Bµi 2: Mét sè hiÓu biÕt vÒ khuyÕn n«ng vµ

ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù

tham gia cña n«ng d©n

1. KhuyÕn n«ng lµ g×?

§Ó tæ chøc ®−îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, ng−êi n«ng
d©n cÇn cã ®ñ 3 ®iÒu kiÖn sau:
♦ §iÒu kiÖn tù nhiªn
♦ §iÒu kiÖn vËt chÊt
♦ §iÒu kiÖn tri thøc.

§iÒu kiÖn vËt chÊt vµ ®iÒu kiÖn tri thøc lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ
ng−êi n«ng d©n kh«ng bao giê cã s½n vµ ®Çy ®ñ, hä lu«n ph¶i t×m kiÕm,
thu nhËn thªm tõ bªn ngoµi, tõ phÝa Nhµ n−íc vµ x· héi. Do vËy cã thÓ
nãi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cÇn cã 2 lo¹i trî gióp c¬ b¶n, ®ã lµ:
♣ Trî gióp vÒ ®iÒu kiÖn vËt chÊt nh−: ®Êt ®ai, t− liÖu s¶n xuÊt,
søc lao ®éng, vèn vµ m«i tr−êng thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt,
®êi sèng nh−: chÝnh s¸ch, gi¸ c¶, tÝn dông, b¶o hé hµng ho¸ n«ng s¶n
phÈm, chÝnh s¸ch thuÕ..v.v. Lo¹i trî gióp nµy xÐt vÒ nguån gèc cã 2
nguån gèc chÝnh:
- Lo¹i trî gióp kh«ng mÊt tiÒn tõ phÝa Nhµ n−íc nh− c¸c kho¶n
trî cÊp: vËt t−, tiÒn vèn −u ®·i ®−îc h−ëng th«ng qua chÝnh
s¸ch ®Êt ®ai, thuÕ, tÝn dông gi¸ c¶...
- Lo¹i n«ng d©n tù mua b¸n tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ cña Nhµ n−íc
còng nh− c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c nh−: m¸y mãc, c«ng cô, vËt
t−, nguyªn liÖu tõ c¸c tæ chøc kinh doanh n«ng nghiÖp, vay
vèn tõ c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông, tiªu thô s¶n phÈm
cña m×nh qua c¸c tæ chøc kinh doanh...
C¸c ho¹t ®éng cung cÊp hoÆc tiªu thô nh− trªn gäi chung lµ c¸c
“DÞch vô kinh doanh n«ng nghiÖp”

14
♣ Trî gióp vÒ tri thøc
Sù trî gióp vÒ kiÕn thøc kü n¨ng ®Õn víi n«ng d©n tõ 2 nguån chñ
yÕu:
- Tù tÝch luü b»ng c¸ch tù häc tõ thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ häc qua
s¸ch vë
- TiÕp nhËn tõ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n th«ng qua truyÒn b¸ th«ng
tin, gi¸o dôc huÊn luyÖn...
Nh− vËy b¶n chÊt cña khuyÕn n«ng lµ:
+ Mét qu¸ tr×nh gi¸o dôc, huÊn luyÖn n«ng d©n
+ Cung cÊp cho n«ng d©n nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt
+ Gióp n«ng d©n tù quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cña chÝnh hä.
Tãm l¹i, th«ng qua viÖc ph©n tÝch b¶n chÊt khuyÕn n«ng chóng ta
cã thÓ ®−a ra ®Þnh nghÜa vÒ khuyÕn n«ng nh− sau:

KhuyÕn n«ng lµ g×?

"KhuyÕn n«ng lµ mét qu¸ tr×nh chuyÓn giao kiÕn thøc, ®µo
t¹o kü n¨ng vµ trî gióp nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt cho
n«ng d©n ®Ó hä cã ®ñ kh¶ n¨ng tù gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng c«ng
viÖc cña chÝnh m×nh nh»m n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh
thÇn cho gia ®×nh vµ céng ®ång".

