القياس الفقهي

‫ﻧﻈﺮات ﻓﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ‬
‫اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬ ¥Gô©dG øe åMÉH ‐

á«aÉ≤ãdGh á«¡≤ØdG á«ªæà∏d »∏◊G ¢ùjQOEG øHG õcôe ¢ù«FQ ‐
ΩÉY ¿ƒfÉb Òà°ùLÉe ‐
:É¡ªgCG ÖàµdG øe OóY ¬d Qó°U

¥Óq N ôµa ,á∏aÉM IÉ«M ..Qó°üdG ôbÉH óª ‐
»FÉ°†≤dG äÉÑKE’G ‐
»µ∏ØdG ∫ƒ≤d Ék ≤ÑW ∫Ó¡dG äƒÑK ‐
‫ﻧﻈﺮات ﻓﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬

ègÉæeh AÉ¡≤a ‐
»¡≤ØdG π«dódG ‐
á«fBGôb ÉjÉ°†b ‘ äÉMQÉ£e ‐
ájó≤f äÉ©LGôe ‐
á«aÉ≤K äÉHQÉ≤e ‐
ˆG π°†a ó«°ùdG óæY ájó≤ædG áYõædG ‐
»¡≤ØdG ¢SÉ«≤dG ádCÉ°ùe ‘ äGô¶f ‐
TíúÐ o^\TÐ
ê½»¼Ã å åv¼¿¾Ä Óí|g<
ëmeT
L Me"Ð MXmXüÐ d6 å w|@ ÒÚm@
00961 3 565074 :ïgcA å 00961 1 544402 å 00961 1 557000 :=mv
:nc\w
00964 7812326490 :=mv å ohme"Ð zX Ñ|R .æúÐ eTÐ 9
00964 7713427023 :=mv :ØÐz_< 9
00964 7831543159 :=mv :oc"Ð 9
Facebook: SayyedFadlullah
ö obX
!‫و‬#‫اﻟ*ﻳﺪ ا&ﻟﻜ‬
oXm^TÐ āÐ [Q zgö TÐ ?|BÐ oX°^TÐ
sayedfadlullah@gmail.com
Telegram info@fadlullahlibrary.com
t.me/SayedFadlullah
www.sayedfadlullah.com
www.fadlullahlibrary.com
‫وﻧﻴﺔ‬#‫اﳌﻮاﻗﻊ ا&ﻟﻜ‬
youtube/sayyedfadlullah
2‫اﳌﺮﻛﺰ ا&ﺳﻼﻣﻲ اﻟﺜﻘﺎ‬
‫اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬
WàààbàààI
ñ
A zhZUÐ pAneH pUÐ ö ö

ÙnHúÐ ngT pHÐÚØ dL q_dJÐ
pdö Y R º(gbaUÐ ÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLÎ) ëÐfL q> ! ï}wÐUÐ
pdwí éíú
ö fY îÊÐ}x ëÐfL wí º½¾ Ø{å_UÐ R qhUÐ wÌ bR
ö Î ºgbaUÐ ÜnhbUÐ R }^fUÐ {x{U ÒL{UÐ ênbY R öiÌ
nY ënL}H öiÌ ø
R Ên@ {bR ºhbUÐ Ð|w Y ÒLØ dL bfUÐ Ø{[= öiÌ ÏÚnbdU }g^x
p= ÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLü ÓÐL{UÐ _= ènfw» :pHÐÚ{UÐ }x{[>
dL pUö ØúÐ Ø@U ºhUÎ nð @nY cx U pY{beUÐ
ö pfYÛúÐ R ÜnhbUÐ öëÌ
}^fUÐ ÒØnLÎ ÒÚí}\= énbxô {bR êhUÐ nYÌö .pÐí ÒÚ[= phL}ZUÐ
ö êncAúÐ
.«phde_UÐ nf>nhA R hUÎ nf>n@nhAø hA
ö R
ò
p_@}Yô ºyx}É cZ= ÓÐL{UÐ ì|w Ú{[Y pHÐÚ{UÐ Ø{>
ö Uí
R {x{Un=í ºphinfdUÐ (d]feUÐ) pdY R ÚZfY w nY UÎ ÏÚnbUÐ
hA {eY {hUÐ
ö @}eUÐ niÙnHÌ = Ø[beUÐí º(¼¼¼ SÚ) nwØ{L
{hUÐ
ö Y pd=nbY L ÒÚnL (d]feUÐ) pdY R ÚZfeUÐí . dUÐ \R
öilR U|Uí º nð hedL
ö ð nbY íÌ nð = qhUí
ø dUÐ \R hA {eY
.w}hQí habeUÐ Yí ÊÐ}bUÐ
ö êngRÎ AĆx
5
fa`TÐ ÜmgaTÐ oTiX Q ÓÐ|]h
Ą UÎ nð hedL
öëÌ }hQ .nY {A ö nð _=nJ pHÐÚ{UÐ Ó|>ö Ð {bR énA pxÌ dLí
phed_UÐ phUíkeUÐ Y ngAnÉ a_xô ø ed_UÐ =n]Un= pHÐÚ{UÐ æn[>ö Ð
ÔĆ? R ngdeôi UÐí ºpHÐÚ{UÐ dL Ø}> UÐ ÓnÂĆeUÐ Y Ø{L ìn>
.phdh[a> ÓnhUncIÎ pLee= ng\_= AĆi ºpYnL
ö ÓnÂĆY
TíúÐ o]@°dTÐ
éĆB Y UÙí pZSnfeUÐ R pý~UÐ UÎ {eL öiÌ énbeUÐ dL AĆx
rh= Ò}ýÐ{UÐ Hx
ö ëÌ hR ß}ax qSí R .{AÐí Ú{[Y dL Ún[SøÐ
âY R pÉnB ºhdL ß}_edU ó phed_UÐ ÚØn[eUÐ Y Ðð Ø{L eZ>
.UÙ Y ÊZ= A> íÌ Ò}h]B pUbY pfU ç}]> ö wí ºhbUÐ Ð|w Y
nð inLÙÎ å hdL öëlR {AÐí Ú{[Y dL Ún[SøÐ ß}õ _eUÐ A
ö Y ënT ÐÙÎí
Ú{[Y Y Yn_x öiÌí ºUÙ UÎ }hZx ëÌ å SúÐ dL ed_UÐ ]fedU
ö ëe\eUÐ Ð|g= Ðð Ún_IÎ =neUÐí ÏÚnbdU ]_hU º{AÐí
ÒÚí} UÎ gfxí
.âeUÐ R ýngi cA Ø{[= ënT U _=nY Ò}ýÐØ p_H>
hcaUÐ R = ß}õ _eUÐ = B nY gai U nföiÌ UÎ nð Rn\Y Ð|w
e_UÐ h=í ºfÛÐ ÜnhbUÐ phA R }^fUÐ ÒØnLÎ UÎ ÒL{UÐ ìneHÌ nY h=
Ó? ê{_U nð hL}I
ö ð hUØ ÜnhbUÐ ÚnLÐ hdL ß}_eUÐ
Ć ó L ai ÙÎ ºÜnhbUn=
Ðð }x}b> å ÖncfUÐ ÑnT) T {AÌ L dbi neY
ö ºéÉúÐ dL R hA
ö
phA R }^fUÐ ÒØnLÎ ØÚÐí R hdL ß}_eUÐ
ó ëcx hT ÙÎ º (U
6
oXzaX
êncAúÐ Ón?ü }ex ø öiÌí éÉúÐ dL R hA î}x ø wí ÜnhbUÐ
ß}_eUÐ
ó ìØ{[= nY dL ß}õ _eUÐ hUÎ }hZx ï|UÐ Ð|w é{x
ö øÌ ÈphL}ZUÐ
ö
ð h[a> hUÎ }hZfH neY
ºĆ ö ºfY hU nYí ÜnhbUÐ Y w nY {x{> wí hdL
é|i ÐÙneU ?
ö !ÈÜnhbUÐ î}T ø Ónx}`[UÐ L rx{UÐ ênbY R öiÌí
ö ií pZSnfeUÐ ì|w T R Ðð {g@
phA î}x ø }BùÐ æ}]UÐ öëj= }bi
ÈhUÎ ÜnhbUÐ UÎ ÒL{UÐ pi y[>
ö hTí .ÜnhbUÐ
ß}_edU
ó oôi nY pÉ ßÐ}RÐ {_= pÂĆeUÐ ì|w çi neöiÎí
pÉ
ö ê{L dL w}fH nföiú ºÜnhbUÐ phA R }^fUÐ UÎ ÒL{UÐ Y hdL
ð \R ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐ Ú{[eUÐ îY dL Uí ºpfUÐ ì|w
L Ć
.î}BúÐ ÚØn[eUÐ
oghmTÐ o]@°dTÐ
ÚncRúÐ _= Y Yn_UÐí ÊÐ~@øÐ ß}õ _eUÐ dL å nð \xÌ å AĆxí

neT ngSnhH L ÚncRúÐ ì|w _Y Ì~ô> i dL Ú{[eUÐ R ÒØÚÐUÐ
ð \R ºĆ
UÐí ºÓÐ}baUÐ _U phahcUÐ ÓÐ}haUÐ L Ć ð h[a> hUÎ }hZfH
ºÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLü ÒL{UÐ ênbY R hdL ß}_eUÐ
ó öëÌ ngfY AHÐ
R hdL ß}_eUÐ
ó rx{A öëú ºÜnhbUÐ âe= ngU pdÉ ø ngöiÌ Y
sgfeUn= [ö > nxn\S Ò{L hR éínf> HíÌ ÚnJÎ R ënT ÚT|eUÐ Ú{[eUÐ
.ÜnhbUn= [ö x nY dL }[bx Uí gbaUÐ
7
oTmTÐ o]@°dTÐ
_= R hUÐ Y nð Li ÜÚnex öiÌ ß}õ _eUÐ dL AĆxí

ÒØÚÐUÐ ÓnxÐí}UÐ nw|ö > UÐ h[UÐ L x{A R }g^x neT >nUn_Y
Y íÌ pÉnUÐ ØÚÐeUÐ L p=n@üÐ rhA Y R qhUÐ wÌ L
ò
ænZTÐ L x{A R å nð \xÌ å }g^x nY wí .LÌ d= p=n@üÐ rhA
.ngY{L Y he_UÐ phincYÎ î{Yí Ón=n@üÐ ì|w R ÓnhÉ[UÐ
ð h[a> UÙ UÎ }hZfHí
.Ć
ºpUnJüÐ x
ö ø nY R h]x UÙ hR ÜÚnex ï|UÐ qSUÐ Rí
qSí R R peýúÐ fL âØÚ neY ö öiÌí ÜnhbUÐ phA L x{A R neT
êÐ_UÐ {fL gx{= Ûn=
ö e_UÐ ÛÐ@ ê{L öëÌ inggUÐ {hAUÐ L hR bi
R ÜnhbUÐ ênSÌ L Ô{hU
ö ºpUnJüÐ ì|w ÐÙnedR ºÊned_UÐ L Ć ð \R
ß}_eUÐ
ó Ô{>
ö gR !ÈÛn= {_UÐ ö phincYÎ Lí ºgbaUÐ ÖĆ]ÉøÐ
Ûn= {_UÐ ÛÐ@ R Sni íÌ ºÜnhbUn= e_Un= âØ}UÐ ÉÌ L hdL
.hbUÐ Ð|w Y r= UÎ Ún[hU È= ÊnaTøÐí
öëú ÑngHüÐ Ð|g=í hbUÐ Ð|w Y rx{U Ú}eUÐ
ö afi neöiÎí
dL énbeUÐ oAnÉ ì{eLÐ ï|UÐ (Ú{[eUÐ) R {TÌö {S hdL ß}_eUÐ
ó
.î}BúÐ ÚØn[eUÐ L Ćð \R ºÞnB hU{= øö Î Ûn=
ö e_UÐ ÛÐ@ ê{L
.nð bAø hUÎ }hZfH nY wí
nw}TÙ dL >Ì UÐ îínL{UÐ Ø{L R ÚnTüÐ UÎ nð Rn\Y Ð|w
8
oXzaX
ÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLl= ìneHÌ nY dL Ðð {wnI ngd_@ UÐí ß}õ _eUÐ
pSĆL ø å nwneHÌ neT å îínL{UÐ ì|w Y Ðð Ø{L öëÌ nfU hhH
ö ÙÎ ºgbaUÐ
ð ÉÌ ÜnhbUn= U
.Ć
ÚT|eUÐ énbeUÐ pZSnfY Y ìØ{[= i nY öëlR º}YÌ Y cx negYí
:Ôn=Ì p?Ć? UÎ afö [i ëÌ cex
hR }[bií .xÚnUÐ îeUÐ dL ÜnhbUÐ Y SeUÐ R :éíúÐ
ö
.YnYüÐ ïÌ}UÐ hdL nY dL
.ÜnhbUÐ phA R hdL ß}_eUÐ
ó ïÌÚ ënh= R :inUÐ
énbeUÐ R ØÚí neY
ö hd_UÐ wjx nY dL hd_UÐ R :rUnUÐ
.ÚT|eUÐ
ö @}edUí ºß}õ _eUn= ï}wÐUÐ zhZUÐ pAneU ~Y}fH

\R {hUÐ
.hdL ß}_eUn=
ó dUÐ
pincY Y bfx ø ed_UÐ énUÐ Ð|w ëÌ UÎ }hIÌ ëÌ f>ax øí
âY R å nwÐ}fH neT å pbhbUÐ dxô nY Ú{b= ºhUÎ Êx íÌ ß}õ _eUÐ
.énUÐ
Én_UÐ dUÐí
egTÐ |vmI zdX
åv¼¿¾Ä hmTÐ g<Ú ¼À
½»¼Ã / ¼/ ½ QÐdTÐ
9
a 1
äè_Ç
ñ YÇ
Uë OÑU ÓUOIÇ w
phA ê{L dL phYnYüÐ paýn]UÐ î{U âne@Î = çna>ö Ð pe?

ö ënT ëÎí
ºhÉnaUÐ _= R æĆUÐ Y fex U çna>øÐ Ð|w öëÌ ø ö Î ºÜnhbUÐ
yÉ
ö ëÎ å hh\UÐí ºÒÚn> phUÐ ê{L R HUÐ
ö rAnUÐ AĆx rh=
å hh\UÐ íÌ HUÐ
ö Ð|w ënT ëÎí .hUÎ }håZfH neT î}BÌ ÒÚn> å }h_UÐ
~ýnUÐ ÜnhbUÐ Y w neU hS{UÐ {x{UÐ ê{L UÎ @}x å pd[eUÐ
ö R
dL êÌ ºî}cUÐ îY dL UÙ ënT ÊÐH ºâfeeUÐ ÜnhbUÐ Y w nYí
.Ónx}`[UÐ îY
{eY)
ö ö
{hfUÐ =Ð w = e_UÐí ÜnhbUn= ébUÐ hUÎ oi Y éíÌö _Uí
phYnYüÐ ÊngbR }gIÌ {AÌ wí åw ¾Ã¼ ênL öReUÐ (RncHüÐ {eAÌ =
ènfw ënT ëÎí º}hgÛÐí x}aUÐí Øng@øÐ Ñn= yR Y éíÌö öiÎ hS ï|UÐí
hUÎ ÑfeUÐ ÜnhbUÐ Y _x f= nw}axí
ö ºpfUÐ ì|w x{[> =jx Y
11
ï|UÐí ºie\eUÐ ÜnhbUn= æ}_x nY R peýúÐ ÑnÉÌ Y ì}hQ UÎí

ÑncUÐ hdL neY
ö pYn_UÐ yUn[eUÐí éÉúÐ Y hdL eeUn=
ô |BúÐ f_x
.(¼)ÚnBúÐ ÚnLø Únh_eT pfUÐí
´
ö ø öilR ºI Y {hfUÐ =Ð UÎ ofx nY ënT ÐÙÎí
pi R I
ÊnedL }gIÌ {AÌ º(åw¼½¾¼) ênL öReUÐ ebUÐ HnbUÐ =Ì zhZUÐ ïÌÚ
rhA (éÉúÐ R peceUÐ
ô hiÐbUÐ) =nT Y hÉ âÐÙ ï|UÐí éÉúÐ
Yí ºÊned_UÐ pYnL hdL nYí ÚgZeUÐ Un> UÐ ÊÐÚùÐ Y Ðð Ø{L fe
ö
.ÜnhbUn= e_UÐ fYí ÛÐ
ö d]e= e_Un= ébUÐ UÙ
ßUÐ R fY ÒÌ}@ }TÌ w Y ÚÐ}=úÐ nfýnedL Y Ðð {AÌ æ}_i øí
âØ}UÐ R (f_Y Ò}>ÐeUÐ) ÚnBúÐ Y ØÚí nY }LÐ ÙÎ ºÜnhbUÐ pUjY R
ö x|UÐ R peý±U x}Én_eUÐ dL Ðð Ú[bY ÜnhbUn= e_UÐ L
Ðcf>
ö
ºR peýúÐ L é~_e= gýÐÚËí g>ÐØng@Ð UÎ Ð_@Úí gU Ðí}cf>í
peýúÐ UÎ â@}UÐ cYÌ ÐÙÎ nY ÒÚÉ ÚnBúÐ Y öbheUÐ Ú{bUÐ ëchR
w}[L L x}BjeUÐ
ö ö
énA w neT ceUÐ ê{L ÒÚÉ eZx øí R
IncUÐ ÜnhbUÐ å pY}UÐ rhA Y å ÚnBúÐ ì|w eZ> ø = ºR
ºR peýúÐ {AÌ íÌ P fUÐ L nð É[B íÌ nð YeL cUÐ Úí{É L
Y ceUÐ ê{Lí wÚ\A ê{L énA R ÜnhbUÐ nð Y}Y
ëcx ĆR
:eIngUÐ Inw {hUÐ ö Ôn=ú Ðð }x}b> ºrx{UÐ æĆBÐ :@ÐÚ (¼)
ö db= ºinhUÐ dL {hUÐ
.à]Y º½¼
12
mð gwÚm= ÜmgaTÐ Q :éíúÐ
ö qTÐ
ð eZY ëcx ø ÙÎ ºghUÎ â@}UÐ

x{in_eUÐ énA hdL w neT ºâØ}Un= ø
ebUÐ
ö Sni U|Uí ºR g>nhAí wÚ\A énA R gU x}cfeUÐí ö
ö pdYnZUÐ pY}UÐ ÒÚí} îLØ R
.(¼)ënYÛ cU
ëjI ijI ÜnhbUn= e_UÐ ÛÐU ebUÐ
ö ngSnH î}BÌ hÉna> pe?í
ö
Y ìÚn?Ì neU édUÐ L haUÐ UÎ Êned_UÐ nLØ neY
ö ºî}BúÐ ëfÛÐ
L âØ}UÐ Þ[= ngSnH UÐ ÓøncIüÐ d> pÉnBí ö ºÓøncIÎ
nð bRí e_Un= ØÐ{iøÐ hUØ dL Ênf= b_UÐ hR cx qSí R ÜnhbUÐ
ö å nð [[>
neY ö å ÜnhbUÐ Õí}B h@> UÎ Êned_UÐ æ}[inR ºK ö
ö cU
fe= æ}_x nY dL pÉnB
ö ýneUÐ Ón[xL Y ýUÐ {hUÐ
ö ìneHÌ
.pYcUÐ
ÊnedL }gIÌ {AÌ (åw¼½¿¿ =Ó) {wneUÐ {eY ö {hUÐ
ö énY {Sí
ºÚnBúÐ ßÚn_> Ñn= R nð @}Y ÜnhbUÐ ÚnLÐ UÎ Ò}aUÐ d> R paýn]UÐ
nð @}Y
ö ëcx öilR hÚn_eUÐ x}UÐ {AÌ yUn[U ÜnhbUÐ ënT ÐÙlR
{eY ö zxÚn> Y nfýnedL R nð hxÚn> HÌ î{É U ïÌÚ wí º U
ö {hUÐ
(½)
ö ÷ Yó pe? öëÌ (åw ÁÃÁ =Ó) dö UÐ öbeUÐ bi ÙÎ .{wneUÐ
{AÌ y@}x
øí º}BùÐ dL ê{b>ö U nð bRÐY ënT neR ºÜnhbUn= hÚn_eUÐ x}UÐ
ºåw¼¿¼Ä UíúÐ .à ºnw{_= nYí À¼Â :¼ ïÚn[iúÐ \>}Y zhZdU éÉúÐ {ýÐ}R :@ÐÚ (¼)
.S å YĆHüÐ }caUÐ eY }Zi
ÀÄÃ :=nUÐ Ú{[eUÐ :@ÐÚ (½)
13
ð eZY ëcx
ÚT|eUÐ yh@}UÐ öëú ºÜnhbUn= e_UÐ ÛÐ@ ê{L pUö Øj= ø
ëchR Ö@}eUÐ }UÐ RØ Ñn= Y = cUÐ dL hU{UÐ Ñn= Y hU
}g^HÐ {Sí .öbeUÐ zhZUÐ ìØö Ú ?
ö .ßÚn_eUÐ Y hdUnT y@Ð}UÐ }UÐ
.(¼)paýn]UÐ ÊnedL Y nf=nÉÌ _U ÚT|eUÐ ïÌ}UÐ öëÌ ïÚn[iúÐ zhZUÐ
hh\UÐ íÌ ÜnhbUÐ phA ai R HUÐ
ö ö ºÊ{= dL Ðð ØLí
öëÌ {Tki
Y w nY {x{> ê{L UÎ pd[eUÐ
ö R @}x }h_UÐ Ð|w Y yÉ
ö ëÎ
.âfeeUÐ ÜnhbUÐ Y w nYí ~ýnUÐ ÜnhbUÐ
R pA
ö pd_UÐ Þ[fY Ünhb= æí}_eUÐ ÜnhbUÐ cx U U|Uí
rUÐ R énS ï|UÐ (åwÂ½À =Ó) dö UÐ pYĆ
ö _UÐ S phYnYüÐ éÉÌ
:dö L dL Þ[feUÐ cUÐ R» :(éÉUÐ ÏØnY) =nT Y =Ð}UÐ
dL nY T ö UÎ {_Y
Ą dö L dL Þ[feUÐ cUÐ öëÎ :ï{fL Ñ}SúÐ
õ Y icU }eUÐ qY}A :US öëú ºÜnhbUn= ø fUn= hR pdö _UÐ Ó?
Ðð }c ô
nð x}É ëcx {S pdö _UÐ dL fUÐí
ö ö qY}A
...}cY T ö :US pU~fY é~fx
ngöiÎ» :UbT ëÎ æ}= >jx íÌ ºÐ|c= íÌ ºÐ|cU UbT ...Ð|T pd_U :UbT
ó {õ T¬ Ð ó X« ò c÷ ]ô õQó Ā :Un_> UbT ÊnUn= íÌ «chdL hRÐ]UÐ Y
meó X÷ |¬ @ó Ð÷ íØmô vó w
õ Óm
.(½)[¼Á» :ÊnfUÐ]Ă÷ fô Tó p÷ c¬ @Ì ò gIó fõ gcó Kó
ó« ÷ ÷
.ÀÄÂ :=nUÐ Ú{[eUÐ :@ÐÚ (¼)

ºYĆHüÐ êĆLüÐ ocY å à º½¼Ä å½¼Ã :éÉúÐ dL UÎ éÉUÐ ÏØnY :@ÐÚ (½)
.énbUÐ dL {eY
ö hb>
14
ö qTÐ
ÙÎ ºç}aUÐ }g^x (åw ¿Á» =Ó) H]UÐ zhZUÐ T nY Y piÚnbeUn=í

î}Y ï}x phL}ZUÐ
ö pdö _UÐ dL fUÐ öëÌ nfh=í»
ö :éÉúÐ Ò{L R oT
ö Î ]UÐ
.(¼)«ijY hU{= ø ö ânfYÐ R cUÐ dL fUÐ
Ñ}SúÐ (åw ÁÂÁ =Ó) dö UÐ öbeUÐ Y piÚnbeUn= UÙ }g^x =
pdö L dL fUÐ» :(éÉúÐ ÕÚn_Y) R oT ÙÎ ºdUÐ pYĆ
ö _UÐ }[L UÎ
ni~UÐ UbT pd_UÐ q? ëÎ cUÐ Ó? o@x nð bd]Y nghdL bhd_>í cUÐ
i
ö ?ö c= ÊI R cA ÐÙÎ nYÌö º]bUÐ o@> pS}UÐí º{UÐ ö o@x
ox U fx
ö U ëÎí ºo@í x{_> dL UÙ Y i ö ÷ëlR :hR dö L dL
êÐ}A }eUÐ énS ÐÙÎ :UnY ºpA ÜnhbUÐ ëc= ébUÐ Y øö Î cUÐ px{_>
ð dö _Y x}UÐ ëcx ëÌ ex öilR ºÒ}cY ngöiú
exí ºnð bd]Y ÚncHün= Ć
.(½)«px{_UÐ o@x ø éneAøÐ Yí º}eUÐ ÚncHl= Ć ð dö _Y ëcx ëÌ
ÉÌ phA R êĆcUÐ UÎ @}x ø æĆUÐ öëÌ }g^x piÚnbeUn=í

