Professional Documents
Culture Documents
Informazionia.a.20082009
Lezioni 1213marzo10:3012:30Elettromagnetismo
1921marzo10:3012:30Ottica
Laboratorio(IIpianoedificioU1)
turnoAilgioveddal26marzoorario8:3012:3013:1517:15
26marzo2162330aprile7142128maggio411giugno
turnoBilvenerddal27marzoorario8:3012:3013:1517:15
27marzo391724aprile8152229maggio512giugno
gruppidimassimo3personeesprimereeventualepreferenzagiovedi'/venerdi'
notificarevincolilavorativi/sovrapposizioneconcorsi
Esami
verificaintermedia78maggio
primoappello1819giugno
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
IscrizioneefrequenzasonoOBBLIGATORIillaboratoriosostenutoda
finanziamentiperiltutoringmessiadisposizionedellaRegioneLombardiasui
fondiSocialiEuropeinecessarioiscriversifornendo:nome,cognome,numerodi
matricolaecodicefiscaleecomunediresisdenza.
Lafrequenzacertificatadafirme(dientrataediuscita)raccoltesulregistro.
Sitowebdellaboratorio
http://moby.mib.infn.it/~labdida/doku.php?id=laboratorio_ii_fisica:home
materialedidattico
schededelleesperienze(sonoinpreparazioneschedenuove)
schedetecnichedellastrumentazione
EsperienzediElettromagnetismo
1 esperienzecircuitiinCorrenteContinua
2 esperienzecircuitiinCorrenteAlternata
3 misuraelettromagneticadellavelocita'dellaluce
dalsitopotetescaricareledispense
DALEGGERE!!!
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismoelettrostatica
1leggediCoulombF= 1 q1q2
4 0 r2
2campoelettrico F=qE
laforzacheagiscesuunacaricaq
e'proporzionaleallacaricastessa
3principiodisovrapposizione
4lavoroforzaelettricanondipendedalcammino
laforzaditipoconservativosipuo'definireilpotenziale
L(AB)=q*(VAVB)
ilpotenzialedefinitorelativamenteaunpuntodiriferimento
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismoiconduttori
1unconduttoreunmaterialechepossiedeuncertonumerodielettronicapacidi
muoversiliberamente
2all'internodiunconduttoreisolatoilcampoelettricosemprenullo
quandounconduttorepostoinuncampoelettricolecarichealsuointernosi
ridristibuiscono,muovendosipereffettodelcampoelettricoesterno,inmodotaleda
annullareilcamporisultanteinterno
+
+
+
+
+
3seaicapidiunconduttorefiliformevienemantenuta,conunopportunodispositivo,
unadifferenzadipotenziale(ddp)costante,lecaricheall'intenrodelconduttoresi
spostanoperportarsiversoilpuntoapotenzialeminoredandoluogoadunacorrente
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismolacorrente
I =intensita'dicorrente[Ampere]
=quantita'dicaricacheattraversaunasezionedelconduttorenell'unitditempo
LeggidiOhmconduttoriohmici
IleggediOhm:definiscelaresistenza V=IR
l
IIleggediOhm:aresistenza R=
S S
=resistivitdelconduttore
l=lunghezza
S=sezione resistore
http://it.wikipedia.org/wiki/Resistore
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Resistoricommerciali
Iresistoriavaloreresistivofissoperapplicazionineicircuitielettronicisipresentanonellaversionepi
comunecomepiccolicilindricondueterminalimetallicichiamatireofori,adattiperessereinseritiin
circuitistampatiesaldatiastagno(Inpassatosisaldavaconunalegastagnopiombo;dopo
l'introduzionedellanormativaRoHSilpiombovietato).Ivaloridiresistenzaetolleranzasonocodificati
mediantebandecoloratementreneiresistoriconpotenzesuperioriai2Wilvaloreindicatoperesteso.
