Professional Documents
Culture Documents
- -- -- - --- ------
. ----~~----------
---- -- -----
__ o
..-.
--_ ..
c~ .) -
!li
\11
Q.
111
~
c:x:: 1
li
o::
o
I.... "")
in
::
o z
)
--, o M
Q
Z ~
:I:
I
c::3-
,
- :E
O)
CX)
- -
C')
o
:!
Z
-
O>
111
~ Q
~ o M 4 lU
~
C
n-
- O)
m:::i
'"
C
I:
z
o:::
u,
'O!~p6In,,!p 4lp IPP3lPW 'SOJA!l
a
O
'SP~StA3~ P!:)u~puodsaJJo:) rod
50'J"::> '''2~PWJOjUI ',oppa'l'a
IP!PU"W OIU.W!AOW OP O~"PV
OJI.Upr .p O!~
LSE~i5" \rS P'IICH\d.~ Pp P~PJd
olUeJsds3 ep 1!1!91!SeJ8 e6!1
J
..
1
NE GENu V/N/
Ci tiu libro
estas Ia sepdekkvara lib- Ne ~enu vin, sed prenu mem Ia vivon _
ro, eldonita de HLiteratura Mondo. jarn ebJe morga estos io for.
1933
3
.~~----~~------------------------------
1933
5
4
ESTAS KORTUSE ... MI FUGlS FOR
Estas iel kortuse, adi post longa soleco Mi fugis for de I' febra urbobruo,
ree vontojn de l' amo, riaj n je brila ornunr', por savi min de morto kaj pereo.
adi, kaj senti, ke ili ne sonas pro deco, - Silento vens, kaj kun gi - enuo,
mem sirigas Ia fla'm1Oal jubila aklam'. nur paoo - ne.
Estas kortue-ekscite senti rigardon knabinau, Kaj nun mi vagas sola, tute sola
kic brilas admiro, kie lamentas sopir', en lfiui dezerta mondofino,
Eksoifas Ia kor' irkaprenon seafinan, k'aj mi nek pensi plu, nek voli volas,
lcisojn, kisojn seu spro, gis ekmutas dezir', nur -. vidi viu.
1933 1935
ti 7
DISIGO
Ni ne diru: Gis Ia revido,
kiam venos Ia Insta minut', MI PASOS NUN FOR ..
Ia minuto de nia disigo, Dormu, amikio, ripozu de I' plor',
de l' disi~o kaj lasta salut'.
dormu, en SIOn~' Ia amaron forgesu.
Oesu Ia surda, korira dolor',
Ne sopiru al rea kunesto, esu Ia Iarmoj ... sekigu kaj esu ...
ai iama felia renkont' -
kion pranis kun si Ia pasinto, Dormu ... Ripozu ... Mi pasos nun for,
ja ne povas redoni l' estout'.
pasos, fermante Ia pordon atente.
Tenu firme en kor' Ia memoron Jaro post jaro ... Disfluos angor',
pri l' kunesto - en larmoj kaj rid',
restos - memor', vin amanta silente.
Lasta klso, rigardo dankplena
kaj - ne diru: Gis Ia revd'.
1935
1932
8 9
'.
2
. MEMORT AGO DE LA MORTTNTOJ LIA LO
En mia koro lumas kandeloj, Lia Lo -
kviete aromas abia braneto ; via hat' vslura
per pia pao pasas eilento Jen, pergameno nura
Itra Ia animo. por kanti vin.
1933 1933
10 11
AL lU
!(ONFESO
Vi, bela pag' en Libro de l' Destino,
Ciam same Ia ludojn amorajn vin for jam meti ne dezirus mi:
ripotadi mi atas sen fin', post longe longa vane vaga vojo
diri vortojn kvaza elkoraj n sub sun' senluma, en sengoja ~ojo
e l' oreIo de juna knabin'. rigard' ravite nun admiras vin.
12 13
FORGESI ...
VIRINO
Mi saltas adi melodon
Estas virino,
de moda tango, levi glason,
pro kiu plej multaj forlasas Ia vojon,
rtra fum' saluti Ia amason
en ruza veneno ekseras viv~j()lIl,
kaj rtrinki, forgesante ion.
