You are on page 1of 67

.

) (...
) (... ) (...



.

) (...
.





.



.

:
:01
:02
:03
:04
:05

3
:06
:07
:08
:09

4
 01

  


Principes et rgles de la rdaction administrative




.


.




.

.
:
-
-
- .

(1 :


.


" : " Les paroles senvolent, les crits restent
.

5

...

.

) (1
:
- ) (...
- ) (...
- :

) (...

) .(...

-1-1

.

... : ...
.
:
.

1
& $% "#!          :

-1*+

-2  ) -(+

-3  01/%

-4  01 4.

 :06    : 


    )  (8%9  2006 -117 .
Gandouin J., .121 %  %F D 04 A  B9 ? 6 < 9 # &"  06:
Correspondance et Rdaction administratives, d Armand Colin, 1980, pp. 97-163.

6
-2-1
:
... .

.

-3-1 ) (
)( ) (

)
(.



.

(2



) (
.
:
.

-1-2


.



.

7
-2-2



.



.


.


...
.

-3-2



.
)-
- ...(
" )( :

" ). (2


.

2
 :H%  "# 8   I1 4.8 .

8
(3
La lisibilit correcte


.


Gandouin J.
) (3
).(4


" ".

:
...

:

-1-3


.



.


.

3
Gandouin J., Correspondance et rdaction administratives, d. Armand Colin, 1980, p. 84.
4
Vacher-Desvernais J., Remarques sur la langue administrative, Service public et bon langage N 2, avril 1968.

9
-2-3


.


.

-3-3


.


.

-4-3


.

-5-3


.

.


.

10
:
...de vouloir bien
:
de bien vouloir
...

-6-3



.
) (...
) (... .

-4

:

-1-4

:

- :

... :

*
...
* .

11
- :

.

- :


.

-2-4


.

"!  ) :(   ,+-.  "# (++)( &  "# $   
:/0

 "4F -" Q  1 O N L9 9* F.
"U ZX :*R9H W9#X    U %9 S?D .S8% T
- NF     .*9 " F
% ^ :"R9  ]% A \ %+ W+ &   U[. #
^ L $R :L%9 a% `1I 9  .
 -O 8 ^ :"R9 .W94X  %4 : 0 $ $ B
8.
% d  # -* TX %  :"R9 ..

"!  (' )( :>, $+# (++ <05;  89:  8 07 23 4 $5
@ $5 $9 A+/# 8B ?@0  :

- *+   e-IF ^%F  W%N  IU9 .

12
NF 6  - #f ^ II+ L%9 OR .
<6 g^ ZO :"R9   ZX F LO^.LFQ

( ) :(.>,  <05   87 $5@ 8B .870 D 8) 89 <0# )
 05 .  89 <J 23 KL )F+@5 8 F#  G - :M5 .,@5 ,PQ 23 - .2JR
& 85 23; 8F0.85

( ) :(: L - F# . :M5  :,9F(5 ,T # .G.

  L $+#; .4-@9 5

<D :M5  80,<D ,W 0X,P3 ,9 09 : 5 ,9 5 9,# ...[.

( /-. ) F# KL :(...& ^ $5& _^ , T 2. #&  8\F KL3 &
/.

F ,9, :M5 # ...... [9

 -1"23 )( : 89 <J 23; 8\@< .8+5 ,^_ 23\@<   2W# a b7
 :M5 .P. $5 55 $9 a ;Je# a.  <

 - 89 <J 23 KL :(!) 567&  05 /9F 8W \>, 2D $5 ,XR
.$+5

  b; :M5 !

85& K5 K; F.\@< 05 /9; b B 23 g+


@< . i9

:M5 20@0 k+ ,+j bJ !

