6 de Cuong TDD Huy 0089

CNG TRUYN NG IN
TRNG I HC S PHM K THUT HNG YN

KHOA IN - IN T
----------- *** -----------
CNG MN HC
TRUYN NG IN
BIN SON: QUANG HUY
HNG YN 06.2010
TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -1-
CNG TRUYN NG IN
MC TIU MN HC
+ Trnh by c cu trc chung ca h thng truyn ng in t ng (HT-
TT).
+ Trnh by c c tnh ca tng loi ng c trong cc h thng truyn ng in
t ng c th.
+ Phn tch c cc phng php iu chnh tc ng c v vn iu chnh
tc trong cc h b bin i - ng c .
+ Kho st c qu trnh qu ca HT-TT vi cc thng s ca h hoc ca
ph ti.
+ Tnh chn cc phng n truyn ng v nm c nguyn tc c bn chn
cng sut ng c in.
+ Trnh by c cc nguyn tc c bn iu khin t ng HT-TT.
+ Phn tch v nh gi c cc mch iu khin t ng in hnh ca cc my
hoc h thng c sn.
+ Trnh by c nguyn tc lm vic ca phn t iu khin logic.
+ Tng hp c mt s mch iu khin logic.
+ Thit k c cc mch iu khin t ng ca cc my hoc h thng theo yu
cu cng ngh.
Chng 1
KHI NIM, C S NG HC V CC C TNH CA HT T
1.1 CU TRC V PHN LOI H THNG TRUYN NG IN T NG
(T T)
Cu trc ca h thng truyn ng in t ng:
* nh ngha h thng truyn ng in t ng:
H truyn ng in t ng (T T) l mt t hp cc thit b in, in t, v.v.
phc v cho cho vic bin i in nng thnh c nng cung cp cho cc c cu cng tc
trn cc my sn sut, cng nh gia cng truyn tn hiu thng tin iu khin qu trnh
bin i nng lng theo yu cu cng ngh.
* Cu trc chung:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 1-1: M t cu trc chung ca h T T.

BB: B bin i; C: ng c in; MSX: My sn xut; R v RT: B iu chnh
truyn ng v cng ngh; K v KT: cc B ng ct phc v truyn ng v cng ngh;
GN: Mch ghp ni; VH: Ngi vn hnh.
Cu trc ca h T T gm 2 phn chnh:
- Phn lc (mch lc): t li in hoc ngun in cung cp in nng n b
bin i (BB) v ng c in (C) truyn ng cho ph ti (MSX). Cc b bin i
nh: b bin i my in (my pht in mt chiu, xoay chiu, my in khuch i),
b bin i in t (khuch i t, cun khng bo ho), b bin i in t, bn dn
(Chnh lu tiristor, b iu p mt chiu, bin tn transistor, tiristor). ng c c cc loi
nh: ng c mt chiu, xoay chiu, cc loi ng c c bit.
- Phn iu khin (mch iu khin) gm cc c cu o lng, cc b iu chnh
tham s v cng ngh, cc kh c, thit b iu khin ng ct phc v cng ngh v cho
ngi vn hnh. ng thi mt s h T T khc c c mch ghp ni vi cc thit b
t ng khc hoc vi my tnh iu khin.
Phn loi h thng truyn ng in t ng:
- Truyn ng in khng iu chnh: thng ch c ng c ni trc tip vi li
in, quay my sn xut vi mt tc nht nh.
- Truyn ng c iu chnh: tu thuc vo yu cu cng ngh m ta c h truyn
ng in iu chnh tc , h truyn ng in t ng iu chnh m men, lc ko, v
h truyn ng in t ng iu chnh v tr. Trong h ny c th l h truyn ng in
t ng nhiu ng c.
- Theo cu trc v tn hiu iu khin m ta c h truyn ng in t ng iu
khin s, h truyn ng in t ng iu khin tng t, h truyn ng in t ng
iu khin theo chng trnh ...

CNG TRUYN NG IN
- Theo c im truyn ng ta c h truyn ng in t ng ng c in mt

chiu, ng c in xoay chiu, ng c bc, v.v.
- Theo mc t ng ha c h truyn ng khng t ng v h truyn ng
in t ng.
- Ngoi ra, cn c h truyn ng in khng o chiu, c o chiu, h truyn
ng n, truyn ng nhiu ng c, v.v.
1.2 C S NG HC C BN CA HT T.
1.2.1 c tnh c ca my sn xut.
+ c tnh c ca my sn xut l quan h gia tc quay v mmen cn ca
my sn xut:
Mc = f()
+ c tnh c ca my sn xut rt a dng, tuy nhin phn ln chng c biu
din di dng biu thc tng qut:
Trong :
Mc - mmen ng vi tc
Mco - mmen ng vi tc = 0.
Mm - mmen ng vi tc nh mc m
a) b) c)
Hnh 1.2: a) c tnh c ca mt s MSX. b) Dng c tnh c ca mt s MSX c tnh
th nng. c) Dng c tnh c ca mt s MSX c tnh phn khng.
+ Ta c cc trng hp s m ng vi cc ti:

CNG TRUYN NG IN
- Khi = -1, mmen t l nghch vi tc , tng ng cc c cu hnh my tin,

doa, my cun dy, cun giy, ... (ng 4).
c im ca loi my ny l tc lm vic cng thp th mmen cn (lc cn)
cng ln.
- Khi = 0, Mc = Mm = const, tng ng cc c cu my nng h, cu trc, thang
my, bng ti, c cu n dao my ct gt, ... (hnh 1-2. ng 1)
- Khi = 1, mmen t l bc nht vi tc , tng ng cc c cu ma st, my
bo, my pht mt chiu ti thun tr, (ng 2).
- Khi q = 2, mmen t l bc hai vi tc , tng ng cc c cu my bm, quy
gi, my nn, (ng 3)
+ Ngoi ra, mt s my sn xut c c tnh c khc, nh:
- Mmen ph thuc vo gc quay Mc = f();hoc mmen ph thuc vo ng i
Mc = f(s), cc my cng tc c pittng, cc my trc khng c cp cn bng c c tnh
thuc loi ny.
- Mmen ph thuc vo s vng quay v ng i Mc = f(,s) nh cc loi xe
in.
- Mmen ph thuc vo thi gian Mc = f(t) nh my nghin , nghin qung.
Trn hnh 1-2b biu din c tnh c ca my sn xut c mmen cn dng th
nng.
Trn hnh 1-2c biu din c tnh c ca my sn xut c mmen cn dng phn
khng.
1.2.2 c tnh c ca ng c in:
c tnh c ca ng c in l quan h gia tc quay v mmen ca ng c:
M = f()
* Thng ngi ta phn bit hai loi c tnh c:
+ c tnh c t nhin: l c tnh c c khi ng c ni theo s bnh
thng, khng s dng thm cc thit b ph tr khc v cc thng s ngun cng nh
ca ng c l nh mc. Nh vy mi ng c ch c mt c tnh c t nhin.
+ c tnh c nhn to hay c tnh c iu chnh: l c tnh c nhn c s
thay i mt trong cc thng s no ca ngun, ca ng c hoc ni thm thit b ph
tr vo mch, hoc s dng cc s c bit. Mi ng c c th c nhiu tnh c
nhn to.
cng c tnh c:

CNG TRUYN NG IN
+ nh gi v so snh cc c tnh c, ngi ta a ra khi nim cng c tnh

c v c tnh:
M
nu c tnh c tuyn tnh th:

dM
Hoc theo h n v tng i: l lng sai phn ca mmen M v .
d
Hnh 1.3: cng c tnh c.
+ ng c khng ng b c cng c tnh c thay i gi tr (> 0, < 0).

+ ng c ng b c c tnh c tuyt i cng ( ).
+ ng c mt chiu kch t c lp c cng c tnh c cng ( 40).
+ ng c mt chiu kch t c lp c cng c tnh c mm ( 10).
1.2.3 TRNG THI LM VIC CA H T T.
+ Trong h truyn ng in t ng bao gi cng c qu trnh bin i nng

lng in nng thnh c nng hoc ngc li. Chnh qu trnh bin i ny quyt nh
trng thi lm vic ca h truyn ng in. C th lp Bng 1-1:

CNG TRUYN NG IN
TT Biu cng sut Pin Pc P Trng thi lm vic
1 0 =0 = Pin - ng c khng ti
2 0 >0 = P - Pc - ng c c ti
3 =0 <0 =Pc - Hm khng ti
4 <0 <0 =Pc - P - Hm ti sinh
5 >0 >0 =Pc + P - Hm ngc
6 =0 =0 = Pc - Hm ng nng
trng thi ng c: Ta coi dng cng sut in Pin c gi tr dng nu nh n

c chiu truyn t ngun n ng c v t ng c bin i cng sut in thnh cng
sut c: Pc = M. cp cho my sn xut v c tiu th ti c cu cng tc ca my.
Cng sut c ny c gi tr dng nu nh mmen ng c sinh ra cng chiu vi tc
quay.
trng thi my pht: th ngc li, khi h truyn ng lm vic, trong mt iu
kin no c cu cng tc ca my sn xut c th to ra c nng do ng nng hoc
th nng tch ly trong h ln, c nng c truyn v trc ng c, ng c tip
nhn nng lng ny v lm vic nh mt my pht in. Cng sut in c gi tr m

CNG TRUYN NG IN
nu n c chiu t ng c v ngun, cng sut c c gi tr m khi n truyn t my sn

xut v ng c v mmen ng c sinh ra ngc chiu vi tc quay. Mmen ca my
sn xut c gi l mmen ph ti hay mmen cn. N cng c nh ngha du m v
dng, ngc li vi du mmen ca ng c.
+ Phng trnh cn bng cng sut ca h T T l:
P = Pc + P
Trong : P l cng sut in; Pc l cng sut c; P l tn tht cng sut.
- Trng thi ng c gm: ch c ti v ch khng ti. Trng thi ng c
phn b gc phn t I, III ca mt phng (M).
- Trng thi hm c: Hm khng ti, Hm ti sinh, Hm ngc v Hm ng nng.
Trng thi hm gc II, IV ca mt phng (M).
- Hm ti sinh: Pin < 0, Pc < 0, c nng bin thnh in nng tr v li.
- Hm ngc: Pin > 0 , Pc < 0, in nng v c nng chuyn thnh tn tht P.
- Hm ng nng: Pin = 0, Pc < 0, c nng bin thnh cng sut tn tht P.
* Cc trng thi lm vic trn mt phng [M, ]:
Trng thi ng c: tng ng vi cc im nm trong gc phn t th nht v gc
phn t th ba ca mt phng [M, ] hnh 1. 4.
Trng thi my pht: tng ng vi cc im nm trong gc phn t th hai v gc
phn t th t ca mt phng [M, ], hnh 1. 4.
Hnh 1.4: Trng thi lm vic ca truyn ng in trong gc phn t c tnh c.

CNG TRUYN NG IN
1.2.4 TNH I CC I LNG C HC

1.2.4.1 Mmen v lc quy i.
+ Quan nim v s tnh i nh vic di im t t trc ny v trc khc ca
mmen hay lc c xt n tn tht ma st trong b truyn lc. Thng quy i mmen
cn Mc, (hay lc cn Fc) ca b phn lm vic v trc ng c.
+ iu kin quy i: m bo cn bng cng sut trong phn c ca h T T:
- Khi nng lng truyn t ng c n my sn xut:
Ptr = Pc +P (1-5)
Trong :
Ptr l cng sut trn trc ng c, Ptr = Mcq.
(Mcq v -mmen cn tnh quy i v tc gc trn trc ng c).
Pc l cng sut ca my sn xut, Pc = Mlv. lv
(Mlv v lv - mmen cn v tc gc trn trc lm vic).
P l tn tht trong cc khu c kh.
* Nu tnh theo hiu sut hp tc i vi chuyn ng quay:
Pc M lvlv
Ptr M cqd .
i i
M M
Rt ra: M cqd . .i
lv lv lv
i i

i - hiu sut ca hp tc . Trong : i
d
gi l t s truyn ca hp tc
lv
.
* Nu chuyn ng tnh tin th lc quy i:
Flv
M cqd
.
Trong :
= t. i hiu sut b truyn lc.
t hiu sut ca tang trng
d
= v gi l t s quy i
lv
- Khi nng lng truyn t my sn xut n ng c:

Ptr = Pc -P (t chng minh).
1.2.4.2 Quy i mmen qun tnh v khi lng qun tnh:

CNG TRUYN NG IN
+ iu kin quy i: bo ton ng nng tch lu trong h thng:

n
W Wi
1
1
Chuyn ng quay: W J 2
2
mv 2
Chuyn ng tnh tin: W
2
Nu s dng s tnh ton phn c dng n khi, v p dng cc iu kin trn
ta c:
D2 D2 n
12 q v 2j
J qd JD Ji. mj
2 2 1 2 1 2
q m
n
Ji
J qd J D
j

1 j
2 2
1 ii
Trong :
Jq - mmen qun tnh quy i v trc ng c.
- tc gc trn trc ng c.
J - mmen qun tnh ca ng c.
Jk - mmen qun tnh ca bnh rng th k.
mj - khi lng qun tnh ca ti trng th j.
i=k/ - t s truyn tc t trc.
= /v - t s quy i vn tc ca ti trng.
1.2.5 PHNG TRNH NG HC CA H T T

+ L quan h gia cc i lng (, n, L, M, ...) vi thi gian:
Dng tng qut:
n
d ( J )
M
i 1
i
dt
+ Nu coi mmen do ng c sinh ra v mmen cn ngc chiu nhau, v J =
const, th ta c phng trnh di dng s hc:
d
M Mc J
dt
(Rad/s); Theo h n v SI: M(N.m); J(kg.m2); t(s).
TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 10 -

CNG TRUYN NG IN
Theo h k thut: M(KG.m); GD(KG.m2); n(vg/ph); t(s):

GD 2 dn
MMc = .
375 dt
Theo h hn hp: M(N.m); J(kg.m2); n(vg/ph); t(s):
J dn
MMc = 9,55 . dt
d
Mmen ng: Mg = MMc = J (1...)
dt
T phng trnh (1-..) ta thy rng:
d
- Khi Mg > 0 hay M > Mc , th: > 0 h tng tc
dt
d
- Khi Mg < 0 hay M < Mc , th: < 0 h gim tc.
dt
d
- Khi Mg = 0 hay M = Mc , th: = 0 h lm vic xc lp, hay h lm
dt
vic n nh: = const.
* Nu chn v ly chiu ca tc lm chun th: M(+) khi M . v M(-)
khi M ; Cn Mc(+) khi Mc ; Mc(-) khi Mc .
1.2.6 IU KIN N NH TNH CA H T T

Nh phn trc nu, im lm vic n nh l
giao ca hai c tnh c ca c ca ng c v ca c cu
sn xut: M() v Mc(). Tuy nhin, khng phi bt k
im lm vic no nh vy ca ng c vi cc loi ti
cng l cc im lm vic n nh, m mi ch l iu
kin cn, iu kin l im giao nhau phi tha
mn iu kin n nh, ngi ta gi l n nh tnh hay l
s lm vic ph hp gia ng c vi ti.
xc nh iu kin , ta da vo phng trnh ng
hc ti giao im:
d Hnh 9: Minh ha im lm vic n nh.
M J Mc
dt
M Mc
Suy ra, iu kin n nh l: ( )x ( )x 0

(1-22)
Hay: D c 0 (1- 23)

CNG TRUYN NG IN
Vy, iu kin cn v h thng

truyn ng in lm vic n nh ti
mt im l: Ti im phi tha mn
ng thi hai iu kin:
iu kin 1: M Mc = 0
iu kin 2: - c < 0
V d: Xt xem im A c phi l im
lm vic n nh khng?
Hnh 10: Minh ha cch xt im lm vic n nh.

Theo hnh v trn, d nhn thy:
- im A tha mn iu kin cn: Ti A:
Xt iu kin :
nc n D 0
M c 0; M D 0
M M M M
D n n 0; c n n 0
D D c c
D c c D
Vy: D c 0
- Kt lun: im A khng tha mn iu kin , A khng phi l im lm vic n nh.
Cu hi n tp
1. Chc nng v nhim v ca h thng truyn ng in l g ?
2. C my loi my sn xut v c cu cng tc ?
3. H thng truyn ng in gm cc phn t v cc khu no ? Ly v d minh ha
mt my sn xut m cc anh (ch) bit ?
4. Mmen cn hnh thnh t u? n v o lng ca n ? Cng thc quy i
mmen cn t trc ca c cu cng tc v trc ng c ?
5. Mmen qun tnh l g ? n v o lng ca n ? Cng thc tnh quy i mmen
qun tnh t tc i no v tc ca trc ng c ?
6. Th no l mmen cn th nng? c im ca n th hin trn th theo tc ?
Ly v d mt c cu c mmen cn th nng.

CNG TRUYN NG IN
7. Th no l mmen cn phn khng? Ly v d mt c cu c mmen cn phn

khng.
8. nh ngha c tnh c ca my sn xut. Phng trnh tng qut ca n v gii tch
cc i lng trong phng trnh ?
9. Hy v c tnh c ca cc my sn xut sau: my tin; cn trc, my bo, my
bm.
10. Vit phng trnh chuyn ng cho h truyn ng in c phn c dng mu c
hc n khi v gii thch cc i lng trong phng trnh ?
11. Dng phng trnh chuyn ng phn tch cc trng thi lm vic ca h thng
truyn ng tng ng vi du ca cc i lng M v Mc ?
12. nh ngha c tnh c ca ng c in ?
13. nh ngha cng c tnh c ? C th x nh cng c tnh c theo nhng
cch no ?
14. Phn bit cc trng thi ng c v cc trng thi hm ca ng c in bng
nhng du hiu no? Ly v d thc t v trng thi hm ca ng c trn mt c
cu m anh (ch) bit ?
15. Chiu ca dng nng lng s nh th no khi ng c lm vic trng thi ng
c ?
16. Chiu ca dng nng lng s nh th no khi ng c lm vic trng thi my
pht ?
17. iu kin n nh tnh l g ? Phn tch mt im lm vic xc lp n nh tnh
trn ta [M.] v [Mc, ]?

CNG TRUYN NG IN
Chng 2
CC C TNH NG C IN
*Khi nim chung.
* c tnh c ca ng c in: Quan h gia tc v mmen c u trc ng c
gi l c tnh c ca ng c in: = f(M) hay n = f(M) hoc ngc li.
* c tnh c ca my sn xut: c tnh c ca MSX l mi quan h gia tc quay
ca MSX (c, nc) v mmen ca n (Mc): nc = f(Mc) (Mc = f(nc) hay c = f(Mc) (Mc =
f(c).
* c tnh c in: Quan h gia tc v dng in trong mch phn ng ng c:
= f(I) hay n = f(I) hoc ngc li.
n v tnh: (Rad/s); n(vng/pht); M, Mc(N.m).
2n n 30
Quy i: hay n .
60 30
* Biu din cc i lng trong h n v tng i: Cch biu din cc i lng nh
trn c gi l biu din cc i lng trong h n v tuyt i (h n v c tn, cc
i lng u c th nguyn). Trong nhiu trng hp, cch biu din ny t ra khng
thun tin. Ngi ta chuyn sang cch biu din cc i lng trong h n v tng i (
h n v khng tn, cc i lng khng c th nguyn), nhm n gin ha vic tnh
ton, d dng so snh cc i lng vi nhau, d nhn bit kh nng lm vic ca ng c
vi ph ti ang tc ng ln u trc ng c, nh gi c cc ch lm vic ca
truyn ng in.
x
Mt i lng trong h n v tng i c k hiu l x* = x (24)
cb
Trong : x: Tr s ca i lng , xcb: Tr s c bn ca i lng .

Cc i lng c bn thng c chn l: Um, Im, m, Mm, m, Rcb,......
U U R
Do : U U ;U % U 100%; R R ; ; ......
* * * * *
dm dm cb dm 0
Trong :
cb = m : i vi ng c mt chiu kch t ni tip.
cb = 0: i vi ng c mt chiu kch t song song hoc c lp.
cb = 1 = b: i vi ng c KB, CB.
U dm
Rcb = : i vi ng c in mt chiu.
I dm
R2cb = Z2cb: i vi ng c in khng ng b;
CNG TRUYN NG IN
E2 nm
Khi rotor u sao: R2cbY = .(25)
3I 2 dm
1
Khi rotor u tam gic: R2cb = R2 cb .(26)
2
2.1 c tnh c ca ng c in mt chiu kch t c lp.
Khi ngun in mt chiu c cng sut v cng ln v in p khng i th mch
kch t thng mc sng song vi mch phn ng, lc ny ng c c gi l ng c
kch t song song (hnh 2.1)
Hnh 2.1: S ni dy ca ng c kch t Hnh 2.2: S ni dy ca ng c kch t

song song. c lp
Khi ngun in mt chiu c cng sut khng ln th mch in phn ng v
mch kch t mc vo hai ngun mt chiu c lp vi nhau, lc ny ng c c gi l
ng c kch t c lp (hnh 2.2)
2.1.1 Phng trnh c tnh c - nh hng ca cc tham s.

