Demokryt z Abdery - filozofia

-system filozofii materialistycznej (jedyny byt, ktry istnieje to ten, ktry jest realny, a
reszta jest wytworem psychiki czowieka)

Zaoenia filozoficzne Demokryta z Abdery:

wiat skada si z atomw

tworzenie to czenie atomw

niszczenie to rozpad atomw

deterministyczny charakter tej filozofii polega na tym, e wszystko ma swoj

przyczyn i nic nie dzieje si z przypadku

mechanistyczny charakter tej filozofii objawia si w tym, e atomy nie ulegaj

adnym transformacjom, mog tylko zmienia swoje pooenie

Sokrates - filozofia

uwaany za idea filozofa, pogldy ktre gosi okazay si zgodne z jego yciem

nie angaowa si w polityk, powieci si nauczaniu, za nauk nie bra pienidzy

dlatego y w niedostatku

wygasza swoje mowy na placach i tak pozyska swoich uczniw (Platon, Ksenofot,
Alcybiades)

demaskowa w swoich mowach faszywe autorytety przez to zosta skazany na

mier

Zaoenia filozoficzne Sokratesa:

naley poszukiwa dobro odpowiednie dla ludzi

najwysz wartoci do ktrej czowiek powinien dy to cnota( cnota= warunek

szczcia)

dobre jest to co jest poyteczne

cnota jest nabyta a nie wrodzona

wiedze naley pozyskiwa na drodze rozumowania

dialog prowadzi do poznania prawdy

dusza jest naszym wewntrznym gosem

Platon - filozofia

pozna Sokratesa w wieku 18lat i od tej pory towarzyszy mu a do jego mierci

powoa pierwsz filozoficzn szko tzn. Akademi

Zaoenia filozoficzne Platona:

uwaa e wiat jest podzielony, rozdarty= dualistyczny pomidzy nasz wiat a

wiat idei -twierdzi ze naley poznawa prawdy idealne

stworzy teori idealnego pastwa- zawar swoje myli na ten temat w 10 ksigach
pt. Pastwo -aby pastwo byo silne uwaa ze powinno mie siln wadze
 mwi ze naley racjonalistycznie poznawa

oddzieli dusze od ciaa, dusza= wieczno , (do pogldu dualizmu nawizywa w

redniowieczu w. Augustyn)

zmusza czytelnikw do mylenia

Arystoteles - filozofia

prowadzi w Atenach wasn szko Likejon

-by nauczycielem Aleksandra III Wielkiego

Zaoenia filozoficzne Arystotelesa:

w dziedzinie etyki wprowadzi pojcie ideau- do ktrego czowiek powinien dy

za szczcie uwaa czynienie dobra i ycie w cnocie

s opozycyjne do filozofii platoskiej

uwaa ze naley poznawa wiat za pomoc dowiadcze (empiryzm)

szuka prawd w materiale dowiadczalny, w wiecie ludzkich zmysw

centrum nauki filozofii stanowia metafizyka czyli teoria poznania

polityk cile wiza z zagadnieniami moralnymi i obowizkami jednostki wobec

spoeczestwa

stworzy 1-wszy teoretyczny system nauki o pastwie

podstaw jego etyki bya zasada umiaru

wbrew temu co twierdzi Platon uwaa, e ludzie nie pamitaj ukrytej pamici
idealnego wiata lecz caa ich wiedza pochodzi z dowiadczenia

ludzie rodz si z nie zapisanym umysem, ktry zapenia si mylami na skutek

codziennych dowiadcze yciowych ( w pzniej jako tabula rasa- czyli czysta
kartka, tablica myl t rozwin owieceniowy filozof Locke)

Stoicyzm - filozofia

-zaoyciel : Zenon z Kition

-inni: Seneka, Epiktet, Marek Aureliusz

Zaoenia filozoficzne stoicyzmu:

cnota jako najwysza warto= warunek szczcia i dobro czowieka

zalecenie nie uzaleniania si od wszystkich zewntrznych okolicznoci oraz ycia

zgodnego z natura

postulat wyzbywania si negatywnych uczu

poczenie sensualizmu i racjonalizmu ( poznawanie wiata za pomoc zmysw i

rozumu)

naley do ycia podchodzi z dystansem bez emocji

jeli ma si emocje naley je tumi w sobie, nie ujawnia si z nimi

 krytykuje nadmiern przyjemno, smutek, dze, strach

Cynizm - filozofia

-nurt wywodzcy si z tradycji sokratejskiej

-zaoyciel : Arystoteles z Aten

Zaoenia filozoficzne cynizmu:

skupienie na etyce

gwarancj szczcia jest cnota

panowanie nad sob, wyrzeczenia i odpowiednia praca nad sob pozwalaj nad
stanie si mdrcami

pogarda instytucjami spoecznymi i pastwowymi

opowiadanie ze rwnouprawnieniem kobiet i mczyzn

twierdzili ze ycie nie ma wikszego sensu, ycie jest cierpieniem, prowadzi do

mierci

Epikureizm - filozofia

-zaoyciel Epikur

-inni: Horacy, Lukrecjusz

Zaoenia filozoficzne epikureizmu:

wszelkie poznawanie powinno by za pomoc zmysw i dowiadcze

szczcie utosamianie z przyjemnoci rozumian jako brak cierpie i zmartwie

rdem nieszczcia lk przed poczuciem niespenienia, cierpieniem, mierci

cel denie do przyjemnoci, ale wszystko ma mie swoje granice (przyjemnoci

zwizane z blem lub skrajne s zakazane)

Carpe Diem - chwytaj dzie, chwil

"Kiedy jestemy my nie ma mierci. Kiedy mier jest nie ma nas."

