You are on page 1of 11

Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin.

Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Falsos positivos en pruebas de detección


de drogas de abuso en orina asociados
a consumo de medicamentos
Luis David Garro-ZamoraI, Esteban Zavaleta-MonestelII

Resumen:
Abstract:
Las p ue as de dete ió de d ogas de a uso e o i a
(Urine Drug Screen, UD“ so u étodo ápido, de ajo U i e d ug s ee s UD“ fo d ug a use a e ui k,
osto, fá il apli a ió alta se si ilidad ue se ealiza i e pe si e, easil applied a d highl se sii e ethods
ui a ia e te e di e sas i situ io es de o t ol de that a e oui el pe fo ed i se e al health a e
adi io es, depo tes de alto e di ie to, e t os de salud e te s, high pe fo a e spo ts, la o o ga izaio s
o ga iza io es la o ales. “i e a go, o el pasa de a d othe i situio s as a a fo o t olli g addi io .
los años se ha des ito falsos posii os de estas p ue as Ho e e , o e i e, false posii es ha e ee epo ted
aso iados a o su o de edi a e tos de p es ip ió , asso iated ai l ith the use of p es ipio d ugs,
e ta li e p odu tos ali e i ios. Desafo tu ada e te, o e the ou te d ugs OTC´s a d e e food p odu ts.
estos i ide tes o p o ete la o ia ilidad de This u fo tu atel has o p o ised the elia ilit
las pe so as a las ue se les ealiza la p ue a del of the people ho ha e ee tested, a d the staf
p ofesio al ue la apli a, lo ual pod ía dese ade a ho pe fo ed the test; as ell as o p o isi g the
o se ue ias e el á ito la o al o pe so al, e i lusi e p og ess of edi al t eat e t i addi io o t ol.
o espe to al t ata ie to édi o del o t ol de algu as The efo e, it is highl i po ta t to e ie a d
adi io es. Po ello, es de ital i po ta ia a aliza olle t all a aila le i fo aio ega di g the d ugs
e opila los fá a os o ú e te ela io ados a falsos o o l asso iated to false posii e esults i u i e
posii os e p ue as UD“ de igual a e a algu os d ug s ee s UD“ . This e ie is ai ed to the health
datos ue se o o e al espe to. Esta e isió está p ofessio als hose dail o k is elated to these tests:
di igida a p ofesio ales e salud ela io ados o estas ph si ia s, i o iologists a d pha a ists; i o de
p ue as: édi os, i o iólogos fa a éui os, o to p o ide u e t data a d sho hi h edi aio s
el i de to a e ue ta uáles edi a e tos puede a pote iall ause a false posii e. The olle ted
pote ial e te ausa u falso posii o. E esu e , i fo aio ag ees i e og izi g the i po ta e of u i e
la i fo a ió a alizada oi ide e la i po ta ia de i u oassa s as o - o i ato d ug s ee i g tests.
e o o e los i u oe sa os e o i a o o p ue as Methods: “ ste ai a al sis i data ases su h as
o o i ato ias de dete ió de d ogas. Metodología: Pu ed, A ess Pha a , P o uest, EB“CO. The a i les
A álisis siste ái o e las ases de datos Pu ed, A ess e e sele ted a o di g to the follo i g ke o ds:
Pha a , P o uest EB“CO. “e o pila o a í ulos o False posii es d ugs u i e , opioids , a a i oids ,
las pala as la es False Posiives Drugs Urine, Opioids, a pheta i es , L“D , taki g i to a ou t pu li aio s
cannabinoids, amphetamines, L“D, to a do e ue ta f o the ea to the p ese t.
pu li a io es del año a la a tualidad.
Key words: D ug of a use, false posii e, u i e tests,
Palabras clave: D ogas de a uso, falsos posii os, p ue as dopi g.
de o i a, dopaje.

A í ulo e i ido el / / / A eptado pa a su pu li a ió el / / .


I. Depa ta e to de Fa a ia, Hospital Clí i a Bí li a.
II. Jefatu a de Fa a ia, Hospital Clí i a Bí li a.
Co espo de ia: jldavidgz@g ail. o
34
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Antecedentes
A pesar de la alta sensibilidad de los inmunoensayos

