhd
s/sf] ls:tf a'emfpg s'g} JolQmn] cg'dfg k]z
ug'{ gkg]{ u/L tf]lsPsf]df eGg] zAbx
lemlsPsf 5g\ .
-%*_ bkmf (% kl5 b]xfosf] bkmf (%s= ylkPsf] 5 M
(%s= clu|d s/ c;'n ug]{ M -!_ sdf]l86L o'r/
dfs]{6 cGtu{t Jofkf/ ug]{ JolQmaf6 ;f]
Joj;foaf6 k|fKt ug]{ d'gfkmf / nfedf bz
k|ltztsf b/n] x'g] /sd sdf]l86L o"r/
dfs]{6 ;]jf ;~rfng ug]{ lgsfon] clu|d s/
c;'n ug'{ kg]{5 .
-@_ k|rlnt sfg"g adf]lhd btf{ eO{
lwtf]kqsf] v/Lb laqmLsf] sf/f]af/ ug]{
afl;Gbf lgsfo afx]s cGo s'g} JolQmnfO{
s'g} afl;Gbf lgsfodf /x]sf] lxtsf]
lgM;u{af6 nfe x'g uPdf bkmf #& adf]lhd
u0fgf ul/Psf] To:tf] nfedf b]xfo adf]lhd
clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{5 M
-s_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f
ePsf] lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6
k|fKt nfesf] xsdf lwtf]kq
ljlgdo ahf/sf] sfo{ ug]{ lgsfon]
afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] xsdf
nfe /sdsf] kfFr k|ltzt /
cGosf] xsdf nfe /sdsf] bz
k|ltztsf b/n],
271
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f
gePsf] lgsfosf] lxtsf] lgM;u{af6
k|fKt nfesf] xsdf h'g lgsfosf]
lxt lgM;u{ ePsf] xf] ;f]xL lgsfon]
afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] xsdf
nfe /sdsf] bz k|ltzt / cGosf]
xsdf nfe /sdsf] kGw| k|ltztsf
b/n],
-#_ pkbkmf -@_ sf] v08 -v_
adf]lhdsf] lxt lgM;u{ eO{ sDkgL /lhi6f/
sfof{non] z]o/ clen]vLs/0f ubf{ nfe
/sddf clu|d s/ bflvnf ePsf] k|df0f k]z
ePkl5 dfq clen]vLs/0f ug'{ kg]{5 .
-$_ pkbkmf -@_ df dfly h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg ;fd'lxs nufgL sf]if
-Do'r'cn km08_ f/f nufgL ul/Psf] lxtsf]
lgM;u{sf] xsdf clu|d s/ c;'n ul/g] 5}g .
-%_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] hUuf jf
lghL ejg lgM;u{ afkt ePsf] k"FhLut
nfedf dfnkf]t sfof{non] /lh:6]zgsf jvt
b]xfo adf]lhd clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{5 M
-s_ lgM;u{ ePsf] u}/ Joj;flos
s/of]Uo ;DklQ -hUuf tyf ejg_
sf] :jfldTj kfFr jif{ jf ;f]eGbf
a9L ePsf] 5 eg] b'O{ bzdnj
kfFr k|ltztsf b/n],
-v_ lgM;u{ ePsf] u}/ Joj;flos
s/of]Uo ;DklQ -hUuf tyf ejg_
sf] :jfldTj kfFr jif{eGbf sd
ePsf] 5 eg] kfFr k|ltztsf b/n] .
-^_ pkbkmf -%_ df n]lvPb]lv afx]s
cGo s'g} AolQmsf] :jfldTjsf] hUuf jf
272
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ejg lgM;u{ jfkt ePsf] nfedf dfnkf]t
sfof{non] /lhi6]zgsf jvt bz k|ltztsf
b/n] clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{5 .
-&_ pkbkmf -!_, -@_, -%_ / -^_ adf]lhd
clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQm jf lgsfon]
clu|d s/ c;'n gu/]sf] eP klg c;'n x'g'
kg]{ ;dodf ;f] s/ c;'n u/]sf] dflgg] 5 .
-*_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQmn]
k|To]s dlxgf ;dfKt ePsf] kRrL; lbgleq
ljefun] tf]s]sf] t/Lsf / 9fFrfdf ljefudf
ljj/0f bflvnf ug'{ kg]{5 .
-(_ pkbkmf -*_ df plNnlvt
ljj/0f;Fu clu|d s/ c;'n ul/Psf] /sd jf
pkbkmf -&_ adf]lhd c;'n u/]sf] dflgPsf]
/sd ;f]xL pkbkmf adf]lhdsf] Dofbleq
ljefudf bflvnf ug'{ kg]{5 .
-!)_ b]xfo adf]lhdsf] cj:yfdf clu|d
s/ bflvnf ug'{ kg]{ / c;'n ug'{ kg]{ JolQm
b'j}hgf ;+o'Qm ?kdf / 5'f5'} ?kdf To:tf]
s/ /sd ljefudf bflvnf ug{ lhDd]jf/
x'g]5g\ M
-s_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQmn]
clu|d s/ c;'n gu/]df, /
-v_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQmn]
pkbkmf -&_ adf]lhd c;'n u/]sf]
dflgg] /sd pkbkmf -(_ adf]lhd
ljefudf bflvnf gu/]df .
-!!_ pkbkmf -!)_ adf]lhd clu|d s/
bflvnf ug'{ kg]{ JolQmn] pkbkmf -*_ df
plNnlvt Dofb ;dfKt ePsf] kRrL;
lbgleq ;f] s/ bflvnf ug'{ kg]{5 .
273
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!@_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQmn]
c;'n gu/]sf] clu|d s/ pkbkmf -(_ adf]lhd
ljefudf bflvnf u/]sf] eP To;/L bflvnf
ePsf] s/ /sd a/fa/sf] /sd To:tf] s/
bflvnf ug'{ kg]{ JolQmaf6 c;'n pk/ ug{
kfpg]5 .
-!#_ o; bkmf adf]lhd bflvnf ul/Psf]
clu|d s/ bflvnf ug'{ kg]{ JolQmn] ltg'{ kg]{
jflif{s s/ bfloTjdf 36fpg kfpg]5 .
-%(_ bkmf (^ sf] pkbkmf -@_ sf],
-s_ v08 -s_ sf] pkv08 -$_ / -%_ lemlsPsf 5g\ .
-v_ v08 -u_ sf] pkv08 -!_ lemlsPsf] 5 .
-^)_ bkmf (& sf] ;f b]xfosf] bkmf (& /flvPsf] 5 M
(& cfo ljj/0f bflvnf ug{ gkg]{ M -!_ ljefun]
lnlvt ?kdf cfb]z lbPdf jf ;fj{hlgs ?kdf
;"rgf k|sflzt u/L cfb]z lbPdf afx]s
b]xfosf s'g} klg JolQmn] bkmf (^ adf]lhd s'g}
cfo jif{sf] cfo ljj/0f k]z ug'{ kg]{ 5}g M
-s_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -s_
df plNnlvt JolQmdWo] s/ ltg'{ gkg]{
s'g} JolQm,
-v_ To:tf] cfo jif{df bkmf # sf] v08 -u_
df plNnlvt JolQm,
-u_ To:tf] cfo jif{df bkmf $ sf] pkbkmf
-#_ cfslif{t x'g] s'g} afl;Gbf k|fs[lts
JolQm, jf
-3_ cg';"rL! sf] bkmf ! sf] pkbkmf -!#_
adf]lhd s/ bflvnf ug]{ ;jf/L ;fwg
wgL k|fs[lts JolQm ePdf To:tf]
k|fs[lts JolQm .
274
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg k|fs[lts JolQmsf] s'g} cfo
jif{df rfln; nfv ?k}ofFFeGbf a9L cfo ePdf
P]gsf] bkmf (^ adf]lhd cfo ljj/0f k]z ug{'
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ljj/0f
k]z ug'{ kg]{ JolQmn] ;dfj]z ug'{ kg]{ cfosf]
cltl/Qm P]gsf] bkmf % sf] v08 -3_, bkmf & sf]
pkbkmf -#_, bkmf * sf] pkbkmf -#_ sf] v08
-s_, bkmf ( sf] pkbkmf # sf] v08 -s_ / bkmf
!! adf]lhdsf] Joj;flos 5'6 ;'ljwfaf6 k|fKt
cfo ;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
t/ a}7s eQf / Jofh cfo
;dfa]z ug'{ kg]{ 5}g .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd sfod
ePsf] cfoaf6 P]gsf] bkmf # sf] v08 -u_ sf]
cfo / bkmf !! cg';f/ s/ 5'6 k|fKt cfo
36fpg' kg]{5 .
t/ a}7s eQf / Jofh cfo 36fpg'
kg]{ 5}g .
-%_ pkbkmf -@_ adf]lhd k]z ug'{
kg]{ cfo ljj/0fsf] 9fFrf cfGtl/s /fh:j
ljefun] tf]s] adf]lhd x'g]5 .
-^!_ bkmf !)) sf] pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_
/flvPsf] 5 M
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
eP tfklg bkmf (^ sf] pkbkmf -%_ df plNnlvt
cj:yfdf ljefun] s'g} cfo jif{ jf pQm jif{sf] c+zsf]
nflu bkmf (^ sf] pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ sf]
pkv08 -!_, -@_, / -#_ df plNnlvt /sdsf] cfwf/df
Gofof]lrt ?kn] To:tf] JolQmsf] s/ lgwf{/0f ug{
;Sg]5 .
275
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^@_ bkmf !)! sf] pkbkmf -^_ df /x]sf ;ft lbgsf] eGg]
zAbxsf] ;f kGw| lbgsf] eGg] zAbx /flvPsf
5g\ .
-^#_ bkmf !)^ sf] pkbkmf -!_ df /x]sf s/ ljefun]
eGg] zAbxsf] ;f ljefun] eGg] zAb /flvPsf] 5
.
-^$_ bkmf !!) kl5 b]xfosf] bkmf !!)s= ylkPsf] 5 M
!!)s= ls:tfaGbLdf aSof}tf s/ c;'nL M bkmf !!!
adf]lhd d'2f rnfpg' cufj} s'g} JolQmn] ltg]{
aSof}tf /sd ls:tfaGbLdf ltg{ lnlvt
cg'/f]w u/]df s/ clws[tn] dgfl;j Dofb
lbO{ ls:tfaGbLdf ltg{ :jLs[lt lbg ;Sg]5 .
-^%_ bkmf !!# sf] pkbkmf -#_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -#_
/flvPsf] 5 M
-#_ s'g} JolQmn] pkbkmf -!_ adf]lhd /sd
lkmtf{ kfpg tf]lsP adf]lhd ljefudf lgj]bg lbPdf
ljefun] lgj]bg k/]sf] ldltn] ;f7L lbgleq To:tf]
/sd lkmtf{ ug'{ kg]{5 .
-^^_ bkmf !!$ sf] pkbkmf -!_ sf],
-s_ v08 -s_ kl5 b]xfosf] v08 -s!_ ylkPsf]
5 M
-s!_ bkmf () sf] pkbkmf -*_ adf]lhd ul/Psf]
lg0f{o jf lbOPsf] cfb]z,
-v_ v08 -_ df /x]sf s/sf] lgwf{/0f eGg]
zAbxkl5 jf bkmf !)% sf] pkbkmf -%_
adf]lhdsf] lnnfd laqmL vr{sf] lgwf{/0f eGg]
zAbx ylkPsf 5g\ .
-^&_ bkmf !!% sf],
-s_ pkbkmf -^_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -^_ /flvPsf]
5 M
276
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-^_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg]
JolStn] lgwf{l/t s/ /sddWo] ljjfb/lxt s/sf]
;Dk"0f{ /sd / ljjflbt s/sf] Ps ltxfO{ /sd
a'emfpg' kg]{5 .
-v_ pkbkmf -*_ df /x]sf gAa] lbgleq eGg]
zAbxsf] ;f ;f7L lbgleq eGg] zAbx
/flvPsf 5g\ .
-^*_ bkmf !!& sf],
-s_ pkbkmf -!_ / -@_ sf] ;f b]xfosf pkbkmf -!_ / -
@_ /flvPsf 5g\ M
-!_ s'g} JolQmn] b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f
bflvnf gu/]df To:tf] JolQmnfO{ b]xfo adf]lhd
z'Ns nfUg]5 M
-s_ bkmf (% sf] pkbkmf -!_ adf]lhd s'g}
cfo jif{sf] cfo ljj/0f bflvnf gu/]]df
k|lt ljj/0f b'O{ xhf/ ?k}ofFF,
-v_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ s'g} JolQmn]
bkmf (%s=sf] pkbkmf -*_ adf]lhdsf]
ljj/0f bflvnf gu/]df To:tf]
JolQmnfO{ ljj/0f bflvnf ug'{ kg]{
ldltaf6 ljj/0f bflvnf gePsf]
ldlt;Ddsf] k|To]s dlxgf / dlxgfsf]
efusf] nflu clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{
/sdsf] jflif{s 8]9 k|ltztsf b/n] x'g]
/sd,
-u_ bkmf (^ sf] pkbkmf -!_ adf]lhd s'g}
cfo jif{sf] cfo ljj/0f bflvnf gu/]df
P]gsf] bkmf $ sf] pkbkmf -$_ df
plNnlvt JolQmsf] xsdf Ps ;o
?k}ofFF k|lt dlxgfsf b/n] x'g] /sd /
cGo JolQmsf] xsdf ;f] cfo jif{sf]
277
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cfosf] u0fgf ubf{ s'g} /sd s6fO{
kfpg] eP To:tf] /sd gs6fO{ / s'g}
/sd ;dfj]z ug'{ kg]{ eP To:tf] /sd
;dfj]z u/L x'g] lgwf{/0fof]Uo cfosf]
/sdsf] z"Go bzdna Ps k|ltzt k|lt
jif{sf b/n] x'g] /sd jf Ps ;o ?k}ofFF
k|lt dlxgfsf b/n] x'g] /sddWo] h'g
a9L x'G5 To:tf] /sd,
-3_ s/ 5'6 k|fKt ;+:yfn] tf]lsPsf] Dofbleq
ljQLo ljj/0f bflvnf gu/]df cfodf
b]vfPsf] /sdsf] k|lt jif{ z"Go
bzdna Ps k|ltztsf b/n] x'g] /sd
.
-@_ s'g} JolQmn] s'g} cfo jif{sf] bkmf *!
adf]lhd /fVg' kg]{ sfuhft g/fv]df To:tf]
JolQmnfO{ To:tf] sfuhft g/fv]sf] jif{sf] nflu
s'g} cfo jif{sf] cfosf] u0fgf ubf{ s'g} /sd
s6fO{ kfpg] eP To:tf] /sd gs6fO{ / /sdx
;dfj]z ug'{ kg]{ eP To:tf] /sd ;dfj]z u/L x'g]
lgwf{/0fof]Uo cfosf] /sdsf] z"Go bzdnj Ps
k|ltztn] x'g] /sd jf Ps xhf/ ?k}ofF+FdWo] h'g
a9L x'G5 To:tf] /sd z'Ns nfUg]5 .
-^(_ bkmf !!* sf] ;f b]xfosf] bkmf !!* /flvPsf] 5 M
!!*= ls:tfaGbLdf bflvnf ug]{n] cg'dflgt s/ sd
x'g] u/L a'fPdf Jofh nfUg] M -!_ s'g}
JolQmn] s'g} cfo jif{df bkmf ($ adf]lhd
bflvnf ug'{ kg]{ ls:tf /sd ;DaGwdf v08
-s_ df plNnlvt /sdeGbf v08 -v_ df
plNnlvt /sd a9L ePdf o;/L a9L ePsf]
/sddf pkbkmf -@_ adf]lhd Aofh nfUg]5 M
-s_ To:tf] JolQmn] s'g} cfo jif{df lt/]sf]
k|To]s ls:tfsf] /sd,
278
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ To:tf] cfo jif{df k|To]s ls:tf
cjlwsf] nflu ls:tfaGbLsf] ?kdf
a'emfpg' kg]{ s'n /sdsf] cg'dfg jf
;+zf]lwt cg'dfg ;xL ePsf] eP
To:tf] /sd / To:tf] /sd ;xL
gePsf] eP bkmf # sf] v08 -s_ / -
v_ df plNnlvt JolQmn] bflvnf ug'{
kg]{ s/ /sdsf] k|To]s ls:tf cjlwsf]
nflu ls:tfaGbLsf] ?kdf a'emfpg' kg]{
/sdsf] gAa] k|ltzt /sd .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] JolQmnfO{
;f] jif{sf] ;f] ls:tf a'fpg' kg]{ ldltb]lv
b]xfosf] cjlw;Ddsf] k|To]s dlxgf /
dlxgfsf] efusf] ;fdfGo Aofhb/n] Aofh
nfUg]5 M
-s_ bkmf (( sf] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
s/ lgwf{/0f ug]{ JolQmsf] xsdf
cfo ljj/0f a'emfpg' kg]{ ldlt;Dd,
-v_ bkmf (( sf] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
s/ lgwf{/0f gu/]sf] sf/0fn] ljefun]
bkmf !)! adf]lhd klxnf] k6s
;+zf]lwt s/ lgwf{/0f u/]sf] JolQmsf]
xsdf bkmf !)@ adf]lhd To:tf]
;+zf]lwt s/ lgwf{/0fsf] ;"rgf
a'emfPsf] ldlt;Dd .
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu
ls:tfaGbLsf] ?kdf a'emfpg' kg]{ /sd
eGgfn] Ps k6s cg'dfg k]z u/L ;s]kl5
;+zf]lwt cg'dfg k]z gug]{sf] tyf cg'dfg
k]z gu/]sf] sf/0fn] bkmf (% sf] pkbkmf
-&_ adf]lhd ljefun] cg'dfg u/]sf] xsdf
bkmf ($ sf] pkbkmf -!_ adf]lhd /
;+zf]lwt cg'dfg k]z ug]{sf] xsdf tyf k]z
279
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ul/Psf] cg'dfg jf ;+zf]lwt cg'dfgdf
;Gt'i6 geO{ bkmf (% sf] pkbkmf -&_
adf]lhd ljefun] cg'dfg u/]sf] bkmf (%
sf] pkbkmf -%_ sf] Joj:yf cg';f/ u0fgf
ul/Psf] ls:tfsf] /sd ;Demg' k5{ .
-&)_ bkmf !!( sf],
-s_ pkbkmf -#_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -#_ /flvPsf]
5 M
-#_ clu|d s/ c;'n ug'{ kg]{ JolQmn]
bkmf (%s= sf] pkbkmf -*_ jf clu|d s/ sL ug]{
JolQmn] bkmf () sf] pkbkmf -$_ kfngf gu/]sf]
sf/0fn] lghn] a'emfpg' kg]{ Jofh lghn] clu|d
s/ bflvnf ug'{ kg]{ jf clu|d s/ sL x'g]
JolQmaf6 c;'n pk/ u/L lng kfpg] 5}g .
-v_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$_ ylkPsf]
5 M
-$_ bkmf !!)s= adf]lhd lbOPsf] Dofb leq s/
glt/]df ltg{ afFsL s/df jflif{s kfFr
k|ltztsf b/n] yk Jofh nufO{ To:tf]
JolQmaf6 c;'n pk/ ul/g]5 .
-&!_ bkmf !!( kl5 b]xfosf] bkmf !!(s= ylkPsf]] 5 M
!!(s= z'Ns nfUg] M o; P]gdf cGoyf Joj:yf
ul/Psf]df afx]s of] P]g jf o; P]g cGt{ut
ag]sf] lgodsf] s'g} Joj:yfsf] kfngf gug]{
JolStnfO{ kf+r xhf/ ?k}ofF+b]lv kRrL;
xhf/ ?k}ofF+;Dd z'Ns nfUg]5 .
-&@_ bkmf !@! df /x]sf] kl/R5]b @# df eGg] zAbx?sf]
;f o; P]gdf eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-&#_ bkmf !@$ sf] :ki6Ls/0fsf] ;f b]xfosf] :ki6Ls/0f
/flvPsf] 5 M
280
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu ljefudf
lbPsf] s'g} hfgsf/L jf ljj/0f eGgfn] ljefudf jf
o; P]g adf]lhd st{Jo kfngf ug]{ l;nl;nfdf
ljefuaf6 clVtof/ k|fKt clws[t ;dIf lnlvt ?kdf
bflvnf ul/Psf] ljj/0f / b]xfo adf]lhd bflvnf
ul/Psf] ljj/0f ;Demg' k5{ M
-s_ lgj]bg, ;"rgf, ljj/0f, ph"/L, jofg jf o;
P]g adf]lhd bflvnf ul/Psf], tof/ kfl/Psf],
lbOPsf] jf k]z ul/Psf] cGo sfuhft,
-v_ ljefu jf ljefusf s'g} clws[t ;dIf k]z
ul/Psf] sfuhft,
-u_ ljefu jf s'g} clws[tn] s'g} JolQmnfO{
;f]w]sf] k|Zgsf] pQ/, jf
-3_ ljj/0f lbOg] s'/fsf] dgfl;j hfgsf/L
ePsf] s'g} JolQmn] s'g} csf]{ JolQmdfk{mt
ljefu jf s'g} clws[tnfO{ lbPsf] hfgsf/L
.
-&$_ bkmf !@& df /x]sf b'?T;fxg ug]{ eGg] zAbx?kl5
jf e'mf ljQLo jf s/ n]vf k|dfl0ft ug]{ jf unt
k/fdz{ lbg] eGg] zAbx? ylkPsf 5g\ .
-&%_ bkmf !#@ df /x]sf g]kfn ;/sf/ eGg] zAbx?kl5
jf ljefun] eGg] zAbx? ylkPsf 5g\ .
-&^_ bkmf !#^ kl5 b]xfosf] bkmf !#^s= ylkPsf] 5 M
!#^s= k'/:sf/ / ;'/fsL vr{sf] Joj:yf M -!_ s'g}
JolQmn] cfgf] s/sf] bfloTj ;Dk"0f{ jf s]xL
c+z 5n]sf] jf 5Ng sf]lz; u/]sf] k|df0f
;lxtsf] ;"rgf lbg] JolQmnfO{ To:tf]
;"rgfsf] cfwf/df c;'n pk/ ul/Psf] s/sf]
/sddWo] lghn] k]z u/]sf] k|df0faf6
lgwf{/0f eP hltsf] s/ /sdsf] aL; k|ltzt
281
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
a/fa/sf] /sd dxflgb]{zssf] lg0f{on]
k'/:sf/ lbg ;lsg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k'/:sf/
kfpg] JolQm PseGbf a9L ePdf k'/:sf/sf]
/sd ;dfg'kflts ?kdf lbOg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg /fh:j r'xfj6sf] ;"rgf
lbg] JolQmnfO{ ;"rgfsf] ;Totfsf] cfwf/df
ljefuf/f tf]lsPsf] sfo{ljlw adf]lhd
tTsfn bzxhf/ ?k}ofFF;Dd ;'/fsL vr{ lbg
;lsg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ / -#_ adf]lhdsf]
;"rgf lbg] JolQmsf] gfd, y/ / jtg uf]Ko
/flvg]5 .
-&&_ vf/]hL M bkmf ^^ vf/]h ul/Psf] 5 .
-&*_ cg';"rLdf ;+zf]wg M -s_ cg';"rL! sf],
-!_ bkmf ! sf],
-s_ pkbkmf -!_, -@_, -#_, -$_, -%_, -^_ / -&_ sf]
;f b]xfosf] pkbkmf -!_, -@_, -#_, -$_, -%_, -
^_ / -&_ /flvPsf 5g\ M
-!_ s'g} cfo jif{df afl;Gbf k|fs[lts
JolQmsf] s/of]Uo cfodf pkbkmf -@_ / -$_ sf]
cwLgdf /xL b]xfo adf]lhdsf] b/n] s/
nfUg]5 M
-s_ tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd
/f]huf/Lsf] s/of]Uo cfo ePdf Ps
k|ltzt,
-v_ tLg nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf
a9L t/ rf/ nfv krf; xhf/
?k}ofFF;Dd s/of]Uo cfo ePdf
v08 -s_ adf]lhd tLg nfv krf;
282
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
xhf/ ?k}ofFF;Dd tLg xhf/ kfFr;o
?k}ofFF / tLg nfv krf; xhf/
?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo cfodf
kGw| k|ltzt,
-u_ rf/ nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf
a9L s/of]Uo cfo ePdf v08 -v_
adf]lhd rf/ nfv krf; xhf/
?k}ofFF;Dd c7f/ xhf/ kfFr;o
?k}ofFF / rf/ nfv krf; xhf/
?k}ofFFeGbf a9L ePsf] s/of]Uo
cfodf kRrL; k|ltzt, /
-3_ kRrL; nfv ?k}ofFF eGbf a9L s/
of]Uo cfo ePdf j9L ePhlt
s/of]Uo cfosf] v08 -u_ adf]lhd
nfu]sf] s/sf] b/df yk rfnL;
k|ltzt cltl/Qm s/ .
t/ Psnf}6L kmd{ btf{
ePsf s/bftfsf] xsdf /
lgj[Qe/0f afktsf] cfodf v08
-s_ adf]lhdsf] s/ nfUg] 5}g .
-@_ s'g} cfo jif{df P]gsf] bkmf %)
adf]lhd 5gf}6 ug]{ s'g} bDktLsf] s/of]Uo cfodf
pkbkmf -$_ sf] cwLgdf /xL b]xfo adf]lhdsf]
b/df s/ nfUg]5 M
-s_ rf/ nfv ?k}ofFF;Dd /f]huf/Lsf]
s/of]Uo cfo ePdf Ps k|ltzt,
-v_ rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L t/ kfFr
nfv ?k}ofFF;Ddsf] s/of]Uo cfo
ePdf v08 -s_ adf]lhd rf/ nfv
?k}ofFF;Dd rf/ xhf/ ?k}ofFF / rf/
nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo
cfodf kGw| k|ltzt,
283
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ kfFr nfv ?k}ofFFeGbf a9L s/of]Uo
cfo ePdf v08 -v_ adf]lhd kfFr
nfv ?k}ofFF;Dd pGgfO; xhf/
?k}ofFF / kfFr nfv ?k}ofFFeGbf a9L
s/of]Uo cfodf kRrL; k|ltzt, /
-3_ kRrL; nfv ?k}ofFF eGbf a9L s/
of]Uo cfo ePdf a9L ePhlt
s/of]Uo cfosf] v08 -u_ adf]lhd
nfu]sf] s/sf] b/df yk rfnL;
k|ltzt cltl/Qm s/ .
t/ Psnf}6L kmd{ btf{
ePsf s/bftfsf] xsdf /
lgj[Qe/0f afktsf] cfodf pk/f]Qm
v08 -s_ adf]lhdsf] s/ nfUg]
5}g .
-#_ pkbkmf -$_ df plNnlvt Joj:yf
b]xfosf] cj:yfdf nfu" x'g]5 M
-s_ afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf]
;DaGwdf s'g} cfo jif{df tLg
nfv krf; xhf/ ?k}ofFFeGbf a9L
cfo ePsf] jf P]gsf] bkmf %)
adf]lhdsf] 5gf}6 gu/]sf] afl;Gbf
bDktLsf] ;DaGwdf s'g} cfo jif{df
rf/ nfv ?k}ofFFeGbf a9L cfo
ePsf],
-v_ u}/Jofj;flos s/of]Uo ;DklQsf]
lgM;u{af6 k|fKt v"b nfe ;f]
k|fs[lts JolQm jf bDktLsf] cfo /
tbg'?k s/of]Uo cfosf] u0fgfdf
;dfj]z ePsf] .
-$_ pkbkmf -#_ sf] cwLgdf /xL b]xfosf
JolQmnfO{ b]xfo adf]lhd s/ nfUg]5 M
284
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ b]xfosf /sddWo] h'g a9L 5
To:tf] /sddf To:tf]] k|fs[lts
JolQm jf bDktLsf] To:tf] /sd
dfq s/of]Uo cfo eP ;/x dfgL
o; cg';"rLsf] pkbkmf -!_ jf -@_
adf]lhdsf] b/n] s/ nfUg]5 M
-!_ To:tf] k|fs[lts JolQm jf
bDktLsf] hDdf s/of]Uo
cfoaf6 To:tf] nfesf] /sd
36fO{ afFsL x'g cfpg] /sd,
-@_ k|fs[lts JolQmsf] ;DaGwdf tLg
nfv krf; xhf/ ?k}ofFF jf
bDktLsf] ;DaGwdf rf/ nfv
?k}ofFF .
-v_ To:tf] s/of]Uo cfosf] afFsL
/sdaf6 bz k|ltztsf b/n] s/
nfUg]5 .
t/,
-!_ lgM;u{ ePsf] u}/ Jofj;flos
s/of]Uo ;DklQ -hUuf tyf
3/hUuf_ sf] :jfldTj kfFr jif{
jf kfFr jif{ eGbf a9L ePsf]
5 eg] b'O{ bzdnj kfFr
k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-@_ lgM;u{ ePsf] u}/ Jofj;flos
s/of]Uo ;DklQ -hUuf tyf
3/hUuf_ sf] :jfldTj kfFr
jif{eGbf sd /x]sf] 5 eg] kfFr
k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-#_ g]kfn lwtf]kq af]8{df ;"rLs/0f
ePsf] lgsfodf /x]sf] lxtsf]
lgM;u{jf6 k|fKt nfesf] xsdf
285
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kfFr k|ltztsf] b/n] s/
nfUg]5 .
-%_ g]kfn ;/sf/n] tf]s]sf] b'u{d If]qdf
sfo{/t k|fs[lts JolQmsf] b'u{d eQf afkt tf]lsP
adf]lhd a9Ldf krf; xhf/ ?k}ofF+;Dd s/of]Uo
cfoaf6 36fO{ afFsL /xg] /sddf dfq o; bkmf
adf]lhd s/sf] u0fgf ul/g]5 .
-^_ g]kfnsf ljb]zl:yt s'6gLlts
lgof]udf sfo{/t sd{rf/Lsf] j}b]lzs eQfsf]
krxQ/ k|ltzt /sd s/of]Uo cfoaf6 36fO{
afFsL /xg] /sddf o; bkmf adf]lhd s/sf]
u0fgf ul/g]5 .
-&_ P]gsf] bkmf $ sf] pkbkmf -$_
adf]lhd s/sf] /sd b]xfo adf]lhd x'g]5 M
-s_ dxfgu/kflnsf jf
pkdxfgu/kflnsf If]qdf Joj;fo
ug]{ k|fs[lts JolQmsf xsdf kfFr
xhf/ ?k}ofFF,
-v_ gu/kflnsf If]qdf Joj;fo ug]{
k|fs[lts JolQmsf xsdf b'O{ xhf/
kfFr ;o ?k}ofFF,
-u_ v08 -s_ / -v_ df plNnlvt If]q
afx]s cGo If]qdf Joj;fo ug]{
k|fs[lts JolQmsf xsdf Ps xhf/
kfFr ;o ?k}ofFF .
-v_ pkbkmf -(_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -(_ /flvPsf]
5 M
-(_ o; bkmfdf cGoGq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts
JolQmsf] lgj[Qe/0f cfo /x]5 eg] k|fs[lts
JolQmsf] nflu pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ jf
286
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
bDklQsf] nflu pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ df
plNnlvt /sdsf] kRrL; k|ltzt /sd s/of]Uo
cfoaf6 36fO{ afFsL /xg] /sddf dfq o; bkmf
adf]lhd s/sf] u0fgf ul/g]5 .
t/ o;/L 36fOg] /sdsf] ;Ldf tf]lsP
adf]lhdeGbf a9L x'g] 5}g .
-u_ pkbkmf -(_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!)_, -!!_, -!@_,
-!#_, -!$_, -!%_,-!^_ / -!&_ ylkPsf 5g\ M
-!)_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQm
ckftf ePsf] /x]5 eg] To:tf] k|fs[lts JolQmsf]
nflu pkbkmf -!_ sf] v08 -s_ jf bDktLsf] nflu
pkbkmf -@_ sf] v08 -s_ df plNnlvt /sdsf]
krf; k|ltzt yk /sd s/of]Uo cfoaf6 36fO{
afFsL /xg] /sddf dfq o; bkmf adf]lhd s/sf]
u0fgf ul/g]5 .
-!!_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQm
kfl/>lds cfo dfq cfh{g ug]{ dlxnf /x]5 eg]
To:tf] k|fs[lts JolQmn] ltg'{ kg]{ s/ /sddf bz
k|ltzt 5'6 x'g]5 .
-!@_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQmn]
nufgL aLdf u/]sf] /x]5 eg] To:tf] aLdf afkt
e'QmfgL u/]sf] jflif{s lk|ldod jf aL; xhf/
?k}ofFFdf h'g 36L x'G5 To:tf] /sd s/of]Uo
cfoaf6 36fO{ afFsL /xg] /sddf dfq o; bkmf
adf]lhd s/sf] u0fgf ul/g]5 .
-!#_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg ef8fsf ;jf/L ;fwg
wgLxaf6 b]xfo adf]lhdsf] jflif{s s/ c;'n
ul/g]5 / ;jf/L ;fwg wgL k|fs[lts JolQm ePdf
287
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
To;/L lt/]sf] s/ g} clGtd x'g]5 M
;jf/Lsf] lsl;d k|lt;jf/L ;fwgdf a'emfpg' kg]{
jflif{s s/
-s_ ldlga;, ldlg 6s, 6s / a; ?= #,))).
-v_ sf/, lhk, Eofg, dfOqmf] a; ?= @,$)).
-u_ ly| x\jLn/, c6f] l/S;f, 6]Dkf] ?= !,%%).
-3_ 6]S6/ / kfj/ l6n/ ?= !))).
-!$_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} k|fs[lts JolQmn] s'g}
jif{e/L k"0f{?kn] P]gsf] bkmf !! df plNnlvt ljz]if
pBf]u ;~rfngdf ;+nUg /x]df o; bkmf adf]lhd
s/sf] u0fgf ubf{ kRrL; k|ltzt s/ nfUg]
s/of]Uo cfodf aL; k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-!%_ s'g} k|fs[lts JolQmsf] s'g} cfo
jif{df lgsf;Laf6 ePsf] s/of]Uo cfodf s/sf]
u0fgf ubf{ kRrL; k|ltzt s/ nfUg] s/ of]Uo
cfodf kGw| k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-!^_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg s'g} afl;Gbf k|fs[lts JolQmn]
afl;Gbf aLdf sDkgL;Fu :jf:Yo aLdf u/]sf] /x]5
eg] To:tf] aLdf afkt e'QmfgL u/]sf] jflif{s
lk|ldod jf aL; xhf/ ?k}ofFFdf h'g 36L x'G5
To:tf] /sd s/of]Uo cfoaf6 36fO{ afFsL /xg]
/sddf dfq o; bkmf adf]lhd s/sf] u0fgf
ul/g]5 .
-!&_ P]gsf] bkmf $ sf] pkbkmf -$s_
adf]lhd sf/f]af/ /sddf lgDg adf]lhdsf] b/n]
s/ nfUg]5 M
-s_ UofF;, r'/f]6 nufotsf tLg
k|ltzt;Dd sldzg jf d"No yk
u/L j:t'sf] sf/f]af/ ug]{ JolQmnfO{
288
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sf/f]af/ /sdsf] z"Go bzdna
klRr; k|ltzt
-v_ v08 -s_ df plNnlvt Joj;fo
jfx]ssf] Joj;fo ug]{ JolQmsf]
sf/f]af/ /sdsf] z"Go bzdna
krxQ/ k|ltzt
-u_ ;]jf Joj;fo ug]{ JolQmsf]
sf/f]af/ /sdsf] b'O{ k|ltzt .
t/ v08 -s_, -v_ / -u_
df pNn]v ul/P adf]lhd s/
u0fgf ubf{ kfFr xhf/ ?k}ofFFeGbf
sd ePdf kfFr xhf/ ?k}ofFF .
-@_ bkmf @ sf],
-s_ pkbkmf -@_ df /x]sf ;fdfGo aLdf
Joj;fo eGg] zAbxkl5 jf r'/f]6, laF8L,
l;uf/, vfg];"lt{, v}gL, u'6\vf, kfgd;nf,
dlb/f, lao/sf] sf/f]af/ eGg] zAbx
ylkPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -#_ sf] v08 -v_ sf] ;f b]xfosf]
v08 -v_ /flvPsf] 5 M
-v_ To:tf] lgsfon],
-!_ s'g} ;8s, k'n, 6g]n, /f]kj] jf
cfsfz] k'n lgdf{0f u/L ;~rfng
u/]df,
:ki6Ls/0f M /f]kj] eGgfn]
;fdfg 9'jfgL ug]{ k|of]hgsf nflu
lgdf{0f ul/Psf] jf dflg; cf];f/
k;f/ ug]{ k|of]hgsf nflu lgdf{0f
ul/Psf] s]jnsf/ ;d]tnfO{ ;Demg'
k5{ .
289
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ s'g} 6nL a; jf 6fd ;~rfng
u/]df, jf
-#_ ;xsf/L P]g, @)$* adf]lhd btf{
ePsf] ;xsf/L ;+:yfn] s/ 5'6 x'g]
sf/f]af/ afx]ssf] sf/f]af/ u/]df .
-u_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -#s_ ylkPsf]
5 M
-#s_ s'g} lgsfosf] g]kfnsf] ;|f]taf6
s'g} cfo jif{df lgsf;Laf6 ePsf] s/of]Uo
cfodf aL; k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
-3_ pkbkmf -%_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -%_
/flvPsf]
5 M
-%_ s'g} cfo jif{df s'g} d[t afl;Gbf
JolQmsf] ;DklQ k|fKt ug]{ jf /]vb]v ug]{ jf
czQm afl;Gbf k|fs[lts JolQmsf] 6i6sf]
s/of]Uo cfodf To:tf] ;DklQ k|fKt ug]{ jf
/]vb]v ug]{ jf To:tf] 6i6nfO{ afl;Gbf
k|fs[lts JolQm ;/x dfgL o; cg';"rLsf] bkmf
! sf] pkbkmf -!_ / pkbkmf -$_ adf]lhd s/
nfUg]5 .
-_ pkbkmf -^_ df /x]sf] bz eGg] zAbsf] ;f
kfFr eGg] zAb /flvPsf] 5 M
-r_ pkbkmf -&_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -&_
/flvPsf]
5 M
-&_ s'g} cfo jif{df P]gsf] bkmf &)
df plNnlvt cfosf] ;DaGwdf s'g} u}/
afl;Gbf JolQmsf] s/of]Uo cfodf kfFr
k|ltztsf b/n] s/ nfUg]5 .
290
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
t/ g]kfnaf6 csf]{ ljb]zL d'n'sdf
k'Ug] u/L k|:yfg gx'g] hn oftfoft, xjfO{
oftfoft jf b"/;~rf/ ;]jf pknAw u/fpg]
u}/ afl;Gbf JolQmsf] xsdf b'O{ k|ltztsf
b/n] s/ nfUg]5 .
-v_ cg';"rL@ sf],
-s_ bkmf @ sf] pkbkmf -#_ sf] k|ltaGwfTds
jfSof+zsf] v08 -v_ df /x]sf bkmf %
eGg] zAbx?sf] ;f pkbkmf -%_ eGg]
zAbx? /flvPsf 5g\ .
-v_ bkmf # sf] pkbkmf -@_ kl5 b]xfosf
pkbkmf -#_ / -$_ ylkPsf 5g\ M
-#_ s'g} JolQmn] cfgf] Joj;flos
k|of]hgsf] lgldQ cfjZos kg]{ phf{zlQm
pTkfbg ug{ k"FhLs[t u/]sf] ;DklQsf]
k"FhLut /sdsf] krf; k|ltzt ;f]xL jif{
x|f; vr{ afkt sL bfaL ug{ ;Sg]5 .
-$_ s'g} JolQmn] lkm:sn lk|G6/ /
Sof; d]lzg /fvL lan aLhs hf/L ug]{
u/]df To:tf] lk|G6/ tyf Sof; d]lzgdf
ePsf] vr{sf] Psd'i6 /sd x|f;vr{
afkt ;f]xL jif{ bfaL ug{
;Sg]5 .