Sceptycyzm - filozofia

- zaoyciel Pyrron z Elidy

-inni: Sekstus, Arkesilaos

Zaoenia filozoficzne sceptycyzmu:

negowanie wiedzy w 100% pewnej

krytyczne stanowiska wobec twierdze naukowych

twierdzili ze naley powstrzymywa si od sdw, aby w ten sposb osign

wewntrzny spokj i szczcie

od stoikw sceptycy rnili si tym ze odrzucali sdy kataleptyczne( sdy

niezachwiane, nie budzce wtpliwoci)

Eklektyzm - filozofia
zaoyciel Marcus Tullius Cicero = Cyceron

zapoyczenie zasad z kilku doktryn filozoficznych (platonizm, arystotelizm,

stoicyzm) prba stworzenia z nich jednego nie sprzecznego systemu

najwaniejsza warto cnota

cel filozofii- wskazywanie czowiekowi drogi do szczcia

Hedonizm - filozofia

(gr. hedone- przyjemno)

zaoyciel- Arystyp z Cyreny

przyjemno jest najwyszym dobrem, naley do przyjemnoci dy

naley unika blu i cierpienia wtedy osignie si szczcie

nie naley si przejmowa negatywnymi skutkami denia doszczcia

Carpe diem Filozofi Horacego dobrze ilustruje jego synna maksyma: carpe diem (chwytaj dzie). Oznacza ona,
e naley wykorzystywa w peni kady dzie ycia i cieszy si chwil. Jednoczenie formua ta wyraa niech poety do
bezcelowego rozpamitywania przeszoci i penego lku wybiegania myl w przyszo. Mimo e poezja Horacego jest
przepeniona refleksj , nad mierci i przemijaniem, artysta z takiej kolei rzeczy nie wyciga
pesymistycznych wnioskw. Wrcz przeciwnie, dziki istnieniu mierci poeta docenia istot ycia
i uczy si docenia naprawd istotne wartoci. Nie przywizuje wic on wagi do nietrwaych rzeczy
materialnych. Horacy dostrzega, e niemiertelne s jedynie wartoci duchowe, ktre potrafi
przechowa jego poezja, dlatego pisze: Wybudowaem pomnik trwalszy ni ze spiu (motyw
exegi monumentum). Podobny pogld wyraa jego synne zdanie: non omis moriar czyli
nie wszystek umr.

Wiejski idea ycia W listach z kolei Horacy docenia uroki ycia poza miejskim zgiekiem i wychwala
spokj egzystencji w bliskim kontakcie z natur.

Aurea mediocritas (aciskie zoty rodek), filozofia szczliwego ycia; zasada

umiaru w szczciu, przygotowujca czowieka do zachowania rwnowagi ducha
w przeciwnociach losu, pozwalajca zawsze zachowa wewntrzn harmoni. W
literaturze ody refleksyjno-filozoficzne Horacego, O yciu szczliwym Seneki;
motyw aurea mediocritas pojawia si u J. Kochanowskiego.
Cechy toposu exegi monumentum:
- Nadzieja pomiertnej sawy.
- Pewno uzyskania szerokiej, wykraczjcej poza granice wasnego kraju sawy.
- Poczucie, e twrczo jest zaprzeczeniem mierci i przemijania, gdy utrwala swojego
autora na zawsze, pki bdzie istnie ludzko.
- Patos, odczuwanie mocy twrczej jako wzniosej siy.
- Przekonanie o szczeglnej roli poety, porwnajcego si z samym Bogiem.
- Twrczo jako najwiksza miara dokona kadego czowieka.

Genez toposu exegi monumentum s 4 zasadnicze elementy:

- Przekonanie o trwaoci sawy. Twrczo jako "pomnik ze spiu".
- Niemiertelno imienia twrcy: "Non omnis moriar" - nie wszystek umr.
- Wieczna modo, jak zapewnia twrczo.
- Poeta jako wybraniec Melpomeny.

LiliaDA
Streszczenie krtkie
Achilles, najdzielniejszy spord Grekw, obrazi si na wodza naczelnego Agamemnona
o odebranie branki Bryzeidy i publiczn zniewag. Agamemnon porwa wczeniej
Chryzeid, crk kapana Apollina. Pokrzywdzony ojciec ubaga swojego boga, by go
pomci, i Apollo zesa na obz grecki zaraz trwajc dziewi dni. Achilles zwoa narad,
sugerujc wodzom, by zapytali o rad wrbit Kalchasa. Ten wyjawi przyczyny zemsty
boga. Agamemnon wpad w gniew, ale ostatecznie zgodzi si na oddanie Chryzeidy,
dajc w zamian innego daru: daby Achilles odda mu sw brank Bryzeid. Wciekli
wojownicy rzucili si na siebie. Do pojedynku nie doszo tylko dziki interwencji Nestora, ale
uraony Achilles stwierdzi, e nie bdzie dalej walczy po stronie Achajw. Jego matka
Tetyda poprosia Zeusa o pomoc dla przeciwnikw, by Grecy odczuli, co znaczy strata
Achillesa.

W kolejnych walkach Trojanie rzeczywicie triumfowali, a w kocu zaczli zagraa

greckim okrtom. Achilles pozosta nieugity mimo baga swego przyjaciela Patroklosa.
Zgodzi si jedynie na to, by ulubieniec pojawi si na polu walki w jego zbroi. Na widok
postaci, ktr uznali za Achillesa, Trojanie stracili ducha bojowego i zaczli si cofa.
Najdzielniejszy z nich, Hektor, stan do pojedynku i zabi Patroklosa, zdobywajc te
wspania zbroj Achillesa. Dopiero wtedy Achilles, zrozpaczony po stracie przyjaciela,
zapomnia o swym gniewie i pospieszy do walki. Wczeniej poprosi matk o now zbroj.
Ta udaa si do Hefajstosa, ktry wykona prawdziwe arcydzieo. W nowej zbroi heros
wyruszy w bj, szukajc Hektora. Ten pocztkowo przestraszy si zawzitego Greka, ale
ostatecznie stan do pojedynku. Achilles pokona go, zabi, zwoki przywiza za nogi do
swego rydwanu i w triumfie obwiz wok murw miasta. Na pohabienie syna patrzyli
skamieniali z blu rodzice - Priam i Hekuba. Achilles cisn zwoki Hektora w py pod swym
namiotem i pogry si w alu po stracie przyjaciela. Ojciec Hektora woy aobne szaty,
zebra bogate dary i wyruszy samotnie do obozu wroga, by baga Achillesa o wydanie zwok
syna. Widok zamanego blem starca wzruszy bohatera, ktry przypomnia sobie wasnego
ojca. Wyda Priamowi zwoki Hektora i obieca dziesiciodniowy rozejm, by mona
byo odprawi pogrzeb.

Plan wydarze
1. Spr pomidzy Agamemnonem i Achillesem.

2. Narada wodzw achajskich, wrby rychego upadku Troi.

3. Ukad o rozstrzygajcym wojn pojedynku midzy Menelaosem i Parysem, ucieczka

Trojaczyka.