L
as pruebas UDS, también conocidas como
inmunoensayos para la detección de drogas a la presencia de drogas y sus respectivos metabolitos,
de abuso en orina (Urine Drug Screen, la especiicidad y precisión de sus resultados dependen
UDS), representan una controversia entre los del método utilizado así como de la sustancia analizada.
profesionales de salud tratantes, principalmente debido a A causa de ello, esta limitación en ocasiones resulta en
que no se ha evaluado la magnitud e importancia de este falsos positivos por reacciones cruzadas entre los analitos
problema (1-4). Una caliicación del poder de la evidencia y moléculas que no son las examinadas (3,4).
relacionada con el tema lo catalogó en categoría C, por
Para disminuir la posibilidad de incurrir en conclusiones
tratarse en su mayoría de pequeños estudios controlados
erróneas, los resultados positivos observados en un
y reportes de caso (2).
inmunoensayo deben ser conirmados haciendo uso de
Especíicamente, se vuelve un tema de gran importancia una prueba más precisa como la espectrometría de gases
en panoramas relacionados con individuos que requieren acoplada a un detector de masas (GC-MS), lo cual es el
un control estricto en programas de deshabituación de “gold standard” para este nivel de análisis (3,4).
drogas de abuso, o como requisitos de algún empleo.
Los límites de detección, establecidos por el
También, puede afectar la conianza de los pacientes
Departamento de Salud y Servicios Humanos de los
hacia los profesionales de salud que prescribieron el
Estados Unidos (DHHS), reducen la posibilidad de
medicamento que arrojó un falso positivo (1, 2,4).
obtener falsos positivos. Ejemplo de ello fue en 1998,
Los falsos negativos constituyen en sí un énfasis muy cuando se aumentó el corte de detección de opioides
interesante que no se tomó en cuenta para la presente de 300 a 3 000 ng/ml, para evitar falsos positivos por
revisión por aspectos de extensión, sin embargo presentan la ingesta de semilla de amapola. No obstante, este tipo
una oportunidad de investigación futura. de decisiones pueden causar falsos negativos, de ahí
que muchos laboratorios siguen manejando cortes más
Diversas causas relacionadas con falsos positivos han estrictos (1,3).
sido publicadas en la literatura cientíica o reportados
de manera anecdótica. Las causas más comunes pueden El GC-MS es un método de alta sensibilidad, aunque
agruparse en cuatro categorías (5): también ha reportado problemas o errores en detección
de drogas de abuso. Se conocen casos relacionados a
la detección del d-isómero y l-isómero de anfetaminas
1. Uso de medicamentos de prescripción y OTC (Over (relacionados al uso de selegilina, un inhibidor de la
the counter o venta libre). monoamino oxidasa) que no pueden identiicarse por
medio de inmunoensayo o GC-MS (1,3, 5).
2. Metabolitos de medicamentos que presentan
reacciones cruzadas con la droga examinada. Varios medicamentos de prescripción, así como OTC,
han reportado falsos positivos en inmunoensayos (ver
3. Consumo de productos alimenticios que poseen en tabla 1). Cabe destacar que las pruebas de anfetaminas
sus componentes la droga examinada. y opioides son las de mayor reporte de falsos positivos,
caso contrario a las pruebas de cannabinoides y cocaína,
4. Sobredosis de medicamentos que sobrepasan los donde dichos reportes son escasos (5).
límites de detección de las drogas de abuso.
35
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Tabla 1. Medicamentos relacionados con falsos positivos en pruebas de


laboratorio de detección de drogas de abuso (1-8)

Droga Medi a e tos ue ausa falsos posiivos


A feta i as/ eta feta i as A a tadi a Fe ilef i a
Be zfeta i a Fe ilp opa ola i a
B o fe i a i a Meilfe idato
Bup opio P o etazi a
Clo p o azi a P opilhe ed i a
Desi ip a i a i halado asal
Deso iefed i a Pseudoefed i a
De t oa feta i a Ra iidi a
Efed i a Selegi i a
Feli ef i a Tio idazi a
Fluo ei a T azodo a
Iso epte o T i eto e za ida
Iso sup i a T i ip a i a
La etalol Vi ks i hale ®
Fe te i a

Ba itú i os I up ofe o
Nap o e o

Be zodiazepi as O ap ozi Efavi e z


Se t ali a

Ca a i oides D o a i ol Pa top azol


Efavi e z Pi o i a
I up ofe o P o etazi a
Ketop ofe o Suli da o
Nap o e o Tol ei a

Co aí a A o i ili a Té de hoja de o a
Agua tó i a agua ui ada

Metado a Clo p o azi a I up ofe o


Clo ip a i a Queiapi a
Dife hid a i a Tio idazi a
Do ila i a Ve apa ilo

Opiá eos De t o eto fa o Hojas de a apola


o i a, odeí a Dife hid a i a Rifa pi i a
Fluo o ui olo as levolo a i a, Olo a i a Qui i a

Fe i lidi a De t oa feta i a La ot igi a


De t o eto fa o Mepe idi a
Dife hid a i a Se t ali a
Do ila i a Tio idazi a
I up ofe o T a adol
I ip a i a Ve lafa i a
Keta i a

L“D A it ipili a P o etazi a


Diliaze Se t ali a
Di i lo i a Su at iptá
E gota i a
Halope idol

Anfetaminas y metanfetaminas
vasoconstrictora periférica, por ello está disponible
Las anfetaminas y metanfetaminas se presentan como en el inhalador encontrado en la clasiicación OTC
dos enantiómeros designados como d o l. El d-isómero como Vicks Vapoinhaler® (no registrado en Costa
posee mayor actividad estimulante sobre el sistema Rica); sin embargo, no está exento de presentar falso
nervioso central (SNC) que el l-isómero, por tanto, se positivo (especialmente con sobredosis) incluso en
relaciona con su utilización como droga de abuso. La pruebas de laboratorio realizadas utilizando un GC-
acción del l-isómero es más especíico en actividad
36
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

MS, por ello se recomienda utilizar pruebas especíicas regularmente era metformina; las pruebas conirmatorias
enantioméricas (3,5,6,7). de GC-MS fueron negativas (13).