L'elementoresistivorealizzatodepositandosullasuperficiedelcilindrounostratodilegametallica,
ossidimetalliciocarbone,successivamenteincisoalaserconandamentoelicoidaleperottenereil
valorevoluto.Questotipodilavorazioneconferiscealresistoreunacomponenteinduttiva,ininfluentein
applicazioniabassafrequenzamadidisturboallefrequenzeelevate.Perapplicazioniinaltafrequenza
sonopreferitiiresistoriantinduttivi,realizzaticomprimendounamisceladipolvericompositeeresine,a
formareuncilindrocondimensionisimiliairesistoriastrato(oiresistoriSMD,vedipiavanti).
http://it.wikipedia.org/wiki/Resistore
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismolaf.e.m.
ungeneratoreundispositicocapacedimantenereunad.d.p.nonnullaaicapidiun
conduttorequestad.d.p.nascepereffettodiuncampononelettrostatico(dettocampo
elettromotore)eddettaforzaelettromotrice(f.e.m.)
laf.e.m.lad.d.p.cheilgeneratorefornisceacircuitoaperto,questadifferiscedallad.d.p.
aicapidelgeneratoreacircuitochiusoperchungeneratorecaratterizzatodauna
resistenzainternapiccolamanonnulla
R
f.e.m.=Ir+IR I
r
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Domande
domanda1perchnelcircuitononcomparelaresistenzacorrispondenteai
cavicheusopercollegareilgeneratorealmioresistore???
icavetticheutilizzeremoinlaboratoriopercollegareivaricomponentielettronici
sonodirameedhannodiametro=2mm2elunghezzadi0.51mlaresistivitdelCu1.76Ohmcm
domanda2attraversounresistorepossofarescorrerequalsiasicorrenteiovoglia?
lacorrentescorrendoinunconduttoreda'origineaunadissipazionedipotenzaP=I2Rquindi....
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
RichiamidielettromagnetismoiPrincipidiKirchhoff
IPrincipio>conservazionedellacarica
I4
lasommaalgebricadelleintensitdicorrentenei I5
ramifacenticapoallostessonodonulla.
I1 I3
Ii=0
I2
IIPrincipio>ognipuntositrovasempreadunpotenzialedefinito
lasommaalgebricadelletensionilungounalineachiusa
(conilsegnoappropriatoinfunzionedelverso
dipercorrenzadellamagliastessa)pariazero,
ovverolasommadellecadutedipotenzialee'pari
allaf.e.m.applicata
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismolaresistenzaequivalente
1combinazionediresistenzeinserie
R1 R2 R3 R4 R5
applicoleleggidiKirchoff:
lacorrentechescorreattraversoleresistenzelastessa
Vi=RiI
lasommadellesingolecadutedipotenzialeugualeallacadutadipontezialesullaserie
V= Vi= RiI
possodefinireunaresistenzaequivalentetalepercuiaparitdipotenzialeapplicato
viscorrelastessacorrentechenellaserie
Req= Ri
laresistenzarisultantesempremaggioredelvalorediciascunaresistenza
resistenzemoltopiccolerispettoallealtrepossonoesseretrascurate
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismolaresistenzaequivalente
R1
2combinazionediresistenzeinserie R2
I
applicoleleggidiKirchoff:
laddpaicapidelleresistenzelastessa R3
V=RiIi
R4
lasommadellecorrentiugualeallacorrentetotale
I= i= V/Ri V
possodefinireunaresistenzaequivalentetalepercuiaparitdipotenzialeapplicato
viscorrelastessacorrentechenellaserie
1/Req= 1 / Ri
laresistenzarisultantesempreminoredelvalorediciascunaresistenza
resistenzemoltograndirispettoallealtrepossonoesseretrascurate
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
StrumentidiMisura:ilmultimetrodigitale
Ilmultimetrodigitalepuessereutilizzatoperlamisuradi
variegrandezzeelettriche.Essoprovvistodi
selettore:
percambiarelagrandezzadamisurare;
percambiareilfondoscaladimisura;
displaydigitale:perlaletturadelvaloremisurato
connettoridiingressoecavetti:percollegarelo
strumentoall'elementosucuifarelamisura.
