You are on page 1of 752

IN8CRIPT10NES LATINAE

8ELECTAE.

EDIDIT

HERMAOTtlS DESSAU.

VOLII. PARSI. |(pSMia'

BEROLINI
APUD WEIDMANNOS
MCMn.
CA/
SVMMARIVM
YOL. n, 1.

Capiit XI. pag.

Titali sacri et sacerdotam 1

Namina Romana p. 1. (luppiter luno Minerva p. 14. Hercules


p. 52. Silvanus p. 67. Lares p. 77. Genii p. 83. Fortuna p. 88.)
Aesculapins p. 106.
Numina Graeca p. 129. Numina Thraciae p. 132. Mater deum
magna p. 137. Mithras p. 152. Numina Syrorum p. 164. Numina
Aegypti p. 176. Numina Africae p. 187. Numina Hispaniae p. 198,
Aquitaniae p. 200, Galliae et Germaniae p. 202. Numina Norici
Carniae cet. p. 240.
Leges templorum p. 246. Ferialia p. 250. Inventaria sacra p. 251.
Sncerdotes publici populi Romaiii p. 252. Ministri sacrorum
p. 258. Sacerdotia externa a populo Romano recepta p. 263. Fasti
sacerdotum p. 266.
Ex actis fratrum Arvalium p. 267. Ex actis sacrorum saecula-
rium p. 282.

Caput XII.
Tituli pertinentes ad ludos 289
Gladiatores p. 297. (Senatus consultum de sumptibus ludorum
gladiatoriorum minuendis p. 310). Palaestra p 314. Certamina poe-
tarum p. 318. Scaena p. 319. Circus eiusque factiones p. 333.

Caput XIII.
Tituli operum locornmque publicorum. Termini. Titali nonnalli aedificiorum
privatorum 346
Lex operum Puteolana p. 346.
Moenia, turres, portae p. 348. Plateae, fora p. 353. Capitolia
p. 355. Viae intramuranae p. 356. Viae suburbanae, clivi, campi
p. 358. Compita p. 3607 Aedes sacrae p. 360. Signa, arae, bases
p. 365. Obelisci p. 373. Statuae p. 373. Aerarium. Tabulariam.
Caria p. 379. Secretaria p. 380. Tribunalia p. 381. Basilicae p. 381.
Porticus p. 383. Chalcidica p. 387. Arcus. Fomices p. 388. Macella
p. 389. Fullonicae p. 381. Lanariae cet. p. 392. Mensurae p. 393.
Ponderaria p. 394. Horologia p. 395. Septizonium p. 395. Araphi-
theatra p. 396. Theatra p. 398. Circus p. 402, Sphaeristeria p. 403.
Balnea p. 403. Aquaeductus p. 41 5. Emissaria p. 429. Viae p. 430.
IV Summarium.

Pontes-riparum raunitiones p. 442. Stationes cursus publici p. 450.

Horrea p. 450. Opera varia p. 452.


Termini riparum Tiberis p. 455. Termini inter publicum et pri-

vatum p. 459.
Sententia de finibus Genuatium et Yeturiorum Langensium p. 462.
Decretum de tinibus Patulcensium et Galillensium p. 464. Termini
varii p. 464.
Senatus consulta de aedificiis non diruendis p. 480.

Caput XIV.
Tituli municipales 482
Urbs Roma - Tribus p. 483. Vici urbis Romae p. 488.
Lex lulia municipalis p. 492. Lex municipii Tarentini p. 500.
Lex coloniae Genetivae luliae Ursonensis p. 502.
s. Lex municipii
Salpensani p. 516. Lcx municipii Malacitani p. 519. Epistulae im-
peratorum de constitutione civitatium p. 526.
Tesserae et tabulae patronatus p. 528.
Alba decurionura p. 537. Fasti magistratuam municipalium p. 540.
Antiquissima nonnulla p. 543. Ostia p. 545. Pompeii p. 586.
(Tituli picti p. 594). Neapolis p. 603. Beneventum p. 610. Etruria
p. 624. Umbriap. 631. Sardinia p. 657. Sicilia et insulae adiacentes

p. 657 Africa p. 658. (Libellus colonorum saltus Burunitani p. 676.)


Mauretania p. 678. Hispaniae p. 682. (Lex metalli Vispascensis p. 682).
Galliae p. 696. Britannia p. 712. Germaniae p. 713. Raetia p. 719.
Noricum p. 719. Pannonia p. 720. Dacia p. 722. Dalmatia p. 726.
Moesia p. 728. Macedonia p. 731. Asia p 731. Syria. Palaestina
p. 735. Cyprus p. 736. Creta p. 736.

Corrigenda.
P. 173 n. 4333 v. 1 pro ev&vvz^qi scr. sl&vvTijQi.
P. 355 n. 5363 v. 1. 2 pro Valentiniarii scr. Valentiniani.

P. 426 n. 5793 fin. pro CTXX scr. ClXX.


CAPVT XI.

TITVLI SACRI ET SACERDOTVM.

2957 Aecetiai' pocolom.


In patera fictili nigra, Folcis rep., nunc Londinii, pictum colore flavo (I 4S;
delineavit Ritschl tab. X fig. b). De pateris et urceis his egerunt Ritschl de fictil,

litterat. antiquissimis. 1853 (opusc. phil. 4, 279 seq.) et lordan ann. inst. arch. 1884
p.Jseq. Haec sola ex pateris his nulla. figurae humanae imagine instructa est, sed
ornamentis tantum (ramis el gyris quibusdam). 1) Aecetiam deam Aequitiam —
esse sive Aequitatem consenserunt Mommsen et Ritschl (cf. huins opuse. 4 p. 2SS).

2958 Aisclapi pococolom (sic) (puer volans d. liqnorem fundens ex urceo,


s. pateram tenens).
In patera ficlili nigra picturis albis ornata, Clusio Romam adlata, nune Berolini
(delineavit lordan ann. insl. arch. 1884 tab. R cf. p. S57 melius quam Ritschl Prisc.
epigr. Lnt. suppl. F= opusc. tab. XIX fig. 4 cf. opp. 4 p. 564).

2959 Belolai (sic) pocolom (caput deae, cuius crinibus serpentes in-
serti sunt).
In patera fictili, olim Florentiae, nunc Parisiis (I 44; delineaverunt Ritschl
tab. XI fig.g et lordan symb. ad hist. relig. Ital. alter. [ind. lect. Regiomont. 1885]
p.14). — Belolai errore scriptum esse pro Belonai satis indicat pictura (non recte
de bellula aliqua cogitaverunt nonnulli). Ceterum in hao sola ex pdleris huius
generis adhuc notis caput deae ad quam pertinet pictum est, in reliquis plerisque
Erotes ludibundi.

2960 Coera* pocolo.


bi patera, olim Hortae ut videtur, deinde Romae, diu latet (I 45 cf. lordan
ann. inst. arch. 1884 p. 1S). — 1) Tertia Httera videtur e fuisse, quamquam variant
apographa; fortasse fuit Coerai, quamvis unum tantum ex quattvor apographis i lit-

teram in fine exhibeat, Deam Coerayn sive Curam cum Mente composuit lordan l. c.

2961 Forlunai pocolo.


In urceo fictili striato, lilteris albis, rep. dicitur in provincia Hydruntina,
postea Romae (IX 258 delineavit Ilelbig).

2962 lunonenes (sic) pocolom (Amor stans in canc).


In patera fictili nigra, Folcis rep. (lordan ann. inst. arch. 1884 tab. A cf. p, 6).

2963 Keri pocolom (puer alatus tibiis duabus canens),


In patera fictili nigra, Folcis rep., nunc Romae (I 46 delineavtl Ritschl tab. X
fig. d).
Dessau, Inscriptiones Latinae 11. 1
2 Caput XI.

S964 Lavernai pocolom (puer alatus d. ramum, s. pateram tenens).


In patera fictili nigra, Hortae rep., nunc Romae (1 47 delineavit Ritsckl tab. X

fig. e).

2965 Me[«erwae] vel Me[rmn 'pocolom].


In fragmento paterae similis, litteris lutei coloris, Romae in Esquiliis rep.
(XF 6187 = Jnn. inst. arch. 1880 tab. R fig. 6 delineavit Drestel).

2966 Saeturni pocolom.


In urceo fictili, incertae originis, servabatur Romae (I 48 delineavit Ritschl
tab. X fig. a).

2967 Salutes pocolom (puer alatus tibiis ca^iens).


In patera nigra, Hortae rep., nunc Romae (1 49 delineavit Ritschl tab. X fig. f).
2968 Vesta' pocolo.
In fragmento urcei striati, Lanuvii rep., est in museo Britannico (delineavit
Pascal Notizie degli scavi 189S p. 43; cf. Jahrb. des archaeol. Instituts 1897 p. 19S).
— 1) Vestai Jahrb.

2969 Volcani pocolom (puer alalus unguentarium ut videtur tenens, ante


eum herma barbatus nescio quid in capite gestans).
In patera nigra, Tarquiniis rep., est Berolini (I 30 delineavit Ritschl tab. X
fig. c; cf. lordan ann. inst. 1884 p. 538).

2970 Apolenei.
2971 Fide.
2972 lunone.
2973 luno Lo|ucina'.
2974 Mat. Mlatut.
2975 Salute.
2976 Dei. Mari|ca^
2977 Deiv. [iV]o[«]e sede^ P.' Popaio Pop.» f. |

2978 Cesula Atilia donu da[f] Diane.


| | |

2979 Feronia Sta. Tetio^ dede. | |

2980 lunone reg.'' matrona Pisaurese* dono


] | |
dedrot.

2981 Matre Matuta dono dedro


|
matrona. j | |
M'. Curia, |
Pola
Livia I
deda^
2982 I
Nomelia |
dede.
2983 Lebro»°.
Prope Pisaurum rcp., cippi pyramidum similes supra truncarum (1 167 180. —
XI 6290 —
6503 vidit Bormann; delineavit Ritschl tab. XLIII. XLIF). Titulos
n. 2970 —
2973, in quibus nuda deorum nomina sunt, paullo antiquiores reliquis
pulat Bormann. —
1) Quattuor postremae litlerae in latere lapidis (similiter etiam

in N. 2974. 2976. 2977 singuli versus in latus lapidis excurrunt). 2) Deiva Ma- —
rica (deam hanc memorant Ferg. Aen. 7, 47 aliique), 3) Divos Novemsedes agnovit —
Momvisen (prima et tertia littera in lapide non agnoscuntur ; punctum ante sede
certum est). Esos Novesede pesco pacre est in tabella Marsica quam ediderunt
Mommseji unterital. Dial. p. 529 et Zvetaieff inscr. Ital. med. dialectic. tab. VI 3.
Praeterea cf. de diis Novensidibus sive tit plerumque dicebantur novensilibus
Tituli sacri et sacerdotum. 3

Ih-eller R.Myth. I p. 101 (ed. 5). —


4) Litlera iam dimidiata incertum utntm T.
fuerit an P; hoc praetulit qui nuper vidit Bormann. 5) Sic videtur legendum —
esse, quamquam secunda littera ad d proprius accedit quam ad o (punctum ante f

non certum est). —


6) Punclum inler et Sla et Tetio non cerlum. Jntellege: Staius
Tettiu*. —
7) Particulam litterae g vidit Bormann. 8) Intellege: Matronae Pi- —
saurenses (in fine horum vocabulorum possunt periisse tingulae litterae). 9) Fertus —
tres postremi pottea additi esse videntur. 10) Intellege: Libero. —
Ceterum hic
lapis multo postea repertus est, neque plane similis eorum qui praecedunt,
1 . —__
2984 Anabestas*.
2985 Remureine.
Romae monte Palalino rep. columellae ex lapide Albano (Fl 21. 566 cf, 50794
in
hanc vidit Huelsen, delineavit Huebner ex. scr. ep. n. 94). Certe N. 2893 (sed tine
dubio etiam N. 2894), testibus ipsis litteris (cf. Huelsen et Huebner l. c), non ea
aetate incisa est cuius esse se simulat, sed saee. p. Chr. primo, fortasse temporibus
Claudii. — 1) Dativus pluralit videtur esse, ut Comitcas infra N. 2986. Ipsa nu-
mina ignota.

2986 devas |
Corniscas* |
sacrum.
Rumae rep. trans Tiberim snb laniculo (I 814. FI 96 aliquoties detcripta
taec. XFI). — 1) Memorat divas Cornitcas et eorum sacellum Tranttiberinum
Festut ep. p. 64.

2987 Coronicei | T. Terentius L. C. 1. donom |


mereto dedet.
Romae, parva rotunda lapidis calcarei, nunc Lipsiae (FI 50838 vidit
basis
Mommsen; delineavit Huelsen Roem. Mitlh. 1893 p. 65). De numine praelerea ignoto
cf. Huelsen l. c. p. 64.

2988 Vediovei* patrei^* |


genteiles luliei'. (in latere) \ed\[oveiy aara

(in parte postica) leege Albana' dicata.


Bovillis rep., iam Romae, ara formae veluslae (1807. XIF 2587 recognoverunt
HueUen et Mau; Ritschl iab. LFI f). —
1) De Fediove cf. Preller Roeni. Myth. ed. 5

I p. 262 cum notis lordani. —


2) Patrei vocabulum postmodum additum esse ex

collocatione palet. —
3) luliorum tacra gentilicia antiquitus Bovillis fieri solita

ette ex Tac. a. 2,41.


colligi potest —
4) Haec antiquitut erata, scilicet errore

potita a quadratario el mox sublata. —


5) lulii ex Alba oriundos se putabant, et

ipsi Bovillani Albani Longani vel erant vel dicebantur (ef. C. I. L. XIF p. 251),
unde non mirum aram hanc dicatam eis legibus quae Albae in utu fuisse puta-
bantur.

2989 [M. Am]\\\o M. f., C. An . . .\ \


[praijtoris pro po[ptod] |
. . . ti*

Diove dede[re].
Romae empta, lamella aerea, ted incertum num Romae reperta, nunc in muteo
Berolinenti (I 188. FI 156; Rittchl pritcae Lat. suppl. tab. II f). Supplementa
sunt Mommseni. — 1) Aut An fuit aut Am
. . . . . . — 2) [Z?t]ti supplevit Mommsen
putant Ditem non divertum ette a Fediove; ted cf. lordan ap. Prellerum Roem.
Myth. ed. 5 II p. 63 not. 5.

2990 Diuei» |
Ardea|les'.
In summo monte Albano (Monte Cavi) rep., ett Romae (XIF 2251 correxit
Huelten Roem. Mitth. 1893 p.63). — 1) Primam litleram d fuitte formae peculiaris
1*
4 Caput XI.

(infra apertam), ut est etiam in Ardeates vocabulo, statuit Huelsen, Ceterum Jup~
piter hic est Latiaris, ut dicitur in titulo eodem loco reperto infra J\. 5072. —
2) tes litterae in latere basis.

2991 Sa.' Burtio V. f. |


lue* dono |
ded. mereto.
Ad lacum Fucinum rep. (Eph. ep. 8, 174- vidit Huelsen). — 1) Salvius prae-
nomen. — 2) lue, idem quod luve, lovi.

2992 Tampia L. f. |
Diovei.
Aquileiae, in columnae parte summa (r p. 1075, vidit Pait CIL. suppl. Ital, I
n. 395).

2993 Tampiai' |
Diovei.
Peragae prope Patavium, in columnae parte summa (I 145S, 2799 vidit V
Mommsen). —
1) Fortasse hic quoque fuit Tampia L. f. (cf, Pais l. cit. ad iV. 2992).

2994 . . . o lovei' Victore


. . . T. Mefu . . . M. f.

... III vir [resfijtuit.


Romae rep. in Quirinali, una ut videtur cum N. 5140 (1 658. FI 458 cf. 50767<*

deser. luttus Rycquius). — 1) Diovei (non oiovei) in lapide fuisse putat Mommsen.
— Ad Capilolium vetus, quod fuit in Quirinali, tilulum retfulit Mojnmsen, sed
cf. Huelsen Mus. Rhen. 1894 p. 408.

2995 (in parte aniica) lovi (in postica) imp. Caesar Vespasianus Aug. |

per coUegium pontificum fecit.


Romae prope thermas Titi, ut videtur, rep. (FI 569, inscriptionem posticae
multi descripserunt saec.XFI, in his Smetius, anticae duo tantum vel Ires, quonim
unus lovi in alio saxo fuisse tradit).

2996 I. 0. m. s.*, I
conservato ri imperii d. n. |
* Aug. et ex]-
auditori prejcum generis |
humani, C. Munaltius Felix vet., |
fl. p. p.^ po-
suit dedi[cavitque.
In Numidia loco diclo El-Mahder, inter Cirlam et Lambaesim (Rec. de Constan-
tine 50, 189SJ6 p, 28S; Bulletin arch. du comitd des travaux hist. 1896 p. 285). —
1) Sacrum, — 2) Erasum nomen imperatoris litterarum quattuor vel qriinque ,

(Cari fortasse). — 3) Flamen perpetuus (fortasse coloniae Cirtensis). Eiusdem


nominit vir, fortasse idem, flamen perpetuus et curator coloniae Cirtensis a. 505 a
ehristianis Cirtensibut scripturas sacras sibi tradi iussit (Gesta apud Zenophilum,
in ed. Optati Findobonensi p. 186).

2997 I. o. m. I
summo excellenjtissimo |
Maecius Probus v. c, praef. |

alim.', quod hoc in loco |


anceps periculum |
sustinuerit |
et bonam vale-

tudijnem reciperaverit, |
v. &.^

In agro Campano rep. (X580S vidit Mommsen). — 1) Praefcclus alimenlo-


rum. — 2) Fotum solvit.

2998 lovi summo exjsuperantissimo* |


divinarum hu[manarumque [

rerum rectori |
fatorumque ar|bitro .... a |
.... et pro j
leg.

j

Apuli (Carlsburg) in Dacia (III 1090 bis ut videlur descripta taec. XFIII).
1) Eadem cognomina lovis N. 5005. 5094, iletn FI 426.
Titali sacri et sacerdotum. — luppiter. 6

2999 lovi oplimo ma[xiino deorum principi, j


gubernatori om|nium
rerum, |
caeli lerrarum|quc rectori, ob re|portatam ex gen]tilibus barba-
ris gloriam |
Flavius Leontius |
v. p.' dux per Afrijcam posuit.

I

Lambaesi (yill S. 18H9 Schmidt vidit eclypum). 1) Fir perfectissimus.

3000 I. op[r.] max. I


Geniisque diis
|
[jjmmortalibus |
[mcf]oriisque

dd. nn. invic[f]or., M. Aurel. Vitalis |


v. e., p. p.' Maur. Caesarien., |
Ulp.
I

Castus dec. alae j


Thracum, ob barjbaros cesos ac |
fusos v. s. 1. a., |
. . idus

Aug., a. p.=' CC I
et XV^
In Mauretania prope Auziam loco dicto Jin bu Dtb (FIII S. 20827 vidi ec-
typum). —
1) yir egregius, praeses provineiae. 2) Anno provinciae (Maureta- —
niae). — 3) Significatur annus p. Chr. 2,U.
Alios titulos lovi optimo maximo dedicatos ob expeditiones bellicas feliciter
peractas vide supra N. 628. H9i.

3001 pro salule |


coloniae et ordinis |
decurionum et populi |
Tu-
dertis, lovi opt. max. ]
custodi conservatori, j
quod is sceleratissimi servi |

publici infando latrocinio* ]


defixa monumentis'' ordinis ]
decurionum no-
mina |
numine suo eruit ac vindijcavit et metu periculorum |
coloniam
civesque liberavit, |
L. Caucrius Ciementis lib. ]
Primigenius ]
sexvir et

Augustalis et Flavialis^ ]
primus omnium his honoribus ]
ab ordine do-
natus, ]
votum solvit.

Tuder (XI 4639 vidit Bormann). — 1) Seelere. — 2) Sepulcris. De hac de-


fixionum superstitione cf. Plin. h. n. 28, 19. Tac. a. 2, 79 cet. et quae composuit
ffunsch Defixionum tabellae Alticae p. III. IF. XXX. — 3) Tam seviri quam
Augustales reperiuntur etiam in aliis titulis Tudertinis (cf. CIL. XI p. 679), Fla-
vialis praeterea nuUus. Primus omnium cum Flavialis dignitate exornatus sit Primi
genif/s, apparet eum vixisse temporibus Flaviorum. Fortasse ipse partem habuit
in detegendo scelere servi illius publici.

I (sic)
3002
T. 1
[/]ovi

Varius Agrjippinus
op|[<]imo mjaximo pi]entissi|mo exaudi]tori
v. s.
ress]titutori

Inter Capuam et Trebulam rep. (X 4S5S vidit Mommsen).

3003 lovi 0. m. summ. ]


exsuperantis. *
m.^ ]
T. Sextius Verian]us
pro salute Corjneliani f.', c. v., cons.''j

In Etruria prope Castel nucvo dell' Abbate, non longe a Clusio (XI 2600 vidit
Bormann). — 1) Cf. N. 2998. — 2) Fortasse aliud cogiiomen lovis optimi maximi.
— 3) Filii. — 4) Clarissimi viri, consulis.

3004 L 0. m. (in parte opposita) [P. Su\\\>\c\o Quirin. C. Valg[t]o

c[os.]', )
Sex. Pontidio Basso M. lunio Celere IIv[tr.]^ ]
Scx. Helvio C. f.

P. Tilio Falerno aed.^ ]


P. Rammius P. l. Chreslus ]
navigator I. o. m.
(navis velis expansis).
Capuae(X580i vidit Mommsen). — 1) A.u.e.742.— 2) Duoviris, 3) aedili-

bus, scilicet coloniae Capuae.


6 Caput XI.

3005 lovi optumo maximo ex I


viso |
aram aedificavit |
P. Cornelius

P. 1. Trupo mesorS prec^



I
I

Ostiae rep., deinde Romae (1 4409. XIF 23 deser. Marinius). — 1) Mensor.


2) Precario, sc. loco concesso (Momms.).

3006 C. Titius C. 1.
I
Pelops a love ex visu
( |
iussus posit (dc).
Ateste (Este) rep. (^2472 vidit Mommsen).

3007 I. 0. m. I
Aur. Martinus |
Basus* et Aur. |
Castor po. Lyd|i*
circumstantes |
viderunt numen |
a[^]uilae^ descidise" |
monte supra dra-
cone^ I
tres valida vii^ |
Supstrinxit a^^Juila^ Hi s. s.' a^jjuila^ de |
peri-

culo liberaverunt. |
V. 1. m. p.
I

Jpuli in Dacia rep. (III S. 77S6 viderunt Hirschfeld et Domaszewski). —


1) Fortasse non nomen, sed sacerdotii aliquod genus; cf. III S. 7854. 2) Pontem —
Lydi, dubitans proposuit Mommsen (nam fluvius huius nominis ignotus). —
3) AQVILAE, AQVILA lapis. — 4) Intellege: descendisse (similia reperiuntur in actis
Arvalium). — 5) Dracones. — Vi. — 6) 7) Supra scripti.

3008 lovi I
optum. max. |
Ti. Claudius |
Ennychus* |
et Claudia |

Manto* ex voto.
— Notizie degli scavi 4888 p. 698). —
I

Romae rep. in regione Suburae (FI S0958


1) Nota cognomina a vaticinatione desumpta.

3009 lovi optim. maxi. |


Capitolino |
pro salut. An|tonini Aug. Pii,

Postumi|us Acilianus praef. coh. I Delm.*



|

Maryport in Anglia rep. a. 4875 (Eph. ep. 5, 95 vidit Bruce). 1) Idem pi-ae-

fectus eodem loco reliquit titulos VII 567. 588. 400.

3010 lovi !
statori 1
Q. Aburn[«]us |
Caedic[«]anus* |
leg. Aug.
Apuli in Dacia (III 4089 bis descripta). — 1) Fixit temporibus Hadrianl, cf.

CIL. XF p. 73. 480.

3011 lovi statori |


sac. |
L. Septimius |
Carchedoni|us v. s.

Prope Masculam (Khenchela) Numidiae rep. (FIII S. 47674 Schmidt vidit ec-

typtim).

3012 lovi statori et conserva[fon, votis decennalium solntis]


et vicennalium susceptis, et ob victoriam [et reditum d. n. imperatoris Caesaris]
Marci Aurelii Antonini Augusti Parthici max[imi pontificis maximi trib. pot.

XI cet.]

Romae, in vinea quadam ad viam Salariam (FI 454 solus descripsit saec. XFII
Fabrettius). —
Fidetur spectare ad a. 208, quo vota deeennalia Caracalli soluta
testantur nummi et quo ille ad bellum Britannicum cum patre profectus est
(Eckhel 7, 206).

3013 I. 0. m. Aug. pr. pr.


conserva|tori L. Aemijhus Carus* leg. |
I

Philadelphiae sive Rabbath und Nachrichten des Aminon (Briinnow Mittheil.


deutschen Palaestina-Fereins 4896 p. 4). 1) Fide supra N. 4077. Hunc titulum —
posuit Carus cum esset legatus pro pr. Arabiae. Idem cum esset legatus legionis in
Germania inferiore, in hac quoque provincia titulum lovi dedicavit Coloniae Agrip-
ptnae (Brambach 554).
.

Tituli sacri et sacerdotum. — luppiter. 7

3014 I. 0. m. I
aeterno* |
conservatori |
Callistus |
Aug. n. disp.''
|

pro salule |
sua et suor. |
ex v. p.
Zalatnae (Ampeli) in Dacia (III 1S01 vidit Mommten). 1) Aeterni lovit —
nomine hic et in aliis inscripttonibus (III S.79f2 7914 cet.) significari numen ali- —
quod Syrorum (lovem Dolichenum) putat Cumont revue archeol. 1888 1. 11 p. 186. —
2) Idem Callistus Augusti nostri dispensator alium titulum lovi conservatori po-
tuit III 1085.

3015 I. 0. m. I
conservat. ]
L. Ant. Secun. |
Aug. col. Ap.*, |
in his
aedib. |
natus, cum |
Celsina fil., |
v. s. I. m.
Prope Apulum Daciae (III 1084 servavit Martinus Opitz). — 1) Augustalts
coloniae Apulensis.

3016 lovi I
conservatori |
omnium rerum |
M. [^]rucius Na[fflZ]is j
v.

s. I. m.
Rougiers inter Aquas Sextias et Toulon (XI1 1066 p.82Sl ad apographum factum
saec. Xyill).

3017 lovi I
frugifero ]
M. Erucius ]
Natalis.
Rougiers (XII 336 p. 809 Robert Parisiensis vidit ectypum).

3018 lovi 0. m. I
conservatori pos|sessionum Roscior|um Paculi
Aeliani n.* cos.* |
et Bassae flliorumque |
eor., ex voto L. |
Roscius Eubu-
lus nutrit. |
et procurat. cum P. Roscio ]
Firmo, lib. proc. eor. (In latere)
d. IIII non. Mart. |
luliano II et Crisp[moJ |
cos.'
Concesii in valle Trompia supra Brixiam (F 4241 bis descripta, saec, XV et

denuo saec. XVII). — 1) Nostri. — 2) Consulis (L. Rosciut Paculut Aelianus consul
ord. fuit a. 223). — 3) 4 Mart. 224.

3019 lovi monitori |


conservatorique |
^
[
leg. Aug. leg. XIII
Gem. somno monitus.
I

Apuli (Carlsburg) in Dacia (III 1032 servavit Ariostus auctor incorruptus).


Alium titulum lovi monitori dedicatum dedi supra N. S46. 1) Fidetur legati —
nomen erasum, ut in III 1062.

3020 I. o. m. I
custodi, |
dis deabus|que, j
Q. Fabius Com|modus trib. |

leg. II Ad.
Aquinci rep. (III S. 1042S vidit Domaszewski)

3021 I. 0. m. I
defensori |
et tutatori |
C. lul. Sen|nianus cu[m] |

luL Ruflna coniuge v. L p.


| |

Reckae, ubi fuit Romula Daciae, iam Bukaresti (III S. 8024 vidit Domaszewski).

3022 L 0. m. |
depulsori et |
diis deabusque |
omnibus et |
Genio
loci 1
T. Flav. Latinianus praefectus |
vigilum* |
. . . .


|

Lugduni (XIII 174S vidit Ilirschfeld). 1) Utnim Romae an Lvgduni prae-


fectus vigilum fuerit, haesitat Hirschfeld.

3023 [/.] o. m. statori |


[i]tem depulsor., |
. . [/]uL Maximi|[o]nus
trib. mii. |
v. s. pro sua sul[or]umq. salute.
Tordae, ubi fuit Potaissa, in Dacia rep. (III 89S vidit Mommten).
8 Caput XI.

3024 lovi depulso|ri, Genio loci, |


M. Valerius |
Maximianus* |
leg.

Aug. leg. III ^ Aug. pr. pr., |


consul, et |
Ulpia Aristonice.
— —
I

Lambaesi (FIII 2621 vidit Wilmanns). 1) Vide supra N. 402. 2) III nu-
merus in litura reslitutus (cf. supra N. 303 not. /, N. 2296 not. 5).

30S5 I. o. m. salutari |
et Genio domus |
eius L. Serenius | Bassus
7 leg. II Adi.' gravissima infirmitale [
liberatus |
v. s. 1. m.

I

Aquinci rep. (III64S6 cf. III S. 10589 vidit Mommsen). 1) Centurio legionis
secundae Adiutricis.

3026 lovi tulori |


Q. Veturius Secundus, |
A. Libius Hilarianus |

quaglator.* et curator., |
donu daeder. |
cultoribus.
Prope Ostiam rep. (XIF 23 vidi). 1) Quaglator collegii alicuius est etiam —
X 5910. Focabulum a coagulando ductum respondet fere coactori (Momms,).

3027 lovi I
tutatori |
maris*.
Benevenli (IX 1349 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Duae postremae lit-

terae iam non extant, vidit eas Gualierus auctor sincerus.

3028 sancto I
lovi territori |
sacrum.
In agro Tiburtino rep., deinde Romae (XIV 5339 vidil Henzen).

3029 prestito lovi s. |


!!!!!! !^ \
tribunus coh. X |
praet., cultor
nu|miDis ipsius, profic|iscens ad opprimen|dam factionem |
GaUicanam'
iussu I
principis sui aram |
istam posuit.
Poetovione rep., est Gratzii (III 4057 vidil Mommsen), — 1) Foeabulum erasum.
Festigia nominis Plautiani deprehendere sibi visus est Premerstein, sed cf. Hirsch-
feld III S. 10868, item Prosopogr. Imp. Rom. sub C. Fulvio Plautiano. 2) Signi- —
ficari bellum aliquod de principatu gestum inter exercitus Pannonicum et Ger-
manicum putat Mommsen. Titulum arae, quam lovi praestili posuisse dicebatur
Hercules victor, dabimus infra N. 5401.

3030 deo lobi |


prestabili |
P. Staius |
Eutychi|anus.
Terraloggia non longe a Benevento (IX 1498 vidit Hirschfeld).

oVoV (vir habitu lovis s. fulmen et tridentem, d. bidentem tenens, pone del-

phinus) love iutori.


In tabula fictili picturata, rep. Urbisagliae in Pieeno, pictum (IX 3351 vidit
Mommsen; imago est Monumenti deW Inst. arch. XI tab. XVII enarravit Schmidt
ann. 1880 p. 65), In simili tabula una reperta picta est Minerva, in terlia
inst.

Victoria, sed sine inscriptionibus. love lutori Momms., love lutor Schm. —
3032 lovi I
in)petratori ' |
A. L. C.
Romae, in cippi rep. in alveo Tiberis duobus lateribus (VI 50953 Notitie =
degli scavi 1893 p. 44 viderunt Vaglieri et Huelsen), —
1) Cf. infra N. 5454(3.

3033 lovi opsequenti publice.


I |

Olim Bagnacavallo inler Ravennam et Faventiam, iam Ferrariae (XI 638


vidit Mommsen).
Titali sacri et Bacerdotam. — luppiter. 9

3034 lovi valenti |


D. Footeius Frontinianus |
L. Sterlinius Rufinus
leg. I
Augustor. pr. pr., cos. desig.'
Lambaesi rep. in templo Aesculapii, perlinebat ad aediculam lovis in inscrip-
tione epistylii eiusdem tcmpli (cf. infra A. SSi2) memoralam (Flll 2379 d vidit
ffilmanns). — 1) Fide supra N. 1082.

3035 1. 0. m. I
paterno |
Aurel. Vetjus adiutor |
offici corni|culario-

rum* e |
v.* 1. m. p.
In Dacia, in vico Lona prope Tordam, velerem Polaissam, iam Findobonae
(III 89i vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N. 2390. 2591. 2) E voto. —
3036 [/o]vi Quirino.
3036» lovi Cyrin[o] (et infra) C. Tati Max.
Casteldieri in Paelignis, tegulae duae (IX 3503 descripsit Dressel).

3037 I. 0. m. 1
iur.' |
d. c. s.»

Brixiae (Pais n. 1277 misil Petrus da Ponle Brixianus). — 1) lovi optimo


maximo iurario (cf. ad N. 505S not. 2). — 2) De conscriptorum senlentia.

3038 C. Volcaci. C. f. har.' de stipe lovi iurario^ [m]oni-


mentom.
fiomae in insula Tiberina rep., pavimentum operis Signini (I 410S. VI 579
ex imagine quam fieri fecit P. H. Fiscontius; ex eadem Ritschl tab. LlXa). —
1) Haruspex. —
2) lovem iurarium, \. e. OQXiov, agnovit Mommsen.

3039 lovi paganico sacr. ex indulgentia dominorum' Successus | |

publicus municipum Asisioatium ser. Amoenianus aedem cum portici-


| |

bus a solo sua pec. fecit, item mensam et aram d. d.


I
|

Asisii (XI S57S vidit Bormaim). — 1) Scilicet municipii Asisinatis.

3040 Licinia Licinia Octavia


Quinta Purpuris Saturnin.
fulmen alatum tres feminae stantes patera
lovi optimo maximo
purpurioni*.
Romae prope monlem Testaceum (FI 42i p. 854 vidit de Rossi).
rep. —
1) Cognomen lovi inditum videtur a cognomine dedicantis (cf. lordan ad Prelleri

R. Mylh. I p. 208, 1).

3041 T. Pinarius Eros |


lovi caelesti v. s. |
1. m.
Salonis (III S. 8668 vidit Hirschfeld).

3042 lovi sereno Nummius I


| |
Albinus* |
ex voto.
Romae, nunc in Faticano (Fl 455 vidit Henzen). — 1) Incerlum num unus
ex viris nobilibus (cf. supra N.H49) huius nominis.

3043 lovi I
pluvia[/t].
Canutii, ut videtur, rep. est Neapoli (IX 524 vidit Mommten).
1

10 Caput XI.

3044 lovi I
tonanti.
Fernegues prope Aquas Sextias (XIJ 301 vidit Fillefosse). Similis est 1X2162.

3045 I. 0. m. I
tonitra|tori T. Aur. |
Maximus |
\e[t.] Augg.
Prope Serajevo rep. (III S. 8374 cf. p. 2256 descr. Patscli).

3046 lovi sancto brontonti Aur. Poplius (deus, sed Apollo, non lup-
piter, sedens in rupe ; adstant virgines duae altera urceum altera pateram tenens).
Romae (VI 452 vidit Huebner; delineavit Gerhard ant. Bildwerke LXXXI1
cf. p. 251).

3047 sacr. |
lovi |
tonanti |
fulminanti.
Prope Anguillaram ad lacum Sabatinum rep. (XI 5775 vidit Garruccius).

3048 lovi I
sacr. |
fulminari |
T. Trebius | T. f.

Prope Atestem (Este) rep. (F 2474 vidit Mommsen).

3049 I. 0. m. fulm. ful.' I


sacr. |
Fl. Verus M[y]robalajnus* proc.
Aug. n., praejpos. splendidissim. |
vect. ferr.^ per |
Asclepiadem j
ark. stat.

SiscS I
V. s. 1. m.
Sisciae (III 5955 cf. p. 1742 bis descripta saec. XFIII). — 1) lovi optimo
maximo fulmini fulguri (cf. N. 5052/5). — 2) Metrobalanus traditur, correxit
Froehner. — 3) Praepositus splendidissimi vectigaUs ferrariarum. — 4) Arkarium
stationis Siseiensis.

3050 (fulmen) I. o. m. co.* |


ex premissa |
fulguris [
potestate |
FJa-
vius Valens ex d.'^ v. s. 1. m.
v. c. D. p. |


|

Galliani, inter Comurn et Mediolanium, rep. (F 3670 vidit Mommsen)


1) Conservatori (^). 2) Ex devotione {1). Mo. —
3051 aram lovi fulge|ratoris (sic) ex precepjto deorum monltensium*
Val. Creslcentio pater deoru |
omnium^ et Aur. Exulperantius sacerdos |

Silvani cun fratribus et sororibu (sic) dedica|verunt. |

Romae in colle Quirinali (VI 577 ad exemplum Smetii). — 1) Intellege deos


montium urbis cf. Mommsen hist. Rom. I p. 108 ed. 7. 2) Patres ad mysteria —
Mithriaca pertinent; pater deorum omnium hac sola inscriplione commemoratur.

3053 lovi fulmini fulguri* tonanti |


[I.] Rustius L. f. [Cjaepio*
I

pont. I
ex s. c. dedicavit.
Interamnae ad Narem (Terni) (XI 4172 semel ut videtur descripta saec. XVI).
— 1) Cf. praeter J\. 5055 hemerologium Arvalium, ubi sub d. 7 Ocl.
recensetur sacrum
lovi fulguri, lunoni curriti (CIL. I ed. 2 p. 551). 2) JSomen restitutum ex alia in- —
scriptione Interamnate eiusdem hominis (XI 4217).

3053 lovi I
fulguri |
fulmini.
Prope Viennam rep. (XII 1807 vidit Hirschfeld).

3054 fulgur dium.


Romae rep. in Esquiliis, in lapidum in arcae formam compositorum uno (VI 203
cf. 5ff714 aliquoties descripta saec. XVIII).
.

Tituli sacri et sacerdotuin. — luppiter. 11

3055 fulgur divom condituui. I |

Nemauti (XII 5048 vidit Hirschfeld).

3056 de caelo |
tactum |
et |
conditum.
Opilergii (F" 496S cf. p. 4066 habet solus f^alvasonius auctor fidei suspectae).

3057 lovi I
summan. |
T. Caecilijus |
Sextio.
y^eronae, sed fortasse alibi rep. (F 5236 vidit Mommsen).

3058 V. s. 1. m, lovi aljto' summ|ano Felici|anus Primi v. s. culm


suis I
d. d. d.
Barsand, inter Comum et Bergomum (FS660 vidit Mojmnsen). — 1) Sic legit
Mommsen; alt. to. legit Labus explicavitque : altitonanti.

3059 Summanium fulgur |


conditum.
Romae in Esquilino rep. (Fl 50880 = Notizie degli scavi 1880 p. 463).

3060 I. 0. m. I
auctori |
bonarum |
Tempesjtatium, |
Val. lustus.
In Aquitania loco dicto Lescure (XIII 6 descr. Allmer).

3061 lovi 0, m, I
Tempestatium [
divinarum |
potenti, |
lcg. III Aug. 1

dedicante |
Q. Fabio CatuUino | leg. Aug. pr. pr.*
Prope Lambaesim rep. (FIII 2609 vidit Renier). Una repertus — est titulus
gemellus dedicatus Fenlis bonarum Tempestatium potentibus (VIII 2610). — 1) Vide
supra N. 2487 not. 48.

3062 lovi optim6 maxim6 |


caelestino, fontibus et |
Minerv^e et col-
legi6 1
sanctissim6, quod consisltit in pr^edis Larci Mace|donis' |
in curia, |

Flavius Successus cum suis. (In parte postica) T. Flavius |


Successus |
d. d.
(In latere dexiro Minerva libans ad aram; in sinistro fluvius umae innixus).
Romae rep. nunc Urbini (VI 404
retro ecclesiam S. Balbinae (in Aoentino),
cf. 5ff7S6 vidit Bormann titulum frontis). 1) Videtur esse idem qui fuit legattu —
Galatiae anno 422 et postea consul (cf. Prosopogr. imp. Rom. s. v ).

3063 lovi' I
propagatori |
conservatori |
et Genio fontis, |
excepto-
rium I
quod [L. F]i[^]ilius |
Felix v. e.^ pater |
extruxit, |
[Fji^^f^iiius Se-
cunjdus^ filius |
v. s. 1. a.

In Numidia prope Lambaesim (VIII 4294 p. 936 bis ut videtur vel ter de-
scripta). — 1) Sic unus auctor, . . . o . reliqui.
. . —
2) Vir egregius; nisi forte in
lapide fuit vet. (veteranus). — 3) Idem homo videtur memorari VIII 2651.

3064 lovei sacr. (In postica) hanc aram |


ne quis dealbet. (In later»
intuenU dextro) M. Blossius M. 1. Agato |
(sequuntur alia nomina libertinorum
decem).
Capuae olim, nunc Neapoli (I S74. X 578S Ritschl tab. LXIVe).

3065 lovei Leibero ' s. . .

In Sabinis prope vicum Poggio Mirteto rep. epistylium (lordan ind. leet.

acad. Regiom. 4886/7 p. 5 descripsit parochus quidam regionis illius). 1) Tiiulum —


dedicalionis aedis lovis Liberi Furfone in Sabinis repertum dabimus infra inter
acta sacra. Praelerea lovi Libero videtur dedicalus esse etiam titulus Campanus
X 5786. Cf Preller R. Myth. ed. 5 I p. 443 cum notis lordani.
12 Caput XI.

3966 [/]ovi Liberta[<?] ' |


sacrum. |
Positum aedil.*^ |
P. Valeri Bassi \

praef. fabrum.
TuscuH ([ ii24. XIF 2379 Ritschl tab. LXXFl). — 1) Cf. ad eam quae se-

quitur. — 2) Aedilitate.

3067 ciirat6res |
lovi Libertati'.
Olim Bagnacavallo inter Ravennam et Faventiam, iam Ferrariae (XI 637 vidit
Mommsen). — 1) lovis Libertatis aedes etiam Romae fuit in Ave7itino, cf. mon.
Ancyr. IF 6.
3068 lovi luventuti* |
sacrum |
Cn. Domitius Afri^ libert. |
Ingenuus,
accensus.
Sutrii (XI S243 vidit Bormann). — 1) Alius titulus lovi laentati positus esl
IX 3374. — 2) Patronus fuit Cn. Domitius Afer celeber orator temporum Tiberii
et Claudii.

3069 lovis tutelae |


C. Hostilius |
Aemilianus |
vet. Augg. nn. |
v.

s. 1. m.
Poncarale prope Brixiam, nunc Brixiae (F 4243 vidii Mommsen).

3070 Victoriae aeter|ni im|victi (sic) lovis |


optimi maximi |
M. Val.
Caminas |
castelli restilutor. | Autolycu[s] ^
Ad oram Liguriae in vico Taggia (F7809 vidit Mommsen). — 1) Focabulum
alia litteratura adieclum.

3071 C. Calvisio |
L. Passieno cos.' |
M. Menius M. f. Rufus [s]ac. VP, |

[L]. Vibidius L. f. sac. IP, |


lovi aer[«]s'' et dis indigetibu[s] |
cum aedici[a]

et base |
[et ae]di et porticu d. s. [p].
Inler Soram et Ferulas in viva rupe incisum litteris parvis (X 3779 Mommsen
vidit eclypum). — 1) A. u. c. 730. — 2) Fidetur intellegendum esse: sacerdos
sextum, 3) sacerdos ilerum. — 4) Focabulum 7ion nimis certae lectionis (quarta
littera periil, secunda incertum utrum fuit E an I an T cet.); neque de et quod
seqtiitur constat.

3072 L. Ru[6e]lliu[s] Geminus |


c[os.] ' |
lovi Latia[n'^ |
t;o]tum.
In monte Albano rep. (XIF 2227). — 1) Consul a. p. Clir. 29. — 2) Cf. supra
ad N. 2990.

3073 lovi I
Apenino* |
T. Vivius C[ar]|mogenes [et] \
Sulpicia Eu-
[pftro]|syne coniu[a;] |
v. s. d. d.
Prope Sch(i)eggiam (7ion longe ab Iguvio), ubi via Flaminia transibat montem
Appenninum rep., est Feronae (XI 3803 vidit Mommsen).
, 1) Aede7n lovis Apen- —
nini prope Iguvium notat tabula Peutingerana. Cf. etia^n vit. Clandii 10 et Fir77ii 5.

3074 lovi 0. m. I
Appennino [
conservajtori |
dominor. |
Dn[M.]' for-
tissimo|rum |
felicissimo|rumque |
imperatorum.
Rusicade (Philippeville) Nu7nidiaerep. (FIII 7961 vidit JFilmanns). — 1) Tertia
n, pertinens ad Getam, scalpro delela est.

3075 I. 0. m. Appennino M. Ulp. Valenli|nus dec. col.* |


v. s. 1. m.
=
|
I

Szent Gyorgyvdlya, inter Sarmizegeiusam et Apulum Daciae (III S. 12376


arch. ep. Mitth. 44, 1891 p. 110 vidit Cumont). — 1) Decurio coloniae (Sarmizegetusae).
Tituli sacri et Bacerdotum. — luppiter. 13

3076 [/]ovi Cacuno f. c. . .

In Sabinis prope Canetnorlo (iam Urvinio) rep. (IX 4876 vidi).

3077 lovis Caculnus.


I

Romae in museo Kircheriano, lamina aenea, ubi reperta sit ignoratur (FI 571
descripsit Kiessling).

3078 aram |
cosliluit |
lovi Cimilnio A^^Jilleius* Pris|cus c. s, o. |
v.

1. s. o.'^

Orvieti (XI 2688 vidit Bormann). —


1) Nomen non ceriae leclionis est. —
2) Fortasse: cum suis omnibus volum liberis solvit (Bo.); sed lectio non est certa.

3079 lovi I
Vesuvio |
sac. |
d. d.

Capuae (X 3806 semel descripta saec. XFII).

3080
Hercules (vultu luppiter Genius
adulescentis cum aquila, ful- (barbatus)
mortalis) cum mine, sceptro; sedens in
pelle leonina iuxta: monte, laurum
et clava quercus arborem ampleetens
Herculi lovi Genio
luliano* Caelio Caeiimontis^
Anna' sacrum
Romae, incertvm quo loco urbis effbssa, vix in Quirinali ut traditvr, sed
potivs in monte Caelio (FI 334; Bull. comunal. 1887 tab. XIX p. 513 cf. p. 542).
— 1) Talia cognomina, derivata a nominibus dedicantium vel eorum in qvorum

praediis sacella extructa erant, et in aliis diis inveniuntur, et in ipso love (N. 3040)
et saepius in Hercule (v. infra N. 3444. 5468). — 2) Cf. lordan Top. II p. 2S9. —
3) Nunien dedicantis.

3081 pro salute et red[i7u] |


imp. Caes. Traiani Iladri [ani] |
Geminia
Myrtis* cum Anici[a Prisca /".] aedem |
cultoribus lovis Axo[rani^ rfe</.],
|

ut in memoriam Auici Prisci (:\oniugis\ sui in ea semper epulentur.


Terracinae ut videtvr vel prope Terracinam (X 6485 ad exemplvm Giovenazzii
auctoris accurati). — 1) Eadem Geminia Myrtis et Anicia Prisca imperante Traiano
Bellonae acdetn fecerant X 6482. —
Axur repraesentatvr in nvmmis C. 2) lovis
Fibii Pansae consulis a. 711 (Eckhel S, 539); lovem Anxurem Anxure (id antiquum
Tarracinae vocabulum) cultum esse tradunt Fergilius Aen. 7, 799 cum Servio ei
Porphyrione ad Horat. sat. 1,S,26 cf. praeterea Mommsen X p. 623.

8082 cultores lovis Latii': |


M. Fremedius Severus et Blassia Vera
patroni, |
in dedicatione dederunt pane et vinu et X S'; |
P. Seneka Cor-
nelius palronus, aream d. d. ; |
M. Fremedius lustus, et lustinus; |
T. Lu-
rius Clemens, |
T. Cossonius Severus, |
(sequuntur alia nomina plus viginti, se-

quebantur alia quae perierunt).


Pisauri (XI 6310 vidit Bormann). 1) lupiter Latius praeterea ignotus; in- —
certum utrum componendus cum Latiare supra N. 5072. 2) Denarios semisse». —
14 Caput XI.

3083 lovei lunonei Minervai |


Falesce quei in Sardinia sunt |
donum
dederunt; magistreis |
L. Latrius K. f., C. Salv[e]na Voltai f., |
coiraveront
(in parte aversa)

conlegium* quod est aciptum aetatei aged[aj]%


opiparum ad veitam quolundam festosque dies,

quei soueis a[rp]utieis opidque Volcani'


condecorant' sai[pi]sume comvivia loidosque,
ququei* huc dederu[n? i]nperatoribus summeis^
utei sesed lubent[es 6e]ne iovent optantis.
Faleriis rep., lamina aenea (XI S078 descr. Garruccius). Tractavit Buecheler
carm. epigr. n. 2. — 1) gonU, 2) Volg-, 3) gond- incisum est in aere. — 4) Ae-
ceptum, gratumque (Bue.) ad aetatem agendam.
utile 5) Cocos esse primum —
vidtt Buecheler. f^olcano studere dicitur cocus apud Plautum Aulul. 5S9. Hos
cocos diversos esse apparet a Faliscis in Sardinia degentibus qui titulum in parte
opposita laminae incidendum curaverunt. Lamina igitur ad aliud donarium, in
eadem tamen ut videtur aede (cf. not. 6), affixa est. 6) Imperatores, quibus do- —
num dederunt coqui, videntur intellegi luppiter luno Minerva etiam in parte op-
posita laminae memorati.

3084 lovi 0. m., I


lunoni reg., |
Minervae |
ob restitutio|nem Capi-
toli I
ordo spl. Flor.'' |
d. d.
Faesulis rep. a. 1879, arula (XI 1343 vidit Bormann). — 1) Capitolium non
Romanum (de cuius restilutione temporibus Flaviorum noli cogitare), sed Faesula-
num. Una cum hoc titulo repertum esse fragmentum aeneae lupae auetor est
Gamurrinius (cf. Kuhfeldt de Capiloliis imperii Romani p. 29). 2) Ordo splen- —
didissimus Florenti?wrum (non adeo mirum, Florentinos, cum Faesulis Capitolium
restitueretur, donarium ibi posuisse. f^arias necessitudines fuisse inter civitates
p}'opinquas probabile est. Eundem hominem pontificatu et Florentiae et Faesulit
fungente?n habuimus supra N. 14^29).

3085 I. 0. m. I
C. Caerellius |
Sabinus» leg. |
Aug. leg. XIII G. |
et
Fufidia I
Pollitta eius |
voto.

3086 lunoni |
reginae Po|puloniae'' |
deae patriae |
C. Caerellius (
Sa-
binus leg. |
Aug. leg. XIII G. |
et Fufidia |
Pollitta eius |
voto.

3087 Minervae |
lovis consili|orum partici|pi C. Caerellius |
Sabinus
leg. I
Aug. leg. XIII G. |
et Fufidia |
Pollitta eius |
voto.
Apuli in Daeia rep. (III 1074. 1073.1076 secundam et tertiam vidit Domaszewski),
— 1) Legatus legionis XIII Geminae fuit sub Commodo (III 1092; cf. III 1111).
Ad filium eius pertinet titulus supra N. 1160. — 2) Cf. infra JS. 5106. 5112.

3088 lovi Augusto Appuleia M. 1


f. Quinta' [
suo et L. Turpili Broccb[i] 1

Liciniani filii nomine t. [p. i.].

3089 lunoni Augustae Appuleia M. fil. Quinta |


*
|
suo et L. Turpilii
Brocchi Liciniani filii nomine
1
test. pon. iuss. |

laderae (Zara) in Dalmatia (III S. 9994. 9982 vidit Hirschfeld). — 1) Eadem


mulier memoratur III 2940.
Titali sacri et sacerdotum. — luppiter luno Minerva. 15

3090 Mercurio', |
aeterno deo \\ovt\ \
7]unoni regin., Min[ert;ae, j 5oJli,
Lunae, Apol[/tm, |
Z?ia]nae, Fortuna^e], |
, . nae, Opi, Isi, P][etati]\ |
. . .

Fatiis d[iym«, |
quod 6o]num [faustum |
feli]\q\ie [sit] |
imp. Caesari Au-
gus[/o, imperioY I
®*"^' senali populi^gwe Romani] |
et gentibus, nono
[a««o]^ I
introeunte felic[rter] |
C. Caesare L. Pau[Wo cos.]\ \
L. Lucretius
L. 1. Zethus'' I
iussu lovis aram Augustam |
posuit. Salus Semonia. Populi
Victoria*'.

Romae rep. in alveo Tiberis (VI 30973; delineavit Premerstein arch. ep,
Mitth. aus Oestr. iS, 1893 p. 78). — 1) Vocahulum postea additum; antea series
deorum, quibus ara Au^ista dedicata est, coepit a love lunone Minerva. —
2) Supplementa non certa, —
3) Nonus annus fortasse ex quo magistri vici
creari coepti sunt, in quo ara stetit et ex cuius magisiris videlur fuisse Zethus.
Circa anum a. 746 magistros singulorum vicorum in urbe legi coeptos esse novi-
mus ex Dione S3, 8 et ex titulis compluinbus (cf. infra JS. 3508 not. 3). —
4) A. 734 (p, Chr. i). — 5) Zethus hic libertinus videtur fttisse magister vici. —
6) Haec quoque vocabula postea addita. Salus Semonia mcmoratur Macrob. sat.

1, 16, 8.

lovi lunoni Minervae Felicitati Romac divo Augusto titulum positum a. 63


habes supra N. S55.

3091 lovi optimo |


maximo, Iuno|ni reginae, Min|ervae sanctae, |
Soli
Mithrae, |
Herculi Mar[ti Mercurio, |
Genio loci, di|is deabusque |
omnibus,
M|arcus Aureli|us Decimus v. p., p. |
p. N.* ex principe pelregrinorum, |

votum solvit.

Dianae in Numidia (VIII 4378 descr. Renier). — 1) Fide siipra N. 607 not. 4,
item N. 2291.

3092 L 0. m., I
lunoni regin., | Minervae, Nep|tuno, Libe. patr[t], |

Dianae, ceterisq. |
dibus L. Anton. Sa[binianus corni[c.] |
leg. leg. I Ad. P.
f. Se[u.]*, I
templum vetust[afe] |
conlapsum fa|ciundum cur., |
cum Aur[e/.
i4]elian. |
cori[iuge].
Arrabonae in Pannonia superio7'e (III S. 11079 vidit Hirschfeld), — 1) Comi-
cularius legati legionis primae Adiutricis Piae fidelis Severianae.

3093 ayad\fi] nvy\ri\ I. o. m. rector. , |


lunoni Regin., |
Miner.,
Victo., I
Volk., Mercur., |
L p.
Fatis divinis |
Aur. Pudens |
strat. cos.* v.
In Bulgaria loco dicto Vlasko Selo, provinciae Moesiae inferiorit (III S. 45748
misit Skorpil). — 1) Strator consularis.

3094 lovi 0. m. summo |


exsuperantissimo, |
Soli invicto, Apollini, ]

Lunae, Dianae, Fortunae, ]


Marti, Victoriae, Paci, |
[Q.] Antistius Adven-
tus' leg. Aug. pr. pr. |
dat.

I

Prope Utrecht Leidae (Brambach 33 qui vidit).


rep., est 1) Idem qui me-

mbratur supra N. 4091, quem legatum Germaniae inferioris fuisse imperante Marco
docet etiam cursus honorum eius nuper repertus in t. Thibilitano, quem dabimus
infra in Additamentis.
16 Caput XI.

3095 I. 0. m., I
lunoni, |
Neptuno, |
Marti, L. Val. |
Ifalus optjimo

QQllegio negotliantium |
d. d.

Aquinci rep. (III S. iOiSO vidit Domarzewtki).

2096 lunonei Quiritei' sacra"'' [


C. Falcilius L. f. consoP |
dedicavit.
(In latere) ti |
.... lcius L. f. pr.
Beneventi (IX 1347 servavit Verusius). — 1) De lunone Quirite sive Currite,
cui etiam in urbe sacrificntum esse conslat ex hemerologio Arvalium (ubi est sub
d. 7 Oct. [Ijunoni curriti, ciim in alio hemerologio urbano sub eodem die sit scriptum
lunoni Q. in campo, cf, CIL. I ed. 2 p. 551) cf. infra ad N. 5HI et praeterea Preller-
lordan I p.278. — 2) Similiter legitur sacra in aliis titulis valde antiquis, cf. iixfra

N. 5099. 5188. — 3) Consul BenevenU.

3097 Q. Caecilius Cn. A. Q. Flamini leibertus' lunone Seispitei'^ |


matri
reginae.
Lanuvii rep., epistylium marmoreum ( XI F 2090; Rifschl tab. LXIIa). —
1) Cn. et Auli Caeciliorum et Q. Flaminii servus fuerat hic ante manumissionem.
Nullo cognomine quod ulitur, indicat titulum aniiquiorem esse temporibus SuUae
(cf. de libertinis cognomine carentibus Mommsen Staatsr. III p. 423). 2) De —
lunone Sispite (sive Sospita) Lanuvii potissimum culla cf. CIL. Xlf^ p. 192. Ad
aedem eius Lanuvinam pertinuit etiam titulus quem supra dedimus N. 516.

3098 lunoni Argeiae' C. Blandus'' procos.


Tibure, basis ut videtur rotunda (XIF 5SS6 descripserunt ineunte saee. XFI
Accursius et paullo anle auctor ignotus quidam sed accuratus). — 1) Sic Acciir-
sius in schedis autographis bibliothecae Ambrosianae, neque aliter videtur legisse
ignotus ille auctor, cuius autographum non tenemus (Argiae, Argeiae, Argeivae re-
ferunt qui schedas eius adhibuerunt). Aram illam probabile est fuisse restitiitam
tantum a Blando, positam autem fuisse ut tunc putabant ab Hercule Argivo (cf
infra N. 5403) cum Tibur vcnisset, similiter ut Hercules tunc posuisse dicebatur
aram quam idem Blandus restituit (cf. infra N. 5iOl cum adnotatis).
lovis Tibure,
Inde et cognomen Argivae explicatur et vocabuli forma vetustatem simulans. — 2) De
Blando cf. supra N. 196 et infra N. 5401. Hanc aram videtur posuisse aliquanfo
post aram lovis N. 5iOl, scilicet factus iam proconsul (nescio cuius provinciae).

3099 lunone |
Loucina |
Tuscolana' |
sacra^

3099* ...ole I
[rwscjolana' |
sacra.
Prope Capuam rep., iam Neapoli (I 1200/1, X 5307/8 p. 976. Ritsckl tab.
XXXFId. e). —
1) Fidetur significari, sacra facta ex instituto Tusculanorttm.

2) Sacra a summo deorsum scriptum a dextra reliquae i7iscripfionis.

31€0 lunonei |
Loucina.
Ad paludes Pomptinas rep., iam Neapoli, lamella aenea (X 6484. Ritschl
fnb. II d).

3101 Imone^ Loucinai Diovis^; castud' facitud^ |

Romae, lamella aenea, pars extat Bononiae (FI 537 ; partem superstitem de-
Uneavit Ritschl priscae Lat. mon. ep. enarr. p. 98 opusc. 4 p. 728). In parte aversa =
Tituli sacri et sacerdotum. — luno. 17

ex titulo antiquiore.
litterae supersunt 1) Litteris inclinatis partem dedi quae —
iam non extat, quam kabemus semel tantum a nescio quo descriptam. 2) Diovis —
vocabulum iungendum cum iis quae praeceduni, ut suppleatur: coniugi (Momms.
CIL. FI). — 3) Intellege: casle facito (Momms.).

3102 P. Servilio L. Antonio cos.^ |


a. d. IIII k. Sext. |
locavit Q. Pe-
(liiis* q. urb. |
murum lunoni Lucinae» |
•HS-^^Ij^/gl^,;?!,^!^,?!^/?!^^!^^ |
eidem-
que probavit*.
Romae rep. in Esquiliis (FI 5S8 viderunt de Rossi et Bormann; Ritschl
tab. LXXXIXb cf. Huebner ex. scr. epigr. n. 47). — 1) J. u. c. 715. — 2) Filius
consulis a. 711. — 3) Aedem lunonis Lueinae in Esquiliis memorat hemerologium
Praenestinum (cf. CIL. I ed. 2 p. 510). — 4) Sestertium milibus trecentis octoginta.

3103 lunoni Lucin. |


Sulpicia Ser. f. pro |
PauUa Cassia |
f. sua |

d. d. 1.m.
vel prope Romam rep. (Fl 561 servavit Fabrettius).
Romae Titulus aut libera
etiamtum re publica aut sub primis imperatoribus scriptus est.

3104 Bassa Vitelli'


|
[p]ro Q. Vitellio Q. f. filio suo |
[/wjnoni Lu-
cinae v. s. L m.
Romae (FI 5S9 descr. Svietius), — 1) Fortasse hic Q.Fitellius quemmemorat
Tac. a. S, 48. Alium titulum lunoni Lucinae dedicatum dedimus supra I\l. 566.

3105 . . Mess . . . f. Stichus |


. . nsor, abavos |
patris mei*, |
[/MJnoni
Populona[eJ* |
sacrum.
Teani, litteris liberae rei publicae (11198. X4780 descripsit Mommsen; imagi-
nem Ritschl tab. LXXFIII c). — 1) Dedicationem factam aliquando ab abavo patris
sui (sive ut postea dicebant atavo) restituit adnepos. Is ipse nomen suum tacuit
(vel forte in alia inscriptione posuit). — 2) Sic hic et infra N. 5112, Populonia
scriptum est supra 5086. De ipsa dea cf. Preller ed. 5 I p. 279. Cultum eius
Teanensem testantur etiam iyiscripliones sacerdotum infra N. 5112. 5115.

3106 lunoni reginae |


sacrum |
Lic. Serenianus* v. c^ et |
Varinia
Flaccina c. f.*
|
pro salute filiae suae |
Variniae Serenae |
dicaverunt (in
utroque latere astrum).
Alhanje prope Emeritam (Merida), intra provineiam Baeticam (I1 1024 saepius
descripta). —
1) Fortasse is qui Cappadociavi reocit temporibus Maximini (III 6952

cet.; Cyprianus ep. 75, 10). — 2) Fir clarissimus, 3) clarissima femina.

3107 lunoni reginae |


Attius Epiicius* v. p.* praeses |
prov. insu-
larum*. (In postica) NII (avis).
In insiila Samo, columna, cui videtur signum impositum fuisse, scriptum
litteris informibus (III S. 7162 descr. Fabricius, Mommsen vidil eclypum). 1) Sic —
viale scriptum, fortasse pro Epinicius. —
2) Fir perfectissimus. 3) Provincia —
insularum instituta est a Diocletiano (cf. Marquardt Staatsr. /* p. 548).

3108 lunoni monetae regin. |


sacrum |
[£.] Antonius L. 1. Eutbetus |

et Antonia Dionysia vot. sol. |

Romae (Fl 562 descripsit saec. XFII lae. Spon, auctor accuratus).

Dessad, Inscriptiones Liitinae II. 2


18 Caput XI.

3109 lunoni caeJesti |


Q. Caecilius |
Rufinus Crepe|reianus cos., |
leg.

Augg. pr. pr.S I


V. s. 1. m.
Aquinci rep. (III S, 40407 Domaszewski vidit ectypum). — 1) Idem legatus
lovi oplimo maximo posuit titulum III S. i0413.

3110 lunoni |
veridicae |
(sequuntur complures versus erasi).
S. Nicola Manfredi prope Beneventum (IX 2H0 cf. Eph. ep. 8, 10S Itim vidit
ectypum).

3111 Mammiae C. f. |
luslae |
Q. TuUius Q. f. Horat. |
Cincius Pris-
cus I
pontifex sacrarius |
lunonis |
Quiritis^ patronus j
municipi, |
testa-
mento poni iussit.

In civitate Caslellana, i. e. Faleriis (XI 5123 aliquoties descripta saec. XV.


XVI). — 1) Alius pontif. sacr. lun. Cu[m7t*] est in t. Faleriensi XI 5100. Praeterea
lucus lunonis Curritis memoratur in t. Faleriensi XI 5126, quem infra dabimus
inter titulos memorabiles aedificiorum. Atque etiam Terlullianus apol. %4 indicat
apud Faliscos coli lunonem cognomine illo insignem.

3112 Flaviae Coeliae |


Anniae Argivae |
sacerd. lunonis |
Populonae*, |

L. Fl. Coeli Prisci |


Ilvir., pont., |
filiae, |
Teanensis alumn. |
et n[of]arius

patris I
eius, |
1. d. d. d.

3113 Vitelliae |
Virgiliae |
Felsiae* |
[mjinistrae sa|crorum pu[6?. |

pjraesidis Iu[w]o|nis populo[n.]S |


Virgilia Fi . . . a [m]a[?e]r, 1. d. d. [d.]

|

Teani (X 4789. 4791 vidit Mommsen). 1) Cf. supra N. 5103 not. 2. Ad


aliam sacerdotem eiusdem dei Teanensem pertinet X 4790. 2) Nonien nun certum —
esse ait Mommsen. —
3) Praesidis vocabulum videtur pertinere ad ipsam lunonem.

3114 lun. Lun.


reg. sacr.

P. VituUius I
Philologus |
VI vir Aug. |
imperio.
Veronae (F 5255 vidit Mommsen).

3115
lunonibus' L, Clodius Arbusculae L Auctus v. s. 1. m.
| | | |

(F 4225 vidil Mommsen).


Brixiae 1) Iuno?ies hae, in Gallia Cisalpina coli —
solilae, nihil aut non multum conunune habuerunt cum lunone Romanorum, et
reperiuntur dictae lunones Matronae (v. infra N. 5122), nempe non diversae a
numinibus quae sub Matronarum nomine in hae ipsa regione et trans Alpes cole-
bantur; cf. Ihm Ann. Rhenan. 85, 1887 p.77seq., et infra in capite de nundnibus
peregri?iis.

3116 lunonibus |
Aug. |
L. Licinius Hymnus [
Vlvir |
v. s. L m.

3117 lunonibus |
Aug. sac. |
Metella (sic videtur) Ide nomine |
suo
et I
T. Flavi Hermetis |
viri sui |
d. d.

Feronae (V 5239. 5240 vidit Mommsen). — Aliot titulos lunonibus dicatot


ibidem repertos habes ib. n. 5254 — 5258.

3118 lunonibus |
Augustalib. |
porticum et |
maceriam, |
Capito Luci
f.
I
et lulia uxsor |
v. s. 1. m.
Tituli sacri et sacerdotum. — luno. Minerva. 19

j4gen, ubi fuit Agirmum oppidum Niliobrigum. in Aquitania, rep. a. 1891


(XIII 9U ad eclypum).

3119 lunonibus sacrum |


M. Magius M. 1. AmaraDtus |
Illillvir et
|

Magia M. f. Vera, Magia M. 1. Ilias, |


aedem, signa III, portic. cum ma-
ceris [ei\ |
culina et locum in quo ea sunt, ]
votum solverunt, 1 loco
privato.
Aquileiae (V 781 aliquoties descripta saeculis prioribus).

3120 Domnab.' |
sacrum | Sex. Baebius |
Bai. f. vet. ex classe | vestia-
rius V. s. 1. m.

I

Aquileiae {V T7i semel descripta saec. Xr). 1) DOMNA'B traditur.

3121 luDonib. |
montan. |
Cinnamis |
v. s.

jSemaiui (XII S067 Hirschfeld vidit ectypuvi).

3122 lunonib. |
Mdtr6n. |
ex visu |
C. Vir. Max. (in utroque latere)

lun. C. V. M.
— Alius
I

Comi (F 3249 vidit Mommsen). titulus Matronis lunonibus dedicatus


fst V SiSO.
3123 Genitor lunonem dedicat
alleque Pompeiae locat.
Levamen hoc doloribus
lacrimisque pausam credidit.
At nunc videndo iugiter
et fletum et gemitus integrat.
1140S vidit Wilmanns; Buecheler
Sufetulae (Sbitla) in Africa (VIll 2S1 =
Versus sunt acrostichi nominis Gallae. Titulus pertinebat
carm. epigr, n. 220).
ad imaginem Pompeiae Gallae habilu lunonis dedicatam, eodemque vel adeo po-
tiore iure collocari potuit inter sepulcrales. — Titulos lunonibus mulierum dedicatos
vide infra inter sepulcrales (cf. item N. 416. 3644. 5643).

3124 Menerva sacru |


Lr. Cotena Lr. f.* preto[r]'' de |
zenatuo sen-
tentiad vootum |
dedet'; cuando datu rected |
cuncaptum^
Faleriis rep., lamina aenea, est Romae (XI 3081 vidit Bormann; imaginem
dedit Zvetaieff inscr. Ital. med. dialectic. tab. Fll n. 4 cf. p. S8 n. 68). Scripta
est lilleris non Latinis sed Faliscis. — 1) Lars Cotena Lartis filius. — 2) Ultima
liltera Q, errore fabri aerarii, qui Etruscam litteram pro Falisca (fl) huc intulit.
— 3) Intellege: quod votum erat, dedit. — 4) Fidetur significari, quocunque tem-
pore dedicatum, recte dedicalum esse cf. Liv. 22, 10, 4; 36, 2, S (id aulem repe-
Utum ex formula voti concepti) ; quamquam concipiendi vocabulum quomodo hic
adhiberi potuerit, obscurum (Mommsenus intellegit: aliquando, i. e. suo tempore,
iatum; recte conceptum).

3125 . . . [Mejnerva dono de[(ief].


Romae Buonarroti , ubi iemplum
rep. in Esquiliis, inter vias Macchiavelli et
Minervae Medicae fuisse videtur, fragmenlum vasis fictilis (VI 30980 vidit Huelaen;
Gatli hvll. comunale 1887 p. 134 cum imagine tab. IX).

2*
20 Caput XI. I

3126 Pl. Specios I


Menervai |
donom |
port.*
Florentiae, laviella aenea, incertae originis (I49i. FI 323 ; Ritschl tab. IIc).
— 1) Portandi vocabulum mirum in dedicaiione.
Sic videtur esse in aere.
Aliam dedicationem Minervae faclam ante tempora Augusti dedimus supra 1^.1851.

3127 Minervae 6[on. d.] \


fullones', |
magistri quinque[n.] curavere, |

L. [F]uuli^ C. 1. Statius, |
P. Oppi. L. 1. Pilonicus, |
L. Magni. L. l. Alau-
cus, I
Pampilus Turpili T. s.'

Spoleti (1 4406. XI Mommsen, Bormann).


4771 viderunt 1) Ut reliqui arti- —
fices (fasti Praenestin. ad d. 20 Mart., CIL. I ed. 2 p. 512; cf. etiam titulum semel
descriplum in insula Apsoro Dalmatiae III 5456: Artifici|bus Miner. BabuUia Sex. | |

f. Maxi|[OT]a), Minervam colebant, cf. Ovid. fast. 3,821.


ita etiam fullojies et lotores
— 2) Euuli. lapis teste Bormanno, qui Fulii nomen, in aliis titulis Spoletinis re-
pertum, intellegi putat (Fuuli legerat Mommsen). 3) Cf. N. 5S8I not. — •/.

3128 Minervae |
Aug. sacr. |
M. Valerius |
Venustus |
el Mulceddtia
Tais I
gentilibus* |
Artorianis lotoribus^ |
aram d. d.

Aquileiae rep. (V 801 cf. Majonica Mitlh. der k. k. Centralcomm. 1893 p. 60).
— 1) Cf Hula arch. ep. Miith. aus Oestr. 13, 1890 p. 100. — 2) Cf ad eam quae
praecedit.

3129 Numini |
evidenlissimo |
Minervae Aug. |
sacrum, |
conserva-
trici ct
I
antistiti splendidisjsimi corporis |
stuppatorum', ornaltam omni
cultu d. d. I
Marcii lulii Carpus patrn.^ |
Carpus [f.y corp."*, Amat. Ru-
finian. |
hon.^ Firmus hon.^
In Poriu Romano rep., deinde Romae (XIF 44 vidi). 1) Cf. — VI 1649. —
2) Patronus (coUegii stuppatorum). 3) Filius (eius qui praecedit). — — 4) Corpo-
raius, 5) honoratus, scilicet in collegio stuppalorum.

3130 Minervae |
custodi.
Urbini, quo venit ex urbe Roma (VI S29 vidit Bormann).

3131 Minervae |
victrici |
C. Val. Pudens' leg. Aug. pr. pr. |

Aquinci rep. (III S. 10438). — 1) Idem legatus Aquinci dedicavit etiam tilulos
III S. 10396. 10399. Provincias administravit sub Severo et Caracalla, cf. VIII
S. 11999. Brambach 6a.

3132 simulacrum Minerbae, |


abolendo incendio |
tumultus civihs
igni I
tecto cadente confractum, |
Anicius Acihus Aginatius |
Faustus v. c.

et inl., praef. urbi *, |


vic. sac. iud., in mehus |
integro proviso pro |
beati-
tudine temporis restituit.
Romae, quo loco urbis reperta sit, incertum (VI S26 ad exemplum Pighii). —
1) Videiur esse (ut coniecit de Rossi ann. inst. arch. 1849 p. 342) Faustus is qui
consul fuit in Occidente a. 483 (Aginatius Faustus dicius in epitaphio tirbano ap.
Rossium intcr. chr. 1 882; ad eundem pertinet tilulus amphitheairi Flavii V1 1796,51
= 52139); cf. Mommsen ind. in Cassiod. var. p. 492.

3133 [Mm]ervae Matusiae |


[Afemjmius Caec[j7]ianus |
[P/ac]idus cos.\
aug[wr], I
V. s.
Tituli sacri et sacerdotom. — Minerva. Mars. 21

Umbria rep., prope Fabrianum loco dicto Nebbiano (XI S740 vidit Bor-
In
mann). —
1) Eiusdem consulis est tilulus urbanus FI 51757 Bull. comunale 1877 =
p. 179; cf. tupra N. 1251.

3134 Miuervae (
memori |
Coelia luliana |
iDdulgentia |
medicioa-
rum I
eius infirmitati |
gravi liberatam (sic) \
d. p.*
Travi in agro Placentino (XI 1297 vidit Bormann). Prope eundem locum
repertus est titulus supra N. 2605 et praeterea alii multi Minervae dedicati, cf.
XI 1292 Apparet Minervae nomine hic celebrari deam aliquam salularem, ut
seq.
in Gallia Transalpina Minervam cognomine Belisamam. 1) Donum posuit. —
3135 Minervae |
memori |
Tullia |
Superiana |
restitulione |
facta
sibi I
capillorum |
v. s. I. m.
Placentiae, poitea Mediolanii, reperta sine dubio eodem loco agri Placentini
quo N. 5154 (XI 1503 aliquoties descripta).

3136 Minervae Aug. |


L. Callidius Primus |
Brixellanus ex arg. ]

lib. IP, item L. Callidius |


Primus aures argenteas* |
v. s. 1. m.
Placentiae olim, sed rep., ut videtur, ibi ubi N. 5154 (X1 1293 semel descripta
saec. XFI). —
Callidius Primus is qui primo loco nominatur signum Minervae
1)

ex argenti duabus dedicavit, alter, fortasse filius eius, aures argenteas, sci-
libris
licet ope eius sanus ab auriculis', ut est in inscriptione Epidauria Aesculapio de-
dicata, quam infra dabimiu.

3137 Minervae |
medicae |
Cabardiac' |
Valeria |
Sammonia 1 Vercel-
lens. I
V. s. I. m.
Placeniiae olim, deinde Parmae (X1 1506 aliquoties descripta). — 1) Minervae
Gabardiacensi dedicalus est etiam titulus prope Travi rep. X1 1501. Nomen illud a
loco ; hodie quoque castellum prope Travi siium dicitur Caverzago. Cf. de sacrario
hoc Minervae Bormann XI p. 235. 234.

3138 deae Palladi^ C. |


Aur. Festinus 7 |
strat.* Cl EI|GNA-
TIANI leg. I
tabularium pensijlem (sic) a solo fecit, |
adiutore Cossio |
Mar-
tino, Prae[s]jen[/]e et Extr[j]cato\
Mogunliad rep. a. 1714 (Brambach 974 semel descripta). — 1) Palladi in-
scriptiones dicatas alias nullas habemus (nam Cirtensis FIII 6938 non certae
lectionis est et plane incerti supplemenli). — 2) Centurio, strator (slratores prae-
sidum centuriones habes supra N. 1102 fin. 1140 fin., cf. etiam 2418). Cf. Domaszewski
Relig. des roem. Heeres p. 50 nol. 150, 3) Scilicet consulibus (a. 217). —

3139 M. Claudius M. f.* codsoI dedit.


Martei | |

Romae portam Capenam (vel potius extra portam hodie dictam


rep. extra
S. Sebastiani), nunc Neapoli (I 551. VI 474 cf. 5(^74; Ritschl tab. La. Dedimus
iam supra N. 15). Pertinet ad celebre templum Martis situm inter lapidem I et Ilviae
Appiae (Huelsen), —
1) Fidetur esse Marcellus consul quinquies; basis fortasse
eodem tenipore ab eo posita quo N. 12.
22 Caput XI.

3140 P.' Corr\[elios] \


V." f. coso[/j» |
proba[t;jY]. |
Mar[fe sacrum].
Romae in Quirinali videtur rep, (VI i7S cf. S0767a descr. Rycquius. In latere
aracy sed vi.T ^ius arae in qua est N. 2994^, extitisse ait Rycquius in schedis). — Sup-
plevit Mommsen. — 1) P. Httera formae antiquae (TT). — 2) Non V fuisse sed L
uncinatum { j,) probabililer staluit Mommsen. 3) Quis ex Publiis Corneliis con- —
sulibus saeculorum ab u. c. quinti et sexti significetur, quaerit Mommsen CIL. I l. c.
Pertinuisse videtur, ut ea quae sequitur, ad aedem Quirini, cf. Huelsen mus. Rhen.
1894 p. 406.

3141Quirino L. Aimilius L. f. praitor^


| |

Romae monte Quirinali una cum N. 3140 (1 650. VI 363 descr. luslus
rep. in
Rycquitis). —
1) Fortasse L. Aemilius Papus praetor a. S49 (Liv. 28, 58, H) vel L,

Aemilius Paullus postea bis consul, praetor a. 565, cf. supra N. IS not. (Momms.).

3142 M. Fourio C. f. tribunos | militare de praidad Maurte dedet.


Tusculi (I 65. XIF 2S78; Ritschl tab. XLIXa). Plane gemellum titulum ab
eodem Furio Fortunae positum habes I 64, XI F 2S79; Ritschl tab. XLXb,

3143 C. Placeutios Her. f. |


Marte sacrom. (A tergo) C. Placentius
Her. f.
I
Marte donu dede.
In agro Tiburtino ut videtur rep., iam Parisiis, lamina aerea (1 62. XIF 5S65 ;
Ritschl tab. XCVII enarr. p. 92).

3144 Mavortei.
Romae ad viam Appiam in vinea olim Amendola (1 808. VI 475 vidit Ilenzen).

3145 Marspiter.
Romae effossa in Palatino una cum N. 298S, columnula ex lapide Albano
(I 809. VI 487 servavit Fabrettius).

3146 Martei |
Q. Camurti. P. f. d. d. (

Pratae inter Beneventum et Abellinum (IX 4089 vidit Dressel).

3147 [iVMJmisio Mar[fjo]^ |


M. Terebonio C. 1. |
donum dat liben[s]|
meritod.
Florentiae in museo, Romae sine dubio rep., parva basis (I 190. VI 476; Ritschl
tab. Ld). — 1) Cf. ad N. 5148.

3148 . . . onius Q. f.
I
Numisio Martio ' |
donom dedit |
meretod.
Romae, basis rep. in alveo Tiberis (VI 50986 vidit Huelsen; Gatti Bullett.
4!omunale 4892 p. 76). 1 ) Idem numen —
in tribus his titulis N. 5447 — 5449 signi-
ficari apparet, praeterea inauditum.

3149 Marii sive |


Numiterno* |
Achilles Aug. lib.
|
proc, et Ulpia
Nice I
eiu[s] d. d., |
\. d. d. d.
Atinae (X S046 vidii Mommsen). — 1) Cf. ad N. 5448.

3150 P. Vibiedius |
Tertius QuiriDO|
d. d. |

/n Sabinis, ad S. Vittorino, prope rudera Amitemi (Notizie degli scavi 4894


j>. 259).
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Mars. Quirinus. Numiternus. 23

3151 [il/j^rti Cypri6' |


[£. /javoldnus Apulus signum |
marmoreum
ex voto posuit et |
aedem vetustate con[lapsam] \
refecit, adiecto pronio
et co[ZMmnts]. . . .

Prope Iguvium rep., tabula marmorea, nuper Iguvio Florentiam trantlata


(XI S80S vidit Bormann). Una rep. ett basis parva inscripta L. lavolenus Apulus |

Totum solvit 1. m. (XI 3806). —


Focabulum fortasse linguae Umbrorum, signi- 1)

ficans bonum, cf. titulum Vmbrum prope Iguvium rep.^^Cubrar mater^ cet. (Fabretti
C. Inscr. Ilal. suppl. I p. H); et ail Varro de l. L. S, iS9 apud Sabinos cipritm
bonum esse. Deam Cupram habes supra N. 5i5.

3152 Marti |
Gradivo | d. d. |
L. Plutius Pius |
aedilis, monitorS |

augur, praef. sacror.


Apud Montem Porlium in agro Tusculano, iam Romae in museo Faticano
(XIV SS80 vidit Henzen). — 1) Tusculi fuit aedilis lustralis et monilor sacrorum,
cf. supra N. 90S not. 5.

3153 Marti Gradiv. |


T. Arius Celadus |
sacrum restituit.

Aquileiae rep. a. iSlS (F 8S56 descr. Majonica).

3154 Mar[fi] Gra[d]|ivo sacrjum coh. |


I sagitt. oo' |
Gordiana.
Tum-Severin, ubi fuit Drobeta Daciae (III 6S79). — 1) Cohors prima sagit-
tariorum miliaria.
Gradivo patri dedicatus est titulus supra N. S599.

3155 Marti militari |


coh. I Baetasiojrum c. R., |
cui praeest ll[/jpius
Titianu[s] praef., v. s. 1. J. m.
Maryport in Anglia rep. (VII 591 dedit Bruce). Plane similis est iitulus
VII 590 eodem loco eidem deo ab eadem cohorte positus, praefecto Atlio Tutore
(cf. supra N. S754). Ad templum Martis militaris spectare videlur t. Coloniensis
Brambach 467 (= Orell. 15S6 sed cum supplemenlis noviciis).

3156 deo Marti arm.* |


lulius Emeri|tus mil. leg. VIII |
Aug. Seve-
rianae |
[i42]ex[a]n[cfr]ian[ae]^ |
exactus cos.' |
Dedicata a.'* |
XIII k. Maias |

Maximo et |
Aeliano cos.* |
V. s. 1. I. m.
Moguntiaci (Brambach 996 qui vidit ectypum). 1) De Marte armato vel —
armigero cogitaverunt, fortaste recte. 2) Vocabulum erasum. 3) Cf. N. S586 — —
not. 4. — 4) a. [d.] (Br.). — 5) A. SS5.

3157 Marti Aug. et dis cam|pestribus L. Aure[/. 3fa]|xim[us]


| | |
. .

Lambaesi (VIII S65S vidit JVilmannt). Marti campestri dedicatus est titulut
supra N. S416, deo Marti militiae potenti N. SS96.

3158 Marti |
ultori.
Nesce in Aeqmculis (IX 4108 vidit Drettel).

3159 Marti patr. |


conservat|ori et bonae |
Victoriae \
L. Ael. Ru-
fin|us pro se et |
suos (sic) \
v. 1. p.
/n Daeia, Apuli ui videtur, rep., est Vindobonae (III 1600 vidit Mommten).
24 Caput XI.

3160 Marti Aug. |


conservatori |
corporis sui, |
Mercurialis Aug. \
n.
vi[Z.]^ ex iussu numilnis ipsius, sigillum |
marmoreum posuit.
In valle Eisack fluminis inter Brixen et Bozen, prope Seben (V S08i solus
descr. saec. XFI Aventinus auctor aecuratus). 1) Filicus videtur fuisse stationis —
vectigalium illo loco constitutae, cf, supra N. 48S9.

3161 Marti amico |


et consentienti |
sacrum. |
Hermias dedicavit [

idemq. vovit.
In Dacia, Potaissae fortasse rep., nunc Vindohonae (III 897 vidit Mommsen).
— Gemellus est titulus iV. 3i94 Mercurio consentienti ab eodem Ilermia positus.

3162 Pacifejro Marti |


Elega Urba' posjuit ex volto.
Ribchester in Anglia rep, (VII 219 servavit Camden). — 1) Nomen corruptum.

3163 Venerei Erucina . . .

In Sicilia in monte Eryce (X 7SS5 descr. Gualterus).

3164 I
[Fenejre j
Erucinai |
dono |
dedet.

3164* [Fenjerei Erucio. |


[*]acrom |
. . . Itinius P. f.

In monte Eryce (X 7254. 7%SS vidit Mommsen). Romae quoque aedes Ve- —
neris Erycinae fuit (Liv. 40, 54,4; fast. Arval. ad d. 25 Apr., cet.). Cf. etiam —
supra N. 959.

3165 Venerus Heruc.


Puteolis rep. dicitur, tegula (X 8042, i semel descripta saec, XVIII).

3166 Veneri felici sacrum |


Sallustia Helpidus d. d.
Romae, basis cui impositae sunt staluae Veneris et Amoris (VI 782 vidit
Henzen).

3167 Veneri placidae


|
sacrum. |

Romae, olim ad viam Appiam (VI 785 saepius descripta saec. XVI).

3168 Veneri pudicae [C]laudia Maximill[a]


|
|
ex viso donum posuit.
Romae (fl 784 vidit Bormonn).

3169 Veneri caelesti |


Augustae sacr. |
Nummia C. f. Dorcas |
s. p.
f. c. I
eademque dedicavil. |
L. d. d. d.
Boviani (IX 2S62 vid.it Mommsen).

3169* Dexter |
Veneri |
opsequenti |
I. m. don.
Terracinae rep. a. 4894 (Notizie 4894 p. 402). — Ve7ieri obsequenti dedicatus
esse dicitur etiam titulus XIV 5S69. Aedem urbanam eius deae memorat Servius
ad Aen. 4, 720 cf Liv. 40,54,9.

3170 Veneri probae sanctiss. sacr. |


Ti. Claudius Marcion. (

[S]alve, mille animarum inlustricenare^ opus, salve |

[p]ulchri oneris portatrix inixuperabile" (sic) donum, |

rerum humanarum divinarumque magistra, |

satrix servatrix amatrix sacrificatrix, [

salve mille animarum inlustricenare opus, salvel


Tituli sacri et sacerdotam. — Mars. Venus. 26

Cumis rep., nunc Neapoli (X 3692 vidit Mommsen. Buecheler carm. epigr.
n. 2S5). — 1) De fioe vocabulo cf. Buecheler l. c. — 2) in ixuperabile lapis; in-

iellege: insuperabile.

3171 VeDeri Genetrici | ^u4q>Qo6i[rri\ revetsLQa.


Eresi in Lesbo (III 8.7137 vidil Cichorius). In basi gemella scriptus est titulus
luliae Caesaris filiae quem supra dedimus N. 127, qui videtttr una cum hoc dedi-
catus esse.

3171* deae Veneri [G]enetric[i]* |


sacrum.
Beneventi (IX 1SS5 semel descripta saec. XFIII).
|

— 1) C. Enetri C. 1. iraditur.

3172 Veneri |
Genetrici, |
FortuD[ae] |
R •
|
Vibia Secund

Praeneste (XIF 2903 vidi). — 1) Forlasse r[educi].

3173 Veneri victrici |


L. Apronius Amandus |
Vlvir Aug. | solo

privato s. p. p.
Tifemi in Umbria (XI S928 vidit Bormann). 1) De Fenere Fictrice, eadem- —
que Fietoria, cf. Preller ed. 5 I p. 442, Mommsen in comm. ad hemerologia ann.
lulian. Iiil. 20. 50 (CIL. I ed. 2 p. 522).

3174 Veneri vicltrici pro sal. |


imperi et s. p. q. R. )
et ordinis

col. 1
Apul., C. lul. Valles haruspex |
col. s. s.* et antis|tes huiusce |
loci'|

[v. 1] p.
Jpuli (Maros-Porto) in Dacia rep. (III HIS cf. III S. p. 1590 integra bis de-
scripta,partem vidit Mommsen). 1) Coloniae supra scri//tae. 2) Fortasse locus — —
sacer erat Mithrae; una videlur stetisse t. III 1114 dedicatus Soli invicto.

3175 Veneri victrilci Aug. sacr. |


in honorem Lu|ciliae Lepidinae 1

Flavia Titia filiae |


pientissimae.
Merobrigae in Lusitania (II 25 semel ut videtur descripta).

3176 Veneri |
victrici |
in memoriam |
Albuciae C. f. |
Pontiae |
uxo-
ris I
M. Marius Paujlus. L. d. d. d.
Salonis (III 196S vidit Mommsen).

3177 Veneri |
victrici |
Particae |
Aug.* sac, |
in meraoriam |
Anto-
niae |
Dec. f. Paulae, |
Dec. Antonius |
Proculus, decur. |
Salon., et Co-
ponia parentes. |
L. d. d. d.

I

1) Ut Venus
In Dalmatia rep. loco dicto Danillo (III 2770 semel descripta).
victrix eadem quae Fictoria, sic Fenus haec victrix Parihica Augusta eadem quae
Fictoria Parthica Augusta (cf. supra N. 50S); cf. Mommsen I. c.

3178 Venelri |
victrijci |
Hyblenlsi |
C. Public. | Donaltus |
d. d.

Hyblae, cui cognomen maioris fuit (Patemo), in Sicilia, nunc Calaniae (X 7015
vidit Mommsen).

3179 Signia Ursa Signi |


Symphor. f. templum |
Veneri Pelagiae a
solo fecit et signum |
ipsius deae posui[f], |
sac* L. Coroificio Secundo,
k. Mais.

/
26 Caput XI.

In insula Dalmatiae Nlgra Corcyra (Curzola) (III 5066 cf. III S. 10085 Hirsch-

feld vidit ectypum). — 1) Sacerdote.

3180 imperio Veneris fisicae* lovi o. m. |


Antistia Melhe |
Anlisti

Primigeni |
ex. d. d.
Pompeiis rep. inter annos 1394^ et 1600 cum aquaeduclus fieret (X 928 ser-
vavit Capaccius auctor accuratus). — l) Eadem Venus fisica memoratur etiam in
duabus inscriptionibus parietariis Pompeianis (IF 1320 et ad X 928) ; Mefitis fisica

est X 205. Vocabulum obscurum, de tpvoix- non cogilandum.

3181 Veneri Aug. |


L. lulius L. f. Q.» Martiallis Illvir^ aed. et q.

pot.^ si|mulacrum aereum Veneris |


cum aede sua et Cupidinibus |
ex
liberalitate L. luli Martialis |
patris sui, super aliam libeiralitatem Romae
aeternae*, quam nomine Victoris fratris \su\\ posuisset, dedit. Dec. dec.

| |

Cirtae (FIII 696S vidit Wilmanns). — 1) Quirina (tribu). 2) Triumvir,


sc. coloniarum Cirtensium. — 3) Aedilis et quaestdriae potestatis. — 4) Praeter
Feneris simulacrnm et aedem lulius Martialis etiam simulacrum Romae aeternae
promiserat, nomine fratris.

3182 lovi, lunon., Miner., |


Antonia M. lib. |
Aphrodisia scyphos II, |

Venerem, speculum [
donum dedit.
Augustae Praetoriae (Aosta) rep. (F 6829 oidit Mommsen).

3182* Mescenia |
Valentina imperio | |
Veneris |
lunonem |
d. d.
Salonis (III 1962 vidit Mommsen).

3183 Fedimus conditjor sacrari Veueris |


Chendies* cum po|rticum
et cocinaltorium costitui |
et ente^ donavi.
Olim Romae ut videtur, iam Oxonii (FI 2275 vidit Huebner). — 1) Intellege:
Cnidiaes (cultores [Fener]\s Cnidiae memorantur FI 4872; Bonae deae Feneri Cni-
diae dedicatus est titulus infra iV. 5S1S). — 2) Mommsen intellegit: et enl(h)ecam.

3184 M. AureHus Pacorus |


et |
M. Cocceius Slratocles, j
aeditui Ve-
neris hortorum |
Sallustian6rumS |
basem cum |
paiment6 |
marmorato |

Dednae |
d. d.

Romae, incerlum qua regione urbis rep. (F1 122 saepius descripta saec. XFI).
— Confictus esl titulus Feneris hortorum Sallustianorum Orell. 1569 (= FI 667*). —
1) Alius avdituus Feneris hortorum Sallustianorum est Eph. ep. 4, 869.

3185 N. Pumidius Q. f., |


M. Cotlius M. f.
|
(sequuntur alia nomina
dccem): heisce magistreis* Venerus loviae murum'^ |
aediOcandum coira-
verunt ped. CCJ^XX et |
loidos fecerunt Ser. Sulpicio M. Aurelio co[s.]'.

Capuae, nunc Neapoli (I S6S. X 5776; Ritschl tab. LXIIIa). Alterum exem-
plum eiusdem inscriptionis, sed mutilum, est in lapide bis tantum descripto X 5777
= Eph. ep. 8,460. —
1) inagistres videtur esse in altero exemplo. Ceterum de his
magistris fanorum in agro Campano ante conditam coloniam Capuam creari soli-
tis cf. Mommsen CIL. X p. 567 et infra N. 5540. 5541. 5597, item inter titulos muni-
cipales. — 2) Postrema vocabuli littera, scripta in fino vertus eius qui praecedit,
T)er signum quoddam ad hunc versu?n revocata. — 3) A. u. c. 646.
.

Titali sacri et sacerdotum. — Venus. Mercurius. 27

3186 Avillia[e] |
Aeliane, ii)[arri] |
Egnati Rufi |
equitis Ro[»iaJ|ni,

sacerdot[i]* |
Iovia[e] V[e]ner[iae]' |
Abellanor^wm] | |
. . . .

cie . .

Abellae (X 1207 semel descrfpla saec. Xnil). — 1) sacerdotis, 2) vi ner. tra-


ditur.

3187 Acca* Q. f.
I
sacerdos |
Veneris^
Pratolae prope rudera descr. de Nino). 1) MuUerem.
Corfinii (IX 5166 —
Paelignam huius nominis nominari apud Silium 9, 117 monet Mommsen. 2) In —
aliis quoque oppidis Italiae inferioris sacerdotes Veneris vcl Feneriae creabantur,

cf. IX 25S8. 2369. X SIU; Eph. ep. 8, 577. Sacerdotes Cereris et Feneris vide
infra N. 55S0. 55S1.

3188 L. Pescenius T. f. |
Mircurio * dono dedit mereto. (Ab altera

parte) sacra lovi^ Stigio^


Prope Firmum Picenum rep. a. 1348, tabella aenea (I 181. 1X3530 descripta
reperiiur in aclis quibusdam publicis civitatis Firmanae a. 1348 confeclis; aliud
apographum innotuit viris doctis tum Romae degentibus). — 1) Mercurio acta. Sed
Mircur- scribitur etiam N. 5189. 5206 et in vase aeneo Praenestino XIF 4106, Mirqur-
XIF 4099. — 2) lovis acta. — 3) Stygio vel Stugio in aere fuisse putat Mommsen
(suspectam hanc partem inscriptionis reddit quod sacra lovi Stygio hemislichium
est Fergilii Aen. 4, 658).

3189 [L.] Pontius Cn. f. |


Mircurio (sic) |
dedit. |
^evmog \
[n]6v-
Tiog I
[Fyja/of vlog \
['E^Qfiai dcoQo^v].
In instila Issa (Lissa) Dalmatiae (III 5076 vidit Mommsen).

3190 M'. Rustius M. f. M'. u


Merqurio |
duumvir* dat. |

Romaemuseo Capitolino, ara rotunda litteris fortasse liberae rei publicae


in
(FI 318 cf. 50784, Huebner cx. script. epigr. n. 2). 1) Duovir Antii puto, ex —
quo oppido aram Romam adlatam esse suspicor collato titulo Antiate X 6680.

3191 [Merc]urio August[o] . . . .


j
[j)ro salute mper]atoris Titi Cae-
saris [Vespasiani Aug.] |
templum a fundamenl[?s] [ . . . [mace]-
riem in circumitu et aediOcis . .

Coloniae Agrippinae rep. a. 1866 (Brambach 2040; Huebner ex. script. epigr.
71. 594).

3192 Mercurio |
Sex. Veracilius | Sex. f. Ouf. |
Priscus Illlvir i. d.* |

ex voto don. ded. |


dracones aureos |
libr.' quinque |
adiectis ornament. (

[e]t cortina (in latere herma Mercurii; iuxta aries; caduceus — in altero latere

herma barbatus, ante quem mensa cum urceo).


Mediolani, ara (Notizie degli scavi 1896 p. 446 seq.). — 1) Quattuorvir iure
dicundo. — 2) Librarum.

3193 Mercurio caelesti fatali |


Q. Munatius Trochorus |
ex voto soi-
vit I
votum Mimatiorum.
Romae (FI 321 bis descripta saec. XFjXFI).
28 Caput XI.

3194 Mercurio |
consenlienti 1 sacrum |
Hermias dedicavit |
idemq
vovit.
Rep. una cum N. 5161 (III 898 vidit Mommsen).

3195 sacrum |
Mercuri6 |
epul6ni | euphrosyn6 (in lateribus cyathus,

tibiae).
Romae, nunc Parisiis (VI 322 vidit Henzen).

3196 Merc[M]rio sob[no] . . .

In Africa loco dicto Henschir Bez, ubi fuit civitas Vazitana Sarra (VI11
S. 42002 vidit Cagnat). Aedes Mercurii sobrii memoratur in inscriptione eiusdem
loci VIII 42006; etiam Tkuburnicae (in valle Bagradae), ilem Cirtae Mercurium
sobrium cultum esse docent tituli VIII S. H690. 49490. Romae quoque statua fuit
eiusdem dei, cf. VI 9714: numularius a Mercurio sobrio, ib. 9483 insul. [a il/]ercurio
sobrio. Cf. Paulus Festi p. 296 s. v. sobrium vicum.

3197 Mercur. invic* sacr. |


pro salute |
Praesentis |
n. |
[5|agaris

act.^ e[ius].
Venusiae (IX 423 semel ut videtur, sed satis accurate, descripta). Initio
fractam fuisse traditur. —
1) Mercurio invicto praeterea dedicatus est titulus

X 6219. —
2) Actor, Ab eodem homine pro salute eiusdem Praesentis eodem loco
dedicatus est titulus hic '^HXlo) Mi&ga vnsQ aojxr}Qiaq BQi[xx]iov IlQaiaevvoq Sd-
yaQig otxovof^og (Inscr. Gr. Sicil. Ital. 688). Brittii Praesentes complures floru-
erunt saec. p. Chr. altero.

3198 Mercurio |
regi sive |
Fortune, Blesio Burjgionis fil. |
v. s. 1. m.
Nijmegen, ubi fuit Noviomagus, Germaniae inferioris (Brambach 10 qui vidit).

3199 Mercurio |
lucrorum potenti* |
et conservator. sacr. |
C. Gemel-
lius C. fil.
I
Ouf. Valerianus |
Illlvir a. p.^ praef. i. d., |
cum Cilonia Se-
cunda |
coniug. et Gemellis (
Valeriana Secundo |
Valeria l[t]beris suis |
ex
voto donum |
posuit et dedicavit. j
L. d. d. d. (In latere) dedicata |
III k.

lunias |
Dextro II |
Fusco cos.^
et
Fontaneti inter lacum Verbanum et Novariam, iam Mediolani (V 6396 vidit
Mommsen). — 1) Sic appellatur Mercurius etiam in alia inscriptione eiusdem
regionis V 6394. — 2) Quatluorvir aedilicia potestate. — 3) Videtur significari
annus 496; cf. ad V 6649.
3200 'EQ{.iiig.

Lucri repertor atque sermonis dator, |

infas palaestram protulit Cyllenius |

'l^QTig^ tbv 'EQf.ifjv eioad''' ^EQrjfxg d' 'ATricot. \

xal yevog (pikovg ^' af.ia \

(sequuntur alii nonnulli versus Graeci desperatae lectionis).


(In latere sinislro)
interpres divum caeli terraeq. |
meator, ]

sermonem docui mortales atq. |


palaestram.
[rofi]usque terrae, |
Tituli sacri et sacerdotum. — Mercurius. 29

sermonis dator atq. somniorum, |

lovis nimtius et precum minister.


Romae in villa Albania, in herma Mercurii (Fl S20 vidit Henzen; Graeca
contulit Kaibel inscr. Gr. Sieil. Ital. n. 978. Latina tractavit Buecheler carm. Lat.
epigr. n. 1S28). — 1) ^Axxiq viavult Kaibel.

3201 (Mercurius sedens, adsunt haedus, gallus^ testudo) i, honorem d. d. I

Mercurio neglotialori.
Heddernheim rep., nunc in museo Wiesbadensi (Brambach 1460; imaginem
dedit Lehner Westd. Zeitschr. 1898 p. 272). Titulum Brambach 1471 huius partem
alteram esse putat Lehner l. c.

3292 (Mercurius, Rosmerta?) deo Mercur. |


nundinatori.
Bierstadt prope Wiesbaden, iam in museo Wiesbadensi (Brambach 1S08).

3203 Mercurio j
cuius sedes*atep.' |
sunt |
Appius Cl. Lateranus [

XVvir sacr. fac, |


Aug. pr. pr.
cos. design.,leg. 111 Ital.^ v. s. 1. m. |
leg. | |

Avgustae Findelicum (III S793 vidit Mommsen). 1) Sic legit JHommsen —


(l et e litterae contignatae), ater priores quidam, unde nonnulU fecerunt a tergo.
Quid subsit, ignoratur. — 2) Legalus fuit pro praetore provinciae Raetiae et legio-
nis in ea tendentis tertiae Italicae, non ante Marcum imperatorem, qui legionem
terliam Italicam conscripsit et in Raetia coUocavit (Dio SS, 24 cf. supra N. 2287
not. 2 et N. 2288 fin.).

3204 deo Mercurio attegi|am* teguliciam compiositam Severinius |

Satullinus c. T.* ex volto posuit 1. I. m.


In Alsatia prope Niederbronn rep. (XIII 60S4 vidit Zangemeister). — 1) Cf.
luvenal. 14, 196: dirue Maurorum aitegias. — 2) Civis Tribocus (Zangemeister
ann. Bonn. 76, 1883 p. 227; punctum inter C. et T. iam non agnoscilur).

3205 Optatus Cassius |


Optionis f.*
|

Susceptum merilo ]
votum tibi, |
[Mjercuri, solvi, |

ut facias hilares |
semper tua |
templa colamus.
Novariae (F 6S06 vidit Momrnsen; Bueckeler carm. epigr. n.262). — 1) Idem
ut videtur memorntur V 6609.
3206 L. Oppius L. f/, Min.* Staius Ov." f., L. Vicirius [Ti. f.], |
A.
Plotius M. 1.*, C. Sehius C. I.", C. Claudius C. I., |
magistres^ Mircurio*
ct Maia donu. d. ]
s. | ^evxiog ^OTtniog^ .Aevxlov, \
Mivaxog^ ^vaiog
Ovlov^, ^Evy.iog
OvixiQiog Te^€Qio[v],
I
AvXog IlkwTiog MaaQ- |

xov, Faiog 2rjiog Faiov, Faiog KXav6[i^og Faiov, ol 'EQfxaiOTai,


1

'EqixeV y.a't Maiai. I

Deli rep. (III S. 7218 Mommsen vidit ectypum). — 1) In synopsi rerum sac-
rarum aedis ApolHnis DeUi scripta anno circiter 180 ante Chr., quam edidit Ho-
moUe buU. de corr. heUenique 6, 1882 p. 29 seq., repetivit Dittenberger syll. n. 367,
recensentur inter donnria recens inlata (v. 147.148, ap. HomoUe p.4S): axs(pavov
XQvaovv imypufrjv ^exovxa Mivaxog Mivdxov Ti^iog '^Potfxaloq ix Kv/irjg dvi&tj-
^"

xev'' dXXo axeqidviov imyQa^ijV sxov ''jisvxiog "Onniog ''Pwfiaiog 'AnoXXtovi


XaQioxTjQiov^. Sed ab hoc L. Oppio noster omnino diversus, quippe qui aUquantum
postea vixerit, tiquidem recte HomoUius (bull. de corr. heUen. 8, 1884 p. 89) hunc
.

30 Caput XI.

titulu7n scriptum putat inter annos circiter 460 —440 anle Chr. — 2) Minatus prae-
nomen praeterea reperitur IX 4140. 2809 et in titulo Deliaco, de quo vide not. 4 et
apud Velleium 2, 46, IX 438. XIF3502. 4122, 4 et apud Livium
3) Ovius praenomen
9, 7. 26. 40, 38, —
cognomine absiinentes vix reperiuntur post tempora
4) Liberti
Sullae (cf. supra N. 3097 not. 4). 5) Magistri, scilicet collegii Mercurium et —
Maiam colentis (Graece igitur ol ''EQf/.aiaxai), mercatorum sine dubio. Alius simiiis
titulus Deliacus est III S. 7217. — 6) Sic (Mirc-) etiam iV. 3488. 5489. — 7) '^EqhsI
scriptum etiam III S. 7217.

3207 Niger Sitti [P. ser.], |


Salvius Arri Q. ser., |
P. Sittius P. I.

Suneros, |
Albanus Numisi L. ser. |
Merc. Maiae sacr., |
ex d. d., iussu j

M. Lucci Libella[e llvir i. d.] \


. . ceptum .

In agro Pompeiano rep. (Notizie 4893 p. 213). Pompeiis Mercurio et Maiae


a collegio quodam libertinorem et servorum ex decreto decurionum iussu duum-
virorum sacra fieri solita esse etiam alii tituli declarant; ex iisdem coUigitur,
procedente tempore Mercurio et Maiae adiunctum esse Augustum. Nonnullos ex
his ministrorum Mercurii Maiae Augustae titulis Pompeianis dabimus infra inter
titulos municipales.

3208 Mercurio Augusto |


et Maiae Augustae |
sacrum ex voto |
M.
Herennius M. 1. Albanus |
aedem et signa duo cum |
imagine Ti. Augusti |

d. s. p. solo publico fecit.

Lugduni, arae tres iisdem verbis inscriptae (XIII 4769 vidit Hirschfeld).

3209 in ho. d. d. |
Mercurio |
et Maiiae ca|ducium et |
aram Mascllius
Satto I
ex vo|[f]o
[/"Jaber v. s. 1. 1. |
m.
Kreuznach (Brambach n. 724 vidit).

3210 Maiae |
v. v.* s. 1. mer. |
C. Attius Atticus.
Grenoble, tabula ut videtur aerea (Revue arch. 29, 4896 p. 593 n. 81). —
1) Fortasse: ut voverat (Cagnat).

3211 deae |
Maiiae |
aedem a solo fejcit G. Arrius Paltruitus bf. 1

cos.* I
V. s. 1. 1. m.
Germersheim rep. (XIII 6093 vidit Zangemeister). — 1) Beneficiurius con-
sularis.

3312 Apoline |
L. Carnius C. f.

Panormi, fortasse Halaesae rep. (X 7263 vidit Mommsen).

3213 Maxima Nasia Cn. f. Apoline dat.


In Piceno rep. loco dicto Moitovalle, lapis foramen habens, per quod nummi
in vasculum cameramve suppositam demitterentur (IX 3805 Mommsen vidit ec-
typum).

3214 C. Hinoleio C. 1. |
Apolone dono ded.
In agro Caleno rep., iam Neapoli, cistellae fictili (fortatse acerrae) stilo in-
tcriptum (X 4652; Ritschl pritcae Lat. epigr. tuppl. III = opusc. 4 tab. XFII fig. A
cf p. 320).
Tituli sacri et sacerdotum. — Merurius et Maia. Apollo. 31

3215 L. Opio C. 1.
I
Apolene |
dono ded. |
merito.
Prope Mosciano in agro Praetuttiorum rep. (Bamabei Noiizie degli scavi 4891
p. 570).

3216 M. Mindios L. fi., |


P. Condetios Va. fi., |
aidiles, vicesma
parti Apolones dederi.
I

liomae, nunc Monachii, tabella aerea (I 182. yi 25; Ritschl tab. Ilb).

3217 . . . mpricius C. f. |
. . aburcus q. |
[ijpolinei dat.
Faleriis rep., deinde Parisiis (XI 5075 vidit Mommsen).

3218 Apoliiui Genioque Augusti Caesaris sacrum |


L. Apusulenus L.
1. Eros magister puteum puteal laurus d. p. s.
Prope Bononiam rep. (XI 80i vidit Bormann).

3219 Apollini Auguslo |


sacrum |
raagister et minister j
anni Lll*
d. d.,
I
L. Laberius L. 1. Felix, ]
Tertius Q. Q.^ Nunniorum [
Lunesis et
Montani (in latere: laurus; in aliero latere: corvus.)
Romae rep. a. IS62 inler Aveniinujn et viontem Testaceum (FI 5S ad exempla
complura accurata, facla saec. XVI. XVII). Ornamenta laierum sic ut supra unus
tantum auctor enotavit, reliqui variant vel tacent. 1) Magister et minister —
fuerunt Laberius Felix et Tertius Nunniorum servus anno quinquagesimo allero
ex quo constitntus est vicus in qao simulacrum Apollinis dedicatum est, id est ut
videtur circa annum 4SJ6 p. Chr., nam vici ordinali et magistri annui creari (vel denuo
creari) coepti sunt circa a. 7i7 u. c, (cf. ad N. 5615). — 2) Duorum Quintorum.

3220 ApoUini |
Q. LoUius |
Urbicus |
praef. urb.*
Romae (FI 28 ter ut videLur descripta suec. XFI). — 1) Cf. supra N. 1065.

3221 Apollini sancto |


L. Minicius Natalis* |
cos., pr6 cos. |
Africae, ]

augur, leg. |
Aug. pro pr. |
Moesiae inferioris.
Canino prope rudera yuleenlana rep. (XI 292S vidit Bormunn). — 1) Cf.
supra N. 1061, infra N. 5i1S.

3222 Apollini sancto |


Memmius Vitrasius |
Orfitus v. c. {
bis praef.

urbi', aedem providit, curante Fl. Claudio Euangelo v. c, comite.


I
| |

Romae (VI 4S vidit Henzen). — 1) Praefectus urbi ilerum fuit a. 5S6J9, cf.
supra N. 1245 not. 5.

3223 deo sancto ApoUini pacifero, ex voto libes solvit milex (sic)

cortis X praetoriae centuria Dasi Aelius C , libes votum red-


dedit.
Romae (VI 57 fortasse semel tantum descripta saec. XV).

3224 ApoUini |
salutari |
et medicinali |
sacrum.
Incertum quo loco, sed Romae ut videtur (VI 59 ad apographum quod Fr,
Vettorius a. 1752 misil Gorio).

3225 ApoUini |
praestanti | C. H. M.'
fiomae (VI 58 viderunt Smelius et Jiuper de Rossi). — 1) Videntur indicari
tria nomina dedicantis.
32 Caput XI.

3236 (Apollo d. delphino innixus, s. lyram tenens; iuxta grypus, in globo


stans; aquila) deo Apollini praestantiss. Aur. Vitalis pro se suisq. |
v. 1. p.
Jpuli (Carlsburg) in Dacia (III 991 vidit Mommsen).

3S27 ApoUini |
sacrum |
L. Statilius |
Primus de sua p. p. |
Hanc
aram vetustate |
labefactatam |
L. Statilius |
Pollio de sua pec. et |
reno-
vavit et restituit.
Prope Civitavecchia rep. in ruderibus Castronovanis, iam Romae (XI 5372
vidit Henzen).

3328 Hilarus |
Syriaci Aug. lib. j
tabuL* ser. |

Accipe, Phoebe, pre[c]or |


T[j]ry[nf]hia munera* |
pro me:
haec tibi quae |
potui fortia dona'' dedi. |

Hic orbem domuit, tu pacem, |


Phoebe, dedisti:
utraq. |
res votis annuat ista^ |
meis.
Aquileiae, in lapide qui arboris trunctim imitatur (Majonica arch. ep. Mitth,
1896 p.209; Buecheler carm. epigr. n.18H). 1) Tabularii. 2) Herculis arma. — —
— 3) (Jtraque ista, scilicet victoriam et pacem, intellegit Hilberg Jahreshefte des
oesterr. arch. Inst. II 1899 Anz. p. SO.

3229 monitu ApoUinis |


P. Metihus Secundus |
leg. Aug. pr. pr.*
Lambaesi (FIII 2391 vidit Renier). — 1) Legatus pro praetore exercitus
Africani fuit a. 123, cf. supra N. 1035 not.4.

3230 diis deabusque selcundum interpreltationem oracu|li Clari Apol-


linis 1
coh. I Tungrorum.
Housesteads in Anglia, ubi fuit Borcovicium statio valli Hadriani, iam
Newcastle (FII 655 vidil Huebner).
3230* d. deabusque |
secundum interlpetrationem (sic) Clalrii* Apol-
linis.
Corinii in Balmatia rep. (III 2880 vidit Mommsen). — 1) CLARI'I lapis.

3230** dis deabusq. |


s[e]cundum |
interpreta|tionem ora|culi Clajri

ApoUin.
In confiniis Numidiae et Mauretaniae, m regione Ferdjua (f^III 8531 semel
descripta).
Titulum Apollinis Pythii dabimus infra inter titulos numinum peregrinorum.

3231 ApoUini |
Aug. |
in memoriam |
M. Modesti M. f. |
Repentini |

M. Modestius |
Repentinus |
pater vet. ex dec. |
al. I Aravacorum.
Ovilavae (ITels) in Norico (III 3629 semel descripta sub finem saec. XF).

3232 ApoUini |
Aug., ho|nori mem|oriaeque L. |
Aemili L. fil.
j
Quir.
Celatilani, Porcia |
Festa fili |
karissimi. |
L. d. d. d.
Rep. Caldas de Malavella prope Gerundam Hispaniae Tarraeonensis (II S. 6181
vidit Huebner).

3233 Diana j
M. Livio M. f.
|
praitor' dedit.
l^ope oppidum Nemi rep., ubi fuit fanum et Nemus Dianae in agro olim
Aricinorum, ara lapidis Gabini (XIF 4182^). 1) Iiicertum utrum Aricinus praetor —
an populi Romani.
Tituli sacri et sacerdotum. — Diana. 33

3234 Poublilia Turpiiia |


Cn. uxor |
hoce seignum pro Cn. filiod |

Dianai duuum dedit.


Prope Nemi rep., tabula aenea (XIF 4270 dd imaginem photographieam).

3235 Diana mereto |


noutrix Paperia.
Prope Nemi rep., i?i ciispide (ie?iea (Notizie degli tcavi 4895 p. 456). (Vna
rep. exse dicitur mamma aenea).

3236 Cn. Q.' et raed^ Diana.


I?i 7nargi?ie vasculi aenei prope Nemi rep. (XIF 4184a vidit Hirschfeld).
— 1) Nomen dedica?itis. — 2) Fortasse intellegendum : me quoque; certe med vide-
tur referri debere ad ipsum vasculum.

3237 A. [rji^tjinius A. [f. Dtjanae |


aidicolam votum |
dedit mere-
tod. I
^vXog Tiriviog ^vXio |
vog '^QTa/^iTi evxav \
vaiaxov ccTtsdcoxe.
Tare?iti rep. (Notizie degli scavi 1896 p. S41).

3238 Dianai opifer. |


Nemorensei |
L. Apuleius L. 1. Antio[c].
Tibure (XIF 3S37 bis vel ter descripta saec. XFI).

3239 irap. Caesar Augustus fines Dianae restituit, | | |


avTO/.QocTWQ
KalouQ ^s^aorbg oQOvg l^QTii.iidL a7toxaTs\orrjO€v.
I \

Inter Ephesum
oppidum, ad vicum MsyaXsg KaxsvxSQ (Ath. Mitth. 4896
et Tire

p. 57S descr. Graecus quidam). —


Ad Dianam Ephesiam pertinent eliam tituli supra
editi N. 97. 411.

3240 irap. Caesar |


Vespasianus Aug. |
cos. VIII' fines locor.^ |
dica-
torum Dianae |
Tifat. a Cornelio Sulla^ |
ex forma divi Aug. |
restituit.

(In summo cippo) P. D. |


T.*
Prope Capuam ad ecclesiam S. Angeli in Fortnis rep. (Notizie degli scavi
4895 p. 16S). Alium cippum iisdetn verbis inscriptum dedimus supra ri. 2S1. —
1) A. 77 (vel 78). —
2) agrorum exemplum supra N. 231 (locorum etiam id quod

viderat saec. XVI Metellus). — 3) Cf Fellei. 2, 2S. — 4) Praedia Dianae Tifa-


tinaef (lanellius).

3241 Diane |
Tifatine.
In signaculo aereo rep. prope Capuam (X 8039, 1 vidit Mommsen). Hoc si-
laculuin argumento est, Dianae Tifatinae aedem suum tamquam patrimonium
fhabuisse, cf. Mommsen CIL. X p. 567, item infra ad N. 5525.

3242 Dianae |
[Tijfatinae' | in cis |
M. Icc|ius |
Muram|ius
(Dianae imago).
Le Pegue in agro Focontiurum rep., nunc Avennione (XII 1705 vidit Hirsch-
feld). — 1) Latinae priores, male.

3243 Dianae | Nemoresi Vestae |


sacrum, dict.* |
imp. Nerva Traiano
[lAug.
I
Germanico III cos.^ praef.^ |
cius T. Voltedio Mamiliano, |
quae-
6torib. I
L. Caecilio Urso II, M. Lucretio |
Sabino II, aedilib. Q. Vibenna
|Ouieto, I
Ti. Claudio Magno, |
P. Cornelius Trophimus pistor j Romaniensis
Dbssau, Inscriptiones Latinae II. 3
34 Caput XI.

ex reg. XIIII^ idem cur. |


vici quadrati, et Lania C. f. Thionoe (sic) coniux |

eius, votum libens solverunt.


Apud lacum Nemorensem. rep., est Romae (XIF 2215 vidil Henzen). —
1) Dictatore (dictatura summus magistratus Ariciae, quo anno 100 functum esse
Traianum apparet). 2) A. 100. —
3) Praefecto. — 4) Ex regionibus quattuor- —
decim (scilicet aliqua earum) urbis Romae.

3244 Deanae (sic) \


Nemorensi |
sacrum |
M. Acilius Priscus |
Egri-
lius Plarianus*.

I

Romae, sed fortasse Nemore rep. (XIF 2212 descr. Henzen). 1) Ad kunc
hominem pertinent tituli Ostienses XIF 72. 1SS. 136.

3245 Dianae Nemores. |


sacrum |
Ti. Claudius Claud[i]|anus praef.

co[h.] I
I
Bracar. August. |
e[x] voto su[s]cep. de suo.
Naronae (Fiddi) (III 1775 semel descripta).

3246 Dianae |
Aug. sacr. |
Q. Claudius |
Severinus |
Illlllvir |
Aquil. |

voto suscept. I
remonente |
dea solvi.

Aquileiae rep. a. 1874 (V 8216 descr. Majonica).

3247 Dianae Lucif. (Diana cum cane). |


(In latere) Lunae (Luna stans cum
velo supra caput). (In altero latere) Sex. Ivent. Suavis (vir pateram tenens).
Colognolae prope Veronam, iam Feronae (F 5224 vidit Mommsen).

3248 Dianae caelesti j


sacnim |
Q. Cornelius |
Theophilus |
cum Quintia
M. f.
I
Luperca.
Tibure (XIV 5556 vidi).

3249 compolenti' |
Dianae |
Mummeius |
Atticus et |
Mumeia (sic)

Felic[/]a \
d. d.
Nepete (XI 5198 vidit Smetius). — 1) Cf infra ad N. 5458.

3250 Dianae |
conservatric. |
pro salute ani' ii. |
cos., filamin.

Aug., procos., 1
pontif., sodalis |
Aureliani Antoniniani, |
Hosius lib. v.

s. 1. m.
Veronae (V 5225 cf. p. 1074 vidit Mommsen). — 1) Nomen erasum, fortasse
Quintiani.

3251 Dianae victrici |


C. Jul. Maximus |
proc. Aug., (
praepositus
limitis.
In Mauretania loco dicto Arbal (VIII 9790 vidit fVibnanns).

3252 Dianae |
sacrum |
domus Rubjeniorum'.
Ateste (Notizie degli scavi 188S p. 38). — \) Cf infra N. 5445.

3253 Diana Cariciana* M. Aurelius Caricus, aquarius huius loci,|


| | |

cum libertis et alumjnis sigillo^ Dianae. Dedic. idib. Aug.^ [ijm[|).j |


|

1111111* Aug. et Oclatinio Adv[e]nto cos.*^ I

Romae (VI 151 XVII). 1) Intellege: Dianae Caricianae.


bis descripta saec. —
— 2) Sigillum. —
Haec a descriptoribus interponuntur inter nomina consulum.
3)
— 4) Apparet rasura periiste Antonini (Elagabali) vocabulum. 5) A. 218. —
Titoli sacri et sacerdotum. — Diana. 35

3254 P. Valeriiis Bassus |


praefectus fabrum |
et Caecilia Progne |

Dianae Valerianae |
d. tl.

Romae (f^I 15S aliquoties descripta saec. XFl).

3255 Dianae Aug. colleg. lotor.' sacr. Primigenius r. | | | p. |


Arici-
norum ser. arc^, curator II, cum |
M. Arrecino^ Gelliano | |
filio cura-
tore I, d. d/I

Ariciae (XIF 2136 saepe descripta). — 1) Collegii lotorum. — 2) Rei publicae


Aricinorum servus arcarius. — 3) Libertus fuisse videtur rei publicae Aricinorum,
— 4) Curatore primum dono dedit.

3256 Rufa Pompon. Dianae Loch.' s. p. s. c. p. s.**


Graeceia P. f.

Neapoli, iam iii Anglia, puteal marmoreum, in quo sculpti Paris et Helena
cum Venere et Musis tribus (X 1SS5 p. 971 ; Michaelis Ancient Marbles in Great
Britain p. S17 n, 36). —
1) De Diana Lochia vix cogitari potest (Mo.). 2) Lit- —
terae incertae explicationis.

3257 Dianae deae |


nemorura comiti, |
viclrici ferarum, \ annua vota
dedi* Fannius Iuli|anus praefectus |
cohortis II j
Sardorum.

I

Altavae (Lamoriciere) ifi Mauretania rep. (FIII 9851 semel descripta).


l) Nota colon dactylicum.
3258 [wwjbrarum ac nemo|rum incolam, ferarum domitricem*, Dia- | |

nam deam virginem, Auxentius v. c, ubique piu[s], suo numini sedi|que


|
|

restituit.
Romae (Vl 124 cf. 50700 viderunt Henzen et Huelsen). — 1) Carmen facere
temptavit (cf. Buecheler carm. epigr. n. 1S20).
__^_____
3259 Dianae |
sacrum \
Q. TuUius |
Maximus' |
leg. Aug. ]
leg. VIl

Gem. I
Felicis.
(in parle poslica)
astrum luna astrum
Aequora conclusit campi |
divisque dicavit |

et templum statuit tibi, |


Delia virgo triformis, j

Tullius e Libya rector |


legionis Hiberae, |

ut quiret volucris capreas, |


ut figere cervos, |

saetigeros ut apros, ut |
equorum silvicolentum |

progeniem, ut cursu certare, |


ut disice'^ ferri, |

et pedes arma ferens et |


equo iaculator Hibero. |

(in latere dextro)

Dentes aprorum, |
quos cecidit, |
Maximus |

dicat Dianae, |
pulchrum vir|tutis decus. |

(in latere sinislro)

Cervom aUifron|tum cornua |

dicat Dianae |
TuIIius, |

quos vicit in pa|rami' aequore |

vectus feroci |
sonipede.

3260 (in tabula, quae una reperta ett)

Donat hac pelli, D[tana],


3*
36 Caput XI,

Tullius te Maxiui[Ms]
rector Aeneadum, [gemella]

legio quis est se[ptima],

ipse quam detrax[?Y apro]

laude opima Tp[raeditus].


Legione (Leon) in Hispania rep. (II 2660 cf. p. 912 vidit Huebner. Tractavit
Buecheler cai-m. epigr. n. 1S26). 1) Fidetur — esse vir huius fiomi?iis qui legatus
Thraciae fuit suh divis fratribus. ^^''Disicem' Buecheler putat deductum a—
disiicendo. —
3) Focabulum ex Hispania lingua explicat Huebner.

3261 incola Tifatae, ve|natibus incluta virgo, |

haec, Latona*, tuis statu|it miracula^ templis |

cunctis notus homo, sil|varum cultor et ipse, |

laudibus inmensis vitae |


qui servat honorem, |

Delmatius signo, prisco ]


de nomine Laetus. |

credo quidem donum nul|Us hoc aittea natum |

collibus aut silvis: tanjtum caput explicat umbris |

(perierunt versiculi duo)


quae verum v[o]ti
|

Prope Capuam ad, ecclesiam S. Angeli in Formis, iam JSeapoli (X 5796 vidit
Mommsen. Tractavit Buecheler carm. epigr. n. 236). — 1) IVon LatoJiam, sed
Latonae filiam virginem intellegi apparet. — 2) Fidetur Delmatius cornua cer-
vina deae dedicasse.
Eiusdem argumenti carmen est XI 3262 == Buecheler carm. epigr. n. 4800.

3262 Diane |
venat|rici Arjpo Ur|e[«] f. Faus|tanus |
ex pr.' |
Victor |
s.'

pro s|al. sua.


In ora Callaeciae loco dicto Puerto del Son (II S.36S8 descr. Hispani quidam).
— 1) Fortasse non omnia recte excepta.

3263 [Z)]iane Augus|te silvestri |


[e]x iuso' posu|it Septimus |
pro
tilio suo.
Salonis (III 1957 vidit Mommsen). — 1) Ex iussu.

3264 nomine |
Q. Domitii Alpini |
Licinia mater |
signum Dianae et

venationem |
et salientes t. f. i.

Feronae rep. iuxta amphitheatrum (F 5222 vidit Mommsen). Aliud exemplum


eiusdem tituli, sed mutilum, nuper prodiit Feronae (Notizie degli scavi 1895 p. 12).

3265 Deanae |
sacrum |
A. Titius C. f. |
Pom. Sever|us Arretio |

7 leg. VI Vic. p. f.;


I
idemque vivari|um saepsit.
Coloniae Agrippinae (Bramhach 556 vidit).

3266 Dianae |
et Sil. silve. |
dis presi|dibus vjenation. |
M. Aur. Pom-
pejius sacerdot.*
Aqmnci rep. (III S. 15568 deser, Froehlich). — 1) Sacerdotalis.
Tituli sacri et sacerdotum. — Diana. Trivia. Hecate. Latona. 37

3267 (leae Diane posueru|nt ex voto.


|
et Silvano |
ursari* |

Ziiricli rep. (XUI 3245 Deo Silvano ab ursario quodam


vidit Schmidt). — 1)
legionis positus est titulus Rhenanus Brambach iH. Praeterea ursarii memorantur
in carmine Aquisextienti XII 333 Buecheler cann. epigr. n. 463. =
3268 Silvano silves|tri et Dianae |
M. Aur. Comat. |
Super.' dec.

an[f]is[tes pro salute [ sua et Coniatior. |


Superiani Supe|res Exsuperajtiani
Super|stitis filior. |
v. s. 1. m.
Carlsburg (Apuli) in Dacia (III 4134. III S. 7775 vidit Domaszewski). —
1) Eiusdem Comatii Superi sunt tituli qui sequuntur et praeterea III 1096.

3268* Dianae |
mellificae* sacrum Com. Su[per.| |

Carls/jurg (III i002 ad exemplum traditum ab Ariosto auctore incorruptae


fidei). — 1) Agnomen deae fortasse corruptuvi.

3268*^ Trif.' Libcrae j


M. Aur. Cojmat. Super. j
antistes.
Carlsburg (III 1093 vidit Mommsen). — 1) Triformi.

3269 pro salu. Augg. n. n. |


M. Aur. Sabinus d. d. d.S suppl* |
C.

lul. Calocaero ierof.^ (iuxta) Fla. Procla Cal.* j


et spira*.
Romae, in basi statuae Dianae triformis (VI 261 viderunt Marinius et Bor-
inann). —
1) Donuvi dat dedicat. 2) Supplicante. 3) Hierophanta. — — — 4) In-
tellege: Calocaeri, scilicet uxor. — 5) Cf. infra ad N. 3313.

3270 Dianae |
Tifatinae 1
Triviae |
sacrum.
Capuae, in quattuor lateribus basis (X 5793 aliquoties descripta saec. XVII).

3271 Triviabus |
v. s. 1. j
L. S. Pudens».
Imoski in Dabnatia rep., iavi Spalati (III S. 8311 ed. BuUc). — 1) Idein hovio
eodem loco eliavi Cereri votum solvit (III S. 8308).

3272 pro salute et victoria M. Aur. Antonini Aug. |


et Commodi
Caes. totijusq. domus eius, Gamianus Aug. lib. [arfi]u[^j rat.* j
stat. signum
Tribiae j
posuit.
Romae (VI 31053 = BrtU. comunafe 1886 p. 181). — 1) Cf N. 1480.

3273 Hecate 1 Augustae j


Aurelii As[clepiodo[tus et Lucijus pro
sal. I
sua et suor. j
v. s. I. m.
S. Oswald, ubi fuit Atrans, iam Laibach (III 3119 vidit Mommsen).

3274 dea^ Heca|tae C. Can[didius Pisjcditor visu |


monitus.
Treveris rep. a. 1879 (Hettner Steindenkmaler des Museums zu Trier n. 83).

3275 L. Curius [Eutrapelus^ et] \


Vargunt[eiVi Nais^\ \
Latona[e* proj |

Sex. Vibrent
a. 1789 (XIV 2137 seviel descripta).
Ariciae rep. 1) Nomina suppleta ex —
XIV quem titulum iidem homines videntur dedicavisse Dianae.
2214, 2) Latona —
memoratur etiam in frustulo inscriptionis reperto in Nemore Aricino XIV 4187,

3276 Deanae sacrum |


in memoriam Terentiae Cn. f. |
Priscae j

C. Decimius Ammonianus Flavianus uxoris, Ammonilla f.' matris, fecer.


| | |

La Tolfa supra Civitavecchiam (XI 3332 vidit Zangemeister). 1) Filia. —


38 Caput XI.

3277 (in fronte) ara Neptuni' (infra: rosfrum navis, imago Nepluni. A
tergo) ara |
Neptuni.

3278 r*« fronte) ara Tranquillitatis' (infra: rostrum navis, nauta velo ex-

panso navigans. A tergo) ara |


Tranquillita. (sic).

3279 (in fronte) ara Ventorum^ (infra: roslrum navis et imago Fenti.
A tergo) ara I
Ventorum.
Antii rep., arae rotttndae 7narmoreae tres, ?iune in museo Capitolino (X 66i2
—6644 vidit Henzen). — 1) His ipsis nu7ninibus sacra fecit Caesar divi filius, cu7n
kalendis luliis an?ii 718 Puteolis proficisceretur contra Sex. Pompeium (Appian. bell.

civ. S,98 &vo}v afia xccl anivSwv ano ZTJg vavagxiSoq vswq ig xo nsXayog dvs-
fioig svdioig xal da(paXsl(t> Iloasidttivi xal dxv/xovi S^akdaay). Triimi ararum
quae tunc PuteoUs statutae esse putandae sunt, imagines videntur in suo portu
posuitse Antiatini.

3280 Neptuno |
sacrum |
(tres versus erasi) . . . us \
votum in Siculo
fretu (sic)
I
susceptum solvit.
Capuae (X 3815 vidit Mo?n?nse?i).

3281 Neptuno |
C. lulius |
Gemiuus |
Capeliianus' |
leg. Aug. pr. pr.
Aquinci rep. ad Danuvium (III 3486 vidit Mo?n7nse?i). — 1) Legatus Panno-
niae inferioris fuit temporibus Antoni?ii Pii (dipl. mil.).

3282 \im]p. Caes.\ divi Hadriani f., divi Traian[i Parth.\ \


[m]^., d?]vi

Nervae pronepos T. Aelius |


[^arfnjanus Anloninus Aug. Pius p. p.,

cos. Illl, I
[trib. ]3o]t. XXP, collectis fontibus et |
[sca/M]riginibus' aedem
Neptuni [o] solo fecit, [dedicante L. Matuccio Fuscino le]g. Aug. pr. pr.^
|

Atn- Dri?in prope La?nbaesi?n


|

(f^Ill 2633 vidit Renier). 1) A. 1S8. — —


2) Supplevit Mo7n?nse?i. — 3) JVo??ie?i legati quod periit suppletu7?i ex FIII 2S01.
rill S. 178S8 cf supra N. 542 not. 1.

3283 Neptuno et |
dis aquatilib. |
pro salute et |
incolumit. v. s. 1.

m. I
C. Quart. Secundin.
Comi (F S2S8 vidit Mommsen).

3284 Neptuno Aug. |


et Nymphis |
sacrum |
T. Aelius Aug. iib. |

Olympas pr6c. votum s. | m. 1.

ttomae, ?mnc Siockholmiae (VI S56 cf. 50786).

3285 Neptun. I
et Nymph. |
pro |
Cassia |
Cleme|ntilla \
v. s. I. m.
Laibach (III S. 15400 ex Miilhier Centralco7tn?i. 1892 p. 65).

3286 in h. d, d. |
d. Neptuno, |
contubernio |
nautarum |
Cornelius 1

Ahquandus |
d. S. d. (Neptunus d. delphinu7n s. tridente?n te?iens ; belua marina).
Prope Ettlingen ut videtur rep., est Carlsruhe in 7nuseo (Bra7nbach 1668. 1678
vidit).

3287 Neptuno sac. (Neptunus stans in scapha, d. cornu te?ietis, s. tride?i-

te7n) j Maximus Teurius* |


vicarius, Metela |
Danius Carb.', |
Vibius Vela-

genius, Peda I
Parra, Enicius |
Miranius Carb.^ |
Silvauus Velagenius,
Tituli sacri et sacerdotum. — Neptunus. Vulcanus et Venti. 39

Ebelin. |
Lasser, Metela Edanius Car., |
Maximus Minatius Garb., |
Secun-
dus Enicius Parrae f. Barg., |
piscatores, 1. m. (In latere: concha; in alio
latere: patera).
Borgo S. Dahnazzo, iam Mondovi (F 7850 vidit Moinmsen). 1) Nomina —
non Roviana, sed Ligustica fortasse. 2) Garb. fortassc munus aliquod significat, —
vel nomen viei alicuius est vel gentis.

3288 Neptu. sacr. |


molin.*
Prope Giinsburg rep. i?i fluvio Giinz, iam Augsbur^ (III S866 vidit Mommsen).
— 1) Molinarii.

3289 Neptuno sacrum |


L. Valerius Nigri 1. Menander |
portitor
Ocrisiva*. (Neptunus dextra tridentem, sinisira piscem teiiens; infra delphini. In
postica arae eadem inscriptio, pro Neptuno ta7nen sacerdos sculptus sacrificans ad
aram. In latere utroque hornines terni navigantes in navicula).
Interamnae (Terni), ara marviorea (XI 417S vidit Bormaim). 1) Nomen —
ioci putat Bormann ablativo casu positmn, derivatum fortasse peri?ide alque Ocri-
culum ab Ocre vocabulo Umbrorum quod videlur sigJiificare mo?item (Buecheler
Vmbr. p. 212).

3290 Neptuno deisq. Aug. j


T. Abudius Verus, |
post subpraefect.* |

classis Ravenn. | templo restituto, |


molibus extruct., |
domo exculta | in

area d. d.' |
concessa sibi |
dicavit.
Parentii in Histria (V S28 vidit Mommsen), — 1) Fortasse: post subprae-
fecturam elassis Ravennatis (dubitat tame?i Moi?tmsen). — 2) Deeurio?ium decreto.

3291 Neptuno |
V. S. 1. m. (ab altero latere) Viribus j
V. s. I. m.
Gussagi agri Brixia?ii (V 428S seinel descripta^circa a. 1700).

Neptuno adiutori sacrum M. Aemilius Flaccus* q.''


3292 | | | |

Tibure, iam Romae (XIF 5SS8 vidi). 1) Ide7n liomo eodem loco titulum —
posuit lovi Custodi (XIF SSS7). 2) Quaestor. —
3293 ll[e/]vius Suavis et fi5]r[a]|sia' Faustina coniunx eius |
votum
solverunt. |

Helvius haec voto suscepi munera divi,


|

constituique lareni sedibus in patrftts]. |

Haec eadem coniunx mecum Faustina locavi[/] |

undarum domino Nereidumque patr[t].


Thuggae i?i Africa (Carlon decouvertes en Tunisie p. 1S9). — 1) . cr . |
s . ia

traditur.

3294 Severa Nigri f. Volcano et Venti[s] v. s. 1. m. (Folcanus, s.


| |

/ia.sta?ii, d. malleum tenens ; humi forceps iacet. luxta mulier, cuius vestis vento
inflata esl, ge?iibus ?iixa. A lateribus proto?nae duae barbata altera, altera im-
berbis: Fenlorttm scilicet).

Nemausi (XII 51SS vidit Hirschfeld). — Alios Fulcani titulos Gallicos habes
XIII SiOS—SW, item ib. 16T7 et 2940, tibi Fulcano iungitur Festa.
40 Caput XI.

3295 Volk. mili |


sive Mulcibero' |
Lucii Velti |
Telesphorus et [

Chrysantus (sic) frat[r.]^ |


Vlvir. Aug., nomi[«eJ |
Vettiae L. f. Secundi[nfle] [

Telesphori fil. 1
L. d. d. d.
Brixiae (V 429S vidit Mommsen). — 1) Mulcibero Folcano dedicatut fuit
ettam titulus Sentinas XI S741 (sed mutilus et fortasse non bene descriptus). Cf.
Preller li. Myth. 2^ p. 148. 2) Fratres. —
'

3296 ara \V \
Vo[/]cano.
Romae ut videtur (FI 799 ex Passioneio). — 1) Videtur cogitandum esse de
aris duodecim deorum, quarum undecima ad Folcanum pertinebat (Henzen).

3297 L.Helvaci. C. f. M. n. |
Corbulo pr.', |
Volkano don. |
de
sen. sent.
Albae ad Fucinum (IX 6549 Mommsen vidit ectypum). — 1) Praetor scilicet
Albensium.

3298 Q. Vibius Q. f. Maxumus, M. Varius L. f. |


Capito pr. llvir.',

aram Volcano maceriaq. |


aream saepiendam piscinamque ex d. d. |
de
pecunia pubHca facieda (sic) coer. Q. Vibius Q. f. Maxumus probavit. |

Narbone (I 4488. XII 4558 vidit Hirschfeld). 1) Praetores duoviri Narbo- —


nensium.

3299 deo patrio' |


Cn. Turpilius |
Cn. f. Turpilijanus aedil. et |
pr.

sac. Volk. fac.*, |


sigill. Volkani |
ex voto posuit. |
Arg. p, XV scrp. |
IX'.
(XIF 5 semel sed accurate ut videtur saec. XFIII de-
Prope Ostiam rep.
scripta). —
Deus patrius non cofistat an idem sit atque Fulcanus.
1) 2) Aediles —
et praetores sacris Folkano faciundis saepe me^norantur in titulis Osliensibus, cf.

infra inter municipales. —


Z) Argenii pondo XF scriptula IX.

3300 Volcano |
Aug. |
M. Mucius |
Frontinus |
et L. Valer. |
Cyril-

lus I
Augustal. I
curator. |
thermar.
Camunti rep. (III 4447 vidit Momnuen).

3301 Volkano Aug. et cw\{[oribus eius] \


C. Mascul. Lusor. titul. c[im
SCr.^ dedit^ (sequuntur vel sequebantur nomina hominum plus nonagiiita).
Celeiae in Norico (III S. 14699 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Titulum cum
scriptura (sic dubitans supplevit Hirschfeld, collata III S196).

3302 Volcano |
Aug. sacr. |
ex imp., vicus Fortun. a templ. |
For-
tunae ad horr. |
m. p.'

Prope Poetovionem rep. (III S. 40873 vidit Hirschfeld). — 1) Sic dubitans legit
Hirschfeld, intellegens : mille passus, p. p. legit Gurlitt Jahresh. d. oesterr. arch,
Intt. II 4899 Anz. p. 90.

3303 in h. d. d. |
Volkan. |
sacrum |
vicani |
Murren|ses v. s. 1. m.
Benningen (fFurtemberg, ibi ubi N. 2604) rep., est Stutlgart (Brambach 1S9S
vidit).

3304 Volkano |
et Erquli |
C. Cassielcus |
Martialis |
voto.
Prope lacum Ferbanum (l. Maggiore), in vico Besozzo (FSS10 bis descripta
taec. XFII—Xrill).
Tituli sacri et sacerdotum. — Vulcanus. Stata mater. Vesta. 41

3305 Volcano quieto Aii|giisto sacrum mag. reg. |


III" vic. Sabuci*
ann. L . . .
., | C. lulius C. I. Salvius, C. Flav. |
(reliqua corrupta).
Homae rep. in Esquiliis (VI 801 solus descripsit Fr. Bianchini auctor accu-
ratus). — 1) Magistri regionis tertiae. — 2) f^icus aliunde non notus.

3806 Volcano quieto Augusto |


et Statae matri ' Augustae |
sacrum |

P. IMnarius Thiasus et M. Rabutius Berullus mag. vici armilustri'^ anni V. |

Romae olim, sed incertum quo loco urbis rep., nunc Neapoli (VI 802 vidit
Mommsen). —
1) Cf. Festus p. 517 et praeterea Preller R. Myth. 2 p. 133 ed. Jordan.
— 2) Vicus artnilustri memoratur inter vicos regionis decimae tertiae in basi Capi-
tolina Vl 473, armilustrium in Notitia urbis reg. XIII Aventino.

3307 Statao matri sac. |


Q. Coelius Q. I. |
Apollonides |
mag. vici, 1

D. Laelio Balb., |
C. Antistio Vet. cos.'
Romae, incertum qiio loco urbis rep. (VI 765 vidit Henzen). — \) A.u. c. 747.

3308 Germanico Caesare |


C. Fonteio [Copjitone |
cos.' |
k. lan., |

Statae' Fortunae Aug. |


sacr. |
Sex. Fonteius 9. 1. Trophimus, |
Cn. Pom-
peius Cn. I. Nicephor., |
mag. vici |
sandaliari^ reg. IIII anni XVIIP, d.d. | |

Romae, incertum quo loco urbis rep. (VI 761 saepius descripta saec. XVI). —
1) A. p. C.12. — 2) Sieiae excepit Smetius, sed Statae auctor nonminus accuratus
Accursius aliique. — 3) Cf. infra N. 5614. — 4) Huius igilur vici magistri primi
Inierant anno u. c. 748; cf. infra ad N. 5615.

3309 Statae matri |


Aug. sacrum |
mag. reg. VII |
vico Minervi. |

anni L, |
Ap. Arrenus Appianus, |
C. Cornelius Eutychus, |
Sex. Plotius
Quartio, |
C. Vibius Phylades. |
Dedicata est |
XVII k. Sep. |
lustratione.
Romae extra portam Pincianam rep. (VI 766 vidit Henzen).
*
3310 Statae.
Fiamignani in Aequtculis (IX 4H5 vidit Hensen).

3311 Statae Augustae matri sacrum Gpicernia Q. | |


I. |
Acris posuit.
Ad Forum Cassii, non lange a Sulrio, rep. (XI 5521 bis descripta).

3312 M. Lollius I
Epinic[MJs" |
aed. vovit, |
Ilvir |
dec. dec. |
Statae
matr. |
de sua pecun. |
posuit |
sacrum.
Kato-Achaia, quae Olenus fuit, sed videtur Patras pertinere (III 300. III S.7236
vidit Duhn). — 1) EPIN|CYS lapis.

3313 (sub imagine deae sedentis) Vestae sacrum |


C. Pupius Firminus'
et I
Mudasena Trophime.
Romae, iam fVilton - House Anglia (VI 787 cf 50852, delineavit Fabretti in
de column. Traian. p.559, enarravit fVissowa ann.
inst. arch. 1885 p.162 cf. Michaelis

Ancient Marbles in Great-Britain p.676 n.15*). 1) Idem homo numinibus sanctis —


(Aesculapio et Hygiae) posuit titulum VI 546 50790. Anno 144 fuit quaestor =
corporis pistorum urbanorum (VI 1002).

3314 [ViBJstae donum pro salute |


luliae Aug. matris |
M. Antonini
Aug. n. p. m.\ I
Eutyches fictor^ cum rilii[s] |
voto suscepto.
42 Caput XI.

hi foro Romano ad basilicam luliam rep. (VI 786 vidit Henzen). Lapidem
stetisse olim in atrio Festae coniecit Jordan To/>. I 2 p. 297. — 1) Pontificis
inaximi. — 2) De fictoribus ponlificum cf. Marquardt Staatsr. II^ p. 249 (item supra
N. 436 sub fin., et infra inter titulos sacerdotum).

3315 Vestae sacrum |


anlistiti |
praedioiuni |
Helvidiaaorum.
Romae in hortis quibtisdam privatis, ''prolome Vestae[?] colosseae magnitu-
dinis' (FI 788 servavit Fabrettius).

3316 Vestae sacru[m] |


P. Titius L. f., |
P. Curtius P. f. Salas.» |

llllvir., de munere |
gladiatorio |
ex s. c.

Canusii, basis quadrata (IX 526 vidit Mommsen), Gemellus est titulus basis,
quam iidem quattuorviri ex senatus Canusini consulto posuerunt Vortumno (infra
N. 5SS9). —
1) Curtii Salassi memorantur ap. Ciceronem ad fam. 6, 48, 2 (a. u.

c. 709). Hieronym. chron. ad a. Abr. 4976 (a. u. c. 745), in titulis parietariis Pom-

peianis IV 4886. 4919, denique JII 346.

3317 Vestae Q. Cassius M. f.


|
Varus v. s. I. m. | |

Castelrotto prope Veronam, nunc Veronae (V 5919 vidit Mommsen). Alius


quoque titulus Veslae in eadem regione repertus est (V 5920).

3318 Vestae Aug. |


sacrum |
M. lunius Quir. |
[//ijspanus |
Sego-
viensis' |
testamento suo |
fieri iussit. |
Huic ordo Naevens.^ |
decreto lo-
cum 1
dedit.
Hispali (Sevillae) rep., sed fortasse aliunde eo adlata (II 4466 vidit Huebner).
Aliam dedicationem Vestae Augustae in Hispania factam habes II 5578. 1) Cf. —
Hirtius bell. Alex. 37, 6; Huebner l. c. et suppl. p, 844. 2) Cf. II 4048 cum nota —
Huebneri p. 453.
De GalUcis quibusdam titulis Veslae cf ad N. 5294.

3319 lano Ge|mino |


Consuti. |
lanuarius |
v. s. 1, m.
Rep. prope Wolfsberg in Carinthia in imo monte Saualpe (III S092* vidit
fVilmajins).

3320 lano patri |


Aug. sacrum (
C. lulius C. f. Ser.* |
Aetor" aed., |

donalus ab Ti. Caes. |


Aug. f. Augusto torq. |
maiore bello Delma|tico, ob
honorem |
Ilviratus cum liberis |
suis posuil.
JWavii certe inde a saec. XVI, sed videtur adlata esse ex Dalmatia; iam
Ateste (III 5138 vidit Mommsen). Etiam alias dedicationes layio patri faclas habe-
mus ex Dalmatia (III 2881. 5050). 1) Sergia tribus passim reperitur in Dal- —
matia (cf. Kubitschek imp. Rom. trib. descr. p. 252). 2) CognoTnen alibi non —
repertum.

3321 lano Aug. |


sacrum |
Cinius Genialjis pro salute o|rdinis sui
el civi|um suorum silmulacrum ti.' |
reformavit ad|que restituid.'
Aenonae (Nona) in Datmatia (III 2969 servavit Cyriacus). — l) Sic traditur.

3322 Pannicus |
Phospori, |
Primigenius |
Primi |
aram |
lanipatri |

sua pec. f.

Asisii (XI 3574 vidit Bormann).


Tituli sacri et sacerdotum. — Vesta. lanus. Saturnus. Ops. 43

3323 laoo patri Aug. sac. |


L. Atrilius L. f. Felix |
votiim sol. L
animo |
s. p. f. et tiedicavit.
Dianae in Numidia (FIII 4S76 vidit U^llmanns).

3324 laDi patro (sie) \


L. Bennius |
Primus |
sacerdos |
cum Bennio |

Fortunato |
fllio |
v. s. I. a.

Prope Lambaesim (Flll 2608 vidit Renier). Titulum Musti in Africa [/]ani —
(sic) patri Aug., simul aittem JSiitrici et Frugifero diis dedicatum, dabimus infra
inter titulos numinum Afrorum.

3325 M. M. et L P. Aug.

I

Mactari (FIIl S. 11797 vidit Cagnat). Malri Magnae el lano patri Augusto.

3326 senalus populusque Romanus inceudio consumptum reslituit.


|

Romae in foro, in epistylio aedis oclo columnarum ad imum clivmn Capito-


linum, litteris olim aere incrustatis (FI 957 ; Huebner ex. scr. epigr. 469). Aedem,
quae per tria saecula Concordiae fuisse ptitabalur, ia?n constat (praeserlim post
effossa rudera verne aedis Concordiae) fuisse antiquissimam aedem Satumi (cf.
lordan Top. I 2 p. 560 seq.), quam restituit L. Mtmatiiis Plancus consul a. 712 (cf.
supra ]S. 41. 886). Hic titulus ad aliam restitutiotiem spectat, factain eam vix ineunte
saeculo p. Chr. tertio, ut plerique putatit (cf. lordan Top. l. c. p. 561 7iot. 69), nam
illis temporibus imperatores templa urbis Romae restiitiere solebant, neque potuit
omnino sileri de imperatore in titulo illo loco proposito, scd polius labente saec.
tertio, cujn imperatores admijiistrationem ur.bis Romae paulatim senatui relinque-
rejit, vel etiam saec. IF'.

3327 Saturno |
Aug. sac. |
Claudia |
Aesernina |
sacerdos |
divae

Auguslae t. | p. i.

Narnnae iji Dalmalia (III 1796 bis descripta).

3328 Saturno |
conserv[arorj] |
. . . .

Ferotiae (F5295 vidit Mommsen). Alias dedicationes Satumo (Saturno Augusto)


factas Feronae habes V 5291. 5292. 88ii.

3329 Opi divinae P. Aruntius P. f. Aeserninus lUilvir p. v.


| | |
|

Prope AeserJiiam (IX 2655 ad exemplujn aucloris paene ignoti et fidei in-
certae).

3330 ex impe[no] 1
Opi et |
dibus et |
deabus, [
Vettia |
*
|
d.

d. 1. m.
Prope Albam Fucejitem, Jion longe a Tagliacozzo, rep. (IX 5912 vidit Motnm-
sen). — 1) Cognomen Fettiae recte legi noJi potuit.

3331 \Opi] Opifer. sac* D . . .


I
ius.

Prope FideJias rep., fragmetitejn vasis quadrati (Eph. 7, 1268 = Notizie 1889
p. 109 descr. Lancianius). —
Opis Opiferae sacra urbana jnettiorat hemerologiutn
1)

fratriun Arvalium sub d. 25 Aitg. (cf. CIL. I ed. 2 p. 526), aedem eiusdem deae me-
morat Plin. h. n. 11, 174; cf. lordan eph. ep. I p. 229, Top. I 2 p. 45. Cetemm etiatn
alia nuttiitia opifera dicebatitur (Diatia,' v. supra N.5258; Forlima XIF 5S59. cel.).
44 Caput XI.

3332 Opi Aug. sac. |


A. Poinpeius Dativus |
numioi sanctissi|mo, per
antistitis (sic) \
iussus, de suo |
fecit.

Theveste (FIII S. i6S27 vidit Schmidl). — Forlasse in hoc titulo Afrieano


Opis nomine intellegitur numen
Romanoriim dea Ope plane diversum. Titulum a
Saturno domino et Opi reginae sacratum Lambaesi (item complures Satumi) dabi-
mus infra inter titulos numinuvi Africanorum.

3333 [Cjereres ca . . . .

Parisiis in museo, tabella aenea Utteris antiquissimis (I 811. VI 87 vidit


Huebner). Supplendum: Cereres castae, vel potius, similiter ut supra N. 5101 : Ce-
reres; cas{te facito]. Castus Cereris memoratur ap. Festum p. 1S4 s. v. minuitur. Cf.
etiam Pascal Hervi. 50, 189S p, S49 seq.

3334 Cereri sacr. (vir bovem ducens, vir tibiis canens, mulier stolata ad
tripodem stat sacrificans. In latere dextro urceus, infra sus,- in sinistro patera,
infra ovis. In postica truncus iauri).
Carseolis rep. (IX 4031 vidit Slevenson).

3335 Cereri August. |


matri [s]a[cjr.* |
L. Bennius Primus |
mag.
pagi, I
Bennia Primigenia |
magislra, fecer. 1
Germanico Caesare II, |
L.
Seio Tuberone cos.^ |
Dies sacrifici XIII k. Mai.^ (In lateribus videntur fuisse
spicae et taedae).
Incertum quo loco rep., fortasse ibi ubi J\. 5556, una cum qua proponitur a
quibusdarn (XI 5196 semel descripta saec. XVI). Orjiamenta laterum similia vi-

dentur fuisse etiam in inscriptione Cereri dedicata 467. \) In apographo vi- X —


detur fuisse agr, —
2) A. p. C. 18. 3) 19 Apr., postremus dies ludorum Cerialium —
urbanorum, cf. CIL. I ed. 2 p.51S.

3336 Cereri |
frugif. |
sacr. |
L. Veianius Cosmus |
p. p.
JSepete (XI 5197 vidit Bormann).

3337 (caput capri; iuxta culter, patera) Cereri |


Vert.' sac. |
Bovia |

Maxima sacerdos XV| |


viral.'^ |
(sequuntur Htterae complures dimidiatae non
certae lectionis).
Potentiae in Lucania (X 129 vidit Mommsen). —
1) Cognomen deae obtcurum.

— 2) Sacerdotes quindecimvirales praeterea non novimus nisi Matris magnae


Idaeae, cf. Marquardt Staatsv. III ed. 2 p. 59S 7iot. 4 et infra inter titulus numi-
num peregi'i7iorum.

3338 Claudia Attica |


Attici Au[^.] lib. a r^ti6nib., |
in sacrario Ce-
reris Antiatinae |
deos sua impensa posuit, |
sacerdote lulia Procula, |
imp.
Ca6sar. D6mitiano |
Aug. Germanic. XI cos.'
Antii rep., est Feronae (X 6640 vidit Mornmseti). — 1) A. 8S.

3339 monitu sanctissimae Cereris et Nympharum hic puleus factus

omni sumptu* |
C. CaeciH Onesimi |
patro. et qq. p. p. c. m. adiutor.', |

et L. Hortensi Galli | qq. naulicariorum^ |


et N. Treboni Eutychetis I

qq. II acceptorum.* | Ded. X k. Sept. Laterano et Bufino |


cos."
Ostiae rep., 7iunc Romae m Faticano, puteal rotU7idum 77iarmoreum (XIV S
Tituli sacri et sacerdotum. — Ops. Ceres. 45

vidit Jlenzen). —
l) Hucusque litterae scriplae in mavgine superiore pulealis, reli-

quae in fronte. —
2) Patroni et quinquennalis perpetui corporis mensorum adiu-

torum, 3) quinquennalis nauticariorum 4) quinquennalis ilerum acceptorum. De ,

hi.s corporibus Ostie/nibiis vide supra J\. liSI et infra inter titulos municipales, —
5) 23 Aug. Iff7.

3340 Ser. Sueti. Ser. l. Bai., |


P. Babrius L. 1., |
M. Sexti. N. M. I.,
|

N. Sexli. N. M. 1., |
L. Hordioni. L. 1. Lab. (sequuntur aHa nomina libertino-

rumocto). Heisce magistreis' Cererus murum |


et pluteum'^ long. p. ±XXX,
alt. p. XXI, I
faciund. coiravere* eidemq. loid.' Fec, | C. Atilio Q. Ser-
vilio cos.*

3341 . • • nius L. ('.,


I
. . . . ius L. f.* |
(sequuntur nomina decem, in-
genuorum omnia). [Heisce magtstreis] Cererus murum* et |
[plutenm long.
p.] . . XH, altum XXH, laciundum coiraver., [C. F/]avio C. t. , C. Mario
C. f. cos."
Capuae (I 566. 368. X 3779. 5780; Ritscld tab. LXIIJb.c). l) In titulo —
eodem anno eodemque loco et ab hominibus eiusdem fere condicionis posito iiifra
N.5597 scriptum est magistrei, coeravere, loedos. 2) Eliam Castoris et PoUucis —
magistri qui eodem anno fuerunt praeter ludos exhibitos murum et pluteum fa-
ciundum curaverunt (JV. 3597). 3) A. 648. 4) Nota, cum a. 6i8 duodecim — —
magistri fuerint libertini, a. 630 omnes fuisse ingenuos. 5) Apicis ad designan- —
dam vocalis longitudinem positi antiquissimum hoc exemplum. 6) A. 630 (C.Marius —
tioc anno iterum consul fuit, sed iterationis nota omissa est).

3342 Favonia M. f., |


sacerdos Cereris (
publica p. R. Q.*
Romae (I 1106. fl 2182 Rilschl tab. XCj). — 1) Populi Romani Quiritium.

Ceterum cf. N. 5545 not.

3343 Casponia P. f. |
Maxima |
sacerdos Cereris |
publica populi |

Homani Sicula'.
Roinae (FI 2181. 52443 nuper paene lotam vidit Gatti). — \) De sacerdoti-
bus Cereris e Graecia (magna) Romam accitis et civitate donaUs agit Cic. pro
Balb. 24, 53. Cf Marquardt Staatsv. III ed. 2 p. 564.

3344 Munniai C. f.* |


sacerd. Cer.^ (culter, scrofa).
Atinae in Campania (I 1176. X 3075 Ritschl tab. LXf). — 1) Fieri polest
ut perierit aliquid in fine singulorum versuum. 2) Vt Romae — (v. N. 5342. 3543),
ita in oppidis quoque Italiae inferioris sacerdoles publicae Cereris creari sole-
bant, ut Puteolis (IX 1812) et Pompeiis (X 812. 1074), cf. praeterea iriscriptiones
quae sequuntur.

3345 Lolliae |
Primae |
sacerdoti |
Cereria (sic).

Prope Aeclanum (IX 1038 vidit Dressel). Ad aliam sacerdotem Cereriatn spectat
IX 3558 Buecheler carm. epigr. 1125.

3346 . .
I
*
I
sacerdos Cereris |
publica summa.

3347 Staiae M. f. |
Pietati |
sacerd. Cerer[»s] |
publ. primae. |
L.
d. d. d.
46 Caput XI.

Teani (X 4793. 4794 hane vidit Mommsen, Hlatn solus vidit Fabius Giorda-
nvs saec. XVI). —
1) Nominis ut videtur vestigia haec iMacqui ... enotavit Giord.

3348 icuria M. f. sacerdos


. . . Cerialis mundalis d. s. p. f. c. |
' |

Capuae (X 5926 vidit Mommsen). 1) Mundum sacrorum Romanorum pro- —


prie Cereri sacrum fuisse ex Festi loco p. •142 licet male hiante effieitur. Propterea
sacerdos Cereris recte appellatur item mundalis (Mommsen l. c).

3349 viva fecit |


Suellia C. f. |
Consanica |
sacerdos |
Cerialis |
deia
Libera.' |
H. m. li. n. s.

Aeserniae (IX 2670 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Sacerdos Cerqris


et dei Liberi videtur sic appellari potuisse (cf. N. 5543. 5548).

3350 Agria Sueia N. f. |


sacerdos |
Cerer. et Venerus.
Casini (1 1185. X S191 bis descripta).

3351 Mamia V. f. |
sacerdos |
Cereris et Veneri[s].
Pratolungi prope Sulmonem rep. (IX 5090 vidit Dressel), Aliae sacerdotes
Cereris et IX 5087. 5090. Surrenti quoque Ceres et
Feneris Sulmonenses sunt
Venus saeerdotem mulierem habebant (X 680. 688). Cf. Nissen Pomp. Stud. p. 528.

3352 Flaviae |
Ammiae |
sacerdoti {
Cereris |
ob honorem |
caerimo-
niorum |
honestissime |
praebitorum, |
decreto ordinis.'
Leprignani in agro Capenate (XI 5955 vidit Bormann). — 1) Scilicet muni-
cipis Capenatium.

3353 Serviai C. f. |
sacerdolis Liberi |
publicai Aquinatis.
Aqiiini (I 1182. X 5422 Ritschl tab. LXXg).

3354 P- Annaeus Q. 1. |
Epicadus' |
aedem Leiberi |
patrus faciund. |

coir. hib. mer.


Prope Naronam Dalmatiae rep. (1 1469. III 1784 vidit Momfnseti). — 1) Idem
Epicadus memoratur I 1471 /// 1820. =
3355 Libero palri |
sancto sacr. |
Sex. Caelius j
Primitivus et |
Pubh-
cia Antulla | voto suscepto |
d. d. (In parte aversa) dedic^verunt |
idib.

Octobr. l
Cn. Pompeio Feroce |
Liciniano |
C. Pomponio Rufo |
cos.'

Romae, nune Florentiae (VI 468 vid.it Henzen). — 1) Cos. vocabulum ad


prioris consulis nomen adseriptum. Consules illi fucrunt suffecti, ajino incerto,
saec. p. Chr. I sine dubio.

3356 L 0. m. c' I
et Libero |
patri vinijarum (nic) con|servatori |

Verus et Vajlerius Vale|ri Maximini |


v. s. 1. m.
Prope lacum Verbanum (l. Maggiore) loeo dicto Mezzana rep. (V S545 vidit
Mommsen). —
1) lovi optimo maximo eonservatori(?).

3357 Libero |
Cratilhano.
Aeserniae (IX 2651 vidit Mommsen).
Tituli sacri et sacerdotum. — Ceres. Liber. 47

3358 .. . Kalandio pro sua salute dooum |


(vestigia duorum pedum circum-
data a serf/ente) \
[Ijibcro KalliDiciaDO*.
Romae (fl 465 vidit Henzen). — 1) Agnomen koc, ut etiam Liberi patrit
I^ocliant N. 1950, ductum ab eo qui primus sacellum instituit (cf. 7V. 5iS5).

3359 Libero |
Pantheo' |
sacr.
Pentimae (IX 5I4S descr. Acairsius aliique). — 1) Signum Liberis (sic) Panthei
memoratur XI F 2865.

3360 deo saocto nuiDini |


deo magno Libero |
patri et adstatori |

et conserbatori h. !.• coll. |


Velabrensium |
Domitius Secundus curat. |
et
^
instaurator fratrib. suis.
Romae in Felabro rep. (FI 467; Gatti Notizie degli scavi 189% p. 545). —
1) Huius loci. — 2) Fratres videntur dicti esse pro coUegis.

3361 pro salutem et victorias |


dd. nn. |
impp. Severi et Antonini
Augg. I
et luHae Aug. matri Augg. totiusq. |
domus divinae eorum, |
ex
concessu in praediis suis sacrarium |
dei Liberj cum aedicula et coIum|nis
suis inpendis marmora[r]un[<]' |
et aream et ortulum super Nym|phis qui
locus appellatur Memphi'^, |
donum dederunt spirae.'

Romae (FI 461 semel, sed accurate, descripta saec. XFIII). — 1) marmora
nunc traditur. — 2) Locum qui appellatur Memplii, suspicatur Marini Arv. p. 628
in memoriam itineris per Aegyptum facti a Severo nominatum esse; cf. vit. Sev. 17.
— 3) Cf N. 5270. 5567. 5569/70.

3362 corpus fuIIon|um qui in aedifi|cium contulerunt (sequuntur no-


mina corporatorvm viginli duo. Deinde sculpta aedicula cum imagine Bacchi, qtd
niaiiu dextra videtur tenuisse ca7itharum) Libero Aug. sac. |
in columna
corpo.* 1 Sex. INonius luvenajlis nomine s. et fll. suor. |
Noni et Luci, Li-
berum funjdente vinu p. s. f.' idemq. d.
Mactari in Africa, columna (Bull. du comite des travaux hist. 1895 p. 124). —
1) Corporatorum (?). —
2) Fundentem vinum pecimia sua fecit.

3363 Tullius (
Zoticus VI|vir Aug. ad |
Liberum patrem |
cum re-
dimiculo |
auri 111' et thyrso |
et cantaro arg. p. IIS^ |
testamento |
. ...
Arimini (XI 558 semel descripta saec. XV). — 1) Ante III videtur exciditte
scripulorum signum. —
2) Argenti pondo 2^/2.

3364 Libero patri |


sacrum |
T. T. Flavii Ecle|ctianus et 01ym|pia-
nus fil. eius, |
sacerdotes |
orgiophantae.
Puteolis (X 4585 saec. XFI bit ut videtur descripta).

3365 Libero patri sa|crum XXannale' |


T. FI. Eglectiani sacerd., |

Aurel. Aug. lib. Draco |


parastata consacravit.
Neapoli, Puteolis ut videtur oriunda (X 1584 vidit Mo7nmsen). — 1) Fi
cennaie.
48 Caput XI.

3366 [pro salute? mp. Caesaris l. Septimii Severi Pii \


Pjertinacis
Aug. et [M. Aureli 4n/o]|nini Pii Aug. et P. Sep{[imi Getae no6j] |lissimi
Caes. et Iuii[a« Domnae mat. Augg.] \
et liastrorum, Stla[ccta]

sacerdos Cererum introit[ws causa] . . .\ thiaso Placidiano donavit


|

[/^]lavio T. f. Eclectiano sace[rdote] |


[e]t Stlacciis Sotere et Repa-
r[ato]
Puteolis rep., esl Neapoli (X 1383 vidit Mommsen).

3367 Libero patri |


spira Ulubrana |
d. s. p. f.

Corae (X 6310 ab incolis quibusda?n Corae oppidi descripta).

3368 Liber[o] pal[n] Aug. sacrum. |


L. {vel T.) Calpurnius Fortu-
natus cistifer* pedisequarius ^ et lulia |
Pattara uxor pedisequaria^ et Cal-
purnius Restutus fil. cistifer pedisequa|rius^ et Calpurnia Fortunata fil.

pedisequaria^ et Calpurnii Fortunatii' |


filii cistiferi pedisequari, votum
solverunt (ad margine?n et inter vocabula saepins signa y et '\\\.)

Prope Thamugadem (Gsell mel. d'arch. et d'hist. 13, 4895 p. i77). — 1) In


inscriptio7ie itemAfricana f^II1 10627 16352 reperitur coronatus cistifer. =
2) Pedi- —
sequarii fortasse sunt qui dx9?.ov9^oi dicuntur in inscriptione Samolhracia I 381
== /// 713 (ubi recensentur post symmystas). 3) Scr. Fortunati. —
3369 Pontius da|duchus spijrarches Li|beris* patris |
stibadium re-
s[f«7]|uit loco suo.

3370 Achilleus |
spirarch[es i?]|beris' pat[ns] |
stibadium [res^ltituit

loco [sno].
tiomae rep. (FI 2231. 2232 semel iterumve descriptae saec. Xf^II). — 1) Sic
videtur in utroqt/e lapide fuisse.

3371 L. Aemilio Ad|iutori antisti|ti sacrorum Lijberi palris curijae


Aug. anni ', |
curia Aug. pa|trono ob meri|[/]a sua pecunia posuit/.

|

Lepti minore rep. (Revue arch. 27, 1893 p. 402 n. 18i descr. Gatickler).

1) Numeri/m omissum esse apparet.

3372/3 Ti. Claudio Ner. P. Quintilio |


Varo cos.S |
L. Octavius Cha-
rito operis (sic) \
faciundo praefuit el parietem |
supra arcus de suo fecit,
|

signu[m L]iberi et Priapisci^ [pos] uit.


— —
|

Prope Telesiam in Samnio (IX 2197 vidit Mommsen). 1) ^4. u. c. 741.

2) Sigilla Priapi et Liberi memoranlur etiam VI 364.

3374 Alfeno Fortunato |

visus dicere somno |

Leiber pater bimajtus*,


lovis e fulmine |
natus,
basis hanc no|vatione'm
Genio domus sacrandam.
|
|

Votum deo dicavi


praef.'^ |
ipse castris.
Tituli sacri et sacerdotum. — Liber. 49

Ades ergo |
cum Panisco
memor |
hoc munere nostro |

natis sospite matre; |

facias videre Romam |

dominis^ munere hono|re


mactum coronajtumque.
Lambaesi (f^lll S652 vidit ff^dmanns) Cf. Buecheler carm. epigr. n. 1S19. .

1) Fiiletur scribendum himater (quadratarius aberravit in versum seqxientem), ut

Bacchus vocatur etiam ab Ovidio met. 4, 12 et alibi. 2) Praefectus. 3) Fortasse — —


M. Aurelius et f^erus, quorum aetati carmeJi optime convenit.

3375 fecerat Eufranor Bacchum, |


quem Gallus honorat |

fastorum consuP carmine |


ture sacris.
Romae in monle Aventino rep., litteris non bonis (f^I 48 vidit Hen&en; cf.
Huebner ex. scr. epigr. n. H41). Buecheler carm. epigr. n. 889. — 1) Significatur
Gallus aliquis consul ordinarius, fortasse is qui consul fuit a. 298.

3376 Bacchum |
et Sylenum (sic) \
sobrios |
vides: |
sic cocum {
decet.
Romae (fl 49 vidit HeJizen). Cf. Buecheler carm. epigr. 1798.

3377 bic fuit horridus |


ante locus, |

Asteri' consilio coe|ptus, Liberi ter Bromio.* |

Silvigeri^ dei auxilium |


renovatum in urbe.
Romae (Fl 462 viderunt de Rossi et Henzen; Buecheler carm. epigr. n. 894). —
X) Videlur esse unus ex Turciis cognomine Asteriis supra N. 1229. 1250, fortasse
Apronianus praefectus urbi a. 565. —
2) Liber videtur dici ter Bromius, sed quam
ob causam, obscurum (cf. Buecheler l. c). Pro Bromio scribi debuisse Bromiq., ut
vocabulum cohaereat cum iis quae praecedunt, putat Henzen. (Significari, filios
filiasve tres Asterii dedicavisse vino et ture, nuper coniecit Momms.) 3) Intellegi —
videtur Silvanus. Titulum prostitisse in aedicula Libej-i et Silvani probabiliter
statuil Henzen.

3378 pro saiute |


P. Betuleni |
Apri nberis[que* eius lovi |
o. m.
Libero Lib.*, |
IViceforus act.* |
v. s.

hi Sabinis, prope locum dictum Lavaj-ete, agri ut videtur Amitemini (IX 4S15
vidit Dressel). — 1) Requiritur liberorumque. — 2) Liberae, — 3) Actor.

3379 Liberae |
sacr.
Romae, ara (FI 469 cf. add. p. 500S vidit Henzeji).

3380 Libero pa|tri et Liberae |


M. Ulp. Firjminus im|m. librar. |
p.*
Potaissae (Torda) in Dacia (III S. 7684 vidit Domaszewski). — 1) Immunis
librarius (cf supra N. 2427) posuit. Alium tilulum a milite quodam exereitus
Dacici pusitum Libero patjn et Liberae habes supra N. 2459. De Libero Dacorum
cf, Domaszewski Rel. des roem. Heeres p. S4. Liberi Thracici titulos nonnuUos dabi-
mus infra in capite de numinibus peregrinis.

3381 templum Liberi |


patris et Liberae vetus|tate dilabsum resti-
tuit
I
coh. I Belg.' adiectis porlticibus, curam agente |
Fl. Victore 7 leg. I

Ad. p. f.*
I
Severo et Pompeiano |
II cos.^

Dessau, Inscriptiones Latinae II. 4


50 Caput XI.

Humac prope Ljubuski, in provincia Dabnatia (III 1790 — III S. 848i vidit
Hirschfeld). — 1) Cf. supra N. 2S79. — 2) Centurione legionis primae Adiutricis
piae fidelis (de centurionibus legionariis cohortium auxiliariarum curam agentibus
cf. supra N. 2612 seq.). — 3) A. 175.

3382 Libero |
[p]ain et Li[6]|ere, et Herclia[»][is et cervabu[s]' |
Ro-
manus Au^^r.] n. |
et Aur. Creste vo[f.] |
posuerun[f].
Ainpeli (Zalatnae) in Dacia (III 1S05 vidit Mommsen). — 1) Hercliani et cervae
fuerunt fortasse coUegia duo viroruvi feminarumque cum Liberi et Liberae cullu
nescio quo modo coniuncta (Momms.).

3383 l. 0. m. Fu[l.y 1
et lun. Re^^.] |
et deo Lib. | et Hilare, |
G.
lul. Serv[an]|dus vet. [et] |
Numisi[Ms et
Fl. iV]umisia[nMs] \

Naissi (III 1680. III S. 82i8 vidit Domaszewski). \) Cf N. 30i7 — seq.

3384 deae Semelae et |


sororibus eiius |
deabus ob honorem |
sacri

matratus |
Reginia Paterna |
mater nata et |
facta aram po|suit J
sub sacer-
dota[feJ I
Seranio Catullo |
patre.
Coloniae Agrippinae rep. a. 167i (Brambach 515 qui vidil).

3385 litoribus vestris quoniam certamin[a]' laetum


ex[A]ibuisse iuvat, Castor venerandeque Pollux'"',
munere pro tanto faciem certaminis ipsam,
magna lovis proles, vestra pro sede locavi,
urbanis Catius^ gaudens me fascibus^ auctum
Neptunoque patri ludos fecisse Sabinus^.
Ostiae (XI f^ 1 semel descripta saec. XF, a Cyriaco ut videtur). 1) cerla- —
mine traditur. —
2) Ludos Castorum Osliae a magistratibus urbanis (quarto p. Chr.
saeculo a praefecto urbis) celebrari solitos memorant Polemius Silvius in fastis sub
die 27 lan. (cf. CIL. I ed. 2 p. 508), et Aethici quae dicebatur cosmographia (Geogr.
Lat. min. ed. Riese p. 85)., cf. praeterea Ammian. Marc. 19, 10, 4. 3) Ptdetur esse —
Catius Sabinus qui consul iterum ordinarius fuit a. 216 (cf. supra N. 435). —
4) Significari videtur praetura urbana, in qua Catius Sabinus etiam Herculi carmeyt
dedicavit infra N. 5402. Praetor Sabinus videtur fuisse sub Commodo.

3^6
. . Calvius P. f. P. n., C. Geminius C. f. Mateiclus aedem
Castoris Pollucis de s. s. faciendam pequn. 'sac. coeravere.
[M.y Calvius M. f. P. n., C. Crassicius P. f. C. n. Verris, d. s. s. pro-
b[ayer. rf]edicar. [^.]
Corae (1 1130. X 6S0S vidit Mommseji; Ritsclil tab. LXFIIIa). Alterius exempli
eiusdem tituli (in quo tamen nomina propria alio ordi?ie videntur fuisse coliocata)
fragmenta sunt 1 11S1 X6S06. = —
1) Praenomen suppletum ex altero exemplo tituli.

3387 I
sacr[?im] |
Castori et PoI[i«cj] |
Merula Ilvir. (in utro-
que latere pileus stellatus et hasta).
Feiis rep., est Romae (XI 5777 vidit Bormann),
Tituli sacri et sacerdotum. — Liber et Libera. Castor et PoUux. 51

3388 Casto|ribu8 |
Q. [Fl.y |
Balbus cos.
Tusculi rep. (XIF2S76 bis ut videtur descripta). De cultu Casiorum Tusculano
cf. CIL. Xir p. gS4 et infra ad N. 3596. — 1) EI, ET apographa.
3389 Casto|ribus Aug. sacr. |

Ampeli (Zalatna) in Dacia (III IS87 vidit Mommsen).

3390 Castori Augusto sac. |


L. Calpurnius L. fil. Quir. |
Successianus
curator |
dendrophorum v. s. |
lib. animo.
3391 Polluci Aug. sacr. )
L. Calpurnius L. fil. Quir. |
Sucessianus (sic)

curator dendrophorum | |
v. s. hb. animo.
Cirtae rep. (FIII 6940. 6941 cf. p. 1847 huius ectypum vidit Renier).

3392 Castori |
deo 1
ex visu |
S[e]x. Sext. |
Epagat[A]us.
Fisani inter Cremonam et Brixiam (Pais n. 1266 descr. da Ponte Brixianus).

3393 Castor. |
sacr. |
Ti. lul. |
Sanct. |
filius |
Celsus |
voto.
Mandetire, ubi fuit Epamandtiodunim (XIII S409 semel descripta saec. XFII).

3394 in honorem |
domus divin. |
Concordiae |
civit., Castori [
et Pol-
luci I
M. Petronius |
. . .
.*

Metz rep. a. 1700 (Orell. 1S64; descriptam a Gallandio ex codice Traiectino


n. S6 ed. Brambach mus. Rhe7i. 20, 186S p. 625). — 1) Infra mutilam fuisse non
traditur.

3395 sacrum |
Polluci \
Sex. Quinlius |
Sex. Q. Succes|sini lib. For-
tu|natus ob hono|rem Vlvir. ex d.* |
ordinis soluta pe|cunia petente pojpulo
donum de |
sua pecunia, |
dato epulo ci vibus et incolis et |
circensibus
lactis, d. d.
I

Menjibar ad Baetem fl., ubi videtur fuisse Ossigi Baeticae (II 2100 cf. p. 88S
Huebner vidil ecf.ypuvi). — 1) Decreto.

3396 permissu |
aedituum |
Castoris et |
Pollueis, |
L. Volumnio |

Amerimno curatori | |
d |
. . .

Romae (XIF 2659 vidit Henzen). — Tusculi collegium aedituorum (aedis)


Castoris et Pollucis fuisse constat ex lapide Tusculano XIF 2657 (ef. infra iriler
municipales) ; hunc quoque lapidem Tusculo Romam asportatum esse crediderim.

3397 T. lunius N. f., |


C. Numolei. Cn. f., |
M. Fisius M. f., |
M.
Fufius L. f.,
I
C. Tittius C. f., |
Q. Monnius N. f., |
D. Rosci. Q. I. Lin[f]io, |

D. Iteius Cn. 1., |


M. Valerius M. I.,
|
Q. Fulvius Fulviae 1., j
P. Pactumeius
C. 1., 1
L. Pomponius C. 1.*
|
Heisce magistrei" Castori et |
PoUuci murum
et pluteum' faciundu. |
coeravere eidemque loedos |
fecere, Q. Servilio
C. Atilio cos."
Capuae (I S67. X 5778 vidit Mommsen). — l) Dimidia pars magistrorum in-
genui fuerunt, dimidia liberlini. Cf. similes titulos Campanos N. 518S. 5540. 5541.
5609. 5770. — 2) Cf supra N. 5540 not. 1. — 3) Cf ib. not. 2. — 4) A. 648. — Signa
marm. Cast. et Pol. memorantur in inscriptione eiusdem loci eiusdemque fere aetatit
(a. 6SS) X 5781.
52 Caput XI.

3398 Gal. Tettienus Pardalas* et |


Tettiena Galene tetrastylum |
sua
pecunia fecerunt item simulacra Castoris |
et Pollucis municipibus Asisi-
iijiibus don. deder. |
et dedicatione epulum decurionibus sing. X V^ sex-

vir. -X' III, plebei S IS dederunt. |


S. c. 1. d.*

I

Asisii (XI S572 vidit Bormann). 1) Liberlus videtur fuisse Galeonis Tet-
tieni Petroniani consulis a. 76 (cf. supra JS. 1993) aut Galeonis Tettieni Severi (cf.
Prosopogr. imp. Rom. s. v.). — 2) Singulis denarios quinos. — 3) Senatiis consulto
locus datus.

3399 M. Ael. M. f. Rusticus rector, |


imm. II, h6n. III S |
in diem
vitae suae |
mesoribus mach. f. p. |
quib. ex s. c. coir. lic^ |
Castores
d. d. I
et ob dedicatione |
dedit sing. S IP, |
L. Faenio Fidele |
qq. 11." |

Dedic. XV kal. Iiin. |


Saturnino et Gallo cos.*
Romae (FI 85; in gemello lapide eadem paene est inscriptio, utramque vidit
Henzen). — 1) Immunis iterum, honoratus tertium, scilicet in corpore mensorum,
cuius et rector fuerat. — 2) Mensoribus machinariis frumenti publici, quibus ex
senatus cojisulto coire licet. — 3) Singulis denarios hinos. 4) Quinquennale —
iterum. — 5) A. 498.

3400 d. d. ilaminica Viennae |


tegulas aeneas auratas |
cum carpus-
culis et I
vestituris basium et signa |
Castoris et Pollucis cum equis el |

signa Herculis et Mercuri |


d. s. d.
Viennae Allobrogum, litteris primi p. Chr. saeculi ineuntis (XII 1904 vidit
Hirschfeld). —
Tabula cum integra esse videatur certe fractam eam esse 7iemo —
adnotavit, initium inscriptionis (cum nomine flaminicae) fortasse in alio lapide
scriptum erat.

3401 lovi praestiti |


Hercules Victor dicdvit, |
Blandus pr.* restituit.

Tibure, ara marmorea litteris pulchris (XIF 5SSS vidi). — Romae erat ara,
quam dil EvQsalcp (sic Dionysius ; inventorem lovem, appellant Solinus et auclor de
orig. gentis Rom., quod ver.mm puto ex Graeco) id est nisi fallor lovi Praestiti po-
suisse ferebatur Hercules propter boves a Caco recuperatas (Dionys. 1, 59, Solin. •/, 7,
auctor libelli de orig. gentis Rom, c.8). Similis ara fuisse videtur Tibure quae urbs
praecipue Hercuii sacra credebatur 567 et infra N. 54H 5418) ;
(cf. CIL. XIF p. —
eam aram temporibus Augmti Blandus nobilis Tiburtinus (ef.
vel Tiberii restituit
not. 1). — 1) Est C. Rubellius Blandus, qui supra N. 196. 5098. Tiburtinum eum
fuisse indicat Tacitus ann. 6, 27. 14, 22.

3402 Hercules invicte, Catius' hoc tuo donu[»i libens]

numini sancto dicavit praetor urbis^


cum pia aollemne mente rite fecisset [sacnim],
tradidisti quod Potitis^ Euandreo [saeculo]

administrandum quodannis hic ad a[ram maxm]am.


Romae rejj. uTia cum iis quae sequuntur prope ecclesiam S. Muriae in schola
Graeca (sive in Cosmedin), ubi hodie dicitur ''piazza Bocca della yerita (VI 515
vidit Bormann imminutam, pleniorem descripserunt lucundus aliique. Buecheler
carm, epigr, n. 228). Pertinent hi tituli ad aram Herculis in foro Boario sitam.
Tituli sacri et sacerdotum. — Castor et Pollux. Hercules. 53

quae maxima appellabatur fanumque contiguum ^"

quae praesenti Herculi Arcas


Euander sacraverat (Tac. ann. 4S, 4i), monumentaque sunt saerificiorum a prae-
tore urbano quotannis ibi factorum (cf. not. 2), cf. de Rossi ann. inst. arch. i854
p. 28 seq. ; lordan Top. 1, 2 p. 481 (accuratius nuper locum definivit Huelsen diss,
acad. pontif archaeol. Rom. scr. 2 vol. 6, 4896 p. 242 seq.). 1) Cf supra N. 558S —
not. 3. 4. —
2) A praetore urbis quotannis Uerculi iuvencam immolatam esse tradit
Varro de l. L. 6, 54. —
3) De Potiliis cf Liv. 1, 7, 12. 9, 29, 9. Dionys. 4, 40 cet.

3403 Te precor, Alcide, sacris, |


invicte, peractis |

rite tuis laetus dona |


ferens meritis. |

Haec tibi nostra potest |


tenuis perferre camena, |

nam grates dignas tu |


potes efficere. |

Sume libens simulacra, |


tuis quae munera Cilo*
aris urbanus^ dedicat |
ipse sacris.
Romae rep. ibi ubi N. 5402 , deinde translata in Capitolium (FI 512 vidit
Henzen. Buecheler carvi. epigr. n. 868). 1) L. Fabius Cilo consul suff. a. 195, —
cf suprti N. 1141. 1142. —
2) Inteilege: praetor urbanus. Cilonem urbana praetura
functum esse, paullo ante a. 195 sine dubio, constat etiam ex aliis titulis eius (not. 1),

3404 Alcide, sacri generis |


decus, hoc tibi |
praetor |

et lovis antistes' |
dedico Perpetuus^
Romae rep. una cum N. 5402 deinde translata in Capitolium (FI 516 vidit ,

Hensen. Buecheler carm. epigr. n. 869). 1) Quod sacerdotium significetur, nescio. —


— 2) Foriasse Marius Perpetuus consul ord. a. 257.

3405 Argive victor |


Hercules, |

donum hoc |
tibi urbanus |
praetor
Veldumnianus |
lunius*.
Romae, rep. sinc dubio ibi ubi N. 5402, quamquam id non traditur (FI 519
vidit Henzen; cf. Bvecheler carm. ep. n. 22 p.835). 1) Fortasse yeldumnianus —
consul ord. a. 272. Ceterum lapidem in fine mutilum esse crediderim.

3406 Annaeus |
Placidus' |
Hercuh |
donum |
dedi.
Romae in aedibus privatis (FI 271 .mepius descripta saec. XFjXFI, 9f.
Buecheler carm. epigr. n. 21). — 1) Fortasse is qui memoratur supra N. 1127 fin.

3407 Herculi in|victo |


M. Cassius |
Horlensius |
Paulinus pr. urb., |

XVvir sacris |
faciundis, |
donum dedi.

3408 deo HercuU |


invicto |
C. lul. Pomponius |
Pudens |
Severia-
nus I
V. c, praet. urb.
Romae rep. una cum N. 5402 (FI 518.517 saepius descriptae saec. XVjXFI).