1. Phng trnh c tnh c:
Theo s hnh 2-1 v 2-2 ta c phng trnh cn bng in p phn ng:
U = E + I.(R+Rp). (2-1)
Trong : U : in p phn ng, (V)

E : Sc in ng phn ng, (V)
R : in tr ca mch phn ng, ( )
RP : in tr ph trong mch phn ng, ( )
I : Dng in mch phn ng.
Vi R = r + rcf + rb + rct ,
r : in tr cun dy phn ng,

CNG TRUYN NG IN
rcf : in tr cun cc t ph,

rb : in tr cun b,
rct : in tr tip xc ca chi in,
Sc in ng E ca phn ng ng c c xc nh theo biu thc:
(2-2)
Trong : p : S i cc t chnh,
N : S thanh dn tc dng ca cun dy phn ng,
a : S i mch nhnh song song ca cun dy phn ng,
: T thng kch t di mt cc t, Wb
: Tc gc, rad/s,
pN
K : H s cu to ca ng c.
2a
Nu biu din sc in ng theo tc quay n (vng/pht) th:

(2-3)
V:
pN
V vy: E = n
60a
pN
Do : Ke = - H s sc in ng ca ng c.
60a
K
Hay: Ke 0,105K .
9,55
T (2-1) v (2-2) ta c :
(2-4)
Biu thc (2-4) l phng trnh c tnh c in ca ng c.
Mt khc mmen in t Mt ca ng c c xc nh:

Mt = K I (2-5)
M dt
Suy ra: I =
K

CNG TRUYN NG IN
Thay gi tr I vo (2-4) ta c:
Uu R R
= - u 2 f M dt (2-6)
K K
Nu b qua cc tn tht c v tn tht thp th mmen c trn trc ng c M bng
mmen in t: Mt = Mc = M.
U u Ru R f
M (2-7)
K ( K ) 2
y l phng trnh c tnh c ca ng c in mt chiu kch t c.
Gi thit phn ng c b , const , th phng trnh c tnh c in (2-4)

v phng trnh c tnh c (2-7) l tuyn tnh. Chng c biu din l nhng
ng thng:
a) b)
Hnh 2.3: a) c tnh c in ca ng c in mt chiu kch t c lp.
b) c tnh c ca ng c mt chiu kch t c lp.
+) Ta thy, khi khng ti, l tng coi I = 0 hoc M = 0 th:
Uu
0 (2-8)
K
0 : Tc khng ti l tng ca ng c.
+) Cn khi ngn mch ng c, tc ng c c cp ngun phn ng m rto
khng quay, y l trng thi bt u khi ng hoc mt t thng ng c hay c cu
my sn xut b kt, 0 ta c:
(2-9)

CNG TRUYN NG IN
V M KI nm M nm (2-10)
I nm , M nm l dng in ngn mch v mmen ngn mch.
Mt khc phng trnh c tnh (2-4) v (2-7) c th c biu din:
(2-11)
(2-12)
Uu
Trong : R Ru R f , 0
K
: st tc ng vi mi gi tr ca M.
Ta c th biu din c tnh c in v c tnh c trong h n v tng i, vi
iu kin t thng l nh mc dm
I M R
Trong : , I , M , R
* * * *
.
0 I dm M dm R cb
U
( Rcb I
dm
l in tr c bn ).
dm
T (2-4) v (2-7), ta bit c tnh c in v c tnh c n v tng i:

(2-13)
(2-14)
2. Xt nh hng ca cc tham s n c tnh c.
T phng trnh c tnh c (2-7) ta thy c ba tham s nh hng n c tnh c:
- T thng ng c .
- in p phn ng U
- in tr phn ng ng c R.
Ta ln lt xt nh hng ca tng tham s:
a. nh hng ca in tr phn ng v h c tnh bin tr:
Gi thit: U u U dm const
dm const .

CNG TRUYN NG IN
Trong thc t vn hnh, ngi ta c th ni thm in tr ph R f vo mch phn ng

v nhng mc ch khc nhau, v d gim dng in phn ng, iu chnh tc ,
m men ng c... Khi nhn thy:
U dm
0 const (2-15)
K dm
cng ca c tnh c thay i gi tr:
(2-16)
Khi R f cng ln, tr s cng nh ngha l c tnh c cng dc. ng vi R f 0 ta
c c tnh c t nhin:
K dm 2
TN (2-17)
Ru
TN c gi tr ln nht i vi mt ng c.
Nh vy khi thay i in tr ph ta c mt h ng c tnh bin tr c dng nh
hnh v. ng vi mi ph ti Mc no , nu in tr ph cng ln th tc ng c cng
gim ng thi dng in ngn mch v mmen ngn mch cng gim. Cho nn ngi ta
thng s dng phng php ny hn ch dng in v iu chnh tc ng c
pha di tc c bn.
Hnh 2.4: c tnh c khi thay i in tr ph

CNG TRUYN NG IN
b. nh hng ca in p phn ng v
h c tnh gim p:
Gi thit: dm const , Ru const .
Khi thay i in p theo hng gim
so vi Um. ta c:
Tc khng ti thay i:
Ux
0 x var
K dm
cng c tnh c: Hnh 2.5: Cc c tinh ca ng c mt chiu
kch t c lp khi gim p t vo phn ng ng

K 2 const c
Ru
Nh vy khi thay i in p t vo
phn ng ng c ta c mt h c tnh
c song song vi c tnh c t nhin nh
hnh v.
Ta thy rng khi thay i in p (gim p) th mmen ngn mch, dng in ngn
mch ca ng c gim v tc ng c cng gim ng vi mt ph ti nht nh. Do
phng php ny cng c s dng iu chnh tc ng c v hn ch dng
in khi khi ng
c. nh hng ca t thng:
Gi thit: Uu= Um = const, R = const.
Mun thay i t thng ta thay i dng in kch t ng c.
Trong trng hp ny :
U dm
Tc khng ti: 0 x var
K x
K x 2
cng c tnh c: var
Ru
Do cu to ca ng c in, thc t thng iu chnh gim t thng. Nn khi t
thng gim th ox tng cn s gim. Ta c mt h c tnh c vi ox tng dn v
cng ca c tnh gim dn khi gim t thng.

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.6: c tnh c in (a) v c tnh c (b) ca ng c in

mt chiu kch t c lp khi gim t thng
Ta nhn thy rng khi thay i t thng:
U dm
Dng in ngn mch: I nm const
Ru
Mmen ngn mch: M nm K x I nm var
Cc c tnh c in v c tnh c khi gim t thng c biu din trn hnh a.
Vi dng mmen ph ti Mc thch hp vi ch lm vic ca ng c th khi gim t
thng tc ng c tng ln nh hnh b.
2.1.2 V cc c tnh c
1. Cch v c tnh c t nhin.
V c tnh c ca ng c l ng thng nn khi v ta ch cn xc nh 2 im
ca ng thng.
Ta thng chn: im khng ti l tng v im nh mc.
c tnh c in t nhin (xem hnh 2.7a)

- im th nht: (I = 0, 0 )
- im th hai: I I dm , dm
dm
dm
9,55

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.7 : Cch v c tnh c in t nhin (a) v c tnh c t nhin (b)

ca ng c mt chiu kch t c lp
c tnh c t nhin (xem hnh 2.7b).

- im th nht: ( M 0; 0 )
Xc nh 0
Nh c tnh c in.
- im th hai: ( M M dm ; dm )
Pdm
Trong : M dm , N .m
dm
2. Cch v c tnh nhn to.
c tnh bin tr: Cc c tnh bin tr u i qua im khng ti l tng 0 , v
vy khi v cc c tnh ny ch cn xc nh im th hai. Thng chn l im
ng vi ti nh mc:
- i vi c tnh c in: ng vi Im
- i vi c tnh c : ng vi Mm
T phng trnh c tnh c in t nhin (3-6) ta c:
V phng trnh c tnh bin tr tnh c:

Lp t s v sau khi bin i ta c:
dm

CNG TRUYN NG IN
(3-18)
T cc s liu bit trn ta v c cc c tnh bin tr nh hnh v sau:
Hnh 2.8: Cch v c tnh bin tr ca ng c in mt chiu kch t c lp

a. c tnh c in ; b. c tnh c.
Thng thng gi tr in tr phn ng khng ghi trn nhn my. Do vy lc ta

c th tnh gn ng gi tr in tr phn ng. Mt phng php tnh gn ng l da vo
gi tr hiu sut nh mc bit dm v tnh c tn tht ca my in ch nh
mc. Coi gn ng phn tn tht do in tr phn ng gy ra bng mt na tn tht. Nh
vy ta tnh gn ng gi tr trn in tr phn ng l:
(3-19)
3. Cch v c tnh gim t thng.
Nh phn trn nu khi gim t thng, c tnh c v c tnh c in ca ng
c khng ng nht vi nhau, do vy ta ch cn xt ring tng loi c tnh.
c tnh c in:
Khi gim t thng tc khng ti ng c tng t l vi suy gim ca t
thng,cn dng in ngn mch gi khng i .V vy khi v c tnh c in ta ch
cn xc nh hai im: im khng ti l tng ng vi gi tr suy gim t thng v
im cn li l dng ngn mch.
CNG TRUYN NG IN
dm
- Gi suy gim t thng l x , ta c ox oTN .x l gi tr tc khng

ti khi gim t thng.
U udm
- Dng in ngn mch c tnh: I nm (3-20)
Ru
Cch v c tnh c in gim t thng c ch trn hnh
2.9a.
a) b)
Hnh 2.9: Cch v c tnh khi gim t thng
a.c tnh c in ; b.c tnh c
c tnh c:
Cch v c tnh c gim t thng cng tng t nh c tnh c in nhng thay
vo gi tr dng in ngn mch Inm khng i c tnh c in bng gi tr
mmen ngn mch thay i.(hnh v 2.9b)
M nmdm
M nm (2-21)
x
2.1.3 Tnh ton in tr khi ng. (Tham kho TL trang 32 )
2.1.4 c tnh c trong cc trng thi hm.

Hm l trng thi m ng c sinh ra mmen quay ngc chiu tc quay. Trong tt
c cc trng thi hm ng c u lm vic ch my pht.
ng c in mt chiu kch t c lp c ba trng thi hm: hm ti sinh, hm ngc
v hm ng nng.
a. Hm ti sinh (hm tr nng lng v li):
Hm ti sinh xy ra khi tc quay ca ng c ln hn tc khng ti l tng.
Khi hm ti sinh E > U , ng c lm vic nh mt my pht n song song vi li.

CNG TRUYN NG IN
So vi ch ng c dng in v mmen cn i chiu v c xc nh theo biu

thc:
U E u K 0 K
Ih u 0 (2-38)
R R
M h KI h 0
Tr s hm ln dn ln cho n khi
cn bng vi mmen ph ti ca c cu
sn xut th h thng lm vic n nh
vi tc 0 d o
ng c tnh c trng thi hm
ti sinh nm trong gc phn t th hai v
th t ca mt phng to .
Trong trng thi hm ti sinh, dng
in hm i chiu v cng sut c
a tr v li in c gi tr P = (E -
U)I. y l phng php hm kinh t
nht v ng c sinh ra in nng hu Hnh 2.10: c tnh c hm ti sinh ca ng
ch. c kch t c lp.
b.Hm ngc:
Trng thi hm ngc ca dng c xy ra khi phn ng di tc dng ca ng nng tch
lu trong cc b phn chuyn ng hoc do mmen th nng quay ngc chiu vi
mmen in t ca ng c. Mmen sinh ra bi ng c, khi chng li s chuyn
ng ca c cu sn xut.
C hai trng hp hm ngc:
a in tr ph vo mch phn ng:
Gi s ng c ang lm vic nng ti vi tc xc lp ng vi im a. Ta a mt
in tr ph ln vo mch phn ng, ng c s chuyn sang lm vic im b trn
c tnh bin tr.
Ti im b, mmen do ng c sinh ra nh hn mmen cn nn ng c gim tc
nhng ti vn theo chiu nng ln. n im c tc bng 0 nhng v
mmen ng c nh hn mmen ti nn di tc ng ca ti trng, ng c quay theo
chiu ngc li. Ti trng c h xung vi tc tng dn. n im d, mmen ng
c cn bng vi mmen cn nn h n nh vi tc h khng i, cd l on c tnh
hm ngc. Khi ham ngc, v tc i chiu, s.. i du nn:

CNG TRUYN NG IN
U u Eu U K
Ih (2-40)
Ru R f Ru R f
M K I h (2-41)
Nh vy c tnh hm ngc s.. tc dng cng chiu vi in p li. ng c
lm vic nh mt my pht ni tip vi li in bin in nng nhn t li v c nng
trn trc thnh nhit nng t nng in tr tng ca mch phn ng v vy tn tht nng
lng ln.
o chiu in p phn ng:
b)
a)
Hnh 2.12: Hm ngc bng pp o cc tnh in p t vo phn ng ng c.
a.S u dy, b. c tinh c
Gi s ng c ang lm vic ti im a trn c tnh t nhin vi ti M c, ta i chiu
in p phn ng v a thm vo in tr ph Rf trong mch. ng c chuyn sang lm
vic im b trn c tnh bin tr ti b mmen i chiu chng li chiu quay ca
ng c nn tc gim theo on bc. Ti c tc bng khng, nu ta ct phn ng khi
in p ngunth ng c s dng li, cn nu vn gi nguyn in p ngun t vo
ng c v ti im c mmen ng c ln hn mmen cn th ng c s quay ngc li
v lm vic n nh ti im d. on bc trn hnh v l c tnh hm ngc.
Dng in hm c tnh:
U u Eu U u Eu
Ih (2-42)
Ru R f Ru R f
M h K I u (2-43)

CNG TRUYN NG IN
Biu thc (2-42) biu th dng in I h c chiu ngc vi chiu lm vic ban u v
dng in hm ny c th kh ln; do in tr ph a vo phi c gi tr ln hn
ch dng in hm ban u Ih trong phm vi cho php:
I hd 2 2,5 I dm
v phng trnh c tnh c c dng:
U u Ru R f
M (2-44)
K K 2
c. Hm ng nng
Hm ng nng l trng thi ng c lm vic nh mt my pht m nng lng c
hc ca ng c tch lu c trong qu trnh lm vic trc bin thnh in nng
tiu tn trong mch hm di dng nhit.
Hm ng nng kch t c lp:
Khi ng c ang quay mun thc hin hm ng nng kch t
c lp ta ct phn ng ng c khi li in mt chiu, v ng
vo mt in tr hm, cn mch kch t vn ni vi ngun nh c.
Mch in ng c khi hm ng nng c trnh by nh hnh
v.
a) b)
Hinh 2.13: S hm ng nng kch t c lp ca ng c DC kch t c lp
a. S in khi hm, b. c tnh c hm
Ti thi im ban u, tc ng c vn c gi tr hd nn:

E hd K hd (2-45)
v dng in hm ban u: M hd KI hd 0 (2-46)

CNG TRUYN NG IN
Biu thc (2-46) v (2-47) chng t dng hm Ihd v Mhd ngc chiu vi tc ban
u ca ng c khi hm ng nng U = 0 nn ta c cc phng trnh c tnh sau:
Ru Rh
Iu (2-47)
K
Ru Rh
M (2-48)
K 2
y l cc phng trnh c tnh c in v c tnh c khi hm ng nng kch t
c lp.Ta nhn thy rng:
Khi const th cng ca c tnh c hm ph thuc vo R h. Khi Rhcng nh, c
tnh c cng cng, mmen hm cng ln, hm cng nhanh.
Tuy nhin cn chn Rh sao cho dng hm ban u nm trong gii hn cho php:
I hd 2 2,5 I dm .
Trn th c tnh c hm ng nng ta thy rng vi mmen cn M c l phn khng
th ng c s dng hn, c tnh hm ng nng l on b1o hoc b2o. Vi mmen cn l
th nng th d tc ng ca ti s ko ng c quay theo chiu ngc li n lm vic
n nh ti im M = Mc. on b1c1 hoc b2c2 cng l c tnh hm ng nng.
Khi hm ng nng kch t c lp, nng lng ch yu c to ra do ng nng ca
ng c tch lu c nn cng sut tiu tn ch nm trong mch kch t.
Pkhdm 1 5 % Pdm
Phng trnh cn bng cng sut khi hm ng nng:
E Ih = ( R + Rh)Ih2
Hm ng nng t kch:
Nhc im ca hm ng nng kch t c lp l nu mt in li th khng thc
hin hm c do mt t thng. khc phc nhc im ny ngi ta thng s dng
phng php hm ng nng t kch t.
Hm ng nng t kch xy ra khi ng c ang quay ta ct c phn ng ln cun kch
t khi li in ng vo mt in tr hm, chiu dng in kch t vn gi khng
i.
S nguyn l ta c: Iu = Ih + Ikt

CNG TRUYN NG IN
b)
a)
Hnh 2.14: S hm ng nng t kch ca ng c in mt chiu kch t c lp.
a. S nguyn l; b. c tnh c hm.
V phng trnh c tnh c l:
(2-50)
v: (2-51)
trong , t thng thay i ph thuc vo tc ng c.
Trong qu trnh hm, tc gim dn, dng kch t gim dn v do t thng gim
dn v l hm s ca tc . V vy cc c tnh c khi hm c dng nh ng c tnh
khng ti ca my pht in t kch v phi tuyn nh hnh v trn.
So vi phng php hm ngc,hm ng nng c hiu qu km hn khi chng c
cng tc ban u v cng mmen cn. Tuy nhin, hm ng nng u vit hn v mt
nng lng c bit l hm ng nng t kch v khng tiu th in nng t li nn
phng php hm ny c kh nng hm khi c s c mt li in.
2.2. c tnh c ca ng c in mt chiu kch t ni tip.

CNG TRUYN NG IN
c im ca ng c in mt chiu kch t ni tip l cun kch t mc ni tip

vi cun dy phn ng, nn cun kch t c tit din ln, in tr nh, s vng t, ch to
d dng. S nguyn l ca ng c mt chiu kch ni tip c m t trn hnh di
y.V dng kch t cng l dng phn ng nn t thng ca ng c bin i theo dng
in phn ng.
Hnh 2.15: S nguyn l ng c mt chiu kch t ni tip.

2.2.1. Phng trnh c tnh c.
T s nguyn l ta c:
U = E + IR = K +IR
Vi : R = r + rctf + rct + rkt
Sau khi bin i ta nhn c:
Uu R
u Iu (2-52)
K K
Uu Ru
M (2-53)
K K 2
Trong cc phng trnh trn bin i ph thuc dng in trong mch kch t theo
c tnh t ho ( ng 1 - hnh v)
n gin khi thnh lp phng trnh cc

c tnh ta gi thit t thng ph thuc tuyn tnh 2 1
vi dng in kch t nh ng 2. dm
C.I kt (2-54)
Vi C l h t l.
I kdm I kt
Nu phn ng phn ng c b : Hnh 2.16: c tnh t ho ca ng
C.I u (2-55) c mt chiu kch t ni tip
Th vo phng trnh (2-52) ta c:
Uu R A
1 B (2-56)
K .C.I u KC I

CNG TRUYN NG IN
Uu R
Trong : t A1 B
K .C K .C
M
Ta cng c: Iu (2-57)
K .C
Thay (2-57) vo (2-56) ta c:
A1 . K .C A2
B B (2-58)
M M
Trong : A2 A1 K .C
Biu thc (2-56) l phng trnh c tnh c in ca ng c v (2-58) l phng
trnh c tnh c ca ng c. Dng ca c tnh ny c biu din trn hnh a, b. Ta
thy cc c tnh ny c dng Hypebol v mm phm vi dng in c gi tr nh hn
nh mc. vng dng in ln, do mch t bo ho nn t thng hu nh khng i v
c tnh c dng tuyn tnh
Hnh 2.17: a. c tnh c in ca ng c in mt chiu kch t ni tip.

b. c tnh c ca ng c in mt chiu kch t ni tip.
Gi thit ng c khng ti (I = 0 hoc M = 0) th tc khng ti l tng s l v
cng ln. Nhng thc t do c ma st v cc tn tht ph v ng c c t d:
du 2 10 'dm nn khi khng ti th tc khng ti ca ng c vn c mt gi tr l:
Uu
ot
K du
Tc ot ny thng rt ln so vi tc nh mc, nn thc t khng cho php

ng c mt chiu kch t ni tip lm vic ch khng ti.
Ngoi ra nhn vo c tnh c ca ng c mt chiu kch t ni tip v cu to ca n
ta c nhn xt sau:

CNG TRUYN NG IN
- c tnh c ca ng c mt chiu kch t ni tip mm v cng thay i theo

ph ti. Do thng qua tc ca ng c ta c th bit c s thay i ca ph ti.
Tuy nhin khng nn s dng ng c ny cho nhng truyn ng c yu cu n nh cao
m nn s dng n trong nhng truyn ng c yu cu tc thay i theo ti.
- ng c kch t ni tip c kh nng qu ti ln v mmen. Nh cun kch t ni
tip nn vng dng in phn ng ln hn nh mc th t thng ng c ln hn nh
mc, do mmen ca n tng nhanh hn so vi s tng ca dng in. Nh vy vi
mc qu dng in nh nhau th ng c mt chiu kch t ni tip c kh nng qu
ti v mmen v kh nng khi ng tt hn ng c mt chiu kch t c lp. Nh u
im m ng c kch t ni tip rt thch hp cho nhng truyn ng lm vic thng
c qu ti ln v yu cu mmen khi ng ln nh my nng vn chuyn my cn
thp...
- V t thng ca ng c ch ph thuc vo dng in phn ng nn kh nng chu ti
ca ng c khng b nh hng bi s st p ca li in. Loi ng c ny thch hp
cho nhng truyn ng dng trong ngnh giao thng c ng dy cung cp in di.
2.2.2 Cch v c tnh c:
Do quan h f I u l phi tuyn

nn v cc c tnh c in v c
tnh c ca ng c in ngi ta s
dng phng php th gii tch da
vo
Cc ng cong thc nghim
cho. V cc ng c mt chiu kch t
ni tip cng loi u c khe h khng
kh v mc bo ho t thng khng
khc nhau nhiu nn cc quan h gia
tc , mmen M vi dng in I
theo n v tong i gn nh l trng Hnh 2.18: c tnh vn nng ca ng c mt
nhau. Ngi ta gi cc quan h chiu khch t ni tip.
* f I * , M * f J * l cc c tnh
vn nng v c xc nh bng thc
nghim.
Cc c tnh ny c biu din trn hnh v.
Phng php v c tnh t nhin t cc c tnh vn nng.
CNG TRUYN NG IN
Vi mi ng c mt chiu ni tip ta bit cc ch s ca Pm, Im, dm ...

