Professional Documents
Culture Documents
روش های پیص بینی زلسله ناضی ضذه از عالئم سطحی روانگرایی
Liquefaction Potential Index-based Approach for assessing the probability of
liquefaction based on earthquake
3
عسکر جانعلیساده چوب بستی ، 1مهران نقی زاده رکنی، 2محسن نقی زاده رکنی
-1دانشیار دانشگاه صنعتی نوشیروانی
-2کارشناس ارشد شئوتکنیک
-3کارشناس ارشد شئوتکنیک
naghizademehran@yahoo.com
خالصه
ؿاخق پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی ( )LPIؿاخلی اػت و ٝپتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی یه پشٚفایُ طئٛتىٙیىی سا خالكٔ ٝی وٙذ .ایٗ ؿاخق ٔتٙاػة تا ضخأت،
ػٕك الی ٝسٚاٍ٘شا ٚفاوتٛس ایٕٙی اػت دس حاِی و ٝاسصؿؾ دس یه ٔحُ خاف ٔی تٛا٘ذ دس یه ػیؼتٓ اطالػات جغشافیایی ٌٙجا٘ذ ٜؿٛد ٘ ٚمـٝ
ٞای خطش سٚاٍ٘شایی ٔٙطمٛٔ ٝسد ٘ظش سا اسائٔ ٝی دٞذٞ .ذف اكّی ایٗ واس ایٗ اػت و ٝاحتٕاَ ػالئٓ ػطحی سٚاٍ٘شایی سا تش اػاع اسصؽ ٞای LPI
تا اػتفاد ٜاص سٚؽ سٌشػیِ ٖٛجؼتیه تشآٚسد وٙذ.
ػال ٜٚتش ایٗ تٙٔ ٝظٛس تجضی ٚ ٝتحّیُ تاتغ تفىیىی خان ٚطثم ٝتٙذی پشٚفایُ ٞای طئٛتىٙیىی دس یىی اص دٌ ٚش ( ٜٚسخذاد سٚاٍ٘شایی ٚغیشسٚاٍ٘شا )
تش اػاع اسصؽ ٞای H ٚ LPIضخأت (ٔتش) اص الی ٝخان فٛلا٘ی غیش سٚاٍ٘شا (دسپٛؽ) اػتفاد ٜؿذ ٜاػت.
.1مقذمه
سٚاٍ٘شایی یىی اص ٔٛضٛػات ٔ ٟٓدس تجضی ٚ ٝتحّیُ خطش صٔیٗ ِشص٘ ٚ ٜمـ ٝتشداسی صٔیٗ ٞای پش خطش اػت .سٚاٍ٘شایی خان ٔی تٛا٘ذ ت ٝتغییش ؿىُ
صٔیٗ ٔٙجش ؿٛدٔ ،ا٘ٙذ جٛؿؾ ؿٗ ٔ ٚاػ ٚ ٝحشوت ٞای جا٘ثی صٔیٗ / ٚ ،یا خؼاست ػاختاسی ،حُ ٚفلُ ٚظشفیت تحُٕ ؿىؼت ػاختٕاٖ ،ػاصٜ
ی اػىّٞ ٝا ٚخشاتی ٞای پُ .تٙٔ ٝظٛس تشسػی پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی یه الی ٝخان ،دا٘ـٕٙذاٖ ت ٝطٛس ػٕذ ٜتؼت ٞا ٚسٚؽ ٞای كحشایی (دس ٔحُ) سا
ت ٝػٛٙاٖ یه ٔٛسد "ػاد "ٜلطؼی اػتفادٔ ٜی وٙٙذ و ٝتٛػط ادسیغ ( ٚ )1971ػیذ پیـٟٙاد ؿذ ٜاػت.
تا اػتفاد ٜاص ایٗ سٚؽ SPTپای ٝای ت ٝطٛس ٌؼتشد ، ٜو ٝتٛػط ػیذ ( ٚ )1985تٛػط یٛد ٚادسیغ ( )2001ت ٝسٚص ؿذٔ ، ٜحمماٖ ٔی تٛا٘ٙذ ػأُ
ایٕٙی دس تشاتش سٚاٍ٘شاییٞ ٚ ،fs ،ش یه اص الیٞ ٝای خان سا تخٕیٗ تض٘ٙذ .اٌش 1 > fsپغ خان ت ٝػٛٙاٖ غیش تاِم ٜٛتشای سٚاٍ٘شایی (ػأُ غیش
سٚاٍ٘شا) طثم ٝتٙذی ؿذ ،ٜدس حاِی و ٝتشای 1<fsخان ت ٝػٛٙاٖ سٚاٍ٘شا طثم ٝتٙذی ؿذ ٜاػت.