En moléculas como la efedrina, pseudoefedrina, Finalmente, se debe recalcar el cuidado con el consumo
clorpromazina y prometazina, los falsos positivos son de suplementos alimenticios, ya que ocasionalmente
esperables debido a la similitud estructural con las no reportan componentes que causan falsos positivos
anfetaminas, por lo tanto, los autores recomiendan (especialmente por anfetaminas y derivados) (15). La
realizar la prueba conirmatoria de GC-MS (1,6). advertencia es asociada principalmente a la dimetilamina
(DMAA), también conocida como metilhexamina o
Ahora bien, reacciones cruzadas fueron reportadas con extracto de geranio. Este producto, utilizado para perder
moléculas no similares como la ranitidina. La ranitidina peso, ha sido prohibido en países como Australia y
(un antagonista de H2) es un medicamento comúnmente recientemente en EE. UU. por la FDA (Food and Drug
prescrito y se encuentra en presentaciones de 150-300 Administration) (14,15).
mg, dosiicaciones que han sido relacionadas a falsos
positivos (1); un estudio realizado en 23 pacientes
reveló que es necesaria una concentración en orina Cannabinoides
mayor a 91 mg/l para obtener un falso positivo para
metanfetaminas (1,8,12). La marihuana es una de las drogas ilícitas de mayor
consumo a nivel global. La mayoría de inmunoensayos
Existe un reporte de caso de falso positivo de anfetaminas disponibles detectan la presencia del metabolito urinario
por el uso de selegilina, atribuido al l-isómero. Los del ∆9-tetrahidrocannabinol (THC), conocido como 11-nor-
autores recomendaron identiicar las concentraciones ∆9-tetrahidrocannabinol-9-ácido carboxílico (1,3,4,6). Falsos
de isómeros (en caso de existir un falso positivo por positivos de marihuana son asociados a uso de medicamentos
orina) para descartar el consumo de anfetaminas, ya que como el Marinol®, secundario a inhalación pasiva de
en la prueba conirmatoria de GC-MS se pueden obtener humo de marihuana, uso de inhibidores de bomba de
concentraciones mayores a 500 µg/ml de este fármaco (1,3,6,12). protones y la ingestión de productos derivados de cáñamo
(Cannabis sativa) (6,12).
Casos de drogas antidepresivas como atomoxetina
(asociado a sobredosis) y bupropión (por uso crónico) El principio activo del Marinol® es un análogo sintético
han tenido reportes de falsos positivos de anfetaminas, del THC llamado dronabinol, utilizado en algunos
ambos descartados por GC-MS, sin embargo, se países para el tratamiento de náusea y vómito asociados
recomienda precaución con su uso (10). Otro reporte reveló a quimioterapia, estimulación del apetito en pacientes
tres pacientes con falsos positivos por anfetaminas, con sida y manejo del glaucoma. Este medicamento es
asociados al uso del antihipertensivo labetalol. Estos metabolizado en el hígado a THC y en inmunoensayos
resultados no fueron conirmados por GC-MS, por lo UDS puede causar falsos positivos (1,6).
cual se clasiicó como reactividad cruzada del metabolito
3-amino-fenilbutano-labetalol con los inmunoensayos El fármaco antirretroviral efavirenz interiere en los
realizados (6). inmunoensayos por su metabolito efavirenz 8-glucurónido,
el cual requiere de conirmación por GC-MS (5). Se han
Por su fácil acceso, los medicamentos antigripales reportado falsos positivos asociados al uso de inhibidores
representan un riesgo creciente de aparición de falsos de bomba de protones (Pantoprazol) (5). También, niveles
positivos por anfetaminas. Lo anterior se debe a detectables de cannabinoides han sido asociados con
la presencia de moléculas como bromfeniramina, la ingesta previa de alimentos que contienen cáñamo,
clorfeniramina, efedrina, guaifenesina, fenilefrina, sin embargo, estos niveles no fueron conirmados por
feniramina en sus formulaciones, que pueden presentar GC-MS, por lo cual son descartables (1,3,4).
reactividad cruzada con los kits comerciales de detección
de drogas (1, 5,11). Se ha propuesto a la tetrahidrocannabivarina (un
compuesto natural de todos los productos de cannabis)
La metformina (un agente antidiabético oral) ha como indicador exclusivo de consumo de marihuana, ya
reportado también falso positivo por anfetaminas. Esto que no se metaboliza a partir de cannabinoides; por tanto,
sucedió con un paciente al que se le realizó una prueba de su presencia puede indicar el consumo de marihuana, sin
orina para renovación de licencia; este puso un recurso de la excusa del uso de un producto medicinal (1,6).
apelación judicial ya que el único fármaco que consumía
37
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Tabla 2. Falsos positivos en inmunoensayos con anfetaminas

