KINEZJOLOGIA ( prof. dr hab.

Jacek Lewandowski )

AKINEZJA brak lub upoledzenie wykonywania ruchw, ktre bardzo czsto okrela si mianem niedowadu.
Wywoane jest uszkodzeniem obwodowego narzdu ruchu, ktre moe obejmowa minie ( przykurcze ), zwyrodnienia
staww, bl, zmiany w obwodowym UN, zaburzenia psychiczne ( np. histeria, osupienie ).

APRAKSJA utrata bd ograniczenie zdolnoci wykonywania celowych czynnoci, cile ze sob skoordynowanych.
Spowodowana jest schorzeniami mzgowymi: Wyrnia si:
a) apraksja wyobraeniowa objawia si niemonoci wykonania planowanego, zamierzonego ruchu. Ponadto przy
czciowej moliwoci wykonania ruchu mog si pojawia tzw. przyruchy traktowane jako patologie.
b) apraksja ruchowa polega na niemonoci wykonywania ruchw precyzyjnych. Ruchy chorego s niepewne,
niezborne. Deficyt dotyczy strony przeciwnej w stosunku do miejsca uszkodzenia mzgu ( uk. piramidowy i
pozapiramidowy ).

ASTAZJA- niemono utrzymania postawy stojcej. Bardzo czsto towarzyszy temu schorzenie tzw. abazja, zwizana
z zaburzeniami chodzenia i brakiem koordynacji ruchw ( uszkodzenie dot. mdku, a cile robaka mdku ).

ATAKSJA niezborno ruchowa; nieusystematyzowane ruchy dowolne. Mog wystpowa na skutek uszkodzenia
mdku, bd rdzenia krgowego. W zalenoi od poziomu uszkodzenia przyjmuje nazwy:
a) ataksja mdkowa
b) ataksja tylno-powrzkowa ( dot. powrzkw rdz. kr. ). Ataksja tylno-powrzkowa w odrnieniu od ataksji
mdkowej nasila si po zamkniciu oczu. U pacjentw dotknitych ataksj uszkodzona jest rwnie droga czucia
gbokiego ( uszkodzone s proprioreceptory ).

BRADYKINEZJA dotyczy spowolnienia ruchowego. Jest to niemono wykonania szybkich, penych ruchw.
Towarzyszy jej sztywno miniowa. Stanowi objaw wielu zespow neurologicznych zwaszcza choroby Parkinsona.

HIPOKINEZJA - ( jeden z objaww choroby Parkinsona ). Charakteryzuje si spowolnieniem ruchowym, sztywnoci

mini. Ze wzgldu na zmniejszone mruganie powiekami wystpuje tzw. maskowata twarz.

DRENIE MINIOWE - ( tremor ) - s to rytmiczne, naprzemienne skurcze skurcze mini antagonistycznych.

Drenie spoczynkowe dot. Choroby Parkinsona, wystpuje w zatruciach rtci oraz jako drenie starcze u osb w
podeszym wieku.
Drenie zamiarowe wystpuje w chorobach mdku iw chorobach pnia mzgu, w chorobie alkoholowej oraz w
nadczynnoci tarczycy.
Drenie posturalne uwaa si za objaw fizjologiczny w przypadku nadmiernego wysiku fizycznego, w nadczynnoci
tarczycy, w zatruciach lekami bd alkoholem.

SEMIBALIZM objawia si gwatownymi, nieregularnymi ruchami o charakterze obrotowym, obejmujcymi koczyny

i tuw. Przy czterokoczynowym ruchu ruchu obrotowym jednostk okrelamy balizmem.

MIOKLONIE krtkie, gwatowne skurcze mini wywoane bezcelowymi ruchami koczyny. Ujemna mioklonia
wystpuje w przypadku nagej i krtkotrwaej utracie napicia miniowego w pozycji wyprostowania koczyny.

PLSAWICA rytmiczne ruchy o nagym, szybkim pocztku, bardzo czsto pozornie celowe.

PRZYKURCZ stan skrcenia minia nie spowodowany czynnym skurczem. Mog by ostre i przemijajce. Mog by
utrwalone na skutek zwknienia minia. Moe by spowodowany nierwnomiernym wzrostem mini w procesie
posturogenezy. Symetria ciaa jest istotnym wskanikiem rwnomiernego wzrostu mini.

SPASTYCZNO stan wzmoonego napicia miniowego spowodowany uszkodzeniem grnego neuronu

ruchowego. Cechy spastycznoi:
1. asymetria opr mini antagonistycznych jest znacznie wikszy
2. zaleno oporu biernego od szybkoci rozcigania mini
3. wzmoone odruchy miniowe

SZTYWNO stan wzmoonego napicia miniowego charakterystyczny np. dla choroby Parkinsona. Od
spastycznoci rni si:
1. symetria minie antagonistyczne ( zginacze i prostowniki ) stawiaj podobny bierny opr
2. sam opr jest niezaleny od szybkoci ruchu biernego
3. nie wystpuj wzmoone odruchy miniowe.
 Wybrane zagadnienia dotyczce terminologii lokomocji

BIEG charakteryzuje si naprzemiennym ustawieniem koczyn dolnych, rozpoczynajcym sie od uderzenia pity. W
czasie biegu nie wystpuj charakterystyczne dla chodu fazy podwjnego podparcia, w zamian pojawiaj si krtkie fazy
lotu.

CHD forma lokomocji charakteryzujca si dug faz podparcia i cile zwizanymi z t faz krtkimi okresami tzw.
podwjnego podparcia.

DUGO KROKU dystans przebyty w paszczynie poruszania si w cigu jednego kroku. Jest to odlego midzy
dwoma kolejnymi miejscami podparcia tej samej stopy. W prawidowym chodzie dugo kroku jest taka sama dla lewej i
prawej koczyny, przy zaoeniu e czowiek idzie prosto. Przecitna dugo kroku dorosego czowieka wynosi ok.
1,5m; u dziecka jest przybliona jego wzrostowi.

FAZA PODWJNEGO PODPARCIA okres, podczas ktrego obydwie koczyny dolne pozostaj w kontakcie z
podoem. W cyklu chodu wyrnia si 2 fazy podwjnego podparcia. Dotyczy to prawej i lewej koczyny, mierzone
kontaktem pocztkowym lewej stopy i oderwaniem palcw prawej stopy.

KT STAWOWY miara kta midzy dwoma segmentami tworzcymi staw po wybranej stronie ciaa. Jeeli warto
kta jest podana w odniesieniu do zakresu ruchu danego stawu nazywamy to notacj kliniczn.

KT SEGMENTALNY kt zawarty midzy osi podun danego segmentu ciaa, a osi poprzeczn, poziom, ktra
wyznacza kierunek ruchu. ( Para biokinematyczna ).

KINEMATYKA ruch przestrzenny cia bez uwzgldnienia ukadw wywoujcych ten ruch. Opis kinematyczny
zawiera ktowe i liniowe przemieszczenia prdkoci, przyspieszenia ciaa i poszczeglnych jego segmentw. Terminem
tym okrela si rwnie zmiany pooenia ciaa, kty stawowe, ich przyspieszenia, zarwno liniowe jak i ktowe.

KINETYKA termin uywany do opisu ruchu, cile zwizany z si tego ruchu, jego moc i energi.
Parametry kinetyczne zawieraj m. in. Siy reakcji podoa, sily reakcji staww, momenty siy.

PASZCZYZNA RUCHU Paszcyzna wzdu ktrej rodek masy ciaa porusza si w cigu cyklu jednego kroku. W
przypadku zmainy kierunku ruchu, traktuje si to jako chwilow paszczyzn ruchu.

Podzia funkcjonalny staww

stawy jednoosiowe - ruch dookoa jednej osi w jednej paszczynie / stosujemy rne poz. wyj. ebymy mogli
dokona ruchu dwch przyczepw miniowych /;
st. rubowy staw wymagajcy siy posuwistej
stawy dwuosiowe ruchy w dwch paszczyznach; ruch obwodzenia
2 rodzaje pocze:
kykciowe ( st. promieniowo-nadgarstkowy ), ruch dookoa osi poprzecznej w paszczynie
strzakowej oraz ruch w paszczynie czoowej ruch wahadowy
siodekowe ( st. Nadgarstkowo-rdrczny ), ruch odwodzenia i przywodzenia o
strzakowa, paszczyzna czoowa; zginanie i prostowanie o poprzeczna, p. strzakowa,
ruch obwodzenia
stawy wieloosiowe:
kulisty wolny st. ramienny; wolny, niczym nie ograniczony; kulisty, bo gowa k. ramiennej jest kulista, a wolny bo
panewka jest paska. /ruch zginania i prostowania o poprzeczna, p. strzakowa/ odwodzenie i przywodzenie p.
czoowa, o strzakowa/ rotacja zewn. i wewn., o pionowa, p. poprzeczna.
kulisty panewkowy st. biodrowy kulista gowa k. udowej z gbok panewk k. miednicznej; panewka ogranicza
ruchomo, gdy gowa wchodzi poza rwnik; zginanie i prostowanie p. strzakowa, o poprzeczna / odwodzenie i
przywodzenie p. czoowa, o. strzakowa / rotacje o pionowa, p. poprzeczna /
nieregularne krzyowo-biodrowy, mostkowo-obojczykowy, barkowo-obojczykowy; wysuwanie i cofanie barkw
p. strzakowa, o. poprzeczna / unoszenie i obnianie p. czoowa, o strzakowa / rotacja obojczyka do przodu i do
tyu p. poprzeczna, o pionowa

stawy paskie stawy midzynadgarstkowe i rodnadgarstkowe, st. midzystpowe wprowadzane s w ruch za pomoc
mini ukadu czynnego

