Professional Documents
Culture Documents
W SPORCIE I REHABILITACJI
na. Dodatkowo miejscowa stymulacja po-
budza proprioreceptory w bardziej zaso-
nitych obszarach tkanki [1].
R
olka znalaza swe zastosowanie wraz moemy wpywa przez cae ycie zarw- Jeli struktura, ktr zamierza rolowa, jest
z rozwojem wiedzy na temat powi- no pozytywnie, jak i negatywnie [1, 2]. mocno napita i tkliwa, powinno wybie-
zi, ktra przez lata bya pomijana i nie- Technika autorozluniania miniowo- ra si rolk bardziej mikk. Bl wywoa-
doceniana przez naukowcw. Aktualnie po- -powiziowego (ang. self-myofascial release ny prac miniowo-powiziow nie moe
wizi przypisuje si funkcj przenoszenia SMFR) rolk pozwala na uzyskanie spr- stresowa tkanek bardziej, ni je rozlunia.
i absorpcji si, jest ona take drog przesy- ystoci powizi i zwikszenie jej uwodnie- Jeli pacjent nie jest w stanie znie blu
ania informacji, a po czci jej autonomicz- nia. Tkanka powiziowa jest w wikszoci i rozluni si podczas rolowania, ozna-
nym przetwornikiem. Jest elastyczn tkan- zbudowana z wolno poruszajcych si cz- cza to, e twardo zostaa le dopasowa-
k nadajc ksztat naszemu ciau, na ktr steczek zwizanych z wod. Podczas rolo- na. W sytuacjach odwrotnych, gdy bl nie
marzec 2015
27
NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII
SPORT
Rolowanie przed treningiem
Zdj. 2. Rolowanie krgosupa piersiowego. Naley pooy si napoprzecznie uoonej
Badania naukowe pokazuj, e autorozlu-
rolce, tak by znajdowaa si nakrgosupie piersiowym. Rce krzyuje si naklatce
nianie miniowo-powiziowe za pomo-
piersiowej izapomoc koczyn dolnych, poprzez zginanie iprostowanie kolan, powoli
c rolki nie wpywa negatywnie na poziom roluje cay odcinek piersiowy od gry dodou iodwrotnie. Podczas rolowania minie
wytrenowania sportowcw (na ich si, moc brzucha powinny by delikatnie napite, amiejsce rolowane rozlunione. Niewskazane
i zwinno) [57]. Warto jednak zaznaczy, jest rolowanie odcinka ldwiowego
e powysze badania zostay przeprowadzo-
ne na maej liczbie osb, a samo rolowanie
danej struktury nie trwao duej ni 1,5 mi-
nuty. Wystpuj przesanki, e przy du-
szym autorozlunianiu moe doj do cza-
sowego zmniejszenia siy, mocy i pogor-
szenia koordynacji, co moe przyczyni si
do doznania kontuzji. Dlatego te przed tre-
ningiem zaleca si krtkie rolowanie, majce
przygotowa tkank do wysiku, poprawia-
jc jej uwodnienie, zwikszajc zakres ruchu Zdj. 3. Rolowanie mini grupy przedniej uda wraz zjej powizi. Naley pooy si
i uelastyczniajc powi, ktra uczestni- udami narolce, rce uoy jak dopodporu przodem. Trzeba ustawi prawidowo
czy w transferze si wytwarzanych przez miednic izapomoc przedramion odpycha si wprzd iwty, rolujc tym samym uda.
minie. Rolowanie powinno koczy si tu przed rzepk wczci dystalnej itu przed kolcem
Przed treningiem roluje si dany misie biodrowym przednim grnym wczci proksymalnej uda
812 razy, gdzie jedno powtrzenie to ruch
rolki w jedn stron minia oraz w stron
powrotn.
Rolowanie potreningu
Rolowanie tu po treningu lub zawo-
dach gwarantuje szybsz regeneracj mi-
krourazw miniowych (ang. delayed-
-onset muscle soreness DOMS) [8]. W ba-
daniach MacDonald [9], gdzie porwnano
dwie grupy aktywne zycznie (rolujc si
i kontroln), zaobserwowano znaczce r-
nice na korzy grupy uywajcych rollerw.