4. Wznowienie walk, bohaterskie czyny Grekw i Trojan.

5. Wymwki czynione Parysowi przez Hektora.

6. Poegnanie Hektora z Andromach, wyruszenie w pole.

7. Nierozstrzygnity pojedynek Hektora z Ajasem.

8. Odrzucenie przez Grekw trojaskiej propozycji zakoczenia wojny.

 9. Zwaenie losw przez Zeusa, zapowied zwycistwa Trojan.

10. Propozycja przebagania Achillesa.

11. Narada u Trojan i wysanie na przeszpiegi Dolona, nieudany zwiad.

12. Proba Nestora do Patroklosa o skonienie Achillesa do udziau w walce.

13. Walka o mur, bitwa przy okrtach.

14. Baganie Patroklosa o pomoc Achillesa dla Achajw.

15. Zaoenie zbroi Achillesa przez Patroklosa i jego mier z rki Hektora.

16. Rozpacz Achillesa, opakiwanie zmarego druha.

17. Proba Tetydy do Hefajstosa o wykucie zbroi dla syna.

18. Pojedynek Achillesa z Hektorem, mier syna Priama.

19. Profanacja zwok Hektora i opakiwanie Patroklesa przez Achillesa.

20. Wyprawa Priama do namiotw wroga z darami i prob o wydanie zwok syna.

21. Wzruszenie Achillesa na widok starca, wydanie zwok.

22. Przygotowania do pochwku Hektora.

Odyseja
1. Wybuch wojny Trojaskiej.
2. Powrt do domu po zwycistwie nad Troj.
3. Zniszczenie statkw przez burz.
4. Kraj Lotofagw.
5. Zjedzenie Lotosu przez kilku towarzyszy Odyseusza i zacignicie ich na statek.
6. Przybycie do kraju cyklopw. Prba poznania obyczajw dziwnych mieszkacw,
dotarcie do pieczary Polifema.
7. Przedstawienie si imieniem Nikt
8. Upicie Polifema.
9. Olepienie cyklopa.
10. Przywizanie siebie i towarzyszy pod brzuchami baranw, ucieczka z pieczary.
11. Zwoanie przez Polifama swoich ziomkw.
12. Przechwalanie si Odyseusza.
13. Proba Polifema do ojca.
14. Dotarcie do wyspy Eolii.
15. Otrzymanie od Eola skrzanego miechu z wiatrami.
16. Wypuszczenie pomylnych wiatrw.
17. Chciwo towarzyszy Odyseusza, wypuszczenie srogich wiatrw.
18. Przybyciedo kraju Lajstrygonw.
19. Zjedzenie jednego przybysza przez krla Lajstrygonw.
20. Zniszczenie przez Lajstrygonw jedenastu statkw Odyseusza.
21. Przybycie do wyspy Kirke.
22. Ugoszczenie goci przez czarodziejk.
23. Zamiana towarzyszy Odyseusza w winie i zapdzenie ich do obory.
24. W drodze do zamku Kirke spotkanie Hermesa, ofiarowanie Odyseuszowi ziela
zabezpieczajcego przed czarami.
25. Wrcenie towarzyszom Odyseusza postaci ludzkich.
26. Roczny pobyt Odyseusza u Kirke.
27. Dotarcie do krainy Kimeryjczykw.
28. Udanie si do podziemia i zwabienie Tejrezjasza.
29. Przepowiedzenie Odyseuszowi dalszej tuaczki.
30. Zniesienie przez wiatr okrtu Odyseusza do wyspy syren.
31. Zalepienie przez Odyseusza uszu towarzyszy woskiem.
32. Przepynicie przez przesmyk gdzie mieszkay Scylla i Charybda.
33. Dopynicie do wyspy boga Soca.
34. Zabicie kilku wow.
35. Gniew boga Heliosa.
36. Na wp ywy Odys na wyspie Ogigii.
37. Opieka Kalipso nad Odyseuszem.
38. Wyruszenie Odyseusza w dalsz drog.
39. Przypomnienie przez Posejdona proby Polifema.
40. Wyrzucenie przez morze omdlaego Odyseusza na wysp Scherii.
41.Nakarmienie i ubranie Odyseusza przez Nauzyk.
42. Przybycie do paacu krla Alkinoosa i proba o pomoc.
43. Zostawienie przez Feakw Odyseusza w Itace.
44. Zamienienie przez Aten krla Itaki w ebraka.
45. mier Argosa.
46. Wygranie turnieju o rk Penelopy.
47. Zabicie wszystkich zalotnikw.
48. Opowiadanie Odyseusza o tym co przey.

ycie bogw na Olimpie

Zeus (Jowisz) - bg nieba i ziemi, nazywany gromowadnym (wada piorunami).
Mieszka w paacu na Olimpie, tam odbyway si uczty i zebrania.
Hera (Jounona) - maonka Zeusa, krolowa nieba
Hades (Pluton) - bg podziemia, wadca Hadesu
Posejdon (Neptun) - bg mrz
Afrodyta (Wenus) - najpikniejsza bogini, jej nieodczny towarzysz to Amor
Hefajstos (Wulkan) - m Afrodyty, kowal
Apollo - syn Zeusa i Latony, najpikniejszy z bogw, gra na cytrze, cay czas
topwarzyszy mu 9 muz
Atena (Minerwa) - crka Zeusa, wysza z jego gowy, bogini mdroci i opiekunka
wojennego rzemiosa
Dionizos (bachus) - bg wina, winoroli, ekstazy i pijkw
Ares (mars) - bg wojny
Hermes (Merkury) - bg kupcw i zodzieji, posaniec bogw, mia na pietach
skrzydeka
Artemida (Artemis) - bogini lasw i oww, siostar Apolla, rwnie piekna
Eol, Zefir, Boneasz - bogowie wiatrw
Helios (Sol) - bg soca
Nike (Victoria) - bogini zwycistwa
Hades (mit. grecka) bg wiata podziemnego, syn Kronosa i Rei, brat Posejdona, Zeusa,
Demeter, Hestii oraz Hery. Hades rzdzi krain zmarych. Nie nalea do bogw
olimpijskich, Hades bra udzia w tytanomachii. Zosta poknity przez ojca, Kronos, ktrego
przepowiedni wadzy mia pozbawi syn. Rea dziki swojemu sprytu ukrya Zeusa,
najmodszego syna, a potem, gdy dors podaa mowi rodek na wymioty.

