Professional Documents
Culture Documents
ISSN: 0124-5376
biotacol@humboldt.org.co
Instituto de Investigacin de Recursos
Biolgicos "Alexander von Humboldt"
Colombia
Resumen
Los jardines domsticos en zonas urbanas contienen una importante diversidad de plantas, las cuales proporcionan
hbitat y alimento para diferentes animales que las ciudades albergan. Con el fin de reconocer la diversidad de
plantas de jardines domsticos de Bogot, D.C. se seleccionaron siete localidades que representan la diversidad
paisajstica de la ciudad. En cada una se inventari la diversidad de plantas en los jardines de diez casas. Se
registraron 4110 individuos, 238 especies (hierbas, arbustos, rboles, enredaderas y epifitas) y 85 familias. Se
provee por primera vez un listado y un catlogo fotogrfico de las especies registradas.
Abstract
Urban domestic gardens contain an important diversity of plants, which provide habitat and food for the animals
that live in cities. In order to recognize the diversity of plants in domestic gardens of Bogot, D.C., seven
localities that represent the city landscape diversity were selected. In each locality we inventoried the plant
diversity of ten houses. 4110 individuals, 238 species (grasses, shrubs, trees, vines and epiphytes) and 85 families
were recorded. A list and a photo catalogue with all species is provided for the first time.
Introduccin
Los jardines domsticos constituyen un componente propiedad privada, estas reas estn fuera del control
importante de la ciudad, proporcionando no slo inmediato de los gobiernos locales y las autoridades
un espacio verde sino un mosaico complejo y administrativas. Los datos sobre la magnitud de
heterogneo de hbitats, con una importante recursos de flora y fauna que albergan los jardines
diversidad de plantas y animales con caractersticas domsticos son muy limitados. Sin embargo algunos
ecolgicas nicas (Loram et al. 2007). Las reas estudios realizados han determinado el papel de los
residenciales constituyen una alta proporcin de las jardines domsticos en las ciudades, mostrando su
reas urbanas, las cuales disponen en muchos casos gran potencial para conservar flora y fauna importante
de jardines privados, que segn su manejo configuran en los procesos ecosistmicos que se llevan a cabo
un uso muy variable. Aunque son espacios pequeos, en las grandes urbes (Gaston et al. 2005, Smith et
su gran nmero contribuye sustancialmente a las al. 2006, Loram et al. 2007, Davies et al. 2009,
zonas verdes de las ciudades. Debido a la escasez Bigirimana et al. 2012). Por ejemplo, algunas especies
de informacin confiable y al tipo de manejo como que han sufrido disminucin en sus poblaciones
Figura 1. Ubicacin del rea de estudio. Colombia, Bogot D.C. y localidades muestreadas.
Tabla 1. Localidades, UPZ y barrios donde se muestrearon jardines en la ciudad de Bogot, D, C., Colombia.
Localidad UPZ Barrios
Barrios Unidos Los Andes Los Andes La Castellana
Chapinero Pardo Rubio Pardo Rubio Bosque Caldern
La Candelaria La Candelaria La Candelaria
Engativ Santa Cecilia Normanda Villa Luz
Puente Aranda Ciudad Montes Ciudad Montes La Camelia
Teusaquillo Teusaquillo Teusaquillo Palermo
Usaqun Usaqun Bella Suiza Santa Ana Occidental
urbano que se encuentran bajo propiedad privada, Bigirimana, J., J. Bogaert, C. De Cannire, N. J. Bigendako
pero en muchos casos pueden llegar a ser importantes e I. Parmentier. 2012. Domestic garden plant diversity
conectores de corredores biolgicos dentro de las in Bujumbura, Burundi: Role of the socio-economical
status of the neighborhood and alien species invasion
ciudades, como es el caso de los jardines de las risk. Landscape and Urban Planning107: 118-126.
casas visitadas en la localidad de La Candelaria, los
CAR. 2004. Vegetacin del territorio CAR. Corporacin
cuales generan una importante dinmica debido a su Autnoma Regional de Cundinamarca (CAR). Bogot,
cercana con los cerros de Bogot, aumentando las D.C. 871 pp.
posibilidades de mejorar el flujo entre las diferentes Daniels, G. D. y J. B. Kirkpatrickirk. 2006. Comparing
especies que pueden llegar a hacer uso de estos the characteristics of front and back domestic gardens
lugares. Sin embargo a medida que las reas de las in Hobart, Tasmania, Australia. Landscape and Urban
ciudades aumentan, la reduccin de los espacios Planning 78: 344-352.
para los jardines incrementa (Loram et al. 2007). En Davies, Z. G., R. A. Fuller, A. Loram, K. N. Irvine, V.
