Professional Documents
Culture Documents
RevistaBrasileiradeEnsinodeFsica ServicesonDemand
PrintversionISSN18061117OnlineversionISSN18069126
Journal
Rev.Bras.EnsinoFs.vol.27no.2SoPauloApr./June2005
SciELOAnalytics
http://dx.doi.org/10.1590/S180611172005000200011
Article
ARTIGOSGERAIS
Portuguese(pdf)
Portuguese(epdf)
Difusoanmalaeequaesgeneralizadasde Articleinxmlformat
difuso Articlereferences
Howtocitethisarticle
Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusion SciELOAnalytics
equations CurriculumScienTI
Automatictranslation
Indicators
Relatedlinks
IsabelTamaraPedronI,1ReniodosSantosMendesII
Share
I UniversidadeEstadualdoOestedoParan,CentrodeCinciasAgrrias,
MarechalCndidoRondon,PR,Brasil More
II UniversidadeEstadualdeMaring,DepartamentodeFsica,Maring,PR,
More
Brasil
Permalink
RESUMO
Nestetrabalhoapresentamosumconjuntodeequaesgeneralizadasdedifusoquepodemdescrever
processosdifusivosanmalos.Nolinearidade,dependnciaespacialetemporalnoscoeficientesdaequaoe
derivadasfracionrias,bemcomoumacombinaodestasalternativas,sopossveiscaminhosparageneralizar
aequaodedifusousual.Verificamosqueacomposiodosndicesquecaracterizamtaisestratgiaspodem
conduzirsuperdifuso,subdifusooumesmodifusousual.Umaconvenienteescolhadoscoeficientes
temporalmentedependentestambmpodeconduziraestesprocessos.Esseprocedimentoamplia,portanto,o
espectrodepossibilidadesnadescriodeprocessosdifusivosanmaloserepresentaumavanoformalna
caracterizaodetaisprocessos.
Palavraschave:difusoanmala,equaesdedifuso.
ABSTRACT
Inthisworkwepresentasetofgeneralizeddiffusionequationsthatcandescribeanomalousdiffusive
processes.Nonlinearity,spatialandtimedependenceinthecoefficientsandfractionalderivatives,and
combinationofthesealternativesaswell,aresomepossiblewaystogeneralizetheusualdiffusionequation.We
verifythatthecompositionoftheindexesthatcharacterizesuchstrategiesmayconducttosubdiffusion,
superdiffusionorevenusualdiffusion.Aconvenientchoiceofthetimedependentcoefficientsalsoleadsto
theseprocesses.Thus,thisprocedureenlargesthespectrumofpossibilitiesinthedescriptionofanomalous
diffusiveprocesses.
Keywords:anomalousdiffusion,diffusionequations.
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 1/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
1.Introduo
Adifusoumfenmenocomumnanaturezaeocorre,emgeral,quandoumsistemaencaminhaseparao
estadodeequilbrio.Emumprocessodedifusonumconjuntodeelementosquesemovemenergia,momento
linear,tomos,molculas,produtosqumicos,clulas,animais,etccadaelementorealizaumatrajetria
randmica.Comoresultadodessemovimentoindividualaltamenteirregular,oconjuntosedifunde.Numnvel
macroscpico,estecomportamentocoletivo,contrastandocomomovimentoindividualmicroscpico,apresenta
granderegularidadeesegueleisdinmicasbemdefinidas.Aformulaoestocsticadestesfenmenosde
transporteemtermosdeumcaminhoaleatrio,bemcomoadescrioatravsdaequaodedifuso,sodois
conceitosfundamentaisnateoriadedifusoemgeral.Poroutrolado,adependncialinearnocrescimento
temporaldodeslocamentoquadrticomdio,x2(t)t,ou,deformaequivalente,davarincia,uma