3.
Mity
Wdrwka duszy zmarego
Zmary musia by opakany, pochowany z przedmiotami codziennego uytku i z
obolem w ustach, po to aby mga sie jego dusza dosta do Hadesu. Droga do
Hadesu wioda przez rzek Styks, przez ktr przewozi dusz Haron za opat
jednego obola. W Hadesie dusza stawaa przed sdem, jesli czowiek grzeszy,
dusza jego trafiaa do tartaru, a jeli prowadzi cnotliwe ycie - dusza trafiaa na
Pola Elizejskie (kraina wiecznej szczliwoci).

Mit o Prometeuszu
Prometeusz ulepi czowieka z gliny i uczy go wszystkiego (roli, rzemiosa), gdy
Zeus zobaczy, e ludzie staj si coraz silniejsi, kazal zrobi kobiete, da jej
posag w beczce i wysa na ziemie. Jednak Prometeusz jej nie przyj, ale zrobi to
jego brat, otwierajc puszk pamdory na wiat wyleciay smutki i troski.
Prometeusz ukrad ogien z Olimpu i podarowa go czowiekowi, Zeus ukara go w
ten sposb, e przewizanemu do skay Prometeuszowi ptaki obgryzay wtrob,
ktra codziennie odrastaa.

Syzyf
Ukarany za grzechy tym, e musia wtacza na szczyt gry gaz, ktry spada gdy
by juz przy samej grze

Dejanira
Namoczya ona koszule Heraklesa w jego krwi, gdy ten j ubra, jego skra
zacza by zrzerana

Tantal
Ulubieniec bogw,m czstowa si ambrozj, zaprosi bogw na uczte w swoim
zamku, na ktrej gwnym daniem byo miso z ciaa jego syna, bogowie to
dostrzegli (oprcz Demeter, ktra zjada) i strcili go na sam d tartaru, sta on w
sadzawce, nad nim wisia aga z jabkami, gdy chcia zerwa jedno, ga si
odsuwaa, gdy chcia si napi wody z sadzawki, woda znikaa, gdy patrzy do
gry, stojcy tam gaz zaczyna si chwia

Arianda
Daa ona Tezeuszowi ni, po ktrej mia wrci z labiryntu po zabiciu
mieszkajcego tam Minotaura

Orfeusz i Eurydyka
Para kochankw, Eurydyka ukszona przez mije, zmara i posza do Hadesu,
wtedy Orfeusz poszed za ni
MIT O NARODZINACH SWIATA BOHATEROWIE
Uranos - Niebo - pierwszy bg, ktry zapocztkowa powstanie wiata, m Gai, z ktr
tworzy pierwsz par maesk, ojciec tytanw, kiklopw (cyklopw), hekatonchejrw
(sturkich), oraz swego nastpcy - Kronosa, dziadek Dzeusa. By okrutny dla swoich dzieci,
kade, ktre si urodzio, strca w czeluci Tartaru. Za kar zwali si w nico
zapomnienia.

Gaja - Ziemia - pierwsza bogini, ona Uranosa, daa pocztek wielu pokoleniom bogw,
uratowaa syna Kronosa przed okrutnym czynem swego ma.

Okeanos - najstarszy z rodu tytanw, bg potnej rzeki, co szerokim, bkitnym krgiem

opywa ca ziemi dokoa.

Kronos - syn Uranosa, m Rei, z ktr tworzy drug par maesk wrd bogw, strci
swego ojca z tronu i na nim osiad, kade dziecko, ktre si mu urodzio, poyka.

Reja - ona Kronosa, matka Dzeusa, ktrego uratowaa przed pokniciem przez ojca.

Dzeus (Zeus) - syn Rei i Kronosa, najwikszy z bogw, po strceniu ojca z tronu, sam obj
wadz, jego nieodcznymi atrybutami byy pioruny, ktrymi ciska, a wykuwali je cyklopi,
oraz tarcza, wykonana ze skry kozy Amaltei - egida.

Hades - bg podziemia, brat Zeusa.

Posejdon - bg przestrzeni wodnych, drugi brat Zeusa.

Hera - pramatka ludzkoci, siostra i ona Zeusa.

Demeter - bogini pl i urodzajw, siostra Zeusa.

Hestia - bogini ogniska domowego, siostra Zeusa.

PLAN WYDARZE

1. Chaos.

2. Wyonienie si pierwszej pary bogw: Uranosa i Gai.

3. Strcenie przez Uranosa potomstwa do Tartaru.

4. Kronos - nowym wadc.

5. Ocalenie Dzeusa.

6. Wojna Dzeusa z ojcem.

STRESZCZENIE
Na pocztku panowa chaos. Z niego wyonia si pierwsza para bogw: Uranos (Niebo)
i Gaja (Ziemia). Ich dziemi byli tytanowie (najstarszym z nich by Okeanos), nastpnie
kiklopowie (cyklopi) i hekatonchejrowie (sturcy). Uranos nie by jednak zadowolony ze
swego potomstwa (byo szkaradne lub okrutne) i strci je do Tartaru.

Gaja znienawidzia wyrodnego ojca i zacza knu spisek przeciw niemu. Namwia ona do
pomocy Kronosa, najmodszego z tytanw. Obali on ojca, z ktrego krwi powstay trzy
boginie zemsty - Erynie.

Razem z bogami rodzi si wiat. Przybiera on waciwe formy i ksztaty. wiatem rzdzi
Kronos, jego on bya Reja. Poniewa ojciec przepowiedzia mu, e obali go syn, poyka
kade nowo narodzone dziecko. Jednak, gdy urodzio si szste, Reja podaa mu kamie
zawinity w pieluszki - w ten sposb ocala Dzeus. Matka ukrya dziecko na Krecie, gdzie
opiekoway si nim nimfy, a karmia - koza Amalteja (z jej rogu powsta rg obfitoci -
symbol dostatku, szczcia, pomylnoci). Caa przyroda dbaa o boga.

Gdy Dzeus dors, stan do walki z ojcem, ktremu matka potajemnie podaa rodek
wymiotny. Wtedy Kronos wyrzuci z wntrznoci poknite potomstwo (Hadesa i Posejdona,
Her, Demeter i Hesti). Ze skry kozy Amaltei Dzeus uczyni sobie tarcz (egid - symbol
ochrony, zabezpieczenia), ktrej nie mg przebi aden pocisk. Dzeus pokona Kronosa.