#!= eG;f/ P]g, @)^$ df ;+zf]wg M eG;f/ P]g, @)^$ sf],
-!_ bkmf @ sf],
-s_ v08 -9_ kl5 b]xfosf] v08 -9!_ ylkPsf]] 5 M
-9!_ lakb\ eGgfn] e"sDk, cfunfuL, cfFwLj]/L, af9L
klx/f], cltj[li6, cgfj[li6, clgsfn, dxfdf/L
tyf o:t} cGo lakb\nfO{ ;Demg' kb{5 / ;f]
zAbn] cf}Bf]lus b'3{6gf, ljikmf]6s jf ljiffQm
291
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kbfy{f/f x'g] b'3{6gf tyf o:t} cGo s'g}
k|sf/sf] lakb\ ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-v_ v08 -b_ sf] ;f b]xfosf] v08 -b_ /flvPsf] 5 M
-b_ eG;f/ clws[t eGgfn] k|d'v eG;f/ k|zf;s,
k|d'v eG;f/ k/LIf0f k|zf;s, k|d'v eG;f/
clws[t, k|d'v eG;f/ k/LIfs, eG;f/ clws[t jf
eG;f/ k/LIfs ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] eG;f/
sfof{no jf 5f]6L eG;f/ sfof{nosf] k|d'v jf
bkmf *$ adf]lhd cy{ dGqfnon] tf]s]sf]
clwsf/L ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-u_ v08 -g_ sf] ;f b]xfosf] v08 -g_ /flvPsf] 5 M
-g_ eG;f/ sfof{no eGgfn] bkmf $ adf]lhd
:yfkgf ePsf] jf u/]sf] eG;f/ sfof{no ;Demg'
k5{ / ;f] zAbn] To:tf] eG;f/ sfof{no kl/;/ /
g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg
u/L tf]lslbPsf] cGo If]q ;d]tnfO{ hgfpF5 .
-3_ v08 -k_ kl5 b]xfosf] v08 -k!_ ylkPsf] 5 M
-k!_ eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f sfof{no eGgfn] bkmf
#$ adf]lhd hfFrkf; kl5sf] k/LIf0fsf] sfo{
ug{sf nflu :yfkgf ul/Psf] sfof{nonfO{ ;Demg'
k5{ .
-_ v08 -e_ sf] ;f b]xfosf] v08 -e_ /flvPsf] 5 M
-e_ eG;f/ If]q eGgfn] bkmf # adf]lhd cy{ dGqfno
jf dxflgb]{zsn] tf]lslbPsf] eG;f/ If]q ;Demg'
k5{ .
-r_ v08 -n_ kl5 b]xfosf] v08 -n!_ ylkPsf] 5 M
-n!_ /fxt ;fdu|L eGgfn] ljkb\sf] cj:yfdf
kLl8tsf] p4f/ tyf /fxtsf nflu dfgjLo
;xfotf:j?k k}7f/L x'g] g]kfn ;/sf/n] tf]s]
adf]lhdsf dfnj:t' ;Demg' k5{ .
292
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ bkmf # sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf g]kfn ;/sf/n] eGg]
zAbx?sf] ;f cy{ dGqfnon] eGg] zAbx?
/flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -!_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!s_ ylkPsf]
5 M
-!s_ /fxt ;fdu|L hfFrkf; ug]{ k|of]hgsf]
nflu jf lakb\sf] cj:yfdf pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
k|of]hgsf] nflu dxflgb]{zsn] g]kfnsf] s'g} If]qnfO{
eG;f/ If]qsf] ?kdf tf]Sg ;Sg]5 . To;/L tf]lsPsf]
eG;f/ If]qsf] k|of]hg ;dfKt ePkl5 dxflgb]{zsn]
To:tf] eG;f/ If]q vf/]h ug{]5 .
-u_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf] 5 M
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] eG;f/ If]qjf6 g]kfn
leq k}7f/L x'g] jf g]kfnjf6 lgsf;L x'g] jf6f] cy{
dGqfnon] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]Sg
;Sg]5 .
t/ pkbkmf -!s_ adf]lhdsf] eG;f/ If]qaf6
g]kfnleq k}7f/L x'g] jf g]kfnaf6 lgsf;L x'g] af6f]
dxflgb]{zsn] tf]Sg ;Sg]5 .
-#_ bkmf $ sf] ;f b]xfosf] bkmf $ /flvPsf] 5 M
$= eG;f/ sfof{nosf] :yfkgf M -!_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn
/fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L s'g} eG;f/ If]qdf eG;f/
sfof{no jf 5f]6L eG;f/ sfof{no :yfkgf ug{ ;Sg]5 .
-@_ lakb\sf] sf/0fn] ubf{ s'g} eG;f/
sfof{noaf6 sfo{;Dkfbg ug{ g;lsg] cj:yf ePdf
dxflgb]{zsn] s'g} eG;f/ If]qdf eG;f/ sfof{no
:yfkgf ug{ ;Sg]5 . To;/L :yfkgf ePsf] eG;f/
sfof{nosf] k|of]hg ;dfKt ePkl5 To:tf] eG;f/
sfof{no dxflgb]{zsn] vf/]h ug{]5 .
293
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-$_ bkmf $ kl5 b]xfosf] bkmf $s= ylkPsf] 5 M
$s= eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f sfof{nosf] :yfkgf M
-!_ g]kfn ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg
u/L cfjZostf cg';f/ eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f
sfof{no :yfkgf ug{ ;Sg]5 .
-@_ of] bkmf k|f/De x'g'eGbf cl3 :yfkgf
ePsf] eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f sfof{no o;} bkmf
adf]lhd :yfkgf ePsf] dflgg]5 .
-%_ bkmf & sf] ;f b]xfosf] bkmf & /flvPsf] 5 M
& dx;'n gnfUg]M -!_ s'g} k}7f/Lstf{n] cfkm"n] k}7f/L
u/]sf] dfnj:t'' eG;f/ sfof{noaf6 g5'6fO{ g]kfn
;/sf/sf] x'g] u/L eG;f/ sfof{nod} 5f8\g lgj]bg
lbPdf To:tf] dfnj:t''df dx;'n nfUg] 5}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd 5fl8Psf]
dfnj:t'' hkmt ePsf] dflgg]5 . To:tf] dfnj:t''
g]kfn ;/sf/n] cfk}m k|of]u ug{ jf o; P]g
ad]flhd eG;f/ clws[tn] lnnfd ljqmL ug{
;Sg]5 .
t/ To:tf] dfnj:t'' k|of]udf cfpg
g;Sg] jf lnnfd laqmL ;d]t x'g g;Sg] cj:yfsf]
/x]5 eg] eG;f/ clws[tn] eG;f/ sfof{noaf6
tf]lsP adf]lhd x6fpg jf gi6 ug{ ;Sg]5 /
To;/L x6fpg jf gi6 ug{ nfUg] vr{ ;DalGwt
k}7f/Lstf{af6} c;'n pk/ ul/g]5 .
-#_ s'g} dfnj:t' rnfg ubf{ sd ePsf],
af6f]df b'3{6gf jf ljkb\\df k/L 6'6k'm6 eO{
Jofkfl/s ?kdf d"NoxLg ePsf] jf kl/df0f jf
tf}ndf sdL ePsf] jf rf]/L eO{ kl/df0f sd
ePsf] ePdf tf]lsPsf] k|df0f ;lxt tf]lsPsf]
k|lqmof k"/f u/L tf]lsPsf] ;do cjlwleq
k}7f/Lstf{n] lgj]bg lbPdf eG;f/ clws[tn] To:tf]
Iflt jf 36L ePsf] jf Jofkfl/s ?kdf d"NoxLg
294
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ePsf dfnj:t'sf] tf]lsP adf]lhd dx;'n 5'6 lbg
jf c;'n eO;s]sf] eP lkmtf{ lbg ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd gf]S;fgL
ePsf] kl/df0fsf] dfnj:t' h'g p2]Zosf nflu
k}7f/L ePsf] xf] ;f] p2]Zo k"/f gx'g] t/ /2L jf
kq'sf] ?kdf jf cGo s'g} j}slNks pkof]udf k|of]u
x'g ;Sg] cj:yfsf] ePdf eG;f/ clws[tn] ;f]xL
?kdf To:tf] dfnj:t'sf] eG;f/ d"No sfod u/L
nfUg] dx;'n c;'n ug{ ;Sg]5 .
-^_ bkmf * sf] pkbkmf -!_ df /x]sf eG;f/ sfof{nodf
btf{ ePsf] eGg] zAbx?sf] ;f eG;f/ sfof{nodf
btf{ ePsf] jf sDKo"6/ k|0ffnLdfkm{t eG;f/
sfof{nodf k|fKt ePsf] eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-&_ bkmf ( sf] pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -*_ ylkPsf]
5 M
-*_ g]kfn ;/sf/n] /fxt ;fdu|Lsf] k}7f/Ldf nfUg]
;Dk"0f{ dx;'n 5'6 lbg ;Sg]5 . o;/L dx;'n 5'6
lb+bf dx;'n 5'6 lbOPsf dfnj:t'sf] ljj/0f /
5'6 kfpg] cjlw ;d]t v'nfpg' kg]{5 .
-*_ bkmf !! sf] pkbkmf -@_ df b]xfosf] k|ltaGwfTds
jfSof+z ylkPsf] 5 M
t/ dlb/f, r'/f]6 jf cGo ;"tL{hGo kbfy{ lgsf;L
ug]{ pBf]unfO{ of] ;'ljwf lbOg] 5}g .
-(_ bkmf !# sf],
-s_ pkbkmf -!$_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!$_ /flvPsf]
5 M
-!$_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg JolQmut k|of]hgsf] nflu
u'06f, lem6L, ef/L cfb]z cGtu{t k}7f/L ePsf]
dfnj:t'' jf lab]zL d'n'saf6 pkxf/ jf gd"gf
:j?k k|fKt u/L k}7f/L ePsf] dfnj:t' jf /fxt
295
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;fdu|Lsf] sf/f]jf/ d"No v'nfpg g;Sg] sf/0f
hgfO{ To:tf] dfnj:t'sf] wgLn] d"Nofg ul/lbg
lgj]bg lbPdf / To:tf] Joxf]/f eG;f/ clws[tnfO{
pko'Qm nfu]df jf d"No gv'n]sf] cj:yfdf k]z x'g
cfPdf lghn] To:tf] dfnj:t''sf] cg'dflgt eG;f/
d"No lgwf{/0f ug{ ;Sg]5 .
-v_ pkbkmf -!^_ df /x]sf dfnj:t' hfFrkf; x'Fbfsf
lbg eGg] zAbx?sf] ;f To:tf] dfnj:t'sf]
k|1fkgkq eG;f/ sfof{nodf btf{ ePsf] jf
sDKo"6/ k|0ffnLdfkm{t eG;f/ sfof{nodf k|fKt
ePsf] lbg eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-u_ pkbkmf -!^_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!&_, -!*_ /
-!(_ ylkPsf 5g\ M
-!&_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg o; bkmf adf]lhd eG;f/
clws[tn] eG;f/ d"No lgwf{/0f ubf{ o; bkmfdf
pNn]v ePsf] ljlw jf k|lqmof cg's"n gePdf jf
d"No zf:kb 5 eGg] ljZjf; ug'{kg]{ dgfl;j
sf/0f ePdf To:tf] dfnj:t'sf] o; bkmf adf]lhd
k'gM d"No lgwf{/0f ug{ dxflgb]{zsn] cfb]z lbg
;Sg]5 .
-!*_ pkbkmf -!&_ adf]lhd cfb]z k|fKt
ePdf eG;f/ clws[tn] cfjZos hfFrj'em u/L
tL; lbgleq k'gM eG;f/ d"No lgwf{/0f u/L
dxflgb]{zsnfO{ hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-!(_ pkbkmf -!&_ adf]lhd cfb]z lb+bf
dxflgb]{zsn] To:tf] dfnj:t' hfFrkf; ePsf]
ldltn] gAa] lbgleq lbg' kg]{5 .
296
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ pkbkmf -$_ df /x]sf dfnj:t' hfFrkf; x'g]
lbgdf eGg] zAbx?sf] ;f To:tf] dfnj:t'sf]
k|1fkgkq eG;f/ sfof{nodf btf{ ePsf] jf
sDKo"6/ k|0ffnLdfkm{t eG;f/ sfof{nodf k|fKt
ePsf] lbgdf eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-!!_ bkmf !* sf] pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf pkbkmf -%_ /
-^_ ylkPsf 5g\ M
-%_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg dfnj:t' lgsf;L jf k}7f/L ug]{ JolQmn]
dfnj:t'sf] ljj/0f k|1fkgkqsf] 9fFrfdf ljB'tLo
dfWodaf6 sDKo"6/ k|0ffnL dfkm{t eG;f/ sfof{nodf
k7fpg ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd ljB'tLo dfWodaf6
dfnj:t'sf] k|1fkgkq k7fPsf]df lgsf;L jf
k}7f/Lstf{n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf sfuhftx? ef}lts
?kdf jf ljB'tLo :j?kdf eG;f/ clws[t;dIf k]z jf
;Dk|]if0f ug'{ kg]{5 .
-!@_ bkmf @) sf] pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_
/flvPsf] 5 M
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP
tfklg eG;f/ clws[tn] 5gf}6 k|0ffnL adf]lhd b]xfosf]
s'g} k|lqmof cjnDag u/L dfnj:t' hfFrkf; ug{
;Sg]5 M
-s_ dfnj:t' tyf tT;DaGwL sfuhft ;d]t
hfFr gu/L 3f]if0ffsf cfwf/df dfq
hfFrkf; ug]{ jf,
-v_ dfnj:t'sf] hfFr gu/L tT;DaGwL
sfuhft dfq hfFr u/L hfFrkf; ug]{ jf,
-u_ dfnj:t' tyf tT;DaGwL sfuhft ;d]t
hfFr gu/L hfFrkf; kl5 k/LIf0f ug]{
297
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
u/L 3f]if0ffsf cfwf/df dfq hfFrkf;
ug]{ jf,
-3_ dfnj:t' tyf tT;DaGwL sfuhft ;d]t
k"0f{ ?kdf hfFr u/]/ hfFrkf; ug]{ .
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu
5gf}6 k|0ffnL eGgfn] /fh:j ;'/Iff,
;fdflhs ;'/Iff, hg:jf:Yosf] ;'/Iff,
kof{j/0fLo ;'/Iff, dfnj:t'sf] k|s[lt,
dfnj:t'sf] pTklQsf] d'n's, dfnj:t'
rnfg ePsf] d'n's, cfk"lt{stf{,
k}7f/Lstf{ jf eG;f/ Ph]G6sf] ;fv
cflbsf] cfwf/df lgwf{/0f ul/g]
hf]lvdnfO{ ljrf/ u/L To:tf hf]lvdsf
cfwf/df dfnj:t'sf] juL{s/0f u/L
dfnj:t' hfFrkf; ug{ ljefun] hf/L
u/]sf] lgb]{lzsfdf lgwf{/0f ul/Psf]]
k|0ffnL ;Demg' k5{ .
-!#_ bkmf @@ sf]] ;f b]xfosf] bkmf @@ /flvPsf] 5 M
@@ dfnj:t'sf] juL{s/0f tyf dx;'n lgwf{/0fM -!_
bkmf @! adf]lhd eG;f/ d"No lgwf{/0f ePkl5
eG;f/ clws[tn] 3f]lift dfnj:t' k|rlnt cfly{s
P]g cg';f/sf] pkzLif{s adf]lhd juL{s/0f eP
gePsf] hfFr ug'{ kg]{5 . To;/L hfFr ubf{ eG;f/
clws[tn] bkmf ^!s= sf] pkbkmf -#_ df plNnlvt
ljifonfO{ ;d]t cfwf/ lnO{ juL{s/0f 7Ls eP jf
gePsf] olsg ug]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd dfnj:t'sf]
juL{s/0f hfFr ubf{ 7Ls kfOPdf eG;f/ clws[tn]
To:tf] dfnj:t'df nfUg] dx;'n lgwf{/0f ug]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd hfFr ubf{
dfnj:t'sf] juL{s/0f 7Ls gePsf] kfOPdf eG;f/
clws[tn] 3f]if0ffstf{nfO{ hfgsf/L u/fO{ juL{s/0f
298
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pkzLif{s ;+zf]wg u/L ;f]xL adf]lhd nfUg]
dx;'n lgwf{/0f ug]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ jdf]lhd eG;f/
clws[tn] u/]sf] ;+zf]wgdf lrQ gj'g]
k}7f/Lstf{n] bkmf ^!s= adf]lhd k'g/fjnf]sgsf]
nflu dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
To;/L lgj]bg lbg'cl3 eG;f/ clws[tn] lgwf{/0f
u/]sf] dx;'n e'Qmfg u/L dfnj:t' 5'6fpg'
kg]{5 .
-%_ k}7f/Lstf{n] pkbkmf -$_ adf]lhd
dx;'n e'Qmfg ubf{ j:t' juL{s/0fsf] clGtd
lg0f{o x'Fbf 7x/] adf]lhd x'g] u/L k"0f{ jf cf+lzs
?kdf w/f}6Ldf /fVg eG;f/ clws[t ;dIf lgj]bg
lbg ;Sg]5 . To;/L lgj]bg lbPdf eG;f/
clws[tn] ;f]xL adf]lhd w/f}6L /fvL dfnj:t'
hfFrkf; ug{ ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -!_ adf]lhd dfnj:t'sf]
juL{s/0f olsg ug{ eG;f/ clws[tnfO{ lljwf
ePdf lljwf x'g'kg]{ sf/0f / cfgf] /fo tyf
dfnj:t'sf] gd"gf ;lxt dxflgb]{zs ;dIf
lg0f{osf] nflu n]vL k7fpg' kg]{5 .
-&_ pkbkmf -^_ adf]lhd n]vL cfPdf
dxflgb]{zsn] juL{s/0f pkzLif{s tf]Sg] lg0f{o u/L
;f]sf] hfgsf/L eG;f/ clws[tnfO{ u/fpg' kg]{5 .
eG;f/ clws[tn] klg ;f]xL adf]lhd dfnj:t'sf]
juL{s/0f tyf dx;'n lgwf{/0f u/L dfnj:t'
hfFrkf; ug]{5 .
-!$_ bkmf #) sf]] ;f b]xfosf] bkmf #) /flvPsf] 5 M
#)= dfnj:t''sf] gd"gf ;\sng / k/LIf0fM -!_ k}7f/L
x'g] vfB jf k]okbfy{ jf cGo s'g} dfnj:t'sf]
u'0f:t/ k/LIf0f, eG;f/ d"Nofg, juL{s/0f,
hg:jf:Yo jf jftfj/0fdf kg{ ;Sg] k|efjsf]
299
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
b[li6sf]0fn] gd"gf hfFr ug{ jf ;DalGwt
ljz]if1jf6 hfFr u/fpg jf k|of]uzfnfaf6
k/LIf0f u/fpg cfjZos b]v]df eG;f/ clws[tn]
pQm dfnj:t'sf] wgL jf lghsf] Ph]G6sf]
/f]xj/df gd"gf lemsL cfk}mn] hfFr ug{, ;DalGwt
ljz]if1af6 hfFr u/fpg jf ljefu jf eG;f/
sfof{nosf] k|of]uzfnf jf cGo ;/sf/L lgsfosf]
k|of]uzfnfaf6 k/LIf0f u/fpg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0fsf] nflu
k|fKt x'g cfPsf] dfnj:t'sf] gd"gf ljefusf] jf
cGo ;/sf/L lgsfosf] k|of]uzfnfn] oyfzL3|
k/LIf0f u/L To;sf] glthf ;DalGwt eG;f/
sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd eG;f/
sfof{noaf6 k/LIf0fsf] nflu k|fKt gd"gfx?
ljefusf] k|of]uzfnfn] cfk}mn] k/LIf0f ug{ g;Sg]
ePdf ;/sf/L lgsfosf] cGo k|of]uzfnfaf6
k/LIf0f u/fO{ To;sf] k|ltj]bg ;DalGwt eG;f/
sfof{nodf k7fpg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd k/LIf0f ubf{
To:tf] dfnj:t'n] :jf:Yo jf jftfj/0fnfO{ xflg
k'ofpg] jf k|lts"n c;/ kfg]{ b]lvPdf eG;f/
clws[tn] ;DalGwt k}7f/Lstf{nfO{ To:tf]
dfnj:t'' ljb]zL d'n'ssf] ;DalGwt
lgsf;Lstf{nfO{ tf]lsPadf]lhd lkmtf{ k7fpg]
cfb]z lbg]5 .
t/ eG;f/ clws[tn] To;/L cfb]z
lbg'cl3 lgh k}7f/Lstf{af6 To:tf] dfnj:t''sf]
nflu e'QmfgL u/]sf] lab]zL d'b|f lkmtf{ NofPsf]
k|df0f k]z ug{ nufpg jf To:tf] ljb]zL d'b|f
lkmtf{ Nofpg] sj'lnotgfdf k]z ug{ nufpg
;Sg]5 .
300
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
301
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf pkbkmf -#s_, -#v_, -
#u_, -#3_, -#_, -#r_ / -#5_ ylkPsf 5g\ M
-#s_ dxflgb]{zs jf eG;f/ clws[tn] o;
bkmf adf]lhd k/LIf0f ubf{ dfnj:t'sf] :ki6
3f]if0ff gePsf] b]v]df k|rlnt sfg"g adf]lhd yk
/sd c;'n ug{ tyf ;DalGwt JolQmnfO{
lemsfpg, aofg u/fpg, k|df0f j'g, lnvt k]z
ug{ nufpg, ;"rgf jf Dofb hf/L ug{ ;Sg]5 .
-#v_ o; bkmf adf]lhd k/LIf0f ubf{ hf/L
ul/Psf] Dofbdf pkl:yt gx'g] jf dfu ul/P
adf]lhd lnvt k|df0f jf sfuhft k]z gug]{
k}7f/Lstf{nfO{ dxflgb]{zs jf eG;f/ clws[tn]
bkmf %& sf] pkbkmf -!%s_ adf]lhd hl/jfgf u/L
lghsf] lgsf;L k}7f/L ;DaGwL sf/f]jf/ /f]Ssf u/L
pknJw eP;Ddsf lnlvt k|df0f jf sfuhftsf
cfwf/df k/LIf0f ug{ ;Sg]5 .
t/ o; pkbkmf adf]lhd k/LIf0f
ul/;s]kl5 ;f] k}7f/Lstf{sf ;DjGwdf kl5 yk
k|df0f sfuhft k|fKt ePdf To:tf k|df0f
sfuhftsf cfwf/df o; bkmf adf]lhd k'gM
k/LIf0f ug{ o; pkbkmfn] afwf k'ofPsf] dflgg]
5}g .
-#u_ o; bkmf adf]lhd dx;'n lgwf{/0f ubf{
;DalGwt JolQmnfO{ kGw| lbgsf] Dofb lbO{ ;kmfO{
k]z ug]{ df}sf lbg' kg]{5 .
-#3_ o; bkmf adf]lhd lgwf{/0f ePsf]
dx;'n tyf hl/jfgf afktsf] /sd bflvnf ug]{
cfb]z k|fKt u/]sf] ldltn] k}+tL; lbgleq To:tf]
cfb]z k|fKt ug]{ JolQmn] ;f]xL cfb]zdf tf]lsP
adf]lhdsf] /sd bflvnf ug'{ kg]{5 . pQm
cjlwleq bflvnf gu/]df To:tf] dx;'n tyf
hl/jfgf bflvnf ug]{ cfb]z ePsf] ldltb]lv jflif{s
302
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kGw| k|ltztsf b/n] Aofh ;d]t u0fgf u/L
c;'npk/ ul/g]5 .
-#_ pkbkmf -#3_ adf]lhd ltg'{ a'emfpg'
kg]{ /sd ga'emfpg] k}7f/Lstf{sf] sf/f]jf/ tyf rn
crn ;DklQ /f]Ssf u/L eG;f/ clws[tn] ;f]xL
;DklQaf6 To:tf] /sd c;'npk/ ug]{5 .
-#r_ pkbkmf -#_ adf]lhd /sd c;"n x'g
g;s]df To:tf] /sd ;/sf/L afFsL ;/x c;'npk/
ul/g]5 .
-#5_ dxflgb]{zs jf eG;f/ clws[tn] o;
bkmfsf] k|of]hgsf nflu cfjZos b]v]df a},
ljQLo ;+:yf Pj+ k}7f/Lstf{sf] sf/f]af/;Fu
;DalGwt cGo s'g} JolQm jf lgsfoaf6 ;DalGwt
k}7f/Lstf{{, lghsf] sf/f]af/ jf dfnj:t';Fu
;DalGwt e'QmfgL, a} vftf, gfkmf gf]S;fgsf]
lx;fa, s/ ljj/0f, aLhs / o:t} cGo sfuhft
dfu ug{ ;Sg]5 . o;/L dfu ul/Psf lx;fa, s/
ljj/0f, aLhs tyf sfuhft pknJw u/fpg'
;DalGwt JolQm jf lgsfosf] st{Jo x'g]5 .
-!^_ bkmf %# kl5 b]xfosf] bkmf %#s= ylkPsf] 5 M
%#s= eG;f/ Ph]G6sf] st{Jo M dfnj:t' eG;f/
sfof{noaf6 5'6fpg jf eG;f/ sfof{no;Fu
;DalGwt cGo sfo{ ug{sf] nflu o; P]g
adf]lhd lgo'Qm eG;f/ Ph]G6sf] st{Jo b]xfo
adf]lhd
x'g]5 M
-s_ eG;f/ ;DaGwL sfg"gsf] k"0f{ kl/kfngf
ug]{,
303
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ eG;f/ hfFrkf; k|lqmofnfO{ ;/nLs/0f ug{
eG;f/ sfof{nonfO{ cfjZos ;xof]u
k'ofpg],
-u_ dx;'n c;'n ug]{ sfo{df eG;f/
sfof{nonfO{ cfjZos ;xof]u ug]{,
-3_ eG;f/ sfof{nosf] sfd sf/afxLdf afwf
cj/f]w k'Ug] lsl;dsf s'g} klg sfo{
gug]{,
-_ lghnfO{ lgo'Qm ug]{ lgsf;Lstf{ jf
k}7f/Lstf{nfO{ cfkm" ;dIf pkl:yt
u/fpg eG;f/ clws[tn] lnlvt ;"rgf
lbPdf To:tf] ;"rgf ;DalGwt
lgsf;Lstf{ jf k}7f/Lstf{nfO{ a'emfpg] .
-!&_ bkmf %% sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf s'g} sfd ug]{ eGg] zAbx?
kl5 jf cfgf] st{Jo k"/f gug]{ eGg] zAbx?
ylkPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -@_ /flvPsf]
5 M
-@_ eG;f/ Ph]G6n] pkbkmf -!_ adf]lhdsf]
sfd t];|f] k6s klg u/]df jf gSsnL z}lIfs
of]Uotfsf] k|df0fkq jf cGo e'mf sfuhft jf
ljj/0f k]z u/L Ohfhtkq k|fKt u/]sf] b]lvPdf
eG;f/ clws[tn]] lghsf] Ohfht kq /2 ug]{5 .
-u_ pkbkmf -$_ df /x]sf pkbkmf -!_ eGg] zAbx?sf]
;f pkbkmf -!_ jf -%_ eGg] zAbx? / pkbkmf
-@_ eGg] zAbx?sf] ;f pkbkmf -@_ jf -^_
eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
304
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -%_ / -^_
ylkPsf
5g\ M
-%_ k|rlnt sfg"g adf]lhd eG;f/ Ph]G6
pk/ kmf}hbf/L s;'/sf] cleof]udf cbfntdf d'2f
bfo/ ePdf d'2f bfo/ ePsf ldltb]lv lgh :jtM
lgnDjg x'g]5 .
-^_ s'g} kmf}hbf/L cleof]udf cbfntaf6
s'g} eG;f/ Ph]G6 bf]ifL k|dfl0ft ePdf lghsf]
Ohfhtkq :jtM /2 x'g]5 .
-!*_ bkmf %& sf],
-s_ pkbkmf -!_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -!_
/flvPsf] 5 M
-!_ s;}n] s'g} dfnj:t' rf]/L lgsf;L jf
rf]/L k}7f/L u/]df jf ug]{ k|oTg u/]df jf vf;
af6f]af6 dfq lgsf;L jf k}7f/L ug{ kfpg] u/L
bkmf # adf]lhd af6f] tf]lsPsf]df To:tf] af6f]
afx]s cGoqaf6 lgsf;L jf k}7f/L u/]df jf ug]{
k|oTg u/]df Ps s/f]8 ?k}ofF;Ddsf] lauf] eP
eG;f/ clws[tn] / Ps s/f]8 ?k}ofFeGbf j9L]
lauf] eP lhNnf cbfntn] To:tf] dfnj:t'
hkmt u/L ;f] dfnj:t'sf] lauf] adf]lhd
hl/jfgf / b]xfo adf]lhd s}b ug{ ;Sg]5 M
-s_ bz nfv ?k}ofFFeGbf j9L kRrL; nfv
?k}ofF;Ddsf] lauf]df Ps dlxgf;Dd,
-v_ kRrL; nfv ?k}ofFFeGbf a9L krf; nfv
?k}ofFF;Ddsf] lauf]df Ps dlxgfb]lv tLg
dlxgf;Dd,
-u_ krf; nfv ?k}ofFFeGbf a9L Ps s/f]8
?k}ofF;Ddsf] lauf]df tLg dlxgfb]lv Ps
jif{;Dd,
305
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ Ps s/f]8 ?k}ofFFeGbf a9L tLg s/f]8
?k}ofFF;Ddsf] lauf]df Ps jif{b]lv b'O{
jif{;Dd,
-_ tLg s/f]8 ?k}ofFFeGbf a9L lauf]df b'O{
jif{b]lv kfFr jif{;Dd .
-u_ pkbkmf -^_ df /x]sf dx;'n a/fa/sf] eGg]
zAbx?sf] ;f eG;f/ dx;'nsf] kRrL;
k|ltzt eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
-3_ pkbkmf -!%_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -!%s_
ylkPsf] 5 M
-!%s_ bkmf #$ adf]lhd k/LIf0f ug]{
k|of]hgsf nflu dfu u/]sf lx;fa, s/ ljj/0f,
aLhs tyf sfuhft tf]lsPsf] ;dodf pknAw
gu/fpg] k}7f/Lstf{nfO{ dxflgb]{zs jf eG;f/
clws[tn] k6s}lkR5] bz xhf/ ?k}ofFF hl/jfgf
ug{ ;Sg]5 .
-_ pkbkmf -!&_ kl5 b]xfosf pkbkmf -!*_, -!(_ /
-@)_ ylkPsf 5g\ M
-!*_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f
n]lvPsf] eP tfklg bkmf @) sf] pkbkmf -@_ sf]
v08 -s_, -v_ jf -u_ adf]lhd hfFrkf; ePsf
dfnj:t' k}7f/Lstf{n] eG;f/ If]qaf6 p7fO{
n}hfg'cl3 jf eG;f/If]q aflx/ nlu;s]kl5
clwsf/k|fKt clwsf/Ln] o; P]g adf]lhd k'gM
hfFr ubf{ k}7f/Lstf{n] 3f]if0ff u/]sf]eGbf
dfnj:t'sf] gfd, k|s[lt, ef}lts ljz]iftf, rfl/lqs
u'0f, gfk, cfsf/ tyf u'0f:t/df km/s kfOPdf
To;/L ljj/0f km/s kf/L k}7f/L u/]jfkt o;
bkmfdf plNnlvt hl/jfgf / dx;'nsf cltl/Qm
To:tf] dfnj:t'sf] d"Nosf] tLg;o k|ltzt yk
hl/jfgf c;'n u/L dfnj:t' 5fl8lbg] jf To:tf]
306
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
dfnj:t' hkmt u/L To:tf] dfnj:t'sf] d"Nosf]
b'O{;o k|ltzt hl/jfgf ul/g]5 .
-!(_ pkbkmf -!*_ adf]lhd ;hfo kfPsf]
k}7f/Lstf{n] k'gM lgsf;L tyf k}7f/L ;DaGwL sfo{
ug{ gkfpg] u/L ljefun] sf/f]jf/ /f]Ssf ug{
;Sg]5 .
-@)_ s'g} JolQmn] o; P]g jf cGo k|rlnt
P]g adf]lhd k"0f{ jf cf+lzs eG;f/ dx;'n 5'6 jf
;'ljwfdf k}7f/L u/]sf dfnj:t', h'g p2]Zon]
k}7f/L u/]sf] xf] To:tf] p2]Zo ljk/Lt k|of]u jf
ljqmL u/]sf] jf 5'6 jf ;'ljwf gkfpg] JolQmn]
cf+lzs eG;f/ dx;'n 5'6 jf ;'ljwfdf s'g}
dfnj:t' k}7f/L u/]sf] kfOPdf eG;f/ clws[tn]
To:tf dfnj:t'sf] eG;f/ d"Nosf] zt k|ltzt
hl/jfgf ug{ ;Sg]5 .
-!(_ bkmf %( sf] pkbkmf -!_ df /x]sf tLg xhf/
?k}ofFFb]lv bz xhf/ ?k}ofFF;Dd eGg] zAbx?sf] ;f
kRrL; xhf/ ?k}ofFFb]lv krf; xhf/ ?k}ofFF;Dd eGg]
zAbx? /flvPsf 5g\ .
-@)_ bkmf ^! sf],
-s_ pkbkmf -!_ df /x]sf kGw| lbgleq eGg]
zAbx?sf] ;f tL; lbgleq eGg] zAbx?
/flvPsf 5g\ .
-v_ pkbkmf -%_ sf] ;f b]xfosf] pkbkmf -%_ /flvPsf]
5 M
-%_ d"Nofg k'g/fjnf]sg ;ldltn] o;
bkmf adf]lhd k'g/fjnf]sg ubf{ eG;f/ clws[tn]
bkmf !# adf]lhd u/]sf] eG;f/ d"Nofg 7Ls eP
307
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
gePsf] ;DaGwdf hfFra'em u/L eG;f/ clws[tn]
u/]sf] d"NofgnfO{ g} sfod ug{, ab/ ug{, To:tf
dfnj:t'sf] o; P]g adf]lhd d"Nofg ul/lbg jf
eG;f/ clws[tnfO{ k'gM d"Nofg ug{sf] nflu
cfb]z lbg ;Sg]5 . d"Nofg k'g/fjnf]sg
;ldltn] To;/L d"Nofg sfod ubf{, ab/ ubf{,
d"Nofg ubf{ jf k'gM d"Nofgsf] nflu cfb]z lb+bf
:ki6 sf/0f / cfwf/ ;d]t v'nfpg' kg]{5 .
-u_ pkbkmf -&_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -*_ /flvPsf]
5 M
-*_ d"Nofg k'g/fjnf]sg ;ldltn]
pkbkmf -%_ adf]lhd k'g/fnf]sg ubf{ bkmf !# sf]
pkbkmf -!_ adf]lhd ug]{5 .
-@!_ bkmf ^! kl5 b]xfosf] bkmf ^!s= ylkPsf] 5 M
^!s= dfnj:t'sf] juL{s/0f pk/ k'g/fjnf]sgsf]
Joj:yf M -!_ eG;f/ clws[tn] bkmf @@
adf]lhd u/]sf] dfnj:t'sf] juL{s/0f pk/ lrQ
gj'g] JolQmn] To:tf] dfnj:t' hfFrkf;
ePsf] ldltn] tL; lbgleq k'g/fjnf]sgsf]
nflu dxflgb]{zs ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg ;fy
To:tf] dfnj:t'sf] gd"gf Pj+ cfgf] lgj]bgsf]
Joxf]/f k'i6\ofFO x'g] cfjZos sfuhft ;d]t
k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ o; bkmf adf]lhd dxflgb]{zsn]
dfnj:t'sf] juL{s/0fsf] lg0f{o pk/
k'g/fjnf]sg ubf{ jf bkmf @@ sf] pkbkmf -&_
adf]lhd lg0f{o ubf{ k|rlnt cfly{s P]g, ljZj
308
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
eG;f/ ;+u7gf/f k|ltkflbt xfdf]{gfOH8 j:t'
juL{s/0f tyf ;+s]tLs/0f k|0ffnL, To:tf]
k|0ffnLsf] JofVof ;DaGwL lgodx?,
JofVofTds l6Kk0fLx?, ljZj eG;f/
;+u7gf/f ul/Psf j:t' juL{s/0f ;DaGwL
lg0f{ox?, ljZj eG;f/ ;+u7gsf] xfdf]{gfOH8
l;i6d sldl6n] lbPsf] /fox?nfO{ cfwf/ lng
;Sg]5 .
-$_ s'g} dfnj:t'sf] juL{s/0fsf
;DaGwdf lg0f{o lng' cl3 dxflgb]{zsn]
ljefusf] jf cGo ;/sf/L lgsfosf]
k|of]uzfnfaf6 k/LIf0f u/fO{ ;DalGwt
ljz]if1sf] /fo lng jf s'g} dfnj:t'sf
;DaGwdf ;DalGwt ljz]if1 jf /fli6o jf
cGt/f{li6o lgsfosf] /fo lng ;Sg]5 .
-%_ pkbkmf -!_ adf]lhd kg{ cfPsf]
lgj]bgpk/ dxflgb]{zsn] ;f7L lbgleq lg0f{o
lbO{ ;Sg' kg]{5 .
t/ cGt/f{li6o lgsfo;Fu /fo lnO{ lg0f{o
ug'{kg]{ cj:yfdf o; pkbkmf adf]lhdsf] ;do
cjlw nfu" x'g] 5}g .
-@@_ bkmf ^@ sf],
-s_ pkbkmf -@_ sf] ;f b]oxfosf] pkbkmf -@_
/flvPsf] 5 M
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k'g/fj]bg lbg]
JolQmn] h'g lg0f{o jf cfb]zsf lj?4 k'g/fj]bg
ug]{ xf] To:tf] lg0f{o jf cfb]z adf]lhd nfUg]
dx;'n / b08 hl/jfgfsf] /sd ;DalGwt
eG;f/ sfof{no jf eG;f/ hfFrkf; k/LIf0f
309
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sfof{nodf a'emfO{ jf w/f}6L /fvL k'g/fj]bg ug{
;Sg]5 .
t/ To:tf] dx;'n / b08 hl/jfgfsf] /sd
a'emfpg g;sL y'gfdf /x]sf] JolQmn] k'g/fj]bg
lbg rfx]df w/f}6L g/fvL k'g/fj]bg lbg ;Sg]5
.
-v_ pkbkmf -#_ df /x]sf eG;f/ sfof{nodf eGg]
zAbx?sf] ;f eG;f/ sfof{no jf eG;f/
hfFrkf; k/LIf0f sfof{nodf eGg] zAbx?
/flvPsf 5g\ .
-u_ pkbkmf -$_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -%_ ylkPsf]
5 M
-%_ bkmf ^!s= adf]lhd dxflgb]{zsn]
u/]sf] juL{s/0f jf k'g/fjnf]sgsf] lg0f{odf lrQ
gj'g] JolQmn] To:tf] lg0f{osf] hfgsf/L kfPsf]
ldltn] k}+tL; lbgleq /fh:j Gofoflws/0fdf
k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 .
-@#_ bkmf ^# sf] pkbkmf -#_ kl5 b]xfosf] pkbkmf -$_
ylkPsf] 5 M
-$_ o; P]g ad]flhdsf] sfd sf/afxLsf]
l;nl;nfdf dxflgb]{zsn] lbPsf] cfb]z jf lgb]{zgsf]
kfngf gug]{ jf nfk/jfxL jf ablgotk"j{s sfd ug]{
eG;f/ sfof{nosf] sd{rf/LnfO{ dxflgb]{zsn] ljefuLo
sf/afxL ug{ ;Sg]5 .
-@$_ bkmf &$ sf] pkbkmf -!_ df /x]sf kl5af6 b]lvg
cfPdf eGg] zAbx?kl5 jf ljefun] s'g} dfWodaf6
hfgsf/L k|fKt u/L c;'n ug{ cfb]z lbPdf eGg]
zAbx? ylkPsf 5g\ .
-@%_ bkmf *@ df /x]sf ;ft lbgsf] eGg] zAbx?sf] ;f
kGw| lbgsf] eGg] zAbx? /flvPsf 5g\ .
