رؤى أخلاقية 7

cover rouaa akhlakiya part 7 .
pdf 1 6/12/17 8:51 AM
‫ﺍﻟﻤ َﺠ ﱢﺪﺩ ﺍﻟﻤﺮﺟﻊ‬

ُ ‫ﺳﻤﺎﺣﺔ ﺍﻟﻔﻘﻴﻪ‬
(‫)ﺭﺽ‬
‫ﺍﻟﺴﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ‬ 7
‫أﺧﻼﻗﻴﺔ‬
ّ ‫رؤى‬
7
C
∞∏q îàdG á¡LGƒe ‘ »YƒdG á«dhDƒ°ùe ¿ƒ∏ªëj øjò∏d óHq ’{
M öVÉ◊G Ω’BG ∫ÓN øe πÑ≤à°ùŸG AÉæH á«dhDƒ°ùe ¿ƒ∏ªëjh
Y
QÉ«àdG
q äÉHöV Gƒ∏ªëàjhq Ghóª°üjh GƒàÑãj ¿CG øe º¡d óHq ’
m ÉH ô¶æJ »àdG AÉ«ÑfC’G á«MhQ Gƒ°û«©jh
’ øjòdGh ,¿ƒª∏©j ’ øjòdG A’Dƒg ¤EG ¥ÉØ°TE
‫أﺧﻼﻗﻴﺔ‬ ‫رؤى‬
CM
ّ
íàØæe π≤Yh
m ¥öûe m Ö∏≤Hm á≤«≤◊G Qƒf ¿ƒ¡LGƒj
MY
CY
CMY
áÑMC’G É¡jCG ,¿ƒë∏°üŸG ÉeCGh
K íàØæe π≤Yh
m ¥öûe m Ö∏≤H
m á≤«≤◊G Qƒf ¿ƒ≤p∏£jo º¡fq EÉa
...zá≤«≤◊Gh ≥◊G
qn ¢SÉædG
o ±ô©«d ,áeó≤àŸGh ájƒ≤dG á©aÉædG áq≤◊G Iô◊G
q án ª∏µdG ¿ƒ≤p∏£jh o
ˆG π°†a Ú°ùM óªfi ó«q °ùdG ™LôŸG Oóu éŸG ¬«≤ØdG
‫‪7‬‬
‫ّ‬ ‫رؤى‬
TíúÐ o^\TÐ
ê½»¼Â å åv¼¿¾Ã Óí|g<
ëmeT
L Me"Ð MXmXüÐ d6 å w|@ ÒÚm@
»¾/ÀÁÀ»Â¿ :ïgcA å»¼/À¿¿¿»½ å »¼/ÀÀÂ»»» :=mv
çÐ|^TÐ
ÒVTÐ oI ow|wzX Úím6 / ow\TÐ / ÒVTÐ * ohme"Ð zX Ñ|R .æúÐ eTÐ *
07703125638 ow|wzBÐ z^< MdgTÐ CK ¨mTÐ â|`TÐ 07812326490
owTÐ owme< Ñ|R .ØÐz_< âÚmH .ÚmR ïÙ * m>Ð|< Xm? <maX .og`g\^TÐ .ØÐz_< *
07810163360 07706935065
ogRÐ|^TÐ ow!Ð à\#Ð â|Q Ñ|R 40 âÚmH .oc"Ð * .YBÐ <maX .g<|TÐ @ .ÒÚ5^TÐ *
07832537327 07702731980
Facebook: SayyedFadlullah
ö obX
!‫و‬#‫اﻟ*ﻳﺪ ا&ﻟﻜ‬
oXm^TÐ āÐ [Q zgö TÐ ?|BÐ oX°^TÐ
sayedfadlullah@gmail.com
Telegram
info@fadlullahlibrary.com
t.me/SayedFadlullah
www.sayedfadlullah.org
www.fadlullahlibrary.com
‫وﻧﻴﺔ‬#‫اﳌﻮاﻗﻊ ا&ﻟﻜ‬
2‫اﳌﺮﻛﺰ ا&ﺳﻼﻣﻲ اﻟﺜﻘﺎ‬
youtube/sayyedfadlullah
xÉ ÚÐØ <m\X cK ôI

05 / 466249 :~Sm`c= å ëmeT ºÓí|g<
ĪÿĎńĿíĉĊË Ā ńĿíŊŔĸĴĿíôăîńē

ÑíľĠĳņŔĔăĊńĄŃĊŔĔĿí
ĝč
ّ ‫رؤى‬
‫اﳌﻘـﺪﻣــﺔ‬
‫ﱢ‬
YĆHüÐ Yn_UÐ ºYn_dU nð gfY H}> ºphSĆBÌ

ö îÍÚ
}e`>
ô UÐ phiniüÐ
ö Öí}UÐí peUÐí
ö pdh\aUn= nð eýÐØ êHeUÐ
ph[Ií Ø}aUÐ ph[I
ö ã[> UÐí ºëË}bUÐ ÓnhSĆBj= Øó @UÐ
...pYúÐ
ö
òhS L dUÐ \R {hö UÐ
Ô{xö ºîÍ}UÐ ì|w Rí
ïíngY R çø~iøÐ Y ìØ@í [hU ö eeUÐ ng@nx
ÒnhdU pxÍÚ dex UnUn=í ºinH dUÐ L {_UÐí
ô Én_eUÐ
...Ò{ýÐÚí Ò}hB
ö phRnÉ phbi
ö
îÍ}UÐ ì|w Y nfBhIí
ô nfô>nhRí nf=ô nI {hax ëÌ dUÐ éjií
énY hR afx ø ï|UÐ êhUÐ rhA UÎ idex ºgU Ðð ØÐÛ ëcU
.hdH odb= dUÐ >Ì Y øÎ ëf= øí
QmaTÐ
ö X°GüÐ
ö }S|dTÐ |wzX
ïGdTÐ zdX
ö g`H
ê½»¼Â ëÐ|w}@ / åv ¼¿¾Ã ëm[XÚ
7
‫ﺳﻼم أن ﻧﺨﻄﻂ‬2‫أرادﻧﺎ ا‬
(*)
‫ﻣﻮر‬7‫ﻟﻨﺘﺪﺑﺮ ﻋﻮاﻗﺐ ا‬
mf?ÚmXí ÚXúÐ AÐzX oQ|^X

yaf> UÐ phÉUÐ ì|w Y _x ëÌ PdUÐ éHÚ ØÐÚÌ {bU
º>ÐÊneiÐí >nSĆLí UneLÌí UÐSÌ R ëniüÐ pT}A T ö dL
º>nhA pdhJ ëni³U nð hdeL nð Yni}= ºÒ}BùÐí nhi{UÐ îY dL
ºphÉUÐ ì|w éĆB Y pUjeUnR .hR è}i ëÌ nfU `fx nY Ð|wí
= ºng>nxÐ{= nghdL c> ëÌ cex ø ºÚYúÐ T ö ºÚYúÐ ëÌ w
Ðð }I ëcx fcUí ºUíÌ R Ðð }hB ëcx ne=Ú ÊZUÐ ëú ºng>nxngf=
}={x ëÌ Y ëni³U {= ø ºU|Uí .c_UÐ ëcx {Sí ºì}BË R
BÐ{Y æ}_hU ºe_Un= Ì{x ëÌ S = ênhbUÐ {x}x nY T R ì}YÌ
sýnfUÐ æ}_hUí ºnwØÚÐYí ÚYúÐ ÚØn[Yí ºng@ÚnYí ÚYúÐ
øí .èÐÙ íÌ e_UÐ Ð|g= ênhbUÐ L pe@nfUÐ ph=nxüÐ íÌ phdUÐ
nð \xÌ eZ> = ºph[ZUÐ ëniüÐ Ònh= pUjeUÐ ì|w }[f>
hfUÐ {Y ºåw¼¿½» ën\YÚÄ å ê¼ÄÄÄ/¼½/¼Â zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
9
ð Y ºëniünR ºpYn_UÐ nxn\bUÐ R LníÌ
R B{x ëÌ ØÐÚÌ ÐÙÎ ºĆ
Y º]H cZ= ÚYúÐ ÜÚ{x ø ëÌ hd_R ºph@í~UÐ ÒnhUÐ
ð @Ú º= Õí~x ëÌ {x}x Y éne@ éĆB
éĆB Y íÌ ºÒÌ}YÐ íÌ Ć
.ÒnhUÐ pT}A R eL ïÌ ö e> ø UÐ p=ÙnUÐ nxn\bUÐ _=
d^< ÚXúÐ oGÐÚØ

Y }e> pSĆL w ph@í~UÐ pSĆ_UÐ öëÌ _x ëÌ ëniüÐ dL
Y Ðð Ê~@ ºh@í~UÐ {AÌ hR y[x rh= ºì}eL éJ ëniüÐ
e_= pUjeUÐ ÜÚ{x ëÌ U {= ĆR U|Uí º>nhAí }BùÐ ph[I
êĆHüÐ ]LÌ {Sí ºngdY phUeI ø phUeZ=í ºdY eL ø
phdeL R p@í~UÐ íÌ Õí~UÐ ph[I R pYn_UÐ ÓnaÉÐeUÐ
:x{UÐí dUÐ pUjY wí ºÒÌ}eUÐí @}dU pfUn= ÚnhBøÐ
b= Ðc^`= øö Î ì?í}Q
ö ewØí acA ë|= X SÊm? ÐÙÎ»
}UÐ ex ï|UÐ w dUÐ ëú º«|gS ØmQí ßÚúÐ Q oeQ
hUíke= ëniÎ T }_Zx rhA º}BËí I h= =}x ï|UÐ
ºhiniÎ ëniüÐ R =}x x{UÐ ëúí º}BùÐ L phSĆBúÐ
}x ø ne= }BùÐ UÎ Êx ëÌ hR}]UÐ Y {AÐí T fexí
nð =Ð@ ºPdUÐ éHÚ L rx{UÐ R ØÚí {Sí .inH dUÐ
.«wzTÐ ÓÐ{< gcK» :PénS ÈÕí~>Ì Y :I éÐkH dL
ÓnSĆL R neT ºî}BúÐ ph[ZUÐ nxn\bUÐ R Ð|cwí
10
nY æ}_> ëÌ hdL ëlR ºnð iniÎ çØn[> ëÌ {x}> nY{f_R ºpSÐ{[UÐ
eeUÐ dLí LníÌí SĆBÌ dL pSÐ{[UÐ sýni w
.hR h_> ï|UÐ }h`[UÐ
UÎ ºpg@ pxÌö UÎ efx ëÌ ëniüÐ {x}x nY{fL }YúÐ U|Tí
nð haJnL è}> ø ëÌ hdL ..ph_e@ íÌ pe^fY íÌ pT}A íÌ Ñ~A
hdL = ºènfw I íÌ nfw Ún_I =|x ëj= ºéneUÐ Ð|w R
nhi{UÐ îY dL ºýneiÐ dL o>}> UÐ sýnfUÐ ÜÚ{> ëÌ
BÐ{Y ÜÚ{> ëÌí ºýØnY Yí fxØ Y YniÐ R ºÒ}BùÐí
}hQ íÌ ºphLne@øÐ íÌ phHnhUÐ >nhadBí º@ÚnYí ÊneiøÐ Ð|w
nhi{UÐ èĆw hR ëcx ne=}U = ai =}> {S iú ºUÙ
ö \xô ëÌ hdL ºx{= íÌ = ê~UÐ ÐÙÎ ëniüÐ ëú ºÒ}BùÐí
T
ö dLí HnhUÐí Lne@øÐ JnZi
Y Y~UÐ neU Ò{_ÉúÐ T
.x{UÐ Ð|w
d^TÐ Q cTÐ Ú

J Q v w{TÐ ÜmeTÐ X» iÌ ºhR rx{UÐ Ên@ nY Ð|wí
î|AÌ |Ajw
ö Tí °ð ?Ú ê «zaw T X ºcJ øö Î J ø êw cTÐ Ý|K
ohi ëú x{_Y ëci rh= º«Ú cT TÙ ëÌ c^w @
nfd_R neL nfUjhU pÛ ïÌ R x{x h= nfaSíÌ U inH dUÐ
ëÌ íÌ ºh@Ì íÌ fh> ëÌ R qhU pdcZeUÐ ëú ºéneLÌ Y
11
dUÐ oh> ëÌ ph\bUÐ = ºfL RÐØÌ íÌ YnYÌ ai L RÐ{>
ºpS{UÐ UÎ nghR ëniüÐ Õnx pUjY ì|wí ºUÐkH R å inH å
è}i øí nð haJnL è}i nfiÌ w ºngZh_i UÐ pdcZeUÐ ëú
ºphLne@øÐ ÊÐ@úÐ R è}i nY{fL ºfR ºnð hý{Y íÌ nð hiĆbL
dL íÌ ºdýn_UÐ îeUÐ dL Ónh[_Un= è}i nfaij= }_Zi
o[_x
ö rh= ..ehdSüÐ íÌ fJUÐ íÌ ºï_h\UÐ îeUÐ
ð Jn= íÌ nð bA qinT ÐÙÎ neL }^fUÐ ]b= ºhÉ[U ëniüÐ
ºĆ
UÎ ºnð hd[Y íÌ nð @nA íÌ nð eýnÉ ënT ëÎí ëniün= R{x ï|UÐ }YúÐ
..UÐ xÛÐY L Ðð {h_= h[L éĆB Y è}UÐ
ÜnfUÐ _= }_x rhA ºphHnhUÐ à]UÐ R }YúÐ Ð|cwí

Ñ|cx ëÌ Y inY ø Ð|Uí º}BË ÊI x{UÐí ÊI pHnhUÐ ëÌ
qhU ph\bUÐ cUí ..nghR ëx ëÌí pHnhUÐ R ëniüÐ
]fx nYí ºSY T Rí ºëncY T R êÐ}A dÛÐ ëú ºU|T
...YúÐí Øn[SøÐí âne@øÐ dL ]fx ºpHnhUÐ dL
X X Ê|dTÐ» ëÌ RqhUÐ wÌ L ÓØÚí pedT ènfwí

ö ºìAÌ Y Y pYnhbUÐ êx ÜnfUÐ }Zx º«n@Ì
Y R }caR
dL íÌ Lne@øÐ íÌ HnhUÐ îeUÐ dL ÊÐH ºo>
.éneUÐ Ð|w R î}BúÐ ÓnxeUÐ
12
cR ÊÐÚí Rm^TÐ ëmT
ö
Aí ºphLne@øÐí phHnhUÐ nf_SÐY }TÌ R nfdcZY _Uí
ZUn= >}i ºëhUn_aiÐí ëhHneAí ëhUn>ÚÐ nfiÌ ºphfx{UÐ
nfhUÎ hA> nY éĆB Y ÊnhIún= >}ií ºpaJnL éĆB Y
ëÌ nfhdL ëÌ ºx}ZUÐ ïfUÐ sYni}UÐ Ð|w R {i nefh= ºp^dUÐ
ëcfU ºngdAÐ}Y pöRnTí ngiÐ@ he@ R ÚYúÐ ÜÚ{ií ]i
ëÌ {_= øÎ âí}ZY R B{x ø rh= º]x ï|UÐ eeUÐ
ö æ}_x
R QdL ênYüÐ L ØÚí {Sí .>nh=nxÎí >nhdH T
ncRí ºcR ÊÐÚí Rm^TÐ ëmT» :ÒÚgZeUÐ edT éneUÐ Ð|w
ïÌ R pedcUÐ ébx ëÌ ØÐÚÌ ÐÙÎ Sn_UnR .«hmT ÊÐÚí d@úÐ
ð Y ºSö x ëÌ ØÐÚÌ íÌ ºb]fY R íÌ h= R ºénY
íÌ ÚÐ}S dL ºĆ
ébx ëÌ S dbL }hZx iÎ ïÌ º}YúÐ }={x
ö ilR º}BË ÊI ïÌ
ô
ng>nhdH T Rí ºngýni T R pedcUÐ b_UÐ ÜÚ{hU ºedT
U ngdb> ø U énS ÐÙÎí ºngUnS ngdSô b_UÐ U énS ÐÙlR ºng>nh=nxÎí
dbR eAúÐ nYÌ ºb_UÐ Øf@ Y ï{f@ ëndö UnR U|Uí .ngdbx
U Ó{= ÐÙÎ ? ºngUnS fwÙ R pedcUÐ Ó}]B ÐÙlR ºinU ÊÐÚí
U o>}x ëÌí ì}={x ëÌ b_UÐ Y odJ ºngýÐ}@ Y phdUÐ sýnfUÐ
.TnZeUÐ d> Y dx ëÌ ngUĆB Y h]x UÐ ýnHUÐ
13
i\TÐ RÐX oQ|^X
ì?í aGÐ X» :éneUÐ Ð|w R QdL ênYüÐ ébxí
ëÌ ØÐÚÌ nY ÐÙÎ ºëniüÐ dL ëÎ ïÌ º«i\TÐ RÐX æ|K ÊÐÚùÐ
ç}`x ø ëÌí ºÓøneAøÐ T dL æ}_x ëÌ º}YÌ R è}x
}cR nYí }^fUÐ Óng@í T æ}_x ëÌ éínx = ºhR }cax nY R
Ð|w éĆB Y b> ëÌ cex UÐ ÓøneAøÐ ºëí}BùÐ hR
ï|UÐ ëniünR ºd> íÌ pedcUÐ ì|w éĆB Y íÌ ºèÐÙ íÌ e_UÐ
ºng>øneAÐ he@ ÜÚ{xí ngiÐ@ he@ Y ph\bUÐ ÜÚ{x
ÚnH ºâí}ZY ïÌ R ÚnH ÐÙÎ A ºngfhU j]UÐ SÐY æ}_x
.ÑÐ[UÐ x}J æ}_x wí
XÌ ºnRÐ^TÐ Q |]h X» :QdL ênYüÐ ébx UÙ Rí
ëÌ h]x ºÚYúÐ oSÐL R }cax ï|UÐ ëniünR º«nýÐeTÐ X
Ô{> {S UÐ oýn[eUÐ Tö Yí TnZeUÐ Tö Y ai ex
|]ew T X êÛm< ~gT» :QçØn[UÐ }a_@ ênYüÐ ébxí ºU
}^fUÐ ëÎ ïÌ º«ÑcaTÐ xgac= nRÐ^TÐ Q |]eTÐí ºnRÐ^TÐ Q
ð bL d_xí ºdbL yöbdx nghR }={UÐí ÚYúÐ oSÐL R
ºnð fY Ć
=ø QçØn[UÐ ênYüÐ phÉí qinT U|Uí ºdS U|Tí
÷
ëÌ R º?|X X cAzX æ|^= @ |XÌ S zeK Rí» :Ñ{f@
pxÐ{= R bR ºè}> ëÌ ÓØÚÌ ÐÙÎ iÎ U ébx iÎ .«êzeQ gQ a=
ÜÚØÐí ºhR B{> ëÌ {x}> ï|UÐ }YúÐ Ð|w B{Y ÜÚØÐí ºx}]UÐ
14
@}Y qR}Lí ºÖĆ[UÐ hR qxÌÚí dB{Y qR}L ÐÙlR º@}Y
UÎ ÓÚØn= ÐÙÎ ilR øÎí ºê{b> UÙ {fL ºfY Õí}UÐ ÓØÚÌ ÐÙÎ
.dT U|U ê{f> ilR º@}Yí dB{Y æ}_> ëÌ ëíØ }YÌ
nRÐK ÐíÚ{åå@Ð» :QçØn[UÐ ênååYüÐ ébx Ð|cwí
ö ºnghR }h> UÐ x}]UÐ R }ca> ïÌ º«ÓÐ|^TÐ
cex nY R }cRí
è}nA dL ngýni w nY æ}_U ºÓÐ}_UÐ Y hR b> ëÌ
.dbYí
gmdTÐ ÑÚm= X ÒØm`GøÐ

ëË}bUÐ Ai nY{fLí ºÓnedcUÐ ì|w Ì}bi nY{fL nfiÎ
nfbH eL rx{UÐ R ºUn_> dUÐ = Ên@ nY T R ºx}cUÐ
]B L ÐR}iÐ eYí
ö º= ÐT}IÌ eYí
ö ºdUn= Ðí}aT eY
ö
oSÐ_UÐ æ}_fU zxÚnUÐ }={i
ö ëÌ ni{x}x dUÐ ëÌ î}i ..hbeUÐ
ºsýnfUn= }hcaUÐ ê{Lí én>ÚøÐ éĆB Y Ñ_ZUn= qdö A UÐ
phLne@øÐí phhUÐ nf>nhA R d]fi nY{fL ºnð \xÌ ni{x}x iÌ neT
ëÌ ëniüÐ dL ºnfw Yí .Ò}BùÐ oSÐL }={i
ö ëÌ ºpxØn[SøÐí
pSnL ÜÚ{x ëÌ = ºnhi{UÐ sýni R deL pSnL bR ÜÚ{x ø
pfUÐ R ØdUÐ ÚÐØ w Ò}BùÐ ëú ºnð \xÌ Ò}BùÐ sýni R deL
nY ëe\Y Ð|wí ºÓjHÌ ÐÙÎ ÚnfUÐ R ØdUÐ ÚÐØí ºqfAÌ ÐÙÎ
X Ðð |gA ï|XÌ aX ^?Ð fcTÐ» :æí}_eUÐ ÊnL{UÐ R ØÚí
15
.«gQ èmaTÌ êw XmwÌ |gAí ºmfdg=ÐA TmdKÌ |gAí ºgmX
SÐY Tö R ºÊnhI±U h]UÐ phfwÙ nfU cU ºpAúÐ ngxÌ
sýnfUÐ æ}_xí ÜÚ{xí ]xö ï|UÐ ëniüÐ öëú ºÒ}BùÐí nhi{UÐ
ºĆð ÉÌ j]UÐ R bx ø ne=Úí ºìj]B bx
ö ëniÎ w ºÌ{x ëÌ S
nxn\S dL yafi ëú nfbRíí ºpþhUÐ oSÐ_UÐ TnxÎí dUÐ ninSí
.dT UÙ R dUÐ îb>í }h={UÐí b_Un= º}h[eUÐ
***
16
‫ﻟﺘﻜﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﺔ ﺑﺪاﻳﺔ اﻟﻘﺮن ﻓﺮﺻﺔ‬
(*)
‫ﻗﺪﻣﻨﺎ وأﺧﺮﻧﺎ‬
ّ ‫ﻟﺪراﺳﺔ ﻣﺎ‬
zwzTÐ ë|aTÐ Óø°IÎ Q

pxØĆhY phaUÌí ºÐð {x{@ nð i}Sí ºÒ{x{@ pxØĆhY pfH ÜnfUÐ bx
ø ií ºÓnHnfeUÐ ì|w ênYÌ ÏÚÐJ pUnA Un_UÐ Rí ºpUn?
pheUn_UÐ Ò}wnêUÐ ì|w eU pÉ}R pxÌ ÓnHnfeUÐ ì|w R î}i
ºr_UÐí gdUÐ SÐY R nehH ø ºSY Y }TÌ R è}> UÐ
ÊniÌ dY R pdhdUÐ ì|w R ëf@ pÛ ÜnfUÐ h_x rhA
.ÚYúÐ ì|w Y YĆHüÐ SeUÐ {Tki ëÌ {x}i nfiÎ .Un_UÐ
ogX°GüÐ megZH dw ï|fTÐ ywÚiTÐ

hedeT nfU öëú º}BË zxÚj> ïÌ Y {öb_i ø i ºøð íÌ
ºphYĆHüÐ phxÚnUÐ nfh[I ex ï|UÐ ºï}gUÐ nfxÚn>
Ð|wí ºPfUÐ Ò}w |fY Ì{= SÐUÐ R T}A R êĆHüÐ öëú
{Y ºåw¼¿½» ën\YÚ½¾ å ê¼ÄÄÄ/¼½/¾¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºLhfUÐ
17
ëÌ nð _he@ hedeUÐ dL `fx U|U ºëedeUÐ hdL a>ö Ð nY
SÐUÐ _a= niÚ}]Ð ÐÙÎ A º= ÐBÚkx ëÌí ºhdL Ð^Rnx
in@ UÎ \i ëÌ {= ĆR ºïØĆheUÐ zxÚjUn= ×Úki ëÌ UÎ eUn_UÐ
w T}>í ºphYĆHüÐ nfh[I Y Ê~@ öiú ºï}gUÐ zxÚjUÐ
Y inei ø ií ºphYĆHüÐ ph[ZUÐ }ÉnfL Y }[f_U è}>
ºQyheUÐ {hUÐ ÒØøU ïØĆheUÐ zxÚjUÐ dL nð \xÌ {hTjUÐ
ºfY ÖíÚí edTí UHÚí dUÐ {L QyheUÐ {hUÐ ëú
ózeKõ g õ
ó K óó Xó ë¬ õÎĀ ºpeAÚí U pxË iÌ éĆB Y ºe^_i ö ií
:ëÐ}eL éË] Ă ôëbô gó Qó Sô ô Tó ém ó Ró ¬ õ> ÑÐ ò |ôó = Xõ ô aó có Aó êó Øó Ë óõ dó Só õ cö TÐ
|BúÐ R ni{fL pdcZY ø U|U .ÒÚ{bUÐ }g^Y éĆB Y [ÀÄ
ºî}BúÐ Óninx{UÐ T L ~hex ö êĆHüÐ ëú ºïØĆheUÐ zxÚjUn=
:Ò}bUÐ] Ăõ cõ Gô Ú́ X« zò @ó Ìó ó g÷ <ó çô |« `ó hô øó Ā ngdT ÓønH}Un= Ykx ij=
ÓnH{bY Y yhÉ Ü{bY ïÌ Y {b_x ø deUÐ ëúí º[½ÃÀ
Ykxí ºëË}bUÐí hiüÐí ÒÐÚUn= Ykxí ºî}BúÐ Óninx{UÐ
ÑnÉÌ ê~dx ø nefh= ºP{eYí hLí HYí hwÐ}=l=
ØghUÐ ê~dx øí ºëË}bT ëË}bUn= øí fT fUn= î}BúÐ Óninx{UÐ
...Qh_= íÌ hiün=
Tm< X}TÐ ±deT

w ºng= ×Úki pfH ÜÌÚ pxØĆheUÐ pfUÐ ÜÌÚ ëc> ëÌ ºU|U
ýÐíj= ëniüÐ ax hT w pUjeUÐ cUí ºnð hdH hU }YÌ
18
Y Y~Un= HnAÎ ëcx ëÌ Y ëni³U {= ø rhA ºY~UÐ
ØnaHÐ w ºìn[L êÌ hR dUÐ ânJÌ w ij= ºYjUÐí }hcaUÐ éĆB
ö ëÌ ân]HÐ w ºdg@ dL b= êÌ nð edL fY
nY R >nSnJ }ax
È>nSnJ h
ö iÌ íÌ ºw}\x
ö nY R êÌ ÜnfUÐ afx
nfhdL º U|U ºpYúÐ ö }eLí ZUÐ }eL Åni}eL w Y~UÐ
ºY~UÐ Ð|w L dUÐ ênYÌ nfhUíkY R }cai ö ëÌ Y~UÐ ÓnxÐ{= R
afx ne=í é{_UÐí }hUÐí Un= ì±ei ëÌ nfU dUÐ ØÐÚÌ ï|UÐ
_ax neT ºLUÐ L p=h`dU pÉ}R >nxÐ{= _i ëÌ ø ºÜnfUÐ
öëÌ ëí}_x giú º}cUn= ´ gfH ëíÌ{x x|UÐ ºÜnfUÐ _=
ifx nY éĆB Y UÙí ºëniüÐ odS yR}ax }eUÐ Y Ć ð hdS
Ćð bL ëniüÐ ØÐÚÌ dUÐ ëÌí pÉnB ºÐð ÚíÛ QyheUÐ {hUÐ UÎ
ÚØn[x ëÌ U B}x ëÌ cex ĆR ºdeL L ø ð íkY d_@í
dbL L p=hQ R d_x ÊI ïÌ x}J L ºp^dU Uí dbL
rx{A R ØÚí neT ºÓønH}UÐ T ëÌ î}i U|Uí ºhLí Lí
ëcx ëÌ ëni³U {= ø U|U º}eUÐ x}= qUnS ºRpeýúÐ
iÌ ºpfH hdL ö }e> ö nY{fL }_Zx A ºY~UÐ ÓnxÐ{= T R nð hLÐí
mfó ẃÌó mwó Ā fL ì{_> ëÌ ø ºdUÐ i Ò]B pfUÐ ì|w R ZY {S
ë¬ õÎ ó c¬ TÐ Ðaô =¬ Ðíó zò ó_õT p÷ Xó z¬ Ró mX¬ ~ñ `÷ hó |÷ ]e ó {õ T¬ Ð
ô ó T÷ íó ó c¬ TÐ Ðaô =¬ Ð Ðeô Xó Ë w
pdhU R qiÌí }ca> ëÌ [¼Ã : }ZUÐ] Ă óëcô dó ^ó÷ = mdó õ< |gñ õAó ó c¬ TÐ
nghR q=Ú w fH ÜÌÚ íÌ px}gUÐ íÌ pxØĆheUÐ pfUÐ ÜÌÚ
19
Ön[UÐ ÊnLØ R Q x{=n_UÐ xÛ ênYüÐ .y=}> U êÌ >}Bù
ºzwz? ÔØm@ êw Ð{ví fcö TÐ» :ébx Yx Ì{x nY{fL ºÊneUÐí
meRÚmQ mhiGÌ ëÎí ºzd< meKØö í meö @Ì ëÎ ºzgK zvmH megcK ví
.«êö {<
d^Tm< ëmhüÐ odgR