PROBLEMATYKA
Porwnanie biblijnego i mitologicznego opisu stworzenia wiata

Biblia Mitologia

Jeden Bg - wszechmogcy, istniejcy Wielu bogw, rodzcych si razem

od zawsze ze wiatem; ich walki

Brak ycia, pustka - zanim Stwrca Chaos - stan sprzed powstania

wykona swoje dzieo wiata

Wartociowanie przez Boga tego, co

Brak takiego odniesienia
stworzy: byo dobre

Atena wyskoczya z gowy Zeusa, bogini-dziewica w zbroi. Atena, bogini mdroci,

rozwagi i wojny, o przydomku Pallas, opiekowaa si wszelkimi rzemiosami, yciem
spoecznym i pracami kobiecymi, zwaszcza tkactwem.

Apollo - Bg pikna i soca, swymi niewidzialnymi strzaami, czyli promieniami

sonecznymi leczy choroby, a take - zabija nagle ludzi. Apollina wyobraali sobie Grecy
jako piknego, modego mczyzn, czcili go jako boga muzyki i poezji, opiekuna sztuki i
nauki oraz przewodnika muz.

Artemis - Dziewica, bogini oww, mciwa, niedostpna dla ludzi, zsyaa nag mier na
kobiety w poogu. Ulubionym zwierzciem bogini bya ania, atrybutem pksiyc.

Afrodyta - bogini mioci, crka Zeusa i Dione, wedug innej wersji zrodzia si fal morskich.
Maonkiem bogini by kulawy Hefajstos, ktrego zdradzaa z Aresem. Atrybutem bogini
byy gobie, ra i mirt.
Ares - Bg krwawych wojen. Bogu temu powicone byy wilk i pies, z ptakw jastrzb.

Zeus - Naczelny bg nieba i ziemi, bg wiatoci, zsya deszcze, grzmoty i pioruny. Jego
maestwo z Her byo nieudane. Maonkowie kcili si czsto, Hera okazaa si typow
zazdronic, a m zdradza j w przelotnych, czstych miostkach z kobietami ziemskimi.
Atrybuty Zeusa stanowiy: bero, piorun, orze, tarcza z frdzlami.

Demeter - Bogini ziemi, pniej wycznie podw rolnych, a zwaszcza anw zboa.
Demeter przypisywali Grecy wynalezienie myna, ona te nauczya ludzi uprawy jarzyn i
bobu. Godem Demeter byy kosy boa, narcyz, mak, ulubionym ptakiem uraw.

Dionizos - Bg winnej latoroli i mistycznego szau. Nauczy ludzi picia wina i

"bachicznego", radosnego ycia. Kult Dionizosa cechoway orgiastyczne, wesoe pochody,
ktrych miejscem byy zazwyczaj gry i inne trudno dostpne miejsca. Obrzdy odbyway si
wrd tacw, okrzykw, przy akompaniamencie haaliwej muzyki i bicia w bbny
wprawiajce uczestnikw w stan ekstazy. Symbolami Dionizosa byy bluszcz i ki
winogrona.

Eros - Bg mioci, przyjani, wiernoci. Przedstawiano go jako piknego, skrzydlatego

chopca, sprawc mioci. Dotyka on ponc pochodni, bd rani strzaami, ktre
wypuszcza e swego uku, bogw i ludzi powodowany jedynie kaprysem. Staymi atrybutami
boga byy strzay, uk, koczan.

Hefajstos Bg ognia i sztuki kowalskiej. Jego atrybutem by miecz, mot lub obcgi.

Hera - Najwiksza bogini olimpijska. Opiekowaa si przede wszystkim kobietami

zamnymi i yciem rodzinnym. Homer przedstawia j jako pikn i dumn kobiet,
porywcz i bardzo zazdrosn o maonka. Przeladowaa kochanki Zeusa i ich dzieci.
Ulubionym ptakiem bogini by paw, rolinami granat i lilia.

Hermes - Bg sprytu i zrcznoci oraz zodziei. Hermes peni funkcj opiekuna drg,
heroldw, podrnych, sprzedawcw, handlarzy, rzemielnikw i zodziei. Odprowadza te
dusze zmarych do Hadesu. Atrybutami Hermesa byy: szeroki kapelusz oraz ozdobne
skrzydeka u ng i kapelusza.

Helios - Bg tarczy sonecznej, wyjeda codziennie na rydwanie, pdzi po wskiej drodze

rodkiem nieba, wieczorem odpoczywa w falach Oceanu do witu.

Hestia - Bogini ogniska domowego. Staym miejscem pobytu Hestii by Olimp, na ktrym
siedziaa nieruchomo, dlatego osoby jej nie otaczano adnymi legendami.

Hades - Bg wiata podziemnego. Hades by bezwzgldny dla yjcych, imi jego Grecy
wymawiali ze zgroz. Atrybutami boga byy drzewa cyprysowe i narcyzy, sadzone na
grobach, oraz rg obfitoci.

Nike - Bogini zwycistwa, zsyaa zwycistwo na wojnie, w czasie igrzysk sportowych i w

przeciwnociach yciowych. Grecy wyobraali j sobie jako skrzydlat kobiet z gazk
palmow w doni i z wiecem na gowie.

Posejdon - Bg mrz, rzek, wysp i pwyspw panowa nad wszystkimi istotami ywymi wd
morskich i ldowych. Wadza jego rozcigaa si rwnie na eglarzy i statki. Atrybutami
wadzy Posejdona by trjzb, ktrego uderzeniem wznieca burze morskie i powodowa
trzsienia ziemi. Powicone mu byy konie i delfiny.

Zwizki frazeologiczne pochodzce z Biblii

Alfa i omega oznacza kogo, kto zna si wietnie na wszystkim. W Biblii za

czytamy: Jam jest Alfa i Omega, pocztek i koniec, mwi Pan Bg. Jest to wic
pocztek i koniec wszystkiego.

Arka Noego oznacza azyl, bezpieczne schronienie. Noe by szlachetnym

czowiekiem, wic Bg pozwoli mu uratowa si i przetrwa potop w arce. Noe
zbudowa j dla swojej rodziny i zabra po jednej parze zwierzt kadego gatunku.

Kainowe znami to pitno zabjcy, jakim Bg naznaczy Kaina za to, e z

zazdroci o bosk askawo zabi swojego brata Abla. Na czole Kaina pojawio si
znami.

Manna z nieba oznacza niespodziewany ratunek, nieoczekiwany dar, obfito.

Nard izraelski pod wodz Mojesza wdrowa przez pustyni do Ziemi Obiecanej
przez 40 lat. Przez ten czas Bg co dzie zsya wdrowcom poywienie zwane
mann.

Plagi egipskie to przykre zdarzenia, a nawet nieszczcia, ktre nas spotykaj.

