Professional Documents
Culture Documents
دُ.رجاءُمكّي ُ
ُ
أع و دود ً ولىوكت و وساوولطوأملمووتودلتًوولوطمووالدًاووًوويود و طوكتوود م و عدوودا ووتًوولو دووووً و و وودو وودك و
تصوو يوكع وولدوكت مًدوويوكتوددًوويو كتًا كد وويووتووودوأ وولدواووءكوكتساوولطو سوو و ووت وك وووو"تًد وول وس د وولا "وووووووووووووووو
""M. Cornatonو"أطوعمووو وكتووو سو كعجاًووولعتوكتً لصووود"و اووودوأاووودكاوتًسا ووويوكتجلً ووويوكتم ل دووويو وووتو
كت ل و 2003و و
لت دةوكت وكتسالطوص يو12وو و
مًتوكت م وكع مل ديو س وعل :و
عم وكت سو( ًلو دهلوكتا مد وكت مت)ووكتم مد ت جدلووعم وكت سوكعجاًلعتووعم وكتاد ديووعم وكتمدًدل و
كتمغيوو عم وكتالددخو كتجغدك دلود وك و م وكتددً عدك دلووعم وكع اد ت جدلوكت ول ديو كعجاًلعديوو
سمهلوعم واادمّطوً لادكتوأ تديوأملمديو تواو ديوكتً ظيو()L’observationوو ضدفوعم وكت ئ يوو
كعا عدك دلو كعا ت جدلو كت م وكعااصلدديو كتمدلمدي و
تودو صفوكتس ددوً وكت مًل وس واءاوكتًدلدد و كعلاصلصلتو لت م وكعجاًلعديوو ً ه وً ودص هلو
لت م وكع اد ت جديو( دجً كوكتم مد ت جدلو عم وكت سوكت دد و كعجاًلعتو كع اد ت جدل) و
د ض و""Cornatonوكمالدك وكت م وكع مل ديوعم وكت م وكعجاًلعديوأ وعم وكع مل و م طوًلود ًمووً و
ً و مم تودكلمتودد ضوكتاًددز و ً ز وع وكت دددوً وكتساّلطو إ وكت م وكعجاًلعديوالددةوعم وا جدوو
كت ً و()L’actionوعسسوكت م وكتًضلد يوكتاتوعوا ز ود ًلىوكت وكتًددك و
ك وكت ولئقو كتظلادكتوكعجاًلعديواتوً ض عوعم وكعجاًلعووكًلوكتظلادكتوكع مل ديو هتو س وك و آلدو
طجاًلعديوع هلوعلدةىوًلوااً دو وكت لدكتو كتاولتددو كتو كعدو(كتًأس و–وكتً دطو–و سل يوكتوضلدلو
كت دزد ت جديوكعلدى)و اءكوًلود ً و توددلاوو صًلتو"كعجاًلعت"وو اتود ًلىوءكتولص صديودا دثو
ع هلو""Emile Durkheimو توددكماووع وكتظ كادوكعجاًلعديوو سل وعم وعم وكعجاًلعو لت م يوكتدووك و
دمجأوكت وا مددكتوألدىوللصيوامكوكتا مددكتوكتمدس ت جديو توم د و ه وًلاديوكتظلادةوكعجاًلعديو
سمودّاهلووأل وو دأدووعود جدوك ودددويوأ وً هجوم مد ت جتو س و صد وعوداًس وك ودس ّ و داومؤكعىو
ت دحوظلادةوًل و
اءكوًلوم ًّلاو لتدؤديوكت لً دديوتم ودويوو اتوكتاتوا احوكتدؤديوكأل ودي و ا لوع دوً ودصدوعصدوكتا ددديو
توكع ظًيو دددّالو""Cornatonوكت وأ هلوسل توتا زديواضديوكعما ًلدوً وكعجاًلعتو كتمدس ت جتو
()Socius et de la psychéوكتاتودجطواجل زوكتصدكعو دهل و