310
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@^_ bkmf ** kl5 b]xfosf] bkmf **s= ylkPsf] 5 M
**s= uf]kgLotf ;DjGwL Joj:yf M lgsf;Lstf{ jf
k}7f/Lstf{n] eG;f/ sfof{nodf k]z u/]sf uf]kgLotf
sfod /fVg' kg]{ k|s[ltsf eG;f/ d"Nofg ;DaGwL
;"rgfx? tyf cGo JolQmut Jofj;flos ;"rgfx?
clwsf/k|fKt clwsf/Laf6 cg';Gwfg jf n]vf
k/LIf0fsf] k|of]hgsf nflu jf cbfntjf6 Goflos
sf/afxLsf] k|of]hgsf nflu dfu ePsf] cj:yfdf
afx]s uf]Ko /flvg]5 .
-@&_ bkmf *( sf] ;f b]xfosf] bkmf *( /flvPsf] 5 M
*(= k"jf{b]z ;DaGwL Joj:yf M -!_ g]kfn ;/sf/n]
dfnj:t'sf] juL{s/0f ;DaGwdf k"jf{b]z hf/L ug{
;Sg] u/L g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/L
;ldlt u7g ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul7t ;ldlt
;DaGwL cGo Joj:yf ;f]xL ;"rgfdf tf]lsP
adf]lhd x'g]5 .
-@*_ bkmf *( kl5 b]xfosf bkmf *(s= / *(v= ylkPsf
5g\ M
*(s= eG;f/ ;xof]u ;DaGwL ;Demf}tf ug{ ;Sg] M -!_
g]kfn ;/sf/n] Jofkf/ ;xhLs/0f, eG;f/
;DaGwL kf/:kl/s ;xof]u Pj+ ;"rgf
cfbfgk|bfg ug{sf nflu ljb]zL d'n's;Fu
;Demf}tf ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] sfo{sf] nflu
dxflgb]{zsn] ;Ifd clwsf/Lsf] ?kdf sfo{
ug]{5 .
311
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#_ ;lGw ;DaGwL k|rlnt g]kfn sfg"gsf]
cwLgdf /xL dxflgb]{zsn] o; bkmf adf]lhdsf]
;Demf}tfsf ;DaGwdf csf]{ d'n'ssf] ;Ifd
clwsf/L;Fu jftf{ ug{ jf ;Demf}tfsf] clGtd
d:of}bf jf k|fdfl0fs k|lt :jLsf/ ug{ ;Sg]5 .
*(v= lgsf;L k}7f/L ;+s]t gDa/ lng' kg]{ M lgsf;L
jf k}7f/L ug]{ JolQmn] lgsf;L jf k}7f/L ug]{
k|of]hgsf nflu ljefun] tf]s]sf] ldlt b]lv
nfu' x'g] u/L ;+s]t gDj/ lng'kg]{5 .
-@(_ bkmf () sf] ;f b]xfosf] bkmf () /flvPsf] 5 M
()= cfb]z hf/L ug{ ;Sg] M -!_ o; P]gsf] sfof{Gjog
ubf{ s'g} afwf c8\sfp k/]df To:tf] afwf
c8\sfp x6fpgsf] nflu cy{ dGqfnon] o;
P]gsf] k|lts"n gx'g] u/L g]kfn /fhkqdf ;"rgf
k|sfzg ug{ ;Sg]5 .
-@_ eG;f/ d"No lgwf{/0f jf dfnj:t'
hfFrkf; jf eG;f/ k|lqmof ;DaGwL cGo s'g}
s'/fdf eG;f/ clws[tnfO{ lljwf ePdf jf o;
k|sf/sf sfo{ ;Dkfbgdf s'g} afwf c8\sfp
k/]df dxflgb]{zsn] To:tf] lljwf x6fpg jf
jfwf c8\sfp km'sfpg eG;f/ clws[tnfO{
o; P]gsf] k|lts"n gx'g] u/L pko'Qm cfb]z lbg
;Sg]5 .
-#)_ bkmf (! sf] ;f b]xfosf] bkmf (! /flvPsf] 5 M
(!= sf/afxL ug]{ clwsf/ M eG;f/ If]q afx]s
cGoqaf6 eG;f/ dx;'n 5nL NofPsf dfnj:t'
s;}n] kqmfp u/L k]z u/]sf] ;DaGwdf sf/afxL
ug]{ clwsf/ dxflgb]{zs jf lghn] tf]s]sf] s'g}
312
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
clws[tnfO{ / To:tf] dfnj:t' s'g} eG;f/
sfof{nodf k]z ePsf]df ;DalGwt eG;f/
clws[tnfO{ ;f] dfnj:t'sf] ;DaGwdf sf/afxL
ug]{ clwsf/ x'g]5 .
-#!_ bkmf (# sf] ;f b]xfosf] bkmf (# /flvPsf] 5 M
(#= lgb]{lzsf tyf sfo{ljlw agfpg ;Sg] M ljefun]
of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf]
clwgdf /xL b]xfosf ljifodf lgb]{lzsf jf
sfo{ljlw agfpg ;Sg]5 M
-s_ dfnj:t'sf] d"Nofg ;DjGwL,
-v_ 5gf}6 k|0ffnL adf]lhd dfnj:t'sf] hfFrkf;
;DjGwL,
-u_ hfFrkf; kl5sf] k/LIf0f ;DjGwL,
-3_ /fxt ;fdu|L hfFrkf; ;DjGwL,
-_ ljB'tLo 3f]if0ff, hfFrkf; Pj+ /fh:j
e'QmfgL ;DjGwL,
-r_ lgsf;L k}7f/L ;+s]t gDj/ k|bfg ug]{
;DjGwL
-5_ eG;f/sf] sfo{;Dkfbg;Fu ;DalGwt cGo
ljifo ;DjGwL .
#@= cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)$( sf] bkmf !% sf] v08 -s_
lemlsPsf] 5 .
##= ;+zf]wg jf vf/]hL axfn /xg] cjlw M k|rlnt sfg"gdf h'g;'s}
s'/f n]lvPsf] eP tfklg o; P]gf/f ;+zf]wg jf vf/]h ePsf
P]gsf k|fjwfg of] P]g jxfn /x];Ddsf] nflu dfq ;+zf]wg jf
313
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
vf/]h x'g]5 / ;f] cjlw Joltt ePkl5 To:tf k|fjwfg :jtM
hfu]sf] dflgg]5 .
314
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL!
-bkmf @ sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_
!= eG;f/ dx;'nM -!_ ljb]zaf6 g]kfnleq k}7f/L x'g] dfnj:t'df
cfly{s P]g, @)&@ sf] cg';"rL! df plNnlvt zLif{s,
pkzLif{s, dfnj:t'sf ljj/0fx / cGo Joj:yfxdf ;d]t
b]xfo adf]lhd ;+zf]wg / yk u/L eG;f/ dx;'n b/
nufOPsf] 5 . o;df plNnlvt ;+zf]wg / yk afx]ssf
kl/R5]b / efusf b|i6Jox, zLif{s, pkzLif{sx,
dfnj:t'sf ljj/0fx / dfnj:t'sf] k}7f/Lsf b/x ;d]t
cfly{s P]g, @)&@ adf]lhd g} x'g]5g\ .
k}7f/L
eG;f/
dx;'n b/
cGoyf
zLif{s pkzLif{s dfnj:t'sf] ljj/0f
pNn]v
ePsf]df
afx]s df]n
k|ltztdf
! @ # $
04.09 k|fs[lts dx
0409.00.10 ck|zf]lwt 10
0409.00.90 cGo 10
05.11 cGoq gk/]sf] hLjhGt'hGo pTkfbgx?
efu ! jf # df kg]{ df;' vfg gx'g] d/]sf
hgfj/x? .
cGo M
0511.99.10 /]zd ls/fsf] k'mn dfkmL
07.13 sf];f 5f]8fPsf] ;'Vvf sf];] t/sf/L, af]qmf
5f]8fPsf] jf g5f]8fPsf] jf bn]sf] jf
gbn]sf] .
d';'/f]M
0713.40.10 gk'm6fPsf], af]qmf ;lxtsf] 10
315
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
0713.40.90 cGo 10
08.04 vh"/ -5f]xf]8f_, cFhL/, e'FOs6x/, Pef]sf8f]
-gf:kftL h:tf] kmn_, cDaf, cf+k,
Doff]]i6Lg, tfhf jf ;'s]sf] .
cFhL/M
0804.20.10 tfhf 10
0804.20.90 cGo 10
09.01 skmL e'6]sf] jf ge'6]sf] jf SofkmLg
-skmLsf] If]/f]b_ 5'6\ofPs]f jf g5'6\ofPs]f
skmLsf] 9'6f] / af]qmf s'g} klg cg'kftdf
skmLsf] dfqf /x]sf] skmLsf] abnfdf
k|of]u ul/g] csf]{ s'g} rLh .
ge'6]sf] skmL M
0901.11.00 Soflkmg -If]/f]b_ ;lxt 20
0901.12.00 Soflkmg -If]/f]b_ /lxt 20
14.04 cGoq gk/]sf] jg:klt pTkfbg .
cGoM
1404.90.10 cw{ tof/L vo/sTyf -sTyf /;_ 10
1404.90.20 vo/ sTyf 10
1404.90.30 ljF8L a]g]{ kftx? 10
1404.90.40 kfgsf] kftx? 10
1404.90.50 ?b|fIfsf bfgfx? 10
1404.90.60 cu]{lnsf] jf]qmf 10
1404.90.70 l/f -;f]kg6_ 10
1404.90.80 cld|;f] 10
1404.90.90 cGo 10
22.03 2203.00.00 hf}af6 jg]sf] ljo/ . k|lt
ln6/
?=165/-
316
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
22.04 tfhf c+u'/sf] jfOg / cNsf]xn xfnL
;'/lIft ul/Psf] -kmf]l6{kmfO8_ jfOg ;d]t
zLif{s @)=)( sf] afx]s sf+rf] c+u"/sf
/; -u|]kd:6_ .
2204.10.00 :kfs{ln jfOg k|lt ln6/
?=240/-
cGo jfOg sf+rf] c+u'/sf] /;, cNsf]xn
xfn]/ s'x'g /f]s]sf] jf 9Lnf] u/]sf]M
2204.21.00 @ ln6/ jf sd hfg] ef+8f]df /x]sf] k|lt ln6/
?=240/-
2204.29.00 cGo k|lt ln6/
?=240/-
2204.30.00 cGo sf+rf] c+u'/sf] /; k|lt ln6/
?=240/-
22.05 e/dfpy / jf:gf cfpg] ;f/ jf ;'ulGwt
jf]6 lj?jf ldl>t tfhf c+u'/sf] cGo
jfOg .
2205.10.00 @ ln6/ jf sd hfg] ef+8f]df /x]sf] k|lt ln6/
?=240/-
2205.90.00 cGo k|lt ln6/
?=240/-
22.07 *) k|ltzt 3gTj cNsf]xn zlQm jf ;f]
eGbf dfly cNsf]xn zlQm ePsf]
cg\l8g]r8{ Oyfon cNsf]xn / h'g;'s}
cNsf]xn zlQm ePsf] l8g]r8{ Oyfon
cNsf]xn / cGo :k|L6 .
2207.10.00 *) k|ltzt 3gTj cNsf]xn zlQm jf ;f]
eGbf dfly cNsf]xn zlQm ePsf] k|lt ln6/
cg\l8g]r8{ Oyfon cNsf]xn ?=#).
2207.20.00 hlt;'s} cNsf]xn zlQm ePsf] l8g]r8{ k|lt ln6/
Oyfon cNsf]xn / cGo :k|L6 ?=#).
22.08 *) k|ltzt eGbf sd 3gTj cNsf]xn zlQm
ePsf] cljs[t -cgl8g]r8{_ Plyn cNsf]xn
c/v-l:kl/6\;_,dlb/f -lns;{_ / cGo dfbs
-l:kl/r'c;_ k]ox? -a]e/]h]h_ .
c+u'/sf] jfOg jf c+u'/ dfs{af6 lgsflnPsf]
l:k|6 -a|f08L_M
2208.20.10 jfOg jf j|f08Lsf] sRrf kbfy{sf] ?kdf
k|of]u x'g] ;a} k|sf/sf dfbs b|ax? -:k|L6 k|=ln=
;d]t_ ?=()).
317
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
2208.20.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
JxL:sLx? M
2208.30.10 x\jL:sLsf] sRrf kbfy{sf] ?kdf k|of]u x'g] k|=ln=
dfbs b|ax? -:k|L6 ;d]t_ ?=()).
2208.30.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
pv'sf] pTkfbgx?nfO{ s'xfP/ r'nfO{ u/L
lgsflnPsf] /d / cGo :k|L6M
2208.40.10 /d / cGo :k|L6x?sf] sRrf kbfy{sf] ?kdf
k|of]u x'g] pv'sf] pTkfbgx?nfO{ s'xfP/ r'nfO{ k|=ln=
u/L lgsflnPsf] :k|L6 ;d]tsf dfbs b|ax? ?=()).
2208.40.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
hLg / h]g]ef M
2208.50.10 hLg / h]g]efsf] sRrf kbfy{sf] ?kdf k|of]u k|=ln=
x'g] dfbs b|ax? -:k|L6 ;d]t_ ?=()).
2208.50.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
ef]8\sf M
2208.60.10 ef]8\sfsf] sRrf kbfy{sf] ?kdf k|of]u x'g] k|=ln=
dfbs b|ax? -:k|L6 ;d]t_ ?=()).
2208.60.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
dlb/f -lns;{_ tyf p2Lks -sl8{oN;_M
2208.70.10 dlb/f -lns;{_ tyf p2Lks -sl8{oN;_ sf]
sRrf kbfy{sf] ?kdf k|of]u x'g] dfbs b|ax? k|=ln=
-:k|L6 ;d]t_ ?=()).
2208.70.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
cGo M
2208.90.10 cGo dlb/fsf] sRrf kbfy{sf] ?kdf k|of]u k|=ln=
x'g] dfbs b|ax? -:k|L6 ;d]t_ ?=()).
2208.90.90 cGo k|=ln=
?=!^)).
318
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
319
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
321
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
322
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
323
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
324
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo M
3926.90.10 r'/f, l6sf, l6s'nL dfkmL
40.14 s8f /a/ afx]s, eNsgfOH8 /a/sf], s8f
/a/sf] lkml6 ePsf] jf gePsf] :jf:Yo
-xfOh]lgs_ jf kmfdf]{:o"l6sn -cf}iflw_
;DaGwL ;fdfgx? -l66\; -b"wbfgLsf]
d'G6f]_ ;d]t_ .
4014.10.00 l;y\ sG6f;]lK6E; -cfR5b ue{lg/f]ws_ dfkmL
44.03 af]qmf jf sf7sf] jflx/L g/d efu tf5]sf]
jf gtf5]sf] jf df]6f df]6L 9+un] rf/kf6]
kf/]sf] ckl/dflh{t sf7 .
cGoM
4403.99.10 % O~r jf ;f] eGbf sd df]6fOdf
nDjfO{df lr/]sf] 5
4403.99.90 cGo 5
49.01 Psf]xf]/f] kftf ePsf] jf gePsf] d'lbt
lstfjx?, ljj/0f klqsfx? -af]:o";{, krf{
jf klqsf -lnn]6\;_ / To:t} d'lbt
j:t'x? .
4901.10.00 k6\ofPsf] jf gk6\ofPsf], Psf]xf]/f] kftf
ePsf] dfkmL
cGo M
4901.91.00 zAbsf]ifx? / ljZjsf]ifx? / ltgsf
qmda4 efu jf v08x? -OG:6nd]G6x?_ dfkmL
4901.99.00 cGo dfkmL
49.02 lrq ePsf] jf gePsf] jf lj1fkgsf
;fdu|L ePsf] jf gePsf] ;dfrf/kq, kq
klqsf / cfjlws kq klqsfx? .
4902.10.00 sDtLdf Ps xKtfdf rf/k6s k|sflzt dfkmL
4902.90.00 cGo dfkmL
49.03 4903.00.00 s]6fs]6Lsf] t:jL/ ePsf] lstfj, /]vfg
ug]{ jf / eg]{ lstfjx? . dfkmL
325
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
326
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sf]/]sf] M
5108.20.10 klZdgfsf] -sfl:d/L ofg{_ 1
5108.20.90 cGo 5
51.09 v'bf laqmLsf] nflu /fv]sf] pmgsf] jf
hLjhGt'sf] dl;gf] /f}+ sf] wfuf] .
pmgsf] jf hLjhGt'sf] dl;gf] /f}+ sf] tf}n
*% k|ltzt eGbf a9L ePsf]M
5109.10.10 klZdgfsf] -sfl:d/L ofg{_ 1
5109.10.90 cGo 5
cGo M
5109.90.10 klZdgfsf] -sfl:d/L ofg{_ 1
5109.90.90 cGo 5
52.01 5201.00.00 gkm8\s]sf] jf gsf]/]sf] skf; . dfkmL
52.02 skf; cjz]if -wfuf]sf] cjz]if / ufg]{6]8
:6s ;d]t_ .
5202.10.00 wfuf]sf] cjz]if -wfuf] -y|]8_ cjz]if
;d]t_ dfkmL
cGoM
5202.91.00 ufg]{6]8 :6s dfkmL
5202.99.00 cGo dfkmL
52.03 5203.00.00 km8\s]sf] jf sf]/]sf] skf; . dfkmL
52.05 v'bf laqmLsf] nflu g/flvPsf] *% k|ltzt
jf ;f] eGbf a9L skf;sf] tf}n ePsf]
skf;sf] wfuf] -l;p+g] wfuf] afx]s_ .
gsf]/]sf] /]zfsf] PSnf] wfuf]M
5205.11.00 &!$=@( 8]l;6]S; jf a9L gfksf] -!$
d]l6s ;+Vof eGbf ggf3]sf]_ . 1
5205.12.00 &!$=@( 8]l;6]S; eGbf sd gfksf] t/
@#@=%^ 8]l;6]S; eGbf sd gePsf]
gfksf] -!$ d]l6s ;+Vof eGbf dflysf] t/
$# d]l6s ;+Vof ggf3]sf]_ 1
327
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
328
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
329
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
330
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
332
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cGo M
7106.91.00 ck|efljt k|lt !) u|fd
?=%^.
7106.92.00 cw{ lgld{t k|lt !) u|fd
?=%^.
71.08 ck|efljt jf cw{ lgld{t ?ksf jf w"nf]
?ksf ;'g -Knfl6gddf ;'gsf] hnk
nufPsf] ;d]t_ .
d'bf afx]ssf] M
7108.11.00 w"nf] k|lt !) u|fd
?=$@)).
7108.12.00 cGo k|efljt ?ksf k|lt !) u|fd
?=$@)).
7108.13.00 cGo cw{ lgld{t ?ksf k|lt !) u|fd
?=$@)).
-#_ u/uxgf, ;'g jf rf+bLsf ;fdfg
agfpg] af+8fn] tof/ u/]sf ;fdfgx? /
cGo ;fdfgx?
71.13 ax'd"No wft'sf] jf ax'd"No wft'n]
9flsPsf] cfwf/e"t wft'sf] uu{xgfsf
;fdfgx? / ltgsf kf6{k"hf{x? .
ax'd"No wft'sf], ax'd"No wft'df hnk
nufPsf] jf gnfPsf] jf 9flsPsf] jf
g9flsPsf] M
7113.19.00 cGo ax'd"No wft'sf], cGo ax'dNo
wft'sf] hnk nufPsf] jf gnufPsf] jf
ax'd"No wft'n] 9fs]sf] jf g9fs]sf] 15
82.01 tnsf xft] cf}hf/x?M sf]bfnf], ;fe]n,
u}tL, lks, xf] -vGg] ;fdfg_, km]fs{ / /]S;
-a9fg]{_ aGr/f], v'kf{ h:tf] cf}hf/ -aLn
x's_ / o:t} lrg]{ -x\o"O_ cf}hf/x?
h'g;'s} lsl;dsf sndL sf6\g] s}+rL
-;]Sof6;{{ P08 k|'g;{_ :sfOY; -b/}f}+tL_,
l;sn -x+l;of+_, v'kL{ -x]gfOkm_, f8L
5f+6\g] s}+rL -x]h l;o;{_, lsnf] jf kRr8
-l6Dj/j]h_ / s[lif, jfujfgL jf
jghnsf] sfddf k|of]u x'g] cGo
cf}hf/x? .
333
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
sf]bfnf] / ;fj]nM
8201.10.10 sf]bfnf] 1
8201.10.90 cGo 5
8201.50.00 Ps xftn] rnfpg] s}rL -;]Sof6;{_ /
o:t} Ps xftn] rnfpg] s}+rLx? -k|'g;{
P08 lzo;{_ -kf]N6L lzo;{ ;d]t_ 1
s[lif, jfujfgL / jg h+undf k|of]u x'g]
cGo xft] cf}hf/x?M
8201.90.10 s[lif / jfujfgL k|of]u x'g] cGo xft]
cf}hf/x? 1
8201.90.90 cGo 5
84.13 dfks oGq h8]sf] jf gh8]sf] t/n
kbfy{sf] kDk, t/n kbfy{ dfly tfGg]
;fwg -Plne]6;{_ .
cGo ;]G6Lk'mun -cks]GbL_ kDkM
vlgh OGwg -Uof;f]lng_ af6 ;~rfng
x'g]M
8413.70.11 @ b]lv * xif{ kfj/ Ifdtfsf 1
8413.70.19 cGo 15
8413.70.90 cGo 15
84.24 t/n -lnlSj8_ jf r"0f{ -kfp8/_ nfO{
kIf]k0f ug{ -k|f]h]lS6_, 5g{ -l8:kl;{_ jf
kmf]]x/f kfg{ -:k]|O_ sf] lgldQsf], -xftn]
;+rfng x'g] jf gx'g]_ oflGqs ;flwqx?
-d]sflgsn cKnfoG;]h_ rfh{ -OGwg_
ePsf jf gePsf clUgzfdsx? -kmfo/
PS;l6\lUjz;{_ lkrsf -:k]|ug_x? /
To:t} ;fwgx? jfik -l:6d_ jf afn'sf -
:of08_ lj:kmf]]6g -Anfl:6_ oGqx? /
To:t} h]6 k|If]k0f oGqx? .
cGo ;flwqx? -cKnfoG;]h_ M
8424.81.00 s[lif jf afujfgL ;DaGwL 1
334
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
84.32 e"ld tof/ ug]{ -:jfon lk|k/]zg_ jf v]lt
ug]{ -slN6e]zg_ lgldQsf s[lif
-Plu|sNr/_, pBfg s[lif -xl6{sNr/_ jf
jflgsL -jghn_ -kmf]]/]i6L_ ;DaGwL
oGqfjnL -dlzg/L_ zf4n e"ld -b"af]
;lxtsf] e"ldM nf}g_ jf v]ns"b -d}bfg
-:kf]6{\; -u|fp08_ k]Ng]] a]ngx? -/f]n;{_.
8432.10.00 xnf]x? -Knf]h_ 1
x\of/f]x?, :Sofl/kmfo;{, slN6e]6/x?,
lj8\;{ -f/ lgsfNg]_ / xf]x? M
8432.21.00 l8:s x\of/f] 1
8432.29.00 cGo 1
8432.30.00 jLhjlkqx? -;L8;{_, la?jf /f]Kg]
-Knf06;{_ / k|lt/f]ks -6fG;Knf06;{_
oGqx? 1
8432.40.00 dn 5g]{ -DofGof]/ :k]|8;{_ / pj{/s
ljt/sx? -kml6{nfOh/ l8i6LAo"6/_ 1
8432.80.00 cGo oGqfjnL -dlzg/L_ 1
8432.90.00 cx? -kf6\;{_ 1
84.33 afnL sf6\g] -xfe]{l:6_ jf bfgf 5'6\ofpg]
-bfO+ ug]{M y]]|l;_ oGqfjnLx? -dlzg/L_,
k/fn -:6_ jf 3f+; k/fn -kmf]]8/_ la6f
kfg]{ oGq -a]]n;{_ 3f+; -u|f;_ jf ;'s]sf]
3f+; -x]_ sf6\g] -df]c;{_ zLif{s *$=#&
sf oGqfjnL -dlzg/L_ afx]ssf km''nx?
-PU;_, kmnx? -k|m'6\;_ jf cGo s[lif
pTkfbgnfO{ ;kmf ug]{ -lSnlg_, 5'6\ofpg]
-;f]}l6{_ jf juL{s/0f ug]{ -u]|l8_ sfdsf
oGqx? -dlzG;_ .
zf4n e"ld -nf}g_, gu/f]Bfg -kfs{_ jf
v]ns"bsf] d}bfg -:kf]6{\; u|fp08_ lgldQsf
nfjs oGq -3f+; sf6\g]M df]c;{_ M
8433.11.00 If}lth ;dtn 3'd]/ sf6\g] ;fwg ePsf],
zlQm rflnt -sl6 l8efO; /f]6]l6 Og
xf]]/fOPh]06n Kn]g, kfj8{_ 1
335
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8433.19.00 cGo 1
8433.20.00 cGo 3f+; sf6\g] -df]c;{_, 6ofS6/df
h8fg ug]{ s6/ af;{ ;d]t 1
8433.30.00 cGo 3f+; tof/ ug]{ -x]d]ls_ oGqfjnL
-dlzg/L_ 1
8433.40.00 k/fn jf rf/f -:6 jf kmf]]8/_ la6f
agfpg] oGq -a]n;{_, -lksck a]n;{_ 1
cGo afnL sf6\g] -xfe]{l:6_ oGqfjnL
bfO+ ug]{ jf u]8f fg]{ -y]]|l;_ oGqfjnL
-dlzg/L_M
8433.51.00 xfe]{:6/y]|;/sf] ;+of]]hg -sDjfOg_ 1
8433.52.00 cGo y]|l; dlzg/L 1
8433.53.00 h/f jf ufgf] -?6 jf 6\o"a/_ sf] afnL
;+u|x ug]{ -xfe]{l:6_ oGqx? 1
8433.59.00 cGo 1
8433.60.00 km'n jf c08fx? -PU;_, kmn -km'6_ jf
cGo s[lifhGo pTkfbg ;kmf ug]{
-lSnlg_, 5'6\ofpg] -;f}l6{_ jf juL{s/0f
ug -u]|l8_ oGqx? 1
8433.90.00 c -kf6{_ x? 1
84.34 b"w b'x'g] oGqx? -ldlNs dlzG;_ /
b'Uwzfnf ;DaGwL oGqfjnL -8]/L
dlzg/L_ .
8434.10.00 b"w b'x'g] oGqx? -ldlNs dlzG;_ 1
8434.20.00 b'Uwzfnf ;DaGwL oGqfjnL -8]]/L
dlzg/L_ 1
8434.90.00 cx? -kf6\;{_ 1
84.35 bfvsf] cf;j -jfOg_, :ofpsf] cf;j
-;fO8/_, kmnsf] /; -k|m'6 h";_ x? jf
o:t} k]o kbfy{x? -lje/]h]h_ sf] pTkfbg
-Dofg'ofSr/_ df k|of]u x'g] ;+kL8s bfa
oGqx? -k|];];_, blnq jf k]Ng]oGq
-qm;;{_ / o:t} oGqfjnL .
336
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8435.10.00 oGqfjnL 1
8435.90.00 cx? -kf6{\;_ 1
84.36 cGo s[lif ;DaGwL -Plu|sNr/n_, pBfg
s[lif -xl6{sNr/_ ;DaGwL, jflgsL jf
jghn ;DaGwL -kmf]]/]i6L_, k+IfLkfng
-kf]N6Llslk_ jf df}/L kfng -aLlslk_
;DaGwL oGqfjnL, oflGqs -d]sflgsn_ jf
tfk -yd{n_ pks/0f -OlSjkd]06_ h8fg
ePsf] c+s'/0f ;+oGq -hld{g]zg Knf06_
;d]t k+IfLx?sf] rNnf sf9\g] / aRrf
x'sf{pg] oGqx? -kf]N6L OGSo'j]6\;{ /
a|"8;{_ .
8436.10.00 hgfj/x?sf] 3f+; rf/f -Plgdn lkml8
:6;_ tof/ ug]{ oGqfjnL 1
k+IfLkfng oGqfjnL k+IfLx?sf] rNnf
sf9\g] aRrf x'sf{pg] oGqx? -kf}N6L
OGSo"a]6;{ / a|"8;{+_M
8436.21.00 kf]N6L OGSo"a]6;{ / a'|8;{ 1
8436.29.00 cGo 1
8436.80.00 cGo oGqfjnL 1
cx? -kf6\;{_M
8436.91.00 k+IfLkfng -kf}N6L lslk_ oGqfjnL jf
k+IfLx?sf] rNnf sf9\g] / aRrf x'sf{pg]
-kf]N6L OGSo"a]6;{ / a"|8;{_ sf]] 1
8436.99.00 cGo 1
84.37 aLh -l;8_, bfgf -u]|g_ jf ;'s]sf] bfn
;DaGwL -n]u'ldg;_ jg:kltx? ;kmf ug{,
5'6\ofpg jf 5f+6\g -;f}l6{_ jf juL{s/0f
ug{ -u]|l8_ lgldQsf oGqx? s[lif-If]q
lsl;dsf -kmfd{6fOk dlzg/L_ oGqfjnL
afx]s, k]if0f pBf]u -ldln O08:6L_ df
k|of]u x'g] jf cGg -;]l/oN;_ jf ;'s]sf]
bnxg jg:klt -8|fO8 n]u'ldg;
e]lh6]an_ sf] sfd lgldQsf] oGqfjnL .
337
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8437.10.00 aLh -l;8_ bfgf -u]|g_ jf ;'s]sf] bnxg
jg:klt -8fO8 n]u'ldg; e]lh6]aN;_ ;kmf
ug]{, 5''6\ofpg]] jf juL{s/0f -u]|l8_ ug]{
oGqx? 1
8437.80.00 cGo oGqfjnL -dlzg/L_ 1
8437.90.00 cx? -kf6\;{_ 1
84.38 k|f0fLhGo -Plgdn_ jf cjfikzLn jg:klt
af];f] jf t]n -lkmS:8 e]lh6]an of6 jf
cfon_ sf] lgisif{0f -PS;6ofS;g_ jf
tof/ -lk|k/]zg_ ug{ lgldQsf] oGqfjnL
afx]s, vfB jf k]o -km'8 jf l8_ sf]
cf}Bf]lus lgld{t -lk|k/]zg_ jf pTkfbg
-Dofg'ofSr/_sf] nflu rflxg], o; efudf
cGoq pNn]v gePsf jf ;dfj]z
gePsf, oGqfjnL -dlzg/L_ .
8438.50.00 df;' -ld6_ jf df;'sf] nflu kflnPsf
3/]n' k+IfLsf] df;' -kf}N6L_ tof/ ug{
lgldQsf oGqfjnL 1
8438.60.00 kmnx? -km'6\;_, sfi7kmnx? -g6\;_ jf
jg:kltx? -e]lh6]aN;_ tof/L kfg{
lgldQsf oGqfjnL 1
cGo oGqfjnL -dlzg/L_ M
8438.80.10 l6;l6{ d]lzg, l;=l6=l;= d]lzg, lrof
km/d]lG6 d]lzg, l68fo/ d]lzg,
Pn=l6=kL= d]lzg 1
84.52 l;pg] sn -;LpO dzLg_, zLif{s
*$=$) sf] k':ts l;pg] -a's;LpO_ sn
-dzLg_ afx]s l;pg] snsf] nflu ljz]if
?kn] cleslNkt -l8hfO08_ kmlg{r/,
cfwf/x? -a];];_ / 9sgL -se;{_ x?
l;pg] snsf] l;of] -;LpO dlzg
lg8N;_ x? .
8452.10.00 3/fo;L k|of]usf lsl;d -xfp; xf]N8
6fOk_ sf] l;pg] sn 1
cGo l;pg] snx?M
338
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8452.21.00 :jrflnt OsfO{x? -c6f]d]l6s o"lg6\;_ 1
8452.29.00 cGo 1
8452.30.00 l;pg] snsf] l;of] 1
85.02 On]lS6s h]g]/]l6 ;]6x? / /f]6/L
sGe6{/x? .
sDk|];g OlUg;g OG6/gn sDazg
lki6f]g OlGhg -l8h]n jf cw{ l8h]n
OlGhgx?_ sf] h]g]/]l6 ;]6x? M
&% s]=eL=P= ;Dd pTkfbgsf]M
8502.11.10 !@=% s]=eL=P= ;Dd pTkfbgsf] 15
8502.11.90 cGo 1
8502.12.00 &% s]=eL=P= eGbf a9L t/ #&% s]=eL=P=
;Dd pTkfbgsf] 1
8502.13.00 #&% s]=eL=P= eGbf a9L pTkfbgsf 1
85.28 /]l8of] k|;f/0f -a|f]8sf:6_ u|fxsx?
-l/l;e;{_ cyjf Wjlg jf lel8of]
clen]vg -l/sl8{_ jf k'g?Tkfbg -
l/k|f]8\o"l;_ pks/0fx? -P]k/]6;_
;dflji6 -Ogs/kf]/]l6_
ePsf jf gePsf, 6]lnlehg lgldQsf
;+u|x0f -l/;]K;g_ pks/0f -P]k/]6;_
6]lnlehg ;+u|x0f pks/0fx? ;dflji6
gePsf df]lg6/x? -
k/LljIfsx?_ / k|f]h]S6/ -k|If]lkq_ x? .
/]l8of] a|f]8sfi6 l/l;e/x? jf WjgL jf
b[io clen]vg jf k'g?Tkfbg pks/0fx?
;dfj]z ePsf jf gePsf 6]lnlehg
lgldQsf ;+u|x0f pks/0fx?M
cGo, /lg M
8528.72.10 cgP;]DaN8 cj:yfsf 20
8528.72.90 cGo 20
87.01 6ofS6/x? -zLif{s *&=)( sf] 6ofS6/
afx]s_ .
339
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
340
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
87.04 j:t' jf ;fdfgx? 9'jfgLsf] k|of]usf cGo
df]6/ uf8Lx? .
afxgsf] s"n tf}n -hL=eL=8An'_ % 6g
gf3]sf]M
cGoM
8704.22.91 r]l;;;+u hf]l8Psf] b"w 9'jfgLsf
nflu ljz]if lsl;dn] tof/ ul/Psf] 6\of 1
8704.22.92 r]l;;;+u hf]l8Psf] sG6]g/ 6s 10
8704.22.93 r]l;;;+u hf]l8Psf] t/n k]6f]lnod
UofF; 9'jfgLsf nflu ljz]if lsl;dn]
tof/ ul/Psf] j'n]6 10
8704.22.99 cGo 30
cGoM
8704.90.10 k|lzts k|0ffnL -/]lk|mh/]l6 l;i6d_
h8fg ul/Psf] 1
8704.90.90 cGo 30
87.05 d"ntM AolQm jf j:t'x?sf] oftfoftsf
nflu agfOPsf afx]ssf vf; p2]Zosf
df]6/ uf8Lx? -h:t} cj/f]w ug]{ nx/L
-a]|s 8fpg n/L_, qm]g nx/Lx?, bdsnx?
-kmfo/ kmfOl6 e]Osn_, s+lqm6 ld>0f
nx/L, ;8s a9fg]{ sfdsf nx/Lx?, :k|]O
nx/Lx?, 3'DtL, js{ ;k, 3'DtL
/]l8of]nf]lhsn OsfO{x? .
8705.30.00 bdsnx? -kmfo/ kmfOl6 e]Osn_ 1
87.11 df]6/;fOsnx? -df]k]8 ;lxt_ / ;fO8
sf/ /lxt jf ;lxt ;fOsndf ;xfos
df]6/ h8fg u/]sf] ;fO8sf/x? .
l;ln08/ Ifdtf %) ;L=;L= gf3]sf] t/
@%) ;L=;L= ggf3]sf] /]l;k|f]s]l6 OG6/gn
sDa;g lki6f]g OlGhgM
8711.20.10 cg P;]DjN8 cj:yfsf 30
8711.20.90 cGo 30
341
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
342
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
9021.39.00 cGo dfkmL
9021.40.00 ;'Gg] ;fdfgx? -lxol/+u P8\;_,
kf6{k"hf{x? / ;xfos ;fdu|Lx? afx]s dfkmL
343
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
dx;'ndf tL; k|ltzt;Ddsf] b/df kfFr k|ltzt / ;f]eGbf
a9Lsf b/xdf tLg k|ltzt 5'6 lbOg]5 .
$= hgjfbL u0ftGq rLgdf pTkflbt dfnj:t' rLgsf] :jzfl;t
If]q ltAjtaf6 g]kfnleq k|tLtkqsf] dfWodaf6 k}7f/L x'Fbf
d"Nout b/ -kl/df0fut b/ afx]s_ cg';f/ nfUg] eG;f/
dx;'n b/df tLg k|ltzt 5'6 lbOg]5 .
%= cd]l/sL 8n/ bz xhf/ d"No;Ddsf g]kfndf pTkfbg
ePsf dfnj:t'x lgsf;L ubf{ lgsf;Lstf{n] ljb]zL d'b|f
k|fKtLsf] sfuhft tTsfn k]z ug{ g;Sg] cj:yf ePdf pQm
sfuhftx kl5 k]z ug]{ zt{df k|fKt x'g'kg]{ ljb]zL d'b|f
jfktsf] /sdsf] j} Uof/]06L /fvL lgsf;L ug{ lbOg]5 .
lgsf;Lstf{n] lgsf;L u/]sf] ^ dlxgfleq ljb]zL d'b|f
e'QmfgL k|fKtLsf] sfuhft jf lgsf;L ePsf] dfnj:t'
lkmtf{ cfPsf] eP ;f]sf] k|df0f k]z u/L j} Uof/]06L km's'jf
u/fpg' kg]{5 . pQm cjlwleq e'QmfgLsf] sfuhft jf
lgsf;L ePsf] ;fdfg lkmtf{ cfPsf] k|df0f k]z u/L j}
Uof/]06L km's'jf gu/fPdf ;DalGwt eG;f/ sfof{non] j}
hdfgt lbg] j};+u ;f] jfkt /fv]sf] a} Uof/]06Lsf] /sd
dfu ug{ ;Sg]5 . o;/L dfu u/]sf] cj:yfdf pQm /sd
kGw| lbgleq a}n] ;DalGwt eG;f/ sfof{nodf clgjfo{
kdf k7fpg' kg]{5 . pk/f]Qm cg';f/ k|fKt ePsf] /sd
clanDj /fh:j vftfdf bflvnf ul/g]5 .
^= o; cg';"rLsf] bkmf @) df plNnlvt g]kfn ;/sf/sf]
;+j]bgzLn ;"rLdf k/]sf dfnj:t'x / o; cg';"rLsf] bkmf
@! df plNnlvt dfnj:t'x afx]s ;fs{ d'n'sdf pTkflbt
cGo dfnj:t'x ;f]xL d'n'sdf k|tLtkq vf]nL ;f]xL
d'n'saf6} lanlahs agL ;f]xL d'n'saf6} ;f6f ;Dem}ftf
adf]lhd ;f6f pTklQsf] k|df0fkq ;lxt k}7f/L ePdf
;Djt\ @)^@ k'; !& ut] sfod /x]sf] b]xfo cg';f/sf]
eG;f/ dx;'n b/df cf+lzs 5'6 lbO{ b]xfo adf]lhdsf] b/df
eG;f/ dx;'n c;'n ul/g]5 M
;Djt\ @)^@ k'; !& df sfod ;fs{ d'n'sxaf6 k}7f/L ubf{ nfUg]
/x]sf] eG;f/ dx;'n b/ eG;f/ dx;'n b/
344
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
% %
!) ^
!% &=@%
@% (=%
#% !!=@%
$) !!=@%
*) !!=@%
t/,
-!_ ;fs{ d'n'saf6 k}7f/L ubf{ nfUg] egL dfly pNn]v
ePsf]eGbf o; cfly{s P]gf/f tf]lsPsf] eG;f/
dx;'n b/ 36L ePdf ;f]xL b/ adf]lhd dx;'n
c;'n ul/g]5 .
-@_ o; bkmfdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg o;
cg';"rLsf] cGo bkmfxaf6 eG;f/ dx;'n k"0f{ jf
cf+lzs 5'6 lbOPsf] sf/0fn] o; bkmf cg';f/ nfUg]
dx;'neGbf 36L dx;'n nfUg] jf dx;'n gnfUg]
ePdf ;f]xL adf]lhd x'g]5 .
-#_ ;Djt\ @)^@ k'; !& df sfod g/x]sf t/ o;
cg';"rLsf] bkmf ! df /x]sf tyf o; cg';"rLsf]
bkmf @) tyf bkmf @! df gk/]sf pkzLif{sxdf
plNnlvt dfnj:t'x bkmf ^ adf]lhd ;fs{
d'n'sjf6 k}7f/L ubf{ pQm bkmfdf plNnlvt ;fs{
d'n'sxjf6 k}7f/L ubf{ nfUg] eG;f/ dx;'n b/ g}
nfUg]5 .