caractersticadomovimentobrownianoe,portanto,dadifusousual.Comotal,umaconseqnciadiretado
teoremadolimitecentraledanaturezamarkovianadoprocessoestocsticosubjacente[1].Emcontraste,a
difusoanmala,emgeral,temcomocaractersticaocrescimentonolineardavarincianodecorrerdo
tempo,ouseja,adifusoserconsideradaanmalasehouverdesvionocomportamentoenunciado
anteriormente.UmmarconoestudodadifusoanmalaotratadodeRichardsonsobredifusoturbulenta,de
1926[2].Jnocontextodateoriadetransportes,essetipodedifusotemsidomaislargamenteestudado
desdeofinaldadcadade60etematradoaatenodemuitospesquisadoresnosltimosanosgraasasua
universalidadenanatureza.Emparticular,elajogaumpapelfundamentalnaanlisedeumagrandeclassede
sistemastaiscomodifusoemplasmas[3],difusoemfluidosturbulentos[4,5],transportedefluidosem
meiosporosos[6],difusoemfractais[7],difusoanmalaemsuperfcieslquidas[8],anlisedehistogramas
debatidasdocoraoemindivduossaudveis[9]enoestudodaenergiavibracionalemprotenas[10],entre
outrossistemasfsicos.Nadescriodocomportamentoanmalo,ocrescimentodavarinciapodeserdotipo
leidepotncia,(x)2t,ouapresentaroutropadro.Sobessaclassificao,quando>1,temosum
processosuperdifusivo,<1,umprocessosubdifusivoe=1descreveumadifusonormal.Almdisso,num
processoanmalo,avarinciapodenoserfinita,descritocomodotipoLvy,emboraapresenteumndice
bemdefinidoquecaracterizatalprocesso.Emparticular,manifestaesanmalascausadasoupordistribuies
largas(nasquaispodemdivergiroprimeiroeosegundomomentos),ouporcorrelaesdelongoalcance,so
significativas.Adescriodestetipodeprocessoseapianavalidadedoteoremadolimitecentral
generalizado,deLvyGnedenko,emquenemtodososmomentosrelacionadosexistemeaconvoluoda
respectivadistribuiorecainumaquetemcomoformaestvelasdistribuiesdeLvy[11].
possvelsimularocomportamentoanmalodadifusoatravsdegeneralizaesdaequaodedifuso
ordinria.Issopodeserfeitointroduzindoumaapropriadadependnciatemporalouespacialnoscoeficientes
destaequao.possveltambmaintroduodenolinearidades,estratgiaquerevelousefrutferana
descriodeprocessosdifusivosanmalos,edederivadasfracionrias.Almdisso,todosestesprocedimentos
podemserefetuadossimultaneamente.Cabemencionarquecaminhadasaleatrias,equaomestraeequaes
generalizadasdeLangevinpodemserrelacionadasdifusoanmalacorrelacionada(varinciafinita)eade
Lvy.Entretanto,oempregodeequaesdiferenciaisparciaisdescriodadifusoanmalaproporcionaum
tratamentomaissimplesquandotemoscamposexternosaplicadosaosistema,mantendo,deformageral,
todasaspropriedadespresentesnosformalismosacima.
Estetrabalhotemcomoobjetivoresgataralgumasdestasequaesgeneralizadasesugeriroutras,eest
estruturadocomosegue.Naseo2apresentamosequaesnolinearesecomdependnciaespacialno
coeficientededifuso.Naseo3procedesedamesmaforma,maslevandoemcontaagoraadependncia
temporalnoscoeficientesdaequao.Naseoseguintepropostaumaequaonolinearqueapresenta
simultaneamentedependnciaespacialetemporalemseuscoeficientes.Naquintaseofazemosumabreve
exposiodeequaesenvolvendoderivadasfracionrias.Finalmente,naltimaseoapresentamosa
conclusoeconsideraesfinais.