AKTON jest to cz tego samego minia, ktra wzgldem innych czci tego minia wykonuje antagonistyczne
ruchy, np. m. trapezius ( 3 aktony ), m. deltoideus ( 3 aktony )
 Rodzaje skurczu mini

izometryczny izo=const. - skurcz o staej dugoci, ktrego warunkiem pracy jest statyka
izotoniczny skurcz w staym napiciu dla zmiennej dugoci ( jeden misie ulega pozornemu skrceniu, a drugi
rozcigniciu biceps, triceps )
auksotoniczny skurcz mieszany

Kinezjologia obrczy KG

W skad obrczy wchodz 2 poczenia:

Mostkowo-obojczykowe ( articulatio sternoclavicularis ), w ktrym zachodz ruchy podobne do stawu kulistego;
wyrostek barkowy opisuje ruch kulisty po powierzchni stoka, ktrego wierzchoek ley przy mostku. rednica podstawy
wynosi ok. 10-12 cm.
Obojczyk porusza si dookoa 3 prostopadle ustawionych wzgldem siebie osi. Z pooenia spoczynkowego
obojczyk wykonuje ruch unoszenia w zakresie 50st. Najmniejszy zakres dotyczy obniania i wynosi 5st. Ruch wysuwania
do przodu wynosi ok. 26st., natomiast ruch cofania ok. 35st. Ruch ku doowi hamowany jest przez I-ebro i pasmo
przyrodkowe wizada mostkowo-obojczykowego.
Jeeli pocigniemy rami silnie ku doowi moemy doprowadzi do zetknicia si obojczyka z I-ebrem i ucisn
wtedy ttnic podobojczykow. Ucisk ttnicy podobojczykowej prowadzi do zaniku ttna w ttnicy promieniowej. Zbyt
bliskie ssiedztwo obojczyka z I-ebrem moe prowadzi do ucisku splotu ramiennego.
Ruch poczenia mostkowo-obojczykowego jest sprzony z poczeniem barkowo-obojczykowym (articulatio
acromioclavicularis). Poczenie to, podobnie jak poprzednie odpowiada stawowi kulistemu. Zakres jest mniejszy ni w
stawie mostkowo-obojczykowym, gdy ogranicza go ssiedztwo klatki piersiowej.
Jeeli wyuszczy si koniec mostkowy obojczyka, to obojczyk wykonuje ruch po powierzchni stoka, ktrego
wierzchoek skierowany jest na wyrostek barkowy opatki.
Obu stawom towarzysz nieodcznie ruchy opatki, ktre polegaj na przesuwaniu opatki i caej obrczy
barkowej na klatce piersiowej w zwizku z ruchami ramienia.
Oprcz bardzo wtego poczenia opatki z obojczykiem, opatk utrzymuje ptla miniowa, ktra wykonuje
ruchy we wszystkich osiach i paszczyznach.

Podzia funkcjonalny mini wykonujcych ruchy barkw przedstawia si nastpujco:

mm. staww obrczy:

- m. czworoboczny grzbietu ( m. trapezius )
- m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy ( m. sternocleidomastoideus )
- m. opatkowo-gnykowy ( m. omohyoideus )

Gr. tylna mm. tuowia i obrczy KG

- m. rwnolegoboczny ( m. rhomboideus )
- m. dwigacz opatki ( m. levator scapulae )

Gr. przednia mm. tuowia

- m. podobojczykowy ( m. subclavius )
- m. piersiowy mniejszy ( m. pectoralis minor )
m. zbaty przedni ( m. serratus anterior )

Zestawienie ruchw i wykonujcych jej mini w stawach obrczy KG.

Unoszenie: deratio
- m. czworoboczny grzbietu, cz zstpujca ( m. trapezius, pars descendens )
- mm. rwnolegoboczne ( mm. rhomboidei )
- m. dwigacz opatki ( m. levator scapulae )
- m. zbaty przedni, cz grna ( serratus anterior, pars superior )
- m. piersiowy wikszy, cz. obojczykowa ( m. pectoralis major, pars sternalis )
- m. mostkowo-obojczykowo-sutkowy ( m. sternocleidomastoideus )
Obnianie: depresio
-m. czworoboczny grzbietu, cz wstpujca ( m. trapezius, pars ascendens )
-m. zbaty przedni, cz. dolna ( m. serratus anterior, pars inferior )
-m. piersiowy mniejszy ( m. pectoralis minor )
-m. piersiowy wikszy ( m. pectoralis major )
-m. najszerszy grzbietu ( m. latissimus dorsi )
-m. podobojczykowy ( m. subclavius )
Wysuwanie: antepositio vel anteversio
-m. piersiowy wikszy ( m. pectoralis major )
-m. piersiowy mniejszy ( m. pectoralis minor )
- m. zbaty przedni ( m. serratus anterior )
-m. podobojczykowy ( m. subclavius )
Cofanie: retropositio vel retroversio
-m. czworoboczny grzbietu ( m. trapezius )
-mm. rwnolegoboczne ( mm. rhomboidei )
-m. najszerszy grzbietu ( m. latissimus dorsi )
Rotacja obojczyka do przodu:
-m. zbaty przedni ( m. serratus anterior )
-m. czworoboczny grzbietu ( m. trapezius )
Rotacja obojczyka do tyu:
- mm. rwnolegoboczne ( mm. rhomboidei )
-m. piersiowy mniejszy ( m. pectoralis minor )
-m. dwigacz opatki ( m. levator scapulae )

Ruchy obrczy przyczyniaj si do zwikszenia ruchomoci stawu ramiennego. Guzek wikszy koci ramiennej
powyej kta 90st. unosi wyrostek barkowy opatki przez co opatka zmienia swe pooenie ustawiajc si w ten sposb,
e wydrenie stawowe kieruje si ku grze, a kt dolny opatki kieruje si w przestrze midzyebrow. Powrt opatki
do pooenia spoczynkowego dokonuje si poprzez sam ciar opatki, ciar ramienia oraz m. piersiowy mniejszy.
Znaczenie staww obrczy jest szczeglnie widoczne, kiedy nastpuje usztywnienie stawu ramiennego. Ko ramienna
zronita z opatk utrzymuje duy stopie ruchomoci, gdy ruchy odbywaj si w obydwu stawach obojczyka.