&= ;fs{ d'n'sdf pTkflbt o; cg';"rLsf] bkmf @! df
plNnlvt pkzLif{sxsf dfnj:t'x ;f]xL d'n'sdf
k|tLtkq vf]nL ;f]xL d'n'saf6} lanlahs agL ;f]xL
d'n'saf6} ;f6f ;Dem}ftf ad]flhd ;f6f pTklQsf]
k|df0fkq ;lxt k}7f/L ePdf ;Djt\ @)^& sflQsdf sfod
/x]sf] b]xfo cg';f/sf] eG;f/ dx;'n b/df cf+lzs 5'6 lbO{
b]xfo adf]lhdsf] b/df eG;f/ dx;'n c;'n ul/g] 5 M
345
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
;Djt\ @)^& sflQsdf sfod /x]sf] ;fs{ d'n'sxaf6 k}7f/L ubf{ nfUg]
eG;f/ dx;'n b/ eG;f/ dx;'n b/
% %
!) (
!% !$
@) !*=%
@% @@
#) @&=%
*) #)
t/,
-!_ ;fs{ d'n'saf6 k}7f/L ubf{ nfUg] egL dfly pNn]v
ePsf] eGbf o; cfly{s P]gf/f tf]lsPsf] eG;f/
dx;'n b/ 36L ePdf ;f]xL b/adf]lhd dx;'n
c;'n ul/g]5 .
-@_ o; bkmfdf h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg o;
cg';"rLsf] cGo bkmfxaf6 eG;f/ dx;'n k"0f{ jf
cf+lzs 5'6 lbOPsf] sf/0fn] o; bkmf cg';f/ nfUg]
dx;'n eGbf 36L dx;'n nfUg] jf dx;'n gnfUg]
ePdf ;f]xL adf]lhd x'g]5 .
*= o; cg';"rLdf pNn]v eP adf]lhd s'g} dfnj:t'df lbOPsf]
5'6 k|bfg ubf{ bf]xf]/f] gkg]{ u/L s'g} Ps 5'6 dfq k|bfg
ul/g]5 .
(= k'/fgf ;jf/L ;fwg Pj+ oGq pks/0fxsf] d"No sfod ubf{
b]xfo adf]lhd x|f;sL ul/g] 5 M -!_ s'6gLlts ;'ljwf jf
dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L ePsf jf cfof]hgf jf cfof]hgfsf]
7]s]bf/ jf k/fdz{bftfsf gfddf kl5 lkmtf{ n}hfg] zt{df k"0f{
jf cf+lzs dx;'n ;'ljwf jf a} Uof/]06L jf w/f}6Ldf k}7f/L
ePsf jf cGo ;+3, ;+:yfsf] gfddf k"0f{ jf cf+lzs eG;f/
dx;'n 5"6df k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwg Pj+ oGq pks/0f
g]kfnleq s;}nfO{ pkxf/ lbPdf jf laqmL u/]df jf k}7f/L
ug]{n] cfg} k|of]hgsf] nflu /fVg] ePdf To:tf ;jf/L ;fwg
Pj+ oGq pks/0fxsf] eG;f/ dx;'n lng] k|of]hgsf] nflu
346
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
eG;f/ clws[tn] k}7f/L x'Fbfsf] cj:yfdf sfod ePsf]
d"Nodf -k|To]s jif{sf] cjlzi6 d"Nodf_ jflif{s bz k|ltztsf]
b/af6 clwstd kfFr jif{sf] x|f;sL u/L d"No sfod ug]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ afx]s lghL k|of]usf nflu cf+lzs
eG;f/ dx;'n 5"6df JolQmut kdf k}7f/L ePsf ;jf/L
;fwgx cGo JolQmnfO{ laqmL ug]{ jf xs x:tfGt/0f ug]{
ePdf eG;f/ dx;'n lng] k|of]hgsf] nflu d"No sfod ubf{
jflif{s bz k|ltztsf b/n] clwstd kfFr jif{sf] -k|To]s
jif{sf] cjlzi6 d"Nodf_ x|f;sL u/L d"No sfod ul/g]5 .
t/ pTkfbg ePsf] ldltn] bz jif{ Joltt eO;s]sf
;jf/L ;fwgxsf] xsdf k}7f/L x'Fbf sfod ePsf] d"Nodf
;f7L k|ltzt x|f;sL u/L d"No sfod ul/g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd k}7f/L ePsf ;jf/L
;fwgxsf] k}7f/Lsf cj:yfdf sfod ePsf] d"No cGo
To:t} ;jf/L ;fwgxsf] d"NoeGbf w]/} sd ePsf] cj:yfdf
afx]s ;fdfGotM k}7f/L ubf{ sfod u/]sf] ljb]zL d'b|fnfO{
cfwf/ dfgL pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd d"No sfod ul/g]5
.
-$_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd ;jf/L ;fwgxdf
x|f;sL ubf{ pQm ;jf/L ;fwgsf] pTkfbg ldltb]lv u0fgf
ul/g]5 / k}7f/L x'g' k"j{ ljb]zdf Joltt ePsf] cjlw s6fO{
afFsL cjlwsf] dfq x|f;sL ul/g]5 .
!)= xjfO{dfu{af6 Jofkfl/s kdf k}7f/L ul/g] dfnj:t'sf]
eG;f/ P]g, @)^$ sf] bkmf !# sf] pkbkmf -#_ adf]lhd
eG;f/ sfof{nodf d"No 3f]if0ff ubf{ k}7f/Lstf{n] dfnj:t'sf]
d"No, ef8f tyf aLdf /sd 5'f5'} 3f]if0ff ug'{ kg]{5 .
k}7f/Lstf{n] 3f]if0ff u/]sf] ef8f /sd / Po/ j] landf
plNnlvt ef8f /sddWo] h'g a9L b]lvG5 ;f]xL ef8f
/sdnfO{ ;dfj]z u/L d"No lgwf{/0f ul/g]5 . Po/ j] landf
ef8f /sd pNn]v gePsf] / k}7f/Lstf{n] 3f]if0ff u/]sf] ef8f
/sd jf:tljs ef8f /sdeGbf sd b]lvPdf eG;f/
clws[tn] pQm dfnj:t' xjfO{dfu{af6 k}7f/L ubf{ nfUg ;Sg]
cg'dflgt ef8f /sd ;d]t ;dfof]hg u/L d"No lgwf{/0f ug'{
347
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kg]{5 . xjfO{dfu{af6 dfnj:t' k}7f/L ubf{ nfUg] ef8f /sdsf]
hfgsf/L eG;f/ clws[tn] ;DalGwt xjfO{ ;]jfaf6 lng
;Sg]5 . o;/L eG;f/ clws[tn] dfnj:t'df nfu]sf] jf nfUg
;Sg] ef8f /sdsf] hfgsf/L dfu]sf] avt To:tf] hfgsf/L
jf ljj/0f pknAw u/fpg' ;DalGwt xjfO{ ;]jfsf] st{Jo
x'g]5 .
t/ Po/ j] landf plNnlvt ef8f /sd /
;DalGwt xjfO{ ;]jfn] jf:tljs kdf c;'n u/]sf] ef8f
/sd km/s ePdf ;DalGwt xjfO{ ;]jfn] jf:tljs ef8f
/sd c;'n u/L hf/L u/]sf] gubL /;LbnfO{ dfGotf lbg
;lsg]5 .
o; bkmfdf dfly h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
dxflgb]{zsn] xjfO ef8f tf]s]sf]df ;f]xL adf]lhd x'g]5 .
!!= lgof{t x'g] j:t'sf] sRrf kbfy{ w/f}6Ldf k}7f/L ug{ ;lsg]M
a08]8 j]o/ xfp;sf] Ohfht glnPsf pBf]uxn] cfgf]
pTkfbg k|tLtkqsf] dfWodf/f jf k|rlnt a}ls
sfuhftsf] dfWodaf6 lgsf;L ug]{ jf kl/jTo{ ljb]zL
d'b|fdf :jb]zd} laqmL ug]{ ePdf To:tf] dfnj:t' pTkfbg
ug{ cfjZos sRrf kbfy{, ;xfos sRrf kbfy{ -g]kfndf
pTkfbg gx'g] Kofls d]6]l/on ;d]t_ k}7f/L ubf{ nfUg]
eG;f/ dx;'n lgDg lnlvt zt{ / sfo{ljlwsf] cwLgdf /xL
w/f}6L /fvL k}7f/L ug{ kfpg]5 . g]kfndf pTkfbg gx'g]
Kofls d]6]l/onsf] xsdf pBf]u ljefun] g]kfndf pTkfbg
gx'g] egL k|dfl0ft u/L ;'ljwf lbg l;kmfl/; u/]sf]
cj:yfdf dfq o:tf] ;'ljwf lbOg]5 .
t/ dlb/f, r'/f]6 tyf ;'tL{hGo kbfy{ pTkfbg ug]{
pBf]ux?nfO{ of] ;'ljwf lbOg] 5}g .
-s_ pBf]uxn] o; bkmf adf]lhd sRrf kbfy{ jf
;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ k}7f/L
ubf{ tof/L j:t' lgsf;L ug]{ Joxf]/f hgfO{ pQm
sRrf kbfy{ jf ;xfos sRrf kbfy{ -Kofls
d]6]l/on ;d]t_ df b/aGbL cg';f/ nfUg] eG;f/
dx;'n w/f}6Ldf hf+rkf; ug]{ Joj:yfsf] nflu
348
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
tf]lsPsf] 9fFrfdf eG;f/ clws[t ;dIf lgj]bg lbg'
kg]{5 .
-v_ pQm lgj]bgsf] cfwf/df, k}7f/L ePsf] sRrf kbfy{
jf ;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ df
nfUg] eG;f/ dx;'n afktsf] /sd w/f}6Ldf /fvL
hfFrkf; ul/g]5 . ;fy} sRrf kbfy{ jf ;xfos
sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ k}7f/L ubf{ jf
lgsf;L k|lqmof k"/f u/]kl5 ;f]sf] ljj/0f
k}7f/Lstf{nfO{ lbOg] lgwf{l/t 9fFrfsf] kf;a"sdf
:ki6;Fu pNn]v ul/g]5 .
-u_ o; bkmf adf]lhd k}7f/L ePsf] sRrf kbfy{ jf
;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ af6
pTkflbt tof/L dfnj:t' jfx| dlxgfleq lgsf;L jf
:jb]zd} kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf laqmL ul/;Sg' kg]{5
.
-3_ pBf]un] cfgf] pTkfbg kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf
:jb]zdf laqmL ubf{ g]kfn ;/sf/af6 cf+lzs jf
k"0f{kdf dx;'n ;'ljwf kfPsf] cfof]hgf jf
lgsfonfO{ laqmL ug]{ ePdf dfq pko'{Qm adf]lhdsf]
;'ljwf k|bfg ul/g]5 .
-_ o;/L lgsf;L jf kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf :jb]z d}+
laqmL u/]sf] k|df0f, a}f/f k|dfl0ft ljb]zL d'b|f
cfh{g ePsf] sfuhft jf j:t' ljlgdo cGtu{t
dfnj:t' lgsf;L ePsf] eP ;f]jfkt dfnj:t'
k}7f/L ePsf] k|df0f / pBf]u ljefusf] vkt
cg'kftsf] k|df0f ;lxt tf]lsPsf] 9f+rfdf pQm
w/f}6L km's'jf jf lkmtf{sf] nflu v08 -u_ adf]lhdsf]
cjlwleq} ;DalGwt eG;f/ sfof{nodf lgj]bg
ug'{kg]{5 .
t/ aGb, x8\tfn jf k|fs[lts k|sf]k jf
cGo o:t} sfj'jflx/sf] kl/l:ylt k/L v08 -u_
adf]lhdsf] cjlwleq tof/L dfnj:t' lgsf;L ug{
jf :jb]zd} kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf ljqmL ug{ jf
349
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ljb]zL d'b|f cfh{g u/]sf] k|df0f k]z ug{ g;s]sf]
Joxf]/f hgfO{ eG;f/ sfof{nosf k|d'v ;dIf
lgj]bg lbPdf / Joxf]/f dgfl;j b]lvPdf eG;f/
sfof{nosf k|d'vn] a9Ldf 5 dlxgf;Ddsf] Dofb
yk ug{ ;Sg]5 . o;/L yk ePsf] Dofbleq o;
pkbkmfdf plNnlvt sfuhft ;lxt lgj]bg u/]df
w/f}6L /sd km's'jf ul/g]5 .
-r_ w/f}6L k'ms'jfsf] nflu v08 -_ adf]lhdsf]
cjlwleq lgj]bg u/]kl5 k]z ePsf sfuhftsf]
5fgljg u/L Ps dlxgfleq w/f}6L k'ms'jf ul/g]]5 .
o;/L w/f}6L k'ms'jf ePsf] ljj/0f kf;a"sdf
hgfOlbg' kg]{5 .
-5_ pBf]un] o; bkmf adf]lhd k}7f/L ug]{ sRrf kbfy{
jf ;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ df
nfUg] eG;f/ dx;'ndf km's'jf ePsf] w/f}6L /sd
ldnfg u/L kf;j'sdf hgfOg]5 . t/ pBf]un] To:tf]
k'ms'jf ePsf] w/f}6L /sd lkmtf{ dfu u/]df km's'jf
ePhltsf] /sd tTsfn lkmtf{ lbOg]5 .
-h_ o; bkmf adf]lhd k}7f/L ePsf] sRrf kbfy{ jf
;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ af6
tof/L j:t' agfO{ lgsf;L ubf{ k}7f/Lsf] cj:yfsf]
sf/f]af/ d"Nodf sDtLdf bz k|ltzt d"No clej[l4
ePsf] x'g' kg]{5 .
-_ o; bkmf adf]lhd k}7f/L ePsf] sRrf kbfy{ jf
;xfos sRrf kbfy{ -Kofls d]6]l/on ;d]t_ af6
pTkflbt dfnj:t' zt{ adf]lhd k"0f{ jf cf+lzs
lgsf;L gu/]df jf :jb]zd} v08 -u_ cg';f/
kl/jTo{ ljb]zL d'b|fdf laqmL gu/]df :yfgLo laqmL
dfgL :yfgLo laqmL u/] hltsf] xsdf lgod cg';f/
nfUg] dx;'n w/f}6L /x]sf] /sdaf6 ;b/:ofxf u/L
nfUg] dx;'nsf] bz k|ltzt hl/afgf ;d]t
k}7f/Lstf{af6 c;'n ul/g]5 .
350
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!@= ;jf/L ;fwg k}7f/L ;DaGwL ljz]if Joj:yf M -!_ ;jf/L jf
9'jfgLsf ;fwgx k}7f/L ubf{ b]xfosf zt{x kfngf ug'{
kg]{5M
-s_ lgdf{tf sDkgL jf lghsf] cflwsfl/s laq]mtfaf6
vl/b ul/Psf gofF ;jf/L jf 9'jfgLsf ;fwgx
g]kfnl:yt cflwsfl/s laq]mtfxn] dfq k}7f/L ug{
kfpg] 5g\ .
lgdf{tfaf6 vl/b gu/L lghsf] cflwsfl/s
ljq]mtfaf6 vl/b u/L k}7f/L u/]sf] cj:yfdf
lgdf{tf, ljb]zl:yt lghsf] cflwsfl/s ljqm]tf /
g]kfnl:yt cflwsfl/s ljq]mtfsf aLrsf] lqkIfLo
;+emf}tf k}7f/Lstf{n] eG;f/ clws[tnfO{ pknAw
u/fpg' kg]{5 .
-v_ l/s08L;G8, k|of]u eO;s]sf] jf g]kfn ;jf/L
k|b"if0f dfkb08, @)^( leq gkg]{ ;jf/L jf
9'jfgLsf ;fwgx k}7f/L ug{ kfOg] 5}g .
-u_ laqmL ug]{ k|of]hgsf] nflu v08 -s_ adf]lhd k}7f/L
u/]sf ;jf/L jf 9'jfgLsf ;fwgxsf] k}7f/Lstf{n]
Ps jif{df tLg k6s -k|To]s rf/ dlxgfdf_ To:tf
;fwgxsf] clwstd v'b|f laqmL d"No -Pd=cf/=kL=_
/fli6o :t/sf] b}lgs klqsfdf clgjfo{kn]
k|sflzt ug'{ kg]{5 .
-3_ v08 -u_ adf]lhd k}7f/L ePsf ;jf/L jf 9'jfgLsf
;fwgxsf] clwstd v'b|f laqmL d"No -Pd=cf/=kL=_
k|sflzt gug]{ k}7f/Lstf{xsf] eG;f/ ljefun]
k}7f/L tyf laqmL sf/f]af/ /f]Ssf /fvL 5fgljg ug{
;Sg]5 .
-_ o; pkbkmfsf] v08 -s_ tyf v08 -v_ df
plNnlvt zt{x pNn\3g u/L k}7f/L ul/Psf
;jf/L jf 9'jfgLsf ;fwgx hkmt ug{ ;lsg]5 .
t/,
-!_ ;/sf/L lgsfo, s'6gLlts jf dx;'n
;'ljwf k|fKt JolQm jf lgsfo, C0f tyf
351
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg'bfg ;xof]udf ;~rflnt ;/sf/L
cfof]hgfxn] k}7f/L ug]{ ;jf/L tyf
9'jfgLsf ;fwgx tyf ckftf ePsf
JolQmn] cfgf] k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
:s'6/df o; pkbkmfsf] v08 -s_ nfu" x'g]
5}g .
-@_ bdsn k}7f/L ubf{ o; pkbkmfsf] v08 -s_
tyf -v_ nfu" x'g] 5}g .
-#_ Ps jif{eGbf a9L ljb]zl:yt g]kfnsf]
s'6gLlts lgof]udf sfd u/L sfo{ cjlw
;dfKt eO{ kms]{sf g]kfnL gful/sxn]
ljb]zdf cfgf] gfddf btf{ u/L cfk}m+n]
k|of]u u/]sf] ;jf/L ;fwg jftfj/0f, lj1fg
tyf k|ljlw dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L
ug{ ;Sg]5g\ .
-$_ s[lif sfo{sf] nflu k|of]u x'g] 6\ofS6/ k}7f/L
ubf{ o; pkbkmfsf] v08 -s_ nfu" x'g] 5}g .
-%_ g]kfnn] cfof]hgf ug]{ cGt/f{li6o jf If]qLo
dxTjsf] ;ef ;Dd]ngsf] k|of]hgsf] nflu
g]kfn ;/sf/ dlGqkl/ifb\n] lg0f{o u/L
k}7f/L ug]{ g]kfn ;jf/L k|b"if0f dfkb08,
@)^( leq kg]{ ;jf/L ;fwgsf] xsdf o;
pkbkmfsf] v08 -s_ nfu" x'g] 5}g .
-^_ g]kfnl:yt ljb]zL s'6gLlts lgof]udf
sfo{/t s'6gLlts kbflwsf/Lx?n] k|of]u
eO;s]sf ;jf/L ;fwg k}7f/L ug{ rfx]df
kf/:kfl/stfsf] cfwf/df k}7f/L ug{ lbg
k//fi6 dGqfnon] l;kmfl/; u/]sf]
cj:yfdf g]kfn ;jf/L k|b"if0f dfkb08,
@)^( leq kg]{ ;jf/L ;fwg kl5 cfgf]
sfo{ cjlw ;dfKt ePkl5 lkmtf{ n}hfg]
zt{df k}7f/L ug{ lbg ;lsg]5 .
352
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-&_ o; cg';"rL jdf]lhd jf g]kfn ;/sf/sf]
lg0f{of/f k"0f{ jf cf+lzs eG;f/ dx;'n
5'6 lbOPsf] JolQm jf ;+:yf jf lgsfon]
;jf/L ;fwg lgdf{tf sDkgL jf lghsf]
cflwsfl/s ljq]mtfaf6 v/Lb u/L k}7f/L
ubf{ v08 -s_ nfu" x'g] 5}g .
-@_ sfg]{6 cGtu{t ko{6sxn] NofPsf JolQmut
k|of]usf oftfoftsf ;fwgx g]kfnleq c:yfoL kdf
k|yd k6s k|j]z u/]sf] ldltn] Ps jif{sf] cjlwdf nuftf/
jf k6s k6s u/L hDdf 5 dlxgfsf] cjlw;Dd g]kfnleq
lagf dx;'n /fVg kfpg]5g\ . o;/L NofOPsf -k}7f/L ePsf_
oftfoftsf ;fwgx 5 dlxgfleq lkmtf{ gnu]df :jtM
hkmt x'g]5 . t/ b'3{6gf eO{ k|x/L sAhfdf /x]sf] jf
dd{tsf] nflu js{zkdf /x]sf] egL k|x/L sfof{non]
l;kmfl/; u/]sf]] cjlw eg] eG;f/n] sfg]{6df tf]lslbPsf]
cjlwdf u0fgf x'g] 5}g . o;/L sfg]{6 cGt{ut k}7f/L ePsf
;jf/L ;fwgx bfg, bftJo jf pkxf/ lbg jf laqmL ug{
kfOg] 5}g . sfg]{6 cGtu{t ;jf/L ;fwg;fy /x]sf
dfnj:t'x ;jf/L ;fwg ;fy lkmtf{ n}hfg kg]{ Joxf]/f
sfg]{6df hgfO{ 5f8\g ;lsg]5 .
-#_ sfg]{6 afx]s c:yfoL tj/af6 k}7f/L u/L
NofPsf df]6/sf/, :6]zg jfOug, n}08/f]e/, hLk, 6s,
6ofS6/, nx/L, Eofg / df]6/;fOsn cflb ;fwgx /
ltgsf 6]n/ ;d]tdf b]xfo adf]lhd eG;f/ dx;'n nufO{
c;'npk/ ul/g]5M
-s_ c:yfoL k}7f/L u/L NofPsf] 6ofS6/df b}lgs tLg
;o k}+ofsf b/n] k}7f/L dx;'n c;'n ul/g]5 .
t/ 6]n/ lkm6 ePsf] 6ofS6/ jf 6]n/ dfq c:yfoL
k}7f/L u/L NofPdf k|lt lbg 5 ;o k}+ofsf b/n]
dx;'n c;'n ul/g]5 . t/ dfnj:t' af]sL NofPsf
6]n/ ;lxtsf] 6ofS6/ c7\rfln; 306fleq l/Q}
kmls{ uPdf ;f] 6ofS6/sf] dx;'n lnOg] 5}g .
o;/L k}7f/L u/L NofPsf] 6ofS6/, 6]n/ jf
353
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
6]n/;lxtsf] 6ofS6/ tL; lbgeGbf a9L g]kfndf
/fVg kfOg] 5}g .
-v_ c:yfoL tj/af6 k}7f/L ul/Psf / sfg]{6 gePsf
;jf/L ;fwgx k}7f/L x'Fbf sf/, hLk / Eofgdf
b}lgs rf/ ;o k}+of, a;, ldlga; nufotsf 6'l/i6
uf8Ldf b}lgs rf/ ;o k}+of, df]6/;fOsn tyf
:s'6/df b}lgs Ps ;o k}+of / tLg kf\u|] ;jf/L
;fwgdf b}lgs tLg ;o k}+of dx;'n nfUg]5 .
o;/L dx;'n lt/L c:yfoL k}7f/L ePsf ;jf/L
;fwgx Ps jif{df tL; lbgeGbf a9L g]kfnleq
/fVg kfOg] 5}g .
t/,
-!_ o;/L k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwgx
glhssf] ahf/;Dd k'uL k|j]z u/]s} lbg
kms{g] ePdf s'g} dx;'n nfUg]5}g .
-@_ g]kfn;Fu ePsf] b'O{ kIfLo jf jx'kIfLo
;Dem}ftf adf]lhd c:yfoL k}7f/L x'g] ;jf/L
;fwgx?sf ;DaGwdf ;f]xL ;Dem}ftfdf
pNn]v eP adf]lhd x'g]5 .
-#_ rnlrq 5fofFsg, z}lIfs k|bz{g tyf
;fdflhs hgr]tgf clea[l4sf lgldQ
;+oGq hl8t eO{ cfpg] ljz]if k|sf/sf
;jf/L ;fwgxsf] nflu o; v08df
plNnlvt ;dofjlwn] gk'u x'g] eO{
;DalGwt sfof{no k|d'vsf] /fo ;lxt n]vL
cfPdf dxflgb]{zsn] lgod cg';f/sf]
dx;'n lnO{ a9Ldf tLg dlxgf;Ddsf] Dofb
yk ul/lbg ;Sg]5 .
-u_ dfnj:t'xsf] kl/jxgsf] nflu c:yfoL k}7f/L x'g]
6]S6/ afx]ssf 6]n/ 6s / cGo uf8LxnfO{
c:yfoL kdf Psk6sdf ;ft lbg;Dd k|lt lbg
Ps xhf/ kfFr ;o k}ofsf b/n] dx;'n lnO{
k}7f/L ug{ lbg ;lsg]5 .
354
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-3_ c:yfoL k}7f/L u/L NofPsf ;jf/L / 9'jfgLsf
;fwgx clgjfo{kdf lkmtf{ n}hfg' kg]{5 . v08
-s_, -v_ / -u_ df plNnlvt ;fwgx k|1fkgkqdf
3f]if0ff u/]sf] cjlweGbf a9L a;]sf] k]mnf k/]df jf
g]kfnleq e'mf ljj/0f lbO{ a;]sf] 7x/]df hkmt ug{
;lsg]5 . lkmtf{ n}hfg] qmddf dgfl;j sf/0f ePdf
To:tf ;fwgsf] d"Nodf ga9\g] u/L a9L a;]sf]
cjlwsf] df]6/;fOsndf b}lgs Ps xhf/ k}+ofFsf
b/n] / cGo ;fwgdf b}lgs b'O{ xhf/ k}ofFsf b/n]
dx;'n c;'n u/L lkmtf{ n}hfg lbg ;lsg]5 .
-_ ljb]zaf6 Pn=kL= UofF; af]sL Nofpg] dfnjfxs
sG6]g/ -j'n]6_ nfO{ uGtJo:yndf cgnf]8 ug{sf
lgldQ 5ofgJj] 306f;Dd c:yfoL k}7f/L dx;'n
lnOg]5}g .
-r_ ljb]zjf6 Pn=kL= UofF; afx]s cGo dfnj:t' 9'jfgL
u/L NofPsf] 6s / dfnj:t';lxtsf] sG6]g/ af]sL
NofPsf] 6]n/nfO{ ;f] dfnj:t' uGtJo:yndf
cgnf]8 ug{sf] nflu / l/Qf] sG6]g/ lnO{ cfPsf]
6]n/nfO{ eG;f/ If]qleq /x]sf] dfnj:t' nf]8 ug{sf
lgldQ axQ/ 306f;Dd c:yfoL k}7f/L dx;'n
lnOg] 5}g .
-5_ ljb]zjf6 dfnj:t' 9'jfgL u/L g]kfn k|j]z u/]sf
6s / dfnj:t' ;lxtsf] sG6]g/ af]sL cfPsf] 6]n/
/ l/Qf] 6s jf l/Qf] sG6]g/ ;lxt cfPsf] 6]n/n]
eG;f/ If]qaflx/af6 dfnj:t' nf]8 u/L c7\rfln;
306fleq kms]{df Ps lbgsf] dfq c:yfoL k}7f/L
dx;'n lnOg]5 . To:tf] ;fwg $* 306f kl5
eG;f/ If]q aflx/af6 dfnj:t' nf]8 u/L kms]{df
k|lt lbg b'O{ xhf/ ?k}ofFsf b/n] c:yfoL k}7f/L
dx;'n lnOg]5 .
-h_ v08 -_, -r_ / -5_ df plNnlvt 9'jfgL;+u
;DalGwt ;fwgx? tt\tt\ v08df plNnlvt
;dofjlwleq aGb, x8\tfn, b}jLk|sf]k, b'3{6gf h:tf
sf/0fn] lkmtf{ x'g g;s]sf sf/0faf6 c:yfoL
355
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
dx;'n nfUg] cj:yf ePdf eG;f/ sfof{nosf
k|d'vn] a9Ldf csf]{ tLg lbg;Ddsf] Dofb yk lbg
;Sg]5 / o;/L Dofb yk lbOPsf] cjlwsf] dx;'n
nfUg] 5}g .
-$_ efu *& sf] uf8L / ltgsf r]l;; k}7f/L
ePsf]df h'g lsl;dsf] ;jf/L ;fwgsf] r]l;; jf h'g
lsl;dsf] uf8L egL dx;'n a'fPsf] 5 ;f]xL lsl;dsf]
;jf/L ;fwgdf btf{ ug'{ kg]{5 . csf]{ lsl;dsf] ;jf/L
;fwgdf btf{ u/L k|of]u ug'{ k/]df eG;f/ sfof{non], dx;'n
gk'u x'g] eP ;f] /sd c;'n u/L :jLs[lt lbPsf] cj:yfdf
dfq csf]{ lsl;dsf] ;jf/L ;fwgdf btf{ u/L k|of]u ug{
;lsg]5 / :jLs[lt glnO{ btf{ u/]sf] jf k|of]udf NofPsf]
;jf/L ;fwgx hkmt ul/g]5 .
-%_ o; efusf] zLif{s *&=)@ sf] k|of]hgsf nflu
;L6 ;+Vof u0fgf ug'{ kbf{ lgoldt ;L6 / 8fOe/ l;6 u0fgf
ul/g]5 . t/ s08S6/ ;L6 Pj+ cGo cltl/Qm ;L6 tyf
kmf]N8L ;L6nfO{ u0fgf ul/g] 5}g .
-^_ ;/sf/L lgsfo, lhNnf ljsf; ;ldlt,
dxfgu/kflnsf, pkdxfgu/kflnsf, gu/kflnsf, ufpF ljsf;
;ldlt tyf g]kfn ;/sf/sf] k"0f{ :jfldTj /x]sf ;+:yfxn]
dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L u/]sf kfFr jif{eGbf k'/fgf uf8Lx /
oGqf]ks/0f ;d]t lnnfd laqmL ubf{ To;df eG;f/ dx;'n
nfUg] 5}g .
t/ eG;f/ P]g, @)^$ adf]lhd hkmt eO{ g]kfn
;/sf/sf] lg0f{ofg';f/ g]kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /x]sf
;jf/L ;fwg lnnfd ubf{ pk/f]Qm kfFr jif{sf] aGb]h nfu"
x'g] 5}g .
-&_ c:yfoL k}7f/L ePsf ;jf/L tyf 9'jfgL
;fwgx b'3{6gf eO{ jf cGo cg';Gwfgsf] l;nl;nfdf
sJhfdf /x]sf] Joxf]/f ;DalGwt k|x/L jf /fh:j cg';Gwfg
ljefu jf ;f] cGtu{t sfof{noaf6 k|dfl0ft ePdf ;f]
cjlwsf] nfUg] dx;'n d"n eG;f/ sfof{nosf] k|d'vn]
ldgfxf lbg ;Sg]5 .
356
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-*_ s'g} ljb]zL ofq'n] ;jf/L ;fwg ;lxt g]kfn
k|j]z ubf{ o; bkmf adf]lhd dx;'n a'emfpg 5'6 ePsf] /
lghn] kl5 s'g} eG;f/ sfof{nodf :jo+ pkl:yt eO{ dx;'n
a'emfpg lgj]bg lbPdf eG;f/ clws[tn] hfFrj'em u/L
Joxf]/f dgfl;j b]lvPdf kRrL; xhf/ ?k}ofF hl/jfgf /
nfUg] dx;'n lnO{ To:tf ;jf/L ;fwg ljb]z lkmtf{ n}hfg
lbg ;Sg]5 .
t/,
-s_ o:tf] ;jf/L ;fwg g]kfn k|j]z u/]sf] ldltn] ;ft
lbgleqsf] x'g'kg]{ 5 .
-v_ s'g} klg JolQm jf lgsfoaf6 kqmfp u/L eG;f/
sfof{nodf d'2fsf] ?kdf k]z ePsf] x'g'x'Fb}g .
-(_ g]kfndf vfg]kfgL Pj+ l;+rfO{ sfo{sf] nflu
e"ldut kfgL lgsfNg k}7f/L ul/g] af]l/ d]lzg hl8t
9'jfgLsf ;fwg c:yfoL k}7f/L ubf{ k|lt lbg Ps xhf/ ?k}ofF
dx;'n lnOg]5 . o;/L k}7f/L u/]sf] jf]l/ d]lzg hl8t
To:tf 9'jfgLsf ;fwg Ps jif{eGbf a9L g]kfndf /fVg
kfOg]5}g .
!#= eG;f/ ;'ljwf -s'6gLlts ;'ljwf_, k"0f{ jf cf+lzs dx;'n
;'ljwf, nut jf a} Uof/]06Ldf k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwg,
oGqf]ks/0f jf dfnj:t'x ;DaGwL Joj:yf M -!_ g]kfn
;/sf/af6 eG;f/ ;'ljwf -s'6gLlts ;'ljwf_ jf k"0f{ jf
cf+lzs dx;'n ;'ljwf kfO{ jf g]kfn ;/sf/sf] lg0f{oaf6 Ps
k|ltzt eG;f/ dx;'n lnO{ jf nut jf a} Uof/]06Ldf k}7f/L
ePsf ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+ dfnj:t'x laqmL u/]df
jf pkxf/ lbPdf jf cfk}+mn] pkof]u u/]df o; cg';"rL
adf]lhd nfUg] s'n eG;f/ dx;'nsf] ;f7L k|ltzt 5'6
x'g]5 . cf+lzs dx;'n 5"6df k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwgsf
xsdf klxn] lt/]sf] eG;f/ dx;'n /sd sf u/L afFsL
dx;'n c;'n ul/g]5 .
t/ o:tf ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+ dfnj:t'x
k}7f/L u/]sf] ldltn] kfFr jif{ cjlw Joltt eO;s]sf] x'g'
kg]{5 . eG;f/ ;'ljwf -s'6gLlts ;'ljwf_ jf dx;'n ;'ljwfdf
357
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k}7f/L ePsf o:tf ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+ dfnj:t'sf]
xsdf ;f] ;'ljwf s'g} JolQmsf] xsdf pknAw u/fpFbf lghsf]
g]kfndf kbflwsf/ /x]sf] cjlwe/ Psk6sdfq lbOg]5 .
-@_ s'g} vf; sfo{ jf k|of]hgsf] nflu c:yfoL
tj/af6 kl5 lkmtf{ n}hfg] zt{df nut jf a} Uof/]06Ldf
k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+ cGo dfnj:t'x
pQm sfo{ ;dfKt ePkl5 g]kfnleq s;}nfO{ pkxf/ lbO{ jf
laqmL u/L jf cfkm}n] k|of]u ug]{ u/L dx;'n a'fO{ ;s]sf]
cj:yfdf afx]s cfof]hgf ;dfKt eO{ l8km]S6 nfoljln6L
lkl/o8 jf dd{t ug'{kg]{ cjlw -d]G6Lg]G; lkl/o8_ ;dfKt
ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq lkmtf{ nlu;Sg' kg]{5 . o;/L
tf]lsPsf] cjlwleq lkmtf{ gnu]sf jf dx;'n ga'emfPsf
;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+ cGo dfnj:t'x g]kfn
;/sf/n] Dofb yk lbPsf] cj:yfdf afx]s hkmt ul/g]5 /
j} hdfgtdf k}7f/L ePsf]df To:tf] j} hdfgtsf] /sd
/fh:jdf cfDbfgL afFlwg]5 .
t/ cfof]hgf ;dfKt eO{ l8km]S6 nfoljln6L lkl/o8 jf
dd{t ug'{kg]{ cjlw ;d]t ;dfKt ePsf] tLg dlxgf gfl3
;s]sf] oGq pks/0f / ;jf/L ;fwgsf xsdf ;Djt\ @)&#
;fn kf}if d;fGtleq nfUg] dx;'n a'emfPdf To:tf oGq
pks/0f jf ;jf/L ;fwg hkmt ul/g]5}g / j} hdfgt
km's'jf ug{ jfFsL eP km's'jf ul/g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd dx;'n ga'emfPsf jf ;f]
pkbkmfdf plNnlvt Dofbleq lkmtf{ gnuL /flvPsf ;jf/L
;fwg, oGqf]ks/0f jf cGo dfnj:t'xsf] oyfy{ ;"rgf lbO{
kqmfp ug{ ;xof]u ug]{ JolQmnfO{ To:tf] dfnj:t' lnnfd
u/L k|fKt x'g] /sdsf] bz k|ltzt /sd k'/:sf/ :jk
lbOg]5 .
-$_ g]kfnleqsf cfof]hgf ;~rfngfy{ tL cfof]hgf
jf 7]s]bf/sf] gfddf k}7f/L x'g] ;jf/L / 9'jfgLsf ;fwg
nufotsf lgdf{0f pks/0f / oGqx ;d]tsf] ;DaGwdf
b]xfo adf]lhd x'g]5 M
358
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-s_ g]kfn ;/sf/;Fu ePsf] ;D}ftf jf g]kfn
;/sf/sf] lg0f{osf] cwLgdf /xL ;/sf/L jf lghL
If]qaf6 ;~rflnt cfof]hgf jf ;DalGwt 7]s]bf/sf]
gfddf k}7f/L ePsf] ;jf/L / 9'jfgL ;fwg, lgdf{0f
pks/0f / oGqx nufotsf dfnj:t' ;d]t cf+lzs
eG;f/ dx;'n lnO{ jf dx;'n afktsf] a} Uof/]06L
lnO{ c:yfO{ k}7f/L ug{ lbOg]5 .
-v_ o;/L k}7f/L x'g] ;jf/L / 9'jfgL ;fwg nufotsf
dfnj:t' k}7f/L ubf{ k|1fkgkqd} g]kfnleq /xg]
cjlw pNn]v u/L hf+rkf; ug'{ kg]{5 . lgwf{l/t
cjlwdf cfof]hgf ;DkGg gePsf] sf/0fn]
k|1fkgkqdf plNnlvt cjlweGbf a9L cjlw;Dd
g]kfnleq /fVg' kg]{ ePdf ;DalGwt lgsfoaf6
:jLs[lt lnO{ cfof]hgfsf] cjlw yk ePsf] hfgsf/L
eG;f/ ljefunfO{ lbg' kg]{5 . ;f] cfwf/df eG;f/
ljefun] ;DalGwt eG;f/ sfof{no Pj+ cGo
lgsfonfO{ hfgsf/L u/fpg]5 .
-u_ pko'{Qmfg';f/ k}7f/L x'g] ;jf/L / 9'jfgL ;fwgsf]
btf{ ubf{ 5'} klxrfg x'g] lsl;dn] btf{ ug'{ kg]{5 /
kl/of]hgf cjlw ;dfKt ePkl5 o:tf ;fwgsf]
gjLs/0f ul/g] 5}g .
-3_ o;/L k}7f/L ePsf ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+
dfnj:t' g]kfnsf] Pp6f cfof]hgfaf6 csf]{ cfof]hgf
;~rfngsf] nflu g]kfn ;/sf/n] cg'dlt lbPsf]df
afx]s eG;f/ dx;'n glt/L nut x:tfGt/0f ul/g]
5}g .
-_ g]kfn ;/sf/n] Dofb yk lbPsf]df afx]s cfof]hgf
;DkGg ePsf] ldltn]] tLg dlxgfleq pk/f]Qm
cg';f/sf dfnj:t'x lkmtf{ nlu;Sg' kg]{5 .
cfof]hgf ;DkGg ePsf] ldlt eGgfn]
;Dem}ftfdf pNn]v eP cg';f/sf] l8km]S6
nfofljlnl6 lkl/o8 jf dd{t cjlw -d]lG6g]G;
lkl/o8_ ;d]tnfO{ hgfpg]5 .
359
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-r_ v08 -_ adf]lhd lkmtf{ gnuL cfk}+mn] pkof]u u/]df,
s;}nfO{ pkxf/ lbPdf jf laqmL u/]df plNnlvt
cjlwleq} o; cg';"rLadf]lhd nfUg] dx;'n a'fO{
;Sg' kg]{5 . o;/L Dofbleq lkmtf{ gnu]sf / dx;'n
klg ga'emfPsf pQm ;jf/L ;fwg, oGqf]ks/0f Pj+
cGo dfnj:t'xsf] xsdf dfly pkbkmf -@_ df
n]lvPadf]lhd x'g]5 .
