You are on page 1of 11
LLARED DELAS DISCRIMINACIONES O EL ENIGMA DE LAS ‘OVEJAS PETRIFICADAS: (COMENTARIO ALA NOVELA OFICIO DE TIVEBLAS ‘DE ROSARIO CASTELL-ANOS) MINERVA MARGARITA VILLARREAL Universidad de Nev Led, Monterey Lerpcoener fence spores NoTA eTRODUCTORIA ota de Rosaro Caselanasesloquesu figuras ena isiarecente de Ibe laratimmonmerierae ‘Su perso iavnidoaengrosssa de ae grande mjc. Y eno pede prt de ct prises ol anal su obra. Esta se devia de a Ppeviamiacon de eau Enese casos dela ran oe que fcr a forma come seats tadconlnent arc ‘est cote, poe sleazaoo, Sinema, aps de que sao ue "odo poeta 5 terrae cit qo la cv aa, anu inde heat aan vase on ren bleeenor ese {str noel yar cia se estcamente mcs, De cai Siidesbjevo ue uo dents nos pont ye eg del ajo Sigiteava contin Rosario Costelons nos go wpa sre Ge reflexions eas soe a sien dea men Mésic, Susensayos bundanenpeoeupacones Sore (Gc el ene femenino poe bare repens dese alo, poe so ‘stapes ye coma ord nero peor rn aio Jo [gud co el nae Esa yeocuacn se exo toca el et de at “minora; mayer” En es eas os idgcosccupan la mia psn {Como mues, ornare eter, estn al argon esti a “MINERVA MARGARITA VILLARREAL. Mipropsitooncnttabsjnescomenardexdelpuno devisaderusiaacisn sexi uns ingots coos emcee pstan in pgs Je Oe ‘deine. ELPUNTODEPARTIDA ‘fii debaciaeslompsaticasamcompe de Koso aslo Eralomisno ros fala dea mecsnieaqu pcs nessa dea ove ‘combs de ote rpm dicho (imo fein) conel sao ddounancopeogibsnlaenlnolserackn partcaney nanerreaciga delat lors devil loses ecards apa es. Lanovelacsel ‘ela dew ress qu se gests desde anna de asta, onde ela cena seocercnitrar Ese rocesahn semanifiesaenplen mgr enna feraimpactone, qu poe seprmcn dl asi gue sen kere rovecao seen use eorabas na "En Balin Conn presi demas vl praia pases, En fio de ncn se recat un bn sco vivo oe cal en a ‘ezundn mit det sig XIX, cul se vas rerinol enact. La novela ein edo nan ingens eine nar el hecho, oe eh "coicindo ea ely mia db, ype one mind de Ineressenacone cit Laci nee et echo asa lens 0 pncable por vsenca y Barogana dees Lads, of Tracts ov esckrrodeiberoanct en mach mia. Crear desea ceases ets juss del ahora. ido detinbasexenansrel cio deve de nche, come logos, sense Slosmisrosdclncondcin humana pola Estambin pri dl it. La Tents de glesiade San Juan Chanuaseteraca clan lengua do gues a Kan. El discus descrite un cao sncriic de essen memos: 9 iy Techs i hos ques ealgien en wn emo especie ‘ionpocs wn iagen vise apr que coe baal postr asa emcntar el foga onde se cao sr, donde seelrar a agi EL ‘nips yn storia grap nga. Desps gue rab. ‘seria acinhch por San an ar delasiodandsedcbeceset igh, dquo so abicacmel valle de Chal: ‘Teun ec laces conf, pip sar, bn leony ‘Yeseehoinee von coe Oo ede, Livabenclachen ews, (OF1C10 DE TNIERLAS DE ROSARIO CASTELLANOS 65 sin pi, gi sel cone in cn Case pomoiataerac yao Gelas ec? (camo sense Podemne obser us a doninaciéa omnorma de vida io iis ‘Sanita das Cassa ur den excomienda sind Beal Dir, compat de Cine. Due mie de 0 ae a itocent omer pre ‘tienes Tarion also obeba a clams sear do acl Gopi rogue San Juan Chm este a priera pga dela novela Ros Castellanos nos va adentando Toque resme la cave de Tas desgualade: el snretsmo religoso. La {sci empieza con el tempo