You are on page 1of 49

Screening de malalties tropicals al

Banc de Sang

Slvia Sauleda
Lab. Seguretat Transfusional
Banco de Sangre

SEGURIDAD ABASTECIMIENTO

Importacin de
Nuevos donantes
patgenos
Inmigracin en Catalua
Pirmide de edad de la poblacin extranjera (1996-2003)

Departament d'Acci Social i Ciutadania


Inmigracin latino-americana en Catalua
Datos de inmigracin segn pas de origen
Instituto Nacional de Estadstica 2007

Poblacin total en Espaa: 45.200.737


Poblacin inmigrante: 4.307.464 (9,52 %)
Poblacin latinoamericana: 1.558.203 (36 % de los inmigrantes; 3,4% del total)

ARGENTINA (9%) 139.022 MEXICO 20.691

BOLIVIA (13%) 196.240 PARAGUAY 45.629

BRASIL 88.912 PERU (7%) 101.816

CHILE 40.189 REP DOMINICANA 62.143

COLOMBIA (16%) 256.775 URUGUAY 45.368

CUBA 45.218 VENEZUELA 50.431

ECUADOR (27%) 414.288 OTRAS 30.840


Enfermedad de Chagas
Agente responsable:

Parsito protozoo Trypanosoma cruzi

Descrita por primera vez en 1909 por


Carlos Chagas (Brasil)

Distribucin: 18 pases de Amrica


latina

- 8 millones infectados

- 50.000 nuevos casos/ao

- 14.000 fallecimientos/ao

Senior K; Lancet Infect Dis, 2007


Vas de transmisin

- Vinchuca (Triatominae), vive en las paredes de casas de


adobe: picadura y entrada del parsito (heces del insecto) en
la sangre por roce

- Transmisin congnita, de una madre infectada a su hijo

- Por transfusin de sangre o de rganos

- Transmisin oral

- Otras
Estimacin de inmigrantes infectados por
T.cruzi en Espaa

En EEUU: de 39.000 a 340.000


En Canad: 1218
En Australia: 1067

Sudamericanos

Centroamericanos
Total Schmunis 2007
Vas de transmisin de T.cruzi
en pases no endmicos

- Vinchuca (Triatominae), vive en las paredes de casas de


adobe: picadura y entrada del parsito (heces del insecto) en
la sangre por roce

- Transmisin congnita, de una madre infectada a su hijo

- Por transfusin de sangre o de rganos

- Transmisin oral

- Otras
Transmisin de T. cruzi asociada a
transfusin/transplante en zonas no endmicas

Casos anecdticos:

- Primer caso descrito en Espaa: Receptor de mdula sea (Villalba et

al. Clin Infect Dis 1992)

- 7 casos de transmisin de T.cruzi en EEUU y Canad, especialmente

por transfusin de plaquetas (Young et al., Transfusion 2007)

Los estudios de look-back en receptores de sangre muestran que la

transmisin no es universal (Leiby et al. Transfusion 2002)


Informe de hemovigilancia, Espaa 2005
Complicaciones infecciosas de la transfusin

Dos transmisiones de Trypanosoma cruzi por transfusin:

- Receptor 1: Imputabilidad 3, gravedad 1

- Receptor 2: Imputabilidad 3, fallecido

(paciente hematolgico/inmunosuprimido)*

*Fores et al, BMT 2007


Legislacin en los bancos de sangre
respecto a la enfermedad de Chagas

La directiva europea de la sangre obliga a excluir a los


donantes con enfermedad de Chagas (2004/33/CE)
El Real Decreto espaol sobre hemodonacin (1088/2005)
obliga adems a:
excluir a los donantes de riesgo
aceptar la donacin con un resultado negativo en
prueba de cribado
En la prctica, slo Espaa (desde Sept. 2005) y Francia
(desde Enero 2007) aplican programas de cribado
En Estados Unidos, el cribado para T.cruzi es universal y
obligatorio desde Enero de 2007
Material y mtodos

Criterios BST respecto al cribado de Chagas (Sept. 2005):

Grupos de riesgo contemplados en el Real Decreto:

- personas nacidas en zona endmica de Chagas


- hijos de madre nacida en zona endmica
- personas que han recibido transfusiones en zona endmica

Grupo de riesgo adicional:

- personas que han vivido ms de un mes en zona endmica


Enfermedad de Chagas: estudio seroprevalencia
Identificacin del donante de riesgo
Entrevista pre-donacin por parte del mdico e introduccin de los
datos del donante

Generacin informtica del perfil de pruebas de cribado


(pruebas universales ms anti-T. cruzi)
Resultados

Donantes confirmados positivos para anti-T. Cruzi: 11 donantes

PREVALENCIA Chagas: 0,62% (11/1770)

Personas nacidas en pas endmico: 10/1524 (0,66%)


Viajeros/residentes en zona endmica: 1/209 (0,48%)
Hijo/a de madre nacida en zona endmica : 0/37

Un donante con parasitemia detectable por PCR: 1/11 (9 %)

Piron M et al. Transfusion 2008


Caractersticas de los donantes positivos para Chagas

Ha vivido en Ha vivido en Llegada a


Sexo Edad Origen rea rural casa-adobe Espaa
Visit su pas

Don. 1 M 35 Ecuador No No 2000 S (2005)


Don. 2 M 35 Bolivia Si Si 2002 No
Don. 3 H 42 Argentina Si Si 2002 No
Don. 4 M 36 Bolivia No No 2005 No
Don. 5 H 38 Bolivia No No 2004 No
Don. 6 H 46 Bolivia No No 2003 No
Espaa
Don. 7 M 31 (residente en S - 2003 No
Venezuela)
Don. 8 M 36 Bolivia No No 2003 No
Don. 9 M 40 Bolivia No No 2003 No
Don. 10 H 49 Argentina No S 1988 No
Don. 11 M 51 Paraguay No No 1978 S (2006)
Seroprevalencia de T.cruzi en donantes de sangre segn
pas de origen (Septiembre 2005-Abril 2009)

Anti-T.cruzi POS
Origen % del total
N

Colombia 22.3 1
Anti-T.cruzi POS
Argentina 19.5 9 Espaoles N
Ecuador 14.6 3 Residente
1
Uruguay 8.3 - en Venezuela
Residente
Per 8.1 - 2
en Argentina
Brasil 7.4 - Hija de
1
Boliviana
Venezuela 5.6 -
Chile 5.0 1
Bolivia 3.9 55
Mxico 2.6 - Total casos: 81
Paraguay 1.0 2
Sin informacion - 6
Cribatge i confirmaci de Chagas

Mtodes de cribatge anti-Trypanosoma cruzi :

1. ID-PaGIA Chagas antibody test DiaMed 2 antgens rec.

2. ID-PaGIA Chagas antibody test DiaMed 3 antgens rec.

3. Bioelisa CHAGAS (Biokit) 3 antgens rec.

4. ELISA CHAGAS (Ortho) antgens natius

5. Chlia Chagas PRISM (Abbott) 14 antgens recombinants

Mtodes suplementaris:

1. Immunofluorescncia indirecta (Biocientifica)

2. Detecci de DNA de T. cruzi en sang total


Deteccin de anticuerpos anti- T. cruzi: IFI
Sensibilidad analtica: 2 parsitos/mL de sangre.
Limitacin de la tcnica: parasitemia intermitente en pacientes crnicos
(DONANTES)

Diana T. cruzi Control interno


Evaluacin de las tcnicas serologicas con un panel externo
de muestras de pacientes POSITIVOS o NEGATIVOS para
Chagas

Panel de 97 muestras de donantes y pacientes enviadas por el Hemocentro de


Ribeiro Preto, Sao Paolo, Brasil.
N DE MUESTRAS CON RESULTADO REACTIVO POR LA TECNICA
TIPO DE
N de sueros ELISA biokit ELISA Ortho IFI Inmunofluor 1/32 ID-PaGIA 2Ag ID-PaGIA 3Ag
MUESTRA
POSITIVOS 57 56 57 54 53 55
Sensibilidad 98,2% 100% 94,7% 93,0% 96,5%
NEGATIVOS 40 1 0 0 0 0
Especificidad 97,5% 100% 100% 100% 100%

Trabajo publicado en Enf. Emergentes 2007, 9 (Supl.1): 36-40.