-5_ tf]lsPsf] cjlwleq lkmtf{ gnuL jf dx;'n ga'emfO{
Dofb g3fO{ /fv]sf o:tf dfnj:t'xsf] oyfy{
;"rgf lbO{ kqmfp ug{ ;xof]u ug{] JolQmnfO{ dfly
pkbkmf -#_ adf]lhd k'/:sf/ lbOg]5 .
-h_ ;DalGwt 7]s]bf/n] Pp6f kl/of]hgfsf] gfddf k}7f/L
u/]sf] dfnj:t' lkmtf{ gnuL jf dx;'n glt/L csf]{
kl/of]hgfsf nflu ;f]xL 7]s]bf/n] ;jf/L ;fwg
oGqf]ks/0f Pj+ dfnj:t'x k}7f/L ug{ kfpg] 5}g .
-em_ g]kfndf j}b]lzs C0f jf cg'bfgdf ;~rflnt
cfof]hgfsf nflu k}7f/L eO{ cfof]hgfdf vkt x'g]
dfnj:t'df o; bkmf adf]lhd eG;f/ ;'ljwf jf
cf+lzs dx;'n ;'ljwf k|bfg ubf{ g]kfn ;/sf/n] k"0f{
5'6 glbO{ k}7f/Lsf] cj:yfdf Go"gtd Ps k|ltzt
eG;f/ dx;'n nfUg] u/L 5'6 lbg]5 .
!$= b]xfosf dfnj:t'xdf b]xfo adf]lhd eG;f/ dx;'n 5'6
x'g]5 M
-!_ eG;f/ dx;'n k"0f{ 5'6 x'g] M
-s_ cf+lzs rxlsnf] kfl/Psf] wfuf] -kL=cf]=jfO{_
pTkfbg ug]{ pBf]un] pBf]u ljefun] tf]s]sf]
xb;Ddsf sRrf kbfy{sf vkt cg'kft,
:jb]zdf x'g] pkef]u Pj+ ljb]zdf x'g]
lgsf;Lsf] cfwf/df pBf]un] k}7f/L ug]{
pkzLif{s #()&=^)=)) df kg]{ Pet Chips .
-v_ h"6 pBf]uxn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
%#)#=!)=)) / %#)#=()=)) df kg]{ sRrf
h"6 .
360
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ g]kfn ;/sf/n] k}7f/L ug{] pkzLif{s
$()&=))=)) sf] x'nfs l6s6, pkzLif{s
$()(=))=)) sf] kf]i6sf8{, pkzLif{s
$()&=))=)) sf] xjfO{kq, pkzLif{s
$()&=))=)) /fxbfgL / pkzLif{s
$()&=))=)) cGtMz'Ns l6s6,
-3_ lghL k|of]usf] nflu cf+lzs eG;f/ dx;'n
;'ljwfdf k}7f/L eO{ ;jf/L ;fwgsf wgLsf]
d[To' ePsf] sf/0fn] lghsf] xsjfnf klt jf
kTgLsf] gfddf gfd;f/L x'g] ;jf/L ;fwg .
-_ ef/tdf pTkfbg eO{ ef/taf6} k}7f/L ePsf]
pkzLif{s @&)(=))=)) sf] sRrf
k]6f]lnod t]n / lj6'ldg vlghaf6 k|fKt
sRrf t]n .
-r_ ef/tdf pTkfbg eO{ ef/taf6} k}7f/L x'g]
lgDg pkzLif{sxsf dfnj:t' M
@%)@)))) @%)$!))) @%)$())) @%!)!))) @%!!!)))
@%!!@))) @%!#!))) @%!#@))) @%!(())) @%@!))))
@%@%!))) @%@*)))) @^)!!!)) @^)!!@)) @^)!@)))
@^)@)))) @^)#)))) @^)$)))) @^)%)))) @^)^))))
@^)&)))) @^)*)))) @^)()))) @^!))))) @^!!))))
@^!@!))) @^!@@))) @^!#!))) @^!#())) @^!$))))
@^!%!))) @^!%())) @^!^!))) @^!^())) @^!&!)))
@^!&())) 4401.10.00 4401.21.00 4401.22.00 4401.31.00
361
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-5_ d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf wfuf]
pBf]uxn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
%$)@=$^=)) sf] cf+lzs rxlsnf] kfl/Psf]
wfuf] -lk=cf]=jfO{_ / pkzLif{s 55031100,
55031900, 55032000, 55033000,
55034000, 55039000, 55041000,
55049000, 55061000, 55062000,
55063000, 55069000 / pkzLif{s
%%)&=))=)) df kg]{ dfgj lgld{t :6]k'n
kmfOj/ .
-h_ ljB't ;f]nf/ jf Aof6Laf6 dfq rNg] tLg
kf+u|] jf rf/ kf+u|] ;jf/L jf 9'jfgL ;fwg
pTkfbg ug]{ u/L btf{ ePsf pBf]un] cfk'mn]
pTkfbg ug]{ ;jf/L jf 9'jfgL ;fwgsf]
pTkfbgdf k|of]u ug]{ pkzLif{s
*&)^=))=$) / *&)^=))=%) df kg]{
r]l;;, pkzLif{s *%)!=!)=)),
*%)!=@)=)), *%)!=#!=)), *%)!=#@=)),
*%)!=##=)), *%)!=#$=)), *%)!=$)=)),
*%)!=%!=)), *%)!=%@=)), *%)!=%#=))
*%)!=^!=)), *%)!=^@=)), *%)!=^#=)),
*%)!=^$=)) df kg]{ df]6/ / pkzLif{s
*%)$=$)=)) df kg]{ Jof6L rfh{/ .
-_ /Qm ;~rf/ ;]jfsf] nflu cfjZos kg]{
g]kfn /]8qm; ;f];fO6Ln] k}7f/L ug]{
pkzLif{s ()!*=()=)) df kg]{ /ut /fVg]
Knfli6ssf y}nf, pkzLif{s ()!*=()=))
df kg]{ 6fG;o"hg ;]6, pkzLif{s
#))@=()=!) df kg]{ 6]l:6 ls6\; /
pkzLif{s #*@@=))=)) df kg]{ l/Ph]06 .
-`_ b[li6ljlxgxn] k|of]u ug]{ pkzLif{s
*$&!=()=)) df kg]{ :n]6:6fOn;,
pkzLif{s *$&!=#)=)) / *$&!=()=)) df
362
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kg]{ a]|n gf]66]s/, pkzLif{s *$$#=#@=)) /
*$$#=#(=)) df kg]{ a|]nf] -a]|n lk|G6/_,
pkzLif{s *%#!=*)=)) df kg]{ /;"rs,
kfgL;"rs / k|sfz;"rs oGqx, pkzLif{s
()@%=!(=)) df kg]{ cfjfh lbg] ydf{ld6/,
pkzLif{s *$&@=()=)) df kg]{ a]|n
6fOk/fO6/, pkzLif{s (!)@=((=)) df kg]{
a|]n 38L, pkzLif{s ()!&=@)=)) df kg]{
Pjfs;, pkzLif{s ()!#=*)=)) df kg]{
d]UgLkmfO Unf;, pkzLif{s ()!$=!)=))
df kg]{ a]|n sDkf;, pkzLif{s $()!=(!=))
/ $()!=((=)) df kg]{ a]|n k':ts,
pkzLif{s *$$#=#(=)) df kg]{ a]|n
ODjf];/, pkzLif{s *$&@=!)=)) df kg]{
a]|n :6]gl;n d]lzg .
-6_ ckftf ePsf JolQmxn] k|of]u ug]{
pkzLif{s ($)!=*)=)) df kg]{ sdf]8
lro/, pkzLif{s ($)#=&)=)) df kg]{
jfs/, pkzLif{s *&!@=))=)) df kg]{ 6fO{
;fOsn / pkzLif{s ()@!=()=)) df kg]{
a}zfvLx .
-@_ eG;f/ dx;'n Ps k|ltzt dfq nfUg] M
-s_ xjfO{ ;]jf k|bfos ;+:yfn] jf gful/s
p8\8og k|flws/0faf6 Ohfht k|fKt u/]sf
sDkgLn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
**)@=@)=)), **)@=#)=)) /
**)@=$)=)) df kg]{ xjfOhxfh pkzLif{s
**)@=!!=)) / **)@=!@=)) df kg]{
x]lnsf]K6/ pkzLif{s *$*#=$)=)) df kg]{
u]o/ aS; pkzLif{s *$)&=!)=)) df kg]{
Ol~hg pkzLif{s $)!!=#)=)) df kg]{
6fo/ pkzLif{s $)!#=()=() df kg]{ 6\o"j
pkzLif{s *%)&=!)=)) df kg]{ Jof6L
363
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pkzLif{s &#!*=!^=)), &#!*=!(=)) /
&#!*=@#=)) df kg]{ g6, jf]N6 / l/e]6
pkzLif{s **)#=!)=)) df kg]{ k|f]k]n/, /f]6/
/ Jn]8 pkzLif{s **)#=#)=)) df kg]{
xj, PSo'6/, lJxn, j|]s, P=kL=o'=, o'n
sG6f]n o'lg6, lj, :6]l/ ;]n]S6/ eNe,
efOa|];g cfO;f]n]6/, lki6g / cGo
kf6{k'hf{x? pkzLif{s **)%=!)=)) df kg]{
Nofl08 u]o/ pkzLif{s &))&=!!=)) /
&))&=@!=)) df kg]{ lj08l;N8 .
t/ lnhdf k}7f/L ePsf xjfOhxfh,
x]lnsf]K6/ jf ltgsf Ol~hg k}7f/L u/]sf]
ldltn] tLg jif{leq lkmtf{ u/]df k}7f/L x'Fbf
lt/]sf] eG;f/ dx;'n lkmtf{ lbOg]5 .
-v_ bfgf tyf kz'k+IfL pBf]uxn] :jb]zdf
k|of]u ug]{ u/L k}7f/L ug]{ pkzLif{s
)%!!=(!=)) df kg]{ df5fsf 6'qmf6fqmL jf
w'nf] / l;lksf] 6'qmf pkzLif{s @#)!=!)=))
/ @#)!=@)=)) df kg]{ lkm8 ;KnLd]G6sf]
sRrf kbfy{ pkzLif{s @#)(=()=)) sf]
lkm8 ;KnLd]G6 pkzLif{s @%@!=))=)) df
kg]{ r"g 9'+ufsf] w'nf] .
-u_ d;L agfpg] pBf]u / d;nGb pBf]un]
k}7f/L ug]{ pkzLif{s &)!)=()=)) df kg]{
)=## ln6/;Ddsf] af]tn .
-3_ pkzLif{s !@)%=!)=)) df kg]{ tf]/L, /fof] /
Sofgf]nf -/]k;L8_ sf] u]8f pkzLif{s
!@)&=%)=)) df kg]{ ;:o"{+sf] u]8f .
-_ pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s ()@&=!)=)),
()@&=#)=)), ()@&=()=)) df kg{] oGq
pks/0f Pj+ cf}hf/x / ltgsf kf6{k"hf{ .
364
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-r_ 6fo/ pTkfbg ug]{ pBf]un] cfgf]
pTkfbgsf] k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
;Dk"0f{ sRrf kbfy{ Pj+ ;xfos
sRrfkbfy{x .
-5_ oftfoft Joj:yf sfof{nodf btf{ eO;s]sf
l8h]n tyf k]6f]naf6 rNg] 6]Dkf]nfO{
Aof6Laf6 ;~rfng u/L ;kmf 6]Dkf] agfpg]
k|of]hgsf nflu o:tf pBf]u jf 6]Dkf]wgLn]
k}7f/L ug]{ oGq tyf pks/0f .
-h_ ;jf/L k|b"if0f sd ug]{ p2]Zon] ;jf/L
;fwgdf k|of]u ug]{ u/L k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*$@!=#(=)) Sof6lns sGe6{/ /
DofUg]6fOh/ .
-_ pkzLif{s ()!*=()=)) df kg]{ l;d]G;
l;ln lkmln d]lzg .
-`_ tof/L kf]zfs lgof{t ug]{ pBf]uxn] k}7f/L
ug]{ pkzLif{s ($)#=@)=)) /
($)#=^)=)) df kg]{ Eofs'd cfO/lg 6]j'n
/ pkzLif{s *%!^=$)=)) df kg]{ :6Ld
cfO/g .
-6_ s[lif tyf kz'hGo pBf]udf k|of]u x'g]
pkzLif{s *$@!=!!=)) df kg]{ ;]k/]6/
pkzLif{s &#)(=))=)) / &^!!=))=)) df
kg]{ ldNs lrln Eof6 pkzLif{s
@*)$=#)=)) df kg]{ lnSjL8 gfO6f]hg
pkzLif{s *$!*=!)=)) df kg]{ cf}Bf]lus
/]lk|mh/]6/ pkzLif{s &^!#=))=)) df kg]{
lnSjL8 gfO6f]hg /fVg] sG6]g/ . o:tf oGq
pks/0fx l;=s]=8L= jf P;=s]=8L= kdf
k}7f/L x'Fbf lljwf kg{ uPdf k}7f/L ubf{s}
cj:yfdf Ps k|ltzt eG;f/ dx;'n lnO{
afFsL dx;'n afktsf] a} Uof/]06L lng] /
365
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pQm oGqf]ks/0f h8fg eO;s]kl5 d]lzg
7xl/Pdf pQm a} Uof/]06L km's'jf ul/g]5 .
-7_ pkzLif{s *%!^=&!=)) df kg]{ skmL
ksf{]n]6/ .
-8_ lrof pBf]un] k}7f/L ug{] pkzLif{s
*$#*=()=)) df kg]{ pks/0f /
kf6{k'hf{x lrof Koflssf] nflu pBf]usf]
gfd 5kfO{ k}7f/L ug]{ zLif{s $*=!(
cGtu{tsf ;a} pkzLif{s / pkzLif{s
#(@#=!)=(), #(@#=@!=)), #(@#=@(=)) /
#(@#=()=)) df kg]{ Kofls d]6]l/on .
-9_ btf{ ePsf dT:o kmfd{xn] k}7f/L ug]{
pkzLif{s %^)*=!!=)) df kg]{ tof/L
hfnx pkzLif{s %^)&=%)=)) df kg]{
hfn agfpg k|of]u ul/g] gfOng wfuf] /
pkzLif{s &#!$=$(=)) df kg]{ df5f
kfNg] tof/L s]hx pkzLif{s *$!#=*!=()
df kg]{ kDk;]6, pkzLif{s *$!$=%(=)) df
kg]{ P/]6/ pkzLif{s #*)*=(!=() df kg]{
dT:o ljif Pj+ dT:o k|hggsf nflu
cfjZos pkzLif{s @(#&=!(=)) /
@(#&=@(=)) df kg]{ xfdf]{g .
-0f_ s[lif, jfujfgL tyf k'ik kmfd{xn] k}7f/L
ug]{ lu|g xfp;, l;FrfO pks/0f / o:t} cGo
oGq pks/0f .
-t_ d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf h]g]/]6/
pTkfbg ug]{ pBf]uxn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*%)#=))=)) df kg]{ h]g/]l6 kf6{;\ .
-y_ pBf]uxn] k|b"if0f lgoGq0fsf nflu k}7f/L
ug]{ ;+oGq / pks/0f .
-b_ df}/L kfng pBf]un] k}7f/L ug]{ df}/L kfngsf]
nflu cfjZos kg]{ pkzLif{s &#!)=!)=))
366
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
/ &#!)=@(=)) df kg]{ d]6n Jof/n
pkzLif{s (^)#=()=)) df kg]{ df}/L a'|;
pkzLif{s &#@^=()=)) df kg]{ cfwf/
rfsf /f]n/ pkzLif{s *$!#=*!=() df kg]{
luo/ kDk pkzLif{s &#@^=()=)) df kg]{
JxLn Kn]6 / /fgL 5]Sg] kftf .
-w_ tof/L uxgf agfO{ ljb]z lgsf;L ug]{
pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s @%#)=()=))
df kg]{] sRrf PDa/ -Raw Amber_ .
-g_ g]kfndf k|of]u eO{;s]sf k'/fgf Jof6L tyf
ljB't ;~ro ug]{ Ps'd'n]6/sf] k'gMk|zf]wg
ug]{ p2]Zon] btf{ ePsf pBf]un] :jLs[t
l:sd adf]lhd k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*$&$=*)=)) df kg]{ ldn d]lzg/L tyf
pks/0f .
-k_ k|of]u eO{;s]sf em'qf Knfli6s tyf
Knfli6ssf kq'nfO{ k'gM k|zf]wg ug]{ p2]Zon]
btf{ ePsf pBf]un] :jLs[t l:sd adf]lhd
k}7f/L ug]{ zLif{s *$=&& cGtu{t kg]{ ldn
d]lzg/L tyf pks/0f .
-km_ cf}ifwL pTkfbg ug]{ p2]Zon] btf{ ePsf
pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s ()!^=))=))
df kg]{ t/fh'x? .
-a_ Knfli6ssf] emf]nf pTkfbg ul//x]sf pBf]un]
;f] sf]] ljsNkdf h"6, sfuh jf sk8faf6
emf]nf agfpg] u/L pBf]usf] :j?kdf
kl/jt{g ug{ rfx]df ;f] sf] nflu cfjZos
kg]{ ;f]xL pBf]un] k}7f/L ug]{ d]lzg tyf
oGq pks/0f .
-e_ afnLgfnLdf k|of]u x'g] h}jLs ljiffbL
pTkfbg ug]{ pBf]un] k}7f/L ug]{ d]lzg/L
tyf oGq pks/0f .
367
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-d_ g]kfnL k|sfzs Pj+ ;Dkfbsx? ldnL
;~rfng ug]{ u/L btf{ ePsf ;xsf/L
;+:yfx?n] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*$$#=!@=)) jf *$$#=!#=)) df kg]{
ckm;]6 d'b|0f oGqfjnL -ckm;]6 lk|l6
d]lzg_ .
-o_ UofF; l;ln08/sf] eNe agfpg] p2]Zon]
btf{ ePsf pBf]un] cfg} k|of]hgsf] lgldQ
k}7f/L ug]{ pkzLif{s &$)$=@!=)) df kg]{
lkQnsf] 808L .
-#_ eG;f/ dx;'n cf+lzs kdf 5'6 x'g] M
-s_ sfk]{6 pBf]uxn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
55031100, 55031900, 55032000,
55033000, 55034000, 55039000,
55041000, 55049000, 55061000,
55062000, 55053000, 55069000,
5507.00.00 df kg]{ :6]k'n kmfOj/df nfUg]
eG;f/ dx;'ndf gAa] k|ltzt 5'6 lbOg]5 .
-v_ efu #) df kg]{ -pkzLif{s #))@=!)=)),
#))@=@)=)), #))@=#)=)), #))#=()=$),
#))$=()=$) / #))$=()=%) tyf dfgj
kf]if0f / :jf:Yojw{s le6fldg jfx]s_
cf}ifwLx?df kfFr k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n
nfUg]5 .
-u_ efu *$ sf] kfFr k|ltzt eG;f/ dx;'n
nfUg] 3/fo;L k|of]u x'g ;Sg] jfx]ssf ldn,
d]lzg/L Pj+ oGqf]ks/0fx? / pBf]u
ljefusf] :jLs[t l:sd adf]lhd ;L=s]=8L=
jf P;=s]=8L= cj:yfdf k6s k6s k}7f/L x'g]
ldn d]lzg/Lsf d'Vo cjoj Pj+ tLgsf
klxrfgof]Uo c+ux? Pj+ ;xfos ;du|Lx?df
rf/ k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
368
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu &# df kg]{ d]sflgsn ;+oGq h8fg
gul/Psf e08f/0f 6+sLx? -:6f]/]h 6\of_,
u|fOl08 jn -k]if0f u'l6sf_, kmnfd jf
:kftsf kfOkx? tyf efu ^( df kg]{ tfk
;xg ug{ ;Sg] O{6f Pj+ ljB'tLo k|;f/0f
nfOgdf h8fg ul/g] 6fG;km/d/x? h:tf
dfn:t'x?df of] ;'ljwf k|bfg gu/L b/jGbL
adf]lhd g} dx;'n c;'n ul/g]5 . hu]8f jf
k|lt:yfkgsf] nflu k}7f/L x'g] ldn d]lzg/L
oGq pks/0fsf kf6{k'hf{ Pj+ ;xfos
;fdu|Lx?df klg of] ;'ljwf glbO{ b/jGbL
adf]lhd s} dx;'n nfUg]5 .
t/, k'/fgf jf k|of]u eO;s]sf ldn
d]lzg/L oGqf]ks/0fdf o; v08 adf]lhdsf]
5'6 lbOg] 5}g .
-3_ sg{ n]S;, cf]6\;, d':nL, kf]/Lh, lXj6
n]S; h:tf j|]s kmf:6 ;]l/oN; pTkfbg
ug]{ pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
!))$=()=)) df kg]{ e"; ;lxtsf] cf]6\;
k}7f/L u/]df kfFr k|ltzt dfq eG;f/
dx;'n nfUg]5 .
-_ 8]/L pBf]un] b"w 9'jfgL ug{ k|of]u x'g]
r]l;;df hl8t tof/L 6\of k}7f/L gu/L
pkzLif{s *&)^=))=*) df kg]{ r]l;;
k}7f/L u/]df To:tf] r]l;; k}7f/L ubf{ nfUg]
eG;f/ dx;'n w/f}6Ldf lnOg]5 / 5
dlxgfleq ;f] r]l;;df 6\of h8fg u/L
oftfoft Joj:yf sfof{nodf btf{ u/L ;f]xL
cjlwleq ;DalGwt eG;f/ sfof{nodf
;f]sf] k|df0f k]z u/]kl5 pkzLif{s
*&)$=@@=(! adf]lhd dx;'n c;'n u/L
jfFsL w/f}6L /sd lkmtf{ ul/g]5 . o:tf
6\of b"w 9'jfgL k|of]hgsf] nflu cGo 8]/L
369
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pBf]unfO{ laqmL ubf{ ;d]t eG;f/ dx;'n
nfUg]5}g . b"w 9'jfgL ug]{ sfo{b]lv afx]s
cGo k|of]hgsf] nflu laqmL ug]{ ePdf jf
cfk}mn] cGo k|of]udf Nofpg rfx]df sfg"g
adf]lhd nfUg] dx;'n lt/L laqmL ug{ jf
cGo k|of]hgdf Nofpg kfOg]5 . ;f] adf]lhd
gu/L cGo k|of]udf NofPsf] kfOPdf To:tf]
6\of hkmt ul/g]5 .
-r_ d"No clej[l4 s/df btf{ ePsf kf]lnsf]l6
k]k/ / lk|G6]8 n]ldg]zg lkmNd pTkfbg ug]{
pBf]uxn] kf]lnsf]l6 k]k/ jf lk|G6]8
n]ldg]zg lkmNd pTkfbg ug{ cfjZos kg]{
kl/df0f;Ddsf] pkzLif{s #(!(=()=)) tyf
zLif{s #(=@) / #(=@! sf ;a}
pkzLif{sx?df kg]{ kf]lni6/ lkmNd, lj= cf]=
kL= kL=lkmNd, PS:6'6]8 kf]lnlkmNd
d]6fnfOH8 ;L=kL=kL= lkmNd / ldNsL
;L=kL=k+L= lkmNd k}7f/L ubf{ bz k|ltzt dfq
eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-5_ pkzLif{s @&!!=!(=)) df kg]{ t/n
k]6f]lnod
-Pn=kL=_ UofF; k}7f/L ubf{ kfFr k|ltztdfq
eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-h_ zLif{s ^@=!! df kg]{ ;f8L, n'L, ;'tLsf]
uD5f / ;'tLsf] wf]tL -hgfgfdbf{gf_ df
kfFr k|ltztdfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-_ jfl0fHo j}xn] ;j{;fwf/0f hgtfxnfO{
ljqmL ug]{ p2]Zon] cfgf] nf]uf] c+lst ;
;fgf kl/df0fsf pkzLif{s &!!#=!(=)) df
kg]{ l;Ssfx k}7f/L u/]df ;f] l;Ssfxdf
zLif{s &!=)* adf]lhdsf] b/df eG;f/
dx;'n nfUg]5 .
370
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-`_ g]kfndf s]j'n sf/ ;~rfng ug]{ p2]Zon]
btf{ ePsf pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
&#!@=!)=)) df kg]{ s]j'n -nf_ / pkzLif{s
*$#!=#(=)) df kg]{ tof/L Sofj jf Sofj
lgdf{0f ug{ cfjZos kg]{ pkzLif{s
&@!)=()=)) df kg]{ :6Ln kftf k}7f/L ubf{
rf/ k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-6_ o'kLeL;Lsf] ofn 9f]sf kf6L{zg nufot
ljleGg ;fdfg pTkfbg ug]{ pBf]un] cfgf]
pTkfbgsf] k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
pkzLif{s #(!^=!)=)), #(!^=@)=)) /
#(!^=()=)) df kg]{ dfnj:t'df !% k|ltzt
dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-7_ zLif{s #(=@) cGtu{tsf ;a}
pkzLif{sx?df kg]{ lkmn/ df:6/ Aofrdf
bz k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-8_ ljB't jf Aof6Laf6 dfq rNg] u/L pTkfbg
ePsf zLif{s *&=)$ cGtu{t ;a}
pkzLif{sdf kg]{ 9'jfgL ;fwg k}7f/L ubf{
b/aGbL adf]lhd nfUg] eG;f/ dx;'ndf
krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
-9_ dfnj:t' lr:ofgdf /fvL 9'jfgL ug{ k|of]u
x'g] u/L /]lk|mlh/]l6 k|0ffnL h8fg ug{
cfjZos kg]{ zLif{s *&=)^ cGtu{tsf
r]l;; / pQm r]l;;df h8fg x'g] aS; /
;f];+u ;DalGwt d]lzg/L pks/0f ;lxtsf]
r]l;; -/]lk|mlh/];g l;i6d_ k}7f/L u/]df
lgodfg';f/ nfUg] k'/} eG;f/ dx;'n
w/f}6Ldf /fvL kl5 dfnj:t' lr:ofgdf
/fvL 9'jfgL ug{ k|of]u x'g] u/L k"0f{?kn]
/]lk|mlh/];g h8fg ePsf] 9'jfgLsf] ;fwg
agfO{ oftfoft Joj:yf sfof{nodf btf{
u/]sf] k|df0f eG;f/ sfof{nodf k]z u/]
371
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
kl5 Ps k|ltzt eG;f/ dx;'n jfktsf]
/sd c;'n u/L jfFsL w/f}6L /sd lkmtf{
ul/g]5 .
-0f_ pBf]un] ;"o{d'vLsf] t]n pTkfbg ug{ k}7f/L
ug]{ pkzLif{s !@)^=))=)) df kg]{
;"o{d'vLsf] u]8f bfgf tyf kz'k+IfL pBf]un]
k}7f/L ug]{ pkzLif{s @#)$=$)=)) df kg]{
e6df;sf] lkgf tyf pBf]un] cfgf]
pTkfbgsf] k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
pkzLif{s !))%=()=)) df kg]{ ds}sf] u]8f
tyf pkzLif{s !@!@=(#=)) df kg]{ pv'df
nfUg] eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 /
s[lif ;'wf/ z'Nssf] xsdf c7\;L k|ltzt
5'6 x'g]5 .
-t_ e6df;sf] u]8faf6 t]n / lkgf b'j} pTkfbg
ug]{ pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
!@)!=()=)) df kg]{ e6df;sf] u]8fdf
nfUg] eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 /
s[lif ;'wf/ z'Nssf] xsdf zt k|ltzt 5'6
x'g]5 .
-y_ pBf]un] cfgf] pTkfbgsf] k|of]hgsf] nflu
k}7f/L ug]{ pkzLif{s #(@#=!)=!) df kg]{
Knfli6ssf kl/j]i6g -Kofs_ ug]{ 6\o"jxdf
nfUg] eG;f/ dx;'ndf kRrL; k|ltzt 5'6
x'g]5 .
-b_ l:klnl6 Pj+ l8l:6n]zg KnfG6 /fvL
l8l:6N8 k]ml Pl;8, :6]l/s Pl;8,
lUn;l/g tyf ;fj'g pTkfbg ug]{ pBf]un]
k}7f/L ug]{ pkzLif{s !%)#=))=)) df kg]{
6]nf] cfon, pkzLif{s @*#(=!!=)) /
@*#(=!(=)) df kg]{ ;f]l8od l;lns]6 /
pkzLif{s #*@#=!!=)) / #*@#=!@=)) df
kg]{ kfd Pl;8 cfon / Pl;8 cfon,
pkzLif{s #*@#=!#=)) df kg]{ kfd k]mL
372
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Pl;8df nfUg] eG;f/ dx;'ndf krxQ/
k|ltzt 5'6 x'g]5 .
-w_ jg:klt o" tyf t]n pTkfbg ug]{ :jb]zL
pTkfbg d"ns pBf]un] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
!%)&=!)=)) df kg]{ sRrf ;f]ofljg t]n,
pkzLif{s !%!@=!!=)) df kg]{ sRrf
;"o{d"vLsf] t]n, pkzLif{s !%!!=!)=)) df
kg]{ sRrf kfd cfon / sRrf
kfdcf]lngsf] k}7f/Ldf b'O{ bzdnj kfFr
k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-g_ xf8{j]o/df klxn] g} nf]8 eO{ cfPsf -lk|
nf]8]8 jf OgljN6_ ;6j]o/ k}7f/L x'Fbf h'g
xf8{j]8/df nf]8 eO{ cfPsf] xf] ;f]xL
xf8{j]o/d} juL{s/0f u/L dx;'n lnOg]5 /
;6j]o/sf] 5'} juL{s/0f ug'{kg]{ 5}g .
-k_ zLif{s *&=)@, *&=)# / *&=)$ cGtu{t
;a} pkzLif{sx?df kg]{ xfOlj|8 ;jf/L
;fwg -Jof6L / OGwg b'j}af6
rNg]_ k}7f/L ubf{ b/jGbL adf]lhd nfUg]
eG;f/ dx;'ndf kRrL; k|ltzt 5'6 x'g]5
.
-km_ sDtLdf Ps x]S6/ If]qkmndf df5f kfng
u/]sf dT:o kmfd{x?n] hLljt df5fx? Pj+
df5fsf e'/fx? 9'jfgL ug]{ u/L tof/ u/]sf
clS;hg ;+oGq hl8t zLif{s *&=)$
cGtu{t ;a} pkzLif{sx?df kg]{ 9'jfgL
;fwgdf bz k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n
nfUg]5 .
-a_ rfnL; jf ;f]eGbf a9L ;L6 Ifdtfsf
sDtLdf kfFr j6f a;x? ;fj{hlgs
oftfoftdf ;~rfng ug]{ u/L btf{ ePsf
;xsf/L ;+:yfx? tyf sDkgLx?n]
plNnlvt k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{ pQm
373
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Ifdtfsf pkzLif{s *&)@=!)=!) df kg]{
tof/L a; Pj+ pkzLif{s *&)^=))=!) df
kg]{ r]l;;x?df kfFr k|ltzt dfq eG;f/
dx;'n nfUg]5 . To;/L k}7f/L u/]sf ;jf/L
;fwgx? k}7f/L u/]sf] ldltn] bz jif{ gk'uL
;fj{hlgs oftfoft ;~rfng ug]{ p2]Zon]
btf{ ePsf ;xsf/L ;+:yf jf sDkgL jfx]s
c?nfO{ laqmL lat/0f, gfd;f/L jf s'g}
lsl;dn] xs x:tfGt/0f ug{ kfOg] 5}g .
bz jif{ gk'uL gfd;f/L, laqmL jf s'g}
lsl;dn] xs x:tfGt/0f u/]df k|rlnt
sfg"g adf]lhd k"/} dx;'n nfUg]5 .
-e_ k"j{lgld{t ejg -lk|km]la|s]6]8 ljlN8_
lgdf{0f ug]{ u/L btf{ ePsf pBf]ux?n]
To:tf ejg lgdf{0f ug{sf] nflu k}7f/L ug]{
zLif{s &@=!) jf &@=!@ cGtu{tsf ;a}
pkzLif{sx?df kg]{ l:n6 :6Ln SjfOndf
bz k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-d_ bfn pTkfbg ug]{ pBf]un] k}7f/L ug]{
pkzLif{s )&!#=#!=)) df kg]{ d'+u / df;
pkzLif{s )&!#=^)=)) df kg]{ /x/ tyf
pkzLif{s )&!#=$)=!) df kg]{ d';'/f]sf]
bfgf k}7f/L ubf{ nfUg] eG;f/ dx;'n /
s[lif ;'wf/ z'Nsdf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5
.
-o_ pBf]un] cfgf] pBf]usf] gfd ;d]t d'b|0f
u/L k}7f/L ug]{ pkzLif{s #(@)=((=!) /
#(@!=()=!) df kg]{ dfnj:t'df kGw|
k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-/_ lu|h / n'lj|s]l6 cfon pTkfbg ug]{
p2]Zon] btf{ ePsf pBf]un] k}7f/L ug]{
pkzLif{s @&!)=!(=^) df kg]{ a]; cfondf
kGw| k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
374
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-n_ lk=P;=l6=Pg=-Nof08 nfOg_ 6]lnkmf]g
;~hfndf k|of]u x'g] pkzLif{s
($)#=@)=)) df kg]{ qm; sg]S;g
Sofljg]6 aS;df kGw| k|ltzt dfq eG;f/
dx;'n nfUg]5 .
-j_ g]kfndf ljB'tLo l/S;f pTkfbg ug]{
p2]Zon] btf{ ePsf pBf]un] cfgf] pTkfbg
k|of]hgsf lgldQ cfk}mn] k}7f/L ug]{ ljB'tLo
l/S;fdf k|of]u x'g] zLif{s *&=!$ cGtu{t
kg]{ kf6{k'hf{ / ;xfos ;fdu|Lx? k}7f/L ubf{
nfUg] eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6
x'g]5 .
!%= g]kfn ;/sf/sf] ;DalGwt lgsfosf] l;kmfl/;df b]xfosf
dfnj:t'df b]xfo adf]lhd eG;f/ dx;'n 5'6 x'g]5 M
-!_ eG;f/ dx;'n k"0f{ 5'6 x'g] M
-s_ s"6gLlts lgof]u, kl/of]hgf / cGo
lgsfox -;/sf/L Pj+ u}/;/sf/L ;+3
;+:yf_ n] dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L u/]sf z'
pTkfbg jif{n] kGw|| jif{ gf3]sf k'/fgf ;jf/L
;fwg cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lnO{ k'gM
k|of]u x'g g;Sg] u/L :q\mofk u/L /lhi6]zg
/2 ug{ rfx]df To:tf] ;jf/L ;fwg .
-v_ /Iff dGqfnosf] l;kmfl/;df g]kfnL ;]gfsf
gfddf k}7f/L x'g] b]xfo adf]lhdsf
dfnj:t'M
-c_ ;}lgs k|of]usf v/vhfgf,
xftxltof/, uf]nL uf, jfb /
ltgsf :k]o/ kf6{;, ljz]if k|sf/sf]
t]n / 6NnLx, PS;];l/h,
ljikmf]6s kbfy{, ;}lgs ;fdu|L
pTkfbg ug{ cfjZos kg]{
sRrfkbfy{ tyf ;'/Iffsf] lgldQ
375
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k|of]u ug]{ d]lzg/L cf}hf/x /
kf6{k'hf{x .
-cf_ ;}lgs hjfg tyf 3f]8f
vRr8xsf] :jf:Yo pkrf/sf]
nflu cfjZos kg]{ cf}hf/, pks/0f,
cf}ifwL / tT;DaGwL ;fdfgx .
-O_ g]kfnL ;]gfn] pkof]u ug]{ ;~rf/sf
pks/0fx / ;f]sf] ;~rfngsf]
nflu cfjZos dfn;fdfgx .
-O{_ Ol~hlgol/ ;e]{ / lgdf{0f sfo{df
k|of]u x'g] x]eL cy{d'le Knf06,
cf}hf/ / ;f];DaGwL kf6{;, clK6sn
OlSjkd]06 tyf /Iff dGqfnof/f
tf]lsP adf]lhdsf] l8k]mG; :6f]/sf
;fdfgx .
-p_ SoflDk OlSjkd]06; tyf :k]zn
kmf];{ / Kof/f 6'k/nfO{ cfjZos kg]{
ljleGg ;fdfgx .
-pm_ ;}lgs c:ktfnsf] nflu cfjZos
kg]{ kmlg{r/ tyf ;/;fdfgx,
cf}ifwL, d]l8sn cf}hf/x /
pks/0fx .
-P_ g]kfnL ;]gfsf] gfddf k}7f/L x'g]
xjfOhxfh, x]lnsf]K6/ / ltgsf
kf6{k'hf{, Kof/f;'6 -Jofu ;d]t_
6'N;, tyf u|fp08 OlSjkd]06x .
-P]_ lakb\ p4f/ sfo{df k|of]u x'g]
;fdfgx .
-u_ u[x dGqfnosf] l;kmfl/;df ;z:q k|x/L
k|wfg sfof{nosf] gfddf k}7f/L x'g] b]xfo
adf]lhdsf dfnj:t' M
376
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-c_ zflGt ;'/Iff sfod ug{ cfjZos
kg]{ d]lzg/L cf}hf/x .
-cf_ xftxltof/ .
-O_ eL8 lgoGq0fsf ;fdfgx .
-O{_ c:ktfn ;~rfngsf nflu
cfjZos kg]{ pks/0f tyf
cf}hf/x .
-p_ ;z:q k|x/Ln] k|of]u ug]{ ;~rf/
;DaGwL ;fdfgx -;"rgf tyf
;~rf/ dGqfnosf] l;kmfl/;
adf]lhd_ .
-pm_ ck/fw cg';Gwfgsf] nflu cfjZos
pks/0f tyf cGo ;fdfgx .
-P_ ljikmf]6s ;DaGwL ;z:q k|x/LnfO{
cfjZos kg]{ ;fdfgx .
-P]_ j}1flgs k|of]uzfnfsf] nflu rflxg]
;fdfgx .
-cf]_ lakb\ p4f/ sfo{df k|of]u x'g]
;fdfgx .
-3_ u[x dGqfnosf] l;kmfl/;df g]kfn k|x/Lsf]
gfddf k}7f/L x'g] b]xfosf dfnj:t'M
-c_ zflGt ;'/Iff sfod /fVg cfjZos
d]lzg/L tyf cf}hf/x .
-cf_ xftxltof/ .
-O_ eL8 lgoGq0fsf] nflu cfjZos
;fdfgx .
-O{_ c:ktfn ;~rfngsf] nflu
cfjZos kg]{ pks/0f tyf
cf}hf/x .
377
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-p_ k|x/Ln] k|of]u ug]{ ;~rf/ ;DaGwL
;fdfgx -;"rgf tyf ;~rf/
dGqfnosf] l;kmfl/; adf]lhd_
-pm_ 6flkms ;DaGwL ;fdfgx .
-P_ lkm/ lk|G6\; / ;f] ;DaGwL
cfjZos ;fdfgx .
-P]_ ck/fw cg';Gwfgsf] nflu rflxg]
pks/0f tyf cGo ;fdfgx .
-cf]_ ljikmf]6s ;DaGwL k|x/LnfO{
cfjZos kg]{ ;fdfgx .
-cf}_ j}1flgs k|of]uzfnfsf] nflu rflxg]
;fdfgx .
-c+_ lakb\ p4f/ sfo{df k|of]u x'g]
;fdfgx .
-_ afl0fHo ljefusf] l;kmfl/;df kj{tf/f]x0f
bnn] 6flGh6sf] kdf g]kfnsf] af6f] u/L
lgsf;L jf k}7f/L ug]{ dfnj:t'x .
-r_ g]kfn /fi6 a}sf] gfddf k}7f/L x'g] a} gf]6,
l;Ssf, ;'g, rfFbL, 6sd/Lsf] lgldQ
cfjZos kg]{ sfuh, wft' Pj+ /;fog,
r]sa's tyf a}nfO{ cfjZos kg]{ cGo
dfnj:t'x .