ÜnhbUÐ öëÎí ºÜnhbUÐ {x{> UÎ @}x = ºebUÐ öbeUÐ L neT ÜnhbUÐ
î{Y }g^xô Ð|wí Èø íÌ pY}UÐ pUö Øj= éeZY w neY
ö pd_UÐ Þ[fY R
wí ºphUÉúÐ pHÚ{eUÐ R {ýnUÐ ed_UÐ
ö UÐ
ö hdL w ï|UÐ UÐ ö
nð h_]S fY ënT nY ÊÐH ÜnhbUn= e_UÐ d]Y afx ÷ Yó peR
ö ºfx U SY
UíúÐ p_]UÐ ºïÚn[iúÐ nÚ {eYö hb> ºÁÂ¾ åÁÂ½ :½ éÉúÐ Ò{L :@ÐÚ (¼)
.åw¼¿¼Â
.S å qhUÐ éË pHkY å à º¼¿»¾ UíÌ å à º¼Ã½ :éÉúÐ ÕÚn_Y :@ÐÚ (½)
15
.nð hfK fY ënT nY êÌ

:(pdeUÐ }x}>) R Ên]ÙÐ InT éË hA {eYö zhZUÐ oT {bR
q? dR ºĆð ÉÌ phYnYüÐ }In_Y ni{fL = Ò}L ø LÐiÌ he= ÜnhbUÐ»
}[bx cUnR ºnð aUnY êÌ ÜnhbdU nð bRÐY âeU cA hU{Un= ni{fL
_i .ph_]S íÌ phfK qinT ÊÐH ì}hQ UÎ î{_x
ö øí LY dL =
cYÌ nwÚncHü }eUÐ qY}A énS U neT pÉ[fY pdö _UÐ qinT U

¬ xô U ëÎí ÓÐ}ceUÐ Y Ò}eUÐ }hQ UÎ pY}UÐ px}> g\_= {fL
.(¼)«Ðð }eB
ì}TÙ nY Y aö x ø Ên]ÙÐ InT zhZUÐ ì}T|x nY öëÌ UÎ nfw }hZií
ºënT x}J ïÌö Y cdU pdö _UÐ pR}_Y acx öiÌ Y UnbY R ß}õ _eUÐ
InT zhZUÐ ì}T|x nYí .nð bhí p_H dö L ÚÐ{Y cUÐ Úí{x |ý{fLí
hcUÐ b> {eY
ö {hUÐ
ö ì}T|x nY Y Snfx å fL ìnfdbi nehR å Ên]ÙÐ
R nfxÌÚ êne>í» :(ëÚnbeUÐ badU pYn_UÐ éÉúÐ) =nT R }TÙ ï|UÐ
cdY ënT neR ºS}Jí cUnY æĆBn= dx ÜnhbUÐ öëÌ :ÜnhbUÐ
.(½)«hA dL hUØ ø _]S }hQ ënT nYí º= |BÌ nð h_]S
nY éA æĆUÐ Ún?Ì ï|UÐ w ÜnhbUÐ {x{> ê{L Y ìni}TÙ nYí
.åw¼¾ÀÄ fUÐ å à º½¼ :pdeUÐ }x}> :@ÐÚ (¼)

.ê ¼ÄÄÂ ºqhUÐ wú ed_UÐ eeUÐ å à º¾¿¾ :ëÚnbeUÐ badU pYn_UÐ éÉúÐ :@ÐÚ (½)
16
ö qTÐ
zhZUÐ ai {Sí Èø íÌ âfeeUÐ ÜnhbUÐ Y ÊÐ}bHøÐí pxUíúÐ qinT ÐÙÎ

ÑnÉúÐ Y {AÐí }hQ eL îL{= ºÜnhbUÐ Y ëcx ëÌ ïÚn[iúÐ
.(¼)neg=
öëlR ºnð bd]Y ÜnhbUÐ phA nfýnedL Y Ø{L hR afx ï|UÐ qSUÐ Rí
q> ÕÚ{fx neY ºpd_UÐ â]bY ënT ÐÙÎ ÕnAĆU nð UnÉ ì}_x Y pe? ö
cUÐ pHnfeU = ]bx nYí ºpxUíúÐ ÜnhbT phdUÐ ÓnHnhbUn= ìneHÌ nY
.(½)ànfeUÐ yhbf> fYí phSúÐ Y UÙ =nI nYí âeUÐí
T nY R y\ö x neT pHÐ}Z= ÓÐL{UÐ ì|w @nw Y ènfw öëÌ dL
:iÐÚ{iÛnedU RncUÐ Ö}I dL >nbhd_> R iÐ}_ZUÐ UÐ =Ì ÐÛ}heUÐ
}hQ UÌ {Sí ø ö Î nfýngbR Y Ðð {AÌ }ió U nöiú ºpxS pgI nfwí»
ÛínUÐ UÎ hR Õnx ø pUjY aö x nedö S = ºpdeUÐ R = Þ[feUÐ
:hg@= ngfY dö UÐí .badU eUÐ
ö UÙ d_x ºfUÐ ØÚY L
ö
ëÌ :inUÐí º[aUn= ébUÐ ê{L íÌ oT}eUÐ âne@ün= ëcx ëÌ :éíúÐ
ö
ÑUÐ `xô » :Y nð R}L phâdUÐ hUÐ{eUÐ Y ÓnbdeUÐ _= _x
ex ënT ëÎí ºpHnfUÐ L Ðð }h_> _x «eU Tkx ø nY é= Y
iÐíúÐí ë{UÐ R ø ÑUÐ R fUÐ ØÚí nð \xÌí .pHnfUÐ }hQ ÙÐ
.¿ÃÂ :¼ éÉúÐ {ýÐ}R (¼)

.¾»¼ º¾¼¾ :ëÚnbeUÐ badU pYn_UÐ éÉúÐ (½)
17
êÐ~UøÐ o@íÌ UÙ cx U Uí .âne@³U ÑUÐ }hQ dhR nw}hQí
}Yú hfweUÐ dL UÙ cZx neöiÎí ºJn= wí ëhbx ÐinT göij=
ëí{b_eUÐ âne@ün= ëf_eUÐ nYÌí
ö ºM ïÚÐí~UnT âne@üÐ
\>}eUÐ {hUÐí
ö H]UÐ zhZUnT ýneUÐ }TÌ R dh[>í U[U
\_x ĆR öbeUÐí {hgZUÐí pYĆ_UnT ngfY }hT R íÌ xÚØÎ =Ðí
ànfeUÐ yhbf> UÙ Y dL ni}[L R d]x {Sí .pgZUÐ ghdL
_= = bx U ï|UÐ ºLÐiÌ ÊØÚÌ Y öiÌ Y å ÜnhbUÐ }hQ öiÌ ëeL~xí
cx U ÐÙÎ pdeUn=í ºwØÐ}Y Ðböbx Uí º}Y
ö neT ÜnhbUn= hdýnbUÐ
pd_UÐ ànfHÐ ëcx hT å nfdS neT ÜnhbUÐ Ñn= R pA pd_Un= yx}[UÐ
R ÑÐ[UnR ºUÙ ø ö Î ànfeUÐ yhbf> hUí ºpA ÓnfheUÐí ýÐ}bUn=
.(¼)«fY ni}TÙ nYí oT}eUÐ âne@ün= eUÐ
ö fUÐ L ÛínUÐ ØÚÐY
ö
nY {Tjxí ºnð _HÐí æĆUÐ }g^x iÐ}_ZUÐ L ìnfdbi ï|UÐ fUÐ
ö Yí
ºâfeeUÐ w nYí fY ~ýnUÐ w nYí ºÜnhbUÐ {x{> ÒÚí} Y hdL ni{TÌ
phA ÉÌ R pZSnfeUÐ Ø{[= ø ºìØ{[= hdL ß}_eUÐ ó ënT nY wí
ÒØnLÎ Y hdL ß}ó _eUÐ UÎ i nY R ß}õ _eUÐ ìnLØö Ð neT ºÜnhbUÐ
w neT nð HnhS }_xô nY öëÌ h> ÙÎ ºhUÎ ÕnhAøÐ p= ÜnhbUÐ R }^fUÐ
ënT ëÎí ºÜnhbUÐ Y ëí}BË ì}_x ø Ć ð Y ÊÐ}bHøÐí pxUíúÐ ÜnhS
å ëÐ}gJ phYĆHüÐ pceUÐ å à º½¾» å¾½Ä :½ RncUÐ Ö}I dL Ónbhd_UÐ :@ÐÚ (¼)
.åw¼¾Ã½
18
ö qTÐ
cUÐ ÓnHnfY R énUÐ U|Tí º~ýnUÐ ÜnhbUÐ Y gR U|T

.ì}hQí âeUÐí
R }BË r= pe?í ºÜnhbUÐ î}T R rUÐ îY dL dö T Ð|w
cUÐ he_> R ÊngbaUÐ h= Ðð {x{I nð RĆBÐ rAnUÐ hR {x ºÓnx}`[UÐ
wí ÜnhbUÐ {x{> UÎ p@nUÐ c_x ºìØÚY dL Ún[SøÐ íÌ L}ZUÐ
neY }TÌ æĆUÐ bx å Ónx}`[UÐ R å nfwí .hdL ß}_eUÐ
ó hUÎ nLØ nY
feeUÐí ~ýnUÐ ÜnhbUÐ h= ìnIøÐ bx rh= ºÓnx}cUÐ R SÐí w
Y }wÐUÐ oAnÉ Ñ}`HÐ U|Uí º(¼)}wÐUÐ oAnÉ }h_> {A
ö dL
^RnY pxngi Y (T}cUÐ zhZUÐ) inUÐ öbeUÐ hUÎ jU ï|UÐ ÜnhbUÐ
{Sí pÉnB º(½)}wÐUÐ oAnÉ }h_> {A ö dL ÜnhbUÐ R âSUÐ L
íÌ he_Un= \bx nY íÌ pecA íÌ pdö L w nY {x{> R æĆUÐ jZfx
Ñ@í Y SeUn= U ö ei ëÌ cexí .ØÚeUÐ dL }[bUÐ o@x
ö nY \be= pU~U~UÐ âSí {fL ÓnxùÐ ÒĆÉ
= \aUÐ }B hdL éØ
ÓmwË X öhú Ò°É æbcT pc^? mdöhÎ» :énS öiÌ Q n}UÐ L ëÐÙnI
hd_UÐ å }wÐUÐ oAnÉ gfYí å ÊngbaUÐ _= }g^HÐ {bR .(¾)«..cö TÐ
Yí ºpxùÐ d]Y âSí {fL ÒĆ[UÐ Ñ@U \beUÐ ÚT|eUÐ fUÐ R
.¾½¿ :½Ä êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

.¾½» :=nUÐ Ú{[eUÐ (½)
.¾ Ö ºÓnxùÐí æcUÐ ÒĆÉ ÑÐ=Ì Y ¼ Ñ º¼¿½ :À p_hZUÐ ýnHí (¾)
19
fex Y pe? öëlR _= {fL hd_UÐ Úng^HÐ Y cUí .(¼)pU~U~UÐ UÙ
x}ZdU pecA iT î{_x ø ÚT|eUÐ }UÐ R ØÚí nY }_xí ºUÙ Y
ö \bx ø ï|UÐ
.(½)ØÐ}JøÐ
pecUÐ ënh= Y ØÚeUÐ ëT íÌ hd_UÐ Úng^HÐ h= æĆBøÐ Ð|wí
x}YúÐ h= ~hhedU hSØ =n dL }öRUÐ UÎ p@nUÐ î{Y L Zcx
âeUÐí cUÐ ÓnHnfY exô neL
ö rx{UÐ >jhHí .xÚT|eUÐ
º_Y he_UÐí QênYüÐ ÑÐ@ R phÉ[UÐ éneAÐ ÊnÙü
Y UÙ ëT èÐÚØÎ î{Y R nð eh^Lí nð _HÐí nð RĆBÐ pe? öëÌ hhH
ö ÙÎ
UÎ }hZi ëÌ cexí .pxÐí}UÐ R |BÌ énY Ø}Y
ö iT íÌ ÓnhÉ[UÐ
{bR .>jhH nY R ØÚÐeUÐ Y }BË Ø{L dL >ji ëÌ dL .nfw {AÐí ØÚY
Èø íÌ deUÐ éÐí~U nð @Y ßÐ}LüÐ {L ö pUjY R ÑnÉúÐ dBÐ
:ngfYí ºÓnxÐí}UÐ _= éÐí~UÐ Ón@Y Y ì{L ö
ö dL = é{HÐ neYí
ö
Ó}ciÐ pfhaH L Q dö UÐ {L =Ì þH»
ô :énS ï}h_ZUÐ ìÐíÚ nY
énbR ºnghR ç}Q nY _= }UÐ Õ}BÌí ºÞÙn= \_= Õ}BjR }UÐ R
Þ_Tm< Õ|A mX mXö Ìí ºfT ?|AÌ cö TÐ cvú fQ |TÐ ?|AÌ mX mXö Ì» :Q
.¿»Ä å¿»Á :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ :@ÐÚ (¼)

ÊnhAÎ pHkY }Zi º¼» å Ã :¼Á ýUÐ {hdU b?UÐ Òí}_UÐ Ö}I R {feUÐ :@ÐÚ (½)
pcY }Zi ºÀÀ¼ :¼ ïÚniUÐ {eAÌ {hdU èÚÐ{eUÐ Yn@ :@ÐÚí .ýUÐ ÔÐ}>
.Ý .åw¼¾ÀÀ ëÐ}gJ ºçí{[UÐ
20
ö qTÐ
{eAÌ {eY)
ö xÚØÎ =Ð zhZUÐ pxÐí}UÐ dL dö _R «< @Ì ví fT fQ
Ð|w R ç}aUÐ @í» :énS hUnUÐ h= ç}aUÐ ënhU (åw ÀÄÃ Ó dUÐ
fY hxË =nÉÌ T}> nYí º=nÉú gR }UÐ @}BÌ nY ëÌ rx{UÐ
è}> Y dYí ºÖneUÐ pU~fe= ÚnÉ öiú ºhdL ÞnQ íÌ ì{@í eU gR
ºfY nð xË ìĆ
ö B öiú ºì|BÌ eU gR ÊnY øí ÊĆT }hQ R {g@ Y ì}h_=
ºÜnhbUÐ è}> nfw|Y öëú nð HnhS Ð|w hUí .nð AnY Ún[R ºfL ì{x RÚí
.(¼)«éneUÐ pg@ dL Ð|w neöiÎí
ö Î
UÎ Ún[hR éneUÐ hH dL Ðð ØÚÐí xÚØÎ =Ð zhZUÐ ìÐ}x nY öëÌ ø
ï|UÐ ï{_UÐ
ö cUÐ hS Y hcUÐ {hUÐí
ö ýUÐ {hUÐ
ö ìÐ}x ºehe_>
Úng^HøÐí îÍ}UÐ R æĆBøÐ Ð|w x
ö øÌ º(½)ìØÚY dL hR }[bx
!È}^fUÐ ÒØnLÎí }hcaUÐ _=
.¼ÄÃ :¼½ hcUÐ {hdU eeUÐ :@ÐÚ (¼)

¿ÀÃ :ÒÚn@üÐ ÑnT ºÒí}_UÐ {fY .=nUÐ Ú{[eUÐ :@ÐÚ (½)
21
a 2
wUÇ YÇ
ÓUOIÇ w tOK ÖdFLÇ
î êÃÑ
:hbI R ÚT|eUÐ rUÐ fö [ôi ëÌ cexí

(d]feUÐ) pdY R ÚZfeUÐ énbeUÐ éĆB Y xÌÚ ënh= R :fY éíúÐ
ö
phA R }^fUÐ ÒØnLÎ pií ìÐLØ ÉÌ R ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐí
.hUÎ ÜnhbUÐ
nY ÊÐH ºpLfeUÐ î}BúÐ ÚØn[eUÐ éĆB Y xÌÚ ënh= R :inUÐí
Ø}> UÐ ýneUÐ dL =@Ì R íÌ phgbaUÐ ?n=Ì ÓÐ}x}b> R fY ënT
.UÙ }hQí ºhdýnUÐ Y hdL
:éíúÐ
ö
hdL ß}_eUÐ
ó ÓnedT R fY îÊÐ}x nY ß}õ _eUÐ |BÌ {S ënT ÐÙÎí
Ðð {wnI ëcx ëÌ cex nY pe?
ö öëlR ºÜnhbUÐ phA R }^fUÐ ÒØnLü ÒL{UÐ
23
phA ê{L dL ØÚÐY Ò{L

ö R hdL ß}_eUÐ
ó ÚnIÌ ÙÎ ºnð Yne> c_UÐ dL
êncAúÐ ànfHÐ R deU p@nA ø = º~ýn@ }hQ = e_UÐ ëÌí ÜnhbUÐ
ö R phL}ZUÐ
.Ñd]eUn= a> UÐ ÓnxÐí}UÐ Ø@í K ö
:ØÚÐeUÐ d> Yí
phUÉúÐ ÓnLeUÐ _= faS> {S ºnfw» :ébx U ÑÐ@ R
UÎ â}ax
ö nghR æĆUÐí .b_UÐí ënHøÐí ÜnhbUnT ngUA deUÐ
:höbI
ö öëú ºxínf_UÐ ì|w phA

UÐ xínf_UÐ Y ëÐfL ïÌ ö wí :éíúÐ
ö
nghA dL JnbUÐ hU{UÐ êbx ëÌ Y {=ø
ö pUÐí
ö ënw}UÐ SY |Bj>
L}ZUÐ cdU cex A â}ZUÐ éĆB Y nYÎí ö b_UÐ éĆB Y nYÎö
y[hU
ö UnUn=í ºUn_>í inH dö UÐ ênYÌ Ðð Ú|_Y
ö ëcx ëÌ ngfY feUÐ
cex hcR Ðð }_Y cx U ÐÙlR ºìÚ{[Y UÎ L}ZUÐ cUÐ ofi ëÌ
hdL yd][x nehR pdBÐØ pUjeUÐ ëc> UÙ {fL ÈpfUÐ ì|w öbi ëÌ nfU
öiÌ d_x U nY énBØÎ íÌ hR x{UÐ R hU nY énBØÎ w ï|UÐ x}ZUn=
có Kó ê÷ Ìó ÷ bô Tó óëÙõ Ìó ô c¬ TËĀ :pex}cUÐ pxùÐ fL }_>
ö nY Ð|wí ºx{UÐ R x{UÐ Y
hUÎ cA ïÌ ö pi R nfU dö UÐ ëÙjx ëÌ {= ö ĆR [ÀÄ :ix]Ă óëí|ô ó `÷ =ó õ c¬ TÐ
nð ecA cUÐ Ð|w ëT {Tk>
ö UÐ phdhU{UÐ ýnHUÐ éĆB Y UHÚ UÎí
ò
R íÌ d]Y cZ= ÜnhbUÐ R cx U wí ºé{UÐ ënT Ð|gUí .nð hL}I
ö
24
ÜmgaTÐ Q gcK ß|^dTÐ
ó ïÌÚ :hmTÐ qTÐ
fö ÛÐ ÜnhbUÐ Y d]fx é{UÐ ënT .nð \xÌ b_UÐ Rí U|T ënHøÐ
cA o= ÛÐö R ÉúÐ öëú ºfö ÛÐ b_UÐí phfö ÛÐ ÓninHøÐí
Y bdx ÛÐ
ö öëú ºphUÐ ê{L phiË}bUÐ Þ[fUÐ pUö ØÌ o=í b_UÐ
ò
ëc> A æĆUÐ éneAÐ `dxô ÜnHÌ Y nfU {=
ö ĆR ºæĆUÐ éneAÐ
ºÑ|cUÐ íÌ j]UÐ Ø@í e> nY{fL öiú ºHnA cZ= pÐí pUjeUÐ
bô> ëÌ U cex hcR pbhbUÐ Ò}ýÐØ L pUjeUn= {_x éneAÐ ïÌ
ö íÌ
ö ø éb> phUÉúÐ pbx}]UÐ öëÎ ÈéneAøÐ Ð|w
éneAøÐ Ð|w ànbHÎ Y {=
nYÎí
ö ºâÚnZUÐ Y pLíØ}Y }hQ íÌ ºâÚnZUÐ Y pRUjY phýĆbL p= nYÎö
æĆUÐ éneAÐ ÊnÙÎ phi ëcR pA hU{UÐ Ð|w _x L}I _=
R rx{UÐ Ì{= U|Uí .ènfw nð hýĆbL æĆUÐ éneAÐ ÊnÙÎ íÌ nfw nð L}I
}BË âY UÎ âY Y cAô bi öëÌ ÜnHÌ dL fö ÛÐ ÜnhbUÐ phA
ö
øí pA
ö hU ÓnhÉ[UÐ _= R negfh= pg=nZeUÐí pdTnZeUÐ Ø}eU
ö
Ð|w R ÜnHúÐ öëÌ }_i ëÌ h]i ø nföiÌ pg@ Y UÙí ºpA
ö dL ~c>}x
bffU hR ÒØ@eUÐ phÉ[UÐ ì|w w âeUÐ Ð|gU q? ï|UÐ cUÐ
ÓnhÉ[B ènfw qinT ne=Úí ºhR ÒØ@eUÐ phÉ[UÐ ánd= cUÐ
ne=Úí ºphÉ[UÐ w ì|w c> U ne=Úí ºĆ ö U î}BÌ
ð Y nghdL d]i
ºnwØ}ae= qhUí ºî}BÌ phÉ[B UÎ pe\fY
ö phÉ[UÐ ì|w qinT
pUjeUÐ Ð|cwí .}BùÐ âeUÐ R ÒØ@Y qhU ÓnhÉ[UÐ ì|wí
ï|UÐ ÛÐ ëÐfL q> ÕÚ{f> phfÛÐ ÓninHøÐ öëlR ºënHøÐ R
25
.(¼)«db_UÐ ÛÐ cA UÎ pfUn= Ð|cwí .nð þhI UÐ Y f`x ø
nfw ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐ Ú{[eUÐ L ìnfdbi ï|UÐ fUÐ é{x
ö gR
ÒØnLl= Ax nY hR wí !ÈhA ö íÌ !ÈÜnhbUÐ phA dL
ö ê{L dL é{x
nY å }x{b> SÌ dL å hR {x Uí aQÌ ÐÙneU !ÈÜnhbUÐ phA R }^fUÐ
}haUÐ ënT U ºhdL ß}_eUÐ
ó ö
UÎ oôi nY ÒØÐÚÎ ê{L dL pfx}S cZx
.nð hÉ ê{S
ö ï|UÐ
ö ø ÚnJüÐ Ð|w Rí» :nð \xÌ énSí
ÓÐ~aö Y {AÌ UÎ ÓnaUüÐ Y {=
pR}_Y ÒÚí} Y SĆ]iÐ wí ºowÐ|eUÐ _= {fL ÜnhbUn= e_UÐ
ÊeU ÜnhbUÐ UÎ _UÐ Ð|w jdR ºph[UÐ rxØnAúÐ pdö S Y êncAúÐ
ö Y éíÌö ënT ï|UÐ pahfA =Ì ênYüÐ Y [A neT ãÐ}aUÐ
eLí ÜnhbdU }î
oA nð x{A }ZL phine? øö Î P fUÐ rxØnAÌ Y ì{fL y[x
ö U ÙÎ º=
nY Ð|wí ºL}ZUÐ cUÐ ànfHø Ú{[Y ïÌ dex ø öiÌ f_e= º}TÙÌ nY
Ñn= {iÐ
ö ÐÙÎ öiÌ _h]UÐ Yí ºed_UÐí d_UÐ Ñn= ØÐ{iÐ hU{= fL }_i
ö
ø nföilR ºed_Un= fL }_x
ö nY ïÌ ºpÉnUÐ sUÐ Ñn= íÌ êncAún= d_UÐ
Yí ..phaIncUÐ feT ºineUÐ _= dL ÛÐ
ö phA UÎ @}i ëÌ {=
ö
{S R qhUÐ wÌ peýÌ î{U ÜnhbUÐ RÚ pUjY öëÌ gai Ð|w éĆB
HÐí cZ= ÒØÚÐí pax}ZUÐ pfUÐ R rxØnAÌ ènfw öëÌ Y nð bd]fY ëcx
.ÂÀ åÂ¿ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