3409 deo Herculi inv. | M. lun. Caesonius |


^icomachus Anicius |

Faustus PauUnus |
c. v., p. u.*, d. d. (In laiere) d. d.'* |
XII kal. Octob. j

Crispo et Constantijno Caess. II cons.'


Roynae rep. una cum N. 5402 (FI 51S itucriptio7iein lateris descr. Henzen,
inscripiionem frontis lucundus). 1) Clarissimus vir, praetor urbanus. —
2) De- —
dicalum. —
3) 20 SepL 521.
54 Caput XI.

3410 Sancte,
De decuma, Victor, tibei Lucius Munius' donum
Moribus antiqueis pro usura^ hoc dare sese' —
Visum animo suo perfecit, tua pace* rogans te
5 Cogendei dissolvendei® tu ut facilia faxseis^
Perficias decumam ut faciat verae rationis',
Proque hoc atque alieis doneis des digna merenti.
(iuxta videtur sculptum fuisse sacrificium).
Reate ante ecclesiam cathedralem (1342. 1X4672 descr. saec. XF Pomponius
Laetus, a quo accepemnt plurimi, saec. XFI
complures viri in describendo accurati
et exercitati, ut Accursius et Budaeus, ita ut de lectione constet). Buecheler carin.
epigr. n. 248. —
1) Munius qjii viderunt omnes (unus Pomponius quid hoc loco

legerit non neque inauditum Muniorum nomen in Sabinis (IX 4274) ;


satis constat),
Mummii nomen introduxit primus editor, quem secuti sv7it reliqui omnes, cogitantes
de L. Mummio consule a. 608 (supra N. 20 seq.). Sed in privatum hominem, mer-
catorem potissimum, congruere omne argumentum huius carminis iam Ritschelius
observavit (opusc. 4 p. 105). — 2) Sic omnes qui viderunt; promiserat olim coniecit
Mommsen (quod post hoc inseimit Ritschl opp. 4, 111). Decima, quam mercatores re
bene gesta Ilerculi reddere solebant (Macrob. sat. 5, 6, 11), apte dici potuil deo
reddi pro usura. — 3) Sententia hiat, culpa sine dubio poetae. — 4) Te non i?i-

vito (Bue.) — 5) disolvendei refertur ex Pomponii schedis. — 6) Precatur Her-


culem Munius, tit facultatem sibi praebeat cogendi et dissolvoidi, in quibus rebus
negotiatio consistit. — 7) Dei auxilium invocat in computanda decuma, ne error
in hac re admissus fraudi sibi fiat (Mo.).

3411 M. P. Vertuleieis C. V |

Quod re sua di^/^Jeidens asper (sic) |


afleicta

parens timens |
heic vovit voto hoc |
solut[o,

rfe]cuma facta |
poloucta leibereis lube|tes (sic)

donu danunt Hercolei maxsume mereto.


| |

Semol te orant se voti crebro condemnes.


| |

Sorae (I 117S. X 3708 Ritschl tab. LII a). Sunt versus Saturnii interstitiis
in ipso lapide separati. Cf. Buecheler carm. epigr. n. 4. Ex simili carmine Satur-

quodam cum
nio, dedicato ab Aufidio Herculi iterum decumam redderet, superest
IX 5369 (= Buecheler carm. epigr. n. 3). — 1) M. et P. Fertuleii, Gaii filii.

3412 Herculei |
C. Antestius Cn. f. |
cens. |
decuma facta iterum |
dat.
Tibure (XI F 5341 bis vel ter descripta saec. XFIII).

3413 P. Ateius P. 1. Regillus fecit |


sibi et |
P. Aleio P. 1. Salvio,

patron., |
pomario; is ter Herculi decumam fecit; |
vixit ann. CH, et |
Pri-
mae 1. suae carissimae et Ateiae lollae patroni filiae.
|

Prope Capuam, nunc Neapoli (X 5936 vidit Mommsen).

3414 Pomponia L. f. Nunnulei Herc. Vict. C. Nunnuleio C. f. ISiido leg.

|pro pra6t.
Pomponia L. f. uxor posuit.
Tibure (XI F 5346 vidi). Tabula videtur sustinuisse donarium a Pomponia
Herculi simul et memoriae vel ho?iori mariti sui dedicatum.
Tituli sacri et sacerdotum. — Hercules. 55

3415 Herculi |
Tibiirt. vict. |
et ceteris clis
|
praet. Tiburt.' |
L. Mi-

nicius Natalis' |
cos., augur, |
leg. Aug. pr. pr. |
provinciae |
Moesiae
I

infer., |
vot. suscep.
Tibure (XI^ 5SSi vidi). — 1) Dis praetoriis (?) Tiburtibus (Fortuna Praetoria
est in t. Tiburtino XIV 5SiO). — 2) Cf. supra N. 4061. 5i21.

3416 H. V. V. s.'
I
C. lulius C. f.
I
Pal. Rufus |
trib. militum bis,
|

fani* curator, ab aerario Saturni.


|
v. q.'

Tibure, nunc Romae (VI 5Si4 vidit Hensen). 1) Herculi victori votum —
snlvit. —
2) Fani Herculis. Curatores fani Herculis Fictoris Tiburtini, qui Romae

senatorii ordinis honoribus functi erant, habes supra N. lOii (not. 4). 4061 (not. 5).
4401 (not. 2). 440i. — 3) Fiator quaestorius (cf. supra N. 1926 seq.).

3417 M. Caerellius |
lazemis' qq. |
pistorum Hl |
et perp.^ et |
codi-

carius, item |
mercator |
frumentarius |
invicto |
Herculi ]
ex voto d. d.

Tibure (XIFi25i vidit Gatti). — 1) Idem cognomen in titulo Magnesiae ad


Maeandrum rep. Bull. de corr. heU. 489i p. 40, simile VI 6i76. — 2) Quinquennalis
pistorum ter et perpetuus (scilicet post ter geslam quinquennalitatem konore per-
petuae quinquennalitatis a pistoribus exornatus), Ostiae puto,

3418 Herculi Victori |


Certenciino (sic) \
M. Aurelius Aug. lib. |
Zo-
ticus nom.' a censibus (
d. d. |
Gregorius. |
(In latere) dedicata id. lan.
I |

luliano II et Crispino |
cos.^
Tibure (XIV 5SS5 vidi). 1) Nomenclator. 2) A. 22i. — —
Praeterea titulos Herculi invicto Tibure dedicatos dedimus supra N. 26i2. 2706.

3419 L. Gemenio L. f. Pelt . .^


|
Hercole dono |
dat lubs merto |
pro
sed sueq.^ |
Ede leigibus |
ara Salutus^
Praenesle rep. a. 4882 , cippus tofaeus (XIV 2892 imaginem dedit Steventon
buU. Inst. arch. 4885 ad p. 9). — 1) Lectionis non omnino certae. Ad Pel, quod
certum est, adiunctae sunt i?i versu sequenti, sciUcet ad hunc revocatae per Uneo-
lam obUquam, Utlerae duae, quarum prior videtur fuisse T, secunda fortasse fuit
E vel D. Subest fortasse cognomen Geminii. 2) Pro se suisque. 3) Esdem, — —
i. e. iisdem, legibus (dedicata est) ara Salutis.

3420 Q. K. Cestio. Q. f. Hercole donu [djedero. | |

Praeneste rep. una cum N. 5i19 (XIV 2891 vidit Stevenson).

3421 L. Seius' C. f. |
Hercolo |
donum |
dat Burus^
Prope Castelvecchio Subequo, ubi videtur fuisse Superaequum PaeUgnorum
(de Nino Notizie degU scavi 4898 p. 76). 1) Selus legit de Nino, sed deUneatio —
quam edidit videtur etiam Seius admittere. 2) Videtur cognomen Seii. —
3422 M. C. Pomplio. No. f. dedron Hercole. | |

Romae rep. in alveo Tiberis (VI 50898 =- Notizie 4890 p. 55 viderunt VagKeri
et Huelsen).

3423 Publicia L. f., |


Cn. Corneli A. f. uxor, |
Hercole aedem |
valvas-

que fecit eademque |


expolivit aramque |
sacram Hercole restitu. |
Haec
omnia de suo et virei (fecit)* ]
faciundum curavit.
.

56 Caput XI.

Roviae in Esquilino, sed de loco ubi reperta sit, non satis constai (Eph.
ep. 4, 754 vidit Henzen). — 1) fecit vocabulum erasum.
Titulos duos a magistratibus liberae reipublicae Romae Herculi dedicalos
dedimus supra N. H. 20.

3424Herculi invicto sacr. Hermeros Aug. lib. tab.* thensauror. | |

Romae extra portam Tiburtinam (FI 30737 vidi). lisdem verhis inscripta
est VI 523, quae dicitur reperta esse ante portam Esquilinam (Maiorem), FII fere
mil. pass. ab urbe. — 1) Tabularius (ut est perscinptvm in tiiulo gemello).

3425 Herculi . . .
|
Fl. Lollianus v. c, praef. . .

Romae rep. in Esquilino prope ecclesiam S. Luciae in Selci (Gatii Bull. comu-
nale 1889 p. 42, Notizie 4889 p. 14). In margine inferiore diciiur esse IIII, quod
vix ad hanc inscripiionem pertinet. — 1) Cogitavi de Flavio Lolliano Mavortio
(supra N. 1223 seq.), qui praefectus urbi fuit a. 542 , sed editor litteras tituli ait
esse saeculi p. Chr. tertii potius quam quarti (Lollianus praefectus vrbis a. 254
Egnatius fuit, non Flavius).

3426 P. Egn [o/ms] . . . s v. c* |


\iOn[tifex\ Herculis |
et rector de-

curiae |
Herculeae* curavit.
Romae rep. ubi iam dicitur Piazza Cairoli, litteris
in regione urbis nona,
quae saec. p. quartum indicant (VI 50895 vidit Huelsen; Gatti Notizie 1892
Chr.
p. 21, Bull. comunale 1892 p. 57). 1) Fir clarissimus. 2) Fideiur esse idem — —
sacerdos qui in titulis et ipsis quarti p. Chr. saeculi supra N. 1259 dicitur cu-
rialis Herculis , N. 2942 sacerdos Herculis.

3427 Herculei |
sacrum |
C. Marci. C. 1. Alex. fecit, servos |
vovit,

liber solvit. (Ab altera parte eiusdem lapidis) Herculei |


sBcrum |
C. Marci.

C. 1. Alex. I
dat.
Prope Puteolos (I 1255. X 1569 bis descripta).

3428 Herculi |
sancto sac. |
P. Pomponius Noe|tus votum sol., |
ami-
cos acc' bene. |
L. Eggio Marullo et |
Cn. Papirio Aeliano cos.^, |
I. d. d. d.,

k. luL
Casini, in cantharo magno lapidis Tiburiini (X 5160 vidit Mommsen). —
1) Accepit. — 2) J. 184.

3429 Herculi |
scyphos |
votum posuit |
C. Clodius |
C. lib. Laetus |

Augustalis.
Taurinis (F 6952 vidit Mommsen).

3430 n Aug. cos.' I I


k. Aprillib. |
T. FJ. Eros |
Hercullem |
pue-
ri|num cum basi Deanae
| | |
d. d.
Romae (VI 126 vidit Marinius). — l) Duobus Augustis consulibus (a. 161 1).

3431 T. Vetio I
duno |
didet |
Herclo |
lovio |
brat |
dala.
Loco dieto Navelli in agro Vestinorum ut videtur (IX 5414 vidit Mommsen;
imaginem exhibei Zveiaieff inscr. lial. mediae dialeciic. tab. II n. 4 cf. p. 15 n. 9). —
Sermo videtur mixius inter Latinum et Oscum; cf. Buecheler l. c.
Titali sacri et sacerdotum. — Hercules. 67

3432 Ilorculi lovio sacrum |


C. Voltilius Alexantler lec.
Romae porlam Maiorem, sub statua parva Herculis (FI 30906
rep. extra =
Bullettino comunale 1880 p. 286). In titulo item urbano VI 291 400 cf. add. — =
p. 50H .... sacrum lovis Herculi voto legit Henzenus^ sed lovio Herculi unus eorum
I
|

qui saec. XVI titulum viderunt, lovi o. m. Herculi alius sed fide parum dignus
(Boissard), lovi d. Seguier auctor accuratus.

3433 (aquila) Herculi


I
Primigenio |
sacrum, |
C. Petronius |
C. f.

Vel. I
Paetus f.

Romae (FI 30907 vidit Huelsen — Bull. comunal. 1888 p. 403). Aliae dedi-
cationes faclae HercuH Primigenio sunt I1 1436. XI S9S4 = Or. 1S4S (ubi Accursius
legit Herroli Primogenio sac). Menestrator ab Hercul. primig. est VI 964S.

3434 Herculi victori |


pollenti potenti |
invicto d. d. 1. m. |
C. Vibius*

Fronto |
viator q.-^ |
Dedic. III k. lul. |
L. Vettio Paullo |
T. lunio Mon-
tano COS.' (In latere Herctiles Cerberum ducens, in altero latere sus.)

Romae, ara magna rotunda marmorea (VI 328 vidit Henzen). l) jSomen —
nunc plane evanidum suppletum ex apographis antiquioribus. 2) Quaestorius. — —
3) Consules suffecti fuerunt anno p. Chr. 81 (act. Arv.).

3435 Herculi in|victo inpetrabi[/i] |


C. Valerius Vale|rianus aram con- |

stituit cum l
suis omnibus |
v. s. I. m.
3435* Herculi inpetra. sacr. C. Calvisius Secundinus | |
Vlvir iun.,
decur., item q., aram v. s. I. m.
Mediolani (V 3769. 3768 haec semef, illa bis vel ter descripta).

3436 €ix>} 'HQaxXfj d^aXlocpoQit) uqc^ evaxovOTco


I
\ |
.A. KoQvrj-
Xiog A. KoQvr^Uov IlQei^iyevLov viog IlaL TeQevtiavoQ \ \
xai Arm-
viog aneXevd-eQog \ eTtoLtiGav. \
Herculi pacifero |
invicto sancto |
sacr. |

voto suscepto I
L. Cornelius L. f. ]
Pal. Terentianus |
et Lemnius libertus |

merito libentes |
fecerunt.
In oppido Pontecorvo ad Lirim (X 558S vidit Mommsen).

3437 Herculi |
salutifero |
Q. Vib. Amillus |
Aug. col. Dac* |
pro sa-
lute luliani fili sui.

I

Mehadiae in Dacia (II1 1372 bis fortasse saec. XVIII descripta). 1) Augu-
stalis coloniae Dacicae, i. e. Sarmizegetusae.

3438 [fl]erculi |
compoti* |
L. Masuvius |
Bassus |
d. d.
In Piceno prope Tavignano vicum in abbaiia S. Victoris (IX 3731 semel de-
teripta ab homiiie fide digno). — 1) Idem cognomen in Bona dea infra N. 5303,
ef. etiam snpra N. 3249.

3439 Herculi |
defensori |
M. Silius |
Messalla |
consul.*
Romae rep. (VI 308; Huebner ex. scr, ep. 479). — 1) Fortasse is qui fuit
eonsul su/fectus a. 195 (Dio 75, 17).
58 Caput XI.

3440 Herculi |
conserbalori |
A. Sergius |
Megalensis |
curator II
|

sociis cultor. |
Larum et imag. |
August.* dedit. (In latei'e) idibus Nove. |

Quintibo (sic) |
et Prisco cos.^
Romae {VI 501 vidit de Rossi). — 1) Curator iterum sociis cultoribus Larum
et imagiyium Augusti (cf. infra N. 5545 not. 1). — 2) A. 169.

3441 Herculi |
restitutori^ |
C. lulius Hilario.
In Pisidia, ibi ubi fuit Tymandus (III S. 6867 vidit Ramsay). — 1) Idem
cognomen in Silvano infra N. 5364, item in love supra N. 5002.

3442 Herculi domestico' |


T. Aeli Rubri Superstitis.
Tibure rep., basis in cuius super/icie supererant vestigia pedu7u, clavae,
pellis leoninae(XIF 5Si2 saepius descripta). — 1) Voeabulum non omnino certum
(d...stico similiterque apographa accurata).

3443 Herculi |
tutori |
domus |
Novelliana' (In postica: Hercules cum
leone pitgnans. Iti latere: arbor Hesperidum. In altero latere: clava et pharetra).
Capuae rep. (X 5799 vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N, 5232.

3444 Herculi (
Aeliano^ |
sacrum, |
quem consacra|vit Sammius |

TertuUinus |
ex maioriario^.
Mirabellae, ubi fuit Aeclanum (IX 1093 vidit Mommsen). — 1) Similia cog-
nomina Herculis supra N. 5080, infra N. 5468. 2) Officii — vel potius militiae
quoddam genus videtur significari,- cf. supra ad N. 2148.

3445 numini domus Aug. |


sacrum. Herculi salutari *,
|
quod factum
est sodalic. horr. Galban. cohort. .
.^
|
A. Cornehus Aphrodisius quinquenn. |

aediculam novam a solo sodalibus suis pecun[m] |


sua donum dedit. |
De-
dicavit k. lunis Quintilio et Prisco cos.^
Romae est Neapoli (VI 558 cf. 50744 recognovil Huelsen
rep. sub Aventino,
ad eclypum), —
Herculem salutarem ab horreariis cultum habemus etiam VI 559
1)

(cf. not. 2), cf, item infra titulum Genio horreorum Leonianorum dicatum, —
2) Sodalicio horreorum Galbanorum, cohortis (sequebatur numerus), A simili so-
dalicio horreariorum cohortis secundae positus est titulus supra N, 1622, a collegio
Herculis cohortis primae VI 559. 3) A. 139. —
3446 sanctissimo Herculi | invicto |
corpor. custodiarior. |
L. Curtius
Abascantus, cum |
Curtio Gaudente fil. |
imm. a. IHl ', |
crateram argyro-
corintham {
cum basi sua et hypobasi |
marmorea |
sua pecunia donum |

dederunt. |
Dedicat. VIIII k. lun. |
Ser. Scipione Orfito Q. Non.^ Prisco cos.^
Romae (VI 527 vidit Henzen). — 1) Immuni annorum quattuor. — 2) Non.
postea additum (Huebner ex. scr. ep. 283), vide an manu recenti, — 3) A, 149 (alter
consuhtm praeterea dicitur Sosius Priscus).

3447 Herculi buii.' |


M. Ulpius |
Aug. Hb. |
Timocrates |
aeditus | d. d.
Romae (VI 502 vidit Henzen). — 1) Bullato, intellegit Mommsen, cogitans de
Hercufe puerino (cf, N.5450).

3448 Hercoli celeri dat |


A. Rutihus P. 1. Antiocus.
Romae (VI 504 cf, add. p, 5012 vidit Stevenson),
Tituli sacri et sacerdotum. — Hercules. 59

3449 Herculi Fundanio* |


Ti. Claudius Habitus |
libens volum solvit.

Romae, yostea Parisiis, basis statuae parvae aeneae (FI 514 cf, mus. Rhen.
20, 1863 p. 625 descr. Galland). 1) Templum Herculis Fundani memoratur in —
vita Floriani imp. c. 4.

3450 [C. iejmilius C. 1. Eleulher Herculi Gallico v. s. m.' (sic).


Piedimonte prope Allifas in finibiis Samnii et Campaniae (IX 2522 Mommsen
vidit ectypum). — 1) f^otum solvit merito.

3451 Herculi |
ponderum |
Q. Aemilius |
Vibianus |
b[/".]' trib. coh.
111 ... I
0. V.

Rvmae (FI 556 ter descripta saec. XFII). — 1) Beneficiarius (traditur b, pro-
babile est h et i fuisse contignatas).

3452 Herculi Saxdno sacrum |


Ser. Sulpicius Trophimus |
aedera
zothecam culinam |
pecunia sua a solo restituit |
idemque dedic^vit k. De-
cembr. |
L. Turpilio Dextro M. Maecio Rufo cos.* |
Eutychus ser. per-
agendum curavit.
Tibure (XIF 5345 saepe descripta a saec. ad XFIII). 1) Consules suf- XF —
fecti videntur fuisse temporibus Flaviorum (nam alter eorum videtur esse M. Mae-
cius Rufus quem nummi proconsulem Bithyniae fuisse a. 79 perhibent), certe
non postea, cum postea homines privati suffectos consules in annis indicandis
neglegerent.

3453 Herculi Saxsano et |


imp. Vispasiano (sic) \
Aug. et Tito imp.

et I
Domitiano Caesari |
M. Vibius Martialis |
/ leg. X Gem. et commiHltones
vexiili ieg. eiusd, |
qui sunt sub cura eius |
v. s. 1. m.

3454 1. o. m. et Her|culi Saxa. |


sacrum ]
P. Talpidius |
Clemens
y Aug.
leg. VIll CUm mil. leg. eius V. S.
I
|
l. 1. m. (In latere dextro clava),

Ad
Norroy-sous-Preny (prope Pont-a-Mousson), ad Mosellam, rep. in tapici-
dinis, aj-ae duae, haec ?iunc in museo Sangermanensi, illa Bruxellis (delineavit
Robert Melanges Graux p. 552. 554). In iisdem lapicidinis extabat rupi incisus
tituliis ap. Robert l. c. p. 550, quem alio loco dabimus.

3455 Herculi |
Saxsano |
C. Mettius |
Seneca y \
leg. XV' et |
vexil-

lari leg. eiusdem v. s. 1. m. |


I

Schweppenburg (prope Brohl) rep. in lapicidinis (Freudenberg ann. Rhen.SOjSI,


1871 p. 192). Eodem loco etiam alius titulus Nerculi Saxano dedicatus a militibus

prodiit (Brambach 672). — l) Centurio legionis quintae decimae. Significatur legio


XF Primigenia. Tilulus igitur est antiquior anno p. Chr. 70 (cf. supra J\.227S).

3456 Herculi Saxsano |


sacrum luhus Vijctor 7 pro se et co|militones

sijngulares pedite|s' Acili Slraboni[s]* Aug. v. s. |


leg. l. m.
Brohl rep. in lapicidinis, iam Bonnae (Brambach 665, explevil Zange?neister
ff^estd. Zeitschr. 1892 p. 282). — 1) De peditibus singularibus praesidis cf. supra
N. 2416 not. 1. — Acilium Strabo?ie7n
2) eimdem putat Zangeineister quem me?norat
Tac. a. 14, 58. — Eodem loco multi alii tituli Herculi Saxano vel lovi et Herculi

Saxano a mtlitibus positi prodieru?it (Brambach 651 seq.; Klein Ann. Rhen. 81, 1886
p. 112. 113), quorum ?ionnullos alio loco dabi?nus.
.

60 Caput XI.

3457 Herculi Saxan[o] Liibiamus Endruri


| |
Quintalli |
v. s. 1. [o.]

Tridejiti (V S015 vidit Mommsen).

3458 Herculi Aug. |


sac. Val. Vale|rianus mil., |
cum insist|erem ad

cap|itella columnarum* ad ter|mas Licinanjs^ (sic) q. a. se *iune S|irmi,


V. 1. s.

In insula Brazza Dalmatiae rep. ad lapicidinas vetustas, nunc Salonis (111


S. 40i07 vidit Hirschfeld). —
1) Thermae Licinianae, fortasse appellatae a Licinio

imperalore. — 2) Hirschfeld (arch. ep. Mitth. aus Oestr. 9, 1883 p. H) confert


Passionem Sanctorum quattuor Coronatorum. (ap. Buedinger Unters. Z7tr roem.
Kaisergesch. 5, 4870 p. 323), ubi Diocletianus narratur praecepisse ut 'ex metallo
porphyrelico capitella columnarum inciderentui'^

3459 Herculi |
lapidari |
Alman[f]i|censes' |
p.
S. Ponzio prope Nizzam rep. (F 7869 semel descripta saec. XVII). — l) Cf
XII 752.

3460 Herculi |
barbato |
sacrum |
M. Hellius |
Secundus |
tubicen |

leg. X G. p. I
f.
I
V. s. m. 1.

Brohl rep. a. 4840 (Brambach 635 ex Lersch Ce?itralmuseum rheinl. Insehr.).

8461 Herculi et |
Alcmenae |
C. Materni|us Primus |
v. p. 1. m.
Goyer sive Jeuck, qui vicus est a Leodio (Liittich s. Liege) inter septentriones
et occidentem versus (Orell. 1336 cf. Brambach mus. Rhen. 20, 1863 p. 627, Schuer-
mans bull. des commissions d'art et d'archeol. de Belgique 7, 1868 p. 68: semel vi-

deiur descripta esse saec. XFII).

3462 Camurii Taci[f]inus* et Hermes lib., Vlvir Aug., ] |


sign.^ aba-

cum cum signis H Hercule et Amphale^ coUeg." dendrofor.


| |
d. d.

Veronae (V 5512 semel descripta saec. XV). 1) C. amurii et deinde taciinus —


fraditur. —
2) Signum (cuius dei, non traditur). 3) amphalc traditur, quod non —
mutandum. In tabula marmorea, quae olim Romae fuit, nunc est Neapoli (edidit
eam Piranesi raccolta di vasi antichi tab. 87), in qua sculpti sunt duodecim labores
Hercules et in medio ipse Hercules cum Omphale, infraque arcus et pharetra, qua-
sillum et colus, inter quae interpositus est titulus hic Gassia Mani filia Prisciila | (

fecit, in ea tabula ad imagines HercuHs et Omphales adscripta sunt vocabula Her-

cules, Omphale (VI 5475* inter falsas, non recte ut mihi videtur; cf. Stephani der
ausruhende Herakles p. 205). Videtur pertinuisse tabula ad sepulcrum (iudice Ste-
phanio Omj/hale habet vultus mulieris mortalis). 4) Collegio. —
3463 Herculi |
iussu Silvani |
dei, |
Cn. Sentius Carpus |
fec.

Romae, nunc Florentiae (VI 288 vidit Henzen).

3464 Herculi Libero Silvano |


diis sanctis Ti. luiius Alexander d. d.
Romae, deinde Oxonii (VI 294).

3465 Herculi s. s.', |


Silvano s. s.*, |
M. Ulpius |
Apollonius |
Aug. 1.

preco 1
familiae castresis |
posuit.
Romae rep. trans Tiberim (VI S09H vidit Gatti). — 1) Sancto sacrum.
Tituli sacri et sacerdotum. — Hercules et Silvanus. Semo Sancus. 61

3466 Herculi \
defensori |
Papirii. (in laleribus porca, culter; scyphut,
clava; a tergo) 'HgaKXel |
ak€^l\xaKtoi I
IIa7t€iQl\oi.

3467 Silvano |
custodi |
Papirii. (a tergo) 2d^av(^ \
q^vXani |
JTa-
TreiQioi.
Romae, arae duae (f^I 309 vidit de Rossi, 510 vidit Henzen).

3468 Silvano Naeviano |


et Herculi |
Romanilliano |
Calvius |
lustus* |

d. d.
Romae (FI 6iS vidii Henzen). — 1) Fortasse idem qui supra N. 1470.

3469 Hercules |
[i]nvicte, san[c]|te Silvani ne|pos ',

hic advejnisti; ne quid |


hic fiat mali^ |

G. p. R. f.^

Romae ad viam Appiam (FI 329 correxit Bormann Eph. ep. 4, 756.
rep.
Buecheler carm. epigr. n. 25). 1) Respici fabulam quandam ignotam, qua Her- —
culis mater diceretur fi.Ua fuisse Silvani, statuit Momjnseii. — 2) Expressi sunt
versus Graeci: 6 zov dioq nalq xakklvixog '^HgaxkTJg ivd^dSe xaroixsl, (xridev ei-
oizQ) xaxov. Qui et alibi reperti sunt et Pompeiis in pariele inscripti (cf. Kaibel
epigr. Gr. ex lap. conl. n. 1158; exc. de sent. sub Commodo, in Dionis ed. Din^
dorfiana V p. 208). — 3) Genio populi Romani feliciter.

3470 Hercul. |
et Silvajno vex|ilatio 1. XHI G. An|[f.]S Aur. Arijmo
v. m. immuni.^
p.*, I

In Dacia ad Bezsan montem prope Devam rep. in lapicidinis vetustis (III


S. 12365 = arch. ep. Mitth. 15, 1890 p. 196 ed. Teglas). — 1) Fexillatio legionis XIII
Geminae Antoninianae. — 2) Fotum merito posuit. — 3) Immunis.

3471 dibus I
HercuU |
et' |
Silvano |
fe,* |
Priraus cu. ar.^ |
pro se
et I
vexilatione j
v. s. 1. m.
In Anglia, Hale prope Moresby non longe a vallo Hadriani (Eph. ep.7,968).
— l)et, 2)fe (cum punctis inter litteras) traditur. — 3) Custos armorum.

3472 Semoni |
Sanco |
sancto deo Fidio* |
sacrum |
decuria sacer-
dot. I
bidentalium^
Romae, incertum quo loco urbis rep. (dicebatur rep. esse inter colles Quiri-
nalem et Huelsen mus. Rhen. 1894 p. 410), basis quae siutinebat deum
Pincium, sed cf.

Apollini similem (FI 50994 =


ann. inst. arch. 1881 p. 38 descr. Dressel; cf. lordan
ann. inst. arch. 188S p. 108). —
1) De hoc deo cf Preller ed. 3 II p. 270 seq. —
2) Decuria sacerdotum bidentalium non memoratur nisi in titulis Sanco dedicatis
hoc et iis qui sequuntur, et in fistutis plumbeis repertis in monte Quirinali forum
Traianum versus (id est non lorige a templo Sanci), quibtis inscriptum est dec.
sacerdotium videntalium (praeterea numeri quidam, in una etiam plumbariae nomen;
cf. Xr 7235).
3473 Sanco sanclo Semon. |
deo Fidio sacrum, |
decuria sacerdotura |

bidentaUum reciperatis vectigaHbus. {

Romae rep. in Quirinali apiid ecclesiam S. SHvestri, est Neapoli (FI 368 vidit
Mommsen). Aedem Sanci vel aedem dei Fidii in monte Quirinali, a qua aede nomen
habebat porta Sanqualis, memorant yarro I. L. 3,32; Liv. 8,20,8; Paul. Festi
p. 343. Cf Huelsen mus. Rhen. 1894 p. 409.
. .

62 Caput XI.

3474 Semoni |
Sanco |
deo Fidio |
sacrum* |
Sex. Pompeius Sp. f. |

Col. Mussianus |
quinquennalis |
decur. |
bidentalis'^ ]
donum dedit.
Romae ad S. Bartholomaei, nunc in Vaiicano (VI S67
rep. in insula Tiberina
vidit Benzen). —
Hanc similemve aram Semoni in insula Tiberina dedicatam
1)

quidam ex veleribus Christianis miro errore Simoni mago dedicatam esse sibi
persuaserunt, cf. lustinus martyr Jpol.1,26: dvSQidvzi naQ^ vfiwv wq &£og xexi-
(jLijxai, oq dvdQidg dvsyr,y£Qxai iv x(5 Tl^SQi Ttoxafup fisxa^v x(Sv 6vo y£<pvQ(3v,
£^a>v i7iiyQa<ptjV '^Pcj/xaixr,v xavxijV Slficovi dso) adyxxcp, cf. c. 36; TertuUian.
apol. 45. — 2) Idem homo memoratur XIV 2839 (ubi est [quinque]nns\\?, decuriae
[*acerrfo]lium videntalium).

3475 I
Phileros |
ex decreto XXX viriim ' |
sacellum Se-
moni I
Sanco de sua
pecunia fecit. |

In agro suburbano ad viam Appiam (XIV 2438 descripsit Petrus Rosa). —


1) Trigintaviri videntur esse decuriones Castrimoeniensium (cf. XIV 2466 ad v. 41),
intra cuius oppidi fines hic lapis potest stetisse.

3476 Sanco deo |


Fidio |
d. d.
Romae, tabella aenea (VI 50993 = Bull. com. 1892 p. 184 descr. Gatti).

3477 Hedoue |
M. Crassi ancilla j
Feroniae v. s. 1. m.
Florentiae olim in museo quodam, iam iji juuseo Britannico, tabella aenea
(VI 147 = 50702; Huebner ex. scr. epigr. n. 889).

3478 Sex. Audienus C. 1. |


Feroniae |
d. 1. m.
Trebulae Mutuescae in Sabinis rep. inter rudera aedis quae Feroniae creditur
(V1 146. 1X4875 servavit Fabretti).

3479 Q. Pescenn[jMs] . . [/".] |


colomnas III |
de suo dat |
Feroneae, |

et crepidinem |
ante colomnas
ex lapide | |
. . .

Trebulae Mutuescae (MoJiteleo7ie}, culumna (I 1507. IX 4S73 bis descripta).


Puncta (vel cerle partem punctoj-um) quadrata fuisse, ut in aliis quibusdam in-
scriptionibus valde antiquis, indicatur in altnro apographo. Mutilam fuisse in fine
non Iraditur.

3480 itus actusque est |


in hoce delubrum |
Feroniai ex hoce loco |

in via poplicam |
campanam qua |
proximum est |
p. (DCCX . .

Coppito prope rudera Amiterni (I 1291. IX 4521 vidit Ritsckl tab. LXII b).

AUus titulus eiusdem regionis dedicatus Feroniae est IX 4180; tertius supra
jS. 975.

3481 Hermeros |
Ti. Claudii Caisaris Aug. |
Germanici ser, |
Thya-
midianus' ab marmorib.'^, magister^ | |
Feroniae aras quinque |
d. s. d. d.

Nepete (XI 5199 vidit Bormann). — 1) THhAMIDIANVS lapis, tertia littera

Claudiana, supra N. 210 Jiot. 4.


cf. — 2) Alii Augustorum servi et liberti a mar-
moribus sunt supra N. 1398. 1600. — 3) Magister collegii alicuius.
Tituli sacri et sacerdotum. — Sancus, Feronia. Vacuna. Mater Matuta. 63

3482 lunoni Feronfiae] |


Barbia L. f. Secun[rfa] |
aedeni, signum,
por[fi][cus d. p. s. d.
Olim Fillanuovae in Histria. est Feronae (V 412 vidil Mommsen).

3483 ar I
Feroniae sac, (
in memoriam' |
. . Minei Frisci fll.
|

T. Kaniiis lanuar.^ | sac. gratuitus |


anno XXXX |
d. d.
Aquileiae rep,, extat Feronae (V 776 vidit Mommsen). — 1) In memoriam mor-
talium titvli diis dicati multi Aquileiae reperti sunt, cf. infra N.5SS0. — 2) Idem
homo Fonti B. dedicavit titulum V 73S.

3484 Q. Murrius Cn. f. |


Vacunae vot. |
dat lubens merito.
In Sabinis prope vicum Laculo (IX 4636,- de visu Persichetti Notizie degli
scavi 1891 p. 542). Loco illo, ubi lapis ecclesiae cuidam inaedificalus est, extitit
certe iayn saec. p. Chr. XFII. Non recte Martellio homini levissimo crediderunt
lapidem extare prope vicum eiusdem regionis Bacugno, quem sajie a f^acuna nomen
habere nihilominus polest verum esse. De Facuna cf. Preller I (ed. 3) p. 408 seq. —
3485 . . Esuvius 1
Modestus Vacun[ae |
p]ro valetudine pat[ns] |
v.

(corona lemniscata) [s.J.

3486 pro reditu L. Acesti ex Africa |


vovi Vacunae Aredia Daph[ne] |

et C. Pomponius, |
(palmae duae, corona lemniscata) V. S. 1. m.
Poggio Fidone in Sabinis, non longe a Reate (IX 47S2. 47S1 ab incola quo-
dam regionis illius descriptae, satis accurate ut videtur).

3487 Matri [ilfa]tutae Magia Prisca signum lovis d. | | |


d.
Corae (X 8416 Barnabeius vidit ectypum). Praeter hunc
qui se- — et eos
quuntur, item antiquissimum supra N. 2974, Matri Matutae dedicatus videtur esse
etiam titulus, cuius exiguum fragmentum prodiit loco dicto Conca, inter Antium
et viam Appiam (Notizie degli scavi 1896 p. 102 et melius p. 19o), ubi Satricum
fuisse videttir (cf. CIL. X p, 661). Fuit Satrici celebre Matris Matutae templum
(Liv. 6, 55, 4. 7, 27, 8. 28, 11, 2). De effossiotiibus ruderum huius templi cf. Bar-
nabei Notizie degli scavi 1896 p. 25 seq. 99seq. 190 seq., Graillot Melanges de l'Ec.
fr. de Rome 16, 1896 p. 151 seq., Petersen Roem. Mitth. 1896 p. 1S7 seq.

3488 Cervaria Sp. f. Fortunata | niagistra |


Matri Matutae |
d. d.
Corae (X 6S11 referunt lucundus el post multum temporis Fea). In eodem
lapide videntur extilisse haec multo antiquiora et omnino ab illis aliena Paul. Toutia
M. f. et I
consuplicalrices (I 11SS = X 6S18).
3489 Publiciae L. f. |
Simili |
magistrae |
Matris Metut. (sic), \
M. Aemi-
lius M. f.
I
Ulpianus |
uxori |
sanctissimae. [L.] d. d. d.

]

Praeneste (XIF 2997 vidi). Ad aliam magistram Matris Matutae Praenesti-


nam videtur perlinere XIF5006.

3489 Matri Matutae |


Flavia T. fil. Nicolais |
Saddane L. Anlisti
Veteris' ex responso |
deae lunonis aram |
fecit dedicavitque.
Supra Berytum prope vicum Beit-Meri in ruderibus dictis Der-el-kala, ubi
64 Caput XI.

fuit tcmplum lovis Balmarcodis, cuivs inscriptiones dahimus infra (III S. 6680
Mommsen vidit ectypum). — 1) Fix unus ex nobilibus huius nominis, quos 7iovi-
mus consulatihus functos esse circa a. p. Chr. 28 et anno 55. Ceterum Antistii
memorantur in titulo eiusdem loco III 155.

3491 Q. Mucius Q. [/.] |


Trupho ser. |
vovit, leiber solv. |
1. m. |

Bonae deae sacr. |

Romae, bis descripta (Fl 39 cf. add. p. 851).

3493 [/wjcus Bone dee |


dedicatus, ut liceat |
per masculos rem|un-
dari, permit. Pom . .
|
coni[»ja^j]s[f]r.', ara. posu. |
Ren. Maxim. uxsor
Umbr[o]|nis p. p.^ posit. in va[cwo]^ suo. |

Prope Spoletium rep. (XI 4767 descripsit Bormann). 1) Permittente Pom- —


peia (?) commagistra (?). 2) Primipilaris. —
3) Supplevit Mommsen intellegens —
de loco profano.

3493 Septimia Galla, |


Alennia Sabina, |
Petronia Tertulla, (
Bonae
deae |
d. d.
Prope Tuder rep. loco dicto Elci, lamina aenea (XI 4656 = Bull. Inst. arch,
1881 p. 9 vidit Gamurrinius).

3494 Quieta Aties |


Pieridis |
ministra Bone die (sic) |
proma'
posit d. d.
Prope Tuder rep. una cum ea quae praecedit, basis, quae videtur sustinuisse
statuam juuliebrem (XI 465S vidit Bormann). 1) Promae voeabulum similiter —
hic usurpari ut alibi saepe masculine promi vocabulum putant Gamurrinius et ,

Bormann.

3495 Aurunceia Sp. f. |


Acte mag. |
Bone deae tunicas |
duas et

palliolum, |
rasas caleinas^ et |
lucerna aeria d. d.
Signiae (Eph. ep. 8, 624 descr. Gatli bull. Inst. 1885 p. 190). — 1) Callainas
lacernas memorat Martialis 14, 159, vestis serica callaina memoratur XIF 2213
^galbinas in lapide fuisse coniecit Mommseii eonferens luvenal. sat. 2, 97).

3496 Bonae deae |


Caiena Priscae lib. Attice |
ministra (corona
quema vittata, ifi qua duae aures inauribus ornatae cernuntur; in lateribus: patera,
in qua caput virile cornutum insculptum est; urceus).
Arelate (XII 634 vidit Hirschfeld).

3497 Auribus |
B. d. d.* |
Petrusia |
Proba |
magistra |
Galgesti |

Hermerot.
Aquileia ut videtur Patavium delata (F 739 descHpserunt Patavini complures
saec. XFI/Xni). — 1) Auribus Bonae deae dedit. Cf infra JS. 5S48.

3498 Bonae deae paganae' |


Rufria C. f. Festa, |
Caesilia Q. 1. Scy-
lace, I
magistrae, d. p. s. — Decidia L. f. Pauli [na] |
et Pupia L. 1. Peregri-
n[a] I
ministrae |
Bonae deae |
aedem fecerunt |
d. p. s.

Aquileiae (V 762 bis ut videtur descripta saec. XF vel ineunte XFI). TituU
duo, qui videntur in eodem lapide (iuxta positi) fuisse, — 1) pagaiae pars codicum
per quos apographa illa ad nos pervenerunt.
Titali Bacri et sacerdotum. — Bona dea. 65

3499 Aiiguslae Bonae deae |


Cereri[a]e* sacrum |
....ystls I. T[y]che*,
aedem |
....i de pecunia sua fecit; |
Fauslus Barbonius Illlvir d. d.'
Aquileiae (F 761 semel descripta saec. Xf^II ab auctore satis accuralo Capo-
daglio). — 1) Cererie traditur. Idem engnomen Malris deum est in titulo item
Aquileiensi F796. — 2) Tiche traditur. —
3) Fortasse non integra fuit in fine.

3500 Bonae deae |


sacrum |
M. Veltius Bolanus' |
restitui iussit.

3501 B. d. r.»
I
Cladus |
d. d.

3501* Bon. deae restitu[/]. |


simulacr. in tut.' insul. |
Bolan. posuit,
item aed. |
dedit Cladus 1. m. (in latere) Bol.
Romae
trans Tiberim (Fl 65 67 vidit de Rossi). — — 1) Huius nominis viros
duos novimus; alter consul fuit sub Nerone (Slat. silv. 5, 2, 167; Tac. hist. 2, 64 cet.),
alter consul ord. a. H1. — 2) Bonae deae restitutae. — 3) Sic Amatius, in tui
Rossius; intellege: in tutelam insulae Bolanianae.

3502 Venustus |
Philoxeni |
Ti. Claudi Caesaris |
servi |
dispensatoris |

vicarius |
B. d. v. s. 1. m.
Romae, iam Florenliae (FI 64 vidit Henzen).

3503 ex visu iussu Bonae deae |


sacr. |
Callistus Rufinae n. act.*
Albani , sub simulacro mulieris comu copiae tenentis (XIF 2231 imaginem
edidit Marucchi bull. arch. municip. 4879 tab. XXIII). — 1) Dloxtrae aclor.

3504 Bona* diae* castresi s. Gemellus Aii[^.]^| |

In castello quodam Scotiae, tabella marmorea, adlala sine dubto ex urbe


Itoma (ri 30834 = Eph. epigr. 4,723 vidit Michaelis). — 1) Sic tradHur.— 2) Ulti-
mum elementum non certum. Fidetur intellegendum esse: Augusti (servus). Bonae
diae (sic traditur) castr. dedicatus est etiam titulus VI 70. Bonae deae Galbillae
a vilico horreorum Galbianorum dedicatus est titulus supra JS. 1621.

3505 Bonae deae |


conpoti* | sacrum |
fecit |
Antonia Hygia |
d.

s. d. d.
Romae (FI 71 ex schedis Hieronymi Amati). — 1) Idem cognomen in Hercule
supra i\. 3438.

3506 Bon. deae |


luciferae |
Anlistia Veteris* hb. Eur. |
d. d.
Romae (FI 73 vidit Kiessling). — 1) Antistios Feteres novimus complures
(cf. supra N. 3489 not. 1), nullum post C. Antistium Feterem consulem a. 96.

3507 Bonae deae |


nutrici d. d. ]
Onesimus |
Caesaris n. |
ser. Fausti-
nus et I
Valeria Spendusa et |
Valeria Pia filia.

Romae (FI 74 bis descripta).

3508 Anteros |
Valeri Bonae |
deae oclatae (sie) \
d. d. 1. a. (In aversa):
C. Pae[/iJ|nius et . .

Romae rep. tpans Tiberim (VI 73 vidit Detlefsen).

35(^9 D. Rupilius L. [/^,] . . . |


Bonae deae regi[nae] |
triumphali v.

s. I. [m.]
Sutrii (XI 5243 vidit Bormann).
Dbssau, Inscriptiones Latinae II. 5
66 Caput XI.

3510 Bonae deae |


Arcensi triumphal. |
Valeria Amaryllis |
v. s. 1. a.

Massae prope Albam Fucentem rep., tabella aenea (Eph. ep. 8, 48S Ihm vidit
ectypum).

3511 C. Tullius Hesper |


et Tullia Restituta |
Bon^e deae Anniajnensi
sanctissim. |
donum |
posuerunt.
Romae olim nunc Londinii (VI 69
, cf. Eph. ep. 4, 722 vidit Huebner).

3512 Bonae deae sanctissimae |


caelesti L. Paquedius Festus, |
red-
emptor operum Caesar.* aedem diritam refecit, quod
|
et puplicorum, |

adiutorio eius rivom aquae Claudiae August.'' sub monte Aeflano^ con-
| |

summa|vit, imp. Domit. Caesar. Aug. Germ. XIIII cos., V non. lul."
Olim in vico S. Gregorii inter Tibur et Praeneste, quo adlata esse dicebatur
ex monte S. Angeli sito inter vicum illum et Tibiir (XIF 5330 partem Romae
vidit Bormann). —
1) Caesaris (vel Caesarianorum) 2) Cf. supra N. 218. . — —
3) Aefulam oppidum, a quo nomen sine dubio habuit mons Aeflanus, memorant
Horat. carm. 5, 29, 6 et Liv. 26, 9, 9 (cf. CIL. l. c). — 4.) 5 lul. 88.

3513 Felix publicus |


Asinianus pontific* |
Bonae deae agresti Fe-
licu.*
I
votum solvit iunicem' alba (sic) |
libens animo ob luminibus |
re-
stitutis, derebctus a medicis post |
menses decem bineficio (sic) dominaes
medicinis sanatus per |
eam. Restituta omnia ministerio Canniae For-
tunatae.
Romae, rep. ut videtur ad lapidem tertiae viae Ostiensis (FI 68 vidit Henzen). —
1) Pontificum. Servus publicus fuerat a sacris pontificalibus. — 2) Fortasse: Feli-
culae, ut nomen Felix indiderit Bonae deae a nomine suo. — 3) Cf. infra N. 5824.

3514 Bonae deae |


Hygiae.
Romae, basis statuae parvae mulieris sedenlis, cuius pars superior periit
(FI 72 vidit Henzen).

3515 Bonae deae Veneri Cnidiae |


D. lunius Annianus Hymenaeus et

invicta spira [PJhaedimiana*.


Romae olim, nunc Oxonii (FI 76 vidit Huebner). 1) et haedimiana legit —
Huebner cum plerisque. Spirae sodalicia Bacchica dicta (cf. supra N. 5567. 5569.
5570, item infra inter numinum Thracicorum titulos), sed etiam aliorum deorum
(N. 5270), Phaedimiana haec spira appellata fortasse a conditore, ut supra N. 5566
thiasus Placidianus. Spirae mentio in dedicatione donarii adiuncta ad nomen ho-
minis est etiam supra N. 5270 (Mommseno videtur retinendum ef, et intellegendae
duae spirae, invicta et Phacdimiana),

3516 Bonae deae |


et Panthaeo (sic), \
Diane, Silvanajbus', |
G. lul.
Valens praef. leg. II Adi. |
^
P- f- ex voto.

I


|

Aquinci rep. (III S. 10594 vidit Domaszewski). 1) Cf. infra N. 5571 teq.

1) Erasum agnomen legioni in honorem imperaloris impositum,

3517 coUegium |
cultorum |
Bonae deae |
caelestis.

Venafri (X 4849 fortasse semel tantum descripta).


Titali sacri et sacerdotam. — Bona dea. Silvanus. 67

3518 Bonae deae sacr. |


C. Valerius C. f. Martialis.

3519 Silvano |
sacr. |
C. Valerius C. f. |
Martialis.
Minturnis (X S998. S999 temel deseriptae).

3520 imperio Silvani |


ni qua mulier velit |
in piscina virili |
descen-
dere, minus
si |
ipsa d6 se querelur, |
hoc enim signum |
s^nctum est.
Romae rep. trans Tiberim (FI S79; Huebner ex. scr. epigr. n. HS8).

3521 Silvano sacrum |


Tychicus |
Glabrionis n. ser. |
vilicus horto-
rum I
V. s.

Romae in colle hortorum rep. (yi 623; Huebner ex. scr. (monte Pincio)
epigr. n. 11SS). De
quos propter hunc titulum credunt illo loco
hortis Acilianis,
fuisse, dixit Lancianius Bull. arch. comunale 1891 p. 132 seq.

3522 Communis C. Petroni |


saltuarius* votum |
Silvano solvit hbes |

merito.
In monie f^esuvio supra Herculaneum rep. (X 1409 Nissen vidit ectypum).
Nissen litteras iudicavit saeculi p. Chr. allerius. Nomen domini tamen videtur
indicare aetatem antiquiorem. —
1) Alios titulos Silvano dedieatos a saltuariis

habes infra N. 3S2i et V SS48. IX 3421.

3523 Silvano sac[r.] I Ursulus vil. Dian[ae]* j


et candidali^: ! Threptus,
Trophi[mtts], |
Alcides, Eutych[Ms], |
Sumphor., Herme[s], |
C[os]mus,
Faustus, I
ex viso.
Prope Capuam ad S. Angeli in Formis (cf. supra N. 5240) rep. (X 8217 vidit
Dressel). —
1) Servus fuit vilicus Dianae Tifatinae. Ancilla quae fuerat eiusdem
ut videtur Dianae Tifatinae, deinde liberta, memoratur in hoc lapide sepulcrali
originis ut videtur Campanae: M. Orfio M. f. Fal. Rufa Dianaes 1. sibi et coiiuci | |

(sic) suno (sic) fecit.


I

2) Candidati servi hi, quos apparet sub Ursulo vilico fuisse,
fortasse ideo appellati, quod destinati erant ad successionem officii eius (Mo.).

3524 S. Aug. S.' (Silvanus iuvenis, d. falcem, s. pinum tenens; iuxla sedet

canis) C. Ingenuvius Helius |


saltuar. Virtutis |
v. m. 1. p.*

In agro Ferrariensi rep., est Ferrariae (F 2383 vidit Mommsen). — 1) Sil-

vano Augusto sacrum. — 2) f^otum merito libens posuit.

3525 S. s. 8.*
I
Sex. Scutarijus Aethrius |
et fih sui et |
Heracla |

cognatus dedicarunt.|

Romae, in museo f^aticano, truncus arboris marmoretis vite cinctus, infra


animalia varia, in spalio quadrato in tahellae modum laevigato incisus est titubit
(FI 687 ; imaginem dedit Reifferscheid ann. inst. arch. 1866 tab. L fig. 1 cf. p. 222). —
1) Silvano sancto sacrum.

3526 saucto 1
Silvano vo|tum ex viso |
ob libertatem |
Sex. Attius
Dio|nysius sig.* cum |
base d. p.'
Prope monasterium Sublacense, retro Tibur, rep. (XIFS4S6 vidi). — 1) Sig-
num, 2) donum posuit.
68 Caput XI.

.3527 Silvano |
sanc. sac. |
Dorothe|us Aug. |
lib. proc. |
massae |
Ma-
rian.* |
s. d. d.

Osliae rep., est Romae (XIFS2 descripsi). — 1) Cf. Hirschfeld Ferwaltungsg. I


p. 78 not.

3528 Silvane, sacra semicluse fraxino |

Et huius alti summe custos hortuli,


[

Tibi hasce grates dedicamus musicas,


|

Quod nos per arva perq. montis Alpicos


|

5 Tuique luci suave olentis hospites', |

Dum ius guberno remq. fungor Caesarum, |

Tuo favore prosperanti sospitas. |

Tu me meosque reduces Romam sislito |

Daque Itala rura te colamus praeside: |

10 Ego iam dicabo mile (sic) magnas arbores.


(

T. Pomponi Victoris proc. Augustor.''


Aximae, hodie Aime, in Alpibus Graiis (XI1 105 vidit Hirschfeld). Buecheler
carm. epigr. n.
49. —
1) Feras silvarum incolas (Bue.). 2) Idem T. Pomponius —
Fictor memoratur in titulo infra N. 5823: videtur fuisse procurator Alpium Graia-
rum et Poeninarum temporibus divorum fratrum.

3529 Silvano sacr., |


M. Vicirius Rufus v. s.*
|

Quod licuit lunianos |


reparare penates
quod|que tibi vovi, posui, de |
marmore signum.
Non procul ab Abellino Beneventum versus rep. (X 4114 vidit Mommsen).
Buecheler carm. epigr. n. 2S8. — 1) Fotum solvit.

3530 ^\ilvano sacjrum Alhe[naeMs] . . nii Laterani |


Hb. proc* et

Eutyches disp.^

Mague deum, Silvane potens, sanclissime pastor, |

Qui nemus Idaeum Romanaque castra^ gubernas,


|
|

Mellea'' quod docilis iunctast tibi fistula cera.^ |

Namqe (sic) procul certe vicinus |


iungitur amnis,
5 Labitur |
unda levi per roscida prata Tirinus^ |

Gurgite non alto nitidis argenteus undis\ |

Et teneram ab radice ferens, Silvane, cupressum:® |

Adsis huc mihi, sancte, favens numenq. reportes, |

Quod tibi pro meritis simulacrum aramq. dicavi |

10 Haec ego quae feci dominorum causa salutis |

Et mea proque meis orans: vitamq. benignam |

OfQciumque gerens fautor tu dexter adesto, |

Dum tibi, qui refero quaeq. aris, inclute, reddo, |

Ex voto meritoque libens mea dicta resolvo: |

15 llle ego qui inserui nomen in ara meum. |


Tituli sacri et sacerdotum. — Silvanus. 69

Nunc vos laeli bene gestis corpora rebus |

Procurate viri et semper sperate fuluruml' |

D. cl. (in latere) Silvano |


et Augurino cos.'" XVI k. April.
| |

/rt agro Feslinorum yrope oppidum Capislrano (IX 337S viderunt Brunn et
Dressel). Bt/echeler carm. epigr. n. 2S0. — 1) Libertus, procurator, 2) disperisator.
— 3) C/. infra N. 5SSi. 4) Casus est sextus. 5) Cf. Ferg. — — ecl. 3, 2S. — 6) Jd
notnen fluvio qui nunc appeiiatur Tritamis fuisse apparet. — 7) Cf. Ovid. met.
S, 407. — 8) Ferg. georg. 1, 20. — 9) Cf Ferg. Aen. 9, 4S7. 1S8. — 10) y/. /56.

3531 . .
I
(J. d. I
T. Flavius |
Sabinus |
Silvano |
sancto.
Romae rep. in Quirinali (Fl 31021 Nolizie degli scavi 1887 p. 109, vidit =
Gatti). Una prodierunt alii tituli nonnulli Silvano sacri (Nolizie l. c. FI 51020. =
31022). Illo fere loco fuisse donum Flavii Sabini fratris Vespasiani monuit
Huelsen, qui hunc cippum conieeit fortasse ab ipso fratre Fespasiani dedicalum
(Mus. Rhen. 1894 p. 400).

3532 imp. !!!!!!!!!' Aug. |


Germanico XV, |
M. Cocceio Nerva
U cos.^ I
Thallus* agitator, L. Avilli Plantae ser., |
domiQum Silvanum de
suo I
posuit item dedicavit.
Romae (VI 621 servavit Fabrettius). — 1) Erasum nomen Domitiani. —
2) A. 90. — 3) Auriga memoratus a Martiale 4, 67, S et in titulo Dioclis aurigae,
quem dabimus infra (== VI 10048) v. 14.

o53o (Silvanus, stans intra aediculam, corona pinea redimitus sinittra


ramum pineum dextra falcem tenens, in sinu chlamydis gestans poma; ad.ilat canis.)

T. FMvius Euaristus et Ti. Claudius Sostratus* a^ditui port. Crep.^ |


et Sex.

Ca^lius Encolpius et Ti. Claudius Herma a^dituus d6 |


mon6ta Silv^num
monolithum sanct. d. s. d. d. sodal. b. m.^
Romae, incertum qua regione urbis rep., est in aedibus Doria (VI6i7S cf. 50810;
imaginem dei edidit Reifferscheid ann. inst. arch. 1866 tab. T fig. 1 cf. p. 211). —
1) Cognomen plenum ex delinealione Peruzzii. 2) Aeditui porticus Crepereiae, vel —
similiter, tnteliegendum erit cum Huelseno (quamquam porticus talis nominis prae-
terea non memoralur) ; porticum (et) crepidinem intellexerat Mommsen. — 3) De
suo donum dederunt sodalibus bene merentibus.

3534 imperio |
domini Silvani |
C. Cossutius C. lib. Epaphroditus |

aram Silvano marmoravit, item |


simulacrum Herculis restituit, item | aedi-
culam et aram eiusdem corrupta ref.* |
Dedicavit k. Martis |
P. Calvisio
Rusone L. Caesennio Paeto cos.'^
Romae (VI S97 ad exemplum Pighii). — 1) Refecit. — 2) Contulet tuffecti
fuerunt tub Vespasiano.

3535 pro salute et |


incolumitate | indulgentissimorum |
domino-
rum*, 1
Marcio lib. proc, sacris eorum |
iudiciis gratus, |
Silvano deo prae-
senti I
ef6giem, loci ornatum, | religionem instituit |
consecravitque |
libens
animo.
Romae (VI 648 vidit Henzen). — 1) Sc. imperatorum.
70 Caput XI.

3536 sancto Silvano |


Abascantus Aug. lib. Atimetianus |
ampliato
podio marmora reliq. quae defuer. |
adiecit, et aedem opere signin. inpo-
suit, in qua |
consacravit signa Siivani lovis Volcani |
Apollinis Asclepi
Deanae, ilem typum et |
pavimenlum Graecense* ante podium eius d.
p.=^ XXIV.
videtur, quamquam de loco non traditur {VI 636 solus servavit
Romae ut
Sirmondus). —
1) Pavimentum Graecense id esse quod Plinio Fitruvioque dicitur
Graecanicum, monuit Mommsen. 2) Pedum. —
3537 Silvano Flaviorum |
Cassianus T. Flavi Aug. lib. j
Celadi liber-
tus fecit una |
cum Flavis Cassiano et |
Amando filis. Inchoata J
Antonino
Aug. Pio p. p.', I
dedicata XV k. April. |
Scipione Orphito^ et |
Sosio
Prisco cos.^
Roviae rep. ad tertium lapidem viae Labicanae (VI 644 vidit Henzen). —
1) Intellegendum videtur: Antonino Aug. consule, fortasse quartum consule (a.44S).
— 2) Plerumque scribitur Otfit-. — 3) A. 149.

3538 Silvano Caeserianensi Trophimus act.*


| | |

Prope Beneventum ad S. Maria Tuori (IX 2113 vidit Dressel). — 1) Actor.

3539 Silvano Pegasiano' j


D. Fonteius Frontinianus |
L. Stertinius
Rufinus leg. |
Augustor. pr. pr., cos. des.
Lambaesi N. 3841 (VIII 2379^
rep. in templo Aesculapii, cf. supra JS. 3034, infra
vidit fVilmanns). — A
quo Pegaso hic Silvanus nomen traxerit, nescimus (vix
1)
licet cogitare de Pegaso iuris auctore temporibus Flavianis, quem sane plurimis
provinciis praefuisse traditur).

3540 Silvano dendrophoro sacrum, M'. PobHcius Hilarus margar.* |

qq. pp.^cum liberis Magno et Harmoniano dendrophoris M. d. m. de


|

suo fecit.

Romae in aedibus privatis (VI 641 vidit Kiessling). — 1) Margaritarius. —


2) Quinquennalis perpetuus sciticet collegii dendrophororum Matris deum magnae.
Titulum statuae, quam huic ipsi Hilaro coUegium dendrophorum posuit infra
dabimus.

3541 Silvano sacrum, sodal. |


eius et Larum* donum |
posuit Ti.
Claudius Aug. |
lib. Fortunatus a |
cura amicorum |
idemque dedicavit |
et

epulum dedit [
decuris n. IIII, |
k. Augustis C. Mini|cio Fundano et |
C.
Vettennio Se|vero cos.*
Romae, iam Oxonii (VI 650 vidit Huebner). — 1) Sodalieio eius, sc. Silvani,
et Larum. —
2) A. lokj(cf supra iV. 2002).

3542 [rjrypho templum |


[Silvano] ex viso a solo inpendiis |
[suis] restituit,

Colonus Al|[c]es nutricis fecit conserv.i |


Silvano |
sancto sacro (sic) |
Larum
Caesaris |
n. et collegi majgni*, Cn. Turpilius |
Trophimus voto |
succeplo
aram |
de suo d. d.
Romae rep. in regione Transtiberina (VI 692 descripserunt Smetius aliique).
— 1) Conservis. Ceterum haec (in plintho basis ut videtur) postea addita. —
2) Vide ad N. 3343.
Tituli sacri et sacerdotum. — Silvanus, 71

3543 sancto SilvaDO sacr. |


Eutyches, collegi |
magni Lar. et imag.' |

domii. j
invicti |
Antonini Pii |
Felicis Aug. |
p. p.' |
ser. actor, d. d. |

hortis Aponiaiiis^ |
aram marmorea |
cum suo sibi sigillo |
Silvani.
Romae (yi 671 cf. 30808 ad Fabretlium). — 1) Collegium. hoc, pleno nomttie
appellatum collegium magnum Larum et imaginum domini nostri Caetaris (tic
eliam in titulo Poetovionesi III 4038), iam habuimus supra N. 150%. I33i. 47SS. —
2) Inteltegitur Caracalla. — 3) Sic ex alio apographo (Abon- Fabrelti).

3544 numini domus August. et san[cfi Silvani\ salutaris sacr. |


imp.
Caesar. INervae Traiani optimi [Aug. Germ. Dajcici imagine arg.*, |
para-
stalicas cum suis ornamentis et regulis et [e]i concameratione
ferrea, |
C. lulius Nymphius dece-annalis* sua [pecunia posui]l donumque
dedit I
in templo sancti Silvani salutaris, quod est in ho[rfis] [e]t

praedio suo, dedicavitque |


idibus lanuaris L. Vipstano Messala [M. Pe-
done] cos.'
Romae rep. in monte Aventino (FI 345 ter ut videtur descripta saec. XFIl).
— 1) Intellegendum videtur: imaginem argenteam. — 2) f^ocabulum formatum ad
exemplum quinquennalis. — 3) A. 113.

3545 Silvano deo |


sacr. |
Q. Vibiedius Philargyrus |
minist. Lar.

Aug. et Aug. I
Merc.*, tectum, mensam |
lapid., aram voto susc. |
e. m. d.

s. p. V
Grumenti in Lvcania (X 203 vidil Mommsen). — 1) Minister Larum Avgusto-
rum (cf. infra N. 5623) et Augustalis Mercurialis (alivs Mercurialis Augustalis
Grumenti est X 232). — 2) E monitu (?) de sua pecunia fecit.

3546 Silvano sacrum, voto |


suscepto pro salute Domitian[i] |
Aug.
n., L. Domitius Phaon ad cultum |
tutelamque et sacrflcia (sic) in omne |

tempus posteru (sic) iis qui in collegio |


Silvani hodie essent quique
poslea I
subissent, fundum lunianum et |
LoUianum et Percennianum et |

Statuleianum suos cum suis villis |


ftnibusque attribuit, sanxitque uti |
ex
reditu eorum fundoru (sic) q. s. s. s.' k. lanu., |
III idus Febr. Domitiae

Aug. n. natale*, et |
V k. lulias dedicatione Silvani, et XII k. |
lulias Ro-
sahbus^ et IX k. Novembr. natal. |
Domitiani Aug. n.*, sacrum in re
praesenti |
fieret, convenirentque ii qui in |
collcgio essent ad epulandum,
cura|ntibus sui cuiusque anni magislris. Huic |
rei dolum malum afu-

turum quominus |
ea quae supr. scripta sunt fiant, |
manifestum esl, cum
pro salute optum[i] |
principis et domini i. s.' fundi consecrat[i] |
sint

diesque sacrificiorum conprejhensi. Prael[e]rea locus sive ea pars |


agpi (sic)

silvaequ[e] est, in vivario', quae cippis |


positis circa Silvanum determi-
nata |
est, Silvano cedet, et via aditus ad Silvanu (sic)
\
per fundum Qae-
sicianum (nc) omnibus patebit. |
Lignis quoque et ex fundo Galliciano |

et aqua sacrifici causa et de vivario |


promiscue licebit uti. Haec sic

dari |
fieri praeslari sine dolo malo iussit |
permisitque [L.] Domitius Phaoo, |

cuius omines {iic) locus fuit.


72 Caput JCI.

In Lucania prope Caposele (X 444 recognovit Brunn). — l) Qui supra scripti

tunt. — supra N. 272.


2) Cf. 3) De Rosalibus cf. Marquardt Staatso. JIP p. 5H. —
— 4) Cf. Sueton. Domit. 1. —
5) Infra scripti (cxpectaveris : supra scripti; fortasse

in archetypo Jiomina fundorum subscripta erant). 6) Cf. supra N. 3264. —


3547 Silvano |
sacr[M]m |
sectores |
materiarum |
Aquileienses |
et in-

colae I
posuerunt |
et mensam*.
Jquileiae rep. a. 4772 (V 81S semel a nescio quo descripta). — 1) In fine
videtur fuisse mutila, quamquam id non traditur.

3548 deo sancto |


Silvano vejnatores |
Bannies.* s.

In Britannia rep. ad vallum Hadriani loco dicto Birdoswald (f^II 830 vidit
Huebner). — 1) Venatores hos a ludis circensibus vel arenae fuisse cum Brucio
putat Huebner ; sed cf. N. 3S62. Bannieses dicti a Banna castello vicove, qui memo-
ratur etiam FII 1291.

3549 deo Silvano \


Aug. |
Tib. Cl. [C]hres|tus clavic. |
carc. p. Lug.* |

aram et sig|num inter |


dino?,(sic) arbo|res^ cum ae|dicula ex vo|to posuit.
Lvgduni (XIII 1780 vidit Hirschfeld), — 1) Clavicularius carceris publici Lug-
dunensium. — 2) Cf N. 5328 v. 10.

3550 Silvano |
Aug. |
in honor. |
L. Titi Ismari |
et in memor. |

L. Titi Epagathi |
Hermetis fil., et |
L. Titi Epagathi sen., |
L. Tilius One-
simus I
Ismari lib., |
IllHIvir Aquil. |
d. d.
Aquileiae rep., est Findobonae (V 829 vidit Mommsen). Alios titulos in hono-
rem memoriamve hominum privalorum Silvano positos Aquileiae (ubi tamen tiec
alia cultus Silvani monumenta desunt, V 81S seq.) habes V 821. 822. 824. 82S. 828.
850; similes titulos Beleno vel Jpollini Beleno dedicalos V 744. 749 cet., Dianae
unum V
772, Veneri 856, Feroniae supra N. 5485. V
3551 Silvano Aug. sacr. in honor. L. ] | |
Sfati Onesimi |
Illlllvir. et
|

in memor. C. Stal[?] Primigeni Aug. d. d.\ | |


L. Stali Hermetis, |
L. Sta-
tius I
Encolpus |
IlUIIvir.
A lilore Veneto iraducta Opitergium, deinde Veronam, reperta videtur esse
Aquileiae (V 827 vidit Mommsen). 1) Auguslalis decreto decurionum. —
3552 S. A. s.*
I
in honor. |
L. Valeri |
Nymphodot. |
Vivir. et d. d.

Aug.^ I
et C. Stati Primig. |
et | in memoria (sic) \
C. Stati Heuret. |
Vlvir.

et d. Aug.^ Alypup lib.


d. |


I

Aquileiae (V 832 cf. CIL. suppl. Ital. I 68 vidit Pais). I) Silvano Augusto
sacrum. — 2) Seviri et decurionum decreto Augustalis. In honorem memoriam-
que eorundem hominum ab alio liberto posilus est titulus 855 quem nuper VenetUs V
(l. c), cui tamen nullum dei nomen videlur fuisse praescriptum (in hono-
vidit Pais
rem | L. Valeri j
Nymphodoli et |
C. Stati Primigeni |
et in memoriam j
C, Stati

Heureti | Eupor. lib.).

3553 pro salute |


et reditu |
L. Turseli [ylf]ax|imi L. Turseljius Re-
stu[f]us 1., I
Silvano ca|sanico vot. [
lib. solvit.
Non longe a Benevento loco dicto Piano di Cubante (IX 2100 semel ut videtur
detcripta).
.

Titali sacri et sacerdotum. — Silvanus. 73

3554 Silv[anoj |
caslreo^si' sac.], |
Carpo[p^orws] |
Gaelulici [Aug. n.] \

dispens. vic* |
tl. d.
Romae in Avenlino (Eph. ep. 4, 7SS vidit Gatli). — 1) Silvano caslrensi de-
dicatus est etiam iitulus Tergestinus f^ 324. — 2) Intellege: Augusti nostri dispen-
saioris vicarius.

3555 [5jilvano |
conser|vator[j] |
Felicissi|mus aclo[rJ |
d. d.
Sulmone (IX 5076 vidit Antinorius Aquilanus auclor bonm). *

3556 Silvanus CUStOS (SHvanus pineis coronaius d, falcem, s. ramum


pineum tenens, fructus et uvas in veste sub ala gerens. Adsidet canis arreetis
auribus).
Romae, aedicula marmorea (FI 640 vidit Zangemeister ; Schreiber Filla Ludo-
visi p. 195 n. 487).

3557 Silvano d[om.J |


0. (sic) Cornelius |
Genetivos |
decurio ex sing. |

V. 1. m. II Silanis
I
cos.'
Budae (III 3494 vidii Mommsen). — 1) A. 189.

3558 Silvano |
domestico |
pro s.* T. Flavi |
Crescentis |
praef. n. m.
Hisp.* I
T. Fl. Felicianus alumnus. |
domus illius

In vico Boros-Botsard prope Karlsburg (Apulum) Daciae (III H49 bis de-

seripta). —
1) Pro saiute. —
2) Praefecli numeri militum Hispanorum.

3559 [SjYuflJno I
domest[?J|co et Lar|. .

Budae (III 5491 semel descripta).

3560 Silvajno erba|rio^ Sep|timia |


Constajntina |
v. s. 1. m.
Budae (III 3498 vtdit Mommsen). — 1) Herbario.

3561 Silvano fel.' ]


P. Falerius |
Trophimus |
venator |
ornamentis |

decurional.*
In agro Feronensi loco dictoMezzane rep., iam yeronae (1^550% vidit
Mommsen). — 1) Felici. — 2) Idem homo eodem aul fere eodem loco agri VerO'
nensis Parcis sacrum fecit, .infra N. 5767.

3562 Silvano invicto sac. |


C, Tetius Veturius Miciajnus praef. a[/]ae

Sebosia|nae ob aprum eximiae formae captum, quem | |


multi antecessojres
eius praedari |
non potuerunt, v. s. 1. p.
Slanhope prope Lanchester (FII 4S1 vidit Bruce).

3563 pro salute Hadriani Aug. |


ct Sabinae Augustae n. | Silvano
Pantheo Autarces |
Sabina[eJ Aug. n. lib. |
ex voto.
Ilalicae in Hispania rep. a. 4896 (Eph. ep. 8 p. S24 n. 30S). — Silvano Pantheo
dedicati suni eliam tiiuli urbanus FI 69S et Britannicus FII 4058.

3564 sancto Silvano I


|
restitutori^ |
Valeri |
Euphranides |
et Per-

gamus vilici d. d. |


I

Romae, nunc in Anglia (FI 696 cf. p. 5006). 1) Cf tupra N. 3444.

3565 Silvano | sacrati8|simo |


d. d. |
lulius |
Ambicas.
Romae (FI 6S0 vidit Henzen).
74 Caput XI.

3566 (Silvanus falcem gerem, adstantibus eane et gallo) Silvano salutari |

T. Severinius Speratus |
veleranus Aug. |
coh. VI pr. |
consacravit |
Mamer-
tino et Rufo cos.'
Romae rep. prope aggerem Servii in sacrario domus antiquae (Fl 5716 = SlOiS
viderunt Henzen et Huelsen). — 1) /i. i82.

3567 Silvano |
siivestr. |
sacru. |
Mestr. Flor.' |
v. s. 1. m.
Mursae (Eszeg) 5277 vf. p. 1976 vidit Kubilschek).
(III 1) Plane incertum —
num hic Mestrius Florus, amicus Plularchi qui consul fuit (Plut. Oth. 1i) et pro-
consul Asiae temporihus Flavianis (cf. Prosograph. imp. Rom. s. v.).

3568 Silvano siljvestri Aug. pr|o sal. imp. d. n.* |


que precepisjti
votum tib|i solvimus'' |
M. Rubrius |
Felix et C. lujlius lanuajrius lib. |

animo.
In Numidia loco dicto Aziz ben Tellis Numidiae (FIIl 8248 vidit Wilmanns). —
1) Pro salute imperatoris domini nostri. 2) Hexameter imperfeclus. Silvano — —
silvestri et Dianae dedicatus est titulus supra N. 5268.

3569 Valentio |
Silvano |
A. Plulius |
Athenaeus |
v. s. 1. d. d.
Romae, rep. in via Labicana (VI 698 vidit Henzen).

3570 Silvano |
Lari agresti, |
A. Larcius Pro|culus d. d.
Romae (VI 646 vidit Henzen).

3571 [5i7]vanab. |
Flavia |
Donata v. s. |
L m.
Veronae in museo (V 5305 semel descripta).

3272 (Silvanus cum tribtis Silvanabus) Silvanis |


Silvesjtrib. |
. . . .

Scharfenegg ad Leitham fl., non longe a Carnunto,


Vindobonae rep., est

(III 4354 vidit Mommsen; cf Schneider arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 9 p. 55 not. 2).
— Alius titulus Silvanis Silvestribus dedicatus Carnunti rep. est III 4442.

3573 (Silvanus cum cane, Silvanae tres) Sil. et Silva|nis sa., Fla. |
Secun-
dina |
v. s. 1. m.
Aquinci rep. (III S. 10460 vidit Domaszewski).

3574 Silvanab. et |
quadribis Aug. sacrum, |
C. Antonius Valentinus |

vet. leg. XIIII G.\ murum a fu|ndamentis cum suo intjroito (sic) et porti-

cum cum |
accubito vetustate conla|bsum impendio suo reslitu|it, Gentiano
et Basso cos.''

Carnunti (III 4441 vidit Mommsen). — 1) Veteranus legionis quartaedecimae


Geminae. — 2) A. 211.

3575 Silvano |
et Silvanis |
et Quadrubis |
sacrum |
L. Minicius |

Honorat[Ms] |
sig. leg. X G.* v. s. 1. [m.].
Vindobonae rep. a. 1895 (III S. 15497 descr. Kubitschek). — 1) Signifer le-

gionis decimae Geminae.

3576 Silvano, Maglae, |


Longinia Ingenua. |

Sisciae rep. (III 5965 vidit Mommsen).


;

Tituli sacri et sacerdotum. — Silvanus. Faoinus. Priapus. 75

3577 Matronis sac. |


Varius [re]nax |
v. s. 1. m. (deae tres).

3378 Silvano sac* |


Varius |
Tenax |
v. s. 1. m. (Sitvanus cum cane; in
latere animal in rupe iacens, in altero latere arbores).
In vico Pedemontii ilorozzo, deinde Taurinos asportatae arae duae (F7705.'
7704 hanc vidit Mommsen). —
1) u littera inter hunc et sequentem versum inter-
posita, nescio quid sibi velit.

3579 Silvano deo et |


monlibus Numidis |
Q. lul. lulianus et Publi-
cijus Crescentinus qui prijmi hinc columnas vicejnarias' celaverunt et |

et (sic) exporlaverunt, |
v. s. 1. m.
Ollm Marignac prope St.-Beat in saltu Pyrenaeo, iam Tolosae (XIII 58 vidit
Hirschfeld). —
1) Intellege columnas vicenos pedes allas. f^estigia lapicidinarum
antiquarum illo loco extare rtferl Barry apud Henzenum buU. Inst. arch. 1862 p. 142.

3580 Fauno Aug. sacr., |


Epitynchan|us PhiIostor|[^]i Aug. arkar. |

[ui/r.]', v. s.

Thabracae in ora Africae rep. (Gauckler Bull, archeologique du coviite des


travaux hist. 1894 p. 241). —
1) Intellege: Augusti arkarii vicarius (in fine tra-
ditur arkar. |
. . . ius .. .).

3581 Faustus Versenni P. ser.* |


Priapum et templura |
d. s. pe-
culi. f. c*
Pisauri (XI 6514 vidit Bormann). — 1) Faustus f^ersenni, Publii servus. De
hac antiquiore nominis forma (quam habes etiam supra N. 5127. 5207, infra
servilis
N. 5609. 5685'. 5819 cet.) cf Momms. Staatsr. III p. 207 notl; Marquardl Privatleben
p.20. —2) De suo peculio faciendum curavit.

3582 Priepo I
Pantheo |
P. P. Aelii |
Ursio et Anjtonianus ae|diles col.
Apul. I
dicaverunt |
Severo et [OJuin[/]iano cos.'
Albae luliae, i. e. Carlsburg sive ApuU in Dacia (III 1159 semel descripta
saec. XFI). — \) A. 25S.

3583 Granius Fru|gi ara Priapo de suo fecit majiorio* suo.


L.* |

Ben Kassem (FIII S. 14691 vidit Cagnat).


In Africa, toco dicto Sidi Ati —
1) Incertum utrum L. an T. —
2) Focabutum ignotum, quo dominum vel patronum
significari putat Mommsen. (Maioriarius est supra iV. 2148, ex maioriario N. 5445).

3584 saepe Pridpus


[^ac/]ea melca* datur
aslra fuisset.
Romae, pictum in fragmento tectorii (f^I 50995 vidit Huetsen). Buecheter
carm. epigr. n. 862. — \) De melca cf. Buecheler ?nus. Rhen. 57, 1882 p. S20.

3585 custos sepulcri pene destricto deus |

Priapus ego sum. Mortis et vitai locus.


Romae rep. ad viam Appiam inter sepulcrorum rudera, nunc Parisiis (FI 5708
= S175 = 50992 vidit de Rossi). Buecheter carm. epigr. n. 195. Atia carmina
Priapea tapidibus inscripta (F 2805 Buecheler 861; = XI 5862 cf. Buech. 1S0S
XIV 5S6S =a Buech. n. 1S04) hic non repelo.
76 Caput XI.

3586 dis manib. |


C. H. C |
Locus adsignatus |
moDimento io quo
est aedicla Priapi. |
In fr. p. LXX, in ag. p. LXX.
I

Veronae (V 5634 vidit Mommxen). — 1) Tria nomina defuncti.

3587 Vortumno sacrum. |

Bomae, incertum quo loco urbis rep, (Fl 805 vidit Bormann).

3588 Vortumnus* |
temporibus |
Diocleliani et |
Maximiani.
Romae rep. in. u. ^349 prope forum, inter columnas templi lulii (i. e, aedis
Castoris), ecclesiam S, Theodori, hortos Consolalionis , i, e. in vico Tusco medio
(FI 804 descripsit Smetius). — 1) Fortumni signum quod fuit in vico Tuseo memo-
rant Varro l. L. S, 46; Propert. 4, 2, alii; cf. lordan Top. I 2 p. 375 not. 52.

3589 Vortumno sacrum |


P. Curtius P. f. Salassus^ |
P. Titius L. f.

Illlvir.,
I
de munere gladiatorio |
ex s. c.

Canusii (IX 327 vidit Mommsen). In eodem lapide multo postea incisus est
titulus IX 6027. Gemellus est titulus Vestae posilus supra iV. 5316, — \) Cf. N. 5516,

3590 Genio |
munic. Segu[s.] |
ex testam[e]oto |
Miniciae P. f. (
Sa-
binae |
de pecunia quae |
superfuit ope|ns Vertumni, |
C. Pinar. Taurus |

heres f. c.

Segusione (Snsa) in Alpibus Cottiis (V 7253 vidit Mommsen).

3591 Fiorae |
Ti. Piautius Drosus |
mag. II |
v. s. 1. m.
In agro Sabino apud Licentiam dicebatur rep., tabella aenea, nunc ut videtur
Oxonii, complura extant exempla falsa (XIV 5486 vidit Huebner).

3592 A. Herennuleius Sotericus voto su[c]|cepto basim posuit deae


Florae Fortunae Panthea[e].
Romae (VI 50867 = Epli. epigr. 4, 72S et Bull. comunale 1882 p. 1S0, partem
maiorem vidit Huelsen, integram semel nescio guis descripsit saec, XVI).

3593 T. Tettienus Felix', Augustalis, |


scriba librar. aediL curuU. (*ic),
\

viator aedil. plebis, accensus |


consuli*, ftS L m. n. legavit |
ad exornan-
dam aedem P6m6nis^ ex qud summei factum |
est fastigium |
inauratum,
podium pavimenta marm., opus tectorium.
Salerni (X S51 vidit Mommsen), — 1) Libertus ille videtur fuisse T, Tettieni
Sereni consulis temporibus Flaviorum (supra N, 2118 not, 2). — 2) Cf. N. 1946 seq.
— 3) Videntur intellegi Pomonae plurali numero.

3594 L 0. m. I
et dis Pelnatibus |
Scauria|Dus'.
Carlsburgi, ubi fuit Apulum Ddciae, iam Vindobonae (II1 1081 vidit Mommsen),
— 1) Videtur esse D, Terentius Scaurianus legatus pro pr. Daciae a. 110 (supra
N, 2004).

3595 lovi et I
dis Penatibus |
P. NanoDi Dio|phanli, Augustajes
Alinates.
Atinae in Lucania (X 551 vidit Mommsen).
Tituli sacri et sacerdotum. — Vertumnus. Flora. Penates. Lares. 77

3596 deis Penalibus familiaribus M. Fulvius M. f. Gillo cos.' fecit. |

Monlebuono in Sabinit (IX ^776 vidit Slevenson). 1) Consul suffectus a. 76, —


cf. supra N. 199S.

3597 diis deabus |


Penatibus |
familiaribus |
et lovi ceteris|[f]ue

diibus' I

Romae rep. in monte Caelio (FI 50991 = Grut. S, 9 semel vel bis descripta
saec. XFI). — 1) Sic traditur, deinde lapidem rupium fuisse non adnotatur. (Dis
deabus et deis Penatibus dedicatus est etiam titulus V S14.)
3598 I. 0. m. I
dis
l
deabusque |
hospitalibus' Pe|natibusq. ob conj-
servatam salulem |
suam suorumq. |
P. Ael. Marcianlus praef. cob. |
aram
sac. f. nc. d.'
Eburaci rep. (FII 257 principtum vidit Huebner). 1) Quae sequuntur, du- —
dum perierunt. —
2) Postrema incertae lectionis (non consentientibus tesiibus).

3599 . . . .\et diis Pjenalibus sacrarium ... |


anus pontif.
min., patron. ... | [f^d] \
reique publicae do[naui7j.
Praeneste (XI F 2900 vidit de Rossi).

3600 T. Annius L. f. Larg[Ms]' |


dibus Penatibus |
ob rem milita-

rem* |
votum solvit I. m.
Prope Perusiam rep. (XI 1920 Bormann vidit partem). 1) Largi is qui solus —
kanc partem lapidis saec. XFII descripsil Ciattius. L. Annios Largos ordinis sena-
torii complures novimus saec. p. Chr. II (cf. Prosopogr. Rom.). 2) Hoc quoque —
vocabulmn (praeter duas primas litteras quae extant) servavit Ciatlius.

3601 ita mihi deos Pendt6s |


propitios, ut ego hoc |
monimentum |

non violabo.
Placentiae (XI 4286 vidit Bormann).

3603 Draco mag. aediculam [


sigilla oroamentaque omnia |
Lar. fam.'
d. s. p. c^ e[?]demque dedicavit.
f.

Anxani in Frentanis, epistylium scriptum litteris pulcherrimis aetatis fere


liberae rei publicae extremae (IX 2996 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Laribus
familiaribus. — 2) De sua pecunia faciundum curavit.

3603 Anteros 1., Heracleo summar.*, mag.*, | |


Larib. et famil.* d. d.
Stabiis rep., nunc Neapoli (X 775 vidit Mommsen). — 1) Summarum (scilicet
vilicus). — 2) Magistri. — 3) Laribus et familiae.

3604 C. C. N.' I
Suavis 1. et |
Faustus vilic. Lar. et Genium |
cum
aedicula prim.^ in familia d. s. d. (^
Abderae (Adra) in Baetica (II 1980 Huebner vidit ectypum). — I) Tria no-
mina heri significari putat Mommsen. — 2) Primi.

3605 Laribus et [rM]|telae, Genio L. |


n.*, Telesphor. |
et Plate do-
Dum I
dederunt.

\
78 Caput XI.

Tarracone (11 4082 cf. p. 972 vidit Huebner). — 1) Genio Luci nostri (cf.
infra N. 5640). Similiter Lares et Genius heri coniunguntur infra N. 56H.

3606 T. Flavio Phileto et Slatiliae Paulae |


et Statiliae Spatale, |
vixit

ann. XX, iussu decur. Larum Volusianorum*. |

Romae (VI 10266 vidit Henzen). — 1 ) Decurio Larum Folusianorum est etiam
ri 10267.

3607 Laribus |
domest. |
sac. |
v. s. I. m.
Savariae (111 4160 semel descripta),

3608 C. Salvius Eutychus Lar. cas.* ob I


| |
redit. |
Rectinae n." j
v. s.
Morrone prope Larinum (IX 723 vidit Dressel). — 1) Laribus casanicis. Cf.
supra N. 5S55. — 2) Nostrae.

3609 hisce ministris Laribus faciendum co^[rarunt\'. \


C. Terenti. C.

L Pilomus., I
Pilemo Helvi A. s.\ ]
Helenus Hosti Q. s.\ |
(seqtmntur alia no-
mina servorum diiodecim). \
Haec' pondera et pavimentum faciendum et . . .
., |

Q. Caecilio Q. f. Q. n., T. D^ejidio^ T. f. co[s.]'.


Capuae (X 5789 bis descripta saec. XVL XVll). — 1) Cf N. 3581 not. 1. —
2) Haec alter tantum auctorum legit; expectaveris hisce. — 3) DIIDIO vel DMDIO
traditur. — 4) A. u. c. 656. — .^lios antiquos titulos Laribus a servis dedicatos in-
venies V 792. 4087 (hanc anni a. u. c. 695).

3610 magistri: |
M. Licinius M. f. Pusillio, |
Sex. Vipsanius M. f. Cle-

mens, |
Q. Cassius C. f. Niger; |
ministri: |
Blandus C. Afini Asclae ser., |

Murranus P. Clodi Turpionis ser., |


Auctus M. Fabrici Hilari ser., |
com-
pitum refecerunt, tectum |
parietes allevarunt, valvas |
limen de sua pe-
cunia Laribus dant, |
Cosso Cornelio Lentulo L. Pisone |
Augure cos.*
Veronae (V 5257 semel descripta saee. XV). — \) A. p. u. c. 755.

3611 C. Caesare Aug. f. L. PauIIo cos.' |


Lares Augustos |
Q. Nu-
misius Q. I. Legio, |
L. Safinius L. 1. Hilarus, |
Sodalis C. Modi Cimbri
ser., 1 Aeschinus Octavi M. ser.* |
magistr. de suo f. c.

Neapoli (X 15S2 vidit Mommsen). — 1) J. u. c. 734. — 2) Cf. N. 3381 not. 1.

3612 Larib. Aug. |


ministri* |
qui k. Aug. primi" inierunt: |
Anti-
gonus M. luni Erotis, |
Anteros D. Poblici Barnai, |
Eros A. Poblici Damae, |

lucundus M. Ploti Anterotis.

3612* Larib. Aug. |


ministri |
qui k. Aug. primi inierunt: |
Anteros
D. Poblici Barnai, |
Eros A. PobHci Damae, |
lucundus M. Ploti Anterotis, |

Antigonus M. luni Erotis.


Romae rep. in insula Tiberina, bases marmoreae (VI 446. 447 vidit de Rossi). —
1) Ministri vici eius in quo arae steterunt. Ministri hi, servi omnes, adiuncti fuisse
putandi sunt magistris vicorum qui posnerunt titulos N. 3613 seq. 2) Circa —
annum u. c. 747, circa quod tempus magistri plerorumque vicorum in urbe in-
ierunt, cf. N. 3613 not. 3.
Tituli sacri et sacerdotum. — Lares. 79

3613 Laribiis Augustis G\em's Caesarujm^ sacr[M»i].

Q. Rubrius Sp. I".* L. Aufidius Cn ... iciniu[s]


Col. Pollio Felix P [P]hileros
[»w].igistri qui k. Augustis primi* mag[tstermm tn/]erunt.
Lares duo rhyla tenenles, et praelerea hovio caput toga involulus, d. pateram ienent.
In utroque latere: duo homines Ubanles ad aram; adstat tibicen,
In postica: corona querna et lauri duae.
Romae, ara marmorea (FI 443 vidit Ilenzen). 1) Supplemenlum non cer- —
tum cum etiam littera m non omnino certa videatur,
, 2) Magistros vicorum —
e plebe cuiusque viciniae lectos esse testantur Suet. Aug. 50 et Dio SS, 8, libertinos
plerumque fuisse apparet ex inscriptionibus quae sequuntur (cf. etiam FI 35. 54);
hic quoque non ftiit ingenuus, sed incerto patre natus (ita enim accipiendum Sp. f.,
cf. Mommsen Staatsr. III p. 72 not. 4. De tribu Collina spuriorum cf. Mommsen
ib, p. 445). —
3) Magistros vicorum instituit (vel restituit) Augustus circa annum
u. c. 747 (certe snb hoc anno rem narrat Dio SS, 8). El ipso anno 747 inierunt vico-
magistri, ad quorum fastos pertinet FI 2222 ; in aliis vicis magixtros primos rep-
perimus initsse a. 742 (infra iV. 3620), a. 74S (infra N. 3617), a. 746 (supra N. 5090),
a. 748 (supra N. 5508, item VI 545). Ab aliquo ex primis illis vicomagistris po-
situs est etiam titulus VI 128 Dianae.

3614 Laribus AugUStis (Lares duo saltantes, rhyla tenentes). In latere sin.:
imp. Caesare Augusto XIII, M. Plautio Silvan. cos.*, (vir togatus caput toga
involutus; alius similis lituum tenens, inter hos gallina vescens ; mulier velata pa-
teram tenens) D. Oppius 0. 1. Ias6, D. Lucilius D. 1. Salvius, L. Brinnius 0. 1.

Princeps, L. Fiirius L. I. Salvius, |


mag. vici^ sandaliari^ In latere dextro
corona quema (civica) inter duas lauros infra recisas. In postica Victoria clipeum
ad tropaeum adportans.
Romae, nunc Florentiae, ara magna marmorea (VI 448 vidit Henzen praeter
paucas litteras nunc deperditas. Cf. Diitschke JJffizien p. 120 n. 218). \) A. u. —
c. 7S2. — 2) Magistri huius vici creabantur inde ab a. 748, supra N, 5508.
cf. —
3) Vicus regionis quartae urbis Romae, cf. supra N. 5508. Nomen habuit ab Apol-
line sandaliario (Notit. urb. reg. IV), quem Augustus dedicaverat (Suet. Aug. S7).

(in latere sinistro) Larib. AugUSt[js] (in latere dextro)

P. Clodius P. I [«joscius C. M s L. I. Salvius


Lar . . manius C. [l.] . . stus Lar
mag. vici anni noni
sacrificium

(in pavimento ante aram)[ffia]g[t]stri vici Aescleti' anni VIIII.

Romae, ara, non multum a Tiberi, ubi iam dicitur ^via Arenula', irans-
rep.
lata in museum Capitolinum (VI 509S7 Huelsen Roem. Mitlh. 1889 p. 266; Gatti
bull. comunale 1889 tab. III cf. p. 69 seq.). 1) Vicus Aescleti praeterea non me-—
moratur, memoratur Aesculetum a Varr. de l. L. S, 1S2 et a Plin. h. n. 16, 57.

3616 [Laribu]s Aug. |


[aed.y reg. I
)
[yijco III ararum*, |
iussu |
C.
Ponli Faustini | Graniani pr.', |
mag. fecerunt: |
Valerius Onesimus, |
L.
Pompeius Euphrosyn., D. Granius Augustinus, Ti. Claudius Hermes.
| |

Romae rep. ad eecletiam S. Gregorii in monte Caelio (VI 4S5 vidit Henzen). —
80 Caput XI.

1) Aediculam. — 2) Ficus trium ararum memoratur inter vicos regionis primae


vrbis Romae in basi quam magistri vicorum posuerunt Hadriano nunc Capitolina
VI 97S. — 3) Praetoris. Augustuvi instituisse, ut quatluordecim regionum urbis
tutelam praetores et tribuni plebis quotannis inler se sorlirentur, indicant Dio SS, 8,

Suet. Aug. 50, eonfirmant tituli N. 3616—5620. 5772.

3617 Laribus Aug. et Genis Caesarum, [imp. Caes. Domitiano Aug.


cos. IX] I
desig. X' p. p., permissu A. Anni Camartis lr[?6. pleb.^, aedi-

culam, reg. I vici Bonoris] |


et Virtutis' magistri anni LXXXXIP a s[olo

impensa sua restituerunt] :


\
C. lulius C. I. Zosimus, M'. Birrius M'. I. Hierus,
M'. B[irrius M'. 1]
Romae, incertum quo loco urbis rep., iam Veronae (VlAi9 vidit Mommsen).
— \) A. 85. —
2) Cf. JS. 5616 not. 5. 3) Vicus Honoris et Virtutis memoratur —
etiam inter vieos regionis primae urbis Romae in basi Capitolina (cf. JS. 3616 not. 2).
ISomen sine dubio habnit ab aede Honoris et Virtutis, quam Marcellus voverat (Liv.
27, 23 cet.). — 4) Huius igitur vici primi magistri videntur iniisse a. u. c. 7iS
(ante Chr. 9).

3618 Laribus Augustis |


imp. Nervae Caesaris Traiani Aug. Germ.
cos. W, permissu Ti. Allieni Siciui Quintiani tr. pL^ |
idem probavit,
aediculam regionis VI vico Portae CoUinae vetustate |
conlapsam a solo

sua impensa restituerunt magistri anni CI..': |


Ti. Sicinius T[i.] 1. Re-
ceptus, A. Varro A. 1. Felix, P. Vettius P. 1. Posidonius, C. Turranius C. 1.

Geni [aZ?s].
fiomae in monte Quirinali (VI 450 cf. 50768 integram nescio quis descripsit
saec. XV exeunte, quod exemplum referunt lucundus et Manutius, partes unus
alterve descripsil saec. XVI. XVII). — 1) A. 98 vel 99. — 2) Cf N. 3616 not. 3. —
3) Apographa variant inier anni CV ei anni Cl . .

3619 Laribus Augustis et Genis Caesarum, |


imp. Caesari divi Nervae
filio Nervae Traiano Aug. Germ. ponlifici maximo trib. pot. Illl cos. III

desi[^. IIIP], I
permissu C. Cassi Interamnani Pisibani Prisci praetoris*,
aediculam reg. XIIIl vici censori^ magistri anni CVI . . |
vetustate dilapsam

inpensa sua restituerunl, idem pr.* probavit: L. Cercenius L. lib. Hermes,


M. Livius 0. lib. Donax, [
P. Rutilius P. f. Priscus, L. Coranius L. lib.

Euaristus. |
Dedic. |
IIII k. lan.' |
L. Roscio Aeliano |
Ti. Claudio Sacer-

dotae (sic) cos.®


Romae rep. in insula Tiberina, nunc in museo Capitolino, epistylium aedi-
culae marmoreum (VI 4S1 vidit Henzen). — 1) A. 100. — 2) Cf. N. 3616 not. 5. —
3) Vicus censorius memoratur etiam in basi Capitoltna (cf N. 3616 not. 2) et

VI 821. —
4) Praetor. — 5) dedic. IIII k. lan. a dextra, 6) quae sequuntur a sinistra
nominum quattuor magistrorum incisa sunt, vocabulum cos. tractum ad prioris
consulis nomen (consulum hoc par praeterea non notum),

3620 [Laribus 4]ugust. vici lovis fagutal[ts' et \


Genis Caesarum,
i]rap. Nerva divi Nervae f. Traian[o |
Aug. Germanico Z>oc] ico pont. max.
trib. pot. XIIP imp. VI [cos. V, |
permissu] PoUionis trib. pleb.',
Tituli sacri et sacerdotum. — Lares. 81

aed.* reg. III vetusla[/c |


dilapsam a solo »tfl]gislri anni CXXI* sua inpensa
reslitu[er.| |
Phoebus, A. Nonius A. 1. Onesimus, |

Callistus, L. Valerius L. 1. Eulichus.


Romae^ olim in horlo quodam in QuiHnali, sed incerlum num ibi rep,, est
in museo Capitolino (Fl 432 vidit Henzen). 1) Sacellum lovis Fagutalis memo- —
rant Varro de l. L. S, iS2; Plin. h. n. i6, 37. Cf. lordan Top. 11 p. 2S5. 2) /i. 109. —
— 3) Cf. N. 5616 niit. 3. 4) Aediculam. —
5) Huius igitur vici primi magistri —
videntur iniisse a. 742 (ante Chr. 12).

3621 LaribusAug. et [Genio \


tw]p. Caes. !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!'
[P]ii Fehc[?s Ang. pont. max., trib. pot. II, cos., p. p.], \
aediculam reg. VIII
vico Vestae* \[etustate conlapsam] \
a solo pecunia sua restituer[unf ma-
gislri anni CCXX . . .^]: ...|nius Pius, L. Calpurnius Felix, [per] \

C. lulium Paternum praef. vigii.'' em. [vir.^, L. Mario Maximo II] \


L. Roscio
Ael[mno cos.^], \
curantibus M. Servilio Crispo ei M. Serv[»7?o]
Romae rep. a. 1878 ad ecclesiam S. Pauli extra muros (VI 50960 Eph. ep. —
4, 746 vidit Henzen). — 1) Erasa sunt nomina Severi Alexandri. 2) Vicus hic —
praeterea ignotus videlur nomen habuisse a celeberrimo templo Vestae, quod, situm
in foro Romano, pertinuit ad regionem octavam urbis. Illo loco lapidem hunc
antiquitus stelisse patel (cf. lordan Top. I 2 p. 297 not. 126). 3) Afinus, quo —
hic titulus positus 225, fuit vici ducentesimus tricesimus, si sumimus,
est, p. Chr.
in hoc vico magistros primos iniisse anno u. c. 747. 4) Antea procurator fuit —
in Dacia (III 1S65). — 5) Alium praefectum vigilum eminentistimum virum habuimus
supra N. 463 (not.5); cf. quae exposui Eph. ep. 7, 1207. — 6) A. 225.

3632 Laribus |
Agustojrum (sic) do|minoru|m nostro|rum et Ca|sa-
rum (dc).
Veronae (V 5239 vidit Mommsen).

3623 C. Marcius Apilus *, |


magister Larum |
Augustor.* et Geoii I
Cae-
saris August,, |
hic situs est. |
In f. p. XX, in ag. p. XX.
Halicae in Baetica (II 1153 saepius descripta saec. XVI—XVIIl). — 1) Cng-
nomen non certum (variant descriptores). — 2) Magistri Larum Augustorum, ordinis
libertini ut videtur, fuerunt et Tarracone (II 4295. 4297 ; magistri Larum II 4504.
4506. 4507. II S. 6106) et in aliis oppidis Hispaniae.

3624 C. Laetilio M. f. K[palo] \


Ilvir. quinq.', |
Lares Augustales et |

Mercurium piscatores propolae de pecun. sua


|
et f. c. i. q. p.' |

Carlhagine nova (II S. 3929 Huebner vidit ectypum; ex. scr. epigr. 227). —
1) Intellegendum, aut: cum duovir esset Laetilius, aut in honorem Laetilii. Laeti-
lius ille coliega fuit regis Plolemaei, lubae filii, in quinquennalitate, vivo etiamtum
Augusto, testtbus nummis (Eckhel 4, 160), ex quibus etiam cognomen supplevimus.
— 2) Faciundos curaverunt idemque probaverunt.

3625 Genio domnor., Cereri, |


T. Poblicius Crescens Laribus |
publi-
cis dedit imagines argent. duas* testamento ex -HS-ooc». |

Patavii fuit inde a saec. XVII, sed fortasse oriunda e.c Dalmatia, basis
(V 2793 vidit Mommsen). —
1) Scilicet alteram Genii dominorum, alteram Cereris,
quarum imaginum sunt vesligia in basi relicta.

Dbssad, Inscriptiones Latinae II. 6


82 Caput XI.

3626 Onesimus Aug. lib.,


|
proc, |
fecit imaginibus et |
Laribus' cul-
toribus Fucini."

I

Ad lacum Fucinum rep., iam Neapoli (IX 5887 vidit Mommsen). 1) Ima-
gines in titulo dedicato a liberto Avgusti sine dubio sunt imagines domus divinae.
Lares et imagines Caesaris saepe una eolebantur, cf. supra N. 5S43 not. 1. —
2) Onesimus in acdicula sacraverat donoque dederat collegio cultorum dei Fucini
imagines Caesaris et Larum.

3627 P. Flavius Sp. f. Cam. Decimus, |


P. Flavius Palestricus H. A.S |

M. Trebienus Tiburtinus H. A.', [


cur., |
cultoribus domus divinae |
et For-
lunae Aug. Lares |
Augustos d. d.
Tibure (XIF 5S61 tota semel descripta saec. Xf^II, fragmentum etiam postea).
— 1) Herculaneus Augustalis (de hoc collegio Tiburtino cf. CIL. XIFp. 567 et infra
inter municipales).

3628 Larib. d. d., Romano |


more dedicata.
Ad S. Fictorini ecclesiam prope Aquilam, ubi fuit Amiternum (IX 4f8S vidit
Brunn).

L. Minicio PauUino |
M. Papuleio Latrone q.*, |
Lar. pub.* re-
positi.
Bononiae, tabulae duae eadem inscriptione inscriptae (XI 697 vidit Bormann).
— 1) Quaestoribus. —
2) Laribus publicis aram in urbe dedicatam habes supra

N. 99; cf. item N. 562S.

3630 Laribus |
salutaribus |
Reginus nost. |
cos.'
Romae rep. in Esquiliis, ara in uiroque latere eodem
titulo inscripta (FI 439

vidit Ilenzen). —
Reginus noster consul. Ara videtur dedicata a servis nomine
1)

domini consulatum adepti. Reginos honoribus functos novimus complures.

3631 Lari victori |


sacr. |
Gavia Statuta |
v. s. 1. m.
In agro Clusino rep., est Perusiae (XI 2096 vidit Bormann).

3632 I
sevir j C. Salius Ste |
Laribus magn[i]s
et viator. de suo restitu[«7].
|

Narbone (XII 4520 semel descripta saec. XFIII).

3633 Maxsu|mus [IJovjessi f. Lajribus vi|alibus |


v. s. 1. m.
In Callaecia prope locum dictum Celanova (II 2SI8 semel descripta c. a. 1600).

3634 voto suscepto I


Laribus |
conpitalibus |
vialibus |
[s]emitalibus |

sacrum.
Prope Falerios (XI 5079 vidit Bormann).

3635 Laribus |
competali|bus sive |
quadrivi|...
Zahlbach prope Moguntiacum rep., iam Cassel in museo (Brambach 44S9 a
prioribus).

3636 Fortunae |
reduci, Lari |
viali, Romae |
aeternae, |
Q. Axius
Aeliajnus' v. e.*, proc. |
Aug[g'.] |
loni.'
Sarmizegetusae in Dacia (III 4422 semel descripta saec. XFI). — 1) Cf. supra
N. 4574. —
2) Fir egregius. 3) Cf infra 5849 not. 2. — N
Tituli sacri et sacerdotum. — Lares. Qenii. 83

3637 1. 0. m. et La. |
mil.* ceteris|que dis |
C. lul. Pisiban. |
Maxim. |

Aemil. Papus' |
tr. lat. leg.' 11 Ad., |
v. s. 1. m.
3338 Hammoni* |
L o. m. et Lar. |
mil* ceterisq, |
dis |
M. Caec. Ru
finus I
Marianus |
tr. lat. leg.^ IV [F.] |
v. s. 1. m.
Aquinci (All-Ofen) rep. (111 5460. 3463 hanc vidit Mommten). 1) Lares —
militares memorantur etiam in actis Arvalium anni 213 (supra N. 451 versus fin.).
— 2) Forlasse C. lulius Pisibanus consul suff. a. inc. (fasii fer. Lat., CIL. I ed. 8
p. S9). — 3) Tribunus laticlavins tegionis. — 4) Si significatur luppiter Hammon,
mirum est Hammonis vocabulum primo loco positum. Possis cogitare de stgno
Hammonii, quo Rufinus Marianus usus sit.

3639 diis Laribus Gapetico|rum* gen|tilitatis*.|

Inter Salamancam et Meridam, loco dicto ta Oliva, ubi fuit Capera Baeticae
(II 804 descr. Accursius aliique). — 1) Sic Accurs., Capel- alii. — 2) C/. ad II 2633.

3640 Genio L.' nostri |


Felix l.

Pompeiis rep. in atrio aedium L. Caecilii lucundi coactoris, in hermae aerei


stipite marmoreo (X 860 p. 968 vidil Mommsen). 1) Lucii. —
3641 Genio M. n.* et |
Laribus*, |
duo Diadumeni |
liberli.
Pompeiis in domo Epidii Rufi, tabula aediculae podio inserta (X 861 vidit
Mommsen; cf. Overbeck et Mau Pompeji p. 299 cum tab.). 1) Marci nostri. — —
2) Cr. N. 3605 not. 2.

3642 Genium |
Clodi Romani, | Hermes ser. fec.
Romae, parva basis (TI 258 vidit Henzen).

3643 Genio Similis' famiba. | |

Romae, nunc Vrbini (FI 259 vidit Bormann). — 1) Nomen domini (num
significetur C. Sulpicius Similis praefectus praetorio Traiani, plane incertum).

3643* Ixus 1.
I
Genio domini |
v. s. 1. m.
Concordiae (Portogruari), arula (V 1868 vidit Mommsen).

3644 Genio mitissimi amantissimiq. |


coniu^^tsj et lunoni suae, Ho-
ratia |
U- fil ria faciendum cura., L. Spellati Saturnini'. |

Prope Lambaesim (f^III 3695 vidit Renier). 1) Nomen mariti, inserendum —


fuit post coniul^M].

3645 lunoni Iusta[eJ |


n.', [
voto suscepto |
pro salute eius, j
Cleanthus
1.«
1
Prixus Helle», |
Lar. d. d."

In ruderibus Lunae rep., una ut videtur cum proiome muliebri (XI 4524
semel ut videlur descripta saec. XFII). — 1) Nostrae (lusta nomen fuit mulieris).
— 2) Lihertus. —
Servorum nomina, qui una cum Cleantho protomen dominae
3)
dedicaverint, putat fortasse recte. Bormann
4) Lares dono dant. Nota imagines —
Larum dedicatas esse lunoni dominae (de lunonibus mulierum cf. Preller R. Myth.
ed. 3 I p.87. 271 II p. 196, item supra ad N. 5123).

3646 Genio |
loci.
Ostiae (XIF 11 vidi).

3647 deo I
Genio |
loci |
v. s. 1. m.
Eburaci (Eph. 3, 78. 180).
84 Caput XI.

3648 Genio loci resiitulo a L. Egnatujleio Romulo


| | |
tribuno.
Roiiiae (yi 247 vidit Bormann).

3649 Genius montis* (ara, circa quam volvilur serpens


|
huius loci j

cibos in ara positos gustans; iuxta puer nudus ramum ienms).


Herculanei rep. a. 1749, pictum in pariele (IF 1176 ex '^Pitture anliche d'Erco-
lano^ I p. 207). —
1) Focabulum num recte exceptum sit, dubito.

3650 Genio loci |


feliciter.

Ebu7'aci (FH 25S vidit Huebner).

3651 feliciler sit |


Genio loci. |
Servule, utere |
felix tabern|am aure-
filcinam.
Nurton, profie Eburacum, rep., tituliis mnrgine inclusus in formam tabellae
ansatae, nunc Eburaci (FIl 263 cf. Eph. ep. 7, 959 vidit Haverfield).

3652 Euphrates Aug. lib.,


|
proc, ob effecta sibi |
in hac stalione 1

annua centena, |
Genio huius loci |
d. d.

Lanuvii dicitur rep., est Romae (FI 246. XIF 2087 vidit Henzen).

3653 Tutelae et |
Genio lo|ci Agathojdorus acjtor.
Carnunti rep. (III 4443 vidit Mommsen).

3654 diis deabusq. |


Genioque loci |
(complura perierunt) j
M. Aur. Va-
lenti|nianus' v. c, leg. Aug. p[r.] pr. |

Aqiiinci (IH 5418 vidit Mommsen). — 1) Cf. supra JS. 399.

3655 [5j7u]ano Aug. |


Genio |
loci pro |
salute |
C. Veltii |
Sa[6]i-
nian[?]* j
leg. Aug. pr. p[r.], |
Nymphicus |
lib. eius |
[a]ediculara (
ex
voto rest.

I

Carnunti (III 4426 cf. 11089 vidit Mommsen). 1) Idem videtur memorari
FIII 825 et fortasse apud Dionem 72, 5.

3656 [G]enio loci |


et Fortuna[c |
c]onservatri|ci pro salute |
d. d.
Claudi Aug. ]
Aur. Superinu[s |
p]'[«]f. leg. I Adi. |
a. v. I.* ex voto |
po-
[s]uit, d. n. i.^ ]
Claudio Aug. [et] \
Paterno [cos.y
Brigetione (Szony) rep., est Pestini (III 4289 vidit Mommsen). — 1) Agent
vices legati. — 2) Invicto (?). — 3) A. 269.

3657 Genio loci, |


Fortun. reduci, |
Romae aetern. |
et Fato bono |

G. Cornelius |
Peregrinus |
Irib. cohort. ]
ex provincia |
Maur. Caesa. j

domo ... I
dec . . . (supra caput viri barbati, Fati boni, ut puto, caput feminae
galeatae, Romae sine dubio. In postica) Volanti |
vivas (ascia, culter; supra pro-
tomae duae, fortasse Genium loci et Fortunarn repraesentantes. In latere d. patera
et urceus, in latere s. paterae duae et fructus nescio quis).
Ellenborough prope Maryporl rep. (FII 570 cf. Eph. ep. 5 p. 129 Huebner
vidit ectypum).

Genium loci habes etiam supra N. 2520. 2336; cf. etiam N. 2015, item N. 1397.

3658 deo loci, ubi |


auspicium dignita|tis' tale municipes Api|[sen-
ses\ .... (in utroque latere fulminis dimidia pars).
Titali sacri et Bacerdotam. — Genii. 85

Henschir Ain Tarf esch Schna, uhi fitit municipium Apisa maius provinciae
Africae, iam Tmifle (VIII 774 cf. p. 1M0 viderunt fVilmanns et Schmidt). —
1) Anaglypha lalerum ad fulminis nuntiationem in ineundis magislratibus sol-
lemncm refert Mnmmsen.

3659 ex imperio |
Geni Alotiani' |
Euaristus servi[lor deorurn ex
vi|so lih. an.
Neapoli olim, nunc Florentiae (X 1S60 vidit Henzen). — 1) Fortasse ab Haloto
quodam nomen ductum.

3660 Genio domi* |


suae |
Sex. Pompo|nius Caeci|lianus vet., |
ex
strat.,
I
aram res|tituit.

Lambaesi (Flll 2397 vidit fFilmanns). 1) Genio domus sacrum titulum —


.'IfricaJium habes supra Nt1091, alium FIII S.21605 Eph. ep. 5,10SS; cf. etiam =
supra N. 3574 v. 6.

3C61 Genio |
macelli |
Flavius | Urbicio |
ex voto |
posuit |
sacrum.
Bracarae Auguslae (II 2413 semel dfscripta).

oDD» (luppiter sedens. A


dextra eius Minerva versa ad marmorarium in
scalpendo capite columnae occi/palum ; iuxla grandis machina qua columna erigitur,
A sinistra lovis Diana; deinde figura habitu ut videlur muliebri, manu sin. cornti
copiae tenens, libans ad aram; postremo ingens serpens, crista barbaque in.iignis.
Supra eum serpentem et caput figurae illius incisum est) GeniuS [fAe]atli\ (In
margine inferiore tabulae) Lucceius Peculiaris redemptor prosc[a]eni |
ex
biso (sic) fecit.

Capuae,. tabula marmorea sculpta (X 5821 vidit Mommsen. Imaginem dedit


A. S. Mazochius in mulil. Campani amphilheatri titul., et ex hoc MHlin Galerie
myth. tab. XXXFIII fig. 139, aliique). 1) Dubitari polest, uirum hoc ad sp.rpentem —
pertineat (ut sub eius imagine Genius rcpraesentatus sit) an ad figuram adstantem,
quam, cum muliebris esse videatur, Fortunam putarunt nonniilli (lahn Berichte
esse
der sachs. Ges. d. W. 1S61 p. 304). Qui saeculis prioribus tabulam viderunt Mabil-
lonius et Mazochius, iis figiirn illa mascula visa est.

3663 pro salute |


dominoruni |
Genio honeorum |
Saturninus et
|

Successus I
horreari |
donum dederunt, |
Caesare Vespasiano VI |
Tilo Cae-
sare imp. IIII |
cos.*
Romae (VI 23S vidit Henzen). — \) A. 75.

3664 Genio horreorum Leoniauorum et Herculi | |


salutari' |
Luc^
Scanti GemeUi Musaeus libertus.
|

Romae (VI 257 servavit Accursius). \) Cf N. 5445. —


3665 Genio |
horreor. Seian. |
L. Volusius Acindynus p.' |
et L. Vo-
lusius Acindynus f.^ signum Aesculapi sua p. d.
| |
d.
Romae (VI 238 sae/nus descripta saec, XVI. XVII). — 1) Pater, 2) fiUus.

3666 Genio Larum |


horrei Pupiani j
L. Lepidius Politicus, |
C. Pupius
Blastus I
[d.] d.
Arimini (XI 557 vidit Bormann fractam, quae perierunt tupplevit ex apo-
grapho facto saec. XV).
86 Caput XI.

3667 Genio |
tutelae | horreorum |
A. Annius j
Eucharislus |
ex voto.
Caesaraugustae (Zaragoza) Hispaniae Tarraconensis (II 2991 semel descripta
saec. XFI).

3668 Num. dom. Aug. |


sacrum, |
Genio conservatolri horreorum Galj-
bianorum', |
M. Lorinus |
Fortunatus |
magisler |
s. p. d. d. (In parte op-

posita) num. dom. Aug. |


sacrum, |
Fortunae conserjvatrici horreor. |
Gal-
bianorum', M. Lorinus Forlunajtus magister
| s. p. d. d. (In latere aliero |

Fortuna diademata, d. gubernaculum supra orbem, s. cornu copiae tenens; in


altero sacerdos imberbis [Geniusl velatus, libans ad aram.)
Romae, ara marmorea, rep. inler montem Teslaceum et Tiberim (f^I 256 vidit
Smetius). — 1) De horreis Galbianis, sitis eo ipso loco ubi haec ara reperta est,

cf. supra N. 1621 not. 2.

3669 lovi oplimo maxi|mo, Genio areae frujmentariae Aug. sac, |

P. Marcius P. f. Q.' Cres|cens. mag.^ ob statuam, |


quam ob honorem
ma|gistratus sui die III nojnarum ianuariarum |
in Capitolio promiser., |

inlatis r. p. summis ho|noraris decurionatus |


et mag. s. p. f. et eodem
anjno die XVI k. Octobr. |
dedicavit. L. d. d. d.
Uzeli (hodie Vdjel) agri Cirtensis (VIII 6359 vidit fFilmanns). — 1) Quirina
(tribu). — 2) Magister.

3670 lovi custodi


I
et Genio |
thesaurorum |
aram |
C. luiius Aug.
lib.
I
Satyrus |
d. d. (In latere) dedic. XIII k. Febr. [
M. Civica Barbaro ]

M. Metilio Regulo cos.*


Romae, nunc Parisiis (VI 576 vidit Henzen). — 1) A.4S7. Quomodo cum hoc
anno conciliari possit dedicantis numen derivalum aut ab Augusto aut a Caligula,
ignoratur.

3671 I. 0. m. et Genio |
venahc* \
P. Aciiius Cerdo |
votum solvit
j

Nerone Caesare^ |
Aug. IIII, |
Cosso Lentulo Cossi f. cos.*

Romae rep, in Aventino, ara in fronte et a tergo eodem titulo inscHpta


(VI 596 cf. 507S5 vidit Boissevain). — 1) Ut supra iV. 48SS habuimus Genium
publici portorii, ita hic et JS. 5666— 5668 videtur intellegendus esse Genius vecli-
Romani pen-
galis alicuius, scilicet Genius vicesimae quintae, quae aerario populi
debatur ex pretiis mancipiorum venalium. Qui dedicant tilulos hos, aut mercatores
fuisse crediderim aut mancipes. 2) Verba Nerone Gaesare rasura temptata. — —
3) A. 60.

3672 I. 0. m. et |
Genio p. R. et venaHci', |
C. C. Lappi Mutilus
et 1
Rufus et |
L. L. Rubri Antiochus |
et Hymnus |
votum solverunt I.

m., I
L. Verginio Rufo |
C. Memmio Regulo |
cos.* (In parie opposita) [/.] o.

m. et J
Genio p. R. et venalic' |
L. L. Rubri Antiochus |
et Hymnus et |

C. C. Lappi Mutilus et |
Rufus |
votum solverunt 1. m., |
L. Verginio Rufo |

C. Memmio Regulo (
cos.''

Romae, in arae, rep. cum ea quae praecedit, duabut frontibus (VI 597 descrip-
serunt saec. XVI auctores idonei). — 1) Cum Genio populi Romani et venalicii con-
ferri potest Genius populi Romani et commercii (supra N, 1860). — 2) A. 63.
Tituli sacri et sacerdotum. — Genii. 87

3673 I. 0. m. I
et Soli divino |
et Genio |
venalici |
Q. lulius Maximi |

lib. Felix |
cum lulia |
Q. f. Romaua |
coniuge libens anim. |
vot. solvit, |

imp. .'!!!!!.'!!' \
Caesar. Aug. Ger. XII, |
Ser. Cornelio Dolabella cos.*
Romae rep. una cum iis quae praecedunt (FI 398 vidit Henzen). — 1) Do-
mitiani nomen abrasum. — 2) /4. 86.

3674 lovi 0. m. et deae Suriae I


|
et Genio venalici |
C. Granius
Hilarus cum Lissia Sabina v. v.
| |

Romae, incerlum quo loco urbis rep. (f^l 399 aliquoties descripla saec. XFJ).

3675 Genio |
Noricorum* |
L. lulius Bassus |
stationarius ' |
eo-
rum d. d.

I

Romae, ineerlum quo loco urbis rep. (Fl 230 vidit Henzen). 1) Stationes
viunicipiorum ad for^im Romanum memorat Plinius h. n. 46, 44, 236, '
tabernas circa
forum civitalibus ad stationem locatas' Suet. Ner. 37. Eo loco, ubi haec ara de-
dicata erat, civitates Norici stationem suam habuisse, stationario eoriim curam
agente, probabiliter putat Mommsen.

3676 Genio |
senatus.
Siccae Feneriae (Kef) in provincia proconsulari Africa (FIIl S. iS848 vidit
Schmidt). —
In provincia Asia non rarae dedicationes sunt 9-ea avYxk^zip faetae.

3677 Genio plebei.'


Romae
|

rep. ad Appiam, nunc Mediolani (FI 249 vidit Mommsen). —


1) Potest spectare ad plebem collegii alicuius. Naronae in Dalmatia Genio plebis
dedicatus esl titulus III 177S.

3678 Genius |
populi |
Romani.
Romae, rep. ad sacram viam inter clivum Capitolinunt et basilicam luliam,
saxum quod videtur fuisse pars pavimenti basilicae luliae, inscriptum ab otioso
qttodam, aetate labente (vix anle saec. p. Chr. quintum); nunc in museo thermarum
Dioclelianarum (VI 248 vidit Henzen cum amicis). Per longitudinem eiusdem la-
pidis iisdem plane litteris inter duas phallorum figuras scriptum est: Orfite cinede, |

qui [b]\s promisisti petti|care et non biti dare (= vis te dare).


I
Priora qui scripsit,
in mente (et ante oculos) habuisse videtur Genium populi Romani ab Aureliano
in Roslris dedicatum (cf. Jordan Top. I, 2 p. 577). Titulus est similis eorum quos
composuit Huelsen CIL. Fl 29849* seq.

3679 P. Tullius Felus


G. p.* fecit oficinator R. f.*

insule Vitaliane
donum fecit
(serpens).

Romae in Esquilino (via delle Sette Sale), in pariete quodam pictum (Gatti
Notizie 189S p. 80). — 1) Genio populi Romani feliciter (Gatti).

3680 . . . . ico . . .
I
quis hanc ara[m] |
laeserit, babeat |
Genium ira-

tum I
populi Romani |
et numina divo|rum.
Romae, nunc Urbini (FI 29944 vidit Bormann).
Praeterea inscriptiones Geniorum passim reperiuntur per totum hoc opus (cf.

in indice).
88 Caput XI.

3681 Fortunai |
poblicai |
sacra'.
Bcneventi, tabella aenea (IX 1S4S viderunt Mommsen aliique). — \) Cf.
N. 3096 not. 2.

3683 Forte ¥o[rtmiai]


violaries, [w]a[(;/s/res]

rosaries, co[iravere].
coronaries;
Romae V m. pass. a porta Portuensi (FI 169 cf. 5ff707
rep. trans Tiberim,
tndit Sacrarimn Fortis Fortunae silum trans Tiberim ad miliarium
Huelsen).
sextum memorat hemerologium Amiterninum sub d. 24 lun.; ex hoc sacrario vi-
dentur prodiisse lapides hi et VI 168 (cf. CIL. I ed. 2 p. 520).

3682* [F]orte For[;«na?| |


donum dant |
conlegiu lani* |
Piscinenses^ |

Magistreis |
coiraverunt |
A. Cassi. C. I., |
T. Corneli. 9or.' 1., |

Romae rep. ibi ubi ea qnae praecedit (VI 167 cf. 50707 viderunt Henzen et

Huelsen), — 1) lanii excepit Henzen; sed lineoia quae extal post lani non videtur
esse I littera. — 2) Piscinenses lanii hi dicti a piscina publica, quae postea regio-
nis urbi duodecimae nomen dedit. — 3) Corneliae.

3683 cisiariei Praenestinei F. P. d. d.' Mag. cur.'' (sequuntur nomina


corrupta).
Praeneste (XIV 2874 semel descripta saec. XV). — 1) Fortunae Primigeniae
-donum dant. — 2) Magistri curaverunt.

3683* coques atriensis* \F. P. d. d.] Magistres: Rodo Or[ccy?] \


. . . [s.],
|

Artemo Dind.^ Q. s., Apoli[Mam .... s.], Protus Ae[mt7j..s.] 1

Praeneste (XIV^ 287S semel descripta saec. XVIII). — 1) Atrienses cur dicti
sint hi coqni, latet. *- 2) Cf. supra N. 5S81 not. 2.

3683^ .... fabres F. P. d. [d]


P/aenesle (XIV 2876 vidit Stevenson).

3683° conlegiu mercator. |


pequarioru, mag. coir. |
[I.] Muuci. P. f.,

C. [V]atroni. C. l., |
F. P. d. d. ]. m.
Praeneste (XIV 2878 bis descripta saec. XVI).
3683«* M'. Obeili. M. f., Vo . . .
., |
aurufic. de sacra v[tfl]|, Apella 1.,

F. P. d. [d.]

Praenesle (Notizie degli scavi 1896 p. 32). >

S683^ lani danf, mag. coeravere: |


L. Ligurius L. 1. Antiochus, |
P.

Dindius P. 1. Davos Calidus, |


Q. Petronius Q. 1. Salvius, |
Sex. Pontius
Sex. 1. Stabilio.
Praeneste (XIV 2877 integram solus descr. Smetius).

3684 Orcevia Numeri |


nationu gratia' |
Fortuna Diovo fileia* |
Primo-
genia' donom dedi.
|

Romae empta a Dutuit Rolhomagensi sed reperta sine dubio Praeneste, ,

tabella aenea (XIV 2865 ad ectypum; imaginem Froehner coUection Augusle


Dutuit, Paris. 1897 n. 77 tab. 74). Tractavemnt Mommsen Herm. 19, 1884 p. 435;
lordan symbolae ad historiavi religionum Italicarum alterae (ind. lect. Regio-
mont. 1883) p. 5 seq. 1) CRATIA aes. —
Intellege: nationis gralia, i. e. propter
Tituli sacri et sacerdotum. — Fortana. 89

feturam pecorum; cf. Festtts p. 167: in pecoribus bonus proventus feturae bona
natio dicitur (Mn). — 2) De
forma cf. I. Schmidt Herm. l. c. p. 4Si not.
fileia 5.
lovis filia Fortuna Primigenia praeterea non dicitur nisi in N. 56SS ut videtur. —
3) PRIMOOENIA aes.

3685 Fortunae |
lovis puero' |
Primigeniae |
d. d. |
ex sorte com-
pos I
faclus Nolhus Ruficanae L. f. Plolillac.
I
|

Praeneste (XIF 2862 cf p. 49i quater descripta saec. Xri/XP'11). l) Sic —


Iraditur. Pueri vocabultim feminino sensu adhibitum putat Mommsen, citans Chari-
sium (jui tradit apud antitjuos id ita in usu fuisse, ut apud Graecos 6 nalq et tj nalq,
et ipsatn Forttitiam dici lovis puerttm, i. e. filiam (Mommsen Herm. 19, 4S4).

3(}86 Foitunae |
lovi* puero |
ex testamento |
Treboniae |
Symphe-
rusae |
Annius Herma heres. L. d. d. d.
P. | |

Praeneste (XIF^S^S seplies descripta saec. XFIjXI^II). — 1) lovis unvm ex


septem apographis),

3687 Fortun. Primig. |


signum Aequiltatis Nigrinia |
Auxesis cum |

Felice Aug. lib. et |


suis d. d. d. d.

36S8 Forlunae |
Primigeniae |
Ti. Claudius |
Thermodon et |
Mettia
M. f.
I
Lochias eins |
simulacra duo |
Spei |
corolitica* d. d.
Praeneste (XIF 2860. 2853 saepius descriptae saec. XFI). — 1) Corolitica
videnttir dici signa ex marmore corolilico (Plin. h. n. 36, 62).

3687 L. Sariolenus |
INaevius Fastus |
Consularis', |
ut Triviara in
lunonario, |
ut in pronao aedis |
staluam'' Antonini August. |
Apollinis
tsityches^ (sic) Spei, ]
ila et hanc Minervam |
Fortunae Primigeniae |
dono
dedit I
cum ara.
Praeneste (XI F 2867 vidi). — 1) Faslus Consularis cognomen reperitur etiam
in alia Praenestina XII^292i. — 2) Reqiiirittir : statuas. — 3) Nt/men videlur con-
flatum ex Iside et Fortuna. (Eliam in lilulo Delio aetatis Romanae Rull. de corr.
hellen. 6, 1882 p. 339 n. 43 memoratur 'laig Tvxv IlQcoToyeveia.)

3688 Fortuo^e |
Primigeniae |
ex voto |
D. Poblicius |
Comicus |

manceps aedis |
per aonos XUI, |
Pobhcia Quinta f., (
Fresidia Palmyris
ux(Tr. I
Cellareis* |
Amoeno, Dionysio, |
Lino.
Praeneste (XIF 2864 vidi). — • 1) Significariy titulum positum esse cum cel-
larii essent servi tres Amoenus, Dionysius, Linus, putat Henzen.

3689 Fortunae sanctae |


Atinia Tyrannis |
seminaria a porta [
trium-
phale', I
P. Terentius Fortunatus [
vir carissimus, |
cui gratias maximas |

semper egi*, |
cum |
Terentia Fauslina |
filia |
donum dedit. |
L. d. d. d.
Praeneste (XIV 28S0 descr. Smetius aliique). 1) f^idetur intellegi porta —
quae dicebatur triumphalis urbis Romae (lordan Top. I 4 p. 240 n. 76). 2) Ma- —
riti mendonem postea intrtuam esse apparet.

3696 (modii duo spicis repleti; spicarum manipuli dtio)

tu, quae Tarpeio coleris vicina Tonanti',


votorum vindex semper, Fortuna, meorum.
90 Caput XI.

accipe, quae pietas ponit tibi dona merenti,


effigieni nostri conservatura parentis.
5 Cuius ne taceat memorandum liltera nomen,
Caesius hic idemq. Titus Primusq. vocatur:
qui largae Cereris messes fructusq. renatos
digerit in pretium; cui constat fama fidesq.

et, qui divitias vincit, pudor; ire per illos

10 consuetus porlus cura sludioq. laboris,


litor. qui praestant fessis tulissima nautis;
notus in urbe sacra; notus quoq. finibus illis,

quos Umber sulcare solet, quos Tuscus arator.


Omnibus hic annis votorum more suorum
15 centenas adicit numero crescente coronas,
Forlunae simulacra colens et Apollinis aras

Arcanumq. lovem^ quorum consentit in illo


maiestas, longae promittens tempora vitae.

Accipe, posteritas, quod per tua saecula narres:


20 Taurinus, kari iussus pietate parentis,

hoc posuit donum, quod nec sentenlia Mortis


vincere nec poterit Fatorum summa potestas,
sed populi salvo semper rumore, manebit.
(In latere intuenti dextro) L. Ceion[j]o Comm[orfo, [
5]ex Vetul[e]nio Civii (*ic)
I

Pompeiano c[os.]^ |
L. d. d. d.
Praeneste (Xlf^ 2832 vidi. Buecheler carm. epigr. n. 249). Statuam —
(vv. 5. 4: dona conservatura effigiem) T. Caesii Primi (v. 6) mercatoris frumen-
tarii (vv. 7 —iS; eodem spectant etiam spicae super inscriptionem repraesentatae)
Fortunae dicavit Caesius Taurinus filius (v. 20). 1) Significatnr aedes Fortunae —
Primigeniae sita Bomae in Capitolio; cf. Plutarch. de fortuna Bom. c. 17. —
2) luppiter Arkanus memoratur etiam in aliis quibusdam inscriptionibus Prae-
nestinis (XIF 2937. 2972). — 3) A. 156.

3697 M. Ofasius |
Firmus Marus |
Cornelius Mari f. |
CIu. Cossinus' |

praefectus fabrum, |
tribunus militum |
leg. XIIII Gemin Victric, |
curator
lusus iuven., [
Ilvir, patronus colon., |
Fortunis Antialibus^ j
d. d.

Velitris (X 6S5S vidit Stevenson). — 1) Fortasse idem ad quem spectat fistula


urbana in urbe reperta, inscripta Mari Corneli Cossini f. [?] (XF7490). 2) Cultum —
Fortunae Antiatem testantur Horat. carm. 1, 5S, aliique (cf. Preller-Iordan Myth.
II p. 192). Duas fuisse Fortunas Antiates apparet ex nunimo Q. Bustii (Eckhel
5, 298). Titulus qui praeter hunc Fortunis illis dedicatut putabatur, suspectus est
(Orell. 1738 = X 9 64*).
3698 numini For|tis Fortune, j
M. Aurelius |
Marinus mil. |
coh. VII
pr. p. V.* I
Severiane 1 \
Serotini, |
libens cum |
suis votum |
solvit.

Bomae, nunc NeapoU (F1 170 vidit Mommsen). — 1) Praetoriae piae vindicis.
— Aquileiae repertus est titulus M. M. (Matri magnae?) Forti Fortunae dedicatus

(r 8129).
Tituli sacri et sacerdotum. — Fortuna. Felicitas. 91

3699 (Fortuna tnter duas mulieret; et harum et illius non extat nisi par$
inferior) s. d.* Fort. Felicit. d. d."
Inler inontem Alhanum et Tusculum rep. (XIF 2S68 delineavit de Rossi ann.
inst. arch. 1873 tab. TU fig. 5 cf. p. 179). — 1) Sanctae deae. — 2) Dono dedit,
scilicet is, cuius nomen periit cum parte superiore tabulae.

3700 Felicitatei |
T. Cauponius T. f., |
C. Auleslius C. f. |
aed.
Tibure (Xlf^ 5S38 descr. Zoega aliique).

3701 T. Vinio Rufo, T. Tilsieno ocl. vir.', |


Q. Orfio Fulcinio, C.
legio aed.^, |
praefectura Amiteruina pro reditu |
imp. Caesaris Augu[sfi] ]

Foriunai . . .

Aquilae (IX 4182 viderunt Momjnsen et Dressel). — 1) Ocloviros summum


magistratum in praefectura Amiternina fuisse etiam ex aliis titulis constat. —
2) Aedilibus.

370S pro salute imperat. |


Hadriani Aug. p. p. |
Fortun. red., de-
creto Cv.* |
pec. publ. ex arg. p. XI>-ZS cur. ag.' |
P. Aburtennio Prisco
P. Aburtennio Restituto |
Illlvir.
Romae in museo f^aticano, non traditur ubi reperta sit, stetit sine dubio Curibu*
Sabinis (IX 49S2 vidit Mommsen). In aversa dicitur extitisse titulus Curensis svpra
N. 262. — 1) Decreto centumvirum (centumviri ordo Curibus, cf. supra N. 460).
— 2) Ex argenti pondo (libris) decem unciis quinque. — 3) Curam agentibus.

3703 Fortunae Au^^gf] |


pro salute et reditu |
dommorum u[nn.] \

Severi Pii et ]
Antonini Pii Augg. et |
! I! I !! ! ! ! !^ \
et luliae Aug. matris j

Augg. !!!!!!!*, \
Antonius lib.,
(
proximus a libellis, |
voto suscepto |
d. d.

(In latere dextro) Romuli', |


euhemeri"'! (In latere sinislro) salvis Augg. |
Bt
././././' Caes. I
felix |
Romulius^
Romae, nunc Londinii (F1 180 vidit Huebner inscriptionem frontis). 1) Erasa —
esse apparet nomina Getae, 2) ilem Plautillae. 3) Agnomen eius qui titulum —
dedicavit. — 4) I. e. evrjfiSQsZ, i. e. bonam vitam agas. (Alibi, tit in N. 36S7. 3718,
ad talia signa 'vivas' adsvriptum reperitur.)

3704 Fortunae |
Augustae |
praesenti |
M. Aur. Clesias |
iunior exs
visu. II
Fortunae |
Augustae |
respicie[nfi] *
(
M. Aur. Ctes[iasj |
iunior exs
visu.
Romae, in duobus lateribus eiusdem basis (F1 181 saepius descripta saec. Xfl).
— 1) Fortuna respiciens est etiam XI 6307, item supra N. 2613 (l. XI 547 su-
spectus est).

3705 For[f.] Bonae |


dom[e]stic. sacr. (
[(?.] Paetin. Senilis* |
v. s.

1. 1. m.
Apuli in Dacia (III 1009 descr. Bongarsius a. 1S8S). — 1) Idem homo est

III 998.

3706 Fortunae |
duci (in lateribus patera, speculum [^]).

Telesiae in Samnio (IX 2194 vidit Momjnsen).


92 Caput XI.

3707 I«vi 0. m. 1
Fortunaeque |
maeliori (sic) Aug. |
[e]t dis daeabusl-

[^]uae (sic) commun|[t]bus M. Gellius |


Stephanus iun. j
cum Stephano
palre |
domu Tettiana ex |
dirution. restit. dedicaruntq.
S/ioletii (XI mo = Orell. 1749 vidit Bormann).

3708 Fortunae opse^^.] |


P. Peilius L. f., C. Calvius P. f. |
cens.
Curae, basis rotunda Hlleris antiquis (1 1155. X6S09 vidit Mommsen; imaginem
Rilschl tab. L f).

3709 Forlunae |
obsequenti |
ord. Comens. |
voto pro |
salute ci-

vium I
suscepto.
Comi (V S246 vidit Mommsen).

3710 Fortunae |
conserva|lrici pro |
salute Marci |
Aureli luli v. c, |

auguri (sic)., praesi|dis provinciae, |


Dassius no|tarius |
votum solvit.

Salonis (III 1938 vidit Mommsen).

3711 Fortunae |
salutari |
C. Val. Tertius |
fisci curator' v. [s.]

Romar, (VI 202 vidit Henzen). — 1) In cohorte aliqua praetoria vel urbana,
cf. supra N. 2079—2081. 2116. 2117.

3712 Forlunae |
stabili |
pro salute dominojrum nn. |
impp. L. Sep-
timi Severi |
[Pi]i Pertenacis (sic) et |
M. Aur. Antonini Augg. |
. . . .

'
I
Ulp. Valerianus ^ leg. X G.
Celeiae rep. a. 1869 (III S1S6'^ vidit Wilmaiins). — 1) Erasum Getae nomen.

3713 Forlunae j
supere |
Aug. (
sacrum |
cum aede |
v. s. 1. 1. m.
Apuli in Dacia (III 1014 aliquoties descripta). — Forluna supera est etiam
in t, Moguntiacensi Brambach 1055 = Henzen 7395 (litulus Orell. 1768 = 1886
spurius esl).

3714 pro salute |


el reditu et victoria |
imp. Caes. M. Aurelli Se-
vejri Alexandri Pii felic. Aug., |
aram Fortunae Crassian. |
Fabricius lustus
cum I
lusta et lusto filis d. d.
Romae, nunc Florentiae (Fl 186 vidit Ilenzen paene toiam).

3715 Fortuna luveniana | |


Lampadia|na.
Romae (VI 189 vidit Henzen).

371C Forlunae Pienlianae feiiciter. | [

Romae (Eph. ep. 4, 727 descr. Tomassetti).

3717 (adulescens sacrificans) Ti. Claudius Aug. 1. |


Docilis |
aedltus

aedis Fortunae Tullianae.


|

Romae ut videtur rep., est in casteilo quodam Britanniae (FI 8706 descripsit
Michaelis).

3717* Fortunae |
Veruniensi* |
imper.* Octavia |
Quinta 1. I. p.'

Aquileiae rep. (V
778 non plus semel ut videtur descripta). 1) Virunensi —
in lapide fuisse coniecit Kellermann. 2) Imperio, id est iussu eius (Fortunae). — —
3) Laeta libens posuit.
Tituli sacri et sacerdotum. — Fortuna. Tutela 93

r 3718 numini
Polytimus a([/07] |
|
Forlunae Folianensi[s]',| pro salule Liberal[?s]*,
haram (sic) donum iledit. |
Verzobi', vivas! [/]ibi et
|
Umbr.
|
tuis

omnil)u[s].
Fitulani inter Beneventum et Telesiam (IX 2133 vidit Dressel praeter paiicat
itteras nunc deperditat). —
Extat prope yitulanum vicus Foglianise, quem no-
1)

inen suum ex Romana iam apparet. 2) Dnminus Umbrii Polytimi.


aetale traxisse —
Est C. Umbrius Liberalis comviemoralus in alio titulo einsdem regionis IX 2132.
— 3) Idem agnomen legitur eliam in tilulis Beneventanis IX 46iO. 1683 ; collegium
aliquod Martense Beneventi f^erzubianum dicebatur (IX i68i cet.; cf. infra inter
titulos municipales et collegiorum).

3719 Fortunae |
balneari |
T. Pompeius Pe|regrinianus |
pro salute j

sua et suorum |
dicavil.
In oppido Asturiae Gijon, non longe inde rep. (II 2701 saepius descripta).

3720 Fortunab. |
bal. Verul. |
C. Hostilius |
Agathopus |
d. d.
liomae (FI 182 vidit Henzen). — Titulum quem Fortunae Augustae peifeclo
a solo balneo aliquis dedicavit habes III 1006. Alius titulus Forlunae in balneo
dedicatus nuper prodiit Walidilm ad limitem Germanicum (Limesblatt n. 24, 1897
p. 659).

3721 L. Dunius Apella, |


C. Annius Tyrannus, |
mag. prim. |
Fort.
horr. d. d.' (urceolus et patera. In parte opposita) C. Annius Tyraanus c«c; |

et L. Dunius Apella |
mag.* |
primi |
For. hor[r]. d. d.* (duo copiae cornua cum

frugibus et vomere. In lateribus: gubernaculum ; globus).


Romae (FI 188 vidit Bormann). 1) Magislri primi Fortunae horreorum —
donum dant, —
2) mag. vocabulum adiectum ad v. 1.

3722 deae Fortunae Tutelae L. Baburius luvenis. |

Romae (Fl 178 servavit Mnrinius).

3723 Fortunae adiutri|ci et Tutelae Vat. |


Floreotinus j
v. 1. s.

Rnmne (VI 179 bis descripta saec. XFI).

3724 (dea sedens, manu s. cornu copiae gerens ; a d. gubernaculum etglobus)


Tutele I
sancte |
Aurelius Urbanus |
ex voto (puer Ubens ad aram).
Romae in museo Vaticano (VI 51034 vidit Huelsen; delineavit Rci/ferscheid
ann. imt. arch. 1866 tab. K fig. 4 cf p. 227).

3725 Fuscus Augg. I


nostrorum |
verna |
vilicus |
Tutelae |
votum |

reddidit.

3726 (dea habitu Dianae simili sin. arcum tenens, dextra gubemaculo in-
nitens; iuxta anguis et rota) Fuscus Augg. nn. verna |
vilicus votum posuit.
Romae (VI 842 iilam servavit Sirmondus; hanc Berolini vidit Bormann;
774.
cf. Mus. zu Berlin Beschreibung der ant. Skulpturen [1891] p. 235 u. 683).

3727 Tulele Candidiane |


Constantius Augg. |
et Caes.* tabul. s. c* |

una cum Sergiam |


Siricam coniugem |
suam caelum |
cum columnis et |

velis et aram |
odoribus re|plelam, erga suojrum sanitatem^ d. d.
. ;

94 Caput XI.

Romae inter thermas Titi et aedem S. Clementis (FI 776 servavit Fabrettius)
— 1)Avgnstorum duorum et Caesaris (Severi ut puto filiorumque). 2) Tabu- —
larius summi choragi (Mo.). 3) Intellege: sanitatis suorum causa, —
3728 Tute[/ae] |
doin[Ms] |
Rupil[mnae] |
M. Here[nn«Ms] |
Restit[M-
tus\ I
rnemo .

Veronae, nunc Parmae (V 5504 p. i074 vidit Bormann).

3729 Pan[;^]eo Tutelae |


ob legationes in |
concilio p. H. c* |
aput
An[/onj]num |
Aug. prospere gestas |
m ien.

|

Dertosae (II 4033 cf. p. 4044 ter descripta saec. XVIII). 1) Provinciae Hispa-
niae citerioris (deinde fortasse excidit ei).

3730 Tutelae Aug. |


sacrum |
C. Terentius Onesimus |
ob honorem
seviratus |
sui et in honorem |
C. Terenti Ursi fili.

Sagunti vel Dertosae (II 4036 cf. p. 972 saepius descripta saee. XVI).

3731. Numinibus |
Aug. |
Tulelae opti|mae prout lajtum accip[e]re' |

Q. lul. Optatus, I
Sulp. Eutyches 1. p.
Romae in aedibus privaiis (VI 50984 vidit Huelsen). — 1) ISon intellegitur
de lato clavo no7i cogitaverim.

3732 Tiitelae Aug. |


Lascivos Canti 1. |
ex v6to. |
L. d. ex d. d.'

Tonneins ad Garumnam rep. (XIII 385 vidit lullian). — 1) Locus datus ex


decreto decuriorum.

3733 Tiil6lde |
Aug. |
C. Octiivius |
Vit^lis |
ex v6t6 posujit. |
L. d. ex
d. d. D6dic. X k. Ml. Iiilidno |
II et Crispino cos.*

I

Burdigalae (XIII 384 vidit Hirschfeld). 1 ) 22 lun. 224.

3734 Ussubio', labrum Silvinus Scijpionis f. an|tistes d.


Tutelae Aug., | |

In Aquitania loco dicto Le Mas d'Agenais (inter Agen sive Aginum et Bor-
deaux) (XIII 919 vidit lullian). 1) Ussubium stalio viae Burdigala Aginum du- —
centis, teste it. Ant. (cf lullian Bordeaux 2 p. 222). Intellcgitur Genivs loci illus.

3735 Tutelae Aug. |


Vesunniae* |
Secundus |
Sotti 1. d. d.
Perigueux, ubi fuit Vesunna Petrucoriorum (XIII 956 vidit Hirschfeld). —
l) In alio titulo eiusdem loci (XIII 949), quem item vidit Hirschfeld , est Tutelae

Vesunnae.

3736 deae Nemejsi sive For|tunae |


Pistorius |
Rugianus |
v. c, le-

gat. leg. Xlll G. Gord.*



I I

Jpuli in Dacia (III 1423 semel descripta saee. XVI). 1) Legatus legionit
decimae tertiae Geminae Gordianae.

3737 ^eoTtoLvjj NefxioEL \


yial ovvvaoioi ^eoloiv \

'.AQQiavog ^cofiov |
rovde /.a&etdQvoaxo. \

lustitiae Nemesi |
Fatis quam voverat aram, |

numina sancta colens, |


Cammarius* posuit.
Capuae -(X 5812 vidit Mommsen). — 1) Nota hominem in Graeco epigram-

mate iusto cognomine usum esse, in Latino signo (Mo.)


Tituli sacri et sacerdotum. — Tutela. Nemesis. 96

3738 /iieydXr] Nei.i€aig r ^aoiXevovaa rov y.6a(.i., magua ultrix


\ \

regina urbis (sic)\ \


Ex visu I
Hermes Aug. lib. vilicus eiusdem loci aram |

et I
crateram cum basi bicapite |
d. d.
Romae (Vl S32 vidit Henzen).

3739 Virgini vicjtrici sancte (sic) deae Nemesi \ |


M. Aurelius |
Ro-
manus optio karc* cohor. XII urb. Gordianae d.
| | | p. (In latere).- ded. |

kal. lan.
Romae (FI S31 vidit Henzen). — 1) Cf. supra N. 2126.

3740 Nemesi |
omnipoten[ti Aug. |
M. Ulpius |
Zosimus, |
XII k. Sept.
Rus|tico II et Aquilino'.

3741 pro salute d. n. |


inip. M. Aurel. An|tonini Aug., |
Aureli Flo-
rus et M|ercalor Ilvir. qq. |
c[ol.] Aq.* tempulum |
[iVe]mesis vetuslate |

[con] lapsum restituer. [Messalla] et Sabi. cos. VIII k. lul.^ [D. d. A]ur.
| |

Suro sala.''

3742 deae Dianae Nemesi Aug.* |


honoribus et faoribus* (sic) \
C. luL
Victorini eq. p.', aedih, |
Ilvirah^ et T. Fl. Luciano |
q., Ilvirah, ponti-
ficibus^ I
qq. col. Aq., |
Pupili(us) Hyhatianus |
antesstis (sie) numini eius |

deae posuit, V kal. luhas |


Aemiliano Basso cos."
|
ct
Aquinci rep. in rtideribus templi Nemesis, quod repperit Carolus Torma cum
amphitheatrum Aquincense effoderet muro ipsius amphiteatri adplicatum (III
S. 10441. 10439. tOUO vidit Domaszewski). 1) 21 Aug. 162. 2) Duoviri quin- — —
quennales coloniae Aquincensis. 3) 24 lun. 214. —
Monuit Momms. diem 24 lun.
antiquitus sacrum fuisse Forti Fortunae (cf. svpra ad N. 5682), indeque intellegi
Nemesin habitam esse ipsam Fortunam (cf. N. 3756). 4) Salariario, legionis ut —
putat Mommsen. —
5) De Nemesi Diana cf. infra N.5745 et Premerstein Philol.S3,
4894 p. 407 seq. —
6) In honorem mortalium diis dicati tiluli non raro reperiuntur ,•

neque aliud hic intellegendum (simililer ut videtur Brambach 540). 7) Equo —


pubtico. —
8) Requiritur casus secundus. 9) 27 lun. 2S9. —
3743 lunoni |
Nemesi |
Eppius Martinus |
et Mem. Esper tub. |
leg.

XIIII G. et lul. I
Rodo et (reliqua non perscripta).
CamitnU rep. a. 1888 in orientali amphitheatri introitu (III S. 11121 vidit
Hirschfeld; imago est Bericht des Fereins Camuntum 189S/6 p. SO fig. 16'). Etiam —
in occidentali eiusdem amphitheatri Carnuntini ostio fuit sacellum Nemesis, ex quo
prodierunt tituli III S. 10471 —10479. — Eliam Sarmizegetusae Nemesis colebatur
ad amphitheatrum, cf III S. 15777-15779. Cf Premerstein Philol. 1894 p. 412.

3744 (mulier d. tignum quadratum, s. tibram tenens; ad pedes grypus stat


rotae pedem imponens) Nemesi exaudientislsime Cl. Marcellus Au.*
Apuli (Carlsburg) in Dacia (II1 1126 vidit Mommsen). 1) Fortasse: Augtt- —
stalis (Mo.).

3745 (mulier Dianae similis, cutn areu et pharelra, Ubant ad aram, in qua
scriptum) Nemlesi |
Aug. (iuxta bestiarii tres pugnantes cum urso; snpra) SyrasC.

Valerian. Eutyches Alb. Ma.'


96 Caput XI.

Teurniae in Norico rep. (II 1 4738 vidit Mommsen; cf. A. v. Premerstein


Philol. 33, 1894 p. 40S). — 1) Albii Maximi, scilicet servi, videntur fuisse vena-
tores illi tres (Albii Ma.rimi alii servi sunt III 4876).

3746 (mulier stans veste curta cum caligis et subligaculo, capite nudo, dextra
flagellum monstrans draconi ad pedes iacenli, laeva parmam tenens formae qua-
dratae cum face lauro tridente ibi insculptis; ad pedes est rota) Nem. reg. Aug.*

sac. I
. . lul. Viclorinus vet.,
[
[c.] mun. And.^ cum suis |
v. s. 1. m.
In parte aversa lapidis in quo est titulus N. 100S, sed litteris multo minus
bonis (III 4008 vidit Mommsen; imago deae repraesentatur Berieht des Fereins
Carnuntum i89S/96 p. 76). — 1) Nemesi reginae Augustae. — 2) Veteranus, civis
municipii Andauloniae.

3747 deae Nemesi Ael. Diogenes et Sil[?Ja Valeria pro salute sua
| |
|

et I
filiorum suorum mater et pater ex volo a solo templum ex suo
| | |
|

fecerunt collejgio u[f]riclari|orum.


In Dacia, inter Sarmizegetusam et Tibiscum, ad pagum Marga Transsilva-
niae, ubi videtur fuisse Pons Augusti (III 4S47 descr. a. 1690 Marsilius).

3747* Nemesi | Aug. s. |


C. lulius |
Chryso|gonus* |
voto fecit.

3747^ daeo (sic) san|to (sic) Silvajno sacr|um C. lujlius Cry|sogo-


nus V. s.

I

Polae rep. a. 187S in fullonicae vestibulo (F 8i3S. 8156 descr. Majonica).


1) Videtur vixisse aetati Severi, cf. F61.

3748 in h. d. d. |
Adrasliae, |
coUeg. |
utriclariorum.
In Transsilvania prope Maros Vasarhely rep. (III 944 semel vel bis descripta).

3749 Bono I
Evento.
Veronae (V 5218 vidit Mommsen).

3750 Bono Eveului (puer chlamydatus d. pateram, s. spicas tenens).


In museo Britannico, Romae sine dubio rep. (VI 144 vidit Huebner).

3751 Bono Even|tui sacr. |


ex testamenlto Q. luH Li|bonis h. m.
V.*
I
per Annios |
Titianum lu|niorem et Felilcem heredes |
eius ex HS
quin|que milibus n.
Thibili in Numidia (VIII S. 18890 Schmidt vidit ectypum). — 1) Honestae
memoriae viri.

3752 Bonum |
Eventum |
municipio, |
municipibus |
et incolis Asilsi-

natibus |
Q. Tiresius |
Primigeni |
lib. Campanjus Vlvir Aug. |
S. c. 1. d.*

/Isisii (XI S371 vidit Bormann). — 1) Cf N. 5589 not. 5.

3753 deo sa{ncto Evjento Fl. |


Fronto |
ex prae|cepto.
Bracarae Augustae (II 2H2 semel descripta).

3754 die bono (sic) |


M. Allecinus Athictus |
dedit libens animo (puer).

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (VIII 9323 cf VIII S. 20938 viderunt fVil-


tnanns et Schmidl).
Titall sacri et sacerdotnin. — Nemesis. Bonas Eventas. Fata. 97

3755 Tempori Bonlo pro salute |


dominornm |
[i»»]p. nn. L. Sep-
timi I
Severi Perte|nacis et M. ]
Aurel. Anton]ini Augg. et j L.* Septimi . . . .
|

II (reliqua perierant).
I

Tyrae (prope Akerman) rep. (III S. 42510 ex actis societalis histor. et arch.
Odessilanae a. 4890; ib. 457i7 ex Latyschev inscr. de Russie 4889/91 p. 60). — 1) P.
altera edita.

3756 deo [
magno |
el Falo |
bono |
Val. Valens |
v. p., praefect.
classis Mis. |
p. v.' Gordianae [
volum solvit.

&£([) (.teyLaxt^ xai xaA^ Molga \


Ovdl^g
aQXriv Xaxiov ertaQ^xov Meiarjviov aroXov
'daTr]\aa ^oi^iov iy.xEXiov evxr]v \
ejnrjv.

Cumis (vel Miseni) Neapoli (X 5336 Inscr. Gr. Ital. 875 viderunt
rep., est

Mommien et Kaibel). Titulus Latinus in quattuor, Graecus (posteriore ul videtur


tempore additus) in tribus lateribus arae legitur (Graeci tituli versus in singulit
lateribus aliter divisi). — 1) f^ir perfectissimus, praefectus classis Misenensis piae
vindicis. Idem Faleriut Falens est supra N. S1S9 (not. 8).

3757 Fatis divinis C. Clod[iMs] .... anus |


ex viso vo[fum] solvit
(pedum planlae sex).
Romae ut videtur (FI 443 servavit Marinius). — Fata divina tria picta sunt
in sepulcro infra N. 5961. Fata deum tria habes Eph. ep. 8, 428 = Buecheler cann.
epigr. 4169.

3758 Fatis divin.* |


et barbaric. (
v. s. 1. m. |
Postumia P. 1. |
Cal-

lirhoe.
AquHeiae rep. (F 77S vidit Mommsen). 1) 'Fate vel potius Fati barbarici —
non videntur esse posse nisi numina eius generis in barbarico culta, id est peregrina,
quibus opponi Romana tamquam vere divina notabile est' Mommsen,

3759 Falis masjculis sacr. |


Staumus Velsumi Britti* et |
Cornelia
S. fil.
I
Prisca (
ex voto posuer. (

Fezzani (inter Tridentum et lacum Bcnacuni) rep., deinde Tridenti (F S002


vidit Mommsen). — 1) Nomen barbaricum.

3760 Fatabus j
Deico |
Biei f. (
v. s. 1. m.
Prope Brixiam rep. (F 4209 cf. p. 4079 vidit Mommseji).

3761 Fatis Fata[6«s] (


Druinus M. No[nf] (
Arri Muciani' c. [y.]* (

actor praedioru[m] (
Tublinat.^ tegurium* [
a solo inpendio suo fe|cit et

in tutela eius (
-HS- n. CC conlustrio' (
fundi Vettiani^ dedit.
Castel Doblino inter Tridentum lacum Benacum (F SOOS vidit Kiepert).
et —
1) Consul fuit anno p. Chr. 201 ; cf. supra N. 4148. 2) Ciarissimi viri. 3) Prae- — —
diorum Tublinatium nomen servavit Cattel Dobllno, fundi Fettiani nomen vieut
Fezzano. —
4) Ita dictum pro tugurio (non recte vocabula distinguere conatus est
Labusiiu). — 5) Collegium rusticorum, agrorum lustrationis causa constitutum.

Drssau, Inscriptiones Latinae II. 7


98 Caput XI.

3762 Fatis I
Dervonibus |
v. s. 1. m. M. Rufinius |
Severus.
Calvazesii in agro Brixiano, nunc Brixiae (F i208 vidit Mommsen). — Comi
nuper prodiil titulvs dicatvs [F]atis , . ixibus (Pais n. 759).

3463 (ires mulieres sedentes) Fatis Tenati[s]' [r]rio Diaspr . . . [ei\


| I

Tenatia |
. . dido . . . (reliqua legi non potuerunt).
Steinamanger (Ifl S. 10907 vidit Domaszewski; aliter Kubitschek arch. ep. Mitth.
aus Oesterr. 16, 1895 p. 29). 1) Intellege Fata familiae Tenatiorum (Dom.) (sed —
forlasse reclius cum. Kub. Tenati[a] legendum et deinde Rhodias).

3764 dis deab. |


fatalibus |
conserv.* V[e/]|tius Secund|us memor.
Prope Bellunum rep. a. 1870 (F8802 descr. Franc. Pellegrini). — 1) Con-
servatoribus.

3765 Parcis |
L. Valerius Hybr[j<Za] [
v. s. 1. m.
JSemausi (XII 5111 partem vidit Seguier).
Titulos Parcis dedicatos non inveniri fere nisi in solo olim Gallico notave-
runt Zangemeister ad (cf. A'. 5766) et Ihm ann. Rhen. 85, 1887 p. 67. 180; Parcarvm
nomine numina quaedam Gallica intellegenda esse videntur.

3766 deabus |
Parcis |
[C]aeson[t|M]s Liberajiis [t;]et.

Wies-Oppenheim prope JVormatiam rep. (Korrespondenzbl. d. westd. Zeitschr.2,


1885 p. 42 Zangemeister vidit ectypum).

3767 Parcis Aug. |


P. Falerius |
Trophimus' |
ornamentis |
decu-
rionalib.
Veronam et Viceiiam, nunc Veronae (V5282 vidit Momm^en).
Villae novae inter
— Idem Silvano posuit titulum supra N. 5S61. (In fine tituli nonnulla adiecta vi-
1)

dentur esse manu recenti.) Praeter hunc Veronae extat titulvs Parcis Augustis —
positus V5281.
3768 Parcis deajbus et nu|minibus Aug. |
C. Antistius |
Frontinus |

curator ter |
ar. d. s. d.*

Lindi (Lincoln) Britanniae (Eph. ep. 7, 916 vidit Haverfield). — 1) Curator


ter (tertium) aram de suo dedicavit.

3769 Decidia Egloge |


aram Parcabus |
et Bonae deae |
phialam arg.
p. I S^* dono dedit.
1

AquiJeiae (V 8242 descr. Majonica). — 1) Intellege: phialam argenfeam pondo


librae univs et dimidiae et unciae.

3770 I
C. Maius N. f.', |
M. Vibius M. f. Ru., |
L. Pomponi.
L. f. F., L. Olienus L. f. . .
|
[He]\sc. mag.^ Spei Fidei Fortunae mur[MmJ
I |

faciundu coiravere, M. Minu[cto] 1 S. Postumio cos.'


Capuae (X577S vidit Mommsen). 1) Aliorum nominum quae praecesserunt —
minus certas omisi. Videntur autem fuisse nomina magistrorum duo-
reliquias plus
Jecim, ingenuorum omnia, ut supra N. 5183. 5541. 2) Cf. N. 5183 not. 1. — —
3) A. u. c. 644.

3771 Spei I
Teucus [
Mulvio |
don. d.

Genzani inter Ariciam et Lanuvium (XIV 2138 servavit Fabrettius). Priscae


aetatis esse (dummodo recte exeepta sit) putat Mommsen.
Titali sacri et sacerdotum. — Parcae. Spes. Fides. Libertas. 99

3772 Spei Aug. sacr. |


Cn. Geminius Cn. 1. Nymphius, j
[Q.] Gra-
nius Q. 1. Eutactus, |
A. Cornelius A. A. I. Epagalhus, |
A. Cornelius A. 1.

Conditus', |
sua pec. d. d., |
permissu T. Catii Catullini | Sest[iJ Secundini
pr. urb.' reg. XIP.
Romae rep. ad Tiberim, rub Aventino ut videlur Cincontro Ripa di qua dal
Tevere per andar a S. Paolo^), nunc in insula maiore Balearium (FI 760 vidit
Huebner). —
1) Fidentur esse magistri vici alicuius (cf. supra N. S615 seq.). —
2) Cf. supra N. 5616 not. 5. — 3) XII Huebner, XIII priores paene omnes, fortasse recte.

3773 Spei Aug. I


sacr. (In latere) Spes I
posita sum, |
felix viciniae
|

dedicatum.
Romae (FI 759 videruni Smetius et Metellus, sed fortasse imcriptionem lateris
tantuvi, utramque inscriptionem habet lucundus).

3774 Spei Aug. |


gabatham' arg. p. II £^ |

Concordiae (Portogruari) rep., pars superior tabulae aeneae (Pais n. HO ^qui


vidit). — 1) Cf Mart. 7, 48, 5. H, 54, 48; Marquardt Privatl. (ed. S) p. 635. —
2) Argenti pondo tihras duas et sextulam.

3775 ius tr. mil., praef. fabr., pr.', |


[rei p. reliquit]

•BS- Itf^ et fundum Hermedianum |


[et 'praedia duo] Herenniana, ex quo re-
ditu quo [flanms] .... daretur hostiaque Fidi (sic) Augustae inmol.
Auximi (IX 5845 vidit Mommsen). 1) Praetor (Auximi). 2) Sestertium — —
quinquaginta milia.

3776 P. Cornelius |
Thallus, |
P. Corneli Architecti fil., |
mag. quinq.
coll. fabr. |
tignar. lustri XXVH, |
nomine |
P. Corneli | Architectiani fil.

sui, I
aliecti ordinem decurion.S Fidei signum* donum dedit.
in |

Romae, sed fortasse Osliae rep. (VI 448. XIV 5 vidit Smetius). 1) — Ostien-
sium puto. —
2) Sustinebat basis signum Fidei a Comelio Thallo collegio fabrum
tignuariorum dono datum.

3777 Fidei |
publicae |
C. Publicius I
Melissus ]
ob honorem |
HHHvi-
ratus I
d. d. d.
Barcinone (II 4497 ter quaterve descripta saee. XV. XVI).

3778 Fidei suae |


sacrum |
Aspania Q. f. Polia, |
Q. Petronius |
Ire-
naeus |
sacrarunt.
In agro Anagnino, deinde Romae (X 5905 vidit de Rossi).

3779 Libertatis |
Aug. |
signum cum |
sua basi |
C. Fabius C. f.Quir.
|

Fabianus |
pecunia sua |
d. d.

Anticariae (Antequera) in Baetica (II 2055 saepius descripta).

3780 populusque R[omanus] Libertati*.


[s]enatus |

Romae olim ad forum fragmentum tabulae marmoreae


in aede S. Martinae
litteris magnis inferioris aetatis (VI 470 descripsit Smetius). 1) Titulus videtur —
pertinuisse ad atrium Libertatis (el ita, Libertatis atrium, fortasse supplendum in
fine), cf. supra N.825. Atque etiam titulum Libertati dicatum supraN.274 illo loco
fori Romani, non in Capilolio, prostitisse putat HueUen Roem. Mitth. 4889 p. 240.
100 Caput XI.

3781 s. p. q. R. aedem Concordiae* vetustate conlapsam in melio-


rem faciem opere et cultu splendidiore restituit.
Romae (Fl 89 cf. p. SSI semel descripta ante saec. nonum, quod exemplum
exhibet vetus codex Einsidlensis, de quo cf. supra p. 28 not,, et quod ex simili

codice habuit etiam Poggius. Adiungitur ad inscriptionem aedis divi Vespasiani


supra N. SSS, cuius pars adhuc prostat Romae sub Capitolio. Cf. Jordan top. I 2
p. m not. 54). — 1) Cf ad N. 5782.

378S M. Artorius Geminus' |


leg. Caesar. Aug., praef. aerar. mil., |

Concordiae.
Romae effossa a. 4847, cum pars fori Romani quae est inter arcum Severi et

tabularium ruderibus superingestis liberaretur (Fl 90 vidit Henzen). lisdem effbs-


sionibus etiam alii tituli Concordiae dicali prodierunt (FI92 9i, item ut videtur —
supra N. 435), unde iam constat illo loco fuisse celeberrimam aedem Concordiae.
Cf lordan top. I 2 p. 555 seq. — 1) Cf supra N.9S5.

3783 pr6 saliite |


Ti. Caesar[ts i4w]g[M]st. |
pontifi[cts maxi]m\, |
prin-
ci[p]is [opftmt] et |
\u&[tissimi \
ex] \[oto suscep]lo, |
C. Fulviu[s] us |

procos., [pr., prae]f. \


frum. da[nd.] ex s. [c, le]g. pro pr., q. |
pro
pr., tr. mil. leg. IX Hisp., |
Concordiae. |
Auri p. V, arg, p. XXUI.
Romae rep. a, cum fori Romani margo
4872, orientalis terra purgaretur
(ri5675 correxii Huelsen VI 50836).

3784 M. Papius M. f., L. Matrius L. f. |


duoviri i. d. |
signum Con-
cordiae ex c. c* restituendum |
coeraverunt eidemq. dedicarunt |
et basim,

gradum, aram sua pecunia |


faciunda coer. eidemq. probaver., |
a. d. IIII

eid. Oct. Cn. Domit. C. Asinio cos."


Prope S. Germano, ubi fuit Casinum (X 3139 descr. Smetius). — 1) Ex con-
scriptorum consulto. — 2) A. u. c. 744.

3785 Eumachia L. f.', sacerd. publ., nomine suo et |


M. Numistri
Frontonis' fili, chalcidicum, cryptam, porticus' Concordiae |
Augustae
Pietati* sua pequnia fecit eademque dedicavit.
Pompeiis rep. humi iacens a latere aedificii magni, quod foro adiacet a parte
orientali, nunc collocata supra portam lateralem eiusdem aedificii, quo loco videtur
antiquitus stetisse (X 810 vidit Mommsen). Similis titulus, sed cuius partes tantum
repertae sunt, stetit in fronte eiusdem aedificii (X 844). 1) Eidem Eumachiae —
in eodem aedificio a fullonibus positus est titulus X 815. 2) M. Numistrius —
Fronto, qui duovir iure dicundo fuit Pompeiis a. p. C. 5 teste titulo X 892, vix hic
fuit, sed potius pater eius, maritus Eumachiae. 3) Enumerantur partes singulae —
ex quibus aedificium constabat, ut etiam alibi. Quo nomine fuerit ipsum aedificium
et quibus usibus inserviverit, neque ex hoc titulo discimus neque coniectura re-
periri potuit. Cf Nissen pomp. Studien p. 287 seq., Mau pomp. Reitrage p. 233
et apud Overbeck Pompeji ed. 4 p. 454 seq. De siructura aedificii nuper egit Mau
Roem. Mitth. 4892 p. 415 seq. —
4) Concordiam et Pietatem regnantium celebrari
vidit Nissen pomp. Sludien p. 290. Pietati Augustae ara Romae decreta est anno
p. Chr. 22 pro salute Liviae, cf, supra N. 202. Eadem Livia Concordiae novam
aedem fecerat, veterem refecerat Tiberius. Circa hoc tempus videtur hic titulus
esse statutus (de Neronis et Aprippinae temporibus cogitaverat Nissen; sed picturas
parietum aedificii antiquiores esse observat Mau pomp. Reitrage).
Tituli sacri et sacerdotum. — Concordia. Pietas. Pax. Securitas cet. 101

3786 Auguslo, I
Paci perpeluae el Concordiae |
Augustae |
Q. Vibius
Felicio sevir et |
Vibia Felicula ministra Tutelae Augustae d. s. p.
|
d. d.
In oppido Andalusiae Mancha Real (II 5S49 Huebner vidit ectypum).

3787 Paci August. |


sacrum |
decuriones populusque |
coloniae
Praenestin.
3788 Securit.* Aug. |
sacrum |
decurion. populusque |
coloniae
Praeneslin.
Prae7ieste (XIF 2898. 2899 vidi). — 1) Statua Securitatis saeculi memoratur
supra N. 2953.
Titulos Paci Augustae posilos a tribu Sucusana iuniorum alio loco dabimus.

3789 (in clupeo intra coronam quemam) Paci Aug. (infra) T. Domitius
R6mulus votum posuit, quod fidecommissum Phoebum liberu recepit*.
I
| |

{In iateribus rami laurei; in postica sertum quemum.)


Narbone (XII 4553 vidil Hirschfeld). Aram esse saeculi p. Ckr. primi ineuntis et
propler omamenta (cf. mon. Ancyr. 6, 17 seq.) et propter litteras putat Hirschfeld.
— 1) Mommsenus coniecit Phoebum fuisse Romuli filium naturalein eumque a do-

mino patri ila legatum esse, ut eum per fideicommissvm manumilti iuberet itaque
patrem eum patroni iure quodammodo recepisse.

3790 Gen. Pacis.


Thamugade, basis semicircula (FIII S. 17852 vidi).

3790* lust[t/iae] Augu[sfae].


Anconae (IX 3890 semel descripta). Slatua lustitiae Augustae videtur memorari
IX 4155.

3791 Pietatis |
sacrum (serta ex pomis frugibus floribus, quattuor citharis
suspensa; infra: incus, malleus, forceps , pileus omatus virgula oleagina).
Feiis rep., ara rotunda marmorea, est Romae in museo Lateranensi (XI 5779
vidit Bormann; imaginem dedemnt Canina monum. inst. arch. IF tab. XXXFI cf.
ann. inst. 1846 p, 46, item lahn Berichte der sdchs. Ges. der Wiss. 1861 tab. FIII fig. 4
p. 511). Eadem omamenla fuisse in puteali Libonis quod fuit in foro Romano
cullatis nummis Libonis el Paulli Aemilii Lepidi, in quorum parte aversa puteal
illud expressum est (Momms. Roem. Miinzw. p. 652), perspexit Canina. In parte
adversa eorundem nummorum repraesentatur modo Bonus Eventus, modo Con'
cordia; in Pietatis ara quomodo factum sit ut ornamenta putealis Liboniani repe-
tita sint, latet. (Mimm est a Ligorio notissimo falsario proponi titulum, falsum
sine dubio, putealis Liboniani dedicatum Bon. Evento Concordiae Pietati p. R.; FI143i*)

3792 [Pie]tati |
et |
[P]udicitiae |

Gerasae, hodie Djerdsch, irans lordanem, in confiniis provinciarum Syriae


el Arabiae (Revue biblique 1899 p. 8). — Infra fractam fuisse non traditur.

3793 Providentiae |
Augustae sacr.
Interamnae ad Narein (Terni) (XI 4171 vidit Bormann). — Alios titulos
Providentiae imperatoris positos habes supra N. 137. 282.

3794M. Bicoleio V. 1.* Ilonore donom dedet merito. |

Romae ad bivium viarum Salariae et Nomentanae, ubi fuit porta ColUna


rep.
(FI 5692 vidit Henzen). Aedem Honoris exlra portam CoUinam memorat Cicero
de leg. 2,25,38. — 1) Intellege: M. Bicoleius Fibi libertus.
102 Caput XI.

3795 Virluti |
et |
Honori |
L. Ulpius |
Marcellus* |
leg. Aug. |
pr.

pr.| Pannon. inf. |


V. S. (In latere sin.: mulier [Firtus] alata, d. coronam, s.

patera7n tenens, insistens globo; in latere dextr.: vir armatus [HonosJ sinistra
scutum imponens militi prostrato).
Fiinfkirchen Hungariae, ubi fuit oppidum Sopianae (III 5507 III S. 10283
viderunt Mommsen Domaszcwski). Jquinco ablatam putat Domaszewskius Relig.
et

des roevi. Heeres p. 45. —


1) Fidelur is qui sub Commodo legatus fuit Britanniae

(Dio 7S, 8); cf. Prosopogr. imp. Rom. s. v.

3796 honori Visentium |


sacrum, |
M. Minati M. f. Sab. Galli |
Ilvir. 1

i. d. quinq.S |
Artoria Auxesis |
uxor viri sui |
h. c."

3796» Virtuti Visenti |


sacr., |
M. Minati M. f. Sab. Galli |
Ilvir. i. d.

quinq., |
Maternus f.' patris |
sui h. c^ et ob dedica|tionem honorariam |

vicanis epulum, popu|lo crustulum et |


mulsum dedit.
Ad lacum Folsiniensem, ibi ubi fuit Fisentium hodieque quoque locus dicitur
Bisenzo (XI 29i0. 29H hanc vidit Bormann). 1) Duoviri iure dicundo quinquen- —
nalis. — 2) Honoris causa. — 3) Filius.

3797 deo Soli, |


Honori et |
Virtuti |
pro saiute |
. . . .

In Africa non longe a Sicca Veneria in ruderibus oppidi Ucubitani (FIII


S. iS66S aliquoties deseripta).

3798 Honori et Virtuti |


imp. Caes. M. Aure|[/]ii Cari p. f. invicti
j

(reliqua legi non potuerunt).


Siccae Veneriae (VIII i626 cf. 4S829 viderunt fVilmanns et Schmidt).

3799 Gloriae |
Aug. |
sacrum.
Cirtae (VIII 6949 semel descripta).

3800 (Virtus galeata hastaia) deae Virtuti ]


Fatahs, I
Negalaeli |
Grati
hb., v. s. 1. m.
Prope Coloniam Agrippinam rep., est Darmstadt (Brambach 446 vidit).

3801 Virluti deae sanctae |


Aug. P. Caehus Victor |
sacerdos cum
AureHa Gerjmanilla coniuge tribunal |
operae (sic) quadratario in suo ]
solo
fecerunt et d. A.\ prov.'' CCIP.
Auziae (Aumale) in Mauretania (VIII 9026 vidit fVilmanns). — 1) Dedica-
verunt. —
2) Anno provinciae. 3) Significatur annus p. C. 241. —
3802 Virtuti Ro|manae pr. sa[/.] |
imper. et s. [p. q. i?.] |
et ord.

Co[/. Apul., C. lul.] Vale[ns]' (reliqua evanuerunt).



I

Apuli (Carlsburg) in Dacia (III 1116 vidit Mommsen). 1) Idem homo vi-

detur posuisse III 1114. 1113, unde et munera eius suppleri possunl.

3803 Virtuti I
Bellonae |
L. Petronius |
Calhstratus |
visu iussus.
Novariae (V 6307 bis descripta).

3804 deae pedi|sequae |


Virtulis Beljlonae lectilcam cum su|is orna-
menjtis et basem |
C. Avianus Aman|dus augur d. d. |
et consecravit.

Aquis Calidis (Hammam Rirha) in Mauretania (Revue arch. 52, 1898 p.46S;
Bull. des antiq. 1898, 203).
-

Tituli sacri et sacerdotum. — Virtus. Bellona. Victoria. 103

3805 in h. d. d. deae Virluti Bello|ne montem ValicaDiim' |


velu-
statc conlabsum |
restituerun (sic) hastireri cijvitatis Mattiacor.^ X kal. |
Sep.
imp. d. n. Maximino Auf^.]' |
et Africano cos.*, hi quorum no|miDa i. s. ta*

sunt: I
G. MeDDjgDatius' Severus cur. bis, |
L. Levjnius Quetus, |
(sequuniur
alia nomitia sedecim).
Castelli Mattiacurum (Kastel) rep. (Brambach 1556; Iluebner ex. scr. eiiigr.
n. HOi ; vidi ectypum). — 1) Sic motis ille — sive aedificium
quod ve- fuit, utpote

tustaie collapsum restitui potuerit — , monlem Vati-


sine dubio appeUatus propter
canum urbis Romae, in quo sacra Matris deutn praecipuam sedem suam in urbe
videntur habuisse (cf. N. 4151 not. 3). Bellona igilur haec cognata Matris deum, cf.

ad N. 5806. — 2) Cf. Mommseti Herm. S2 p. SS7. — 3)Haec (inde a d. n.) erasa, sed
legunltir. — 4) A. 256. — 5) Itifra scripta. — 6) De b littera cf. N. 2626 not. 1.

3806 T. Statilio Tauro, |


M'. Aemilio Lepido cos.\ |
Tricunda* Ti.

Claudi Neronis' ser. vilic, |


magist.'' Bellonae lucerna* cum ]
suis' orna-
ment. libens animo donum dat, idib. lun., in Ligures Baebianos.
|

Morcone in agro Ligurum Baebianorum in Samrdo, tabella aenea utrimque


scripla, una reperta cum lucerna aenea, ad quam erat suspensa, nutic Oxonii
(IX 1456 cf. Eph. ep. 8, 90; imaginetn et tabellae et lucernae dedit Evans Procee-
dings of the Society of antiquaries of London ser. II vol. 14, 1891/5 p. 1S6). —
1) A. p. Chr. 11. —
2) Nota nomen servi Isauricum. 3) Filius Drusi, is qui —
postea imperavit, natus a. u. c. 744, adulescens igitur tunc viginti annorum. —
4) magister, 5) lucernam in allero latere tabellae, cet. — 6) SVtS videtur esse
certe in altero latere tabellae. —
Ceterum haec Bellona, a servo Asiano ut puto
(cf. not. S) culta, videtur non Romanorum Bellona fuisse, sed dea peregrina, ex

Asia oriunda, cognata Malris deum (cf. infra N. 4107, supra N. 2939, et praeterea
Preller ed.S II p. 586); sacerdotum eius deae titulos dabimus infra post titulos
sacerdotum Matris magnae (N. 4180 seq.).

3807 Geminia Myrtis et Anicia [


Prisca' |
pro salute imp. Caesaris |

Nervae Traiani Aug. Ger. Dac. ex imperio aedem Bellonae s. p. f. | |

Ad Forum Appii (X 6482 semel descripta saec. XFIII). 1) Cf. supra N. 5081. —
In eadem regione repertus est alius iitulus Bellonae dicatus Nolizie 1898 p. 66.

3808 Marti et Bellonae |


Seslius Nigrinus ex |
ius[s]u reposuit.
Alesiae rep., est Dijon (XIII 2872 vidit Hirschfeld).

3809 Dis|cipli|Dae |
mib|tari.
Altavae in Mauretania, ara (FIII 9852 vidit fFilmaniis). — Similis ara re-
perta est Bir Umm Ali prope Thevestem
(FIII 106S7 17S8S). = — Discipulinae
[A]a^[gg.] (Auguslorum trium) dedicalus est t. Britannicus VII 896.

3810 ara |
disciplinae.
Lambaesi ad praetorium rep., ara (VIII S. 180S8 vidit Schmidt).

3811 Victori|ae divinae, |


Virtutis |
comiti |
Auggg., |
r. p. c. L.'
Lambaesi (VIII S. 18240 vidit Purgold). — 1) Res publica coloniae Lam-
baesitanae.

3812 Victoriae Aug. |


AugUStales (in lateribus corona laurea; palma).
Nolae (X 1257 vidit Mommsen).
104 Caput XI.

3813 iuip- Caesar Vespasianus |


Aug. pontifex maximus, trib. |
pote-
statis, censor aedem Victoriae' |
vetustale dilapsam sua impensa |
restituit.
In Sabinis, in valle rivi Digentiae (iam Licenza), ad vicum Rocca Giuvine
(XIF 548S vidi). —
1) Hanc aedem nonnulli putarunt esse fanum pulre f^acunae,
^

post'quod Horatius scripsit epistulam 1 10 (v.49); et sane locus fere idem est; et ,

eandem esse f^acunam et Fictoriam iradiderat Varro (cf. Preller li. Mylh, l^ p. 409).

3814 vecos Supn.' |


Victorie Seinq." |
dono dedet |
lubs mereto ; |

queistores |
Sa. Magio St. f., |
Pac. Anaiedio St.'
In Marsis loco dicto Trasacco, ubi vicum Supinatem fuisse ex hoc titvlo
colligi potest(IX 3849 vidit Mommsen; Ritschl tab. XCFlIId p. 94). 1) Intellege: —
vicus Supinas (cf. infra N. 3829). Supinates sunt etiam in tilulo eiusdem regionis
infra JS. 4022, civitas Supinum dicitur memorari in instrumento quodam scripto
a. 4008. —
2) Jgnomen Fictoriae obscurum. 3) Salvius Magius Statii filius, —
Paquius Anaiedius Stali (filius).

3815 P- Pacil[iMs] . . [/".] ... Zenon Laetus p. p. bis, |


aedil., praef.

iur. dic. et sacris faciundis, |


aedem Fortunae et Victoriae sua pec. ref.

communivitq.
Prope Romam rep. ad viam JNomentanam ut videtur ibi ubi fuit Ficulea
(XIF 4002 descripsit Hieronymus Amati, partes viderunt de Rossi et Detlefsen cf.

VI 2314, Eph. ep. 7, 1266).


3816 (dea ornala diademate lunato, d. aristas demiltens in vas et ipsum
aristis plenum, s., ad quam gubemaculum supra orbem positum est, cornu copiae
erigens) Annonae sanctae |
Aelius Vitalio |
mensor perpetuus |
dignis-

simo I
corporis* pistorum |
siliginiariorum |
d. d.
Romae (VI 22 descr. Smetius). — 1) Sic tradilur; requiritur corpori.
Statua Annonae urbis dedicata in iheatro Rusicadensi memoratur VIII 7960.

3817 Nicomacus Saf. L. s.S |


Paapia Atiedi L. s., |
Dorot. Tettien.
T. s., Menti Bonae basim don. dant.
I
|

Albae ad lacum Fucinum (14167. 1X3940 vidit Mommsen; Ritschl tab. LXh).
— 1) Cf N. 5S84 not. 2.

3olo (sub imagine mulieris scopulo insidentis, cui caput et brachia deerant)

Menti Bonae d. d. Surus Tettieni C. s., |


Philonic. Marciae s., INicomac.
Albi M. s.

Prope Albam Fucentem ut videlur (I 4468. IX 5941 servavit Accursius).

3819 [iJfenfet fio]nae*, serveiscontul.HS ]


QOCDtbV^ mag.X=»|
.... ded. HSV;" |
. . . us Saleivi P. s.', leiber coeravit; |
Timotheus
PopliH L. M. s., Antio|[cMs] . . . . us pop. s.^ leiber coeravit; |

Petro Furi L. s., Ra.' Furi L. P. C. s. ; Antiochus Utili Cn. s.,

leiber coeravit.
X 6S14 ad exempla duo facta saec. XV. XVI).
Corae (I 44S6. 1) AUas —
dedicattones Menti Bonae Corae factas habes X6S42. 6S43, unde hic quoque videtur
Mentis mentio suppleri posse. —
2) Pro 4>, quod clare adest in altero apographo
(in allero eius loco est (D) antiquae editiones exhibent +, qtwd olim ansam erroribit"
;

Tituli sacri et sacerdotum. — Annona. Mens Bona. Salus. 105

Momms. Uerm. 22, S99 not. 1). Intellege: sesterlivm


dedit (cf. tria milia et quin- . . .

quaginta quinque. —
3) Magislri decem (in alia inscriptione Corae Menti dicata,
semel tantum descripta (X6S15) dicilur fuisse: roaag. Ment. dant decem). 4) Hic —
Humerus vix plene exceplus. 5) Cf. N. 3S8i not. 2. 6) Populi — — servus. —
7) Nomen vix recte exceptum (omissum in altero apographo).

3820 C. Pelronius Optatus |


mag. Ment. Bon. |
statuam basim plu-
teum I
sacr.
Paesti, nunc pars Neapoii (X 472 cf Sogliano Notizie 4889 p. S48). Bonam
Mentem Paesti cultam esse docent etiam mimmi Paestani, in quibus cemitur dea
sedens in aede, adscripto nomine Mens Bona (Carelli num. Ital. veteris p. 70 n. 1H
tab.131 n.32—34, Garucci monete dell' Italia antica tab. CXXII, 36.37; Greek
coins in the Brit. Museum, Italy p. 280 n. S6).

3821 Menti Bonae Saluti |


Q. Caecilius Q. 1. Philadelphus, |
P. Aquii-
lius P. I. Dacus |
mag. quinq. ex pec. conl. f. c* |
idemque signum de-
dicarunt.
Tibure (Xir 3S64 semel descripta saec. XFI). 1) Magistri quinquennales —
ex pecunia conlegii (vel: conlata) faciundum curaverunt.

3822 Salutei |
sacrum.
Pompeiis pictum in pariete angiportus cuiusdam (Roem. Mitth. 1889 p. 121
Notizie degli scavi 1891 p. 263).

3823 Saluti sacrum |


ForocIaudien|ses Vallenses |
cum |
T. Pom-
ponio Victore'
I
proc. [iM^wsfoJlrum. j

Martigny rep., ubi fuit Octodurus Varagrorum, postea Forum Claudium Fal-
lensium, ex quattuor civitatibus vallis Poeninae, cf. supra N. 169, una (Bull. des
antiquaires de France 1898 p. 136). 1) Cf N. 3S28. —
3824 Saluti Aug. |
pro incolu|mitate Piquent.' |
L. Ventinaris | Lu-
cumo* adiect. iunic' I
|
v. 1. 1. s.

Prope Piquenttim (Pinguente) Histriae rep. (F428 vidit Mommsen). 1) Pi- —


quentinorum. —
2) De nominibus usitatis in Histria mediterranea cf. Mommsen
CIL. V
p. 44. —
3) Adiecta iunice; cf. supra N. 3513.

3825 Saluli I
vicinia' |
Capere|nsis.
Caperae in Hispania, ibi ubi N. 3659 cf. N. 5881 (II 806 semel descripta saec.
XVIII). —
1) Fidetur intellegendum : vicinitas.

3826 Saluti publicae |


sacrum |
. . Quintius C. f.
|
[Pajlatina |
Ces-
tianus |
Ducenius |
Proculus.'
Ferentini (X S821 vidit Mommsen). — 1) Fortasse homo nobilis; cf. Proso-
pogr. imp. Rom. s. v.

3827 Saluti ge|neris hu|mani |


Sergius |
Primus |
posuit |
merito.
(In parte aversa) Saluti genelris humani I
L. Sergius Pri|mus merijto po-
suit I
deae s.'

St.-Paulien (prope Le Puy) rep. (XIII 1S89 Hirschfeld vidit ectypum). —


1) Aut titulus non perscriptus, aut evanuerunt nonnulla.
106 Caput XI.

3828 dis mao. |


sacrum |
Plaetoriae |
Secundae |
ministrae Salutis |

ann. XIII, vixit XXX.


Preturi prope Amitemum rep. (IX 4460 vidit Dressel).