15
2. KhuyÕn n«ng lµm nh÷ng c«ng viÖc g×?
(Chøc n¨ng khuyÕn n«ng)
Thóc ®Èy n«ng d©n:
-KÝch thÝch n«ng d©n
hµnh ®éng theo quyÕt
®Þnh cña chÝnh hä
- Tæ chøc c¸c h×nh thøc
hîp t¸c, liªn kÕt n«ng d©n
nh−: nhãm së thÝch, c©u
l¹c bé khuyÕn n«ng....
H−íng dÉn, kiÓm tra gi¸m
s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c chñ
®Ò khuyÕn n«ng vµ cïng
n«ng d©n tiÕp tôc x©y
dùng chñ ®Ò khuyÕn n«ng
cho thêi gian tíi
16
Ph¸t triÓn c¸c chñ ®Ò
khuyÕn n«ng:
- N«ng d©n ®ang gÆp khã
kh¨n g×? khã kh¨n ®ã lµ
tõ ®©u? kü thuËt nµo, dÞch
vô nµo gióp n«ng d©n
v−ît qua khã kh¨n ®ã?...
ChuyÓn giao kü thuËt míi cho n«ng
d©n th«ng qua c¸c ho¹t ®éng:
- X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn
- Héi th¶o ®Çu bê
- TËp huÊn kü thuËt
- Tham quan,trao ®æi kinh
nghiÖm
- §Õn th¨m hái tõng hé n«ng d©n
- Th«ng tin qua ®µi b¸o, ti vi, ph¸t
tê r¬i tê b−ím, qu¶ng c¸o ¸p
phÝch...
 C¨n cø vµo møc ®é liªn quan ®Õn b¶n chÊt khuyÕn n«ng, cã thÓ
chia chøc n¨ng cña khuyÕn n«ng thµnh 2 lo¹i chÝnh:
♦ Nhãm chøc n¨ng chÝnh:
Lµ nh÷ng chøc n¨ng phï hîp víi b¶n chÊt cña khuyÕn n«ng, ®ã lµ:
• Thóc ®Èy n«ng d©n: biÓu
hiÖn b»ng sù kÝch thÝch c− d©n
n«ng th«n hµnh ®éng theo s¸ng
kiÕn cña chÝnh hä, ph¸t triÓn c¸c
h×nh thøc hîp t¸c liªn kÕt cña
n«ng d©n nh»m môc tiªu ph¸t
triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n.
• Cung cÊp vµ truyÒn b¸
th«ng tin: bao gåm viÖc thu thËp
xö lý, lùa chän nh÷ng th«ng tin
cÇn thiÕt phï hîp tõ nh÷ng
nguån kh¸c nhau ®Ó truyÒn b¸,
phæ biÕn cho n«ng d©n.
• Gi¸o dôc, huÊn luyÖn n«ng
d©n bao gåm: tæ chøc c¸c h×nh
thøc huÊn luyÖn, ®µo t¹o, gi¶ng
d¹y, x©y dùng m« h×nh, tham
quan, héi th¶o cho n«ng d©n.
• Gióp n«ng d©n gi¶i quyÕt
nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh: ph¸t
hiÖn, nhËn biÕt vµ ph©n tÝch ®−îc
c¸c vÊn ®Ò x¶y ra trong s¶n xuÊt
vµ ®êi sèng vµ cïng hä gi¶i quyÕt.
• Ph¸t triÓn c¸c chñ ®Ò vµ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng: trªn c¬ së
nghiªn cøu thùc tr¹ng céng ®ång ®Þa ph−¬ng, khuyÕn n«ng ®Ò x−íng
nh÷ng chñ ®Ò khuyÕn n«ng phï hîp vµ x©y dùng ®−îc nh÷ng ph−¬ng
ph¸p khuyÕn n«ng cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c¸c chñ ®Ò khuyÕn n«ng.
• §¸nh gi¸ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng: bao gåm viÖc kiÓm tra, theo
dâi c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, tæ chøc ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng
khuyÕn n«ng theo tõng chñ ®Ò vµ thêi gian nhÊt ®Þnh.

17
 ♦ Nhãm chøc n¨ng phô:
9 Tæ chøc thö nghiÖm nghiªn cøu trªn ®ång ruéng t¹i ®Þa
ph−¬ng nh»m kiÓm tra sù phï hîp cña c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu
khoa häc t¹i ®Þa ph−¬ng lµm c¬ së cho viÖc më réng vµ phæ
biÕn nh÷ng kÕt qu¶ ®ã
9 T×m kiÕm c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cho n«ng d©n nh− t− liÖu lao
®éng ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung khuyÕn n«ng
9 Trî gióp n«ng d©n b¶o qu¶n chÕ biÕn vµ tiªu thô n«ng s¶n
phÈm
9 Trî gióp n«ng d©n vÒ th«ng tin gi¸ c¶, thÞ tr−êng tiªu thô s¶n
phÈm.

3. Vai trß cña khuyÕn n«ng

♦ Trong ph¸t triÓn n«ng th«n
Ph¸t triÓn n«ng th«n lµ c¸i ®Ých cña nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau t¸c
®éng vµo nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña n«ng th«n, trong ®ã khuyÕn
n«ng lµ mét t¸c nh©n nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng th«n. Hay nãi
mét c¸ch kh¸c, khuyÕn n«ng lµ mét yÕu tè, mét bé phËn hîp thµnh cña
toµn bé ho¹t ®éng ph¸t triÓn n«ng th«n.