2.Nolinearidadeedependnciaespacialnocoeficientededifuso
Iniciandonossadiscusso,vamosconsideraraequaodedifusoanmalacorrelacionada,
Tambmconhecidacomoequaodedifusoemmeiosporosos[12],estaequaotemsidoempregadapara
modelardifusoemmeiosporosos[6],emplasma[3]eemdispersoespacialdepopulaesbiolgicas[13],
entreoutrosexemplos.Almdisso,elaadmiteoutrasimportantesaplicaesfsicastaiscomopercolaode
gasesatravsdemeiosporosos(>2)[14],filmeslquidosfinosespalhandosesobgravidade(=4)[15]e
algunsfenmenosdeautoorganizao[16],entreoutras.Deumpontodevistaformal,citamosaindaa
conexocomatermoestatsticanoextensivadeTsallis[17,18,19,20].
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 2/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
UmasoluoparaaEq.(1)agaussianageneralizada[18]
sendoqueZ(t)td/[2+d(1q)],(t)t2/[2+d(1q)],q=2edadimensoespacial.Nocaso
unidimensional,estasoluoestrepresentadanaFig.(1)paraalgunsvaloresdeqcomZ(t)=1e(t)=1.
Quandoq1(1)reobtemosaequaodedifusousualearespectivasoluogaussiana.Adependerdo
valordeq,verificaseaformacurtaoulongadacaudadaEq.(2),quandocomparadacomasoluogaussiana.
Quandoq<1,temos(r,t)=0para1(1q)(t)r 2<0,dandoocomportamentodecaudacurtapara(r,t),
implicandoumcorteemr 0(t)=[(1q)(t)]1/2.Poroutrolado,quandoq>1,ocomportamentoassinttico
tipoleidepotnciaparaasoluo(2),r 2/(q1),mostraque(r,t)umafunodecaudalonga,poisdecai
maislentamentequeumagaussianausual.TambmmotivadapelaFig.(1),podeserconvenienteaobservao
dessecomportamentosoboenfoquedalarguradagaussianageneralizadaemcomparaocomagaussiana
usual.Ressaltesequeestalargurapodeserobtidaapartirde ,pormdivergindoparaq>1+2/(2+
d),caso,porexemplo,dalorentziana(q=2).Umamedidadoalargamentoquenodiverge,nestesentido
maisapropriadaque ,arazodalarguraameiaalturapelaprpriaaltura.Assim,nopresente
contexto,dizercaudalonga(curta)oularguragrande(pequena)soformasequivalentesdesereferirmesma
situao.
Ocomportamentodacaudacurtaoulongapara(r,t)refletesediretamentenodeslocamentoquadrtico
mdio,conduzindoar 2t2/[2+d(1q)]quandofinito.Novamente,comparadacomadifusousual(casoq=1),
temosumasuperdifusoparaq>1esubdifusoparaq<1.
Outroimportanteexemplodedifusoanmalaestrelacionadodifusoturbulentanaatmosfera.Uma
contribuiopioneiraparaentenderestefenmenoojmencionadotrabalhodeRichardson.Compilandoum
grandeconjuntodedadosexperimentais,elenotouqueadifusividaderelativadeduaspartculascrescecoma
distnciainterpartculas.Denotandoadistnciainterpartculaporr,Richardsonsugeriuqueadifusorelativa
poderiaserdescritapelaequaodedifusogeneralizada
representandoaprobabilidadedequeumpardepartculasqueforamsoltasinicialmentejuntas,naorigemde
umsistemadecoordenadas,tenhamumaseparaointerpartculasr=|r|noinstantet.Aqui,K=r 4/3alei
propostaporRichardson,aqualfoimodificadaporHentsheleProcaccia,soboargumentodequeadifusividade
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 3/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
afetadapelanaturezafractaldaturbulncia[21,22].Asoluode(3)dadapor(t,r)t3/2exp[9r 2/3/4t]
eodeslocamentoquadrticomdioproporcionalat3,ouseja,umtpicoprocessosuperdifusivo.
Seja,emumcasomaisgeral,aEq.(3)emumespaoddimensionalcomKr ,ondeumparmetroreal.