  :(-) ' 9 i9 F# KL 8LF 23  ,: T 8 T  ,B 0 F9F/


/5 L5 ,3.4

............................ -2 ........................ -1 :M5

)F n /9   m0 :8+

.............................................. -

............................................... -

............................................... -

' 9 ) + :(--  # i9 <0+# KL $+L; \, P. 5 -3 8+L87,W
n F# # 87,W :M5 .8+J M D o F+ 9 <3.p+

13
 02

 2 
La lettre administrative

La lettre ou la correspondance administrative



) (...
:
La lettre administrative entre services La lettre
.administrative caractre personnel

)
(
.

Lettre De Transmission -
.

lettre de rappel -
.
_ Lettre de mise en demeure

.

14
-1
:

- ) ( Lentte

- ) ( Le timbre


:
:

..............

...............

................

.......................................

..................

) ( ..........................

15

.

- :


:

/ / : 20 2009

- :


.

............. :

-
) (

:
)( ..... .

.............................

..................................

16
- :


.

- :

.......... .............. :

...... ...... .

......... ............ :

) ( ..... :
...... .

/

.

- ) (



) (.

17
-


:

: )(1
: )(2

: )(3
.

-


.

-


.

-


.

-2


:

18
-

:

" "

" "

" "

" "......

-


:

... ... ... ....

...
:

.............
.............
.... ..........
...........

-


.

.......... .........
............ ...........
.......... ...............
........... ...........

19
........... ..............

............ ...........
.......... ..........
........... ...............
.................................
............. ) (.......
.................................
.................................

-


:

......................................
.................................
....................................
...............
) (................
..............................
...............................
..............
.............
..........................
................ .
................. .

-3

:

20

.

21
-4
J   8,5 $5 89  :?+r

;< 89;( 89,r,9F 8+78+PW

.................. 23 ,5 \5 89,

9 2

 2\,5 89 ......... a.



2 5.......................... ,9

L........................................................ v5 J,# +@0 :

 a+ :K), .......... a.w^............................... 23 8

............................................................... 8

+@0 ) a <+ 23 80i 8+ & 203,W9 o a># 0J


 JQ 83F ,+#&.........................................................v5 J,# +@0 85
 \ 20@9  + aR# a  ,< 2/ -5 8#,  ,+8+
 ,9 F. 5 # a:J +@0 $T.v5 J,P

P gr 3 205 ,9F \,T.

 2\,5 89

.....................

) aQ (K+.

22
:

............................ ......................

,..................

........................

: ......................................................

: ................... .....................

..............................................................

.......................................

.....................
.

........................

) (

23
 03

< 2
Le Bordereau denvoi

) ( Bordereau denvoi



.

-1

:

" "
:

:
:
.................: -
.... : -
:
:
: ... ... ...
... ... ...

24

.

:
) ( ... .

25
-2

............. .............
.............
.............

..........

...........................

03 ...............

03

. .
...........................

) (

26
 04

23 
La convocation et linvitation

La convocation Linvitation
)( )(
.

) (
) (

.


) (
.

-1

:

-
-
-
-
-
-
-
. -

27


.


" "

.

-2

..............................

................

...............

..................


)( / ...........................................................

......................................................................

......................................................................

.................................................... ..........................

) (....................................................................

................................................................................................

..................................................................:

...................................................................

) (

28

..............................

................

...............

..................


)( / ...........................................................

......................................................................

) (.................................................................

......................................................................

........................................ ..........................

...........................................................................................

) (

29
 05


Le rapport administratif

Le Rapport
...

.



: )
( ) (.

-1



.

30

...

-2

)
...(
:

- :



...

- :



... .

- :


.

- :

) (.

-3
:

-
-
-
-
- .

31
"" :


 ............................................................ :F+

T ) -Q#(.............................................. :

) {J(,9,

........... .......................

- :
- :

- : .


)( .

32
-4

:

: -


.
: -

.


.
: -


.
: -



.
: -

.

33

....................... .....................

............/..../....

: /

(1 :

] [

(2:

] [

(3:

] [...

34
 06

@
Le procs-verbal

) Le Procs-verbal (P.V.

... .

-1

:

- Procs-verbal de runion

) (

.

