DRUGI PROJEKTNI ZADATAK MEII

PRORAČUN ZUPČASTOG PRENOSNIKA.

1.1. Izbor elektromotora i prenosnih odnosa.

Proračunati i konstruisati prenosnik na slici (2.4.b) za sljedeće podatke:

(Slika 2.4.b) Dvostepeni koaksijalni reduktor

Podaci:

Ostali podaci:

- Radna mašina reduktora: Ventilator

- Snaga na izlaznom vratilu: Pizl = 28 kW
- Ugaona brzina na izlaznom vratilu: izl = 3 rad/s
- Vijek reduktrora: 8000h
- Dozvoljeno odstupanje izlaznog vratila: 5%
- Kućište reduktora: liveno
- Pogonska mašina: elektromotor.
1.1.1. Izbor elektromotra

Pizl = 28 kW
fn = 1 (Faktor radnih sati; 5.9 tabela ME3)
fd = 1 (Faktor dinamičkog opterećenja; 5.10 tabela ME3)
η12 = η34 = 0,97 (Stepen iskorištenja zupčastih parova)
ηlpar = 0,99 (Stepen iskorištenja jednog para ležaja)

P  Pizl  f n  f d  28  1  1  28kW
3
  12   34   lpar  0,91 (Ukupni stepen iskorištenja reduktora)
P 28
PEM    30,6kW
 0,91
-Na osnovu izračunate snage EM usvajam sljedeći elektromotor :

Usvojeno iz tabele 5.31 ME2

ZK 250 M-6
Strana 1. od 11
PEM = 37kW
nEM = 985 min-1

1.2. Ukupni prenosni odnos

izl = 3 rad/s
nEM = 985 min-1

 n EM   985
 EM    103.1s 1
30 30

 EM
iuk  1
 izl
103,1
iuk   34,38
3
-Usvajam iuk  35,5 (Usvojeno iz tabele 8.2 ME2)

1.3. Provjera ugaone brzine.

EM = 103,1 rad/s

izl = 3 rad/s
i = 35,5

 EM 103,1
 izls    2,90 s 1
i 35,5
 izls   izl
 izls   100  3,14%
 izl
-Uslov ispunjen <5%.

1.4. Raspodjela prenosnih odnosa.

iuk = 35,5

i12 = 5,6
i34 = 6,3
Usvojeno iz tabele 5.29 ME3

1.5. Određivanje broja zubaca zupčanika.

Z1 = 20
Z3 = 20
i12 = 5,6
i34 = 6,3

Z 2  Z 1  i12  20  5,6  112

Z 4  Z 3  i34  20  4,5  126

Strana 2. od 11
1.6. Proračun cilindričnog zupčastog prenosnika.

Materijal: Č.0545
σds = 560 MPa
Pd = 350 MPa

a)Statički proračun normalnog modula.

β = 15 o
Z3 = 20
Z3 20
Z n3    22,2
cos  cos 3 
3

14  Z n 3 14  22,2
X n3    0,48 Usvajam -0,5
17 17

 n 3  15,38 (Usvojeno iz tabele 8.15 ME2)

12   34  0,98
 lpar  0,99
PEM = 37kW
Pizl = 28 kW
P1  PEM   lpar  36,63kW
   0,875 (Usvojeno tabela 8.17 ME2)
  15 (Za zupce obrađene rezanjem)
EM = 1 = 103,1 rad/s
i12 = 5,6
i34 = 6,3
  103,1
 3   2  1  EM   18,4s 1
i12 i12 5,6
 3  0,78
 4  0,915
   3   4  1,7 (Usvojeno iz tabele 8.5 ME2)
   0,8    0,8  1,7  1,36
S = 1,8
a1 = 4,5 (Usvojeno tabela 8.14 ME3)
a2 = 1
vo = 2,5m/s
a a
 r  1 2  0,64
a1  v0
 ds
 ds 3   r   199,11MPa
S

0,637   n  P3    cos  0,637  15,38  36,63  10 3  0,875  0,96

mn 34  3 3  3,09mm
 ds    z 3   3    199,11  10 6  15  20  18,4  1,36
-Usvajam mn = 4 mm

b)Dinamički proračun normalnog modula.