ٞش چٙذ ایٗ سٚؽ SPT ،پای ٝای ٔی تٛا٘ذ حشوت یه الی ٝخان سا تشآٚسد وٙذٕ٘ ،ی تٛا٘ذ ت ٝا٘ذاص ٜوافی ظاٞش اثشات ػطحی سٚاٍ٘شایی سا اسصیاتی
وٙذ .تٙاتشایٗ ایٛاػاوی ( ،)1982تٙٔ ٝظٛس پیؾ تیٙی ٚلٛع سٚاٍ٘شایی ،اػتفاد ٜاص ؿاخق پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی ٔ ٚمیاع ؿذت سا پیـٟٙاد داد ٜاػت .تٝ
تاصٌی ،ػٕ٘ٛض ( )2003ؿاخق پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی سا تا اتخار یه ٔمذاس آػتا٘ FS ٝت ٝا٘ذاص 1.2 ٜت ٝجای 1ت ٝػٛٙاٖ وٕتشیٗ اسصؽ تشای خان ٞای غیش
سٚاٍ٘شا دس ٘ظش ٌشفت ٝاػت ٚتا ٔؼشفی د ٚدػت ٝجذیذی اص "غیش سٚاٍ٘شا" " ٚحذ ٔتٛػط" تغییش یافت ٝاػتٔ .ضیت LPIایٗ اػت ؤ ٝی تٛا٘ذ دس
تشویة تا ػیؼتٓ ٞای اطالػات جغشافیایی ( ، )GISتشای جٕغ آٚسی ٘مـٞ ٝای خطش سٚاٍ٘شایی اػتفاد ٜؿٛد (تٛپشان ِٛٞ ٚضس.)2003 ،
1
دهمیه کىگرٌ بیهالمللی مهىدسی عمران ،داوشکدٌ مهىدسی عمران ،تبریز
51تا 51اردیبهشت 5931
تا ت ٝحاَ استثاط تیٗ ٚ LPIاحتٕاَ سٚاٍ٘شایی ٘اؿی اص تغییش ؿىُ صٔیٗ ت ٝطٛس ػیؼتٕاتیه ٔٛسد تشسػی لشاس ٍ٘شفت ٝاػت .تٛپشان ِٛٞ ٚضس( )2003
تالؽ وشد٘ذ تا ایٗ د ٚپاسأتش سا تا اػتفاد ٜاص آصٔایؾ ٘فٛر ٔخشٚط (ٔ )CPTشتثط وٙٙذ .دس واسؿاٖ ،آٟ٘ا ٔؼیاسٞای پیـٟٙاد ؿذ ٜتٛػط ٚاً٘ ()1979
سا تٙٔ ٝظٛس تؼشیف حؼاػیت سٚاٍ٘شایی الیٞ ٝای خان ت ٝتلٛیة سػا٘ذ٘ذ.
تا ایٗ حاَ ،دادٞ ٜای اخیش (ػیذ ،)2003تٛػط تؼت ٞای كحشایی ( )In siteپغ اص صِضِ ٝاسائ ٝؿذ ٜدس ٔىاٖ ٞای سٚاٍ٘شا و ٝتٛػط د ٚصِضِٚ ٝیشاٍ٘ش
لٛجاایّی ٚتایٛاٖ دس ػاَ 1999ایجاد ؿذ ٜاػت٘ ،ـاٖ ٔی دٞذ ؤ" ٝؼیاس چیٙی ٞا اكالح ؿذٔ ٚ "ٜؼیاسٞای حؼاػیت سٚاٍ٘شایی و ٝتٛػط ا٘ذسٚص ٚ
ٔاستیٗ ( )2000پیـٟٙاد ؿذ ٜػٛٙاٖ ضشیة حذالُ دس ٘ظش ٌشفت ٝؿذ ٜاػت.