Kinezjologia ramienia

Pod wzgldem funkcjonalnym st. ramienny (articulatio humeri) jest stawem wieloosiowym, kulistym wolnym, o
znacznym zakresie ruchu. Do czynnikw zwikszajcych jego ruchomo nale: budowa morfologiczna stawu: kulista
gowa styka si z pask panewk opatki ijest niczym nie ograniczona. Dysproporcja midzy powierzchni gowy a
panewki jest zniesiona przez element uzupeniajcy jakim jest obrbek panewkowy. Przyczynia si on do zwikszenia
ruchomoci w stawie. Kolejnym czynnikiem jest luna torebka stawowa, wzmocniona tylko jednym wizadem: kruczo-
ramiennym (lig. coracohumerale). Rol wizade peni minie nad- i podpanewkowe (mm. teres minor et major, m.
subscapularis, mm. infra- et supraspinatus). Torebka stawu jest na tyle luna, e w pozycji przywiedzenia ramienia w linii
pachowej przedniej tworzy si widoczny goym okiem fad torebkowy. Kolejnym czynnikiem zwikszajcym ruchomo
stawu jest wspdziaanie z obrcz KG (szczeglnie w ruchach odwodzenia i zginania do przodu ).
Ruchomo ramienia sprowadza si do 4 zasadniczych ruchw:
1. odwodzenie, przywodzenie 2. zginanie i prostowanie 3. obwodzenie 4. rotacja wewntrzna i zewntrzna
Ruchy odwodzenia i przywodzenia s najbardziej obszerne jeeli wykonujemy je w paszczynie opatki, w
stosunku do osi poprzecznej ustawionej prostopadle do tej paszczyzny. W tym pooeniu ruch odwodzenia ramienia
ramienia jest moliwy do kta 90st. Gdy wykonujemy ruch w czystej paszczynie czoowej wynosi on ok. 70st. W ruchu
odwodzenia d pachowy otwiera si, a w ruchach przywodzenia zamyka. W 1-wszym ruchu gwn rol odgrywa cz
barkowa m. naramiennego, w dalszej czci m. nadgrzebieniowy i gowa duga m. dwugowego. W ruchu przywodzenia
pierwszoplanow rol odgrywa ciar ramienia, m. piersiowy wikszy, m. najszerszy grzbietu i gowa duga m.
trjgowego ramienia. Przodozginanie ramienia powyej 90st. nie jest praktycznie moliwe, poniewa ruch ten hamuj
gwnie mm. przywodzce, napicie dolnej ciany torebki stawowej oraz oparcie guzka wikszego koi ramiennej o
sklepienie wyrostka barkowego opatki. Dalszy ruch przejmuj stawy obojczyka do zakresu ok. 150-160st.
Natomiast ustawienie koczyny grnej w pionie spowodowane jest czynnym ruchem klatki piersiowej, ktra
przechyla si ku tyowi na skutek prostowania krgosupa. Ruchy wahadowe w paszczynie strzakowej wykonujemy w
najwikszym zakresie w paszczynie opatki ustawionej prostopadle do osi poprzecznej. W ruchach tych ramiona
poruszaj si skonie do przodu, kierujc si przyrodkowo oraz do tyu kierujc si bocznie. Amplituda ruchw
wahadowych wynosi ok. 115st. W czystej paszczynie strzakowej wynosi do przodu tylko ok. 60st., natomiast ruchy
prostowania nie s w ogle moliwe. Ruch do przodu wykonywany jest dziki czci obojczykowej m. naramiennego, m.
piersiowego wikszego i m. kruczo-ramiennego. Ruchy do tyu odbywaj si pod wpywem ciaru ramienia. tylnej
czci m. naramiennego, m. obego wikszego i najszerszego grzbietu.
 Ruchy obwodzenia powstaj w stawie ramiennym na skutek ruchw: zginania i prostowania oraz odwodzenia i
przywodzenia. W ruchu tym ko ramienna wykonuje elips po powierzchni stoka i cile czy si ze stawami
obojczyka.
Ruchy obrotowe powstaj w osi dugiej ramienia. Uwidaczniaj si one wyranie podczas zginania przedramienia
pod ktem prostym. W caoci ruch ten wynosi ok. 90st. Jeeli do tego ruchu dodamy ruchy obrotowe w stawach
promieniowo-okciowych w zakresie 120st. oraz ruchy w stawach obojczyka, to acuch stawowy jakim jest koczyna
grna wykonuje obrt rki o 360st.

Podzia funkcjonalny mini wykonujcych ruchy w stawie ramiennym:

m. naramienny (m. deltoideus), m. piersiowy wikszy (m. pectoralis major), m. oby wikszy (m. teres major), m. oby
mniejszy (m. teres minor), m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi), m. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus), m.
podgrzebieniowy (m. infraspinatus), m. podopatkowy (m. subscapularis), m. kruczo-ramienny (m. coracobrachialis), m.
dwugowy ramienia, gowa duga (caput longum musculi bicipitis brachii), m. trjgowy ramienia, gowa duga (caput
longum musculi tricipitis brachii)

zginanie ( flexio ):
- m. naramienny, cz. obojczykowa (m. deltoideus, pars clavicularis)
- m. piersiowy wikszy, cz. obojczykowa i mostkowo-ebrowa (m. pectoralis major, pars clavicularis et sternocostalis)
- m. kruczo-ramienny (m. coracobrachialis)
- m. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus)
- m. dwugowy ramienia, gowa duga (caput longum musculi bicipitis brachii)
prostowanie ( extensio ):
- m. naramienny, cz. grzebieniowa
- m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)
- m. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus)
- m. trjgowy ramienia, gowa duga (caput longum musculi tricipitis brachii)
odwodzenie ( abductio ):
- m. naramienny, cz. obojczykowa i cz. grzebieniowa
- m. piersiowy wikszy (m. pectoralis major)
- m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)
- m. oby wikszy (m. teres major)
- m. kruczo-ramienny (m. coracobrachialis)
- m. dwugowy ramienia, gowa krtka (caput brevis musculi bicipitis brachii)
- m. trjgowy ramienia, gowa duga (caput longum musculi tricipitis brachii)
odwracanie ( supinatio ):
- m. podgrzebieniowy (m. infraspinatus)
- m. naramienny, cz. grzebieniowa
- m. nadgrzebieniowy (m. supraspinatus)
- m. oby mniejszy (m. teres minor)
nawracanie ( pronatio ):
- m. naramienny, cz. obojczykowa (m. deltoideus, pars clavicularis)
- m. podopatkowy (m. subscapularis)
- m. najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)
- m. piersiowy wikszy (m. pectoralis major)
- m. oby wikszy (m. teres major)
- m. kruczo-ramienny (m. coracobrachialis)
- m. dwugowy ramienia, gowa duga (caput longum musculi bicipitis brachii)

Kinezjologia stawu okciowego

O stawu okciowego / articulatio cubitis / ( ramienno-okciowego /a. humeroulnaris/ i ramienno-promieniowego /

a. humeroradialis/ ) przechodzi przez rodek bloczka i gwki k. ramiennej i biegnie poniej nadkykci. W stawach tych w
ruchach bior udzia obie koci przedramienia ( wizado piercieniowate przyczepia si do k. okciowej przytrzymujc
tym samym k. okciow w bezporednim ssiedztwie k. promieniowej ). Jedynie k. promieniowa wykonuje ruchy
wzgldem k. okciowej: o stawu okciowego nie jest staa. W takich przypadkach wystpuje wiele tzw. osi chwilowych,
gdzie ruch odbywa si w stawie wok osi redniej. Jeeli przedstawilibymy graficznie ruch w stawie okciowym, to
nie tworzy ruch ten linii prostej lecz lini zygzakowat. Te odchylenia wok stawu mog nawet dochodzi do ok. 15st.
Spowodowane jest to tym, e w ruchach zawiasowych aden z mini z wyjtkiem minia ramiennego nie jest cile i
wycznie miniem zginajcym. Dlatego staw ramienno-okciowy uwaa si za staw zawiasowy z rnymi osiami
chwolowymi, ktre wahaj si w stosunku do osi redniej. W pooeniu wyprostnym rami i przedrami tworzy u
kobiety kt 175st. a u mczyzny ok. 180st. Czsto dochodzi do przeprostu w stawie okciowym. Pozycja ta wykazuje
dymorfizm pciowy w stawie okciowym. Nadmobilno st. okciowego widoczna jest rwnie u dzieci jest to zwizane
ze sabym rozwojem wyrostka dziobiastego oraz wyr. okciowego. Natomiast u osobnikw silnie rozwinitych fizycznie
wyrostki s nader rozwinite, co znowu ogranicza ruchomo stawu okciowego.
W pooeniu maksymalnego zgicia rami i przedrami tworz kt 40st. Zahamowanie prostowania odbywa si
przez umieszczenie wyr. okciowego w dnie dou tego wyrostka. Podczas zginania hamowanie odbywa si przede
wszystkim przez napicie tylnej ciany torebki stawowej przez minie prostujce staw okciowy ( m. triceps ), a take
przez lec midzy ramieniem i przedramieniem miniwk zginaczy orza przez zetknicie wyrostka dziobiatego z
dolem tego wyrostka.
Staw ramienno-promieniowy jest stawem dwuosiowym kulistym, w ktrym odbywaj si ruchy zginania i
prostowania oraz ruchy rotacji wewntrznej i zewntrznej. Ruchy zginania i prostowania s sprzone ze stawem
ramienno-okciowym. Ruchy obrotowe dotycz rotacji gowy koci promieniowej w stawie promieniowo-okciowym
bliszym gowa k. promieniowej nie styka si cakowicie z gwk k. ramiennej. Powierzcnie stawowe w ruchach
zginania stykaj si pod ktem prostym jest to pooenie najwikszej stabilizacji dla stawu okciowego. Jednoczenie
jest to naturalne pooenie, w ktrym staw znajduje si w momencie rozpoczcia ruchu. W pooeniu wyprostowanym
gowa k. promieniowej pozostaje w stycznoci z czci przedni i tyln gwki k. ramiennej. Od strony bocznej obie
koci nieznacznie odstaj od siebie w ten sposb, e od strony promieniowej wyczuwa si szczelin stawu.
W stawie okciowym bardzo czsto dochodzi do uszkodze, gdy jego ruchomo najtrudniej zastpi innym
stawem. Uszkodzenia stawu okciowego daj si najlepiej stwierdzi od strony tylnej stawu. Najbardziej wystajce czci
kostne, tj. wyrostek okciowy i oba nadkykcie, w pozycji wyprostowanej znajduj si w jednej linii. Natomiat w
pooeniu zgicia tworz trjkt rwnoramienny. Wszelkie odchylenia i asymetrie w tym zakresie mwi o jego patologii.