و م ًّلوا ضجوكت م وا ددو ًددك هلوأ و ً ض عهلوكتللصوتاص حوتددهلوكتوددةوتم ل و تإل ل و تم دح وتءتكو
دؤسدو""Cornatonوعم وكتً ض عوكعجاًلعتو تدسوعم وكتظلادةو()L’objet et non le faitو ظدكىو
1
ألاًديوً ظيوكت ل ثوكعجاًلعتوتًددك وو عتو وددةوعواداسزوعم وادفوكتظ كادوتًو د ىووو و كما لدكىو
كت و""Durkheimو"إلعلدةوكإل ل " و و
ً وا لواص حوً ظيوكتظ كادوكعجاًلعديوً د وً ضومدد ؛و تدسوعم وكت ل ثوكعجاًلعتوك ودصفو
ك ودص ّودوكت الئيوكتلل ووأل وس وً ظيوعمًديوا ً وظ كادوً هجديوًلالدةو ً ز تيوع وكعلدىو
ً وك هلومجردةُ،ك هلوجدتديوكتًمً سو كتًجدد ود توضد دةو ه وكت كايوو كايوكتً كضديووًلو دك و
كت ولئق و اءكوًلودجطودد وو توكع ظًيوكتًس ّوًمي و
تءكو إ وعم وكت سوكإلجاًلعتودا ز وًيوعم وكت سوكتًدضتو اءكوًلو اجوع وعم وكت سوكت دلد واتوادك ةو
()Transversaleوطما دكضديوتمظ كادوكت مديو اسلًمهلو ا ددوأ ظًاهلوكت مدي و
م وم د وكتً ل ووا وداًس وعلت وكتالددخوً وعز وكت الئيوكعجاًلعديوكتًدك ويوت ما ًلدوو توا مدموو ك و
د و وكتا مد ووً مجًلى؟واو د لوكتودك كتوكت وألدل وس دىو توكتا مد و كتاأ د وو اءكوًلوأسداوكدضول ىو
""Bourdieuووسًلوك وودادل قوكدضلىوًيوا جهلتوكتودك كتوكت مديوتمالددخوكت دد و
وكتا مد وكت تو كعما الجو ط وطًا كوددجيوً وكتً ض عديو تواءكوكعدلدووعودًس وك ودا وقوكعوً ول
كت ود ووكتً توعم وامكوكتً ددلتو( )Datumو
عودًس وتم م وكعوك واا ا وو م وكعجاًلعوعمدووك ودا ا وًيوعم وكتالددخو كت مم يوتدصدوكتد ك دو
كعجاًلعدي و
صلئدد وكعجاًلعدد وأل هلوً كضديوضلعديوو ك وًلو د ووكتد و تو"امقوكتمدلمي"وا وامقود غ و ل وكألل ّ
ً د ديو ًؤ دةو عودًس وا لددهلوو للفوً وكت ا عو تو ّخوكعددد ت جدلوكتًهدً يو ً وًلودًس وامًداوو
لتًًلدملتوكتم ددي و
ط وكت م وكعجاًلعديوام ّه وكتس فوع وكتا لاضلتوو د واءكوسمووعودًس وك و ص حوعمًدد و لتًدمقو و
دًس وأ و س !؟وو و
و
2
أًلو تو د لو و()Psychanalyse transgénérationelleو كءكوًلوكما د لوكت ودؤديوF. Doltoو تواءكو
كتًجل وو ودوأو جدوكتا مد وكت متوًلودًس وك و مًدوو"كتاضلً وكتجد ت"وإلماس لفوكع دكثوكتاتوا ص و
تألمدو ت مل و دكلمهلوو ا وا وك ود تدو ً ءواس د ووسج د و تو د وأًوو ا ود ل توً وأ دكثٍوجدتوعو
د دفوتً ودو تهلو دًس وأ وا تّدوتددووءال لىو ا ودلاًد و دًس وك ودادجًهلو جمداو د ً واأ ددوكت ءكطو
كتء وت واو تووأًو وً وا لوأاًديوكتا مد وكت متوتأل عدوكتء ود ه وسدفواا لدفوكألجدل وأًل وكتصدًلتو
كت لد ديو عددالو ا وكت دح و