ػیذ ٕٞ ٚىاسا٘ؾ ( )2003ت٘ ٝتیج ٝسػیذ٘ذ و ٝسفتاس ؿىُ پزیش رسات ا٘ذاص ٜخٛب خان اص ا٘ذاص ٜدسكذ سع ٔ ٟٓتش اػت ٚت ٝطٛس تاِم ٜٛدس ٔؼشم
ٔٙاطك سٚاٍ٘شایی دس ٕ٘ٛداس واػا ٌش٘ذ ٜپیـٟٙاد ؿذ ٜاػت .تش اػاع ایٗ تٛكیٞ ٝأ ،ا اسصؽ ٞای LPIجٕغ آٚسی ؿذ ٜی SPTدس تؼت ٞای
كحشایی دس ٔىاٖ ٞای سٚاٍ٘شایی تاسیخی دس طاپٗ سا ٔٛسد تاصٍ٘شی لشاس ٔی دٞیٓ و ٝؿاخق پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی جذیذ دس ٔحُ تؼت ٞای ٔحاػثٝ
ؿذ ٜدس ٔىاٖ ٞای سٚاٍ٘شا ٚغیش -سٚاٍ٘شا دس تایٛاٖ ٚتشویٔ ٝحاػث ٝؿذ ٜاػت .ایٗ ٔمادیش تا ؿشح اثشات ػطح تٙٔ ٝظٛس تشآٚسد سٌشػی ٖٛتیٗ احتٕاَ
اختالَ دس ػطح سٚاٍ٘شایی LPI ٚدس استثاط تٛد٘ذ.
.2پایگاه داده
دس ایٗ تحمیك ،پشٚفایُ SPTتٛػط پایٍا ٜدادٞ ٜای ٔٙتـش ؿذ ٜتا اؿاس ٜت ٝصٔیٗ ِشصٞ ٜای ٔختّف ٚاثشات ثا٘ٛی ٝؿاٖ اص لثیُ سٚاٍ٘شایی خان جٕغ
آٚسی وشد ٜاػت .اص ٘ظش تحّیّی ،پایٍا ٜدادٔ ٜا ؿأُ 30پشٚفایُ SPTاص ٔىاٖ ٞای سٚاٍ٘شا 15 ٚپشٚفایُ اص ٔىاٖ ٞای غیش سٚاٍ٘شا و ٝتٛػط 5
صٔیٗ ِشص ٜاخیش دس طاپٗ ایجاد ؿذ ٜتٛد٘ذ ،تٛػط ِٛاػىی ٔٙتـش ؿذ ٜاػت)1986( .
ٌٕ 10ا٘ SPT ٝدس ٔٛسد ٔىاٖ ٞایی اػت و ٝدس آٖ سٚاٍ٘شایی سخ داد ٜاػت ٌٕ 6 ٚا٘ SPT ٝتذٞ ٖٚیچ ٌ ٝ٘ٛؿٛاٞذ سٚاٍ٘شایی اػت ،ت ٝتشتیة ،اص
ٌضاسؽ تٛالٍ٘ش ٕٞ ٚىاساٖ ت ٝدػت آٔذ ( )1995تشای تغییش ؿىُ ،سٚاٍ٘شایی ٘اؿی اص ػطح و ٝدس ٔاع فشٚد دس ػاَ 1989صِضِِٔٛ ٝا پشیتا اتفاق افتاد
ٌٕ14 ٚا٘ٔ SPT ٝشتٛط تا پایٍا ٜدادٞ ٜای تاسیخی ٔٙتـش ؿذ ٜتٛػط ٔاع اػت (2003).دس آ٘چٔ ٝشتٛط ت ٝد ٚصٔیٗ ِشصٚ ٜیشاٍ٘ش ٌزؿت ٝدس تشویٚ ٝ
تایٛاٖ دس ػاَ ،1999اوثشیت دادٞ ٜای SPTاص ایٙتش٘ت داّ٘ٛد ؿذ ٜاػت.