26
ÓngUÐ he@ Y ÖaY d_UÐ Ñn= öëú ºÜnhbUÐ UÎ hR Õnx ø Ðð {@
.pÉnUÐ Þ[fUÐ éĆB Y êÌ pYn_UÐ {LÐbUÐ éĆB Y ënT ÊÐH ºĆ ð Y
odQÌ Rí ºnwØÚÐYí Þ[fUÐ gR R ec> pdcZeUÐ öëÎ ïÚ[=

ö
ºÊngbaUÐ hUÎ fx U nY Ð|wí Ò}cadU ÕÙnei Ø}Y
ö ØÚÐeUÐ ëc> ënhAúÐ
dL [i {S nföilR ºpÉnUÐ ØÚÐeUÐ Y ên_UÐ ëÐf_UÐ nfL~iÐ ÐÙÎ nföiú
nföiÌ ÚnLn= ºì}hQ UÎ øí ÜnhbUÐ UÎ Õni ø {S UnUn=í ºphdT xínfL
.(¼)«..pÉnUÐ ØÚÐeUÐ odQÌ R pYnL {LÐS dL UÙ éĆB Y [i
ÒØnLÎ dL é{xö ai {e_eUÐ Ú{[eUÐ L dbfi ï|UÐ fUÐ Ð|w w
ö øÌ !ÈçØÌ
nföiÌ dL Ð|w é{x ö ÒÚn_= ÜnhbUÐ phA R íÌ ÜnhbUÐ R }^fUÐ
pUö ØúÐ }R> Y ºphfÛÐ ç}]UÐ Y ì}hQ UÎ øí ÜnhbUÐ UÎ ø p@n= nfU
æ}_x nY wí ºphÉ[UÐ ÊnÙÎ Y pÉnUÐ íÌ pYn_UÐ ng`h[= ÊÐH
.âeUÐí cUÐ ÓnHnfe=
}h_> R å Ø{i ¬ ëÌ nfhdL öëlR î}BÌ pg@ Yí» :nð \xÌ énSí
ö íÌ Éki
f_eUÐ nghR ëcx ø UÐ ÓønUÐ Y d]f> UÐ ºÜnhbUÐ pUjY å yÉÌ
R Ø}x Uí new{AÌ R fUÐ ØÚí x|dUÐ xØÚeUÐ h= ex ï|UÐ
w new{AÌ R ØÚÐUÐ ëe\eUÐ öëÌ w UnUn=í ºnð T}ZYí nð Ðí }BùÐ
ÈYnI ëe\Y êÌ phÉ[B ëe\Y
ëÌ nfhdL öëÎ rh= baUÐ ØÚÐY Y ØÚY Y }TÌ R AĆi Ð|cwí
.ÂÄ åÂÃ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)
27
pHnfY phgbaUÐ }h=n_UÐ _= R e

ö xô {S neY
ö pUjeUÐ ÊnhHÐ éíni
pe?
ö ]Un= ..ÚgÛÐ xØn[Y Y pxÚgK pUnA w UÐ âedU cUÐ
ê[UÐ Ên\S Ñ@í ph\S R neT ºngR}_x ëÌ Ć ð Y ëniüÐ dex ø ÚYÌ
ð Y ÒĆ[UÐ Ên\S ê{Lí ÒÌ}edU px}gZUÐ ÒØn_UÐ R
.(¼)«...Ć
ÐÙneU !ÈÜnhbUÐ phA R }^fUÐ ÒØnLÎ UÎ }hZx nY fUÐ
ö Ð|w R wí
ø wí ì{eLÐ ï|UÐ ºénbeUÐ nghdL eIÐ UÐ Þ[fUÐ ì|w L pdaÙÐ >
ö
!ÈÐð }hT paÉ x}Z_UÐ Ûínx
:hmTÐ
phUÐ rhA Y ÜnhbUÐ R hdL ß}_eUÐ ó ïÌÚ pR}_eU UÙí

U pÉnB
ö Ò}bR Ø}RÌ neöiÎí ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐ Ú{[eUÐ ÚnJÎ ÕÚnB
ö iØÌ pe?
{fL ÜnhbUÐ phA ê{L R I ö Îí ÒÚneUÐ ÒÚ[UÐ R{U
ö hdR ø
Þ[fUÐ Y Ø{L UÎ }hIÌí .phYnYüÐ nfýngbR Y dY hdL ß}_eUÐ
ó
:>n=n@Îí ?n=Ì Y pS}aY ÐY R UÙ L Zc> UÐ
ÐÙÎ pfUÐ ö ií ..» :dx nY ØÚí (ân}UÐ R pUnHÚ) ÑnT R
´ öëÌ {Tki å
òcA ÊÐ}HÎ öilR ºÜnhbUÐ @
ö L ëí{h_= nffö cUí ºx{UÐ Yô qhS
éíni nY{fL cUí ºÛÐ
ö îH hUØ ëíØ Y }BË UÎ âY Y
L ÒÚØn[UÐ ÓnxÐí}UÐ hA> nY éĆB Y ÓnLeUÐ _= pHÐÚØ
.ÁÄ å ÁÃ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

28
nð _]S êd_eUÐ cUÐ px}> @Ì Y .ng_hJ {x{U R qhUÐ wÌ

ö iÎ ºÜnhbUÐ ÊÐ@Ì L {h_= Ð|w öëlR
.(¼)«..}TÌ ø âeUÐ Z>
öiÌ (ì}H Ü{S) ýUÐ {hUÐ
ö ìÙnHÌ dL Aø (ØngUÐ) ÑnT R å
S pUjY R {x{Un=í .hUØ Ć= }BË UÎ ÞnB ØÚY Y î{_>
ö
öilR ºUÙ dL }[fUÐ S> U hedeUÐ S Y hedeUÐ îÚnHÌ
ýUÐ {hUÐ
ö é{HnR ÈngJbH íÌ px{UÐ RØ Ñ@í R rUÐ î}@
ê{L îL{= «ëË|aTÐ gR fQ eX RÐ
ö X» icUÐ pxÐí}= àbUn=
cUí ºhUbeUÐ hedeUÐ î}HÌí fY beUÐ
ö h= nð R}L ç}aUÐ
U pY}A ø fY beUÐ öëú hYnbeUÐ h= nð S}R pe? öëÌ hdL Aø
gxØ
ö àbH ÕnhR hedeUÐ î}HúÐ pY}A b> Uí ºëÐí{_Un=
.(½)...hUØ UÎ
Y î{_>
ö öiÌ ýUÐ {hUÐ ìÙnHÌ dL Aø (ÖncfUÐ) ÑnT R å
}î pUjY R UÙí ºphÉ[UÐ éneAÐ Y hUØ Ć= }BË UÎ ØÚY
nY gfY U }^fUÐ ýUÐ {hUÐ
ö {fL Ûx ø öilR YÚnY UÎ @}UÐ
ó R ëÐdL = hUÐ }= hdL é{HÐí ºpT}UÐí Ò}UÐ h=
.(¾)pYúÐ ö
º¼»Ã :hS oxØÌ {eY ö Ôn=ú Ðð }x}b> ºân}UÐ R pUnHÚ :@ÐÚ (¼)
ö db= ÙnHúÐ {hUÐ
.åw¼¿¼Á èĆeUÐ ÚÐØ å à
¼à ºdö UÐ \R dL {hUÐ
ö db= ÙnHúÐ Ôn=ú Ðð }x}b> ºnw{_= nYí ½ÂÀ :ØngUÐ :@ÐÚ (½)
.åw¼¿¼Á èĆeUÐ ÚÐØ
.åw¼¿¼Â èĆeUÐ ÚÐØ ¼ å à ºïÚBnZUÐ }a_@ zhZUÐ }x}b> ºÄ¿ :¼ :ÖncfUÐ :@ÐÚ (¾)
29
ö :UnUÐ ØÚí nð \xÌ ÖncfUÐ ÑnT R

øí nfw|Y Y hdR ÜnhbUÐ nYÌí» å
Ón?Î R hA ê{L éÉúÐ dL R q? öiú ºnð hL}I
ö ð hUØ ì}_i
Ć
.(¼)«phL}aUÐ phL}ZUÐ
ö êncAúÐ
phL}I dL hU{UÐ r= R Ðð {x{>í º(pT}ZUÐ bR) ÑnT R å
ï{_UÐ
ö öëÌ êd_eUÐ Yí ..» :UnUÐ ØÚí påxf_eUÐ påh[ZUÐ
ö
qh=í SUn= æÐ}LøÐ hS Y pÉnB xØn[Y Y f_x å ÚT|eUÐ
ºhAí ÜnhbUÐ ÛÐ@ dL Êð nf= ºpfUÐ
´ wÌ {fL }hx }YÌ å éneUÐ
ÙÎ ºdY }YúnR ni{fL nYÌö .pdH}eUÐ yUn[eUÐí ënHøÐ neT
ö qhU ngöiú ÚØn[eUÐ ì|w UÎ Êdö UÐ ~hxô nY pe?
.(½)«..p= ö hU
fQ R nföiú ºng_>
ö R nfaiÌ {gôi ø î}BÌ ØÚÐYí Þ[i pe?í
.é{UÐ Ð|w L
Y ì}h`T öiú gR hdL ß}_eUÐ
ó {fL pA ÜnhbUÐ }_x ø ÐÙneU nYÌö
:ÚYÌ Ò{L UÎ _@}xí R qhUÐ wÌ pHÚ{Y ÊngbR
ð íÌö
ö R ÉúÐí ºëfÛÐ Y ÜnhbUÐ öëú å ø
U nY ºphUÐ ê{L ÛÐ
ö
.ìÚnLÐ dL hU{UÐ é{x
Ø}x U U A pA hU ÜnhbUÐ ëj= Ðð ÚÐ}Y nfdS {bdR ...» :ébx
ÛÐ dL ~c>}x öiÌ ÚnLn= UÙí ºhA ê{L dL ÞnB hUØ ènfw
.UnbY R ß}õ _eUÐ dbi nY Ð|wí (¼)

ö Ôn=ú Ðð }x}b> (½)
.à]eUÐ Y ¼»À :Ú]UÐ o>nT db= ÙnHúÐ {hUÐ
30
ð eZY ÜnhbUÐ ëchR º[¾Á :ix]Ămð þg÷ Hó «ó T÷ Ð ó Xõ õe ÷_wô øó ¬ ]TÐ
ø ¬ ë¬ Îó Ā
hUØ Ên@ ÐÙÎ Ûn=
ö e_i fR ºÛn=
ö e_UÐ L phwnfUÐ pYn_UÐ pUö Øún=
ĆR hA
ö dL hUØ é{x U ÐÙÎ nYÌí
ö ºhA
ö dL pfö UÐí ÑncUÐ Y
ö dL Ðð {e_Y ÜnhbUÐ ënT neUí ºnð Lí}ZY = e_UÐ ëcx
èĆeUn= å ÛÐ
.(¼)«..ÜnhbdU phA ĆR U phA ø ÛÐí
ö å hLeUÐ h= {Ax
ö ï|UÐ
öëÎ ébU nð hdbL
ö nð eUnL hU x}ZUÐ Un_R ..» :}BË ØÚY R ébxí
UÐ pdö _UÐ öëÌ pgU ni{fL ºÜnhbUÐ R}R ºcUÐ Ð|w Y cUÐ Ð|w
pUÐ x}J L p=n? ëc> ø {S hLeUÐ h= ÜnhbUÐ ngaZcx
ö Îí ºphdb_UÐ
px}> cehR ph_]S qinT ÐÙÎ pd_UÐ öëÎ ëUbx p_hZUÐ R ø ö
.(½)«}BË âY UÎ âY Y cUÐ
ö ëÌ qhUÐ wÌ ØÐÚÌ ï|UÐ w Ð|wí ..» :rUn? ØÚY R ébxí
ºìí{Tkx
ÚYúÐ _= èÚ{> {S éb_UÐ öëú ºéa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ öëÌ wí
L}ZUÐ cUÐ ëj= Ax neY
ö }BùÐ _UÐ èÐÚØÎ L a`> {S ngfö cUí
R cUÐ æĆBÐ R ÂĆi nY Ð|wí ºhSØ cZ= TĆY ecx U
x|dö UÐ ê[UÐí ÒĆ[UÐ R neT @í Y }TÌ R pg=nZeUÐ ØÚÐeUÐ _=
}YÌ Ð|cwí ºdY Ên\bUÐ R negecA cUí ºpxØn_UÐ phAnfUÐ ng_e>
.¼ÄÄÄ èĆeUÐ ÚÐØ ºÓí}h= UíúÐ å à ºÁ¼Ã :À Òí{fUÐ :@ÐÚ (¼)

å à ºÀ¿Â :¿ Òí{fUÐ :@ÐÚí .ê½»»¼ èĆeUÐ ÚÐØ ºUíúÐ å à ºÁ¼À :Ã Òí{fUÐ :@ÐÚ (½)
.èĆeUÐ ÚÐØ º¼ÄÄÃ UíúÐ
31
ö Î neg= ß}x
}YÌí ºhU{L ø ö çĆ]Un= =nT R dö UÐ
ó Uí x{wnI hR {TÌí
.(¼)«..ØgI Ć= dewÌí sxí~Un= =nT R
he= pfUÐí ÑncUÐ ÊnRU UÙí ºÜnhbUÐ UÎ p@nUÐ ê{_U å nð åhin?
KncUÐ ênYüÐ _R ºrxØnAúÐ _= Y UÙ Ønax ëÌ cexí ºêncAúÐ
nf=nÉÌ Y nð HniÌ öëÎ :qdbR UjH ºyUn[UÐ {_UÐ L pLneH L Q
_= = dx ÊI ënT ne=}R rx{UÐ negfY Ð_eHí è{@í
ö èn=Ì ÐbU {S
ëÌ g_x ºgZx nY w{fLí ºhax ÊI w{fL UÙ R hUí nf=nÉÌ
U :U qdbR ºÜmgaTm< bcR ëmS X cv mdöhÎ ºø :énbR ÈÜnhbUn= Ðí|Bjx
´ ÑmbTÐ Q Êm? øö Î ÊH X ~gT öhú :énbR ÈUÙ bx ø
.oeTÐí
ënT ÜnhbUÐ RÚ öëj= Ax rx{UÐ Ð|w öëÎ ..» :hdL dö L {Sí
ö pfUÐí
ÜnfUÐ @nx nY cU ´ ÑncUÐ phUeZU ºhUÎ p@nUÐ ê{L o=
ø nY UÎ nð L@Ú ÜnhbUÐ UÎ â@}UÐ ëchR ...phL}ZUÐ
ö êncAúÐ Y
¬ R UÐ
T ö Y {gedU {=
ö ø rx{UÐ Ð|w Ê Rí ..U ÒÚí}
Y phL}ZUÐ
ö êncAúÐ ÕÐ}Hø neghR hS{dU pfUÐí ´ ÑncUÐ ØÚÐY
rh= ºnð =nxÎ íÌ nð dH L}ZUÐ cUÐ UÎ }hZ> UÐ pYn_UÐ {LÐbUÐ éĆB
ne=Úí ..new}hQ ëíØ x}ZdU ëÐÚ{[eUÐ new pfUÐí´ ÑncUÐ ëcx
ö ï|UÐ ...rx{UÐ Y {hai
ÑncUÐ ÊnRU ÜnhbUÐ UÎ p@nUÐ ê{L {Tkx
.Óí}h= ºæÚn_UÐ ÚÐØ å à .¿» º¿¾ :KncUÐ HY ênYüÐ çnRË R ÓĆYj> :@ÐÚ (¼)
32
ènfw qinT rh= U|T cx U U }YúÐ öëÌ ºêncAúÐ he= pfUÐí
´
x}J nfx{U cx Uí ÚYúÐ _U L}ZUÐ cUÐ pR}_Y UÎ pdY
ö p@nA
ÜnhbUÐ UÎ jdi ëÌ ceeUÐ Y öëlR ºpfUÐ
´ íÌ ÑnåcUÐ Y åR}_Y UÎ
dL ØneLøÐ öëÌ Y nð SĆ]iÐ ØÐ{iøÐ énA R phfÛÐ
ö ç}]UÐ Y ìi íÌ
ÒÚÐØü nghUÎ p@nUÐ dL Ðð ~c>}Y ënT phL}ZUÐ
ö íÌ phýĆb_UÐ phfÛÐ ç}]UÐ
ö
d_UÐ öëú g>nhA ênî Bø nwøU rh= ÜnfdU pYn_UÐ ÒnhUÐ ëíkåI
{LÐbUÐ R öëú ºUÙ UÎ Õni ø {S nffö cUí ºUÙ R acx ø å ì{Aí å
ö UÐ phÉ[UÐ ÊnÙl= Úng^HøÐ p_H> R öëúí ºpxnaT pYn_UÐ
{e>
phÉ[dU {x ø ï|UÐ R}_UÐ gaUÐ pg@ Y ÞnB ØÚY R cUÐ
.(¼)«..UÙ ií cUÐ R nð HnHÌ
ö öiÌ êÌ !ÈÜnhbUn= e_UÐ dL é{x
dL é{x ö nY fUÐ Ð|w R wí
ö pfUÐí
Y ÜnfUÐ @nx nY c= ´ ÑncUÐ pxnaT Y !ÈhUÎ p@nUÐ ê{L
.x}ZUÐ Óndö ]Y
.nw{_= nYí ¿» :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

33
a 3
YUÇ YÇ
R hd_UÐ Õn> ÚncRÌ Y ØÚí nY dL hd_UÐ = i

ö ï|UÐ wí
:ß}õ _eUÐ énbY
UÙ UÎ p@nUÐ qLØ ëÎ ìØÚÐY _= dL hd_UÐ nfd\R
ö {Sí
.î}BÌ ÒÚn> bfUÐ íÌ ÒÚn> yhdU
:ß|õ ^dTÐ émR

ÜnhbUÐ öëÌ p=
ö ÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLü ÓÐL{UÐ _= ènfw
êncAúÐ dL pUö ØúÐ Ø@U ºhUÎ nð @nY cx U pY{beUÐ
ö pfYÛúÐ R
R }^fUÐ ÒØnLÎ ÒÚí}\= énbxô {bR êhUÐ nYÌö ºpÐí ÒÚ[= phL}ZUÐö
.phde_UÐ nf>nhA R hUÎ nf>n@nhAø hA
35
ågc^TÐ
ÜnhbUÐ phA R }^fUÐ ÒØnLü ÒLØ Ø@í ê{L L nf?{>
ö ëÌ H
fx nY nYÌí
ö ºebUÐ öbeUÐ ìÚn?Ì nY îH R qhUÐ wÌ pHÚ{Y R
dL Ø}dU fQí pxnaT nf}L nY Rí ºU pÉ
ö ø öilR hdL ß}_edU
ó nfw
.UÙ
~ýnUÐ ÜnhbUÐ Y {x{> w hdL ß}_eUÐ
ó ìØ{[= nY >jhHí
.}wÐUÐ oAnÉ }h_> {A
ö dL feeUÐí
:ß|õ ^dTÐ émR

´ wÌ Y Êned_UÐ Úge@ öëÌ {AÌ dL ax ø neYí
ënx}= ÐUnS pfUÐ ö
= eUÐ
ö ÛhR ºÓÐÚnacUÐí Øí{UnT phL}ZUÐ
ö êncAúÐ R ÜnhbUÐ
ö R
Ó{@í ÐÙÎ ÓÐ}x{bUÐí B}UÐí ÓÐÚnacUÐí Øí{UÐ Y cA T
.nghR ÜnhbUÐ ýÐ}I
he@ ngYe_= éínf> ÜnhbUÐ phA dL pUÐ{UÐ pUö ØúÐ öëÌ w gdhUØí
.[Y
ö Ć= h[> êncAúÐ _= dL nw}[bR ºphL}ZUÐ
ö êncAúÐ
phfhbx ëc> {S L}ZUÐ cUÐ pdö L pR}_Y UÎ éÉUÐ öëÎ :éSÌ
nfR}L öëlR ºpR}_eUÐ ì|w æĆBn= cUÐ dxí ºphfK ëc> {Sí ph_]S
:hS Y _]S x}J Y L}ZUÐ cUÐ pdö L
36
qTmTÐ qTÐ
phYÐ~UøÐ íÌ phb=n]eUÐ pUø{= cUÐ pdö L dL âÚnZUÐ i ð íÌö

ö ÐÙÎ nY å ø
íÌ à}ZUÐ êgaeT) paUneUÐ êgaY íÌ (pxUíúÐ ÜnhS) pbRÐeUÐ êgaeT
. (}[UÐ
êĆT ç{É ëcx ëjT º_]S }BË x}J Y pdö _UÐ nfR}L íÌ å nð hin?
ð bL nð aSö Y âÚnZUÐ
.cdU pdö L }YúÐ Ð|w ëT dL pð Ù íÌ nð L}I íÌ Ć
ÒØÐÚÎ ê{_= ]bx íÌ {_x rhA dceUÐ Ø[be= nf_]S íÌ å nð Un?
.pdö L iĆaUÐ ÊZUÐ ëT
pð _H dL ÚÐ{Y Ðð }ýÐØ ëcx cUnR ºënT x}J ïÌ Y pd_UÐ nfR}L ëlR
qinT ëÎ dL L éd_eUÐ dö > pUnHø ºyÐí }YÌ Ð|wí .nð bhí
.â}aUÐ R
ågc^TÐ
zhZUÐ L ìnfdbi nY R pÉnB nfw ì}T|x nY R æĆUÐ nfdbi ëÌ H
.@Ð}R } Ên]ÙÐ InT éË hA {eY
ö
:ß|õ ^dTÐ émR

Uí p= hU å {x{UÐí x{bUÐ å h÷ d][e=
ó ÜnhbUÐ öëÌ h>
ö ëÌ {_=
> U ØÐ{iøÐ hUØ ÓnåY{bY öëÌí ºx{dU Y
ñ w = = âÚnZUÐ ni{_x
ö
Y Aí ºHnhbUÐ ÛÐ eZhU L}ZUÐ cUn= ÛÐ d]Y phA U
ö
37
ºdö T Ð|w h> ëÌ {_= ºnð [[>