por al est a cuz del histori“ ttlgdes dela vicina mun Paves o cuz como snbols caegocos dt falls sina, parca cone en Ci pita como esa, no de fas, sino del aricunein desu y comb dsc: losis anor yas eos o cau Roto Cuscaon, fide nln Mis fom Meri 198.99 * ova Candlann, pCi. “Sans Rr sy einen Mx" via de Ambinder NOL XX, [Nn Maca de 9p. 21) Gus ines Cla Lar per dl aha México! B4 FOE 96.7. outa Castes Op Cx 9.10 ‘i dp, bo lo 180 ‘Nhncidlcenestuy npr cl proce tenet coin « MINERVA MARGARITA VILLARREAL Roca Casetanorcooci foadob via y combs tases, La sop ella nbiccn dees aares mencioradoselibeo caespon (nara rad. Lo mismo soca cn lors 9 gies nlget ‘Aden, hay na lia ela silo tale func a nporanea ‘eleeknentasdelanaurera, peje ahs even clelis. tier, 1a pea cho tenon que wer coe laciones paras por I ib eo respec sera, nrc, acne Inco, "A psa do que eit paginas st nen os eros inp son reowanes por bs carters individ, por sass expec, hay ‘enemas delsnbolga aque stose menconan adeno gneclambin ‘oe una dimenida mete yx pra est, Egonga de lo ateror Serine chet ep enabal. eect de Beau, ite ete Era Zee, eta post “se items ex pases hamanos qe idan co ‘mapa y erica avece loners se hace Opie dls esnles wlsios spe dene eens mages. Lanta de Rosa Clin {esta dene I rnin wana qe pte dwn seniad aata u rec ura gies, ma ana tnccal Pro qu ces pretense eles songs pace spender mi a deco dl mrad, qu ois: ‘vias "La dedi aire en parte resulta de acs dos ats {uroriicosrecogios por la eno Cali Guas Haine sobe Somanida San Fel Chemibé may eecara a San wan Chanla, os i recreacin ech per nesta aor ‘Un esa empratv ei serene dla sri seri infuad. Si embarge, lac consanss ge sparen e leo snopes Sobela cabal socio sua ual prniee wie os pasos deri Sos aaa iar su psi desarloea fe, a ea kes juegos d= ontastes que scl fa tama sua esi esl deepen eae dos ‘ta, ma vis depen qu de sino seen lanovlisa {Bip a Msi: iret, Cp "emul Curl, Protege dee beraramecon Mls: Ba SEP Lec Ofte de ii RCo: "abundancia ‘Ean niche Sarl late 187. Ea ‘Soel Craig. Poneman. yporesr hc achalasia ‘ino pop even ome ee igi, de ptiea © ose (OFIC10 D= TINIEBLAS DE ROSARIOCASTELLANOS 67 ines diferencia ome a elerecia ud ms ators soe co tice det cil pte In veri cgi por Geras Holmes, in, on Se lor ‘Guede Cu ete entin in eg, nc eo roe eerie co oro ein ett de rm. ew wre Chal Fen hos go ees ins ees ene lat ‘Sheds main ses wee sa step festa west ep por ngs aa barren ‘Yeu Sa Gina” Las ass ua Ea ated ng ‘unde yearns amici doco can anil Peasar ise ‘hala La Ga Cac cuts ara cote cea or sent ‘Spider naomi ort ce ‘Sr ivy ctr rh opty var "tee egw posal oni emacs gue, p88, onpurieonl dint. Lanta ator aprat Inga ge ae pets ean ds pr made 9 ‘Ne dt ar aps etna 9 lv cnr pda ae idee qu mu, Ls crs non db ro era [omnes eeu eds a psa de Tarot bara et Cay natant face dratcty mur enn. Ener dea sen a ‘Stil lo ter err i ns chon bles de see Ten: gee enpesan na oie a etter utc Usp tog ech inated eet ‘remade nt propia 1 eominacin ete ise episod no hs Ide crs roses x ‘Senin sure oenceenslresemonae a> paso’ Gatoas Hance C2 Op Cur IID a MINERVA MARGARITA VILLARREAL evnd easiness fc miso (Gora de Css) in shat jam a | uci, Parcea qe Rosario Castelo, cn anol pariah pecenebia el mundo woul cone myer bine pees al undo ceed. sy each