A.Assal y C. Aznar.
Panel de 18 muestras positivas de pacientes de Guayana Francesa:
- 16 positivas con ELISA biokit
- 14 positivas con Elisa Cruzi assay (Biomrieux)
- 9 positivas con ELISA Ortho
- 18 positivas con IFI Inmunofluor.
Deteccin de anticuerpos anti- T. cruzi: muestras atpicas

ID-PaGIA 2Ags ID-PaGIA 3Ags ELISA Biokit ELISA Ortho IFI

Do-37 NEG dbil


(Argentina)

Do-40 dbil dbil NEG


(Chile)

Do-46 no realizado dbil NEG


(Bolivia)

HVH-1 no realizado dbil NEG

Pan-54 NEG NEG NEG


(Brasil?)
Validaci reactiu anti- T. cruzi (Prism, Abbott)

PRISM ABBOTT ELISA Biokit ELISA Ortho

SENSIBILITAT

Donants N=74
Anti-T.cruzi POS 74/74 (100%) 74/74 (100%) 74/74 (100%)

Pacients N=76 76/76 (100%) 76/76 (100%) 76/76 (100%)


Malaltia Chagas

ESPECIFICITAT

Donants de risc 1 FP (99.9%) 8 FP (99.2%) 1 fals pos (99.9%)


N=1049

Donants sense risc 3 FP (99.7%) 1 FP (99.9%) 2 fals pos (99.8%)


N=1016

Piron M et al, SETS 2009


Algorithm for T. cruzi
serology interpretation SEROLOGICAL SCREENING
Banc de Sang I Teixits de T. cruzi Test System (Ortho-Clinical Diagnostics) / crude antigens
Catalunya
+ bioelisa Chagas (Biokit) / recombinant antigens
M. Piron, 2008

Two assays non


reactive
NO YES
(Donation discarded) (Donation accepted)

ID-PaGIA (DiaMed)
+ Indirect Immunofluorescence (Biocientifica)
+ NAT test in whole EDTA blood:
real-time PCR

More than two


assays reactive
YES NO

Result: Result: INCONCLUSIVE Result:


POSITIVE NEGATIVE
Algorithm for T. cruzi
serology interpretation SEROLOGICAL SCREENING
Banc de Sang I Teixits de CHAGAS PRISM (Abbott)
Catalunya
M. Piron, 2008

NON
REACTIVE
NO YES
(Donation discarded) (Donation accepted)

Indirect Immunofluorescence (Biocientifica)


Two ELISA with crude and recombinant antigens

+ NAT test in whole EDTA blood:


real-time PCR

More than two


assays reactive
YES NO

Result: Result: INCONCLUSIVE Result:


POSITIVE NEGATIVE
Chagas postransfusional en Espaa

Informe de Hemovigilancia en Espaa 2006: Ningn caso de transmisin


de Chagas reportado

Un caso de Chagas agudo postransfusional descrito en 2007 y un caso de


seroconversin en 2006 localizado por procedimiento de lookback del
donante (Prez de Pedro et al. Enf Emergentes 2008)

Error en la identificacin del donante como donante con riesgo de Chagas

Es recomendable el cribado universal de Chagas en Espaa?


Malaria (I)

Malaria

Enfermedad tropical muy importante, provoca


>1 milln de muertes cada ao (nios menores
de 5 aos y mujeres embarazadas)
Distribucin: se describe en 100 pases
Zonas tropicales (frica 90%, Asia, Sur
Amrica)
Agente responsable: parsito unicelular del
genero Plasmodium
5 especies infectan los humanos:

- P. falciparum: frica, Asia Amrica latina (ms comn)


- P. vivax: distribucin mundial, tambin en zonas templadas
- P. ovale: Oeste de frica tropical
- P. malariae: distribucin mundial
- P. knowlesi: Asia, macaco de cola larga
Malaria (II)

Transmisin al humano:

Inoculacin del parsito en la sangre por picadura del mosquito


Anopheles (hembra).
En el humano, multiplicacin exponencial en el hgado y luego
dentro de los hemates parasitados.
El parsito vuelve a pasar de la sangre del humano a otro mosquito
durante otra picadura.
Sntomas:
1. estado gripal entre 8 y 30 das despus de la infeccin, fiebre.
2. Episodios cclicos de fiebre, dependiendo de la especie del
parsito, correspondiendo a la multiplicacin del parsito y
destruccin de las hemates.
3. Anemia, muerte (malaria cerebral)
Malaria (III)

Malaria y transfusin:
Parasitemia persistente en la sangre
Viajes: malaria exportada a zonas no endmicas.
1911: Primer caso descrito de malaria post-transfusional, Estados
Unidos (transfusin de brazo a brazo).
1958-1999: 103 casos en Estados Unidos
1985-2005: 5 casos descritos en el Reino Unido

Mtodos de diagnstico:
- observacin directa por microscopio frotis de sangre
- deteccin de anticuerpos o antgenos de Plasmodium por EIA
(enzyme immunoassay)
- tcnica NAT: PCR a tiempo real genrica o especfica.
Malaria (IV): Situacin en los bancos de sangre europeos

Paludismo:

Exclusin definitiva en Irlanda de los donantes procedentes de rea


endmica.

Exclusin de 3 aos para los donantes procedentes de zona endmica


en todos los otros pases.

Implementacin en Francia de un mtodo ELISA de deteccin de


anticuerpos anti-plasmodium en los donantes de riesgo para reducir el
periodo de exclusin.

En Espaa, evaluacin en curso de varios mtodos de deteccin de


anticuerpos anti-plasmodium y/o del ADN del parsito con el mismo
objetivo de reduccin de periodos de exclusin
CRITERIOS DE EXCLUSIN EN BANCOS DE SANGRE PARA DONANTES CON RIESGO DE PALUDISMO (1/2):
DOCUMENTO ELABORADO POR MARIA PIRON, LABORATORIO DE SEGURIDAD TRANSFUSIONAL BST.
COMIT DE ACREDITACIN EN TRANSFUSIN
REAL DECRETO 1088/2005
(CAT)
Si no se realiza la prueba, el donante ser excluido Exclusin de 3 aos tras el regreso de la ltima visita a la
definitivamente zona endmica (sin sntomas).
Personas que han vivido en un Aceptacin como donante si es negativa una prueba Exclusin reducida a 4 meses si una prueba inmunolgica o Personas que han
rea de paludismo durante un inmunolgica validada para anticuerpos del parsito, y genmica molecular validada para el diagnstico de vivido en zona
periodo de 6 meses o ms en tomada al menos 4 meses despus de su llegada tras la paludismo resulta negativa paldica durante los 5
cualquier momento de su vida ltima visita primeros aos de vida
Si la prueba es positiva, el donante se excluir
definitivamente
Se excluirn hasta que estn asintomticos y hayan finalizado Se excluirn durante 3 aos tras la interrupcin del
su tratamiento tratamiento (sin sntomas). Despus de estos 3 aos, podrn
Si no se realiza la prueba, el donante ser excluido ser admitidas con prueba inmunolgica o genmica
definitivamente molecular validada para el diagnstico de paludismo con Personas con
Personas con antecedentes de Aceptacin como donantes si es negativa una prueba resultado negativo. antecedentes de
paludismo inmunolgica validada para anticuerpos del parsito, y
paludismo
tomada al menos 4 meses despus de finalizar el
tratamiento y estar asintomtico
Si la prueba es positiva, el donante ser excluido y podr ser
reevaluado despus de 3 aos.
Si no se realiza la prueba, el donante ser excluido Exclusin de 3 aos tras la desaparicin de los sntomas
Personas que refieren un Personas con
definitivamente
episodio febril no antecedentes de
Aceptacin como donantes si es negativa una prueba Exclusin reducida a 4 meses si una prueba inmunolgica o
diagnosticado compatible con afeccin febril no
inmunolgica validada para anticuerpos del parsito, y genmica molecular validada para el diagnstico de
paludismo durante o en los 6 diagnosticada durante
meses siguientes del final de tomada al menos 4 meses despus de finalizar el paludismo resulta negativa una visita a zona
su visita en un rea de tratamiento y estar asintomtico endmica o en los 6
Si la prueba es positiva, el donante ser excluido y podr ser
paludismo meses posteriores
reevaluado despus de 3 aos.
Si no se realiza la prueba, el donante se puede volver a Exclusin durante 6 meses tras abandonar la zona endmica
aceptar despus de 12 meses de su ltimo retorno de un
rea endmica
Personas
Aceptacin como donante si es negativa una prueba NO HAY EXCLUSIN si una prueba inmunolgica o
Resto de personas que hayan asintomticas que han
inmunolgica validada para anticuerpos del parsito, y genmica molecular validada para el diagnstico de
visitado un rea de paludismo visitado zonas
tomada al menos 4 meses despus de su llegada tras la paludismo resulta negativa
endmicas
ltima visita
Si la prueba es positiva, el donante ser excluido y podr ser
reevaluado despus de 3 aos.
Los periodos de exclusin mencionados pueden omitirse en donaciones exclusivamente para Si la donacin se destina exclusivamente al fraccionamiento del plasma, no se
obtencin de derivados plasmticos mediante fraccionamiento industrial. requieren las pruebas y los periodos de exclusin mencionados

