1

Peningkatan Tamadun

Latar Belakang Tamadun Aspek-aspek Peningkatan Sumbangan Tamadun Kemunculan Agama dan Ajaran
Tamadun Utama Dunia

Tamadun Yunani
Tamadun Yunani
Tamadun India Agama Hindu
Tamadun Rom
Tamadun Rom Agama Buddha
Tamadun India

Tamadun China Tamadun China Agama Kristian

Agama Islam
Politik Ekonomi Sosial
Confucianisme
Pertanian Pendidikan Falsafah
Pentadbiran
Perdagangan Seni dan Seni Bina Bahasa Taoisme
Perundangan
Perusahaan Kesusasteraan Sistem Sosial
Perluasan kuasa
Kewangan Sains dan Teknologi

Tamadun India
1. Kedatangan orang Aryan
telah membawa satu
budaya dan tahap baru
terhadap masyarakat
tamadun Indus.
2. Tahap ini dikenali sebagai
Vedik sempena nama
kitab-kitab Veda.
3. Zaman ini merupakan
permulaan kehidupan
beragama bagi masyarakat
tersebut kerana lahirnya
agama hindu.
4. Golongan pemerintah
pada masa ini ialah raja.
5. Terdapat dua bentuk
kerajaan iaitu kerajaan
Janapada (kecil) dan
kerajaan mahajanapada
(besar)
6. Chandragupta Maurya
telah menyatukan
kerajaan-kerajaan kecil ini
dan lahir empayar yang
pertama di India.
7. Dinasti Maurya mencapai
kemuncak semasa
pemerintahan Asoka.
Peningkatan Tamadun
Latar Belakang Tamadun
Tamadun Rom
1. Lahir di kawasan Bukit Palatine
berhampiran Sg. Tiber di lembah Latium.
2. Didiami oleh masyarakat latin dan
berkembang semasa pemerintahan
Romulus.
3. Pada abad ke-2 masihi, pemerintah
mewujudkan majlis perbandaran disetiap
bandar.
4. Majlis perbandaran menjalankan
pentadbiran tanpa diganggu oleh
pentadbiran pusat Rom.
5. Kewujudan majlis perbandaran mebawa
kemajuan dan keselesaan hidup di Bandar.
6. Pembinaan Bandar adalah terancang serta
disediakan dengan pelbagai kemudahan.
7. Pompei adalah merupakan Bandar contoh
terdapat kemudahan pejabat, dewan orang
ramai, mahkamah, perpustakaan, rumah
ibadat, kedai, pintu gerbang dan
colloseum.
8. Di pompei penduduknya berjumlah
50,000 terdapat system saliran bawah
tanah yang menyalurkan air sejauh 165
km yang melibatkan 14 buah saliran atau
terusan.
9. Saliran air air membekalkan air waktu
aman dan peperangan di samping
digunakan untuk tujuan perindustrian dan
pengangkutan.
2
Tamadun China
1. Terletak di lembah Sg.
Tamadun Yunani Hwang Ho berkembang
hingga ke bahagian
selatan.
1. Berkembang di semenanjung Greece
2. Bermula dengan
dan pulau-pulau di sekitarnya yang kemunculan Dinasti
dikelilingi oleh laut Athens dan laut
Chin.
Mediteranean.
3. Kelahiran empayar yang
2. Bermula dengan pembentukan
pertama menandakan
petempatan manusia yang dikenali
satu peningkatan dalam
sebagai Negara kota atau polis. tamadun China.
3. Negara kota terbentuk hasil
4. Pengasas Dinasti ialah
gabungan beberapa buah kampong
Maharaja Shih Huang
dan Bandar.
Ti.
4. Terdapat banyak Negara kota dalam
5. Berjaya memperluaskan
tamdun Yunani. jajahannya sehingga ke
5. Setiap Negara kota mengandungi
Sungai Merah di
sebuah kota dikelilingi oleh kawasan Vietnam.
pertanian.
6. Zaman empayar
6. Di dalam kota terdapat pasar, kubu,
merupakan zaman
kuil dan istana. banyak berlakunya
7. Negara kota yang paling menonjol
peperangan dan
ialah Athens, Sparta dan Corinth. perluasan kuasa dengan
8. Setiap Negara kota mempunyai
jajahan takluk berjaya
corak pemerintahan dan undang-
disatukan di bawah
undang tersendiri dan memiliki
pentadbiran pusat.
beberapa tuhan.
9. Walaupun peperangan peperangan
sering berlaku antara Negara kota,
namun sentiasa bersatu padu.

Tamadun India
1. Pada tahap awal
perkembangan tamadun India
mempunyai dua bentuk
kerajaan iaitu kerajaan kecil
dan kerajaan besar.
2. Kerajaan kecil masih berpuak
dan tidak mempunyai raja.
3. Kerajaan besar diketuai oleh
raja seperti kerajaan Kashi,
Kosala dan Magadha.
4. Dalam tamadun ini raja
berkuasa mutlak
5. Kedudukan raja
diperkukuhkan dengan upacara
ritual yang menganggap raja
adalah suci dan harus
dihormati.
6. Golongan Brahmin bertindak
sebagai penasihat, Ksyatria
pemerintah tertinggi
merupakan golongan dominan.
7. Chandragupta Maurya
menyatukan kerajaan-kerajaan
kecil dan membentuk empayar
dan mengubah status dari raja
ke maharaja.
8. Empayar Maurya meliputi
kawasan dari Teluk Benggala
ke kawasan pergunungan
Hindu kush.
9. Ibu negaranya terletak di
Pataliputra.
10. Zaman kegemilangan Dinasti
Maurya ialah semasa
pemerintahan maharaja Asoka.
11. Penilaian ini dibuat
berdasarkan kejayaan beliau
menamatkan perang saudara
selepas kematian ayahnya.
12. Selepas perang Kalinga, Asoka
menekankan kedamaian dan
kemajuan social serta
menjalankan penaklukan dan
penyebaran agama Buddha.
13. Walaupun beliau maharaja
Aspek-aspek Peningkatan Tamadun 3
Tamadun China
Pemerintahan dan Pentadbiran
Tamadun Rom
Tamadun Yunani
1. Tamadun china telah
1. Dalam tamadun Rom pemerintahan bermula mengubah
1. Tamadun Yunani telah mewujudkan beberapa
dengan system pemerintahan beraja. pemerintahan
bentuk pemerintahan yang diamalkan oleh
2. Rom diperintah oleh Raja berketurunan berbentuk system
sesebuah Negara kota.
Etruscan yang bukan berasal daripada feudal kepada system
masyarakat latin tempatan. 2. Terdapat beberapa bentuk pemerintahan yang pemerintahan
terdapat perubahan daripada monarki, oligarki,
3. Masyarakat Latin pimpinan patrician telah berpusat.
aristokrasi, dictator dan demokrasi.
bangun memberontak dan membentuk 2. Perluasan kuasa
3. Athens mengamalkan system pemerintahan
sebuah Republik. melahirkan empayar
beraja. Dalam system ini raja dibantu oleh sebuah
4. Dalam system Republik, kuasa tertinggi pada zaman dinasti
badan yang dinamakan konsul.
terletak pada dua orang Konsul (untuk Chin dan konsep raja
mengimbangi kuasa) yang dilantik oleh 4. Peranan Raja ialah sebagai ketua hakim, ketua bertukar kepada
tentera dan ketua agama.
Senat untuk sesuatu tempoh. maharaja.
5. Apabila kuasa konsul menjadi kuat, peranan raja
5. Konsul dibantu oleh Dewan Senat 3. Pemerintahan oleh
merosot.
(membincangkan hal-hal pentadbiran dan maharaja
6. Akibatnya lahir system raja yang dipilih tetapi
merangka perundangan) yang diwakili oleh membolehkan
kuasanya adalah terhad.
golongan bangsawan. pembentukan system
6. Di bawah dewan Senat ialah dewan 7. Sistem pemerintahan oligarki, pemimpin adalah pentadbiran atau
terdiri daripada beberapa orang Konsul yang
Perhimpunan yang terdiri dari seluruh rakyat birokrasi awam yang
terdiri daripada golongan kaya.
Rom. terdiri daripada
8. Daripada golongan konsul lahir pula golongan
7. Keputusan Senat akan disampaikan kepada pegawai kerajaan yang
aristokrasi yang kuat, mereka memiliki kuasa
dewan perhimpunan untuk diluluskan. dilantik oleh maharaja.
8. Julius Caesar telah menamatkan system besar. 4. Perlantikan pegawai
9. Rakyat tidak berpuas hati terhadap pemerintahan
pemerintahan bercorak Republik setelah kerajaan dibuat oleh
aristokrasi dan muncul golongan yang ingin
beliau dapat meluaskan kuasanya ke sebuah jawatankuasa
menuntut hak serta berlakulah rampasan kuasa.
Macedonia, Yunani, Syam, Perancis dan dalam system
10. Muncul pemerintahan berbentuk tirani oleh
Britain. perkhidmatan awam
golongan dictator.
9. Pemerintahan berbentuk empayar ini iaitu Hon Kao Tsu.
menamatkan system Republik dan digantikan 11. Walaupun rakyat menyokong rampasan kuasa, 5. Perlantikan dibuat
tetapi ditentang oleh golongan aristocrat dan
dengan system dictator. berasaskan pencapaian
lahirlah system demokrasi.
10. Beliau menguasai angkatan tentera dan senat dalam peperiksanaan
12. Dalam sistem demokrasi terdapat dewan
serta menggunakan gelaran maharaja. awam.
perhimpunan dan Majlis.
11. Gelaran Maharaja diteruskan oleh Augustus, 6. Sistem ini diwujudkan
13. Semua warganegara lelaki dewasa Athens diberi
berjaya membawa keamanan dan keagungan pada zaman dinasti
empayar Rom. peluang menjadi anggota Dewan Perhimpunan. Han dan diteruskan
14. Keputusan dewan dikendalikan oleh majlis.
12. Zaman kegemilangan ini digelar sebagai Pax oleh dinasti lain.
15. Ahli Majlis, Majistret dan Juri dilantik oleh
Romana (Keamanan Rom) kerana dapat 7. Tokoh yang
Dewan dan Dewan berkuasa penuh.
membawa keamanan dan kesejahteraan memainkan peranan
16. Di Negara kota Sparta system pemerintahan
kepada empayarnya yang terdiri daripada penting dalam hal ini
tentera di amalkan.
pelbagai bangsa merangkumi tiga buah ialah Shih Huang Ti.
benua. 17. Sistem pertahanan diberi keutamaan.
18. Anak lelaki dilatih dari awal untuk menjadi askar.

Tamadun India
1. Kitab undang-undang hindu yang
paling tua ialah kitab Dharma
Sastra.
2. Kitab ini dipercayai telah
dihasilkan antara abad ke-6
hingga abad ke-2 sm.
3. Raja dipertanggungjawabkan
untuk memelihara kesucian dan
kedaulatan undang-undang.
4. Segala kesalahan yang dilakukan
akan dikenakan tindakan
berdasarkan keseriusan
kesalahan yang dilakukan.
5. Golongan Brahmin menjadi
golongan yang dominant dalam
bidang atau urusan undang-
undang kerana kerana mahir
dalam hokum hakam agama.
6. Zaman Dinasti Maurya, undang-
undang Maharaja disampaikan
sebagai titah perintah diraja.
7. Titah perintah diukir pada tiang
batu yang didirikan di tepi jalan,
supaya undang-undang dapat
dibaca oleh rakyat.
8. Tiang batu ini dikenali sebagai
Tiang Asoka kerana didirikan
pada zaman Asoka, yang sentiasa
berpegang kepada konsep
kesejahteraan rakyat.
4
Perundangan Tamadun China
1. Sistem perundangan
Tamadun Rom Tamadun Yunani berdasarkan dua prinsip
a. hukuman berat
1. Dewan Perhimpunan berfungsi b. bercorak kolektif
menggubal undang-undang. 2. Undang-undang ini
2. Kepentingan undang-undang di utaraka berteraskan falsafah
oleh Plato dalam bukunya Republik. Legalisme yang
3. Menurut Plato Negara harus diperintah diperkenalkan oleh Han Fei
oleh ahli falsafah kerana mereka ceka, Tzu pada zaman dinasti Chin.
terbaik dan berupaya menggubal 3. Mengikut Falsafah ini,
undang-undang. undang-undang yang tegas
dan kukuh dapat mengawal
tingkah laku manusia.
4. Semasa melaksanakan
undang-undang tidak harus
wujud rasa belas kasihan.
5. Undang-undang dan
penguatkuasaannya harus
1. Undang-undang Rom berbentuk undang-undang bertulis. dipelihara tidak kira dalam
2. Undang-undang Rom yang pertama iaitu hukum kanun 12 apa juga keadaan.
telah dipahat pada kayu yang dikenali sebagai papan 12 dan 6. Undang-undang ini
diletakkan ditempat awam untuk tatapan rakyat. bertentangan dengan undang-
3. Undang-undang awal lahir pada zaman Republik. undang yang berlandaskan
4. Oleh kerana terdapat banyak masalah, Justinian telah ajaran Confucius (Dinasti
mengumpulkan, menyatukan dan membukukan undang- Han).
undang tersebut. 7. Ajaran Confucius
5. Beliau telah melahirkan kod undang-undang Rom pada menekankan raja mempunyai
tahun 527 sm. pekerti baik dan menjaga
6. Kod undang-undang ini dikenali sebagai undang-undang keharmonian rakyat
Justinian.

Tamadun India
1. Perluasan kuasa berlaku semasa
pemerintahan Dinasti Maurya iaitu
semasa pemerintahan Chandragupta
Maurya (321-292sm).
2. Kejayaannya beliau disebabkan
pasukan tentera yang besar, terdiri
daripada 600 ekor gajah, 1000
orang tentera berkuda dan 10 000
orang infantry
3. Beliau berjaya menguasai seluruh
India Utara dan menakluk Punjab.
4. Chandragupta Maurya telah
menewaskan Seleceus yang
memerintah empayar Seleucid di
Syiria dan kawasan India Barat.
5. Anak Chandragupta, Bindusara
meluaskan empayar Maurya hingga
ke Mysore di bahagian selatan
India.
6. Kaedah perluasan kuasa oleh
penggantinya iaitu Asoka adalah
berbeza.
7. Beliau menekankan dasar yang
lebih lembut dan terbuka dalam
perluasan kuasa dan pengaruhnya.
8. Beliau memberi penekanan
terhadap agama Buddha.
9. Pada zaman Asoka, seluruh India
menjadi kawasan takluk empayar
Maurya hasil daripada kemenangan
Asoka ke atas Kalinga dalam
Perang Kalinga.
Perluasan Kuasa
Tamadun Rom
Tamadun Yunani
1. Perluasan kuasa 1. Bermula pada tahun 800
bermula tahun 27 sm. sm pada zaman
Pada zaman pemerintahan Phillip II
pemerintahan dari Macedonia.
Augustus Caesar. 2. Beliau menyatukan
2. Beliau berjaya Macedonia dan Yunani.
menubuhkan system 3. Usahanya diteruskan oleh
pemerintahan Alexander the Great
berbentuk empayar. jajahan takluknya
3. Pada zaman termasuk Parsi, Mesir,
pemerintahannya Turkistan dan Samarkand.
empayar Rom terdiri 4. Alexander the Great
daripada Britain, terlibat dalam penyebaran
Sepanyol, kawasan kebudayaan Hellenistik ia
Sungai Rhine, merupakan campuran
Danube, Laut Hitam, kebudayaan Yunani dan
Pergunungan Atlas, Parsi serta kebudayaan
Afrika Utara, timur yang lain.
Macedonia, 5. Kebudayaan ini tersebar
sebahagian Turki dan dalam kota-kota utama
Palestin. tamadun Yunani seperti
Syracuse di Itali,
Iskandariah dan Antioch.
6. Empayar Yunani berakhir
dengan kematian
Alexander the Great dan
dengan kemunculan Rom.
5
Tamadun China
1. Kelahiran empayar pada zaman
pemerintahan Dinasti Chin, iaitu
di bawah pemerintahan Shih
Huang Ti.
2. Shih Huang Ti memerintah secara
autokratik iaitu tegas dan mutlak.
3. Beliau menghapuskan kuasa
golongan bangsawan dan melantik
gabenor serta panglima tentera
untuk mentadbir.
4. Untuk mengelak serangan
daripada orang Gasar beliau telah
mengarahkan pembinaan tembok
Besar China.
5. Kejatuhan dinasti Chin digantikan
oleh dinasti Han.
6. Pada zaman Dinasti Han,
kewibawaan maharaja Han Wu Ti
yang juga digelar Maharaja tentera
telah meluaskan kuasanya melalui
angkatan tentera yang kuat.
7. Antara kawasan yang berjaya
ditakluki ialah Sinkiang,, Lembah
Tarim dan Tutor di utara, Yang
Tze, Kwangsi dan Kwang Tung di
Selatan.
8. Zamannya, pengaruh China telah
tersebar ke Jepun dan Turkistan
serta keamanan dan kemakmuran
negeri China telah berjaya
diwujudkan.

Tamadun India
1. Ekonomi berkembang pesat sejak abad ketiga
Sebelum Masihi.
2. Aktiviti perdagangan dijalankan di dalam Negara
dan luar Negara.
3. Perdagangan dengan Negara luar melibatkan
kerajaan Maurya dengan Macedonia, Sri Lanka,
rantau Asia Tengah dan Asia Tenggara.
4. Pusat perdagangan yang penting ialah Anga,
Kalinga dan Karusa yang menghasilkan senjata,
gading gajah, emas, berlian dan mutiara.
5. Pelabuhan penting yang menjadi penghubung
kerajaan India dengan kerajaan luar ialah
Tamralipti, Ghantashala dan Kadura di Timur,
manakala Broach, Chaul, Kalyan dan Cambay di
Barat.
6. Perkembangan ekonomi telah menyebabkan
tertubuhnya persatuan perdagangan dan perusahaan
(stresthin) di setiap Bandar.
7. Matlamat penubuhan persatuan ini adalah untuk
mengawal harga barang, kualiti barangan dan gaji
pekerja.
8. Mata wang telah diperkenalkan untuk urusan jual
beli, ini membuktikan tamadun India telah
melaksanakan dasar kewangan dan ekonomi yang
sistematik.
9. Perkembangan perdagangan di India, sangat
disokong oleh perkembangan pengeluaran tekstil,
kain kapas dan sutera.
10. Perusahaan sutera berpusat di Bengal dan Benares.
11. Pelbagai cukai telah diperkenalkan untuk menyara
anggota tentera, para pentadbir dan raja.
12. Perdagangan Maritim di antara India dengan Alam
Melayu telah terjalin sejak tahun 100 M.
Peningkatan Ekonomi
Tamadun Yunani
1. Semua Negara kota memberi
tumpuan kepada aktiviti
perdagangan kecuali Sparta.
2. Ini disebabkan keadaan muka
bumi Yunani yang bergunung
ganang dan tidak sesuai untuk
kegiatan perdagangan.
3. Pada permulaan perdagangan
hanya berlaku antara kawasan
persisiran pantai yang
berhampiran seperti Mesir, Syria
dan Pheonesia.
4. Kekurangan tanah menyebabkan
Corinth menghadapi masalah
kekurangan makanan dan
terpaksa mendapatkan bekalan
makanan dari luar terutama dari
kawasan Selatan dan Laut Hitam.
5. Athens menjadi pusat
pengumpulan barang keperluan
dari Timur.
6. Kenaikan harga barang yang
disebabkan oleh cukai telah
menyebabkan ramai rakyat
Yunani berpindah ke tempat lain
seperti Alexandria pada zaman
Craeco-Rom.
6
Tamadun China
1. Perkembangan ekonomi berlaku sejak
zaman Dinasti shang.
2. Pada zaman Dinasti Han, tenggala telah
digunakan untuk membuat batas
tanaman, kolar kuda untuk
membolehkan kuda menarik tenggala
kayu, kereta kuda dan kereta sorong
beroda.
3. Perkembangan penciptaan alatan
pertanian terus berlaku pada zaman
Dinasti Tang, Song, Yuan, Ming dan
Ching.
4. Sistem tanaman bergilir, bukit telah
ditereskan dan system saliran telah
diperkenalkan untuk meningkatkan
hasil pertanian.
5. Perusahaan logam dan tembikar telah
berkembang sejak zaman dinasti Han.
6. Hasil perusahaan telah diperdagangkan
dengan kawasan luar melalui Jalan
Sutera (jalan darat) dan kemudian jalan
laut.
7. Hasil perusahaan juga diperdagangkan
dalam Negara dan membawa kepada
perkembangan system perhubungan
seperti jalan raya, jambatan serta alat
pengangkutan seperti kereta kuda dan
kereta lembu

Tamadun India
1. Pendidikan berkembang pada zaman
Vedik yang sangat mementingkan
keagamaan iaitu agama Hindu.
2. Pendidikan didominasi oleh kaum
lelaki. Tamadun Rom
3. Pendidikan tertumpu kepada
pembelajaran kitab-kitab Veda dan
bahasa Sanskrit.
4. Kolej Brahman telah menyediakan
pendidikan tinggi.
5. Pada abad keempat Masihi, Universiti
Nalanda ditubuhkan.
6. Seorang Brahmin yang berpendidikan,
harus menghafal pelbagai buku agama,
mempelajari karya saintifik dan
falsafah.
7. Pada zaman berikutnya, pendidikan
bertujuan menambah ilmu dan
mengatasi buta huruf serta mendapat
jawatan dalam pemerintahan.
1. Pendidikan Rom mementingkan aplikasi ilmu
dan setia kepada Negara.
2. Pendidikan Rom pada peringkat awal banyak
mengambil dan menyerap unsur dari tamadun
Yunani.
3. Pusat pendidikan dan ilmu berkembang di
seluruh Rom dan berjaya melahirkan ramai
jurutera yang dapat membina system
pengairan, bangunan dan jalan raya.
Peningkatan Sosial.
Pendidikan
Tamadun Yunani
1. Pendidikan bertujuan melahirkan
manusia yang seimbang pencapaian dari
sudut rohani dan jasmani.
2. Bagi orang Athens, manusia cemerlang
ialah yang dapat memenuhi tuntutan
mental dan fizikal serta dapat
memberikan sumbangan kepada
kesejahteraan manusia.
3. Di Sparta, pendidikan bertujuan
melahirkan warganegara tentera yang
sempurna dan gagah.
4. Pendidikannya lebih mementingkan
kemahiran menggunakan senjata.
5. Perkembangan pendidikan di Yunani
berlaku apabila banyak sekolah falsafah
didirikanseperti di Athens, Thebes, Elea
dan Miletus.
6. Sekolah ini telah melahirkan ramai
cendekiawan seperti sejarawan
Thucydides dan Herodotus, pemikir
dalam bidang sains dan teknologi
seperti Thales, anaximander, heraclitus
dan Anaxagoras.
7. Semasa pemerintahan Pericles, Athens
dikenali sebagai pusat cendekiawan.
7
Tamadun China
1. Matlamat utama pendidikan adalah untuk
lulus peperiksaan awam kerajaan.
2. Terdapat tiga peringkat pendidikan iaitu
rendah, menengah dan tinggi
3. Peringkat rendah tertumpu kepada
kegiatan mengenal dan menghafal tulisan
ideogram dan sembilan buku suci.
4. Peringkat menengah tumpuan kepada
karangan dan sastera.
5. Peringkat tinggi tumpuannya adalah
untuk menterjemah buku suci.
6. Kepentingan pendidikan di China lebih
menjurus kepada kepentingan
pentadbiran.
7. Peperiksaan awam mengandungi tiga
tahap.
8. Tahap pertama Hsiu Tai setaraf dengan
ijazah pertama, peperiksaan tahap
pertama dijalankan di daerah.
9. Tahap kedua Chun-Jen setaraf dengan
sarjana, peperiksaan tahap kedua
dijalankan di ibu kota daerah.
10. Tahap ketiga Chin Shih setaraf dengan
doctor falsafah, peperiksaan tahap ketiga
dijalankan di ibu kota empayar bertempat
di istana di hadapan maharaja.
11. Pelajar yang lulus tahap atau ijazah
berpeluang menjadi pegawai kerajaan
dan ijazah ketiga pula layak menjadi
pendidik.
12. Peperiksaan awam tahap pertama
diadakan dua kali dalam tempoh tiga
tahun, manakala tahap kedua dan ketiga
diadakan tiga tahun sekali.
 8

Tamadun India Falsafah Tamadun China

1. Falsafah India wujud dalam dua Tamadun Rom

bentuk pemikiran yang besar iaitu Tamadun Yunani 1. Falsafah China memberi
yang bersumberkan kitab Veda dan penekanan kepada
yang menolak kitab Veda. 1. Sofis yang terkemuka dalam tamadun Yunani ialah hubungan manusia
2. Falsafah berdasarkan kitab Veda Herodotus, Socrates, Aristotle dan Plato. dengan manusia lain.
ialah Rig Veda, Yajur Veda, Sama 2. Isu utama sofis ini ialah persoalan tentang nilai 2. Sumber falsafah China
Veda dan Atharva Veda. individualisme, kehidupan manusia dan demokrasi. berdasarkan falsafah
3. Upanishad, Mahabharata dan 3. Socrates dianggap sebagai Bapa Falsafah Barat. Confucianisme Kung-
Bhagavad Gita merupakan sumber Dianggap pakar dalam perbincangan soal jawab, fuTze (Confucius),
falsafah yang terdapat Veda. berusaha mencari unsur-unsur dalam kehidupan dan Taoisme, Lao Tze dan
4. Falsafah yang bukan bersumberkan masyarakat bahagia. Mo Tzu (Mencius).
aliran Veda ialah ajaran Carvaka, 4. Plato dalam karyanya Republic menyatakan 3. Mencius menolak
Jainisme dan Buddhisme. masyarakat dan Negara yang paling baik diperintah beberapa ajaran
oleh ahli falsafah dan ilmuan. Menjadi guru kepada Confucianisme. Beliau
Alexander the Great dalam karyanya telah berpendapat manusia
membincangkan cara berfikir yang teratur. berakhlak baik dan
5. Aristotle adalah murid Plato dan merupakan ahli menjadi sebaliknya
falsafah yang sangat berpengaruh.Hasil penerbitan kerana pengaruh
beliau mengandungi ilmu logic, metafizik, etika, persekitaran.
politik, fizik, sains tabii, astronomi dan geologi. Karya 4. Satu lagi falsafah China,
1. Tamadun Rom tidak mempunyai sofis, mereka utama beliau ialah Politics. Falsafah legalisme
mengambil falsafah daripada tamadun Yunani 6. Herodotus ahli falsafah dan ahli sejarah terulung, percaya bahawa hanya
iaitu falsafah stoisisme yang diasaskan oleh dianggap sebagai Pengasas Sejarah Sejarah Saintifik undang-undang dapat
Zeno. dan telah menghasilkan karya History of Persian mewujudkan nilai baik
2. Dalam falsafah ini kebahagian hidup seseorang Wars. dan ketertiban
bergantung kepada hubungannya dengan alam. 7. Thucydides terkenal dengan karya History of masyarakat.
3. Stoisisme menekankan kepada keadilan, Pelonnesian Wars, menggunakan pendekatan
tanggungjawab, keberanian dan peri penulisan sejarah berasaskan penyelidikan.
kemanusiaan. 8. Sofis Yunani mengajar manusia berfikir secara
rasional dan mengamalkan perasaan ingin tahu.

Tamadun India
1. Sains dan metematik dianggap sebagai
cabang kepada Vedik.
2. Pengetahuan tentang astronomi dapat
dipetik daripada Rig Veda.
3. Ilmu metematik telah berkembang
pesat pada zaman Gupta.
4. Ahli matematik India Aryabhata
Varahamihira telah mengetahui tentang
konsep geometri dan telah
memperkenalkan system nombor iaitu
angka Brahmin dan angka Kharosti.
5. Dalam tamadun India ilmu perubatan
berkembang kerana kecenderungan
masyarakatnya dalam fisiologi yang
ada kaitan dengan yoga.
1. Boethius adalah merupakan tokoh matematik
Rom.
2. Asas metematik Boethius diambil daripada
tamadun Yunani dan mengaitkan matematik
dengan muzik, geometri dan astronomi.
Sains dan Teknologi
Tamadun Rom Tamadun Yunani
1. Tokoh matematik Yunani Thales, telah
mengembangkan ilmu geometri Mesir
Purba.
2. Pythagoras telah memperkenalkan
Teorem Pythagoras juga
mengembangkan ilmu geometri Mesir
Purba dan Babylon.
3. Ahli sains Yunani yang tekenal ialah
Hippocrates dianggap sebagai Bapa
Perubatan, manakala Archimedes sebagai
ahli matematik dan fizik.
4. Sumbangan utama Archimedes ialah
tentang teorinya berhubung isi padu air
dan gravity.
5. Ptolemy merupakan tokoh astronomi
Yunani yang paling terkenal.
6. Dalam tamadun Yunani juga telah wujud
sistem angka iaitu herodianic dan ionic.
9
Tamadun China
1. Ilmu perubatan telah
berkembang dalam tamadun
China.
2. Dalam tamadun China, konsep
keseimbangan dua kuasa iaitu
Yin (kuasa pasif) dan Yang
(kuasa aktif) yang
membolehkan seseorang
menjadi sihat menjadi asas
dalam perubatan tradisional
China.
3. Teknologi membuat kertas
bermula di China dicipta oleh
Chai Lun, pegawai di istana
China.
4. Beliau mencipta kertas dengan
mencampurkan bahan mentah
seperti rami, buluh dan sayuran
yang dicincang untuk dijadikan
pulpa.
 10

Tamadun China
Tamadun India Seni Bina

1. Seni bina China agak berlainan dengan

tamadun lain di dunia, contohnya
1. Tamadun India Tamadun Rom Tamadun Yunani Tembok Besar China.
memperlihatkan 2. Tembok Besar dibina sejak dinasti Chou
peningkatan pencapaian dan diteruskan oleh dinasti seterusnya.
dalam bidang seni bina. 1. Pantheon berbentuk kubah dibina pada zaman Maharaja 3. Tembok Besar dibina sepanjang 1,500
2. Binaan yang dibina Hadrian. batu dari Kansu ke Peking.
sangat baik dan lengkap 2. Fungsi Pantheon adalah bangunan untuk memuja dan 4. Bandar-bandar lama China purba seperti
seperti Great Bath. menyimpan patung Dewa serta tempat menjalankan kerja Changan, Anyang, Peking dan Loyang
3. Bidang seni bina yang awam. juga dibina dengan rekaan tembok batu.
berkembang di India 3. Colloseum selesai dibina pada zaman Maharaja Flavian. 5. Di dalam tembok menempatkan
berkait rapat dengan 4. Colloseum berbentuk kubah boleh memuatkan 50,000 kediaman Maharaja, salah sebuah istana
unsur keagamaan. 80,000 penonton digunakan sebagai teater dan tempat yang masih kekal sehingga kini ialah
4. Binaan yang dibina pertarungan pahlawan Rom. kota larangan.
berdasarkan agama 5. Aqueduct merupakan saluran air yang sumbernya diperolehi 6. Istana mempunyai banyak dewan dan
Hindu dan Buddha dari kawasan gunung taman.
seperti kompleks kuil di 6. Aqueduct yang terpanjang terdapat di Mercia ( 91 km ), ia 7. Dewan ini berfungsi sebagai balai
Gua Anjata yang disalurkan melalui saluran dalam tanah dan saluran dalam penghadapan serta tempat hukuman,
mengandungi 20 buah pintu gerbang. keraian dan perjumpaan.
kuil, manakala 8. Kuil dan pagoda juga merupakan binaan
kompleks kuil di Gua yang penting di China.
Ellora mengandungi 28 9. Kuil-kuil yang besar terdiri daripada
buah kuil. 1. Pericles telah membina Acropolis untuk tujuan keagamaan dan bangunan yang merangkumi tempat
5. Dalam tamadun India sebagai pusat kegiatannya. tinggal, ruang tetamu dan pusat
terdapat menara yang 2. Acropolis adalah pusat pentadbiran Athens. pemujaan.
pelbagai bentuk seperti 3. Di dalamnya terdapat binaan yang menarik seperti rumah berhala, 10. Pagoda pula berbentuk meninggi
kon, kubah dan pagoda. teater dan Parthenon. sehingga 15 tingkat berbentuk octagon
4. Parthenon adalah merupakan rumah berhala untuk Dewi Athena atau segi empat sama.
dibina untuk memperingati kejayaan membebaskan diri daripada 11. Dalam tamadun China juga terdapat
kuasa Persia. pelbagai jenis pintu gerbang, tembok dan
jambatan.

Tamadun India
1. Masyarakat India berkembang
daripada dua kelompok iaitu
Dravidia dan Indo Arya.
2. Masyarakat Dravidia di Selatan
menggunakan bahasa Telegu,
Malayalam, Kannada dan
sebagainya.
1. Dalam tamadun Rom, terdapat dua orang
3. Masyarakat Indo Arya pada
dasarnya menggunakan bahasa
2. Secara umumnya, kesusasteraan Rom
Sanskrit, kemudiannya melahirkan
bahasa Hindi, Urdu, Punjabi,
Kasmiri dan sebagainya.
3. Kesusasteraan Rom mencapai kegemilangan
4. Bahasa utama yang digunakan
dalam zaman Vedik ialah bahasa
Sanskrits.
5. Perkembangan bahasa telah
membantu perkembangan dalam
bidang penulisan dan
kesusasteraan.
6. Bidang kesusasteraan terbahagi
kepada bentuk vedik, epik dan
sajak.
7. Tamadun India menghasilkan
sastera agama Hindu dan Buddha
iaitu epik Mahabharata dan
Ramayana.
8. Mahabharata mencerita peperangan
antara dua pihak tentera yang baik
dengan yang jahat.
9. Ramayana menceritakan inkarnasi
Dewa Vishnu sebagai Rama dan
pergaduhannya dengan Raja Sri
Lanka yang melarikan isterinya,
Sita Dewi.
11
Bahasa dan Kesusasteraan Tamadun China
Tamadun Rom Tamadun Yunani 1. Dialek dalam tamadun China ialah
Mandarin, Wu, Hunanis, Kiangsi,
Hakka, Kantonis dan Fukien.
2. Semasa Dinasti Han, Ssu-ma
penulis dan penyajak iaitu Cicero dan Virgil.
Chien telah mempertingkatkan
bidang prosa dengan mnghasilkan
bertujuan untuk meningkatkan semangat
karya Shih Chi.
patriotisme.
3. Hasil karya beliau menceritakan
social, sejarah, kerajaan,
semasa pemerintahan Augustus Caesar.
pemimpin dan beberapa aspek
ilmu pengetahuan.
4. Sastera China pada zaman Dinasti
Han meliputi sajak dan cerpen.
5. Semasa Dinasti Tang, muncul
1. Bahasa Yunani telah digunakan secara meluas di wilayah tokoh penting dalam bidang puisi
Yunani dan kawasan jajahan takluk Alexander the Great. seperti Tu Fu, Li Po dan Po Chu-I.
2. Terdapat tokoh sasterawan Yunani yang terkenal iaitu
Homer dan Hesiod.
3. Hesiod seorang penyair telah menulis dua buku puisi, iaitu
Theology dan Works and Days, manakala Homer
menghasilkan dua buah epik iaitu Iliad dan Odyssey.
4. Tulisan kita pada hari ini diwarisi dari tulisan orang
Pheonecia,tersebar kepada orang Yunani.
5. Tulisan ini ditambah huruf vocal diubahsuai oleh orang
Rom dan tersebar ke Barat sehingga sampai ke Asia
Tenggara.

Sistem Sosial
Tamadun India
Tamadun Rom
Tamadun Yunani
1. Terdapat system kasta yang merupakan sebuah intitusi
unik yang tidak terdapat dalam mana-mana tamadun di 1. Athens membahagikan
masyarakatnya kepada tiga
dunia.
2. Terdapat empat kasta iaitu Brahmin, Ksyatria, Vaisya dan kumpulan yang terdiri
daripada kumpulan pertama
Sudra.
3. Keempat-empat kasta ini mempunyai mempunyai ialah warganegara, yang
kedua penduduk bukan
peranan yang berbeza.
4. Sistem kasta telah sebati dengan masyarakat India dan warganegara dan yang ketiga
ialah hamba.
diikuti dengan ketat.
5. Berdasarkan system kasta, seseorang lelaki tidak boleh 2. Kumpulan pertama mepunyai
hak berpolitik manakala
mengahwini wanita daripada kasta yang berbeza dan
tidak boleh bercampur gaul dengan ahli kasta yang kumpulan yang kedua dan
ketiga tidak memiliki hak
berbeza.
tersebut.
3. Di Sparta masyarakatnya
dibahagikan kepada tiga kelas
sosial.
4. Kelas pertama ialah
warganegara Sparta tulen,
1. Di Rom, system sosialnya dibahagikan kepada
yang kedua ialah pekerja,
warganegara Rom, bukan warganegara dan hamba.
artisan dan pedagang
2. Warganegara Rom terdiri daripada orang Rom,
manakala kelas ketiga ialah
manakala bukan warganegara ialah penduduk yang
Helot yang mengusahakan
ditakluki.
tanah dan merupakan
golongan majoriti.
12
Tamadun China
1. Secara umumnya terbahagi kepada
tiga kelas utama.
2. Golongan pertama ialah golongan
atasan yang terdiri daripada lapisan
pentadbir seperti maharaja,
keluarganya, pegawai bawahan dan
sida-sida.
3. Kelas yang kedua ialah rakyat
bawahan yang terdiri daripada petani
dan artisan.
4. Kelas ketiga ialah golongan hamba.
Kelas kedua danketiga merupakan
kumpulan sokongan kepada kumpulan
pertama.
5. Confucius membahagikan masyarakat
China kepada empat kelas utama.
6. Golongan teratas ialah sarjana yang
terdiri daripada pegawai kerajaan
yang berpendidikan.
7. Golongan yang kedua ialah petani
yang menjadi tulang belakang kepada
ekonomi China.
8. Golongan yang ketiga ialah golongan
tukang dan golongan yang paling
bawah ialah pedagang.
9. Strata masyarakat China boleh
berubah. Seseorang individu boleh
menukar kelasnya kepada kedudukan
yang lebih baik menerusi pendidikan.
 Agama Hindu
Perkataan Hindu merujuk
masyarakat yang tinggal di Sungai
Sindhu (Indus).
Dipercayai muncul semenjak
zaman tamadun Indus.
Struktur agama Hindu semakin
jelas pada zaman vedik.
Kitab suci Veda menjadi kitab suci
agama Hindu.
Percaya tuhan mempunyai tiga
fungsi utama iaitu mencipta
(Brahman), memelihara (Vishnu)
dan membinasa (Siva).
Agama Hindu mempunyai enam
aliran iaitu Saivisme,
Vaishnavisme, Sakhtam,
Ganapathyam, Kaumaram dan
Saura.
Agama Hindu menjadi penting
pada zaman Empayar Maurya.
Penganut Hindu percaya kepada
hukum karma yang berkaitan
kelakuan manusia semasa hidup
dan kelahiran semula selepas mati.
Kelahiran semula berdasarkan
karma.
Sesiapa mencapai moksya akan
bersatu dengan tuhan dan tidak
akan lahir semula ked dunia
Kemunculan Agama dan Ajaran
Utama Dunia
Agama Buddha
Diasaskan oleh Siddharta Penganut Kristian
Gautama.
Gautama mencari
kebenaran dan
menemuinya ketika
sedang bertapa di bawah Old testament dan new
pokok bodhi di sebuah
kampung bernama
Uruveda.
Asas ajaran Buddha
berasaskan empat
kebenaran mulia yang
dapat dicapai melalui
lapan jalan.
Agama Buddha Constantine
mencapai kegemilangan
semasa pemerintahan
Asoka.
Agama Buddha
menggunakan bahasa
Pali dan kitab suci
Tripitaka.
Kitab Tripitaka terdiri
daripada Sutta Pitaka,
Vinaya Pitaka dan
Abhidhamma Pitaka
13
Agama Islam
Diwahyukan oleh Allah s.w.t
kepada Nabi Muhammad s.a.w
Agama Kristian pada 6 ogos tahun 610 masihi
bersamaan 17 Ramadan melalui
malaikat Jibril di Gua Hira.
Penyebaran Islam di Makkah
percaya agama ini
mendapat tentangan orang
diasaskan oleh Jesus
Christ berasal dari
Quraisy.
Jerusalem. Jemputan penduduk Madinah
menyebabkan nabi Muhammad
s.a.w berhijrah ke Madinah pada
testament merupakan
12 september 622 masihi
dua kitab suci agama
bersamaan 1 Rabiulawal.
Kristian yang dikenali
Di Madinah Islam bertapak dan
sebagai bible.
tersebar bukan sahaja di Tanah
Agama Kristian
Arab malah hingga ke seluruh
berkembang semasa
dunia.
pemerintahan maharaja
Terdapat dua teras dalam ajaran
Constantine.
Islam iaitu akidah dan Syariah.
Akidah adalah kepercayaan
mengiktiraf ajaran
kristian bebas untuk
seluruh jiwa dan raga kepada
Allah yang maha Esa.
diamalkan oleh
Syariah adalah undang-undang
masyarakat Rom.
yang terkandung dalam al-Quran
dan al-Sunnah
Orang Islam wajib mempercayai
rukun Islam dan rukun Iman
 Ajaran Utama di Dunia
Confuciaisme
Diasaskan oleh Confucius yang lahir pada
sekitar tahun 551 s.m. di Shantung
Pernah menjadi pegawai kerajaan negeri Lu.
Meletakkan jawatan dan mengembara untuk
menyebarkan ideanya kepada penduduk China.
Masyarakat China menjadikan ajarannya
sebagai kepercayaan dan menganggap
Confucius sebagai dewa penting masyarakat
China.
Ajaran Confucius menekankan prinsip moral
yang tinggi iaitu perikemanusiaan (ren),
kesusilaan (li), dan ketaan kepada ibu bapa
(xiao).
Ketinggian moral ini akan hanya dicapai
dengan pendidikan.
Prinsip moral juga perlu dipertegaskan kepada
lapisan masyarakat
14
Taoisme
Diasaskan oleh Lao Tze.
Dilahirkan di negeri Chu sekitar tahun 604
s.m.
Lao Tze mengembara ke seluruh negeri China
untuk menyebarkan ajarannya.
Beliau menghasilkan buku Tao Te Ching yang
mengandungi idea falsafahnya.
Taoisme pada mulanya berbentuk falsafah
kemudian bertukar menjadi ajaran berbentuk
agama.
Dasar ajaran ini ialah konsep Tao yang
bermaksud jalan.
Setiap tindakan manusia ditentukan oleh Tao.
Manusia tidak boleh bertindak terhadap apa-
apa yang berlaku.
Jika manusia bertindak ia bertentangan dengan
prinsip wu-wei dan akan merosakkan dunia.
Lao Tze tidak bersetujui bahawa manusia
boleh mengubah sesuatu ke arah kebaikan.
15