و ك وو و و()transmissionوً ثو ضخوتإلدثووكتء ودس ّ وكتد ْد و ا ود ْد وعلد توع كعوتدىوكأل دكد
ّو
دلدواصاهلو أددوًلام ي و ادا دوجًد هلو دصدلدوكت ددو تووا ل دوكألجدل وكمدكدوأمداوو سلً وأجدلتهلو
ً لشوص طوع ك ووكإلل صوكت كعتوتألمدةو كتولئ و لتوعم وكت ًول و عم وكتمدوو اًلا و حو
كعجدكدوك و لامفوع وو(كألمدكد-وكت حو–وكتمددكط) و
ك وواصغددوتألجدل و تألزً يوأل واس ّو وكت عتوا واس د ودد لًتوعودداسزوعم وكتس تو ودو وداًدسزو
كما لدكىوتا لدفو كعٍوً ل دوتس ودك ضوتمءكتوكأل دي و
اءكوًلودددحواملؤعتوأملمديو وا جدووكآللدو واجد يوكتا مد و تدصدوكت لئديو كت ادكدو كتًدك يو
ً وأج وكإل اول وكت وألءو ض ديوكتً افو ا دددوكت ايوً وكآللدو ا دددوكتدع يوكدضل ى و و
اتومممميوك اولتديوو لاميووً يوً ءوأ ددطو ا وكتاًس وً وكتمغيو كتجمدو كت دفو دظهدوكت لدضو كتسلئ و
كتًاسم وكتء ود ًلوعوداًس وً وكتا دد و كت دصوعم وكتمغيو كعم وا لو لتو دوكتا لود وا و دصوعم و
كت ول وو ا وعلت لىوًلودس و و و" مّ مت"وتدع يوعددوً ي و
ديوالئًيوعم وكتاجًديو اتوعو دديو كتظلادةوكت مديواتوعل دةو( )transversalو و ك وو ثوأ وً ل عتو
أءسدوا لو لتيوامكوكت الةوكتاتودأ توعم وكتو :و"وع لتتوك دطو توو توًشوً ج د"و ت وااًس وً و
دحو دصدواءكوكت ت و عو سهاو واتوكتاتود ّاهلوأًهلو ج ّوداهلوألًهلو غدلطوكألطو ًلوً ودعتيوكت دطوو
ك ووكتد دو د هلو د وكألط و
عو م وك وفرويدوا والكانوكعاًدوعم وكتادكجدددلوكإلعددوديو ً هلوأ ددطو ًلود ج وع هلوً وا ل سو ً و
ا جووتمول وً ول وكتد د ووع ايوكع و أ دوو كمسوإلاد ت جدلوكت وصلط و ع دًلوأا والكانو صفو
كت ظدةوتم وصو()Le manquéو أمسوتجمدوكتدع يوً ول وكت لدك دل و
عتووك وواص ددوكتاص ّ دو ً وا لودس وكت ددوا و ددوكتمغيو لتو ةوود توا وكت دوكإلجاًلعتوكتء ودً وكت
كتدعتيوع دوكت دوكإلجاًلعتوً ول و ظد يوك دكعوكتمغيو ا وا تهل و
اءاوكت هلديوكتم ددةو()Happy endingوً ول وكتزً وكأل دد توكت لتثووع دًلودص وكألطوإللصل وط ووو
ًلود ًمووكإل وً ود ْد ودًز ووا وًلود ًمووكاجلاوأامووً ول واا وكألطوكتً و وتووع دوكت ول يوو
دص حوكتد ْد وا ود ْد وكجاًلعتوجدمتو(دادو دكئت)ودادوكتء طوكتدًز و
توكت هلديودص حوس و ك دوً لو سلديوواصيوواصيوا ل دديو دص حوً هلو أ وس وًلوعودًس وك ودس وودجطو
دال وو ا دل وو د وسمًيووك ووعلت وكت وعلت و
3
ااًدزوكتظلادةوكتا ل دديو لتاسدكدو()repetitionو ا لواجددوكتًملعدةوتضل وعد وا دتوكأل سلدوكتًا كد يوو