Faraon nie chcia si zgodzi, aby Mojesz wyprowadzi ydw z Egiptu. Wobec
tego Bg zesa na Egipt 10 plag: woda w Nilu zamienia si w krew, rozpleniy si
aby, komary, muchy i szaracza, zaraza dotkna bydo, a ludzi wrzody, spad
grad, nastay egipskie ciemnoci, a wreszcie poumierali pierworodni synowie.

Trba jerychoska to kto haaliwy, a nie zawsze majcy co do powiedzenia.

Mury Jerycha, palestyskiego miasta, skruszyy si, gdy Jozue wdz Izraelitw
kaza trbi w siedem trb.

Miska soczewicy oznacza oddanie czego wartociowego za co o maej

wartoci. Godny Ezaw, ktry wrci po pracy z pola, sprzeda modszemu bratu
swoje prawo do pierwordztwa wanie za misk soczewicy.

Zwizki frazeologiczne pochodzce z mitologii

Jabko niezgody oznacza przyczyn sporu. Bogini niezgody Eris chciaa zemci
si na Zeusie za to, e nie zostaa zaproszona na wesele. Rzucia wic midzy
boginie jabko z napisem Dla najpikniejszej. Hera, Atena i Afrodyta pokciy
si o nie. Sdzi w sporze mia by Parys. Boginie prboway przekupi
modzieca. Jednak odrzuci bogactwo i mdro, a wybra pikn Helen, ktr
ofiarowaa mu Afrodyta. Pniej Helena staa si przyczyn wojny trojaskiej.

Ko trojaski to podstp, ukryte niebezpieczestwo. Z tego podstpu

skorzystali Grecy oblegajcy Troj. Zbudowali ogromnego konia, wewntrz
ktrego ukryli si wojownicy. Trojanie wcignli konia do miasta, a wojownicy
tylko na to czekali. Troja zostaa pokonana.

Midzy Scyll a Charybd oznacza, e z kadej strony grozi

niebezpieczestwo, z sytuacji nie ma wyjcia. Scylla i Charybda to dwa potwory,
mieszkajce po obu stronach cieniny, ktr mia przepyn Odyseusz.

Rg obfitoci jest symbolem bogactwa. By to uamany rg kozy Amaltei, ktry

napenia si wszystkim, czego zayczy sobie jego waciciel. Sprawi to Zeus,
gdy pobogosawi w uamany rg kozy, ktrej mlekiem by karmiony. Mwi si,
e co sypie si jak z rogu obfitoci.

Koszula Dejaniry to symbol mki, tortur, a take podstpu. Dejanira bya on

Herkulesa, pewnego razu porwa j centaur Nessos. Herkules rani go miertelnie.
Nessos przed mierci poradzi Dejanirze, aby wzia troch jego krwi, ktra ma
cudown moc. Zazdrosna o ma Dejanira upraa w niej koszul Herkulesa.
Okazao si, e materia zacz pali ciao, ktre nastpnie odpadao kawakami.
Herkules cierpia strasznie i szykowa si na mier, a Dejanira powiesia si z
rozpaczy. Wtedy bogowie zabrali umierajcego Herkulesa na Olimp, gdzie uczynili
go niemiertelnym.

Wze gordyjski to trudny do rozwizania problem wymagajcy sprytu i

pomysu. W wityni w miecie Gordion zoono wze, ktry wedug wyroczni
mia rozwiza przyszy wadca Azji. Dokona tego Aleksander Macedoski,
przecinajc go mieczem.
NIC ADRIANY idea, myl przewodnia, sposb wybrnicia ze skomplikowanej
sytuacji; wyr. rzecz., mitol. Kbek nici wrczony przez zakochan Ariadn, crk
Minosa, krla Krety, Tezeuszowi, ktry wszed do Labiryntu, aby dosta si do
ukrytego tam potwora Minotaura gnbicego Ateczykw i go zabi. Za rad
krlewny Tezeusz umocowa koniec nitki u wejcia do Labiryntu, dziki czemu po
wykonaniu zadania mg wrci do wyjcia;
Puszka Pandory : rdo niekoczcych si nieszcz, trudnoci, kopotw,
utrapie; wyr. rzecz. W mitol. grec. Pandora to pierwsza kobieta stworzona na
polecenie Zeusa jako swoista kara za czyn Prometeusza (zob. postawa
prometejska). Zostaa ona obdarowana przez ojca bogw puszk, ktrej nie
wolno byo otwiera. Pandora namwia jednak swego ma do jej otwarcia;
wyleciay z niej na wiat zamknite dotd utrapienia, plagi, klski i choroby
ludzkoc
ono Abrahama (pj, uda si na) ono Abrahama (Abrahamowe) -
zasuony odpoczynek po mierci czowieka sprawiedliwego, bogobojnego:
Przeywszy osiemdziesit lat, uda si we nie na ono Abrahama. umrze,
przenie si na inny wiat
Patriarcha - czcigodny starzec, mistrz, gowa rodu, protoplasta
Przypowie- (parabola) -utwr narracyjny, ktrego zadaniem jest przekazanie
jakiej wanej myli. Wywodzi si z Biblii, czyli jest o tematyce religijnej. Posiada
tzw. "drugie dno". Uczy jak postpowa w sytuacjach spornych, cile zwizanych
z wiar. UWAGA- wiat przypowieci nie musi by realistyczny.
treszczenie

Apokalipsa w. Jana jest to opis wizji koca wiata i Sdu Ostatecznego. Ta wizja
zaprezentowana jest z perspektywy jednego z prorokw i opiera si na obrazie cakowitej
zagady.

Sdzi w tej wizji jest Bg, ktry siedzi na tronie w towarzystwie starcw i zwierzt.
Nieopodal znajduje si take ksiga, ktrej karty przewracane s przez baranka z siedmioma
rogami i oczyma. Pojawiaj si konie, ktre s symbolem wojny, kataklizmw, chorb,
cierpienia oraz mierci. W nastpnej kolejnoci ukazuj si synowie Izraela w biaych szatach,
co wiadczy o pokoleniach, ktre si nawrciy. Rozbrzmiewa take dwik trb anielskich, a
sidma z nich bya symbolem przybycia Jezusa.

Zjawia si wtedy take niewiasta oraz smok walczcy z anioami. W wizji uwzgldniona jest
take Bestia z siedmioma gowami, a nastpnie kolejna, ktra bya Faszywym Prorokiem i
nosia imi 666. Wrd nich poruszaj si take anioowie, nawoujcy do nawrcenia.