Ia fortojn disipas,
~morte sin vipas
Oe l' vango senti ardan spiron
k'aj palas, palas - ~s falas.
el lipoj, rugaj incendie ;
Kaj estas fatale,
rideti Iace, apatie,
ke I' forro, kiu min morte venenas,
nek tenton senti, nek deziron.
ke Ia sarna fomo min tonas en vivo
e l' lasta deklivo,
Forgesi ion, rtute ion -
ke Ia sola narkot', al kiu mi sklavas,
min mem e, kaj Ia ltempopason;
Ia sola stimulo, kiu min savas
algapi stulte vinoglason
estas virino.
kaj zumi tangomelodon.
1933
1933
14 ,.-. 15
F AJ RO K.AJ FU LGO
Nokrt' ritms vibras. V~ke veas tango.
Avide sango tajdas en Ia kIor'. Ml RAP1DAS TRA LA VIVO
Prudente mortis. Begasdiktator' -
Mi rapidas tra la vivo, mi ne haltas d'um Ia
Senlima, sangsoifa vivdezim,
iro -
Turmenta tento, preme peza spiro -
ja nenio plu min tonas, ne katenas min sopiro,
AI Ia ielo kreskas Ia pasi'
Sub Ia flekse sova suo de fokstrote pulsa guo
potenca, novenkebla, kiel roko -
fordegelu miaj tagoj en ebrio kJaj delir',
al morda kiso, al ekstaza kri'! - I' i::' ~ 1 I
,
Haku gajs Ia minutojn ~esa ritmo brutambura,
Sed - venas Ia maten' ... Malseke fulga
horojn ponto for al foroj violona fajfo kura,
tag' senindulga visas ion ror.
en murmuro monotona de Ia voo saksofona
Kaj Ia ridet' loganta, Ia flamanta kor',
pasu mia viv' kaj esu - sen postlas' de ia
Ia lipoj kissoifaj - eksilentas.
spur'.
Ne rok' aroga Ia ielon fendas -
en maron dronas kota montdekliv'.
1933
Cindrigis fajro, tede gutas pluvo,
kaj ftize griza glitas for Ia viv' ...
1932
17
16
ESTI BESTa POR HOROI
Lasu,
KIAl . MI TURNU MIN FOR? ja lasu mio foje!
Vi vidas ja :
Kial roi turnu mio for hodia
kun bigote asketa mieno, deprenis roi
se Ia Mondo ~ojhenas kaj disiria
kaj prenas Ia blankan, rigidan kolumon de l' Deoo,
ion? kaj Ia Moralo-kravaton
Se Ia Mondo pendigis te l' mur' de l' Forgeso.
kvaza sangavida hiena Lasu l
akiras, disiras, kaj diras sangbuse: Finfine
nun estas roi sata, ja hom' nur roi estas,
kontenta - ja
k5.aI roi rturnu min for? deziras roi anka
esti basto por horo
1933 k!aj leki sangon!
1933
19
18
~
~-""
1
- r -
KIAL NE?/
Kial ne?
Kial ne jetti~i baste MI VDLAS VIVII
en Ia kirlon de diboo,
kial ne mankspti draste Mi volas vivi,
kaj ne trinki ~jo-vinon? - ne ssnvole dormi:
Ja ],a fino ne per, sed por mi
vsnos mem. estu Ia viv'.
1933
21
20
- ~
PRO KIO?
AL tA SORro
Pro kio mi eSltu afabla
Ne donu aI mi duon~on
kaj kial roi pe1l11 rideti,
kaj ne igu lJniIn vivi d'uone -
e l' koro Ia manon surmeti
mia kanrto jubilu p1ensooe,
kaj diri, ke 00 - agrab1a?
estu vivo, ne teda enu' I
23
22
HOl
NUR SANGA MORDO
Koron kruele ,tretu Estas - ho! -- goje forskui Ia paoon,
~oje - batali, ho! - batil
hufa fero;
Klanomaskon desiri, iun limon transiri,
~in de Ia Tero
bati! Sin mem nur kompati,
forjetu.