ëú ºë}bUÐí pfUÐí }gZUÐ pxÐ{=í âHúÐ pxÐ{T êhUÐ pxÐ{R
ô Tô Gô Úó íó ÷ bô có dó Kó ô cö TÐ î|ó gó ó Qó Ð÷ cô dó KÐ÷ õ Rô íĀ
ó deL ëniüÐ pehS
÷ ô eSô mdó õ< bôô þ« eó gô Qó Òõ Øó mfó YTÐ
¬ íó n õ g÷ ó_T÷ Ð õ õTmKó Tó õÎ óëíǾ|ó ô Gó íó óëeô Xõ j÷ dô T÷ Ðíó
ó g÷ có Kó êó ÷ gó T÷ Ð ó õ `÷ eó õ< `ó Só ó <ó mó Só Ì÷ |ó R÷ ÐĀ º[¼»À : p=UÐ] Ă óëcô dó ^ó÷ =
énJ negY ºnhi{UÐ ì|w Y ì|Bji nY .[¼¿ : ÊÐ}HüÐ] Ămð gõ @ó
dL niØøíÌí nfdwÌí nfaiÌ Ñ}fdR
¬ ºe_UÐ w º}[S íÌ }e_UÐ
énbx .}caUÐí YjdU pÉ}R ng>nxngi íÌ pfUÐ ÓnxÐ{= ëc> ëÌ
Ø{>
ö A ênxÌ Ò{L pfUÐ }BÐíÌ R ÒÛn@Î |Bj> æÚn[eUÐ ëÎ
ºUÙ _afdR ºpYØnbUÐ pfdU nghiÐ~hY {_>í nw}ýnBí ngAn=ÚÌ
phLne@øÐ nf>nSĆL Rí ºdUÐ Y ni}ýnBí nfAn=ÚÌ Ø{i rh=
pfdU phde_UÐ nf]B w UÐ nfhiÐ~hY \i ëj= ºphHnhUÐí
]> ëÌí \Y nY dL ê{f> ëÌ w p=UÐ pUjY ëú ºpYØnbUÐ
.pþhH íÌ oiÙ bY ëcx ø ëÌ R bedU
20
c= |f]X :nAmZTÐ ÓZTÐ
ºÓn_S}aeUÐ ÒØnL wí ºÒ}Y Y }TÌ nghUÎ Ó}IÌ p]bi ènfwí
}h>í énaJúÐ h> ngiú ºphZAíí dö > }g^Y w UÐ
Ó[UÐ L nf?{A dUÐ öëÎ ÈÒØn_UÐ ì|w padR nY ...sh\UÐ
Ă|õ gdõ ó T÷ Ð Óô ÷ Zó Tó ÓÐ ó ÷ |bh
õ ó É÷ úÐ ó
ó ó Ì ë¬ õÎĀ :Un_> Ub= oBn[UÐ
Ón_S}aeUÐí ëx~adUÐí xØÐ}UÐ ÓÉ eZx UÙí [¼Ä:ënebU]
Yí pþhUÐ Y Yn_UÐ R =dHÌ w ÒÚn\UÐ ...ÞnÉ}UÐí
nY Y fx nð =dHÌ =dHÌ ënT nedcR ºÒnhUÐ Yí ÜnfUÐ
e_i ëÌ @ÚÌ U|U º}TÌ Ðð }\Y qfT nedT ÜnfUÐ yd[x
ëÌí ºniØøíÌ Yí nfaiÌ Y ÒØn_UÐ ì|w ÚncfHÐ dL nð _he@
ÒÚnUÐ ì|w ëj= Ón_S}aeUÐ ì|g= ëí}@nx x|UÐ Êøkw y[fi
ïínx ø y=Ú Y hdL ëd[x nY ëÌí ºg_eY UÎ Ê>
.UÙ o= eeUn= d> UÐ ÒÚnUÐ
mdTÐ o^?Ð|X
ëÌ {=
ö ø nfw ºpUnUÐ phaUún= íÌ {x{@ ë}b= bdi nY{fL nYÌ
dL ÊÐH ºneUÐ ë}bUÐ R Un_UÐ énA w hT AĆi
iÌ AĆfR ºdT Un_UÐ îY dL íÌ YĆHüÐ Un_UÐ îY
ØĆUÐ qinT ÐÙÎí ºYĆHüÐ Un_dU =}ÙÐ Úne_HøÐ ë}S ënT
ÓÚ}>í qdbHÐ ngiÌ ne=}R ºÓÚ}>í
ö qdbHÐ {S phYĆHüÐ
21
ïØn[SøÐ Úne_HøÐ }h?j> q> éÐ~> ø U|Uí ºcZUn=
éĆAø p_nB éÐ~> ø w ºî}BÌ ÒÚn_=í .HnhUÐí fYúÐí
.{x{@ âi Y
R ëedeUÐ ÊnHÌ {bR ºh]dR ë}bUÐ Ð|w R ni}Bí
}Tú Ð_\Bí ºph\bUÐ ì|w Y Yn_UÐ ngUA nYí h]dR
Ðdö x ëÌ ØghdU Ñ}A Y }Tj= ÐdgHí
ö ºpxÚncHÐ p]B Y
éĆAøÐ Ð|w énecHÐ dL e_> «hýÐ}HÎ» qUÐÛ øí ºh]dR
.phiinS phAni Y
g\_= { ö nð =í}A ëedeUÐ ßnB ºë}bUÐ Ð|w Rí
pxÚgeUÐ dL q}R UÐ Ñ}UÐ R Ô{A nY Ð|wí º_UÐ
Øn[SøÐ Ó}YØ rh= ºÓÐfH ine? î{Y dL phYĆHüÐ
Ó}YØ ö UÐ phinUÐ shdUÐ Ñ}A qinT ? .nð _Y iÐ}xüÐí SÐ}_UÐ
pehLÛ ëc> ëÌ nT}hYú éneUÐ R qRÌí ºpb]feUÐ SÐí
T R dx éÐ~x ø n=íÚíÌí nT}hYÌ h= âÐ}[UÐ ëÌ neT .Un_UÐ
ºnhHËí nhbx}RÌ Rí YĆHüÐ Un_UÐ R Ón=ĆbiÐí nð =í}A êx
ng>Ðí}?í ng>nSnJ T æ~fxí ëÐ{dUÐ ì|w Øn[SÐ _\x A
.Ò}?nfY ÊĆIÌ UÎ ngUxí
ö
_= ènfgR ºSÐUÐ R Ðð }bR ØÐØ~x rUnUÐ Un_UÐ éÐ~x øí
ÚnhdeUÐ UÐA Ø@í UÎ }hZ> Ò{eUÐ YúÐ R Ónhýn[AüÐ
ÊÐ}baUÐ cZxí ºnð x}gI {AÐí Úøí{= ëZh_x pei ÚnhdY [ií
22
fQúÐ w éíØ ine? ènfw nefh= ºUn_UÐ R pbAnUÐ phdQúÐ
ö
nghdL }]h>í ºrUnUÐ Un_UÐ Ñ_I ÓÐí}? `> ºUn_UÐ R
.>Ð|UÐ ÊnaTøÐ pHnhH hb> Y ng_fe>í
pdHúÐ R ÓnhiÐ~hY æ}[x ëÌ cex Un_UÐ ëÌ {i Ð|cwí
pdHúÐ ÒÚn> öëÎ = ºphefUÐ R ÓnhiÐ~hY æ}[x neY }TÌ
éíØí nT}hYÌ qUÐÛ øí º{d= Y }TÌ R Ò}wØ~Y ÒÚn> qÉÌ
ºnfiÐ{d= R pdHúÐ ÒÚn> dL =n> nhHË éíØ _=í ph=íÚíÌ
{bR ºpdY
ö p@nA pdHúÐ Y _> UÐ Ñí}UÐ ÒÚn?l=
ÓnþYí ÓÐ}ZL phYĆHüÐ ph=}_UÐ éí{UÐí shdUÐ éíØ qR}É
íÌ fY nfaiÌ ei ëÌ @Ì Y ø ºÑ}`dU q_RØ UÐ ÓÐÚnhdeUÐ
.}BùÐ _UÐ Y ai nf\_= ehU = ºhýÐ}HÎ Y
ºéÐ~i øí x}Z_UÐ ë}bUÐ Rí phinUÐ phaUúÐ R ìnfZL nY Ð|w
>nLÐ~ií =í}Aí dTnZY T bfx ëí}Z_UÐ ë}bUÐ Ì{= {Sí
pUn? phaUÌ pxjR ºx}Z_UÐí {AÐUÐ ë}bUÐ UÎ ºRn_\HÐí ìÚncRÌí
bö xí ai f[x hT ºëniüÐ ph\S ph\bUÐ ëÎ !ÈnghdL bôi
.ÒnhUÐí pþhUÐ Rí ºëniüÐ Rí ai R º=Ú
Tm^TÐ ÒÚÉ G|w QgeXjdTÐ |gXÌ

ö
UÐ ÒÚ[UÐ w ëùÐ Un_UÐ pUnA ö e> ÒÚÉ \RÌ _Uí
ënT Uí ºì{gL R Un_dU Q dL hfYkeUÐ }hYÌ ngeHÚ
23
ì|w dL pedT ØÐÛ neU ºêhUÐ nfeUnL R Ðð }nA hfYkeUÐ }hYÌ
chdL ëÌ Ðð ÚÐ}Y cU Ó}TÙ ëÌ H {Sí ºUn_UÐ }x[> R
âne@øÐí pHnhUÐí }caUÐ R ênYlT Qnð hdL Ðí{g> ëÌ
b_UÐ w nð hdL öëú ºî}BúÐ oiÐUÐ R ênYÎ w neT ºÒÚÐØüÐí
Un_dU ]_x éÐ~x ø ï|UÐ wí º_Y ÐInL x|UÐ egax U ï|UÐ
éHÚ Éíö ð bL
w iúí ºngdö T ÒnhUÐí dö T Y~UÐ =Ð iú ºĆ
.ngdT ÒnhdU dT êĆHüÐí ºdT êĆHüÐ dL PdUÐ
émdKúÐ ëÐ|A
:nfinYÛ L QdL ngeH}x UÐ ÒÚ[UÐ {wnZY }ió ÐUn_>
yaf> UÐ cUnYË R å mghzTÐ ì{v X ëcXi= mXí bhÎ ºcTÐ ØmK»
Ø{Yö {Yú T ° ëd@kY æh ïÌ å ëc?jX Êmw>Ì å chdL
\bx ëÌ fY Ñd]Yí x{Y {AÐí cR ö å ë[aX ëewzXí å
nfhdL ñ x÷ Øó ddR º[¾Ã :}?{eUÐ]Ăoñ eó gvõ Úó p÷ ó ó Só mdó õ< ~ ô fxØ
ò `÷ hó ´ SĀ
?Ìñ å pYnhbUÐ êx nfUneLÌ éĆB Y nfö Y fxØ ÷ dUÐ \bhHí ºnð _he@
mX¬ * ñzg^õ Ró ém õ dõ gó T÷ Ð õ KĀ
õ dó «YTÐ õ Kó íó g ó å á`X dKí ñ ºÞaeX
ó <ó mó Sõ Ì÷ |ó R÷ ÐĀ º[¼Ã å ¼Â :ç]Ă ñzgõKó ng ñ Rõ Úó õ w÷ ózTó ø¬ õÎ éò ÷ Ró Xõ ô `õ c÷ wó
nýÐØ Ñ|Q ö å [¼¿ :ÊÐ}HüÐ]Ămgð õ @ó ó g÷ có Kó êó ÷ gó T÷ Ð ó õ `÷ eó õ< `ó Só
nð þhI deL Y |Bjx ëÌ ëíØ e_UÐ dL êíÐ{x ï|UÐ w å g[X «
õ
m@ð z÷ Só ó <« Úó Tó õÎ Öñ ØmSó ¬ó hõÎ ôëmh õ ÷ mfó ẃÌó mwó Ā å |GmA òÖØmS ÑÚí
ó üÐ ö å
* ømð dó K÷ Ìó w ó |õ ó A÷ úmó ÷ õ< bôô þeó hô ÷ vó ÷ Rô Ā [Á :çnbZiüÐ]Ăg õ Rõ °ó dô Qó
«
24
÷ f¬ô hÌó óëô ó ÷ wó ÷ vô íó mg÷ó hźTÐ Òmõ gó ó T÷ Ð Qõ ÷ fô gô ^÷ Gó ¬ ó w
ó {õ T¬ Ð å
ö w{TÐ
XÛ Q ÉÌ zRí å [¼»¿ å¼»¾ :fbTÐ] Ăm^ð e÷ Éô óëeô õ ÷ wô
w hR }ZUÐí ö å øð mRÎ øö Î gQ |YTÐ ö øí ºÐð Úm<ØÎ øö Î gQ |gTÐ ØÐØ}w ø
..Ñ}UÐí dÛÐí {bUÐ
gaTÐ êÐz^hÐí ÚmbGøÐ oedgv

Zh_i ï|UÐ eUn_UÐ ïÚncHøÐ SÐUÐ peH w ngdö T ì|gR
ºe]x {S ën]hZUnR å mð ^dI øö Î ÜmeTÐ è°v Q ëm\gYTÐ øí å
hdL ëdbx ÜnfUÐ öëÌ R _e]> x{x h= ÒØ@eUÐ æí}ÛÐ ëú
ïÌ å =zK ö pwR ëÐíÌ Ð{fQ å ìÊÐÚí ëí}hxí ì}Yj= ëí}e>jxí
ºÜnfdU {hcUn= è}> ö å =zgbX pdKí ö å ÒØ@eUÐ ÒbUÐ Ónh]_Y
f_e= å w|Q pebXÌí å UÐ L wØn_=Îí gUĆÎ R
X pþH qg@ Q|\< Ñ|Ð å Ó}h>í ö qdgH påx}aUÐ ëÌ
fQ å !Èî}> ÐÙneR ºÓnLneUÐ Y pLne@ ïÌ UÎ }îÐ å ÜmeTÐ
ëí{=ncx x|UÐ ÊÐ}baUÐ ø ö Î }[> gR åÐð |aQ z<mbw Ðð |gaQ øö Î |Z=
ö mð geP íÌ å x}T h_U pÉ}R ëí{x øí Ðð }bR
å Ðð |`S cTÐ od^h éz<
ºSÛÚ Y hdL ßnRÌí ºe_i Y hdL dUÐ _iÌ ï|UÐ fÙÐ Ð|w
neUí ºh@neUÐí ÊÐ}badU UnY Y ]_x ëÌ phUíkY deAí ö
ëú ºdUÐ pe_f= }aT iÎ ºÒnhUÐ îY R}x ne= h]_x ëÌ dUÐ ØÐÚÌ
@xö ëÌí UnY Y dUÐ A ö Õ}x ëÌ w dUÐ pe_fU fÙÐ }cI
è}x ö ëÌí ºÜnfUÐ ÒnhA {ax ne= }ö x ĆR ºÜnfUÐ }hB R UnY
25
<
ö TÐ {=Ð ° ð g< íÌ å h[_Y R ø dUÐ pLnJ R UnY
ð nY dUÐ wn]LÌ x|UÐ ÜnfUÐ Êøkw å Ðð |Qí cTÐ
ëdx gfcUí ø
ëí}Rx giÌ gU hxí ºÊÐ}baUÐ dL ëdxí ºgaiÌ dL
gR dUÐ A ÐR}É ÐÙÎ giÌ ëdhx giú ºU|= gaiÌ dL
Y U|x nY ëÌ æ}_U ºpbhbUÐ Lí U ëniüÐ cUí ºÒÚnB
K ° ð mQ eX ëmS mX» ºU hU ì{_= bx nYí ºU w dUÐ A
ìô í ôzóõ = |ò g÷ Aó ÷ X« bô õ `hô úó õ ÐXô «zaó =ô mXó íĀ
ó «ÔÐ|gX hi< dc^gcQ
ö º=R
. [¼¼» :Ò}bUÐ]Ăõ c¬ TÐ ózeKõ
ën]hZUÐ ëú ºpbhbUÐ ëegax ø gfcUí pUjeUÐ w d>
ö Ðð Ø|ådX íÌ å ågUbL dL oådQ
KÐdTÐ ådG K åhÙi< ëiS
ex U ëjTí æ}[x rh= ºnð eeÉ iÙÌ R ëjT ïÌ å Ðð |Rí
ºSÍmdGí SÚÐ|@Ì wÌí ºSÍmcÉí SÚmgAÌ wÌ å LÐeUÐ
oceUÐ L ëx x|UÐ å fGmbX Q ëKÚdTÐ wÌí
ð ĆA oceUÐ L ëx ÜnfUÐ Y }hcUÐ ëú ºéĆUÐ
íÌ ø
T R pwÐ~fUÐ ë`x x|UÐ å fvÐ{X Q ëv}edTÐí å nð YÐ}A
ö mghzTÐ ì{v K mð ^gd? Ðe^J zR ~gTÌ å gwÐ|Yí g_SÐY
oghzTÐ
å fXö {< øö Î ac= ø oTm@ Q øö Î ac« A ví ºoZ ö_edTÐ oc?m^TÐí
pUnA R nfhb=í ÐwÙ gdT ëh]UÐí ÚÐ}AúÐí Ênd[UÐ ÜnfUnR
möhÎí cT möhkQ ºv|SÙ K mð <mvÙí ºvÚzaT Ðð Úm_ZGÐ å ÜnfUÐ Y
º|?Ø}X |å?ÐÛ øí º|g_X
ö |beX
ñ °Q ºØm`TÐ |fJ ºë^?ÐÚ gTÎ
26
ëí{x}> w ïÌ å GzR ÚÐØ Q cTÐ ÐíÚím= ëÌ ëízw|= Ð{fQÌ
Ðhb=í å pfUÐ dL Ðð {Q Ðd[> ëÌ éneLúÐí âníúÐ ì|g=
õ ó wô Ā å eö ? K cTÐ âzwô ø ºÓmfgv ºìzåeK åýmgTíÌ }KÌ
óëKô Øm ö
ó {õ T¬ Ðíó ó c¬ TÐ
:Ò}bUÐ]Ă óëí|ô ^ô ÷Ywó mXó íó ÷ fô ó `hô Ìó ø¬ õÎ óëKô óz÷ wó mXó íó Ðeô Xó Ë w
ÓnhfeUn= >jx ø dUÐ }R å Km\< øö Î =m|X éme= øí å [Ä
K gvmeTÐí ºT gSÚmTÐ æí|^dTm< w|XùÐ cTÐ ^T å Ln]= =
.< gcXm^TÐ |bedTÐ
bx ºphaUÌ ÜÌÚ R ºë}S ÜÌÚ R ºpfH ÜÌÚ R ºpAúÐ ngxÌö
UÎ L{i hTí º}hUn= ì±eií U ]i hT ºnfhUíkY Y~UÐ
ëú º{Q S ëùÐ ºnf>n=nA \i hTí ºdhH R {wnií dUÐ
.eL øí ÑnA Ðð {Qí ºÑnA øí eL êhUÐ
***
27
(*)
‫ذم‬
‫ ﱞ‬K‫َﺣ ْﻤ ُﺪ اﻟﻨﺎس دون رﺿﻰ ا‬
gó õeXõ j÷ dô T÷ Ð ô c¬ TÐ ózKó íĀ

ó :{heUÐ =nT R Un_>í inH dUÐ ébx
ó Smõ Xó íó mfgó Qõ w ó zõ õTmAó Úmô f÷ó húÐó ÷ mfó õó÷ = Xõ ï|õ ó÷ = Óm ò e¬ ?ó Óm õ eó Xõ j÷ dô T÷ Ðíó
ó
õ õ óõ õ õ
Ăg ô ]^ó T÷ Ð ôÛ÷ `ó T÷ Ð ó vô ó TÙó |ô ó S÷ Ì c¬ TÐ ó X« ñëÐó ÷ Úõ íó ëò z÷ Kó Óme¬ ?ó Q oð ó g« Ió
ÓÐ õ ó fó YTÐ ¬ ń@ô Üm õ e¬ cõT ó w« ôÛĀ:Un_>í inH ébxí º[Â½ :p=UÐ]
õ g÷ ó T÷ Ðíó oõ [¬ `õ T÷ Ðíó n ¬ ó Xõ Òõ |ó \e
õ vó {TÐ õ eó aó T÷ Ðíó g
ó aó dô T÷ Ð |õ gIm ó õeó T÷ Ðíó Êmõ e« TÐ ó Xõ
ó
ô ÷ @ô ìô ózeKõ ô c¬ TÐíó mg÷ó hźTÐ Òmõ gó ó T÷ Ð âm ô ó Xó ó õTÙó Ô õ |ó T÷ Ðíó êõ m^÷ó húÐ
÷
ó ÷ íó oõ Xó dô T÷ Ð
¬ ó
Óm õ
ñ e¬ ?ó ÷ fõ <« Úó ózeK Ð÷ aó =¬ Ð w õ õ õ ó
ó {c¬ T ÷ bô TÙó X« |ò g÷ ó õ< bôô þó« h ôÍÌ ÷ Rô * Ñu õ dó T÷ Ð
ó X« ñëÐó ÷ Úõ íó Òñ |ó f¬ \ó X́ ÕÐñ íó ÷ÛÌó íó mfgó Qõ w ó zõ õTmAó Úmô f÷ó húÐ ó ÷ mfó õó÷ = Xõ ï|õ ó÷ =
.[¼À å ¼¿ :ëÐ}eL éË] ĂØm õ ^õ T÷ mõ< |gZõ <ó ô c¬ TÐíó õ c¬ TÐ
ó ñ
ÒØm^TÐí gêTÐ v cTÐ mÚ

ëniüÐ é[A ëÌ ºÓnxùÐ ì|w R Un_>í inH dUÐ {Tkx
wí ºh_i SR hU ï|UÐ h_fUÐ w dUÐ ëÐÚ dL YkeUÐ
hfUÐ {Y ºåw¼¿½» éÐI Â å ê½»»»/¼/¼¿ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
28
hdö UÐ hxùÐ R Ì}bi fR ºÒØn_H ngSR hU UÐ ÒØn_UÐ
ÓnfUÐ L rx{UÐ ? ºnhi{UÐ ÒnhUÐ ânY L rx{UÐ ºnewnid>
ph]UÐ TneUÐ Lí ºnghR x{UnB ÚngiúÐ ng> Y ï}> UÐ
ó X« ñëÐó ÷ Úõ íĀ
ó :Ub= UÙ dL dUÐ ob¬ _x ? ºë{L Ónf@ R
ânY T Y }TÌ w dUÐ ëÐÚ ëÎ ïÌ º[Â½ :p=UÐ]Ă|ô ó S÷ Ìó õ c¬ TÐ
ºdUÐ Y h_x ï|UÐ ëniüÐ ëú ºpfUÐ Y A }TÌí nhi{UÐ ÒnhUÐ
ø ï|UÐ Aí}UÐ Un_UÐ UÙ T dL yafxí ºe_ií e^L æ}_xí
dbL ±ex ï|UÐ w hdL dUÐ ëÐÚ ëÌ }_Zx {S ºìÐ{Y ëniüÐ dx
ëÌ ºx}cUÐ ëË}bUÐ ÓÐLØ T qinT U|Uí ºÒØn_Un= >nhAí dSí
bx ï|UÐ w å Un_> å ìnÚ ëú ºdUÐ nÚ dL ëniüÐ [x
.}hUÐí oUn= dS ±ex ï|UÐ wí ºÒ}BùÐí nhi{UÐ R pYÐ}cUÐ U
ºRqhUÐ wÌ peýÌ L rx{A Y }TÌ R ØÚí {Sí
L rx{UÐ R ØÚí {bR ºdUÐ nÚ = ëniüÐ dx neL
ö rx{UÐ
ñ
Úm`_GøÐ Ò|S ÅcTÐ ëÐÚ z^Tm< _cw Ô°>» :QådL
iÙÌ nY Tí º\Y nehR qSí T R =iÙ }\> ëÌ å
w Úna`HøÐ ëchU ...eUÐí âÚnZUÐí qhUÐ R ºénUÐ R
å nhmTÐ Àí å LníÌ T R _Y d]fx ï|UÐ }T|UÐ
o= T° å oRzZTÐ Ò|Sí å ÜnfUÐ Yí h= R ºÐUÐ ïÌ
Y ëniüÐ [xí ºÑ}UÐ o\Q Êa]> pS{[UÐ öëlR º >nincYÎ
.dUÐ ëÐÚ dL ngUĆB
29
~èTÐ G
ëÐÚ Ø|w X ºe<
ö mw» :f=ø ënebU phÉí L rx{A Rí
ºpY}Y
ö ÊnhIÌ gZx {S ëniüÐ ëÎ ïÌ å gTÎ `h w cTÐ
ÓnedT íÌ ºpY}Y ÓnSĆL íÌ ºpY}Y SÐY UÎ ai _R{R
fY }x ø dUÐ cUí
ö ºng= ênS ÐÙÎ ai Ön>}> rh= ºpY}Y
eR º=Ú nÚí ai nÚ h= âÐ}[UÐ ëniüÐ h_x {bR ºU|=
HÌ Yí ºdUÐ ëÐÚ dL [A {bR =Ú n}= ai HÌ
`h w ø Xí å dUÐ H dL [A {bR ai n}= =Ú
.«<Ú |w ø
:énS HY ëÌ ºÊnhiúÐ ënU dL rx{A Y }TÌ R Ên@ {Sí
ëÎ :hUÎ dUÐ AíjR ºcdKÌ eK èmÚ gQ |ò XÌ cK eTö Ø ºÑÚ mw
mX cK |Z= mX phÌí å ai Y ì}c> nY ïÌ å v|S Q ïmÚ
_= ênhbUÐ dL ngw}TÌí ai HÌ ÐÙÎ ëniüÐ ëÎ ïÌ å ì|b=
[x U|= öilR ºh[_Y L fYÐí dUÐ }> UÐ éneLúÐ
ïmÚ ëkQ :énS ºgcK eTö Ø ÑÚ mw :énS å Ð|cwí ºdUÐ nÚ dL
ëlR ºÊĆ= Y U~iÌ neY
ö dUÐ Ên\b= qhÚ ÐÙÎ º«ým[a< èmÚ Q
.dT UÙ R å inH å dUÐ nÚ bx UÙ
º«TmgK cK b_GÌ cTÐ zeK SmÚÌ» :rxØnAúÐ R Ì}bií
feX mfc^?í ºîaTm< å dUÐ ïÌ å SmÉíÌí» :QdL énSí
émdKúÐ ì{v d<Ì ºÓmfgv» :énS ? º«acA X ?m@í ìmÚ
30
K cTÐ âzw ø ºÓmfgv ºGzR ÚÐØ Q cTÐ ÐíÚím= ëÌ ëízw|=
.«Km\< øÎ =m|X éme= øí ºe?
ÜmeTÐ mÚí cTÐ mÚ g< ëÛÐTÐ

ëú ºdUÐ nÚí ÜnfUÐ nÚ h= ëÛÐx ëÌ ëni³U ØÐÚÌ dUÐ ëÎ
ºæn]eUÐ pxngi ngiÌí ºÊI T nhi{UÐ ÒnhUÐ ëí}_x nfY x}hcUÐ
_i nfilR ºU|U ºnhi{UÐ R negbb́> R ÒØn_UÐí ÖnfUÐ ëÌí
ÊnhfQúÐ }x ëÌ ÅnfL ÜnfUÐ }x ëÌ niÚYÌ Y }hT R nfew ö
ö T
nföiú ºÓÐ|dö UÐí ÓÐgZUÐ ÑnÉÌí p]dUÐ ÑnÉÌí Êng@UÐí
SÐYí gwn@íí gUnY Y nfhUÎ iY{bx nY UÎ ë@nY
ÜnfUÐ nÚ U|= hY{bY
ö ºdUÐ nÚ ÑnA dL g]dH
.dUÐ nÚ dL g>Ð|Uí g>ÐgIí
ncI X» :RpeýúÐ Lí PdUÐ éHÚ L ØÚí {Sí
öëÎ ïÌ å mð Xö ÐÙ ÜmeTÐ X ìzXm@ ëmS cTÐ w md< ÜmeTÐ Òm|X
ºpxngfUÐ R êÙ
ö UÎ éx
ö ºpxÐ{UÐ R d]fx ï|UÐ {eUÐ Ð|w
Xí å çdeUÐ ânJÌí =Úí bUnB [L öiÌ ëí}x ÜnfUÐ ëú
S z@í ºízK ö S ÒíÐzK cTÐ ìm`S ºÜmeTÐ n[_< cTÐ oKmI |>Ë
.. Ðð |gfJí Ðð |Émh T å @í ~L å cTÐ ëmSí ºãm<
ò S _<í ºzGm@
xnLÚí ºhSdeUÐ ÒS çR dUÐ ÒS öëlR ºdUÐ dL yaf> nY{fL
Xí ºaö wô cTÐ a=ö Ð X» :wÛÐ~LÎ çR ìÛÐ~LÎí ºgxnLÚ çR
31
ºgRcdTÐ G émw T TmTÐ âmIÌ Xí ºâm\wô cTÐ âmIÌ
ö ëÌ daQ
ïÌ º«gRcdTÐ G < w ñ ºTmTÐ GÌ Xí
hSdeUÐ ÑdS R bdx {S dUÐ ëlR º=Ú q]HÌ ÐÙÎ iÎ
.hdL UÐ dUÐ dL gd\R
ö x|UÐ
ëÎ» :}c= =Ì = {eY UÎ QhfYkeUÐ }hYÌ oT {Sí
éínA å ^QmQ acA X z@Ì m|< <Ú = ø ëÌ p^\GÐ
ø ëÌ ºcTÐ mÚí ÜmeTÐ mÚ g< p`Rí mX ÐÙÎ ºSÐeUÐ T R
mð `cA å @í ~L å cTÐ Q ëkQ å acA X z@Ì m|< cTÐ =
>n@nA _= {ba> ëÌ dUÐ q]HÌ ÐÙÎ æn>Ì å ì|gP X
hUÎ @ÚÐ ..mfcS Þ|`TÐí Óm?mTÐ Tí
ö v cTmQ ºÉ}Rí
ÊH Q ~gTí å dT UÙ h]_x ï|UÐ w ilR ºìnÚ odJÐí
h]x dR ÊI Y _fex ëÌ ØÐÚÌ ÐÙÎ dUÐ ëlR º«eX cA ì|gP
ëÌ {AÌ h]x dR nð þhI h]_x ëÌ ØÐÚÌ ÐÙÎí ºh]_x ëÌ {AÌ
.ÊH eX `bw øí ÊH S X `bw X mw .._fex
ºUÙ dL nfaiÌ =}fU
ö ìn>øÐ Ð|w R d]fi ëÌ nfhdLí
ÓnaÉ L x{A R QhfYkeUÐ }hYÌ UÙ UÎ ÚnIÌ {Sí
..«fegKÌ Q híØ mX |_ZQ f`hÌ Q TmTÐ ]K» :hbeUÐ
!Èê{b>
ö eR ºh^_UÐí }hbUÐ h= º}h`[UÐí }hcUÐ h= b> nY{fL
dUÐ æ}_i ø nfiÌ nfdcZYí ºh^_UÐí }hcUÐ ê{b> ëÌ _h]UÐ Y
ã}a>í hSdeUÐ pe^_= nf=dS Êde> U|Uí ºe^L SÐY R
32
ºdUÐ Y Rni ø nY hSdeUÐ Y ænií ºUn_> dUÐ pe^L Y
>kx ºdeUÐ UnY w dUÐí ºUn_> fY oQ}i ø nY gfY oQ}ií
Y é|xí ÊnZx Y ~_xí
ö ºÊnZx eY
ö deUÐ â~fxí ºÊnZx Y deUÐ
.}x{S ÊI T dL wí }hUÐ ì{h= ºÊnZx
ÊÐvúÐ K Øm^<øÐ
ºbhbA ÜÚ{x ëÌ ëni³U {Tkx ëÌ RpeýúÐ {AÌ ØÐÚÌí
ëbd]fx gR ºê|UÐí Ö{eUÐ phdeL R gU ëÐ~hY ø ÜnfUÐ öëú
hUÎ ÚnIÌ nY Ð|wí .gHínHíí g>Ð{hb_>í g>ÐgI Y nð UnQ
ëÎ êaT XmgR mdQ» :QUÐ f=ø hÉí R QdL
èS|= °ð vm? peS ëÎí ºdcK ÐX|w Tí è<mK mð dTmK peS
ö cö bX ÐTmR c^TÐ pcI ëÎí ºcfT
ncI pS|= ëÎí ºd^X
eö ZX ÐTmR <Ú ÒØm^T p``= ëÎí ºP
ö }?mK
ñ ÐTmR c^TÐ
ºÚÐ}fX ÐTmR pa\h ëÎí ºb<Ì ÐTmR pdZTÐ pX}T ëÎí ºýÐ|X
p@Ð ëÎí ºg< ÐTmR ÓzZRÐ ëÎí ºæ|X ÐTmR pa`hÌ ëÎí
ºèí|`ö S f< z^= T ëÎí ºå è_JnS å èXÚmÉ fwzwÌ Q mX TÎ
.«hmXÛ vÌ o`É ì{fQ
UÎ ºQçØn[UÐ ênYüÐ ÑnÉÌ {AÌ ºpebdL ncIí
ºcdwô ø ÜmeTÐ mÚ ëÎ» :QénbR ºÜnfUÐ pfUÌ Y çØn[UÐ
cTÐ ÊmghÌ eX cw T mdX
ö ëdc= gSí º[= ø feTÌí
33
iÌ P{eY nfhi
ö UÎ Ðfx UÌ .. «QcTÐ r@í cGÚí
pfUÌ ëÎ ºUÙ Y }TÌ ÊnhÉíúÐ R ÐUnS nYí ºëfY }LnI
hT º>Ð|= hdx ø ne= å ì}TÙ Un_> å dUÐ ÓÐÙ éínf> UÐ ÜnfUÐ
!!Èiw}c> nY cUínf> L >
ëcx ëÌí ºÌ{e= Ykx ëÌ w ëniüÐ phiniÎ R ÒnhUÐ pehS ëÎ
ëú ºì}h[Yí ai ëniüÐ ê}x U|=í º= ê~dxí ºxØ U
h]x ø ilR ºëĆRí ëĆR fL }hU ÜnfUn= ç{x
ö nY{fL ëniüÐ
R ëadx ÜnfUÐ öëú ºÜnHÌ dL bx øí ºÒ{LnS dL ~c>}x ëÌ
ö Rí ºwÚncRÌ
ÜnfUÐ éínhdR U|U ºgaSÐYí g>ÐgIí g>Ð|U
.ì@UÐ acx Ðð {AÐí nð g@í inÉ .. g=Ú Ð}x ëÌ
ýn]UÐ T}ZY ìnYÚí ýn]UÐ UÎ owÙ nY{fL Pnfhi
ö ëÎ
UÎ ì}gK {fHÌí w{d= Y Õ}B ºýnZUÐí ÑnUn= ìbAøí
pehS ø .«Tm<Ì °Q cK n[P ñ < bw T ëÎ» :=Ú
ö nLØí ºÒ}I
SnUÐ w dUÐ cUí ö ºÐð {Q dUÐ ênYÌ ëabxí ë>ex giÎ ºÜnfdU
ô `ô Rõ íĀ
f¬ô hõÎ ÷ v ó :Ðð {Q x{x h= b> ï|UÐ wí ºUÐíö ýÐ{UÐí
.[½¿ :ÓnRn[UÐ] Ă óëTô ôþ÷ X¬
cTÐ oKm\< êÐ}TøÐ