Zdj. 4. Rolowanie tylnej grupy uda jednon. Udo ukada si narolce, adrug koczyn
Przy rolowaniu raz dziennie rnice w od-
zgina si wstawie biodrowym oraz kolanowym iopiera opodoe. Koczyny grne maj
czuwaniu DOMS byy znacznie zmniejszo-
by oparte opodoe. Rolowanie wykonuje si dodou podkolanowego wczci dystalnej
ne przy kadym badaniu (24 h, 48 h i 72 h).
idoguza kulszowego wczci proksymalnej. Podczas rolowania naley odpycha si
W tym wypadku rolowanie za kadym ra-
koczynami grnymi ikoczyn doln podporow
zem trwao 60 sekund, w dwch seriach.
marzec 2015
29
NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII
REHABILITACJA
Waciwe zastosowanie rolki jest dobr
autoterapi dla kadego, kto jest w trak-
cie procesu usprawniania, aby zmniej-
szy napicie i zrosty pomidzy miniem Zdj. 8. wiczenie stabilizacyjne zjednoczesnym wzmacnianiem grupy tylnej mini uda.
a powizi, ktra go otacza, rozpracowa Naley oprze stopy narolce, tak by kolana byy zgite do90. Nastpnie aktywizuje si
punkty spustowe czy poprawi elastycz- minie gbokie, napina poladki i podnosi miednic dogry. Mona wykonywa razem
no i zakres ruchu. Te napicia zwykle spo- lub naprzemiennie prostowanie izginanie kolan, rolujc rolki popodou
wodowane s przez powtarzajce si nie-
prawidowe wzorce ruchowe, urazy lub
powtarzane przecienia statyczne i dy-
namiczne, takie jak: praca siedzca, duga
jazda samochodem, dugodystansowe bie-
ganie, trening siowy, sporty dynamiczne.
Rolka poprzez szerokie oddziaywanie mo-
e porednio zmniejszy ryzyko wystpie-
nia kontuzji. Warto pamita, e samodziel-
nie reguluje si poziom nacisku wzgldem
swojego progu blowego.
Rolk mona wykorzysta zarwno
w treningu, jak i sporcie do wicze stabi-
lizacyjno-koordynacyjnych (zdj. 812).
Zdj. 9. Podpr bokiem zrollerem napodudziu. wiczenie statyczne. Utrudnieniem
Dysfunkcja przedziau powiziowego wiczenia moe by dodatkowy roller pod przedramieniem
piszczeli ubiegaczy (zdj. 13A i 13B)
Zesp charakteryzujcy si objawa-
mi blowymi mini, cigien oraz tkanki
kostnej wok piszczeli najczciej wyst-
puje na przednio-bocznej lub tylno-przy-
rodkowej krawdzi, gdzie misie przyle-
ga do koci. Zesp ten powstaje w wyniku
kumulowanych mikroprzecie, przykur-
czu mini ydki, obnienia i braku elastycz-
noci uku przyrodkowego stopy, wicze
w nieodpowiednim obuwiu, zmiany upra-
wianej aktywnoci ruchowej na bardziej dy-
namiczn oraz zwikszenia czstoci, cza-
su trwania i intensywnoci biegu. Wpyw
Zdj. 10. wiczenie stabilizacyjne zuwzgldnieniem aktywacji mini grupy przedniej
na jego powstawanie bdzie rwnie mia-
uda. Podpr przodem, grzbiety stp oparte narolkach. Naprzemienne zginanie staww
a zmiana podoa z mikkiego na bardziej kolanowych ibiodrowych
twarde oraz zwikszenie liczby podbiegw.
Podczas biegu pracujce minie przedniej
Zdj. 11. wiczenie stabilizacyjne zeszczeglnym uwzgldnieniem aktywacji mini brzucha. Z podporu przodem na rolce wykonuje si ruch
zginania w stawach barkowych, rolujc oba przedramiona w przd. Poprzez ruch koczyn grnych wgr iwd naley stara si utrzyma
prawidowe ustawienie kompleksu ldwiowo-miedniczo-biodrowego
Zdj. 12. wiczenie stabilizacyjne zaktywacj mini piersiowych. Wpozycji klku podpartego naprzedramionach, pod ktrymi znajduj si rolki,
wykonuje si rolowanie doboku idolinii rodkowej ciaa. Pamita naley o prawidowym ustawieniu miednicy i aktywacji mini gbokich
Zdj. 13AB. Technika zahacz rozcignij zapomoc duoballa. Zdj. 13B. Naley przenie ciar poprzez nacisk drug koczyn
Jedn zezczonych piek zahacza si wmiejscu restrykcji tkankowej doln irozpocz wykonywanie powolnych ruchw wstawie
iprowadzi podudzie tak, by znalazo si pomidzy pikami. Misie skokowym wkierunku najwikszego oporu
piszczelowy przedni powinien zosta wten sposb odcignity
od brzegu przedniego koci piszczelowej
Zdj. 14AB. Autorozlunianie rozcigna podeszwowego zaktywnym jego rozciganiem Zdj. 15. Autorozlunianie minia zginacza krtkiego
zapomoc minirolki palcw zapomoc piki
strony goleni zwikszaj swoj objto, robi nizm, jak np. RZS, zesp Reitera, dna mo- do butw (najczciej z otworem pod pi-
si grubsze, powodujc, e cinienie w prze- czanowa. Rozcigno podeszwowe, ktre t), metodach farmakologicznych (podawa-
dziale powiziowym zwiksza si, nastpu- rozciga si pod ca podeszw, transmi- nie lekw przeciwblowych), a w skrajnych
je ograniczenie przepywu krwi w pracuj- tuje siy skurczu ydki na odbicie stopy od przypadkach na leczeniu chirurgicznym.