Strana 3. od 11
 PD 350
PDd    194,44 MPa
S 1,8

6,22  P3   i34  1  cos 

mn  cos   3 
i34  PDd    z 32   3
6,22  36,63  10 3   5,6  1  0,965
 0,965  3  0,42mm
5,6  194,44  10 6  15  20 3  18,4
-Usvajam mn = 1mm

-Za daljnji proračun usvajam standardni modul mn = 4 mm

c)Geometrijske veličine cilindričnih zupčanika sa kosim I

pravim zupcima.

-Zupčanik 3 (pogonski) :

-Podioni prečnik:

Z3 = 20
mn = 4 mm
β = 15o
cos β = 0,966

Z 3  mn 20  8
d3    82,82mm
cos  0,966

-usvajam d3 = 83mm

-Tjemeni prečnik:

d3 = 83mm
mn = 4mm

d a 3  d 3  2mn  83  8  91mm

-Podnožni prečnik:

d3 = 83mm
mn = 4mm

d f 3  d 3  2,4mn  83  2,4  4  73,4mm

-Zupčanik 2 (Gonjeni ):

-Podioni prečnik:

Strana 4. od 11
Z2 = 112mm
mn = 4 mm
β = 15o
cos β = 0,966

Z 2  mn 112  4
d2    466,66mm
cos  0,966

-usvajam d2 = 467mm

-Tjemeni prečnik:

d2 = 467mm
mn = 4 mm

d a 2  d 2  2mn  475  2  4  475mm

-Podnožni prečnik:

d4 = 467mm
mn = 4 mm

d f 2  d 2  2,4mn  467  2,4  4  457,4mm

-Razmak osa.

d3 = 83mm
d2 = 467mm

d 3  d 2 83  467
a   275mm
2 2
-Debljina zuba na diobenom prečniku.

mn = 4 mm

  mn
S n1  S n 2   6,28mm
2
-Širina zupčanika.

  15
mn = 4 mm

b  mm   60mm

-Provjera pretpostavljene obimne brzine.

d3 = 83mm
3 = 18,4 rad/s

Strana 5. od 11
 d3 0,083
v  3   18,4   0,76m / s
2 2

v  2,5 - uslov ispunjen.

1.7. Proračun vratila II.

-Obrtni momenti, obimna i radijalna sila.

α = 20o
β = 15o
12   34  0,97
 lpar  0,99
PEM = 37kW
3 =2 = 18,4 rad/s
d3 = d1 = 83mm
d4 = d2 = 467mm
b2 = b3 = 60mm
 č  7850kg / m 3

-Zupčanik 2 (Kosi zupci)

P2  PEM 12   lpar  35,17kW

2

P2 35,17
M O2    1,91kNm
2 18,4
2  M O 2 2  1,91
FO 2    8,18 N
d2 0,467
Fr 2  FO 2  tg 20   2,97 kN

Fa 2  FO 2  tg15   2,19kN
2
d 
G2   Ć 2  b  g  0,81kN
4
-Zupčanik 3 (ravni zupci)

P3  PEM  12  lpar  35,17kW

2

P3 35,17
M O3    1,91Nm
3 18,4
2  M O 3 2  1,91
FO 3    46,02kN
d3 0.083
Fr 3  FO 3  tg 20   16,75kN

2
d 
G3   Ć 3  b  g  0,024kN
4

Strana 6. od 11
a) Horizontalna ravan.

l1= 100 mm
l2= 120 mm
l3= 100 mm
FR2 =2,97 kN
FR3 = 16,75 kN
Fa2 = 2,19 kN

Fy = 0
FAH  FR 2  FR 3  FBH  0
FAH  FBH  FR 3  FR 2
FAH  FBH  16,25  2,97  5,65
FAH  13,58 N
MAH = 0
d2
- FR 3  0,1  Fa 2  FR 2  0,22  FBH  0,32  0
2
FBH  0,32  1,67  0,65  2,19  0,235
FBH  5,65kN

-Momenti savijanja za pojedina mjesta u horizontalnoj ravni.