ØØö }> ºÒnhUÐ R éÐ~i ø ií å pAúÐ ngxÌ å éínfdR
ºbUÐ S p[UÐ R ií ºéínfdR ºniÍn\LÌ nh>í ºnfHnaiÌ
34
}\i
ö ëÌí ºdUÐ Y nfUnÌÌ o>ö }i ëÌ ºÓeUÐ S ÒnhUÐ Rí
x|UÐ ÜnfUÐ Êøkw ëú º}h[eUÐ R }cai ö ëÌí ºnð =Ð@ éÐkH cU
ö
Ðed> U ÐÙÎ cfL Ð}x U æH ºdUÐ = gi}>
ëlR gfY Ò~_UÐ ÓØÚÌ ÐÙÎ .UÙ çR dUÐ nÚí ºÊI T R gU
ÐÙÎí ºnð _he@ dU ÒbUÐ ëlR gfY ÒbUÐ ÓØÚÌ ÐÙÎí ºdUÐ {h= Ò~_UÐ
ö R dUÐ Y fÙÐ ëlR ºgfY fÙÐ ÓØÚÌ
.ÚYúÐ T
Ðð }K ØÐÚÌ X» :énS QUÐ ênYüÐ ëÎ ºpAúÐ ngxÌö
éÙ ö X aegcQ ºëm\cG °< ogví ºémX °< ePí ºÒ|gYK °<
fcTÐ» :Qx{=n_UÐ xÛ énSí º«KmI }K
ö TÎ cTÐ ogZ^X
pQ|Éí ºgcK cb< pcRÌí ºgTÎ Km\ahm< pZcAÌ hÎ
e_w ø dK
ö TiX pcRí ºèzQÚ TÎ Õmw dK
ö f?í
X `G
ñ ÕmdTÐ TÎ ÕmdTÐ ncI ëÌ pwÌÚí ºc[Q K
ö ÐcI ÜmhÌ X fTÎ mw pwÌÚ zR bQ ºcaK X ocö í ºwÌÚ
}^TÐ
âm`=ÚøÐ ÐTím@í ºÐí|aQmQ èÐG X Òí|TÐ ÐXÐÚí ºÐTö {Q è|g_<
TÎ ìzHÚÌí ºìÚmKÐ aQö í êÛm@
ñ ºfTmXÌ oewm^d< xZQ
ö ºÐ^[=ö mQ
.«ìÚmgAÐ <ÐÉ w|I
ênhbUÐí ênh[UÐ R ºìÚngií dhU ën\YÚ }gI R nfh\S {bU
ĆR º>n}Y od]i dUÐ ï{x h= nfaSíí ºéng=øÐí ÊnL{UÐí
phin\YÚ ëc> A cUbL R ìAÐ ºën\YÚ }gI Ð_h\>
ën\YÚ bx A ºc=dS Y ì@}> øí ºpUnH}UÐ f_Y R
35
ºc>nhA Y ì@}> ø ºýnhUíúí dU peUÐ }H ö c=dS R
:QdL énS {Sí ºYnhSí YnhÉ dUÐ S eU ñ{hL w neiÎ
ºÐð ØnhLÌ cYnxÌ ÐUA ö
ö .«zgK fQ gQ cTÐ Z^w ø êw Sí»
ºÒnhUÐ SÐY T R dUÐ Y h_UÐí }hUn=í peUÐí pLn]Un=
ÒØn_UÐ Tí ºìnÚ øÎ ÊI øí ºì{Aí w ºdUÐ øÎ ÊI øí
.ìnÚ R
***
36
(*)
‫ﺧﺮة‬U‫ اﻟﺪﻧﻴﺎ ﻗﺒﻞ ا‬X ‫ر ّﺗﺒﻮا أﻣﻮرﻛﻢ‬
ØmK» :Q oUnJ =Ì = dL ênYüÐ hfYkeUÐ }hYú êĆT Y

º«ÐGmô
ó = ëÌ R mvGm@í ºÐhÛ= ëÌ R b`hÌ ÐhÛ ºcTÐ
X mv|gP ëkQ ºèT `h nGmQ» :nð \xÌ Q U pedT Yí
Ñm@ X ]KÌ cTÐ Ñm@ ëÌ
ö cKÐí ºè|gP ng@ mfT ~`húÐ
R UÙí ºëË}bUÐ B Y d]iÐ }caUÐ Y âfUÐ Ð|w ..«ÜmeTÐ
ó {õ T¬ Ð mfó ẃÌó mwó Ā :inH US
p÷ Xó z¬ Ró mX¬ ~ñ `÷ hó |÷ ]e
.[¼Ã :}ZUÐ] óëcô dó ^ó÷ = mdó õ< |gñ õAó ó c¬ TÐ ë¬ õÎ ó c¬ TÐ Ðaô =¬ Ðíó zò ó_õT
ÑmTÐ R ~èTÐ zah

}ÉnfL T ö ëÌ {x}x Q nð hdL
ö R Ø}aUÐ UÎ @x ö ênYüÐ öëÎ
ö Rí h[I
Y od]hU ºeeUÐ UÎí ºSÐUÐ R T}A T
:ai éjhU º>Ð|U pHÐÚØ phde_= êbx ëÌ UÙí º>ÐÙ {bfx ëÌ Ø}aUÐ
R íÌ pHnhUÐ R íÌ Ò{hb_UÐ R ïÚncRÌ w nY ÈdeT niÌ Yó
hfUÐ {Y ºåw¼¿½» éÐI
ö ¼¿ å ê½»»»/¼/½¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
37
êĆHüÐ ÚncRÌ eAÌ niÌ w ÈÒnhdU ehwnaY w nY Èâne@øÐ
Y ï}cR UÎ qaAÛ phYĆHÎ }hQ Ðð ÚncRÌ ènfw öëÌ êÌ ºï}cR R
È}_IÌ ëÌ ëíØ Y âneUÐí ÒÊÐ}bUÐí ph=}UÐí pþhUÐ p_hJ éĆB
ÜÚ{hU å paJn_UÐ ~T}Y odbUÐí å dS {bfx ëÌ Y ëni³U {=
ö ø
w º`=Ì eU \`=í ºoAÌ
ö eU A ö fY d]iÐ ï|UÐ ÜnHúÐ
ö ºi\`x íÌ nð [I ëx ÜnfUÐ îÌÚ iÌ ph\bUÐ
\`=Ì íÌ AjR
!ÈÙÐ íÌ oUÐ Ð|w }ÉnfL Snfx ëÌ ëíØ Y
ÜnHÌ ö e> çĆBúÐí ºSĆBÌ {bfx ëÌ Y ëni³U {=
ö øí
ç{[UÐ R >}hH ÜÚ{hU ºSÐUÐ R phTdUÐ ph[ZUÐ
Y w w ÈhfýnUÐ Y íÌ ÊnfYúÐ Y w wí ..Ñ|cUÐí
Ð|cwí !Ènð ahaL hU iÌ íÌ ÒgZUÐí ëndö UÐí {hUÐ paö L R Ênaö LúÐ
ai R ëniüÐ phTdH c> UÐ phSĆBúÐ AÐfUÐ phb= R
w w º>ÐØnL R deL {bfx ëÌ hdL ? .UA Y ÜnfUÐí dwÌí
eY
ö w w ÈhdL ng}R UÐ ÓÐØn_Un= êbxí dUÐ {_x eY
ö
!!ÈdwÌí UnYí ì{@ R SbA dU ïØkx
dUÐ hJÌ öiÌ w :ai éjhU ëniüÐ î{U pUjeUÐ {e>í
Ènð [I hR RÚÌí nð [I hR {xÍÌ ï|UÐ HnhUÐ SÐUÐ R
R Ð|cwí È}BË nð Lí}ZY RÚÌí nð hHnhH nð Lí}ZY fö >Ì hA íÌ
ëÌ @Ì Y >nhA Tí ai T ÜÚ{> ëÌ ºLne@øÐ SÐUÐ
ëÌ w pUjeUÐ ëú ºdT UÙ R ÒÚnUÐí y=}UÐ pUjY {É}>
38
w ºdeLí SĆBÌí >nhAí dSí è}cR R }Énf_UÐ ì|w
}Énf_UÐ a> ëÌ h]> {S ..=Ú UÎ ng= }Zô> æH UÐ
ö U ne=Ú ÜnfUÐ ëú h[I Y phdUÐ
ºhR qiÌ nY dL Ð_d]x
pYnhbUÐ êx cU ºÜnfUÐ L ngec> UÐ px}UÐ ö ÚYúÐ R nehH ø
æHí ºÜnfUÐ ênYÌ hR Zcf>í }ýÐ}UÐ hR dô> ï|UÐ êhUÐ w
qebHÐ wí ºng= qfYË hT >{hbL dL Un_> dUÐ Hnx
ëÌ hdLí ºTdHí SĆBÌ dLí ºhbeUÐ UÐ dL ng=
éØn>í heUn_UÐ ÑÚ ö ênYÌ ai L Òn@neUÐí ânR{UÐ U>
.[¼¼¼ :fUÐ] Ămfó õ `÷ h¬ Kó éô Øm ò `÷ hó ´ Sô õ=ió÷ = êó ÷ wó Ā ngfL
õ ôó = ~
ëÐ|TÐ R ~èTÐ ëÛí

êx = ëiÛ> æH ëÐ~hY ènfw :ébx Q nð hdL ö ênYüÐ öëÎ
ö Y ÜnfUÐ eR ºpYnhbUÐ
dbx nY hR Ð_\x U giú giÐ~hY x
±e> hT æ}_> ëÌ U {= ö ĆR ºgiÐ~hY bx ëí}BËí ºe_UÐ Y
..ïín> T æ}_>í ai ë~> ëj= ºxÛÐeUÐ > êx iÐ~hY
èfUÐ R {hÉ}UÐ Y dex T oxí éneUn= ai ë~x _UÐ
ai î}> ëÌ {= ø pYnhbUÐ êx cUí º«=n]UÐ» çÐÚíÌ Yí
øí ºçĆBúÐí }hUÐ éneLÌí ÓnfUÐ Y ë~> T æ}_>í
L ëU`ZY nfiÌ nfdcZY ëú ºÑnUÐ Ð|g= ëhf_Y ö nfiÌ {bLÌ
nGm@» :ébhR ºph\bUÐ ì|gU fx ö Q ênYüÐí ºni}h`= nfaiÌ
..«è|gP ng@ mfT ~`húÐ X è|gP ëkQ ºèT `h
39
ï|UÐ ëniüÐ ëú ºÒ}BùÐí nhi{UÐ R phHnHÌ ph\S ì|wí
Y >nhAí dSí dbL UÎ A~x nY ÜÚ{x øí ai L a`x
ßÐ}YúnT nð Yne> ºdb>í ßÐ}YúÐ ì|w = a> æH ºßÐ}YÌ
A ºØÐØ~>í ef>í ºng= }_Zx ëÌ ëíØ hUÎ A~> UÐ px{UÐ
afx ø rhA cUí º= }_I ãò nJ {A ö UÎ ß}eUÐ Éí ÐÙÎ
ßÐ}YúÐ Y Ðð }]B {IÌ phAí}UÐí phSĆBúÐ ßÐ}YúÐí ºUÙ
S nhi{UÐ R ìÚYÌ o>ö }x ëÌ ëniÎ T dL ºU|U ºpx{UÐ
ëÌ R mvGm@í ÐhÛ= ëÌ R b`hÌ ÐhÛ» ºëÐíúÐ ÓÐR
.«ÐGm=
~èTÐ oGmXí |S{TÐ vÌ

vÌ» giÎ gfL ébx pLne@ L Q dL ö ênYüÐ nf?{xí
neT phAí}UÐí phafUÐ pUnUÐ L nf?{x hT efdR º«|S{TÐ
R ÒØ@eUÐ ÓnhdUÐ ëHÚ{x wí ÏÚÐJ pUnA R ÐinT U
Q å }T|UÐ wÌ å ca^T fcöX cQ» :Q ébhR ºgHai
wíÐíØ Ðí|Yh zRí ºÒØfYdTÐ fTmXí ÒØddTÐ f=mXmaX
R gUneLÌ T Ð]= rh= ºgx{xÌ h= nwd_@ å fTmdKÌ
Ò|g_É S Q f`hÌ oGmdT ÐP|Qí å gYnYÌ g>nx}TÙ T
ö mf< Ðí|XÌô Ò|gSí
ëú å mfgQ ÐI|`Q mfeK Ðfh íÌ ºmfeK Ðí|ZaQ
Y ëni³U {= ĆR º\x
ö {S }hcUÐ ëúí ºÐð }hT }h[x }h`[UÐ
odQÌí ºqdaHø ngT}> U iú ºÌ{> nY{fL pdcZeUÐ sUn_x ëÌ
40
vÚfJ vÚÐÛíÌ a> Ðcd@í ö å }cR Ò}h`É ëc> Én_eUÐ
Ð<ím=í å Êð nc= å mð gYh ÐYeQ ºmf< é°aGøÐ K Ð`^[Q
ö ºmð gh
å Êøkw qxÌÚ U å æÐ|KÐí êò zh êmaX X f<Ú TÎ ë^w
..«?Ø xg<mZXí îzv ê°KÌ pwÌ|T
ænxí dUÐ ÑnA ænx ø eU Q dL ö ênYüÐ ébxí
º«ÜmeTÐ Ñm@ X ]KÌ cTÐ Ñm@ ëÌ cKÐí» :ÜnfUÐ ÑnA
fY iw}cx nY R U ÜnfUÐ ÑnA Y ÊZUÐ _= }> {S
ºënYøÐ R q]bH ÐÙÎ dUÐ ÑnA R fcUí º= ií{bfx íÌ
|÷ ]e ó {õ T¬ Ð mfó ẃÌó mwó Ā ºbx dT è}h[Y ëlR
øó íó * óëcô dó ^ó÷ = mdó õ< |gñ õAó ó c¬ TÐ ë¬ õÎ ó c¬ TÐ Ðaô =¬ Ðíó zò ó_õT p÷ Xó z¬ Ró mX¬ ~ñ `÷ hó
õ `ó T÷ Ð vô ó õþTó íÌô fô `hô Ìó vm ó ó {õ T¬ mSó Ðôhbóô =
óëaô Gm ô ÷ ó ÷ ô h ó iQó ó c¬ TÐ Ðóô h w
ô vô oõ e¬ ó T÷ Ð Ñm ô ó É÷ Ìó oõ e¬ ó T÷ Ð Ñmô ó É÷ Ìó íó Úõ me¬ TÐ Ñm ô ó É÷ Ìó ïõ ó ÷ wó øó *
x}]= Ðí|R ngbx}J pfdUí º[½» å ¼Ã :}ZUÐ]Ă óëí}ô õým`ó T÷ Ð
ëÌ ph\bUÐ ëú ºÚnfUÐ x}J L Ðí{_=nR ngbx}J ÚnfdUí ºpfUÐ
.«dK øí Ñm@ Ðð zPí Ñm@ øí dK êgTÐ»
***
41
(*)
‫أﻛﻤﻞ اﳌﺆﻣﻨﲔ إﳝﺎﻧ ًﺎ أﺣﺴﻨﻬﻢ ُﺧ ُﻠﻘ ًﺎ‬
UHÚ Un_> dUÐ ng= Éí UÐ Ò~heeUÐ Óna[UÐ h= Y

có ^ó Tó ¬ó hõÎíĀ
ó ºh^L dBô dL ënT iÌ w ºP Ðð {eY h^_UÐ
pe ó õT õ c¬ TÐ ó X« oò dó @÷ Úó mdó õQó Ā º[¿ :dbUÐ] Ăg
ó Sô ÷ Tó íó ÷ fô Tó pe ò ]õ Kó ò cô Aô
z÷ aó Tó Ā º[¼ÀÄ :ëÐ}eLéË] Ăó õT÷ @ó ÷ Xõ Ð[´ `ó høó n ó cõ Pó m]ă Qó
õ c÷ aó T÷ Ð g
bô g÷ có Kó w ñ |õ @ó ÷ ´ õeKó mXó õ g÷ có Kó }wñ }õ Kó ÷ bô õ `hô Ìó ÷ X« éñ Gô Úó ÷ Sô Êmó ?ó
.[¼½Ã :p=UÐ] Ăg õ ñ Êô Úó g ó õeXõ j÷ dô T÷ mõ<
ñ @Ú¬ æí
oXí Öm`hÐ
íÌ ÒLØ oAnÉ ëniÎ ïÌ
ö ëÌ ÜnfdU {Tkx ëÌ Un_> dUÐ ØÐÚÌ
ì}LnZYí dSí dbL y=}x ëÌ {x}xí eeUÐ R h_x ph\S
ghdL dS yafhU ºh^_UÐ dUn= ~hex
ö ëÌ {=
ö ø ºhHnAÌí
_x ï|UÐ ÕÐ~eUn= ënT dwÌ Y ÝnL ÐÙlR ºpYí }hB c=
ÐÙÎ Ð|cwí ..= hA}R ÐinT ÜnfUÐ Y ÝnL ÐÙÎí º= ÊÐ{_H dwÌ
hfUÐ {Y ºåw¼¿½» éÐI
ö ½¼ å ê½»»»/¼/½Ã zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
42
pAÐÚ R eeUÐ ënT eeUÐ ÓnAnH Y pAnH ïÌ ö R BØ
ð gH Ðð Úí}Y ÒnhUÐ R }ex ëÌ ºfY
yafx ï|UÐ ëniüÐ ëchU ºĆ
.ÜnfUÐ T dL }hUÐí peUn=
ï|UÐ >Ð|UÐ oinUn= [x ÊI Ø}Y hU }YúÐ Ð|wí
R Ên@ neT ºphinexüÐ oiÐUn= [x = ºÜnfUÐ hR nax
A ënT nedT ëniüÐ ëÌí ºRh= wÌí PfUÐ rxØnAÌ
h_ ënT dUÐ ÊhH ö ënT nedTí ºënexüÐ A ënT dUÐ
Y h_x nY{fL SĆBÌ ÜÚ{x ëÌ ëni³U {=ö ø ºU|U .ënexüÐ
ºx}BùÐ dL @Ð~Y ß}ax ëÌ R Ðð }A hU iú º}BùÐ ëniüÐ
ëÎí g_Y bdB ÊH ÜnfUÐ exö ëÌ ßí}aeUÐ Y hU iÌ neT
ì=Ì íÌ ì{Uí íÌ @íÛ qinT U A ºhUÎ h=}beUÐ
ö Ñ}SÌ Y ÐinT
bdB ÊH ÜÚnex ëÌ ëni³U cex ..>ÐBÌ íÌ iÐBÌ íÌ YÌ íÌ
ºeeUÐ R h_x nY{fL nYÌ ºai dL ngbd`x UÐ pR}ÙÐ R
ëÌ }_x ëÌ ºghHnAÌí ÜnfUÐ }LnZY ê}x ëÌ hdL o@x ilR
ºngY}x ëÌ {=ö ø ph[I ÜnfdU ëÌí ºìnL}x ëÌ {=ö ø nð @Ð~Y ÜnfdU
:YĆHüÐ nf?Ð}> R dUÐ A pUjY UÎ efU ÐUn_R
ëmdwüÐ émdS
geXjdTÐ dSÌ ëÎ» :énS iÌ Q }SnUÐ {eY ênYüÐ L
nhd_UÐ p@Ú{UÐ R ëc> ëÌ ÓØÚÌ ÐÙÎ f_x º«mð acAô fe@Ì mð hmdwÎ
.ÜnfUÐ Y dUÐ A Y p@Ú{UÐ ì|w U cdR ºënexüÐ Y
43
éGÚ émR» :énS iÌ Q hUÐ = dL ö L rx{UÐ Rí
@ X [QÌ oXmgaTÐ êw Ï|XÐ ëÐ}gX Q w mX :P cTÐ
sUÐí
ö ê[UÐí ÒĆ[UÐ iÐ~hY R x iÌ yhÉ º«cTÐ
iÐ~hY öbx ï|UÐ w dUÐ A cUí
ö ºUÙ UÎ nYí Ò}e_UÐí
A nYÌö ºqiÌ [x sUÐí ê[UÐí ÒĆ[UÐ ëú ºpYnhbUÐ êx
qhUÐ R ÅÜnfUÐ T Y SĆL R èÚíØ ex ilR dUÐ
{x}x Un_> dUnR ºSÐUÐ pAnH Rí e_UÐ ëncYí pdeUÐí
U ahU eeUÐ R è}x ï|UÐ ëniüÐ ëcx ëÌ ëni³U
.hR ëZh_x x|UÐ ÜnfUÐ ê}hUí iÛÐ>
S
ö X <ÚÌ» :énS Q çØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
:TÙ Zaew T mð <hÙ XzR TÎ h|R X ëmS ëÎí ºhmdwÎ dS gQ
ç{[UnR º>nhA SÐY T R çØn[UÐ ëniüÐ ëc> ëÌ å çzZTÐ
UÎ nYí ÙÐí Ñ|cUÐ Y @}xô iú Ñi|UÐ Y @}x
ºÑi|UÐ Y }hT Y ëniüÐ Õ}x ï|UÐ å ohmXúÐ ÊÐØÌí å UÙ
å nghdL e>kx UÐ pinYúÐ ïØkx eY ëc> ëÌ hdL U|Uí
Y ëniüÐ fex ÊnhUÐ ëú ºhUÐ ëniüÐ ëc> ëÌ å ÊmgTÐí
º«õ cô TÐ
ô @í å ngfY xô í ybô> UÐ Ñi|UÐ Y }hT
öëú ºÜnfUÐ ÊÐ|xl= pbd_eUÐ Én_eUÐ Y }hT Y _fex ï|UÐ
}\x øí eAÚ ]bx øí x{UÐí [_x øí ïÙkx ø dUÐ A
..Ð|cwí ºhedeUn=
44
ÚmdKúÐ ÒØmwÛí ÚmwzTÐ ÚmdKÎ
êzaw mX» :énS iÌ Q çØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
cTÐ TÎ n@Ì
ö ö
ýÐ|`TÐ z^< d^< ?í }K
ö cTÐ cK XjdTÐ
rh= pRnT ÜnfdU bdB x ëÌ º«ac< ÜmeTÐ w ëÌ X
øí pedcUÐ R ø ºgwn> îÙÌ ïÌ
ö fY Ú{[x ĆR g_Y h_>
ëÎ :P cTÐ éGÚ émR» :énS Q çØn[UÐ Lí .e_UÐ R
p@n= ì|wí º«ýmaTÐ ýmZTÐ |?Ì X T TÐ cTÐ n@mÉ
dL ÖnaiÐí pedcUÐ h>í ÕÐ~Y pha[>í Ú{É p_H UÎ
L rx{UÐ Rí .Ðð {AÌ ïÙk> ĆR îÙúÐ e>
ö rh= ºÜnfUÐ
< rc= mX |SÌ :P cTÐ éGÚ émR» :énS Q çØn[UÐ ênYüÐ
nY qd_aR dUÐ qhb>ö Ð ÐÙlR º«cTÐ @í cTÐ îa= oeTÐ XÌ
ºÜnfUÐ Y bdB qfAí
ö ºhdL Y}A
ö nY qT}>í hdL @íÌ
L rx{UÐ Rí .è{h= pfUÐ ÖnaY e> d_x UÙ ëlR
mdS oþg\TÐ pgdw TÐ cTÐ ëÎ» :Q çØn[UÐ ênYüÐ
.«zgcTÐ ~dYTÐ pgd=
@í |TÐ»
ö :énS Q çØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
>
ö Ò~ýnUÐí º«ÚmdKúÐ Q ëÐzw}wí ÚmwzTÐ ëÐ|d^w
ö cTÐ
ï|UÐ Q çØn[UÐ ênYüÐ rx{A = x{A hU Ð|wí ºo_UÐ
Ubx nY cU phw|UÐ pddUÐ ì|w ºP dUÐ éHÚ L rx{A w
ëÎ» :Q çØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí .R qhUÐ wÌ
45
\^w mdS cTÐ @ cK ÑÐTÐ X z^TÐ \^gT Tm^= cTÐ
ÐÙÎ» :Q fLí º«Öí|wí gcK íz_w cTÐ gG Q zvmdTÐ
phmS øÎ ÜmeTÐ X Ðð z@Ì Tm= ø ëÌ p^\GÐ ëkQ ºÜmeTÐ p\TmA
ºèY{x ëÌ ÜnfUÐ Y }^f> ø ëÌ f_x å ^QmQ gcK mgc^TÐ èzw
ëkQ å gýÐA \b>í gY{> ëÌ fY }^f> ÜnfUÐ _@Ð =
ºcA @ T ëbwí ºÒØm^TÐ X |gZaTÐ ^< gQ ëbw z^TÐ
ëÌ > ph\bUnR ..«ýmaTÐ ýmZTÐ o?ÚØ acA < cTÐ _cgQ
..UÙ dL ai =}x ëÌ @Ì Y ëniüÐ e_x
ÑcaTÐ Tu=
@Ì bcmQÌ :P cTÐ éGÚ émR» :énS iÌ Q fLí
ó
Y nghR cex pþhJí giÐ@ x|UÐ å mð QmeSÌ ëíjIdTÐ mð R°AÌ
ë`Tiw w{TÐ å gUÛnfY ÜnfUÐ j]> rh= ºîÙjx øí gAn[x
fLí ..çn]xô øí Ðð {AÌ h]x ø ï|UÐ ëniüÐ ø º«ë`Tó jwí
øí æTiX XjdTÐ :Q geXjdTÐ |gXÌ émR» :énS iÌ Q
ÑnÉÌ _= L rx{UÐ Rí .«Tjwí Tiw ø X Q |gA
Q çØn[UÐ dUÐ {L n=Ì q_eH :énS iÌ Q çØn[UÐ ênYüÐ
Ð^= T bhÎ ºnc\dTÐ zK e< mw :P cTÐ éGÚ émR» :ébx
ëÌ {=
ö ø º«|YTÐ @í ?TÐ oR°\< vaTmQ bTÐXi< ÜmeTÐ
xÛ ênYüÐ çØÛ}aUÐ = Ö{Y nY wí ºYĆT ëniüÐ pe= >
:Q x{=n_UÐ
46
å=ngY åY å\`xô í Êð nåhA å\`xô
ååx ååhååA øÎ ååd ååcååxô øí
Øma@úÐ â}h
nð =nL bhR phgUÐ ÜnfUÐ ]_x ëÌ {=
ö ø iÌ {b_x ÜnfUÐ _=
= ºphw qhU hdL ÜnfUÐ çĆìÐ o@> UÐ phgUÐí ºnð ]bY
ºÜnfUÐ ÑdS UÎ dB{ô> UÐ w phgUnR ºÕnL~iÐí æB w
ºhiniÎ eL h_x nð iniÎ Un_> ì{x}x neT ëniüÐ Y _>í
dR ºÜnfUÐ dL Úí}UÐ B{hUí ºUn_dU î}ZUÐí Ö}aUÐ ]_hU
{b_UÐ Y }hcUÐ Y di ëÌ nf_]Hø phAí}UÐ ì|w nfZL nfiÌ
.phLne@øÐ TnZeUÐ Y }hcUÐ i ëÌí ºphafUÐ
õ ºwØnhS T ÜnfUÐ ]_x ÜnfdU oUÐ LÌ
LÌ õ :ëniüÐ ngxÌ
:Q dL ö pedT w d>í ºhdL ÜnfUÐ bx ÜnfdU Ö}aUÐ
qd_@ ÐÙÎ º«èÚzÉ X ^ca< è|gP ÚzÉ X |YTÐ zZ@Ð»
ëÌ h]> ilR ºAí}UÐ Ö}aUÐí peUÐí }hUÐ Ú{É èÚ{É
ºï{_x {bUÐ ëÌ neT ï{_x oUÐ ëú ºUn_UÐ ØnbAÌ T â~åf>
ºUn_dU êĆHüÐ ê{bi ö hT æ}_i ëÌ nfhdLí ºêĆHüÐ B w Ð|w
gSĆBj= Un_UÐ Ð=}x ëÌ ë_h]x x|UÐ hedeUÐ ê{bi
ö ëj=
P dUÐ éHÚ = d]iÐ nY Ð|wí ºgUÐYj= i=}x neY }TÌ
.nð @ÐRÌ dUÐ xØ R ÐdB{R bdB éĆB Y ÜnfUÐ y=Ú ï|UÐ
47
(*)
‫ﻓﻠﻴﻌﺠﻠﻪ وﻻ ﻳﺆﺧﺮه‬
ّ i‫ﻫﻢ ﺑﺨ‬
ّ ‫ﻣﻦ‬
|gTÐ çmGÐ
ĂÓÐ õ |gó T÷ Ð Ðaô õó GmQó Ā :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx
ó÷ ÷
ò õ
÷ bô <« Ú¬ X« Ò|ó ` ÷_Xó Tó õÎ Ðaô õ<mGĀ ó :inH ébxí º[¼¿Ã :Ò}bUÐ]
õ c¬ Tmõ< Ðeô Xó Ë w ó {õ c¬ õT Ó÷ z¬ Kõ Ìô ß õ dó TÐ ß
ó ÷ íó Êm ò
õ Ú÷ úÐ ¬ õ |÷ ^ó Só mfó ô |÷ Kó oe¬ ?ó íó
Ăg õ ]õ ^ó T÷ Ð õ [÷ `ó T÷ Ð íÙô ô c¬ TÐíó Êmô Yó wó Xó g
õ õ=j÷ wô õ c¬ TÐ ô [÷ Qó ó õTÙó õ cõ Gô Úíó
ô
UÎ peýÐØ ÒLØ new}hQ Rí hxùÐ h>nw R .[½¼ :{x{UÐ]
Þ}R YnYÌ qdö e> nedö T }hUÐ UÎ âÚnx ëÌ YkeUÐ ëniüÐ
ëÌ hdL pÉ}R }hUÐ öëú ºì}Bkx øí UÙ æx ö ø ëÌí º}hUÐ
º}hdU Ðð }aó fó Y ëcx ëÌ Y ëni³U {= ø ºU|Uí ºng_h\x ö ø
ÒØÚÐUÐ rxØnAúÐ hdL Ó{TÌö nY Ð|wí ºÏÚÐJ pUnA h_x rh=
.Rh= wÌ LíPfUÐ L
ÐÙÎ» :ébx QçØn[UÐ }a_@ ênYüÐ L rx{UÐ aR
{Y ºåw¼¿½» Ò{_bUÐ íÙ À å ê ½»»»/½/¼¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)

