MINIPROJECT

Perubahan Pengetahuan Pengasuh dan Pemberi Makan Anak Usia

0 24 Bulan Setelah Edukasi Makanan Pendamping ASI (MP-ASI)
Di Wilayah Kerja Puskesmas Cilandak Timur, Posyandu Anggrek2,
RT 011 / RW 01, Kelurahan Cilandak Timur, Kecamatan Pasar
Minggu, Jakarta Selatan

Penulis:
dr. Elizabeth Margaretha P

Pendamping:
dr. Wida Wildani

Program Internsip Dokter Indonesia

Puskesmas Kelurahan Cilandak Timur
Kecamatan Pasar Minggu
Jakarta Selatan
2017
 LEMBAR PENGESAHAN

Laporan ini diajukan oleh :

dr. Elizabeth Margaretha

Judul Laporan :

Perubahan Pengetahuan Pengasuh dan Pemberi Makan Anak Usia 0 24 Bulan Setelah Edukasi
Makanan Pendamping ASI (MP-ASI) Di Wilayah Kerja Puskesmas Cilandak Timur, Posyandu
Anggrek2, RT 011 / RW 01, Kelurahan Cilandak Timur, Kecamatan Pasar Minggu, Jakarta
Selatan.

Pembimbing :
dr. Wida Wildani

Mengetahui,

Kepala Puskesmas Kepala Dinas Kesehatan

Kelurahan Cilandak Timur DKI Jakarta

(dr. Wida Wildani) (.)

Ditetapkan di : Jakarta
Tanggal : 25 Juli 2017
 KATA PENGANTAR

Puji syukur penyusun panjatkan kepada Tuhan Yang Maha Esa, karena atas rahmat dan
karunia-Nya lah Miniproject Perubahan Pengetahuan Pengasuh dan Pemberi Makan Anak Usia
0 24 Bulan Setelah Edukasi Makanan Pendamping ASI (MP-ASI) Di Wilayah Kerja Puskesmas
Cilandak Timur, Posyandu Anggrek2, RT 011 / RW 01, Kelurahan Cilandak Timur, Kecamatan
Pasar Minggu, Jakarta Selatan ini dapat selesai dirampungkan tepat waktu. Laporan ini disusun
sebagai bagian pelaksanaan program internsip dokter di Puskesmas Kelurahan Cilandak Timur.
Atas selesainya laporan ini, penyusun ingin menyampaikan ucapan terima kasih dan
penghargaan setinggi tingginya kepada :
dr. Wida Wildani selaku pembimbing dalam penyusunan laporan ini.
Ketua RW 01 beserta Ketua RT 06, RT 07 dan RT 011 di Kelurahan Cilandak Timur.
Seluruh kader kesehatan di Posyandu Anggrek2 RW 01 - RT 06, 07, dan 011
Petugas kesehatan dari Puskesmas Kelurahan Cilandak Timur.
Teman teman dokter internsip di Puskesmas Kelurahan Cilandak Timur.

Penyusun menyadari bahwa masih banyak kekurangan dalam pembuatan laporan ini,oleh karena
itu , setiap kritik dan saran akan menjadi masukan yang berharga untuk perbaikan ke depannya.
Akhir kata, semoga laporan ini dapat bermanfaat untuk kita semua.
Jakarta, 20 Juli 2017
Penyusun,

(dr. Elizabeth Margaretha P)

 Daftar Isi

BAB I PENDAHULUAN ................................................................. Error! Bookmark not defined.

1.1 Latar belakang .......................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.2 Rumusan Masalah .............................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3 Tujuan ....................................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.1 Tujuan Umum ................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.3.2 Tujuan Khusus ...............................................................................Error! Bookmark not defined.
1.4 Manfaat ..................................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.4.1 Penulis............................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.4.2 Puskesmas ......................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.4.3 Masyarakat .....................................................................................Error! Bookmark not defined.