Podzia funkcjonalny mini dziaajcych na staw okciowy

m. dwugowy ramienia (m. biceps), m. ramienny (m. brachialis), m. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis), m.
trjgowy ramienia (m. triceps), m. okciowy (m. anconeus)

zginanie ( flexio ):
- m. dwugowy ramienia (m. biceps)
- m. ramienny (m. brachialis)
- m. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis)
- m. prostownik promieniowy dugi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus)
- m. nawrotny oby (m. pronator teres)
- m. zginacz promieniowy nadgarstka ( m. flexor carpi radialis)
- m. doniowy dugi (m. palmaris longus )
- m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)
prostowanie (extensio ):
- m. trjgowy ramienia (m. triceps)
- m. okciowy (m. anconeus)
odwracanie ( supinatio ):
- m. dwugowy ramienia (m. biceps)
- m. odwracacz przedramienia (m. supinator)
- m. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis)
- m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
- m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)
- m. prostownik krtki kciuka (m. extensor pollicis brevis)
- m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
nawracanie ( pronatio ):
- m. nawrotny oby (m. pronator teres)
- m. nawrotny czworoboczny (m. pronator quadratus)
- m. ramienno-promieniowy (m. brachioradialis)
- m. zginacz promieniowy nadgarstka ( m. flexor carpi radialis)
- m. prostownik promieniowy dugi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus)

Kinezjologia staww promieniowo-okciowych

Oba stawy promieniowo-okciowe s ze sob sprzone. Ruchy odbywaj si w nich rwnoczenie. S stawami
obrotowymi, a ruchy odbywaj si dookoa osi biegncej przez rodek gowy k. promieniowej w obrbie bony
midzykostnej. O ta przebiega skonie i w dalszej swej drodze przebiega przez gow koci okciowej. W pozycji
odwrcenia przedramienia obie koci przedramienia le rwnolegle, a zblione s do siebie brzegami midzykostnymi.
W pozycji nawrcenia k. promieniowa krzyuje si z k. okciow w przedramieniu. Ko promieniowa jest niejako koc
ruchom, natomiast k. okciowa jest sztywna.
W stawie promieniowo-okciowym bliszym (a. radio-ulnaris) gowa k. promieniowej wykonuje obrt do
wewntrz, czyli nawracanie i ograniczona jest topograficznie wizadem piercieniowatym i wciciem promieniowym k.
okciowej. Jest to czynnik niejako ograniczajcy ruchy obrotowe w tym stawie.
W stawie dalszym (a. radioulnaris distalis) dokonuje si analogiczny ruch, przy czym dodatkowo w ruchach
obrotowych bierze udzia biernie acuch biokinematyczny jakim jest rka.
W pozycji wyprostnej stawu okciowego przeduenie ruchw obrotowych odbywa si wsplnie z ruchami
ramienia. Pozycja zgicia okcia eliminuje ruch obrotu ramienia. W zwizku z tym, e w stawach tych o ruchw
obrotowych jest jednakowa, to sumujc wszystkie ruchy obrotowe caej koczyny grnej doprowadzi si do ruchu rki w
zakresie kta 360st. Zakres ruchw obrotowych przedramienia waha si od 120-140st. Ruch ten hamowany jest przez
napicie (tonus) mini nawrotnych i odwracaczy. Jeeli wyczy sie tonus mini, to zakres ruchu moe si zwikszy o
40-50st., czyli maksymalnie do 185-190st. Zarwno w ruchach odwracania, nawracania i w ich kracowych pozycjach
torebki stawowe s bardzo silnie napite.
W pooeniu odwrconym dodatkowo napina si struna skona. Bona midzykostna jest najsilniej napita w
pooeniu porednim jakim jest semipronacja. W tym pooeniu trzony obu koci s najbardziej odchylone od siebie.
Wjakimkolwiek innym pooeniu bona midzikostna traci swoje napicie i tego wynika, e nie odgrywa ona wikszej
roli podczas hamowania ruchw odwracania czy nawracania. Jej najwikszym zadaniem jest hamowanie wzdunego
przesuwania si koci przedramienia. Ko promieniowa nieznacznie porusza si wzgldem koci okciowej jedynie
podczas prostowania stawu okciowego. Bona midzykostna poprzez swoje napicie stanowi dobre zabezpieczenie dla
koci przedramienia w razie upadkw na nawrcon rk. Bona midzykostna poprzez swe napicie wywiera ucisk na
ko promieniow. Ucisk ten przenoszony jest poprzez k. okciow na k. ramienn. Ponadto napicie bony
midzykostnej powoduj dodatkowo przyczepiajce si do niej minie przedramienia. Minie odwracacze s sislniejsze
ni minie nawrotne. I z tego powodu wiele narzdzi jest przystosowanych dla osb praworcznych.
W pozycji swobodnego zwisu ramienia, rka ustawia si jedynie pod wpywem dziaania mini. Szczegln si
rozwija misie nawrotny oby w pozycji zgitego stawu okciowego. Najsilniejszym odwracaczem jest m. dwugowy.
Misie ramienno-promieniowy jest miniem trjaktonalnym: zgina, odwraca i nawraca, a wic jest antagonist sam dla
siebie.

Kinezjologia rki

Ruchy w stawie promieniowo-nadgarstkowym (a. radiocarpea) i rdnadgarstkowym (a. mediocarpea) odbywaj

si rwnoczenie, gdy poczenia te s ze sob sprzone. W pooeniu anatomicznym rki osie palca III, koci
gwkowatej oraz k. haczykowatej le na jednej prostej. W pooeniu tym torebki poszczeglnych pocze s
najbardziej lune, przez co zwiksza si pojemno jamy stawowej.
Do podstawowych ruchw staww bliszych rki zalicza si:
zginanie doniowe i prostowanie (o poprzeczna, paszczyzna strzakowa)
odwodzenie promieniowe i przywodzenie okciowe (o strzakowa, paszczyzna czoowa)
wypadkowa ruchw ruch obwodzenia
Jeeli poczymy ruchy obwodzenia z ruchami obrotowymi przedramienia, uzyskamy ruchomo
charakterystyczn dla stawu kulistego.
W ruchach zgicia grzbietowego i doniowego bior udzia: staw promieniowo-nadgarstkowy i st. rdnadgarstkowy,
przy czym stopie ich udziau jest rny. Przyjmuje si e w stawie promieniowo-nadgarstkowym ruch zgicia
grzbietowego wynosi mniej wicej 25st., natomiast w rdnadgarstkowym zakres tego ruchu wynosi ok. 45st.
W ruchach zgicia doniowego zakres ruchomoci jest odwrotny w stawie promieniowo-nadgarstkowym wynosi on
50st. a w rdnadgarstkowym 30st.
Asymetria ruchw dogrzbietowych i dodoniowych spowodowana jest tym, e pooenie panewki koci
promieniowej jest ustawione do przodu i skonie.
O stawu promieniowo-nadgarstkowego przebiega przez ko ksiycowat, natomiast o stawu rdnadgarstkowego
przebiega przez ko gwkowat.
Ruchy odwodzenia i przywodzenia rki s zoone, poniewa obrt obu szeregw koci nadgarstka nie odbywa
si dookoa jednej osi, ale kady szereg dokonuje obrotu wok osi przebiegajcych skonie w stosunku do kierunku
prowadzonego ruchu.
W ruchu odwodzenia ( zgicie promieniowe ) szereg bliszy nadgarstka przesuwa si w kierunku okciowym,
przy czym dokonuje on rwnoczenie ruchy zgicia doniowego i nawracania, a wic ruch odwodzenia promieniowego
sprzony jest ze zgiciem doniowym i nawracaniem. Ko deczkowata przesuwa si w kierunku doniowym, a ko
trjgraniasta w kierunku grzbietowym do tego stopnia, e na grzbiecie rki jest ona wyranie wyczuwalna. Ko
czworoboczna wiksza zblia si do koci promieniowej. Na przeciwnym biegunie rki, ko grochowata oddala si od
koci okciowej.
W ruchach przywodzenia okciowego kierunek przesuwania koci jest odwrotny zwiksza si odlego midzy
koci czworoboczn wiksz a koci promieniow. Zmniejsza si odlego midzy koci grochowat a okciow.
Doek promieniowy pooony na stronie grzbietowo-promieniowej rki w okolicy wyrostka rylcowatego wypenia si.
Przesuwa si do niego ko deczkowata. W zwizku z tym o ruchu stawu promieniowo-nadgarstkowego biegnie od
strony grzbietowe do doniowej przez: wyrostek rylcowaty, k. gwkowat i k. grochowat.
Szereg dalszy nadgarstka przy przywodzeniu promieniowym wykonuje ruchy w stron grzbietow i nieznacznie
si odwraca. W zwizku z tym ruch odwodzenia dla szeregu dalszego sprzony jest ze zgiciem grzbietowym oraz
ruchem nawracania.
Ruchy szeregu dalszego nadgarstka odbywaj si wok osi skonej przebiegajcej przez te same punkty kostne,
ale w odwrotnym kierunku, tzn. od strony doniowej do grzbietowej. Odwodzenie promieniowe jest znacznie wiksze od
przywodzenia okciowego. Pierwszy zakres ruchu wynosi ok. 45st., za w stron okciow od 15-20st. Dysproporcja ta
spowodowana jest skonym ustawieniem powierzchni stawowej panewkowej na koci promieniowej, zwrconej w
kierunku okciowym. Najsilniejsz grup mini s zginacze. Minie odwodzce s nieznacznie silniejsze od
przywodzcych.

