You are on page 1of 10

‫تعابُرُاالجيال‪ُ:‬مقاربةُتحليلية‬

‫د‪ُ.‬رجاءُمكّي ُ‬
‫ُ‬
‫أع و دود ً ولىوكت و وساوولطوأملمووتودلتًوولوطمووالدًاووًوويود و طوكتوود م و عدوودا ووتًوولو دووووً و و وودو وودك و‬
‫تصوو يوكع وولدوكت مًدوويوكتوددًوويو كتًا كد وويووتووودوأ وولدواووءكوكتساوولطو سوو و ووت وك وووو"تًد وول وس د وولا "وووووووووووووووو‬
‫"‪"M. Cornaton‬و"أطوعمووو وكتووو سو كعجاًووولعتوكتً لصووود"و اووودوأاووودكاوتًسا ووويوكتجلً ووويوكتم ل دووويو وووتو‬
‫كت ل و‪ 2003‬و و‬
‫لت دةوكت وكتسالطوص يو‪12‬وو و‬
‫مًتوكت م وكع مل ديو س وعل ‪ :‬و‬
‫عم وكت سو( ًلو دهلوكتا مد وكت مت)ووكتم مد ت جدلووعم وكت سوكعجاًلعتووعم وكتاد ديووعم وكتمدًدل و‬
‫كتمغيوو عم وكتالددخو كتجغدك دلود وك و م وكتددً عدك دلووعم وكع اد ت جدلوكت ول ديو كعجاًلعديوو‬
‫سمهلوعم واادمّطوً لادكتوأ تديوأملمديو تواو ديوكتً ظيو(‪)L’observation‬وو ضدفوعم وكت ئ يوو‬
‫كعا عدك دلو كعا ت جدلو كت م وكعااصلدديو كتمدلمدي و‬
‫تودو صفوكتس ددوً وكت مًل وس واءاوكتًدلدد و كعلاصلصلتو لت م وكعجاًلعديوو ً ه وً ودص هلو‬
‫لت م وكع اد ت جديو( دجً كوكتم مد ت جدلو عم وكت سوكت دد و كعجاًلعتو كع اد ت جدل) و‬
‫د ض و"‪"Cornaton‬وكمالدك وكت م وكع مل ديوعم وكت م وكعجاًلعديوأ وعم وكع مل و م طوًلود ًمووً و‬
‫ً و مم تودكلمتودد ضوكتاًددز و ً ز وع وكت دددوً وكتساّلطو إ وكت م وكعجاًلعديوالددةوعم وا جدوو‬
‫كت ً و(‪)L’action‬وعسسوكت م وكتًضلد يوكتاتوعوا ز ود ًلىوكت وكتًددك و‬
‫ك وكت ولئقو كتظلادكتوكعجاًلعديواتوً ض عوعم وكعجاًلعووكًلوكتظلادكتوكع مل ديو هتو س وك و آلدو‬
‫طجاًلعديوع هلوعلدةىوًلوااً دو وكت لدكتو كتاولتددو كتو كعدو(كتًأس و–وكتً دطو–و سل يوكتوضلدلو‬
‫كت دزد ت جديوكعلدى)و اءكوًلود ً و توددلاوو صًلتو"كعجاًلعت"وو اتود ًلىوءكتولص صديودا دثو‬
‫ع هلو"‪"Emile Durkheim‬و توددكماووع وكتظ كادوكعجاًلعديوو سل وعم وعم وكعجاًلعو لت م يوكتدووك و‬
‫دمجأوكت وا مددكتوألدىوللصيوامكوكتا مددكتوكتمدس ت جديو توم د و ه وًلاديوكتظلادةوكعجاًلعديو‬
‫سمودّاهلووأل وو دأدووعود جدوك ودددويوأ وً هجوم مد ت جتو س و صد وعوداًس وك ودس ّ و داومؤكعىو‬
‫ت دحوظلادةوًل و‬
‫اءكوًلوم ًّلاو لتدؤديوكت لً دديوتم ودويوو اتوكتاتوا احوكتدؤديوكأل ودي و ا لوع دوً ودصدوعصدوكتا ددديو‬
‫توكع ظًيو دددّالو"‪"Cornaton‬وكت وأ هلوسل توتا زديواضديوكعما ًلدوً وكعجاًلعتو كتمدس ت جتو‬
‫(‪)Socius et de la psyché‬وكتاتودجطواجل زوكتصدكعو دهل و‬
‫و م ًّلوا ضجوكت م وا ددو ًددك هلوأ و ً ض عهلوكتللصوتاص حوتددهلوكتوددةوتم ل و تإل ل و تم دح وتءتكو‬
‫دؤسدو"‪"Cornaton‬وعم وكتً ض عوكعجاًلعتو تدسوعم وكتظلادةو(‪)L’objet et non le fait‬و ظدكىو‬