Mun v c tnh t nhin ta tin
hnh nh sau:
Ly cc g tr tu ca dng in
tng i I1, I2, ..., In. Da vo cc c
tnh vn nng ta tra c cc tr s
tng ng ca tc v mmen tng
i: 1 , 2 ,..., n v M 1 , M 2 ,...M n . Tnh
* * * * * *
i cc i lng i ra i lng tuyt

i theo biu thc:
I I * .I dm , * . dm ,
Hnh 2.19: Cch v c tnh t nhin v nhn to ca
M M .M dm
*
ng c in mt chiu kch t ni tip.
Ta c bng sau:
I* I 1* I 2* I 3* I n*
I A I1 I2 I3 In
*
*
1 *
2 *
3 n*
rad / s 1 2 3 n
M* M 1* M 2* M 3* M n*
M Nm M1 M2 M3 Mn
Da vo cc kt qu tnh c trn bng ta v c c tnh c in t nhin
f I v c tnh t nhin f M nh hnh v trn.
Phng php v c tnh bin tr.
T phng trnh c tnh c in t nhin ta c:
U u I u Ru
TN
K
T phng trnh c tnh c nhn to ta cng c:
U u I u Ru R f
TN
K
Nu xt cng mt dng in th t thng trong hai phng trnh trn nh nhau
nn ta c:
U u I u Ru R f
TN TN (2-59)
U u I u Ru

CNG TRUYN NG IN
T (2-59) v ng vi cc gi tr I 1, I2.... In ta tnh c TN 1 , TN 2 ,.....TNn vi Rf

bit, v ghi tip kt qu tnh ny vo bng trn. Cn c vo cc s liu ny ta v c
ng c tnh c in nhn to nh hnh v.
2.2.3 Khi ng v xc nh in tr khi ng. (Tham kho TL trang 52 )
2.2.4 Trng thi hm ca ng c kch t ni tip: Do c im ca ng c in mt
chiu kch t ni tip c tc 0t rt ln nn dng in ch thc hin hm ngc v hm
ng nng ch khng c trng thi hm ti sinh.
a.Trng thi hm ngc:
Hm ngc bng cch a Rf ln vo ng c.
c tnh c khi hm chnh l c tnh bin tr. ng vi ti th nng, on c tnh
cd chnh l c
tnh hm ngc. Dng in hm c
tnh nh sau:
U K
I h dm (2-63)
Ru R f
c tnh c hm ngc vi Rf
trong mch c trnh by nh hnh
v.
Hnh 2.20: c tnh c hm ngc vi in tr

trong mch phn ng
Hm ngc bng o chiu in p phn ng.
S nguyn l v c tnh c khi hm c biu din trn hnh v.
Ch khi thc hin hm chiu dng in kch t cn gi nguyn.
Ngi ta thng s dng trng thi ny hm dng my.
on bc trn c tnh c l c tnh hm ngc. Dng in hm l:
U dm K
Ih
Ru R p
Phng trnh c tnh c l:
U dm Ru R f
M (2-65)
K K 2
Rf oc tnh sao cho dng in hm ban u nm trong gii hn cho php
I h 2,5I dm

CNG TRUYN NG IN
b)
a)
Hnh 2.21: a. S nguyn l hm ngc o chiu in p phn ng ng c; b.c tnh c hm
ngc bng i chiu cc tnh in p phn ng.
b.Trng thi hm ng nng:

- Hm ng nng kch t c lp:
Khi ng c ang quay, mun thc hin hm ta ct phn ng ng c khi ngun
in p mt chiu v ng vo in tr hm. Cn cun kch t c ni vo li in vi
mt in tr ph sao cho dng kch t lc ny c chiu nh c v tr s khng i bng
dng Iktm. Trng thi hm ny ging nh my in mt chiu kch t c lp. S v
c tnh c th hin nh hnh 26.
Phng trnh c tnh c khi hm l:
Ru' R f
M (2-66)
K dm 2
Trong : Ru ru rctf rct
'

CNG TRUYN NG IN
b)
a)
Hnh 2.22: a. S nguyn l hm ng nng ng c mt chiu kch t ni tip.
b. c tnh c hm ng nng kch t c lp ca ng c kch t ni tip.
in tr hm c chn sao cho dng in hm ban u nm trong gii hn cho

php:
K dmbd
I hd 2 2,5 I dm (2-67)
Ru' Rh
K dm bd
Nn: Rh Ru
I h max
- Hm ng nng t kch khi ng c ang quay, mun thc hin hm ng nng t
kch ta ct c phn ng ln cun kch t khi li in ng vo mt in tr hm
nhng dng kch t vn gi nguyn chiu c. S nguyn l v c tnh c hm biu
din nh hnh v sau:
Phng trnh c tnh c khi hm l:
Ru Rh
M (2-68)
K 2
v t thng kch t gim dn trong qu trnh hm ng nng
t kch.
b)
a)
Hnh 27: a. S nguyn l hm ng t kch ca ng c mt chiu kch t ni tip.
b. c tnh c hm ng nng t kch ca ng kch t ni tip.
2.3 c tnh c ng c KB.

CNG TRUYN NG IN
u im:
- Cu to n gin.
- Gi thnh h so vi ng c DC.
- Vn hnh tin cy, chc chn, khng cn linh kin ph.
Nhc im:
- iu chnh tc kh.
- Khng ch qu trnh qu kh khn,cc ng c lng sc c cc ch tiu
khi ng xu (dng khi ng ln, mmen khi ng nh).
2.3.1 Phng trnh c tnh c.
lp phng trnh c tnh c ta s
dng s thay th mt pha hnh 2.29.
Mt s gi thit:
- Ba pha ng c l i xng
- Ngun xoay chiu hnh sin ba pha
i xng
- Tr khng khng thay i theo nhit Hnh 2.29: S thay th mt pha C KB
.
- Tng dn mch t khng i, dng
t ho ch ph thuc in p vo stator.
- B qua tn tht do ma st , trong
li thp.
Trong :
U1ph hay U1f l tr s hiu dng ca in p pha stator (V).
I2 l dng rto quy i v stator (A).
I l thnh phn dng in t ha
I1 l dng in pha dy qun stator,
X, X1, X2 l in khng mch t, in khng tn stator, in khng tn rto
quy i v stator.
R, R1, R2 l in tr mch t, in tr dy qun pha stator, rto quy i v
stator
s l h s trt ca ng c:
1 n1 n
s
1 n1
Trong :
CNG TRUYN NG IN
1 tc ca t trng quay stator ng c, cn gi l tc ng b (rad/s):

2f1 n 60 f1
1 1 hay n1
p 9,55 p
tc gc ca rto ng c (rad/s).
f1 tn s ca in p ngun t vo stator (Hz),
p s i cc ca ng c.
Ngoi ra, nu gi f2 l tn s ca dng in rotor th f2 = s f1
T s thay th:
t Xnm = X1 + X'2 l in khng ngn mch. N c gi tr ln nht khi ngn mch

ng c.
s
=1
=
0
Hnh 2.30: c tnh dng stator
Ta thy:
Khi = 0, s = 1 th I1 = I1nm
Khi = 1, s = 0 th:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.31: c tnh dng rto

Ta c dng in rotor quy i v stator:
Khi = 1, s=0 th I'2 =0.

U f1
Khi = 0, s = 1 I 2' I 2 nm
'
( R1 R2 ) 2 X 2 nm
Da vo iu kin cn bng cng sut trong ng c: Cng sut in t chuyn t

stator sang rotor:
P12 = Mt.1
P12 = Pc+ P2
Nu b qua tn tht ph th c th coi m men in t M t ca ng c bng m men
c Mc: Mt= Mc= M
hay M1 = M. + P2
Nn: P2 = M(1- ) = M1s (2)
Xt cng sut nhit trong cun dy 3 pha: P2 = 3R2 .I22 (3)
2
3R ' 2 I ' 2
Nn: M
s1
Ta c:
(4)
l quan h M = f(s)
CNG TRUYN NG IN
Phng trnh (4) l phng trnh c tnh c ca ng c in xoay chiu ba pha

khng ng b.
Xc nh im cc tr:
dM
Gii 0
ds
Ta c:
(5)
V:
Hnh 2.32: th c tnh c ca ng c KB

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.33: th c tnh c ca ng c KB = f(M) trong ch ng c.

2.3.2 nh hng ca cc thng s n c tnh c.
nh hng ca in p li (UL):
Khi in p li suy gim, theo biu thc trn th mmen ti hn M th s gim bnh
phng ln suy gim ca UL. Trong khi tc ng b 1, h s trt ti hn Sth
khng thay i, ta c dng c tnh c khi UL gim nh hnh 2.34.
Hnh 2.34: c tnh c khi gim in p

nh hng ca in tr, in khng mch stato:
Khi in tr hoc in khng mch stato b thay i, hoc thm in tr ph (R1f),
in khng ph (X1f) vo mch stato, nu o = const, v theo biu thc trn th mmen
Mth v Sth u gim, nn c tnh c c dng nh hnh 2.35.

CNG TRUYN NG IN
Hnh 3.35: c tnh c khi c Rf v Xf trong m ch.stato.

nh hng ca in tr, in khng mch rto:
Khi thm in tr ph R2f, in khng ph X2f vo mch rto ng c, th o =
const, v theo trn th Mth = const; cn Sth s thay i, nn c tnh c c dng nh hnh
3.36.
Hnh 3.35: c tnh c khi c Rf trong m ch r to.

nh hng ca tn s li cung cp cho ng c:
Khi in p ngun cung cp cho ng c c tn s (f1) thay i th tc t
trng o v tc ca ng c s thay i theo v o = 2.f1/p.

CNG TRUYN NG IN
Hnh 3.36: c tnh c khi thay i tn s.
nh hng ca s i cc p:
thay i s i cc stato ta thng thay i cch u dy. Do:
2f 1
1 v 1 (1 s )
p
Hnh 3.36: a) c tnh c khi thay i s i cc, Mth = const.

b) c tnh c khi thay i s i cc, p1 = const.
2.3.3 Cch v c tnh c. (Tham kho GT trang 70)
a) c tnh c t nhin.
b) c tnh c bin tr. (i vi ng c rto dy qun).
2.3.4 Khi ng v cch xc nh in tr khi ng
Cc yu cu v khi ng cng nh cc phng php khi ng ca ng c
khng ng b ni chung ni chung khng khc bit vi ng c mt chiu kch t c
lp ta xt. i vi ng c rto dy qun hn ch dng khi ng, tng m men
khi ng ngi ta a in tr ph vo mch rto trong qu trnh khi ng sau loi
dn cc in tr ph ny theo tng cp.

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.37: Khi ng ng c khng ng b rto dy cun bng

cch a in tr ph vo mch rto khi khi ng
a) S nguyn l ; b) c tnh c khi ng
xc nh tr s cc cp in tr khi ng ta c th s dng s cc c tnh
d c tuyn tnh ho trng on khi ng.
Qu trnh tnh ton khi ng nh sau:
- Da vo cc thng s ca ng c v c tnh c t nhin.
- Chn cc tr s ca m men
M1 0,85Mth
M2 (1,1- 1,3)Mm
T M1v M2 dng song song vi trc tung ct c tnh t nhin ti a v b, ng
ny ct ng song song vi trc honh qua 1 ti N. Ly N lm im ng quy xut pht
ca cc c tnh khi ng. Phng php v ging nh i vi ng c mt chiu kch t
c lp.
Xc nh in tr khi ng:
S NT R2 R f 2
Ta bit :
STN R2
S NT STN
nn Rf 2 R2
STN
Kd Kb bd
T th ta c : R f 21 R2 R2
Kb Kb
Kf Kd df
R f 22 R2 R2
Kb Kb

CNG TRUYN NG IN
Kh Kf fh
R f 23 R2 R2
Kb Kb
2.3.5 c tnh c trong cc trng thi hm
2.3.5.1 Hm ti sinh
Hm ti sinh xy ra khi tc ca rto ln hn tc ng b 1 khi ang lm
vic trng thi ng c th t trng quay ct cc thanh dn ca cun dy stato v rto
theo chiu nh nhau, nn sc in ng stato E 1 v sc in ng rto E2 trng pha nhau,
cn khi hm ti sinh E1 vn gi chiu nh c cn
sc in ng E2 c chiu ngc li v khi > 1 , cc thanh dn rto ct t trng
quay theo chiu ngc li
Dng in trong cun dy rto c tnh:
E2 .S E2 .R2 .S E2 . X 2 .S 2
J. 2
R2 J . X 2 .S R22 ( X 2 .S ) 2 R2 ( X 2 .S ) 2
Ta thy rng khi chuyn sang trng thi hm ti sinh S < 0, nh vy ch c thnh
phn tc dng ca dng in rto i chiu, do mmen i chiu, cn thnh phn phn
khng vn gi chiu nh c: trong trng thi hm ti sinh ng c lm vic nh mt
my pht in song song vi li, tr cng sut tc dng v li, cn vn tiu th cng
sut phn khng duy tr t trng quay.
Nhng ng c khng ng b iu chnh tc bng phng php tn s hoc s
i cc. Khi gim tc c th thc hin hm v ti sinh.
Trn hnh 2.38 on c tnh hm ti sinh l b 12 ,b 13 , 12 hoc 13
(a) (b)
Hnh 2.38: c tnh c hm ti sinh khi thay i T (a) khi ti th nng (b)

CNG TRUYN NG IN
Vi nhng ng c khng ng b s dng trong h truyn ng c ti l th

nng, c th thc hin hm ti sinh h ti trng vi tc >- 1 trn hnh 2.38b: l
on hm ti sinh khi h ti ng vi ng c tnh c ny, t trng quay i chiu
bng cch i th t hai trong ba pha in p stato.
2.3.5.2 Hm ngc
1. Hm ngc nh thm in tr ph vo mch phn ng
Hm ngc xy ra khi ng c n lm vic ta ng vo mch phn ng (rto)
in tr ph ln. Gi s ng c ang lm vic ti im A trn c tnh c 1 gc phn
t I nng ti vi tc (hnh 2.39). Lc ny cc tip im K ng li dng vt v h
xung. ng c c ni thm in tr ph R p vo mch phn ng nh m cc tip in
K (cng tc t K thi tc ng) c tnh c tng ng l c tnh 2 rt dc.
Hnh 2.39: c tnh hm ngc khi thm Rp

ch ny, mmen ng c sinh ra l mmen cn chuyn ng xung ca vt
cn mmen ti trng l mmen gy ra chuyn ng xung. ng c lm vic ch
my pht.
2. Hm ngc nh o chiu quay
Hm ngc xy ra khi ng c ang lm vic ta i th t hai trong ba pha

CNG TRUYN NG IN
in p t vo stato. Gi s ng c ang ng in quay thun (hnh 2.40a) lm vic

vi ti c mmen phn khng ti im A trn c tnh c t nhin 1 (hnh
2.40d). hm my ng c c o chiu quay nh o ch hai trong ba pha (hnh
2.40b) cp in cho stato.
ng c chuyn im lm vic t A trn c tnh c 1 sang B trn c tnh c 2
vi cng tc (do qun tnh c). Qu trnh hm ni ngc bt u. Khi tc ng c
gim theo c tnh 2 ti im D th = 0. Lc ny nu ct in th ng c s dng. on
hm ngc (M < 0, > 0) l BD. Nu khng ct in khi = 0 th trng hp hnh
(2.40d), ng c c mmen M > Mc nn bt u tng tc, m my quay ngc li theo
c tnh c 2 v lm vic n nh ti im E vi tc E theo chiu ngc li.
(d)

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.40: S ni dy (a,b,c)

c tnh hm ngc (d) khi hm ngc nh o chiu quay.
Khi ng c hm ni ngc theo c tnh c 2, im B ng vi mmen (m) tr s
nh nn tc dng hm khng hiu qu. Thc t phi tng cng mmen hm ban u (M h
~ 2,5Mm) nh vo o chiu quay ca t trng stato va a thm in tr ph ngc
theo c tnh 4 (on KL) vi mmen hm ban u M k ln. Ti im L th = 0. Lc
ny nu ct in th ng c s dng. Nu khng ct in th ng c s tng tc theo
chiu ngc li ti im N. Nu lc ny li ct in tr ph th ng c s chuyn im
lm vic sang c tnh c 2 v tng tc tip ti im E. Trng hp in tr ph qu ln,
ng c c c tnh 3 khi hm ni ngc th qu trnh hm kt thc ti im I. ng c
khng th tng tc chy ngc li v |MI| < |Mc|
1
Ch : Trong c hai trng hp hm ngc v S 1 nn dng in rto
1
c gi tr ln. Mt khc v tn s dng in rto f2 = S f1 ln, nn in khng X2 ln, do
mmen nh. V vy tng cng mmen hm v hn ch dng in rto ta cn a
thm in tr ph ln vo mch rto. in tr ny c th ng vi dng in hm ban
u.
2.3.5.3 Hm ng nng
Trng thi hm ng nng xy ra khi ng c ang quay ta ct stato ng c khi
ngun in xoay chiu, ri ng vo ngun mt chiu. Ngi ta chia hm ng nng ca
ng c loi ny thnh hai dng: Hm ng nng kch t c lp v hm ng nng t
kch.
1. Hm ng nng kch t c lp (kch t ngoi)
hm ng nng kch t c lp mt ng c khng ng b rto dy qun, ta
phi ct stato ra khi li in xoay chiu (m cc tip im K) ri cp vo stato dng
in mt chiu kch t (ng cc tip im H). Thay i dng kch t nh R kt (hnh
2.41)

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.41:S nguyn l hm ng nng

V cun stato l 3 pha nn khi cp kch t mt chiu phi tin hnh i ni v c
th thc hin theo mt trng cc s (hnh 2.42)

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.42:S u dy mch stato v th vc t sc in ng

Khi ct stato khi ngun xoay chiu ri ng vo ngun mt chiu th dng mt chiu
ny sinh ra mt t trng ng yn so vi stato. Gi s t thng c chiu nh mi tn
(hnh 2.43). Rto ng c theo qun tnh vn quay theo chiu c th nh trn hnh v v
cc thanh dn rto s ct t trng ng yn. Nn xut hin trong n mt sc in ng
cm ng e2. Xc nh chiu ca e2 theo quy tc bn tay phi v ng vi k hiu du (+)
khi sc in ng c chiu i vo v k hiu
du (), khi sc in ng c chiu i ra. V rto kn mch nn b 2 li sinh ra dng i1 cng
chiu. Tng tc gia dng in i 2 v t trng ng yn to nn sc in ng F c
chiu xc inh theo quy tc bn tay tri. Lc F sinh ra mmen hm c chiu ngc vi
chiu quay ca rto lm cho rto quay chm li v sc in ng e2 cng gim dn.
M
h
Hnh 2.43: Nguyn l to mmen
hm ng nng i2

ng c lm vic ch my pht in. ng nng ca h qua ng c F s bin
i thnh in nng tiu th trn in tr mch rto (in tr cun ng v in tr ni
thm vo mch phn ng nu c).
CNG TRUYN NG IN
Gi s trc khi hm, ng c lm vic ti im A trn c tnh c 1(hnh 3- 30) th

hm ng nng, ng c chuyn sang lm vic ti im B trn c tnh hm ng nng 2
gc phn t II (hnh 2.44).
Hnh 2.44: c tnh hm ng nng kch t c lp
Tc ng c gim dn theo c tnh hm v O theo on BO. Ti im O, ng

c s dng nu ti l phn khng. Nu ti c tnh cht th nng th ng c s b ko quay
ngc, n nh ti im D (gc phn t IV).
in tr mch rto v dng kch t cp cho stato lc hm ng nng c nh
hng ti dng c tnh c khi hm. Thay i in tr hm mch rto theo s (hnh
2.45a).

CNG TRUYN NG IN
(a) (b)
Hnh 2.45: a) S nguyn l hm ng nng kch t c lp
b) Cc c tnh c khi hm ng nng kch t c lp
Trn hnh 2.45b, ng c tnh hm 1 v 2 ng vi cng mt dng kch t (I kt1 =
Ikt2). Nhng in tr hm trong mch rto khc nhau (R h1 < Rh2). ng c tnh hm 3 v
4 c dng kch t nh hn c tnh hm 1 v 2 (I kt3 = Ikt4 < Ikt1 = Ikt2) v ng vi in tr
hm khc nhau trng mch rto (Rh3 < Rh4)
Cc c tnh hm 1 v 3 ng vi cc dng kch t khc nhau (I kt1 > Ikt3) nhng cng mt
gi tr in tr hm (Rh1 = Rh3)
2. Hm ng nng t kch
i vi hm ng t kch, ngun mt chiu c to ra t nng lng m ng c
tch lu c, s nguyn l ny th hin trn hnh 2.46a,b

CNG TRUYN NG IN
(a) (b)
Hnh 2.46: S nguyn l hm ng nng t kch
Trong cch hm ng nng kch t c lp (hay kch t ngoi). T trng lc ny
hm c to ra nh ngun mt chiu t bn ngoi v c gi tr khng i. Trong cch
hm ng nng t kch t, t trng lc hm c to do chnh dng in cm ng ca
phn ng. Dng cm ng xoay chiu s c chnh lu ri cp li kch t qua in tr
hn ch (hnh 2.46b). T trng hm s yu dn khi tc ng c gim (v sut in
ng cm ng gim).
Hnh 2.47: c tnh c khi hm bng t in

CNG TRUYN NG IN
Hnh 2.47, trnh by s nguyn l ni ng c hm bng t in. Cc t in

ni tam gic mc song song vi ng c v chng c np in y khi ng c lm
vic ti im lm vic (hnh 2.47) trn c tnh c 1.
Khi ct ng c ra khi li in th cc t in s phng in v to ra t trng
quay vi tc khng ti l tng 0' , thp hn nhiu so vi tc khng ti l tng
ca c tnh c 1. Do tc lm vic LV ln hn nhiu 0' nn ng c chuyn sang hm
ti sinh ti im B trn c tnh 2. Tc ng c gim nhanh theo c tnh 2 xung tc
0' . Tr s in dung ca t in cng ln th mmem hm ban u cng ln v tc
khng ti l tng 0' cng nh (ng c tnh 3). Ngha l qu trnh hm ko xung tc
thp hn, hm hiu qu hn. Gi tr in dung ca t cn chn sao cho dng in hm
ban u khng vt qu dng in m my vi s hnh 2.47 th
ITh
C=3185.k. , ( F )
U m
Trong : Ith : Dng t ho mt pha ca ng c (A)
Um: in p dy nh mc (V)
k: H s quyt nh mmen hm hay dng in hm ban u thng chn
K = 4 6.
Qu trnh hm bng t in s kt thc khi tc gim cn (30 40)% gi tr tc
nh mc v lc ny ng c b tiu hao 3/4 c nng d tr c khi lm vic.
dng hon ton ng c c th dng phanh.
CU HI N TP
1. C th biu din phng trnh c tnh c ca ng c mt chiu kch t c lp
bng my dng? Hy vit cc dng phng trnh ? Gii thch cc i lng trong
phng trnh v cch xc nh cc i lng ? V dng c tnh c in v c
tnh c M L?
2. n v tng i l g? n v tng i ca cc i lng in, c ca ng c
M L c xc nh nh th no? Vit phng trnh c tnh c dng n v
tng i? ngha ca vic s dng phng trnh dng n v tng i?
3. cng c tnh c ca Ml c biu thc xc nh nh th no? Gi tr tng i
ca n? Biu th quan h gia cng vi sai s tc v in tr mch phn ng
(theo n v tng i). ngha ca cng c tnh c ?
4. Cch v c tnh c ca Ml ? Cch xc nh cc i lng: M m, m, 0, Inm,
Mnm, v ng c tnh ny ?