Ento,(K)proporcionalar (d1) r d1 +A/r 2(Aumoperadorquedependedasvariveis
angulares)[25].Conseqentemente,
aparteradialaserconsideradanoestudodesoluescomsimetriaesfricadaEq.(3).Dadaaformado
operador ,noexistemrestriesquantoaospossveisvaloresquedpodeassumir.Dessaforma,dpodeser
interpretadacomoumadimensofractalembebidaemumespaoNdimensional.Nestecontexto,obtemosa
equaodeO'ShaughnessyProcaccia,
aqualtemsidousadaparaestudardifusoemfractais[23,24].Suasoluodadapor
Esteansatzsubstitudoem(5)implicaZ(t)td/(+2)e(t)t1,apresentandoumcomportamentodecauda
curta(longa)para>0(<0),quandocomparadocomocasogaussiano(=0).Poroutrolado,o
comportamentoparaodeslocamentoquadrticomdior 2t2/(+2).Logo,para>0(<0)temosum
regimesubdifusivo(superdifusivo).
Ampliandoadiscusso,vejamosumaequaoqueapresentasimultaneamenteadependnciaespacialno
coeficientededifusoeanolinearidadenotermodifusivo.Essaperspectivaunificadoradorigemanovos
comportamentos,osquaisserodescritosporumasoluoexataqueinterpolaumaleidepotnciacomuma
exponencialalongada[25].Sejaaequao
comoumaunificaodasEqs.(1)e(3).Defato,aEq.(7)reduzseaumadifusoanmalacorrelacionada(1)
seK=D,eequaodeRichardson(3)se=1eKr 4/3.possvelavanarmaisnestageneralizao
centrandoaatenonaequaoradial
ondefoiempregadoK=Dr .Ousodessaequao,aoinvsdaEq.(7),permitenosanalisarcasoscomdno
inteiroe,aexemplodaequaodeO'ShaughnessyProcaccia,relacionardcomumadimensofractale
recuperandoestaltimaquando=1.AgoraoansatzpararesolveraEq.(8)daforma
se1(1q)(t)r >0ou(r,t)=0seadesigualdadeforinvertidaecom=2+[25].Asfunes(t)eZ(t)
sodadaspor
com
0=(0)eZ0=Z(0).Paraodeslocamentoquadrticomdiotemos
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 4/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
paratsuficientementelongo.fcilverificarque=d(1)descreveumadifusonormal(r 2t),mesmo
quando0e1.Defato,existeumacompetioentree,detalformaqueoregimededifusoanmala
induzidopor0compensadoporumconvenientecom1.Almdisso,essacompetiolevaaum
processosubdifusivoquando>d(1)eaumsuperdifusivoquando<d(1).
PodesetambmintroduzirtermosdefonteedearrastenaEq.(8),bemcomoobtersuasoluoestacionria
quandoumtermodearrasteindependentedotempoestpresente[26].