-5_ :jf:Yo dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L x'g]
b]xfo adf]lhdsf dfnj:t'xM
-c_ jL= kL= sf]O/fnf d]df]l/on SofG;/
c:ktfn, jL= kL= sf]O/fnf :jf:Yo
lj1fg k|lti7fg, zxLb u+ufnfn
/fli6o x[bo s]Gb| / dgdf]xg
sfl8{of]yf]/fl;s ef:s'n/ tyf
6fG;KnfG6 ;]06/sf] gfddf k}7f/L
378
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
x'g] lgdf{0f tyf ;~rfngsf] nflu
cfjZos lgdf{0f ;fdu|L Pj+
lrlsT;f ;DaGwL pks/0fx Pj+
cf}hf/x .
-cf_ SofG;/sf lj/fdLnfO{ lgMz'Ns
ljt/0f ug]{ k|of]hgsf] nflu
;/sf/L jf ;fd'bflos
c:ktfnxn] k}7f/L ug]{ SofG;/
lg/f]ws lUne]s PrhL;L / o:t}
cf}ifwLx .
-h_ pBf]u ljefusf] l;kmfl/;df h'6 pBf]un]
cfgf] pBf]usf] ;~rfngsf] nflu k}7f/L
ug]{ :k]o/
kf6{x .
-@_ eG;f/ dx;'n Ps k|ltzt dfq nfUg] M
-s_ :jLs[ltk|fKt lghL jf ;fd'bflos
c:ktfnxn] b]xfo adf]lhdsf] zt{
cg';f/ o; cg';"rLsf] bkmf !@ sf] v08
-s_ sf] cwLgdf /xL g]kfnl:yt cflwsfl/s
ljq]mtfxdfk{mt k}7f/L ug{] b]xfo
adf]lhdsf] kl/df0f;Ddsf PDj'n]G; /
zjjfxg M
-c_ :jf:Yo dGqfno jf P;f]l;P;g
ckm k|fOe]6 x]Ny OlG:6Ro"zg
g]kfnsf] l;kmfl/;df Ps ;oeGbf
sd z}of ePsf] lghL jf ;fd'bflos
c:ktfnsf] nflu Pp6f PDa'n]G; /
Pp6f zjafxg tyf Ps ;o jf
;f]eGbf a9L z}of ePsf] c:ktfnsf]
nflu b'O{j6f;Dd PDa'n]G; / Pp6f
zjafxg . o; pkv08 adf]lhd
l;kmfl/; ubf{ :jf:Yo dGqfno jf
379
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
P;f]l;o;g ckm k|fOe]6 x]Ny
OlG:6Ro"zg g]kfnn] pQm ;+:yfn]
To;eGbf cl3 o:tf] ;'ljwf pkef]u
gu/]sf] Joxf]/f pQm l;kmfl/;kqdf
v'nfpg' kg]{5 .
o;/L ;'ljwfdf k}7f/L
ePsf] PDa'n]G; bz jif{ k'/fgf] eO{
jf b'3{6gf jf cGo s'g} sf/0fn]
k|of]u ug{ g;Sg] ePdf To;nfO{
kq' -:S|ofk_
u/L btf{ vf/]h u/fO{ ;f]sf] k|df0f
eG;f/ sfof{nodf k]z u/]kl5 ;f]sf]
;f csf]{ PDj'n]G; k}7f/L ubf{ ;d]t
of] ;'ljwf lbOg]5 .
-cf_ v08 -v_ jf o; v08sf] pkv08
-c_ adf]lhd PDa'n]G; jf zjjfxg
k}7f/L ubf{ lgDg adf]lhdsf] zt{
;d]t kfngf ug'{ kg]{5 M
-!_ PDa'n]G; jf zjafxg
k}7f/L ubf{ k}7f/Ls}
cj:yfdf To:tf] PDa'n]G;
jf zjafxgsf] cufl8
k5fl8 6f9}af6 b]lvg] u/L
7"nf7"nf cIf/df PDa'n]G;
(Ambulance) jf zjafxg
egL n]lvPsf] x'g' kg]{5 .
-@_ PDa'n]G;df ;fO/g,
Odh]{G;L aQL, :6]r/sf
;fy} cGo cfjZos
cf}hf/x lkm6 ul/Psf] x'g'
kg]{5 .
380
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-#_ PDa'n]G; jf zjafxgdf
rfnssf] k5fl8kl s'g}
klg ;L6 /flvPsf] x'g'
x'Fb}g .
-$_ To:tf] PDa'n]G; lj/fdLsf]
;]jf afx]s cGoq k|of]u
ug{ / zjafxg zjsf]
cf];f/k;f/ ug{ afx]s
cGo k|of]hgdf k|of]u ug{
kfOg] 5}g .
-%_ pQm PDa'n]G; jf zjafxg
g]kfn ;/sf/sf] ;jf/L
k|b"if0f dfkb08leq /x]/
;~rfng ug'{ kg]{5 .
-^_ o;/L k}7f/L ePsf]
PDa'n]G; jf zjafxgsf]
;jf/L btf{ ubf{ PDa'n]G;
jf zjafxg egL ;jf/L
btf{ k|df0fkqdf :ki6
pNn]v ug'{ kg]{5 .
-&_ PDa'n]G;df 6f9}af6 b]lvg]
u/L 7"nf 7"nf cIf/df
g]kfn ;/sf/af6 /fh:j
5'6 ;'ljwf k|fKt eGg]
klg n]lvPsf] x'g' kg]{5 .
-*_ /fh:j 5'6 ;'ljwfdf k}7f/L
u/]sf PDa'n]G;n] lj/fdL
cf];f/k;f/ nufotsf ;]jf
k|bfg u/]afkt lng] ef8f
b/ :jf:Yo dGqfnon] tf]s]
adf]lhd x'g]5 .
381
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-O_ pkv08 -cf_ df plNnlvt zt{
pNn\3g u/]sf] kfOPdf To:tf]
PDa'n]G; jf zjafxg hkmt u/L
lauf] adf]lhd hl/afgf ul/g]5 .
-v_ ;/sf/L, ;fd'bflos Pj+ lghL If]qsf
c:ktfn afx]s sfg"g adf]lhd btf{ ePsf
cGo ;+3, ;+:yf, sDkgL Pj+ pBf]un]
:jf:Yo dGqfnosf] l;kmfl/;df o;
pkbkmfsf] v08 -s_ sf] pkv08 -cf_
adf]lhdsf] zt{sf cwLgdf /xL k}7f/L ug]{
PDa'n]G; / zjafxg PsPs yfg . o;
v08 adf]lhd l;kmfl/; ubf{ :jf:Yo
dGqfnon] pQm ;+:yfn] To;eGbf cl3
o:tf] ;'ljwf pkef]u gu/]sf] Joxf]/f pQm
l;kmfl/;kqdf v'nfpg' kg]{5 .
-u_ ;/sf/L c:ktfnn] :jf:Yo dGqfnosf]
l;kmfl/;df k}7f/L ug]{ PDa'n]G; /
zjafxg .
-3_ cf}Bf]lus Joj;fo P]g, @)$( sf] bkmf
@%s= df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
b]zsf] cfGtl/s tyf afx\o sf/0fn] /fd|f];Fu
rNg g;sL 7"nf] gf]S;fgL Joxf]g'{ k/]sf
pBf]uxsf] k|j4{g tyf ;'wf/sf] nflu
g]kfn ;/sf/n] lglZrt dfkb08 lgwf{/0f
u/]/ g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
s'g} pBf]unfO{ U0f pBf]u 3f]if0ff u/L
To:tf pBf]unfO{ ;f]xL ;"rgfdf tf]lsPsf]
lgsfosf] l;kmfl/;df To:tf U0f
pBf]uxsf] k'g:yf{kgfsf] nflu k}7f/L ug]{
efu *$ cGtu{t kg]{ cf}Bf]lus d]lzg/L /
kf6{k'hf{ .
-_ kz' ;]jf ljefusf] l;kmfl/;df b]xfo
adf]lhdsf dfnj:t'x M
382
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-c_ bfgf tyf kz'kIfL pBf]uxn] k}7f/L
ug]{ efu @*, @( / #) df kg]{
sRrfkbfy{ tyf ;xfos sRrfkbfy{
Pj+ Kofls d]6]l/on .
o;/L l;kmfl/; ubf{ Ps
cfly{s jif{df vkt x'g ;Sg]
kl/df0f Ps}k6s l;kmfl/; ug{
;Sg]5 . o:tf] ;'ljwf cg';f/ k}7f/L
ug{] sRrfkbfy{, ;xfos sRrfkbfy{
Pj+ pBf]usf] 6]8dfs{ clt Kofls
d]6]l/onsf] l;kmfl/; ubf{ kz' ;]jf
ljefun] vkt cg'kft / ljqmL Pj+
ljb]z lgsf;L ePsf] kl/df0fsf]
cfwf/df ug'{ kg]{5 .
-cf_ gZn ;'wf/sf] nflu ljb]zaf6
k}7f/L ul/g] pkzLif{s )%!!=!)=))
df kg]{ pGgt hftsf rf}kfosf]
jLo{ -l;d]g_ / kz'sf] e"|0f .
-r_ ko{6g pBf]usf] k|rf/ tyf k|j4{gsf] nflu
g]kfnaflx/af6 5kfO{ NofPsf] pkzLif{s
$(!!=!)=)) df kg]{ :t/Lo k|rf/ ;fdu|L,
-5_ j}slNks phf{sf ;|f]t ;DaGwL b]xfo
adf]lhdsf dfnj:t'x M
-c_ j}slNks phf{sf] ;|f]t, h:t}
xfjfaf6 ljB't pTkfbg ug]{
pkzLif{s *$!@=#!=)) df kg]{ xfjf
ldn / pkzLif{s *$!@=#(=)) df
kg]{ xfjf ldnsf P;];l/h /
kf6{k'hf{,
-cf_ b/jGbLdf dfkmL hlgP afx]ssf
;f}o{ zlQmaf6 ljB't pTkfbg ug{
k|of]u x'g] lgDg pks/0fxM
383
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!_ pkzLif{s *%$!=$)=))
df kg]{ ;f]nf/ Kofgn /
df]8\o"n pkzLif{s
*%)$=$)=)) df kg]{
;f]nf/ rfh{ sG6f]n/,
-@_ ;kmf 6]Dkf]sf] Jof6L
pTkfbg ug{ cfjZos kg]{
pkzLif{s &*)!=(!=)) df
kg]{ Pl06df]lgon ln8
PNjfo OGu6, pkzLif{s
&*)!=!)=))
&*)!=((=)) df kg]{ ln8
pkzLif{s *%)&=()=))
df kg]{ Jof6LjS;, ;]k/]6/
/ 6\o"jn/,
-#_ pkzLif{s *$!#=&)=() df
kg]{ Jof6Laf6 rNg] kfgL
tfGg] kDk -8L=;L= kDk_,
-$_ ;f}o{ tfk pmhf{ ;DaGwL
lgDg pkzLif{sdf kg]{
pks/0fxM
&$!)=@!=)), &^)&=!(=)),
*$)#=!)=)), *$)#=()=)),
*$!@=*)=)), *$!(=!(=)),
*$!(=#!=)) / *%!^=^)=)) .
-%_ c;L k|ltzt eGbf a9L
Ifdtf ePsf] pkzLif{s
*%)$=$)=)) df kg]{ ;f]nf/
OGe6{/ .
-^_ ;f}o{ 6'sLdf k|of]u x'g] !@
eGbf sd ef]N6 / !)
eGbf sd PDkLo/
384
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Ifdtfsf pkzLif{s
*%)&=^)=)) df kg]{
lnlyod cfog Jof6L .
-O_ uf]a/ UofF; nufot afof]UofF;sf
nflu cfjZos kg]{ pks/0f, h:t}
pkzLif{s *$*!=!)=)) df kg]{
d]g UofF; eNe tyf afof] UofF;df
k|of]u x'g] cGo eNex /
pkzLif{s &#)&=@#=)) df kg]{
ltgsf lkml6x?, pkzLif{s
&#)&=((=)) df kg]{ PNjf],
pkzLif{s &#)^=!(=)) df kg]{
UofF; kfOk, pkzLif{s
()@*=!)=)) df kg]{ UofF; u]h,
pkzLif{s %()*=))=)) df kg]{
uf]a/ UofF; aQL, pkzLif{s
*#)&=()=)) df kg]{ UofF; 6]k
-a|f;_, pkzLif{s &#@!=!!=)) df
kg]{ uf]a/ UofF; r'Nxf] / pkzLif{s
&#@!=()=)) df kg]{ ltgsf
kf6{k'hf{x?,pkzLif{s &#)&=(@=))
df kg]{ l/8S;g PNjf] / pkzLif{s
$))(=#!=)) df kg]{ /j/ xf]h
kfOk .
-O{_ uf]a/af6 ljB't pTkfbg ug]{ Aof6L
agfpg] pBf]un] k}7f/L ug]{
sRrfkbfy{ -pBf]usf] jflif{s Ifdtf
/ :jLs[t :sLddf tf]lsPsf]
kl/df0f;Dd_ ;f] Aof6L agfpg
cfjZos sRrfkbfy{x egL
pBf]u ljefu jf 3/]n' tyf ;fgf
pBf]u ljefuaf6 l;kmfl/; eO{
cfPsf sRrfkbfy{x .
385
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-p_ afof] phf{df cfwfl/t pkzLif{s
&#@!=!(=)) df kg]{ afof] :6f]e
-/fO; x:s :6f]e_ .
-pm_ h}ljs OGwg pTkfbgsf] k|of]hgsf]
nflu k}7f/L x'g] ldn, d]lzg/L
pks/0f, ltgsf kf6{k'hf{ tyf
/;fogx .
-h_ g]kfn ;/sf/af6 :jLs[lt k|fKt :jf:Yo
;+:yfn] k}7f/L ug]{ d[uf}nf pkrf/df k|of]u
x'g] pkzLif{s ()!*=()=)) df kg]{ x]df]
8fonfOl;; d]lzg, 8fOnfl;; l/k|f];];/,
8fonfOh/ / o;sf] 6\o"lj pkzLif{s
($)@=()=)) df kg]{ 8fOnfl;; a]8 tyf
s';L{ d'6'sf] /f]u lgbfg tyf pkrf/df
k|of]u x'g] pkzLif{s ()!*=!@=)) df kg]{
Osf]sfl8{of]u|fkm pkzLif{s ()!*=()=))
df kg]{ lel8of] :sf]k, SofyNofj, x6{ n
d]lzg / l8lk|mla|n]6/ SofG;/ /f]usf] lgbfg
tyf pkrf/df k|of]u x'g] pkzLif{s
()@@=!@=)) df kg]{ kf]lh6f]g Oldzg
6f]df]u|fkmL
-k]6_ :Sofg d]lzg, sDKo"6]8 6f]df]u|fkmL -
l;=6L=_ :Sofg d]lzg, d]df]u|fkmL pkzLif{s
()@@=@!=)) df kg]{ a]|;Ly]/fkL / lnlgo/
PlS;n/]6/ /f]u lgbfgdf k|of]u x'g]
pkzLif{s ()!*=!(=)) df kg]{ nf]
;fO6f]ld6/, g]S:6 h]g]/]zg l;Sj]G;/,
k|f]l6g dfOqmf]P/L Kn]6kmd{ / dlN6Kn]S;
l/on 6fOd lk=;L=cf/=, x]df6f]nf]hL
PgfnfOh/, An8 s]d]i6L PgfnfOh/,
lSnlgsn s]d]i6L PgfnfOh/ /
ODo"gf]s]d]i6L PgfnfOh/ pkzLif{s
()!*=!#=)) df kg]{ DofUg]l6s l/hf]g]G;
Od]lh -Pd=cf/=cfO{=_ d]lzg .
386
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-em_ s[lifhGo pTkfbg, kmnk"mn, df5f cflb
;'/lIft ug{ lgdf{0f ul/g] lzt e08f/sf]
nflu cfjZos kg]{ oGq tyf pks/0fx /
pkzLif{s #(@!=()=)) df kg{ ydf]{sf]n .
-`_ afnLgfnLsf] nflu dfq k|of]u x'g] pkzLif{s
#*)*=(!=() df kg]{ sL6gfzs, pkzLif{s
#*)*=(@=)) df kg]{ 9';Lgfzs, pkzLif{s
#*)*=(#=)) df kg]{ f/kftgfzs,
pkzLif{s #*)*=((=)) df kg]{ d';fgfzs
cf}ifwL .
-6_ :jf:Yo dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L x'g]
b]xfo adf]lhdsf dfnj:t'x M
-c_ ;/sf/L, ;/sf/L cg'bfgk|fKt /
;fd'bflos c:ktfnn] k}7f/L ug]{
efu *$ / () sf cf}ifwLo Pj+
zNolrlsT;f ;DaGwL oGq pks/0f
tyf cf}hf/x, d'6'leq k|Tof/f]k0f
ul/g] pkzLif{s ()@!=()=)) df
kg]{ eNex / :6]06x pkzLif{s
()@!=%)=)) df kg]{ k]; d]s/x .
t/ o;/L k}7f/L u/]sf
dfnj:t'x jf/]06L jf Uof/]06Lsf]
cjlwdf k}7f/L u/]sf] ldltn] Ps
jif{leq dd{t ug{ n}hf+bf jf dd{t
u/L NofpFbf jf ;f]sf] ;f ;f]xL
k|sf/sf] csf]{ dfnj:t' k}7f/L ubf{
To;df eG;f/ dx;'n k"0f{ 5'6
x'g]5 .
-cf_ ;/sf/L, ;/sf/L cg'bfg k|fKt,
;fd'bflos / u}/ ;/sf/L
c:ktfnxn] k}7f/L ug]{ cfFvf
pkrf/sf] k|of]udf cfpg]]
387
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
O06fcf]s'n/ n]G; pTkfbg ug{
cfjZos kg]{ pkzLif{s
())!=!)=)) / ())!=@)=)) df
kg]{ sRrf kbfy{ / ltgsf ;xfos
;fdu|Lx oGq pks/0fx? /
ltgsf kf6{k'hf{x? .
-7_ ufpF ljsf; ;ldltsf] xsdf ;DalGwt
lhNnf ljsf; ;ldlt / gu/kflnsfsf]
xsdf ;DalGwt gu/kflnsfsf] l;kmfl/;df
pkzLif{s *$@!=@!=)) df kg]{ 9nsf]
kmf]xf]/ kfgL k|zf]wgsf] nflu k}7f/L x'g]
l66d]06 KnfG6, d]lzg/L / ;+oGqx .
-8_ ;DalGwt gu/kflnsfsf] l;kmfl/;df kmf]x/
d}nf ;ng u/L k'gM pTkfbg ug]{
pBf]uxn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*$&(=*(=() df kg]{ ufj]{h sDkfS6/,
pkzLif{s &#)(=))=)) df kg]{ ufj]{h
sG6]g/ tyf pkzLif{s *$&(=*(=() df
kg]{ kmf]x/ d}nf k|zf]wg u/L k'gM pTkfbg
ug]{ d]lzg/Lx .
-9_ ljb]zL lgof]u tyf bft[ ;+:yfn] s"6gLlts
;'ljwf jf dx;'n ;'ljwfdf k}7f/L u/L s'g}
cfof]hgfsf] :jLs[t jflif{s sfo{qmd cg'k
cfof]hgfnfO{ g} x:tfGt/0f u/L ;/sf/L
gDa/ Kn]6df kl/jt{g ug]{ jf s'g}
cfof]hgfsf] gfddf k"0f{ jf cf+lzs dx;'n
;'ljwfdf -nut jf a} Uof/]06Ldf k}7f/L
ePsf] afx]s_ k}7f/L ePsf / cfof]hgf
;dflKtkl5 cy{ dGqfnosf] :jLs[lt lnO{
;/sf/L gDa/ Kn]6df kl/jt{g ug]{ u/L
;/sf/L lgsfonfO{ x:tfGt/0f ug]{ jf
:jLs[lt k|fKt sDtLdf !% z}ofeGbf a9L
Ifdtfsf u}/ gfkmfd'vL ;fd'bflos
c:ktfnnfO{ x:tfGt/0f ug]{ ;jf/L ;fwg .
388
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
t/ pTkfbg ldltn] !) jif{ gf3]sf
;jf/L ;fwgx?nfO{ of] ;'ljwf lbOg]5}g .
-0f_ cf}ifwL Joj:yf ljefusf] l;kmfl/;df cf}ifwL
pBf]un] k}7f/L ug]{ efu @*, @( / #* df
kg]{ sRrfkbfy{, ;xfos sRrfkbfy{ /
/f;folgs kbfy{ zLif{s #(=@), #(=@! /
$*=!( sf ;a} pkzLif{sx?df kg]{ Pj+
pkzLif{s #(@#=!)=!), #(@#=!)=(),
#(@#=#)=(), #(@#=%)=)), &)!)=()=)),
&^)&=!!=)), &^)&=!(=)), &^)&=@)=))
/ (^)@=))=)) df kg]{ Kofls d]6]l/on
tyf pkzLif{s #(@^=()=() df kg]{ !%
Pd=Pn= ;Dd Ifdtfsf d]hl/ skx .
o:tf] l;kmfl/; ubf{ cf}ifwL Joj:yf
ljefun]] sRrfkbfy{sf] vkt cg'kft,
:jb]zdf x'g] pkef]u Pj+ ljb]zdf ePsf]
lgsf;Lsf] cfwf/df Ps cfly{s jif{sf] nflu
rflxg] kl/df0f Ps}k6s l;kmfl/; ug{
;Sg]5 .
-t_ ljB't ljsf; ljefu jf j}slNks pmhf{
k|j4{g s]Gb|sf] l;kmfl/;df hnljB't
pTkfbg, k|;f/0f, ljt/0f, ;~rfng jf
;+ef/sf] nflu cfjZos kg]{ ;~rfng jf
;+ef/sf] nflu cfjZos kg]{ lgdf{0f
pks/0fx, d]lzg/L cf}hf/x / ;f]sf]
;DalGwt kf6{k'hf{x tyf To:tf
pks/0fx lgdf{0f ug{ cfjZos kg]{ sRrf
kbfy{ -:6Ln l;6_ .
-y_ d[uf}nf /f]uLxsf] pkrf/df k|of]u ug]{
pkzLif{s #*@$=()=)) df kg]{ 8fOnfl;;
jfy sG;G6]6 -7f]; jf t/n_ .
389
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-b_ jftfj/0f, lj1fg tyf k|ljlw dGqfnosf]
l;kmfl/;df ;kmf 6]Dkf]df k|of]u x'g] l8k
;fOsn ln8 Pl;8 Jof6Lx .
-w_ kqklqsf k|sfzg ug{ :jLs[lt k|fKt
;~rf/ u[xxn] ;"rgf tyf ;~rf/
dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L ug]{ pkzLif{s
$*)!=))=)) df kg]{ cvjf/L sfuhdf Ps
k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-#_ eG;f/ dx;'n cf+lzs 5'6 x'g] M
-s_ d;L agfpg] pBf]un] pBf]u ljefusf]
l;kmfl/;df k}7f/L ug]{ /f;folgs kbfy{df
nfUg] eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6
lbOg]5 .
-v_ :jb]zL d'b|0f -k]|;_ pBf]un] cfgf] pBf]usf]
k|of]usf] nflu k}7f/L ug]{ pkzLif{s
#@!%=!(=)) df kg]{ d;Ldf nfUg] eG;f/
dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
-u_ 6]ls Ph]G;Ln] cfgf] k|of]hgsf] nflu
k}7f/L ug]{ pkzLif{s ^#)^=@@=)) /
^#)^=@(=)) df kg]{ kfn pkzLif{s
*@)!=$)=)) df kg]{ cfO; PS;, pkzLif{s
%^)&=%)=)) df kg]{ SnfOlDj /f]k,
SnfOlDadf dfq k|of]u x'g] dfnj:t'x,
ljz]if k|sf/sf SoflDk qmf]s/L tyf
pkzLif{s *@!%=@)=)) / *@!%=((=))
df kg]{ s6n/L / pkzLif{s $@)@=(!=)),
$@)@=(@=)), $@)@=((=)) df kg]{
s:ofs SofDkg / lk6g, klxnf] k6s
k}7f/L ubf{ kfFr k|ltztdfq eG;f/ dx;'n
nfUg]5 . ;fy} o:tf Ph]G;Lxn] ;"rgf
tyf ;~rf/ dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L
ug]{ ;~rf/ pks/0fdf ;d]t nfUg] eG;f/
dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 . o;/L
390
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
k}7f/L x'g] dfnj:t'dWo] SoflDk qmf]s/L /
s6n/Ldf 6]ls Ph]G;Lsf] gfd / lrGx
clt ePsf] x'g' kg]{5 .
-3_ hnofqfsf] Joj;fo ug]{ /fl6 Ph]G;Ln]
cfgf] Joj;fo ;~rfngsf] nflu
pkzLif{s *()#=(@=)), *()#=((=)) df
kg]{ /a/ / df]6/sf] 8'f bzbz yfg,
pkzLif{s ^%)^=!)=)) df kg]{ x]nd]6
Ps;o yfg, pkzLif{s (%)^=@(=)) df
kg]{ Kof8n Ps;o hf]/ / pkzLif{s
#(@#=!)=() df kg]{ jf6/ k|'km Sofd/f
s06]g/ bz yfg klxnf] k6s k}7f/L ubf{
eG;f/ dx;'n kfFr k|ltztdfq nfUg]5 .
-_ g]kfndf 5fofg ul/Psf] l;g]df 8]enk ug{
jf k|zf]wg ug{ jf k|bz{g ug{ c:yfoL
lgsf;L ug'{ k/]df rnlrq ljsf; af]8{sf]
l;kmfl/;df eG;f/ dx;'n glnO{ nutdf
/fvL lgsf;L ug{ lbOg]5 . o:tf] l;g]df k'gM
k}7f/L ubf{ k|lt l;g]df kfFr xhf/ k}+of
eG;f/ dx;'n nfUg]5 . ljb]zdf k|bz{gsf
nflu nluPsf] l;g]df lkmtf{ NofpFbf eg]
eG;f/ dx;'n nfUg] 5}g .
t/ ljb]zL rnlrq g]kfndf k|bz{gsf]
nflu k}7f/L ubf{ k|lt rnlrq bz xhf/
k}ofF eG;f/ dx;'n nfUg]5 . ;fy}
g]kfndf rnlrq 5fofFg ug{sf] nflu
ljb]zL gful/sxn] cfk"m;Fu Nofpg] tyf
g]kfnL gful/sn] ljb]zdf rnlrq 5fofg
ug{sf] nflu cfk"m;+u n}hfg] rnlrq
;DaGwL oGq pks/0fx / ;f];Fu
;DalGwt dfnj:t'x rnlrq ljsf;
af]8{sf] l;kmfl/;df kl5 lkmtf{ n}hfg] jf
lkmtf{ Nofpg] zt{df eG;f/ dx;'n glnO{
391
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
nutdf /fvL k}7f/L jf lgsf;L ug{ lbg
;lsg]5 .
-r_ :yfoL :jLs[t k|fKt 6fen Ph]G;L, 6]ls
Ph]G;L, /fl6 Ph]G;L / tf/] tyf l/;f]6{
xf]6nn] ;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s pog
dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L ug]{] pkzLif{s
*&)@=!)=!) / *&)@=()=!) df kg]{
nSh/L sf]r pkzLif{s *&)@=!)=#) /
*&)@=()=#) df kg]{ dfOqmf]a; /
pkzLif{s *&)@=!)=@) / *&)@=()=@) d
kg]{ ldlga;dWo] hDdf b'O{ yfgdf nfUg]
eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
t/ o;/L k}7f/L x'g] ;jf/L ;fwgx
k}7f/L ePsf] cf7 jif{;Dd lghL ;jf/Lsf]
kdf btf{ ug{ jf gfd;f/L ug{ gkfOg] /
;jf/L ;fwgdf aflx/kl To:tf Ph]G;L jf
xf]6nsf] gfd n]lvPsf] x'g' kg]{5 . o:tf
;jf/L ;fwg cf7 jif{ gk'uL gfd;f/L u/]df
lgodfg';f/ k"/} eG;f/ dx;'n nfUg]5 /
cf7 jif{kl5 gfd;f/L ePdf eG;f/ dx;'n
nfUg] 5}g . Psk6s o:tf] ;'ljwf pkef]u
ul/;s]sf] cf7 jif{ Joltt ul/;s]kl5dfq
k'gM o:tf] ;'ljwf k|bfg ul/g]5 .
-5_ tf/] xf]6n jf l/;f]6{xn] :jLs[t
of]hgfcg';f/ xf]6]nsf] lgdf{0f jf Ifdtf
lj:tf/ jf :t/a[l4sf nflu jf klxn] k}7f/L
u/]sf dfnj:t'x k'/fgf eO{ ltgnfO{
k|lt:yfkg ug{sf] nflu k}7f/L ug]{ lgDg
pkzLif{sx?df kg]{ dfnj:t'x?df kfFr
k|ltztdfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 M
pkzLif{s ($)#=!)=)), ($)#=@)=))
($)#=$)=)), ($)#=%)=)), ($)#=^)=)),
($)#=&)=)), ($)#=*!=)), ($)#=*(=)),
($)$=!)=)) df kg]{ kmlg{r/ Pj+ lkmSr;{
392
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
zLif{s #@=)*, #@=)( / #@=!) cGtu{tsf {
;a} pkzLif{sx?df kg]{ /+ux? pkzLif{s
5702.32.00, 5702.39.00, 5702.42.00,
5702.49.00, 5702.50.00, 5702.92.00,
5702.99.00, 5703.20.00, 5703.30.00,
5703.90.10, / 5703.90.90 df kg]{ sfk]{6
pkzLif{s 8536.10.00, 8536.20.00,
85363000, 8536.49.00, 8536.50.00,
8536.61.00, 8536.69.00. 8539.10.00,
8539.21.00, 8539.22.00, 8539.29.00,
8539.31.00, 85393200, 85393900,
8539.41.00, 8539.49.00, 8539.90.00
df kg]{ On]S6Ls OG:6n]zg pkzLif{s
*$%!=!)=)) df kg]{ 8fOlSnlg d]lzg,
pkzLif{s 63023100, 6302.32.00,
6302.39.00, 6302.91.00, 6302.93.00,
6302.99.00 df kg]{ xfp;lslksf ;fdfgx?
pkzLif{s 8414.30.00, 8414.40.00 df
kg]{ sDk]|z/ pkzLif{s *$!$=!)=)) df kg]{
kDk, pkzLif{s *#)!=$)=)) df kg]{ 8f]/ nS;
pkzLif{s *%)$=##=)) df kg]{ 6fG;kmd{/
pkzLif{s 8502.12.00, 8502.13.00,
8502.20.00 df kg]{ h]g]/]6;{ pkzLif{s
*@!$=()=)), 8215.10.00, 8215.20.00,
8215.91.00, 8215.99.00 df kg]{ qms/L
Pj+ s6n/L pkzLif{s 70131000,
70132200, 7013.28.00, 7013.33.00,
7013.37.00, 7013.41.00, 7013.42.00,
7013.49.00, 7013.91.00, 7013.99.00
df kg]{ Unf;j]o/ pkzLif{s &#@#=(#=)) df
kg]{ 6]j'nj]o/ pkzLif{s ^(!)=!)=)) /
*$*!=*)=() df kg]{ ;]lg6/L lkml6 .
-c_ dfly plNnlvt dfnj:t'dWo] qms/L,
Unf;j]o/, s6n/L, 6]j'nj]o/,
;]lg6/L lkml6 / lng]G;df xf]6]nsf]
393
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
gfd / lrGx clt ePsf] x'g'
kb{5 .
-cf_ o; v08df plNnlvt ;'ljwf kfFr
jif{sf] cjlwdf Psk6s dfq k|bfg
ul/g]5 .
-h_ :jf:Yo dGqfnosf] l;kmfl/;df ;/sf/L
c:ktfnn] / :jf:Yo dGqfno jf
Pzf]l;o;g ckm k|fOe]6 x]Ny OlG:6Ro";g
g]kfnsf] l;kmfl/;df ;fd'bflos jf lghL
c:ktfnn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*&)@=!)=@) / *&)@=()=#) df kg]{
dfOqmf]a; pkzLif{s *&)@=!)=@) /
*&)@=()=@) df kg]{ ldlga;df b]xfo
adf]lhd eG;f/ dx;'n 5'6 lbOg]5 M
-c_ Go"gtd kGw| z}ofb]lv krf;
z}of;Dd ePsf] c:ktfnsf] nflu
dfOqmf]a; jf ldlga;dWo] Pp6f /
krf; z}ofeGbf a9L ePsf]
c:ktfnsf] nflu dfOqmf]a; jf
ldlga;dWo] hDdf b'O{j6f ;jf/L
;fwgdf nfUg] eG;f/ dx;'ndf
krf; k|ltzt 5'6 lbOg]5 .
-cf_ pkv08 -c_ adf]lhd ;'ljwfdf
k}7f/L ePsf] dfOqmf]a; jf ldlga;
k'/fgf] eO{ k|of]u ug{ g;lsg] ePdf
To;nfO{ :qm\ofk u/]sf] k|df0f
eG;f/ sfof{nodf k]z u/]kl5 ;f]xL
k|sf/sf] csf]{ ;jf/L ;fwg k}7f/L
ubf{ ;d]t of] ;'ljwf lbOg]5 .
-_ rnlrq w'nfO{ ug]{ WjgL eg]{ ;d]t p2]Zon]
btf{ ePsf pBf]u jf sDkgLxn] rnlrq
ljsf; af]8{sf] l;kmfl/;df k}7f/L ug]{
b]xfosf pkv08 -c_, -cf_ / -O_ df
394
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
plNnlvt dfnj:t' / rnlrq k|bz{g ug]{
p2]Zon] btf{ ePsf pBf]u jf sDkgLxn]
pkv08 -O{_ df plNnlvt dfnj:t'x
klxnf] k6s k}7f/L ubf{ b'O{ bzdnj kfFr
k|ltzt dx;'n lnO{ afFsL dx;'n 5'6
x'g]5 . o;/L l;kmfl/; ubf{ rnlrq ljsf;
af]8{n] ;DalGwt pBf]u jf sDkgLsf] Ifdtf
/ k|of]usf] cfwf/df kl/df0f ls6fg u/L
l;kmfl/; ug'{ kg]{5 .
-c_ pkzLif{s ()!)=!)=!) df kg]{
g]u]l6e k|f];]l; d]lzg / kmfOgn
g]u]l6e cN6flSnlg d]lzg
pkzLif{s ()!)=%)=)) df kg]{
sDKo"6/fOH8 lk|Eo"Pjn, lel8of]
Pl;i6 ;lxt sn/ PgfnfOlh
-s/]S;g_ d]lzg ;]6, kmfOgn
lk|lG6 tyf kmfOgn k|f];]l;
d]lzg, k|f];];/ Pj+ lk|G6/,
PgfnfOh/, :6]gj]s, ;fp08 l/8/,
l;qmf]dL6/, 8j/, ldS;r/, cl8of]
ldlS; sG;f]n, :kfnfOh/,
l/jfO08/, sn/ s/]S;g ;d]tsf]
6]lnl;g] d]lzg, ;fp08 clK6sn
6fG;kml/ d]lzg ;]6, l/n]S6/,
j]jL, ;'k/ dN6L!), dN6L@)
;f]nf/, Pr= Pd= cfO{, /]lS6kmfO;{,
k|f]h]S6 sG;f]n, l8lh6n lkmNd
;j{/, ;jpkm;{, lkmNd Knf6;{,
lkmNd c6f]d]zg OlSjkd]06\;,
6]lnl;g] ;DaGwL pks/0fx
pkzLif{s *%@*=$(=)) df kg]{
dlg6/, pkzLif{s ())&=@)=))
df kg]{ k|f]h]S6/ / pkzLif{s
())@=!!=)) df kg]{ k|f]h]S6/ n]G;
395
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pkzLif{s *$$!=!)=)) df kg]{
g]u]l6e sl6 d]lzg ;]6, pkzLif{s
*%@%=*)=)) df kg]{ # lrk
Pr=8L= Sofd]/f / pkzLif{s
())@=!!=)) df kg]{ ;f]sf] n]G;
pkzLif{s *%@!=!)=)) /
*%@!=()=)) df kg]{ Pr=8L= 6]k
/]s8{/, j]6fP;=kL= lel8of] /]s8{/ /
kL@ /]s8{/ pkzLif{s *$&!=&)=!)
df kg]{ Pr=8L= xf8{ l8:s
pkzLif{s *%@*=%(=)) df kg]{
Pr= 8L= df]lg6/ pkzLif{s
*%@#=%@=)) df kg]{ kL= @ sf8{
pkzLif{s *%@%=*)=)) df kg]{
lel8of] Sofd]/f pkzLif{s
*%!*=$)=)) / *%!*=%)=)) df
kg]{ PlDKnkmfo/ pkzLif{s
*%!*=@!=)) / *%!*=@@=)) df
kg]{ :kLs/ pkzLif{s *%!*=!)=))
df kg]{ dfOqmf]kmf]g / pkzLif{s
*%@*=%!=)) / *%@*=%(=)) df
kg]{ lk|G6 lk|Eo" k|f]h]S6/x,
pkzLif{s ())^=%!=)) /
())^=%#=)) df kg]{ !^ Pd=Pd=
Pj+ #% Pd=Pd= sf Sofd/fx,
pkzLif{s *%@%=*)=)) df kg]{
;fp08 clK6sn Sofd/f /
pkzLif{s ())@=!!=)) df kg]{ ;f]
sf] n]G; pkzLif{s ())@=@)=))
df kg]{ lkmN6/x pkzLif{s
())&=(!=)) df kg]{ Sofd]/f
:6}08, pkzLif{s *%)$=$)=))
df kg]{ a}6L rfh{/x, pkzLif{s
*&!^=*)=)) df kg]{ 6nL,
396
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pkzLif{s *$@^=!!=)) df kg]{ qm]g
/ pkzLif{s *%#^=()=)) df kg]{
8Ld/ .
-cf_ pkzLif{s ($)!=*)=)) df kg]{
nSh/L l;6\;, pkzLif{s
*$!%=!)=)) df kg]{ $ 6geGbf
a9L Ifdtfsf] Po/ s08L:g/,
pkzLif{s *%#(=@(=)) df kg]{
k|f]h]S6/ NofDk; / h]gg jNj; .
-`_ ;+:s[lt, ko{6g tyf gful/s pog
dGqfnosf] l;kmfl/;df kj{tf/f]x0f bnn]
g]kfnsf lxdfn cf/f]x0f ug{sf] lgldQ
k}7f/L ug]{ g]kfndf vkt x'g] dlb/f tyf
r'/f]6 afx]ssf dfnj:t'xdf bz
k|ltzteGbf a9L eG;f/ dx;'n nfUg]
ePdf bz k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n
nfUg]5 . o:tf bnxn] k}7f/L ug]{ g]kfndf
vkt gx'g] dfnj:t'xsf] xsdf b/aGbL
adf]lhd nfUg] dx;'n w/f}6Ldf lnO{
dfnj:t' lkmtf{ u/]kl5 w/f}6L /sd lkmtf{
lbOg]5 .
-6_ ;"rgf tyf ;~rf/ dGqfnosf] l;kmfl/;df
u|fdL0f If]qdf ;]jf k'ofpg] b"/;~rf/ ;]jf
k|bfos jf b"/;~rf/ ;]jf :yfkgf u/L
;~rfng ug]{ ;/sf/L jf lghL If]qsf
lgsfon] PS;r]Gh :yfkgf tyf g]6js{
lj:tf/sf nflu k}7f/L ug]{ pkzLif{s
*%$$=@)=)) df kg]{ s]j'n tyf
pkzLif{s *%)&=@)=)) df kg]{ Jof6Ldf
;ft k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-7_ pkzLif{s ()!*=#!=)) df kg]{ l;l/Gh
pTkfbg ug]{ pBf]u / Knfli6s bfgf k|of]u
u/L ;f]e}m :nfOg kfgL pTkfbg ug{]
pBf]un] cfjZos kg]{ kl/df0f;Ddsf]
397
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
Knfli6s bfgfdf pBf]u ljefusf]
l;kmfl/;df k}7f/L ubf{ b'O{ bzdnj kfFr
k|ltzt dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 . pBf]u
ljefun] o;/L l;kmfl/; ubf{ pBf]un]
pTkfbg tyf ljqmL u/]sf] l;l/Gh jf
:nfOg jf]tnsf] kl/df0f, tL j:t'x?
pTkfbg ubf{ nfUg] Knfli6s bfgfsf]
kl/df0f Pj+ vkt cg'kft ;d]tsf cfwf/df
Ps cfly{s jif{sf] nflu cfjZos kg]{
Knfli6s bfgfsf] kl/df0f Ps}k6s l;kmfl/;
ug'{kg]{5 .