CNG TRUYN NG IN
5. C nhng thng s no nh hng n dng c tnh c ca Ml ? h c tnh c

nhn to khi thay i thng s ? S ni dy, phng trnh c tnh, dng ca
cc h c tnh nhn to, nhn xt v ng dng ca chng ?
6. Ti sao khi khi ng Ml thng phi ng thm in tr ph vo mch phn
ng ng c ? Cc dng in khi ng ln nht v nh nht khi khi ng Ml
thng khng mc no ? V cc c tnh c khi khi ng Ml vi 2 cp in
tr khi ng ?
7. ng c Ml c my phng php hm ? iu kin xy ra cc trng thi hm
? S ni dy ng c khi thc hin cc trng thi hm ? ng dng thc t
ca cc trng thi hm ? Gii thch quan h v chiu tc dng ca cc i lng
in v chiu truyn nng lng trong h cc trng thi hm ?
8. S khc nhau gia ng c mt chiu kch t ni tip vi Ml v cu to, t
thng, dng c tnh c, cc phng php hm ? C nhn xt g v c im v
kh nng ng dng ca Mnt thc t ?
9. C th biu th phng trnh c tnh c ca ng c khng ng b bng nhng
biu thc no ? Vit cc phng trnh , gii thch cc i lng v cch xc nh
cc i lng khi vit phng trnh v dng c tnh c ?
10. Cch v c tnh c t nhin theo cc s liu nh mc trong catalo: dng chnh
xc, dng gn ng v dng tuyn tnh ha ?
11. Biu thc xc nh cng c tnh c ? Biu th quan h gia cng c tnh
c vi trt nh mc v in tr mch rto ca ng c K ?
12. C nhng thng s no nh hng n dng c tnh c ca ng c K ? Cch
ni dy ng c K to ra c tnh c nhn to khi thay i cc thng s ny ?
Dng cc h c tnh c nhn to v ng dng thc t ca chng ?
13. V cc dng c tnh c khi khi ng ng c K hai cp tc ? Khi khi ng
ng c K, cc i lng: h s trt ti hn, mmen ti hn thay i nh th
no ? Cc biu thc xc nh cc i lng ? Thng mmen khi ng ln
nht ca ng c K bng bao nhiu mmen ti hn ca ng c ?
14. ng c K c my trng thi hm ? Cch ni dy ng c thc hin cc trng
thi hm v iu kin xy ra hm ? Gii thch quan h nng lng gia my sn
xut (ti ca ng c) v ng c tng trng thi hm ? ng dng thc t ca
cc trng thi hm ?
15. Gii thch ngha ca c tnh c v c tnh goc ca ng c ng b ? S ph
thuc gia mmen cc i ca ng c vi in p li ? Mmen cc i c
tnh gc c ngha nh th no vi c tnh c ca ng c B ?
CNG TRUYN NG IN
BI TP TNG HP CHNG 1 V 2
Hc phn: Truyn ng in
Nhim v: C nhn lm bi tp, ng quyn v thu np vo ngy 18/3/2011
Ni dung:
Bi 1:
Kho st h Truyn ng in ng c mt chiu c cu nng ca cu trc (M t nh hnh v).
S liu cho trc:
- ng knh tang trng: 0,4 m i ; i
- T s truyn ca hp s: i = 70:1
- Hiu sut ca b truyn v tang trng: t
i = 0,8; t = 0,87.
- C cu nng c truyn ng bi ng c mt
chiu kch t c lp, c cc thng s: Pm = v
12kW,
Um= 220V, m = 0,85, nm= 1050 min-1 ;
- in p kch t Uktm = 220V v c gi khng i.
- Gi thit b qua tn tht v m men trong ng c in
( coi Mt = Mc = M )
Yu cu:
1. Tnh ton cc thng s v v c tnh c in t nhin n(I ), c tnh c t nhin n(M), tnh
cng c tnh c. Xc nh im lm vic nh mc trn cc c tnh tng ng.
2. Xc nh m men cn t v trc ng c ng vi trng hp nng ti trng G = 2,5 tn.
3. Xc nh ti trng G ng vi im lm vic nh mc trn ng c tnh c t nhin
ca ng c ( G m ) ; xc nh gi tr G max m ng c c th nng c trong
iu kin I = 2I m ( khng tnh n s thay i hiu sut ca ng c v cc
khu khc theo ti trng), th hin cc im lm vic trn th c tnh c.
4. Khi khi ng, trnh st p li in v hn ch dng in khi ng, ngi ta a in
tr ph vo mch phn ng. Hy tnh gi tr in tr ph ny theo yu cu I n m = 2,5Im. V
mch phn ng lc ny. Xc nh M men khi ng tng ng.
5. Vn vi ti G= 2,5 tn, hy xc nh tc lm vic n nh ca ng c khi vn cha ct
in tr ph ra khi mch phn ng. Biu din im lm vic ny trn th c tnh c.
6. Tnh gi tr in tr ph a vo mch phn ng ng c c th tm treo ti trng G =
2,5 tn trn khng.
7. Tnh in tr ph mch phn ng h ti trng G = 2,5T trong tnh trng hm ngc m
gi nguyn cc tnh v gi tr in p cung cp sao cho tc ng c bng gi tr tc
nh mc. Tnh dng in hm lc ny. V c tnh c in, c tnh c tng ng.

CNG TRUYN NG IN
8. Xc nh vn tc nng ti trng v[ m/s] ng vi ti G = 2,5T khi ng c lm vic trn c

tnh c t nhin v trn c tnh c bin tr vi in tr ph mch phn ng Rf = 5 R
9. Vi ti trng nh mc nh tnh c mc 3, ngi ta mun h ti bng phng php
hm ti sinh, hy tnh tc n nh khi hm ( b qua giai on hm ngc khi o cc
tnh in p ngun cung cp). V on c tnh khi hm ti sinh. Phn tch bn cht ca
qu trnh nng lng ca phng php hm ti sinh i vi dng ti truyn ng ny.
10. T im lm vic khi nng ti nh mc ( Gm ), ngi ta thc hin h ti bng phng
php hm ng nng theo hai phng thc: kch t c lp hoc t kch t v ln lt vi
yu cu dng in hm ban u: Ih b = 2 Im . Hy tnh M men hm, in tr hm tng
ng; xc nh tc h ti trng n nh, dng in hm ng vi tc . V cc s
u dy ng c v mch kch t cho tng phng thc hm. Phn tch bn cht ca qu
trnh nng lng, u nhc im ca phng php hm ng nng i vi dng ti truyn
ng ny.
11. T im lm vic khi nng ti trng G = 2,5T trn c tnh bin tr vi in tr mch
phn ng Rf = 5 R , ngi ta gi nguyn in tr ph v o chiu cc tnh ngun phn
ng. Cc trng thi lm vic tip theo ca truyn ng in l g? Tnh gi tr dng in,
m men ti cc im bt u chuyn trng thi v im lm vic n nh cui cng .
12. Khi cn ci thin iu kin khi ng v iu chnh tc ng c ca h thng truyn
ng in, ngi ta s dng b bin i in p phn ng ( gi thit b qua in tr trong
ca b bin ) , nu h thng truyn ng c h s qu ti v m men KM = 1,3 v ti trng G =
2,5T th in p t vo phn ng thp nht cho php s bng bao nhiu V? Tnh ton v
v cc ng c tnh c ng vi 3 cp in p cch u m t qu trnh tng tc
n im lm vic trn c tnh c t nhin.
13. Khi nng ti trng G = 1,5T, ngi ta gim t thng ng c vi h s suy gim
x = m / = 1,2 ( gi U = Um ) tng tc truyn ng. Hy tnh tc ng c khi

v kim tra iu kin qu ti v m men ca h thng ( K M 1,3 ? ); V th c tnh c
v a ra nhn xt.
14. Cng vi ti trng G = 1,5T, ngi ta mun gim t thng ng c nng ti vi tc
bng 1,5 ln tc khi t thng l nh mc, hy tnh h s suy gim t thng khi v
kim tra iu kin qu ti v m men.

CNG TRUYN NG IN
Bi 2:
Kho st h Truyn ng in ng c mt chiu c cu nng ca cu trc (M t nh hnh v).
S liu cho trc:
- Ti trng nh mc Gm= 2,5 T
i, i
- Vn tc nng ti trng v = 0,5 m/s khi tc
ng c t nh mc.
- knh tang trng: 0,4 m t
- Hiu sut ca b truyn v tang trng:
i = 0,8; t = 0,87.
- C cu nng c truyn ng bi ng c mt v
chiu kch t c lp.
- Gi thit b qua tn tht v m men trong ng
c in ( coi Mt = Mc = M )
Yu cu:
1. Xc nh cng sut cn t v trc ng c; tc ng c, m men cn t v trc ng
c trng hp ti trng Gm
2. Gi thit hiu sut nh mc ca ng c l m = 0,85 v b qua tn tht v m men trong
ng c, Hy la chn s b mt ng c c cc thng s k thut c bn: Pm; Um; nm;
Mm
3. Tnh ton cc thng s v v c tnh c in t nhin (I), c tnh c t nhin (M),
tnh cng c tnh c ca ng c chn c t mc 2.
4. Xc nh ti trng Gmax m ng c c th nng c trong iu kin t nhin cho php: I
= 2 Im, xc nh tc lm vic, cng sut v m men m ng c phi cung cp khi .
Th hin trn th c tnh c.
tr ph vo mch phn ng. Hy tnh gi tr in tr ph ny theo yu cu I n m = 2,5Im. V
6. Vn vi ti Gm , hy xc nh tc lm vic n nh ca ng c khi vn cha ct in
tr ph (nh tnh c t mc 5) ra khi mch phn ng. Biu din im lm vic ny
trn th c tnh c.
7. Tnh gi tr in tr ph a vo mch phn ng ng c c th tm treo ti trng G m
trn khng.
8. Tnh in tr ph mch phn ng h ti trng G m trong tnh trng hm ngc khng
o cc tnh in p cung cp vi tc ng c bng gi tr tc nh mc. Tnh
dng in hm lc ny. V c tnh c in, c tnh c tng ng.
10. Vi ti trng nh mc, ngi ta mun h ti bng phng php hm ti sinh, hy tnh tc
n nh khi hm ( b qua giai on hm ngc khi o cc tnh in p ngun cung
cp). V on c tnh khi hm ti sinh. Phn tch bn cht ca qu trnh nng lng ca
phng php hm ti sinh i vi dng ti truyn ng ny.

CNG TRUYN NG IN
11. T im lm vic khi nng ti nh mc ( G m ), ngi ta thc hin h ti bng phng

php hm ng nng theo hai phng thc: kch t c lp hoc t kch t v vi yu cu
dng in hm ban u: Ih b = 2 Im . Hy tnh M men hm, in tr hm tng ng; xc
nh tc h ti trng n nh, dng in hm ng vi tc . V cc s u dy
ng c v mch kch t cho tng phng thc hm. Phn tch bn cht ca qu trnh
nng lng, u nhc im ca phng php hm ng nng i vi dng ti truyn
ng ny.
m men ti cc im bt u chuyn trng thi v im lm vic n nh cui cng.
ng in, ngi ta s dng b bin i in p phn ng ( gi thit in tr trong ca b
bin i Rb xp x bng R ) , nu h thng truyn ng c h s qu ti v m men K M =
1,3 v ti trng G = 2,5T th in p t vo phn ng thp nht cho php s bng bao
nhiu V? Tnh ton v v cc ng c tnh c ng vi 3 cp in p cch u m t
qu trnh tng tc n im lm vic trn c tnh c t nhin.

v kim tra iu kin qu ti v m men ca h thng ( K M 1,3 ? ); V th c tnh
c, tnh cng c tnh c v a ra nhn xt.
Bi 3:
Kho st h Truyn ng in mt chiu c cu nng ca cu trc c m t trn hnh v.
S liu cho trc:
- C cu nng c truyn ng bi ng c mt i, i
chiu kch t c lp, c cc thng s:
- Pm = 12 kW, Um= 440V, m = 0,85,
nm= 1200 min-1 ;
- in p kch t Uktm = 220V v c gi khng t
i.
- Gi thit b qua tn tht v m men trong ng
c in
( coi Mt = Mc = M ) v
- H thng cn h s qu ti v m men KM = 1,3
- ng knh tang trng: 0,4 m
CNG TRUYN NG IN
- Hiu sut ca b truyn v tang trng:

i = 0,8; t = 0,87.
- C cu nng c ci to cu trc dy cp ly ti nh hnh v.
Yu cu:
1. Xc nh khi lng ti trng G ph hp vi trng thi lm vic nh mc ( v cng sut,
m men, dng in, tc ) ca ng c ( sau ny gi l ti nh mc Gm)
2. Tnh, v v biu din im lm vic nh mc trn cc c tnh n(I) v n(M), tnh cng
c tnh c.
3. Xc nh vn tc v[m/s] nng ti Gm.
4. Xc nh ti trng Gmax m ng c c th nng c trong ch lm vic t nhin v
dng in cho php: I = 2 Im, xc nh tc lm vic, cng sut v m men m ng c
phi cung cp khi . Th hin trn th c tnh c.
tr ph vo mch phn ng. Hy tnh gi tr in tr ph ny theo yu cu I nm = 2,5Im. V
6. Vn vi ti Gm , hy xc nh tc lm vic n nh ca ng c khi vn cha ct in
tr ph (nh tnh c t mc 5) ra khi mch phn ng. Biu din im lm vic ny
trn th c tnh c.
7. Tnh gi tr in tr ph a vo mch phn ng ng c c th tm treo ti trng G m
trn khng.
8. Tnh in tr ph mch phn ng h ti trng G m trong tnh trng hm ngc khng
o cc tnh in p cung cp vi tc ng c bng gi tr tc nh mc. Tnh
dng in hm lc ny. V c tnh c in, c tnh c tng ng.
10. Vi ti trng nh mc, ngi ta mun h ti bng phng php hm ti sinh, hy tnh tc
n nh khi hm ( b qua giai on hm ngc khi o cc tnh in p ngun cung
cp). V on c tnh khi hm ti sinh. Phn tch bn cht ca qu trnh nng lng ca
phng php hm ti sinh i vi dng ti truyn ng ny.
11. T im lm vic khi nng ti nh mc ( G m ), ngi ta thc hin h ti bng phng
php hm ng nng theo hai phng thc: kch t c lp hoc t kch t v vi yu cu
dng in hm ban u: Ih b = 2 Im . Hy tnh M men hm, in tr hm tng ng; xc
nh tc h ti trng n nh, dng in hm ng vi tc . V cc s u dy
ng c v mch kch t cho tng phng thc hm. Phn tch bn cht ca qu trnh
nng lng, u nhc im ca phng php hm ng nng i vi dng ti truyn
ng ny.
m men ti cc im bt u chuyn trng thi v im lm vic n nh cui cng.

CNG TRUYN NG IN

ng in, ngi ta s dng b bin i in p phn ng ( gi thit in tr trong ca b
bin i Rb xp x bng R ) , nu h thng truyn ng c h s qu ti v m men K M =
1,3 v ti trng G = 2,5T th in p t vo phn ng thp nht cho php s bng bao
nhiu V? Tnh ton v v cc ng c tnh c ng vi 3 cp in p cch u m t
qu trnh tng tc n im lm vic trn c tnh c t nhin.

v kim tra iu kin qu ti v m men ca h thng ( K M 1,3 ? ); V th c tnh c
v a ra nhn xt.
Bi 4:
Kho st truyn ng in trc chnh my tin
S liu cho trc: i, i
- Gi thit trc chnh mt my tin c truyn ng
bi ng c khng ng b r to lng sc c cc s
liu:
Pm = 4kW; in p : Y 380V; Tn s: fm = 50Hz
m = 0,8; H s cng sut cosm = 0,79;
Tc nh mc nm = 1390 [1/min];
Bi s m men m my: KM = Mmm/Mm = 2,4;
H s qu ti v m men: = Mmax/Mm = 2,6
- Di tc trc chnh my tin t 44 1980 min-1; hiu sut trung bnh b truyn lc i = 0,85
Tnh trng khi ng: gn nh khng ti ( khc phc ma st )
Yu cu:
1. Tnh dng in tiu th ca ng c ch lm vic nh mc
2. Tnh s i cc v tc ng b ca ng c ( gi thit trn on c tnh lm vic h s
trt nm trong khong 0,02 s 0,06) .
3. Tnh cc gi tr mn men : Mm; Mmm; Mmax = Mth; trt ti hn sth ( gi thit b qua R1)
4. S dng ti a cc s liu v c tnh c t nhin gn ng ca ng c ( gi thit b qua
R1)
5. Tnh t s truyn ca b truyn lc tng ng di tc cho.
6. Xc nh M men, cng sut ct tc thp nht ( 44 min -1) v tc cao nht ( 1980 min -
1
) ca trc chnh m ng c c th cung cp trong trng thi lm vic n nh.

CNG TRUYN NG IN
7. Nu ng knh phi d [mm] = 60 th lc ct ti a cho php tc thp nht v cao nht s

bng bao nhiu ( trong iu kin lm vic n nh)? Tng ng m men, cng sut ct bng
bao nhiu?
(Kin thc lin quan bit: lc ct trong quan h F c = kc. q , trong : Fc l lc ct [N]; kc l
lc ct ring [ N/mm2]; q l tit din ct [ mm2])
8. Nu in p pha ca li suy gim cn 80% Ufm , hy xc nh li cc s liu nh mc 7.
9. p dng bin tn vo my tin, ngi ta c th khng dng phn tng tc ca hp s m
thay vo phn tc ca trc chnh cao hn tc c bn ( tng ng vi tc nh
mc ca ng c) c thc hin bng b bin tn vi f1 > fm , in p ngun gi nguyn
nh mc. Hy tnh tn s trc chnh c tc 1980 min -1 ( gi thit trn on c tnh lm
vic h s trt nm trong khong 0,02 s 0,06) . Tnh m men ti hn tng ng v kim
tra li kh nng cung cp m men, cng sut ca ng c p ng m men, cng sut ct nh
tnh c mc 7 ( gi nguyn hiu sut b truyn lc)
10. rt ngn thi gian dng my, ngi ta c th p dng phng php hm ngc. Gi s
im lm vic trc khi hm l nh mc, hy v c tnh c m t qu trnh tin ti hm
dng v v s nguyn l mch in ng c vi chc nng thc hin hm ngc.

CNG TRUYN NG IN
Chng 3.
IU CHNH TC TRUYN NG
Cc nh ngha:
H thng truyn ng in khng ch lm nhim v bin i in nng thnh c
nng, m cn iu khin qu trnh lm vic ca c cu cng tc theo yu cu cng ngh
ca my sn xut. Yu cu cng ngh c th c m bo nu h c kh nng t trc
cc thng s gia cng cho tng cng on, duy tr cc thng s vi mt chnh xc
no (nh tc , mmen, gia tc, v tr ca c cu cng tc ), cng bc thay i cc
gi tr theo mun, hn ch gi tr ca chng theo mc cho php ca qu trnh cng
ngh hoc theo kh nng v bn, qu ti ca my.
Cc thng s gia cng ni trn c lin quan n mmen M v tc ca ng c
in, c cc mi quan h c nh ngha:
a) Cc thng s u ra hay cn gi l thng s c iu chnh:
l mmen (M), tc () ca ng c,
Do M v l 2 trc ca mt phng ta c tnh c [M, ], nn vic iu chnh
chng thng gi l iu chnh ta .
b) Cc thng s u vo hay cn gi l thng s iu chnh:
+ i vi ng c in mt chiu, thng s u vo l in tr phn ng R (hoc
Rf), t thng (hoc in p kch t Ukt; dng in kch t Ikt) v in p phn ng
U.
+ i vi ng c in khng ng b, thng s u vo l in tr mch rto R 2
(hoc R2f), in tr mch stato R 1, in khng stato X1, in p stato U1 v tn s ca
dng in stato f1.
+ i vi ng c in ng b, thng s u vo l tn s ca dng in stato f1.
c) Cc phn t iu khin:
L cc thit b hoc dng c lm thay i cc thng s u vo.
Ch , ngi ta thng gi vic iu chnh cc thng s u ra l iu khin ng
c in.
Mc ch iu chnh cc thng s u ra ca ng c:
Ty theo yu cu cng ngh ca my sn xut, vic iu chnh M, nhm thc
hin cc mc ch sau:
+ t gi tr lm vic v duy tr mc t , v d duy tr tc lm vic khi ph ti
thay i ngu nhin.

CNG TRUYN NG IN
+ Thay i thng s theo quy lut yu cu, v d trong thi gian khi ng v tng tc
ng c thang my t 0 ln n tc n nh, mmen lc u phi tng tuyn
tuyn tnh theo thi gian, sau gi khng i, v cui cng gim tuyn tnh cho
n khi M = Mc.
+ Hn ch thng s mt mc cho php, v d hn ch dng in khi ng I k
Icp.
+ To ra mt quy lut chuyn ng cho c cu cng tc (tc cho trc ng c) theo
quy lut cho trc u vo vi mt chnh xc no .
iu chnh khng t ng v iu chnh t ng:
a) iu chnh khng t ng:
L vic thay i thng s u ra bng cch tc ng ln thng s u vo mt cch
ri rc. Mi ln tc ng ta c mt gi tr khng i ca thng s u vo v tng ng ta
c mt ng c tnh c (nhn to). Khi ng c lm vic, cc nhiu lon (nh ph ti
thay i, in p ngun dao ng, ) s tc ng vo h, nhng thng s u vo vn
gi khng i nn im lm vic ca ng c ch di chuyn trn mt ng c tnh c.
Ngi ta gi dng iu chnh ny l iu chnh bng tay hay iu chnh khng
t ng hoc iu chnh vng h. Phng php iu chnh ny n gin nn vn c
dng trong cc h truyn ng in hin i, tuy nhin n khng m bo c cc yu
cu cao v ch cng ngh.
b) iu chnh t ng:
c thc hin nh s thay i lin tc ca thng s u vo theo mc sai lch
ca thng s u ra so vi gi tr nh trc, nhm khc phc sai lch . Nh vy khi
c tc ng ca nhiu lm nh hng n thng s u ra, th thng s u vo s thay
i v ng c s c mt ng c tnh c khc, im lm vic ca ng c s dch
chuyn t ng c tnh nhn to ny sang c tnh nhn o khc v vch ra mt ng
c tnh c ca h iu chnh t ng.
V vy c th nh ngha: c tnh c ca h iu chnh t ng l qu tch ca
cc im lm vic ca ng c trn v s cc c tnh c ca h iu chnh vng h.
Hay cn gi l qu o pha trn ta c tnh c.
Vic thay i t ng thng s u vo c thc hin nh mch phn hi, mch
ny ly tn hiu t thng s u ra hoc mt thng s no lin quan n u ra, a tr
li gy tc ng ln thng s u vo, to thnh mt h c lin h kn gia u ra v u
vo. V vy ngi ta gi h ny l h iu chnh vng kn. H iu chnh t ng tuy
phc tp nhng m bo cc ch tiu cht lng cao.