M. Piron 04/05/2007
PCR sonda Plasmodium genrica
(FAM)

PCR sonda control interno gen nuclear


RNasa P humana (VIC)
PCR especfica: sonda P. falciparum
(FAM) o P. vivax (VIC)

PCR especfica: muestra P. falciparum


(FAM)

PCR especfica: muestra P. vivax (VIC)


PCR especfica: sondas P. malariae
(FAM) o P. ovale (VIC)

PCR especfica: muestra P. malariae (FAM)

PCR especfica: muestra P. ovale (VIC)


Malaria : Avaluaci de reactius anti-Plasmodium sp.

Poblaci dalt risc


Estudi en 23 pacients subsaharians assimptomtics amb antecedent de malria

Avaluaci de 2 reactius pan-ELISA que detecten anticossos contra les 4 espcies

Newlabs (POS) Newlabs (NEG)

DIAMED (POS) 14 2

DIAMED (NEG) 4 3

1 pacient amb PCR positiva a P. falciparum


Malaria : Avaluaci de reactius anti-Plasmodium sp.

Estudi en 1056 donants de sang Centre/Sudamericans

Newlabs (POS) Newlabs (NEG)

DIAMED (POS) 10 30

DIAMED (NEG) 16 1000

Estudi en 41 donants de sang Centre/Sudamericans i viatgers EXCLOSOS


Newlabs (POS) Newlabs (NEG)

DIAMED (POS) 1 1

DIAMED (NEG) 1 38
Malaria : Avaluaci de reactius anti-Plasmodium sp.

Estudi en 1056 donants de sang Centre/Sudamericans

Newlabs (POS) Newlabs (NEG)

DIAMED (POS) 10 30

DIAMED (NEG) 16 1000

Tots PCR negatius


Estudi en 41 donants de sang Centre/Sudamericans i viatgers EXCLOSOS
Noms 2 donants IFI positiva!
Newlabs (POS) Newlabs (NEG)

DIAMED (POS) 1 1

DIAMED (NEG) 1 38
HTLV I/II

HTLV: Human T cell Lymphotropic Virus


Sn retrovirus que infecten limfcits T i que causen leucmies,
limfomes i mielopaties en un 3-5% persones infectades. Hi ha uns 20
milions de persones infectades al mn.
Nhi ha 2 tipus moleculars (HTLV-I i HTLV-II), amb un 70%
dhomologia.
Sn endmics al Jap, parts de Sud-Amrica, Carib, Melansia i parts
dfrica. Ms prevalents en dones de mitjana edat.
Vies de transmissi: parenteral, sexual i vertical (congnit/alletament).