‫‪1‬‬
‫ألاًديوً ظيوكت ل ثوكعجاًلعتوتًددك وو عتو وددةوعواداسزوعم وادفوكتظ كادوتًو د ىووو و كما لدكىو‬
‫كت و"‪"Durkheim‬و"إلعلدةوكإل ل " و و‬
‫ً وا لواص حوً ظيوكتظ كادوكعجاًلعديوً د وً ضومدد ؛و تدسوعم وكت ل ثوكعجاًلعتوك ودصفو‬
‫ك ودص ّودوكت الئيوكتلل ووأل وس وً ظيوعمًديوا ً وظ كادوً هجديوًلالدةو ً ز تيوع وكعلدىو‬
‫ً وك هلومجردة‪ُ،‬ك هلوجدتديوكتًمً سو كتًجدد ود توضد دةو ه وكت كايوو كايوكتً كضديووًلو دك و‬
‫كت ولئق و اءكوًلودجطودد وو توكع ظًيوكتًس ّوًمي و‬
‫تءكو إ وعم وكت سوكإلجاًلعتودا ز وًيوعم وكت سوكتًدضتو اءكوًلو اجوع وعم وكت سوكت دلد واتوادك ةو‬
‫(‪)Transversale‬وطما دكضديوتمظ كادوكت مديو اسلًمهلو ا ددوأ ظًاهلوكت مدي و‬
‫م وم د وكتً ل ووا وداًس وعلت وكتالددخوً وعز وكت الئيوكعجاًلعديوكتًدك ويوت ما ًلدوو توا مدموو ك و‬
‫د و وكتا مد ووً مجًلى؟واو د لوكتودك كتوكت وألدل وس دىو توكتا مد و كتاأ د وو اءكوًلوأسداوكدضول ىو‬
‫"‪"Bourdieu‬ووسًلوك وودادل قوكدضلىوًيوا جهلتوكتودك كتوكت مديوتمالددخوكت دد و‬
‫وكتا مد وكت تو كعما الجو‬ ‫ط وطًا كوددجيوً وكتً ض عديو تواءكوكعدلدووعودًس وك ودا وقوكعوً ول‬
‫كت ود ووكتً توعم وامكوكتً ددلتو(‪ )Datum‬و‬
‫عودًس وتم م وكعوك واا ا وو م وكعجاًلعوعمدووك ودا ا وًيوعم وكتالددخو كت مم يوتدصدوكتد ك دو‬
‫كعجاًلعدي و‬
‫صلئدد وكعجاًلعدد وأل هلوً كضديوضلعديوو‬ ‫ك وًلو د ووكتد و تو"امقوكتمدلمي"وا وامقود غ و ل وكألل ّ‬
‫ً د ديو ًؤ دةو عودًس وا لددهلوو للفوً وكت ا عو تو ّخوكعددد ت جدلوكتًهدً يو ً وًلودًس وامًداوو‬
‫لتًًلدملتوكتم ددي و‬
‫ط وكت م وكعجاًلعديوام ّه وكتس فوع وكتا لاضلتوو د واءكوسمووعودًس وك و ص حوعمًدد و لتًدمقو و‬
‫دًس وأ و س !؟وو و‬
‫و‬