25
14
NECESAS
1934
Neoosas plor' de malespero muta,
neoesas hor', ekstaze fajrosputa,
lCaj paradiz' nscesaa kaj geheno!
1931l
Xl
26
MIN LASU FORI 3
Min lasu for de l' urba bru' detrua,
nerveme e tramdratoj kie tremas, C1AM PLU
sub feraj radoj Ia pavmo gemas
kaj akre krias auto haste brua. Blindiga Iurn',
mallurn' senmezura;
Min lasu for I Min songo ne karesas tago post tag' rapidkura
en nokt' sendorma, nokto grize-ruga: inter veoj kaj gu',
momenton e ne esas bruo 'muga, iam plu,
torturas min, ripozi ne perrnesas ... Ciam plu, sen rigardo returna,
preter urnojn de cindro amita ;
Sensenca pasis tago, disirita, iarn plu, kun man' pugnigita,
malpuro ruga venas Ia vespero. kun spt' kaj malsaoo
Min irkafermas blnda rnalespero. gis Ia Iasta, fr,aIcasa oorfbato _
Trafulmas cerbon penso nekonita: gis mort',
- Mi frenezigoo! ... Dio, min kompatu,
1933
rnin ... lasu ... for!! I
1931
KIAM CESOS ...
MORTO DE L'BATALANTO
Kiam esos Ia lasta tremeto
Ho, Forto Potenca, ne lasu rnin fali,
de Ia kordo post lasta akord',
ne lasu min resti sur vojo I
kiam time formortos Ia eho
Mi velas batali, mi devas batal,
sub Ia kava rigardo de l' MOl1'f;' -
roi devas! - ho, levu min, Forto!
1934
32 33
POR KIO LABORO?
NEVRASTENIO
El varmo, el hejmo mI. iam denove
... Kaj vane mi spirte kunpremas la dentojn, min pelas al 001' senkompate ;
kaj vane mi penas subpremi Ia sentojn - de l' belo surtem amar' malespera
en brust' io krevas, levigas tumulte, Iorpuas, forpolas mio bate,
kaj devas mi, kvaza infano senpova,
leti~i en liton kaj topi orelojn Sed iam denove refalas Ia manoj,
kaj plori, plori singulrte ... denove la povo eksvenas:
por kio Iaboro, ja por kio e gIOl'o,
1933 se l' kor', se Ia koro malplenas?
1934
...,
34 35
CE L'CELO JA KIO PLU?
Ho, iQ.a1,kal mi invadi devis Por pajla gaj' mi l' viV'O~jon vendis,
vian sankltejon kun impeto kruda ... en polva k:a~ lasis Ia junagon :
Ja ldo IIlUIIl? plu nur ripsto nuda, nun turnas mi Ia Iastan vivopagon
enua fluo, ne kapabla levi ... kaj plu nenion havas por atendi.
Kaj rtordas min, mordadas min sen eso
kruela pens', amara kaj dolora : Ja kio pIu? Sufoka abomeno
ja anka vi farigos foje fora, al si, pro si, pro sia vivo bruta,
ja anka vin fiufine mi forgesos .. memor' amara, murde persekuta,
kaj anta mi - malpleno, nur malpleno ...
1934
1935
36 37
4
10M DA RlPOZO ..
KIEN?
Larme arrna vagas melodio
rtra I' krepuska diafan' vespera.
Sem: sensave k!roti~as deklivo
de l' vivo ai ndImo abisma; Kvaza vokas io min mistera,
sem: pereas Ia senoo de l' vivo Iogas o for min de Ia tero,
kaj sC': ~in savi - sensenoe ... for de l' efemero vokas io.
39
38
'-
LACA PENSO
1932
40 41
AUTUNA ELEGIO
1933
42 43
PRETERIRAS ... SAME ESTOS CIO ...
Jes, rtiel estas. Venas. Preteriras Morgai oni same leves sin,
felio nia. E ne rimarkita. same oni dros: Bonan tagon ;
Bokonsciigo. Nur amaso splita, same Suno pontos sian fLagon
kaj: iam estis ... ni rezigne <liras. por tranadoni gin al taga fin',
Jes, rtiel estas. Ha! Sed poste miras, Same estos io. E Ia k'or' -
jen stulte miras oni pri Ia stato. hor' post horo - same, ritme iros.