3.Equaescomcoeficientesdependentesdotempo
Adependnciatemporalnoscoeficientesdaequaodedifusotambmpodeinduzircomportamentoanmalo,
sejaaequaolinearouno.Iniciemoscomomovimentobrownianodeumapartcula,aqualestsujeitaaum
potencialharmnicodependentedotempoU(x,t)~k(t)x2[27].AequaodeFokkerPlanckunidimensional
associadaaoprocessoaequaolinear
sendoqueocasok(t)=ctecorrespondeaoprocessodeOrnsteinUhlenbeck.Seguindoumprocedimento
diferentedoapresentadoem[27]vamosproporcomosoluode(14)agaussiana
eobtemosentopara(t),Z(t)ex0(t)asequaes
Afunof(t)expressacomo
Mesmorestringindoaanliseaocasoparticularemqueotermodearrasteapresentacomportamentotemporal
dotipok(t)~ktb,paragrandesvaloresdet,vriosresultadossoapresentados.Verificamosprimeiramentea
formageraldavarincia
Paravaloresdebtaisqueb>1,verificaseque2t,ouseja,oprocessodifusivocomavarincia
crescendolinearmentecomotempoparaqualquervalordek.Resultadoesperado,umavezque,paratempos
suficientementelongos,otermodearrastecontendok(t)tendeazeroeumprocessodeWieneremerge.Por
outrolado,vejamosporexemploaregiocomb=1.Nessecaso,2= tparak>1/2,isto,um
comportamentolinearmentedifusivo.Porm,parak=1/2,verificaseque2tlnte,finalmente,parak<
1/2,obtemos2~t2|k|,jcaracterizandoprocessosanmalos.Quandobassumevaloresnointervalo0<b<
1,segueque,quandok>0avarinciacrescecomo2~tb,numcaractersticoprocessosubdifusivoesek<
0,avarinciacrescecomoumaexponencialalongada.Parab<0,otermodearrasteapresentauma
contribuioquecrescecomotempoeeventualmentepodedivergir.Parak<0,ocrescimentodavarincia
maisqueexponencialmentedifusivo.Nocasodek>0,temos2~1/t|b|,decrescendocomoumaleide
potncia.
Analisandoosresultadosacima,podemosconcluirque,napresenadecoeficientesdependentesdotempo,um
processogaussianonoimplicanecessariamenteumadifusousual,ou,emoutraspalavras,umavariedadede
regimesdifusivosanmalospodemsurgirmesmoparaumprocessodifusivodescritoporumadistribuio
gaussiana.
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 5/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
VamosreveragoraumagrandeclassededifusoanmalaoriundadaequaodeFokkerPlancknolinearN
dimensional
naqualincorporadaadependnciatemporalnaforaexternaF(r,t)=k1(t)+k2(t)r,nocoeficientede
difuso (t)enotermodefonte(t)[28].
Otermodefonteem(20)podeserremovidoatravsdeumamudananasoluodotipo
Assim, (r,t)obedeceequao
AsoluoexatadaEq.(22),comaforaexternadadaacima,obtidaempregandooansatz
SeguequeestaltimaequaoumasoluodaEq.(22)quando=2qeasfunes(t),Z(t),r0(t)=
x0i(t)eisodadaspor
comM(t)= k2(t')dt'.Ainda,com(0)=0eZ(0)=Z0temos
Tambmaquiinteressanteinvestigarocomportamentoassintticotemporaldavarincia2 1.Podese
considerarumadependnciatemporaldaforaharmnicaexternadadapork2(t)=ktb,ocoeficientede
difuso (t)=D0tde(t)=0t[28].Conformeacombinaodosvaloresdasconstantesedosrespectivos
ndices,umaamplaclassedeprocessosdifusivospodeserdescrita.Emoutraspalavras,osresultadosindicam
queaanomaliaemprocessosdifusivospodeaparecercomoconseqnciadediferentescausas.Emparticular,a
combinaodenolinearidadeedependnciatemporalnoscoeficientespodelevardifusonormal
(crescimentolinearnotempododeslocamentoquadrticomdio).Assim,mesmoprocessosdescritospor
distribuiesnogaussianaspodemlevaraessetipodedifuso.Essefatoimplicaqueadifusonormal,em
geral,nopodeserassociadacomoperfilgaussianodadistribuio(r,t),isto,ocrescimentolinearda
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 6/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
varincianonecessariamentesignificaqueestamosnapresenadedifusoordinria(nosentidodaequao
usual).
4.Equaonolinearcomdependnciaespacialetemporalnoscoeficientes
Seguindoalinhadediscussoapresentadanasseesanterioresvamosproporagoraaequao
Aquiassumidaadependnciaespacialetemporaltantonocoeficientededifusocomonafora,escritos
como
Emvezdeintroduzirumansatzespecfico,comonasseesanteriores,vamosconsiderarumprocedimento
maisgeral,inclusivepeloqualosresultadosanteriorespodemserobtidos.Nessesentido,pararesolveraEq.
