FAKTORI USPEŠNOSTI U

KOŠARCI

Doc. Dr DRAGANA ALEKSIĆ

• Da bi se utvrdili svi parametri treninga i
takmičenja u vrhunskoj košarci, neophodno je
koristiti statističke podatke, testirati hipoteze i
izvoditi statističko zaključivanje.
• Značaj statistike uslovljava veliki broj
referenci koje se njom bave.
• Model hijerarhijske strukture sportskih
aktivnosti naziva se jednačina specifikacije.
• Tu strukturu čine faktori od kojih zavisi
uspešnost u određenom sportu.
• Najveći značaj jednačina specifikacije ima u
programiranju trenažnog rada.
Jednačina specifikacije ima ogroman značaj za
selekciju u košarci, tj. za ostvarivanje njenog
najvažnijeg cilja; pronalaska talenta.
Ona daje odgovor na pitanje: Koje se osobine,
sposobnosti i karakteristike kod subjekta moraju
dijagnostikovati u inicijalnoj selekciji?
Mora se raspolagati sa informacijom o koeficijentu
urođenosti svake od antropoloških karakteristika.
Ako najveći uticaj na rezultat ima karakteristika sa
visokim koeficijentom urođenosti (transformacija ima
ograničenu mogućnost), kroz sistem selekcije mora se
tragati za onom osobom koja ima natprosečno (po
određenim kriterijurnima) razvijenu upravo tu
karakteristiku.
Profesor Mik Pavlović
R=
a1A+a2F+a3M+a4KM+a5G+a6TM+a7C+a8S+a9O+a10T+a11E

A - faktor antropometrijskih karakteristika,

F - faktor funkcionalnih sposobnosti,
M - faktor bazičnih (opštih) motoričkih sposobnosti,
KM - faktor košarkaških motoričkih sposobnosti,
G - faktor kognitivnih sposobnosti,
TM - faktor taktičkog mišljenja,
C - faktor konativnih dimenzija ličnosti,
S - faktor socijalne prilagodljivosti,
a - faktor objektivnih uticaja,
T - faktor trener,
E - greška (error),
a1 – a11 - koeficijenti relativnog uticaja pojedinih faktora.
 Faktori od kojih zavisi uspeh u sportu (košarci)

GENOTIPNI FENOTIPNI MATERIJALNO- UPRAVLJAČKI

FAKTORI FAKTORI TEHNIČKI FAKTORI
FAKTORI

Morfološke Trenažni proces Materijalna baza Kadrovi

karakteristike
Funkcionalne Takmilčenja Tehnička Informacija
sposobnosti sredstva

Motoričke Dopunski faktori Uslovi života Organizacija

karakteristike
Psihološke
karakteristike i
sposobnosti
1. Morfološke ( antropometrijske) karakteristike:

- longitudinalna dimenzionalnost skeleta (dužinske

karakteristike kao što su visina, dužina ekstremiteta,
sedeća visina ... )
- transverzalna dimenzionalnost skeleta (poprečne
dimenzije kao sto su poprečni presek pojedinih
zglobova, širina kukova, širina ramena ... )
- cirkulatorne dimenzije (kao obimi struka,
podlaktice, potkolenice .... )
- potkožno masno tkivo (kožni nabori nadlaktice,
trbuha ... )
- telesna težina
2. Funkcionalne sposobnosti u okviru kojih se
proučavaju potencijali organizma koji obezbeđuju
energiju za mišićni rad, odnosno sposobnosti koje
dominantno zavise od funkcija disajnog i srčano-
sudovnog sistema.

3. Motoričke karakteristike ili fizička svojstva

(antropomotoričke sposobnosti) u koje spadaju:
snaga, brzina, izdržljivost, koordinacija,
ravnoteža, gipkost i preciznost.

4. Psihološke karakteristike (kognitivne,

konativne, sociološke ... )
Gotovo svi unutrašnji faktori u velikoj meri determinisani
genetskom komponentom.
Na primer visina, konstitucija tela, brzina, koordinacija…

Korpus spoljašnjih ili egzogenih faktora definišu

spoljašnji uticaji na sportistu:
• socijalno okruženje,
• uslovi življenja,
• kvalitet ishrane,
• mikrosocijalni odnosi i
• trenažni uticaji, kao kontinuirani, planski
smišljeni i sprovedeni pokušaji transformacije svih
unutrašnjih faktora u željenom pravcu.
 LITERATURA:

Osnovna literatura:
1. Jovanović, I. (1994). Košarkaška teorija i metodika. Niš: Fakultet fizičke kulture.
2. Košarkaški savez Srbije : Međunarodna pravila košarkaške igre
Dopunska literatura:
1. Rubin, P.: Košarka – metodika i tehnika, Novi Sad, 2004.
2. Rubin, P.: Košarka – taktika, Novi Sad, 2004.
3. Trninić, S .: Analiza i učenje košarkaške igre, Zagreb (Pula 1996).
4. Trninić, S.: Selekcija, priprema i vođenje košarkaša i momčadi, Zagreb, 2006.
5. Karalejić, M., Jakovljević, S.: Osnove košarke, Fakultet sporta i fizičkog
vaspitanja, Beograd, 2001.
6. Žeravica,R.,Pavlović,L.: Šutiranje u košarci, Beograd, 1984.
7. Nikolić.A.,Paranosić,V.; Selekcija u košarci, Beograd 1980.
8. Mikić,B.,Ahmetović.D.,Bašinac, I.: Bazični i specifični trening kondicije
košarkaša. Fakultet za tjelesni odgoj i sport, Tuzla, 2005.
9. Nožinović, F.: Tehnika i taktika košarke, Tuzla, Fakultet za sport i tjelesni odgoj,
1994.