اطالػات ٔشتٛط ت ٝتؼت ٞای كحشایی دس ٔىاٟ٘ای سٚاٍ٘شا دس ٔٛسد صِضِ ٝتشوی ٝاص ػایت داّ٘ٛد ؿذ ٜاػت.
http://peer.berkeley.edu/turkey/adapazari/phase1/index.html
..http://peer.berkeley.edu/lifelines/research_projects/3A02/
ایٗ دادٞ ٜای SPTت ٝدػت آٔذ ٜتش اػاع ػطح ٔٛجٛد ت 3 ٝدػت ٝتمؼیٓ ٔی ؿٛد:
.1دس ٌش ،A ٜٚدادٞ ٜایی ٚجٛد داسد ؤ ٝـخلات وأُ SPTت ٝػٕك ٔ 20تش ٔی سػذ ٚاطالػات وأُ دس ٔٛسد ٚیظٌی ٞای ا٘ذاص ٜدا٘ ٚ ٝالیٞٝای
خان طثم ٝتٙذی ٔی ؿٛد.
.2دس ٌش ،B ٜٚدادٞ ٜا تذٞ ٖٚیچ ٌ ٝ٘ٛاطالػات تشای اسصؿٟای SPTوٕتش اص ٔ 15تش طثم ٝتٙذی ٔی ؿٛد.
2
دهمیه کىگرٌ بیهالمللی مهىدسی عمران ،داوشکدٌ مهىدسی عمران ،تبریز
51تا 51اردیبهشت 5931
.3دس ٌش ، C ٜٚدادٞ ٜایی ٚجٛد داسد ؤ ٝـخلات وأُ SPTت ٝػٕك ٔ 20تش ٔی سػذ ٚاطالػات ٘الق دس ٔٛسد ٚیظٌی ٞای دسج ٝتٙذی الیٞ ٝای
خان ٔٛجٛد اػت.
دس ٌش ،A ٜٚاطالػات ِٛ 49ي ٌٕا٘ٚ ٝلٛع سٚاٍ٘شایی ٔشتٛط ت ٝصِضِ ٝچی چی دس وـٛس تایٛاٖ ٚ ،اطالػات ِٛ 9ي ٌٕا٘ٔ ٝشتٛط ت ٝصِضِِ ٝفٍادا دس
وـٛس ی٘ٛاٖ اػت.ػٕك ٌٕا٘ٞ ٝای SPTو ٝدس تایٛاٖ حفش ؿذ ٜاػت ت ٝطٛس ٔؼٕٔ 1 َٛتش ٚفاكّ ٝتیٗ ٌٕا٘ٞ ٝا دس ٔٛسد ٔىاٖ ٞایی و ٝدس آٖ
ؿٛاٞذی تشای سٚاٍ٘شایی ٚجٛد ٘ذاؿت افضایؾ یافت .ػال ٜٚتش ایٗٞ ٕٝ٘ٛ٘ ،ای خان تاصیاتی ؿذ ٜسا تشای آصٔ ٖٛؿاخق ٞای آصٔایـٍاٞی دس
اػتا٘ذاسد ASTMاص جّٕ ٝغشتاَ ،چٍاِی ػٙج ،حذ ٔایغ ،حذ پالػتیىی ،چٍاِی ٔ ٚمذاس آب ٔٛسد اػتفاد ٜلشاس ٌشفتٙذ 9 .پشٚفایُ ٔ ،SPTشتٛط تٝ
صِضِِ ٝیفىادا 2003ی٘ٛاٖ ،اطالػاتی دس ٔٛسد ٚیظٌی ٞای دسج ٝتٙذی خان ٚحذٚد اتشتشي خان داد ٜاػت .اٌش چ ٝدادٞ ٜا اص صِضِ ٝوٛجایّی ،
تشوی ،ٝو ٝاطالػات وافی دس ٔٛسد ٚیظٌی ٞای دسج ٝتٙذی خان اسائٔ ٝی دٞذ ،آٟ٘ا دس سدٌ B ٜش ٜٚتٙذی ٔی وٙذ صٔا٘ی و ٝآٟ٘ا اطالػات SPT
وٕتش اص ٔ 15تش اسائٕ٘ ٝی دٞذ .دادٞ ٜای SPTصِضِِٔٛ ٝاپشیتا دس ایاالت ٔتحذ ٜتٕٞ ٝاٖ دِیُ لثّی دس سد B ٜطثم ٝتٙذی ٔی ؿ٘ٛذ.