Rea ió uzada Platafo a de i u oe sa o No e del Ni eles do de se Ni el de e ide ia


de d ogas ás o te de dete ió o i u oe sa o p ese tó el falso
cutof) posii o

Bup opió Siemens Dimension® “YVA EMIT II Plus® O u ió Re isió et ospe i a


Clo p o azi a Ro he Hita hi ® “YVA EMIT-MAM® O u ió Re isió et ospe i a
. µg/ l cutof)
DMAA Ro he Modula P® Ro he Ki ei i te a io . µg/ l Re haza segú
of i opa i les i a está da es de DFU
g/ l cutof) soluio KIM“®
“YVA EMIT II Plus® . µg/ l Re haza segú
Ro he Ki ei i te a io está da es de DFU
of i opa i les i a
soluio KIM“® a d “YVA . µg/ l Dosis te apéui a
EMIT II®

La etalol No e io ado No e io ado No epo tado Repo te de aso


Mefo i a - Biosite T iage® No epo tado Repo te de aso
Olo a i a Td Fl ® g/ l AM/MA II® No epo tado Dosis te apéui a
P o etazi a Ro he Hita hi ® . µg/ l “YVA EMIT-MAM® No epo tado Re isió et ospe i a
cutof)
T azodo a Ol pus UA ® “YVA E stas µg/ l m- CPP Re haza segú
EMIT II® está da es de DFU*

Ro he Co as ®, cutof A feta i as II® . µg/ l m- CPP Mat iz ai a


µg/l

Nota: DFU (Drug-free urine ‘orina libre de droga’)

Nota: Tomado y modiicado de: Saitman A, Park H, Fitzgerald R. False-Positive Interferences of Common Urine Drug Screen
Immunoassays: A Review. J Anal Toxicol. 2014. 38:387-396

Tabla 3. Falsos positivos en inmunoensayos con cannabinoides

Rea ió uzada Platafo a de i u oe sa o o Fa i a te del Ni eles do de el falso Ni el de e ide ia


de d ogas o te de dete ió [cutof]) i u oe sa o posii o se p ese tó
Efa i e z Cedia® Dau Muli-Le el THC, T iage® Mi oge i s, Bio“ite No epo tado Repo te de aso
TOX D ug “ ee a d Ca a i oids I u al sis
THCA/CTHC Di e t ELI“A Kit, o te
µg/l
Rapid espo se d ug-of-a use tests
st ips, utof g/ l
BTNX

I up ofe o EMIT® d.a.u., utof µg/l “ a No epo tado Repo te de aso


Nap o e o EMIT® d.a.u., cutof µg/l “ a No epo tado Repo te de aso
Á ido Nilú i o Ki ei i te a io of i opa i les i Ro he . µg/ l Re haza segú
a soluio KIM“® , cutof g/ l está da es de DFU

Nota: DFU (Drug-free urine ‘orina libre de droga’)

Nota: Tomado y modiicado de: Saitman A, Park H, Fitzgerald R. False-Positive Interferences of Common Urine Drug
Screen Immunoassays: A Review. J Anal Toxicol. 2014. 38:387-396

38
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Opiáceos asociado es la rifampicina; con esta se han reportado


tres casos de falso positivo por opiáceos, los cuales se
Se pueden obtener falsos positivos por morina y codeína descartaron con la prueba GC-MS (4).
debido al consumo de alimentos que contienen hojas de
amapola, y por la presencia de hidrocodona o hidromorfona
que no puedan ser distinguidos como metabolitos Metadona
secundarios de codeína y morina, respectivamente. La difenhidramina y doxilamina son medicamentos
Ante esto, las autoridades estadounidenses recomiendan altamente utilizados para tratar el insomnio leve. A dosis
realizar pruebas para cada fármaco (5,6,16). diarias de 100-200 mg de difenhidramina, se obtuvieron
falsos positivos en tre pacientes en UDS (concentraciones
El uso de quinolonas ha sido asociado a falsos de 10 mg/l). También, un caso de intoxicación por
positivos por opiáceos (17). En un estudio, se evaluaron doxilamina resultó en falsos positivos de UDS de opioides
las presentaciones disponibles en el mercado de este (800 mg/l de orina) y metadona (50 mg/l en prueba de
antimicrobiano, en seis pacientes; se utilizó morina a orina); asimismo, un caso de quetiapina fue reportado en
diferentes concentraciones como control para determinar tres pacientes que lo utilizaban como monoterapia (1)
a cuál concentración mínima de opioides daba como
positivo la quinolona. Se administró una dosis única de
levoloxacina u oloxacina y se recolectaron muestras de Benzodiazepinas
orinas durante las próximas 48 horas. Se obtuvo que al Este grupo de fármacos son comúnmente estudiados
menos uno de los ensayos, a diferentes concentraciones en UDS. Controversialmente, los inmunoensayos
de los seis pacientes, resultaba positivo a morina (1). Se con benzodiazepinas tienden también a arrojar falsos
necesitaron concentraciones de 200 mg/l de oloxacina negativos (6). Un estudio reportó falsos positivos por
en orina para exceder el límite de detección de morina benzodiazepinas en tres adolescentes que consumían
(300 µg/l). Estos resultados no se reprodujeron con sertralina; dicho análisis asoció dosis superiores de
ciproloxacina o norloxacina. Otro antimicrobiano 150 mg a estos resultados (1).