ö ÕÚnB ÜnhbUÐ öëlR ØÐ{iøÐ ÓnY{bY phYne>
nfd_U ºhAí ÜnhbUÐ R rUÐ ÒØnLl= ïØnf> UÐ ÓÐL{UÐ ÕÐÚØl= Üj= ø
p@eUÐ f= Uí phUÐ Ón?Îí ºrUÐ x
ö Ðð {x{@ nð þhI nghR î}i
.fÛÐ ÜnhbdU phý~UÐ
:w ºîínL{UÐ Y pde@ UÎ {f> ÓÐL{UÐ ì|wí
TíúÐ îKzTÐ
ò
cZ= íÌ _]S cZ= nð eýÐØ êncAúÐ ÓnTĆY ænZcHÐ nffcex w»
ö {S = å ÜnfUÐ _= Snfx {S Èå nð _J ÓÐØn_UÐ }hQ R å fö K
æ}]x
ø öij= å ÛÐ}AøÐ dL ýnS L}I æ}]>
ö wí å ÊngbaUÐ Y ëí}hcUÐ
R Ò}ýnJ Uí å phÉ[B öëÌ ÚnLn= ºêncAúÐ ÓnTĆY pR}_Y UÎ hH
ö {S å ÊÐgUÐ
íÌ èĆeUÐ Ð|w UÎ ënfþeJøÐ ëíØ ëniün= b> Ò{bL cZ>
.èĆeUÐ èÐÙ
wÌ peýÌ L rxØnAúÐ _= R ØÚí nY dL UÙ R Êøkw {fYí
énY ø öiÌ dL idex wí «éa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ ëÎ»
ö R qhUÐ
pgö Y qinT å }g^x nehR å pUjeUÐ cUí ºx{UÐ R ÜnHúÐ Zcx ëú
Y [x UÐí ph_]bUÐ éb_UÐ UÎ pgö Y c> Uí ºphfÛÐ
ö éb_UÐ UÎ
.]bUÐ p@ÚØ L Ćð \R ºënfþeJøÐ p@ÚØ UÎ ëniüÐ ngUĆB
ö pUjeUÐ ì|w öëÎ
cZ= p_hZUÐ ÊngbR) ÊngbaUÐ ênYÌ î}T pdcZY qdcI
38
qTmTÐ qTÐ
Ðí|Bjx ëÌ ë_h]x ø giÌ ÜnHÌ dL (pfUÐ ÊngbR _= ne=Úí ºênL
éneAÐ öëú ºdcUÐ cdU nð HnHÌ phý~@
ö ph\S R ØÚÐUÐ cUÐ Y
R éneAøÐ ënT ÐÙÎ nehR A ºohÙÐ R A Ðð ØÚÐí bx phÉ[UÐ
ò
cZ= ð neAÐ ø ohÙÐ UnL
hUÎ }hZx ëÌ ëni³U cex nð hiÐ{@í nð hý~@ ø
.«yÐí cZ= íÌ ÛÚn=
ågc^TÐ
nY yh> x öilR nfw ngdH
ö ÚncRÌ Y >jhH nY dL hd_UÐ S
ºÓÐØn_UÐ }hQ R êncAúÐ ÓnTĆY dL æ}_UÐ
ö Y hdL ß}_eUÐ
ó hUÎ ÚnIÌ
w nY dL ÓønUÐ ^_Y R êb> UÐí ÓĆYn_eUÐ R énUÐ w neT
ö Ø{[UÐ Ð|w Rí .nð eýÐØ ìÍnaB cex ø neY
dbi ne= }TÙÌ ö ÜnfUÐ {fL æÚn_Y
ÑnÉúÐ = é{HÐí ìnfdbi ëÌ H rx{A dL bhd_> R xÚØÎ =Ð L
Þ[= ØÚí nY öëÌ dL iö ÙÎ ºdeUÐ éÐíÛ ÑnHÌ Y ßÐ}LüÐ {L
ö dL
.ì}åhQ UÎ e_hR
ö éneUÐ L ÒÚnL w nwÚnciÐ o= pfhaUÐ Y ýn\UÐ
ÜnHÌ dL ÓÐØn_UÐ }hQ R fUÐ gR UÎ nLØ Y éíÌö _Uí
{hgZUÐ >L{= ØnIÌ ï|UÐí ºphf`Y ØÐ@ zhZUÐ w phLne@øÐ ÓÐÛnc>ÚøÐ
.(¼)Ú{[UÐ }Sn= {eY
ö {hUÐ
ö {h_UÐ
º}x{ÙÐ ~T}Y }Zi º¼ÄÄÁ UíúÐ p_]UÐ º¼Á» :Ú]UÐ o>ncU ÒnhUÐí Øng@øÐ :@ÐÚ (¼)
.Óí}h=
39
dL nð þx}@ nð âö > x{UÐ eI ï{gY {eY ö zhZUÐ H ö {Sí
{_Un= éÉúÐ dL R e ö xô nY énBØÎ nYÌ»
ö :ébx ÙÎ UÉúÐ sgfeUÐ
sgfeUÐ R öiÎ ébfR ºébUÐ he@ R nð YnL Ðð Únh_Y ìÚnLÐí L}ZUÐ
ºL}ZUÐ {_UÐ e ö xô nY dL nð UnQ ÊngbaUÐ {e_x éíÐ{eUÐ {ýnUÐ
}hgÛÐí piÚnbeUÐí adU pd=nS }hQ w ÒØÚÐUÐ Þ[fUÐ öëÌ ëí}_x
Y nfdÉí ne= {_i
ö ºpLn]UÐ \bx x{UÐí xØ öiÎ ëUbx ºpx{_>
ö ngöiú
º= dö Yí hR oxÚ ø }YÌ p\eUÐ ÓÐØn_UÐ R {_UÐ ºÜ{beUÐ
ö âÚnZUÐ
ÞnUÐ baUÐ _=í ên_UÐ baUÐ hei
ö nehR ºeeUÐ ÓønY R nYÌí
ö
Y }hT R {b_i ø i ºĆð Y pxØ}aUÐ oHnceUÐ íÌ Ò}HúÐ Ñn= R
nð bRí ÚYúÐ é~f> ëÌ {=
ö øí ºçĆJüÐ dL f_Y {_dUö öëÌ hÉnaUÐ
=Ð\UÐ w UÐ p_x}ZUÐ R pYn_UÐ {LÐbdUí p_x}ZUÐ R nhd_UÐ pUö Ø±U
Ò{h[eUÐ
x}ZUÐ pecAí p_x}ZUÐ {ÉnbY dL é~f> ëÌ {=
ö ø ºphHnHúÐ
Y ÒØnaeUÐ ÓnJnfeUÐ Y egai nY dLí ºÞ[fUÐ çn]fHÐ Y
ÒÚn_= f_x ºng>n=ĆYí ngRí}K oA piÚnbY Y paZceUÐ íÌ fUÐ
å ngR}_i ø nföij= Snfi {bR ph_SÐUÐ {HnaeUÐí yUn[eUÐ éSÌ ø å î}BÌ
(¼)
«..Ð|w dL é~f> ëÌ {=ø
ö ºx}ZUÐ pecA Y nfU í{x nY cUí
ö Yí
x{UÐ eI zhZUÐ hUÎ ÚnIÌ ï|UÐ {ýnUÐ sgfeUÐ Y hdL nY T
ÞnB ØÚY Y î{_>
ö öiÌ ïØ~hUÐ KnT {hUÐ
ö dL ýUÐ {hUÐ
ö Aø {bR
.Óí}h= ºê¼ÄÄÄ UíúÐ p_]UÐ ºphUí{UÐ pHkeUÐ å à ºÄ» :{x{UÐí Øng@øÐ :@ÐÚ (¼)
40
qTmTÐ qTÐ
èÚØÌ Y pUjY R UÙí ºÓÐØn_UÐ Y wí hUØ }h`= }BË ÞnB ØÚY UÎ
öëÌ Y ºÊÐØÌ >ĆÉí qSUÐ èÚØÌ {S ëchR ÓnxùÐ ÒĆÉ Y Ò{AÐí p_TÚ
.(¼)phYhUÐ ÒĆ[Un= x
ö ýUÐ {hUÐ
ö L neT hU{UÐ
Ûn= e_x öiÌ }wÐUÐ oAnÉ dL å ýUÐ {hUÐ
ö å Aø =
ö öëj= ìÐLØ pUjY R UÙí
US öëÌí hdL e>kY gR eL ïÙ T
hR }_x qSí R ºÚnBúÐ >í
ö ÊÐ}bHøÐ x}J L UÙí pA hR
.(½)ÒnL{eUÐ phdcUÐ ì|w = q> hcR ºnð [Sni ÊÐ}bHøÐ
nð UnÉ nð bx}J ÊÐ}bHøÐ }LÐ Y pe? öëÌ éneUÐ Ð|w R fi
ö cUí
.@Ð}R ïÚn[iúÐ zhZUÐ L ìnfdbi neT ºéø{HĆU
:ß|õ ^dTÐ émR

ö
:hci UÎ fx êĆcUÐ Ð|w öëÎ
ö öëÌ nåf}R U nåföiÎ å åUíúÐ

R Ò}ýnJ Uí å påhÉ[dU énåeAÐ ïÌ
baUÐ UÎ qex Ą bR UÎ nfhgiø ºcdU he_UÐ ênYÌ bx å ÊÐgUÐ
ö ø æn@
.pd[= å nð _he@ ÒnhUÐ TnZeU dö A ßí}aeUÐ yafeUÐ
.¿» :¼Á {feUÐ :@ÐÚ (¼)

.½¾Á :¼Á Òí}_UÐ {fY :@ÐÚ (½)
41
ågc^TÐ
ënhAúÐ Y }hT R Ć ð eZY gbaUÐ sgfeUÐ ëcx ëÌ afx nfw öijT
R Ò}ýn]Un= ß}õ _eUÐ ngaÉí UÐ ÓøneAøÐ ì|w e= ÊnfLøÐ dL
ö UÙ dL éneTí .ÊÐgUÐ
ØÚí nY }ha> Y ÊngbaUÐ _= Se= }T|i
ºiúÐí }T|dU UeI {UUÐ Y }wnÛÐ öëlR (n=Ú ì{Uíí @Ú h= hU)
}ha> nY (¼)iúÐ UeI ê{Lí ànhAøÐ _UÐ HÐ {bR UÙ Yí
ÈéneAøÐ Ð|w
ö ÒØÐ~HĆUí
oAnÉ }TÙ {bR ºhbaUÐ UÎ ÕÐ}UÐ RØ pUje= }TÙÌ
ÙÎ x}Én_eUÐ xnZY _= Y Ñ}`HÐ fcUí ºhUÎ R{x öiÌ }wÐUÐ
ï{_UÐ
ö dL hUØ ø öiÌí }ýnUÐ TnUÐ UÎ R{UÐ ÛÐ@ Þn[BÐ LØö Ð
hUÎ ÚnZeUÐ hbaUÐ Ð|w }[bx hcR .ÉúÐ æĆB öiÌí hbaUÐ UÎ fY
UÎ R{UÐ ÛÐ@ öëÌ }wÐUÐ oAnÉ î}xí }ýnUÐ TnUÐ dL cUÐ
.(½)Yj>í
ö }î iØj= hbaUÐ = ]bx neY
ö hbaUÐ
ö nð \xÌ ÒØÐ~HĆUí
L ØÚí nehR ÓnHnfUÐ L a_UÐ R pUje= }TÙÌ
ØUY ngUí {AÐí heS øö Î ngU hU ÒÌ}YÐ L þHô öiÌ Q çØn[UÐ
Y Q}UnR «Ò|X
ö êgTÐ Q gdaTÐ _=» :énS Èf[> hT nghdL éhR
.½ÀÃ :¾ ïÚniÐdU èÚÐ{eUÐ Yn@ :@ÐÚ (¼)

.¼ÄÀ :½½ êĆcUÐ }wÐ@ :@ÐÚ (½)
42
qTmTÐ qTÐ
dL ÊngbaUÐ _= å cUÐ ïÌ å ì}[S {bR ØUeUn= pxÐí}UÐ R }h_UÐ

]bx qSí R ºÊngbaUÐ Y }TúÐí {ÉnbeUÐ Yn@ L neT }T|UÐ [UÐ
ì}g^x íÌ iúÐí }T|UÐ UeZ= èÚÐ{eUÐ oAnÉ {eY
ö {hUÐ
ö hR
ng\_= ÓĆhd_= [UÐ dL cUÐ }[S hcR º}wÐUÐ oAnÉ
Ð|w f_Y w nY ºiúÐ é= pHni Ò{I pgU íÌ [UÐ ÚØn> pgU
È(¼)éneAøÐ
ïØ~hUÐ {hdU Òí}_UÐ dL ÊngbaUÐ IÐA öëÌ }T|i nð \xÌ Ön\x³Uí
zhZUÐ }LÐí [Un= cUÐ å >neUÐ å ïØ~hUÐ B
ö {bR ºpadY ÓÊn@
zhZUÐ U|Tí ºàAúÐ w }T|UÐ dL Ún[SøÐ hHnx éË nÚ {eY ö
ö öiÌ Y) [Un= nð [Y
pxÐí}Un= }L ö fUÐ }LÐ ï|UÐ SÐ}_UÐ Ênh nQË
nð UnQ ph[UÐ é= px}TÌ éneAÐ Y ï{_dU
ö @í ø öiÌ }TÙí (ØUeUn=
Ên]ÙÐ InT éË hA {eYö zhZUÐ }LÐ hA R !!g@Ð~Y ö p=J}U
ð YnI cUÐ
.(½)hedU YnI ØUeUÐ öëú ºnð \xÌ fUÐí = i±U Ć
:ß|õ ^dTÐ émR

ci U éb_Y ÑnA Y sfx ÒÚn> phÉ[UÐ éneAÐ öëÎ å phinUÐ
he_> ênYÌ éneAøÐ Ð|w bx ëÌ _h]UÐ eR ºpYgaeUÐí pUb_eUÐ
.½¾¿ :Á =nUÐ Ú{[eUÐ :@ÐÚ (¼)
b= hHÚ{eUÐ pLne@ }Zi º½¼¾ :¼ ghUÎ ÚnZeUÐ Êned_UÐ IÐA Y Òí}_UÐ :@ÐÚ (½)
.åw¼¿½¼
43
sfx ø phÉ[UÐ éneAÐ ënT U nYÌö ºnð h_]S íÌ nð hinfþeJÐ nð ehe_> cUÐ
ð neAÐ cx Uí ohÙÐ UnL Ø}Y
}hZx ëÌ ëni³U cex nð hiÐ{@í ø ö Y
ò
íÌ ënfþeJøÐ é[A fex ø éneAøÐ Ð|gR ºyÐíí ÛÚn= cZ= hUÎ
.he_Un= ]bUÐ
ågc^TÐ
sgfeUÐ hdL nYí ÊngbaUÐ énA hdL {Lnx ø ï}î êĆcUÐ Ð|w
ö Îí ºgbaUÐ
íÌ phÉ[UÐ Y w nY {x{> R ÊngbaUÐ dx ÐÙnedR ø
Ðð ØLí .ý~UÐ ØÚeUÐ dL Ún[SøÐ íÌ he_UÐ UÎ Ún[hU ºngfY hU
ºØUY ngU UÐ ÒÌ}eUÐ L éÐkUÐ pxÐí}UÐ R w nY öëlR ºph=}eUÐ Ñ? dL
ºÒ}@jeUÐí pL}eUÐí
ö êúÐ ph=}eUÐ d]Y UÎ ÊngbaUÐ _= î{_>
ö hcR
ÐÙnedR ÈRĆB fUÐ }wnK ëj= æ}LÐ ëÎí }wÐUÐ oAnÉ = ]S =
Sö x hT = Èì}hQ Sö xí ï{_UÐ
ö ëncYl= }wÐUÐ oAnÉ ]bx
ëí}BË ]bxí ºph=}eUÐ dL fUÐ }[S R ì}hQí }wÐUÐ oAnÉ
ö {hgZUÐí dö UÐ pYĆ_UnT
=}eUÐí ph=}eUÐ h= ç}aUÐ ê{_= inUÐí éíúÐ
R ïØ~hUÐ {hUÐ
ö }TÙ {bR º}BË ØÚY UÎ }hIÌí !Èpd_UÐ R negTÐ}Iø
ëÌ cex ënT ëÎí fUÐ ô Sô UÎ }^fUÐ Ûx ø öiÌ b?UÐ Òí}_UÐ ýnY
îS
ö = ºè}Un= ànAÐ fcU ºÒÚL iT R ZdU UÙí ºì~x= énbx
.ÒÚL öiú è}UÐ Ñ@í
44
qTmTÐ qTÐ
ö = dö L nY UÎ }hZi ëÌ cex nfwí

öëÌ }TÙ ÙÎ hcUÐ Y {hUÐ
oh\bUÐ öëÌ dL hU{UÐ ê{_U pdcZY }^fUÐ è}> Ñ@í dL hU{UÐ pYnSÎ
f_e= .@}U dB U \UÐ ô R énUÐ Ð|Tí ÒÌ}edU dBô U A ÒÚL
pdYnI ëcU }^fUÐ pY}A pUö ØÌ éeI R cZx hcUÐ {hUÐö öëÎ }BË
éeI R cZHÐ {S hcUÐ {hUÐ ö öëlR UÙ Y }TÌ = º(¼)ØÚedU
}LÐ ënT ëÎí ! Rn[UÐ ÊneUÐ íÌ ÒË}eUÐ }L ÒÚ_UÐ UÎ }^fdU pUö ØúÐ ì|w
.(½)éeZUÐ nð R}L ngfY êgaeUÐ öëÌ
p_hJ dL hU{dU pxnaTí fQ ìni}TÙ nY R ne=Ú pdYúÐ ÓÐ}ZL pe?í
phÉ[UÐ éneAÐ æ}_i hcR ø ö Îí ºâeUÐ Y ß}õ _eUÐ Jn_>
î}> qiÌí ÈpYgaeUÐ íÌ pUb_eUÐ ci U éb_Y ÑnA Y sfx ï|UÐ
ºngY{L íÌ phÉ[UÐ éneAÐ R {x{ZUÐ æĆBøÐ Ð|w å ÏÚnbUÐ ngxÌö å
.ØÚeUÐ dL Ún[SøÐ íÌ he_UÐ UnUn=í
:ß|õ ^dTÐ émR

ÓnaUøÐ L ÒÚnL hcfUÐ h>nw ndT ÕĆL öëÌ rAnUÐ Ð|w î}xí
éb_UÐ UÎ æ}[fY «éa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ ëÎ»
ö :Q US öëÌ UÎ
fe> ø ÓnxÐí}UÐ ì|gR hdLí .ph_]bUÐ L Ćð \R ºphinfþeJøÐ ëíØ phfÛÐ
.¼Ä¾ :½ Òí}_UÐ eY :@ÐÚ (¼)

.¼Ä¼ :½ eeUÐ (½)
45
.]bUÐ íÌ ënfþeJøÐ ÔÚx ï|UÐ ÜnhbUn= e_UÐ Y

ai f_x ø «éa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ ëÎ»
ö :Q US öëÎ :ÑÐUÐí
fö ÛÐ db_UÐ cUÐ UÎ RÐ}[iÐ L{x
ö T ºdb_UÐ cUÐ L phUÐ
p=nÉÎ L b_UÐ ~L L ÚnBüÐ ìnf_Y = º_]bUÐ íÌ infþeJøÐ ëíØ
Ð|wí ºb_UÐ éínfY R qhU ng>nTĆYí x{UÐ êncAÌ öëÌí ºdö UÐ xØ
ºÜnhbUÐ o= ënfþeJøÐ íÌ d_UÐ öb> ê{L nfU ox ö af= ÚnBüÐ
Un_> dö UÐ xØ ëncU Ðð ÙÎ nga ÷ZTí
ó nghUÎ éÉUÐ b_dU cYÌ U öij= nfed_U
.éb_Un= Ñn[xô
ågc^TÐ
ö ÎĆ
ø ð eY nghUÎ ÚnZeUÐ pxÐí}UÐ }ha> Y ì}TÙ nY ëT Y Q}Un=
éb_UÐ L gfUÐ fY ØÐ}eUÐ ëcx ëÌ cex ÙÎ º{hAUÐ éneAøÐ hU öiÌ
ø U|Uí º(¼)p[SnfUÐ éb_Un= ngaÉí }UÐ R ØÚí {Sí ºpÉnB phfÛÐ
Y ox}Sí º(½)ïÚn[iúÐ zhZUÐ deAÐ nY Ð|wí ºb_UÐ = ]bx nY eZx
.(¾)ëÚnbeUÐ baUÐ éÉÌ R hcUÐ b> {eY
ö {hUÐ
ö ì}TÙ nY UÙ
æÐ}[iÐ îLØ Y ß}õ _eUÐ ì}TÙ nY UÎ }hIÌ ëÌ x nfwí
.¾»¾ :½ ÚÐiúÐ Ún= (¼)

.Á» :¼ éÉúÐ {ýÐ}R (½)
.½ÂÃ :ëÚnbeUÐ baUÐ éÉÌ (¾)
46
qTmTÐ qTÐ
ÔÚx ï|UÐ ÜnhbUÐ Y fe> ø gR UnUn=í ºp[SnfUÐ éb_UÐ UÎ pxÐí}UÐ
hdL ß}_eUÐ
ó ö R Ø}x U Ð|w ì}TÙ nY öëÎ éSÌ º]bUÐ íÌ ënfþeJøÐ
i
ð \Rí
neT = Üj= ø _]bUÐ ÜnhbUÐ öëÌ UÎ }hZi ëÌ cex öilR ºUÙ L Ć
.nð b=nH ni}TÙ
:ß|õ ^dTÐ émR

:=ÐR ºÒnhdU TÐY ëncYÎ ê{Lí baUÐ ØeU nð H Ð|w ëT nYÌí
ö
cUÐ ÓnHnfY cUí ºnð hafY
ö ënT ëÎí ÓnTĆedU b_UÐ ænZTÐ öëÌ
phÉ[B ÊnÙü p@eUÐ phýĆb_UÐí phR}_UÐ ÓÐÛnc>ÚøÐí âeUÐí
R fdU
ö nð hâU Ðð ÚgK ØÚÐeUÐ Y }hT R d> æ}_UÐ î{U ØÚeUÐ
Y }hT R cUÐ he_> Y p=d]eUÐ phfUÐ UÎ gfR ºçĆJüÐ
.ÜnhbUÐí b_Un= ø ºpUÐ âdö UÐ ÚgÛn= ØÚÐeUÐ
ågc^TÐ
ð \R º(¼)hdL ß}_eUÐ
Ð|w öëÌ L Ć ó hUÎ ÚnIÌ {Sí ºyÐí ì}T|x nY
dx rh= ºÓnx}`[UÐ R éncIüÐ öëÌ ni}TÙ ëÌ {_= {hax ø >ÐÙ {=
ö
ï{_UÐ
ö \b> âeUÐí cUÐ ÓnHnfY öëÌ g\_= î}hR ÊngbaUÐ
.ï{_UÐ
ö ê{L g\_= î}xí
.d]feUÐ pdY R ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐ énbeUÐ Y ÁÄ pa[UÐ :@ÐÚ (¼)
47
peýúÐ UÎ PfdU ÑnUÐ S cA R ÊngbaUÐ _= î{_>

ö {Sí
Y O ÊÐ}w~UÐ Ò{hUÐ ö UÎ g\_= î{_>í = º[aUÐ ê{L îL{=
ö âU hUØ Ø@í ê{L
nehRí º(¼)ÊngbaUÐ dBÐ U|Uí ºUÙ dL é{x
ºU|= fheUÐ {hUÐ
ö ]bx U ÊÐ}w~UÐ Ò{hUÐ çnUl= ýUÐ {hUÐ
ö RÌ
çnUüÐ R Ú{[UÐ {eY
ö {hUÐ
ö cZHÐ nehR pdhHUÐ }x}> R neT
.(½)êĆUÐ nghdL ÊÐ}w~UÐ Ò{hdUí peý±U pfUn=
pxÐí}UÐ R neT hUÎ Ún[x øí he_UÐ âdUÐ hU{UÐ \bx {S =
ö UÐ ÊnfUÐ UÎ }^fUÐ ÛÐ=
ö YnI hd_UÐ öëlR ºhgi ÐÙÎ hgfx ø >Ć
cU
çĆJüÐ ìn\SÐ ne= {_x
ö U UÙ Yí (¾)_UÐ = æ}LÐ neT faZcx nY
!ÈÚYúÐ pUn_Y R pbx}]UÐ ì|w ÐÙnedR âdUÐ êe_UÐ íÌ
oghmTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
qbd]iÐ phL}ZUÐ
ö êncAúÐ R ni{fL ÒØÚÐUÐ rxØnAúÐ odQÌ öëÎ ...»
gLníÌ Rí pÉnUÐ giíkI R è}>
ö qinT UÐ hdýnUÐ pdþHÌ Y
L éÐkUÐ UÎ qadx ëÌ ëíØ Y A
ö SÐT ngfL ëUjx UÐ pÉnUÐ
.¿¾Â :¿¼í ¾¿¿ :½¼ êĆcUÐ }wÐ@ :@ÐÚ (¼)