دس ٌش C ٜٚاظالػات ِٛ 30ي ٌٕا٘ٚ ٝلٛع سٚاٍ٘شایی لشاس داسدو ٝدس ػایت ٞای طاپٗ تٛػط ایٛاػاوی(ٙٔ )1986تـش ؿذ ٜاػت و ٝاطالػاتی دس
ٔٛسد ػٕك آبٔ ،مذاس SPTاسائٔ ٝی دٞذ ،دس حاِی و ٝػٕك پشٚفایُ ٞای SPTدس حذٚد ٔ 20تش تٛد ٜاػت .تٙٔ ٝظٛس تشسػی حؼاػیت سٚاٍ٘شایی
خان دس طثم ٝتٙذی ،Cتشای تٕیضی خان ٚ ٚصٖ ٚاحذ خان اص خان ٘ٛع USCSاػتفادٔ ٜی وٙیٓ.
تؼذاد وّی دادٞ ٜای غیش لاتُ سٚاٍ٘شا 32داد ٜاػت .اص ٘ظش تحّیّی 15 ،داد ٜاص آٟ٘ا ٔشتٛط ت ٝصٔیٗ ِشصٞ ٜای سخ داد ٜدس طاپٗ 5 ،دادٞ ٜا تِٔٛ ٝا پشیتا،
ایاالت ٔتحذ ٜآٔشیىا ،دس حاِی و 9 ٝداد SPT ٜپغ اص صِضِ ٝتایٛاٖ حفش ؿذ .دس ٟ٘ایت 3 ،ػذد اص ایٗ دادٞ ٜا ت ٝصِضِِ ٝیفىادا ٔشتٛط ٔی ؿٛدٔ .ا دادٜ
ٞای غیش لاتُ سٚاٍ٘شا سا دػت ٝتٙذی وشدیٓ ٞ ٚ ،ش وذاْ اص آٟ٘ا سا تٙٔ ٝظٛس جٌّٛیشی اص ػذْ تؼادَ داد ٚ ٜتشای سػیذٖ ت ٝیه ٕ٘ ٝ٘ٛآٔاسی تٟتش ،تا
اػتفاد ٜاص یه سٚؽ آٔاسی ت ٝػٛٙاٖ صیش ٌش ٜٚدس ٌشٟٞٚای C ٚ Aدػت ٝتٙذی وشدیٓ.
پغ اص ایٗ طثم ٝتٙذی ،پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی و ٝتش اػاع سٚؽ لطؼی و ٝتٛػط ادسیغ ( ٚ )1971ػیذ اسائ ٝؿذ ٜاػت ٔحاػث ٝوشدیٓ .دس ایٗ سٚؽ ،وٝ
تٛػط ػیذ ٕٞ ٚىاساٖ تغییش یافت ٝاػت ،)1985( ،فاوتٛس ایٕٙی دس تشاتش سٚاٍ٘شایی ،FS ،ت ٝػٛٙاٖ ٘ؼثت ٘( CRRؼثت ٔمأٚت حّمٛی) تCSR ٝ
(٘ؼثت تٙؾ چشخ ٝای) سا پیـٟٙاد ؿذ ٜاػت ، CRR .تا تٛج ٝتٔ ٝحاػثات یٛد ٚادسیغ ( )2001تا ٔؼادِ ٝصیش ت ٝدػت ٔی آیذ:
)(1
[ ]
ٔمذاس ) N 1 (60تحت تاثیش ػٛأُ صیش تغییش ٔی وٙذٔ :مأٚت ٘فٛر اػتا٘ذاسد ،Nػأُ فـاس ػشتاس ، Cnاكالح،ضشیة اكالح ا٘شطی چىؾ (،)ER
اكالح لطش ٌٕا٘ CB ،ٝضشیة تلحیح تشای طٔ َٛیّ ٚ ٝاكالح ٕ٘ ٝ٘ٛتا یا تذ ٖٚآػتشٞای ٔحافظ.
ٔ Cnطاتك ٔؼادِ ٝای و ٝتٛػط ِیائٚ ٚ ٛیتٕٗ( )1986اسائ ٝؿذٔ ٜحاػثٔ ٝی ؿٛد ،Cn= (Pa/σvo) 0.5 ،دس حاِی و ٝػٛأُ دیٍش تا اػتفاد ٜاص
پاسأتشٞای پیـٟٙاد ؿذ ٜتٛػط یٛد ٚادسیغ ( )2001تخٕیٗ صدٔ ٜی ؿٛد .تٙٔ ٝظٛس ٔحاػثٔ ٝمذاس ٔ ٚ N160csیضاٖ دسكذ سیضدا٘ ٝخان اص ٔؼادالت
اسائ ٝؿذ ٜتٛػط یٛد ٚادسیغ ( )2001اػتفاد ٜؿذ.
