ODSJEK: TEHNOLOGIJE DRVETA

Metodologija industrijskog oblikovanja

Arhitekta: Eero Saarinena

Studenti: Damira Orić

Prof. Dr: Izet Horman Baltić Edita
V.ass: Sandra Martinović Hodžić Berina
1 Contents

2 UVOD ............................................................................................................................................. 2

3 NAJPOZNATIJA DJELA ARHITEKTE EERO SAARINEN ................................................... 4

3.1 WOMB CHAIR ...................................................................................................................................... 5

3.2 GRASSHOPPER STOLICA ....................................................................................................................... 6

3.3 TULIP STOL........................................................................................................................................... 7

3.4 TULIP STOLICA ..................................................................................................................................... 8

3.5 TULIP ARM CHAIR ................................................................................................................................ 9

4 ANALIZA ODABRANOG PROIZVODA ZA REDIZAJN ..................................................... 10

4.1 TULIP STOLICA ................................................................................................................................... 10

4.2 GRASSHOPPER STOLICA ..................................................................................................................... 12

5. ZAKLJUČAK .................................................................................................................................. 16

1
2 UVOD

Eero Saarinen je bio dizajner finskog porijekla, jedan od lidera istraživanja i eksperimenta u američkoj
arhitekturi tokom 1950-ih.
Eero je rođen kao sin poznatog arhitekte Elilel Saarinen i njegove druge žene skulptorice Loja
Gesellius.
Zajedno sa roditeljima i sestrom Evom-Lisom 1923. odselio se u Sjedinjene Američke Države, tamo je
u Michiganu pohađao javne škole.
Od 1929. studira skulpturu na pariškoj Académie de la Grande Chaumière, ali je odustao kad je
shvatio da želi nastaviti očevim stopama. Nakon togje od 1931. - 1934. studirao arhitekturu
na Univerzitetu Yale, koji je u to vrijeme bio vrlo konzervativan, tako da više je naučio od svog oca,
koji je bio puno moderniji.On jekombinovao srednjovijekovne skandinavske forme sa aktuelnim
trendovima.Eero je, zajedno sa ocem - 1940, projektovao školu Crow Island u Winnetki (Illinois). Taj
projekt jednokatne građevine, uticao je na izgled brojnih poslijeratnih osnovnih škola jer je
ergonomski odgovarao malim učenicima.U tih 11 godina, koliko je radio sa ocem, Eero je počeo u
vlastititim projektima eksperimentisati sa skluptorskim formama, nepoznatim u ranijoj arhitekturi,
koje su se dramatično razlikovale od svega viđenog. Njegovi uzbudljivi rezultati oduševili su mnoge
kojima je dosadila monolitnost i štedljivost internacionalnog stila moderne arhitekture.Saarinenov
prvi samostalni projekt, kojim je postao slavan preko noći, bio je veliki tehnički centar General
Motorsa u Warrenu (Michigan). I Saarinen se, poput brojnih kolega, okušao u dizajnu namještaja,
naročito stolica, koje su uvijek predstavljale estetski i strukturni izazov koji nije lako riješiti.
Eero je još 1941. zajedno sa kolegom Charlesom Eamesom osvojio nacionalnu nagradu za dizajn
namještaja za organsku stolicu od kuhanog furnira.

2
 Slika 1. Eero Saarinen [1]

1948. je napravio stolicu od plastike presvučenu pjenastom gumom i tkaninom. Njegov posljednji
dizajn namještaja iz 1957. bio je niz stolica i stolova na izduženim postoljima nalik na vinske čaše. Pri
tome je kombinirao aluminijska postolja, koja bi nosila plastične školjke za stolice i diskove
od mramora ili plastike za stolove.
Zakrivljene forme njegovog namještaja pratile su njegov interes za sklpturalne arhitektonske forme.
Saarinen je umro 1961, ostavivši brojne projekte nedovršenim. Njih su dovršili njegovi suradnici.[2]

[1] https://www.britannica.com/biography/Eero-Saarinen

[2] Croatian real estate magazine (2008). DalCasa

3
3 NAJPOZNATIJA DJELA ARHITEKTE EERO SAARINEN

Slika 2. Najpoznatija djela[3]

[3] https://www.pinterest.com/pin/25121710394603450/

4
3.1 WOMB CHAIR

Slika 3. Womb chair [4]