.¼¾À :À hUn[UÐ sgfY =nT R neT (½)
.½Á :½ hcUÐ {h_H {hdU ÕngfeUÐ Ön[Y (¾)
48
qTmTÐ qTÐ
R ëí}[bx göilR ØÚÐeUÐ ì|w Y UÎ ÊngbaUÐ Ên@ ÐÙlR ºphdcUÐ Ò{LnbUÐ
ºpYn_UÐ Ò{LnbdU nð aUnY cUÐ Ð|w ënT ÐÙÎ nehH ø ºìØÚY dL cUÐ
Éún= |BjfR ºÉúÐ æĆB dL ØÚÐí cUÐ Ð|w öëÎ :ëUbx göilR
ØÚeUÐ Ðd_x ëÌ ëíØ Y ºìØÚY dL hR }[bií î}BúÐ nxn\bUÐ R
ÊnhIÌ baUÐ R @Ðx ëniüÐ _@ ï|UÐ w Ð|wí .ênL ëÐf_U nð @Ùei
hfxnY hadY hecA î}x {Sí ºYn@ ngfh= ex ø pS}aY
ö Ò}?nfY
iÐ{@í o= }BùÐ L dx new{AÌ ëj= }_Z> ø xØÚY R
Y nfU {=
ö ø öiÌ Ú[i
ö nföiÎ ºëíkZUÐ Y ëjI ïÌ R _SÐUÐ íÌ de_UÐ
h]i nföiÌ ÚnLn= ºphT}A }TÌí pSö Ø }TÌ pHÐÚØ ÚYúÐ ì|w ÜÚ{i ëÌ
[i ëÌ h]i ØÚeUÐ Ð|w R ØÚÐUÐ L}ZUÐ cUÐ çn]fHÐ énA R
âeUÐ e_U nfHÐÚØ éĆB Y ÓønUÐ Y }hT R ënfþeJÐ UÎ
he@ R U =nZY }BË âe= niÚnbY >ng@ he@ Y = hi ï|UÐ
ð neAÐ cUÐ R ngRĆBÐ éneAÐ _x neY
rh= nð ah_ ø ö ºÓønUÐ
pUjeUÐ ëc> {S = ºÛÐ hdL yd][eUÐ f_eUn= phfK ö pUjeUÐ ëc> ø
.«nð infþeJÐ c> U ëÎ ºënfþeJøÐ Y Ñ}b>
öëlR ºê{b> ö îL{UÐ ì|w ÑÐ@ y\>ö Ð {S :éåSÌ :ß}õ _eUÐ énS
ö neY
Y fex ø pÉnUÐ
ö giíkI R hdýnUÐ pdþHÌ Y rxØnAúÐ çĆ]iÐ
cUÐ pHnfe= å ÞnUÐ ëjZUÐ eA R êĆcdU R}_UÐ ÚgÛÐ Ønb_iÐ
`dô> pxØÚY phÉ[B Ø}Y
ö dL å phýĆb_UÐ ÓÐÛnc>Úøn=í âeUÐí
49
ê}B UÎ p@nA Ć= = |BkhR ºçĆJüÐ R ÚgK êĆcdU y[hR ºnð R}L
ø ëÌ dL .nð þhI sfx ø ÜnhbUÐ öëÌí «éa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ ëÎ»
ö Ò{LnS
.nð infþeJÐ cx U nY ënfþeJøÐ Y Ñ}bx nY phA dL hUØ
ågc^TÐ
neT öiú ºnð þhI {hax ø ê{b>
ö ne= îL{UÐ ì|w L Ñn@Ì öij= US
ÓnHnfe= æ}_x nY ÉÌ R hUí ºÓnx}`[UÐ R éncIüÐ öëÌ Ó}TÙ
.âeUÐí cUÐ
giíkI R hdýnUÐ pdþHÌ Y rxØnAúÐ çĆ]iÐ öëj= US nYÌí
ö
ÞnUÐ ëjZUÐ eA R êĆcdU R}_UÐ ÚgÛÐ Ønb_iÐ Y fex ø pÉnUÐ
R æĆBøÐ L Ć ð \R öilR ºnð R}L pxØÚeUÐ phÉ[UÐ Ø}Y
ö dL
.hafx ø hdL ß}_eUÐ
ó öëlR Ønb_iøÐ Ð|w {x{>
ÐÙneU ïÚØÌ øí .nfw pUnbeUÐ oAnÉ ì{eLÐ ï|UÐ fUÐ R ì}TÙ {Sí
.{x{@ ÊZ= bfx öijTí ÚnLøn= |Bkx øí fL a`xô
ÑÚnUÐ _= pfUÌ R ènfw öëÌ }ciÌ øí» :hdL ß}_eUÐ
ó énS {bR
ºëni³U pYn_UÐ à]UÐ L rx{UÐ R phiË}bUÐ pbx}]dU pd?neeUÐ
öëÌ ºai }TÙ öiÎ ?
ö . «ëË}bUÐ R ì{i ï|UÐ îeUn= qhU ngfcUí
(¼)
.ÁÂ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

50
qTmTÐ qTÐ
UÎ ÚnIÌ neöiÎí ºngehe_> Y fex ø pÉnB pdþHÌ L p=@Ì ngiT Ø}Y
ö
ÈUÙ nfw ß}õ _eUÐ afx gR ºhe_UÐ Ð|w R Ò}hT TnZY ènfw öëÌ
{UUÐ h= n=}UÐ)í (ph=}eUÐ Ñ?) R neT pdYÌ Y >}TÙ nY acx ne=Úí
..(ì{UÐíí
TnU nghUnQ R ÓØÚí {bR pfö UÐ
´ nYÌ»
ö :hdL ß}_eUÐ
ó énS
>}ýÐØ R nð _nB rx{UÐ _x ï|UÐ }YúÐ ºpdþHÌ L ohU Ónbh]>
ö hS{UÐ hdUÐ ê~d> UÐ >ÐÊnxÎí fýÐ}Sí éÐkUÐ çnRù pÉnUÐ
cU
ÓøneAøÐ Y Ò}hT ÓnwnY R ëniüÐ Sx {S nY wí ºR}^= hx nY
«..ÓnLeUÐ ^_Y R phfhbx ÓnLnfS UÎ éÉUÐ ëíØ é> UÐ
(¼)
!ÈngegRí pUö ØúÐ R R hUÎ æ}[fx nYí hbaUÐ eL w Ð|w hUÌ
!ÈngY{L íÌ Ónehe_UÐ R ÊngbaUÐ dx ÐÙneUí ºÓnbL Y ènfw hUÌí
.pUnbeUÐ oAnÉ hdL ß}LÐ Y ÚnIÌ neT ºTnZY ènfw c> U U
Y ÑÐ}Søn= hdL ß}_eUÐ
ó ìneHÌ nY dL ß}õ _eUÐ hd_> nYÌí
ö
Sö }> hdL ß}_eUÐ
ó öëú ØÚÐí }hQ gR ºpA hU wí ënfþeJøÐ
_= éS }hî }h_UÐ Ð|w öëÌ dL ÒíĆL .ënfþeJøÐ UÎ fY Ñ}Ìí
Y ngií}_x UÐ ÚYúÐ Y wí ºUÙ }hQí {_x ø íÌ º@í U :ÊngbaUÐ
.ïÌ}UÐí îaUÐ
.ÁÁ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

51
:ß|õ ^dTÐ émR

ºnð \xÌ ngfL p=n@üÐ cex îL{UÐ ì|w R ÓÐÊnexüÐ _= ènfw ?
ö
:ébfR
ð íÌö
êncAúÐ R ni{fL ÒØÚÐUÐ rxØnAúÐ odQÌ) öëÌ nfedö H ÐÙÎ nföiÎ å ø
pÉnUÐ giíkI R è}> ö UÐ hdýnUÐ pdþHÌ Y qbd]iÐ phL}ZUÐ
ö
qadx ëÌ ëíØ Y A ö SÐT ngfL ëUjx UÐ pÉnUÐ gLníÌ Rí
pUnUÐ ì|w L ëcx ÑÐUÐ öëÌ dö i ĆR .phdcUÐ Ò{LnbUÐ L éÐkUÐ UÎ
R ØÚí neT ºpYnL phdT Ò{Lnb= ohx {S Q ê[_eUÐ öëÎ = ºpÉnUÐ
ºÊUÐ hbaUÐí pbaUÐ ÑnxÎ L ÒÚÐÚÛ phÉ R ýnUÐ ÑÐ@
.«|AË gag< [ae= bTí ºYTm< Ðð z<Ì gagTÐ ae= øí» :Q énbR
ö Q ênYüÐ nghR éjx UÐ phinUÐ ÒÚÐÚÛ phÉ U|Tí

ÐÙÎ neL
ö ºnð þhI }x dR }îí ºUÙ öbhx Uí =? ÑnÉÌ {S ê{UÐ öëÌ K
hR dö É ? ö
º«Ò°ZTÐ zg^= øí c_=» :énbR Q ênYüÐ Ñn@Ì rhA ºê{UÐ hR îÌ}R
~gcQ ºpbbH > ö =ÚmfI X gaw cK peS öhú» :énbR ºUÙ dö Lí
.«Ðð z<Ì YTm< gagTÐ ae= ëÌ T _ew
ÒnZUÐ L Q çØn[UÐ ênYüÐ éjH nefhA }h[= =Ì pxÐíÚ R Ð|Tí
ö ºcSi= ø» :Q énbR ºhL }hT êØ ngfY çÐ}gxí è}> ĆR y=|>
ëÎ
R Ð|wí «bQ g^TÐ pQ|I íÌ ?|TÐ p[SÚ ÐÙÎ :éaw ëmS Q mð gcK ö
.Ðð {@ }hT baUÐ
52
qTmTÐ qTÐ
ågc^TÐ
öëÌ åY ºUÙ }cfx öij= Ax «..rxØnAúÐ odQÌ öëÌ nfedö H ÐÙÎ» :US
{h_UÐ {hgZUÐ T nY biÌ UÙ R di ø cUí ºax ø neY
ö UÙ
zhZdU (çØn[UÐ ênYüÐ bR) ÑnT x}b> R Ú{[UÐ }Sn= {eY
ö {hUÐ
ö
nfhI ng_í UÐ phgbaUÐ Ò{åLnbUÐ öëÎ ..» :ébx ÙÎ phf`Y ØÐ@ {eY
ö Lne@øÐ gaUÐ Ð|gU phf`Y öbeUÐ pUÐ
ºbaUÐ R Ò}hT pdcZY >
dL ÑÐUÐ x}J L qfhö =ô êncAúÐ Y Ðð }hT öëÌ :w pdcZeUÐ ì|wí
R ëUjx neöiÎ ÒÐí}UÐí ºphfhfb> p`d=í phýÐ{=Ð ÒÚ[= h>
ö Uí ÒÐí}UÐ pdþHÌ
ÊhR ngecA pR}_Y UÎ ë@nx UÐ pÉnUÐ ÓønUÐ L oUnÙÐ
ö éÐkUÐ Øí{U nð bRí ÑÐUÐ
.(¼)..ngfL éíkeUÐ pUnUÐ R cdU nfhY
}YúÐ ënT U öiú ºphdT Ò{Lnb= ohx {S ênYüÐ öëÎ US y\ö x U|=í
U|x ï|UÐ {gUÐí Ênf_UÐ Ð|w T ÐÙneUí !ÈÊngbaUÐ dx ÐÙnedR U|T
{hgZUÐí hdL ß}_eUÐ
ó ö ÊngbaUÐ
ì}TÙ nY UÎ @}x \_=í ºßÚn_UÐ U
L qhf=ô êncAúÐ }TÌ íÌ odQÌ íÌ Ðð }hT ëÌ afx ø UÙ ëÌ Y .(½)Ú{[UÐ
.phdcUÐ
ö {LÐbUÐ i dL ø ÒÐí}UÐ pdþHÌ dL ÑÐUÐ x}J
.¼ÁÁ :ÒnhUÐí Øng@øÐ :@ÐÚ (¼)

ö db= Ú{[UÐ {hgZUÐ Ôn=ú Ðð }x}b> éÉúÐ dL R Ô= :@ÐÚ (½)
eIngUÐ ØeY {hUÐ
.¾Â å¾Á :Â
53
:ß|õ ^dTÐ émR

ýnUÐ éÐkH L Q ênYüÐ oxô U ÐÙlR ºê{b> nY dLí å nð åhin?
UÐ phý~UÐ pUnUÐ dL Ðð }[bY cUÐ ëcx pUnY ĆR ºphdT Ò{Lnb=
ÓønA UÎ î{_fR
ö ØÚedU phÉ[B ê{_= ]bi ëÌ ø ö Î ºnghR éÐkUÐ ØÚí
éÐkUÐ L pYnL ÒÚ[= ö Îí ºî}BÌ phý~@
Q ênYüÐ oxô U ÐÙnedR ø
ö
ênYüÐ ëj= ébi ëÌ cei gR !Ènð YnL cUÐ ënT ÐÙÎ phý~UÐ pUnUÐ L
!ÈqadY }hQ ýnUÐ ënT neT qadx U nð \xÌ Q
ågc^TÐ
ö Îí ºhdL Ø}dU Y{L íÌ he_dU pdYÌ Y ìni}TÙ nY acx ne=Ú
öëlR ø
ð eR ºngY{L íÌ phÉ[Un= ]bx hbaUÐ _x ï|UÐ =n\UÐ R êĆcUÐ
Ć
h= ç}aUÐ ê{_= }wÐUÐ oAnÉ zhZUÐ ]S (ph=}eUÐ Ñ? énY R neT)
ö êÌ Ò}@jY íÌ nð YÌ qinT ÊÐH ph=}eUÐ
ºêúÐ dL ëí}BË }[SÐí ºpL}Y
}T|UÐ dL ëí}BË }[SÐí iúÐí }T|dU he_Un= _= ]Sí ÈÐÙnedR
!ÈÐÙneU
ÊngbaUÐ _= gR {S öilR ÚncAøÐ R neT {h_i ø T }BË énYí
ºï}Zx øí sfx eY
ö ì}hQí âÚÐ~eUÐ eZx ĆR ºÚncAøÐ R ÊÐ}ZUÐ {hS
Ðð {hS ÊÐ}ZUÐ }LÐ ÐÙnedR !ÈÐÙneU ºì}hQí âÚÐ~eUÐ UÎ ëí}BË eL
ö hA R
.Ðð ØÚY ÊÐ}ZUÐ ëí}BË }LÐí ºg\_= {fL
54
qTmTÐ qTÐ
hbadU p_eUÐ ÒĆÉ pYnSÎ ÛÐ@ R ÊngbaUÐ _= aö x ÐÙneUí
]bxí ºÊn\bUÐí îaUÐ dL ÜnhbUÐ ÛÐ@ ê{Lí ëÙüÐ ê{L îL{=
nhaUÐ o[fY öëÌ îL{= UÙ ÛÐ= }wÐUÐ oAnÉ gfYí ëí}BË
!È(¼)p_eUÐ ÒĆÉ R UíÌ Ñn= Y ëÙüÐ ëchR º^LÌ Ên\bUÐí
ÊnÙÎ R pdcZeUÐ öëÎí º]bUÐ Ð|w é[A R pdcZeUÐ öëÎ
ß}õ _eUÐ ì}TÙ nY acx øí ºh]UÐ îY dL ngY{L íÌ phÉ[UÐ
.ÓnhYeL Y
:ß|õ ^dTÐ émR

ö å nð åUn?
göilR ØÚÐeUÐ ì|w Y UÎ ÊngbaUÐ Ên@ ÐÙlR» :US nYÌí
nð aUnY cUÐ Ð|w ënT ÐÙÎ nehH ø ºìØÚY dL cUÐ R ëí}[bx
ºÉúÐ æĆB dL ØÚÐí cUÐ Ð|w öëÎ :ëUbx göilR ºpYn_UÐ Ò{LnbdU
ëÌ ëíØ Y ìØÚY dL hR }[bií î}BúÐ nxn\bUÐ R Éún= |BjfR
.«ênL ëÐf_U nð @Ùei ØÚeUÐ Ðd_x
Ên@í ÒÚng]UÐí phdUn= éb> pYn_UÐ Ò{LnbUÐ qinT ÐÙÎ öiÌ :hR
:énbx |þfhR ºdQ ÐÙÎ f_UÐ }h[_UÐ pY}A íÌ pHnf= ébx rx{A
dL hR }[bhR ºÉúÐ æĆB dL ØÚí pY}UÐ íÌ pHnfUÐ cA öëÎ
.nw{_= nYí ¼Ã» :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

55
Y ÒÚng]Un= éb> UÐ pYn_UÐ Ò{LnbUÐ dL gR ÊnhIúÐ phb= nYÌö ºìØÚY
.pgTnaUÐ }h[_U nð @Ùei of_UÐ }h[L _i ëÌ ëíØ
ågc^TÐ
R {x{Un=í (ÓønAüÐ) R ænÌ ai ß}õ _eUÐ öëÌ }TÙÌ
ö
êĆcUÐí êĆcUÐ Ð|w éSÌ» :[i ö nY ¼½½paÉ Y ¾½ SÚ YngUÐ
ØnbiøÐ çnhH R Ć_@ô ÐÙnedR ºyhÉ newĆT phUnUÐ Ò}baUÐ R ÚT|eUÐ
!È«Êned_UÐ dL
pYĆL = ngeB = pÂĆeUÐ ì|g= cx õ U öiÌ U í{xí
ö Î ._> Ò{I
UÙí ºpx}Q ÂĆY öëÌ ø ö UÎ fY ÒÚnIÎ R o_UÐ
ö
R öiú å UÙ yÉ ëÎ å Êned_UÐ ØnbiÐ w hdL ß}_eUÐ
ó ìØ{[= nY öëú
UÎ Ò}hT ënhAÌ R ëadx ø å Êned_UÐ ïÌ å göiÌ wí ºpÂĆeUÐ ênbY
{LÐbUÐ h\b> nY UÎ }^fUn= ëacxí pxÐí}UÐ R (éneUÐ) íÌ ÕÙefUÐ
ö øí UÙ dL }[bhR nghdL nð @í}B pxÐí}UÐ R ØÚí nY ëchU
UÎ e_x
nY UÎ }^fx Uí ºìØÚY dL }[bhR Ò{LnbUÐ Unx neY icU ºì}hQ
ºÊngbaUÐ dL = ß}_x ÐÙnedR yhÉ êĆT öiÎ énbhU ß}õ _eUÐ ÂĆx
Ó}Y
ö {Sí ºÓnbh]UÐ w î}BÌ ÒÚn_= hdL ß}_eUÐ
ó ìØ{[= nY öëú
pxÐí}UÐ R ØÚí ï|UÐ a_UÐ öëlR (ph=}eUÐ Ñ?) ngfYí ..UÙ dL pdYúÐ
ØÚY dL }[bx Y h= ÊngbaUÐ h= æĆUÐ Sí U|Uí ºÒ{LnbUÐ æĆB
56
qTmTÐ qTÐ
R ºnw}hQ UÎ êúÐ Y î{_x ò

ö ĆR UÙ Y }TÌ = R}A cZ= pxÐí}UÐ
]bx = ºÒ}@jeUÐí pL}eUÐ Y nw}hQ UÎ ï{_Un= ëí}BË ]bx hA
..@}UÐ =}eUÐ
ö UÎ (ØUY ngU ÒÌ}eUÐ) pxÐí}UÐ ØÚY Y ï{_Un=
ö ëí}BË
wí hdL ß}_eUÐ
ó hUÎ ÚnIÌ nY UÎ @}x æĆBøÐ }H ö ëÌ éncIÎ øí
.U|T hU íÌ nð @Ùei iT pxÐí}UÐ R ØÚí nY pÂĆY
ö i ëÌ cexí
h_UÐ ÒÚn@Î ÛÐ@ pUjY R r= {bR º}BË ØÚe= }^fô
ânaiøÐ hdL }@keUÐ àÐ}IÐ ê{L Y }@jeUÐ S Y Ò}@jeUÐ
ÔÐ{AÎ Y }TÌ íÌ Ò}@úÐ Y ïíneUn= (Ò}IneUÐ àÐ}IÐ) ng= [ZUÐ
A}UÐ U|= UÌ ne=Úí º}h@úÐí ënT{UÐí ÚÐ{UÐí qhUÐ Ð{L ºø íÌ Ô{A
.nghR Ô{A ÔÐ{Al= øö Î }Tún= ng>Ún@Î Ûx ø öilR ºßÚúÐí pfhaUÐí
UÐ ÓnxÐí}UÐ pgU UÙí ÓÐÚT|eUÐ dL ÊngbaUÐ }[SÐ {Sí
UÙ Y cUí .Ò{LnbUÐ paUnY hS Y UÙ }LnR ºéÐkUÐ ØÚY ÓØÚí
ö öëlR
ÒÚn@üÐ Ûx ø |ý{fL öiÌí éneUÐ hS Y UÙ Ðí}LÐ ÊngbR pe?
îR ÓÊn@ U|Uí ºënhLúÐ he@ R pRnÎ ÔÐ{AÎ Y ø ö Î }Tún=
R Ú{[UÐ {hgZUÐ {hUÐ
ö U|Tí º =@UÐ ànhAøn= inhUÐ {hUÐ
(¼)
ö
.(½)hUn[UÐ ÕngfY
å ÊngbaUÐ {fL f_x å Þ[fUÐ sUn_> U ..» :Ú{[UÐ {hgZUÐ oT {Sí
.¼½À :½ hUn[UÐ ÕngfY (¼)
.¼½Á :½ ë .ê (½)
57
Ðý~x
ö ëÌ gaiú }hcUÐ ãH
ö Ð|gUí ºÒ{LnS Ùn>Ðí SÐUÐ dL h]UÐ Öí}=
Ò}caUÐ yh> dL h_HÌí .U padY êncAj= ÐY~dxí {AÐUÐ âeUÐ
ëÌ ìÚí{= U Ûx w }@jeUÐ öëÌ w pUjY ènfgR ºÒÚn@üÐ oT Y éne=
.ÚnxüÐ hA w ng_RØ UÐ Ò}@úÐ Y }TÌ Ò}@j= h_UÐ }@kx
Þ[fUÐí ºUÙ L gf> Þ[i pUjeUÐ ì|w R ÓÊn@ {Sí
gi ng\_R pÉnB hÐY sUn_U ÓÊn@ ënhAúÐ odQÌ R ng>Øn_T
pfhaUÐí A}UÐ R UÙ L gi ng\_=í Ò}@jeUÐ ÚÐ{UÐ R UÙ L
}^fi hA ií ºÚ@jeUÐ e_UÐ R UÙ L gi ng\_=í Ò}@jeUÐ
phLne@Ð pSĆL h^f>í SÐUÐ dL h]UÐ Öí}= Þ[fUÐ ì|w UÎ
gfUÐ ëj=í ºpý~Un= ê~di ëÌ S Ðð }hT Si æH ngHnHÌ dL pYnL
hA nYÌí
ö .nw}hQ ëíØ Þ[fUÐ ng= qA}É UÐ ØÚÐeUÐ d= Y
ö
hfbUÐ îY dL ø pxØ}aUÐ Ò}^fUÐ îY dL Þ[fUÐ UÎ }^fi
.(¼)pUg= pý~UÐ ì|w hi nföilR Lne@øÐ
:ß|õ ^dTÐ émR

ø x÷ Øó ÚY R h÷ fó xnY h÷ aó dY h÷ ec ö å nð å_=ÐÚ
ó Aô î}xô {S» :US nYÌí
_SÐUÐ íÌ de_UÐ iÐ{@í o= }BùÐ L dx new{AÌ ëj= }_Z>
«ëíkZUÐ Y ëjI ïÌ
ö R
.¼ÀÃ :ÒnhUÐí Øng@øÐ (¼)