- Procs-verbal dinstallation
) (


.

- Procs-verbal de constat


.

35
-2
:

- :



:


) ....... (.....

- :

( :

)
(.
( :
.
( : .

(
( ) (
(
(
( ) (

36
(
(
( ) .(...

(
(
(
( ) (...
(
(
( .

-3

) (

.................... .............. ............ )


( )( ........................ ...................
) ( ......... ............... ...................
)( ) ( .

)(

37

........................

.......................

..............................

..........................

...................... ....... ....................


................ ...... ......... ......................

................... ..................... ....................

................ ..................... .....................

.......... ..................... .....................

........................... (1 :

........................... (2

..............................

.........................................
........................ ...............................
...............................................................................

-
- .

..............................

.................. ...................

38
 07

 
Le compte rendu

Le compte rendu
...

.

-1
:

- .

-2


:

39


.......................................

) ( ............................

- :
- :

- :
.

40
-3

......................... ...............

..............

.............

.........................................

.........................................

............. .......
............... ...............
..................

............ .

..................
.

) (

41
 08

C 
La note administrative

La note administrative

.Note de service

Note de synthse


.

-1
:

-

-

-
-
-
-

-
.

42
-2
:

:
-
-
-
........................ -

:
-
-
...................... -

:
-
-
............................ -

-3
:

) ( -
) ( -
-
-

-
-
-
-
-
) .(... -

43
-4


.

44

..................

.............................

...............................

- :
- : .

...............

) (

-
-
- .

45
 9 D

 
Larrt et la dcision

Larrt )
(
) (
.

) (1
: ...

: -

: -
.
: -
: . -


) (...
.

-1

:

-
-
-
-
. -

46
) ( )
(...
.

" : " .



) (
.

-2

) (
).(5

:1

( '  -. 7 + 1431 2010 45   19 2

(A B? @A 2-9 @ -9 ? 4 > <  8 9; 9:8

 . C9D -


- 01-77 3 1397 23 1977 19
- 149 -10 4 1431 28 2010
- 247-94 2 1415 10 1994
.
:

: .
: 2
.

5
^ 8O? #       #&s 2006 %+ " !  # r 9%   1%
% s Q  1X ^  8I !   0X9 9 WUF N 9.

http://www.csla.dz/mjls/index.php?option=com_remository&Itemid=55&func=startdown&id=62

47
: 3 :
-
-
-
- .

: 4 8
.
: 5 4 .
: 6 .

.
12 .

: 7
.
: 8 .
:
:
- :
1. -12
2.
3. ) (03
4.
5.
6. ) (4
7.
8.

:
- :
1. -12
2.
3. ) (03
4.
5. ) (4
6.

48
7. .

- :
- :
1. -12
2.
3.
4.
5. ) (4
6.
7. .

- :
- :
1. -12
2.
3.
4.
5. ) (4
6.
7. .

: 9 .
: 10 .
.

:11
-12 .

: 12 .

7 1431 19 . 2010

49
:2

50

/1 :

-
.1998

- .1998

-
.1999

- :
.

- .2008

-
.1982 SNED

- " "
.2006

- .

- 1992
.1995

2/ Bibliographie en langue franaise

Arbonnier, Alain ; De Meulemeester, Bernard ; Ronchin, Josiane.- La lettre administrative - Formation


continue.- Paris : La Documentation Franaise, 2000.- 99 p.-

Block, Maurice , Dictionnaire de l'administration franaise. Ed. Berger Levrault et Cie, T1 et 2, 1877.

Bonnery, R. ; Le Gurinel, Pierre.- La note administrative - Paris : La Documentation Franaise, 1995.- 134 p.-

Catherine, Robert.- Le style administratif.- Paris : Albin Michel, 1996.- 235 p.-

Crochu, Xavier ; Gillet, Didier ; Laine, Jean-Yves.- La note administrative.- Paris : CDFA, 1996.- 23 p.