3829 Aninus* |
vecus* |
Valeludne |
donum |
dant.

3830 V. Vetius Sa. f. |


Valetudne |
d. d. 1. m.^
In Marsis prope Castetluccio di Lecce, (IX 3813. 5812 vidit litteris vetustis

Monimsen), — 1) Nomen supra iV. 3814.


vici praeterea ignolum. — 2) Cf. —
3) IIa7ic Mommsen propter litterarum formam etiam antiquiorem iudicat quam
priorem.

3831 Bonae Valetu|dini sacrum |


ex responso |
Herculis |
L. Pesc.
Holnoratus ]
sac. eius d. d. |
d. (sic)., p. CCXXll^
Milianae in Mauretania rep. (FIII 9610 vidil Wilmanns). Alius iitulus
Faletudini in eadem provincia dedicatus est FIII S. 20747 (= Eph. ep. S, 1S99). —
1) (Anno) provinciae CCXII . i. e. p, Chr. 261.

3832 I
[aJTQaTr^yovvltog] j
enl rovg OTtkehlag] Qsojtei- \

d-ov[g] I
Bt]Gai€cog^' \
L. Aufidius Bassus M.. maior Aesculapio et
| |

Valetudi]ni].
Alhenis rep. in clivo arcis ad meridiem in ruinis Asclepiei (III S.7279 vidil
Koehler). —
1) Idem fortasse praetor C. I. Att. III 438, qui titulus positus est a.

p. Chr. 41.

3833 Aiscolapio dono[m] |


L. Albanius K. f. dedit.
Romae rep. in alveo Tiberis, basis (VI 30846 vidit Vaglieri; Notizie degli
scavi 4890 p. 33).

3834 Aescolapio |
donom dat (
lubens merito |
M. Populicio M. f.

Romae rep. in alveo Tiberis prope pontem Cestium, videtur olim stelisse in
templo Aesculapii in insula Tiberina (VI 30849 vidit Muenzer; Borsari Notizie degli
scavi 4892 p. 267). — Alius titulus valde antiquus Aesculapio dedicatus sed mulilut,
el ipse in alveo Tiberis repertus, est VI 30830.

3835 C. Bruttius I
Aescolapio | dono dedit |
meritod.
Romae apud privatum quendam, basis (VI 80847 vidit Vaglieri).

3836 I
A. L s L. f. Flaccus |
aid. d[e] stipe'
Aesculapi (
faciundum locavere, [
eidem pr.* probavere.
Romae (VI 7 semel ul vi-
in insula Tiberina ante ecclesiam S. Bartholomaei
delur descripta circa a. 4300). —
Aes deo conlatu?n (cf. Varro l. L, 3, 482; 1)
supra N. 92, infra N. 4149 cet.), 2) lidem praetores, —
J)e templo Aesculapii ibi —
sito ubi nunc est ecclesia S. Bartholomaei, cf. Becker top. p. 632.

3837 Aisculapio |
Augusto sacrum, [
Probus M. Ficlori Fausti^ [
mi-
nister iterum anui XXXI.
Romae rep. in insula Tiberina (VI 42 vidit Henzen). — 1) Sc. servus.

3838 Esculapio I
dictu et factu |
Isochrysus.
In agro Praenestino, ut dicitur, rep., lamina aenea, nunc Neapoli (XIV 2846;
Huebner exempl. scriptur. epigr. n. 894).
Tituli eacri et sacerdotum. — Valetudo. Aesculapius. 107

3839 Asclepio salutari Aug. sacr. |


in honore palris Pyrgensis' |
L.
Volumniiis Carus de suo fecit. Locus altribulus ex d. d.
|

Pyrgis (S. Severa) in ora Etruriae, nunc Romae (XI 5740 vidit Bormann). —
1) Conditor vel genius oppidi. Cf. infra N. 4032. 4055.

3840 numini domus Aug. sacrum. |


Aesculapio et Saluti Aug. colle-
gium salutar., |
loco adsignato ab proc. patr. Cae. n.*, a solo |
fecerunt:
Felix ver.^ Aspergus Regianus, Vindex |
ver.*, vilici prediorum (sic) Galba-
norum, et plebs: |
imm. Actalius lanuarius, UJpius Sextianus, Cluturius
Secundus. (Sequuntur secundum ordinem lillerarum per quinque paginas dispo-
|

sita nomina quinquaginta tria.)


Romae rep. prope montem Testaceum (FI 50983 Bull. archeolog. comunal. =
rom. 488S p. S1 tab. VI). — 1) Procurator patrimonii Caesaris nostri. — 2) Vema.

3841
lovi valenti Aesculapio et Saluti Silvano
has aedes imp. Caes. M. Aurelius Antoninus Aug. per leg. III* Aug. fe-

[pont. max. et [cerunt


imp. Caesar L. Aurelius Verus Augustus
Lambaesi in templo Aesculapii, titulus medius in fronte ipsius templi, reliqui
duo in aediculis ad dextram et ad sinistram sitis (VIII 2579 a c cf. VIII S. 18089 —
viderunt JVilmanns et Schmidt). Ad aediculas lovis Falentis et Silvani pertine-
ba7it etiam inscriptiones eodem loco repertae N. 5054 et 5359. Eodem loco videntur
stetisse inscriptiones quae sequuntur N. 5842 584i. 5895. 1) ieg. III vocabula — —
rasura temptata.

3842 Aesculapio et ]
Hygiae |
M. Aur. Comilnius Cassianu[s]' |
v. c,
leg. Augg.' I
pr. pr., |
cos. desig.
Lambaesi (f'III 2389 vidit Wilmanns). — 1) Cf. supra N. 4134. — 2) Altera
^ erasa.

3843 Hygiae |
T. Caunius |
Priscus* leg. |
Aug. pr. pr., cos. |
des.,

cum Ve|ra uxore et Fir|mino et Prisca fil.

Lambaesi rep. non longe a templo Aesculapii (VIII 2388 vidit fVilmanns). —
1) Cf. infra N. 5895.

3844 Aescul|apio et |
Hygiae |
dis bonis |
sacrum. |
Pelusii.
Lambaesi (VIII 2390 vidit fVilmanns).

3845 diis magnis |


et bonis Aescujlapio et Hygiae |
Marc. Aur. Ve-
tejranus praef. leg. |
XIII G. Gallenian. (sic) |
v. 1. m. p.
Mehadiae in Daeia rep., est Vindobonae (III 1S60 vidit Mommsen).

3846 Aesculap. |
et Hygiae |
pro salute luniae |
Cyrillae quod a |

longa innrmita|te virtute aqualrum numinis sui |


revocaverunt, ]
t. b. a.'

eius V. s. 1. m.
Mehadiae in Dacia (III 1S61 descripserunt Arneth aliique). — 1) Litterae
singulares significationis obscurae (Mo.).

I
108 Caput XI.

3847 Aesculapio |
et Hygiae ce|terisq. diis dea|busq. huiusq. |
loci

salutarib. |
C. lul. Fronto|nianus vet. ex |
b. f. cos. leg. V M.', p.^ red- |

ditis sibi lumi|nibus grat. age., ex |


viso pro se et Carteia |
Maxima coniug.
et lul. Frontina fllia |
v. s. 1. m.

I

Apuli in Dacia (III 987 bis ut videtur descripta saec. XFI). 1) Feteranus
ex benefieiario consularis legionis quiniae Macedonicae. — 2) /Vo.

3848 Auribus' Aesc[M]|lapi et Hygiae |


et Apollini et |
Dianae C. lulUi
Dius Far|nax Irenicus |
fratres, Aug. |
munic. Aur. Apli^ |
p. s. s. p.^
Pres. II et Condi. cos.''

— —
I

Apuli rep. (III 986 vidit Mommsen). \) Cf. J\. S497. 2) Augustales
municipii Aurelii Ap(u)li. — 3) Pro salule sua posuerunt. — 4) A. 180.

3849 [Aesculapio et Hygiae dis conservatoribus?] \


Q. Axius Aelianus
iunilor' votum pro |
patris inco|lumilate suscep|tum cum gratula[tioDe libens
soljvit. loni. lonius^
Sarmizegetusae rep. (III S. 7899 vidit Domaszewski). 1) Filius Q. Axii —
Aeliani eius qui supra N. 4371. 5636. — 2) Signa ut videtur Aeliani patris et
Aeliani filii; cf. iV. 3636.

3849* 'AoY.Xrjuiit} xai |


'Yyisl^ &eolg \
(piXavd-QOJUoig \
"A^Log
u4lXiav[6]g \
6 veuteqog ev\xaQLori]Qiov. \
^loviog.*
Sarmizegetusae rep. (III H22 not., vidit Mommsen). — \) Cf. ad eam quae
praecedit.

3850 I. 0. m., lunoni, Mi[nervae et Aescujlapio domino |


Septim.
Ascl.* Her|mes libertus |
numinis Aes[culapi, habens j
ornamenta dec. j
col.

Apul.^ et Aug.^ I
col. eiusdem, |
v. p.
Hei'mannstadt, Apuli sine dubio rep. (III 1079 vidit Mommsen). — 1) Septimius
Asclepius. — 2) Ornamenta decurionalia coloniae Apulensis. — 3) Augustalis.

3851 domino Aesculapio |


et Hygiae ex permissu |
eorum negotia-
tionis I
fabariae gratias [
agentes numini (
et aratis f«c; eorum', [
T. lulius
Genesia[cus et Caecilia |
Balbilla cerijolaria duo Satujri* et Antiotes (sic) \

libentes donum [
dederunt.
Romae (V1 18 vidit Henzen). — l) Non intellegitur. Mommsenut coniecit, in
lapide incidi debuisse paratis, ut inteUegantur opes ex negotiatione fabaria pa-
ratae. — 2) Intellege ceriolaria duo, habentia effigies Satyri (cf. VI 9234 : cura
basi marmorea et ceriolarib. duobus aereis habentibus effigiem Cupidinis tenentis ca-
lathos) et Antiopae.

3852 T. Flavius l
Anlipater |
una cum ( Flavia Arte[misia uxore |
et

Alcide lib. |
Asclepium et |
Hygiam j
I6vi Flazzo* |
votum |
[libens solvit].

(In postiea): T. Flavius Anti|pater una |


cum Flavia Ar|temisia uxore |
lovi
Flazio^ vo|tum libes solvit.
Neapoli (X 1S71 inscriptionem frontis vidit Mommsen). — 1) Sic potiu*
quam Fiazzo lapis. — 2) Sic legerat Accursius, eiazio, iazio alii. luppiter hic
praelerea ignotus.
Tituli sacri et sacerdotum. — Aesculapius et Hygia. Nymphae. 109

3853 (aures duae)


Cutius has auris Gallus tibi voverat olim, |

PhoebigeDa, et posuit sanus ab auriculis.


Epidauri (III S. 7266 ex Epk. archaeologica Athenienti 188S p. 199, ubi datur
ligno incisa).

3854 Aescul. 1'ergam. |


et Hygiae |
sacrum
110 Caput XI.

3860
Satyr* libert. Nymphabus^ sacrum instituit, 1. a. d. s. f.'
| | | |

Romae ad viam Appiam, deinde in museo Capitolino (VI 665 vidit Bormann).
— 1) SAThR, 2) NFMPHABVS scripttim est in lapide, littera Claudiana (cf. supra

N. 210 not. 4). — 3) Libens animo de suo fecit.

3861 fpedes et crura duarum Nympharum, fluente ad pedes aqua) Oari-


nus' Augustor. n. ser. ped[?se5.] |
Nymphas posuit, puteum im\[ituit et
col]\legis d. d.; quod dedicatum e[st] |
M. Pompeio Macrino P. lu-
\en[tio Celso cos.^]
Romae in museo Faticano (VI 632 vidit Henzen). — 1) Sie videtur esse in
lapide (duabus primis litleris contignatis), requiritur Earinus (incertum num hie
Earinus Caesaris servus pedisequus VI 8992). — 3) j4. 16i.

3862 (Nymphae vel potius Gratiae tres sese amplectentes, quarum duae ex-
tremae spicas manibus tenent; Fluvius barbatus humi stratus; Hylas a Nymphis
raptus,- praelerea Hercules, Mercurius) Epitynchanus, M. Aureli Caes. lib. et

a cubiculo, Fontibus |
et Nymphis sanctissimis litulum ex voto restituit.
Romae ad viam Appiam, est in museo Capitolino
rep. sub hortis Matthaeis
(VI 466 Henzen; imaginem post alios dedit lahn arch. Beitrdge tab. IV).
vidit
De Nymphis Gratiarum habitu sculptis dixit lahn Enlfilhrung der Europa p. 59.

3863 Nymphis aeterjnis sacrum, |


Ti. Cl. Praec. Ligar. |
Magonianus
per 1
Praeciiium Zoticum ]
patrem aqua (sic) induxit.*
Supra Casinum prope S. Eliae oppidum, in vivo saxo incisum, ubi supra
currit aquaeductus Casinum pergens (X 6165 vidit Mommsen). 1) Cf. N. 5866. —
3864 Q. Hortensius Hymnus Nymphis divinis v. s. compote' factus
1. a.,
I
et CasceUia Arethusa, permissii Ti. Latinl Pandfisa6*.
Sutrii rep., nunc Romae, basis, in cuius superficie supersunt vestigia pedum
trium Nympharum (XI 5247 vidit Bormann). — Compotis sive compote anti-
1)

quior forma, unde natum compos (Bo.). — 2) Fortasse is qui fuit legatus Moesiae
initio principatus Tiberii (Tac. a. 2, 66), cf. Prosopogr. imp. Rom.

3865 Nymphas salutares |


M. Rutilius Lupus* tr. mil. ]
leg. XXII, q.,

tr. pl., Aug. leg. XIII Gem.


I
leg.
In Pannonia superiore ad thermas Varasdin - Toplitz rep. (III S. 40895 vidit
Swobada). —
1) Rutilii Lupi complures innotuerunt. Hic videtur vixisse primo
p. Chr. saeeulo.

Nymphis Geminis |
sacrum |
C. Fufius Gemini' 1. |
Politicus, |

idem aquam perduxit.


Firmi in Piceno, fortasse aliunde eo adlata (IX 6744 vidit Mommsen). —
1) Fufius Gerninus fuit consul
C. a. p. Chr. 29. Jb eo Nymphis nomen indidisse
libertum apparet.

3867 pro salut. domini |


nostri sa|nctissimi |
Antonini |
Pii Augusti |

Nymphis |
novis sacrum |
Rufrius Sulpicia. |
leg. leg. XIII G. Anto.
Apuli in Dacia, iam Vindobonae (III 4429 vidit Mommsen).
Titali sacri et sacerdotum. — Nymphae. 111

3868 Nymphis sanct.* novis repertis | in villam Surdinianam Amempti |

Caes. 1. et Orciviae Phoebes et Rhodini lib. |


eorum, deduct. ad eam villam
quae et ipsae |
maiestati suae' se dederunt |
imp. Caesare Vespasiano III

M. Cocceio Nerva cos.'


Mondrngone in litore Campano, vbi fuil Sinuexta (X 47Si bis vel ter descripia
saec. Xyill). —
1) Fix intelleguntur aquae celebres Sinuessanae, de quibus infra ad

N.389S. — 2) Incertum cuius maiestas,- an ipsarum Nympharum? — 3) A.71.


3869 Nymphis Aug. sacrum |
C. Raecius Leo aquam quam nul|lus
anliquorum in civitate |
fuisse meminerit, inven[tam impendio' ex vo-
Iu[n]|l[afe] C. Raeci Rufi c. v. patron. |
[mi </e]dicavit,
(
[Severo e]t Pom-
peiano II cos. VI idus |
Nov.'^
In insula Dalmatiae Arba (Arbe) rep., hodie Legnari (III 5116 vidit Mommsen).
— 1) Inserendum 8uo, aut mox pro ex seribendum et (Mo.). 2) 8 Nov. 175. —
3870 Nymphis et V[t]ribus^ |
Augustis |
L. Granius L. f. [P]riscus |

VI[t;i]r Aug., Illlvir a. p.,


|
pr[ae]f. i. d.*, fontem |
et omnem (sic) opu[s] j

d. [s.] f.
I
idemq. dedic.
Feleiae rep., est Parmae (XI 1162 vidit Bormann). 1) Cf. N. 3871. — —
2) Sevir Augustalis, quattuorvir aedilicia poteslate, praefectus iure dicundo.

3871 Q. Vibius Severus


Lymfis, Virib.' v. s. | |

Comensi (y S6i8 vidit Mommsen).


Fillincini in agro 1) Eaedem Vires vi- —
dentur intellegendae esse in tituUs Transpadunis omnibus supra N. 5291 (ubi con-
iunguntur cum Nepluno), 1964. S798. 8247. 8248. V
Aliter Firium vocabulum
videtur acdpiendum esse V 6961. 6962.

3872 [iVy]mphis Lauren![fi6]us pro salute |


[imp. C]aes. M. A. [Se-
ve\ri 4/e]x[aJndri* p. [f. \
Ang.\ Sext. Cat .... |
. . ntin ....'[... sa .. .

Gonsenheim prope Moguntiacitm rep. (Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschrift 6,


1887 n. 152 p. 190 vidit Zangemeister). 1 Alexandri nomina erasa. 2) For- — ) —
tasse Sex. Catius Ciementinus consul a. 250.

3873 (ApoUo inter duas Nymphas) Argenne, Poppaeae Augustae Au-


gusti' liberta, |
Apollini et Nymphis votura 1. d.

3874 (Apollo, Nymphae tres, earum una aquam effundens in concham alterius)
Apollini et Nymphis Nitrodibus' C. Metilius Alcimus v. s. 1. a. |

3875 . . . vius Leitus' Nymphis Nitr6dis^ j


v6t. sol. 1. ani. (Erotesduo).
iam Neapoli (X 6787. 6786. 6789 vidi).
In insula Aenaria (Ischia) rep., —
1) SciUcet uxoris. —
2) Praeter hos extat titulus Nymphis Nifrodiaes (sic) X 6790
PetropoU, et ipse sine dubio Aenariae rep. 3) Fortasse M. Fulvius Leitus Ubertus —
Fulvii GiUonis consulis a.76 (1X4794); cf. Prosopogr. imp. Rom. s.v. Leitus.
Nymphis GriseUcis dedicatus est Utulus supra N. 1114.
3876 ApoUini et Nymphis Domitianis |
Q. Cassius lanuarius d. d.

3876* Apollini sancto et Nymphis voto susceplto Gavia Rhodine d. d.

calicem argenteum p. s.

3877 Apollini, Silvano, Nymphis Q. Licinius Nepos d. d.


kicareUi ad lacum Sabatinum rep. in aquis caUdis, vasa argentea, nunc
Romae in museo Kircheriano (XI 5286—5288 vidit Bormann).
112 Caput XI.

3878 Apollini, Silvano, Asclepio, Nymphis sacruni, [L.j Aiatius Phoe-


bus, decurialis decuriae luliae praeconiae consularis', voto suscepto d. d.
con Phoebiano filio.

FicarelU rep, (XI 5Wi semel descripla saec. XF). — 1) Cf. supra N. 1953.

3879 numini |
[iVy]mpharum |
et Draconi |
Abidius Bassus |
trib.,

cur. m. M.' |
votum dedit.
y4d Aquas Flavianas (Henchir Hammam) Numidiae (FII1 17722 Cagnat vidit
ectypum). —
1) Curator municipil Masculitani (ad cimis rempublicam Aquae Fla-

vianae pertinebant).

3880 Nymphis |
fontis Amev. |
Cn. L. Terentius |
L. f. HomuUus |

lunior leg. |
leg. VII G. f. |
1. v. m. s. |
. . .

Legione (Leon) rep. (II S084 cf. p. 915 vidit Huebner). E.t alio exemplo
eiusdem tituli videtur superesse II S. S676.

3881 Nymphis C|aparensium |


Aelius |
Epinicus |
v. s. a. 1.

3882 Fontanae] [iJel.V[6]rinus| Eme.* pro sa|luteComodi| v. s. libesm.

3882* Saluti |
Privata |
I. a. v. s.

Rep. in Hispania loco dicto Bafios de Montemayor, inler Caperam (cf. N. 582S)
et Salmanticam (Eph. ep. 8 p. 578 n. 71. 76. 78 descr. Fita). — 1) Emeritensis.

3883 Fontano |
et Fontanae |
pro salut. Al|bi Fausti Albia [
Pacina
V. s. a. 1.

Prope yHlaviQOsam Portugalliae (II 1S0 semel descripta). Tilulos Endovellico


deo dicatos eode^n loeo repertos infra dabimus inter titulos numinum epichoriarum.

3884 L. Fufius L. I. (
Alexsander |
magisster (sic)
|
quinqueannalis, |

interrexs*, Fontano |
de sua pecunia*^ |
ara (sic) posit lib. m., (
collegiu
decretu (sic).

Prope Formias (X 6071 Mommsen vidit eclypum). — 1) Interrex coUegii (nam


non ad rempubUcam Formiarum hoc munus pertinere nuUus praeterea no- patel)
tus. '^Ordo' quoque '^regaUum' fuit Formiis, ut monuit Mommsen (X S09i). —
2) Quae sequuntur, Utteris deterioribus adiecta.

3885 Fonti divino (


aram (
L. Postumius Satul[/]us (
ex volo d. d.
Nescaniae (Eseafla) in Baetica (II 200S saepius ut videtur descripta saec.
xvi—xvni).
3886 Fonti perenni (
M. Ant. (
Victori(nus dec. |
col. Aq., aed.
— Titulos
I

Aquind in mithraeo rep. (Ill S. 10462 vidit Domaszewski). diis Cauti


et Cautopati ab eodem Fictorino positos infra dabimus (N. 42S5) inter Mithriacos.

3887 Fonli [
sanctissimo (
sacrum [
P. Cornelius [
Synethus et [
M.
Varius Epitynchanus d. d.
[ [

Bomae (FI 1S5 descr. Fabrettitis).

3888 L. Venuleio Aproniano, (


Q. Articuleio Paetino cos.*, [
mag.
et minis. Fontis: (
Ti. Claudius Salvius II 11* [
(sequuntur aUa magistrorum no-

mina tria), \
Zosimus Aqulli (sic) II [
(sequuntur aUa servorum nomina tria).

Dedic. V k. Aug.
Titoli sacri et sacerdotum. — Nymphae. Fontes. 113

Romae (Fl 1S4 vidil Henzen). — \) A. 123. — 2) Quarlo (scilicet magisler).


— Alins tilulos a magistris et ministris Fontium positos habes f^I 1SS seq.

3889 M. Gavio Orfito, L. |


Arrio Pudente cos.', |
Fonti Scauriano
sac. I
Mag. |
G. Antonius Hymnus, |
G. Valerius Hilarus, |
G. Fufius Fi-
leros, I
P. Caecilius Agatyrsus; |
min.: Epitynchanus Bassi, Euty[ches Cor-
neliaes, Acribes Don|ali, Facundus Zotici. Kal. Septe.
Romae in Aventino ut perhibetur rep., poslea Florentiae, deinde Perusiae
{Vl 16i aliquoties descripta). Una prodiisse dicuntur similes tituli VI 163. 16S,
quos solus Ligorius videtur vidisse. — l) A, 16S.

3890 Fontibus |
divjinis |
sacr. |
M. Antonius |
Sp. f. Stephon |
v.

s. I. m.
In vico Berzo vallis Camunnorum (Val Camonica), iajn Bergomi (V 4938
vidit Mommsen),
lovi caelestino, Fontibus, Minervae dedicatus est titulus supra N. 3062.

3891 Herculi, Genio |


loci, Fontibus |
calidis, Calpurjnius lulianus |

V. c, leg. leg. V Mac, |


leg. Aug. pr. pr. |
[prov.] Moes[tJae i[7iferiori]s, |

V. 1. s.

Mehadiae in Dacia (III 1366 cf. p. 1419 partem vidit Hirschfeld, reliqua
sumpta ex apographo facto saec, XVIII).

3892 Aquis Albulis |


sanctissimis |
Ulpia Athenais, |
Glypti Aug. |
lib.

ab epistu|Iis uxor, |
libens |
d. d.
Romae, sed rep. sine dubio ad Aquas Albulas sub libure (XIV 3909 saepius
descripta saec. XVII. XVIII). De aquis Albulis cf. CIL, XIV l, c, (p. 45S). Alias
inscriptinnes Aquis iis dedicatas habes XIV 3908.3910. 3911. in his carmen Buech.86S.

3893 [i^ts 5tn]uessanis ^ ob . . |


i T. Caunius Pris[cus |
Ug,
Aug, pr.] pr., cos. des.*, cum \[era \
uxore et i^trjmino et Prisca filiis.

Lambaesi ad templum vel in ipso templo Aesculapii (VIII 2383 vidit de la


Mare auctor accuratus). 1) Supplevit Mommsen. —Aquas calidas Sinuessanas
memorant Tac, ann. 12, 66, hist. 1,72 aliique; cf. Mommsen CIL. Xp.464. Pertinet
ad eas carmen Graecum ipso illo loco repertum Kaibel ep. Gr. 810 Inscr. Gr. =
Sicil. Ital. 889, C/. etiam supra iV. 3868. In Africa iis Aquis titulum dedicatum
esse mirum, si suminus Caunium Priscum antea usum esse aquis Sinues-
non est
sanis vel oriundum fuisse Sinuessa. 2) Idem legatus cum suis posuit titulum —
supra N. 3843 (eiusdem nomen plane incerta coniectura restitutum est in titulo
anni 186 VIII 2697).

3894 C. Acutius C. f. Maturus A. A.' v.


1 |
s. 1. m.
Abani prope Patavium rep., est Patavii (V 2783 vidit Mommsen).
3494* C. Cassius |
Severus |
missus ex pr.* | speculator, |
A. A.' v.

s. 1. m.
Patavii olim, sed rep. sine dubio ibi ubi ea quae praecedit (V2784 aliquoties
descripta saec. XVII), — Aquis Aponi, vel Apono Augusto. De Aquis illis prope
1)

Patavium cf. CIL. V p. 271. Alios titulos iisdem Aquis (A. a.) dedicatos habes
V 278S seq. 8990, — 2) Praeiorio (cf supra N, 2022. 2014 seq.).

Dessau, Inscriptiones Latinae II. 8


114 Caput XI.

3895 INumini aquae AlexandriaDae*. |


|

Hanc aram Nymphis extruxi, |


nomine Laetus, |

cum gererem fasces patriae |


rumore secundo. |

Plus tamen est mihi gratus |


honos, quod fascibus annus |

is nostri'^ datus est, quo sanc|to nomine^ dives |

Lambaesem largo perfu[dit flumine Nympha.


Lambaese (FIII 2662 cf. 18106 uidit Wtlmanns). Buecheler carm. epigr. 232.
— 1) Foeabulum in litura repositum. — 2) Scr. nostris (Buecheler tuetur nostri^. —
3) Scilicit nomine Alexandri.

3896 dis et numinib. aquarum Ulp. Secundinus, Marius Valens, | | |


|

Pomponius Haemus, lul. Carus, Val. Valens, legati Romam ad consu-


| | j

latum Seve|riani c. v.* missi, incolujmes reversi ex voto.


Mehadiae in Dacia (III iS62 descr. Arneth aliique). 1) M. Sedatius Seve- —
rianus legatus Daciae (III 4S7S) temporibua ut videtur Antonini Pii; cf. Protopogr.
Imp. Rom. s. v.

3896* Carpus Aug. Hb. |


Pallantianus* |
sanctis |
Draconibus* (
d. d.
Romae (FlliS vidit Henzen). Hic collocavi dubitans collata N. 3879 {Nv/i(prj
/JQaxaiva mulier quaedam defuncta appellatur VI 2728S. De Draconibus memoratis
a Tac. ann. H, 44 cogitaverat Lupius). Cf. etiam FIII S. 1S247. 1SS78. 1) Cf. supra —
N. 4SSS. —
2) Longealii Dracones sunt infra N. 4080.

3897 St.» Staiedi., |


V.* Salviedi., |
Pe.' Pagio. [
Foucino^ aram. |

Trasacci in Marsis ad lacum Fucinum (IX 3847 cf. p. 770 vidit Mommsen). —
1) Statios, 2) Fibios, 3) Pettios{'i) (cf. Bull. de corr. hellSnique 6,1882 p. 326). —
4) C et l litterae ita contignatae, ut a G non differant. Intellegitur Fucinus lacus.

C. Gavius L. |
f., C. Veredius* | C. f. Mesalla* |
Fucino v.

s.
I
1. m.
Pescinae in Marsis, non procul a lacu Fucino (IX 56S6 aliquoties ut videtur
descripta saeculis prioribus). — 1) Nomen non certum; variant auctores. — 2) Sie
traditur. — Cultores Fucini memorantur supra N. 3626.

8899 ...clo* et Lac. |


Benaco, |
Successus Q. |
Samici Myrini |
v.

s. L m.; I
Q. Samicius |
Suc[ce5SMjs iter.''

Rep, ad lacum Benacum in vico Feronae (F3998 vidit Mommsen).


S. Vigilii, est
— 1) Fortasse numen epichorium. — votum solvit servus, iteravit
2) Successus
post libertatem adeptam (Momms.). Ab eodem Q. Samicio Successo positus est
titulus V 3219.
3900 Ti. Poppai. |
Ti. f. |
Temavo |
d. d. 1. m.
In vico Montereale rep. ad fluvium Celina, ubi ex Alpi Feneta prorumpit,
is

ara Utteris vetustis (Pais 380 descr. Bertolini). Timavus fons sive fluvius prope
Aquileiam saepe memoratur apud antiqnos, cf. Mommsen CIL. p. 7S. Titulus, V
qui scriptus videtur vix post tempora Sullana, dedicatus est in regione aliquanto
a Timavo remota, fortasse a negotiatore Aquileiensi (Momms.).

3901 P. Mevius |
Eutychus |
aediculam rest. |
Sebetho *.

Neapoli (X 1480 descripta saec. XFI a compluribus viris fide dig7iis). —


Tituli sacri et sacerdotam. — Namina aqaaram. 115

1) Jn nummo Neapolitano (apud Sambon monnaies de la presqu'ile Italique p. H1, 4)


ad caput iuvenile cornutum (fluvii) adscriptum est SiTCSiQog. Nympham Sebethidem
memorant Fergil. Aen. 7, 7S4 aliique.

3902 TiberiDO |
sacr.
Baschi inter Ameriamet Tuder, supra Tiberim (XI 4644 Giovanellius quidam

descripsit a. 1714). —
Tiberinum habes praeterea supra N. 626. 2152. Foltumo —
flumini videtur dedicatus fuisse titulus Eph. ep. 8, S76.
'

3903 Pado patr[i].


Pigognagae prope Gonzagam, 10 chil, ab alveo qui nunc est fluminis Padi
8S descr. Atlilius Portioli Mantuanus).
(Bull. inst. arch. 1876 p.

3904 Duri» C.luliu77Pylacles.



I

Prope Portum (0 Porto) Portugalliae (II 2570 semel descripta taec. XVI).
1) Significatur sine dubio Durius fluvius.

3905 Genium fiaetis, |


sig[nt(m oere] um |
L. lulius s |

[voto\ susc[ep/o] I
rinorura |
de salario suo annuo |
ex x * LXII
cum base |
d. d. d.
Prope Hispalim, iam in ipso oppido Sevilla (II116S vidit Huebner). — 1) Denariis.

3906 [6r]eni[o] numinis |


Caput-amsagae* |
sacrum, |
C. Arruntius |

Faustus, Arrunti |
Proculi fllius, |
magistratus* |
permisso ordinis |
suis pe-

cunis fecit |
itemque dedicavit |
libens animo.
In pago agri Cirtensis Sila (FIII S884 vidit fFilmanns). — 1) Ampsaga flu-
vius Cirtam praeterfluit, hodie dictus Bumel. Pro eius parte superiore ab antiqui*
habitum esse rivum Bu Mersug, qui prope Cirtam in illum incidit, hic titulus
doeeU — 2) Magister pagi.

3907 Savo et Ad|sallutae sacr. P. Ant. Secundus v. s. 1. m. | | |

Ad Savum, non longe a loco ubi in eum influit fluvius Sann, prope Saudorfel
rep. (IIIS158 vidit Mommsen). Tituli Savo et Adsallutae vel etiam soli Adsallutae
dicati eodem loco complures alii prodierunt (III S15i cf, 11680. S156. III S. 11684.
1168S; item sine dubio eodem loco rep. III S15S). Adsallutae vocabulo significare
fluvium Sann recte sine dubio coniecit Knabl Gratzensis.

3908/9 Savo Aug. I


sac. |
M. luentius |
Primigenius |
et soci v. s. L m.
Scitarjevi in Croatia, in Savi alveo ut videtur anHquo rep., nwie Agram
(III 4009 p. 1746 vidit Mommsen).

3910 Vidaso |
et Tianae |
sacr. |
Q. ... llius
|
[fjulvus |
v. ... s.

Topusko in Croatia (III S. 10819 descr. Ralinka et Swoboda). lisdem ut vi-


detur numinibus dedicatus est lapis eodem loco rep. III 5941. Fluviorum numina
fuisse coniecit Ihm arch. ep. Milth. 1896 p. 78.

3911 Danuvio |
defluenti |
Ti. At[ejrius Ca[/]|linicus v. s.
Aquinci (Ofen) rep. (111 5416 vidit Mommsen).

3912 in h* d- d> I
L o. m. et Danu;vio ex votjo Primanus {
Secundi
V. s. 1. Muciano et Fabi| [ono cos.^]
1.
I

Ad Danuvium loeo dicto Riutissen (inter Ubn et Biberach) (III 5865 aliquoties
deacripta). — \) A. 201.
8*
116 Caput XI.

3913 I. 0. m. I
et Genio lojci et Rheno Cl. Mar|cellinus b. [/".] |
cos.^

V. s. 1. m., I
imp. Commodo |
VI cos.'''

Remagen rep. (Brambach 647 semel descripla). 1) Beneficiarius consularis. —


— 2) ^. 490. — yiUus titulus [/^]lum. Rheno dicatus est XIII S23S Inscr. Helv. 271. =
3914 Abnobae |
Q. Antonius |
Silo 7 leg. I A|diutricis et |
leg. II Adiu-
tri|cis et leg. III Aug. |
et leg. IIII F. f. 1
et leg. XI C. p. f. |
et leg. XXII
P. f. D.» I
V. s. 1. 1. m.
Prope Roethenberg (a Roitweil sive Aris Flaviis inter septr, et occidentem ver-
sus) rep., nnnc Stuttgart (XIII 6S37 Brambach 4626 vidit Zangemeister). 1) Piae = —
fidelis Domitianae (cf. supra N. 2279 not. 2).

3915 in h. d. d. |
Deanae Abnjobae Cassiajnus Casati |
v. s. 1. 1. m. |

et Attianus |
frater, Fal|con. et Claro |
cos.'
In monte Abnoba (Schwarzwald) prope Miihlenbach (inier Haslach et Hornberg)
rep,, nunc Freiburgi (XIII 6283 Brambach 1685 descr. Buecheler). 1) A. 493. = —
Alias deae Abnobae vel Dianae Abnobae inscripiiones in eadem regione re-
pertas habes ap. Brambach 1634. 1680. 1690 (= XIII 3334. 6326. 6332). Arduinnae —
dicatos titulos vide infra in capite de numinibus peregrinis.

3916 Vosego I
Maxsiilminus {sic) \
v. s. 1. 1.

Bergzabern (Bayr. Pfalz) rep. (XIII 6080 = Brambach 1784 semel descripta
saec. XFI).

3917 Vo[se^]o sil. s.' Adnam|us Nertomari fil. |


v. s. 1. m. (imago dei
arcum ut videiur et pharetram tenentis),
Zinsweiler in Alsaiia rep, (XIII 6027 = Etudes dSdiees a Mr. Leemans p. 246
descr. Zangemeisier). — 1) Fosego silvesiri sacrum, In alio lapide eiusdem re-
giones extat Vosego sil. (Zangemeisier l. c. p. 239).

3918 Carminia L. f. |
Prisca |
Histriae Terrae |
v. s. 1. m.
Parentii in Histria (V 327 vidit Mommsen).

3919 Histriae f^num |


ab C. Vibio Var6 patre inch6atum |
Q. Cae-
sius Macrinus perfecit et dedicavit.
Rovigni in Hisiria rep., est Veronae (V 309 vidit Mommsen). Gemellus esi

titulus Fortunae eodem loco ab eodem Q. Caesio Macrino positus (V 508).

3920 Daciis |
tribus et |
Genio leg. XUI G. |
M. Caelius |
lulianus |

tr. 1. c* d. d.
Apuli (Carlsburg) rep., nunc Clausenburg (III 993 vidit Mommsen). — l) Tri-
bunus laiiclavius.
Terram Daciam habes etiam supra N. 1860.
.'
3921 diis deabus |
Daciarum |
et Terr[ae] . .

Apuli (Carlsburg) rep. (III 996 p. 4590 vidit Domaszewskius). — 1) Titulus


imperfectus reUctus.

3922 I. 0. m. I
et ceteris diis |
deabusque imjmortalibus et Dalciae, |

pro salute domi[ni n. M. Aur. Antonijni Pii Felicis Aug. n., |


C. Aur. Si-
Tituli sacri et sacerdotum. — Fluvii. Montes. Provinciae. Viae, 117

gillius trib. |
leg. XIII G.* Anlooini|anae, prid. non. April. |
Laeto II et

Cerialae (sic) |
cos.'
ApuU (Carlsburg) (III 106S vidit Mommsen). — 1 ) Tribunus legionis decimae
tertiae Geminae. — 2) 4 Apr. (natalis Caracallae) 2i5.

3923 Caelesti Augustae |


et Aesculapio Au|gusto* et Genio |
Cartha-
ginis et |
Genio Daciarum |
OIus Terentius |
Pudens Uttedijanus leg. Augg. ]

leg. XIII Gem., leg. |


Augg. pro praet. |
[prjovinciae Rejtiae (sic).

Apuli (Carlsburg) rep., est Findobonae (III 99S vidit Mommsen). — 1) Cae-
lestis et Aesculapius dii sunt proprie Carthaginienses (Mo.),

3923^ dis et Genio |


provinciae |
Pannoniae |
C. Val. Pudes (sic) \
leg.

Aug. pr. pr.*


Aquinci rep. (III S. 10S96 vidit Domaszewskius). — 1) Cf. supra N. SiSI.

3924 Numini Mau|retaniae et |


Genio ther|marum gra|tias ago.
Saldis (Bougie) in ora Mauretaniae (FIII 8926 vidit fFilmanns).

3925 Urbi Rome |


L. Cassius |
Marcelli|nus* leg. |
Aug. pr. pr.,
|

cos. des.
Aquinci (III S. 10470 Domaszewski vidit ectypum). — 1) Fortasse idem Cas-
sius Pius Marcellinus, qui fuit quaestor designatus et quindecimvir sacris faciundis
a. 20i (act. lud. saec. Sever., cf. eph. ep. 8 p. 292).

3926 Urbi Romae aeternae Aug. |


resp. municipi Severiani Anto|ni-
niani hberi Thibursicensium |
Bure.
Thibursici Bure provinciae Africae (VIII 4427 partem dimidiam vidit Wil-
manns).

3927 lovi optijmo maximo, |


diis deabus|que inmor|talibus et (
Ro-
mae |
aeternae |
Locrenses.
Locrit (Gerace) (X 16 vidit Mommsen).

3928 L 0. m. |
et viis semitjibusque |
pro salute sua |
Q. Sabinius |

Asclepiades |
v. [».] 1. m.
Prope Radstadt loco dicto Taurach, iam Sahburgi (III SS24 vidit Mommsen).

3929 deo qui vias | et semitas com mentus est' T. Irjdas' s. c' f.

V. 1. 1. m.^ I
Q. Varius Vitajlis \b. /".] cos.^ aram |
sacram resti|tuit, |
Apro-
niano et Brajdua cos.®
Apud Thomburgh (Thornborough) super Swale comitatus Eburacensis rep.
a. 1620 (FII 271 semel descripta). — 1) Versus est senarius, cf. Buecheler carm.
ep. n. 23. — 2) Nomen fortassc non recte exceptum. — 3) Singularis consularis. —
4) Fecit votum libens laetus merito. — 5) Beneficiarius consularis (b. f. in apographo
corruptum, sed agnoscitur). — 6) A. 191.

3930 Biviis Triviis |


Quadruviis |
ex voto suscepto |
posiit Primius |

Victor I
V. s. 1. 1. m.
Spirae olim, postea Rottweil (XIII 6096 = Brambach 164S descr. Haug). Prae-
terea iisdem numinibus dicali sunt tituli Aventicenses XIII S069. S070 (— inscr. Helv.
118 Caput XI.

167. 138), Lingonensis XIII S6S1 = Orell. 2103, Rhenani non pauci; solis Quadriviis

II1 1140. 1440 cet. Rhenani Brambach 166. 330. 1419 cet. cf. etiam supra N. S374. S6SS.

3930» Bibis Tribis Quadr[t]vii[s] |


lul. Bellicus v[e/]e|ra leg. XXII P.
p. f.
I
V. s. 1. 1. m.
Moguntiaoi (Brambach 1107 vidit).

3930^ diis Quadrubis vicalni Bibienses* |


d. s. p.
Sandweier (prope Baden-Daden), iam Carlsruhe (XIII 6513 Brambach 1676 =
vidit Zangemeister), —
1) Ficani hi Bivienses praeterea non memorantur.

3931 Quadrivi[js] |
circumsaeptum |
et portam ex vo|to suscepto |
C.

Crispinius |
Cladaeus publijcanus' v. s. m.
Coblenz (Eltester Ann. Rhenan. 30\31, 1871 p. 293). 1) Stationem illo loeo —
fuisse vectigalibus exigendis coniecit Huebner ann. Rhen. SSj4, 187S p. 16S not, S.

3932 Tempestati |
sacr.
Monteroduni inter Venafrum et Aeserniam (X 4846 vidit Dressel).

3933 Tempestatibu[s] |
M. Laberius C. f. |
dat.
Lanuvii (Civita Lavinia) (XIV 209S vidi). — Aedes Tempestatium urbana
memoratur supra N. S.
3934 lovis Tempestati. I

3934* Neptuno.
Prope Bononiam in vieo S. Giorgio di Piano, cippi duo (Brizio Notisie degli
scavi 189 1 p. 21. 189 2 p. 12).

3935 Ventis |
bonarum |
Tempes|tatium |
potentibus, |
leg. III Aug., |

dedicante |
Q. Fabio Catullino |
leg. Aug. pr. pr.
Prope Lambaesim rep. (VIII 2610 vidit Renier). Una repertus est titulus ge-
mellus supra N. 5061, ubi conferas velim.

3936 Ingenua |
Ventis |
v. s. 1. m.
Prope Auch Aquitaniae rep. (XIII 441 semel descripta),
Ara Ventorum est supra N. 5279. Titulus Volcano et Ventis dedicatus supra
N. 5294.

3937 Soli I
Q. Aradius Rufinus |
cos.* |
votum.

3938 Lunae |
Q. Aradius RuQnus |
cos.' |
votum.
Prope Thuburnicam provinciae Africae (VIII S. 14688. 14689 vidit Cagnat).
— 1) Fortasse consul a. p. Chr, 516. De Aradiis Rufinis cf. Henzen CIL. VI p. 567,
Schmidt VIII I n.

3939 Soli et Lunae L. Tulcidius' Perennis leg. Aug. pr. pr. pro-
vinciae Lusitaniae.
Prope Olisiponem (II 238 p. 695, bis descripta). — 1 ) Sic alter ex descripto-
ribus, Gestius Acidius alter; fortasse intellegiUtr filius Perennis praefecU praetorio
sub Commodo.

3940 Soli invic|to et Lunae |


aeternae |
C. Vetti Ger|mani lib. |
duo
Parajtus et Her|mes dederunt.
Tituli sacri et sacerdotam. — Tempestas. Yenti. Sol. Lana. Caelas. 119

Romae (FI 7SS vidit HeTuen). — j^Uut iitubis Soli et Lunae dicatut Mf mpra
iV. /774, Soli Lunae Apollini Dianae N. U18.

3941 (protomae Solis, Lunae, Silvani) Soli, Luoae, Silvano |


et Genio
cellae |
Groesianae |
M. Scanianus* |
Zosa ex viso posuit. |

Romae (H 706 vidit Henzen). — 1) Cf. Fl 25542. 25971. 27265 cet.

Soli, Genio, Lunae dicatut est t. Lotuonnensis inscr. Helv. 1SS.

3942 Soli iuvanti | L.Volumnius |


Horatianus |
sodal. Aug., praet. urb.
Pyrgis in ora Etruriae, iam Romae (XI 5711 vidit Henzen).

3943 Soli deo I


Sex. Cornel. Antiochus |
stellam |
et fructi|fer.^ ex
vis. lib. pos.

I

Salonis rep. a. 188i (III S. 8686 vidit Hirschfeld). 1) Fortasse arbor fimcti-
fera intellegenda (Hirschf.),

3944 Soli sacr. |


G. Ducenius |
C. lib. Phoebus, |
filius Zenonis, |
nalus
in Suria |
Nisibyn', liber |
factus Romae, |
ex visu |
v. s. I. m.
Romae (FI 700 vidit Smetius). — 1) Intellegitur Nisibis civitas Mesopotamiae.

3945 (dea curru vecta) Lunae Augustae sacru |


Tuccius Flavius Fla.
fil.
I
. . . . rni . . . Fortunatus |
atur.
Sitifi in Mauretania (FIII 84S7 vidit Creully auctor non indiligeru).

3946 Lunae |
luciferae |
C. lul. Varianus |
mag. d. d.

Apuli (Carlsburg) in Dacia (III 1097 vidit Mommsen).


Titulus Dianne Luciferae et Lunae dedicatus est supra N. S247.

3947 Lunae Marti . • .'


|
Fruticiae Thy[me/esJ' |
rogatu |
M. Stati-

nius Dor[m].
Aquileiae (F 79i cf. p. 1024). — 1) Sic duo testes boni, nunc M tantum
superest. Mommsen cogitavit de Luna Martia, scilicet quae festum diem haberet
mensis Martii postremum (cf. CIL. I ed. 2 p. S14). 2) Eadem Fruticia Thymele, —
M. Statinii Dori uxor, Matri deum posuit titulum infra N. 4101.

3948 Caelo aeter|no |


Attia Compse |
P. f. |
et Atilia Victo|ria gra-
tias* I
d. d.
Roinae (VI 8S vidit Reifferscheid). — 1) Fidetur inserendum esse agentes.

3949 (luppiter, a d. eius Minerva, a s. luno, horum omnium partes inferiores


tantum supersunt) optumus maximus*..| Caelusaeternus*, Iupp[t]jter*, lunoni
reginae, |
Minervae, iussus Iiben[s] |
dedit pro salutem suam |
M. Modius
Agatho et pr[o] Fausti patroni hominis e[ancft ?] et Helpidis suaes cum s[uts].
| |

Romae rep. in monte Caelio (FI 81 detineavit Pighius in codice Berolinensi,


unde repetivit Cumont monuments relatifs au culle de Mithra p. 2S4). Vna rep. est
titulus Mithrae ab eodem homine dicatus (FI 82). 1) Hoc postea adiectum esse —
puto et coniungendum cum lovis nomine. 2) Requiritur easus tertitu. —
3950 Caelo aeterno, |
Terrae matri, |
Mercurio |
menestratori |
sac-
rum posuit |
L. Octavius L. f. |
Verus et |
Octavia Euhodia |
mater.
Romae (FI 84 vidil Henzen).
.

120 Caput XI.

3951 Terrae matri s. |


A. Hortensius Cerdo deae piae |
et conser-

valrici meae.
Romae rep. a. 1872 in agro Ferano, epistylium aediculae (Fl 37S1 meliusque
510SS ; imaginem aediculae dedil C.L. Fiscontius bull. municipale 4872 tab. III). —
Alium titulum Terrae matri in urbe Roma dicatum dedimus supra N.1S22; alius
est VI 771.

3953 Terrae matri |


C. Baebius C. f. Pal. |
Antiochianus |
eq. p.,
decur. Aquil., et |
C. Baebius Antiochus' |
Illlllvir Aquileiae, |
ius IIII
liberorum |
consecutus^ |
ex voto.
Prope Aqtiileiam rep. (Pais n. 169 qui vidit). — 1) Pater ut videtur Antio-
chiani; nominari voluit post filium, utpote condicionis libertinae. — 2) Cf. supra
N. 1910 not. 3.

3953 \Iovi\ \
(rota) et Terrae |
matri.
Prope Nemausum loco dicto Clarensac (XII 4140 servavit Seguier). Similis
fuit XII S071.

3954 I. 0. m. |
et lunoni |
et Tere (sic videtur) matri |
[sa]cr. |
. . .

Aquinci rep. (III S. 104S1 vidit Domaszewskius).

3955 Terr. matr. |


et m.* Priscille |
ob commen|datam et |
restitu|tam
fidem, Ael. Strato|nicus v. s. 1. m. ]
Brigeti.

I

Brigetione (0'-Szony) rep. (III S. 11009 vidit Domaszewskius). 1) Memoriae.


— Haec eodem iure inter sepulcrales collocari potuit.

3956 deae Telluri |


sacrum |
M. Aurelius |
Threptus |
fecit.

Romae, postea Reate (FI 769; Fabretti 697, 184).

3957 Telluri Genelrici res publica Cuicul[t]tanor. templum fecit; |


C.

lulius Lepidus Tertullus' leg. Aug. pr. pr. dedicavit; |


simulacrum deae
acrolithum Ti. lulius Honoratus pont., fl. pp.^ dono dedit.
Cuicul in Numidia, iam Parisiis (FIII 8S09 vidit Wilmanns). — 1) Legatus
Numidiae fuit circa annum 194 (FIII S. 17726). — 2) Flamen perpetuus.

3958 Telluri Gilvae^ Aug. |


sacr. C. Arrius ]Ne|potis fil. Sabinius
Papir. Datus aedil., sacer. iteu^ u (
. . .


I

Calamae in Numidia (FIII SSOS semel descripta). 1) Cognomen Telluris


obscurum. —
2) Fortasse latet vocabulum Telluris.

3959 Telluri et Cereri Aug. sac. |


Aebuti Saturninus et Victor, T.
Aebuti f.,
I
ianuam cum suis o[r]namentis sua* p. f. id. q. d.''

In Africa loco dicto BuDjelida (FIII S. 12322 vidit Schmidt). — 1) Primum


quadratarius scripserat suis. — 2) Pecunia fecit idemque dedicavit.

3960 Terrae matr[t], |


Aere curae', Ma|tri deum magjnae Ideae, |

Popilia M. fil. Maxima taurolbolium aram posuit, movit^ |


fecit.

I |

Thibili Numidiae rep., nunc Parisiis (FIII SS24 vidit fFilmanns). 1) Sic
scriptum cum puncto inter aere et cuiae vocabula (cf.N.S968). De Aerecura sive
est,

Era dea egerunt Mommsen Arch.Anzeiger 186S p. 88*seq.; Gaidoz revue arch. sSr. III
Tituli sacri et sacerdotam. — Terra mater. Aerecara. 121

vol. 20, 1892 p. 198 seq. ; Maass Orpheus p. 220 not. 27. 2) TauroboHum movere — est
etiam in aliis titulis Matri deum dicatts (infra N. 4118. 4157. 41S8).

o9ol (in tribunali sedent vir barbntus et mulier velata ,


quibus adseriptum)
Dispater, Aeracura *, (adstantibus tribus figvris vetatis, quarum media barbata,
reliquae feminae) Fata divina. (Ante tribunal Mercurius) Mercurius |
nUDtius
(praecedens mulieres duas velalas) Vibia , Alcestis. — (A sinistra pieturae eiut

quae praecedit: Pluto mulierem rapiens, praecedente Mercurio) abreptio Vibies


et disceusio — (A dexlra eiusdem piciurae: convivium septem hominum, quorum
tres apices in capitibus gestant) septe pii sacerdotes (uni adscriptum nomen)
Vincentius. — (Sub prima, inter reliquas duas picluras: mulier velata per

p portam apertam, cui superscriptum) inductio Vibies (adducitur a iuvene coro-

nato) angelus |
bonus (ad homines sex discumbentes, quibus superscriptum) bo-

norum iudicio iudicati (uni nomen adscriptutn) Vibia. — (Supra arcum, sub
quo omnia leguntur quae praecedunt) [Viijncenti hoc ofpMs] . . quetes^ quot
vides. Plures me antecesserunt; omnes expecto. Manduca, |
vibe, lude' e

beni at me. Cum vibes, bene fac; hoc tecum feres^ |

Numinis antistes Sabazis Vincentius hic e[st,

q]u'i sacra sancta deum mente pia co[/M?]t.^ |

Romae ad viam Appiam, picta haec sunl in cubiculo subterraneo, quod co-
haeret cum coemeterio christiano quod dicitur S. Praetextati (FI 142 edidit Gar-
ruccius tre sepolcri con pitture appartenenti alle superstizioni pagane [Neap. 1862]
p. 4 seq., cf. de Rossi bull. inst. arch. 18S3 p. 87 seq., repetivit Garruccius storia
deW arte cristiana VI tab. 494 cf. p. 171 seq.). Quomodo picturae dispositae sint,
apparct ex tabula ap. GuTTuccium storia t. c. 493 fig. 2.
— 1) Abracura primum
edidit Garruccius; sed pari iure aerecura, id quod requiritur, legi posse de visu
rettulerunt Mommsen et de Rossi (cf. arch. Anzeiger 186S p. 89*). — 2) Quid subsit,
obscurum. — Maass Orpheus
3) Cf. p. 210 not. S. — 4) Claiisula iambica; cf.

Buecheler carm. epigr. ad n. 1517. — 5) Buecheler l. c.

3962 (a sinistra) Diti | Patri |


sacr. I
(a dextra) Erae I
sacr. (in medio)

lucum I
maceriem aras |
molem [s]edilia |
Q. Cer[y]onius |
Chr[y]seros ]

acc. cos.*, IIHIIvir |


Florentia |
fecit.

Aquileiae ut videtur rep. (V 8970^ nescimus a quo descripta). Hunc quoque


titulum ut eum qui praecedit ad sepulcrum perlinuisse apparet. — 1) Accensus
consuli.

3963 Herae |
sacr.
In Histria rep. loco dicto Ceppich (V 8126 descr. Luciani).

3964 Haerae dominae |


Sextilia Propontis |
pro salute et |
reditu |

filiorum suorum |
v. 1. s.

In Histria meditetranea rep. loco dicto Racizze (F 8200 vidit Pais suppL
Ital. 1 n. 48).

3965 OlaciUa |
Matrona |
Herecure (sic) \
v. s. 1. 1. m.
Rottenburg rep., est Stuttgart (XIII 65S9 = Brambach 1658 vidit Zangemeister).
122 Caput XI.

[Diti patr]\ \
et Aerecurae [
M. Aurelius |
[S]caurus' ]
vet. ex
voto I
V. s. 1. m.
Gradi prope Aquileiam (F 725 viderunt Pais et Gregorutti, cf. CIL, tuppl.
Ital. I n. 62). — 1) Scaurus Cortenovis et Gregor.

3967 (deus et dea sedentes) in h. d. d. d. s.* Aericur. et Diti pat. I


Veter.
Paternus et Adie. Pater.''
Sulzbach (prope Ettlingen) rep., est Carlsruhe (XIII 6522 = Brambach 1679
vidit Zangemeister). — \) In honorem domus divinae deae sanctae. — Adiec- 2)
tia (?) Patema.

3968 D. P. et Ae. C | Caes. Iust|us et Fla. |


Fronto |
v. s. 1. m., |

sac. I
Fl. Salvino, |
a suo sta.^

Carnunti (III 4395 cf. III S. H087 viderunt Mommsen et Kubitschek). — 1) Diti
Patri et Aerecurae (Mo.). — 1) A suo statuerunt (Kvh).

3969 Androni|cus, Hermae |


Ti. Claudi Caelsaris servi |
Tituli sacri et sacerdotum. — Dis pater. Proserpina. Deus aeternus. 123

3976 NumiDibus Aug. |


fanum Plutonis | Aadecamuleo|ses* de suo
pusuer.
Rancon in agro Lemovicum (Limousin) (XII1 1449 ad imaginem quam edidil
Aemilitu Esperandieu). —
1) Andecamulum videtur pagus fuisse Lemovicum.

3977 deo I
aeterno |
pro salute |
L. Stati |
Candidiani |
L. Statius
Fortunajtianus et Novia CaDJdida v. s. \. m.
3978 d. a.' (proiome dei barbati) |
ob votum |
susceptum |
et iupetra-
I

tum I
domiui sui |
Hyginus |
Catili v.^
Aquileiae rep. (Archeografo triestino iS, 4887 p. S07. 208 descr. Gregorutti).
— 1) Deo aetemo. —
2) f^ema, explieat editor.

3979 deo mag|no aetern. |


L. Statius Di|odorus, quot |
se precibus
|

compotem |
fecisset, |
v. s. m. 1.

Feronae (f^ 5221 vidit Mommsen).

3980 deo aet. |


exaudit.^ |
Antonius |
Valens |
somnio |
monitus |

pro sal. sua |


suorumq. omnium |
et viciniae.
Terzi prope Aquileiae rudera rep. (V 8208 vidit Mommsen). — 1) Ex-
auditori.

3981 deo aeter|no pro sal. d. |


n. Sev. k\lex\andriy P. f. Aug. et
[lul. j
itfamejae* Aug. mat. Au., vot. |
red. 1.* Cosmus pr. |
sta.' Spon-
dilla synag.
Duna-Pentele, ubi fuit Intercisa Pannoniae, iam Pestint (III S327. III S. 10501
vidit Mommsen). — 1) Alexandri et Mamaeae nomina erasa. — 2) Fotum reddit
libens. — 2) Praepositus stationis (quae sequuntur, obscura sunt).
Inscriptiones deo aetemo dicatas composuit Cumont revu» arch. 1888 t. 41 p. 192.

3982 du Ttarglioi \
ex 6racul6.

3983 ^Ad^cvat I
anoTQOTtaLai \
ex 6rciculo.

3984 idTtwauaxolg \
d^eolg \
ex 6r^culo.
Romae, cippi marmorei, duo cerle (N. 5983/4) reperti in foro ad columjiam |

Phocae (FI 427. 106. 103, hos hodie quoque extantes in foro Romano vidit Henzen,
illum in ecclesia quadam non longe a foro distante soliis ut videtur descripsit
Smelius saec. Xyi).

3985 diis
I
custodibus |
C. lul. Aur. |
lulianus |
a mil.' |
d. d.
Romae rep. in campo Marlio, ubi iam dicitur via del Pavone (Notixie degli
scavi 1887 p. 17). — l) A militiis (cf N. 2732 not. 6).

3986 dis I
conservatorib. |
pro salute |
Arriae suae |
M. Nonius |

Macrin.' |
consecr.
Toscolani ad lacum Benacum, deinde f^eronae (f^ 4864 vidit Mommsen). —
1) De hoc homine cf. Mommsen CIL. f^p. 559. Pater videtur fuisse M. Nonii Arrii
Muciani supra N. 1148.
124 Caput XI.

3987 deis I
Ambrosialibus |
. . Vettius Primus |
d. d. 1.

Clusii (XI 2093 vidit Bormann praeter paucas litteras nuper ut videtur de-
perditas).

3988 (in eorona) KvQt \


%alQB (deinde) deo amabili |
sacr. I
Aelia
Ehorte (sic) |
fecit.

Romae (VI H2 = Inscr. Gr. Sicil. Ital. 939 saepius descripta saec. XVI/XFII).

3989 lucus I
sacer |
deae |
Satrianae.
Romae (VI Hi cf. 50693 aliquoties descripta saec. XVI).

3990 dis dea|busq. |


Urbisalvijensibus |
T. Flavius |
Maximus |
proc.
Aug. ab orient.* |
donum |
misit.

I

Urbisalviae (IX 3329 vidit Nissen). 1) Intellege, Maximum ab Oriente, ubi


degebat, donum misisse diis patriis.

3991 diis propitiis, |


Mactinii |
vivatisl (In latere) Dedicata VIII idus

Maias |
Marcellino et Probino coss.'
Romae (VI 108/9 inscriptionem frontis vidit Knibbe aucior accuratus). —
1) A. 341. Ad hanc fictae sunt inscriptiones VI 3, 5377*.

3992 intrantibus hic deos |


propitios et basilic[ae] |
Hilarianael (infra
oculus humanus lancea perfossus, in quem invehuntur varia animalia.)
Romae rep. a. 1889 in monte Caelio, pavimentum tessellatum (Hiilsen Roem.
Mitth. 1891, 109; imago est bull. com. 1890 tab. I. II, quam repetivit Bienkowski

Eranos Vindob. p. 286). — De octilo maligno, et quomodo ab anliquis effingi


solilus sit, post lahnium dixit Bieiikowski l. c.

3993 votis omnibus |


caelestibus |
consentientibus |
benevertenti-
busq. I
L. Parius |
Hermes.
Tradate in agro Mediolanensi (V 3654 bis fortasse descripta saec. XV/XVI).

3994 Numini deorum j |


d. d. Q. Naevius
|
Carpus. |

Frascati, sed Romae fortasse rep. (VI 359. XIV 2382 bis descripta).

3995 Vi divinae |
sacrum |
C. Vettius C. f. |
Gavolus. (In latere) Vi

divinai |
sacrum. (In alio latere) Vi divinae |
sacrum.
Aquileiae rep., postea Venetiis (V 857 ad exemplum quod exhibet Pighius in
codice Berolinensi).

3996 C. Hosidius Marlcianus cum suis |


(intra coronam) Pantheo j

sacrum.
Romae (VI 337 descr. Metellus et Smetius). — Aliam inscriptionem Pantheo
in urbe dedicatam dedimus supra N. 1583.

3997 deo magno |


Pantheo ex voto (
posuit qui et sign.', |
Caesius
Vitalio. L. d. d. d. (Ab altera parte) Qui v. 0. (sic) s. 1. (
m.* Viribus*.
Mediolani (V 3798
vidit Mommseji). 1) Signum. 2) Voium (?) — — solvit
libens merito. —
N. 3871. 3) Cf.
Signutn aerenm pantheum dis deabus dedicatum habes supra N. 2076.
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Pantheum. Collegium deorum. Dii consentes. 125

3998 divo I
Panteo |
salvis |
Asteris' |
L. Cassius |
Ingenus |
v. s. 1. m.
Sestocalende ad lacum f^erbanum (I. Maggiore) (F SS2S servavit Aleiatus) —
1) Asterii sunt supra iV. i229. 4230, sed incerlum an hi.

3999 Pantheo |
aedem et |
aram, yo|tum, |
G. lulius C. f. |
Fab.
Rufus.
In confiniis Asiae et Pisidiae, loco dicto Hassan Pascha (III S. 7038 vidit
Ramsay).

4000 di synnavi.
In civitate Castellana i. e. Faleriis (XI 5074 descripsit Smetius).

4001 coliegio deo[r.] |


sacrum |
L. Tusidius Num. |
I. d. d.
Tavignani in Piceno (IX S7S0 aliquoties descripta saee. XFIII).

4002 pro salute itus ac |


reditus d. n. sanctis|simi [mt;tc|ti*

Aug., aediculam j
concili deorum j
dearumque |
Aurelius Faustus |
prot.
divini lateris Aug. n.*, ex visu deae
j |
Valentiae' | s. p. f. c.

OcricuU (XI 4082 vidit Bormann). — 1) Imperatoris nomen cum parte se-
quentis vocabuli erasum. Illud ex paucis vestigiis in lapide relictis GalUeni fuisse
conieceral Bormann eph. ep, S p. 121 n. 4, quod tamen coUato lapide ipse reiecit.
— 2) Cf. N. 278S not. 2. — 3) Falentiam deam Ocriculanorum memorat TertuU.
apol. 24.

4003 [deorum c]onsentium' sacrosancta simulacra cum omni lo[ct

totius arfornafJoJQe, cultu in i[ormam antiquam restituto, I 7]ettius Prae-


textatus V. c. pra[e/ecfus M]rbi' [reposuit], \
curante Longeio .. [v.c, c]on-
sul[art operum publicorum?].
Romae, in epistyUo porticus detectae ad forum sub tabulario a. 18S4 (V1 102
vidit Henzen). De ruderibus porticus iUius cf. lordan top. I 2 p. 567. 1) Duo- —
decim deorum consentium imagines auratas ad forum stetisse iam Varro auctor
est de r. rust. 1, 4. —
2) A. 56718; cf supra iV. 12S8 not. 2.

4004 i. 0. m. I
ceterisq. |
dis consejntibus |
M. Opellius |
Adiutor |

Ilvir col.*
In Dacia loco dicto Enyed (III 942 bis deseripta saec. XFI). — 1) Duovir
coloniae, sciUcet Sarmizegetusae, ut apparet ex III 1525.

4005 Consentio deorum Marcana Sozomene | |


imperio fecit.^

Salonis (III 1955 vidit Mommsen).

4006 I. 0. m. et I
consessui deo|rum dearumque j
pro salute im-
perii 1
Romani et virtute |
leg. XIII G. sub M. Statio |
Prisco' consule
dejsignato*, demonstr. |
ipsis aquas aperien|das per L. Aurelium |
Trophi-
num ponen|ti' signum Io|vis et aram, p. s. f.
ApuUin Dacia (III 1061 partem priorem vidit Ariostus auctor accuratus).
— l) Cf. supra J\. 1092 not. 4. S. —
2) Hic desinit exemplum AriosU; quae se-

quuntur non ita certa. —


3) Sie traditur.
126 Caput XI.

4007 T. Fl. lulianus L . . .


|
duodecim dii[s] |
sanctissimis |
posuit.
Citladucale prope Reate (Persichetli Notizie degli scavi 1891 p. 39).

4008 dibus deabus* |


T. lulius Placidus* |
v. s. 1. m.
Barcinone, octo arae iisdem verbii inscriptae (II 4496 vidit Huebner). —
1) deab. pars ararum. — 2) Idem memoratur II S. 61S1. Fidentur fuisse hae bases
numero duodedm et sustinuisse nota sex paria deorum dearumque (Mo.).

4009 omnibus diis |


et Gaesaribus.
Fimercate in agro Mediolanensi (F S7S6 semel descripta).

4010 sacrum deum dearum |


voto suscepto dedicavit |
C. Paetius
Rufus.
Prope Tuder rep., deinde Romae (FI 101. XI 46S7 descr. Marinius).

4011 sacrum |
dis magnis |
maioribus et |
sanctissimae |
sanctitati |

Ulp. m. p. f.

Lasko in Hungaria (non longe ab Eszeg sive Mursa) rep. a. 178S (III S292
semel descripta).

4012 sanctijtati |
lovis et |
Augusti |
sacrum |
Lucilius |
Cesti (rota) f.

St.-Privat prope Nemausum (XII S981 vidit Allmer).

4013 dibus I
maioribus |
Aurelius |
Secundinus |
v. s. \. m.
Topusko, ibi ubi N. S910 (III S9S9 cf. III S. p. 1740 semel a nescio quo sed
accurate ut videtur descripta).

4014 Maioribus j
sanctis L. Naejvius Campanus |
kast.* leg. IIII Fl.
(

pro salute sua et |


suorum v. s. I. m.
Aquinci rep. (III S461 vidit Mommsen). 1) f^el excidisse praefecti voca- —
buhim vel certe intellegi debere praefectum castrorum putat Momms.

4015 sei deo sei deivae sac. (


C. Sextius C. f. Calvinus* pr. (
de
senati sententia |
restituit.
Romae in montis Palatini angulo qui est inter septentrionem et oecidentem,
loco ut videtur antiquo, ara ex lapide Tiburtino (I6S2,' F1 110 cf.Sff701. Ritschl
tab. Lf^Id). — 1) Fix is qui fuit consul a. u. c. 6S0, fortasse is qui memoratur Cic.
filius (Momms.).
Brut. S4, 1S0, de orat. S, 61, S49, illius ut videtur Hanc esse aram —
quae Aio Locutio ad Palatii radices supra aedem Vestae in infima Nova via
propter vocem divinam ibi ante Gallorum adventum auditam statuta est (Varr.
ap. Gell. 16, 17; Liv. S,5S,6; SO, S; SS,11 cet.) coniecit Momms., negat Huelsen
(Fl S0701).

4016 si deo si deai, |


Florianus rexs.*
Lanuvii (Civitd Lavigna) rep., basis ex lapide Albano (Gatti Notizie 1890
p. S18; vidi ectypum). Litlerae indicant saeculum p. Chr. alterum. 1) Rex puto —
sacrificulus municipii Lanuvini.

4017 sei deus |


sei dea.
Tibure rep., cippus ex lapide Tiburtino Htteris antiquis, nunc Romae (XIV
SS7S vidi).
Titali sacri et sacerdotum. — Sive deus sive dea. Numina quaedam ignota. 127

4018 sive deo sive deae, C. Ter. Denter ex voto posuit.


Romae (FI 111 temel ut videtur descripta initio taeculi XFl).

4019 Vermino* |
A. Postumius A. f. A. n. Albi." |
duovir lege
Plaetoria.'
Romae rep. non longe ab aggere Servii inter portas Quirinalem et Fiminalem
(f^J 3752. 510S7 viderunt Henzen et Huelsen; imago
buH. arck. municipale est
1876 p. 24). — 1) Deus ignotus, ut ii qui sequunlur, conferendus ut putat Henzen
cum vermina, verminatione. —
Esse A. Postumium Albinum consulem a. u. c. 605
2)
coniecil Henzen. Exeunti potius taeculo urbis septimo tribuere vult Huelsen.
3) Duumvirum fuisse aedi dedicandae, factum lege aliqua Plaetoria, eoniecit Henzen
(adsentit Mommsen Staatsr. IP p. 621 not. 1). — AUorum numinum ignotorum arae
sunt supra N. 2984 seq.

4020 Turpeno
patr. C. Vatron. | |
L. Urcev[ijus |
pr. (in laiere Ht-
terae nonnullae quae non intelleguntur).
Praeneste (XIF 2902 vidi).

4021 A. Salvius V. f. Cledus Purcetro d. d. 1. m.


|

Pescinae in Marsis (1 1S41*. IX 56S8 ad exemplum ante centum circiter annos


factum).

4022 P. T. Sex. Herennieis Sex. f. Ser.* |


Supiuates'' ex ingenio
SUO Epoinle (infra: porta clupeis et clavis omata. In sinistro latere homo
I

tnnicatus malleum et scalprum tenens, in dexlro similis homo gromam tenens).


In vico Massa prope Albam Fucentem (I 1169. IX 5906 Ritschl tab. LXXf.
vidit Mommsen). —
1) Sergia tribus Marsorum. 2) Cf. supra N. 5814 not. 1. —
4023 V. A[/Jiedius | Ve[»June* |
Erinie et j
Erine |
patre |
dono
me[rji. | lib[$.J
In Marsis, prope Ortonam ut videtur, rep. (I 182. IX 5808 ad imaginem ru-
dem confectam Xyill, quam repetivit Ritschl tab. III a). Tractavit Mommsen
saec.

1) f^esuna dea in titulis Latinis non reperitur, reperitur
unterital. Dial. p. 54S.
in monumentis quibusdam Osce et f^olsce scriptis, item in tabulis Umbris Iguvinis
(Buecheler (Jmbrica p. 162). Cf. lordan ap. Preller Roem. Myth. ed. 5 I p. 4S4 not. 1.

4024 Sex. Paccius M. [/".] |


et Sex. Paccius Ka[cs. /".J j
quinq. mu-
rum vet[Msf.J | consumtum ex p. p.* Angitiae^
(sic) a solo resti[f.J | |

Luei ad laeum Fucinum (IX 588S vidit Brunn). 1) Ex pecunia publica. —


— 2) Nemus Angitiae memorat Fergil. Aen. 7, 7S9. Angitiam dictam esse quod
«ius carminibus serpentes angerentur tradit Servius ad Aen. l. c. et innuit ipse
Fergilius. Cf. Preller Roem. Myth. ed. lordan I p. 411.

4025 Fuficia C. FuQci Amandi | | |


f. lusta, |
mag., |
Angitiis |
d. d.
Sulmone (IX 5074 servavit Accursius). — Dis Ancitibu[<] . . asotranortim de-
dicatus est t. repertus in finibus Festinorum IX 5S1S.

4026 Metiti |
sacrum.
4027 Metiti Utianae* |
sacr. |
M. Heivius M. f. Pom. |
Clarus Veru-
lanus Priscus |
aed., Hllvir, q., quinq., flamen |
Romae et divi Augusti,

curator |
rei publicae Poteotinorum, |
d. s. p.
128 Caput XI.

Potentiae in Lucania (X 450. 451 vidit Mommsen). — 1) Eidem Mefiti Vtianae


dedicati sunt etiam tituli X 452. 455. Contra in tegulis reputis prope Capuam
non Utiana dicitur Mefitis, sed est Mefitu sacra (X 5814 p. 976). De ipsa Mefiti
cf. Preller Roem. Myth. 2 p. 44i ed. lordan.

4028 . . Mefili fisicae ' . ..


Saponarae in Lucania (X205 vidit Mommsen). — 1) Idem cognomen in Ve-
nere supra N. 5180 (cf. Buecheler mus. Rhen. 43, 4890 p. 474).

4029 Mefiti I
L. Caesius |
Asiaticus |
Vlvir Flavialis |
aram et mensas
III I
dedit. L. d. d. d.
Laude Pompeia (Lodi) (V 6535 vidit Mommsen).

4030 Orfia Attice |


C. Aponi Sabini | Praestitae ' |
v. s. 1. m.
Prope Aquilam (IX 4522 bis descripta saec. XFl). — 1) Praestitiam quandam
deam memorat Tertullianus ad nat. 2, 44 , Praestanam Arnoh. 4, 5.

Quartane^ votum redjdet libens merito Byrria Seve|rilla.


4031 | | |

Nemausi, litteris fere tertii p. Chr. saeculi (XII 5129 Hirschfeld vidit ec-
typum). —
1) Cf. luvenal. 4,37 cet. Quartanas (traditur : certanas) Saturni filias — '^

affirmavit antiquitas, si fides Theodoro Prisciano (p.8i ed.Neuenar, p. 230, 24 ed. Rose).

4032 Albsi patre.


Amiterni ut dicebatur rep., postea Romae, lamina aenea (IX 4177 vidit Henzen) ^

Intellege: Albensi patri.

4033 Patri Reatino* sacr. |


ob hon6rem August6r. |
Vlviri August. :
|

T. Betuinus F61ix, |
. . Licinius Successus, (
(sequuntur alia nomina quattuor).
In latere: L. d. |
d. d.
Reate (IX 4676 vidit Mommsen). — 1) Cf. Pater Pyrgensis supra N. 5859.

4034 C. Varius Hermes |


sancto Sorano* |
ApoUini pro sal. (
sua et
fili sui etpatroni sui et [
coniugis eius.
(

Prope Falerios (Civita Castellana) rep. (Notizie degli scavi 4899 p. 48). —
1) Cf. Serv. ad Ferg. Aen. 41, 783; Preller R. Myth. ed. 5 I p. 268.

4035 Supunne (
sacr.
Fulginiis (XI 3207 vidit Mommsen).

4036 dis deabusq. [


Primitivus (
deae Nort.^ |
ser. act.* [
ex voto.
Folsiniis (XI 2686 ter vel quater descripta saeculis prioribus). — 1) De dea
Nortia cf. supra N. 2944 (not. 2), item Preller-Iordan Roem. Myth. II p. 489. Titulus
deae Nortiae Orell. 4834 falsus est (XI 223*). — 2) Nesdo an idem Primitivus qui in
titulo Folsiniensi XI 2744 dicitur r. p. (sc. Folsiniensis) ser. act.

4037 ex auctoritate imp. Caes. [


M. Aurelii Antonini Pii Felic. |

Aug. Parthic. max., Britt. max., [


pont. max., et decrelo coll. [
XV sac.

fac.', Servius Calpurnius |


Domitius Dexter'' promagist.' aram (
Circes*
sanctissimae restituit. [
Dedicat. XVII k. lul. imp. Antonino j
Aug. IIII,

Balbino II cos.*
Terracinae olim, fortasse, ut coniecit Mommsen (cf. not.4), rep. Circeiis
Titnli Bacri et sacerdotuni. — Numina Italica et Graecanica, 129

(X 64i2 vidit Mommsen). — 1) CoUegii quindecim(virum) sacris faciundix. —


2) Est is qui consul fuit a. 225; cf supra N. 1175. 3) Cf ib. not. 5. 4) Cf — —
Cicer. de d. n. 5, 19, 48: Circen coloni nostri Circeienses religiose colunt; Slrabo
5, S, 6 p. 232: {xb KiQxalov) sxei 7to).ixviov xal KiQxrjq Ibqov xrk- — 5) 15 Itin. 21S.

4038 (in summa coronide) miDcius (in ipsa basi) Apollini Cu-
mano Q. |
Tineius Rufus*.
Cumis rep. (X 5685 vidit Mommsen). — 1) Fortasse is qui legatus Hadriani
ludaeos subegit, aut is qui consul fuit a. 182; cf Prosopogr. imp. Rom. s, v.

4039 Herae Laci|niae' sacrum |


pro salute Marjcianae sororis |
Aug.*,
Oecius I
lil)., proc.
Prope Crotonem (hodie Cotrone) ad promunturium Lacinium (capo delle co-
lonne) inter rudera tempii antiqui (X 106 ad imaginem quam edidit Fitus Capialbi
f^ibonensis). —
1) De nobili lunonis Laciniae templo prope Crotonem cf Liv. 24,

5, 5 cet. — 2) Augusti, scilicet Traiani.

4040 Cn. Cq. Luccei [pafc]r et filius, pr.' |


sacra Deme[fros
mjtituerunt. [
Lucceia Cn. f. PoUa Qui ^ [et iMcjceia Cn. f. Ter-
tulia Pia^ Galii'' |
aedem Demetros et quae circa [eam aedem swjnt et por-
ticus p. s. restituerunt.
Cumis (X 5685 solus servavit Ignarra auctor
Puteolis olim, sed oriunda videtur
accuratus). —Cumis praetores fuisse etiam aetate labente constat ex
1) Praetores.
N. 4175. Praeterea hunc titulum Cumis adsignat Gnaeorum Lucceiorum nomen,
saepius repertum in certae originis Cumanae inscriptionibus (X 5687. 5697). —
2) Qui .... superest e.x nomine mariti. 3) Eaedem mulieres posuerunt titulos nunc —
musei Neapolitani sic inscripios Lucceiai Cn. f. Polla et Tertulla s. p. (X 5688), qui
et ipsi videntur ad aedem Demctros pertinuisse. 4) Scilicet uxor. —
4041 [Aip. Claudt\\\s, Ap. f. Pulcbe[r]* propylum Cere[ri |
et Proserpi]-
nae cos.' vovit, [m]perato[r coepit. \
Pulcher Clau]d\us^ et Rex Mar[ctMs'
/«c]erun[f ex testam.].
Eleusine, epistylium ornalum (1 618 = III 547 delineavit Conze). — 1) Est /4p.
Claudius consut a. u. c. 700, deinde proconsul Ciliciae, in qua provincia imperator
appellalus est, ut ostendunt nummi cistophori, item titulus Atheniensis C. I.Att. III 566.
Eum in animo habuisse ut nQonvkov Eleusine aedificaret scimus ex Ciceronis epi-
stulis ad Att. 6, 1, 26. 6, 6, 2. — 2) Mommsen, qui significari putat Appii
Supplevit
Pulchri fratris filium^ ab ipso adoptalum; eundem una cum fratre memorari Suet.
de gramm. 10. —
3) Natus ex sorore Appii Claudii, quae nupserat Marcio Regi
(Plut. Cic.29); cf. Momms. I. c.

4042 I
Cornufic. |
Cn. f. Mod[e]sta |
polos* Cerer. |
Dia-
nam |
s. p. consecra|vii.
Patris (III S. 7260 vidit F. de Duhn). — 1) Cf C. I. Gr. 1449: ^ noXig AvqI?]-
X[]ttv 'Ena(pQ(o ncHkov zoiv ayio^Taxoiv 9^soiv ysvofxsvTjv Jiq/iijTQi xal Koqj/ xtL,
el quae ibi adnotavit Boeckhius.

M. Valerius Corvi[m' /. Ijorico lovi Casio' v. s


4043 | |

rep., iam Legnari (III 577 p. 989 vidit Mommsen).


Corcyrae 1) Patromu —
videtur consul a. 725. — 2) Eidem numini eodem loeo dedicatus est titulus III 576.
Dkssau, Inscriptiones Latinae IL 9
130 Caput XI.

Temph/m lovis Casii Corcyraeum memorant Plin. h. n. 4, 52 et Suet. Ner. 22, exhibent
nummi ap. Eckhel 2,179. —
Deo Casio dedieatus fuit t. Heddernheim rep.Bramhach 4458.

4044 I. o. m. et I
Dianae Patr.' |
sacr. ]
C. lul. Arlemo trib. |
mil.

leg. II Ad., V. s. 1. m.

I

Prope Aquincum rep. (III 54SS vidit MommseJi). 1) Dianae Patrensi (ef.

N.40i2; intellegitur Diana Laphria dicla in titulis Patrensibus III 499. SIO et in num-
mis ap. Eckhel 2, 237, item ap. Pausan. 7, 18, 8).

4045 (Diana triformis, utraque manu facem tenens, allera rectam, attera
inversam) Deanae Celce|itidi' |
Flavius Si[Zt;a]|nus pos.
Olim Catai prope Patavium inter lapides quos circa a. 1789 coUegit Obiz-
zius; originis incertae, fortasse Dalmaticae (III S1S6^ cf. F198* vidernnt Cave-
donius et Furlanettus). —
1) ^AQZSf^ig Kekxala Jthenis colebatur teste Arriano

exp. Alex. 7, 19, ad eam pertinent tituli Nicopoli ad Actium rep. arch. ep. Mitth.
aus Oestr. 14, 1891 p. 115, ubi femina quaedam dicitur isgaaafievT] x^ &s<p iv KsX-
xalo), et incertae originis C. I, G. 1947. Praeterea nihil de ea compertum.

4046 Dianae Ephesiae et imp. Nervae Tr[a?ano Cae&ar\\ k\}ig.\ j

Germanico Dacico* et civitati Ephesiorum T. Flavius |


Aug. hb. Epagathus
cum Manha L. f. Procula synplegma |
cum omni ornatu^ sua pecunia
fecit proconsulatu | Albi Pullaieni PolHonis'. |
(Deinde eadem Graece).
Ephesi rep. (Jahreshefte des oesterr. arch. Instiluts I1 1899 Beiblatt p. 49 descr.
Heberdey). Una et alii mulli tittili Dianae dicati reperti si/nt, et unus huius per.nmilis
et fere aequalis, dedicatus a Claudio quodam Herma (cf. not.2). \) A. 102—114. —
— 2) In simili titnlo quem memoravimus est synplegma Athamanta cum basi, xo
avvnXsyna xov 'A&dfiavxog avv xy ^dasi. — 3) Consul fuerat suff. a. p. Chr. 90
(cf supra N. 1998).
Ad Dianam Ephesiam pertinent etiam tiluli supra editi N. 97. 111. 5259.

4047 Q. Minucius Q. f. |
Rufus* leg., Apollinei |
Piutio* merito.
Delphis (I S62. III S66. III S. 7504 descripserunt olim Cyriacus, nuper Kaibel
et Wilamowitz Herm. 8,18^74 p.414, denuo Pomtow qui delineavit Philolog. 1S9S
tab. ad p. 226). Puncta triangulorum formam habent. In eodem lapide postea
(inter annos fere 100 et 6S anle Chr., ut iudicat Pomlow l. c. p. 258), decreta duo
Delphorum Graeca alterum scribi coeptum est, alterum perscriptum, neutrum per-
tinens ad titulum Lalinum. —
1) Videtur esse is qui a. 657 una cum Marco fratre
controversias inter Genuates et accolas composuit (1 199= V7749). Legatus potest
fuisse fratris, cum is provinciam Macedoniam obtineret inter annos 644 et 648 (ut
coniecit Pomtow l. c. p. 252). 2) PIVTIO — est in lapide, praeterea inter P et I

lineola transversa (KIVTIO legerat Cyriacus). Erravit lapicida.

4048 Apollini I
Pythio sacr. .|
Nasellius Proclianus* |
"^leg. VIII Aug. |

Torquato |
et luhano cos.'
Bockingen (prope Heilbronn) rep., est Sluttgarti (Bramhach 1S90; Huebner
ex. scr. epigr. 402). —
1) Idem est snpra N. 2615. 2) A. 148. —
4049 ApolUn. Daphnaeo sacru.
I
| |
Cn. Curius |
Lycao 7 leg. I Ad.
Brigetione, nunc Vindobonae (III 428S cf. III S. p. 17S7 vidit Domaszewski).

4050 ApolHni Lycio |


M. Pubhcius |
Campanus aejdituus iussu |

ipsius d. d.
. :

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Graeca. 131

laderae in Dalmatia (III 890S tervavit Gliubavad). — Apollo Clariut memo-


ratur supra N. 5250.

4051 imp. Caes. divi Nervae f. |


Nerva Traianus Aug. Germ.* |
ponlilex
max., irib. pot., cos. |
.. II*, p. p., viam necessariam |
[sjacris Apollinis Di-

dymei, |
[tn/]uitus et in hoc quoq. |
[«fi7]itate8 Milesiorum, exci|[st» c]olli-

bus conpletis |
vallibus inslituit con|[siim]mavit dedicavit per |
[0. /u/i]um*
Balbum procos.^ [curajm agente L. Passerio |
[flomwjlo^ legato pro pr.
(Praecettitse videlur vertio Graeca.)
Mileti (Kekule act. academ. Berol. 1900 p. 106, qui observavit ex gemello titulo
tupereste III S.71S0). — 1) ^4. 98 —102. — 2) [I]1I supplet editor, ut titulus sit anni
p. Chr. 100 (cf. supra N. 284 ; consul quartum Traianus fuit anno 101). Numerum
tribuniciae potestatit omittum etse apparet. — 3) Nomina tuppleta ex III S. 71S0.
— 4) Contul su/feettu fuerat a. 8S (dipl. mil.).

4052 sacratissimi |
imperatores |
Caesares Aureiii |
Ant6ninus et Ve|-

rus Aug.' Armeniaci Me|dici Parthici maximi |


competum usque quaque
coriruptum cum statuis prin|cipum ibidem abiectis in|dulgentia sua, mar-
gini|bus utrinque constructis |
lapide silici marmorat6 |
cum omni decore
suo ref[«]|ctis, splendissimae (tic) civita|ti Gortyniorum ex sacris |
pecunis
deae Dictynnae* |
restituerunt, curante |
Aelio Apollonio proc. |
Augusto-
rum. (In margine) dedic. |
VI k. ]
Mai.' |
Senecio|ne cos.*
Gortyne Cretae (III S. 14120 Mommsen vidit ectypum). Ex timili titulo
fragmenium III S. 15S66.
tuperett 1) Aug. inter lineat adiectum. 2) Dictyn- — —
nam deam Cretentem memorant Aristopkanes Ran. 15S8; Callimachut hymn. in
Dian. 198; Diodor. S, 76; Pausanias 2, 50, 5; Apul. met. 11, S, alii; nummi praeterea
Traiani tempore cusi, ap. Eckhel 2, 505, Greek coins in the Brit. Museum, Crete and
Aegean itlands p. 5. —
3) Nalalit M. Aurelii. 4) A. 169. —
4053 [C.] Claudio M. Perpenna cos.' mens. Quinc, muste' [pjiei:

L. Luuceius M. f. leg.', P. Livkis M. 1. Pal., M. Luuceius M. I. Artemidorus,


Q. Hortensius M. I. Archelaos.

Samothrace tine dubio, quamquam interponitur inter narralionem de mo-


natteriit montis Atho (I S78. III 715 servavit Cyriacus qui descripsit a. 14H). —
1) A. u. c. aut 624 aut 662 (hutic praefert Mommsen). — 2) /. e. fjLvaxai (muste
traditur etiam III 714). — 3) Legatus, fortasse populi Romani (una cum homine
nobile sacris initiatos este libertinot non adeo mirum).
4054 mustae pieis, |
epoptae*: |
L. Fourius L. f. Ou[/".] j
Crassupes*, j

P. Teidius P. f. Pom. [
. . .

Samothrace (III S. 12518 Mommten vidit ectypum). 1) Etiam in aiiii m- —


tcriptionibut ad mytteria Samothracia pertinentibus adsunt epoptae (CIG. 21S7
Kvl.ixTivwv IsQonoiol xal (ivaxTjQitov inomai. Ath. Mitlh. 1895 p. 56S: ''PoSlotv
iSQonoiol (ivaxai xal [i]n6nxai svas^siq; ib.p.567: i<p6nxai svas^slq).— 2) M.Fu-
riut Crattipet nolut est ex Livio 5S, 40 cet., P. Furius Crassipes ex nummit; cf.
praeterea Cic. ad fam. 1, 9, 20. 15, 9 cel.

4055 €7tl ^aaiXiog^ Oa[Xaa]olwv[o]g [t]ov Gakaa\a]ia}vog , Sex.


Pompeio et Sex. Appuleio cos.' idibus Septembr., mystes pius P. Sextius
Lippinus Tarquitianus', q. Macedoni[ae], et symmys[/]ae pii. [.B]pop[/e]s* ...
.

132 Caput XI,

Samothrace ut videtur (lll 717 ex codice quodam Ambrosiano, descripsisse


videtur Cyriacus). — 1) Regem appellatum esse Samothrace summum magistra-
tum constat et ex inscriptionibus (infra iV. 40S6 III 713. 746 CIG. 21S7. Mitth.
des arch. Inst. Athen. 1895 p. 561 cet.) et ex Liv. 4S, S, 6. —
A. p. Chr. U.
2) —
3) Ad eundem videtur pertinere VI 1S2i. — 4) popiis traditur (emendavit Huebner
iam ante repertam N. 40S4).

4056 r^gibus' \o\ve^ et lunone^] |


iterum, M'. [Acilio] \
Glabrione,
[C. Bellido] \
Torquato cos/, V |
[sjacra acc6p6ru[nf] (sequitur no-
minum recensus).
Samothrace rep., iam Vindobunae (III S. 7571 vidit Mommsen). 1) Cf. iV. 40SS. —
— Etiam Byzanlii interdum dii magistratus creabantur (testibus nummis^ de qui-
2)
bus monuit Hirschfeld ; de his nummis nuper egit Pick Wiener numism. Zeitschr. 27
p. 27 seq.) et fortasse alibi in Graecia. 3) Supplevit Mommsen (etiam in numtnit —
Byzantiis, cf. not. 2, non raro adparent vir et mulier collegae). 4) A. 124. —
Alios titulos ad mysteria Samothracia pertinentes habes III 714 716, 718seq. —
III S.7567seq.
4057 deo j
domino |
ApoUini |
Vergulesi* |
Ulpius |
Marcus |
mil.

coh. VI pr. p. v.^ voto feci |


et posivi.

I

Romae rep. ibi ubi N. 2094 (VI 2798 = 52S70 vidit Henzen). 1 ) Cognomen
ductum a Bergule oppido Thraciae, ut vidit Mommsen (litterae g parlem superio-
rem in lapide agnovit Samter). 2) Piae vindieis. —
4058 Veselia |
Felicetas |
Libero m.* patri (
Torclesi'' |
ex voto.
In insula Brattia (Brazza) Dalmatiae, iam Salonis (III 5095 cf. III S. p. 1646
vidit Hirschfeld). — 1) Magno. — 2) Cognomen aut ethnicum aut fortasse a torcu-
lario ductum (Mo.).

4059 d. i. m.' I
(equus currens) Lucius, Caesi Victori[s] |
servus actor,
an. L, I
h. s. e. Idem Lucius thi|asis Lib. pat. Tasi[6]as|ten.^ donavit
X cx . .

Prope Philippos Macedoniae (III 704 descr. Heuzey). — 1) Dis inferis mani-
bus. — 2) Idem Liber pater Tasibastenus memoratur III 705.

4060 q. b. f. f.S I
Albino et Maximo cos.', |
nomina Bacchii' verna-
culorum^ 1
per princ' C. Senti. Verano bul.', T. Ulp. Hr.', |
sac' C. Va.
Valens, fil." Valera. et Valentianus, |
arc.^° M. Ulp. luanus (sic)., frat." Ulp.
Diooysius hb. leg.", ]
arc. mys." Ant. Antoni., T. Ae. Felix bul.', fil. T. Ae.
Antonius, |
ecd." Va. Festus (sequuntur alia nomina quam plurima)
Nicopoli ad Istrum videtur rep. (III 61S0 = III S. 7457 vidit Domaszewski).
— 1) Quod bonum, felix, faustum. 2) 3) — A. 227. — Thiasi vel sodalicia appel-
lata BaxxsZa fuerunt Athenit, teste inscriptione de qua egerunt Wide alh. Mitth. 1894
p. 248 seq., Maass Orpheus p. 18seq., et Perinthi, teste inscriptione ap. Dumont inscr.
de la Thrace (Mdgxog "SiQOv xov xeXa[ji(ova X(S Baxxsio) ^Aaiavwv
n. 72" dvi- . . .

Maass l. c. p. 42.
&r]xsv) et alibi, cf. 4) Vemaculorum fortasse hic thiasus dictut, —
quod alii erant Asianorum (cf. N. 4061). Collegium aliquod dictum vemaculorum
videlur memorari III S. 8855 (cum adnotatione Domaszewskii). 5) Principes. — —
6) Buleuta. — 7) Hermd (?). — 8) Sacerdos. — 9) Filii (eius qui praecedit). Filiorum
nomina adiuncta patribus, item fratrum fratribus, fortasse ideo quod qui patrem
in Bacchio habebant, minorem tummam pro introitu deberent (cerle id ita fuit in
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Tbraciae. 133

Bacchio Attico, de qtio not, 5), item qui fratrevi, — Arcariusi^). — Frater
10) 11)
(cf. not. 9). — 12) Librarius legionis (cf. tupra N, 2426). — Arckimysta. — 13)
14) Ecdicus (sydixog legitur etiam saepius in timiU eatalogo arch. ep. Mitth. atu
Oesterr. 13, 1892 p. 94, II).
^_
4061 Severo et Quiotiano cos.* |
nomiDa Asianorum': |
Germanus
spirar[cA]aes ', (
Tattario Epipodia mater, |
(sequuntur alia nomina quam plu-
rima. In latere) ZoiliauUS SCripsit.
Napoeae (Clausenburg) in Dacia (111 870 vidit Mommsen). — 1) A. 23S. —
2) Spirae Asianorum ('4azav(wv aneiQy), in oppido Montanensium ut videtur Moe-
siae inferioris, Liberi signum dono dedit sacerdos, teste inscriptione edita arch.
ep. Milth. aus Oestr. 17, 1894 p. 212. BaxyjZov \Aaiav(5v fuit Perinthi in Thracia,
cf. N. 4060 not. 3. Conferri possunt spirae Romanorum infra N. 4069 (cum not. 5).
— 3) Cf supra N. 3369/3370, item ad N. SS1S.

4062 Aurel. Nico du[oytr col. sfo]|tuam dei Maronis* [rfMi]|cissimae

pa[/riae de suo]. \
^vQi^Xiog Nixcov dvav[dQi]\y,6g trjg xoA. rov av-
dQi\dvTa Tov MoiQcovog ykvlxvTaTr] TtarQidi Ix twv
Ttj Idlcov. \

Olbasae Pisidiae (III S. 6888 descr. Ramsay). 1) De Marone deo, Bacehi —


vel Sileni filio, cf. Preller Gr. Myth. ed. 4 (Robert) p. 731 not. 2. EUam Cremnae
in Pisidia idem deus colebatur, testibus nummis quos edidit Kubitschek arch. ep.
Mitth. aus Oesterr. 20. 1897 p. 1S3, Festichr. f. Otto Benndorf p. 198.

4063 I. o. m. Heroi* Q. Trebellius I | |


Q. f. [F]ab.* Maxijmus Roma, |

7 leg. V Mac. trecenarius^ coh. III pr.


j | |
v. s.

Tomis rep. a. 186S, statim periit (III S. 7S54 semel descripta). — 1) De deo
Thracum Heroe sive Herone exposuit Huelsen bull. arch. comunale di Roma 1898
p. 269. Inter Graecas inscriptiones ei deo dicatas eminet epigramma ap. Kaibel ep.
Gr. 841. — 2) eah traditur. — 3) Cf supra N. 2647.

4064 ("«> nudus equo vectus) deo Heroi sancto [pro] |


salubritate Lon-
g[i]|cius cum suis votum [s.] |
Thraciacius f.*

Romae rep. inter ca^tra praetoria et thermas Dioeletiani (FI 3691 = 30912
vidit Henzen). — 1) Feeit(?)

4065 deo Heroni j


coilitores* ipsius |, Theodotus Gude (sic) pater, J

Victorinus (sequuntur alia nomina circiter duodecim) V. p. 1. m.


Belgradi rep. (111 S. 8147 vidit Domaszewski). — 1) Inteltege: cultores.

4066 Heroi sacrum |


Ti. Claudius Mu|casius v. s. 1. m. |
HeQm
xara,^ Ti. KXavdiog Mov\xdaiog €v^diu[€]\vog xad-iiQtoa^^v].
\

Prope Tomos rep. (arch. ep. Mitth. aus Oestr. 19, 1896 p. 93 Bormann vidit
eetypum), — 1) Kaxax^ovlcoCi).

4067 Hqwi .Avko)V€iT7] '


&vaiaaTal n€Ql l€Qia JlortiXkiov Z€i-
Tcav,^ Heroi Aulonite' cultores sub sacerd. Popil. Zip.*

I

Prope Abderam (III S. 7378 Mommsen vidit eetypum). 1) f^ocabulum fortasse


a loco quodam in Thracia (Thuc. 4, 103) derivatum (Momms.), 2) Nomen Thra- —
eieum.

4067* (eques cum cane et alio animali [apro?] ; serpent arbori cireumvolutus)
Heroi Aulonite I L. Modiarius Lucifer sacer.
134 Caput XI.

Capodimonte prope Neapolim, in aedibus comitissae Olgae Naviloff, rep. dice-


batur in agro Neapolitano, sed videndum an ablatus sit lapis ex ora Thraciae (lan-
nelli atti della comissione conservatr, dei monumenti di Terra di Lavoro XXIf^
1895 p. 93). Simile anaglyphum est infra N. 4069, item in Graecis titulis Heroi
dicatis areh. ep. Mitth. aus Oesterr. 6, 4882 p. 19 n. 58. 59.

4068 deo sancto |


Eroni Briganitio |
Flabius Prociianus |
mil. coh. III

pr., I
[CJlaudi. Mucianus |
mil. coli. V pr., (
Aureli. Valerianus |
mil. coh. V
pr., I
Valeri. Maximus |
mil. coh. X pr., |
cives Usdicensis* («cj, |
vico
Agatapara, |
v. s. 1.

Romae rep. ibi ubi N. 2094. 4038 (FI 2807 = 52SS2 viderunt ffenzen et
Samter). — 1) Intellegitur axQaxrjyia OvaSixijaixri provinciae Thraciae, Ptol. 3,
11,8 (Mo.).
Graecum titulum 'Hqcdi Mavifxd^o) dedicatum prope lambol Thraciae vide
arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 1S, 1892 p. 107 n. 38.

4069 Ero et D.* |


(eques cum cane aprum insequens; serpens arbori circum-
volutus)
I
matrem'' Romanorum' subscriptorum |
Menia luliane, Tiana''; |

Lucius Autonius Capito, Nicomedia; |


Gaius Licinius Clemens, n. Abonu-
tichu, I
G. Aurelius Alexandrus n. Heraclia (sequuntur sequebanturque alia
nomina).
Prope Tomos rep., est Bucaresti (III S. 7S52 descr. Todlescu cf. arch. ep.
Mitth. aus Oesterr. 8, 1884 p. 3). — 1) Domno. — 2) Maler collegii Romanorum,
honoris causa ita dicta. — 3) Mirum Romanorum dictumesse sodalicium, quos
plerosque ex provinciis Bithynia Galatia Cappadocia fuisse origines adscriptae
docent. STieiQa '^Pcofialwv esl etiam in titulo Tomitano arch. ep. Mitth. aus Oesterr.
14, 1891 p. 27 n. S7. — 4) Domo Tyana Cappadociae.

4070 (eques) [Her]om Dom[no] |


. . . . lius Seve[r«s] . . .

Besiul prope Tomos rep. (III S. 7S50 vidit Domaszewski).

4071 Domno et Do|mnae* Satrius |


Felix B. [p]roc.' pro |
se et suos
V. s. 1. m.
Prope Zalatnam (Ampelum 'Daciae) rep. (II1 1289 et melius III S. 7855 vidit
Domaszewski). —
1) lisdem diis praeterea dedicata sunt tituli Dacici II1 1004 (Do-
minae et D . . .) et III S. 7671 (fortasse huc spectat etiam Fanum dominarum, quod
memorari videtur in titulo non satis certae lectionis III 100S). — 2) Beneficiarius
procuratoris.

4072 Domn. re[^.] |


et Domno et |
Bono Evento (
pro s.' Aug. (
Ulp.
Martinus s. (
c* 1. Vil C. S. Alex.^ j
v. p. 1. m.
Naissi (III S. 8244 vidil Dumaszewski). — 1) Salute. — 2) Strator (sie potiut
quam singularis, cf. Domaszewski III S. 15812) consularis. — 3) Legionis septimae
Claudiae Severianae Alesnandrianae (S. Alex. erasum, sed agnitum a Domaszewskio).

4073 I. 0. m. [
(aquila rostro caput cervinum vel caprinum petens) \
Tur-
masgade Orthius Aug. hb. tab. v. s.
[ j

Romae (FI 509S0'' vidit Huelsen; Gatti bull. comun. 1886 p. 88 n. 1118).
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Thracica et Bithynica. 135

4074 (cervut fygient ab aquila adprehenstu) Turmasgada |


Max. Maxi-
miQus et |
luliaDus Maximiuus ex yoto pos. |

Recka, ttbi fuit Romula Daciae, rep., iam Bukaresti (III S. 8027 vidit Hirschfeld).

4074* G. T. Maz.* |
Aure. D|ionisiu|s cur. pos.
Devae in Daeia (IIl 4558 vidit Mommsen). 1) Ge?iio(?) Turmazgadae(?). —
4075 deo Mj^dyzei* mensam |
C. Minulius' Laetus vetran. |
leg. VII
C. p. f. pro se et suis |
v. s. 1. m. |
imp. Vespasiano VII cos.' | 'AvTioxiog*
Trjg jcQog /Jd(pvT]v |
rode dcoQOv.
Aklani prope Philippopolim Thraciae rep. (III 6120 vidit Dumont). —
1) Numen Thracicum videtur, quamquam is qui dedicavit fuit ex Syria (cf. Du-
monl inscr. de la Thrace p. 70 = 7nel. p. 308). — 2) Scr. Minuc. — 3) A. 76. —
4) Scr. AvTio)(evg.

4076 deo I
Andino |
sac. Tib. |
Cl. Certus |
bf. cos.* leg. VII |
Cl.

V. s. I. m. I
Clem. et Prisc. cos.'
Kacanik prope Scupos (Ueskiib), deinde Ueskiib (III S. 8184 vidit Domaszewski).
— 1)Beneficiarius consularis. —
2) Par consulum qui ita appellati sint non no-
vimus; fortasse errore coniunctus esl Clemens consul a. 458 cum Prisco cos. a. 439,
vel Clemens consul a. 193 cum Prisco eos. anno 496 (Mo.).

4077 [djeo Zp[er|i]urd[o '


sacr. \ 5]ex. Fl. F[/a]|mina[/is | «.] 1.
[p.]
Ljubanze prope Scupos (III S. 8191 vidil Domaszewski). — 1) , . FO ZP .

IVRD excepit Domasz.; supplevil Huelsen (III S. p. 2230) collatis


. . . titulis urbano
(Inscr. Gr. Z^eQ&ovQSu) xal 'lafx^adovXy £7ii(pavTjazdT0ig
Sicil. Ital. 981): &e(j}

AvQ. diovvaioq axQax. ^ov TCQaix. sxaxovxaQX- ^XaQevxlvov S^sXwv dvs-


•/WQ'^'^'^

^xa, et Perinthio, quem servavit Cyriacus (Dumont inscr. de la Thrace n. 72 a cf.


Eph. ep. 5 p.256): dil Z^eXaovQdu) avxoxQaxoQi KalaaQi JofjLixiavtp 2e^aax<p
reQfiaviXiu x6 i6 vndxtp (a. 88) xxX. (titulo urbano additae sunt imagines ipsorum
deorum, vide Bull. arch. comunale 4880 tab. I); quibus addendus est Moesicus editus
arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 44, 4891 p.444: Jd Z^sX9-iovq6{<o) MoxdTCOQiq dcoQOV.

4078 dis paternis |


Surgasteo' |
magno |
Patro^ |
Q. M. Tryphon |

V. s. 1. m.
Renzani ad lacum Benacum, iam Brixiae (f^ 4206 vidit Mommsen). 1) Tii —
in Bithynia colebatur Zevg SvQydaxTjg, testibus nummis (ap. Mionnet suppl. V

238, 4501. 4505; 260, 4510; 262, 4526. Greek coins in the British Museum, Pontus
Paphlagon. Bithynia cet. p. 205. 20i), quos cum hoc titulo iam Eckhel (2, 458) com-
posuit. Eidem deo prope Philippopolim, loco dicto Adzilare, a Thrace quodam (ut
nomen ostendit), dedicatus est iitulus hic: Aya&iji xvx^jt &e(p SovQeys&rj inrjxoo}

K6[xvg\ Poifi?]^eveog evxccQiaxriQiov (arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 48, 1895 p. 412).
— 2) Patarus, ut monuit Labus, appeliabatur Tii conditor, teste scriptore rerum
Bithyniacarum, quem citat Stephanus Byz. s. v. Tlog (de eodem Pataro Arrianus,
ef Miiller fr. hist. Gr. III p. 595, 7).

4079 Glyconi^ |
M. Ant. |
Onesas |
iusso dei |
I. p.
Apuli (Carlsburg) rep. a. 4857 (111 4021 bis ut videtur descripta). — 1) Deus
kic, cui dedicatus est etiam titulus similis III 1022, in nummis Aboniticheos
in Paphlagonia , cusis imperantibus Antonino Pio et M. Aurelio (Eckhel 2, 585;
Mionnet 11 585, 5; Greek coins in the Brit. Mus., Pontus Paphlag. etc. p. 85), re-
.

136 Caput XI.

praesentatur sub imagine serpentis capite ut videtur huviano. Glyconis nome?i


habet etiam Lucianus pseudom. 48, qui multus est de hoe deo novicio Aboniti-
chitarvm.

4080 lovi et IuDo|n. [et] Dracco|n. (sic)^ et Dracce|oae^ et Alejxandro^


Epijtynchanus \C. \
i^]uri Octavi[am] | c. v. posuit.
Blatsche interScupos et Slobos (111 S. 8238 Henzen vidit ectypum). —
1) Draconem hvnc serpenttm G/yconem, cui dedicala est N.4079, apparet ex men-
esse
tione Alexandri (cf. not. 3). —
2) In uno ex nuvimis memoratis ad N. 4079 dicuntur
repraesentali esse duo serpentes (Mionnet suppl. IF 350, 4 ex Vaillant), fortasse
draco hic cum dracaena; sed res incerta. 3) Est ipse Alexander Abonolichita —
propheta dei novi Glyconis, in quern est libellus Luciani ^AXe^av^Qoq rj xpsvSofiavzig.

4081 lovi Sarso* Sex. Vibi|us Gallus^ l[r]ecinari|us, primipilaris,


praef. kas|tror. leg. XIII G. G.^ donis dojnatus ab imperatorib. ho|noris
virtutisq. causa |
torquib. armillis phale|ris, coronis muralib. III |
vallarib. II

aurea I, has|tis puris V vexillis II, |


d. s. p. f.

In ora Paphlagoniae, loco dicto Dschidde, ab Amastri orientem versus (Ka-


linka Festschrift fiir Otto Benndorfp. 21S). loco extat fragmentum Graeci Eodem
tituli ab eodem homine positi (ib.p.246). Deus praeterea ignotus. —
2) Huic 1) —
homini titnlum Amastri positum habes supra N. 2665, ubi confer (accedit iam
versio Graeca, quam primus Kalinka descripsit, l. c. p.217 /// S. 13648). = —
3) De legione decirna tertia Gemina Getica (cf. supra N. 4570 not.2) cogitavit Kalinka.

4082 I. 0. m. I
Taviano' |
pro salu. |
imp. Antojnini et M. |
Aureli
Caes. I
municipio
Ga][a?]ae con|sistentes posierunt |
.
j
|
.

Clausenburgi, ubi fuit Napoca Daciae (I11 860 p. 4580 viderunt Mommsen et
Domaszewski). —
1) Alius titulus eiusdem dei Dacicus est III 4088. De lovis templo
quod fuit Tavii in Galatia dixit Strabo 42, 5, 2 />. 367.

4083 I. 0. m. Eruseno* |
Aur. Alex|ander |
v. s. I.
I

Prope Clausenburg, ubi fuit Napoca Daciae (III 859 vidit Mommsen). —
1) Ad Erizam Cariae (Liv. 58, 44; Plin. h. n. 40, 45. 424 al.) retnlit Mommsen.

4084 (ftdminum fasces) lovi Olbio^ |


Seleucus |
Hermocra|tus' qui et
Diojgenes d. d.
Heddernheim rep., postea Frankofurti (Brambach 4454 vidit I. Becker). —
1) Zevq oX^iog (Aeschyl. suppl. 526) et Olbiae in Ponto colebatur ut deus tute-
laris (TCQoeaxwq ZTJg Ttokecog, Latyschev inscr. Ponti Euxini I n. 25) et Olbae in
Cilicia (Heberdey u. Wilhelm Reisen in Kilikien, Denkschr. d. Akad. d. Wiss. Wien
XLIV 4896 p. 85 n. 466; Journal of hell. sludies 42, 4894 p. 226); cf praeterea
C. I. G. 2017; t. Tropaeensis arch. ep. Mitth. 47, 4894 p. 405. — 2) /. e. 'EQfioxgd-
TOvg (Becker).

4085 pro salute |


August. M. Aur. Commod.* [
lovi Olbio |
Sabaeo' |

.. . LongUS 1
\mil.?] leg. | (fulmen, aquila).
Capuae rep. a. 4885 (Sogliano atti della commissione conservatrice dei monu-
menti di Terra di Lavoro 4894 p. 28; Mancini ib. 4892 p. 468). 1) Verba M. Aur. —
Commodi, scripta litteris minoribus, postea videntur adiecta esse. 2) Plane in- —
certum utrum a Sabaeis Arabiae derivatum sit cognomen, an componendum eum
Sabazio.
Tituli sacri et sacerdotam. — lupiter Tavianus. lupiter Olbius. Sabazius. 137

4086 lovi Sabaz. |


Q. NunDius | Alexauder |
v. s. 1. m.

Q. Nunnius
4087 Alexander donum dedit lovi Sabazio. | | |

Romae olim in regione Transtiberina arae duae (yi 499. 4S0 illam nuper ,

Bormann vidil Florenliae),


Titulos lovi optimo maximo Sabazio (Sabadio, Sabasio) dedicatos habe* supra
N. 2189. 2294.

4088 saocto deo Sabazi |


d.* . .
|
Attia Celerina d[ed.] (In latere) per
voce I
Pegasi |
sacerdot.
Romae rep. in Capitolio in area monumenli Fictorii Emanuelis, aedicula
jnarmorea, in qua dea sedens (FI S0948 Bull. comunale i892 p.S64 vidit Huelsen). =
— 1) d fortasse irahenda ad versum qui sequitur et inserenda ante ded.

4089 M. Furius |
Clarus |
pro salute |
filiorum suorum |
M. Aureli
Clari I
et Furiae Clarae |
[sanjcto invicto |
[.Sjabazi |
[3/]«rcuriiim |
. . . . t.

Romae rep. sub Capitoiio eodtm fere loco ubi ea quae praecedit (Lanciani
notisie 1889 p. 22S: vidit Hmlsen FI S0949).

4090 magna dunam *


|
Sabazzi, Servilia |
parum videor
m9g[nitudinem] tuam dic[fis aequare \
posse].
Romae (FI 50930 viderunt Marinius /Irv. p. 306 el E. Q. Fisconti). — 1) Quot
litterae perierint, incerlum.

4091 (lupiter in aedicula stans) numin. Aug. deo lovi Sa|basio G. lul.
Carasjsounus v. s. I. m.
Fichy rep., folium (bractea) argenieum litteris bonis, est Saint-Germain in
museo (XIII 1496 vidil Ilirschfeld). Vna reperta sunt multa alia similia foUa
argentea, ex quibus decem eadem imagine lovis ornata et in quorum vno etiam
eudern inscriptio exarata esse dicitnr.

4092 deo magno Silvano, Marli, Herculi, |


(intra coronam querceam)
lovi Zabasio |
(sub corona) Antullus.
I

In vico Capranica territorii Praenestini (XIF 2894 vidi).

4093 L. Luccio^ L. f. Ter. (


Hibero |
Ilvir. iter. qq., patrono, |

sacerdoti sacror. Savadior. , |


cur. r. p. Interamnat. Liren., |
eorund. et
patrono, CCCC* selecto, Casinates publ. ob merita eius d. d.
|
iudici | |

(X 3197 bis ut videtur descripta saec. XFI. XFII).


Casini 1) Lucceio —
alterum apographum; sed Luccium diclum fuisse ostendit titulus X 3198. —
2) Quadringenario.

4094 Virius I
Marcarianus v. c. deam Cybeben p. s.

Romae olim, basis statuae Cybeles, nunc Neapoli (FI 31S vidit Mommsen).

4095 Praesentiae |
Matris deum |
P. Septimius |
Felix |
ob coronam |

millesimi |
urbis anni.*
Romae
rep. trans Tiberim (FI 488 vidit Smetius). 1) Pertinet titulus ad —
a. 247. Coronae voeabulo Mommsen putat significari, Felicem vicisse ludis saeeu-
laribus illo anno editis.

138 Caput XI.

4096 (navis, cui statua Matris dmm imposita est; ante eam mulier quae
infula ad rostrum alligata navem tra/iere videtur) Matri (leum et Navi Sal-

viae Salviae' voto suscepto |


Ciaudia Synthyche |
d. d. (In lateribus pileus
I

Phrygius aliaque instrumeJita eultus Phrygii).

4097 Navi Salviae |


et matri deu d. d. |
Claudia Sinty|[cfte]
Romae rep. in ripa (VI 492. 495 cf. p. 854 hanc Fe-
Tiberis sub Aoentino
ronae vidit Mommsen, illa extat Romae in museo Capitolino ; imaginem huius post
alios dederunt Miiller et Wieseler Denkmaler der alten Kunst II tab. LXIII n. 816).
Anaglypho apparet repraesentari navem illam, qua Mater deum Romam advecta
est, quam navem, inhaerentem vado Tiberino, extractam esse, cingiilo ad rostrum

alligato, a Claudia Quinta, vetus fabula erat (Suet. CI.-2, Herodian. 1, 41, 4, Iulian.
or. V p. 160 Spanh.).
Navis Salviae nomine nonnulli putaverunt significari ipsam
illam navem pro numine cultam (Mommsen ad VI 494), alii Claudiam inter deos
receptam. Cf. lordan ap. Preller Roem. Mylh. ed. 3 II p. S8. 1) Errore bis positum. —
4098 Matrl deum |
et' Navi Salviae |
Q. Nunnius |
Telephus mag. |

col. culto. eius^ |


d. s. d. d.

Romae (VI 494 vidit Marinius). — 1) Magister coUegii cultorum eiv.

4099 Matri dejum mag. Idejae Phryg. Fl. ]


Tyche cerno|phor.' per
M. lul. I
Cass. et Cass. Sev. |
M. At. et Ann. Coss. Gal.'^

Olisipone (Lisboa) (II 179 vidit Huebner).


'

— 1) Cernophora. Idem munus


est in titulo Neapolitano X 1805 : d. m. |
Heriae Victorinae |
[c]aernophoro |
M. Herius
Valerianus |
filiae dulcissimae. Cf. infra N. 4142 not. 2. 2) Intellegi M. Atilium —
el Annium Gallum consules (a. 108) putat Huebner; alterius consulis cognomen
errore collocatum esse post coss. ; vereor ut recte.

4100 (pinus, a qua pendent crotala, fistulae, lances; subtus stat leo ; iuxta
pedum et clava, cui imposita mitraffj) Matris deum magnae Ideae Palatinae^
eiusq. m.^ reiigionis adpar[a]tor^ Navius^ lanuarius.
In vico Les Pennes prope Massiliam (XII 40S p. 812 semel ut videtur descripta
saec.XVI, nescio quam religiose). —
1) Palatina apte dicitur Mater magna, quippe

cuius templum in Palatio stetisse notum sit (Hirschf). De templo Matris deum
Palatino cf Huelsen Roem. Mitth. 1893 p.Sseq. — 2) Haec corrupta esse apparet. —
3j adparnor traditur. Cf. N. 4175. — 4) Nomen corruptum.

4101 M. d. m. I
Cereriae' |
v. s. Fruticia |
Thymele M. Statini Dori*. I

Venetiis, deinde Catai, sed reperta sine dubio Aquileiae (V796 vidit Mommsen).
— 1) Idem cognomen in titulo Bonae deae Aquileiensi supra N.5499. — 2) lidem
homines supra N. 5947.

4102 Matri deum et Isidi |


G. Menatius G. fiUus |
Fab. Severus fa-
num refe|cit et pronaum de suo fe|cit ex voto.
Malcesine ad locum Benacum^ iam Veronae (V 4007 vidit Mommsen).

4103 Matri deum |


magnae pro salute adq. |
incolumitate |
dd. nn.
|

Augg. et Caess.^ |
Aur. Firminianus |
v. p., dux limit. prov. Scyt., |
bonis
auspiciis |
consecravit.
Tomis (KSslendje) rep., est Parisiis (III 764 vidit Mommsen). — 1) A. 295— 20S.
Tituli sacri et sacerdotum. — Mater deum magna Idaea. Nayis Salvia. 139

4104 M. d. m. I
in memor. |
Usiae L. fil. Tertullinae |
sacerd. di-
variim, |
matris suae, |
Sex. Appuleius Marcellus |
d. d.
Tergette, nunc Patavii (F SiO vidit Mommsen).

4105 Matri magoae cognationis' | |


C. Turranius Cronius |
Illlllvir

August. I
voto suscepto aedem et aram |
d. s. p. fecit et expolit |
idemque
dedicaviu
Prope Salonas rep. (III S. 8675 vidit Hirschfeld). — 1) Cognationes dictae
in titulis Salonilanis (III S. 8676. 8687) collegia hominum cognatlone aliqua inter
se coniunctorum (Bormann arch. ep. Mitth. 15, 1890 p. 99).

4106 Curia Pris|ca Matri magnae |


fanum rifecit, |
signa posuit, Iaro|-
phorum* cymbala tynpana catillum | |
forfices'' aram dat I. [a.].

Clissae agri Saloniiani (III 19S2 cf. III S. 8S67 viderunt Mommsen et Hirsch-
feld). — 1) Intellege delphicam cum laribus et ceriolaris, ut est in N. 4108). —
2) Forficex ad caslrationem pertinere putat Momms.

4107 Acca L. f Prima |


ministra Malris |
magnae Matrem |
refecit
magnam (
et inauravit et Atti|ni comam inau|ravit et |
Bellonam refecit.

(In latere arae) Attini aram, lunam argent. |


p.ZZ' posit P. Marius |
Pharetra
sacer. (eadem fere repetita in summa parte arae).
Corfinii rep. (IX 3146 vidit Mommsen). — 1) Pondo unciis duabus.

4108 Decimia C. f. Candid. |


sacerd. M. d. delficam |
cum laribus
et I
ceriolaris n. XXX.
Sabionettae olim, sed aliunde eo adlata, nunc Feronae (FI 50972 = Orell. 2S05
vidit Mommsen). Oriundam puto Formiis, ex quo oppido etiam aliut titulm
(X 6077) saec. XFI Sabionettam veneraf, vel Mintumis.

4109 Decimia |
C. f. |
Candida' |
sacerdos |
M. d. |
Atthin |
d. d.
Caietae olim in episcopi palaiio, vel, secundum alios, Mintumis (X 6074 ad
exemplum factum saec. XFI). — 1) Eodem quae N. 4108.

4110 M. d. m. Q. Publicius I
|
Charito ]
sacerdos et |
C. Publicius |

Hermes aedituus et Secunda


| | | |
cymbalistria (in lateribus cymbala; urceus
vel patera).
Tergeste rep. a. 175S, nunc Grafenegg prope Krems (V 519 p. 1022 saepius
descripta saec. Xf^III/XIX).

4111 p[ro salute imp. Cae\saris] [Fjjelicis* Q. Caecilius |


Fus-
cus archigal|lus coloniae Ostenlsis (sic) imaginem |
Matris deum ar[genteam
p. I cum I
signo Nemesem |
kannophris (tic) \
Ostiensibus d. d.

4112 Q. Caecilius |
Fuscus archigaljlus c. 0. |
imaginem Atjtis ar-

gentiam (sic)
|
p. I cum sigillo |
Frugem (sic) aereo* cajnnophoris Ostien|-
sibus donum de|dit.

4113 Calpurnia |
Chelido \
typum Matris |
deum' argenti |
p. II

cantnoforis (tic) \
Ost. d. d. |
et dedicabit.
140 Caput XI.

4114 Q. Domitius |
Aterianus pat. |
et Domitia |
Givitas mat. ]
sig-

num Attis |
cann. Ost. d. d. (in latere: apex Phrygius et lituus; in allero latere:
syrinx).
Ostiae rep. prope templum Matris deum, ibi fere ubi N. 4HS. 4162 (XlF 5i 57 —
descripsi). — 1) Initium inscriptionis erasum. — 2) Cuius Frvgis vel Phrygis
signum Caecilius Fuscus donaverit cannophoris, obscurum. — 3) Cf. vit. Elagah. 7:
Matris etiam deum sacra accepit et tauroboliatus est, ut lypum eriperet cet.

4115 Numini Attis C. Cartilius Euplus ex monitu deae*.


Ostiae rep., ibi fere ubi eae quae praecedunt, signum dei iacentis marmoreum
(XIF 58 vidi; imago signi cum inscriptione est Monumenti deW Instituto vol. IX
tab. S« ^. 2). — 1) Matris dmm.

4116 Atti I
C. Antonius (
Eutyches arjchidendroph. |
pro salute sua |

posuit.
Toviis rep., est Parinis (111 765 vidit Mommsen).

4117 (fragmentum statuae) sancto Attidi sacrum, I


Genio dendroforo-
rum C. Met|teius Exuperans dendrofor|us decretarius * de suo fecit, Ublenti
animo dedicavit.
Rusicade (PhiUppeville) in Numidia (FIII 7936 cf. p. 1878 vidertmt IFilmanns
et Schmidl). —
1) Fortasse dendrophorut faclus ex decrelo quindecimvirum urbis

Romae (Momms.).

4118 Matri deum |


raagnae Ideae |
Pompeius Rusonianus |
cos.,

XVvir sacris ]
faciundisS |
taurobolium movit^.
Prope Gabios rep. ara (XI f^ 2790 semel descripta saec. Xf^III exeunte, ac-
curate ut videtur). —
\) Ut quindecimvir sacris faciundtt memoratur in actis lu-

dorum saecularium a. 204; cf. Eph. ep. 8 p. 295. 2) Cf infra N. 4157/8. —


4119 Matri |
deum |
tauroboUum indictum |
iussu ipsius ex stipe
conlata celebrarunt publice Narbon.
|

Narbone (XII 4521 semel ut videtur sed accurate descripta saec. XFII).

4120 imperio d. M. taurojpolium provinciae* |


{caput arietis, caput
bovis)
I
Narbonensis |
factum per C. Batonium |
Primum flaminem Augg., |

pro salute dominorum [


impp. L. Septimi Severi |
Pii Pertinacis Aug.
Ara|bici Adiabenici Parthijci maximi et M. Aureli Ant. Aug.* |

Narbone (XII 4525 bis ut videtur descripta saec.XFI Xnil). 1) Tauro- — —


polium provineiae est etiam in fragmento Narbonensi XII 4529. 2) Reliqua de- —
fieiunt (Getae nomen sine dubio erasum) ; lapidem fractum fuitse non traditur.

4121 Matri deum |


Pomp. Philumene, |
quae prima L[a]ctor[a]e |

taurobolium |
fecit.

Laetorae (Lectoure) in Aquitania (XIII 504 semel vel bit descripta taec. XFI).

4122 M. deum |
lul. Valentina |
et Hygia Sil[a]nae' |
tauropolium
felcerunt, XV k. Nov. |
Pol. et Apro cos.*, |
sacerdote Zmin|thio Pro-
culiani*.
Tituli sacri et sacerdotum. — Attis. Taurobolla Matris deum. 141

4123 sacrum |
M. m.'' |
Anl. Prima |
tauropollium fec. |
host. suis |

sacerdotib. Zm|iDthio Prochani^ et j


Pacio Agrippae |
[PolUone II et Apr\o
II COS. XV k. Novemb. (in lateribus caput bovit, capul arietis).

4124 sacrum |
M. m.* |
Marciana |
Marciani f. | tauropohum |
fecit

hostis I
suis sacerdojte Zmintio Pro|cuhani hb.' (in lateribus caput bovis,
caput arietis).
Lactorae (XIII 507. 50S. 509 vidit Hirschfeld). — 1) Scilicet ancilla. —
2) 18 Oct. 176 (tam post PolUonis quam post Apri nomen poni debuit signum itera-
tionis). Eodem anno et die Lactorae laurobolia facla sunt ab aliis muUeribiu,
XIII 506, item ut videtur Idem sacerdos memoratur etiam XIII 506.
J\. 4123. — 3)

508, et quidem, cum eodem Pacio j4grippae XIII 506. 4) Sacruvt Malri magnae, —
— 5) Apparet hunc tilulum posilum esse post manumissum Zminlium.

4125 pro salute |


et incolumijtate domus |
divinae r. p. |
Lactorat.
taulropol. fecit (in lateribus caput bovis, caput arietis).

4126 pro salute imp. M. |


Antoni Gordiani |
Pii Fel. Aug. et Sa|bi-

niae Tranquiljhnae Aug. totijusq. domus divi|nae proq. stalu |


civitat.

Lactor. (
tauropohum fe|cit ordo Lact., |
d. n. Gordiano |
Aug. II et Pom-
peiano cos. |
VI idus Dec.*, curantib. M. Erotio Festo et M. | CariDio
Caro, sacerd. |
Traianio Nundinio^ (in lateribvs caput bovis; patera).
Lactorae (XIII 520. 511 vidit Hirschfeld). — 1) 8 Dec. 241. Eodem die etiam
a privatis multis tauroboUa Lactorae facta S7int, cf. ad N. 4128. — 2) Cf. N. 41%7.
4128.

4127 s. M. d. I
Val. Gemina' |
vires escejpit (sic) Eutyche|tis'' VIIII

kal. April.' sacerjdote Traia|nio Nundijnio*, d. n. Gordi|aDO et Aviola cos.'



I

Laclorae (XIII 510 vidit Hirschfeld). 1) Eadem femina est N. 4128. —


2) Nomen Eutychetis, cuius vires excipiuntur, pro tauri nomine Barry aUique
habent N. 4129. 4151), hominem inteUegi vult Esperandieu.
(cf. — 3) 24 Mart. C^dies
sanguinis^, vit. Claud. 4, fast. Philoc, cf. C. I. L. I ed. 2 p. 515). — 4) De hoc sacer-
dote cf ad N. 4128. 5) A. 259. —
4128 s. M. d. I
Val, Gemin|a* tauropohjum accepit* |
hostis suis sajcer-
dote Tra|iaDio NuDd[m][io, d. n. Gord|iano II et Po|mpeiaDo cos., |
VI
id. Dec»
Lactorae (XIII 518 vidit Hirschfeld praeter paucas Utteras in principio et

fine iam deperditas). — 1) Cf N. 4127. — 2) ACePIT lapis. — 3) S Dec. 241. —


Eodem plane modo concepti sunt tituU XIII 512 —517. 519 eodem die Lactorae, eo-
dem sacerdote Traianio Nundinio, Matri deum dedicati, a muUeribus omnes, ex-
cepto solo XIII 512.

4129 Vi^tor I
SabiDi fil.' |
vlres tauri*, |
qu6 proprie |
per tauropoj-
Ihim pub. fact.' |
f^ceraf, |
COUSacrdivit (In utroque latere: gladius, vel fax).
Lactorae (XIII 525 vidit Hirschfeld). SimiUs est titulus XIII 522 a Severo
luUi fiUo dedicatus. — 1) Idem ut videlur homo XII 1516. — 2) Cf N.4127. 4151.
4140. — 3) PubUce factum (factnm perscribitur XIII 522).

4130 *
[pro salute imp. M. Aur. Commodi \
Antonini Aug.
Pi]i domuusq. divi|Dae, coIod. Copiae Claud. Aug. Lug.* |
taurobolium fecit
142 Caput XI.

Q. Aquius Anlonia|nus pontif. perpetuus |


(bucranium) \
ex vaticinatione*
Pusoni luliani archi|galli^ Inchoatum XII kal. Mai., consum|matum VIIII

kal. Mai. L. Eggio Marulio \ Cn. Papirio Aeliano cos.', praeeunte Aelio |

C[as/rense] sacerdote®, tibicine Albio |


Verino. (In laiere: cajmt arietis; in
altero latere: secespita).
Tain ad Rhodanum, ubi fuit Tegna slatio viae f^ienna f^alentiam ducentis
(XI1 1782 vidit Hirschfeld), —
1) Paiica litterarum vestigia quae agnosd poterant

omisi (videtur hoc loco fuisse nomen Matris deum). 2) Cf. N. 4151 seq. Pro —
colonia Lugdunensi sacra facta esse et a sacerdotibus Lugdunensibus in provincia
Narbonensi non longe a Falentia, testirnonio est, ut iudicat Hirschfeld, illum locum
attributum fuisse Lugdunensibus. 3) Cf. N. 4132 not. 5. 4) Idem archigallus — —
est in titulo Lugdunensi infra N. 41S2. 5) 20 2S Apr. 184. 6) Idem Aelius — — —
Castrensis est in titulis Lugdunensibus infra N. 4132. 4135.

4131 taurobolio Matris d. m. Id., |


quod factum est ex imperio Matris

d.' I
deum, |
pro salute imperatoris Caes. T. AeH |
Hadriani Antonini Aug.
Pii p. p. 1
liberorumque eius, |
et status coioniae Lugudun., |
L. Aemiiius
Carpus Illlllvir Aug., item |
dendrophorus, |
(caput bovis) \
vires excepit*

et a Vaticano^ transjtulit, ara et bucranium |


suo inpendio consacravit, |

sacerdote |
Q. Sammio Secundo ab XVviris |
occabo et corona exornalo^ |

cui sanctissimus ordo Lugudunens. |


perpetuitatem sacerdoti decrevit, |
App.
Annio Atilio Bradua, T. Clod. Vibio |
Varo cos.' |
L. d. d. d. (in dextro latere)
Cuius mesonyctium |
factum est (ensis hamatus) V id. Dec. (In sin. latere:

caput arietis.)

Lugduni (XII1 1731 vidit Hirschfeld). — 1) d. errore addita. — 2) Cf N. 4127.


— Faticanus urbis Romae, ubi certe aetate labente praecipuam sedetn
3) Collis
horum sacrorum in urbe Roma fuisse docent tituli infra N. 4143. 4147 seq. 4) Cf. —
N. 417S. Sacerdotes quindecitnvirales, ut plerumque dicebantur, habes etiam N. 4140.
4184. 418S. — 5) A. 160.

4132 / / / / / / / / / / / / 1
/ / / / / / / / / / / M numinib. Aug. totiusque [

domus divinae et situ* c. C. C. |


Aug. Lugud.^ |
tauribolium fecelrunt
dendrophori |
Luguduni consistentes, |
XV kaL lulias |
imp.* / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / I
Marco Sura Septimiano |
cos.*, ex vaticinatione'' |
Pusoni
luliani archijgalli^ sacerdote |
Aelio Castrense", |
tibicine Fl. Restituto.' j

Honori omnium^ |
CL Silvanus perpetuus |
quinquennalis inpenldium huius
arae remisit. |
L. d. d. d. (In latere: caput bovis infulatum; in altero latere:
caput arietis, ensis hamatus.)
Lugduni (XIII 17S2 vidit Hirschfeld). — 1) Erasa Commodi nomina (cum
formula pro salute^. — 2) Expectaveris statu. — 3) Coloniae Copiae Claudiae
Augustae Luguduni. —
Erasa nomina Commodi, qui sextum cunsul fuerat a. 190,
4)
deinde in spatii vacui partem postremam inirusum Marco Sura, cum aniea Septi-
mianus hoc solo nomine appellatus esset. 5) '^Ex vaticinatione archigalli sacra —
huius generis peragebanlur eliam in Portu Romano (fr. Fat. 148) et Milevi in Nu-
-midia (infra N. 4136) et sine dubio alibi. — 6) Cf. N. 4150 not. 6. — 7) Idem
tibicen est N.4155. 4154. — 8) Omnium, puto deudrophorum, quorum quinquen-
nalis videlur fuisse Claudius Silvanus.
Tituli eacri et sacerdotum. — Taurobolia et criobolia Matris deum. 143

4133 pro salute imp. L. Sepjtimi Severi Perlinajcis Aug. et D.


Clodi I
Septimi Aibini Caes.* |
domusq. divinae et sta|lu c. C. C. Aug.
Lug.^ taurobollium fecerunt Aufustia |
Alexandria et Sergia ]
Parthenope
ex voto, I
praeeunle Aelio Castrenjse* sacerdote, tibicine Fl. |
Restiluto."
Incboatum est |
sacrum VII idus Mai., conjsummatum V id. easdem^ |
[>Jmp.
L. Septimio Severo Perlinac. Aug. |
"
|
II cos.
|
[L.] d. [d. d.]
(In utroque latere: ensis hamatus, caput bovis, caput arietis.)-
Lugduni (XIII 1735 vidit Hirschfeld). — 1) D. Clodi Septimi Albini Caes.
vocabula erasa, sed vestigia litterarum certa comparent. — 2) Coloniae Copiae
Claudiae Augustae Luguduni. — 3) Cf. N. 4132. — 4) 9—H Mai. — 5) Erasum
nomen D. Clodi Albini Caesaris, iterum consulis a. 194.

4134 [pro] salute imp. L. Septimi |


[5ere]ri Pii Pertinacis Aug. |
et

M. Aureli Antonini Caes. |


imp. destinati^ et |
luliae Aug. Matris castr6r. |

totiusque domus divinae |


e6rum et statu c. C. C. Aug. Lug.^ |
taurobo-
lium fecerunt |
Septicia Valeriana et |
Optatia Siora ex voto, |
praeeunte
Aelio Antho sa[cerdote, sacerdotia Aemi|Iia Secundilla, tibicine Fl. |
Resti-
tuto, apparat6re^ Vire[io Hermetione. |
Inch6atum est sacrum IIII |
nonas
Maias, consummaltum nonis eisdem*, |
T. Sextio Laterano L. Cuspio |

Ru[/jino COS.' |
L. d. d. d. (In lateribus ensis hamatus; capitu bovum et arietum.)
Lugduni (XIII 1734 vidit Hirschfeld). 1) A. 197 (cf supra N. — 4i6). — 2) Cf.
N. 415S not. 2. —
3) Idem munus infra N. 4175. 4) 4—7 Mai. — — 5) A. 197.

4135 crinobolium (sic) factum [Matri] | deum magn. Ideae pr[o sa-
lute]
I
imp. Caes. L. k[eli Aureli] \
C[ommodi Augusti^ \
fojtiusque do-
m[MS divinae eius] ....
Ostiae (Xlf^ 41 vidi). In parte aversa tabulae legitur titulus pertinens ad
taurobolium factum inter annos 169 et 17S (XIF 40). — 1) Vestigia nominis im-
peratorii erasi non satis certa sunt.

4136 M. d. m. I. sanctae |
sacrum factum |
pro salute |
[t]mp. Caes.
M. Aureli Se|[uert Alexandriy Pii fel. Aug. |
[et luliae Avitae Mamaeae \

Aug.] et domus eor. divinae, |


Qu[tn<t] Claudii Basilicus |
nap.* et Mnesius
criobo[?t]|um fecerunt et ipsi susc[e] perunt per C. Aemilium Satur|ninum
sacerdotem, ex va|ticinatione archigalli*. L. d. d. d.

|

Milevi in Numidia (FIII 8205. FIIl S. 19981 Schmidt vidit ectypum.


1) Alexandri et Mamaeae nomina erasa. 2) Non intellegitur. 3) Cf. N. 41S2 — —
not. 5.

4137 pro salute |


imp. Maxi[mtn]i' Aug. et j
M[aa;t»it]' Caes. |
tauro-
bolium mojvit* Petronius Majrcellus^ sacerd. |
de suo.

4138 criobolium et |
aemobolium movit* |
de suo Petronius Mar|-
cellus sacerdos, VI kal. |
Dec. llllvir. Primo et lusto^
Teate Marrucinorum (IX 5014. 5015 hanc vidit Mommsen). 1) Nomina —
Augusti et Caetaris erasa plerique omiserunt, enotavit unus eorum qui lapidem
saec. XFL XFII videruni. — 2) Cf N. 4118. — 3) (^attuorviris Primo et lusto.
144 Capat XI.

4139 ex iussu Matris deum pro |


salute imperii |
tauribolium fecit Publi-
cius I
Valerius Fortunatus Thalamus; |
suscepit crionis' Porcia Bassenia; |

sacerdote Aurelio Stephano. |


Dedicata VIII k. Apr.* Pio et Proculo cos.'
Cordubae (II S. SS21 vidit Huebner). — Accipiendum esse pro xQiov et
1)

cogitatione supplendum bolium putat Momms. — 25 Mart. (dies Hilariorum Matrit


2)

deurn, cf. C. I. L. I ed. 2 p.SiS). Etiam dies 27 Mart. praecipuum locum habuit in
sacris Matris deum (cf. C. I. L. I ed. 2 p. 51i; VI 3702). — 3) ^. 258.

4140 M. d. m. I.
I
sacr. trib. taur.' |
fecer. |
cum suis hostis et

apparam.^ |
omnib. L. Dagid. Marius pon|tif. perpet. civit. Valent. |
et

VerulUa Martina et |
VeruUia Maria fil. eorum |
pro salute imp. et Caesar. |

Phihpporum Augg. et Otaci|liae Severae Aug. matris |


Caes. et castror.,

praeeun|libus sacerdolibus Iuni[o] [


Tito XVvir.^ Arausens., et |
Caslricio

Zosimione ci|vitat. Albens., et Blattio |


Paterno civitatis Voc, |
et Fabricio

Orfito Liber.'' |
patris, et ceteris adsisltentibus sacerdolibus, |
v. s. 1. m.*
Loco^ vires con|ditae® die prid. kal. Oct. |
imp. Philippo Aug. et Titi|ano cos.''

Deae Aug7Jsl.ae (Die) rep. (XII 1S67 semel saec. XFII nescio a quo descripta).
— 1) Tribus tauris (propterea quod tres homines pro tribus principibus sacrum
fecerunt, itemque trium civitatum sacerdotes verba praeivemnt, ut pulat Momms.), —
2) Apparamentis. — 3) Quindecimvirali (sc. sacerdote) ; cf. N.415I not.4. 4) Liberi —
(sc. sacerdote). — 5) Haec fortasse corrupta. — 6) Cf N. 4129. 7) 50 Se/d. 24S. —
4141 taurob[o?mw factum Matri deum] J
magnae \d[aeae pro salute

et vktoria] \
imp. Caes. C. Y[ibi Treboniani Galli Pii] \
Fel. Aug.* et [imp.

Caes. C. Vibi Afini Galli] \


Veldum[mam yo/]usiani P[ii Fel.] \
Aug.^ to-
t[m]?q. domus divin. eor. [et] \
sen[ofMS, X]Vvir. s. f., equestr. ordin., |

eTi[ercituum], . . . va[/]ium, navigantium^, | s


Ostiac (XIV 42 vidi). — 1) Galli yiomen rasura temptatvm. — 2) Item erasa
Veldumn-, Volusiani, Aug. vocabula. 3) Conferri potest quod apud Apuleium met. —
11, 17 sacerdos aliquis fausta precatur ''principi magno, senatuique et equiti, totoque
Romano populo, nauticis, navibus, quaeque sub imperio mundi nostratis reguntur^;
item Deli votum aliquis solvit vjieQ savzov xal v7i€Q zwv n?.oit,Ofiev(ov ndv-
Twv (Bull. de corr. hellenique 6, 1882 p. 528). — Ad alia taurobolia Ostiae pro salute
imperatoris facta spectant fragmenta XIF 40. 45, quorum illud scriptum est inter

annos 169 et 17S, cf. ad JS.415S. Praeterea sacra ex vaticinatione archigalli pro salute
imperatoHs in portu Ostiensi fieri solita memorat (Jlpianus de excus. (fr. Vat. 148).

414E M. d. m. I. Aug. sac. (


pro salute impp. Caess. |
C. Valeri

Diocle[fta]ni' Pii Fel. |


Aug. et M. Aureli Valeri M[aa;i|mtanj] ' Pii Pii (sic)

Fel. Aug. totiusq. |


divinae domus eorum |
Q. Minthonius Fortuna|tus
sacerdos, perfectis |
ritae (sic) sacris cernorum'' |
crioboli et tauroboli, |

sufTragio ordinis col. |


suae Mact. comprobatus |
antistes, sumtibus sujis,

tradente Claudio Bolno sacerdote una cum |


universis dendrolforiis (sic)

et sacratis |
utriusque sexus |
v. s. I. a.

Mactari in Africa (Gauckler bull. arch6oL du comite des travaux hist. 1897
p. 424). —
1) Nomina imperatorum erasa. Tilulus scriptus inter annos 284 et 295.
— 2] Taurobolium criobolium cemo perceptum est N. 4146. Huc videntur perU- ,
Tituli sacri et sacerdotum. — Taurobolia Matris deum et Attis. 146

nere cernophorae, cf. xupra N. 4099. Plane sitnilis eU titulus eodem loco repertus
scriplu» paullo anle hunc, imperante Probo vel Caro (BuU. archeol. 1891 p. S29).

414o M. d. m. I. et Attinis |
(Cybele seden* in curru a leonibut vecto; ex
ndverso Altis puer, pinui innixus, maerenti similis) L. CorDelius Scipio Or[/'li-

lus I
V. c, augur, taurobolium |
sive criobolium lecit, |
die IIII kal. Mart. |

Tusco et Anulliuo COSS.* (In parte posHca pinus; taurus et aries. In latere
allero fistulae ac tibiae, in altero faces cum crotalis).
Romae
olim in ecclesia S. Sebastiani ad viam Appiam, nunc in villa Albania
(FI SOS vidit de Rossi; delineavit Zoega bassirilievi tab. XIII. Xlf^). De imagi-
nibus Matris deum et Atlis, et de ornamenlis laterum , cf. Zoega l. c. p. S1 seq, —
1) 26 Febr. S9S.

4144 M. d. m. et Attidi |
L. Cornelius Scipio |
Orfilus v. c, |
augur,
ex voto I
taurobolio sive |
criobolio lacto.
Rotnae rep. prope ecclesiam S. Sebastiani ad viam Appiam, nunc in tnuseo
Capitolino (Fl S06 vidit Henzen). (Jna reperta est ara Sarapidis infra N. 4396.

4145 M. d. m. 1., I
dd. nn. CoDstan|tio et Maximia|no nobb. Caess.
|

V coiiss., XVIII k. Mai.*, |


lulius Ilalicus |
v. c, XVvir s. f., tauro|bolium
percepi felic. (in latere dextro pinus, ex cuius ratnis hinc syrinx, illinc pedum
pendent; iti lutere sinistro capita tauri et arietis, tympana duo).
Rutnae rcp. in Faticano, cum basilica S. Petri ampliaretur a. 1608 vel 1609,
una cum N. 4147 seq., nutic Parisiis (FI 437 vidit Henzen). — In urbis Rotnae regione
Transtiberina Phrygianum (Frigianum scribilur) fuisse, scilicet locutn Matri deum
Phrygiae (supra N. 4099) dicalum, testatur Notitia urbis Roinae; is loctis videtur
esse hic ipse, ubi hi tituli reperti sunt (cf. Preller Regionen der Stadt Rom p. S9).
— 1) 16 Apr. 30S.

4146 polentiss. diis [M. d. m. I. et At]\li Menotyranoo* |


Sera-
pias h. f., sacr.^ [rfeM/n] |
Malris et Proserpiuae, j
laurobolium criobol.
caerno' |
perceptum per Fl. Antoni|um Eustochium sac. Phryg. |
max.^
praesentib. et tradentib. |
cc. vv.* ex ampliss. et sanctiss. |
coll. XVvir. s. f.,

die XIII kal. |


Maias Cerealibus% dd. nn. |
Constanlino max. Aug. V et |

Licinio iun. Caes. coss.'


Romae non indicatur (FI S08 servavit unus codex Cyria-
sine dubio, sed loeus
catius Parmensis). —
Mijv TVQCCVVOq (de quo cf. IFadditigton ad Lebas 3, 668.
1)
Perdrizet bull. de corr. hellin. 1896 p. S6 seq.) aetate labente cum Atti videlur esse
cotifusus; similittv N. 4147 seq. 2) Honesla femina, sacrala (?). 3) Cf. supra — —
N. 4142 not. 2. —
4) Sacerdos Phryx maximus alibi non reperilur. 5) Clarissi- —
mis viris. —
6) Cereulium dies fuit 19 Apr., testibus hetnerologiis (cf. CIL. I ed. 2

p. 56S). — 7) A. 519.

4147 Matri deum magnae |


Idaee summae pa|renti, Hermae et Attidi
|

Menotyranno* invicto, | Clodius Hermogeuianus |


Caesarius v. c, procons.
Africae, |
praefec urbis Romae', |
XVvir s. f., taurobolio |
criobolioque
perfecto |
XIIII kal. Aug., diis animae |
suae mentisque custodibus, |
aram
dicavit, |
d. n. Gratiano Aug. ter j
et [F/.J Aequitio conss.'
Dkssau, Inscriptioned Latinae II. 10
146 Caput XI.

4148 M. (1. m. I.
I
et Attidi Meno|tyranno conser[vatoribus suis,

Cae|lius Hilarianus v. c, |
duodecimbyr |
urbis Romae*, |
p. s.* et hiero-
ceryx |
i. M.^, s. d. L., s. d. |
Hecate', |
d. n. Gratiano Aug. |
et Mero-
baude |
conss. IH idus |
Maias^.

4149 M. d. m. I.
I
et Attidi sancto | Menotyranno, |
Q. Clodius
Flavianus |
v. c, pont. maior^, |
XVvir s. f., |
septemjvir epulonum, |

pontifex dei Solis, |


taurobolio criobo|lioque percepto |
aram dicavit, [
nonis
Aprilibus |
FFIl. Merobaude H |
et Saturnino |
conss.^"

4150 u" c f.,


I
sacerdus (sic) maxima |
M. d. m. I., tauro-
bolio j
criobolioque repeti|to diis omnipotenti|bus M. d. et Atti |
aram
dicavil, |
nonis Apribbus |
Fl. Merobaude |
v. c iterum |
et Fl. Saturnino |

V. c. conss.'°

4151 diis omnipotentibus |


Lucius Ragonius |
Venustus v. c, |
augur
publicus I
p. r. Q., pontifex |
Vestalis maior, |
percepto taurobolio |
crio-
bolioque |
X kal. lun. |
d. n. Valentiniano |
Aug. Illl el (
Neoterio conss.'^ |

aram consecravit.
Romae rep. cum una JS. 414S (FI 499 305 recens repertas descripsit Grimaldi, —
solam postremam quae nunc extat in museo Capitolino vidit Henzen). 1) Cf. JS.4146 —
not. 1. — Incertum qua parentela coniunctus cum Clodio Hermogeniano Olybrio
2)
supra N. 4270/1, et ipso proconsule Africae et praefeclo Jirbis Romae. (Hunc esse
Claudium qui viilgo appellabatur, proconsulem Africae a. 568 570, praefectum urbi —
eo ipsoanno quo hic titulus positus est 574, coniecerat Seeck praef. ad Symmachum
p, XCFIII non recte; nam hic Claudius appellabatur Petronius Claudius, teste titulo
Africano nuper reperto Bull. areh. des comite des tr. hist. 1899 p. 155.) 3) 19 lul. —
574. — 4) Cf. supra N. 1198. 1249. — 5) Pater sacrorum, 6) invicti Mithrae. —
7) Sacerdos dei Liberi, sacerdos deae Hecatae Hagenbuch, recte ut videtiir, (sic

cf. N. 4132). —
8) 15 Mai. 577 (post Gratiani nomen numerus 111 omissus est). —
9) Pontifex maior sive Festalis, praeterea fuit pontifex Solis. 10) 3 April. 585. — —
11) Fidelur superesse ex nomine feminae; vxor fortasse fuisse Flaviani eius qui
eodem die tauroboHum percepit (N. 4149). 12) 25 Mai. 590. —
4152 dis I
magnis [
Matri deum et Attidi Se|xtilius Agesilaus Aede-
sius^ V. c, causarum non ignobi|lis Africani tribunalis orajtor et in con-
sistorio [
principum, item magiste|r libellor. et cognition. |
sacrarum, ma-
gister epistujlar., magister memoriae, |
vicarius praefector. per |
Hispanias
vice s. c^, pajter patrum' dei Solis invi[cti Mithrae, hierofanta |
Hecatar.,
dei Liberi archi|bucolus, taurobolio |
criobolioq. in aeterjnum renatus aram
sacra[vit dd. nn. Valen|te V et Valentiniano (
iun. Augg. conss. idib. (

AugUStis* (in dextro latere pinus, e cuius iruncis pendent tibiae et tiara, item
aries ; in sinistro pinus itidem, e cuius ramis pendent tympanum et fistula, item
taurus. A tergo faces, patera, vasa).
Romae in regione Suburae (FIS10 bis pulo vel ter descripta vel certead lapidem
exacta saec. XFI). —
Est Aedesius viagister memoriae memoratus ab Animiano
1)

13, 3, 4. — 2) Fice sacra cognoscens. 3) C/. infra N. 4234 not. 5. —


4) 45 Aug. 576. —
Titnli sacri et sacerdotum. — Taurobolia Matris deum. 147

4153 dis magnis' |


Ulpius Egnatius Faventinus |
v. c, augur pub.
p. R. Q-S I
pater et hieroceryx d. S. i. M., | archibucolus dei Liberi, |

hierofanta Hecatae, sajcerdos Isidis, percepto |


taurobolio criobolioq. |
idihus
Augustis dd. nn. |
Valente Aug. V et Valentinialno Aug. conss.^ feliciter.

Vota Faventinus bis deni |


suscipit orbis, |

ut mactet repetens aurata |


fronte bicornes\
(In dextro latere ptnus, a qua crotata et fistulae pendent, iuxta aries' in sinistro
item pinus, a qua pedum et fisiulae duae pendent, iuxta taurus).
Romae olim prope hasilicam S. Petri, fortasse stetit antiquitus in eodem
sacrario in quo N. 4HS. 4147 seq. (Fl 304 descripserunt Smelius, Metellus, alii). —
1) Mater magna et Attis. — 2) Augur publicus (p. u. b. traditur) populi Romani
Quiritium. — 3) A. 576. — 4) Suscepit vota Faventinus, ut post viginti annos li-

ceret ei iterare tauroboUum ; cf. N. 4134.

4154 [M. d. m. I. et Attidi menotyranno dis magnis e]t |


[f]u[f]atori-

bus suis I
Ceionius RuOus Volu[s«]|anus v. c. et inlustr[ts], |
ex vicario
Asie, et* Ceio|ni Rufi Volusiani* v. c. |
et inlustris ex prefecto [pre]|torio
et ex prefecto ur[6j]' |
et Cecine LoUiane* clar[mt]|me et inlustris fe-

min[e], |
deae Isidis sacerdotis, fi[/tMs], |
iterato, viginti annis exp[le][tis
taurobolii sui^ aram constitii[t7] |
et consecravit, X kal. lun. d. n. Va-
[/en]|tiniano Aug. IIII et Neoterio c[onss.]'
Romae (FI 312 ad exeinpla potissimum Sabini et Morillonii). Hac inscriptione
et FI 311 usus est Ligorius ad fingendam FI 333*. — 1) et abundat. — 2) In huivs
Rufi Volusiani c. v, et Caeciniae (sic) Lollianae c. f. praediis positus est Africanus
t.

Carton decouvertes en Tunisie p. 112. 3) Praefectus urbi fuit a. — 363 (cod. Theod.
Eundetn esse, Lampadius qui appellatur ab Ammiano
1, 6, 3. 6, 4, IScet.). 13, 3, 4. 27,
3,3 cet., coniecit Seeck Herm. 18, 294, praef in Symm. p. CLXXFIIl. — 4) Fortasse
scribendum: taurobolio suo. — 5) 25 Mai. 390.

4155 Aemilia |
Serapias |
tauroboHum fecit |
et aram taurobola-
tam (sic)
I
posuit |
per sacerdotes |
Valerio Pancarpo, (
idib. Mais Anul-
lino II I
et Frontone cos.'
In Portu vel Ostiae rep., est Romae (XIF 59 vidit Henzen). — 1) A. 199,

4156 M. d. s. I
Val. Avita |
aram tauriboli |
sui nataHci red|diti' d. d.,

sacerdojte Docyrico Vale|riano, arc[^]igallo Publicio Mystico. |

Emeritae rep., est Matriti (II S.3260 Huebner vidit ectypum). 1) Fortasse hoc —
voltiit dicere Avita, pro die natali se aestimare diem quo taurobolium suscepit

(Zippel Festschr. fiir Ludw. Friedldnder p. 499).

4157 Natalici virib.' |


Valer. lulUua |
et lul. Sancta. (In latere caput
arietis; in altero latere harpe et pileus.).
Burdigalae (XIU 373 vidit Hirschfeld). 1) Ara dedicata videtur Firibus —
natalici, i. e. eius diei, quo lullina et Sancta taurobolio initiatae eiusque viribus
renatae sunt (Hirschf.).

4158 Viribus |
aeterni (sic) \
taurobolio |
Sempronia |
Eutocia.

4159 Viri[6]us |
aeterni |
taurobolio |
P. Ulattius |
Priscus.
10*
148 Caput XI.

Taurinis (V 6961. 6962 illam vidit Mommsen). Fortasse non ad Matris —


Phrygiae, sed ad Mithrae cultum pertinent hi tituli. Taurobolium Feneris Caeleslis
hnhpn infrn N. 4S71.
4160 (sacerdos femina, velata et vittata, in peetore gestans protomen viri
barbati,manu sinislra coronam quernam sustinens, d. pateram; iuxta ara)
Laberia Felicla sacerdos maxima Matris deum m. I.
| |

Romae (Fl 22S7 vidit IJenzen).

4161 C. Camerius |
Crescens |
archigallus Matris |
deum magnae
Idaeae et |
Attis populi Romani, |
vivus sibi fecit et |
Camerio Eucratiano
lib.
I
suo, ceteris autem libertis utrilusque sexus loca singula |
sepulturae
causa. H. m. h. e. n. s.*

Romae (FI 218S vidit Henzen). — 1) Heredem exterum non sequetur.

4163 M. Modius Maxximus (sic) archigallus coloniae


| | | |
Ostiens.
Ostiae rep. una cum J\. 4HS, cippus formam cistae habens, cui insidet gallus
(in ipsa cista pedum, tibia, syrinx, et ab alio latere arbores, sub quibus leo, inter

quos Attis ut videtur imago); iam Romae in museo Lateranensi (XIF 58S vidi,

Imaginem Monumenti deW Imtituto vol. IX tnb. 5* /5,i'. 4).

4163 d. m. 1
L. Barbunteio |
Demetrio archig. |
Salonitano, qui ]

annis XVII* usq. ad |


ann. LXXV integr. |
sacra confecit |
Barbunteia
Thallujsa chstera^ patrono pientiss. posuit.

|

Dalmatia (III 2920^ ex codice quodam scripto saec. XFII).


lader in
1) Intellege: inde ab anno aetatis decimo septimo. 2) Non intellegitur; cistera —
alius codex (III p. 1026); fortasse fnit liberfa (Hnebner).

4164 Ti. Ciaudio Veloci hymnologo* primo M. d. I. e[f] Atli[n]is*

publico, Amerimnus lib. patrono optimo. H. m. d. m. a.


Incertum quo loco descripta, sed Romae puto, servavit Hartmannus Schedel
in codice quodam Moiiacensi (Rull. delV Inst. 1884 p. 1SS). 1) hymnologio, 2) m. —
die attilis traditur. —
Incertum an ad Matris deu?n cullum pertineat hymnologus
de campo Caelemontano FI 947S.

4165 Aeliae Receptae |


tympanistriae |
M. d. m. I.

Romae (FI 2264 semel ab ignoto auctore saec. XVI vel XFII descripta).

4166 Nicae |
Pomponilae, fanati|cae, monu|mentum.
Romae rep. extra portam Tiburtinam (Lanciani bull. comunale 188S p. 107).

4167 . . enio C. f. |
. . Fatah |
[decjurioni |
[sp/endijdissimae |
[co/]o-
niae |
C[aes]ariensis, |
religioso, | antistiti sanctissimi |
numinis |
Matris
deum, I
dendrophori |
dignissimo.
Caesareae Mauretaniae (FIII 9404 partem vidit fFilmanns).

4168 dis m. I
L. Vettio Syntropho |
religioso |
a Matre magna |
ca-
pillato*,
I
Vettia Amor |
de suo fecit posterisque eorum.

|

Romae (FI 2262 saepius descripta saee. XFI). 1) Passis cum crinibus Galli
dicuntur etiam ab Amobio S, 16 (Henzen).
4169 Sex. Annius Celer religiosus de Capitoho, | | | |
h. s. e.
Romae (FI 22 6S temel descrip ta saec. XFI).
Titali sacri et sacerdotum. — Sacerdotes Matris deam. Dendrophori. 149

4170 (cymbala, lympanum, mitra Phrygia) C. lulius Epae|nitUS religi|o-

SU8 sibi et L. |
Raio Felici |
sacerdoti |
Malris deum, |
b. m. p. |
poste-
risq. suis.

I

Larini rep. (IX 734 vidit Drettel), Religioti, ad quorum agrum perlinebat
X 4894, fortatse et ipti Matrem deum colebant.

4171 M'. Poblicio Hilaro margarltdrio, collegium dendrophorum | |


|

Malris deum m. I. et Attis quinq. pp.', quod cumul^ta omni erga se |


|

benignil^te^ |
meruisset, cui statua ab eis |
decreta poneretur.
Romae rep. in monte Caelio, ibi ubi N. S992 (Fl S097S detcr. Huelsen Roem.
Mittk. 1891 p. 110). — 1) Quinquennali perpetuo. Alius quinquennalis collegii dendro-
phorum Romanorum est supra N. 1919, alius VI 29691. 2) Hilarus hic dendro- —
phoris Silvanum dono dedit appellatum dendrophorum (v. supra N. SS40), ted etiam
videtiir eit batilicam aedificasse appellatam Uilaria7iam (N. S992).

4172 dendrophoris Polensium | |


C. Laecanius |
Theodorus |
sace[rd]os
M. d. m. L lo[n(]m cum sepultura
I
|
dedit. |
In fr. p. XLII, |
in ag. p. XLII.
Potae (y 81 vidit Mommsen).

4173 C. Atilius Bassi sa|cerdotis lib. Felix, appajrator' M. d. m.,


signum |
Silvani dendrophoris |
Ostiensibus d. d.
Ottiae reji. ibi uhi N. 4176 (XIF SS vidi). — 1) Cf. N. 41S4.

4174 ex s. c. dendrophori creati qui sunt |


sub cura XVvir. s. [/.]'

c. c. V. V.*: I
Patron.* L. Ampius Stephanus sac. M. [d.], qq. |
dend.^ dedi-
cationi huius panem vinum |
et sportulas dedit. (Sequuntumomina LXXXVII).
Dedicata VII id. Oct., III et semel cos.^
Puteolit vel potiut Cumit rep. (X S699 descr. solut Capaccius saec. XFII). —
1) sl traditur. — Sub cura quindecimvirum sacris faciundis clarissimoriim vi-
2)
rorum. — 3) Patronus. —
4) Quinquennalis dendrophorum. 5) 5 Oct. anni 2S1 —
ut videtur (ef. Borgheti opp. 7 p. 44).

4175 M. Magrio Basso L. Ragonio |


Quintiano cos.', k. lunis, Cumis
in templo divi Vespa|siani in ordine decurionum, |
quem M. Mallonius
Undanus |
et Q. Claudius AciUanus praet.'' |
coegerant, scribundo sorte |

ducti adfuerunt Caelius Panjnychus, Curtius Votivos, Considi]us Felicianus,


referentibus pr.' |
de sacerdote faciendo Matris |
deae (sic) Baianae in lo-
cum Restituti | sacerdotis defuncti, placuit uni|versis Licinium Secundum
— XV
|

sacerdotem fieri. |
sac. fac* pr.* et magistratibus Cuman. sal. |

Cum ex epistula vestra cognove|rimus creasse vos sacerdotem |


Matris deum
Licinium Secundum |
in locum Claudi Restituli defunc|[/]i^ secundum vo-
luntatem vestra (sic)
\
permisimus ei occavo et |
corona", dumtaxat intra |

flnes coloniae vestrae, uti. Optamus vos bene |


valere. |
Pontius Gavius
Maximus |
promagistro' suscripsi (sic) XVI kal. |
Septembres, M. Umbrio
Primo T. Fl. Coeliano cos.*

I

Prope Baias rep., ett Neapoli (X S698 vidit Mommten). — \) A. S89.


2) Praetoret. — 3) Praetoribut. — 4) Quindecim(viri) tacris faciundis. — 5) de-
150 Caput XI.

func|coi lapii. —
6) Cf. N. 4451. 7) Promagister quindecimvirum tacris fadundis. —
— 8) Par consulum suffectorum praeterea ignotum.

4176 P. Cl. P. f. Horat. |


Abascantiano |
fil. dulcissi|mo P. Cl. |
Abas-
cantus* I
pater, |
qq. II corp. dendrojphorum Ostiens. (In latere dextro) M.
Antius Crescens Calpurjnianus*, pontif. Volk. |
et aedium sacrar.^ statu|am

poni in campo Matris |


deum infanlilem permisi, |
VIIII kal. April. |
\Plau-

tianoY II et Geta* II cos.


Ostiae rep. ibi fere ubi N. 1) De hoc Claudio Abas- WS (XIFS^i vidi). —
canto cf. ad XIF 328. —
Similem permissum pontificis
2) Cf. supra JS. 4IS1. — 3)
Folcani Ostiensis habes infra N. 4402. De pontificatu Folcani et aedium sacrarum
Ostiensi cf, CIL. XIF p. 3. 4) Ptautiani nomen erasum, Getae rasura temptatum, —
hoc errore; nam Geta hic frater Septimii Severi fuit, non filius (cf. supra N. 216S
not. 2). Significatur annus 20S, dies qui praecessit Hilaria, cf. ad N. 41S9.

4177 T. Attius T. 1. Atianus |


(soleae duae) sac. Matr. mag. Ves[fi]nar. |

ex Victoriae*.
Inieramniae Praetuttianorum (IX S061 vidit Dressel). — 1) Haee obscura;
explicationem temptavit Mommsen l. c.

4178 L. Pacilius Taur. j sac. Matr. magn. et |


Suriae deae et sac]-
ror. Isidis, v. a. LXV, |
et L. Publilius Auctus |
pater eius, v. a. LXX,
et I
Publilia L. Nice mater eius, v. a. C, h. s. s.*
1. |

Prope Brundisium rep. (1X6099 Mommsen vidit ectypum). — 1) Hic siti sunt.

4179 d. m. I
T. Flavio C[^]r[y]sopa[erfj]* |
sodales ballatore[s] |
Cy-
belae^ benerae|renti fecerunt.
Romae (FI 9265 aliquoties detcripta saec. XFII). — 1) Nomen non certum
(variant apographa). — 2) Sodales ballatores Cybelae videntur esse dicti a ballando
sive saltando (Henz.).

4180 . . . . elsinius Capitolinus ex aede |


Bellonaes Pulvinesis' fanati-
cus, M. d.2 d. d.

I

Romae, sub signo matronae sedenlis (FI 490 servavit Fabretti). 1) Pulvi-
vinensem Bellonam vel certe aedem eius dictam putat Mommsen (ad FI l. c), a
piilvinari circi propterea quod ea aedes sita fuerit prope pulvinar circi Flaminii.
— 2) Mairi deum.

4181 Q. Caelio Appollinari (sic) \


fanatico de aede |
Bellonae Pulvin., |

cuius monito (sic) hasla |


in aede |
Bellona (sic) in luco |
dicata e.st, |
Fir-
mia Tyche |
coniugi suo benemerenti |
sibi posterisque suis |
fecit, et |

Firmiae Euresini lib. b. m.; |


vix. an. XXXIX me. V d. XXIL
Romae (FI 2252 vidit Henzen).

4181* (vir tunica et chlamyde indutus, dextra ramum, sin. pateram tenent;
duo cultri) d. m. |
L. Comelio lanuario |
fanatico ab Isis Serapis |
ab aedem
Bellone Rufiliae», |
v. a. XXII m. XI d. XXI, fec. |
C. Calidius Custos
amico b. m. |

Romae (FI 2254 vidit de Rossi). — 1) Aedet quaedam Bellonae tita in regione
Itit et Serapit videtur indicari.

I
Tituli sacri et sacerdotum. — Bellona. Minerva Berecyntia. 151

4181^ C. Cominius Pyrrichus et |


L. Novius Priscus et L. Campius |

Primigenius, fanatici tres |


a pulvinar. Synelhaei (nc), \
hic fuerunt cum
Marliale |
sodale. Actiani Anicetiani |
sinceri.' Salvio sodali feli[c]iter.*
Pompeiis, scariphalum i/i pariete dormis alicuius privatae (If^HSS vidit Zange-
meister). — Confert editor titulum C. Ummidii Actii Aniceti pantumimi (X 1946);
1)

ab eo fortasse hi sodales appellati. 2) In alio pariete eiusdem domus scaripha- —


tum ext: [Py]rrichus Salvio sodali sal. (If^S1S4).

4182 (imago cistophori, cum cista ad pedes) L. Larlio Antho cistopho|ro


aedis Belionae Pulvinensis |
fecit C. Quintius Rufinus fratri et |
domino
suo pientissimo, cui et |
monumentum fecit interius ag|ro ApoHinis ar-
gentei Quintius |
Rufinus.
Romae in monte Mario qui dicitur rep. (VI 2235 cf. p. 5307 vidi).

4183 Atlini sacr. |


et Minervae |
Paracentiae ' |
Mummeia C, f. |
Atti-

cilla sacerjdos oh taurobojlium^


Beneventi (IX 4S59 viderunt Mommsen aliique). — 1) Idem soloecismus re-
perilur IV. 4184. 4186. Cf. praeterea ad N. 41SS. — 2) Fortasse non integra in fine.

4184 Attini sacrum |


et Minervae«j Paracentiae ]
Terentia Flaviana )
sa-
cerdos secundo loco* XV|vir.* ob laur. tra|d[tf]u a ServiHa |
Varia sac.prima'.
Beneventi (IX 1S41 solus descripsit saec. XVII Pacca Beneventanus). — 1) Simi-
liter in Africa habemus sacerdotes Cererum loci primi (infra N. 4469 cet.). — 2) Quin-
decimviralis (cf supra N. 4151). Similis fuit titulus item Beneventanus IX 1S42.

4185 Attini sacrum |


et Minervae Berecint.* |
Concordia col. lib." la-

nuari[a] |
c[i/]mbal.' [/]oco secundo, ob |
criobolium factum M. de. |
ma.,
tradentib. Septimio |
Primitivo augure et sac, |
Servilia Varia et Terentia
|

[F/ajviana* sacerd. XVvir., |


praeeunte Mamio Secundo. Haec iussu (

Matris deum |
in ara taurobolica duojdena cum vitula crem.* sub die |

V idus Aprilis |
Modesto II et Probo cos."
Beneuenti (IX 1S58 solus descripsit saec. XFII Verusitis Beneventanus) .

1) Berecyntia (minus recle Paracent- N. 4183 cet.) saepe dicitur Magna mater (Vergil.
Aen. 6,784. 9,82 cet.) a populo quodam Phrygiae (Strabo Xp.469 cet.), a qua haec
Minerva vix diversa,- cf. Preller Mylh. ed. 5 II p.591. 2) Coloniae liberta fcollib. —
et deinde lanuari traditur); pleno nomine Beneventum dicebatur colonia lulia Con-

eordia Augusta Felix Beneventum, unde liberti reipublicae dicebantur Concordii. —


3) Cymbalistria , cf. supra N. 4110. 4) ELISVIANA traditur; correxit Henzen —
collala N. 4184. —
5) Cremata? (videntur nonnulla non recte excepta esse). —
6) 9 Apr. 228.

4186 Atlini sacr. et Minerjvae Parachintiae |


L. Sontius Pineius
lustiajnus eq. R. adne.*, vir princi|palis, duumvir et muneralrius natalis
coloniae*, omnibus honoribus perfunct. |
et sacerdos Matri deum m. I.
|

in primordio suo taurobojlium a se factum traden|tc simul Cosinia Celsina |

consacerdote sua, praeeunte Flavio Libejrali har. publ.' primario.


|

Beneventi (IX 1S40 servavit Verusiiu). — 1) Equitis Romani adnepos. —


2) Dies natalis coloniae celebrabatur munere gladiatorio, cuius curalor fuerat
lustiantu, — 3) Harurpice publico.
152 Caput XI.

4187 lovi optimo ma[a;tJm[o] |


et Minervae Zizim[mene]' |

anelevd^sQog O^A^^] [Zi^i^^rjvrj y.al Tvxji x



|

Iconii (IIJ S. 15658 descr, A. Koerte). 1) Eariem sine dubio M^ttjq (vel
MnZvQ 9^S(vv) Zi^ifiTjVT], cui dedicati sunt tituU Graeci reperti Iconii (arch. ep.
Mitth. aus Oesterr. 19, 1896 p. 51, 10), Laodiceae Combustae (Ath. Milth. 15, 1888
p. 257, 9), Soatrae in Galatia (lournal of hell. studies 1899 p. 280), hic ab aliimnn
archigalli. Zizimmenes vocabulum non diversum a Dindymene notissimo agnomine
Malris deum coniecit Ramsay Ath. Mitth. l. c. (cf. Kretschmer Einl. in d, Gesch. d.
griech. Sprache p, 196).

4188 deo Invicto ] typum aurochalcinum |


Solis.
Augustae Rauricorum (Basel-Augst) rep., lamella aenea, nune Turici (XIII S261
descr. Pick). — Cf. IS. 1661; praeterea N. 1837.

4189 Invicto deo Charito I


INeviod.*, summ.''
| | |

Wieden ad Savum, non longe a loco ubi fuit Neviodunum (III 5921 vidit Momm-
sen). — 1) Neviodunensium, sc. servus. — 2) Summarum, sc. viHcus vel dispensa-
tor (sic nude servi dieti etiam F1058. 1X4456; cf praeterea F85. 757. IX 3177).

4190 invicto Mithrae, |


Apronianus arkar. |
rei p.* d. d. |
Dedicatum
VII k. lul. I
Maximo per C. Arennium Rea}tinum patrem^.
et Orfito cos.* |

Nesce in Aequiculis (IX 4109 vidit Dressel). Ad idem Mithrae sacellum vi-
detur pertinuisse IX 4110. —
1) Arkarius rei publicae, sciiicet Aequieulorum. Idem
Apronianus eodem loco etiam Serapidis et Isidis signn dedicavit (infra N. 4581).
— 2) 23 lun. 172. —
3) Cf N. 1264. 4148 (not. S). 4135. 4198. 4227. 4240 cet.

4191 Soli invicto |


Mithrae |
sacrum |
P. Nas[e]lh|us Pr[oc]li|auus*

[y] leg. 1
VIII Aug. m. V. s. 1.

Boeckingen, prope Heilbronn (Brambach iS84 bis vel ter descripta saec. Xf^II). —
1) Idem eodem loco dedicavit N. 2613. 4048, anno p. Chr. 148, quo tempore etiam hic
titulus positns esse putandus est.

4192 Soli I
invicto |
imp.* |
C. Pauli|nius lus|[/]iis B cos.* (in latere
dexlro cnlter et securis).

4192* Virtuli' I
Invicti |
imp,' |
C. |
Paulinius |
lustus B |
cos.'' (in

latere dexiro pnterea et urceus, in sin. contns capulo quodam vel manubrio praeditus),
Friedherg rep. in ruderibus Mithraei (Goldmann Archiv f. hess. Gesch., n. F. 2,
1893/9 p. 312 ciim tah.; cf. Cumont mysteres de Mithra II p. 538). Ex eodem Mithraeo
prodiit etiam lapis infra N. 4236, —
1) Imperio (sic recte ut videtur Cumont p. 475)
Brambach 286: d. S, i. imp. C. Amandinius Veriis buc.
vel imperatu, sc, dei (timiliter I

V. 8. I. 1. m.}; cf supra N.5114 CIL. F795. F1 119. 50894 Notizie degli scavi =
1889 p.244. XIF75. 74 cet. —
2) Beneficiarius consularis. 3) Cf infra N. 4505. —
4193 Invicto I
Gaianus*
patrio praef. vehic.|
Ulb. (sic)
|

Mediolani et Viruni duo (V 3791. III 4802 ilium vidit Mommsen).


rep., lapides
yidetur praefectiu vehiculorum in capitibus viae trans Alpes ducentis geminas aras
statuisse. —
1) Fortasse idem Gaianus qui iuridicus Alexandreae fuit a. 167, cf.
P. Meyer Herm. 52 18ff7 p. 226 not. 2.
,

4194 deo Sol. injvicto Mijthrae |


M. Aurel. |
M. f. Sergi|a Carnu|nlo
Sabilnus praejfect. leg. |
111 Aug. p. v. |
Maximi|nianae', v. s. 1. m.
Tituli sacri et sacerdotum. — Sol invictus Mithras. 153

Lambaesi (f^III 267S vidit Wilmanns). 1) Voeabulum xcalpro deletum, potl —


mortem Maximini, antequam legio ipsa Gordiani iussu tollerelur (Wilm.).

4195 (protomae Solis et Litnae) (leo invicto Mytre leg. II Herculiae* fec. |

(Milhras tnurum immolans) cors X


votum solverunt I. a.
el VII, |

Sitifi (FIII 8440 vidit yiUefos.se; imaginem dedit Cumont mysteres de Mithra II

p. 40S fig. 528). — 1) Nomen legionis inditum a Maximiano (cf. supra N. 2781),
nec multo poslerior erit hic titulus.
Titnlum deo SoU inviclo Mithrae anno Sff7 Camunti dedicatum ab impera-
toribus habes supra N. 659.

4196 omnipotenli deo Milrhae (sic) Appius (Mithras immolans tanrum, |

in quem invehuntur canis, serpens, scorpio; ivxta corvus; supra Sol et Luna; in
angulis inferioribus lampadophori duo) Claudius Tarronius Dexter V. c* (licat.
Neapoli, rep. in Pausilypo (X 4479 vidit Mommsen; imaginem dedit Cumont
monum, relat. aux mysteres de Mitkra II p. 230 fig, 8S). 1) Fir clarissimus (homo —
praelerea ignotus, qui tamen videtur fuis.se consocer Nicomachi Flaviani, supra
N. 2947, socer Nicomachi Flaviani iunioris, cf, supra N, 2948 not. 2, a quo huius
filius AppitisNicomachus Dexter, cf. supra N. 2948 fin. cum not. 14, partem nomi-
num traxit; cf. Seeck praef. in Symmach. p. Ll).

4197 deo invicto M. templum vetusta. |


conlabsum, quot fuit |
per
annos amplius |
L desertum*, Aur. |
Hermodorus v. p. p. p, N. |
m. t."

a novo restitui fecit, |


quot edificalum est divo |
Maximiano Vlll et Maxi-
mino it[e]r. Agg. con.^ Quar. Ursiniano cur.
|

Tanzenberg prope rudera Firuni, nunc Klagenfurt (III 4796 vidit Mommsen).
— 1) Templum aedificatum anno 511 (cf. infra), desertum per annos amplius quin-

quaginta, videtur restitutum esse imperante luliano. 2) Fir perfectissimus, —


praeses provinciae Norici mediterranei. 3) A. 511 (divi vocabulum Galerio—
Maximiano fortasse iam in ipso titulo anni 511 additum erat, propterea quod per
partem anni Galerius iam fuerat ex vivis exemptus, cf. Mommsen Herm.52.S40 not.2).

4198 pro salute Aug., |


in honorem d. d.*, Soli | invicto Mythr. Hi-
larus I
Aug. lib. tab. p. r. N.' et Epictetus |
ark. Aug. n. tem. vetustate

conl[a/)]s.' I
sumptu suo cum pictura refe[c.], |
imp. d. n. Gordiano Aug. et
Aviola c[o».j*, 1
sacerdot. Licin. Marcelio pat[re].' |
D. VIII k. lulias", Q.Viv...
Toltschuch prope rudera Viruni (III 4S00 vidit Mommsen). — 1) Domus di-

vinae. — 2) regni Norici (dispensatnr p. r. N. est III 4828).


Tabularius patrimonii (?)
— 3) Fortasae idem templum Milhrae ad quod pertinet N. 4197. 4) A. 259. — —
b) Cf N. 4190 not. 5. — 6) 24 lun. (dies solstitii).

4199 (in latere tauri a Mithra immolati; ex vulnere tauri non sanguii
profluit sed enascuntur spicae) Alcimus Ti. Cl. |
Liviani ser. vilic* I
S. M. V.

s. d. d.«
Romae, nunc Londinii anaglyphum marmoreum (FI 718 cf. 50818; imaginem
dedit Cumont textes et monuments relalifs aux mysteres de Mithra II p. 228 fig. S9
cf. I p. 187). Eadem inscriptio praeterea extat in plintho monumenti (Cumont
I. c). —
1) Ti. Claudii Liviani (praefecti praetorio Traiani, cf. supra N. 1523)
servua vilictu. — 2) Soli Mithrae votum solvit, donum dedit.
154 Caput XI.

4200 Soli invict. Mit. d. d. L. Agrius Calendio.


Ostiae, in pavimento sacelli Mithriaci tessellato (XIF 36 ex imagine C. L. Fis-
contii ann. inst. 1864).

4201* C. Caelius Hermaeros (sic) |


antistes huius loci |
fecit |
sua pec.

4201^ (puer facem attollens) C. Caelius |


Ermeros antjistes huius lo|ci

fecit sua |
pec. (In latere) positi XV k.
I
Febrarias j
Q. lunio Rus|tico |
L.
Plaut[jo] I
Aquilin[o] |
co[s.]*

4201° (puer facem demittens) C. Caelius |


Ermeros antjistes huius lojci

fecit sua |
pec.
Ostiae rep. in eodem sacrario in quo IV. 4200, arae tres (XIV 61 — S9 vidi). —
1) A. i62. — De hoc saerario Mithrae cf. Cuviont mysteres de Milhra II j>. 240 seq.

4202 ara posita asstante (sic) sacerdote Se[a;.] |


Creusina' Secundo,
ut voverant Ma|ximus et Maximinus fili imp. Comm|odo Aug. Pio Felice
IIII et Victorino II cos.'' — Soli inbicto Mitre |
M. Ulp. Maximus, praejpo-
situs labellari|orum, aram cum |
suis ornamentis |
et bela domini |
insicnia
(sic) habentes^ |
n. IIII, |
ut voverat, d. d.
Romae, nunc Florentiae (FI 746 vidit Kiessling). 1) JSomen fortasse —
Etruscum. 2) A. 485.— —
3) Fela inlellegenda esse, in quibus symbola Mithrae
picta erant coniecit, Marinius Arv. p. 406.

4203 M. Aurehus |
Aug. lib. Euprepes |
Soh invicto Millhrae aram |

ex viso posuit, |
prosidentibus Bi|ctorino palre et Ia|nuario.* Dedicata |
IIII

non. lunias L. Eggi|o Maryllo et Gn. Papijrio Aihano cos.''

Bomae (FI725 vidit Uenzen; Huebner ex. scr. ep. 505). — 1) Cf. N.4204 not.
— 2) 2 lun. 184.

4204 (serpens caudam mordens) numini invicto |


Soli Mithrae I
M. Aure-
hus Aug. 1.
I
Euprepes una cum |
filis suis d. d., |
sacerdote Calpurnio j

lanuario.* Dedicata |
VII kal. Maias imp. |
L. Septimio Severo Pertin. II
|

II I
cos.=^ •

Ilomae, cippus marmoreus, una cum JV. 4205 adservatus, una cum eo puto rep.
(FI724; imaginem monumenti dedit Cumont mysteres de Mithra II p. 208 fig.56). —
1) Fidetur esse idem lanuarius, qui N. 4205. 2) 2S Apr. 194: erasum est nomen —
D. Clodii Septimii Albini.

4205 (Mithras tam-um immolans,- prope collum tauri) Soli invicto |


L.
Aur. Severus |
cum paremboh[s] |
et ypobasi |
voto fecit. (Infra) Soli in-

victo Mithrae fecit L. Aur. Severus, praes.* L. Domilio MarceUino^ patr.^


Romae domus Columnae Quirinalibus, nuper in museo Torloniae
rep. in hortis
(FI 726 cf. 50821; imaginem dedit Cumont mysteres de Mithra II p. 194 fig. 20). —
1) Praesidente. 2) Cf N. 4206.— 3) Patre (cf N. 4190 not. 5). —
4206 L. Aur. Severus, sic ut |
voverat, iuvictum |
deum dedic, mens.
Apr. I
Commodo Aug. III et |
L. Antistio Burro cos.', |
[p]raes.* Domit.
Marcellin. patr.'
Romae (FI 72S vidit Henzen). — 1) A. 181. — 2) Praesidente. — 3) Patre.

\
Titali sacri ct sacerdotum. — Sol invictus Mithras. 155

4207 dicalus V id. Sept. Antonino Aug. II et Sacerdote II cos.' |


N.
s. S. i. M.' duo I
Gessi Gastus |
et Severus simu|lacrum exornajtum voto
posu|erunt, |
prosedente |
G. Propertio Augurino sacerd.'
Sentini in Umbria rep. una cum N. 4213 (XI S736 vidit Bormann). — 1) A. 219
(ceterum consuhnn nomina alia manu incisa esse ac reliqua, fortasse antiquiora esse,
ait Bormann). — 2) Numini sancto Solis invicti Mithrae. — 3) Fortasse pater C. Pro-
pertii Profuturi, qui circa annum 260 Senlini sacris Mithriacis 'prosedebat' (JS.421S).

4208 Invicto, I
prosedente |
Sevio Facundo, |
Umbri [
Rufinus et |

Aemilianus |
leones.
Sentini in Umbria rep. (XI S75S vidit Bormann).

4209 ponit In|victo deo | austo*^ po]nit lebienls* Fronto; |


aram In-
victo deo au|sto* F." leven|s* ponit, pre|sedente pajtrem patra|tum* leone]m.
Isla, nunc Ovieti (II 270S. II S. S728 Huebner vidit ectypum).
In Asluriae vico —
1) Augusto? (Mo.). 2) Libens. — —
3) Litlera incerta (Frontonis nomen iterum

indicari putat Hite.). — 4) Alius paler patratus in reUgione Mithriaca est

infra N. 422i; videtur non diversus esse pater patrum N. 4213. 4263. 4267» cet.

4210 deo sancto M.*, sacratis^ d. p.^ Placidus Marcellinus leo,

antistites, et Gunlha leo (Mithras tavmm immolans).


Romae rep. in Subura (Fl 757 vidit Brunn, imago est ann. inst. arch. 1864
tab. N, quam repetivit Cumont mysteres de Mithra II p. 198 fig.24). 1) M, 2) SA- —
CRATHIS (litteris H et contignatis) videtur esse in lapide. Intellege, signum Mithrae
I

sacratis (cultoribtis Mithrae cf. N. 4211. 4262. XIF 286 cet.) dono datum esse (cf.
N. 4217. 4264. 4561 cet.). — 3) Donum posuerunt.

4211 deo Soli invicto ]


Mytrae, felix Messala, ]
cum omnes sacratos,

Cateljlus et Dianus posuerunt.


Romae (FI 750 vidit Henzen).

4212 G. Valerijus Heracles pat.' ]


et G. Valerii ]
Vitalis et Nicoj-
mes (sic) sacerdojles s. p. c. p. s. r.* |
D. d. idi. Aug. irap. |
Gom. |
VI
et 1
Septi]miano |
cos.'
Ostiae rep., in basi statuae marmoreae dei Mithrae vultu leonis, alati et
serpentibus cincti, clavim utraque manu (XIF6S vidi; imaginem post alios
tenentis
dedit Cumont monum. relat. aux myst. de Mithra II p. 258 fig. 68). 1) Idem est —
infra N. 4227. 4228. — 2) Sua pecunia posuerunt. 3) 15 Ai/g. 190. —
4213 (protome dei Solis radiata ; hinc patera, illine secespita) Sex. Pom-
peio Sex. fil. j
Maximo |
sacerdoti Solis in]victi M.*, patri patrum, | qq.
corp. treiect.* t6ga|tensium, sficerdo]tes Solis invicti M.' j
ob amorem et

merijta eius semper hajbet.'


Romae apud Atexandrum Castellani negotiantem antiquarium, sed Ostiae
tine dubio rep. (cf. not. 2), tabula aenea, iam in museo Britannico (XIF 405
p.482 viderunt Hensen et Mommsen). —
1) Mithrae ( vel aes.). ^
2) Quin- ^ —
quennali corporis treiectus cet.: Ostiae fuit corpus lenunculariorum treiectus Lu-
culli (XIF 409 cf. 2S4), item ut videtur corpus treiectus marmorariorum (XIF42S)
et fortasse alia similis denominationit collegia (cf. XIF 4S1), unde hoc quoque
corpus Otliense fuisse putandiim est. — 3) Non intellegitur.
156 Caput XI.

42U i. M.» patri patrulm G. Rii^/".]


dei |
Eutacto'' C. R. Viri|lis fil. | |

Fal Romey, vbi fuit vicus f^enetonimagensis, in ruderibus Mithraei


l^ieu en
rep. (XIII 2340 vidit Hirschfeld). 1) Invicti Mithrae. —
2) Ad eundem ut vi- —
detur Rufium Eutactum pertinet titulus XIII iS09.