-8_ d'6'sf] zNolqmof ubf{ k|of]u x'g] pkzLif{s
()!*=()=)) df kg]{ si6d 6\o"lj Kofs
-;L=l6=kL_ pTkfbg ug]{ pBf]un] cfgf]
pTkfbgsf] nflu cfjZos kg]{
kl/df0f;Ddsf] pkzLif{s #(!&=#(=)) df
kg]{ d]l8sn kL=le=;L= 6\o"j / ;f] sf]
;xfos ;fdu|Lx? pBf]u ljefusf]
l;kmfl/;df k}7f/L ubf{ bz k|ltzt dfq
eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
-9_ Ps ;o j6f eGbf a9L b'wfn' ufO{ jf e}+;L
kfNg] kz' kmfd{n] cfgf] k|of]hgsf] lgldQ
s[lif ljsf; dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L
ug]{ zLif{s *&=)$ cGtu{t kg]{ h'g;'s}
Pp6f 9'jfgLsf] ;fwgdf nfUg] eG;f/
dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 . o:tf
9'jfgLsf ;fwg k}7f/L u/]sf ldltn] ;ft
jif{;Dd ljqmL ljt/0f jf gfd;f/L ug{
kfOg]5}g .
-0f_ lrof pBf]un] lrof 9'jfgL ug]{ k|of]hgsf]
lgldQ pkzLif{s *&)$=@!=@) df kg]{
lksck jf pkzLif{s *&)$=#@=)) df kg]{
ldlg 6s s[lif ljsf; dGqfnosf]
l;kmfl/;df k}7f/L u/]df ;ft jif{;Dd ljqmL
398
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ljt/0f jf gfd;f/L ug{ gkfpg] u/L Ps
k6ssf nflu b]xfo adf]lhdsf] ;+Vofdf
eG;f/ dx;'ndf krf; k|ltzt 5'6 x'g]5M
-!_ bz ljufxf b]lv tL; ljufxf;Dd
If]qkmndf lrof v]tL u/L lrof
pTkfbg ug]{ pBf]uxnfO{ Pp6f,
-@_ tL; ljufxfeGbf a9L If]qkmndf
lrof v]tL u/L lrof pTkfbg ug]{
pBf]uxnfO{ b'O{ j6f .
-t_ cf}ifwL pTkfbg ug]{ pBf]ux?n] cf}ifwL
pTkfbg Pj+ u'0f:t/ sfod ug{ cfjZos
kg]{ pkzLif{s *$!%=*#=)) df kg]{ Po/
x\of08ln o'lg6 k}7f/L ubf{ kfFr k|ltzt
dfq eG;f/ dx;'n nfUg]5 .
!^= b]xfosf dfnj:t'x ef/t / hgjfbL u0ftGq rLgsf]
:jzfl;t If]q ltAjtaf6 k}7f/L x'Fbf eG;f/ dx;'n k"0f{kn]
5'6 x'g]5 / b]xfo adf]lhdsf] b/df s[lif ;'wf/ z'Ns
nfUg]5M
-!_ b]xfosf pkzLif{sx?df kg]{ dfnj:t'df kfFr
k|ltztsf b/n] s[lif ;'wf/ z'Ns nfUg]5M
01012100 01012900 01013000 01019000 01022100
399
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
03023500 03023600 03023900 03024100 03024200
400
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
07097000 07099100 07099200 07099300 07099900
23069000
401
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-@_ b]xfosf pkzLif{sx?df kg]{ dfnj:t'df cf7
k|ltztsf b/n] s[lif ;'wf/ z'Ns nfUg]5M
07134000 07139000 10062000 10063000 10064000
!&= eG;f/ dx;'n tyf s[lif ;'wf/ z'Ns k"0f{ 5'6 x'g] M b]xfosf
dfnj:t'x k}7f/L ubf{ eG;f/ dx;'n tyf s[lif ;'wf/ z'Ns
k"0f{ kdf 5'6 x'g]5 M
-s_ pkzLif{s )!)%=!!=)), )!)%=!@=)), )!)%=!#=)),
)!)%=!$=)), )!)%=!%=)), )!)%=($=)),
)!)%=((=)) / )!)^=##=)) df kg]{ k|hggsf
nflu k}7f/L x'g] -Kof/]G6 :6s_ rNnfx? .
-v_ k'ik kmfd{xn] k}7f/L ug]{ pkzLif{s )^)@=!)=)),
)^)@=@)=)), )^)@=#)=)), )^)@=$)=)) /
)^)@=()=)) df kg]{ k"mnsf ljjf / sndL
ljjfx pkzLif{s )^)!=!)=)) / )^)!=@)=))
df kg]{ k"mnsf ufgf tyf h/fx / pkzLif{s
!@)(=#)=)) df kg]{ k"mnsf] aLp aLhg .
-u_ s'v'/fsf] bfgf pTkfbg ug]{ pBf]u jf Xofr/L
kmd{xn] k}7f/L ug]{ s'v'/fsf] bfgfdf k|of]u x'g]
pkzLif{s )%)^=!)=)) / )%)^=()=)) df kg]{
xf8sf] w"nf] / cjz]ifx .
-3_ g]kfndf h}ljs dn pTkfbg ug]{ u/L btf{ ePsf
pBf]un] h}ljs dnsf] pTkfbgsf nflu k}7f/L ug]{
pkzLif{s @#)^=()=)) df kg]{ lgdvnL /
c08LvnL .
-_ h}ljs OGwg pTkfbgsf] nflu k}7f/L ul/g] pkzLif{s
!$)$=()=() df kg]{ ;lhjg (Jatropha) sf] bfgf
tyf jLp -l;8\;\_ .
-r_ kz' ;]jf ljefusf] l;kmfl/;df gZn ;'wf/sf] nflu
k}7f/L ul/g] efu ! df kg]{ hLljt rf}kfof kz'x? .
-5_ s[lif ljsf; dGqfnosf] l;kmfl/;df k}7f/L ul/g]
pGgt hftsf kmnk"mnsf lj?jfx? .
402
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!*= dfnj:t'sf] :ki6 3f]if0ff ug'{kg]{ M g]kfnleq k|tLtkqf/f
k}7f/L x'g] dfnj:t'sf] xsdf k|lttkq vf]Nbfs} cj:yfdf /
cGo j}ls k|0ffnL dfk{mt e'QmfgL x'g] u/L k}7f/L ePsf]
dfnj:t'xsf] xsdf k|f]kmdf{ OGEjfO; tyf ltgsf
ljhsdf dfnj:t'sf] ls6fgL -:k]l;lkms_ ljj/0f, j:t'
juL{s/0f zLif{s, k|To]s j:t'sf] k|lt OsfO{ d"No / kl/df0f,
pTklQsf] d'n's Pj+ oyf;Dej dfnj:t'sf] k|s[lt cg';f/
df]8]n gDa/ / sDkgL ;d]t v'nfpg' kg]{5 . ;fy} dfnj:t'
wgL jf eG;f/ Ph]G6n] k}7f/L ug]{ dfnj:t'sf] 3f]if0ff ubf{
ljhsdf plNnlvt dfnj:t'nfO{ k|1fkgkqdf cnu cnu
3f]if0ff -l;n OG6L_ ug'{ kg]{5 . dfly pNn]v
ul/Padf]lhd cnu cnu 3f]if0ff -l;n O06L_ u/]sf]
gkfOPdf jf k|tLtkq, k|f]kmdf{ OGEjfO; tyf ltgsf
ljhsdf dfnj:t'sf] ls6fgL -:k]l;lkms_
ljj/0f, j:t' juL{s/0f zLif{s, k|To]s j:t'sf] k|lt OsfO{
d"No, kl/df0f, pTklQsf] d'n's, dfnj:t'sf] k|s[lt cg';f/sf]
df]8]n g+= / sDkgL h:tf ljj/0f pNn]v u/]sf] gkfOPdf
eG;f/ clws[tn] ;f] adf]lhd 3f]if0ff ug{ nufO{ To:tf
dfnj:t'df eG;f/n] lgwf{/0f u/]sf] d"Nosf] b'O{ k|ltzt /
dx;'n gnfUg] dfnj:t' ePdf d"Nosf] Ps k|ltzt yk /sd
c;'n u/L hfFrkf; ug{ ;Sg]5 .
o; bkmfsf dfly plNnlvt Joj:yfx sfof{Gjog
ug]{ ;DaGwdf jfwf c8\sfp k/L ;/nLs/0f ug'{kg]{ b]lvPdf
eG;f/ ljefun] sfo{ljlw agfO{ nfu" ug{ ;Sg]5 .
!(= ljljw M
-!_ b]xfodf pNn]v eP jfx]s k'/fgf tyf k|of]u ePsf
dfnj:t'x? k}7f/L ug{ kfOg] 5}g .
-s_ s'g} pBf]un] cfgf] pBf]usf] ;~rfngsf]
nflu k}7f/L ug]{ efu *$ df kg]{ pTkfbg
ldltn] kfFr jif{ ggf3]sf ldn d]lzg/L Pj+
oGq pks/0fx? .
-v_ pBf]un] cfgf] k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
:s|fk -kq'_ .
403
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-u_ xjfO{ ;]jf sDkgLxn] xjfO{ ;]jf
;~rfngsf] nflu g]kfn gful/s pog
k|flws/0fsf] l;kmfl/;df k'/fgf jf k|of]u
ePsf xjfOhxfh, x]lnsf]K6/ / ltgsf
Ol~hgx Pj+ km]8/n PlePzg
P8\ldG;6]zg -Pkm= P= P=_, o"/f]lkog
PlePzg ;]6L Ph]G;L -O{=P=P;=P=_ jf
;DalGwt b]zsf gful/s pog k|flws/0f
-;L=P=P=_ af6 :jLs[tk|fKt d]G6Lg]G;
l/lko/ cf]e/xn -Pd=cf/=cf]=_ sDkgLxn]
d]G6Lg]G; dd{t ;Def/ jf cf]e/xn u/L
Po/cf]lb{g]; :6f088{ k|df0fLs/0f u/]sf jf
g]kfn gful/s pog k|flws/0faf6
:jLs[tk|fKt sDkgLxn] dd{t ;Def/ jf
cf]e/xn u/]sf xjfOhxfh / x]lnsf]K6/sf
cGo kf6{k'hf{x .
-3_ lghL u'06f lem6L ef/L ;DaGwL ;"rgf
cGtu{t k}7f/L ug{ kfOg] lghL k|of]usf
dfnj:t' .
-_ g]kfn ;/sf/sf] :jLs[lt lnO{ /fxt tyf
p4f/ sfo{sf nflu cGt/f{li6o ;+3
;+:yfaf6 ;xof]u :jk k}7f/L x'g]
dfnj:t' .
-r_ o; pkbkmfdf pNn]v ul/Pb]lv jfx]ssf
k'/fgf jf k|of]u ePsf dfnj:t' / pTkfbg
ldltn] kfFr jif{ gf3]sf jf pTkfbg ldlt
gv'n]sf ldn d]lzg/L Pj+ oGq pks/0fx?
k}7f/L u/]sf] kfOPdf hkmt ul/g]5 .
-@_ ef/taf6 a}ls k|0ffnL cg';f/ k}7f/L u/]sf
dfnj:t'df dfq o; cg';"rLsf] bkmf # df
plNnlvt 5'6 k|bfg ul/g]5 .
-#_ rLgsf] :jzfl;t If]q ltAjtaf6 dfnj:t'x k}7f/L
ubf{ b]xfodf plNnlvt dfnj:t' j:t' ljlgdo jf
404
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
a}l k|0ffnL cg';f/ / cGo ;a} dfnj:t' a}l
k|0ffnL cg';f/ ug'{ kg]{5 M
-s_ sRrf pmg
-v_ hLljt e]8f Rof+u|f
-u_ g"g
-3_ rf}+/L ufO{ / rf}+/L ufO{sf] k'R5/
-_ un}+rf
-r_ h8La'6L
t/ lgsf;L ubf{ / ;f]x| xhf/ k}+of;Ddsf]
dfnj:t' k}7f/L ubf{ a}ls k|0ffnL clgjfo{ x'g] 5}g .
-$_ a|'c/L sDkgLn] qmfpgss{ k}7f/L ubf{ cfGtl/s
/fh:j sfof{nosf] l;kmfl/;dfdfq k}7f/L ug'{ kg]{5 .
-%_ t];|f] d'n's tyf rLgsf] :jzfl;t If]q ltJjtdf
lgsf;L x'g] dfnj:t' s'g} lgsf;Lstf{n] sf7df8f}+d}
lqe'jg ljdfg:yn eG;f/ sfof{nodf hfFrkf;
u/fO{ aGb sG6]g/df eG;f/sf] l;n5fk nufO{
blIf0f ;Ldfl:yt eG;f/ sfof{nox tyf pQ/L
;Ldfdf cjl:yt tftf]kfgL tyf /;'jf eG;f/
sfof{noaf6 lgsf;L ug{ rfx]df eG;f/ ljefun]
k|lqmof tf]sL pQm ;'ljwf k|bfg ug]{]5 .
-^_ s'g} ;/sf/L lgsfo, pBf]u, JolQm, ;+:yf jf ljb]zL
gful/sn] s'g} vf; sfo{ k|of]hgsf] nflu -Jofkfl/s
k|of]hg afx]s_ kl5 lkmtf{ n}hfg] zt{df k}7f/L ug]{
dfnj:t' ;DalGwt dGqfno jf b"tfjf;sf]
l;kmfl/;df a9Ldf tLg dlxgf;Ddsf] nflu nutdf
/fvL k}7f/L ug{ lbg ;lsg]5 . o;/L l;kmfl/;
gePsf] cj:yfdf eG;f/ sfof{non] cf}lrTo x]/L
kl5 lkmtf{ ug]{ zt{df a9Ldf Psjif{sf] cjlw tf]sL
nfUg] s/, dx;'n tyf z'Nsx w/f}6L lnO{ hfFrkf;
ug{ :jLs[lt lbg ;Sg]5 . tf]lsPsf] ;dodf
dfnj:t' lkmtf{ gu/]df w/f}6L lkmtf{ x'g] 5}g .
t/,
405
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!_ lgdf{0f sfo{df k|of]u x'g] PS;fe]6/, 8f]h/,
nf]8/, /f]n/ n]en/ tyf q]mg h:tf x]le
OSjLkd]06x? kl5 lkmtf{ n}hfg] u/L c:yfoL
k}7f/L ubf{ k|lt lbg Ps xhf/ ?k}ofFsf b/n]
eG;f/ dx;'n lnO{ a9Ldf Ps jif{ ;Ddsf]
nflu c:yfoL k}7f/L ug{ lbOg]5 .
-@_ s[lif sfo{df k|of]u x'g] j]n/ jf :6 sn]S6/
;lxtsf] sDjfOG8 xfe]{i6/ kl5 lkmtf{
n}hfg] u/L c:yfoL k}7f/L ubf{ k|ltlbg Ps
xhf/ kfFr ;o ?k}ofFsf b/n] eG;f/ dx;'n
lnO{ a9Ldf tLg dlxgf;Ddsf] nflu
c:yfoL k}7f/L ug{ lbOg]5 .
-#_ lakb\sf] cj:yfdf p4f/ tyf /fxt sfo{df
k|of]u x'g] tyf p4f/ tyf /fxtsf nflu
cfpg] ljb]zL JolQmx?sf nflu cfjZos
kg]{ b]xfo adf]lhdsf dfnj:t'x? kl5
lkmtf{ n}hfg] u/L nutdf /fvL c:yfoL
k}7f/L ug{ lbg ;lsg]5M
-s_ ;"rgf tyf ;~rf/ ;DaGwL
pks/0fx?,
-v_ kfgL z'4Ls/0f tyf kfgL e08f/0f
;DaGwL pks/0f tyf j:t'x?,
-u_ 8fS6/, OlGhlgo/, ;~rf/sdL{,
nlhli6l;og, ;fd'bflos sfdbf/
cflbsf] sfdsf] nflu cfjZos kg]{
;a} lsl;dsf pks/0f, d]lzg, oGq
tyf ljB'tLo pks/0fx?,
-3_ /fxtsf] nflu k|ToIf ?kdf k|of]u
gx'g] t/ lakb\af6 ePsf] c;/nfO{
x6fpg / ;f]sf] ;fdgf ug{ k|of]u
x'g] pks/0fx? h:t}M ;a} k|sf/sf
k|b"if0f x6fpg], ljlu|Psf, elTsPsf
3/, ejgx? tyf ;+/rgfx? ;kmf
406
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
ug{] jf x6fpg], cf}Bf]lus ;+/rgfx?
lg/LIf0f ug]{ cflb sfo{df k|of]u x'g]
d]lzg/L tyf pks/0fx?,
-_ sfof{no pks/0f h:tf k|zf;lgs
;xof]uL dfnj:t'x?, h:t}M
sDKo"6/, kmf]6f]slk tyf lk|G6/, vr{
eP/ hfg] k|s[ltsf dfnj:t'x?,
sd{rf/L ;'/Iff ;DaGwL
pks/0fx?, k|zf;lgs Dofg'cn
tyf sfuhftx?,
-r_ lakb\sf] ;dodf p4f/ sfo{df
vl6g] sd{rf/Lsf nflu :yfgfGt/0f
ug{ ;lsg] af;:yfg tyf o;sf
;xfos ;fdu|Lx?, h:t}M vfgf
ksfpg] tyf vfg] pks/0f tyf
;fdu|Lx?, :gfgfuf/ ;DaGwL
;fdu|Lx?, ;'/Iff ;DaGwL
;fdu|Lx? .
-5_ ;jf/L ;fwgx?, ltgsf :k]o/
kf6{; tyf dd{tsf nflu cfjZos
pks/0fx?,
-h_ p4f/ sfo{sf nflu cfjZos
hgfj/x?, h:t}M tflnd k|fKt
s's'/x?,
-em_ lakb\ ;dodf p4f/df ;+nUg
JolQmx? a:g tyf ltgLx?sf]
sfo{;Dkfbgsf] nflu cfjZos kg]{
dfnj:t'x?,
-`_ g]kfn ;/sf/n] /fxt k|of]hgsf]
nflu tf]s] adf]lhdsf cGo
dfnj:t'x? .
-&_ rLgsf] :jzfl;t If]q ltAjtaf6 q]ml86 ;'ljwf
cGtu{t dfnj:t' k}7f/L ubf{ /fv]sf] w/f}6L /sd
407
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
lkmtf{ kfpgsf] nflu pQm dfnj:t' k}7f/L u/]sf]
ldltn] tLg dlxgfleq a}l k|0ffnLaf6 e'QmfgL
k7fPsf] k|df0f k]z u/L w/f}6L lkmtf{ lnO;Sg' kg]{5
. dfnj:t' k}7f/L ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq
pk/f]Qmadf]lhd lkmtf{ gePsf] w/f}6L /sd
;b/:ofxf ul/g]5 / To;df k}7f/Lstf{sf] bfaL nfUg]
5}g .
-*_ g]kfnsf] cGo /fi6x;+Fu ePsf lkIfLo tyf
ax'kIfLo ;Df}tf jf ;lGwsf] k|lts"n gx'g] u/L
Ps d'n'saf6 cfofltt dfnj:t'x k'gM csf]{
d'n'sdf 5 dlxgfleq lgof{t ug]{ u/L k}7f/L u/]df
pQm dfnj:t'df b/aGbL cg';f/ nfUg] eG;f/
dx;'n w/f}6Ldf /fvL k}7f/L ug{ lbg ;lsg]5 . o:tf
j:t'x lgsf;L ubf{ k}7f/L ubf{sf] cj:yfdf e'QmfgL
u/]sf] ljb]zL d'b|fdf g36\g] u/L cfh{g u/]sf] k|df0f
/ lgsf;L ePsf] k|df0f k]z u/]sf] Ps dlxgfleq
w/f}6L /x]sf] /sdaf6 nfUg] eG;f/ dx;'nsf]] bz
k|ltzt /sd c;'n u/L afFsL eG;f/ dx;'n lkmtf{
ul/g]5 .
t/ s'g} k}7f/Lstf{n] g]kfnsf] cGo
/fi6x;+Fu ePsf lkIfLo tyf ax'kIfLo ;D}ftf
jf ;lGwsf] k|lts"n gx'g] u/L Ps d'n'saf6
cfofltt dfnj:t'x k'gM csf]{ d'n'sdf j}ls
k|lqmof dfk{mt e'QmfgL x'g] u/L lgof{t ug{ rfx]df
k}7f/L ubf{sf] cj:yfdf e'QmfgL u/]sf] ljb]zL d'b|fdf
g36\g] u/L ljb]zL d'b|f k|fKt x'g] k|df0f k]z u/]df
lgsf;L ug{ lbOg]5 .
-(_ b'O{ kIfLo ;lGwdf c;/ gkg]{ u/L k|of]u eO;s]sf]
cf}Bf]lus d]lzg/L oGq Pj+ pks/0fx ljb]zdf
laqmL ug{ rfx]df laqmL afktsf] ljb]zL d'b|f cu|Ld
kdf k|fKt eO{ ;s]sf] jf ;f] afkt vf]lnPsf]
k|tLtkqsf] cfwf/df pBf]u ljefusf] l;kmfl/;df
lgsf;L ug{ lbOg]5 .
408
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-!)_ b'O{ kIfLo ;lGwdf c;/ gkg]{ u/L g]kfndf k|of]u
eO;s]sf lgdf{0f ;DaGwL k'/fgf oGq pks/0fx
ljb]zdf laqmL ug{ rfx]df laqmL afktsf] ljb]zL
d'b|f cu|Ld kdf k|fKt ePsf] jf ;f] afkt
vf]lnPsf] k|tLtkqsf] cfwf/df lgsf;L ug{ lbOg]5 .
-!!_ dx;'n, d"Nofg, tYof jf o:t} cGo k|of]hgsf]
nflu dxflgb]{zsn] j:t' juL{s/0fsf] pkzLif{sdf
cfjZos cx? yk u/L sfof{Gjogdf Nofpg
;Sg]5 .
-!@_ ckftf ePsf JolQmxn] k|of]u ug{ ldNg] u/L
agfOPsf :s'6/, dlxnf, afnaflnsf tyf ;dfh
sNof0f dGqfno jf ;DalGwt lhNnfsf] k|d'v
lhNnf clwsf/Lsf] l;kmfl/;df ckftf ePsf
JolQmxsf] gfddf k}7f/L ubf{ eG;f/ dx;'n
nfUg]5}g . k}7f/Lsf] cj:yfdf ckftf ePsf
JolQmxn] k|of]u ug{ ldNg] gePsf / k}7f/L
ul/;s]kl5 ckftf ePsf JolQmxn] k|of]u ug{
ldNg] agfO{ btf{ ug]{ ePdf pQm dGqfno jf
;DalGwt lhNnfsf] k|d'v lhNnf clwsf/Lsf]
l;kmfl/;df k}7f/L ubf{ nfUg] eG;f/ dx;'n w/f}6L
lnOg]5 . ckftf ePsf JolQmxsf] gfddf pko'{Qm
adf]lhd btf{ ePsf] k|df0f eG;f/ sfof{nodf k]z
u/]kl5 w/f}6L /x]sf] eG;f/ dx;'n lkmtf{ lbOg]5 .
o;/L k}7f/L u/]sf] :s'6/ g]kfn ckf ;+3sf]
l;kmfl/;df ckftf ePsf JolQmxnfO{ g} laqmL
jf gfd;f/L ubf{ eG;f/ dx;'n nfUg] 5}g .
-!#_ a08]8 j]o/xfp; / gub w/f}6L -kf;j's_ sf] ;'ljwf
glnPsf pBf]uxn] cfk"mn] lgsf;L ug]{ dfnj:t'
pTkfbgsf] nflu cfjZos kg]{ sRrf kbfy{, ;xfos
sRrf kbfy{ -g]kfndf pTkfbg gx'g] Kofls
d]6]l/on ;d]t_ k}7f/L u/L ;f]af6 pTkflbt tof/L
dfnj:t' tf]lsPsf] cjlwleq tf]lsPsf] k|lqmof
cg';f/ lgsf;L u/]df To:tf sRrf kbfy{, ;xfos
sRrf kbfy{ -g]kfndf pTkfbg gx'g] Kofls
409
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
d]6]l/on ;d]t_ k}7f/L ubf{ eG;f/ laGb'df nfu]sf]
s/, dx;'n g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
;f]xL ;"rgfdf tf]lsPadf]lhdsf dfnj:t'df
tf]lsPadf]lhdsf] ldltb]lv tf]lsP adf]lhdsf]
;db/df eG;f/ laGb'af6} lkmtf{ lbOg]5 .
-!$_ g]kfn /fhkqdf k|sflzt lghL u'06f lem6L ef/L
;DaGwL ;"rgfdf tf]lsP adf]lhd g]kfnL ofq'xn]
Nofpg] Pn=;L=8L=, KnfHdf jf Pn= O{=8L=
6]lnlehgdf eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns, d"No
clej[l4 s/ gnufO{ b]xfo adf]lhdsf] Psd'i6 /sd
eG;f/ dx;'n afkt c;'n ul/g]5 M
^ dlxgf;Dd ^ dlxgfeGbf a9L
Pn= ;L=8L=, KnfHdf jf ljb]zdf a;L cjlw ljb]zdf
Pn= O{=8L= 6]lnlehgsf] kms]{sfsf] nflu a;L kms]{sfsf]
;fOh -O~rdf_ -k|lt O~r nflu -k|lt O~r
k}+ofdf_ k}+ofdf_
-s_ @@" ;Dd 200. 150.
efu!!
1107.10 1107.20
412
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu!%
1507.90 1511.90 1512.19 1514.11 1514.19
efu!&
1701.13 1701.14 1701.91 1701.99 1703.10
efu!*
1806.10 1806.20 1806.31 1806.32 1806.90
efu!(
1902.11 1902.19 1902.20 1902.30 1905.10
efu@)
2007.99 2008.19 2008.93 2008.99 2009.11
2009.90
efu@!
2103.10 2103.20 2103.90 2104.10 2104.20
2106.10 2106.90
efu@@
2201.10 2201.90 2202.10 2202.90 2203.00
413
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
2208.90
efu@$
2401.10 2401.20 2401.30 2402.10 2402.20
2402.90 2403.11 2403.19 2403.91 2403.99
efu@%
2515.12 2515.20 2516.12 2516.20 2516.90
2517.41 2517.49 2523.10 2523.21 2523.29
2523.30 2523.90
efu@&
2710.12 2710.19 2710.20
efu#@
3206.11 3206.19 3206.20 3206.41 3206.42
efu##
3304.10 3304.20 3304.30 3304.91 3304.99
414
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu#^
3605.00
efu#*
3814.00 3819.00
efu#(
3916.10 3916.20 3916.90 3917.10 3917.21
415
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
4821.10 4821.90
efu$(
4909.00 4910.00 4911.10 4911.91 4911.99
efu%@
5210.11 5210.19 5210.21 5210.29 5210.31
efu%#
416
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
5310.10 5310.90
efu%$
5407.10 5407.20 5407.30 5407.41 5407.42
efu%%
5512.11 5512.19 5512.21 5512.29 5512.91
efu%^
417
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu%&
5701.10 5701.90 5702.10 5702.20 5702.31
5705.00
efu%(
5903.10 5903.20 5903.90 5904.10 5904.90
5906.10 5906.91 5906.99
efu^)
6001.10 6001.21 6001.22 6001.29 6001.91
efu^@
6201.11 6201.12 6201.13 6201.19 6201.91
6201.92 6201.93 6201.99 6202.11 6202.12
6202.13 6202.19 6202.91 6202.92 6202.93
6202.99 6203.11 6203.12 6203.19 6203.22
419
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
420
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu^$
6401.10 6401.92 6401.99 6402.12 6402.19
6405.20 6405.90
efu^%
6506.10
efu^*
6802.10 6802.21 6802.23 6802.29 6802.91
efu^(
6904.10 6904.90 6908.10 6908.90 6910.10
efu&)
7003.12 7003.19 7003.20 7003.30 7004.20
421
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu&@
7210.20 7210.30 7210.41 7210.49 7210.50
7215.90
efu&#
7304.11 7304.19 7304.22 7304.23 7304.24
7304.29 7304.31 7304.39 7304.41 7304.49
422
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
8451.21 8451.90
efu*%
8504.10 8504.21 8504.31 8504.32 8504.33
8504.40 8504.50 8506.10 8506.30 8506.40
8506.50 8506.60 8506.80 8506.90 8507.10
8507.20 8507.30 8507.40 8507.50 8507.60
8507.80 8507.90 8510.10 8510.20 8510.30
8510.90 8528.49 8528.59 8528.69 8528.71
8528.72 8528.73 8536.10 8536.20 8536.30
8536.41 8536.49 8536.61 8536.70 8539.10
8539.21 8539.22 8539.29 8539.31 8539.32
8539.39 8539.41 8539.49 8539.90 8540.11
8544.11 8544.19 8544.20 8544.30 8544.60
efu*&
8702.10 8702.90 8703.10 8703.21 8703.22
423
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
efu(^
9603.21 9608.10 9619.00
efu(&
9702.00 9703.00 9705.00
efu&#
730411 730419 730422 730423 730424
efu*#
830210 830220 830230 830241 830242
efu*$
845190
efu !
0104.20 0105.94 0105.99
efu @
0204.10 0204.21 0204.22 0204.23 0204.30
efu #
0301.11 0301.19 0301.91 0301.92 0301.93
426
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
427
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
1212.99
efu !%
1507.10 1512.11 1512.21 1512.29 1515.21
1515.50 1515.90
efu @)
2001.10 2001.90 2002.10 2002.90 2003.10
2003.90 2004.10 2004.90 2005.10 2005.20
2005.40 2005.51 2005.59 2005.80 2005.91
2005.99 2006.00 2007.10 2007.91 2008.11
2008.20 2008.30 2008.40 2008.70 2008.91
2008.97
efu @!
2103.30
efu @&
2711.11 2711.12 2711.13 2711.14 2711.19
2711.21 2711.29
efu #)
3003.10 3003.20 3003.40 3003.90 3004.10
3004.20 3004.32 3004.40 3004.50 3004.90
efu #(
3923.40
efu ^#
6310.10 6310.90
429
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL@
-bkmf @ sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_
430
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
1006.10.00 wfg k|=s]=lh=
?=!.
1006.20.00 s'6]sf] -t/ /fd|f] gkmn]sf]_ k|=s]=lh=
?=!.
1006.30.00 kfln; jf rDsg] u/]sf] jf gu/]sf] k|=s]=lh=
s'6]/ tof/ u/]sf] rfdn ?=!.
1006.40.00 slgsf k|=s]=lh=
?=!.
10.08 kmfk/, sf]bf], r/fsf] cfxf/f c?
vfBfGg .
1008.10.00 kmfk/ k|=s]=lh=
?=!.
sf]bf]M
1008.21.00 aLpm k|=s]=lh=
?=!.
1008.29.00 cGo k|=s]=lh=
?=!.
12.11 d'VotM ;'ulGwt j:t' agfpg], cf}ifwL
agfpg] jf sL6gfifs cf}ifwL agfpg]
jf o:t} k|of]hgsf nflu k|of]u x'g]
vfnsf], tfhf, ;'s]sf], sfl6Psf] jf
gsfl6Psf], lk+w]sf] jf glk+w]sf] jf
w"nf] kfl/Psf] jf gkfl/Psf] lj?jf /
lj?jfsf cx -aLof+ / kmn;d]t_ .
cGoM
1211.90.10 ofrf{u'Djf k|=s]=lh=
?=%))).
1211.90.90 cGo k|=s]=lh=
?=!.
14.04 cGoq gk/]sf] jg:klt pTkfbg .
1404.90.10 cw{ tof/L vo/sTyf -sTyf /;_ k|=s]=lh=
?=&.
1404.90.20 vo/ sTyf k|=s]=lh
?=%.
431
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
1404.90.50 ?b|fIfsf bfgfx? k|=s]=lh
?=!.
1404.90.60 cu]{lnsf] jf]qmf k|=s]=lh
?=!.
1404.90.70 l/f -;f]kg6_ k|=s]=lh
?=!.
1404.90.90 cGo k|=s]=lh
?=%.
21.06 cGoq gk/]sf] vfB kbfy{ .
cGo M
2106.90.20 kfg d;nf -;'tL{ /lxt_ k|=s]=lh
?=$).
2106.90.70 ;'tL{ /lxt ;'ulGwt ;'kf/L k|=s]=lh
?=@%.
23.02 vfBfGg jf bnxgsf] jf]6af6 lgkmg]/
jf lk+w]/ jf c? k|lqmoff/f pknAw
x'g] k]n]6sf] ?kdf /x]sf] jf g/x]sf]
9'6f] cfpg] rf]s/ / cGo cjz]if .
2302.10.00 ds}sf] k|=s]=lh
?=.%)
2302.30.00 ux'Fsf] k|=s]=lh
?=.%)
2302.40.00 cGo vfBfGgsf] k|=s]=lh
?=.%)
2302.50.00 sf];] ;fukftxsf] k|=s]=lh
?=.%)
23.04 2304.00.00 e6df;sf] t]n lgsfNbf k|fKt x'g]
lkgf / cGo 7f]; cjz]if, lk+w]sf] jf
glk+w]sf] jf k]n]6sf] ?kdf ePsf] jf k|=s]=lh
gePsf] . ?=.%)
23.05 2305.00.00 abfdsf] t]n k]Nbf lg:s]sf], lk+w]sf]
jf glk+w]sf], k]n]6sf] ?kdf ePsf] jf k|=s]=lh
gePsf] lkgf / cGo 7f]; cjz]if . ?=.%)
432
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
23.06 jg:kltsf] jf];f] jf t]n lgsfNbf
k|fKt x'g] zLif{s @#=)$ jf @#=)% df
k/]sf] afx]s lk+w]sf] jf glk+w]sf],
k]n]6sf] ?kdf ePsf] jf gePsf] lkgf
/ cGo 7f]; cjz]if .
2306.20.00 cfn;sf] aLofFsf] k|=s]=lh
?=!.
tf]/L jf /fof] -/]k cf}/ sf]Nhf_ bfgf
M
2306.41.00 Go"g O?l;s cDn tf]/L jf /fof] - k|=s]=lh
/]k c/ sf]Nhf_ bfgfx -l;8\;_ ?=.%)
2306.90.00 cGo k|=s]=lh
?=!.
24.03 cGo pTkfbgdf k|of]u ePsf] ;"lt{ /
k|lt:yfks ;"lt{ ;d?kL
-xf]df]lhgfOH8_ jf k'glg{ld{t
-l/slG:6r"P6]8_ ;"lt{ ;"lt{sf] /; /
;f/ .
cGoM
2403.99.10 hbf{, v}gL, g; -:gkm_, u'6\vf / k|=s]=lh
o:t} ;"tL{ ldl>t tof/L j:t'x? ?=%).
2403.99.90 cGo k|=s]=lh
?=%).
25.05 efu @^ sf] d]6nljol/ -wft'o'Qm_
afn'jf afx]s /Lg jf /xLg ;a}
k|sf/sf] k|fs[lts afn'jf .
2505.10.00 l;lnsf afn'jf / Sjfh{ k|=3=ld=
?=!,@)).
2505.90.00 cGo afn'jf k|=3=ld=
?=!,@)).
25.14 2514.00.00 cln cln 6'qmfPsf] jf g6'qmfPsf] jf
s/f}+]ltf/f sf6]sf] jf gsf6]sf] jf
c? lsl;dn] sf6]sf] rf/kf6]
-juf{sf/ ;d]t_ l9Ssf jf kftf, k|=3=ld=
:n]6 . ?=!,@)).
433
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
25.16 s/f}+]ltf/f jf cGo lsl;dn] cln
cln tfl5Psf], sfl6Psf] jf
6'qmfOPsf] rf/kf6] -juf{sf/ ;d]t_
l9Ssf jf kftfsf] ?kdf /x]sf] u|]gfO6
-s8f kTy/_, kkmf{O/L, /]zf gePsf]
cfUg]o rfg, j];fN6, jnf}6] 9'+uf /
:df/s Pj+ ejg agfpg] cGo 9'+uf .
anf}6 9'+ufM
2516.20.10 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf luL
/ af6'lnPsf 9'fx -k]jN;_, @=% k|=3=ld=
O~r;Ddsf ?=^)).
2516.20.20 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf @=% k|=3=ld=
O~reGbf a9Lsf 9'fx ?=!,@)).
2516.20.30 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf k|=3=ld=
9'fx / afn'jfsf] ld>0f, 5/f{ ?=!,@)).
25.17 ;fwf/0ftof s+lqm6 hf]8\bf, ;8sdf
9'+ufsf 6'qmf cf]5\ofpFbf jf /]Nj] /
cGo o:t} 7fp+df b[9 agfpg
af]sf] ?kdf nufpg k|of]u ul/g]
tflkt jf ctflkt luL / 6'qmfOPsf
jf lk+lwPsf 9'+ufx af6'lnPsf kTy/
-l;+un_, clUgk|:t/ / of] zLif{ssf]
klxnf] efudf pNn]v ePsf j:t'x
ePsf] jf gePsf] :Nofu -wft'
cjz]if_, 8; / o:t} cf}Bf]lus
cjz]if cnsqfo'Qm d]sf8d -/f]8f_
tflkt jf ctflkt zLif{s @%=!% jf
@%=!^ sf kTy/sf bfgf, 6'qmf6'qmL /
w"nf] .
;fwf/0ftof s+lqm6 hf]8\bf, ;8sdf
9'+uf cf]5\ofpFbf jf /]Nj] / o:t}
7fp+df b[9 agfpg af] nufpg]
sfddf k|of]u ul/g] tflkt jf
ctflkt luL / 6'qmfOPsf jf
lk+lwPsf 9'+ufx, af6'lnPsf k|:t/,
clUgk|:t/ -ln06_M
434
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
2517.10.10 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf luL
/ af6'lnPsf 9'fx -k]jN;_,@=% k|=3=ld=
O~r;Ddsf ?=^)).
2517.10.20 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf @=% k|=3=ld=
O~reGbf a9Lsf 9'fx ?=!,@)).
2517.10.30 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf k|=3=ld=
9'fx / afn'jfsf] ld>0f, 5/f{ ?=!,@)).
pk zLif{s @%!&=!) df plNnlvt
j:t' ;dfj]z eP jf gePsf 8; /
:Nofu -wft'sf cjz]if_ sf jf o:t}
cf}Bf]lus cjz]ifsf d]sf8d -/f]8f_M
2517.20.10 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf luL
/ af6'lnPsf 9'fx -k]jN;_, @=% k|=3=ld=
O~r;Ddsf ?=^)).
2517.20.20 6'q\mofOPsf jf g6'q\mofOPsf @=% k|=3=ld=
O~reGbf a9Lsf 9'fx ?=!,@)).
zLif{s @%=!% jf @%=!^ sf] tflkt
jf ctflkt bfgf -u]|g'cn_, 6'qmf6fqmL
-lrlk_ / w'nf] -kfp8/_ M
2517.49.10 9'fsf] w"nf] -qm;/ pBf]uaf6 k|=3=ld=
pTkflbt_ ?=^)).
2517.49.90 cGo -qm;/ pBf]uaf6 pTkflbt_ k|=3=ld=
?=^)).
25.19 k|fs[lts DofUg]l;od sfjf]{g]6
-DofUg];fO6_ uflnPsf DofUg]l;of
k"0f{?kn] ablnPsf] -8]8jg{ jf
l;G68{_ DofUg]l;of, afNg'eGbf klxn]
yf]/} dfqfdf cGo cS;fO8x
ldnfOPsf] jf gldnfOPsf] cGo
DofUg]l;od cS;fO8, z'4 jf
cz'4 .
2519.10.00 k|fs[lts DofUg]l;od sfjf]{g]6 k|=3=ld=
-DofUg];fO6_ ?=^)).
2519.90.00 cGo k|=3=ld=
?=^)).
435
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
25.26 s/f}+ltf/f jf cGo k|sf/n] cln cln
6'qmfOPsf] jf g6'qmfOPsf], tfl5Psf]
jf gtfl5Psf] rf/kf6] -auf{sf/
;d]t_ l9Ssf jf kftf ;d]t /
k|fs[lts l:6o6fO6 -;fj'g 9'+uf_
6fNs -v/L_ .