Tabla 4. Falsos positivos en inmunoensayos con opiáceos y metadona

Rea ió uzada de Platafo a de Fa i a te del Ni eles do de se p ese tó Ni el de e ide ia


d ogas i u oe sa o + cutof) i u oe sa o el falso posii o.
A i osulpi ida sulpi ida CEDIA up e o assa ®, cutof The o Fishe g/l pa a a i osulpi ida Re haza segú está da es
g/ l “ ie ii g/l pa a sulpi ida de DFU
Codeí a, dihid o odeí a, CEDIA up e o assa ®, cutof Mi oge i s g/l odeí a , g/l Re haza segú está da es
o i a, etado a g/ l dihid o odeí a , de DFU
o i a- -glu u ó ido g/l o i a , g/l
etado a g/l
o i a- -glu u o ido
C eai i a EMIT® d.a.u. ethado e, “ a No epo tado Repo te de aso
utof g/ l
Dihid o odeí a CEDIA up e o assa ®, cutof Mi oge i s No epo tado Repo te de aso
g/ l

Dife hid a i a Late al-lo i u oassa fo O e “tep Muli- µg/ l Re haza segú está da es
ethado e, cutof g/ l D ug “ ee ACON de DFU
La o ato ies

EMIT II® p opo phe e, cutof


g/ l “ a

Re haza segú está da es


µg/ l de DFU

Le olo a i a, Olo a i a A “YM luo es e e A ot µg/ l Re haza segú está da es


pola izaio i u oassa de DFU
o phi e, utof g/ l
sigue...
39
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Le olo a i a, olo a i a, CEDIA o phi e®, cutof Mi oge i s - µg/ l Re haza segú está da es
pelo a i a, e o a i a g/ l de DFU
Le olo a i a, olo a i a, EMIT II® o phi e, cutof 300 “ a - µg/ l Re haza segú está da es
pelo a i a, e o a i a, g/ l de DFU
gailo a i a
Le olo a i a, olo a i a, A us ee O Li e o phi e, Ro he - µg/ l Re haza segú está da es
pelo a i a, lo elo a i a, cutof g/ l de DFU
o ilo a i a,
ip olo a i a, o lo a i a
Mo i a CEDIA up e o phi e assa ®, Mi oge i s No epo tado Repo te de aso
cutof g/ l
Nalo o a CEDIA opiate®, utof Mi oge i s µg/ l Re haza segú está da es
g/ l de DFU
Olo a i a Fluo es e e i u oassa T iage TM a d Muli- No epo tado Repo te de aso
fo opiates M

EMIT II® opiates, cutof 300


µg/l g/l
“ a
Pe tazo i a Cedia he oi eta olite - Mi oge i s No epo tado Repo te de aso
AM assa utof g/ l
D ogas Psi ot ópi as Ki ei i te a io of Ro he I teg a g/l ia e azi a, Re haza segú está da es
i opa i les i a soluio g/l ali e azi a, g/l de DFU
le o ep o azi a, g/l
KIM“® ethado e, cutof lo p o azi a, g/l
g/ l lo ip a i a g/l
io idazi a
Queiapi a Ki ei i te a io of Ro he COBA“ I teg a No epo tado Repo te de aso
i opa i les i soluio Methado e II test kit
KIM“® ethado e cutof
g/ l
Rifa pi i a KIM“® opiates ki ei Co as I teg a - µg/l Re haza segú está da es
i te a io of i opa i les de DFU
i soluio
Tape tadol DRI ethado e e z e Mi oge i s g/ l Re haza segú está da es
i u oassa cutof 130 de DFU
g/ l
T a adol CEDIA up e o phi e assa ® Mi oge i s g/l “olu ió está da de
utof of g/ l t a adol

Late al-lo i u o ho
up e o phi e assa , cutof
g/ l

Late al-lo “olu ió está da de


i u o h o atog aphi , t a adol
Rapid O e g/l
up e o phi e assa , cutof
Bup e o phi e Test
g/ l
Ca ds A . Bio Medi a

Quik“t ip O e“tep
Bup e o phi e Test
st ips CLIA ai ed

Repo te de aso

No epo tado
Verapamilo Methado e, cutof g/ l Diag osi Rege ts, g/l Re haza segú esta da es
I . DRI de DFU

Nota: DFU (Drug-free urine ‘orina libre de droga’)