(26)serusadaumafunoescaladadotipo
Procedimentosimilartemsidoempregado,porexemplo,em[29,30].Viaderegra,opreoquesepagacoma
introduodesseansatzterqueresolverumaequaodiferencialamais,quepodesernolinear.A
substituiode(28)em(26),levandoemconta(27)econsiderandoz=x/(t),conduza
Aseguir,eliminamosadependnciatemporalexplcitanessaltimaequaoescolhendo
onde umaconstanteesegueentoque
Atravsdeumaintegraoobtemos
sendo
Poroutrolado,de(29),escrevemos
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 7/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
Propondoumasoluodotipo
(t)=o [1+f(t)]n,
aqual,substitudaem(33),conduza
onden= .Asoluodestaltimaequaodadapor
com
Interessantenotarque(0)=00significaque(x,0)temumalargurainicialnonula.
Assintoticamenteavarinciasecomportacomo
ParaanalisaressecomportamentoprecisoconheceraformadasfunesD(t)ek(t).Podemosconsiderar
algunscasosparticulares,comoporexemplok(t)=0eD(t)=cte.Nessecaso,f(t)te2 ,
recuperandoosresultadosdaseo2(emumadimenso).Acrescentando=1obtemososresultadode
Procacciaparaadifusoemfractais,2 e,evidentemente,se=0ocomportamentotpicodadifuso
usualsemanifesta.
exemplo,D(t)=cteek(t)=ctb.Seb<1ec>0temos2 e2 sec<0.Poroutro
lado,seb>1implica2 ,otermodearrastevaiazeroeadifusousualrecuperadase=0e
=1.Ainclusodeumtermodefonteem(26)podesertratadadamesmaformaquenaseoanterior,
alterandoapenasaformadeD(t).
5.Difusoanmalaeequaesfracionrias
Deformageral,adifusousualdescritaporummodelolocal,ouseja,empequenasescalasdetempoa
evoluodafunodensidadeemumadadaposioafetadaapenasporpontosprximosnoespao.Em
algunscasos,porm,essasuposionoseaplica,levandoainconsistnciasnadefiniodocoeficientede
difuso[31].Ditodeoutramaneira,mesmoempequenasescalasdetempoaevoluodafunodensidadeem
umadadaposiopodeserafetadaporpontosdistantesnoespao,caso,porexemplo,dotransporteturbulento
nacamadalimiteconvectiva[32].Umaferramentaquepodeserusadaparadescreverestaltimaclassede
fenmenosbaseadanoclculofracionrio,noqualoperadoresdiferenciaisnolocaispodemserempregados
paralevaremcontaascorrelaesespaciais.Esteprocedimento,quelevaequaesdedifusofracionrias,
temsidoamplamenteinvestigadoparadescreverdifusoanmala[33].Asequaesdedifusofracionriasso
frequentementeconsideradascomoumprocedimentoalternativoparamodelosdecaminhadaaleatriacom
tempocontnuo,equaesdeLangevingeneralizadasouequaesmestrageneralizadas.Assim,equaesde
difusofracionrias,ouequaesdeFokkerPlanckfracionrias,tmsidoconsideradaspordiversosautores
comdiferentespropsitos,sejacomderivadasfracionriastemporais[34,35],comderivadasfracionrias
espaciais[36,37,38]oumesmoincluindoderivadasfracionriastemporaiseespaciais[39,40,41].
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 8/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
Umexemplotpicodeequaodedifusofracionriaespacialdadopor
quetemcomosoluoasdistribuiesdeLvy
sendoKumaconstante.Estasdistribuiesnopossuemsegundomomentofinitoecaracterizamadifuso
anmaladotipoLvy.
