Professional Documents
Culture Documents
Apolticaquebarranegrosepobreseameaaa
democraciadaareianoRio
Polciaprendejovensantesdachegadaspraias,masjuizdizqueprticailegal
MARAMARTN SoPaulo31AGO201515:56BRT
Policiaisreprimemum'arrasto'noRiodeJaneiroem2013. MARCELOCARNAVALAGNCIAOGLOBO
Osrapazes,negrosepobres,viajavamemvriosnibusdelinharegularataprivilegiada
zonasulcarioca.Odestino,nodomingopassado,eramaspraiasmaisfamosasdomundo,
maselesacabaramnofundodeumfurgopolicial,semtercometidonenhumcrime.Aao
pretendiaconterumanovaondadearrastes,umfenmenocomplexoqueserepete
periodicamentenaspraiasdoRiodesdeadcadade90,masaestratgiarevelououtro
frequenteescndalo:oracismoinstitucionaldaspolciasbrasileiras.
Umasemanaantes,jestavamnoArpoador,reacobiadadeIpanemaepontofinaldos
nibusquevmdaperiferia,oselementosdestaespciedeviolentojogodegatoe
ratoentreassaltantesepoliciaisquenoraroterminacomcadeirasvoandopelosaresem
meioacentenasdebanhistasaterrorizados.OroubodacarteiradeumgringonoPosto8
desencadeoucaosnaareia.Apolciachegouataorladecasseteteemmoseespancou
osjovensqueencontroupelocaminho,nemsempreosculpados.Muitosdeles,daFavela
daPenha,bebiameconversavam.Momentosdepois,umaferidaardianascostelasde
Marcos,enquantoaamigaAnareclamavaqueeleapenasestavasentado,semfazernada.
http://brasil.elpais.com/brasil/2015/08/27/internacional/1440710239_607074.html 1/3
2017628 ApolticaquebarranegrosepobreseameaaademocraciadaareianoRio|Internacional|ELPASBrasil
OrouboeaagressoaparentementesemrelaocomocrimejqueMarcosnofoi
preso,foramobrochefinaldeumdiadepraiaregular,comcenasqueapolciacariocase
diz,maisdoquenunca,determinadaaevitar.
Oproblemaque,paraojuiztitularda1VaradaInfncia,PedroHenriqueAlves,ea
DefensoriaPblicadoRio,asoluonopodeserevitarquegruposdaperiferiacheguem
spraias,comonofimdesemana.Ambosconsideraramilegaladetenononibus.A
polciaspodeprenderumadolescenteseoencontracometendoumdelitoousetemuma
ordemjudicialfundamentada,explicaadefensorapblicaEufrsiaSouzadasVirgens,que
abriuumprocessocontraoEstadopordanosmoraiseconstrangimentodosjovens.
Enquantoumapartedasociedadelevavaasmoscabeachocadacomamedida,
ogovernadordoRio,LuizFernandoPezo(PMDB),defendiaosagentes:Aintelignciada
polciamapeouessemovimentodemenoresdesdeseuembarquenosnibus.Quantos
assaltospraticaramessesmenores?Noestoufalandoquesotodososqueestavamali
[nosnibus],mastemmuitosdelesquejtinhamsidodetidosmaisdecinco,oito,dezou15
vezes.
OsecretriodeSeguranaPblica,JosMarianoBeltrame,defensor
MAISINFORMAES
deumdiscursobastanteprogressistaemumpasqueaindamantm
Ademocraciapraianado
Rioesttrincada umapolciamilitarizada,quisdaraoepisdioumadimensosocial.A
polciafezumtrabalhodepreveno,oquefaltadizerspessoasa
Ondadepniconas
praiasdoRio
totalsituaodevulnerabilidadequeseencontravamessesjovens.No
sefalaemracismo,nosequerdizerqueessesjovensiampraticar
Aviolnciamais
crimes.Aquestoaseguinte:aliberdadedeirevirtambmexige
perigosa,porJUAN
ARIAS deveres.Sevocquerir,estavaindosempagarpassagem.Vocsaida
suacasaqueficahquilmetrossemcomer,semdinheiroevaivoltar
NoRiodeJaneiro,avida
vale30reais
pracasacomo?,questionouBeltrame.Oqueestemjogoa
vulnerabilidadedessaspessoas",completou.
EspecialistasemseguranaeaprpriaDefensoriaPblicaseperguntam,ento,porqueo
controlenoestemmosdeassistentessociais,emvezdenasmosdehomens
armados.umaaoabsurda,desastradaeescandalosa,umaexpressodoracismono
Brasil,muitocomumemsuapolcia,equecontacomaautorizaotcitadasociedade,
criticaoantroplogoLuizEduardoSoares,coordenadordeSeguranaeJustianoRioem
1999esecretrionacionaldeSeguranaPblicaem2003.
http://brasil.elpais.com/brasil/2015/08/27/internacional/1440710239_607074.html 2/3
2017628 ApolticaquebarranegrosepobreseameaaademocraciadaareianoRio|Internacional|ELPASBrasil
Soareslembracomooscariocasviveramademocratizaodesuaspraiasnocomeodos
anos80,umlugaratentoreservadoprincipalmenteelitebrancaemoradoresdas
favelasdazonasul.FoiogovernadorLeonelBrizolaquepromoveuotransporteefacilitou
oacessodosjovensdossubrbiosmaisdistantesataspraias.Essaestratgiacomeoua
democratizaraareiaeprovocouodesprezodaclassemdiamaisracista,quepuniu
politicamenteogovernador.Hojeemdiaareaonopodeseramesmaquenosanos80.
Existemleiscontraoracismo.Porisso,surpreendenteverqueessamesmaatitude
continuapresente,segueele.Osjovensnegrossosempretratadoscomosuspeitos,o
quenosajudaaentender,eissomuitomaisgravedoquequalquerroubonapraia,as
maisde10.600mortesprovocadaspelapolcia,namaioriadejovensnegros,pobresem
territriosvulnerveis.
AntesdeRio2016
Oschamadosarrastes,comonoBrasilfoibatizadoessetipodefurtoemganguesem
lugarespblicosmuitoconcorridos,sojhabituaisnasareiasdoRioemdiasdecalore
ameaamaimagemparadisacadacidadesportasdosJogosOlmpicosde2016.
Osladres,algunsmaiscrianasdoqueadolescentes,doogolpedevriasmaneiras.Uns
aproveitamoenormegrupodeamigoseconhecidoscomosquaisvopraiaparase
proteger,seseparamdelesepercorremaareiaembuscadebanhistasdesprevenidos.Ao
voltar,trocamentresioscalesdebanhoedoaseuscmplicesobotim.Outros,eesta
atcnicamaischamativaecomaqualseespalhaopniconaareia,fingembrigas
multitudinriaseaproveitamotumultoparaarrasarcomtudooquepuderem.
Apsoroubo,raroqueasvtimasapresentemboletimdeocorrncianoBrasils20%
denunciafurtos,segundoSoareseapraiacontinuaigualdecheia."Sabemosporoutras
pesquisasqueafrequnciapraianodiminuiu",dizSoares,"oqueafastaaspessoasno
ofurto,oqueaterrorizaaviolncia".
http://brasil.elpais.com/brasil/2015/08/27/internacional/1440710239_607074.html 3/3