Nota: Tomado y modiicado de: Saitman A, Park H, Fitzgerald R. False-Positive Interferences of Common Urine Drug Screen
Immunoassays: A Review. J Anal Toxicol. 2014. 38:387-396
40
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Caso interesante es el de efavirenz, el cual ha mostrado se realizó mediante la técnica de cromatografía líquida
reactividad cruzada con algunos tipos de kits. Los autores de alta resolución (HPLC, por sus siglas en inglés) (18).
realizaron un estudio ciego en el que la mitad de los También, el ibuprofeno ha reportado casos de falso
pacientes (n = 50) estaban dosiicados terapéuticamente positivo en población pediátrica (1).
con efavirenz y la otra mitad (n = 50) no. Al utilizar el
kit Biosite Triage, 46 de los 50 pacientes prescritos con En relación con la lamotrigina, se han reportado
efavirenz resultaron positivos, mientras que 47 de los dos casos asociados con falsos positivos por
50 pacientes que no utilizaban el fármaco resultaron fenciclidina (19). Además, en la literatura se
negativos. Los resultados positivos fueron reevaluados reportan seis casos de falsos positivos asociados
con GC-MS y arrojaron, en ambos grupos, resultados al uso de venlafaxina y dextrometorfano, un caso
negativos, por lo cual, los autores concluyeron que los relacionado con cloroquina y otro post mortem
resultados positivos estaban asociados a una reactividad asociado a sobredosis de tramadol (3, 6,8).
cruzada con el metabolito 8-OH-efavirenz (4).
Dietilamida del ácido lisérgico (LSD)
Fenciclidina (PCP) Diversos UDS han demostrado reacciones cruzadas con
Los autores recomiendan utilizar técnicas de GC- fármacos y uno de los más frecuentes en este tipo de
MS para distinguir entre el dextrometorfano y la reacciones es el ambroxol (20). Este mucolítico, de gran
fenciclidina, ya que se ha reportado un falso positivo volumen de prescripción, causó falsos positivos en doce
a concentraciones en orina de 5 000 µg/l, así como un pacientes. Otros fármacos relacionados son la sertralina,
caso de ingesta previa de 500 mg de dextrometorfano el bupropión y el fentanilo (a concentraciones mayores
que resultó positivo en una prueba de orina, cuyo análisis de 40 µg/l) (21).

Tabla 5. Falsos positivos en inmunoensayos con benzodiazepinas

Rea ió uzada de Platafo a de i u oe sa o Fa i a te del Ni eles do de se p ese tó Ni el de e ide ia


fá a o + o te de dete ió i u oe sa o el falso posii o

Efa i e z -- Biosite T iage No epo tado Re isió et ospe i a

“e t ali a A ot A hite t a d A ot No e io ado No epo tado Re isió et ospe i a


Ae oset

Nota: DFU (Drug-free urine ‘orina libre de droga’)

Nota: Tomado y modiicado de: Saitman A, Park H, Fitzgerald R. False-Positive Interferences of Common Urine Drug Screen
Immunoassays: A Review. J Anal Toxicol. 2014. 38:387-396

Tabla 6. Falsos positivos en inmunoensayos con drogas misceláneas (PCP, LSD y barbitúricos)

Medi a e to Platafo a de i u oe sa o Fa i a te del i u oe sa o Ni eles do de se p ese tó Ni el de e ide ia


ás o te o cutof) el falso posii o
Reacciones cruzadas
de para PCP
La ot igi a -- Bio-Rad To /“ee® . µg/ l sé i o Repo te de aso
MDPV Be k a Coulte D C ®, “ ho ® . µg/ l Re haza segú está da es
cutof g/ l de DFU

sigue...

41
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

T a adol No dei ido “ a EMIT II Plus® . µg/ l Repo te de aso

“ie e s ADVIA ® DRI PCP µg/ l a o te ás Re haza segú está da es


ajo g/ l de DFU
Mi oge i s®, cutof
g/ l
No dei ido
“ a EMIT II® No epo tado Repo te de aso
Siemens Dimension®
“ a EMIT II® No epo tado Re isió et ospe i a

Ve lafa i a -- “ a RapidTest d.a.u.®, µg/ l Re haza segú está da es


cutof g/ l de DFU

FPIA fo PCP

I sta t- ie Repo te de aso


A ot A “YM® O u ió o te e g/ l
Muli- D ug “ ee ®
-- No epo tado
Repo te de aso
Reacciones cruzadas
para LSD
A o ol CEDIA DAU L“D assa utof Hita hi -a al ze g/l Re haza segú está da es
. g/ l de DFU
A it ipili a, E it II L“D® assa f o “ a- R auto ated assa Va ia le . ≤ g/l Re haza segú está da es
e zfeta i a, Beh i g diag osi s cutof . de DFU
bupropion, g/ l
uspi o a, ef adi a,
lo p o azi a,
desip a i a, diliaze ,
do epi , fe ta il,
luo ei a, halope idol,
i ip a i a, la etalol,
eto lop a ida,
p o lo pe azi a,
ispe ido a, se t ali a,
io idazi a, t azodo a
e apa ilo
E go o i a, EMIT II L“D® cutof pg/ l Dade Beh i g g/ l e go o i a , Re haza segú está da es
lise gol, aleato de g/ l de DFU
o fe i a i a, lise gol aleato de
i ip a i a HCL o fe i a i a ,
eilfe idato HCL g/ l i ip a i a
HCL g/ l
eilfe idato HCL
Fe ta ilo CEDIA L“D® assa a d Mi oge i s a d “YVA µg/l Re haza segú está da es
E it II L“D® assa de DFU
“e t ali a CEDIA® Mi oge i s . µg/l Re haza segú está da es
de DFU
Reacciones cruzadas
para barbitúricos
I up ofe o FPIA cutof µg/l A ot TD No epo tado Repo te de aso
Nap o e o FPIA cutof µg/l A ot TD No epo tado Repo te de aso

Nota: DFU (Drug-free urine ‘orina libre de droga’)