CNG TRUYN NG IN
c) Nhiu ca cc thng s u ra:

i vi cc h truyn ng v ng c in, c hai thng s u ra ch yu l
mmen v tc . C nhiu loi nhiu gy tc ng ln cc thng s ny nh in p
ngun, tn s li in, nhit mI trng, h s t cm ca cun dy, nhng ta
quan tm n cc tc ng nhiu lon ch yu.
Khi iu chnh tc , thng s c iu chnh l , thng s iu chnh l mt trong
cc thng s to ra c tnh nhn to, cn ch yu l ph ti biu th bng mmen cn M c,
hoc dng ti Ic.
Ngc li, khi iu chnh mmen hoc dng in, thng s c iu chnh l M
hoc I, th nhiu lon ch yu li l tc . S nh hng qua li gia hai i lng M
v c th hin bng ng c tnh c v phng trnh ca n.
CC CH TIU CHT LNG:
Ch tiu cht lng ng (ch qu ):
* qu iu chnh max (max 40% hoc c th nh hn).
* Thi gian qu Tq (Tq cng nh cng tt).
* s ln dao ng n ( n = 23 l tt).
Ch tiu cht lng tnh (ch xc lp):
Sai s tnh tc s% :
L i lng c trng cho s chnh xc duy tr tc t :
d
s% .100% %
d
tc lm vic thc ca ng c.
tc t ca ng c.
st tc khi mmen ti thay i Mc = 0 Mm.
Sai s ny cng nh, iu chnh cng chnh xc, v l tng ta c h iu chnh
tuyt i chnh xc khi s% = 0. Thc t ngi ta phi thit k cc h truyn ng diu
chnh c chnh xc p ng yu cu cng ngh ca my sn xut, nh truyn ng
chnh ca my ct gt kim loi yu cu s% 10%, tryun ng n dao: s% 5%,
Phm vi iu chnh tc D:
max
D
min
D cng ln cng tt. Tuy nhin gi tr max b hn ch bi bn c hc ca ng c, bi
iu kin chuyn mch. Tc min b chn bi yu cu v mmen khi ng, v kh
nng qu ti v v sai s tc lm vic cho php.

CNG TRUYN NG IN
trn iu chnh tc J:
L s chnh lch gia 2 cp tc lin nhau:
i 1

i
Trong : i - l tc n nh t c cp i.
i+1- l tc n nh t c cp k tip (i+1).
H s cng nh cng tt l tng l 1: l h iu chnh v cp. Cn h
iu chnh c cp nu: .1
S ph hp gia c tnh iu chnh v c tnh ti:
Vi cc ng c th ch lm vic ti u thng l ch nh mc ca ng c.
s dng tt ng c khi iu chnh tc cn lu n cc ch tiu nh: dng in
ng c khng vt qu dng nh mc ca n, m bo kh nng qu ti v mmen
(trong khong thi gian ngn), m bo yu cu v n nh tnh khi c nhiu v.v... trong
ton gii iu chnh.
V vy khi thit k h truyn ng c iu chnh tc , ngi ta thng chn h
truyn ng cng nh phng php iu chnh, sao cho c tnh iu chnh ca h bm
st yu cu c tnh ca ti. Nu m bo c iu kin ny th tn tht trong qu trnh
iu chnh s nh nht.
Ch tiu kinh t:
Nhiu trng hp, ch tiu kinh t l ch tiu quyt nh s la chn phng n
truyn ng. H truyn ng in iu chnh tc cn t c vn u t thp, gi thnh
h, chi ph vn hnh, bo qun, sa cha t, c bit l tn tht nng lng khi iu chnh
v vn hnh nh. Nng sut ca my sn xut do h iu chnh mang li.
Vic tnh ton c th cc ch tiu lin quan nu trn s cho thy hiu qu kinh t,
thi gian hon vn v li ch nh vic s dng h iu chnh chn. Thng
ngi ta cn c cc ch tiu k thut xut vi phng n iu chnh, sau tnh ton
kinh t so snh hiu qu v quyt nh chn h thng hoc phng php iu chnh
thng s u ra ca ng c.

CNG TRUYN NG IN
CHNG 4
CC PHNG PHP IU CHNH TC NG C IN MT CHIU
BNG THAY I THNG S
4.1 Phng php iu chnh tc ML bng cch thay i in p phn ng ca
ng c:
Mun thay i U th phi c b ngun mt chiu thay i c in p ra, thng
dng cc b bin i (hnh 4.1):
a) b)
Hnh 4.1: a) S khi. b) S thay th ch xc lp.
Cc b bin i c th l: B bin i my in: dng my pht in mt chiu

(F), my in khuch i (MK); B bin i t: khuch i t (KT) mt pha, ba pha;
B bin i in t - bn dn: cc b chnh lu (CL) dng tiristor, cc b bm in p
(BA) dng tiristor, transistor,
c tnh ca h thng:
E = Eb - (Rb + R)I.
E b Rb Rud
Iu
K K
M
0 (U dk )

Xc nh di iu chnh:
0max, Mm, KM l xc nh nn D ph thuc tuyn tnh vo .

S b ta c:

CNG TRUYN NG IN
0 max .
10
M dm
Ta thy khi iu chnh U th = const do st tc s ln nht c tnh

thp nht. Nh vy nu m bo sai s tc ti c tnh thp nht kh ng vt qu gi
tr cho php th HT lun lm vic t yu cu:
Sai s tng i:
Mm, 0min, scp, l xc nh nn xc nh gi tr ti thiu s scp.
V d :
Cho Ml c cc thng s: Pm = 29KW; Um = 220V; Im = 151A; nm = 1000vg/ph;
R = 0,07; v h s qu tI Kqt = 2.
Hy xc nh tc cc tiu v di iu chnh theo kh nng qu ti yu cu ?
Gii:
in tr nh mc ca ng c:
Rm = Um / Im = 220V / 151A = 1,45
Gi tr tng ng ca in tr phn ng:
R* = R / Rm = 0,07 /1,45 = 0,048
cng c tnh c t nhin: tn* = 1/R* = 20,8
cng c tnh c thp nht: min* = Kqt = 2
Gi tr tng i ca tc cc i (tc tc nh mc ca ng c) s l:
dm ndm 1
nmax*=max= 1 1 Ru* 1 0,048 0,0952
0 n0
Tc khng ti l tng:
n dm 1000vg / ph
n0= 1050vg / ph
nmax* 0,0952
Gi tr tng i ca tc cc tiu:
1 1
nmin*=min= 1 1 0,5
min 2
Vy tc quay cc tiu ca ng c l:
nmin=nmin*.n0=0,5.1050vg/ph=525vg/ph
T gi tr ca tc cc i v tc cc tiu, ta rt ra phm vi iu chnh tc :

CNG TRUYN NG IN
nmax 1000
D= 1,9
nmin 525
T biu thc thay *min = Kqt = 2; *tn = 20,8; ta cng c kt qu D = 1,9.
Qua v d trn ta thy phm vi iu chnh nh vy l rt hep.
Tuy nhin, nu xt theo yu cu v sai s tc cho php th dI iu chnh cn hp hn
na hoc thm ch cn khng th iu chnh c tc . Thc vy, ta bit:
s% = * = Ru*
min = 0 - cp ; v *min = 1 - s% = 1 - R*
Nu s%cp = 10% th D = 1,05 1, ngha l hu nh khng th iu chnh c.
4.2 Phng php iu chnh tc Ml bng cch thay i t thng kch t ca

ng c:
T phng trnh c tnh c tng qut ta thy rng khi thay i th 0 v u
thay i, v vy ta s c cc ng c tnh iu chnh dc dn ( cng cng nh)
v cao hn c tnh c t nhin khi cng gim, vi ti nh nhau th tc cng cao khi
t thng gim
Nh vy: m> 1 > 2 >... th m < 1 < 2 <..., nhng nu gim qu nh th c th
lm cho tc ng c ln qu gii hn cho php, hoc lm cho iu kin chuyn mch
b xu i do dng phn ng tng cao, hoc m bo chuyn mch bnh thng th cn
phi gim dng phn ng v nh vy s lm cho mmen cho php trn trc ng c gim
nhanh, dn n ng c b qu ti.
a) b)
Hnh 4.2: a) S thay th. b) c tnh iu chnh khi t thng thay i.
Mch kch t ca ng c l phi tuyn nn h iu chnh t thng l phi tuyn:
eK d
iK wK .
rb rK dt
eK
ch xc lp: iK ; = f(iK)
rb rK

CNG TRUYN NG IN
4.3 Phng php iu chnh tc Ml bng cch thay i in tr ph trong mch

phn ng:
T phng trnh c tnh c tng qut:
U R Rf
M
K ( K ) 2
Ta thy rng khi thay i Rf th 0 = const cn thay i, v vy ta s c cc

ng c tnh iu chnh c cng 0 v dc dn khi Rf cng ln, vi ti nh nhau th tc
cng thp.
Nh vy: 0 < Rf1 < Rf2 <... th m > 1 > 2 > ... , nhng nu ta tng R f n mt
gi tr no th s lm cho M Mc v nh th ng c s khng quay c v ng c
lm vic ch ngn mch, = 0. T lc ny, ta c thay i R f th tc vn bng
khng, ngha l khng iu chnh tc ng c c na, do phng php iu
chnh ny l phng php iu chnh khng trit .
4.4 H My pht - ng c mt chiu (F-):
4.4.1 Cu trc h F - v cc c tnh c bn.
Trc y, h thng My pht - ng c mt chiu l mt h truyn ng in
iu chnh tt nht. iu chnh tc ng ng c rt linh hot v thun tin. Tuy nhin h
thng dng nhiu my in quay nn cng knh, khi lm vic gy n, rung, nn i hi
phi c nn mng vng chc. S nguyn l nh hnh 4.3.
Hnh 4-3: iu chnh tc ng c Ml dng my pht.

CNG TRUYN NG IN
Coi mch t my pht cha bo ho, nn ta c:

EF = KF. F. F = KF. F. C.iF (4-1)
Trong : KF - h s kt cu ca my pht,
C = F/ iKF - h s gc ca c tnh t ho
Nu dy qun c cp bi ngun p l tng th:
iKF = UKF/rKF
C th coi gn ng MF DC kch t c lp l b K tuyn tnh vi:
EF = KF.UKF
Nu t: R = R + RF
Phng trnh c tnh c khi iu chnh tc dng my pht:
KF R
.U KF .M
K ( K ) 2
M
0 (U KF ;U KD )
(U KD )
c tnh t ho, c tnh ti HT F - . (Trang 104)
4.4.2 Ch lm vic ca h F - .
a) Gc phn t I, III: ch ng c.
Hnh 4.4: c tnh c h F - trong ch ng c.

EF E 0

CNG TRUYN NG IN
Cng sut in t ca MF v C:
PF = EF.I > o
P = E.I < o
Pc = M. > o
Cc biu thc ny ni ln rng nng lng c vn chuyn thun chiu t
ngun my pht ng c ti.
b) Ch hm ti sinh: Gc phn t II, IV.
Hnh 4.5: c tnh c h F - trong ch hm ti sinh.
Lc ny do 0 nn E > E F , mc d E, EF mc xung i nhng dng phn

ng li chy ngc li t ng c v my pht lm cho mmen quay ngc chiu tc
quay. Cng sut in t ca my pht, cng sut in t v cng sut c hc ca ng c
l:
PF = EF.I < o
P = E.I > o
Pc = M. > o
Ch do dng in i chiu m nng lng c vn chuyn theo chiu t ti
ng c my pht ngun, my pht F v ng c i chc nng cho nhau. Hm
ti sinh trong h F - c khai thc trit khi gim tc , khi hm m o chiu
quay v khi lm vic n nh vi ti c tnh cht th nng.
c) Ch hm ngc:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 4.6: c tnh c h F - trong ch hm ngc.

Vng hm ngc ca ng c trong h F - c gii hn bi c tnh hm ng
nng v trc mmen. Sc in ng E ca ng c tr nn cng chiu S my pht hoc
rto b ko quay ngc bi ngoa lc ca ti th nng, hoc do chnh s my pht o
du.
Biu thc tnh cng sut s l:
PF = EF.I > o
P = E.I > o
Pc = M. < o
Hai ngun s E v EF cng chiu v cng cp cho in tr mch phn ng to nhit
nng tiu tn trn .
d) c im h F - .
c im ca h F - l iu chnh tc rt linh hot, ng c c th t ng
chuyn i qua cc ch lm vic khi thay i tc hoc o chiu tc . V d ng
c ang lm vic ti im A, khi o chiu kch t my pht F (Mc = const) th ng c
s chuyn dn t ch ng c thun (A) sang hm ti sinh, hm ngc, khi ng
ngc v s lm vic xc lp im B (ch hm ti sinh).
Khi iu chnh EF th s thay i c tc ng c cb; khi o chiu iktF th
o chiu c EF v nh vy o chiu c .
Nu kt hp iu chnh v o chiu t thng ca ng c th s iu chnh v o
chiu c tc ca ng c cb.

CNG TRUYN NG IN
Nh vy, kt hp iu chnh iktF v ikt th s iu chnh c tc ng c cb

v cb (c 2 vng tc ).
Nhc im ca h:
- S dng nhiu my in quay nn hiu sut thp (khng qu 75%), cng knh, tn
din tch lp t, gy n ln.
- Cng sut t my ln.
- Vn u t ban u cao.
- Kh iu chnh su tc do MF c t d, c tnh t ho c tr.
4.5 H Chnh lu - ng c mt chiu.
* Khi ta dng cc b chnh lu c iu khin - hay l cc b chnh lu dng
thyristor lm b ngun mt chiu cung cp cho phn ng (ho c IKT) ng c in mt
chiu, ta cn gi l h T - .
* Tu theo yu cu T m dng cc s CL:
- S pha: 1; 3; 6;..
- S ni: tia, cu, i xng, khng i xng.
- S nhp: s xung p mch trong mt chu k in p ngun (p).
- Khong iu chnh: v tr c tnh ngoi trn mt phng [Ud,Id].
- Ch nng lng: CL, nghch lu ph thuc.
- Tnh cht dng ti: lin tc, gin on.
4.5.1 Xt h T - khng o chiu: phn tch mt s CL hnh tia 3 pha.
S nguyn l:
a) b)
Hnh 4.7: a) S ni dy. b) S thay th.
Ch dng lin tc: Ed = Ed0.cos

CNG TRUYN NG IN
Hnh 4.8: th thi gian ch dng lin tc

Do chnh lu hnh tia 3 pha nn p = 3:
3 3
Ed .U 2m cos
2
3 3
Nn: Ed 0 .U 2 m
2
c tnh iu chnh:
Hnh 4.9: c tnh iu chnh

Gi tr trung bnh dng CL:
Dng CL chnh l dng phn ng ng c nn t s thay th:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 4.10: S thay th

Ta c:
cng c tnh c:
( Kdm ) 2

R XK
Tc khng ti gi tng:
d 0 cos
0 .
Kdm
Hnh 4.11: c tnh c ca h T - .

Ch dng dng gin on:

CNG TRUYN NG IN
vng dng in gin on, h s c thm mt lng st p nn ng c tnh

iu chnh dc hn tc khng ti l tng thc 0 s ln hn tc khng ti l tng
gi tng 0
Vng dng in gin on b gii hn bi mt na ng elip vi trc tung. Vng
ny HT lm vic khng n nh.
Thc t tnh ton h T - ch cn tnh bin gii hn, l khi: = 2/p; = 0 bi
phng trnh:
E I . e .L
Vi: blt I * blt
U 2m U 2m
4.6 Cc h T iu chnh xung p - ng c C.
4.6.1 iu chnh xung p n (Loi A: ti R, L, E).

CNG TRUYN NG IN
Hnh 4.12: Nguyn l lm vic ca b XA loai A.

Ch :
+) Nu S thng lin tc (t = T) th dng phn ng khng i, c gi tr:
UN E
I = Imax = Imin =
R
+) Nu thi gian thng ca S gim n gi tr ti hn no t = tgh th Imin = 0 v
HT chuyn sang lm vic ch dng gin on. Ti trng thi blt v vng gin on:
Imax =
UN E
R

1 e td / Tu
Do yu cu ng ngt cao (200 300Hz) nn kho S thng l kho bn dn. Ta
c s :
Hnh 4.13: S nguyn l kho S trong XA n.

4.6.2 c tnh c.
Trong ch dng lin tc: tx = T
t
U D d U N .U N
T
.U N R
u I
K K
Trong ch gin on: tx < T
CNG TRUYN NG IN
T
Vi
Tu
a) b)
Hnh 4.14: a) c tnh iu chnh. b) c tnh c
4.7 n nh tc lm vic ca T mt chiu

Bin php ch yu n nh tc l tng cng ca c tnh c bng iu
khin theo mch kn.
( K ) 2
Cc c tnh ca h h c: const trong ton di iu chnh.
R
Tin hnh nh hnh v:
Hnh 4.15: c tnh ca h B -

CNG TRUYN NG IN
M dm
Sai s tnh: S S cf
. 0 min
sai s tnh t c: S = ScF cn tm bin php tng tc n = min. Ta c
im lm vic [min ;Mm] , ng c tnh c cng mong mun l m v:
M
0
m
Giao im ca c tnh mong mun vi c tnh ca h h cho bit gi tr cn thit
ca Eb khi Mc thay i:
Hnh 4.16: c tnh xc nh Eb khi ti thay i.
4.7.1 iu chnh Eb theo dng ti.

Tm quan h: Eb = f(I)
Eb M
c tnh c h h:
K . dm
M
c tnh c mong mun: 0
m
Tm giao ca hai ng ny c:
Eb = Eb0 + K'd.I (*)
1 1
Vi K'd = (Km)2. ( )
m
Nguyn l iu chnh (*) c th thc hin bng s mch phn hi dng dng in
phn ng sau:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 4.17: Phn hi dng dng

Theo mch:
Eb = Kb(U + Rd.I) = Kb(U + Ui) (2*)
Ta c:
(3*)
U : in p t tc
Ui : in p phn hi dng
Rd : in tr sun mch phn ng
T (*), (2*) c:
Eb0 = Kb.U
K'd = Kb.Rd
( K ) 2
m
R (1 K d ) Rd
+) Nu chn: Kd.Rd = R+ Rd th c tnh c cng tuyt i.
+) Nu chn: Kd.Rd > R+ Rd th c tnh c cng dng.
+) Nu chn: Kd.Rd = R+ Rd th c tnh c cng m.
Hnh 4.18: La chn c c tnh c cng tt.

Ch : Do a thm Rd vo nn c ttn tht.
4.7.2 iu chnh Eb theo in p phn ng.

CNG TRUYN NG IN
Ta c biu thc s phn ng theo in p:

Eb = E'b0 - K'a.U
Lut iu chnh ny c thc hin bng phn hi m p sau:
Hnh 4.19: Mch phn hi m p

Nu b qua dng trong r1, r2 ta c:
Eb = Kb(U - Ka.U) Ka = r2/r1 + r2.
Do :
Nu mch c: Kb.Ka>> 1 th c tnh c dng:

Ud Ru
.M
K .dm .K a ( K .dm ) 2
M
Hay 0 (U d , K a )
tn
Ch :
- Khi thay i h s phn hi /a th c 0 v u thay i.
- Tr.h HT c K ln th cng c th bng TN.
Hnh 4.20: cng ph thuc h s K HT

4.7.3 iu chnh Eb theo tc
Sau khi B ta c:
Eb = E'b0 - K't.

CNG TRUYN NG IN
Lut iu chnh ny c thc hin bng phn hi m tc sau:
Hnh 4.21: Mch phn hi m tc

u ra my FT:
U = K t .
c tnh c:
Ch : Nu Kb.Kt th .
Chng 5
PHNG PHP IU CHNH TC NG C KHNG NG B.
ng c khng ng b ba pha c s dng rng ri trong cng nghip t cng
sut nh n cng sut trung bnh v chim t l rt ln so vi cc ng c khc. Thng
dng bn h truyn ng iu chnh tc ng c KB sau:
Th nht: iu chnh in p cp cho ng c dng b bin i thysistor.
Th hai: iu chnh in tr rto bng b bin i xung thysistor.
Th ba: iu chnh cng sut trt P5.
Th t: iu chnh tn s ngun cung cp cho ng s bng cc b bin i tn s
thysistor hay transistor.

CNG TRUYN NG IN
y l cc phng php thng s dng nhiu trong cng nghip hin nay. Ta
nghin cu cu trc, c tnh ca cc h truyn ng ny.
5.1 iu chnh in p ng c.
Nh ta bit momen ng c khng ng b t l vi bnh phng in p stato,
do c th iu chnh c momen v tc ng c khng ng b bng cch
iu chnh in p stato trong khi gi nguyn tn s.
Hnh 5.1: iu chnh in p ng c.

iu chnh c in p ng c khng ng b ba pha ta phi dng cc b bin
i in p xoay chiu (A XC). Nu coi A XC l ngun p l tng (z b=0) th
cn c vo biu thc c quan h sau:
M th.u U
( b ) 2 ,hay *
M th , u * (U b ) 2 (1)
M th U dm
Cng thc (1) ng vi mi in p v mmen.
Nu tc quay ca ng c l khng i:
M1
M *u U b , const , M u
*2
M gh (1)
Trong : Mm: in p nh mc ca ng c
Ub: in p u ra ca AXC
Mth: Mmen ti hn khi in p l nh mc
Mu : Mmen ng c ng vi in p iu chnh

CNG TRUYN NG IN
Mgh : Mmen khi in p l nh mc, in tr ph Rf

V gi tr trt ti hn Sth ca c tnh c t nhin l nh, nn ni chung khng
p dng iu chnh in p cho ng c roto lng sc. Khi thc hin iu chnh in p
cho ng c rto dy qun cn ni them in tr ph vo mch roto m rng di iu
chnh tc v momen. (nh thy trn hnh v trn), tc ng c c iu chnh
bng cch gim cng c tnh c, trong khi mi tc khng ti l tng ca mi
c tnh u nh nhau v bng tc t trng quay. Theo lp lun th tn tht khi iu
chnh l:
s
Pr M c(1 2 ) Pco'
1 s
Nu c tnh c ca ph ti c dng gn ng:
x
M c M c.dm ( ) M c.dm .( ) x
c.dm 1
Th tn tht trong mch roto khi iu chnh l:

Pr M c.dm .( ) x .1. (1 ).
1 1
Tn tht l cc i khi = 0: Pmax = Mcm.1 = Pm
Nh vy tng i trong mch rto l:
Pr
( ) x .(1 )
M cdm .1 1 1 (2)
P *
r ( ) .(1 )
* x *
Quan h ny c m t bi th sau:
Hnh 5.2: Quan h tn tht rto v tc iu chnh.