Saarinen je predstavnik organske arhitekture te se u svojim djelima ponajprije orijentira na strogim

kubističkim oblicima. Tek nakon nekog vremena počinje primjenjivati ekspresivnije oblike. Poznat je
po svojim elegantnim slobodno nosećim krovnim konstrukcijama. Pored zgrada, Saarinen je razvijao i
namještaj. Značajan rad je njegova Womb chair stolica. Charles i Ray Eames razvijali su ovaj dizajn
želeći proizvesti savršenu kombinaciju udobnosti i luksuznog materijala. Konačan dizajn od drveta i
kože ove poznate stolice je iz 1956. godine te predstavlja simbol udobnosti i luksuza i dan danas. Po
njegovim kriterijima dizajna ova stolica predstavlja simbol udobnosti i komfora. Presudan značaj
udobnosti ove stolice je sjedište i dodatni dio predviđen za noge.[5]

[4] http://www.artnet.com/artists/eero-saarinen/womb-chair-et-son-ottoman-2-
works-ziw2yt-flSf5VUozUlp3Bw2

[5] http://www.mid-century-home.com/eero-saarinen-the-womb-chair/

5
3.2 GRASSHOPPER STOLICA

Za okvir ove stolice koristi se minimalna količina drveta. Ako tragate za savršenim mjestom
da se opružite i odmorite,to je Grasshopper stolica. Ova stolica je veoma funkcionalna i
dekorativna, a njen ram je napravljen od drveta koji daje čvrstu potporu. Silueta stolice je
inspirisana slikom skakavca iz profila. Stolica ima sjedalicu od jastuka. Može biti pravljena od
spužve, kože ili nekog drugog materijala. Ona je veoma udobna i čovek se u njoj lako opušta i
dopunjava svoje baterije.

Slika 4. Konstrukcija Grasshopper stolice [6]

Slika 5. Grasshopper stolica namjenjena za izložbu 1939. Godine [6]

[6] http://maaike.com.au/spot-the-grasshopper

6
3.3 TULIP STOL

Radeći na modelu stola, Saarinen je pravio modele koji su bili ¼ prave visine stola, a kako je
želio cjelokupnu sliku, stavljao ih je u kućicu za lutke.

Finski dizajner je uvijek naglašavao važnost sagledavanja šire slike. “Uvijek dizajnirajte imajući
u vidu veći kontekst – stolicu u sobi, sobu u kući, kuću u okruženju, okruženje u gradskom
planu”, govorio je Saarinen.

Slika 6. Prvi model Tulip stola

Slika 7. Tulip stol

7
Baza je od livenog aluminijuma, kružnog oblika u čijoj sredini je pozicionirana jedna noga. Kružna
baza je šira na dnu kruga, pa tako obezbjeđuje stabilnost. Površina stola je od mermera, granita,
drveta, laminata, uglavnom u bijeloj boji. Na osnovu znanja i iskustva koje je stekao baveći se
vajarstvom, Saarinen je redefinisao svoj dizajn kroz modele od gline. Otkrivao je kako i kada koristiti
strukturalne oblike i kroz eksperimentisanje otkrivao više mogućnosti od kojih su neke ružne, neke
uzbudljive, neke velike…
Tako je Saarinen postao predstavnik organske arhitekture i dizajna, iako se na početku orijentisao ka
kubističkim oblicima. “Tulip” što je tipičan primjer njegove slobodno elegantne forme.
Saarinen je za “Knoll” napravio čitavu seriju “Tulip” stola, koja uključuje trpezarijski sto, mali sto i
kafe-stolić.
Saarinenov što je do danas zadržao svoju posebnost genijalnim, jednostavnim i inovativnim dizajnom.
Tokom godina i drugi proizvođači su predstavili svoje “pijedestal stolove” inspirisane njegovim
modelom, od poznatih i skupih do jeftinijih, tako da se danas u domovima širom svijeta mogu naći
stolovi inspirisani Saarinenovim tulipan stolom.[7]

3.4 TULIP STOLICA

Značajan rad je njegova tulipan stolica (Tulip Chair) s širokim, kružnim podnožjem.Posebna
stolica kao prva u povijesti s jednom nogom, čisti je odraz elegancije modernizma. Potpisuje
je Eero Saarinen. Dizajn karakterizira jedinstvenost njenoga volumena sa širokim, kružnim
podnožjem.

Slika 8. Tulip stolice

[7] https://www.knoll.com/product/saarinen-dining-table-42-round

8
 Tulip chair dizajnirana je 1956. godine. Predstavlja ultramoderni dizajn u obliku kružne baze u
čijoj sredini je pozicionirana jedna noga. Kružna baza je šira na dnu kruga, pa tako
obezbjeđuje stabilnost stolice, a isto tako i mogućnost okretanja. Sjedište stolice je veoma
jednostavno, čvrsto i udobno, a prvi primjeri ove stolice proizvodili su se samo u bijeloj boji,
dok su jastuci za sjedenje bili crni.