cych miniach i pogorszenie pracy nerww podoa. Dolegliwoci blowe s najdo- W ostatnim okresie dosza moliwo pop-
(gwnie nerwu piszczelowego), co bdzie tkliwsze po okresie bezruchu (np. pierwsze rawy gojenia uszkodzonego rozcigna po-
skutkowa ostrym rozlanym blem (czasami kroki po wstaniu rano z ka) oraz nasila- przez podawanie czynnikw wzrostu [15].
wystpuje niewielki obrzk) [1415]. j si podczas dugiego stania i chodzenia Czsto z dolegliwociami rozcigna po-
(predysponuje otyo, stopa wydrona, deszwowego czy si wykrycie ostrogi pi-
Zapalenie rozcigna nadmierna pronacja stopy, przykurcz mi- towej, ktre powstaje w wyniku kumulowa-
podeszwowego (zdj. 14AB) sni ydki). Leczenie opiera si na rehabili- nia si mikrouszkodze w obrbie cigien,
W przypadku zapalenia rozcigna pode- tacji z wykorzystaniem rolki lub pieczki ktre ulegaj samonaprawieniu w postaci
szwowego bl i znaczna tkliwo wystpu- (mobilizacje powiziowe, rozciganie przy- zwapnie tworzcych si w okolicy przy-
je po podeszwowej powierzchni pity. Do- kurczonego rozcigna i mini ydki, dzia- czepu dystalnego. Lokalizacja ostrg pi-
legliwo ta wystpuje dwukrotnie czciej anie odruchowe poprzez wizado krzy- towych odpowiada stree przyczepu ci-
u kobiet ni u mczyzn. Jej przyczyn jest owo-guzowe, segmenty L4S1), zabiegach gna minia zginacza krtkiego palcw
proces zapalny ograniczony do rozcigna zykoterapii (ultradwiki, laser, fala uderze- (zdj. 15), a nie, jak sdzi wikszo, rozcigna
podeszwowego lub obejmujcy cay orga- niowa), stosowaniu odpowiednich wkadek podeszwowego [1516]!
marzec 2015
33
NOWOCZESNE METODY FIZJOTERAPII
WNIOSKI
1) Stosowanie rolki przed treningiem jest w stanie
poprawi elastyczno bez obawy zmniejsze-
nia wydajnoci nerwowo-miniowej.
2) Dugotrwae rolowanie przed cikim trenin-
giem moe by czynnikiem zwikszajcym
prawdopodobiestwo wystpienia kontuzji.
3) Po treningu lub zawodach bezporednie
krtkotrwae zastosowanie rolki bdzie redu-
kowa mikrouszkodzenia wkien minio-
wych (DOMS), co pozwoli na czstszy tre-
ning, zmniejszajc ryzyko odniesienia kontuzji.
4) Rolk mona wykorzystywa w rehabilitacji
do wicze wzmacniajcych stabilizacj g-
bok. Zdj. 17. Autorozlunianie pasma biodrowo-piszczelowego (iliotibial band ITB). Wprzypadku
5) Rolki i piki s doskonaym uzupenieniem problemu kolana biegacza zaleca si wsplne rozlunienie ITB wraz znapraczem powizi szerokiej.