58
qTmTÐ qTÐ
pfö UÐ qinT ÐÙlR ºpfö UÐí ëË}bUÐ ân>ö n= ëcx x{UÐ ëjI öëÌ :hR
ö Î nfU hdR }BùÐ L dx new{AÌ ëj= hþhI h= ç}a>
ºpfö UÐ ân>ö Ð ø ¬
ð Y ØÚí {bR
}gIúÐí Ú{bUÐ pdhU h\aT ºÓĆ?neeUÐ h= paUneUÐ Ć
ö h\a>í ºpfYÛúÐ Y nw}hQ dL p_eUÐí ê}UÐ
ÊĆ=}Tí pfx{eUÐí pcY
rhA ºÓnaUneUÐ h= eUÐ âÚnZUÐ Y ØÚí neT ºpfcYúÐ Y nw}hQ dL
öëÌ Y ºß}eUÐ {fL íÌ ÊneUÐ ê{L {fL ÊneUnT Ðð ÚgJ ehUÐ R ÑÐ}UÐ _@
énY ø nð YncAÌ âÚnZUÐ {@íÌ neT.ÑÐ}UÐ æĆ= Ên\LúÐ ^fx ö ÊneUÐ
ën_ex x{wnI Ú\A çĆ]UÐ pÉ
ö R o@íÌ öiÌ hS Y nghR b_dU
Uí ºÑn[fUÐ pS}H R {hUÐ ]S o@íÌí ºÕÐí~UÐ ëíØ ºçĆ]UÐ p`hÉ
ni~Un= ì}hQ æ|S Y dL {dUÐ o@íÌí º}hcUÐ éneUÐ o[Q R @x
ö }acUÐ öëÌ Y }acUn= ì}hQ æ|S Y dL @x Uí
à}Ií º^LÌí {IÌ
bUÐ dL ÒØngZUÐ R aTÐí éí{L ØgI p_=ÚÌ ni~UÐ dL ÒØngZUÐ R
ýnUÐ dL ê[UÐ Ên\S o@íÌí ºni~UÐ Y dQÌ bUÐ ëT Y hf?n=
ă T öëÌ Y ºÒĆ[UÐ ëíØ
phLn=}UÐ ÒĆ[UÐ R }[bUÐ o@íÌí ºÒØnL negfY Ć
ØÐ{LÌ R ZUÐ êncAÌ æĆBÐ Ð|Tí ºÒØnL ÓÐd[UÐ öëÌ Y nw}hQ ëíØ
ÊneUn= éUÐ pHni Y ÙÐ o@íÌí ºnw}hQ ëíØ phLn=}UÐ ÒĆ[UÐ
padY phahT ÓnHnfUÐ _= }hg]U o@íÌí ºê{UÐ ëíØ h>}Y hdbUÐ
ØÚÐeUÐ ì|w }hQí º}eUÐ phiË }hg]> íÌ odcUÐ ãUí R neT nw}hQ L
ö R Ðð }hT eUÐ ì{x neY
.baUÐ oT ÓnhJ ö
59
ågc^TÐ
ØnbiÐ w hU hdL ß}_eUÐ ó ìØ{[= nY öëÌ =nUÐ hd_UÐ Y hx
ö
ò
nY öëÎ = ºnY Ò{LnbU ö ï|UÐ ØÚeUÐ {fL æSUÐ dL ÊngbaUÐ
Êð nfHÐ cZx
º{hgZUÐ {hUÐ
ö nghUÐ ÚnIÌ UÐ phþx~UÐ Ò}^fUÐ R ÊngbaUÐ ØnbiÐ w ìØ{[=
R }ýn]UÐ éneAøn= nfw aÉí ï|UÐ h_\UÐ Uí éneAøÐ Ø}eU
ö UÙí
cAí ph=}eUÐ Ñ? énY R neT ºUÙ dL pdYÌ Ò{L
ö ni}TÙ {Sí .ÊÐgUÐ
éneAn= UnUÐ ênewøÐ Ð|w w ìØ{[= w neR ..ì{UÐíí {UUÐ h= n=}UÐ
b> ÓøneAøÐ ì|w Y öëÌ Y énUÐ R ìÚ]B Ø}eU
ö phÉ[UÐ
.nð eýÐØ ÒØÚÐí
ëÐ{@UÐ öëÎ ÙÎ ºnwØ{[= i UÐ Ò}baUÐ Y ìØÐ}Y h>
ö H neYí
ö
phÉ[UÐ ê{L dL {gZx nð \xÌ af= hU{UÐ = _SÐUÐí de_UÐ
SeUÐ w neT hdL }[bx rh= ph=}eUÐ Ñ? cA R }T|UÐ {UdU
.i±U YnI wí ØUY p`h[= Ên@ hU{UÐ öëÌ Y ºÊngbaUÐ _= {fL
UÐ pgdU Ð|w hUÌ .gfL nfdbi neT UÙ R ÊngbaUÐ _= Sö > ÐÙnedR
!ÈhdL ß}_eUÐ
ó nw}TÙ
e_UÐ ÛÐ@ ê{L Y cZeUÐ ì}TÙ nY T hdL Ø}x ø U|Uí
.ai hdL ß}ó _eUÐ ì{TÌö {Sí ºUÙ R éncIÎ ø öilR Ûn=
}hQí ØgZdU pfUn= ÕÐí~UÐí çĆ]UÐ R neT pdYúÐ Y ì}TÙ nY nYÌö
60
qTmTÐ qTÐ
ì{eLÐ ï|UÐ énbeUÐ R hdL ß}_eUÐ

ó hUÎ ÚnIÌ neY \_= öëlR UÙ
}TÙ {Sí ºÒĆ[UÐ Ên\S ê{Lí ýndU ê[UÐ Ên\S R neT ºß}õ _eUÐ
.nw}H pR}_Y cex ø êncAúÐ ì|w Y öëÌ
R neT ÚT|eUÐ Ú{[eUÐ }hQ R }BùÐ _UÐ UÎ ÚnIÌ U|Tí
cA æĆBÐ öëÌ }TÙ {bR (Q KncUÐ HY ênYüÐ çnRË R ÓĆYj>)
.@Ð}R nð b=nH ìnfdbi {Sí ï{_>
ö cA ØgZUÐ rhA Y ÕÐí~UÐí çĆ]UÐ
R ÙÐ Ø{_>
ö àÐ}IÐ R neT ºpdYúÐ _= R pZSnfY pe? º_i
ð nY pe? öëlR ºê{UÐ R ìØ{_>
énY {bR U|Uí ºrdU ø ö ê{Lí éUÐ
R Ø{_Un=
ö g\_= énS = .éUÐ R Uí Ø{_UÐ
ö àÐ}IÐ ê{L UÎ g\_=
.ànhAøÐ Ñn= Y Ø{_UÐ g\_= ÚnBÐí .(¼){IÌ icU éUÐ }hQ
:ß|õ ^dTÐ émR

pSØ }TÌ pHÐÚØ ÚYÌ Y ê{b> nY pHÐÚØ UÎ ÒL{UÐ UÎ pfUn= nYÌí
ö
rh= ...ØÚÐUÐ L}ZUÐ cUÐ çn]fHÐ h]i nföiú ÅphT}A }TÌí
{S = ...nð ah_ xØÚeUÐ R cUÐ R æĆBøÐ _@ Y cex
.nð infþeJÐ c> U ëÎ ënfþeJøÐ Y Ñ}b> pUjeUÐ ëc>
ì|w ê{b>
ö ëÌ \RúÐ ënT pY{beUÐ
ö îL{UÐ ì|w UÎ pfUn= :éSjR
.R qhUÐ éË pHkY å à º¼½¿ :¼ éíúÐ

ö {hgZdU î}T|UÐ :@ÐÚ (¼)
61
ÑÐ}SÐ f_Y nY ?
ö ºcUÐ çn]fHÐ px}î ê{b>í
ö ºphT}UÐí pHÐÚ{UÐ
ø öiÌ Y pA
ö ënfþeJøÐ Y ÑÐ}SøÐ gR !ÈënfþeJøÐ Y pUjeUÐ
!ÈënfþeJÐ
ågc^TÐ
U énbeUÐ Ð|w R phgfY ÓÐÚnIÎ Y hdL ß}_eUÐ ó ì}TÙ nY ^_Y
.nfw ß}õ _eUÐ ng^dx U öiÌ í{x cU ºphUø{HøÐ T R Ónbh]>
:ß|õ ^dTÐ émR
oTmTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^
ó dTÐ
ô émR
ö phgbaUÐí phUÉúÐ pHÐÚ{UÐ öëÌ w pdcZeUÐ öëÎ
ëniüÐ phfwÙ }Jk>
{ex
ö ëÌ Y pZAí dS Rí ëniüÐ jZfx nfw Yí ºpbh\UÐ Ò}ýÐ{UÐ ì|w R
ö nY öëú ÅUnYÌ UÎ eU q=nUÐ cUÐ
ngaij> UÐ ÜnhbUÐ pÙ heHÌ
éneAøÐ ënT Uí A w{fL nð HnhS ÊI T ö _> ph_hZUÐ phfw|UÐ
éneAøÐ phÉ[B UÎ Ðí}hZx ëÌ Ð_h]x U ÐÙÎ göiú ÅÐð {@ ö Ðð {h_=
dLÌ dö UÐ öëÎ :ëUbxí d]eUÐ R éneAøÐ ëbd]x göilR ie\Y R
dL ÑnUÐ ëbd`x rh= ºngR}_Y UÎ nfU x}J ø ií ÓnhÉ[Un=
.«â}ZUÐ èĆedU êngdHÐí ÊnhHÐ ïÌ
62
qTmTÐ qTÐ
ö nY öëÎ :éåSÌ
{x{@ Y rdU ÒLØ îH cx U rAnUÐ Y ê{b>
.ÚYúÐ ì|w énYÌí L}ZUÐ cUÐ çn]fHÐí phT}UÐí pSö {UÐí e_Un=
ö
ëÐÚ å Êned_UÐ Ôn=Ì R e_UÐí
ö pSö {UÐ Ø@í ê{_= Ax êĆcUÐ Ð|wí
.yhÉ }hQ }YÌ Ð|wí å ghdL dö UÐ
w nY î}hU Ðð {x{@ nð þhI Ö}]> U îL{UÐ ì|w öëÌ UÎ pRnün=
ö A rAnUÐ {fL pdcZeUÐ
Yí ºph[UÐ phed_UÐ xÛÐeUÐ oA >
e_UÐ ê{L Y ì{fL pþIni pdcZeUÐ ëc> ëÌ å Ðð {h_= ënT ëÎí å eeUÐ
êngdHÐí ÊnhHn= hex ö U ï|UÐ fö ÛÐ ÜnhbUn=
ö nY wí ºhUØ hdL é{x
pxUíúÐ
ö ÜnhSí pdö _UÐ Þ[fY ÜnhS öëÌ ê{b> ö Îí ÅL}ZUÐ èĆeUÐ
ö {bR ø
ö wí º= e_UÐ ox hbhUÐí ]bUÐ @í dL pdö _UÐ fYí
{fL pA
.heUÐ
ºpd[aYí
ö pbhSØ ÒÚ[= éÉúÐ oT R Ôn=úÐ ì|w q
÷ =ô {Sí
ºphgbaUÐí phUÉúÐ pHÐÚ{UÐ h Y wx nY îH hUÐ R {x{@ ĆR
.RĆB yh[UÐ ëcx }YÌ wí
ågc^TÐ
ö dL Ðð {h_= ënT ëÎí ºeeUÐ Y öiÌ Y nfw ì}T|x nY
ëÌ ºì}h_> {A
ÜnhbUn= e_UÐ ê{L Y ì{fL pþIni hdL ß}_eUÐ
ó {fL pdcZeUÐ ëc>
R w neTí ºai hdL ß}_eUÐ
ó }TÙ ëÌ {_= ºdö Y R hU ..fö ÛÐ
63
Þ[fY îH ºÛÐö øö Î {hax ø ÜnhbUÐ öëÌ nfw {eô LÐ ï|UÐ Ú{[eUÐ
UÐí phL}ZUÐ
ö Þ[fUÐ }öR> {_= ÜnhbUn= e_dU p@nA ø ëÌí ºpdö _UÐ
.pSÚnaY ì}TÙ neR U|Uí ºÑd]eUn= a>
cUÐ êngdHÐí ÊnhHøÐ ex
ö hdL ß}_eUÐ
ó öëÌ Y ì}TÙ nY nYÌí
ö
ß}_eUÐ
ó ì}TÙ nY öëú ºyhÉ }hQ öilR ºÜnhbUn= e_UÐ wí L}ZUÐ
ÓnHnfe= æ}_xô neU nð RØÐ}Y ØÚí öilR ÊnhHøÐ Þ[= ØÚí neY
ö hdL
ï|UÐ Ú{[eUÐ Rí ºhdL ß}_eUÐ
ó }h_> w neT âeUÐí cUÐ
:énS ÙÎ ì{eLÐ
ö pUjeUÐ ÊnhHÐ éíni ëÌ nfhdL öëÎ rh=

_= R exô {S neY
Y pxÚgK pUnA w UÐ âedU cUÐ pHnfY phgbaUÐ }h=n_UÐ
ÊnhHøn= ìneHÌ ne= ÙnHúÐ {hUÐ
ö e_x ø U|Uí ºÚgÛÐ xØn[Y
.(¼)ÓÐÚgÛÐ UnL UÎ S}x ø ï|UÐ Ø}eUÐ
ö
hdL ß}_eUÐ
ó {fL pdcZeUÐ w nY æ}_x ø öiÎ ß}õ _eUÐ éS nYÌö
qhU pdcZeUÐ öëú ºÐð {@ SnfY öilR ºphed_UÐ xÛÐeUÐ oA U U
ö
=n ngU hU pdYÌ Ò{L ö ni}TÙ {Sí ºÓnbh]UÐ R w = ºÓnx}cUÐ R
ngdö A L énbx nYí ºpdcZeUÐ ì|w UÎ hdL ß}_eUÐ
ó yeUÌ U|Uí ºyÐí
.SÐí w neL
ö n`x énbY öilR phed_UÐ xÛÐeUÐ Rí
.½»¼ :¼ ÖncfUÐ ÑnT :@ÐÚ (¼)

64
qTmTÐ qTÐ
:ß|õ ^dTÐ émR
o^<Ð|TÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
Y ØÚY L ë?{x ö nY{fL hhUÉúÐ _= {i nföiÌ A»
R ê~dY èĆY Ø@í L Zcx ï|UÐ }Yún= pbdö _Y qinT UÐ ØÚÐeUÐ
Y nYÎö }YúÐ bx ëÐfL ïÌ ö ènfw Ô{A ÐÙÎ göiÌ wÐ}i nföilR ºâeUÐ
}Yj= AÐ~UÐ pg@ Y íÌ ºoiÐUÐ Y oin@ ïÌ íÌ ÒÚ{bUÐ ê{L pg@
öiÎ :ëUbx göilR Å}YÌ ëíØ Y âeUÐ y[x rh= Ć ð Y wÌ
ö }BË
èĆeUn= å dö UÐ UÎ = Ñ}bx
ö neY ØÚeUÐ ënT ÐÙÎ å Ñ}bi
ö ëÌ nffcex ø
}YúÐ bHÌ ÐÙlR º}YúÐ éĆB Y ø ö Î èĆeUÐ Ø@í Û}i ø nföiú ÅfhL
Û}i ø nföilR å âeUÐ ÓÐÙ L ph@ÚnBö pýÚnJ ÊnhIÌ éĆB Y Uí å
èĆedU Ðð {@Ðí âeUÐ Ð|w }_i ëÌ h]i ø fR U|Uí ºèĆeUÐ
Y w nehR TĆY Y ØÚÐí âY ïÌ Ún?Ë hdL o>ö }i rh= L}ZUÐ
.«èĆeUÐ Ún?Ë
æÚn_Y w nY dL ßÐ}LøÐ îL{UÐ ì|w Y }wnÛÐ öëÎ :éåSÌ
ÊÐH }Yún= èĆeUÐ ænZTÐ x}J }[A Y x}BjeUÐ
ö hböbeUÐ î{U
ê{L ß}a= íÌ ~_= }YúÐ aiÐ dR ÅUÙ }hQ íÌ o>}Un= íÌ nð h}L
ö ënT
U ºUÙ }hQ íÌ o>}UÐ pÉ ýÐ}I âne@Ð ê{_= íÌ o>}Un= ënexüÐ
å rAnUÐ L~= å ëcx Ð|wí .èĆeUÐ ZT UÎ x}J ÊngbadU cx
65
L ~_UÐ UÎ ïØö kx wí ºbaUÐ Øe@ UÎ ïØö kx ÊngbaUÐ î{U }BË Ðð Øe@
.ÒÚ]eUÐ
ö ÒnhUÐ ÓĆcZY A ö
ågc^TÐ
ênbY R w = ºßÐ}Løn= Ax nY hdL ß}_eUÐ
ó êĆT R hU
ëhUÉúÐ æ}[iÐ U|Uí ºhhUÉúÐ h= æĆUÐ Y SÐí w nY }x}b>
ënh>üÐ pÉ
ö UÎ g\_= énYí ºéncIüÐ Ð|w Y A ö L rUÐ UÎ
.}YúÐ {[bx U Uí Un_> dö UÐ UÎ nð Rn\Y êÐØ nY ïØn_Un=
:ß|õ ^dTÐ émR

:ÑÐåUÐí
Ò}ýÐØ p_H L aQ (hdL ß}_eUÐ ó {[bx) o>ncUÐ öëÎ :ø ð íÌö
ð nY bô> ø UÐí ºphde_UÐ éÉúÐ Ò}ýÐØ ?
ø ö nfhUÎ pdÉÐUÐ Þ[fUÐ
ZT ëncYÎ ê{L Ø}eU
ö ÒnhUÐ TnZY dL ÑÐUÐ L baUÐ ~_U
.}YúÐ }h`= èĆeUÐ
ågc^TÐ
pdÉÐUÐ Ò}hcUÐ Þ[fdU hdL ß}_eUÐ
ó UÎ pdaÙÐ Y i nY
Þ[fUÐ öëÌ {eô LÐ ï|UÐ énbeUÐ R }TÙ {Sí a`x hT ÙÎ ºqadY }YÌ
.(¼)ÜnhbUÐ UÎ ng_Y Õnx ø HÐí cZ= ÒØÚÐí pax}ZUÐ
.ÂÄ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY :@ÐÚ (¼)
66
qTmTÐ qTÐ
:ß|õ ^dTÐ émR

oXmTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
RÚ R ÓØÚí UÐ rxØnAúÐ pHÐÚØ {h_i ëÌ nfhdL öëÌ ìÚ[i nY»
UÐ nxn\bUÐ _= öëÌ yÐUÐ öëú ÅR qhUÐ wÌ peýÌ L ÜnhbUÐ
Y pbd]fY qinT }BË âY UÎ âY Y cUÐ bi hR RÚ
ø }BË nð þhI èĆeUÐ ënT nefh= ºÜnbY oin@ R èĆeUÐ {bLÐ ýnUÐ öëÌ
pxÐíÚ R AĆi neT ºÜnhbUÐ }ÉnfL öbx ø öiú ÅÜnhbUÐ Ð|g= yex
R éb> nY :U qdS :énS ºQ çØn[UÐ dö UÐ {L =Ì L od`> = ën=Ì
«..<üÐ X Ò|YK :énS ÈnghR T ÒÌ}eUÐ =nÉÌ Y nð _ÉÎ ]S @Ú
pxÐí}T å ng\_R ºÜnhbUÐ L gfUÐ ÓnxÐíÚ R nð ]dB ènfw öëÎ :éSÌ
ân\BÎ L ÒÚnL w ï|UÐ ê{beUÐ
ö éíúÐ
ö f_eUn= ÜnhbUÐ L gf> å ën=Ì
b_UÐ \RÚ nYí º= |BÌ b_UÐ dS neR ÅëniüÐ b_U phL}ZUÐ
ö êncAúÐ
.RÚô
ågc^TÐ
yd][eUn= ÜnhbUÐ Y w nY {x{> ØÚÐ= hU hdL ß}_eUÐ ó öëÎ
ð \R Ð|w .inUÐ íÌ éíúÐ
ÜnhbUÐ ØÚÐí R ën=Ì ëT Úng^HÐ cex öiÌ L Ć ö
(¼)
.ïÚn[iúÐ zhZUÐ L neT ÊngbaUÐ _= Y }g^x nY wí ºinUÐ f_eUn=
.Á½ :¼ éÉúÐ {ýÐ}R :@ÐÚ (¼)

67
:ß|õ ^dTÐ émR

ïØö kx rh= p_x}ZUÐ dL }]B öiÎ nfdS ï|UÐ ÜnhbUÐ w ÜnhbUÐ Ð|wí
Ð|Tí º«wzTÐ Xô pgR ÐÙÎ oeö TÐ ö :ën=Ì pxÐíÚ = qUnS neT ºngbY UÎ
´ ëÎ»
.pY{beUÐ
ö he@ =Ð pxÐíÚ R }YúÐ
pahfA =Ìí Q çØn[UÐ ênYüÐ h= px}caUÐ pT}_eUÐ ì|gU phií
Y Ünhb= ÐUnSí ºx}BjeUÐ pfUÌ dL yd][eUÐ Ð|w éne_HÐ éÊn\>
cA Y p]feUÐ pdö _UÐ R ÉúÐí â}aUÐ h= ÊÐHøÐ wí Å}BË âi
.ÉúÐ
qhUÐ wÌ pHÚ{Y S Y RÚô neöiÎ ÜnhbUÐ öëÎ :nð b=nH nfdS {Sí
o>ncUÐ ìÐ}x ï|UÐ ÜnhbUn= x{UÐ p=nÉÎ dL b_UÐ ÒÚ{S Únciü R
R peýúÐ Y ÒØÚÐUÐ ÓnxÐí}UÐ ØnaY ëchR ÅënfþeJøÐ íÌ d_dU Ðð {haY
Ð|wí ºÜnhbUn= Un_> dö UÐ xØ p=nÉÎ dL b_UÐ ÒÚ{S ê{L L ÚnBüÐ
.U|= ënfþeJøÐ íÌ d_UÐ é[A ÉÌ L x{_Y nfd_x ÚnBüÐ
ågc^TÐ
ÒØnRÎ åY hdL ß}_eUÐ
ó UÎ i nY dL nfw ß}õ _eUÐ nfUö {x U
å hdL ß}_eUÐ
ó ïÌ å fL nfdbi {Sí hT ºënfþeJøÐ íÌ d_UÐ ÜnåhbUÐ
ö nY ºnfw ß}õ _eUÐ ì{eLÐ ï|UÐ Ú{[eUÐ L Ðð {x{>í
ai dL é{x
!ÈpfUÐ ì|w ÐÙnedR .ß}õ _eUÐ U|= æ}LÐ {Sí ºÜnhbUÐ L phUÐ
68
qTmTÐ qTÐ
:ß|õ ^dTÐ émR
oGØmTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
R ÊngbaUÐí ëhUÉúÐ nghdL ÕÚØ Ónedö Y pe? öëÌ Ú[>Ì ö föiÎ»
nfdö _dR ºnghR }^fUÐ {h_ôi ëÌ nffcexí ºÜnhbUÐ UÎ pfUn= YnZUÐ cUÐ
ö ÚnJüÐ Ð|w Rí ºÐð {x{@ nð þhI Zci
ÓÐ~aö Y {AÌ UÎ ÓnaUüÐ Y {=ø
pR}_Y ÒÚí} Y SĆ]iÐ wí ºowÐ|eUÐ _= {fL ÜnhbUn= e_UÐ
ÜnhbUÐ UÎ _UÐ Ð|w jdR ºph[UÐ rxØnAúÐ pdö S Y êncAúÐ
ö Y éíÌö ënT ï|UÐ pahfA =Ì ênYüÐ Y [A neT ºãÐ}aUÐ ÊeU
UÎ }î
ö Î P fUÐ rxØnAÌ Y ì{fL y[x
}ZL phine? ø ö U ÙÎ Å= eLí ÜnhbUÐ
ö dex ø öiÌ f_e= å }TÙÌ nY oA å nð x{A
cUÐ ànfHø Ú{[Y ïÌ
_h]UÐ Yí ed_UÐí d_UÐ Ñn= ØÐ{iÐ hU{= fL }_i
ö nY Ð|wí ºL}ZUÐ
fL }_x
ö nY ïÌ å pÉnUÐ sUÐ Ñn= íÌ êncAún= d_UÐ Ñn= {iÐ
ö ÐÙÎ öiÌ
phT ineUÐ _= dL ÛÐ
ö phA
ö UÎ @}i ëÌ {=
ö ø nföilR å ed_Un=
ö ëÐ{bR {fL U|= cx b_UÐ öëÌ f_e= ÅphaIncUÐ
pR}_eU ýnHUÐ T
.bx U L}I cA Ø@= Une@Î dL Ø@í Y L}ZUÐ cUÐ
ºpA
ö ÛÐ ö dö UÐ _x ëÌ {=
ö ëcxí pA ö ĆR U|T }YúÐ ënT ÐÙÎí
.âeUÐ Ð|w Y sUÐ Ñ}SÌ ÜnhbUÐ ëcx UÙ {fLí
69
{S qhUÐ wÌ peýÌ î{U ÜnhbUÐ RÚ pUjY öëÌ gai Ð|w éĆB Yí
HÐí cZ= ÒØÚÐí pax}ZUÐ pfö UÐ R rxØnAÌ ènfw öëÌ Y nð bd]fY ëcx
ÓngUÐ he@ Y ÖaY d_UÐ Ñn= öëú ÅÜnhbUÐ UÎ hR Õnx ø Ðð {@
.«pÉnUÐ Þ[fUÐ éĆB Y êÌ pYn_UÐ {LÐbUÐ éĆB Y ënTÌ ÊÐH ºĆ ð Y
ð íÌö :éSÌ
w ëhUÉúÐí ÊngbaUÐ nghdL ÕÚØ UÐ Ónedö eUÐ öëÎ å ø
ö phýÐíÚí phiË}S Ónedö Y
:h÷ ó ci R d>
dõS nY |Bú ï}ZUÐ b_dU phL}ZUÐ
ö êncAúÐ ân\BÎ ê{L :UíúÐ
rx{UÐ R ØÚí neT «éa^Tm< ÑmZwô ø cö TÐ wØ» öëú Ådbx U nY è}>í
.x}ZUÐ
åUS R nåeT ÅÞnB hUØ hdL é{x ö Î ÛÐ
ö ëÌ ø ö phA ê{L :phinUÐ
.[¾Á :ix] Ămð þg÷ Hó «ó T÷ Ð ó Xõ õe ÷_wô øó ¬ ]TÐ
¬ ë¬ Îó Ā :åUn_>
ö Î nwØö Ú cex ø Ónedö eUÐ ì|wí

rh= pfö UÐí ëË}bUÐ pZSnfe= ø
}YúÐ Ð|w öëÌ oAÌ øí ºëí{gY R peýúÐí P fUÐ ö öëÌ ß}ai
.{AÌ {fL ébY
ågc^TÐ
phgbaUÐ Ónedö eUÐ R pZSnfeUÐ Ø{[= cx U hdL ß}_eUÐ
ó öëÎ
.hR U ø ne= pax}ZUÐ pfUÐí x}cUÐ ëË}bUÐ UÎ {f> UÐ phUÉúÐí
70
qTmTÐ qTÐ
pfUn= YnZUÐ cUÐ R ÊngbaUÐ Y _UÐ hdL ÕÚØ nY ØÚÐí R w =

nY Uí ÜnhbUÐ Y pZAí ènfw öëú ºyhÉ Ð|wí ºì}h_> {A
ö dL ÜnhbdU
Ó}TÙ {bR ºnfýnedL Y Ðð {AÐí ÜnhbUÐ Y SeUÐ cx U U|Uí ºìÚ}x
ö
ÜnhSí ºpdö _UÐ Þ[fY ÜnhS phAö R Snfx ënT Y ènfw öëÌ H nehR
ö U ÙÎ w neT éÐ~x ø Ónbh]UÐ R nð \xÌ êĆcUÐ = ..pxUíúÐ
=n\= Ø{x
.ng>}TÙ UÐ pdYúÐ Y ê{b>
ö nY @Ð}hdR h[aUÐ ØÐÚÌ Yí ºêÚnÉ
:ß|õ ^dTÐ émR