4215 cultores d. S. i.* Mithrae.


patroni'-^ prosedente C. Propertio Profuturo
Coiedius Proculus Pompon. Victor Rantif. Verus
Ligurius Theodotus Statius Velox^ Caesoni. Dexter
Mussius Vindex Vassiden. Verus lanuarius Sent.*
Coiedius Hilarinus Helvenat. Celer AeHus Ylas'
Sentin.^ jP^*^'' lanuarius Carfan. Achille. Coied. Pamphilus

Titius Caslor Casidius Rufin.* Aduren. Theseus


Pompeus Pompeianus Antist. Renign. Coied. Auxanon
Gessius Optabilis Aetrius Irenaeus
Ligurius Clementinus Helven. Gemellin.
Plotius Fortunatus Sentin.' Valentin.
Licinius Faustus lulius Victorin.

Aetrius Romanus* Caecil. Sozo[n]

Asinius Commodi[an.] Ve d. menesterio


Visenn. Quinqu[enna/.] t. Sevio FeHce."
Sentini in Umbria rep. (XI 57S7 vidit Bormann). — 1) Dei Solis invicti. —
2) Patroni eollegii cultorum Milhrae. — 3) Sentinas (libertus fuit municipii Sen-
tinatium). — leonum praeterea non invenimus.
4) Patres 5) Aetrium Romanum, —
Statium Velocem, Casidium Rufinum a. 260 fuisse in fabrorum Sentinatium col-
legio docet tabula aenea Sentini rep. XI 5748 ; unde huius quoque monumenti aetas
definitur. —
6) lanuarius Sentinatium, scilicet servus. 7) Vix is qui posuit —
J\. 4241. — 8) Inlellege: ministro Sevio Felice, aut ministerio Sevii Felicis,

4216 SoH invicto |


sacrum |
T. Pomponius 1
Repentinus |
nomen-
clator I
tensar. iugaris' |
s. p. d. d. |
Dedic. XV k. lul. |
Marullo et AeHano
cos.''; ob dedic. sportulas dedit |
singul. X 11.^

I

Romae (VI 740 vidit Smetius). 1) lucaris legit Knibbius. Iugarii'tensainim


videntur esse ii, qui in pompis sacris tensas deorum ducebant (Uenzen). —
2) 17 lun. 184. — 3) Singulis denarios binos.

4217 SoH I
invicto |
M. AemiHus |
M. M. 1.' Chrysantus |
mag. anni
primi, et M. Limbricius PoHdes
| |
dec* et sodaHcio eius" |
d. s. d. d.
Romae (VI 717 vidit Henzen). — 1) Duorum Marcorum liberlus. — 2) De-
curionibus (?). — 3) Sodalicio cultorum Solis invicti (similiter VI 5728).

4218 deo I
invicto |
Mithrae |
C. Lucretius Mnester, |
M. AemiHus
Philetus I
siimmag.* anni primi |
M. AemiH Chrysanti |
d. d. (In lateribus
spicae et papavera.)
Romae olim eodem fere loco ubi ea quae praecedit, nunc Veronae (VI 7S4
vidit Mommsen). — 1) Summagistri.
Tituli sacri et sacerdotum. — Sol iQvictus Mithras. 157

4219 Orienli |
Fructus Ponli* |
cum Myrone [f.] |
sub M. Aemilio |

Chrysantho mag. anni primi. |

Bomaey nune Urbini (FI SS6 vidit Bonnann). — 1) Scilicet servus.

4220 (sacrificium Mithriacum; in tauro legitur) d, S. i. M. (infra) [pro

salute et incolumijlate M. Aur. Thimotei et Aur. Maximi |


[votum nuncu~
pavit 5o]lvitq. Euthices eorum lib.

4221 (!• S. i. M. I
pro salute inc|oUimitate M. Aure. |
Timot[Ae]i et
Aur. Mjaximi votum nunjcupavit solvitque |
Euthyces eorum lib. |
Retulit.'
H10 vidit Mommsen prioris monumenti ima-
Apuli in Dacia rep. (III 4109. ;

ginem dedit Cumont monuments relat. aux mysteres de Milhra II p. 509 fig. i67). —
1) Referre idem esse quod iterare (cf. supra N. 4134) coniecit Mommsen ; ideo hoc
vocabulum abetse a N. 4S20. Sed cf. Ill S. 792S.

4222 d. i. M. I
L. Sept. Caslsianus sig. |
leg. IIIIU His.S |
agens in |

lustro P. I
Porci Fausti |
p. p.* v. p. 1. m.
Aquileiam) (C. I. L. suppl. Ital. 1 165 vidit Pais). Persimilis est
Aielli (prope
aller titulus item Mithrae dedicatus 1^808, scriptus ut videtur iviperayite Philippo,
de quo dixit Domaszewskius arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 16, 1893 p. 20; cf. prae-
terea Ifestd. Korrespondenzbl. 1898 p. 1S4. — 1) Signifer legionis sextae Hispanae.
Eadem legio videtur memorari in tegula quadam Dacica III 1652 8069, cf. Do- =
maszewski Korrespondenzbl. l. c. p. 4S4 not. 2; IIIIII errore iricisum esse pro VIIII
putat Momms. 2) Primipilaris. —
In simili tiiulo F 808 est agens in \m[t]. Fl. Sa-
bini p. p. cef.

4223 Soli invicto |


Mithrae |
Tiberius Ciaudijus Tiberi iilius |
Ther-
modon spelaeum cum
*
| |
signis et ara |
ceterisque |
voti compos ]
dedit.
FicuUe agri Orvielani (XI 2684 Bormann vidit ectypuin). — 1) Idem est
supra N.5688.

4224 d. S. i. M. I
P. Acil. Piso|nianus pater |
patratus* qui hoc spe-
leum I
vii (sic) ignis ab|sumtum com|parata area a re |
publ. Mediol. |
pe-
cunia sua |
restituit.
Mediolani (F S79S vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N. 4209.

4225 i« M. I
spelaeum cum |
omne impenjsa Hermes C. |
Antoni
Ruti I
praef. veh.* et |
cond. p. p.* |
ser. vihc. Fortu|nat.' fecit.
No7i longe a Zengg oppido orae Dalmatiae rep. (III S. 15285 Hirschfeld
vidit ectypum). — 1) Praefecti vehiculorum, 2) conductoris puhlici portorii. Nota
praefecturam vehiculorum in conduclorem portorii collatam. Idem conductor est
infra N. i244\S, item III S117. S122 item (ut agnovit Patsch Roem. Mitth. 1895 ,

p, 197) y 820 (minus certum est, eundem memorari in tilulo scripto anno p. C. 137
III 1S68, quod voluit Patsch i. c). 3) Forlunatianvs. —
4226 deo Soli invicto Mitrhe ' |
Fi. Septimius Zosimus v. p.*, |
sacer-
dus (sic) dei brontontis' |
et Aecate, hoc speleum |
constituit.
Romae (yi 755 viderunt Smetitis aliique). — 1) Mytrhe legit lucundus. —
2) f^ir perfectissimus. — 3) Alius sacerdos dei brontontis est FI 2241.
;

158 Caput XI.

4227 C. Valerius HeraclesS pal[e]r e[t] an[tis]\ies dei iu[6]enis'' in-

conrupti So[/]is invicti Mithra[e, |


c]ryptam palati concessa[w] sibi a M.
Aurelio

|

Ostiae ut videtur (XIF66 semel descripta saeculo XFIII exeunte). 1) Idem


est N. 4212. 4228. — 2) iusenis traditur.

4228 (Mithras taurum immolans; in plintko) sig imdeprehensivilis (sic)

dei [L. Sextius Karus et]* G. Valerius Heracles* sacerdos s. p. p.


Ostiae rep., nunc Romae (XIF 64 vidi; imaginem exhibent Zoega Abhandl.
tab. V, 16; Cumont myst. de Milhra II p. 256). 1) Haec verba postea infra ad- —
ieeta. — 2) Idem qui N. 4227.

4229 Soli injvicto Mjitrae ani|ceto Herjmadio |


votum |
solvit |
1. m.
Sarmizegetusae in Dacia (III 1456 vidit Mommsen).

4230 deo |Soli invijcto Mytrae |


saeculari* |
Litorius |
Pacatianus [
bf.

cos.^ pro I
se et suis v. s. |
L m.
Housesteads, ubi fuit Borcovicium, rep. una cum aliis monumentis Mithriacis,
nunc Newcastle (VII 643 vidit Iluebner). — 1) Idem agnomen Mithrae est VII 646.
— 2) Beneficiarius consularis.

4231 d. inv. M. |
M. Aur. Fr|ontinian|us, M. Aur. |
Fronto mii. |

leg. H Ad. pro s. |


sua et suorum |
temp. constitu.

4232 Sol. soc* I


M. Aur. Fron|tinianus |
et M. Aur. Frojnto mlL
leg. I
H temp. const.
Ad. fratres'' Antonino HH cos.^ | | |

Buda-Eors (prope Aquincum) rep. (III 5585. 5584 vidit Mommsen). 1) Cf. —
N. 4255 seq. —
2) Vere fratres consanguineos fuisse videntur indicare nomina
ceterum cf infra N. 4264. 3) A. 215 aut 222. —
4233 d. i. M. (
et Soli socijo sac, Valen|tinus Selcund[i]on[t]s |
ob
memor. patris sui |
|
ex colleg. |
v. s. 1. m.
In valle Eisack fluminis, inter Brixen et Bozen, prope Seben, rep. (V S082
aliquoties descripta).

4234 deo invicto Soli soc. |


sacrum pro salute et |
incolumitate imp.
Caes. M. Aureli Antonini Pii Fehc. |
Aug., L. CaeciHus Optatus |
trib.'

coh. I Vardul.^ cum con[sejjcraneis votum l[z]bes [solvit aedemiii] \


a solo

extrucx[jY] ....
fiochester sive Riechester rep. ibi ubi N. 2SS7, nunc Dunelm (VII 1059 vidit
Huebner). — 1) Idem tribunus est VII 105S. — 2) Cf N. 2SS7.

4235 d. S. I
0. m.' |
Soli |
invicjti (sic) pro bono cjommu ni.
|

Aquinci rep. (III 547S == III S. 1046S vidit Mommsen). —


I) Deo sancto optimo
maximo? (Momnui. Eph. ep. 2 ind.)

4236 deo invict. regi pr|o bono comun.


I
| |

Bandorf prope Oberwinter (Ann. Rhenan. S5/S4, 1875 p. 102).

4237 Soii invicto Mithrae, |


sicuti ipse se in visu |
iussit refici, |

Victorinus Caes. n. |
verna dispensator, |
numini praesenti, suis in;pendis
Tituli sacr et sacerdotum. — Mithras. 169

reficiendum |
curavit dedicavitque. |
Nama' cunctis. |
fijntistitae (sic) \

. . . . lio Magno.
Tihure rep., nvnc Parisiis (XIf^3S67 vidit Hensen). — 1) Cf. N. 4238 not.

4238 ( Mithras taurum immolans; in ventre lauri) deo Soii invict[o]


Mltriie. (In collo tauri prope vulnus ex quo sanguis profluit) nama sebesio.' (In

pliniho) C. C. AuQdii lanuarius [et] ....


Romae olim in spelaeo montis Capilolini, anaglyphum magnum marmoreum,
inde extractum suh finem ut videtur saec. XFI diu prostabat in villa Borghesio-
rum, nunc est Parisiis (FI 719. 30819 examinavit H. de Fillefosse. Imaginein monu-
menti post alios dedit Cumonl mysteres de Mithra II tab. ad p. 19i). In femore —
tauri incisa vocabula (Amycus seronesis et alia) novicia videntur esse; suspectae
litterae in ventre incisae nam ne cs. — ISovicium esl etiam monumentum Ti-
burtinum quo me decipi passus sum C. I. L. XIF3566. — 1) Focabula obscura, Per-
sicae ut videlur originis (cf. Cumont mysteres de Mithra I p. 31i).

TkM& (Mithras ex petra exoriens [recenli sine dubio manu in Bacchum trans-
formatus]) L. Fl. Hermadion |
hoc miiii libens |
don. dedif. (Sub Mithrae
figura arcus, sagitta, pharetra, gladius; iuxta hunc scripium) nama.
Romae olim vidit Gudius, ex Galleria Giusti-
in aedibus privatis (VI 731 '^

niana' imaginem repetivit Cumont mysteres de Mithra II p. 231).

4240 (Mithras ex petra exoriens) d. i. M.' |


Vindil. CupilUS |
sig. 1. XIIII
G. A.*, et Vind. lulianus p.^ patre^ Paterno. |
v.

Camunti rep., est Findobonae (III S. 11132; imaginem monumenti dederunt


Majonica arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 2 p. 41 et ex hoc Cumont mysieres de Mithra
jr p. 332 fig. 206). 1) Beo invicto Mithrae. — 2) Signifer legionis XIIII Ge- —
minae Antoninianae. — 3) Foto posuerunt. — 4) Cf. N. 4190 not. 3.

4341 (Mithras taurum immulans; iuxia caput Mithrae) lo. S.* mvi. j
deo
genitori' |
r. n.' (in margine inferiore) L. Aeli. Hylas, XX 1.'', pr. sa.' et

Horientis fil. sui et Apuleia. eius, sig. numinis cum absidata' |


ex voto pos.
Dorstadt sive Hoszszutelek (inler Hermannstadt Carhburg) Transilvaniae rep. et
(III 968. III S. 7729; imaginem exhibel Cumont myst. de Mithra II p. 308 fig. 166). —
1) lovi Soli (sic Mommsen, conferens III S. 10037). — 2) [Invic]io S[oli deo g-e]nitoii

videtur esse dedicatus etiam alius titulus eodem loco re.p. III S. 7728. — 3) Rupe
nato (Momms., cf. N. 4244 cet). — 4) Ficesimae (intellege sociorum qui vicesi-
mam conduxerant) libertus. — 5) Pro salute, scilicet sua. — 0) Absidata porti-
cus memoratur in Nolitia urbis Romae reg. IV, absidata cavea apud Cassiodorium
var. 4, 51.

4242 invicto I
Mithrae |
Festus |
Primi p. p.' yil. |
vic* |
v. s.

4243 d. i. M. I
Oplimus |
Vitalis |
Sabini Verani' |
p. p. vil. vic. |
v. s.

4244 Petrae |
genetrici* |
Felix |
Prudenlis Antoni ]
Rufi* p. p. vil.

vic. ex viso (in lat. dextro protome Solis, in sin. Lunae).


I

4245 (in basi statuae Mithrae ex petra exorientis) Naturae dei |


Prudens
Primi |
Antoni Rufi p. p. |
vil. vic*
4246 (in basistatuae Mithrae taurum in dorso portantis) Trausitu' j
C.Cae-
cina I
Calpurnius |
temp. redemit |
et resstitu.
160 Caput XI,

4247 invict. Milhrae |


et transitu dei" |
Theodorus p. p. |
scrut. stat.

Poet.' I
ex visu (iii lalere dexlru gallus, in sin. corvvs in apice Phrygio, supra stella).
Poetovione rep. a. 1898 (ff^. Gurlitt Jahreshefte des oexterr. arch. Inst. II 1899
Anzeig. p. 93 — 97). — 1) Puhlici portorii (uectigalium vilici icrvi dicuntur etiavi
supra N. 17S6. III 5691. FI 779 cet.). — 2) Filici vicarius. — 3) Ah eiusdem Q. Sabinii
Verani servis vel servorum vicariis dedicati sunt tituli III 401S. 4017. S146 (idem
fortasse memoratur in tabella cerata Dacica C. I. L. III p. 9S8, XXIV, cf. Patsch
Roem. Mitth. 1893 p. 198). —
4) Cf. lustin. martyr dial. c. Tryph. c. 70: ozav dh ol

Ta xov MiQ-Qov fivazrjQia nagadidovxsg Xeyojaiv ix TiexQaq ysysvfja&ac avxov,


xal anriXaiov xakcoai xbv xonov svO^a fivsiv xovq nsiQ^ofisvovq avxw naQadidov-
aiv xxX. Firrnic, Mat. de err.prof. rel. 20: alterius profani sacravienti signum est
9'Soq ix nsxQag; praeterea Cumont wysieres de Mithra I p. 1S9 seg. 5) Cf. —
supra N. 422S. —
6) Cf. Cumont l. c. I p. 171. 7) Scrutarius (sic recte Hirsch- —
feld; idem mvnus sine duhio est III S122) stationis Poetovionerms.

4248 (Mithras ex petra exoriens) P. g. d.' |


Aurelius |
Statorius ^
|
V.

s. 1. m.
Schwadorf prope Stix-Neusiedl rep., iam Vindobonae (III 4S43 vidit Momm-
sen' imaginem dederunt Maionica arch. ep. Mitth. aus Oeslerr. 2, 1878 tab. II cf.

p. 38 et ex hoc Cumont inonuments relatifs aux mysteres de Mithra II p. 334


fig. 209). —
1) Petrae genetrici domini (vel dei). 2) Nomen incertum esse ait —
Curnont.

4249 Gen.* pro ge.* dei


j
Q. Muiel. Ius|tus cum s.
| |

Prope Tridentum rep. (V S020 vidit Mommsen). 1) Genetrici, — 2) genitura.

4250
deo in. M.
(in latere sin.) Mithras (in latere dextro)
puer ex petra puer
facem attollens exoriens facem demitlens
Caute P.* Genetricem Caut. p.*

sphaera Senilius Car- deus (Oceanus), sedens


mundi, antinus in rupe, innixus urnae,
super ea aquila c. Medio- manu d. ancoram
fulmen tenens m.'' V. s. 1. 1. ra.
attollens

Celum' sive Cracissius' Oceanum


Heddemheim rep. a. 1887, ex lapide basalte, in ruderibus sacrarii
cippus
Mithriaci una cum multis aliis rebus ad cultum Mithrae pertinentibus, iam Frank-

furt (Cumont fVestd, Zeitschrift 1894 p. 84 96, imaginem monumenti exhibet —


fVestd. ZeiUchrift l. c. tab. I fig. 1 , mysteres de Mithra II p. 377 fig. 289—291).
— 1) Petram. —
2) Civis Mediomatricus. 3) Alterum cognomen Senilii Ca- —
rantini, postea fortasse additum (sic recte Cumont). — 4) Cautopati. — 5) Cae-
lus deus repraesentatus est etiam in ara Mithraei Carnuntini, arch. ep. Mitth. 18,
189S p. 183.
Heddernheimii etiam alia monmnenta Mithriaca reperta sunt, cf. Cumont
mysteres de Milhra II p. 362 seq., Brambach 1430 seq.
;

Tituli sacri et sacerdotum. — Sacra Mithriaca. 161

4251 Soli I
sacr. |
Q. Baienus |
Proculus |
pater |
nomimus.*
Aquileiae tine dubio rep., est Fenetiis (V 764 vidit Mommsen). — 1) IlaTTjQ
vofu/nog dicitur memorari etiam in inscriptione inedita Sidone rep. (cf. Cumont
mysteres de Mithra II p. 123. 166).

4252* Cauti I
Q. Baienus ]
Procul. |
pater.
4252** Cautop.' I
Q. Baienus |
Procul. |
pater.
Aquileiae rep. (^765 bis descripta saec. XIX). — 1) Cauto allerum exemplum,
minus recte ut videtur. — De Caute et Cautopate cf. Cumont l. c, I p. 207. 50S.

4253* deo Cauti M. Ant. Vic|torinus dec. | |


col. |
Aq,, aedilis.
4253^ deo Cau|topati M. Ant. Viclori |nus | |
dec. |
col. Aq., aedilis.
Aquinci, arae rep. in Milhraeo (III S. 10465. 10461 vidit Domaszewski). Eo-
dem loco extabat tihilus ab eodem homine Fonti dedicatus supra N.5886.

4254 deo Caute |


Flavius Aniistiauus |
v. e.\ de decem primis*, |

pater patrum '.

Romae (FI 86 vidit Accursius). — H Fir egregius. — 2) Incertum an hoc


quoque ad cultum Mithriacum pertineat. — 3) Alii patres patrum sunt N. 1239.
4215. 421 4. 4265. 4267. 4268.

4255 Caute I
sacrum.
Romae rep. a. 18!70 sub ecclesia S. Clementis in spelaeo Mithriaco (fI748 vidit
de Rossi). Una repertum est saxum marmoreum , rupem genetricem (cf. N. 4244.
4248) repraesentans.

4256 (sub imagine pueri qui facem demittit) d. i. M. |


Cautopati.
1849 eodem loco ubi N. 4192, est Darmsladt (Brambach 1415
Friedberg rep. a.

imaginem exhibet Cumont mysteres de Mithra II p. 5S7 fig. 255 cf. p. 136 n. 442).

4257 deo M. I
C. p. S. i.^

Borcovicii advallum Hadriani (ibiubi N.4250) rep., est Chesters, arula (FII630
vidit Huebner). — 1) Deo Mithrae Cautopati Soli invicto (cf. Cumont ffesld. Zeitschr.
1894 p. 90). Plane iisdem verbis inscripta arula prodiit Lanchester (FII 154i^ p.508).

4258 Kautopati |
Eutyces, Fe|licissimi |
Augg. n. ver|nae exac. vik.*, |

s. p. p.^ et dedic.
Masculae (Khenchela) in Numidia (FIII 2228 vidit Wilmanns). — l) Ex-
actoris vikarius. —
2) Sua pecunia posuit.

4259 Cautopati sac[r.] |


M. Statius iNig[er] |
Vlvir Aug. c. d. d. a. .
.'
j

leg. dend. c. a. a. m.* |


el C. Valerius lulia. |
leones leg.^ v. s. 1. m.
Angerae ad ripam lacus f^erbani (F 3463 vidit Mommsen). — 1) Notae non
intelleguntur. — 2) Fortasse: legitimi, cf. pater nomimus N. 4231.

4260 invicto I
Myibrae |
Nabarze' |
Tib. Pontijus Pontijanus trib. |

lat.* leg. II Ad. |


p. f. d. d., v. s. 1. m.
Aquinci (Ofen) ut videlur rep. (III 5481 ad duo exempla). 1) Nabarse —
alterum exemplum. De hoc agnomine Mithrae Persico cf. Cumont myst. de Mithra
I p. 206 not. 6. — 2) Tribunus /aticlavius.

4261 (taurus; caput bovis; corvi duo) Nabarze |


deo |
pfo sal. Ampliaii 1

Aug. n. disp. et |
sua suorumq. |
omnium |
Protas vikar. |
eius.
Dksbau, Inscriptionet LatinM II. 11
162 Caput XI.

Sarmizegetusae rep. columella marmorea (111 S. 7958; imago est arch. eptgr.
Mitth. aus Oesterr.7, 188S tab. Fll fig. 4 cf. ib. 6, i8S2 p. 107, item ap. Cumont

mysleres de Mithra 11 p. 281 fig. 123—127).

4262 invicto d. Navarze |


Terentius Priscus p. f.* |
eucheta cu-
|

rante |
et sacratis |
d. d. c. b.*
Romae rep. in monte Jventino (VI 742 vidit de Rossi). — 1) Non intellegitur
(de profeta cogitavit Marinius). — 2) Donum dedit compos boti (?)

4263 d. Arimanio *
|
Agrestius v. c, |
defensor, |
magister et |
pater
patrum^ |
voti c. d.'
Romae rep. a. 16SS "^ ad radices Esquiliarum^ (FI 47 vidit Henzen). — 1) Deo
Arimanio (cf. Plutai-ch. de Is. et Osir. c. 46, cet.; praeterea Cumont mysleres de
Mithra I p. 131, 3. 139). — 2) Cf N. 4209 not. 4. — 3) roti compos dat.

4264 deo Arima|nio Libel|la leo (


fralribus (
voto dic.
Aquinci (Altofen) rep. (III 5413 vidit Mommsen).

4265 [ijoUiano Callinico patre, (


[Pjelronius Felix marsus* (

signum Arimanium do. de, d.


Ostiae, episiylium aediculae (Notizie degli scavi 1899 p.62). — 1) Marsi dicti
qui serpentes tractare callebant; sed num id hic significetur, incertum (de origine
ex Marsorum regione non cogitaverim).

4266 L. Apronius [
Chrysomal|lus j
ob gradum Perjsicum* dedicavit. |

Vasione (XII 1524 bis descripta saec. XVII). —


1) Cf N. 4261 not. 7.

4267* Constantio Vllll et luliano II cod[s.JS Nonius Victor Olympius^


V. c.', p. p.^ et Aur. Victor Augentius" v. [c.]', p.', [
tradiderunt Leontica'
IIII
I
idus Aug., felic. ; alia tradiderunt cons. supra s.* XVII kal. Ocf., felic.

4267^ Datiano et Cereale cons.', JNonius Victor Olympius'' v. c.', p.


p.'', [et] Aur. Victor Augentius v. c^ p.\ tradiderunt Persica' pri. non. April.
fel.; cons. s. s.® tradiderunt [^]eliaca', XVI kal. Mar.*° felic.

4267° Datiano et Cereale conss.^ Nonius Victor Olympius v. c.', p.


p.*, et Aur. Victor Augentius c^
[p-Y, tradiderunt palrica' XIII k. Mai.
v.

felic. ; cons. ss. ostenderunt cryfios" VIIII kal. Mai. felic.


4267^ Eusebio [et ^t/]patio cons.", Nonius Victor Olympius v. c et

Aur. Victor Augentius v. c tradiderunt leontica' V idus Martias, fel. ; Da-


tiano et Cereale con[s.]^ Nonius Victor Olympius v. c, p. p., et Aur. Victor
Olympius v. c, p., tradiderunt Ieontic[o^ XVII? /r]al. Apri[/.] felic

4267^ Mamertino et Nebilta co[/is.]", (


Nonius Victor Olympius v. c,
[p. p.], I
et Aur. Viclor Augentius v. [c, p,], |
tradiderunt leontica' (
kal.

Apr. felic; (
alia [/]radiderunt con. ss. (
Vlidus Apr. felic leont.; j
conss.
ss, tradiderunt [
chryfios" VI idu, Apr. felic
Romae olim in S. lohannis prope S. Silvestri , vcl etiam in ipsa S. Silvestri
ecclesia, a dextra viae Cursus (VI 749. 730. 75/». 732. 735 descriptae tantum saec. XV
praeter poslremam, quam repertam a. 1648 nuper vidit Bormann), — 1) A. 557. —

I
Titall sacri et sacerdotam. — Sacra Mithriaca. 163

2) Hio ett Fictor qui memoratur N. 4269 v. 1, avus Tametii Augentii Olympii. —
3) Fir clarissimus. — 4) Pater patrum. — 5) De Avgentio cf. ad N. 4268 not. 2. —
6) Pater (cf. N. 4227 cet.). —
7) Haec tradilio Leonlicorvm, Persicorum, Heliaco-
rum, palricorum quid fuerit, ignoramus sed videntur pertinuisse ad diversos gra-
dus initiationis Milkriacae, quos numero septem enumerat Hieronymus memorabili
hoc loco ep. 107 ad Laetam (I p. 672/3 ed. Fallars.) : Gracchus, cum praefeeturam
regeret urbanam specvm Mithrae et omnia portentosa simulacra quibus corax,
. .

gryphus, miles, leo, Perses, Heliodromus, pater iniliantur, subvertit, fregit, excussit.
Cf. Cumont mysieres de Mithra I p. 313 seq. II p. 18. '^Gradus Persicus^ memoratur
etiam N. 4266. Cf. Cumont myst. de Milhra I p. 515 seq. — 8) ConsuUbus supra
teriptis. — 9) /4.558. — 10) Fidetur scribendum esse Mai. — 11) Fidetur intellegi
nescio quid absconditi, quod initiatis primum ostendebatur, deinde tradebatur. —
12) A. 559. — 13) J. 362.

4268 dd. DD. ValeDte V et ValeDtiDiaDo iuDiore primum Augg.*,


VI idus April., tradidit hierocoracica Aur. Victor Augeutius v. c, p. p.', filio

suo EmiliaDo CorfoDi. Olympio c. p. aoDo triceosimo acceplioois suae, felic.


Romae, in S. Silvestri (Fl 751^ semel descripta saec. XF). 1) Intellege: eon- —
sulibus, i. e. a. 376. —
2) Idem qui supra N. 4267* seq. memoratur una cum patre

__
Nonio Fictore Olympio, iam ipse, post mortem huius ut videtur, ''pater patrum\

T T* Olympii A
a a Olim Victor avus', caelo devotus et aslris,

m m regali sumptu Phoebeia* templa locavit.

6 e HuDC superat pietate Depos, cui dodicd avilum est:'


s s autra facit, sumptusque tuos dcc, Roma, requirit.^

i i Damoa piis meliora lucro: quis ditior illo est,

i i qui cum caelicolis parcus boua dividit heres?

Romae eodem fere loco quo N. 4267* seq. multo antea prodierunt, ad
rep. a. 1867
vicum S. Silvestri vidit Henzen).(FI754 —
l) Qui titulum posuit, Tamesius Olym-

piut Augentius, nepos fuit Fictoris, scilicet Nonii Fictoris Olympii, a quo veniunt
tituli N. 4267* seq. — 2) Phoebeia templa, sc. dei Solis Milhrae. — 3) Olympii nomen
avo et nepoti commune (nisi forte eliam huic Fictoris nomen fuil). — 4) Hmzenus
1868 p. 96) coniecit lilulum scriplum esse paullo post quam Gra-
(bull. Insf. arch.
tianus sacerdotibus et virginibus Festalibus publica emolumenta defraxit' hue
tpectare quod dicit Olympius. se sumptus Romae non requirere.

4270 d. m. I
L. Septimius Auggg.' lib. Archelaus |
pater et sacerdos
iuvicti I
Mithrae domus AugustaDae, |
fecit sibi et Cosiae Primitivae |
cod-
iugi beDeaiercDti, libertis Iiberta|busque posterisq. eorum.
Romae (FI 2271 vidit Henzen). — 1) Trium Augustorum (Septimii Severi,
Caracallae, Getae).

4270* M. Valeri[us] |
Maximu[sJ |
sacerdo[s] |
d. S. i. M., stu[<i.] |

astrologia[e], |
sibi et |
Severiae Apr . . . |
uxori. |
II. m. b. d. [s.J
Mediolani (F 5895 vidit Mommsen).

11*
164 Caput XI.

4271 L. lulio Ur[so Serviano] \


cos. III', non. 0[ct.] |
ecitium*
taurobolium^ |
Veneris caelestae C'ic) et panteliu[m]* |
Herennia Fortunata
inperio deae |
per Ti. Ciaudium Felicem sacerd.' |
iterata est.

4272 III non. Dec. |


L. Lolliano Avito cos.^, |
Thalame Hosidiae Afrae |

cum suis condite |


per Ti. Cl. Felicem sacerdo|tem.
Portici, deinde NeapoH in museo, incertum ubi repertae, sed videntur Puteolo-
nae esse (X1S96. iS97 p.lOOS vidit Mommsen; cf. Huebner ex. scr. epigr. 540. 54S).
— 1) A.i54 (III fortasse coniungendem cum non. quod sequitur neque tamen de uno ,•

ex prioribus consulatibus Serviani cogitaverim). 2) Focabulum ignotum. 3) Sic — —


sine dubio legendum, quamquam reliquiae admittunt etiam tauroboli vi Est haec . . .

antiquissima mentio taurobolii in inseriptionibus. 4) f^ocabulum sine dubio ducium —


a TtavreXi^g; quid sil, ignoratur. —
5) Idem sacerdos in titulo qui sequitur. 6) A. i44. —
4273 Adonio' |
Sep. Marceljia et Sep. Siljvanus et Sep. Marcia|nus
pro filis
I
ex VOto pojsuit (in latere vir stant pateram tenens pomis plenam, in
altero latere vir stans pateram tenens et urceum).
Aquinci rep. (III S. 10592 vidit Mommsen). — 1) De forma nominis cf. app.
Probi (Gramm. Lat. ed. Keil IV p. i99,i5).

4274 (dea sedens inter duos leones) deae Suriae sacr. |


voto suscept. I

pro I
salule | |

|
Aug. Germanici |
ponti-
ficis maximi, tr. pot. |
D. Veturius Antigonus, |
D. Veturius Sp. f. Philo, j

D. Veturius Albanus |
pater cum filis posuit.
4275 (luppiter sedens inter duos tauros) I. 0. m. sacr. | VOtO SUSCept.
pro salute j |
*
|
Aug. Germanici |
pontificis maximi
tr. pot.,
I
D. Veturius (et reliqua quae supra).
Romae (FI 116. H7 saepius descriptae saec. XV. Xf^l). — Cf. Lucian. de Syr.
dea C.51 (aXXa ttjv fihv Xsovreg (poQBOvai' b 6s ravQOiai enet^sTai) ; nummus
ap. Eckhel 5, 262. — 1) Nomen imperatoris erasum (vix Maximini, ut statuit
Henzen propter formas litterarum quas exhibet unus ex eis qui titulos descripse-
runt, Meiellus ; nam ille Germanicus maximus Sarmaticus maximus Dacicus maxi-
mus dicebatur, et ab eius aetate abhorrent U-ia nomina dedicantium), Domitiani
fortasse vel etiam Neronis.
lovi 0. m. et deae Suriae et una cum iis Genio venalicii dedicatus est titulus
supra N. 5674.

4276
Titali sacri et sacerdotam. — Namina Syroram. 165

Kornye in Pannonia inter Brigetionem et Aquincum (III S. 10964 vidit Do-


maszewski).

4279 I
et leonlo|xasma* tle|ae d.* Dasyr.' posuer.

|

Baiis rep., est Neapoli (X


Leontochasma est ISSi vidit Mommsen). 1)
prolome unde aqua salit (Minervini).
leonina, 2) Dominae (?). 3) Dea Syria — —
vulgari sermone Deasuria vel Dasuria videtur dicta esse, itaque obliti originis deae
appellationem rursus praeponebant (Momms. ad X 1SS4).

4280 d. m. I
Terentia Malron. |
C. lulio Abdederae (sic) \
fecit fratri
pientissiimo benemerti* (sic), Gallo* |
Diasuriaes' |
ab Isis et Se|rapis.
Romae (Eph. epigr. 4, 875 vidit Dressel), 1) ne — litterae postea additae. —
2) Postrema (inde a Gallo> alia manu perscripta snnt. — 3) Cf. N. 4$77 not. 2.
Alius sacerdos Syriae deae est supra N. 4178.

4281 . . Opsturius ... I


Deanae Syri[ae] ' |
v. s. 1. m. (in latere mulier
sacrificans).
Amitemi rep, (IX 4187 viderunt Mommsen et Dressel). 1) Cf. Lucian. de —
dea Syr. 52: ra fihv avfinavra aTQSxii Xoyo) Hqtj iari, sxh 6d zi xal 'Ad-Tjvairjg
xal A(pQo8lTijq xal SeXrjvalrjq xal ''Psrjq xal 'AQXSfiiSog xxh

4282 dis Syris |


C. Albucius |
C. 1. Restitutus.
Salonis (III 4961 vidit Mommsen).

4283 [/. 0.] m. diis Heliupol. pro sal. |


[et] victoriis d. n. Antonini
Pii fel. Aug. et luliae Aug. matris d. n. cast. senat. patr., Aur. Ant. Lon-
ginus specul. leg. I'
|
[infjoninianae capita columnarum dua aerea auro
inluminata sua pecunia ex voto 1. a. s.

Heliupoli Syriae (Baalbek) in basibus duarum columnarum (III 158 p. 970


Waddington vidit ectypa). — Celebre fuit templum lovis Heliopolitanum, Macrob. ef.

sat. 1, 25, 10, repraesentatum etiam in nummis saec. p. Chr. in quibus tertio,
adscriptum I, o. m. H. Hel. (Eckhel
col. 55i). — Intellegitur legio prima 5, 1)
Parthica.

4284 [/. o.J m. et Ve|neri et |


Mercurio |
HeliupoIi|[f]anis' Q. Te|dius
Maxi|mus v. 1. a. (sic).

Alhenis (III S. 7280 Mommsen vidit ectypum). — \) De triade hac deorum


Heliopoiitanorum et quibus Syrorum diis respondeat, quaesivit S. Hoffmann (ap.
Mommsen l. c). Fenus et Mercurius coniunguntur cum love Heliopolitano etiam
in titulo prope Seligenstadt rep. Brambach 1408 (quem reclius legit Domaszewskius
fFestd. Korrespondenzbl. 1897 p. 172).

4285 [/.] 0. m. H., I


Veneri |
Victrici, |
M. Tilius |
Heliodorus |
Aug.
col. I
Kar.S v. s. |
sacerdotib. Vibio |
Crescente et Heren. |
Nigriniano.
Camunti rep. (III S. 11159 vidit Hirschfeld). — 1) Augustalis (vel: augur)
coloniae Karnunti.

4286 1. 0. m. I
Heliopoli|tano |
L. Pompeius |
Caeneus |
princeps'
leg. XIIII G. M. V. I
ex viso v. s. |
1. m.
Camunti rep., ara litteris non incins, sed tantum pictis (III S. 11158 vidit
Hirschfeld). — 1) Cf supra N. 2449. 24S0. 2646. 26S0 cel.
;:

166 Caput XI.

4287 (dea turrim in capite gestans, d. gubernaculam, t. corni copiae, stam


inter duos leones) I. 0. m. II. |
conservatori I
imperii (
d. n. Gordiani |
Pii

fel. invicli Aug., |


L. Trebonius Fab. |
Sossianus, |
colonia Ileliupoli, |

7 frum. Ing. IIH Fl.* |


Gordianae, [
p. p.
Romae rcp. in laniculo (VI 423 vidt Henzen). Fortasse iuxta positus fuit
titulus deae Syriae, ad quem pertinere debebat anaglyphum.
1) Centurio frumen- —
tariorum legionis quartae Flaviae. Idem Trebonius Sossianus imperanle Phlippo,
in vico illo Arabiae, ex quo oriundus erat Philippus, fratri eius Prisco titutum
posuit quem nuper edidit Domaszew-iki (Rhein. Mus. 4899 p. 169).
Titulum lovi Heliopolitano positum Rumae a vexillatione alae Iluraeorum
dedimus supra N. 2o46, alium lovi HeliopoUtano et simul Commodo imperatori de-
dicatum supra N. 598.

4288 1. 0. m. II61iopolitan. |
et Nemauso' |
C. lulius Tib. fil. Fab. |

Tiberinus p.^ domo


p. Berylo, v6tum solvit (inbasi:
|
cista. In latere dextro
clipeus; pugio? In latere sinistro: luppiler Heliopolitanus, d. flagellum, s. spicas
tenens; capiti calathus floribus margaritisque ornalus impositus est; pone pedes
eius animal humi iacet).
Nemausi, cippus litteris saeculi secundi exeunlis (XII 5072 vidit Hirschfeld
lateris sinistri imaginem dederunt Lenormanl Gazette archiol. 2, 4876 tah. 21 cf.

p. 80 et ex hoc ff^ollers American journil of archaeology 6, 1890 p. 67). Heliopoli


in templo esse simulacrum aureum lovis specie imberbi, dextera elevata fljgrum
tenens in aurigae modum, laeva fulmen et spicas, narrat Macrobius sat. 1, 25, 12.
De similibus simulacris lovis Htiliopolilani egit etiam Gurlitl arch. ep. Mitth. aus
Oesterr. 14, 120 seq. — 1) Nemausi dei alios titulos infra dabimus inler titulos
numinum Galliae. — 2) Primipilaris.
Titulum quem cultores lovis Heliopolitani Berytenses qui Puteolis consistebant
Puteolis posuerunt anno 116, habes supra N. 500.

4289 [ex] iussu I. o. m. Heliopolitan[i] . . .


|
[aerfejra dilapsam M.
Ulpius Sabinus aeditus m . . . .

Puteolis (American journal of archaeology ser. II t. 2, 1898 p. 574, 2).

4290 ex iusso I. o. m. IIe[/jio|politani* Aur. T[/i]eodo|ri (sic)"^ sacer-


doti filio curalor. |
tempuli Geremeilensium', |
adampliante donis tor|quem
et velum sac. |
[ef]^ lucophori^ de suo posuerunt, |
curante Acilio Secundo
Trot]omias././././././.^«
Neapoli, sed pertinet ad Puteolos, litteris barbaris nec satis perspicuis (X 1378
vidit Mommsen). — 1) Heiiopol-, 2) Tileod- excepit Momms. (Heliopol-, Theod- plerique
priores). — 3) Geremelienses sive Geremellenses praeterea ignoti, nomen videlur esse
Syrum, cf. Gildemeister Zeitschrift der deutschen morgenldnd. Gesellschaft 25 (1869)
p. 135. — 4) Sic videtur legendum esse (f\ pro ET exaratum est). — 5) Daduchos
esse putaverunt nonnulli, negat Mommsen. — 6) NonnuUa erasa.

4291 hic ager iug. VH, cum cisterna |


et tabernis eius, eorum pos-
sessorum |
iuris est qui in cultu corporis Heliopolita|norum sunt eruntve,
alque ita is acjcessus iusq. esto per ianuas itineraque |
eius agri qui nihil
adversus lecem (sic) |
et conventionem eius corporis facere |
perseveraverint.
Casertae olim, nunc Neapoli: Puleolis ortundam putat Mommsen (X 1379 vidit
Mommsen).
Tituli sacri et sacerdotum — lupiter Heliopolitanus. luplter Dolichenus. 167

4292 1. 0. m. H. Aiig. |
sacr., |
Genio Forinarum' |
et cultoribus

huius I
loci, Terentia Nice |
cum Terentio Damarijone filio, sacerdote, et |

Tereniio Damarione iun. |


et Fonteio Onesimo filio, (
sacrorum', sigoum
et basim |
voto suscepto de suo posuit, | lustro eiusdem Damario|iiis.
Romae olim in ecclesia qitadam regionis Transtiberinae, nunc in f^aticano
(Fl 42i vidit Henzen). — 1) Lncus Furrinae fuit trans Tiberiai (Fict. vir. ill.CS);
ted plane incertum num Genius hic Furinarum eodem perlineat (cf. Momms. CIL. I
ed. 2 p. 523). Ara Forinarum memoratur in titulo lan''stae, quem infra dabimus
('= n 40200). — 2) Sacrorum, idem quod a sacris.

4293 I. o. m. I
Heliopolitano |
L. Virilius |
Pupus & cos.*, |
v. s. 1.

m. I
Ne quis iu hac |
ara porcos agi (
facere velit.
Sisciae (III S935 vidit Mommsen). — 1) Beneficiarius consularis.

4294 1. 0. m. Angelo Heliop. pro ( (


(
salute (
imperator. (
Antonioi
et (
Commodi Augg.' Gaionas' d. d. ( ( (

Ad Portum Romanum rep. (XIV 2i vidit Henzen). — \) A. 177—180. —


2) Fortasse idem qui non mullo post dedicavit titulum supra N 398 (cf. ib. not. 2)-

4295 lovi 0. m. H. prop.' [


Philipa Hotar^abadi filia.

Massiliae in museo, ara protomis ornata (XII 404; Froehner Musee de Mar-
seille p. 93 n. 223, quem secutus sum). Lopis ex Orienle ut videtur, fortasse
Palmyra (at putat Froehner), asporlatus. — l) Propitio? (Froehner).

429S I. 0. m. D. (
et 1. o. m. H. (
AureUus Do|miltius qu|m Fl.

Castojre et Aur. Maximju fratribus ejx iuso numjinis v. m. s. 1.

Lnibach, fortass", rep. in municipio Latobicorum (III 5908 vidit Mommien).

4297 I. 0. m. (
Dulceoo (
HeliopoHtan. (
sacru. fecit T. j
Aureli.
Secu. vete. (
leg. II Ad. p. [/".] [
pro se et suis posu[jYj. [
v. s. 1. m.
Aquinci (III 5162 cf. III S. 13366 vidit Dumaszewski).

4298 I. 0. m. (
Comma genorum [oe]|ierno Mdjrinus Marian. Bas.' ,

sacerdos I. |
o. m. D. pro s. s.' (
suorumq. o|mnium vot.

4299 I. 0. m. D. et [
deo Com maceuo (lic) \
Aurel. [
Marinus |
[et]

Adde[bar Seme i et Oceajnus So|cratis sa|cerdotes (


v. 1. p.'
Zalatnae, ubi fuit Ampelum Daciie (III S. 7834. 785S exceptis paucis Utteris
vidit Domaszt-wski). — 1) Cf. supra N. 5007 not. 1. — 2) Pro salute sua. _;3) Fotum —
libenfes posuerunt.

4300 1. o. m. D. et deo paterno |


Comageno M. Aur. Ap|ollinaris dec.
m. Murjseleosium * v. s. 1. m.
Surduk (non longe a Sirmio) rep., arae duae, quarum inscripliones vix dif-
ferunl (III S. 10245 vidit Domiszewsk'). — 1) Decurio municipii Mursel(l)ensium

(Murselia sive Mursa minor prope Mursam).

4301 I. 0. m. I
Daliceno |
ubi ferum (sic)
\
[nascrtjur' \. .. (A sinistra) T
(a dextra) £,
Pfiinz ad limitem Raetiae rep. iuxta castra cohortis primae Breucorum, tabella
aenea (III S. 11927 vidit Hirtchfeld). 1) Similiter N. 4502. 4505. Ipsa ret obseura. —
168 Caput XI.

4302 lovi optimo maximo |


Dolicheno ubi ferrum nascitur |
G. Sem-
pronius Rectus |
^* frumentarius d. d.
Romae in monte Quirinali (FI 423* servavit Ligorius). — 1) Centurio
(cent. y Liff.)'

4303 numini et yirtutibu[$' Jovis optimi maximi Dolicheni], |


nato
ubi ferrum exor[«7Mr] |
naturae boni even[fMs et numini
imp. Caes. T. Aeli Hadri]\am Antonini Au[g. Pii] |
Teren-
tiu[s]

Jpuli rep. a. 48i0 (III 4iS8 semel descripta). — 1) Cf. III 988: Virtutib. dei
aeterni , item supra N. 4192.

4304 I. 0. m. D. I
Aurelii |
Alexanlder et Flajus Suri |
negotia|tores
ex 1
voto 1. p.
Apuli in Dacia rep. (111 S. 7761 vidit Domaszewski).

4305 !• O. m. D. I
(luppiter loricatus capite radiato stans in tauro, d. ali-
quid hipenni simile gerens, s. fulmen; iuxta Fictoria, aquila) [
L. Aurelius
Valerius sacerd. p.
Prope Caesenam (XI SSi ad imaginem factam saec, XF a Marcanova, quam
repetivit Marinius Arv. in tab. adiecta ad p. S39).

4306 (deus imberbis loricatus slans in tauro, s. fulmen tenens, d. fortasse

bipennem; sub tauro aquila sedens) deo Dolichenio (sic) |


Oct. Paternus ex
iussu eius pro salute |
sua et suorum.
Massiliae rep., est Stuttgart (XII 403 Hirschfeld vidit ectypum).

4307 (in basi, quae sustinuit staluam iam dimidiatam lovis Dolicheni stantis
in tauro) lovi Dohcheno
T. AeHus Hilarus, T. Aeli Hermogenis
|
hb. d. d. | |

Romae rep. in Esquiliis inter ecclesiam S. Eusebii et viam antiquam S. Lau-


rentii (F 1 5698 —
50942 vidit Henzen; imaginem exhibet C.L. Fisconti bull.muni-
cipale 1873 tab. XXI, 1 cf. p. 208). Illo loco sacrarium lovis Dolicheni fuisse (di-

versum ab Aventinensi) ostendunt tituli ibi reperti hic et N. 4508. 431S^^, praeterea
Eph. 4, 742 FI 50944. =
4308 (caput cervi, cuius cornibus superposita est aquila; in basi rotunda,
ex eodem lapide sculpta, scriptum) lovi Dolicheno |
C. luhus Marinus 1
miles
classis 1
praet. Misenensis |
II[/' 5]al . . .

Romae rep. cum ea quae praecedit (FI 5699 = 50946 vidit Henzen; imaginem
exhibet C. L. Fisconti bull. municipale 187S lab. XXI fig. 5 p. 211). — 1) Triere.

4309 (deus galeatus loricatus, stans in tauro, s. fulmen d. bipennem [?] tenens;
imcriptio ita disposita ut pars litterarum a sinistra pars a dextra dei sit, pars
denique inter crura eius) I. 0. m. |
Doliceno |
Atilius |
Primus |
/ leg. |
XIIII |

G., I
ex evo|cato leg. |
X G. p. f., |
ex |
viso |
pro salule |
sua et suorum |

v. s. 1. I. m., I
domo |
Sergia |
Marsis.
Carnunti rep. a. 1891 in sacrario lovis Dolicheni (III S. 11129 vidit Hirsch-
feld; imago est arch. ep. Mitth. aus Oeslerr. 16, 1895 p. 185 cf. p, 214). Similis —
imago dei Dolicheni est in tabula aenea III 3316, quam repraesentavit Domaszewski
westd. Zeitschr. 189S tab. IIII fig. I^ cf p. 60.
.

Titali sacri et Bacerdotum. — lupiter Dolichenus. 169

4310 I. o. m. I
Dol. et rel.' |
pro sa[^J Aug. |
G. lul. Dioni|cus et
M. Fol|nius Primus |
cur. et Q. Ga|vius Zosimus |
[sjcrib. d. d. ex vot. |

[imp.] Commodo [i«Jrelio co|[s.J, sac. [Bjasso et Crispo (In lat. tm. urceus,
in d. patera).
Camunti rep. a. 4891 (IIl S. 41151 cf. 13447; Bormann arch. ep. Mitth. 46,
489S p. 211, quem secutus sum). — 1) Religioni? (Bormann); ef. supra N.4100.

4311 [/. 0. m.] I


Dolich. |
pro sal. |
[imp. Caes.] C. |
[luli Veri

M]ax\[imini p.] f.
|
[invic. Awjg.' |
[Ulpi]us \
[i4jmandiaLus |
mil. leg. XllII

G., I
librari^tijs |
numeris*, |
cus. arm., |
signif[erj, |
oplio | o[cfaJv[iJ |
pr.

pr.* I
candidalus'* |
numini |
cum lI[/Jpio |
Amando |
[t;«Jl. le[^.J s. s. |
p . .

Camunti rep. a. 1885 (IJI S. 1H5S vidit Hirschfeld). Commentalus est Domas-
zewski arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 10 p. 49. — 1) Nomina Maximini erasa. —
2) Cf.Brambach1089: mensor frumenli numer(is). 3) Principis prioris (cf. supra —
N. 26S5 not. 2 cet.). —
4) Incertum utrum hoc quoque ad militiam pertineat (cf.
supra N. 25S0 not. 7) an ad religionem dei Dolicheni (cf. N. 4516. 4320).
De sacrario lovis Dolicheni Carnuntino cf. arch. ep. Mitth. 16, 1895 p. 476 seq.

4311* pro s[a/M/eJ et incolumitate |


imp. Cae[s. rramjni Hadriani
Augusti I
Sex. Iuliu[$ 3fatoJr* legatus ipsius pro praetore |
templ[Mm /. o.

m. /)Jolicheno dedicavit.
Lambaese (FIII S. 18221 partem vidit Schmidt). Ex alio exemplo eiusdem tituli

videtur superesse FIII 2681. Ex eodem sacrario prodierunt etiam tituli supra N.241S
et FIII S. 18225, fortasse alii quoque (FIII 2625 seq.). — 1) Jdem legatus Numidiae
memoratur FIII 10296.

4312 I. 0. m. Dolicheno, pro [salute impp. Caess.] \ M. Aurelli Anto-


nini Pii A^m^. et P. Sept. Getae] \
Pii Aug. et luliae Augustae [matris Augg.
et castr.], \
L. Lucceius Martinus leg [afws Augg. pr. pr. prov.] |
Germaniae
infer. tem[p/Mm vetustate co/J|labsum & solo restiluit, c^wran^ej |

Prisco 1 leg. XXX U. v. p. f.* Gen[fiano et Basso coss.]^


Coloniae Agrippinae rep. (Kisa Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschr. 489S
p. 86). — 1) Centurione legionis tricesimae [jlpiae victrieis piae fidelis. — 2) A.214.

4313
"

170 Capat XI.

ex corniculario |
Aeli luliani pr. vig." tetrastylum nymphaeum, crateram (

cum coliimella et altarium cum columella |


marmorea et aliam columellam,
item orbiculum cum colujmella et cetera ornavit, I. D. d. d." dedicavil
per I
Clodium Catullum pr. vig., adsistente Orbio Laetiano subpr." et |

Castricio Honorato trib. coh. II vig.", pr. kal. Aug. |


Aproniano et Bradua
cos.", c. a.' Ilerculanio Liberale va[/.]
Romae, duae tabulae marmoreae, rep. in Exquiliis prope locum dictum tro-
phaea Marii (FI 414 vidit Henzen). 1) lovi opiimo Dolicheno. 2) Verha uncis — —
inclusa in litura reposita sunt; ontea ibi scripta fuisse putanda sunt nomina Com-
modi. —
3) Exercituum. —
4) Fortasse errore scriptum pro : sacrarium. 5) Cu- —
ram agenie. —
6) Idem Caecilius idemqne Flavius Marinus memorantur in frustult
tiiuli lovi Dolicheno dedlcati VI 30943 = Bull. insl. arch. 1884 p.SS. — 7) Centu-
rione, — 8) Nomen non recte ut videtur scriptum vel non recte leclum (altima littera
incerta) — 9) Erasum. nomen Commodl. — 10) lunge: lulia Concordia. — 11) Prae-
fecti vigilum. — 12) I ivi Dolicheno donum dedit. — 13) Subpraefecto, sc. vigi-

lum. — 14) Tribuno cohortis secundae vigitum. — 15) ^. 19t. — 16) Fortasse:
valetudimrio (Momms.; in lapid'; est vai).

4316 b. f.*
I
Ex praecepto 1. o. m. D. aeterni, conservatori totius
poli et numini pra|estantisso (sic) exibitori invicto, L. Tettius Hermes eq.
R." et I
kandidatus' et patronus huius loci, pro salute sua et Aurjeliae
Restitutae coniugis et Tettiae Pannuchiae filiae suae |
et suorum et Aureli

Lampadi fratris carissimi, et pro saloute* |


sacerdotium et kandidatorum
et colitorum® huius marmorea® cum proscaenio et columnis
loci, tabula |

d. d. Quos elexit M. Aurel. Oenopione^ Onesi-


|
I. o. m. D. sibi servire,

mum signum* Acaci notarium^ et Septimium Antonium signum® Olympi|

patre*°, kandid., patronos, fratres carissimos et collegas hon.", Aur. Mag-


|

nesium, Aur. Serapiacum, Antonium Marianum*^, M, lul. Florentinum


|

principe" huius loci, et Aur. Severum veteranum curatorem tempuli (sic)


|

et Aur. Antiochum sacerdote, Gemi. Felix et Vibius Eutychiauus


I
lecti- |

cari dei, Co centianus.


Romae in Auentino prope ecclesiam S. Alexii (VI 406. 507S8 descr. saec. XVI
Accursius, fruslula pauca quae nuper eodem loco prodierunt Lancianius aliique).
Eodem loco vel ibi prope prodierunt alii tituli lovi Dolicheno dedicali, supra
N.1707. 4314, infra N. 432 1, et praeterea VI 366. 409. Fuit eo loco sine diibio
Dolocenum quod memorat Notitia urbis regione XIII (Avenlini). 1) Bona For- —
tuna (sic potius more Graeco quam Lalinorum: Bonum factum, cf. supra N. 467
not, 1). —
2) Eques Romanus. — 3) Kandidati sacerdotes hi vel eultorum anti-
stites appellati fortasse a veste candiJa, qua utebantur diebus festis (Mommsen ad

VI 406 — 415 qui citat Hrrodian 8, 7, 2). —


Diphthongus in saloute, item colitor- pro
4)
cultor- scriptum forlasse prodit originem horum hominum ex Graecia vel Oriente.
— 5) Cf. not. 4. — 6; Tabulam marmnream. 7) Oenopionem. —
8) Signo, de- —
buit dicere. — 9) Idem notarius, 10) idemque paler (scilicet sacerdolum) memo-
rantur N 4518, ubi solis signis appellanlur Acacius el Olympius. — 11) Honestis-
simos. — 12) Idem est infra N.4518, — 13) Principes.

4317 ex iussu I. 0. m. D. I L. Tetiius Hermes' 1 cum coiuge sua


Tituli sacri et Bacerdotum. — lupiter Dolicbenns. 171

et filis
I
et omDibus suis |
cantharum cum |
vase sua (sic) posueruD. (tie)

(In latere) sub |


scriba |
Fonteio |
Eutycho.
Romae olim in aedibus privalis ad forum Traianum, nunc Florentiae (VI iffl

vidit Kiessling). — 1) Idem qui potuit titulum qui praecedit.

4318 (sub statua Apollinis, partim scriptum in trunco, cui deus inmtitur,
partim in basi) ex prae|cepto I
I. 0. ra. D. |
per |
Acacijum |
notari|um |
et j

01ympi]um |
palrem', |
Antonii Mariaoi pater et filius |
simulacrum Apol-
linis I
statuerunt.
Romae olim in aedibus privaiis, nunc Potsdam (VI 408. S07S9 vidit Bormann).
— 1) lidem Acadus et Olympius qui N. i?H6.

4319 I. 0. m. a. D.' et |
Soli digno pres.*, |
pro sal. M. Aur. Andjro-
nici et Tarquihe |
Marcelle coiugis et |
filiorum eius, aram |
posuit ex voto
per C. Fab. Germanum sacerd.'
I

Romae, incertum quo loco urbis rep. (VI 412 vidit deRossi). — 1) lovi optimo
maximo aeferno Dolickeno. — 2) Praestantissimo. — 3) Idem est infra N. 4320.

43Z0 1- 0. S. p. d.^ I
et lunoni sanctae |
Herae, Castorib. |
et Apol-
lini conservatojribus, Thyrsus |
pro salute patroni sui |
et sua suorum-
que, (
iussu numinis eorum |
aram d., |
salvis candidatis |
huius loci*, |
per
C. Fabium Germanum.' (Inlatere) ded. Vlidus |
[0]ct. |
Peregrino et |
Aemi-
liano cos/
I

Romae, rep. dicebatur extra portam Latinam (VI 41S vidit Henzen). —
1) lovi optimo Soli (?) praeslantissimo (?) digno, vel etiam Dolicheno. — 2) Candi-
dati huius loci sunt etiam N. 4316. Probabile e.<tt, hunc quoque titulum olim stetis-fe

in Doloceno Aventinensi — 3) Idem eit N. 4319 — 4) A. 244.

4321 lovi optimo |


maximo DoUchen. |
Paezon Aquiliaes |
Bassillaes
actor I
cum Paezusa filia sua |
d. d.

4321* lunoni |
reginae |
Paezon |
Aquiliaes (
Bassillaes j
actor cum
Paezusa filia sua d. d. |

Romae, illa eerte aliquando extabat in Aventino (VI 566. 563 viderunt Sme-
tius aliique).

4322 lunoni saoctae |


iusso lovis |
Dolychen. |
P. Aelius Myron |

ncg.' d. d. (In latere) dedic. pr. id. Mart. |


imp. Macrino' Aug. |
et [
Ocla-
tinio Advento |
cos.^
Romae, olim in monte Caelio (VI 567 cf. p. SOOi ; inscriptionem lateris de-
lineavit Huebner ex. scr. ep. 96i). 1) Negotiator. 2) Macrini nomen erasum, — —
sed ut facile adhic dispiciatur. 3) 14 Mart. 218. —
4323 I. 0. m. Dolic, Aesculapio, Ygiae cete|risq. diis immort., | | |

T. Fl. Maximus ex
I
Y praet., p. p.', praef. leg. IIl* Aug. Severi."
|
cum | |

Antonia Anjtonina coniu|ge v. s.


Lambaese (VIII 2624 vidit H'ilmanns). — 1) Ex centurione praeloriano,
primipilus. 2) leg. III rasum —3) Severianae — (titulus perlinct igitur ad aeta-
tem Alexandri).
172 Caput XI.

4324 [conservatori dd.] \


nn. |
Augg. sacr., |
Marcus Bar|se-
mias sa|cerdos |
Dolicheni |
posuit (vitula).
Tarracinae ut videtur (X 6304 servavit Giovenazzi auctor accuratus).

4325 lovi optimo |


maxim. Damasceno |
T. Cassius Myron |
veteranus
Augg. I
(1. d.
Romae in ecclesia S. Mariae Transtiberina, cippus in pineam exiens, vel globus
(FI 403 vidit Smetius).

4326 iussu I
lovis optimi maximi |
Damasceni | sacerdotes |
M. Ne-
monio M. f. Pal. |
Eutychiano |
sacerdoli, honorato |
equo pubHco ab |
imp.
Antonino Aug. |
Pio p. p., ]
adlecto in ordinem |
decurion. Puteolanor., j

aedili, |
M. Nemonius Callistus p.' |
sacerdos remissa |
collatione.
In agro Puteolano rep. (X iS76 vidit Mommsen). — 1) Pater (?).

4327 P. Postumius |
P. 1. Auctus |
lovi Balmarcodi |
v. 1. m. s.

Der-el-Kala prope Berytum (III 4SS p. 971. 4220 vidit Waddington). De ru-
deribus templi lovis Balmarcodis Der-el-Kala extanlibus post alios dixit Schroeder
ath. Mitlh. 40, 4 883 p. 46S seq, Alios titulos ad idem sacrarium pertinentes habes
111 4S6. 4S8 (cum add. III S. 6668). 4S9 (cum add. III S. 6669, quem tamen male
descriptum esse apparet). 6673. 6677. 6678. C. I. Gr. 4S3S. 4S36. Clermont-Ganneau
recueil d'arch. orientale 1 p. 404 seq. Euting Silzungsber. d. Berl. Akad. 4887 p. 449.
De interpretatione vocabuli Balmarcodis (Graece xoiQavog xwficov, Kaibel ep. Gr.
83S) cf. 111 S. 6668.

4328 I. 0. m. Balmarcodi |
M. Verginius Bassus |
V leg. IIII Scyt. |

vot. sol.
Romae fuit initio saec. XIX, est Parisiis (VI 403 vidit Henzen). Videndum
an non hic quoque titulus oriundus sit ex Syria (Momms, ad 111 4SS). Legionem
quartam Scythicam in Syria tetendisse notum est (supra iV. S288 cet.).

4329 aquila' |
Soli |
Alagabalo |
luiius Balbillus.
Romae in regione Transtiberina (FI708 viderunl Smetius aliique), — 1) Aquilae
vocabulum Smetius in fine tituli collocat.

4330 Ti. luUo (sic) Balbillo |


s. Sol. Elagabali ', [
Eudemon lib.
|

patrono oplimo.

4331 Ti. lul. Balbillo sac. Solis^ |


Eutyches Augg. lib. oQci|nator a
statuis, amico |
optimo. Dedic. kal. lan. |
P. Cornelio Anullino II |
et M.
Aufidio Fronlone cos.^
Romae (VI 2269. 2270 illam nuper vidit Gatti Notizie degli scavi 4897 p. 448).
— 1) Elagabali vocabulum rasura temptatum. 2) In titulis quos lulius hic Bal- —
billus ipse posuit (supra iV. 1346. FI 4027. 2429, 2430) annis 499, 204. 24S, Solis
tantum sacerdos appellatur, non Solis Elagabali, — 3) A, 199.

4332 deo Soli Alagabal. Ammudati*, mil. leg. I Ad. bis p. f.' con-
s[fanfisj . . .

0'- Szony, ubi fuit Brigetio, rep. taec. XFllI ttatimque periit (III 4500 pro-
;

Tituli sacri et sacerdotum. ~ lupitcr Balmarcodes. Sol Elagabalus. Belus. 173

tulit ff^eszpre/ni Hungarus, auctor suspeclus. Haec sincera iudicavit Mommsen


clausula quam idem auctor adiecit cum iterum tilulum ederet, qua tilulus ad an-
num 249 referrelur, conficta esse videtur). 1) Confert Mommsentu carmen Com- —
modiani instrucl. 1, 18 '(/e Ammudate et deo magno'. 2) Cf. supra N.S70 not%. —
Titulum temporibus imperaloris Elagabali positum putat Domaszewski westd. Zeitschr.
489S p.60; quo tamen tempore legiones bis pias appellatas praeterea non novimus.

4333 svd-vvTrJQi Tr/j^g |


Br]Xi^ \
^e^arog^ d^iro §(Jo\[.iov
\

Twv iv idrcafieli^ \
(xvr]ad^evog \
XoyLcuv.
(ab altera parte)
Belus, I
Fortunae rector |
mentisque magisller, |

ara gaudebit, quam dedit^ |


et voluit.

|

Fasione rep., nunc in museo Sangermanensi (XII 1277 vidit Hirschfeld).

1) Renierus reltulit ad Sex. Varium Marcellum patrem imperatoris Elagabali


(supra N. 478), quod, ingeniose excogitatum, recte reiecit Hirschfeld. — 2) Videlur
Sextus ita auxilio Beli compotem voti se factum esse significare.

4334 pro salute imp. [Ca«s.] |


C. Licinius N |
Pal-
myrenus \aedem Bel6\ constitu ... | 'Hkiodtogog 6 | tov vaov
Brj[Xip] nakinvQr]v[6g]
I

Romae portam Portuensem in vinea Bonellia (VI 50


rep. exlra Kaibel Inscr. =
Gr. Sicil. Ital. 969). Alterius tituli eidem ut videtur deo ab iisdem hominibus di-
cati fragmentum est VI Si =
Inscr. Gr. Sicil. Ital. 970. In eadem vinea Bonellia
prodiit titulus Graece et Aramaice scriptus dicatus d^solq naxQipoiq BrjXu) 'laQi^cu-
[?.<p] .... (Kaibel l. c. n. 972). Itejn in regione Transtiberina urbis prodiit titulus
quem ^AyXi^oiXq} xal Makax^fjXa} naxQiooiq &eotg posuit T. Aurelius Heliodorus
Palmyrenus (Kaibel l. c. n. 971).

4335 C. lulius Anicetus* |


ex imperio Solis |
rogat, ne quis velit
|

parietes aut triclias' |


inscribere aut |
scaripbare.
Romae rep. una cum ea quae praecedit (VI S2 vidit Henzen). 1) Idem —
lulius Anicetus eodem loco posuit titulum editum Bullett. arch. comunale 1887
p. 94 et Roem. Mitth. 1889 p. 290 (iam VI 51034), denique eum qui sequitur. —
2) Cf VI 712. 1SS93 = Orell. 44S6b, cet.; Marquardt Privatleben der Roemer ed. 2
p.570 not.2.

4336 C. lulius Anicetus |


aram sacratam Soli divino |
voto suscepto
animo libens d. d.
Romae olim trans Tiberim, in ecclesia S. Caeciliae (VI 709 saepius descripta
saec. XV. XVI). Titulus videtur prodiisse ex eodem sacrario ex quo N. 4554.

4337 (>ro<ome rfei 5o/j« agwt/a wecfflj SoH sanctissimo' sacrum |


Ti. Clau-

dius FeHx et |
Claudia Helpis et |
Ti. Claudius Alypus fii. eorum |
votum
solverunt Hbens merito, |
Calbienses* de cob. III.^ (In latere exaratus est
titulus Palmyrenus, supra quem iuvenis quadriga gryporum vectus, cuius capiti Vic-
toria coronam imponit. In altero latere protome sacerdotis velati et culter falcis
modo incurvus).
Romae olim in aedibus privatit trans Tiberimy nunc in museo CapitoUno (VI 740
vidit Ilenzen). — 1) In titulo Palmyreno pro Sole appellatur Malakbel. — 2) Scr.
Galbienses (cf N. 1622 not. 5). — 3) Cf. supra N. 1621 not. 5 et N. 1622.
.

174 Caput XI.

4338 [d\eo Soli inv[tcfoJ Aelius Long . y |


Malachibe[/o] (sie) |
. . .
|

frument [pr]o salule .... iae ...


|
.... niu ... |
.
|

Romae, Iragmenttim extractum ex alveo Tiberis vel si Bri/zzam iequimur rep,


in regione Transtiberina (VI 31056 Eph. epigr. 4, 761 viderunt Henzen et Huelsen), =
4339 Malagbelo |
Aug. |
sancto sacr. |
T. Fl. Mansue|tus 7 leg. IIP
Aug. I
V. s. 1. 1. m.
In Numidia loco diclo El- Kantara (PIII 2497 vidit JVilmanns). Illo loco
tendebat numerus Palmyrenorum, cui videtur praefuisse Flavius Mansuetus, cf.
supra N. 262S. — 1) leg. III erasum.

4340 deo num.* Malag. |


pro salute d. n. (
imp. Caes. M. Aureli |
Se-
veri Alexan|dri^ invicti Pii fel. |
Aug., divi M[agni Antonini fil.
cet.] (In

latere) [m.] n. P. |
Sev.^ |
*1''
Galtoniani (sequuntur nomina militum).
In extrema Numidia loco dicto Messdd (80 chil. ab Laghudt) rep., est Algerii
(FIII 8793 18020 viderunt mimanns et Schmidt).
cf. FIII S. 1) Numeri(?), —
scilicet Palmyrenorum. —
2) Alexandri nomen eramm. 3) Milites numeri Pal- —
myrenorum Severiani. — 4) Centurid.
Eliam loco eiusdtm regionis dicto el Gara prodiit titulus Malagbelo dedicatus
FIII S. 180n.

4341 diis palriis |


Malagbel* et Bebellaha|mon et Benefal et Mana|-
vat^ P. Ael. Theimes^ llviral. |
col.'' templum fecit solo et |
inpendio suo
pro se suisq. |
omnibus, ob pietate ipsorum |
circa se iussus ab ipsis

fecit, et culinam subiunxit.


I

Sarmizegetusae in Dacia rep. (III S. 7954 vidit Domasztwski). 1) Aliot —


titulos Malagbeli Sarmizegetusae rep. habes III S. 7955. 7956. 2) Idim vocabu- —
lum reperiri in inscriptionibus Nabataeis monuit Noeldeke (III S. I. c). — 3) No-
men Palinyrenum. — 4) Duoviralis coloniae.

4342 dis deabusque |


lovi Beellefaro |
sacrura pro salut. |
T. Aur.
Romani et |
luliani et Diofanti |
fratres' eq. sing. imp. n. |
v. s. I. m.
Romae equilum singularium, ibi ubi N.2I80 seq. (VI 31168
rep. in castris =
Ann, inst. arch. 1885 p. 288). 1) Non apparet utrum etiam pro luliani et Dio- —
phanti salute tilulus positus, an ab his dedicatus sit.

4343 . . . . e I
[lovi 5]eheI('paro qui s *
|
. . . c

deo more palrio s[acrwm facere voluerit] |


. . [h]oc erit. INi quis in

I
... rase veht. Ab is rcbus q |
[c]astus

adito, ilem a suili[6Ms^ .... item ab] \


omnis generis melle. Ni

I
munda totus ante diem | det inmolatum, ni

gubt I
partu ante diem X acci |
Leo-
nas vilic.

Romae rep. ad viam Portuensem (VI 50934 = Notizie 1887 p. 146 vidit
Huelsen), Disseruit de hoc titulo Lafaye Revue de des rSHgions 17, 1888
1'hist.

p. 218 seq., qui confert similes leges sacras Atticam C. /. Att, III 73. 7i et Rhcdiacam
Inscr. Graec. insul. mar. Aeg. I 789. 1) Plane incertum, quot litterae hic et in —
reliquis versibus perierint. — 2) Cf. C. I. Alt. III 73. 74: fxrjdera dxd^aQXOV
nQOOuysiV xa&aQi^iazo} 6h dno axoQdcov xal xoiQ(io)V.
Tituli sacri et sacerdotam. — Numina Syriae et Arabiae. 175

4344 deo Soli I


Hierobolo* |
Aiir. Bat^lsinus dec. |
col. Aequens.* |

sacerd. nu|minum v. s. 1. m.
Apuli in Dacia (111 4108 cf. p. 1590 ter vel quater detcripta saeculis tuperio-
ribut). — 1) Sic (vel Hierol' .) legerunt duo viri qui videntur vidiste saec. Xf^l,'
posterioret vocabvlum non ucleaverunt. Eundim deum esse qui alibi dicitur 'lagl-
^mkoq ad N. 4534), joniecit Momms., negavil Noeldeke apud Cumont monu-
(cf.
ments relatifs aux tnysleres de Milhra 2 p. 470. 2) Decvrio coloniae Aequensis. —
4345 deo Azizo bono p[Mero conserua] |lori pro salu(em dd. [nn. Va-
leriani et Ga/jjlieni Augg. et Valerian[i nobiliss. Caesaris] \
et Corneliae
Saloninae [Augustae et] \
leg. V Mac. 111 Piae* Fid[e/is] . . . Donatus praef.
leg. eiusd('[»j] templum inceptum perfecit
Thordae, ubi fuit Potaissa, rep. (III 87S vidit Mommsen). 1) Azizus devs —
Edessae colebatur una cum Sole, teste luliano or. IV p. 1S0. 134 Sp. (193. 200 Uertl.).
— 2) Ter Piae. In nummis Gallieni eadem legio dicitur VI P. VI F. et VII P. VII F.
Cf. praeterea sitpra N. 370 not. 2.

4346 deo bono |


puero Posjphoro Apol|lini Pythio |
T. Fl. Titus et |

T. Fl. Philelus |
p. s. s. s.*

Apuli rep. (III 1155 descr. Torma). — 1) Pro salute sua suorum.

4347 deo b. Pos|phoro Apoljlini Pythio D. |


lulius Rujsonius cust.
|

armorum pro salute sua et suorum v. s. 1. m.


|
| |

Apuli (Carlsburg) (III 1158 semel iterumve, sed accurate, descripta).

4348 deo bono |


puero [
[P]osphoro |
. .

Apuli (Carlsburg) (III IISO semel descripta saec. XVllI).


Eidem deo praeterea dedicati sunt alii lituHApulenses II1 1151.1152. H54—1157
et alius Dacicus III S. 7632 et Africanus supra N. 384 (vix huc pertinet inscriptio
vasculi XII 3686, 1160).

4349 dis patris Majnalpho' et Theanjdrio* pro sal. |


dd. nn., | CI.

Viclorinus |
eq. coh. D^ Canprag.* |
et Cl. Maximus fil., |
dom. Can.*, v.

s. 1. 1.

Pressburg in hortis quibusdam privatis, Aquinci vcl polius, iudice Mommseno,


Carnunti rep. (III 5668 ef. Eph. ep. 2, 722 vidit Mommsen). 1) Deus praeterea —
ignotus (Manaph- in lapide este coniecit Mordtmann Zeitschr. der deutsch. morgenl.
Gesellsch. 1873 p. 106 not. 1 propler Manaphii nomen IVaddington 2586), fortatse
recte (1 littera cum duabus quae praecedunt contignata fuisse traditur). 2) De —
Theandrio sive Theandrile deo Bostrae praesertim culto egerunt IVaddington ad
titulum syUogae suae vol. 5 n. 2046, Froehner melanges p. 32, Mordtmann Zeitschr.
der deutsch. morgenl. Ges. 1873 p. 103 seq. 3) Eques cohorte quinquagenaria. — —
4) Sic, vel Canprac. (nun Campag., cf. supra N. 2746) lapis teste Mommseno. —
5) Incertum quae domus significelur (domo Canathenus, Mordtmann I. c. p. 106 not. 1).

4350^ Dusari |
sacrum. |
Dusari |
sacrum.
4350^" Dusari sacrum. |
(a tergo) Sacrum.
Puteolis rep.y nunc Neapoli, bases tret (X 1336 vidi). In prima (M. 4530')
singula verba tingula latera obtinent; lapides N. 4530^ et 4330% qui tunt paullo lon-
;

176 Caput XI.

gfores, fortasse pro terminis erant quibus area Dusari sacrata distinguebalur. —
Dusares deus Arabum memoratur ab Isidoro (Characeno?) ap. Hesychium s. v. dov-
aaQTjv; Tertull. apol. 24, ad nat. 2, 8, Stephano Byz. s. v., aliis (cf. Mordt-
mann Zeitschrift der deutschen morgenl. Gesellsch. 1S7S p. 105), praeterea in in-
scriptione Puteolana Nabataeis litteris scripta (Gildemeister Zeitschr. d. deutschen
morgenl, Gesellschaft 23, 4869 p. 151), denique in inscriptionibus, quas edidit Euling
nabataeische Inschriften aus Arabien p. 23. 50. 42. 48 64. Ludi dovaaQia — memo-
rantur in nummis Bostranorum et Hadraenorum (Eckhel 5, 301).

4351 (sub statua, cuius non supersunt nisi pedes) domiQO Osiri |
[C.] Gar-
gennius Sp. f. Sca. Maximus |
veteranus nomine fratris sui |
M. Gargenni
Sp. f. Sca. Macrini veterani.

4352 (sub statuae deae mutila; videtur dea in lugentis modum brachium
sin. genu superposuisse; marius dextra spicas tenebat) dom[m]ae Isidi Taposiri* |

C. Gargennius Sp. f. Sca. Maximus veteranus |


nomine fratris sui M. Gar-
genni Sp. f. Sca. Macrini veterani.
a. 1885, bases duae marmoreae (X1 1345.1344 viderunt Bormann
Faesulis rep.
et Helbig; Gamurrini Notizie degli scavi 1885 p. 16).
cf. 1) Taposiris oppidum —
Aegypti (Plin. h. n. 27, 35. 52, 100. Ptol. 4, 3, 54; duos vicos eiusdem nominis me-
morat Strabo 17 p. 799. 800), ubi Osirim sepullum esse fama erat (Plutarch. de
Is. Stephanus Byz. s. v. TafpoaiQig, Procop, de aedif.
et Osir. p. 539*^, 6, 1 fin.)

Isis ipsa ita nominata praeterea non reperitur.

4353 pro salute domus Augusti^ |


ex corpore pausariorum* et |
argen-
tariorum Isidi |
et Osiri mansionem |
aedificavimus.
Romae (FI 548 50743 descripserunt complures viri docti saec. XFII).
cf. —
1) Sic pars auctorum, Augustae alii. —
2) Cf. infra N. 4413, et praeterea vii.
Carac, 9, 11, Pesc. Nfgr. 6, 9.
Isi et Osiri praeter hos titulus Latinus dedicatus est Feleiae X1 1160. Me^no-
ratur Osiris etiam infra N, 4417 in inscr. sepulcrali VI 20616 = Orell. 4766.
4354 Isidi
I
frugiferae ' |
^ (duo pedes) !•••'' donum |

posuit^
Romae olim in ecclesia 5. Mariae in Aracoeli, ubi pedum imagines habebantur
pro vestigiis angeli, nunc in museo Capitolino (VI 531 vidit Henzen). — 1) Sic
unus alterve eorum qui saec. XVI inscriptionem viderunt, neque aliter fere Henzen
(FRYCIIERAE). —
2) Nonnulla evanuerunt. 3) Haec iam evanida ex auctoribus —
saec. XVI.

4355 Isidi reginae |


(duo pedem paria) I
C. Sempronius Crhyselros vo-
tum solbuit (sic).

Lavinii (Tomasetti Notizie degli scavi 1893 p, 549),

4356 Isidi reg[mae], |


ob remissa exac' |
inliga* populo |
a max.
imperat. |
Severo et Antonin. [
Augg., |
C. Subulnius Fajustinus v. s. 1. m.
Florentiae rep, ad S. Florentii (XI 1383 vidit Bormann). Eodem loco multi
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Aegypti. 177

atii la/iides Isidi reginae dedlcati prodiertint (XI 4S77 seq.). — 1) Exacta;
2) errore incisum esse pro inlicita coniecil Hirschfeld (cf. Tac. a. 1S, S1 : exactio-
nibus illicilis).

Isidi reginae dedicatus est etiam titulus supra N. i218.

4357 Isidi
I
victric. (In alio latere eiusdem cippi) Isidi |
reg.
In Aquitania loco dicto Lunax rep., est Tolosae (XII 4SS vidit Hirschfeld).

4358 Isi VlctriCl sacr. [


(Isis alata globo innixa, pennas in capite gerens,
d. coronam, s. palmim tenens) C. Pontius C. 1. |
Fidelis sevir Aug. |
ex imp.'
Corfinii rep. (IX S444 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Ex imperio,
scilicel Isidis.

4359 dominae Isid[t] victrici, |


nomine M. Calpurni Tironi[s ei\ suo,
ex parte patrimoni sui |
Sextilia M. lib. Ilomulla per Anic[e/u]m lib. suum
ut (ieret, test.* cavit.
Bononiae (XI 693 vidit Bormann). — 1) Testavimto.

4360 Cn. Domitius Cn. f. Firmus |


sacerdos |
Isidi triumphali |
basim
s. p. d. d., I
adlector collegi ipsiu[s].
Romae (FI SSS viderunt Smetius aliique).

4361 Isidi myrioni|mae (sic) C. lul. Martialis pater et |


L. Livius
Victori nus quaestor, |
coUegio Isidis |
d. d.
Tordae, ubi fuit Potaissa Daciae, rep. (III 882 vidit Mommsen). Alii tituli
Isidi myrionymae dicati sunt supra N. 4839, infra 4376', item III 4017, praelerea
C. I. Gr. 4743^. 4922^ (p. 4226) cet.; cf etiam Plut. de Is. et Osir. c. 33.

4362 te tibi |
una quae |
es omnia, |
dea Isis, |
Arrius Bal|binus v. c.

Capnae, nunc Neapoli (X 3800 vidit Mommsen).

4363 Isidi matri |


Sex. Claudius Valerianus |
aram |
cum suis orna-

mentis |
ut voverat |
d. d,
Parizet prope Grenoble (XII 2217 fortasse semel tantum descripta saec. XFII ab
auclore quodam non satis accurato).

4364 (iuna crescens; sistrum) Lllnae Ct Isid. j


Aug. sacr. |
C. Oct^vii |

Ped6nis lib. Trophimio' s6vir Aug. v. s.



| |

Manduel, non longe a Nemauso (XII 4069 viderunt Fillefosse et Allmer).


1) Idem homo videtur posuisse XII 4068.

4365 Vaieria M. 1. Citheris |


Isidi victricis (sic) \
lunoni |
ex visu cir-
cuitum I
d. s. p. f. c.

Ascuti (IX 3179 vidit Mommsen).

4366 ob honorem |
Isidis Aug. |
ApoUini sacrum |
Critonia Cn. I.

Chr6lis |
minist[e]rio suo |
d6num dedit.
Perusiae (XI 4916 semel descripta saec. XFI ineunte).

4367 dominae Isidi Fiavia MarceUin. | |


|
Sortis» signum 1
menphiti-

cum' cum coUari argenteo p., d. d. L. d. | |


d. d.

|
I

Tarracinae (X 6505 bis descripta saec. XFIII). 1) Sic allerum apographum,

Dessau, Inscriptiones Latinae n. '^^


178 Caput XI.

fortisalterum (sed minus bonum); videtur intellegi signum Fortunae. 2) Cf. —


JV. Signum memphiticum est faclum ex lapide Memphite, quem inler marmoris
4568.
genera rtcenset Plin. h. n. 56, 36. Fortasse in colendis numinibus Aegyptiacis mar-
more uti ex Aegypto adlato religionis erat (Momyns).

4368 A. Ravius |
Hilarus |
sacerdos |
Isidis regi|nae, megajlephor.S
sijgillu mem|phiticu'^ (sic) cum |
columella |
d. d.
Romae (Eph. epigr. 4, 873 vidi). — 1) Apud Hesychium (vol. 1 p. 407, 32 ed.
Schmidt) legitur, ut monuit Lumbroso (Eph. l. c), pvaao(paQ£V fisyakotfaQSt. —
2) Cf. ad eam quae praecedit.

4369 P. Coroelius P. f. |
Victorinus, |
Isiacus et Anubiacus, |
et de-
curialis scriba |
librarius col. Ost.', |
signum Martis cum |
equiliolo Isidi
|

reginae restitutrici |
salutis suae^ |
d. d.
Ostiae rep. in Ihermis (Eph. ep. 7, H9i viderunt Huelsen et Mau). — 1) De
deeuriis scribarum coloniae Ostiensis, altera librariorum, altera cerariorum, v.
infra inter inscriptiones vwnicipales. — 2) Isi reslitutri. dedicatus est t. Tarraci-
nensis Eph. ep. 8, 652.

4370 Isidi Lydiae |


educatrici |
valvas cum |
Anubi et ara, |
Mucianus
Aug. I
lib., proc.
Romae (FI 50949 = Bull. comunal. 1889 p. 57 viderunt Huelsen et Gatti).

4371 Anubi I
Aug. sac. |
Lutatia |
Tyche [
v. s. L ra.

Aquileiae rep. (F 8210 Mommsen vidit ectypum), — Ad Anubim pertinet eliam


titulus male descriptus n = 97 5675.

4372 Isidi sign. Harpocratis


I
C. Didius | |
Acutianus |
don. ded.
Palavii, nunc Catai (V 2796 vidit Mommsen).

4373 Isidi Bubas[fj]' |


Vener. arg. p. IS^ |
cor. aur. p.Ir-JHP, |

cor. anal.^p.ZIZi— 'in*, |


Callil. Diodora |
Bubastiaca® |
testamento |
dedit.

Ostiae rep., deinde Romae (X1F21 p.484 vidi). — 1) De dea Bubasti Herod.
2, 158. 136 cet.' Drexler myih. Beitrage I 128 seq. Bubastus vel Bubastis oppidum
Isidi sacrum vel in eius honorem aedificatum (Diod. •/, 27, 4; t. in insula lo rep.,
ap. Kaibel ep, Gr. p. XXI), ipsa Isis Bov^aozog videtur dici in hymno Isiaco ap.
Kaibel l. c. 1028 v. 5. In elencho rerum sacrarum Nemorensi infra N. 4425 Bubastus
vocabulum videtur significare partem fani Isiaci. De sacerdotibus Bubastiacis vide
not. 6. Dies festi rd fJixQu Bovfidazia xal zd fxsydXa Bov^aaria memoranlur in
inscriptione Canopi rep., ap. M.L, Strack die Dynastie der Plolemaeer p. 227 v. 58. —
2) Fenerem argenteam pondo unius et dimidii. — 3) Coronam auream pondo
unciaj'um trium scriptulorum trium. — 4) Coronam analempsiacam (cf. N. 4425;
Mommsen Herm. vol. 6 p, 10 ; Dillhey Jahrbb. des Vereins von Alterthumsfreunden
im Rheinlande vol. 35/54, 1875 p. 3 not. 1). — 5) Pondo (unciarum) quinque scriptu-
lorum octo. — 6) Alia Bubastiaca est CIL. FI 5880; cf. praeterea infra N. 4407.

4374 Isidi Aug. I


et Bubasti* |
G. P.' Philinus, |
Pomponi |
Severi )

Hb., V. S. (vacca, in cuius latere cernitur Imia dimidia).


Oedenburg, ubi fuit Scarbantia municipium Pannoniae superioris (III 4254
vidit Mommsen). —
1) Cf. N. 4575 not. 1. 2) Pomponius, —
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Aegypti. 179

4375 Ti. Claudio Caisare |


Aug. Gcrrainico V, |
Ser. Corn^lio Orfito
coB.\ I
Isidi invictai' et Seriipi |
M. Aidius Ser/iliai' A/iol[at] |
lib. Ame-
rimnus'' |
ex ^Tisij.

Romae, postea Felitris (FI SSS cf. Sff7i7 descripserunt complures viri docti
saec, Xyil. XFIII, in his Sirmondus et Marinius; apices enotavit Cardinali, plures
etiam Bianchinius, cf. not.2.5). 1) A.61. —
2) j4pex, quem supra tertiam huitu —
vocabuli liiteram exhibet VI 3S3, nulltu videlur fuisse (notavit quidem Bianchi-
nius illo loco aliquid, sed apicis dissimile, fissuram potius lapidis). — 3) De littera
Claudiana cf. supra N. 2H Claudianae in hoc solo voca-
not. 2. Apicem litterae
bulo svperposiiit Bianchinius, auctor accvratus, sed qui falli potuit, praesertim in
lapide litteratura perquam tenui exarato, ut testalur Marinius. Nimium his api-
cibus tribuit Birt mus. Rhen. S2, 1897 suppl. p. 108. — 4) M. Aedius, sive ut tum
scribi voluit, Aidius Amerimnus libertus fuit Aediae Serviliae, uxoris Aviolae,
seilicet M.' Acilii Aviolae, qui consul fuit a. S4.

4376 Isi et Serapi sacrum |


Q. Fabius Titiani* lib. Ingenuus sevir |

Augustalis, Fab. Candida sacrorum^, s. p.


1 vidit Mommsen).
Rhegii (X —
1) Fabii Titiani nobiles occurrunt in titulis

SiculisX7276. 7287. 7345. 754S. Eiusdem nominis vir fuit consul ordinarius a. 557
(supra N.1227 eet.). Cf item infra ad N.' 4383 not. 3. 2) Cf infra N. 4408 seq. —
4376* I[s]i
I
myrionymae |
et Serapi |
Expect[a/MS Zrer]|metis Aug.
d[isp. mc.J* 1
V. s. 1. [m.]
Soissons, ubi fuil Noviodunum Suessionum (OrelL 1877 ; Robert epigraphie de
la Moselle I p. 29). — 1) Supplevit Creuly bull. des antiquaires de France 1870
p. 149.

4377 T. Memmius Cinyps |


Tiberinus* Isidi et Sarapi |
don. ded.
Lupiis (Lecce) loco antiquo in crypta subterranea (IX 17 vidit Mommsen). —
1) Cognomina altenim agnomen fuit) hic imposuit sibi a fluviis (Cinyps
(sive flu-
vius regionis Syrticae, Herod. 4, 173 cet.).

4378 D. Valerius D. f. Cor. |


Proculus aedil., dictator*, |
quaest. ali-
mentorum, |
hydraeum' [pjemmis' ex|ornatum et auratum |
una cum
Valeria Forlu|nata et Valeria Procula |
Isidi et Serapi |
d. d.
Nomenti rep., postea Romae (XIV 5941 ; catalogus vendit. Borghestan. [coll. du
pavillon de Vhorloge] 1895 p. 84 n. S41). — 1) Dictator Nomenti. — 2) Hydraeum
omamentum in hydrae seu serpentis formam factum. — 3) cemmis apographa.

4379 Isidi, Serapi, Liber., |


Liberae voto |
suscepto pro sahite |
Sca-
pulae flHi SUi |
P. QuinctiuS Paris |
S. I. m. (In lalere dicunlur fuisse Isis et
Serapis).
lader (Zarae) in Dalmatia, iam Veronae (III 2905 vidit Mommsen).
Isidi, Serapi, Silvano, Laribus dedicatus est t. Ostiensis supra N. 572.

4380 invicto deo |


Serapi et Isidi |
reginae |
Philetus Augg. |
hb.
pro incolujmitate sua et |
Aurehae Qui|ntihanae ajrulam cum basi |
et si-

giUa duo volum hbes solvit.


I
|

Romae {VI S71 cf. p. 85S descr. de Duhn).


180 Caput XI.

4381 pro salute ordinis et populi^ signa |


Serapis et Isidis cum
ergasteris^ suis | et aediculam in scholam, permit|tente ordine, |
Apro-
nianus r. p. Aequicul. s[e]r. ark.' |
cum Aequicula'* Bassilla et Aequi|culo*
Aproniano fil. pec. sua fecit. |
L. d. d. d.
Pace in Jequiculis (IXill^ vidit Dressel). 1) Intellege, rei publicae Aequi- —
culanorum. —
2) Et^gasterium plerumque non multum differt a taberna. Qiiid hic
subsit, incertum. — 3) Idem arcarius Mithrae dedicavit titulum supra N. 4190. —
4) Manu missi erant a re publica Aequiculanorum, ut ostendit gentilicium.

4383 Sarapi et Isidi |


L. lunius Rufijnus Proculi|anus' trib. 1. c.
|

mil. leg. XIII G.''

Apuli in Bacia (III S. 7770 vidit Domaszewski). — 1) Tribunus laticlavius


militum legionis XIII Geminae.

4383 Serapi conser|vatori et Isidi |


ceterisq. dis dejabusq. immor-
talib.
I
./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./
! I
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! \
! ! ! s' p. a. s.^ |
cum Fabia Tiltiana"
uxore et Titiano |
filio.


I

Carnunti (III S. 4HS7 vidit Kubitschek). 1) ISomen eius qui dedicavit


erasum. — 2) Litterae significationis obscurae. — 3)Fortasse eadem Maesia
Fabia Tiliana quae Caracallae a. 197. 198 posuit titulos Siculos X 7^76. 734S.
Ceterum cf. Mommsen ad III S. l. c.

4384 deo sancto |


Serapi |
templum a sojlo fecit |
Cl. Hierony|mi-
anus leg. | leg. VI Vic. (In utroque latere caducei duo, pelta lunata, astrum).
Eburaci (VII 240 vidit Huebner).

4385 (sphinx; pes angue circumvolutus ; sphinx) deo Serapi |


M. Vibius |

Onesimus |
ex visu (in latere sinistro Serapis sedens modio omatus, s. sceptrum
tenens; ad pedes canis fvel Cerberns?] ,'
in latere dextro Isis s. situlam, d. sistrum
tenens).
Romae, nunc Urbini (FI 372 vidit Bormann; delineavit Fabretti 467 XX).

4386 D. Valerius |
Chaereas |
qq. pp.* cum |
D. Valerio |
Chaerean
(sic)
I
iun., fil., qq., |
et P. Aelio |
Alexandro |
fratre ]
protomen |
Serapis
ex I
arg. p. X |
ex viso |
colleg[«o] |
. . .

Bomae rep. sub Capitolio septentrionem versus (FI 50998 Gatti Notizie =
degli scavi 1895 p. 117). — 1) Quinquennalis perpetuus, collegii alicuius.

4387 Serapidi deo


'
[im^p. Caesar] M. Aurellius Antoninu[s Pius felix Aug.]
[ponf]ifex max., tribunic. pote[s^]
aedem
Romae in pavimento ecclesiae S. Agathae Gothorum (VI S70 saepius deseripta
saec, XVI — XFIII). Ad templum Serapis quod in regione urbis sexta recenset
Notitia urbis, referunt topographi (Becker p. S85 ; Preller Reg. p. 124; cf. Huelsen
mus. Rhen. 1894 p. 594, qui ex hoc templo Serapidis rudera superfuisse putavit in
monte Quirinali quae antea a plerisque templi Solis fuisse putabantur). 1) Cara- —
calla potius quam Elagabalus (cf. vit, Carae. 9 et Huelsen l. c).
Tituli sacri et sacerdotum. — Isis et Serapis. 181

4388 Sarapidi |
deo maximo |
Ti. Cl. Sarapiacus |
sacerdos cum su|is

donum dedit d. d. (

Carthagine rep. (FIII lOOi vidit Wilmannt).

4389 Sarapi |
o. m. |
Marius |
Maro ] d. d.
Veronae (Notizie degli scavi 189S p. 14).

4390 Sarapidi |
Meptuno |
Aug.^ sacr. |
P. Aurelii |
Pasinici' |
cum
suis I
s. p. p. d. d.
Carthagine rep., in ancone sellae marmoreae (VIII 1002 cf. I246S viderunt
Wilmanns et Schmidt). — 1) lovi optimo m[ax]. Neptuno Serap[jrfi] dedicatus erat
etiam titulus Pannonicus III 3637. ([t(S] iv — 2) /4b iisdem Pasinicis Serapidi
Kavci^o) &S(p fjisylaTip; cf. Inscr. Gr. Sicil. Ital. 1050) eodem loco dedicatus est
etiam titulus Graecus VIII 1005, ab altero eorum ibidem eidem VIII S. 12492.

4391 lovis Plutonis Serapis sacer.


Lambaese, in basi, cui porticus templi insculpta (VIII 2629 viderunt fVH-
manns et Schmidt).

4392 lovi Serapi |


L. Aifenus Pate[rnus] |
. .

Kirby Thore (fVestmoreland) rep, (VII 298 Huebner vidit ectypum).

4393 [/jovi o. m. Sarapidi |


pro salute et victoria |
imp. Nervae
Traiani Caesaris |
optumi Aug. Germanici Dacici |
Parthici' et populi Ro-
mani, |
vexill. leg. III Cyr.^ fecit.

Hierosolymis (Mitth. u. Nachrichten des deutschen Palaestina - Vereins 1895


p. 22 imaginem dedit Zangemeister). — 1) J. 116/7 (cf. supra ad N. 297). —
2) Veanllatio legionis tertiae Cyrenaicae. Titulus positus est tempore belli Parthid.

4394 Soli Serapi |


cum sua cline |
in h. d. d. |
Dextrinia lusta |
L.
Dextrini histi |
filia Agripp.* d. d.
Coloniae Agrippinae (Brambach 550 qui vidit). — 1) Agrippinensis.

4395 lovi Soli optimo maximo |


Sarapidi et omnibus diis et |
im-
peratori Caesari Nervae |
Traiano Aug. Germanico Dacico n.\ |
Epictetus
libertus tabellarius^, |
curam agente operis Dionysio Sostralti filio Alexan-
drino, gubernatore |
navis parasemo Isopharia T.^ CI. Theonis."
LiUri in Creta (III 3 cf. p. 967 descr. Velsen et Graecus quidam). — 1) Nostro,
— 2) tabularius, 3) T. om. apographum Graeci. — 4) Navis, cuius gubernator Dio'
nysius fuity T. vel potius Ti. Claudii Theonis fuit nomenque habuit ab Iside Pharia
(Momms.).

4396 (intra coronam quernam) I. 0. m. Soli Sarapidi |


Scipio Orfitus
V. C.\ I
augur |
VOti COmpos redditUS (in parte aversa eques loricatus, habitu
imperatorio, vectus non equo sed tauro ; humi cubat Terra mater; retro moenia
oppidi alicuius. In latere sinistro tropaeum, Victoria, dea Roma; iti latere dextro
taurus ad immolandum adducitur).
Romae rep. ad viam Appiam, ara marmorea , nunc in museo Capitolino
(VI 402 vidit Henzen; anaglypha describit Helbig FUhrer durch die Sammlungen
182 Caput XI.

in Rom I p.597 n.S17). —


1) Fir clarissimus. rix diversus Scipio Orfitus qui a. S9S

taurobolium fecit (supra N. 4143/4). Sed Helbig anaglypha non posleriora esse ait
primis annis saec. p. Chr. III. Videndum igitur num Scipio Orfilus usus sit basi
antea aliis usibus destinata.

4397 lovi Soli I


invicto |
Sarapidi |
T. Aelius |
Antipater |
proc.
Augg. cum Umbricia
I
|
Bassa coniuge |
gratias agentes |
|
posuerunt.
Sassoferrati in Umbria (XI S738 vidit Bormann).

4398 Sarapidi [
lovi Soli, |
Isidi Lunae |
Dianae |
dis deabusq. |
con-
servalorib. |
L. Aemil. Carus' |
leg. Aug. pr. pr. |
III Daciarum.
Apuli in Dacia (III S. 7774 vidit Domaszewski). — 1) Cf. supra N. 3015 not. 1.

4399 Sol. Serapi lovi, |


Libero patri |
et Mercurio |
et Silvan. sacr. |

C. Corneli.^ Honloratus d. d. d.^, |


Berna et Anjthus fili, |
D. Valeri. Neo|-
pbitus THr CCCLX'.
Romae (FI 707 vidit Smetius). 1) — Cornelius. — 2) Dono dedit dedicavit.
— 3) Numerus quid significet obscurum.

4400 I. 0. m. Serapi, |
caelesti Forjlun. et Genio |
loci P. Licinijus

Pal. Tr.* ")


M. p. pro se suis|q. v. 1. 1. c.
I
leg. IIII |

Marienhausen im Rheingau (Ann. Nassov. I 2, 1850 p. 12 Brambach ISil =


semel a nescio quo descripta). 1) Cognomen Licinii corruptum, —
4401 Serapi Panlheo |
sacrum |
in honorem G. Majri Prisciani, |

Stclina Prisca maler filii indulgentissimi d. d.


| | |

Beja, ubi fuit Pax lulia Lusitaniae (II 46 descr. Huebner). dd — '^H/.io) /XS'

yttk<a Ilav&sa) SaQaniSi dedicatus est t. Carthaginiensis FIII S. 1ii93.

440S ^il 'Hklq) (^eydXip \


2aQQ7tidi, y.al toIq avvvdoig \
S-eolg
To yiQi]7tld€wv, Xaf-iTtdda \
aQyvQav, (iwfiovg TQSlg, TtokvXvxvov, \
S^v-
fiLaTrjQiov evTCVQOv, \
^d&Qa dvo \
yi. Kdaaiog \
EvTVXt]g |
vecoyioQog
Tov [xeydXov \
2aQd7tidog* |
dvsxh^xev Ert dyad^iy \
permissu |
C. Na-
senni |
Marcelii |
pontificis Volcani^ et |
Q. Lolh Rufi Chrysidiani |
et M.
Aemih Vitahs Crepereiani Ilvir. |

Romae olim ad ripam Tiberis, ex Portu sine dubio allata, esl in museo Capi-
tolino (XIF 47, Inscr. Gr. Sicil. lial. 913 descr. Henzen et Kaibel). Ex Sarapeo
Portuensi videntur praeterea prodiisse tituli Graeci Inscr. Gr. Sicil. lial. 914,
916 seq. 4050. —
1) Cf. Inscr. Gr. Ital. 914: vewxoQoq xov iv IIoQXto SaQaniSog.
917. 919 seq. — 2) Cf supra N. 4176 not. 3.

4403 I
item L. L.*, .... [scr.t] \
aed. cur.^ sacerd. biden-
tali',
I
neocori" lovis magni Sarap., |
Fundania P. f. Priscilla marito |

optimo et sibi fecit.


Parisios in museum ex urbe Roma allata (XIF 488 vidi eclypum). Ostiensem
esse puto, cf. Bull. deW Inst. 1882 p. 1S2. — 1) Laurenti Lavinati. — 2) Cf.
N. 1879, 2 cet. — 3) Cf N. 5i72 not. 2. — 4) Expectaveris neocoio.
Tituli sacri et sacerdotum. — Serapis. Sacerdotes Isidis. 183

4404
1 A n sistrum,
protome vin protome mul. protome puellae
_g^g^„

G. Rabirius Post. 1.' Rabiria Usia Prima sac.


Ilermodorus Demaris Isidis

Romae ad viam Ai>piam (f^I 2246 vidit flenzen). — 1) Postumi libertus. Patro-
nus potest fuisse Habirius quem Cieero a. u. c. 700 defendit.

4405 A. Caecili A. 1. Olipor.'; |


Cn. Caecili A. [/".] Silonis; |
(sequuntur

alia nomina complura) ; T. Sulpici T. \


f. [Caecili.]^ sac. Isid. Capitoli*; I
Porcia
T. 1. Ruf. [sac.]' Suipici* [Capitoli]^; |
(deinde rursus alia nomina nonnulla) \

H. m. [h.] e. non seq.


Itomae (ri 2247 semel descripia saec. XFIII). 1) Cf. Marqnardt Privat- —
leben p. 19. 2) Quae —uncis inchisi, errore videntur repelita ex superioribus. —
3) A/ius sacerdos Isidis Capitolinae est VI 2248. 4) Sul/jicii, sc. uxor. —
4406 [d.] m. [s.]
I
(imago sacerdotis; hinc flos loii, capsae duae, urceus,
illinc item flos loti, fiydria, gallus) L. Valerius L. fil. Fyrmus |
sacerdos Isidis
Ostens. I
et M. d. Traslib.* fec. sibi.
Osliae rep., est Romae in museo Laieranensi (XIF429; Benndorf et Schoene
antik. Bildwerke des lateran. Museurn p. 55, 80 tab. XFII fig. 2). 1) Matris deum —
Transtiberinae.

4407 d. [m.] Osloriae Successae |


sacerdoti Bubastium* |
fecit T.
I

Flavius Aug. lib. |


Ampliatus coniugi |
optimae et sanctissimae |
bene de
se merilae.
Romac (f^I 2249 vidit Henzen). — 1) Cf N. 4375 not. 6.

4408 [P.] Sextilius P. 1. Papia j


fecit sibi et patrono, j
hic — sacro-
rum Isidis — conditus est.

Romae (f^I 2241 vidit Smetius).

4409 M. Aemilius |
Phoebus |
sacror. ab Roma j
Isidi donum d. 1.*

Mutinae (XI 819 vidil Bormann). — t) Dat libens.

4410 Fullonia L. f. |
Tertulia sacror. |
Isidis ]
locum dedit |
C. Tele-
gennio |
Sperato sacerdoti, |
Vlvir. Aug., |
telestinis' eius |
poslerisque
eorum.
Foro Popilii (XI S74 vidit Bormann). — 1) Intellege symmystas.

4410^ dis manib. Claudia lanuajria Benedicta sacrorum^ hic sita est.
| | |

Romae (VI 2279 semel descripta saec. XVIII). — 1) Sacra Isidis significari
hic et in siTnilibus titulis VI 2280 2282 non certum sed tamen probabile est (cf. —
supra A'. 4576; t. urbanus, Nolizie degli scavi 1890 p. 1S7 2). ,

4411 Agrippine bere'


d. m. Memfianae* fecerunt sui b. m.
I
| | |

Prope Romam
(V1 11271 Henzen vidit ectypum).
rep. 1) Vere. 2) Lau- — —
dari videtur Agrippina propter praecipuum cultum Isidis (Mommsen, qiii confert
Petron. fr. 19 Buech.: Memphitides puellae sacris deum paralae).

4412 sodalicium |
vernarum |
colentes Iside[m].
Valentiae (II 5750 II S. 6004 vidit Huebner).
184 Caput XI.

4413 C. Ruf. I
Volusianus* v. c. |
pater, ierofanta^ |
profeta Isidis,
pontifex dei Sol. |
vot. solvi.
Romae rep, in monle Aventino (FI 846 ludit de Rossi). — 1) Sine dubio ex
gente Rufiorum Volusianorum supra N. 692. 4215. 1222. 4134. — 2) Hierophanta
scilicet Hecatae, cf. N. 1260. 1264. 4132. 4133.

4414
[hic iacet Ogygii Bacc]hi dei nota |
[sacerd]os |

[pastophorus]quae^ (sic) deae Nilo|[f?c??s usque ^judica, |

[nomine Ale]\andr\a, cui flos |


[w/j;d]um^ iuventae, |

[cwm mm Pjarcarum nota suslu|[/rtj^ invida Diti^. |

^ls^dvdQia xoQr] 7tQ67to\log ^iovvaov,


[€Vi9-a]dfi \

[7t]ttaTO(p6Qog re ^eag NeiXamdog EXaidog ayvrjg,


'
|

e%'/.oaL dlg nXrjQOJOaaa XQ6vq)^ Y.elTai kvxa^dvzcov


(iyi latere deactro figura puellae pastophori).

Romae ut videtur rep., fragmentum sacrophagi, iam Florentiae (Eph. ep.

4,S74 = Inscr. Gr. Sicil. Ital. 1366 Henzen vidit ectypum; Ruecheler carm. epigr.347).
— 1) pastophorum Isidem colentium saepius memorat Apuleius (met. 11, 17.
Collegia
27. 30, qui ipse narrat se inter decurionum quinquennales collegii pastophorum in
urbe Roma adlectum esse, ib. 11, 30 p. 817 Oud.); collegiuin pastophorum Industrien-
sium est F7468. —
2) Supplementum i?icertum. 3) Abstulit ad Ditem (Bue.). — —
4) j^Qovovg requirit Kaibel.

4415 (luna) d. m. I
Maximini |
Festi pausar.* |
Isidis t. p.^ Arel.
|

coUegae.
Arelate (XII 734 vidit Hirschfeld). 1) Cf supra N. 4335. 2) Titulum — —
posuerunt (Villef); de Iside triumphale (cf N. 4560) populi Arelatensis cogitavit
Mommsen.

4416 dis manib. | C. lulius Pr[j]mio |


Isidis scopar., |
vix. ann. LXXX. |

Pie, salve.
Syracusis (X 7129 vidit Moinmsen).

4417 sacerdos Osirim |


ferens, nQocpr/iTrig] \
'OaeiQiv x[o]/ii[l]\^a}[v]^.
Tyri rep., in statua artis Aegyptiacae, signum Osiridis prae se ferentis, t. in-
cisus in latere hypobasis; in postica hypobasis legitur titulus hieroglyphicus (Erman
Zeitschr. f. aeg. Sprache 51, 1895 p. 102). — 1) KCDM///|ZO// editum est.

4418 d. m. I
et memoriae aeternae |
Lepidi* Rufi anubofori^ |
qui
vixit annos XXXX m. VIIII d. III,
|
qui genuit palea matri^ tilio p.
Fiennae (XII 1919 bis ut videtur descripta saec. XVII). 1) Epidi alterum —
apographum. —
2) Hic desinit alterum apographutn. De re cf vit. Comm, 9,4:
sacra Isidis coluit ut et caput raderet et Anubim portaret. 3) Haec, quae de- —
sunt in allero apographo (cf not. 2), corrupta esse apparet.

4419 A. lulius Leonas do|num quod promi|8erat Anubiacis, Do|-


mestica libert. d. s. p.
Nemausi (XII 5045 vidit Hirschfeld).
Tituli sacri et sacerdotom. — Sacra Aegyptiaca. 185

4420 C. Pomponius C. f. Ser., (


melaneporus'; |
Marcia L. 1. Salvia, |

melanepore; |
C. Publili. C. 1. Trupho, melaneporus; (sequuniur alia nomina
complurn).
4420* C. Pomponius C. f. Ser.; |
C. Publili. C. I.Trupo; |
Sex. Cloelius
Sex. f. Col. I
Niger, melanephorus*.
Romae rep. ante portam Praeneslinam, lapides duo, aller suo loco in sepulcro
antiquo, aller (cum lerlio) iuxta iacebal (f^I 24627/28 vidit Lancianius). — 1) Deli
fuit avvoSoq zwv f^eXavrj^OQwv (C. I. Gr. 2293 seq.; Lueders buU. Inst. i874 p. iOSseq.;
Bull. de corresp. kellenique 6, 4882 p. 318), quae numina Aegypti colebat.

4421 diis manibus sac. |


Ser. Sulpicio Aug. 1. |
Alcimo aedituo |
ab
Isem pelagiam, |
vix. an. XXXVIl, aeditu|avit an. X, fecit uxor |
Ventria
Aprodisia (sic) \
vir. bene merent., mul. |
infelicissuma, et sibi suis |
1. 1.

p. eor.
Romae olim, nunc Florentiae (VI 8707 vidit Henzen).

4422 Isidi puel[/an]* |


iussu dei Ne[?oms?]^ |
Fabia L. L Fabiana
avia I
in honorem Avitae neptis |
piissimae ex arg. p. CXII S = .£DV', |

item ornamenta'': in basilio^ unio et margarita |


n. VI, zmaragdi du6, cy-
lindri^ n. VII, gemma carjbunclus, gemma hyacinthus, gemmae cerauniae |

duae; in auribus zmaragdi du6, margarita duo; |


in collo quadribacium'
margaritis n. XXXVI, |
zmaragdis n. XVIII, in clusuris duo^; in tibiis
|

zmaragdi du6, cylindri n. XI; in spatahis zmarag|di n. VIII, margarita


n. VIII; in digito minimo anuli |
du6 gemmis adamant., digit6 sequenti
anulus po|lypsephus zmaragdis et margarito, in digito summo |
anulus
cum zmaragdo; in soleis cylindri n. VIII. (In latere dextro Jnubis capite
canino brachiis volumen gerens, ibis, palmae arbor ; in latere sin. avis rupi insi-
dens, paslor sedens, bos.)
Guadix, ubi fuit Accis, rep., est Sevillae (II 3386 p. 932 vidit Huebner). —
1) Sic supplevit Huebner, propterea quod inscriptio dedicata sit in honorem puellae.
— 2) Supplevit Huebner, conferens quae narrat Macrobius sat. 1, 19, S de deo aliquo
huius nominis Accitanurum patrio. — 3) Ex argenti pondo CXII semisse unciis
duabus semuncia scripulis quinque (libr. H2 unc. 8^^). — 4) Similia sunt oma-
menta statuae muliebris II 2060. — 5) Fortasse diadematis aliquod genus (redit in
inscr. quae sequitur). — 6) Cf Plin. h. n. 37, 78; Dig. 34, 2, 32, 9; XI 364 (= Henzen
6141). — 7) Ornamentum quattuor bacis constans. — 8) Scilicet smaragdi.

4423 res traditae fanis utrisque.' |


Signa n. XVII; caput Solis I

imagines |
argenteas IIII; clupeum I; aras aeneas |
duas; delphicam aeneam
spondeum I basileum^ ornatum
|
argenteum ex gemrais n. I et patera; |

sistrum argenteum inauratum, spondeum inauratum, patera cum frugi- |

bus, collarem ex gemmis beryllis, spatalia cum


I
gemmis II, collarem |

alterum cum gemmis n. VII, inaures ex gemmis n. X, nauplia^ II


|
pura^ |

corona analempsiaca* cum gemmis topazos n. XXI et carbunculos I |

n. LXXXIIII; cancelli aenei cum hermulis n. VIII intro et foras; vestem


| |

hniam: tunicam I, paUium I, zona I cum segmentis argenteis, stola I; |


186 Caput XI.

vestem altera |
lintea pura: tunicam, pallium, stola, zona. |
Bubasto':
vestem siricam purpuream, et |
callainam*; marmoreum cum
labellum
|

columella; hydria Hypsiana^ et lentea |


purpurea cum clavis aureis et
zona I
aurea, tunicas II praecincta et discincta |
et palliolum ; vestem altera
alba: tunica, zona et pallium.
|
stola,
Prope Nemi, uhi fuit lucns et templum Dianae (cf. N. 5233 seq.) rep. (XI F
221S vidit Jlenzen). — 1) Fana fuisse Isidis indicio sunt sistrum et veslis lintea
infra enumerata. 2) Cf. N. 4422 not. S. —
3) Quid sit, ignoratur. 4) Cf. — —
N. 4375. —
5) Hinc videnlur incipere res alteri fano Iraditae (indicio est, Bubasto
vocabulum paullo ullra versum prominens), el Buhasti nomine significari alterum
ex duobus illis fanis Isidis; cf, N. 4575 not. 4. 6) Cf. N. 5495. 7) Hypsianae — —
cognomen obscurum.

4424 I. 0. m. Hammoni Chnubidi', lunoni Reginae, quor. sub lu- | |

tela hic mons est, quod primiter sub imperio p. R., felicissimo saeculo
|
|

dd. I
nn. invictor. impp. Severi et |
Antonini Augg. |
et G[e/ae «o6i7«]ss[fmt

Caes. etY \
luliae Domnae Aug. m. k.^ |
iuxsta Philas novae |
lapicaedinae
adinven|tae, tractaeque sunt paralstaticae et columnae |
grandes et multae,
sub I
Subatiano Aquilae (sic) pr. |
Aeg.^ Curam agente op. dominic'' |

Aurel. Ileraclidae (sic) dec. al. Maur."


In lapicidinis prope Syenen rep. columna, nunc Parisiis (III 7S descr. Letronne
aliique). — 1) Conferendi sunt titvli dedicati Xvov^ei t(5 xal ^ififioovi, Sdrec
ry xal Hga, 4vovxsi tj7 xal ''Eaxla et aliis diis compluribus, ap. M. Sirack die
Dynaslie der Plolemaer p. 231, 93. 236, 108 C. I. Gr, 4895, hic certe reperius non =
longe a Syene in insula catarractarum. '^Isqov Kvov<pi6og in vicina insula Elephan-
tine memorat Strabo XFII p. 817. Cf, praeterea Drexler myth. Beitrage I p. 61 seq. —
2) nomen erasum.
Getae 3) Matris kastrorum, —
4) Subatiamis Aquila prae- —
fectus Aegypti anno decimo Severi (cf, Prosopogr. imp. Rom). 5) Operum do- —
minicorum. —
6) Decurione alae (Thracum) Mauretanae, Idem memoratur inter
decuriones alares supra N. 2345. Alium decurionem alarem stationem agentem in
lapicidinis Aegyptiis hahes supra N. 2610.
Incertum num Hammoni lovi positus sit titulus supra N. 5558.

4425 I. 0. m. I
Ammoni (sic) \
Mercurius |
votum solvit (
letus (sic)
libes mejrito Maxim|o et Urban|o cos.*
Camunti rep. (III S. 1U28 vidit Hirschfeld). — 1) A. 254.

4426 lovi I
Hammoni |
et Silvano |
P. Stertinius |
Quartus* d. d.
Romae in S. Caecilia trans Tiberirn (FI 578 bis vel adeo semel tantum de-
tcripta saec. XF exeuntt^). — 1) Fortasse Stertinius Quarlus is qui proconsul Asiae
fuit sub Iladriano.

4427 lovi Hammoni |


barbaro* Silvano |
sacerdotes: |
Sempronia Sal-
sula mater sac, |
C. lunius Mercurius, | L. Pistorius Suavis, |
(sequuntur alia
nomina decem), (Postea alia manu additum) Q. Liberius Procujlus sacerdos, |

Valeria Paulijna mater |


sacroru. (Rursus alia manu) Q. Caecilius Ilono-
ratus, I
!!!!!!!!! !^ 1 sacerdotes 1 dei barbari Silvani.
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Aegypti et Africae, 187

Carthagine (Revue arch. 1899 t. 3S —


p. 174. infra N. 4497. —
1) C/l 2) Nomen
alterius ex sacerdotibut erasum.

[Pan]thea cornigeri* sacris adiuucta Tonanlis, |

[jjuae Libycis Maurisque simul venerabilis oris |

\his\ etiam colilur te[rr]is, quam luppiter Hammon |

\inter\ utruraque lat[ws] m[e](]iam cum Dile severo |

[(iea;{]er sede tegit: hanc p[u]lvinaribus altis |

[sM6/imi]que dical solio divosque frequentis |

ianus a miUtiis de suplice voto |

facie renova[ns]'' dominamque biformem. |

Ded. I
pr. CCVll.'
Auziae in Mauretania (^111 9048 vidit ff^ilmanns particulam quae fines ver-
suum continebat). Buecheler carm. epigr. n. 235. 1) Comiger appellatur Ham- —
mon ab Ovidio art. am. 3, 789; metam. 5, 17. 13, 509 et ab aliis. 2) renovam —
traditur, correxit Buecheler. —
3) Dedicatum (anno) provinciae 207 (p. Chr. 246).
— Deam Caelestem (N. 4429 seq.) hoc carmine celebrari putat Buecheler.

4429 Caelesti |
sacr. |
res publ. Lamb. |
d. d. p. p.
Prope Lambaesim (FIII 2392 vidit ff^ilmanns).

4430 Caelestabus^ Auguslis sanctum, quod |


C. Cornelius Aquila q.,
aedil., et nunc Ilvir, |
voverat, a solo structum sua pecunia |
libens alta-
ribus dedicavit cum Corneli[t]s |
Donato patre et Victore filio, pr. CLXXIIIL*
4431 Caelesli Aug. reduci et conservatrici domus suae, |
quot salvos
incolumesque C. lulium Victoricum et |
Caecilia Namphamina (sic) parentes
invenerit, C. luhus Libosns cum Ulpia Dativa uxore ac liberis suis |
hanc
aram operis quadratari donavit, numi nique peregre promissum libens red-
didit votum feliciter. (

4432 diis Caeleslibus Augg. C. lulijus Libosus cum suis omnibus v.

8. 1. a., XI kal. lul., p. CCII.''


Auziae in Mauretania (FIII S. 20744. 20745. 20746 bis descriptae). 1) Sic —
lapis, non Caeleslibus. —
2) (Anno) provinciae CLXXIIII, i. e. p. Chr. 215.

8) (Anno) provinciae CCII, i. e. p. Chr. 242.
Ex eodem saerario Caelestium prodierunt eliam FIH S. 20743 et FIII 9013.

4433 aedem quam Cassia Maximula, flaminica divae Plolinae, Caelesti


deae voverat, Sextili Martialis mari|tus, sacerdos publicus, omnibus hono-
ribus functus, et Martialis filius, flamen perpetuus, aedilis, suo |
sumtu a
solo aedificatam d. d., marmoribus et museis et slatua Pudicitiae Aug. et
thorace Caeleslis |
Augustae' ornaverunl et die dedicalionis decurionibus
sportulas dederunt.
Solimdn (50 chil. a Tunete), ablata dicitur ex ruderibus oppidi Carpitani
(FIII 995 descr. Guerin). — 1) Peplus deae Caelestis memoratur trig. tyr. 20.
188 Caput XI.

4434 q. b. f. f. sit ', equites |


deae magnae virgini |
Caelesti restitue-
runt I
templum numine ipso dictante, equites constanter eu|m templum
restitueruut.
Ain Temouchent Mauretaniae, ubi fuerunt Albulae, rep. (FIIJ 9796 vidit Wil-
manns). — 1) Qiiod bonuvi faustum felix sit.

4435 Rubrius Ro|gatus BelajlitanusS sa|cer. Cael.', vix|it an. LXX, |

hic sit. est.

Testur in Africa, ubi indetur fuisse Tichilla (FIII 1360 vidit WHmanns). —
1) Belalitensis episcopus memoratur a, W (Gest. coll. Carthag.). — 2) Sacerdos
Caelestis.

4436 d. m. I
C. Avidio Primulo |
sacerdoti Caelestis, |
incomparabili |

religionis eius, |
C. Avidius Vitalis |
patri b. m.
Tarracone (II 4510 ud exemplum Auguslini).

4437 d. m. I
C. Vari Apolausti [
principi sacerdotium (sic) |
daeae (stc)

Caelestis, qui vixit |


annis XXVIIII, |
C. Varius Achilleus |
fratri karissimo
et I
pientissimo et incom|parabali, per quem sem|per securior vixit.
Romae (VI 2242 vidit Henzen).

4438 Flaviae Epicha[ndj] |


sacerdotiae |
deae Virgini (sic) \
Caelestis, |

praesentissimo numini* |
loci montis Tarpei, |
Sextia Olympias h, f.'' |
et

Chrestina Dorcadius h. f.^ |


honorificae feminae^ |
coniugi luni Hyle sa-
cerd., I
una cum sacratas et canistrariis, |
dignissimae. (In latere) dedicata

dib. INov. I
Aemihano et Basso cos."
Romae rep. sub montis Capitolini lalere quod est septentriones versus (Gatti

diss. 1896 p. 522).


acad. pontif, archaeol. ser. II 1) Casus perturbati. 6, — —
2) Honorifica femina (ut ex sequentibus apparet legendum esse). 3) Spectat ad —
Flaviam Epicharidem, et ipsam honorificam feminam (coniugem scilicet viri honesti,
quod vocabulum similiter usurpatum esse ut perfectissimi et egregii notum est). —
4) A. 239.
Ipsi deae Caelesti in urbe Roma dedicati sunt tituli FI 77— 79, ubi sane non
omnino certum est intellegi deam Carthaginiensem, Sine dubio Carthaginiensi deae
dicatus est t. supra N. 5925.

4439 pro salute Antonini imp. et lulie Dome (sic)


|
po. sa. eor.* — |

Saturno domino et Opi |


reginae sac, templum et |
aram et porticum
fecerunt |
L. Veturius Fehx et Lucia Quieta, |
fehciter.
Prope Lambaesim (FIII 2670 cf. p. 1759 vidit Schmidt). 1) Posuit sacerdot —
eorum, scilicet Saturni et Opis, Fidentur haec omnia postea addita esse,
Tituhim Opi Augustae Theveste dicatum dedi supra N. 5552.

4440 Saturno Achaiae Aug.' sacr. |


pro sal. imp. Caes. Antonini
Aug. Pii p. p.,
I
gens Bacchuiana templum sua pec. fecerunt, id. dedic. ; |

Candidus Balsamonis fil. ex XI pr.^ amplius spatium in quo templum


fieret, |
donavit.
In Africa loeo dicto Bu Djelida (FIII S. 42551 viderunt Cagnat et Schmidt).
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Africana. 189

Eodem loco repertus est titulus Telluri et Cereri dicatus supra J\. 3939, ilem sacer-
dotis titulus infra N. 446S. — 1) iVMWi vere ita diclus Saturnus sive Romanus sive
Graecus, ut distingueretur a Satumo Punico, non omnino certum. Ceterum similiter
Ceres Graeca dicitur infra N. 4461. — 2) Undecim primis.

4441 Saturoo Aug. |


sacrum Adi|ectus vilicus de |
pecoribus* v.

s. 1. a.

Masculae (Khenchela) Numidiae (FIII 2233 cf. 17669 vidimus Wilmanns et


ego). — 1) Idem legitur in inscriptione quae sequitur et in aliis Masculitanis FHI

2234. 223S. 2236. FIII S. 1767S. Cf N. 4443«.

4442 santo (sic) Saturn[o] |


M. Vipsanius |
Marlialis sacerjdos sanci-
tus I
de pecoribus.
Thibili in Numidia (FIII S. 18897,- misit Gsell).

4443* [5a/]urno |
donaino sa|crum Gallus |
Cilonis f. v.' |
et debi.

1. a. s.

4443^ Volussius I
Felix votum |
solvit vel debi|to domno Satulrno
libens a|nimo.

4443° ius I
Sa[p]onianus posjtulatum solvit.

4443^ L. Paenius Ro . .
., |
A. Paenius Felix |
vota patris et |
sua
solveiu.

4443® S. A. s.^ I
Haterii Saturni|nus et lulianus nasi|lilim' voto sus-
ceptum I
solverunt lib[e]nte |
animo.
4443^ Saturno |
Aug. sac. |
ex gente" |
Q. Ma|rci Latronis |
vota
solver. I
1. an[?]ra.

4443*^ [Saturno \
i]ug. sacr. |
M. Caecilius Fest. |
nasililim^ ex vi-
tUjlo* V. s. I. a.

4443^ S. A. s. I
Gargiiia Secunda |
votum nasilijlim' solvit [
1. a.

4443* S. A. s.
I
Caecilius Macrinus |
Ziommoris^ |
s. g. d.'

4443^ .... I
lulius Postumu[s] |
Q. Ballienis f. |
ob sacerdotium |

1. a. v. s.

4443^ [5]enlius Citus |


sacerdos prtofesus (sic) \
est lib. |
animo.
4443°^ S. A. [s.]
I
Ca[e]cilius [Fe]s tus arrand.» |
v. s. 1. m.
Prope Tkignicam in area Satumi sacra, stelae rep, una cum aliis similibus
paene trecentis, pleraeque omutae victimari/m imaginibus signisve ad Saturni reli-
gionem pertinentibus (FIII S. 13094. 13147. 13131. 13120. 13098. 13110. 13073. 13093.
14924. 14973. 13028. 13076 huius et aliorum complurium imagines sunt Bull. archeo-
logique du comite des travaux hist. 18S9 tab. VI). —
1) Votum, 2) Salumo —
Augusto sacrum, —
3) Fox Punica, quae significare dicitur: oblatio diis (cf. quae
exposuerunt Sachau aliique apud Schmidt VIII S. 14987). 4) genti eorum est in —
simiii titulo VIII S. 13148. 5) Similiter ut videtur VIII S. 13017. 13133.— Cf.
praeterea supra N. 4441. 4442. —
6) Idem nomen sive eadem appellatio VIII S. 14926.
— 7) Sacerdos? (Schm.). — 8) Vox obscura.
190 Caput XI.

4444* (luna crescens inter duos caduceos) S. A. S.* |


L. Caecilius Barl-
barus sacerjdos dei magjoi Balcara.
4444^ (luna crescens, stella) Satumo |
Balcarajnesi Aug. I
sac, M. I

Ceionius Valerianus |
v. s. 1. a.

4444° (protome Saturni velata, cum falce; in angulo superest imago Lunae)
Saturno domino |
Balcaranensi Aug. sacr. |
M. Sempronius [(?]uint[Ms] |
ca-
pite ordina^fo'^ . . . .] votum ?>o\lvit libens animo\ \
Q. Servilio Pu[d«nfe] |
L.
Fufidio Poll[/one cos.y |
idibus Decem[6r.]

4444 (porticus quattuor columnarum, quaruin partes inferiores tantum


supersunt) Satumo Aug. Balcaranesi |
L. Sextilius Communis egre[gius viso
admonitUS libens animo VOtum solvit (homo Ubans ad aram; laurus, aries).
|

Prope Tunetem, in summo monte Djebel Bu-Komein, cippi rep. una cum aliis
amplius trecentis (Toutain mel. d'archeologie XII 1892 p. 19 seq. n. S. S. 47. 18 tab. II
I fig. 4).
fig. 2. 1, tab. 1) Saturno Augusto sacrum. — 2) Cf. infra N. 4495. — —
3) A. 166.

4445 Satur[no] |
Balcaran. |
Augus. sac. |
Q. Sallustijus Felix sa|cer-
dos som|nio factus 1. a. v. s. |

Ibi ubi eae quae praecedunt rep. (Comptes rendus du Comile des travaux hist.,

lan. 1899 p. XX).

4446 Neapolitano* |
Saturno |
Aug. sacr. |
C. Alfius Quadjratus sa-
cerdos |
v. s. 1. m.
Ibi ubi eae quae praecedunt rep. (Gauckler bull. archeolog. du comite des
travaux 1896 p. 2S1).
hist. —
1) f^ocabulum poslea additum esse testatur editor,

videtur id pertinere ad vicinam civitatem Neapolim (C.I.L. VIII p. 12S).

4447 (protome Saturni velata, falx et patera; in angulis Sol et Luna) Sa-
turno Pal|mensi Aquenjsi Aug. sacr. |
L. lulius RuG|anus sacerdos |
v.

1. a. fecit,

Prope Carihaginem loco dicto la Soukra (Gauckler Bull. du comite 1897 p. 446;
imago est Musee Alaoui tab. XXI fig. 810).

4448* (luna crescens inter duas stellas) Q. Herennius Felix |


VOtum solvit

dojmino Sobare[n]si.
4448^ (luna crescensinterduasstellas) Sat. Sob.* sac. |
P. Petronius| sacerdos.
Loco diclo Bu Beker (non longe a Tunete), ubi fuit Neferis (VIII S. 12392.
42594 descr. Delattre, huius ectypum vidit etiam Cagnat). 1) Satumo Sobarensi —
(idem est in t. eiusdem loci VIII S, 12590).

4448" (caput tauri, inter cuius cornua orriamentum peltae simile; in hoe
scriptum esf) S. A. s.* |
C. Fabius Sat. sacer. |
Martis tem. aed. memo.' j

et Fortunula coiux eius |


cum filis suis votum |
solvit.

bull. des antiq. de France 1899 p. 206 ad imagi.


Carlhagine rep. (Villefosse
nem photographicam). Saturno Augusto sacrum. —
2) De temenoro (zsf^e-
1) —
vwQog) aedis Memoriae cogitavit Villefossius (monens aedem Memoriae Carthagi-
niensem memorari apud Victorem Vitensem 4, 4), dubito num recte.
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Africae. 191

4449 Frugifero |
Saturno |
Aug. sac. |
Ti. Teltonius | Marcellus* |

praelec. |
leg. 111* Aug. p. v. (
v. s. I. a.

Lambaese (yill 2666 vidit Wilmannt). — 1) Eiutdem nominit homo ett yill
S. 18078. — 2) leg. 111 abratum, ted legitur.

4450 Frugifero |
Augusto sacr. |
ex testamento C. Muti|li Felicis
Annae[i]ani ad|sertoris publici, curante | C. Mutilio Optato cog|nato et
herede, ex inscrib|to eius epulo d,* dato.
Loco provinciae Africae dicto Aln-Gkechil (Bull. du comite dejt travaux hitt.
1894 p. 261, 1897 p. 570 Gauckler vidit ectypum). 1) Deeurionibut. —
4451 deo I
frugum |
patrio' |
Fru[gifero Aug. |
L. Aufustius |
Perpe-
tuus I
votum quod |
promiserat |
libens ani|mo cum libejris suis |
solvit.
Dianae (Ain Zana) Numidiae (f^III 4S81 cf. Gtell reck. archeol. p. 197). —
1) Sic Gtell; Saturno legerat Renier.

4452 deo sanc. Frug. Aug.' sac. |


Sex. Victor dec. pr. g. N.*, |
mo-
nitus sacra religione |
templum simul cum |
area et aras summa |
cum
diligentia |
restituit, s. p. d. d.', |
cur." Coret. Saturnino |
et Lucio Ae-
milio I
def.» publico. S. s. b. b.« |
An. pr. CCVHI."'
In Mauretania loco dicto Kherbet Gidra, ubi fuit Sertei(FUI 8826 vidit
fyHmanns). —
Deo sanclo fjrugifero Au|g. dedicatus est etiam titulus rep. Aquis
1)
Flavianis Numidiae, nil S. 17720. 2) Becurio, princeps gentis Numidarum, cf. —
yill 8813. 8814. —
3) Sua pecunia dedicavit. 4) Curantibus. 5) Defensore (?). — —
— 6) Supra scriptis (?) bonis bene. — 7) Anno provinciae CCFIII (p. Chr. 247).

4453 Plutoni Aug. I


frugifero deo |
sacrum [
Mercator Arbai Pe-
regrini f. |
volo suscepto aram marmojream promissam de suo |
donavit
idemque |
dedicavit.
Henchir Kasbat provinciae Africae, ubi fuit Thuburbo maiut (FIII 840 et f^III
S. 12362 vidit Schmidl).

4454 Plutoni reg. mag.^ sacr. |


C. Pescennius Saturi filius Pal. Sa-
turus Cornelianus |
flam. pp. divi Hadriani, q., praef. iur. dic, llvir. qq. |

coloniae Zamensis*, ob h[ono]rem flam. ampliata HS IIII mil. |


taxatione^
slaluas duas posuit et epulum bis dedit |
itemq. dedicavit. D. d.
In Africa loco dicto Sidi Amor Djedidi, ubi fuit Zama altera (FIII S. 12018
vidit Cagnat). — 1) Regi magno (?). 2) De duabus civilatibus, quibus nomen —
fuit Zama, cf. Schmidt VIII S. p. 1240. 1S71. 3) Cf VIII S. 14437 (ubi est taxalis —
legitiiD[w]^. Summae honorariae videntur non fuisse stabiles, sed pro uniut cuius-
que fortunit conttitutae (Schmidl).

4455 (protomae viri et feminae) Plutoni et |


Cereri sac. |
Q. M. Mari-
nus I
votum soljvit libens animo.
Sitifi (VIII 8U2 vidit fVilmannt).

4456 Plutoui Cyriae et* Cerelri matri, diis sanctis, |


Q. Clod. CIo-
dianus, coIo[nie patronus, dispunctor, [
omnibus honoribus perf[unctus,
votum promis|sum cum lulia Donata [
coniuge et Clodiis Apri[le filio ce-
192 Caput XI.

terasque fijlias aram constituit | dedicavitque, a. p. CCLXXXP, |


XI
kal. Mart.
Auziae Mauretaniae (FIII 9020 integra semel laniuvi descripta). — 1) et
videtur transponendum esse ante Cyriae, cf. N. 4iS7. 2) A. p. C. 520. —
4457 Plutoni et Cyriae Cereri, Diti, sa[nctis] |
M. Cornelius Crispi-
nus omnib[MS ^ojjnoribus perfunctus aram [^«am] |
promptissiraa volun-
tat[e] I
promiserat, suis sump[f?6Ms] |
fecit dedicavitque cum Comin[m Ro-
tnana] coniuge ac liberis suis, kal. Marlis [a. p. .].
'
| .

Auziae Mauretaniae (VIII 9021 descripsit Renier ad imaginem photographam).


— 1) ISomen coniugis supplelum ex FIII 9070.

4458 Plut., Variccalae^ Aug. |


us Adventus sacerdos
tem|[/??Mm] . . [a] solo suis sumptib. fecit et dedic.
Thabracae in ora Africae {VIII S. 47550 descr. Toutain). — 1) Cererem signi-
ficari fortasse recte coniecit Schmidt.

4459 Caereres (sic) et Plutoni Aug. sac. |


pro salute imp. Caes. M.
Au|reli Antonini Pii Fel. Aug. et totius [domus eius\ j
Turratenses s. p.
1. a. f. (supra corbis serpente circumdata et frugibus repleta, hinc illi?ic scrofa;
ab utroque latere inscriptionis taeda).
Prope Theveste (VIII S. 16695 Schmidt vidit ectypum).

4460 [C]ereribus' Domno^


tutoribus* ianua fecit
Sutrius Primus stajtor templi s. p. f.

Theveste (VIII 1858 cf VIII S. 16498 vidit fVilmanns). — 1) Vocabula Ce-


reribus tutoribus erasa esse ex ectypo agnovisse sibi visus est Schmidt. — 2) Intel-
lege Plutonem vel Saturnum.

4461 ex imperio Cereri Graec[aeJ sacr[M]m M. Larl[j'di]|us A. [/".?]


|
' |

Ambugaeus sacerdos primus aram qum gradijbus dedicav. in suo.


] |

Non longe a Bagrada flumine ut videtur, inter Tuccabor et Vagam, rep.


(VIII 10364 cf. VIII S. 44581 descr. Tissot). — 1) Numen quod colebant Graecum
esse, non barbarum, videntur ita voluisse praedicare. Cf. N. 4440, et praeterea ad
N. 4260 fin.

4462 cultores Cereru[m] |


hi qui i. s. s.: |
C. luiius . . .
., |
L. lulius

Saturninus (sequuntur alia nomina complura).


Tipasae in Numidia (VIII 4848, melius Gsell bull. du comite des travaux
hist. 4896 p.479 n.61).

[nepoti L.] Memmi |


[rMSct]lliS pronepoti Memmi j
Senecionis
consularis*, |
sua pecun. fecer.
sacerdotes Cereal.* universi |

Carthagine (Delattre mem. de la Soc. des antiq. de France S8, 4897/9 p. 46).
— 1) Cf. supra N. 4042. 2) Cf. ad eam quae sequitur. —
4463 d. m. s.
I
C[n.] Corn. Da|tus dec, sacer^dos Cerealijum*, arc^
aed., I
pref. iuris d. |
pro Ilvir., holmini bono, |
p. v. a. LII, |
h. s. e.
Titnli sacri et sacerdotam. — Nutnina Africae. 198

MusH (FIII S. 1SS83 descr. Esperandieu). — Ordo Cerealium 1) fuit in non


paucis dvitatibus Africae, ut alibi Augustalium cf. FIII 12500. 14394. 1SS89. —
2) Arearius? (ita hic appellari quaestorem putat Sehmidt).

4464 U. Agrinio Q. (11. Arn. |


Sperato Speraliano |
sacerdoti Cerer. c.
I. K.' I
anni CLXXXXVIP, |
cui cum ordo statuam |
ob porticum e[ius\ \

liberalitat. n[owam] |
exstructam decrevis|set, de suo posuit. D. d.
Avittae Bibbae (FIII 80S vidit fFilmanns). — 1) Coloniae luliae Karthaginis.
— 2) Fidetur significari annus sacerdotii Cererum Carthagine constituti (potius
quam annus a colonia deducta). — Similis titulus sacerdotis Cererum Carthaginiensis
est VIII S. mi8.
4465 (femina sacrificans in ara) Aemilia Amot|micar* sacerdos I
Cere-
rum , p. vix. an. LXXV^ |
consacravit an. XXXV.^ (in latere figura in capite
tenens manipulum spicarum).
Bu Djelida in provincia Africa proconsulari (VIII S. 42SSS vidit Schmidt; cf.

Doublet bull. archeologique du comite des travaux hist. 1892 p. 129). — 1) ISomen
mirum (Ammicares complures novimus in Africa). — 2) Una ex tnbus X in versu
sequenti (postmodum ut videtur) adiecta est.

4466 I
sacerdoti magne |
Cererum castisjsime, matri caris|sime;
cura ege|rum* fili eius.
Cillii (Henchir Gasrin) provinciae Byzacenae (FIII S. 11306). — 1) Curam
egerunt.

4467 (figura libans in ara) dis manib|[M]s sacrum |


lulia Zaba |
sacerda
mag|na, vixit an|nis n. LXXVIIL
In valle Bagradae non longe a Simitthu in ruderibus Henchir Sidi bu Gussa
(Bull. archeologique du Comite des travaux histor. 1891 p. 232). Aliae sacerdotes —
magnae, et ipsae sine dubio Cererum, sunt FIII S149 (Thagaste). FIII 83S3 cf. 20205.
FIII S. 14437. Mel. de 1'Ecole fr. de B. XIF p. 59, 98.

4468 (i. u).


I
iuiia Credujla saceriUos Cere|rum loci |
primi, |
v. a.

LXXV, h. I
s. e.
l
d. m. L. Properjtius |
Musta|cus v. a. LXX, |
h. s. e.
Mastar (Ruffach) m agro Cirtensi (FIII 65S9 servavit Cherbonneau).

4469 d. m. s. I
Q. Domiti|us Prisjcus sace[r]d. |
Frugiferi, |
p. v. a. XC. \

d. m. s.
I
Cestia Turuti|a, p. v. a. |
LXVIII, |
h. s. e.

Thubursici Numidarum (FIII S. 1716S cf. Gsell rech. arch. p. 520).

4470 Sisoi Missunes til., |


sacerdos Mathamjodis, pia vixit |
annis
LXXXVI, I
h. s. e. |
D. m. s. | Mamus Sissonies |
&\m(sic), pia vixit annis |

LXXXV, curante Aujrelio Bastresi filio.

In Africa loco dicto Henchir GergHr, ubi fuit Masculula (FIII S. 1S779 Schmidt
vidit ectypum).

4471 d. m. s.
I
M. Valerius M. fil. |
Corn. Felix Galjlio aedihc, quinq.,
sajcerd. dei Ditis in loc. (
prim., bon. prob. incomp., |
p. v. a. LXV, h. s.

e. Auspici.^
In Africa loco dicto Henchir Sidi Tetuai (FIII S. 16406 Schmidt vidit ec-
typum). —
1) Fortasse signum Falerii.

Dessau, Inscriptiones Latinae U. 13


194 Caput XI.

4472 dis manibus |


P. Rutilius |
Maxim[Ms] sa|cerdos Plutonis h. [s.]

est, I
V. a. LX. |
Porcia Veneria sacerjdos Caelestis viro pilissimo fecit.
Hadrumeli (Bull. du comite des travaua: hist. 1893 p- 200).

4473 Nutrici, Frugijfero Aug. sa|crum.


4473* [/]ani* patri Aug. |
sacrum pro |
salute domi|norum n. n. n. |

Auggg. I
P. luniuls Solutorius |
s. v.^ religionis |
[fe]c\t \
et d.
Musti in Afriea rep., duae inscriptiones in eadem ara exaratae (Gauckler
bull. du comite 1897 p. 406). —
1) Sic supplevit editor, cf. FIII S. 1SS77 et supra

N. 3324. — Alios titulos lano patri in Africa dedicatos dedimus supra N. 5523 seq.
— 2^ Soluto voto.

4474 (protome muliebris ut videtur) INutrici Satjurni Vic|ntia (sic) j


v.

s. 1. a.

In confiniis Numidiae et Mauretaniae loco dieto Tassadan, deinde Fedj-Mzala


(FIII S. 20217; Gsell bull. archeol. du comite des travaux hist. 1896 p. 209 n. 161,
quem iam sequor).

4475 .... I
MuUeia . . . |
Saturnina |
nutrix Fr|ugiferiS |
vixit an. |

LXXXV d. d.
I
b. b.* d. d.
In Mauretania Sitifensi, non longe a ruderibus Thamallae (FIII S. 20S92
vidit Gsell). — 1) Mirum mulierem dici nutncem Frugiferi, i. e. Saturni vel Plu-
tonis. Errorem
subesse, et mulierem appellari debuisse sacerdotem Nutricis Frugi-
feri (cf. N. 4474) coniecit Gsell mel. d'arch. et d'hist. 18, 1898 p. 150 not. 6. —
2) Bonis bene? (cf. N. 4493 not. 3); d. d. bis repetitum obscurum.

4476 Nutrici deae Aug. sacr. ( | |

Lambaese (FIII 2664 vidit IFilmanns). Ad hanc inscriptionem pertinuitse —


putat Cagnat simulacrum deae brachio infantem tenentis Lambaese repertum (cf.
Cagnat Musee de Lambaese p. 4S tab. III fig. 2 ; adstipulatur Gurlitt arch. ep. Mitth.
aus Oesterr. 19, 1896 p. 14). Eiusdem nominis dea etiam in Norico (IIIS514), Nutrices
in Pannonia colebantur (III S. 140S1 seq.), repraesentabanturque simili modo quo
haec Africana (cf. Gurlitt l. c).

4477 d. b. s.*
I
C. Aponius |
Secundus sajcerdos agnu do|mino'',
tauru domi|no^ ovicula Nutri|ci, berbece' lovi, ovicu|Ia T eluri (sic), agnu
Herc|uli, agna Veneri, edu* |
Mercurio, |
verbe.' Testi|monio* ....m..
LXV (instrumenta ad sacrificandum).

4477* d. b. s.* |
C. C. Primus, (
sac. Saturni, agjnu tauro dom|ino*,
ovicla Teljuri (sic), berbece* |
lovo', ovicla (
[iVM]trici, capone® |
[fl]erculi,

edu"* Merc|[Mr.], aedua' Veneri, ber|[6ec]e^ Testimonio^ |


(duo animalia)
[p]ecora (
. . . .

Aziz ben Numidia, non multum a finibus Maurelaniae (VIII 8246. 8247
Tellis in
vidit JFilmanns). Dis bonis sacrum(?). —
2) Fidetur intellegi Saturnus.
1) — —
3) Ferbece (vel verbecem). 4) Haedo, vel haedum. —
5) Deus praeterea ignotus. — —
6) Cogitavi de anno provinciae Mauretaniae ; sed tamen hic locus videtur fuisse
provinciae Numidiae. —
7) Sic videtur esse in lapide (o in fine certum esse testa-
tur JFilmanns). — 8) Caponi in re sacra locum fuisse hic primum videmus. —
9) Haeduae vocabulum novum.
Titull sacri et sacerdotum. — Namina Africae. 196

4478 Abaddiri* sa|Dcto culto|res iuniores |


suis sumlis* |
aram coo-
stitu., pro[o.] ....

I

Milianae in Mauretania (FIII 21481 Eph. ep. 7, S29 detcr. Purgold). =


1) nomina guaedam mortuorum Punica collegisti .... miror
Cf. Augrutin. ep. 17,2:
guod .... in mentem non venerit habere tuos paganos et in sacerdotibus Eucad-
dires(?) et in numinibus Abaddires. Priscianus lib. FII p.SIS Herlz: abbadir 6 ^al-
xvXog, lapis quem pro love devoravit Satumus. Cf, Woelfflin Archiv f. lat. Lexiko-
graphie I 1884 p. 4SS. — 2) Sic potius quam sumtib. lapis.

4479 deo patrio |


Baliddiri Aug.* |
sacrum. |
Q. Tadius Q. fil. |
Qui-
rina Victor |
statuam aeream |
quam ob honorem |
flamonii divi Seve|ri
castelli Siguitani |
pollicitus erat fac|turum se exSBL^ amplijficata libe-
ralitate |
ex £ mille^ cum base |
Tadii |
Yictor iunior et |
Saturninus et
Uonorata et Fe|lix filii et herejdes eius dederunt |
dedicaverunt. L. d. d. d.
Sigus in territorio Cirtensi (f^III S. 19121 vidi ectypum). — 1) Eidem deo
dedicalae sunt bases eodem loco repertae f^III S. 19122. 19125, agro Cala-
et in
mensi VIII 82^9. JSomen dei Punicum, cf. FIII S. l. c. — 2) Statuavi, quam pater
promiserat ex denariis quingentis quinquaginta, filii fecerunt ex denariis mille.

4480 Lilleo* Aug. |


pro salute imp. Cae[s.] |
M. Aureli Severi
[i]|lex[andrt Aug.y \
C. Licinius Ciron. |
Cronha.^ sacerd. |
Caelt.* aras

suis sump. fec. et ded.



I

Madaurae (VIII 4675 vidit Wilmanns). 1) Vox certa, nisi quod tertia
littera fortasse i fuit (Lillosa cognomen est VIII 9191). — 2) Alexandri nomen
erasum. — 3) Sic excepit fVilm. — 4) Sacerdos Caelestis.

4481 Monnae' Aug. |


sac.
Henchir Ain Tunga, ubi fuit Thignica provinciae Africae (VIII S, 14911 semel
descripla). —
1) Numen praeterea ignotum, sed a quo apparet derivatum esse usita-

tissimum in Africa nomen Monnicae.

4482 Motmanio' |
et |
Mercurio |
sacrura |
Q. Manlius |
Victor |
7 leg.
III Aug. V. s. 1. a.

I

Lambaese rep, (VIII 26S0 cf. p. 1759 Cagnat vidit ectypum). 1) Plane in-
certum num numen hoc praeterea ignottim vere Africanum sit.

4483 diis conserva|toribus 1. 0. m., |


Mercurio, Ge|nia exercitus, |

Torchobo[?]i deo, |
. . . .

Vazaivi (Ain Zui) in Numidia (VIII S. 17621 vidi).

4484 Mercurio sobrio*, GenioSesase^ Pantheo Aug. sac. |


pro salute
imp. Caes. M. Aureli Severi Antonini Aug. Pii Felicis et |
luliae Domnae
Aug., matris Aug. et castror. et senatus et |
patriae totiusque domus di-
vinae eorum, Lucilia Calle flam.' coL Thub., templum a solo fecit libentiq.

animo v. s.

Henchir Sidi Ali bel Kassem, ubi fuit Thubumica (VIII S. 14690 Schmidt vidit
ectypum partis maioris). —1) Cf supra N. S196. 2) Genium pagi alicuiut —
significari coniecit Schmidt. — 3) Flaminica,
13^
. .

196 Caput XI.

4485 Bacaci Aug. sac. |


Gentiano et Bass|o cos., VII id. Maias' |
C.

lulius Fronto|nianus et . . . .jestius Prudes |


magg. Thib.^ v. s. 1.

4485* Severo et Quintia|no cos., pr. kal. April.^ |


B. Aug. s., P.
Aufidius I
Buturicus et . . .
|
Caecilianus |
magg. Thib.''

4485^ B,. A. s.
I
Caro et Car[e]lno cos., ka[Z.] |
Apriles^ N[o]|nius
Felix et |
Caecilius Ta|[aY]us m. T.''

In Numidia non longe ab Aqui$ Thibilitanis (Hammam Meskutin), in erypta


montis Djebel Taia, tituli in viva rupe incisi (Flll S. 18828. 18832. 18847 descr.
Schmidt). Eodem loco multi alii tituli eidem deo Bacaci Augusto sacrati extant, FIIl
S. 18829 seq. — 1)9 Mai. 211. — 2) Magistri Thibililanorum. — 3) 51 Mart. 25S.--
4) 1 Apr. 285. — Conferendi sunt tituli alii deo Numidico, cuius nomen ignotum
est, dedicati in crypta Ez-Zemma pertinente ad Phuam pagum territorii Cirtensis
incipientes omnes a litteris G. D. A. s. (FIII 6267 seq. FIII suppl. 19249 seq.).

4486 Haos Au[^.] I


sac, |
L. Lepidius |
Primulus sajcerdos hoc |
ioco
initia|tus aramvo[tum solvit, posuit,
d. d.' |
. .


|

In Numidia loco dieto Fedj Merau (FIII 4641 = FIII S. 167S9 bis descripta).

1) p. p. alterum apographum,

4488 Masgav[ae?] |
pro salute [imp. Caesaris] . . . .
|
. .

Felici[s Aug ] . , |
PubHcol[a] |
ic. p. p. III m .

I
ecacaio
(Carton decouvertes
In provincia Africa in ruderibus dictis Henchir Belda
en Tunisie p. 216 n. 406). Reeepi fragmentum cuius non nisi initia singulorum ver-
suum extant (ineertum quot litterae perierint) ac fortasse ne accurate quidem
deseriptum, propter deutn Masgavam (Masinissae filius eius nominis memoratur
Liv. 43, 15).

4489 lemsali' |
L. Percenius |
L. f. Stel. |
Rogatus |
v. [s. l. a.]

Tupusuctu (Tiklat) Mauretaniae (FIII8854 vidit fFilmanns). 1) Cf. Cyprian. —


quod idola dii non sint c. 2: Mauri manifeste reges colunt nec ullo velamento
hoe nomen obtexunt; Tertullian apol.24: Mauretaniae (dei sunt) reguli sui; item
ad eam quae seqtiitur.

4490 nundina |
annu., quod |
praecepit |
lovis et lujba' et Genius {

Vanisnesi^ [
quod precepejrunt dii Ingi|rozogIezim.
In Mauretania loco dicto Hassnaua (FIII S. 20627 descripsit Gsell rech. arch.
p. 286). —1) Cf. Minuc. Fel. 25: luba Mauris volentibus deus est; Laclant inst.
div. 1, 1S. — 2) Genius loci, ut videtur.

4491 Auzio deo, Genio et conservalori coL, |


Extricatus
, .
I
Maesia |
institutae lucundae |
coniugi .... Hono-
ratae . . . Pri|mosae honore . . . . us suis De. Claudio luvejnale patre et

Decennio Victorino fratre, instan|te L. Caecilio Victorino amico, kal. la-

nuar[i]s prov. |
CLXXXV.»
Auziae (Aumale) in Mauretania (FIII 9014 tolus descr. saec. XFIII Shaw
peregrinator Anglus). — 1) A. p, Chr. 224.
Titali sacri et sacerdotum. — Numlna Africae. 197

4492 deo iovicto |


Aulisvae |
M.' /.'/// | Fl. ///• [praef.] \
alae
expl. Pojmar.^ Gordia|nae et proc. |
Aug. n.
Tlemsen, ubi fuerunt Pomaria Mauretaniae (FIU 9907 vidit IFilmanns), —
Eidem deo eodem loco dedieatus est titulus supra I\/.2654f in regione vicina FIII
S. S1704. — 1) jyomen abrasum. — 2) Cf. N. 26S4 not. 1.

4493 diis Magifae* Augg. Q. T. Politicus simulacra deorum n. V, 1

Masidenis et Thililvae et Sugganis et lesdanis et Masiddice^ et templum ]

a fundamentis ex sua pecunia fecit ex ss. VIII ii. itq. d. d. capiti viso',

ipsis atpetentibus, cum suis omnibus, v. s. 1. a. B. b. m. b.'*

Propo Theveste, loco dicto Henchir Metkides, nunc Parisiis (FIII 46749
Schmidt vidit ectypum). —
1) Nomen loci putat Schm., recte ut videtur, 2) Nomen —
numinis fortasse aliquo modo coniunctum cum nomine loci f^asidice quem inter Tipa-
sam Numidiae et Naraggaram indicat tabula Peut. 3) Similiter legilur VII1 10856 —
viso capi[<]e,* FIII 4468 sacrum solvet ex viso capit[e]/ cf. etiam supra N. 4444". —
4) Bonis bene, malis bene(?); cf. FIII 9182, ubi est b. b. et mal. b. (b. b. m. m. est
VIII 8739). Sed fortasse praestat explicare: Bonis bene, mihi bene (Mommx,).

4494 diis Mauris |


fudina vacurtum varsis.^
In provincia Africa loco dicto Henchir Ramdam (VIII S. 14444 Schmidt vidit
ectypum). — 1) Non intellegitur (secundi vocabuli simile aliquod est VI 9549),

4495 diis patriis et Mauris |


conservatoribus |
Aelius Aelianus v. p., |

praeses provinciae |
Mauretaniae Caes., |
ob prostratam gentem |
Bavarum*
Mesegneitisium ^
|
praedasque omnes ac fami|lias eorum abductas |
votum
solvit.

Jffreville in Mauretania, ubi fuit Zuccabar (VIII S. 21486 Eph. ep. 7, S50 =
vidit Purgold). — 1) De Bavaribus supra N. 628. 1194. 2767 (not. 11).
cf. 2) Sic —
qui nuper lapidem vidit Gsell (t et\ litleris contignatis) ; Mesegneitsium Purgold,

4496 dis Mauris [con]ser|valoribus et Geniis |


Satafis, Sallustius |
Sa-
turninus b. f., dup.', |
ex questionario, |
templum de suo |
exornavit, |
v.

s. 1. a.

Satafi in Mauretania (VIII S. 202S1 bis descripta). — 1) Beneficiarius, dupli-


carius. — Dis Mauris salutaribus dedicatus est tilulus supra N. 2607 (= VIII
S. 21720; in fine scr. chortis | Sardorum |
Severianae); dlis Mauricis titulus supra
N. 27S0.

4497 Mauris Barbalris Servilius Impe|tratus vo. so. lib. an.* |


Victor
veni, vic' me fac. (Hercules orbem humeris portans).
Lambaese (VIII 2641 cf VIII S. 18102 viderunt fVilmanns et Schmidt). —
1) Votum solvit libens animo. — 2) Victorem. — Alios titulos dis Mauris Lam-
baese dedicatos habes VIII 2658 seq. Sacerdos Mauris Lambaese est supra N. 542.

4498 o [e]t di[is] I


patris et hospiltibus, diis Maurijcis et Genio
loci I
M. Cornel. Octavi| [anws]' . . .

Sitifi (VIII 845S vidit Delamare auctor accuratus), 1) Idem est supra —
N. 3774; videtur hunc quoque titulum posuitse, cum esset dux per Africam Numi-
diam Mauretaniamque.
198 Caput XI.

4499 Numini Maulror. Aug. |


sacrum |
C. lul. Novel[lus fil. ob |
hono-
rem |
patricium* sua p. cum cleal|bamentum (iic) d. d.
|
cultoribus |

Satafi in Mauretania (FIII S. 202S2 vidi ectypum). 1) Fortasse signi- —


ficatur patronatus quem cultores C. lulio JSovello filio detulerant.

4500 Dianae |
Aug. Mau|rorum sac. |
L. Mamilius |
Castus, L. Aejmi-
lius Pri|mus Ilviri |
dedicave|runt.
Sitifi (FIII 84S6 vidit mimanns).

4501 impp. Diocletiano et Maxim[V]ano Augg. et Constantio |


et
Maximiano nobilissimo (sic) [Cjaess., C. lul. Fortunatus cur. |
ac disp.*
reip. Albul. tempulu[m rfjeae Maurae ad pristinum |
statum reformavit,
[dM]umvira[?M] C. lul. Gaitatis iun. |
et L. Sei Felicis, aedilicio'' L. Arri
Privati et C. Muci Mu|ciaDi iun.; et Aur. Dom str. et Aur. |
Quin-
tum. (sic) et Em [pecMn]ia sua | exibuerunt. T. Fl atus
scripsi[f]. I
Anno p[roymct]a. CCLX.^
Ain Temouchent, ubi fuerunt Albulae provinciae Mauretaniae Caesariensis (FIII
S.^466S vidi ectypum). 1) Dispunctor. —
2) Mire dictum pro: aedilitate. — —
3) A. S99.

450S Amminus Andaiti^e f. 6andiarba|riaico vo|tum 1. m. s.


| |

Prope Capinham vicum Lusitaniae (II 4S4 servavit Accursius), In eodem tractu
Lusitaniae reperti sunt tituli qui sequuntur iV. 4S06. 4SI0. 4SI3i^.

4503Celea Clouti deo D|urbedjico ex v|oto a. [/.]


| j

Ronfe prope GuimarSens oppidum dioecesis Bracaraugustanae (II S. SS6S


Huebner vidit imaginem photographicam).

4504 Edovio I
Adalus Clo|utai v. s. 1. m.
Caldas de Reyes (prope Santiago de Compostella) antiquae Callaeciae (II SS4S
Huebner vidit ectypum).

4505 deo Bojdo Veic|ius vojtu s. 1. m.


In vico Callaeciae antiquae Fillapalos, iam Leon (II S. S670 vidit Huebner).

4506 d. Eaeco' |
Clarajnus Ca|enici v. |
s. I. m.
Caurii (Coria) provinciae Lusitaniae (II 76S ad exemplum accuratum Hispani
euiusdam). — 1) Ad eundem deum pertinent II 741. 742.

4507 Verore* Rufus M. ecx.* visu.



| | |

Luco Augusti {Lugo) Callaeciae (II 2S76 ad apographum Hispani cuiusdam).


1) Eidem numini videntur dedicati esse tituli II 2S7S. 2S77/8. 2) Haec fortasse —
non recte excepta.

4508 [Ce]licus Fronto |


Arcobrigensis \
Ambimogidus j
fecit (vir bar-

batus) Tongoejnabiago. (luxta tn basi fastigiata) Celicus fecit Fronto ....


I | I I

Bracarae Augustae, in horto quodam privato, iuxta fontem, anaglyphum


vivae rupi incisum (II 2419 meliusque Eph. ep. 8 p. 401 n. 11S accurate descr. Leite
de Fasconcellos).
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Africae. Numina Hispaniae. 199

4509 deo I
Vagodonnaego |
sacrum res p. |
Ast. Aug.' per |
mag. G.
Pacatum |
et Fl. Proculum |
ex donis. (In latere) curante lulio Apoll.
Inter Asturicam (Astorga) et Legionem (Leon) Hispaniae rep., est Leon
(II 2656 cf. II S. p. 911 vidit Huebner). — 1) Res publica Asturica Augusta.

4510 ara pos. |


Ton[y]ius* |
Ton[^]etami' |
f. I[y]aedit.' |
milis |
Tre-
barune |
1. m. v. s.

4510* [r]on[^]ius I
[r]on[^]etami |
f. miles |
si[5]nifer |
coh. II Lus. |

Viqtoriae |
v. s. 1. m. |
Ardunnus |
Comini f. fe.

In vico Lusitaniae Funddo, non longe ab Idanha a velha, ubi fuit civitas
Igaeditanorum (cf. C. II 433), iam Lisboae (Eph. ep. 8 p. 360 n. 15. H descr. Leite
de Fasconcelios). — 1) Pro g ubique scriptum est vel traditur c.

4511 L. Valerius Silvanus |


miles leg. VI Vict.* |
Turiaco |
[u.] s. 1. m.
Santo Thyrso (inter Oporto et Bragam), antiquae Callaeciae (II S374 melius-
que II S. SSS1 ; Huebner vidit imaginevi photographicam), 1) Cf. supra N.22S0 —
not. 1. Titulus antiquior est Fespasiani imperio.

4512 Togoti j
L. Vibius |
Priscus |
ex voto.
Prope Talaveram de la Reina (ad Tagum fl.), ubi videtitr fuisse Caesarobriga
(II 895 cf. p. 828 descripta saec. XFI).

4512* Togae |
Veienta* |
Tusca pro |
victoria |
Garici |
Fuscini j

v. s. 1. a.

Prope Coriam Hispaniae (II 801 semel descripta saec. XFI). — 1) Fortasse
Veienia (Hue.).

4513* deo Endoveliico |


praesentissimi ac |
praestantissimi |
numinis |

Sextus Cocceius |
Craterus Honorinus [
eques Romanus |
ex voto.

4513^ deo Endovellico |


Hermes Aureliae |
Vibiae Sab[i]nae* ser. |

marmorarius |
a. 1. p.

4513° Endovelico |
sacrum |
ex religione |
iussu numinis |
Pom-
ponia I
Marcella |
a. L p.

4513*^ P. Sempronius Celer |


EndovoUico v. ]
s. 1. a.

4513® deo I
sancto ]
Endovellico \
Ann. Q. f. Mariana ]
pro Pompeia
Prisca |
ex rensponsu (sic) \
a. l. p.

4513^ deo 1
Endovellico ]
sacrum |
M. Fannius ]
Augurinus |
merito
hun[c] deum sibi propitiatum. (In latere dextro corona, in sin. palma, a
I |

tergo aper.)
Prope Fillavi^osam Portugalliae (II 151. 135. 158. II S. 6269. 626S. 6266 cf.
Eph. ep, 8 p. 538 has tres ultimas repertas anno 1889 vidit Leite de Fasconcellos,
priores tres novimus ex apographis factis saec. XVI). Eodem loco alii tituli cir-
citer triginta eidem deo dicati prodierunt, cf. C. II p. 17. II S. p. 807. 1029, praeterea
titutus Fontano et Fontanae dicatus supra N. 5885. 1) Filia M. Aurelii ut vide- —
tur; cf ^' TS7.
^.«numiiu et —
jf. N. 4323. amlus Camal. Bormanilco' v. s. l. m.
. .

200 Caput XI.

4514^ C. Pompeius |
Gal. Caturolnis f. . . .jugenus Uxlsamensis |
[djeo

Borma|nico* v. s. p. |

Quisquis ho|norem agi|tas, ita te tua |


gloria servet, |

praecipias |
puero ne |
linat hunc |
lapidem^
In regione Bracaraugustana prope aquas salutares dictas Caldas de Vizella
(II Si02. 2405 cf. II S. 5555 vidit Huebner utramque). 1) Fortasse non diversus —
deus Bormanus infra N. 4670, cf. N. 46S6 not. — 2) Buecheler carm, epigr. n. 876.

4515 dea Ataecina Turi|brig. Proserpina^ |


per tuam maiestatem j

te rogo oro obsecro, |


uti vindices quot mihi |
furti factum est; quisquis |

mihi imudavit involavit |


minusve fecit [e]a[s res] q. i. s. s.: |
tunicas
VI , [jpajenula |
lintea II, in[dMs]ium cu]ius m ignoro |
ia .

ius vi . .


I

Emeritae in Hispania (II 462 vidit Huebner). 1) Ad eandem deam videntur


pertinere etiam tituli II 603 (ubi traditur dominae [rjuribri^g-]. Adaegina[e]), item
II 71. 461. II S. S298. S299 (in quibus Adaeginae nomen non perscriptum est).

4516* Abelioni ' |


Derro |
Borroconis f. |
v. s. 1. m.
4516^ Abellioni |
deo |
Sabinus |
Barhosis |
v. s. 1. m.
4516° AbelHonlni |
Minicia |
lusla |
v. s. 1. m.
In Aquitania duae priores in saltu Pyrenaeo prope St. Beat,
rep., arae tres,

tertia loco dicto Aulon (XIII 50. 59. 171 vidit Hirschfeld). 1) Idem deus passim —
in eadem regione colebatur, cf. XIII 40. 77. 148. 166. 555. 557. 558.
Ceterum de diis his saltus Pyrenaei cf. Hirschfeld Silzungsber. der Berl. Akad.
4896 p. 446.

4517 Ageioni deo Labusius^ v. s. 1. m.


| | |

Asque prope Bagneres-de-Bigorre (non procul a Lourdes), provinciae Aquita-


niae (XIII 586 semel descripta saec. XFII). — 1) Nomen fortasse corruptum.

4518 Arpenino |
deo |
Belex Bejlexconis f. |
v. s. 1. m.
Cardeilhac in saltu Pyrenaeo rep., est Luchon (XIII 167 vidit Hirschfeld).

4519 Baeserte^ |
deo |
Harbelex ]
Harsi f. |
v. s. 1. m. (in lateribus:

aper currens,' amphora).


'
4519* Baiosi |
deo |
Ce|niuria |
v. s. 1. m.
Gourdan in Aquitania rep. (XIII 83. 86 vidit Hirschfeld). — 1) Partem oppidi
appellari Basert, atque esse ibi sanctuarium appellatum Nr.-Dame de Bazert, a
deo illo nimirum, perhibetur (Sacaze).

4520 Baicori|xo deo ' |


Vernus |
Serani [^j |
v. s. 1. m.
4520* Baicorisc[o] |
deo' |
Geminus E|dunnis f. |
v. s. 1. m.
Arae duae, illa prope Huos, extat Tolosae, haec Balesta (canton de
rep.
Montrijeau) rep., est Luchon (XIII 92. 162 utramque ^ijiit W^^^^'^^^^^ ^^j).Aliae
arae eiusdem dei sunt XIII 124. 525. vJ-"^ .a\
Tituli Bacri et sacerdotum. — Numina Aquitaniae. 201

4521 deo I
Basceia|ndosso' |
Andoxjus |
v. s. 1. na.
prope St. Beat rep.,
JHelles est Tolosae (XIII 26 vidit Hirschfeld). — 1) Fi-
detur legendum Bascei Andosso, cf. IV. 4356.

4522 Bocco I
Harauso|ni |
M. Val. |
Fuscus* |
v. s. 1. m.
4522^ Bocco I
Harousoni
M. Valerius Fuscinus* | ] |
v, s. 1. m.
In Aqtntania rep. in agro Convenarum, loco ut perhibetur dicto ''Boucou (com-
mune de Sauveterre), arae duae, iam Tolosae (XIII 78. 79 vidit Hirschfeld). —
1) Fratresy vel pater filiusque, videJitur hos titulos dedicasse.

4523 Borien|no* deo Monsus Taurini f. v. s. | | |

Prope Lugdunum Convenarum (St.-Bertrand) rep. (XIII 301 vidit Hirschfeld).


— 1) Tertia littera fortasse fuit p.

4524 Erge deo* |


Egloge |
v. s.

I

Rep. loco dicto Hautaget, deinde


Tarbes (XIII 182 vidit Hirschfeld).
1) Multae aliae arulae eiusdem dei in eadem regione repertae, XIII 181. 184 seq.

4525 Erditsed. |
consacran.* |
(protomae duae cum urceo) Borodates |
v.

s. 1. m.
Tolosae, sed fortasse ex saltu Pyrenaeo ablata (XII S579 = XIII 597 bis vel
ter descripta saec. XFIjXFII). — 1) Consacrani (cf. N. 4S50).

4526 Fano I
Her. Aus[cor. Ritse|he* sacrum | G. Val. Vale|rianus.
In Aquitania non longe a Tardets (Basses-Pyrenees) in finibus ut videtur
Tarbellorum (XIII 409 Hirschfeld vidit ectypum). 1) Sic interpretatur Mommsen —
vocabula nullis punclis divisa ; de Ausds populo vicino (ibi ubi hodie Auch) monet
Hirschfeld.

4527 Diane et |
Horolati* |
et Garre* |
deo An|nous* |
v. s. 1. m.
In sallu Pyrenaeo sub radicibus montis Gar in vico Chaum rep. (XIII 60
vidit Hirschfetd). — 1) Deorum haec nomina agnosci in nominibus locorum recen-
tibus'' Ore^ et '/e pic de Gar monuerunt editores. — 2) Idem nomen hominis XIII 31S.

4528 Ilixoni I
deo' I
Fab. Festa |
v. s. 1. m.
Luchon rep., est Parisiis (XIII 54S vidit Hirschfeld). — 1) Eidem numini
dedicati sunt etiam tituli XIII 546. 547 eodem loco reperti.

4529 Secundin|us Secunjdi llunn[o]^ |


v. s. 1. m.
4529* Asto Ilun|no* deo [
C. Fabius |
Lascivos |
v. s. 1. m.
Arae duae, illa St.-Beat rep., haec prope eundem locum vel certe in eadem
regione (XIII 37. 51 utramque vidit Hirschfeld). — 1) Cf. N. 4S56.

4530 Lahe^ {
deae |
consajcrani.*

4530* Lahe* |
pro salutae (sic) \
dominorum |
M. lulius |
Geminus j

V. s. 1. m.
Marignac-las-Peyres rep., est Tolosae (XIII 147. 144 vidit Hirschfeld). —
1) Eidem numini etiam alii tituli in hac regione positi sunt (XIII 142 seq.). —
2) Cf N. 4S2S.
202 Caput XI.

4531 Fago deo' Bonxus Taurini f.


I
| |

Prope Lugdunum Convenarum (Sl. Bertrand-de-Comminges) rep. (XIII 225 vidit


Hirschfeld). — 1) Alii tituli eiusdem dei sunt XIII 5S. 224. 225.

4532 Sexs|arbori |
deo |
T. Fompeiu[s] |
Campanus.
4532* ex voto |
Sexsarbori |
deo |
L. Domit. |
Censorinus 1 v. s. 1. m.
4532^ Sex I
Arboribus |
Q. Fufius |
Germanus |
v. s.

In Aquitania rep. in agro Convenarum, in regione ut videtur oppidi St.-


Gaudens (XIII 17S. 152. 129 vidit Hirschfeld).

4533 Leherenno |
deo |
Mandatus |
Masueti f. |
v. s. 1. m.
4533* Marti |
'
|
Leherenni |
Ingenus |
Siricconis f. |
v. s. l. m.
4533^ Leherenno |
Marti ]
Titullus Ajmoeni fil. |
v. s. L m.
Ardiege in Aquitania rep. arae marmoreae, cum aliis non paucis eidem deo
dicatis, iam Tolosae (XIII 98. H1. 115 vidit Hirschfeld). — 1) Versus videtur
antiquitus erasus (Hirschf).

4534 ex voto I
Marti Leljhunno' ob |
sanitatem |
suam et suoru. |

Tib. Claudius \
Faustinus m. [
v, s. 1.

Aire in Aquitania (ad Aturum sive Adour fl.) rep. (XIII 425 Hirschfeld vidit
ectypum). — 1) Eidem deo etiam alii tituli eodem loco positi sunt, XIII 422 cet.

4535 Hercuii |
Toleandosso* |
invicto |
Primigenius |
Sembi fil. |
v.

s. L m.
St.-Elix in Aquitania rep., est Tolosae (XIII 454 vidit Hirschfeld). — 1) Se
cunda pars vocabuli videtur redire N. 4S2i ; cf. etiam JN.4S56.

4536 Cn. Pompeius |


Cn. l. Hyla [
HercuU Hunno* Andose^ v. s.
| |

L m. (In parte aversa) deus |


Herculis C.«c; |
invictus, signum argenleumI I I

p. p.' Xn de SUa |
pecunia fe|cit. (In latere dextro: clava cum pelle leonina; in
latere sin. scyphus, ex quo folia populea emergunt.)
Ndrbone olim dicitur extitisse, dudum est Tolosae (XII 4516 vidit Hirsch-
feld). — 1) Cf N. 4S29. — 2) Cf N. 4321. 4S5S.— 3) Pendens pondo? (Momms.).

4537 ' [et Mfljrti Segomoni sacrum |


[ex sti^pe^] annua |
\Q.
Adginnius^ Ur]hici fii. Martinus |
[Sequanus^ sacjerdos Romae et Aug. |

[creatus(!) M. iVer]atio Pansa cos.^ [flamen, Ilvir in c]ivitate Sequano-


rum, I
[cui tres provincia]e Galliae honores j
[omnes(!) impensis] suis de-

creverunt.
Lugduni (XIII 167S saepius descripta saec. XFI). — 1) Initio \. o. m. vel
|jNuin. Aug. fuisse censet Hirschfeld. —
Supplementum petitum ex XIII 1669.
2)

l3) Haec suppleta ex alio titulo (XIII 1&74) quem idem Q. Adginnius Martinus po-
suit lovi optimo maximo (cf. infra inter titulos municipales Galliae). — 4) Consul
suffectus videtur fuisse sub Vespasiano, cf. Prosopogr. imp. Rom.

4538 n.^ Aug., I


deo Mar|ti Segom|oni Dunjati' Cass|ia Satur|nina ex
yoto, V. L m.
s.
I

Culoz ad Rhodanum superiorem rep. (XIII 2S52 vidit Hirschfeld). — 1) Nu-


,

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae. 203

minibus Attgustorum (cf. infra N. 4S43. 4714. 4850^; Momtnsen Herm. 49 p. 232
not. S). — 2) Idem dei nomen infra N. 4S47.

4539 Gallio 1/ I
Maturci (in latere) Y. s. 1. m. deo Segomoni donavi.
|

Jn asini sive muli ahenei basi, rep. prope Nuits in agro Haeduorum (XUI 2846
ex imagine edita Rev. arch. n. s. 54, 1877 tab. XIX aliisque). 1) Libertus. —
Eidem deo praelerea dicati sunt tituli rep. in Sequanis XIII 5540 et in Alpi-
bus maritimis supra Nicaeam F 7868.

4540 Marti |
Toutati» |
Ti. Claudius Primus |
Attii liber. |
v. s. 1. m.
4541 d. Marti Alatori |
Dum. Censorinus |
Gemelli fil. |
v. s. 1. m.
In Britannia loco dicto Rooky IVood rep., lameltae argenteae inauratae,
Martis imaginibus omatae, nunc in museo Britannico (FIl 84. 8S vidit Huebner). —
1) Ab hoc Marte Toutate vix diversus Teutates deus Gallorum memoratus a Lucano
1,443 el a Lactant. 1, 31. Cf praeterea infra N. 4S66. 4691.

4542 Marti |
Albiorigi* |
Sex. Cornelius |
Sacratus |
v. s. 1. m.
Sablet prope Fasionem rep., est Avennione (XII 1500 vidit Hirschfeld). —
1) Cf XII 1060: Albiorice |
v. s. 1. m.

4543 deo I
Marti |
Belatucadjro et numijnib. Augg. |
lulius Aujgu-
stalis I
actor lul. Lu|pi praef.
Plumptonwall rep., iam Londinii (VII 518 vidit Huebner).

4544 deo I
BeIatu|cadro a |
muro |
sivitus |
tincs . .*
|
ex cune|um . . isj

|rum.'
Brougham ( IFestmoreland) rep. (Bruce lapidar. septentrional. p. 412 n. Sffl
inde Eph. ep. 5, 85). —
1) Ita cernitur in imagine monumenti quam edidit Bruce
l, c, qui ipse in lapide post Belatucadri nomen nil nisi a amio siut . tinus . . . .
| | |

agnovit. Inest in his sine dubio nomen dedicantis (ad deum has reliquias refert
Huebner fVestd. Zeitschr. 5, 1884 p. 124 et apud Schererum Sitzungsber. der Berl.
Akad. 1884 p. 575, cogitans de Thingso infra N. 4760). 2) [Fr]is[eor«m Germa- —
no]rum explet Huebner I. c.

4545 deo I
Blatucairo |
Audagus |
v. s. p. s. s.

Brougham Castle (JVestmoreland), nunc Newcastle (VII 295 cf. Eph. ep. 7, 955
viderunt Huebner et Haverfield). — De aliis inscriptionibus huius deivideEph.ep.7,lOS5.
4546 Marti |
Beladoni' |
T. Fl. lustus |
ex iussu.
Prope Aquas Sextias rep. (XII 505,' nuper Avennione vidit Esperandieu). —
1) Sic legit Esp. (antea editum erat Beladonni).

4547 Aug. sacr. |


Marti BoIu|inno* et Duna[f.]'' |
C. Domit. Viri|Iis de-
curio pro |
salut. sua et lul. |
Thalli Virilli|ani fili et Avi[tillae Aviti fil.
)

uxoris, v. s. 1. m.
Bouhy rep., est Nevers (XIII 2899 vidit Hirschfeld). — 1) Idem deus, a quo
Bouhy loci nomen ductum esse putant, est XIII 2900. 2) — Cf. N. 4538.

4548 Aug. Marti Brito|vio . . . Salvius |


Secundini fil. |
ex voto.
Nemausi (XII 5082 p. 854 Hirschfeld vidit partem).

4549 Mdrti Budenic[o] Gr^tus


|
Severi filius. | \ |

Prope vicum ColUas, non longe a Nemauso (XII 2975 vidit Allmer).
.

204 Caput XI.

4550 . . . Marti |
Camulo |
L. Lellius |
Serius v. s. 1. m. |

Arlon, ubi fuit Orolaunum vicus ut videtur Remorum (Schuermnns Bull. de$
commissions roy. d'art Brux. 4876 p. liS). Alios titulos Marti Camulo
et d'archeol.

dicatos habes FIl 1105 cf. Eph. 7, 1095 et supra JS. ^53 (deum Camulum Firoman-
duum non recte nonnulli invenire sibi visi sunt in fragmento XIII 146S), Camulo
una cum aliis diis dicatum iitulum infra iV. 4655. Falsi sunt tituli VI S, 5557*
(= Orell. 1978). 1X456*. XIF 428*.

4551 Marti |
Carro |
Cicino |
L. Pomp. My|rismus |
v. s. 1. m.
Prope Reios Galliae Narbonensis rep. (XII 5S6 ad ectypum photographicum
descripsit de Lauriere architectus)

4552 Marti Caturigi* |


L. Camill. Aetolus |
templum a novo | in-
[sfjituit.

Prope Eburodunum (Yverdun) rep. (XIII S046 vidit Schmidt). 1) Alios eius- —
dem numinis titulos ex eadem regione habes XIII S05S. S0S4 Inscr. Helv. 70. =
4553 L 0. m. |
et Marti Calturigi Gen|io loci, C. |
lul. Quietus b.
COS.^ I
V. S. 1. L m. (in latere cantharus et patera; in altero latere culter et
securis).
Prope Boeckingen (ibi ubi N. 2615) rep., est Stut/gart (XIII 6474 = Bram-
bach 1S88 vidit Zangemeister). 1) Beneftciarius consularis. —
4554 [i]n h. d. d. |
deo Marti |
CicoUui |
Pudens |
Pudentiani' |
fiL
Dijon i-ep. (XIII S479 vidit Hirschfeld;
revue arch. 14, 1889 p. 571). Mowat —
1) Fortasse idem Pudentianus qui anno 249 pomit titulum XIII S475.

4555 Aug. sac. I


deo Marti Ci|colIui et Litavi, |
P. Attius Paterclu[s] |

V s. 1. m.
Aignay-le-Duc (Creuly revue arch. S, 1862 p. 116, Mowat revue arch. 14, 1889
p. 572, Lejay inscr. de la Cote d'Or p. 15).

4556 Paterio' |
cornice Mar. |
Cnabetio^ vot. r.' L L m.
Oslerburken ad limitem Germaniae rep., tabella aenea (Schumaeher Kastell
Osterburken [obergerm.-raet. Limes fasc.2] p. 51). — 1) Quod post Paterio cemitur
in aere, non est littera, est fortasse interpunctionis signum. — 2) Alius titulus
musdem. dei est XIII 64SS == Brambach 1S98. — 3) Voium rettulit.

4557 deo Mart[j] |


Condati* V . .|robnus'' p[ro] |
se et suis v. s. L m.
Prope rivum Chesier Burn rep., est Newcastle (Eph. 7, 984 vidit Haverfield).
— 1 ) Eidem. deo dicaius est titulus VII 420. — 2) Nomen dedicaniis incertum est.

4558 deo Marti |


Corotiaco |
Simplicia |
pro se v. p. 1. m. (in parte

postica) Glaucus fecit.

In basi imaginis aenei hominis iacentis, rep. ad Martlesham in comitatu


Suffolk, deinde in museo Britannico (VII 93^ cf. p. 306 vidit Huebner qui delineavit
ex. scr. epigr. n. 90S).

4559 Flavia Cuba |


Firmani filia j
Cososo deo Marti suo' |
hoc sig-
num donavit I
Augusto.
Levroux in finibus Biturigum rep., basis aenea (XIII 15S5 aliquoties descripta
circa a, 1600). — 1) Marti suo in provincia Narbunensi non raro titulos dedica-
;

Titoli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Germaniae. 205

verunt (XII 2986. 422i, item ut videtur 4221. S577); cf. Hirschfeld Beitrage zur
Gesch. der Narb. Provinz (Westd. Zeitschr. 8, 4889) p. 19 (137), qui confert Florum
4, 80. Fide etiam infra N. 458S.

4560 Marti Gia|rino |


v. s. |
Sex. lul. Firminus.
In Gallia Narbonensi loco dicto St. Zacharie rep., deinde MassiUae (XII SS2
mdit Hirschfeld).

4561 Marti |
Halamard.* |
sacrum |
T. Domit. Vindex |
9 leg. XX
V. V.'
I
m.
V. s. 1.

Prope Roermond loco dicto Horn (non longe a Mosa), deinde Roermond
(Brambach 2028 cui descripsit lanssen). 1) De littera fi cf. supra N.2626 not.1 —
de vocabulo egit Griebenberger Zeitschrift f. deutsches Alterthum 53, 1891 p. 589. —
2) Centurio legionis vicesimae Faleriae victricis.

4562 in h. d. d.' deo Marti Intajrabo'' Viialius Victorinus j


et ]No-

vellinius Mallus falnum e[/] simu[Z]acrum a fundam|[enf]is ex voto r[e-


s]tituerunt.
Lowenbriicken prope Trier rep. a. 1896 (Lehner Korrcspondenzbl. d. Wesld.
Zeitschr. 1896 p. 122). — 1) In honorem domus divinae. — 2) Sic potius quam
Intai|rabo.

4563 deo Intarabo |


ex imperio (J. |
Soiimarius |
Bilus aedem |
cum
suis orna|mentis consajcravit 1. m.
Niersbach in agro Treverorum rep. (Brambach 8SS semel descripta saee. XVII).

4564 deo Entarabo* et Genio |


7* Ollodag. porticum quam |
Velug-
nius^ Ingenuus promijserat post obitum eius |
Sollavius Victor fil. adopti-
vos I
fecit.

Foy prope Bastogne, in agro olim Treverorum (nunc Belg. prov. Luxemburg) rep.
a. 1892, nunc Bruxellis, litteris saeculi p. Chr. I (ff^altzing Bull. de VAcad. roy. de
Belgique 24, 1892 p. 579, Korrespondenzbl. d. Westd. ZeiUchr. 1892 p. 105. 254). —
1) Litterae t, contignatae cum ea quae praecedit particulam in lapide se invenisse
(vel certe locum esse litleris n et i contignalis) ait fValtzing Bull. l. c. p. 587, Westd.
Korrespondenzbl. 1899 p. 154; Enarabo tantum in lapide esse adfirmat Schuermans
IVestd. Zeitschr. 1896 p. 596. —
2) Centuriae (sed nescio cuius generis centuria
significetur). — 3) Simile nomen N. 4S75.

4565 Marti Aug. Lacavo sacrum | |


Adgentii ex aere |
colldto.
Nemausi (XII 5084 vidit Hirschfeld).

4566 Marti |
Latobio |
Harmogio* |
Toutati' |
Sinati |
Mogj. . . enio'
C. Val. I
[F]alerinus |
ex voto.
Seckau in Norico (III S520 cf. III S. 11721 viderunt IVilmanns et Hirsch-
feld). —
1) Sic hic et N. 4S68; cf N. 4S74. 2) Cf N. 4S40. 3) Cf N. 4S77. — —
4567 Latobio |
Aug. sac. |
pro salute |
Nam. Sabinae |
et luiiae Bas-

slllae
I
Vindonia Vera mat. |
v. s. 1. m.
In Carinthia, in valle Lavanl, loco dicto St. Paul, provineiae Noriei (III S098
cf. p. 182S descripserunt Eckhel aliique).
206 Caput XI.

4568 Harmogio* |
[i]ug. sac. | C. Marius |
Serotinus |
ex iussu.
Poetovione (Pettau) (III 4014 vidit Mommsen). — \) Cf. N. 4S66.