procesu usprawniania w powyszych dys- Wykonanie jednej techniki, azaniechanie drugiej, moe nie przynie podanych efektw
Autorzy artykuu w sposb interesuj- dowa powstae zmiany podczas aktyw- cze z przeciwwskazaniami i wskazania-
cy i praktyczny przedstawili zastosowanie noci ruchowej. Opisane przedmioty, typu mi. Mam nadziej, e zaprezentowane wi-
rolki, urzdzenia umoliwiajcego autoro- rolki czy piki, s coraz czciej stosowane czenia urozmaic terapeutom moliwoci
zlunianie powizi. Istniejce coraz liczniej- nie tylko w sporcie, ale rwnie w rehabi- praktycznego zastosowania tych prostych
sze dowody wpywu powizi na organizm litacji. W niniejszym opracowaniu opisane urzdze w codziennej praktyce rehabi-
ludzki i roli, jak ona odgrywa w powstawa- zostay rne typy rolek i to, co jest najcie- litacyjnej.
niu blu miniowo-powiziowego, ska- kawsze ich praktyczne zastosowanie po-
niaj wielu terapeutw do poszukiwania parte licznymi zdjciami instruktaowymi. dr n. kf. JAROSAW CIECHOMSKI D.O., P.T.
nowych rozwiza technicznych, by likwi- Wspomniana jest rwnie metodyka wi- Redaktor prowadzcy
Zdj. 18. Rolowanie minia gruszkowatego zapomoc karbowanej rolki. Naley usi narolce, koczyn doln postronie minia
gruszkowatego, ktry chce si rolowa, trzeba zgi, zrotowa na zewntrz oraz oprze nadrugiej koczynie. Przechyla si cay tuw
wkierunku rolowanej nogi, tak by dotrze doprzednio-bocznej strony poladka. Trzeba rozpocz rolowanie pominiu gruszkowatym,
odpychajc si koczynami podporowymi
ALEKSANDRA LEMIESZ
studentka LSMU (Lithuenian University of Health Sciences)
PIMIENNICTWO:
1. Schleip R. i wsp. Powi. Badanie, prolaktyka i terapia dysfunkcji sieci powiziowej. Zdjcia:
Elsevier Urban & Partner, Wrocaw 2014. JAKUB CHMIELEWSKI/DOBRY MATERIA STUDIO
2. Myers T. Tamy Anatomiczne. Meridiany miniowo-powiziowe dla terapeutw
manualnych i specjalistw leczenia ruchem. DB Publishing, Warszawa 2010.
3. Blackroll.com.pl
4. Shah S., Bhalara A. Myofascial Release. International Journal of Health Sciences & Research
2012; 2 (2), s. 6977.
5. MacDonald G.Z. et al. An acute bout of self-myofascial release increases range of motion without a subsequent decrease in muscle activation or force. The Journal
of Strength & Conditioning Research 2013; 27 (3), s. 812821.
6. Sullivan K.M. et al. Roller-Massager Aplication to the hamstrings increases sit-and-reach range of motion within ve to ten seconds without performance impair-
ments. International Journal of Sports Physical Therapy 2013; 8 (3), s. 228236.
7. Healey K.C. et al. The eects of myofascial release with foam rolling on performance. Journal of Strength & Conditioning Research 2014; 28 (1), s. 6168.
8. Beardsley C. Do foam rolling and self-myofascial release really work? http://www.strengthandconditioningresearch.com/2013/10/01/foam-rolling/.
9. MacDonald G.Z. et al. Foam Rolling as a Recovery Tool after an Intense Bout of Physical Activity. Medicine & Science in Sports & Exercise 2014; 46 (1), s. 131142.
10. Miller J.K., Rockey A.M. Foam Rollers Show No Increase in the Flexibility of the Hamstring Muscle Group. UW-L Journal of Undergraduate Research 2006; 9, s. 14.
11. Ebrahim A.W., Elghany A.W.A. The eect of foam roller exercise and Nanoparticle in speeding of healing of sport injuries. Journal of American Science 2013; 9 (6),
s. 450458.
12. Mohr A.R. et al. Eect of foam rolling and static stretching on passive hip-exion range of motion. Journal of Sport Rehabilitation 2014; 23 (4), s. 296299.
13. Okamoto T., Masuhara M., Ikuta K. Acute eects of self-myofascial release using a foam roller on arterial function. The Journal of Strength & Conditioning Rese-
arch 2014; 28 (1), s. 6973.
14. Thacker S.B. et al. The prevention of shin splints in sports: a systematic review of literature. Ocial Journal of the American College of Sports Medicine 2002;
34 (1), s. 3240.
15. Waldman S.D. Atlas zespow blowych. Elsevier Urban & Partner, Wrocaw 2009.
16. Czyrny Z. Obraz USG i histologiczny entezopatii w obrbie pity, czyli co to s ostrogi pitowe i co z tego wynika. Journal of Orthopaedic Surgery and Research
2010; 2 (18), s. 2336.
marzec 2015
35