ٔمذاس CSRاص ساتط ٝصیش تذػت ٔی آیذ.
دس ایٗ تشسػی اكطالح RDتا اػتفاد ٜاص ٔؼادِِ ٝیائٚ ٚ ٛیتٕٗ تشآٚسد ٔی ؿٛد:
r d 1 0.00765 z for z 9.15 m )(3
r d 1.174 0.0267 z for z 9.15 m z 23m
دس ٟ٘ایت ،ػأُ تضسٌی صِضِ ،MSF ،ٝؤ ٝی تٛا٘ذ تٛػط ٔؼادِ ٝصیش ،یٛد ٚادسیغ (ٔ )2001حاػث ٝؿٛد:
3
دهمیه کىگرٌ بیهالمللی مهىدسی عمران ،داوشکدٌ مهىدسی عمران ،تبریز
51تا 51اردیبهشت 5931
دس تجضی ٚ ٝتحّیُ سٚاٍ٘شایی ٔ ،ا ٔمذاس 1.2سا ت ٝػٛٙاٖ وٕتشیٗ ٔمذاس فاوتٛس ایٕٙی ٔـخق یه الی ٝخان غیش سٚاٍ٘شا اتخار وشد ٜایٓ
(ػٕ٘ٛض .)2003،پغ اص آٖ ،ػٙاكش خان سا تا ٔؼیاسٞای ٔمأٚت سٚاٍ٘شایی FS <1.2پیـٟٙاد ؿذ ٜتٛػط ػیذ اػتفاد ٜوشدیٓ.)2003( .
)(5
∫
جایی و z ٝػٕك صیش ػطح صٔیٗ دس ٔتش اػت ٚت ٝػٛٙاٖ ٔ w(z)=10-0.5zحاػث ٝؿذ ٜاػت F(z) ،یه تاتغ ضشیة ایٕٙی دس تشاتش سٚاٍ٘شایی،FS ،
و ٝدس آٖ F (z) = 1- FSصٔا٘ی و ٚ FS < 1 ٝاٌش FS > 1اص F (z) = 0اػت .ػٕ٘ٛض (ٔ )2003مذاس LPIسا تا اضاف ٝوشدٖ یه ٔمذاس آػتا٘ ٝاص
1.2ت ٝجای ،1تغییش داد ٜاػت .اص ایٗ سٍٙٞ ،ٚأی و ،fs < 0.9 ٝاٌش ٚ 0.95 < fs < 1.2اٌش .f(z) = 0 ، fs > 1.2
́ )(6
ٔؼادِٔ )6( ٝمادیش LPIسا دس ٔحذٚد 0 ٜتا 100لشاس ٔی دٞذ .دس اسصیاتی ٔا اص LPIدس ٞش ٌٕا٘ ،ٝتٕاْ الیٞ ٝای خان سا تا ضشیة ایٕٙی وٕتش اص 1.2
دس ٘ظش ٌشفتیٓ ٕٞ ٚچٙیٗ ٔؼیاسٞای ٔمأٚت سٚاٍ٘شایی پیـٟٙاد ؿذ ٜتٛػط ػیذ ٔٛسد پزیشؽ لشاس ٌشفت ٝاػت(.)2003
تٙٔ ٝظٛس پیؾ تیٙی ٚتشآٚسد احتٕاَ اختالَ ػطح سٚاٍ٘شایی ٘اؿی اص صِضِ ،ٝاطالػات طثم ٝتٙذی ؿذ ٜدس سدٞ C ٚ A ٜش د ٚتا اػتفاد ٜاص تجضی ٚ ٝتحّیُ
ٔـخق ٔ ٚذَ سٌشػیِ ٖٛجؼتیه ت ٝتشتیة ٔٛسد تجضی ٚ ٝتحّیُ لشاس ٌشفتٙذ .تا تٛج ٝت ٝایٗ ٚالؼیت و ،ٝپشٚفایُ ٞای SPTاص دػت ٝی Aلاتُ
اػتٕاد تش ٚدلیك تش اص دادٞ ٜایی ٞؼتٙذ و ٝدس دػت ٝی Cطثم ٝتٙذی ؿذ ٜا٘ذٕٞ ،ا٘طٛس و ٝدس تاال روش ؿذ ،تٟٙا ٘تایجی و ٝتشآٚسد ؿذ٘ذ تش پای ٝی
سػیذٌی ٔجٕٛػ ٝدادٞ ٜایی تٛد٘ذ و ٝاسائ ٝؿذ ٜتٛد.