Almdederivadasfracionriaspodemosgeneralizaraindamaisaequaodedifusoacrescentandono
linearidadeedependnciaespacialnocoeficientededifuso,oumesmoumtermodearraste,ouseja
onde, ,D(x)|x|eF(x)=dV(x)/dxumaforaexternaassociadaaopotencialV(x).Porexemplo,
para=1e=1,aEq.(38)recuperaaequaodeFokkerPlanckusualcomumtermodearraste.Ocaso
<1comF(x)=0eD=ctefoitratadoem[38].TambmocasocomF(x)=0,pormcomD(x)x evrios
valoresdeapresentadoem[42].Quantoderivadafracionria,estamosusandoadefiniodeRiemann
Liouville
onde(n1<<n)[43].
ParaumarrastelineardotipoF=k1xasoluode(38)obtidaem[44]eescritacomo
lembrandoquez=/(t)eainda
Nestaltimaexpresso umaconstantearbitrria.Poroutrolado,(t)apresentaaforma
naqual 2outraconstantearbitrriae=++1.
Empregandoseumaforaexternamaisgeral,dotipoF=k1x+ x|x|1,assoluespodemserencontradas
paraparticularesvaloresde[44].Portanto,aEq.(38)podeserusadaparadescreverumaamplaclassede
processosdedifusoanmala,vistoqueelacontm,comoumcasoparticular,aequaoparameiosporosos,
superdifusodeLvy,bemcomoumamisturadeambas.Tambmvalenotarqueaintroduodeumtermode
fonte(nodependentedotempo)em(38)noalteraapartedasoluodependentedez,sendomodificada
somenteapartequedependeexplicitamentedet.
6.Concluso
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 9/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
Ageneralizaodaequaodedifusousual,sejaatravsdaintroduodenolinearidadesoudependncia
espacialetemporalnoscoeficintesdedifuso,sejaatravsdederivadasfracionrias,oumesmouma
combinaodestasestratgias,representaumavanonadescrioformaldosprocessosdifusivosbemcomo
nassuaspossveissolues.Nestadireo,asequaoapresentadasaquiampliamoespectrodepossibilidades
nacaracterizaodeprocessosdifusivosanmaloseinterpolamoutrasequaesdeconsagradaposiona
literatura.Esperase,portanto,queestasequaes,oupelomenoscasosespeciaisdelas,reflitamsituaes
fsicasnasquaishajacompetioentrediferentesmecanismosquegeramdifusoanmala.
Referncias
[1]S.K.Ma,StatisticalMechanics(WorldScientific,Singapore,1985). [Links]
[2]L.F.Richardson,Proc.R.Soc.LondonSer.A110,709(1926). [Links]
[3]J.G.Berryman,J.Math.Phys.18,2108(1977). [Links]
[4]M.F.Shlesinger,J.KlaftereB.J.West,PhysicaA140,212(1986). [Links]
[5]M.F.Shlesinger,B.J.WesteJ.Klafter,Phys.Rev.Lett.58,1100(1987). [Links]
[6]H.Spohn,J.Phys.I(France)3,69(1993). [Links]
[7]J.Stephenson,PhysicaA222,234(1995). [Links]
[8]O.V.BychukeB.O'Shaughnessy,Phys.Rev.Lett.74,1795(1995). [Links]
[9]C.K.Peng,J.Mietus,J.M.Hausdorff,S.Havlin,H.E.StanleyeA.L.Goldberger,Phys.Rev.Lett.70,1343
(1993). [Links]
[10]X.YueD.M.Leitner,J.Chem.Phys.119(23),12673(2003). [Links]
[11]J.P.BouchadeA.Georges,Phys.Rep.195,127(1990). [Links]
[12]D.G.Aronson,LectureNotesinMathematics1224,1(1986). [Links]
[13]M.E.GurtineR.C.MacCamy,Math.Biosciences33,35(1977). [Links]
[14]M.Muskat,TheFlowofHogeneousFluidsThroughPorousMedia(McGrawHill,NewYork,1937).