18
 KhuyÕn n«ng

Tµi chÝnh
ChÝnh s¸ch

Gi¸o dôc N«ng th«n

C«ng nghÖ

Y tÕ
ThÞ tr−êng
§iÖn tö

♦ Trong qu¸ tr×nh tõ nghiªn cøu ®Õn ph¸t triÓn n«ng th«n
Nh÷ng tiÕn bé kü thuËt míi th−êng ®−îc n¶y sinh ra tõ c¸c tæ chøc
nghiªn cøu khoa häc ( ViÖn, tr−êng, tr¹m, tr¹i..) vµ nh÷ng tiÕn bé kü
thuËt nµy ph¶i ®−îc sö dông vµo trong thùc tiÔn s¶n xuÊt cña ng−êi
n«ng d©n. Nh− vËy gi÷a nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cã mèi
quan hÖ chÆt chÏ rµng buéc nhau nh− s¶n xuÊt - tiªu dïng, gi÷a ng−êi
mua- ng−êi b¸n. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó kiÕn thøc ®ã ®−a vµo
®−îc thùc tiÔn vµ ng−êi n«ng d©n lµm thÕ nµo ®Ó sö dông ®−îc chóng?
NghÜa lµ gi÷a nghiªn cøu vµ n«ng d©n cÇn cã mét trung gian lµm
nhiÖm vô l−u th«ng kiÕn thøc vµ khuyÕn n«ng trong qu¸ tr×nh ®ã lµ
chiÕc cÇu nèi gi÷a khoa häc víi n«ng d©n, n«ng th«n.
♦KhuyÕn n«ng ®èi víi Nhµ n−íc
- Lµ tæ chøc gióp Nhµ n−íc thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch, chiÕn
l−îc vÒ n«ng d©n, n«ng nghiÖp, n«ng th«n
- VËn ®éng n«ng d©n tiÕp thu vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch n«ng
nghiÖp
- Trùc tiÕp cung cÊp th«ng tin vÒ nh÷ng nhu cÇu, nguyÖn väng
cña n«ng d©n cho Nhµ n−íc, trªn c¬ së ®ã Nhµ n−íc ho¹ch
®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp.

19
4. KhuyÕn n«ng lµm nh− thÕ nµo?

Th«ng qua tiÕp xóc c¸ nh©n:

- KhuyÕn n«ng viªn ®Õn
th¨m n«ng d©n
- N«ng d©n ®Õn c¬ quan
khuyÕn n«ng
- N«ng d©n ®Õn th¨m n«ng
d©n

Th«ng qua tiÕp xóc nhãm n«ng

d©n:
- Häp d©n
- TËp huÊn
- X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn
- Héi th¶o ®Çu bê
- Th¨m quan häc tËp kinh
nghiÖm
- Héi thi nhµ n«ng ®ua tµi

Th«ng qua truyÒn th«ng ®¹i

chóng:
- Ph¸t thanh truyÒn h×nh
- Qu¶ng c¸o ¸p phÝch
- Tê b−ím
- S¸ch máng

20
 C¸c ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ®−îc chia lµm 3 nhãm, dùa vµo
ph−¬ng thøc t¸c ®éng gi÷a khuyÕn n«ng viªn víi n«ng d©n, ®ã lµ:
♦ Ph−¬ng ph¸p truyÒn th«ng ®¹i chóng
♦ Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc c¸ nh©n
♦ Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc nhãm.

4.1. Ph−¬ng ph¸p th«ng tin ®¹i chóng: lµ ph−¬ng ph¸p sö dông
c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh−: ®µi, ti vi, b¸o, tê gÊp, lÞch, ¸p
phÝch.. ®Ó cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cho n«ng d©n t¹i cïng
mét thêi ®iÓm.
• ¦u ®iÓm:
+ Cïng mét thêi ®iÓm cã thÓ phôc vô cho ®«ng ®¶o n«ng d©n
nh÷ng th«ng tin quan träng, kÞp thêi
+ Chi phÝ thÊp.
• Nh−îc ®iÓm:
+ Kh«ng thÓ thay thÕ ®−îc c«ng viÖc cña mét khuyÕn n«ng
viªn
+ Kh«ng d¹y ®−îc kü n¨ng thùc hµnh vµ kh«ng tr¶ lêi ®−îc
nh÷ng c©u hái mµ n«ng d©n yªu cÇu ngay.
V× vËy chØ nªn sö dông ph−¬ng ph¸p th«ng tin ®¹i chóng trong
nh÷ng tr−êng hîp sau:
+ Cung cÊp cho n«ng d©n nh÷ng nhËn thøc míi vµ t¹o sù chó ý
quan t©m cña hä vÒ mét tiÕn bé kü thuËt míi nµo ®ã
+ Th«ng b¸o kÞp thêi vÒ mét lo¹i bÖnh dÞch vµ cung cÊp nh÷ng
biÖn ph¸p phßng ngõa
+ Chia sÎ nh÷ng kinh nghiÖm cña nh÷ng n«ng d©n lµm ¨n giái
víi nh÷ng n«ng d©n kh¸c trong céng ®ång.
4.2. Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc c¸ nh©n: Lµ ph−¬ng ph¸p mµ
KhuyÕn n«ng viªn tiÕp xóc trùc tiÕp víi tõng c¸ nh©n, hé n«ng d©n
nh»m t×m hiÓu, gi¶i ®¸p vµ t− vÊn cho hä gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò
n¶y sinh.