S ph thuc gia tn tht roto v tc iu chnh
ng vi tng loi ph ti c tnh cht khc nhau, phng php iu chnh in p
thch hp vi tuyn ng m momen ti l hm tng theo tc nh qut gi, bm ly
CNG TRUYN NG IN
tm. C th dng may bin p t ngu, in khng hoc b bin i bn dn lm AXC,

trong v l do k thut v kinh t m b iu p kiu van ban dn l ph bin hn c.
Momen ca ng c khng ng b c th c tnh theo dng in rto
2
3I .R
M r r (3)
1 .s
Nu gi dng rto khng i: Ir = const th mmen v trt c quan h sau:
M.s = const.
Vng iu chnh tc v momen khi iu chnh in p b gii hn bi cc trc
to v cc ng cong:
2
3I .R
M .s r r (4)
1 .s
rng ca vng ny tu thuc vo gi tr ca in tr ph Rf.
Do cch ni cc van bn dn nn c dng chy qua ng c th ti mt thi im
phi co t nht hai van hai pha khc nhau cng dn in. ng c khng ng b ba pha
co th coi l ph ti ba pha gm in cm v in tr ni tip nhau .
a b c
T1 T2 T3 T4 T5 T6
U FX
k
LO
G
o
chi Ub=Uk
u
U U

Rf
a> S c
bn dt,tn
CNG TRUYN NG IN

Ir=Irm
S=0 M
b> Dng c
tnh c
0 M
Hnh 5.3: iu chnh in p C KB. a) S . b) Dng c tnh.
Trong in tr roto bin thin theo tc quay R=R (s) v in cm ph thuc vo vi tr

tng i gia dy qun rto v dy qun stato, do gc pha gia dng in v in p
cng s bin thin theo tcs quay: =(s)
V d trng thi dn ca cc van bn dn:
Hnh 5.4: VD trng thi van dn

Do tnh cht t nhin ca mch in c in cm nn nu trong khong thi gian < m
t xung iu khin vo cc van bn dn th cc van ny ch dn dng t thi im = tr i
v do dng in v in p ng c khng ph thuc vo gc iu khin (H5.4a).Nh vy
ch c th iu chnh c in p khi gc iu khin > .
Khi gc iu khin > th tu thuc vo gi tr tc thi ca cc in p dy m c lc ba
van ba pha khc nhau dn dng(H5.4a), im a ni vo a, b vo b, c ni vo c, in p tc
thi trn ti chnh l in p pha Ua = Ua. nhng on ch c hai van dn dng (H5.4b). im

CNG TRUYN NG IN
a ni vo a, b ni vi b v c h mch, in p dy trn ti s l mt na in p dy tng

ng: Ua=1/2.Uab
Khi gc iu khin vt qu gi tr gii hn no : > gh th khng tn ti ch dn
dng c ba pha m ch c ch dn dng hai pha (H5.4b). on cc van dn dng th in
p ti bng mt na in p dy tng ng: Ua= 1/2 .Uab
* Gin in p pha khi iu chnh gc m van:
uab uac
2 t
0
ua
0 t
uab/2
uac/2
0 t

uab/2 u /2
ac
t
0
Hnh 5.5: th in p pha khi iu chnh gc m van.

Phng trnh vi phn m t dong v p trn mi on l :
d .in.( )
U n ( ) cl . R.i n ( ) (5)
d
Trong : n=1,2,3,.. l s ch ca mi on dn dng
Nghim tng qut cap phng trnh c dng:

CNG TRUYN NG IN
Un ( )
i n ( ) . sin( n ) An en tg (6)
Z
Trong : n = 0, /6 l cc im mc
An - cc hng s tch phn
n - gc m van on th n
Z- tng tr pha ca ng c
Do trong mch c in cm nn gi tr cui cng ca dng in on th (n-1) bng gi
tr u ca dng in on th (n) , v th c th tnh c cc hng s tch phn tm
nghim ring:
Un
. sin( n mn )
An= I(n-1).c -
Z
in p t nn ng c khng phi l sin,trong ch song iu ha c bn l sinh
momen chnh ,cc iu ha cao coi nh ch gy t nng ph ng c. Bin iu ha c bn
trong khai trin Fourie l:
2 2
U 1u a1n b1n (7)
Khi <gh
1 5
a1n . U ' a . cos( ).d
n 1 n
(8)
1 5
b1n . U ' a . sin( ).d
n 1 n
on n=1,3,5 th Ua =U a =Um.sin
3
on n=2 ,th Ua= 1/2 .Uab = .U m sin( )
2 6
3
on n=4 ,th Ua= 1/2 .Uac = .U m sin( )
2 6
Khi >gh:
1 U ab U
a1u . cos( ) d ac . cos( )d (9)
1 2 3
2
1 U ab U
b1u . sin( )d ac . sin( )d
1 2 3
2
Coi u1n= ub v t v = ub/um th v l hm s ca hai bin s gc iu khin v gc (s): v
= v[,(s)]. th v2(,) c dng trn hnh H5.6, gc trn bn tri v c coi l th
vn nng dng cho mi h thng AXC- KB .

CNG TRUYN NG IN
Do tnh cht phc tp ca quan h gia mmen, in p v tc ca ng c khng ng

b nn trong tnh ton thc dng thng dng phng php th dng cc c tnh iu
chnh trn H5.6.
Hnh 5.6: c tnh iu chnh in p
Dng c tnh (s) ca ng c gc di bn tri, c tnh ny c th dng c khi s

dng s thay th ca ng c khng ng b.
Dng c tnh c t nhin (ng nt t) v c tnh c cc in tr ph gc trn bn
phi theo cc bc nh hng dn phn m t c tnh c.
S dng c tnh v2(,),(s), c tnh MSv cng thc
M= H.v2; S = cost.
Ta dng c h c tnh co iu chnh khi ly cc gi tr khc nhau. V c tnh c ca
h h l rt dc nn thng dng phn hi m tc n nh tc lm vic v m rng di
iu chnh (H5.3b) trn (H 5.7) l cc c tnh thc nghim ca mt h iu chnh nh vy.

CNG TRUYN NG IN
Hnh 5.7: c tnh c c phn hi m tc (K 3kW)

5.2 iu chnh in tr mch rotor bng b bin i xung thysistor.
Nh phn tch phn phn c tnh c ca ng c khng ng b ba pha, c
th iu chnh tc ca ng cbng cch iu chnh in tr mch rotor, trong mc ny
kho st vic thc hin iu chnh trn in tr mch rotor bng cc van bn dn, u th
ca phng php ny l d t ng ho vic iu chnh. in tr trong mch rotor ng
c khng ng b:
Rr = Rrd + Rf
Trong : Rrd - l in tr dy qun rotor .
Rf - l in tr ngoi mc vo mch rotor.
Khi iu chnh gi tr in tr mch rotor th mmen ti hn ca ng c khng
thay i v trt ti hn th t l bc nht vi in tr. Nu coi on c tnh lm vic
ca ng c khng ng b , tc l on c trt tr S=0 n S= S thl thng th khi
iu chnh in tr ta c th vit.
Rr
S Si , M = cost. (10)
Rrd
Trong : S - trt khi in tr mch rotor l Rr
Si - trt khi in tr mch rotor l Rrd.
Thay (10) vo (3) ta c biu thc tnh mmen l:
2
3 I .R
M r rd (11)
.S i
Nu ta gi dng mmen khng i th mmen cng khng thay i v khng ph
thuc vo tc ca ng c. V th m c th ng dng phng php iu chnh tc
bng cch iu chnh in tr mch rotorcho truyn ng c mmen ti khng i.
*) S biu th:

CNG TRUYN NG IN
c) d)
Hnh 5.8: iu chnh xung tr rto.
Trn (H5.8a) trnh by s nguyn l ca iu chnh trn in tr mch rotor bng
phng php xung. in p ur c chnh lu bi cu diode CL, qua in khng lc L
c cp vo mch iu chnh gm in tr R 0 ni song song vi kho bn dn T 1. Kho
T1 s ng ngt mt cch chu kh iu chnh gi tr trung bnh ca in tr ton
mch.
Hot ng ca kho bn dn tng t nh trong mch iu chnh xung p mt
chiu. Khi kho T1 ng in tr R0 b loi b khi mch, dng in rotor tng ln, khi
kho T1ngt in tr R0 li c a vo mch , dng in rotor gim vi tn s ng

CNG TRUYN NG IN
ngt nht nh, nh c in cm L m dng rotor c th coi nh khng i v ta c mt

in tr tng ng Re trong mch thi gian ngt tn=T- t (H5.8b), nu iu chnh trn t
s gia thi gian ng t v thi gian ngt tn ta iu chnh trn c gi tr in tr trong
mch rotor.
td t
Re R0 R0 d R0 . (12)
td tn T
in tr tng ng Re trong mch mt chiu c tnh i v mch xoay chiu
ba pha rotor theo quy tc bo ton cng sut. Tn hao trong mch rotor ni theo s
(H5.8a) l:
P =Td2(2Rrd + Re) (13)
V tn tht (hao) khi mch rotor ni theo s (H5.1) l:
P = 3Ir2( Rrd + Rf)
C s tnh i l tn hao cng sut l nh nhau nn
3Ir2( Rrd + Rf) = Id2(2Rrd + Re)
Vi s chnh lu cu ba pha th : Id2 =1,5 Ir2 nn:
1 R
R f Re 0 (14)
2 2
Khi c in tr tnh i, d dng dng c c tnh c theo phng ph thng
thng, h cc c tnh c ny qut kn phn mt phng gii hn bi c tnh c t nhin
v c tnh c c in tr ph:
Rf =R0/2 (xem H5.8c)
m rng phm vi iu chnh mmen (H5.8d) c th mc ni tip vi in tr R 0
mt t in dung ln. Vic xy dng mch phn hi iu chnh tc v dng in
rotor c tin hnh tng t nh h iu chnh in p.
5.3 iu chnh cng sut trt PS
Trong cc trng hp iu chnh tc ca ng c khng ng b ba hpa bng
cch lm mm c tnh v nguyncocs khng ti l tng th cng sut trt PS
=S.Pdt c tiu tn trn in tr mch rotor. cc h thng truyn ng in cng sut
ln, tn hao ny l ng k. V th va iu chnh c tc truyn ng, va tn
dng cng sut trt ngi ta s dng cc s iu chnh cng sut trt, gi tt l
cc s ni tng. C nhiu phng php xy dng h ni tng, di ay trnh by
phng php ni tng in dng tiristo (H5.9a)

CNG TRUYN NG IN
a)
b)
Hnh 5.9: H thng ni tng van. a)S nguyn l. b) Gin nng lng.
Theo cch tnh tn tht khi iu chnh th:
Ps = Mc(1- ) = Mc1.s = Pt.s (15)
s = PS/ Pt.
Gin nng lng khi b qua tn hao rotor c biu din trn hnh (H5.9b)
trong Pb l cng sut c tr v li in, Pb l tn hao trong mch bin i cng
sut trt thnh cng sut in c cng tn s v in p li.
Sc in ng rotor ur c chnh lu thnh in p mt chiu qua in khng lc L
cp cho nghch lu ph thuc NL, in p xoay chiu ca nghch lu (u A, uB, uC) c bin
v tn s khng i o c xc nh bi in p v tn s ca li in. Nghch lu
lm vic vi gc iu khin thay i t 900 1400, phn cn li lm vic cho gc
chuyn mch v gc hi phc tnh cht kho ca cc van.

CNG TRUYN NG IN
ln dng in rotor ph thuc hon ton vo mmen ti ca ng c m khng

ph thuc vo gc iu khin nghch lu. Cm mch chnh lu nghch lu ph thuc
ch lm thay i c gc ta ca dng in pha xoay chiu ca nghch lu khi iu
chnh gc m . Qa trnh dng in v in p ca b bin i c m t trn (H5.9c -
T/175) cho trng hp trot S=1/3 gi tr trung bnh ca in p chnh lu v
nghch lu l nh nhau.
Udr = Udn = Ud
Sai lch v gi tr tc thi gia in p chnh lu v nghch lu chnh l in p trn
in khng lc L.
n gin trong cch vit, gi thit b qua in tr v din khng tn ca mch
stator v coi ng c c s vng dy stator v rotor l nh nhau, th gc tr trung bnh ca
in p chnh lu khi Id= 0 l:
3 3 0
Ud u lm 1 (16)
1
Trong : ulm- bin in p li
0 tc khng ti l tng
1- tc t trng quay stator
Khi ti Id 0 th in p ny gim xung do sutj p chuyn mch gia cc van trong
cu chnh lu v st p do in tr dy qun rotor
(17)
trong : 2 = e -
l tn s trt ca rotor, dng in chnh lu trung bnh s l hm s ca tc quay:
(18)
trt s0 gi l trt c bn ca h thng khi khng ti, trt l do ti gy
ra:
1 0 .U d
s0 ; s' 0 (19)
1 3 3.U lm 1
in p stator c dng ua=Ulmcoset, nu b qua in tr dy qun stator th t
thng c bin t l in p stator:
- Ulm/1 (20)

CNG TRUYN NG IN
v mmen ca ng c t l vi thnh phn dc trc ca dng in rotor ng c

3 ' U lm
M p. I dr (21)
2 1
Gi tr trung bnh ca dng in idr c tnh nh sau:
6 U lm s' s'
I dr . .(1 ). (22)
X r sX sX
Trong : sX= s0 + s+ 2Rr/3Xr

Cui cng phng trnh xac nh momen ca h thng ni tn van in s l:
9 ' U lm 2 1 s' s'
M p( ) . .1 (23)
e Lr s X s X
Trn hnh (H5.9d - T/175) c dng cc c tnh c ca h ni tng van cho

tng gc iu khin ca nghch lu.
5.4 iu chnh tn s ca ngun cp cho ng c khng ng b
5.4.1 iu chnh tn s - in p:
a) Lut iu chnh tn s in p cho kh nng qu ti:
Khi iu khin tn s tr khng ,t thng ,dng in ca ng c thay i ,
m bo mt s ch tiu iu chnh m khng lm ng c b qu dng th cn phi iu
chnh c in p.i vi h thng bin tn ngun p thng c yu cu gi kh nng qu
ti v momen khng i trong sut di iu chnh tc . Momen cc i m ng c
sinh ra c chnh l momen ti hn Mth, kh nng qu ti v momen c qui nh bng
h s qu ti mmen M.
M.= = Mth/ M
Hnh 5.10: Xc nh kh nng qu ti v momen

CNG TRUYN NG IN
Nu b qua in tr ca dy qun stato :Rs= 0 th ta c phng trnh

2
Lm
2
US
2
U
M th . 2 K . S (1D).
2 LS Lro ' 0 0
2

iu kin gi h s qu ti khng i l:
M th M thdm
M (2D)
M M dm
Thay th (1D) vo (2D) rt gn ta c:
U s U sdm M
(3D)
0 0 dm M thdm
c tnh c gn ng ca cc my sn xut (ph ti) c th vit nh sau:

M c M dm ( 0 ) X (4D)
0 dm
Hnh
5.11: S nguyn l bin tn ngun p

CNG TRUYN NG IN
Hnh 5.12: Nguyn l to in p xoay chiu 3 pha

a: Trt t ng ngt kho S b: th in p dy v pha c: S ni ti vo ngun
T (4D) v(3D) rt ra c lut iu chnh tn s in p c h s qu ti v
momen khng i:
US 1 x f 1 x
( 0 ) 2 ( S ) 2 (5D)
U Sdm 0 dm f Sdm
Thay dng n v khng tn:
x
* *(1 2 )
US fS
b) Cc b bin i tn s in p:
S nguyn l mch lc ca mt b bin tn ngun p trn (H2D-2) bao gm bn
khi chc nng chnh :ngun in mt chiu NMC, mch lc F, nghch lu c lp ngun
p NL v ng c khng ng b . Ngun mt chiu v mch lc to ra in p mt chiu
c gi tr iu chnh c ,nghch lu gm 6kho bn dn S1.S6 v cn 6 van iu

CNG TRUYN NG IN
khin D1.D6 cc kho nghch lu c ng ct theo th t nht nh(xem H2D-3a)

to thnh in p xoay chiu ba pha t nn ng c chp hnh ,gc dn ca cc kho l
180 , thi im cc kha S1,S3,S5 v S2,S4,S6 bt u dn lch nhau 120 ,do in p
ra ca nghch lu c dng xung ch nht vi rng l 120 v tha mn iu kin phn
tch thnh chui iu ha.
2 3
1 k
U ab .u d . cos . sin(ke t ) (6D)
k 1 k 6 6
k=1 + 6C; C = 0; 1; 2
Thnh phn iu ha c bn ca (6D) c bin
1 2 3
U abm u d 1,103u d (7D)

V gi tr hiu dng l:
1 6
U ab u d 0,78u d (8D)

Gi tr hiu dng ca chui (6D)
1 2
U ab u d 0,816u d (9D)
3
Bin sng hi bc k:
k 2 3
U abm u d (10D)
k .
th in p pha ca ng c c dng bc thang ,ti thi im cc kho chuyn
mch th in p pha c t bin nhy cp.Gi tr tng cp s c xc nh bi (H2D-3b)
.Dng ca ng c l nghim ca phng trnh vi phn m t ng c c gii tng
on.Khi in p pha khng i dng c dng xoay chiu khng iu ha xem H5.13
sau:

CNG TRUYN NG IN
Hnh 5.13 : th dng in v khong dn ca cc van.

Cc kha S l cc kha ban dn , cc truyn ng cng sut nh thng ding cc
tranzito , cc truyn ng cng sut ln thng dng cc van thyritor ,khi ny vic kha
(ngt) cc kha c thc hin bng cc mch c bit nh dng t in v cc van
thyritor ph thi gian gn y s dng cc thyritor c bit l cc van kha c bng
xung iu khin(GTO).

CNG TRUYN NG IN
Hnh 5.14 : Phng php iu chnh in p trong nghch lu tn s - in p.

a) iu chnh bin . b) iu chnh rng mt xung; c) iu chnh rng bng iu ch mt
cc tnh; d) iu ch rng xung hai cc tnh.
Gi tr in p ca ng c hoc bi iu chnh bin in p mt chiu bng

chnh lu iu khin hoc bng b bm xung p (H5.14a) .in p cng c th iu chnh
bng iu chnh thi gian ng ca cc kha S (H5.14b) hoc l bng iu ch rng
xung p bng chnh nghch lu (H5.14c,d).

CNG TRUYN NG IN
CU HI N TP
1. Lm th no thay i v o chiu c tc ng c trong phng php iu
chnh dng h thng My pht - ng c in mt chiu ?
2. Lm th no thay i c in p chnh lu ? c im ca phng php iu
chnh tc dng h Chnh lu - ng c in mt chiu khng o chiu ? Cc
phng php iu khin cc b chnh lu trong h truyn ng T - c o
chiu ? Cch phi hp gc iu khin trong cc phng php iu khin cc b
chnh lu ?
3. Lm th no thay i tc ng c trong phng php iu chnh dng h
thng Bm in p - ng c in mt chiu ?
4. Phn tch phng php iu chnh tc ng c khng ng b bng cch dng
b bm in tr mch rto ? So snh ch tiu cht lng vi phng php iu
chnh tc ng c K bng cch dng cc cp in tr ph mch rto ?
5. Phn tch phng php iu chnh tc ng c K bng cch thay i tn s
dng in stato (h :BT - K) ? Ti sao khi thay i tn s ngi ta thng kt
hp iu chnh in p stato ?
6. Phn tch cc phng php iu chnh tc ng c K bng cc h ni tng
in c v ni tng in ? u, nhc im ca cc phng php ?

CNG TRUYN NG IN
Chng 6
CHN CNG SUT NG C.
6.1 Nhng vn chung (Gio trnh Tr 241)

6.2 Chn PC cho truyn ng khng iu chnh tc .
6.2.1 ng c LV di hn.
a) Loi ph ti khng i.
+) Pm PC thng Pm = (11.3) PC
+) m ph hp
:
Theo K khi ng. pht nng.
b) Loi ph ti bin i.
Tnh:
n n
M .t i i P .t i i
M tb 0
n hoc Ptb
0
n
t
0
i t 0
i
ng c phi c:
Pm = (11.3)Ptb
Mm = (11.3)Mtb
:
Theo K pht nng, qu ti.
6.2.2 ng c LV ngn hn.
a) Chn cng sut ng c di hn LV ch ngn hn.
G/s CDH c: Pm, Mm.
C th tng cng sut trong tlvnh n:
Plvnh = x.Pm
Mlvnh = x.Mm
b) Chn cng sut ng c ngn hn LV ch ngn hn.
C ngn hn LV theo thgian chun: 15'; 30'; 60'; 90' ch qu ti.
+) Nu thgian xut hin ca ti trng vi thgian trn th vic chn n gin:
CNG TRUYN NG IN
Pm PCnh
+) Nu thgian xut hin ca ti khng trng vi thgian trn th s b chn tchun v
Pm gn vi tlv v Plv. Sau xc nh tn tht:
1 e tlv / T
Pdm Plv
1 e tch / T
: Theo K pht nng, qu ti mmen K.
6.2.3 Chn C cho ph ti ngn hn lp li.
a) Chn CS C di hn LV vi ph ti ngn hn.
Pm Plv tn dng kh nng pht nng CF.
b) Chn CS C ngn hn lp li cho ti ngn hn lp li.
Thi gian ng in: % = 15%, 25%, 40%, 60%.
+) Khi = t: chn Pm > PCnhll
Nu ti nhll thay i th tnh cng sut ng tr Pt.
+) Khi t quy i CS ti v trc ng c hoc ngc li.
t
D
Ti const: PCnhll-q = PCnhll.
Chn C c : Pm PCnhll
dt
D
Ti var: PCnhll-q = Pt.

CNG TRUYN NG IN
Chng 4
CHN V KIM NGHIM CNG SUT NG C IN
4.1. Tnh chn ng c in cho h T
4.1.1. Nhng vn chung.
Khi thit k mt h thng T, ngi ta phi tin hnh cc bc sau:
- Tnh chn cng sut ng c truyn ng.
- Chn loi ng c v loi truyn ng: Mt chiu, xoay chiu, c hay khng c
iu chnh tc , c o chiu quay khng, dng h F - , V - hay BBT -
v.v
- Tnh chn cc thit b mch lc nh: BB, cc thit b ng,ct, cc mch lc
v.v
- Tnh chn mch iu khin.
- Tnh chn thit b v mch bo v, o lng, tn hiu ho.
Nh vy, yu t hng u cn quan tm l cng sut ng c trong HTT.
Bi v, mt h thng truyn ng in lm vic tt, tha mn cc ch tiu k
thut, kinh t v an ton, cn chn ng cng sut ng c in. S lm vic tin
cy v kinh t ca HTT ph thuc vo s la chn chnh xc cng sut ng c
in v bin php iu khin ng c ph hp vi yu cu truyn ng. Cc tiu
chun chn ng c l: Chn cng sut ko, tc ph hp vi phm vi iu
chnh D v phng php iu chnh tc , tho mn yu cu m my v hm, ph
hp vi ngun in, iu kin lm vic v.v Trong , tiu chun chn ng cng
sut ng c c ngha ln. Nu chn Pm ca ng c ln hn cng sut yu cu
ca ph ti th: ng c ko ti d nhng gi thnh cao, hiu sut truyn ng thp,
cos thp do ng c non ti lm nh hng n cht lng li in. Ngc li
nu chn Pm nh hn cng sut yu cu ca ph ti th ng c khng ko ti c
hoc b lm vic qu ti gy pht nng cun dy lm chy hng hoc gim tui th
ng c. Tuy nhin, da vo u tnh chn cng sut ng c ? Ngi ta da
vo cc thng tin sau:
- Da vo c tnh ph ti v quy lut phn b ti theo thi gian: Mc (t);Qc (t); Pc(t).
T d, bit c c im ca ph ti lm vic ch no: Ngn hn, di hn,
ngn hn lp li , C yu cu o chiu, iu chnh ch tc khng ? Ch
khi ng?