Kulpulon oni seras. Diras: fato! Nur profunde en Ia brusto diros
Sed - vane ja. La vivo preteriras. voo Iarma: rtago. .. pasis... for ...
1933 1933
44 45
5
FORPASU EN LA GUSTA HORO!
TIA] NI ESTAS ... Gojon portas nur Ia for unua,
No plua -
Plezure estas dum Ia jun'
sole ombro plu.
en rov' triumfojn festi.
Ciu grande fine ~as eto,
Sed brulas Ia tagmeza sun',
en rpeto
Ia frea verdo igas brun'
ne troveblas gu'.
lcaj .. kial vane resti?
Tial vim, dum Ia viv' vin tentas,
Jam ia belo tuis min
dum kontentas
do - kon plu deziri? vi kaj via kor":
Post mi jam estas la kulmin'
Sed Ia finou - tedan finon - lasu,
de l' viv', Ia gojo--ilunrin',
kaj forpasu
nun povas mi foriri.
en Ia gusta hor'!
1935 1935
47
46
TEMPO PASAS LA VIVO ESTAS NURA BUNTA FESTa ...
Sed vane gi alarmon gongi prov,as: kaj pregas, kaj petegas kun pasio,
Ia korp' inerta sin jam p:l.u .ne movas - ke prenu lin Ia iopova 10
gi estas laca, peze, morte laca ... for de Ia Ter', nur for, nur for de l' Tero!
19.35 1935
48 49
..a...\..,,- ' .. . ~. d
iVESENDITA LETERO
1931l
50
51
6
MI DEVAS ATENDI
TAMEN
Ne venis ankora Ia horo por forgi,
ankora ne igis blankarda Ia fero; Konsrtruis mi, k:aj estas nun runo,
ne estas matura Ia granda afero - esperis roi - kaj rests cindro nur ...
mi devas atendi. eu do rezigni jam pri Vien'k!a fino,
Artendi senvorte, perforte min bridi, reveni lace la l' iriIta spur'?
mokridon to1eri, obstini, esperi, I
Ne, ne! Adaco tajdas al Ia kloro,
senglore postresti,
ion prokrasti, en man' minace brilas murd'a Mal':
fasti dum jaroj, por festi I ja iu nolct' pensigas pri aroro,
ja iu fal' instigas al batal' I
1933
1934
52
53
..,...,
li,
I
II
1934 1934
54 55
--~-
~
:1
.....
ANKORAU N/A Gil
1935
56
57
I
r
,..
Kredo
nin levas alrtfluge,
juge
NE SUFICAS NUR VIVI!
katenas nin sedo,
Halti sur vojo al alto
Far', kiun dubo venenas,
svsnas
signifas - regliti.
en mno kaj trem'. Eviti I' destinou de l' kreo _
malinda pere '.
KoIO,
ne morton profetu Ni do plenu dum iro kaj veno
pretu
de l' firma kompreno :
al nova Iaboro. ne sufias nur vivi kaj vivi _
aktivi neoesas l
Helpo se falas subglave,
brave 1935
pIuiru ni mem l
1935
58
59
...~
-
~ -f ..~"7 _
-t----L=:: ~
. ...:
7
LA NOVA TAGO
1'935
60 61
, "!'
-.
t....:. .
,-
62 63
lI/"lolllliiiJ
J De. C'_Ak~
fl""INI'Ol",rt~ II-n IUIJ" -
ut I tlll't\l.~lI\Jt 'l\~ I
_"'l ,. - A'.' --
_J. e
~_.
IBLIOTEKO
l' o f? T ~ L eZ
2;-
A
. ...
Tamen
Nun foje
eu estas inde
Ankora mia ~i!
Ek!
Pretu al nova laboro ~- - ) ...
Ne sufias nur vivi ~-=~N~ DO LEITOR
La nova tago
..2K.:_b_._~ ~_1m..l~~_~- __- - - .
1 Nokta penso
------------------1-----------------------------------
Enhavo
~.~9 s
64