.4.1رگرسیون لجستیک
سٚؽ سٌشػیِ ٖٛجؼتیه ت ٝػٛٙاٖ سٚؽ احتٕاالتی تشای ٔحاػث ٝاحتٕاَ پیؾ تیٙی ٚلٛع سٚاٍ٘شایی اتخار ؿذ .ایٗ سٚؽ ،و ٝتٛٙػی اص سٌشػیٖٛ
ٔؼِٕٛی اػت٘ ،تیجٔ ٝـاٞذ ٜؿذ ٜسا ت ٝدٔ ٚمذاس ٔحذٚد وشد ٜاػت ؤ ٝؼٕٛال تش اػاع ٚلٛع ٚیا ػذْ ٚلٛع سٚاٍ٘شاییٔ ،ؼٕٛال ت ٝتشتیة 1یا 0
(٘ٛسٚػیغ )2003 ،وذ ٌزاسی ؿذ ٜاػت .فشِٔٛی ت ٝدػت ٔی آیذ و ٝاحتٕاَ ٚلٛع سا ت ٝػٛٙاٖ تاتؼی اص ٔتغیش ٔؼتمُ پیؾ تیٙی ٔی وٙذ .سٌشػیٖٛ
ِجؼتیه ٔتٙاػة تا یه ٔٙحٙی Sؿىُ ٚیظ ٜتا دس ٘ظش ٌشفتٗ سٌشػی ٖٛخطی ،ؤ ٝی تٛا٘ذ ٞش ٔمذاسی تیٗ ٔٙفی تی ٟ٘ایت ٔ ٚثثت تی ٟ٘ایت تِٛیذ
وٙذ ٚ ،آٖ سا ت ٝتاتغ صیش تثذیُ ٔی وٙذ:
ٔمذاسٞای pسا تیٗ ٕٞ( 0ا٘طٛس و٘ y ٝضدیه ٟٔٙای (ٔٙفی) تیٟٙایت اػت) تا (ٕٞا٘طٛس و٘ y ٝضدیه ت ٝػالٔ(ٜٚثثت) تیٟٙایت اػت) 1تذػت ٔی آٚسد.
دادٞ ٜایی و ٝدس ایٗ واس تشای تشآٚسد احتٕاَ پیؾ تیٙی ٔٛسد اػتفاد ٜلشاس ٌشفت ت ٝد ٚدػت ٝتمؼیٓ ؿذ٘ذ :اِف) "ػذْ ٚلٛع سٚاٍ٘شایی" ،و 0 ٝوذ
ٌزاسی ؿذ ٚب) "ٚلٛع سٚاٍ٘شایی" و 1 ٝوذ ٌزاسی ؿذ ،دس حاِی و ٝتش اػاع دػت ٝتٙذی ػطح اطالػات ٔٛجٛد ٛٙٞص ٔ ٓٞؼتثش ٞؼتٙذٔ .ؼادِ ٝای
4
دهمیه کىگرٌ بیهالمللی مهىدسی عمران ،داوشکدٌ مهىدسی عمران ،تبریز
51تا 51اردیبهشت 5931
و ٝتٛػط ایٗ ٔماِ ٝپیـٟٙاد ؿذ ٜاػتٔ ،ی تٛا٘ذ تٙٔ ٝظٛس تشآٚسد احتٕاَ پیؾ تیٙی آؿىاس ػاصی ػطح سٚاٍ٘شایی ،تا اػتفاد ٜاص سٚؽ سٌشػیٖٛ
ِجؼتیه تىاس تشد ٜؿٛد ،و ٝتلٛست صیش اػت:
و ٝدس آٖ LPIؿاخق اسصیاتی لاتّیت سٚاٍ٘شایی ٌٕا٘ ٝاػت .تش اػاع ایٗ سٚیىشد ،تشای یه ٔمذاس ٔؼیٗ اص LPI 14احتٕاَ پیؾ تیٙی ٚلٛع
سٚاٍ٘شایی ٪79اػتٙٔ .حٙی ِجؼتیه ت ٝؿىُ Sتشای ٔمادیش ٔختّف Yاػت و ٝدس ؿىُ 1سػٓ ؿذ ٜاػت.
