"""'"

Santiago de Murcia
(S. XVIII)

Folas gallegas
Guitarra

'-'
.rv~
G~C ( rL

"""'"

~," " )
.~:'-
'~
~
 r'

"'-'

11

Santiago de Murcia
'!I

I~

(S. XVIII)
11

"
Folas gallegas
Guitarra

~
11
11
'1
.
r

--..
 -

AS FOLAS GALLEGAS DE SANTIAGO DE MURCIA

Son contadsimos os datos seguros que se coecen sobre a vida de Santiago de Murcia. S
sabemos que foi profesor de guitarra da raa Mara Luisa Gabriela de Saboya, primeira esposa de
Felipe V, ata o ano 1714, en que morreu a soberana; que publicou nese mesmo ano, en Amberes, un
libro que contn regras de acompaamento e pezas para a guitarra espaola, o Resumen de acompa-
,ar la parte con la guitarra. e que dezaoito anos mis tarde, no 1732, rematou de copiar un precio-
so manuscrito, dividido en dous volumes, con obras propias e alleas, principalmente pasacalles, sui-

~ tes e series de variacins sobre esquemas harmnicos espaois, que titulou Pasacalles y obras de
guitarra por todos los tonos naturales y acidentales.
Aparte destes pouqusimos datos seguros, hai outros que a moderna musicoloxa puido recons-
truir. En primerio lugar, supomos que a sa vinculacin coa Casa Real se debeu ao feito de perten-
cer, probablemente, familia dos Murcia, violeiros do Real Palacio entre fins do sculo XVII e
comezos do XVIII. Por outro lado, dados os avatares que padeceron os poucos exemplares das sas
obras que chegaron aos nosos das, non parece des~tinado supor tamn que Murcia emigrase Nueva
Espaa despois da morte da raa: en Mxico consrvase un dos dous volumes manuscritos dos
Pasacalles y obras (o segundo, que contn variacins sobre esquemas harmnicos espaois) e o
outro, hoxe na Biblioteca Britnica de Londres, foi adquirido en Mxico; tamn proceden de Mxico
dous dos tres exemplares coecidos do Resumen de acompaar la parte, e na Biblioteca Nacional
mexicana grdase un manuscrito con msica de guitarra e de violino que contn, entre outras moi-
tas cousas, obras de Santiago de Murcia.
Por suposto, o instrumento para o que escrebe Murcia a guitarra espaola, hoxe chamada
barroca, de cinco ordes de cordas, que poda afinarse de calquer das tres maneiras que figuran na
ilustracin.
A primeira afinacin foi empregada en Espaa, sobre todo para acompaar; a segunda pre-

'- ferida polos guitarristas franceses, e a terceira polos italianos ademais de algn espaol, como
Gaspar Sanz. Ainda que en rigor habera que elexer a primeira afinacin nas pezas de Murcia, en
xeral os intrpretes soen preferir a segunda, tanto por razns de ndole musical como polo feito de
que Murcia manifesta unha forte influencia francesa nunha boa parte das sas obras. Pero nada nos
impide empregar a primeira, moito mis achegada guitarra clsica dos nosos das, guitarra na que
se poden tocar, por suposto, todalas obras dos guitarristas barrocos, por mis que s veces se tean
de facer adaptacin s leves.
f Nestas Folas gallegas case non foi preciso facer nengunha adaptacin. S se engaden entre
colchetes, na transcripcin, unhas cantas oitavas necesarias para o bon discorrer da msica, oitavas
..
que, por outra parte, a guitarra barroca produce de seu nas ordes graves. Estas Folas gallegas son
as mis antigas que coezo, e o ar galego ven suxerido polo ritmo senario e pola presenza constan-
te dunha nota pedal, como na gaita. Ainda que o autor nada nos indica respecto do ar con que se ha
de interpretar esta peza, creo que hai que darlle un movimento moderadamente rpido e un carcter
melancolicamente esttico, como o dunha gaita da nevoenta Galicia escoitada ao lonxe.
Gerardo Arriaga

Q
 ~
Folas Gallegas
Guitarra
Santiagode Murcia
Transcripcin:GerardoArriaga
[Col.47 v]
--
~. #"
I ' r" I r"

..
[Col.48]
~

. .: r r r r. :r-==r I. r ~r ~
9

. rr t ~ t _o t- t -~o ..
t.D

~~r . i~t" r - -. ~i . r . r-

26
~-=--- ~ t.' t~ ro r~

<DCopyright 1997 by Gcrardo Arriaga, Madrid Spain.

"
Edicin autorizada para todos os pases a VISO Editorial.
Barrera 22, 1". 15001 A Corua, Spa;n.
Imprenta: GALAICA DE ARTES GRAFICAS, S.L
CI Ovicdo, Nave 1, Stano, Mciccndc, Arte;xo. A Corua
Depsito Legal: C . 1.240 - 97 9724
 8

~~f" - r- v~r r- r-
~.

.t -t t -r~- . t

.. r r -r ro f
40 J~
~.r
~J~ (-
..(. (t ((
,.~n~I~~
r~- - t ~r t t
(.~'~
.t t t t - r~
- t t

. r . t ~ t ~-' .t ur
'a
9724