Delafaye, Franois.- Prparation l'preuve de rdaction d'une note administrative : conseils de mthode,
exercices et corrigs..- Dijon : CAFA de Dijon, 1993.- 143 p.

51
Delval, Francine.- La lettre administrative - Formation continue.- Paris : La Documentation Franaise, 1996.-
75 p.-

Dpartement des affaires conomiques et sociales, Problme de llaboration administrative des actes
normatifs principalement dans les pays de droit administratif, Nations Unies, New York, 1971.

Epinette, Franoise.- Concours administratifs : la lettre administrative.- Paris : Vuibert, 2005.- 125 p.-

Ferrandis, Yolande.- La rdaction administrative en pratique.- Paris : Editions d'organisation, 2000.- 208 p.-

Gandouin, Jacques.- Correspondance et rdaction administratives.- Paris : Armand Colin, 1998.- 375 p.-

Le Gurinel, Pierre.- La note administrative - Catgories A et B.- Paris : La Documentation Franaise, 2003.-
174 p.-

Lejeune, Franoise.- Russir la note administrative.- Levallois-Perret : Studyrama - Jeunes ditions, 2005.- 189
p.-

Leroux, Martine ; Stanek, Danielle ; CDFA.- La lettre administrative.- Paris : CDFA, 1996.- 60 p.

Lescop, Jean-Yves ; Traiteur, Annie.- La rdaction administrative.- Paris : CDFA, 1996.- 34 p

Leurion, Rmi ; Terrien, Grard.- Russir les preuves de note de synthse : catgories A et B.- Paris :
Foucher, 2000.- 319 p.-

Ministre de la Fonction publique et de la rforme de l'Etat ; COSLA - Comit d'Orientation pour la Simplification
du Langage Administratif.- Guide pratique de la rdaction administrative.- Paris : Ministre de la Fonction
publique et de la rforme de l'Etat, 2002.- 111 p.

Quillien, Philippe-Jean.- L'preuve de note ou de rapport (catgories A et B).- Paris : Ellipses, 2005.- 334 p.-
Renaudineau, Isabelle.- Concours administratifs : note administrative.- Paris : Vuibert, 2003.- 156 p.-

Verdier, Pierre.- Guide pratique de la correspondance administrative.- Paris : Berger-Levrault, 2001.- 95 p.-

52
( )
Lexique des termes administratifs (Franais Arabe)