‫‪2‬‬
‫أًلو تو د لو و(‪)Psychanalyse transgénérationelle‬و كءكوًلوكما د لوكت ودؤديو‪F. Dolto‬و تواءكو‬
‫كتًجل وو ودوأو جدوكتا مد وكت متوًلودًس وك و مًدوو"كتاضلً وكتجد ت"وإلماس لفوكع دكثوكتاتوا ص و‬
‫تألمدو ت مل و دكلمهلوو ا وا وك ود تدو ً ءواس د ووسج د و تو د وأًوو ا ود ل توً وأ دكثٍوجدتوعو‬
‫د دفوتً ودو تهلو دًس وأ وا تّدوتددووءال لىو ا ودلاًد و دًس وك ودادجًهلو جمداو د ً واأ ددوكت ءكطو‬
‫كتء وت واو تووأًو وً وا لوأاًديوكتا مد وكت متوتأل عدوكتء ود ه وسدفواا لدفوكألجدل وأًل وكتصدًلتو‬
‫كت لد ديو عددالو ا وكت دح و‬
‫و‬ ‫ك وو و و(‪)transmission‬وً ثو ضخوتإلدثووكتء ودس ّ وكتد ْد و ا ود ْد وعلد توع كعوتدىوكأل دكد‬
‫ّو‬
‫دلدواصاهلو أددوًلام ي و ادا دوجًد هلو‬ ‫دصدلدوكت ددو تووا ل دوكألجدل وكمدكدوأمداوو سلً وأجدلتهلو‬
‫ً لشوص طوع ك ووكإلل صوكت كعتوتألمدةو كتولئ و لتوعم وكت ًول و عم وكتمدوو اًلا و حو‬
‫كعجدكدوك و لامفوع وو(كألمدكد‪-‬وكت حو–وكتمددكط) و‬
‫ك وواصغددوتألجدل و تألزً يوأل واس ّو وكت عتوا واس د ودد لًتوعودداسزوعم وكتس تو ودو وداًدسزو‬
‫كما لدكىوتا لدفو كعٍوً ل دوتس ودك ضوتمءكتوكأل دي و‬
‫اءكوًلودددحواملؤعتوأملمديو وا جدووكآللدو واجد يوكتا مد و تدصدوكت لئديو كت ادكدو كتًدك يو‬
‫ً وأج وكإل اول وكت وألءو ض ديوكتً افو ا دددوكت ايوً وكآللدو ا دددوكتدع يوكدضل ى و و‬
‫اتومممميوك اولتديوو لاميووً يوً ءوأ ددطو ا وكتاًس وً وكتمغيو كتجمدو كت دفو دظهدوكت لدضو كتسلئ و‬
‫كتًاسم وكتء ود ًلوعوداًس وً وكتا دد و كت دصوعم وكتمغيو كعم وا لو لتو دوكتا لود وا و دصوعم و‬
‫كت ول وو ا وعلت لىوًلودس و و و" مّ مت"وتدع يوعددوً ي و‬
‫ديوالئًيوعم وكتاجًديو اتوعو دديو كتظلادةوكت مديواتوعل دةو(‪ )transversal‬و و‬ ‫ك وو ثوأ وً ل عتو‬
‫أءسدوا لو لتيوامكوكت الةوكتاتودأ توعم وكتو ‪:‬و"وع لتتوك دطو توو توًشوً ج د"و ت وااًس وً و‬
‫دحو دصدواءكوكت ت و عو سهاو واتوكتاتود ّاهلوأًهلو ج ّوداهلوألًهلو غدلطوكألطو ًلوً ودعتيوكت دطوو‬
‫ك ووكتد دو د هلو د وكألط و‬
‫عو م وك وفرويدوا والكانوكعاًدوعم وكتادكجدددلوكإلعددوديو ً هلوأ ددطو ًلود ج وع هلوً وا ل سو ً و‬
‫ا جووتمول وً ول وكتد د ووع ايوكع و أ دوو كمسوإلاد ت جدلوكت وصلط و ع دًلوأا والكانو صفو‬
‫كت ظدةوتم وصو(‪)Le manqué‬و أمسوتجمدوكتدع يوً ول وكت لدك دل و‬
‫عتووك وواص ددوكتاص ّ دو‬ ‫ً وا لودس وكت ددوا و ددوكتمغيو لتو ةوود توا وكت دوكإلجاًلعتوكتء ودً وكت‬
‫كتدعتيوع دوكت دوكإلجاًلعتوً ول و ظد يوك دكعوكتمغيو ا وا تهل و‬
‫اءاوكت هلديوكتم ددةو(‪)Happy ending‬وً ول وكتزً وكأل دد توكت لتثووع دًلودص وكألطوإللصل وط ووو‬
‫ًلود ًمووكإل وً ود ْد ودًز ووا وًلود ًمووكاجلاوأامووً ول واا وكألطوكتً و وتووع دوكت ول يوو‬
‫دص حوكتد ْد وا ود ْد وكجاًلعتوجدمتو(دادو دكئت)ودادوكتء طوكتدًز و‬
‫توكت هلديودص حوس و ك دوً لو سلديوواصيوواصيوا ل دديو دص حوً هلو أ وس وًلوعودًس وك ودس وودجطو‬
‫دال وو ا دل وو د وسمًيووك ووعلت وكت وعلت و‬