BAB II TINJAUAN PUSTAKA ..................................................... Error! Bookmark not defined.

2.1 Pengetahuan ...........................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2 Definisi MP-ASI .....................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.1 Persyaratan MP-ASI5,7 ...................................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2 Waktu Pemberian MP-ASI5 ...........................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3 Jenis MP-ASI ................................................................................................................................ 10
2.2.4 Cara Pemberian MP-ASI .............................................................................................................. 15

BAB III METODOLOGI PENELITIAN ..................................................................................19

3.1 Desain Penelitian .............................................................................................................................. 19
3.2 Tempat dan Waktu Penelitian ........................................................................................................ 19
3.3 Sumber Data ..................................................................................................................................... 19
3.4. Populasi dan Sampel ....................................................................................................................... 19
3.4.1 Populasi......................................................................................................................................... 19
3.4.2 Sampel .......................................................................................................................................... 19
3.5 Kriteria Inklusi dan Kriteria Eksklusi ........................................................................................... 20
3.5.1 Kriteria inklusi .............................................................................................................................. 20
3.5.2 Kriteria eksklusi ............................................................................................................................ 20
3.6 Teknik Pengambilan Sampel ........................................................................................................... 20
3.7 Metode Penumpulan data ................................................................................................................ 20
3. 8 Identifikasi Variabel........................................................................................................................ 20
3.9 Cara Kerja ........................................................................................................................................ 21
 3.10 Manajemen dan Analisis Data ...................................................................................................... 21
3.10.1 Pengumpulan Data ...................................................................................................................... 21
3.10.2 Pengolahan Data ......................................................................Error! Bookmark not defined.
3.10.3 Penyajian Data ........................................................................................................................ 21
3.10.4 Analisis Data ........................................................................................................................... 21
3.10.5 Pelaporan Data ........................................................................................................................ 22
3.11 Definisi Operasional .................................................................................................................. 22
3.11.1 Subjek Penelitian..................................................................................................................... 22
3.11.2 Pengetahuan ............................................................................................................................ 22

BAB IV HASIL ............................................................................................................................23

4.1. Profil Puskesmas Kelurahan Cilandak Timur ............................................................................. 23
4.1.1. Sejarah ...................................................................................................................................... 23
4.1.2. Sarana ....................................................................................................................................... 23
4.1.3. Visi Misi ...................................................................................................................................... 24
4.2. Data Geografis ................................................................................................................................. 25
4.2.1. Geografi dan Topologi ............................................................................................................. 25
4.3. Data Demografik ............................................................................................................................. 26
4.3.1. Jumlah Penduduk Berdasarkan Umur dan Jenis Kelamin ........................................................ 26
4.4. Sarana Pelayanan Kesehatan di Kel. Cilandak Timur ................................................................ 27
4.5. Sarana Pendidikan di Kel. Cilandak Timur ................................................................................. 27
4.6. Data Kesehatan Masyarakat .......................................................................................................... 28
4.6.1. Data Dasar Jumlah Balita di Kelurahan Cilandak Timur ............................................................ 28
4.6.2. Data Dasar Jumlah Anak dengan ASI Ekslusif di Kelurahan Cilandak Timur ........................... 28
4.6.3 Gambaran Tingkat Pengetahuan Pengasuh Pemberi MP-ASI ................................................. 29

BAB V DISKUSI ..........................................................................................................................31

5.1. Gambaran Data Jumlah Balita di Posyandu Aoka RW 03, Kelurahan Cilandak Timur ........ 31
5.2. Gambaran Tingkat Pengetahuan Pengasuh Pemberi MP- ASI .................................................. 31

BAB VI KESIMPULAN DAN SARAN .....................................................................................32

6.1 Simpulan............................................................................................................................................ 32
6.2 Saran .................................................................................................................................................. 32

BAB VII DAFTAR PUSTAKA ..................................................................................................33

BAB VIII LAMPIRAN ........................................................................................................ 34 - 38