A
Absence

Absentisme

Abstention

Abus dautorit, de pouvoir

Abus de blanc-seing

Acceptation

Accident de travail

Accord

Accrditer

Accrditif

Accus de rception

Acte

Acte administratif

Acte dadministration

Adjonction

Adjudication

Administrateur

Administration

Affectation

53
Agent

Agrment

Allocation

Amnagement du territoire

Amendement

Annexion

Annonce

Annuit

Antidat

Appel doffres

Argument

Arrt

Assemble

Assiette de limpt

Association

Assujetti

Autofinancement

Autonomie financire

Autorisation

Autorisation de programme

Autorit

Avance

Avenant

54
Avertissement

Avoir

Ayant droits

B
Bien

Biens vacants

Bilan

Blme

Bordereau denvoi

Budget

Bureaucratie

C
Cadastre

Caducit

Cahier des charges

Campagne lectorale

Capacit

Cautionnement

Centralisation

Cessation de paiement

Cession

Circulaire

Collectivits locales

55
Commission

Commission paritaire

Commune

Communication

Comptence

Comptence territoriale

Comptabilit publique

Compte

Compte rendu

Comptes de trsor

Concession

Conditions du contrat

Confirmation

Conseil

Conseiller

Consentement

Consignation

Constat

Contentieux

Contrat

Contrat administratif

Convention

Convocation

56
Correspondance

Cour des comptes

D
Dcentralisation

Dcharge

Dcision

Dconcentration

Dcret

Dlai

Dlgation

Dlibration

Dlivrance

Demande

Dmission

Deniers

Dontologie

Dpenses

Destinataire

Dtachement

Dette publique

Devis

Discipline

Documents

57
Dossier

Droit

Droit acquis

Duplicata

E
Echance

Election

Eligibilit

Enregistrement

Etablissement public

Etat civil

Exigibilit

Expropriation

Extrait

F
Facturation

Finances publiques

Fisc

Fiscalit

Foncier

Fonction

Fonction publique

Fonctionnaire

58
Fond de pouvoir

Force majeure

Force publique

Forfait

Formalits

Formulaires

Frais

Franchise

G
Gage

Garantie

Grant

Gestion

Gouvernement

Gouvernance

Greffe

Greffier

Greve

H
Hirarchie

Homologation

Honoraires

hypothque

59
I
Identification

Identit

Immunit

Impt

Imprescriptible

Incessibilit

Incompatibilit de fonctions

Incomptence

Indemnit

Injonction de payer

Inspection du travail

Instruction

Intrim

Invitation

J
Jouissance

Journal officiel

Juridique

Juriste

L
Lgalisation

Lgalit

60
Lgislatif

Lgislation

Lgislature

Lettre

Licence

Licenciement

Licite

Liquidation

Litige

Loi

Loi de finance

M
Main-leve

Maitre de louvrage

Majorit

Mandement

March public

Mdiation

Mdiateur

Ministre

Ministre public

Mise en demeure

Mise pied

61
Motion de censure

Municipalit

Mutation

N
Nationalisation

Nationalit

Ngociation

Note de service

Note de synthse

Notification

Novation de lobligation

Nullit

O
Obligation

Occupation

Opposition

Ordonnance

Ordonnateur

Ordre du jour

Ordre de virement

Ordre professionnel

Original

Ouverture de crdit

62
P
Paiement

Parlement

Premption

Permis

Pices

Plainte

Possession

Poursuite disciplinaire

Pouvoir discrtionnaire

Pouvoir excutif

Pouvoir lgislatif

Pouvoirs publics

Prambule

Pravis

Prpos

Prescription

Prestation

Prime

Privilge

Procdures

Procs verbal

Procuration

63
Projet de loi

Promulgation

Proposition de loi

Proprit

Protocole

Q
Qualification

Qualit

Quittance

Quorum

R
Radiation

Rapport

Rapport dexpertise

Rapporteur

Ratification des traits

Rcpiss

Rcidive

Rciprocit

Reconduction

Reconnaissance dcritures

Recours

Reu

64
Reddition de comptes

Rfrendum

Rformation

Registre de dlibrations

Rglementation

Rgularisation

Rintgration

Relations

Remise de lobligation

Renonciation

Renvoi

Reprsentation

Rserves

Rsidence

Ressort

Restitution

Rtractation

Retraite

Rtroactivit

Rvision

Rvocation

Rle

65
Saisie

Saisine

Salaire

Sanction

Sceau de lEtat

Scelles

Scission

Sance

Secret professionnel

Secrtaire dEtat

Secrtariat

Section

Scurit sociale

Sparation des pouvoirs

Serment

Session

Sige

Signalement

Signature

Soit-communiqu

solde

Solidarit

Solvabilit

66
Sommation

Sous-traitance

Souverainet

Statuer

Statut

Statut gnral

Statut particulier

Statut type

Stipulation

Subordination

Subrogation

Suffrage

Suret

Synallagmatique

T
Tacite

Tarif

Taux

Taxation

Taxe

Tentative

Terme

Territoire

67
Tiers

Timbre fiscal

Titre

Trafic dinfluence

Trait

Transaction

Transcription

Transfert

Travaux publics

Trsor public

Tutelle

U
Ultimatum

Unanimit

Unilatral

Urbanisme

Urbain

Urgence

Usure

Usurpation

V
Vacance

Vacant

68
Validit

Vrification dcritures

Vrification didentit

Violation de la loi

Violation de correspondances

Violation des secrets professionnels

Virement

Visa

Voirie

Voies dexcution

Voies de recours

Vote

69

You might also like