„Tulip chair“ danas se na tržištu može naći u gotovo svim bojama, a razlikuje se i u tome što
je prvobitna verzija bila bez naslona za ruke i sa lagano zakrivljenim zaslonom, dok su danas
dostupne varijante sa naslonom i bez naslona. [8]

3.5 TULIP ARM CHAIR

Obzirom da je“Tulip“ stolica, nakon izlaska na tržište, dobila neke negativne ocjene, Eero
Saarinen je težio tome da njegova sljedeća stolica bude redizajn „Tulip“ stolice.

Sljedeću stolicu je nazvao „Tulip arm chair“ .

Kod dizajna ove stolice proširio je naslon i dodao naslon za ruke.

Ostale karakteristike ove stolice su iste kao i kod „Tulip“ stolice.

Također, ovaj dizajn je ocijenjen kao mnogo udobniji,prakticniji i da u potpunosti ispunjava

potrebe potrošača.

Slika 9. „Tulip arm chair“ i „Tulip chair“ [9]

[8] http://www.design-museum.de/en/collection/100-masterpieces/detailseiten/tulip-chair-no-
151-saarinen.html

[9] http://www.bonluxat.com/a/Frank_Gehry_Side_Chair.html
9
4 ANALIZA ODABRANOG PROIZVODA ZA REDIZAJN

4.1 TULIP STOLICA

Proizvod koji smo odabrali za redizajn je stolica ˝Tulip˝. Tulip stolica je najpoznatije djelo
arhitekte Eero Saarinena. Stolica Tulip je prva stolica u povijesti sa jednom nogom.

Najčešći materijal za izradu ove stolica je plastika i almunij.

1. Tehničke karakteristike stolice Tulip

Visina stolice: 815 mm;

Dužina stolice: 665 mm;
Širina stolice: 595 mm;
Visina sjedišta: 450 mm
Materijali: Aluminij, Plastika
Porijeklo: Finska
Godina izrade: dizajniran 1956

Stolica se sastoji od sjedala, postolja i naslona za leđa, sa ili bez rukonaslona. Rukonasloni su,
u većini slučajeva, samo nadogradnja na postojeću konstrukciju stolice. Stolice moraju svojim
konstrukcijskim karakteristikama, čvrstoćom i trajnošću osigurati nesmetano kretanje.
Konstrukcija mora osigurati sigurnu upotrebu i veliku otpornost na mehanička opterećenja
korištenja. Od početka samog dizajniranja stolice, njen izgled odiše modernizmom. Udobnost
stolice u prvom planu istaknuta je tapaciranim sjedištem i naslonjačem koji prati geometriju
tijela. Stabilnost, čvrstoća i krutost stolice postignuta je samim odabirom aluminija ili plastike
kao glavnog materijala.

Prijedlog redizajna stolice

Industrijski dizajn treba omogućiti i ekonomski što isplativiju proizvodnju. Samom izmjenom
materijala određenog proizvoda mogu se poboljšati određena svojstva konstrukcije, kao što
su stablinost, krutost, čvrstoća.
Jedna od karakteristika namještaja je njegova funkcionalnost i lakoća upotrebe.
Dva osnovna razloga zbog kojih smo odabrali tulip stolicu za redizajn je problem transporta
stolice i težina same stolice.
S obzirom da je kod tulip stolice onemogućeno rastavljanje što predstavlja jedan od
osnovnih problema transporta, redizajn smo uradili na način da smo gornjoj konstrukciji
dodali 4 noge, koje se posmatraju kao zaseban dio stolice. Prilikom dostavljanja stolice, kupac
će dobiti uputstvo za sastavljanje stolice i noge stolice montirati za sjedište iste. Kao osnovni
spoj se koriste vijci.
Također, na samo dno noge, ugrađujemo kotače za lakše premještanje stolice.
Noge stolice su izrađene od metala, dok je sjedište izrađeno od plastike.
Na ovaj način smo smanjili masu konstrukcije, ali i olakšali eksploataciju i transport iste.