M SAH  0
M S 2 H  FAH  l1  1,358kNm
M S 3 H  FBH  0,1  0,567kNm
M S5H  0

b) Vertikalna ravan.

l1= 100 mm

Strana 7. od 11
l2= 120 mm
l3= 100 mm
FO2 = 8,18 kN
G2 =0,71 kN
FO3 = 46,02 kN
G3 = 0,024 kN

Fz = 0
FAV  FO 2  G 2  FO 3  G3  FBV  0
FAV  FBV  44,65  8,69  0,0024  8,18  0,79
FAV  28,57 kN
MAV = 0
 FO 3  G3   0,1   FO 2  G2   0,22  FBV  0,32  0
FBV  0,32  4,4  0,00024  0,17
FBV  8,69kN

-Momenti savijanja za pojedina mjesta u vertikalnoj ravni.

M SAV  0
M S 2V  FAV  l1  2,85kNm
M S 3V  FBV  l 3  0,86kNm
M SBV  0

c) Ukupne reakcije u osloncima.

2 2
FA  FAV  FAH  31,63kN
2 2
FB  FBV  FBH  10,36kN

d) Ukupni momenti na pojedinim mjestima.

M SA  0 Nm
2 2
M S2  M S 2V  M S 2 H  3,15kNm
2 2
M S3  M S 3V  M S 3 H  1,03kNm
M SB  0 Nm

-Određivanje idealnih momenata.

σDS = 560 MPa

τDS = 285 MPa

MSA = 0 Nm
MUA = 0 Nm
MS3 = 3,15 kNm
MS2 = 1,03 kNm
MU3 = MU2 =1,91 kNm
MSB = 0 Nm
MUB = 0 Nm

Strana 8. od 11
 2
 
  DS M UA   0
2
M iA  M SA
 2 DU 
2
 
  DS  M U 2   2,15kNm
2
M i2  M S 2
 2 DU 
2
 
  DS M U 3   3,66kNm
2
M i3  M S3
 2 DU 
2
 
  DS M UB   0
2
M iB  M SB
 2 DU 

-Određivanje idealnih prečnika vratila.

σDS = 560 MPa

Mi2 = 2,15 kNm
Mi3 = 3,66 kNm

10  M i 3
d i3  3  40,28mm
 DOZ
10  M i 2
d i2  3  33,73mm
 DOZ

-Određivanje stvarnih prečnika vratila.

d S 3  1,15  d i 2  46,32mm
d S 2  1,15  d i 3  38,79mm

-Na osnovu stvarnih prečnika vratila i standardnih dimenzija usvajam sljedeće

prečnike:

dA = 40 mm
d3 = 50 mm
d2 = 46 mm
dB = 40 mm

Strana 9. od 11
1.8. Izbor ležaja na zadanom mjestu.

Ta = 8000 h
T = 100 oC
Fr1 = 16,75 kN
Fr2 = 2,97 kN
Fa = 2,19 N
3= 18,4 rad/s.

a) Na mjestu ležaja A usvajam ležaj BG32.

x=1
y = 1,4
ξH = 1 (Usvajam za T=100 C)
m = 3 (ležaj sa kugličnim valjcima)

F  FR  x  Fa  y  6,036kN
 3  30
n3   175,79 min 1

 n
C  H  F m a  26,47kN
16660

-Na osnovu izračunate dinamičke moći nošenja usvajam ležaj sljedećih dimenzija:

C = 37,5 kN (Tabela 7.18 ME2)

d = 40 mm

Usvajam 40BG32.

a) Na mjestu ležaja B usvajam ležaj KB02.

x=1
y = 1,6
ξH = 1
m = 3,33

Strana 10. od 11
FR  16,25kN
Fa  2,19kN

F  Fr  x  Fa  y  11,629kN
a n
C  H  F m  44,05kN
16660
-Na osnovu izračunate dinamičke moći nošenja usvajam ležaj sljedećih dimenzija:

C = 49 kN (Tabela 7.31 ME2)

d = 40 mm

Usvajam 40KB02.

Strana 11. od 11