Zestawienie funkcjonalne mini staww bliszych rki

m.zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpi radialis)

m. zginacz okciowy nadgarstka (m. flexor carpi ulnaris)
m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)
m. zginacz gboki palcw (m. flexor digitorum profundus)
m. prostownik promieniowy dugi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus)
m. prostownik promieniowy kttki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis)
m. prostownik okciowy nadgarstka (m. extensor carpi ulnaris )
m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)
m. zginacz dugi kciuka (m. flexor pollicis longus )
m. doniowy dugi (m. palmaris longus)

Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawach bliszych rki

zginanie doniowe
- m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)
- m. zginacz gboki palcw (m. flexor digitorum profundus)
- m. zginacz dugi kciuka (m. flexor pollicis longus )
- m.zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpi radialis)
- m. zginacz okciowy nadgarstka (m. flexor carpi ulnaris)
- m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
zginanie grzbietowe
- m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
- m. prostownik promieniowy dugi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus)
- m. prostownik promieniowy kttki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis)
- m. prostownik okciowy nadgarstka (m. extensor carpi ulnaris )
- m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)
- m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
odwodzenie promieniowe
- m. prostownik promieniowy dugi nadgarstka (m. extensor carpi radialis longus)
- m. prostownik promieniowy kttki nadgarstka (m. extensor carpi radialis brevis)
- m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
- m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)
- m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
- m.zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpi radialis)
przywodzenie okciowe
- m. prostownik okciowy nadgarstka (m. extensor carpi ulnaris )
- m. zginacz okciowy nadgarstka (m. flexor carpi ulnaris)

Kinezjologia pocze nadgarstkowo-rdrcznych i midzyrdrcznych

 Obydwa poczenia s stawami pskimi z wybitnie napitymi torebkami stawowymi i wizadami. Z tego wzgldu
koci szeregu dalszego nadgarstka i koci rodrcza stanowi niejako jedn cao. Zakres ruchu jest minimalny. Ruchy
odbywaj si w stosunku do szeregu bliszego koci nadgarstka i do przedramienia.
Najmniejsz ruchomo posiadaj III ko rdrcza i nieco wiksz II k. ., natomiasta najwiksz ruchomo
posiadaj IV i V ko rdrcza ze wzgldu na nieco luniejsze poczenie stawowe z szeregiem dalszym nadgarstka. V
ko r. jest najsabiej wklinowana w nadgarstek, dlatego V palec moe nieznacznie wykonywa ruchy przeciwstawne.


Podzia funkcjonalny mini staww dalszych rki

- m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)

- m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
- m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
- m. prostownik palca maego (m. extensor digiti minimi)
- mm. glistowate (mm. lumbricales)
- mm. midzykostne doniowe (mm. interossei palmares)
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)
- m. zginacz krtki palca maego (m. flexor digiti minimi brevis)
- m. przeciwstawiacz palca maego (m. opponens digiti minimi)

Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawach rdrczno-paliczkowych

zginanie
- m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)
- m. zginacz gboki palcw (m. flexor digitorum profundus)
- mm. glistowate (mm. lumbricales)
- mm. midzykostne doniowe (mm. interossei palmares)
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)
- m. zginacz krtki palca maego (m. flexor digiti minimi brevis)

prostowanie
- m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
- m. prostownik wskaziciela (m. extensor indicis)
- m. prostownik palca maego (m. extensor digiti minimi)
przywodzenie
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)
odwodzenie
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. prostownik palcw (m. extensor digitorum)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)

Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawach midzypaliczkowych bliszych

zginanie
- m. zginacz powierzchowny palcw (m. flexor digitorum superficialis)
- m. zginacz gboki palcw (m. flexor digitorum profundus)
prostowanie
- mm. glistowate (mm. lumbricales)
- mm. midzykostne doniowe (mm. interossei palmares)
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)
 Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawach midzypaliczkowych dalszych

zginanie
- m. zginacz gboki palcw (m. flexor digitorum profundus)
prostowanie
- mm. glistowate (mm. lumbricales)
- mm. midzykostne doniowe (mm. interossei palmares)
- mm. midzykostne grzbietowe (mm. interossei dorsales)
- m. odwodziciel palca maego (m. abductor digiti minimi)

Kinezjologia kciuka

Ruchy kciuka odbywaj si w dwch osiach:

Jedna o ustawiona jest w kierunku grzbietowo-doniowym i wok niej odbywaj si ruchy odwodzenia i przywodzenia.
Druga o ustawiona jest w kierunku promieniowo-okciowym i wok niej odbywaj si ruchy przeciwstawiania i
odprowadzania.
Zakres ruchw odwodzenia wynosi 35-40st.
Zakres ruchw przeciwstawiania zawiera si w granicach 45-60st.
W stwie nadgarstkowo-rdrcznym kciuka mona wykonywa ruchy obrotowe kciuka wok osi dugiej, ze
stabilizacj paliczka dalszego kciuka. W zwizku z tym mona wykonywa ruchy bierne kciuka z jego koca dystalnego.

Podzia funkcjonalny mini kciuka

m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)

m. zginacz dugi kciuka (m. flexor pollicis longus )
m. prostownik krtki kciuka (m. extensor pollicis brevis)
m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
m. odwodziciel krtki kciuka (m. abductor pollicis brevis)
m. zginacz krtki kciuka (m. flexor pollicis brevis)
m. przeciwstawiacz kciuka (m. opponens pollicis)
m. przywodziciel kciuka (m. abductor pollicis)

Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawie nadgarstkowo-rdrcznym kciuka

odwodzenie (abductio):
- m. prostownik krtki kciuka (m. extensor pollicis brevis)
- m. odwodziciel dugi kciuka (m. abductor pollicis longus)
- m. odwodziciel krtki kciuka (m. abductor pollicis brevis)
przywodzenie (adductio):
- m. prostownik dugi kciuka (m. extensor pollicis longus)
- m. zginacz krtki kciuka (m. flexor pollicis brevis)

Miednica

28-31st. - warto kta przodopochylenia miednicy w pozycji stojcej

55-75st. - warto kta mierzona na zdjciu radiologicznym, gdy pacjent ley na stole
 Minie stabilizujce miednic

paszczyzna czoowa:
- m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
- m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
- m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
- m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
- m. poladkowy may (m. gluteus minimus)
paszczyzna strzakowa
- m. dwugowy uda, gowa duga (caput longum musculi bicipitis femoris)
- m. pcignisty (m. semitendinosus)
- m. pboniasty (m. semimembranosus)
- m. zasaniacz zewntrzny (m. obturatorius externus)
- m. grzebieniowy (m. pectineus)
- m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
- m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
- m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
minie, ktre przodopochylaj miednic
- m. biodrowo-ldwiowy (m. iliopsoas)
- m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
- m. prosty uda (m. rectus femoris)
- m. krawiecki (m. sartorius)
- m. smuky (m. gracilis)
- mm. przywodziciele (mm. abductores)
minie, ktre tyopochylaj miednic
- m. dwugowy uda, gowa duga (caput longum musculi bicipitis femoris)
- m. pcignisty (m. semitendinosus)
- m. pboniasty (m. semimembranosus)