2526.10.00 glkw]sf] w"nf] gagfPsf] k|=s]=lh
?=!.%)
44.01 afNg] bfp/f, d'9f, lr/]sf] df]6f]
6'qmf -lan]6_, xf+uf la+uf jf bfp/fsf]
afw]sf] la6f], jf o:t} ?kdf sf7sf
rf]O6frf]O6L jf dl;gf 6'qmf6fqmL
-kfl6{sn_ sf7 lr/]sf] w"nf], sf7sf]
cjz]if, /2L j:t', d'9f], la|s]6
-lyr]/ agfOPsf] rSsf_, k]n]6
d6\of|f_ jf o:t} ?kdf Pslqt
ul/Psf] jf gul/Psf] .
4401.10.00 afNg] bfp/f, d'9f, lr/]sf] df]6f] 6'qmf
-lan]6_, xf+uf lauf+, bfp/fsf] la6f] jf
o:t} ?kdf @))
sf7sf] rf]O6f rf]O6L jf dl;gf
6'qmf6fqmL kfl6{{sn_M
4401.21.00 b]jbf/ hfltsf -sf]lgk]m/;_ @))
4401.22.00 b]jbf/ hflt afx]ssf
-gg\sf]lgk]m/;_ @))
4401.30.00 cf/fn] sf6\bf lg:s]sf] sf7sf] w"nf],
sf7sf] cjz]if / /2L j:t', d'9f,
rSsf -la|s]6_, d6\of|f -lkn]6\;_ jf
o:t} ?kdf Pslqt ul/Psf] jf
gul/Psf] @))
44.03 af]qmf jf sf7sf] aflx/L g/d efu
tf5]sf] jf gtf5]sf] jf df]6f df]6L
9+un] rf/kf6] kf/]sf] ckl/dflh{t
sf7 .
4403.10.00 /n]k -k]G6_ j0f{s / -:6]g_,
lqmcf];f]6 jf cGo ;+/lIft -
lk|he]{l6e_ xf/f pkrf/ ul/Psf] @))
436
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
4403.20.00 cGo b]jbf/ hfltsf] @))
cGo, o; efusf] pkzLif{s b|i6Jo !
df pNn]v ePsf pi0fk|b]zLo
-6lksn_ sf7sf]M
4403.41.00 uf9f /ftf] d]/fGtL, xn'sf /ftf]
d]/fGtL / d]/fGtL asfp @))
4403.49.00 cGo @))
cGo M
4403.91.00 cf]ssf] @))
4403.92.00 aLrsf] @))
cGoM
4403.99.10 % O~r jf ;f] eGbf sd df]6fO{df
nDjfOdf lr/]sf] @))
4403.99.90 cGo @))
44.04 x'ksf] sf7 sf7sf] lr/]sf] vf+jf
-kf]n_ ltvf/]sf] t/ nDafOdf
glr/]sf] sf7sf] 3f]rf-kfOn_, lsnf]
-lks]6_ / Psfkl ltvfl/Psf] 3f]rf]
-:6]s_ ;fwf/0f?kn] sf+65f+6 u/]sf]
t/ gbf]AofPsf], ga+UofPsf], c?yf]s
gagfPsf] 6]Sg] n7[L, 5ftfsf] 808L,
cf}hf/sf] 808L jf To:t} ;fdfg
agfpg pko'Qm x'g] vfnsf] sf7sf]
58L, rf]O6frf]O6L sf7 -lrkp8_ /
o:t} .
4404.10.00 b]jbf/ hfltsf] -sf]lgk]m/;_ @))
4404.20.00 b]jbf/ hfltsf] afx]s -gg\sf]lgk]m/;_ @))
44.05 4405.00.00 sf7sf] pmg sf7sf] lk7f] . @))
44.06 /]n jf 6fdsf] sf7sf k6/Lx
-l:nk/_ -qm;6fOh_ .
4406.10.00 ;+l;Qm gul/Psf -g6 OlDk|Ug]6]8\_ @))
4406.90.00 cGo @))
437
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
44.07 nDafOdf lr/]sf] jf sf6]sf] -lrK8_,
tf5]sf] -:nfO:8_ jf af]qmf x6fPsf]
-lkN8_ /08f nufPsf] jf gnufPsf],
ck3if{s nufO{ lrNofPsf] jf
glrNofPsf] jf 5]pdf hf]8 -OG8
HjfOG6]8_ ul/Psf] jf gul/Psf] ^
Pd=Pd= eGbf a9L df]6fOsf] sf7 .
4407.10.00 b]jbf/ hfltsf] @))
o; efusf] pkzLif{s b|i6Jo ! df
plNnlvt pi0f k|b]zLo -6lksn_
sf7sf]M
4407.21.00 dxf]ugL :jL6]lgof -P;kLkL_ @))
4407.22.00 le/f]nf, ODa'Oof / jfN;f @))
4407.25.00 uf9f /ftf] d]/fGtL, xn'sf /ftf]
d]/fGtL / d]/fGtL asfp @))
4407.26.00 ;]tf] nf}cfg, ;]tf] d]/fGtL, ;]tf]
;]/fof, kx]+nf] d]/fGtL / Pnfg @))
4407.29.00 cGo @))
cGoM
4407.91.00 cf]ssf] @))
4407.92.00 aLrsf] @))
4407.99.00 cGo @))
44.08 k[i7fj/0f jf aflx/L kq r9fpg]
-e]lgol/_ lgldQsf rfb/ -lz6\;_
x -k6lnt sfi7 -Nofldg]6]8\ p8_
tf5]/ -:nfOl;\_ k|fKt x'g] j:t'
;d]t_, KnfOp8 -:t/ sfi7_ jf o:t}
k6lnt sfi7 lgldQsf rfb/x
-lz6\;_ tyf /08f -Kn]g_ nufPsf] jf
gnufPsf] ck3if{s nufPsf] jf
gnufPsf], b'O{ 6'Kkf hf]l8Psf
-:nfO:8_ jf ghf]l8Psf] jf 5]psf]
hf]8 -P08 HjfO06]8\_ ul/Psf] jf
gul/Psf], ^ ld= ld df ga9\g] df]6fO{
-lysg];_ ePsf cGo sf7 .
438
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
4408.10.00 b]jbf/ hfltsf] k|lt lsnf]
?=^.
o; efusf] pkzLif{s b|i6Jo ! df
pNn]v ePsf pi0f k|b]zLo sf7sf]M
4408.31.00 uf9f /ftf] d]/fGtL, xn'sf /ftf] k|lt lsnf]
d]/fGtL / d]/fGtL asfp ?=^.
4408.39.00 cGo k|lt lsnf]
?=^.
4408.90.00 cGo k|lt lsnf]
?=^.
@= lgsf;L x'g] dfnj:t'sf] juL{s/0fsf nflu eG;f/
sfof{noxn] cg';"rL! sf] kl/R5]b ! b]lv @! ;Dd kg]{ efu
! b]lv (& ;Dddf plNnlvt pkzLif{ssf] k|of]u ug'{ kg]{5 .
#= lhNnf jg sfof{nosf] Ohfht lnO{ pBf]un] w"k jf xjgdf
k|of]u x'g] u/L ;Nnfaf6 agfPsf] ;;fgf 6'qmfx (Chips)
-pkzLif{s $$)!=#)=))_ lgsf;L ubf{ bz k|ltztdfq eG;f/
dx;'n nfUg]5 .
439
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL #
-bkmf !) ;Fu ;DalGwt_
;8s lgdf{0f tyf ;Def/ b:t'/ / ;jf/L ;fwg s/
-s_ ;8s lgdf{0f tyf ;Def/ b:t'/
!= b]xfosf ;jf/L ;fwg btf{sf avt b]xfo adf]lhsf] ;8s lgdf{0f
tyf ;Def/ b:t'/ nfUg]5 M
;jf/L ;fwgsf] lsl;d b:t'/
-s_ sf/, hLk, Eofg, dfOqmf]a;, a;, d"Nosf] ;ft k|ltzt
6s, l6k/, 6sldS;r/, ldgLa;,
ldgL6s, ldgLl6k/,
-v_ df]6/;fOsn k|lt yfg M
-c_ !@% l;=l;= ;Ddsf] ?= !),))).
-cf_ !@^ b]lv @%) l;=l;= ;Ddsf] ?= !@,))).
-O_ @%! b]lv $)) l;=l;= ;Ddsf] ?= !%,))).
-O{_ $)! l;=l;= / ;f]b]lv dfly ?= @),))).
h'g;'s} k|lqmofaf6 z'? btf{ x'g cfpg] ;jf/L ;fwgnfO{ pko'{Qm cg';f/
g} b:t'/ nfUg]5 .
t/,
-!_ s'6gLlts lgof]u tyf s'6gLlts ;'ljwf k|fKt JolQm, bdsn,
PDa'n]G; / zj afxgnfO{ o:tf] b:t'/ nfUg] 5}g .
-@_ rfnL; jf ;f]eGbf a9L ;L6 Ifdtfsf sDtLdf kfFr j6f a;x?
;fj{hlgs oftfoftdf ;~rfng ug]{ u/L btf{ ePsf ;xsf/L
;+:yfx? tyf sDkgLx?n] plNnlvt k|of]hgsf] nflu k}7f/L ug]{
pQm Ifdtfsf tof/L a; Pj+ ltgsf r]l;;x?df o:tf] b:t'/
nfUg] 5}g .
-#_ ljB'tLo dfWodjf6 ;~rfng x'g] b'O{ kfu|] ;jf/L ;fwgsf] xsdf
!%)) jf6 eGbf dflysf] nfO{ !@% ;L=;L= ;/x / !%)! Jff6 eGbf
dflysf] nfO{ !@^!%) ;L=;L= ;/xsf] ;8s lgdf{0f tyf ;Def/
b:t'/ nufO{ ;f] df krf; k|ltzt 5'6 lbO{g]5 .
440
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
:ki6Ls/0f M
-!_ o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu d"No eGgfn] cfGtl/s v/Lbsf]
xsdf d"No clej[l4 s/ ;lxtsf] aLhs d"No / k}7f/Lsf] xsdf
eG;f/ dx;'n, cGtMz'Ns, d"No clej[l4 s/ tyf eG;f/ laGb'df
nfUg] ;a} k|sf/sf b:t'/ / z'Ns ;dfj]z ePsf] d"No ;Demg' k5{ .
-@_ h'g;'s} k|lqmofaf6 eGgfn] lnnfd, hkmt, x:tfGt/0f / v/Lb jf
laqmLaf6 btf{ x'g cfpg] ;jf/L ;fwgnfO{ hgfpF5 .
-v_ ;jf/L ;fwg s/
!= lghL ;jf/L ;fwgdf b]xfo adf]lhd ;jf/L ;fwg s/ nfUg]5 M
;jf/Lsf] lsl;d
-s_ sf/, lhk, Eofg, dfOqmf] a; jflif{s s/ b/
-c_ !))) ;L=;L ;Dd ?= !(,))).
-cf_ !))! b]lv !%)) ;L=;L ;Dd ?= @!,))).
-O_ !%)! ;L=;L= b]lv @))) ;L=;L= ;Dd ?= @#,))).
-O{_ @))! ;L=;L= b]lv @%)) ;L=;L= ;Dd ?= #@,))).
-p_ @%)! ;L=;L= b]lv @()) ;L=;L= ;Dd ?= #&,))).
-pm_ @()! ;L=;L= b]lv dfly ;a} ?= %#,))).
-v_ 8f]h/, PS;fe]6/, nf]8/, /f]n/, l6k/, qm]g h:tf d]lzg/L pks/0f
/ ldgLl6k/
-c_ 8f]h/, PS;fe]6/, nf]8/, /f]n/, l6k/, ?= #%,))).
qm]g h:tf d]lzg/L pks/0f
442
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
444
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL$
-bkmf !@ ;Fu ;DalGwt_
/lhi6]zg b:t'/, ;]jf z'Ns / 3/hUuf /f]Ssf b:t'/
s= 3/ hUuf /lhi6]zg b:t'/M
/lhi6]zg b:t'/sf] b/ cGoyf pNn]v ePsf]df afx]s y}nL cdf
l;=g+ lnvtsf] k|sf/
d=g=kf= p=d=g=kf= g=kf= If]qsf] uf=lj=;=
If]qsf] If]qsf] b:t'/ b:t'/ If]qsf] b:t'/
b:t'/
!= /flhgfdf, ;fkf /
;uf]ngfdfsf] lnvt
-s_/flhgfdf, ;fkf, /
;uf]ngfdfsf]
lnvtsf] y}nL c+sdf % $=% $ @
445
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
gfltgLj'xf/L, sfsf, sfsL,
dfdf dfOHo", ef~hf
ef~hL 7"nf]a'jf, 7"nL
cfdf -jfj' tkm{sf_
cfdfh', gGb, ;f}tf;f}tf
/ Ps} bfh' efO{sf] 5f]/f,
5f]/L, km"k" / ebf eb}
aLr .
-c_ ?=! nfv;Ddsf] y}nL
cdf !=% ! ! )=%
446
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-v_ dfgf] hf]l8Psf] k|lt
lnvt ?=!%,))). ?=!@,))). ?=!),))). ?=%,))).
^= z]ifkl5sf] js;kqsf]
lnvt
z]ifkl5sf]
js;kqci6nf]xsf]
k|ltlnvt
-s_ tLg k':tfleqsf] ?=&,))). ?=^,))). ?=%,))). ?=@,))).
447
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!= lnvt /lhi6]zgsf] nflu
8f]/ dfu ug]{ lgj]bgdf 8f]/
z'Ns
lnvt /lhi6]zgsf] nflu
8f]/ dfu ug]{ lgj]bgdf 8f]/
b:t'/ M
-s_ sf7df8f}+ pkTosf ?=!%,))). ?=!@,))). ?=!),))). ?=&,))).
If]qdf
448
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
-em_ ?=%,)),)),))) eGbf
j9L hlt;'s} y}nL ?=!))))). ?=!))))). ?=!))))). ?=!))))).
cdf
450
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
^= gfd;f gfd;f/L
/L -s_tLg k':tf
leqsf]
gfd;f/L ?=!,%)). ? !,@)). ? !,))). ?=%)).
ubf{
-v_tLg
k':tfeGbf
aflx/sf] ? #%)). ? #))). ? #,))). ?=!%)).
gfd;f/L
ubf{
&= xfn k'gM gfkhfFr
;fljs kl5sf] >]:tf
xfn ;fljs tyf
cBfjlws ubf{
k|lt ldl;n ?=$)). ?=#)). ?=@)). ?=!)).
*= 3/ >]:tf k"hf{df 3/
sfod hgfpg] k|lt
lgj]bgdf ?=@,%)). ?=@,))). ?=@,))). ?=%)).
(= ;+zf]wg dfnkf]t P]g
b:t'/ @)#$ sf] bkmf
&-#_ cg';f/sf]
ljj/0fdf
;+zf]wg ug'{ kbf{
k|lt ldl;n ?=#)). ?=@)). ?=!)). ?=%).
!) /f]Ssf s_ lnvt /lhi6]zg
ePsf]df -y}nL
b:t'/M
c hlt;'s}
ePklg_ gnfUg] gnfUg] gnfUg] gnfUg]
v_ lnvt /lhi6]zg
gx'g]df
-c_ ?=!)),))).
;Ddsf]
C0f cdf ?=%)). ?=$)). ?=#)). ?=@)).
-cf_ ?=
!,))))). eGbf
j9L
?=%,)),))). ;Dd ?=*)). ?=&)). ?=%)). ?=#)).
-O_ ?= % nfv
eGbf a9L
hlt;'s} C0f ?=!))). ?=*)). ?=&)). ?=%)).
c+sdf
u= ljljwM
!= sf7df8f}+ pkTosfleqsf dxfgu/kflnsf, pkdxfgu/kflnsf / gu/kflnsf
If]qleqsf] kfl/t x'g] lnvtdf 3/hUuf /lhi6]zg b:t'/sf] l;=g+= !, @ / # df
451
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
pNn]v ul/Psf] /lhi6]zg lnvtsf] y}nL c+ssf] z"Go bzdnj kfFr k|ltzt b:t'/
jfUfdtL ;Eotf sf]ifsf nflu c;'n ul/g]5 .
@= wd{k'q, clwsf/gfdf / z]ifkl5sf] as;kq lnvt afx]s cGo ;a} k|sf/sf]
lnvtdf y}nL c+s clgjfo{ v'nfpg' kg]{5 .
#= hnljB't pBf]u, lrof v]tL, skmL v]tL, skf; v]tL, k'ik Joj;fo, t/sf/L v]tL,
kz'k+IfLkfng, cn}+rL v]tL, hl8a'6L v]tL Pj+ kmnkm"n pBf]usf] gfddf v/Lb ug]{
hUufsf] lnvt kfl/t ubf{ nfUg] /lhi6]zg b:t'/df krxQ/ k|ltzt 5'6 x'g]5 .
t/ To:tf] hUufsf] k|of]u p2]Zo ljkl/t ePsf] kfO{Pdf dfnkf]t sfof{non] 5'6
ePsf] /lhi6]zg b:t'/ c;'n u/L ;f]xL /sd a/fa/ hl/jfgf ug'{ kg]{5 .
$= ;fd'lxs v]]tL of]hgf cGtu{t s[lif pTkfbg a9fpg] p2]Zon] JolQmx? ldnL
hUufsf] rSnf ldnfO{ v]tL ug]{ pBf]u vf]nL To:tf] pBf]usf] gfddf lnvt kfl/t
ePdf ;f] df nfUg] /lhi6]zg b:t'/df krxQ/ k|ltzt 5'6 x'g]5 . t/ To:tf]
hUufsf] k|of]u p2]Zo ljkl/t ePsf] kfO{Pdf dfnkf]t sfof{non] 5'6 ePsf]
/lhi6]zg b:t'/ c;'n u/L ;f]xL /sd a/fa/ hl/jfgf ug'{ kg]{5 .
%= ;"tL{, u'8\vf,kfgk/fu / dlb/fhGo pBf]u afx]ssf pTkfbgd"ns pBf]un] pBf]u
:yfkgf tyf ;~rfng ug{ pBf]usf] gfddf v/Lb ug]{ hUufsf] lnvt kfl/t ubf{
nfUg] /lhi6]zg b:t'/df krf; k|ltzt 5'6 x'g]5 . t/ To:tf] hUufsf] k|of]u
p2]Zo ljkl/t ePsf] kfO{Pdf dfnkf]t sfof{non] 5'6 ePsf] /lhi6]zg b:t'/
c;'n u/L ;f]xL /sd a/fa/ hl/jfgf ug'{ kg]{5 .
^= -s_ s[lif C0f, aLdf ;+:yfg, aLdf ;ldltaf6 :jLs[lt k|fKt aLdf sDkgL,
ljZjljBfno, a}s tyf ljQLo ;+:yfx?n] cfgf axfnjfnf sd{rf/Lx?nfO{ ;]jf
zt{ adf]lhd lbg] C0f ;'ljwfsf] lwtf] aGws lnvt kfl/t ubf{ /lhi6]zg b:t'/
5'6 x'g]5 . t/ ;]jf z'Ns ?= !))). nfUg]5 .
-v_ sd{rf/L ;~rosf]if tyf gful/s nufgL sf]ifn] lgoldt art hDdf ug]{
cfgf ;~rostf{x?nfO{ C0f ;'ljwf pknJw u/fpFbf lng] lwtf]sf] lwtf] aGws
lnvt kfl/t ubf{ /lhi6]zg b:t'/ 5'6 x'g]5 . t/ ;]jf z'Ns ?= %)). nfUg]5 .
&= -s_ ;xsf/L P]g, @)$* jdf]lhd btf{ e} ;+rfngdf /x]sf ;xsf/L ;+:yfx?n]
cfkm\gf z]o/ ;b:ox? ljr C0f nufgLk|jfx ubf{ tL; nfv ?k}ofF ;Ddsf] y}nL
c+sdf /f]Ssf b:t'/ jfx]s ;]jf z'Ns 5'6 x'g]5 . ;f] eGbf dflysf] y}nL c+sdf
v08 v= ;]jf z'Ns dxnsf] l;=g+= @ jdf]lhdsf] ;]jf z'Ns nfUg] 5 .
-v_ a}+ls tyf ljlQo Joj;fo / ljdf Jojf;fo ug]{ Ps} k|s[ltsf lgsfox? Ps
cfk;df ufleg rfx]df ufleg] ;+:yfx?n] ;f] k|of]hgsf nflu 3/hUufsf] Pslqt
ubf{ ;+zf]wg b:t'/ jfx]s cGo b:t'/ nfUg] 5}g .
*= hgcfGbf]ng klxnf], bf]>f] / dw]z cfGbf]ndf ;xfbt k|fKt u/]sf zlxbsf cfl;|t
klt, klTg, 5f]/f / 5f]/L tyf dftflktfsf] gfddf :jldTj k|fKt x'g] u/L kf/Lt
x'g] lnvtdf o; P]g adf]lhd nfUg] ;a} k|sf/sf] b:t'/ / z'Ns k"0f{ ?kdf 5'6
x'g]5 .
(= ckftf ePsf JolQm, blnt P+j lk5l8Psf hftL egL :yfgLo lgsfojf6
k|dfl0ft ePsf] l;kmfl/; jf clwsf/Ls k|df0fsf] cfwf/df ltgLx?sf] gfddf
:jfldTj k|fKt x'Fbf o; P]g jdf]lhd c;'n ul/g] 3/ hUuf /lhi6]zg b:t'/df
kRrL; k|ltzt 5'6 x'g]5 .
452
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
!)= -s_ dlxnf, ;Q/L jif{ eGbf a9L pd]/sf Ho]i7 gful/s / gfjfnssf] gfddf
h'g;'s} k|sf/af6 :jfldTj k|fKt x'g] ul/ kfl/t x'g] lnvtdf o; P]g
adf]lhd nufOPsf] /lhi6]zg b:t'/df kRrL; k|ltzt 5'6 x'g]5 . t/
Psn dlxnfsf] xsdf eg] k}tLz k|ltzt 5'6 x'g]5 .
b]xfodf plNnlvt lxdfnL If]qsf lhNnfsf ;b/d'sfd afx]ssf ufpF ljsf;
;ldltsf]] xsdf %) 5'6 x'g]5 .
-c_ tfKn]h', ;f]n'v'Dj', dgf, d':tf, /;'jf, x'Dnf, h'Dnf, d'u', sflnsf]6,
8f]Nkf, aemf / bfr'{nf .
-cf_ ;+v'jf;ef lhNnfsf r]k'jf, lsdfyf+sf,dsfn',xl6of,kfjfvf]nf / kflye/f
uf=lj=;=x? .
-O_ bf]nvf lhNnfsf nfdfau/,uf}l/z+s/,cfnDk',dfj'{,:ofdf,lju',vf/] /
lrn+vfuf=lj=;=x? .
-O{_ wflb lhNnfsf ;]t'{, ltKnL, /L, nKkf, cf]nf{, ;Tob]jL, bfvf{, a;]/L,
a'9fy'd, d'nkfgL, km'nvs{, ;Nofgsf]6 / u'DbL uf=lj=;=x? .
-p_ l;Gw'kfNrf]s lhNnfsf tftf]kfgL, u'Djf, uf]Nr] / km'NkLsl,uf=lj=;=x? .
-pm_ uf]/vf lhNnfsf ;fdfufpF, Nxf], k|f]s, ljxL, 5]sDkf/, r'Gr]t, l;lb{jf;,
sf;LufpF, s]/f}hf, dfGj', pOof, u'Dbf, nfk|fs / nfu' ufpF ljsf;
;ldltx? .
-v_ xfn klt jf kTgLsf] gfddf sfod /x]sf] 3/ hUufsf] :jfldTj kl/jt{g u/L
kltkTgL b'j}sf] ;+o'Qm :jfldTjsf] ?kdf lnvt ug{ rfx]df ;f] ;+uf]ngfdfsf]
lnvtdf ?=!)). dfq /lhi6]zg b:t'/ nfUg]5 .
-u_ #)) hgf eGbf a9L JolQmnfO{ k|ToIf /f]huf/L lbg] pTkfbgd"ns pBf]u
:Yffkgf ug{ jf lj:tf/ ug{sf nflu hUuf v/Lb ubf{ nfUg] /lhi6[]zg b:t'/sf]
lnvtdf %) 5'6 lbO{g]5 . t/ To:tf] hUufsf] k|of]u p2]Zo ljkl/t ePsf]
kfO{Pdf dfnkf]t sfof{non] 5'6 ePsf] /lhi6]zg b:t'/ c;'n u/L ;f]xL /sd
a/fa/ hl/jfgf ug'{ kg]{5 .
!!= e"ldlxg d'Qm sd}of / d"Qm xlnof kl/jf/n] ;x'lnot C0f / cg'bfg k|fKt u/L
v/Lb u/]sf] hUufsf] lnvt kfl/t ubf{ nfUg] /lhi6]zg b:t'/, ;]jf z'Ns / /f]Ssf
b:t'/ k"0f{ ?kdf 5'6 x'g]5 .
!@= a}s, ljlQo Pj+ ;xsf/L ;+3 jf ;+:yf / cbfntaf6 eO{ cfPsf] ldnfkq cg';f/
bflvn vf/]h ug'{kbf{ ;]jf b:t'/ c;'n ug]{ k|of]hgsf] nflu dfnkf]t sfof{non]
/lhi6]zg k|of]hgsf] nflu tf]s]sf] Go"gtd d"No / ldnfkq jf a}s, ljlQo Pj+
;xsf/L ;++3 ;+:yfsf] kqdf pNn]v ePsf] d"No dWo] h'g a9L x'G5 ;f]xLnfO{
sfod ug'{kg]{5 .
!#= /lhi6]zg jfkt dfnkf]t sfof{non] ;DalGwt lhNnf ljsf; ;ldlt /
gu/kflnsfdf k7fpg] s"n /sdsf] ;ft k|ltzt /sd ;DalGwt
dfnkf]te"ld;'wf/gfkL sfof{nox?sf] ;+:yfut ;'b[9Ls/0f, ejg, lgdf{0f,
dd{t, >]:tf Joj:yfkg tyf b}lgs sfo{ ;+rfngdf vr{ ug]{ u/L lhNnf ljsf;
;ldlt / gu/kflnsfn] ;DalGwt dfnkf]t sfof{nox?df pknAw u/fpg' kg]{5 .
o;/L pknJw u/fPsf] /sd ?= ^ nfv eGbf a9L ePdf ;f] eGbf a9L ePsf]
/sd e"ld;'wf/ tyf Joj:yfkg ljefusf] e"ldJoj:yfkg ;'b[l9s/0f vftfdf
453
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
bflvnf ug'{kg]{5 . pQm /sd cfjZostf Pj+ cf}lrTo x]/L ;f]xL lhNnf jf Go"g
/sd x'g] cGo lhNnfsf sfof{nox?df e"ldJoj:yfkg ;'b[9Ls/0f sfo{qmd -
;+rfng_ sfof{ljlw @)^& sf] kl/lw leq /xL s]GbLo sfo{qmd ;ldltn] jfF8kmFf8
u/L lgsf;f lbg ;Sg] / vr{sf] cg'udg u/L ;f] sf] cfjlws hfgsf/L
e"ld;'wf/ tyf Joj:yf dGqfno / cy{ dGqfnosf] ah]6 tyf sfo{qmd
dxfzfvfdf k7fpg' kg]{5 .
!$= g]kfn ;/sf/n] rfx]df wfld{s tyf ;fdflhs lxtsf lgldQ :yflkt g]kfndf btf{
ePsf ;+3 ;+:yf jf lgsfon] cfk\mgf] gfpdf lgZf'Ns ?kdf k|fKt ug]{ hUufsf]
lnvt kfl/t ubf{ krf; k|ltzt /lhi6]zg b:t'/ 5'6 lbg ;Sg]5 .
!% of] P]g nfu" x'Fbfsf jvt g]kfn ;/sf/jf6 3f]if0ff ePsf jf o; kl5 3ff]if0ff x'g]
gu/kflnsfsf] xsdf To:tf gu/kflnsfsf] gfd / If]q lgwf{/0f u/L g]kfn
;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sflzt u/]sf] ldlt b]lv o; cg';"rL
jdf]lhdsf] 3/ hUuf /lhi6|\]zg b:t'/ / ;]jf z'Ns nfUg]5 .
!^= ;xsf/L P]gsf] bkmf % cGtu{t btf{ ePsf ;xsf/L ;+:yfx?n] ;+:yfsf] k|of]hgsf]
nflu dfq sf7df08f} pkTosfdf ! /f]kgL, kxf8L If]qdf @ /f]kgL , t/fO / leqL
dw]zdf # sf ;Dd hUuf / ejg v/Lb ubf{ nfUg] /lhi6]zg b:t'/ ;xsf/L
ljefusf] l;kmfl/;df nfUg] /lhi6|\]zg b:t'/ k"0f{ ?kdf 5'6 x'g]5, t/ To:tf
;xsf/L ;++:yfn] /lhi6|\]zg b:t'/ 5'6 ;'ljwfdf v/Lb u/]sf] hUuf tyf ejg
;+:yf uflePsf] jf lj36g ePsf] cj:yfdf jfx]s ljlqm u/]df klxn] 5'6 lbPsf]
/lhi6]zg b:t'/ c;"n pk/ ul/g]5 .
!&= ljljwsf] qmd;+Vof *, (, !) / !! adf]lhd 5'6 lbFbf Ps} JolQmnfO{ PseGbf
a9L cfwf/df 5'6 kfpg] ePdf ;a}eGbf a9L s'g} Psdfq 5'6 lbOg] 5 .
!*= Pp6} sf/f]jf/af6 %) nfv ?k}ofFF jf ;f]eGbf dflysf] 3/ jf hUuf v/Lb ljqmL
ubf{ qm]tfn] a+}saf6 e'QmfgLsf] nflu of]Uo -u'8 km/ k]d]G6_ egL 5fk nfu]sf]
r]ssf] kmf]6f]skL k]z u/]kl5 jf ljqm]tfsf gfddf a}df /x]sf] vftfdf /sd
hDdf u/]sf] a} ef}r/sf] kmf]6f]skL k]z u/]kl5 dfq dfnkf]t sfof{non] lnvt
kfl/t ug{]5 .
!(= klt kTgLsf] ;+o'Qm gfddf kfl/t x'g] lnvtdf dlxnf ;/x /lhi6]zg b:t'/ 5'6
lbO{g]5 .
@)= tLgk':tf leq 5f]/L jf gfltgLx?df ;+o'Qm gfd;f/L eO{ btf{kmf/L ubf{ qmd;+Vof
@ df plNnlvt 5f]8kqsf] b//]6sf] cfwf z'Ns nfUg]5 .
@!= g]kfn ;/sf/ cGtu{t s'g} Ps lgsfosf] gfddf /x]sf] hUuf g]kfn ;/sf/sf]
csf]{ s'g} lgsfosf] gfddf /lhi6]zg jf bflvn vf/]h ug'{ kbf{ /lhi6]zg b:t'/
tyf ;]jf z'Ns nfUg] 5}g .
@@= s'g} JolQmsf] :jfldTjdf /x]sf] hUuf g]kfn ;/sf/sf] s'g} lgsfonfO lgMz'Ns
?kdf k|fKt ePdf jf g]kfn ;/sf/sf] jf s'g} klg lgsfon] v/Lb ul/ lnPdf ;f]
df /lhi6]zg b:t'/ tyf ;]jf z'Ns nfUg] 5}g .
@#= j}b]lzs /f]huf/Ljf6 a}+ls k|0ffnL dfkm{t /]ld6\ofG; k|fKt ePsf] a}sf] k|dfl0ft
sfuhftsf] cfwf/df To:tf] /]ld6\ofG;jf6 v/Lb x'g] hUufsf] lnvtdf kRrL;
k|ltzt /lhi6]zg b:t'/ 5'6 lbO{g]5 .
454
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
cg';"rL%
-bkmf !# ;Fu ;DalGwt_
rnlrq ljsf; z'Ns
!= cfly{s jif{ @)&#&$ df g]kfndf rnlrqxsf] k|bz{gdf
rnlrq3/xn] k|bz{g ug]{ ljb]zL rnlrqsf] ;a} >]0fLsf] k|j]z
z'Nsdf kGw| k|ltzt rnlrq ljsf; z'Ns c;'n pk/ ul/g]5 .
@= rnlrq3/xn] Soflag ;~rfng ug{ kfpg] 5g\ . ljb]zL rnlrq
k|bz{g u/] afkt To:tf] Soflagsf] ;a} >]0fLsf] l6s6 laqmLaf6
c;'n ug]{ rnlrq ljsf; z'Nssf] b/ k|j]z z'Nssf] aL;
k|ltzt x'g]5 .
#= rnlrq3/xn] cfk"mn] k|bz{g u/]sf] rnlrqsf] b}lgs l6s6
laqmLsf] ljj/0f clen]v laqmL vftfdf b}lgs ?kdf cBfjlws
ug'{ kg]{5 . rnlrq3/xn] rnlrq k|bz{g ;DaGwL ljj/0f
;fKtflxs?kdf sf7df8f}+ pkTosfsf] xsdf rnlrq ljsf; af]8{
/ ;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{nodf tyf cGo If]qsf] xsdf
cfGtl/s /fh:j sfof{no ePsf] lhNnfdf ;f] sfof{nodf /
cfGtl/s /fh:j sfof{no gePsf] lhNnfdf sf]if tyf n]vf
lgoGqs sfof{nodf a'emfpg' kg]{5 .
$= k|s/0f ! / @ adf]lhdsf] z'Ns rnlrq3/xn] c;'n pk/ u/L
k|To]s dlxgfsf] z'Ns csf]{ dlxgfsf] kRrL; ut]leq k|s/0f %
sf] cwLgdf /xL ljj/0f ;lxt ;DalGwt cfGtl/s /fh:j
sfof{nodf jf ;f] sfof{no gePsf] lhNnfdf sf]if tyf n]vf
lgoGqs sfof{nodf bflvnf ug'{ kg]{5 . tf]s]sf] ;dodf z'Ns
ga'emfpg]nfO{ k|To]s dlxgfsf] a'emfpg' kg]{ z'Nssf] kRrL;
k|ltzt hl/afgf nfUg]5 . rnlrq ljsf; z'Nssf] dfl;s
ljj/0f plNnlvt cjlwleq rnlrq ljsf; af]8{df ;d]t
a'emfpg' kg]{5 .
%= rnlrq3/xn] rnlrq k|bz{g u/L rnlrq k|bz{g gu/]sf] egL
jf ljb]zL rnlrq k|bz{g u/L g]kfnL rnlrq k|bz{g u/]sf] xf]
egL jf jf:tljs l6s6 laqmLeGbf sd l6s6 laqmL b}lgs laqmL
vftfdf hgfO{ e'mf ljj/0f lbPdf lgDg adf]lhdsf] hl/afgf
455
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
nufO{ To;/L 5lnPsf] rnlrq ljsf; z'Ns ;lxt c;'n pk/
ul/g]5 M
-s_ klxnf] k6s eP 5lnPsf] rnlrq ljsf; z'Nssf] zt
k|ltzt .
-v_ bf];|f] k6s jf ;f]eGbf a9L hlt;'s} k6s eP klg 5lnPsf]
rnlrq ljsf; z'Nssf] b'O{ ;o k|ltzt .
^= k|s/0f $ / % adf]lhd tf]lsPsf] Dofb Joltt ePsf] b'O{
dlxgfleq hl/afgf ;lxt z'Ns ga'emfpg] rnlrq3/ aGb u/L
nfu]sf] z'Ns tyf hl/afgf ;d]t ;DalGwt clws[tn] c;'n
ug]{5 . ;dodf ljj/0f k]z gu/]df k|lt dlxgf Ps xhf/ ?k}ofFF
hl/afgf nfUg]5 .
&= b}jL k|sf]k, pks/0fLo dd{t ;Def/ jf cGo s'g} sf/0fn] ;ft
lbg jf ;f]eGbf a9L lbg rnlrq3/ aGb ePsf] Joxf]/f k|s/0f
!! df plNnlvt sfof{non] k|dfl0ft u/]sf] cj:yfdf aGb ePsf]
lbgsf] rnlrq ljsf; z'Ns nfUg] 5}g .
*= ljBfyL{ju{sf] ;x'lnotsf] nflu zlgaf/ laxfg * ah]sf] /
;fj{hlgs labf k/]sf lbgsf] laxfg * ah]sf] zf]sf] rnlrq
k|bz{gLdf rnlrq ljsf; z'Nsdf krf; k|ltzt 5'6 lbOg]5 .
(= o; cg';"rL adf]lhd u/]sf] lg0f{o pk/ k}tL; lbgleq /fh:j
Gofoflws/0fdf k'g/fj]bg nfUg]5 .
!)=rnlrq ljsf; z'Ns ;DaGwL k|zf;g cfGtl/s /fh:j sfof{no
ePsf] lhNnfdf ;f] sfof{non] / cfGtl/s /fh:j sfof{no
gePsf] lhNnfdf sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{non] ug]{5 .
!!= rnlrq ljsf; z'Nssf] cg'udg rnlrq ljsf; af]8{n] ;d]t
ug]{5 . rnlrq ljsf; z'Nssf] :ynut lg/LIf0fsf nflu
af]8{af6 vl6O{ cfPsf sd{rf/LnfO{ rnlrq ;DaGwL clen]v,
laqmL vftf tyf bz{s ;+Vof ;DaGwL clen]v rnlrq3/n]
pknAw u/fpg' kg]{5 . ;DalGwt cfGtl/s /fh:j sfof{no tyf
sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{non] cfjZostf cg';f/ cg'udg
tyf lg/LIf0f ug]{5g\ .
!@= rnlrq3/sf ;~rfnsxn] rnlrq k|bz{g ug'{eGbf Ps lbg
cufj} cfk"mn] k|of]u ug]{ l6s6sf] l;nl;n]jf/ gDa/, rnlrqsf]
456
v08 ^^_ cltl/Qmf !@ g]kfn /fhkq efu @ ldlt @)&#.&.@(
gfd / k|bz{g ul/g] ldlt rnlrq ljsf; af]8{ / cfGtl/s
/fh:j sfof{no jf sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{nodf hfgsf/L
u/fpg' kg]{5 / ;f]sf] clen]v rnlrq3/xn] /fVg' kg]{5 .
!#= o; cg';"rL adf]lhd c;'n ePsf] rnlrq ljsf; z'Nssf] gAa]
k|ltzt /sd rnlrq ljsf; af]8{nfO{ / afFsL bz k|ltzt /sd
cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]sf] k|lqmof adf]lhd rnlrq
ljsf; z'Nssf] k|zf;g ug]{ sfof{nosf] k|zf;lgs tyf ef}lts
;'wf/ sfo{df vr{ ug{ ;lsg]5 . rnlrq ljsf; af]8{n] cfk"mn]
k|fKt u/]sf] rnlrq ljsf; z'Ns /sdsf] kRrL; k|ltzteGbf
a9L /sd k|zf;lgs sfo{df vr{ ug{ kfpg] 5}g .
!$= rnlrq ljsf; af]8{sf] l;kmfl/;df g]kfn ;/sf/n] b]xfodf
plNnlvt ljifoj:t'df lgld{t :jb]zL rnlrqsf] k|bz{gLdf nfUg]
rnlrq ljsf; z'Ns k"0f{ jf cf+lZfs ?kdf 5'6 lbg ;Sg]5 M
-s_ cflbjf;L hghfltsf k"0f{tM df}lns ;+:s[lt emNsfpg]
oyfy{k/s rnlrq,
-v_ b]zk|]d, /fli6o :jfledfg / zxLbsf Tofu alnbfgdf
cfwfl/t ljrf/k|wfg, r]tgfd"ns / k|ultzLn rnlrq .
!%= rnlrq ljsf; z'Ns ;DaGwL cGo k|lqmofut s'/f rnlrq
ljsf; af]8{sf] l;kmfl/;df cfGtl/s /fh:j ljefun] tf]s]
adf]lhd x'g]5 .
!^= rnlrq ljsf; z'Nssf] n]vfk/LIf0f dxfn]vfk/LIfsaf6 x'g]5 .
cf1fn],
6]sk|;fb 9'fgf
g]kfn ;/sf/sf] ;lrj
k|df0fLs/0f ldlt M @)&#.&.@(
$%&
d'b|0f ljefu, l;+xb/af/, sf7df8f}+df d'lb|t . d"No ?= ^* .
uf]=x'=b=g+= !^.@)^@.^#
457