‫‪3‬‬
‫ااًدزوكتظلادةوكتا ل دديو لتاسدكدو(‪)repetition‬و ا لواجددوكتًملعدةوتضل وعد وا دتوكأل سلدوكتًا كد يوو‬
‫علت لىوًلو ما ً وسمًيو حوأل وو وأ وءسدىوً وكعا وأ وكألجدكدوادلدد لوك لتدلىو اص حود دمديو اادكو‬
‫حومدكىو اا مّطوًيوأ سلدوألدىو دةوكت وكت دك و ا افوً هلو و ً توكت وكألًل و‬‫ّو‬ ‫آ لدالو د ًلواص‬
‫سأ لو س وأام لو وده ودع و ج لو لمصوتم سدةو وه وسًلودو و‪Bruno Clavier‬و صدفوكتدلايو‬
‫ؤً وكت ول وً ول واءاوكأل سلدوكتاتواا لاضوًيو طوكتا متوً وكت جي و علت لىوًلواتوكعوأ سلدوا دأو‬
‫ك اد ت جديوأل هلوالئًيوعم وم لحوكتً لد و ا اهتو أ وا دوكت وًسلً وكتءكتو ا دتوكتً تو كتاددفو‬
‫أع تو لتاددفوكت دوكتًدضتوكتسلً و(‪)L’autre extreme‬و ا وعلت لىوًلودادك ىو لتالد و وا وكألطو‬
‫د و وكإل و كأل و ايوم ل ديو ك وسل توًالدّمي و‬
‫دًس وك واس و سدةوً و تيو دو مديو وكت دكدو(‪)Le deuil‬ود جيو عوكتاجل زوو داًلوكتا ل دو كتاسدكدو‬
‫دص ل ود ك ك و ل دل و لتً دأوأل هًلود م ل وكتا مقو كتا مقوا و دوءكاووطع وتمء ل وك وتمًدضوعسسو‬
‫كعماو و كت وكتًا ل وعودس وكعو لت دةوكت وكتاد ًلو لتا مد وكتً ًق وً وا لواسً وأاًديوكتا مد و‬
‫كت متوكتء و دكو داوكتولددوعم وكتغ صو توكألعًلقوو كتً ل ِتجوا وً ل ِتجوكألا و اءكوًلودلتًلوا دثوع وو‬
‫‪ Ferenczi‬وتس هلوكألًلس و وأًلس وكت دلةو وكتاتوامس ل واتوامكوكتص دوكتاتوا د ل و و‬
‫كًلوكت جوكتا ل د و ه وددل و لت م ل وكت ددو ااووًيوكتً ددو س وكتً ل تو(كت مقوكت لئمتو–وكتًه تو–و‬
‫كت ول ت) و دأتوً ءو‪1980‬و اولديوكتا مد وكت د دد و وديوكت جلتوكألمدديوكت مديود وك و م و‬
‫ا جهلتوالكانو تواءكوكتًجل ادودسزتوعم ووً لاد وأملمديو كما لداهلوسلت دجمديو كأل ددطو كت وميو‬
‫كت وميوكتًضلدةو كتاًلاتو كتغ لتوكت مديو(‪)envelopes psychiques‬و ظددلتوكتا مق و دًلودا مقو‬
‫لتجمميو هتوجمميو جهلىوت جوودا دثو دهلوكتً م وو ودا دثوكما لدوك ىوتما مد وكت متو س وعل و دددحو‬
‫أمئميو دضدلت و اتوًص يوً وضً وكت جلتوكتوصددةوًل د و‪10‬و و‪20‬وجمميوكما لدكىوكت وك سلتديوا و‬
‫ًصلد اهل و‬
‫دصودوو تواءاوكتً لضدةوامكوكت جلتوكعمدديوتم لدضوك وكت كدضوكتظلادةو توكتمم ك و‬
‫تس هلوأعدتوتهءكوكت عوً وكت جلتوكت موديوكعمدديوً ه وكت لدضو(‪)Le symptôme‬وكتء وعوً و‬
‫تووكعو لتا لدتوًيوكآللدو لت ئوديوًيوكآللدد و ً وا لوددصدوكت جوأد ودامج وكت ددو لدضوووكد وو‬
‫دومقو أد ودلمصوأل سلدوعلئمديو ت د دوأمدديو إللا لتوكتءكت و‬
‫وكت التوكألمدديو ادكلمتوًيوكألجدل و‬ ‫س ّ واءكودمًحو ه ِووكتا ل دكتوكتً يوكت كعديوكتاتوادومتوعم‬
‫هلوكت دعدي وك ووكتدًزوكت لا وتًددكثو‬ ‫كتمل وي وك ووً وا دد وإلعلدةوك ل وكت ويو ط ادك وكتءكتو ً‬
‫دالوكتمم توكتًؤددو ًلضتوكت ددو‬ ‫أ لداومدس ت جديوتءكو إ وكتً م ًيو"كت م دي"واسً و توكتًلضتو‬
‫كتص لتو عد وكتدك ي واتواصيو‬ ‫صدو‬‫لت لدضوكتًهدً وً ءوكت عدةوأ وكتز كجو امًحو دصدوكت ّ‬
‫كألمدةوً ءوكتً ز وكأل و كت التو كتد ك دوكأل ت و و‬
‫دو والكانو(‪)1964‬و ا ود دوكت وكلودُليفيُستروسوو أ و ظلئ ديوكت سدو"عددوكتً لز"وكتء وددكاو‬
‫ماد سوكملسوكتو وكعجاًلعديوكتاتوددصدالوا و سدوع كعٍوو تس وا ودس توك ودس و ً ضيوكت عتو‬
‫سًلوا و دثوا ! و‬