4569 T.
2(afiaTog ev Y.aixdxoig \
ixoyeQolg xpvxijg re tiovolglv \

[CJorporis adque animi dir6s |


sufferre labores
|

2.
\axq\t, tavrjXeyiog d^avd\zov Tvxi^og Tcoxe xdjuvoiVf J

dum nequeo mortis pro|pe limina saepe vagando, |

3.
ev^dfievog ^ijvq)^ 7tQoq)v[y]elv' x^^^^^ dX[y]ea' vovacov \

serv^tus Tychicus divino Martis amore |


|

4.
^Aq7]i KQareQfp dcoQov \
xode -d-^xe oawd-eig.
hoc munus parvom pr[o] magna dedico cura. |

Pommern prope Confluentes (Coblenz) rep., abacus capituli columnae; titulus


scriptus litteris optimis per quattuor abaci latera dispositus est (Inscr. Gr. Ital.
n. 2362 descr. Zangemeister, imaginem dedit H^^eisbrodt Ann. Rhenan. 77 tab. IV cf.

p. 48). 1) Martem Lenum (N. 4S70) agnovit Kaibel IVest. Korrespondenzbl. 8, 1889
p.227. — 2) nP04>Y|T6IN, 3) AATEA lapis.

4570 [in h. d.] d. Leno Mar[f]i* Arte| . . . co* M. ledussius Mag[nMS?


et] Iu[/]ia lut . . a . . . .
|
[coniux m]ssu i^[osuerunt].
Prope Bitburg rep. ad vicum Fliessem (Brambach n. 840 ; Hettner westd. Korre-
spondenzbl. 7, 1888 p. 147). — i) De aliis inscriptionibus eiusdem dei egit Hettner
l. c. — 2) Alterum cognomen Martis putat Hettner.

4571 deo Marti |


Leucimalaco |
M. Fuscius Sec|undus decur. |
Qui-
rina* |
v. s. 1. l. m.
4571* [Ie]ucimal[flco]* |
. . ufilliu[s] |
Augustus |
votum sol. |
plostra-

libu[s]^ I
dedicavit.
Demonte ad fluvium Sturam in Alpibus maritimis (V 7862^. 7862 Mommsen
vidit ectypa). — 1) Tribus loco insolito posita. — 2) Initio num perierit aliquid
(Martis vocabulum), non videtur constare. — 3) Plostralia feriae nescio quae mu-
lionum (Momms.).

4572 Marti Leucetio |


T. Taticius Censorinus |
v. s. 1. l. m.
Marti Loucetio
4:^1%^ Curtilia Prepusa v. s. 1. 1. m. | |

Marienborn prope Mogontiacum rep., nunc in museo Wiesbadensi, tabellae aeneae


(Brambach 930. 929; Huebner ex. scr. epigr. n. 957. 936).

4573 [m honorem] '


|
domu[s] divinae |
Marti Loucetio |
sacrum Aman- |

dus Velugni* f. Devas^


(

fForms rep. a. 1888 (XIII 6221 Zangemeister Korresp.-Bl. 1888 p. 11S). = —


1) Principium inscriptionis perscripttnn fuisse videtur in alio lapide, cum hic in-
teger sit. —
2) Idem nomen in figlinis quibusdam Coloniensibus, cf. etiam supra
N. 4S65. —
8) Hominem oriendum ex Deva Britannicae intellegit Zangemeister.
Loucetium Martem habes etiam XIII 3087, eundem cum Nemetona infra N. 4S86\
eundem cum Fictoria N. 4S86^.
;

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Qermaniae. 207

4574 Marti Ma[r];mogio' Aug. s[i(/]|num cum si . . . .


|
lun. Philo-
cra[fes] cum lul. C
|
isii coma cir .v. . . . . |
. . . . . .
| [s. /. «i.]
Suciae rep. (III S. 10844 vidit Domaszewski). — 1) Sic lapis hic et is qui
sequitur; aliter supra N. 4566. 4568.

4575 Marmogio |
sacr. M. V. |
Rutilius |
v. s. 1. m.
Olim loco Austriae dicto Perwart, provinciae Norici, iam Findobonae (III S67i.
III S. 11845 viderunt Mommsen et Hirschfeld).

4576 deo Marti Medocio' Camp|esium et Victorie Alexan|dri Pii


Felicis Augusti nos[f.], |
donum Lossio Veda'' de suo |
posuit, nepos Vepo-
geni Caledo.
Camaloduni (Colchester) rep. a. 1891, tabella aenea (Haverfield archaeological
joumal 49, 1892 p. 188. 216). 1) Sic — legit Haverfield, in aere esse videtur
MEDOQO. — 2) Nomen peregrinum.

4577 Num. Aug. I


et Marti |
Mogetio* |
Gracchus |
Ategnutis fil. |
v.

S. 1. m. anaglypha a dedicatione frontis aliena, Amorem exhibentia


(in laleribus
in postica corona quernea laureis et vittis ornata).
Avarici Biturigum (Bourges) rep. a. 1884 (XIII 1193 vidit Hirschfeld; imago
est Bull. du Comite des travaux hist. 1885 tab. XFI ad p. 467). 1) De similibus —
nominibus vel cognominibus deorum cf. ad N. 4706.

4578 Aug. I
Marti MuUon.» |
Tauricus Tauri f. |
v. s. 1. m.
Craon (inter Angers et Rennes) (XIII 5096 Mowat vidit ectypum). — 1) Sic
potius quam Mulion., Mowat collato ectypo.
Alias duas inscriptiones Marti Mulloni dedicatas (XIII 5148. 5149), repertas
in oppido Rennes, tertiamque n?ia repertam Martis Vicinni (XIII 5150), dabimus
infra inter titulos municipales Galliae. Praeterea ad eiusdem numinis cultum
videntur pertinuisse tituli Nantes reperti XIII 5101. 5102.

4579 deo Marti Ocelo et | numini imp. Alexandri' Aug. |


et Iulia[e]*

Mamaeae Aug.], dom


Carlisle rep. (Haverfield Korrespondenzbl. der Westd. Zeitschr. 1894 p. 50). —
1) Alexandri, Iulia[e] vocabula erasa, sed legi potuerunt.

4580 Vigilia Melia |


Massae* filia |
Marti Olloudio |
v. s. 1. m.
Prope Antipolim (Antibes) rep. (XI1 166 bis ut videtur descripta saec. XFII).
— 1) Cf infra N. 4614 not. 2.

4581 Marti |
Rigisamo* |
Ti. lul, Eunus |
ex vissu (sic).

Avarici Biturigum (Bourges) rep. a. 1885 (XIII 1190 vidit Hirschfeld), —


1) Deus Mars Rigisamus reperitur etiam FII 61.

4582 deo Mar. |


Rigae' |
Scirusor* 1
sac. v. s. 1. m.
Malton in Britannia rep. (FII 265^ Huebner vidit ectypum). — 1) Sic po-
tius quam Marrigae. —
2) Nomen hominis mirum.

4582* deo Marti Aug. Rudian|o'; curator|es curaverjunt.


[

St.-Etienne prope Deam (Die) Focontiorum (XII 1566 Hirschfeld vidit ecty-
pum). — 1) Idem deus est etiam XII 341 (cf add.). 581. 582. 2204.
208 Caput XI.

Marti Randosati Bassinus Bassuli f. v. s. 1. m.


4583
Prope Courpiere in agro Arvernorum rep., vas argenteum (XIII iSI6 imagi-
nem ed. Plicque bull. des antiq. de France i884 p. 240).
Martem Thingsum habes infra N. 4760.

nu. Agg.S deo Marti Vorocio' Gaiolus Gai f.


4584 v. s. 1. m. |

magno aheneo (qui suspendi debebat sub statua dei), Fichy rep.,
In anulo
est in museo Sangermanensi (XIII 4497 vidit Hirschfeld). 1) Numinibus Augusto- —
rum. Pro G in hoc titulo ubique scriptum est 6. 2) Locus Foroglo (sed scri- —
bendum f^orocio) indicatur in tabula Peutingerana prope Aquas calidas Fichy; idem
hodie dicitur Vouroux (Villef.).

4585 L. Coelius Rufus, |


lulia Severa uxor, |
L. Coelius Mangius f.*, |

Divannoni, |
Dinomogetimaro |
Martib.^ |
v. s. 1. m.
la oppido Galliae Narbonensis St.-Pons de Thomieres (XII 4218 Renier vidit
ectypum). — 1) Filius, scilicet eorum qui praecedunt. — 2) Genios intellegit Hirsch-
feld (cf. supra N. 4SS9 not. i); possis etiam conicere Divannonem et Dinomogeti-
marum appellari Martes.

4586 Marti et Nemeto|nae |


Silvini lustus |
et Dubitatus |
v. s.

1. 1. p.
Altrip rep., est Manhemii (XIII 6151 vidit Zangemeister). Deam peculiarem
Nemetum, in quorum finibus hie t. repertus est, Nemetonam fuisse censet Zange-
meister. Cum Nemetona Marti societur, sola est rupra N. 1010 in
in his titulis
titulo quem dedicavit homo nobilis Romanus aetatis Flavianae.

4586* Peregrinus |
Secundi fil. |
civis Trever |
Loucetio ]
Marti et |

Nemetona (sic) \
v. s. 1. m.
Aquis Sulis (Bath) Britanniae (VII 56 vidit Huebner).

4586^ [i.] h. d. d. I
Marti L|[eM]cet. et Vi[c|f]oriae M . .
|
[S]everinus
[p]|ro suis fil[t]|s Sperato e[t] |
Pupo c'iv[ib. \
r]reveris . .
|

Grosskrotzenburg ad Moenum rep. a. 1895 (Limesblatt n. S f1895J p. 155).

4587 deo Mecurio (sic) Adsmerio L Venixxam.' v. s. 1. m.


In vasis ahenei, reperti Poitiers, margine (XIII 1123 vidit Hirschfeld). —
1) Idem nomen XIII 15S7, similia III 5797. 5820. 582S.

4588 d. Atesmeri- Heusta


V. s. L m.
Meaux duae gemellae signorum aeneorum quorum pedes vel vestigia
rep., bases
tantum restant (XIII 5025 delineavit Longperier Comptes rendus de V Academie des
inscr. et belles lettres 1868 p. 452). Inscriptiones coniungendxis esse, legendumque
d. Atesmerio Heusta v. s. 1. m. putat Longp^rier.

4589 Genio Mercur[n] Alauni lul. Ac...)nius Augustinus ex v.| |

s. L L m.
Manhemii (Brambach n. 1717 p. XXXI; Haug Denksieine des Antiquariums
in Mannheim n. 88). —
Alaunio videtur esse dedicatus t. repertus in Gallia Nar-
bonensi, prope Alaunium stationem viae Taurinis Arelate ducentis, XII 1S17 (cf.
Hirschfeld l. c).
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Germaniae. 209

4590 Mercurio |
Arverno ' |
M. lulius |
Audax |
pro se et |
suis 1. m.
(in unoquoque latere: arbor).
Inter Novaesium (Neuss) et Krefeld rep., prope praedium Gripswald, non longe
a Rheno et Gelduba, est in museo Bonnensi (Brambach n. 256 vidit). 1) Alia ara —
eiusdem dei una inventa est (Brambach 2S7), cf. praeterea Brambach2029. Mercurius
Arvemus is est cuius praecipua sedes apud Arvemos fuit, cf. infra N. 4600.

4591 Adverno (sic) |


L. Valerius |
Atticus |
[»]mp. i[p]s.*
Coloniae Agrippinae (Klein Ami. Rhenan. 90, 1891 p. 199). — 1) Sic litteras
evanidas supplevit editor.

4592 Mercurio |
Arvernorigi *
|
Cossiiius d|onavi es visu |
ietus libes
merito.
Millenberg(XIII 6605= Brambach 1741 vidit Zangemeister). — 1) Cf Hirschfeld
C. I. L. XIIl p. m^.
4593 (eques, quem bestiae duae invadunt) deo Mercurio Ranelonnessi*
*
G. Propert. Secundus V. S. 1. m. (In parte aversa disci) p. III '.'.

Normandia
Berthouville in discus argenteus, iam Parisiis (XIII 5183, 25
rep. ,

vidit Hirschfeld). Una reperta sunt multa alia vasa argentea eidem deo dicata
(XIII 5185, 1 seq.). —
1) Kanetonnum olim dictum fuisse locum quo titulus rep. est
recte fortasse coniecit Lenormant. 2) Pondo libras tres trientem (sextantem —
significari putant, scilicet posito pro —, propter verum pondus disci).
'.'.

'
4594 Mercuri Cliannini | |

Rohr prope Blankenheim (Freudenberg Ann. Rhenan. S5, 1875 p. 175; Wiede-
mann ib. 92, 1892 p. 272). — 1) Vesligia incertarum litterarum. De Mereurio Chan-
ninefatium cogitavit primus editor , cf. Scherer Sitzungsber. der Berl. Akad. 1884
p. 577 not. 1 (aliter Much Zeitschr. fiir deutsches Alterth. 53, 1891 p. 208).

4595 Mercurio Cinibrio (reiiqua, partim detrita partim ut videtur erasa


| |

legi non potuerunt).


E monte Heiligenberg (prope Heidelberg) translata Handschuchsheim, iam Hei-
delberg (XIII 6402 vidit Znngemeister).

4596 in [A.] d. d. deo |


Mercurio |
C[im]briano' |
aed.'' cum si|gillo

et aram posuit |
Marcellin|ius Marcianu|s cor.' coh. IV Aq. |
v. s. 1. 1.

mer., Fau|stino et Ru|fino cos.^


Mogontiaci (XIII 6742, Brambach 1284 semel descripta saec. XFIl). — 1) C .ma-
briano vel mambriano traditur. Mercurio Cimbriano dedicati sunt etiam tituli Mil-

tenberg rep. XIII 6604. 6603. Hunc quoque titulum in regione Miltenbergensi reper-
tum esse coniecit Zangemeister (XIII l. c.) 2) Aediculam. 3) Cornicularius. — — —
4) Traditur coss. (a. 210).

4597 deo Mercurio I


|
Cimiacino |
aram turariam M. Paternius Vi-| |

talis, qui aedem fecit et


| |
signum posuit, v. s. 1. 1. m.
|
Dedicat. III kal. |

Octobr. Gentiano et Basso cos.*


I

Ludenhausen prope Epfach (Abudiacum) Raetiae rep., deinde Augustae Ftn-


delicorum (III 3775 vidit Mommsen). — 1) A. 211.

4598 deo Mercurio Cisso|nio Dubilalia Castula |


uatione Syria tem-
plum I
et porlicus vetustate conlabsum denuo de suo restituit.
| |

Fesontione rep. (XIII 3575 aliquoties descripta saec. XFH). Alii Mercurio
Dessau, Inscriptiones Latinae II. 14
210 Caput XI.

Cissonio dicati tituli sunt XIII 6083. Bi-ambach 400 (= Diintzer JlterthUmer det
Museum Wallraf-Richartz p. 26 n. 10). H6I.

4599 (ieo Mer. Clavariati.


Les Granges, non procul a Troyes , rep., patera argentea (XIII 5020 vidit
Froehner). In parte antica paterae caelatus est Mercurius in aedicula stans.

4600 num. Aug. |


et deo Mercurif«ic; |
Dumiati^ |
Malutinius |
Victo-
rinus |
d. d.
In agro Arvernorum (Auvergne), in summo monte Puy-de-Dome rep. a. 187i
in fundamentis aedificii antiqui, tabella aenea, iam Clermont-Ferrand (XIII 1325
vidit Hirschfeld). — 1) Montem Puy-de-Dome aetate antiqua appellatum esse
Dumium ex hoc agnomine Mercurii videtur colligi posse. hi hoc ut videtur
fano stetit colossus aeneus Mercurii quem in civitate Galliae Arvernis Zenodo-
rus artifex fecit temporibus ]\eronis (Plin. h. n. Si, 4S). Item hoc videtur fuisse
fanum apud Arvernos situm, Gallica lingua Fasso Galate vocatum (cf. infra
JV. 4604), quod temporibus Faleriani et Gallieni incenderunt Alamanni (Gregor.
Tur. hist. Franc. I, 32). Cf Hirschfeld XIII p. 194, Sitzungsber. der Akad. d. Wiss.
Berlin. 1897 p. 1102. 1112.

4601 deo Mercurio lovantucaro pro salute Romaniae Romanae et |

Romani Severi lulius Romanus pater vissu (sic traditur) monitus v. s. 1. m.


| |
1.

Tholey prope St. ff^endel, in finibus Treverorum, rep., cista ut dicitur aenea
(Ann. Rhen. 49, 1870 p. 188 semel descripta a. 173S).

4603 Aug. sacr. deo |


Mercurio |
Victori Ma^gijjniaco* Ve[/]launo* |

C. Capitoius (sic videtur) Macri|nus restituit.


Hieres ad Rhodanum non longe a Lugduno (XII 2575 vidit Allmer). — 1) Mac-
niaco, 2) Veilauno lapis teste Allmero.

4603 in h. d. d. |
deo Mercur. Mocco* |
L. Mascl. Masculus et |
Se-
datia Blandula mater ex voto. |

Andemantunni quae et civitas Lingonum (Langres) (XIII 3676 partem vidit


,

Hirschfeld). —
1) Dei nomen mansisse per multa saecula colli cuidam appellato Mont ^

de Moque' sito prope Langres ex actis quibusdam ecclesiae Lingonensis referunt.

4604 [«]n h. d. [d.]


I
deo Mercu[no] |
Vassocaleli* |
Mandaloniu[s] |

Gratus d. [rf.]

Bitburg in Treveris (Brambach 855 ; vidit Zangemeister cf. C. I. L. XIII p. 194


not. 4). — 1) Hoc vel simili vocabulo fanum nobile apud Arvemos (Mercurii sine dubio)

appellatum esse tradit Gregorius Turonensis; cf. ad 1S.4600 et Hirschfeld Sitzungs-


ber. der Akad. d. Wiss. 1897 p. 1115 nnt. 1.

4605 Merc. | Aug. Visucio lul. |


Montanus T. lul. |
Secundi Fausti |

lib.
I
v. s. 1. m.
Burdigalae (XIII 377 vidit Hirschfeld). Fisucii titulos composuit Keune
Wesld. Ko7'respondenzbl. 1897 p. 82 seq.

4606 Mercu|rio Vijdulco* |


(Mercurius stans) \
cives [
Lemo|vic. |
v.s. L m.
j

Burdigalae (XIII 376 vidit Hirschfeld). — 1) Fortasse esse debuisse VIBVCO


observat Hirschfeld.
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae. 2l!j

4607 Visucio j
aedern cum sign[o] |
C. Candidius |
Calpurnianu[s] |

d. c. c. S. N.*, item dec* [c.] |


c. Nemet.' fec.
In monte Heiligenberg tupra Heidelbergam rep., est Mannheim (XIII 6404
vidit Zangemeister). Eodem loco complures
Mercurio dicati prodierunt tituli
(XIH 6598. 6599 =
Br. 1705. XIII 6400. 6401 Br. 1702). 1) Decurio civium = —
civitatis Sueborum Nicretuvi (sic Zangemeister C. I. L. XIII 2, p. 251, Neue Heidel-
berger Jahrb. 5, 1895 p. 4, collato titulo XIII 2655). Civitatis eius caput fuit Lopodti-
num, hodie Ladenburg. Ab eadem civitate positi sunt miliarii quos svpra dedimus
N. 472. 352. — 2) Sic litteras conlignatas legit Zangemeister. — 3) Decurio civium
eivitatis Nemetum (cf. supra N. 428 not. 2).

4608 (Mercurii et Visuciae imagines fraetae) deo Mercurio Vi[sucio et


sacte (sic) Visu[cie, P. Quartionius |
Secundinus decu[r. |
c]ivi. Suma.' ex
iu.* V. s. 1. m.
Ad vicum Kongen (prope Esslingen ad Nicrum fl.), ubi fuit Grinario, rep.,
est Stuttgarti (XIII 6584 = Brambach 1S81 vidit Zangemeister). — 1) Decurio civi-
tatis Sumalocennensis. De Sumelocenna sive Sumalocenna, sita ibi ubi est fiotten-
burg, ef supra N. 2554 (ubi vere in lapide est qq.), infra inter municipales Germa-
niae et imprimis Zangemeister C. I. L. XIII 2 p. 214 seq. 2) lussu. —
4ou9 (prolome muiieris ; protome Mercurii iuvenilis petasati; caduceus)
deo Mercurio et Ros|merte Caotius Titi fllius ex vot. |

Langres rep. (XIII S677 vidit et delineavit Petavius).

4610 in h. d. d. deo |
Mercurio et Rojsmerte, Docci |
Aprossus et
Ac|cep[f]us Illlllviri A[M]gustal., |
v. s. 1. m.
Rheinsport ad Mosellam in finibus Treverorum rep., est Mannheim (Haug
Denkst. des Antiquariums in Mannheim n. 1S).

4611 Aug. sa[c.] |


deae Rosm[[er]tae |
Cne.* Com|inius Cajndidus |
et
Apro|nia Avi|tilla |
v. s. 1. m.
Gissey-le-Vieil in finibus Haeduorum (XIII 2851 bis vel semel tantum de-
scripta). — 1) Fix recte exceplum.

4612 (Mercurius, chlamyde et torque indutus, sin. caduceum tenens, dextr.


erumenam, super aram vel polius cistam apertam; retro animal quoddam; iuxta
deae, forlasse Rosmertae, figura mutila) [/]ndus Mediom [a/riC.] |
Mercurio v.

\l. m.\ S. (In latere sin.: figura muliebris mutila; in latere d.: homo [vel deusj
caedens arborem, supra arborem caput bovinum, grues tres^).
Prope Augustam Treverorum rep. (Lehner Korrespondenzbl. d. fVestd. Zeitschr.

1896 p. 53 seq., cum imagine \frontis et lateris dextri ; cf. Reinach Revue celtique
48, 1897 p. 237). —
1) De heroe arborem caedente et de gruibus cf. ad N. 4615*.

4613* lovis (lupiter, sceptrum et fulmen tenens; ad pedes eius aquila). In


latere sinistro: Volcanus (Vulcanus pileatus, malleum et forcipem tenens). Inlatere
dextro: Esus* (deus seminudus securi, quam dextra tenet, salicem caedens'). In
parte aversa: tarvos trigaranus' (taurus dorsuali omatus ; retro salices arbores,
inter quarum folia grues tres capiti et dorso tauri insidere videntur*).
14*
212 Caput XI.

4613^ [C]ernunnos* (deus barbatus, auribus cervinit et comua gestant

cervina, ex utroque cornu torquis suspensa est). In latere dextro: Smert^MWjos

(deus barbatus, dextra clavam contra serpentem tollens). In parte aversa: Castor
(Castor equum tenens). In latere sinistro Pollucis nomen periit (deus equum tenens).

4613° Fort . . .. (deae duae, una nescio quid rotimdum, altera in humero
arcum vel lanceam gerens). In parte aversa • • . lUS . . . (deus loricatus et galeatus
et mulier, Mars ut videtur et Fenus). In lalere dextro Mercurii et alterius dei, in
latere sinistro nescio quorum duorum deorum imagines; inseriptiones perierunt.

4613** Tib. Caesare |


Aug., lovi optum[o]* |
maxsumo |
nautae Pari-
siac[l] publice posieru|n[f], (In parte aversa) Eurises (homines tres barbati

I

pileati cum peltis et lanceis; unus praeterea manu dextra circulum gerit. In
latere dextro homines tres imberbes pileati cum num-
scutis et lanceis,' inscriptio
quam videtur adfuisse. — In latere sinistro) Senani Useilom® (homines tres mu-
tilati, medius cornutus videtur.).
Parisiis rep. a.4740, arae quatluor (XIII 5026bcda vidit Hirschfeld ; imaginem
primae dedit Reinach revue celtique 18, 1897 p. 234, omnium imagines Desjardins Geo-
graphie de la Gaule III p. 261 seq., anaglypha enarravit Mowat bull. epigraphique de
la Gaule 1, 49 seq.). —
1) Esus deus Gallorum memoratur a Lucano 1, 44S et
Lactantio inst. div. /, 24. —
2) Idem deus arborem caedens, itemque grues tres non
cum tauro, sed tamen cum capite bovino, redeunt N.4612. Mowat bull. epigr. 5
p, 46S confert ciconias quae extant in ara Chesterholmiensi FII 704. Fabulas Hiber-
niae cum his composuit Arbois de lubainville revue celt. 49, 4898 p. 247 seq., revue
arch. 56, 4900 p. 70 seq. — 3) Taurum et tres grues significari apparet. — 4) Cor-
nuti significationem in hoc vocabulo inesse putant. — 5) o Uttera ad versum
sequentem reiecta (cf. Hirschfeld l. c). — 6) In priore vocabulo testes idonei con-
sentiunt; in altero s litteram non agnovit Hirschfeld (useiloni Mowat). Vocabulis
his idem Gallice significari quod Latine in antica scriptum est, aram a nautis
Parisiacis publice positam esse, nonnulli sibi persuaserunt, sine causa.

4614 deo Sucello, |


Nantosuelte ' : |
Bellausus Masjse^ filius v. s. 1. m.
(deus barbatus, sceptrum tenens malleatum; dea alala).
Saarburg Lotharingiae, in finibus Mediomalricorum rep. a. 4893, iam Metz ,

in museo (fFendling Korrespondenzbl. d. westd. Zeitschr. 4893 p. 229; Keune ib.


4896 p. 35; imago est fVestd. Zeitschr. 4896 p. 540; Jahrb. der Gesellsch. f. lothring.
Gesch. u. Alterthumskunde 4896 p. 469). 1) De Sucelo sive Sucello cf. infra —
N. 4689; Nantosuelta ignota est. —
2) Idem nomen est supra 4580. XIII 6547
(= Brambach 4696) et alibi,

4615 I. o. m. I
Sucaelo et |
Gen. loci pro |
salute C. |
Calpurni |
Sep-
piani p. p. |
leg. XXII Pr. p., |
Trophimus |
actor [ef?] can|abari ex |
voto.
Mogontiaci rep. a. 4882 (XIII 6750; Keller inscr. mus. Mogunt. n. 23^,
Ann. lihen. 74, 4882 p. 489).

4616 lovi Accioni'


|
[pa]trio Suetrius |
[5a6j]nus* leg. |
. . .

4616* dis reducibus |


patriis | Siietrius Sabinus* | leg. Aug. pr.
pr. fec.
In museo Pestinensi, haec certe rep. prope Pesth in ripa Danuvii (III 5428.
5429 cf. Eph. 2, 654 vidit Mommsen). 1) Lacum Lemanum a Graecis appel- —
latum esse Accion (?) tradit Avienus or. marit. 685, quem locum contulit Holder celt.
)

Titali sacri et sacerdotum. — Numina Galliae. 213

Spracfischatz Acionna dea (infra N. 4693) non videiur huc pertinere. Unde
s. v.

oriundus fuerit qui titulos posuil (not. 2), nescimus.


is 2) Est C, Octaviu* —
Appiut Sueiriu* Sabinus supra N. 4459.

4617 I. 0. m. Addo ex volo I


|
po|suit pro s|alute sua |
suorum^^.j
mannoe diem (reliqua evanida).
|
*

Altrip prope Spiram rep. (XII/6128 vidit Zangemeister). — 1) Haec obscura.

4618 I. 0. m. Agganai|co* M. No|nius Verujs cum suis |


v. s. 1. m.

I

Ticini (F 6409 vidit Mommsen). \) Cf. infra N. 4820.

4619 I. 0. m. I
Adceneico' v. s. 1. m. |
Firmasius Mansu|[6^u5] . . .

Mediolani (V S78S vidit Mommsen). — 1) Adoneico aliquando editum erat,


male.

4620 lovi I
Baginati' |
Corintbus |
Nigidi |
Aeliani |
ex vot.
Morestel in finibus Allobrogum (XII 2585 Hirschfeld vidit eclypum). — 1) Cf.
infra N. 4669.

4621 I. o. m. Bussumario ' |


C. Atil. Eutyches Aug. |
col. Apul. pro
salute I
sua suorumq. omnium |
exedram long. p. XXX latam |
p. XXV
cu[jn porti]cn pec. sua f[e]cit.
Apuli (Maros Porti) in Dacia rep. (lung arch. ep. Mitth. 49, p. 70). 1) Eidem —
deo (I.0. Bussumaro) dicatus est alius tiiulus Apulensis III 4033, eidem fortasse

Moesieus III S. 42405. Agnomen dei Gallicum (Busu et Bussumarus legitur in nummis
Gallicis, cerie ex parte repertis in Pannonia, cf. Lelewel etudes numismaiiques

1,277; fFiener num. Monatsh. 2, 4864 p. 403; Muret-Chabouillei catal. des mon-
naies gauloises de la bibl. nationale n. 40444. 40444).

4622 I. o. m. Tanaro' |
T. Elupius* Galer. |
Praesens [CT]unia» |

pri. leg. XX V. v. |
Commodo et | Laterano |
cos.'* |
v. s. I. m.
Chester rep. a. 4635, nunc Oxonii (VII 468 Huebner vidit sed evanidam; vi-
detur non plus semel descripta esse). — 1) Cf. Much Zeitschr. f. deutsches Alterth. 55^
4891 p. 572. — 2) Nomen corruptum. — 3) Gunia tradiiur. — 4) A. 434.

4623lovi Ta|ranuco' Arria Suc|cessa v. s. |

Scardonae in Dalmatia rep. (III 2804 ad apographum factum saec. Xf^II). —


1) Incerium an cum hoc deo componendus Taranis deus Gallorum memoraius a
Lucano 4, 443,

4624 (lunula) deo I


Taranucno |
Verat[i]us |
Primus |
ex iussu.
Prope Boeckingen (ibi ubi N. 2615) rep., est Siuilgari (XIII 6478 = Bram-
bach 4389 vidit Zangemeister).

4625 in h. d. d. deo |
Taranucno |
Travini* |
quibus ex |
collata |

stipe .... I
lul. lu . . .
I
c. co . . . .
I
iuss
Godramsiein prope Landau rep., est Manhemii (XIII 6094 vidii Zangemeisier).
— 1) Focabulum obscurum (prima litiera incerta).

4626 I. o. m. Uxellimo Serandius I


*
|
(sic) |
Verinus |
dec. Cel. p.

i. (*ie), Pomp. Ursula eius cum Urso fil.


I I
j |
v. s. I. m.
In pago Bukovza, prope Roemerbad Tiiffer, provinciae Norici (III 3443 cf.

p. 4829 vidit fFilmanns). — 1) Cognomen lovis Gullicum, cf. infra N. 4695*.


' .

214 Caput XI.

4627 (imago Herculis fracta) Herculi |


Maliator.*
Obernburg ad Moenum (Christ Ann. Rhen. 62, i878 p. 49 vidit Zange-
rep.
meister cf. JSeue Heidelberger Jahrb. 189S p. SS not. 4). 1) Herculi Mal{1)ialori, —
explicat Zangemeister, qui monuit malleum atlribui solitum esse a Germaniae po-
pulis summo apud ipsos numini (Thunar). Nomen dedieantis fortasse in alio la-
pide scriptum erat (Zangem.).

4628 Herculi |
Magusan|[o] ' sacrum |
Val. Nigri|nus dupli. |
alae
Tun|grorum.
Ad vallum Pii Brilannicum inter Polmont et Mumerills rep. (FJI 4090 bis ut
videtur descripta). — 1) Idem deus est supra N. 2188 (ubi non Macus-, sed Magus- in
lapide esse iam constat: FI 51162) et in titulo Bonnensi Ann. Rhen.7S,74 (cf. infra
N. 4780 not. 2); praeterea memoriam eius servaverunt nummi Postumi (Eckhel 7, 444).

4629 (rosa) Herculi Magusano et I


Haevae* Ulp. |
Lupio et Ul|pia

Ammava |
pro natis v. s. l. m. |

In insula Batavorum in regione dicta Betuwe, deinde Bruxellis (Brambach 150


aliquoties descripta saec. XyillXFIII). — 1) Sic unus ex testibus, Ma|cusano ple-
rique. — 2) Sic (duabus postremis litteris contignatis) plerique ex descriptoribus,
Haeva nonnulli. Vix cogitandum de Hebe-Graecorum, potius de Caiva infra N. 4741.

4630 pro sa[?.] .... I


[Herc] uli Magusan[o] . . |
. . is Abirenibu[s, Sit\-
vano et Geni[o] . . ., |
. . ne Mahal . . .
|
. . . rie, Mercu[no] . .
]
[ce/e]risque
dis dea[6MsqMe |
omn]ibus, Similin[ms] ]
. . . nus vered[ar.]* ..[... stis Dir-
mes .... I
... nus item c. . . |
. . . cu . . .

Deutz rep. (Schworbel Ann. Rhen. 77, 1884 p. 4S cf. Ihm ib. 85 p. 172 n.4S0; vidit
Zangemeisler). —
1) Numeros veredariorum novimus in Germania superiore (Limes-

blatt n. 27 p. 765) el in Dacia (III 1579S/6 arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 47 p. 224). =
4631 Aug. sacr. |
deo |
Herculi j
Sex. Orgius |
Suavis' |
d. s. p. d. |

L. d. ex d. pag.^
4632 Aug. sacr. |
deo Merculrio |
Sex. Orgius |
Suavis* |
d. s. p. d.
|

L. d. ex d. pag.^
Chalon-sur-Saone, ubi fuit Cavillonum Haeduorum (XIII 2609. 2608 vidit
Hirschfeld). —
1) Idem homo Augustonemeti titulum XIII 4462 dedicavit Genio
Arvernorum. —
2) Locus datus ex decreto paganorum.

4633
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Germaniae. 216

imago. Ceterum hac tuiu inseriptione Ligoriut et Dianae Arduinnae titulos non-
nuUos confinxit (XIF 430*. 436*) et Camuli (cf. ad N.4SS0). 2)'Cives" (sic —
scriptum in titulis militum oriundorum ex Germania etiam supra N. 2S08. 2S64.
2575, in/ra N. 4743.4811.4852. Brambach 981) vel potius'^ civis Remus^ ideo sepa-
rantur, ut tribus, quae nulla fuit, locus legitimus aliquo modo expleatur (Henzen).

4634 I. 0. m. I
et Genio loc[tJ, |
Marti Hercul[iJ |
Mercurio ' |
Anibio-
marcis^ millites leg. XXX U. v. |
M. Ulp. Panno, |
T. Mans. Marcus, |
M.
Ulp. Lellavvo, |
T. Aur. Lavinus |
v. s. 1. m.
Rigomagi (Remagen) rep. (Braun Ann. Rhen. 26, 18S8 p. 11S; inde Bram-
bach 646). —
1) Sub Martis Herculis Mercurii nominibus latere tria summa nu-
mina Germanorum (Tac. Germ. 9) monuit Zangemeister Neue Heidelberger Jahr-
biicher 189S p. S2. Cf. infra N. 4853. 2) Focabulum videtur pertinere ad deo- —
rum nomina quae praecedunt, sed significatio latet (cf. Zangemeister l. c. p, S5).

4635 Mercurio Apoliini Minervae* Togirix |


Metiae f. v. s. 1. m. ( ( | |

Eburoduni (Yverdun) (XIII SOSS Inscr. Helv. 139 vidit Mommsen). V^ A = —


Gallis maxime Mereurium, post hunc Apollinem et Martem et lovem et Minervam
coli tradit Caesar b. Gall. 6, 17.

4636 ApoUini Anextiomaro* M. A. Sab.^


South Shields (prope Newcastle) rep., patera aenea (Eph. ep. 7, 1162 vidit
Haverfield). — 1) quam Anextlomar- est in aere (Haverfield archaeolo-
Sic potius
gical journal SO, 1895 p. 296). Idem numen memorari in fragmento lapidis (. i .

Anex . . . superest in v. 1) adservato in oppido Le Mans (XIII 5190) notavit f^ille-


fosse bull. monumental 1889 p. SS5.

4637 ISum. Au[^.] I


et Genio Apol[/]inis |
Atepomari, lul. Atr|ectus
Craxanti fil. et lul. |
Gnaius Atrecti fil. d. s. d.
Non longe a Poitiers rep., loco dicto Peu-Berland, in confiniis Pictavorum
et Biturigum Cuborum (XIII 1518 ; Revue celtique 1896 p. 5S).

4638 et' deo ApoUini ]


Cobledulitavo |
M. Pompeius, C. Pomp. Sancti |

sacerdot. |
Arensis* fiL, Quir. Libo' |
sacerdos Arensis^ |
qui templum
deae |
Tutelae et therma[s] |
public. utraq. oI[tm] vetustate collab[sa] j
sua
pecunia rest., |
v. s. 1. m.
Perigueux, ubi fuit Fesunna Petrucoriorum , cf. supra N. 575S (XIII 939 vidit
Hirschfeld). — 1) Cum basis supeme integra sit, fortasse alter lapis superpositus fuit,
et in eo allerius deinomen xcriptum. 2) Sacerdos Arensis est sacerdos ad aram —
Augusti Lugdunensem. —
3) Idem homo cum patre memoratur in titulo Lugduni
reperto XIII 1704, in quo uterque appellatur sacerdos.

4639 Apollini I
Mapono* |
. . Terentius |
. . f. Ouf. |
Firmus Saen.^j
praef. castr. |
leg. VI V. p. f.'
|
[rf.J d.
Hexham in Britannia rep. (FII 134S descr. Bruce). — 1) ApoUini Mapono
videtur etiam dedicatus esse titulus f^II 218. 'MaponC locus aliunde non notus
nominatur a Ravennate (S, 31 p. 436, 20) inler diversa loca Britanniae (Hue.). —
2) Intellegitur Saena Italiae (Siena). 3) Praefectus .castrorum legionis sextae —
Fictricis piae fidelis.

4640 deo I
Mapono |
et n.* Aug. |
Durio |
et Ramio |
et Trupo |
et
Lurio I
Germajni v. s. I. m.
216 Caput XI.

In Britannia non longe a vallo Hadriani, loco dicto Armlhwaite, prope


Plumptonwall (FIl 332 bis ut videtur descripta). 1) Numinibiis. —
4641 in h. d. d. |
Apollini Tou|tiorigi {
L. Marinius |
MariDia|nus 3
leg. VII I
Gem. Alexan|d[mjnae'compos. vojti

Aquis Mattiacis (Wtesbaden) rep. (Brambach iS29; Lehner mus. ff^isbad.


n. 312). Similiter Apollini cuidam cognomine Gallico videtur fuisse dedicatus t.
Bonnensis (dudurn deperditus) Orell. 2021 Brambach 463 (APOLLINXIVIGI vel =
APOLLINI LIVIC-I vel APOLLIN-LIVICI apographa). 1) Focabulum erasum. —
4643 deo Apollini Vindonn[o] . . Urbicilus Flaccus v. [s. 1] m.
4643 (caput virile radiatum et alatum, scilicet Apollinis vel Solis) \deO
Apollim Vind]onno et Fontibus . [Pjrisci v. s. 1. m. |
. . .

In finibus Lingonum, loco dicto la Cave, prope Essarois, rep., iam Chdtillon
in museo (XIII S644. S643 vidit Hirschfeld; Thedenat mem. des antiq. 49, 4888
p. 211. 212).

4644 Apoll. I
Virotuti |
T. Rutil. Buricus |

Prope Annecy rep. (XII 2323 vidit Hirschfeld). Ad eundem deum fortasse
pertinuit XIII 3183.

4645 pro salute et |


victoriae (sic) Aug.* |
ApoUini et Ver|iogodumno |

tribunalia dua |
Setubogius Esuggi |
f. d. s. d.
Amiens, iam Parisiis (Orell.2062; Revue arch. 1899, 2 p. 226). 1) Sic (lit- —
terisA et n contignatis) Seymour de Ricci Revue arch. l. c, adprobante Mommseno
qui et ipse vidit ; antea legerant VICTORIA EXXG. (= exercituum Germaniae).

4646 ApoUini |
Granno |
Q. Lusius |
Sabinia|nus |
proc. |
Aug. |
v.

s. [/.] m.
In Scotia prope Edinburg rep. (FII 1082 saec. XFI aliquoties ut videtur
descripta).

4647 in h. d. d. [d]eo Apolli|n[e 6r]ra[nn]o Phoeb. |


L. I[n]genuviu[«]
Prilmanu[s] ex voto p.
Treveris (Hettner Steindenkmdler des Museums zu Trier p. 56 n. 47). —
[Gjranno, Camenis aliisque compluribus diis dicatus est tit. Bonnensis supra IV. 1193.
Apollo Grannus praeterea ex multis aliis tilulis notus est.

4648 deo Apol|lini Gran|no Amar|cohtan. |


Veranus |
Verci f. |
Ti-

lande[r]' |
m.v. s. 1.

Prope Augustodunum (Autun) rep., loco dicto Branges (XIII 2600 vidit Hirsch-
feld). —
1) Incerlum utrum cognomen Ferani an ethnicum (Hirschf.).

4649 ApoUini Granjno Mogouno* aram Q. Licini. Trio d. s. d. | | |

Horburg prope Colmar rep., posiea Argentorati, ubi periit anno 1870 (XIII 3513
vidit Brambach n. 1913). —
1) Cf. infra ad J\. 4706.

4650 Apollini I
Granno |
et Nymph|is C. Vidius |
lulius pro |
se et
suis V. s. 1. 1. m.
I

Rep. ad Danuvium in monte Ennetach, est Ulmae (III 3861 ef. III S. 11891
vidit Zangemeister).
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae. 217

4651 ApollJDi GraDDo et sanctae Hygiae | . . at. deum i[p]s[o]-

rum pro salute Luc ....


Faimingen in alveo Danuvii rep. , est Avgtburg (11/ SS73 cf, III S. p. i8S4
viderunt Mommten et Hirschfeld),

4652 ApolliDi I
GraDno et |
saDCtae |
SiroDae |
sacrum.
Homae (FI 36 descr. Smetius aliique).

4653 Apollioi I
et Sironae |
idem* |
Taurus (in lateribus iuvenis, vir,-
in parte postica: Apollo).
Luxovii (Luxeuil) in Sequanis in thermis rep. (XIII S4S4 vidit Hirschfeld).
Eodem ioco prodiit 7V. 4680*, ubi vide. 1) idem potius quam itidem. —
Alia ara ab
eodem Tauro iuxta videtur fuisse staluta.
Apollini et Sironae praeterea dicati sunt lituli XIII 6272. 6438 C<— Bram- =

bach 919. IS97 =


Orell. 2048. 2047). III SS88.

4654 SiroDae |
Abducietus |
Toceti fil. |
v. s. 1. m.
Burdigalae (XIII 382 vidit Hirschfeld).

4655 (protome vmliebris) deae BiroDae I


Maior Ma|giati filius | y.

s. 1. m.
St.-Avold rep., postea Argentorati (Robert Spigraphie de la Moselle I p. 93).
Deae Sironae dedicati sunt praeterea tituli Treverensis (Brambach n. 814; Hettner
Steindenkmdler des Museums zu Trier n. 49), ubi item scriptum est DIRON-, alii-
que comptures (XIII 6327 =
Brambach 1698 =- Hen&en 3912; XIII 544S ; Ann.
Rhenan. 44/3, 1868 p. 65).

4656 deo ApollliDi BorvoDi |


et DamoDae |
C. DamiDius |
Ferox civis |

LiDgonus ex |
voto.
Bourbonne-les-Bains, inter Langres et Epinal (XIII 3911 Zangemeister vidit
ectypum gypsaceum). Eodem loco alii multi tiluli eisdetn Borvoni et Damonae

positi reperti sunt (XIII 3912 seq.; Chabouillet rev. arch. n. s. 59, 1880 p. 18seq.). —
A Borvone (N. 4638. 4639 not. 5) sive Bormone (JS. 4639), deo sine dubio aquarum
salutarium, apparet et hunc locum nomen habere et alia similiter appellata, Bourbon
Lancy (cf. N. 4639) et Bourbon l' Archambault. Hoc loco (Bourbon 1'Archambault)
qui extant fontes caiidi, ii videntur esse qui in tabula Peutingerana appellantur
Aquae Bormonis. Eidem deo dedicati sunt ad Aquas Sabaudiae (Aix-les-Bains) tituli
XII 2445. 2444. Etiam Bormanum et Bormanam (infra N. 4670), ilem deum Borma-
nicum (supra N. 4314), huc pertinere probabile est (videndum an huc non per-
tineat etiam F7304).

4657 Aug. sacr. |


deo Albio et Damouae * Sex. Mart. |
Cocillus ex
iussu eins v. s. 1. m.
Prope Arnay-le-Duc, inter Autun et Dijon, ad thermas (source minerale de
Maizieres) vas aeneum olim inauratum, litteris punctim scriptis (XIII 2840; delineavit
Fillefosse bull. det antiquaires de France 1899 p. 522). — 1) Cf N. 4636. 4639.

4658 Aug. sacr. deo |


Borvoui et CaDdi|do aerari^ sub cu|ra Leouis
et Mar|ciaDi ex voto r.*; |
aerari doDa.^
Enlrains (inter Auxerre et Nevers), ubi fuit Intaranum vicus Senonum (XIII
2901 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Inteilege fabrot aerariot. — 2) RetUtue-
runtf — 3) Aerarii donaverunt.
.

218 Caput XI.

4659 C. lulius Eporedirigis* f. Magnus |


pro L. lulio Caleno* filio |

Bormoni et Damonae^ vot. sol. |

Bourbon-Lancy (in Burgundia vetere, hodie dep. Saone-et-Loire ; cf. ad N.46S6),


non longe a Ligere fl. (XIII 2805 Ilirschfeld vidit ectypum gypsaceum). 1) Epore- —
dorix Haeduus memoratus a Caesare b, G. 7, 59seq. potest fuisse e maioribus huius, —
2) Fortasse hic lulius Calenvs Haeduus memoraius a Tae. h. 3, 56. 3) Alius —
titulus eodem loco rep. (XIII 2806) dicatus est Borvoni et Damonae, iisdemque vi-
dentur fuisse dicati XIII 2807. 2808.

4660 deae |
Suli Mi|nervae |
Sulinus |
Matu|ri fil. |
v. s. 1. m.
Bath rep. ad caput fontis calidi (FII 45 vidit Huebner). Illo loco fuerunt
Aquae Sulis memoratae in itinerario Ant. p. 486. Memorat hos fontes calidos Bri-
tanniae eliam Solinus 22, 40 (18), aitque eos fuisse in tulela Minervae, seilicet Mi-
nervae Su/is. —
Cf. etiam ad N. 5154.

4661 Priscus (
Touti f. |
lapidariu[s], |
civis Car[nM]|tenus Su[W] |

deae v. [s.]

Bath rep. (Haverfield Proces-verbaux du Comiie des travaux hist. et arch.


1900 lan. p. II).

Deae Suli FII 40. 41) vel deae Suli Min. (FII 42) dedicati sunt eliam tituli
(sic
eodem VII 40
loco reperli —
42, dea Sul. (sic) titulus rep. Alzey XIII 6266 cf. Ihm
ann. Rhen, 85, 1887 p. 184 n. SS1. In titulo Dacico III 11S6 incertum est utrum
eadem dea an Suleviae Germanorum (infra N. 4772 seq.) intellegendae sunt.

4662 Sul[e]viae* Idennicae" Minervae votum. | | |

Prope vicum Collias Galliae Narbonensis, non longe a Nemauso (XII 2974
ad exemplum Guirani Nemausensis auctoris accurati). 1) Suliviae iraditur Cdae —
Sulev[iae] dicatus est titulus Trevir Hettner Steind. d. Mus. Trier n. 109; Sulevis
vel Suleviabus dedicatos tilulos habes infra N. 4772 seq.). 2) Loci Eyssenes, hodie —
Seynes dicti nomen comparant regionis illius periti.

4663 Minervae |
Belisamae* |
sacrum |
Q. Valerius |
Montao. |
q[x\

s{oto].
St.-Lizier in Aquitania (XIII 8 saepius descripta). — 1) Eidem deae videtur
esse dedicatus titulus Celticus Fasione in Gallia Narbonensi rep., quem edidit
Hirschfeld XII p. 162 (Ssyofia^og OvMovsog zoovxiovg Nafiavaaxig simQOV Brj-

Xrjaafii. Goaiv vsfJLTjxov . . .).

4664 p. s. d. d.* I
Q. Eniboudius j
Montanus "d^ |
leg. III Italicae |
ordi-

natus [e]x eq. |


Bom.^ ab domino |
imp. M. Aur. A[n]toni|no Aug., aram
posujit deo Abinio 1. m.

|

yHlavecchia prope Nizzam, deinde Parisiis (F786S Mommsen vidit ectypum).


1) Pro salute domus divinae. 2) Centurio. 3) Cf. supra N. 26SS. — Eodem — —
loco ab eodem homine ara posita est deo . . orevaio. Deo Abianio Aptae in Gallia —
Narbonensi posita est ara XII 6054.

4665 Adidoni et Augusto |


Sex. Talonius Musicus d. s. p. p. (ab
altera parte extat titulus Christianus)
Le Puy (XIII 1S7S vidit Hirschfeld).

4666 deo Alisano* Paullinus pro Contedio fil. suo v. s. 1. m. |


|

In agro Haeduorum loco dicto Fisignot rep., iam in museo Sangermanemi,

I
Tituli sacri et sacerdotum. — Nnmina Galliae. 219

in paterae aeneae manubrio, tilulus punctim exaratus (XIII 2843 vidit Hirschfeld;
cf. Huebner ex. scr. epigr. n. 932). — l) Idem deus memoratur in titulo Celtico
XIII S468 —» Huebner ex. ser. epigr. n. 951.

4667 deo Baconi* |


G. Laulius .. [/".] |
Sabinus |
decurio alae I
|

Flaviae ....
Chalon-sur-SaSne, ubi fuit Cavillonum
Haeduorum (XIII 2603 vidit Hirsch-
feld). —
Marcellus martyr Cavilloni cultus narratur ad atrium divi Baconis
1)

(sic certe unus codex actorum) perductus esse (act. Sanet. mens. Sept. II p. 200;
monuit Canat inscriptionis huius primus editor).

4668 Bacurdo* |
sacrum |
M. Alban[i]us |
Paternus |
optio |
v. s. 1. m. |

II Sil. COS.' (cornu copiae).


Coloniae Agrippinae (Brambach 38S e Grutero aliisque; fortasse semel tantum
deseripta). —
1) Alius eiusdem dei titulus ap. Brambach 386. 2) Duobus Silanis —
consulibus, i. e. a. 189.

4669 Felix Sme|ri f. Bagino |


et Bagina|tiabus' |
[v.] s. 1. m.
Tarendel prope Bellecombe in finibus Allobroguyn rep., iam Falence (Allmer
revue epigr. 3, 1896 p. 5S9 n. 1124). 1) Cf supra N. 4620. —
4670 Bormano et Borman[ae] | ]
P. Saprin[/ws] |
Eusebes v. s. |
1. m.
Prope Deam Focontiorum (Die) rep. (XII 1361 vidit Hirschfeld). — Borma-
nae praeterea dicatus est titulus XIII 2432. Cf. ad N. 4636.

4671 Aug. sacru. deo |


Brixantu propitiu*.
Prope MouUns-en-Gilbcrt (inter Autun et Nevers) rep., est Parisiis, clavis aenea
permagna (XIII 2812 vidit Hirschfeld el sinceram indicavit; dubitant de antiqui-
iate Babelon et Blanchet catal. des bronzes p.756 n.2424). 1) Brixanto propitio, —
4672 ex imperio |
T. Attius Quartus |
Caiiaro* v. s. 1. m.
Arelate (XII 6SS vidit Hirschfeld). — 1) Sic Ilirschfeld (cum altera I lon-
giore), Cailaro antiquiores auctores.

4673 in h. d. d. |
deo Caprion[i] |
L. Teddialius* |
Primus.
In finibus Treverorum rep. prope locum Miirlenbach (Brambach 849; Hettner
Steindenkmdler des Museums zu Trier n. 115). 1) TEBBIATIVS lapis. —
4674 Dullovi[o]* I
M. Licinius |
Goas |
v. s. 1. m.
Vasione (XII 1280 bis ut videtur descripta saec. XVII). — 1) DuUovi tra-
ditur. Eiusdem dei est XII 1279.

4675 [C.y Caesari Ger|manici [/",]* Aug. |


p. p. et Etnoso |
Anavus
Attici lib. V. s. 1. m.

I

Avarici Biturigum (Bourges) rep. a. 1882 (XIII 1189 vidit Hirschfeld).


1) C. et f. litterae sine vestigiis perierunt.

4676 [^]ug- deo Gisaco' . . uricius Agri|[co]la de suo polsuit. |

Evreux, ubi fuit Mediolanum Aulercorum Eburovicum (XIII 5197 vidit Hirsch-
feld). — 1) Haud diversus Gesacus deus, cui dedicatus est titulus Ambianensis,
quem citat Hirschfeld (XIII l. c).

4677 Lanovalo |
Q. Corn. |
Smertullus |
v. s. 1. m. |
pro Pla-
cido I
fratre.
22C> Caput XI.

Prope Cadenet Galliae JSarbonensis, non longe a Druentia fl., (XII 106S;
Rabiet memoires de la Soc. des antiquaires de France 1887 ]>. 558). Eodem loco

alius eiusdem dei titulus repertus est (Comile des trav. kist., proces-verbaux Febr.
mo p. FI).

4678 P. Cornelius |
Phileros |
Larrasoni* | v. s. 1. m.
Prope Moux (inter Narbonem et Carcasonne (XII 3569
Carcasonem) rep., est

vidit Hirschfeld), — 1) Eiusdem dei eodem loco alius titulus Latinus (XII 5570),
tertiusque Graece scriptus (ib.), reperti simt.

4679 Letinnoni' b. opif.^ |


imper. poni* |
Nemausenses.
Ledenon (inter Nemausum et Rhodanum), nunc Nemausi (XII 2990 cf. add.
p. 852 vidit Hirschfeld). —
1) ^ numine locum ubi titulus repertus est nomen

habere apparet. —
2) Bonae opiferae (Hirschf). 3) Imperio. 4) Intellege: — —
posuerunt.

4680 Luxovio et Brixiae* G. lul. Firma[w]us^ v. s. 1. m.

4680* [Zwjssoio I
et Briciae* |
Divixti|us Cons|tans |
v. s. [l.] m.
Ltixovii (Ltixeuil) in Sequanis, haec postea Fesoul (XIII S426. S42S huius
ectypum vidit Hirschfeld, illam semel tantum descriplam habemus medio aevo in
eodice quodam olim abbatiae Luxoviensis). — 1) Fortasse numina fuerunt aquarum
salutarium, cf supra N. 46S5 not. — 2) Firmar. ias. traditur.

4681 Maglo I
Matonio |
Atlo |
marmo|rarius |
v. s. 1. m.
Agen, ubi fuit Aginnum provinciae Aquitaniae (XIII 915 vidit Hirschfeld).

4682 Ti. Cl. Professus Niger omnibus |


honoribus apud Aeduos et |

Lingonas functus, deo Moritasgo' |


porticum testamento poni |
iussit suo
nomine et luliae |
Virgulinae uxoris et filiarum |
Cl. Professae et lul. Vir-
gulae. I
lul. Vir[^]ul[«] fil.
|
posuit.*
1652 (XIII 2875 descripserunt modo repertam Thomas quidam
Alesiae rep. a.

auctor incorruptus, et praeterea unus alterve). 1) Idem nomen, teste Caesare —


bell. Gall. 5, 54, regi Senonum fuit. — 2) Haec scripta in margine fortasse postea
demum adiecta fuerant,

4683 L. Crispius |
Augustinus [
dumvir diis |
Bubacasco et |
Rubeoni
votum I
s. 1. 1. m.
Demonte in Alpibus fnaritimis, cf. supra N. 4571, rep. (Ferrero act. academ.
scient. Taurin. 26, 1890/1 p. 685 tab. XII).

4684 Aug. Rudiobo sacrum. |


Cur. Cassiciate d. s. p. d.* |
Ser. Esu-
magius Sacrovi[r]^ Ser. lomaglius^ Severus |
f. c.

Neuvy-en-Sullias prope Orleans rep., basis equi aenei (XIII 5071 vidit Hirsch-
feld). — 1) De sua pecunia dedit. 2) SACROVIB aes. —
3) Seriomaglus scrip- —
tum. vnn vncnhuln.

4685 deo Sedato T. Vintelius Vegetinus Ilviral.


|
d. s. d. d. | |

St. Maurice in valle Rhodanica rep. (Anzeiger fiir schweiz. AUertumtkunde


1896 tab. IX cf. p. 112).
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae. 221

4686 Sedato |
sacrum |
coh. I Bre. |
ex v. s. 1.*
|
V. s. c. a.' lul. |

Maximlo dec.
Pfunz ad limitem Raetiae rep. (III 3918 vidit Mommsen). 1) Cokors prima —
Breucorum ex voto solvit libens. 2) f^otum solutum curagente (sic Momms.), —
Eiusdem dei praeterea habemus titulos Pannonicos III S922 III S. 10SSS et
Moesicum III S. 8086.
4687 deo Sinquati |
L. ilonorat|ius Aunus |
v. s. 1. m.
Prope confinia regni Belgici et Francogalliae rep., loco dicto Fagny (dSp, de
la Meuse), vel, si alios sequimur, Geromont prope Gerouville (Lux. belg.), labula aenea
(Publications de la Sociele pour la recherche des monum. histor. dans le Grand-
Duche de Luxembourg 6, 18S0 tab. V fig. 2 cf. p. 47 ; Lienard archiol. de la Meuse
III p. 84 tab. XXIF n. 4).
4688 deo Silvano Sinq. |
Paternius pro sa|Iute Emeriti fili |
sui io*
s. 1. m.
IJna eum ea quae praecedit rep., basis signi aenei (iuvenem nudum exkibentis),
cuius inferior pars tantum restat (Publications de la Societe pour la recherche des
mo7ium, dans le Grand-Duche de Luxembourg 6, 1830 tab. fig. i cf, p. 49; Lienard V
\, c. p. 83 tab. XXIF n. 7). — 1) io non intellegitur.

4689 deo |
Sucelo.
Eburaci rep., anulus argenteus (Eph. S, 181 Huebner vidit ectypum aeneum),
— Eundem deum habuimus supra N, 4614. 4613; eidem praeterea dedicati sunt
tiiuli Fiennensis XII 18S6 (deo Sucello), Eburodunensis XIII 3037 = Momyns. Inscr.
Helv. 140 (Sucello), Rhenanus XIII 6224 = Brambach 884 (deo Sucelo).

4690 numin. |
Aug. el |
[djeo Telon.^ j
. . mai . .

Perigueux, ubi fuit Fesunna supra N. S7S3) Petrucoriorum (XIII 948 vidit
(cf.

Hirschfeld). — 1) Eidem deo et deae Stannae sive qjio alio nomine fuit eodem
loco dedicatus est titulus XIII 930 — 954.Nomen oppidi hodie Toulon, quod fuit
Telo Martius (it, Anl, p. 303 cet.), num kuc pertineat, incertum.
4691 Petiganus |
PJacidus |
ToutatiS |
Medurini* |
votum soi|vet (sic)

anni|versarium.
Romae rep. in castris equitum singularium (VI 51182 vidit Huelsen ; Henzen
annal. 1883 p, 290), — 1) Cf supra N. 4540. 4366. 2) Fortasse nomen vel —
agnomen dei.

4691» Vindedo.'
Eburoduni (Yverdun), columnae pars (XIII 3059 vidit I. Schmidt). — 1) Nomen
dei primo casu positum putat Mommsen, ut in N. 4769 ; f. N. 470S^.

4692 deo Uuni|origi Sa{iurnahs |


Pauii tiiius |
ex voto.
In Gallia Belgica, loco dicto le Chatelet (inter Saint-Dizier et loinville) rep.,
tabula aenea, nunc Parisiis (Mowat bull. monumental 1882 p. 256; delineavit
Huebner ex. scr, epigr. n, 9S0).

4693 li. Eppius Leo |


Uxsacano |
v. s, i. m.
Bedouin prope Carpentorate (Carpentras) Galliae Narbonensis (XI1 1178 p. 825
Allmer vidit ectypum),

4693* Aug. sacr. | deo (in parte opposita) Uxello.


Parisiis, tabella aenea (Mowat bull. des antiquaires de France 1888 p. 23S;
222 Caput XI.

Babelon et Blanchet Bronzes antiques de la Bibl. nationale p. 710 n. 2506). Ad


idem numen videtur pertinere XII 587 (ubi tamen est Uxelio, cf. Mowat bull. des
antiq. l. c. p.

4694 Uxovino V. s. 1. m. Q. Annius Bottus.


I I |

Bonnieux prope Jptam luliam (Apt) Galliae ISarbonensis rep. (XII IIOS vidit
Hirschfeld).

4695 Aug. Acionnae |


sacrum |
Capillus Illio|mari fil. porticum |
cum
suis ornalmentis, v. s. \. m.
Prope Orleans ad fontem VEtuvee rep. (XIII 5065 vidit Hirschfeld).

4696 deae Aug. |


Andartae' |
L. Carisius |
Serenus |
Illlllvir Aug. |

V. s. 1. m.
Deae Focontiorum (XII 1SS6 vidit Hirschfeld). — 1) Eiusdem deae complures
alii tituli eodem loco reperti.

4697 deae Ardbijnnae* T. lulijus Aequalis |


s. 1. m. (In utroque la-
tere arbor).
Prope Diiren rep., iuxta viam quae Montjoie ducit, ad vicum Gey, ad extremam
silvam Ardiiennam (Braun ann. Rhen. 29J50, 1860 tab. II cf. p. 68; inde Bram-
bach 389). — 1) Cf iV. 4655.

4698 deae Artioni* |


Licinia Sabiniila.
Muri prope Bernam est Bernae, basis sigilli aenei (XIII S160
rep,, Inscr'. =
Helv.SIS; delineavit Huebner ex. scr. epigr. n. 901). 1) Idem numen in titulo —
rupi inciso prope Bitburg (Aen. Rhen. SS/6, 187S p.24o; vidit Zangemeister).

4699 Athuboduae^ Aug. Servilia Teren|tia


| | ]
v. s. 1. m.
Prope Ley (inter Annecy et lacum Lemannum) rep. , est Annecy (XII 2S71
vidit Hirschfeld). — 1) [C]athuboduae fuisse coniecit Pictet.

4700 deae Bibraci* |


P. Capril. Pacdtus |
Illlllvir Augustal. |
v. s. 1. m.
Augustoduni (Autun) rep., clipeus aeneus argento inductus, iam Parisiis in
museo (XIII 26S2 vidit Hirschfeld). 1) Bibracti mulli auctores, ut etiam XIII —
26S1. 26S5 (quos titulos tamen non vidit Hirschf).

4701 Cantismerte L. Quartillius Quartinus 1. m. | | |

tn summa valle Poenina non longe a Seduno (Sitten, Sion) rep. (XII 151
Mommsen vidit ectypum).
4702 Aug. sacr. deae Cluto[j]|dae* et vcanis (sicp Masavensibu[s]^ |

Mediusacer |
Medianni [/".] |
murum inter arcus duos c^wmj |
suis orna-
mentis d. s. d.
In vico Mesves rep., iam Nevers (XIII 289S vidit Hirschfeld). 1) Eadem —
dea memorattir in crotalo aeneo XIII 2802, in quo scriptum est dea Clutoi^^ae. —
2) Inlellege: vicanis. —
3) Ficus Masava memoratur etiam in tabula Peutingerana .

et alibi.

4703 Dexivae* et Caudel|lensibus^ C. Helvius Pri|mus sedilia, v. s. 1. m.


In Gallia Narbonensi prope Cadenet (non lojige a Druentia fl.) rep. a. 1772
(XII 106i; Rabiet mem. de la Societe des anliquaires de France 1887 p. 551). —
1) Dexivam eandem ac Fortunam esse pulat Calvet Avenniensis, apte conlato versu

Fredegodi in vita S. ff^ilfridi Eboracensis c. 1S v. SS8 (Migne 155, 992) : non igitur
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Gallorum. 223

eoeptum dissolvit Dexia votum. Eidem deae alii tituli eodem loco dicati, XU 1062.
406S. De Dexuiatibus Galliae Narbonensis (Plin. h. n. 3, 34) monuii Rabiet. —
2) Ita incolas oppidi hodie Cadenet antiquitus dictos esse putant.

4703* Dilona».
Laudun a dextro Rhodani in agro Folcarum rep., est IVemausi, ara (XII S768
vidit Allmer). — 1) Rivi la Fione nomen contulit Charvet Fiennensis ; rectius for-
tasse Keune ff^estd. Korrespondensbl. 1896, 104 attulit Auson. carm. 19 (ord. urb. nob.)
0.460: Divona Cellarum lingua, fons addite divis.

4704 Aug. sacr. dea[e] |


Icauni* |
T. Tetricius African. |
d. s. d. d.
Avxerre, ubi fuit Autessiodurum Senonum (XIII 2921 bis descripta saec. XVIII).
— 1) Icaunis (vel forle Icauna, nam fines omnitim versuum ab altero tantum auctomm
lecti sunt, nec sine difficultate ut videlur) antiquum nomen fuit fluminis Yonne cf.
vita S. Germani episcopi Autissiodorensis c. 12 (act. Sanct. mens. lul. 7, 21S) : in con-

spectu Aulissiodorensis oppidi interposito Icauna fiumine monasterium collocavit.

4705 deae Icovellau|nae', |


sanctissimo |
numini, Genia|lius Salu[r]-
ninus* |
v. s. 1. m.
Sablon prope Metz rep., tabella aenea (Jahrbiicher d. Fereins v. AUerthumsfr.
im Rheinlande 66, 1879 tab. IF fig. 1,1880 p. 34 not. 1; Huebner ex. scr.
cf ib. 69,

epigr. n. 905). — 1) Una prodiit alia tabella aenea cum nomine eiusdem deae
(Jahrb. 66 l. c. fig. 2), tertia tabella, sed marmorea, prodiit Augustae Treve-
rorum (Hettner ff^^esld. Korrespondenzbl. 1891 p. 43S, Steindenkmdler des Museumr
zu Trier n. 410). — 2) Satuaninas incisum est.

4706 dede |
Mogon|tide' lul. |
Paternus |
tabelMr. |
ex v6t6.
Sablon prope Metz rep. (Zangemeister Ann. Rhenan. 69, 4880 p. 54). 1) Deo —
Mogonti dedicati sunt tituli Britannici infra N. 4728. 4755; similia nomina vel
agnomina deorum N. 4S66. 4S77. 4649. 4728 not. 4 (cf. Zangem. l. c).

4707 deae |
Nariae |
reg. Arure.^ |
cur. Feroc. 1.*

Muri prope Bemam rep., basis sigilli aenei, est Bernae (XIII S161 = Inscr.
Helv. 216 ; Huebner ex. scr. epigr, n. 902).
delineavit (dicla a — 1) Regio Arurensis

fluvio Aar; naulae Aruranci sunt in titulo i7iscr. Helv, 182). 2) Curante Feroce —
liberto (libertum ipsius regionis ad vici formam constitutae intellegi putat Mommsen)

4708 Nariae Nousanltiae T. Frontin.


|
Hibernus v. s. 1. m. | | |

Cressier propeAventicum Helvetiae (XIII S4S4 Inser. Helv. 465 Mommsen =


vidit eclypum gypsaeum).

4709 C. lulius Floru[s] | Onuavae'.



I

Burdlgalae rep,4828 (XIII S80 semel descripta).


a. 1) Ad eandem deam

pertinebat epigramma metricum Burdigalae semel (a. 4S26) descriptum, XIII 581 =
Buecheler carm. epigr. n. 874.

4710 L. Gelliiis Sentronis f. Ritonae aede (sic)


|
v. s. 1. m. | \

Montaren prope Uzes (Ucetiam), Galliae Narbonensis (XII 2927 Allmer desr.
eclypum).

4711 deae Soioni' |


Aug. |
Luccius Marcia. |
et Sennius Marijanus-
de suo posu|erunt loco priva|to Upeior. pupillor.
Prope Soyons (ad Rhodanum) rep., nunc Falence (XII 26S6 vidit Hirschfeld}.
— 1) Soyons locum nomen habere ab hac dea apparet.
224 Caput XI.

4712 Solimarae |
sacrum |
aedem cum suis |
ornamentis | Firmana
Cobrici [/".]* [
mater'' |
d. s. d.
Avarici Biturigum (Bourges) rep. a. 4687 (XIII 4195 bis desripta). — 1) Tra-
ditur C. Obrici e. — 2) Titulum a filio filiave Firmanae positum iuxta fuisse ere-
dendum est.

4713 de. Vercane' |


et Medune |
L. T. Acc[e]ptus |
v. s. 1. m.
Bertrich (non longe a Mosella), ubi sunt aquae salutares etiam Romanis notae
(cf. V. Feith Ann. Rhenan. 83, 4888 p. 6 seq.) rep. (Brambach 709; Hettner Stein-

denkmdler des Museums zu Trier n. 444). 1) Huius deae memoria superest etiam —
in titulo reperto prope Zweibrilcken (Fickler archaeol. Zeitung 26, 4868 p. 64 =
Ann. Rhen. 46, 4869 p. 415: deae Vercanu).

4714 deo I
Antenocitico' |
et numinib. |
Augustor. |
Ael. Vibius |
y
leg. XX V. V.'*
I
V. S. 1. m. (in laterihus serla, urceus, culler).

4715 deo Anocitico', |


iudiciis optimo|rum maximorumjque impp. n.

sub Ulp. I
Marcello cos.' Tine|ius Longus in prejfectura equitu[m] |
lato

clavo exorn[a]|tus et q. d.''


Benwell (prope Newcastle), ad vallum Hadriani, rep. (Vll S03. S04 vidit
Bruce; huius imaginem dedit Haverfield Archaeologia Aeliana 49, 4898 p. 480). —
1) Fortasse ad idem numen pertinebat FII 636. — 2) Centurio legionis XX Faleriae
victricis. — 3) Consulari, sc. Britanniae ; cf. supra N, 5793 not. 4. — 4) Quaestor
designatus.

4716 deo I
Berganti |
et n. Aug.' |
T. Aur. Quintus |
d. d. p. et s. s.*
Longwood prope Slack rep. (Eph. ep. 7, 920 vidit Haverfield). — 1) Numini-
bus Augustorum. — 2) Domtm dedit pecunia et sumptu suo (Mo.).

4717
deae Br[t]gantiae sacrum Congenn[t]c]cus* v. s. 1. m. | |

South Shields (cf N. 4656) rep. a. 4893 (Academy 20 Apr. 4893 p. 542). —
1) Nomen Gallicum (cf. XII 4885; similia supra N.2314; Liv. epit. 61 cet.).
471o (femina alata stans, capite galeam turritam et foliis ornaiam, d.
hastam, s. globum gerens; vestita est tunica talari et paludamento. luxta scutum).
Brigantiae s. Amandus |
arcitectus ex imperio imp. [/".]'

Birrens in Caledonia Edinburgi (FI1 1062 vidil Huebner).


rep., est — 1) Post
imp. Htteram aliquam videntur vidisse auctores antiquiores; imperatum fecit, ex-
plicat Mommsen.
4719 d. Vict. Brig.* |
et num. Aagg.^' |
T. Aur. Aurelian|us d. d. pro
se I
et suis smacs.^ (In latere) Antonino |
II et Geta |
cos.*
Inter Eburacum et Manchester loco diclo Greetland rep., est Cantabrigiae
(FII 200 vidit Huebner). —
Deae Fictoriae Brigantiae (sic recte Huebner ; Duici.
1)
Brig. priores). — 2) Numinibus Augustorum. 3) Haec incerta. 4) A. 203. — —
4720 deae Vic|toriae |
Brigant. |
a. d.* Aur. S|en[o]pianu[s]^.
In rivo Calver (Yorkshire) rep., est Leeds (Haverfield archaeological joumal 49,
4892 p. 491 cum tab.). —
1) Aram dedicat? (Haverf). 2) Nomen non certae leclionis. —
Deae Nymphae Brig. dedicatus esi titulus FII 873. Noti sxint Brigantes po-
pulus Britanfiiae (Tac. ann. 42, 52 cet., Agr. 47 cet.), quorum dea tutelaris haec Bri-
gantia ab inilio potest fuisse.
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Qaliiae et Britanniae. 225

4721 deo sancto Cocidio |


Q. Peltrasius j
Maximus Irib., |
ex corni-
culario |
praeff. praelorio ee|mna. vv.', v. s. 1. m.
Bewcaslle non longe a vallo Hadriani rep. a. 1898 (Haverfield in actis socie-
tatis antiq. Cumbricae II 46, 1899 p. 469 cum tab.). — 1) Eminentissimorum virorum.

4722 deo I
Cocidio milites |
leg. XX V. v.* |
v. s. 1. m. |
Apr. et
Ruf. COS.* (aper cun-ens et arbor),
I^ope Lanercost ad vallum Hadriani rep. (FIl 802 vidit Huebner). — 1) XX. V. v.
Htteras consulto erasas esse putat Huebn. —
Consules suffecti anno incerto (ef.
2)

II 2008 cum adnot). Eodem — loco ab aliarum legionibus vexillationibus eidem


deo positi sunt tituti Fll 800. 801; cf. praeterea FII 876.

4728 deo |
Silvano |
Cocidio I
Qu. Florius |
Maternus* \
praef. coh. |1

Tung. I
T. s. 1. m.
Housesteads ad vallum Hadriani rep. (FII 642 vidit Hueb?ier), — 1) Idem
praefectus deo Marti titulum posuit eodem loco FII 651.

4724 Mart. Coc. m. |


leg. 11 Aug.* |
y^ Sanctiana, y^ Secundini |
d.

Sol.', sub cu|ra Aeliani [/]; cura. Oppius Felix optio. | |

Prope Stanwix ad vallum Hadriani rep. (FII 914 descr. Bruce). — 1) Milites

legionis secundae Augustae. — 2) Centuria. — 3) Domo Solvenses, scilicet ex Solva


I\/orici (Buecheler eph. ep. 3 p. 156).

4724* deo I
sancto |
Cocidio |
Paternius |
Maternus |
tribunus coh. |
I

Nervane |
ex evocalo j
Palatino* |
v. s. 1. m.
hi Britannia rep. trans vallum Hadriani loco dicto ISetherby (FII 9SS vidit
Bruce). — 1) Cf. Mommsen Eph, ep. S p. 150.

4724^ deo |
Marti |
[C]ocidio |
. . Martius |
. . [c]oh. I Daj[cor.], Ge-
nio I
vall[i]*, |
[«. s.] l. m.
In Britannia ad vallum Hadriani loco dicto Old JFall non longe a Carlisle
(FII 886 vidit Bruce praeter primum versum et postremum). — 1) Ftdetur Coci-
dius appetlari Genius valli; mirum tamen id positum esse post nomen demum de-
dicantis.

4725 (Nympha eubans) deae |


Covventinae |
T. D. Cosconiajnus pr.
coh. I
1 Bat. 1. m.
4726 deae Nimjfae Covenjtine Ma. Djuhus Germ. |
posi. pro se et

su. I
V. s. 1. m.
In Britannia rep. a. 1876 ad vallum Hadriani, ubi fuit Procolitia (Eph. ep. S,
485. 190 cf. Eph. 7, 40S4, Herm. 12, 1877 p. 262. 264 Huebner vidit ectypa). Una
reperti sunt multi alii tituli Coventinae dieati, Eph. ep. 3, 186 seq., Herm. l. c.

4727 deo Matuno |


pro salute |
(complura perierunt)^ \ bono generis I

human. impelrante, C. ! ! ! ! ! ! \
! ! ! ! ! ! ! ! ! [%•]* |
Aug. pr. pr. posuit |
ac
dedicavit, [
c. a.' Caecil. Pac
Trant vallum Hadriani loco dicto Elsdon, fragmenta duo, iam Durham (FII
995 vidit Huebner). —
1) Periisse apparet nomen imperatoris. 2) — Nomen legati
erasum. —
3) Curam agente.

Dbssau, Inscriptiones Latinae II. 15


226 Caput XI.

4728 deo I
Mogonti Cad.' |
et d. d. n.^ Aug. |
M. G. Secundinus |
^f.
cos.' Habita|nci prima
pro se et suis pos. stat.*
|

Trans vallum Hadriani loco dicto Risingham, iam Cantabrigiae (FJI 996 vidit
Huehner). —
1) Eidem deo dedicata est ara eodem loco reperta FIl 997 (in qua

scriptum fuisse dicitur deo Mouno GadJ/ cf. praeterea N. 4755, item supra N.4706
not. 1. —
2) Numini domini nostri. 3) Beneficiarius consularis. 4) Cf. Do- — —
maszewski Relig. des roem. Heeres (Westd. Zeitschr. 189S) p. 97 not. 596.

4729 d. m.* Nodonti |


Fl. Blandinus |
armatura'^ |
v. s. I. m.
4729* Pectillus I
votum quod |
promissit |
deo Nudente (
m. dedit.
In Anglia, loco dicto Lydney Park (Gloucestershire), repertae tabellae duae
aeneae (FII 458. 159; Huebner ex. scr. epigr. 945. 944). 1) Deo magno (potius —
quam Marti). — 2) Cf. supra N. 2562 n. 2.

4730 devo I
Nodenti Silvlanus (sic) \
anilum perdedit, | demediam
partem |
donavit Nodenti. |
Inter quibus nomen |
Seniciani nollis |
pet-
mittas (sic) sanita|tem, donec perferat |
usque templum Nojdentis.
In Anglia loco dicto Lydney Park rep., tabella stannea (FII 140 cf. Ann.
Rhenan. 67 p. 5S).

4731 Verbeiae* |
sacrum |
Clodius |
Fronto praef. coh. |
II Lingon.

|

208 semel ut videtur descripta).


Ilkley in Britannia rep. (FII 1) Dea est
praeterlahentis fluminis Wharfe, ut observavit Camdenus.

4732 deo Ve|teri san|cto Anjdiatis v. s. 1. m.


In Britannia rep. trans vallum Hadriani loco dicto Netherby (VII 960 Huebner
vidit ectypum).

4733 deo Mogonti * |


Vitire s[anc.] ^
|
Ae. Secund. |
v. s. 1. m.
— —
I

Netherby (FII 958 vidit Bruce). 1) Cf N. 4706. 2) Lectio incerta (sran


Bruce, sflav vel sfiav alii).

4734 deo I
Vitiri |
Maximu|s V. s. (in lateribus aper, bufo).

Ebchester (non longe a vallo Hadriani) rep., iam Dunelmi (FII 4S9 vidit
Huebner).

4735 dibus I
Vitiribus |
Deccius |
V. S. 1. m. (in lateribus aper, anguis).

Carvoran (ad vallum Hadriani) rep,, iam Edinhurgh (FII 767 vidit Huehner).
— Eorundem numinum non pauci alii tituli in Britannia reperta sunt (cf. C. I. L.
VII p. 551).

4736 in h. d. d. |
i. u. (sic) d. d.* |
dis Casjsibus^ |
Caslus |
Taluppe' |

V. s. 1. I. m.
Neustadt an d. Hardt rep. (XIII 6116 vidit Zangemeister). —
1) Haec male

repetila videntur. — 2) Alios titulos iisdem diis dicatos hahet Brambach n. 1598
(= Ann. Rhenan. 66, 1879 p. 44). 1779 (= XIII 61S5). — 3) Idem nomen esse etiam in

prope Gandershofen (agri Vangionum) reperto


titulo (XIII 6028 =
Bramback 18S1)
monet Zangemeister.

4737 deo Requalivahlano ' Q. Aprianus |


Fructus ex imp. pro |
se

et suis V. s. 1. m.
Blatzheim (inter Diiren et Coloniam Agrippinam) rep. (Zangemeisler Ann.
Tituli sacri et sacerdotam. — Nnmina Germaniae et Britanniae. 227

Rhenan. 81, 1886 p. 78). — 1) De nomine dei cf, IloHhausen ap. Zangemeister l. c,

p.81; Mvch Zeitschrift filr deulsches Alterlh. 35, 1891 p. 574.

4738 Ahueccanis', |
Avehae et Hellivesae, |
Sexti Val. Peregrin. |
et

Val. Felicio fratres ex reditu ipsarum |


1. p. Mu[c]iano et Fabiano cos.' | |

Glenel, prope Coloniam Agrippinam, rep. a. 189S (Kisa fFestd. Korrespondenz-


blatt 12, 189S p. 97). —
1) Prima vocabuH littera praeter particulam quandam

periit, sed tamen certa videtur. 2) A. 201. —


4739 Alateivijae ex iussu |
Divos* |
medicu.
Xanten, nunc Bonnae (Brambach 197; Hettner catal. mus. Bonn. p. 20 n. 6S). —
1) 8 Htteram pertinere ad versum qui sequitur (legendumque Divo medicus) eon- |

iecit Henzen.

4740 deae |
Burori|ne quod |
votum [/']|ecit Ilarlus' pro s[e] et suis [l.f\ [

Domburg in ora Batavorum rep., iam Middelburg (Brambach 46 cui deHnea-


vit lanssen; vidit Zangemeister). — 1) Nomen dedicantis non certum.

4741 Caivae* deae |


aedem omni sua impensa |
donavit |
M. Victorius
PoIIentiu. et ob |
perpetuam tutelam eiusd. aedis |
dedit IIS n. C* |
De-
dicatum III non. Oct. |
Glabrione et Torqualo cos.' |
V. s. I. m.
In finibus Treverorum rep. prope locum dictum Pelm (a Treveris Coloniam
versvs), est Treveris (Brambach 855 ; Hettner Steindenkmdler des Museums zu Trier
n. 112). — 1) Sic primus legit Hettner; Calvae priores. — 2) Sestertium nummum
centum miUa. — 3) 5 Oct. 124.

4742 deae Garlmangabi et n.' !!!!!!! |


! ! ! !^ Aug. n., pro |
sal.

vex. Suebo|rum Lon.' Gor.'' vo|lum solverunt m. (Supra pro ornamentis gyri
nescio qui; in lateribus patera, culter).
Durham) rep. (Westd. Korrespondenzbl. 12, 1895 p. 184
Lanchester (prope
Huebner ectypum; Haverfield archaeological journal 50, 1895 p. 295 cum tab.
xndit

cf. p. 510, Archaeologia AeUana 16, 1894 tab. ad p. 515). 1) Numini. 2) Gor- — —
diani nomen videtur erastem ([G]o[rdi]\am Haverf.); ceterum in tilulis eodem loco
repertis supra N. 2620. 2621 Gordiani nomen mansit illaesum; cf. etiam not. 4. —
3) Agnomen Sueborum a loco aUquo sine dubio derivatum (de Longo-
vexillationis
vicio cogitaverunt editores, quod ante hunc titulum repertum putaverant fuisse ibi
ubi est Lancaster, cf. C. VII p. 70). —
4) Si vere Gordianae vocabulum datum vexil-
lationi Sueborum subest, mirum est iUaesum id mansisse.

4743 deae Hariasae* |


bd.' Ti. Ulpius Acutus Av\jp.] al. |
Sulp. sing.

cos.', cives* Traianenses', v. s. 1. m. Crispino et Aeliano' co[«.].'


|
I

Cohniae Agrippinae rep. a. 1674 una cum N. 5584 (Brambach 514 semel ut
videlur descripta). —
1) De nomine deae egit v. Grienberger Zeitschr. f. deutsches

AUerthum 56, 1892 p. 509 seq. —


2) Non intellegitur ; Utteras appositas esse ab eo qui

descripsit ul lacunam significaret (^hic deficit'), acute coTiiecit Mommsen. 3) Du- —


plarius alae Sulpiciae supra N. 2502), singularis consularis.
(cf. 4) Cf. supra —
N. 4654 not. 2. — 5) Cf N. 2181 not. 4. 6) A. 187. —
7) coss. traditur. —
4744 deae |
Harimeljlae* sac. Ga|midiahus |
arcx.* v. s. 1. 1. m.
Birrens prope Middleby Caledoniae rep. (FI1 1065 semel descripta saec. Xyill).
— 1) Cf. Much ZeiUchr. f deutsches AUerthum 56, 1892 p. 43. — 2) Nomen et
15*
228 Caput XI.

officium dedicantis male transscriptum videtur; fuit ille vix arcarius, ut putat
Ifufibner, sed potius architectus.

4745 [m h. d. d. deae] \
Hlu^enae [sacrum\ |
pro salute im[p. M.
Aureli \
5]everi Alexa[ndrt Pii] \
Fel. invicti [Aug. et lul.] |
Mamaee raa-
[iris Aug.], \
vexillat. leg. [/ M. P. /"., cu]r. [ajgen. Ing[cnwo].
Prope Iversheim rep. (Freudenberg ann. Rhen. S0/S1, 1S7i p. 184, qui sup-
plevit). Deae Hludanae (sic plerumque scribitur) alium titulum dedimus supra
N. 1461 (ubi cf. not. 2).

4746 deae Idba|n. Gabiae' |


sacru[m] ex |
[«]mp. ip.^ Albanijus Pri-

mu[s V. I
s.J 1. [m.]
Pier prope liilich rep., iam Bonnae (Brambach 62S ; Ilim ann.Rhen.8S, 1887
p. 28, quem sequor). — 1) deab. Idba|ns. Gabiab. legerat primus editor. — 2) Im-
perio ipsius.

4747 dae (sic)


I
MeDma|nhiae |
Aur[e]lius |
Placidus |
v. s. 1. 1. m.
Romae rep. in castris equitum singularium (VI S1178 = Annal. Inst. arch.
188S p. 289).

4748 (dea cum cane et pomis, supra genii duo, iuxta Neptunus, Hercules)
deae |
Nehalenniae |
Flettius Gennalonis |
pro se et suis |
v. s. 1. m.
4749 (dea cum cane) Nehaleniae
I
L. lustjus Satto et |
L. Secundinius
ModeralUS |
fratres V. S. 1. m. (ad sinistram: Neptunus tridentem tenens, Nep-
tunus delphinum tenens; ad dextram: Hercules in pelle leonina sedens, Hereules
ad palmam).
4750 (dea cum cane et prora) deae Nehalennijae lanuarinius |
Ambac-
thius pro I
se et suis v. s. 1. m.
4751 deae N[c]halenniae |
ob merces recte conser|vatas M. Secund.
Silvanus |
v. s. 1. m.
negotiator cretarius |
Britannicianus |

Domburg Batavorum (Brambach 27. 28, S6. 45 cui delineavit lanssen


in ora
lapides iam incendio ad pauca fragmenta redactos). Eodem loco non paueae —
aliae arae eiusdem deae repertae sunt, Brambach 29 seq., aliae prodierunt Deutz
(Brambach 441. 442). De nomine deae post alios egit Much Zeitschrift fiir deutsches
Alterthum 5S, 1891 p. 524 seq.

4752 deae Ricagam|bedae pagus |


Vellaus milit. |
coh. II Tung.* |

V. s. 1. m.
Birrens prope Middleby Caledoniae rep., est Edinburgi (VII 1072 vidit
Huebner). — 1) Intellege paganos Vellavos militantes in cohorte secunda Tun-
grorum. Cf ad N. 47S6.

4753 deae Sandraudigae |


' | cultores 1
templi (in lateribus comu copiae).
Prope Zundert rep., est Leidae (Brambach 152 vidit). — \) De nomine egit
V. Grienberger Zeitschr. f. deutsches Alterthum SS, 1891 p. 590.

4754 deae Sunuxsali aedem ex iu[s]su i[pstMs] a novo sumplu suo |

omni pro Tertinio lustino filio Probia lustina fecit, domino nostro Gor-
| |

diano Aug. et Aviola cos.'


Hoven prope Ziilpieh (Klinkenberg ann. Rhen. 87, 1889 p. 194). — 1) Alias
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Germaniae. 229

inscriptiones eidem deae dicatas, repertas in eadem regione, habes ap. Brambacli
S69. 65S, aliam repertam Hemagen ad Rhenum, habes Ann. fihen. 93,
non longe inde,
1892 p. 22i. Eiusdem deae Jiomm legitur in vasculo quodam (ann. fihen. SSjSi,
1875 p. 510). Noti Sunuci populus Germaniae (cf. supra N. 2SS6). — 2) A. 259.
Deae yagdavercusti dedieatus est t. supra N. 2S56.

4755 Vihansae' |
Q. Catius Libo Nepos^ |
cenlurio leg. III |
Cyre-
naicae scu|tum et lanceam li. d.

Prope Tongern s. Tongres rep., tabella aenea (Schuermans Bulletin des com-
missions royales d'art et d'archeol. Bnixell. 11, 1872 p. 42). — 1) Cf. v. Grien-
berger Zeifschr. f. Allerum cognomen
deutsches Alterthum 56, 1892 p. 510. — 2)
potius quam vocabulum adieclum ad distinguendum Libonem ab alio eiusdem

4756 (leae Virade[c]|thi pagus Conldrustis' m\\i[t.] in coh. II Tun|gro.'


sub Si[/jv[i]o I
[i]uspice prjae^/',]

Birrens, ibi ubi N. 47S2, rep. (Fll 1075 vidit Haverfield cf. Zangemeister ad
XIII 6486). — 1) Condrusi populus Germanicus memorantur apud Caesarem bell.
Gall. 2, 4,10. 6, 52 cet. Hodie quoque Condroz regio quaedam regni Belgici ap-
pellatur. — 2) Cives Raeti militantes in eadem cohorte secunda Tungrorum Marti
et Fictoriae posuerunt titulum supra N. 2oSS. Cf. N. 47S2.

4757 deae |
[Ftr]adecd[j |
civ]es Tungri j
[et] nautae |
[qii]\ Fectione' |

[c]onsistunt.
Prope Fechten, qui locus horae fere spatio distat ab Vtrecht, deinde Leidae
(Leemans arch. Zeitung 1869, 89). 1) Apparet Fechten nomen ex antiquitute vix —
immutatum loco mansisse.

4758 Virodacti |
sive' Lucene |
[4]uguslius lustus ex voto |
nuraini-
bus I
[sfl]nctissi[wts].
Mogontiaci (XIII 6761 vidit Zangemeister; Hettner Westd. Zeitschr. 2, 1885
p. 450). — 1) Cf supra N. 5149. 5756. F 6S68. X1 1825 (quos litulos attulit Hettner).

4759 in h. d. d. |
dae (sic) ViroDDI |
Avila Max[i]mijni v. s. I. I. m.
Kalbertshausen prope Neckarburcken, in limite Germanico, iam Carlsruhe
(XIII 6486 = Brambach 1726 vidit Zangemeister).

4760 deo I
Marti |
Thingso |
et duabus |
Alaisiagis Bede |
et Fi[m-

milene |
et n. Aug.' Ger[m.* cives Tu[ihanti' |
v. s. 1. m. (feminae figura).

4761 (protome parva) deo |


Marti et duabus |
Alaisiagis et n. Aug.' j

Ger.* cives Tuihanli' |


cunei Frisiorum'' |
ver. ser.* Alexand[riani votum j

SOlveru[nf] |
libent[6S m.]. (in laleribus instrumenta ad sacrificandum).
Housesteads, ubi videtur fuisse Borcovicium statio valli Hadriani, rep. (Huebner
Westd. ZeiUchr. 5, 1884 p. 121. 122 cf p. 292; Eph. ep. 7, 1040. 1041; imagines sunt
Archaeol. Aelian. 10, 188S tab. II.III adp. 1S0). Tractaverunt Scherer Sitzungsber.
der Berl. Akad. 188i p. S71 seq.; Pleyte in actis minor. acad. Amstel. ser. III, 2, 188S
p. 109 seq. (cf Korrespondenzbl. der Westd. ZeiUchr. 1886 p. 2SS seq.). — 1) Nu-
minibus Augustorum. — 2) Germani. — 3) Scherer f. c. p. S75 confert voca-
bulvm regionis Twenthe, olim Tuianti, veteri Frisiontm agro finitimae. — 4) Cf..
230 Caput XI.

Momnuen Herm. 49, p.232seq,; supra N.S65S. 5) Quid subsit, obscurum fser. —
fortasse male scripturn pro Sever. priore vocabulo loeum significari coniecil ;

Watkins; ei f^ercovicium nomen futsse, Moinms.),

4762 in h. d. d. |
diabus Malvisis |
et Silvano, |
Aur. Vere|cundus |

ordi. Brito.* |
v. s. 1. m.
Coloniae Agrippinae (Brambach 562 vidit). — 1) Cf, JN. 2624. 2650.

4763 Comedovis Augustis M. | |


Helvius Severi |
fil. luVentius |
ex voto.
Aix-les-Bains Sabaudiae (XII 2443 saepius descripta saec. XFI— XFIII).

4764 Diginibus |
sacrum |
Sex. Comminius |
Sacratus et |
Cassia
Vera |
ex imp. ips.
Coloniae Agrippinae (Brambach 516 qui vidit).

4705 Digenibus |
v. s. 1. m. Licinija Terentulla.
Baeterris (XII 4216 vidit Hirschfeld),

4766 lulia Ter|tia Domes|licis* v. s. m. 1.

Bonnae rep, (Ann. Rhenan, 39, 1876 p, 40). — 1) Aliu* titulus item Bonnae
rep., sed mulilus, dedicalus est , , ,
\
[Z7o]mesticis |
. . . vibus | . . . edonib. (Brambach
469; Hettner catal. mus. Bonn, p. 19 n.38); lunonibus doni[e*ftcw] titulus Ziilpich
rep. (Hettner l. c. p. 20 n. 39); cf. praelerea N. 4779.

4767 Iflibus I
Marcufs] |
et Atiu[s] |
v. s. 1. 1. m.
Prope Dormagen rep., nunc Bonnae (Brambach 292; Ihm ann. Rhenan. 83,
1887 p. 172 n. 434).

4768 Rufina |
Lucubus |
v. s. 1. m.
Nemausi (XII 5080 vidit Hirschfeld).

4769 Lugoves.
Aventici, capitulum Corinthiaci ordinis ingens ex marmore albo, litteris maxi-
mis olim aere repletis (XIII 3078 Inscr, Helv. 161 vidit Mommsen). =
Nomen cum
primo casu scriptum sit, imagines superpositae fuisse videntur (Momm^.). lisdem
Lugovibus dedicatus est i. Hispanus II 2818; eadem numina cum aliis compluribus
videntur memorari in Bonnensi Brambach 469 (cf. ad N, 4766).

4770 Menmadiitis |
M. Licinius |
Sabinus |
v. s. 1. m.
Baeterris (XII 4225 vidit Hirschfeld).

4771 Proxumis |
Gritus [
Celeris f. |
v. s. 1. m.
4771* Laliae |
Primulae |
Proxsumis |
suis v. s.

4771*» Urassia | P. s.' v. s. 1. m.


Nemausi (XII 5117. 5119. 5127 Hirschfeld vidit ectypa). — 1) Proxumis suis.

4771° Pro[a;.] (protomae mulierum tres) \


Bituka V. S. 1. m.
Neviausi (XII 5114 vidit Allmer).
Harum dearmn multae aliae arae Nemausi repertae sunt, nonnullae etiam aliis

locis Galliae Narbonensis (Fasione XII 1550, Avennione XII 1024, cet.).
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Germaniae. 231

4772 Suleviabus \
C. Paccius |
Paslor |
vet. leg. |
XXll P. p. f[ijd.
|

V. s. I. m.
Schweppenburg prope Andemach (Brambach 675 ad exempla facta saec.XFIII).

4773 Sulev[i]s I
d[e]a[6u5] |
C. Hostijlius Sat|urniu. |
et Hostijiia

Al[p]i|na* frajlres.

Prope Bingium rep., nunc Mogontiaci (Korber Inschriften det Mainzer Mu-
seums, 1900, p. 4% n. 8). — 1) Eliarn Aliena legi potest.

4774 Banira et Doniuda [ei\ Daedalus et Tato Icari fiiji Suleis suis, \

qui curam vestra agunt, iden (sic)^ Cappo lcari [li\


| \

Prope Lousannam rep. (XIII 5027 Inscr. Helv. 15i vidit Mommsen). = —
1) Fortasse: Idemiicis, cf. supra N. 4662 (Hirschfeld XIII l. c).

4775 Suievis |
Iuno|nibus sacr. |
L. Cas. Nigri|n[!awMS 'pro] \
se [et

suis p. c.]

Marquise (inter Calais et Boulogne-sur-mer) rep. (Fillefosse comptes rendtu


de Paead. des itiscr. 18SA p. 544).

4776 (deae tres sedentes; infra tres viri sacrificantes) Sulevis et Campes-
tribus sacrum |
L. Aurelius Quintus 7 leg. VH Geminae \
votum soivit iaetus

iibens, |
dedicavit Vlill ii. Septembre. Bradua et Varo cos.'
Romae (f^I 768 saepius descripta saec. XFII. XFIII, delineavit Fabrettius,
unde repetivit Ihm Ann, Rhen. 85, 1887 p. 79). — 1) 24 Aug. 160.

4777 Matribus |
Suievis |
Simiiis Atti f. |
ci. Cant.' |
v. i. s.

Camuloduni (Eph. ep. 7, 844 vidit Haverfield). — 1) Civis Cantius (Haverf.),


scilicet ex Cantio (Caes. b. G. S, 15 cet.; Slrabo 1 p. 65 cet.).

4778 ded. HI l^ nias^ |


Apro et Maximo cos.^ |
pro saiute
impp. nn. Augg. |
Matribus paternis |
et maternis meisque |
Suievis^ Can-
4]idini|us Saturninus dec. |
eq. s. impp. nn. |
voto iibens posui.
Romae rep. in castris equitum singularium (f^I 51161 vidit Huelsen; Henzen
ann. inst. arch. 188S p. 271). 1) nias vel rias. — . . . — 2) A. 207. — 3) In-
certum utrum Matres dicantur Suleviae, an diversae sint ab illis, cf. Zangemeister
Neue Heidelb. Jahrb. 1893 p. 32 n. 5.
4779 Maliribu[s] |
domestici[s] |
(reliqua non perscripta).
Bonnae (Brambach 470 ; Hetlner catal. mus. Bonn. p. 20 n. 60).

4780 Matribus sive |


Matronis Aurjaniabus^ dom|esticis Q. Cio|dius
Marceiii|nUS* raiies ieg. M. V. S. i. [/«.] (In superficie arae
I | piscis, in late-

ribus instrumenta ad sacrificandum , praeterea etiam in iaterum altero dicitur


fuisse piscis.)
Bonnae (Klein Ann. Rhen. 67, 1879 p. 69 tab. V cf Ihm ib. 85 p. 156 n. 207). —
1) Cf. N.479S seq. —
2) Eiusdem nominis vir, centurio legionis primae Minerviae
piae fidelis, eodem loco dedicavit titulum Herculi Magusano (Ann. Rhen. 75, 74).

4781 Matribus paternis Hannanef. |


T. Fi. Victorinus |
D* ieg. XXX
U. V. V. s.

Coloniae Agrippinae rep. (Brambach 521 semel descripta taee. Xf^II). —


1) Centurio (ID vel S traditur).
232 Caput XI.

4782 Matribus Arsacis* (


paternis sive maternis |
M. Aur. Lu.^ Vero-
nius Vejrus [b. f.y praefecti pro |
se et suis v. s. 1. m.
4783 Matribus ]
Frisavis'' paternis.
Prope Xanten ut videtur rep. (Brambach 4969. 4970 cf. Ann. Rhen. SS/S4, 187S
p. 242. 245 solus ut videtur descripsit Turkius quidam saec. XFII). 1) Marsacis —
in lapide fuisse coniecit Bergk Wesld. Zeitschr. I p. 1SS not. 2 cogitans de Marsa- ,

ciorum gente, de qua supra N. 2508. 2) Sic traditur. 3) PE traditur. — — —


4) Sic potius quam Trisavis codex autographus Turkii.

4784 (deae tres sedentes) dea[6?fs] '


|
Matribus tramarinis* |
patris',
Aurelius luvenalis.
Newcastle (FU 499 vidit Huebner; imaginem monumenti exhibet Jhm Ann.
Rhenan. 85, i887 p. 42 fig. 6). 1) Focabuli deabus pars erat sculpta a sinistra, —
pars a dexlra reliquae inscriptionis. 2) Matribus tramarinis vel deabus Matribus —
tramarinis (sic FII 505. 519) praeterea in Britannia dedicati sunt tiiuli FII 505.
519. 994, praeterea is qui sequitur. — 3) Intellege: patriis.

4785 I. o. m. I
et Matribjus OIIoto|tis sive tra|nsmarinis* |
Pompo-
nius Donatus b. f. cos.^ pro |
salute sua suorum v. s. 1. a.
|
et |


I

Binchester rep. a.1891 (Haverfield archaeological joumal 49, 1892 p. 197).


1) OllototaTntm vocabulo quidam putant ipsam transmarinarum notionem significari
(cf, Haverfield l. e. p. 226, Korrespondenzbl. der JVestd. Zeitschr. 1891 p.2S6); 7ium
recte, viderint alii. — 2) Beneficiarius consularis.

4786 Matrib. |
ltal[jjs, Ger|manis, |
Gal., Brit., |
[4]ntonius |
Cretia-
nus 1
[b.] f. cos. rest.
fVinchester rep., est Londinii (FII S vidit Huebner).

4787 Mat. M.\ Ita., Ga., |


M. Minu. Mude.- |
mil. leg. VI vic.
|

guber.' leg. VI |
v. s. 1. 1. m.
Eburaci (FII 258 vidit Huebner). 1) Afris. 2) M. Minucius Mudenus(?). — —
— Gubernator (Momms.) de Matribus gubernatricibus legionis sextae cogita-
3) '

vit Huebner. Fortasse titulus positus cum legio sexta imperante Hadriano ex
Germania in Britanniam transiit (Momms. Eph. ep. S p. 21S).

4788 M[af]ribus |
omnium |
gentium |
templum |
olim vetusltate
conlab|sum G. lul. Cu|pitianus 9^ |
p. p.* restituit.
In Britannia rep. ad vallum Hadriani loco dicto Cambeckfort (FII887 vidit
Bruce). — 1) Centurio primipilaris(?).

4789 Matribus |
Brittis |
L. Valerius |
Simplex |
mil. leg. XXX |
U.
V.
I
V. s. 1. m.
Prope Xanten rep. a. 1609 (Brambach 201 cf. Ann. Rhen. S5/4, 1875 p. 24i
aliquoties descripta saec. XFII).

4790 [itf]atribus meis ]


[6rer]manis Suebis |
. . V[e]recuniu[s] |
. . us
negoliato[r |
cre]tarius v. s. 1. m.
Coloniae Agrippinae (Schmitz arch. Zeitung 1870, S4).

4791 (dearum trium reliquiae) [^faf^fibus Suebis |


. . euthungabus' I

[7]ulius Secundu[s |
/]uli Philtati hb.
|
[«.] s. I. m.
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae et Germaniae. 233

Coloniae Agrippinae (Ihm vius. Rhen. 4J>, 1890 p. 6S9). — 1) Initio videtur
periisse non amplius tina littera.

4792 Matribus |
Treveris |
T. Paternius |
Perpetuus |
cornicular. |

leg. leg. I
XXX U. v. m.
1.

Prope Cliviam rep., nunc Bonnae (Brambach449; Hettner Catal.mus. Bonn.n.S2).

4793 Matribus Noricis Anneus Maximus mil. leg. I M. v. s. I. m.


| | | |

Prope Fechten, i. e. ibi ubi N. 4757 (Leemanns arch. ZeiUing 1869, 89).
Matronas Senones in titulum Orell. 478 (= XIII 647S) nonntdli intulerunt, non
recte ut videlur.

4794 pro salute dom[mi] |


n. imp. L. Sept. Severi |
Aug. totiusq.
domus eius, Aufanis Ma|tronis
I
et Matribus |
Pannoniorum et |
Delma-
tarum |
Ti. CI. Pompeianus* |
trib. mil. leg. I Min. |
loco exculto cum 1

discubitione' et labula" |
v. s.

Lugduni (XIII 1766


vidit Hirschfeld). 1) Matronas sive Matres Pannonio- —
rum Dalmatanivi Aufanias dictas esse puto (potivs quam Matronas Aufanias di-
et

versas a Matribus Pannoniorum). 2) V^ix hic Claudius Pompeianus nepos M. Au- —


relii ex Lucilla, interfectus a Caracalla (vit. Carac. 3, 8). 3) Sedilia ad advena- —
rum commoditatem parata recte intellegit Ihm. 4) Tabula fortasse intellegenda —
picta. Cf III S. 7960.

4795 Matronis |
Aufanib. C. |
lul. Mansue|tus m. 1. I M. |
p. f.* v. s.

I. m., fu|[t]t flumen secus monte Caucasi.*


ad Alutum | |

Coloniae Agrippinae (Brambach 403 vidit cf. Ihm ann. Rhen. 8S, 1887 p. 145
n. 'XTJ). — 1) Miles legionis I Minerviae piae fidelis. — Alutus flumen Daciae
2)

(bello Dacico Mansuetum eo venisse coniecit Ihm l. c. p. 72) ; Caucasi mentio quo
pertineat, obscurum.

4796 deab. Aufan. |


et Tutelae loci |
pro salute et in|col[M]milate
sua I
suorumq. om|nium L- Maiorijus Cogitatus b. f. |
cos.* vot. sol. I. I.

m. I
idibus lulis Gentiano et Basso cos.*
| |

Mogontiaci rep. a. 189S (Kiirber Inschr. d. Mainzer Museums, 1900, p. 12 n. 7).

— 1) Beneficiarius consularis. — 2) A. 211.

4797 Matribus Aul^/^^aniabus* M. |


lul. Gratus.
Carmone ad accuratum exemplum Gagi).
in Baeiica (II S. 5415 1) Titulum —
dedicatum esse ab homine oriundo ex Germania probabiliter coniecit Huebner.
Matronis Aufaniabus multi alii lapides dedicati simt, plerique in Germania in-
feriore, sed etiam alibi, cf. Ihm Ann. Rhenan. 85 p. 29.

4798 (Matronae tres sedentes, dextra et sinistra capita cucullis vel mitris

indutae, canistra frugibus repleta tenentes) Matronis |


AQiabus |
M. Marius |

Marcellus pro se et suis ex imperio ipsarum (in lateribus camilH).


]
|

Coloniae Agrippinae (Brambach 558; Ihm ann. Rhen. 85, 1887 p. 146 n. 282
cum imagine ib. tab. I). De imaginibus Matronarum saepe obviis in lapidibus
Rkenanis (cf infra iV. 4802. 4805. 4803) dixit Ihm l. c. p. 58 seq.

4799
Matronis Aflims ' M. lullionius Agilis v. s. I. m.
| | | | |

Wesseling ad Rhenum rcp., iam Bonnae (Aus'm ff^eerth ann. Rken. 74, 1882
p. 199; Ihm ib. 85, 1887 p. 144 n. 272). 1) Cf N. 4807 not. 1. —
234 Caput XI.

4800 Malroni[s] |
Alagabiabus |
lul. Pusua' |
pro se et Iuli[s]*
|

Peregrino |
Sperato |
Severo |
v. s. 1. m.
Biirgel ad Rhenum, inler ISovaesium et Coloniam Agrippinam (Bvambach i96
aliquoties descripta saec. XFIll. XIK). — 1) Sic vel lul, Pusval. vel lulius val.,
2) lulis vel lulisi vel lul . . . apographa.

4801 Matrib. Alajlervis et |


Matrib. Cam|pestrib.* coh. I |
Tungr.* ins.'|

Ulp. 8....' \
[0] leg. XX V. V.

J)/on longe ab Edinburgh, loco dicto Cramond (FII 1084 aliquolies descripta).
— 1) Cf. N. 4828 seq. — 2) Cf. supra N. 3250 cet. — 3) Instante. — 4) Cognomen
recte legi non potuit.

4803 Malrouis |
Elttra|lienis (sic) |
et |
Gesa[heuis |
M. lul. Amanus
(Matronae tres, canistra tenentes frugibus repleta; infra: viri duo sacra facientes).
Bettenhofen (non longe a Roedingen ubi prodiit N. 4805) rep., est Bonnae
(Brambach 617 cf Ihm Ann. Rhenan. 85, 1887 p. 150 n. 303).

4803 ('''«* Matronae, canistra tenentes frugibus repleta) Matron. Ge-


saien[ts] [
M. lul. Valentinu[s] |
el lulia lustina |
ex imperio ipsarum 1. m.
Prope Roedingen (nun longe a una cum ea quae sequitur et com- liilich) rep.

pluribus aliis Matronarum lapidibus, est Mannheim (Brambach 615, Huebner ex,
scr. ep. n.599 cf. Ihm Ann. Rhenan. 85, 1887 p. 149 n.294; imaginem monumenti
exhibel Haug archaeol. Zeitung 54, 1876 p. 61 ; Ihm Ann. Rhen. l. c. p. 58).

4803* Etrahenis* |
et Gesahenis |
Bassiana Majterna et Bass[j]ana Pa-
terna |
ex imp, ips. 1. m.
Prope Roedingen rep., nunc Mannhemii (Brambach 616 cf Haug Antiq. Mannh,
n.51, Ihm Ann. Rhenan. 85, 1887 p. 149 n. 300). — 1) Sic vel etiam Elraienis lapis,

4804 Matronis |
Gabiabus |
Celorius Ius|tus 1. m.
Rovenich prope Ziilpich rep. (Brambach SS7 semel ut videtur descripta circa
annum 1600). —
Eodem loco complures alii lapides Gabiabus vel Matronis Gabiabus
dicati reperti sunt (Brambach SS8 — S60); lunonibus Gabiabus dicatus fuit iitulus
Bramb. 394 = Orell. 2084.

4805 (Maironae tres sedentes) Matronis Hama|vehis C. luiius [PJrimus


I

et C. lulius Quartus ex imperio ipsarum 1. m.


I
|

Altdorf prope liilich rep., iam Coloniae Agrippinae in museo (Brambach 621,
Ihm Ann. Rlienan. 85, 1887 p. 1S1 n. 307).

4806 Malronis |
Rumanehabus* |
sacr. |
L. Vitellius |
Consors |
ex-
plo." I
leg. VI victr. (in lateribus arbores).
lUlich rep,, iam Coloniae Agrippinae (Smetius 55 8 ; Brambach 601 ; Ihm , Aiin.
Rhen. 85, 1887 p. 1S2 n. 515). — 1) lisdem deabus altero cognomine auctis (Matronis
Runi[a]neliis et Maviailinehis, vel item Aviaitinehis) dedicatus fuit tilulus olim una
cum N. 4800 adservatus Orell. 2088 = Brambach 297, cuius lectio parum certa est. —
2) Sic videtur legendum esse (litterae plo contignatae), cogitandumque de explora-
tore legionis, qui sane alibi non invenitur.

4807 Matronis |
Saitchamims* |
Primus Freiat|tonis* 1. m.
4807* Malron. |
Saithamia[6.] *
Q. Cominius |
Primio 1. [»«.]
Hoven prope Ziilpich (i, e. ibi ubi N. 47S4) rep, (Klinkenberg ann, Rhenan. 89,
Tituli sacri ct sacerdotam. — Numina Galliae et Germaniae. 235

1890 p. 251). —
1) Apparet idem vocabulum a filio Freiattoni» Germanice flecti, a
Cominio Primione Laiine (similiter tupra N. 4799, item Brambach 612). Cf. Much
Zeitschr. fiir deutsehes Alterthum 55, 1891 p. 515 seq., 525 seq. 2) Friattius est —
in Agrippinensi H^estd. Korrespondenzbl. 12, 1895 p. 95, Freioverus civis Tunger
t.

supra N. 2575.

4808 Matron[t]s |
yallaboei|hiabus |
L. Acconius |
Caudidus |
pro se
et I
suis ex '\[mp.] \
p. p. s. s.*

4809 Matronis [FJalabneijabus Q. Pri|minius


|
Ap[/]lus v. s. 1. m.
4810 Valiamnei|biabus
I
lulia Geneti | |
f. Lella |
ex imperio.
Coloniae Agrippinae haec rep. ante a. 1840, illae a. 1892 (Klinkenberg Korre-
spondenzbt. d. IFestd. Zeilschr. 1892 p. 101; Brambach n. 555 cf. Klinkenberg l. c).
— 1) Non intellegitur ([«]ps. s. [/.] intellegit editor).

4811 Matribus |
Mopatibus |
suis |
M. Liberius |
Victor |
cives^ j

Nervius neg. fru.* v. s. 1. m.


| |

Nijmegen (Noviomagi), ibi ubi N. 5198 (Brambach 71 qui vidit), — 1) Cf,


N, 4655 not. 2. —
2) Negotiator frumentarius.
Nutlae fuerunt Matres Quadruburgienses, quibus dedicatus ferebatur titulut
Orell. 2090 male suppletus, cf. Brambach 166; Ihm ann. Rhen. 85, 1887 p. 155 n. 555.

4812 Matribus |
Elitivis |
Capella Tessi [f.y \
v. s. 1. m.
St. Christol prope Carpentorale (Carpentras) Galliae Narbonensis rep. (XII
1174 vidit Allmer). — 1) Sic coniecit Hirschf, Capellatessi traditur.

4813 Matris Aug. |


Eburnicis^ |
L. lul. Sammo |
et
Yvours prope Lugdunum (XIII 1765 delineavit Boissieu). — 1) Ebumum no-
men fuisse pago Yvours probabile est (Boiss.).

4814 Malribus |
Adcultus |
Vassedonis f. |
v. s. 1. m.
4815 Matrabus |
v. s. 1. m. |
Euneos Sex. |
Afrani L'

4815* Matrabus | Sex. Co[c][ius |


Nigri lib. |
Ingenuus* (vir stans manu
s. fruges[^] tenens).
Fasione vel prope Fasionem ut videtur (XII 1504. 1509. 1506 ad apographa
facta saec. XVI vel XFII). —
1) Libertus fortasse fuit Sex. Afranii Burri (supra

jV. 1521). —
2) Libertus fuit Sex. Coelii Nigri, XII 5864.

4816 (intra coronam) Matris |


Mithres soc. XL vil.
I
ad Tur.* |
L. XIII

p. a. Vl.^
Allondaz prope AlbertviUe in finibus AUobrogum (XII 2548 Hirschfeld vidit
ectypum). —
1) Sociorum quadragesimae (cf. supra N. 1852 seq.) vilicus ad Tur.

(nomen loci, de quo praelerea ex antiquitate nihil traditur, sed quem fuisse ibi
ubi hodie est Toumon propter nominis similitudinem suspicalus est Allmer). f^i-
detur hoc loco fuisse mansio dicta ad Publicanos viae Augusta Praeloria per
Alpem Graiam Fiennam ducentis (tab. Peut.; it. Ant. p.545). 2) Haec explica- —
tionit incertae (cf. Hirschf. et Momms. ad XII l. c).

4817 Matris Aug. |


in honorem |
doraus Saediorum |
Eutyches lib.
|

aedem cum ara dat. |

Lugduni (XIII 1759 vidit Hirschfeld).


236 Caput XI.

4818 in I
honor[m] |
domus divijnae dis Ma[/r]abus' ]
vicani vici
Pacis (tres deae stantes) \
(reliqua legi non potuerunt).
Metz rep. a. 1S61 (Robert ipigr. de la Moselle tab. fig. 4 cf. p. 47 seq.; Ihm V
ann. Rhen. 85 p. iS. 162, 583 vidit eclypurn; descripsit Zangemeisier). 1) Sie sine —
dubio legendum; in lapide est MAIIABVS.

4819 imp. Nerva Traiajno V cos.* Matr|onis v. s. 1. 1. m. |


M. Catui-
lius Mejrcator et M. Caltullius Secundus.
Montorfani prope Comum rep. (F 32S2 vidit Mommsen). — 1) A. 105.
Titulum Matronis in eadem regione dedicatum pro salute C. Caesaris Ger-
manici filii (a. 57/41) dedimus stipra N. 191.

4820 INiger |
Tertullius |
Severus | Matronis |
et Adganais' (
v,

s. 1. m.
Galliani prope Cantu, inter Comum et Mediolanum (F S&71 bis descripta). —
1) Cf supra N. 4618. 4619.

4821 Matronis |
Braecorium |
Gallianatium.
Galliani prope Cantu (Pais 847 ad ectypum).

4823 sanctis Matrjonis Ucellasjicis Concanajunis NoveI)[i]|us Marcia-


nu[s I
P]rimuli filiu[s] |
votum Mas|uonnum |
Matronis |
v. s. 1. m.
Corbettae, inter Mediolanium et Novariam (F SS84 vidit Mommsen).

4823 Matronis |
Vediantiabus' |
P. Enistalius P. f. |
Cl. Paternus (

Cemenelensis |
optio ad ordine^ |
V leg. XXII |
Primigeniae (
piae fide-
lis, 1. m.
Tourette prope Nizzam (^7872 aliquoties descripta). — 1) Cf Plin. h. n. 5,
47. Ptol. 5, 1, 45 (Momms. C. I. L. V p. 916). — 2) Cf supra N. 2666^.

4824 Matronis et |
Geniis Ausuciatium |
consacravit j
Arvius Nigri
f. nomine [
suo et C. Semproni Nigri et j
Banionis Cucalonis fiiiae (
pa-
rentium suorum.
Ossuccio ad lacum Larium (F S227 vidit Mommsen).

4825 Matronis (
et vicanis* [
C. Sexsticlus |
Carbasus.
Cornate, inter Mediolanium et Bergomum (V S716 bis descripta). — 1) Cf.
Ihm Ann. Rhenan. 85, 1887 p. 56.

4826 Matronis [
lunonibus Valerius Baronis f. v. s. 1. m.
j | (

Arcisate, inter lacus Larium et Ferbanum (FS4S0 bis ut videtur descripta). —


Cf supra N. 5122.

4827 M. Calpurnius veteranus domina[6]us* v. s. 1. m. ( j |

In summo monte Poenino (Grand S. Bernard, cf. N. 48S0 seq.) rep., tabella
aenea (Notizie 1887 p. 469). — 1) DOMINARVS aes. — Titulum domnab. dedicatum
dedimus iam supra N. 5120. — Incertum num huc pertineat t. dominis dedicatus
XII 2446. Diversa sunt numina memorata supra N. 4071.

4828 Matr. tribus campe[sfr.] [


et Genio alae pri. Hispano|rum Aslu-
rum ./ ./ ./ ./ ,/ ./ ./
I
./ ,/ ,/ ,/ ./ ,/ ,/ *
Gordianae, T. [
Agrippa prae. templum a solo (

[res] tituit.
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Galliae ot Qermaniae. 237

Benwell ad vallum Hadriani rep., est Newcastle (FI/ S10; delineavit Haver-
field Archaeologia Aeliana 16, 1894 p. 525). 1) Pupienae Balbinae vocabula erasa —
esse recte slaluit Haverf.

4829 Campes|tribus et |
Brilanni.* j
Q. Pisenlius |
lustus pref. |
coh.
IIII Gai. I
V. s. 1. 1. m.
Castle-IUll ad vallum Pii Britannicum rep., est Glasgoviae (FII 1129 vidit
Huebner). — 1) Brilanniae.

4830 Campest. et |
Eponac ala I |
sing. p. f. c. R.^ qui pre.' |
Ael.
Bassianus |
praef. v. s. 1. 1. m.
Piforing ad Danuvium rep., iam Monachii (1113910 III S. 11909 vidit Mommsen).
— 1) Cf. supra N. 2492 noi. 2. — 2) Cui praeest.
Eponabus et Campestribus dedicatus est titulus supra J\. 2417. Campestres
habuimus iam supra N. 2604. 4776. 4801.

4831 I. o. m. I
Victoriae ]
Victrici pro salujte imp. n. et sua |
suo-
rum, j
M. Coccei. |
Firmus |
) leg. II Aug.
4831* Dianae |
Apollini |
M. Coccei. |
Firmus 1 D leg. II Aug.
4831^ Genio |
terrae ]
Britajnnicae |
M. Coccei. |
Firmiis |
/ leg.

II Aug.
4831° Marti |
Minervae |
Campestri|bus Hercl. |
Eponae |
Victoriae |

M. Coccei. I
Firmus |
leg. II Aug.
/n Dritannia rep. ad vallum Pii, loco diclo Auchindavy, nunc Glasgoviae
{ni 1111 — 1114 vidit Huebner).

4832 lovi lunoni, j


Soli Lunae, |
Herculi Minervae, |
Marti Mer-
curio, I
Campeslribus, |
Terrae Caelo |
Mari Neptuno, |
Matribus Suleis*, |

Genio imp., veteranus Aug. cives* Nemens'


|
M. Ulpius Nonius v. s. 1. m. | j |

fiomae rep. in castris equilum singularium, cf. supra N. 2180 (FI 51171 vidit
Muenzer; Ilenzen ann. inst. 188S p. 260). l) Cf N. 4777. 4778. 2) Cf N. 4655 — —
not. 2. —
3) Cf N. 428 not. 2.

4833 lovi optimo |


maximo, lunoni, |
Minervae; Marti', |
Victoriae,

Herculi', ]
Fortunae, MercurioS \
Felicitati, Saluti, Fatis, |
Campestribus,
Silvano, |
Apollini, Dianae, Eponae, |
Matribus, Sulevis' et |
Genio sing.

Aug.' I
ceterisq. dis immortalib., |
veterani missi |
honesta missione ex eo-
dem numero* ab
I
imp. Hadriano \
Antonino Aug. P. p. p. ]
Priscino et Stloga
cos.*, I
1. 1. m. V. s. (In laiere sinistro) qui coeperunt mil. L. Lamia Aeli. |

Sex. Carmi. Vetere cos.* |


missi honesta mission. no. lan. : |
P. Aelius

AugurinUS, |
(sequuntur nomina decem el septem). (In lalere dextro) niissi ho-
nesta missionc: |
P. Ael. Placidus, |
(sequuntm- nomina decem et septem, in his)

P. Ael. Vangio' sig.


Romae rep. in caslris equilum singularium, una cum N. 2180 seq. (FI 51149 =
Annal. inst. arch. 188S p. 2S2). —
1) Cum dcdicantium plerique fuerint ex Ger-
mania, probabile esl Martis, Herculis, Mercurii nominibits significari tria summa
numina Germanica, ut supra N. 4654 (Zangemeister Neue Heidelberger Jahrbiicher
238 Caput XI.

1895 p. 31, qui etiam sub Fictoriae Forlunae FeUcitalit vocabulit conieeit latere
deas quasdam Germanicas; sed cf. Wissowa slrena Helbigiana p.S59). 2) Cf. supra —
N. i778 not. 5. —
3) Eisdem deis deabusque multae aliae arae eodem loco dedicatae
tunt ab equilibus singularibus missis honesla missione, quarum unam iam dedimut
tupra N. 2181. —
4) Scilicet ex numero equitvm singularium Avgusti. 5) A. 141. —
— 6) A. 116. — 7) f^angiones populus Germaniae superioris, unde hic P. Aeliut
Fangio signifer aut originem traxit aut certe nomen (Zangemeister l. c. p, 50).

4834 iussu deorum C. Vale[nMs] |


Herculi Eponae S[i7wano
aerft] [culam restituit [sm pec. pro] \
salutem suam et [et] \
Pro-
culo muliis'
Romae (Fl 295 vidit Henzen). — 1) MuHones intellegendos ette coniecit
Marinius.

4835 Herculi et Eponae' Aug. |


pro salute imp. Caes. M. Aur. |
An-
tonini Pll FellCIS invictl (sequuntur nomina eorum qui dedicaverunt).
|

Mariasaal prope Klagenfurt, ubi fuit Virunum Norici, iam Klagenfurti (III 4784
vidit Mommsen). — 1) Non rarus Eponae in Norico cultus, cf. III 4776. 4777. 5176.
5192. 5312.

4836 in h. d. d. |
deae Eponae |
et dis Ma[fJrabusS |
G.=' loci, |
Sat-
tonius Vi|talis lib. . . . |
im . . . |
. . Traiano Decio Aug. |
|

cos.^ XV kal. Apr.


Til-Chdtel prope Dijon (XIII 5622 semel descripta taec. XFII). — 1) Maira-
bus tradilur. Cf N. 4815. 4818. — 2) Genio. — 3) A. 250 vel 251.

4837 1. o. m., I
Epone regin., |
Genio loci, \
P. Bennius Egjregius
mil. I
coh. vol.', adiu[f.] princ.% bf. cos.' v. s.

|

Prope Docleam in Dalmatia rep. (III S. 12679 Bormann vidit ectypum).


1) Significatur cohors octava voluntariorum, cf. supra N. 2586. 2) Adiutor prin- —
cipis; cf. supra N. 2448 not. 1. 3) Beneficiarius consularis. —
4838 deae Epona[e] |
et Genio Leuc. |
Tib. lustinius Titianus' [b. f.
\

leg. l]eg. XXII [Pr.] \


Antonin[ja».] |
ex \o[to] (in latere sinistro dea, tc. Epona,
inter duos hinnulos; in latere dextro figura adulescentis, sc. Genii).
Naix rep., ubi fuit Nasium Leucorum (cf Ptol. 2,9,15), inter Diyodurum
et Durocorturum postea Metz (Robert epigraphie de la Moselle p. 15 lab. I fig. 5 7).
,

— 1) Idem beneficiarius legati legionis XXII Mercurio dedicavit Mogontiaci titulum

Brambach n. 999 (= Henzen 6799), anno 210, id est paullo ante hunc titulum po-
titum, qui propter Antoninianae vocabnlum legioni additum videtur esse positus
non ante a. 212.

4839 Augusto sacrum. Deae Eponae | |


Connonius Icotasgi fil.
|

templum cum suis ornalmentis de suo donavit 1. m.


Entrains (inter Auxerre et Nevers) rep. a. 1896 (XIII 2902 ad imaginem photo-
graphicam editam Bull. de la SocietS Nivernaise).
Eponab. et Campestrib. dedicatus est titulus supra N. 2417. — Inscripliones deae
Eponae composuit Reinach revue arch. 26, 1895 p.522 seq., qui tamen non recte ait
Eponam coniunctam reperiri tam cum Marte Segomone quam cum Marte Camulo
nisus inscriptionibut mutilis quas pro libito tuppleverunt (supra N. 4557. III S. 8671).
Cf. etiam infra N. 4917 not. 7.
Titali sacri et sacerdotum. — Numina Galliamm. 239

4840 Matro|Di$, Axi|nio, L. |


lulius Marcelii|DUs v. s. 1. m.
Aximae (Aimn) in Alpibtu Graiis (XII 100 Hirschfeld vidit ectypum).

4841 Marli |
et Vasioni |
Tacitus.
Fatione (XU 1301 bis ut videtur descripta).

4842 C. ADdolatius |
Nemauso v. s. 1. m.
Nemaiisi (XII S093 vidit Hirschfeld).

4843 Nem. Aug. |


C6Dsor* |
iug^rius |
ex v6to, si
|
[/"jilia superstit.' |

decessisset.
Nemausi (XII 3102 Hirsehfeld vidit ectypum). — \) Cf N. 48S0 not. 3. —
2) Superstite.

*
4844 lovi et Nemaus. | T. Fiavius Herm. |
exactor oper. |
basilicae

mar|morari et lapi|dari v. s.
Nemausi (XII 3070 vidit Hirschfeld). 1) Ad basilicam ab Hadriano in —
Plotinae honorem Nemausi extructam (vit. c. 12), cuius basilicae opus marmorarium
et lapidarium Hermeti illi exigendum fuerit, refert Allmer.

4845 deo Nem [auso |


5e]x. UtuUius |
Perseus |
horologium |
et ce-

rulas* II argeuteas |
t. p.
I

Nemausi (XII 3100 aliquoties descripta saec. XFIjXFII). — 1) Cerulas num


recte viri docli habeant pro ceriolaribus, dubitat Hirschfeld.

4^4fi Sulpic. Cosmus rest.* [Z]aribus Aug. |


sacrum et ]
Minervae, |
|

Nemaus6, Urnia6, Avicanto*, T. Cassius T. 1. Felicio exs v6t.


| | | | |

Nemausi (XII 3077 saepius descripta). 1) Restiiuit (haec postea ut videtur —


addita). — 2) Fontium vel fluviorum nomina videntur.

4847 AugUSt. I
Laribus |
(vir capite velato, libans ad aram) cultores
Urae |
fontis'.
Nemausi rep., nunc Lugduni (XII 3076 vidil Hirschfeld). — 1) Uram fontem
esse hodie dictam Eure censent.

4848 Aug. Vin[fjo] I


sacr. |
T. Valerius . .
[f.] |
Crispinus |
sacer.

Vinti, I
praef. pag. Dia.*, |
aedem. d.

4848* deo Vintio |


Polluci* |
Cn. Terentius |
Billonis fil. |
Terentia-

nus I
ex voto.
In Sabaudia rep., haec loco dicto Seyssel ad Rhodanum, illa non longe inde
loco Hirschfeld vidit eclypa).
dicto Hauteville (XII 25S8. 2562 1) Praefectus —
pagi Dianensis. —
2) Alius titulus Fintii PoUucis repertus est Seyssel (XII 2361).

4849 Marli Vintio |


M. Rufinius Felix |
Sal.', Illlllvir et in|cola

Cemenel. |
ex voto s.

Fintii (Tence) in Alpibus maritimis (XII 5 vidit Mommsen). — 1) Incertum


utrum ad nomen Felici* pertineat, an salinatoris aliudve simile officium signi-

ficetur,

4850* Poenino |
pro itu et reditu |
C. lulius Primus |
v. s. L m.

4850^ Phoebus Fusci |


Ti. Caesaris j
Poenino v. s. 1. m.
240 Caput XI.

4850° lovi Poenino |


L. Paccius L. f. PaL |
Nonianus |
Fundis | /
leg. VI Victricis p. f. |
ex voto.

4850^ lovi op. m. I


Poenino |
T. Cl. Severus |
fr. leg. III |
Italic»
V. s. I
\. m.
4850® lovi Poenino |
Q. Silvius Peren|nis tabell. colon. |
Sequanor. |

v. s. L m.
4830^ Numinib. Augg.* lovi Poenino Sabineiius Censor^ Ambia- | | |

nus v. s. L m.
I

In summo monle Poenino (Grand S. Bemard) rep., tabulae aeneae, extant ibi in
museo (F 6S7S.6884:. 6881. 6869. 6887. 6883 vidit Mommsen). 1) Frumentarius —
legionis tertiae Italicae. — 2) Cf. supra N. 4358. — 3) Cognomen, ut supra N. 4845.

4851 I. 0. m. Poenino |
C. Domitius |
Carassounus |
Hel.', mango |

V. s. L m.
Ibidem rep., tabella aenea (Notizie degli scavi 4892 p. 68). AUas eiusdem
generis inscriptiones eodem loco repertas habes Notiiie degli scavi 1887 p. 468, 1S9S
p. 440, 1894 p. 33). — 1) Helvelius.

4852 L 0. m. I
Arubiuo |
L. Camp. |
Celer |
sacerdos ]
urbis |
Ro-
mae |
aeternae |
et lulia |
Honorata |
con. pro se |
et suis v. s. L m.
In monasterio quodam prope Gratz (III 3445 semel descripta saee. Xf^I).

4853 1. o. m. Arubiano |
et Bedaio sancto |
Tul. luvenis |
bf. cos.

leg. II I
Ital. Antoninian. |
v. s. 1. m. |
idib. Mais d. [n. |
imp. Antonino\ *
|

II et Sacerdote cos.^
Pidenhart prope Seeon ad Chiemsee lacuvi rep., deinde Monachii (III 3380
vidit Mommsen). —
1) Elagabali nomen erasum. 2) A. 219. —
lovi Arubiano vel Arubino et Bedaio praeterea dedicatus est titulus III 3375,
lovi Arubiano et Celeiae III 3183.

4854 Bedaio Aug. |


P. Domitius |
Flaccus |
et Q. LucreL |
Optalus |

llvir.,
I
[P]ompeiano ]
[et iwijto cos.*

4855 Bedaio Aug. |


sacr. Alon.^ {
L. Cassius Lucullus |
et C. Vind.

Constans |
[//]vir,, Fusco |
. . .
.*

4856 sacro Aloun|arum Aug. Noi. |


Ivenalis et L. Vig]ius Victorin. |

[6r]ordiano et Pomjpeiano cos.'' vot. (


m. m. (sic) s. I.

Chieming ad Chiemsee lacum, in qua regione fuit Bedaium situm inter luvavum
el Pontem Aeni testibus itinerariis, cf, Ohlenschlager in act. min. acad. Monac. 1885
p. 213 seq. (III S. 11777. 11778. 11779 vidit Hirschfeld). — 1) A. 209. — 2) Cf
N. 4837. — 3) Fortasse significatus erat annus 223. — 4) A. 2i1.

4857 Bedaio Aug. |


sacr. Alounjar. Selonijus Maxim|ianus et |
Fir.

Firmijnianus llvir., | Perpetuo et CorneL cos.*


Chieming, nunc Monachii (III 3372 vidit Mommsen). — \) A. 257.

4858 Bedaio Aug. |


et Alounis |
sacr. |
C. Catius |
Secundialnus
llvir,
I
imp. Antonin. |
II et Sacerdote cos.*
Tituli sacri et sacerdotum. — Numina Oalliarum. Numina Norici. 241

Olhn in monasterio Seeon, deinde Monachii (111 SSSi vidit Mommsen). —


1) A. 219.
^^^^
4859 I. o. in., I
Eponae |
et Celeiae |
sanctae | M. Si |

Celeiae (Cilli) in Norico (111 S192 vidit Mommsen).

4860 I. 0. m. el Cel. |
et Noreiae |
sancte, Rufi. |
Senilis bf. cos.'
pro se et suis |
v. s. 1. m.
Celeiae (III 5188 vidit Mommsen). — 1) Beneficiarius consularis.

4861 Marli |
Herculi |
Victorijae ]
Noreiae.
Celeiae (III S193 vidit Mommsen).

4862 ISoreiae |
sacrum.
Romae rep. in castris equitum singulariiim (VI 31179
Ann. inst. arch. 188S =
p. 290). — In Africa reperitur d. m. s. Norei. superscriptum titulo sepulcrali
adulescentis nati matre Norica, VIIl 4882.

4863 (globus, in quo stetit statua) INoreiae | Aug. sacr. 0« Fabius


I
|

Modestus I
domo Ronia, |
dec. al. I Aug. |
Thracum |
phialam | argent.
p. II:-\ embl.'' N6reiae |
aurea uncias duas, |
d. d.
Non longe a ruderibus Viruni rep. , a Klagenfurt sept. versus loco dicto
Uohenstein (III 4806 vidit Mommsen). — 1) Pondo II uncias tres (sive quadrantem),
2) emblemata.

4864 Noreiae Isidi fecit |


A. Trebonius.
In monte Ulrichsberg prope Klagenfurt rep., non longe a ruderibtis Viruni
(111 4810 aliquoties descripta). Titulus dicatus Isidi Norei. est supra N. 14&7. A
Sueborum parte etiam Isidi sacra fieri solere ait Tac. Germ, 9, quam Isidem hanc
esse Noreiam coniecit Zangemeister Neue Heidelberger Jahrb. 189S p. 47 not. S.

4865 Belesti Aug. |


T. Tapponius |
Macrinus |
et luHa Sex. 1. |
Cara
cum suis I
V. s. 1. m.
In Norico, in confiniis regionum quae nunc sunt Kamthen et Krain, prope
S. Leonhard in monte Loibl (111 4773 vidit Mommsen).

4866 Belino |
Aug. sac. |
C. Marius |
Severus |
d. d. (in latere: urceus,

in altero latere: patera in qua poma sunt et spicarum calamorumve faseiculus).


In Norico, prope Klagenfurt rep. (III 4774 vidit Mommsen).
(Jt aliis provinciis et civitatibus sui dei, sic Noricis Belenus deus erat teste Ter-
tulUano apol. 24, cf. ad nat. 2, 8, quem tamen praecipue Aquileiae cultum esse tituli
N. 4867 seq. demonstrant; atque etiarn &sbg ini/to^iog Aquileiensium dicitur ab Hero-
diano 8, 3, 8 (lulii Carnici quoque fuit aedes Beleni, V 1866. Camicum potius quam
Noricum numen putat Mommsen ad V 732). A militibus ex Pannonia oriundis
colitur VI 32SU (2800).

4866* Q[Mo]rt[Ms] I
Belino |
pro se et |
suos.
GrSasque in Gallia Narbonensi (Revue des Stud. andennes 1900 p. 1S7 lullian
vidit ectypum). —
In Gallia Belenum cultum esse indicat Ausonius profess. S,9. 11, 24.
Cf. XII p. 924. —
Bellino qui dicitur in Arvernis dedicatus titulus XII1 1461 valde
suspectus est.

4867 D. Lurius D. f. |
Vol. |
Belino | v. s. l. m., |
Nymphis*.
Aquileiae rep. (Majonica archeografo triestino 1895 p. 191). — 1) Ara videtur
Oessau, Inscriptiones Latinae II. 16
242 Caput XI.

dedicata Belino simul et Nymphis (nisi Belino est cognomen Lurii. Momms.). Fonti
Beleno dedicati sunt tituli V 754. 755.

4868 Belino Aug. |


sacrum |
voto susceplo |
pro A. Aquillio |
C. f.

Pom. Valente |
IIIIv. i. d. desig., |
Phoebus lib. |
v. s. 1. m.
Belinae prope Aquileiam, deinde Feronae (V 758 vidit Mommsen).

4869 Apollini' I
Beleno |
C. Aquileiens. |
Felix |
quod vilic. |
sum-
marum* (
[uouerai],
In vico Beligna prope Aquileiam (V 7S7 vidit Mommsen partem priorem).
Ficum illum nomen accepisse a templo Apollinis Beleni apparet. — 1) Cf. Ilerod.
8, 5, 8 BsXeviov] Sh xalovat zovzov (AquHeienses), ai^ovai Ss vnsQcpvcog, 'AnoX-
}.o)va elvai Q^eXovrsq (inde vit. Maximin. 2S). 2) C/". supra N. 4i89 not. 2. —
4870 Beleno |
Aug. sacr. |
L. Cornelius |
L. fil. Vell. |
Secundinus |

Aquii., I
evoc. Aug. n., |
quod in urb. |
donum vov., (
Aquil. |
perlatum |

libens posuit. | L. d. d. d.
Prope Belinam agri Aquileiensis rep,, postea Fenetiis (F742 vidit Mommsen).

4871 ApoUini |
Beleno |
Aug. sac. |
C. Petilius |
Venustus |
trib. prae-
torian. |
v. s.

Gradi prope Aquileiam, postea Patavii (F748 vidit Mommsen).

4872 deo Beleno |


M. Flavius |
Florianus v. e., |
a ducena.*, |
quod |

princeps leg. |
vovit ....
Aquileiae rep. (Majonica archeografo triestino 1893 p. 190). — 1) Fir egre-
giut, a ducenariis.

4873 Apoliini |
Beieno Aug. |
in honorem* |
C. Petti C. f. Pal.
|

Philtati, eq. p., |


praef. aed. pot., |
praef. et pationi |
coUegiorum |
fabr.

et cent., |
Diocles lib. |
donum dedit. |
L. d. d. d.
Aquileiae, deinde Fenetiis (F 749 vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N. 5SS0 not.

4874 Belen. Aug. j


in memor.* (
luiior. |
Marcell. et |
Marcellae et j

in honorem luliarum | |
Charites et |
Marcellae filiar. |
et Licin. Macron. j

iunior. nepotis, |
C. lul. Agathopus |
Illlllvir Aquil. |
L. d. d. d.
Prope Belinam agri Aquileiensis rep., postea Fenetiis (F 744 saepius descripta
saec. XFljXFII). —
1) Cf. supra N.SSSOseq.
Adde titulum supra N. 62S ab ipsis imperatoribus Diocletiano et Maximiano
Apollini Beleno Aquileiae dedicatum. Denique Belenus memoratur in hoc epigram- —
mate Tibure rep. (XIF5S56 vidi; Buecheler carm. epigr. n. 879):
Antinoo et Beleno par aetas formaque si par,

cur non Antinous sit quoque qui Belenus?


Q. Siculus.

4875* C. Aemilius (
Felix Aecur." |
v. s. 1. m.
4875*^ Auctus I
Aecornae |
v. s. I.

4875° G. CI. Pri|am. Aec. v. s. 1. m. [

Emonae (Laibach) rep. (III 5851 j 5 vidit Mommsen). — 1) Cf. ad N.4876.


Tituli sacri et sacerdotain. — Namina Norici Garniae Dalmatiae. 243

4876 P. Pplronius P. 1. |
Amphio, |
C. Fabius C. 1. |
Corbo |
mag.
vici aedem |
Aequor.* de vi. | s.' f. coir.
Oberlaibach ubi fuit Navportus (1 1466. III 5776 semel descripta saec. XFl). —
1) Aeqvornam sive Aecomam sive Aecumam Momms. (ad I 1466) putat aequoris
deam fuisse, Nauporti cultam propter maris Hadriatici et Danvvii commercium
quo vicus hic florebat (cf. Slrabo 4 p. 207 cet,); cum commercio ipsum cultum deae
postea Nauporlo Emonam (N. 487S) transiste. — 2) De vici sententia.

4877 Laburo |
ex vot. |
sacr. |
M. Marcel[/.] |
fil.' et |
M. Vibius |

Marcelliis |
f. f.

Prope Laibach (Emonam) rep. (III S840 semel descripta saec. XFII). — 1) Fi-
deiur nomen eorruptum.

4878* Bindo Neptuno' |


sacrum. |
Proculus Parmjanic. praepos. |
v.

s. 1. m.
4878^ B[iJndo Nepluno' |
sacr. |
Licinius Teuda |
praep. et pri[nc.]
|

Ia[jp]odum* |
v. s. \. m.
Prope BihaS in Bosnia ad Privilica foniem rep. (III S. 14523. 14526 descr.
Patsch wiss. Mitth. aus Bosnien und der Hercegovina VI p. 136. 138). 1) (Jna —
cum his aris aliae prodierunt eidem numini dedicatae, et ipsae pleraeque a prae-
positis lapodum. —
2) Cf. snpra N. 2675; item N. 847 cet.

4879 Apoliin[i] I
Tadeno |
Charmid[e]s» |
coL* d. d.
Ilidze prope Sarajevo rep. (III S. 15838 descr. Patsch wiss. Mitth. aus Bos-
nien IF p. 249). — 1) Charmidis lapis. — 2) Coloniae (nescio cuius), sc. servus.

4880 Armato s. |
Sest. One|sime ex |
voto pos. |
1.

Zupanjae in Bosnia rep. (Patsch wiss. Mitth. aus Bosnien FI 1899 p. 225).
Eiusdem dei ignoti alia ara, item a muHere posita, prodiit eodem loco (ib. p. 224).
___

moenia qui Risinni' Aeacia^ qui coUs arcem


Delmaliae, nostri publice lar populi',
sancte Medaure* domi e[<]* sancte hic, nam templa quoq. ista

vise, precor, parva magnus in effigia,

succussus laeva sonipes qui® surgit in auras,


altera dum letum librat ab aure' manus.*
Talem te consul iam designatus in ista

sede locat venerans ille tuus !!!!!*.,


notus Gradivo belli vetus ac tibi, Caesar
Marce, in primore [c/]arus'° ubique acie.

adepto consulatu" !!!!!!!!!!!!!''


tibi respirantem faciem patrii nuroinis,
hastam eminus quae iaculat refreno ex equo,
Medaure^ dedicat Medaurius.
tuus,
Lambaese in templo Aesculapii (FIH 2381 vidit Renier. Buecheler carm.
epigr. n. 1327). —
1) De Risinio (hodie Risano) oppido orae Dalmatiae cf. Mommsen
CIL. III p. 283. —
2) Incertum ab Aeaco an ab Aiace derivatum vocabulum
16*
244 Caput XI.

(cf. Buecheler). — 3) Apparet Medaurum in patria dedicantis polissimum cultum


ggse. — 4) ffeus praeterea ignotus, nisi quod in eodem templo Aesculapii Lambaesi-
tano inventum est arae fragmentum inscriptum: Medau|ro Aug. s[acrM]m (FIIIi6i2). |

Madaurae civitatis Numidiae nomen vix huc pertinet. 5) e traditur. 6) Scr. — —


cui. — 7) Cf. Fergil. Aen. 9, 417 (Bue.).— 8) Apparet Medaurum repraesentatum
fuisse equo insidentem et tela iaculantem. — 9) Nomen eius qui dedicat bis data
opera erasum Legatus sine dubio fuil Numidiae, in legatione consul designatus
est.

et mox ad ipsum consulatum promotus (cf. not. 11). Cum in duabus inscriptionibu»
positis anno 167 nomen legati Numidiae erasum sit (FIll 4208. 17866), etiam hic
titulus videtur eodem fere tempore positus esse. — 10) in primore parus exemplum
quoddam Reniero subministratum ,
qui ipse non legeret nisi in primo . . . . us. —
11) Haec postea addita esse apparet, cum is qui dedicat consul factus esset.

4882 C. Turranius |
C. f. Severus |
evoc. Aug. |
[ijatrae aram p.
|

Prope Scardonam Dalmatiae rep. (III 2816 vidit Mommsen).

4883 Pupillor. I
Moicorum |
liberta |
Dumma lia|trae v. s. 1. m.
Prope Nedinum Dalmatiae (III 2858 vidit Mommsen). Etiam prope Cori- —
nium Dalmatiae prodierunt tituli Latrae dedicati III S. 9970. 9971.

4884 L. Granius |
Voltimes. f.* |
Rufus Intossicae v. | s. 1. m.
Albonae in Histria quae nunc est (III S. 10074 vidit Hirschfeld). — 1) Alius
"^ Foltimesis filius^ est ib. n. 10070.

4885 Sentonae Eutychus | |


v. s. 1. m.
Tersatto prope Fiume (III 3026 bis vel ter descripta).

4886 Geminus |
Boninus |
Hostiducis |
Sentonae |
v. s. 1. m.
Albonae (III S. 1007S vidit Hirschfdd).

4887 Nocturno |
sacrum C. Cassius Valens benif. ex impe[r.]
| | ]

Salonis (III 19S6 vidit Mommsen). Eiusdem dei alius titulus rep. est —
Aequi in Dalmatia (III S. 97S5). Nocturnum, sed plane incertum an hunc, iocu-
lariter nominat Plautus Amphitr. 1 1, 116 (272), Praeterea deus aliquis eiusdem no-
minis invocatur in tabella plumbea Carthaginiensi, quam edidit fFiinsch mus. Rken.
1900 p. 260 {NoxzovQvs qui possides tractus Italie et Campanie, qui tractus es per
Acerushium lacum perducas ad domus tartareas .
,
Maurussum cet.). . .

4888 Nocturno |
Victor Brixianorum* v. [s.] (vir sedens manu sin. for-

tasse sceptrum tenens).


Brixiae (V 4287 vidit Mommsen). — 1) Brixianorum servus (publicus).

4889 Veicae |
Noriceiae |
A. Poplicius D. 1. A . . . (
P. Postumius P.

1. Pau. I
coir.
Alicubi in Hislria (I 146S. V 717 semel descripta).

4890 Seixomniai |
Leuciticai' |
Polales.
In Histria prope Rovigno rep. (F 8184 Mommsen vidit ectypum). — 1) Nu-
minis cuiusdam epichorii nomen videtur (Momms.).

4891 Numini Me|iesoco Aug. |


Cn. Papirius |
Eumelus |
ex |
voto.
In Histria loco dicto Castel nuovo ad dextram canalis Arsiae (F8127 bis vel

semel descripta).
Tituli sacri et sacerdotom. — Numina Dalmatiae Histriae vallium Alpinarum. 245

4802 Eiae' |
Aug. Ant. | |
SeveriJDe |
v. s.

Polae (V 8 vidit Mommsen). — 1) Eidem nuniini dedicata est etiam ara apud
NetacUum Histriae rep., Pai* n. 1.

4893 Euancelus f«c> colonorum Polensium Boriae* v. s. 1. m. | | |

Polae vidit Mommsen).


(y 7 1) Boriam volunt Boream ventum eundemque —
qui hodie per illas partes dicitur Bora aquilo violentissimus ; etverum estreperiri
tam apud Graecos quam apud Latinos sequiores formas BoQQaq et Bora (Momms.).

4894 Aninia M. f. Magna et |


Seia lonis et Cornelia Ephyre |
ma-
gistrae B. d.^ |
porticum restituerunt et |
aediculam Fonionis.

4895 Fonioni |
sac. |
Seia lonis |
mag.^ |
d. d.
Aquileiae (V ISl. 7S8 haec semel, illa saepius descripta ab auctoribus ac-
curatis). — 1) Bonae deae. — 2) Magistra, sc. Bonae deae. Cf. supra N. 5497 seq.

4896 Hostilia P. f. |
Serena |
Ludriano.
Calibago inier Feltriam et Bellunum rep. (V 2066 vidit Mommsen).

4897 Alantedoba |
Sex. Cornelius Primus v. | |
s. I. m.
Ossemi di sotto in agro Camunnorum (Val Camonica) (f^ 4934 bis vel ter de-
scripta saec. XFI j Xf^II).

4898 Cuslano sac. |


L. Octavius |
C. f. Crassus, |
L. C. Octavi L. f. |

Martialis et |
Macer.
S. Giorgio Ingannapoltron in pago Arusnatium , terrilorii Fero7iensis, iam
Veronae (V 5898 vidit Mommsen)

4899 lovi Felueuni P. Calpurnius Mandatus t. | | |


f. i. |
ex -ftS- DCCC.
Mazane supra Negrarium in pago Arusnatium (V 5904 vidit Mommsen).

4900 Revino sacr. |


P. P. I.» |
v. s. 1. m.

|

Gargnani ad lacum Benacum (l. di Garda) (F 4S7S vidit Momtnsen).


1) Sunt nomina dedicantis.

4901 Sex. Nigidius |


Fab. Primus ae|dil. Brix., decur. |
honore grat.

d. d.', (
ex postulatione pleb. |
aram Bergimo restit.
Arco prope Rivam rep., est Feronae (V 4981 vidit Mommsen). — 1) Decurio
honore gratuito decreto decurionum.

4902 L. Vibius Visci' 1. INymphodotus |


Bergimo votum, |
C. Asinio
Gallo C. Marcio Cen[s]or. |
cos.*, |
L. Salvio Apro C. Postu[mi]o Costa |

Ilviris quin[9]uennalibus.
Brixiae rep., est Veronae (V 4201 vidit Mommsen). — 1) Patronus Vibim
Fiscus fortasse memoratur Horat. sat. 1, 10, 82 cum schol. — 2) A. 746.

4903 d. d.' I
AIo Sex. Nig. j
Sollonius |
v. s. 1. m.

I

Prope Brixiam rep. (V 4197 vidit Mommsen). 1) Fortasse: domino deo.

4904 deo Alo | Saturno |


Sex. Commo|dus Valeriu[s] |
v. s. I. m.
Brixiae (V 4198 descripserunt Brixiani complures a saec. XVI ad XVIII).
246 Caput XI.

4905 d. s/ I
Saturno" |
ex vot. |
Cl. Victorinus |
sig.' cum base ]

pro sal. sua |


s.* omn. 1. 1. m.
Prope Tridentum rep. (FSOSI vidit Mommsen). — 1) Deo sancto. — 2) Col-
lato tilulo eo qui praecedit apparet Satumi nomine hic et in aliis titulis Alpinis
et Subalpinis (supra N. 5528 cum not. V 59^6. SOM cet.) intellegi numen quoddam
epichorium. De sacrario huius Saturni, quod fuit in valle Anauna prope Cles,
ad quod pertinuerunt tituli F 6067—6069, egit Campi arch. ep. Mitth. aus Oesterr.
16, 4895 p. 74:. — 3) Signum. — 4) Suorumque.

Leges teraplorum.
4906 L. Aienus L. f., Q. Baebatius Sex. f. aedem dedicarunt |
(2) lovis
Liberi* Furfone a. d. III idus Quinctileis L. Pisone A. Gabinio cos.*, mense
Flusare^ |
(3) comulateis'' olleis legibus illeis regionibus, utei extremae
undae quae® lapide |
(4) facta hoiusque aedis ergo uteique ad eam aede
scalasque lapide st[r]uctuendo ®
|
(5) columnae stant citra scalas ad aedem
versus, stipitesque aedis hu^ijus'' tabula|-(6)mentaque. Utei tangere sarcire
tegere devehere defigere mandare* ferro oeti® |
(7) promovere referre***

fasque eslo. eam aedem donum datum donatum" dedica-


Sei quod ad
tum|(8)que erit, utei liceat oeti venum dare"; ubei venum datum erit, id
profanum esto. Venditio (9) locatio aediUs esto quem quomque veicus |

Furfens. fecerit, quod se senti[a]t*^ eam rem (10) sine scelere sine pia- |

culo", aUs ne potesto. Quae pequnia recepla erit, ea pequnia emere |

(11) conducere locare dare, quo id templum melius honestius seit, liceto.

Quae pequnia ad eas (12) res data erit, profana esto, quod d. m."
|

non erit factum. Quod emptum erit aere aut argento (13) ea pequnia, |

quae pequnia ad id templum" data erit quod emptum erit, eis rebus
eadem |
(14) lex esto, quasei sei dedicatum sit. Sei qui heic sacrum
surupuerit, aedihs multatio esto, |
(15) quanti volet. Idque veicus Furf.
m." pars fifeltares" sei apsolvere volent sive condemnare, |
(16) iiceto.

Sei quei ad huc" templum rem deivinam fecerit lovi Libero aut lovis
genio, pelleis [
(17) coria fanei sunto.

Prope Mariae de Furfona rep., ubi fuit Furfo vicus Sabtnorum, nunc
S.
Aquilae (I 605. IX 5S15. Ritschl tab. LXXXII). Egit de hoc titulo lordan krit.
Beitrage zur Geschichte der lat. Sprache p. 254 seq. 1) De love Libero cf. supra —
IS. 5063. —
2) A. u. c. 696. —
3) Mense Florali (mensis ex Sabellica consuetudine in
sacris retentus). —
4) Sic (sed cum puncto inter comula et teis) lapis ; non intellegi-
tur, — 5) Requiritur ut videtur utei extrema fundamenta sunt (cf. supra N. 442
inscr. lateris: uti infimum solum huiusque arae titulorumque est), 6) structas struen-
das(?). — 7) humus lapit. —
%) Focabulum sine dubio corruptum. 9) Ferro in —
re sacra uti non licuisse notum est. —
10) Inserendum videtur liceat. 11) Cf. —
infra N. 4940. — 12) sentiunt lapis. — 13) Scilicet: vendere locare (quod fortaise
excidit in lapide). — 14) Dolo malo. — 15) Fidetur requiri emendum (0. lahn). —
16) Maior. — 17) Focabulum corruptum (principium fortasse manu recenti in la-
pide scriptum). — 18) Scr. hoc.
Tituli Bacri et sacerdotum. — Leges templorum. 247

4907 L. Aelio Caesare II P. Coelio Balbiao Vibullio Pio cos.' |


VII
idus Oclobres, |
C. Domitius Valens llvir i. d., praeeunte C. lulio Severo
pontif., I
legem dixit in ea verba quae infra scripla sunt: |

luppiter optime maxime, quandoque tibi hodie hanc aram dabo dedi-
caboque, ollis legib. |
ollisque regionibus dabo dedicaboque, quas liic hodie
palam dixero, uti infimum solura huius arae est:' |
si quis hic hostia
sacrum faxit, quod magmentum nec prolollat', it circo tamen probe
factum esto; ceterae |
leges huic arae ea[e]dem^ sunto, quae arae Dianae
sunt in Aventino monte" dictae. Ilisce legibus hisce regionib. |
sic, uti

dixi, hanc tibi aram, luppiter optime maxime, do dico dedicoque, uti sis

volens propitius mihi collegisque |


meis, decurionibus, colonis, incolis co-
loniae Marlia[e] luliae Salonae, coniugibus liberisque nostris.
Salonit rep., epistylmm in duas partes divisum, pars intuenti dextra inde a
saec. XFI Patavii (III 1953 utramque partem descripsit Dalmata quidem circa
annum 1455 et post eum unus alterve; partem quae extat Patavii vidit Mommsen).
— 1) A. 157. — 2) Id est: illis legibus dedicabo, quas hic hodie palam dixero;
illisregionibus dedicabo, uti infimum solum huius arae est. Nam ibi arae ter-
mini sunt, ubi solum incipit planum esse (Momms.). 3) Quamvis exta non de- —
ponat. Cf. supra N. 112 (not. 10). 4) eadem apographum optimum. 5) Cf.— —
Dionys. 4, 26 Festus p. 163 Lex aedis Dianae Aventinensis
s. v. JSesi. videtur fuisse
antiquissima huius generis, quas scripta Romae proposita fuerat.

4908 Dianae Augu[sf]ae. |


Sex. luHus or proc. Aug. simu-
la [crMm Dianae Augustae hac lege do dedico], \
uli extra e um
quam me sentio ded[icare, . . . ne ex] eo i[emplo uhi nunc est] \
exportetur
neve ex eo loco in quo nunc est in ali^wm] iransferatur de[po]na|tur
aliave qua ratione amoveatur, neve ab alio [quo nisi ab eis o]mnibus |
[q]ui-

bus ornandum tergendumve erit contingatu[r contractetur, n]isi ab eo


sa|[cerrfof]e qui sacerdotum Apolhnis primus erit sequ[ndoye veniam ne\-
gotii [pefit]t, I
[si quid laesum rfe]labsumve erit uli ad pristinam foi[mam
reducatur restituatur]. (In latere paucae tantum litterae supersunt.)

Mactari in Africa (FIII S. 11796 mus. Rhen. 44, 1889 p. 481 lapidem vidit =
Cagnat, ectypum Schmidt, cuius supplementa pleraque retinui).

4909 Aninia Sex. 1. Ge lunonibus' hanc |


aram locumque his legi-

bus dedicavit. |
Si quis sarcire reficere ornar. coronar. volet, licet. |
et si

quit sacrifici quo volet ferre et ibi ubi volet, uti sine |
scelere sine
fraude lic[e/.j'.

Prope Carpi, qui locus est non longe a Mutina, rep. (XI 944 descripserunt
Mutinenses complures, in his Cavedonius). \) Cf. supra N. 5113 not. 1. 2) Liceto. — —
4910 l.
itque eadem lege sacrum esto. Si quot |
donum pecuniave aut sti-

pes huic I
signo datae erunt' itq. si Ilvijri decurionesq. coloni coloniae |

Civicae Aug. Brixiae vendere* volue|[rtn/]


248 Caput XI.

.... [/MJneris c[flMsa?] | fieri iu[sser«f] . . . |


facito . . .
|
Si
hosti[am] |
caeder[e] . . .
|
secuii ....
Brixiae rep., fragmentum tabulae marmoreae (C. I.L. Fsuppl. Ital. I n. 4^75
vidit Mommsen). —
1) Cf. supra N. 4906 vv. 7. 8.

4911 honce loucom |


ne qu[a]s' violatod |
neque exvehito neque |
ex-
ferto quod louci |
siet, neque cedito^ |
nesei quo die res deina^ |
anua fiet;

eod die, |
quod rei dinai'* cau[s]a |
[/]iat, sine dolo cedre^ |
[^]icetod. Sei
quis 1
violasit, love bovid |
piaclum dalod; |
sei quis scies |
violasit dolo
malo, I
lovei bovid piaclum |
datod et a.® CCC |
moltai suntod'. |
Eius
piacli moltaique dicator[ej]* |
exactio est[od].

I

Prope Spoletium rep. (XI 4766 descr. Bormann). 1) qus lapis. 2) Cae- —
dito. —
3) Divina, 4) divinae. 5) Caedere. 6) Asses. 7) Cf. Mommsen — — —
Strafrecht p. 4017 not. 2. —
8) Dicator videtur esse qui dicat rem sacram. Sed
tamen hic videtur significari magistratus Spoletinus. Cf. Buecheler mus. BJien. 57,
4880 p. 627; Mommsen Strafrecht p. 814 not. S.

4912 in hoce loucarid^ stircus |


ne [qu]is fundatid'' neve cadaver |

proiecitad^ neve parentatid. |


Sei quis arvorsu hac faxit, [m] ium |
quis
volet pro ioudicatod n. [I]* |
manum iniect[j]o estod.* Seive |
mag[t]ste-
ratus® volet moltare, |
[/i]cetod.
Luceriae rep. (1X782 ex historia quadam oppidi Lucerini a.4861 edita; lapis
periit aut latet). — 1) Intellege: luco, 2) fundito, 3) proicito. — 4) ni traditur
(emendavit Momms.). — 5) Cf. Momms. Sirafrecht p. 477 not. 2. — 6) mac . . stera-
tus traditur.

4913 QVOI HOI' SAKROS ES|ED=^ SOR^ | 1


!

IA..IAS* RECEP:LO....« EVAM' QVOSi Rl« ....||


I
|
|

.... .... M KALATOjREM» HAP>°


II
iCIOD " lOVXMEN]- i . . . . |
. . . i

TA^'^ KAPIA^^ DOTAV i M ITE Rl " M QVOI


i . . . ||
: i
|
i

H A|VELOD N EQV : .... |


... . ODIOVESTOD ''\\.. OIVOVIOD '".

Romae, cippus tofaceus antiqua aetate truncatus et glarea, humo, victimarum


ossibus, vasculorum fragmeniis superingestis seputtus, nec tamen loco motus, pro-
diit m. 4, 40 sub pavimento marmoreo et ipso antiquo in foro Romano prope ar-
cum Severi, mense Mai. 4899 curam agente Boni architecto (primus edidit Gamur-
rini Notizie degli scavi 4899 p. 466 cum imaginibus p. 435 137; deinde Huelsen —
BerUner phil. ff^ochenschr.4899 p. 1005; tum Comparetti iscriziqne arcaica del foro
Romano {I^OO}, cuius imagines repetivit Huelsen archaeol. Anzeiger 4900 ad p. 40;
praeterea de Sanctis Rivista di filol. classica 4900 p. 249). Inscripius est cipput
Ktteris antiquissimis C G
9 /""* Q» ^ pro S,
pro (cf. not. 3), H pro H, P pro R,
Y plerumque pro V, autem ita per quattuor latera dispositae, ut scriptura
litterae
altemis versibus invicem modo ab imo in altum, modo ab alto deorsum directa sil:
^ovaxQO(pr}66v scriptum dixeris cippum, si eum, qui erectus stat, inclinatum tibi
repraesentaveris. Cum pars cippi dimidia vel etiam maior perierit, pauca tantum
intelleguntur. Conferenda qttae exposuerunt Comparelti l. c. et Enmann Bull. de
VAcad. de St.Petersbourg 1899 Dec, Olto Archiv f. lat. Lexikographie 12, 4900 p. 409.
— 1) Potest fuisse HONce. 2) Sacer sit (cf Feslus p. 518^). —
3) SORD eertum — esse
.
.

Tituli sacri et sacerdotum. — Leges templorum. 249

ait Comparetti (cogilans de sordibus quas facere nefas in loco consecrato) ; SORM . .

Gamurr. Huels. —
3IASIAS Gamurr., ...lASIAS (fortasse ...SIASIASj Huels.,
4)
..lARAS Comp. —
5) Ri^ffi. 6) LO... non nimis certiim. —7) [Z?]evam (=deiva7n) —
post alios intellegil Enmann; MAVE legendum esse putat Compar. (ut quadra- . .

tariusliic ab ordine quem alibi tenuit aberraverit), supplens mave[/erf]. 8) Rl . — .

Gam., Rl... vel RE... Hueis.— 9) De kalaloribus cf infra 4970seq. 10) HAB... K ~
Comp, —
11) Sic Gam. Huels., lOD Comp. 12) lumenta intellegi putant (cf.
. . . —
Otto Archiv f. lat. Lexikographie 11, 1900 p. 43S). — 13) Litterae Pl mire coar-
tatae, certae tamen videntur. — 14) M •
I : TE •
Rl •
I . . . Gamurr., M ITE Rll •
: . .

Huels.; dtias postremas litteras PE esse fractas ait Comp., legens: m iterpe.... —
15) O DIOV (diu = interdiu) ESTOD legit Comp., OD lOVESTOD
=
(== iusto?)
Gamurr. Totayn hanc partem sic legit, versus quarti lateris transponens, Thur-
neysen mus. Rhen. 1900 p. 484: . . . OD lOVESTOD VELOD NEQV
: |
: |
M :

QVOI HA|M ITERI : ... — 16) Haec litteris minoribus scripta in angulo lapidis.

4914 haec area*, intra hanc' |


deQnitionem cipporum j
clausa veri-
bus, et ara quae |
est inferius, dedicata est ab |
imp. Caesare Domitiano
Aug.^ I
Germanico ex voto suscepto, |
quod diu erat neglectum nec [ red-
ditum, incendiorum |
arcendorum causa, |
quando urbs per novem* dies ]

arsit Neronianis temporibus.* |


Hac® lege dedicata est, ne cui |
liceat intra

hos terminos |
aedificium exstruere, manere, |
nego[f]iari, arborem ponere ]

aliudve quid serere, |


et ut praetor', cui haec regio |
sorti obvenerit,
sacrum faciat® |
aliusve quis magistratus |
Volcanalibus X k. Septembres ]

omnibus annis vitulo robeo |


et verre^ r.*" ac precationibus |
infra scrip-

tam aedi . . . k. Sept. |


ianist |
dari quae
s. ; I
quod imp. Caesar Domitianus |
Aug. Germanicus pont. max. |
consti-

tuit q fieri.
I

Roynae rep. saec. XFII, cum ad S. Andreae in Quirinali novae aedificationis


fundamenta iacerentur, cippus ex lapide Tiburtino (FI 826 50837^ cf. Huelsen =
Roem. Mitlh. 1894 p. 95: semel descripta). Similes lapides etiam in aliis urbis
partibus fuisse videntur, certe unus eodem fere tenore inscriptus fuit saec. XFI
ineunte ad S. Petri fabricam adductus, alius saec. XFII videtur repertus esse in
circo maximo (FI 30857^'^ cf. Huelsen l. c). — 1) Hanc ipsam aream cippi* de-
finitam et in 7nedio aram repptrerunt a. 1888, cum prope ecclesiam S. Andreae in
Quirinali fundamenta domus iacerent, cf. Lanciani bull. comunale 1889 p. 530 seq.
cum tab. X, Huetsen Roem. Mitth. 1891 p. 117. — 2) hancce traditur (hanc fuit in
eiusdem tituli exemplo descripto ad S. Petri). — 3) In eodem exemplo nomina Do-
mitiani erasa fuerunt. — 4) Scilicet cum ^sexto die finis incendio factus^ esset,
mox denuo erupit (Tac. ann. 1S, 40). — 5) A. 64. — 6) et hac eiusdem tituli

exemplum descriptum ad S. Petri. — 7) Cf. supra N. 3616 not. 5. — 8) Pro


sacrum faciat in exemplo descripto ad S. Petri erat litaturum se sciat. — 9) Ex-
emplum descriptum ad S. Petri videtur desiisse in vocabulo verre. Quae sequuntur,
incerta esse apparet (fortasse evanida in lapide). — 10) Robeo? (Buecheier).

4915 extra hoc limen aliquid de sacro |


Silvani efferre fas non est.

Romae (Fl S76 vidit Henzen).


250 Caput XI.

4916 1 dlabitur^iy |
pro sanguine [bovis? X] . . |
et corium'; |

si holocaustum XX Pro sanguine agni


| et pelle XIS^; |
si holo-
caustum, X IIS ''.
|
Pro gallo holocausto X 12 " ; |
pro sanguine a. XIII. |

Pro corona a. IIII. Pro calidam in hominem a. II.


|

Romae (Fl 820 semel descripta saec. XFI, a Cittadinio ut videtur). — 1) Sup~
plevit Mommsen. —
2) Corio, requirit idem. —
3) Denarius unus et semis. —
4) Denarii duo et semuncia, scilicet denarii, id est hes (Momms.). — 5) Cf. not. 4

Ferialia.
Feriale Cumis repertum, pertinens ad sacra Augusti tantum Caesaris, dedimus supra
N. 408. — Fastos anni Romani, qui extant lapidi incisi, composuit Mommsen
C. I. L. J p. 298 seq., ed. 2 p. 210 seq. cum enarratione plenissima.
4917
19 XIII
.

Tituli sacri et sacerdotum. ~ Ferialia. Inventaria sacra. 251

Capuae rep., est Meapoli (X 5792 vidit MommseJi, cf. Berichte der sachs.
Gesellschaft der Wiss. 1830 p. Siseq.). — 1) Dominorum ferias intellege impe-
ratoris auctoritate constitutas, imperiales ferias dictas cod. Just. 5, 42, 3 [4]. —
2) f^ota pro salute principis d. 5 lan. concipi solita, cf. Plut. Cic. 2 cet. — 3) Lu-
dos Genialicios, fortasse Genio populi Romani faclos, sub hoc ipso die 11 Febr. et
insequenti recenset hemerologiiim Philocalianum (cf. C. I. L. I ed. 2 p. 509). —
4) Fidetur intellegi lustratio segetum, cf. Marquardt Staatsverw. IJP p. 201. — 5) Ex
juentione Casilini, lacus Avei-ni, paludis Acherusiae (cf. infra) coiligitur feriale hoc
spectasse ad Campaniam universam. —
Marquardt Staatsverw. IJJ^ p. 311.
6) Cf. —
7) Jn amphitheatro, Capuae puto. Lacus Avernus. —
9) Dies postremus fe-
8) —
riarum vindemialium (interpr. cod. Theod. 2,8,19). 10) Intellege: ad palu- —
dem Acherusiam (Plin. h. n. 5, 61 cet.). 11) 2:2 Nov. dies imperii Falentiniani —
iunioris (fasti Hydat. ad a. 375, ap. Momms. chron. min. I p. 242). — 12) A. 587.

4919 templiim dedic. |


L. Venuleio Aprojniano II L. Sergio |
Paulo II

cos.* I
V k. Mart., qui di|es post bis VI k.^ fuit.
Constantinae (FJIJ 6979 vidit Delamare auclor accuratus). — 1) A. 168. —
2) I^st bissextum kalendas. Cum anno illo dies bissextilis accessisset, in posterum
dies dedicationis celebrandus erat eius rei ratione habita (Momms.).

4920 locum reli|giosum per in|solentiam di|rutum |


Virtuti et n.* |

Aug. repurga|tum reddidit |


C. Severius |
Emeritus O |
reg.'
Bath (FII 4S cf.p. 506 vidit Huebner). — 1) JSumini. — 2) Centurio regiona-
rius (Momms.; cf. eiusdem Strafrecht p. 312 not. 1.

Inventaria sacra.
4921* synopsis. |
lovis Victor argenteus |
in kapitolio habens in ca-
pite co|ronam argenteam querqueam |
folior. XXX, in qua glandes n. XV,
fe|rens in manu dextraorbem argen|teum et Victoria' palmam ferentem |

[sptmir.?] XX et coronam folior. XXXX, [m manu\ sinislra hastam arg. |

tenens |

4921^ sub ins[cn/)]|tione [Mo]minis Longani.^ |


[/]tem
in nymphaeo in corona summa [m] |
circumitu litterae n. XXXX auro
inlumi|natae; hederae' distinguentes incoctiles^ |
n. X. Scyphi dependentes
auro inluminati n. VI. |
Cantharum auro inluminatum. Statuae |
aereae
n. Cupido, marmoreae n. VI.
VI et Silani aerei n. VI. Manualia' n. VI.|

Cirtae (Constantinae) rep., iam Parisiis, tabulae duae (FIII 6981/2 vidit
fFilmanns). Tabulae quamvis diversis manibus scriptae sint, tamen ex eadem
tynopsi videntur superesse. 1) Fictoria(m). —
2) Longus vel Longanus aliquis —
donarium aliquod, de quo in praecedentibus mentio facta erat, videtur dedica-
visse eique nomen suum inscripsisse. —
3) Foliola punctorum loco in inscriptioni-
bus saepe posita. —
4) Aurum hederis illis incoctum significari fuisse coniecit
Momms. —
5) Mantelia in nymphaeo post lavationem manibus tergendis adhibita
putat Momms.

4922 Thyreu |
Thronos : . . .
|
bis fri

. . .jlebit no |tudinem. j
Thyrsos : no (tio est sev . .
252 Caput XI.

. . [endo I
Thorax | deri | Histos : dum ....
.... I
Caneon : sp |
noli tim |ribus qu |.

Cerauniu
Carthagine (FIU S. 42S0i vidit Schmidt). Res, quae videntur sacrae esse
vel aliquo modo ad cultum pertinere, Graecis vocabulis enumerantur ex ordine lit-
terarum Graecarmn.

Sacerdotes publici populi Romani.

4923 lunoni' |
luniae C. Silani f. |
Torquatae'' [
sacerdoti Vestali (
an-
nis LXIIII, caelesti patronae, |
Actius 1.

Romae
I

in mnseo Faticano^ incertum quo loco rep. (FI S128 vidit Henzen). —
1) Cf. supra JS.SBiS. 5123. — 2) Eidem luniae Torquatae positus est titulus Si1S7. n
Memoratur in tilulis lihertorum VI 20788. 20832 et a Tacito ann. 5, 69.

4924 Praetextatae Crassi fil.' |


v. V.^ maximae |
C. Iiilius Creticus |

a sacris.
Romae rep, exeunte a. 1885, cum regio fori a radicibus montis Palatini
ad sacram viam detegeretur, in atrio Vestae, una cum multis aliis similibus basi-
bus (VI 52409 vidit Huelsen; Lanciani Notizie 4885 p. 448). 1) Filia ut videtur —
fuit M. Licinii Crassi Frugi consulis c. p, Chr. 64 et uxoris eius Sulpiciae Prae-
textatae (Tac. hist. 4, 42). — 2) Virgini Vestali.

4925 Numisiae L. f. |
Maximillae |
v. V. max.*, j
C. Helvidius Mysti-
cus I
devotus beneficiis eius.
Romae rep. una cum 1S.4924 (VI 52411 vidit Huelsen; Lanciani notizie 1885
p. 448). — 1) Eidem VestaU maximae positus est anno 201 titulus VI 2129.

4926 Terentiae |
Flavolae |
v. V. |
maximae |
Cn. Statilius |
Menan-
der I
V.^
fictor v.Cn. Statili Cerdonis fictoris v. V.
|
alumnus. | [ j

Romae rep. una cum N. 4924 (VI 52415 vidit Huelsen; Lanciani notizie 1885
p. 449). —
1) Idem homo posuit titulum mutilum VI 52425. Alii fictores virginum
Vestalium iique viri egregii sunt infra JS. 4956 et C. I. L. VI 2154 idemque ib. 52419
(= BulL. comunale 1884 p. S, 699), cf. infra not. adN. 4954, fictor virginum Vestalium
loci secundi infra N. 4955. Cf. etiam N. 5514.

4927 Terentiae |
Fiavulae |
v. V. |
max., sorori, j
Terentius Gentianjus
fl. Dialis, V. c, pr. |
tut., cum Pomponia |
Paetina uxore et j
LoUiano Gen-
tian[o] filio frat[m].'
XVI—XVIII).
I

Romae, nescimus quo loco rep. (VI 2144 saepius descripta saec.
— 1) fratribus Ligorius.
Ad eandem Terentiam Flavolam pertinent tituli supra N. 11SS, et VI 2150; ex
hoc apparet eam Vestalem maximam fuisse a. 21S. Praeterea memoratur in actis
tudorum saecularium anni 204, nondum virgo maxima sed maximae proxima
(Eph. ep. 8 p. 267 not. 2).

4928 Campiae Severinae v. V. max. sanctissimae, cuius sinceram pu-


dicitiam senatus comprobatam aeterna laude publice cumulavit, Q. Vetu-
Tituli sacri et sacerdotum. — Virgines Vestales. 253

rius Callistralus v. e.' suffragio eius factus proc. rat. summ. privatarum
bibliothecarum Augusti n.% et procurator eius.

4929 Campiae Severinae v. V. max., sanctissimae benignissimae, pro


conlatis in se beneflciis equestr. ord. item secundae militiae', Aemilius Par-
dalas trib.* coh. 1 Aquitanicae petito eius ornatus. (In laiere) dedicata IIII
idus Maias Sabino 11 et Venus[f]o cos.*
Rotnae rep. a. 1497 '^in ruinis templi f^estae\ i. e. in foro Romano eodein
loco quo N. 4924 seq. (FI 2132. 2IS1 semel descriptae). — 1) Vir egregius. — 2) Cf.
Hirschfeld Verw. 1 p. 190. — 3) Cf. Mommsen Staatsr. III p. S45 not. 4. Supra
iV. 2749 cet. 4) Tribunatu. — — b) A. 240.

4930 Flaviae L. fil. |


Publiciae v. V. max. |
sanctissimae piissimaeq., |

cuius sanctissimam et |
religiosam curam sacr6r., j
quam per omnes gra-
dus I
sacerdotii laudabili admijnistratione operatur, numen sanctissimae |

Vestae matris |
comprobavit, |
AemiHa Rogatilla c. f.*, sororis fil., cum |

Minucio Honorato Marcello |


Aemiliano c. p.^ fiHo suo, |
ob eximiam eius
erga se |
pietalem. (in latere dextro) coV V id. lul. |
dd. nn. i[m/>. Phi-

lipfoy Aug. II et I
[Thilip^poy Caes. cos.

4931 FI. Publiciae v. V. max. |


sanctissimae ac religiosis|simae, quae
per omnes gradus |
sacerdotii aput divina altaria |
omnium deorum et ad

aeternos ignes |
diebus noctibusque pia mente rite |
deserviens merito ad
hunc I
locum cum aetate pervenit, |
Bareius Zoticus cum Flavia |
Vere-
cunda sua ob eximiam eius |
erga se benibolentiam praestantiamq. (in la-

tere sinisiro) dedicata pr. kal. Oct. I


dd. nn. Valeriano Aug. IIII et |
Gal-
lieno Aug. III coss."

4932 Flaviae L. f. Publiciae |


religiosae |
sanctitatis v. V. max., |
cuius
egregiam morum |
disciplinam et |
in sacris peritissimam |
operationem
merito ]
res publica in dies |
feliciter sentit, |
Ulpius Verus et Aurel. |
Titus
77 deputati' |
ob eximiam eius erga se |
benivolentiam |
g. p.'

4933 FI. Publiciae |


sanctissimae |
ac piissimae |
v. V. max., |
T. FI.
Apronius |
fictor v. V.* |
loci secundi, |
dignissimae |
ac praestantissi|mae
patronae |
cum suis.
Romae rep. una cum N. 4924 (FI 52414. 52416. 52415. 52418 vidit Huelsen;
Lanciani Notizie 1885 p. 430 seq.). — 1) Clarissima femina. — 2) Clarissimo puero.
— 3) Collocata. — 4) Sic explevit Lancianius nomina imperatorum erasa , referens
ad annum 247. — 5) A. 2S7. — 6) Cf supra N. 2669 not. 1. — 7) Gratis (?) po-
suerunt. — 8) Cf. supra N. 4926 not. 1.

4934 FI. Publiciae v. V. max., |


merito sanctissimae ac piissi|mae,
quae rite et pervigili adminisjtratione omnes gradus laude |
cumulata sacra
sua venerata vijvit, ut saeculari aetate ministerio |
adsit et in futoro (sic)

perseveret, |
Q. Terentius Rufus et Caenia |
Verissima parentes |
Terentiae
Rufillae v. V.*, |
cuius multi temporis bonitatem | et humanitatem eius
254 Caput XI.

circa se |
in brevi senserunt. (in latere) dedica[?aj |
dd. nn. Vale[mno
Aug.] .
.^ [et]
I
Gallien[o Aug.] . . . [cos.].

Romae oUm in aedibus privatis (VI 215S vidil Smetius). — 1) Rufi.Ua haec,
cuvi eo tempore sub Publicia sacra Festae curaret, post annos XL ipsa virgo
maxima facta sacris Festae praesidebat (VI 2i43). 2) Periit aut II aut III aut —
1111 titulus dedicatus fuit aut a. 2S4 aut 2SS aut 237.
;

Eidem virgini praeterea positi sunttitiili VI 2i34. 52419 (= Bull. comunale

4884 p. S, 699), hi duo ab eodem Q. Veturio Memphio fictore virginum Vestalinm,


VI 52417 (= Notizie 1885 p. 4S2, 8). Ad eandem pertinet tabella aenea VI 2147 =
XV 7126.
.4935 Coeliae Claudianae |
v. V. maximae |
a diis electa (sic), merito |

sibi talem antistitem |


numen Vestae reservare |
voluit. |
Coelia Nerviana
soror una |
cum Pierio coniuge ac liberis |
suis, orantes ut per tot sae-
cula I
facere dii permittant.
Romae rep. sub radice montis Palatini e regione SS. Cosmae et Damiani
(VI 2159 vidit Smetius).

4936 Coeliae Claudianae v. V. max., sanctissim. ac super omnes


retromaximas religiosissimae, cuius sanctimonia a cunctis praedicatur.
Nunc certe pertinet* esse te talem, cuius laudem numen quoque Vestae
honoravit. Fl. Eucharistus, Septim. Epictetus i. p.^ Aur. Optatus sacer-
dotes sacrae u[r6]is^ de X prim." (inlatere) dedicata kal. Mart. M. lunio
Maximo II et Vettio Aquilino coss.', curanto Fl. Marciano v. e., fictore v. V.'
Romae rep. a. 1497 una cum N. 4928. 4929 (VI 2157 semel descripta). —
1) Scr. apparet vel simile quid (Momms.). — 2) luvenis perfectissimus. — 3) ussis
traditur (sacerdotes sacrae urbis eidem virgini eodem anno posuerunt titulum VI
2156). Pro ministHs sacrorum Vestae hos sacerdotes habet Momms. — 4) d. ex prim.
traditur; emendavil Momms. — 5) A. 286. — 6) Cf. N. 4926 not. 1.

4937 Coeliae Claudianae v. V. |


max., sanctissimae religijosissimae ac
super om|nes piissimae, cuius ope|ra sacrorum gubernan[te Vesta matre
maxi|matus sui XX' conplebit, |
Aurelius Fructosus clijens et canditatus (*/c;

benig|nitatae (sic) eius probatus. |


Sic XX, sic XXX% felicilerl (in latere si-

nistro) Pergamiorum' XXX ^ sic flAN*. |

Romae 7'ep. in atrio Vestae a. 1883 (VI 52420 vidit Huelsen; Lanciani No-
tizie 1885 p. 4S5). — 1) Vicennalia. — 2) Triginta, sc. annos. supra N. 694, 4. Cf. —
3) Cf. VI 10275. 10274. 10284 cet. — 4) Litterae incertae significationis, vix perti-
nent ad ea quae praecedunt.
Eidem virgini positi sunt tituli VI 2156. 2158. 2140. 52421.

4938 ob meritum caslitatis |


pudicitiae adq. in sacris |
religionibus-

que I
doctrinae mirabilis |
C! I ! ! ! ! e^ v. V. max., |
pontifices vv. cc.% |

promag. Macrinio |
Sossiano* v. c, p. m." (in latere dextro) dedicata V idus
lunias |
divo loviano et Varroniano |
conss.'*
Romae rep. una cum N.4924 (VI 52422 vidit Huelsen; Lanciani Notizie 1885
p. 434). — 1) Nomen virginis erasum, fortasse ideo quod sacris relictis ad Christi
fidem se convertit; Claudiae nomen ibi fuisse, quam ex sacerdote Vestali Christia-
nam factam esse indicat Prudenlius perist. 2, 328, coniecit Marucchi (cf. de Rossi
Titali sacri et sacerdotum. — Virgines Vestales. Reges sacrorum. Salii. 256

Itull. deW Inst. 1884 p. 35). — 2) f^iri elarissimi. — 3) Eiusdem 7iominis vir lem-
poribus Diocletiani memoratur in tilulis Africanis Flll 608. S532 cet. — 4) Pro
meritis? (Lanc). — 5) J. 364.

4939 ... I
.... [confmejntis vitae, |
pudicitiae, castitatis, |
iuxta le-
gem I
iliviDitus datam, |
decreto pontificum.
Romae rep. ibi ubi eae quae praeeedunt a. 4891 (FI 5S4ii vidit Huelsen ; Bar-
nabei JSotizie 4891 p. S52).
Titvlum Coeliae Concordiae virginis f^estalis maximae habes supra N. 4264.

4940 D. Licinius |
D. 1. Astragalus |
sacerdos virginum |
Vestalium.
Romae rep. ad viam Laiinam (VI 2430 cf. p. 5295 vidit Gatti).

4941 I
C. Va I
rex sacrorum, augur, |
cura Manlia
L. f. Fadilia |
regina sacrorum |
patri karissimo.
Romae (VI 2125 servavit Sirmondus).

4941* I
Manlia L. f. Fadilla |
regina sacr., marito |
optimo et sibi.

Ib-ope Romam ad viam


Cassiam (FI 2124 servavit Fabrettius).
AUi reges sacrorum populi Romani sunt supra N. 971. 1045.

4942 d. m. I
L. Manlio L. f. Pal. |
Severo regi sac|rorum\ fictori |

pontificum p. R., IIlI|viro Bovillensi|um, coUactanejo dulcissimo et |


in-

dulgentissimo erga se fecit.



|

ad lacum Albanum, iam Romae (XIF 2415 vidit Henzen).


Castel Gandolfi
1) Rex sacrorum fortasse non Romae sed ibi ubi fuit quatluorvir BovHlis.

4943 V. f.*
I
L. Appius I
Sabini lib.* |
Cinnamus |
[^cjtor ponti)-

[/fcwjm Romae, [sea?t;]ir Aug., sibi. |

Feronae (F 55S2 aliquoties descripta saec. XF. XFI). — l) Fivus feeit. —


2) Appii Sabini sunt X1 1146 col. 5, 40; Dittenberger et Purgold Inschr. v. Olympia
n. 5SS.

4944 mansiones* saliorum Palalinolrum a veteribus ob armorum mag-


nalium* |
custodiam constitutas longa nimi[s] |
aetate^ neglectas pecunia

sua* reparaverunt pontifices Vestae |


vv. cc." promagisterio Plotii Acilii 1
I

Lucilli, Vitrasii Praetextati' vv. cc.


Romae rep. in ruderibus templi Marlis Ultoris in foro Avgusii (cf. lordan
Top. I 2 p.447 not. 13), ibique extat sed imminuta (FI 2158 vidit Henzen, quae
perienint adsumpta ex apographo facto saec. exeunte). 1) Curia saliorum, XF —
quam memorat Cic. de div. 1, 17, 50, diversa videtur fuisse. — 2) Fideniur eadem
esse quae plerumque diciintur ancilia. — 3) longanimitate upographum velus, ....

, . aetate superest (restituit quod pecunia sua mansiones Mommsen). — 4) Ex eo


saliorum reparaverunt pontifices, Borghesius opp. 7, 582 collegit titulum exaratum
esse post annum 582, quo Gratianus deorum reditus in fiscum eonvertit, non recte
ut videtur. — 5) Firi clarissimi. — 6) Lucillum et Praetextatum duobus annis
continuis promagistros fuisse statuit Mommsen.
Album suliorum Palatinorum habes infra N. 5024.