U Q çØn[UÐ ênYüÐ Ón@nYí pahfA =Ì ÜnhS öëÎ å nð åhin?
Ð|w UÎ ni}IÌ {Sí ºinUÐ f_eUn= ÜnhbUÐ L dx HnhS öëÌ UÎ }hZ>
.{h_i ĆR Ðð ÚÐ}Y
ö ß}R dL å ÜnhbUn= e_dU }TÙ ï|UÐ ~aö eUÐ öëÎ å nð åUn?
{S å É
.(nfbhd_> {_= ngfL rx{UÐ >jhH) ng\_= UÎ }hZi ºÚYÌ Y jZi
ågc^TÐ
fedU ÑnHúÐ _= ÜneUÐ w ÒÚn> å hdL ß}_eUÐ
ó å ìØ{[= nY öëÎ
î}BÌí ºÜnhbUn= e_UÐ Y g=nÉÌ R qhUÐ wÌ peýÌ Y ÚØn[UÐ
wí ºÜnhbUÐ UÎ R qhUÐ wÌ pHÚ{Y }hQ ân>Ì qLØ UÐ ÑnH±U
ð h[a>í pde@ ng= Ø{[= hU

.Ć
71
R rxØnAúÐ UÎ @}x R qhUÐ wÌ L ÚØn[UÐ gfUÐ ëT nYÌö

}YÌ gR ÜnhbUÐ UÎ Õnx ø |ý{fLí Ñd]eUn= a> UÐ pax}ZUÐ pfUÐ
ö {Sí ºrxØnAúÐ _= hdL qUö Ø
ì}g^HÐ {Sí ºUÙ UÎ ÒÚnIüÐ qY{b>
ïÚn[iúÐ zhZUÐ dbií º(¼)ebUÐ öbeUÐ gfYí ºÊned_UÐí hböbeUÐ _=
p=nTí pýne_=ÚúÐ éÉún= ênewøÐ öëÌ ØnRÌ ÙÎ ºïØn=Ð}HøÐ Ô{eUÐ
ö L
ö þU ënT rx{UÐ
.(½)pYn_UÐ x}J èdH UÎ p_hZUÐ Õnx Ć
wÛÐLÎ UÙ ëTí ÜnhbUÐ UÎ pYn_UÐ {fL ~aö eUÐ ëT nYÌí ö
L feUÐ Y ai ß}õ _eUÐ hUÎ ÚnIÌ nY UÙí ºyhÉ öilR Þ[fdU
ß}_eUÐ
ó ì}TÙ neL ð Y rx{UÐ p=nT
ö {_x ø Ð|wí ºpeýúÐ éÐkH ê{Lí Ć
(KncUÐ HY ênYüÐ çnRË R ÓĆYj>) =nT R ì}TÙ ënT öiÌ dL ºhdL
L{x p_x}ZUÐ R ãÐ}R Ø@í ê{L w pUjeUÐ öëÌ AĆi fR» :ébx ÙÎ
.ÜnhbdU ÊdUÐ UÎ
Ð|w R ÜnHúÐ öëlR UÙ Ú{[Y gx{U ëí{x ø ÜnfUÐ ënT ÐÙÎí
dL ëcdex x|UÐ qhUÐ wÌ peýÌ éÐkH L wØn_=Ð w ãÐ}aUn= Ú_ZUÐ
.(¾)«dö T UÙ
.À¼Ã :¼ éÉúÐ {ýÐ}R :@ÐÚ (¼)

.ÃÀ :¾ ïØneLÐ Ö}I å éÉúÐ {ýÐ}R (½)
.¿¼ :KncUÐ HY ênYüÐ çnRË R ÓĆYj> (¾)
72
qTmTÐ qTÐ
:ß|õ ^dTÐ émR

ï{b> ëÌ pYúÐ
ö }YÌ nefhA P éH}UÐ paUnY Y jZi öiÎ :éíúÐ
ö
ØÐÚÌ rhA ºì{_= Y R }ZL {AúÐ peýúÐí hfYkeUÐ }hYÌ ênYün=
º}ZL f?øÐ peýúÐ Êøkw ï{xÌ dL pxØngUÐ Ò}heUÐ > ö dö UÐ
ö ëÌ pY±U
êncAúÐ he@í edL Q nð hdL
ö âØíÌ rhA ÅU|U P fUÐ {gY
ö {Sí
R ÑncUÐ Ð|w exí
ö ocx Q dLí hdL nghdex ënT UÐ phL}ZUÐ
ö
.p_YnUÐ :ÓnxÐí}UÐ
éH}UÐ rxØnAÌ p=nT Y feUÐ R YncUÐ j]UÐ Y jZi öiÎ :inUÐ
ö
oSn_x TnUÐ UÐ ënTí .ëË}bUn= rx{UÐ dx ëÌ p=
ö Å>nRí {_=
nefhA Y~UÐ Y ë}S {_=í .ëË}bUÐ é{Lõ w ï|UÐ rx{UÐ p=nT dL
ö
nY ÒØ@eUÐ rxØnAúÐ R TnUÐ UÐ ân>Ì ÜØ
ö rx{UÐ p=nc= yeHô
ö Î UÐ
ºpdhdS rxØnAÌ ø ö Ð|w S Y {fL y[x
ö U Ð|U ÅcUÐ qhU ÊnI
.ÜnhbUÐ ÓÐ~aö Y {AÌ R o>ncUÐ }TÙ neT
ân>ö n= hÉí
ö R P éH}UÐ >ö Ð eY
ö w énbeUÐ o>nT cUí Ð|w
éHÚ rxØnAj= aAÐ ï|UÐ w UÐ ö Ð|wí ºR }ZL f?øÐ peýúÐö
ºR peýúÐ x}J L rx{UÐ ÒÐíÚ UÎ Éíí º>Y {_= P dö UÐ
Ðð Øí{Y x}]UÐ ëcx ĆR Ðð ÙÎ .rxØnAúÐ ÒÐíÚ ç}J L nfhUÎ Éíí
phA ëc> øí ºed_UÐ íÌ d_UÐ x}J Y Un_> dö UÐ cA UÎ éÉdU
73
.e@Ì niÍnedL hdL w neT ºdeUÐ Ð|w éS ØÚY ÛÐ

ö d]Y
Êð nf= ÛÐ
ö d]Y phA R }^fUÐ ÒØnLÎ UÎ p@nA ïjR
ö ê{b>
ö nY dLí
!ÈØÐ{iøÐ dL
ågc^TÐ
dL Êð nf= ÛÐ d]Y phA R }^fUÐ ÒØnLÎ =Ð}`HÐ Þ[= ì}T|x nY
öiÌ dL {TÌö öiÎ = ºUÙ UÎ hdL ß}_eUÐ
ó â{x U ÙÎ ºhR SnfY ØÐ{iøÐ
ºÛÐ UÎ ÊdUÐ _h]UÐ Y ëncU ed_UÐ íÌ êncAún= d_UÐ Ñn= {iÐ
ö U
ÓngUÐ he@ Y ÖaY d_UÐ Ñn= öëú ÜnhbdU p@nA ø öij= Ö}Éö öiÌ øö Î
.(¼)pÉnUÐ Þ[fUÐ éĆB Y êÌ pYn_UÐ {LÐbUÐ éĆB Y ënT ÊÐH
:ß|õ ^dTÐ émR
o^<mTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
p=}UÐ h@> éíni p]bfUÐ ì|w R pLfeUÐ
ö nfÂĆY R nföiÎ»
ø p`dUÐ gR {LÐS R ÓnUÐ }[fL öëÌ UÎ ï`dUÐ rUÐ R pxØng@øÐ
ö
Ångd]_xí nw{x {S = ºfUÐ Lí UÎ Ò{feUÐ Øng@øÐ ph\S ê{x
pÉnB pHÐ{S ê{bUÐ gfex {S x|UÐ ÊnY{bUÐ gR {fL b> æH ngöiú
.ÂÄ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ (¼)

74
qTmTÐ qTÐ
ºiík>}x nehR gaUnY dL ÒÌ}UÐ ëcdex ĆR ngYnYÌ ë?{eUÐ >}x

íÌ r= íÌ îR pbx}]= æĆUÐ UÙ L ëĆLüÐ R nð @}A ëí{x íÌ
íÌ x{bUÐ x{b> R px{hdbUÐ phfw|UÐ ì|w UÎ @}x ne=Úí .UÙ i
ngfö cUí cZUÐ R ÒÚ]Y
ö ëc> {S UÐ hhUÉúÐí ÊngbaUÐ Y ÚgZeUÐ
ngfö cUí ÓÐØ}aeUÐ R pT}Y
ö ëc> {Sí ºëe\eUÐí sgfeUÐ R Ò{eY
ö
phUnhUÐ Ónh}aUÐ ÓÐ}h?j> q> bx ï|UÐ db_UÐ {x}UÐ RÌ R b>
îY dL phdeL ÓÐ}e? L e> ö ø UÐ phdb_UÐ
ö ÓnadcUÐ íÌ
U|U pS{UÐ Y }hcUÐ e> nð ?n=Ì ènfw {> {bR ºëni³U ên_UÐ SÐUÐ
ö
.«ëÐ{@UÐ = bx ö
nY dL ënw}Un= é{U dö T
ö o>ncUÐ Ø[bY öëÎ :éåSÌ
ºphYnYüÐ ÊngbR dL éncIüÐ Ò}ýÐØ H>
ëj= nð \xÌ rAnUÐ wR
ö ºÜnhbUÐ Úncil= éncIüÐ Ún[iÐ ê{L ënh=í
.baUÐ ØeU }BË nð HnHÌ ëcx p`dUÐ R ÓnUÐ }[f_= |BúÐ
ö
:hci UÎ îL{UÐ ì|w f>í
hdL ÕÚØ neT å p`dUÐ gR {LÐS R ÓnUÐ }[fL öëÌ :UíúÐ
Lí UÎ Ò{feUÐ Øng@øÐ ph\S ê{x ø å p`dUÐ wÌí ëhUÉúÐ
.baUÐ phT}Aí fUÐ
gR {LÐS R ÓnUn= êÐ~UøÐ ê{L w fUÐ Lí ê{x ï|UÐ öëjcR
.Øng@øÐ ê{x ï|UÐ w p`dUÐ gR {LÐS Y ÓĆaiøÐ öëÌ f_e= Åp`dUÐ
.ï}hÙ hdL hd_UÐ âØÌ ohL }YÌ Ð|wí
75
ågc^TÐ
gR {LÐS w ìØ{[= nY öëÌ yÐí cZ= dLÌ hdL ß}_eUÐ
ó öëÎ
UÎ @}x {h_bUÐ öëú ºx}YúÐ h= }hT ç}R pe?í ºp`dUÐ gR ø p`dUÐ
dL ºph=}_UÐ p`dUÐ R h[eUÐ
ö Y èÐÙ íÌ Ð|w nghR gx Ónahhc>
ÜnfUÐ {i U|Uí ºdö cUÐ Ð|w Tö UÎ Õnx ø ï|UÐ p`dUÐ gR cL
ÓnaUÐ neiíØ ÓnedcUÐ }wnÛ nð bRí pde@ pxÌö Y ØÐ}eUÐ ëegax hxØn_UÐ
éÉúÐ ÊnedL íÌ p`dUÐ ÊnedL ngA}]x UÐ ÓnahhcUÐ Y }hT UÎ gfY
pHnfe= p`dUÐ rAne= [ö x nY R ÐegHÌ x|UÐ gfY x}BjeUÐ
ö pÉnBí
ö
.phUÉúÐ rAneUÐ R ngU g=
æĆBÐ ºng= [ö x nYí p`dUÐ gR R îÍ}UÐ æĆBÐ dL éneTí
ºÒbUÐ rhA Y êgaeUÐ R pUø{UÐí ç]feUÐ R pUø{UÐ R hhUÉúÐ
R ºd=nbY R êgaeUÐ _í ç]feUÐ pUøØ ÒS ÊnY{bUÐ î}x ënT {bR
.ÒbUÐ R Ò{AÐí p>Ú R negií}xí ºUÙ ëí}x ø x}BjeUÐ öëÌ hA
íÌ ºën_Y Ò{L
ö R adUÐ éne_HÐ ÛÐ@ pUjY UÎ }hIÌ ëÌ xí
!È ø
Ö}SÐ qSí R ºëncYüÐ ê{L UÎ å æí}_eUÐ w = å }TúÐ owÙ ÙÎ
R LSí ê{L íÌ LSí R rUÐ ëcx ëÌ Ðð }BkY
ö inhUÐ {hUÐö
.(¼)ëncYüÐ dL hUØ îSÌ å î}x neT å âSUÐí ºp`dUÐ
.åw¼¿¼¿ S å à ºnw{_= nYí¼ÃÀ :¼ éÉúÐ dL R {RÐ}UÐ :@ÐÚ (¼)

76
qTmTÐ qTÐ
æ}]UÐ Ubx nY UÎ qadx U nfw ß}õ _eUÐ öëlR ê{b>

ö nY UÎ nð Rn\Yí
|þfhA ceeUÐ eR» :[i ö nY ébx ÙÎ Öí c=í ö pAÐ}É }BùÐ
ßÚn_> ê{L h>
ö nY ÐÙÎ phfUúnT p`dUÐ êdL Y {eUÐ Y ÒØnaHøÐ
(¼) ö
«...p`dU ên_UÐ UÐ Y {eUÐ
ö p@nA ø U|Uí
ëí}cfx ø x}BùÐ öëú nfw ÚneUÐ éÍnUÐ Ð|w cU
ö = ÓnUÐ Ð|w
.hdL ëí{Tkx
:ß|õ ^dTÐ émR

ǵUÐí p`dUÐ gR {LÐS R ÓnUn= êÐ~UøÐ ê{L öëÎ :éSÌ cUí
ïØö k> æH ºÞ[fdU {x{@ gR UÎ ÒL{UÐí pUø{UÐí éÉúÐ d_U
Y b_UÐ [_> UÐ >ÐÚnfYí =Ð? wn>í x{UÐ pheTnA ÊnÙÎ UÎ
pYúÐ ö ÖÐ}JÎ L ÒÚnL w Ð|wí .ÑÐ}]øÐ
ö ÔÐ}> hdL eIÐ nY T
.}caUÐí x}ZUÐ énY R phYĆHüÐ
ÒÌ}UÐ ëcdex ø ÊngbaUÐ Y h?{eUÐ öëÌ o>ncUÐ L{x :phinUÐ
fL ëĆLüÐ R nð @}A ëí{x íÌ ºiík>}x nehR ÊnY{bUÐ paUnY dL
.r= íÌ îR pbx}]=
ÊngbaUÐ öëlR ÅhUÎ {f> nð þhI SÐUÐ R ngU {i U îL{UÐ ì|wí
.ÁÀ :d]feUÐ (¼)

77
ëË}bUÐ Y }_eUÐ hU{UÐ ÐcdY ÐÙÎ nehR ÊnY{bUÐ ëaUnx {S h?{eUÐ

dYÌí ºØng@øÐ nghUÎ {fxô UÐ p`dUÐ gR {LÐbU nð bJ b_UÐí pfUÐí
´
.nfw nw}T|U énY ø Ò}hT
ågc^TÐ
h?{eUÐ ÊngbaUÐ _= ÒÌ}@ ê{L Y hdL ß}_eUÐ
ó ì}T|x neU hai
R ngU {x U öiÌ ìÐLØ qadeUÐ cU hR SnfY hY{SúÐ paUnY R
ëË}bUÐ Y }_eUÐ hU{UÐ ÐcdY ÐÙÎ å xÌÚ oA å göiú nð þhI SÐUÐ
.hY{S±U nð aUnY ënT ëÎí ïÌ}Un= ÐRÌ pfUÐí
= nð \xÌ yhÉ hdL ß}_eUÐ
ó ì}T|x nY cUí ºyhÉ ì}T|x nYí
phed_UÐ {LÐbUÐ \bY öiÌí nð hedL nð xÌÚ hbaUÐ î}x nY Ðð }hcR ºpÉ }TÌ
ºÚgZeUÐ paUnY phZB å ànhAøÐ Ñn= Y Uí å RĆB dL ax ?
ö
:bR ÓÐØ}aY Ò{L
ö UÎ }hIÌ ëÌ cexí
ÒÚH UÎ nð Rn\Y p\x}aUÐ R pdYnT ÒÚH ÒÊÐ}S Ñ@í pUjY R å ¼
hY{SúÐ Y hdS }hQ Ø{L ïÌÚ =nbY R ºUÙ ÚgZeUÐ î}x p>naUÐ
{hUÐ
ö îÌÚ ed_UÐ rUÐ ênbY Rí .Ñ@UÐ ê{L UÎ x}BjeUÐí
hR}]UÐ pUö ØÌ ß}_HÐ öiÎ ?
ö ºhU{UÐ w pUjeUÐ R eUÐ öëÌ ýUÐ
ÒÚ= ënh>üÐ dL pUö Ð{UÐ ÓnxÐí}UÐ ô e÷ Aó w pLnf[UÐ \bY öëÌ îÌÚí
hdL w neU nð hedL å ì{fL å yh@}UÐ öëlR |ý{fLí ºÑnHøÐ dL pdYnT
78
qTmTÐ qTÐ
.(¼)ÚgZeUÐ nð aUnY = qax U UÙ QÚ fö cUí ºÚgZedU =nbeUÐ ïÌ}UÐ
iÐ~UÐ h= Ðð {=kY pY}UÐ o@x Õí~UÐ ÓÐ|= ni~UÐ öëÌ pUjY R å ½
ÕÐí~UÐ iÐ~dU x
ö ø öilR ÓnY íÌ éíúÐ
ö ng@íÛ ngbdJ U rh= ÒÌ}eUÐí
ÚT|eUÐ ïÌ}UÐ ýUÐ {hUÐ
ö Sni {Sí ºÚgZeUÐ ïÌÚ w Ð|wí ºngfY
ð hUØ hdL {x Uí
ÚnBÐí ºÚgZeUÐ paUnY jZx U UÙ QÚí ºnð UnÉ Ć
!È(½)ÐÙneU .ànhAøÐ
Ênf?Ì êÐ}AüÐ pUnA R én@}dU hdÛÐ ÛÐ@ ê{L pUjY R å ¾
nY phAĆÉ ê{L îÌÚí pUö ØúÐ inAí}UÐ {eYö {hUÐ
ö Sni º}heUÐ
ö
QÚí ºpwÐ}cUÐ îH ngfY }g^x ø öiÌí ºUÙ dL ÓnxÐíÚ Y = é{HÐ
.(¾)îaUÐ R paUneUÐ jZx U öilR UÙ
=hQí Þ}bUÐ àb= öbx öiÌí Ñí}ÙÐ {x{> pUjY R å ¿
ébx ÈphS}ZeUÐ Ò}eUÐ ÑnwÙ Y UÙ Y {=
ö ø êÌ bR }^fUÐ L
ébUÐ ëÌ ëùÐ {U ìnfY{S nY he@ Y U ënHÐ {Sí» :ýUÐ {hUÐ
ö
Yne>Î UÎ hH ø ÙÎ º= êÐ~UøÐ nf_x ø }TúÐ íÌ }gIúÐ UÎ ÑfeUÐ
w pLnf[UÐ \bYí ºRĆB dL ýnS hU{UÐ = ºafUÐ hUÎ T}> hU{=
.ïØ}@í}UÐ }x}b> ºnw{_= nYí ½ÃÁ :¾ Òí}_UÐ {fY :@ÐÚ (¼)

.nw{_= nYí½ÂÄ :¼ b?UÐ Òí}_UÐ inY (½)
ºhcUÐ oAn[UÐ {L {hUÐ
ö }x}b> ºnw{_= nYí ½¼¾ :½ SÚúÐ baUÐ UÎ b>}eUÐ :@ÐÚ (¾)
.åw¼¿¼Ä S å à
79
ÚnHÐí Þ}bUÐ àb= qSUÐ éBØ Y ÚgZeUÐ ébUÐ UÎ }h[eUÐ

öilR Ð|w Yí (¼)«hböbeUÐ Y pLne@ ìÚnBÐ ï|UÐ RúÐ q> eZUÐ
(½) ð
.nh=@í õ U
nð JnhAÐ ànAÐ = U|= qax
ö
.ÓÐØ}aeUÐ ì|w Y }hcUÐ Ó}T|U ÏÚnbUÐ Ñn_>Îí pUnJüÐ phZB øUí
:ß|õ ^dTÐ émR

gR w ne= nð H{bY
ö cx U ëÎí fdU ÊnY{bUÐí ÚgZeUÐ gR öëÎ
ö Î ºÚgZedU
ÐÙÎ fdU ÚgK L ënhAúÐ Y }hT R Zcx {S öiÌ ø
ëcx |þfhAí ºp`dUÐ gR {LÐSí êĆcUÐ AÐi UÎ ëadY göiÌ nfR}L
.p@}A aUnY ëc> ï|UÐ Ü{beUÐ
ö w fdU ÚgÛÐ Ð|w
ågc^TÐ
Y pZAUÐ w ÊngbaUÐ dL hdL ß}_eUÐ
ó ì}TÙ ï|UÐ ßÐ}LøÐ
UÐ pdYúÐ R neT ºRĆB dL hU{UÐ Öí Y ÚgZeUÐ paUnY
pUnbeUÐ oAnÉ ì}T|x nY R neT ÚgZeUÐ paUnY ìØÐ}Y hUí ºnwni}TÙ
ºpA ìÚnLÐ R éncIÎ ø öilR ì}T|x ï|UÐ ÚgÛÐ [A U öiú nfw
ai ß}õ _eUÐ UnB U|Uí ºÚgÛÐ Ð|w Y hbadU [A U Ð|w
R nð Hj= {x U rh= º{x{UÐ }h`= phT|UÐ ÛÐ@ pUjY R ÚgZeUÐ
.¼Ã» :¼¼ {feUÐ :@ÐÚ (¼)
.À»½ pUjeUÐ :¼ hUn[UÐ ÕngfY :@ÐÚ (½)
80
qTmTÐ qTÐ
ex Uí ºpaUneUÐ ì|w Y dL hU{UÐ Ò{LnY {_= ÚgZeUÐ paUnY
~daUÐ w Ò{x{UÐ Y qd_@ rh= ÊngbaUÐ nghUÎ qaUÐ pfx}S pe? ëcx ëÌ
.(¼)fY cx U ëÎí nð _JnS ënT nY T ïÌ fY LúÐ ø ÞnUÐ
ð Y å åwÐåR öëlååR ÚågåZeUÐ gR Þ[= nð ååbhd_> nååfU öëÎ å?
åĆ ö
ýÐ}S Ø@í L å ëåY{bY ö w ne= å åZcx nð \xÌ påHnfUn= }þUÐ én_ain=
i nfhdL qLn ngfcUí U|= ëax gd_@ ÓnxÐí}UÐ R phâU íÌ phUnA
î}BúÐ w åZc> =ncUÐ påHnf= pRí}_eUÐ îaUÐ öëÎ = .åx}BjeUÐ
qhaBí qLn ngfcUí pHnfUn= ëax gd_@ ýÐ}bUÐ ì|w Y Ø@í L
ÒÊÐ}S ÒØnLÎ R x}BjedU åA
ö bx ĆR U|= nfdS ÐÙÎí ..åx}BjeUÐ ådL
ÚgåZeUÐ îR öëÌ éneAø pUjåY pxÌ R ÚgåZeUÐ paUnY íÌ Þå[fUÐ
.x}BjeUÐ dL qLní gdÉí Þ[fUÐ R ýÐ}S UÎ Ò{fY qinT
:ß|õ ^dTÐ émR
oeXmTÐ îKzTÐ
:gcK ß|^dTÐ
ó émR
ö
UÐ w UÉúÐ rUÐ R ngcx}> {x}i UÐ pxhUÐ ì|w _Uí»
nwnfcdgHÐ UÐ phUÉúÐ xínf_UÐ ênYÌ x{Yn@ æSUÐ L ni{_> {S
.S º¼¿¼Ä UíÌ å à º½¿¼ :½ }Én_eUÐ baUÐ R Ô= :ï}wÐUÐ A zhZUÐ (¼)
81
ÙÎ ...}BùÐ i Ò{AÐí Ò]B ê{bi

