प्रत्ययसवरर्ण मदम दि शशाकटशायननः ॥ ९ ॥

(उ० भशा०) शषसशा मत्म ससजशा उकशानः, । मत्म ससजकके षम परभतभ केषम दवसरर्णननीयनः परसवरर्णमशापद्यतके
शशाकटशायनस्यशाचशायर्णस्य मतकेन । यथशा-आशनःम दशशशाननः > * आशदम शशशशाननः । अददिदतनः षषोडशशा
क्षरके र> 4 अददिदतषषोडशशाक्षरके र । दिकेवषो वनः सदवतशा = ** दिकेवषो वस्सदवतशा’ ॥
(अ० भशा०) प्रत्ययशब्दिषोऽत्र परवचननः । आशनःम दशशशाननः > (* आशदम शशशशाननः" । अददिदतनः
षषोळशशाक्षरके र > 4 अददिदतष्घषोळशशाक्षरके र । वनः सदवतशा > * दिकेवषो वस्सदवतशा’ । तशानः सवशार्णनः > *
तशास्सवशार्णस्ससदवदिशानशाय । शशाकटशायनग्रहरस दवकल्पमकेव स्पष्टयदत ।
คคัมภภีรร์วาชสเนยยิปปฺราตยิศาขปฺ ยมปฺ ของ กาตปฺ ยายนะ (ศศุกปฺลยชศุรปฺเวทปปฺราตยิศาขปฺ ยมปฺ ) อธปฺ ยายะทภีที่๓ สสู ตปฺรมปฺ ทภีที่ ๙
ดด้วยสสู ตปฺรววา
“ปปฺรตปฺ ยยสวรปฺ ณณํ มศุทยิ ศากฏายนะ” (प्रत्ययसवरर्ण मदम दि शशाकटशायननः)

ปรากฏวปฺฤตปฺ ตยิสสูตปฺร ของ อศุวฏาจารปฺ ย ววา

शषसशा मत्म ससजशा उकशानः, मत्म ससजकके षम परभतभ केषम दवसरर्णननीयनः परसवरर्णमशापद्यतके
शशाकटशायनस्यशाचशायर्णस्य मतकेन ।
“ศษสา มศุตปฺสชณํ ปฺ ญา อศุกปฺตาะ , มศุตปฺสชณํ ปฺ ญเกษศุ ปรภสูเตษศุ วยิสรปฺ ชนภียะ ปรสวรปฺ ณมาปทปฺ ยเต ศากฏายนสปฺ ยา
จารปฺ ยสปฺ ย มเตน ฯ”
อคันววา ศปฺ, ษปฺ และ สปฺ ทคัทงหลาย ถสูกเรภี ยกแลด้วววา “มศุตปฺ” , เมมที่อพยคัญชนะทภีที่ตามมาขด้างหลคังทคัทงหลาย(หน
ปลายทคัทงหลาย) คมอ มศุตปฺ อคันววาวยิสรรชนภีย(ร์ วยิสรปฺ ค)ยวอมถสูกอาเทศอยสูเว ปป็ น ปรวรรณะ [คมอ พยคัญชนะทภีที่
เหมมอนกคันกคับหนปลาย] ดด้วยมตยิแหวงทวานศากฏายนาจารยร์
เชวนในอศุทาหรณร์แหวงมนตรร์ ของศศุกปฺลยชศุรปฺเวทววา –
- आशनःम दशशशाननः > आशदम शशशशाननः [อาศศุะ ศยิศานะ > อาศศุศปฺศยิศานะ (วา.สณํ.๑๗.๓๓)]

- अददिदतनः षषोडशशाक्षरके र > अददिदतषषष षोडशशाक्षरके र [อทยิตยิะ โษฑศากปฺษเรณ > อทยิตยิษปฺโษฑศ

ากปฺษเรณ (วา.สณํ.๙.๓๔)]
- दिकेवषो वनः सदवतशा > दिकेवषो वस्सदवतशा [เทโว วะ สวยิตา > เทโว วสปฺ สวยิตา (วา.สณํ.๑.๑)]

คคัมภภีรร์วาชสเนยยิปปฺราตยิศาขปฺ ยมปฺ ของ กาตปฺ ยายนะ (ศศุกปฺลยชศุรปฺเวทปปฺราตยิศาขปฺ ยมปฺ ) อธปฺ ยายะทภีที่๓ สสู ตปฺรมปฺ ทภีที่
๑๐ ดด้วยสสู ตปฺรววา
“अवविककारर शकाकल्यय शषससेषष”

“อวยิการณํ ศากลปฺ ยะ ศษเสษศุ”

ปรากฏวปฺฤตปฺ ตยิสสูตปฺร ของ อศุวฏาจารปฺ ย ววา
“वविसरर्जननीयस्य वविककारर न मन्यतसे शकाकल्यय शषससेषष परभत
भ सेषष ।

“วยิสรปฺ ชนภียสปฺ ย วยิการณํ น มนปฺ ยเต ศากลปฺ ยะ ศษเสษศุ ปรภสูเตษศุ ฯ

[เมมที่อ ศปฺ ษปฺ และ สปฺ เปป็ นพยคัญชนะทภีที่ตามมา อคันววาศากคัลยาจารยร์[อนศุญาตไวด้วาว ] ยวอมไมวปรากฏอยสูซว ที่ ซ ง
การเปลภีที่ยนแปลงแหวงวยิสรรชนภีย(ร์ วยิสรปฺ ค)]
เชวนในอศุทาหรณร์แหวงมนตรร์ ของศศุกปฺลยชศุรปฺเวทววา –
-आशनःम दशशशाननः > आशनःम दशशशाननः [อาศศุะ ศยิศานะ > อาศศุะ ศยิศานะ (วา.สณํ.๑๗.๓๓)]
-अददिदतनः षषोडशशाक्षरके र > अददिदतनः षषोडशशाक्षरके र [อทยิตยิะ โษฑศากปฺษเรณ > อทยิตยิะ โษฑศ
ากปฺษเรณ (วา.สณํ.๙.๓๔)]
-दिकेवषो वनः सदवतशा > दिकेवषो वनः सदवतशा [เทโว วะ สวยิตา > เทโว วะ สวยิตา (วา.สณํ.๑.๑)]