48
ÒØÐÚÎ ai R qaiÐ ÐÙÎ å ì|Ajw ö °Q |g< Sz@Ì v ö
p@nA \b> ëÌ íÌ ç{[> ö ëj= Ó}cR rh= ºex~Lí }hUÐ
L{> íÌ ÒĆÉ d[> íÌ YkY dL Úí}UÐ B{ô> íÌ ºYkY
Ò°ZTÐ cÉ md<Ú z^TÐ ëkQ å ì}Bk>ö øí UÙ UÎ ÚØnR ºÊð nLØ
º«T cTÐ |`P zaQ mvz^< pþH mX dKÐ :T émagQ êgTÐ êmÉ íÌ
>nai nghR dUÐ ï}x UÐ ÓnLnUÐ Y pLnUÐ ì|w ëc> ne=Ú
LnJ dL yaiÐí =Ú ï{x h= ëniüÐ Sí ÐÙlR ºìØnL dL
}a`x UÐ pLnUÐ ì|w w ëc> ne=}R ºpLnUÐ ì|w R inH
phin=}UÐ ÓnafUÐ ì|w p_hJ éĆB Y Ò}aèUÐ {e>í ºnghR U dUÐ
.UÙ {_= nY UÎ
hT nfedö _x wí ºQçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
SÚmfh ÐQÐ» :ébhR ºUn_> dUÐ {fL nð h}Y nð Yx nfYx _i
ÐcXÌí å deL íÌ US R dUÐ x }h= èÚngi Ì{=Ð å |g<
ënâx h^RnA nfY {AÐí cU ëú å Ðð |gA TíÌ ö Q b]`@ cK
}hB eL íÌ }hB pedT nTÐ :h^RndU ÐUS U|U ºdeL hdL
ÊmH ëÎ TÙ g< mX bT |`_wô ºÐð |gA ì|AË Qí å }hB pT}A íÌ
}a`x dUÐ ëlR ºÐð }hB ì}BËí Ðð }hB Yx éíÌ qd_@ ÐÙÎ ilR º«cTÐ
}hUÐ h= nY ºêhUÐ Ð|w R ÓnþhH Y fL Ú{[x nY T ö U
.inUÐ }hUÐí éíúÐ
49
|gTÐ TÎ ÒÚØmdTÐ
h=Ì L xí}x nY R ºQçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
ÚØmQ |g< pddv ÐÙÎ :éaw <Ì ëmS» :énS Q}åSnUÐ ênYüÐ
R nw|haf> UÎ â}HÌ ºfwÙ R }hUÐ eL Ò}cR d]f> nY{fL å
phiùÐ æí}ÛÐ ëc> ne=}R º«Ôzw mX ïÚz= ø hkQ å SÐUÐ
_feR UÙ {_= æí}ÛÐ {öb_> {Sí º}hUÐ Ð|w |hafU ÒjhgY
émR» :énS Q}SnUÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí ..}hUÐ _R Y
ox
ö dUÐ ëÎ º«^
¬ wô mX |gTÐ X nw cTÐ ëÎ :PcTÐ éGÚ
pdÉnR Ò}R ènfw ëc> ø ëÌ ºhdL ê~L íÌ }hUn= w
ö ÐÙÎ ëni³U
ëÌ ëni³U {x}x dUÐ ëÌ ÚnLn= º= ênhbUÐ h=í }hUn= }hcaUÐ h=
.dT }hdU w >nhA ëÌ _Y }_Zx cZ= >nhA R }hUÐ h_x
X mð þgH ÓØÚÌ ëÎ» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
a^gQ cTÐ zeK mX zw|w |TÐ êgTÐ êZw z^TÐ ëkQö ºì|Aj= °Q |gTÐ
ï|UÐ }hdU ÕÙefT ÚnUÐ êhUÐ êÉ }TÙ {Sí å ÚmeTÐ X < cTÐ
wí }hB eL e_x nY{fL ëniünR º_x {Sí ëniüÐ {gxô {S
ö º= o_Yí {gY
UnfhR ºe_UÐ Ð|g= ai o_>Ì ij= hdL dUÐ d]hR
ö }K
?í ö cTÐ TÎ < Ñ|aw ö
ö mX a= øí å ÚnfUÐ Y b_hR eA}= dUÐ
ºĆð hdS ënT negY fL }xí dUÐ x eL ïÌ eLÐ º«Ò|d= H ö Tí
rhA Y hbx = º=Ð? h]_x nY{fL e= e_UÐ hbx ø dUnR
.UÙ R Un_> hUÎ =}b>í dU Y {Tkx neY ai R eA
50
ö X» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L nð \xÌ rx{UÐ Rí
v
cTÐ éagQ d^TÐ dK md<Ú z^TÐ ëkQ ºì|Ajw
ö øí c^gcQ
ö ÊY<
Xí ºÐð z<Ì mð þgH gcK nSÌ øí T Ó|`P zaT :Tm^=í èÚm=
hmG cTÐ ìÐ|gQ oþgTÐ z^TÐ dK md<Ú hkQ mfcd^w °Q oþg< v
ö
rx{A ènfwí º«Ðð z<Ì mvz^< T |`PÌ ø T°?í =}Kí ºø :éagQ
md<|cQ oe@ ë|_Z=
ö ø» :wí Ò}caUÐ ì|w dL ]x }BË
..«ÚmeTÐ cAØÌ md<|cQ oþgG ë|_Z=
ö øí ºoeTÐ cAØÌ
ö ÐÙÎ» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ R ØÚíí

v
K ìm`ö bw ø ÚØmgcQ ºghm\gH TmdHí egdw K ëkQ ºcÉíÌ |g<
º}hUn= hUÎ ënhAxí inâx hcdY ëni³U ëÌ necR º«TÙ
ö = ën]hx ënin]hI nð \xÌ ènfgR
Tí ºì{fL }hUÐ ÒØÐÚÎ Ć]_hU
ö nð iniÎ ÐíÌÚ ÐÙÎ x|UÐ hJnhZUÐ Y ÜnfUÐ R
íÌ }hB âí}Ze= gx
Y ì_fexí ýÐ_UÐ YnYÌ Ð_\x ëÌ ëUínx gilR º}hB ÒÚØne=
.UÙ hb>
oeTÐ..w|\TÐ owmfh Q |gTÐ

|gTÐ öa> cTÐ ëÎ» :énS Q}SnUÐ ênYüÐ L pxÐí}UÐ Rí
}hUÐ ëÌ ÚnLn= å oXmgaTÐ êw fewÛÐX Q caS mghzTÐ vÌ cK
{g@ Y h_> nY Ú{bR ºnð x{@í nð hai Ðð {g@ ö ex LÐiÌ dL
íÌ phai Ònin_Y qinT ÊÐH º}hUÐ e_> qiÌí Ònin_Yí b?í
51
öbx æH hin_> ï|UÐ bUÐ Ð|w ëlR ºpx{@ íÌ phLne@Ð
cTÐ ëÎí å Un_> dUÐ {fL @ÚØ R}xí pYnhbUÐ êx iÐ~hY
êw fewÛÐX Q `S mghzTÐ vÌ cK |YTÐ À ?íö }K
ö
ò }_Zx øí }ZUÐ éneLÌ UÎ T}x ëniüÐ ëÌ î}R º«oXmgaTÐ
b=
ëÐ~hY paB º}ZUÐ
ö i çĆ]iøÐ R paUÐ ì|w =nbx U|Uí ºnghR
.pYnhbUÐ êx éneLúÐ
wí nð cYí pxnQí nð R{w nfYnYÌ í Un_>í inH dUÐ öëÎ
ö R nfhdL ëlR U|Uí ºiÐÚ pfUÐ çRí ºpfUÐ
nfUneLÌ T
ëc> A ºnffhLÌ o[i pfUÐ \i ëÌ ºnf>nSĆLí nfUÐSÌí
ëúº>nin_Yí }hUÐ {g@ ei nfd_> UÐ w nghR nfQÚ
hH R oLneUÐ ëlR ºsýnfUÐ R y=}UÐ æ}_x nY{fL ëniüÐ
åHnAÎ ëniüÐ L a> æH åh^_UÐ y=}UÐ h[>
ô ó É÷ Ìó oõ e¬ ó T÷ Ð Ñm
Ñm ô ó É÷ Ìó íó Úõ me¬ TÐ Ñm
ô ó É÷ Ìó ïõ ó ÷ wó øĀ
ó :o_Un=
ëÐ}Uí pfdU ÐdeLnR º[½» :}ZUÐ] Ă óëí}ô õým`ó T÷ Ð ô vô oõ e¬ ó T÷ Ð
U|U º{UnB çn= ò ilR Ò}BùÐ h_i nYÌ ºéí~x nhi{UÐ o_> ëlR ºdUÐ
c=dS Rí º}hdU ]> nehR cUbL R }hUÐ ÒØÐÚÎ ÐbeL
ö
= ëT}> nehR c>nhA Rí º}hUÐ Ón\i Y = f> nehR
Òò |ó `õ ÷_Xó Tó õÎ Ðaô õ<mGĀ
ó :Un_> dUÐ UnS nY w phfUÐ ëlR º}hUÐ Y
ó {õ c¬ õT Ó÷ z¬ Kõ Ìô ß õ dó TÐ ß
ó ÷ íó Êm ò
w õ Ú÷ úÐ ¬ õ |÷ ^ó Só mfó ô |÷ Kó oe¬ ?ó íó ÷ bô <« Ú¬ X«
.[½¼ :{x{UÐ]ĂÊmô Yó wó Xó g õ õ=j÷ wô õ c¬ TÐ ô [÷ Qó ó õTÙó õ cõ Gô Úíó õ c¬ Tmõ< Ðeô Xó Ë
ô
52
‫ أن ﻳﺮزﻗﻜﻢ‬K‫ ا‬l‫ﺗﻀﺮﻋﻮا إ‬
ّ
(*)
‫ﺧﻼق‬7‫ﻣﻜﺎرم ا‬
R°AÌ âí|YX ê°GüÐ

êÚmbX d=ú p^<ô mdhÎ» :x}ZUÐ ïfUÐ rx{UÐ R
>{hbL R dT êĆHüÐ ëj= nfU A> pedcUÐ ì|w º«ç°AúÐ
=}= SĆL R ëni³U SĆBÌ âí}ZY w gfYí _x}Ií
nð inhT e> çĆBúÐ ëú ºngdT ÒnhUn=í UA Y ÜnfUn=í af=í
.T}UÐí dbUÐí db_UÐ iniüÐ èdUÐ cU ö x nð _HÐí
ºSĆBúÐ UÐ R nð T}Y dbL ëcx ëÌ ºdb_UÐ èdUÐ aR
Rí ëcUÐ R pbhbUÐ ænZTø }hcaUÐ R bx}J R nð afYí
dUÐ b_UÐ Zcx ëÌ w ýnbUÐ pbhbAí ºÒnhUÐ Rí ëniüÐ
p_HÐUÐ >Ú{S Rí ºpdYnZUÐ h==Úí ì{hA>í ìØ@í R Un_>
ºhdH hSØ }hca> éĆB Y UÙ T ºÊI ngfL h\x ø UÐ
cU }caUÐ dL ÜÚne> UÐ ÓnJ`\Un= b_UÐ }?jx ø rh=
{Y ºåw¼¿½» Ò{_bUÐ íÙ ¼Ä å ½»»»/½/½À zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
53
ÒnhA ê{ghU }ZUÐ ÕniÎ ìn>Ð R @xí ºìÚnY L æ}fx
éhR
ö ö
ºpSnJ Y dUÐ ìn]LÌ nY `x {S ÜnfUÐ _= ëú ºÜnfUÐ
ð bL ÜnfUÐ ngx {S ºphin]hI pUnA UÎ pSn]UÐ ì|w
R ngfcUí ºĆ
}ZUÐ ex nefh= ºpYnbHøÐ B ö ex b_UÐ öëú º«pf]hI» SÐUÐ
exí ºde_UÐí ï}caUÐ ngx{_=ô R pbhbUÐ L æÐ}iøÐ B
.ÒnhUÐí ëniüÐ x{g>
Õniü ]x ï|UÐ w odbUÐ ëú ºçĆBÌ Y odbdU {= ö ĆR
Y }[fL w ëniüÐ R paJn_UÐí ºngf\x ï|UÐ wí paJn_UÐ
{S A ëlR ºo>ö nY{fL qijR ºÒnhUn= [> UÐ }Énf_UÐ
oUÐ ó UjY aR .`> nY{fL Ð|cwí ºnghfx {Sí >nhA bx
öëÌ æ}_i ií ºh[I T dex odbUÐ ëlR ºÙÐí
qYnbHÐí ênbHÐ nY{fL pfUÐ UÎ gA wØnS ÜnfUÐ Y Ðð }hT
g>ØnS ºhbeUÐ UÐ L gaJnL qR}iÐ nY{fLí ºgaJnL
.ÚnfUÐ UÎ
ÑnA o> ëÌ ºaJnL R dbL B{ô> ëÌ {= ö ø ºU|U
nghR > ëÌ cex UÐ }Énf_UÐ dex w æ}_U o> ö Y
dbL `> nY{fLí ºUA Y ÒnhUÐ pd[e=í ýØne= nð iÚnbY
ó
ºpd[eUÐí pedUÐí Ò}^fUn= }?j> nY{fL paJn_UÐ ëú ºaJnL
.dbYí ëniüÐ }nA UÎ Ê> {S ngilR
R T}A ëc> ëÌ Un_> dUÐ U ØÐÚÌ neT {= ø ºÐ|cwí
54
ênYÌ íÌ >nhUíkY B R ÊÐH ºhbeUÐ SĆBúÐ UÐ
.ÒnhUÐ ênYÌí UA Y ÜnfUÐ ênYÌí UnhLí ai ênYÌ íÌ =Ú
ç°AøÐ êÚmbX X ÕÙmdh

T R nð hSĆBÌ ëcx ëÌ dL ëniüÐ e_x ëÌ {= ö ø ºU|U
Y peýúÐ Ô{> neT ºfL ïíÚô neY PfUÐ Ô{> {Sí ºinhT
ö PdUÐ éHÚ Y ìedö _> neY RqhUÐ wÌ
gegUÌ neYí
Ì}bfR ºçĆBúÐ êÚncY ÕÙnei _= L Ð?{> ºìnxÎ Un_> dUÐ
|g< S|AÌô øÌ» :énS iÌ P dUÐ éHÚ L ïíÚ nY _= R
bTm?Ú |gA X ëÎ» :P énS .dUÐ éHÚ nx d= :nfdS È«bTm?Ú
ìngi nY T è}xí = dUÐ ì}YÌ nY c= >jhR dUÐ bx ï|UÐ å aTÐ
ëÌ ºnewÊnaÉí odbUÐí Öí}UÐ Ênbi h_x ï|UÐ å aeTÐ å fL dUÐ
ö AíÚ ëc> ø ëÌí º}ZUn= nð =ZY nð ?dY
c= p?dY ö dS ëcx ø
Ên]_UÐ h_x ï|UÐ ëniüÐ å g`bTÐ xdTÐ å dUÐ L {_x nY
ï|UÐí ºdUn= pbUÐ dL é{xö Ên]_UÐ ëú ºUn_> dUÐ ìn]LÌ neY
ç}`x nð hiniÌ ëcx ĆR ºìnxn\Sí Yew }BùÐ ëniüÐ èÚnZx
Õ}ax
ö ëÌ U cex eY x}BùÐ Ón@nA fxí >n@nA R
RÐ}JÌ ëc> ï|UÐ å gQ|\TÐ aeTÐ å UÙ R gTÚnZx ëÌí gfL
neY ÊI ïj= øí pinhUn= øí êÐ}Un= x{x Ôdx ö ø rh= ºphbi
dUÐ ëú å wzTÐ< |TÐ
ö å SĆBúÐ oinUÐ R ëniüÐ = Ôdx ö
ÿcw øí å dUÐ }cZx neT x{UÐU }cZx ëÌ ëni³U ØÐÚÌ Un_>
55
Y cdex nY è}xí ö ºUnhL phUíkY exí ö º«ì|gP TÎ TmgK
UÎ nYí }eUÐí ÚnebUÐí }x|UÐ R _h\x ö ĆR _Y R énY
ºénhL Uí SÛ}x nY{fL dUÐ ëÌ =nA R \x ëÌ hdL = ºUÙ
dL UnhL çÛÚ ï}xô dUÐ ëÎ = ºì{Aí cdY hU çÛ}UÐ Ð|gR
A ÐÙlR ºìØøíÌí @íÛ h=í fh= pT}I w çÛ}UÐ Ð|wí ºì{x
Ð|w» Unh_U ébx ëÌ U hUí º}BË çÚnH ïjT ö nð SÚnH ënT gfL
ï{õ T¬ Ð õ c¬ TÐ ém
õ X¬ X« vô ô =ËíĀ ó :ébx Un_> dUÐ ëú º«cdYí UnY
õ Qõ g
Ăg ó `õ có ÷ ó ÷ X́ bô có ^ó ?ó md¬ Xõ Ðaô `h
õ Ìó íĀ ô =Ë
ó º[¾¾ :ÚfUÐ]Ă÷ Smó
.[Â :{x{UÐ]
neT
ö möhÎ» :énS QçØn[UÐ }a_@ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
Y >nhA R è}xí b_UÐ Õ\f= ~hex ð RmK ëmS X
ö ï|UÐ å °
hTí ºb_UÐ êĆHüÐ ^_ ö xô hT æ}_i nfw Yí ºb_UÐ SY
Õnx b_UÐ ëÌ _h]UÐ Yí ºÊĆb_UÐ Ðicx ëÌ hededU {x}x
å mð dfõ Q å }={UÐí
ö }hcaUÐí ÒÊÐ}bUÐí âneHøn= Õn\iÎí ph=}> UÎ
hgbaeUÐ Y å mð fgaQ å = è}x íÌ Ì}bx nYí ex nY gax ëÌ
nghR ëbd]fx UÐ ÒnhUÐ à]Bí gfxØ êncAÌ ëR}_x x|UÐ
Úx ø rh= ºÚ{[UÐ HÐí º]UÐ ÏØnw ëcx ëÌ å mð dgc@ å
ÓnhHnUÐí Ónh[_UÐ YĆc= }hx ø ëÌ º«mð wÚÐzX å Únxô nY{fL
ºnð bhSØ nð egR Ð|w _eY gax ëÌí ºhR h_x ï|UÐ eeUÐ R
ëÌ f_x ø UÙ cUí ºUÐ }hQ ØÚÐY R ÒØnL ëc> ÒÐÚÐ{eUÐí
56
ºxí
ö UÐ Ð|w ~T} ö ĆR ºUÐ ØÚÐY R nYÌ ºnð bRnfY ëcx
ö xô ëÌ {=
fUÐ L rx{UÐ R ØÚí {Sí ºýø pYU dUÐ R ì|Bj> ø ëÌí
cU º«ýÐ|`TÐ ÊÐØi< h|XÌ mdS ÜmeTÐ ÒÐÚÐzd< <Ú h|XÌ» :P
pRnb? U ëc> ëÌ {=
ö ø Lne@øÐ ëniünR ºeeUÐ ëÛÐx
gax ëj= ºUA Y ÜnfUÐ gax ø ï|UÐ ëniüÐ ëú ºeeUÐ
rhA Y ÿ]xô {S iÌ _h]UÐ eR ºg>Ð{hb_>í g>nhHnA
..oh[x ëÌ {x}x
qhUÐ wÌ xô Y Éí R QçØn[UÐ ênYüÐ ecxô í
ºÊĆUÐí êøùÐí TnZeUÐ dL }[x å Ðð ÚÉ» :ébhR ºR
Y }_x nY T ÜÚ{x = ºÓnx{UÐ ênYÌ bx ø nð dÉí
å mð RízÉ å ngdö Aí ng_Y LnadU Líí }[= Ónx{>í ÓÐÊĆ=
ëcx ø ëÌ å mð gQí
ö å e_UÐí SeUÐí pedcUÐ çØnÉ ëcx ëÌ
ºUA Y ÜnfUÐí dwúí afUí =}U nð hRí ëcx ëÌ = ºnð fýnB
å ç°AúÐ êÚmbd< ÊmghúÐ A ö ?í ö }K
ö cTÐ ëÎ å fJíí Yúí
çĆBúÐ êÚncY Y = ëåa[x nY R SÐeUÐ dLÌ R gd_R
cK cTÐ zdgcQ å çĆBúÐ êÚncY dUÐ SÛÚ Y å gQ phmS dQ å
ÓÐ}h?jU \B íÌ pR}fY pþh= R ÝnL å gQ b= T Xí ºTÙ
ö
ëÌ dUÐ L{x ëÌ å mvmwÎ TigTí ?í }K
ö cTÐ TÎ â|[gcQ
ö å pþhH
nåYí èÐ{åR qåd_@ô :qdåS å åai åh@> R ÖnfUÐ dL åfh_x
åådUÐ êÚnååY ååL âÚååUÐ å âÚååTÐ åv»
ö :Q énåS Èåw ö
57
ºdåe_= ìØ~åHnR SÛÚ R {x~> ëÌ ÓØÚÌ ÐÙlR å oKmeaTÐí å
|ZTÐí å x}BU Un_> dUÐ S nY åfe> ëj= ìØ~å> øí
dL AnaiÐ R hiniÎ eL dL é{x dUÐ }cI ëú å |bYTÐí
å ÊmgTÐí å Ú{[UÐ på_H wí å cTÐí å e_i Y dUÐ èn]LÌ nY
å ÊmTÐí å ÊnhUÐ ØÚÐY R nð hhA ëc> ëÌ = nð Sí ëc> ø ëj=
ø ëÌ å oKmYTÐí å hUÐ ëc> øí Ên]_UÐ phAíÚ U ëc> ëÌ
odbUÐí ëndUÐí b_UÐ pLnI dL ai =}R ºënUÐ ëc>
ÑdHún= å Ò|g_TÐí å nwØÚÐY R pLnZUÐí ºSeUÐí {hUÐí
ð Y Z> ëj= ºphdwnUÐ Ò}hQ éĆB Y ø ºUn_> dUÐ dö AÌ ï|UÐ
Ć
Y ng_fe> ëÌ w Ò}hÙÐ cUí ºZUn= ng_Y Yn_>í @í~=
Ên]LÎ x}J R }ýnUÐ ÜnfUn= ÚnUÐ ö ëc> ëÌ å |TÐíö å êÐ}UÐ
..«ohmXúÐ ÊÐØÌí qwzTÐ çzÉí å gU }hUÐ
ê°åGüÐ ëmåSÚÌ
}K
ö cTÐ ëÎ» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí
@íô ÊmTm< É Ðe@iQ ºmð ewØ ê°GüÐ bT [=ÚÐ ?í
ö
ëcx ilR º>nSĆL R dUÐ Aí nð hH ënT eR º«cô TÐ
ô
émR» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L ØÚíí .êĆH³U oAnÉ }hB
dL ~c>}> çĆBúÐí å ëmSÚÌ o^<ÚÌ ëmdwüÐ :QgeXjdTÐ |gXÌ
\S nY R dUÐ dL ß}_> ø ëÌ å cTÐ Êm[a< |TÐ å ënexüÐ
STÐí å ì{ax nYí è}YÌ yd[xô ne= æ}LúÐ w dUÐ ëú ºhdL
58
R dUÐ dL T> ëÌí eL Y hdL nY c= êb> ëÌ å cTÐ cK
TÐ |XúÐ w`=í å cde> ø ï|UÐ beUÐ Y ì}YÌ æn> nY
|Xú gcTÐí å ì{h= ngdT ÚYúÐ ëú dUÐ {h= ÚYúÐ _> ëÌ å cTÐ
.UÙ R hdL \Sí ìÚ{S ö nY T R dUÐ }Yú dö > ëÌ º«cTÐ
~åèTÐ oåGmX
ºp_HÐí ºÒ}hT ºÒ}hT wí çĆBúÐ êÚncY R d]fi ºÐ|cwí
ºLne@øÐí ïØ}aUÐ h_SÐUÐ îY dL ngdT ÒnhUÐ eZ>
ànbi ZchU ºai pHnY dL e_x ëÌ nfY {AÐí T d_R
}Zôi nfiÎ .ÒS UÎ _\UÐ ànbi éhU ö ngh=}xí ºnghR _\UÐ
ö UÐ w nfSĆBÌ ëú ºnfSĆBj= Un_> dUÐ ï{x h= Ðð {Q
nfU Ø{>
ºngh=}ií ngSÐ}ií nfaiÌ Y di ëÌ nfhd_R ºnfUÐSÌí nfUneLÌ phLi
Y ã}R iú ìØøíÌ =}x ëÌ hd_R nð =Ì ÚnÉ ÐÙÎ iÌ T{AÌ {b_x ø
Y ã}R iú eeUÐ =}x ëÌ hd_R nð eõUnL ÚnÉ ÐÙÎ íÌ ºai ph=}>
ºai hdL Ñ}hU ö h= R bAĆx ën]hZUÐ ëÎ ºai ph=}>
hdL U|Uí ºedL hdL Ñ}hU ö edL SÐY R bAĆxí
d]x nY nð eýÐØ dUÐ Y od]U dU >nhAí dS R}> ëÌ nð eýÐØ
xTmÉ X ec^?Ðí º[X X xTmZ< eaTÌ fcTÐ» ºëUn[UÐ
< g^= md< `h cK eö KÌí ºgTmZTÐ gG < {Aí ºa< X
.«gdTm^TÐ ÑÚ
ö mw f`hÌ cK gTmZTÐ
59
...‫اﻟﻜﺎد ﻋﻠﻰ ﻋﻴﺎﻟﻪ‬
ّ
(*)
K‫ ﺳﺒﻴﻞ ا‬X ‫ﺎﻫﺪ‬o‫ﻛﺎ‬
ê°GüÐ Q d^TÐ êf`X