4945 C. Curtius Post. I.' Helenus i lupercus.I

Ex urbe Roma ut videtur in Siciiiam allata (FI 52451 vidit Mommsen Pa-

normi). — 1) Eiusdem Postumi Curtii liberta est XI 5528.


!

256 Caput XI.

4946 L. Afilano* L. f. |
An. Provinciali |
equo p. ornat., |
luperco
desig. Huic ordo statulam decrevit. |
L. Afilanus Verecun|dus h. u. s. r.'-^
I

Affile in Latio (XIF S442 vidi). — 1) ISomen ductum a vocabulo oppidi. —


2) Honore usus sumptum remisit.

4947 d. m. In hoc tumulo iacet corpus |


exanimis C««c), cuius spi-
ritus inter de|os receptus est; sic enim meruit: |
M. Ulpius Maximus eques
Romanus, qui et |
lupercus cucurrit, uius* loci* refrige|ras^ cuius fama in
eterna nota est. |
Qui vix. ann. XL mensib. III dies XXVIIII . |
e-

sis coniugi inconparabili j


. . . [sa«c]tissimo marito meo, qui vi|xit mecum
plus minus annos XVIII; in quo |
nuUa querella abuit^ Cum bixit, bixit';

ubi defunctus es (sic), male bixi.^ |


P.
Romae (VI %i&0 vidit Henzen). — 1) Huius. — 2) Intellege: hoc loco. —
3) Refrigerans, — 4) Habui. — 5) Cum vixit, (fortasse bene vocabulum quadratarii
culpa omissum) vixi, 6) ubi defunctus est, male vixi.

4948 Q. Veturius Q. f. Pom. Pexsus |


lupercus Fabianus' ex col-
legio I
Virtutis, trib. mil. II, praefectus |
fabrum. |
Fidustia L. f., mater. \

Raecia M. f., |
soror. (
Arbitratu Agriliae L. f. materterae, |
ex testamento,
HS /4/?hk
Nepete in Elruria (XI 3203 vidit Bormann), — 1) Alitis [lupercu]s Fabianus
est in t. urbano Notisie degli scavi 1899 p. 33, 6. Lupercus Quinctialis vetut est

supra N. i923.
Magistros lupercorum habes supra N. I9M. 2676 et in t, Ocriculano Notizie
degU scavi 1898 p. 406.

4949 L. Licinio L. fil. Quir. [


Secundino |
decurioni Cae|sarien-
siura, I
equo publi<50 |
exornato |
sacrisque hiper|calibus functo, |
! I ! ! !

!!!!! I
/.////' conjsobrino.
Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (VIII 9406 vidit fVilmanns), — 1) Nomen
eius qui titulum posuit consulto deletum, Una extat — basis gemella eidem viro
posita a matre VIII 9403. Alius eques Romanis ''sacris lupercalibus functus^ est
in t. item Caesariensi VIII S. 21063 = Eph. ep. 3, 1011.

4950 C. Petronius C. f. |
harispex, |
Crispinia' uatus.
Montepulciani in Etruria, nunc Florentiae (XI 2383 vidit Bormann), —
1) Mater indicatur more Etrusco. Cf. supra N. 964 not. 3.

4951 M'. Valerio M'. f.


|
Quir. Saturnino |
tribuno |
mil. leg. III |

Cyreneicae, |
harispici maximo.

4951* M'. Valerio M'. f. |


Quir. Basso |
trib. mil. leg. ill |
Cyrenei-
cae, I
scrib. q. VI primo, |
harispici maximo, |
testamento fieri |
iussit sibi

et fratri suo' HSL m. n., arbitratu heredum.


| |

Prope Romam, VII mit. pass. ab urbe ad viam Nomentanam rep. (VI 2164.
2163 vidit Henzen). —
1) Scilieet Valerio Satumino cui praecedit.
Tituli sacri et sacerdotum. — Luperci. Haruspices. 267

4952 L. ViDuIIeius L. f. |
Pom. Lucullus |
arispex |
ex sexaginta*. |
Iq
fr. p. VII, io ag. p. XII.
Romae rep. exlra portam Salariam (VI S2439 vidit Gatti Nolizie 1890 p. 120). —
1) De ordine haruspicum sexaginta cf. Marquardt Staalsverw. III^ p.41S; Bormann
Jahreshefle des oesterr. arch. Inst. II 1899 p. 134.

4952^ d. m. |
M. Oppi Placidi |
har. prim.* de LX, |
cui locum se-
pultur. I
ord. sauctissim. Lug. |
dedit.
Lugduni (XIII 1821 vidit Hirschfeld). — 1) Harutpicis primi.

4953 d. m. I
L. Sevi L. f. |
Stellatina |
Glementis |
arispicis, |
vix.
ann. XXX, |
ex ordine arispicum LX, |
curatori arcae* bis, Illlvir. |
iure
dicundo, [tjtem aedili, |
C. Sevius |
Celsus |
fratri optumo d. d. f. | p.
Tarquinicis rep. (XI 5382 vidit Bormann). — 1) Arcam Bormann (Jahres-
hefte des oesterr. arch. Inst. II 1899 p. 15S) putat ordinis karuspicum sexaginta,
qui sedem habuerit Tarquiniis.

4954 d. m. I
Cn. luli Picenlis mil. co. |
XHII urb. 7 Terentiani, ]

arespici ordinato*, |
fecit |
Cn. lulius Theagenes |
pater tiUo piissimo.
Romae (FI 2166 cf. p. 529S saepius descripta saec. XFII et nuper a Tomas-
settioj. — 1) In ordinem haruspicum recepto.

4955 L. Fonteius Flavianus |


haruspex Augg. CCS |
pontifex, dictator
|

Alban., mag. publicus |


haruspicum, ordini haruspicum LX d. d.
| |

Romae (FI 2161 vidit de Rossi). — 1) Haruspex Auguslorum ducenarius


(haruspex Augusti est supra N. 14S8).

4956 d. m. I
Cn. luli Cn. fii. (
Domati Prisci (
ex equo public, (
ad-
iutoris (
haruspicum (
imperatoris, (
pontificis [
Albani.
Romae (FI 2168 vidit Bormann).

4957 d. m. I
D. lunio D. f. [
Quad.* Certo |
sacerdoti et j
aruspici
publico I
nepotes pientissimi.
Puteolis rep. (X 5681 vidit Mommsen). — 1) Errore fabrili ut videtur pro
Gland.; cf. eam quae sequitur.

4957* d. m. [
D. lunio D. f. Clau. (
Certo sacerdoti (
et aruspici

publico ex genere sacerdo(tum creato, fratri pientissimo.


I

In promunturio Miseni rep. (X 5680 semel descripta saec. XFIII).

4958 [L. Cajfatius L. f. Ste.' haruspe[a;], |


fulguriator. (
(Uiteris Etrusds)
Cafates Lr. Lr.^ nests'vis trutnot frontac.
Pisauri (XI 6565 vidit Bormann). — 1) Stellatina tribus Tarquiniensium.
Fortasse hic haruspex oriundus fuit Tarquiniis, ubi inventa esse credebatur hari-
spidna (Cic. de div. 2, 25, SO cet. cf. Bonnann Jahreshefte II p. 156 not.). 2) Lars —
appellabatur et ipse Cafatius et pater eius Etrusce. De titulo Etrusco post alios
dixit Deecke die etr. Bilinguen (etr. Forschungen u. Studien S, 1885) p. 27 seq.

4959 L. Veturius |
Rufio [
[ajvispex, extispicus, |
[sacjerdos publi-
cus [
[e]t privatus.
Iguvii (XI S824 vidit Bormann).

Dbssau, Inscriptiones Latinae II. 17


258 Caput XI.

4960 L. Valerius L. 1. |
Auctus |
avium inspex [
blaesus, a. |
LVL
S. t. t. 1.
I
Felicio frat.
Asturicae (Astorga) in Hispania (II S078 cf. p. 911 vidit Huebner).

4961 C. Norbanus Flacci* \. Quietus, pullarius*. | \

Romae (Fl 2200 aliquoties descripta saec. XFII). 1) Fortasse — is qui consul
fuit a. p. Chr. 13. —
2) Cf supra N. 2662 not. 1, item N. 1886. 1907.

4962 Q. Servilius Q. l. Auctu[s] |


victumarius* fecit s\h[i] |
et Acaniae
Q. L Lepidae.
Romae (VI 2201 vidit Henzen). — 1) Fictimarios inter milites habuimus supra
N. 2137 not. 20. 2873; alius est in t. Rhenano Orell. 24Si = Brambach 4S5.
4963 * [pontifici] I
maximo trib. potest. Xlll'\ cos. III, p. p., |

coUeg. victimarior,, qui ipsi et sacerdotibus et |


magistr. et senatui appa-
rent, quod cum commodis eorum |
inpugnaretur, liberalitate eius restituta
sint.^ Dedic. VI k. Maias |

Romae, nunc Urbini (VI 971 vidit Bormann). 1) Apparet titulum dedi- —
catum fuisse Hadriano, qui solus cum tribunicia potestate esset XIII, eonsul fuit
tertium. —
2) A.129. 3) Scilicet commoda. —
4964 [magistri] quinq. |
[collegi] teib. Rom.* qui |
.... lov. epul.,

sac. I
[p- ?• *•]
^ •
I
• • • • ius C. L. Salvius, |
(sequuntur alia nomina libertino-
rum novem).
Romae rep. in foro (VI 5696 vidit Henzen). — 1) Teibicinum Romanorum. -—
2) lovis epulo, sacris publicis praesto sunt? (sic Bormann VI 50952; de love epulone
praeterea ignoto cogitaverat Momms.).
Alias inscriptiones ad collegium tibicinum qui sacris publicis praesto erant
pertinentes habes VI 5877. 5877^.

4965 collegio tibicinum |


et fidicinum Romanorum, |
qui s. p. p. s.',
|

Ti. lulius Tyrannus |


[«]mmunis perpetuus et |
[Ti. /]ulius Tyrannus f. (
h.

c. d. d.^ Dedicatum
1
[f/]rso Serviano II, L. Fabio lust. cos.'
k. Mart. |

Romae in museo (VI 2191 vidit Henzen).


Capitolino 1) Qui sacris publiei* —
praesto sunt. — 2) Honoris causa dono dederunt. 3) ^ Mart. 102, —
4966 dis manibus |
collegio symphoniajcorum, qui sacris pubH|cis
praestu (sic) sunt, quibus |
senatus c. c. c' permisit e |
lege luha^ ex

auctoritate Aug. ludorum causa.


|

ad viam Appiam (VI 2195


Romae rep. 4416 vidit Henzen). 1) Coire con- = —
vocari cogi (Momms.). 2) Cf. Suet. Aug.52; Mommsen Strafrecht p.876.—
4967 d. m. I
T. Aur. T. f. Pomt. |
Clito dec. coll. fid. |
R.S vixit

ann. VIII m. |
IIII [d.] XXII, Aur. Nice|phorianu8 et Filume|ne filio dul-

cissi|mo b. m. f.

Romae ut videtur rep., nunc Neapoli (VI 2192 vidil Mommsen). — 1) DecU'
rialis collegii fidicinum Romanorum.
Tituli sacri et sacerdotum. — Ministri sacrornm. 259

4968 M, lulius Victor |


ex collegio li|ticinum cornicinum.
liomae (Gudius 20S, 2 vidit; Orell. 4105).

4969 .... I
apparitori |
pontificum, |
parmulario |
. . . .

__
Romae (FI 2196 temel descripta saec. XFI).

[in]honorem domus Augustae kalatores pontificum et flaminum.


Romae in foro, epistylium marmore^im, cuius pars dextra prodiit anno 1899
a latere occidentali Regiae (Gatti Bull. comunale 1899 p. H6, JSotizie degli scavi
1899 p. 128), pars prior descripta est saec. XVI (FI 900 adnotat., cf. Huelsen Jahrb.
des arch. Inst. 1889 p. 2S1). —
Scholam kalatorum pontificum et flaminum eo loco
fuisse putat Hnelsen Roem. Mitth. 1899 p.262, arch. Anzeiger 1900 p. 8.

4971 kalatores pontificum et |


flaminum: |
P. Cornelius lalyssus, |
D.
Valerius Alexander, |
Ti. Claudius Heronas, |
T. Tettienus FelixS |
L. Cor-

nelius Helius, |
C. Asinius Hierax, |
M. Annius Fidus, |
L. lavolenus Phoe-
.'
bus*, App. Annius Falernus, Ti. Claudius D[?oft«j]us,
I
| |
. .

Romae rep, in foro prope templum Castoris (FI 2184^ = 5244S^ vidit Henzen).
Pars fuit basis a kalatoribus dedicatae Traiano anno 101 vel 102, cuius frons et latus
intuenti dextrum mullo antea prodierant item in foro Romano (FI 2184^ 52443^). =
— 1) Fortasse liberlus hic fuit Teltieni Sereni supra JS. 2118 (cf. iV, 5593 not. 1),
qui pontifex fuisse potest, 2) hic sine dtibio libertus L. lavoleni Prisci (supra
N. 1998 not. 4), quem pontificem fuisse constat (supra iV. 1015), mos enim fuit, ut
kalatores legerentur ex libertis sacerdotum ipsorum. — 3) Reliqui kalatores ponti-
ficum flaminum, non minus viginti quinque, perscripti erant in alio latere eiusdem
et
lapidis (v. supra). Similis laterculus kalatorum pontificum et flaminum, eodem
fere tempore (a. 102) lapidi incisus, eademque fere nomina continens, est FI 2185
= 51054. —
Titulus Septimio Severo et luliae eius dedicatus a kalatoribus ponti-
ficum est Bullett. arch. comunale 1899 p. 252.

4972 [C. Qumcti]o Tr6gi* lib. Su . . . |


kalatori pontif.; |
C. Quinctio

C. f. Recepto f.; |
Quinctiae Urbanae; |
C. Quinctio Aucto; |
P. Numisio
Marioni.
Puteolis rep., est Neapoli (X 1726 vidit Mommsen). — 1) Familiae huius
nominis memoria servatur formula accusationis T. Quincti Trogi scelerati apud Var-
ronem de ling. Lat. 6, 92 (Momms.).

4973 L. lunius Silani |


1.* Paris dispes., |
calator augur., |
vixit annos
XXXH. In fr. p.XH, in ag. XH.
I

Romae (FI 2187 vidit Henzen). — 1) Patronus fortasse is Silanus ad quem


pertinuit t. Canusinus IX 547 (cf. Prosopogr. imp. Rom. II p. 245 n. 547).

T. Statihus Corvini
4974 hb.* Epaphra calator XVvir. | |

Romae, rep. in Esquiliis in sepulcro libertorum et servorum gentis Statiliae


(FI 5878 vidit Henzen). —
1) Patronus videtur fuisse Taurus Statilius Corvinus

contul a. 45.

4975 Vinicio Coetaeo* |


calat. Vllvir. epul.*, |
hberto optumo, |

patronus.
17*
260 Caput XI.

Fundis (X 6227 bis descripta saec. XFI). — 1) Goctaeo alterum apographum.


— 2) Alius kalator septemvirum est X 8588.

4976 Q. Caecili6 |
Fer6ci |
k^ldt6ri sacerd6tii |
Titialium Flavialium, |

studi6s6 I
61oquentiae, |
vixit annis XV |
mense I diebus XXIIIl, |
filio

optumo ac |
reverentissimo, |
M. Gavius Charinus*. (in laiere dextro) Somno
OrestlUa filia (Genius alatus dormienii similis faci inversae innixus). (In latere
sinistro) Fatis Caecilius Ferox filius (Fortuna pedem rotae imponens).
Romae (VI 2188 vidit Henzen). 1) Idrnn est VI iS81S. —
Calatorem Marcianum Antoninianum habuimus supra N. 2748. Cf. praeterea
infra N. SOSI.

4977 M. Valerius |
Messalla[e] '
|
1. Philarg., |
viat. augur." |
©'' Thais
|

Philargyri. |
In f. p. XII , in agr. |
p. XX.
Prope Romam rep. inter vias Pincianam et Salariam (Gatti bull. com. 1887
p. 2S7). — 1) Fortasse Messalla Corvinus consul a. 72S, quem co7istat fuisse augu-
revi (Dio 49, 16). — 2) Alius viator augurum est supra N. 1899. — 3) Defuncta.

4978 D. Laelius Balbii (sic) V \


Satur viator |
VIP epulon.
Romae (VI 2194 vidit Henzen). — 1) Patronus fortasse is qui memoratur Tae.
ann. 6, 48; diversus consul a u. c. 748 (infra N. SOSO v. 131 not, S7). — 2) Septem(virum).

4979 Valeriae ]
Donatae uxori |
carissimae fecit |
Ti. Claudius |
Aug.
lib. I
Lysimachus viator (
sodalium Augustalium |
el sibi posterisque suis

et 1
libertis et libertabus |
posterisque eorum.
Tibure (XIV S647 vidi).

4980 Firviae C. f. Primae; |


Antiocho publico p. R. |
Aemiliano* ponti-
ficali, Primus publicus Tusculanorum arcarius, vir, heres Primaes, f. c.
I
|

Romae (VI 2307 vidit Henzen). 1) De duobus nominibus servorum publico- —


rum cf. Momms. Sta atsr. P p. 309 not. 3.
4981 d. m. I
Hermeti Caejsenniano |
publico poDJtificum Pia' Fo|rtu-
nata con[iugi b. m. fecit.

Romae (VI 2S08 cf. S2S06 bis vel ter descripta). — 1) Possis conicere pon-
tific. Ulpia.

4983 Felix publicus |


Palfurianus* I augur.'', Barbiae |
coniugi suae
posuit.
Romae, postea Florentiae (VI 2S1S vidit Henzen). — 1) Punctum traditur
esse inter Pal. et Furianus. 2) Augurum. —
4983 dis manibus ]
Myrini Domitiani |
publici a commen|taris XVvir.

s. f., 1
Arruntia Doliche |
fecit coniugi caris|simo et Hbertis liberjtabusq.

suis posterisq. |
eorum.
Romae (VI 2S12 vidit Henzen).

4984 d. m. I
Apolaustus Modian[us] |
publ. Vllvir. epulon., item |

Apolaustus CIaudianu[s yuhl.] \


Vllvir. epulon., . . . |
lustus Gavianus pubL
fet[ia?.J* . . .
I
P. Volusius Renatu[s] . . . |
Volusiae lustae matri' . . .jsimae
omnium feminaru[wi] ...[tiori, univiriae, que v. mec[Mm an.] . . . j
m. II

d. XXI ceterisque . . . . posterisque eorum.


|
Titali sacri et sacerdotum. — Servi publici sacerdotibus attributi. 261

Romae (FI 2S18 aliquoties descripta saec. Xf^I). — 1) Publ. f. el vel publ. e.

et vel publ. et apographa. — 2) Folusii hi quomodo coniuncti fuerint cum duobus


Apolaustis et lusto qui praecedunt, non apparet.

4985 d. m. I
Graphico publico Maeciano sodalium Titium, |
Scribonia
Syntyche coniugi karissimo fecit |
et sibi et suis posterisque eorum. lo
l'r. p. VII, in ag. p. XII.
Florentiae, originis ut videtur urbanae (FI 3882 semel deseripta).

4986 Agathoni pubi. |


Siliano a sacris |
sodal. Augustal., |
Coelia
Primilla |
coniugi benejmerenti posuit.
Romae rep. ad viam Appiam una eum N. 4995 (VI 2325 vidit Henzen).

4987 d. m. I
Epigoni publ. |
sodaHum |
Flavialium, |
Crescens et |

Abascantus |
collegae eius |
b. m.
Romae prope sepulcra Statiliorum rep, (Eph. epigr. 4, 881 vidit Lancianius).

d. m. I
* Savina Ti. Clau[rfto] |
Isidoro et sibi et One-
si[t»oj I
luliano pubUco ex sacer[rfo?.] |
Aureliano Antoniano (sic) Veria[no] |

et libertis hbertab. q. pos[fer.] |


q. eorum.
Romae (FI 2324 vidit Henzen). — 1) Nomen ut videtur gentilicium Savinae
erasum, nescimus cur,

4989 d. m. I
Clodiae Eutychiae |
Aiexander luUanus |
pubhcus cu-
rionis |
maximi, coniugi suae |
de se benae maeritae |
fecit, |
titulum mar-
moreum |
posuit. Hic situs est.
Romae (VI 2525 vidit Henzen).

4990 diis manibus |


Fehci Cornehano |
pubhco curionah, |
vixit annis
LVIII, 1
luha Cloe |
coniugi |
bene merenti |
fecit.

4990* Fortunatus pubhcus |


Sulpijcianus curi6{nahs, vixit |
annis XXX. |

Fecit luha Cl6e.


Romae rep. (VI 2526. 2527 vidit Henzen).

4991 Lali publici |


sacerdotialis |
cineribus locus. |
Avonia Aphro-
disia I
coniugi bene
merenli fecit. |

Romae, nunc Neapoli (VI 2332 vidit Mommsen).

4992 dis manibus |


Claudiae |
Antoniae |
hb.^ Lachne, |
Philippus
Rustidn. I
publicus ab |
sacrario |
divi Augusti, |
coniugi carissimae |
f^cit

et sibi.
Romae (VI 2529 vidit Detlefsen). — 1) Liberta Claudia haec Lachne fuit
Antoniae, Claudii qui imperavit filiae.

4993 d. m. s.
I
Successus pub. |
Valerianus a |
sacrario, Annijae For-
tunatae |
coniugi suae carisjsimae b. m. f. |
vixit annis XXX.
4993* d. m. s.
I
Successus publ. |
Valerianus aedi. |
a sacrario divi
Aug., I
fecit sibi se vivo. B. b.*
Romae (VI 2350^^ vidit Rormann). — 1) Bonis bene (cf. supra N, 4493 not.4).
262 Caput XI.

4994 diis manibus |


T. Flavi Aug. 1. |
Onesimi |
aeditui templi |

novi divi Aug.*, |


Fir[mj]a Martilla |
uxor piissima |
et sibi, et |
Flavia
Crispina 1.

Romae ut videtur (VI S704 semel descripta). — 1) De templo novo divi


Augusti cf. Henzen Arv. p. SS,

4995 dis manibus |


. . . Aug. lib. Bathyllus aeditus templi divi Aug. |

[e]t divae Augustae quod est in Palatium, |


inmunis et honoratus.
Romae rep. in sepulcro libertorum et servorum Liviae ad viam Appiam
(FI 422S vidit Henzen).

4996 d. m. I
T. Flavio Aug lib. |
Liberali aedituo |
aed. Martis
ultoris, I
Ciaudia Exoche |
coniugi |
bene merenti et |
sibi fecit, |
vixit

ann. LVll.
Romae (Fl 8709 vidit Smetius).

4997 d. m. I
Abascanto Aug. lib. |
aedituo aedis Neptuni |
quae est

in circo Flamin.', |
Flavius Ascanius et |
Pallans Caes. n. ser. |
adiutor a
rationib. patri piissimo fec.

|

Romae (VI 8423 vidil Smetius). 1) Cf. Plin. h. n. S6, 26.

4998 (vir sacrificans ad aram) diis Manibus |


sacrum |
Ti. Claudio Acuto |

aedituo aedis |
Concordiae, qui vixit |
annis LXXXXVI sine ulla |
offensa,

lulia Classica bene |


merito erga se, et sibi libertis |
libertabusque poste-
risque eorum. |
Locus sepulchri continet |
per cippos dispositos iuger. |

quattuor, et nubilare* locus habitationis |


monimenti.
tutela
Romae (VI 2204 vidit Henzen). — 1) Idem ut videtur quod nubilarium, Varro
r. r. i, 4S, 3. Colum. •/, 6 sub fin.

4999 diis propitis |


Claudia Ti. f. Quinta |
C. Iuli6 Hym6to aedituo |

Didnae Plancianae, |
paedag6go suo xat [
md-rjyrjTfj, item |
tutori a pu-
pillatii ob redditam sibi |
ab eo fidelissime |
tutelam, et C. Iiilio |
Epi-
I

tynchano frdtri |
eius, et luliae Sporidi |
raammae suae f., |
iib. liberta-

busq. poste. eor.


Romae (VI 2240 vidit Henzen).

5000 C. Vibius Polycarpus, |


C. Vibius |
Dorus. ||
Haius Ti. Claudi
I

Caesaris aedituus |
de aede lovis porticus Octaviae.
Roma sine dubio Senam Gallicam adlala (VI 8708 vidit Mommsen).

5001 Quintio |
Augusti et [
Augustae, |
aedituus Vestae. ||
Veneria |

luliaes Aug. |
verna, v. a. XVI, |
h. s. e., ||
fratres.

Romae (VI S74S vidit Henzen).

5002 Doridi Asinii GalU, |


aedituae a Diana, |
Antiochus conser. )

b. m. f.

Romae, nunc Florentiae (VI 2209 vidit Henzen).


Alios aedituos habes supra N. Si84. SS96. 5717. 4421.
Titull sacri et sacerdotum. — Aeditui. Sacerdotia extema populi R. 263

5003 Salviae |
sacrariae |
Xystus |
conserus (sic) |
de suo dat.
Celore prope Veronam rep. (T 5423 vidit Mommsen).

Sacerdotia quaedam externa a populo Romano recepta.

5004 Sp. Turranius L. f. Sp. n. L. pron. Fab. |


Proculus Gellia-
nus I
praef. fabrum II, praif. curatorum al/ei* |
Tiberis^ praif. pro pr. i.

d. in urbe La/inio, |
pater patratus populi Laurentis' foederis |
ex libris

Sibuliinis percutiendi cum p. B.; |


sacrorum principiorum p. R. Quirit.
nominis|que Latini, quai apud Laurentis^ coluntur, flam. |
Dialis, flam.

Martial., salius praisul, augur, pont.; |


praif. cob. Gaitul., tr. mil. leg. X.
|

Loc. d. d. d.
Pompeiis rep. in aede q. d. lovis, est Neapoli (X 7S7 vidit Mommsen). —
1) De
litlera Claudiana cf. supra N. 21 i not. 2. — 2) Cf. Hirschfeld Ferw. p. 135; Mommsen
Staatsr. m p. lOSO not. 2. — 3) Cf. C. I. L. XIF p. 187 nol. 2 fin. — 4) /, e. La-
vinii, cf. C. /. L. XIF p. 186.

5005 Q. Manlius |
Pliilumenus |
sacerd. Laur. |
Lavin., sigillum |
cum
ara huic | arae superposuit |
et scriptur. eius |
vetustat. corrup. |
reno-
vavit I
voto suscept. |
L. d. d. d.
Laude Pompeia (Lodi) (V 65S7 vidit Mommsen).

5006 T. Vennonio T. f. Stell.* |


Aebutiano patrono et |
municipi
col. Aug. [r]aur.% |
eq. R. eq. p.', iud. ex V dec* |
selecto, cur. r. p.

Alb. I
Pompeianorum, L. L.®, |
pontif. eiusde sacerd.®, |
Munia Q. f. Cele-
rina uxor |
marito karissimo.
Prope Romam ad XIII lapidem viae Flaminiae (FI 165S. XI 5940 solus de-
scriptit saec. XFI Lipsius). — 1) Stellatina tribus coloniae Taurinensis. — 2) Co-
loniae Augustae Taurinorum (Laur. tradiiur pro Taur.). —
3) Equiti Romano equo
publico. — 4) ludici ex quinque decuriis. — 5) Laurenti Lavinati. 6) Alios —
pontifices Laurentinm Lavinatium habes supra N. 1592. 1886. 2741.

5007 Poraponiae |
C. f. Drusillae |
M. Numisius |
M. f. M. n. Cor. |

Quintianus |
Laurens Lavinas*, |
flamen Floralis, |
patronus munic, |
coiugi
rarissimae. |
L. d. d. d.
Lesinae, ubi fuit Teanum Apulum (IX 70S vidit Dressel). — 1) Alios Lau-
rentes Lavinates habes supra N. 1552. 15S8. 1568. 1571. 1899. Cf etiam N. 1147. 1429.
4451. 1455. 26S0. 1886. 2748.

5008 d. m. Olympo Laurentium Lavinatium |


arcario, q. vix. ann.
XXXIIX m. VII, Syntrophus |
collega et duo Noni Proculus et Lixitana

b. m. fecer.
Romae (Fl 2197 vidit Marinius).

5009 dis man. |


C. Noni C. f. Ursi |
sacerdolis Cabesis |
montis
Albani', |
curionis. ]
C. Nonius lustinus |
alumno dulcissimo. |
Vix. ann. LI
m. XI d. XIII.
Romae (Fl 2174 vidit Henzen). — 1) Sacerdotes hi ita dicU ab oppido quo-
264 Caput XI.

dam vettusio, cuius incolae memorantur apud Dionys. Hal. ant. S, 61 et Plin, h.

n. 5, 64, a quo oppido etiam Monte Cavi nomen accepit mons Albanus (Mommsen
bull. deir Inst. 4861 p. 206). Cf. C. I. L. XIV 2228.
5010 protome virilis protome muliebris
L. Antistius Cn. f. Hor. Sarculo* Antistia
salius Albanus*, idem mag. saliorum L. 1. Plutia*
Rufus ]., Anthus 1., imagines de suo fecerunt patrono et patronae pro
meritis eorum.
|

Romae olim nunc Londinii (FI 2170 vidit Huebner).


, 1) Ad eosdem homi- —
nes pertinet etiam VI 2171. 2) Salius arcis Albanae est supra I\i. 2749. —
5011 summae sanctimo[mae o]c plenae religionis, ... | |
. . erae v, V.
maximae ar[as ijlbanae', sanctissim[e ^aejntissime religiose
|
|
[de sa\cri]s

suis soUicitae, men|[fg a]c disciplina uberius |


. . [Ao]aores sacerdo[fH] . .

Romae (VI 2172 vidit Henzen). — 1) Alia virgo (Vestalis) maxima Albana
reperitur in titulo Bovillensi XIV 2410. Pontifices Albani sunt supra N. 887.
4933. 4936, pontifex Albanus minor N. 1543.

5012 d. m. I
M. Fabio C. f. |
Sab. Praesenti |
sacerdot. Caeninens.^ |

equo publ,, iudici ex |


V decur.^ aug.^ Ilvir. i. d.* |
Hic rei p. suae
HSCCCC leg.''
I
et ad schol. exornandam HSC. |
Q. Fabius J

L
Mantuae (V 4039 ter descripta saec. XV. XFI). — 1) Alios sacerdotes Caeni-
nenses habes supra iV, 1740. 2744/3, infra N.30S4. [Sacerdos] Gaeniniensis a po[nfe'/?ci-
bus creatus] videtur esse XI 5105. Cf. fVilmanns de sacerdotiorum p. p. R. quodam
genere [Berol. 1867] p. 40 seq. — 2) ludici ex quinque decuriis. 3) Auguri. — —
4) Duoviro iure dicundo. — 5) Legavit.

5013 . . . \tr. p]\. [?] cand[«rf,, quaest., patrono] \


in Italia Volsinien-
sium I
patriae suae, item Ferent. |
et Tiburtium, item colon. |
Italicens. in

prov, Baelica, [
praet, Etrur. XV populor.*, |
sacerdoti Caeninensium, |
M.
Helvius M. f, Clemens Arnen|sis domo Carthagine, praef. eq, |
alae primae
Cannanefatum, |
praesidi^ sanctiss. et rarissimo. |
Cura agente L. Aconio
Callisto, I
trib. mil. leg. XIIII Gem. Sev.
Volsimis (XI 2699 saepius descripta saec. XVI et rursus saec. XIX, Bormann
vidit partis ectypum). — 1) Cf.supra N. 1429. —
2) Pannoniae superioris, ubi et ala
prima Cannenefatium et legio quartadecima Gemina tunc videntur castra habuitte,

5014 L. Pacideio L. f. L. nep. L. pron. |


Ter. Carpiano*, spl. eq.

R.^ I
munito sacerd, Lanvin.', |
pat, mun, Caiat,, item coi. (
AlHfanor., pat.
et curat. r. p. |
Atinat., item Saepinatium, |
pat, Teanensium Apulum, |
Do-
mitia Galatia uxor et |
Pacideii Marcia c. f.* et Car|piani sen. et iun. fili.

Limatolae prope Caiatiam (Cajazzo) Campaniae, iam Neapoli (X 4390 vidit


Mommsen). — 1) Idem fortasse Carpianus patri posuit titulum X 4606. — 2) Splen-
dido equiti Romano. — 3) Sacerdotio Lan(u)vinorum. Cf. C. I. L. XIV p. 492. —
4) Clarissima femina.

5015 C. Sallio C. f. I
Quir. Proculo* [
splendidissimo viro, |
patrono
Tituli sacri et sacerdotum. — Sacerdotia origine extema populi R. 265

Aveiatium |
VeslJDorum, sacerdoti et |
pontifici [I]aDiviDo immuJDi, ilerum
qq., summo |
magistro Septaquis, spleD|[rfirf.] . . .

5015* C. Sallio C. f.
|
Quir. Proculo |
sacerdoti LaDuviJDorum inmuDi,
pon|tifici, patrono civi|tatis Amiteroinorum, |
iterum qq., summo |
magistro
Septaquis, |
ob merila et amorem |
eius vicani Forulani |
patroDo bene
merenti.
In Sabinis rep., illa ad S. FtctoTnni, ubi fuit Amitemum, haec loco dicio
Civita Tomassa, ubi fuit vicus Foruli (IX 4207. 4599 hanc vidit Dressel). — 1) Eius-
dem viri est IX 4306; ad filium eius perlinuit IX 4208.

5016 C. Valerio C. f. Pap. |


Mariano |
honores omnes |
adepto Tri-
dent., I
flamini Rom. et Aug., |
praef. quinq., augur., | adlecto annon. leg.
III I
Italic.*, sodali sacror. |
Tusculanor., iudici |
selecto decur. trib.^ |
de-
curioni Brixiae, ! curatori rei p. Maut., |
equo publ., praef. fabr., |
patrono
coloD., I
publice.
Tridenti (V S056 vidit Mommsen). — 1) Cf. Mommsen C. I. L. F p.SSI^.—
2) Cf. Mommsen Staatsr. III p. S36 not. 3.

5017 Q. ArruDlio |
Q. f. Vol. lusto |
q., aed., pat. col., |
pat. muD.
SaepiD., pat. |
raun. Vicentin., pat. et cur. |
r. p. Terevent., sacer. Tus-
cul. I
fanitali, |
ordo et populus |
ob insign. fidem industriam |
erga se
in civilib. officis |
[e]t spleodor. muDeris |
gladiatori, |
[orfw]o[c]ato flsci slat.

hereditati \
Boviani Undecimanorum in Samnio (IX 2S6S viderunt Mommsen aliique). —
1) Stationis hereditatium.

5018 d. m. I
Flaviae Vere praesule |
sacerdot. TusculaDor., |
vix. ann.
VI mes. XI die[s] .
., |
fecit Fl
Ravennae, sed Roma sine dubio allata (FI 2177 vidit Bormann).

5019 L. Valerio |
L. f. Pom. |
luDiori eq. p., |
iurat. ad sacra |
Elr.,

poDt., q., aed., Ilvir., accenso velato, |


|
plebs urban. |
L. d. d. d.
Arretii (XI 1848 vidit Bormann).

5020 d. m. I
P. Aelio |
Porciano |
sacerdoti |
Suciniano, |
q. vix. an-
nis I
XXIIII m. VII.
Romae (FI 2178 cf. Bull. comunale 1888 p. 508 tiuper vidit Galti).

5021 [P. ie/. P]orcianus sacerd. |


[Swcmjianus putei inven|[for]' suis
inpendis fecit.

5021* [JI.] AXXiog IIoQ-Aiavog \


Yi^^Q^vg 2ovxivLavd)v \
[djexovQlag
yeQOvkoJv, cpQ^aQ [evlQerr^g^, idiaig daTtdvaig STtoirjaev. \
\

Romae, haec nunc extat Neapoli (FI 2179; Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. n. 1082
qui vidii). —
1) De hac re nihil praelerea comperium.

5022 d. m. I
Ti. Cl. I
Domnioni* |
SuciniaDo |
archiDea|nisco, |
fecit

Gl. I
laouaria suo |
patri.
266 Caput XI.

Romae (VI %i80 cf. p. 350S aliquoties descripta saec. XFI). — 1) Homo eius-
dem nominis, sed incertum an hic, supra JS. 4810.

5023 V. f.
I
Ofilliae |
Quintae ]
sacrorum, Ro|maniensi, C. lulius |

Hymenaeus contu|bernali.
Feronae (V 5416 vidit Mommsen).

Fasti sacerdotum populi Romani.


5024
[C. Erucio Claro] |
M. Cornelio Cethego cos.': |

Q. Tineius Rufus^ loco T. Hoeni Severi cos.^ |

Q. Tineius Sacerdos loco L. Anni Largi jQiaminis'. |

M. Claudius Fronto Neocydes locO |


L. Satri Kari flaminis. |

T. Fundanius Vitrasius PoUio" loco |


L. Rosci Aeliani flaminis. |

T. Cornelius Anneus Fuscus loco |


L. Cossoni Eggi Marulli flaminis.
L. Hedius Rufus Lollianus Avitus loco |
M. Acili Vibi Faustini flaminis.
M. Sosius Laelianus Pontius Falco loco |
L. Anni Ravi^ exaugurati*.
T. Statilio Severo |
L. Alfidio Herenniano cos.'; |

Q. Hedius Rufus Lo[llianus Genfmjnus* |


loco Ponti Falco[njs]. |

. . [(3]uinti[i]io [Maximo J
Ser. Calpurnio Scipione Orfito cos.^]: \

Romae rep. una cum compluribus aliis similibus fragmentis (Fl 1978 vidit
Henzen). Superesse hoc fragmentum, ut reliqua simul reperta, ex albo saliorum
Palatinorum demonstravit Borghesius opp. 4 p. SIO seq. (cf. not.S). 1) A. 170. — —
2) Cf.supra N. 4058 not. 1. 3) Apparet salios Palatinos ex sacerdotio exiisse, —
cum aut consules fierent aut flamines. 4) Cf. N. 1112 not. 4. 5) Huic Ravo — —
positus est titulus supra N. 1121, quo titulo, cum Ravus in eo appelletur salius
Palatinus, Borghesius usus est ut liunc laterculum saliis Palatinis attribueret. —
6) Cur Ravus exaugurari debuerit, nescimus. — 7) A.171. — 8) Supra N.114S.
— 9) A. 172.

5025 dec. XXVII. |


fi]dlectus ad numerum ex s. c. |
[Nero Claw-
dius] Caesar Aug. [/".] [
Germanicus*, |
[Ti.] Claudio Caesare Aug. German. V j

[5ejr. Cornelio Orfito cos.^ |


p. R. c. ann. DCCCIUI. |
[C.]' Rutilius G[a?-
ZJicus cooptatus^, |
. . [6rJalerio Trachalo Ti. Catio Silio Ital. cos.*, |
p. R,
c. an. DCCCXXI. |
[T.] Tettienus Serenus* |
coopt. |
[jjmp. Caes. [Domt-
tianus] Aug. Ger. XVI |
Q. Volusius Saturninus® |
cos.', |
p. R. c. an.
DCCCXLIIII I
(Sequuntur aliae cooptationes, usque ad annum p. Chr. 250). \\

dec. XXVIII.
I
Adlectus ad numerum ex s. c. |
T. Caesar Aug. f. im-
perator®, |
imp. Caesare Vespasiano Aug. HI | M. Cocceio Nerva cos.'°,
|

p. R. C. an. DCCCXXIIII. |
(Deinde post multum spatium vacuum) LateranO
et Rufino cos." |
super numerum |
cooptatus ex s. c. |
M. Aurelius AntOr
ninus |
Caes. destinatus [imp.] '^
\
p. R. c. a. DCCCCXLVII[/7J 'K \ Imp.
[M. Opellius] Severus [Macrinus Aug.] '*
|
cooptatus |
C. Rruttio Praesente T.
Titali sacri et eacerdotum. — Fasti sacerdotales. 267

Messio Extricato |
11 cos.'\ |
p. R. c. ann. DCCCCLXX. |
Q. Aradius Ru-
finus cooptatus |
imp. Antonino 11 et Sacerdote II cos.", |
p. R. c. ann.
DCCCCLXXII.
Romae prodiii a. 1596, mox periit (FI 198i semel vel bis detcripla). Contineri
hac tabula relaiiones de addiiis ad sacerdotium sodalium Augusialium locis vice-
timo sepiimo et vicesimo octavo, ei cooptaiiones factas in utrumque illum locum,
demonstravi eph. ep. 5 p. 74. 1) C/. supra N. 222 not. S. — 2) A. S1. — —
3) Scilicet in locum Neronis, cum Galba successor eius iam antea inler sodales
Augustales esset cooptatus (Suet. Galb. 8), cooptatus est Rutilius Gallicus, de quo cf.
supra N. 1007. 4) A. 68. — 5) Cf. supra N. 2118. — 6) Requiritur casus sextiis. —
— 7) A. 92 (cos. vocabulum videtur adiunciuvi fuisse ad prioris consulis nomen).
— 8) Aera Capitolina (cf. suprg N. 466 not. 4). 9) Cf supra N. 2S8 not. 3. — —
10) A. 71. —
11) A. 197. —
12) imp. vocabulum supplevi, cf. supra N. 446. —
13) Hic quoque apparet adhibitam fuisse aeram Capitolinam. 14) Cf. supra —
N 466. — 15) A. 217. — \%) A. 219.

Ex actis fratrum Arvalium.


Acta fratrum Arvalium marmori incisa, reperta partim quinque fere mili-
bus passuum ab urbis Romae porta Porluensi, via olim dicta Campana, cf. infra
N. S048 not. 3 (hodie via della Magliana) in vinea quae fuit CeccarelUorum , ubi
iucum deae Diae fuisse apparei, partim variis locis ipsius urbis Romae, quo aedi-
ficandi causa medio aevo allata erant, composuerunt primus Marinius atti e monu-
menti de' fratelli Arvali (Rom. 179S), deinde Henzenus 'Acia fratrum Arvalium quae
supersunt' (Berol.1874, cum amplissimo commentario), C. I.L. FI p.460seq. n.2025 —
2118. Fragmenta quae post annum 1874 accesserunt, composuit Huelsen Eph. epigr. 8
[1892] p. 316 seq., C. I. L. VI p. 3261 seq. 32358—32597. Quomodo acta in lapidibus
n.
disposita fuerint, quaesiverunt Huelsen eph. ep. 8 p. 541 seq., Hula arch. ep. Mitth. 17,
1894 p. 67 seq. Excerpta ex aciis fratrum Arvalium dedimus iam supra N. 229/250.
241. 4S1.

Cooptationes fratrum.
In magistri defuncti alius substitutus.
5026 [isjdem cos.* pridie eidus Maias in regia^ |
[Cn. Corne-

lius] Cii. [/".] Lentulus augur^ mag.', in locum L. |


[Aemili] PauUi* Drusum
Caesarem® Ti. f. Augusti n. |
[fratrem] Arvalem cooptavit et ad sacra voca-
vit. [Adfueruat] Cn. Pompeius Q. f.', L. Domitius Ahenobarbus*, |
[L. Cal-
I

purnius] Piso ponlif.®, [T.] Quinclius Crispinus |


[VafenanMs]'"; per tabellas
cooptarunt [imp. Caesar] Augustus, Ti. Cacsar Augusti f., Germanicus |
|

[Caesar Ti. /.,] Paullus Fabius Maximus".


[Isdem consM?]i[6]us" XVIII k. lanuarias in regia^ |
[Cn. Corneli]w?, Cn.

f. Lentulus augur, mag., in locum Cn. |


[Pompeii Q. f.] . . Pompeium
augurem et in locum imp." [Caesaris] Augusli" " fratres Aryales |
|

[cooptavit et] ad sacra vocavit. [Adfuerunt Drusus] Caesar Ti. f., L. Piso
|

pontifex, T. Quinctius [Crispinus Valerianus], M. Cornutus; per tabfellas


|

cooptavit [Ti. Caesar divi Aug. f.] Augustus.


j

tabulae marmoreae, quae coniinebat acia anni p. Chr. 14 pagina priore,


Ex ,

fuii Romae olim in domo privata, sed ablaia sine dubio ex luco fratrum Arva-
268 Caput XI.

lium (Fl 2023; Henzen Arv. p. XXIX). 1) Significatur annus p. Chr. 14,
act. fratr. —
cf. infra not. iS. —
ad cooptandos collegas fratres Arvales convenerunt
2) Postea
in aede lovis Statoris, in aede divi luli, tum, certe inde ab a. 78, in aede Con-
cordiae vel in pronao eius aedis (cf. Henzen comm. p. 1S1). 3) Consul fuit a. u. —
c. 740. — 4) Magister, scilicet collegii fratrum Arvalium. 5) Cf. Prosop. imp. —
Rom. I p. 33 n. 269. —
6) Cf. supra N. 166 seq. 7) Consul ut videtur a. 723 —
u. c, cf. Eph. ep. 8 p. 306. 319. —
8) Is qui consul fuit a. 738 u. c, avus Neronis.
— 9) Consul a.7S9, cf. supra N.900. 10) Consul suff. a.7SS. —
11) Cf supra —
N. 919. — 12) ... eidus traditur.
. —
13) In locum Augusti, defuncti d. 19 Aug.
a, p. Chr. 14, alius Arvalis cooptatus d. 13 Dec. 14) Nomen eius qui in locum —
Augusti cooptatus est, periit, vix casu, sed potius, ut coniecit Henzen, rasura anti-
qua, fortasse nomen fuit Cn. Calpumii Pisonis damnati a. p. Chr. 20, cf. supra
N. 93 not. 4.

5027 isdem cos.^ k. Mart. |


in aede Concordiae, adstantibus fratri-
bus Arvalibus, ex tabella imp. |
Caesaris Vespasiani Aug. missas (sic) C. Sal-
vium Liberalem Nonium Basjsum^ in locum C. Matidi Patruini demortui^
cooptamus. In collegio adjfuerunt L. Veratius Quadratus, C. Vipstanus
Apronianus, L. Maecius |
Postumus, C. Salvius Liberalis Nonius Bassus. Is-

dem cos. |
mag."* C. Saloni Matidi Patruiui, in cus (sic) locum successit,
obiit magisterium |
eodem anno isdem cos. k. Mart. P. Sallustius Blaesus*.

Isdem cos. V id. Mart. |


in aede Concordiae mag. P. Sallustius Blaesus, co-
optatus in locum C. Ma[fide] |
Patruini, coUegi. fratrum Arvalium con-
vocavit f\dim[inemque^ nominavit] \
L. Veratium Quadratum. |
In coUegio
adfuerunt P. Sallustius Blasus (sic), L. Veratius Q[uadratus, L. Maecius] \

Postumus, C. lunius Mefitanus, A. lulius Quadratus, [C. Salvius Liberalis]


|

Nonius Bassus.
Ex
tabula marmorea, quae fuit Romae in hortis privatis, est in museo Capi-
tolino (FI 2036; Henzen act. Arv. p. CII). 1) Intelleguntur consules a. 78, quo- —
rum nomina praecedunt. 2) Cf. supra N. 1011. —3) Idem Patruinus magister —
fratrum Arvalium fuit eo ipso anno quo defunctus est, cf infra. 4) Magisterio. —
Mirum ita dici, quamquam iam defunctus erat Patruinus. 5) Eodem die quo —
Nonius Bassus cooptatus in locum Patruini, magister in locum Patruini factus est
Sallustius Blaesus. —
6) De flamine fratrum Arvalium cf. Henzen act. p. F.

5028 Isdem cos.* IIII k. Mart. |


in pronao aedis Concordiae, habita
sollemni prec[af«one] |
per M. Valerium Trebicium D[ec]ianum mag, , in
locum [P.]
I
Metili Nepotis L. lulium Catum ex litteris irap. C[aesaris] \

Traiani Hadriani Augusti fratrem Arvalem |


cooptaverunt et ad sa[cr]a
vocaverunt, ibique tabulae aperta[e sj]gno [signatae quod] exprimit kaput
Augusti, I
\in quihus] scriptum [fuit]'. imp. Caesar Traianus |
[Hadrianus]
Aug. h^d\trihus ilrwa/]ibus collegis suis |
[salutem. In locum P. Me]li\i Ne-
potis col|[/e^a]m nobis me^ senten[?«a coopto L.] lulium Catum. |
[Ad]-
fuerunt in coliegi6 M. ^[alerius Jre6]icius Decianus |
raag., Ti. lulius Can-
didus Caec[i7ms Simplex], Ti. Iul[t]us |
Candidus, Ti. lulius Alexander
[lulianus, L. jfM/t]us |
Catus.
Tituli sacri et sacerdotum. — Ex actis fratrum Arvalium. 269

Ea; tabula marmorea, reperta a. 1868/9 in vinea Ceccarelliorum , ubi fuit


lucus fratrum Arvalium (FI 2078 = 32374;Henzen act. fratr. Arv. p. CLII). —
1) Signifieantur consules anni 118, quorum nomina praecedunt.

Adleotio et Bubstitutio publiconun.


5029 Isdem cos. k. Febr. allectus Narcissus Annianus publicus loco
|

Nymphi Numisiani ad fratres Arvales.


Ex tabula quae continebat acta anni p. Chr. 57 (v. infra N. S034) pag. II
vv. 14. 1S (FI mS; Hensen act. Arv. p. CXIX).

5030 Severo, L. lulio Severo cos. |


IIl idus Decembr. |

\in iocum Ca]rpi publici Gorneliani promoti ad tabulas quae|storias trans-


scribendas substitus (tic) est Epictetus Cuspianus pub1i|cus ex litteris M.
Fulvi Aproniani promagistri.
Ex tabula, quae eontinebat acta anni 1SS, vv.62 — 64 (f^I 2086; Henzen aet.
fr. Arv. p. CLXXI).

Calatores fratrum.
5031 ibique *
cum aditi essent fratres Arvales ^ Bittio Cal-
listrat6 nomine Bitti Thalli calatoris Bitti Proculi'' ['petente^ ut ei ob in-
|

troitum redderetur, quaerereturque an legitimi calatoris loco habendus


esset, qui [su6s]ti|[?ufMs m numerum calator]vim sine introitu fuerat, placuit:
cum calator accessio sit sacerdotis, semel ob introitum inferri |
[debere,
licet alius ca]lator ab eodem sacerdote substitueretur.
Ex tabula, quae continebat acta anni 120 (FI 2080. 52375 correctam a
Faglieri Notizie degli scavi 1897 p. 518). 1) In lueo deae Diae, eum ludi cir-—
censes ederentur. De re ef. Mommsen Staatsr. I^ p. 544 not. 3 (P p. 5S9 not. 6). —
Fulvius Gillo Bittius Proculus frater Arvalis memoratus in aetis
2) Intellegitur Q.
inde ab anno 101 (v. infra N. S02S fin.), paullo ante defunetus, cum die 7 Febt"
anni huius 120 alium in eius locum substitutum esse legamus (f^I 2080 v. 22).

Vota quotannis mense lanuario pro salute principis nuncupari


solita.

5032 ... astu* [ea ita faxis, tum tibi coUegii] \


fratrum Arval [tum
nomine bove aurato voveo esse futumm]. \ luppiter o. m. 1 quae in verb[a
tibi bove aurato vovi esse futur]\im, [quod] \
hoc die vovi, ast tu* ea ita

fa[xjs, tum tibi donum] auri p. XXV, |


argenti p. IV' ex pecunia fratrum
5 [ir]valium nomine eorum |
positum iri voveo. |
luno regina! quae in
verba lovi o. m. bove aurato vovi esse |
futurum^ quod hoc die vovi, ast
tu ea ita faxis, tum tibi colle[^«] |
fratrum Arvalium nomine bove aurata^
10 voveo esse futuru[m]. |
Minerval quae in verba lovi o. m. bove aurato
vovi esse futuru[m], |
ast tu ea ita faxis, tum tibi collegii fratrum Arva-
lium n[omme] |
bove aurata voveo esse furum (sic). \
In eadem verba vovit
deae Diae, Saluti, divo Augusto. |
Adfuerunt Paullus Fabius Persicus, Cn.
16 Domitius Abenobar[6usJ, |
M. Furius Camillus. |
A. d. VII idus lanuar. |
270 Caput XI.

Taurus Statilius Corvinus promagister collegii fratru[m] j


Arvalium DomiDC
in luco deae Diae pro salute C. Caesaris A[ug.] \
Germanici vaccam, quam
III non. lanuar. voverat, inmola[wrt].
Ex fragmentis tabulae marmoreae rep. a. 4868 in vinea Ceccarelliorum (Fl
2028; Henzen Arv. p. XLIseq.). Fidetur tabula pertinuisse ad acta anni 58 (cf.
Henzen l. c). Principium periit. —
1) Scr. ast tu (cf, not. 2). lovem precatur pro-
magister fratrum Arvaliuvi. —
2) Cf lordan krit. Beitrage zur Gesch. d. lat. Sprache
p. 290 seq.; praeterea infra N. SOSO not. 32. 3) Simile quoddam donarium praeter —
solitum bovem auratum lovi prornitti videtur in voto quodam extraordinario facto
sub finem regni Claudii (VI 2034 cf. Mommsen eph. ep. 4 p. 226; ib. 7 p. 526
n. 7). — 4) Cf. Mommsen eph. ep. 4 p. 22S.

35 5033 L. Flavio Silva Nonio Basso, |


Asinio PoUione Verrucoso cos.' |

III nonas lan., |


magister C. Iiinius Tadius Mefitdnus collegi fratrum Ar-
valium n6mine vota nuncupavit |
pr6 salute imp. Titi Ca6saris dfvi f.

40 Vespasidni Aug. pontif. max., tribunic. potest., cos. VIII, et Ca6saris | divf

f. Domitiani c6s. VII et luiiae Aug. Iiber6rumque e6rum victumis immo-


latis in Ca|pit6lio qua6 superi6ris anni magister voverat persolvit^ lovi
o. m. boves mares II, |
lunoni reginae vacc^s duas, Minervae vaccds II,

Saluti publicae vaccas II et in |


proximum annum nuncup^vit, praeeunte
L. Pompei6 Vopisco C, Arruntio Ca|telli6 Celere' in ea verba qu^e infra
scripta sunt: |

45 luppiter o. m., si imp. Titus Ca^sar Vespdsianus Aug. pontif. max.,


trib. potest., p. p., |
et Ca6sar dfvi f. Domitianus, qu6s n6s sentimus di-
cere, vfvent domusque |
eorum incolumis erit a. d. III D6n. lan. qua6
proxima6 p. R. Q., rei p. p. R. Q. |
[er]unt et eum diem, e6sque salv6s
servaveris ex periculis, si qua sunt j
[eruntve ante] eum diem, eventum-
50 que bonum ita uti nos sentimus dicere |
[dederis, eosque in eo s?]atu quo
nunc sunt aut e6 meliore servaveris, ast tu |
[ea ita faxsis, tunc tibi no-
m]ine coUegi frcitrum Arvcilium bubus auj[raf?s // vovemus esse futur]um. |

[luno regina, quae in verha lovi o. m. buhus a]urcitis II vovimus esse


futu|[rMm, quod hodie vovimus, ast tu ea ita faxsis, tunc] tibi in eadem
verba no|[mtne collegi fratrum Arvalium va^cis auratis II vovemus] esse
futlirum. (Reliqua perierunt.)
Ex tabula marmorea, rep.a. 1699 ad viam Portuensem (VI 20S9 cf. 52565;

Henzen Arv. p. CVII).


act. 1) A. 81. —
2) persolvit et paullo post et in prox. —
a. nuncupavit abundat; sdlicet duae eiusdem rei relationes confusae. Similis per-
turbatio supra JS. 229 v. 41 seq. (not. 1S). — 3) Cf. supra N. 261.

5034 Imp. [Ca]6sare Domitiino Aug. Germ[antco XIII], \

L. [y]ol[Msio] Saturnino [cos.y III [non. lanuar.], |


in Capitolio in
pro[nao lovis optimi maa;t]mi C. Salvius Liberalis |
frater Arval[is, qui vice
C. luli Silani] magistri fungebatur, ]
ad collegium [/r]atrum Arvalium ret-
tulit: cum di immortales |
propitiato numine suo vota orbis terra[rMmJ,
1

Tituli sacri et sacerdotum. — £x actis fratrum Arvalium. 27

qua[« pr]o salute |


irap. Caesaris divi Vespasiani f. \)om\[tiani Aug. Ger-
mani]c\ |
pontif. maximi et Domitiae Aug. c[oniugis eius et Iulia]e \
Aug.,
totique domui* eorum cupide suscepta t[rant, exaudieru]nt, \
convenire
collegio priora solvere et nova n[uncupare]. \
Collegium decrevit: )

[OMJod bonum faustum felix salutarequ[e sit: cu]m \[ota] \


contingeret
ut priora solverentu[r e]t nova [susciperentur] \
pro salute et incolumitate
imp. Ca[«s]aris divi [Vespasiani f.] \
Domitiani Aug, Germanici pontif.
max. et [)om\[tiae Aug.] coniug. |
eius, et luliae Aug., totique domui' eo-
rum, Iov[t o.\ m. b. m.^ lunoni reginae |
b. f.*, Minervae b. f.*, Saluti

publica[e popu]\i Romani Quiri|tium b. f." |


Eodem die ibidem in area

C. Salvius [Itjberalis, q[Mt t;jice magistri |


fungebatur, ture et vino in

igne in foculo fecit immolavitq. |


vino, mola cultroque" lovi o. m. b. m.',

lunoni reginae b. f., Minervae |


b. f., Saluti publicae p. R. Q. b. f.; exta

aulicocta reddidit. |
Eodem die ibidem in pronao lovis o. m. C. Sal-

vius Liberalis frater |


Arvalis, qui vice luli Silani magistri fungeba|/]ur, ad-

stante collegio |
[fratrum] Arvalium vota pro salute et incolumitate imp.
Caesaris |
[divi Yespasian]\ f. Domitiani Aug. Germanici pontif. max., trib.

pot., I
[censoris per]pelui , p. p., et Domitiae Aug. coniugis eius, et luliae
Aug., I
[totique d]omui eorum, nomine coUegi fratrum Arvalium, in haec |

[t;er6a] suscepit: |
[Iuppi]ier o. m.I si imp. Caesar divi Vespasiani f.

Domitia[n«s Au]g. Germanicus |


pontif. maximus, trib, pot„ censor per-
petuus, p. [p., et Domit]\a Aug., |
coniunx eius, et lulia Aug., quos me
sentio [dicere, t;tt;]ent domusq. | eorum incolumis erit a. d. III nonas la-

nu[ar., quae pro]x\mae p. R. Q., |


rei publicae p. R. Q. erunt, et eum
diem, eos[que salvos s]ervaveris ex |
periculis, si qua sunt eruntve ante
eum [diem, eventu\mqne bonum |
ita, uti me sentio dicere, dederis, eos-
[que in eo statu] quo nunc sunt, |
aut eo meliore servaveris, ast tu [ea

ita faxis, tu]m tibi nomine |


coUegi fratrum Arvalium bo[«e aurato voveo
ejsse futurura. |
luno regina !

Tabulae marmoreae, quae continebat acta anni 87, repertae in vinea Cecca-
relliorum a. 1867—1870, principium (FI 206S ; Henzen act. Arv. p. CXFI), —

1) A. 87. 2) Scribi debuit totiusque domus. 3) Bovem marem, 4) bovem fe- —
minam, — 5) Cf. Henzen act. p. 95 seq.

Vota eztraordinaria.
5035 Q. Articuleio [Paeto], Se[x. Att]io Suburano cos.* |
VIII k.

Apr. in Capitoli[o pro salute et redi]i\i et victoria* irap. Caesaris Nervae |

Traiani Aug. Gerra. [vota nuncupaverunt fratre]s Arvales in haec verba,


25 quae infr. s. s. :
]
(1) luppiter o. m.l te precaraur, qua[esMmt<s obtesta-
m]urque, uti tu imp. Caesarem divi Nervae |
filium Nerva. Traianum Aug.
Germ., prin[ctpe]m parentemq. nostrura, pont. raax. |
tribun. potest., p. p.,

quem nos sentiraus [rficere, e]x is locis provincisq., quas terras (sie)
|
272 Caput XI.

marique adierit, bene adque feliciter i[ncolumem redjucem victoremq. fa-

ci[a]s* I
earumq. rerum ei, quas nunc agit actur[Mswe est, bonum eventum]
30 des, adque in eo statu, |
quo nunc est, aut eo meliori eum conserv[es eum-
que reduce]m incolumem victoremq. |
primo quoq. tempore in urbem Ro-
mam sis[fas, ast tu ea ita /acstjs, tunc tibi nomine coll.' |
fratrum Arva-
lium bove aurato vovimu[s esse futurum* (2) iu]no reginal quae in |

verba lovi o. m. pro salute et reditu et vi[c/om imp. Caesaris di]n Nervae
f. Nervae Traia|ni Aug. Germ., pr[t]ncipis parentisq. nostr[t, pont. max.^
35 trih. pot., p.] p., bovem (sic) aurato vovimus |
esse futurum'', quod hodie
vovimus, astu® [e]a ita fa[cs«s, tunc tib]i in eadem verba nomine |
coll.

fratr. Arval.^ bove aurat. vovim. esse futurum*. (3) Minerval [^^uae in
verba lovi o. m. pro sajlute et red.' et victoria imp. Caesaris divi Nervae
f. Nervae Traiani Aug. Germ., principis parent.-|que nostri, pont. max., trib.

pot., p. p., bovem (sic) aurato'' vovimus esse futurum, quod hodie vovim., |

astu ea ita facsis, tunc tibi in eadem verba nomine coll. fratr. Arval. bo-
40 vem (sic) [aurata] \
vovim. esse futur. (4) lovis victor! quae in verba
I. 0. m.* [pro salute et red. et victoria] \
imp. Caesaris divi Nervae f. Nervae
Traiani Aug. Germ., ^[rincipis parentisque nostri, pont.] \
max., trib. pot.,
p. p., bov. aur. vovim. esse futur., quod ho[die vovitnus, astu ea ita facsis,
tunc] I
tibi in eadem verba nomine coU. fratr. Arval. bov. [aur. vovim.
esse futur.]. \
(5) Salus rei pub. p. R. Quiritiuml quae in verba I. o.

45 m. p[ro sal. et i]lu et red.' et victor. imp. |


Caesaris divi Nervae f. Nervae
Traiani Aug. Germ., p[rm]cipis parentisq, nostri, pont. max., |
trib, pot.,

p. p., bov. aur. vovim. esse futur., quod hodie vovim., astu ea ita facsis,

tunc I
tibi in eadem verba nomine coU. fratr. ArvaL® bove aurata'' vov,
esse futur. |
(6) Mars paterl quae in verba I. o. m,^ itu et red.'' et
victor. imp, Caesaris divi Nervae f. Nervae Traia|ni Aug. Germ., principis
parentisq. nostri, pont. max., trib, pot., p. p,, bov. aur. vovim. esse futur.,
|

50 quod hodie vov,, astu ea ita facsis, tunc tibi in eadem verba nomine coll.

fratr. Arval,® |
tauro aurato vovim. esse futurum. (7) Mars Victorl quae
in verba I. o. m,* (eadem quae praecedunt). (8) Victorial quae in verba
55 I. 0. m. pro salute et reditu et victor, imp, Caesaris divi Nervae f. Nerjvae
Traiani Aug. Germ., principis parentisq. nostri, pont. max., trib. pot., p.
p., bov. aur. vovimus |
esse futur., quod hodie vovim., astu ea ita facsis,

tunc tibi in eadem verba nomine coU. |


fratr. Arval.® bovem (sic) aur.
vovim. esse futur. (9) Fortuna redux! quae in verba I. o. m. (eadem
quae 'praecedunt). (10) Vesta mater! quae in verba I. o. m. (eadem quae
65 praecedunt). (11) Neptune paterl quae in verba I. o. m.* pro sal, et re-
ditu et victor. imp. Caesar, divi Nervae f. Nervae Trai. Aug. |
Germ., princ.
parentisq. n., pont. max., trib. pot., p. p., bov. aur. vov. esse futur., quod
hodie vov., *°ita facsis, tunc |
tibi in eadem verba nom. coU. fratr. Arv.'
tauro aur. vov. esse futur. (12) Hercules victorl quae in verba |
I. o.
Tituli sacri et sacerdotum. — Ex actis fratrum Arvalium. 273

m. pro sal. et red. et victor. imp. Caesaris divi Nervae f. Nerva. Traian.
Aug. Germ., princip. parentisq. n.,
|
pont. max., trib. pot., p. p., bov.
aur. vov. esse futur., quod hodie vov., astu ea ita facsis, tunc tibi in
70 eadem |
ver[6]a nomine coll. fratr. Arv. tauris" aur. vov. esse futur."
Adfuer. in coll. L. Maecius Postumus, L. lulius |
Marinus Caecilius Simplex",
P. Salvius Liberalis Nonius Bassus", Ti. Catius Caesius Fronto, C. Caeci-
liu[s]
I
Slrabo, Q. Fulvius Gillo Bittius Proculus."

Ex fragmentis tahulae marmoreae rep. in vinea Ceccarelliorum a. 1867 — 4870


(FI 2074; Henzen Arv. p. CXLseq.).
act. —
i) Q. Articuleius Paetus consul ord.

a.401 fuit cum Traiano consule quartum, deinde, ut ex hac actorum loco apparet,
cum Suburano eo qui fuit consul iierum ord. a. 104. — 2) Spectant haec ad ex-
peditionem Traiani Dacicam priorem. — 3) Collegii. — 4) Cf. Mommsen eph. ep. 4
p. 226. — 5) Cf iV. S052 not. 1. 2. — 6) Collegii fratrum Arvalium. — 7) Reditu. —
8) lovi opit7no maximo. — 9) Excidit pro. — 10) Exddit astu. — 11) Fortasse
scribi debuit tauro. —
12) Similiter duodecim diis immolatum est a fratribus Ar-
valibus anno 215 propter victoriam Germanicam Caracallae (supra iV. 4S1 fin.). —
13) Cf supra N. 1026. — 14) Cf supra N. S027 not. 2. — \b) Cf supra N.S051
not. 2.

Saora deae Diae quotannis mense Maio oelebrari solita.

5036 Isdem cos. Vll idus lanuar.S |


in pronao aedis Concordiae*
fratres Arvales |
sacrificium deae Diae indixerunt, |
magisterio II L. Ve-
rati Quadrati. In pronao aedis Concorjdiae L. Veratius Quadratus ma-
gister fratrum Arvalium |
manibus lautis velato capite sub divo columine'
contra orijentem deae Diae cum collegis sacrificium indixerunt: |
Quod
bonum faustum felix fortunatum salutareque sit |
imp. Caesari Domitiano
Aug. Germanico pontif. maxsimo et Domitiae [
Augustae coniugi eius
totique domui eorum, populo Romano |
Quiritibus fratribusque Arvali-
bus mihique, |
sacrificium deae Diae hoc anno erit a. d. XVI k. lun.
domo, a. d. |
XIIII k. lunias in luco et domo, a. d. XIII k. lun. domo^ |

Adfuerunt in collegio L. Veratius Quadratus, L. Maecius Postumus,

Q. Tillius Sassius.
Ex tabula, quae conlinebat acta anni 91, reperta Romae in substructione ab-
sidis basilicae S. Petri(VI 2068; Henzen act. Arv. p. CXXK). 1) Mense lanua- —
rio indici solebat sacrum deae Diae; cf Henzen act. Arv. p. S, item supra N. 229
v.SO. —
2) A. S9 huius indictionis causa in Pantheum convenerant fratres Ar-
vales (supra N. 229 v. SO), postea in aedem Concordiae vel in pronaum eius aedis.
— 3) Cf Huelsen Eph. ep. 8 p. 521; Leo Archiv f. lat. Lexikographie 10, 1898

p. 275 qui citat Plaut. Mostell. 765; sub diu columine. — 4) 17. 19. 20 Mai. A. S9
sacrificium deae Diae indictum est in 27. 29. 50. Mai. (supra N. 229 v. S4. SS).
Alteris utris horum dierum sacrificium celebrari solebat inde fere a temporibus
Vespasiani ; antea etiam aliis diebus mensis Maii videtur celebratum esse (cf Hula
arch. ep. Mitth. aus Oesterr. IS p. 26; fVissowa Realencyclopaedie s. v. Arvales
Fratres [II p. 1475]).

Dbssau, Inscriptiones Latinae II. 18


274 Caput XI.

15 5037 C. Bellico Nalale Tebaniano, C. Ducenio Proculo cos.* XIIII

k. lun.* I
in luco deae Diae magisterio C. luli Silani, curam agente C. |

Nonio Basso Salvio Liberale', fratres Arvales deae Diae sacri|ficium fe-
cerunf*. C. Salvius Liberaiis, qui vice magistri |
fuogebatur C. luli Si-
20 lani, ante lucum in aram porcas piacu|lares duas luco coinquendi* et

operis faciendi immolavit; |


deinde vaccam deae Diae lionorariam immo-
lavit. C. Salvius |
Liberalis Nonius Bassus, L. Maecius Poslumus, A. lu-
lius Quadratus, j
P. Sallustius Blaesus, Q. Tiilius Sassius in tetrastylo
consederun[?] |
et ex sacrificio epulati sunt, sumtisq. praetextis et co-
25 ronis |
spiceis vittalis lucum deae Diae ad summotum^ escenderunt |
et

per Salvium Liberalem Nonium Bassum, qui vice magistr[«] |


fungebatur,
et Q. Tillium Sassium, qui vice flaminis fungejbatur, deae Diae agnam
opimam immolarunt, perfectoque |
sacrificio omnes ture et vino fecerunt.
30 Deinde coronis injlatis signisq. unctis Q. Tillium Sassium ex Saturnali-
bus I
primis ad Saturnalia secunda annuum magistrum fecer., |
item Ti.
lulium Celsum Marium Candidum flaminem; deinde |
in t[e/r]astylum des-

ciderunt, ibiq. in triclinio discumbentes | epulati sunt ad magistrum C.


35 lulium Silanum; post epulas |
ric[«]niatus soleatus cum corona pactili

rosacia summoto |
sup[r]a carcares escidit et signum quadrigis et desul-
toribus I
mi[s]it, praesidente L. Maecio Postumo; victores palmis et 1
coronis
argenteis honoravit^ |

40 Ead[e]m die Romae domo apud mag. C. lulium Silanum idem qui |
\i]Q

luco cenarunt,
Tabulae marmoreae, quae conlinebat acta anni 87 (cf. supra N. S024) pagina
II V. 1S seq.(FI 2063; Henzen act. Arv. p. CXIX). 1) Consules suffecti a. p. —
Chr. 87, quo anno consules ordinarii fuerunt Domitianus XIII et L. Folusius Sa-
tuminus, quorum nomina magnis litteris in principio tabulae leguntur. 2) 49. Mai. —
Dies secundus sacri deae Diae (cf. N. S056 not.i); sacrificium diei primi (17.Mai.)
in actis huius anni non enarratur, ut plerumque in actis saeculi p. Chr. primi (ut
etiam supra N. 250 v. 48seq.), quippe minoris momenti. — 3) Cf. supra N. 4011. S027.
— Aliam enarrationem eiusdem
4) sacrificii, sed breviorem, dedimus supra N. 230
48seq. —
V. Benzen p.22; lordan5) Cf. Sprache p. 282 seq.
krit. Beitr. z. Gesch. d, lat.
— 6) Henzen p.
Cf. — Ludi hi 28. 7) circenses memorantur etiam infra N. S278.

5038 Cn. Cornelio Proculo, D. lunio .... [cos.] \ XVI k. lun.* in \

Palatio in aede Divorum' per Ti. Licinium Cassium Cassianum pro[ma^.


fratres Arvales praetextati] \
sacriflcium deae Diae ture vino fecerunt, ibi-
que discumbentes toralibus segmenta[/ts ture et vino fecerunt; pueri] \

patrimi et matrimi senatorum flli praetextati cum publicis at aram retu-


lerunt L . . . . j
Calpurnianus, A. Larcius Lepidus Plarianus, Q. lunius
Mauricus. Adfuerunt in coUegio T[i. Licinius Cassius Cassianus pro]\inag.,
Ti. lulius Candidus Caecilius Simplex, Ti. lulius lulianus Alexander, L. Anto-
nius [4/6ms] , |
M. Valerius lunianus, M. Fabius lulianus Heracleo
Optatianus, L. Digitius Bassus.
Tituli sacri et sacerdotum. — Ex actis fratrum Arvalium. 276

Isdem cos. XIIII k. [lunias]* \


in luco deae Diae Ti. Licinius Cassius

Cassianus promag. ad aram immolavit porcas pia [cu/am duas luci coin-

quiendi] \
et operis faciundi, ibique vaccam honorariam albam ad foculum
deae Diae immolavil (piura perienmi) [yerfectoque] sacrificio omnes [ture et

vino fecerunt. Deinde coronis inlatis signisque unctis ex Sat]uTnd\i-


bus prim[ts in Saturnalia secunda magistrum annuum fecerunt].
[Isdem] cos. [XIII k. lunias] |
a frugium repetit |

rit sacro facto |


[discumbente]s aput M. Aeiium
A[urelium Caesarem mag. eputati sunt] ... .\ promag. summot[o]
I dro victores palm[js et coronis argenteis honoravit. Ad-
fuerunt] i
ius Candidus,

Ex fragmentis tabulae marmoreae, quae eontinebat acta anni p. Chr. 14S, vario
tempore repertis prope Romam ad basilicam S. Laurentii (Eph. ep.8 p.SSiseq.). —
1) Par eonsulum suffectonim praeterea ignotum. 2) Dies primus sacri deae Diae; —
cf. N.S036 not.i. —
3) Plerumque die primo Arvales conveniebant in domum magistri;

cf. Henzen act. Arv. p. i1. — 4) Dies secundus sacri deae Diae; cf. N. S037 not.2.

5039 [isdem cos. VI kal. lun.^ in Palatio in] Divor.* per Alfenium
Avitianum' promag. fratr. Arv. prima |
[luce ture et vino fecerunt, et] frug.

arid. et virid, contiger.* et panes laureatos et deam Diam |


[unguentave-
runt et fratres Arv]a\. cathedris conseder. [p]raetextati et ibi praetextas
deposuerunt |
[Alfenius Avitianus prom]ag., Catil. Severus, Statil. SiHanus,
Sulpic. Pollio, Fl. Archelaus, Armenius |
[Peregrinus], us,
Fl. Alpinus. Item post merid. a balneo cathedris consederunt, deinde ]

[manibus lautis c]enatoria alba sumser. et in tricliniarib. discubuer. et

epulati sunt; item pueri |


[praetextati pat]rimi et matrimi, senator. fili,

n. IIII in cathed[rijs consederunt et epulati sunt. |


[Fratres Arvales p]ost
epula[s] super toralibus segmentatis discubuer. et t. v. f.^ et per pueros
praetext. |
[scnafjorum filios et public. at aram pertul. et unguent. et co-

ronas acceperunt et in manteHs |


[ungu]enta^ rs.' contigerunt. Item
mensa secunda bellarior. d[t]visa est, et sportulas acceper. sacerdotes (
imp.
Aug.* et ceteri sacerdotes q. s. s. s.® et rosa soluta'" diviser. ibique fe-
lic." dixer. — Item IIII kal. Iunia[s]" |
in luco deae Diae Alfenius Av[t]-
tianus promagister ad aram immol. porcil." piacul. I[/] luci coinq. et
operis |
faciund., ibi vacc. honor. imm." et inde in tetraslylo revers. sub-
sellis consed.**, deinde reversus ad aram |
ext[as] reddidit porcil[t]ares.
Item in circo in foculo arg. cespiti ornato extam vacc," redd." et in
tetrastylo |
reversus est et in codice cavit et praetextam deposuit et in
pap[t]lione suo reversus. Promeridie (sic) autem [
fratres Arvales praetextas
acceper. et in tetrastylo convenerum et subsellis consederunt et ca[w]e-
runt I
se adfuisse et sacrum fecisse et porcilias piaculares epulati sunt et

sanguem. Poslea inde praetextati |


capite velato vittas (sic) spiceis coronati
lucum adscenderunt et per Alfenum Av[t]tianum promag. agnam |
opimam
18»
276 Caput XI.

imm. et hostiae litationem inspexer.; perfecto sacrif[jct]o omnes ture


et vino fecerunt. Deinde (
reversi in aedem in mensa sacrum fecerunt
o[//]is" et ante aedem in cespite promag. et flam. sacr. fecer.; |
item fo-
ras ad aram reversi thesauros dederunt, item flam. et promag. scyfos arg.
cum sumpuis |
vino repletis ante osteum acerras^* ture et vino fecer. et
ante osteum restite[r.] et duo ad fruges pelendas |
cum publicos (sic) desci-
derunt et reversi dextra dederunt laeva receperunt, deinde ab''° alterutrum
sibi redd. | et pubUc."* frug, tradider. Deinde in aedem intraver. et oUas
precati sunt** et osteis apertis per clivum iacta|verunt", deinde subsellis
marmoreis consed. et panes laureat. per public. partiti sunt; ibe omn.
lumemulia"* |
cum rapinis acceperunt et deas unguentaverunt et aedes clusa
omnes foris exierunt; ibi sacerdotes clusi succincti hbeUis
6.'"; | acceptis
carmen descindentes tripodaverunt in verba haec:
enos Lases iuvate**! |

[e]nos Lases iuvatel


enos Lases iuvatel
neve luae rue Marma sins incurrere in pleoresl
neve lue rue Marmar |
[s«]ns incurrere in pleorisl
neve lue rue Marmar sers incurrere in pleorisl
satur furere Mars limen |
[sa/]i sta berber
satur fu fere Mars liraen saH sta berber
satur fu fere Mars limen sa[/]i s^f^a^' berber. j

[5m]unis alternei advocapit conctos;


Semunis alternei advocapit conctos;

Simunis altern[ee]^ advocapit |


[concf]os.

enos Marmor iuvatol


enos Marmor iuvato I

enos Mamor iuvatol


triumpe triumpe triumpe trium|[pe fn]umpe.
Post tripodationem deinde signo dato publici introier. et libellos rece-
perunt.**

Ex tabula marmorea, sola inter has tabulas utrimque scripta (cf. not. 20), quae
continebat acta anni 218, rep. anno 1778 cum fundamenta iacerentur secretarii basili-
cae S. Petri, extat ibidem in ambulacro (FI 2i04; Ifenzen act. p. CCIIseq.). — 1) Dies
primus sacri deae Diae. — 2) Cf. iV. S038 not. 5. — 3) Fortasse filius eius qui
supra J\. 5ff7, ipse legalus Arabiae teste titulo Geraseno Zeitschr. d. Palaestina-
Vereins 4893 p. 143, —
4) Cf. Oldenberg de sacris fratr. Arval. [Berol. 187SJ p. 9seq.
— 5) Ture vino fecerunt. —
6) Sic videtur supplendum esse collato fragmento sedis
incertae edito Eph. ep. 8 p.557; [pulm]enta antea suppleverat Henzen. 7) Non in- —
tellegitur (rursus? Marin.). —
8) Sacerdotes hi imperatoris Augtisli praeterea ignoti;
cf. Henzen comm. p. 17. — 9) Qui supra scripti sunt. — 10) Rosam solulam. —
11) Felicia. — 12) Dies secundus sacri deae Diae. — 13) De porciliis cf. Henzen
p. 22. — 14) Immolavit. — 15) Consedit. — 16) Faccinam. — 17) Reddidit. —
18) otiis lapis. Cf. not. 22. — 19) Et acerras ferentes. — 20) Scr. ad. — 21) ^bli-
;

Tituli sacri et sacerdotum. — Ex actis fratrum Arvaliom. 277

cis. — 22) De ollis cullis a fratribus Arvalibus cf. Henzen p. SO; Marquardt Staats-
verw, IIP 436; ff^issowa Realencycl. s. v.Arvales fratres (11 p. 1476). 23) iac|ue- —
runt legerat Marinius, minus recte. — 24) Cf. Buecheler Archiv f. lat. Lexikogr. /,
1884 p. 109 qui citat Paulum Festi p. 120 M. (luma, genus herbae vel potius spinae),
aliosque. —
25) Est. —
26) Carmen repetioi ut traditur incisum litteris rudibus,
nisi quod vocabula, fere sine ulla verborum distinctione exarata, diremi, secu-
tus in hac re Mommsenum
(CIL. I p. 10), quem in plerisque sequuntur Buecheler
carm. epigr. n. 1 et Lindsay Handbook of Latin inscriptions [London 1897J p. 23 seq.
(Alia, minus probabilia ut mihi videtur, temptaverunt alii, ut Birt Archiv f. lat.

Lexikogr. 11, 1898/1900 p. 149 seq.). Partem kanc lapidis delineaverunt Ritschl Prisc.
Lat. mon. ep. XXXf^l*; Huebner ex. script. epigr. n. 1024. De interpretatione egit
etiam lordan Beitrage p. 192 seq.
krit. —
27) SAII SIA, 28) alternie lapis (cf. lor-
dan Herm. 14, 1879 p. 634). —
29) Reliqua perscripta in parte aversa tabulae omisi
quippe nimis lacera. Sed vide acta anni 219 (JS. S040).

5040 [prejjcati' sunt cum pultes conteger. et precati sunt et osteis


apertis per clivum iactaverunt, |
deind. subsell. marm. consed. et panes
laur." per public. partiti sunt, et deas unguentaverunt, |
et aed. clusa e.,

omn. foras exier., ibi sacerdotes clusi succinct., libellis acc, carm. dic.

tripodaver.^ deinde signo dato publ. introier. et libell. recep. et ante ia-
nuam deae Diae adsteterunt et co|rona[s] derectas per comm. citante*
singulor. inferentibus aras contegerunt et deae corona|tae sunt; et de
Saturnalibus primis* Flavium Arcbesilaum mag. creaverunt ibique felicia

dixer. |
et desciderunt lucum. Depositis praetextis cenatoria alba acc.
et in tetrastylo epulat[ij sunt |
morae (sic) pompae in tetrastylum fercula
cum campanis et urnalibus mulsi singulorum tran|sierunt*. Post epulas
sportulas accep. singul. praes. [X] C ei rosam solut. acc. et felicia dixer. |

Deinde mag. Ael. Secundinus latum* sumsit et [rjicioium; superaccep.


coron. pactilem rosejam et super carceres adscendit et sign. quadrig. big.
desult." [mtjsit, praesid.'" [F]\. Archesilao |
et Saenio Donato ad cretam".
XIII k. lun." I
in domum P. Aeli Secundini mag. fratr. Arval. ad con-
summ. sacriflc. deae Diae convenerunt, |
et epulati sunt, et ture et vino

fecerunt, ministrantib. puer. patrim. et matrim. senator. |


filis qui supra,
fruges livatae sunt, per calatoribus ministrantibus et per pueros prae-
texjtatos cum publicis ad aram retulerunt, deinde lampadibus incensis
pariter tUSC[an2c]as (reliqua deficiunt).

In tabula reperta in vinea Ceccarelliorum adscriptum ad acta anni 90; a. 1868,

videtur esse pars actorum anni 219 (FI 2067; Henzen act. Arv. p. CCFIII). —
1) Pertinent haec ad sacra diei secundi; cf. ea quae praecedunt. 2) Laureatos —
cf. iV. S059. —
3) Carmen dicentes tripodaverunt (ipsum carmen non refertur). —
4) Sic lapis. Emendare temptavit Mommsen ap, Henzenum p. 53. — 5) Inteliege:
in Saturnalia secunda. —
6) De his cf. Henzen p. 53. — 7) Singuli praesentes
denarios cenlenos (singul. praes. IC lapis). — 8) Latuni, intellege clavum. — 9) Quadri-
gis, bigis, desultoribus (cf. N.30S0 not.64). — 10) Praesidenlibus. — 11) Cf. Henzen
p. 58. — 12) Dies tertius sacri deae Diae. Cf. eam quae sequitur.
278 Caput XI.

5041 .*
I
XIII kal. luD.* in domum Aeli Coerani' fratres Ar-
vales ad coDsummandum sacrum deae Diae convenerunl, ibique inter |

ceDam Armenius Peregrinus praet. et promag., Catilius Severus, Stati[i]ius


Silianus, Sulpicius PoUio, Aelius Coeranus, |
Caesonius Lucil[/]us'' dis-

cumbentes toralibus segmentatis ture et vino fecerunt miuistraotibus


pueris patrimis |
et matrimis seoator. filis pra[c]textati[s] q. s.* Fruges
libantes cum calatoribus et public. ad aram retulerunt. Deinde |
lampa-
dibus incensis pariter tuscanicas contegerunt, quas per kalatores domus
suas miserunt. Hoc anno cenatum est in diebus singulis X centenis, XVI,
XIV, XIII kal. lun., et adclamaverunt: ®.

ad acta anni 1SS:


In tabula rep. in vinea Ceccarelliorum anno 1868, adscriptum
pars actorum anni 213 (FI 2086; Henzen Arv. CXCVI).
est 1) Omisi quae —
praecedit partem extremam relationis de sacris diei secundi. 2) 20. Mai. Dies —
tertius sacri deae Diae. 3) Cf. supra N. 1138. — 4) Cf. N. 1186. 5) Qui — —
supra. —6) Seqvuntur ea quae nos rettulimus supra N. 4S1.

Piacula.

5042 [quod I
Cn. Corneliu]& Cn. f. Lentulus augur, mag. in lo-
cum I
[factus, ad] fratres Arvales rettulit: arborem |
[m luco d]e[ae]
Diae vetustate cecidisse, q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c.': [cum arbo]r ve-
tustate in luco deae Diae cecidisset, ut |
[m luc]o ad sacrificium consu-
meretur, neve quid |
[ligni] exportaretur^.
Exeadam tabula marmorea semel descripta ex qua supra N. S026: pertinehat
ad a. p. Chr. 14 (FI 2025; Henzen act. Arv. p. XXIX). 1) Quid de ea re fieri —
placeret, de ea re ita censuerunt. —
2) Piaculo fortasse opus non fuit, cum arbor
in ipso luco consumenda esset; praeierea numquam commemoratur arbor collapsa
quae sacrificiis non sit expiata (Henzen p. 136).

5043 L. Flavio Silva Nonio Basso, Asinio Pollione Verrucoso cos.*


XVIII k. Febr. |
in luco deae Diae piaculum factum per calatorem et

public<is eius sacerdoti, quod arbor |


a vetustate decidit expiandum, por-

cam et agnam opimam. |

L. Vettio PauIIo, T. lunio Montano cos.^ k. Mais in Iiico deae Diae


piaculum |
factum per calat6rem et publicos eius sicerd6ti ob ferrum io-

latum io aedem scrip[f]ur. |


caussa^, porcam et aguam opimam.
Isdem cos. III idus Maias in luco deae Diae piaculum factum per
calatorem et publicos |
eius sacerdoti ob ferrum de aede elatum ^, porcam
et agnam opimam.
Ex tabula quae continebat acta annorum 80. 81, reperta a. 1699 ante urbis
Romae portam Portuensem (VI 20S9; Henzen act. p. CFI). — 1) Consules ordi-
narii anni 81. —
2) Consules suffectos eodem anno fuisse apparet. — 3) J)e his

piaculis quotannis mense plerumque Aprili vel Maio factis cf. Henzen p. 128 seq.,

item p. IX.
Tituli sacri et sacerdotum. — £z actis fratrum Arralium. 279

5044 [M'. Acilio Glabrione, M. f//Jpio Traiano cos.*, III k. Maias |

[fiaculum factum in luco deae Diae per calatorem et publicos ob ferrum


tnjlatum* ut acta insculperentur magisteri P. Sallusti Blaesi II.
|
[Isdem
cos piaculum factum in luco deae Diae per ca] latorem et publicos

ob ferrum eiatum^
Ex tabula marmorea rep. a.1868 tn vinea Ceccarelliorum (Fl i067 v.6S teq.;
Henzen act. Arv. p. CXXFIII). 1) A. 91. 2) Cf. N. 6043. — —
5045 Prisco* cos. IIII idus Sept., mag.'' C. luli |
[5i7a]ni in
luco deae Diae, quod ramus ex arbore ilicina ob |
[t;]etustatem deciderit,
piaculum factum est per calatorem et [p]ubIicos. |

Ex eadem tabula actorum anni 87 ex qua tupra N. SOSi (f^I 206Sb v.Siteq.;
Henxen act. Arv. p. CXX). —
1) Consul suff. a. 87 praeterea ignotut. 2) Magitterio. —
5046 Isdem c[os.] *
. . . .
|
in aedem Conco[rrftae fratres Arvales con-
venerunt] \
ibique referen[/e M. Valerio Trebicio Deciano mag. ad] |
collegas
de arbor[i6MS lauribus in luco deae Diae, quod] \
a tempestatibus iper[ustae
essent, placuit piaculo fac]\lo caedi. Adfuerunt in co[llegio M. Valerius
Trebicius Z)e]|cianus, Q. Fulvius Gillo [Bittius Proculus^, Ti. lulius] \
Can-
didus Marius Celsus, Ti. [lulius Candidus, P. Metilius] \
Sabinus Nepos.
Isdem cos. k . . . . [
in luco deae Diae piaculum factum [ob arbores
?aM]|rus caedendas, quod tempestatibus perusta[e erant], \
porcis et agnis,
struibus fertisque per M. Valeri[Mm] |
Trebicium Decianu[«i. mag.], mini-
strantibus public[js].
Ex tabula quae continebat acta anni 105, reperta in vinea Ceccarelliorum
a. 1867—1870 (FIi07Sa v.28teq.,- Henzen act. p. CXLFI). 1) Significantur con- —
tules a. lOS, quorum nomina praecedunt. 2) Cf. tupra N. 5051 not. 2. —
5047 L. Tutilio Pontiano Gentiano cos.* VI id. Februar., (
in luco

deae Diae Q. Licinius Nepos mag. operis inchuandi causa, quod |


in fasti-

gio aedis deae Diae ficus innata esset, eruendam et aedem reficijendam,

immolavit suovetaurilibus maioribus*; item ad aedem deae |


Diae boves
feminas II, lano patri arietes II, lovi berbeces II altilaneos, ||
Marti arietes
altilaneos II, lunoni deae Diae oves II, sive deo sive deae oves II, |
Vir-

ginibus divis^ oves II, Famulis divis' verbeces duos, Laribus verbeces
duos, I
Matri Larum oves duas, sive deo sive deae'' in cuius tutela hic
lucus locusve |
est oves II, Fonti verbeces II, Florae oves II, Vestae oves 11,

Vestae matri oves II; iten (tic) \


Adolendae Conmolandae Deferundae
oves II; item ante Caesareum divis n. XVP verbec. |
immolavit n. XVI.
M. Herennio Secundo M. Egnatio Postumo cos. III id. Mai.', in luco |

deae Diae Q. Licinius Nepos mag. operis perfecti causa, quod arboris |

eruendae et aedis refectae, immolavit suovetaurilibus maioribus; item ad


aedem deae Diae boves feminas II (deinde reliqua quaetupra; infine); item

Adolendae Commolendae Deferundae oves II; item ante Caesareum divis


n. XVI verbeces immolavit XVI.
280 Caput XI.

Ex quae continet acta anni 185, reperta a. 4699 una cum ea ex qua
labula ,

desumpsimus S045 (FI2099; Henzen act. p. CLXXXFI).


7V. 1) Consul suff. prae- —
terea ignotus (ideo fortasse solus nominatus quod ex consulibus ordinariis anni 185,
quorum nomitia praecedunt alter adhuc fasces retinebat).
, 2) De his sacrificiis —
ef. Henzen p. 145 seq. —
3) Cf. Henzen p. 143. 4) Cf supra N.401S—4018 —
5) Bivi sunt imperatores consecrati, eorumque sedecim anno 185, viginti annis 218
(FI 2104) et 224 (infra N. S048) ab Arvalibus colebantur, cf. Henzen p. 148.

5048 VII id. Nov.* |


fratres Arval. in luc. d. D.'' via Camp.^ apud
lap. V conv.'* per C. Porc. Priscum |
mag. et ibi imm.', quod vi tem-
pestat., ictu fulmin. arbor. sacr. luci d. D.* attact. |
arduer., ear. q. arbor.
eruendar., ferr. [/"Jendendar.^ adolendar. commolendar.', | item aliar. re-
stituendar. causa operisq. inc[^]oandi, ara[s] temporal. sacr. d. D.^ |
re-
ficiend., eius rei causa lustr. miss.* suovetaurilib. maior.; item ante aed.
|

d. D.^ b. f. a. iunct.* n. II, item ad ar. tempor.*" dis inf. s. s.": lan.
patr. ariet. 11, lovi verjbec. II, Marti patri ult. ar. n." II, sive deo sive
deae verb. II, lun. d. D.* ov. n. II, |
Virginib. div. ov. n. II, Fam. div.

verb. n. II, Larib. verb. n. II, Matr. Lar. ov. n. II, |


Font. verb. n. II,

Flor. ov. n. II, Summan. pat. verb, atros II, Vestae Matri ov. II, |
Ve-
s[fae]'^ deor. dear. q. ov. II, item Adolend. Coinq.*'' ov. II; et ante Caesar.

Genio |
d. n.*^ Severi Alexandri Aug. t. a.'®, item divis n. XX" ver-
bec. XX.
IIII id. Dec. fratres Arval. in luco deae Diae via Campana^ apud
lap. V convener." |
per C. Porc. Priscum mag. et ibi immolav., quod ab
ictu fulminis arbores luci |
sacri d. D.^ attactae arduerint earumq. arbo-
rum adolefactarum et coinquen|darum et^* in eo luco sacro aliae sint re-
positae et arae temporal. refectae, ferri |
effer.^^, [^]uius oper. perfecti
causa lustrum missum suovetaurilib. maioribus |
et cetera q. s.'"' Ad-
fuer. P. Ael. Secundinus, T. Fl. Arc[^]esilaus, M. Fab. Fortuna|tus, M.
Saen. Donatus.
Fragmentum tabulae quae continebat acta annorum 224. 22S, Rotnae rep.
anno 1S70 (FI 2107 ; Henzen act. Arv. p. CCXIII). 1) A. 224 (sequuntur nomina —
consulum ordinariorum anni 22S). 2) Deae Diae. —
3) Fia Campana diverti- —
culum fuit viae postea appellalae Portuensis, ad cuius quintum lapidem apparet
fuisse lucum deae Diae. Cf. Henzen p, XII. 4) Convenerunt. —
5) Immolave- —
runt. —6) pendendar. traditur (hanc partem lapidis vidit solus Ursinus). Cf. Henzen
p. 142. —
7) Cf. Henzen l. c. 8) Lustrum missum. — 9) Boves feminas auro —
iunctas. —
10) Aras temporales. 11) Infra subscriptis, — 12) Arietes numero. — —
13) Ves eor. lapis. De Festa deorum dearumque cf. Henzen p. 147. 14) Ado- —
lendae Coinquendae. —
15) Domini nostri. 16) Taurum auratum. —
17) Cf. —
N. 3047 not. 3. —
18) Insere quod. 19) Efferendi. —
20) Quae supra. —
Similia sacrificia piacularia enarrata erant in actis anni 218 (VI 2104) iis-
que quorttm fragmentum a. 1899 repertum est (Notizie degli scavi 1899 p. 267), Cf.
de his piaculis maioinbus Henzen comm, p. 140 seq.
Titali sacri et sacerdotum. — £x actis fratrum Arvalium. 281

Ijooa in amphitheatro adsignata fratribus Arvalibus.

5049 Loca adsignala in anjphilhealro.' |


L. Aelio Plautio Lamia Q.
Pactumeio Frntone (sic) cos.*, |
acceptum ab Laberio Maximo procuratore
praef. annonae^ |
L. Vennuleio ('«c; ApronanoV"*^ ™ag-? curatore Thyrso
1.',
I
fratribus Arvalibus maeniano 1' cun. XII gradib. marm. VIll: gradu F
p. Vzz-XD», grad. VIIP ped. \E£y,2. ped.^XXXIIS>°; graduj
I

uno p. XXllS" et meniano ^«c; summo^* II cun. VI" gradib. marm. IV, |

gradu I uno'* p. XXIIS"; et maeniano summo in ligneis tab. LIII" |

gradibus XP", gradul ped. V =-/", grad. |


XI ped. VS =:--3*% f.ped.
LXIIIS ---£'". I
Summa ped. CXXVIIIIS ---£'">.
Tabulae marmoreae, qnae conlinebat acta annorum 80. 81, cf. supra N. S05S,
vv. 23— 54(^132365 melius quam FI 20S9 cf. Huelsen bull. comunale i89i p.5l5;
pleraque delineavit Huebner ex. scr. ep. n. 996). 1) Amphitheatrum Flavium, —
quod dedicatum esse a Tito anno 80 docent et scriptores et nummi. 2) Con- —
sules fuerunt per partem anni 80, ut apparet ex his ipsis actis, ubi paullo post
recensentur consules ordinarii anni 81. — 3) Procurator hic et praefectus annonae
a. 74 fuerat procurator ludaeae, a. 85 praefectus Aegypti (cf. Prosopogr. Imp. Rom.
s. V.). — 4) Consul suff. a. 92. — 5) Libertus fortasse fuit eius qui praecedit. —
6) Maeniano primo. 7) Gradu primo, — 8) gradu octavo, 9) pedes quinque, un-
ciat tres (^/12), semunciam ('/24), sicilicum ('/^s) (unciae unciaeque partes priore loco
perseriptae sunt in alia tabula iuxta posita, neglectae ab omnibus editoribus, ante
Vaglierium J\otizie degli scavi 1892 p. 269), = pedes S^/ie, sive pedes V digitos V
(digitus sexta decima pars pedis, cf. Frontin. de aq. 24). Explicavit haee Huelsen
bull.comunale l. c. p. 31S. —
10) Fiunt pedes XLII semis. Jpparet fratribus Ar-
valibusnon tanlum in primo et octavo sed in unoquoque ex octo gradibus primi
maeniani idem spatii pedum S digitorum S adsignatum esse; octies enim pedes S^/ie
efficiunt pedes 42^/2 (cf. ap. Hulam arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 17 p. 70not.).
Bormann
— 11) uno ped. XXIIS) videntur repetita esse ex versu qui se-
Haec verba (gradu I

quitur, 12) item suinmo vocabulum errore videtur hoc loco intrusum ex iis quae
tequuntur. —
13) Cuneo sexto (cuneum sextum maeniani secundi in eadem parte
amphitheairi fuiste in qua maeniani primi cuneum duodecimum et maeniani summi
tabutationem quinquagesimam tertiam, cf. not.16, probatum ivit Huelsen l.c. p.318).
— uno non intellegitur ; excidisse videtur spatium in singulis gradibus mae-
14)
niani secundi Arvalibus atlributum. —
15) Pedes viginli semis (22*12 pedum spa-
tium videtur Arvalibus assignatum esse in maeniano altero). 16) Tabulatione —
quinquagesima tertia (cf. not. 15), gradibus undecim. 17) Gradu primo pedes —
quinque, uncias quattuor ftrientemj, semunciam, i. e. pedes S^/ii -\- ^ju S*^/48 = =
S^/i6, sive pedes V
digitos VI (cf. not. 9). 18) Gradu undecimo pedes quinque, —
semissem uncias quinque, sicilicum, i. e. pedes 5"/i2 V''* S**/a8 -|- V'»8 S*^/a8 + = =
= 5'^/i6, sive pedes digitos XV. V —
19) Fiunt pedes sexaginta tres, semis unciae
quinque [deunxj, semunci, i. e. pedes 65"/i2 -|- V^* 65*^/i8 , i. e. pedes 63 dig. 1S*/%. =
(Videtur in maeniano summo spatium Arvalibus attributum per singulos gradus
crevisse; quantum id fuerit in unoquoque graduum a secundo ad decimum, non in-

dicatur.) — 20) Summa pedes 129, semis, unciae quinque, semuncia, i. e. pedes 129
dig. ISyz. (Pedes 42^2 [cf not. 10j-\-22*/i [cf not.lSj-\- 63 dig. IS^/s [cf not. 19J ef-
ficiunt pedes 128 dig. IS^/3 ; error igitur unius numeri aut fiic aut supra commissus.
Cf. Huelsen i. c. p. 317.)
282 Caput XI.

Acta sacrorum saecularium celebratorum anno u. c. 737


d. lun. 1-3.

5050 *)

(90) Nocte insequenti' in campo ad Tib[enm^ deis Moeris^ imp. Caesar


Augustus immolavit agnas feminas IX] \
(91) prodigivas'' Achivo ritu' eo-
deraq[Me ritu capras feminas IX, precatusque est hoc modo]:

(92) Moerael® uti vobis in illeis libri[s' scriptum est, quarumque rerum
ergo quodque melius siet p. R. Quiritibus^^ vobis VIIII] \
(93) agnis femi-
nis et IX capris femi[n/s sacrum fiat: vos quaeso precorque uti imperium
maiestatemque^ p. B..] \
(94) Quiritium duelli domique ^\y\xitis utique sem-
per Latinum nomen^ tueamini, incolumitatem sempiter]\- (95) nam victo-

riam valetudine[m populo Romano Quiritibus tribuatis, faveatisque p. R.


Quiritium legionibusque^ p. R.] \
(96) Quiritium remque p. populi R[owont
Quiritium salvam servetis, uti sitis] volentes i^r[opitiae populo Romano] \

(97) Quiritibus, XVvirum collegi[o'", mihi domo familiae, et uti huius] sacri-
tici acceptrices sitis VIIII agnarum (98) feminarum et VIIII capraru[m |

feminarum propnjarum" inmolandarum; harum rerum ergo macte'* hac


agna femina |
(99) inmolanda estote fitote \[olente]s propitiae p. R. Qui-
ritibus, XVvirum coUegio, mihi, domo, familiae. |

(100) Ludique noctu, sacrificio [co] nfecto", sunt commissi in scaena


quoi theatrum adiectum non fuit nullis positis (101) sedilibus'\ centum- |

que et X [m]alronae, quibus denuntiatum erat XVvirorum verbis, sellister-


nia" habuerunt |
(102) lunoni et Dianae duab[Ms] sellis positis. |

(103) K. lun. in Capitolio bovem m[o]rem lovi optimo maximo*® pro-


prium" inmolavit imp. Caesar Augustus, ibidem ]
(104) alterum M. Agrippa,
pr[e]cati autem sunt ita:
[

(105) luppiter optime maximel ut[t t]\bi in illeis libreis scriptum est,

quarumque^* rerum e[r^]o quodque melius siet populo R. |


(106) Quiri-
tibus, tibi hoc bov[c] mare pulchro sacrum fiat: te quaeso precorque; ce-
ter[a M]ti supra. j

(107) Ad atallam^' fuerunt C[ae]sar, Agrippa, Scaevola, Sentius, Lol-


lius, Asiniu[s G]allus, Rebilus''". |

(108) Deinde ludi Latini in the[a]lro ligneo, quod erat constitutum


in campo s[ecM]ndum Tiberim sunt commissi", |
(109) eodcmque modo
sellist[e]rnia matres familiae habuerunt**, neque sunt ][udi t]ntermissi" iei

qui noctu coepti erant |


(110) fieri; et edictum proposi[f]um".
XVvir. s. f. dic.=^'>:

(111) Cum bono more et proind[e c]elebrato frequentibus exsemplis,

quandocumq[Me «]usta laetitiae pubhcae caussa fuit, |


(112) minui luctus
matrona[r]um placuerit, idque tam soUemnium sacroru[m /]udorumque
tempore referri ]
(113) diUgenterque opserva[r]i perfinere videatur et ad
Tituli sacri et sacerdotum. — Acta sacrorum saecular. a. u. c. 737. 283

honorem deorum et ad [mjemoriam cultus eorum: statuimus |


(114) offici

nostri esse per edictum denuntiare feminis, uti iuctum minuant. |

(115) Noctu autem ad Tiberim s[a]crificium fecit deis [/Jlilhyis*" Hbeis


VIIII, popan[is] VIIH, pthdibus VIIIP^ imp. Caesar |
(116) Augustus; pre-
catus est [h]oc modo:
(117) Ihthyia"! uti tibei in ille[is] hbreis scriptum est, quanimque
rerum e[rgo, qnodque melius sj]et p. R. Quiritibu[s] j
(118) tibi VIIII po-
panis et VI[///] hbeis et VIIII pthoibus sacrum fiat; te qua[«so precorque;
cetera uti supra]. \

(119) IV nonas lun.*' in Capitoh[o t]nmolavit lunoni reginae bovem


femin[aw imp. Caesar Augustus, ibidem alteram] |
(120) M. Agrippa, et

precatus es[t] hoc modo: |

(121) luno regina! uti tibi in ilhs [/]ibris scriplum est, quarumque
rerum [ergo quodque melius siet p. R. Quiritibus], |
(122) tibi bove femina
pulchra s[a]crum fiat: te quaeso precorqu[e; cetera vti supra].
(123) Deinde CX matribus famii[m]s nuplis^", quibus denu[nfia/Mm erat
. . . ., M. AgrippaV^] \
(124) praeit in haec verba:
(125) luno regina, ast^* quid est qu[o]d meii[ws siet p. R. Quiritibus
matres familiae] \
(126) uuptae geuibus nixae*"* te u[ti]

I
(127) maiestatemque p. R. Quiriti[Mw
duelli domique auxis^, utique semper Latinum nomen tueare^*, incolumita-

tem] 1
(128) sempiternam victoriam [valetudinem populo Romano Quiritibus
tribuas faveasque populo Romano Quiritibus legionibusque^^ p. R.] \
(129) Qui-
ritium, remque publi[cam p. R. Quiritium salvam serves, uti sies volens
propitia populo Romano] (130) Quiritibus, XVvir. s. f., no[bis .... Haec
\

matres familias CX popnli Romani] |


(131) Quiritium nuptae geni[6MS nixae
quaesumu^ precamurque]. \

(132) Ad ataiiam" fuerunt M. A[grippa^] |

(133) Ludi ut pridie facti sunt^ |

(134) Noctu" autem ad Tiberim [suem plenam .... Terrae matri in-
molavit imp.] \
(135) Caesar Augustus, precat^Msq^Me est hoc modo]:
(136) Terra mater! uti tibi in '\\\[is libris scriptum est, quarumque re-

mm ergo quodque melius siet p. R. Quiritibus], \


(137) uii tibi sue plena**
propri[a sacrum fiat: te quaeso precorque; c]etera [uti Siipra]. \

(138) Matronae selhsternia h[oc die eodem modo quo pridie habue]runt. \

(139) A. d. III non. lun.'* in Palatio [Apollini et Dianae] sacrificium


fecerunt imp. Caesar Augustus, M. X[grippa libeis VIIII] |
(140) popanis VIIII
pthoibus VIl[//''°, pma]tique sunt ita: |

(141) Apollo, uti tibi in iihs libri[s sc]riptiim est, quarumque rerum
ergo quodque mehus siet p. R. Quir[t(i6Ms], |
(142) uti tibi VIIII popanis
et V[////] libis et VIIII pthoibus sacrum fiat: te quaeso precorque; ce-
tera uti s[M/)]ra. |
284 Caput XI.

(143) Apollo, uti te popanis dat^ijs bona prece precatus sum, eius-
dem rei ergo macte heis libis libandis esto |
(144) fito volens propitius.
|

(145) Idem in pthoibus. |

(146) Eisdem verbis Dianam. |

(147) Sacrificioque perfecto puer. [X]XVII quibus denuntiatum erat


patrimi et matrimi et puellae totidem |
(148) carmen cecinerunt^^; eo-
[rfejmque modo in CapitoHo.'*'' |

(149) Carmen^' composuit Q. Hor[af]ius Flaccus. |

(150) XVvir. adfuerunt imp. Ca[e]sar, M. Agrippa, Q. Lepidus'"', Poti-


tus Messalla^ C. Stolo^ C. Scaevola", C. Sosius^ |
(151) C. Norbanus^»,
M. Cocceius^, M. LoUius", C.Sentius", M. Strigo^^ L. Arruntius", C. Asi-
nius^ M. Marcellus", D.Laelius", |
(152) Q.Tubero'*», C.Rebilus**», Me[s-
s]ala Messallinus^". |

(153) Ludis scaenicis dimissis h. .


.°* iuxta eum locum, ubi sacrifi-

cium erat factum superioribus noctibus et |


(154) theatrum positum el

sc[ae]na^^, metae positae quadrigaeq. sunt missae®^ et desultores®'' misit

Potitus Messalla"'. |
(155) Edictumque propositum est in haec verba:
XVvir. s. f. dic. :
|

(156) Ludos, quos honorarios dierum VII adiecimus ludis soUemni-


bus", committimus nonis lun. Latinos in theatro |
(157) hgneo quod est
ad Tiberim h.®^' II, Graecos thymehcos" in theatro Pompei h. III, Grae-
cos asti[cos^'' i]n thea[?ro quod est] \
(158) in circo Flaminio®* h. ![///]. |

(159) Intermisso die qui fuit p[nd. non. Inn. ] |

(160) nonis lun. ludi sunt com[m?sse Latini in\ |

(161) theatro ligneo, Graeci thy[me/?ct in theatro Pompei, Graeci astici in


theatro quod est in circo Flaminio]. \

(162) A. d. III eid. lun. edictum propo[sjYM»» est in haec verba:


XVviri s. f. dicunt:] (163) pr. eid. lun. venationem dabim[ws®" m . . .

et ludos circenses committemus ....].

(164) Pr. eid. pompa praelata puer[i]™ |

(165) M. Agrippa quadrigas [misit''^ |

(166) Haec omnia peracta snnt X\[viris s. f. imp. Caesare Augusto,


M. Agrippa, ] |
(167) Cn. Pompeio", C. Stolone, C. S
, I
(168) ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ ./ r\ M. Mar[ce//o]
Cippi ingentis fragmenta rep. Romae in campo Martio prope pontem Aelium,
pleraque anno 4890 (ad pontem novum Fittorio Emanuele, ubi iam dicilur via Ci-
vitavecchia), unum (pertinens ad v. S4 66) iam saec. XFl (Eph. ep. 8 — p. 2S7seq.
descr. Barnabei Vaglieri Huelsen, hic denuo edidit CIL. VI S2525). Supplevit
quantum fieri potuit et illustravit Mommsen Monumenli antichi pubbl. per cura della
R. Accad. dei Lincei I p. 618 seq., eph. ep. l. c, unde pleraque desumpsi quae se-
quuntur. —
Omisi praecedentium 89 versuum reliquias quae extant nimis lace-
*)
ras (praeterea non pauci sitie ullis reliquiis periisse putandi sunt), quibus multa
enarrata erant, quae ad praeparationem sacrorum spectabant. — 1) Significatur

Tituli sacri et sacerdotum. — Acta ludorum saecularium. 285

nox quae insecuta est diem pridie kal. lun. (51 Mai.), qui dies versu praecedente
memoratur, quaeque praecessit diem kalendaj^m luniarum. 2) ^Ev neSlip naga Svfi- —
^Qidog anksTOV vdcDQ, onny axsivoxaxov sacrificia illa noctuma peragenda esse
praeceperat Sibylla (vide not. 6). Etiam antiquiores ludi saeculares celebrabantur
ad Tiberim in campo Martio loco qui dicebatur Tarenlum (f^aler, Max. 2, 4, 5^. —
3) Haec suppleta ex iis quae sequuntur. —
4) Hostias prodigivas sive prodiguas

Festus p. 2S0 ait esse eas quae consumantnr, Et narrat Zosimus 2, S prima nocte
sacri saecularis bXoxavaxa esse Moeris oblata. —
5) Sacra haec, iussu Sibyllae (cf.

infra not. 6) ut credebatur instituta Achivo sive Graeeo ritu fieri consentaneum
,

est. Cf. haec quae supersunt in similibus actis aetatis Severianae ex enarratione
sacri diei secundi: \mmo\{avit /Junoni Reginae vaccam alb. Graeco Achivo ril[M]
(FI 52329 —
Eph. ep. 8 p. 287 v. 6), Item ^Axaiaxl sacra fieri iubentur in oraculo
Sibyllino de androgyno ap. Phlegontem mir. fr, 59 (Miiller fr. h. Gr. III p. 620) v. 16.
Cf. Diels sibyll. Blatter p. SS. —
6) Sacra haec trium noctium triumque dierum,
quae iam enarrantur, perscripta reppererunt Augitstus quique ei a consilio fuerunt
in carmine quodam quod Sibyllae vaticinium credebatur; quod carmen ad nos
quoque pervenit, insertum a Phlegonte libro de macrobiis servatumque inter ex-
cerpta librorum Phlegontis in codice Palatino (Miiller fr. hist. Gr. III p. 611), prae-
terea relatum a Zosimo Ad primum autem
2, 6 (cf. Diels sibyll. Bidtter p. 133 seq.).
hoc noctumum quod Moeris faclum est ovibus et capris feminis, spec-
sacrificium,
tant ex praecepto Sibyllae v. 4 8: Q-soZai (xev d&avaxoiaiv ^6t,siv iv nsdlcp naga
0v^Qi6oq anXsxov vdcag, onnrj axsivoxaxov, vv^ rjvixa yaZav insX&y, •qsXlov
XQvtpavxog kbv (pdoq' svd-a av Qst,siv tSQa navxoyovoiq Molgaiq aQvaq xe xal
alyaq. Deas illas Moeras Latino nomine Parcas appellat in cartnine quod biduo
post cantatum est Horatius v. 2S. —
7) Illi libri, scilicet Sibyllini. 8) Hoc sup- —
pletum ex v. 10S. 141. — 9) Supplevit Mommsen usus potissimum iis quae ex pre-
catione matronarum CX ad lunonem supersunt tam in his actis (v. 127 seq.) quam in
similibus actis aetatis Severianae (cf, not. 54). —
Pro collegio quindecimvimm ab
10)
Augusto et Agrippa ludos saeculares factos esse ipse Augustus narrat mon. Ancyr.
4, 56, —
11) Cf. infra not. 17. —
12) Macte vocabulum pro adverbio usurpatum,
cf. Mommsen Ceterum persimiles sunt precationes relatae a Catone de re
p, 266.
r. 159. 141, —
13) Post sacrificium Moeris peractum statim principium habebant
ludi; eos per nocles diesque tres intermissos non esse legitur v. 109; ita autem factum
esse videtur propter verba oraculiv.33 —3S: ^fxaai ()' saxo) w^l x' snaaavxsQ^ai....
nafjinXi]9^Tjq dyvQiq. —
Ludi primae noctis facti sunt more vetusto (cf. Mommsen
14)
p. 270 not. 6) in scaena sine spectaculis, Zosimus 2, S xaxaaxsvaaB^slarjq axrivfjg 6ixa
&saxQOV. Cf. not. 21. —
15) Horum sellistemiomm a centum et decem matronis fac-
lorum nulla mentio in oraculo Sibyllae; sed cf. Faler. Max. 2, 4, S fin. 16) Ad —
diuma sacrificia lovis, lunonis, Apollinis et Dianae, spectant ex praecepto Sibyllae
V. 12 seq. Primo die lovi immolabantur boves duo, praecipiente Sibylla: ndvksv-
xoi xavQOi Sh Jioq naQu ^cofiov dysa^cov rjfiaxi, fiijdswxxl xxX.
xs 17) Pro- —
priae videntur dici victimae perfectae, cf. F.Schoell ap. Momms, p,261. 18) Id —
est: quammcumque. — 19) Focabulum ignotum; cf. Mommsen p. 2S4. 20) Septem —
tantem sacerdoles, id est tertiam vel vix terliam partern collegii quindecimvirum
adfuisse sacris diei primi apparet; de singulis sacerdotibus v. infra ad v. 1S0—1S2
not.44 — —
60. 21) Mos vetustus sine sedilibus spectandi in prirnae ^antum noctis lu-
dis servabatur ; inde a primo die spectabant sedentes in theatro ligneo, quod eo-
dem loco ad Tiberim extructum est. — 22) Cf. not. 1S. — 23) Cf. not. 15. —
24) Mimm hoc edictum de minuendo luctu propositum esse post ludos demum diei
prn,mi commissos (cf, Mommsen p. 272). — 25) Dicunt. — 26) Secunda nocte sacri-
286 Caput XI.

ficabatur Ilithyiis, de qua re ita cautum erat in oraculo Sibyllae (v. 9, cf. eph, p. 233
not. 4) inl ralai d' ^EksidviaQ uQeaaa&ai Ttacdozoxovg &vesaaiv, on^ d^sfxig.
: —
27) Placentae diversi generis (cf. Mommsen p. 262). 28) Mirum, unam tantum —
Ilithyiam mvocari. Ita Horatius quoque carm. saec. v. 45 seq,, qui eidem deae Lu-
cinae et Genitalis vocabula addit. Ceterum Ilithyia cum Moeris sive Moera coniuncta
reperitur iam apud Pindar. ISem. 7, 4, 01. 6, 42,' Plat. sympos. p. 206 d. — 29) Secundo
die (2 lun.), sacrificabatur lunoni, in Capitolio, ut die qui praecessit lovi. —
30) Fictimis immolatis matronae CX lunonem invocaverunt, ut est in oraculo Si-
byllae 23 seq. : al Sh yd/iiov ^svylaiai 6s6ixrj(xsvai ^fiari xsivcp yvv^ 'HQtjg Tcaga
v.

^cofibv dol6ifiov s^Qiowaai 6aifiova haoea&(oaav. In similibus actis aetatis Seve-


rianae ex his CX matronarum precibus supersunt haec: luno Regina! ast quid est
[quod melius] siet p. R. et postea uti tu im[pen]um ma\Gsizitm[que p. R, Q. dMjelli
. .

domique auxis utique semper Latinu[m nomen] et rursus post hiatum: [faveasque]
. , .

p. R. Q. legionibu[*9we] p. R. Q. remque publicam p. R. Q. salvam serve[s] . . . faxis


sisque volens propitia p. [R. Q.] cet. (Fl 52329
Eph. ep. 8 p. 287 v, 40 seq.). = —
31) Caesare absente (cf. ad v. 432 not. 35), matronis videlur verba praeisse M.
Agrippa (ffiss.). —
32) Ast hoc loco idem valet atque : si; cf. Schoell leg. XII tabb.
7'eliq. p.410; Mommsen eph. l. c. p,266 not.3, praeterea supra N. 3032 not.2. — 33) Id
estyvv§, quod erat in oraculo. Repraesentantur matro7iae genibus nixae in uno ex
nummis quos a. u. c. 8^4, p. Chr. 88 cum saecularia ederet Domitianus memoriae causa
cudi iussit., cf. Dressel eph. ep. 8 p. 745 n. 8 cum imagine I — 34) Haec sup-
tab. fig.8.
pleta ex actis Severianis (cf. not. 50). — 35) Inde quod primo loco ponitur M.Agrippae
nomen, apparet Caesarem abiisse. — 36) Cf. v. 408 seq. (lapide fracto non apparet
num verba integra sinl). — 37) Ad tertium hoc nocturnum sacrificium Terrae spec-
tant quae m carmine Sibyllae subsequuntur praeceptum de sacro Ilithyiarum: av&c
6s Faly nXri&Ofxsvri xocQOcg vg (i.e. sus gravida siveplena) ]qsvocxo fisXacva. Zosimus
Moeris et Ilithyiis, deinde /JrjfirjXQL sacrificatum esse narrat. Item de hac sacrorum
parte cogitavit Horatius carm. saec. v. 29 seq. : fertilis frugum pecorisque Tellus spi-
cea donet Cererem corona. — 38) De sue plena cf. not. 57. — 39) Tertio die (5 lun.)
sacrificabatur Apollini et Dianae. Apollinis tantum sacrum praeceperat Sibylla
v, 46seq.: xal ^ol^og 'AnoXXwv, oaxs xal ^shog
xcxXriaxsxai, iaa 6s6sx&(o dvfiaxa
A7]Xol67jg (vel potius Qvfiax' ^EXsc^^acv, ut emendavit ff^ilamowitz ap, Mommse-
num l. c. p. 265 cf. Herm. 27, 649), —
40) Apparet Apollini (item Dianae) non victi-
mas immolalas esse sed placentas oblatas plane item ut Ilithyiis (unde recte Wila-
mowitzius verba oraculi e^nendavit, cf, not. 59). 41) Haec ita praeceperat Sibylla —
V. 48seq.: xal dsc66fxsvoL xs Aaxlvoc nacavsg xovQOcg xovQ^al xs vrjov sxocsv
d&avdx(ov x^Q^'? 6h xoquc xoqov avxal sxocsv xal xto^tS nal6a>v aQarjv axdxvg,
dXXd yovriwv ndvxsg "C^oiovxoiv, olg dfi(pc&aXrjg sxc (pvxXrj. Numerum puerorum et
puellarum non definiverat Sibylla; habet eum numerum Zosimus in enarratione
sacri. —42) Mommsen (p. 23617) non repetitum esse carmen putat in Capitolio,
sed cantatum a pueris puellisque soUemni pompa ex Palatio in Capitolium per-
gentibus atque inde redeuntibus ad aedem Apollinis Palatinam (contradixit
Fahlen Sitzungsber. der Akad. 4892 p, 4017 4020), Cf. ff^issowa Saecular- —
feier des Augustus (Marb, 4894) p, 22 not, 45, 43) Carmen quod extat, — —
44) Fidetur esse Q. Aemilius Lepidus consul a. 755. 45) M. Falerius Messalla —
Potitus, consul ut videtur a. 722 (cf. Prosopogr. Imp. Rom. s. v.), 46) C. Li- —
cinius Stoto. —
47) C. Mucius Scaevola, praeterea ignotus. 48) Consul ut videtur —
a. 722, cf. supra N. 934 not. 2. —
49) C, Ncrbanus Flaccus aut is qui consul
fuit a, 746, aut is qui a, 750, —
50) Fidetur M, Cocceius Nerva consul a. 746, —
51) Consul a, 755. —
52) C, Sentius Saturninus cos. a. 753; idem ipso anno 757,
Tituli sacri et sacerdotnm. — Acta ludorum saecularium. 287

cutn ludi taeculares ederentur, magisier erat quindecimvirorum tacrit faciundit (fast.
Capit., CIL. I ed. 2 p. 29). — 53) M. Fufiut Strigo, magitter collegii tunc temporit
(fatt. Cap., cf. not. 32). — 54) Consul a. 752. — 55) C. Asinius Gallus contul
a. 746, cf. not. 7S. — Aeteminus, magister coUegii tunc
56) JU. Claudiut Marcellut
temporit (fatl. Cap., cf. not. 52), cot. ord. a.732. 57) D. Laelius Balbus, magister —
collegii tunc temporis, consul ord. a. 748. —
58) Fidetur esse Q. Aelius Tubero,
contul ord. a. 74S. — 59) C. Caniniut Rebilus cos. ord. a. 742. — 60) M. Faleritu
Mestalia Mettallinut cos. a. 731 (cf. Prosopogr. III p. 569). Habemus hic undeviginti
quindecimviros qui adfuerunt sacris diei tertii; sed praeterea in his actis memo-
rantur L. Censorinus (v. 44) et Cn. Pompeius (v. 167 cf. not. 72), ut collegium quin-
decimvirum a. 737 habuerit sacerdotes viginti unum (vel etiam plures). 61) Periit —
numerus horae diei. —
62) Cf. tupra v. 108. —
63) Post ludos scaenicos solito more
edebantur circenses, atque ut illarum causa theatrum ligneum extructum erat, ita ''ut
quadrigae mitterentur^ circi imago adumbrata est metis positis. 64) De desuUo- —
ribus cf. Friedldnder ap. Marquardt Staatsv. III ^ p. 324. 65) Ludis soUemnibus —
trium noctium triumque dierum sua sponte quindecimviri sacris faciundis addide-

runt aUos ludos per dies septem (3 11 lun.), honorarios dictos; cf. Mommsen p. 269.
— 66) Hora. —
67) De thymeUcis et asticis ludit cf. Mommsen p. 270. 68) In- —
teUegitur theatrum dictum MarceUi, coeptum iam a Caesare dictatore, dedicatum
ab Augusto aliquot demum annis post hos ludos (Momms. admon. Ancyr. 4,22). —
69) Ludis scaenicis honorariis quindecimviri adiecerunt d. 12 lun. venativnes, item-
que ut videtur ludos circenses (cf not. 71). 70) De pueris Troiam ludentibus —
cogitavit Premerstein Festschr. f. Benndorf p. 262 not.1. 71) Circentes hi vi- —
dentur esse subsecuti venationem. —
72) Fidetur is qui consul suffectus fuerat
a. 725. — 73) Erasum videtur nomen Asinii GaUi quindecimviri (de qua era.none
cf. supra iV. 97. 163), quod tamen illaesum mansit v. 407 et v. 131.

Ex actis sacrorum saecularium celebratorum anno


p. Chr. 204.
5050* ...[«. d.] XVII ka). Ma[ias* . . . de epistula] ab impp. missa act.^
in haec verb[a]: \m[p. Caes. \
L. Septimius Severus et imp. Caes. M. Aurel-
lius Ant]oB'mus Pii Augg. XVvir. co[/%]is sa[lutem]. Si vobis videtur, VIII
kal. lun. pro[a;i]nias conven[ife in Palatio in aede Apollinis \
ad sortiendum
qui quibus locis in tribunalibus suffime]nlai populo distribuere debeant.^
Valete, c[o//]egae carissimi nobis. Pompeius Rusonianus" m[ag.'^ legit. Imp.
Caes. I
L. Septimius Severus et imp. Caes. M. Aurellius Anto]mum Pii Augg.
XVvir. collegis salutem. Si de is diebus ac noctibus consulitis", quibus
ludos saeculares ed[i oportebit | , simul quib]us odoribus
supplicare matronae debeant, statuemus. Valete, collegae carissimi nobis.
Pompeius Ruson[tanMs mag. legit] [a. d. VIII k.y lun. in Pa-
latio in aede Apollinis collegium convenit ad sortiendum, qui quibus locis
in tribunalibus &u[ffimenta populo distribuere deberent]. \
Sub [Adfue-
runt imp. Caes. L. Sep\i\m\us, Severus Pius Pertinax Aug. Arab. Adiab. Parth.
max. el imp. Caes. M. Aurellius Antoninus Pius Aug., [^oni]|us M[MCia-
WMS?', PoWJienus Auspex, Manilius Fuscus, Cocceius Vibianus, Atule-
;
.

288 Caput XI.

nus Rufinus, Aiacius Modestus^, Fabiiis Magnu[s, Pompeius] Ruso-


nianus raag., [Crescens Ca/pM]rnianus'°, Cassius Pius Marcellinus
quaestor desig., Ulpius Soter c6s. desig., Venidius Rufus [cMra]l. albei [Ti-
beris, Fulvius] |
Granianus.q. Augg. [Sorticulis] inspectis et in uruam missis

sors" habita est. In Palatio in iribunali Augustorum nn. quod [est in area

aedis Apollinis] |
. . . Salvius Tuscus ; applicit^wm] .... [quod es]l ad Romam
quadratam^^ IVonius Mucianus, Aiacius Modestus, Atul[e]nus [BM]f[![nus, . .

. . . [0|^]lius Macedo; ante aedem .... ¥[ulvius] Fuscus, Vetina Mamerti-


nus; ante ae[dem . . . Coccei]vLs Vibianus. Sortib[Ms ductisY^
Cippi ingentis frustula plus centum, reperta una cum fragmentis quae prae-
cedunt, descripserunt et composuerunt quantum fieri potuit Vaglieri et Huelsen:
ego unum tantum locum selegi minus lacerum quam reliqua (VI 52327 = Eph.
ep. 8 p. 282 = Monumenti dei Lincei I p. 610 tab. D). —
Ludos saeculares a. 20i
editos memorant Censorinus de die nat. 17, Herod. 3, 8, 10, Zosim. 2, 4, praeterea
nummi complures (cf. Mommsen eph. ep. p. 27i). — 1) 1S Apr., id est aliquantum
ante ludos, qui etiam a. 204 videntur celebrati esse initio mensis lunii (cf. Mommsen
eph. ep. 8 p. 2S5 not. 1). — 2) Jctum, scilicet in collegio quindecimvirum. —
3) Suffimenta distribuebantur, propter haec verba vaticinii Sibyllini (cf. N. SOSO
not.6) V.2S: anaai 6s Xvixaxa dovvac avSQdaiv ^dh yvvai^i, [idXiaxa 6h &tjXvx£-
Q^aiv. Cf. Zosim. 2,S: xaxd 6s xtjv wQav xov &SQOvg, tcqo •^/xeQcuv oXiyiov xov
x^v &ea)Qlav dx&^vai, iv xiS Kanixo)Xi(p xal iv X(p vscp x(3 xaxd xo UaXdxiov
ol 6exanevxs dv6Qeq inl ^rifiaxoq xa&tj/xevoi r^J 6rjfx(p 6iav£fi.ovai xd xa&dQOia.
xavxa 6s iaxiv 6d6eg xal &eTov xal dacpaXxov. Etiam in reli^iuiis actorum anni u.
c. 757 huius rei memoria superest (cf. Mommsen eph. ep. 8 p. 249). 4) Cf. supra —
N.4118. —
5) Magister. 6) Cf Mommsen eph. ep.8 p.297 fin. — 7) Dies sup- —
plelus ex praecedentibus. 8) Cf supra N. 1148. —
9) Cf N. 455 fin. 10) Cf. — —
N. 41S1. —
11) Idem quod sortitio. 12) De Roma quadrata cf. Becker Top. p. lOS —
Huelsen Roem. Mitth. 1896 p. 204. 13) Sortitionem secuta est die proximo ipsa—
suffimentorum distributio; ad quam pertinent ex actorum harum reliquiis haee:
[a. d.] VII kal. lun. impp. Severus et k[ntoninus in Palatio'] in area aedis
Apollinis, ubi cu[ot a]dscendissen[< ] suffimenta dederuut [equestri or-
di\a\ et plebei populoque Roma[no. /]bi relictis [Ulpio Sote]re cos. desig-

nato, Poliieno [Auspice] | ceteri XVviri praetextati [que]m quisq[Me locum sor-
titus est . . ., .... in tribunal ascenderu]at et suffimenta populo d\\[iserunt . . . .
|

iS]everus et Antoninus Au[gg. nn.] .... eoru[m] et saff[imenta] . . . | . . ant


suffimenta div\[serunt]. Anno u. c. 757 suffimentorum distributioni videntur destinati
fuisse dies VII VI V kal. lun. (Mai. 26. 27. 28), testibus actis v. 67 (cf. Mommsen
eph. ep. 8 p. 2S0).
CAPVT XII.

TITVLI PERTINENTES AD LVDOS.

5051 C. Paccius C. f. . . . .
I
Xvir ad hastam*, [quaestor?] \
ludos
HoDoris e[t Virtutis^ fecit]. \
C. Paccius C. 1. Ano[pfes] . . . .
(
[/^Jactum
ex test[a]men[io arbitratu C. Pacci] \
C. 1. Pote ....
Tarracinae (X 8260 vidi). — 1) Ita decemvtri stlitibus iudicandis appellati ab
hasla cenlumvirali ; cf. Mommsen Staatsr. IP p. 608 not. 2. — 2) Supplementum
non certum. De feriis Honoris et Firtutis urbanis cf. C. I. L. I ed. 2 p. 518

5052 . . . Au[^.] . ..\[C. C]ercenius C. [l.] [


L. Magiliu[s I.
l.]
I
T. Mercel[/o]* , |
L. Tuccius Cels[MS viator^ con]sulum
praet., |
L. Arrunt[tMs] L. 1. Helenus, |
C. Titinius C. 1. Adiutor, j
(sequuntur
alia nomina libertinorum sex) \
ludos Latinos et Graecos fecer. VI V IHl III

pr. k. et k. Mart.' |
et populo crustulum et mulsum dederunt, |
M. Asinio
Agrippa Cosso Cornelio Lenlulo cos.*
Caere rep., est Romae (XI 3615 vidit Bormann). — 1) De Mercellonis nomine
gentilicio dixit Bormann l, c. —
2) Supplevit Bormann: cf. supra N. 1920. 1922. —
3) 24 Febr. — 1 Mart. — 4) A. p. Chr. 23.

5053 1.
290 Caput Xn.

etifS n. CCIDD in publicum pro duom-


viratu. |
Secundo duomviratu quinq. Apol-
linaribus in foro |
pompam, tauros, taura-
rios, succursores, pugiles |
catervarios®;
poster. die solus in spectaculis alhletas ]

par. XXX glad. par. V^ elgladiat. par.XXXV


et I
venaiion. tauros taurocentas apros
ursos I
cetera venatione varia cum col-
lega. I
Tertio duomviratu ludos factione
prima', adiectis acruamatis cum collega.

Clodia A. hoc monumenlum sua impensa sibi et suis.


f.
|

In ruinis Pompeiorum rep. (X 407i semel descripta saec. XFII). — 1) Cf.


N. 55U not. 2. — 2) Decreto decurionum. —
N. S198 (not. 5). 4) Buo-
3) Cf. —
vir iure dicundo ter, quinquennalis. A. Cloditis Flaccus praeterea memoratur X795.
890; ex X 890 elucet eum tertio duovirum fuisse anno a. u. c. 76il%. — 5) Cf.
N. Smnot. —
6) Cf N. S18S. S197. 7) Cf rill S. 20988 v.6(?). —
5054 . . . Veratio A. f. Pal. Severiano |
equiti R6m., cur. rei p. Te-
gi^nensium, adlect6 in 6rdin. |
decuri6n.*, civi amantissim6, qui cum pri-
vilegi6 sacerjdoti Caeninensis* munitus potuisset ab hon6rib. et munerib. |

facile excusari, pra6posit6 amore patriae et honorem aedihtat. |


laudabi-
liter idministravit et diem fehcissim. III id. lan. natahs |
dei patri n.

venati6ne pass.', denis bestis et IIII feris dent.'' et IIII paribus |


ferr6
dimicantib. ceteroq. honestissim. apparatu largiter exhibuit. |
Ad honorem
qu6que duumviratus'' cid cumuland^ munera patriae |
suae libenter ac-
cessit. Huic cum et populus in spectdculis adsidue |
bigas statui postu-
lasset et splendidissim. ord6 merit6 decreviss., |
pr6 insita m6destia sua
unius bigae honore c6ntent. alterius |
sumptus r6i p. remisit. L. d. d. d. c. i.'

Neapoli in ecclesia S.Iohannis, nescio ex qua civitate (cf.not.S.6) eo advecta


(X 5704 saepius descripta saec. XFI). 1) Eius civitatis in qua lapis positus futt. —
— 2) Cf. supra N. S012J5. De privilegiis sacqrdotum cf. fr. Vat. 475''. — 3) Pas-
siva. Cf. infra N. SI86 not. 4. — 4) Dentatis. Cf supra N. 599. —
Cumis cum 5)
praetores fuerint, non duumviri, lapidem Cumanum esse non crediderim. 6) Locus —
datus decreto decurionum coloniae luliae (Momms.; similiter d. d. c. I. est in titulo
X 5705 prope rudera Cuniarum reperto).

5055 '
I
[mratori kalendari] .... iani quod mera fide ad-
mil[n«s/rawrt eodemque tempore] cur. Portensis kal., quod singulari |
[dili-

gentia tractavit, Zjaudabili munerario qui indulgentia* |


[sacra cum munus
ea;]hibuit, illut meruit optando quod volui[f |
et universis civibus e]ditio-
nem gratissimam reddidit, quod die[[6MS .... popnlum per multa]s horas
theatri voluptas tenuit et hilaris |
[totus in harenam inde a w]eridie
transiit; in qua miratus honestissimum |
[apparatum instructum omni] ge-
nere herbariarum et numerosas orientales |
[bestias versatusque inde a]

meridie in utriusque caveis varis missionibus |


[delectatus est^, idemque ex
Tituli pertinentes ad ludos. 291

indulgjeniia sacra specialiler meruit at cultuni |


[epulutn instructumque

fl]mplissimo apparatu cives suos universos |


[ut vocaret. Cui cum populus
propter] voluptales honeste exhibitas ad augendam |
[optimi viri honori-

ficentiam /re^ujentissimis vocibus bigas centuriatim |


[postulasset , motus
«erecjundia quod esset duabus bigiis (sic) et equestrib. |
[statuis tribus{l)

iam donatus]
Panormi (X 729S vidit Mommsen). —
1) Initio, item in fine multa perierunt,

oum ex tribus saxis iuxta positis medium tantum supersit (idqne imminutum). —
2) Cf. N. S062 not. 6. — 3) Haec, ut et pleraque reliqua supplevit Mommten.

5056 L. Vibius Severus |


aediHs, Illlvir qq.', |
splendidus eq. (
Ro-
manus, patrojnus civitatis Supejraequanorum, item |
patronus civitatis
)

Anxatium Frentanor |
et Peltuinatium Vestin. |
Hic ob honorem aedili-

tajtis L. Vibi Ru[fi]li' fili sui |


eq. R. at deam Pelinam pri|mus huic loco
venatiojnem edidit, deinceps ludos |
sol[i]emnes. L. Vibius Nepos fiUus, |

aed., Illlvir. iur. d., eq. R., |


patronus civitatis, ob nomen fratris sui
|

tijtulum publice dica|vit Aureliano Aug. |


et Rasso II cos.', XVI kal. lun.
agro Paelignorum loco dicto Secinaro (IX 5St4 ter descripta saeculis
In
tuperioribus). —
1) Quattuorvir quinquennalis (Corfinii ut videtur). 2) Cognomen —
incertum. — 3) A. S74.

5057 T. Anchario T. f. Pal. Prisco aedil., quaest., Ilvir., quaest. ali-

mentorum. Huic primo Ilvir. biga posita ob eximias liberalitates et abun-


dantissimas in exemplum largitiones et quod ex indulgentia Aug.* octies

spectaculum gladiator. ediderit, amplius ludos Florales*. Ob haec merita


plebs urbana . . . .' Cuius dedicatione T. Ancharius Priscianus filius

aedilis, quaestor, adsedente patre gladiatorum paria decem ad[tjecta vena-


tione legitima edidit. L. d. d. d.
Pisauri (XI 63S7 =
Orell. 2S4S semel descripta saec. XV). Versuum divisio
incerta est. — S062 not. 6.
1) 2) Similiter Cirtae magistratus quidam
Cf. iV. —
et alia civibus suis praestitit et diem ludorum Floralium (VIII 69S8). Cf. etiam
Hettner fVestd. Korrespondenzbl. 1890 p. 247 ad tilulum agri Treverorum infra
editum. De ludis Floralibus urbanis cf. C. I. L. I ed. 2 p. 517. 3) Lacuna —
significata erat in apographo.

5058 L. Egnatio Invento |


patri L. Egnati Polli |
Rufi, honorati
equo p. I
ab imperatorib. Antonino |
et Vero Aug. |
Hic obliterato mu-
neris spectac' |
impetrata editione ab innulgen.^ (sic) \
max. principis
diem gladiatorum |
et omne apparatum pecunia sua |
edidit. |
Coloni et
incolae |
ob munificentiam eius. j
L. d. d. d. (in latere) [e]ditum XII k.
April. Claro et CetegO COS.' (infra: amphHheatrum, cuius apparent gradus,
fenestrae, portae; intus gladiatores duo pvgnantes). (In altero latere duo gla-
diatores pugnantes.)

Rocca Rainola prope Abellam Campaniae, iam Abellae (X 1211 vidit Mommsen).
— 1) Spectaculo (intellege, cum speclaculum, ut est X S298, vetu-state temporum
obUtteratum esset). — 2) Indulgentta. Cf N. S062 not. 6. — 3) A. 170.
19*
292 Caput XII.

5059 L. Fadio Piero Ilviro, |


munificentissimo civi, |
qui ob houo-
rem decur.' |
eodem anno quo factus est |
glad.* paria XXX et venatio-

nem |
bestiarum Africanar., et post |
paucos menses duumviratu |
suo,
acceptis a re p. XIII [m.] n.' venation. |
plenas et gladiatorum paria
XXI dedit, |
item post annum ludos scaenicos p. s. f.* |
Augustales |
1.

d. d. d.
Allifis (IX S5S0 aliquoties descripta saec. XVI). — 1) Decurionatus. — 2) Gla-
diatorum. — 3) XUIX apographa pleraque. — 4) Pecunia sua fecit.

Ex titulo simili, qui fortasse eidem homini positus fuit, superest IX 2531.

5060 Titio Fabio Severo* (


palrono coloniae, ob melrita eius domi
forisque |
et quod primus omnium |
editorum sum[p«M prjoprio (
quin-
que fer[os Ij%c]as^ (
cum familia [glad.] ria(norum et adpa[rafM]

magjnifico dederit, ordo civesque libentissime statuam tribuerunt.


[ (

Telesiae in Samnio (IX S257 vidit Mommsen). 1) Cf. infra iV. 5507. — —
2) feras Libycas qui vidit saec. XVIII Mazoch., vix ex lapide (Momms,).

5061 Acerio Firmio Leontio primario viro et editori muneris sui

cum ferarum Lib[«/]carum, qui vixit ann. XXX, dignissimo filio con-
sacraberunt.
Salerni (X 559 semel descripta saee. XF). Versuum divisio incerta.

5062 P. Baebio P. f. |
Ter. lusto. Huic |
splendidiss. ordo [
stat.

ponend. cens., omnib. (


honorib. in re publ. funct., |
quod et in sing.'

et univers. (
aequal. semp. reverentiam |
praebuit, et quod munus glad.^

post I
honpr. llvir.' [spf^e^n^didiss.* poslul. populo q." [
process. editio cele-

brata est, (
ex indulg.® paria tria cum ursis [et]' (
herban.® liventer suscepe-
rint.' Is ob [
dedic. statuae dec. sing. S tern.*° ded. (
[I.] d. d. d. (in latere

dextro) Hic Mint. diebus llll [


edidit paria XI, (
ex his occid. gla. (
prim.
Camp." XI, urjsos quoque crudeL [
occid. X. Quod ipsi [
meminist.,

cives [
optinii, herban. univers. in dies [
sing. occidit (
quaternos. {in latere

sin.) ded. kal. Aug. Aemiliano II et Aquilino cos."



(

Minlurnis rep. a. 1787 (X 60i2 semel ut videtur descripta). — 1) Singulos.

2) Gladiaiorium. — 3) Post honorem duoviratus. — 4) Edidiss. traditur. — 5) Quando


(Momms.). — 6) Indulgentia, sc. principis. Cf. Momms. eph. ep. 7 p. 400 not. 5. —
7) Tradiiur II. —
Plerumque dicuntur herbaticae (supra
8) Herbanis, sc. bestiis.

N.599; vit. Probi 19) vel herbariae (N. 5055. 5159). 9) Scr. susceperit. 10) Decu- — —
rionibus singulis deJiarios ternos. 11) Gladiatores primarios Campaniae (victores —
Campaniae supra N. 1401). — 12) A. 249.

5063 C. Pausculano [
C. f. Quir. (
Maximo (
aedili (
quinq., praef. |

iuris dicS quaestori (


alim.% flaminali Aug. (
Hic ob honorem quin.» (

spectaculum glad. triduo [


dedit et noxeos quattor (sic); \
item annouae

curator. (
Vix an. XXXIHI dies llll. [
C. Pausculanus Rufus |
filio karis-

simo p. (Quae sequunlur postea in lapide adiecta.) Hic monumentum emtori


(
(

non cedet, sic ut liciat itum aditum ambitum mihi posterislque meis. In agro p. LXX,
|

in fronte p. XII.
Tituli pertineutes ad ludos. 293

Caporeiani inter Aquilam et Sulmonem, videtur pertinuisse ad Peltuinum


Festinorum (1X5457 vidit Dressel). — 1) Aedili quinquennali praefecto iurit di-
cundi, sc. Peltuini. 2) Alimenlorum. — — 3) Quinquennalitatis.

5063^ dis maDibus |


M. Rutili Macedojnis curatoris ark.' |
Puteolanor.,
aedil.. |
llvir., edente . . Be|neventi exornato* |
naunere diebus Ilil |
feris n.

IIII, ursis XVI I


noxeis IIII et ceteris ]
herbariis. |
Licinia Marcella majrilo
karissimo, ex quo |
et liberos IIII enixa est; |
cum quo vixit annis |
XVIII,
ob obsequium |
omnem erga ipsam |
qua ac vixit^ bene mejrenti fecit.

Prope Paduli, non longe a Benevento (Meomartini Nolizie degli scavi 1899
p. 449). —
1) Arcae. —
2) Haec si recte excepta sunt, confusa sunt culpa quadra-
tarii. —
3) Debuit esse quoad vixit.

5064 [fes/awi?] nto suo dedit, ex quorum v\editu \


munus gla-
diatori]um colonis Auximatibus dar[g/Mr, ad quod] . . . m paria seoa alter-
nis annis emere[nfur, |
quae] [ . . . . [a. d.] . .k. lunias Auxumi pugnarent,
qui I
... quotannis eoque consumeret[Mr] . . .

AujBimi (IX 5854 vidit Mommsen).

5065 [eosque iubeo pecuniam post eas] \


divisiones reliquam
consentiente pleb. |
in munus gladiatorium [e]t saepta lignea |
inpendere,
ita ut dedicat[t]one statuae |
imp. Antonini Aug. Pii p. p. edi[f]io in-
choetur |
et eodem die omnibus ann[2]s celebretur, |
dum ea quae legi-
bus plebisve scitis |
senatusque consultis cauta comprejhensaque sunt
serventur.
Prope Saluszo rep., est Taurinis (V 7657 vidit Mommsen).

5066 d. m. s.
I
A. Vibbio lanuario |
Claudiali Augustali, |
cur.
muneris diei un|us*, Aulis Vibbis' |
lustinus |
lustianus |
lanuarius |
filis*

patri bene m. p.
Beneventi (l 4544^. IX 4705 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Scr. unius.
— 2) A/ota pluralem velustum.

5067 P. Veidius P. 1. Philocles Augustal. Beneventi, gladiator. D* |

dedit. Hoc monumentum memoriae


I
caussa sibi et suis faciundum |

cur., I
P. Veidio P. 1. Philodamo fratri et | Variae Primae uxori et |
P.
Veidio P. 1. Philotimo fratri et |
Veidiae P. 1. matri.
Beneventi (IX 4705 descr. saec. Xyi Accursius). — 1) Gladiatores quin-
gentos.

5068 idem basilicam, in qua tabul.' muneris ab eo editi posit.


|

sunt, consummavit, ludos palmares ob dedicationem earum nomine Eu-


ploeae' suae exhibuit, porticum | omni ornatu elegantiae, in qua editio

primi lustri |
muneris quinquennal. raunificentia principali |
continetur,
ex voluntate Euploeae suae fecit.

Beneventi (IX 4666 aliquolies descripta saec. XF. XFII). 1) Tabulae. — —


2) Gladiatoria munera pingi solebant atque in publico exponi, cf. PUn. h. n. 55, 5i.
— S) Nomen uxoris eius qui titulum posuit.
294 Caput XII.

5069 Fortunae Aug. | sacr. |


Anuius Primilivus, |
ob honorem |

llllllvir.* sui I
edito barcarum (
certamine et |
pugilum, sportulis |
etiam
civibus I
(latis (
d. s. p. d. d.
Tavirae in ora Lusitaniae, ubi fuit Balsa (II 15 p. 783 Huebner vidit ec-
typum). —
1) Seviratus.

5070 C. Albucio C. f. [
Ser. Firmo aed., (
Ilvir., qui pecuni|am
destinavit per (
testamentum at (
certamen gymnicum [
quod annis [/"Ja-

cien|dum diebus festis (


Lunae. [
D. d.
Jntiochiae in Pisidia (III S. 6829 Mommsen vidit ectypum).

5071 Mensur.' (
P. Ligario, Maximi Ligari fil., Potito |
decurioni
et magistrato annuali ci|vitatis suae Goritanae, qui ex sua li|beralitate rei

publ. suae IS IIII mil. (


n. inferenda repromisit, ut ex eius (
summae
reditum (sic) id est usurae SLX^ (
die XVI kal. lan. natalis^ eius pugi-
lijbus et gymnasio, itemque decuriojnibus epulo, suo quoque anno in per|-
petuum ab eadem re p. insumerentur. [
P. Ligarius Securus ob debitam
patri (
pietatem posuit. L. d. d. d.
In Jfrica, loco dicto Henchir Drda-el-Gamra, ubi fuit civitas Goritana
(yill S. 12421 ad ectypum accurate ut videtur a Carolo Tissot descripta). —
1) Videtur esse Ligarii signum. — 2) Denarii sexaginta (sestert. 240) sunt usurae
semisses sestertium quattuor milinm nummum. — 3) Scr. natali. — Dies gymnas. ex
testamento alicuius instituti recensentur in t. Thevestino VIII 18S9.

5072 \
[ob honorem] flamoni [ex] \
[sumtna A]onoraria
SS II m. n. (
[promis]erat , multiplicata pec|[MnmJ d. d. et ob dedicatio-
nem (
sporlulas decurionib. eisdemjque et universo populo epu|lum et

gymnasium dedit |
itemque spectaculum pugijlum et aurigarum et ludoj-

rum scaenicorum edidit.


In Africa loco dicto Henchir-esch- Schorr (FIII S. 11998 Schmidt vidit ee-
typum).

5073 Agenti*. [
ApoUini Aug. sac. |
D. Fundanius Pap. Primianus,
Fundani (
Felicis aedilici fil., Fundani Primi fl. p,* nepos, |
aedilis, ob
honorem aedilitatis quem ei ordo j
suus sufl^ragio decrevit, hanc statuam,

imita|tus patris exemplum, ex iS VIII miUibus n. sua U[beralitate nume-


rata prius a se rei pubUcae summa honoraria posuit eandemque dedi- [

ca|vit et ob dedicationem simul cum Annio Meramijano coUega suo

ludos scaenicos et gymnasi[um populo et aepulas decurionib. dedit. L.

d. d. d.
In Africa loco dicto Henschir Mscherga, ubi fuit Giufi (VIII 838 vidit Wil-
manns). —
1) Agnomen (signum) Primiani. 2) Flaminis perpetui. —
5074 Marti Aug., protectori d. n. [
imp. Caes. M. Anloni Gordiani
Pii Felicis [
Aug. p. m., tr. pot. 11', cos., p. p., |
Q. Calvius Rufinus
Tituli pertinentes ad ludos. 295

aedilis, sumptu suo el T. Aeli Anni Litori quondam |


collegae sui, ob
honorem aedilitatis |
in compensatione' missiliorum commujni pecunia
fecerunt, dedicante |
Calvio RuQno aedile, ob cuius statu[ae] |
dedicatio-
nem idem Rufinus de suo |
eti[a]m spectaculum pugilum et gymnasium |

exhibuit. L. d. d. d.
Zaghuan, non longe a Tunete, iam Algerii (FIII 89S. FIII S. 1S4SS vidit
Schmidt). — 1) A. 259. — 2) Compensationem. mos ibi faisse P^idelur vel adeo
lex, ut aediles missilia ederent (cf. N.S07Sseq.); quorum loco aediles illi com-
rnrini pecnnia signum Martis dedicaverunt.

5075 C. Egna[rt]o C. fil. |


Papiria [Fe]lici, aedijli innocentissimo, |

amici ob m[er]itum. Ob cu|ius dedicationem idem |


Egnatius praeter
gymnajsium et missilia quae aedi|Ies edere solent diem sacri |
Liberalio-
rum auxit et omni in|pensa sua eum civib. universis |
exibuit, amplius
etiam ludos sceni|cos edidit et ep[tt]lum populo dedit. |
L. d. d. d.
In ruderibus Fallitanis in provincia Africa proconsulaH (FIII S. 14783 vidit
Cagnat).

5076 Ti. Aprario Felici Q. fil. | Papiria Parato, aediU|cio, fl. perp.,
bono viro, ajmatori et alumno municip. |
sui, ob incomparabilem |
mis-
sihum in honorem aediUtatis editionem magjnamq. etiam operis sep|ti-

zodi* nudae liberaUtatis* |


exstructionem, populus j
aere conlato posuit.
L. d. d. d.
Henchir Bedd in Africa (VIII S. 14572 vidit Cagnat). 1) Septizodia (sic —
etiam in codicibus veteribus non raro scriptum) sive septizonia praelerea nota
sunt Romanum (vit. Sever. 49, S. 24, 5, cet.; cf. Huelsen das Septizonium des Septi-
inius Severus, Berol. 4886) et Lambaesitanum (VIII 2637; vide infra inter titulos
operum publicorum). —
2) JSuda liberalitas dicitur ad quam praestandam nulla
vecessitafe legitima, niminim honore accepto, obslrictus fuif.

5077 Genio coloniae |


Veneriae Rusicadis |
Aug. sacr. |
M. Aemi-
hus Ballator |
praeter iS-X~n., quae in |
opus cultumve theatri |
postu-
lante populo de|dit, statuas duas, Genijum patriae n. et Anno|nae sacrae
urbis, sua |
pecunia posuit, ad |
quarum dedicatio|nem diem ludorum |

cum missiUbus* edidit. |


L. d. d. d.
Busicade (Philippevilte), nunc Parisiis (FIII 7960 vidit JVilmanns). — 1) Ludi
scaenici cum missilibus memorantur supra N. 2955 et in aliis titulis Africanis.

5078 Aureliae Lai|di Aug. Ubertae, |


M. Aurelius M. f. |
Pal. Aure-
lianus |
matri piissimae |
loco ab ord. concesso |
dedit dedicavitq., |
ob
quam dedic. dec. |
et eq. R.* victoriat. terjnos sportulas dis tribuit et ludos

cirjcenses populo |
exhibuit.
Saldis (Bougie) in ora Mauretaniae (FIII 8958 vidit Wilmanns). — 1) Deeu-
rionibu* et equitibus Romanis.

5079 Colonia Patric* |


L. lunius P. f. Serg. Paulinus pontif.,

flanien perpet., llvir c. c. Pat.^ flam. provinc. | Baet., edito ob hono-


296 Caput XII.

rem flaminatus munere gladiatorio et duabus lusionib.^ [


statuas quas
ob honores coniunctos promiserat, ex #S- CCCC posuit et factis cir-

ciens. ded.
Cordubae (II S. SS2S vidit Huebner). 1) Cognomen hoc coloniae Cor- —
dubae memorat Plinius h. n. 5, 10; cf. Huebner C. I. L. II p. 306. Similiter nomen
oppidanorum titulo praescriptum supra N. 2709. 2) Duovir colonorum coloniae —
Patriciae. —
3) lussionib. primus editor, non recte.

5080 Pietati Aug. |


L. Lucretius Fuivianus flamen |
col. immunium
provinciae |
Baetic, pontifex perpetuus domus
|
Aug., t. p. i.* ex arg. p.*
|

ob honor. pontificatus. |
Lucr. L. f. Campana flam. perp. do|mus Aug.,
editis ad dedicationem |
scaenicis ludis per quadriduum |
et circensibus

et epulo diviso posuit. |


Huic dono Lucr. Campana amplius nomine suo
coronam |
auream adiunxit'. |
D. d. d. (in latere) \
dedic. kal. lun

I
cos.
Tucci (Martos) in Baetica (II 4665 vidit Huebner). — 1) Testamento poni ius-
tit. — 2) Numerum deesse apparet. — 3) Haec poslea litleris minoribus inserta.

5080* L. lunio L. f. M. n. L. |
pron. Gal. Rufo |
III[/]vir., pont., aug.,
|

quattuorviral[t] |
potest. muneri[s] |
edendi causa, |
equites Roman[t] |
aere
conlato I
p.
Carmone in Baetica (II 1S80 vidit Huebner).

5081 Cn. Dottio, I


Dotti Maryllijni fil., Ser.* Planci|ano patr. col.,

flam., 1
Ilvir. II qq.% muner. IF |
et agonothe. perp. |
certam. qq. talant.', |

Asiarc. templ. splend. |


civit. Ephes.\ ex libe|ral. sua elect. agojnothe.
perp. ab imp. |
divo Marco cer|tam. sacr. Hadria|nion* Ephesi, |
postul.
populo, I
ob merit. eius, |
vic. Tuscus*. |
D. d.
Antiochiae in Pisidia (III S. 6857 Mommsen vidit ectypum). Eodem loco ex-
tant tituli gemelli (cf. not. 6) III S. 685S. 6856. 2) Duo- — 1) Sergia (Iribu). —
viro iterum quinquennali. —
Munerario (cf. infra N. SI25; Mommsen Eph. 3)
ep. 7 p. 401 not. 5) iterum, —
3) Agonothetae perpetuo certaminis quinquennalis
talantiaei. ^Aywveq xaXavxialOL (ita dicti a praemio quod victoribus tribuebatur)
memorantur C. I. Gr. 2810. 5208. C. I. Alt. III 128 fin. Greek inscr. in the Brit.
Mus. III p. 255 n. DCF. Alium agonothetam habuimus supra N. 1599. Praeterea
reperiuntur agonothetae in titulis Latinis f^7914. XII 410 p. 812. 4) Asiarchae —
templorum splendidissimae civitatis Ephesiorum. Cf. Greek inscr. in the Brit. Mus.
III p. 252/5 n.DCIV. DCF: dyojvo»sxovvxoq dm ^tov Ti^. 'lovXlov 'Prjyslvov
^Agkxqxov /9' vawv xdJv iv 'Eqisao) (idem ib. p.257 n. DCXI dicitur ap;ftf()fi;s /8'
vawv x(ov ^E(pso(o). Alii dQXi£Q£i(i ^Aalag vadHv (vel vaov) x<ov iv 'E<psa(p sunt
C. /. Gr. 296S. 2987^. 541S. 58S8^ p. 1092 = fTaddington 7SS. Cf Bulletin de corr.
hellen. 12 , 1888 p. 102 = Dittenberger syll. (ed. 2) n. 420; Marquardt eph. ep. 1

p. 209. 211. — 5) De Hadrianiis Ephesi celebratis cf. Hicks Greek inscr. in the
Brit. Mus. III p. 79. — 6) In titulis gemellis III S. 685S. 6856 est vic. Cermalus, [w]ic.

Salutar[z«]. De titulis vicatim dicatis cf. Mommsen eph. ep. 7 p. 457.

5082 T. lulio T. f. Vol. Dolabellae |


Ullvir. ab aerar.S pontif., |

praef. vigil. et armor.*, |


sacra synhodos^ Neapoli certamine quinquen-
;

Tituli pertinentes ad ludos. 297

nali*, decr[et;rt]. uQag ^viii€[kix]rjg ^AdQiavr]g avvodov


|
Wij(fiOf.ia r-^g
Twv avTOXQaroQa KaiaaQa TQaiavov ^HQiavov JSe^aa-
[rteQl Tov] \

Tov viov Ji6vv\aov] avvayioviatuiv^. ^Enei JoXa^iXX[ag] (reUqua ni-


\

mis lacera omisi).


Nemausi (XII 52S2. Inscr. Graec. llal. ii9S parlem vidit Hirschfeld). —
1) Nemausi. — 2) Item Nemausi. De praefectura vigilum et armorum Nemau-
sensi cf Hirschfeld C. I. L. XII p.S82; ilem FI 29718. — 3) Ita {IsQa avvodoq)
dicta coliegia tam athletarum quam artificum scaenicorum (cf. infra N.SI86 not.1
Inscr. Graec. Sicil. Ital. p. 7S1, cet.). Hoc loco collegium scaenicoritm inlellegendtim
esse apparet ex tenore decreti adscripti (cf not. S). 4) Significantur Augustalia —
anno p. Chr. 2 Neapoli in honorem Augtisti instituta, testibus Strabone S p. 246,
Dione SS, 10, Suet. Aug. 98, item tilulo Neapolitano Inscr. Graec. Ital. 748. Saepe
memorantur in titulis athletarum et scaenicorum Graecis. Cf. eliam infra N. S232
not. 2. Dittenberger u. Purgold Inschr. v. Olympia n. S6. 5) De his collegiis cf. —
quae congessit Lueders die dionysischen Kiinstler p. 182 seq. Idem collegium alia
quoque decreta Graeca Nemausi lapidi insculpsit, Inscr. Graec. Ital. 2496 2498. —
Archieretis eiusdem ut videtur collegii est in t. item Nemausensi infra N. 5274 (cf.
praeterea N. S186 not. S). Quomodo bene merueril Dolabella de hoc collegio et ciir
Neapoli potissimum decretum in eius honorem factum sit, ex reliquiis decreti non
perspicitur.

Gladiatores.
5083 [/"Jamilia gladia[f. |
C.] Salvi Capitonis* A . . . | hic sita.
|

Mandatus Rab.^
Eq.': I
III ^ 11«. |
Tr.«: |
Secundus Porap.^ 11^11'; |

C. Masonius" VllVUlliO; PhilerosDom.^Xliy XI; | |


Optatus Salvi", t.''';
|

C. Alfidius, t." I
M.»: Q. Cleppius, t.; ]
. . lulius, t. |
R.": , t.
|

5083» I
Oceanus Avil., t." |
Sag.": |
Dorus Pis., VI D UIV. |

Vel.'»: I
Mycter 061., II. |
Opl.": |
Phaeder Avil., t. |
Thr.«: |
Donatus Ner.,
XII D VIII; I
Hilario Arr., VII DV; |
Aquila Pis., XII D VI; |
Quartio Mu-
nil., I; I
C. Perpernius, t. |
Mur."; |
Amicus Munil., I; |
Q. Fabius,
V DIII; I
Eleuther Mun., I; |
C. Memmius, III D II; |
Anteros Munil., II;
|

Atlans Don., IIII D I. |


Esse.": |
Inclutus Arr., V DII. |
Sam.": |
Strabo
Don., III DII. I
Ret.: |
C. Clodius, II. |
Scisso.^»: |
M. Caecilius, t.«
|

Gallu.": I
Q. Granius, t.«
Fenusiae, tabulae duae, litteratura diversa, fragmenta igitur duorum cata-
logorum (IX 46S. 466 vidil Mommsen). 1) Idem homo memoratur IX 486. — —
2) Eques (cf. infra N. S12S not. 1). 3) Rabirii, 4) Pompeii, 5) Domitii, cet., —
nomina dominorum sunt; familia igitur haec gladiatoria Salvii Capitonis paene
tota constabat ex servis aiienis et ex auctoratis (cf. not. 9). 6) Collatis later- —
culis gladiatonim similibus Graece scriptis (C. I. G. 2164 Greek inscr. in the Brit. =
Mus. II p. 46 n. CCyil; C. I. G. 2889), in quibus legitur ad hoc exemplum Oqcc^
dgdx[(o]v viixjjaag) /?', axiscpavcD&slg) /?', Alylnav ''Exaxaiaq viixijaag) d , avs{<pa-
va)9slg) at {?), Mommsenus collegit significari : victoriarum trium, coronarum dua-
rum, 7) vicloriarum duarum, coronarum duarum cet. (nota numero priori secun-
dum aut esse parem aut minorem eo, numquam maiorem). Contra Mau, qui de his
titulis egit Mitth. des arch. Inst. Rom. 1890 p. SSseq. putat indicari pugnas et co-
298 Caput XII.

rvnas. Ceterum duo numeri interposito signo reperiuntur etiam infra N. S094. S102.
S142. Cf. etiam Hersilia Lovatelli Roem. Mitth. 1900 p. 102. 8) Thraeces. 9) Homo — —
liber, scilicet aucloratus, 10) Cf. not.6. —
11) Hic servus fuit ipsius Salvii Capito- —
nfs, — 12) Tiro. — 13) Murmillones. — 14) Retiarii. — — 15) Sagittarius.
16) Feles. — 17) Hoplomachus (cf. N.S098seq.). — — 19) Samnis.
18) Essedarius.
— 20) Scissor (gladiatores huius generis praeterea nonmemorantur). — 21) Gallus
(cf. P. 1. Meier de gladiatura Rom. p. 5S seq.).

5084 imp. Caes. L. Aurelio Commodo, M. Plautio Quintillo cos.' j

iniliales'* coUegi Silvani' Aureliani^: |


curatores M. Aurelius Aug. lib. Hi-
larus et Coelius Magnus cryptarius". |

Dec. P: I
Borysthenes Thr. vet.', |
Clonius hopl. vet.*, |
Callisthenes
Thr. vet.', |
Zosimus ess. vet.', |
Plution ess. vet.^, |
Pertinax ^ ret.'"

vet.,
I
Carpophorus mur." vet., |
Crispinus mur. vet., |
Pardus prov.*^ vet., |

Miletus mur. vet. ]

Dec. II: I
Vitulus mur." vet., |
Demosthenes manicar.", |
Felicianus
ret. tir.", |
Servandus ret. tir., |
luvenis mur. sp.*^ |
Ripanus 7 ret.*° tir., |

Silvanus V ret. tir., |


Secundinus prov. tir., |
Eleuther Thr. tir., |
Pi-

rata unct.'^
Dec. III: I
Barosus '^
ret.'° tir., |
Aemihanus ^ ret. n., |
Ulpius Eu-
poras, I
Proshodus ^ ret. tir., ]
Aurelius Fehcianus, |
Aurehus Felix, |

Zoilus pagan.", |
Flavius Mariscus, |
Flavius Sanctus, |
Diodorus pagan." |

Dec. IIII: 1 ApriHs paegniar.'^ |


Zosimus Thr. sp.

5084* Fehci imperatori omnia fehcial Salvo Commodo fehx famiha! |

Silvanum Augustum famiha restituit, dedicante |


Severiano Maximo pro-
curante." Fehciter ordini |
potestatium ^° et cultis doctoribus"; |
curante
Marco Aureho Augusti hberto Euporan. |
Maxime Commodiane^^ abias^
propitium Caesarem.
Prope Romam rep. ad viam Labicanam loco dicto le Centocelle, tabulae duae
(Fl 651. 652 vidit de Rossi. Vna sine dubio prodiit VI 5715). 1) J. 177. — —
2) Initiales fortasse ii dicti qui primi in collegium inierunt. —
Collegium hoc 3)

Silvani paene totum constabat ex familia gladiatoina Caesaris. — Agnomen 4)

Silvano datum, fortasse a M. Aurelio Hilaro curatore; N. 5559 cet.


cf. — 5) Custos

cryptae; in cryptis gladiatores exerceri soliti, Ceterum


cf. Suet. Cal. S8 (Momms.).
curatores hi redeunt VI 5715. — 6) Decuria prima (praeter quartam singulae de-
curiae huius collegii decem homines comprehendebant) . — 7) Threx veteranus. —
8) Hoplomachus veteranus. — 9) Essedarius veteranus. — 10) Contrarete, cf. infra
N.S10S.S106.— 11) Murmillo.— 12) Provocaior. — 13) Manicarii fortasse ii qui
manicas gladiatonim fabricabant (Friedldnder II^ p. 488). 14) Retiarius tiro. —
— 15) Spectatus? (sed conlatis tesseris infra N.S161^.^.^ speclatoris potius voea-
bulum hic intellegi videtur, cf. de Rossi bull. Inst. arch. 1882 p. 9, Mommsen
Herm. 21 p. 267). 16) Vnctor. — —
17) Pagani fortasse hic gladiatoribus opponun-
tur, ut alibi militibus (iis qui praecedunt Utpio Euporae, Aurelio Feliciano et re-
liquis, fortasse ideo tantum hoc vocabulum non adscriptum quod locus non va-
cabat). —
18) Cf. infra N. S126. 19) Fortasse procurator fuit ludi magni vel—
ludi matutini. —
20) Fortasse ordo eorum qui maiore quadam dignitate in fa-
,

Tituli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 299

milia fruebantur, ut prima vel summa el secunda rudit cet. (Henz.). — 21) Cf.
N. S091. 5099. 5H0. 5146. — 22) Commodiani agnomen Maximo Severiano hunorit
cauta addituvi. — 23) Habeas.

5085 Thelyphus' SamDes nalione Traex. |

Romae (Vl 10187 solus servavit Accursiut). 1) — Sic traditur.

5086 d. m. amici posu|erunt Tlireci |


Voluseno, lib. |
VIIP.
XFI—XFIII).
I

Brixiae (FASII aliquoties descripta saec. — 1) Liberatus octava,


jc. pugna (sic Momms. Libertum, octo pugnarum , intellegunt P. I. Meier de gladia-
tura Rom. p. 48 not. 2 et Mau Roem. Mitth. 4890 p. 58 not.). Cf. N. 5088. 5095. 5096.
5106. 5138. In inscriptionibus gladiatorum Aegeensibvs (ap. Bohn et Sckuchhardt
Alterthiimer von Aegae [Jahrb. d. arch. Inst. suppl. II] p. 23 est ad hoc exemplum:
iaiaedaQioq) iUsv&SQog) ''HQOfpiXoq vi{x(ov) S' , iaiasSccQiog) doii?.og) SxdnXag [v]i-
{xwv) s', fxvQ{filXX(av) iX vi{xwv) i?]', in catalogo C. I. Gr. 2889, quem supra
N. 5083 not. 6 citavimus, sic: fiovQ(ilXXa)V IlenXog, iXsv{SsQQ}&slg) vij(x^aag) ly
at{s<pava)&slg) i^', in siviili catalogo C. I. G. 2464 pro iXsv&SQOjd^slg legitur dnsXv^.
Cf. Mommsen ap. Bohn et Schuchhardt l. c. p. 67.

5087 Tr., I
Q. Vettio Graci|li cor.^ Irium, |
annorum XXV, |
natione
Hispan., |
donavit L. Sestius |
Latinus |
d.^
Nemauti rep. non longe ab amphitheati-o (XII 5352 viderunt Boissevain et

I. Sehmidi). — 1) Coronarum. —
2) Doctor (Hirschfeld l. c).

5088 M. Antonius Exochus |


(vir dextram armatam ad caput attollent,

laeva palmam tenent; ad latus eorona laurea vittata et tres spicae; infra) Thr. [

M. Antonius |
Exochus nat. |
Alexandrinus |
Rom. ob triump.* |
divi Traiani
die II lir. cum Araxe Ca6.*
I
st. miss.^; Rora. mun. eiusd. die VUII | |

Fimbriam hb. VIIIP miss. fe.*; Rom. mun. eiusd. [die\ ....
| | |

Romae (FI 40194 viderunt Smetius aliique; imaginem exhibet Fabretli col. Trai.
p. 256). — 1) Intellege triumphum post mortejn Traiani celebratum. — 2) Caesaris.
— 3) Stans missus. Fideturita signiftcari pugna exitus incerti. Cf. P. I. Meier
de gladiatura Rom. (Bonn. 4881) p. 49 sq. Infra N. 5106. 5445. 5455. 5455. — 4) Cf
N. 5086 not. 1. —
5) Mittum fecit (?).

5089 d. m. (giadiaior scuto et gladio armatus) \


Macedoni Thr. |
tiro.

Alexandrin. |
ben. mer. fec. |
armatura Thraecum |
universa, vix ann. XX )

raen. VIII dieb. XIL


Romae (FI 40497 viderunt de Rossi et Huebner).

5090 diis manibus |


M. Antonio Nigro |
veterano Thraeci, |
qui vix
ann. XXXVIII, |
pugnavit XVIII, ]
Flavia Diogenis |
coniugi suo bene j

merenti |
de suo fecit.

Romae (FI 40495 semel descriftta taec. XFII).

5091 dis iniquis |


qui rapuerunt |
aniraulara tam |
innocuam ]
L.

Tetti Alexandri, |
is v. a V d. XI ]
Muscae Charitoso |
Sissinae Renediclto

vere merenti. |
Threption C^es. n., |
doctor Thraec, |
fecit.

Romae, iam Neapoli (FI 40192 vidit Mommten).

5092 [«]x indulg.» d. n. |


M. Ant. Gordiani |
Pii Fel. Aug., |
edeote
300 Caput XII.

M. Mamilio |
Eutychiano Illlv. i. d., |
Thr.^ Pinuesis s'. v.' |
de Val. Vale-
rian.'' nat. Raet., |
docet Faustus^
Bergomi (F S12i vidtt Mommsen). 2) Threx — 1) C/. supi-a JV.5062 not.6. —
(sic potius qi/am Threcum, quamvis ad THR. aliquid adiunctum quod C litterae sit

simile est). —
3) Notae obscurae. (Spectatus, victor, explicueral Henzenus; sed cf.
Momms. Herm. 2i, 266 not. 5). —
4) f^alerium Valerianum gladiatorem aliquem
celebrem, quem hic Pinnesis vicerit, putat Mommsen. 5) Doctor Threcum —
(cf. N, S091) videlur fuisse Faustus.

5093 dis manibus sac. |


Callis[f]o [rjraeci' Treb.^ |
fecit Speces^
eques'' |
cons.'^ bene merenti. |
V. XX^
Thermis in Sicilia (X736i solus descripsit Gualterus saec. XVII). — 1) Iraeci
traditur. — 2) Treboni(?), sc. servus. — 3) Nomen fortasse corruptum. — 4) Cf.
N. S085 not. 2. — 5) Conservo. — 6) Ficit vicies? (Momms.).

5094 Maximus |
lulian. essed. |
XXX D XXXVI. ^

Romae in sepulcreto ad viam Salariam rep., una cum N. 4977 multisque aliis
(FI 539S2 =
Notizie degli scavi 1887 p. 259 n. 645 vidit Gatti). 1) Numerum —
non integrum esse (fuisse XXXX) coniecit Huelsen, propterea quod in his inscrip-
tionibus numerus prior solet esse maior subsequente. Cf. N. S085 not. 6. 7.

5095 Beryllus esse.* lib. XX ^*, nat. Graecus, ann. XXV, Nomas con-
iunx vir. b. mer.
Nemausi (XII 3525 ad exemplum factum saec. XVI). — 1) Essedarius. —
2) Cf supra N. 3086.

5096 muner. C. Pomp. Mart.» |


esse.^ lib.' |
Faustus. 0* XXXVII |

n. Arabus. |
Euche contubern. de suo.
Nemausi (XII 5524 ad exemplum Seguieri). — 1) Munere C. Pompei Mar-
tialis. — 2) Essedarius. — 3) Cf supra N. S086. — 4) Coronarum. Cf. N. S087.

5097 d. m.* et memoriae |


aeternae Hylatis, |
dymachero sive |
as-

sidario^, p.' VII ru. I", |


Ermiis coniux ]
coniugi karissimo |
p. c. ei(ascia)

s. as. d.^
Lugduni rep., nunc Sens in bibliotheca (XIII 1997 vidit Hirschfeld, Boissieu
inscr. de Lyon p. 469 add. delineavit). — 1) d. m. litterae in angulis tituli collo-

catae, ut saepe Lugduni. — 2) Essedarium intellegit qui primus de titulo com-


mentatus est Valbonais, recte (Hirschf). Cf inscr. Graec. Ital.1852: 0. x. MaQ-
yaQlztjg ndkoq nQwzoq (cf N. S1H) daaedaQLcav, sira iniaxdxrjq. 3) Pugna- —
rum. — 4) Rudi primae (cf. infra N. 8151 seq.). 5) Ponendum curavit et sub —
ascia dedicavit.

5098 Simp. C. S. Lert.* |


opl.^ palmaru |
XX, natione |
Bessns, an.
XXXV, ucsor viro b. m.
I

Gadibus (II 1759 semel descripta). — 1) Nomen corruptum. — 2) Hopto-


machus.

5099 C. Cassius I
Gemellus |
doctor |
oplomachor.
Romae ut videlur (VI 10181 cf. add. p. 5498 semel descripta saec. XVII).
;

Tituli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 301

5100 d. m. I
Paeraegri|no inyrmil|loni Prisca |
coiux primo |
palo
bene meren.
In agro Puteolano rep. (X 1926 vidit Mommsen).

5101 mur.* I
Columbus |
Serenianus XXV* |
nat. Aediis' |
hic ad-
quiescit. | Sperata coniux.
Nemami rep. in amphitheatro (XII 5S2S vidit Hirschfeld). 1) Murmillo. —
— 2) Pugnarnm XXf^. — 3) Aeduus; apicem ad u geminandam appositum esse
pvtat Hirschfeld.

5102 m.» I
Q. Ducenius |
Optatus III D III*, |
flateria Potita |
con-
iunx f.

Arausione rep. (XII S856 vidit Hirschfeld. — 1) Murmillo. — 2) Pugnarum


trium, coronarum trium. Cf. supra iV. S085 not. 6. 7.

5103 A. Postumius [
Acoemetus |
doctor |
myrmillon'.
Romae, iam Parmae (TI 1017S vidit Bormann). — 1) Alii doctores murmillo-
num sunt Vm7. f 110174.
5104 diis manibus |
M. Ulpi Felicis mirmiilonis |
veterani, vixit ann.
XXXXV, I
natione Tunger. |
Ulpia Syntyche liberta coniugi |
suo dulcis-
simo bene merenti et lustus filius fecerunt. | |

fiomae, iam Florentiae (FI 10177. 55977 vidit Bormann).

5105 d. m. 1
Lyco lib.*, mur. |
scaev.^, pugna. IIII, |
fec. Longinas |

lib.' coutrarete' |
fratri. b. m.
Romae (F1 10180
servavit Hieronymus Amati auctor expertae fidei). 1) Li- —
beratus; N. S086. cf. —
2) Murmillo scaeva, sc. qui sinistra manu telum gerebat;

cf C.I.Gr. 2889: QQa^ Sxsvaq; Dio 72, 22 (Commodus appellatus): nQOJTOTiaXoq


asxovTWQwv ttQiaxeQoq fiovog vixrjaag dwdsxdxig xxk. 3) Gladiator qui oppo- —
nebatur retiario / cf. supra N. S084 ; P. I. Meier de gladiatura Rom. p. 22.

5106 diis m^nibus |


^ ret. |
. . . pus 1.* V, a. XLVIII, |
. . . Caes^-
I

ris I
. . . annis XX, pugnav[t]t |
.... V, vicit XIX, st.' exit |
. . . tus sua morte
obit. I
. . . [paf]rono suo b. m. fecit.

Romae rep. ad viam Salariam (VI 55985 vidit Huehen; Notizie degli scavi
1888 p. 62). — 1) Conlrarete (cf. N.S10S); vocabulum sic collocatum ante nomen
gladiatoris, ut Thraecis vocabubim N. S087. S088, myrmillonis N. S101. S102, retiarii
N. S120. — 2) Liberatus (cf. N. S086 not. 1). 3) Stans (cf N. S088 not. 5). —
5107 d. m. 1
Purricina Iu|veni provocanti*, cojiugi* benemerenti
|

fecit, qui vixit an|nis XXI, in' ludo a|nnis IUI, pugnas'' |
V.
Patavii (V 2884 vidit Mommsen). — 1) Idem ut videtur quod provocator
ef N.Sl08seq. 2) COIVCI.I, 3) TN, — 4) PVCNAS lapis.

5108 ... I
Crispo pro|vocatori |
conpatriotae |
. . [/(ece]runt.
Romae in vinea Randanini rep. (VI 76S8 descr. Garruccius).

5108* d. m. I
Antigoni |
provok., |
Verus doctor |
posuit.
Brixiae (V 4S02 bis ut videtur descripta saec. XVI. XVII).
302 Caput XIL

5109 . . . piov. spat. I


[lud. w]ag.*, v. a. XIIX; |
. . . nus prov. |

[spat.] lud. mag. s.'* |


. . [b.] m. f.

Romae, ibi ubi N. 5108 {VI 7659 descr. Garruccius). — 1) Provocaiori spa-
tario ludi magni. — 2) Sodali? (Henz.).

5110 (vir thorace armatus, d. gladium, s. scutum gestans) d. m. |


Aniceto
prov. sp.S I
Ael.* Marcion do|ctor et Primus® b. m.
Romae (VI Bormann; imago gladiatoris est
401 8S vidit Bull. des antiq. de
France 1896 p. 239). —
1) Provocatori spatario ; cf. eam quod praecedit. — 2) A.
el. lapis. — 3) Primus palus, intellegunt nonnulli.

5111 Amabili secutori |


nat. Dacus, pug. XIII, |
falo deceptus |
non
ab homine.
Prope Epetium (Stobrec) Dalmaliae rep. (Bulic Bull. arch. Dalmat. 1899 p. 5).

5113 Maxjmiano cui et Aureo |


sec, ann. XXII, pug. V\ deceptus |

a latronebos^, frjater fratri carisi., |


Maximina coniux |
desideratissimo
(iuxta pugio).
Salonis (III S. 8850 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Pugnarum quinque. —
2) latrone.bos (cum interpunctione) lapis.

5113 Flamma s[e]c.S vix. an. XXX, |


pugnat XXXIIII, vicit XXI, |

stans'' VIIII, mis. IIII, nat. S[2/]rus. j


Hui* Delicatus coarmio merenti fecit.

AUcubi in Sicilia ut videtur (X 7297 semel descripta saec. XVI). — 1) Se-


cutor (SIC traditur). — 2) Cf. N. 5088 not. 5. — 3) Scr. huic.

5114 dis man. |


T. Flavio |
Incitato |
secutori palo |
primo^ vix. ann.
XXVII, pugnavit XVI / / / / / / / / / / / /
I
(
./
|
/ !\
Romae (V1 10189 viderunt Mommsen aliique). — 1) Cf N. 5100. 5115. Dio 72, 22
(N. 5105 not. 2). Inscr. Graec. Ital. 1852 (N. 5097 not. 2). — 2) Duo versus erasi.

5115 d. m. I
(gladiator stans cum pugione et scuto; galeainpalo; canis)\
Urbico secutori |
primo palo, nation. Flolrentin., qui pugnavit XIII, |
vix-

sit ann. XXII, Olympias |


filia quem reliquit mesi. V, |
et Fortunesis
filiae*, I
et Lauricia uxsor |
marito benemerenti, |
cum quo vixsit ann. VII. |

Te moneo, ut quis quem vic[e]|rit occidat. Colant Manes amatores ipsi]us. |

Mediolani (V 5955 vidit Mommsen. Imaginem edid. Atil. de Marchi monu-


menti epigrafici milanesi II). — t) Filiae, scilicet servus (Momms.).

5116 dis manibus sacr. |


Q. Fabi Viatoris doctori (sic) \
secutorum
fecit I
Q. Fabius Castus bene merenti. |

Romae in eodem sepulcro in quo N.1717seq. (VI 4555 semel descripta saec.XV).

5117 d. m. I
Genero|so retiari|o invicto |
pugnarum |
XXVII, n.

Alejxandrin., qui pugnavit vir|[?M^js causa?] \


*
(in laieribus hinc pugio,
|

illinc tridens).
Veronae (V 5465 vid.it Mommsen). — 1) Duhitans supplevit Momms.

5118 [d.] (ascia) m. Vitalis invic|ti retiari, natijone Bataus, |


hic
I

sua virtu|te pariter cum |


adversario de|[ctrf]it*, alacer fu.* ]
[p]ugnis III* \

. . . n convi|[cfo]r'' eius |
[fecit].
Tituli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 303

Parmae (XI 1070 semel, sed accurate, descripta saec. Xf^III). — 1) Supplevit
Ronchinius. — 2) Functus (?). — 3) HI traditur. — 4) Cf. N. 3124. SvyxsXkaQioi
dicuntur gladiatores in t. Lycio Reiten in Lykien p. 41.

5119 Hapitlo ieliar[io], |


Aculeiesis', ann. . .
|
Como Beilu[no' pug^na
VI occi{l[tV,
I
m mejdicina dec[essif] |
. . . . edic ... | ....
Salonis rep.
a. 1891 (III S. 12925 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Aquileiensis.
2) Supplementa sunt Mommseni.

5120 ret. |
L. Pompeius |
3 Vllil», n. Viannes|sis^ an. XXV. |
Optata
coniux d. s. I
d.
Nemausi rep. no7i longe ab amphitheatro (XII 5527 vidit I. Schmidi). — 1) Cf.
N. S087. S096. — 2) Natione Fiennensis.
Ad
retiarium eundemque Ssvtsgov ndkov pertinet epigramma Graecum C. I. Gr.
576S = Kaibel 5S0. — Retiarii qui posuerunt titulum Puteolanvm 1 1254 1S89, =X
vix gladiatores fuerunt.

5121 (pugio, tridens, denique galerus ut videtur) d. Hl. |


Glauco, n. Mu-
ti|nensis, pugnar. |
VII, ^ VIII', vixit |
ann. XXIII d. V. |
Aurelia marito |

b. m. et amatores |
huius. Planetam |
suum |
procurare j
vos moneo; in |

Nemese ne fidem |
habeatis; |
sic suni deceptus. |
Ave. Vale.
Feronae (V 5466 semel descripta). Glaucum retiarium fuisse apparet ex —
anagtypho; de galero retiariorum cf. Friedldnder Sitteng. II ed. S p. 480; P.I. Meier
de gladiatur. Rom. p. 27 seq. —
1) Mortuus (obitus, cf. ad N. S140 not. 1) octava,

sc. pugna. In bestiarii alicuius monumento Ephesio (cf. N. S159 not. fin.) est
[TtQciTTj], dsvrega, tqIttj' tstccqtji av^Qsd-rj.

5122 d. m. I
Pardon |
Dertonensis |
pugnar. X, hic*, XP |
deceplus.
Vixit I
annis XXVII. |
Arriane co[(lu[^]i [/f]aris.', |
mecum vixit annis ....
Feronae (F 5468 semel descripta saec. XFII). — \) Sc. situs est. — 2) Unde-
cima, sc. pvgna. 3) paris traditur. —
5123 Constantius munerarius gladia|toribus suis propter favorem
mu|neris munus sepulcrum dedit. Decorato retiario, qui peremit Cae- | |

ruleum et peremptus deci|dit; ambos extincxit rudis, utro|sque protegit


rogus. Decoralus secutor, pugnarum VIIII,
I
Valerae* uxsori dolore' pri- |

mum reliquit.
Tergeste (V S65 quater ut videtur descripta saec. XF. XFI). — 1) Faleriae. —
2) Dolorem.

5124 d. m. I
Priori |
retiario |
lud. mag., |
luvenis |
murmilio |
lud.

mag. convctori* |
b. m. f.


I

Romae (VI 10169 vidit Mommsen). 1) Convictori (cf. N. S118).

5125 d. m. I
Publiciae Arom|te (sic) \
coniugi liarissime, |
fec. Alba-
nus eq. vet. |
lud. mag.S vix. ann. |
XXII mens. V d. VIII. |
In f. p. III,

in ag. p. VIII.
Roma Fiorentiam advecta (F1 10167 vidit Henzen). 1) Eques (de hoc genere —
gladiaiorum cf. Friedlander Sittengesch. II ^ p. 487) veteranut (cf. N.S090 cet.) ludi
magni.
304 Caput XII.

5126 d. m. I
Secundo pegni|ari6* in culice^ ludi magn[j] |
bene me-
renti, |
qui vixit annis XCVIIII mensibu[s] |
VIII diebus XVIII, |
familia
1. m.^ fece[rMnf].
Romae (VI 40168 vidit Henzen). — 1) Cf. Friedlander Sitteng. IP 488; item
supra N. S0S4 fin. (not. 18). — 2) In culice postea insertum inter v. 2 et 5. —
3) Ludi magni.