21
 Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc c¸ nh©n ®−îc sö dông réng r·i nhÊt trong
khuyÕn n«ng d−íi c¸c h×nh thøc nh−:
• §Õn th¨m hé n«ng d©n
• N«ng d©n ®Õn th¨m c¬ quan khuyÕn n«ng
• Göi th− riªng
• Gäi ®iÖn tho¹i.
Trong ®iÒu kiÖn n−íc ta th× viÖc gäi ®iÖn tho¹i hoÆc göi th− riªng
®ang cßn h¹n chÕ, chñ yÕu vÉn lµ KhuyÕn n«ng viªn ®Õn th¨m hé n«ng
d©n hoÆc ng−îc l¹i.

• ¦u ®iÓm:
+ Nh÷ng cuéc gÆp gì gi÷a KhuyÕn n«ng viªn víi hé n«ng
d©n th−êng rÊt tho¶i m¸i. Nã biÓu lé sù quan t©m cña KhuyÕn
n«ng viªn ®èi víi tõng ng−êi d©n nªn nã lµ yÕu tè bËc nhÊt ®Ó
cñng cè lßng tin vµ t×nh c¶m gi÷a ng−êi d©n vµ KhuyÕn n«ng
viªn
+ Do trùc tiÕp víi tõng hé n«ng d©n nªn KhuyÕn n«ng viªn cã
thÓ ®−a ra nh÷ng lêi khuyªn cÇn thiÕt s¸t víi thùc tÕ cña ng−êi
n«ng d©n h¬n.

• Nh−îc ®iÓm:
+ Tèn nhiÒu thêi gian, ®ßi hái ph¶i cÇn nhiÒu KhuyÕn n«ng
viªn
+ Qu¸ tr×nh phæ biÕn th«ng tin chËm.

4.3. Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc nhãm: Lµ ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ tæ
chøc nhiÒu n«ng d©n l¹i thµnh nhãm ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng
khuyÕn n«ng
Ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc theo nhãm ®−îc phæ biÕn réng r·i nhÊt
trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng vµ nã thÓ hiÖn d−íi nh÷ng h×nh thøc
sau:

22
 + Häp nhãm
+ TËp huÊn
+ Tr×nh diÔn
+ Héi th¶o ®Çu bê
+ Tham quan
+ Cuéc thi nhµ n«ng ®ua tµi...

• ¦u ®iÓm:
+ Do cïng mét lóc tiÕp xóc ®−îc víi nhiÒu hé n«ng d©n cho
nªn ph−¬ng ph¸p mang l¹i hiÖu qu¶ cao
+ T¹o ra m«i tr−êng häc tËp sinh ®éng cã t¸c dông ®éng viªn
vµ cñng cè lßng tin cña n«ng d©n
+ Mang tÝnh céng ®ång cao, mäi ng−êi trong nhãm cïng nhau
lµm mét viÖc mµ tõng c¸ nh©n kh«ng thÓ lµm næi
+ Tiªu tèn Ýt thêi gian h¬n ph−¬ng ph¸p tiÕp xóc c¸ nh©n.

• Nh−îc ®iÓm:
+ ChÝ phÝ cao
+ ChØ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò chung cña nhãm, ch−a ®i s©u
vµo nh÷ng vÊn ®Ò cña tõng c¸ nh©n.
Xin l−u ý víi KhuyÕn n«ng viªn r»ng: kh«ng cã mét ph−¬ng
ph¸p ®¬n ®éc nµo l¹i cã hiÖu qu¶ h¬n lµ viÖc nªn phèi hîp c¸c
ph−¬ng ph¸p ®Ó cã thÓ bæ trî lÉn nhau.
Trong ph¹m vi cña tµi liÖu nµy chóng ta sÏ ®i s©u nghiªn cøu mét
sè ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng theo nhãm mµ KhuyÕn n«ng viªn sÏ ph¶i
th−êng xuyªn sö dông trong c«ng t¸c cña m×nh.

23
♠ X©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn

Môc ®Ých: §Ó chøng minh tÝnh h¬n

h¼n cña kü thuËt míi so víi c¸i cò,
qua ®ã thuyÕt phôc n«ng d©n lµm
theo

Nguyªn t¾c:
- M« h×nh ®−îc ®Æt t¹i ruéng v−ên cña n«ng
d©n vµ do n«ng d©n thùc hiÖn, KhuyÕn
n«ng viªn chØ lµ ng−êi h−íng dÉn
- Kü thuËt ®−îc tr×nh diÔn ph¶i ®¬n gi¶n phï
hîp víi kh¶ n¨ng ¸p dông cña ®¹i ®a sè
n«ng d©n trong vïng
- Ph¶i ®−îc chuÈn bÞ chu ®¸o tõ tr−íc.