éne_UÐ
ö ng= aAÐ UÐ ºe_UÐ êx pHnfY ênxÌ S nfhdL Ó}Y
æ}_i
ö ëÌ éíni SeUÐ Ð|w R ií ºUn_UÐ ÊniÌ }ýnH R
wí ºêĆHüÐ R ehSí e_UÐ pUjY UÎ êĆHüÐ Ò}î dL
ënT ÊÐH ºì{g@ éĆB Y SÛÚ ëniüÐ od]x ëÌ R d>
ëú ºçUÐ R nð _ýn= íÌ ºpLÚ~Y R nð AĆR íÌ ºf[Y R Ć ð YnL
dL Ć ð n]=
ð Tí ø ö ëniüÐ ëcx ø ëÌ w êĆHüÐ R e_UÐ pUjY
ö ëÌ ëíØ Y ÒnhUÐ @Ðx nð [I ëcx ø ëÌ ºÜnfUÐ
ì{g@ ~T}x
= ºì{Aí ëniün= [> ø e_UÐ pUjY ëú ºÒnhUÐ ÊnfQÎ R
ai afx neT ÖĆö aUÐ íÌ }@nUÐ íÌ Yn_UÐ ëú ºÜnfUÐ c= [>
ºU e_x íÌ _Y e_x eY e_UÐ éĆB Y SÛÚ h[> R
..i@nx nY ÜnfdU ÿhgx
ö ilR
hfUÐ {Y ºåw ¼¿½¼ }aÉ ¼ å ê½»»»/À/À zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
60
íÌ Yn_dU pfUn= pUjeUÐ ëÌ ÊÐ}_ZUÐ _= }TÙ ºnfw Yí
ºhaKeUÐ íÌ }x{eUÐ ºéne_UÐ
ö íÌ f[eUÐ hýÚ ºe_UÐ oAnÉ
:}LnZUÐ ébhR º}BùÐ ëni³U êØnB w ëniÎ T ëÌ w
}ò å\ó Aó åYí íò {å= åY ÜnåfdU
õ ÜnåfUÐ
ô
ê{åB
ô ò
Ðí}_åZx åU ëÎí å_U ñ
å_=
:éb> UÐ Ò}caUÐ Y d]iÐí ºe_UÐ êgaY êĆHüÐ ~TÚö {bU
bií nghfií nw}e_i
ö ëÌ nfU ØÐÚÌí ßÚúÐ ì|w dB Un_> dUÐ ëÎ
{AÐí cU {x}x Un_> dUÐ ëlR U|Uí ºngUĆB Y ÕniüÐ T
ënT ÊÐH ºÕniüÐ hH R >nSnJ }ax
ö ëÌ ºĆð YnL ëcx ëÌ nfY
R qhUÐ wÌ peýÌ rxØnAÌ R Ì}bfdR ºx}BU ënT íÌ afU
:P hi pfö H Yí º{heUÐ dUÐ ÑnT Y iAx neY
zvmdTmS Xm^TÐ
X» :énS iÌ Q KncUÐ HY ênYüÐ L rx{UÐ aR
Ú{[Y Y å cö @ X å ëniüÐ SÛ}x ï|UÐ å çÛ|TÐ Ð{v ncI
p@nAí ai p@nA {hU
ö å TmgKí `h cK < Ø^gT å éĆA
Ð|w R ]_xô rh= º«cTÐ gG Q zvmdTmS ëmS å UnhL
neiÎ ìØng= {wneUÐ ëú ºdUÐ hH R {wneUÐ p@ÚØ {gUÐ
nY{fL Yn_UÐ Ð|cwí ºJUÐ íÌ ÜnfUÐ íÌ x{dU ÒbUÐ ]_x
ö
]_x ilR ºÜnfUÐ L g@í ÊnY cxí ÕniüÐ phdeL R èÚnZx
.ÒS JUÐí ÜnfUÐ
61
mghzTÐ ncI X» :énS iÌ Q}SnUÐ }a_@ =Ì ênYüÐ Lí
cK mð g^Gí å gfL g@í ÊnY ax A å ÜmeTÐ K mð Qm`^GÐ
aT ºìÚm? cK mð `\^=í
ö å dwÌ pxnLÚ R hUíkY ehU
ö å cvÌ
ö
ëú º«ÚzTÐ ocgT Q |daTÐ X f?íí oXmgaTÐ êw ?í }K
ö cTÐ
nhi{UÐ od]> ëÌ U {x}x Un_> dUÐí ºdUÐ ÓnLnJ Y pLnJ ì|w
UnhL ìn> hUíke= êb> ëÌ @Ì Yí ºg@í ÊnY aU
.hUÎ Õnx Y T dLí èÚn@ dL º]_Uí
ÒØm^TÐ [QÌ
ÒØm^TÐ» :énS iÌ P dUÐ éHÚ L Q }SnUÐ ênYüÐ ïí}xí
ö R e_> nY{fL qijR º«é°TÐ ncI mfc[QÌ Ðð Ê}? ë^G
ïÌ
>nhUíke= êbU éĆUÐ çÛ}dU nð UnJ deL SÐY Y SY
fY Un_> dUÐ ngdbx ºÒØnL \RÌ R qijR ºÜnHúÐ Ð|w dL
ì|w Y ^LÌ e_dU pehS pxÌí ºYÉí >ĆÉ fY bx
ö neT
.dUÐ hH R ØngUÐí ÒØn_UÐ îY UÎ = a>}> UÐ pehbUÐ
ÐÙÎ å é°TÐ ncI X øð mS Óm< X» :P fUÐ L rx{UÐ Rí
ï|UÐ e_UÐ êx éĆB Y o_Yí
ó {gY qiÌí h= UÎ qþ@
ö ênYüÐ L rx{UÐ Rí ..«T Ðð Ú`_X Óm< å è{@ wÚÌ
dL
øí Ðð z@Ì _w ø ºgXúÐ æ|dTÐ nw cTÐ ëÎ» :énS iÌ Q
.«z@Ì TÎ Êw
62
ö êö Ù
gTm\TÐ
ºe_UÐ è}x ï|UÐ ëniüÐ L R peýúÐ Ô{xí
ă T ai _xí
ÒbUÐ ëcdex x|UÐ ÑnZUÐ _T ºì}hQ dL Ć
ð T ëZh_x = ëde_x ø gfcUí ºe_UÐ phincYÎí
ghUnwÌ dL Ć
Q çØn[UÐ ênYüÐ ÑnÉÌ {AÌ _R ºhfeUÐ ÜnfUÐ íÌ
R ë{_Sú :énS @Ú L Q dUÐ {L =ú qdS :énS iÌ

º>jhR SÛÚ nYjR º=Ú öë{Lúí YÉúí
ö hdÉúí
ö ºh=
ø w{TÐ o>°TÐ z@Ì Ð{v» :Q çØn[UÐ dUÐ {L =Ì énbR
@Ú L éjH Q çØn[UÐ ênYüÐ ëÌ ïíÚí ..«fT Ñmwô
mdQ» :QénS ºp@nUÐ =nÉÌ :hbR ºì{bRnR hdL ØØ}x ënT
wÌ dQ» :Q énS º=Ú {_x qhUÐ R :hS È«êgTÐ eZw
ï{cT ºcTÐí» :Q énbR ºiÐBÎ _= {fL Y :hS È«=R
bx U QênYüÐ ëÌ AĆeUÐ Yí .«eX ÒØmK zHÌ =aw
h_xí e_xí ow|x ï|UÐ ëniüÐ Ð|w ëÎ énS = º«eX [QÌ»
Y ê[UÐí ÒĆ[Un= Sí \bx ï|UÐ Y ÒØnL }TÌ w ÊÐ}baUÐ
.e_UÐ dL ÚØnS wí `Zxí e_x ëÌ ëíØ
ë\bx x|UÐ «=nfUÐ»í UncUÐ Êøkw L rx{UÐ Rí
}SnUÐ ênYüÐ ébx ºÐde_x ëÌ ëíØ Y qSUÐ h]b= gSí
ëbw ëÌ å `=Ì pedT ÐÂøí å ?|cT _<ú hÎ» :Q
=|AË |XÌ K fQ ìmghØ |XÌ K ó S
ó Xí ºìmghØ |XÌ K ë°S
63
ö L nf?{x wí QçØn[UÐ ênYüÐ Lí ..«SÌ
hUn]UÐ
ö
êeTÐ Ò|S _wô ?í ö cTÐ ëÎ» :énS iÌ Ðð }hT ëYnfx x|UÐ
}K
cTÐ ëÎ» :QKncUÐ ênYüÐ L rx{UÐ Rí º«ãÐ|`TÐ Ò|Sí
.«ãÚm`TÐ z^TÐ _gTô cTÐ ëÎ ºêÐeTÐ
ö z^TÐ _gTô Tm^=
Ò|AùÐí mghzcT d^TÐ

éneL ö ºéne_UÐ ö ëci ëÌ nfY êĆHüÐ {x}x ºÜnHúÐ Ð|w dLí
ôëmh õ ÷ mfó ẃÌó mwó Ā :pex}cUÐ pxùÐ R ØÚí {Sí ºnhi{UÐ ì|w R dUÐ
ó üÐ
õ õ õ
ö {bR º[Á :çnbZiüÐ] ĂgR°ó dô Qó m@ð z÷ Só ó <« Úó Tó õÎ Öñ ØmSó ¬ó hõÎ
nfdeA
ºÓnhUíkY Y nghR d_@ nY c= nhi{UÐ phUíkY Un_> dUÐ
Rí .Ò}BùÐ pLÚ~Y nhi{UÐ _@í ºÒ}BùÐ phUíkY nfdeAí ö
:Un_> dUÐ éS L QçØn[UÐ }a_@ ênYüÐ L rx{UÐ
º[½»¼ :Ò}bUÐ]Ăoð eó ó @ó Òõ |ó Aõ ùÐ÷ Qõ íó oð eó ó @ó mg÷ó hźTÐ Qõ meó õ=Ë meó <¬ ÚĀ
ó
çÛ|TÐ Q o^TÐí ºÒ|AùÐ Q oeTÐí cTÐ ëÐÚ» :QénS
.«mghzTÐ Q cTÐ @í ô Ým^dTÐí
o<|TÐ ÊmePÎ
Ô{> ilR ºe_UÐ L Q çØn[UÐ ênYüÐ Ô{> neTí
ÒÚmTÐ ncI X» :QénbR ºÊÐ}Ií h= T wí ºÒÚnUÐ L
ëÎí» :QénS ÈĆ ð h_Y ënT ëÎí :þR
ô º«ÜmeTÐ K e_GÐ
ð g^X ëmS
:rx{UÐ Rí ..«ÒÚmTÐ Q çÛ|TÐ ÚmYKÌ o^= ëÎí º°
64
ºÜnfUÐ Y è}> d_> ÒÚnUÐ ëú º«a^TÐ Q zw}= ÒÚmTÐ»
ºp=}> dL yaf>í p=}> ]_> ºÒ}cR |Bj>í Ò}cR ]_R
:QdL ö ênYüÐ rx{A R ØÚí {Sí ºb_UÐ efx U|=í
ëÌ nð \xÌ rx{UÐ R Ên@ {Sí .«óhiX aK ÑÚmTÐ Q»
º«è}K ö TÎ ôzPÐ» :=nÉÌ _U ébx ënT QKncUÐ ênYüÐ
ilR ì{g= SÛÚ od]x nY{fL ëniüÐ ëú ºçUÐ UÎ {[bxí
.>n@nA gUjx ëÌ cex x|UÐ x}BùÐ ênYÌ ai Ò~L
ö bx
ëÌ qeew iÎ :U QçØn[UÐ ênYüÐ ÑnÉÌ _= énS {Sí
U énbR å }hT énY ï{h= ÚnÉ {bR å ÊI ï{x Rí çUÐ âØÌ
..«ÊH cK < ëm^wô øí wÌÚ aw Ðð ÙÎ» :Q ênYüÐ
é°aGøÐ ÜmGÌ d^TÐ

ó Ðð {@í Ć
hdL ëlR ºhfY ð bL de> qYØ nY ºêĆHüÐ R
ëÌ dL niØ_>
ö nfiÌ ç}ZUÐ Ð|w R nfdcZY _Uí ºsfeUÐ ëc> ëÌ
U|U ºëí}BùÐ fx nY dg> UÐ pcdgeUÐ pYúÐ ëci
øí di nY sfi ø nfÉÌí ni}Bj>í gLnfÉ R ëí}BùÐ ê{b> ö
ºngx}Zi ø nfilR phfJUÐ Ón@feUÐ Ó{@íô ÐÙÎ iÌ A ºdTji nY
iú ºéĆbHøÐ ÜnHÌ hR Øn[SøÐ ex UnL R h_i ií
q> bx HnhUÐ UĆbHÐ ëlR nð xØn[SÐ Ć ð bY c> U ÐÙÎ
hfYkeUÐ }hYú ÒÚ?jY pedT Rí ºpxØn[SøÐ >n@nA }h?j>
õ
dK _GÐí ºì|gXÌ b= pþH X TÎ @Ì» :éb> Q
65
î}HÌ i º«ì|gGÌ b= pþH X TÎ r@Ðí ºì|g]h b= pþH
ì{_> ëniüÐí ºghUÎ Õni nfiú ºphfÙÐ éí{UÐ cUí Ñ}`dU
ëÌ nfhdL Ènf>ÐØÐÚÎí nfaSÐY R Ðð ÚÐ}AÌ ëci ëÌ {x}i w º>n@nA
px{= nf>n@nA @Ði ëÌ nfhdL = ºUncUÐí =nfUÐ ëci ø
phfYúÐí phHnhUÐ ÒbUÐ dL [fU pxØn[SøÐ ÒbUÐ bií
.phLne@øÐí
***
66
‫ﺎل‬o‫ﻣﺔ ﻋﻨﺪﻣﺎ ﺗﻔﺴﺢ ا‬7‫ﺗﻨﻬﺰم ا‬
(*)
‫ي اﻟﻔﱳ‬i‫ﳌﺜ‬
ëõÎ Ðeô Xó Ë w ó {õ T¬ Ð mfó ẃÌó mwó Ā :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx
ébxí º[Â :{eY]Ă÷ bô Xó Ð ózR÷ Ìó p÷ ó« wô íó ÷ Sô |÷ Ze ô wó ó c¬ TÐ Ðí|ô Zeó ô =
ÐÙó dó Qó ÷ bô T÷ {ô ÷ wó ëõÎíó ÷ bô Tó nó õTmPó °ó Qó ô c¬ TÐ ô Sô |÷ Ze ô wó ëõÎĀ :Un_>
éË]Ă óëeô Xõ j÷ dô T÷ Ð õ S¬ ó ó gó c÷ Qó õ c¬ TÐ có Kó íó ìõ zõ ^÷ <ó X« Sô |ô Ze ô wó ï{õ T¬ Ð
ó c¬ TÐ ë¬ õÎ ìô |ô Zeô wó Xó ô c¬ TÐ ë¬ |ó Ze ô gó Tó íĀ
ó :Un_> ébxí º[¼Á» :ëÐ}eL
Ðóô =Ëíó Òó °ó ZTÐ ¬ ÐXmô Ró Ìó ß ó ÷ Qõ vm ó {õ T¬ Ð * }wñ }õ Kó ï̄õ aó Tó
õ Ú÷ úÐ ÷ ô e¬ b¬ X¬ ëõÎ w
ĂÚõ Xô úÐ ô ÷ oô Rm õ õ õ ó dô T÷ Ð õ Kó Ðfóó híó æí õ |^÷ dó T÷ mõ< Ðí|Xó Ìó íó Òó mSó }TÐ
ó Kó c¬ Tíó |õ be ÷ ô ô ¬
.[¿¼ å ¿» :sUÐ]
cTÐ wØ Ò|Zh

~x~_UÐ ïbUÐ w dUÐí ºìí}[fx ëÌ ìØnL Y {x}x Un_> dUÐ ëÎ
ï|UÐ w Ò}[fUÐ UÎ Õnx Y ëú ºÒ}[i UÎ Õnx ø ï|UÐ
hfUÐ {Y ºåw ¼¿½¼ }aÉ½½ å ê ½»»»/À/½Á zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
67
cUí ºnð _he@ Ò~_UÐí nð _he@ ÒbUÐ U Un_> dUÐí º_\UÐ h_x
iÎ rh= ºhiÐSí fH dL ìØnL R ÒnhUÐ î}@Ì Un_> dUÐ
}YÐíÌ |haf> R ÐT}x ëÌ ÊnhUí±Uí peý±Uí Ênhi±U ØÐÚÌ Un_>
ýnhiú }[fUÐ ß}ax ëÌ dL ÚØnS dUnR ºph>Ð|UÐ wÐb= Un_> dUÐ
{x}x fcUí º{g@ íÌ énS ëíØ Y hUn[UÐ ìØnLí ýnhUíÌí
Rí Ñ}UÐ R g>Ð]B T Ðí~T}x ëÌ ÒnhUÐ ì|w R ÜnfdU
…g>Ð}Bí g>b= ÜnfUÐ Zh_x nY T Rí ºdUÐ
ÚÐ|aTÐí ÒØÐÚüÐ ow|@

ô = ëõÎĀ :nfU énS Un_> dUÐ ëlR ºÐ|gUí
ô wó ó c¬ TÐ Ðí|ô Zeó
÷ Sô |÷ Ze
UnHÚí fxØ Ðí}[f> ëÎ f_x º[Â :{eY]Ă÷ bô Xó Ð ózR÷ Ìó p÷ ó« wô íó
ì|w Yí .nwn}xí dUÐ ngx UÐ nxn\bUÐ Tí ìÊnhUíÌí
ëc> ëÌí ºÚÌí ai R Ðð ~x~L ëniüÐ ëcx ëÌ nxn\bUÐ
º{AÌ ì{_x ø Ðð }A ëniøÐ ëcx ëÌ ºnð _he@ hfYkedU Ò~_UÐ
ëni³U ØÐÚÌ ï|UÐ dUÐ ëÌ _h]UÐ Yí ºdU øÎ Ðð {L hU gR
ì{d= R Ðð }A ëcx ëÌ U ØÐÚÌ ºìÚÐ}Sí >ØÐÚÎ R Ðð }A ëcx ëÌ
JnUn= echU nghdL }]hx ëÌ {Aú yex ø rh= ºÚÌí
énS {Sí ºé|UÐ ýnHíí >ÐÚÐ}S hdL ß}ahU ºUÙ éĆB Y
zRí è|gP zK b= ø» :nfY {AÐí T oJnx wí Q dL ö
.«Ðð |@ cTÐ acA
68
c]TÐ z æRTÐ
R ënT neT ºnð hiinS nð cdY {AÌ cdex ëj= e> ø pxØ_UÐí
ëc> ø ëÌ R e> {S pxØ_UÐ cUí ºÊnYüÐí {h_UÐ ÓĆYn_Y
deUÐí å ëniøÐ dL ºÐ|gU .>ØÐÚÎí è}h[Yí èÚÐ}S {hH
UnÛÐ h= nð xØnhA ëcx ø ëÌ å ÒåL{UÐ hUÎ @> ï|UÐ w
w Y h=í eUÐ h= º_\eUÐí }ceUÐ h= ºêdêUÐí
ºUnK o= dS ax ëÌ dY ïú Ûx ø ºéĆAøÐ q>
nð [I UnÛÐ ënT ÊÐH ºì{hxj= inU d]fx ëÌ íÌ ìÚ|_x ëÌ íÌ
pe^fY íÌ nð =~A UnÛÐ ënT íÌ ºHnhUÐ SÐUÐ R íÌ eeUÐ R
T Y dÛÐ {x}x ø dUÐ ëú ºnð hUíØ Ðð ÚY íÌ pUíØ íÌ pT}A íÌ
gcK cTÐ cG dc]< mð dTmJ Ú{K X» :rx{UÐ R ØÚí {Sí º{AÌ
..«X°J cK ì|?iw Tí T nwô T mKØ ëkQ dc]w X
Yí º}acUÐ { êĆHüÐ Y nð eýÐØ ëci ëÌ {= ö ø ºU|U
T º}ceUÐ { _\eUÐ Yí ºUnÛÐ { êdêUÐ
ëÌ ceeUÐ eR ºÒØ{_Y ohUnHj= UÙ ëcxí º>S o=
}[fhU pT}_Y ènfw ëc> nY{fL ÖĆUÐ ex Y ènfw ëcx
ènfwí ºëd>nbx x|UÐ h_x Y ènfwí ºngx UÐ nxn\bUÐ R dUÐ
ø énbUÐ ëú ºëd>nbx eU nð hfYÌí nð hLne@Ðí nð hHnhH ]x Y
_Y è}xí _Y h_x ëÌ {= ø cUí ºÖĆUÐ pT}= }[fx
æ{gUÐ UÎ pdÉY pT}A ÖĆUÐ pT}A Y ëd_x x|UÐ T
.Ñd]eUÐí
69
RdTÐ Òz@í
ºdUÐ }[fi ëÌ dL nfaiÌ =}i ëÌ w nfY dUÐ ì{x}x nY ºU|U
R íÌ ºdUÐ xØ ÚnacUÐ î{x nY{fL phRnbUÐ pUjeUn= ÊÐH
ÓnHnhUÐ ëí}ceUÐ nfhdL ß}ax nY{fL phHnhUÐ pUjeUÐ
ÒÚn> éĆAøÐ ë}ax nY{fL íÌ ºnfYÐ}Tí nf>ØÐÚÎ b> UÐ
ëlR Ð|gU .Ðð ØnR ßÚúÐ R Ðh_x ëÌ @Ì Y î}BÌ ëeTnUÐí
dUÐ ëú º}[fUÐ ÑnHÌ _= ni{ex cU ì}[fi ëÌ nfY {x}x dUÐ
ëÌí ºSeUÐ ÒSí pT}UÐ ÒØÐÚÎ U ëc> ëÌ nfY {AÐí cU {x}x
énS neT ºSeUÐ Ò{Aí h_i ëÌí ºh]UÐ pYĆH nfU ëc>
f¬ô hió Só m`ă Éó õ cgõ õGó Qõ óëcô õ=maó wô w
ó {õ T¬ Ð ńõ wô ó c¬ TÐ ë¬ õÎĀ :Un_> dUÐ
pUnA pxú éneUÐ yai ø ëÌ º[¿ :[UÐ]ĂÞ ñ Éô |÷ X¬ ñëmgó e÷ <ô
ê~gf> neiÎ pYÌ Tí ºæĆBøÐí âÛnfUÐí ç}aUÐ ÓønA Y
R ph[_UÐí pS}aUÐí aUÐ ëí}hx x|dU éneUÐ ya> nY{fL
nY Ð|wí ºnð \_= \_= deUÐ eeUÐ >nbx A ºeeUÐ
R bhb> L ~_x nY UĆB Y bxí í{_UÐ fY {hax
.pT}_eUÐ
êĆLüÐ ö ex rhA ºYĆLüÐ oinUÐ wí ênw oin@ ènfwí
º}BË oin@ R pex~gUÐí oin@ R }[fUÐ pdHÌ Y nð AĆH
ºpadY êĆLÎ Ò~g@Ì de> UÐ î}cUÐ éí{UÐ ëÌ î}i fR
hb>í nwí{L
ö pex~w @Ì Y Ñ}UÐ Ênf?Ì ngYĆLÎ è}> {S
70
ÖĆUÐ ÚíØ ëcxí ºpýneUn= h_Hí peB pf= Ún[iøÐ
Ónxf_Y _\x ëÌ h]x êĆLüÐ ëú ºpýneUn= x}ZLí peB
A ºdBÐØ R ÓngZUÐí ècZUÐí aUÐ }hxí =nbeUÐ æ}]UÐ
R od[UÐ SeUÐ L g>ØÐÚÎ _\R U|= ÜnfUÐ `Zfx
.í{_UÐ pg@ÐY
oe`TÐ ÓÐÉú Êm_ÉüÐ êzK

SÐUÐ R nehH øí ºÓønUÐ he@ R fi ëÌ nfU {=ö ø ºU|U
ànbi L rUÐ ëUínx eY x}hcUÐ UÎ ºëùÐ Zh_i ï|UÐ
Ónh[_UÐí ÓnhHnUÐ ëí}hxí ºx{wneUÐ SÐY R _\UÐ
@ÐgUÐ ÒÚn?Î íÌ º}BË HnhH h[Rí HnhH h[R h=
ne=Úí phfx{UÐ ÓnYnbeUÐ Y }hcUÐ Y _ei nY Ð|wí ºæíneUÐí
Ð|w R Ú|UÐ ëZh_x ÜnfUÐ _U ºýÐ]UÐ _U phHnhUÐ
pedT pxÌ å }x}UÐ S å ei U ï|UÐ qSUÐ R º}hcUÐ Ún[iøÐ
ìÍĆeLí í{_UÐ ënT gR ºìÍĆeLí í{_UÐ Y Ú|UÐ }h> Êøkw Y
ìÍĆeLí í{_UÐ Õ}B ÐÙÎ A ºÜnfdU YúÐ ë]_x x|UÐ w
Ò~g@Ì ngUínf> ÓnedT ì|w ÈgfYÌ dL ëRnx ÜnfUÐ yÉÌ
.nhdL ÓnYnbY Ónx}[> R d]f>í ºpadeUÐ êĆLüÐ
ì|w UÎ Ð`[> ëÌ Y ÚÐ|A :hhinfdUÐ cU ébi i ºU|U
= ºpdcZY éĆAøÐ R {> ø qinT ÓÐÉÌ ngiú ºÓÐÉúÐ
[x U :hedU ébi ëÌ oi nfiÎ .ì}AØ R pdcZeUÐ {>
71
hhinfdUÐ cU [x neiÎí ºÕÚnUÐ Y YúÐ dL infU
h_UÐí éØneUÐ êÐ}AøÐí peUn= ºhhhYí hedY Y
hT nfxÌÚ {Sí ºnð eUnH nð fYË {dUÐ bx ëÌ à}I w UÙ ºè}ZeUÐ
xÚn\A R Un_UÐ j@nR SÐí w ÜnfUÐ InL ï|UÐ SÐUÐ ëÌ
Ðí}[fhU Ðbd]iÐ x|UÐ w }[fUÐ Ð_fÉ x|UÐ ëú ºhSĆBÌí
.éĆAøÐ @Ú Y dUÐ ßÚÌ ÐíÚ}hUí dUÐ ØnL ÐâhUí dUÐ
ÓmgZ^TÐ cK |ZTÐ

êõ }÷ Kó ÷ Xõ ó õTÙó ë¬ õÎ ó <ó mÉó Ìó mXó có Kó |÷ õÉÐ ÷ íĀ
ó :nfU ébx dUÐ ëÎ
Ðí|ô õ<mÉó íó Ðí|ô õÉÐ ÷ Ðeô Xó Ë w ó {õ T¬ Ð mfó ẃÌó mwó Ā º[¼Â :ënebU]ĂÚõ Xô úÐ ô÷
nfhdL ëÎ º[½»» :ëÐ}eL éË]Ă óëô cõ `÷ =ô ÷ bô c¬ ^ó Tó ó c¬ TÐ Ðaô =¬ Ðíó Ð\ô õ<ÐÚó íó
}[i ëÌí ºpfR pxÌ ìn>Ð R ngT}i ĆR nf>nh[L dL }[i ëÌ
{AÐUÐ [UÐ R TnZeUÐ }h> ëÌ ngU yei ĆR nf>nhHnA dL
ngUbi ºnf>nedT R dUÐ bi ëÌí ºÒ{AÐUÐ pYúÐí {AÐUÐ JUÐí
nð _eY }Y{> {S ºnð _h=Ú d_> {Sí Ðð {d= ç}> {S pedcUÐ :hedU
nbw mdhÎ» :P dUÐ éHÚ éS Ðí}T|>í ºnð _eY a> {Sí
U|U º«oXmgaTÐ êw feTÌ zýmZ@ ÚmeTÐ Q v|AmeX cK ÜmeTÐ
ë¬ õÎ ô ó @÷ Ìó ó võ õT¬ Ð ÐTô aô wó ïØm õ ^õ T« Rô íĀ
ó ó c>nedT dL Ðí}ÉÐ
Ămeð gõX́ Ðíă ôzKó ëm õ h ó ³õ ÷ õT óëmSó óëm\ó g÷ YTÐ ¬ ë¬ õÎ ÷ fô eó g÷ <ó ãô }eó wó óëm\ó g÷ YTÐ
¬
pdA}eUÐ ÜÚ{i ëÌ ºAÌ w Un= R{i ëÌ º[À¾ :ÊÐ}HüÐ]
.îbUÐí px}UÐí LUÐ Y ÜnHÌ dL nghdL bi UÐ
72
(*)
‫ ﺑﺴﻼح اﻟﺘﻮاﺿﻊ‬y‫ﻟﻨﻨﺰع ﺑﺬرة اﻟﺘﻜ‬
|bTÐ c= |vm]X

m@ð |ó Xó ß ó ÷ Qõ
õ Ú÷ úÐ õ dó÷ = øó íĀ
ó :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx
º[¾Â :ÊÐ}HüÐ] Ăø ð Iô ém ó ó õ T÷ Ð ócô ó÷ = Tó íó ß ó ÷ çó |õ ó÷ = Tó ¬ó hõÎ
ó Ú÷ úÐ
ß õ Ú÷ úÐ ó ÷ Qõ õ dó÷ = øó íó Üm õ e¬ cõT èó z¬ Aó |÷ ^« Zôó = øó íĀ ó :Un_> ébxí
h>nw R .[¼Ã :ënebU]ĂÚò ô Qó ém ò ó ÷ Xô ¬ Sô ńõ wô øó ó c¬ TÐ ë¬ õÎ m@ð |Xó
ó
ºgaiÌ R ph[ZUÐ pYn ÐZh_x ø ëÌ ÜnfdU h@> hxùÐ
UÙ c_fx rh= ºÓÐ|UÐ ×naiÐ éĆB Y ÐT}x ø ëÌí
ph_hJ phZY ëZex ø gilR ÐZY ÐÙlR ºSÐUÐ R gTdH dL
dL Êð Ć_HÐ haT _UÐ R}x rh= ºdUÐ ØnL Zex neT
}BùÐ _UÐí º>S L Ðð }h_> Y{b= ßÚúÐ Ñ}\xí ÜnfUÐ
ébx ëÌ {x}x Un_> dUÐ ëÎ .ÜnfUÐ dL Ðð }c>í ø ð nhBÐ bfL ïdx
h= pT}dU gbx}J R p@ÙnUÐ wÍnx}T e> x|UÐ ÊøkgU
R}>í Y{b= ßÚúÐ Ñ}\R hZY R }> ÐÙneU :ÜnfUÐ
{Y ºåw ¼¿½¼ éíúÐ h=Ú ½Â å ê½»»»/Á/¾» zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
73
ºøð J ÊneUÐ d> ëÌ h]> gR haT q_RÚ negY ÈhaT
õ ÈngS}> ëÌ h]> gR Y{b= ßÚúÐ q=} negYí
YÐ
ÜnfUÐ phiniÎí hinil= HnAÎ L Ðð }h_> _hJ cZ=
Uí U|= ai w}> iú ºdUÐ ØnL ZY YÐ õ ºUA Y
.ÜnfUÐ Yí dUÐ Y = px}UÐ dL øÎ [>
d@ ëmhüÐ oQ|^X