علت لىوًلو ما ً وسمًيو حوأل وو وأ وءسدىوً وكعا وأ وكألجدكدوادلدد لوك لتدلىو اص حود دمديو اادكو
حومدكىو اا مّطوًيوأ سلدوألدىو دةوكت وكت دك و ا افوً هلو و ً توكت وكألًل وّو آ لدالو د ًلواص
سأ لو س وأام لو وده ودع و ج لو لمصوتم سدةو وه وسًلودو وBruno Clavierو صدفوكتدلايو
ؤً وكت ول وً ول واءاوكأل سلدوكتاتواا لاضوًيو طوكتا متوً وكت جي و علت لىوًلواتوكعوأ سلدوا دأو
ك اد ت جديوأل هلوالئًيوعم وم لحوكتً لد و ا اهتو أ وا دوكت وًسلً وكتءكتو ا دتوكتً تو كتاددفو
أع تو لتاددفوكت دوكتًدضتوكتسلً و()L’autre extremeو ا وعلت لىوًلودادك ىو لتالد و وا وكألطو
د و وكإل و كأل و ايوم ل ديو ك وسل توًالدّمي و
دًس وك واس و سدةوً و تيو دو مديو وكت دكدو()Le deuilود جيو عوكتاجل زوو داًلوكتا ل دو كتاسدكدو
دص ل ود ك ك و ل دل و لتً دأوأل هًلود م ل وكتا مقو كتا مقوا و دوءكاووطع وتمء ل وك وتمًدضوعسسو
كعماو و كت وكتًا ل وعودس وكعو لت دةوكت وكتاد ًلو لتا مد وكتً ًق وً وا لواسً وأاًديوكتا مد و
كت متوكتء و دكو داوكتولددوعم وكتغ صو توكألعًلقوو كتً ل ِتجوا وً ل ِتجوكألا و اءكوًلودلتًلوا دثوع وو
Ferencziوتس هلوكألًلس و وأًلس وكت دلةو وكتاتوامس ل واتوامكوكتص دوكتاتوا د ل و و
كًلوكت جوكتا ل د و ه وددل و لت م ل وكت ددو ااووًيوكتً ددو س وكتً ل تو(كت مقوكت لئمتو–وكتًه تو–و
كت ول ت) و دأتوً ءو1980و اولديوكتا مد وكت د دد و وديوكت جلتوكألمدديوكت مديود وك و م و
ا جهلتوالكانو تواءكوكتًجل ادودسزتوعم ووً لاد وأملمديو كما لداهلوسلت دجمديو كأل ددطو كت وميو
كت وميوكتًضلدةو كتاًلاتو كتغ لتوكت مديو()envelopes psychiquesو ظددلتوكتا مق و دًلودا مقو
لتجمميو هتوجمميو جهلىوت جوودا دثو دهلوكتً م وو ودا دثوكما لدوك ىوتما مد وكت متو س وعل و دددحو
أمئميو دضدلت و اتوًص يوً وضً وكت جلتوكتوصددةوًل د و10و و20وجمميوكما لدكىوكت وك سلتديوا و
ًصلد اهل و
دصودوو تواءاوكتً لضدةوامكوكت جلتوكعمدديوتم لدضوك وكت كدضوكتظلادةو توكتمم ك و
تس هلوأعدتوتهءكوكت عوً وكت جلتوكت موديوكعمدديوً ه وكت لدضو()Le symptômeوكتء وعوً و
تووكعو لتا لدتوًيوكآللدو لت ئوديوًيوكآللدد و ً وا لوددصدوكت جوأد ودامج وكت ددو لدضوووكد وو
دومقو أد ودلمصوأل سلدوعلئمديو ت د دوأمدديو إللا لتوكتءكت و
وكت التوكألمدديو ادكلمتوًيوكألجدل و س ّ واءكودمًحو ه ِووكتا ل دكتوكتً يوكت كعديوكتاتوادومتوعم
هلوكت دعدي وك ووكتدًزوكت لا وتًددكثو كتمل وي وك ووً وا دد وإلعلدةوك ل وكت ويو ط ادك وكتءكتو ً