10
Slika 10. Sastavljanje redizajnirane stolice

Slika 11. Konačan izgled stolice

11
4.2 GRASSHOPPER STOLICA

Slika 12. Idejno rješenje stolice Grasshopper

TEHNIČKE KARAKTERISTIKE STOLICE

Visina sjedišta : 44 cm

Dubina sjedala : 51cm

Veličina prije montaže: š67xV92xD68

Vanjska tkanina: 65 % poliesterska vlakna i 35% pamuk

Punjenje : pjena

Težina stolice: 9kg

Za okvir ove stolice koristi se minimalna količina drveta. Ako tragate za savršenim mjestom da se
opružite i odmorite,to je Grasshopper stolica. Ova stolica je veoma funkcionalna i dekorativna, a njen
ram je napravljen od drveta koji daje čvrstu potporu. Dizajniraana je 1950tih godina. Silueta stolice je
inspirisana slikom skakavca iz profila. Stolica ima sjedalicu od jastuka. Može biti pravljena od spužve,
kože ili nekog drugog materijala

12
Prijedlog redizajna stolice:

Savremeno industrijsko oblikovanje postavlja jednako važan zahtjev da oblik predmeta mora
odgovarati osobinama građe od kojih je izgrađen. Dakle, poštovanje materijala je jedan od nužnih
uvjeta za dobro oblikovanje. Oblik koji je usklađen sa svojstvima građe bit će prikladan za ono za što
je namijenjen, a ujedno će isticati svojstva građe. Međutim dugotrajno sjedenje na neudobnim
stolicama mogu uzrokovati nelagodu i umor, što predstavlja suprotnost samom cilju upotrebe
konstrukcije.

Grasshoper stolica svojim prvobitnim oblikom daje udobnost i kvalitet konstrukcije, međutim, kao
jedan od nedostataka jeste nemogućnost pokretljivosti, prilagođavanju pokretu ljudskog tijela.

Ovu stolicu bismo redizajnirali tako što bi se promijenio okvir stolice koji joj daje čvrstoću i stabilnost.

Dakle, stolica bi se i dalje sastojala od naslonjača zajedno sa sjedalicom koji su izjedna tapacirani
mehkim tapacingom kako bi se postigla veća udobnost.

Rukonasloni su izrađeni iz jednog dijela, koji imaju i ulogu noge stolice, pružajući potporu cijeloj
konstrukciji.

Poprečne prečke povezane vijcima daju stabilnost i čvrstoću stolici.

Slika 13. Dimenzije redizajnirane stolice

13
Faze sastavljanja stolice :

Slika 14. Prva faza-spajanje okvira

Slika 15. druga faza-pričvršćivanje okvira i tijela stolice

14
 Slika 16. Konačan izgled redizajniranje stolice

Ovaj način redizajniranja stolice omogućava

1. lakšu izradu konstrukcije radi manjeg broja zakošenja okvira stolice

2. Veća pokretljivost tijela i prilagođavanje njegovom položaju
3. Elegantniji i savremeniji izgled stolice

15
5. ZAKLJUČAK

Osnovni princip udobnosti sjedenja leži u sistemu u kojem se težina tijela osobe, koja sjedi,
prenosi na površinu sjedišta preko sjednih kostiju , dok istovremeno stopala ne preuzimaju
nikakav teret , a kralježnica zadržava svoj normalan položaj. Zahtjevi koji se postavljaju s
obzirom na namještaj odnosno njegovu korisnost najbolje određuju prilagođenost proizvoda
njegovoj namjeni. U svakodnevnom životu se sve više koristi namještaj za sjedenje, odnosno
stolice. Ona mora biti u potpunosti u skladu sa anatomskim, psihološkim i sociološkim
karakterstikama određene populacije i mjestu upotrebe. I Saarinen se poput brojnih kolega
okušao u dizajnu namještaja, naročito stolica, koje su uvijek predstavljale estetski i strukturni
izazov koji nije lako riješiti.

Djela Eero Saarinena predstavljaju simbol udobnosti i luksuza i dan danas. Stolice koju smo
odabrali za redizajn je čisti odraz elegancije modernizma. Potpisuje ih Eero Saarinen. Dizajn
karakterizira jedinstvenost njenoga volumena sa širokim, kružnim podnožjem. Međutim
ukoliko je stolica namjenjena ze serijsku proizvodnju treba voditi računa o nedostatcima
konstrukcije kao cjeline. Smatramo da stolica Tulip ne bi postigla veliku prodaju i potražnju,
pogotovo za serijsku proizvodnju, s obzirom na poteškoće eksploatacije i upotrebe stolice.

Također proizvodnjom stolice se nije vodilo računa o premještanju stolice sa jednog mjesta
na drugo, i smatramo da će njeno premještanje u velikoj mjeri biti olakšano upotrebom
kotača.

16
17