Grandezzefondamentalichesimisuranosono
correnti(CCeAC),differenzedipotenziale(CCeAC)
resistenzaelettrica,avolteanchecapacit.
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
StrumentidiMisura:ilmultimetrodigitalefunzionamentocomevoltmetro
RV
Ilmultimetroutilizzatocomevoltmetrovaconnessoaipuntitraiqualisivuole
misurarelad.d.p.Essorisultaesserecosdispostoinparalleloalramodatestare.
Ilvoltmentroaifiiedelcircuitoassimilabileaunaresistenza:lasuaresistenzainternaRV
che,percostruzionemoltogrande(~110MOhm).
Questoconsentedinonalterarelecaratteristichedelcircuitoinesame,almenofintantoche
laresistenzaequivalentedelramodatestaremoltominoredellaresistenzainternadel
voltmetro.
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
StrumentidiMisura:ilmultimetrodigitalefunzionamentocomeamperometro
RA
Ilmultimetroutilizzatocomevoltmetrovaconnessoinmodochesiaattraversatodalla
correntedamisurare.Essorisultaesserecosdispostoinseriealramodatestare.
L'amperometroaifinidelcircuitoassimilabileaunaresistenza:lasuaresistenzadiinterna
RA che,percostruzionemoltopiccola(~110Ohm).
Questoconsentedinonalterarelecaratteristichedelcircuitoinesame,almenofintantoche
laresistenzaequivalentedelramodatestaremoltomaggioredellaresistenzainternadel
voltmetro.
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Misuradiresistenze:metodoVoltAmperometrico
IlmetodoVoltAmperometricoconsistenelmisurarelaresistenzadiunelemento(o
laresitenzaequivalentediunapartediuncircuito)attraversolamisuradellacorrenteI
edellad.d.p.V.
Occorrequindidisporreilvoltmetroinparalleloalramodamisurareel'amperometroin
serie.Ungeneratoredeveessereutilizzatoperl'alimentazionedellacorrente.
Lacombinazionedelleduequantitmisurate,tramitelaleggediOhm,forniscela
resistenzaincognita:
R=V/I
Loschemamigliorediconnessionedivoltmetroedamperometrodipendedalvaloredella
resistenzadamisurareR.OccorreinfattiassicurarsichelatensioneVmisuratasia
esattamentelad.d.p.aicapidiRechelacorrenteImisuratasiaquellachescorre
attraversoR.
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Fareunamisura...qualchesuggerimento
1domandatevicosadovetemisurare,disegnateilcircuitochevoletecostruiresegnando
esplicitamentetuttiglielementi(inclusequindilaresistenzainternadeglistrumenti)
2costruiteilcircuitoriducendoalminimoilnumerodicavettiefilielettriciutilizzati
3sceglietequaliparametrimisurareerisolveteilcircuitoinfunzioneditaliparametri
4sceglieteopportunamenteglistrumentidimisuratenendocontodellelorocaratteristiche
(resistenzainterna,range,sensibilit...)inmododasfruttarlialmeglio
5verificatesel'errorediinserzionedellostrumentoeffettivamentetrascurabile
(lopotetefaresucartamainalcunicasianchesperimentalmente)
6seavetedubbisulfunzionamentodiunostrumento...nonvietatochiedereeleggere
ilmanuale,tuttelecaratteristicheprincipalieilimitidiutilizzodiunostrumentosono
riassuntenelsuomanuale!
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
SchedaEsperienza:CIRCUITI1
Domande
conlemisurechefatesieteingradodi
verificarelavaliditdellaleggediOhm?
concheaccuratezza?
cosainfluenzamaggiormenteglierrori
nellevostremisure?
sieteingradodifareunamisurapiprecisa
dellatolleranzaindicatasullavs.resistenza?
aveteadisposizioneunmultimetropalmare
eunodabancochehannodifferentesensibilit
erangedimisura,inbaseaqualicriteriliavete
dispostiamisurareIeV?
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
SchedaEsperienza:CIRCUITI1+2
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Note:lamisuradelpotenziale
ilpotenzialeelettricodefinitoamenodiunacostante,vatuttobenesemisurosempre
cadutedipotenziale(d.d.p.)traduepunti,masevogliodefinireilpotenzialedevodefinire
unasistemadiriferimento
acosaassocioilpotenzialeV=0?
ilriferimentousualmentelaterraindicataconisimboli
tramiteillorocavodialimentazioneglistrumentisonocollegatiallamessaaterra
dell'impiantoelettricodell'edificio,questoingeneraleconsentediavereunpuntodi
riferimentoequipotenzialefisso
laterraidealeunconduttore(cometaleequipotenziale)chenonvariailsuopotenziale
quandoassorbedellecaricheelettriche...deveperciessereunconduttoreacapacit
alta
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismolacapacit
inunconduttoreisolatoilrapportotracaricaepotenzialecostante,questorapporto
unaproprietdelconduttoredettacapacit
C=Q/V (dovesiassuntoperconvenzioneV=0all'infinito)
lacapacitdimisurainFarad=Coulomb/Volt
N.B.1Faradunacapacitenorme!!!
ilcondensatoreunsistemadidueconduttoriaffacciatitracuisiabbiainduzione
completainquestocasosihaC=Q/VdoveVe'lad.d.p.tralearmature
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismoicondensatori
condensatorepiano C= 0S/d
condensatorecilindricoinfinito C= 0S/d=2 0S/(R2/R1)
condensatorecilindricofinito C=2 0l/(ln(R2/R1)
condensatoriinparallelo condensatoriinserie
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Caricaescaricadiuncondensatore
ilcondensatorevienecollegatoalgeneratore
p.esunapila,ilcondensatoresicaricafinchlesue
armaturenonsisonoportateallostessopotenziale
delgeneratore.Inogniistantevale:
V0=IR+Q/C
Q= Idt
V0=dQ/dtR+Q/C
dQ/(CV0Q)=dt/(RC)
=RCcostanteditempodelcircuito
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Caricadiuncondensatore
A
VAVB
V0
1.2
VC
B
1
0.8
0.6
VR=IR
0.4
0.2
0
0 1 2 3 4 5 6 7 8
quivienechiusoilcircuitolatensioneVAVBsiportaalvaloreV0
passacorrentenelcircuito,lacorrenteproporzionaleaVResiporta
esponenzialmentea0
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Scaricadiuncondensatore
V0
1.5
VC
1
0.5
0.5
1
VR=IR
1.5
0 1 2 3 4 5 6 7 8
quivieneapertoilcircuitoilcondensatoresiscarica,lad.d.p.aisuoicapisi
portaa0lacorrentecircolainsensoinverso
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Caricaescaricaconsecutive
VC
A VR=IR
B
1.5
0.5
0.5
1.5
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
chesuccedesesiapreilcircuitoprimacheilcondensatoresia~completamentecarico?
eseinvecediaprireechiudereilcricuitosiinvertelapolarit?
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
invecedimontareuninterruttoresulns.circuitoutilizziamoungeneratoredifunzioni
questounostrumentocheproduceunatensionealternatacondiversepossibili
formed'onda,quellaquadrataemulalasituazionediuncircuitochesiapreesichiude
questoproduceunfenomenodicaricaescaricadelcondensatorechepossovisualizzare
conunoscilloscopio
unostrumentocheconsentelavisualizzazionedell'andamentodellatensioneaicapidi
uncircuito
visalizzatasull'oscilloscopiosenepudeterminarelacostanteditempo(siprelevanocoppie
V,tchepoisiinterpolanolinearmentepassandoailogaritmi)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismol'induttanza
lavariazioneneltempodelcampomagneticoconcatenatoconuncircuitodorigine
aunaf.e.m.secondolalegge
f.e.m.=d(B)/dt
lacorrentechecircolainuncircuitodorigineessastessaaduncampomagnetico,e
lavariazioneneltempodellacorrentedorigineaunavariazionedelflussodelcampo
magneticoquindiseesisteunflussoconcatenatoconilcircuitoesisteunaf.e.m.auot
indotta
f.e.m.=d(B)/dt=d(B)/dIdI/dt=LdI/dt
l'induttanzaunacaratteristicaintrinsecadiuncomponenteelettronicocoscomedi
uncircuito,simisurainHenry=Vs/A
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismoleinduttanze
tipicamenteunfiloavvoltopiu'volteattorno
adunnucleocentrale
...
quindiquestocomponentecaratterizzato
dalsuovalorediLmaanchediR!!!
induttanzeinparallelo induttanzeinserie
Leq= Li
Leq=( 1/Li)1
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Caricaescaricadiun'induttanza
l'induttanzavienecollegataalgeneratore
p.esunapila,quindipassacorrente.Ilpassaggio
dellacorrenteproducenell'induttanzaunaf.e.m.
checontrastalaf.e.m.delgeneratore
V0=IR+LdI/dt
=L/Rcostanteditempodelcircuito
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
CircuitoRLC
peranalogiaconl'oscillatorearmonicosmorzatosipuscrivere
scopodelleesperienzesara'determinareiparametricaratteristicidelcircuito
=R/(2L)
02=1/(LC)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
=R/(2L)
02=1/(LC)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
=R/(2L)
02=1/(LC)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
=R/(2L)
02=1/(LC)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Segnaliincorrentealternata
ilgeneratoredifunzioniproduceunatensionevariabileneltempo
forma,temporizzazione,ampiezzaeoffsetdelsegnalepossonoessereprogrammate
ilsegnaleinuscitae'fornitotrapincentraleearmaturaesternadelBNC
l'armaturaesternaconnessaallamassa!!
l'impedenzadiuscitaperins.strumenti50o600Ohm
asecondadellostrumentosuldisplaysegnatal'uscitaacircuitoapertooquellasu50Ohm
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Cavocoassiale
ilgeneratoredifunzioniel'oscilloscopioutilizzanocavidiconnessioneditipo
coassiale
l'esternodelcavo(lacalzadiramecheavvolgeilfilocentrale)vienemesso
incollegamentoconlaterradellostrumento(inquestomodouncavoun
consendatorecilindrico)
questicavisonocomunementechiamatiBNC
icavicheusiamoinlaboratoriosonoRG58,essisonocaratterizzatidaunacapacitverso
massaparia100pF/m,
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Oscilloscopio
haimpedenzadiingressomoltoalta(comeilvoltmetro,pernonalterarelamisura)cherisulta
messainparalleloaunacapacit
iningressoaccettaunsegnaleportatodauncavocoassiale:effettuandoilcollegamentotra
ilvostrocircuitoel'oscilloscopiometteteamassailpuntodelcircuitoacuicollegato
l'esterno(lacalza)delcavocoassiale
oscilloscopio
cavoBNCdicollegamento
ROSCCOSC
circuito
datestare
Ccavo
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
SchedaEsperienza:CIRCUITI56
Parte1misuredicircuitiRCeRLincorrenteimpulsata
VR
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
conquestadisposizionedelcircuitoleggetelacadutadipotenziale
sullaresistenza
ilgeneratoredifunzionivamessoinmodalitondaquadra VR
primadicollegarloalcircuitoguardatelaformad'ondache
stateproducendoutilizzandol'oscilloscopio
unaprimavalutazionedi lapoteteaverecalcolandoil
temponecessarioalsegnaleperpassareda10%al90%
Domande
haimportanzal'impedenzadiuscitadelgeneratoredifunzioni?
sescambiatecapacitderesistenzaottenetelastessacosa?
assumendonotaRconcheprecisionepotetecalcolareC?quantopesal'erroresuR?
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismosegnaliincorrentealternata
quandouncircuitosottopostoaunatensionesinusoidalecosasuccede?
siaV=V0sin( t)
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismosegnaliincorrentealternata
avendoachefaresoloconresistenze,capaciteinduttanzevalesemprecheaunad.d.p.
sinusoidalecorrispondeunacorrentesinusoidaledellastessafrequenza
risultautileepraticoutilizzareilformalismocomplesso
perlaresistenzaZ=R
perlacapacitZ=1/i C
perl'induttanzaZ=i L
lesoluzionidell'eqcomplessaportanoalcorrettorisultato(interminidiI0e ) e
sipreservailformalismoutilizzatoperleCC
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Richiamidielettromagnetismosegnaliincorrentealternata
sihache
V0=|Z|I0=sqrt(R2+X2)I0
tg = X/R
poivalgonoleleggidiKirchoff,eleleggidicomposizionedelleimpedenzeinserieein
parallelo:
impedenzeinserie
Zeq= Zi
impedenzeinparallelo
Zeq=( 1/Zi)1
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Strumentidimisurasegnaliincorrentealternata
Quandosimisuranotensioniocorrentivariabilineltempoglistrumentisicomportano
inmododifferente.
Imultimetrieffettuanodellemedietemporali(vaportatoilselettoreincorrispondenza
diACenonpidiDC)restituentoivaloriefficaciperintensitdicorrenteetensione.
Perunsegnalesinusoidale,p.es.ditensione,sidefiniscono:
V=V0sin( t)
Vpp=2V0
Veff=V0/2
questailvalorequadraticomedioottenuto
integrandolasinusoidesulperiodo,ilvalore
cherestituisceilmultimetro
Peraldisopradiunacertafrequenzalarispostadelmultimetrononpiaffidabile....
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
SchedaEsperienza:CIRCUITI34
Caratterizzazionedellarispostadelmultimetro
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
SchedaEsperienza:CIRCUITI34
MisuradiimpedenzeinCA
VA VB
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
MisuradiimpedenzeinCAmetodovoltamperometrico
VA VB
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
MisuradiimpedenzeinCAmetodovoltamperometrico
VA VB
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
MisuradiimpedenzeinCAmetododeifasoriperlamisuradellafase
Nellarappresentazionecomplessaognigrandezzarappresentatadaunnumero
complessochepuesserequindiassociatoadunvettoredelpianocomplesso.
led.d.p.aicapidiciascuncomponentesono
VL
resistenza VR=IR
induttanza VL=Ii( L) VL+VC
capacit VC=Ii1/( C)
VR
considerandolarappresentazionediquestivettorinelpianocomplesso
VC
losfasamentotracorrente(lacorrenteinfaseconVR)
elad.d.p.aicapidiLC=VL+VC
siricavadallaleggedicomposizionedeivettori
VeffLC VeffR
|VL+VC| L1/( C) V
tan
|VR|
=
R
= effLC
VeffR
~
=
CorsodilaureainFisicaLaboratoriodiFisicaIIanno
Misuradellosfasamento:metododell'ellissi
Richiamidielettromagnetismofunzioneditrasferimentodiuncircuito
secondoilteoremadiFourierognifunzionematematicaragionevolmentecontinuapu
essereespressacomesommadifunzionisinusoidaliconopportunicoefficienti
daquestosenericavachesesiconoscelarispostadiuncircuitoadunsegnalesinusoidale
difrequenzaarbitraria,allorasenepuricavarelarispostaadunsegnalequalsiasi
Vin Vout
lafunzioneditrasferimentodiuncircuitoe'definitacome
|H( )|=V ( ) /V ( )
outpp inpp
( )=fasediVoutrispettoaVin