24
 C¸c b−íc thùc hiÖn
B−íc 1: ChuÈn bÞ
♦ C¨n cø vµo kÕ ho¹ch khuyÕn
n«ng cña x· vµ tõng th«n do ng−êi
d©n x©y dùng, KhuyÕn n«ng viªn
bµn b¹c cô thÓ víi x· vµ tr−ëng
th«n ®Ó cïng nhau x©y dùng kÕ
ho¹ch chi tiÕt
♦ Lùa chän hé n«ng d©n tham
gia vµ ®Õn tËn hé ®Ó thèng nhÊt
nh÷ng néi dung, c¸ch lµm, thêi
gian vµ tho¶ thuËn hîp ®ång víi hé
n«ng d©n
♦ LËp kÕ ho¹ch chi tiÕt b»ng
c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
• Tr×nh diÔn c¸i g×? ( chñ
®Ò tr×nh diÔn)
• Tr×nh diÔn ®Ó lµm g×? nã
sÏ ®em l¹i lîi Ých g×?
• Khi nµo sÏ thùc hiÖn?
• M« h×nh sÏ tr×nh diÔn ë
®©u? nh÷ng hé nµo tham gia?
• LiÖt kª thø tù tiÕn hµnh
c¸c c«ng viÖc, nh÷ng vËt t−
ph−¬ng tiÖn vµ kinh phÝ cÇn
thiÕt lµ g×? sè l−îng bao nhiªu?
khi nµo lµm? ai sÏ chuÈn bÞ
chÝnh? ai sÏ trî gióp?....
♦ ThiÕt kÕ m« h×nh vµ x©y
dùng quy tr×nh kü thuËt thùc hiÖn
m« h×nh
♦ TËp huÊn quy tr×nh kü thuËt
vµ ph¸t tµi liÖu cho hé n«ng d©n
tham gia m« h×nh.

25
 B−íc 2: Thùc hiÖn m« h×nh
♦Nh÷ng ngµy ®Çu triÓn khai m«
h×nh, KhuyÕn n«ng viªn ph¶i cã
mÆt t¹i hiÖn tr−êng ®Ó hç trî vµ
gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn quy tr×nh
®· thèng nhÊt víi hé
♦Th−êng xuyªn tíi th¨m vµ
cïng víi hé theo dâi, ®o ®Õm vµ
ghi chÐp c¸c sè liÖu cÇn thiÕt
trong m« h×nh
♦NÕu thÊy m« h×nh triÓn väng
cã thÓ tæ chøc mét cuéc héi
th¶o ®Çu bê vµ mêi nh÷ng n«ng
d©n trong vïng ®Õn ®Ó th¨m vµ
trao ®æi
♦§¸nh gi¸ s¬ bé thu thËp thªm
sè liÖu ®Ó chuÈn bÞ cho tæng kÕt
nh©n réng.

B−íc 3: Tæng kÕt ®¸nh gi¸ vµ

nh©n réng
♦ GÇn tíi ngµy thu ho¹ch, bµn víi
chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tæ chøc
®¸nh gi¸ tæng kÕt ®Ó nh©n ra diÖn
réng
• Thèng nhÊt ngµy th¸ng tæng kÕt
m« h×nh
• Thèng nhÊt thµnh phÇn tham gia:
UBND x·, c¸c c¸n bé ®Çu ngµnh,
c¸c tr−ëng th«n vµ bµ con x· viªn
quan t©m tíi m« h×nh ®ã
♦ ChuÈn bÞ mét b¸o c¸o tiÕn tr×nh
thùc hiÖn m« h×nh, kÕt qu¶ ®¹t
®−îc vµ ph©n c«ng c¸c hé tham
gia m« h×nh b¸o c¸o
♦ Tæ chøc tæng kÕt ®¸nh gi¸ vµ kÕ
ho¹ch nh©n réng trong thêi gian tíi.

26
♠ Héi th¶o ®Çu bê
Môc ®Ých:
• §Ó phæ biÕn mét c¸ch lµm ¨n
míi hoÆc kÕt qu¶ cña mét m«
h×nh tr×nh diÔn cho nhiÒu n«ng
d©n biÕt
• §Ó thuyÕt phôc n«ng d©n øng
dông cµng nhiÒu cµng tèt

Nguyªn t¾c:
• Ph¶i tæ chøc ngay t¹i ®iÓm tr×nh diÔn: ruéng,
v−ên, chuång tr¹i.. cña n«ng d©n
• Ph¶i do chÝnh ng−êi n«ng d©n ®ã b¸o c¸o giíi
thiÖu qu¸ tr×nh tiÕn hµnh lµm
• KhuyÕn n«ng viªn trong héi th¶o ®Çu bê ®ãng
vai trß lµ ng−êi hç trî chñ nh©n giíi thiÖu kÕt
qu¶ tr×nh diÔn, h−íng dÉn ®Ó cuéc héi th¶o
kh«ng ®i chÖch môc tiªu vµ s½n sµng tr¶ lêi
c¸c c©u hái cña nh÷ng ng−êi tham gia