Kinezjologia stawu biodrowego

Dla stawu biodrowego (a. coxae )prawidowa pionowa postawa ciaa stanowi pooenie kracowe. W pooeniu
porednim wszystkie wkna torebki stawu s rozlunione, udo znajduje si w pooeniu niewielkiego zgicia,
odwiedzenia i rotacji zewntrznej. W pooeniu tym torebka stawowa posiada najwiksz objto, jest najbardziej
pojemna, dlatego pacjenci z wysikiem stawowym stawu biodrowego ustawiaj koczyn wanie w tej pozycji. Ponadto
pyn wysikowy penetruje kade miejsce torebki i wymusza pooenie stawu. W pooeniu porednim wierzchoek gowy
koci udowej odpowiada najgbszemu miejscu panewki ( pow. ksiycowata). Obrbek panewkowy przylega dookoa
chrzstnego obwodu koci udowej.
W prawidowej pionowej postawie panewka nie obejmuje w caoci gowy k. udowej, jedynie styka si z ni na
powierzchni grnej i tylnej. Na przedniej powierzchi gowa nie ma jakiejkolwiek stycznoci z panewk, tylko przylega do
niej bezporednio wizado biodrowo-udowe.
Pod wzgldem funkcjonalnym staw biodrowy jest stawem kulistym, panewkowym, wieloosiowym, o
nieskoczonej iloci osi. Wok osi poprzecznej, czcej srodki obu gw, wykonywane s ruchy zginania i prostowania.
Jeeli ustabilizuje si ko udow, to wok tej osi bdzie mona wykonywa przodo- i tyozginania miednicy.
Wok osi czoowej mog si odbywa ruchy odwodzenia i przywodzenia, a w przypadku ustabilizowania uda
ruchy pochylenia bocznego miednicy.
O pionowa przebiega przez rodek gowy k. udowej oraz przez rodek stawu kolanowego. Udo wykonuje ruchy
rotacyjne, a w ptzypadku ustabilizowania uda mona wykonywa ruchy obrotowe miednicy.
Podobnie jak w innych stawach nastpuje wzajemne ograniczanie ruchomoci:
ruchy zginania i prostowania bd tym bardziej ograniczone, czym wikszy zakres wystpuje w ruchach odwodzenia i
przywodzenia.
sytuacja odwrotna: im wiksze odwodzenie i przywodzenie, tym mniejsze zginanie i prostowanie
Bez wyjtku, ruchy stawu biodrowego wykazuj sprzenie z ruchami krgosupa. Czasami mog by przez nie
zastpowane w ruchach zginania i prostowania. Najwikszy zakres osigany jest nie w klasycznej paszczynie
strzakowej, ale w pozycji lekkiego odwiedzenia.
W paszczynie strzakowej zginanie moe dochodzi do 120st. Wraz z pozycj przywiedzenia zakres zginania si
zmniejsza. Przy udzie odwiedzionym do 40st. ruch prostowania wynosi ok. 45st., natomiast w paszczynie strzakowej
za prawidowy przyjmuje si 15st. Tak wic ruch prostowania tylko pozornie odbywa si w stawie biodrowym. wiadczy
o tym bardzo may zakres prostowania kompensowany przez ldwiowy odcinek krgosupa. Amplituda ruchw w
paszczynie strzakowej wynosi 135st. W pooeniu niewielkigo odwiedzenia zakres ruchu zwiksza si nawet do 165st.
Zakres ruchw zginania i prostowania zwiksza si przy zgitym stawie kolanowym. Natomiast przy wyprostowanym
kolanie amplituda ruchu zmniejsza si nawet do 80st. Przyczyn jest dziaanie mini antagonistw.
Jeeli koczyny dolne bd ustalone na poziomie ud, to nie ko udowa wzgldem miednicy, a miednica wzgldem uda
bdzie wykonywaa ruchy przednio-tylne. Hamowanie ruchw zginania i prostowania odbywa si zarwno przez
wizada i minie. Ruch prostowania hamowany jest przez pasma wizada biodrowo-udowego. Pozostae wizda stawu
biodrowego jedynie nieznacznie hamuj ruch prostowania. Ciekaw rzecz jest, e w ruchach zginania adne z wizade
stawu biodrowego nie stanowi czynnika hamujcego ruch. Zginanie gownie hamowane jest poprzez nadmiernie
rozcignite minie antagonistyczne: pcignisty, pboniasty i gow dug m. dwugowego uda.

Zestawienie mini w stawu biodrowego

m. biodrowo-ldwiowy (m. iliopsoas: psoas major, psoas minor, iliacus)

m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
m. gruszkowaty (m. piriformis)
m. dwugowy uda (m. biceps femoris)
m. zasaniacz zewntrzny i wewntrzny (m. obturatorius externus et internus)
m. bliniaczy grny i dolny (mm. gemelli superior et inferior)
m. czworogowy uda (m. quadriceps femoris)
m. grzebieniowy (m. pectineus)
m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)

Zestawienie ruchw i wykonujcych je mini w stawie biodrowym

zginanie
- m. prosty uda (m. rectus femoris)
- m. biodrowo-ldwiowy (m. iliopsoas: psoas major, psoas minor, iliacus)
- m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
- m. krawiecki (m. sartorius)
- m. przywodziciel dugi i krtki (m. abductor longus et brevis)
- m. grzebieniowy (m. pectineus)
- m. smuky (m. gracilis)
- m. poladkowy redni i may (m. gluteus medius et minimus)
prostowanie
m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
m. posadkowy may (m. gluteus minimus)
m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
m. pboniasty (m. semimembranosus)
m. dwugowy uda, gowa duga (m. biceps femoris, caput longum)
m. pcignisty (m. semitendinosus)
m. zasaniacz wewntrzny (m. obturatorius internus)
m. bliniaczy grny i dolny (m. gemellus
odwodzenie
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
- m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
- m. posadkowy may (m. gluteus minimus)
- m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
- m. krawiecki (m. sartorius)
przywodzenie
- m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
- m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
- m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
- m. grzebieniowy (m. pectineus)
- m. smuky (m. gracilis)
- m. czworoboczny uda (m. quadratus femoris)
- m. zasaniacz zewntrzny i wewntrzny (m. obturatorius externus et internus)
 - m. bliniaczy grny i dolny (mm. gemelli superior et inferior)
rotacja zewntrzna /odwracanie/ (supinatio):
m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
m. posadkowy may (m. gluteus minimus)
m. zasaniacz zewntrzny i wewntrzny (m. obturatorius externus et internus)
m. biodrowo-ldwiowy (m. iliopsoas: psoas major, psoas minor, iliacus)
m. czworoboczny uda (m. quadratus femoris)
m. bliniaczy grny i dolny (mm. gemelli superior et inferior)
m. gruszkowaty (m. piriformis)
m. prosty uda (m. rectus femoris)
m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
m. dwugowy uda, gowa duga (m. biceps femoris, caput longum)
m. krawiecki (m. sartorius)
m. grzebieniowy (m. pectineus)
m. smuky (m. gracilis)
rotacja wewntrzna /nawracanie/ ( pronatio):
m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
m. posadkowy may (m. gluteus minimus)
m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
m. smuky (m. gracilis)
m. dwugowy uda, gowa duga (m. biceps femoris, caput longum)

Ruchy odwodzenia i przywodzenia:

Wykonywane wok osi strzakowej i paszczynie czoowej. Ich zakres w obu kierunkach wynosi 40st. Zgicie stawu,
ktre rozlunia wizado biodrowo-udowe, zwiksza zakres ruchw odwodzenia. Przy udzie zgitym do ok. 60st.
amplituda ruchw w paszczynie czoowej osiga zakres naqwet 145st., przy czym na odwodzenie przypada 55st. a na
przywodzenie 90st. W stawie biodrowym koczyny podporowej miednica moe przesuwa si w kierunku bocznym.
Odwodzenie stawu oraz ruchy boczne miednicy stanowi t sam ruchomo. Odwodzenie hamowane jest przez wizado
onowo-udowe, za przywodzenie przez wizado biodrowo-udowe. Jeeli staw biodrowy jest zgity, to czynnikiem
hamujcym jest wizado gowy k. udowej.
Ruchy obrotowe odbywaj si dookoa osi podunej, ktra stanowi jednoczenie o non koczyny. Linia ta czy rodki
stawu biodrowego, kolanowego i skokowego. W prawidowej postawie rotacja zewntrzna uda ogranicza si tylko do ok.
15st., natomiast rotacja wewntrzna do 35st. W warunkach zgicia i odwiedzenia stawu biodrowego ruchy rotacyjne
zwikszaj si nawet do 100st., przy czym na ruch rotacji zewntrznej przypada 40st., a na ruch rotacji wewntrznej ok.
60st. Jeeli ruch obrotowy odbywa si w ten sposb, e nie udo obraca si wzgldem miednicy, tylko miednica przy
ustabilizowanym udzie obraca si dookoa uda, to przy obrocie miednicy na zewntrz kolec b.p.g. strony obracajcej
miednicprzesuwa si do tyu, natomiast przciwlegle lecy kolec b.p.g przesuwa si do przodu.
Przy ruchach rotacji wewntrznej miednicy, ruchy kolcw b.p.g. odbywaj si odwrotnie.
Rotacja wewntrzna hamowana jest przez wizado kulszowo-udowe. Przy zgitym stawie biodrowym ruchy rotacyjne
hamuje rwnie wizado gowy koci udowej.

Minie stabilizujce miednic

paszczyzna czoowa
- m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
- m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
- m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
- m. poladkowy redni (m. gluteus medius)
- m. posadkowy may (m. gluteus minimus)
paszczyzna strzakowa
- m. dwugowy uda, gowa duga (m. biceps femoris, caput longum)
- m. pcignisty (m. semitendinosus)
- m. pboniasty (m. semimembranosus)
- m. zasaniacz zewntrzny (m. obturatorius externus )
- m. grzebieniowy (m. pectineus)
- m. przywodziciel dugi (m. abductor longus)
- m. przywodziciel krtki (m. abductor brevis)
- m. przywodziciel wielki (m. abductor magnus)
- m. poladkowy wielki (m. gluteus maximus)
 Metody bada staww krgosupa wraz z modyfikacjami