5127 d. m. I
Tigridi cursso|ri (sic; ludi magni, |
Theonas fraler |

b. m. f.
Romae (VI 101 63 vidit Henzen).

5128 d. m. I
Ti. Claudio |
Celeri prec|oni^ ex laclinia'' Ci. Satlur-
nini, Be|ryllus secunjda rudis^ et o|f6ciales cun|ti (sic) b. m. [/".].

Anconae (IX S906 vidit Mommsen). — 1) Praeconi. — 2) Lacinia videtur


essepars familiae gladiatoriae, pariter atque Columella 7,3,3 de ovibus aegris:
cum grex, inquit, ad locum fuerit perductus, in lacinias colonis distribuatur
(Momms.). —
3) De secunda et de summa rudi cf. Friedlander Sitteng. II ed. 3
p. 479, P. Meier de gladiatur. p. 35 not. 5. Addendi sunt tituli Lugdunensis XIII
I.

1749 et Graeci Hierupolitanus (C. I. Gr. 5916); ^ aoQoq MevavdQOV rov ^AnokXo)- . . .

viov aexovvdaQoidov ; Mylasensis acad. Vindob. 152, 1893 p. 17, 12) : Aovxiog (act.
Berwvioq ^AXe^avdQOq aovfXfiaQOvSrjq; Ancyranus (ath. Mitth. 21 1896 p. 467): U. ,

AiU(p . . . IIsQyafitjVij) inido^it), [aovfJi]/xaQOv6ji, xoXX^yiov £jfo[v]T< iv "^Poifi^ xdiv


G0v/z/JiaQ0v6[a)v].

5129 Trophimus Augusti I., |


secunda rudis familiae gladiatoriae |

Caesaris ludi magni, sibi et |


PuUienae M. f. Bassillae uxori carissim. et |

C. Tadieno L. f. Secundo nutricio suo et Pindaro |


vernae lib. suo, libertis
libertab. posterisq. eorum. |
M. Pullienus Parthenio |
PuUienae M. f. Bas-
sillae patronae, |
M. PuUieno Basso patrono, Pullienae Tethidi |
lib. suae,
libertis libertabus posterisque eorum.
Romae (VI 10170 vidit Nissen).

5130 d. m. I
Q. Titio Lathrico j
secundae rudi 1
Caesarum, |
fecit

Nymphidia Quartina uxor bene merenti.


| |

Romae (VI 10202 vidit Henzen).

5131 d. m. I
CorneUo Eugeniano |
summa rudi, |
et Corneliae Bu-
finae |
parenlibus dulcissimis |
bene merentibus |
filia fecit.
Romae (VI 10201 vidit Kiessling).

5102 d. m. I
(vir tunica et pallio indutus, d. rudem longam, s. mappam

fimbriatam tenens) FI. Sigerus |


summa rudis |
vixit annis LX, Fortunata |

coniugi b. m. fecit.

Caesareae Mauretaniae (VIII S. 21100 vidit Schmidt; imago est Musie de


Cherchel tab. III fig. 3).

5103 (gladiatores duo pvgnantes, alter retiarii habitu, alter Samnitis, retro
illum servulus ut videtur tabellam portans, in qua scriptum) Xantus |
Caes.' XV,
(retro hunc simiiis figura cum tabella in qua scriptum) Eros |
Caes. XVI. (Pug-
Titoli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 305

nantet dirimil lanista, elato baeulo, ad cuius extremitatem legitnr) Stan|teS |


miSSl.
(Praeterea infra cancelli, supra figurae quaedam, quae fortasse statuas significant).
Jn Gallia Narbonensi loco dicto CaviUargues rep., tabula rotunda fictilis, est
Nemausi (XII 2747 p. 851 vidit Hirschfeld,- imaginem edid. Fillefosse monuments
fondation Piot II 1895 p. 97). —
1) Caesaris (servus). 2) Cf N. S088 not. 3. — —
Similis tahula fictilis, sed fracla, ex citius inscriptionibus supererat mtmerus XV
et STAT I
MISSI, reperta est prope Lugdunvm (Villefosse l. e. p.98).

5134 (gladiator Samnis scuto et galea tectus ocreamque habens in sinistro

crure, d. gladium tenens; iuxta phallus ingens) missosl |


missosl |
iug[u]la!* |

iug[u]lal'
Beneventi (IX 1671 viderunt lul. Friedlander et Garrucci). — 1) iugl .la |
iuglla

Garr., inglia (bis) Friedl. Fidentur esse acclamationes coronae (Mommt.).

5135 S. miss.* I
(gladiatores duo pugnantes, quos lanista dirimit; infra

in tabelia ansata) Sabinus, Popillius.* |

Lucerna fictilis, Romae (XF 62i4* imaginem edidit Fillefosse monuments de


1a fondation Piot II 1895 p. 96). 1) Stantes missi. —
2) Gladiatorum nomina. —
5036 (gladiator, ad cuius pedes fuscina iacet, nempe retiarius ; in margine
lucemae scriptum) Veianiolus.'
Romae, lucerna fictilis, iam Dresdae (XF 6247 vidit Dressel). — 1) Veianium
celebrem gladiatorem memorat Horatius ep. 1, 1, 4.

5137 TetraitesS Spiculus, Gamus, Calamus


Prudes Columbus Merops Hermes
(gladiatoritm paria quattuor).
Prope Chambery rep., vasculum vitreum, iam New-York (XII 5696, 52; Froehner
verrerie antique p. 67 tab. XXI 92). Similia vascula vitrea cum nominibus gladia-
torum partim iisdem prodierunl in aliis quoque locis Galliae (cf. Huebner ad eph.
ep. 4, 708 p. 209) et in Brilannia (Huebner I. c); unum extat Findobonae in museo
(III 6014, 1). —
1) Fidetur scribendum esse Petraites. In uno ex vasculis similibus di-

citur esse Petrahes (Froehner I. c. p. 68 not. 2) ; alibi prima vocabtili littera periit.
Cf. Petron. c.S2: Hermerotis pugnas et Petraitis in poculis habeo; ib. c. 71. Hai'
tQasiTTjq gladiator etiam in t. Lycio Reisen in Lykien I p. 41.

5138 (gladiatores duo pugnantes, bis repetiti; adscriptum) Tetraites , Pru-


des; Prudes 1.^ XllX, Tetraites 1.* X . . . (in imo margine) abiat Venere Bom-
peiiana iratam qui hoc laesaerit.
Pompeiis pictum in pariete non longe a foro (IF558 vidit MomTnsen sed iam
non integram; integram Mus. Borbon. I app.). 1) Cf. N. 5157 (primas quinque —
nominis litteras vidit Momms.). 2) Cf. N. 5086 not. 1. —
5139 (varia gladiatoris eiusdem, secutoris ut ex habitu apparet, contra
alios certamina, per duos ordines disposita; subscripta siint numeri et nomina
adversariorum, unde supersunt) I Improbum .... XI Pantheriscum XII Hi-
laru[m] XIII ...
Romae, fragmenta tria eiusdem anaglyphi, duo muro adfixa iuxta sepulcrum
Caeciliae Metellae via Appia, tertium intra urbem in domo privata (FI 55980 vidit
Huelsen; imagines duorum fragmentomm edidit Hersilia Lovatelli bull. arch. comu-
nale rom. 1895 tab. XV cf p. 265, trium eadem LovalelUa stren. Helbig. p. 174. 177).
Dessau, Inscriptiones Latinae II. 20
30e Caput XII.

Pertinuisse ad monumentum sepulcrale famosi alicuius secutoris perspexit Lovatellia.


Ex simili monumento retiarii superest tabula quam edidit Lovatelli bull. comunale
489S tab. XFI cf. p. 233 seq.; ex monumento bestiarii tabula Ephesi rep., ap. Wood
discov. at Eph. p. 222, Greek inscr. in the Brit. Mus. III p. 200 n. DCLXX.
5140* (gladiatores duo, secutor ut videtur et retiarius, pugnantes iuxtaque
lanistae bis repraesentati; adscriptum) Astyanax vicit; Kalendio — Astyanax,
Kalendio 0K
5140 (gladiatores duo, alter iam prostratus, adscripium) Habilis, Mater-
nus (iuxta lanista. Suprascriptum) neco* haec videmus. I
Symmachi, homo |

fehx 1 (lidem gladiatores pugnantes, adscriptum) HabiHs, Matemus (suprascrip-

tum) quibus pugnantibus Symmachius ferrum misit.


Romae, nunc Matriti, pavimenta duo operis musivi (VI 10203 vidit Huebner,
qui de musivo egit antike Bilderwerke in Madrid p. 196 n. 599. 400; imaginem
rudem exhibet post alios Winckelmann mon. ant. ined. tab. 497. 498). 1) Sig- —
num mortis (obiit), saepe obvium etiam in inscriptionibus sepulcralibus (cf. C. I. L.
III p. 4486, III S. p. 2S63 cet.; supra N. Si24 cet.). 2) Non intellegitur. —
5141 (giadiator d. gladium, s. fustnnam tenens, in humero galerum habens;
circa scriptum) Stratonicae (sic), bene vicistil |
vade in AureUa.* (Infra) pie
zeses^.
Romae rep,, fuit inter cimelia a Castellanio collecta, fundus paterae vitreae,
litteris aureis (Fl 40486 = XF 7041 imaginem edidit Froehner collection Tyskiewicz
tab. yill). — 1) Aurelia aut via est aut regio a via appellata. — Intellege nis, 3)
t,i]ar]g. Ita saepe scriptum in pateris huius generis (cf. XV 7042 cet.).
5142* suspirium puellaruml |
Tr. |
Celadus Oct. HP HI.

5142^ puellarum decus (


Celadus Tr.^

5142° puellarum |
decus Celadus.
5142*^ Tr. I
Celadus, reti. |
Crescens |
puparru domnus ....
5142® Cresces retia. puparum nocturnarum (reliqua recte legi non
|

potuerunt).
Pompeiis, scariphatum in columnis peristylii domus privatae una cum aliis
similibus inscriptionibus pertinentibus ad gladiatores (Mau Roem. Mitth. 4890 p. 29
n. 42—44, p. 30 n. 32. 35; Sogliano Notizie 4899 p. 230 n. 34. 56, p. 252 n. 79, p. 254
n. 44, p. 250 n. 44). —
1) Sic Mau, Oct. III B Sogl. De his numeris cf. supra N. 308^^
not. 6. 7. Ceterum Mau in his titulis parietariis nu7neros fortuito et sine certa
ratione adscriptos esse putat (l. c. p. 56). — 2) Litterae aliquae quas adiunxit solus
Sogliano non huc videntur pertinere.

5143 [C]n. Allei Nigidi |


Mai quinq.* gl. par.^ XXX et eor. supp."

pugn. Pompeis VHI VH VI k. Dec. |


. . eUius .... ven. erit. Maio quinq.
fehciterl Paris m. |
Marti . . . aio."
Pompeiis pictum in pariete (IV 4479 vidit Mommsen). — 1) Idem memo-
ratur in aliis titulis parietariis Pompeianis (cf, IV p. 70) et ifi tabulis ceratis
Pompeianis n. XVI. CXLVIII; ex hac apparet eum quinquennalem fuisse a. p. Chr.SS/6.
— 2) Gladiatorum paria. —
3) Suppositicii (ita dicti qui in locum occisorum sup-
ponebantur; cf. Martial. 3, 24, 8). 4) Postrema obscura. —
Tituli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 307

5144 dedicatione* |
riim^ muneris^ Cn. Allei Nigidi Mai,
|

. . . venatio athletae sparsiones vela erunt. |


(A latere) Maio J
principi colo-
niae, |
feliciter.

Pompeiis pictum in pariete thermarum (ly 1177 aliquoties descripta cum re-
perta est anno 1824, nunc evanuit), 1) Intra o litteram huius vocabuli intrusum —
est Poly., fortasse scriptoris nomen. — 2) {Therma]rnm suppleverunt quidam, in-
certum utrum recte an non. — 3) Z?e lectione dubitat Zangemeister.

5145 D. Lucreti' |
Satri Valentis fl^minis Ner6nis Caesaris Aug. fili 1

perpetui* gladiat6rum paria XX, el D. Lucretio ^«c; Valentis ffli glad.


pariS X, pug. Pompefs VI V IV III pr. fdus Apr.; venati6 legitima |
et vela

erunt. (a latere) scr. I


Aemilius |
Celer' sing. |
ad luna.
Pompeiis pictum in fronte domus privatae (Notizie degli scavi 1880 p. 299, cf.
Roem. Mitlh. 1889 p. 119). Ex altero exemplo eiusdem programmalis videtur su-
peresse IF 1183. — 1) Intra c litteram huius vocabuli scriptum: scr. Celer. —
2)Flamen perpetuus fuit Neronis inter a. S1 et 34 (cf. supra N. 222 4). 3) Eius- ,

dem Aemilii Celeris nomen, quod scriptor etiam in prima linea huius inscriptionis
indicare voluit (cf. not. 1), passim reperitur et pictum et scariphatum in parietibus
vici illius Pompeiani (cf. Mau Roem. Mitth. l. c).

5146 numini |
Augusti 1
|
glad. par. XX et venatio da.* (sic) Pompei
flaminis Augustalis |
pugnab. Conslant. Nucer.^ III pr. non., ] nonis, VIII
eidus^ Maias. |
INucerini officia mea certo index*.
Pompeiis extra portam, qua Nuceriam iter erat, pictum in pariete sepulcri (Mau
Roem. Mitth. 5, 1888 p. 143). — 1) Requiritur praenomen Pompeii. 2) Be Nuceria —
Constantia cf. C. 1. L. X p. 124. — 3) Nota scripturam vetustam. 4) Lectio non —
omnino certa, sensus certe obscurus. — Programmate hoc invitantur Pompeiani ad
ludos gladiatorios Nuceriae spectandos. Similiter Nucerini Pompeiis gladiatores
spectare solebant, unde
39 rixae inter utrosque et caedes orta, de quibus narrat
a.

Tacitus ann. 14, 17 et quarum meminerunt etiam inscriptiones parietariae (cf. C. L L.



X p. 90). AUa programmata huius generis Pompeiana C. I. L. IF" 1180 seq.
5147 hec venatio pugnabet V k. Septembres, |
et Felix ad ursos
pugnabet.
Pompeiis scariphatum in pariete (IF1989 p. 214 tab. XI1 10 vidit Zangemeister).

5148 coll. venator. |


Deensium qui mi|nisterio arenario' |
fungunt.
[L.] d. ex d. s. V^
Reaufort in regione Deensi Galliae Narbonensis rep. (XII 1390 partem vidit
Uirschfeld). —
1) Apte contulit primus editor (Long) Suet. Ner. 12: confectores fera-

rum et varia harenae ministeria; cf. etiam supra N. 5348 not. 1. — 2) Locus dattts
ex decreto senatus yocontiorum.

5149 d. m. s.
I
CorneIi|us Vincejntius ha|rene alu|mnus, vix. j
a[n]-
n[ijs . . . me. III |
d. X, Baberiu[«] |
pater filio.

Theveste (yill S. 16363 vidi).

5150 d. m. s.
I

Substa', praecor, paulum festinas* ire viator |

et maea post hobitum rogantis concipe verba, |

20*
308 Caput XII.

tale co^ speres et ipse venire diae''. |

lustus ego non patrio set materno nomine dictus, |

paupere patre quidem set fame' divite vixi. |

Tibicinis cantu modulans alterna vocando |

Martios ancentu stimulans gladiantes in arma vocavi^ |

Qui vixi annis XXI m. XI d. XXVIIII. |

lustus ego morte acerba peri. |

Parentes filio incomparabili.


Venafri rep. (X 49iS descripserunt Fenafrani duo, satis accurate ut videtur).
Buecheler carm. epigr. n. iZi9. 1) Subsiste. 2) Festinans. —
3) Talem cum, — —
4) diem. — 5) Famae. — 6) Intellege tibicinem ludis gladiatoriis adhibitum; cf Kaibel
epigr. Gr. 5S0 v. 4, item Peiron. 56; luvenal. 5, 54; P. I. Meier Westd. Zeitschr. i, 4S4.

5151 Cn. Maetius |


Felix lanista, |
August.^
Neapoli (X 4755 ter ut videtur descripta saec. XFI. XFIl). — 1) Augustalis
(sic potius quam lanista Augusti). Titulus suspicionem movit — Mommseno cf
C. I. L. X l. c. Huelsen (Roem. Mitlh, iO, 189S p. 295 seq.) et hanc et alias lanista-
rum inscripliones (VI 10171. 10W0 =
Orell. 2SS4. 2S31) falsas putat, scilicet recenti
tempore lapidihus ineisas

5152 Eutychus I
Aug. lib. |
Neronianus, |
medicus ludi |
matutini,
fecit sibi et |
Irene lib., coniugi )
carissimae |
bene meritae, et |
libertis

libertabusq. |
posterisque |
eorum.
Romae, duo lapides eadem inscriptione (sed versibus aliter divisis) inscripti
(VI 10172 vidit Smetius). Ad homines eosdem pertinet VI 10175. 1) Alius me- —
dicus ludi matutini est Inscr. Graec. Sicil. Ital. 1550.

5153 dis manibus |


Corneliae Frontinae, |
vixit annis XVI m. VII, |

M. Ulpius Aug. lib. Callistus |


pater, praepositus armamentario |
ludi
magni, et Flavia Nice coniuxs |
sanctissima fecerunt, sibi |
iibertis liberta-

busq. posterisq. eor.


Romae ad viam Appiam rep. (VI 10164 vtdit Henzen).

5154 diis manibus |


Nymphodoto Caes. n. ser., |
dispensatori ludi
magni, coniugi optumo, |
Aelia Pelagia coniunx |
et Aeha Synerusa mater.
Romae, deinde (Jrbini (VI 10166 vidit Bormann).

5155 d. m. I
Claudiae |
Thallusae Aug. |
hb. et ThaUiae |
f. eius,

Hyacin|thus vihcus [am] |phitheatri* con|iugi suae et fihae |


eius et sibi
et sujis.
Romae (VI 10165 servavit Fabrettius). — 1) nia{phitheatri traditur.

*
5156 Charito custos de ampitheat. (sic)

5157 Menander 1., |


ostiarius |
ab amphitheatr.'
Romae ad portam Praenestinam (VI 6226,
rep. in sepulcro familiae Statiliorum
6227 Henzen vel Mau).
vidit vel —
1) Videtur significari amphitheatrum a T. Sta-
tilio Tauro a.724 in campo Martio extructum; cf. Prosopogr. imp. Rom. III p.264.

5158 d. m. I
M. Aurelius Victor Augg. Hb., |
adiutor ad ferasS se
vivo I
fecit sibi et suis libertis ]
libertabusq. posterisq. |
eorum itu ambitu.
Tituli pertinentes ad ludos. — Gladiatores. 309

Romae (FI 10208 vidit de Rossi). 1) Cf. Suet. Cal. 27: cum ad saginam —
ferarum viuneri praeparatarum cariu* pecudes compararentur (Hirschfeld Verw.
p. m, 5).
5159 d. m. I
Aurel. Sabinus Augg. lib.,
|
p. p.* herbariarum*, et |

Apuleia Hermione. |
Hi sibi fabricab[erwnf] |
et li[6crfis] . . .

Romae (FI 40209 vidit deRossi). — 1) Praepositus. — 2) Cf. supra N.S062 not.8.

5160 dlvae Fauslinae |


Aug. |
Felix Aug. 1. a veste |
gladiat., allector |

collegi, imaginem ex arg. p. I d. |


d.

Romae (FI 5736 vidit Henzen).

Tesserae gladiatoriae.
5161* Pamphil. sociorum spectavit. |

Prope Capuam rep. (X 8070, 5 vidit Henzen).


5161^ Pilomusus Pereli (palmae ramus) spectavit |
\
I
(tridens).

Romae (Eph. epigr. 3 p. 462 compluribus viris doctis visa saec. XFII).

5161° Caputo Memmi |


men. Nove. |
Cn. Domit. C. Cas.* |
spect.
Romae inter res a Castellanio coUectas {Bull. epigr. de la Gaule 4, 4884 p. 430
n. 253 cf. Herm. 24 p. 320 viderunt Fillefosse et Dressel). — 1) Consules anni u. c. 658.

5161** Menopil. Abi. L. s.* 1


(fubnen) \
spectavit |
C. Val. M. Her.*
In agro Tarracinensi rep. (X 8070, 4 vidit Garrucd syll. inscr. Lat. n. 953
tab. II, 7). — 1) Cf supra JS.5S84 not. 4. — 2) A. 664.

5161® Anchial. Sirti L. s. spectat num.* mense Febr. M. Tul. C.


Ant. cos.^
Prope Arelatem rep. (XII S69S, 4 solus servavit Lantelmus Romieu in codice
scripio a. 4374). Fersuum ordo non servatur in apographo. 1) Sic, litteris u m —
contignatis, apographum; de numeratore cogitavit Mommsen Herm. 24, 4886 p. 276
not.4; mun. fuisse in tessera, intellegendumque : spectatus munere, coniecit Ritschl
opusc. 4, 390. — 2) A. u. c. 691.

5161^ C. Numitorius |
Norbanus |
sp. HI k. Feb. |
A. Lic. Q. Cret.

C08.'
Romae (I 736 delineavit Ritschl tab. Illw). — \) A. p. Chr. 7.

5161« Maximus |
Mannei |
sp. V k. Oct. |
Ti. Cla. V L. Cal. Vet.
Romae, postea Perusiae (Bull. inst. arch, 4874 p. 434 ; vidit Bormann). —
1) A. 31 (aller consul ignotus est).

516P Clemens | |
sp. id. 0[cf.] |
M. Vipst. C. Ru.'
Romae, deinde Parisiis (fFiener Studien f. class. Phil. 5, 4884 p. 274 vidit
Hirschfeld). —
Fidentur significari Fipstanus Gallus et C. Rutilius Galltcus vel
1)

Gallus consules suffecti a. p. Chr. 35 vel 54 (III 4394) ; cf. Hirschfeld l. c.

5161* Maximus Valeri sp. id. lan. T. Caes. Aug. f.


1 | |
111« Aelian. H*.
Romae (I 774 vidit Henzen; delineavit Ritschl tab. XCFIlm enarr. p. 91). —
1) A. p. Chr. 74. De Aeliano cf. supra N.986.

5161^ Moderatus |
Luccei |
sp. lil non. Oct. |
L. Minic. L. Plotio.'
Romce, iam in museo Britannico (Bull. comunale di Roma 4887 p. 488; Roem.
310 Caput XII.

Mitth. 4889 p. 173). —


1) Fidentur significari L. Minicius Rufus consul ordinarius

et L. Plotius Grypus consul suff. a. 88 (Gatti bull. comun. l. c.) ; qui tamen si re vera
per aliquod tempus simul fasces tenuerunt, certe non mense Oct. eius anni; unde
Mommsenus coniecit L. Plotii nomen substitutum esse Domitiani nomini tunc deci-
mum quartum consulis, et tesseram hanc factam post Domitiani mortem demum.
De tesseris his osseis, vel eburneis, perparvis omnibus, formae longiusculae, ad
gestandum ut videtur vel appendendum aptis, quas ad gladiatores pertinere iam con-
sentiunt, egerunt Ritschl opusc. phil. 4, S72 seq., Mommsen Herm. 21, 4886 p. 266 seq.;
Elter mus. Rhen. 44, 4886 p. 347. Quae ante annum 4865 prodierant, composuerunt
Mommsen C. L L. I ed. 4 p. 493 seq. p. 360 ; quae usque ad a. 4866, Riischl opusc.
phil. 4, 369. 370. 644 seq., plerasque delineavit Ritschl ib. tab. XXI — XU. Postea re-
pertas habes tum supra, tum C. L L. X 8069, 4. 8070, 5.4; Eph. ep. 3 p. 464—465. 204;
Garrucci syll. inscr. n. 2545. 2516. 2583. 2586; Bull. Inst. arch. 4879 p. 232, 4880
p. 444. 227, 4882 p. 8, 4884 p. 44; Zeitschr. f Numism. 4883 p. 582 not. 4; Bull.
comunale 4887 p. 257 ; Roem. Mitth. 4888 p.94 ; Noiizie degli scavi 4897 p.7 ; cet.

5162 Celer Erbuti f. Limicus |


Borea Cantibedoniesi |
muneris tesera
dedit I
anno M. Licinio cos.*
In Baetica ad ripam fluvii Rio Tinto rep., tabula aerea, quae videtur olim
parieti vel arae appensa fuisse, deinde Matriti (II 4965, 4 cum imagine, cf suppl.
p. 4000). De hac tabula cf Mommsen Herm. 24, 1886 p. 273 not. 4. — \) Videiur
significari annus p. Chr. 27 ; cf. Mommsen l. c.

Senatus consultum de sumptibus ludorum gladiatorionim


minuendis.
5163 (1) tantam illam pestem nuUa medicina sanari posse.
I

Nec poterat; verum nostri principes, quibus omne studium est quanto
lil-(2) bet morbo salutem publicam mersam et enectam refovere et integrae

valetudini reddere, in primis anima adverterunt (sic), quae (3) causa illi |

morbo vires daret, unde foeda et inlicita vectigalia ius haberent, quis
auctor et patronus esset usurpandis quasi (4) legitimis, quae omnibus |

legibus et divinis et humanis prohibentur. |

(5) Fiscus dicebatur. Fiscus non sibi, set qui lanienae aliorum prae-

texeretur, tertia vel quarta parte ad Hcentiam foedae rapinae invi|- (6) tatus.

Itaque fiscum removerunt a tota harena*. Quid enim Marci Antonini et

Luci Commodi^ cavendum^ fisco cum hare|-(7)na? Omnis pecunia ho-


rum principum cura* est nuUa cruoris humani adspergine contaminata,
nullis sordibus foedi quae|- (8) stus inquinata et quae tam sanctae (sic) pa-
ratur quam insumitur. Itaque facessat sive illut ducentiens annum' seu
trecenties |
(9) est®; satis amplum patrocinium' imperio parati* ex parsi-
monia vestra; quin etiam ex reliquis lanistarum, quae ftS- quingenlies
su|- (10) pra sunt, pars lanistis condonetur*. Ob quae, oro vos, meriia?
NuUa sane, inquiunt, merita, set prohibiti talibus grassaturis sola]- (11) cium
ferant et in posterum tanto pretio invitentur ad opsequium humanitatis. |
Tituli pertinentes ad ludos. — S. c. de sumptibus ludorum gladiatoriorum. 311

(12) magni impp., qui scitis altius fundari remedia, quae etiam
malis^" consulunt, qui se etiam necessarios fecerint. Et iam fructus tan|-
(13) tae vestrae providentiae emerget". Legebatur etiam nunc apud nos
oratio'^ sed ubi rumore delatu[m e]st'^ questus (sic) lanistarum recisos,
ns|- (14) cum omnem pecuniam quasi contaroinatam reliquisse, statim
illam
sacerdotes fidelissimarum Galliarum veslrarum " (15) concursare, gaudere, |

inter se loqui.

(16) Erat aliquis, qui deploraverat fortunas suas creatus sacerdos, qui
auxilium sibi in provocatione ad principes facta constituerat". Sed J

(17) ibidem ipse primus et de consilio amicorum : quid mihi iam cum
appellatione?'^ Omne onus, qudd patrimonium meum opprimebat",
sanc|- (18) tissimi impp. remiserunt; iam sacerdos esse et cupio et opto
et editionem muneris, quam olim detestabamur, amplector. |

(19) non solum ab illo, verum et a ceteris


Itaque gratiae appellationis
petitae, et quanto plures petenturl** lam hoc genus causarum diversam
formam (20)habebit; ut appellet qui non sunt creati sacerdotes, imo
|

populus. I

(21) Quae igitur tantis tam salutarium rerum consihs vestris alia

prima esse sen[f]entia*' potest, quam ut, quod singuli sentiunt, quod uni-
versi, |
(22) de pectore intimo clamante*' ego censeam? |

(23) Censeo igitur inprimis agendas maximis impp. gratias, qui salu-
taribus remedis, fisci ratione post habita, labentem civitatium statum et

praej- (24) cipitantes iam in ruinas principalium virorum fortuna^* resti-

tuerunt, tanto quidem magnificentius, quod cum excusatum esset, reti|-

(25) nerent quae aU iustituissent et quae longa consuetudo confirmasset,


tamen olli*'' peraeque nequaquam sectae suae congruere arbitra|-(26) ti

sunt male instituta servare et quae turpiter servanda essent institueret".

(27) Quamquam autem non nulli arbitrentur, de omnibus, quae ad nos


maximi principes rettulerunt, una et succincta sententia censendum, |

(28) taraen , si vos probalis, singula specialiter persequar verbis ipsis ex


oratione sanctissima ad lucem sententiae translatis, ne qua ex parte pravis
inj- (29) lerpretationibus sit locis".

Itaque ceuseo, uti munera, quae assiforana" appellantur, in sua forma


manent*® nec egrediantur sump|-(30)tu KS XXX. Qui autem supra HS
XXX ad LX usque munus edent, is" gladiatores tripertito praebeantur
numero pari": summum pre|-(31)tium sit primae parti quinque railia,

secundae quattuor niilia, tertiae tria milia'^. A H-S LX ad C usque trifa-

riam coetus gladiator. divisus |


(32)sit: primi ordinis gladiatoris sum-
mum pretium sit Vlil, mediae classis VI, deinde quinque. Porro a
cenlum raihbus ad CL quinque sint mani|- (33) puli, cuius primi pre-
tium sit Xll, secundi X, terti VII, quarti VI, postremo quinque. lam
312 Caput XII.

hinc porro a CL ad CC et quidquid supra susum versum |


(34) erit,

infimi gladiatoris pretium sit VI, super eum Vll, terti retro VIIIl, quarti
XII adusque XV. El haec sit summo ac formonso^" gladiatori defi|- (35) nita

quantitas. Utique in omnibus muneribus, quae generatim distincta sunt'\


lanista dimidiam copiam universi numeri promisque (sic) multitu|-(36)dinis'''
praebeat exque his, qui gregari^^ appellantur, qui meliori acertatis^* erit,

duobus milibus sub signo^^ pugnet, nec quisquam ex eo numero |

(37) mille nummum minore^". Lanistas etiam promovendos viH'^ studio


questus (sic) negem^* sibi copiam dimidiae partis praebendas^^ esse ex
nu|-(38)mero gregariorum, uti sciant inpositafh sibi necessitatem de ce-
teris, quos meliores opinabuntur, transferre tantisper plendi^" nu|-(39)meri
gregariorum gratia. Itaque is numerus universae famihae aequis parti-
bus in singulos dies dispartiatur, atque"^ uUo die minus quam |
(40) dimidia
pars gregariorum sit ibi, qui eo die dimicabunt''^ Utque ea opservato*^
a lanistis quam dihgentissime exigatur iniungendum |
(41) his qui provin-
ciae praesidebunt et legatis vel quaestoribus vel legatis legionum vel iis

qui ius dicunt c. v.''* aut procuratores maximorum |


(42) principum, quibus
provinciae rector mandaverit; is" etiam procurator., qui provinciis prae-
sidebunt. Trans Padum autem perque omnes Itahae |
(43) regiones arbi-
trium iniungendum praefectis ahmentorum dandis", si aderunt, vel viae
curatori, aut si nec is praesens erit, iuridico vel |
(44) tum classis prae-
toriae praefecto. |

(45) Item censeo de exceptis ita opservandum, ut praecipuum mercedis


gladiator sibi quisque paciscatur eius pecuniae''^, quae ob hanc causam
excipi|- (46) ebatur, quartam portionem hber, autem quintam ac-
serus''^

cipiaf**. De pretis autem gladiatorum opservari paulo ante censui se-


cundum praescrip|- (47) tum divinae orationis, sed ut ea pretia ad eas
civitates pertineat''^ in quibus amphora gladiatorum pretia flagrabant.
Quod si quibus civitatibus |
(48) res pubhca tenuior est, non eadem ser-
ventur, quae aput fortiores civitates scripta sunt, nec supra modum
virium onerent''^ sed hactenus in eundem, |
(49) ut que*° in pubhcis
privatisque rationibus repperientur pretia summa ac media ac postrema,
siquidem provinciarum eae civitates sunt, ab eo |
(50) qui praesidebit pro-
vinciae opserventur, ceterarum autem iuridico vel curatori provinciae"
vel classis praetoriae praefecto vel procuratori |
(51) maxumorum prin-
cipum, uti cuiusque civitatis potestas, que" ibi prima erit. Atque ita

rationibus decem retroversum annorum inspectis, exemphs [


(52) mune-
rum" in quaque civitate edito®'' erunt, consideratis, conserventur^* ab eo,
cuius arbitrium erit de tribus pretis vel, si mehus ei videbitur, |
(53) ex
eo modo quem persequitur efficit^^ et trifariam pretia deducantur eaque
forma etiam in posterum servetur. Sciantque v. c", qui proconj- (54)sules
paulo ante profecti sunt, intra suum quisque annum it negotium ex-
Tituli pertinentes ad ludos. — S. c. de sumptibus ludorum gladiatoriorum, 313

sequi se oporlebit'*, ii etiam, qui non sortito provincias |


(55) regant,
intra annum.
(56) Ad Gallias sedet princeps'', qui in civitatibus splendidissimarum
Galliarum more el sacro ritu expectantur, ne ampliore pretio
veteri

(57) lanistae praebeant, quam binis milibus^", cum maximi principes oratione

sua praedixerint, fore ut damnatum ad gladium^' (58) procurator eorum |

nisi plure quam sex aureis et nisi iuraverit®*.


(59) Sacerdotes quoque provinciarum, quibus nuliu[w] cu[mj lanistis"
nego[tium eri]t, gladiatores a prioribus sacerdotibus sus|- (60) ceptos vel
sibimet auctoratos recipiunt, at post editi[o]ne[»i] ex p[re]tio in succeden-
tes tra[mt]t[f]unt neque singulatim aliquem |
(61) rei gladiatoriae causa
vendat plure quam lanistis esl prelium persolutum^*.
(62) Is autem, qui aput tribunum plebei c. v. sponte ad dimicandum
profitebitur ®^ cum habeat ex lege pretium duo milia, liberalus si discri|-

(63) men instauraverit, aestimatio eius post hac H-S- XII non excedat. Is

quoque qui senior atque inabilior operam suam denuo |

Prope Italicam Baeticae rep. a. i888, tabula aenea, iam Matriti (II S. 6278
cf. vidit Huebner; primum edila est eph. ep, 7 p. 583 seq. cum commen-
p. 40S6*
tario Mommseni). Pertinet tabula ad sententiam dictam a senatore quodam, post-
quam oratio principum (cf. not. 42. 45) de moderandis sumptibus ludorum gladia-
toriorum in senatu recitata est. M. Aurelium, —
nam huius et filii, quem collegam
sibi adsumpserat, nomine orationem illam ad senatujn ynissam esse apparet ex v. 6

(cf. not.2), — muneris sumptus modurn fecisse^ narratur in vita eius


'gladiatorii
27, 6 cf. 44, 4. —
Apparet teriiam vel quartam partem lucri lanistarum fisco in-
1)

ferri debuisse; quod vectigal, nobis aliunde ignotum, Marcus et Commodus sustule-
runt. —2) Luci (sic legit Berlanga recte sine dubio) Commodi rasura temptatum.
,

Apparet Commodum illo tempore collegam patris in imperio fuisse ; fuit autem
collega patris ab a. 477 ad a. 480 (cf. supra N. 57S. 595 not. 4). 3) Fiscus cau- —
tiones exigere solebat a lanistis, vectigal recte solutum iri. — 4) Scr. pura (Bue-
cheler). — 5) Annuum. — 6) 2000000 vel 5000000 sest. quotannis fiscum amittere,
vectigali harenae sublato, indicat orator. — 7) Fortasse scr. patrimonium (Buech.).
— 8) Scr. paratis. — 9) Eorum quae nondum persoluta erant partem debitoribus
condonaverunt imperatores. — 10) Intelleguntur lanistae, sine quibus munera ple-
rumque edi non poterant. — 11) Fortasse scr. emergit (Hirschf.). — 12) De orationi-
bus, ut dicebantur, sive principum missis ad senaium (Tac. ann, 5, S6. S7.
litteris

46, 7) ibique per quaestorem principis recitari solitis (vit. Hadr. 5 cet.) cf. Mommsen
Staatsr. 11 ^ p. 899. —
13) Apparet tempus quoddam intereessisse inter orationem
imperalorum recitatam vel publici iuris factam, et sententiam hanc dictam. —
14) Intelleguntur sacerdotes Bomae et Augusti a tribus Galliis creati, cf. Hirschfeld
C. I. L. XIII p. 228. Apparet in Gallia potissimum tunc temporis sumptus munerum
gladiatoriorum supra modum crevisse. Ceterum ad Gallias respicit orator etiam infra
V.S6. — 15) Nimirum ludi gladiatorii, qui a sacerdotibus Galliarum quotannis edi
debebant, propter sumptus tantum onus patrimonii constituerant , ut sacerdotium
molestum fieret et non pauci, cum creati essent sacerdotes, id detrectarent et ad
imperatores provocarent (cf. Mommsen eph. ep. 7 p. 405. 40S). — 16) ' Appellationes
quae ad sacerdotia pertinent' memorat papyrus ium Berolinensis Aeg. Urk. II n. 628=
Herm, 52,655. —
17) Cf. not. 4S. —
18) Haec minus apte posita ab oratorey cf. Momm-
314 Caput XII.

sen eph.ep.7 p. 407. — 19) sentententia, 20) clamans primum scripserat quadrata-
rius. — 21) Scr. fortunas. — 22)
Nota formam vetustam. 23) Scr. instituere. — —
24) Scr. locus. —
25) Focabulum novum. F^identur significari munera a privatis
quaestus causa editi, m
quibus per oppidorum fora asses pro locis a spectatoribus
eocigebantur (Momms. eph. l. c. p. 399). 26) Scr. maneant. 27) lis. 28) Cf. — — —
not. 29. —
29) Ne sumpius ludorum gladiatoriorum in immensum augerentur, sta-
tuere vult orator gladiaiorum ynelioris notae certa pretia quae nulli excedere li-
ceret, eaque per ordines et classes disposita. Pretia haec procedunt a tribus
milibus sest. ad quindecim milia sestertium. Praeterea statuitur ut ex una quaque
classe par numerus in unoquoque spectaculo prodeat; denique ne umquam nume-
rus gladiatorum melioris notae superet turbam gladiatorum vulgarium. 30) For- —
tasse scr. famoso (Hirschf.). —
31) Videntur intellegi munera ea de quibus modo
dictum est, a triginta milibus ad ducenta milia et supra. 32) Promiscua multi- —
tudo videtur esse gladiatorum deterioris notae. — 33) Gregarii similiter videntur esse
gladiatores viliores,' cf. Momms. l. c. p. 414. — 34) Sic in aere (melioris acertatis
Buecheler, hoc vocabulum deductum esse putans ab acri; melior lacertatus propo-
suit Momms.). —
35) Boc et ipsum obscurum, cf. Momms. l. c. p. 414 not. 2. —
36) Pretium minimum gladiatoris. 37) VIII aes. —
38) Corruptum videtur. — —
39) Scr. praebendam. —
40) Plere, vetuste dictum pro implere. 41) Scr. neque. — —
42) Cf. not. 29. — 43) Scr. opservatio. — 44) Clarissimis viris. — 45) Dandis delen-
dum, — 46) De hac re Mommsen cf. 415. — 47) Servus (antiqua scribenda
l. c. p.
ratio).— 48) Scr. pertineant. — 49) Fortasse onerentur (Momms.). — 50) Scr. scr.
quae futque sine interpunctione) — 51) Immo curatori
aes, — 52) Scr. quae
, viae.
(vel potestasque). — 53) Insere quae, 54)
ius — 55) Structura perturbata. scr. edita.
— 56) Scr. — 57) Firi clarissimi. — 58) Requirilur oportere. — 59) Haec
efficiat. ita
exarata in aere, sed sine dubio corrupta fortasse oratio hiat quibusdam omissis, —;

60) Pretium summum gladiatoris notae; supra 56. — 61) Noxii, dam-
vitioris cf. v.

nati ad gladium interdum editoribus munerum privatis concedebantur, cuius rei in


,

provinciis curam videtur habuisse procurator Augusti; de hac traditione noxiorum


agi hoc loco statuit Mommsenus eph. l. c. p. 409. Ceterum hic quoque sententia
obseurata est quibusdam omissis. — 62) Haec pertinent ad editorem, cui noxii
tradebantur. — 63) Sic legit solus Berlanga (in eclypis nihil fere apparuit). —
64) Cf. Mommsen eph. l. e. p. 413 extr. — 65) Cf. Mommsen l. c. p. 410 not, 4.

Palaestra.
5164 Filumenum.* — |
Ddd. et principes n. Valentinian. |
Valens et
Gratianus semp. Augg.^ |
Filumenum in omni aclhetico (sic) cer|tamine ab
oriente ad occidente usq. |
victorem ,
pammacho lucta prancati. (sic)
|

cestibusq. id est pygme, locatione sta|tuae in acletarum (sic) curia^ aeter-


nita]tis gloria dignum esse iudicarunt. |
Quod omnes xystici gratanter J

acceperunt, sen." pariter simulq. |


p. R." ingenti fabore prosecutus est.

5165 ^lcjocvr^g^ ytaXaiaTr]g 2/LivQvalog \


aTTTiotog'. \
Ob fortitudinis

merita et virtutis cujmulum hoc quod excellens artis ro|bur exegit, prae-
cepto invictissimorum |
principum ddd. nnn. FFFill. Valenti|niani Theo-
dosii et Arcadii* Iohan|nes nieruit ut inter omnis pollens |
localione
statuae videatur.
Titali pertinentes ad ludos. — Athletae. Gymnici. 315

Romae rep. ad S. Pelri ad vincula (VI iOISi. 10135 cf. Inscr. Gr. Sicil. Ital.
4406 descripserunt saec. XVII Gudius
1) Hunc videri Philumenum de quo aliique). —
liaec habet anonymus scriptor in codice Paris. 2600 (Scaliger thes. tempor. Eusebii
Pamphili p.5Si =
Cramer Anecdot. Graec. Paris. 2 p. 4SS): iyevsro ds xccl inl t(ov
Osodoaiov Tov MsyaXov xaiQwv 6 ix 4>iXaSsX(pslaq rdiv AvSdiv naXaiaxriq 4>iXov-
fisvoq ovofia. ovxoq ^ahcovv dvSQidvxa Xsysxai naxd^aq siq ^d&oq ivit,TJaai
fiidaaa&ai xov xaXxov, icp' w dvSQidvxoq xsxv/Tjxivai xxX., monuit primus huius
inscriptionis editor Falconerius. 2) Scr. Auggg. (ann.567 57S). 3) Significatur — — —
hic ipse locus, ubi et haec basis repertae sunt et multae aliae inscriptiones ad alhletas
pertinentesy Inscr. Gr. Sicil. Ital. n.4l02seq. — 4) Senatus. — 5) Populus Romanus. —
6) Fortasse lohannes aihleta repraesentatus in contomiato apud Eckhel nummo
8, 505, Cohen med. imp. 8 (ed.2) p.546 n.5S2, in cuius parte aversa dicitur esse
caput Placidi Valentiniani. 7) D/omen honorati praemissum primo casu. — —
8) A. 584—592.

5166 [ijthenodorus xysti[cjus Paridi thymelico bene merenti fecit.

Romae ut videtur (VI 40464 semel descripla saec. XVI).


Synodus xystica athletarum Romae reliquit titulos Graecos Inscr. Gr. Ital.

n. 40Si cet. 4402 seq.

5167 . . . ion[tJus D.' f. |


Pol. Geminus pater, |
gymnico agone sae-
pius coro|na[/Jus, honore curationis suae" fun|ct[MsJ, exacto[rJ operis re-
ficiendi |
. . . ome . . . [^Jribus PolHae positus a |
. . . ale et . . . [Owjin-
tilio
I
[cMjralorib . . . suis fecit |
[et\ . . . ae Secundae coniugi |
. . . f.

Romae rep. inter vias Salariam et Pincianam (Notizie 4887 p. 491, Bull. co-
munale 4887 p. 486 vidit Gatti; cf. Mommsen Staatsr. III p. IXnot., qui vidit ec-
typum). — Una repertae sunt aliae duae inscriptiones curatorum tribus Polliae
(cf. not. 2), quas infra dabimus inter municipales. — 1) Intra D litteram litteris
minutis scriptum esse videtur cens. — 2) In tribu Pollia scilicet; cf. Mommsen
Staatsr. III p. 489.

5168 d. m. I
hic su n (itc; positi gymnici* |
tres fratres, (
Euplus,
q. vix. a. V m. VIII d. XIII, |
Elenchius, q. vix. a. I m. VII, |
Vincen-
tius, q. vix. a. V |
m. VIIII d. XXVIIII, |
patroni alumnis suis |
b. n.

m. r. bus* |
fecerunt, et Basileus pater.^
Romae, iam Urbini (VI 401S8 vidit Bormann). 1) Gymnicos infantes habes —
praeterea N. S168^^ et VI 40460, item ut videtur VIII 9472 ; eos esse fortasse pueros
exhibitos inter agones putat Mommsenus. 2) Bene merentibus. 3) Postrema — —
litteris minoribus adiecta.

5168* d. m. I
Augurio gymnico |
inconparabili, |
dulci exsitioso, |

vixit anis II m. VIII; amatores hoc non merenti


| |
f.

PuteoHs rep. (X 2152 ad exemplum Mazochii).

5168^ d. m. I
Erotis alumno | dulcissimo et pammuso |
gymnico
Valentines |
fihes mees, vixit annos |
XVI, |
defunctus est idibus |
lunis

die Saturni |
ora nona (corona, palma).
Romae (VI 101S9 vidil de Rotsi).

5169 Heracla Caesaris palaestrita. | |

Romae, iam Veronae (VI S815 vidit Mommsen). .


316 Caput XII.

5170 Maroni alumno |


C. Calpurnius |
Lausus. |

Domino dilectus quoquo iret, semper |


comes, |

poculi* minister, |
doctus palaestrae puer, |

eques |
sepultus hic sum na|tus annos octo et |
decem.
Beneventi (IX 4880 bis descripta saec. XFIl. Buecheler carm. ep. n. 100; de
vitiis carminis cf. Buecheler l. c). — 1) oculi fllterum apographum.

5171 L. Cornelius Pothus, palaest.* Hospita


| |
1.

Roma Florentiam allata (Fl 40152 vidit Bormann). — 1) Hunc et similes


palaestritas privatorum vel etiam Caesaris servos piiblice prodiisse minime poterit
statui.

5172 qui coHtis Cybelen et qui Phryga plangilis Attin *,


|

dum Dindyma nocte


vacat et tacita silent, j

flete meos cineres; n6u est alienus in iliis [

Hector et hoc tumulo Mygdonis umbra tegor.'' |

llle ego qui magni parvus cognominis lieres^ |

corpore in exiguo res numerosa fui, |

flectere doctus equos, nitida certare palaestra, |

ferre iocos, astu fallere, nosse fidem. |

At tibi dent superi, quantum, Domitilla^ mereris |

quae facis exigua ne iaceamus humo.


Romae olim ad viam Appiam, nunc in palatio Albaniorum ad quattuor
fontes (FI 40098 cf. p. 5494 descripserunt primus Pomponius Laetus, nuper de Rossi
aliique. Buecheler carm. epigr. 4410). — 1) Adloquitur defunctus cultores Matris

deum et Attis, inter quos et ipse fuisse putandus est et qui fortasse eo fere loco,
ubi lapis prodiit, convenire solebant;certe sacra quaedam Matris deum quotan-
nis inAlmone fluvio (cf. Marquardt Staatsverw. III^ p. 373) peragebantur. —
2) Hectorem nomine fuisse oriundumque e Phrygia se significat. 3) Domitilla —
fortasse Flavia, uxor Flavii Clementis consulis a. 93, cuius praedia iuxta viam
Appiam et Ardentinam nolissima sunt (Buech., Huels.).

5173 Ursus, tog^tus^ vitre^ qui primus pila |

Msi decenter cum mels lus6ribus, |

laudante populo maximis climoribus, |

thermis Traiidni (sic), thermls Agrippae et Titi,


|

multum et Ner6nis, si tamen mihi cr^itis, |

ego sum. Ovant^s convenite piHcrepi^ |

statuamque amici floribus violis rosis |

folidque mult6 adque unguent6 marcid6 |

onerdte amant^s et merum pr6fundite |

nigrum Falernum aut S^tinum aut Caecubuni, |

viv6 ac volenti d6 apoth^c^ dominicd^ |

Ursumque canite v6ce concordi senem |

hilarem, ioc6sum, pihcrepum, schoiasticum, |


Tituli pertinentes ad ludos. — Palaestritae. Pilarii. Pugiles. 317

qui vicit omnes antecessor6s su6s |

s6nsu dec6re adque arte suptilissim^. |

Nunc v6ra versu verba dicamus sen6s: |

sum victus ipse, fateor, A ter c6nsule |

V6r6* patr6n6, nec semel sed saepius, |

cuius libenter dicor exodiarius*.


Romae (FI 9797 vidit Bormann. Buecheler carm. epigr. n, 29. Tractavit
Mommsen epfi. ep. 1 p. SS seq.). — 1) Primus ex civibus Romanis qui vilreis pilis
publice luserit, cuins lusus praeterea mentio fieri non videtur. 2) De pili- —
crepis in balneis se exercentibits cf. Seneca ep. S6, 1 , Statius silv. i, S, S7. Cf.
praeterea C. I. L. IF H47. 190S. 1926 (sp/iaeristeria cum balneis coniuncta Plin.
ep. 2, 17, 42. S, 6, 27). —
3) Cellae vinariae imperaloris, in qua vina asservabantur
optima (Momms.). —
4) Significatur M. Jnnius Ferus praefectus urbi et eonsul
tertio anno 126; cf. supra N. 2117 not. 4. 5) Cf. Schol. luv. 5, 17S: exodiarius—
apud veteres in fine ludorum intrabat, qui ridiculus foret.

5174 P. Aelio Aug. lib. Secundo |


piiario' omnium eminentis|simo,
fecit Aelia Europe, |
viro sanclissimo, et sibi, |
et Secundo et Magnae
fiiis,
I
et lib. libertabusq. posterisq. eorum; |
qui vix. ann. XLVI.
Romae, iam Urbini (FI 8997 vidit Bormann). — 1) Cf. Quintil. 10, 7,11: mi-
racula illa in scaenis pilariorum et ventilatorum.

5174* M. Pomponius |
Zosim[M]s negoti|ans ma[f]eriarius |
[«.] f. sibi

et Pomponi|ae Semne filiae op|timae defunctae |


et Pomponio Secun|dino
defuncto |
b. m. Hic lapide lu|sit ponderibus |
his: XXXX, L, C\
Salonis rep. a. 1892 (III S. 12924 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Cf, Hiero-
nymus comm. in Zach. 2, 12 (FI p. 896 ed. Fallars.): mos est in urbibus Palae-
stinae, et usque hodie per omnem ludaeam velus consuetudo servatur, ut in viculis,
oppidis et castellis rotundi ponantur lapides gravissimi ponderis^ ad quos iuvenes
exercere se soleant et eos pro varietate virium sublevare,
alii usque ad genua, alii
usque ad umbilicum, ad humeros et caput, nonnulli super verticem, rectis
alii

iunctisque manibus, magnitudinem virium monstrantes, pondus extollant. (Altulit


locum Gatti in actis minoribus acad. Lyneaeorum ser. V t. 1, 1892 p. 800.)

5175 L. Cornificius L. 1. |
Philemo pugil; |
Marcia Sex. 1. | Cleo-
pa[f]ra.
Romae (FI 101S6 vidit Fabrettiut).

5176 d. m. I
T. lotelus 1 citirva|riusS v. |
a. LXXXI, |
h. s. e. |
0. t.

b. q. f.

5176* Cirius ca|thruarius* |


v. a. XXII.
Constantinae (FIII 7415. 7414 descripsit idem qui N. S223, nescio quam recte).
— 1) Catervarios intellegit Mommsen ; supraN.SOSS: pugiles catervarios; Sue-
cf.
ton. Aug.4S: spectavit studiosissime pugiles et maxime Latinos, non legitimos atque
ordinarios modo, quos etiam committere cum Graecis solebat, sed et catervarios
oppidanos inter angustias viarum pugnantes temere et tine arte.
318 Caput XII.

Certamina poetarum.
5177 deis manibus sacrum Q. Sulpicio Q. f. Cla. Maximo domo |

Roma, vix. ann. XI m. V d. XII. Hic tertio certaminis lustro* inler ]

Graecos poetas duos et L |


professus favorem ,
quem ob teneram aetatem
excitaverat, |
in admirationem ingenio suo perduxit et cum honore dis-

cessit.^ Versus |
extemporales eo subiecti sunt, ne parent.^ adfectib. suis
indulsisse videant." | Q. Sulpicius Eugramus et Licinia lanuaria parent.^
infelicissim. f. (Supra pueri togati imago, sinistra manu
piissim. fec. et sib. p. S.

volumen tenentis,' in fastigio corona laurea. Ab utraque parte imaginis et in


volumine perscriptum carmen Graecum heroicis versibus conceptum, praecedente)
K. 2ovkniyiiov Ma^ifiov Kaigiov' Tiaiv av koyoig
\ xqriaaLto \
\

Zevg €7tiTif^(Jt)v ^HXiip


I
otl t6 aQfia edwKE Oai^ovTi. (Infra titulum
\

Latinum epigrammata duo Graeca ad Sulpicium Maximum pertinentia.)


Romae rep. ad viam Salariam haud procul a porta Collina, est in novo mu-
seo Capitolino (Inscr. Gr. Ital. n. 2012 vidit Kaibel, qui Graeca carmina tractavit
epigr. Gr. ex lap. conl. n. 618). — 1) Significatur certamen Capitolinum, cuius
tertium lustrum agebatur a. 94. De hoc agone Capitolino cf. Friedldnder Sitteng.
2 (ed. 5) p. 457 seq. S7S seq. — 2) JVon primas eum tulisse apparet (Henz.). —
3) Parentes. — 4) Videantnr.

5178 L. Valerio L. f. |
Pudenti. |
Hic cum esset anuo|rum XIII,

Romae certamine sacro


| |
lovis Capitolini |
lustro sexto ' clajritate in-

genii |
coronatus est |
inter poetas La|tinos omnibus |
sententis iudicum. |

Huic plebs univer|sa municipum His|toniesium (sic) statuam |


aere col-

lato decrevit; |
curat. rei p. Aeserninor. dat6 ab |
imp. optimo Antonino
Aug. Pi6^
Histonii (IX 2860 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) De agone Capitolino
cf. iV. S177 not. 1. Lustrum eius sextum incidit in a. 406 (Censorinus de die nat.
18, 13). —
2) Posirema (inde a curat.^ postea addita, scilicet tempore Antonini
Pii, quo Pudens natus c. a. 95 recte curator rei publicae dari potuit.

5179 C. Concordius Syria[cus eq. R., comm.* reip. |


Benevent., mu-
nerarius |
bidui, poeta Latinus co|ronatus in mune.^ pa|triae suae et^

vibus I
sibi fecit; qui vixit [
ann. LVIII m. VI d. XII |
hor. III. |
(In titulo

iuxta ut videtur posito) esterti* |


primus I
Beneventi |
studium" or[chesto-
pales® instituisti.

(

Beneventi (IX 1665 solus descripsit saec. XFII Ferusius Beneventanus).


1) Commentariensis. — 2) Munere. — 3) InsereRomae vel aliud loci vocabulum
(Momms.), — 4) Fortasse scr.: Sesterti. Agnomen sine dubio id Syriaci. 5) Studia —
Beneventi dicebantur collegia L. IX p. 157). 6) Videtur significari ge-
(cf. C. I. —
nus exercitationis praeterea ignotum. Ad athletarum collegium pertinuit titulus
Graecus prope Beneventum rep., cuius frustulum est Inscr. Gr. Ital. 691.
Titoli pertineates ad ludos. — Scaena. 319

Scaena.
5180 colonia |
P. Publiliiim |
Ingenuum |
comoedum |
propter sin-
gularem |
artis prudentiam et |
morum probitatem.
Parii (III 575 descr. Kiepert et Mordtmann).

5181 Ti. lulio Aug. 1. Mnesteri '.


I I

Romae, nunc Florentiae, ara ornata et ab utraque parte eodem titulo inscripta
(FI S0139 vidit Henzen). —
1) Fidelur etse celeberrimus tragoediarum actor, oc-
cisus a. 47 propter stuprum Messallinae, manumissus puto a Tiberio.

5181* Paris linio scaenae*.


Pompeiis scariphatum in pariete (Mau Roem. Mitth. 5, 4886 p. 146). 1) f^i- —
detur significari celeberrimus actor tragoediarum, interfectus a Nerone (cf. Proso-
pogr. Imp. R. sub L. Domitio Paride).

5182 C. lulio Aug. lib.


I
Actio' priori |
pantomimo |
cucumae^ vixit]

annis XIX et |
menses V,
Romae (FIS,5H7 Grutero misit Gutenstenius falsarius; ex schedis Zaratinii
Castellini edita est Civilla caitolica ser. 4S vol. 6, 1895 p. 474). — 1) Diversus
Aclius comoedus quem memorat Suet. Tib. 47, si quidem recte narrat Suetonius eum
a Tiberio manumissum esse. Hic potest esse manumissus a Caligula. — 2) Nescio
vtrum ad pantomimi vocabulum hoc pertineat, an agnomen sit Actii.

5183 Ummidius Actius* anicetus^ pantomimus.


C. | |
|

Puteolis (X 1946 bis ut videtur descripta saec. XFI. XFII). — 1) Libertus


fortasse Ummidiae Quadratillae, de cuius pantomimis Plin. ep. 7, 24, 5. — 2) Cf.
supra N. 4181^. Ad Actium aliquem scaenicum pertinent etiam acclamationes scari-
phatae Pompeiis in parietibus sepulcrorum extra portam Nucerinam (Roem. Mitth.
1888 p. 147).

5184 M. Ulpius Aug. lib. Apolaustus |


maximus pantomimorum, |
co-
ronatus adversus histriones el omnes scaenicos | |
artificos XII.
Romae (VI 10114 saevin<t dexcripia saec. XVI).

5185 P. Aelius Aug. lib. Pylades* pantomimus hieronica instituit.

L. Aurelius Augg. hb. Pylades'' hieronica, discipulus, consummavit.


Genuae (F77S5 semel descripta saec. XFI). 1) Pylades primus temponbus —
Augusti pantomimum tragicum instituit (cf. infra N. S197 not. S). Ab hoc principes
huius artis nomen vel agnomen Pyladis sortiti. Cf. quae exposuit Mommsen l. c; F
Friedldnder Sittengesch. 2 (ed. S) p. S68 seq. Seneca (nat. quaest. 7, 52, 5) : quanta
cura laboratur, ne cuius pantomimi nomen intercidat; stat per successores Pyladis et
Bathylli domus. Hic P. Aelius Pylades videtur diversus ab eo quem Traianus amavit
(Dio 68, 10), scilicet aliquanto iunior, ab Hadriano demum manumissus. 2) Hic —
videtur esse is quem memorant Fronto ad Ferum 1, 2 p. 11S ed. Nab, et Galenus
negl rov Ttgoyivdaxeiv ngbq ^EniysvTjv c. 6 (14 p. 652 Kuehn).

5186 L. Aurelio Aug. lib. Pyladi' |


pantomimo temporis sui primo, |

hieronicae coronato IIII, patrono |


parasitorum Apolhnis^ sacerdoti |
syn-
hodi', honorato Puteolis d. d. |
ornamentis decurionalib. et |
duumviraUb.,
auguri, ob amorem |
erga patriam et eximiam hberajhtatem in edendo
320 Caput XII.

muner. gladi|atorum venatione passiva* ex in|dulgentia sacratissimi prin-


cip. (Commodi Pii Felicis Aug.)*, |
centuria Cornelia.

I

Moimnsen vidil ectypum).


Puteolis rep. (Eph. ep. 8, 569 1) Hic videtur is

quem ad cenam vocavit Didius luUanus (Dio 75, 45), non diversiis forlasse a iuniore
eorum qui praecedunt. —
2) De parasitis Apollinis cf. infra iV. 6%1S. 3) Synhodos —
intellegitur artificum. scaenicorum sive ut appellabaniur rcSv TtSQl rov diovvaov
rsxvirdiv (cf. Gell. 20, 4). Cf. praetei-ea ad N. S082. Alii aQXi^SQslq synhodi sunt
infra N. 5490. S494 (cf. 3495). 5274. 4) Passivus idem quod promiscuus, TertuU. ad —
Marcion. 1, 7 et aUbi. Cf. supra N. 5054 not. 5: Mommsen Roem. Mitth. 4888 p. 85.
— 5) Commodi nomen erasum et postea restitutum.

5187 L. Aurelius A[p]olaustus I |


pantomimus |
Mem[/"]ius' |
Mercurio
invicto votum solvit.
I

Ad viam Appiam
inter Fundos el Formias (X 6219 semel descripta saec. XFI).
— Pantomimus hic memoratur vit. Veri 8, 40 : habuit (Ferus) et Agrippum
1)

histrionem, cui cognomentum erat Memfii, queni et ipsum e Syria veluti tropaeum
Parthicum adduxerat, quem Apolaustum nominavit ; et a Frontone ep. ad Verum 4, 2
p. 446 Nab. Idem est Apolaustus occisus a Commodo (vit. Comm. 7, 2). Idem est histrio
agnomine Mepupiq, quem memorat Athenaeus I p. 20. Cf. praeterea anth. Pal. 44, 255.
Qui in catalogo NeapoUtano Notizie degU scavi 4890 p. 41 memoratur victor Sia
navrwv A. Avq. ^AnoXavoroq, diversus mihi videtur, sciUcet aUquanto posterior.
5188 [L. l]elio Aug. lib.
|
[iMrjelio Apolausto |
[pa]ntomimo, ]

[iM^]ustalium qq., |
[Ajer]onice temporis |
sui primo, |
[co?]onia Aurelia |

[Au]g. Pia Canusium, |


d. d.
Canusii (IX 544 ter descripta saec. XVII. XVIII).

5189 [I.] Aurel[/o] |


Apolausto |
hieronico bis coronato |
et dia pan-
ton^ parasito |
et sacerdoti Apollinis, |
August.^ Capuae maximo.
In Campania, loco dicto Frignano maggiore (X5746 semel descripta saec. XVII).
— 1) Cf. N.5190. 5494; C. I. Gr. 4720. In calalogis quibusdam victorum Graecis (C. I.
Gr. 4585. 4586. 2758; Notizie degU scavi 4890 p. 44) dicc Ttdvrcav videtur significare
pantomimum; cf. CiviteUi nuovi frammenti di epigrafi relat. ai ludi AugustaU di
NapoU (atti deW Acc. nap. di archeol. XVII) p.21. 2) AugustaU. —
5190 (intra coronas tres: Ulterae quae legi non potuerunt) L. AurellO |

Apolausto Memphio |
Augg. lib., hieronicae |
coronato et ton dia pan|-
ton*, Apollinis sacerdoti |
soU vittato, archieri |
synhodi* et Augg., |
L.
Aurelius |
Panniculus qui et |
Sabanas, patrono |
optimo.
Romae (VI 40147 aUquoties descripta saec. XV. XVI). — 1) Cf ad eam quae
praecedit. — 2) Cf ad N. 5486 not. 5.

5191 L. Aurelio Augg. |


hb. Apolausto |
Memphio |
pantomimo hi|-

eronicae ter te[m]|poris sui primo, |


vittato Augg., |
sacerdoti ApoUijnis,
Herculano |
Augustah*, |
s. p. q. T.''; |
item |
ornamentis decurionatus ho-
noratO.^ |
(Supra inscriptionem, intra coronas tres) .... OQ€GTri[v\ \
• • •
|

"
TQcodaiv \
aig\ (In latere)
X . . . .
'
I
Aug., edente |
I \

Ji. Aur. Augg. lib. ApolaUs[fo] Memphio magistro. | |


(In partem superiorem

inscriptionis lateris erasam intrusa) CUrante Musonio |


lulio |
Antullo* |
pa-
trono I
municipii. |
Dedicata V[/]l id. lun. |
Anullino II et Fr[o]ntone cos.'
Tituli pertinentes ad ludos. — Scaena. 321

Tibure (XI T 42^4 vidervjit Gatti et Bormann).— 1) Tibtire (cf. IS.HOi; item
infra inter munieipales Tiburtinas). — 2) Senatus populusque Tiburtinus. —
3) Haec
postea addita. — 4) Ex vocabulis his Graecis tertia tantum pars legi potuit. Ce-
terum cf. N. S19S not.4. — 5) Principium inscriptio?iis lateris erasum; fuitibi sine
dubio nomen Commodi. — 6) Idem memoratur XIF 4262. — 7) A. 199.

5192 I
. . . . [panto]mimo \
o provecto |
[ab imp.

M.Aurel. injtonino |
[Aug. et Commodo] Caesare, |
. . . . [i;?o/atis]ti Memphi |

senioris |
urbe [i]o |
dom. a.' . .
|
. . .

f^eiis rep., iam Romae (XI 5822 vidit BormaJin; quot litterae in sir^ulis
versibus perierint, incertum). — 1) Haec leclionis non omnino certae.

5193 M. Aurel. Aug. lib. |


Agilio Septentrio|ni' pantomimo sui |
tem-
poris primo, sacerdoti synhodi', ApoIUnis pa|rasito\ ahimno Faustinae Aug., |

producto ab imp. M. |
Aurel. (Commodo)^ Antonijno Pio FeUce Augusto, |

ornamentis decurionat. |
decreto ordinis exornato, |
et allecto inter iu-
venes, |
s. p. q. Lanivinus. (In latere) . . idus Commodas |
. . [4]ehano cos.*
Lanuvii (XIF 2115 vidi). 1) Idem ut videtur Septentrio Puteolis posuit —
titulum Eph. ep. 8, 575. Idem saltatoris nomen infra N. 5238. 2) Cf N. S186 —
not. 5. —3) Cf. N. S186 not. 2. 4) Focabulum in litura restitutum. 5) Haec — —
ita saec. XVI descripsil Pighius (hodie non extant) ; videntur significari idus Com-
modae sive Augustae (Dio 72, 13; vit. Comm. 11) et consules Crispinus et Aelianu4
sive annus p. Chr. 187.

5194 M. Aureho Augg. hb. |


Agiho Septentrioni |
pantomimo sui

temporis |
primo, hieronicae |
solo in urbe coronato |
diapanton ab |
impp.
dominis nostris |
Severo et Antonino Augg., |
parasito Apolhnis, |
archieri

synodi*, llllllvir Au[</.]. |


Huic respubhca Praenestin. |
ob insignem amo-
rem eius erga |
cives patriamque 1 postulatu popuh statuam posuit, d. d.

|

Praeneste (XIF 2977 bis descripta saec. XFII). \) Cf N.S186 not.5.

5195 d. m., I
curante Calopodio locatore'. |
Theocriti' Augg. hb. |

Pyladi', |
pantomimo, |
honorato j
splendidissimis |
civitatib. Itahae |
orna-
mentis |
decurionahb. ornat., |
grex |
Romanus, |
ob merita eius |
titul.

memoriae posuit. |
temporis primus. Troadas" (muUer stans
(Inlatere) sui
in capite habens pinnas, dextra personam tenens, sin. scutum et hastam). (In altero
latere) lona (mulier stans dexlra personam altollens, sin. tenens vestem).
Mediolani (V 3889 vidit Mommsen; imaginem edid. Atil. de Marchi monu-
menti epigrafici milanesi I). —
1) Haec (iam evanida) postea scripta fuisse putanda

sunt. De locatore cf. N. 3206. — 2) Diversus videtur a saltatore cognomine, qui


vixit sub Caracalla (Dio 77, 21). — 3) Agnomen Theocriti. 4) Idem fabulae —
nomen adscriptum N. 3191.

5196 L. Acilio L. f. Pompt. Eutyche[ftj nobih archimimo, commun


mimor. adlecto, diurno parasito ApoII., tragico, comico, et omnibus cor-

porib. ad scaenam honor., decurioni quem primum omnium


Bovilhs,
adlect.* patre appellarunt: adlecli scaenicorum ex aere coUato ob mu-
nera et pietatem ipsius erga se. Cuius ob dedication. sportulas dedit
adlectis sing. X' XXV, decur. Bovill. sing. X' V, Augustal. sing. X* III,

Dessad, Inscriptiones Latinae II. 2t


322 Caput XII.

mulier. honor. et populo sing. X^ I. Ded. 111 idus Aug. Sossio Prisco et

Coelio Apollinare curatore Q. Sosio Augustiano. (in latere) ordo ad-


cos.^,

lector. (sequuntur nomina sexaginta per duo latera lapidis distributa).


In oppido agri Romani Marino, ablata sine dubio ex ruderibus Bovillarum
(Xiy 2408 fortasse non plus semel descripta saec. XV). — 1) Adlecti scaenicorum,
qui titulum posuerunt. — 2) Singulis denarios. — 3) A. 469.

5197 Gaius |
Theoros^ lux'' |
victor pantomim. |

Si deus^ ipse tua cap|tus nunc d\rte\ \


Theorost*,
a[w] I
dubitant h[owimes] |
velle imit[are] |
deum?
(In parte aversa, in medio) Theoros victor |
[
pantomi|morum. (Circa marginem)
Pyladem |
Cilicia^, j
Pierum^ |
Tiburtin., |
Hyla.' Salmacid., |
Nomium* |

Suria.
Prope Romam rep., tessera rotunda coctilis longa cent. 4 (FI 10143 vidit Hen-
zen). Buecheler carm. epigr. n. 923. 1) — Cf. infra N. 3265 not. 1. — 2) Cf. not. 6. —
3) Imperator. — 4) Scribi debuit: Theore, est (cf. Buecheler l. c). — 5) Celeberrimus
Pylades Cilix fuit^ teste Hieronymo ad a. Abr. 4993 (u. c. 752). — 6) Ad hunc videtur
pertinere inscriptio parietaria Pompeiana IV 1901, in qua dicitur lux Pompeiano-
rum. — 7) De Hyla discipulo et aemulo Pyladis egil Macrob. sat. 2, 7, 12 seq. —
8) Hunc videtur memoravisse Seneca controv. 111 praef. 10 (nomen corruptum re-
stituit Buecheler).

5198 C. Norbani |
Soricis* |
secundarum^ |
Mag. pagi |
Aug. fehcis |

suburbani', |
ex d. d. |
loc. d.

Pompeiis, hei-mae duo, diversis temporibus diversisque locis reperti, alter in


chalcidico, alter in Isidis aede,iam Neapoli (X 814 vidit Mommsen). 1) 2^(i5Qi§ —
6 nominatur a Plutarcho (Sull. 56) inter sodales Sullae senis. Ab eo
aQXi-lufJi.oq

forlasse hic non diversus, iit post morlem magistri pagi Augusti imagines eius
posuerint (Momms.), aut discipulus eius. 2) Sc. parlium. Cf. Cic. div. in Caecil. —
43, 48 cet. —
3) De pago Augusto suburbano Pompeiorum cf. Mommsen C. I. L. X

p. 89 (iam accedit Eph. ep. 8, 517).

5199 P. Cornelius P. f. Esq.* Nig[er], |


tertiarum, hic situs est, |
quoius
pietas laesit neminem. |
V.* |
Corneha Dolabellae 1. Spatale.
Romae (VI 40405 bis descripta saec. XVII). — 1) De tribu Esquilina histrio-
num cf Mommsen Staatsr. III p.445. Infra N.3212. 3219. — 2) Viva.

5200 L. Faenius Faustus |


quartar., par. Apol.'
In Nemore Aricino (cf N. 5255 seq.) rep., nunc Nottingham (XIV 4498; fVallis
Museum and Art Gallery of Nottingham Caslle p.32 n.828). 1) Parasitus Apollinis. —
5201 [/awjdatus populo, solitus mand^ta referre,

[ad/Jectus sca^nae*, parasitus Apollinis, idem


[gwarjtarum in mimis saltantibus* utilis actor.
Romae (VI 40448 descr. Smetius aliique). Buecheler cami. epigr. n. 444. —
1) Cf N.3496. — 2) Intellege fabulas salticas (Bt/e.).

5202 Q. Magurius Q. f. Fab. |


Ferox, |
his.* epidixib.* et cetaes

1 11 IIP in greg. Veturian. quae* et iunilorum, A. A.** dicavit euras' Vlll|


I

et pertic. uncinor.^ XII n. CCLIX^


Tituli pertinentes ad ludos. — Scaenici. 323

Ad aquas Aponi (cf. not.8) rep., est Feronae (V 27S7 vidil Mommten). — 1) Lusit
(vel: lusor). — 2) Cuius generit iniSel^sig (productiones ; cf. Aelian. var. hist.9,56:
ipdXxTjg 'ivTcyovo} iniSeixvvxo ; Dio 62, 2 ovze ins6el§azo ovdev, xaizoi iv .. xy
naxQldi xgayi^diav . . . vnoxgivdnevoq) intellegantur, per se obscurum; ad scae-
nam pertinere eolligi potest ex iis quae sequuntur. 3) Cum cetaes his plane —
obscuris composuerunt lahn et Mommsen, quod Patavii fuerunt ludi cetatti (sic
traditur) vel potius cetarii ab Antenore Troiano instituti (Tac. ann. 46, 21), trice-
simo quoque anno edili (Dio 62, 20), et quod Pomponius Secundus in scripto quo-
dam ad Thraseam Paetum Patavinum, qui ipse in ludis illis ''habitu tragico ceci-
nerat^ (Tac. i.c), cetaria vocabulum posuerat (Charis. p.42S K.). 4) Grex genere —
feminino adhibitum a Lucilio et Lucretio. 5) Aquis Aponi (cf. supra N. 3894. —
5894* cum not. 4). — 6) Haec plane obscura. — 7) Similes numeri etiam in aliis

litulis Patavinis, cf. Momms. l. c.

5203 d. (ascia) [m.J |


Afrodis . . |
symmele . .
.*
[
grex Ga[//.] |
Memphi
et Paridis*, P. M.' et |
Sextis administran|tibus.

I

ISemausi (XII 5547 p. 857 vidit Hirschfeld). 1) symmele . certum; potest .

fuisse symmelei. Significabatur officium quod Aphrodisius, sive Aphrodisia fuit,


in grege administravit, quale fuit symphoniaci (Momms.). 2) Nomina vel agno- —
mina histrionum quos L. Ferus ex Syria secum adduxerat (de Memphio cf. supra
N. S187 ; de Paride Veri vit. Veri 8, 7), sed quae Iralaticia fuisse notum est. —
3) Publio, Marcn? (Momms.); panto-mimorum, in mentem venerat Hirschfeldio.

5204 dis I
manibus |
Primigeni |
scaenici ex |
iactione Eudoxi.
Arelate (XII 757 vidit Hirschfeld).

5205 scaenici |
Asiaticia|ni et |
qui in eo|dem corjpore sunt, |
vivi sibi

fe|cerunt.
Viennae (XII 4929 vidit Hirschfeld). 1) Fortasse nomen habuerant a Va- —
lerio Atiatico senatore Viennensi (cf. supra N. 212 not. 2), ut coniecit Charvet
Viennensis.

5206 [M.] Aurelio Augg. lib. |


Plebeio |
electo locatori* d[m] rno,
scribae et ma^^fjjistro perpetuo cor[;)o]|ris scaenicorum L[o]ltinorum, in-

conp[ara6i]jli fide rem publ]icam ^erjenti corpor[js su]prd\ \


scripti, man-
c[ipcs] gregum do[mmorwm] Augg | |
et
I

Albani rep., nunc Romae (XIV 2299 vidit de Rossi). —


1) Locator fuit scae-

nicorum, cf. N. 5207. S208 not. 1; ilem N. S19S. Ceterum mirum est hunc dici
electum locatorem diumum, nisi forte haec separanda sunt.

5207 Q. Gavius Arnionius |


loc. scaenicorum*, vixit annis XXIllI m. VI.
!

Romae rep. prope portam S. Sebastiani (VI S819. 40095; nuper Epinal in
museo vidit Hirschfeld). — 1) Alim locator scaenicorum est VI 10092.

5208 T. Uttiedius Venerianus |


archimim. Latinus et ofi|ciahs (sic)
\

an. XXXVII, promisthota » an. |


XVIII, vixit an. LXXV, vivos sibi et |
Al-

fene Saturninae coniugi suae be|ne de se meritae. |


Alfena Saturnina an.

LL !
H. [m.y h. n. s.

Phitippis (III S. 7545 integram descr. taec. XV Constantinus Lascaris, partem


taec. XIX Heusey). — 1) Idem ut videtur quod locator tcaenicorum. — 2) a. ex-

cepit Lasc.
_ —
324 Caput XII.

5209 dis m^n. M. Ulpio Hylae archimimo diurnoS qui vix. an. | |
|

XXVI, Livia Venusta fec. coniugi b. m. et sibi posterisq. suis.


I
| | |

Romae ad viam Salariam rep. (Notizie degli scavi 1888 p. 6S). 1) Cf. —
N. S212 not. 2.

5209* M. lunius M. 1. |
Maior |
archimimus, |
ApoiUnis parasil.,
|

posit. Postumia d. 1. Cydilla.


I

Praeneste, iam Romae (XIV 2988 vidit Henzen).

5210 Aeho BuHmioni dilurno'


d. m. I
adlecto, Aeh|a lanuaria fil.

et I
Ulpia Herois con|iunx b. m. f., et sibi et |
suis, hb. Hber|tab. q. poste-
risq. eorum.

I

Romae (VI 10126 vidit Henzen). 1) Cf. iV. S196? S206? S209.

5210* Helias |
pantomim. |
hic quiescit, |
ann. XIIII. |
Sotericus fil.
]

pii[ss. fecit et] \


s[m6 ascia dedic.].
Sainte - Colombe prope Viennam (XII 1946 servavit lacobus Spon).

5211 dormi. |
Claudiae |
Hermionae |
archimimae su|i temporis pri|-

mae, here|des.
Romae (VI 10106 vidit Henzen).

5212 dis manibus |


M. Fabi M. f. Esq.* Regilh et Fabiae
|

Fabia M. et D. hb. Arete archim[tma] |


temporis sui prima diurna', fe-

c[it] I
sibi et suis, quibus legavit testa[»nenfo] |
M. Fabio Chrysanto, |

(deinde alia nomina Fabiorum minimum tredeeim) \


posterisq[Me eorum monu-
,

mentum] \
ne abahen[efMr maneatque] in famiha \
. . . ., |
Sex. Pompeio
[Sex.] I
1. Neriano . . . |
A. Cosio Iucu[nrfo] . .
|
et in eod. mon^wmenfo]
...],. camo ....
Romae (VI 10107 viderunt Smetius aliique). — 1) Cf. iV. S199. — 2) Jrchi-
mimam diumam videri quae non in certum tempus conducta sit, sed in perpetuum
diumam mercedem accipiens, ait Mommsen ad titulum Philippensem III S. 7S4S
(supra N. S208).

5213 Eucharis Liciniae 1., |


docla erodita omnes artes virgo, vixit

an. XIHI. I

Heus oculo errante quei aspicis 16ti domus, |

morare gressum et titulum nostrum perlege, |

amor parenteis quem dedit natae suae, |

ubei se rehquiae conlocarent corporis. |

Heic viridis aetas cum floreret artibus |

crescente et aevo gloriam conscenderet, |

properavit h6ra tristis fatahs mea |

et denegavit ultra veitae spiritum. |

Docta erodita paene Musarum manu, |

quae modo nobihum ludos decoravi choro |

et Graeca in scaena prima populo apparui. |


Tituli pertinentes ad ludos. — Archimimi. Mimi. Mimae. 325

En hoc in tiimiilo cinerem nostri corporis |

inf[e]stae Parcae deposierunt carmine. |

Studium patronae, cura, amor, laudes, decus |

silent ambusto corpore et leto tacent. |

Reliqui fletum nata genitori meo |

et antecessi, genita post, leti diem. |

Bis hic septeni mecum natales dies |

tenebris tenentur Ditis aeterna domu. |

Rogo, ut discedens terram mihi dicas levem. |

Romae (1 4009. VI 10096 viderunt Henzen aliique praeter paucas litteras nunc
deperditas. Buecheler carm. epigr. n. SS).
Graecis hexametris conscriptum est epitaphtum Bassillae mimae, Kaibel epigr,
Graec. 609 = Inscr. Graec. Ital. 2542 p. 704.

5214 N. Decitius N. 1. |
Sabellio mimus. U
Decitia SabeUionis |
h-
berta, uxor.
Romae (Fl 10408 semel deseripta saec. XFI).

5215 Luria Privata mima, v. a. XIX, Bleptus fecit.


| |

Roma ut videtur Feronam translata (FI 10HI vidit Mommsen).

5216 Eclogae | regis lubae* |


mimae, quae | v. a. XVIII [»».] |

Romae (VI 10110 semel descripta saec. XVI). — 1) Cf. supra N. 840.

5217 sociarum |
mimarum. |
In fr. p. XV, |
in agr. p. XII.
Romae (VI 10109 vidit de Rossi).

5218 C. Statio Gemello |


Atellano. Villia |
Secunda cont.' fec.
Romae, nunc NeapoU (VI 26806 vidit Mommsen). — 1) Contubernali.

5219 M. Annaeus M. f. Esq. |


Longinus maccus, vixit |
dulcissime
cum suis ad supremam diem. |
C. Gavius Primigenius, vix. ann. VII. |

Desine iam, mater, lacrimis renovare |


querellas,
namque dolor talis non tibi contigit uni.
Romae (VI 10105 vidit Henzen. Buecheler carm. epigr. n.4823).

5220 C. Portumius (sic) \


C. I. Helenus, (
Calpurnia Anapauma, |
nu-
gari de basilica Antoniarum^ duarum.
| |

Romae ad viam Appiam (VI SS56 vidit Henzen). — 1) Basilica Antoniarum,


filiarum Octaviae et M. Antonii, alibi non commemoratur.
__
Protogenes CIouI.' ]
suavei* heicei' situst |
mimus,
plouruma que |
fecit populo soueis |
gaudia nuges.
In agri olim Amitemini vico Preturo in muro ecclesiae (I 1297. IX 4465
vidit Dressel. Ritschl tab. XLIXg). Buecheler carm. epigr. 561. Carmen Enniana
aetate non multum posterius (Buech.). Puncta sunt formae quadratae oblongae,
1 litteramodo L modo L. 1) ClouU, — vel Cloeli (servus). — 2) Suavei(s), suavis
(Bue.). — 3) Hic.
326 Caput XII.

5222 Cn. Pompeius |


D. 1. Astipa |
daeliciae (sic) |
populi Ro.
Romae (VI iOiM'^ semel vel bis descripta saec. XVIII).

5223 d. m. Libela sc|eDicus via|rum*, v. |


a. L, h. s.


I

Constantinae (VIII 71S4 semel descripta a Costa quodum). 1) Fortasse scae-


nicus qui in viis se producebat (Momms.) ; cf. ad N. 3176 de catervariis.

5224 d. (pusr stans) m. | Aemiliae |


Irene, quae |
vixit ann. XXVI )

diebus XIIII, |
Aurelius Euty]ches stupidus* |
greg. urb. con|iugi karis-
sima (sic).

Arimini, nunc Veronae (XI 453 vidit Mommsen). — 1) S. Cf. supra N. 2178
(not. 11). 2179.

5225 I
1 Caesaris lusor |
mutus argutus
imitator |
Ti. Caesaris Augusti, qui |
primum invenit causidicos imitari.
Romae in columbario ad viam Appiam rep. (VI 4886 vidit Henzen).

5226 d. m. I
Flab. Cryseros Cocceius deri|sor se bib. conpar. sibi et
su. I
libert. libertabusque |
posterisq. eorum. (Ex altera parte) d. m. |
Fla.

Crusorote Cocaius derisor libartis libar.


| |

Romae, iam Neapoli (VI 10104 vidit Mommsen). Apparet alterum titulum
propter errores reiectum esse.

5227 d. m. Dionysio Aug. n. I


|
vernae hethologo^ vixit |
annos
XXIIX mensibus VII diebus XXIIII, |
fecit |
Dionysius Socratis |
Aug. lib.

et sibi et suis.
Romae (VI 10129 bis descripta saec. XVII; Oxonii vidit Huebner sed evani-
dam). — 1) Mimos ethologos memorat Cic. de orat. 2, S9, 242.

5228 d. m. I
positus est hic Leburna |
magister mimariorum, |
qui
vixit annos plus |
minus centum ; |
aliquoties mortuus |
sum, set sic nun-
quam.' |
Opto vos ad superos bene |
[ua]lerae.
Sisciae, nunc Pest in museo (III 5980 vidit Mommsen). 1) Similiter in epitaphio —
Aquiteiensi Bassillae mimae (cf. not. ad N. S215) est noXXdxiq iv ^vfisXaiq, aX.).' ovx
OVTO) dh d^avovay (Hersilia Caetani- Lovatelli scritti vari [1898] p. 16S).

5229 d, m. I
Cn. Vergilius |
Epaphroditus |
magister odariarius' |
a

Minerva ]
medica, vixit annos |
septuaginta et".
Romae (V1 10155 vidit Henzen). — 1) Cf. Petron. 52: puerumque iussit odaria
saltare. — 2) Lapis dicitur integer esse.

5230 C. lulio Cosco I


odariario. |
Peducaea Festa olla (sic) \ emit
de suo.
Romae, nunc Cataniae (VI 10154 cf. p. 5492 viderunt Marinius et nuper
P. Orsi).

5231 Paezusae Caes. |


ser. monodiar.', |
vix. ann. XVIIII m. IIX, 1

Euchrestus conjiugi suae b. m.


Romae (V1 10152 semel descripta). — 1) Cf. Diomed. art. gramm. III p. 492, 15
ed. Keil.
Tituli pertinentes ad ludos. — Miml. Odariarii. Choraulae. 327

5232 Heriae Thisbe |


monodiariae, |
Ti. Claudi Glaphyri' |
choraulde,
Actionicae |
et Sebastonic^e*. Terrenum sacratum long. p. |
X, lat. p. X, |

in quo condita est, fodere noH ne sacrilegium committas. |

Romae (FI 10120 vidit Henzen). — 1) Glaphyrus tihicen celebratur anth.


Pal. 9, 517 (cf. Hilhcher Jahrb. 18 p. 410). Alitis eiusdem no-
f. Phil. Suppl. vol.
minit memoratur luv. 6, 77, Unius ex his uxor potest fuisse Heria
Martial. 4, 3, 8.

Thisbe. — 2) Qui ludis Actiis, Nicopoli puto (cf. Friedlander Sittengesch. II ^


434. 574 ^ II^ p. 478. 629), et Augustalibus JSeapoli (cf ad A. 5082 not. 4) vicerit.
Alius ^Ss^aarovsixTjg est in t. Rhodio Inscr. ins. mar. Aeg. 1 647 ; atius inscr. Graec.
Sicil. Ital. 2499.

5233 *
I
Sebasmia aput Damascum* III', Actia aput
Bo[s]ltram'' II, Pythia Karthaginis* Asclepia Karthagi|ni, Severia aput Cae-
sariam I, Commodia aput Caes.^ |
Huic primum splendedissimus ordo de-
cur. Ost. I
postul. populo ob eximia[m tjpsius periti|am obsequiaque in

patria m[aa;j]ma in colo[nia] |


sua publice statua ponendam [decrevit].
Ostiae sine dubio, quamquam id non traditur (XIF 474 semel descripta ab
homine ignoto saec. Xf^III exeunte). 1) Initio fractam fuisse non traditur. — —
2) Sebasmia Damasci et Actia Bo,itrae celebrari solita nota sunt etiam ex nummis
saeculi p. C. tertii Damascenis (Eckhel 5, 551 ; Mionnet 5 p. 291 297, suppl. 8 —
p. 197—206) et Bostranis (Eckhel 5,501 ; Mionnet 5 p. 458. 585), Sebasmia Damasci
praelerea ex titulo Attico C. I. Att. 5, 129. 3) Ter (scilicel vicil ille cui titultis —
positus fuit, citharoedus puto vel tibicen). 4) Pythia Carthagine recens instituta —
memorat Tertullianus scorpiac. 6, Uvd-ia iv XaQXttyavvi;j t. Perinthius arch. epigr.
Mitth. aus Oesterr. 8, 1884, 219. — 5) Intellege Caesaream Mauretaniae, in qua
Kofifiodsia et SsovTjQSia celebrala esse praeterea sane non scimus.

5234 '
1
poetae et praec[om?]^. . . .
|
maximo chorau[/ae] |

urbis Roma[e et\


\
provinciarum [-primo], \ hieroni[cae et] 01ympioni[cae]
. . . . ,
I
Caesia
Romae in museo Lateranensi (FI 10121 vidit Michaelis). — 1) IVomen certe
eius cui titulus positus est periisse apparet. — 2) Certaminibus musicis Graecorum
etiam praecones de praemio contendisse notum est, cf. Suet. Ner. 24, cet.; Boeckh
ad C. I. Gr. 1585.

5235 L. Axius I
Daphnus |
choraules.
Romae (FI 10119 vidit Henzen).

5236 Licinia M. Crassi lib. |


Sel6ne |
choraule. |
Sekijvrj xoQccvXig.
Romae (FI 10122 vidit Henzen).

5237 .* P. LuciHus D. 1. |
Croesus, protaules.''
Romae (FI 10136 vidit Henzen). 1) Fivus, — — 2) Alii protaulae sunt FI
4719. 10135. IX 468 et in hoc t. Ephesio (Greek inscr. in the Brit. Mus. III p. 261,
672 = Dittenberger syll. ed. 2 n. 907) : "Efisvoq TiQCDXavXTjg ''ISQOxXy T(p iSlut av-
Qtazy xrX.

5238 Anteros hypaul.* |


Vedianus* Molpus' |
h. s, e,

Caetareae Mauretaniae (FIIl S. 21098 vidi ectypum). — 1) Hypaules? (voca-


;

328 Caput XII.

bulum alibi nondum repertum; tc5v vnavXovvtcjv in scaena non rara est mentio;
apud Ljicianum de saltat. 85 pantomimus aliquis furibundus xwv vnavXovvTojv
XLvl tibiam eripit, cet.). — 2) Fedii alicuius (fortasse P. Vedii Pollionis) servus
fuerat. — 3) Agnomen fortasse Anterotis.

5239 L. Mini tibicinis, |


Cassia uxor. |
L. Cassi Principis tibicinis* |

cappae^
Ameriae (XI 4424 vidit Bormann), — 1) Hic fortasse Princeps tibicen, '^ope-
ram Bathyllo solitus in scaena dare^, quem ridet Phaedrus S, 7 (Buecheler mus.
Rhen. 57, 4882 p. 555). — 2) De hoc agnomine cf. Buecheler l. c.

5240 Fulvia D, 1. |
Copiola* tibicina^, |
annos vixit XV.
Romae (VI 55970 viderunt Huelsen et Vaglieri).Idem cognomen in — 1)
artifice scaenica Plin. h. n, 7, 458, — 2) Sic (cum apicibut supra utramque \).

5241 (tibiae duae, altera recta, altera curva; norma eum perpendiculo
ascia) d.m. |
Q. Appeus Augu|rinus Q. Appeo |
Eutychiano pa|tri oplimo et

Ce[sernia INicefo]ris marito dul[cissimo, calamau|Iae' Aponesi^, |


v. v. f.'

Prope Monselice (non longe ab Ateste, Paduam versus) loco dicto S. Pietro
Montagnon (Prosdocimi Notizie degli scavi 4896 p. 547). 1) SvQiati^g est in t. quo- —
dam Ephesio (cf, ad N, S257). —
2) Intellege: qui ad Aquas Aponi (cf, supra
N. S202 not. S) artem exercebat. 3) Vivus vivis fecit. —
5242 C. Asinius |
Nymphius |
citharoedus |
\vix.] an. LXXVL
Romae (VI 40125 vidit Henzen).

5243 dis manibus. |


Amphion ^ C. Salari |
Capitonis citharoed., |
vixit

ann. L. Zelhus^ fralri piissim.


1
Hic situs est. |

Romae (VI 40424^ semel descripta saec. XVI). luxta extabat titulus VI 40424^
ab eodem Zetho contubernali, filio, vicario positus. 1) Nota nomen aptum ci- —
tharoedo. —
2) Saepe Zethi et Amphionis nomina fratribus indita (IX 6442. X 40S8.

4447. XIV 2538 cet.).


Alius citharoedus est XII 4925.

5244 d. m. I
Auxesi |
citharoedae |
coniugi optimae, |
C. Cornelius |

Neritus |
fecit et sibi.
Romae (VI 4042S aliquoties descripta saec. XV. XVI).

5245 Pothus I
psilocithar.* palmaris^

|

Romae (VI 40440 vidit Henzen). 1) /. e, xpikoxi&aQioz^g. Ludis Capitolinis


a Domiliano institulis praeter citharoedos etiam psilocitharistae certabant, teste
Suet. Dom. 4, item multis locis in Graecia (Inscr. Graec. sept. I 44S4 BuU. de =
corr. hellen. 44, 4890 p.494; cet.). —
2) Fortasse palmarius, qui rettulerat palmam.

5246 M. Licin[«]us D. 1. Mena curator iterum de |


sua pequnia re-
ficiundum curavit |
[decjurionum sententia synhodi^ m.* psaltum^ |
Mag.": |

Q. Magulnius Q. 1. Eudox., |
C. Clodius D. 1. S[3/]nistor, |
D. Nonius D. 1.

[G]or[^]onius^ |
Decur.: |
M. Licinius D. 1. Mena, |
L. Critonius L. L
Antiochus, |
P. Tremelius P. l. Asclepiad.— |
P. Obulcius D. 1. Demetrius. |

(sequuntur alia nomina viginti septem, in his) L. AurellUS L. I. Maec. , [


L.
Tituli pertinentes ad ludos. — Tibicines. Citharoedi. Psaltae. Musicarii. 329

Maelius L. f. Maec^ |
(in fine) Q. Magulnus (sic) Q. 1. Eudoxus, |
C. Colo-
dius (sic) D. 1. Synistor, |
D. Nonius D. 1. [6?]or[(/]o[wjMs].

Romae intra urbem ad veterem viam Labicanam rep., litlerit liberae rei
publicae (Bull. arch. eomunale 4888 p. 409 vidit Gatti). 1) De synhodi vocabulo cf. —
supra N. S082 not. 5. Svvodoi xdiv xpakxdiv sane praeterea non notae. 2) Magnae. —
— 3) Intellege: xwv xpa?.X(5v. — 4) Magistri. — 5) Corconius traditur. lidem
magistri redeunt in fine catalogi. — 6) Nota ingenuos cognomine carentes, libertos
trium nominum omnes.

5247 decurionum Coccei 1., curat.* |


Slratone comoedo, |
Ibyco
psalte, Modesto |
dispensatore, Chresto sumptuar.^ |
Tarentino sumptuar. |

In fr. p. XL, in agr. p. XL.


Romae (FI 10100 aliquoties descripta saec. XFI). — 1) Curatoribus. — 2) Cf.
supra N. 1S14 not. 4.

5248 Licinia C. 1. Erot[ts] |


spaltria (sic) Muren[ae] |
et ministra in

i[amilia?].
Roma Firmum Picenum allata (VI 10158 vidit Mommsen).

5249 ossa Iconium 1., psaltria.


I |

Romae (FI 10137 vidit Henzen).

5250 Alcimas Zmurneus', tubocantius". | |

Romae, iam Parisiis (V1 10149 viderunt MomTnsen et Hirschfeld). 1) Smyr- —


naeus. —
2) Ludis Graecis aaXmyxxdiv quoque certamina commitlebantur (Seneca
ep. 76, 4 cet). Cf. Friedldnder Sittengesch. IIP p. 298 not. 2. Tubicines in theatro
memorat luven. 10, 214,

5251 d. m. I
Philotas Talli (sic) \
erosalpistes *.
|
Lamedon |
filius fecit

et Romana fiha.

Romae (VI 10150 vidit Henzen). — l) Id est IsQoaakmyxx^g (Hens.). Cf.

C. I. Gr. 2985: IsQoaaXnixxriq, W.Vfzmovslxrjg.

5252 Ti. Claudius Corinthus |


musicarius ParidisS |
sibi et suis.

Romae in monumento familiae Marcellae (VI 4434 vidit Henzen). — 1) Ti-

bicen, ad quem sallavit Paris pantomimus (Momms.); cf. ad N. 3259.

5253 d. m. s.
I
M. LaeHo Africano |
M. LaeHus Africanus |
et Flavia

Optata parentes 1 b. m. f., |


Hoelochari*, |
qui vixit annis XXI m. VI d. X. I

Musicus incanere, docte cantare solebat |

acceptusque nimis multis magnifico ingenio^ |

receptus inter fautores prior, |

celebri favore artem exponens suam |

ut quivis dederet aures suas mirifico ingenio |

super canentis carmine doctiloquo. |

Romae in columbario ad viam Salariam rep. (VI 7946 vidit Henzen. Bue-
cheler carm. epigr. 1SS7). —
1) Vocabulum in margines sinistrum et dextrum re-

iectum (hic lioelo, illic chari^, signum sine dubio defuncti. Hylochari signum est
VI 1100S. — 2) Pentameter, subiato aut que nimis aut multis. In sequentibus quo-
.

330 Caput XII.

que versus facere voluit scriptor, de quibus cf. Buecheler l. c. Praeterea nota
acrosticho n (Marcus).

5254 d. m. I
Calocaero |
vernae dulciss. |
et musicario |
ingeniosis-
simo, I
qui vix. ann. XV, |
bene merenti fecit |
Daphnus.
Romae (VI 9649 viderunt Smetius aliique).

5255 Martialis hic s. e. s. (sic) \


v. anos (sic) II), |
Semnos syponia-
cus' fecit.

I

2U0i vidit Purgold)


Caesareae Maurelaniae (FIII 1) De symphoniacis cf.

Friedlander Sitteng. III^ p. 50i. Symphoniacos qui sacris praesto erant habes —
supra N. 4966 et fortasse etiam XII 5548.

5256 Scirtus symphoniacus CorneHanus'.


| |

Romae rep. in monumento Statilionim ad portam Praenestinam (FI 6536 vidit


Henzen cum amicis). — 1) Appellatus a Cornelia vxore ut videtur Statilii Tauri.

5256* diis manibus |


Primigenia |
sinponiaca*, |
ann. XXV.
Prope Alicante Hispaniae, ubi fuit Lucenlum (II 5465 bis descripta saec. XFIl).
— 1) sinproniaca alterum apographum.

5257 Ti. Claudius |


Oui. Macedo |
ph6nascusS |
sibi et |
Stlacci^e Dig-
n^e I
uxori su5e.
Apud Albam , iniellege Albano oppidum agri Romani (XIF 2500 bis ut vide-

tnr descripta saec. XF. XFI). — 1) Phonasci memorantur in titulis Graecis


artificum scaenicorum C. I. Gr. 5208 (Smyrnae)
A. III 429, Dittenberger- , C. I.

Purgold Inschr. v. Olympia n. 257 : vno (po)vaaxov xov dslva. Cf. praeterea Farro
sat. Menipp. fr.548 Buech.; Suet. Avg.84, Ner.2S; Quint. inst. 41,5,19. Fried-
Idnder Sittengesch. IIP p. 514.

5258 d. m. I
pueri Septentri|6nisS annor. XII, qui |
Anlipoli in

theatro |
biduo saltavit et plajcuit.
Antipoli (XI1 188 vidit Hirschfeld). — 1) Idem artificis nomen supra n. 3195.

5259 C. Asinio Olympo |


saltatori |
v. a. XI d. XXX |
fecerunt |
Asi-
nius Olympus (
et Asinia Doris |
filio b. m.
Romae (FI 10142 vidit Henzen).

5260 Thyas saltatrix |


Metihae Rufinae ', |
vixit annis XIIII. |
Thala-
mus sponsae suae.
Carlhagine in eodem sepulcreto in quo N. 1486 (FIII S. 12923 vidit Schmidt). —
1) Femina ex nobilitate Romana ut videtur, cf. Prosopogr. Rom. s. v. Aliae sal- —
iatrices sunl FI 10145. 10144.

5261 dis man. INaidi Caesaris vernae |


ex numero pyrricheS v. a.

XXV m. II d. uno, |
Onesimus Caeseris (sic) n. coniugi b. m. |
fecit et

sibi et suis posterisque eorum.


Romae (FI 10141 vidil Henzen). — 1) Cf. Apul. met. 10, 29, cet.; Friedlander
Sitteng. II ^ p.374.

5262 Phoebe Vocontia' I


|
emboharia^ artis |
omniuai erodita. |
Hunc
fatus suus pressit, ]
vixit annis XII. ||
(a dextra) v.' P. Fabius P. D. 1.
j

Fauslus. 1 (a sinistra) v.'' Pompeia Cn. 1.


I
Sabbatis.
Tituli pertinentes ad ludos. — Symphoniaci. Saltatores. Emboliariae. 331

Romae {FI 40127 vidit Henzen). — 1) Indicaiur ofigo. — 2) Cf. Plin. h. n.

7, 1S8 Galeria Copiola emboliaria reducta est in scaenam etc. Cic. pro Sest. 54, 116,
ad Q. f. S, 1, 7, 24. Pompeiis in pariete basilicae dicitur scriptum fuisse: Oppi
emboliari, far, furuncule (If^ 1949). — 3) Fivus, 4) viva.

5263 Sophe |
Theoroba|thylliana*, |
arbitrix* |
imbolia|rum'.
Romae rep., tessera ossea (FI 10128 vidit de Rossi). — 1) Theorobathylliani
potuerunt dici asseclae Theori et Bathylli pantomimorum (Theoriani memorantur
in dislicho scariphato in pariete basiUcae Pompeianae, IF 1891 Buecheler carm. =
epigr. 926). De Theoro cf. supra JS. S197 ; de Bathyllo Tac. a. 1, 54, Dio 54, 17 cet.

— 2) Fortasse idem quod arbitra. — 3) Emboliarum.

5264 d. m.
immatura quies quos apstulit hic siti sunt tres,

mater cum parvis pignoribus geminis.


Pollia Saturnina parens triginta per annos
vixit et enituit docta sonare mele.
5 Octo puer Titius, proles cito rapta, Philippus,

et fratri tenero karior una soror,


Aelia Saturnina, abiit uno insuper anno,
nec saltus vitam protulit aut choreae.
Romae (FI 10151 semel vel bis puto descripta saec. XV). Buecheler carm.
epigr. n. 1282.

'
5265
tluxa aut syrmata Bacchici coturni,
hic Phoebus fuit, hic superbus Euhan.
Plaude islis, populare volgus, umbris,
si sum dignus adhuc favor[e] vestro,

si post praemia rixulasq. [«es]tras


ut tiro ac rudis in quiete v[jua]m.
Puteolis, nunc Neapoli (X 1948 vidit Mommsen). Buecheler carm. epigr. 1510.
— 1) Praeter alia nomen artificis scaenici desiderari apparet (Buech.).

5266 luha Mimesis subornlatris (sie) •


lonici et Cano|nis, hic sita

sit, quae^ annis XLIIX; tibi et tuis t. 1.^


vi|xit

|

Caesareae (Cherchel) Mauretaniae (FIII 9428 JFilmanns vidit ectypum).


1) Subomatricem hanc ad scaenam pertinuisse coniecit Momms. 2) Terra —
levis (sil).

5267 Tov oo<pbv I


kv avdqaaiv \
Eiwvr/.ov \
avd^ga /nilyiaTOv
K6iv\tov 'lovhov MeLlriTOV \
ol TSXvelTai^ \
avid^rjy.av. \
I

Q. lulius Faen|tius alumnus |


cum artefici|bus* posuit. (in latere) KoivTog
'lovXiog I
MeiXrjTog \
twv xaTaeiiQcoaa \
Ttj tiq. C xaA. Muqt.
Romae (FI 10091. Inscr. Graec. Ital. 1092 titulum frontis viderunt Henzen
et Kaibel). — 1) Arlifices sive technitas scaenicos intellegit Henzen, fortasse recte.
Kaibel marmorarium putat fuisse lulium Miletum, cum in alia inscriptione, quam
332 Caput XII.

idem lulius Miletus sibi posuil (VI 10091 not. = Inscr. Gr. Sicil. Ital. 1095 = Kaibel
epigr. Gr. 920) scriptum sit: fiaQ/jiaQiiov ro ysvog a(5t,e, SeQam.
5268 d. [m.] s. I
Hermippo |
Aug. lib., proc. |
scaenicS Ulp. |
Amanda
et Ulp. I
Primitiva patr. |
b. m. posueruut.
Romae, nunc Bononiae (FI 10088 vidit Bormann). — 1) Scaenicorum.

5269 M. Vipsanius |
Narcissus |
rogator ab scaena.
Romae (VI I009i vidit Herzo^).

5270 L. Marius Auctus |


denunttiator' ab |
scaena Graeca.
Roma ut videtur Velitras et deinde JSeapoUm adlata (VI 1009S viderunt
Mommsen et Fiorelli). 1) Sic — Fiorell.

5271 L. Succ6nio L. f. Pal. |


Prisco Illlv. i. d., q. a.\ |
omnium
corpor. patr., |
item Trebis decur., pont., |
Illlvir. i. d., patron. mun., |

decuriae IIII scabillar. |


veteres a scaena^ |
amantissimo sui, |
ex aere
conlato. H. a. i. r.^

Olim Montefalco prope Mevaniam (Bevagna) Umbriae, iam Trebiis (XI S0S4 »=
Orell. 2645 vidit Bormann). —
1) Quattuorviro iure dicundo, quaestori aerarii.

2) Collegia scabillariorum memorantur etiam in titulis urbanis (VI 6660. 1014S —
10148. 55191. 55194 = Notizie degli scavi 1888 p. 186.
VI 55971, item supra D/. 1911
V. 4) et Puteolanis (supra N. 553. ad scaenam pertinuerint, non X 1645. 1647). Num
semper apparet. De scabillo cf. Friedldnder Sittengesch. IP p. 409 not. 6. III^ p. 503
not. 2. —
3) Honore accepto impensam remisit.

5272 M. Septimio |
M. f. Hor. |
Seplimiano |
equo publ., Illlvir. i.

d., I
praef. fabr. Romae, |
dec. IIII scamillar.' |
operae veteres |
a scaena,
patrono, ob |
merila eius. |
L. d. d. d.
Spoletii (XI 4815 = Grut. 467, 7 vidit Bormann). — 1) Non videntur diversi
fuisse a scabillariis. Cf. N. 3271.

5273 operae urb, scabillar. :


|
Q. Honorius Anteros, |
L. AuQdius L.
\. Utilis, I
(sequuntur alia nomina plus viginti).
In S. Pelini ecclesia, quo loco fuit Corfinium (IX 5188 vidit Nissen, sed evani-
dam, descripsit saec. XVI Accursius).

5274 L. Sammio L. fli. Vol. |


Ae[m]i[/i]ano eq. publ. |
b[a6cn]ti,

allec. in V |
de[cM]r., luperco, flam. |
provinciae Narbonenjsis, praef. co-
hortis II I
Hispanae Vasconum |
civium Romanorum, |
L. Sammius Mater-
nus alumnus L. Sammi Eutyci, |
archiereus synhodi*.
I

Nemausi (XII 5185 vidit Hirschfeld). — 1) Archiereus videiur fuisse Sam-


mius Matemus eiusdem synhodi quae Nemausi posuit titulum supra N.S082; fuit
igitur artifex scaenicus, similiter ut sacerdotes et aQXiSQSZg synhodi quos habuimus
supra N. 5186. 3190. 3195. 3194. In huius ut videtur L. Sammii honorem videtur
esse factum decretum Graecum cuius frustula reperta sunt Nemausi (Inscr. Gr. Sicil.
Ital. 2497^. 2498).

5275 (in plintho statuae marmoreae togatae) C. FundiUus DoclUS Apol-


linis parasil.' (In scrinio seulpto ad pedes eiusdem slatuae) C. Fundilius Doc- |

tus I
ApoUinis |
parasitus^
Tituli pertinentes ad ludos. — Apparitores a scaena. Agitatores. 333

In I\iemore Aricino rep. (XIV 4275 ed. Tomassetti Notizie degli scavi 4887
p. 197). — 1) Reliqui quos novimus parasitos Apollinis scaenae dediti fuerunt
(supra N.5186. S189. 3193/4. 5196. 5200. 5209*); quod de hoc non ita certum.

5275* (in plintho hennae muliebris) Fundilia C. f. Rufa patrona |


DoCti.
Nemore Aricino rep., iam Nottingham in museo (XI f^ 4199; Harry
/n Wallis
Muxeum and Art Gallery of NoUtngham Castle tab. I).

5276 deo Tute|lae Aemilius |


Severianus |
mimographus |
posuit.
Tarracone (II 4092 aliquoties descripta saec. XFI. XFII).

Circus eiusque factiones.


5277 [/"ajctionis prasinae.
Romae rep. in campo Martio, ubi dicitur via de' Banchi vecchi, fistula plumbea
(XF72S4 vidit Dressel). —
Stabula quattuor factionum in campo Martio memorat
Notitia urbis reg. IX. Aedificaverat ea Fitellius (Tac. hist. 2, 94). Stabulum fac-
tionis prasinae memorat Suet. Cal. 55. Ad hoc stabulum videtur pertinuisse haec
fistula, quam Dressel indicat factam saec. I medio vel exeunte.

5278 Fuscus cursor prasini', vix. ann. XXIV, vicit Rom. LIII, ad | |

deam Diam IP, Rovillis V, una palma rev.* bis eandem vicit. Hic om-
| |

nium cursor. primus qua die missus est vicit stat.®


|
C. Cestio M. Ser- |

vilio cos.' I
Machao' conser. memoriae causa.
Romae rep., ad viam Salariam ut videtur, tabula pai^va marmorea (FI S5950
descr. Faglieri Notizie degli scavi 1894 p. 280, cf. Friedlander Sittengesch. II ^
p. 525). — 1) Prasinae factionis antiquissima 7nentio. — 2) Significantur ludi a
fratribus Arvalibus ad lucum deae Diae (cf. supra N. 5057 noi. 7, iiem N. 250
not. 25), 3) ludi genti luliae BoviUis editi (Tac. ann. 15, 25). — 4) Revocatus;
cf infra N.5285 (not.5). 5284; Friedldnder Sitleng. IP p.457. 5) STAT vel —
STA lapis, teste imagine ediia Notizie l. c. Quid subsit, incertum (vix licebit cogi-
tare de stadio). 6) A. 55. — —
7) Fortasse idem quem. memorat Dio 59, 9.

5279 A. Antonius Albanus |


cursor et supra |
cursores |
factionis
prasinae. j
Trebonia Tertulla |
posuit.
Romae in via Salaria (FI 55944 = Notizie degli scavi 1886 p. 568 vidit
Gatti).

5280 Gigas 4git. I


facti6nis |
prasinde, |
vicit palmds in biga |
...XXVI,
maiores II, |
[J5o]viUis^ I. ||
A. Antoni[o] |
Adrasto |
agitatori |
factionis J

prasinae.
Romae rep. ad viam Salariam (FI 55946 = Notizie degli scavi 1886 p. 585
vidit Gatti). — 1) . .VIILIS exceptum est (supplevit Huelsen collata N. 5278).

5281 d. m. Muscloso» a. f. r.*, nai. Tuscus, vic. pal." DCLXXXII,


a.* III ,
p.* V, V.' II , r.' DCLXXII , Apuleia Verecunda coniunx m. c. p.'
Romae (FI 10065 semel descripta saec. XF, accurate ut apparet). — 1) Di-
versus Pompeius Musclosus, qui agitavit in factione prasina, qui memoratur infra
N. 5287 v. 19. — 2) Agilatori factionis missatae. — 3) Ficit palmas. — 4) Albata
(factione), 5) prasina, 6) venela, 7) russata. — 8) Memoriae causa posuit.
334 Caput XII.

5282 d. m. I
Epaphroditus |
agitator f. r.*, |
vic. CLXXVIII, et |
at

purpureum |
liber.^ vic. VIII. |
Beia Felicula |
f. coniugi suo |
[b.] merenti.
Romae (VI i0062 vidit Bormann). — 1) Factionis russatae. — 2) Post liber-
tatem acceptam fuit apud factionem purpuream quae, instiluta a Domitiano (Suet.
JDom. 7, Dio 67, 4), non multum duravit (cf. Friedldnder ap. Marquardt Staatsverw.
IIP p. 318).

5283 Carisia Nesis D. 1.

Scirtus* agitator faction. albae


a. p. Chr. iS L. Munatio et C. Silio cos., quadr.'' vic. I sec^ I ter.* I.

a. p. Chr. 14 Sex. Pompeio Sex. Appuleio cos., vic. I sec. I ter. II.

a. p. Chr. 1S Druso Caesar. C. Norbano cos., vic. I sec. II ter. V.

a. p. Chr. 16 Sisenna Statili. L. Scribonio cos., vic. II r. P s.' V t.* V.


a. p. Chr. 17 C. Caelio L. Pomponio cos., vic.II r.P s.MIX t.^VI.
a. p. Chr. 18 Ti. Caesare III Germanico Caesar. II cos., sec. VII ter. XI L
a. p. Chr. 19 M. Silano L. Norbano cos., r. P s. V ter. V
a. p. Chr. 20 M. Valerio M. Aurelio cos., sec. III ter. IIII.

a. p. Chr. 21 Ti. Caesare IIII Druso Caesar. II cos., sec. II ter. V.


a. p. Chr. 22 D. Haterio Agrippa et Sulpicio cos., sec. III ter. IV.

a.p. Chr.23 C. Asinio C. Antistio Vetere cos., r. I* s. I ter. V.

a. p. Chr. 2i Ser. Cornelio Cethego L. ViselHo cos., sec. I ter. IIII.

a. p. Chr. 25 Cosso CorneHo Lentulo M. Asinio cos., ter. II

sum. sum.® quadr. vic. VII, revoc. IIII, sec^ XXXIX, ter.*| LX; et
iustitiale' I, seiuges IP,
Romae ad viam Latinam rep. (Fl 10051 vidit Henzen). — Fortasse M. Livius 1)
Scirtus, cuius liberti VI 2288 (cf VI 52471 = Bull. comunale 1886 285 1289). p. n.
21414. — 2) —
Secundas (tulit).
Quadriga. 4) 3) 5) — Tertias. — Revocatus semel.
— 6) Summa summarum. —
7) Hoc obscurum (significari missum, quo non con-
stiterat de victoria, coniecit Henzen). 8) Cf. N. 5287 v. 7. —
5384 [agitator] \
factionis \en[etae, dec.] \
Appio Annio Ga[Wo] j

L. Verulano SWer[o cos.] \ |


X k. Septembres. Vic[rt] j
quadri.^ XLVII, se-
cund.3 CXX[X/]^ I
tertias CXLVI; bigas yic[it] \
VIIII, secundas IIX,
terti. IIX; |
adgente* quadrig. vicit II, |
revocatus II, instauratiam® |
ter-

tias I: ad honore veni.' |


CCCLIIIL® Vixit annis XXV. |
Fecit (
Crispina
Meroe.
Romae, iam Veronae (VI 10055 vidit Momvisen). — 1) Consules fuerunt tem-
poribus JSeronis extreniis; de Annio Gallo cf. Tac. hist. 1, 87. 5, 19 cet., de Verulano
Tac. a. 14, 26. 15, 5. — 2) Quadrigas. — 3) Secundas (tulit, scilicet item certa-
minibus quadrigarum). — 4) Cf. not. 8. — 5) Non intellegitur. — 6) Intellege:
instauraticio die. 7) Venit. — —
8) /4pparet connumerari viclorias vel honores
hucusque eiiumeratos; unde sequitur numerum secundarum quas certamine quadri- ,

garum tulerit agitator ille, fuisse CXXXI (47 -{- 151 -{ 146 -\- 9 -^ 8 -{- 8 -^ 2 -^-
2 +
/ == 554).

5285 Crescens agit. |


factionis ven., |
natione Maurus, |
aQnorum
:

Tituli pertinentes ad ludos. — Agitatores. 335

XXII.* I
Quadriga primuni |
vicit L. Vipstani6 |
Messalla cos.^ natale |
divi

Nervae^ niiss. XXIIII*, |


equis his: Circio, Accep|tore, Delicato, Cotyno. |

Ex Messalla in Glabri{onem cos.'^ in natale |


divi Claudi" miss. ost. |

DCLXXXVI', vicil XXXXVII: |


inter sing.« vic. XIX, binar. 1
XXIII, tern. V»;
praemiss.*" I, |
occup. VIII, eripuit XXXVIII." |
Secund. tulit. CXXX; tert.

CXI. I
Quaest. ret. m |XV| LVm ]
CCCXXXXVI.
Romae rep. in via della Pace (Fl iOOSO vidit Henzen; imago est Bull. comunale
1878 tab. XII , adiecto commentario quem conscripsit Hersilia Lovatelli). 1) Ap- —
paret Crescentem cum agitaverit ab a. 116 ad a. 124 (not. 2. 5), agitare coepisse annos
natum tredecim. —
2) A. 115. —
3) S Nov., tesUbus factis Philocalianis et Sil-
vianis (C. I. 2 p. 278).
L. I ed. —
4) Missu vicesimo quarto, id est postremo (cf.

Friedlander ap. Marquardt Staatsverw. III^ p. 515). 5) A. 124. 6) ^ Aug. — — —


7) Missus ostio sexcenties octogies sexies (tot certaminibus interfuit; cf. N. 5287
not.8). — 8) Intellege: inter victorias quadraginta septem fuerunt undeviginti quas
reportavit certaminibus singularum quadrigarum (in quibus quattuor facliones

singulis tantum quadrigis certaverunt). Cf. N. 5287 v. 7 (not. 11) et v. 14 (not. 44). —
9) 19-\-2S-\-S — 47. —
10) Praemissu? (Momms.). Praemissit? (Friedldnder Sitten-
gesch. II ^ p. 472). Cf N. 5287 not. 36.— 11) 1-}.8-\-38=- 47.

M. Aur. Polynices nat. verjna', qui vixil ann. XXIX mens. |


IX die-
bus V, qui vicit palmas |
n.* DCCXXXIX, sic: in russeo n.' |
DCLV, in

prasino LV, in venejto XII, in albo n. XVII; prae|mia XXXX' n. III,

XXX* XXVI, pura" n. XI; octoiug." n. VIII, dec.'' n. |


VIIII, seiug.

n. III.
2.

M. Aur. Mollicius Tatianus |


natione verna, qui vixit ann. |
XX mens.
VIII diebus Vll, qui |
vic. palmas n. CXXV, sic: in rus|seo LXXXVIIII, in

prasino XXIIII, 1
in veneto n. V, in albo n. VII; [
praemia XXXX^ n. II.

.3.
(sub ambabus inscriptionibus)
d-Qiipe TtdxQj] 'Paifif] ylvxog rjvioxog JloXvveUr^g |

vh dvo) MaxttQiv'^ Tariavov ts Adaiv. \

[l.ioiQ]r d' €v GTadioLGiv dyaA/.oi.i£v[ovg] g


[ilQ^Tiaoev lo^ivfioQovg' rig (pd-6v[ov
[&a]QoelTOv dvo nalde' ted-vr^/ie ........ vio),

[zotjvov e7C€i (xeQOTtiov ndot ix[eveL io TeXo]g.


Prope Ro7nam ad viam Praenestinam sub duabus statuis (?) aurigarum (Fl
10049 =
Inscr. Graec. Sicil. Ital. 1474 servavit Sirmondus). 1) Natione verna, —
i. e. ex plebe urbana. 2) Numero. — 3) Quadragenaria (ad —
sestertium quadra-
gena milia), 4) tricenaria. Eadem praemia maiora appellantur N. 5287 v. 7.

5) Apparet minora praemia significari; de praemiis quindecim
milium sestertium
cogitavit Friedldnder Sittengesch. II ed. 5 p. 456, ed. 6 p. 501. — 6) Octoiuge.

7) Decemiuge. — 8) Macarium sig7ium Polynicis fuisse putat Kaibel, qui de car-

7nine egit mus. Rhen. 54, 18^9 p. 190.


336 Caput XII.

5287 [C. Appu][eius DioclesS agitator factioDis russatae^ |


(2) [na-
t]ione Hispanus Lusitanus, annorum XXXXII mens. VII d. XXIII. | (3) [Pri]-

mum agitavit in factione alb. Acilio Aviola et Corellio Pansa cos.^ |

(4) [PnmMJra vicit in factione eadem M'. Acilio Glabrione C. Bellicio


Torquato cos.'* | (5) [PJrimum agitavit in factione prasina Torquato Aspre-
nate II et Annio Libone cos.® Primum vicit
|
(6) [in faction]e russata
Laenate Pontiano et Antonio^ Rufino cos.' Sumnia: quadriga agitavit

missus ostio fin CCLVIF,


annis XXIIII, (7) [vicit MCCC]CL\\l^ a ]

pompa CX.'° Singularum" vicit ooLXIIII •', inde praemia niaiora vicit
LXXXXII", XXX^^ XXXII, ex his seiuges^« III, XXXX" XXVIII, (8) [ex |

his seiuge]s^^ II, L*^ XXVIIII inde septeiuge 1; LX" III. Binarum^" vi-

cit CCCXXXXVIF', trigas'' ad -H^ XV^ IIII. Ternarum vicit LV\ Ad


honorem venit 00 ^' |
(9) . . . . [tulit BCCCLXI, tertias DLXXVI.
sjecundas
quartas ad iiS 00 l^, frustra exit ooCCCLP^ Ad venetum vicit X^', ad
albat um vicit LXXXX F^ inde'' ad fiS XXX" II. (10) [Rettulit quaest]um^^
m CCCLVIII LXIII CXX^^ Praeterea bigas ik^
|

vicit III, ad albatu'* I

ad prasinu IP^ Occupavit et vicit^ DCCCXV^», successit et vicit"" LXVIP», |

(11) [praemisit et vict]t^ XXXVF*, variis generibus vic. XXXXIP^ eripuit


et vicit'' DII^* prasinis CCXVI venetis CCV albatis LXXXP». Equos cen-
tenarios fecit n. VIIII et ducenar. V \

(12) Insignia eius. j

(13) to sibi, quo anno primum quadrigis victor exstitit bis,


eripuit*' bis. Actis*' continetur, AviUum Teren " factionis suae pri-
mum omnium vicisse ooXI, ex quibus anno uno, plurimum vinceodo
vicit
I
(14) [. . . . singularum . . ., at Diocles quo an]ao primum centum
victorias consecutus est, victor CIII, singularum "" vicit LXXXIII. Ad-
huc augens gloriam tituh sui praecessit Thallum" factionis suae, qui
primus in factione russata | (15) [at Z>«oJcles omnium
agitatorum eminentissimus, quo anno aheno principio''^ victor CXXXIIII,
singularum vicit CXVIII; quo titulo praecessit omnium factionum agita-

tores, qui unquam |


(16) [certaminibus ludorum ci] rcensium interfuerunt.
Omnium admiratione merito notatum est, quod uno anno alieno prin-
cipio, duobus introiugis Cotyno et Pompeiano, vicit LXXXXVIIII, LX"
1, I IIII, XL 1, XXX" II.
I
— (17) lfact]\onis prasinae,
victor QoXXV, primus omnium urbis conditae ad liS L^® vicit VII, Diocles

praecedens eum introiugis tribus Abigeio Lucido Parato L vicit VIII.


|

(18) [Item praecedens Cjommunem Venustum Epaphroditum tres agita- ,

tores miharios factionis venetae''^ ad ilS L vicissent XI, Diocles Pom-


peiano et Lucido, duobus introiugis L vicit | (19) [X//''*]

factionis prasinae, victor ooXXV, et Flavius Scorpus"®, victor II XLVIII,


et Pompeius MuscIosus®°, victor III DLVIIII, tres agitatores victores VI
DCXXXIFS ad xiS L vicerunt XXVIII, |
(20) [at Diocles omnium agitato-
"

Tituli pertinentes ad ludos. — Agitatores. 337

rum emijnentissimus, victor ooCCCCLXlI", L vicit XXVIIIL — Nobilis-


simo titulo Diocles nitet, cum Fortunatus factionis prasinae, in victore
Tusco victor CCCLXXXVI, L vicit IX, Diocles (21) [m Pompeiano vic- |

tore^' victo]v CLII, L vicit X, LX I. Novis coactionibus" et nura-


quam ante titulis scriptis Diocles eminet, quod una die seiuges ad IIS XL
missus bis, utrasque victor eminuit adque amplius |
(22)

suisque, seplem equis in se iunctis, numquam ante hoc numero equorum


spectato", certamine ad -IfS L in Abigeio victor eminuit et sine flagello
alis certaminibus ad US XXX j
(23) [vicit\ um
visus esset his novitatibus, dupHci ornatus est gloria. — Inter miliarios
agitatores primum locum oblinere videtur Pontius Epaphroditus factionis

venetae, |
(24) [qui temporibus imp. nostri Anto]mm Aug. Pii solus victor
ooCCCCLXVII, singularum vicit DCCCCXI, ad" Diocles praecedens eum,
victor ooCCCCLXII, inter singulares"* vicit ooLXIIII. Isdem temporibus |

(25) [Pontius Epaphroditus eripuit] et vicit CCCCLXVII: Diocles eripuit et


vicit DII". Diocles agitator quo anno vicit CXXVII, Abigeio Lucido Pom-
peiano introiugis tribus victor CHI, inter |
(26) [Inter em]i-

nentes agitatores introiugis Afris plurimum vicerunt: Pontius Epaphrodilus


factionis venetae, in Bubalo vicit CXXXIIII; Pompeius Musclosus factionis

prasinae, |
(27) [in vicit] CXV: Diocles superatis eis, in Pompeiano
viclor CLII, singularum vicit CXXXXIIII. Ampliatis titulis suis, Cotyno
Galata Abigeio Lucido Pompeiano introiugis quinque |
victor CCCCXXXXV,
singularum vicit CCCLXXXXVII.
Romae, ex f^aticano adducla in campum Martium (V1 10048 viderunt Smetiut
aliique). De hoc titulo disseruit Friedldnder Sitteng. Roms II ed. S p. 460 (ed. 6

p. SOS seq.) — 1) Eiusdem C. Apputeii Dioclis imaginem Fortunae Primigeniae


dedicaverunt — In Praenestino not. dicitur
filii eius (XIV 2884). 2) t. (cf. 4) agi-
tator primus fact. russat. — 124. — — A. 128. —
3) A. 122.Annio 4) /^. 5) 6)
Smetius errore. —
solus,A. 131. — Quater milies ducenties quinquagies septies
7) 8)
ostio missus N.S28S not.7), id
est (cf.certamini — Numerus victoria-est inlerfuit. 9)
rum Dioclis, cf infra 24. 38 20 S2). — Cf Friedldnder Sitteng.
not. et v. (not. 24. 10)
II p. 4S7
^ 6 S02). Momms. eph. 4
(II ed. 2S0. —
p. De singularum notione vide p. 11)
N. S28S — Numerus redit infra v.24. —
not. 8. 12) 32-\-28-\-29-\-3=92. 13) Scilicet
Cf.not.14 — — praemia tricenum,
17. qtiadragenum,
li) Ifitellege quinqua- 15) 16)
genum, sexagenum milium sestertium. Praemia haec tricenaria quadragenaria
17)
quinquagenaria sexagenaria connurnerata praemia maiora 92. — efficiunt 18) Cf.
N. S285 — Sic septemiuges supplendum. — Cf N. S28S. — Cf
fin. 19) vet 20) 21)
not. 24. — 22) De trigarum certaminibus cf Friedldnder apud Marquardt Staatsv.
III^ S24. — p. Ad sestertium quindecim milia. Nota praemium exiguum. —
23)
24)
^"
Ternarum' hae victoriae S1, additae ''binarum' victoriis quae praecedunt 547 et
'^ singularum' 1064, efficiunt victorias 1462 supra (et infra, cf not, S2) memoratas. —
25) Ad honorem venit miliarium, scilicet factus victor mille victoriarum (sic intellegit
Momms.). Henzen significari putat quotiens Diocles vel vicerit vel secundas vel
tertias vel quartas tulerit (similiter enim 'ad honorem venire' usurpatur supra
N. S284), supplendum igitur oo [ooDCCCC]. Cf. Friedldnder l. c. p. 463. 26) Cf. —
Friedldnder l. c. p. 463 not. — 27) Diocles cum frustra exierit 15S1, quartas tu-
DESSAX7, Inscriptione3 Latinao IL 22
338 Caput XII.

lerit semel, tertias S76, secundas 861, victorias autem rettuleril numero H62 (cf.

not. 9), desuntex certaminibus 42S7, quibus interfuit (toties enim ostio missus esse
dicitur, cf not. 8) certamina sex (ISSi-j-i -]-S76-{- 861 -\- 1462 42Si), quae infra =
seorsum videntur memorari (cf. Friedldnder Sitleng. IP p. 46316). 28) Momm- —
senus putat Dioclem ceteros quidem reUqiiisse post se, sed a solo veneto vel albato
superatum esse, Friedldnder (IP p. 466) Dioclem una cum veneto vel albato metam
attigisse, — 29) Scilicet ex his vicloriis quae praecedimt. — 30) Suppletum ex
N. S28S. — 31) Pro CCCLVJll scribendum |CCCLV1I1|, et intellegendum sestertium
trecenties quinquagies octies (centena milia) et LXIII milia et CXX. Cf. quae dis-

putavit Mommsen eph. ep. 4 p. 230 seq. — 32) Miliarias, scilicet quae praemium me-
ruerunt sestertium millenorum (Momms. l. c. p. 249, 2. p. 231). — 33) Haec bigarum
miliariarum certamina sex videntur adnumerari deberi certaminibus supra recensitis
4231, indeque effici numerum 4237, quoties ''ostio missus' est Diocles (cf. not. 27). —
34) Item FU0035: occupavit et vicit; supra N. 3283: occup. Cf Plin. h. n. 8, 160;
Friedldnder l. c. p. 466 (ed. 6 p. 312) ; fFilnsch sethianische Ferfluchungstafehi p. 70.
— 35) Cf Friedldnder l. c. —
36) Cf. V1 10035; supra N. 3283: praemiss. 37) Cf —
N.328S: eripuit. — 38) 813 -^- 67 -\- 56 -\- 42 -\- 302 (cfnot.59) I462; tot fuerunt =
victoriae Dioclis. — 39) 216^203-^-81 =
302 (idem numerus infra v. 23). Cf Elter
mus. Rhen. 41, 1886 p. 357. —
40) Novem equis cenium vel plures victorias reltulit, uno
ducentas. —
41) Cf. supra not. 57. —
42) Actis diurnis publicis ut videlur. —
43) Idem Teres memoratur F1 10034 ; idem ut videtur repraesentalus est in lucerna
X 8035, 195 (Zangemeister ann. inst. arch. 1870 tab. N cf. p. 261). Libertus fuisse vi-
detur L. Avillii Plantae supra N. 5352. — 44) Apparet victorias singularum appellatas
plurimi aestimatas — 45) Idem supra N. 5352. — 46) Alieno principio quid
esse, est sit,

quaesivit Friedldnder II p. 468. — 47) Inserendum cum. — 48) Numerus qui


l. c. ^ :

periit aut Xll fuit aut aliquis eo maior. — 49) Cf N. 1679 not. — 50) Cf N. 3296 2.

not. Ceterum diversus Musclosus supra N. 3281. — 51) Connumerantur victoriae


2.

trium illorum aurigarum (1023 2048 5339 = 6652). Gloriatur Diocles quod
-\- -\-

ipsius victoriae quinquagenariae plures fuerint quam illorum trium coniunctae. —


52) Numerus victoriarum Dioclis, redit etiam v. 24, fuit etiam v. 7 (ubi ... CLXII
tantum superest), efficitur praeterea ex v. 7. 8 (cf. not. 24) et v. 10. 11 (cf not. 58). —
53)Nomen equi suppletum ex loco infra v. 27. — 54) Cf. Friedldnder l. c. p.470;
Mommsen eph. ep. 4 p. 232. — 55) Cf. Friedldnder l. c. p. 470. 56) — Cf. quae
dixit Lovatellia ad imaginem Liberi aurigae (infra N. 3291^) antichi monumenti
p.S2teq. — 57) Scr. at. —
58) Scribendum (vel intellegendum) : singularum. —
59) Cf v. 11 (not. 58).

5288 1.

P. Aelius, Mari Rogati fil., Gulta Calpurnianus equis his vici in fac-

tioneveneta: Germinatore» n.^ af.^ LXXXXII, Silvano r.*_Af.' CV^Nitid.^


gil." Af.^ LII, Saxone^ n.=^ Af. LX, et vici praemia m.« L» I, XL'° IX,

XXX" XVII".

2.

P. Aelius, Mari Rogati fil., Gutta Galpurnianus mill[e] palmas com-


plevi in factione prasina'* equis his: Danao b." Af. XIX, Oceano n.

CCVIlII,_Victore r. CCCCXXIX, Vindice b." CLVIF^ et vici praemia


maiora XL^" III, XXX III."
Tituli pertinentes ad ludos. — Aurigae. 339

3.

Ex numero palmarum supra scriptarum" ocCXXVII'* vici: In factione


albata Cll, remissus" II, XXX •'°
I, XL I, a pompa'" IIII, equorum
anagonum*' I; singularum LXXXIII, binarum VII, ternarum II". In
LXXIIX", remissus'^ semel, XXX '^ I^; singularum
factione russata vici
XLII, binarum XXXII, ternarum III, quaternarum semel"l In factione ^**

veneta vici DLXXXIIP^ XXX »" XVII, seiuge P, XL VIIII, L I, a pompa"


XXXV, trigas X VII, triga XXV P, equorum anagonum I, sacro quin-
quennalis certaminis^' I, remissus semel; singularum CCCXXXIIII, bina-
rum CLXXXIV, ternarum LXV^. vici CCCLXIV» In factione prasina

XXX I, XL II, pompa"VI; singula-


pedibus ad quadrigam^ LX I, a

rum CXVI, binarum CLXXXIllI, ternarum LXIIII.^ Hoc monumentum


vivus feci,

Romae^ ad viam Flaminiam, tituli tres eiusdem monumenti (FI i0047 semel
deseripti ante saec. IX, quod exemplum servavit vetus codex Einsiedlensis cf. ,

C. I. L. FI, 1 p. XIII n. S5 SS). —


Plures etiam fuisse, sed non omnes a velusto
illo auctore descriptos, quaedam indicanl (cf. infra not. 17). Disseruit de his titulis
Friedidnder Sitleng. IP p. 435 seq. (II ed. 6 p. 498 seq.). — 1) Geminatore, coniecit
Friedldnder Sitteng. II^ p. 433 not. 1. — 2) Nigro. — 3) Cf N. 3287 v. 26;
Afro.
N. 3290; Friedldnder II^ p. 294. — 4) Rufo. — 5) Idem equi nomen infra N. 3290. —
6) Gilvo. De equorum coloribus cf ad N. 3290 not. — 7) Non recte propter hoc
equi nomen titulum
tertio vel quarto saeculo attribuit Friedlander l. c. p. 4SS. —
8) Maiora N. 3287 v. 7).
(cf. —
9) Quinquagenaria (sive ad sestertium quinquaginta
milia), 10) quadragenaria 1\) tricenaria (cf. N. 3286 not.5.4).
, 12) Eademprae- —
mia maiora a Gutta in factione veneta relata, in titulo iertio huius monumenti (infra).
Ceterum in codice Einsiedlensi esl m. 1. ixl. i. xxxxxuii, nulto discrimine inter varia
numerorum genera. —
13) Si vere, ut infra legitur, Gutta in albata faclione rettuiit
victorias 102, in russala 78, in veneta 385, et tum denique ad prasinam transiit, recte
se habet quod dicitur in prasina factione mille palmas complevisse. Sed quae de equis
tequuntur, confusa videntur vel corrupta, cf. not.lS. — 14) Badio, Cf. N.S290
not. 4. — 15) Numeri ki, qui efficiunt 814 (19 -{-209 -{-429 -\- 137) corrupti, si
recte infra legitur, Guttae victorias apud prasinos fuisse 564 tantum {cf. Friedlander
l. c. p. 460). — 16) Cf. not. 10. — 17) Cum in iis quae praecedunt tot palmainim non
sit meniio, titulorum monumenti ab eo qui descripsit praeter-
apparet partem
missam Ceterum hunc titulum auctor rettulit anie eum qui praecedif.
esse. —
18) Numerus recte se habet, tot palmae enim efficiuntur comprehensis victoriis quas
in quattuor factionibus se reportavisse dicit (102, 78, 385, 564). — 19) Idem ut
videtur quod revoeatus, supra N. S278 not. 4.
cf. 20) Tricenaria (cf. not. 11). — —
21) Incertnm quid significet, cf. Friedldnder l. c. p. 437. 22) Qui agonis adhuc —
expertes fuerant. Celerum apparet huc usque enumerari victorias aliquot maxime
memorabiles inter CIl quas in factione albata reportavit.
, 23) Indicatur quoties —
in factione albata singularum , i. e. certamine singularum quadrigarum (cf. N. 3287
not.11), binarum, temarum vicerit (85-\-7-{-2 92). Cum supra autem legatur, =
eum in factione albata vicisse centies bis, apparet numerum X aliquo loco excidisse.
— 24) Cf. not. 27. — 25) Hic inseritur in apographo quaternarum I, quod ex sequen-
ttbus videtur repetitum. —
Certamina quatemarum quadrigarum rarissima
26)
fuisse apparel. — 27) Numeri hi (42, 52, 5, 1) 88 victorias efficiunt, quot in
22*
340 Caput XII.

factione russata reportavisse se dieit Gutla. — 28) Cf. not. 52. — 29) Intellege:
ex his decem et septem victoriis unam seiuge. — 30) Trigis rettulit praemia decem
millium nummum septies, viginti quinque millium nujnmum semel (trigas XV II

triga XXVI apographum). — 31) Fidetur significari agon Capitolinus (cf. supra
N. S177). —
32) Numeri his tres (554, 184, 65) efficiuntS85, qui est numerus supra
relatus victoriarum in factione veneta a Gutta reportaiarum. — 33) Cf.not.56. —
34) De hoc genere certaminis praeterea vix memorato cf. Friedlander l. c. p. 4S8,
qui citat Dionys. ant. 7, 75. Eo certamine rettulit praemium sexaginta millium
nummum semel (sic est solito more LXI; sexagies semel
Friedldnder ; in apographo
Guttam vicisse pedihus ad quadrigam putat Momms. eph. ep. 4 p. 230). 35) Nu- —
meri hi tres (116, 484, 64) efficiunt 564, qui est numerus universus victoriarum
Guttae in factione prasina.

5289 (sculptura scalpro abrasa) vicit Scorpus* equis his. |


Pegasus,
Elates, Andraemo^ Cotynus.
Romae (VI 10032 vidit de Rossi). — 1) Cf supra N. 1679 noi. 2, N. 3287
not. 49. — 2) Idem equus memoratur Mart. 10, 9, S.

5290 [vicit equis }iis\ |


Nitido* alb. Lup.* II, Tusco
cin." Fest.^' U, Decorato b." Pinn.* II; item Afris DLXXXIIII: |
Raptore
r.* lun. I, Pugione b. Quar. I, Virile r. Fulv. I, Romano r. Sen. I,

Passarino** n.' Pomp. I, |


Superbo b. Prim. I, Bubalo r. Rom. l, Pom-
peiano* b. Her. I (deinde alia permulta nomina eodem modo perscripta) ; item
Hisp. OoCCCLXXVHI : NotatO b. Gai. I , |
(deinde rursus alia nomina eodem

modo) Reliquos mang.' |


suppedes ipsius perleges.
Romae (FI 10036 vidit Dressel). — 1) Idem equi nomen supra N. 3288. —
2) Nomina videntur fuisse dominorum. — 3) Cinereo. —
4) Badio. Cf. Varro ap.
Non. p. 80 (sat. Menipp. fr. 538 Buech.): equi eolore dispares ..., hic badius iste
gilvus ille murinus. Pallad. de re rust.4,15: colores hi praecipui (in equis) : ba-
dius, aureus, albineus, russeus, cet. — 5) Rufo, vel russeo (cf. not. 4). 6) Idem —
equi nomen supra N. 1679. — 7) Nigro. — 8) Idem equi nomen supra N. 3287. —
9) Mangones.

5291 (quadrigae quattuor, dextrorsum versus currentes; ad capita auriga-


rum nomina adscripta)
Eutyches* Lijber^ Polyfe|mus* Trofimi|on
(sub equis)
Libyo lubilatore Dicaeojsyne Eugrammo
(retro aedificia quae spinam circi exornabant, arcus aediculae obeliscus, ad utram-
que extremitatem metae, in alterius earum basi scriptum) meta.'
Romae olim in ecclesia S. Mariae in Aracoeli, iam Florentiae, pars aversa
sareophagi marmorei, in cuius fronte sculpta est fabula Phaetontis (VI 10080 cf.

Sitzungsber. d. Akad. d. fViss. Berl. 1885 p. 1094; Galleria di Firenze ser. IVtab. 99;
DUtsche ant. Bildwerke in Oberital. III n. 143; vidit Zangemeister ann. inst. arch.
1870 p.236 not.4). —
1) Sic unum ex duobus apographis antiquis, Eutyones alte-
rum (hodie vocabulum deest). —
2) Eadem agitatorum nomina N. 3291*. 3296. 3297.
— 3) Antiquum vocabulum esse visum est Zangemeistero.
Titoli pertinentes ad ludos. — Equi circenses. 341

5291^ (bigae duae, in ea quae praecedit agitator habenas tenens sine fla-

gello;ad hane adscriptum) L[iber] Romano, (ad eam quae sequilur) llarinus |

Olypio. (Retro homines duo, alter equo insidens et coronam palmamque, alter
flagellum tenens; supra scriptum) Liber, nical
Prope Romam rep. ad nonum miliarium viae Flaminiae, opus tessellatum, quod
pavimentum fuerat exhedrae thermarum (Lovatelli atli della R. Accad. dei Lincei
ser. IJI vol. 5, 4879 p. 2S4 tab. = antichi momimenii illustrati tab. VI cf. p. 4Sseq.).

5292 (auriga in quadrigis stans, adscriptum) Leaenji, nical (ad equos)


Nicef- Aerope- Botrocal- Enacci-
oru- tes es* at-

s us
Romae olim, lamella rotunda vitrea (FI lOffJO, XF 7051 imagines ediderunt
Fabrettius et Ph. Buonarruoti). — 1) Sic legit Garruccius (antea legerunt Botro-
calenjes, Acci|atii(s), qui idem equi nomen observavit inveniri in nummo q. d. contor-
niato (Sabatier med. contom. tab. IF 45).

5293 (Fictoria in quadrigis stans, pone auriga; infra stilo scriptum) C.


.\nnius Laclerta ' nica. |
Coraci^ nic. (Sub fundo lucemae scariphatum) Maxi-
mus I
fecit (impressum) L. Fabric. Masc.
Romae, iam Monachii, lucema fictilis (XF 62S0 vidit Dressel). 1) Idem —
aurigae nomen luvenal. 7, HS. —
2) Corax equi nomen iam in antiquissimo vas-
CJilo Clusino (Ann. inst. arch. 1848 p. 5S4). Eliam in aliis lucernis ludi circenses —
et aurigae celebrantur, XV 6231—6261. X 80S5, 10. 64. 482. 495.

5294 (animal equi simile, sed cornibus caprinis; iuxta palma) bubal. (In

fundo lucemae figuli nomen, modo) Bic. Agat. , (modo) C. Clo. Suc, (modo)
Mun. Trept., (modo) Serg. Prini.
Carthagine rep., lucemae complures fictiles, praeterea una originis incertae
(quae Sergii Primi nomen habet) extat ISeapoli (VIII suppl.; 80S5, 482 Neapo- X
litanam vidit Dressel). —
1) Equos huius nominis habemus iV. S287 v. 26, iV. S290;
ceterum hic non equus Bubalus nomine videtur celebrari, sed bubalus animal Africae
proprium (cf. Plin. h. n. 48, 58), quod genus aliquando Carthagine in spectaculis
exhibitum esse crediderim.

5295 (vir stans inter equos duos; a parte unius equi adscriptum) Aquilo
n.' k.'' Aqui|lonis, vicit CXXX, |
secund. tulit |
LXXXVIIl, |
ter. |
tul.
|

XXXIVII, I
(a parte alterius) Hirpinus n.' Aqui|lonis, vicit CXIIIl, |
secun-
das tulit I
LV[, tert. tul. |
XXXVI. |
(infra) d. m. |
Claudia Helice |
fec.

L. Avill. Dionysio^ |
cond. gr. russatae* |
coniug. dignissi.
Romae (VI 40069 vidit Henzen), — 1) JNiger. — 2) Hoc obscurum. — 3) Dio-
nysius hic videlur fuisse collibertus Avillii Teris, de quo supra N. S287 ad v. 45,

et L. Avilii Galatae infra N. S544. — 4) Conditori gregis russatae. De conditori-


bus cf, infra N. S545 not. 8. Hic Smetio visus est repraeseniatus esse equis pabulum
praebens.

5296 M. Aurelio Libero (


patri et magistro |
et socio, domino* |
et

agitatori factionis |
prasinae, |
Aurelius Caecilius Planeta |
Protogenes ob
342 Caput XH.

UV palmar. |
hoc donum vovit, |
natione Afri. (a sinistra, Utteris xio-

vTiddv dispositis) Garamaoti' nica 1 (a dextra similiter scriptum) Genti^ nical


Romae (VI 40038 viderunt Smetius aliique). — 1) De dominis faetionum
iisdemque agitatoribus cf. Friedldnder ap. Marquardt Staatsverw. III^ p. 520, —
2) III Metellus aliique, III enim intel-
plerique auctores. Tria 7nilia palmarum (id
legitur), immo etiam plura, rettulerat et Pompeius Musclosus (supra N. S287 v. 19).
— 3) Nomina equorum putant (Mommsenus coniecit Garamantinicam dictum esse
aurigam qui equo illo vicerit), Ex hoc titulo factionem Garamantinicam desumpsit
,

falsarius qui incidendum curavit titulum FI lOOSS^ not. Henzen 6480. =


5297 Cl. Aurelio Polyphemo |
domino et agitatori* |
factionis rus-
satae, togeni |
Caesareus^ sui temporis primo |
et solo factionario ob
gloria \
. . . (In latere) dedicata |
d. n. Aurehano Aug. III, [
Marcellino
cos.' XIII kal. Febrar.
Romae (FI 40060 viderunt Smetius aliique). — 1) Cf.adlS.S296.— 2) Intel-
legendum esse: r(S ysvei KaiaaQSvq , monuit Huelsen. — 3) A. 27S. Ceterum in-
scriptionem lateris solus habet Smetius in editione.

5298 d. m. I
Aureho Heracjlide agilatori |
factionis vene|tae et doc-
tori I
factionis s. s.* | et prasinae, |
fecit |
M. Ulpius |
Apolaustia|nus
tatul:ae b. m.
Romae (FI 400S7 ad exempla co7nplura facta saec. XF. XFII). — 1) Supra
scriptae.

5299 d. m. I
(imago aurigae stantis, s. palmam gerentis) Eutycheti \ |

aurig. ann. XXII, |


Fi. Rufinus et | Semp. Diofanis servo b. m. f.
Hoc rudis aurigae requiescunt ossa sepulchro, |

nec tamen ignari flectere lora manu, |

iam qui quadriiugos auderem scandere currus, |

et tamen a biiugis non removerer equis. |

Invidere meis annis crudeha fata,


|

fata quibus nequeas opposuisse manus, |

nec mihi concessa est morituro gloria circi,


|

donaret lacrimas ne pia turba mihi: |

ussere ardentes intus mea viscera morbi, |

vincere quos medicae non potuere manus. |

Sparge, precor, flores supra mea busta viator; |

fovisti vivo forsitam ipse mihi.


Tarracone (II 4544 vidit Huebner). Buecheler carm. ep. 4279.

5300 (puer in bigis, sinistra manu palniam tenens, praecurrente equite)

Florus ego hic iaceo |


bigarius infans*
qui, cito I
dum cupio currus, cito decidi ad umbr.^ |

lanuarius alumno dulcissimo.


Romae (VI 40078 saepius descripta saec. XV. XVI). Buecheler carm. epigr.
n. 599. — 1) Hexameter mutilus (lapis integer videtur fuisse). — 2) Umbras.
:

Tituli pertinentes ad ludos. — Aurigae. 343

5301 d. m.
factionis Venetae Fusco sacra|vimus aram
de nostro, cerli stu|diosi et bene amantes,
ut sci|rent cuncli monimentum |
et pignus amoris.'
Integra |
fama tibi, laudem cur|sus meruisti,
5 certasti |
multis, nullum pauper timujisti,

invidiam passus sem|per fortis tacuisti,

puljchre vixisti, fato morta|lis obisti.

Quisquis homo es, |


quaeres lalem. Subsiste |
viator,

perlege, si memor ]
es, si nosti quis fuerit vir —

|

10 Fortunam metuant omnes |


dices tamen unum:
Fusjcus habet titulos mor|tis, habet tumulum.
Con|tegit ossa lapis; bene habet. |
Fortuna valebis.

Fudimus |
insonti lacrimas, nunc vi|na. Precaraur
ut iaceas plajcide. Nemo tui similis.

Tovg aovg aycHvag alcuv Xali]aei.


Tarracone , nunc in Anglia loco dicto Chevening (II 4313 vidit Huebner.
Buecheler carm. epigr. 300). —
1) Ferg. Aen. 5, 3S8. 372.

5302 Socrales agilator continentes ollas IIII. |

Roma ut videtur Feronam allata, tabella columbarii ( Fl 10064 vidit


Mommsen).

5303 [hic requtes]cii Eutymius* auriga^ qui vixit |


[annos] . . m. I

d. VII, dep. V idus Octob. |


[conss. Theo]dosio Aug. XVII et Festo v. c^
Romae in pavimento basilicae S. Pauli {V1 10066 cf. Bull. di archeologia crist.
1899 p. 249 aliquoties deseripta a saec. XFl ad XVIII). — 1) Apographa variant
inter Eutymius, Eutymus, Eutumuus (litteris uu contignatis). 2) aurica pars apo- —
graphorum. Ad hunc Euthymium pertinere nummos q. d. eontorniatos, in quibus ad
imaginem aurigae adscriptum est Eutumius, Eutimi vincas, Euteimi nica similtterve
(Cohen med. imp. ed. 2 t. VIII p. 293 n. 163. 164, p. 305 n. 266 seq., p. 314 n. 339,
p. 315 n. 344. 343), putat R. Wilnsch Sethianische Verfluchungstafeln aus Rom p. 62,
item hunc esse Eulhymium aurigam qui devovetur in tabellis plumbeis Romae
repertis, ap. fViinsch l. c. p. 25. 50. 33. 33. 36. 38. — 3) A. 439.

5304 d. m. C. Pompeio Euscemo cunditori factionis russati' et

factionum primus', patrono bene merenti optimo et pientissimo, fecerunt


liberti et hbertae heredes, fecerunt de suo.
Romae (VI 10073 semel descripta saec. XV). — 1) Russati, ut infra N. 5508
veneti. — 2) Hic corrupta quaedam videntur.

5305 d. m. I
Ponpeiae Trofhime |
Vestiaria Rufina |
filia matri |
b.

m. f., uxor Marcisionis conditor. gregis ryssatae


I
|
|
(sic).

Romae (VI 10072 vidit Bormann).

5306 Antistia L. f. |
Praenestina |
vivit ann. XXIII, |
Inac[Ai] con-
ditoris primi |
factionis venetae, |
Eros fecit.

Prope Romam via Nomentana (V1 10071 bis ut videtur descripta saec. XVII).
:

344 Caput Xn.

5307 Astactus I
hortator |
prasini.
Romae (VI 55949^ vidit Huelsen).

5308 d. m. I
Vetrui|ae (sic) Venaerilae (sic), Caricus |
hortator |
fac-
tionis I
veneti |
fecit cojiuci (sic) bene |
maeritae (sic)^
|
quae vixit ajnnis

XXXVIII mesibus VIII. I

Romae {VI 1007i vidit de Rossi).

5309 M. Kanius |
Synephebus. ||
M. Kanius |
Ephebus |
cellarius |

factionis prasinae.
Romae rep. ad viam Salariam (VI 55945 descr. Gatti JSoUzie 1886 p. 575).

5310 Hyla medicus |


factionis |
Venetae se vivo |
sibi et |
ossibus
suiis (sic) (Titulus iuxta positus paene totus periit).
Romae ad viam Salariam rep. (Notizie 1887 p. 356 n. 853).

5311 d. m. I
L. Avilio Galatae ]
fact. russ. hb.S item |
luhae C.
hb. Amphatae, |
C. luhus Primus |
patronae b. m. f. |
sibi posterisq.

suorum.
Romae (VI 40077 vidit Marinius). 1) Factionis russatae liberto. Alii Avilii —
ad factionem russatam pertinentes supra N. 3287 v. 15 (cf. not. 45). 3293 ; cf. item
N. 5352.

5312 decurionibus |
et famihae |
panni' russei |
C. Ceioni Maxim.*, |

quaestore |
Yperego. |
In fr. p. XXII , |
in agr. p. XX.
Romae in vinea exira portam S. Pancratii (V1 10043 aliquoties descripta saec.
XVI. XVII). — 1) Cf. Suet, Dom. 7: duas circe?isibus gregum factiones aurati
purpureique panni ad quattuor pristinos addidit ; item titulum qui sequitur (pro
panni Gruterus edidit L. Anni, sed is titulum habuit per Gutenstenium auctorem

suspectum). — 2) Intellege gregem C. Ceionii Maximi pertinentem ad factionem


russatam.

5313 famihae quadrigariae T. At. Capitonis' |


panni^ chehdoni^
Chresto quaestore, |
oUae divisae decurionibus heis" q. if. s. s.': |
M.
Vipsanio" Migioni, |
Docimo vihco^, |
Chresto conditori*, |
Epaphrae sel-

lario'', I
Menandro agitatori, |
ApoUonio agitatori, |
Cerdoni agitatori, |

Liccaeo agitatori, |
Heheti succonditori^ |
P. Quinctio Primo, |
Hyllo me-
dico®, I
Anteroti tentori'', |
Antiocho sutori, |
Parnaci tentori, |
M. Vipsanio
Calamo, | M. Vipsanio Dareo, ||
Eroti tentori, |
M. Vipsanio Fausto, |
Hi-
laro aurig., |
Nicandro aurig., |
Epigono aurig., jAlexandro aurig., |
Ni-

cephoro spartor.', Alexioni moratori', | |
viatori.
Romae (VI 10046 viderunt Smetius aliique). — 1) T. Ateius Capito, for
tasse parentela coniunctus Capitone celebri iurisconsulto et eonsule cum C. Ateio
anno p. Chr. 6. —
2) P. Anni Smetius in editione, idque retinet Friedldnder (cf.
nol. 5). —
3) Collato Plinio h. n. 57, 133 Henzenus coniecit chelidonii vocabulo
significari colorempurpureum, intellegendam igitur factionem purpuream institu-
tam a Domitiano, cuius aetatem tamen hic titulus videtur antecedere (cf. not. 4)
Mommsenus putat initio colores factionum non fuisse certos. Friedldnder ap. Mar-
quardt Staatsverw. Ill^ p. x18 not. 4 omnino non pannum ckelidonium intellegit,
Tituli pertinentes ad ludos. — Apparitores ludorum circensium. 345

sed P. Annium Chelidonium^ tocium videlicet Ateii Capitonis (cf. not. 2). — 4) Forma
vetusta indicat aetatem non antiquiorem, certe non recentiorem (ea-
Augusto si

dem aetas indicatur Ateii Capitonis et Fipsaniorum nominibus cf. not. 1. 6). —
5) Qui infra scripti sunt. —
6) Liberi qui fuerunt in hac familia exeepto uno

P. Quinctio Primo, M. Vipsanii erant, fortasse M. Agrippae liberti. 7) De his —


ministris ludorum circensium cf. Friedldnder ap. Marquardt Staatsv. IIP p. S21
not. S. — 8) Conditores factionum sunt etiam N. S29S. S504 seq., 9) medieus factio-
nis N. S510. — 10) Locus videtur vacavisse nomini reeipiendo.

5314 (palma) victoria ]


venetianorum | semper |
constet |
feliciter

(palma).
Romae (Fl lOOH vidit Henzen). — Jn titulo sepulcrali urbano Inscr. Gr.
Sieil. Ital. 1S05 adscriptum est: ig ialvcc Bsvsriavovg, IlQlvxim (vel IlQivxiTCq).

531 5 s I
[o/jQciales |
ab ara Circi |
parenti |
dignissimo |
. .
|

Biroti. (in latere dextro) . . . |


Fl. Ariet . .
. , |
Aelius Yacinthus, |
Aelius
Yacinthus f., |
Murr. Neon.
Romae (FI 55942 = Notizie degli scavi 1897 p. 4S7).

5316 [(i.] m. I
morie catadromarius* |
[ludis ilo] manis, qui
catadrom. [decucurrit] CCXXVI in Glauce^ (palma).

|

Romae adS. Sebastiani rep. (VI 101S7 Henzen vidit ectypum). 1) Qui

per catadromum descendere solilus est (funambulus) ; cf. Dig. i9, 1, 54; Sueton.
Ner, H, Dio 61, 47. —
2) Nomen equi esse coniecit Henzen, cui insidens ille decu-
currerit, ut elephanto eques a Suetonio et Dione (not. 1) memoratus.
,

CAPVT XIII.

TITVLI OPERVM LOCORVMQVE PVBLICORVM.


TERMINI.
TITVLI NONNVLLI AEDIFICIORVM PRIVATORVM.

Lex operum Puteolana.


5317 Ab colonia deducta anno XC», 1
(2) N. Fufidio N. f. M. PuUio
duovir., I
(3) P. Rutilio Cn. Mallio cos.'' |
(4) Operum lex II.
|

(5) Lex parieti faciendo in area, quae est ante |


(6) aedem Serapi trans
riam. Qui redemerit, | (7) praedes dato praediaque subsignato | (8) duum-
virum arbitratu. |

(9) In area trans viam paries qui est propter |


(10) viam, in eo pariete
raedio ostiei lumen ^ j
(11) aperito, latum p. VI altum p. VII facito. Ex eo |

(12) pariete antas duas ad mare vorsum proicito |


(13) longas p. II, crassas

p. IZ— ^ Insuper^ id^ limen |


(14) robustum long. p. VIII, latum p. IZ—
altum p. SZ— '
I
(15) inponito. Insuper id et antas mutulos* robustos |
(16) II

crassos SZ*, altos p. I proicito extra pariete |


(17) in utramq. partem
p. IV. Insuper simas pictas |
(18) ferro offigito^°. Insuper^ mutulos tra-
**
biculas I
(19) abfegineas II, crassas quoque versus S.", inpon[tJlo ||

(2, 1) ferroque figito. Inasserato asseribus abiegnieis |


(2) sectilibus, cras-
seis quoque versusZZ*^; disponito ni plus SZ— ". |
(3) Operculaque abieg-
nea inponito; ex tigno pedario |
(4) facito. Antepagmenta abiegnea, lata

SZ— crassa £" |


cumatiumque inponito ferroque plano figito.
(5) |
(6) Por-
tulaque*^ tegito tegularum ordinibus seneis (7) quoque versus; |
tegulas
prlmores omnes in ante-|(8) pagmento ferro ffgito; marginemque fnponito. |

(9) Eisdem " fores clatratas II cum postibus aesculnieis |


(10) facito sta-

tuito ocludito picatoque ita, utei ad aedem |


(11) Honorus facta sunt.

Eisdem maceria extrema paries |


(12) qui est, eum parietem cum margine
altum facito p. X. |
(13) Eisdem ostium, intro itu in area quod nunc est,

et I
(14) fenestras, quae in pariete propter eam aream sunt, | (15) parie-
tem" opstruito. Et parieti, qui nunc est propter |
(16) viam, marginem
perpetuom inponito. Eosq. parietes |
(17) marginesque omnes, quae lita
Tituli operum locorumque publicorum. 347

non erunt, calce | (18) harenato '° lita politaque et calce uda dealbata recte |

(19) facito. Quod opus struclile fiet^, in lerra calcis |


(20) restinctai

partem quartam indito". INive maiorem |


(21) caementa^ struito quam quae
caementa arda |
(22)pendat p.^ XV, nive angolaria^* altiorem ZZ £^^ facito. U

(3, l)Locumque purum pro eo opere reddito. |


(2) Eidem sacella aras
signaque, quae in (3) campo |
sunt, quae demonstrata erunt, |
(4) ea omnia
toilito deferto componito |
(5) statuitoque, ubei locus demonstratus |
(6) erit,

duumvirum arbitratu. |

(7) Hoc opus omne facilo arbitratu duovir. |


(8) et duoviratium'^, qui
in consilio esse |
(9) solent Puteoleis, dum ni minus viginti |
(10) adsient,

cum ea res consuletur. Quod |


eorum viginti
(11) iurati probaverint, pro-
bum I
(12) esto; quod ieis inprobarint, inprobum esto. |
(13) Dies operis:
k. Novembr. primeis. Diespequn.: |
(14) pars dimidia dabilur, ubei prae-
dia satis |
(15) subsignata erunt; altera pars dimidia solvetur |
(16) opere
effecto probatoque. C. Blossius Q. f. |
•HS-ooD"\ idem praes.^* Q. FuGcius
Q. f.;
I
Cn. Tetteius Q. f.; C. Granius C. f.; Ti. Crassicius.^

Puteolis, postea Neapoli, ubi exCat in museo (1 377. X4781. Ritschl tab. LXf^I).
Tribus yaginis scripta quas duplicibus hastis indicavi. Litterae multo graci-
est,

liores sunt quam in reliquis tilulis illins aetatis; ob hanc potissimum causam
titulum restitutum putant aetate imperatoria. Optime illustravit Th. Wiegand —
die puteolanische Bauinschrift (Jahrb. f. class. Phil. suppl. XX 1894 p. 661 seq.). —
1) Colonia Puteoli cum deducta sit a. u. c. S60, annus coloniae nonagesimus vere
tJicidit in a. u. c. 649. — 2) yi. u. c. 649. — 3) Intellege : po7-tam. — 4) Pedem
unum et quadrantem. — 5) in super lapis (cum puncto inter duo vocabula). —
6) Scilicet super ostii lumen
cf. JViegand p. 73i). Non recte id insiti-
(not. 5,
cium olim iudicaverant. 7) Pedis dodrantem. —
8) Mutulorum vocabulum paullo —
aliter hic usitatum atque adsolet, cf. Wiegand l. c. p. 739. (Mutuli memorantur
etiam supra N. 1879, 3 et fortasse III S. 6846 1214S.) Perlinent haec iam ad =
tectum ianuae ex utraque parte imponendum. — 9) Bessem. — 10) Cf. ff^iegand
p. 7S7 seq. — 11) Semissem. — 12) Litterae nit contignatae, propter angustias
spatii. — 13) Trientem. — 14) Dodrantem. Praecipit lex trabiculas asseribus inasse-
randas esse ita, ut ne plus dodraniem altera ab altera distet. 15) Semunciam. — —
16) Portulamque. —
17) Idem, scilicet redemptor. Ceterum apparet iam ad alte-
ram operis partem scriptorem legis se convertere. — 18) Scr. pariele. — 19) Cf.
Cato de r. r. 18, 7. —
pvnuntur de parietibus struendis.
20) Praecepta 21) Cf. —
Wiegand p.711. —
22) Caementam. De re cf. Nissen pomp. Stud. p.S8, H^iegand
p. 711. —
23) Pondo. 24) Angulariam. —
25) Triente et semujicia. 26) f^i- — —
detur scribendum esse duoviralium. 27) Sestertis mille et quingentis. Ceterum —
noti credere Blossium ambitionis catisa multo minoris hoc opus redemisse quam e
re ei erat. —
28) Cf. Festus ep. p. 1S1 Miill. (manceps dicitur qui quid a populo
emit condueitve qui idem praes^ dicitur, quia tam debet praestare quod
'

promisit quam is qui pro eo praes faclus est). Ipse quoque manceps praedis loco
*e obligare solebat (Momms.). — 29) Pi'aedes quaituor.
348 Caput XIII.

5318 C. Quinclius C. f. Valg.' patron. munic, |


M. Magi. Min. f.^

Surus, A. Patlacius Q. f., |


Illlvir., d. s. s.* portas turreis moiros |
tur-
reisque aequas qum moiro |
faciundum coiraverunt.
Aeclani rep. (11250. IX i440
vidit Momvisen; imaginem Ritschl tab. LXXc).
Ex exemplo eiusdem inscriptionis videntur superesse fragmenta IX i14i.
altero
— 1) Falgus hic videtur esse socer P. Servilii Rulli qui a. u. c. 691 tribunus plebis

legem agrariam promulgavit (Cic. de leg. agr. 5, 1, 5), Cf. quae exposui Herm. 18,
1S85 p. 620 seq. Idem Pompeianis amphitheatrum et theatrum teclum aedificavit
(v. infra iV. 3627. 3656) ; idem memoratur in titulo liberti X 3282 Buecheler carm. =
epigr. 12. —
2) M. Magius Minati filius. Minatus (sic, non Minatius, cf. supra
N. 5206) Magius Aeclanensis, paler huius M. Magii Suri, bello Italico (a. u. c. 664)
Romanorum partes adiuvit et ob eam rem civitate donatus est, teste Fielleio Paterculo,
qui ex posteris eius se esse gloriatur (Fell. 2, 16). — 3) De senatus sententia.

5319 P. Attius P. f. Vaarus leg. pro pr., |


C. Considius C. f. Longus
leg. pro pr.S |
murum, turres, posteicuus'^, |
fossam faciundum coer. ; [
T.
Tettius T, f. Vel. praefectus.
Curubi in ora Africae inter Carlhaginem et Hadrumetum (VIII 979, et multo
melius Comptes rendus de VAcad. des inscr. 1893 p. 51). Tractavit Mommsen Herm.
50, 1893 p. 436. —
1) De his duobus ducibus partium Pompeianarum in Africa

ab a. 703 ad a. 708, cf. Caes. b. c. 1, 25. 2, 25 seq. Dio 4/ 41 seq. Legali pro pr. ,

dici voluerunt, sine dubio Metelli Scipionis, cui in Africam venienti a. 707 Varus
concessit (Dio 42, 37) et quem certe a. 708 pro unico populi Romani imperatore
habuii Considius (bell. Afr. 4). — 2) Cf infra N. 3540 not. 4.

5320 C. Caesare imp. cos. Il[//]', |


L. Pomponius L. 1. Malc[jo] |

duovir V^ |
murum oppidi totum ex saxo |
quadrato aedific. coer.
Curubi (VIII 977 cf. 12431 Wilmanns vidit lapidem, Schmidt ectypum). —
1) A.u. e. 709. — 2) V. vel Ut. (nam fuerunt fortasse V ef T litterae contignatae)
quid sit obscurum. De duoviro quintum vix licet cogitare in colonia recens
condita.

5321 M. Minatius M. f. Pom. |


Sabinus* lurrem de |
sua pequnia,
murum de pequnia conlata
|
faciund. coeravit idemque probavit. | |

Padulae in Lucania, non longe a Diano, ubi fuit Tegianum (I 1239. X 291
ter descripta saeculis superio7'ibus). 1) Fortasse idem M. Minalius Sabinus pro- —
quaestor Cn. Pompeii filii bello Hispaniensi anno 709 (Mommsen Roem. Milnzwes.
p. 631. 636).

5322 Turus^ Patalius^ Granp. Opia. f.^ |


Venetus Lastimeis Hosp.
f.'',
1
pra.^ murum^ locaverunt log.^ |
[p.] CXI, alt p. XX, eisde proba[w.]
In insula Dalmatiae Feglia, ubi fuit civilas Curictarum, oppidum Curicum,
trabs ex lapide calcareo, rep. cum oppidi moenia deicerentur (III S. 15293 viderunt
Patsch aliique arch. ep. Mitth. 13 p. 68, 16 p. 53). — 1) Idem nomen Dalmaticum
III 2734. 27699. 2787. 5154. F 3055 cf Sticotti arch.
; ep. Mitth. 16 p.56. — 2) G.

Patalicus Terti filius est in t. Histrico F432. 3) In — aliis titulis insularum Dal-
maticarum reperiuntur Opiae filius (III 5144) et Opiavi filitis (III S. 10121). —
4) Alius Hospolis filius in t. Histrico F449. — 5) Praefecti. — 6) Curicum muni-
tum fuit iam a. u. c. 706, cum C. Antonius ibi caperetur (cf. Caes. b. e. 5, 8),
Tituli operum publicorum. — Moenia. Turres. Portae. 349

eufus munitionis fortaise pars fuit murus, cuius hic titulus meminif. Eum esse
aelatis liberae reipublicae etiam forma litterarum arguit. — 7) Longum.

5323 M. Nellius M. f., |


A. Octavius C. f., |
L. Ursius A. f., |
aid.'
|

murum portam turris | faciunda ex s. s.* coe[r.] |


eid. que. probav.

5324 L. Numistronius L. f. Decian., |


C. Lucius M. f., M. Runtius
L. f. Mess. I
aed., portas turreis murum |
ex s. c. faciund. coerarunt 1
eis-

demque probanint.

5325 C. Valerius C. f. Triarius^ I


M. Runtius L. f. Messia. iter,
|

C. Afiedius C. f. Sexsti. aed., |


ex s. c. f. locaverunt; |
M. Runtius L. f.

Messianus, |
C. .4fiedius C. f. Sexstianus |
probaverunt.
Fundis (I H91. H87. 1188 X 6238. 6259. 6242 vidit Mommsen). iV. 552i =
extat adhuc supra portam civitatis, N. 3525 in turri quadam, sed nescio num anliquo
/oco. — l) De tribus aedilibus Fundorum cf. ad JS. 5529. — 2) Ex senatus senten-
tia. — 3) Vix hic C. Falerius Triarius, legatus Luculli bello Milhridatico (Livius
epit. 98, cet.; t. Delius bull. de corr. hellenique 11, 1887 p. 265), potius C. Triarius
Ciceronis amicus, qui periit bello civili (Cic. de fin. i, 5, 15. Brut. 76, 265 , ad Att.
12, 28,5) vel unus ex filiis eius (ad Att. l. c).

5326 L. Scribonius L. f. Lib.* pater, |


L. Scribonius L. f. Libo f.*,
|

patronei, turreis ex d. d. |
f. c.

Montesarchii, ibi ubi fuit Caudium, litteris pulchris et antiquis (1 1224. IX 2171
Ritschl tab. LXlIf; aliud exemplum eiusdem inscriptionis paullo mutilum extat eo-
dem loco I 1225. IX 2172. Ritschl tab. LXII g, fragmentum teriii in vicinia vidit
Dressel IX 2175). — 1) Libo , 2) fil. exemplum alterum (IX 2172). Alter ex his
Scriboniis Libonibus, aut pater aut filius, videtur esse familiaris et consocer
Cn.Pompeii, consul ord. a.v. c.720 cum M. Antonio. Alter Caudinis eiiam basi-
licam aedificavit (infra N. 5529 IX 2174). =
5327 Q. Pulfennius Q. f. Mevi[anwsJ, |
C. Curius Q. f. Broccb[Ms], |

Illlvir.,
I
turrim ex s. c. refici^wnd.] |
curarunt, probaru[nf]. | Constat po-
pulo [ft^] CN5rV)-^jCN2DCCCCXXXVI
I
. .

Pinnae in Vestinis (IX 5554 vidit Dressel).

5328 L. Mummius L. f., C. Manlius C. f.


|
pr. duovir., pro ludeis
turreis* duas |
d. d. s.* faciundas coerarunt.
Telesiae in prope turrim quandam (1 1218. IX 2255 bis ut videtur
Samnio rep.
descripta saec. XVIII). Ex
eiusdem loci superest IX 2250 cf. p. S74.
simili titulo
— 1) turris alterum apographum (turreis IX 2250). 2) De decurionum sen- —
tentia.

5329 L. Cemoleius L. f., L. Statius L. f., |


Q. Paccius M. f. aid.S d.
s. s.'' portas faciundas dederunt
eisdemqe (sic) probaverunt. |


I

Formiis, litteris vetustis (X 6105 vidit Mommsen). 1) -^ tribus aedilibus


Formiae regebantur (cf. N. 5547), ut etiam Arpinum (cf. infra N. 5595) et Fundi
cf. Mommsen CIL. X p. 556. 602. 617.

5330 C. Bruttius C. f. |
Ser.' aed. pro q.*, |
mur. p. CC de sua |
peq.
faciundum |
coer., P. Cornel. |
Q. Caecil. cos.'
350 Caput XIII.

Grnmenti (Saponarae) in Lucania (I 604. X249 vidit Mommsen; Rischl tab.


LXXXFa). —
1) Tribu Sergia (cf. iV. S551). — 2) Aedilis pro quaeslore. —
3) A. u. c. 697.

5331 [Se]x. Q. Poppaedi[e]i Sex. f.* |


[S]er., C. Aebutius C. f. |
. . al.*,

aediles, moer^wm p]edes ooCC. de sua | |


[p]equnia faciundu[m |
c]oera-
ver., Ser. Sulpici[o] M. Marcello cos.^ j

Gfumenti (Saponarae) in Lucania (I 6i7. X 220 descripserunt saec. XVIII Da-


nius quidam et magis mutilam faclam nuper Patroni Notizie degli scavi 4897 p. 181.
— 1) X. Q. Popp. aedilis ex f. Danius,
. . x. Q. Poppaedi superest. 2) Fa- . . . . . —
lerna vel Galeria iribu. — 3) A. u. c. 705.

5332 Cn. Cornelius |


L. f. Gal. Cinna |
llvir |
murum long. p. CU |

ex d. d. f. c. i. q. p.'

5333/4 M. Cornelius M. f. |
Gal. Marcellus aug., |
quinq., murum d
porta I
Popillia ad turrim |
proximam ped. CX±V1 et |
ultra turr. p. XI
d. d. f. c. i. q. p.^
Carthagine nova Hispaniae (II 5425. 5426 vidit Huebner, qui Ktteras iudicat
aevi Augusti). — 1) Decreto decurianum faciendum curavit idemque probavit.

5335 Cuspius T. f., M. Loreiu[s] M.


. . f. |
duovir.' |
[d.] d. s.'' murum
[e]t I
plumam ^ fac. coer. eidemq. pro.
Pompeiis, fragmenia reperta loco non suo, sed in aedibus privatis q. d. Martis

et Feneris (X 957 vidit Mommsen). — 1) lidem una cum duobus viris po-
aliis

suerunt titubim infra inter municipales edendum (= X 958), in quo utrique di-
cuntur quattuoviri. — 2) De decurionum sententia. — 3) Pinnas significari putat
Nissen Pomp. Stud. p. 314, tectorium Schoene bull. Inst. arch. 4867 p. 7.

5336 imp. Caesar divi f. Aug. |


parens coloniae murum j
et turris

dedit. I
T. lulius Optatus turris vetustate |
consumptas inpensa sua re-
stituit.

muro civitatis, fortasse loco antiquo, usque ad


lader (Zarae) in Dalmatia in
a. 4721, quo anno Fenetias translata est, iam Feronae (III 2907 vidit Mommsen).
Alterum exemplum eiusdem inscriptionis (sed in quo clausula de restitutione de-
est) Zarae prodiit anno 4891 (III S. 45264). Similis titulus Augusti videtur fuisse
in insula Dalmatiae Arba (III 5417).

\Aug. Germanicus] imp. V


'
5337 imp. Caesar M. Aurelius Antoninus |

cos. III p. p., murum civitati Philippopolis [dedit. \


C. Pantuleius 6rra]ptia-
cus' leg. Aug. pr. pr. faciundum curavit. |
[^JEZ] r^g QQccy.rjg 0iXi7t7r6-
Ttokig I
[Ix do&^VTWv] avrfj /^^^^uarwj' vtco tov d-eiov [M.aqv.ov .Av]-
QTjllov 1!4vt[o)]v£Ivov 2€^. reQ(xavLV.ov , I
[fiyov](xivov tov ed-vovg
HavTOvleiov rQa[7iTLay.ov] ^.
Philippopoli (III S. 7409 vidit Dumont). l) A. 472 vel paullo post (cf. —
supra N. 570). —
2) Idem homo memoratur X 6265. XIV 246.
Ad aliorum oppidorum muros pertinent tituli supra editi N. 447. 344. 620. 753.
833. 864. 2287. 2616. 2617; cf etiam infra N. 5515. 3527. Ad urbis Romae muros
pertinet N. 797; ad urbis Constantinopolitanae N.825. 5559.
Tituli operum publicorum. — Moenia. Turres. Portae. 351

5338 imp. Caes. Luc. Aur. Antonino |


Aug. C\ommodoy Armen.
Parth.'^ I
Germ[o]n. Sarm, trib. pot. VP, co. III, p. p., |
Spicio* Ceriale
leg. Aug. pr. pr., vex. |
leg. III Ital.' vallum [/"jece., c. a.^ lul. Iu[/]lino

7 leg. III Ita!., item portas cum |


turrib. IIII perfec^ ab Ael. Forte c. |

leg. III Ital., praep. c[o]h. I Br.^ imp. Bur[ro cos.y


III

Boekming (inter Eichstaett et Kipfenberg) rep., ad limitem Raetiae, fox-


tionibus nuper instiiutis (Zangemeiters Limesblatt ffasc. 32, lul. 1899] p. S8S cum
imagine). Litterae plurimac contigJiatae, lectio tamen certa. Similis est titulus
vicinorum castrorum Reginensium III S. ii963, positus anno 179. 1) Nomen —
erasum. —
2) Cognomina non recte Commodo trihuta ab homine provinciali. —
3) A. 181. — 4) Sic lapis; incidi debuisse Sulpicio, liiteras omissas fortasse a
miniatore additas esse coniecit Zangem. Eiusdem Cerialis nomen videtur fuisse in
titulo rep. in vicinis castris Pfilnzensibus III S. 11955 (cf. Zangemeister l. c. p. 888).
— 5) Fexillarii legionis tertiae Italicae. — 6) Cttram agente. —
7) Perfectas. —
8) Praeposito (cf. iV. 2615) cohorti primae Breucorum.
Ad munitiones caslrorum pertinent ex supra editis titulis JS. 2618. 2622 eet.

5339 portarum vaH- do firmavit limine muros |

Pusaeus ma-^ gno non minor Anthemio*.


Constantinopoli supra portam urbis (nunc clausam) quae olim nefinzTj dice-
batur, inter portam Hadrianopolitanam et portam Top Kapu (III S. 7404; Mordt-
mann esquisse topogr. de Const. p. 16). — 1) Anthemius praefectus praetorio Orien-
tis a. 403 —414, magnus diclus etiam a Synesio (ep. 75. 79, catast. p.220. 226. 298
ed. Petav,), urbem Constanlinopolitanam novis moenibus cinxit (Socrates hist. ecct.
7, 1 cf. Cod. Theod. 15, 1, Sl). Pusaeus videtur esse consul a. 467, praefecius praetorio
a. 46S — i67 (Mommsen).

5340
una et bis senas turres* crescebant in ortline totas*, |

mirabilem operam' cito constructa videtur.


Posticius^ I
sub termas balteo concluditur ferro.
Nu[W]us malorum |
poterit erigere man.''
Patrici Solomon." insti[ft/]tion. nemo |
expugnare valevit.

Defensio martir. tuet[M]r posticius' ipse. |

Clemens et Vincentius martir. custod. in[f]roitum ipsu.


Calamae (VIII 55S2 delineavit Delamare, vidit etiam Renier. Buecheler carm.
epigr. n. 297). —
1) Moenia urbis Calamae, quae etiam anno 1850 superfuerunt, tre-
decim turres habuisse narrantur. — 2) Totae (universae), 3) mirabilis opera, cet. —
4) Posticium (cf N. S655), id est posterula supra quam positus erat hic titulus. —
5) Manum. —
6) Cf. supra N. 851 not. 2. 5. 7) Posticium (posterulam). —
Ad moenia Masculae Tiberio Constantino imperante aedificata pertinet epi-
gramma Buecheler carm. epigr, 1807 (v. infra in addendis). Ad muniti^onem —
Carthaginis novae in Hispania factam anno 589 pertinet titulus supra N. 855. ^
5341 Fabio Maximo [v. c.], rectori provinciae*, |
| |
restauratori |

moenium pubUcolrum, ordo luvanensium' patrono.|


|

5. Maria di Palazzo, ubi fuit luvanum (IX 2956 integra semel descripta in
codice FlorenUno Rediano taec. XF, part praeterea visa taec. XFIII). — l) Eiut-
352 Caput XIII.

dem Fabii Maximi, rectoris Samnii inter atinos 5S0 et 360, alios duos similes
litulos dedimus supra N. 1247. 1248. Cf, praeterea infra N. 3S21.SS24. S690. S69i.

5342 A. Hirtius A. f., M. Lollius C. f. ces.* fundamenta murosque


af solo faciunda coerave. eidemque probavere. fundamentum
In terram

est pedes altum XXXIIP in terram ad |


idem exemplum quod supra ter-
ram silici^

5343 A. Hirtius A. f., M. Lollius C. f. ces.^ fundamenta murosque


af solo faciunda coeravere eidemque probavere. In terram fundamentum
est pedes altum XXXIIP in terram ad idem exemplum quod supra ter-
ra[m silici\.

Ferentini, loco antiquo, in substructionis , quae hodie episcopium sustinet,


olim susiinuit sine dubio arcem, duobus lateribus contiguis, N. S342 in latere quod
inter occidentem et meridiem, N. 3543 in eo quod inter meridiem et orientem
versus spectat (I 1161 = X S857. S838 vidit Mommsen; Ritschl tab. LXFIII^.
LXFII^). — 1) Censores, scilicel Ferentinatium. Alterum horum censorum
Borghesius opp. 400 patrem fuisse coniecit A. Hirtii consulis anno 711, alterum
2,
M. anno 733. Aetas titulorum videtur fere esse Sullana.
Lollii consulis 2) Cum —
substructionis illius pars inferior sit ex opere cyclopico quod dicunt, superior ex
saxis quadratis (cf. imaginem delineatam a Tuccio Notizie degli scavi 1880 p. 62,
C. I. L. X p. S76), Garruccius contendit partem superiorem (certe in latere eo quod
est inter meridiem et occidentem) altam esse 33 pedes Romanos, eamque solam

partem a eensoribus dici aedificatam; quod falsum esse dimensurationibus faclis


demonstraverunt Tuccius et Mommsen l. c. 3) Cf. Cato de re r. 14, 4. —
5344 M. Lollius C. f., A. Hirtius A. f. ces., funda[m]enta |
faciunda
coeraverunt eidemque probavere..
In eadem substructione in qua N. S542/5, supra portam qua itur in interiorem
aedificii parlem (I 1165. X S859 Ritschl tab. LXFII^ quem sequor).

5345 A. Hirtius A. f., M. Lollius C. f. ces. fundamenta |


fornices fa-
ciunda coeravere eidemque |
probavere.
Intus in eodem aedificio in epistylio portae, per quam ad cryptas aditus est
(I 1162. X S840 Ritschl tab. LXVII^).

5346 Post. Mimesius C. f.', T. Mimesius Sert. f., Ner. Capidas C. f.

Ruf., 1
Ner. Babrius T. f.^ C. Capjdas T. f. C. n., V. Volsienus T. f.%
marones", |
murum ab fornice ad circum et fornicem cisternamque d. s. s.

faciundum coiravere.
Asisii (I 1412. XI S390 descr. saec. XFI Smetius, parlem intuenti sinistram
circiter a. 1835 Gustavus Kramer). —
1) Eiusdem nominis homo, fortasse Jiepos
eius, est supra N. 947. —
2) Eiusdem nominis homo, fortasse idem, memo-
ratur in titulo item Asisino, Umbra lingua scripto: ager emps et |
termnas oht |

G. V. Vistinie, Ner. T. Babr., |


maronatei |
Vois. Ner. Propartie, (
T. V. Voisienerj
sacre stahu (XI S389; Buecheler Umbrica p. 172). — 3) T. Folsienus F. f. vi-
detur esse in titulo Umbro (not. 2). —
4) Huius magistratus Umbri nulla mentio
nisi in hoc titulo et eo quem memoravimus not. 2. Sex hos marones 7nagistratus
fuisse trium annorum continuorum coniecit Ar. Fabrettius.
Tituli operum locoramque publicorum. 353

5347 [T]\. Messius Q. f., C. Acilius M. f.,


|
[C]n. Mevius Cn. f.,

aid.\ murum |
et aream claudendam ex |
sen. sen. faciundum curavere |

eisdemque probavere.
Formiis (I H9i. X 610S Ritschl tab. LXk). — 1) De tribus aedilibus For-
mianis cf. ad 7V. S5i9.

5348 L. Betilienus L. f. Vaarus |


haec quae infera scripta |
sont de
senatu sententia |
facienda coiravit: semitas |
in oppido ^*/c; omnis, porti-
cum qua |
in arcem eitur^ campum ubei |
ludunt, horologium, macelum, ]

basiHcam calecandam*, seedes, |


[/]acum balinearium, lacum ad |
[p]or-

tam', aquam in opidum adou.'' |


arduom pedes CCCXd»', fornicesq. |
fecit,

fistulas soledas fecit. |


Ob hasce res censorem fecere bis', |
senatus fiHo
stipendia mereta |
ese iousit, populusque statuam |
donavit Censorino^
Jletrii (Alatri) olim in ecclesia quadam, iam in curia (I 4166. X S807 vidit
Mommsen; Ritschl tab. Llld). Titulus scriptus ante legem luliam de civitate a. 664,
nam Romana civitate accepta senatus Aletrinas non potuit civi suo vacationem con-
cedere (Momms. C. I. L. I), nec tamen ante tempora Gracchana (Ritschl). — 1) Huius
porticus vestigia invenisse sibi visi sunt, fFinnefeld Roem. Mitlh. 1889 p. 1S0 seq.
cf.
— 2) '^Calicata aedificia calce polita (Festus p. 47 cf. p. S9. 75 MuelL). 3) Htiius —
quoque lacus fundamenta videntur superesse Alatrii extra portam S. Petri, cf.
Winnefeld l. c. p. 149. —
4) Sic (ADOV, non ADQV) et priores auctores plerique
et nuper de visu Mommsen, qui nihilominus requiri putat adqu(e). 5) De hoc —
opere egerunt Secchi in actis Arcadum anni 1863 (quae repetivit Mommsen C. I. L.
X p. S67seq), Tucci Notizie degli scavi 1879 p. S73 seq. (cf. Mommsen l. c), Bassel
Centralblatt der Bauverwaltung 1, 1881 p. 121. 122. 134. 13S (cf C. I. L. X p. 980).
— 6) bis extra versum posiea adiectum est. 7) Fidetur f^arus propter censu- —
ram bis geslam Censorinus appellalus esse, plane ut Romae C. Marcius Rulilus
(Momms. C. L L. I l. c.)