Wkrtce jednak Bestia zostaje strcona z czeluci przez Boga i powstaje Nowe Jeruzalem, w
ktrym pojawia si dwanacie pokole Izraelitw, fundamenty z dwunastoma imionami
Apostow oraz dwanacie bram miasta.

Geneza

Apokalipsa znajduje si w Nowym Testamencie i zaliczamy j do ksig proroczych.

Autorstwo tej ksigi przypisuje si w. Janowi, ktry opisa sw wizj koca wiata. Powstaa
ona w ok. II w., prawdopodobnie w okolicy Azji Mniejszej.

Nazwa ksigi pochodzi od greckiego sowa apokalypsis, co znaczy odsonicie, objawienie.

Czas i miejsce akcji

Ze wzgldu na charakter ksigi trudno okreli czas i miejsce akcji. Dotyczy ona caej
ludzkoci, ktra w dniu Sdu Ostatecznego zostanie zbawiona lub potpiona. Natomiast czas
zwizany jest z bliej nieokrelon przyszoci, w ktrej miaaby speni si wizja
apokaliptyczna.

Interpretacja

Apokalipsa to ksiga, ktra przesycona jest symbolik, ale ma wydwik uniwersalny.

Ukazuje bowiem wizj Sdu Ostatecznego, ktry bdzie odbywa si w duchu wojny,
kataklizmw, walki ywiow, chorb, cierpie i mierci. Ludzie zostan podzieleni na
sprawiedliwych oraz grzesznych. Sprawiedliwi bd mieli szasn, by otrzyma ycie wieczne,
natomiast li zostan strceni w otcha piekieln.

Wizja koca wiata wedug w. Jana to zagada totalna, cakowite zniszczenie. Ksiga ta
stanowia rdo inspiracji dla twrcw pniejszych epok. Najbardziej charakterystyczne
nawizania odbywaj si podczas trwania II wojny wiatowej, ktra nazywana zostaa
apokalips spenion, gdy nieszczcia przewidziane przez w. Jana, byy wtedy realne.
Symbole pojawiajce si w Apokalipsie w. Jana:
7 symbolizuje stworzenie, bosko, los, wito oraz doskonao, jest to najwaniejsza
liczba Apokalipsy;
4 to symbol wszechwiata materialnego. W Apokalipsie pojawia si czterech jedcw na
rnych koniach. Symbolizuj oni: Mord, Gd, Zabr i mier;
12 to zupeno, kompletno;
6 to niedoskonao;
666 symbolizuje szatana oraz wszechobecne zo;
Smok to symbol bestii, za, zniszczenia, moe by utosamiany z szatanem;
Ko to symbol czasu oraz ywiow, ktre panoway w dni Sdu Ostatecznego;
Baranek to symbol Jezusa, w ksidze pojawia si w towarzystwie sidemki;
Miecz to bro Boga i symbol sprawiedliwoci;
mier symbolizuje kres wdrwki oraz rwnanie wszystkich ludzi;
Tron symbolizuje niebo, siedlisko Bogw, sprawiedliwo oraz Boga w ogle;
Nowe Jeruzalem to symbol odrodzenia miasta, ktre przeznaczone jest dla zbawionych.
Przypomina ono twierdz niedostpn dla wszystkich.

Objawienie to forma ukazania si Boga. Nie pojawi si On osobicie, tylko poprzez wizj
zaprezentowan przez w. Jana

Prorok - z greki prophetes, od pro - przed, phemi - ja mwi, czyli prorok to ten
ktry przemawia w imieniu Boga. W Starym Testamencie prorokami, mwicymi
gosem Boga byli Abraham oraz Mojesz. Nowy Testament pokazuje prorokw,
ktrzy mieli wypeni okrelon przez Boga misj; Jan Chrzciciel zapowiada
przyjcie Mesjasza. Jezus tez by prorokiem,

Pierwsze najstrasze tumaczenie To Septuaginta, przekad ktry wedug legendy mia by

sporzdzony jednoczenie przez 70 starcw w Aleksandrii, w III i II w p.n.e, na jzyk grecki,
na uytek ydw nieznajcych hebrajskiego. Legenda gosi, e kady z mdrcw tumaczy
osobno, a gdy porwnano wszystkie 70 wersji, okazao si ze s identyczne. Jest to
tumaczenie Starego Testamentu z hebrajskiego na grecki

Drugi prekad to Wulgata, jest to przekad caej Biblii na jzyk aciski z hebrajskiego i greki,
dokonany w IV wieku n.e przez w Hieronima.Przekad uznzny przez Koci za tumaczenie
kanoniczne i objawione.

KATHARSIS - Dzieo antyczne miao celowo oddziaywa na reakcje i przeycia

odbiorcw. Pierwotnie Grecy tak funkcj przypisywali muzyce i tacom, jako
czynnikom umoliwiajcym oczyszczenie duszy z win i pene jej wyzwolenie.
Arystoteles t funkcj przypisywa tragedii, dziaaniu akcji tragicznej, ktra
wywouje w widzu "lito i trwog" oraz oczyszczenie z takich dozna.

Mimesis - Mwia ona, e wytwr artystyczny ma naladowa rzeczywisto. Zatem

zadaniem dramatu byo przedstawienie takich zachowa, sposobw mylenia, czy
wypowiadania si postaci, jakie wystpoway w realnym wiecie.
Metoda tworczego nasladowania rzeczwistosci w sztuce. kategoria estetyczna zwie sie
mimetyzmem. powstala w antyku, rozwijana w renesansie. oparta gownie na podstawie
filozofii Arystotelesa ("Poetyka") oraz Horacego (List do Pizonw) - wedlug ktorego poeta,
jest jak pszczola, ktora zbiera nektar z roznych kwiatow tworzac z niego swoje
niepowtarzalne dzielo

EDYP Po odgadniciu zagadki sfinksa Edyp sprawuje wadz w Tebach. Niestety, miasto
jest ogarnite zaraz. Bogowie rzucili na nie kltw. Wadca wysya swego szwagra, Kreona,
do wyroczni delfijskiej, by si dowiedzie, dlaczego bogowie tak ciko karz Teby. Ten
przynosi wiadomo: w miecie jest zabjca Lajosa. Dopki nie zostanie odnaleziony
i ukarany, tebaczycy nie zaznaj spokoju. Edyp zapewnia poddanych, e zrobi wszystko, by
odnale morderc.