27
 C¸c b−íc thùc hiÖn:

B−íc 1: ChuÈn bÞ
♦ C¨n cø vµo kÕt qña cña m« h×nh tr×nh diÔn, KhuyÕn n«ng viªn bµn
b¹c cô thÓ víi x· vµ tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch
chi tiÕt
♦ Th¶o luËn chi tiÕt víi hé n«ng d©n cã m« h×nh dù ®Þnh ®Õn th¨m vÒ:
ƒ Néi dung cuéc héi th¶o ®Çu bê, thêi gian dù ®Þnh ®Õn th¨m,
sè l−îng ng−êi ®Õn th¨m...
ƒ Nh÷ng th«ng tin, nh÷ng sè liÖu cÇn trao ®æi víi ®oµn
ƒ C¸ch tiÕn hµnh vµ nhËn xÐt vÒ kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc qua m«
h×nh
ƒ Nh÷ng ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt trî gióp cho chñ nhµ dÔ dµng
trong viÖc giíi thiÖu vµ tiÕp ®ãn ®oµn
ƒ ChuÈn bÞ kinh phÝ nÕu cÇn.
♦ LËp kÕ ho¹ch chi tiÕt b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
ƒ Môc ®Ých cña cuéc héi th¶o ®Çu bê lµ g×?
ƒ Hé n«ng d©n nµo sÏ tham gia héi th¶o ®Çu bê? sè l−îng lµ bao
nhiªu ng−êi ?(tèi thiÓu lµ 20 ng−êi)
ƒ §Õn th¨m m« h×nh tr×nh diÔn vÒ c¸i g×? t¹i hé nµo?
ƒ Thêi gian tiÕn hµnh vµo lóc nµo lµ thÝch hîp nhÊt?
ƒ Kinh phÝ, ph−¬ng tiÖn trî gióp ( loa cÇm tay, tranh ¶nh, tê gÊp,
tµi liÖu ph¸t....) vµ ng−êi trî gióp cho cuéc héi th¶o ®Çu bê....?
ƒ LiÖt kª thø tù tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc.
♦ Th«ng b¸o môc ®Ých, néi dung, thêi gian vµ ®Þa ®iÓm cho c¸c
thµnh viªn ®−îc mêi tham gia tr−íc mét tuÇn.

28
B−íc 2: Thùc hiÖn
♦Toµn bé ®oµn vµ chñ hé gÆp nhau t¹i ®Þa ®iÓm cã m« h×nh
♦ KhuyÕn n«ng viªn giíi thiÖu môc ®Ých néi dung vµ ch−¬ng tr×nh
lµm viÖc
♦ §Çu tiªn chñ hé cã m« h×nh giíi thiÖu toµn bé néi dung, c¸ch
thøc tiÕn hµnh vµ nhËn xÐt vÒ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc. Sau ®ã yªu cÇu
mäi ng−êi dµnh thêi gian quan s¸t trùc tiÕp m« h×nh vµ chuÈn bÞ
nh÷ng c©u hái, nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt cña m×nh cho thêi gian th¶o
luËn tiÕp theo
♦ Dµnh thêi gian cÇn thiÕt cho c¸c thµnh viªn trong ®oµn vµ chñ m«
h×nh trao ®æi, tranh luËn vµ ph¸t biÓu nhËn xÐt, c¶m t−ëng cña m×nh
(chñ hé lµ ng−êi ®iÒu hµnh cuéc trao ®æi, KhuyÕn n«ng viªn chØ trî
gióp vµ tr¶ lêi c©u hái khi thÊy cÇn)
♦Rót ra kÕt luËn vµ thèng nhÊt quan ®iÓm.

29
B−íc 3: Tæng kÕt ®¸nh gi¸
♦ Cã thÓ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cuéc héi th¶o ®Çu bê ngay t¹i
m« h×nh
• Cã bao nhiªu hé sÏ ¸p dông kÕt qu¶ cña m« h×nh nµy?
• Nh÷ng khã kh¨n g× khi ¸p dông? vµ nh÷ng yªu cÇu trî
gióp g× tõ phÝa khuyÕn n«ng vµ x·?
♦ KÕ ho¹ch triÓn khai nh©n réng cho c¸c hé muèn ¸p dông
♦ KhuyÕn n«ng viªn x· viÕt b¸o c¸o kÕt qu¶ cuéc héi th¶o ®Çu bê
göi UBND x· vµ tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn.

30
♠ Tæ chøc chuyÕn tham quan

Môc ®Ých:
T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n
so s¸nh c¸ch lµm ¨n cña
m×nh víi ng−êi kh¸c vµ trao
®æi kinh nghiÖm víi nhau,
qua ®ã thuyÕt phôc n«ng
d©n lµm theo c¸i míi mµ ®Þa
ph−¬ng m×nh ch−a cã

Nguyªn t¾c:
♦ Chän n¬i ®Õn tham quan cã
nh÷ng ®iÒu kiÖn canh t¸c t−¬ng
tù víi ®Þa ph−¬ng ng−êi ®i tham
quan
♦ Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o ®Ó ®¶m
b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶ cña
chuyÕn ®i.

31
 C¸c b−íc tiÕn hµnh:
B−íc 1: B−íc chuÈn bÞ
♦Thèng nhÊt víi x· vµ c¸c th«n cã ng−êi tham gia vÒ kÕ ho¹ch
chuyÕn tham quan
♦ LËp kÕ ho¹ch chi tiÕt chuyÕn tham quan b»ng c¸ch tr¶ lêi c¸c
c©u hái sau:
• §i tham quan c¸i g×?
• T¹i sao ph¶i tham quan?
• Ai ®i tham quan vµ bao nhiªu ng−êi?
• Tham quan ë ®©u?
• Tham quan vµo thêi gian nµo, bao nhiªu ngµy?
• Néi dung sÏ tham quan vµ lÞch tr×nh chuyÕn ®i
• C¸c ph−¬ng tiÖn trî gióp: « t«, micro, tµi liÖu,...
• Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho tõng thµnh viªn.