یىی اص اٞذاف ایٗ ٔماِ ٝاسائ ٝیه ٔؼادِ ٝپیؾ تیٙی تفىیه تٙٔ ٝظٛس طثم ٝتٙذی یه ػت ٖٛخان دس یىی اص د ٚدػت ٝاص ٚلٛع ٚیا ػذْ ٚلٛع
سٚاٍ٘شایی تٛد .تٙٔ ٝظٛس ا٘جاْ ایٗ ٔؼادِ ٚ LPI ،ٝضخأت ( )Hالی ٝدسپٛؽ دس ٞش پشٚفایُ ،SPTفٟشػت ؿذ ٜدس جذ ،1 َٚتا تٛج ٝت ٝپیـٟٙادات
ػٕ٘ٛض ( ٚ )2003ایـی ٞاسا ( )1985ت ٝتشتیة ٔحاػث ٝؿذ .ایـی ٞاسا ( )1985تشای اِٚیٗ تاس پاسأتش ضخأت الی ٝپٛؿا٘ٙذ ٜغیش سٚاٍ٘شا دس اسصیاتی
پتا٘ؼیُ آؿىاس ػاصی ػطح سٚاٍ٘شاییٔ ،ؼشفی وشد.
5
دهمیه کىگرٌ بیهالمللی مهىدسی عمران ،داوشکدٌ مهىدسی عمران ،تبریز
51تا 51اردیبهشت 5931
جذ َٚتاال تٙٔ ٝظٛس اسصیاتی ػّٕىشد تجضی ٚ ٝتحّیُ ٔـخق اػتفادٔ ٜی ؿٛد .دس ایٗ ٔٛسد آٖ ٛٔ ٪81.4اسد سا ت ٝدسػتی طثم ٝتٙذی وشد ٜاػت ،دس
٘تیجٔ ٝی تٛاٖ دس٘ظش ٌشفت و ٝطثم ٝتٙذی ت ٝخٛتی واس ٔی وٙذٔ .ؼادِ ٝطثم ٝتٙذی تش اػاع ضشایة تاتغ تفىیه غیش اػتا٘ذاسد اسائ ٝؿذ ٜاػت ،وٝ
ٔیتٛا٘ذ تشای طثم ٝتٙذی ٔٛاسد جذیذ ٔٛسد اػتفاد ٜلشاس ٌیشد.
)(9
و ٝدس آٖ ٕ٘ Zش ٜتفىیه اػت .تشای ٛٔ ،Z < 0 ٚ Z > 0سد (ٕ٘ایؾ )SPTدس ٌشٞٚی اص ٚلٛع ٚػذْ ٚلٛع سٚاٍ٘شایی ت ٝتشتیة طثم ٝتٙذی ؿذٜ
اػت.
نتیجه گیری
دس ایٗ تحمیك سٚاتط تجشتی ؤ ٝی تٛا٘ذ ٚلٛع ػطح سٚاٍ٘شایی ٚاحتٕاَ پیؾ تیٙی سٚاٍ٘شایی سا پیؾ تیٙی وٙذ اسائ ٝؿذ ٜاػت .ایٗ د ٚسٚؽ پیـٟٙاد
ؿذ ٜتش اػاع تجضی ٚ ٝتحّیُ ٚسٚؽ سٌشػیِ ٖٛجؼتیه ٞؼتٙذ ٚ ،اص ؿاخق پتا٘ؼیُ سٚاٍ٘شایی ٚضخأت الی ٝغیش لاتُ سٚاٍ٘شا (الی ٝدسپٛؽ)
پٛؿا٘ٙذ ٜپشٚفایُ ٞای SPTاػتفادٔ ٜی وٙٙذ .تش اػاع ایٗ ٔمادیش احتٕاَ٘ ،مـٞ ٝای خطش سٚاٍ٘شایی سا ٔی تٛاٖ ٌشدآٚسی وشد.
6