CNG TRUYN NG IN
- Da vo s tnh ton v nhit cho php ca ng c: ng c trong ch

lm vic bnh thng cng nh khi qu ti cho php th nhit khng c vt
qu nhit cho php: Tcp.
- Ngoi ra, cn phi xem xt n yu cu v kh nng qu ti cho php ca ng c
xc nh mmen qu ti ri chn cng sut ng c theo mmen qu ti.
4.1.1.1. Pht nng v lm ngui ng c in.
* Nguyn nhn pht nng ng c:
Trong qu trnh lm vic, thc hin bin i in nng thnh c nng, mt
phn nng lng b tiu tn bn trong ng c di dng nhit, biu din di dng
tn tht cng sut: P = P - Pc
P: Cng sut in m ng c tiu th t li.
Pc ( Pc ): Cng sut c ng c a ra u trc.
(1 ) Pc (1 m ) Pc
V Pc = . P P = (1-). P = = Pc .
m
(Nu ch nh mc)
Cng sut tn hao gm ba phn:
- Tn hao do ma st cc bi v roto quay trong khng kh.
- Tn hao st t, ph thuc v cht lng li st rto v stato.
- Tn hao trong cc cun dy (tn hao ng) do hiu ng Jull. Tn hao ny t l vi
bnh phng dng chy qua roto, stato -> ph thuc vo ti -> Tn hao thuc loi
tn hao bin i, chim t l ln trong P : Vy P = P khng i + P bin i . Chnh
P sinh ra nhit lng t nng ng c lm t0 ng c tng ln. Nu ng c
khng trao i nhit vi mi trng xung quanh th t0 tng mi n nu ng c
lm vic lu di. Thc t, nhit lng to ra mi trng ngoi qua mt ngoi ng
c lm hn ch s pht nng . Sau mt thi gian lm vic, t0 ng c khng tng
na m t tr s n nh. Lc , nhit lng ta ra mi trng trong mt n v
thi gian bng nhit lng sinh ra trong ng c. l trng thi cn bng ng v
nhit ca ng c:
* Cc phng trnh cn bng nhit:
Gi thit ng c l mt vt th ng nht, nhit ging nhau mi im
v dn truyn nhit tc thi (h s dn nhit rt ln). Nhit lng sinh ra ng c
trong thi gian dt l: P dt (J), nhit lng ny chia lm hai phn: Phn nhit lng

CNG TRUYN NG IN
lm cho ng c nng ln l C.d (C: Nhit dung ca ng c, tc l nhit lng

cn thit lm cho ng c nng ln 10c (J/0C)), : Nhit sai (nhit chnh lch
gia ng c v mi trng(0C). ). Phn nhit lng t ng c to ra mi trng
trong khong dt: A. . dt (A: H s to nhit, nhit lng m ng c to ra mi
trng trong 1 n v thi gian khi chnh lch gia nhit ng c v nhit
mi trng l10C(w/0C)); A ph thuc vo iu kin lm mt ca ng c, nu lm
mt tt th A ln.
Vy, phng trnh cn bng nhit: P .dt = Cd + Adt (1).
Dng phng php phn ly bin s, gii (1) vi , iu kin u: t=0, = b ta c
nghim: = (1 - e-t/ )(2).
P C
= A
: Nhit sai n nh ; : Hng s thi gian t nng : = (thc
A
cht, nghim l: = + (b- ). e-t/, nhng ti t = 0 c bd = 0: t0 ng c = t0mi
trng) => = (1 - e-t/).
y l phng trnh biu din ng cong pht nng ca ng c.
Khi ang lm vic vi mt nhit sai no , nu ct ng c khi ngun in
th ng c s ngui dn. Lc ny, nguyn nhn sinh ra nhit ca ng c ch cn
l lng mt mt do ma st rt nh nn xem nhit lng pht ra: Q=0
( =0) => = b .e-t/.
y l phng trnh biu din ng cong ngui lnh ca ng c.
Ch : b trong qu trnh ngui lnh chnh l trong qu trnh pht nng. T ,
ta xy dng c ng cong pht nng v ngui lnh:
* Phn loi ch lm vic ca truyn ng in:
tin hnh chn cng sut ng c in da theo ch nhit ca ng c,
ngi ta phn loi cc ch lm vic ca ng c:
* Ch lm vic di hn:
- Ch ny ng c lm vic c ph ti
trong mt thi gian di. Do , khi lm vic, ng
c c nhit t ti gi tr n nh. Trong ,
nhit sai ca ng c cng t ti tr s n nh.
VD: ng c lm vic ch di hn l
cc ng c ko qut gi, bm nc, my nn kh.

CNG TRUYN NG IN
Gin ph ti v ng cong nhit sai ca ng c nh hnh v.

* Ch lm vic ngn hn:
ng c lm vic c ph ti trong 1 thi gian
ngn. Nhit sai ca ng c cha t ti tr
s n nh th mt ph ti, thi gian ngh ca
ng c rt di, nhit sai ca ng c
gim xung bng nhit sai ban u.
VD: ng c ng, m ca p nc, ng c
trong cc c cu nng h x ngang, nm cht x
cc my ct gt kim loi ln (Tin ng, phay
ging, bo ging). Gin ph ti, ng
cong nhit sai nh hnh bn:
* Ch lm vic ngn hn lp li.
Thi gian lm vic c ph ti v thi gian ngh
xen k nhau. Cc khong thi gian ny tng
i ngn. trong thi gian lm vic: tlv, nhit
sai ca ng c cha t ti tr s n nh
th mt ph ti.Trong thi gian ngh, nhit
sai ng c gim nhng cha v tr s c th
li c ph ti, nhit sai li tng ln. Qu trnh
c th m lp li, cui cng, nhit ng
c dao ng xung quanh mt nhit n
nh trung bnh tb no gia max v min.
VD: Cu trc, my hn, cn trc
Ch ny c c trng bi h s thi gian ng in tng i:
tlv t
%= 100% lv 100% . Cc tr s tiu chun ca % l: 15%; 25%; 40%;
tlv tng Tck
60%.
*Phng php chung chn cng sut ng c.
* Cc ch tiu chn ng c in.
Chn ng c in phi m bo hai mt: Kinh t v k thut.
* V mt k thut:

CNG TRUYN NG IN
- ng c c chn phi c cp in p ph hp vi ngun.

- ng c phi thch ng vi mi trng lm vic (kh ro, m t, sch s hoc
bi bn, nng hoc lnh).
- ng c c chn phi tho mn iu kin pht nng (iu kin c bn nht),
sao cho khi lm vic bnh thng hoc khi qu ti cho php, t0 ng c khng c
vt qu t0 cho php.
- ng c phi m bo tc yu cu, xem c hay khng iu chnh tc , c
cp hay v cp.
- Phi m bo iu kin khi ng tt theo yu cu ph ti.
* V mt kinh t.
ng c in c chn phi lm vic vi hiu sut kinh t cao, vn u t
r chi ph vn hnh, bo qun v sa cha thp, s dng ht cng sut ng c.
* Cc bc chn cng sut ng c.
ng c in mun ko c c cu sn xut cn phi sn ra mt mmen
M c kh nng khc phc c cc mmen sau: Mmen ph ti c cu sn xut:
Mpt; Mmen khng ti M0; Mmen ng Mg, ngha l M Mpt + M0 + Mg. Mun
tm c M cn c cc iu kin ban u v cc bc tnh ton.
* iu kin ban u.
- Phi c biu ph ti c cu sn xut: Mc = f1(t) hoc Pc = f2(t) hoc nhit lng
tiu hao Q= f3(t) hay dng in I= f4(t).
- Phi c biu bin thin tc trong qa trnh lm vic: n= f5(t) hoc = f6(t).
Gi thit biu cho nh hnh v trang bn.
* Cc bc tnh ton.
Trc ht cn c vo biu ph ti tnh: Mc = f(t), tnh mmen trung bnh theo
M t i i
biu thc: M tb i 1
n
t i 1
i
Sau , chn s b ng c c Mm Mtb.

- Tnh mmen ng: Mg ( xut hin trong qu trnh qu : M, hm, o chiu
d
quay ng c v.v): M g M M c J ht J ht tg
dt

CNG TRUYN NG IN
Jht: Mmen qun tnh ca h thng quy i v u trc ng c.

- V biu Mg = f(t) nh hnh v.
- V biu ph ti ng ca h thng nh hnh v: Mcg= Mpt+ Mo + Mg
- Da vo biu ph ti ng, kim tra kh nng qu ti ca ng c theo iu
kin:
M . Mm Mmax
Trong : Mm: M men nh mc ca ng c chn s .
Mmax: M men max trn biu ph ti.
M: Bi s mmen (h s qu ti).
- Kim tra li sut ng c theo iu kin pht nng. Nu kim tra khng tho mn
=> Chn li ng c.
4.2. Chn cng sut ng c cho nhng truyn ng khng iu chnh tc .
chn cng sut ng c, ta cn phi bit th ph ti Mc(t) v Pc(t)
quy i v trc ng c v gi tr tc yu cu. T th ph ti, chn s b
cng sut ng c, tra s tay cc tham s, t , xy dng th ph ti chnh xc.
Sau , tin hnh kim nghim ng c chn.
4.2. Chn ng c lm vic di hn.
i vi ph ti di hn, c loi khng i, c loi bin i.
* Ph ti di hn khng i:
ng c cn chn phi c cng sut nh mc ln hn cng sut yu cu:
Pm Pc v tc nh mc ph hp vi yu cu. Thng th chn Pm = (1
1,3)Pc. Trong trng hp ny, vic kim nghim ng c n gin, khng cn kim
nghim qu ti v mmen, nhng cn phi kim nghim iu kin khi ng v
pht nng.
* Ph ti di hn bin i: chn c ng c phi xut pht t th ph ti,

tnh ra gi tr trung bnh ca mmen hoc cng sut:
n
M .t i i P .t
i i
M tb i o
n ; Ptb
ti
i o
t i
ng c chn phi c: Mm = (1 1,3).Mtb

CNG TRUYN NG IN
Pm = (1 1,3).Ptb
iu kin kim nghim: Kim nghim v pht nng, khi ng, qu ti v mmen.
4.2.2. Chn cng sut ng c cho ph ti ngn hn lp li.

Biu ph ti nh hnh v: Sau 1 thi gian, nhit sai ng c s n nh
bin thin trong khong min, max. Tng t nh trng hp ph ti ngn hn, ta c
th chn ng c di hn lm vic vi ph ti ngn hn lp li hoc chn ng c
chuyn dng ngn hn lp li.
* Chn cng sut ng c di hn lm vic vi ph ti ngn hn lp li.
Thng ng c di hn c chn:
Pm Plv
H s qu ti v nhit:
P
= P
lv od
dm max
od 1 e tlv / 'v
T ng cong pht nng, ta c = 1 e tlv / v
max
C t v
Trong : : Hng s thi gian pht nng ; ' lv ;
A tlv vo
: H s xt n iu kin lm mt b xu i trong thi gian ngh t0. ( = 0,5: ng

c mt chiu, = 0,25: ng c KB).
Da vo th ph ti, xc nh Plv yu cu, tlv, to t chn s b cng sut ng c
Plv
c v o ri tnh v suy ra . Dng phng php tnh lp sao cho: Pdm

* Chn cng sut ng c ngn hn lp li cho ph ti ngn hn lp li.
ng c ngn hn lp li c ch to chuyn dng, bn c kh tt, qun
tnh nh, kh nng qu ti ln (t 2,53,5), ng thi ch to chun vi % =
15%; 25%; 40%; 60%.
ng c c chn cn tha mn hai iu kin:
+ Pm chn Plv.
+ %m chn ph hp vi %lv.
Trng hp cha ph hp th hiu chnh li Pm theo cng thc:

CNG TRUYN NG IN
lv %
Pmchn Plv.
% dmchon
Ch : Trng hp ph ti bin i th phi dng cng thc cc i lng ng tr:
Pt =
Pt i
2
i
; dt %
t i
t i t t
i io
Sau kim tra qu ti v mmen, mmen khi ng v pht nng.
4.3. Chn cng sut ng c cho truyn ng c iu chnh tc .

tnh chn cng sut ng c trong trng hp ny, cn phi bit cc yu cu c
bn:
+ c tnh ph ti: Pyu cu (); Myu cu(); th ph ti: Pc(t); Mc(t); (t).
+ Phm vi iu chnh tc : max, min
+ Loi ng c (mt chiu hoc xoay chiu) d nh chn.
+ Phng php iu chnh v BB trong h thng truyn ng cn nh hng
trc.
Nh vy, tnh chn cng sut ng c ta phi bit ph ti. Trong nhiu trng
hp, ph ti rt khc nhau. Ta c th chia thnh hai nhm.
+ Nhm 1: mi tc , iu chnh Mc = const, cng sut cn t l bc 1 vi tc .
+ Nhm 2: mi tc , iu chnh cng sut khng i (Pc = const), cn Mc t l
Po
nghch vi tc : M c

i vi ng c in, cc phng php iu chnh tc theo ti cho php c
chia hai nhm:
+ Nhm 1: iu chnh tc vi mmen cho php ca ng c khng bin i
mi tc , thng gi l cc phng php iu chnh tc c mmen cho php
khng i, Rp t l bc nht vi .
Cc phng php ny thng c thc hin bng cch thay i in p hoc Rp
mch phn ng ca ng c in mt chiu KTL, thay i Rp mch rtor hoc s
i cc CKB.
Pcp
+ Nhm 2: iu chnh tc vi Pcp = const; M cp , thc hin bng cch gim

(CMC) hoc thay i s i cc (1 s trng hp CKB).
CNG TRUYN NG IN
* Chn cng sut ng c cho truyn ng iu chnh tc c: Mc = const

* Trng hp: Mcp = const
ng c chn phi c: Mm = Mc
m = max (iu chnh tc thp hn tc c bn)
Pm = Mm.m = Mcmax = Pcmax.
* Trng hp: Pcp = const
ng c chn phi c: Pm = Pcmax =Mcmax
m = min (iu chnh n>ncb do Pcp = const)
P P
Mm = M c M c .D
dm c max max
dm min mim
Cho thy: Nhng truyn ng yu cu Mc = const, nu chn ng c theo phng

php iu chnh tc c: Pcp = const (khng ph hp yu cu ca ti) => Mm =
D.Mc => Tng kch thc, gi thnh ng c.
* Chn cng sut ng c c Pc = const.
- Pcp = const: Ph hp vi yu cu ph ti.
Yu cu: Pm = Pc
Pdm
Mm =
dm
Ring CMCKTL: Pcp = const (thc nghim vi n>ccb bng cch )

Yu cu chn: m = min
P
Mm = M c max
c
min
* Mcp = const (khng ph hp vi yu cu ti)

Yu cu chn: Mm = Mcmax
P
Vi M c max
c
min
Mcp = const => thc hin vi < cb th phi chn:

m = max
max
Pm = Mm. m = Pc. Pc .D
min

CNG TRUYN NG IN
4.3. Cc phng php kim nghim cng sut ng c.

khng nh chc chn vic tnh chn s b cng sut ng c l chp
nhn c, ta cn phi kim nghim li vic tnh chn . Yu cu kim nghim:
- Kim nghim pht nng: P Pcp
- Kim nghim qu ti v mmen: M.Mm ng c > Mcmax
- Kim nghim mmen khi ng: Mk ng c Mc m my
* kim nghim cng sut ng c theo iu kin pht nng, ngi ta dng 3
phng php sau:
- Phng php nhit sai cc i
- Phng php tn tht trung bnh: Ptb
- Phng php cc i lng ng tr
* Phng php tn tht trung bnh: Ptb
Phng php tn tht trung bnh c xut pht t gi thit. Trong qu trnh
lm vic vi ph ti bin i, iu kin to nhit khng i, hng s thi gian pht
nng khng i, tn tht cng sut trung bnh trong mt chu k lm vic khng
t vt qu tn tht cng sut nh mc ca ng c. ngha l nhit trong cc
cun dy khng c vt qu nhit cho php.
Tn tht cng sut trung bnh tnh cho mt chu k lm vic vi ph ti bin
i c xt:
P1 .t1 P2 ... Pn .t n
Ptb
t1 t 2 ... t n
ng c chn phi tho mn iu kin: Pm Ptb
1
Trong : Pm c xc nh t trc: Pdm Pdm.
dm
dm
Trong thc t, xc nh Ptb, ta da vo quan h Pc(t) v ng cong (Pc):

Pc : Cng sut ra u trc ng c
= f(Pc): V c t l lch my in v c biu din nh hnh v.
Tn hao cng sut ca ng c khi ph ti l Pi c xc nh.
1 i
Pi Pi . ; i = 1, 2, 3
i
Pi. i: Cng sut trn trc v hiu sut ca ng c trong thi gian ti, xc nh nh
hnh v.
CNG TRUYN NG IN
- Tn tht cng sut trung bnh, tnh cho chu k c n on l:

n
P .t i i
Ptb i 1
n
ti 1
i
P .t i i
Ch : Vi qut gi t lm mt, Ptb

i 1
t k t o tu
Trong : to : L thi gian ngh

: H s, : h s gim truyn nhit khi khi ng v hm ( = 0,75: CMC; =
0,5: CXC)
tk: Thi gian khi ng v hm
* Kim nghim iu kin pht nng bng phng php dng in ng tr: It
Ta bit: Tn tht trong ng c gm 2 phn: Tn tht bin i v tn tht
khng i, trong on ph ti th n ta c:
Pn = K + Vn = K + b.I2n
P1 .t1 P2 .t 2 ... Pn .t n
T biu thc tn tht trung bnh: Ptb t1 t 2 ... t n
Nu xem: Ptb = K + b.I2t th:

( K b.I12 ).t1 ( K b.I 22 ).t 2 ... ( K b.I n2 )
Ptb = K + b.I t = 2
t1 t 2 ... t n
Trong : K: tn tht khng i
V: Tn tht bin i: V = b.I2
B: H s
Xem tn tht khng i K khi ph ti bin i l nh nhau, ta c:
I12 .t1 I 22 .t 2 ... I n2 .t n
It =
t1 t 2 ... t n
iu kin kim nghim: It Im ng c

tnh ton gi tr ca It, ta gii tch qu trnh qu . Gi thit ta c kt
qu tnh dng in i(t) dng ng lin tc, dng phng php bc thang xc nh
ii; ti. Trng hp ng cong dng in c dng tng trng ln, ta dng cng thc
gn ng:

CNG TRUYN NG IN
I 2
I i I di .I ci
3
Trong : Ii v Ici xc nh theo hnh C.
* Phng php mmen ng tr:
Kim tra theo iu kin pht nng gin tip, mmem c suy ra t phng
php dng ng tr.
Khi mmen t l vi dng in: M = C.I (C: H s t l)
i vi ng c 1 chiu: ng c ny c tho mn khi ng c khng i
i vi ng c xoay chiu KB: M = CM.I2.2.cos2
Ta cn phi c 2 = const v cos2 = const
Cng thc kim nghim:
1 n
Mt = . M i2 .t i Mm ng c Mt
TcK 1
*Phng php cng sut ng tr

truyn ng tc t thay i th P M -> c th dng cng sut ng tr
kim nghim pht nng: Png c Pt
1 n 2
Pt = . Pi .ti
TcK i1
Thc t gia th ph ti, tc truyn ng s c thay i ln, trong

qu trnh khi ng v hm. Do cn phi tnh ton , hiu chnh P(t). (Dng T
tc t thay i M P).
CNG N TP PHN TRUYN NG IN
I. PHN L THUYT:
1. Cu trc, phn loi h thng truyn ng in.
2. Cc c s ng hc c bn ca h thng truyn ng in. ( c tnh c ca
ng c in, c tnh c ca my sn xut, cc trng thi lm vic ca truyn ng
in, quy i cc i lng c hc v u trc ng c, phng trnh ng hc,
iu kin n nh tnh ca truyn ng in).

CNG TRUYN NG IN
3. c tnh c ca ng c in mt chiu kch t c lp ( Phng trnh c tnh

c, nh hng ca cc thng s n c tnh c, cch v c tnh c, tnh ton in
tr khi ng, c tnh c trong cc trng thi hm).
4. c tnh c ca ng c in mt chiu kch thch song song khi r mch phn
ng ( S nguyn l, c tnh c, cc nhn xt).
5. c tnh c ca ng c in mt chiu kch t ni tip ( Phng trnh c tnh
c v cch v, tnh ton in tr khi ng, c tnh c trong cc trng thi hm).
5. c tnh c ca ng c khng ng b ( Phng trnh c tnh c, nh hng
ca cc thng s n c tnh c, khi ng v xc nh in tr khi ng, c
tnh c trong cc trng thi hm).
6. c tnh c ca ng c ng b ( Cc c tnh ca ng c ng b, khi ng
v hm ng c ng b).
7. Vn iu chnh tc v cc ch tiu cht lng ca h thng truyn ng
in.
8. Cc nguyn l iu chnh tc ng c in mt chiu ( iu chnh in p
phn ng, iu chnh t thng ng c).
9. H F - ( S cu trc, s thay th, phng trnh c tnh c, cc ch
lm vic ca h F - , cc nhn xt).
10. H CL - ( S nguyn l, s thay th, phng trnh c tnh c, h CL -
o chiu, cc trng thi lm vic, cc nhn xt).
11. H XA - ( Nguyn l chung, gin thi gian, phng trnh c tnh c, h
XA - n, XA - o chiu, cc nhn xt).
12. iu chnh tc ng c khng ng b ba pha bng phng php iu chnh
in p.
in tr mch rotor.
cng sut trt.
tn s ngun.
16. ngha ca vic tnh chn cng sut ng c, cc bc tnh chn cng sut
ng c, v d minh ha.

CNG TRUYN NG IN
17. Phng trnh cn bng nhit, pht nng v lm ngui ng c in, phn loi
cc ch lm vic ca truyn ng in da theo iu kin pht nng.
18. Chn cng sut ng c cho nhng truyn ng khng iu chnh tc cc
ch lm vic.
19. Chn cng sut ng c cho cc truyn ng c iu chnh tc .
II - PHN BI TP:
Bi 1:
1. Nu iu kin n nh tnh ca truyn ng in.
2. Xt xem cc im A, B c phi l im lm vic n nh khng?
n(v/p) n(v/p)
(Rad/s)
.A
nc = f(Mc)
.
A
nc = f(Mc)
.A = f(M)
n = f(M) n = f(M) .
B
c = f(Mc)
0 0
M(N.m) M(N.m)
0 M(N.m)
Bi 2:
Mt ng c in mt chiu kch t c lp c cc thng s nh mc l: Pm =
10kW; Um = 110V;
Im =100A; nm = 500v/p.
1. Xc nh cng ca ng c tnh c t nhin.
2. V c tnh c t nhin.
3. V c tnh c nhn to vi Rf = 1,84, ti mang tnh phn khng, Mc = Mm.
4. V c tnh c khi kt hp o chiu U v thm Rp = 2() vo mch phn ng,
Mc = 1,5Mm.
5. V c tnh c khi gim = 85%m, Mc = 0,8Mm.