♦ Cö ng−êi ®i tiÒn tr¹m: liªn hÖ víi n¬i tham quan ®Ó n¾m b¾t t×nh
h×nh ®Þa ph−¬ng, ®−êng s¸ ®i l¹i, n¬i ¨n chèn nghØ vµ thêi gian ®oµn
cã thÓ ®Õn ®−îc.
♦ Th«ng b¸o cho thµnh viªn trong ®oµn tr−íc 1 tuÇn.

B−íc 2: Thùc hiÖn chuyÕn tham quan

♦ TËp trung t¹i n¬i xuÊt ph¸t: phæ biÕn lÞch tr×nh cña chuyÕn ®i,
phong tôc tËp qu¸n cña n¬i ®Õn vµ nh÷ng néi dung ®Õn tham quan trao
®æi kinh nghiÖm.
♦ GÆp mÆt chñ hé n¬i ®Õn tham quan vµ khuyÕn n«ng viªn giíi
thiÖu c¸c thµnh viªn trong ®oµn víi chñ hé.
♦ Nghe chñ hé giíi thiÖu tãm t¾t vÒ kinh nghiÖm c¸ch lµm kinh tÕ
cña gia ®×nh.

32
 ♦ Cïng víi chñ hé ®i tham quan t¹i hiÖn tr−êng: v−ên, ao
chuång tr¹i, võa quan s¸t võa trao ®æi víi chñ hé ®Ó lµm râ nh÷ng
th«ng tin.
♦KÕt thóc chuyÕn tham quan, c¸m ¬n chñ hé vµ gia ®×nh.
B−íc 3: §¸nh gi¸ viÕt b¸o c¸o
KÕt qu¶ ®¹t ®−îc qua chuyÕn tham quan
Kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ më réng kü thuËt míi
Nh÷ng ®ãng gãp nh»m rót kinh nghiÖm cho nh÷ng chuyÕn tham
quan sau

33
♠ Tæ chøc tËp huÊn cho n«ng d©n

Môc ®Ých:
Cung cÊp kiÕn thøc vµ kü n¨ng
vÒ mét chñ ®Ò nµo ®ã cho n«ng
d©n

Nguyªn t¾c:
• Chñ ®Ò tËp huÊn ®· ®−îc kh¼ng ®Þnh
• Khi cã nhiÒu n«ng d©n trong vïng muèn ¸p
dông
• §èi t−îng tham gia lµ nh÷ng n«ng d©n quan
t©m vµ tù nguyÖn. §Æc biÖt quan t©m tíi tØ lÖ gi÷a
nam vµ n÷
• Ng−êi h−íng dÉn ph¶i n¾m v÷ng ®−îc chñ ®Ò
tËp huÊn

34
 C¸c b−íc tiÕn hµnh
B−íc 1: ChuÈn bÞ
♦ B¸o c¸o víi x· vµ bµn víi c¸c
t¹i sao?
th«n cã n«ng d©n tham dù vÒ kÕ
Ò? ho¹ch tËp huÊn
ñ®
ch
♦ LËp kÕ ho¹ch tËp huÊn: b»ng
c¸ch tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
u?
ë ®© µy?
mÊy n g • Chñ ®Ò tËp huÊn lµ g×?
g?
un
n éi d • T¹i sao ph¶i tËp huÊn?
•Ai tham gia vµ bao
nhiªu ng−êi?
• Néi dung chi tiÕt cÇn
tËp huÊn lµ g×?
• Ai lµ ng−êi h−íng dÉn
chÝnh, ai lµ ng−êi trî gióp cho
buæi tËp huÊn?
• TËp huÊn ë ®©u?
• Thêi gian nµo vµ bao
nhiªu ngµy?
• Nh÷ng dông cô, mÉu
vËt trî gióp cho tËp huÊn lµ
nh÷ng g×? ai chuÈn bÞ?
• Cã cÇn kinh phÝ kh«ng?
lµ bao nhiªu?
♦ Th«ng b¸o tíi c¸c thµnh phÇn
tham dù tr−íc mét tuÇn
♦ChuÈn bÞ ®Þa ®iÓm, ¸nh s¸ng,
bµn ghÕ, b¶ng vµ c¶ hiÖn tr−êng
thùc hµnh tr−íc mét ngµy.