USTAWIENIE PROMONTORIUM
WYSOKO POREDNIO NISKO
KRYTERIA
kt nachylenia koci krzyowej
50 - 70 35 50 15 35
(w stopniach)
kt nachylenia grnej
15 -30 30 50 50 - 70
powierzchni S1 (w stopniach)
pooenie krka ponad lini grzebieni na poziomie linii poniej linii grzebieni
midzykrgowego biodrowych grzebieni biodrowych biodrowych
pooenie promontorium w centalne lub dorodkowe
odrodkowe (grzbietowe) centralne
obrbie miednicy (brzuszne)
ksztat trzonu krgu L5 prostoktny klinowaty klinowaty
prostoktny i wyszy ni L4 klinowaty i niszy ni klinowaty i niszy ni L4
ksztat krgu L5
L4
paszczyzna maksymalnej
L5-S1 L4-L5 L4-L5
ruchomoci
rola wizada biodrowo- dobra stabilizacja L5 jak
saba stabilizacja L5 dobra stabilizacja L5
ldwiowego rwnie L4
powierzchnia staww
midzywyrostkowych
struktura utrzymywania ciaru
pytka granica L5 pytka granica L5 poczenia ldwiowo-
ciaa
krzyowego i stawy
krzyowo-biodrowe
krzywizny krgosupa spaszczone normalne pogbione
o staww biodrowych znajduje
si do przodu w stosunku do linia pionu spuszczonego z
krawdzi promontorium, linia otworu suchowego przebiega
pionu spuszczonego z otworu do przodu w stosunku do
podobnie jak przy
statystyka rentgenowska suchowego pada na ko krawdzi promontorium, za
wysokim promontorium
dkowat stopy i przebiega za promontorium znajduje si do
osi staww biodrowych oraz przodu w stosunku do osi
nieco za krawdzi staww biodrowych
promontorium
hipermobilno, zmiany zmiany zwyrodnieniowe
zwyrodnieniowe lub zablokowanie lub staww ldwiowo-
nastpstwa kliniczne
uszkodzenie krka L5, ble uszkodzenie krka L4 krzyowych, krzyowo-
wizada biodrowych i biodrowych
 Normy krzywizn fizjologicznych ( wg Gutmana ):
lordoza szyjna: 29.0 50,0st.
kifoza piersiowa: 10,0 40,0st.
lordoza ldwiowa: 28,0 46,0st.

Normy ruchomoci odcinka szyjnego ( wiek ok. 25 lat ):

zginanie do przodu: 49 - 76st.
prostowanie: 49 70,5st.
zginanie w bok: 44 61st.
rotacja osiowa: 76,5 90st.

Normy ruchomoci odcinka piersiowego:

zginanie do przodu: 20 40st.
prostowanie: 18 32st.
zginanie w bok: 25 39,5st.
rotacja osiowa: 25 38st.

Normy ruchomoci odcinka ldwiowego:

zginanie do przodu: 60 83,5st.

prostowanie: 25,5 44,5st.
zginanie w bok: 25 39st.
rotacja osiowa: 9 16,5st.

Kinezjologia kolana

Staw kolanowy (a. genus) jest stawem zawiasowym. Jego prawidow pozycj jest cakowity wyprost, gdzie
ciana tylna torebki stawowej jest silnie napita. Torebka stawowa jest najbardziej rozluniona w pozycji poredniej stawu
zgiciu do ok.25st. Wtedy wszystkie elementy torebki s rwnomiernie rozlunione. Chorzy z wysikiem stawowym
oraz technika unieruchamiania stawu, ustawiaj kolano w pozycji lekkiego zgicia. Ruchy stawu kolanowego: zginanie i
prostowanie, odbywaj si wok osi poprzecznej; ruch obrotowy, wok osi podunej. Ruchy te mog by wykonywanie
w dowolnym pooeniu stawu, z wyjtkiem kracowego zgicia i wyprostu. Ruchy zginania i prostowania z
mechanicznego punktu widzenia s kombinacj toczenia i lizgania. W pierwszych stadiach zgicia, do 20st., wyrnia
si typowe toczenie k. udowej po kykciach piszczeli. Dalej ruch toczenia uniemoliwiaj wizada krzyowe i ruch ten
zamienia si w typowe lizganie. Przy czym cech charakterystyczn ruchu lizgania jest to, e w kadej fazie ruchu maj
ze sob styczno coraz inne punkty znajdujce si bd na koci udowej, na kotkach, bd na kykciach piszczeli.
Cech kotek jest ich przesuwalno. Podczas ruchu zginania, kotki przesuwaj si ku doowi, podczas prostowania ku
grze. Amplituda ich ruchu wynosi ok. 7cm. kotki przesuwaj si mniej wicej o 1cm. w pozycji wyprostnej stawu
kolanowego. Przy rozlunionym m. czworogowym, rzepka dja si przesuwa bocznie i wzdunie. Jest to dowd e
rzepka jest trzeszczk. Rzepki nie da si unie od podstawy, gdy trzyma si i przyciska do podoa wewntrz stawu
poprzez cinienie atmosferyczne.
Zakres ruchu zginania w stawie kolanowym jets najwikszy spord wszystkim staww, ok. 160-170st., przy czym sia
mini zmniejsza zakres ruchu do ok. 130st. Pozostay zakres ruchu prowadzony jest przez siy zewntrzne, a do
zetknicia si pity z poladkiem. Maksymalne prostowanie wynosi 0st. ( jest to sprowadzenie uda i goleni do jednej
prostej, do 180st. ). Moliwe jest przekroczenie tej granicy nawet o 20st. u osb z wiotkim aparatem wizadowym,
szczeglnie u dzieci i kobiet.
Ruch zginania hamowany jest przez napicie prostownikw oraz wpuklenie grupy zginaczy do okolicy podkolanowej.
Ruchy zgicia s rwnie hamowane przez wizada krzyowe. Prostowanie hamowane jest przez minie zginacze, cz
tyln torebki stawowej, wizado podkolanowe oraz przez cz przedni wizada krzyowego-przedniego i cz tyln
wizada krzyowego tylnego. Najsilniejszym czynnikiem hamujcym prostowanie s wizada poboczne.
Ruchy obrotowe mog by wykonywane w pozycji zgitego stawu. Ich zakres jest osobniczo zmienny. Odwrotnie ni w
stawie biodrowym, rotacja zewntrzna w kolanie jest wiksza od wewntrznej, np. przy zgiciu stawu do 30st, cakowity
ruch obrotowy wynosi ok. 38st., przy czy do wewntrz 8st, a na zewntrz 30st. Przy zgiciu do 120st, cakowita rotacja
wynosi 60st. Do wewntrz pozostaje raczej niezmienna na poziomie 8st. za na zewntrz ok. 52st. W ruchu obrotowym do
wewntrz kykie przyrodkowy piszczeli kieruje si do tyu, a kykie boczny do przodu. W rotacji zewntrznej
odwrotnie. Kykie boczny ma zawsze do przebycia wiksz drog. Rwnie kotka boczna pokonuje wikszy dystans
ni przyrodkowa. W rotacji wewntrznej kotka przyrodkowa porusza si do przodu, a boczna do tyu. O poduna
ruchu obrotowego nie pokrywa si z osi dug goleni, ktra przebiega przez rodek stawu, lecz przebiega w stycznoci z
kykciem przyrodkowym piszczeli. Przy ustalonej goleni udo moe wykonywa ruchy obrotowe wzgldem goleni.
Rotacja zewntrzna hamowana jest przez wizado poboczne. Przy wyprostowanym kolanie zahamowanie rotacji
nastpuje natycmiastowo, natomiast przy zgitym stopniowo wikszy udzia hamujcy ma wizado poboczne
piszczelowe. Rotacj wewntrzn hamuj wizada krzyowe; w rotacji zewntrznej s one rozlunione.

Zestwienie ruchw i wykonujcych je mini w stawie kolanowym

Minie zginajce staw kolanowy:

m. dwugowy uda (m. biceps femoris)
m. pboniasty (m. semimembranosus)
m. pcignisty (m. semitendinosus)
m. krawiecki (m. sartorius)
m. smuky (m. gracilis)
m. podkolanowy (m. popliteus)
m. brzuchaty ydki (m. gastrocnemius)

Prostowanie
m. czworogowy uda (m. quadriceps femoris)

Rotacja wewntrzna:
- m. pboniasty (m. semimembranosus)
m. pcignisty (m. semitendinosus)
m. krawiecki (m. sartorius)
m. smuky (m. gracilis)
m. podkolanowy (m. popliteus)

Rotacja zewntrzna:
m. dwugowy uda (m. biceps femoris)
m. napracz powizi szerokiej (m. tensor fasciae late)
m. brzuchaty ydki, gowa przyrodkowa (m. gastrocnemius, caput medialis)

Ukad prawidowy koczyny dolnej

U czowieka dorosego o nona koczyny dolnej w warunkach prawidowych przebiega nastpuco:

Od przodu: przez gow k. udowej, rodek rzepki, rodek stawu skokowego i rzutuje na drugi palec; przy poruszaniu si
przesuwa si do przodu; przy zachowaniu pozycji stojcej przesuwa si w kierunku zewntrznej krawdzi stopy.
W rzucie bocznym o nona koczyny przebiega nastpujco: przez krtarz wikszy koci udowej, nadkykie boczny
koci udowej, gow strzaki oraz kostk boczn.
W przypadku kolana kolawego, o podudzia tworzy z osi uda kt rozwarty. Odcinek obwodowy jakim jest
podudzie jest przesunity od porodkowej osi ciaa. Kostki przyrodkowe oddalone s od siebie ok. 5cm i nachylone
wzgldem podoa ok. 10-15st. Zmiany kostne kolana koslawego dotycz przerostu kykcia przyrodkowego k. udowej,
skrzywienia koci udowej lub piszczelowej, skrcenia na zewntrz podudzi i przeprostu w stawie kolanowym. Zmiany
miniowo-wizadowe polegaj na rozciganiu wizada pobocznego piszczelowego i skrceniu wizada pobocznego
strzakowego. Rozcignite s nastpujce minie: pcignisty, pboniasty, krawiecki oraz obszerny przyrodkowy.
Przykurczone s natomiast: m. dwugowy uda oraz napracz powizi szerokiej.
W przypadku kolana kolawego chd jest koyszcy, koszcy, wystpuje skonno do krzyowania kolan. Jeeli wada
wystpuje jednostronnie lub obserwuje si przewag jednej strony, np. w wyniku skrcenia koczyny, to w odcinku ld
wiowym krgosupa powstaje skolioza o charakterze funkcjonalnym.
W przyapdku kolana szpotawego o podudzia z osi uda tworzy kt rozwarty do wewntrz, tzn. podudzie w
stosunku do stawu kolanowego zblia si do linii porodkowej ciaa. Najczstszymi przyczynami wady s krzywica i
nadwaga. Wada ukazuje si najczciej midzy 1 a 3 rokiem ycia. Trzony k. udowej, piszczelowej i strzakowej wygite
s na zewntrz. W aparacie miniowo-wizadowym obserwuje si przykurcz i skrcenie wizada pobocznego
strzakowego. Misie dwugowy, minie strzakowe oraz m. napracz powizi szerokiej s nadmiernie rozcignite.
Misie pcignisty, pboniasty, krawiecki oraz przywodziciele uda s przykurczone.
Prawidowoci rozwojow u noworodkw jest ustawienia szpotawe k. piszczelowej oraz ustawienie zgiciowe staww
biodrowych i kolanowych w wyniku przewagi funkcjonalnej mini zginaczy nad prostownikami. Jest to pozostao po
uoeniu wewntrzmacicznym. Ksztat szpotawy utzrymuje si z tendencj do zmniejszania w cigu 1 roku zycia. W 2
roku zycia dziecka szpotawo znika i stopniowo przechodzi w fizjologiczn kolawo. Kolawo utrzymuje si do
okresu szkolnego. W 1 roku ycia o nona koczyny styka si z przyrodkow krawdzi stawu kolanowego. W 2 roku
ycia zbia si do jego rodka, ktry osiga w 3 roku ycia. W 5 i 6 roku ycia o nona koczyny przebiega skonie.

Kinezjologia stopy

W pionowej postawie ciaa o duga stopy w pooeniu prawidowym przebiega prostopadle do bloczka i do linii
cikoci koczyny dolnej.
W stawie skokowym grnym, ( skokowo-goleniowy, a. talocruralis ), odbywaj si ruchy koci skokowej
wzgldem goleni. Jest to typowy staw zawiasowy z poprzecznie ustwion osi, przebiegajc przez kostk boczn
powyej jej wierzchoka, nastpnie przez rodek bloczka, schodzc poniej kostki przyrodkowej. Dookoa niej odbywaj
si ruchy zgicia grzbietowego i podeszwowego stopy, a przy ustalonej stopie ruchy przesuwania goleni do przodu i do
tyu. W zgiciu grzbietowym stopy, obie kostki goleni rozsuwaj si na boki do tego stopnia, e ko skokowa moe
zatraca sw stabilizacj wykonujc ruchy boczne. W zgiciu podeszwowym, bloczek koci skokowej jest silnie
obejmowany przez obie kostki goleni. Zgicie grzbietowe stopy jest hamowane przez napicie mini ydki oraz napicie
tylne ciany torebki stawowej.
W stawie skokowym dolnym, ( skokowo-pitowo-dkowy, a. talocalcaneonavicularis ), odbywaj si ruchy
dolnej czci stpu i rdstopia wraz z palcami w stosunku do goleni i koci skokowej. W stawie tym moemy wyrni
cz przedni i tyln. Pod wzgldem funkcjonalnym obie te czci s ze sob sprzone. Nie da si wyizolowa w nich
pojedynczych ruchw. O ruchu ustawiona jest skonie do dugiej osi stopy. Przebieg tej osi jest osobniczo zmienny.
Na ruchy w stawie skokowym skadaj si: zgicie podeszwowe i grzbietowe, odwodzenie lub przywodzenie, nawracanie
i odwracanie.
W zwizku z tym w stawie skokowym dolnym powstaje ruch kompromisowy, tzn. nastpuje sprzenie zgicia
podeszwowego, przywodzenia i odwracania. Rwnie ruchy przeciwne s ze sob sprzone: zgicie grzbietowe,
odwodzenie i nawracanie Kompleks, jaki tworz staw skokowy grny i dolny czyni stop acuchem biokinematycznym
o 3 stopniach swobody. W zwizku z tym nastpi podzia funkcji stopy, gdzie staw skokowy grny peni wycznie
funkcj dynamiczn i przeznaczony jest on do poruszania si (lokomocji). Natomiast staw skokowy dolny nie bierze
udziau w ruchach lokomocyjnych. Peni on funkcj statyczn, dostosowujc ksztat stopy do nierwnoci podoa.
Zakres ruchw zginania uzaleniony jest od stanu uelastycznienia aparatu wizadowo-miniowego oraz od
wieku. Wraz z wiekiem ruchomo stopy wybitnie si zmniejsza. U osoby dorosej zgicie grznietowe wynosi przecitnie
ok. 45st., zgicie podeszwowe ok. 60st. Amplituda ruchu wynosi ok. 100st: dla stawu skokowego grnego przypada ok.
45st. a pozostay zakres dotyczy stawu dolnego. Wielko ruchw odwodzenia nieznacznie przekracza 30st. w kad
stron. Zgicie grzbietowe wybitnie hamuje odwodzenie, za zgicie podeszwowe zwiksza zakres odwodzenia. Ruchy
odwracania i nawracania wynosz u dorosegoczowieka ok. 30st. w kad stron. W ruchach obrotowych staw skokowy
grny nie bierze udziau. Jedynie staw skokowy dolny wykonuje cakowit rotacj. Ruchy rotacji mona znacznie
zwikszy poprzez ruchomo stawu poprzecznego stpu, tzw. stawu Choparta, do tego stopnia, e brzeg przyrodkowy
stopy mona unie ponad brzeg boczny. Natomiast nigdy nie mona brzegu bocznego unie ponad brzeg przyrodkowy.
Wszystkie minie przebiegajce do tyu osi poprzecznej stawu wykonuj zgicie podeszwowe, a te ktre
przebiegaj do przodu wykonuj zgicie grzbietowe. Minie lece po stronie przyrodkowej osi stawu wykonuj
przywodzenie, za minie lece bocznie do osi stawu wykonuj odwodzenie. Minie odwodzce s rwnoczenie
miniami nawrotnymi, przywodzce odwracajcymi.
Podeszwowo zginaj: trjgowy ydki ( m. gastrocnemius et m. soleus ), m. zginacz dugi palcw (m. flexor digitorum
longus), m. zginacz dugi palucha (m. flexor hallucis longus) oraz m. strzakowy dugi i krtki (m. peronaeus longus et
brevis) i m. piszczelowy tylny (m. tibialis posterior).
Grzbietowo zginaj: m. piszcelowy przedni (m. tibialis anterior), m. prostownik dugi palcw (m. extensor digitorum
longus), m. prostownik dugi palucha (m. extensor hallucis longus).
Odwracaj stop: trjgowy ydki ( m. gastrocnemius et m. soleus ), m. piszczelowy tylny (m. tibialis posterior), m.
piszcelowy przedni (m. tibialis anterior), m. zginacz dugi palcw (m. flexor digitorum longus), m. zginacz dugi palucha
(m. flexor hallucis longus), m. prostownik dugi palucha (m. extensor hallucis longus).
Nawracaj stop: strzakowy dugi, krtki i trzeci (m. peronaeus longus, brevis et tertius), m. prostownik dugi palcw
(m. extensor digitorum longus), m. prostownik dugi palucha (m. extensor hallucis longus).
 Architektura stopy

punktem podparcia jest podstawa trjkta

obecno sklepienia (architektury)
bilans napicia musi wynosi 0 (wtedy mamy 3 punkty podparcia)
gdy jest to zaburzone i mamy < 3 paskostopie, a gdy > 3 stopa wydrona
3 uki podune stopy przyrodkowe szczyt tego uku na koci dkowatej, 2,5cm nad podoem
2 uki podune boczne szczyt na koci szeciennej, oddalony od podoa o 0,5cm
stabilizatory:
a) elementy czynne: minie strzakowe, m. piszczelowy przedni, wszystkie minie krtkie stopy
b) elementy bierne: wizada

2 uki poprzeczne:
tylny statyczny przebiega przez koci klinowate mona go ksztatowa wiczeniami
przedni dynamiczny przy wspiciu na palce opiera si na gowach I i V koci rodstopia.