Nota: Tomado y modiicado de: Saitman A, Park H, Fitzgerald R. False-Positive Interferences of Common Urine Drug Screen
Immunoassays: A Review. J Anal Toxicol. 2014. 38:387-396

42
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

Cocaína Referencias

Actualmente, no existen medicamentos de prescripción 1. Brahm, NC., Yeager, LL., Fox, MD., Farmer, KC., Palmer, TA.
(2010). Commonly prescribed medications and potential false-
que contengan cocaína. Sin embargo, falsos positivos positive urine drug screens. Am J Health-Syst Pharm, 67(16),
asociados a la presencia del metabolito de la cocaína, 1344-1350.
conocido como benzoilecgonina, han sido reportados por
2. Williams, K. (2007).What drugs are likely to interfere with
la exposición de cocaína a nariz y oído, así como a la urine drug screens? Obtenida el 1/12/2014, de http://dig.pharm.
ingesta de té de coca (5). uic.edu/faq/2011/Feb/faq1.aspx
3. Vincent, E., Zebelman, A., Goodwin, C. (2006). What
common substances can cause false positives on urine screens
Derivados de ácido propiónico for drugs of abuse? J Fam Practice, 55(10), 893-897.
4. Saitman, A., Park, H., Fitzgerald, R. (2014). False-Positive
Rollings et al. estudiaron el uso agudo y crónico
Interferences of Common Urine Drug Screen Immunoassays: A
de ibuprofeno, naproxeno y fenoprofeno en busca Review. J Anal Toxicol. 38, 387-396.
de falsos positivos de cannabinoides, barbitúricos 5. Center for Substance Abuse Treatment. (2012). Addiction
y benzodiazepinas en las muestras de orina de 120 Counseling Competencies: The Knowledge, Skills, and Attitudes
voluntarios. El estudio concluyó que el riesgo de falsos of Professional Practice. Technical Assistance Publication (TAP)
positivos asociados a estos medicamentos es bajo, sin Series 32 (HHS Publication No. (SMA) 12-4668. Rockville,
MD: Clinical Drug Testing in Primary Care.
embargo, existen casos asociados a cannabinoides y
6. Kwong, T. (2008). Clinical False-Positive Drug Test Results.
barbitúricos por lo cual se sugiere precaución en el uso.
De: Handbook of Drug Monitoring Methods: Therapeutics and
Asimismo, los investigadores no lograron establecer una Drugs of Abuse. Springer. Pp 395-406.
relación entre estos resultados y las concentraciones de
7. Smith, M., Nicols, D., Underwood, P., Fuller, Z., Moser, M.,
los fármacos en orina, ni asociación con la estructura Flegel, R., Gorelick, D., Newmeyer, M., Concheiro, M., Huestis,
del medicamento. Se teorizó, por tanto, una interferencia M. (2014). Methamphetamine and Amphetamine Isomer
“reacción-enzima” que causa una afectación en la lectura Concentrations in Human Urine Following Controlled Vicks
VapoInhaler Administration. J Anal Toxicol, 38, 524-527.
de absorbancia. Como conclusión, opinaron que, con el
uso de ibuprofeno (agudo y crónico) y naproxeno, a pesar 8. Liu, L., Wheeler, S., Rymer, J., Lower, D., Zona, J., Peck-
Palmer, O., Tamama, K. Ranitidine interference with standard
de no estar regularmente asociado a falsos positivos, amphetamine immunoassay. Clinica Chimica Acta, 2015. 438:
debe siempre realizarse una prueba de conirmación por 307-308.
GC-MS (1). 9. Buening, NR. (2013). Lab/Drug Interactions and Drugs of
Abuse. En: Attridge RL, Miller ML, Moote R, Ryan L. eds.
Internal Medicine: A Guide to Clinical Therapeutics. New
York, NY, McGraw-Hill; Obtenida el 02/02/2015 de http://
Conclusión accesspharmacy.mhmedical.com.ezproxy.sibdi.ucr.ac.cr:2048/
Los inmunoensayos UDS son el método más empleado content.aspx?bookid=565&Sectionid=42003771.
para obtener resultados de uso de drogas de abuso. En 10. Fenderson, J., Stratton, A., Domingo, J., Matthews, G., Tan,
esta revisión se analizaron los fármacos más comúnmente C. (2013, Enero 30) Amphetamine Positive Urine Toxicology
Screen Secondary to Atomoxetine. Case Reports in Psychiatry.
asociados a falsos positivos en estas pruebas así como las 2013. Consultada el 12/01/2015 de http://www.ncbi.nlm.nih.gov/
principales causas, tales como presencia de metabolitos pmc/articles/PMC3570929/
activos, reactividad cruzada y semejanza estructural. 11. Weintraub, D., Linder, M. (2000). Amphetamine positive
toxicology screen secondary to bupropion. Depression &
Se asocian a falsos positivos una gran variedad de me- Anxiety, 12(1), 53-54.
dicamentos altamente utilizados como antiinlamatorios, 12. Depriest, A., Knight, J., Doering, P., Black, D. (2013).
moduladores del ánimo, antihistamínicos y antibióticos. Pseudoephedrine and False-Positive Immunoassay Urine Drug
Por lo tanto, es de gran importancia considerar el uso de Tests for Amphetamine. Pharmacother, 33(5), 88-89.
medicamentos previo a este tipo de pruebas y valorar la 13. Fucci, N. (2012). False positive results for amphetamine in
recomendación de pruebas conirmatorias (GC-MS) para urine of a patient with diabetes mellitus. Forc Sci International,
223(1-3), e60.
descartar falsos positivos; lo anterior con el in de evitar
cualquier inconveniente a los pacientes y, asimismo, al 14. Pavletic, A., Pao, M. (2014). Popular Dietary Supplement
Causes False-Positive Drug Screen for Amphetamines.
personal de salud tratante. Psychosomatics, 55 (2), 206-207.