دالوكتمم توكتًؤددو ًلضتوكت ددو أ لداومدس ت جديوتءكو إ وكتً م ًيو"كت م دي"واسً و توكتًلضتو
كتص لتو عد وكتدك ي واتواصيو صدولت لدضوكتًهدً وً ءوكت عدةوأ وكتز كجو امًحو دصدوكت ّ
كألمدةوً ءوكتً ز وكأل و كت التو كتد ك دوكأل ت و و
دو والكانو()1964و ا ود دوكت وكلودُليفيُستروسوو أ و ظلئ ديوكت سدو"عددوكتً لز"وكتء وددكاو
ماد سوكملسوكتو وكعجاًلعديوكتاتوددصدالوا و سدوع كعٍوو تس وا ودس توك ودس و ً ضيوكت عتو
سًلوا و دثوا ! و
4
ًلوا وكت دقو د ودًزديوكع اد ت جدلو دًزديوكتا مد وكت متو إءكوًلوسل كوًلام د و توكت ظلئ ديوكعوك و
كت ض ديوكعا عدك ديوا ثو توًملئ و سدديو تو ض دلتوًًلدميوكتجًلعيوك وكت ددقوكعجاًلعت و عو
م وك وكع اد ت جدد وكتًؤممد وسل كوك اد ت جدتوكتًساطوك وك و()Cabinetو تدسوكت و و سل كو
دجً وكتً ددلتوكتاتو ص وعمدهلوكآللد و ً و ود و"مولتي"و ظدداه وكًلوكتا مد وكت متو إ ووعو
دًس وتووكعوك ودد دوًيوكت دلدةو ضد دكاهلو ا وعم وعدكدوكت م وكع مل ديوكأللدىو ل ووالمصوً و
كألً تيوكأل اد ت جديوكتد د ديو()naturalisteو توءككوكتزً وع وًدضلاوتدم كوًدض و أم لطو
عض ديو و أًدكضو لتاص دو()par representationو ظهدوع دوآتديوكإلا طو( د ددو)1894و وموو
ع ووPontalis Laplanche 1967ووك ووً ض عدلىوس وكت ددو كتغ صو توكت ودويوكتًولتيو اتو دكدةو
دودًهلوكتا مد وكت متوً ول وكتً د يوكتًودًيو توكت اتوكتء واس و دووكع اد ت جدلواها و لتاص دكتو
كتجً ديوكتاتواهت وً ض عدلىوتس وكت ددوواتواصفوً ول وك ل وً ض عو د ودا وكتا لدكو دووً و
ل وكتزً و كت مدل و كعادكدو تودوكجلطوالكانوع واءكوكتً ض عو س وكت ددو تغيوكت م و توكتا مد و
كت متو ص حوكًل وكتا مد وكت متوت اد ت جدلووعدلدةوكت ظد يوكتدًزديو(تغيوكت دكدةوع دوتغيوكتً ض ع)و
تدىوستروس و
وكتا ل د ك وو كدودجطوك ودساً وكتد و د ًلودجدطوع ووكت
ا و وكت دلةوسًداسزو س ددوتمّءةوكتملعدي واؤع وكألا وكتًدض وً وأامه وو امكوكت دلةوس ددوتمًا يو
كت دلةوس ددو توكتًا ي و
وو ك وكتا مد وكت متوكتا ل د ودجدوأ ود ددوتول وًم ووك وكتًمفوكعمد وكتضلئي و
5
ً وا لو سًلوال وFlorant Gabasson- Garciaو توددكماووكع ماً ت جديوكتًولد يوًل د والرمزيُلدىُ
كلودُليفيُستروسُوجاكُالكانُ،منُإنتروبولوجياُالتحليلُالنفسيُالىُالتحليلُالنفسيُلألنتروبولوجيا و
إ وكتً ض عوعود وقوكت مدميو ًهًلواس وكتاجد يوكت ومديوكتا مدمديو و دوً وك واا لاضوًل د وكتا دت و
ً ض عديوكتس و و
ُ
مابينُالرهطُالبدائيُومرحلةُالمرآةُ ُ.