Kade posunicie w ledztwie zblia tytuowego bohatera do odkrycia tragicznej prawdy.

Najpierw przed poszukiwaniami winnego przestrzega go wezwany na dwr Tyrezjasz -
wieszcz, ktry ostatecznie oznajmia Edypowi: ktrego szukasz, ty jeste morderc. Potem
pojawia si pasterz z Koryntu, skd Edyp przyby do Teb, i oznajmia, e nie by on
prawowitym synem krla i krlowej. Jako niemowl zosta przyniesiony do nich, a on by
obecny przy znalezieniu dziecka w grach, nie moe si myli. Wkrtce okazuje si take,
e wrd tebaczykw jest pasterz, ktry na polecenie krlowej Jokasty porzuci w grach jej
syna.

Okazuje si, e Edyp zabi swojego ojca, Lajosa, mylc, e to obcy wdrowiec. Potem
przyby do Teb i oeni si z wasn matk. Po poznaniu prawdy bohater olepia si
i opuszcza Teby, Jokasta popenia samobjstwo. Ojcu towarzysz na wygnanie jego crki:
Antygona i Ismena.

Tematem tej tragedii jest los Edypa - czowieka obcionego kltw, ktremu nie udaje si
unikn straszliwego losu, mimo e bardzo si stara. Edyp to posta tragiczna - mimo,
e pragnie uciec od winy tragicznej, kady krok zblia go do niej. Ujawnia si przy tym
ironia tragiczna i potga fatum.

1. Edyp przyrzeka odszuka i ukara zabjc Lajosa, aby w ten sposb uwolni Teby od
gniewu bogw.

2. Wrbita Tejrezjasz nie chce ujawni imienia mordercy, co staje si powodem jego
konfliktu z Edypem.

3. Midzy Edypem a Kreonem wybucha ktnia.

4. Jokasta opowiada o okolicznociach mierci Lajosa i drwi z przepowiedni.

5. Posaniec z Koryntu przynosi wiadomo o mierci Polybosa, ktrego Edyp uwaa za

ojca

6. Edyp dowiaduje si prawdy o swoich rodzicach.

7. Jokasta rozpacza z powodu usyszanej historii i wbiega do paacu.

 8. Przybywa Stary suga i potwierdza zeznania Posaca.

9. Oszalay z blu Edyp wbiega do paacu.

10. Posaniec domowy przynosi wie o samobjstwie Jokasty.

11. Z paacu wychodzi olepiony Edyp i prosi Kreona o to, by wygna go z miasta
i zaopiekowa si jego crkami.

Wygld teratru greckiego Na rodku teatru znajdowa si okrgy plac (gr. orchestra). Na
nim wystpowa chr.

Z trzech stron, dokoa placu umieszczona bya kamienna widownia (gr. theatron). Im dalej
znajdoway si miejsca dla publicznoci, tym wyej byy one pooone (dlatego wanie teatry
budowano na stokach wzgrz).

Z czwartej strony placu znajdowa si budynek sceniczny (gr. skene). Peni on funkcj szatni
dla aktorw. W nim take przebywali ci artyci, ktrzy akurat w danej chwili nie grali.
Budynek sceniczny odgrywa rwnie istotn rol dla akcji wystawianej sztuki. Czsto w nim
odbyway si wydarzenia, ktre nie byy pokazywane na scenie i o ktrych postacie tylko
mwiy. Na jego cianie zamieszczano dekoracje. Na kracach ograniczony by bocznymi
skrzydami (gr. paraskenia).

Przed nim znajdowao si podwyszenie (gr. proskenion). Na podwyszeniu tym wystpowali

aktorzy. Z budynku scenicznego na podwyszenie prowadzio troje drzwi. Kade z nich miao
cile okrelon, sta symbolik i byo przeznaczone dla konkretnych postaci. Najistotniejsze
byy drzwi rodkowe (nazywane krlewskimi), poniewa nimi wychodzili najwaniejsi w
sztuce bohaterowie. Drzwi boczne (paradoi) przeznaczone byy dla postaci mniej
znaczcych. Najwaniejszym elementem aktorskiego ubioru bya maska, ktra
wyraaa okrelone uczucia. Istotne byy rwnie buty-koturny. W tragedii
aktorzy wystpowali w czarnych szatach, za w komediach pojawiali si w
jaskrawych kolorach

CECHY DRAMATU ANTYCZNEGO:

wiatem kieruje przeznaczenie
Tzw. 3 jednoci ? czasu, miejsc, akacji
Wystpuje maksymalnie 3 aktorw mezczyzn
Jednorodno
Cigo akcji
Motywy zaczerpnite z mitologii i historii
Skromne didaskalia
Mao monologw
Tekst tylko recytowany
Bohaterowie statyczni
Akcja toczy si tylko na dworach
Celem ? budzi lito i trwog

Powstanie dramatu w Grecji wie si ze witami obchodzonymi ku czci boga

Dionizosa ? boga wina,, narodzin, mierci i uycia. W obrzdzie wykorzystywano
taniec, piew, muzyk i recytacj. Wan rol odgrywao te opowiadanie jakiej
historii i przeistoczenie si w kogo innego.Widowiska te musiay by atwo
dostpne szerokiej publicznoci, wic teatry budowane byy pod goym niebem
na stokach wzgrz.

Gwni twrcy dramatu antycznego:

a) Ajschylos
- w jego utworach przewaaj partie chralne, wystpuje tylko dwch aktorw
- z 90 dramatw przetrwao tylko 7, np. ?Prometeusz w Okowach?
b) Sofokles
- ograniczy rol chru,, rozbudowa akcj, wprowadzi trzeciego aktora
- z ponad 100 sztuk zachowao si jedynie 7, np. ?Antygona?, ?Krl Edyp?, ?
Elektra?
c) Eurypides
- pogbi psychologi postaci

Budowa dramatu:
1) prologos ? pierwsza scena a do wystpienia chru na orchestrze; zapowied
wydarze
2) parados ? pie na wejcie chru
3) epeisodia ? partie midzy piewem chru wypenione monologami lub
dialogiem aktorw, najczciej byo ich 5
4) stasimon ? komentarz akcji, pie chru
5) komos - scena lamentu i alu (dotyczy tragedii)
6) exodos ? ostatnia pie, piewana podczas wyjcia chru
Istot budowy dramatu antycznego jest wzajemne przeplatanie si stasimonw i
epejsodionw. Epejsodiony tworz akcj utworu.