43
Rev. Colegio de Microb. Quim. Clin. Costa Rica, Volumen 21, Nº2, Abril - Junio, 2015 • ISSN: 2215-3713

15. Judkins, C., Prock, P.(2013). Supplements and Inadvertment 18. Budai, B., Iskandar, H. (2002). Dextromethorphan can
Doping-How is the Big Risk to Athlets? Med Sport Sci, 59, produce false positive phencyclidine testing with HPLC. Am J
143-152. Emerg Med, 20(1), 61-62.
16. Smith, M., Nicols, D., Underwood, P., Fuller, Z., Moser, M., 19. Geraci, M., Peele, J., McCoy, S., Elias, B. (2010).
Flegel, R., Gorelick, D., Newmeyer, M., Concheiro, M., Huestis, Phencyclidine false positive induced by lamotrigin (Lamictal®)
M. (2014). Morphine and codeine concentrations in human urine on a rapid urine toxicology screen. Int J Emerg Med, 3, 327–331.
following controlled poppy seeds administration of known
opiate content. Forensic Sci Int, 241, 87-90. 20. Rohrich, J., Zorntlein, S., Lotz, J., Becker, J., Kern, T.,
Rittner, C. (1998). False-positive LSD testing in urine samples
17. Backmund, M., Meyer, K., Von Zielonka, M., Eichenlaub, D. from intensive care patients. J Anal Toxicol, 22, 393–395.
(2000). Oloxacin causes false-positive immunoassay results for
urine opiates. [Internet]. Addiction Biology 5(3), 319-320. 21. Vidal, C., Skripuletz, T. (2007). Bupropion Interference with
Immunoassays for Amphetamines and LSD. The Drug Monit,
29(3), 373-376.

Revisión general sobre los


microarreglos y sus aplicaciones
Danny Alvarado-RomeroI

Resumen:
Abstract:
Los i oa eglos se dei e o o u siste a de alto
e di ie to ue uiliza dife e tes espe í e es iológi os Mi oa a s a e dei ed as high pe fo a e s ste s
i o ilizados so e u a fase sólida, espa ial e te that o sist of se e al dife e t iologi al spe i e s
o de ados, ide ii ados dist i uidos u ifo e e te i o ilized o top of a solid phase i a o ga ized
e u a alta de sidad. El i oa eglo de ADN o siste a e , a u atel ide iied, a d u ifo l dist i uted
e seg e tos de á idos u lei os de se ue ia o o ida i high de siies. The DNA i oa a o sists of u lei
u idos a u a supe i ie sólida pla a, ue pe ite a id seg e ts of a k o se ue e ou d to a lat solid
ealiza si ulta ea e te úliples hi ida io es e su fa e hi h e a les uliple h idizaio s to take pla e
pa alelo g a ias a la o ple e ta iedad de ases. tha ks to o ple e ta ase pai i g. This te h olog
Di ha te ología p ese ta u e osas apli a io es e el has u e ous appli aio s i the ag ope ua ia ,
a po ag ope ua io, ete i a io lí i o, e t e ot os. El ete i a ia a d li i al ields a o g a othe s. The
o jei o de este a í ulo es i da u a dei i ió ge e al goal ehi d this a i le is to p o ide a ge e al dei iio
del té i o i oa eglo e pli a ie tos aspe tos de of the te i oa a , to e plai e tai aspe ts
su fa i a ió , des i i algu os pu tos i po ta tes a out thei a ufa tu i g, to des i e ele a t steps i
de la etodología e io a ie tas apli a io es thei ethodolog a d to e io so e of the li i al
lí i as o o la hi ida ió ge ó i a o pa ada los appli aio s su h as the o pa ed ge o i h idizaio
i oa eglos de poli o is os de u ú i o u leóido. a d the si gle u leoide pol o phis i oa a .

Palabras clave: A eglos, i oa eglos de ADN, Key words: A a s, DNA i oa a s, i oa a s,


i oa a s, hi ida ió ge ó i a o pa ada, aCGH, o pa ed ge o i h idizaio , aCGH, “NP i oa a .
i oa eglo de “NP.

A í ulo e i ido el / / / A eptado pa a su pu li a ió el / / .


I. La o ato io Na io al de Ta izaje Neo atal Alto Riesgo, Hospital Na io al de Niños, CCSS
Co espo de ia: dalva ado @ta izaje . o

44

You might also like