والكانو–وكتدك دوكعجاًلعت و فرويدو–وعم وكت سوكتجً ت
-و ً وكتدادوكت دكئتو
-و كعطوكت دكئت
-و امقو توكت ضلدة
وو و و وً ل وكع ل و ً ل وكع لو
ك سلتديو
ً و
لصدةو و و وكما لدةو/وس لدلت و كتجدشو كتس دمي
سًلو تو
كتًًلدميو عت وووووووو وكتدد و/وكتمدلميو/وكت كتلدك يو/وكت د
كتا مدمدي
وو وكتًدأةوكت ّوس و( )Pas toutو كآلتهيو/وكع
وكت ايوكتج مديوعو ج دوتهل وووو و د و/وكآلتوو/وكعط
د دوكتًدأة و
وا ددوكتزدجلت و ا جهلتو
و
6
ك وكتجد وا وكتًوداسزوسًلوسل توكتظلادةوكعجاًلعديوتدىود دسهلد و لآلتديوكتا ل دديواتوكت دوكع لئتو
كأل وتمه دي وس وودم قو لت دوكع مل توو عودًس وك ودا وكتا لا وكعو داوكتا ل د و
و
و
بينيةُاألجيال
و
و
و
و
أمُليستُالكلُ ّ
(الّلكل) ُ تماهيات
)(Pas tout
ُ
ُ
د و وكعطوكتًمددد=و دوكجاًلعتوكدجل تو=و()Un pas toutوتدسوكتس و( كتدج وعودضيوكتًدأةوسًلو
اماأا وك واس وعمدووو وك وأ ددطودضيوكتدج )و و
واتوأص ىو لدًيوكعماه كو تج توكت لئدةو دأاتوكتا مد وكت متوتلدًيوكتمدلميوو ا د وص لعيوكعع
اتو لتد يوعددً ادكددي و
7
ك ووكتسداوكتء وعودم دوع دوكت د ك وعم وكع دلت و ا وسداوًودو ّوسطوالئ وعم وعودةوكعم وكتً لصدو
كعداسلزوعم وعص دوكت دوكتغد ديوكت ك دةوً وكتغدطوتج وكعم وكص تودو و لعلا فوضً و
مدلدةوكعم و
امكواتوكددد ت جديو ًوتوسدو ّودةو وتً ل وكم ًتوًجد حو س وً ل تيوععلدةوادًدًهلوا يوً وك وكعم و
تددووكعجل لتوع وس و ت ووك جلدوددً عدك توًول وال ٍ وع وكتجًلعلتو ودوًدايو عً لعةوكت سل و
س وءتكود تّدو دكىو لتلدل ي و
ك هلوكددد ت جديوكتاًلاتو لتجدحوواا ّوهدوكع اول وً وكج وكت دكتيوت ل و عوً و()Surmusulmanوًل قو
كتًمم ووكًلوكتًصمحو ه وًلوا توكتًمم و( )Sous- musulmanوعلت وكتًزكددة؛وامكواتوكتمم ديوكما لدكىو
ت ا تو وم ًي؛وداأدجحو دهلو ِوً ل وكت ودو()idèalisme haineوداأدجحوًل د وكتءكتو كآللد و
ك واجد يوص ك /و جلز /وعسل و د ددوااادج و توًلوم و تووكآل و و
ًول وس وءتكو تومدلقوكتاهجددو كتدكع ديوو إ و"كتمدلميواملئ واضلدلوكت دلدة"و( politique interroge
)la cliniqueو اص حواجد يوكتس ووكتس و د و د دو للدجوكت د دوًيوً وددمطوكت جو كتدع و
اءكوًلود د قوعم وكعمًل وو لعم وا وا ديودًزديو كم وًما لد وسمًلتوً دسيومل ولىو ا ظ وكتادًدز وو و
و
8
للاًي :و
ط وًؤمميوكألمدةوعو ّودوك ود ج وع هلوم لحوكتً لد و أص توالعدةووا دضوا لد وكت مل و كتس و
كت صصو كتً ل ي و ًلودًدّزوكتدك دوكعجاًلعتو ا سد وكتًجً عيوكعجاًلعديوا وم لحوكتً لد وكتء و
