UNIVERZITET U SARAJEVU

GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO

ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

ANALIZA I IZRADA GEOTEHNICKIH SIDARA

SA PRIMJEROM: ZATITA GRADJEVINSKE JAME NA STAMBENO POSLOVNOM
OBJEKTU U ULICI HADZISULEJMANOVA, SARAJEVO

STUDENT: Adem Tahirovi MENTOR: dip.inz.gradj. Fadil Biberki

UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

SADRZAJ

1. UVOD ............................................................................................................................ 1
2. OPENITO O GEOTEHNICKIM SIDRIMA ........................................................................... 2
2.1. Elementi geotehnickog sidra ..............................................................................................2
2.1.1. Sidrina i slobodna dionica .............................................................................................3
2.1.2. elina komponenta sidra ..............................................................................................4
2.2. Podjela sidara ....................................................................................................................4
2.3. Prednaprezanja sidara .......................................................................................................5
2.4. Nosivost sidra ....................................................................................................................6
2.6. Faze izvedbe sidara ............................................................................................................7
2.6.1. Izrada buotine ..............................................................................................................7
2.6.2. Izrada,transport, skladistenje i ugradjivanje sidra ...........................................................8
2.6.3. Injektiranje ....................................................................................................................8
2.6.4. Prednaprezanje..............................................................................................................9
2.7. Ispitivanje geothenickih sidara ...........................................................................................9
2.8. Upotreba geothenickih sidara.......................................................................................... 10
2.9. Zastita geothenickih sidara .............................................................................................. 12
3. ZATITA GRADJEVINSKE JAME NA STAMBENO POSLOVNOM OBJEKTU U ULICI
HAZISULEJMANOVA, SARAJEVO .......................................................................................... 13
3.1. Uvod ............................................................................................................................... 13
3.2. Tok izvodjenja radova ...................................................................................................... 13
3.3. Graficke ilustracije gradilisne parcele i objekta. ................................................................ 14
3.4. Fotografije snimljene prilikom prednaprezanja sidara. ...................................................... 16
4. PRORAUNSKI DIO I MODEL TLA U SOFTWERU GEOSLOPE ........................................... 17
4.1. Uvod ............................................................................................................................... 17
4.2. Proracun potrebne sile u sidru.......................................................................................... 17
4.2.1. EC7 PP1 ....................................................................................................................... 19
4.2.2. EC7 PP3 ....................................................................................................................... 21
4.3. Proracun nosivnosti kablova sidra. ................................................................................... 22
4.4. Maximalna dopustena sila prednaprezanja ....................................................................... 22
4.5. Rezultati dobijeni prilikom prednaprezanja sidara. ........................................................... 22
4.6. Faktor sigurnosti globale sabilnosti kosine prije i poslije ugradnje sidra, programski paket
GEOSTUDIO , SLOPE/W ................................................................................................................... 24
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

1. UVOD
Za projektni zadatak izabrana je zatita gradjevinske jame na stambeno poslovnom
objektu. Lokacija budueg objekta nalazi se u ulici Hadi-Sulejmanova br. 16 u Sarajevu
, na katastarskoj estici oznaenim kao. K.. br. 516, K.O. Sarajevo IV, novi premjer.
Na predmetnoj parceli ve postoji legalni igraeni stambeni objekat, koji se ovim
projektom uklanja tj. vri se zamjena graevinskog fonda.
Fundiranje objekta izvreno je prema ELABORATU O INENJERSKO GEOLOKIM I
GEOMEHANIKIM KARAKTERISTIKAMA TLA ZA IZGRADNJU STAMBENOG
OBJEKTA INVESTITORA MEGA - EM d.o.o. VISOKO U ul. HADI - SULEJMANOVA
br. 16 SARAJEVO, koji je izradio "PIGIP" d.o.o. Sarajevo
Fundiranje objekta je u sloju 3 Gline, utosmee boje, pjeskovite, srednjegnjeive
konsistencije ovaj sloj se pojavljuje na cijelom istranom prostoru na dubini od 1,10m
sa debljinom sloja od oko 2,50 3,00m.
Student nije imao priliku dobiti elaborat o geomehanickim karakteristikama. U dokumentu
koji je preuzeo od izvodjaca u sklopu statikog prorauna u dijelu pritisci tla na podrumske
zidove kao ulazni podaci koriteno je =200, c=0 kN/m2 =20,0 kN/m3.
Student e poto se radi o glini uzeti za daljni proraun idue podatke:
=22 0, c=10kPa, =21,0 kN/m3.
Nakon ruenja postojeeg objekta koji se nalazio na ve spomenutoj parceli, te iskopa
gradjevinske jame, inzenjeri su procijenili da je potrebno osigurati jednu stranu
gradjevinske jame iza koje se nalaze izgradjeni stambeni objekti. Nije dolo do kretanja
tlla, medjutim zbog sigurnosti i postojeih objekata kao i objekta koji treba da se gradi,
odluceno je da se zatita gradjevinske jame uradi sa AB zidom pridrzanim za 7 sidara.
AB zid je izveden iz dva dijela u kampadama.
U sklopu projektnog zadatka student se nee baviti proracunom AB zida, kao ni analiza
stablinosti istog. U projektnom zadatku biti ce obradjena problematika sidara.
Sidra koja su postavljna su kablovska prednapeta sidra, 40,6" L=15m pod uglom od
=30. Izvedeni zid je debljine 40 cm i ukupne duzine 520 cm, izveden u dvije faze. Prvi
dio zida duzine 220 cm na kojem se nalaze sidra, a nakon daljnjeg iskopavanja ostali
dio zida duzine 300 cm. Osim toga u zadatku ce biti detaljno opisana sidra kao
geotehnicki objekat, tehnologija ugradnje, faze izvodjenja. Takodje ce biti prezentovan
dio iz porgramskog paketa Geostudio Slope/W, modelirano tlo sa gore odabranim
parametirma, faktor sigurnosti iskopa prije i nakon postavljanja sidara.

1
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

2. OPENITO O GEOTEHNICKIM SIDRIMA

2.1. Elementi geotehnickog sidra

Geotehnicko sidro sadrzi tri glavna elementa:

Sidrinu dionicu LA
Slobodnu dionicu LF
Glavu sidra

SLIKA 1. PREDNAPETO SIDRO SA ELEMENTIMA I OZNAKAMA

Elementi sidra:
1. Glava sidra
2. Konstrukcija oslonca
3. Usidrena konstrukcija
4. Buotina
5. Zatitna cijev
6. elina natezna dionica
7. Injekcisko tijelo
8. Sidrina stopa

2
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

SLIKA 2. PREDNAPETO SIDRO SA ELEMENTIMA I OZNAKAMA

2.1.1. Sidrina i slobodna dionica

Sidrina dionica ima primarnu fukciju da prenese silu sa sidra u okolno tlo.
Slobodna dionica sidra ima vie funkcija, neki od faktora koji utiu na izbor slobodno
dionice su :

1. Ukoliko je stabilnjie tlo znatno udaljeno od sidrinog objekta to e definisati duzinu

slobodne dionice , kako bi se sidrisna dionica nalazila u okolini boljih geomehanickih
paramatera i kako bi se smanjio uticaj opterecenja iz sidrisne dionice na usidreni
objekat.

2. Ostvarivanje felksibilnosti geotehnickog sistema radi postizanja to veeg

elasticnog produzenja sidra kako bi pad prednaprezanja bio sto manji i kako bi se
omogucilo geotehnickom sidru da se u sto veco mjeri adaptira deformacijama.

3
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

2.1.2. elina komponenta sidra

elina komponenta sidra moze biti od elinih zica spojenih u strukove ili celicnih
kablova. Celicna komponenta mora biti adektvatno zasticena od korozije. To se
postize cinkanjem, galvanizacijom ili plastifikacijom celika . Osim gore navedenog u
geotehnikim sidrima koriste se razne vrste celika a to je najcezsce rebrasti celik za
takozvana kruta sidra kao i visokovrijedni celik za sidra veliko nosivosti.

2.2. Podjela sidara

Sa obzirom na aktivranje zatezuce sile sidra se dijele na:

obicna bez prednaprezanja
prednapregnuta sidra

Sa obzirom na vrsto prijenosa sile sa sidra na tlo sidra mogu biti:

Sa tackastim prijenosom
Sa linijskim prijenosom
Sa povrsinskim prijenosom
Sa zapreminskim prijenosom

Sa obzirom na postojanost sidra dijelimo na:

Sidra za privremene gradjevine
Sidra za stalne gradjevine

Sa obzirom na usidrenje sidra dijelimo na :

Sidra sa mehanickim usidrenjem
Sidra sa usidrenjem adhezijom
Kombinovana

Sa obzirom na vrstu izvedbe:

Stapna sidra
Prednapeta sidra

Prema nacinu upotrebe:

Trajna
Privremena
Probna

4
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

2.3. Prednaprezanja sidara

Kod geotehnickih sidara prednaprezanje se provodi iz sljedecih razloga:

1. Da se sidro po potrebi trenutno aktivira i to procesom samonaprezanja

2. Sprijece moguci stetni pomaci usidrenog objekta
3. Provede kontrola uspjesnosti izvedbe sidara
4. Da se izazovu povoljni efekti ukljestenja izmedju stijenskim blokovima

SLIKA 3. OZNAKE SILA U GEOTEHNICKOM SIDRU

Teoretski sila u sidru moze se reazlizirati u rasponu on 0 do NF

NF - Sila granicne nosivosti sidra kao geotehnicke kostrukcije

NO - Nominalna vrijednost sile u sidru. Priblizna maksimalna sila prednaprezanja
NR - Racunska radna sila
Ns - Stvarna sila u sidru
NP - Stvarna sila prednaprezanja

Na primejeru AB e se pokazati kako radi prednapregnuto geotehnivko sidro.

5
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

SLIKA 4. ILUSTRACIJA RADA PREDNAPREGNUTOG GEOTEHNICKOG SIDRA

2.4. Nosivost sidra

Nosivost sidara uveliko zavisi od kvaliteta unosenja sille prednaprezanja u sidro. Sile
koje se pojavljuju u sidrenom dijelu prenose se u okolno tlo ili stijenu pomocu
injekcione smjese. Ispitivanja su pokazala da se u injekiranom dijelu pojavljuje
adhezija velicine 5000 kN/m2. Prethodno se busotina mora ispitati na
vodonepropusnos. Ako busotina nije vodonepropusna onda se izvrsi konsolidacija
busotine sa injektiranjem. Nosivost sidara u zemljanim masivima zavise od osobina
masiva i tehnologije ugraDivanja veznog dijela sidra. Najznacajniji faktor koji utjece
na nosivost sidra je vezni dio ciji je ucinak povezan sa odreDenim ogranicenjima. Sa
povecanjem pomaka veznog dijela smanjuje se trenje po plastu. Slijedeci faktor, koji
utjece na nosivost sidra u zemljanim masivima, je promjer busotine. Sa povecanjem
promjera busotine povecava se sila trenja. Medjuutim, ovo povecanje ima svoje
granice, posto se mora izvesti po citavoj dut ini busotine sto ima za posljedicu
povecane troskove busenja. Na nosivost sidra u zemljanom masivu utjece i pravilno
izvedena busotina po citavoj veznoj dut ini sidra. Jedan od najboljih pokazatelja
nosivosti ovih sidara je mjerenje povecanja pritiska pri injektiranju. U cestim
slucajevima pa i u koherentnim materijalima zadovoljava i samo jednostavno

6
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

injektiranje. Kod materijala sa slabim osobinama to nije dovoljno. U takvim

slucajevima se upotrebljava tzv. poinjektiranje, odnosno ponovno injektiranje veznog
dijela sidra nakon odreDenog vremena. U koherentnim materijalima se obicno, kod
prvog injektiranja, ispune samo pukotine u busotini ili manje kaverne. vako sidro
mora na primopredajnom ispitivanju zadovoljiti vrijednost radne sile. Rezultati
ispitivanja moraju biti dostavljeni na vrijeme i u odgovarajucem oblik, kako bi analiza
dobivenih vrijednosti mogla biti napravljena na zadovoljavajuci nacin. Interpretaciju
rezultata kontrolnog ispitivanja geotehnickih sidara obavlja odgovorni projektant.

2.5. Slom geotehnickog sidra

Do sloma geotehnickog sidra dolazi u iducim slucajevima :

Kod prekida same celicne komponente sidra
Kod smicuceg sloma na kontaktu izmedju sidrene celicne komponete i
injekcione smjece
Kod smicuceg sloma na kontaktu injekcione smjese i okolnog tla
Sloma samog tla
Velikih pomaka glave sidra

Moguce je da otkat u pojedine komponente sustava, kao npr. popustanje krutog sidra
uslijed prekoracenja nosivosti celika na vlacnu silu ili slom u samom tlu
prekoracenjem posmicne cvrstoce pa time dolazi do sloma tla.
Sidrisna duljina je kljucni dio geotehnickog sidra, gdje se mogu definirati dva
mehanizma prijenosa vlacne sile. Oni uzrokuju mobiliziranje parametara cvrstoce tla
i pomak sidra uslijed djelovanja vanjske sile. Prvi je tzv. adhezioni mehanizam ili
mehanizam aktiviranja trenja, koji nastaje kada dolazi do aktiviranja dovoljno velikih
pomaka dut sidrene dionice da se u potpunosti aktivira trenje dut sidrisne dionice.

2.6. Faze izvedbe sidara

Izvedba kompletnog geotehnickog sidra sastoji se iz cetiri glavne operacije:

izrada buotine
izrada,transport, skladistenje i ugradjivanje sidra
konsolidacijsko injektiranje
prednaprezanje

2.6.1. Izrada buotine

Metoda busenja busotine mora odgovarati materijalu u kome se vrsi busenje uz

primjenu odgovarajuceg promjera busotine. Izvedena se busotina prije ugradnje
sidara ili eventualnog injektiranja treba dobro ocistiti zrakom ili vodom. Nakon
zavrsenog busenja, busotine se moraju zastititi radi sprecavanja upadanja
nezeljenog materijala. Kod zemljanih materijala sa primjesom gline i kod

7
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

materijala koji su podlot ni brzom raspadanju treba sto prije ugraditi i injektirati
sidro. Busotine u kamenim masivima treba ispitati na vodonepropusnost. Ako
kvaliteta busotine nije zadovoljavajuca tada je potrebno izvrsiti njenu
konsolidaciju sa injektiranjem ili primijeniti neki drugi odgovarajuci postupak. Kod
sljunkovito-pjeskovitih materijala kod kojih mot e doci do zasipanja, busenje se
obavlja sa zastitnom kolonom koja omogucava ugraDivanje sidra. Ove kolone se
izvlace iz busotine istovremeno sa injektiranjem. Pri izvoDenju busenja treba
kontrolirati poziciju, nagib i dut inu busotine.

Za provodjenje kvalitetnog busenja potrebno je :

osigurati kvalitetnu podlogu s dovoljnim radnim prostorom za busacu
garnituru
prilagoditi tehniku busenja karakteristikama tla
pratiti i biljeziti propadanje buaceg pribora (kod vodenog ispiranja jo i
boju znesene vode) i to narocito u zoni sidrenja

2.6.2. Izrada,transport, skladistenje i ugradjivanje sidra

Radionicki izradjena i atestirana sidra potrebno je prilikom transporta cuvati od

udara i ne smiju se bacati, niti prekomjerno savijati. Na gradilistu se prenose
rucno ili uz pomocu transportne trake. Sidra je potrebno skladistiti poduprta duz
citave duljine. Ako se slazu na hrpu potrebno ih je slagati paralelno i paziti da se
ne ostete pojedini dijelovi sistema zastite sidara. Transport, uskladistenje,
doprema do mjesta ugraDivanja i samo ugradjivanje se mora organizirati na
nacin koji garantira da nece doci do stetnih utjecaja na funkcionalnost i
efikasnost zastite na utjecaj korozije.
Ugradjivanje sidra se mot e izvesti rucno, pomocu razlicitih dizalica ili pomocu
posebnih naprava koje se upotrebljavaju za ugradjivanje sidara.

Prilikom ugradnje sidra mogu biti postavljena:

samostalno
kao sistem vise sidara (sistemsko sidrenje)
kao sistem vise sidara ( sistemsko sidrenje u kombinaciji sa)
o mrezom
o mrezom i mlaznim betonom
o ab naglavnim gredama
o ab naglavnim plocama
o ab zidovima

2.6.3. Injektiranje

Injektiranje je postupak kojim se treba omoguciti adevkatan i efikasan prijenos

sile sa sidra na okolno tlo i zastita sidra od korozije. Za provodjenje uspjesnog

8
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

injetiranja potrebno je adekvatno ocistiti busotinu, odabrati adekvatnu smjesu za

injektiranje te odabrati odgovarajuci nacin injektrianja.

Tri glavna faktora koji uticu na kvalitet izvede injektiranja :

Receptura smjese za injektiranje
Velicina i nacin primjene pritiska pri kojem se vrsi injektiranje
Brzina i vrijeme ubrizgavanja injekcijske smjese

Masa za injektiranje je u vecini slucajeva iz cistoga portland cementa, vode i

dodataka koje reduciraju sadrzaj vode. Vodocementni faktor je u intervalu od
0,36 do 0,44. Za ponovljeno injektiranje, vodocementni faktor je 0,5. Injektiranje
se obicno izvodi u dva dijela. Prvo se injektira sidrisni dio a nakon toga slobodna
dionica. Kako je injektiranje jedan od najvaznijih elmenata izrade sidra treba
povesti posebno paznju prilikom izrade ove etape .

Osnovne karakteristike koje treba odrediti svakoj injekcijskoj smjesi su:

Viskozitet
Cvrstoca
Sedimentacijski volumen
Otpornost na koroziju

2.6.4. Prednaprezanje

Prednaprezanjem izvedeneih sidara aktivira se interaktivno djelovanje sidrene

konstrukcije i sidra radi osiguranja stabilnosti tla. Prednaprezanjem se postize:
Trenutno aktiviranje sidra procesom samonaprezanja
Poboljsanje deformacijskih osobina tla
Kontrola uspjesnosti izvedbe sidara

Sidro se moze porednapet tek nakon ocvrstavanja injekcione smjese. Tacno

vrijeme prednaprezanja odredjuje se po uputama proizvodjaca injekcione
smjese. Prednaprezanje se izvodi u dvije faze. U prvoj fazi sidro se predrapreze
do projektovanje radne sile i time se dokazuje da je sidro u mogucsti da primi
projektovanu radnu silu. Nakon toga sidro se otpusta a zatim prednapreze na silu
prednaprezanja. Ovakvo se ispitivanje smatra kontrolnim (primopredajnim)
ispitivanjem nosivosti sidara.

2.7. Ispitivanje geothenickih sidara

Tacnost pretpostavki prilikom geostatickog proracuna provodi se pomocu probnih

sidara. Potrebno je na odgovarajucim mjestima izvezti minimalno po jedno probno

9
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

sidro to ga testirati do silo sloma tla. Svako sidro mora da zadovoljni vrijednosti
radne sile. Ukoliko rezultati ispitivanja probnih sidara nisu zadovoljavjaucu potrebno
je promijeti tehnologiju uzrade sidra te dokazati da novo probno sidro zadovoljava.
Sva sidra se podvrgavaju primopredajnom ispitivanju. Ovisno od vaznosti objejkta
sidra se naprezu za odredjeni procenta uvecane radne sile, drze u tom stanju 10
minuta, nakon toga otpustaju, te prednaprezu na silu prednaprezanja.

Oprema za ispitivanje geotehnickih sidara :

Koriste se specijalne hidrotehnicke cilinricne prese i hidraulicke pumpe sa pratecom
opremom.

SLIKA 5. OPREMA ZA ISPITIVANJE SIDRA

2.8. Upotreba geothenickih sidara

Upotreba geotehnickih sidara dosta je u praksi rasirena. Mdjutim sidra se

upotrebljavaju u slucajevima u kojima primjena drugih rjesenja daje slabije rezultate.
To se prije svega odnosi na slucajeve u kojima bi moglo doci do rusenja
konstrukcije, a istu treba sacuvati, u slucajevima estetskih zahtjeva kada su u pitanju
znatno povecani troskovi ili u slucajevima u kojima se radovi ne mogu izvesti bez

10
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

upotrebe sidara. Neke konstrukcije se ne mogu zamisliti bez upotrebe sidra, kao kod
visokih brana radi formiranja povoljnih naponskih stanja u kriticnim zonama. To se
prije svega odnosi na osiguranje dobre suradnje temeljnog tla i objekta radi
sprecavanja nezeljenih deformacija kod hidrotehnickih konstrukcija kod kojih treba
osigurati opcu stabilnost objekta na utjecaj uzgona ili klizanja, kada treba povezati
nadogradjeni sa postojecim dijelom nekog objekta, za preuzimanje hidromehanicke
opreme te za osiguranje stabilnosti objekata kod opterecenja na potres. Za zastitu
iskopa kod dubokih gradjevinskih jama, za sanaciju nestabilnih padina i klizista,
sidrenje svodova u podzemnoj izgradnji, sidrenje upornjaka kod mostova itd.

SLIKA 6. ILUSTRACIJA UPOTREBE GEOTHENICKIH SIDARA

11
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

2.9. Zastita geothenickih sidara

Sidra treba da budu projektovana tako da tokom cijelog vremena upotrebe sidrisnog
objekta zadovoljavaju svoju projektovanu fukciju. To se treba obezbijediti
adektvanom zastitom sidara. Da bi se ovo postiglo treba da se zadovolje slijedeci
parametri:
Vijek trajanja sidara treba da je isti ili veci od vijeka trajanja objekta
Monitoring sidara treba biti dostupan u svakom trenutku
Evelntualni prijevremeni prestanak rada treba biti na vrijeme otkriven kako bi
se saniralo neispravno sidro

Osnovna nacela antikorozivne zastite sidara i prednapetih kablova su:

Sprijeciti dostup agresivnih medije (voda)
Sprijeciti elektricni kontakt sa objektom
Osigurati mogucnost kotrole

Takodje bitno je napomenuti da treba voditi racuna o unosenju sile prilikom

prednaprezanja kako se ne bi prekoracile dopustene sile zatezanja te time oslabila
sidra. Dosta su cesta ostecenja polietilenskih zastitnih cijevi koja su nastajala od
nesavjesnog rukovanja na gradilistu odnosno prevelikih deformacija vezne dut ine
sidra kod probnog prednaprezanja. Pri radu sa sidrima mora se uzeti u obzir
cinjenica da samo jedno ostecenje plasticne zastitne cijevi mot e dovesti do toga da
sidro postane makroelement sa odgovarajucim elektricnim tokom. Intenzitet
elektricnog toka zavisi od razlike potencijala koji nastoje izmedju glave sidra koja je
elektricno povezana sa objektom i temeljnim tlom u podrucju ostecenog mjesta.
Zastita korozije mora biti i u slobodnoj i u sidrisnoj dionici sidra, ali i svim ostalim
dijelovima sidra kao sto su prijelazi izmedju tih dionica, glava sidra, spojevi i sl.
Slobodna dionica stiti se cijevi koja je na kraju zabrtvljena , a omogucava slobodno
deformiranje celicnog clanka. Prostor unutar cijevi ispuni se masom koja u zajednici
sa oblogom stiti slobodnu dionicu. To mogu biti cementni mort, masnoca, katranske
emulzije, razni premazi i sl. Sidrisnu dionicu stiti injekcijsko sidrisno tijelo koje je od
cementnog morta s dodacima. Kako je to tijelo napregnuto na vlak preporucuju se
sidra sa zastitnom kosuljicom. Kosuljica je valovita i sila trenja se prenosi iz
unutarnje na vanjski dio tijela.
Sidra moraju imati vanjski zastitni omotac iz tvrdoga polietilena koji se mora nalaziti
na citavoj dut ini prednapregnutog ostecenja koja mogu nastati pri transportu,
ugradjvanju i injektiranju. U cilju sigurnog odvajanja glave za sidrenje od armature
objekta ugradjuje se izolacijska ploca izmedju ploce za sidrenje sidra i objekta koji
se sidra. Veza izmedju sidrisne dionice sa zastitnim ovojem cijevi mora biti
vodonepropusna. Prazan prostor, koji se nalazi izmedju objekta koji se sidri i
zastitne cijevi za sidrenje, mora se injektirati. Nezabetonirane glave sidara koje slut e
za kontrolu i mjerenje treba zastititi sa zastitnim kapama. Ove kape ne smiju biti
pocincane nego zasticene na koroziju sa premazima koji su elektricno neutralni
prema celiku.

12
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

3. ZATITA GRADJEVINSKE JAME NA STAMBENO POSLOVNOM

OBJEKTU U ULICI HAZISULEJMANOVA, SARAJEVO

3.1. Uvod

Prilikom iskopa gradjevinske jave za navedeni objekat inzenjeri su uocili opasnot od

ugrozavanja susjednih stambenih objekata. Kao odabrano rjesenje usvojili su izdradu
AB zida debljine 40cm u dvije faze. Izrada prve faze zida duzine 2,2 metra usidrene sa
7 sidara na razmacima od 1,8 metara. Sidra su postavljena na dubini od 1,3 metra od
pocetka AB zida. Nakon izvodjenja prve dionice, uslijedio je iskop i nastavak betoniranja
AB zida. Duzina sidara je 15 metara. Za usvojena sidra odabrana su kablovska
prednapeta sidra i to 40.6" BR CONA SOL tip 706:

Promjer uzeta d=0,6''

Cvrstoca na zatezanje fy=1860 N/mm2
Granica popustanja fy=1500 N/mm2
Povrsina A=150mm 2
Granicna zatezuca sila Fu=279 kN
Modul elasticnosti E=185-210 kN/mm2

3.2. Tok izvodjenja radova

Nakon iskopa dijela gradjevinske jame pristupilo se izradi AB zida. Prilikom izvodnje
AB zida unaprijed su postavljenje PVC cijevi, kao i otvori u armtaruri, Da bi se mogli
izvrsiti postavljanje sidara.
Tok radova izvodjenja sidara je bio iduci :
Pripremni radovi (izrada, transport sidara)
Busenje
Ugradnja
Injektiranje sidrisne i slobodne dionice
Prednaprezanje sidara

Prilikom prednaprezanja sidara, investiore je zahtijevao od izvodjaca da

prednaprezajne izvede nakon 10 dana od injektiranja smjese. Na prva cetri sidra
izvodjac zbog nedovoljnog ocvrscavanja injekcijske smjese je imao problema sa
postizanjem zahtjevane sile sto ce biti prikazano u rezultatima prednaprezanja.

13
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

3.3. Graficke ilustracije gradilisne parcele i objekta.

SLIKA 7. SITUACIJA GRADILISNE PARCELE I SUSJEDNIH OJEKATA

SLIKA 8. PRESJEK PROJEKTOVANOG OBJEKTA

14
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

SLIKA 9. ILUSTRACIJA FAZI ISKOPA TERENA, POPRECNI PRESJEKT MODELA TLA

15
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

3.4. Fotografije snimljene prilikom prednaprezanja sidara.

SLIKA 10. OPREMA ZA PREDNAPREZANJE SIDARA

SLIKA11. POTPORNI ZID, SIDRA I OKOLNI OBJEKTI

16
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

4. PRORAUNSKI DIO I MODEL TLA U SOFTWERU GEOSLOPE

4.1. Uvod

U sklopu projektnog zadatka na osnovu dosadasnjih saznanja i predmeta mehanike

tla i stijea i geothenickog inzenjerstva student ce prikazati proracun potrebne sile u
sidru, moguce sile u sidru u odnosu da duzinu usidrene dionice i slobodne dionice,
odnosno otkazivanja po omotacu usidrenog tijela.Kao i maximalne moguce sile u
odnosu na postavljene kablove. Stabilnost iskopane kosine prije i nakon ugradnje
sidara.

Student nije imao priliku dobiti elaborat o geomehanickim karakteristikama. U

dokumentu koji je preuzeo od izvodjaca u sklopu statikog prorauna u dijelu pritisci
tla na podrumske zidove kao ulazni podaci koriteno je =200, c=0 kN/m2 =20,0
kN/m3.

Student e za daljni proraun idue parametre za tlo:

sloj 1. =22 0, c=10kPa, =21,0 kN/m3.
sloj 2 =27 0, c=40kPa, =21,5 kN/m3.

4.2. Proracun potrebne sile u sidru

17
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

18
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

4.2.1. EC7 PP1

KOMBINACIJA A1+M1+R1
A1=1,35
M1=1,00
R1=1,1

=22/1,00 =22, c=10kPa/1.00=10kPa, =21,0/1,00=21 kN/m3.

Opterecenje koje djeluje na sidro:

= 2

= 2 (45 )
2
22
= 2 (45 ) = 0,454
2

= = 21 5,2 = 109.2 2

= 0,454 109,2 2 10 0,454= 34,20 2

Ea= = = 89,12
2

Ea, 1.8 m = 89,12 1,8 = 160

Iz uslova ravonoteze, suma momenata jednaka nuli i sume horizontalnih sila,

horizontalna koponenta sile u sidru :
Sh = 160 1,73/3,9 = 71

Sila u sidru :

71
= , = 82 1,35 = 110
cos 30

19
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

Otpornost na na smicanje iz izmedju sidrisnog tijela i tla :

Tult = dLavg
Usvojena sidrisna dionica: Ls= 8 m
Kako se sidrisna dionica nalazi u klaitetnom amterijalu za avg usvojeno:
avg=320kN/m2
D = 0,15m

Tult=3,14*0,15*8+320=1205.76 kN

TRd=1205.76 kN/1,1=1096.14 kN

= 110 < = 1096

20
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

Kombinacija A2+M2+R1
A2=1
M1=1
R4=1,1

=22/1,00 =22, c=10kPa/1.00=10kPa, =21,0/1,00=21 kN/m3.

71
= , = 82 1,00 = 82
cos 30

TRd=1205.76 kN/1,1=1096.14 kN

= 82 < = 1096

4.2.2. EC7 PP3

KOMBINACIJA A2+M2+R3
A2=1
M2=1,25
R3=1

=22/1,25 =17.6, c=10kPa/1.00=8 kPa, =21,0/1,00=21 kN/m3.

17.6
= 2 (45 ) = 0,535
2
= = 21 5,2 = 109.2 2
= 0,535 109,2 2 8 0,535 = 46.71

Ea= = 2 = 121.46
Ea, 1.8 m = 121,46 1,8 = 218

Iz uslova ravonoteze, suma momenata jednaka nuli i sume horizontalnih sila,

horizontalna koponenta sile u sidru :
Sh = 218 1,73/3,9 = 96,7
96,7
= cos 30 , = 112 1,35 = 112 TRd=1205.76 kN/1=1205.76kN

= 112 < = 1205,76

21
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

4.3. Proracun nosivnosti kablova sidra.

Promjer uzeta d=0,6''

Cvrstoca na zatezanje fy=1860 N/mm2
Granica popustanja fy=1500 N/mm2
Povrsina A=150mm 2
Granicna zatezuca sila Fu=279 kN

Smax=1500*150*4/1000=900 kN

Srd=900/1,15 =782.60kN > Sed =252 kN

4.4. Maximalna dopustena sila prednaprezanja

SPREDNAPREZANJA, MAX= 0,7* Srd =547.82 kN

4.5. Rezultati dobijeni prilikom prednaprezanja sidara.

22
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

23
UNIVERZITET U SARAJEVU
GRADJEVINSKI FAKULTET SARAJEVO
ODSJEK ZA KONSTRUKCIJE

4.6. Faktor sigurnosti globale sabilnosti kosine prije i poslije ugradnje sidra,
programski paket GEOSTUDIO , SLOPE/W
SLIKA12 . KRITICNA KLIZNA PLOHA FS=0,7

SLIKA13 . KLIZA PLOHA NAKON UGRADNJE SIDARA SA SILOM PREDNAPREZANJA OD 200 kN

24