Bogot esta reduccin se ve reflejada en localidades Sims y K. J. Gaston. 2009. A national scale inventory
como Puente Aranda y Chapinero principalmente, en of resource provision for biodiversity within domestic
donde el nmero de casas que conservan sus jardines gardens. Biological Conservation 142: 761-771.
se reduce cada vez ms debido al cambio del uso del Gaston, K.J., P. H. Warren, K. Thompson, R.M. Smith.
suelo, de residencial a comercial, eliminando estos 2005. Urban domestic gardens (IV): The extent of the
resource and its associated features. Biodiversity and
espacios en las casas o reemplazndolos por edificios. Conservation 14: 3327-3349.
Es importante incluir los jardines domsticos en los
Hessayon, D.G. 1985. Flores de Jardn, manual de cultivo
planes de accin para la conservacin de los diferentes y conservacin. Royal Horticultural Society. Blume.
hbitats que conforman la ciudades ya que estn Barcelona. 160 pp.
cumpliendo un rol importante para la supervivencia Lomolino, M. V. Riddle, B. R. Brown, J. H. 2006.
de varias especies de plantas y animales que han Biogeography. Sinauer Assocites Inc, Publishers.
encontrado espacio dentro de un sistema altamente Sunderland, Massachusetts. 845 pp.
antropizado como son las ciudades. Adicionalmente Loram, A., J. Tratalos, P. H. Warren y K. J. Gaston. 2007.
los jardines contribuyen al mejoramiento de la calidad Urban domestic gardens (X): The extent & structure of
de vida de las personas debido a que lugares como estos the resource in five major cities. Landscape Ecology22:
son fuente de interaccin e intercambio entre vecinos. 601-615.
Molina, L. F., Uribe, E., Osorio, J. 1998. Las Flores de los
jardines de Santa Fe de Bogot. Departamento Tcnico
Agradecimientos Administrativo Medio Ambiente. Santa Fe de Bogot.
193 pp.
A todos los propietarios de las casas que en Bogot
Prez, E. 1978. Plantas tiles de Colombia (4 Ed.).
abrieron sus puertas para este estudio. A Alisson Sucesores de Rivadeneyra S.A. Madrid. 831 pp.
Soche por acompaar las visitas a los jardines. A
Sans, Dr. F.X. 1996. Arbustos y trepadoras. Royal
los profesionales Freddy Carpeta, Nstor Garca, Horticultural Society. Blume. Barcelona. 336 pp.
Augusto Repizo y Orlando Rivera que contribuyeron
Sans, Dr. F.X. 1999. Todas las plantas del jardn. Royal
a la identificacin de especies. A uno de los revisores Horticultural Society. Blume. Barcelona. 672 pp.
que realiz importantes comentarios para el
SDA y CI. 2010. Diagnstico sobre la Conservacin,
mejoramiento de la versin preliminar del manuscrito. Conocimiento y Uso de la Biodiversidad del Distrito
Este estudio cont con el apoyo del Laboratorio de Capital de Bogot. Informe Nmero 4. Formulacin de
Ecologa Evolutiva y Conservacin, Departamento la Poltica de Conservacin de la Biodiversidad en el
de Ecologa y Territorio y de la Carrera de Ecologa Distrito Capital, su Plan de Accin y los Lineamientos
de la Pontificia Universidad Javeriana. de Conectividad Ecolgica. Secretara Distrital de
Ambiente y Conservacin Internacional Colombia.
Bogot, D. C. 325 pp.
Bibliografa Smith, R. M., K. Thompson, J. G. Hodgson, P. H. Warren
y K. J. Gaston. 2006. Urban domestic gardens (IX):
Alcalda Mayor de Bogot. 2010. Arbolado urbano de Composition and richness of the vascular plant flora,
Bogot, identificacin, descripcin y base para su and implications for native biodiversity. Biological
manejo. 389 pp. Conservation 129: 312-322.
Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Familia Acanthaceae
Acanthus mollis L. Palertico Acanto
Justicia brandegeeana Wassh. & L.B.SM Neotrpico Camarn
Thunbergia alata Bojer ex Sims. Etipica Ojo de poeta
Familia Agavaceae
Agave americana L. Neotrpico Agave
Agave attenuata Salm. Neotrpico Agave
Agave sp. L. Neotrpico Agave
Chlorophytum comosum Thunb. Etipica Cinta
Cordyline australis G.Forst Australiana Palma yuca
Familia Aizoaceae
Carpobrotus edulis L. Etipica Clavel chino
Familia Alstromeriaceae
Alstroemerieae sp. Dum. Neotrpico Astromelia
Familia Amaranthaceae
Beta vulgaris. var cicla L. Palertico Acelga
Chenopodium quinoa Willd. Neotrpico Quinua
Familia Amaryllidaceae
Agapanthus orientalis F.M. Leight. Etipico Agapanto
Allium cepa L. Indomalaya Cebolla
Allium sativum L. Indomalaya Ajo
Eucharis fosteri Traub. Neotrpico Dlar
Sprekelia formosissima L. Neotrpico Lirio
Familia Anacardiaceae
Spondia purpurea L. Neotrpico Ciruelo
Familia Apiaceae
Apium graveolens L. Palertico Apio
Arracacia xanthorrhiza Bancr. Neotrpico Arracacha
Conium maculatum L. Palertico Cicuta
Coriandrum sativum L. Palertico Cilantro
Daucus carota L. Indomalaya Zanahoria
Foeniculum vulgare Mill. Palertico Hinojo
Petroselinum sativum Hoffm. Palertico Perejl
Familia Apocynaceae
Mandevilla laxa Lindl. Neotrpico Mandevilla
Trachelospermum jasminoides Lindl. Indomalaya Jazmn
Vinca major L. Palertico Doncella
Familia Araceae
Anthurium crassinervium Jacq. Neotrpico Anturio
Caladium sp. Vent. Neotrpico
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Colocasia esculenta (L.) Schott Indomalaya Bore
Monstera deliciosa Liebm. Neotrpico Balazo
Philodendron bipinnatifidum Schott ex Endl. Neotrpico sd*
Xanthosoma sp. Schott in H.W.Schott Neotrpico Yauta
Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng. Etipica Cartucho
Familia Araliaceae
Hedera sp. L. Palertico Ua de gato
Oreopanax floribundus (Kunth) Dence. & Planch. Neotrpico Mano de oso
Schefflera sp. J.R. Forst. & F. Forst. Australiana Cheflera
Familia Aurariaceae
Araucaria excelsa Lamb. Australiana Araucaria
Familia Arecaceae
Archontophoenix cunninghamiana H.Wendl & Drude Palma
Dypsis lutescens (H.Wendl.) Beentje & J. Dransf. Madagascar Palma areca
Phoenix canariensis Chabaud. Palertico Palam fenix
Phoenix roebelinii O'Brien Indomalaya Palma
Familia Asparagaceae
Asparagus setaceus (Kunth) Jessop. Etipica Esparrago
Dracaena sp. Vand. Ex L. Etipica Mata de la prosperidad
Familia Asteraceae
Ambrosia cumanensis (Kunth) Neotrpico Altamisa
Bellis perennis L. Palertico Margarita
Calendula officinalis L. Palertico Calendula
Chamaemelum nobile (L.) All Palertico Manzanilla amarga
Chrysanthemum sp. L. Palertico Crisantemo
Dahlia sp. Cav. Neotrpico Dalia
Galinsoga parviflora Cav. Neotrpico Guasca
Gazania x hybrida Gaertn. Etipica *sd
Helianthus annuus L. Nertico Girasol
Lactuca sativa L. Indomalaya Lechuga
Leucanthemum x superbum (Bergmans ex J.W. Ingram) D.h. Kent Palertico Margarita
Matricaria chamomilla L. Palertico Manzanilla dulce
Dimorphoteca ecklonis DC. Etipica Margarita japonesa
Smallanthus pyramidalis Triana. Neotrpico Arboloco
Stevia rebaudiana Bertoni. Neotrpico Estevia
Taraxacum officinale Weber ex F.H. Wigg Palertico Diente de len
Familia Balsaminaceae
Impatiens balsamina L. Indomalaya *sd
Impatiens hawkeri W.Bull Australiana Bella helena
Familia Begoniaceae
Begonia semperflorens L. Neotrpico Pichon
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Begonia sp. L. Ntrco, Etca e Ind. Piel de sapo, begonia
Familia Bignoniaceae
Tecoma stans (L.) Juss ex Kunth Neotrpico Chical
Familia Boraginaceae
Symphytum officinale L. Palertico Confrey
Familia Brassicaceae
Brassica oleracea L. Palertico Tallo (col)
Lobularia maritima (L.) Desv. Palertico Aliso
Familia Bromeliaceae
Bromelia sp. Neotrpico Bromelia
Familia Buxaceae
Buxus microphylla Siebold & Zuccarini Indomalaya Buxus
Familia Cactaceae
Armatocereus sp. Backeb. Neotrpico Cactus
Echinopsis pachanoi Britton & Rose Neotrpico San pedro
Mammillaria sp. Haw. Neotrpico Cactus
Opuntia ficus-indica (L.) Mill. Neotrpico Higo
Opuntia subulata (Mhlenpfordt) Neotrpico Cactus
Schlumbergera truncata (Haw.) Morn Neotrpico Cactus
Familia Cannaceae
Canna glauca L. Neotrpico Achira
Familia Caprifoliaceae
Sambucus nigra L. Neotrpico Sauco
Familia Caricaceae
Carica papaya L. Neotrpico Papaya
Carica pubescens Lenn & C. Koch. Neotrpico Papayo
Familia Caryophyllaceae
Dianthus deltoides L. Palertico Clavellino
Familia Chenpodiaceae
Chenopodium ambrosioides L. Palertico Paico
Familia Clusiaceae
Clusia multiflora Kunth. Neotrpico Gaque
Familia Commelinaceae
Commelina virginica L. Nertico Cohitre
Familia Convolvulaceae
Ipomoea purpurea (L.) Roth. Neotrpico Gloria de la maana
Familia Crassulaceae
Crassula ovata (Miller) Druce. Etipica Hoja de jade
Echeveria elegans Rose. Neotrpico Repollas
Echeveria sp. DC. Neotrpico Repollas
Kalanchoe beharensis Drake. Madagascar Kalanchoe
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Kalanchoe blossfeldiana Poelln. Madagascar Kalanchoe
Kalanchoe gastonis Madagascar Kalanchoe
Kalanchoe pinnata (Lam.) Pers. Madagascar Kalanchoe
Kalanchoe pumila Baker. Madagascar Kalanchoe
Sedum palmeri Neotrpico *sd
Familia Cucurbitaceae
Cyclanthera pedata (L.) Schrader. Neotrpico Pepino
Sechium edule (Jacq.) Sw. Neotrpico Guatila
Familia Cupressaceae
Cupressus lusitanica Mill. Neotrpico Ciprs
Cupressus sempervirens L. Palertico Pino
Platycladus orientalis (L.) Franco. Palertico Pino libro
Familia Cyperaceae
Cyperus papyrus L. Palertico Papiro
Familia Ericaceae
Rhododendron sp. L. Indomalaya Azalea
Familia Euphorbiaceae
Codiaeum variegatum (L.) A.Juss Indomalaya *sd
Croton sp. L. Neotrpico Croton
Euphorbia pulcherrima Willd ex Klotzsch Neotrpico Ponsetia
Ricinus communis L. Etipica Higuerilla
Familia Fabaceae
Senna multiglandulosa (Jacq.) Irwin & Barneby Neotrpico Alcaparro enano
Acacia decurrens (Wendl. F.) Willd. Australiana Acacia
Crotalaria agatiflora Schweinf. Etipica Pajarito
Genista monspessulana (L.) O.Bols & Vigo Palertico *sd
Phaseolus vulgaris L. Neotrpico Frijol
Pisum sativum L. Palertico Arvejas
Vicia faba L. Palertico Haba
Familia Fagaceae
Quercus humboldtii Bonpl. Neotrpico Roble
Familia Geraniaceae
Geranium sp. L. Etipica Geranio
Pelargonium odoratissimum (L.) L'Hr. Etipica Citronela
Pelargonium zonale L'Hr Etipica Novios
Familia Gesneriaceae
Gloxinia sp. L'Hr. Neotrpico Gloxinia
Nemanthus gregarius Neotrpico Pescadito
Familia Hydranheaceae
Hydrangea macrophylla (Thunb.) Ser. Indomalaya Hortensia
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Familia Hypericaceae
Hypericum sp. L. Neotrpico y Etipica *sd
Familia Iridaceae
Gladiolus sp. L. Palertico Gladiolo
Neomarica sp. Sprague. Neotrpico y Etipica Mano de dios
Familia Juglandaceae
Juglans neotropica Diels. Neotrpico Nogal
Familia Lamiaceae
Lavandula angustifolia Mill. Palertico Lavanda
Lepechinia schiedeana (Schltdl.) Vatke Neotrpico Salvia
Lippia alba (Mill.) N. E. Br. ex Britton & P.Wilson Nertico Poleo
Melissa officinalis L. Palertico Toronjil
Mentha piperita L. Palertico Menta
Mentha spicata Crantz Palertico Yerbabuena
Ocimum basilicum L. Indomalaya Albahaca
Origanum majorana L. Palertico Mejorana
Origanum vulgare L. Palertico Oregano
Plectranthus madagascariensis (Pers.) Benth Etipica Incienso
Rosmarinus officinalis L. Palertico Romero
Salvia splendens Sellow ex Schult. Neotrpico *sd
Solenostemon sp. Palertico Cleo
Thymus vulgaris L. Palertico Tomillo
Plectranthus australis R. Br. Palertico Sinvergenza
Familia Lauraceae
Cinnamomum verum J.Presl Indomalaya Canelo
Laurus nobilis L. Palertico Laurel
Familia Liliaceae
Lilium bulbiferum L. Palertico Azucena
Lilium sp. L. Palertico Lirio
Familia Lythraceae
Cuphea hyssopifolia Kunth. Neotrpico *sd
Cuphea ignea A.DC. Nertico Cigarrillo
Familia Magnoliaceae
Magnolia grandiflora L. Nertico Magnolio
Familia Malvaceae
Abutilon hybridum Miller Palertico Abutilon
Abutilon megapotamicum A. Spreng. Neotrpico Calzn de payaso
Alcea rosea L. Indomalaya Malvarosa
Hibiscus rosa-sinensis L. Indomalaya Cayeno
Familia Marantaceae
Calathea sp. G. Mey Neotrpico *sd
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Familia Melastomataceae
Centradenia grandiflora Neotrpico Siete cueros mexicano
Meriania nobilis Triana. Neotrpico Amarrabollo
Tibouchina lepidota (Bonpl.) Baill. Neotrpico Siete cueros
Familia Moraceae
Ficus andicola Standl. Neotrpico Caucho sabanero
Ficus benjamina L. Indomalaya Ficus verde
Ficus benjamina variegata Indomalaya Ficus verde
Ficus carica L. Indomalaya Brevo
Ficus elastica Roxb ex Hornem. Indomalaya Caucho
Familia Musaceae
Musa ensete L. Etipica Platano de tierra fria
Familia Myricaceae
Myrica pubescens Humb & Bonpl. ex Will Neotrpico Laurel de cera
Familia Myrsinaceae
Geissanthus bogotensis Mez Neotrpico Cucharo
Familia Myrtaceae
Eucalyptus pulverulenta Link. Australiana Eucalipto
Eugenia myrtifolia Salisb. Nertico Eugenia, deseca
Leptospermum scoparium J.R Forst & G.F Australiana Mirto neozelnads
Psidium guajava L. Neotrpico Guayabo
Acca sellowiana (O.Berg.) Burret Neotrpico Feijoa
Callistemon citrinus (Curtis) Skeels Australiana Eucalipto
Familia Nyctaginaceae
Bougainvillea glabra (Choisy) Neotrpico Bunganvil
Familia Oleaceae
Fraxinus chinensis Roxb. Indomalaya Urapn
Jasminum officinale L. Indomalaya Jazmn
Jasminum polyanthum Franch. Palertico Jazmn chino
Jasminum sp. L. Indomalaya y Ptico Jazmn
Familia Onograceae
Fuchsia boliviana Carrire Neotrpico Fucsia
Fuchsia sp. Neotrpico Fucsia
Familia Oxalidaceae
Oxalis regnellii atropurpurea Etipica Trbol morado
Oxalis sp. L. Neotrpico y Etipica Trbol
Familia Papaveraceae
Bocconia frutescens L. Neotrpico Trompeto
Familia Passifloraceae
Passiflora ligularis Juss. Neotrpico Granadilla
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Passiflora mixta L.f. Neotrpico Curubo
Passiflora sp. L. Neotrpico *sd
Familia Pinaceae
Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. Nertico Pino
Familia Piperaceae
Peperomia jayde Indomalaya Cuchara, conga
Piper auritum Kunth. Neotrpico Caisimon de anis
Familia Pittosporaceae
Pittosporum undulatum Vent. Australiana *sd
Familia Plantaginaceae
Plantago major L. Palertico Llantn
Familia Poaceae
Cymbopogon citratus (DC.) Stapf. Indomalaya Limonaria
Festuca glauca Vill. Palertico Pasto azul
Zea mays L. Neotrpico Maiz
Familia Polygonaceae
Persicaria capitata (Buch.-Ham. Ex D.Don) H Gross Indomalaya Confeti
Familia Primulaceae
Cyclamen persicum Mill. Palertico Violeta de los alpes
Familia Rosaceae
Fragaria sp. L. Ntico, Ntrco y Ptico Fresa
Malus domestica Borkh. Indomalaya Manzano
Mespilus germanica L. Indomalaya Nispero
Prunus persica L. Indomalaya Durazno
Prunus serotina Ehrh. Neotrpico Cerezo
Pyracantha coccinea M. Roem. Nertico Holly espinoso
Rosa sp. L. Palertico Rosa
Rubus fruticosus L. Palertico Mora
Rubus idaeus L. Palertico Frambuesa
Familia Rubiaceae
Coffea arabica L., Sp. Pl. Etipica Caf
Pentas lanceolata (Forssk.) Deflers. Etipica *sd
Familia Rutaceae
Citrus limon (L.) Osbeck. Indomalaya Limn
Citrus nobilis Lour Indomalaya Mandarino
Citrus sinensis Osbeck. Indomalaya Naranjo
Coleonema album (Thunb.) Bartl. & H.L.Wendl. Indomalaya Diosme
Ruta graveolens L. Palertico Ruda
Familia Salicaceae
Salix humboldtiana Willd. Neotrpico Sauce
Cont. Anexo 1. Listado de especies por nombre cientfico, regin de origen y nombre comn.
*sd: No se conoci el nombre comn de la especie. Ntrco: Neotrpico. Etca: Etipica. Ind: Indomalaya.
Ptcio: Palertico. Ntico: Nertico.
Taxn Regin de origen Nombre comn
Familia Saxifragaceae
Bergenia cordifolia Moench. Palertico *sd
Tolmiea menziesii (Pursh) Torr & Gray. Nertico Madre soltera
Familia Scrophulariaceae
Antirrhinum majus L. Palertico Boca de dragn
Familia Solanaceae
Brugmansia sp. Pers. Neotrpico Borrachero
Brunfelsia pauciflora (Cham. & Schltdl) Benth Neotrpico Jazmn del paraguay
Capsicum sp. L. Neotrpico Aj
Cestrum nocturnum L. Neotrpico Caballero de la noche
Cyphomandra betacea (Cav.) Sendtner Neotrpico Tomate de rbol
Nicotiana tabacum L. Neotrpico Tabaco
Physalis peruviana L. Neotrpico Uchuva
Solanum capsicastrum Link ex Schau Neotrpico Mirto
Solanum laxum Spreng. Neotrpico Manto de mara
Solanum lycopersicum L. Neotrpico Tomate
Solanum quitoense Lamarck. Neotrpico Lulo
Solanum sp. L. Neotrpico *sd
Solanum tuberosum L. Neotrpico Papa
Streptosolen jamesonii (Benth.) Miers Neotrpico Mielecita
Familia Tialiaceae
Sparrmannia africana L.f. Etipica *sd
Familia Tropaeolaceae
Tropaeolum majus L. Neotrpico Capuchina
Familia Urticaceae
Cecropia angustifolia Trcul. Neotrpico Yarumo
Cecropia telenitida Cuatrec. Neotrpico Yarumo plateado
Urtica urens L. Palertico Ortiga
Familia Valerianaceae
Valeriana officinalis L. Palertico Valeriana
Familia Verbenaceae
Aloysia triphylla Palau. Neotrpico Cidrn
Duranta sp. L. Neotrpico Duranta
Lantana camara L. Neotrpico Venturosa
Familia Violaceae
Viola wittrockiana Palertico Pensamiento
Familia Xanthorrhoeaceae
Aloe vera (L.) Burm.F. Etipica Sbila
Haworthia fasciata (Willd). Haw. Etipica Cactus
A B C
D E F
G H I
Figura 2. A. Acanthus mollis L. B. Justicia brandegeana Wassh. & L. B. SM. C. Thunbergia alata Bojer ex Sims. D. Agave
americana L. E. Agave attenuata Salm. F. Chlorophytum comosum Thunb. G. Cordyline australis G.Forst. H. Carpobrotus
edulis L. I. Alstroemerieae sp. Dum.
A B C
D E F
G H I
Figura 3. A. Beta vulgaris. var Cicla L. B. Chenopodium quinoa Willd. C. Agapanthus orientalis F.M. Leight. D.
Allium cepa L. E. Allium sativum L. F. Eucharis fosteri Traub. G. Arracacia xanthorrhiza Bancr. H. Conium maculatum
L. I. Coriandrum sativum L.
A B C
D E F
G H I
Figura 4. A. Daucus carota L. B. Foeniculum vulgare Mill. C. Petroselinum sativum Hoffm. D. Mandevilla laxa
Lindl. E. Vinca major L. F. Anthurium crassinervium Jacq. G. Caladium sp. Vent. H. Colocasia esculenta (L.)
Schott. I. Monstera deliciosa Liebm.
A B C
D E F
G H I
Figura 5. A. Philodendron bipinnatifidum Schott ex Endl. B. Xanthosoma sp. Schott in H.W.Schott. C. Zantedeschia aethiopica
(L.) Spreng. D. Hedera sp. L. E. Oreopanax floribundus (Kunth) Dence. & Planch. F. Schefflera sp. J. R. Forst. & F. Forst.
G. Araucaria excelsa Lamb. H. Archontophoenix cunninghamiana H. Wendl & Drude. I. Dypsis lutescens (H.Wendl.)
Beentje & J. Dransf.
A B C
D E F
G H I
Figura 6. A. Phoenix canariensis Chabaud. B. Phoenix roebelinii OBrien. C. Asparagus setaceus (Kunth) Jessop.
D. Dracaena sp. Vand. Ex L. E. Ambrosia cumanensis (Kunth) F. Bellis perennis L. G. Calendula officinalis L.
H. Chamaemelum nobile (L.) All. I. Chrysanthemum sp. L.
A B C
D E F
G H I
Figura 7. A. Dahlia sp. Cav. B. Galinsoga parviflora Cav. C. Helianthus annuus L. D. Lactuca sativa L.
E. Leucanthemum x superbum (Bergmans ex J.W. Ingram) D.h. Kent F. Matricaria chamomilla L.
G. Dimorphoteca ecklonis DC. H. Taraxacum officinale Weber ex F. H. Wigg. I. Impatiens balsamina L.
A B C
D E F
G H I
Figura 8. A. Impatiens hawkeri W.Bull. B. Begonia semperflorens L. C. Begonia sp. L. D. Tecoma stans (L.) Juss ex
Kunth. E. Symphytum officinale L. F. Brassica oleracea L. G. Lobularia maritima (L.) Desv. H. Bromelia sp. I. Buxus
microphylla Siebold & Zuccarini.
A B C
D E F
G H I
Figura 9. A. Armatocereus sp. Backeb. B. Echinopsis pachanoi Britton & Rose. C. Mammillaria sp. Haw. D. Opuntia
subulata Mhlenpfordt. E. Schlumbergera truncata (Haw.) Morn. F. Canna glauca L. G. Sambucus nigra L.
H. Carica papaya L. I. Carica pubescens Lenn & C. Koch.
A B C
E F G
Figura 10. A. Dianthus deltoides L. B. Chenopodium ambrosioides L. C. Clusia multiflora Kunth. D. Ipomoea
purpurea (L.) Roth. E. Crassula ovata (Miller) Druce. F. Echeveria elegans Rose. G. Echeveria sp. DC.
A B C
E F
Figura 11. A. Kalanchoe beharensis Drake. B. Kalanchoe blossfeldiana Poelln. C. Kalanchoe gastonis. D. Kalanchoe
pinnata (Lam.) Pers. E. Kalanchoe pumila Baker. F. Sechium edule (Jacq.) Sw. Ficus benjamina L.
A B C
E F
D G H
Figura 12. A. Sedum palmeri. B. Cyclanthera pedata (L.) Schrader. C. Cupressus lusitanica Mill. D. Cupressus
sempervirens L. E. Platycladus orientalis (L.) Franco. F. Cyperus papyrus L. G. Rhododendron sp. L. H. Codiaeum
variegatum (L.) A. Juss.
A B C
D E F
G H I
Figura 13. A. Croton sp. L. B. Euphorbia pulcherrima Willd ex Klotzsch. C. Ricinus communis L. D. Acacia
decurrens (Wendl.F.) Willd. E. Genista monspessulana (L.) O.Bols & Vigo. F. Vicia faba L. G. Quercus
humboldtii Bonpl. H. Geranium sp. L. I. Pelargonium odoratissimum (L.) LHr.
A B C
D E F
G H I
Figura 14. A. Pelargonium zonale LHr. B. Gloxinia sp. LHr. C. Nemanthus gregarius. D. Hydrangea macrophylla
(Thunb.) Ser. E. Hypericum sp. L. F. Neomarica sp. Sprague. G. Juglans neotropica Diels. H. Lepechinia schiedeana
(Schltdl.) Vatke. I. Melissa officinalis L.
A B C
D E F
G H I
Figura 15. A. Mentha piperita L. B. Mentha spicata Crantz. C. Ocimum basilicum L. D. Plectranthus madagascariensis
(Pers.) Benth. E. Rosmarinus officinalis L. F. Salvia splendens Sellow ex Schult. G. Solenostemon sp. H. Thymus
vulgaris L. I. Plecanthus australis R. Br.
A B C
D E F
G H I
Figura 16. A. Cinnamomum verum J.Presl. B. Laurus nobilis L. C. Lilium bulbiferum L. D. Lilium sp. L. E. Cuphea
hyssopifolia Kunth. F. Cuphea ignea A.DC. G. Magnolia grandiflora L. H. Abutilon hybridum Miller. I. Abutilon
megapotamicum A. Spreng.
A B C
D E F
G H I
Figura 17. A. Alcea rosea L. B. Hibiscus rosa-sinensis L. C. Calathea sp. G. Mey. D. Centradenia grandiflora.
E. Meriania nobilis Triana. F. Tibouchina lepidota (Bonpl.) Baill. G. Ficus andicola Standl. H. Ficus benjamina
variegata. I. Ficus carica L.
A B C
D E F
G H I
Figura 18. A. Ficus elastica Roxb ex Hornem. B. Musa ensete L. C. Myrica pubescens Humb & Bonpl. ex Will.
D. Geissanthus bogotensis Mez. E. Eucalyptus pulverulenta Link. F. Eugenia myrtifolia Salisb. G. Leptospermum
scoparium J. R. Forst & G. F. H. Psidium guajava L. I. Acca sellowiana (O. Berg.) Burret.
A B
C D E
F G H
Figura 19. A. Callistemon citrinus (Curtis) Skeels. B. Bougainvillea glabra (Choisy). C. Jasminum officinale L.
D. Jasminum polyanthum Franch. E. Fuchsia boliviana Carrire. F. Fuchsia sp. G. Oxalis regnellii atropurpurea.
H. Oxalis sp. L.
A B C
D E F
G H I
Figura 20. A. Bocconia frutescens L. B. Passiflora ligularis Juss. C. Passiflora mixta L.f. D. Passiflora sp. L. E. Pinus
patula Schiede ex Schltdl. & Cham. F. Peperomia jayde. G. Pittosporum undulatum Vent. H. Plantago major L.
I. Cymbopogon citratus (DC.) Stapf.
A B C
D E F
G H I
Figura 21. A. Festuca glauca Vill. B. Zea mays L. C. Persicaria capitata (Buch.-Ham. Ex D.Don) H Gross. D. Cyclamen
persicum Mill. E. Fragaria sp. L. F. Mespilus germanica L. G. Prunus persica L. H. Prunus serotina Ehrh. I. Pyracantha
coccinea M. Roem.
A B C
D E F
G H I
Figura 22. A. Rosa sp. L. B. Rubus fruticosus L. C. Rubus idaeus L. D. Coffea arabica L. sp. Pl. E. Pentas lanceolata
(Forssk.) Deflers. F. Citrus limon (L.) Osbeck. G. Citrus nobilis Lour. H. Citrus sinensis Osbeck. I. Coleonema album
(Thunb.) Bartl. & H. L.Wendl.
A B C
D E F
G H
Figura 23. A. Ruta graveolens L. B. Salix humboldtiana Willd. C. Bergenia cordifolia Moench. D. Antirrhinum
majus L. E. Brugmansia sp. Pers. F. Brunfelsia pauciflora (Cham. & Schltdl) Benth. G. Capsicum sp. L. H. Cestrum
nocturnum L.
A B C
D E F
G H I
Figura 24. A. Cyphomandra betacea (Cav.) Sendtner. B. Nicotiana tabacum L. C. Physalis peruviana L. D. Solanum
capsicastrum Link ex Schau. E. Solanum laxum Spreng. F. Solanum lycopersicum L. G. Solanum quitoense Lamarck.
H. Streptosolen jamesonii (Benth.) Miers. I. Sparrmannia africana L. f.
A B C
D E F
G H I
Figura 25. A. Tropaeolum majus L. B. Cecropia angustifolia Trcul. C. Cecropia telenitida Cuatrec. D. Urtica urens L.
E. Valeriana officinalis L. F. Aloysia triphylla Palau. G. Duranta sp. L. H. Lantana camara L. I. Viola wittrockiana.
A B C
Figura 26. A. Aloe vera (L.) Burm.F. B. Aloe vera (L.) Burm.F. C. Haworthia fasciata (Willd). Haw.