ö dR ºphUÉúÐí phgbaUÐ nf>nhw|Y R
d]eUn= pUbY nw}hQí ënHøÐí pdH}eUÐ yUn[eUÐí ÜnhbUÐ éÐ~x ø
nfw ph\bUÐ
ö öëú Å}BË ow|Y Y d]eUn= pR}Yí h_Y
ö ow|Y Y
îY UÎ UÉúÐ LUÐ R qdÉí {S odUÐí ÑnxüÐ R ènfwí
ÓnincYÎ `dx nð eHnA nð fhbx SÐUÐ R de> ø UÐ peHnUÐ pbhbUÐ
ÑnxüÐí ºý~UÐ ÑnxüÐ UÎ dö cUÐ odUÐ pUjY Ú]xí ö ºÚÐUÐ
íÌ ébUÐ dL Êøkw ngehbx UÐ pUö ØúÐ öëú Åý~UÐ odUÐ UÎ dö cUÐ
ºgx{UÐ iÐ{@UÐ f_eUn= phfhbx pUö ØÌ qhU R}UÐ dL þUíÌ ngehbx
HúÐ qinT ÐÙlR .dhdUÐ inw}UÐ ï}^fUÐ f_eUn= px}cR pUö ØÌ w =
yUn[eUÐí ënHøÐí ÜnhbUÐ phA R pfUÐ wÌ nw{e_x {S UÐ
yUn[eUn= íÌ ºÓnLeUÐ h= pT}ZeUÐ pdö _Un= ÛÐ ÚnLÐ w pdH}eUÐ
phL}ZUÐ
ö {ÉnbedU ên_UÐ UÐ dL pafeUÐ p_SÐUÐ ì|w BÐØ R pfYncUÐ
íÌ ºêncAúÐ ÓnTĆY w UÐ {HnaeUÐí yUn[eUÐ ngU \> UÐ
ed_UÐ rUÐ nfhdL ß}ax {bR º}BË dL cA = êbx ï|UÐ ÜnHún=
à]UÐ R íÌ ên_UÐ UÐ R ÛÐ phA î{Y éA ÚÐA R éB{UÐ
R L}ZUÐ e_UÐ dL pafeUÐ phdb_UÐ
ö pUö ØúÐ p_hJ Rí ºphdh[aUÐ
R phUÐ ÜnHÌ ZcfU ÅÒ}IneUÐ phL}ZUÐ
ö pUö ØúÐ íÌ ºb_UÐ ÓnTÐÚØÎ
.L}Ií dbL ëÐ{@í éĆB Y èÐÙ íÌ Ð|w
bdi {S nföiÌ hR Zci nY _= p=}UÐ ì|w R {i ne=Úí
82
qTmTÐ qTÐ
Zci {S neT ºphfhbx pbx}]= p]feUÐ íÌ pÉ[feUÐ pd_UÐ R ÜnhbUn=

R ph_]bUÐ â}ZUÐ {ÉnbY ænZTø Ò}_eUÐ phL}ZUÐ
ö íÌ phfhbhUÐ ýnHUÐ
ngUĆB Y cex UÐ êncAúÐ ÓnTĆY pR}_eU èÐÙ íÌ âeUÐ Ð|w
ê{bx
ö UÐ p@Ú{Un= eUÐ Ð|w R cUÐ Ð|w èĆY R phewúÐ Lí
wúÐ Ò}ýÐØ R new{AÌ {ex
ö rh= }BË âY R }BùÐ cUÐ ng=
.êngUÐí
xínf_UÐ ì|w _= R ÊnbUĆU énY Y }TÌ {i {S ºUÙ Ê Rí
phw|Y Ò{bL UÎ é> UÐ pxÚ_ZUÐ {b_UÐ Y }hcUÐ nfö L aö x {S nY
hR énY ø ï|UÐ îeUn= UÉúÐí gbaUÐí ï}caUÐ én[aiøÐ R
.«ÊnbdU
ÜnhbdU p_hZUÐ ÚnciÎ o= î}BÌ pdcZY Û}x o>ncUÐ öëÎ :éåSÌ
new{AÌ öëú ÅpfUÐí p_hZUÐ h= ox}bUÐ phincYÎ ê{L :wí ºnð bd]Y Ðð ÚnciÎ
öëÌ hx rAnUÐ öëÌ hA R ºnð bd]Y x }BùÐí nð bd]Y ÜnhbUÐ }cfx
ö éÛnf> \RúÐ
.x}]UÐ R nhbdx T YĆT çĆJÎ L hR}]UÐ Y T
ågc^TÐ
ö pxÍÚ L Ú{[x Ò}baUÐ ì|w R nfw ß}õ _eUÐ ì}T|x nY

nY öëú ºpfh_Y
A pT}ZY HÐS ènfw öëÌí ÚÐdU ÒL{UÐ w hdL ß}_eUÐ
ó ìØ{[=
rhA ºÜnhbUÐ UÙ Yí pY[UÐí âÐ~fUÐ ØÚÐY w UÐ ØÚÐeUÐ R
83
RÚ öëÌ UÎ ÒÚnIÎ R ºĆ ð Y pdö _UÐ Þ[feUÐ ÜnhbUn= e_UÐ UÎ ÚnIÌ
ÛÐ
ö {hax icU ºpA õ
ö hU iT Y >jx = Ò{bL Y Ójx U ÜnhbUÐ
Y ß}õ _eUÐ hUÎ i nY nð SĆJÎ YĆT R Ø}x Uí .Ðð {h@ YĆT YjR
ö
.hUÎ ÚnZeUÐ ß}`dU éÛnfUÐ phd\RÌ
:ß|õ ^dTÐ émR >

ö
Y ë[deUÐ hUÎ L{x nY öëÌ L aQ {S rAnUÐ öëÌ :ÑÐUÐí
ÒÚnL w neöiÎ eUn_UÐ }acUÐ ênYÌ pfö UÐí p_hZUÐ h= >ncUÐí ÑÐ}SøÐ
ÒÚnL hUí ºpT}ZeUÐ æÐ{wúÐ R è}ZeUÐ í{_UÐ {
ö ga>nc> L
oUn]Y _hZUÐ ĆR º}BùÐ =nbY R ìÚncRÌ _= L new{AÌ éÛnf> L
R pd[Y ïÌ {@> øí ºæUjeUÐ f_eUn= ÜnhbUÐ phA L UÛnf=
.o>ncUÐ A}]x ï|UÐ f_eUÐ Ð|g= negfh= ÑÐ}SøÐ
ågc^TÐ
Y hUÎ }hZx nYí ºnfw ß}õ _eUÐ ì}T|x neL
ö hdL ß}_eUÐ
ó a`x U
ö gR }Bù æ}J Y éÛnfUn= >jx ø pfUÐí p_hZUÐ h= ÑÐ}SøÐ öëÌ
neY
ëÌ acxí pdaÙÐ Y i neU pÉ ĆR ºnð \xÌ hdL ß}_eUÐ
ó = ïØnfx
ö ëÌ Ò{AUÐ qhU» :ébx ÙÎ Ðð }hT ìØØö }x nY hdL ß}_eUÐ
ê{bx ó L biÌ
ëÌ = ºc_Un= íÌ inUÐ x}adU >{hbL L ø ð Ûnf> YĆHüÐ x}aUÐ Ð|w
éH}UÐ UÎí dö UÐ UÎ Ð_@}x ëÌí hdL Ðba>Ð nY dL ëedeUÐ bdx
84
qTmTÐ qTÐ
Úínx ëÌí nfba>Ð nY dL ëín_i ëÌ w Ò{AUÐ cUí ..hR ÐLÛnf> nehR
«..hR nfadBÐ nehR phYĆHüÐ ç}]Un= }BùÐ _UÐ nf\_=
(¼)
:ß|õ ^dTÐ émR

phA R }^fUÐ ÒØnLÎ UÎ ÒL{UÐ nfZSni pUnbeUÐ ì|w R nföilR :Ðð }hBÌí
.UÉÌ r= wí ºfÛÐ ÜnhbUÐ
R }^fUÐ ÒØnLÎ UÎ L{x Y UÎ i y[x
ö ĆR ÜnhbUn= e_UÐ nYÌö
ö {Sí nð É[B ºUÉúÐ rUÐ phAni Y ÜnhbUÐ
(ÖncfUÐ) =nT R Ö}É
{S öiú Ånð hL}I
ö ð hUØ ì}_i øí nfw|Y Y hdR ÜnhbUÐ nYÌí
Ć ö ..» :Ub=
.«phL}aUÐ phL}ZUÐ
ö êncAúÐ Ón?Î R hA
ö ê{L éÉúÐ dL R q?
ågc^TÐ
ÐÙnedR ºÜnhbUn= e_x ø ß}õ _eUÐ æÐ}Ln= hdL ß}_eUÐ
ó ënT ÐÙÎ
ö
ÜnhbUn= e_dU L{x Y ènfw öëj= ÊnxüÐ UnUn=í ºrUÐ Ð|w T
e_UÐ UÎ L{x Y ènfw öëj= gU Axí ÊÐ}bUÐ
ö xZ> o@x ï|UÐ
!ÈÜnhbUn=
.ê¼ÄÄÂ Óí}h= UíúÐ å à º¿Ã» :½ Òí{fUÐ :@ÐÚ (¼)

85
(¼ ) RÚ cX
zwzTÐ ÓmghmbXÎí Ømf?øÐ
|gb`TÐ rfeX Q
¼¼¼ Øz^TÐ å c\edTÐ

åv ¼¿¼À º ê¼ÄÄÀ g<Ú
87
¼SÚ deUÐ
89
|gb`TÐ rfeX Q zwzTÐ ÓmghmbXÎí Ømf?øÐ (¼) RÚ cX
90
ö
cTÐ [Q g@ zdX zgTÐ oX°^TÐ
91
92
ö
93
94
ö
95
96
ö
97
98
ö
99
100
ö
101
102
ö
103
104
ö
105
106
ö
107
108
ö
109
110
(½) RÚ cX
(fa`TÐ) ÜmgaTÐ Q |]eTÐ ÒØmKÎ
R pgTÐ vÌ aQ

¼¼¼ Øz^TÐ
111
113
(fa`TÐ) ÜmgaTÐ Q |]eTÐ ÒØmKÎ (½) RÚ cX
114
ï|vÐTÐ @ ygYTÐ :ÙmGúÐ
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
ÊUuLÇ
À ........................................................................}ååååx{åå[>
À ........................................................................ påååY{åååbY
ö
¼¼ .................................................nð hxÚn> ÜnhbUÐ R :éíúÐ

ö qTÐ
½¾ .................................... ÜnhbUÐ R hdL ß}_eUÐ

hd_UÐ Õn> ÚncRÌ Y ØÚí nY dL hd_UÐ = i

ö ï|UÐ wí :qTmTÐ qTÐ
¾À ............................................................... ß}õ _eUÐ énbY R
ÃÂ .................. }hcaUÐ sgfY R {x{UÐ ÓnhincYÎí Øng@øÐ :(¼ ) RÚ cX
¼¼¼ .............................. (gbaUÐ) ÜnhbUÐ R }^fUÐ ÒØnLÎ :(½) RÚ cX
153
‫اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬ ¥Gô©dG øe åMÉH ‐
á«aÉ≤ãdGh á«¡≤ØdG á«ªæà∏d »∏◊G ¢ùjQOEG øHG õcôe ¢ù«FQ ‐
ΩÉY ¿ƒfÉb Òà°ùLÉe ‐
:É¡ªgCG ÖàµdG øe OóY ¬d Qó°U

¥Óq N ôµa ,á∏aÉM IÉ«M ..Qó°üdG ôbÉH óª ‐
»FÉ°†≤dG äÉÑKE’G ‐
»µ∏ØdG ∫ƒ≤d Ék ≤ÑW ∫Ó¡dG äƒÑK ‐
‫ﻧﻈﺮات ﻓﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬

ègÉæeh AÉ¡≤a ‐
»¡≤ØdG π«dódG ‐
á«fBGôb ÉjÉ°†b ‘ äÉMQÉ£e ‐
ájó≤f äÉ©LGôe ‐
á«aÉ≤K äÉHQÉ≤e ‐
ˆG π°†a ó«°ùdG óæY ájó≤ædG áYõædG ‐
»¡≤ØdG ¢SÉ«≤dG ádCÉ°ùe ‘ äGô¶f ‐

القياس الفقهي

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

القياس الفقهي

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫ﻧﻈﺮات ﻓﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ‬

‫اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬ ¥Gô©dG øe åMÉH ‐

:É¡ªgCG ÖàµdG øe OóY ¬d Qó°U

‫ﻧﻈﺮات ﻓﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻟﻘﻴﺎس اﻟﻔﻘﻬﻲ‬

A zhZUÐ pAneH pUÐ ö ö

ÚncRúÐ _= Y Yn_UÐí ÊÐ~@øÐ ß}õ _eUÐ dL å nð \xÌ å AĆxí

_= R hUÐ Y nð Li ÜÚnex öiÌ ß}õ _eUÐ dL AĆxí

ö @}edUí ºß}õ _eUn= ï}wÐUÐ zhZUÐ pAneU ~Y}fH

phA ê{L dL phYnYüÐ paýn]UÐ î{U âne@Î = çna>ö Ð pe?

ï|UÐí ºie\eUÐ ÜnhbUn= æ}_x nY R peýúÐ ÑnÉÌ Y ì}hQ UÎí

ð eZY ëcx ø ÙÎ ºghUÎ â@}UÐ

.ÀÄÂ :=nUÐ Ú{[eUÐ : @ÐÚ (¼)

ÙÎ ºç}aUÐ }g^x (åw ¿Á» =Ó) H]UÐ zhZUÐ T nY Y piÚnbeUn=í

ÉÌ phA R êĆcUÐ UÎ @}x ø æĆUÐ öëÌ }g^x piÚnbeUn=í

.nð hfK fY ënT nY êÌ

.åw¼¾ÀÄ fUÐ å à º½¼ :pdeUÐ }x}> : @ÐÚ (¼)

zhZUÐ ai {Sí Èø íÌ âfeeUÐ ÜnhbUÐ Y ÊÐ}bHøÐí pxUíúÐ qinT ÐÙÎ

.¿ÃÂ :¼ éÉúÐ {ýÐ}R (¼)

cUÐ ÓnHnfY R énUÐ U|Tí º~ýnUÐ ÜnhbUÐ Y gR U|T

.¾½¿ :½Ä êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

.¿»Ä å¿»Á :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ : @ÐÚ (¼)

.¼ÄÃ :¼½ hcUÐ {hdU eeUÐ : @ÐÚ (¼)

:h­bI R ÚT|eUÐ rUÐ fö [ôi ëÌ cexí

phA ê{L dL ØÚÐY Ò{L

ö öëú ºxínf_UÐ ì|w phA

.ÂÀ åÂ¿ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

odQÌ Rí ºnwØÚÐYí Þ[fUÐ gR R ec> pdcZeUÐ öëÎ ïÚ[=

pHnfY phgbaUÐ }h=n_UÐ _= R e

phUÐ rhA Y ÜnhbUÐ R hdL ß}_eUÐ ó ïÌÚ pR}_eU UÙí

.ÁÄ å ÁÃ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

nð _]S êd_eUÐ cUÐ px}> @Ì Y .ng_hJ {x{U R qhUÐ wÌ

ö :UnUÐ ØÚí nð \xÌ ÖncfUÐ ÑnT R

.UnbY R ß}õ _eUÐ dbi nY Ð|wí (¼)

.¼ÄÄÄ èĆeUÐ ÚÐØ ºÓí}h= UíúÐ å à ºÁ¼Ã :À Òí{fUÐ : @ÐÚ (¼)

.nw{_= nYí ¿» :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

R hd_UÐ Õn> ÚncRÌ Y ØÚí nY dL hd_UÐ = i

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

phYÐ~UøÐ íÌ phb=n]eUÐ pUø{= cUÐ pdö L dL âÚnZUÐ i ð íÌö

:ß|õ ^dTÐ émR

ºdö T Ð|w h> ëÌ {_= ºnð [[>

:ß|õ ^dTÐ émR

ö öëÌ nåf}R U nåföiÎ å åUíúÐ

.¿» :¼Á {feUÐ : @ÐÚ (¼)

.½ÀÃ :¾ ïÚniÐdU èÚÐ{eUÐ Yn@ : @ÐÚ (¼)

dL ÊngbaUÐ _= å cUÐ ïÌ å ì}[S {bR ØUeUn= pxÐí}UÐ R }h_UÐ

:ß|õ ^dTÐ émR

ö = dö L nY UÎ }hZi ëÌ cex nfwí

:ß|õ ^dTÐ émR

.¼Ä¾ :½ Òí}_UÐ eY : @ÐÚ (¼)

. ]bUÐ íÌ ënfþeJøÐ ÔÚx ï|UÐ ÜnhbUn= e_UÐ Y

.¾»¾ :½ ÚÐiúÐ Ún= (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

peýúÐ UÎ PfdU ÑnUÐ S cA R ÊngbaUÐ _= î{_>

.¿¾Â :¿¼í ¾¿¿ :½¼ êĆcUÐ }wÐ@ : @ÐÚ (¼)

.ÁÂ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

.ÁÁ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

ö Q ênYüÐ nghR éjx UÐ phinUÐ ÒÚÐÚÛ phÉ U|Tí

.¼ÁÁ :ÒnhUÐí Øng@øÐ : @ÐÚ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

.nw{_= nYí ¼Ã» :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

R ºnw}hQ UÎ êúÐ Y î{_x ò

A zhZUÐ pAneH pUÐ ö ö

ÚncRúÐ _= Y Yn_UÐí ÊÐ~@øÐ ß}õ _eUÐ dL å nð \xÌ å AĆxí

_= R hUÐ Y nð Li ÜÚnex öiÌ ß}õ _eUÐ dL AĆxí

ö @}edUí ºß}õ _eUn= ï}wÐUÐ zhZUÐ pAneU ~Y}fH

phA ê{L dL phYnYüÐ paýn]UÐ î{U âne@Î = çna>ö Ð pe?

ï|UÐí ºie\eUÐ ÜnhbUn= æ}_x nY R peýúÐ ÑnÉÌ Y ì}hQ UÎí

ð eZY ëcx ø ÙÎ ºghUÎ â@}UÐ

.ÀÄÂ :=nUÐ Ú{[eUÐ :@ÐÚ (¼)

ÙÎ ºç}aUÐ }g^x (åw ¿Á» =Ó) H]UÐ zhZUÐ T nY Y piÚnbeUn=í

ÉÌ phA R êĆcUÐ UÎ @}x ø æĆUÐ öëÌ }g^x piÚnbeUn=í

.nð hfK fY ënT nY êÌ

.åw¼¾ÀÄ fUÐ å à º½¼ :pdeUÐ }x}> :@ÐÚ (¼)

zhZUÐ ai {Sí Èø íÌ âfeeUÐ ÜnhbUÐ Y ÊÐ}bHøÐí pxUíúÐ qinT ÐÙÎ

.¿ÃÂ :¼ éÉúÐ {ýÐ}R (¼)

cUÐ ÓnHnfY R énUÐ U|Tí º~ýnUÐ ÜnhbUÐ Y gR U|T

.¾½¿ :½Ä êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

.¿»Ä å¿»Á :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ :@ÐÚ (¼)

.¼ÄÃ :¼½ hcUÐ {hdU eeUÐ :@ÐÚ (¼)

:hbI R ÚT|eUÐ rUÐ fö [ôi ëÌ cexí

phA ê{L dL ØÚÐY Ò{L

ö öëú ºxínf_UÐ ì|w phA

.ÂÀ åÂ¿ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

odQÌ Rí ºnwØÚÐYí Þ[fUÐ gR R ec> pdcZeUÐ öëÎ ïÚ[=

pHnfY phgbaUÐ }h=n_UÐ _= R e

phUÐ rhA Y ÜnhbUÐ R hdL ß}_eUÐ ó ïÌÚ pR}_eU UÙí

.ÁÄ å ÁÃ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

nð _]S êd_eUÐ cUÐ px}> @Ì Y .ng_hJ {x{U R qhUÐ wÌ

ö :UnUÐ ØÚí nð \xÌ ÖncfUÐ ÑnT R

.UnbY R ß}õ _eUÐ dbi nY Ð|wí (¼)

.¼ÄÄÄ èĆeUÐ ÚÐØ ºÓí}h= UíúÐ å à ºÁ¼Ã :À Òí{fUÐ :@ÐÚ (¼)

.nw{_= nYí ¿» :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

R hd_UÐ Õn> ÚncRÌ Y ØÚí nY dL hd_UÐ = i

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

phYÐ~UøÐ íÌ phb=n]eUÐ pUø{= cUÐ pdö L dL âÚnZUÐ i ð íÌö

:ß|õ ^dTÐ émR

ºdö T Ð|w h> ëÌ {_= ºnð [[>

:ß|õ ^dTÐ émR

ö öëÌ nåf}R U nåföiÎ å åUíúÐ

.¿» :¼Á {feUÐ :@ÐÚ (¼)

.½ÀÃ :¾ ïÚniÐdU èÚÐ{eUÐ Yn@ :@ÐÚ (¼)

dL ÊngbaUÐ _= å cUÐ ïÌ å ì}[S {bR ØUeUn= pxÐí}UÐ R }h_UÐ

:ß|õ ^dTÐ émR

ö = dö L nY UÎ }hZi ëÌ cex nfwí

:ß|õ ^dTÐ émR

.¼Ä¾ :½ Òí}_UÐ eY :@ÐÚ (¼)

.]bUÐ íÌ ënfþeJøÐ ÔÚx ï|UÐ ÜnhbUn= e_UÐ Y

.¾»¾ :½ ÚÐiúÐ Ún= (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

peýúÐ UÎ PfdU ÑnUÐ S cA R ÊngbaUÐ _= î{_>

.¿¾Â :¿¼í ¾¿¿ :½¼ êĆcUÐ }wÐ@ :@ÐÚ (¼)

.ÁÂ :¼¼¼ Ø{_UÐ ºd]feUÐ pdY (¼)

.ÁÁ :=nUÐ Ú{[eUÐ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

ö Q ênYüÐ nghR éjx UÐ phinUÐ ÒÚÐÚÛ phÉ U|Tí

.¼ÁÁ :ÒnhUÐí Øng@øÐ :@ÐÚ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

.nw{_= nYí ¼Ã» :¼¼ êĆcUÐ }wÐ@ (¼)

R ºnw}hQ UÎ êúÐ Y î{_x ò

:ß|õ ^dTÐ émR

.¼ÀÃ :ÒnhUÐí Øng@øÐ (¼)

ì{eLÐ ï|UÐ énbeUÐ R hdL ß}_eUÐ

:ß|õ ^dTÐ émR

.R qhUÐ éË pHkY å à º¼½¿ :¼ éíúÐ

:ß|õ ^dTÐ émR

ö pUjeUÐ ÊnhHÐ éíni ëÌ nfhdL öëÎ rh=

.½»¼ :¼ ÖncfUÐ ÑnT :@ÐÚ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

.Á½ :¼ éÉúÐ {ýÐ}R :@ÐÚ (¼)

:ß|õ ^dTÐ émR

:ß|õ ^dTÐ émR

ö Î nwØö Ú cex ø Ónedö eUÐ ì|wí

pfUn= YnZUÐ cUÐ R ÊngbaUÐ Y _UÐ hdL ÕÚØ nY ØÚÐí R w =

:ß|õ ^dTÐ émR

ð h[a>í pde@ ng= Ø{[= hU

R rxØnAúÐ UÎ @}x R qhUÐ wÌ L ÚØn[UÐ gfUÐ ëT nYÌö

.À¼Ã :¼ éÉúÐ {ýÐ}R :@ÐÚ (¼)