‫‪4‬‬
‫ًلوا وكت دقو د ودًزديوكع اد ت جدلو دًزديوكتا مد وكت متو إءكوًلوسل كوًلام د و توكت ظلئ ديوكعوك و‬
‫كت ض ديوكعا عدك ديوا ثو توًملئ و سدديو تو ض دلتوًًلدميوكتجًلعيوك وكت ددقوكعجاًلعت و عو‬
‫م وك وكع اد ت جدد وكتًؤممد وسل كوك اد ت جدتوكتًساطوك وك و(‪)Cabinet‬و تدسوكت و و سل كو‬
‫دجً وكتً ددلتوكتاتو ص وعمدهلوكآللد و ً و ود و"مولتي"و ظدداه وكًلوكتا مد وكت متو إ ووعو‬
‫دًس وتووكعوك ودد دوًيوكت دلدةو ضد دكاهلو ا وعم وعدكدوكت م وكع مل ديوكأللدىو ل ووالمصوً و‬
‫كألً تيوكأل اد ت جديوكتد د ديو(‪)naturaliste‬و توءككوكتزً وع وًدضلاوتدم كوًدض و أم لطو‬
‫عض ديو و أًدكضو لتاص دو(‪)par representation‬و ظهدوع دوآتديوكإلا طو( د ددو‪)1894‬و وموو‬
‫ع وو‪Pontalis Laplanche 1967‬ووك ووً ض عدلىوس وكت ددو كتغ صو توكت ودويوكتًولتيو اتو دكدةو‬
‫دودًهلوكتا مد وكت متوً ول وكتً د يوكتًودًيو توكت اتوكتء واس و دووكع اد ت جدلواها و لتاص دكتو‬
‫كتجً ديوكتاتواهت وً ض عدلىوتس وكت ددوواتواصفوً ول وك ل وً ض عو د ودا وكتا لدكو دووً و‬
‫ل وكتزً و كت مدل و كعادكدو تودوكجلطوالكانوع واءكوكتً ض عو س وكت ددو تغيوكت م و توكتا مد و‬
‫كت متو ص حوكًل وكتا مد وكت متوت اد ت جدلووعدلدةوكت ظد يوكتدًزديو(تغيوكت دكدةوع دوتغيوكتً ض ع)و‬
‫تدىوستروس و‬
‫وكتا ل د‬ ‫ك وو كدودجطوك ودساً وكتد و د ًلودجدطوع ووكت‬
‫ا و وكت دلةوسًداسزو س ددوتمّءةوكتملعدي واؤع وكألا وكتًدض وً وأامه وو امكوكت دلةوس ددوتمًا يو‬
‫كت دلةوس ددو توكتًا ي و‬
‫وو‬ ‫ك وكتا مد وكت متوكتا ل د ودجدوأ ود ددوتول وًم ووك وكتًمفوكعمد وكتضلئي و‬