CNG TRUYN NG IN
Bi 3:
Cho ng c in mt chiu kch t c lp c cc thng s nh sau: Pm = 75Kw,
Um = 440V,
Im = 194A, nm =1000 v/p, R = 0,072.
1. Xc nh tc lm vic ca ng c v trng thi lm vic tng ng khi
mmen cn tc dng ln u trc ng c ln lt l:
- Mc = 0,8Mm, ti mang tnh th nng.
- Mc = 0,8Mm, ti mang tnh phn khng.
- Mc = 1.2Mnm, ti mang tnh phn khng.
- Mc = 1.2Mnm, ti mang tnh th nng.
2. Xc nh gi tr ln nht ca mmen cn trn ng c c th khi ng c
theo chiu thun trn c tnh c c in tr ph mc vo mch phn ng Rp = 2.
3. Hy xc nh tc lm vic ca ng c khi thm Rp = 2() vo mch phn
ng, Mc = Mm. Tnh hiu sut lm vic ca ng c khi .
4. Khi ng c ang lm vic n nh trn ng c tnh c t nhin vi Mc =
0,9Mm th t ngt in p gim xung cn 200V. Hy tnh tc lm vic n
nh ca ng c lc ban u v sau khi gim p, v c tnh c v phn tch din
bin ca qu trnh khi chuyn t tc ban u n tc sau. Xc nh dng in
chy qua phn ng ng c ti thi im in p phn ng va thay i ( Ihb).
5. Xc nh tc lm vic ca ng c khi gim t thng cn 2/3m, ti nh
mc.
6. Tnh mmen tn tht khi ng c lm vic trn c tnh c t nhin vi ti nh
mc.
Bi 4:
Cho ng c in mt chiu kch t c lp c cc thng s nh mc: Pm =
20,5Kw, Um = 440V, Im = 55A, nm = 1000v/p.
1. ng c khi ng vi Mc = 0.9Mm. Dng in ln nht trong qu trnh khi
ng I1 = 110A. Hy xc nh s cp in tr khi ng v gi tr in tr khi
ng ca tng cp.

CNG TRUYN NG IN
2. Xc nh s cp in tr khi ng v gi tr in tr khi ng mi cp sao

cho mmen khi ng ban u: M1 = 2Mm v mmen chuyn M2 khng vt qu
1,2Mm; Mc = Mm.
3. Xc nh gi tr in tr ph mi cp khi yu cu m my bnh thng, s cp
in tr khi ng
m = 3; Mc = Mm.
4. Xc nh gi tr in tr khi ng mi cp bng phng php gii tch khi yu
cu m my cng bc, khi ng qua hai cp in tr ph; Mc = Mm.
5. Tnh cc gi tr in tr m my ca ng c trn bng phng php th bit
ng c m my qua ba cp in tr ph, Mc = 0,7Mm. Kim nghim bng phng
php gii tch.
Bi 5:
Cho ng c in mt chiu kch t c lp c cc thng s sau: Pm = 1,5Kw, Um
= 220V, Im = 8,31A, nm = 1500v/p.
1. Hm ng nng kch t c lp ng c trn, xc nh gi tr Rh sao cho tc
hm n nh l: n = -1500v/p, Mc = Mm, bt u hm ti im A(Mm, nm). V
c tnh c minh ha.
2. Hm ng c trn bng phng php hm ngc (o chiu U v thm Rp
ln), xc nh gi tr Rh nh nht cn mc vo mch phn ng sao cho ng c s
dng sau khi gim tc. Tnh gi tr ca mmen hm ban u Mhb khi ? V c
tnh c minh ha. Bit Mc = Mm, bt u hm ti im A(Mm, nm).
3. ng c ang lm vic trn ng c tnh c t nhin vi Mc = 20Nm. Xc
nh tr s in tr ph cn thm vo mch phn ng ng c i chiu quay
sang tc n = -1000v/p. V c tnh c minh ha qu trnh o chiu quay trn.
Bi 6:
10kW; Um = 110V; Im =100A; nm = 500v/p. ng c c trang b cho mt c
cu nng v ang lm vic trn ng c tnh c t nhin vi ph ti Mc =
0,8Mm. Hy xc nh gi tr in tr ph cn ni vo mch phn ng ng c h
ti vi tc bng tc nng.

CNG TRUYN NG IN
Bi 7:
4,2kW; Um = 220V; Im =20A; nm = 500v/p c trang b cho mt c cu nng.
Khi ng c ang nng ti trn ng c tnh c t nhin, ngi ta c c gi
tr dng in chy trong mch phn ng l 20A. dng ti li ngi ta s dng
phng php hm ng nng kch t c lp.
1. Xc nh gii hn gi tr in tr hm dng ni kn mch phn ng sao cho
dng in hm ban u nm trong phm vi cho php. (2Im Ihb 2,5Im).
2. Xc nh gi tr in tr hm dng ni kn mch phn ng cho ng c h
ti trong trng thi hm ng nng vi tc hm bng1/2 tc nng.
Bi 8:
V ng c tnh c t nhin v nhn to ca ng c in mt chiu kch thch
ni tip. Bit: Rp1 = 1(), Rp2 = 3(). Cc tham s nh mc ca ng c: Pm
=16Kw, Um = 440V, Im = 44A, nm = 630v/p, Rkt = 0,5R. (ng c c ng c
tnh vn nng nh hnh v SGK Truyn ng in Bi Quc Khnh ch bin).
Bi 9:
Mt ng c in mt chiu kch t ni tip ang lm vic trn ng c tnh c
t nhin trng thi ng c. Ngi ta o c dng in chy qua ng c bng
20A. hm dng nhanh ng c, ngi ta p dng bin php o ngc cc tnh
in p phn ng v ni thm Rp. Hy xc nh gii hn gi tr Rp dng in
hm ban u Ihb 2,5Im. Cc thng s nh mc ca ng c: Pm = 4kW; Um =
220V; Im = 20A; nm = 500v/p; Rkt = 0.5R.
Bi 10:
Cho ng c in mt chiu kch t ni tip c: Pm = 7kW; Um = 220V; Im =
37,5A; nm = 1180v/p; Rkt = 0.96. Tnh gi tr in tr ph mc ni tip vo mch
phn ng sao cho nC = 800v/p, ti Mc = 60Nm.

CNG TRUYN NG IN
Bi 11:
V ng c tnh c t nhin v nhn to ca ng c khng ng b rotor dy
qun kiu AK 1148 vi Rp1 = 0,029(), Rp2 = 0,053(), cc tham s nh mc
ca ng c l: Pm = 60kw, nm= 720v/p, Mth/Mm= 2,2, E2 = 175V, I2m= 216A.
Bi 12:
Chn cc cp in tr m my cho ng c khng ng b rotor dy qun c cc
tham s: Pm = 1,7Kw; nm= 905v/p; Mth/Mm= M =2; E2 = 57V; I2m= 20,2A; ng
c m my qua ba cp in tr ph, Mc = Mm.
Bi 13:
Mt ng c khng ng b ba pha c cc tham s sau: Pm = 7,5Kw; nm= 945v/p;
Mth/Mm= M =2,5; fm = 50Hz; 2p = 6; Um = 380V. Tnh mmen khi ng trc
tip ca ng c. Xc nh tc lm vic ca ng c khi lm vic trn ng
c tnh c t nhin vi mmen ph ti t ln trc ng c Mc = 1,2Mm.
Bi 14:
Mt ng c in KB ba pha rotor dy qun, ang lm vic trn ng c tnh
c t nhin vi Mc = 23,7N.m. Cc s liu ca ng c nh sau: Pm = 2,2kW; nm =
885v/p; M = 2,3; 2p = 6; Im = 12,8A; Um = 220V; E2 = 135V. Xc nh tc
lm vic ca ng c khi thm vo Rotor in tr bng 1,5. Tnh in tr ph cn
thit thm vo mch rotor ng c lm vic n nh vi tc n = -300v/p.
Bi 15:
Cho mt ng c khng ng b c cc tham s sau: Pm = 7,5kW; nm = 905v/p;
M = 2,3; 2p = 6; Istm = 19,3A; IkTN = 4,4 Istm; MkTN = 3Mm; cosnm = 0,74; Um =
220V; E2 = 135V. cho ti trng ca mt pa lng khi b git mnh, khi khi
ng ngi ta ni stator ng c qua mt in tr khi ng. Hy tnh gi tr in
tr ph mc vo mch stator, gi thit khi Mk = 0,5Mm.

CNG TRUYN NG IN
Bi 16:
Mt ng c khng ng b ba pha rotor dy qun c r2 = 0,0278; nm = 970v/p;
hiu sut nh mc m = 0,885; fm = 50Hz; n0 = 1000v/p. thay i tc ng
c, ngi ta mc thm Rp vo mch rotor. Tnh gi tr Rp tc ng c t
c l 800v/p. Bit rng mmen cn khng ph thuc vo tc .
Bi 17:
Tnh in tr trong mch mt chiu hm ng nng ng c khng ng b ba
pha c cc s liu nh sau: Pm = 11kW; nm = 685v/p; Istm = 28,8A; Um = 380V.
Dng ba pha khng ti Ist0 = 19,4A; rst = 0,43. Ngun xoay chiu ca ng c l
mt b bin tn 25Hz. Li mt chiu cung cp dng in cho hm ng nng
c in p 220V. Yu cu hm nhanh.
Bi 18:
Cho ng c in mt chiu kch thch c lp c cc thng s sau:
Pm = 8kw; Um = 220V; m =0,85; nm = 1440v/p. Yu cu thit k h thng T
theo nguyn l iu chnh in p phn ng sao cho: D = 20:1, Scp = 3%, ti MC =
Mm.
1. Nu s dng h h CL - , tha mn D th sai lch tnh ln nht ca h h
Shmax bng bao nhiu? Tnh gi tr cng ca c tnh c khi .
2. m bo Scp = 3% th gi tr cng ti thiu ca c tnh c ca h kn khi
l bao nhiu?
Bi 19:
Mt ng c kch t c lp c cc tham s nh sau: Pm = 29Kw; Um = 440V; Im
= 76A; nm = 1000v/p. Hy xc nh mmen in t ca ng c khi lm vic vi
ph ti di hn Ic = Im v tc quay ca ng c l 1,5nm.
Bi 20:
ng c in mt chiu kch t c lp c cung cp in t chnh lu cu mt
pha bn iu khin c in p ngun xoay chiu U = 240V; f = 50Hz c E = 150V;

CNG TRUYN NG IN
E M
R = 6; gc m = 80; t s I 0,9 ; Utb = 169V. Tnh m men trung bnh
u
v tc quay ca ng c khi .
Bi 21:
Mt ng c khng ng b ba pha rotor lng sc c bn cc, U = 220V; f = 50Hz.
Dng b nghch lu cp in cho ng c, thy i tc ng c bng iu
chnh tn s. Hy tnh tc ng c v lng in p u ra ca b nghch lu
vi tn s f ln lt l: 30Hz; 40Hz; 50Hz; 60Hz.
Bi 22:
Mt b nghch lu cung cp cho mt ng c khng ng b ba pha tn s 52Hz,
vi thnh phn c bn ca in p pha l 208V.
1. Xc nh tc ng c khi h s trt s = 0,04.
2. Khi b nghch lu chuyn sang f = 48Hz, U = 192V th tc ng c l bao
nhiu.
Bi 23:
Cc tham s nh mc ca mt ng c KB ba pha rtor dy qun kiu
AK 1148 l: Pm = 60kw, nm= 720v/p, Mth/Mm= 2,2, E2 = 175V, I2m= 216A.
Thm in tr ph mc vo mch rtor iu chnh tc quay ca CKB ba
td 1
pha bng phng php xung tr rotor, bit: ; R0 2() .
T 2
1. Hy tnh gi tr in tr ph tng ng mc vo mch xoay chiu.
2. Hy xc nh cc gi tr Mth v sth khi .
Bi 24:
My cng tc lm vic ngn hn lp li c th c th ph ti nh hnh v.
ng c truyn ng c %m = 25%, Pm = 14kw, Mmax/Mm = 2, nm= 950v/p. Hy
kim tra iu kin pht nng v qu ti ca ng c trn.

CNG TRUYN NG IN
n n
P t t
2 n
i i i
t i
( ch : Pdt 1
n
; dt % n
1
n , trong : 1 l tng cc khong thi gian
t 1
i t t
1
i
1
0i
lm vic ca ti trong mt chu k, t 1

0i l tng cc khong thi gian ngh ca ti
trong mt chu k)
Bi 25:
Hy tnh chn cng sut ca ng c nng trong cu trc c biu m men ph
ti tnh nh hnh v, gi thit rng khng c tn hao trong cc khu truyn lc, nm=
720v/p.
n n
Pi ti t
2 n
i
t i
( ch : Pdt 1
n
; dt % n
1
n , trong : 1 l tng cc khong thi gian
t 1
i t t
1
i
1
0i
lm vic ca ti trong mt chu k, t 1

0i l tng cc khong thi gian ngh ca ti
trong mt chu k)

CNG TRUYN NG IN
Bi 26:
Xc nh cng sut ng c qut gi c nng sut 15m3/s vi tng p lc
1960N/m2. Trc ng c ni cng vi trc qut gi, khng qua khu truyn lc.
Tc qut gi nq = 960v/p v hiu sut ca n l q = 0,6.
QH
( Cng sut trn trc ng c qut gi c xc nh: Pc ( kW )
1000 q tr
Trong :
Q: Lu lng gi (nng sut qut) (m3/s).
H: Tng p lc (N/m2).
q: Hiu sut qut gi.
tr: Hiu sut khu truyn lc.)
Bi 27:
(Cng sut trn trc ng c bm nc c xc nh:

CNG TRUYN NG IN
Q ( H H )
Pc (kW )
1000btr
Trong :
: T trng cht lng ( N/m3).
Q: Lu lng ca bm (m3/s).
H: Chiu cao ct nc bm, bng tng chiu cao ct nc ht v chiu cao ct
nc y (m).
H: gim ct nc trong ng dn chnh (m).
b: Hiu sut bm.
tr: Hiu sut khu truyn lc).

CNG TRUYN NG IN
MC TIU MN
HC.............................................................................................................
..................... 1
Chng 1: Khi nim, C s ng hc v cc c tnh ca hT T ........1
1.1 Cu trc v phn loi h thng truyn ng in t ng (T
T)..................................1
1.2 C s ng hc c bn ca HT
T...........................................................................2
1.2.1 c tnh c ca my sn
xut..................................................................................2
1.2.2 c tnh c ca ng c
in..................................................................................3
1.2.3 Trng thi lm vic ca h T
T.........................................................................4
1.2.4 Tnh i cc i lng c
hc .................................................................................6
1.2.4.1 Mmen v lc quy
i...........................................................................................6
1.2.4.2 Quy i mmen qun tnh v khi lng qun
tnh..............................................7
1.2.5 Phng trnh ng hc ca h T
T..................................................................8
1.2.6 iu kin n nh tnh ca h T
T.....................................................................9
Chng 2:Cc c tnh ng c

in.................................................................11
2.1 c tnh c ca ng c in mt chiu kch t c

lp............................................11
2.1.1 Phng trnh c tnh c - nh hng ca cc tham
s.........................................11
2.1.2 V cc c tnh
c .................................................................................................16
2.1.3 Tnh ton in tr khi ng. (Tham kho TL trang
32 )........................................18

CNG TRUYN NG IN
2.1.4 c tnh c trong cc trng thi

hm......................................................................18
2.2. c tnh c ca ng c in mt chiu kch t ni
tip...........................................23
2.2.1. Phng trnh c tnh
c........................................................................................23
2.2.2 Cch v c tnh
c................................................................................................25
2.2.3 Khi ng v xc nh in tr khi ng. (Tham kho TL trang
52 )...................26
2.2.4 Trng thi hm ca ng c kch t ni
tip...........................................................26
2.3 c tnh c ng c
KB..........................................................................................29
2.3.1 Phng trnh c tnh
c.........................................................................................29
2.3.2 nh hng ca cc thng s dn c tnh
c.........................................................33
2.3.3 Cch v c tnh c. (Tham kho GT trang
70).....................................................35
2.3.4 Khi ng v cch xc nh in tr khi
ng......................................................35
2.3.5 c tnh c trong cc trng thi
hm......................................................................37
2.3.5.1 Hm ti
sinh........................................................................................................37
2.3.5.2 Hm ng-
c.........................................................................................................38
2.3.5.3 Hm ng
nng...................................................................................................41
Chng 3: IU CHNH TC TRUYN

NG......................................................48
Cc nh
ngha................................................................................................................4
8

CNG TRUYN NG IN
iu chnh khng t ng v iu chnh t

ng............................................................49
Cc ch tiu cht
lng...................................................................................................50
Chng 4: CC PHNG PHP IU CHNH TC C MT CHIU
BNG THAY I THNG
S...................................................................................................
52
4.1 Phng php iu chnh tc ML bng cch thay i U ca ng
c...........52
4.2 Phng php iu chnh tc Ml bng cch thay i t thng KT ca
C......54
4.3 Phng php iu chnh tc Ml bng cch thay i Rp mch phn
ng........54
4.4 H My pht - ng c mt chiu (F-
)...................................................................55
4.4.1 Cu trc h F - v cc c tnh c
bn...............................................................55
4.4.2 Ch lm vic ca h F -
.................................................................................56
4.5 H Chnh lu - ng c mt
chiu............................................................................59
4.5.1 Xt h T - khng o chiu: phn tch mt s CL hnh tia 3
pha...................59
4.6 Cc h T iu chnh xung p - ng c
C............................................................62
4.6.1 iu chnh xung p n (Loi A: ti R, L,
E)..........................................................62
4.6.2 c tnh
c..............................................................................................................63
4.7 n nh tc lm vic ca T mt
chiu.............................................................64
4.7.1 iu chnh Eb theo dng
ti....................................................................................64
4.7.2 iu chnh Eb theo in p phn
ng.....................................................................66

CNG TRUYN NG IN
4.7.3 iu chnh Eb theo tc

.......................................................................................67
Chng 5: Phng php iu chnh tc ng c khng ng

b...69
5.1 iu chnh in p ng
c.......................................................................................69
5.2 iu chnh in tr mch rotor bng b bin i xung
thysistor................................77
5.3 iu chnh cng sut trt
PS ..................................................................................80
5.4 iu chnh tn s ca ngun cp cho ng c khng ng
b................................83
5.4.1 iu chnh tn s - in
p.....................................................................................83
Chng 6: chn cng sut ng
c..................................................................90
6.1 Nhng vn chung (Gio trnh Tr

241)...................................................................90
6.2 Chn PC cho truyn ng khng iu chnh tc
..................................................90
6.2.1 ng c LV di
hn................................................................................................90
6.2.2 ng c LV ngn
hn.............................................................................................90
6.2.3 Chn C cho ph ti ngn hn lp
li...................................................................91

6 de Cuong TDD Huy 0089

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

6 de Cuong TDD Huy 0089

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CNG TRUYN NG IN

TRNG I HC S PHM K THUT HNG YN

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -2-

Hnh 1-1: M t cu trc chung ca h T T.

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -3-

- Theo c im truyn ng ta c h truyn ng in t ng ng c in mt

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -4-

- Khi = -1, mmen t l nghch vi tc , tng ng cc c cu hnh my tin,

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -5-

+ nh gi v so snh cc c tnh c, ngi ta a ra khi nim cng c tnh

Hnh 1.3: cng c tnh c.

+ ng c khng ng b c cng c tnh c thay i gi tr (> 0, < 0).

1.2.3 TRNG THI LM VIC CA H T T.

+ Trong h truyn ng in t ng bao gi cng c qu trnh bin i nng

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -6-

TT Biu cng sut Pin Pc P Trng thi lm vic

3 =0 <0 =Pc - Hm khng ti

4 <0 <0 =Pc - P - Hm ti sinh

5 >0 >0 =Pc + P - Hm ngc

trng thi ng c: Ta coi dng cng sut in Pin c gi tr dng nu nh n

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -7-

nu n c chiu t ng c v ngun, cng sut c c gi tr m khi n truyn t my sn

Hnh 1.4: Trng thi lm vic ca truyn ng in trong gc phn t c tnh c.

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -8-

1.2.4 TNH I CC I LNG C HC

- Khi nng lng truyn t my sn xut n ng c:

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 -9-

+ iu kin quy i: bo ton ng nng tch lu trong h thng:

1.2.5 PHNG TRNH NG HC CA H T T

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 10 -

Theo h k thut: M(KG.m); GD(KG.m2); n(vg/ph); t(s):

1.2.6 IU KIN N NH TNH CA H T T

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 11 -

Vy, iu kin cn v h thng

Hnh 10: Minh ha cch xt im lm vic n nh.

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 12 -

7. Th no l mmen cn phn khng? Ly v d mt c cu c mmen cn phn

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 13 -

Trong : x: Tr s ca i lng , xcb: Tr s c bn ca i lng .

Hnh 2.1: S ni dy ca ng c kch t Hnh 2.2: S ni dy ca ng c kch t

2.1.1 Phng trnh c tnh c - nh hng ca cc tham s.

Trong : U : in p phn ng, (V)

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 15 -

rcf : in tr cun cc t ph,

Sc in ng E ca phn ng ng c c xc nh theo biu thc:

Nu biu din sc in ng theo tc quay n (vng/pht) th:

Mt khc mmen in t Mt ca ng c c xc nh:

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 16 -

Gi thit phn ng c b , const , th phng trnh c tnh c in (2-4)

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 17 -

T (2-4) v (2-7), ta bit c tnh c in v c tnh c n v tng i:

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 18 -

Trong thc t vn hnh, ngi ta c th ni thm in tr ph R f vo mch phn ng

Hnh 2.4: c tnh c khi thay i in tr ph

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 19 -

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 20 -

Hnh 2.6: c tnh c in (a) v c tnh c (b) ca ng c in

Ta thng chn: im khng ti l tng v im nh mc.

c tnh c in t nhin (xem hnh 2.7a)

TEACH: QUANG HUY .UTEHY-06.2010 - 21 -

Hnh 2.7 : Cch v c tnh c in t nhin (a) v c tnh c t nhin (b)

c tnh c t nhin (xem hnh 2.7b).

V phng trnh c tnh bin tr tnh c: