Professional Documents
Culture Documents
Criarconta|Entrar|Filtrofamiliar:seguro
VITRINE
MemriadeElefante
LUCASPITELLA
Textos>TeoriaLiterria R$29,00
MUNDOMUNDANOE
Texto OSEUNOVOMUNDO
DolceVita,Autores
Mundanos
R$40,00
Google
AlmaNua
IvoCrifar
R$29,90
Comocontemporneodeumageraoquerevelougrandes
estudiososalemesjudeusdeliteraturas,lnguaseculturas,ofillogo AFazenda
ErichAuerbach(18921957)tornouseumadasmaissignificativas mendo
R$45,76
refernciasnosestudosdecunhohermenuticoedeexegeseliterria
doOcidente. VIDAEMVERSOE
RIMA
JOSENILSON
Issodevido,principalmente,apsofatodeterpublicadoem R$33,00
1946suaobramonumentalintituladaMmesis.Osquefazemparte AUTOBIOGRAFIAE
dessavetustatradiointelectualpodem,pelaimportnciae SEUSCORDIS
(ESGOTADO)
qualidadedosseustrabalhos,seraquielencadosdemodoirrefutvel: LeviMadeira
acomearpelosbioprussianoKarlLachmann(17931851) R$10,00
fundadordanovacrticatextualosfillogosFriedrichChristian Ameninananica
Diez(17941876),ErnstRobertCurtius(18201885),KarlVossler anetteapecbarboza
R$24,20
(18721949)eLeoSpitzer(18871960)oglotlogoeromanista
HugoSchuchardt(18421927)aexegetaberlinenseCarolina GUIACHICNITERI
MichalisdeVasconcelos(18511925)eolinguistaneogramtico ARTE
WilhelmMeyerLbke(18611936),sparadestacarmososmais SHIRLEYARAJO,
VRIOS
expressivoseruditosquemarcaramumgrandemomentodoestudo R$40,00
daschamadasHumanidades. UmArbustonoOlhar
AlvaroGiesta
EUR10,00
Hmuitotempoconsideradoumlivroclssicoentreos
estudiososdasletras,tratasedaobraprimadosbioberlinense.
PoesiaseEncontro
Mmesiscompreende,entreoutroserelevantesaspectos,uma (coletnea)
abordagemoriginaldaquestodarepresentaodarealidadeedo Boabaid,AlineRomariz
R$20,00
foconarrativoemobrasemblemticasdaliteraturaocidental,
Comoanunciarnestavitrine?
partindodetextosantigosdaculturagrecolatinaatcontemplar
autoresdamodernidadecomoosirmosJuleseEdmonddeGoncourt
eanovelistaeensastabritnicaVirginiaWoolf.
Deformaexcepcional,comErichAuerbacheseufamoso
compndio,acrticaliterrianosculoXXexperimentouenorme
avanoquantometodologiadeanlisetextual.Issoporqueoexegeta
germnicosoube,comopoucosestudiososdamatria,estabelecer
umafecundaconflunciadapesquisahistricaefilolgicacoma
estilsticaparaoesclarecimentodaobraliterria.Comsuaerudio,
pdetambmdesenvolveranecessriaepertinenteconexoentre
filologiaeliteratura,oquepermitiuenormeavanoqualitativoem
suasanlises,adotandoummtodocaracterizadopelapossibilidade
dejunododiacronismocomosincronismoque,noseucaso,ede
http://www.recantodasletras.com.br/teorialiteraria/2450078 1/5
02/08/2016 "ErichAuerbacheacrticaliterriaemMmesis"(GilbertodeSousaLucena)
dejunododiacronismocomosincronismoque,noseucaso,ede
formaoriginalvoltamosadestacarscontribuiuparaumaleitura
atualeesclarecedoradosgrandestextoseexcertosdaliteraturado
Ocidente.
Emseupapeldecrtico,omestredeBerlimconseguiulevara
efeitoosmodosdeefetuaodoquechamouderealidadeemsuas
anliseseque,segundoJooAdolfoHansenemensaiobrilhante,
representamcategoriasdepensamentoeesquemasdeformarvrias
teoriasdapercepoeformaeshistricas.Emboraadmitindoque
emAuerbachoconceitodemmesisoperadosemmuitateorizao,
defendeserporissomesmomaisoportunodiscutiralgunsdeseus
procedimentos
(HANSEN,1994,p.45).SegundooespecialistadaUniversidadede
SoPauloseumtododeanlise,aoescrever
[...]captulosemquesecomparamdiscursosconstitudoscomo
pertencentesaumamesmatradioouatradiesdiversas[...]
implicaoscritrioscomparativosdomaisedomenosestilsticosda
participaodosdiscursosnoGnero,pressupondoseomeiotermo
deproporodesensvelinteligvelcomoaqualidadeestticapor
excelncia.(HANSEN,idem,pp.4647).
Talpreocupaoserefletenoreconhecimentodaimportncia
daediocrtica,numaconsistentehistoriografiadaliteraturaatravs
daadoodeumestiloqueaprofundaaspectosfilolgicospertinentes
aotrabalhodeanlisedequestesdepoticaederetrica,
indispensveisparaumamaiorcompreensodosautoresestudados
emsuadimensocultural.Nestetocante,sopalavrasdoprprio
sbioberlinense:
Anecessidadedeconstruirtextosautnticossefazsentirquando
umpovodealtacivilizaotomaconscinciadessacivilizaoedeseja
preservardosestragosdotempoasobrasquelheconstituemo
patrimnioespiritual.(AUERBACH,1976,p.12).
Eis,demodocristalino,suaconscinciadaurgnciae
importnciadomtodofilolgiconoesclarecimentodotextoeda
tradioqueoenvolve.Aoresumir,demodogenrico,aimportncia
daobradonossofillogo,oprofessorLeopoldoWaizbortafirmou:
DesdecedoaspesquisasdeErichAuerbachforamtomadas,por
seuscontemporneos,comocontribuiessociologiadaliteratura.
Contudo,esseaspectosemprefoiconsideradosecundrio,ofuscado
pelaempreitadagigantescadasuaescritadahistriaeporseus
estudosfilolgicos.(WAIZBORT,2004,p.62).
Nemporissooestudiosoacimacitadodeixoudedestacara
dimensodeAuerbachcomosocilogodaliteratura,cujaobra
permaneceudandoensejoaumasociologialiterriaaindaque
ironicamentedesafiadoradossocilogos.bempossvelquedevamos
compreender,mediantetalquestionamento,arazopelaqualoautor
deMmesispermaneagerandoprofcuosdebatesentreosque,
pertencendoacamposdiversificadosdoconhecimentohumanstico,
nuncadeixaramdeseinteressarpelasuaobramonumental.
http://www.recantodasletras.com.br/teorialiteraria/2450078 2/5
02/08/2016 "ErichAuerbacheacrticaliterriaemMmesis"(GilbertodeSousaLucena)
MalgradoaimportnciadostrabalhosdeErichAuerbachparao
estudodaliteraturadoOcidentesejainconteste,noBrasilem
termosgeraispossvelverificaruminteresseaindaincipientepelo
conhecimentomaisabrangentedesuaobrae,demodoespecial,por
Mmesis.Talvezdevidoacertasdificuldadestcnicasna
compreensodosseusensaios(eaquinopodemosdesconsiderar
dificuldadesdetraduo,suaenormeerudioeadiversidadede
questesenvolvidasemseumtododeabordagemtextual)nose
tenhaaindaatingidoumgrausatisfatriodeabordagensque
contemplem,deformaregularefreqente,seulegadointelectual.
Principalmenteentreasnovasgeraesacadmicas.
Dadaaamplitudedaproduodeestudosuniversitriosnarea
deHumanidadesemnossopas,nosomuitosnosdiasdehoje
osqueseinteressamporsuaobranasuniversidadesbrasileiras.As
causasdessarelativaindiferenatalvezpossamserexplicadaspela
ausnciadeumatradio,nombitodenossasacademias,quese
voltedemodomaisenfticoparaosestudosnocampodaFilologia
Romnica,comseusmtodosdecrticatextualemsuafeioclssica.
Aquantidadedeestudosarespeitodolegadointelectualdo
sbioberlinenseaindanorepresentacontingentedevulto,necessrio
aumdebatemaisconsistenteeaprofundadosobresuacontribuio
historiografiaesociologialiterrias,dasrelaesentreafilologiaea
anlisedodiscurso,deaspectosqueenvolvamlnguaseculturas,alm
danecessidadeeurgnciadeabordagenstextuaiscujosparmetrosse
pautememediescrticascriteriosasquelevememcontaas
complexasrelaesentrelnguaerepresentaoliterria.
Reforandotalargumento,necessriodarmosatenoaofato
deque,nabibliografiatericocrticabrasileirasobreErichAuerbach,
aparecempoucasrefernciasdeestudiososquesevoltamparasua
obra.SodestaquesemnossomeioapenasautorescomoLuizCosta
Lima,GuillermoGiucci,AnaBeatrizCepelovicsLessa,EdwardW.
Said,JooAdolfoHansene,porfim,LeopoldoGarciaPinto
Waizbort.
Convmressaltarque,esteltimo,recentementecoordenouum
projetodepesquisa(desenvolvidonoperodo2005/2006),no
DepartamentodeSociologiadaUniversidadedeSoPaulo,intitulado
ErichAuerbach:FilologiaeSociologia,quecompreendeuuma
investigaoamplaacercadaobraepensamentodofillogojudeu
alemo,centradanosdiversosdebatesintelectuaisecontatos
interdisciplinaresnaAlemanhadoentreguerras.Paraconfirmara
existnciadestetrabalho,podesecontactaroseguinteendereo
eletrnico:waizbort@usp.br.
AindanoBrasil,comorelevantecontribuioaosestudossobre
nossofillogo,merecemdestaqueajornadadedebatesqueresultou
napublicaodolivrointituladoVColquioUERJErichAuerbach,
pelaEditoraImago,doRiodeJaneiro,em1994(conferirreferncias
bibliogrficas)almdaseguinteopiniodeEdwardW.Said
publicadaemsolonacionalsobreaimportnciahermenuticade
Mmesis:
http://www.recantodasletras.com.br/teorialiteraria/2450078 3/5
02/08/2016 "ErichAuerbacheacrticaliterriaemMmesis"(GilbertodeSousaLucena)
[...]compreendesequeessegrandelivrodeAuerbacheraumhino
aumapocaemqueseanalisavamostextosemtermosfilolgicos,de
maneiraconcreta,sensvel,intuitivaumapocaemqueaerudioeo
domnioabsolutodevriosidiomascontribuamparaumtipode
compreensodaqualGoetheeraopaladino,comsuaprpria
compreensodaliteraturaislmica.Oconhecimentodelnguasede
histriaeraindispensvel,masnuncasuficiente,assimcomo,por
exemplo,omeroacmulodefatosnoconstituiummtodoadequado
paraapercepodoquerepresentaumescritorcomoDante.A
principalexignciadaabordagemfilolgicadaqualAuerbach,assim
comoseusantecessoresfalavametentavamcolocaremprtica
consistiaempenetrar,demaneirasubjetivaeenftica,namatriaviva
dotextoapartirdaperspectivadeseutempoedeseuautor.(SAID,
2003,p.32).
Considerandooraiodeabrangnciadadisciplinafilolgica,
paraaleituraaprofundadadeMmesistornasefundamental,pelo
menosnumprimeiromomento,oconhecimentodelnguas,estilstica,
historiografialiterria,sociologiadaliteratura,anlisedodiscursoe
deteoriasdofoconarrativo.Natentativadecompreensodo
modernomtodohermenuticodeErichAuerbachimprescindvelo
domniointerdisciplinardoleitorque,aoanalisarsuaobramodelar,
terqueempreenderdescomunallabordeestudonasreasdosaber
referidas.
Refernciasbibliogrficas:
AUERBACH,Erich.Mmesis:arepresentaodarealidadena
literaturaocidental.TraduodeGeorgeBernardSperber.2Edio
revisada.SP,Perspectiva,1976(ColeoEstudosCrtica).
HANSEN,JooAdolfo.Mmesis:Figura,RetricaeImagem.In:V
ColquioUERJErichAuerbach.RJ,Imago,1994,pp.4569(Srie
Diversos).
SAID,EdwardW.OHumanismoouaBarbrie.In:Cadernosdo
LeMondeDiplomatique.SP,Setembrode2003.
WAIZBORT,LeopoldoGarciaPinto.ErichAuerbachSocilogo.In:
TempoSocial.SP,EDUSP,N16,Junhode2004.
(OtextoacimafoicedidopeloCorreiodasArtesdaParaba)
PerfildeGilbertodeSousaLucena:
MestreemLetras(LiteraturaBrasileira),jpublicou,entreoutros
livros,ASantaeoBarqueiroeOutrosEnsaios(JooPessoa,Editora
Ideia,2006).
http://www.cronopios.com.br/site/ensaios.asp?id=3208
Acesso:08/08/2010
GilbertodeSousaLucena(Brasil)
http://www.recantodasletras.com.br/teorialiteraria/2450078 4/5
02/08/2016 "ErichAuerbacheacrticaliterriaemMmesis"(GilbertodeSousaLucena)
EnviadoporJdoRecantodasLetrasem20/08/2010
Reeditadoem02/11/2011
Cdigodotexto:T2450078
Classificaodecontedo:seguro
Compartilhar Tweetar
Comentrios
Comentar
Sobreoautor
JdoRecantodasLetras
CaboFrioRiodeJaneiroBrasil,69anos
556textos(1289719leituras)
292elivros(99539leituras)
(estatsticasatualizadasdiariamenteltimaatualizaoem02/08/1601:07)
Perfil
Textos
Elivros
Contato
SitedoEscritor
Capa
Textos
udios
Ebooks
Fotos
Perfil
LivrosVenda
Prmios
LivrodeVisitas
Contato
Links
PubliqueseuLivroPolticaEditorialPolticadePrivacidadeCondiesdeUsoAnuncieAjudaFaleConosco
http://www.recantodasletras.com.br/teorialiteraria/2450078 5/5