‫‪5‬‬
‫ً وا لو سًلوال و‪Florant Gabasson- Garcia‬و توددكماووكع ماً ت جديوكتًولد يوًل د والرمزيُلدىُ‬
‫كلودُليفيُستروسُوجاكُالكان‪ُ،‬منُإنتروبولوجياُالتحليلُالنفسيُالىُالتحليلُالنفسيُلألنتروبولوجيا و‬
‫إ وكتً ض عوعود وقوكت مدميو ًهًلواس وكتاجد يوكت ومديوكتا مدمديو و دوً وك واا لاضوًل د وكتا دت و‬
‫ً ض عديوكتس و و‬

‫(‪)C’est un traumatisme en heritage‬و‬


‫و‬ ‫اتوادكثواد ًلووك وكتاد ًلوكتادك دي‪:‬وكتصدًيوكتً ل يوً وكعا وك وكعجدكدواادكوأ دكىوعم وكع لد‬

‫ُ‬
‫مابينُالرهطُالبدائيُومرحلةُالمرآة‪ُ ُ.‬‬
‫والكانو–وكتدك دوكعجاًلعت و‬ ‫فرويدو–وعم وكت سوكتجً ت‬
‫‪-‬و‬ ‫ً وكتدادوكت دكئتو‬
‫‪-‬و‬ ‫كعطوكت دكئت‬
‫‪-‬و‬ ‫امقو توكت ضلدة‬
‫وو‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫وً ل وكع ل و‬ ‫ً ل وكع لو‬
‫ك سلتديو‬
‫ً و‬
‫لصدةو‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫وكما لدةو‪/‬وس لدلت و‬ ‫كتجدشو كتس دمي‬
‫سًلو تو‬
‫كتًًلدميو‬ ‫عت وووووووو‬ ‫وكتدد و‪/‬وكتمدلميو‪/‬وكت‬ ‫كتلدك يو‪/‬وكت د‬
‫كتا مدمدي‬
‫وو‬ ‫وكتًدأةوكت ّوس و(‪ )Pas tout‬و‬ ‫كآلتهيو‪/‬وكع‬
‫وكت ايوكتج مديوعو ج دوتهل وووو و‬ ‫د و‪/‬وكآلتوو‪/‬وكعط‬
‫د دوكتًدأة و‬
‫وا ددوكتزدجلت و‬ ‫ا جهلتو‬
‫و‬

‫‪6‬‬
‫ك وكتجد وا وكتًوداسزوسًلوسل توكتظلادةوكعجاًلعديوتدىود دسهلد و لآلتديوكتا ل دديواتوكت دوكع لئتو‬
‫كأل وتمه دي وس وودم قو لت دوكع مل توو عودًس وك ودا وكتا لا وكعو داوكتا ل د و‬
‫و‬
‫و‬
‫بينيةُاألجيال‬
‫و‬
‫و‬
‫و‬
‫و‬
‫أمُليستُالكلُ ّ‬
‫(الّلكل) ُ‬ ‫تماهيات‬
‫)‪(Pas tout‬‬
‫ُ‬
‫ُ‬
‫د و وكعطوكتًمددد=و دوكجاًلعتوكدجل تو=و(‪)Un pas tout‬وتدسوكتس و( كتدج وعودضيوكتًدأةوسًلو‬
‫اماأا وك واس وعمدووو وك وأ ددطودضيوكتدج )و و‬
‫واتوأص ىو لدًيوكعماه كو تج توكت لئدةو‬ ‫دأاتوكتا مد وكت متوتلدًيوكتمدلميوو ا د وص لعيوكعع‬
‫اتو لتد يوعددً ادكددي و‬

‫"وأ و لا ئو ه وتءةووأًلوكعو جدوأ م لو هتوسلد يوملعائءٍو"و(‪ )Winnicott‬و‬


‫‪Fethi Benslama, Professeur de psychopathologie‬وو توآلدوطصدكدكاوو“ دطوكتءكت"وو ع دو‬
‫ا دد وو(‪ )Profil‬كجهيوكتجهلددد و إ وود دفوعم وع كً و ي‪ :‬و‬
‫‪ )1‬كت دوأ وكتً ضميوكعجاًلعدي‬
‫‪ )2‬كتًملدوكتءكات‬
‫‪ )3‬كع اًل وتًجً عيودكددسلتدي‬
‫اتوأً دوااغددوتدىوكت ددوع دًلود دشو دلةوكت لدو كدضلىوجود لىو دجمدلىوًدا دو وديو لتسيواا مقو مم كو‬
‫كع و ا دكوكعددد ت جديوكتجهلدديوً لعىود اظوً لعدوكت ودوكتاتوا احوعم وكتادًددووك هلوطءكىوً لتديوكتسداو‬
‫(‪)Idéalisme haineux‬وكتاتوا احو د دالوعم ومج وكت ج دو ا اشو توًلوتدىوكآللدوسًلوا احو د دالو‬
‫عم ومج وكتسد يو(‪)register de l’être‬و كتاتوادل وكدضلىوكآللدو اوهدداو و اوو اً ووً وكعماًالعو‬
‫دلاو و‬

‫‪7‬‬
‫ك ووكتسداوكتء وعودم دوع دوكت د ك وعم وكع دلت و ا وسداوًودو ّوسطوالئ وعم وعودةوكعم وكتً لصدو‬
‫كعداسلزوعم وعص دوكت دوكتغد ديوكت ك دةوً وكتغدطوتج وكعم وكص تودو و لعلا فوضً و‬
‫مدلدةوكعم و‬
‫امكواتوكددد ت جديو ًوتوسدو ّودةو وتً ل وكم ًتوًجد حو س وً ل تيوععلدةوادًدًهلوا يوً وك وكعم و‬
‫تددووكعجل لتوع وس و ت ووك جلدوددً عدك توًول وال ٍ وع وكتجًلعلتو ودوًدايو عً لعةوكت سل و‬
‫س وءتكود تّدو دكىو لتلدل ي و‬
‫ك هلوكددد ت جديوكتاًلاتو لتجدحوواا ّوهدوكع اول وً وكج وكت دكتيوت ل و عوً و(‪)Surmusulman‬وًل قو‬
‫كتًمم ووكًلوكتًصمحو ه وًلوا توكتًمم و(‪ )Sous- musulman‬وعلت وكتًزكددة؛وامكواتوكتمم ديوكما لدكىو‬
‫ت ا تو وم ًي؛وداأدجحو دهلو ِوً ل وكت ودو(‪)idèalisme haine‬وداأدجحوًل د وكتءكتو كآللد و‬
‫ك واجد يوص ك ‪/‬و جلز ‪/‬وعسل و د ددوااادج و توًلوم و تووكآل و و‬
‫ًول وس وءتكو تومدلقوكتاهجددو كتدكع ديوو إ و"كتمدلميواملئ واضلدلوكت دلدة"و( ‪politique interroge‬‬
‫‪)la clinique‬و اص حواجد يوكتس ووكتس و د و د دو للدجوكت د دوًيوً وددمطوكت جو كتدع و‬
‫اءكوًلود د قوعم وكعمًل وو لعم وا وا ديودًزديو كم وًما لد وسمًلتوً دسيومل ولىو ا ظ وكتادًدز وو و‬
‫و‬

‫‪8‬‬
‫للاًي‪ :‬و‬
‫ط وًؤمميوكألمدةوعو ّودوك ود ج وع هلوم لحوكتً لد و أص توالعدةووا دضوا لد وكت مل و كتس و‬
‫كت صصو كتً ل ي و ًلودًدّزوكتدك دوكعجاًلعتو ا سد وكتًجً عيوكعجاًلعديوا وم لحوكتً لد وكتء و‬
‫د توكتًجاً لتوكت دكئديوً ءو د وأ واج ًّيو د و‬
‫دو وعسل ‪:‬و"عود جدوم لحوً لد وكعوًيوكأل و عود جدو طوكعو طوكأل و ا و طواا لامووكألجدل و م لحو‬
‫كتً لد والا و ً و وع دوكتمغيو ع دو مل وكألمدةو توو دوًل ي " و‬
‫توع دةوكت وعسل وً وكتً سكوكت وكت ً سكو(‪)dénoué et du non noué‬واصًدوكألدسداد لتوءكتو‬
‫كتدل يوكع اولتتو كت د و س و دو ول تو(‪)Culturel‬ود ً و ددّلاووكت دوكتالدّمتوك وكتًالدّ وكتًاص ّ دو‬
‫سم لود م وك وت ل وًو دفو ًًدو ضلد و ا و دوً ص دوعسسوكتد وكت د ديوكعلدىو ص دكئهلو‬
‫كتً ا يو ا وأ وعسل وع دًلودعلوكت و دوكتا مد وكت متو(‪)La transmission de la psychanalyse‬و‬
‫إ ووكما دوكت وكت دوكت ول توكت لا و كتً و و توكتًجاً لت و توًجاً لواءكو لضيو لتًدمقوتم ملئ و‬
‫كعع ًديوءكتوكتممديو كت لئويوكع ا لدوو اتو ملئ ومل ويوع وو ج دالوام قوكآللدد و عوًسل وته وو‬
‫اتوءكتودل يو اددةو توكتًؤمملتو كت وكت لتدي و و‬
‫واتواًد وعمدوو(‪)Formation‬و‬
‫ّ‬ ‫اتو دكئقوأ سلدووعواادكوكتًجل وأًل وا م وكتا مد وكت متوكتا ل د وو‬
‫وص دةومجد يوت ود كو‬ ‫للصوع دوً ودددكوك وكعطوكتدكلمتوا وكطوً توادكلمتوعم و مقوك وً ل و‬
‫أمدالووص دةوًا لامي و كتًدأةو د دالوا توص دةوكألًددوكتمل دوكتضلئيوأل هلوا مًتوك وا دسوو أتو‬
‫عمدوو و أءسدوًلوالتاووتتوك دىوكتصل دكت‪ :‬و‬
‫دشوً ووو‬ ‫" وطءو اد ّ وعم و لدسوكت صل وكأل دضوكتولد و ص وو ء كا ل و اد ّ وعم وأ و اشو‬
‫صم لوً و ول ي و سدفوادك توأاغدّد؟" و‬
‫دشوت اظداوًهًلو ّ‬
‫وكتا ل د ودص حوا وً ض عو‬ ‫أ هتو س و‪:P. Valas‬وط وأ ددطوا و دوا ل د و أسًمو وك وأ وكت‬
‫كتا مد وكت مت و‬
‫وكتجًلعتوً أو‬ ‫ًلو د وكعطو توكتدادوكت دكئتو عم وكت سوكتجًلعتوا أوكإلا دلتو أ لدالو دص حوكت‬
‫كتاصدفوكت دد و وو س وسم لوا ل دد ووووووووووو و‬
‫و‬

‫‪9‬‬
:‫كتًدكجي‬
Bertrand Piret, Olivier Dourille, « Migrants, refugiés, la politique interroge la
clinique ».Psychologie clinique 43.
Fethi Benslama, « Au-delà du terrorisme, le daechisme ». Le Monde.fr,
02/15/2017.
Françoise Dolto: Psychanalyse et pédiatrie, Paris, éd. du Seuil, 1971
Journal des Antropologues, 116/117- 2009. Dossier : Antropologie, Psychanalyse
et flat.
Nicolas Abraham, Maria Tôrôk : L’écorce et le Noyau. Flammarion – 1999.
Patrick Valas : Les dimensions de la jouissance, Paris, éd. des milliers de livre,
2009.

10

You might also like