35
B−íc 2: TiÕn hµnh buæi tËp
huÊn
♦ §iÒu khiÓn buæi häc ®óng
giê
Tr−íc tiªn chµo mõng nh÷ng
ng−êi tham dù, giíi thiÖu
kh¸ch mêi. Nãi râ môc ®Ých,
néi dung vµ ch−¬ng tr×nh buæi
häc
♦ NÕu n«ng d©n tõ c¸c th«n
®Õn häc yªu cÇu hä tù giíi
thiÖu vÒ m×nh
♦ Tr×nh bµy theo tr×nh tù ®·
chuÈn bÞ tr−íc, kÕt hîp thuyÕt
tr×nh víi tranh ¶nh minh
ho¹.Víi mét ©m l−îng ®ñ
nghe, râ rµng vµ lu«n lu«n ®Æt
ra nh÷ng c©u hái ®Ó thu hót sù
chó ý cña bµ con nh−: B¸c lµm
nh− thÕ nµo? t¹i sao?...Sau mçi
mét ý kiÕn cña bµ con nªn c¸m
¬n vµ ®−a ra lêi khen hîp lý.

B−íc 3: Tæng kÕt ®¸nh gi¸

♦ Bµ con ®ãng gãp ý kiÕn vÒ
buæi tËp huÊn: néi dung cã phï
hîp kh«ng? vÒ nhµ cã thÓ tù lµm
®−îc ch−a? cÇn bæ sung chç
nµo?....

36
♠ Tæ chøc mét cuéc häp d©n

Môc ®Ých:
Lµ ®Ó KhuyÕn n«ng viªn truyÒn ®¹t
cho n«ng d©n nh÷ng chñ tr−¬ng
®−êng lèi cña §¶ng vÒ ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp, n«ng th«n hoÆc lµ
phæ biÕn nh÷ng c¸ch lµm ¨n míi,
nh÷ng biÖnph¸p kü thuËt míi, hoÆc
lµ ®Ó n«ng d©n th¶o luËn c«ng khai
vÒ mét vÊn ®Ò cô thÓ nµo ®ã cña hä
vµ ®−a ra nh÷ng ®Ò xuÊt míi....

Nguyªn t¾c:
- Trong mäi tr−êng hîp chØ nªn
mêi häp khi thÊy thËt sù cÇn
thiÕt vµ cã t¸c dông nÕu kh«ng
hä sÏ tõ chèi trong nh÷ng cuéc
häp tiÕp theo
- Kh«ng nªn kÐo dµi cuéc häp,
tèi ®a lµ kh«ng qu¸ 2 tiÕng

37
 C¸c b−íc tiÕn hµnh
B−íc 1: ChuÈn bÞ
•Bµn víi x·, tr−ëng th«n vµ nhãm ?
tr−ëng c¸c nhãm së thÝch vÒ tÝnh g×
? µo
in
m kh u?
cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh cuéc häp lµ ë ®©
®Ó
• LËp kÕ ho¹ch cho mét cuéc häp:
- T¹i sao ph¶i häp? ( Môc ®Ých ?
vËt t−
cuéc häp) i g× ph−¬ng
- Häp vÒ vÊn ®Ò g×? ( Néi dung c¸ tiÖn ?

cuéc häp)
- §Þa ®iÓm häp ë ®©u?
- Thêi gian häp vµo lóc nµo lµ
tèt nhÊt?
- Dù ®Þnh chñ to¹ vµ th− ký ghi
biªn b¶n cuéc häp
•Th«ng b¸o cho d©n biÕt tr−íc 2
ngµy

Buíc 2: TiÕn hµnh cuéc häp

• NÕu lµ häp th«n th× tr−ëng th«n sÏ
lµ ng−êi ®iÒu khiÓn cuéc häp, nÕu
lµ häp nhãm th× nhãm tr−ëng, nÕu
häp d©n cña liªn th«n th× c¸n bé x·
lµ ng−êi ®iÒu hµnh cuéc häp
• Cuéc häp ®−îc b¾t ®Çu ®óng giê
vµ chµo mõng bµ con ®Õn dù, giíi
thiÖu ®¹i biÓu, sau ®ã nh−êng cho
chñ to¹ ®iÒu khiÓn cuéc häp víi sù
hç trî cña KhuyÕn n«ng viªn
• Chñ to¹ ph¶i tr×nh bµy râ môc
®Ých, néi dung cuéc häp bµn vÒ vÊn
®Ò g×?
•Ng−êi ®iÒu hµnh nªu tõng vÊn ®Ò
vµ cho mäi ng−êi suy nghÜ, ®Æt c©u
hái vµ khuyÕn khÝch bµ con ph¸t
biÓu ®ãng gãp ý kiÕn
• Sau mçi vÊn ®Ò th¶o luËn chñ to¹
ph¶i tãm t¾t l¹i nh÷ng ®iÓm chÝnh
vµ ghi l¹i nh÷ng quyÕt ®Þnh quan
träng cña mäi ng−êi
• Khi cuéc häp kÕt thóc h·y c¸m ¬n
bµ con ®· ®Õn dù

38
B−íc 3: Héi ý cuèi buæi
häp gi÷a KhuyÕn n«ng
viªn vµ chñ täa, th− ký ®Ó:
•Thèng nhÊt nh÷ng néi
dung chÝnh ®· th¶o luËn vµ
c¸c quyÕt ®Þnh mµ cuéc häp
®· nªu ra
• §−a ra kÕ ho¹ch hµnh
®éng tiÕp theo thùc hiÖn
quyÕt ®Þnh cña cuéc häp.

39