_SYí dbL A ºeA ÜÚ{x ëÌ ëni³U Un_> dUÐ {x}xí
eA |B ..ènfwí nfw ÒS Y dex nY T Aí ºed_UÐ
e`ô> ø ëÌ hdL ëlR eA æ}_> nY{fLí ºSÐUÐ éĆB Y
nY UÎ q_d]> ÐÙÎ º>ÐÙ H BÐØ R _> ø ºÜnfUÐ ênAÌ
qinT ne=}R ºÜnfUÐ ngcdex UÐ éb_UÐ UÎ d]R bL Y de>
éneTÐ R ÜnfUÐ ébL UÎ nð @nY qfT ne=Úí ºdbL Y }TÌ
UÎ }^f> ëÌ hd_R d_UÐ Y SY R ai qxÌÚ ÐÙÎí ºdbL
Ð|cwí ºfY dLÌ w Y ènfw _dR ºdL Y ÜnfUÐ cdex nY
.SÐeUÐí ÒbUÐ R
ö
bdx U inH dUÐ ëÌ ÒnhUÐ R d]f> ëÌ ÓØÚÌ ÐÙÎ }cR
ëÌ w èÚíØí ºpYÌí eY Y Ðð Ê~@ bdB fcUí ºè{Aí
}cf> øí gUbL UÎ dbL \> ëÌ ºx}BùÐ ÜnfUÐ Y Ync>
ºg>S UÎ >Sí ºgYdL UÎ edL \> ëÌ ºgUbL ghdL
74
ëlR pebUÐ SY R qfT U A ºnð _he@ c= ÒnhUÐ Ync> A
ngLna>Ún= {e_> pebUÐ ëú ºÖaUÐí gUn= >}> ëÌ {=
ö ø pebUÐ
.nghdL b> UÐ ßÚúÐí ÖaUÐ dL
ef? ìÐíiX |bdTÐ

ö
õ L {_x ëÌ ëni³U Un_> dUÐ ØÐÚÌ ºÐ|cwí
æ}å_i nfdTí º}÷ cUÐ
ëlR U|=í ºìÊÐØÚ dUÐ âÛni ijcR }c>
ö eR
ó ºdUÐ ÊÐØÚ }åcUÐ ëÌ
}hcUÐ _SY Y bH hd=Î ëÌ æ}_i ií ºìÚ{S axô dUÐ
cUí å ÓnxÐí}UÐ R ØÚí neT å pcýĆeUÐ Y dUÐ {_x ënT nY{fL
ó :x}cUÐ ëË}bUÐ R Ên@ neT ºénSí HÌÚ RÚ nY{fL
ô e÷ X« |ñ g÷ Aó móhÌĀ
ì}[fL _@ neU º[ÂÁ :Þ]Ăg ò Iõ Xõ ô ó a÷ có Aó íó Úò m¬h Xõ õeó a÷ có Aó
dUÐ \aB ºUÙ R dUÐ [_hR h[I R }cx ö ïÚnfUÐ
êõ ÷ wó Tó õÎ õeó ^÷ Tó ó g÷ có Kó ë¬ õÎíó * gñ ?õ Úó ¬ó hõkQó mfó e÷ Xõ Õ÷ |ô Am
÷ Qó Ā :U énSí
ëí}cx x|UÐ x}cedU cex gR .[ÂÃ å ÂÂ:Þ]Ăw õ «zTÐ
íÌ phHnhUÐ íÌ ºphed_UÐ íÌ phUneUÐ g>nh[I R ëe\xí
wí gfL }xí Un_> dUÐ gY}x ëÌ cex w ºphLne@øÐ
!ÈìÊÐØÚ dUÐ ëLÛnfx
ÊÐØÚ }^TÐ» :R qhUÐ wÌ peýÌ L rx{UÐ R ØÚí {Sí
ö rh= å eX mð þgH éíme= dQ ºìÚÐÛÎ |bTÐí cTÐ
dL Û~_>í }c>
SÌ å ÜnfUÐ L ì~hex
ö {S ï|UÐ }cUÐ ÑnHÌ Y oH ïú ÜnfUÐ
75
çØn[UÐí }SnUÐ hYnYüÐ L rx{UÐ R ØÚíí .«ef? Q cTÐ
U {=
ö ĆR º«|S X ÒÚÙ émaX cR Q X oeTÐ Azw ø» :L
T Y hHnAÌí ì}LnZYí >n\i c= dS T ã}a> ö ëÌ Y
g_SÐY ÜnfdU ax ï|UÐ ÐeUÐ odbUÐ dS ëchU º}T
.gfxÛÐYí w}xØnbYí
TÐ f? |bTÐ ]KÌ

éGÚ émR» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ R ØÚíí
nYí :hS º«TÐ `Gí cTÐ dP |bTÐ ]KÌ ëÎ :P cTÐ
^\wí TÐ fw» :Q énS ÈUÐ aHí dUÐ eQ
Yn_x ëÌ UÎ ìÍnx}T _R{> ï|UÐ wnUÐ wí å cvÌ cK
nð YĆT dcxí º= æ}_x ĆR nð bA cx U U neT UÐ Y
ö
.«ìÊÐØÚ ?í ö cTÐ âÛmh zaQ TÙ ^Q dQ å dwÌ dL nð hdH
}K
w|bdcT mð wØÐT ef? Q ëÎ» :Q fL rx{UÐ R ØÚíí
ëÙiw ëÌ TiGí ì|@ ö ÒzH ?íö }K
ö cTÐ TÎ mbH «|aG» T émaw
{AÌ L î}BÌ pxÐíÚ Rí .«ef? ç|@iQ ~`ö eQ º~`ö ew ëÌ T
Q dUÐ {L n=Ì q_eH :énS Q çØn[UÐ ênYüÐ ÑnÉÌ
ÜmeTÐ viIw Ú{TÐ ÒÚÉ Q ëc^wô w|bdTÐ ëÎ» :ébx
neT ghdL ÜnfUÐ Zex rh= º«ÑmTÐ X cTÐ ã|`w @
Y gaiú ÐíØÐÚÌ nY Y Snfx ne= ÐdYn_hU ºÚ|UÐ dL ëZex
.}cUn= ÜnAüÐ
76
}ceUÐ ëniüÐ hR hx
ö QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{A Rí
ÜnAÎí _ Ò{bL x{U ëj= ÜnfUÐ ênYÌ ÊĆhUn= Zex ï|UÐ
X mX» :ébhR ºpbx}]UÐ ì|g= a_ ]`x ëÌ éínhR ºbfUn=
Rí º«`h Q mvzw oTÙ X øÎ å ÊĆhUÐ w hUÐí å gw z@Ì
º«`h Q mvz?í oT{T øÎ |=
ö íÌ |b=
ö ?Ú X mX» :}BË rx{A
.ÒS }g^Y hUí _ }g^Y w }cUnR
mfa@°Xí ~èTÐ zÉÚ

_= ëú ºngbAĆxí ai {É}x ëÌ ëni³U {= ö ø ºU|U
ÓnhadUÐ _= éĆB Y ëni³U Ô{> {S }cUÐ ÓønA
ºeeUÐ R xÚn> í Y ng?Úí {S ënT ne=Ú UÐ phfw|UÐ
>}î R @}UÐ ph[I ÜÚ{i nY{fL ºph@í~UÐ ÒnhUÐ R Ć ð Y
ex @}UÐ ëÌ {i nfilR ºïÚ_Iø cZ= ÒÌ}eUÐ ph[I UÎ
ê}x Y én@}UÐ Y hdbUÐ ..ÒÌ}eUÐ { nð xÚ_Iø Êð nx}T
R ngbA >Ì}YÐ ]_x íÌ ºZSnf> ëÌ ngU yex íÌ >Ì}YÐ ïÌÚ
@}dU neT ÓnSĆL U ënilT ng>nhA R nghiniÎ ÜÚne> ëÌ
R qdBØ ngiÌ }_Zx ilR ÒÌ}YÐ ni{AÌ Õí~x nY{fL ºÓnSĆL
dc> ëÌ }x Y Y øÎ dc> ëÌ ngU hU rh= º>ÐÙ H
Y de> qinT U A }YÌ ïÌ R ZSnf> ëÌ ngU hUí º_Y
A º«ÒÌ}eUÐ Õn> @}UÐ» ëÌ ëÐfL q> ºw cdex ø nY pRnbUÐ
ºgUÐ Ón@ÚØ AÌ R wí pRnbUÐ Ón@ÚØ dLÌ R qinT U
77
phií{UÐ Ò}^fUÐ R xÚn> ÔÚÎ Y d]f> p@ÙnUÐ Ênx}cUÐ ì|wí
..phdwnUÐ {gL |fY ÒÌ}edU
pYn_UÐ phfw|UÐ ºìØøíÌ ìn> ÑúÐ Ênx}T Y pUnA ènfw ºU|T
ëÌ p=}>í nð edL ëcdex ÐinT U A ìØøíú yex ø ÑúÐ ëÌ
Ñ±U y[x ëÌ {UUÐ ØÐÚÌ U Aí ºìZSnfx íÌ hdL Ð}_x
..UÙ hdL }cfhR º>ĆÉ phL}ZUÐ êncAúÐ ÜÚ{x U ï|UÐ YúÐ
cT ÐTÐ
iÌ UÙí ºph_SÐí pbx}]= ÚYúÐ ëÛÐi ëÌ nfU {x}x Un_> dUÐ
nð _SY dex {S è}hQ cUí oin@ R nð Y{bY nð _SY de> {S
.}BùÐ UÎ >}î R ëÛÐ> ëÌ hd_R º}BË oin@ R nð Y{bY
ºbdB ï|UÐ dU Ðx ëÌí hiniÎ h_x ëÌ ëniüÐ pe^L
énecUÐ ëniü _x U Un_> dUÐ ëj= ºÒnhUÐ ph_SÐí h_x ëÌí
énecUÐ Ón@ÚØ Y wn]LÌ ne= ýnhUíÌí ýnhiú øÎ d]eUÐ
neU TÐÚØÎ éĆB Y ÜnfdUí dU Ðx ëÌ ëniüÐ d_R ºnhd_UÐ
.ÜnfUÐ {fL
éGÚ =Ì» : Q}SnUÐ ênYüÐ L ÐUÐ UnL R îí}xí
Ðð zK ëb= ëÌ g< è|gw ö
ö ?í }K
ö cTÐ ëÎ :T émaQ cX P cTÐ
iXíÌí Q gýÐ|? TÎ |]eQ ºøð GÚ mð bcX íÌ mð ^ÐX øð GÚ
:cdTÐ Ð{v émaQ ºøð GÚ mð ^ÐX Ðð zK :émaQ Ð= ëÌ wzg<
ênYüÐ L rx{UÐ Rí .«mð þgH <Ú zeK mdX Zaew ø hÌ X
78
mw ëÌ Q GX TÎ ?í ö }K ö cTÐ @íÌ» :énS Q çØn[UÐ
Tí
ó ÑÚ ö mw :émR ÈacA ëíØ X°b< g`\ÉÐ mdT ïÚz=Ì GX
ïØmK pcö R hÎ GX mw ëÌ gTÎ Tm^=í èÚm= cTÐ @íiQ ÈèÐÙ
hÎ GX mw ºeX mð `h T éÙÌ
ö Ðð z@Ì fgQ z?Ì cQ º\< Ðð |fJ
ênYüÐ I éjHí ..«ÑÐ|TÐ cK èzA p^í pgcÉ ÐÙÎ
ºÓm?ÚØ ÐTÐ» :Q énbR ºÐUÐ {A ö L Q n}UÐ
ø ºgcG nca< mfT}eX mfT}egQ `h ÚzR Ê|dTÐ æ|^w ëÌ mfeX
mvÌÚØ oþgG îÌÚ ëÎ ºgTÎ =jw mX X øÎ z@Ì TÎ =iw ëÌ nw
.«gedTÐ nw cTÐí ºÜmeTÐ K æmK ò ºg_TÐ JmS ºoeTm<
nf>nhA ng_e> UÐ phRnbUÐí phHnhUÐí phLne@øÐ nf>nhA ëÎ
nf_]HÐ ÐÙÎ øÎ ef> øí }b> øí ëÛÐ> ø phYĆHüÐ phfx{UÐ
}e>ji ëÌ w dU nf_Ð>í ºU nfxØL R dU ÐUÐ h_i ëÌ
Rí nfaiÌ R hwÐf= gfi ëÌí ºÜnfUÐ Rí nfaiÌ R ì}YÐíj=
phYĆHÎ SĆBÌ ëc> ëÌ w nð edY ëc> ëÌ f_Y ëÎ .ÜnfUÐ
UÎ }^f> ø ëÌ º>nhA Tí _eYí h= Rí ai R
iÌí Ðí}T|>í ö ºëÛÐUÐ B R ghUÎ }^f> = çR Y ÜnfUÐ
éÐ@úÐ gd? Qí» :«heT ÊnLØ» p_e@ pdhU T R ëíÌ}b>
dUÐí ºafdU x}hT Øng@í {g@ UÎ Õnx Ð|wí º«mð ^ÐX
å õ f÷ eó Tó meó ågQõ Ðí ôzvmå
ó dó Tó ó c¬ TÐ ë¬ õÎíó meó có ô Gô ÷ fô e¬ wó zå ó ?ó w õ T¬ ÐíĀ
ó {å ó :ébx
.[ÁÄ :Ócf_UÐ]Ăg ó õeõ ÷ dô T÷ Ð
79
(*)
‫ ﲤﺜﻞ اﻟﺴﻌﺎدة اﳌﻄﻠﻘﺔ‬K‫}ﺒﺔ ا‬
ëj= ºhiniÎ fx ëÌ ëni³U Un_> dUÐ {x}x ºêĆHüÐ R

eU dS Y ]_x ëÌí ºdbL UÎ Õnx eU dbL Y ]_x
UÎ Õnx eU >}B Y ]_x ëÌí ºdS ÓnAnaiÐ UÎ Õnx
Õnx eU å pSn]UÐ d> qinT nð xÌ å SnJ Y ]_x ëÌí º>}B
.SnJ UÎ
Öm`høÐí XmbTÐ TÎ ÒKØ ê°GüÐ

BÐØ R h_x ëÌ ëni³U Un_> dUÐ {x}x ø ºêĆHüÐ R
d]> eZUnT ëcx ëÌ U {x}x = º>ÐÙ R >ÐÙ hU º>ÐÙ
ßÚúÐ R R{x ï|UÐ âfhUnT ëcx ëÌ º}@naUÐí }UÐ dL
º}BùÐ ëni³U Ðð Ê~@ hR ëÌ ëniüÐ }_Zx ëÌ ºpx{UÐí p[UÐ
ºxØ}R R >ÐÙ h_x nfY {AÐí cR ºai T dex ø gR
ÓÐ|dUÐ c= Ù|dxí Ñ}Zxí ºYn_J R {AÌ TÚnZx øí Tjx
hfUÐ {Y º¼¿½¼ inUÐ h=Ú À å ê ½»»» /Â/Â zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL
80
R ëlR ºnð edL dex nY{fL cUí ºpxØ}R ëíkI ì|gR ºpx{UÐ
cU edL ]_x ëÌ phUíkeUÐ SY Y hdLí º}BU nð þhI edL
eHÐ ÊI ni{fL hU ºØÐ}RúÐ dL w pYúÐ dL ëú º@nx Y
..ëí}BùÐí qiÌí niÌ w ÈpYúÐ w Y ºÊÐgUÐ R d_Y pYúÐ
R âÛY pYúÐ dL ºëí}BùÐí qiÌí niÌ w ÈeeUÐ w Y
.nwØÐ}RÌ Y Ø}R T ébL
dUÐ pinYÌ edL ëÎ = ºedL dex ø d_UÐ oAnÉ ëÎ ºU|U
A ÜnfUÐ }^fx ëÌ ø º@nx eU edL é|x ëÌ hdLí ºì{fL
Ó|fJ ÐÙÎ» :rx{UÐ R Ên@ {Sí ºÚØnx ëÌ hdL ëÎ = ºìUjx
º«cTÐ oe^T gc^Q ^`w T dQ ºdcK |f]w ëÌ Tm^TÐ c^Q âzTÐ
@ Ðdcö ^w ëÌ émfTÐ
ö cK {Aiw T cTÐ ëÎ» :}BË rx{A Rí
.«Ðdcö ^w ëÌ Êmdc^TÐ cK {AÌ
pT}I ngdT ºnfUbL ºnf>S ºniØ@í R pLØeUÐ nf>nSnJ Ð|cwí
T }_Zx ï|UÐ éneUÐ A ºngi@nx x|UÐ ÜnfUÐ h=í nffh=
:iË}bUÐ ]feUÐ éĆB Y U ébx Un_> dUÐ ëÎ ºcdex iÌ ëniÎ
ô =Ë ï{õ T¬ Ð õ c¬ TÐ ém
:ÚfUÐ] Ă÷ Smó õ X¬ X« vô
ô =ËíĀ
ó ºUnY hU éneUÐ ëÎ
ëÌ bA Yí º>n@nA R = afU éneUÐ èn]LÌ inH dUÐ º[¾¾
÷ fõ õTÐó X÷ Ìó Qõ w
ó {õ T¬ ÐíĀ
ó cUí º>n@nA R U|> ëj= UnY R af>
Ðaô `hõ Ìó íĀó º[½À å ½¿ :ÕÚn_eUÐ] Ăêõ í|ô ÷ dó T÷ Ðíó õ õýmc ¬ T« * ê ñ cô ^÷ X¬ ¯ @ó
Ćð hTí d_@ Un_> dUÐ º[Â :{x{UÐ]Ăgõ Qõ g ó `õ có ÷ ó ÷ X́ bô có ^ó ?ó md¬ Xõ
81
R T}>í x}BU U|>í @n> nY fY ai ]_> éneUÐ dL
ºUnY {ex
ö ëÌ ëni³U Ûx ø éb> phgbR px}î ènfwí .g>nhA
Y øÎ è}x ø ïØn[SøÐ SÐUÐ ëú ºçUÐ R T}xö ëÌ =
..ÕniüÐ phdeL R éneUÐ çĆJÎ éĆB
cTÐ oX TÎ w|I ëm@üÐ

sýÐA \bx ëÌ ºdex nY{fL ëni³U ØÐÚÌ êĆHüÐ ëÎ
g=í}T Õ}ax ö ëÌí pedcUn= Uí gYøË Y ax ëÌí ºÜnfUÐ
êgaY R {> phAí}UÐ ì|wí ºgdTnZeU édUÐ gfexí
iniüÐ ànZfUÐ e@ Un_> dUÐ U|Uí ºënAüÐ wí YĆHÎ
|ô Xô i÷ wó ó c¬ TÐ ë¬ õÎĀ :hedT R _UÐ g\_= Y ÜnfUÐ ÓnSĆL R
bA |Bj> ëÌ w é{_UÐ º[Ä» :fUÐ]Ăëm õ ÷ íó éõ z÷ ^ó T÷ mõ<
õ ó @÷ üÐ
iinbUÐ f_eUn= bA }BU ]_> ëÌí ºdU iinbUÐ f_eUn=
f_eUn= fY bx nY }BùÐ ]_> ëÌ w ënAüÐí ºdU
phSĆBÌ à]B ènfwí ºpY~dY phiinS à]B ènfgR ºSĆBúÐ
.pY
ébx ºphiË}S Þ[i Ò{L R ënAüÐ L rx{UÐ ØÚí {Sí
ó õeõ ÷ dô T÷ Ð ńõ wô ó c¬ TÐ ë¬ õÎ Ðeô õ @÷ Ìó íĀ
º[¼ÄÀ :Ò}bUÐ]Ăg ó :Un_> dUÐ
dYn_> R ÜnfdU AÌí ºafUí dUÐ Y deL R AÌ
ï|UÐ ëniüÐ qfT ÐÙlR ºÒnhdU ýn]L R ÒnhdU AÌí ºg_Y
82
.dUÐ pY dL [> U|= ilR º>nhA R ënAün= è}x
ºnw{_= ÒØn_H ø UÐ ÒØn_UÐ ö e> p[S w dUÐ nfx ëÌ p[Sí
UÐ _fUÐ T Y }TÌ dUÐ ëÐÚí ºfL Ú dUÐ AÌ Y ëú
x ëÌ º[Â½ :p=UÐ]Ă|ô ó S÷ Ìó õ c¬ TÐ ó X« ñëÐó ÷ Úõ íĀ
ó ºnghdL [x
.f@ UÎ e\xí eAÚí a]U fex ëÌ dUÐ
SY R nfd_x ÊI T R ç}ì ëÌ nfU {= ø ºU|U
ñ |õ Ró õ c¬ TÐ pó dó @÷ Úó ë¬ õÎĀ :Un_> ébxí .dUÐ Y peUÐ
ó X« nw
UÐ dUÐ peAÚ Õnx ø nfö Yõ Yó º[ÀÁ :æÐ}LúÐ]Ăg ó õeõ ÷ dô T÷ Ð
Ñ}b> ëÌ ëí{x}> w ÈnfhdL dUÐ _i }Hí ºniØ@í }H w
A}x ëÌí ºnghefhR cUbL dUÐ A}x ëÌ ºc>nhA Y peA}UÐ
ö cHai A}x ëÌí ºnw}g]hR
c>nhA A}x ëÌí ºnghT~hR ö c=dS
!ÈYúÐí ÊnB}UÐí pfhije]UÐ ngfehR
oeTÐ ìÍÐ}? dTÐ

wó {õ c¬ T« Ā :gfex ÐÙnY hfeUÐ L Un_> dUÐ nf?{xí
deL Y b> nY dUÐ h]_x f_x å Òñ Øó mwó Ûõ íó eó ÷ ô T÷ Ð Ðeô ó @÷ Ìó
ó ?ô íô ô vó |÷ wó øó íó å UÙ dL ÒØnxÛ fexí
|ñ ó Ró å pYnhbUÐ êx å ÷ fô v
[½Á :ix] Ă óëí ôzõTmAó mfgó Qõ ÷ vô oõ e¬ ó T÷ Ð Ñm ô ó É÷ Ìó ó õþTó íÌô oñ T¬ Ùõ øó íó
ënAüÐ Y pUnA ex Ónx{UÐí îÙúÐ dL }[UÐ å |÷ õÉÐ ÷ íó
pUnH}UÐ B R è}x ï|UÐ ëniüÐ ëú ºUnH}Uí afU
83
ngd_xí ngxí ngxbx iú ºpUnH}dU xô hSĆx nY dL }[xí
:Øw]Ăg ó õeõ ÷ dô T÷ Ð |ó ?÷ Ìó g
ô [õ wô øó ó c¬ TÐ ë¬ õkQó å ï{UÐ SÐY R
R x~x dUnR å oñ eó ó @ó mg÷ó hźTÐ ìõ {õ vó Qõ Ðeô ó @÷ Ìó w ó {õ c¬ T« Ā .[¼¼À
|ñ g÷ Aó Òõ |ó Aõ ùÐ÷ ÚÐô ózTó íó å pafY U nhi{UÐ _x nY ºinAl= nhi{UÐ
.[¾» :fUÐ]Ăg ó aõ ¬ dô T÷ Ð ÚÐô Øó ó ^÷ õeTó íó
}_Zi nfiÎ È_Y Un_> dUÐ ëcx ëÌ Y }TÌ ÒØn_H ïÌ º?
R I nf_Y {@Ðx nY{fL ÊĆ_HøÐí }aUn=í w~Un=
æH UÙ ëú ºnhd_UÐ phLne@øÐ íÌ phfx{UÐ íÌ phHnhUÐ SÐeUÐ
ë¬ õÎĀ Ènf_Y Un_> dUÐ ënT ÐÙÎ hcR ºeeUÐ R nf@ÚØ R}x
{x}x ? .[¼½Ã :fUÐ]Ă óëeô õ ÷ X́ vô w ó {õ T¬ Ðí¬ Ðaó =¬ Ð w
ó {õ T¬ Ð ó Xó ó c¬ TÐ
dci ø ëÌ ºnf>nedT R ôi ëÌ ënAüÐ B R nfU Un_> dUÐ
Y }hcUÐ ë~> UÐ ni~ýÐ}Q Y pedcUÐ d]f> ø ëÌ ºënT neahT
? ºnf=dS R }e> ? nfUbL Y d]f> ëÌ = ºÊn\ÙÐí {bUÐ
wí }BùÐ ëniüÐ UÎ [U nfhHnAÌí ni}LnZY Y Ñí|>
¬ ë¬ õÎ ô ó @÷ Ìó ó võ õT¬ Ð ÐTô aô wó ïØm
óëm\ó g÷ YTÐ õ ^õ T« Rô íĀ
ó ó ºAúÐ pedcUÐ
.[À¾ :ÊÐ}HüÐ]Ămeð gõX́ Ðíă ôzKó ëm õ hó ³õ ÷ õT óëmSó óëm\ó g÷ YTÐ
¬ ë¬ õÎ ÷ fô eó g÷ <ó ãô }eó wó
Ă ôëmó @÷ üÐ õ ó @÷ üÐ
õ ÷ ø¬ õÎ ëm õ ÷ ÊÐô }ó ?ó ÷ vĀó :nfU Ò{LnbUÐ Un_> dUÐ \xí
dUÐí ºghUÎ AjR hUÎ ÜnfUÐ AÌ ÐÙÎ º[Á» :eA}UÐ]
.>ØnLí LnJí ì{hA> R dU > ëÌ hd_R ºhUÎ xô
84
ÒmS}TÐí Ò°ZTm< Ö°`TÐ
ó {õ T¬ ÐĀ :fx{UÐ UÐ R hfeUÐ L Un_> dUÐ nf?{xí
w
ó õþTó íÌô * óëeô R õ wô vô Òõ |Aõ ùm÷ õ< vô íó Òó mSó }TÐ
÷ ó ¬ óëô=j÷ wô íó Òó °ó ZTÐ ¬ óëdgô aõ wô
ÒnhUÐ .[À å ¿ :ënebU] Ă óëô cõ `÷ dô T÷ Ð ô vô ó õþTó íÌô íó ÷ fõ <« Ú¬ X« î ðzvô có Kó
niØÐÚÌí ºhT}A T pe_ií ºØ@UÐ pe_i nghR dUÐ nin]LÌ phJ pdAÚ
UÎí nfaiÌ UÎ nghR i ºßÚúÐ dL pfö @ ÒnhUÐ Y _i ëÌ
ÜnfUÐ ÒnhAí nf>nhA Ó{R ÐÙÎ iú ºÒnhUÐ UÎí _UÐ nf\_=
>jH UÐ énh@úÐ dLí nfhdL ØnaUÐ odbfx æR nfUA Y
ºYÌ UÎí ai UÎ x ëÌ nfö Y {AÐí T dL Ð|Uí ºnfxÚÙ Y
}hB dL [i U|=í ºÓnSĆ_UÐí èdUÐí pedcUÐ R hU
w ni~ýÐ}Q ëÌ nfdcZY ëú º}cai ëÌ w p[bUÐ .Ò}BùÐí nhi{UÐ
nfhd_R ºnfhdL dUÐ pA w b_UÐ ëÎ .nfUbL qhUí niØb> UÐ
ébx b_UÐ ëú ºÓnSĆ_UÐí _aUÐí pedcUÐ R åb_UÐ è}i ëÌ
mg÷ó hźTÐ ó Xõ ó gó Zó
õ h ~eó õ
ó = øó íó Òó |ó AùÐ÷ ÚÐó zTÐ ¬ ô c¬ TÐ èmó ó Qõ õ ó <Ð÷ íĀ
ó =Ë mdg ó :nfU
øó ó c¬ TÐ ë¬ õÎ ßõ Ú÷ úÐó ÷ Qõ Øó m`ó T÷ Ð õ ó= øó íó ó gTó õÎ ô c¬ TÐ ó @÷ Ìó mdó Só õ @÷ Ìó íó
ó ÷ ÷ ó
.[ÂÂ :[bUÐ] Ăw ó zõ õ `÷ dô T÷ Ð ńõ wô
***
85
ٌ
‫وﻳﻞ ﳌﻦ ﻏﻠﺒﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﻐﻔﻠﺔ‬
(*)
‫ﻓﻨﺴﻲ اﻟﺮﺣﻠﺔ‬
ó õ `÷ hó Qõ ó <¬ Ú¬ |Sô Ù÷ ÐíĀ ó :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx

bóô = øó íó ém õ Éó ùÐ÷ íó í« ôz ô_T÷ mõ< éõ ÷ aó T÷ Ð ó Xõ |õ f÷ ó T÷ Ð óëíØô íó oð `ó gAõ íó mKð |[óó =
´
óø w õ õ
ó {T¬ Ð ë¬ ÎĀ :Un_> ébxí º[½»À :æÐ}LúÐ]Ăg õ õ
ó cQm ó_T÷ Ð ó X«
÷ Kó ÷ vô w ó {õ T¬ Ðíó mfó õ< Ðh́ió dó IÐ
÷ íó mg÷ó hźTÐ Òmõ gó ó T÷ mõ< Ðô Úó íó móhÊmó aó õT óë?ô |÷ wó
:~hw]Ă óëô õ b÷ wó ÐôhmSó mdó õ< Úmô e¬ TÐ ô vÐô íó i÷ Xó ó õþTó íÌô *ó ëcô Qmõ Pó meó õ=mwó Ë
ó ÷ [õ Rô Ù÷ õÎ Òõ |ó T÷ Ð êó wó vô Ú{h
|ô X÷ úÐ õ ó ó :Un_> ébxí º[Ã å Â
ó ó ÷ ÷ ÷ ÷ ÌíĀ
:inH éåbxí º[¾Ä :x}åY]Ă óëeô Xõ j÷ wô øó ÷ vô íó oò có `÷ Pó Qõ ÷ vô íó
Ó÷ Êmó ?ó íó * ôzgóõ = ô e÷ Xõ pe ó Sô mXó ó õTÙó «ó T÷ mõ< Ó õ dó T÷ Ð Òô |b÷ Gó Ó÷ Êmó ?ó íĀ
÷ ó ó
meó `÷ Yó bó Qó Ð{ó vó ÷ X« oò có `÷ Pó Qõ peó Sô z÷ aó T¬ * ñzgfõ Hó íó ñ õýmGó mfó ^ó X¬ ~ ò `÷ hó ´ Sô
.[½½ å ½» :ç]Ă ñzwzõ @ó êó ÷ gó T÷ Ð èó |ô Zó ó Qó èó Êmó \ó Põ e ó Kó
{Y ºåw ¼¿½¼ inUÐ h=Ú¼½ å ê½»»»/Â/¼¿ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
.x}A ÒÚnA ºL hfUÐ
86
|gZdTÐ mwm[R K oc`_TÐ
pdcZY dL Un_> dUÐ {Tkx å nw}hQ Rí å ÓnxùÐ ì|w R
nhi{UÐ R w}h[e= [> ºg>nhA R ÜnfUÐ ngZh_x phiniÎ
[> UÐ pxhUÐ nxn\bUÐ T L pdaÙÐ pdcZY wí ºÒ}BùÐí
h_x rh= ºÒ}BùÐ R ì}h[e= íÌ nhi{UÐ R ëniüÐ }h[e=
íÌ phdUÐ sýnfUÐ Y hdL bxô ne= }cax ĆR ºÒønYĆUÐ pUnA
[x ëÌ cex UÐ pbx}]dU >nhA R ]x øí ºph=nxüÐ
º>nh[Lí >Ð|Uí >ÐgZU dx = ºÒnfUÐ UÎ ngUĆB Y
ç{x ö ø fcUí ºUA nehR ç}`x gR º= p]heUÐ âní±Uí
UÐ sýnfUÐ R ÊÐH ºpeHnUÐ pLnUÐ >j> nY{fLí ºYnYÌ nehR
ø ënT U neT j@naxô ºÒ}BùÐ R íÌ nhi{UÐ R nghdL bx ëÌ cex
_= L = Un_> dUÐ nf?{A ö nehR ÂĆi nY Ð|wí ºUÙ }^fx
* ë õ ^ô ?õ ÚÐ÷ Ñ« ÚĀ
ó :ébx = ÐÙÎí pYnhbUÐ êx @Ðx nY{fL ÜnfUÐ
SÐUÐ Ð|w L Ć ó Qõ mð õTmÉó ô dó K÷ Ìó c« ^ó Tó
ð RnQ qfT {bU å pô S÷ |óó = mdg
ÒÚ]UÐ ì|g= pUjeUÐ ëj= }cRÌ TÌ Uí ºRØnÉÌ ï|UÐ {x{UÐ
qfTí pUgcUÐí ÑnZUÐ ÓÐfH dL ö Ó}Y ö {bUí ºUÐ Ð|g=í
mf¬ó hõÎ °¬ Só å :ÑÐUÐ ëcxí ºÓÐ|dUÐí ÓÐgZUÐ c= nð S}`Y
Ubx êĆT Ø}Y iÎ º[¼»» å ÄÄ :ëfYkeUÐ]Ămfó cô õýmRó ó vô oñ dó cõ Só
wí pdx]UÐ pÉ}aUÐ ëniüÐ ]LÌ Un_> dUÐ ëú ºexô øí
..ì}eL T
87
ÚmeTÐ vÐíiX ëcQm_TÐ
ëÌĀ ó :ÜnfUÐ _= L nf?{x wí nfU Un_> dUÐ ébxí
pe ô Sô ëõÎíó õ c¬ TÐ ne õ ?ó Qõ pI ô |¬ Qó mXó có Kó mó=|ó ÷ @ó mwó ~ñ `÷ hó é ó aóô =
gó aõ ¬ dô T÷ Ð ó Xõ pe ô bô Tó õhÐ ózvó ó c¬ TÐ ë¬ Ìó ÷ Tó é
ó aóô = í÷ Ìó * w õ TÐ ó dõ Tó
ó |õ Am ¬
g õ õ õ ó õ ó
ó e÷ dô T÷ Ð ó X óëSô iQó Òð |¬ Só T ë¬ Ì ÷ T ÑÐ ó ó õ
ó @ éaóô = í÷ Ìó *
ó {^ó T÷ Ð î|óó = g ó
ó Xõ pe ó Sô íó Óó |÷ ó b÷ ó GÐ õ
÷ íó mfó õ< pó <÷ {¬ bó Qó =mwó Ë ó =÷ Êm ó ?ó z÷ Ró có <ó *
UÐ ÓnxùÐ fL }_> õ bó T÷ Ð
ó |õ Qm
ö nY Ð|wí .[ÀÄ å ÀÁ :}Y~UÐ]Ăw
óë?ô |÷ wó øó w ó {õ T¬ Ð ë¬ õÎĀ :ÐR}iÐí Ðí}aT x|UÐ T UÎ @>
Ðô Úó íó å ng=nA ëx øí Ò}Bùn= ëí}cax ø å móhÊm ó aó õT
Ðh́ió dó IÐ
÷ íó å nhi{UÐ ÒnhUn= gR{wí wnÚ T ënT å mg÷ó hźTÐ Òm õ gó T÷ mõ<
ó
Ò{UnB qinT U neT nhi{UÐ R ÚÐ}bHøÐí ënfþeJøn= Ðí}_I å mfó õ<
UÐ ÓnxùÐ UÎ ëgfx ø å óëcô Qm õ Pó meó õ=mwó Ë ÷ Kó vô w õ
÷ ó {T¬ Ðíó å gU
ºdUÐ B L ëR}fx nY{fL Ò}BùÐ R hdL ëdbx ne= wÚ|f>
R ëehbx nY{fL Ò}BùÐ R hdL ëdbx ne= w}Z> ö UÐí
å Â :ix]Ă óëô õ b÷ wó ÐôhmSó mdó õ< Úmô e¬ TÐ ô vÐô íó i÷ Xó ó õþTó íÌô å dUÐ B
êx wí å Òõ |ó ÷ ó T÷ Ð êó ÷ wó ÷ vô Ú÷ {h
õ Ìó íĀ
ó Ðð {AÌ d^x ø Un_> dUnR [Ã
}e_UÐ Þ}R Y {ax U eU Ò}UÐ êx ex ï|UÐ pYnhbUÐ
oò có `÷ Pó Qõ ÷ vô íó å e_UÐ Ñn= dQÌí ô
ó ÷ [õ Rô Ù÷ õÎ å = }Y ï|UÐ
ô å |X÷ úÐ
ó ö
õ
.[¾Ä :x}Y] Ă óëeô Xj÷ wô øó ÷ vô íó
nedT ì}eL ê{b>
ö nedT ëniüÐ ëÌ L Un_> ådUÐ nåf?{xí
ö
88
:Q dL ö ênY³U påedT R ØÚí nY Ð|åwí ºå=nA Ñ}SÐ
d@Ì UÎ = Zex neiÎ ëniünR º«åc?Ì TÎ ìm\A Ê|dTÐ ~ô `ó hó »
dUÐ bd> {S x}Z_UÐ =nx å ÷ fô <ô mó @õ Ümå õ e¬ cõT Ñó |ó ó R÷ ÐĀ :åHnaiÌ
nxí ºh?ĆUÐ R dUÐ dL ê{b> ne=Ú h?ĆUÐ =Ð nxí ºx}Z_UÐ R
ågR åLnH qå=}SÐ {bU håUÐí heUÐí h_=ÚúÐ =Ð
|ò åS÷ Ùõ X« åfõ gõ=i÷ wó måXó * óëåô |õ ^÷ X́ oò có `÷ Pó Qõ ÷ vô íó å {å_Y qiÌ
ï|UÐ nfdh@ nehH øí ºÓnxùÐ ë_ex å Ô ò ózå÷ X́ åfõ <« Ú åX«
¬
R ÓÐÚ]UÐ phi å=nUÐ åhUÐ åY }TÌ ÓnxùÐ UÎ ex
oð gó võ øó * óëô ^ó c÷ wó ÷ vô íó ìô ^ô dó ó GÐ
÷ ø¬ õÎ å ph_eUÐí ph>[UÐ Ò~g@úÐ
R }cadUí ö dUÐ }T|U nwax åU º[¾ å ¼ :ÊnhiúÐ]Ăå ÷ fô <ô cô Rô
.}h[eUÐ
oXmgaTÐ êw ëcQm_TÐ

õ Hó võ ÐÙó õkQó ´ ó T÷ Ð ôzK÷ ó T÷ Ð Ñó |ó R÷ ÐíĀ
Úmô Zó <÷ Ìó oñ Zó Am ó ó ó :Un_> ébxí
mwó å Ðí}Rí Ðí}aTí ÐR}iÐí Ðí}[S ö x|UÐ íÌ å Ðí|ô `ó Só w ó {õ T¬ Ð
º[ÄÂ :ÊnhiúÐ]Ăg ó dõ õTmJó me¬ Sô ÷ <ó Ð{ó vó ÷ X« oò có `÷ Pó Qõ me¬ Sô z÷ Ró meó có w÷ íó
Ó õ dó T÷ Ð Òô |b÷ Gó Ó÷ Êmó ?ó íĀ ó :Un_> ébxí ..gaiÌ ÐedK giú
÷ ó
éíni nfilR ÓeUÐ >jx nY{fL å ôzgóõ = ô e÷ Xõ pe ó Sô mXó ó õTÙó «ó T÷ mõ<
å p^dUÐ ÓÊn@ cUí ºÓeUÐ ÑnHÌ T ênYÌ nfaiÌ {hi ö ëÌ
ñ õýmGó mfó ^ó X¬ ~ ò `÷ hó ´ Sô Ó÷ Êmó ?ó íó * zg õ Kõ ó T÷ Ð êô wó ó õTÙó Úõ ŹTÐ Qõ yó `ôõ híó
÷
ne= nghdL {gZx å ñzgfõ Hó íó å dUÐ ï{x h= SeUÐ UÎ ngSx å
89
dbL ëhL qinT å Ð{ó vó ÷ X« oò có `÷ Pó Qõ pe ó Sô z÷ aó T¬ å eL Y qY{Sö
ÐÙlR ênhi ÜnfUÐ å èó Êmó \ó Põ e
ó Kó meó `÷ Yó bó Qó å p\e`Y >nhAí dSí
.[½½ å ¼Ä :ç] Ă ñzwzõ @ó êó ÷ gó T÷ Ð èó |ô Zó ó Qó å ÐgiÐ Ð>nY
éÐ@úÐ |g_<
ö ám^=ö øÐ
gcK pcP dT wí» :Q dL
ö L rxØnAúÐ R ØÚíí
º}aH R nhi{UÐ ì|w R ií º«z^w
ö Tí oc@|TÐ eQ oc`_TÐ
éÛmeX Ú{@Ð» :Q dL ö ébxí .ØÐ{LÎ UÎ Õnx }aUÐí
eY R ëc> ëÌ º«cTÐ oKmI cK ëÐKúÐ ocRí Êm`TÐí oc`_TÐ
ÐíØö m» :Q ébxí .dUÐ pLnJ dL fh_x Y hR {> ø
ö mX ëmhüÐ mfwÌ mw» :Q ébxí º«o]agTm< oc`_TÐ
cK èÌ|?
R ij> qiÌ å `h obcf< hÌô mXí º<|< è|P
ö mXí hÙ
ëín_>í JnUn= ÜnfUÐ éÐYÌ Tj>í gd>í S}>í }cR nhi{UÐ
ºhdL dUÐ ng}R UÐ >n@Ðí f>í ºheUnÛÐ hY}eUÐ
ºai èĆg= }>
ö qiÌ ÈèÚí}H f_Y nY ïÚ{>Ì ºÚí}Y qiÌí
iú å éc< ýÐØ X mXÌ å ngTĆw UÎ è}> éneLúÐ ì|w ëú
x}eUÐí º{UÐ ß}Y ø Öí}UÐ ß}Y w ß}eUÐí ºx}Y
odbUÐ ýni qijR º«o]aw Xh X ~gT êÌ å ai ïíÐ{x ëÌ ox
.daQ Y bhHnR ºhfh_UÐ ÖaY qfT ëÎí
ëZw mghzTÐ vÌ ëí|= TíÌ» :Q dL
ö ébxí
90
w|Éí ºî}^w ö |AËí bwô pgdQ ºö H éÐ@Ì cK ëdwí
ÓdTÐí mghzcT nTmIí ºØw è< |AËí ºØ^w zýmKí ºcX
[dw mX mdTÐ |>Ì cKí ºeK é`_d< ~gTí QmPí ºc\w
ébxí .w}?Ì R ëSnUnR ÐwÙ hneUÐ ëÌ necR º«RmTÐ
º«ém@ TÎ ém@ X mghzTÐ |g_<
ö ^ö w T X ÜmeTÐ `PÌ» :Q
..ýnfR }x|i Ð|w ëÌ æ}LnR énA UÎ énA Y nhi{UÐ }h`>
ö nY{fL
mð dýÐØ o]agTÐ
ºnfSneLÌí nfiÐ{@í ~g>
ö rxØnAúÐí ÓnxùÐ ì|w T R pUjeUÐ
ºênfx ëj= db_U yex ø ëÌ hdLí ºĆ ð bL ëni³U dUÐ dB {bR
iú ºhdL b> nY ênYÌ Ðð }ýnA T}> daQ R êni ÐÙÎ b_UÐ ëú
dB {Sí ºcdgx nYí hfx nY h= ~he>í }ca>í ]> b_Un=
ºênf> nf=dS _i ø ëÌ nfhd_R ºf>í a> nð =dS nfU Un_> dUÐ
LUÐ Y ngU dUÐ {x}x nY T dL pafY ëc> ëÌ {= ø =
niØÐÚÌí pT}UÐ dex Ðð {@ nfU dUÐ dB {Sí ºpeA}UÐí peUÐí
p^bx R nð eýÐØ ëci ëÌ nfhdLí ºhbeUÐ UÐ R T}i ëÌ dUÐ
ëÌ æ}_i ëÌ nfhdLí ºæ}feUÐ UÐí hbeUÐ UÐ h= ~hefU ö
ºnfUneLÌ Y nf_SÐYí nfaSÐYí nf>nSĆL ëÌí ºnfUneLÌ Y nf>nedT
ºê{b> wí ºngfY Ðð Ê~@ nfÉÌ niÍn=Ë nghR ÚnH UÐ pdRnbUÐ ëÎ
Y dfU ºU|U ÈÚni UÎ íÌ pf@ UÎ ºpdRnbUÐ nf= d> xÌ UlR
..ÑncUÐ nfhdL ß}_xô ëÌ S nfUneLÌ ÑnT Ì}bií nfaiÌ
91
º«Ðac= Ð``=» ºngUneLÌ ÚnfdUí ngUneLÌ pfdU ºpAúÐ ngxÌ
ÜnfUÐ çbA Y Ðaa>í ºchdL dUÐ çbA Y Ðaa>
ð xJ nð =nA pYnhbUÐ êhU ëú ºchdL
A T L nð bheL nð bhSØ Ć
yai ÐUn_R ºo_É êx êhUÐ UÙ ëú ºcaiúí ÜnfdUí dU
ºpdaÙÐ Y ng@}fU dU nf=dS yafUí ºnfUbL }g] ö hUô dU nfUbL
Ñm@ øí dK» êhUnR ºdUÐ pLnJ R ngg@fU dU nf>nhA yaií
.«dK øí Ñm@ Ðð zPí
***
92
‫اﻟﺮﺣﻤﺔ ﻛﺴﺒﻴﻞ‬
(*)
‫ﺳﻼﻣﻲ‬2‫ﺘﻤﻊ ا‬o‫ﻟﺮﻓﻌﺔ ا‬
èm ó eó c÷ Gó Ú÷ Ìó mXó íĀ
ó :UHÚ nð JnY {heUÐ =nT R Un_> dUÐ énS
nf?{x wí inH énSí º[¼»Â :ÊnhiúÐ]Ăg ó dõ Tó m^ó c÷ T« oð dó @÷ Úó ø¬ õÎ
g ó cõ Pó m]ă Qó pe ó õT õ c¬ TÐ ó X« oò dó @÷ Úó mdó õQó Ā :bdBô L
ó Sô ÷ Tó íó ÷ fô Tó pe
Un_> énSí º[¼ÀÄ :ëÐ}eL éË]Ăó õT÷ @ó ÷ Xõ Ð[´ `ó høó n õ c÷ aó T÷ Ð
õ c¬ TÐ é ô Gô Ú¬ ñzd¬ ó X́Ā :=nÉÌí éH}UÐ paÉ L nf?{x wí
º[½Ä :yaUÐ]Ă÷ fô eó g÷ <ó Êmô dó @ó Úô Úõ m`¬ bô T÷ Ð có Kó ÊÐô z¬ Hõ Ìó ô ^ó Xó w ó {õ T¬ Ðíó
c> UÐ pSĆ_UÐ p_hJ L nf?{x wí inåH énåSí
m?Ð ð íó ÷ÛÌó ÷ bô õ `hô Ìó ÷ X« bô Tó ócó Aó ë÷ Ìó õ õ=mwó Ë ÷ Xõ íĀ ó :ph@í~UÐ pSĆ_UÐ
êò ÷ aó T« Óm ò wó ùó ó õTÙó Qõ ë¬ õÎ oð dó @÷ Úó íó Òð Ø¬ ó X¬ bô eó g<ó ó ^ó ?ó íó mfó gTó õÎ Ðeô bô ó T«
÷ ÷ ÷
Ðeô Xó Ë w õ õ
ó {T¬ Ð ó X óëmSó ¬ >ô Ā :inH énSí º[½¼ :êí}UÐ]Ă óëí|ô b¬ `ó ó wó
.[¼Â :{dUÐ]Ăoõ dó @ó |÷ dó T÷ mõ< Ð÷ ÉÐ ¬ õ< Ð÷ ÉÐ
ó óó =íó |õ ÷ ZTm ó óó =íó
{Y ºåw¼¿½¼ inUÐ h=Ú¼Ä å ê½»»»/Â/½¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
93
fTÎ gQ od@|TÐ
ºhedT R ai = Un_> dUÐ Éí }hT ëÐfL ºpeA}UÐ
ºhA}UÐ eA}UÐ dUÐ = :ìÌ{i eL T R ébi ëÌ niØÐÚjR
dB Rí ºßÚúÐí ÓÐeUÐ dB R eAÚ L Un_> nf?{Aí
_fUÐ Tí niØ@í rhA ºe_i Y hdL nRÌ nY T Rí ëniüÐ
qinT Ð|cwí ºeAÚ }wn^Y Y }g^Y w nfhdL dUÐ nge_iÌ UÐ
U~iÌ ï|UÐ AUÐí ºÜnfUÐ UÎ ÊnhiúÐ ng= HÚÌ UÐ ÓønH}UÐ
ö ºeAÚ Y nð \hR ex ºghdL
dSí dbL R UHÚ nfU ê{Sí
fcUí ºoR YbU hU ºpeA}UÐ ij= ÒnhUÐ R T}A Tí
R}x ne= ÜnfUÐ dL yafx dbL ëú ºnð _he@ heUn_dU peA}UÐ
}LnZeUÐ ghR {Tkx ne= heUn_UÐ dL yafx dS ëúí ºgUbL
hSĆBÌ T R >nhA ëúí ºgfh= =}> UÐ phbfUÐ Ò}wn]UÐ
.peA}UÐ qinT hiniÎí
Ðbdö x ëÌ P dUÐ éHÚ Y hededU Un_> dUÐ ØÐÚÌí
eY w g_eY ënTí ºgfh= ÊneA}UÐ ÐincR ºSĆBj=
A}x ëÌ ÜnHÌ dL }BùÐ Y {AÐí T hR è}x ï|UÐ peA}UÐ
}g^Y L Un_> dUÐ nf?{A
ö neT ºai R ngZh_x UÐ Rí}K T
Y Ðí}@nw x|UÐ hedeUÐ Ðf\AÐ x|UÐ Ún[iúÐ {fL peA}UÐ
..ëíØ}ZeUÐí ÊÐ}baUÐ gfh= ënTí ºpcY
pSĆ_UÐ nehH øí ºphiniüÐ ÓnSĆ_dU Un_> dUÐ ØÐÚÌ {Sí
94
new{AÌ nghR >}x phUnY Ón=nA dL ~c>}> ø ëÌ ºph@í~UÐ
UÎ nYí phUne@ íÌ phi Ón=nA íÌ ºéneUÐ pg@ Y }Bùn=
p]=ÐÚ }BU new{AÌ {Z> UÐ p]=Ð}UÐ ëc> ëÌ ØÐÚÌ cUí ºUÙ
n]>}x ëÌ S }BU peUÐ negfY {AÐí T h_x ëÌ ºÒØeUÐ
{AÐí T nghR A}x UÐ peA}UÐ h_x ëÌí ºn]>}x ëÌ {_=í
ø ëÌ ºx}Bùn= >nSĆLí Rí}Kí a_ ànbi R }BùÐ negfY
}cax iniÌ ëniÎ UÎ ph@í~UÐ ÒnhUÐ R p@í~UÐ íÌ Õí~UÐ éx
ö
}BùÐ ënT U neT }BùÐ dL negfY {AÐí T yafx ëÌ = ºaf=
ö
SY Y }BùÐ ënhT Y Ðð Ê~@ negfY {AÐí T cZhR ºdBÐØ R
.peA}UÐí peUÐ
nghR >}x phiinS pUnA qhU ÒnhUÐ ëÎ nfU ébx Un_> dUÐ ëÎ
}LnZYí odSí ÖíÚ w neiÎí ºÒ{Yn@ hiÐb= }Bùn= ëniüÐ
ëniüÐ A}hU ºëniüÐ ënhT R f> ëÌ ngU {= ø hHnAÌí
nð Rí}K h_x {S nfY {AÐí T ëú ºRí}Kí a_ ànbi R }BùÐ
R _Y è}fU }BùÐ æí}K ÜÚ{i ëÌ nfhdL ºU|Uí ºhdL p]Qn
.Rí}K L Ðð {h_= fY ì{x}i nY éĆB Y ]bi øí ºRí}K A
od@|cT aX ÓmgZ^TÐ

]x ï|UÐ =n]UÐ w peA}UÐ ëc> ëÌ ºYĆHüÐ UÐ w Ð|w
dL peA}UÐ }[b> ø ëj= ºÓnxeUÐ T dL YĆHüÐ eeUÐ
95
ºLne@øÐ SÐUÐ R A d]f> ëÌ = ºoR ïØ}aUÐ SÐUÐ
hR d]f>í Ò{AUÐ h_x nY{fL eeUÐ ëú ºnf_eY A}i ëÌ
îbxí }TÌ sfx æH ºìnxn\S T R YncUÐí ëín_UÐí peUÐ
ºÓnYnbiøÐí Ónh[_UÐ dBÐØ R h_> ï|UÐ eeUÐ nYÌ º}TÌ
x|`> dýnL âÐ~i hR è}x íÌ ºÓnhHnUÐ >nSĆL R è}>í
ºph=~UÐ Ónh[_UÐ x|`> =~A æĆBí ºphdýn_UÐ Ónh[_UÐ
ilR ºphaýn]UÐí phw|eUÐ Ónh[_UÐ x|`> aýnJí w|Y âÐ~ií
a_ ànbi }hc=í >nh[_= `Zx nð ah_ nð _eY ëcx æH
ð {=
.}TÌ îbxí ]_xí â{xô ëÌ Y ø
ºrUnUÐ Un_UÐ Rí ºç}ZUÐ R nf>n_eY UÎ }^fi nY{fL nfiÎ
R Tv> Ón_eeUÐ ì|w ëÌ î}i nfilR ºYĆHüÐ SÐUÐ Rí
ºpT}_eUÐ B{> ëÌ S nð hai ê~gf> Ón_eY ngiÌí ºngdBÐØ
Ón_eY w nf>n_eY ëú ºngaiÌ R _\UÐ h_>í
Ón_eYí ºdö UÐ BÐØ Y è}> UÐ Ónh[_UÐ
A}i ëÌ ph\S ëÎ .hR d]f> Ć ð bL de> ø UÐ ÓnhHnUÐ
h= bi ëÌ ºnfaiÌí nf>nh[L Y eA}i ëÌ w eeUÐ
h=í ÓnhHnUÐ h= bi ëÌ ºeeUÐ pd[Y h=í nf>nh[L
nf>nRĆB e> âníÌ Y Zh_i nY h= bi ëÌ ºeeUÐ pYĆH
.eeUÐ ÒS h=í
96
ÓmwzTÐ ?Ðh od@|Tm<
nf>n_eY @Ð> UÐ Ónx{UÐ ëú ºnf>n_eY A}i ëÌ nfhdL
ºpeAÚ UÎ Õn> Ónx{> w ºeeUÐ nxn\S T îY dL
A TnZeUÐ T @ÐfU dBÐØ UÎ |afi ëÌ eeUÐ A}i ëÌ
ö ëÌ ºnghdL odö ì A Ónx{UÐ T @ÐfUí ºngdö i
ànbi éi
ëÌ êx T R éíni ºc_Un= nffcUí ºÒS UÎ ni{fL _\UÐ
ø nfiú ºnð xØn[SÐí nð hHnhHí nð hLne@Ð nð a_ ºÐð {x{@ nð a_ sfi
HnhUÐ SÐUÐ A}i ëÌ nfhdLí .nf>nhA R pxØ}aUÐ h_i éÐ~i
Ónb>}Aí ÞnIúÐ ÓnAeJ ÜnHÌ dL è}x ĆR ºni{fL
eedU HnhUÐ SeUÐ _@ UÎ heUÐ }^fx ëÌ ºÑÐ~AúÐ
øí nfx{xj= niÚYÌ ei ëj= ëcx UÙí ºÐð ~x~Lí nð xS nð _SY
.{h_UÐ ÚÐ}SÎ }bií hU|UÐ Ên]LÎ nfx{xj= ]_i
º_SYí aSYí T}A nfY {AÐí T ÜÚ{x ëÌ {= ø ºU|Uí
T è}x ø ëÌ ºpYúÐ nxn\b= T}A pSĆL SY Y HÚ{x ëÌ
w neT ëniüÐ ëÌ æ}_i ëÌ nfhdL = º>nh>ÐÙ éĆB Y nfY ëniÎ
êbx ëÌ Ê~dU Ûx øí ºpYÌí eY Y Ê~@ gR >ÐÙ R Ø}R
ëín_> ëÌ ngdT ÊÐ~@±U {= ø = ºcUÐ bxô ëÌ cex e_=
phiniúÐ ºdö UÐ Y pUnA h_i éÐ~i ø nfiÎ .xb>í cUÐ eU
ºpx{UÐ Ò~g@úÐ T nfde_HÐ U A ºdö > ph[_UÐ ºdö >
ê{bUÐ
ö cUí ºÒ~g@úÐ ì|w e_> ëÌ ì}g^Y hU ê{bUÐ
ö ëú
97
dS ëcx ëÌí ºî}cUÐ nxn\bUÐ dL nð afY dbL ëcx ëÌ w
w ì|w ºpL{Y pSnJ SnJ ëc> ëÌí ºngdT pYúÐ dL nð afY
P iú ºheUn_dU peAÚ P dUÐ éHÚ ënT U|=í ºpeA}UÐ
.gdT ÜnfUn= = af= }cax ø ënT
}ci ø ëÌ ºïØn[SøÐ SÐdU peA}UÐ h_i ëÌ nfhdLí
ÜÚnei ií }cai ëÌ = ºng>ÚØn[e= êbií ÜnfUÐ Ón@nA
R ïØn[SøÐ SÐUÐ pYĆ= ngSĆ_= pxØn[SøÐ pT}UÐ
ºpxØ}aUÐ nf>nSĆL R pxØ}aUÐ peA}Un= }cai ëÌ ox Ð|cw .pYúÐ
phHnhUÐ peA}UÐí ºphLne@øÐ nf>nSĆL R phLne@øÐ peA}UÐí
ëÎ º=Ð}> ngiú ê{b> Ñ_ZUÐ ëÎ ºnf>nSĆL T R pxØn[SøÐí
dL ø pYn_UÐ à]UÐ îY dL è}> ngiú â{> Ñ_ZUÐ
.ph[ZUÐ à]UÐ îY
od@|TÐ odgR
nghR Ô{x UÐ P dUÐ éHÚ ÓnedT UÎ ei ÐUn_>í
ëd@Ð|TÐ» :P fL ØÚí {bR ºëniüÐ ai R peA}UÐ pehS L
º«ÊmdTÐ Q X bd@|w ßÚúÐ Q X Ðd@ÚÐ ºd@|TÐ fd@|w
nw g@Ú cTÐ ëÎ ºcTÐ d@|w ø ÜmeTÐ @|w ø X» :P fLí
qUjH :énS QçØn[UÐ ênY³U I Ên@ {Sí º«g@Ú S
g_> hUí ºÒ{x{I p@nA giÐBl=í é\R w{fL êS L
98
ºgiÐBÎ âxí º{x{I g_íí Ð_Zx ëÌ g_x nYí ºÒnT~UÐ
øí T{w øí dc]w ø ºcdTÐ AÌ cdTÐ ëÎ» :Q énbR
cK ëím^TÐí ÉÐTm< Ømf?øÐ gdcdTÐ cK wí ºX|w
º^< cK f[^< Im^=í ºo?mTÐ vú ÒmGÐdTÐí Im^TÐ
ÑmP mdT gd_X
ö gd@Ð|X Tm^= cTÐ S|XÌ mdS Ðhb= @
zfK cK ÚmZhúÐ |Y^X gcK [X mX cK ºv|XÌ X beK
Ða=Ð» :ébx Q çØn[UÐ ênY³U pedT Rí .«PcTÐ éGÚ
ºgd@Ð|X gcÉÐX ºcTÐ Q g<mX ÒÚ|< ÒAÌ ÐhSí cTÐ
.«ìg@Ìí mh|XÌ Ðí|SÐ{=í ÐR°=í ÐíÚíÐ}=
ÓÐgZUÐí éÐYúÐ ..hiniÎ h_x ëÌ nfY ëni³U {=

ö ø
f_Y nghR dUÐ âØíÌ UÐ nfhiniÎ b>í ºfa> ÓÐÛnhYøÐí
Y Ñ}bUÐ nfh]_> nfhiniÎ b> ºphUíkeUÐ nghR nfdeAí
ö peA}UÐ
x ø .ÒnhdU pUnÉ pT}A T Y Ñ}bUÐí ÜnfUÐí dUÐ
ÊÐgUÐ R caiÌ ÐbdJÌ = ºhiniÌí >ÐÙ piÐ~iÛ R ai T{AÌ
ºpRnT ÜnfdU nfY {AÐí T ëcx A ºâ{eUÐ [UÐí d]UÐ
ñ Xó ô `ó ewó øó êó ÷ wó Ā ºÒ}BùÐ R dUÐ nfeA}hU nhi{UÐ R ÊneA}UÐ cfU
ém
.[ÃÄ å ÃÃ :ÊÐ}_ZUÐ]Ăg ò cõ Gó n
ò c÷ aó õ< ó c¬ TÐ ó=Ìó ÷ Xó ø¬ õÎ * óëeô <ó øó íó
99
‫ ﺷﻲء‬X ‫إن ﺗﻨﺎزﻋﺘﻢ‬
(*)
‫ واﻟﺮﺳﻮل‬K‫ ا‬l‫ﻓﺮدوه إ‬
ó Xõ Ðcô Sô ô Gô |TÐ ó
´ mfó ẃÌ mwó Ā :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx
÷ bô ô X¬ Ìô ìõ {õ vó ë¬ õÎíó * g õ õ
ñ cKó óëcô dó ^ó÷ = mdó õ< «hõÎ mð TmÉó Ðcô dó KÐ÷ íó Ómó g« \TÐ
õ ¬
´ Sô Ð|ð <ô ôÛ ÷ fô eó g÷ <ó vô |ó X÷ Ìó Ð^ô \¬ aó ó Qó * ë õ aô =¬ mQó ÷ bô <´ Úó móhÌó íó Òð óz@Ð õ íó oð X¬ Ìô
:inH énSí º[À¾ å À¼ :ëeXjdTÐ]Ă óë@ô |õ Qó ÷ fõ w÷ ózTó mdó õ< Ñ ò }÷ @õ
º[Ä½ :ÊnhiúÐ]Ăëí õ ôzô Km õ íó oð X¬ Ìô bô ô X¬ Ìô ìõ {õ vó ë¬ õÎĀ
÷ Qó ÷ bô <´ Úó móhÌó íó Òð óz@Ð ÷
õ õ
Ðí|ô Sô Ù÷ Ðíó ÐRô |¬ `ó =ó øó íó m^gð d?ó c¬ TÐ õ ÷ ó õ< Ðdô Zõ ó KÐ÷ íĀ ó :inH énSí
ô ÷ ó É÷ ió Qó ÷ bô õ<cô Rô ó g÷ <ó ó T¬ ió Qó ÊÐð ózK÷ Ìó ÷ ô eSô Ù÷ õÎ ÷ bô g÷ có Kó õ c¬ TÐ pó dó ^÷ õh
ó õT{ó Só mfó e÷ X« Sô {ó aó hió Qó Úõ me¬ TÐ ó X« Òò |ó `÷ @ô m`ó Hó có Kó ÷ ô eSô íó mðhÐó A÷ õÎ õ õdó ^÷ õeõ<
Ðôhbóô = øó íó [¼»À :ëÐ}eLéË] Ă óëí ôzó fó÷ = ÷ bô c¬ ^ó Tó õ õ=mwó Ë ÷ bô Tó ô c¬ TÐ ô g« ó wô
÷ fô Tó ó õþTó íÌô íó Óm ô eó g« ó T÷ Ð ô vô Êmó ?ó mXó zõ ^÷ <ó Xõ Ð`ô có ó AÐ ÷ íó ÐRô |¬ `ó =ó w ó {õ T¬ mSó
ÐôhmSó íó ÷ fô eó wØõ ÐRô |¬ Qó w ó {õ T¬ Ð ë¬ õÎĀ [¼»À :ëÐ}eL éË]Ăg õ ñ {ó Kó
ñ ]Kó ÑÐ
ÐôhmSó mdó õ< fôô þ« eó wô ¬ >ô õ c¬ TÐ Tó õÎ ÷ vô |ô X÷ Ìó md¬ó hõÎ Êò ÷ Hó Qõ ÷ fô e÷ Xõ pó ÷ T¬ m^ð gó Hõ
{Y ºåw ¼¿½¼ inUÐ h=Ú½Á å ê½»»»/Â/½Á zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)
100
.[¼ÀÄ :ên_iúÐ]Ă óëcô ^ó `÷ wó
ö ºÓnxùÐ Y nw}hQ Rí ÓnxùÐ ì|w R
R Un_> dUÐ ~T}x
ëÐf_UÐ nYÌ º=nxÎ ëÐfLí dH ëÐfL ºhiÐfL dL pYúÐ SÐí
=nxüÐ ëÐf_UÐ nYÌí ºâÐ~fUÐí æĆBøÐí ç}aUÐ
ö gR dUÐ
.dUÐ = ên[LøÐí pYúÐ Ò{Aí gR
âÐ}åeTÐ ØÚÐX Q ëË|aTÐ TÎ ÒØ^TÐ

dUÐ ëlR ºphiË}bUÐ ÓnxùÐ R pUjeUÐ ì|w @Ði nY{fL ií
ÙÐ UÎ ºâÛnfUÐ UÎ Øbx ï|UÐ æĆBøÐ pUjY @}xô Un_>
pxùÐ fL Ó}L ö nY Ð|wí ºÓnh[_UÐ ngf> UÐ phiÐí{_UÐ Öí}UÐí
Ă÷ fô eó g÷ <ó mgð ÷_<ó ô c÷ ^õ T÷ Ð ô vô Êmó ?ó mXó zõ ^÷ <ó Xõ ø¬ õÎ ÐRô |¬ `ó =ó mXó íĀ
ó :pex}cUÐ
ö x}cUÐ ëË}bUnR .[¼¿ :îÚZUÐ]
ÐÙÎ ciÌ wí ºp]bi dL ~T}x
ëÌ chdL ß}ax ÊneiøÐ Ð|w ëlR º{AÐí xØ UÎ ëef> fT
ºph_SÐUÐ phde_UÐ íÌ px}caUÐ à]UÐ îY dL hR Ðí{A>
ö
cYÐ~UÐ ëlR å x{UÐ gR R ÜnfUÐ dx {Sí å adBÐ ÐÙÎí
hhHnHúÐ xÚ{[eUÐ UÎ Ð_@}> ëÌ chdL ß}ax fx{UÐ
Êò ÷ Hó Qõ ÷ ô K÷ óÛmeó =ó ëõkQó Ā ºUHÚ pfö Hí dUÐ ÑnT newí ºx{dU
ëad> nY{fL ÐHÚØÐ º[ÀÄ :ÊmeTÐ] Ăé õ Gô |TÐíó õ c¬ TÐ Tó õÎ ìô íǾ|Qó
¬ ô
Ðd[> A ºdUÐ êĆT gR R ÐíÚín> ëÌ ÐUínAí dUÐ énS ÐÙnY
pfö H UÎ }YúÐ Ð_@}> íÌ ºçna>øÐ íÌ wnaUÐ Y phi UÎ
101
U íÌ êĆcUÐ Ð|w PdUÐ éHÚ énS w ÐHÚ{U PdUÐ éHÚ
T R [aUÐ UÙ ëchU ºìnf_Y w neR UnS {S ënT ÐÙÎí ºdbx
.nghR ëad> UÐ ÓnRĆUÐ
oXúÐ Q ÓmQ°AøÐ iYeX ÓmgZ^TÐ

h= ÓnRĆBÐ qinT ÊÐH ºpYúÐ R ÓnRĆBøÐ pdcZY ëÎ
{S ºgaiÌ p_hZUÐ h=í gaiÌ pfö UÐ h= íÌ ºp_hZUÐí pfö UÐ
T ëú ºxÌ}U o[_x
ö {AÐí T ÙÎ ºÓnh[_UÐ Y pþIni ëc>
yÉÌ rh= ºphLne@øÐ ÒbUÐ SÐY Y SY UÎ é>
ö x}R
L~x
ö ï|UÐ ëniüÐ dL o_[UÐ Yí ºx}R ènfwí x}R nfw
ö ï|UÐ x}aUÐ dL o_[UÐ Y íÌ ºnð bx}R
dö x ëÌ º]U o[_x
q? U A å Un= hdUÐ ëÌ }_x iú º}BùÐ x}adU Un=
é>
ö rh= ºpdÙÐ Y pUnA ex å A dL }BùÐ x}aUÐ ëÌ U
}YÌ Ð|wí º«Yó fbx Yó » ø º«Yó od`x Yó » pUjY UÎ pUjeUÐ
d> nY R ph\bUÐ ëú ºêÐ~UøÐ B L ê~deUÐ ëniüÐ {_xô
w pUjeUÐ neiÎí ºd`> ø íÌ d`> ëÌ R qhU º}BùÐ Y hR
íÌ A Ð|w w pUjeUÐ _Y ÜÚ{> ëÌ ºcfh= ýn\UÐ UÐ w nY
ëÌ w pUjeUÐ ëc> ø ëÌ ºphiĆbL phLY pbx}]= Jn= Ð|w
w pUjeUÐ = ºhdL ï{_x íÌ ph[_UÐ SY Y hdL ï{_>
._Y UÐ íÌ å d_UÐ ÜnHÌ dL å _Y UÐ
102
hdUÐ íÌ UÐ pR}_Y L ëniüÐ {_> UÐ w Ónh[_UÐ ëÎ
dL ÓnRĆB qinT ÊÐH ºÓnRĆUÐ odQÌ ëÌ {i U|Uí º=
phYĆT Y phYĆHüÐ owÐ|eUÐ îY
ºphHnhUÐ íÌ phLne@øÐ à]UÐ îY dL íÌ ºphgbR íÌ
gfY {AÐí T {Tkx hT w hadeUÐ c> phfwÙ Y d]f>
ëniüÐ Y~dx nYí ..pbhbUÐ pR}_Y R pQ}UÐ w qhUí >ÐÙ
ºÑÐ[UÐ íÌ j]UÐ e> }î Óng@í e> neiÎ ÚncRÌ Y
T dL }^fUÐ pg@U o[_UÐ
ö ëÎ Èè}î pg@U o[_>
ö ÐÙnedR
x{Un= ënexüÐ ëú ºx{dU nð [_>
ö hUí ÓÐ|dU o[_> w énA
.x{UÐ Ð|w pbhbA L rx ëÌ ëniüÐ dL ß}ax
w ÚÐUÐ pUjY R iË}bUÐ ÑdHúÐ ëÌ {i ií
Êned_UÐ îY dL A ºëedeUÐ Zh_x ø ï|UÐ ÑdHúÐ
dö _x x}cUÐ ëË}bUÐ ëÌ Ðð ÚÐ}Y ng>Ú}T {Sí ºÑÐ~AúÐí habeUÐí
pJnY phahT å = ç{Éí ö ç{[Un= Ên@ ï|UÐ wí å UHÚ
í÷ Ìó î ðzvô có ^ó Tó ÷ Sm
ô w¬ õÎ í÷ Ìó m¬hõÎíĀ
ó ºx{deUÐí x}RncUÐ Y x}BùÐ
hT}ZeUÐí x{dedU cex gR º[½¿ :lH]Ăg ò õX́ éò °ó ó Qõ
fUÐ }î pg@í Y nð É[B ºcex ø ÈA dL Ðicx ëÌ
dL g_Y bx fUÐ ëlR UÙ Yí º{hAUn= Ên@ ï|UÐ P
..pbhbUÐ L rUÐ pdAÚ R hbhRÚ nichU pT}ZY ßÚÌ
nð h_@}Yí nð hw|Y nð RĆBÐ YĆHüÐ nf_SÐí R h_i ií
103
ëcx {Sí _Y UÐ ëcx {S :}BU ébx ï|UÐ eR ó ºnð h=~Aí
îY dL Ø@eUÐ SÐUÐ Ð|w >jx xÌ Y øÎí È_Y UÐ
ëí}aö cx pfö UÐ Y nð bx}R ènfw ëÌí nehH ø ºï}caUÐ æĆBøÐ
nð \xÌ x}R ènfwí ºpfö UÐ ëí}aö cx p_hZUÐ Y x}R ènfwí ºp_hZUÐ
ëecx gilR I Y ÐadBÐ ÐÙÎ nw}hQí ÓÐÛUÐ Y
!ÈpHÐÚØ íÌ ÚÐA ïÌ ëíØ Y ºUÙ UÎ nYí ì}aTí UĆ\=
¬ åTÐ
gTzTÐí ëmv|Tm< zSjw
ÐÙÎ éínAí ºUÐ Y T :U éb> phYĆHüÐ phfw|UnR
ö ëÌ ºUÐ w nY éA }BùÐ Y qadBÐ
hU{UÐí ënw}Un= ì{Tk>
pecUn= dhH UÎ L{i ëÌ nfedö L Un_> dUÐí ºph[_Un= ø
wÌ éØni ëÌí ºAÌ w Un= éÐ{Un=í ºpfUÐ p^LeUÐí
dL Rni ëÌ dö _fdR ºheUnÛÐ øÎ AÌ w Un= ÑncUÐ
ow|eUÐ BÐØ R íÌ owÐ|eUÐ h= ÊÐH ºhedeUÐ Ò{Aí
dL Rni ëÌ f_Y hUí º{AÐUÐ UÐ BÐØ Rí {AÐUÐ
Y bi ëÌ {=
ö ø = ºpdYnY j]Un= ê~di ëÌ hedeUÐ Ò{Aí
}\i ëÌ nfhd_R ºUÐ w Yó qi ëÌ {x}i nY{fL cU ºUÐ
nfQÚ }\i ëÌ ºnfdg@ ø nfedL }\ií ºni~ýÐ}Q ø nfUbL
phfwÙ dei rh= ºhU{UÐí ënw}UÐí pUn= UÐ {hTj> R
..phiĆbL phLY
104
ém^`høÐ g^w me^dX
ºb_UÐ h_x øí én_aiøÐ h_x eY iÌ nf_eY pdcZY
ëniüÐ ph[L ºoin@ ïÌ R Ónh[_UÐ è}> nY{fL nehH ø
è}> nY{fL ºdýnL íÌ =~A íÌ aýnJ íÌ w|Y íÌ afU
:éji i U|Uí ..dbLí inexÎ ëniüÐ {bax Ónh[_UÐ
ÐÙneU Èp_hZUÐí pfö UÐ h= LeUÐ ÚÐUÐ [x ø ÐÙneU
Êned_UÐ h= íÌ ºÓnh_@}eUÐ h= LeUÐ ÚÐUÐ [x ø
LeUÐ ÚÐUÐ [x ø ÐÙneU È@Ð}Y Ðicx U U A
w Ò{ýnUÐ phdb_UÐ ëÌ pdcZeUÐ ÈÑÐ~AúÐ h=í hhHnhUÐ h=
{_x rh= º>ÐÙí [I BÐØ R h_x nfö Y ëniÎ T ëÌ
oUÐ w Ð|wí ..«dUÐ øÎ UÎ ø» énS ëÎí ºdUÐ {_x øí >ÐÙ
R ëÛÐ> ïÌ bi ëÌ Y nf_fYí ê~gfií bi nfd_@ ï|UÐ
nffh= æĆUÐ âÐiÌ Y âi ïÌ yÉÌ rh= ºï{UÐ SÐY
÷ Rô Ā :ébx Un_> dUÐ ëú ºÊĆ= Ð|wí ºénS UÎ SÐUÐ éx ö
õpó÷ = Xõ í÷ Ìó bô Rõ Qó X« m<ð Ð{ó Kó bô gcó Kó qó ^ó wó ëÌó có Kó Úô Øm õ aó T÷ Ð ó vô
÷ ÷ ÷ ÷ ÷
ó ô
ó g÷ S |÷ ]hÐ ò ^÷ <ó Üó i<ó b[ó ^÷ <ó ów{wô íó m^ð gó H ÷ bó c÷ wó í÷ Ìó ÷ bô cõ ?ô Ú÷ Ìó
÷ ô õ õ ô õ
õ ÷
ênYüÐ }R ö {Sí º[ÁÀ :ên_iúÐ]Ă óëfô aó `÷ wó ÷ fô c¬ ^ó Tó Ómwó ùÐ æô |« Zôó h
º[ÁÀ :êm^húÐ] Ăm^ð gó Hõ ÷ bô ó õc÷ wó í÷ ÌĀ
ó :pex}cUÐ pxùÐ Q}SnUÐ
rh= º«^< cK b[^< Îí wzTÐ Q æ°AÐ v» :ébx
ó i÷ <ó bô [ó ^÷ <ó ów{õ wô íĀ
Ü ó :Un_> USí º}BùÐ ni{AÌ d\xí }aö cx
105
b[^< aw ëÌ ví» :Qébx º[ÁÀ :ên_iúÐ] Ă ò ^÷ <ó
ö ºmð [^<
..«ocaTÐ vÌ Q Ð{v Sí
oXúÐ p\aGÌ ÓmgZ^TÐ

ó {õ T¬ Ð ë¬ õÎĀ :ébx Un_> dUÐí
owÐ|Yí nð =Ð~AÌ å ÷ fô eó wØõ ÐRô |¬ Qó w
{eY nx º[¼ÀÄ :ên_iúÐ]Ă÷ fô e÷ Xõ pó ÷ T¬ m^ð gó Hõ ÐôhmSó íó å Ónh[Lí
Ðí{Ax
ö ëÌ @Ì Y qþ@ iú º= gU pSĆL ĆR ºg\RÚÐ
Ðí|Bj> ëÌ ÐUínR ..= Ðí{Axí
ö dUÐ dL Ðafxí x{Un=
.Ónh[_UÐí ÓnRĆUn= cYÌ Ð]bô> ĆR ºîbUÐ ÑnHj=
vÌ |fJ øÎ mfgh
ö z^< oXÌ p`cAÐ mX» :P dUÐ éHÚ ébxí
x{AY
ö }hQ ÐinT ÐÙÎ UÐ wÌ ëú º«mfa@ vÌ cK mfcIm<
.UÐ wÌ dL JnUÐ wÌ odö `x ëÌ _h]UÐ eR
h= Ò}ýÐ{UÐ ÓnRĆUÐ UÎ }hZx wí Q dL
ö ênYüÐ ébxí
Êøjv ëÌ Jú cTÐí» :pxín_Y Y =}A R ënT nY{fL =nÉÌ
fcIm< cK fKmd?m< å chdL ëd`hH å beX ëTÐzgG êaTÐ
nf_SÐí L QdL
ö ênYüÐ Ô{x gR º«ba@ K bR|`=í
Y ç}aUn=
ö dY ënT ï|UÐ QdL
ö ébxí .!ÈZh_i ï|UÐ
hedeUÐ }TÌ QënTí ºÒ{AUÐ ex Ên@ ï|UÐ wí ºUA
ö mX ºcTÐ wØ cK ëÐAÎ hÌ mdhÎ» :ébx ºnghdL nð KnaA
beg< ç|Q
øí ëÉme= øí ëíÚÛÐ= °Q º|ýmd[TÐ ÊGí º|ýÐ|TÐ qA øÎ
106
ÑnHÌ h= Y ëÌ Q dL ö ênYüÐ hxí
ö .«ëíØö Ð= øí ëTÙm=
ºeeUÐ R SY gU ëcx {S x|UÐ pdgUÐ w æĆUÐ
.«ÜmeTÐ cAÐ mX vmTÐ pbG T» :Q ébhR
cTÐ < êmZKøÐ

P hi ÓnedTí Un_> dUÐ ÓnedT ênYÌ bi nY{fL nfiÎ
ö
gfUÐí ºdUÐ = ên[LøÐí Ò{AUÐ dL {hTjUn= Q hUíí ö
pYúÐ îY dL phdUÐ ngýni L Ô{UÐí ºpS}aUÐ L
R }^fUÐ {h_i ëÌ nfhd_R ºfx{UÐ êÐ~UøÐ ÊnaÉ îY dLí
øí ºâÐ~fUÐí æĆUÐ sfx neY nghR è}i UÐ ohUnHúÐ T
nfiú ºÓnSĆ_UÐ pYnSÎí SÐUÐ h^f> pbx}J R }^fUÐ {h_i ëÌ {=
ÐZh_> ø ..Ðð }[fYí Ðð ~x~Lí nð xS ëcx ëÌ êĆHüÐ L ëUíkY
ö ºngfL ëUíkY cilR cYÌ R Ðí}cR = pxØ}aUÐ
R Ðí}cRí
Ø}Y LÐeUÐ ì|w c> ø.º>}[i L ëUíkY cilR cfxØ
.pYúÐ Líí beUÐ Lí nfU chU ºèĆgHĆU ÓnedT
***
107
‫}ﺘﻮﻳﺎت اﻟﻜﺘﺎب‬
Â ........................................................pååY ¬{åbeUÐ
Ä .................... ÚYúÐ oSÐL }={fU ]i ëÌ êĆHüÐ niØÐÚÌ
¼Â .......... ni}BÌí nfY{S
ö nY pHÐÚ{U pÉ}R ë}bUÐ pxÐ{= pHnfY cU
½Ã .................................. êÙ ° dUÐ Ú ëíØ ÜnfUÐ ô{e÷ Aó
¾Â .............................. Ò}BùÐ S nhi{UÐ R TÚYÌ Ð>ö Ú
¿½ ............................ nð bdô Bô gfAÌ nð inexÎ hfYkeUÐ eTÌ
¿Ã ................................ ì}Bkx øí d_hdR
ö }h= w
ö Y
À¾ .................... çĆBúÐ êÚncY cSÛ}x ëÌ dUÐ UÎ ÐL}\>
ö
Á» ........................dUÐ hH R {wneUnT UnhL dL Øö ncUÐ
ÁÂ .................. aUÐ ï}heU éneUÐ ya> nY{fL pYúÐ ê~gf>
Â¾ ............................... ÐUÐ ÖĆ= }cUÐ ÒÚ|= â~ffU
Ã» .................................pbd]eUÐ ÒØn_UÐ e> dUÐ pY
ÃÁ ........................pdA}UÐ fR pdaÙÐ hdL qdQ eU xí ñ
Ä¾ ....................... YĆHüÐ eeUÐ p_R}U hT peA}UÐ
¼»» .................. éH}UÐí dUÐ UÎ ìíØ}R ÊI R LÛnf> ëÎ
109
cover rouaa akhlakiya part 7 .pdf 1 6/12/17 8:51 AM
‫ﺍﻟﻤ َﺠ ﱢﺪﺩ ﺍﻟﻤﺮﺟﻊ‬

ُ ‫ﺳﻤﺎﺣﺔ ﺍﻟﻔﻘﻴﻪ‬
(‫)ﺭﺽ‬
‫ﺍﻟﺴﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻓﻀﻞ ﺍﷲ‬ 7
ّ ‫رؤى‬
7
C
∞∏q îàdG á¡LGƒe ‘ »YƒdG á«dhDƒ°ùe ¿ƒ∏ªëj øjò∏d óHq ’{
M öVÉ◊G Ω’BG ∫ÓN øe πÑ≤à°ùŸG AÉæH á«dhDƒ°ùe ¿ƒ∏ªëjh
Y
QÉ«àdG
q äÉHöV Gƒ∏ªëàjhq Ghóª°üjh GƒàÑãj ¿CG øe º¡d óHq ’
m ÉH ô¶æJ »àdG AÉ«ÑfC’G á«MhQ Gƒ°û«©jh
’ øjòdGh ,¿ƒª∏©j ’ øjòdG A’Dƒg ¤EG ¥ÉØ°TE
‫أﺧﻼﻗﻴﺔ‬ ‫رؤى‬
CM
ّ
íàØæe π≤Yh
m ¥öûe m Ö∏≤Hm á≤«≤◊G Qƒf ¿ƒ¡LGƒj
MY
CY
CMY
áÑMC’G É¡jCG ,¿ƒë∏°üŸG ÉeCGh
K íàØæe π≤Yh
m ¥öûe m Ö∏≤H
m á≤«≤◊G Qƒf ¿ƒ≤p∏£jo º¡fq EÉa
...zá≤«≤◊Gh ≥◊G
qn ¢SÉædG
o ±ô©«d ,áeó≤àŸGh ájƒ≤dG á©aÉædG áq≤◊G Iô◊G
q án ª∏µdG ¿ƒ≤p∏£jh o
ˆG π°†a Ú°ùM óªfi ó«q °ùdG ™LôŸG Oóu éŸG ¬«≤ØdG

رؤى أخلاقية 7

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

رؤى أخلاقية 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

cover rouaa akhlakiya part 7 .

pdf 1 6/12/17 8:51 AM

‫ﺍﻟﻤ َﺠ ﱢﺪﺩ ﺍﻟﻤﺮﺟﻊ‬

xÉ ÚÐØ <m\X cK  ôI

YĆHüÐ Yn_UÐ ºYn_dU nð gfY H}> ºphSĆBÌ

mf?ÚmXí ÚXúÐ AÐzX oQ|^X

d^< ÚXúÐ oGÐÚØ

d^TÐ Q cTÐ Ú

ÜnfUÐ _= }_x rhA ºphHnhUÐ à]UÐ R }YúÐ Ð|cwí

X X Ê|dTÐ» ëÌ RqhUÐ wÌ L ÓØÚí pedT ènfwí

gmdTÐ ÑÚm= X ÒØm`GøÐ

zwzTÐ ë|aTÐ Óø°IÎ Q

ogX°GüÐ megZH dw ï|fTÐ ywÚiTÐ

Tm< X}TÐ ±deT

d^Tm< ëmhüÐ odgR

Tm^TÐ ÒÚÉ G|w QgeXjdTÐ |gXÌ

gaTÐ êÐz^hÐí ÚmbGøÐ oedgv

gó õeXõ j÷ dô T÷ Ð ô c¬ TÐ ózKó íĀ

ÒØm^TÐí g^eTÐ v cTÐ mÚ

ÜmeTÐ mÚí cTÐ mÚ g< ëÛÐTÐ

cTÐ oKm\< êÐ}TøÐ

ØmK» :Q oUnJ =Ì = dL ênYüÐ hfYkeUÐ }hYú êĆT Y

ÑmTÐ R ~`eTÐ zah

ëÐ|TÐ R ~`eTÐ ëÛí

~`eTÐ oGmXí |S{TÐ vÌ

UHÚ Un_> dUÐ ng= Éí UÐ Ò~heeUÐ Óna[UÐ h= Y

{Y ºåw¼¿½» Ò{_bUÐ íÙ À å ê ½»»»/½/¼¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)

ö ÐÙÎ» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ R ØÚíí

oeTÐ..w|\TÐ owmfh Q |gTÐ

R°AÌ âí|YX ê°GüÐ

ç°AøÐ êÚmbX X ÕÙmdh

ê°GüÐ Q d^TÐ êf`X

R ë{_Sú :énS @Ú L Q dUÐ {L =ú qdS :énS iÌ

Ò|AùÐí mghzcT d^TÐ

é°aGøÐ ÜmGÌ d^TÐ

cTÐ wØ Ò|Zh

ÚÐ|aTÐí ÒØÐÚüÐ ow|@

oe`TÐ ÓÐÉú Êm_ÉüÐ êzK

ÓmgZ^TÐ cK |ZTÐ

|bTÐ c= |vm]X

d@ ëmhüÐ oQ|^X

ef? ìÐíiX |bdTÐ

TÐ f? |bTÐ ]KÌ

mfa@°Xí ~`eTÐ zÉÚ

ëj= ºhiniÎ fx ëÌ ëni³U Un_> dUÐ {x}x ºêĆHüÐ R

Öm`høÐí XmbTÐ TÎ ÒKØ ê°GüÐ

cTÐ oX TÎ w|I ëm@üÐ

oeTÐ ìÍÐ}? dTÐ

ó õ `÷ hó Qõ ó <¬ Ú¬ |Sô Ù÷ ÐíĀ ó :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx

oXmgaTÐ êw ëcQm_TÐ

od@|cT aX ÓmgZ^TÐ

ÓÐgZUÐí éÐYúÐ ..hiniÎ h_x ëÌ nfY ëni³U {=

âÐ}åeTÐ ØÚÐX Q ëË|aTÐ TÎ ÒØ^TÐ

oXúÐ Q ÓmQ°AøÐ iYeX ÓmgZ^TÐ

oXúÐ p\aGÌ ÓmgZ^TÐ

cTÐ < êmZKøÐ

‫ﺍﻟﻤ َﺠ ﱢﺪﺩ ﺍﻟﻤﺮﺟﻊ‬

You might also like

xÉ ÚÐØ <m\X cK ôI

YĆHüÐ Yn_UÐ ºYn_dU nð gfY H}> ºphSĆBÌ

mf?ÚmXí ÚXúÐ AÐzX oQ|^X

d^< ÚXúÐ oGÐÚØ

d^TÐ Q cTÐ Ú

ÜnfUÐ _= }_x rhA ºphHnhUÐ à]UÐ R }YúÐ Ð|cwí

X X Ê|dTÐ» ëÌ RqhUÐ wÌ L ÓØÚí pedT ènfwí

gmdTÐ ÑÚm= X ÒØm`GøÐ

zwzTÐ ë|aTÐ Óø°IÎ Q

ogX°GüÐ megZH dw ï|fTÐ ywÚiTÐ

Tm< X}TÐ ±deT

d^Tm< ëmhüÐ odgR

Tm^TÐ ÒÚÉ G|w QgeXjdTÐ |gXÌ

gaTÐ êÐz^hÐí ÚmbGøÐ oedgv

gó õeXõ j÷ dô T÷ Ð ô c¬ TÐ ózKó íĀ

ÒØm^TÐí g^eTÐ v cTÐ mÚ

ÜmeTÐ mÚí cTÐ mÚ g< ëÛÐTÐ

cTÐ oKm\< êÐ}TøÐ

ØmK» :Q oUnJ =Ì = dL ênYüÐ hfYkeUÐ }hYú êĆT Y

ÑmTÐ R ~`eTÐ zah

ëÐ|TÐ R ~`eTÐ ëÛí

~`eTÐ oGmXí |S{TÐ vÌ

UHÚ Un_> dUÐ ng= Éí UÐ Ò~heeUÐ Óna[UÐ h= Y

{Y ºåw¼¿½» Ò{_bUÐ íÙ À å ê ½»»»/½/¼¼ zxÚn= AneU p_e@ p]B (*)

ö ÐÙÎ» :énS QçØn[UÐ ênYüÐ L rx{UÐ R ØÚíí

oeTÐ..w|\TÐ owmfh Q |gTÐ

R°AÌ âí|YX ê°GüÐ

ç°AøÐ êÚmbX X ÕÙmdh

ê°GüÐ Q d^TÐ êf`X

R ë{_Sú :énS @Ú L Q dUÐ {L =ú qdS :énS iÌ

Ò|AùÐí mghzcT d^TÐ

é°aGøÐ ÜmGÌ d^TÐ

cTÐ wØ Ò|Zh

oe`TÐ ÓÐÉú Êm_ÉüÐ êzK

ÓmgZ^TÐ cK |ZTÐ

|bTÐ c= |vm]X

d@ ëmhüÐ oQ|^X

ef? ìÐíiX |bdTÐ

TÐ f? |bTÐ ]KÌ

mfa@°Xí ~`eTÐ zÉÚ

ëj= ºhiniÎ fx ëÌ ëni³U Un_> dUÐ {x}x ºêĆHüÐ R

Öm`høÐí XmbTÐ TÎ ÒKØ ê°GüÐ

cTÐ oX TÎ w|I ëm@üÐ

oeTÐ ìÍÐ}? dTÐ

ó õ `÷ hó Qõ ó <¬ Ú¬ |Sô Ù÷ ÐíĀ ó :{heUÐ =nT R Un_> dUÐ ébx

oXmgaTÐ êw ëcQm_TÐ

od@|cT aX ÓmgZ^TÐ

ÓÐgZUÐí éÐYúÐ ..hiniÎ h_x ëÌ nfY ëni³U {=

âÐ}åeTÐ ØÚÐX Q ëË|aTÐ TÎ ÒØ^TÐ

oXúÐ Q ÓmQ°AøÐ iYeX ÓmgZ^TÐ

oXúÐ p\aGÌ ÓmgZ^TÐ

cTÐ < êmZKøÐ