HTLV

Limfcit
Deferral criteria for blood donors in Europe:
Commission Directive 2004/33/EC
Current deferral criteria for blood donors in Catalonian Blood
Bank:
. No HTLV-I/II testing in blood donations

. Permanent deferral based on high seroprevalence rate in country


of origin
Permanent deferral of people born or who usually resided in:

Caribbean Islands: Jamaica, Haiti, Dominican Republic, Granada,


Trinidad and Tobago, Puerto Rico, Barbados,
Bahamas

Central America: Guatemala, Honduras, El Salvador, Nicaragua,


Costa Rica, Panama

Melanesia: Papua New Guinea, Solomon Islands

Japan

Sub-Saharian Africa: Ghana, Tanzania, Democratic Republic of Congo,


Nigeria
HTLV-I/II screening in donors from Central and South America

In Catalonia, screening for HTLV-I/II has been introduced as an additional


safety measure since February 2008 in the same donors considered at-
risk for Chagas disease.

SCREENING
ORTHO HTLV I/II Ab-Capture ELISA Test System (96-well microplate, automated,
Triturus, Grifols)

CONFIRMATORY
INNO-LIA HTLV I/II Score (Innogenetics)
ARCHITECT rHTLV I/II (Abbott)

ADDITIONNAL TEST
PROVIRAL DNA detection by in-house real-time PCR:
- HTLV I (LTR and TAX)
- HTLV II (LTR and pxA)
HTLV-I/II screening in donors from Central and South America:
results (1)

. Blood donations screened from Feb. 2008 to Feb. 2009: 11,861

. Blood donors screened from Feb. 2008 to Feb. 2009 : 8,721

. Samples repeatedly reactive with the screening method: 8


. Samples confirmed positive: 7 (HTLV I)
. Samples with proviral DNA PCR positive result: 7 (HTLV I)

. HTLV-I/II seroprevalence in blood donors from Central and South


America :
0.08%
HTLV-I/II screening in donors from Central and South America:
results (2)

OTHER 7%
MEXICO 3% ARGENTINA 20%
1 BOLIVIA 4%
VENEZUELA 6%

2 CHILE 7%
1 COLOMBIA 18%
URUGUAY 8%

2 PERU 8%
1 ECUADOR 11%
BRAZIL 9%

7 HTLV-I (+) blood donors:


Age: 18 to 57-year old
Sex: 5 female / 2 male
Cribado HTLV-I: Estudios familiares de los donantes
(Febrero 2009- Marzo 2009)

Bolivia Chile Per


D-1 D-2 D-3

Chile Per Colombia Ecuador


D-4 D-5 ? D-7 D-8

? D D ? D-6 ?

Ecuador
SEGURETAT TRANSFUSIONAL: NOVES AMENACES
Vector: Aedes albopictus/Mosquito Tigre en Europa

2007
En el BST: prepararse en caso de necesidad para
detectar el virus
Desarrollar la tcnica de RT-PCR a tiempo real (bibliografa
existente).
Contactos para obtener material:
- ISCIII, Madrid (MariaPaz Snchez-Seco)
- Institut Pasteur Lyon, Francia. Centro Nacional de
Referencia de los Arboviruses (Isabelle Schuffenecker, Herv
Zeller)

Deteccin de CHIKV NS1

Aplicabilidad en el BST utilizando 10e6


10e5

la plataforma puesta a punto para 10e4


10e3
el anlisis por PCR de pooles de 10e2
10
96 donaciones. 1
RESUM I REFLEXIONS

Els patgens importats sn una amenaa a la seguretat


transfusional
El cribatge i la confirmaci sn sovint complicats
La selecci del donant en lentrevista (origen, viatges) s
fonamental tant per excloure com per incloure amb prova
dscreening selectiu
s convenient implementar cribatges selectius?
CHAGAS
s factible implementar cribatges universals?
HTLV-I/II
s efica implementar el cribatge?
MALARIA
Col.laboradors
Banc de Sang i Teixits
Dra. Maria Piron Servei de Malalties
Dra. Natlia Casamitjana Infeccioses, Hospital
Vall dHebron
Dr. Lluis Puig
Dr. Israel Molina
Marta Espelt
Arturo Romero
Departamento de Parasitologa, Facultad
de Farmacia, Universidad de Barcelona
Dra. Montserrat Portus
Roser Fisas Mireia Vergs

Departamento de Medicina Tropical,


Hospital Clnic de Barcelona
(CRESIB)
Dr. Joaquim Gascn
Dr. Jos Muoz

You might also like