relies entre crores eel expe ‘sence vives for Ia alo, rats ee st arts prods ‘turornas, Tameos des chose 1. Hoi Jveni qe vive dimen fet inraier ofer apna gus Se poe ca su anova pra epi Saloni ‘cesadora depor vida ee wersin day anaen faa dain enel pis) ‘momen do acne, evden ar plo (ecu en a ar) sete orn seo do neni. lia vn gracias a moe de thi des mn ini, ecto ie saced ew areas ‘oman fa nc, Sera fxm a fava li. {asian se completa staves dll sft que desea en ‘tiando mae na, 2 Fecmano Uo inlet esos envido pore gbieo de ‘cidensa Chips arlene agra, stents ea elec elastin wavs laminin de ley, del pola ever pate {ds ineain de ances de go on diesionen concencia dese tania : capotals. Ese some es lego den pan canie, ee et ‘cmb, ea mpovec, aun hecho que resus: cg puro de ‘sa inna "Nocaedfa dee Rosario Castanos tno oe inna de nana thames ele fo ners a made de Rosai para qu desempors is furans compote de aces y carats, quien 0 stndona a Koso Nasa que sts cas, yaquen Romario desis 31 aos muna ene a et ia seb, pra asm de la aepetog quien Rosario hace ene det india, conacb fondo ls cctimbes inna las yen y lor mite. So ‘sn sobre mundo oiler conrad hak orllosa miso erm «uc dependa de so ms el esate, pridoa sentinien deculpa aoe e reve drat nin ong la rte es Reman, mae gu ls habia osaio Castanos sao unuatjoea Chiapasconet sat Nacional Ingenta. Cred ds personas quran repress per ndgeas en ea co Fibs ya me meee Métis EM Cont pa, 186 " Nia aa no Reso Ceitl ea pina Meso: Ey OFICIO DE TINTERLAS DE ROSARIOCASTELLANOS 6 sl Tunas en omnia judo consti d an mesidas oe Intec cbrir cdo ander rblemas desi como aprender ae. c00 tomar conienca. nu 8 ss ares Ros Casinos eters Ssminiono deco Ls adios haba cenvenin on blos ks mcne, E teat habs in AREFLEXION ANTROPOLOGICA: LOS INDIGENAS Exist dasplansen nari, dsespacis en sq desrtan os sconiciienen Por wn dla Gates Gel mundo nigel ese ‘hieto.ensuebeigncen rade Chanulaymicbomisceranoala atari ‘orote, as els sea loadin de Sn rs com sare alas ys ence. La asin se desl efi de lo is, poe ell. ‘Quietescontresarasecin son states El ovina de contaioese da ‘en fncnd la erence dees, Tin enna des mga tempo Iisicoy aliempo mio. Los vneulosquseesublcen cre panes) depos, [eg quedtemitancldevealce dea novela, een qu vere aus este sino nivel. Ts atlas de sets 9 Ii dine proce a ‘bent eueic ex dns rap por ada Sominacn Je ads, or contigs inmoviad soil qe concons wa va "Nobels qi ofiar aM Eliade, ara quen lpapelisno ca las, nivelesy scones, ude obeloer a pe visadslnauiomenttalayaiedequcla soi mescaaseconsyesoire Iu scceda prety, cl desaroliadl sma ue ejonde uo 1: pr da" antopoigea”cobesior sistema de oposciones ypelrddes qs sre dos efectos a dominio. Elaraigod suai Tntigena pear de 400 ato de contin que opr el scxplica a nice Sint ‘tun Dvigna La Soil, Darcdons: Ed Agana 1972. p27 70 [MINERVA MARGARITA VILLARRE/ Laps era an poe de oer sobre si son ‘ln nts gate Ss etn aes Ca pk [Btieney knots hates Loverprpsooeton st ‘enoalieagueceavlptcoerce: maar an {Serwocip ded ocala syne psa cpl esp dt mit soe a endainde Sa Jann Chama, cent oade entayen ves ans que componen Ince de manip y ade So Shoe fc own ita, roduc dela elaine police dea ‘hid ceremonial de Camas, Cua Die Pu cia a tata po It el. Sse sta pgs no ped eer jos. No dejar hoon e a ‘oud no ascend sh wombre. Calin eesti po sued, ‘iomellamisnay ene einer lroden, Sulureionfundanntal como mer val comaniod, In epi, parc imped, Es ido queen ne {eciahlqeived Ger lootenrhjorrcpesn nde, yaa nia Ge styrene es ama, como exact de exploticia apical ode {ees be cmos carrnyen en tek podivo. ‘Catlin acon eras fra star Sosa eden ue le ikon ‘a, ps pr ra si eis de ls cas pends ose par ‘ator psteromente por is mujeres det tn, conve co to uandera eargo quc ea epee s ver mole. Sect Personae eyo ideazgoeecviea la acl dei woela. Como mej, | Fersong lea impose, porque pes de ne ona dot carga ‘Sibert, po ssteoy pose since svi nc, serge dsp lbmoviacic dos ndigeas desde den. Sin enbago areal de Tamojer, que aan dcese persongjeesbaiendo ast nO es my psa ‘rata histor, ps Catalin arta tin con es faa, om align” gue psd nercrandero, que mses delamogiapara"eneanae™ Senna de ncomunidad Logue emp Catalina dsr esti fe a frusrcin demu. Agu tab que wlaciona ea concn de Carder d Cain co visa qu ea Kesar Caselanas ns incros ‘sudo Sobe bn mejr, dande i fastaign dela matemidad wae como ‘censscreni Ices” debra alzacidn on tend acura, ‘Amismo tempo qpse “atin matraia, 2 "empensae™inpes bilder ef dosent de un ol sca ° Cala Gt Hans, dp Cit. 729 teerupep oc Mai: Reve Praca, oa, de Oa de 964 (Cae Na Busan p30) OFICIO DE TNIEBLAS DEROSARIOCASTELLANOS 7 atin como ne npesonyesicn Aldus cena dina jovonindge tarts Gomes Os0) oop nen Sours ne Saez prs ye grag mao po tom ave aac one Scepcn es mado tro Goss Win. Laas cts ano ten Taman incense dbl met dst de Hoes nos Seale alos pars A pcr dee Wik cs pons go mae ok {tc desta vot dlaoren lorena egesnaca ‘Somrsaochgnts aes vole cheney enpaclntinioee also: " ‘Alexa detains cn cea cn mac end de mi, ‘et Per Coates WanneceTenlodamin dele ‘Sees des. Y since perme ue nm, ais De es" mes vn ito, ayo pare ioigco cs can, Leona Cates, pico cae mexieano qu via ingens permanente que roto tomes uaprestn devastate ur abn as hermano ‘decranza conc pops deexsse eons mujer apopiase desis eras. hecho de que vols uandgens ern do inporan pores nics ociin iar pote de visa sobre ladle como prot de sn, esdlo qs eosin ence alienate ok, lao el lied a vide seach precited maicanatney ec ‘Shogararon mann gone stots naps qan free Se Inept gender ot cnn, yi scape ‘ato deciles else ain cota nfo deTinebas nat cumio con su dbl props despeae lero par abordsrericament Tes espectasconwaiciis dea sci furl mevieana I ani ds ngs, ye las muees come ages {evils serfaloenel"desollo” nco (COMENTARIO FINAL En fa novela povalece una visin acpca 6 Ios aconecimints. La eslci, come sla 6 a eploacion permanete qe, eeeacon tas ener, pace lo ligase, pres ‘easarosexralemente tance. [aainésirasecily pola propiiauncetio dchses, ajoorgen te elacengusa dl polagado puceso de sonetinieoqye scrolls hicks ‘oe onto, procesn qc ajo ote mates mance. Eldistancianene dt raraderen cera peso east novela, a dos riveles Porn In, el mado exit ao prema emia ‘inci el preset, peer bas ma rotnopeccon priests meas fon a tnd de salar pion y socaments al personajes a tlaboracin scone conrtualeat como st hire fev ee rata y ura unin de bac sis dea vd. ‘Tamarac ene pests dos iveles pros dod se ican eco ‘as. Partlamenc al ier needcn) dela vida de spersonais, {= desarolls an dacano secialgeo que tao camo pono de arama Peslog dns misos, paren de asp, Cnn ai Swan Epowanioe aie Mii A. FCE, 172. 360(Capio Deter Daca 0 MINERVA MARGARITA VILLARREAL ‘Bae moter el cambio carves det naar omic, co af do revsvardlvralero fd elses os prams, vacn deo do [Baecinporquelartar, Adonis sds nn espce depo sais donde Simapolts a tepe clare demande conan sbeclainconsinc a, EF eem deo concteto donde os yrs e moc ys reaion rapa priv stata Eh ste poo de nelecalvacia ones (cup un prime flare. Ys dsunca dl comin aaa a ashi ‘ecg de aso Emoodlgo intr qu sel xh Sommer itr Mis Rosa Fal noaparce enlanaracin. Lata mrsla naar omnscientea ea persona com digas de os pesos. En ningin mameno se despende un Peron aelinormete. Eleoroinina sae mimo rare deur pn de Ofc de Thebes encinaceno eed ica del mando cogs, NO cn tad ela provincia doo habs edges yan el mo cea ‘Sesumico qu aves alec como arma adr El eonft ene ns do eats ops complements dl México st vuioerio qa Ress Casts pes, ms ques nota deka Segui dt ipo pasato wal prog cade, cl eh ofl iio es eyes lier da intra sh olen ‘ge tienen le campesinos inna fet au etd ead {ener se nelin al mej pst, ‘Ura des ps exlecioner aa fora como aan ina novel, as yerin al echo ec dele pat al valve mites ade ase Ticaemte pre wn vin de a coma igen come pinta, La scci svi qveemprond Ulloa saves delete dap de Wie do ‘guna manera representa el comes inca co as anpla myers ‘soja dela ora en el Mexico caren.” La epetatva reformisa Finalmente fall: eteietaalindpe. La rain obedec qe Spat de wt dco inegracionita cn via tus esallo de doe oe scores dt Social eins. Elnaionio jatietelaacline "neers amg Soma, "Oa eT’ Neo. No.2. Mis eee de 78. ‘steer dace ele pcbgarenluisdo mi pra nnn, {jel el meng ins, bila yn cn mee on alan Caan ia deota mane scant ie oni Seve: in nna fa Ace” Fd (OFICI0 DE TINIBBLAS DEROSARIOCASTELLANOS 81 cho ingens. Eptic iekeal fori carter on Utos pane ‘esueallara de suewocestismo,praeafenane a cats uy dione, ‘Seinen prvocar na reciente tga sly plc, esi que ‘se rade de anen adverse ao planes, ay un stn npc Oo de inchs hea aca asta de spect rgumonodesanovel: Catalina Dax Pui aie aga soto de Su sbrino Domino, quer rictcamone fia per cl sentido despots del rinor clive d rin, as gor esti concede dol, 938 ‘iver verdaderamene al poco chamal sa vison inpegnaa de sadiseo, resninento violencia a que concen la caters ular Ss aril do de 1s pes ontarosprgue des delish hy a seers cali y smb, ay mason Desde esetinionthy ne tad, dao, enon sa “eno. ¥ dre dea olen hy am rofundo mo. ta novels de Rosario Calas eta rein gta sobre et sinrtsmo en Chips. Pero Chiapses dentro de Mico, Crud Real o}cb, San Cesta de Cs, cr pcs an rsracoanos done lela, ‘lita soci den momento del Mico Conemporinc, El mundo Seo, las elciones que paren dua area sell sgl y tembirda ncesra pra a repo dl Cpa net caso puss de Imnifies ene camuls,y ans abavesaa la naackn por comes. La ‘fara Jost dl mimo pre com dni exer, Jonde ay mp Ia aged a deca ay banc ya suet hasta complet a. Chiaas sentences un mar selvio sabe el que se extend alata de as sisrmincines “ola drininacién inpicn desis, Sfracdn descompensd, ‘mons Y tos tttaes do Chiapas ets apa en polio ancos e intigeas, bombs mujeres, tends y pons, acer y Feige, ods en eselaimpondeabl len yl det qu seauoella parsnomercae, Larissa sole es salu mex jel pn, Elmundoprodcidoes m mundo dtc, acer, cuyaesjenaié pucce rele date en ques atcuian es dominant hs Goines. "El elmento cont ea Roso Catlins deserted ef lage rar anaes solar” nals tami pnt a, ‘De abt que su pom nara sca cl dsc c inci a see es cotinine pra dessendeos, yum sas a fe Heeos de mug y ‘mus, eos ama ecu. Estrasuimensn bservary ence 2 [MINERVA MARGARITA VILLARREAL rocetvenoscaness posta epodce sgl yop, Aspe oso Catllnorsveatiomarativ sonetislenapoagvaafcckin.cino ce Bnmancel Crtal, masque mos demas a depacion pean (os dbs femal pode. Quis padfamas bbl de novela como el ‘odio de su efi or area soca mescaa drat earns (Goocacalsualssin). Seuicaraenoores dono deren crc spat cua desnaraa soos outs en selon dep. En ceases, te do de aga qo In condos expicae una reaidaladvest su il, que eo perdonay esis 2 208 proc ‘Snostndnos eds los porpenresqelas nena hace alo eal eo "Bs ances cuando sof dees” pam cna de la de catenin, ers so dla rain vives bomb, yl aida xsi {Roane Cetelans Semen, ansiea half moll cmpotamin lnsecioes de suspen hasta coun. Sus ponies sempre enon aeqéqael afore cn denials preset, ‘ote, moviEdd ropa aonoml, Elmundo questa y lle qu es puarerautloes icine. Ext una atma rein cra vida y whe ‘estoy rogue al aden su aut cn congo ‘Suyransfeminisa se manifest por cample cass ans pro, Ofc de ‘Tinh esura orl ond bs poses femenine Se vacioan pe iat ‘is. snes fndanenta simon Aue on 2s pty ena {srts donde RenroCsellnor militate lamaoncer gator Yexplcarsu mila ya ques no sao siieat ah, nau ecco ‘Seotservarid,dcancinieno yc compensa pra de ela msm cedecir dees, ELVIUDO ROMAN Y LANIRAROMELIA oR ‘GEORGE GORDON WING University Tens, sia {La epi de Rosario Casella como nova x asacasidel oxen osteo Bain Canin (1987) 9 Ofciode bla (1982),e es gueespealas Felacioes ee sind lads de Chaps, stad seco tenet con ‘Gnemal Con novel ce El ade Rodin (1960, ara sendons tema nies aa dedi a ear sin pedals fils ares doa dase ined provincia dea mire, cle gue Bera via pron scale Hise eas sane Como vere, no ser dl od aurora vr a socked el pelo de Coin como lees Castellanos wna pede ‘eetnnaratina do qu Octavio Pa a baatradoenPasdatacon el aombe de “low Meio". Prope ahora basta co ec que guzel rosso principal mies sed el deemed ugha eheco de que et eee ‘oye haya cw epg de eee el bid gi por mean, no ay ‘Bebo ncn ec que meres. "Esl vido Roi una owl cuya aa se esarla ca so fuera a sermisqe lnhisora dour elu l vad dn Caos Ronn, spreteente ‘scent portamuete des espos, tombe qe prin conan igs fara ren el und su pj. Poo carla Ia a gui 0 Sao a yaa desea 1g nspero, pone de ecb don Caos en ‘macho enfemiso chesnate pr vegas lire haere isa c00 {na mujer qe, adonds dn seven sepia emorad desumante. Logie ‘hn sng dno sex fla ila lhc de que don Cares shoes ‘i recntiminn einen um ince wolscene, Ange Inca Sea agonist onsvana esa eas ean de nota na {: Reario Castes, qusioa seal que ela ver aoe nosh dado 1 aura de a achat desgrciad, Rome, desu milo ede capital ‘imgoriacaparaspecar no slo Ta pofunsal y comlejiad de la ‘anetororin de don Cro sso da acl dea vocla my es tema, Como se ver ent fendo rosea tano de nea gra ces

You might also like