د توكتًجاً لتوكت دكئديوً ءو د وأ واج ًّيو د و
دو وعسل :و"عود جدوم لحوً لد وكعوًيوكأل و عود جدو طوكعو طوكأل و ا و طواا لامووكألجدل و م لحو
كتً لد والا و ً و وع دوكتمغيو ع دو مل وكألمدةو توو دوًل ي " و
توع دةوكت وعسل وً وكتً سكوكت وكت ً سكو()dénoué et du non nouéواصًدوكألدسداد لتوءكتو
كتدل يوكع اولتتو كت د و س و دو ول تو()Culturelود ً و ددّلاووكت دوكتالدّمتوك وكتًالدّ وكتًاص ّ دو
سم لود م وك وت ل وًو دفو ًًدو ضلد و ا و دوً ص دوعسسوكتد وكت د ديوكعلدىو ص دكئهلو
كتً ا يو ا وأ وعسل وع دًلودعلوكت و دوكتا مد وكت متو()La transmission de la psychanalyseو
إ ووكما دوكت وكت دوكت ول توكت لا و كتً و و توكتًجاً لت و توًجاً لواءكو لضيو لتًدمقوتم ملئ و
كعع ًديوءكتوكتممديو كت لئويوكع ا لدوو اتو ملئ ومل ويوع وو ج دالوام قوكآللدد و عوًسل وته وو
اتوءكتودل يو اددةو توكتًؤمملتو كت وكت لتدي و و
واتواًد وعمدوو()Formationو
ّ اتو دكئقوأ سلدووعواادكوكتًجل وأًل وا م وكتا مد وكت متوكتا ل د وو
وص دةومجد يوت ود كو للصوع دوً ودددكوك وكعطوكتدكلمتوا وكطوً توادكلمتوعم و مقوك وً ل و
أمدالووص دةوًا لامي و كتًدأةو د دالوا توص دةوكألًددوكتمل دوكتضلئيوأل هلوا مًتوك وا دسوو أتو
عمدوو و أءسدوًلوالتاووتتوك دىوكتصل دكت :و
دشوً ووو " وطءو اد ّ وعم و لدسوكت صل وكأل دضوكتولد و ص وو ء كا ل و اد ّ وعم وأ و اشو
صم لوً و ول ي و سدفوادك توأاغدّد؟" و
دشوت اظداوًهًلو ّ
وكتا ل د ودص حوا وً ض عو أ هتو س و:P. Valasوط وأ ددطوا و دوا ل د و أسًمو وك وأ وكت
كتا مد وكت مت و
وكتجًلعتوً أو ًلو د وكعطو توكتدادوكت دكئتو عم وكت سوكتجًلعتوا أوكإلا دلتو أ لدالو دص حوكت
كتاصدفوكت دد و وو س وسم لوا ل دد ووووووووووو و
و
9
:كتًدكجي
Bertrand Piret, Olivier Dourille, « Migrants, refugiés, la politique interroge la
clinique ».Psychologie clinique 43.
Fethi Benslama, « Au-delà du terrorisme, le daechisme ». Le Monde.fr,
02/15/2017.
Françoise Dolto: Psychanalyse et pédiatrie, Paris, éd. du Seuil, 1971
Journal des Antropologues, 116/117- 2009. Dossier : Antropologie, Psychanalyse
et flat.
Nicolas Abraham, Maria Tôrôk : L’écorce et le Noyau. Flammarion – 1999.
Patrick Valas : Les dimensions de la jouissance, Paris, éd. des milliers de livre,
2009.
10