[Links]
[15]J.Buckmaster,J.FluidMech.81,735(1977). [Links]
[16]J.M.Carlson,E.R.Grannan,C.SingheG.H.Swindle,Phys.Rev.E48,688(1993). [Links]
[17]A.R.PlastinoeA.Plastino,PhysicaA222,347(1995). [Links]
[18]C.TsalliseD.J.Buckman,Phys.Rev.E54,R2197(1996). [Links]
[19]L.Borland,Phys.Rev.E57,6634(1998). [Links]
[20]L.Borland,F.Pennini,A.R.PlastinoeA.Plastino,Eur.Phys.J.B12,285(1999). [Links]
[21]H.G.E.HentscheleI.Procaccia,Phys.Rev.A27,1266(1983). [Links]
[22]H.G.E.HentscheleI.Procaccia,Phys.Rev.A29,14261(1984). [Links]
[23]B.O.ShaughnessyeI.Procaccia,Phys.Rev.Lett.54,455(1985). [Links]
[24]B.O.ShaughnessyeI.Procaccia,Phys.Rev.A32,3073(1985). [Links]
[25]L.C.Malacarne,R.S.Mendes,I.T.PedroneE.K.Lenzi,Phys.Rev.E63,030101(R)(2001). [Links]
[26]I.T.Pedron,R.S.Mendes,L.C.MalacarneeE.K.Lenzi,Phys.Rev.E65,41108(2002).[Links]
[27]F.LilloeR.N.Mantegna,Phys.Rev.E61,R4675(2000). [Links]
[28]L.C.Malacarne,R.S.Mendes,I.T.PedroneE.K.Lenzi,Phys.Rev.E65,52101(2002). [Links]
[29]N.Goldenfeld,LecturesonPhaseTransitionandRenormalizationGroup(AddisonWesley,Reading,MA,
1992). [Links]
[30]C.Tsallis,PhysicaA221,227(1995). [Links]
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 10/11
2017430 Anomalousdiffusionandgeneralizeddiffusionequations
[31]P.Paradisi,R.Cesari,F.MainardieF.Tampieri,PhysicaA293,130(2001). [Links]
[32]B.L.SawfordeF.M.Guest,J.Atmos.Sci.44,1152(1987). [Links]
[33]R.MetzlereJ.Klafter,PhysiscsReports339,1(2000). [Links]
[34]F.Mainardi,ChaosSolitonsFractals7,1461(1996). [Links]
[35]R.Metzler,W.G.GlckleeT.F.Nonnenmacher,PhysicaA211,13(1994). [Links]
[36]B.J.WesteV.Seshadri,PhysicaA113,203(1982). [Links]
[37]R.Gorenflo,G.FabritiseF.Mainardi,PhysicaA269,79(1999). [Links]
[38]M.Bologna,C.TsalliseP.Grigolini,Phys.Rev.E62,2213(2000). [Links]
[39]B.J.West,P.Grigolini,R.MetzlereT.F.Nonnenmacher,Phys.Rev.E55,99(1997). [Links]
[40]A.J.SaicheveG.M.Zaslavsky,Chaos7,753(1997). [Links]
[41]R.MetzlereT.F.Nonnenmacher,Chem.Phys.284,67(2002). [Links]
[42]C.TsalliseE.K.Lenzi,Chem.Phys.284,341(2002). [Links]
[43]K.B.OldhameJ.Spanier,TheFractionalCalculus(AcademisPress,NewYork,1974). [Links]
[44]E.K.Lenzi,R.S.Mendes,L.C.MalacarneeI.T.Pedron,PhysicaA319,245(2003). [Links]
Recebidoem25/10/2004Aceitoem4/2/2005
1Email:thamar@vn.com.br.
Allthecontentsofthisjournal,exceptwhereotherwisenoted,islicensedunderaCreativeCommonsAttributionLicense
CaixaPostal66328
05389970SoPauloSPBrazil
marcio@sbfisica.org.br
http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S180611172005000200011 11/11