5349 L. Arruntius L. f. |
cos.*, XVvir |
sacrieis (sie) faciundis, |
viam,
semitas faciundum, |
clovacam reficiundam |
d. s. p. c'
Atinae (X SOSS vidit Mommsen praeter paucas litteras quae perierunt; Ritschl
tab. LXXFIlh). — 1) Consul 732; eum quindecimvirum sacris faciundis
a. u. e.

fuisse eonstat ex actis ludorum saecularium supra N. SOSO v. 1S1 (not. S4). 2) De —
sua pecunia curavit.

5350 imp. Caesari div[t Aug.] \


Vespasiani f. Do[mitiano] \
Aug. pont.
max., 1
tr. pot. II, imp. III, p. p., [c]os. |
VIIII des. X', (
Sex. Laecanius
Labeo' pro[c.] |
Aug. praef. provinci[ae] |
Sardin., plateas et c. . . |
itinera

municipii C[aralit.] |
sternenda et cloa[cas |
/"^aciendas et t[«]g[enrfa5] |
p.

p. et privata [cwrautY].
Caralibus (Notizie degli scavi 1897 p. 280 supplevit Faglierius). 1) A. 83 —
(ante 13 Sept.). — 2) Fortasse idem Sex. Laecanius Naevius Labeo centurio co-
hortis nonae praetoriae memoralus in fistula aquaria castrorum praetorianorum
Xr 7244.
5351 imp. Caes. divi |
Hadriani fil. |
divi Traiani j
Parlhici nepo[/.] |

divi Nervae projnepote T. AeHo Hajdriano Antonino | Aug. Pio p. p.


Dessau, Inscriptiones Latinae II. 23
364 Caput XIII.

imp. II,
I
pontif. maximo, |
trib. potesta[/.] XIIIF, |
cos. IIII, |
plateam stra-
tam I
M. Valerius Etruscus |
leg. Aug. pr. pr.^ patro|nus col. dedic, d.

d. p. p.
Thamugade (Bull. archeol. du comile des travaux hist. 1898 p. CLFIII). —
1) A. 4S1. —
Idem legatus in aliis quoque titulis JSumidiae, cf. C. I. L. yill ind.
2)
et Prosop. imp. Rom.
Ad plateas municipiorum Africanorum pertinent tituli supra iV. ^945, infra
N. SS68, praeterea VIII SL 504. 4878. 1095S.

5352 C. Asinius |
Tucurianus |
procos. [
plateam quae strata |
non
erat stravit.
Sulcis (Isola di S. Antioco) Sardiniae (X 7516 ef. p. 99S Mommsen vidit ec-
typum).

5353 C. Coesius |
Tertius Aug. |
plateam stravit |
a tervio ad (
ter-

vium, ped. |
os p.
Saepini ut videiur vel Boviani in Samnio (IX 2476 semel descripta saec. XVI).

5354 C. Atilius C. f. Bradua^ |


pecunia sua fecit, |
idem (
forum la-

pide quadrat. j
stravit.
Libarnae, iam Genuae (V 7427 vidit Mommsen). — 1) Atilios Braduas novi-
mus complures inde a M. Atilio Metilio Bradua consule ord. a. 108, sed diversis
praenominibus omnes.

5355 Mercurio (
Aug. sacrum [
M, Aurelius Q. til. (
Pap. Aemilianus
q., [
aedil., Ilviru., statuam, (
quam ob honorem Il|viratus ex i&V mil. n. (

poUicitus est, posuit, (


inlatis rei p. legitimis honorum suorum summis ( (

et at fori stra[f]ura cub. XS idemq. dedicavit.


Dianae (Ain Zana) Numidiae (FIII 4S79 vidil Wilmanns). — 1) Cubitorum
decem (Frohner).

5356 C. Valerius C. f. Gal. Valerianus Cisimbrensis, Ilvir, (


pontif.
perp., forum, aedes quinque, signa deor. (
quinque, statuas suas sua
impensa dedit donavit. (
Flavia Valeriana neptis, heres, epulo dato de-
dicavit.
Zambrae, ubi fuit Cisimbrium Baeticae (II 2098 ter quatterve descripta saec.
XVI— XVIII).
5357 Fl- Eurycles (
Epityncanus v. c, (
praef. urb., condi|tor huius
fori, I
curavit. (inlatere) coll.* X k. Febr. [
Arriano et Papo cos.^
Romae, olim in ecclesia S. Viti ad arcum Gallieni (VI 1662 saepius descripta
saec. XV. XVI). Basis eisdem verbis in fronte inscripta nuper prodiit eodem fere
toco (VI p. 8S4 = 51888). — 1) Collocata. — 2) A. 245. Titulus frontis multo
reeentior Apparet praefectos urbi aetatis
est. labentis passim usos esse ad suos
titulos inscribendos monumentis antiquioribus.
Ad fora urbis Romae pertinent etiam tituli supra editi N. 776. 807.

5358 ex indulgentia dominorum divinorum (


principum Augg. q.
nostrorum Valenti(niani et Valentis toto orbe victorum, (
forum transito-
Tituli operum locorumque publicorum. — Plateae. Fora. Capitolia. 355

r[ium] cum aedem Cal|. . . eni* conlapsum [pe]nitusq. adiQict. a funda-


mento [ea;]struc|[str] ....
Lambaese (FIII 27S2 cf. 18149 Cagnat vidit ectypum). — 1) Sic videtur
fuiste in lapide.

5359 [6e]atissimo saeculo ddd. nnn. [Fl.] Constantini Maximi \[ictoris]

I
[/^]ori holitori indulta paec[M]nia a fundamentis et s . . .

... I
[mum]cipi Thignicensis, procon[s]ulatu Domiti Zenofili c. [v.] . .

In ruderibus Thignicae in Africa (FIII 4408 viderunt Wilmanns et Schmidt).

5360 .... [F/a]ccus, C. Arrius N. f. Kan. |


. . . . [ma]eniana circ. fo-
rum d. s. p. f.*

Aeclani rep. (IX 4448 viderunt Mommsen et Dressel). — 1) De sua pecu-


nia fecerunt.

5361 Thoraci.* |
Mirae integritatis et |
innocentiae, inimita|bilis ex-
empli viro, |
Caeho Severo v. patricio |
consulari, cur. r. p. et patrono |

col. Pup[p]it., qui solus sua Iibera|litate forum vetustate d[t7aj?][sum cum
aedibus e[f CajJt]|tolio et curia meliori cultu |
restituit et dedicavit, [ordo
|

Pupp. patr]ono perpetuo.


Silk el-Abiod, ubi fuit civitas Puppitana (Gauckler hull. du comit. des travaux
hist. 4894 p. SS2). — 1) Signum Caelii Severi (T'HORAGI editur).

5362 [C]apitolium [F]abius Maxim[us]' |


v. c. [t]nstaurav[tY].

| |

Histonii (IX 2842 viderunt Mommsen et Dressel). \) Cf. supra N. S544.


Ad restitutionem Capitolii Faesulani spectat titulus supra JS. 5084. Porlicus
Capitolii N.SSS4.

5363 hortante beatitudine |


temporum ddd. nnn. |
Gratiani Valen-
tiniarii |
et Theodosi Auggg.* |
statuam in Capitoho |
diu iacentem in |

cereberrimo (sic) fori |


loco constitui |
iussit Val. Palladius |
v. c. cons.
Venet. et Hist.
Feronae (F5552 vidit Mommsen). — 1) A. 579/585. — 2) Similes statuarum
translationes infra N. 3484 seq.

5364 . . Octavius Laenas\ |


. . Cervarius P. f., |
Illlvir. quinq., |
viam
post Capitolium |
silice sternend. ex d. d. |
locarunt idemq. proba[r.].
Pescinae in Marsis (IX 5688 vidit Mommsen). 1) Fortasse C. Octavius —
Laenas curator aquarum anno p. Chr. 54 (Frontin. de ag. 402), certe ex gente eius.

5365 ./ ./ ./ ./ / .' ./ ./ ./
! ! ! ! ! \
I ! ! ! ! ! ! I ! ! ! U' \
L. Calpurnio Pisone
cos.^ I
ex c. c. p. p.^ viam silice |
sternendam a porta |
Campana ad fo-

rum I
P. SpeUius P. f. Spellianus |
Sabinus q.*, |
Q. Sattius C. f. Calatro
II q.', curaveruot.
Casini
I

(XS204 vidit Mommsen). — 1) Erasum est nomen Neronis. — 2) A. S7. —


3) Ex conscriptorum consulto pecunia publica. — 4) Quaestor, 5) ilerum quaestor.

5366 . . . .*
I
de via Pos[f]umia» in *
|
forum pequarium |

meisit, lata p. XXX', |


de senatous sent[en;ta] . .

23*
356 Caput XIII.

(V 8Si5 et melius C. 1. L. supp. Ilal. i2d vidit


Belvedere in litore Aquileiensi
Pais). —
Lapis integer esse videtur ; ceterum tam initio quam in finibus singu-
1)

lorum versuum deesse aliqua putat Mommsen, scilieet supra et iuxta olim aUos
lapides adiunctos fuisse. —
2) De duabus viis Postumiis, Cremona Genuam et Cre-
viona Aquileiam perge7itibus dixit Mommsen C. L L. Fp.4ii. 827 cf. ibid. ad n. 80iS.
— 3) XXXX Gregorutti archeografo triestino i7. i89i p. i70.

5367 C. Obinius C. f. Ruf., |


Sex. Munnius C. f. |
Ilviri q. q. ex
d. d. I
p. p. •HS-^0©0DCnX* I
ad [/"Jorum pecuari[Mm] |
viam sternun-
d[am] I
coer.
Atinae (X3&7i semel descripta saec.XFlI, accurate ut videtur). — 1) Sester-
tium quinquaginta tribus milibus sexcentis octo.

5368 imp. Caesare |


Traiano Hadriano |
Aug. III cos.*, |
via nova
strata lapide |
per medium forum pecuar. |
a summo vico Longo ad |

arcum iunctum Capitolio |


ex conlatione manipretii |
possessorum circa
forum et ne|gotiantium, item coUegia^ quae at|tingunt eidem foro, |
II vi-

ratu .. L.(?) Ta...


Falerione in Piceno rep., est Romae (IX 3458 vidit Mommsen). — 1) A. 4i9.
— 2) Scr, collegioruti).

5369 P. Decimius P. 1. Eros |


Merula* Vlvir |
viam a cisterna |
ad
domum L. Muti |
stravit ea pecunia |
. . . .

(XI S599 vidit Bormann).


Asisii 1) Eiusdem Merulae medici aliam — in-
scriptionem dabimus infra inter inscriptiones medicorum.

5370 L. Lamponius L. 1. Onesimus, |


P. Carminius P. li Licinus, |

P. Terentius P. \. Vegetus, |
P. Carminius P. 1. Primus |
Illlllviri |
viam
cum crepidinibus |
a quadruvio ad murum |
straverunt |
ob honor.
Tarvisii (f^SiiB vidit Mommsen).

5371 P. Minnius P. f. |
Cla. Salvius |
primip., decur. grat., |
ornam.
Ilviralibus', |
vias circa aedem |
Minervae |
lapide turbinato^ |
testamento
sterni |
iussit.

Portogruari (Concordiae) (V i892 vidit Mommsen). — 1) Ornamenta duo-


viralia cum non soleant concedi vivo nisi ei, qui per legem duovir fieri non possit,
MomTnsenus l. c. censet et hic et in aliis similibus inscriptionibus , ubi ingenuis ea
tribuuntur, significari omamenta post mortem decreta sepulturae causa. — 2) Lapi-
dibus in figuram turbinis desinentibus ; cf. I\/.S572; Plin. h. n.57,S6 cet.

5372 [»M]mini August[« |


Q.] Munatius Apsyrtu[s^ |
F/]vir et Au-
gustali[s I
t;m]m lapide turbinat[o |
o f\ovo ad portam |
[sf]ravit, crepidine
. .
I
. . castella posuit, port... |
[m]armoribus statu[cis |
^sf]uleis et sa-

lientibus |
ornavit d. p. s.

Parmae (XI i062 ter ut videtur descripta saec. XF. XFI). — 1) Idem videtur
memorari XI i098.

5373 honoris |
imp. Caesaris divi f. |
Augusti pont. maxim. (
patr.

patriae et municip., |
magistri Augustales |
C. Egnatius M. 1. Glyco, |
C.
Egnatius C. 1. Musicus, |
C. lulius Caesar. 1. Isochrysus, |
Q. Floronius Q. 1.
Tituli operum locorumque publicorum. — Fora. Via intramuranae. 357

Princeps, |
viam Augustam ab via |
Aonia extra portam ad |
Cereris silice
sternendam |
curarunt pecunia sua |
pro ludis.
Faleriis (Civita Castellana) (XI 5085 descripserunt Smetius aliique),

5374 viam I
Augustam* |
a porta Cilmina usque | ad Anniam*, et |

viam sacram |
a Chalcid[e]co'' ]
ad lucum lunon. |
Curritis' vetustate |

consumptas a novo |
restituerunt ex |
fl^ C m. n. duo Publii |
Nigrinii
Martialis |
pater et Dexter |
filius ob honores |
et immunitates |
omnes in

se conjstitutas d. d.
/n vico Campagnano, sito ?ion procul a via Cassia, 21 fere mil. pass. a Roma,
videtur eo delata esse ex mderibus Faleriorum (XI 5126 solus deseripsit saec. XF
Cyriacus, cuius adhibui chartas nunc Berolinenses ms. Hamilton 2Si f. 67). — 1) Eae-
dem viae quae memorantur N. S575. — 2) Chalcidiaco vel calcidiaco traditur. Cf.
IS. SS60 seq. — 3) Dea Faleriis culta , cf. supra ad N. 5111.

5375 L' Terentius T. f. Illlvir. i. d. monimentum fieri

iussit; ea pecunia d. d. viae stratae sunt ab Annia* ad murum et post

cryptam ad theatrum.
Fenetiis olim in domo privata, Aquileia ut videtur (cf. not. 1) asportata
(F 1008' semel descripta saec. XF'). 1) Anniam viam (sine dubio diversam ab —
ea quae memoratur iV. S575. S574) Mommsenus putat eam qtiae memoratur in titulo
Aquileiensi V 7992.
5376 M [*'*<*''* <*w^^ portam? \
C]aesarea[e, quae |
m]tro-
eunt[e]s foeda indignaj^^w^e nitore civitatis suae |
[/"^acie excipiebat, con-

silio et 1
[t]nstantia P. Ael. Peregrini |
[p]roc.^ eorum lapide stratam |

[(ii]gnam congruentemque |
[s]plendori patriae suae |
reddiderunt, incohante
il|[/]o ac dedicante.
Caesareae (Scherschel) Mauretaniae (FII1 10979, FIII S. 20982 vidit Schmidt).
— 1) Periisse videntur nomina imperatorum in quorum honorem opus factum est,
et eorum qui opus fecerunt magistratuum Caesariensium. — 2) Procurator Maure-
taniae Caesariensis fuit imperantibus Severo et Caracalla.

5377 Cn. Aequasius C. f. Calvo[s], |


L. Aelius L. f. Ilvir. i. d., |
ex
d. d. viae latitudin. |
adiecer., substruction. |
et erismas* fac. loc. |
in id

opus ex d. d. pecu[n.] |
lud.'^ HS lOODwL) (Jj> \di»^////; |
Cn. Aequasius C. f.

Calvo[s], I
L. Aelius L. f. Ilvir. i. d., |
M. Suestidius L. f., | C. Arrenus M. f.

llvir. i. d.* 1
deder. idemq. probar.
(XI S276 viderunt Ilenzen et Bormann). Ex inscripiione gemella
Hispelli
videtur superfuisse fragmentum non bene descriptum (XI S277 Orell. 2601). = —
1) Cf. Fitruv. 6, 11, 6. 10, 1,2; Frontin. de aq. 18. 2) Pecunia ludorum. — —
3) Sestertium octoginta milibus (vel aliquanlo pluribus). — 4) lidem duoviri et suc-

eessores eorum.

5378 A. Bruttius A. 1. |
Secundus [
IlUIIvir, |
praef.', archit., |
crepi-

dines inter |
murum et pontem pro parte dimidia et tertia dedit. | |


|

Concordiae rep., lapis utrimque scriptus (V 1886 semel nuper descripta).


Neutrius lateris inscriptio integra est, sed quae in altero desunt, ex altero sup-
358 Caput XIII.

pleri possunt. — 1) Praefectum intellegit Mommsen operi faciendo, nec cogitandum


de praefecto arehitectis.

5379 A. Bruttius A. 1. |
Tarto |
llllllvir
|
[c]repidines inter |
duos
pontes.
Concordiae (V i887 vidit Mommsen).

5380 G. Lart |
Gabinio P. f. ]
Pal. Fortuito | dictatori
Lan.S I
llvir. Capuae, |
quod viam Dian. |
a porta Volturn. |
ad vicum'^
usq. sua |
pec. silice straver., |
ob munific. eius |
d. d.
Capuae (X 5915 descr. saec. Xf^II Pellegrinus auctor accuratus). — 1) La-
nuvii. De dictatore Lanuvino cf. C. I. L. XIF p. 191. — 2) Fortasse vicus ad
montem Tifata ubi fuit templuvi Dianae, cf. Mommsen C. I. L, X p. 567.

5381 C. Obinius Favor, |


P. Didiolenus |
Strato |
August^les |
pro
munere ab summa quadragint.
| |
. . . da^ ad vicum Laris |
s. p. straver.
Luceriae (IX 808 vidit Mommsen). — 1) Lectio incerta.

5382 L. Avianius L. f. Men. |


FJaccus Pontianus, |
Q. Spedius Q. f.

Men. I
Firmus Ilvir. i. d., viam |
a milliario' ad cisiarios^ |
qua territo-

rium est |
Pompeianorum , sua |
pec. munierunt.
Pompeiis rep. loco aniiquo, extra portam Stabianam ad ipsa moenia ad
sinistram viae ibi incipientis (X 1064 vidit Mommsen). Ad eandem viae partem
pertinet titulus Osce scriptus eodem fere loco repertus (Fiorelli descrizione di
Pompei p. 29, ISissen pomp. Stud, Miliarium Mommsen (cf. Herm. 12,
p. S51). — 1)

1877, p. 489) intellegit viae publicae populi Romani, qua Nuceria Pompeios ibatur
et JSeapolim (cf. C. I. L. X p. S8, II), cuius viae miliarius aliquis Pompeiis ad por-
tam Stabianam steterit necesse est. — 2) Cisiarios in extremo territorio stationem
habuisse ex hoc titulo colligit Momms.

5383 ius Fronto aed. cur. de sua pecunia f[ecit],


\

duxit, viam a foro usque ad feines strav[«Y], |


. . . . fecit, cieivom a summo
ad emporium' stra[tJtY].

Inter Puteolos et Neapolim pars extabat, pars adhuc est Neapoli (X 1698
fragmenta aliquoties descripta). 1) Emporium Puteolanorum memorat Cicero —
ad Att. S, 2, 2. Apparet emporium fuisse ut consentaneum est, in imo clivo, ad ,

lilus 7naris, —
Ad aliud emporium pertinet N. SS84.
5384 I
[i]ugustalis, h[on. decuriomlibus\ \
ornamentis, |

viam ab angiporlo aed[js] |


lunonis Lucinae usque [ad\ \
aedem Matutae,
et clivom |
ab ianu ad gisiarios (sic) porta[e] |
Stellatinae, et viam pa-
tulam I
ad portam laevam et ab foro |
ad portam domesticam |
sua pe-
cunia stravit.
Calibus rep., est Neapoli (X 4660 vidit Mommsen).

5385 C. Furius C. f. Numida, |


M. Veratius C. f. Pollio |
Illlvir. i. d., \

stratam ad portam |
summam et in cbvis |
ad portam geminam*, |
et intra

portam |
Martialem ad angipo[r.] |
Matutae s. c. r. c^ |
idemque probavere.
Calibus rep., est Neapoli (X46S0 vidit Henzen). — 1) Eiusdem nominis porta
fuit Teani (Eph, ep. 8, S7S). — 2) Senatus consulto reftciendam curavere.
Tituli operum locorumque publicorum. — Viae suburbanae. Clivi. Campi. 359

5386 senatus |
populusque |
Romanus |
clivom |
Martis* |
pccunia
publica I
in redigendum curavit.
planiliam | |

Romae olim ad viam Appiam extra portam S. Sebastiani , iam in museo Va-
ticano (Fl 1S70 vidit Henzen). — 1) Clivus ita dictus ab aede Marlis sita extra
portam Capenam, cuius mentio fit Liv. i0,23. 38,28 et alibi, item in titulo FI 4025i
(ad Martis intra milliarium I et II). Cf. supra N. 5159.
Clivum Tiburtinum in planitiem redegit senalus populusque Romanus tem-
poribus multo posterioribus, teste iilulo qriem supra dedimus N. 729.

5387 M. Consius M. 1. |
Cerinlhus*, |
accensus velatus.' |
Immunis
cum sim', ex voluntate mea
|
et impensa mea clivom stravi lapide | | |

'«V^ ab^mo susum longum pedes CCCXL,


|
latum cum marginibus pedes |
|

'^*'^^L) VIIII fit quod_J_stravi mil|a peduin J^ocpoix^^


, Iterum eundem
^ clivom ab iniirlevaTi" f medium
et clivom fregi et depressi' impensa |
I

j
|

mea regione |
Ficulensi pago Uimano et Transulmano Peleciano usque | |
|

ad Martis et ultra.
Non procul ab urbe Roma ad viam Nomentanam in praedio la CesarinUf ubi
fuit Ficulea, deinde Romae (XIf^ 4012 vidit Henzen). — 1) Idem homo memoratur
XIF 4015. —
supra N. 19SS—49S7.
4014. 2) 3) Centuriae accensorum vela-
Cf. —
torum certas immunitates fuisse scimus ex fr. Vat. 158. Talem per immunitatem
cum Consio Cerintho licuisset excusari a via munienda, nihilominus sponte et im-
pensa sua clivum hunc slravit. 4) 540 5060. 5) Clivum etiam commo- — X9 = —
diorem reddidit meantibus, ima parte eius in altum ievata, media parte depressa.

5388 L. Octavius L. f. Vitulus, |


C. Rustius C. f. Flavos iter., |
Illlvir,

d. s. s. I
viam integendam |
curaver.
Tibure in ruderibus antiqui aedificii, quod villa Maecenatis (sed falso) dicitur,
iam Romae (XIV 5667 vidit Henzen; Ritschl tab. LXXFk).

5389 M. Avianius M. f. |
Coniunctus Ilvir |
iter t^xit, et tectum s. p.
Puteolis, scriptum in altera parte tituli supra N. S517 (X 1793 partem quae
extat vidit Mommsen).

5390 M. lul. Pap. lustus dec. |


col., ob hon. pontif. |
campum cum
suis I
aditibus clusit et |
statuam posuit.
Sarmizegetusae rep. (III S. 7985 vidit Hirschfeld).

5891 P> Rupilius A. f.,


I
L. Minicius L. f. |
duovir. |
campum et

macer. |
ex d. d. faciundu. |
coer. idemq. prob.
Marani rep., ubi fuit Cupra maritima, deinde Firmi (1 1421. IX 3503 vidit
Mommsen).

5392 C. Catius M. f. Illlvir campum publice |


aequandum curavit,

maceriem |
et scholas et solarium, semitam |
de s. p. f. c' |
Genio colo-
niae et colonorum |
honoris causa, quod perpeluo feliciter utantur*.

|

Nolae extra moenia (X 1256 ter ut videtur descripta saec. XFI. XFIII).
1) De sua pecunia faciunda curavit, 2) utanlur U7ium ex apographis in alio — ,

est usibus cau .... »'»» fertio vocabulum omitliti/r.

5393 L.Tettaienus L. f. |
Barcha, |
L. Fistanus L. f. [Ilvir.] |
iter
360 Caput XIII.

in campum ex c. d.' |
pecunia sociorum |
campi faciuudum |
coeravere
eidemq. |
probavere. (inlatere) extra |
maceria |
in agrum |
pr[e]cario*.

5393* L. Fistanus L. f.,


|
[I.] Tettaienus L. f. |
Barcha, |
Ilvir., |
iter

in campum ex c. d.*
|
[;)]equnia sociorum ]
campi faciundum |
coeravere
eidemq. |
probavere. (in latere) extra |
maceria |
in agrum |
precar[jo].

Interamniae (Teramo) Praetuttianorum (IX 3076 ex codicibus saeculi XF; No-


tizie degli scavi 489S p. 532 vidit Barnabei). 1) Conscriptorum decreto. — — 2) prae-
cario traditur.

5394 compitum ex saxo fecere.


j4q7/7'leiae (V 8ii bis descripta saec. XIX).

5395 [PosfM]mus* Plotius M. f. quarto^ A. Genucius A. f. iter. duo- |

viri, locum dederunt compiti aedificandi; C. Cartilius C. f. Poplicol. duo-


I
|

vir VIF, cens. III, compitum transtulit;


I
D. Caecilius D. D. 1. Nicia me- |

dicus, I
L. Marcius L. 1. Stephanus, |
P. Naevius P. L Heraclida |
mag. vici

maceriem 1 et columnam de suo fecerunt; |


C. Cartilius C. L Hera ....
Ostiae (Notizie degli scavi t892 p. i62). — 1) Supplementum non certum. —
2) Scilicet quarto duovir (Quartio non recte edilum esse Notizie l. c. testatur Gatti),
— 3) Fortasse idem Cariilius, duoviratu septies functus, memoratur XIV 513.
Adcompitorum refectiones pertinent tituli supra editi N. 5610. 4052 (item
V 7728. 7759 p. 40H).

5396 M. M . . . lius* M. f., L. TurpiHus L. f. duomvires de senatus [

sente[w]tia aedem faciendam coeraverunt eisdemque probavere.


Corae loco antiquo in templo quod Herculis vulgo putaiur, nunc ecclesia
S. Petri (I 1149. X 6317; Ritschl tab. LXFIIlc). 1) Nomen non cerlum; inter —
M et lius duae litterae fuerunt, quorum prior periit, altera t visa est Mommseno
qui scalis admotis inscriptionem contulit (Manlius priores plerique),

5397 L. Aninius L. f. Capra Illlvir iter., |


Apollinis aed. et circum

aedem muros d. s. p. r. c*
|

Seiiae (X 6465 vidit Mommsen). — 1) De sua pecunia reficiunda curavit.

5398 M. Tuliius M. f. d. v. i. d. ter quinq.S augur, tr. mil. |


& pop.^
aedem Fortunae August. solo et peq. sua^.
Pompeiis epistylium non aedis Fortunae, sed aediculae intra hanc aedem ex-
tructae (X 820 vidit Mommsen). 1) Duovir iure dicundo ter quinquennalis. — —
2) Cf. supra N. 2677 not. 1. —
3) Quomodo factum sit ut titulus qui ad ipsam aedem
pertineat incisus sit in fronte aediculae interioris, quaesierunt Schoene et Nissen
in huius studiis Pompeianis p. 179 seq. et Mau Roem, Mitth, 1896 p. 282 ; cf. etiam
lordan Herm. 14 , 1879 p. 374,

5398* M. TuUi M. f. area privata. I

Pompeiis iuxta aedem Fortunae in semitd angusta, quae est inter eam aedem
et aedificium privatum (X 821 vidit Mommsen). Apparet hoc lapide M. Tullium —
terminare voluisse solum quod sibi retineret.
Tituli operum locorumque publicorum. — Compita. Aedes sacrae. 361

5399 Veneri Victrici |


L. Arronius Amandus |
Vlvir Aug. |
solo pri-
vato s. p. f.

Tifemi Tiberini (Citta di Cattello) in Vmbria (XI 5928 vidit Bormann).

5400 Fortunae Aug. Anniae M. fil. Cara, flaminica, et Tranquilla |

statuam quam testamento suo Annius Protus ex 4tS-XXn legave|rat, pe-


|

cunia Proti et Anni Hilari' patris sui |


comparatam posuerunt et adiecta

de suo ae[de* ex ftS- IIII CCCC dedicaver. epulo curiar., d. d.


Tkamugadi (Timghdd) rep. loco antiquo in foro prope tribunalis scalas
(FIIl S. 17851 vidi). — 1) lidem Annii Protus et Hilarus sunt supra N. SOS, —
2) aere primus editor, errore.

5401 [For]iu[nae, 2>i]anae\ Victoriae, |


T. Sextius [T. 1] Basiliscus
Aug. Claud." I
nomine suo et |
Sextiae T. 1. Irenes uxoris et |
T. Sexti
Fausti fili et |
Sextiae Marcellae filiae, |
solo suo inter quattuor terminos,
|

V. s. 1. 1. m.
Prope Chieri in Pedemontio rep. (V 749S descr. Pedemontani complures). —
1) Supplementa firmantur fragmento 74S4 quod videtur superfuisse ex altero V
exemplo eiusdem tituli. 2) Augustalis Claudialis. —
5402 Baebiae C. f. |
Crinitae |
Turobrigenjsi sacerdoti |
quae tem-
plum 1
Apollinis et Di|anae dedit ex |
H-Sr CC^ ex qua sum|ma X[X]* po-
puli I
Romani deduc|ta et epulo |
dato it tem|plum fie|ri sibique |
hanc
statuam poni iussit.
|

Arucci (Aroche) in Baelica (II 964 bis descripta saec. XFII. XFIII). —
1) CC apographa. — 2) Cf. N. 505 nol. 2. N. 5384.

5403 T. Tremeliu[s] ]
T. 1. Antioch. |
aed. Dianae |
et aram de |
lapide
quadr. |
aedif. et ope. |
tector. pol.* |
et sign. Dian. |
fac. statue. |
dedic. de

sua pec. curavit. |


V. s. I. m.

I

Siponti rep., est Neapoli (IX 6242 vidit Mommsen). 1) Opere tectorio polivit.

5404 Q. OfiUius C. f. Ruf., Sex. Calidenus K. f. Q. n., |


T. Temonius
T. 1. Flac. mag., aed. ]
Herc. d. v. s.* fac. ping. c* eisdemq. pr.' |
Cn. Pom-
peio M. Licinio cos. iter.*

Prope Montorio in Piceno, opus tessellatum (IX 5052 vidit Dressel). — 1) De


vici sententia. — 2) Coeraverunt. — 3) Probavetnmt. — 4) A. u. c. 699.

5405 Q. Attius Messor |


exhedra cum |
fronte templi |
Minervae
Aug. vestustate |
corrupta per|fector et piclor |
de suo ref. |
et c. d.*

I

Tarracone (II 4085 vidit Huebner). 1) Cultoribus, vel collegis dedil (Hue.).

5406 M. lunius I
Sabinus |
Illlvir aedili|ciae potestat. |
e lege lulia |

municipahS |
patronus |
coUegi cenjtonariorum, |
frontem terapli |
vervis'*

et hermis |
marmoreis pe|cunia sua ornajvit et tuition. |
dedit ItS tr> to .
|

N. CCXXXXIP.
Patavii (F2864 vidit Mommsen). — 1) De hac lege cf. C. I. L. I (ed. 1) p. 125,
ubi edidit Mommsen partem eius quae extat in tabulis aereis Heracleae repertis. —
.

362 Caput XIII.

2) Fervae vocabulum redit in titulo Aquileiensi V 4019; fuisse caput vervecis


sive arietis marmoreum, unde aqua fluebat, coniecit Mommsen (ad V 1019). —
3) Cf. supra ad N. S202 not. 7.

5407 aedem trium camerarum vetustate collapsam |


addito cultu
meliori laqueariorum pecunia |
propria reformavit spl. col. Utik.S curante |

et dedicante Silio Tertullo c. v. cur. suo.


Uticae rep., lapis qun antea usi erant ad incidendum tilulum f^lll 1181, est
Leidae (FII1 1185 vidit Wilmanns). — 1) Splendidissima colonia Utika.

5408 Bellonae Aug. sacrum Sex. Horatius |


Sex. fil. Q.* Felix sa-

cerdos, cum filis Proculu (sic) Triumpale Felice \


sacerdotes (sic), templum
cum omni|bus ornamentis et pictura sua peq. renovavit.
Rusicade (FIII 79S7 vidit Wilmanns). — 1) Quirina.

5409 . . . . us Fundan. |
Gallae disp.^ templum |
et mdceriem, item |

pomar. impens. sua fecit idemq. |


dedicavit.
Tharros in Sardinia rep. (X 7895 vidit Mommseji). — 1) Dispensator.

5410 Abennaeus Catti M. s.* maceriem . . . .


|
pinnas et austia^ de
s[m]o lecit, Minervae de .

Inter Aquileiam et Tergeste , ibi fere ubi N. 18S1 , rep. (I 1465. V 70i vidit
Mommsen; Ritschl tab.LXXIc). — 1) Cf N.5S81 not. 1. — 1) Ostia.

5411 M. f. Proculo, |
P. f. RuUo ^[uoviris]; \

Mama, L. Fobius Pirata mag., Te[rpnMs?] , ani q.', .Nothus


Sexstili, Nicephor, ministr[t, aedem?] . . . . trat. et ostia et fastus de sua
pecun. fecer[M»?; iidem ludos\ prim. fecer.
Antii, nunc Romae (X 6679 p. 989 vidi). — 1) Quaestores.

5412 lunoni Aug. sac. |


pro salute imp. C[a]es. M. Aureli Com-
modi Antonini Aug. Germ. |
Sarmatici Brittan[«]ici p. p.', civitas Urusi-

tana^ templum |
cum sanctuario [/o]vis fecit et dedicavit d. d. p. p.
In Africa loco dicto Henchir Sugda (FIII S. 12014 vidit Cagnat). 1) Com- —
modi nomina erasa et posimodum ex priore scriptura videtur reman-
restituta;
sisse s littera post p. p. — 2) Civitas praeterea ignota; nisi forte mentio eius est
apud Ficlorem Vit. 1, 10 (Cagnat).

5413 . . . aeterno numini praestanti propitio sacrum |


[Fiijcto-

ris sacerdotis et Arri Servili rem agentib. (sic)


\
n[ec] non et silicem

omne sanctuarium stravit, |


. . . [5]u[i]nt. idus Martias Ursi et PoUemi con-
sulatus '.

Henschir bu Ftis, ubi fuit Avitta Bibba (FIII 796 vidit Wilmanns). — 1) A. 558.

5414 numini dom. Aug. |


T. Marius Processus |
signum dei Sil-

vani I
! ! ! ! ! ! ! ! ! \
! ! ! ! ! ! ! / ./ *
|
aedem ipsius mar|moratam a solo su|a

pecunia fecit [e]t |


templum marmoris (sic) \
stravit idemq. dedic.
Romae rep. in villa Ludovisia prope portam Pincianam (FI 5098S vidit Gatti
Notizie 1887 p. 27S). — 1) Duo versus erasi.
Tituli operum locorumque publicorum. — Aedes sacrae. 363

5415 [mumjcipi Mel.*, primus omni[Mm]


. . . I it, item aedem
marmo[n6us exornavit et tn ea statuam? ipojllinis \
consacravit, item

p [in p]ronao columnas IIII et para[sfafas] .... |


.... et
I

podium et pavimeDtu[m] ]
cavit; in quod opus univer[sMm
erogavit \
ex Zi6era]litate sua !!•& CXBCCXCIIS. Q[uorum causa \
secun-
dum il!f]elitensium desiderium o[ptimo viro |
statua ex ae]ris conlatione
d. d. [posita est].
In Melitae insulae oppido vetere Cittd Fecchia vel Notabile (X 749S semel, ac-
curate ut videtur, saec. XFIII descripta). 1) Melitensium. —
5416 d. d. j
. . [C]£iesius Daphnus [AM^Ms]tdl. Nuceride et |
. . . .,

a6dem Geni Stabi^r. |


[delapsi]s marmorib. [t;]exata [ae]de |
restituit.

Prope Stabias rep., est JSeapoli (X 772 vidit Mommsen).

5417 Saturno . . . . |
templum opere signin[o] . . . .
|
Marcellus a
milit., coloniae [patronus nomine suo et . .
.] \
Sossiae coniugis libero[rMm-

que suorum /"a^miliaeque suae, voto destin ....


Juziae (Aumale) in Mauretania (FIII 9025 vidit Wilmanns).

5417* I. 0. m. pro salute d. n. |


imp. Caes. M. Aur. Sever. |

Alexandri' P. f. Aug., C. lul. j


Maximinus c. a. leg. I A. Sev.^ |
templum
vicalem^ a solo |
inpendis suis cemento ex|structum |
ex voto restituit.

Brigetione (0-Szony) in Pannonia (III S.IOOSividit Kubitschek). — 1) Alexandri


vocabulum. erasum, sed legitur. — 2) Custos armorum legionis primae Adiutricis
Severianae. — 3) Ficanorum, videtur intellegendum esse.

5417^ C. Alfius T. f. Maximus pecuniam legavit L. Herennio C. |


f.

Rufo; is aedem podi|um^ cryptae partem faci|enda curavit probavitq.

Corfinii (IX 5168 viderunt Mommsen pt Dre.ixel). — 1) Cf. N. 5S56 cet.

5418 A. Antonius Horus |


aedem Matri magnae |
et poriicum
qui (sic) est ante |
aedem et cellam sacerd. |
ab solo pec. sua fec, |
d. d.
|

Cuius dedicatione |
decurionibus et Augustalib. |
et populo crust[/]um et

mulsum ded.
Atinae in Lucania (X 555 bis descripta).

5419 . . [Pes]cennius Q. f. Ga . . . .
|
[IIIIvi]v. i. d., pro cena
IlIIvi[ra/t Ge]nio aedem, portic, cub[nam' j
re]ficiund. curavit, eidem
I

l)[robavit].
Aesemiae (IX 2629 vidit Mommsen). 1) Culinae una cum aede dedicatae —
etiam supra N. 5419. 5iS2. 4541. Culina lovi dedicata IX 507S.

5420 C. Suellius T. f. Aemili.», |


P. Baebius L. f., |
Q. Suellius Q. f.,
|

magistri', cellam et |
culinam faciunda |
curarunt.
Inter Sulmonem et Aquilam loco dicto Fontecchio, iam Aquilae (IX 5440 vi-

derunt Mommsen et Dressel). — 1) Cognomen Suellii, litteri* minoribus scriptum. —


2) Magistri pagi alicuius, Pelluinatium nt vidflur.
364 Caput XIII.

5421 T. Valerius C. f. Senecio, |


P. Usulenus Veientonis 1. |
Phile-
ros, I
T. Alfidius T. 1. Stabilio, |
M. Usulenus M. 1. Charito, ]
magistri
pagi ex reditu fani |
Larrasoni * cellas faciund. |
curaverunt idemque
probaverunt.
Prope Moux (ubi N. 4678) rep. (XII S570 aliquoties descripta).— 1) Cf. N.WS.

5422 Mercurio s[acrMm] |


pro salute imp. Caesar[«s] (
L. Aemi-
lius Donatus vet[eranMsj . . . .
|
cellam cum gradibus . . . . |
s. p. f.

Henchir Djellula in Africa (VIII S. ISIH ad apographum, accuratum ut vi-

detur, militis cuiusdam).

5422* Caelesti Aug. sac. |


Q. Mattius Primus |
ad ampliationem |

tempH gradus donavit X CXXV,


et |
vot. sol. hb. ani. |

Tuccabor in Africa^ iam Florentiae (VIII S. I48S0 vidit Henzen).

5423 lovem Pantheura Aug. |


cum aede et tetrastylo solo [p]ub. |

L. Calpurnius GaUio et C. Marius |


Clemens INescanienses, cujratores iu-
venum Laurensium, |
d. d. k. luHs P. Septumio Apro |
\Mi\ Sedatio Seve-
riano cos.*
Falle de Abdalajis, ubi fuit Nescania Baelicae (II 2008 cf. II S. p. 878 Huebner
vidit ectypum). — 1) Consules suffecti videntur fuisse temporibus Antonini Pii, cf.

Prosopogr. Imp. Rom, sub M. Sedatio Severiano.

5424 . . i Aug. I
[et nM]mini[6.] 1
Augustorum |
sacrum, |
adiecto
letrasty|[/]o et aeramentis |
omnibus, |
luHa Natahs |
d. s. p. f. c. idem-
que (sic)
I
[d]edic[fly.] L. d. d. d.

Narbone (XII 4352 particulas vidit Hirschfeld, reliqua supplevit ex apographo


facto saec. XVII).

5425 C. luHus I
Q. f. Quir. |
Potitus |
tetrasty|lum et |
tholum ]
ded.
Cirtae (VIII 7108 vidit fVilmanns). Alia testrastyla supra N. 5598. 3475.

5426 Germanico Caesari, Ti. Caesaris f., divi Augusti o. |


C. lu-

hus Chimarus; idem statuas et aediculam |


refecit, s6d6s marmoreas*
posuit.
Antii, nunc Romae (X 6649 vidi). — 1) Sedes aeneas cum imagine Victoriae
dedicatas habes supra N. 1879, 2.

5427 . . Sanguri. C. f., |


L. Gargoni. L. f., q.* |
sacellum d. s. s.^
(

saepiundum couraverunt. (

Prope Hadriam rep., litteris formae vetustae, punctis quadratis (1 1419. IX S019
vidit Dressel), — 1) Quaestores (q. ad duos primos versus pertinere virgula qua-
dam in lapide significatur). — 2) De senatus sententia.

5428 m[a^.] et flamin. (


montan.' montis [
Oppi'^ (
de pequnia
mont.* (
montis Oppi (
sacehum |
claudend. |
et coaequand. |
et arbores |

serundas 1 coeraverunt.
Tituli operum locorumque publicorum. — Aedes sacrae. Sacella. Luci. 365

Romae rep. in Esquiliis ubi dicitur ''Sette Sale^ (FI 32453 imaginem dedit

Gatti buU. comunale 4887 p. 156). — 1) Montanorum. De montanis cf. Moinmsen


Slaatsr. III p. Hi et praef. p. FIII. — 2) Oppius mons ad Septimonlium antiquis-
stmum pertinebat; Fest. p. 548; cf. Momms. Staatsr. III p. 115 nol. 5.

5429 (aquilae duae volanies) luco Silvani |


scyphum * marmore I
in-
ciuso inpensa sua |
C. lulius Abascantus |
donum dedit et |
maceriem cor-
rupta inpensa |
sua restituit.
Romae (FI 610 descr. saec. XFI Nicolaus Florentius auctor aecuratus). —
1) Seyphos diis dicatos habes etiam supra N. 5182. 5429.

5430 Ansia Tarvi f. |


Rufa ex. d. d. circ. |
lucum macer.* |
et murum
et ianu.' |
d. s. p. c' f.

Padulae in Lucania (1 1260. X 292 cf. p. 1004 vidit Brunnius praeter initium
hodie absconditum ; litterae videntur indicare aetatem liberae rei publicae). — 1) Cf.
N. 5562 cet. — 2) lanuam (cf. N. 5959). — 3) De sua pecunia facienda curavit.

5431 Q. Nonius Q. f. Lab. aram, lucos, font. Dianae sacr. | |

Prope Sermonetam agri Pomptini (X 6481 semel descripta saec. Xf^III).

5432 . . . s I
. . . ci populi R. |
!!!!!!!!' \
.. limual. Novius Ei-
phideforus |
coronatus cistifer cum suis |
lucum a solo cum signis et
ornamentis suis fecerunt et dedicaver.
|

Prope Thevestem in saxo vivo incisum (FIII S. 16552 vidi). — 1) Fersus


erasus.

5433 [imp. Caes. M, Aurelio Antonino cet.] pontifi[« max., trib. . . .


j

p]ot. XVI \ imp. IP, cos. 1I[/, pjrocos., patri patria[ej, M. Aurelius Ni- I
|

grinu[s eJlvocatus Aug. n., impo[srtMsJ |


ordinibus in leg. II Tra., [deJ|votus
numini eius, eu[n(femj |
lucum Aquilonensem^ in[coJ|luit et consecravit,
III idus Au[^.] I
Aurelio Antonino Pio Felic[e] Aug. IIII cos.^
Cappella di S. Fito (prov. di Foggia) in Apulia (Rendieonti delV Accademia
nap. di archeologia 1898 p. 112 de Petra vidit eetypum). 1) A. 213. — — 2) Ex-
pectaveris imp.III (cf. supra N. 451 not. 10). 3) De Aquilonia cf. C. I. L. — IX p. 88.

5434 Augusto I
lucus I
sacer.
Perusiae, cippus marmoreus (XI 1922 vidit saec. XFII Holstenius).

5435 I. 0. [ffi.J
I
L. Sept[tmtusJ . .
|
v. p., pr. ['prov. Brit. pr.*] \
re-

sl[t7Mi7],
I
C. lust

(In latere sinistro) [sig]num et |


[erjectam* I
[pjrisca re|gione co|[Zu]mnam
(in latere dextro) Septimius |
renovat |
primae |
provinciae' |
rector.

Circencester, ubi fuit Duroeornovium, basis (Huebner IFestd. Korrespon-


denzbt. 1891 p. 254 ad ectypum). Buecheler carm. epigr. n. 277. — 1) Cf. not. 5.
— 2) [derjectam Buech. — 3) Britannia prima memoratur etiam in latereulo
provinciarum Feronensi et in Notitia dignitalum (cf. Marquardt Staatsverw. I^

p. 287).
366 Caput XIII.

5436 M'. Memmius M'. f.


|
pr. |
signa, baseis |
de sua pecunia.
Slgniae (I H46. X 3969 Ritschl tah. LXXVp).

5437 L. Titinius L. [f.\ \


Petrin. duovir ]
signa ahenea pubiic. |
sarsit
et reposit et basis |
quae derant (sic) de suo.
Lunae (Noiizie degli scavi 1890 p. 577).

5438 Ap. lunio Siiano P. Silio Nerva cos.*, |


li. lanuar. |
L. Poppaeus
Urbanus Apollini signum sacr. sedemq. dil^avit.
Prope Abellam rep. (X H96 vidit Mommsen). — 1) A. p. c. 28.

5439 [m] I
memoriam |
P. Corneli |
Saturnini |
magistralis, |

Cornelia Prima uxor |


ex indulgentia colleg.* |
signum Liberi, |
basem,
caulas d. d.
Bononiae (VI 460. XI 713 vidit Bormann). — 1) Collegarum.

5440 P. Hordeonius P. f. |
Gallus Hercolei. |
M. Caecilius M. f. Ru-
fus, I
C. Claudius C. f. Priscus |
IHlvir. i. d. s. c-S augures, |
aedem refi-

ciendam, signum |
transferendum, basim |
ponendam curave. p. p.
Signiae (I 1143. X 3961 Ritschl tab. LXXXIXd). — 1) Quattuor viri iure
dicundo senatus consulto.

5441 signum dei cum equo ex aere *


j
ex aede vetere
in hanc aedem munificentia [P. Opsjtori Saturnini |
11. perp. factam res
publ. Vaz|[tYa]norum permittente Valerio Pudente proc' |
c. v. transtulit

et in bassil." ab eodem Opstorio emta |


imposui[f].
In Africa in ruderibus civitatis Fazitanae, cf. sujira N. 5196 (VIII S. 11999
vidit Cagnat). —
1) Nonnulla legi non potuerunt. 2) Idem Opstorius Satuminus —
in eadem civitate Vazitana anno 212 Mercurio sobrio aedem extruxit, teste titulo
FIII S. 12006; in cuius tituli fine haec legunlur: idem iam ant. hoc ob honorem
XI pr.(undecimprimatus) aed[e]m Aesculapio deo promissam bassil. coherent. multi-
plicata pec. fecit. De his aedibus cf. Gauckler Monuments historiques de la Tunisie,
temples jiaiens (1898) p. 42. —
3) Idern Pudens proconsul Africae memoratur Ter-
tull. ad Scap. 4. Proconsulem fuisse a. 210/1 vel 211/2 probare studuit Schmidt mus,
Rhen.46, 1891 p.93seq. — 4) An bassim?

5442 P- Rutilius Syntrophus |


marmorarius donum ]
quod promisit
in templo |
Minerve marmori|bus et inpensa sua thejostasim extruxit.
Gadibus (II 1724 descr. saec. XVI Accursius).

5443 et q. s. s. S.S aedem Belini |


[swja pecunia
I

refecere et |
[c?M]pea inaurata^ in fastigio V |
et signa duo dedere, |
[P.]

Erbonio P. 1. Principe, [5e]x. [FJotticio^ Sex. 1. Argentillo' |


mag. vic*
|

Zuglio, ubi fuit lulium Carnicum 1035 saepius descripta a (V 1829 cf. p.

saec. XV ad XIX). — 1) Qtii supra scripti sunt. 2) Cf N. 5431 seq. 3) Idem — —


nomen V 1850. — 4) Magistris vici (se. ante lulium Camicum coloniam faclam).

5444 . . . idius E , . . In . . . . . ius ex pecunia honor[ana] [


duo-
i

viratuus amplius ex s[esf.] .. [car] Ipusculis* inauratis fastigi' a [fe-

ce]|runt.
Tituli operum locorumque publicorum. — Signa Bases. Aediculae. 367

CUhtk in Dalmatia, ubi fuit Aequum, rep. (III S. 9768 descr. Bulic). — 1) Cf.
tupra N. 3400. — 2) Cf. JV. 3il93.

5445 valvasS signa de6rum Augus[torum] . . .


|
Q. Badusius Q. 1. Del-
phicus^ I
Vlviri et Vlviri Aiigust^lcs [sua pecunia fecerunt et m]* ]

dedicalione epulum [plebei? dederunt].


Pisauri (XI 6306 vidit Bormann). — 1) Cf. JS. 2162. 3423 cet. — 2) Eiusdem
Delpkici tilulus sepulcralis est XI 6561, in quo item dicilur Vlvir et Vlvir Aug. (aliiu
sexvir et sexvir Auguslalis Pisaurensis est XI 6375). — 3) Supplevit Boi-mann.

5446 Q. Lae[iiMS.P] . . f. Pal. Pietas, |


C. Vibi[MS . .
f. PJap.» Secun-
dus I
Illlvir. [tiuinq.? e]\ stipe quae ex |
lacu v ^ [ejxsempta erat, |

signum .... [c]urarunt, valvas 1


ahenea[s] . . . s et superlimen [/a]|pi-

de[M»i] et fastigium m . . |
cum adorn [awer.] |
. . .[Q. Yolu]-
sio P. Corn[e/io cos.y.
JSarniae (XI 4125 partem maiorem vidit Bormann). — 1) Papiria tribus
Namiensium. — 2) ^[elino] supplevit Marinius Arv. p. 824. — 3) A. S6.

5447 [deae] Fortun. [et Ge]a. col., |


[Fo]rtunatus dec. Ge-
nium cum |
[co/M]mnis et aetomate et incrusta|[fto]ne marm. de suo fec.

pro salute |
sua suorumq. omnium et commujnis tricensimaeS v. 1. a. s.^
|

.... mmius Magnil[Z]us.


Deir-el-Kald prope Berytum rep., deinde Parisiis (III S. 6671 vidit Renier).
— 1) Ad idem commune videtur pertinere titulus eodem loco repertus: Aovxiog
. Xiog Solcov naxriQ xoivov r^g ZQiaxddog dvsd-Tjxsv (Echos de Notre-Dame
. .

de France, Jerus. 1896 p. 513). Cuius generis coUegium intellegendum sit, ob-
scurum.

5448 M. Sextilius M. 1. Eros |


Genium' et ypaetrum stravit, | fur-
cas statuit, clatros in |
fenestris posuit, et expoleit |
monumentum de sua
pecunia.
Romae ad viam Latinam rep. (FI 260 videmnt de Rossi et Detlefsen). —
1) Intellege: posuit. — Titulum ad sepulcrnle monumentum pertinuisse putat
Henzen.

5449 Veneri Verae' felici Gabinae |


A. Plutius Epaphroditus accens.
velat.*, negotiator sericarius', templum cum |
signo aereo effigie Veneris
item signis aereis n. Illl dispositis in zothecis^ et j
balbis' aereis et

aram aeream et omni cultu a solo sua pecunia fecit. Cuius ob |


dedi-

cationem divisit decurionibus sing, X' V, item Vlvir. Aug. sing. 5 III, item
taber|naris intra murum negotiantibus S I, et HS X m. n. rei publ. Ga-
binor. inlulit, ita ut ex |
usuris eiusdem summae quod annis IIII k.

Octobr., die nataHs Plutiae Verae |


filiae suae, decur. et Vlvir. Aug. publice
in tricUnis suis epulentur; quod si |
facere neglexserint, tunc ad muni-
cipium Tusculanor. IJ& X m. u. pertineant, |
quae confestim exigantur.
Loc. dato decreto decur. |
Dedicata idibus Mais L. Venuleio Aproniano li

L. Sergio Paullo II cos.'


368 Caput XIII.

Gabiis rep., est Parisiis (XIF 2793 vidit Henzen). 1) Suh Feneris Verae —
nomine filiam Plutiam Veram dedicavit Plutius Epaphrodilus negotiator serica-
rius. — 2) Cf. iV. S587 (not. 2). —
3) Eidem eodem loco liberti dedicaverunt titulum
XI F 2812. —
4) Zothecas habes etiam supra N.SiS2, infra N.SSiQ. 5) Falvis. —
— 6) Sitigulis denarios. — 7) A. 168,

5450 Fortunae reduci |


Rufus c6l.S disp. arce summcir.^ |
omni
cultu exorntit/ d6 suo posu|it idemque decr6t. 6rdin. templum |
a solo

sumptu suo maximo conlato^ |


perficiendum cur^vit; cuius dedicatijone
singulis in coll^gio HS XX n. ded. |
Dedicatum XII kal. Aug. Orfito et

Maximo cos.® |
Si qui clupeum ponere volet, dabit arce HS II n.
Asculi in Piceno (IXS177 vidit Mommsen). — 1) Coloniae (servus). — 2) Dis-
pensator arcae summarum (cf. supra N.4189not.2). — 3) Exornatam, sc. statuam.
— 4) Sc. aere conlato, sed ut Rufus ipse plurimum conferret. — 5) A. 172,

5451 M. Acilius A. f. Vot. Priscus Egriiius Plarianus* |


praef. aerari
militar., pontif. Volcani et aedium |
sacrar.', p. c^ clupeum argent. cum
imagine aurea d. d. L. d. d. d.
Ostiae rep., est Romae (^IF 72 vidi). — 1) Cf supra N. 3244. — 2) Cf
tupra N. 4176 not. 5, — 3) Patronus coloniae.

5452 . . . eros Germanici 1. |


Lollianus d. d. ]
clupea cum ima-
ginibus*.
Romae (FI 1726S bis descripta saec. XFII). — 1) De clupeis cum imaginibus
vide praeterea N. S44S. S486. S497.

5453 voto suscepto |


Bonae deae, |
Astrapton Caesaris vilic. |
aedi-
culam, aram, saeptum* clusum |
vetustate diruta restituit.
Romae (FI S6 vidit Henzen). — 1) Cf N. 3298.

5454 Silvano sacr. |


Cn. Antonius Cn. f. |
Fuscus |
aediculam cum |

ara et cratera^ d. d. |
idemque dedicavit.
Romae (FI S89 vidit Henzen). — 1) Cratera argyrocorintha est supra
N. 3446.

5455 Mamilia Urbana, Tifania Amoena |


basim aediculam Veneri
aram |
d. s. d.

Tufici in Umbria rep., iam Pisauri (XI S688 vidit Bormann).

5456 Vict6riae |
Aug. C. Virrius Qu^rtio
|
t. p. i. Basis ex stipe. |
| |

Aoste, ubi fuit Augustum vicut (cf, C. l. L. XII p. 299) Allobrogum (Allmer
revue epigr. 5 n. 65, 1891 p. 127 n. 876).

5457 M. Marcius M. (
fil. Celsus |
Herculem cum j
basi et ara et
subsejUis suo et M. Marci |
Antonini fili sui |
nomine d. d.
Falentiae (II 5728 vidit Huebner).
Titali operom locorumque publicorum. — Signa. Arae. 369

5458 I. o. m. I
et numinib. Aug. |
M. Vari. Severus |
b. cos.* | aram
cum I
cancellis |
d. s. p.
Dorchetter rep. (FII 8S bis tU videtur descripta). — 1) Beneficiarius con-
sularis.

5459 Tertius |
Prisci Poppaeae ]
Sabinae* dispens.* |
vicarius aram |

et crepidinem fecit, |
idem d[ijs[r]u[r]b[a/jam' |
a novo res[fiY]ui[f]. |
D.
d. 1. d.
(XI Si18 viderunt Henzen Mommsen Bormann).
Asisii — 1) Mater Poppaeae
Augustae (Tac. ann. 1S, 4S. 43, cf. ib. 11, 2. 4) aut ea ipsa. — 2) Dispensatoris. —
3) Primus enucleavit Bormann.

5460 Herculi Aug. sacrum C. lulius |


Saturninus sacerdos Liberi |

patris aram opere quadratario a fundamentis |


sua pecunia ex s. s. cx>

nummis fecit dedicavitq., curantibus |


lulia Getula uxore et luliis Getuleis

Apa et Saturnino iuniore filiis eius, |


v. s. I. a.

Cuiculi (Djemila) Numidiae (yill S. 2014S descr. Reboud auctor accuratus).

5461 pro salute imp. |


Caes. M. Aureli |
Antonini Augusti |
Germa-
nici Sarmat., |
liberorum domusq. |
eius divinae, |
L. Memmius Felix flamen |

templi domini Aescu|Iapi hanc aram el |


ollam aer. caldar.* et ur|ceum
et lucernam aer. |
s. p. f. idemq. dedicavit.
Krisch et Wdd, ubi fuit Thisiduo provinciae Africae (VIII 1267 vidit
Wibnanns). — 1) Aeream caldariam.

5462 T. Fl^vius T. f. Tr6.' Proculus Salon.», |


^» de suo dedit mani-
pularibus suis |
in Genium centuriae' suae |
ponendum "HS" CCCC ii., ad
quam |
summam adi6cit7* eius#S- CCC n., |
eisdem quimensam' aeream
et protectum® |
f6c6runt. Positus III non. Mai. |
imp. Traiano Hadriano
[/]I, Cn. Fusco Salinatore cos.'
Romae rep.^ arula aenea (Henzen bull. inst. arch. 1882 p. S8). 1) Tro- —
menttna tribus Salonitanorum. 2) Centurio. 3) Cf. supra N. 2106 cet. — — —
4) Centuria (similis in multis est titulus a centurione et centuria positus N.2162). —
5) Cf. N. SS4S. — 6) Cf VI S64. 27S71 (= Orell. 4S4S). X 1887. — 7) A. p. C. 118.

5463 P. Fufici|us Primijgenius |


sancto |
Silvano |
columeljlam cum |

lucerna |
aerea ]
d. d.
Romae, columna parvula (VI 676 ad apographum factum saec. XVIII).

5464 C. Annius C. f. Roman. |


decurio signum cum |
statera d. d.
Romae, nunc Neapoli (VI 8S2 = 2968S vidit Mommsen).

5465 pro [saiwfe] |


imp[erarom] |
Caes. Aug[Ms?i] |
nostri |
L. Sep-
limi Severi Pertinacis', |
Herculi numini |
sancto |
cum basi marmorata, |

acceptatoribus |
et terraris^ |
C. Sentius |
Portesis |
s. p. d. d.
Prope Portum Romanum rep., est Romae (XIV 16 vidit Henzen). 1) Nomen —
SepHmii, scriptum in spatio depresso, videtur substitulum esse pro nomine eraso
Commodi. —
2) Incertum quae instrumenta significentur.

DsssAU, Inscriptiones Latinae 11. 24


370 Caput XIII.

5466 1.

P. Hostilius Philadelphus |
ob honor. aediUt. titulum polivit |
de suo et
Domioa sodal. inscripsit eorum |
qui munera posuerunt: |
Domitius Primi-
genius statuam |
aeream Silvani cum aede. |
C. Oratius Sabinus at templum
tegend. |
tegulas CCCC tectas*. |
Nutrius Valens sigilla marmuria dua, |

Herculem et Mercurium^. |
Paccius Mercuriales opus cementic. |
X CCL
ante templum et tabula picta Olympum X XV. Pubhcius Laetus at |

templum aedifijcandum donavit X L. Item Paccius Mercuriales at tem- |

plum aedificandum cum filis et liberto don.


(
X L item sigillum mar- |
,

murium Liberi X XXV. Alfenus Aspasius sacerd. signum aer. Silvani


|| |

cum basi, |
item vivus X I mortis causae sui^ |
remisit. |

HostiUus Philadelphus insc[cjn|dentibus in lemplo petram excidit d. s.


|

2.
P. Hostihus P. 1. Philadelphus |
petram inferior. excidit et titulum fecit

ubi I
nomina cultor. scripsit et sculpsit, sac* Urbano, s. p. j L. Volattius
UrbanUS sac, |
L. Nutrius Valens iun. (sequuntur alia nomina circiler septua-
ginta).
Philippis non longe a theatro inrupe laevigala, infra aediculam et ipsam e
rupe excisam (III 655 descr, Heuzey mission de Macedoine p, 70 seq.), Aliarum
duarum inscriptionum, quae nomina propria tantum continebant, eodem loco inci-
sarum reliquias laceras omisi. — 1) Tegulas tectas fuisse aere coniecit Mommsen,
— 2) Herculis et Mercurii signa simul dedicata habes etiam supra N. 5400. —
3) Scr. i L (sic Hirschf.) mortis suae causa. — 4) Sacerdote.

5467 Fortunae Primig[e«me] |


signum Liberis (sic) pa[imj |
Panthei
cum suis par[erpis] |
et cupidines \l cum suis lychnuchis et . . . .
|
M. Po-
pilius M. f. Trophim .... [ei\\ Popiha Chreste hb. et Atih[oJ
Praeneste (XIF 2866 viderunt Smetius aliique).

5468 M. Plaetorius M. 1. Eros, |


M. Anicius M. 1. Primus |
magistri
fano contermini* |
dono lycnucum dant.
Romae, tabella aerea (VI 844 vidit Kiessling). — 1) Marinius Arv. p. 504
magistros credit pagi cuiusdam fano contermini.

5469 Pietas Sec[wnj|di contuber.', mag.^ |


arcum et cande|labrum
lunoni d. s. d. d.
|

Saponarae in Lucania, ubi fuit Gnimentum (X 202 vidit Mommsen). — 1) Con-


tubernalis. — 2) Magistra.

5470 deo M[erc.J Aug. | sacerdote[sJ, qui ]


et personam arjgenteam
et can|delabra aerea |
et lucernas de sjuo fecerunt, quo[r.J |
nomina in
pro|nao scripta sunt, j
hanc quoque |
statuam ex HS V |
mil. n. posue|runt

et ded.
Henchir Bez, ibi ubi N.3H1 (FIII S. 12001 vidit Cagnat).

5471 Ti. Bervenus Ti. f. Sabinus llilvir aed. |


pot. II', testamento
legavit municipi|bus Reginis lul.* in prytanaeo statuam |
aeream' Mercuri,
Tituli operum locorumque publicorum. — Aediculae. Donaria. 371

trullam argeDteam |
aoaglyptam p. IISziz— *, Lares argenteos |
septem
p. IISz^ pelbem aeream corinthejam, item in templo ApoUinis maioris
|

pugillares membranaceos opercu|Iis eboreis, puxidem eboream', tabujlas


pictas XVIIII. I
Heredes eius |
ponenda curajverunt.
Regii lulii (X 6 aliquoties descripta a saec. XF ad XF'!!!). — 1) Quattuorvir
aediiicia potestate bis. — 2) luliensibus. —
4) Pondo II3) auream pars auctorum. —
unciarum XI (sic certe unus auctoru7n, reliquis variantibtisj. 5) Pondo II un- —
ciarum FIII. — 6) Cf. Graeven Monuments fondation Piot FI (4899) p. 461.

5471» . .
I
IXC . . s* I
et I
sign. arg.'* VI |
et imagine^ |
ex auri
p.'* II
I
et fila II
I
ex cylindris" |
n. XXXIII |
auro clus. |
t. p. i.'

Arimini, columna quadrata marmorea (XI 564 vidit Bormann). — 1) Lit-


terae fractae lectionis incertae. 2) Signa argentea. 3) Imaginem, — — — 4) Pondo.
— 5) Cf. N. 4422. S496. — 6) Testamento poni iussit.

5471^ Genio munic[i/)i] |


C. I.* Nertobrigae |
palniam ex argenti

[p.] . .
I
Octavia Maxumi v\xor\ \
v. s. 1. [m.]
Falera la vieja, ubi fuit Nertobriga (Eph. ep. 8 p. 582 n. 82 Huebner vidit
ectypum). — 1) Concordiae luliae (cf. Plin. h. n. 5, 44).

5472 [pro salute imp. Caesaris divi M. Antoni Gordiani nep., divi
Antoni Gordi]ani sororis fili * M. Antoni Gordiaui Pii Felicis Aug. fortissimi
felicis. imp., pont. [max. \
trib. pot.] r fl. perpetus templum Victo-
riarum quod ex duplicata pecunia hon. |
[promiserat , una] cum
statuis Victoriarum tribus achroritis'* Aug. n. et column. |
[de-

dicavit; ob quam dedicationem] sportulas decurionibus et epulum curiis et

universo populo dedit.


In Africa ad Bagradam loco diclo Djebel Chaouat, ubi videtur fuisse Thu-
raria (Gauckler comptes rendus de VAcad. des inscr. 4893 p. 74). — 1) Cf. N.498.
— 2) Fortasse scr. acrolilhis (Gauckler).

5473 Victoriae Augustae sacrum |


(quattuor versus erasi)^ I
L. Cor-
nelius L. fil. Quir. Fronto Probianus eq. p. orn.^ |
dec. IIII col.^ fl. pp.*
divi Magni Antonini', |
statuam cum tetrastylo, quam ob honorem flam.

praeter -HS LXXXII n., |


quae rei p. praesentia intulit, promiserat, et

dec.° iiS XX n. sed et |


cetera quae hberalitate sua patriae contulit, ex
iIS XXX mil. n. dedit |
idemque dedicavit; ad cuius dedicationem etiam
ludos scaenicos cum missihbus' edidit.

1

Rusicade (Philippeville) in Numidia (FIII 7965 cf 49849 vidit I, Schmidt).


1) Agnosci potuit ex v. 4 in. imp. Caes., v. 4 fin. t, v. 5 fin. [pontifi]c. max. Erasa
sunt nomina Elagabali. — 2) Equo publico omatus. — 3) Decurio quattuor colo-
niarum Cirtensium. 4) Flamen perpetuus. —
5) Ila diclus Antoninus Severi fil. —
post morlem (cf supra N. 468 seq.). 6) Decurionatns. 7) Cf N. SCf74 not. 2. — —
5474 [C. Salvius] L. f. Quir. Fusc[us \_praef.] fabr. , aedil. , Ilvir,

Ilvir quinq.,
|
[sf]atuam argenteam ex ftS LI CCCXXXV |
tribus^ libel.

sing. terr. et aeris quad.', cum rei p. "HS L prom., |


amplius ad-HSrX m. n.
24*
372 Caput XIII.

legitima et HS VII m. n., |


quae in imagines argenteas |
imp. Caes. Traiani
Hadriani Aug. promisit, suo et C. Salvi |
Restituti fili sui nomine po-
suit idemque dedic. |
cum corona aurea.
S. 17408 Schmidt vidit ectypum).
Hippone Regio (FIII 1) Tribus libellis —
C/io), singula terruncio (Y^o) et aeris quadrante. Cf. Folus. Maecian. assis
('/20),

distrib. 63—67. Mommsen Herm. 22, 4887 p. 486; Buecheler Mus. Rhen. 4891 p. 256.

5475 ... I
arole . . .
|
quod Q. Niciu[s], |
Q. Nici Pudentis [/".], |
Pap.
Annianus dec, |
[s]ac. Neptuni, codi|[c]illis suis statuam |
[dei iV«p]tuni in

foro no|vo ex iS-V n.* poni iussisse[f], |


id hered. Nicani Resti|tutus, Ho-
norat., Maximus, |
sororis eius fil., et C. Nicius | Agrippin. frater eius ex
•iS I
VDCXL posuerunt i|demq. ded.
Calamae, nune Parisiis (FIII 5299 cf. 47479 viderunt Wilmanns aliique). —
1) Sestertium quinque (milibus) nummum,
5476 Victoriae |
Aug. sacr. |
L. Cestius Suclcessus, fil. et [ heres
L. Cesti I
Galli fideius|soris Fl. Natajlis pollicita|toris huius |
statuae, ius|-
sus' ex decret. |
Fontei Fronltiniani leg. |
Aug. pr. pr.* c. v., (
adiectis ad |

liS HI n., quan|ti tunc hanc |


statuam i|dem Fl. Nata|lis r. p. positu|rum

se poUilcitus erat, |
HS^ Fl XXXX 5. |
[ex] \\[S VIXXXX n. \
posuit idemq. \

dedicaviti\
Thamugade in foro (FIII 2565 vidit Wilmanns). 1) Apparet Flavium —
Natalem promisso non stetisse, et intervenisse decretum legati, quo filius fideius-
soris eius adigebatur ad promissum praestandum. 2) Cf. supra N. 4082. 24S2. —
Eiusdem legati simile decretum videtur memorari in t. Cuiculitano VIII S. 20144.

5476* Victoriae [Aug.] sacr. L. Cestius Succes|sus sua p. p.* \ |

Thamugade in foro (FIII 25S2 cf. 47846 vidi). 1) Hanc alteram — Vic-
toriae statuam Cestius Successus sua pecunia posuit.

5477 [For]tunam victricem cum simulacris Victoriaru[m |


ex] in-

frequenti et inculto loco in ista sede priv[afo sumptu \


]?roc]onsulatu
quarto insignis Aureli Aristobuli ' [viri cla\riss. e]t orna\[issimi], provisione
gloriosi Macrini Sos[smm* v. |
c.] leg.' quarto, lulius Rusticia[nMs |
ctjvis

et cur. Kalamensium splendid |


ur [?rfl]nst[M?jf] ....
et locavit p . . . .

Calamae in Numidia, iam Parisiis (VIII S290 vidit fVilmanns praeter parti-
culas quasdam quae perierunt). 1) Proconsul inter annos 294 50S; cf. supra — —
N. 657, infra N. S744. 2) Cf. N. 4958. 3) Legati. — —
5478 signa translata ex abditis |
locis ad celebritatem j
thermarum
Severianarum |
Audentius Aemilanus (sic) v. c. cons. |
Camp.* constiluit
dedicarique precepit (sic), \
curante Tannonio Chrysantio'^ v. p.
In Campania loco dicto Frignano piccolo (prope Aversam), ad quam civitatem
pertinuerit non apparet, iam Neapoli (X5744 vidit Mommsen). — 1) Cf. X 5866: Virius
Auden|tius Aemilianus v. c, Camp. |
cons. fieri |
curavit. — 2) Idem X 4815. 481S.

5479 d[d.] nn. invicti[sst|mj]s Theodo8i[o ef |


Viaijentiniano ' .1..]..
Tituli operum locorumque publicorum. — Statuae. Obelisci. 373

Aemilius Rufmus |
[eiject.* com. primi ord., |
[co]ns. Camp., statuam |
[pr]e-

sentem in abditis lo|cis reppertam [ad o]rnatum |


publicum lo[co c]eleber|-

rimo constituendam |
curabit, insistente v. 1. |
Firmo (in laiere) Euresi, |

fide|l[t]s maneas dei semper.


Beneventi (IX 4563 viderunt Mommsen, Hirschfeld, Dressel), — 1) /4. 051460.
— 2) Sic suppletum CIL. IX p. 762 ([v. «pject. non videtur spatium capere).

5480 Sattius Crescens |


v. c, cur r. p. Bn., ex |
locis abditis |
usui
adque splen|dori thermarum |
dedit |
oder . . . nso . . bo .
.'

Beneventi (IX 4588 bis descripta saec. XFII). — 1) Haec alter tantum aucto-
rem habet, alter omisit.

5481 translata |
de schola |
medicorum.
Romae, in plintho statuae Amazonis^ otim in villa Matthaeiorum, nunc in
yaticano (FI 29805 vidit Henzen). — Similis adnotatio in titulo supra N. 4403'.

5482 Herculi. (in latere) translata |


de sordentibus |
locis^
Caesareae Mauretaniae in thermarum ruderibus (FIII S. 20965 vidit Purgold).
— 1) Eadem verba leguntur in lateribus aliarum trium basium eodem loco reper-
tarum (FIII S. 20965. 24078. 24079). Sordere dicuntur aedificia in ruinam conlapsa
etiam infra N. 5540. 5702 cf. N. 5755; VIll 5341. X 5549.

5483 [Hercules invictus] o^ olivarius^ Opus Scopae minoris^


Romae rep. a. 4895prope forum Boarium, basis oblongae, quae videlur susti-
nuisse deum iacentem, pars dimidia (VI 55956; delineavit Loewy Mitth. des arch.
Instituts,Roem. Abth, 4897 p. 57). —
1) [De circo maxim]o, supplet Mommsen ; [cog-
nominatus volg]o, suppleverat Petersen. 2) Herculem olivarium recenset Notitia—
urbis regione undecima (Preller Regionen Roms p. 48). Cf. Huelsen dissertaz. della
pontif. accad. rom. di archeologia ser. II t. 6, 4896 p. 259. 264. 3) Cf. Petersen —
Mitth. des arch. Inst., Roem. Abth. 4896 p. 500, item Loewy ib. 4897 p. 58 seq. De
similibus titulis v. supra N. 68 not. 2.

5483* L irj^ KaiaaQ[o]g |


BaQ^aQog^ aved^rjTie' |
ccQxiteyiTovovV'
xog I
JIovTiov II
A[n]no XVIII Caesaris Barbarus* praef. | |
Aegypti posuit'; |

architectante Pontio*.
Alexandriae, in chela cancri aenei, qui una cum aliis similibus figuris susti-

nebat alterum obeliscorum memoratorum a Plinio 36, 69, diu noiorum sub h. n.

nomine acuum Cleopatrae; inde ab a.4880 New-York (III S. 6588 enucleavit Aug.
Merriam). —
1) "Erovq oxrwxaidsxdrov (a. u. c. 744/2). 2) Cf. supra N. 87. — —
3) Obeliscum translatum ex Heliopoli Aegypti. 4) Cf. Inscr. Graec. Sicil. Ital. 4258. —
Ad obeliscos Romae et Constaniinopoli collocatos pertinent N. 94. 145. 756. 824.

5484 Sex. Cornelius L. f. Arn. Dexter Maximus |


eq. R., omnib.
patriae honoribus functus, et |
Sex. Cornelius Sex. f. Arn. Dexter Petro-
nianus |
statuas equestres propatrui sui* vetustate conlabsas |
e foro ad
ornandum templum permissu ordinis j
transtulerunt ac sua pecunia re-
stitue runt dedicaveruntque.
Saldis (Bougie) Mauretaniae (Flll 8955 vidit fVilmanns). — 1) Fortasse idem
qui supra N. 4400.
374 Caput XIII.

5485 L. Val. Tempestivo, |


patri Val. Galli , |
Valeria Sllvana |
M. f.,

Quintius Flaccus ]
avonculus, |
Valeria Verana j
socrus, heredes, | redempta
portione )
ValeriAvitiS cuius pretium |
Valeria Siivana intulit, |
in domo
repertam^ |
in foro posuerunt.
Tarracone (II i.%18 vidit Huebner). — 1) Coheres videtur fuisse Silvanae,
Flacci, Feranae. — 2) Intellege statuam,

5486 L. Pe(Mni6 L. lib. |


Euphroni |
llllllvir Aug., |
Primus et
|

Agathopus lib. |
L. Pedanius C16m6ns |
in memoriam L. Ped^ni |
Euphro-
nis, cuius basis |
lapidea aere clusa* vetustate |
erat corrupta, statuam
eius'' I
marmoreae^ superposuit |
permitt6nte 6rdine (
Barcinon6nsium.
Barcinone (II 4SS0 vidit Huebner). — 1) Marginibus fortasse aeneis inclusa,
ne laederetur (Huebn.). — 2) Aeream, 3) basi., intellegit Huebn.

5487 M. Egnatius |
Sciti lib. Venus|tus llllllvir. |
Huic ordo m. m.
F.' 1
Arvensis statujam et ornamen|ta decurionatus |
decrevit. |
M. Egnatius
Venustus in |
locum, quem ordo dejcrevit, statuam et scam[na marmorea
— et an|tam marmoravit — de |
sua pecunia dedit.
Prope Alcolea del Rio, ubi fuit Arva Baeticae (Plin. h. n. 5, H), iam Hispali
(II 4066 vidit Huebner). — 1) Municipum municipii Flavii.

5488 C. Licinio Agrino |


Osq.\ Ilviro bis, |
C. Licinius Agrippinus |

f. optumo patri, |
accepta exedra |
ab ordine m. m. Osq.^ |
statuam cum
ornajmentis exedrae |
dato epulo d. d.
Prope Anticariam (Antequera) Baeticae rep. loco dicto la huerta de Solana,
ubi videtur fuisse Osqua aliqua praetera ignota (II 2050 vidit Huebner). 1) Os- —
quensi. — 2) Municipum municipii Osquensis.

5489 L. Arruntio P. f. L. n. |
Men. Rufo Eiedio Procu|Io, vix. ann.
XXIin. I
Huic decuriones statu|as duas, alteram ex |
pecunia publica, ahe|-
ram ex aere a populo |
conlato, in foro po|nendas decreverunt.
Surrenti (X 689 vidit Mommsen).

5490 T. Fl. Simili Ilvir. |


qq. Huic primo |
ex ordine statuam |
in

basilica posuit, |
et dedicavit eam (
victima percussa, )
sportulis datis, na|-

tale Aug. VI k. Maias' j


Q. Sos. Prisco P. Coel. ApolHnare |
cos.^ )
T. Fl.
Rufiuus fil. L. d. d. d.

Skelani in Bosnia, ubi fuit municipium Domavianum Dalmatiae, rep. a. 1896

(III S. 4i2I9^'^ descr. Patsch). — 1) 26 Apr. natalis M. Aurelii. — 2) A. 169.

5491 Corneliae M. f. Severinae Rassi. ]


Huic Regini lulienses o. p. q.*,

puplice I
privatimque dum vixit et postea de se |
optime meritae statuas
clipeosque (
pecunia publica poni iussit*. )
T. Flavius T. f. Pal. Seve-
rinus Cornelius |
Saturninus heres, sumptu r. p. remisso, j
de suo posuit.
L. d. d. d.
Regii lulii (Eph. ep. 8, 243 ed. Lorenzo Notizie degli scavi). — 1) Ordo
populusque. —
2) Requiritur iusserunt.

5492 Q. Valerius Optatus (


Augustalis perp. (
Huic ordo municipii
Tituli operam locorumque publicorum. — Statuae. 375

Flavi 1
Soson eglianorum' | cenas publicas decrevit |
et locum, in quo
sta|tuas sibi uxori liberisq. |
poneret; loco adsignato |
ponendas curavit.
Alcaudete in Baelica (I1 1721 lis detcripta saec. XFI). 1) Sic (vel soson egria- —
nornm) alterum apographuin, frava soson ligitanorum alterum. Nomen comiptum. |

5493 Q. Memmius Optiti f. Quirin^ Niger | |


statuas duas aereas,
unam nominis sui, alteram patris, poni iussit. | |
C. Memmius Severus
heres [
solo suo fecit.

5493^ C. Memmius Optati f. |


Quirina Severus |
statuas duas aereas |

unam nominis sui, |


alteram fili sui, |
poni iussit. | C. Memmius Rufus |

heres fecit.
Ettepa in Baetica, ubi videtur fuitte Ottippo (II 14S9. 1460 vidit Huebner;
priorit tituli duo dicuntur extititse exempla).

5494 L. Sisennae L. fil. Papir. |


Basso_, qui ex redi|tu 4S- XXII mil.,
quae tes|tamento rei publ. |
dedit, septimo quo[que anno statuam |
sibi

poni ex iS III CC j
n. et epulationis no[mine decurionibus j
sport, XV
et curialib.' [
X sexagenos VI k. Mai. |
die natali suo praes|tari iussit. D. d.
Djugdr in Africa, ubi fuit civitas Zuccharitana , iam Parisiis (FIII 92i =«
11201 viderunt fVilmanns et Hirschfeld). — 1) Significantur concuriales Sitennae;
quibus maiores tportulat tribui quam decurionibut non mirum (Mommt.)

5495 Q. luiio [
Servando j
llllllvir. Aug. |
c. I. p. C. N. M-S |
Li-
cinia Pallas [
marito optimo, [
inlatis arcae |
Illlllvir. ob tuitionem j
statuae
HS n. oo. I
L. d. d. IIIIIIvir.='

Narbone (XII 4597 vidit Hirschfeld). 1) Colonia — lulia patema Claudia


Narbone Martio. 2) Locut datus decreto sevirum. —
5496 Postumia M. f. [
Aciliana Baxo* |
poni statuam sibi testamenjto
iussit ex HS VIII* n., item ornamenta septentriojnem^ cylindr.^ XXXXII
marg.'' |
VII, item lineam cylindrorum |
XXII, item fasc. cylindr. LXIII
j

marg. C, item lineam arg. [


raarg. XII. L. Fab. Superjstes fibus dedi-
cavit I
inpositis spataliis arg. [
gemmatis exsuper eius |
summae s. s., |
item
annulum [
HS VII n. gemma iasjpide.
In Baetica prope oppidum Loja (II 2060 Huebner vidit ectypum gypsaceum).
— 1) Alterum cognomen, peregrinum quidem, Postumiae.
et — 2) Octo (milibus). —
3) Ornamentum ex septem stellis ut videtur compositum. — 4) Cylindrorum (cf.
N. U22 not. 6). — 5) Margaritarum.

5497 . . Cornelius . . [/".], . . [n.], j


. . pron. Gal , |
aedil., post
mortem . . . |
testamento statuas |
sibi et patri equestres, j
matri pedestrem
poni iussit. |
Cornelia L. f. Anus soror |
p. c.

Porcunae, ubi fuit Obulco provinciae Baeticae (II 21S0 temel detcripta).

5498 L. lunio L. f. Quir. [


luniano llvir. II, I qui testamento suo
caverat sepulcrum sibi [
fieri ad denarios ooCC, et* voluntati patroni cum
op|temperaturus esset L. lunius Auctinus lib. j
et heres eius, petitus ab
ordine Arund. |
ut potius statuas tam luniani quam |
[fili] eius Galli in
376 Caput XIII.

foro poneret, quanij^^MaJm sumptu maiore adgravari |


\se sensit, ^Jonestum
et necessarium [duxit uojluntati ordinis obsecun [danrfo pare]re.
Rondae in Baetica, ubi fuit Arunda (11 i559 vidit Huebner). — 1) Scr. ei
(Momms.).

5499 M. Lorenius Lorenianus |


omnib. honorib. funct., |
cum P.
Lorenio Pudenti |
aedil., pio filio, statuam |
poni in foro municipii |
sui
ab ordine |
postulasset et or[rfo ;)a]|tri Ae\crevisset , re]|mi[ssa im,]pen,sd\^ |

sibi it[em decreta] \


statu[am fili de suo] \
^osu[it idemque] \
dedicav[jY].

(Ih latere) p. p. VII k. Apr. |


Lupo et Majximo cos.^
In ruderibus Henschir el-Khima in Africa (Vlll lii cf. 42155 viderunt JFil-
manns et Cagnat). — 1) Supplevit Mommsen. — 2) A. 252.

5500 Athenasi.* |
L. Annio L. fil. Ouf |
Rufo=^ e. v.^ in omni |

actu vitae suae [


patr. col. Huic popul. |
aput iudices'' equesltrem postu-
lasset^ I
contentus honorem (sic) \
statuae pedestris |
voluntati eorum
grajtiam retulit.
Canusii (IX 559 vidit Mommsen). 1) Agnomen ut videtur Rufi. 2) Hic — —
fortasse L. Annius Rufus qui in albo decurionum Canusinorum anni 225 nomi-
natur inter praetextatos (IX 558 pag. 4, 25). 3) Egregio viro. 4) Magistrattis — —
municipales significari putat Henzen, Mommsen iuridicos. 5) Excidit cum. —
5501 M. Baebio M. f. Q. n. Arn. Suetrio |
Marcello equo pubhco, |

aed., q., Illlvir. i. d., Illlvir. quinq. II, |


patrono munic, flamini divi |

Vespasiani, |
M. Baebius Suetrius Marcellus |
et Suetria Rufa patri op-
tumo. I
Huic decuriones funus publicum, |
statuam equestrem, clipeum |

argenteum, locum sepulturae [


decreverunt, et urbani' statuam pedes-
tre (sic).
Histonii (IX 28SS viderunt Mommsen et Dressel). — 1) Plebs urbana. Cf.
supra N. 950^, infra N. 3729, item inter municipales.

5502 C. Oclatio C. f.
I
Pal. Modesto |
augur., Ilvir. i. d., quaest. II,
|

praef. fabr. Romae, praef. |


coh. II Pannonior., praef. |
coh. III Ityraeor.,
trib. mil. |
leg. IIII Scythic, curat. rei |
p. Aecanor., item honorajto ad
curam kalendari |
rei p. Canusinor. a divo Trajiano Parthico et ab imp.
Ha|driano Aug. Hic opus quadri|gae cum effigie imp. Hadri|ani Aug. citra
ullius postujlation. cum municipibus suis optuhsset |
ex argenti J
libris (v,

adiectis amphjus librisDLXVIIZ^ viritim pojpulo X sing. distributis j


de-
dicari cavit. |
P. d. d.
Beneventi (IX 1619 descripserunt Accursius aliique). — 1) S&I^js.

5503 divo Antonino |


Pio |
C. Egnatius Festus aedil., Ilvir.
J
Huic
cum pleps urbana ludos publ. J
edenti ad statuam sibi ponendam J
pecu-
niam optulisset, is honore J
contentus impensam remisit |
et impetrata

venia ab ordine |
Perusinor. optimo maximoq. princ J
de sua pecunia
posuit; cuius J
ob dedicationem dari iussit J
ab herede suo decurionib. \

sing. !4S IIII ii., plebi H-S II \\. \


L. d. d. d. (In latere sinistro) M. Vibio
Tituli operum locorumque publlcorum. — Statuae. 377

Liberale P. Marlio Vero cos.* |


X k. Apriles, Augustae Perusiae |
in
schola Laeliana',' scribundo Quod P. Casinerius Clemens
|
adfuerunt. |

Ilvir suo et L. Petili |


Nepotis coUegae sui nomine verjba fecit, Annium
Leonam petere, |
ut secundum verba testamenti Egnati Festi statuae, |

quam divo Pio |


positurus esset, 1oc[mJs sibi adsig|naretur, q. d. e. r. f. p.,

d. e. r. i. c.': |
placere, ut secundum voluntatem |
Egnati Festi locus
statuae divo |
Pio ponendae proxim[e] Naevi* |
Libani ad introit[u»» c]u-
ri[ae]* |
daretur.
Perusiae (XI i9ii vidil Bormami). — 1) Conmles suffecti fuerunt a. i66
(dipl. mil. C. I. L. III S. p. 1991). — 2) Locum evanidum primiu enucleavit Bor-
mann. — 3) Quid de ea re fieri placeret, d'e ea re ita censuerunt. — 4) Supplevit
Hirschfeld.

5504 Ti. Claudio Caesari Augusto |


pontifici maximo trib. |
potest.
XIII S imp. XXVII*, cons. |
V, p. p., cen., Vestinus Rustici f. Xjvir' et
Rusticus f. d. s. p. d. d."* Cuiius |
basis cum vetustate corrupta (
esset,

in vice eius Vitia Rusjticana nurus novam restituit.

Cartimae (Cartama) in Baetlca (II 1933 cf. suppl. p. 876 vidit Huebner). —
1) lan. SojSi. —
2) Cf. supra N. 218. 3) De decemviris Cartimae et Osiip- —
pone cf. Mommsen et Huebner l. c, Huebner ib. p, 869, Detlefsen Philol. vol. 30
a. 1870 p. 272. — 4) Be sua pecunia dono dederunt.

5505 mirae bonitatis adque injtegritatis viro Valerio Romano |


v. c,
curatori reip. col. Siccensi|um et Veneris, ob restauratum |
deae' simu-
lacnim, quod iam dudum |
a latronibus fuerat interrupta |
templi muni-
tione sublatum, j
statuam Venerii* ad propagandam |
saeclis omnibus me-
moriam patrono fido amore posuerunt.

|

Siccae Feneriae (el Kef) provinciae Africae (FIII S. 13881 vidit Cagnat).
1) Feneris. — 2) Collegium aliquod, vix ipsi Siccae cives.

5506 Manuachi c. [v.] \


Pro singuiaribus erga |
civitatem nostram ]

meritis, industriae |
et eloquentiae praecijpuo et in omni adfectu |
praen-
stantissimo (sic)., \
fabricatori ex maxijma parte etiam civijtatis nostrae,
muita I
et usus et orn[a]tui |
addenti, Umbonio |
Mannachio v. c, pa[trono
dignissimo, |
ordo civitates (sic) Aecla|nensium statuam ponendam censuit. |

Mirabellae, prope Abellam veterem (IX 1128 vidit Mommsen).

5507 civi optimo ct erga |


patriam civesque obse|quentissimo Titio
Fabio I
SaeveroS patrono coloniae, |
cuius cura et sonicitudi[ne omnia
opera publica resjtaurata sunt. Huic ordo |
splendidissimus et hones|tis-
simus populus Telesinus statuam ponendam decrevit. | |

Telesiae (IX 2258 saepius descripta saec. XFI XFII). 1) Sic scriptum — —
fuisse in lapide indicant exempla. Eiusdem viri est titulus supra N. S060.

5508 TuUidio Argolico |


(nonnulla legi non poluerunt) [m]dicio |
sa-

c[ra/is]simo et | comiti [/]abricarum ' |


totius civitalis |
Ben.* urbis, ob
'

378 Caput XIII.

insig|nia merila eiusdem |


patrono universi |
Leontiani' statuam ponen-
|

dam esse duxerunt.


Beneventi (IX 4S90 descr. saec. XFII Ferusius Beneventanus , partem etiam
Gualterus). — 1) Offidum plane singulare. —
2) Beneventanae. 3) Collegium —
quoddam.

5509 Carradii^ |
lulio Aur. Auxonjti Leonidae v. c. , |
quaestori,
praet., curaltori Capuensium, ob muljta praeclara in cives |
patriamq.
honorifi]centiae suae rnerita, f
institutori novor. |
ac renovatori opejrura
publicorum, |
ab origine patrono |
omni laude |
dignissimo, |
regio
compiti.
Cajmae (X S8S7 vidit Mommsen). 1) Agnomen Leonidae (vocabulum ad- —
sumptum ex apographo facto saec. Xf^ll; hodie ex parte evanuit).

5510 [Pompe]\am. \
Barbarus* Pompeian. |
v. c, cons. Kamp.,
civitaltem [4]bellam nuda ante |
soli deformitate sorden|tem, silicibus e

montibus |
excisis non e dirutis |
monumentis advec|tis, consternendam [

ornandamque curalvit |
cur Prolculo, patrono et cur. |

Abellanorum.
Cimitile prope Nolam, videtur spectare ad Abellam (X1199 ad exempla tria
non bona saeculi XFIII). 1) Sic exempla duo meliora. —
Cf. supra N. 1219.

5511 spect. I I
iustitia [arfmiVjabili

castita|te conspic[MO, reparjatori fori pro |


magna ['parte co] nlapsi in ruin.
[

cotidie [awcto], restitutori ba|silicae . . . [cM]m porticibus sagit|ta[norMj»


et\ regionis viae novae, |
repar[afon] thermarum Commodianajrum, re-
[parajtori coUegiorum, repajratori [porft]cus Dianae, reparatori |
basilicae
[i]ongini ac totius prope civi|tatis [post A]ostile incendium* condi|tori, [06]

insignia eius in omnem pro|[tjJin[cmm] praecipuaque in se et patriam |

[urhem mjerita populus Beneven|[?anM]s ad aeternam memoriam |


. . . .

statuam conlocavit.
Beneventi (IX 1596 descr. saec. XFII Ferusius Beneventanus auctor accu-
ratus). — 1) Sie videtur Ferusius legisse secundis curis, primum exceperat sac|-
ta . . . . — 2) Lectio non certa , certe auctor haesitavit.

5512 lunia D. f. Rustica sacerdos |


perpetua et prima in municipio
Cartimitan[o] |
porticus public. vetustate corruptas refecit, solum |
balinei

dedit, vectigalia publica vindicavit, signum |


aereum Martis in foro posuit,

porticus ad balineum |
solo suo cum piscina et signo Cupidinis, epulo
dato I
et spectaculis editis, d. p. s. d. d., statuas sibi et C. Fabio [
luniano
f. suo ob ordine Cartimitanorum decretas |
remissa impensa, item statuam
C. Fabio Fabiano viro suo |
d. p. s. f. d.
Cartimae in Baetica (II 19S6 vidit Huebner).

5513 Q. Torio Q. f. Culleoni |


proc. Aug. provinc. Baet., |
quod muros
vetustate |
collapsos d. s. p. refecit, solum |
ad balineum aedificandum |
Tituli operum publicorum. — Opera varia. Aerarium. Tabularium. Curia. 379

dedit, viam quae per Caslul. |


saltum* Sisaponem ducit ]
adsiduis imbribus

corrup|tam munivit, signa Venejris Gen[e]tricis'' et Cupidilnis ad theatrum


posuit, I
HS- centies, quae illi summa |
publice debebatur, addito |
etiam
epulo populo remisit: |
municipes Castulonenses |
editis per biduum cir-

cens. d. d.
Cattulone in Hitpania (II 5270 temel descripta taec. XFI , accurate ut vi-

detur). —
1) Pars montium Sierra Morena dictortim (Huebner). — 2) Genitricis
traditur.

5514 M. Anicius L. f. Baaso, M. Mersieius C. f, |


aediles aerarium

faciendum dederunt.
Praeneste loco anliquo, in pariete camerae extructae ex lapide quadrato
(Xiyi97S vidi).

5515 L. Ateius M, f. Capito* |


duomvir quinq., |
curiam, tabularium, [

scaenarium, subseliarium loco |


privato de sua pecunia c. C, N.'' f.' coeravit, |

porticus cenacula ex decurionum decreto de |


sua pecunia c, C, N,* faciunda

coeravit idenq, probavit. (in latere) D . A . ^l' . IX.


Prope Civitavecchia rep. loco dicto la Chiaruccia, ubi fuit Castrum Novum
Etruriae, est Romae (1 1S41. XI 3S85 ; Rischl tab. XCIFg). Litterae in latere
perscriptae, quae nunc latent, videntur esse notae lapicidae. — 1) Eidem viro eo-
dem loco positus fuit titulus XI 5384. Fortasse parentela coniunctus cum C. Ateio
L. f. L. n. Capitone iuris consulto, consule suffecto a. p. Chr. S. — 2) Colonis Cattri
Novi. — Faeiunda.
3)
Tabularii urbani titulum dedimus supra N. 55.

5516 Ti. Caesari Aug. f. |


Augusto pon[f.] max. |
C. Aemiiius Volso.*

f. Oca*, I
L. Fonteius Q. f. Rufus Ilviri porticum, |
curiam d. d. faciun-
dum 1
curaver. eid. que probav[ere].
In insula Dalmatiae Cherso (III 5148 cf. III 40154 ter descripta, non sine
mendis). — 1) Volsonis nomen non rarum in Dalmatia. — 2) Sic duo apographa.

5517 (pro salute imp. Caes. C. Iiili Veri Maximini Pii Felicis Aug.

p. p. I
et divinae domus eius)* aedem curialem Concordiae' |
et tabularium

et ponderarium' civitas Galitana |


a solo p, p. fecit et dedicavit.
Henschir Charub in Africa, ubi fuit civitas Galitand (FIII 7S7 ef. 42221
el

vidit fFilmannt). —
1) Quae intra uneos ( ) posui, scripta sunt in litura; videtur

nomen Maximini deletum, cum Gordiani pater et filius in Africa imperatores facti
etsent, occisis eis restitutum. — 2) Ordinis in templo dicitur de curia in carmine
FIII S. 44824 quod infra repetemut. — 3) Cf N. S609. S642.

5518 baeatissimo saeculo in[t;]i[c]torum principum [Fl. Valeri Con-


stantini tnaximi\ \
victoris semp. Aug. et Constantini iun. et Constanti
gloriosissim. Caes[arttm] ',
aedem sive curiam sed et sexsagonem serva[f]a
|

[in hoc parte operis?, CM]nam vero a fundamenlis conla,*, proconsulatu


M, Ce[to]ni JuI[ianjJ c. v., [auctorilate eiusdem?] \
et Gezei Largi Mater-
380 Caput XIII.

niani c. v. , leg. eius, pat. c. n.^ ex istitutio[n€] . . . . |


et aiutorium L.

Modi Valentionis cur. r. p. eius, curante ....


In Africa in ruderibus dictis Henchir Fauar (Flll S. i4i56 vidit Cagnat). —
1) A. 326 — 535. — 2) Conlapsam. — 3) Patroni coloniae nostrae.

5519 votivitate et tota mente d|evota Genium curiae^ dedi|catum in


istatuam in |
curia Aug. positum perpe|tue lucis posuit admejnestrationis
suae Ve|senus Frontinianus |
curator r. p. huiusce pat|riae. Posita sub diae
XIII k. I
Octobris post consulatu |
d. n. Gratiani Augusti III et Eq[uitio
c^ consulibus'.
Sestini in Umbria (XI S996 vidit Bormann praeter versum primum). —
1) Statua Geni [cM]riae est etiam FIII 4Si8. — 2) Scr. v. c. — 3) A. 573.

5520 aureis temporibus |


ddd. nnn. Gratiani Va|lentiniani et Theo|-
dosi* perpetuorum |
et divinorum princijpum non solum labsa |
reparantur
sed et nova |
pro felicitate conjstruuntur: curia igi|tur ordinis, quam
maio|res nostri merito tem|plum eiusdem ordinis vo|citari voluerunt, ve-
tustate I
immo incuria verum in |
odiu (sic)^ feda[fa] iacuisse [«]ide|-

batur, qua' nunc ex novo |


opere in eodem solo egregijae (sic) cognos-
citur. Nam etiam in |
tam splendidissima civitate |
meatus fluentorum
deesse vi|debatur, qui ex integro opere |
ad usum uitlitatemque (sic) eiusde )

urbis exstructus videtur. Quae |


omnia pro splendore felicis|sime urbis

sub fascibus Luci Ae[mili Metopi Flaviani clarissimi |


viri, consularis sex-
fascalis |
p. N.", perfecta sunt, curante j
L. Silicio Rufo du|oviral[i]c., cu.
r. p., I
sumtu proprio.
Lambaese (Vlll S. 18528 vidit Purgold lapidem , ectypum Schmidt). In eius
lapidis latere dextro inverso extat titulus antiquior FIII S. 18260 Eph. ep. 5, 76S =
(cf. supra N. 689 not.). 1) A. 579 585. 2) — — — Ferum in odium, intellegit
Schmidt. Scribi debuisse veterum nimis diu putat Momms. — 3) Scr. quae. —
4) Provinciae Numidiae (sexfascales Numidiae etiam infra N. S55S. SS56. SSS4.
SSSS. S789).

5521 Fabius Max[t]mus * v. c. |


rector provinciae j
secretariu[m] fecit |

curant[e] ordine^
/w ruderibus luvani (S. Maria di Palazzo) oppidi Frentanorum (IX 29S7
partem vidif. Dressel). 1) Cf. svpra N. S54I. —
2) Se. luvanensium. —
5522 salvis dominis nostris Honorio et Theodosio victoriosfssimis
principibus, |
secretarium amplissimi senatus*, quod vir inlustris Flavianus*
instituerat et fatalis ignis absumpsit, |
Flavius Annius Eucharius Epifanius'
V. c, praef. urb., vice sacr. et ad pristinam faciem reduxit.
iud., reparavit
Romae ad forum Romanum dudum periit (VI 4718
in ecclesia S. Martinae ,

saepius descripta saec. XV. XVI). —


1) Cf lordan Top. I 2 p. 2S6seq., II p. 481;
Lanciani Vaula e gli uffici del senato romano (mem. dei Lincei ser. III vol. 11, 1885)
Tituli operam locoramque publicorum. — Secretaria. Tribunalia. 381

p. ISseq.; HueUen Roem. Mitlh. 489S p. 278. — 2) Cum plures Flaviani praefecti
7ioti sint, quis nam intellegendus sit non constat (Henzen). — 3) Epiphanius prae-
fectus urbi fuit anno 412 (cod. Theod. 6, 26, 14).

5523 [salvis d]d. nn. inclytis semper Augg., |


[fojrticufm] cum
scriniis Tellurensis |
secretarii* tribunalib. adherentem, |
lunius Valerius
Bellicius* v. c, praef. urb. |
vice sacra iudicans, restituto |
specialiter ur-

banae sedis honore perfecit. |

Romae rep. prope ecclesiam S. Petri in vinculis in horto monachorum Maroni-


tarum (Fl S19S9 vidit Huelsen maiorem partem fragmentum postea repertum ad- ,

didit Gatti Notizie degli scavi 1897 p. 60). — 1) Intellege secretarium praefecturae
urbanae, Tellurense dictum a vicina aede Telluris (aedem Telluris in Carinis sitam
memorant Suet. de gramm. 13 aliique; cf. Becker Top. p. 524). Tribunal prae-
fecti urbis fuisse prope eam aedem colligi potest ex actis quibusdam martyrum,
cf. lordan Top. II p. 490. — 2) Praefectus hic urbis praeterea ignotus.

5524 Fabius Maximus v. c* |


a fundamentis tri|bunal columnatum
fecit, I
curante Arruntio Attico patrono Saepinatium et Bovianensium. |

Saepini rep. a. 1877 in ruderibus porticus (IX 2448 vidit Mommsen ectypum
photographicum; cf. Notizie degli scavi 1877 p. 280). — 1) Cf. N. So21.

5525 C. Claudius |
Sassi f. Quir. |
sacerd. Aug. |
d. p. s. |
Resp.
tribunal |
fecit et columnam |
mutavit.
Cividate in valle Camunnorum (val Camonica) (V 4960 quattuor vel quinquies
descripta saec. XFIII. XIX).

5525» L. Volu[stMs] , T. Mall[tus] |


. . . caius, Q. Pom-
[pontus] .... ram straverunt, podium et tribun[a? et \
statuatn\ lustitiae

Augustae, decurionibu[s . . |
. . . 2]udos scaenicos quadriduo et . . .

Nesce in Aequiculis (IX 41SS Dressel vidit partem).

5526 templum Fortunae |


et basilicam cum |
tribuuali et columj-

nis sex, vetustate |


coUapsa, restituit |
M. Ulpius Victor |
v. e., proc. Aug.
u. I
praef. prov. Sard.', |
curante L. Magnio |
Fulviano trib. mil., |
curatore
rei publ., p. p.
Turri (Porto Torres) in Sardinia rep., est Sassari (X 7946 vidit Mommsen).
— 1) Sardiniam rexit imperante Philippo, anno ut videtur 244; cf. 7996. 7999. X
8027 (cf 8009).
Tribunal iudicum habes infra N. S661. Tribunal et rostra rill 7986 (v. infra
inter municipales). Tribunalia in theatro infra N. S658. S644. S646.

5527 M. Nonius M. f. Balbus procos.* |


basilicam, portas, murum
pecunia sua.
Herculanei rep., est Neapoli (X 1425 vidit Mommsen). — 1) Fidetur is qui
fuit tribunus plebis anno u. c. 722 ; cf. suprd N. 896.

5528 [I. 5crt]bonius L. f. Lib. |


patronus' [feastjlicam de sua |
[pe-

q]umA dedit.

382 Caput XIII.

Jirolae, prope Caudium (1 1226. IX 2174. Ritschl tab. LXIl^). — 1) Cf.


supra N. S526.

5529 . Scaurus^ pr. pro cos.^ bas[«7tcam] ....


. .

Setiae (X 6i62 vidit Mommsen; Ritschl tab. LXXF^). 1) Fortasse M. —


Aemilius Scaurus aedilis curulis a. u. c. 696, qui ex praetura Sardiniam obtinuit
(Asconius in Scaur., cet.). — 2) Cf. supra N. 885 not. 2.

5530 P. Magius P. f. lunc, |


Q. Minucius L. f. ces.^ |
basilicam fac. |

cur. de sen. sent^


San Mauro, ubi fuerunt Thurii (X 125 bis dexcripta). — 1) Censores (1 ante
ces. interpunctionis signum fuisse videtur). — 2) De senatus sententia,

5531 [C]n. Satrius Cn. f. Rufus Illlvir iur. dic.

[6]asilicas sublaqueavit, trabes tecti ferro sufQxit,


lapide stravit, podio circumclusit sua pec. et dedil
decurionatus nomine HS lOOoo*
in commeatum legionibus'' HS ooooooCCCCL^
in aedem Dianae restituendam HS lOOooCC
in ludos Victoriae Caesaris August. HS lOOooooDCCL *
Iguvii in theatro rep. (XI 6820 unius inscriptionis duo exempta, quorum
alterum paene integrum viderunt Bormann et Schmidt). — 1) Sestertium sex milia.
— 2) Fortasse intellegendae legiones eae, quae per Italiam transierunt. Cf, Mommsen
monum. Ancyr. ed. 2 p. 67 not. 3) Sest. 3430, 4) 6200, — 5) 77S0.

5532 Sex. Volusius Sex. f. Hor. |


Melior Illlvir q. q., augur., patron. )

municipi, ob honorem Illlviratus |


Sex. Volusi Noniani fili sui basilicam |

solo publico a fundament. pecunia sua fecit.


|

Spoletii (XI 4819 = Grut. 171, 1 vidit Bormann).

5533 divo Vero,^ fra|tri imp. Caes. M. Aureli Anto[ntJni Aug. | |


|

Arm. Med. Parth. max., pontif. max., tri. p. XXIII ^ imp. V, cos. III, p. |

p., I
C. luhus Crenscens (sic) Didius Cres|centianus, equo publico ab imp.
exorna|tus, fl. p. p. IIII col. Cirt. et Cuic^ pont. |
omnibusq. honoribus
in V col.* funct., |
statuam, quam ex HB IIP n. ex liberajhtate sua pro-
misit, ampliata |
pecunia in basihca Iu|lia, quam a solo pecunia |
sua ex-
truxit, posuit idemjque dedicavit.
Cuiculi (Djemila) in Numidia (FIII 8519 vidit Wilmanns). — 1) Eodem
loco extat basis gemella dedicata M. Aurelio (FIII 8518). 2) A. 169. — — 3) Flamen
perpetuus quattuor coloniarum Cirtensium (cf. supra N. 1147 not. 2) et Cuiculi. •

4) In quinque coloniis (seilicet in quattuor Cirtensibus et Cuiculi). — 5) Tribus


milibus.

5534 Claudius Avitianus | comes primi |


ordinis, agens pro |
prae-
[/«jctisS basiHca[m] ]
Con[s]lantianam cum |
porticibus et tetra|pylo con-
stituendam |
a solo perficiendamjque [c]ur[a]vit.
Constantinae in lateribus arcus sive tetrapyli (imaginem partis quae tunc
exlabat dedit Ravoisie exploration de VAlgerie I tab. 14), tiluli duo gemelli, sed

alteriu» initium perierat (FIII 7037. 7058 cf. p. 963. 1848 ter descripti). — 1) Prae-
Tituli operum locorumqae publicorum. — Basilicae. Porticus. 383

fectos intellege praetorii. Ad Avitianum vicarium Africae rescripsil lulianus


a. 56i (cod. Theod, 8,6,15. 41,28,1. 15,3,2; cod. lust. 8,10, 7); eiusdem me-

minit Amm. Marcell. 27, 7, 1. Ex lioc titulo apparet, eum hoc munere fungi coe-
pisse vivo etiamtuni Constantio.

5535 pro beatitudine principum maximorum |


ddd. nnn. Valentiniani
Valentis adq. Gratiani* perpetu. |
semper Auggg., Fl. Simplicius v. c, con-
sularis sexfascalis p. N.* |
Constantinae, numini maiestatiq. eorum semper
dicatus, basillicam dedicavil, Rutilius vero Saturninus v. c. pro editione
mujneris debiti a solo faciendam exaedificandamq. curavit.
Cuiculi (Djemila) in Numidia (FIJI 8324 videtur vidisse Delamare). —
1 ) A. 567—575. — 2) Cf. N. 5520 not. 4.

5536 pro beatiludine Itemporum] |


dd. nn. Vaienti[ntant et Valen\\-

tis semper Augui>[torum\ 6asi7jJ|cam vestiariam d [ea;]|truxit dedi-

cavitq[Me Publilius] |
Caeionius Caecina A][binus v. c.], |
consularis sexfas-
c[alis j)]rovin|ciae Numidiae^ curante ac propri|o sumptu perficiente Rulilio
Satur|nino v. c.

Cuiculi (Djemila) i7i S. 20156 vidimus fragmenta Purgold et


Numidia (FIII
ego). — 1) A. 564 —567. — Fortasse basilica negotiatoribus vestiariis maxime
2)
destinata. Romae quoque eiusdem nominis basilica fuisse videtur, teste Notitia
urbis (app.), cuius tamen plurimi codices Festiliam illam appellant (lordan Topogr. II
p.568 cf. p. 220). —
3) Idem consularis est infra N. 5554. 5571 et alibi (cf C. I. L.
yill p. 1064; t. Thamugadensis Revue archeologique 1895 t. 27 p. 587 n. 108). De
hnmine cf. Seeck Symm. p. CLXXFIII.

5537 Gabinius Vettius |


Probianus v. c, praef. urbi', |
statuam quae
basili|cae luliae a se noviter |
reparatae ornamento |
esset adiecit.
In foro Romano rep. basis, cuius alio latere antea usi erant ad inscriben-
dum tilulum supra N. 722 (FI 1156b descripserunt Pighius aliique). Gemella fuit
basis FI 51866 (= Bull. cornunale 1885 p. 228 n. 644); fragmentum tertii exempli
est yi 1658 d. Praeterea similes bases ab eodem Probiano positae sunt VI 1658 a.b.
5864 (=51885/4). — 1) Probianus praefectus urbi fuit a. 577 (cod. Theod. 11, 2, 5).
Basilicas castrenses habes supra N. 2548. 2615. 2619. 2620.

5538 V.* Popidius I


Ep. f.^ q.^
|
porticus |
faciendas |
coeravit.
Pompeiis in foro ad ingressum principalem basilicae, nunc Neapoli (I 1249.
X 794 ; imaginem Ritschl tab. LXXFIH J). — 1) Vibius. — 2) Epidii filius. Alius
Vibius Popidius , sed Vibii filius, est in t. Osco Pompeiano apud Nissen Pomp.
Stud. p. 511. — 3) Quaestor. — Titulus scriptus anle coloniarn Pompeios deductam,
cf. Mommsen C. I. L. X p. 95, non multo ante coloniam deductam scriplum putat
Mommsen (etiam antiquiorem putat Mau Roem. Milth. 1896 p. 144). De porticibus
tori a Popidio extructis cf. Nissen pomp. Stiidien p. 506; Mau Roem. Mitth. I. c.

5539 T. Vettius Q. f. |
Ser., architectus, |
porticus de peq. |
pagan.*
faciund. coer.,
]
A. Hirtio C. Vibio
|
cos.* |

Prope Saponaram, ubi fuit Grumentum, in ruderibus porticus (X 8093


descr. Paulus Caputi Notizie degli scavi 1877 p. 150). 1) De pequnia pagano- —
rum. —
2) A. u. c. 711.
384 Caput XIII.

5540 L. Rasius L. 1. |
Polybius por|ticum dedica[vit X k. lun. |
L.
Mammio Pollione, |
Q. AUio Maximo cos.
*

Prope Cartoceto, inter Fanum et Forum Semprohii, iam Urbini (XI 6236 vidit
Bormann). —
l) Consules suffecli a. 49, cf. Tac. ann. 12, 9.

5541 diis
I
parentibus |
Augustis |
porticum dedit |
L. lunius M. f.

Pauper.
f^eronae, saxum utrimque similiter inscriptum (F 5290 vidit Mommsen).

5542 T. Vemnasius T. f. Priscus, |


T. Aviedius ) 1. Stabilio |
portic.

ex pec. saltuar.^ fac. cur.


Capestrani in agro Festinorum (IX 5586 vidit Dressel). — 1) Ex pecunia
saltuaria, vel saltuariorum.

5543 L. Tuccius P. f. Coi. Maxim[Ms] |


trib. mii. leg. XV Apolii-
na[ns], |
praef. fabr., Illlvir, praef. |
Neronis* Caesaris Aug. Curibus Sa-
binis, has porticus sua pec. restituit.
I

Curibus Sabinorum rep. (IX 4968 ter descripta circa a. 1856). — 1) Voca-
bulum erasum esse in uno ex apographis adnotatur.

5544 L. Attius Quir. Vetto flamen, |


Ilvir m. m.^ Fiavi Canam.^ |
suo
et L. Atti Vindicis f. et | Attiae Autumninae f. et |
Antoniae Proculae
neplis nomine (
porticus lapideas marmoratas solo |
suo ludis sc[a]enicis
impensa sua factis epulo |
dato d.
j4d Baetim loco dicto Fillanueva del Rio, ubi videtur fuisse Canana (II 1074
bis descripta). — 1) Duovir municipum municipii. — 2) Scr. Ganan. Cf. Plin. h.
n. 5, H; Eph. ep. 8 p. 587.

5545 C. Faesasius T. [/".]', |


P. Appaedius P. f. |
Aquila cur. fan.S |

porticum, alam | d. pag. s. f. c. id. q. p.'


Castelvecchio di Carapelle, in Festinis (IX 5S25 vidit Brunn). — 1) T. f.

Antinorius; f. deesse, ac ne locum quidem vacare notavit Brunn. — 2) Curatores


fani. — 3) De pagi sententia faciundum curarunt idemque probarunt.

5546 C. Luttius L. f. Aulian., Q. Plausurnius C. f. Varus, |


L. Ven-
tilius L. f. Bassus, C, Octavius C. f. Graechin., |
Illlvir., |
porticus p.
CCIX et exsedram et pronaon |
et porticum pone scaenam* long. p.

CXL I
s. c. f. c.=^

Tibure (XIF 5664 p. 49S saepe descripta saec. XF. XFI). 1) Porticus theatri —
habes etiam infra N. S64S. S649. 2) Senalus consulto faciunda ctiraverunt. —
5547 [C. 5e]ccius Cn. f. |
Serg. Marcelius |
decur., Ilvir iur. d., |

C. Seccius C. fil. Serg. Ap[e]r |


decur., Ilvir iur. dic, (
ex pec. hon. Ilvir.

porticus et trichl[f]nam de[d.]. [


L. d. p. d. d.'
Jequi (Citluk) in Dalmatia rep. (III S. 9767 ed, Glavinic bull. Dalmato 2 p. 178).
— 1) Loco dato publice decreto decurionum.

5547* C. Ponti(us C. f. Vol. [


Priscus [
aed. portic. |
ante basihjcam
siHci (
s. p. f. c. L. d. d. d.
Fagifulis in Samnio (IX 2SS7 vidit Dressel).
Tituli operum locorumque publicorum. — Porticus. 385

6548 Tib. Cl. lanuarius |


Aug. col.', patr. dec. 1*, |
picturam por-
ticus I
et accubitum', item |
Cl. Verus filius eius |
ob honorem dupli* (

proporticum et culilQam et frontalem |


ex suo fecerunt.
Sartnizegetusae in Daciae rep. (III S. 7960 vidit Domaszewski). — 1) Augusta-
lis coloniae. — 2) Patronus decuriae primae (collegii fabrorum). — 3) Similiter supra
jy. 3S74, cf. item N. A79i. — 4) ndetur item pertinere ad fabros (Momms.).

5549 C. Aufidius C. fil. Q.' Maximus |


praef. cohort. IIII Bracarum |

in ludaea, trib. milit. leg. XII |


Fulminatae in Kappadocia, porticum et
|

zothecas* ob hono|rem pontiOcatus inlatis rei (


publicae legitimis IIS X
num. primus dedit idemq. dedicavit.

I

Cirtae (FIII 7079 vidit Wilmanns). — Vj Quirina. 2) Cf l\. 5432. SS49.

5550 pro salute imp. |


Caes. M. Aur. Antojnini Aug. tectum (
porti-
cus' cum suis columnis el |
paenul.* duabus et oper. tector. ( Sex. Vireius
Sextus decur. (
d. s. p., PoUione II et Apro II cos.'
In vico Augusto, hodie Aoste, non longe a Rhodano in finibus Allobrogum
(XII S591 vidit Hirschfeld). Ibidem extat titulus gemellus XII 259i sed evanidtis.
— 1) Porticus vocabulum (errore puto omissum) intrusum est inter v. 5 et 4. —
2) Cf N. S6H. — 3) A. m.
5551 . . . . nis f. Po[&.] (
Lucil. lustinus (
equo publico, j
honorib.
omnib. (
municip. functus; [
[id]em in porticu, quae (
[d]ucit at ludum
public, I
[c]olumn. IIII cum superfic. (
[e]t stratura pictura [
[t;]olente po-
pulo dedit. (A tergo) "Qqcc xai Tvxjj '.

Veronae (V 5408 vidit Mommsen; Inscr. Gr. Sicil. Ital, 2509). — 1) Haec num
eitudem temporis sint cuius titulus Latinus, nescio.

5552 pro salute [sua et suorum?] |


M. Aur. Comat. Super* de[c.,

antis]t., M. [
Comat. Exsuperatus, Petr[o]nia (
Celerina mater*, Herennia
Euresis eius,' (
fihor." Superiani Exsuperanti|ani Superstitis Superes*, cryp-
tam* cum
porlicibus et apparatori|o* et exedra pec. suo fec. 1.

I

Carlsburg (Apuli) rep. una. cum N. 5268^ (III 1096 vidit Mommsen).
1) lidem homines sunt supra N. 5268. — 2) Comatii Superi ut videtur (mater supra
versum, postea ut videtur additum). — 3) Superi, sc. uxor. — 4) Intellege: pro
salute. — 5) Cf N. 378S. SSS8 cet. — 6) Cf III 5960. 4792. IX 4618.

5553 [cum ut actis ordinis] diei nonarum luniarum Fusci et


Dextri cos.* co[n]tinetur, in nuraero dec[iirionum] et inter aedilicios ad-

lectus esset, singulari instantia in administratione llvirr. qq.* |


[anni se-
quentis^, sicut eum /iecis]se aclis ordinis contioetur diei V kal. Ianuar[i]a-

rum Fusci et Dextri cos., [plus quam su]fficientem frumenti copiam propriis
sumptibus popularibus exhibuit (
[et ad patriam suam ea;oma]ndam porticum
ascensus fori cum spiritis'* et gradibus et capitibus et [epistylis ex] I-& XII
mil. n. privata [s]ua pecunia fecit idemqu[e ded]icavit.
In Africa in ruderibus Henschir Udeka a Bagrada 48 circ. m. p. distantibus
(rill S. 4S497 —
Eph. epigr. S, S65 vidit Cagnat). 1) A. 22S. 2) Duoviratus — —
DxssAU, Inscriptiones Latinae U. 25
;

386 Caput XIII.

quinquennalis. — 3) Sic supplevit Schmidt, putans (cum Mommseno) hic quoque


(sicut in Italia) magistratus municipales iniisse kal. luliis. — 4) Spiras significari

(cf. Festus p. 550 M.: spira basis columnae; C. I. Gr. 2,7H: xov xLova avv anslQy
xal xecpuXy) coniecit Mowat.

5554 pro magnificentia saeculi dd. nn. Valentiniani et Valenlis


semper Augustorum', [gnafjltuor porticus Capitoli seriae vetustatis ab-
sumptas et usque ad ima fundamenta c[o//flpsas] |
novo opere perfectas
exornatasque dedicavil Publilius Caeionius Caecin[a .4/6«]|nus vir clarissi-

mus, consularis^ curantibus Aelio luliano* iterum rei publicae [curatore], \

Fl. Aquilino ff. pp.*, Antonio Petroniano ff. pp., Antonio lanuiariano (sic)

ff. pp. (deinde vestigia litterarum erasarum, quae videntur superesse ex titulo
antiquiore; in fine agnoscitur cur. reipub.^.
Thamugade, epistylium (FIII 2588 vidit fp^ilmanns). — 1) A. 56i — 567. —
2) Cf. N.SS56not5; KS910. — 3) Idem curator Bull. du comite archeolog 4894 .

p. 561. — 4) Flamine perpetuo.


Porticus cum arcu suo, quae foro ambiendo deerat t. Africanus supra N. 657
similiter N. 781. SS68.

5555 aureo saeculo ddd. nnn. invictissimorum prin|cipum Valenti-


niani Valentis et Gral[j]auiS portijcum a fundamentis coeptam et con-
[s]tructam |
Annius .... inus v. c, c. s. f. p. N. C* dedicavit |
et d. n.

Gratiani [pn]n[c]ipis nomine nuncupavit, [


curante ac sua pec[Mn]ia per-
ficiente INevio Numijdiano d. d. q.
Constantinae (FIII 701S cf p. 1847 vidit Delamare). — 1) A. 567— S7S. —
2) Consularis sexfascalis provinciae Numidiae Constantinae. Cf. N. SS20 not. 4.

5556 tt[erno saeculo in]victissimorum ip[rincipum ddd. \


nn]n. Va-
lentis Gratiani et \d\[entiniani, procons. i)]ecimi Ilaesperi ' v. c, v. s. [i.] '^,
\

porticum adque ascensus g[radMM»j?] .. [we]tustate labsam ...o maiore


to jibus operibus inpensisq. propriis [re/"]ecit excoluit et

cum universo 0T[dine dedicavit].


In Africa, inter Uticam et Vagam, loco dicto Henschir Tut-el-Kaya (FIII
S. 14546 vidit Cagnat). — 1) Est Hesperius, Lecimi Magni Ausonii poetae filius, de
quo Seeck praef. in Symmach. p. CFII. XLFIII not. 1S5 ; Africam rexit a,576
cf.

(cod. Theod. 1,52, 2. 15, 7, 5; Auson. epiced. in patr. 4S; Symmach. ep. 1, 16; Amm.
Marc. 28, 6, 28). Idem est in titulo Vagensi VIII S. 14398, quem recte explevit Pallu
de Lessert fastes des prov. afric. II p. 84, item VIII 17S19; comptes rendus d'Hipp.
1892 p. XLIX cf. 1895 p. XL. — 2) Viri ciarissimi, vice sacra iudicanlis.

5557 [pro aefe]rnitate [imperii \


dominorum nostrorum F]alentiniani
Valentis et Gratiani [Auggg.y \
|
proc.'' Petroni Claudi^ v. c.

exce[W]entissimi proc |
[/e/t]citer triporticum* et tabulari[a
a]ntiquissima |
[co]mpressam p. p. et diligenti insl[an]tia sua

lul.
I
[cMra<]or [r.] p. ad omnem [s]pIendorem ins[nf]uit et
dedicavit.
In Africa loco dicto Henchir- Sidi- Ahmed-el- Hocheni (Bull. du comiie archeol.
1899 p. 154). —
l) A. 567 57S. —
2) Proconsulatu. —3) Hic est Claudius ad quem —
- -

Tituli operum locorumque pablicorum. — Porticus. Chalcidica. 387

proconsulem Africae extant rescripta Falentiniani a. 568—570 (cod. Theod. 42, i2,
6 cet., cf. Seeck Symm. p. XLFIII not. 165, a quo non recte dicitur Claudius Hermo-
genianus Caesarius, cf. supra N. 4U7 not. 2). 4) TQiaT[(j)]ov videtur memorari —
in t. Asiano III S. 7049. Triporticus vocabulo utitur Augustin. quaest. in hepta-
teuch. 2 477
, n. 22 circa fin. Atrium cum quadriporticum tn t. christiano XIF49H.
5557* salvis ddd. nnn. |
Conslantino Aug. et |
filiis eius Caess., |
Vo-
lusius Venustus |
v. c, corrector |
Apul. et Calab., |
ob amorem patriae
|

statuas ornatui porticus |


posuit.
I

Canusii (IX 329 vidit Hirschfeld).

5558 C. Piotius Cissi 1. Princeps |


insulis emptis cryptam |
et porti-

cum d. s. p. fecit.

Carthagine nova Hispaniae (II 5428 ad exemplum potissimum Bibram).

5559 [p]orticus trilumphi itu et re|ditu octies se|mis efficit pas-


SUS 00.
Romae (Fl 29776 semel descripta). Similes sunt fueruntve tituli Tiburtinus
XIF 569S* cf. Eph. ep. 7, 4261, Baianus Eph. ep. 8,574. Porticum hanc privatam
fuisse apparet.
Ad porticus urbis Romae perttnent etiam I\/. 624. 622.

5560 Baebia T. f. [^asjsiila calchidicum municipibus suis dedit.


Feleiae rep.^ est Parmae (XI 4489 vidit Bormann).
Chalcidica habes etiam supra N. 5785. S574, infra N. 5646.

5560* L. Abullius Dexter' |


[cAa^] cidicum, porticum, macellum [cum \

or]namentis loco et pecunia sua \fec.\


Aesemiae (IX 2655^ partem dimidiam vidit Dresset). Gemellus est titulus IX
26S5. —
1) Idem memoratur IX 2595. 2654. 2655. 2) — porticum, chalcidi-
cum t. gemellus IX 2655.

5561 (versus quinque integri et duo dimidii erasi)^ M. Antonio |


A.
Posturaio cos.' |
Heisce mag. murum ab gradju ad calcidic. et calcidi-

cum I
et portic. ante culin. long. p. '
(
et signa marm. Cast. et Pol. |
et

loc. privat.* de stipe Dian. |


emendum* [et /^aciendum" |
coeraver[e].
Capuae rep., est Neapoli (I 569. X 5784. Ritschl tab. LXIIId). 1) Fuisse —
hic nomina magistrorum duodecim, ut in titulis stmilibus N. 5485. 3540. 5597.
5770. 5754, apparet; sed cur erasa sint, incertum, 2) A. u. c. 655. 3) Spatium — —
vacuum. —
4) Loca privata. —
5) Emerunt nenipe loea privata, fecerunt opera
supra scripta.

5562 P. Barronius Barba ]


aed. cur. grados refecit.
Romae rep. in alveo Tiberis prope effluvium cloacae maximae (FI 54602 =
Eph. epigr. 4, 844 viderunt Henzen et Huelsen). — Propter formam litterarum ultimis
liberae rei publicae temporibus attribuunt qui viderunt.

5568 M. Auiius M. 1.
I
Eros |
gradum dedit |
maceriamque |
refecit,

roag.' suo d.
Prope Lunam rep. (XI 4552 vidit Bormann).
—— —1) Magisterio.

388 Caput XIII.

5564 Q. Arranius Re|gulus G. fil., fl. pp., |


gradus propter |
com-
Tnodum po|puli s. p. f. iteq. (sic) dedicavit.
Ckusirae in Africa, vivae rupi incisum iuxta gradus quibus etiam nunc ascen-
ditur (FIII 705 p. 42S0 viderunt Wilmanns et Schmidt).

5565 Fabia Philemai*, |


Baionia Phiiemai', |
Graecina Myrinna,
|

[mag'?]^ gradus et |
epimedia s. p. f.

Monte Cassino (X 8192 semel descripta saec. XFI, non sine mendis ut ap-
paret). — 1) Fortasse Philema[«mm]. — 2) Magistrae (supplevit Momms.; in apo-
grapho ductus aliquot qui non intelleguntur).

5566 M. Vitruvius |
Mamurra |
arcus |
s. p. f.

Thibili (FIII S. 18915 vidit Gsell). — Arcus triuraphalis est N. 2933. Cf. 694.

5567 pro salute imp. Gaes. M. Aureh Antonini Aug. li|berorumq.


eius*, coloni saltus Massipiani aedificia vetustate |
conlapsa s. p. r.' item
arcuus duos a s. f.% iubente Provin|ciale Aug. hb. proc, eodemque de-
dicante.
In Jfrica loco dicto Hammam Bordj-el-Arbi (FIII SS7 vidit Wilmanns). —
1) A. 169 — 177. — 2) Sua pecunia restituerunt. — 5) A solo fecerunt.

5568 . . . ob diem festissimum des [i^-nafjonts arf mperiMwi]* . .


|
. .

[ma]ximi !!!!!!!! !^ .... |


... . [arf]ornandam platearo arcus . . . .
|

. . . [cMronfe] Sihcio Siliciano fl. pp. cur. reip


Lambaese (FIII 2725 vidit Renier). — 1) Sic supplevit Schmidt VIII S. p. 1744,
putans significari diem, quo Caracalla partieeps imperii et Geta Caesar appellatus
est, — 2) Nomen erasum (Getae ut videtur, cf. not. 1).

5569 imp. Caes. divi Hadriani f. Antonino Aug. Pio p. [p.], \


Sexli-
lius Dextri fil. Gelsus arcum a fundamen[fw] |
cum gradibus et statua s.

p. f. id. q. ded., |
d. d.
Tuccabore (FIII 1520 VIII S. 148S1 vidit Cagnat).

5570 coloniae Gillitanae |


Q. Manlius Felix G. fiUus Papiria Receptus
post alia arcum quoque cum insignibus^ colo[mae] |
solita in patriam libe-
ralitate erexit, ob cuius dedicationem decurionibus sportulas curiis epu[Zas
ded.\. (Sub epistylio supra clavum arcus litteris minoribus aevique inferioris)
clementia temporis et virtute |
divina d. (d.)* n. (n.)* Constantini (et Li-
cini)'' invc. (sic) \
semp. Aug., ornamenta hberta.' restituta et vetera civij-

tatis insignia, curante Geionio Aproniano c. v., |


patro. civitatis.
(Henchir Kasrtn) in Africa , in fronte arcus (FIII 210 cf p. 1179 vide-
Cillii

runt Wilmanns et Schmidl). —


^) Cf. Schmidt l. c. et infra inter titulos munici-
pales. — 2) Litterae quas uncis ( ) inclusimus in litura repositae sunt. Licinii
nomen erasum putat Mommsen propter bellum Cibalense a. 514, rettitutum autem
pace inter imperatores composita. — 3) Etiam liberta. vocabulum in litura resti-
tutum esse visum est Wilmannsio.

5571 pro beatitudine secuH dd. nn. |


Valentiniani et Valentis p. p.
Augg. I
arcuni, Publilio Geionio Gaeci|na Albino v. c., cons. p. N. G.', dis-
Tituli operum locoramque pablicorum. — Gradus. Arcus. Foraices. 389

polnenti ac d[e]dicaDte, Popilius Con|cessus fl. pp. ob honorem [/7]a-

ino[nt] (
et e cie . . .

Ktiir-el-Ahmar Numidiae (yill 4767 «^ 18701 vidit Wilmanns). Eodem loco


repertus est alius titulus ad arcum aliquem pertinens supra IS. 644. — 1) Consu-
lari provinciae Numidiae Constantinae. Cf. N. SSSH. SS56. SSS4.

5572 Herculi Aug. sac. |


Fabius Larini Stachu melis fil. arcuus cum |

camera signina et osteo |


patriae dono dedit idemq. ded.
Schauwdsch in Africa , ubi fuit Sua (VIII 1509 — 14807 vidit IFilmanns).

5573 Urchail Atitta f.* |


Chilasurgun.^ |
portas, fornic. |
aedificand. |

curavit de s. p.
Alcala del Rio, ubi fuit Jlipa provinciae Baeticae (I1 1087 vidit Huebner). —
l) Atittae filius, vel filia. Idem nomeii Eph. ep. 8 p. 590 n. 9S. — 2) Patria vi-
detur indicari.

5574 . . • nus q. pro pr., aed j


. . . [/orjnices, coia*
ante aedem, ex pequnia . . .

Carthagine nova Hispaniae (II 5421 aliquoties descripta). — 1) KdiXa.

5575 . . Sentius C. f., P. Vettjius T. 1., L. Avidius L. f., |


C. Arrius
L. f., T. Vinuci|us Tit. f., L. Ateius V. f., |
mag. Mart, fornice |
et parietes

caementicios ex pagi decr. faciundum


|
coer. probaruntq. |

Prope Pescosansonesco in Festinis (Eph. ep. 8, 129 Ihm vidit ectypum).

5576 I
[ajed. iter. solus,* augur, |
[/brjnices de pequu. public. |

[/a]c. coer. idemq. prob.


Formiis (X 6111 vidit Mommsen). — 1) Cf N. S529 nof.

5577 M. TurpiHus L. f., M'. Popillius M'. f., q.' |


fornices de s.

s. f. c.

Tibure (XIF 5686 vidi praeter paucas litteras deperditas). — 1) Quaestores.


Adde N. S34S. S346. S348.

5578 M. Spurius M. f. |
Men. Rufus Ilvir |
i. d. macellum d. |
s. p.
f. c. eid. q. pro.*
Herculanei rep., iam Neapoli (1 1243. X 14S7 imaginem Ritschl tab. LXXFIII B).
— 1) De sua pecunia faciundum curavit eidemque probavit.

5579 Sertii' |
390 Caput XIII.

5581 [L. Mamjmius Maximus* macellu[m |


cum ojrnamentis et me-
[r]itor[« sua pec. f. c. \
^rfjemq. dedicatione ['po^pulo epulum dedit].
Herculanei rep., est Neapoli (X HSO vidit Mommsen). 1) Idem est supra —
N. 12S. 130 (praeterea in aliis compluribus Herculanensibus), unde apparet titulum
positum esse temporibus circiter Claudii.

5582 Q. Fresidius Q. f. . . . |
Gallus |
macellum et ar[cMs] |
in per-
petuom o\rmtum\ \
municipio de[rfrt].

S. Benedetto in Marsis, ubi fuit Marruvium (IX 56S2 descr. saec. XFI Ac-
cursius).

5583 M. Annio Phoebo municipes Saepinates,|


quot is ob | |
] |

honorem Aug.' et biseUi macel|lum cum colum|nis, solo, aera|mentis,


|

marmo|[n6Ms]
Altiliae prope Saepinum (IX 247S vidit Mommsen). — 1) Au^ustaUtatis.

5584 . . s[f]aius Cosmus testa [men^o] H-S |


macellum exornari
iussit. Fisia S ]
suppleta vicesima* consummavit idqu[e nomine^
fiH sui exornat[Mm] . . .


I

Aeclani ut videtur (IX H69 semel nescimus a quo descripta). 1) Scilicet


hereditatium. Cf. supra N. SOS not. 2; N. S402. SS98.

5585 [res] publica populusq. |


Corfiniensis |
macellum Lucceium ve-
tusjtate dilapsum adiectis bajsilicis sua pecunia restituit |
decreto de-
curionum.
Raiani prope rudera Corfinii (IX 5162 parlem dimidiam vidit Dressel).

5586 M. Sempronius Hymnus suo et M. Semproni Reburri fih sui |

nomine macellum vetustate conlab|sum sua pecunia restituerunt itemjque


et mensas lapideas posuerunt.
Fillajoyosa in ora Hispaniae (II 5S70 cf. II S. p. 9S8 Huebner vidit ectypum).

5587 (quattuor versus erasi) Aug.*, |


macellum vi ignis conflagratum ]

curante Vah. (sic) Supero v. e. proc. arg.^ J


r. p. Dom.^ ad pristinam |

faciem restituit XII kal.


Srebnicae in Bosnia ut videiur rep. (III S. 12755 = arch. ep. Mitth. 16 p.140
descr. Patsch). — 1) Vestigia nominum Macrini in eis quae praecedunt agnovit
Patsch. — 2) Firo egregio, procuratore argentariarum. Idem procurator memoratur
in titulo posito anno 220, III S. 12754 arch. ep. Mitth. 16 p. 152. 3) Bes = —
publica Domaviann.

5588 macellum terrae motibus lapsum, |


A[M]tonio' lustiniano rec-
tore 1
provinciae disponen., J
Castricius vir primarius |
sumptu proprio )

fieri curavit cum Silverio filio, j


acceptis columnis et teguhs )
a re

pubhca.
Aeserniae (IX 2658 bis ut videtur descripta saec. XFIII). — 1) Antonio
traditur (correxit Mommsen ad eiusdem praesidis lapides Anxanensem IX 2998 et

Fenafranum X 48S8).
Tituli operum locorumque publicorum. — Macella. FuUonicae. 391

5589 ex indulgentia |
sacra (lom. n. invicti |
imp. M. Aur. Alexand.
Aug., I
macellum restitutum |
curante Falerio Faleriano.
Zuglii, ubi fuit lulium Camicum (V 4837 Mommseno descripsit Lucianius).

5590 [wjacellum cum porticibu[s |


efpojnderibus' omnibusque o[r|na-
mjentis res p. col. Septimiae Aur. Auzij^ejosium sumtibus tam suis

quam |
ex sportulis decurionum opelrisque popularium a funda|mentis
coeptum perfecit dedijcavitque XVIII kal. lan. |
pr. CLXXXXI', curauti-
bus I
C. Aufidio Victoriuo et |
. . luventio Karo aedilibus, j
q^Morwjm etiam
summae hono|rariae [m] e[a opjera depensae sunt.
Auziae (Aumale) Mauretaniae (FIII 9062 vidit ff^ilmanns). Inscriptionis
gemellae fragmentum est FIII 9065. — 1) Cf. pondera ad maeellutn in t. Ostiensibus
XIF 575. 576 (infra inter municipales). — 2) Anno provinciae CLXXXXI CCLLXXXXI
C. I. L. errore typ.), i. e. p. Chr. 250.

5591 Ceriaiis, P. Ahius Candidus aed. |


[crepidinem an]te
macellum tessella struendam |
[et] panarios fabricandos ex me-
trj[e/is et ponderib]vis iniquis,* supplentibus ad ea |
[werc] atoribus,
curaveruut.
Histonii (IX 28Si aliquoties descripta per saec. XFI—XVII). — 1) Cf iV. S6i5,
5592 .... Valens et Gratianus Pii Felices ac triumphatores semper
Augg.* porticus areasq. . . . [ma]celIo^ Liviae ad ornatum' urbis suae addi
dedicariq. iusserunt.
Romae, nescimtis quo toco urbis (sed fortasse non longe a porta Praenestina)
semel descripta ante saec. IX, quod exemplum referunt vetus codex Einsidlensis
(cf. supra vol. I p. 28 not.) et ex simili codice Poggius (FI 4178: parvam partem,

cf, not. 2, quae a. 1871 prodiit in ecclesia S. Mariae trans Tiberim descr. de Rossi). —
1) Sic traditur. Aut corrigendum Auggg. (statuendumque initio Falentiniani nomen
567 et 57S), aut putandum, titulum incisum esse
periisse, titulumque incisum inter a.
extremo anno 57S, post mortem Falentiniani, nondum confirmato Falentinianum
iuniorem Augustum nuncupatum esse. 2) areasq. cello codex Einsidl. (hodie extant: —
. . cello Liviae ad ornatu .).
. . —
Maeellum Liviae fuit in regione quinta urbis, teste
Notitia (cf. Preller Reg. p. 454; Becker Top. p. 544; Lanciani monumenti dei
Lincei I 4889 p, 354),
Genio macelli dicatus est titulus supra N, 5664. — Macella memorantur etiam
supra N.792. 3548. 3360'^.

5593 Q. Gavius Q. [/".], |


Cn. Longid[tMs], |
Cn. Tillius |
aid.' d.

s. s.* in I
turrim mai^orm] . . .. |
fulonica[s SMperiores ?] |
et inferior[es] |

Arpini (I 4477. X 3682 vidit Mommsen; imaginem Ritschl tab. LXa). —


1) Be tribus aedilibus Arpinatibus cf. ad N. 3529. — 2) Be senatus sententia.

5594 P. Suillius P . . . .
I
opus piscinae . . . [permissu?] \
viri claris-

simi .... [P]acati* |


legati Aug. et ex or[rfmts (ie]creto |
ussibus fulIon[Mm
3fedto{]an|nensium d. [s. f, c.?].
Evreux, ubi fuit Mediolanum Aulercorum Eburovicum (XIII 5202 vidit Hirsch-
.

392 Caput XIII.

feld). —
1) Pacatum legalum provinciae Lugdunensis temporibus Antonini Pii

(eoll. Mos. Rom. 1S, 2, 4) non diversum putat Hirschfeld.


leg. Haud longe a —
loco, ubi titulus repertus est, mortaria lapidea multa, quae fortasse ad fullonum
officium pertinuerint, eruderata esse traduntur (cf. XIII l. c).

5595 Q. Fillius» L. f. Rufiis, Q. Agrius Q. f. Celer |


pr. Ilvir.^ lana-

rias et quae in iis sunt, sua ]


peq. fec, ut ex eo vectigale^ quot annis
colonis mulsum {
et crustum natale Caesaris Augusti daretur.
Telesiae (IX 2226 ter ut videtur descripta saec. XFI). — 1) Sic vel Filius
vel Fellius apographa. — 2) Praetores duoviri. — 3) Fectigal, quod Telesini ca-
piebant ex lanariis, Mommsenus composuit cum vectigali, quod rei publicae Pom-
peianorum quotannis solvebatur ob fullonicam testibus labellis ceratis lucundianis
(C. I. L. IF p. 426).

5596 pro felicitate temporum beatorum [dominor.] \


nostrorum
Valentiniani Theodosi et [Arcflrfj]* |
aeternorum principum, unum quo dd.*
e[t] pr[jn«|p]ales ac cives gravi quatiebantur 'mco[mmodo, molas propter
annonam^ |
pM]blicam a veteribus institutas omn[t renot?a|f]u operis ruinis
inminentibus destit[Mt, detersa] |
veteris squaloris inluviae adi[ecfo novo] |

cultu sua instantia reformavit, [instrumento] \


pistorio exornatas ad anno-
n[ae puhlicae] |
coctionem pistoribus tradi[dtf et ita populum] \
pavit Fl.
Maecius Constan[s v. p., praes. prov.] |
Mauretaniae Sitif,, curam [agente

curatore] |
rei p. splend[t]d. col. Sitifen[s?s].

Sitifi in Mauretania (FIII 8480 vidit IFilmanns praeter paucas litteras iam
deperditas in finibus quinque priorum versuum), — 1) A. 588 — 592. — 2) Decu-
riones (?). — 3) Haec vel similia a quadratario omissa esse (nam in lapide iis

non videtur locus fuisse) pulat Mommsen.

5597 Saturio q., aedilis, Ilviru.. pontifex, fl. pp., sacerdos . . .


|

. . . pi . . . . [a]dd[t]to opere . . . host. II panificiis et cetera qua[e ad\ . . .-

nem pertinent ex . . |
pi intus .... [t]n eod[em] templo
pronaum porticu[m cum columni]s et epistilis fac[ienda] ... |
ri . . . .

[et ea;or]navit eaque omnia pariter cum M\}[natiis . . . et] Festo equitib."

[Romanis]
Dianae (Ain Zana) Numidiae (FIII 4585 vidit JFilmanns). Fragmentum
alterius tituli ab eodem Saturione eodem loco positi edidit Gsell rech. p. 194 n. 205.

5598 Melia Anniana in memor. Q. Laepici Q. f. Serg. Bassi mariti

sui I
emporium ^ sterni et arcum fieri et statuas superponi test. iuss.^ ex

H& DC d. XX p. R.3
laderae (Zara) in Dalmatia, ubi extat super portam maritimam (III 2922 cf.
III S. 9987 viderunt Mommsen et Hirschfeld). 1) Aliud emporiurn est N. 5585. — —
2) Testamento iussit. 3) Deducta vicesima populi Romani. —
Cf. D/. 5584 not. i.

5599 T. Pompullius L. f. Lappa \


llvir quinq., trib. mih. (lic) a po-
puloS I
praef. fabr., ex testamento atrium |
aiictionarium fieri et Mer-
curium |
Augustum sacrum p6ni iussit, |
arbitratu Epaphrae liberti.
Tituli operum locorumque publicoram. — Lanariae cet. Mensurae. 393

Prope Gagliano in ecclesia quadam, pertinel ad Superaequum oppidum Pae-


lignorum (IX 5S07 vidit Dressel). 1) Cf. iV. 8677 not. —
5600 C. Aemilius C. f. Serg. HomulliDus |
dec. col. Murs., ob ho-
oorem flaminatus tabernas L cum
| porticibus |
duplicib. in quib. |
mer-
catus ageretur, pecunia |
sua fecit.

Mursae (Etzeg) rep. (III 5S88 semel ut videtur descripta).

5601 L. Domitius Ahenobarbus' |


procos. |
trimod.' posuit, qua
civitates salem'.
Vlicae rep., est Leydae in museo (FIII 1180 cf. suppl. 14310, Zangemeister
conlulit lapidem, Schmidl ectypum), —
1) Consul fuit u. 758, proconsul Africae

a. 742 (FIII 68). — 2) Trimodium. In superficie lapidis est foramen, cui olim
vas trium modiorum infixum fuisse putandum est. 3) sal. em. Wilm., explieans: —
salem emetirentnr. Sed videtur potius scriptiim eMesalem, et inscriptio continuata
fuisse in alio lapide deperdito.

5602 A. Clodius A. f. Flaccus», N. Arcaeus N. f. Arellian. Caledus |

d. V. i. d. mensuras exaequandas ex dec. decr. (in superficie lapidis cava


qiiinque magnitudinis diversae, ad quae adscripta fuerunt vocabula Osca postea
deleta; in angulis quattuor cava minora.)
Pompeiis rep. in foro ad aedem Apollinis, mensa lapidea, est Neapoli (X 793
vidit Mommsen). —
Vocabula Osca primus quantum fieri potuit legit Carmelus Man-
cini Giomale degli scavi di Pompei n. s. 2, 1870 p. 144 seq., qui demonstravit cava
illa aliquando minora fuisse et postmodum aucta, scilicet quo tempore domesticis

Pompeianorum mensuris ponderibusque Romana norma substituta est. Cf. Nissen


pomp. Sludien p. 71 seq. —
1) Duovir tertio fuit a. u. c. 7S1/2 (supra iY. S055 not. 4);
unde apparet hunc titulvm positum esse mediis fere temporibus Augusti.

5603 L. Gellius L. f. Poplicola', C. Caedicius C. f. |


duovir. , ex
s. c. pondera et metra | exaequarunt, eidem de sua pecunia |
ponenda
curarunt.
Mintumis rep,, mensa ponderaria, est in museo Neapolitano ; titulus in utro-
que latere mensae (X 6017 vidit Mommsen), — 1) Incertum utrum is qui comul

fuit a. u. c. 718.

5604 C. (Jmbrius Eudrastus |


Fortunatus Illlvir |
mensuras lege civi-

tatis,
I
proprio sumptu.
Compsne (IX 980 vidit Brunn).

5605 .... [Cjertus qq. aedil. |


[]pot.?] . . . mensuras |

[cMJm exagio et ho
||
| ricu ....
Lambaese (FIII 5294 cf. 18177 descr. Delamare auctor accurattu).

5606 L. Terentius Crescens, L. V |


aed. p., mensur. olear.

a . . . . [impensis] |
suis aeq,* et dedicaver
Cartennis (Tenes) in Mauretania rep. (yill 9666 vidit WHmanns). — 1 ) Aequaverunt.

5607 M. Salvidien. |
Vettian. |
praef. aed. pot[es(.] |
mensur. olear. j

et signum |
[pec.] sua.
Brixiae (F 4468 semel descripta saee. XFI).
394 Caput XIII.

5608 (ad foramina quae cernuntur in superiore parte mensae) 7]fl€lv(X,

^iGxiqs kXr]Q.\ \riixelva, ^iatrjg oLv., Qr^n6\6\i6\v., ii66\lo^. [in latere) . . .

[gymnas]\archa em|pori Piretensium de suo posuit.


|

Kosovo in Bulgaria rep., mensa lapidea (III S. 42H3 vidit Cichorius arcli.

ep. Mitih. 13, 1892 p. 443). —


1) 'EXyQoq.

5609 [C. C.\ Sulmooii Primus et Fortunalus' |


[pjonderarium^ pagi
Interpromini |
terraemotus dilapsum a solo
[v{\ [s]ua pecunia restituerunt.
|

S. Clemente di Casauria in agro Paelignorum ubi fuit Interpromium vicus


, ,

(IX S046 partem vidit Dressel). — 1) Praenomina suppleia ex signaculo, in quo


lectum est: C. Sulm. Foirtunati (IX 6083, 442).— 2) Cf. N. 3347.
Tituli operum locorumque publicorum. — Ponderaria. Horologia. 395

5615 sacrum Hercul. |


mag. vici' anni XI. |
A. A. Marcii Alhenodor. |

lib.* Hilarus et Bello, |


N. Lucius Hermeros |
Aequitas mag. iter.^ |
pon-
dera auraria et |
argentaria |
viciniae posuerunt, |
idem tuentur*. (Et alia

manu additum) anno XIX |


pro parte, injvigul.' pro vicin., |
una cum ma-
gistr. contulerunt.
I

Homae sub Aventino (FI 282 ad apographuvi Marinii).


rep. 1) Cf. supra —
N. S613 not. 5. — 2) Athenodori
liberti. 3) Idem JVumerius Lucius HerTneros—
eiusdem vici magister fuerat decem annis ante, scilicet inter primos vici magistros
(VI 283), tum nondum Aequitas appellatus; videtur hoc nomen accepisse propter
hanc ipsum ponderum curam (Momms.). 4) Simul curam in se susceperunt pon- —
derum tuendorum; unde explicatur, qui fiat, ut iidem homines post octo annos ad-
iunctis eius anni magistris ad eandem rem pecuniam conferant (Momvis.). —
5) Invigulantes.

5616 prid. kal. Martias in curia; scribendo adfuerunt cuncti.' Quod


verba facla sunt M. M. Remmios Rufos patr. et til. Ilvir. iter. ex sua pequnia
pondera et chalcidicum et scholam secundum municipii splendorem fecisse,
quae tueri publice deceret, d. e. r. i. c.'': Placere huic ordini, cum M. M.
Remmi pat. et fil. Ilvir. iter. in edendis muneribus adeo Uberales fuerint,
ut eorum monumenla decori municipio sint, adeo dihgentes, ut vitieis
ponderum occurrerint idque in perpetuum providerint, placere decurioni-
bus M. M. Remmios Rufos patr. et fll., dum eei viverent, eorum pon-
derum et scholae et chalcidi (sic) quae ipsi fecissent procurationem dari',
utque servos quei eius redemptus est erit eei* negotio praeponerent neque
inde abduci sine decur. dereto, et M. M. Remmis Rufis patri et fil. publice

gratias agei, quod iterationem honoris eorum non ambitionei neque iacta-
tioni suae dederint sed in cultum municipi et decorem contulerint.
Ex ruderibus Herculanei extracta saec. XVI (X i4o3 bis descripta). Fersuum
distributio incerta est. —
1) Similiter supra iV. 272. — 2) De ea re ita censuere. —
3) Scr. habere. — 4) Sic alterum apographum, servos eius . . . mpius est . . . neg. alte-
rum; fuisse servos quei eius rei It. (kausa) emptus est erit proposuit Momms.
Titulos in ipsis ponderibus vel mensuris seriplos alio loco dabimus (instr. do7n.).

5617 C. Popiliius Philodespotus |


lovi d. d. mensam et horolog.

Allifis, mensa (1X2324 vidit Mommsen).


Alias horologiorum mentiones habes supra N. 484S. S34S. VI 10237. VIII 451S.
X 1617. XIV 3947 cet. In horologio sulario est XI 1749.

5618 Q. Murrius |
Thales |
horilegium |
col. fabr.* d. d.

Tarracone (II 4316 vidit Hnebnfir). — 1) Collegio fabrnm.

5619 L. Sepunius L. f. Sandilianus, |


M. Herennius A. f. Epidianus |

duovir. i. d., scol.' et. horol. |


d. s. p. f. c*
Pompeiis in foro triangulari, hemicyclium, est Neapoli (X 831 vidit Momm-
sen). — 1) Scholam. —
2) Be sua pecunia faciundum curarunt.
lidem duoviri etiam in aede ApnlHnis hnrologiiim dedicnverunf, X 802.
396 Caput Xni.

5620 L. Saufeius |
L. f. Claud. |
Clemens (
scholam et |
solarium' |

dedit.
Nogare in valle Cadorensi (ef. N. S622) rep. (F 8801 bis descripta). — 1) Simi-
liter N. S392.

5621 P. Maiu[s] M. f., P. Allius M. f. praef. solar. f. c.


|

Inter Aeclanum, et Compsam, prope Rocca S. Felice, lapis longus magis quam
altus, litteris pulchris et antiquis (IX 4027 vidit Dressel).

5622 in honorem \
[Neronis\ *
Claudi |
Caesaris Augusti |
Germanici |

Sex. Paeticus Q. f. |
Tertius et |
C. Paeticus Sex. f. |
Firmus |
horilogium
cum sedibus |
paganis Laebactibus |
dederunt.
Lavazzo in valle Cadorensi (inter Bellunum et Pieve di Cadore), uhi
Castel
fuitpagus Laebactium (F 20SS saepius descripta a saec. Xf^ ad initium saec. XFIII).
— 1) Vocabulum erasum esse pars auctorum significat.

5623 M. Val. M. f. Quir. Marc[e??MS aed., //]vir munic. Aurgi[fam]S |

accepto loco a republic. horologium omni [in^pensa sua editis ludis] circen-

sibus et ludis scaenicis [d. d,].

Tucci (Martos) in Baetica (11 1683 vidit Huebner). — 1) Cf. N.S6S7.

5624 horologium cum suo aedificio et |


signis oninibus et clatris |

C. Blaesius C. fil. Voltinia Gratus ex HS n. X |


et eo ampHus ad id horo-
logium adminis|trandum serum* HS n. HH d. s. p. d.
Talloires prope Annecy Sabaudiae (XII 2322 vidit Hirschfeld). 1) Servum —
(apicem geminandae litterae causa positum putat Hirschfeld ; cf. N, SlOl not. S).

5625 L o. m. et lunoni regin. |


pro sal. imp. M. Aur. Anjtonini Pii
Aug. et j
luliae Aug. matris Aug.*, |
M. Ulp. Mucianus mil. leg. XIII Gem. [

horologiar. templum a solo de suo ex voto |


fecit, Falcone et Claro cons.*
Apuli (Carlsburg) in Dacia (II1 1070 cf. p. 1S90 ter ut videtur descripta saec.
XFI, partes praeterea saec. XFII. XFIIl). 1) Titulus positus inter a. 212 et 217. —
— 2) /4. 19S (hoc anno templum votum esse putat Momms.).

5626 .... [M.] Aur. Cominius Cassia[nMs' leg. Auggg. pr. pr. c. v.]

septizonium marmorib. musaeo et omni cultu vetustate dilabsum restituit.


Lambaese in nymphaeo (FIII 2637 cf. 18103 fragmenta disiecta viderunt
Renier fFilmanns Schmidt). — 1) Cf. supra N. 1134.
Aliud septizonium (sive septizodium) Africanum novimus ex titulo supra
N. 3076. Inscriptionem septizonii urbani a Septimio Severo anno 20S extructi
habes Fl 10S2. De septizoniis conferendus praeterea E. Maass die Tagesgdtter
(Berl. 1902) cap. 1.

5627 C. Quinctius C. f. Valgus*, |


M. Porcius M. f., duovir. |
quinq.
coloniai honoris |
caussa spectacula^ de sua |
peq. fac. coer. et coloneis |

locum in perpetuom deder.


Tituli operum locorumque publicorum. — Septizonium. Amphitheatra. 397

Pompeiis rep. in amphitheatro lapides duo gemelli, alter humi locatus ad


portam occidentalem, alter similiter ad orientalem (1 12i6. X 852 imaginem Ritschl
tab. LXXFIIe). —
1) Cf. supra N. S518, infra S636. 2) Cf. Nissen pomp. K —
Studien p. 118.

5628 Ummidia C. f.
|
Quadratilla ' |
aaiphilheatrum et |
templum Casi-

natibus |
sua pecunia fecit.

Casini in amphitheatro rep., extat Monte Cassini (X S185 vidit Mommsen).


— 1) Cf. supra N. S185 not. 1. FHia fuit C. Vmmidii Quadrati, supra N. 972.

56S9 M. darenus' Clari* 1. [Jjyrann^Ms] |


amphitheatri partem
dimid[ijam in sol[o publico, dimidiam in privato?]
Praeneste (XIF 5010 vidi particulam prinaipia versuJim continentem). —
1) De litlera Claudiana cf. N. 457S not. 5. 2) Patroni huius Fareni Tyranni, —
M. Fareni Clari, Utuhu scriptus a. p. C. 21, est X 1555.

5630 huius pater ad am{phitheatri dedica|tionem HS «iD (Jiir p. [e.]'


|

et operas n. CC.'' |
M. Tullio |
M. f. Cam. |
Rufo, fiUo |
M. Tulli Blaesi', |

TuUia Beronice mater |


et Tullia j
Blaesilla soror. (
L. d. s. c.


I

Tibure (XIF42S9 viderunt Gatli et Bormann). 1) Sestertium viginti milia


polliciius est. — 2) Huc usque scriptum in plintho basis. — 3) Huic posita est basis

nna reperta XIF 42S8, idemque memoratur in latere basis Tiburtinae supra N. 1061,
unde apparet eum vixisse temporibtis Hadriani.

5631 P. Atilio Philippo |


ornamentis |
decurion. Brixi[ae] |
Veron.
I

Cremon. \honoTat6\ \
et iure quattuor [/i6erorMm] ' j
usuq. anulor. a d[j«o]

, I
ex postulation[e populi] \
ob Uberalita[fem ems jwod] |
in opus
amp[ftrtAea^t]
Brixiae (F 4592 cf. p. 1ffJ9 vidit Mommsen). 1) Cf supra N. 59S2 (Momms. —
aUquando cogitaverat de iure quattuordecim ordinum, scilicet in eis sedendi).

5632 dd. nn. Valentiniano et Valente senper (sic) Augg.' |


Lol. Cyrius

princ. cur.* et eritor duodena' de propio (sic) suo |


vetustatem (sic) con-
Japsum ai statum pristinum red^Mjc* |
amphiteatrum cum portis posticiis'

et omnem fabric[am] |
arene, nepus Lol. Cyri princ. cur.* et ante eretoris',
filius Lol. I
Claudi princ. et patroni curiae, pronepos Messi Gorgotis |

princ. Fihciter (sic).

Velitris, lilteris pravis el inaequalibus (X 6S6S vidi). — 1) J. 56i/567. —


2) Principalis curiae. — 3) Erogator munerum duodecim? (Momms.). 4) Re- —
ducsit. — 5) Posterulis (cf. supra N. S540 not. 4). 6) Erogatoris? (Momms.). —
5633 salv[ts dd.\ nn. Theodosio et Placido ^[ahntiniam Augg.Y\
Ruffi^Ms] Caecina FeUx Lampadius v. c. [et inl., praef. urb.] |
ha[re]nam
amphiiheatri a novo una cum po[dio et portis \
post]\c'\s^, sed et reparatis
spectaculi gradibus [reslituit].
Romae rep. in amphitheatro Flavio (FI 1765 = 52089 contulit Huelsen). —
1) A. 42S — 4S0. — 2) Memorat has portas Probi 19: edidit ... in amphitheatro
vit.

centum iubatos leones, . . qui omnes [e] posticis interempti sunt (Huelsen ad FI l. c).
Ad restitutioTiem amphitheatri Flavii factam Theodosio et Placido Falenti-
. :

398 Caput XIII.

niano imperantibus speclant praeterea tituU VI 52086 —32088 (Bull. arch, comii-
nale 1880 p. 226. 227).

5634 [salvis d d. nn. ijeone et A[n]themio* p. p.* Au^g-^.J^ Messius


Phoe[6Ms I
Severus]* v. patric^ co[s. ord., hare]nain amphitheatri longi
tem[poris] ...*.... esset extinctum pro beatitudin[e] ....
Romae rep. in amphitheatro Flavio, fragmenta epistylii (VI p. 860 n. 100 et
denuo VI 52091 vidit Huelsen ; Lanciani bull. arch. comunale di Roma 1880 p. 229
n. 18). Ex simili titulo supersunt fragmenta VI 52092 BuU. comunale 1880 =
p. 229 n. 19. —
1) Inter An- et themio videtur aUquid interpositum fuisse. 2) P^ P* —
lapis, — 3) AVCC lapis. Titulus positus inter a. 467 et 472. — 4) Eiusdem viri
nomen bis incisum in corona marmorea quae cingebat podium amphitkeatri, sic

JMessii Phoeb[i Severi jojraef. urbi patricii consulis o{rdinarii] (VI 52188); Mess.
Phoeb. (correctum ex Pheb.) Severi v. inl. \patri\c\i consul. ord. (VI 52189 , pars
est iam VI p. 8S8 n. 34). InteUegitur Severus consul occidentaUs anni 470, Flavius
Severus dictus in t. JSolano X 1545 (cf. Mommsen chron. min. III p. 536). —
5) PATRIC» lapis. — 6) Litterae dimidiaiae, fortasse ALITR ....

5635 Decius Marius Venantius BasiHus v. c. et inl., praef. | |


urb.,

patricius, consui ordinarius,' arenam et podium quae abomi nandi


|
|
terrae
mo|tus ruina pros|travit, sumptu projprio restiluit.
Romae in amphilheatro Flavio, basis (VI 1716^ 32094^ vidit de Rossi; =
Huebner cx. scr. epigr. 752). Eodem loco duae aUae bases iisdem verbis inscriptae
prodierunt (VI 1716 '^^). —
1) Videtur esse BasiUus Venantius consul occidentaUs

anni S08.
Adde titulos supra N. 411. 829.2689. S1S7 ; VIII 2488. X6429. XI 5112 cet.

5636 C. Quinctius C. f. Valg., |


M. Porcius M. f. |
duovir.', dec.

decr. I
theatrum tectum |
fac. locar. eidemq. prob.
Pompeiis in theatro minore sive odeo, lapides duo gemeUi, in duabus portis
aedificii (I 1247. X 844 vidit Mommsen). — 1) De his duoviris cf. iV. S6^.

5637 L. Annius L. f. Mammianus Kufus llvir quinq. theatr. orch.


S. p.^ I
(Litteris minoribus) P. Numisius P. f. arc [ftl]tec[ftts].''

5637* L. Annius Mammianus Rufus Ilvir quinq. theatr. orchestr[am]


de suo.
Herculanei in theatro fragmenta muUa, extant NeapoU in museo
rep.,
(X 1443. 1444 vidit Mommsen; X144S). 1) Sua pecunia.
tertius simiUs titulus est —
— 2) arc. . . tec . . . apographum factum saec. XVIII, hodie superest ar .

5637^ P. Nu[misms] P. f. Men. architectus.


Neapoli in museo (X 1446 principium vidit Nissen, partem reUquam Mommsen).

5638 M. M. Holconii Rufus' et Celer cryptam, tribunaiia*, thea-

trum^ s. p.
Pompeiis in theatro maiore, complura exempla eiusdem inscriptionis nunc ,

duo NeapoU in museo (X 833. 834 vidit Mommsen; simiUs fuit etiam X 83S). —
1) lisdem Rufo et Celeri in eodem theatro complures slatuae positae fuerunt (X
857 seq.j. Rufus duovir quartum iure dicundo fuit a. u. c. 7S1/2, teste titulo
Tituli operum locommqae publicorum. — Ampbitheatra. Theatra. 399

A' 890. Cf. infra inter mumctpalet, — 2) De crypta dixit JSissen pomp. Studien
p. 248, de tribunalibus p. 249. 3) Quid in theatro Pompeiano mutaverint (nam —
extitit illud sine dubio multo ante Augusti tempora) vel addiderint Holconii, quae-
siverunt Puchstein archaeol. Anzeiger 1896 p. 30. 40; Mau Pompeji p. 4SG.

5638* M. Artorius M. 1. Primus |


architectus.
Pompeiis in eodem theatro rep., est item IVeapoli (X 841 vidit Mommsen).
Eiusdem architecti est titulus in baailica Pompeiana rep. X 807.
Ad unum ex theatris urbis Romae spectat N. 793 cf. N. S030 v. 137.

5639 divo Auguslo sacrum |


pro salute Ti. Claudi |
Caesaris August.
Germ. |
Ti. Claudius Arucae flL Capito |
sacerdos Aug. theatrum, quod |

Lupus Anthi f. ligneum posuerat, |


d. s. p. lapideum restituit.
Fori Segusiavorum (Feurs prope Lyon) rep. a. 18SJ (XIII 1642 Hirschfeld
vidit eclypum).

5640 Neroni Claudio divi Claudi f. Ger[maHtci Caes. n. Ti. Cjaesaris


[pron. dwi\ Aug[ttsfi ahn. C]aesar[j] Aug. Germanico pont. max., trib.

pot. IIP, imp. III, cos. II designato III, proscaenium et orchestram cum
ornamentis, Augustalis perpetuus* C. Heius Primus Cato', Heia . . .

. . . [d. d.]

Olisipone (Lisboa) in ruderibus theatri rep. a. 1798 (II 183 fragmenta epi-
styKi ingentis descripserunt Cenaculo et Azevedo Portugallenses). — 1) A, 37. —
2) Hoc nomini praepositum etiam II 196. — 3) Idem memoratur II 196.

5641 . . . IS. f. Faber M. Fisius C. f. M. Vibius P. [f.]

. . . sius St. f. M. BaibiUus L. f. T. Hostiu[s] . . [/".]

cu[ne]os duos in teatro faciendos co\[raver.]


Capuae rep., est Neapoli (I 372. X 5782. Bitschl tab. LXIFg). In eodem
saxo, postea ut videtur, anno u. c. 683, incisus est tilulus X 3785, quem infra
dabimus inter municipales.

5642 T. M[u]ttius P. f. Celer |


Illlvir q. Iheatrum |
alueudumS gra-
dus I
faciendos curavit se|natique consultum |
fecitque% utei pequjniam
populo, pageis |
retrib.'
In turri ecclesiae S.Pelini, ubi fuit Corfinium (1X3175 semel descripta circa
a. 1700). — 1) Quid subsit, nescio. — 2) que abundat. — 3) Retribuerent. Libera-
iitate ma videtur effecisse, ut tributum popularibus rextitueretur, ad quam rem
iipus ernt senatus consulto, cuius ipse auctor fuit.

5643 T. Annius T. f. Rufus, |


L. Septimius Sa.* f. Dentio, |
L. An-
nius T. f. Gritto magistr.*, |
ex pagi d.' scaina^ fac. coir. |
T. Annius T.
f. Ruf., L."* T. f. Gritto |
probaverunl.
Prezzae, inter Sulmonem et Corfinium, ubi videtur fuisse pagus Lavemae
(I 1280. IX 3157 vidit Dressel,- imaginem Ritschl tab. XCIF e). — 1) Salvii. —
2) pagi Lavemarum.
Magistri, sc. — 3) Decreto. — Scaenam.4) 5) Nomen —
gentilicium omissum, spatio vacuo relicto, scilicet supplendum ex praecedentibus.

5643* Neratius Palmatus v. [c.] |


etiam frontem scaenae o
Syracusis ^in fomice candidi marmoris' (X 7124 solus descr. saec. XFII
Gualterus).
400 Caput XIII.

5644 Melanthus P. Deci* | et collegae, mag. He.^ |


tribuDal novom
a solo fecer., |
theatrum et proscaenium refecer., |
ludis scaenicis biduo

dedicar., |
d. s. p.^

Trasacci in Marsis, ubi fuit vicus Supinas, cf. supra ad N. 5814 (IX 58S7
vidit Mommsen), — 1) Sc. servus. — 2) Magistri Herculis. —
3) De sua pecunia.
Alius titulus theatri et proscaenii est XI S170. Cf. item supra N.3662.

5645 C. Dexius L. f. Max[MjnMs]' cur. porticum theat[r.], ( cryp-


tam perfi[cten<ia CM]ravit; quoi in operibus |
publiceis quae s[upra s. s.,

ex] s. c. inscriptio data est. |


T. Albius C. f. Pansa Illlvir i. d., [p]ont.,

C. Albius T. f. Pansa filius Illlvir, |


opus the^tri perfect. in muUebrib.^
aeramentis adornaver.
Interamnae (Temi) in Umbria (XI 4206 vidit Bormann). — 1) Ad eundem
pertinere coniecit Bormann fragmenta XI 4207. 4208. 2) Quid — sit, latet.

5646 in h. d. d. et |
numinibus Augg., I. o. m. |
L. Ammia[;m5]
Gamburio |
proscen[tum] cum tribun|ali et eo [amp/]ius X L*, ex q|uorum
[MSMr]is tutela prosceni et ludos omnjibus annis pri. kal. Mai.* |
curatores
vici procujrare debunt (sic)., fide mandavit. D. d. Saturnino et Gallo cos.^
Bitburg in Treveris rep. (Heltner Westd. Korrespondenzbl. 4890 p. 247). 1) In- —
tellege: denariorum quinquaginta ndlia (in lapide fuerit\,). 2) Hunc diem inci- —
dere in ludos Florales (cf. supra N. S0S7 ; C. I. L. I ed. 2 p. 547) monet Hettner.
— Z) A. 498.

5647 [Itfeejralis iun. ei Liberia i[ilii eius\ '


|
ie adusque
concamarationes compa[raum<n;] |
XIII inluminaverunt easque can-
celHs marmoreis . . . .
|
[ea;ornay]erunt, delphinis binis per vias
theatri adiunctis, la |
um XIIII lapidibus eius per anti-
grados stratis marmo[rm] , . . .
|
ordi .... xtro . . . . m podiis
marmoreis vias dextra lae^wa^ne] | [feceru\ai [de]dicave-
runlq. L. d. d. d.
Rusicade in theatri ruinis rep. , iam Parisiis (FIII 7994 cf. p. 48!79 vidit Wil-
manns). —
\) Ab iidem hominibus positi sunt tituli una reperti FIII 799S. 7996
etiam magis mulili.

5648 M. Fabius Fronto |


augur, p. i. d.\ cum lujdis scaenicis dejdit

praeter dena|rios mille ad |


opus theatri n.* ]
fiH sui Senecio|nis. (Ab altera

parte) polUcitus |
Fusco II et Dex|tro cos.^ |
III non. lan/, |
dedicavit |

isdem cos. |
pri. kal. April.
Rusicade (Philippeville) in ruinis basilicae ?'ep. (1^1117988 vidil Wilmantis).
— 1) Praefectus iure dicundo. — 2) Nomine. — 3) A. 22S. — 4) Dies votorum. —
Ad idem theatrum pertinet N. S077.

5649 dd. nn. Diocletiano' Aug. VII et Maximiano' Aug. VI cos.* |

kal. ApriUb., |
porticus theatri sumptu publico |
coloniae Ammaedarensium
restitutae.
Ammaedarae in Africa (FIII 509. 41S52 viderunt Wilmanns et Schmidt). — 1) No-
mina imperatorum erasa legere potuit Schmidt. 2) A. 299. — — Cf. etiam N. SS46.
4 .

Titali operum locorumqae publicorum. — Theatra. Loca in amphitheatris. 401

5650 Glau. Rog[a{us] |


in theatr[o] |
manu sua |
deiecit* (vir togatus

dolabram utraqtie manu tenens). N. CCCC.


Patavii (C. I. L. suppl. Ital. I 399 vidit Pais). — 1) Quid manu sua, dolabra
scilicet ususy Claudius Rogatus, sive quo alio nomine fuit, in thealro deiecerit , non
divino (Momms.). — 2) Cf. N. S202 not. 7.

Genio theatri dedicatus est titulus supra N. S66S.

5651 N. Plaetorio Oniro |


Augustali |
biselliario, |
houorato orna-
nientis |
decurionalibus, |
populus Abellanus |
aere conlato, quod |
auxerit
ex suo ad |
annonariam pecuniam |
HS-X n. et yela* in thaeatro (sic) |
cum
omni ornalu |
sumptu suo dederit. |
L. d. d. d.
Abellae (X 1217 vidit Mommsen). — l) Cf N. 3144. 5145.

5652 imp» Antonino Aug. P[to] |


Antonia Cn. fil. Picentina C. C. . .
|

Secundi praetori*, patron[i co/o]|niae^ sacerdos divae Fau[sfi][nae, statuas,

quas ad exo[rMan]|dum theatrum promi[seraf, Fa]|leriensibus posuit et \oh

ded.] decurionibus plebi urbanae div[t$tonem] |


dedit.
I

Falerione in Piceno rep. (1X5428 vidit Mommsen). — 1) Praetorii (viri). —


2) Sc. uxor.

5653^ M. Cantrius M. f. Marcellus llvir pro iud. Ium.\ cuneos III

f. c* ex d. d.'

5653^ N. Istacidius N. f. Cilix Ilvir pro lud. lum.»

5653° L. Saginius Ilvir. i. d. pr. lu. lu.* ex d. d.^ cun.^

5653** L. Saginius llv. i. d. p. 1. V ex d. d.» c^


5653® mag. pag. Aug. f. s.' pro lud. ex d. d.'

Pompeiis in amphitheatro, in podio quod cingit harenam, litleris plerumque

ad harenam, semel ad sedes spectatorum versis (X8S7^^. 8SS. 836. 833 vidit Momm-
sen cf. Fiorelli descrizione di Pompei i87S p. 75; Mau Pompeji p. 202. Omisi si-
miles inscriptiones X 834. XSS^^'^). 1) iVo — ludis, luminibus (cf. infra N.S685).
— 2) Faciendos curaverunt. — 3) Ex decreto decurionum. — 4) Cuneum. —
5) Magistri pagi Augusti felicis suburbani (cf. N. 5198 not. 5).

5654* . . . [5u]ib. in theatr. lege pl. ve' [scito sedere \


l]icei, p.' XII .

5654^ . . equiti [&us] . . .

5654° [prae]text[afis |
p.] VIIIS.
5654** [paedagogis ]?]uero[rum]^.
5654® [Aos] pitib[Ms publicis].

5654^ client.
Romae in amphitheatro Flavio., in graduum in quibus speetatores sedebant parte
anieriore, rep. a. 1811, praeter posiremam, cuius particuiae a. 1880 et 1895 demum
prodierunt ; litteris saec. p.(F1 1796, 8 praeter postremam; Lanciani
Chr. I vel II —
Bull. arch. comun. 1880 p.258. 270. 277. 281 n.258 praeter postremae partem priorem;
omnes FI 52098 a—f vidit Huelsen. Omisi fruslula minima VI 52098g—k Butl. co- =
munate 1880 p.28l n.25S—257. 259). 1) Plebisve. —
2) Pedes.— 3) Cf Suet. Aug.44. —
Ad distributionem locorum in amphitheatro Flavio factam a. p. Chr. 80 spectat
N. 3049.
Dkssau, Inscriptiones Latinae n. 26
402 Caput XIII.

Inscripliones in podio amphitheatri Flavii ad designanda spectatorum loca


aetate labente incisas post comunale 4880 p. 243 249 n. 55— 8S;
Lancianium (Bull. —
p. 249—267 n. 86—^26) edidit Huelsen FI 52099-52154. 52132—52230 (illas saeculi
p. Chr. IF, has exeuntis saec. V vel ineuntis sexti). — Similes inscriptiones amphi-
mem. des antiquaires de France 37, 1898
theatri Carlhaginiensis edidit Delattre
p.H2seq.; Syracusanas habes X7150, Arelatenses XII 714, Polenses F83, Lugdu-
nenses XII1 1667, Parisiacas XIII 5053, Lambaesitanas VIII 5295, Aquincenses III
S. 10495.

5655 eq. g. i]r


Arausione in theatro, in gradus eius qui infimus est omnium, parte anteriore
(XII 1241^ vidit Hirschfeld). —
1) Equilum gradus tres.

5656 n.* Atr. et Ovidis'' loca fi.^ XXV d. d. d. N.''; n.» Rhod. et
[ijrar.^ XL d. d. d. N.
Nemausi in amphithealro, in podio ut videtur quod caveam cingit (XII 5516
cf. p. 856 vidit Hirschfeld). Ex altero exemplo eiusdem tituli videtur superesse
XII 5517. —
1) Nautis. —
2) Nomina fluvioriim hodie dictorum VArdeche et
1'Ouveze, ut probaWiter coniecit Germer - Durand. 3) Numero. 4) Daia de- — —
creto decurionum Nemausensium. —
5) Nautae Rhodanici et Ararici saepe memo-
rantur iii tilulis Lvgdunensibus (cf. C. I. L. XIII p. 234).

5657 L. Manilius Gallus et L. Man[/]iius Alexander Aurg.* ob hono|-


rem Vlvir. secundum petitionem m. m.'' optimi patroni^ loca spectacul. |

numero CC singuli ex duplici pecunia decreto optimi ordinis municipib. |

m.* Aurgitalni dederunt donaverunt.


lacn Andalusiae, ubi fuit municipium Aurgi (II 5564 bis descripta saec. XFII).
— 1) Aurgitani. — 2) Municipum municipii. — 3) Patronus mihi videtur appel-
lari ipsum municipium honoris causa. — 4) Municipii.
Ex reditibus locorutn amphitheatri esl supra N. 411.

5658 C. Licinius Badius |


podium circi p. C |
sua impensa d. d.

5658* T. Cassius Celer |


podium circi (
pedes C |
sua impensa |
d. d.
Prope Taviram in ora Lusitaniae, ubi fuit Balsa, rep. (II S. 3163. 3166
Huebnei' vidit ectypa). Secundam inscriptionem litteris multo peioribus et mi-
noribus scriptam esse quam alteram ait Huebner.

5659 loca n. B in circ. |


Sex. lul. lanuarius* |
aedil. dat.
Lugduni (XIII 1919 semel descripta). — 1) Idem memoratur XIII 1803.
Ad loca in circo urbis Bomae attributa spectare videtur N. 286 (sed cf.
Mommsen Staatsrecht III p. 446 not. 5).

5660 L. Valerius Amandus |


et L. Valerius Lucumo (
podium* iu

circo p. dec^ [ ob honorem liinivir. |


ex decreto decurionum j
d. s. p. f. c.

Zafrae in Baetica (II 984 cf. Eph. ep. 8 p. 384 descr. saec. XVII Bodericus
Caro). —
1) lucum ob odium aliud exemplum. — 2) p. DG praefert Momms.

5661 Dec' Claud. luvenal. Sar|dicusS perfectis metis j


et ovaris'

itemque tribulnali iudicum, quae ob me|moriam Claudiorum Rujfiniani


fili, bonae memojriae iuvenis, et Rufiniajni et Victorini nepotum, (
et Lon-
gania Primosa* (
bonae memoriae femijnae, uxor eiius, mater et (
avia
;

Titali operum locorumqae publlcorum. — Circus. Sphaeristerium. 403

Claudiorum, et |
Kaninia Respecta ^'
bonae |
memoriae feminae, |
nura eiius
et mater |
Claudiorum, prov. |
CLXXXVIIP.
Auziae (Aumale) Mauretaniae (FIII 906S scmel descripta). 1) Decenniut —
cf. tupra N. 4491. —
2) Idem nomen in alio lapide eiusdem hominis Aiedius legit
Purgold (FIII S. 207S6). Idem homo cum iis qui sequuntur memoralur in aliis
titulit Auziensibus, unde apparet eum multa opera publica Auziae fecisse (supra

N. 4491. FIII 9066. 9067 =


20766; cf. FIII S. 20757). 3) Haec ad circum spectant, —
cf. Friedldnder apud Marquardt Staatsverw. III^ p. 316 not. 1. 4) Fidelur re- —
quiri eatut tecundut (aut pottea tcribendum femina^. Quidlibet ttatueris, oratio
hiat. —5) A. p. C. 2S7.

5662 I
[s]u[ffim]ae adfectionis erga rem publicam, sicut ludum |

g)[a]diatorium omni inpensa sua, ita spoliarium |


a fundamentis exstructum
ornatumque pro nilore civitatis rei publicae dono dedit.
|

Bomae rep. in Esquiliis (FI 51917 vidit Huelsen). Titulum quamvis Romae
eruderatum, origine puto Praenestinum, collato titulo Praenestino Cn. F oesii Apri,
quem vide infra inter municipales (= XI F 5014).

5663 '
\[P'] Coruelius P. f. Gramme ....[.. lipax et P. Cor-
nelius P. f. P. n. Long..., |
pater et f., pro honore IIvira[/Ms |
s]phae-
risterium fecerunt.
Centuripis rep., est Panormi (X 7004 vidit Mommsen). 1) Focabuhim era- —
sumy fortasse imperatorit nomen f. C \ VI agnovit Mommt.). . . . . . . .

Sphaerisleria sunt etiam in t. Nemausensi XII 5504. Sphaeristeria plenim-


que videntur coniuncta fnisse cum balneis (Plin. ep. 2, 17, 12. 5, 6, 28; Suet. Fesp. 20;
Dig. 17, 1, 16).

5664 P. Lucanius L. f. Ter. Quadratus Ilvir, augur, q. II, balneum

solo, peq. sua dedit. Cassia P. f. uxor et Lucania P. f. Procula.


Fenafri (X 4884 semel descripta taec. XF). Fertuum divitio incerta.

5665 Q. Pettius Q. f. Tro. Curva, C. Maecius |


C. f. Ouf. pr. |
duo-
vir.', balneum ex d. d. de peq. pob. fac. cur. Q.
| |
Pettius Q. f. probavit.
Saponarae, ubi fuit Grumentum (I 1265. X 221 Ritschl tab. LXXFlIIa). —
1) Praetores duoviri. —
Ad balnea Grumentina perlinet etiam titulus supra N. S86.
5666 L. Agusius Cn. f. L. n. Mussus, |
C. Arrenus T. f. Rufus |
octo-
viri iterum, |
balneas reGc. d. c. s. c'
Prope Interamniam Praetuttiorum (Teramo) rep. (IX 5067 vidit Dressel). —
1) Refieiendas de conscriplorum sententia curaverunt.

5667 Q. Vibuieius L. f., |


L. Statius Sal. f. |
duovir., |
balneas re-
iiciund., |
aquam per publicum ducendam d. d. s. | |
coeravere.
Praeneste (11141. XIF5015 vidi; imaginem Ritschl tab.LIIIb).

5668/9 bahneum refectum | dec. decr. pecun. pubHc. |


partis Peltui-

natium'.
Olim in vico Cattelnuovo prope rudera Peltuini, iam Aquilae (1X5450 vidit
Drettel). — 1) Sic videtur fuitte etiam in alia intcriptione eiutdem loci IX 5420.

26*
404 Caput XIII.

5670 decreto centumvir[Mm ' |


6]aineum refectum cu[ra]j.. Valeri
Cerialis Illlvir., pe[c. |
pM]blica et ex 4tSr ternis milii[6MS |
q]uae contule-
runt sevirales ii quo[rum |
Mo]mina infra scripta sunt: 1 . . . ntinius Graptus,
L. Ampius Nei .
., |
. . [Z)]omilius Apollonius, L. Domitius H . . .^ |
. . [P]a-
pirius Oriens.
Curibus rep. (IX 4978 semel vel bis descripta). — 1) Cf. supra N. 460 not. 2
et infra inter municipales. — 2) H . . vel F . . . .

5671 Q. C. Poppaeei Q. f. patron. |


municipi et coioniai* |
municipi-
bus, coloneis*, incoleis, |
hospitibus, adventoribus |
lavalionem in per-
petuom de |
sua pecunia dant.
Interamniae (Teramo) Praetuttianorum (IX S074 vidit Dressel). Inscriptionis
gemellae fragmentum est IX S07S. — 1) Apparet Interamnates extrema aetate liberae
rei publicae, cuius temporis videtur esse hic titulus, simul effecisse et munieipium
et coloniam.

5672 C. Aurunceiu[s C' /".] |


Cotta |
colonis, incolis, hospit[?6Ms], |

adventoribus servisqu[e] |
eorum |
lavationem^ ex sua pecunia |
gratuitam
in perpetuom dedit.
Prope Praeneste in vico Zagarolo (XIF 2979 saepius descripta saec. XVI —
XVIII). Lapis gemellus est XIV 2978, cuius partem vidit de Rossi. 1) Prae- —
nomen patris suppletum ex XIV 2978. 2) Lavatio est etiam in alio t. Praenes- —
tino XIV 301S.

5673 L. Octavio L. f. Cam. |


Rufo trib. mil. leg. IIII |
Scythicae,
praef, fabr. |
bis, duomviro quinq. ex |
s. c. et d. d.S auguri ex d. d, |

creato, |
qui lavalionem gratuitam |
municipib.^ incoleis, |
hospilib. et ad-
ventorib., |
uxsorib., serveis, ancilleis]que eor, in perpetuom |
dedit, d. d.

publ. patrono,
Suasae in Umbria, iam Vrbini (XI 6i67 Orell. 2287 partem maiorem vidit =
Bormann). —
1) Duomviro quinquennali ex senatus consulto et decreto decurio-
num (mira haec senatus et decurionum distinctio). 2) Quae sequuntur, fortasse —
semel tantum descripta saec. XVI. Similes tituli V 576. 6S22. 6668. —
5674 divus Aijg. parens |
dedit; | !!!!!!! !^ Augustus |
Germani-
cus ! ! !^ I
ref6cit. |
In huius balinei lavation. {*& CCCC |
nomin. C. Aviasi
T. f. Senecae f. sui T. Aviasius Servandus |
pater testament. legavit, ut
ex reditu eius summ. |
in perpeluum viri et impuberes utriusq. sexsus j

gratis laventur.
Bononiae (XI 720 viderunt Bormann et Zangemeister). — 1) Vocabula erasa,
quae Bormann putat fuisse G. Caesar et deinde p. p.

5675 divos Traianus |


Augustus |
concessa Tuscili |
Nominali* bere-
dit.
I
rei publ. Ricinens. |
balneum et platias |
rep. mandavit.
Ricinae in Piceno (IX S746 vidit Mommsen). — 1) Idem memoratur Plin.
ep. S, 4. iS. N

5676 Ser, Cornelius Ser. f. Dolabella Metilianus cos,* |


balineum
solo suo s, p, aedificavit et contexit. |
M. Atilius Bradua cos.'* et M'. Aci-
Tituli operum locorumque pnblicorum. — Balnea. 405

lius Aviola cos.', bonor. possessor.* |


Dolabellae Metiliani, in hoc opus
(lederuntHS centena m\\. n. |
Res p. et populus CorQniensis datis HS CLH"
n. consummavit, curam agente |
[C. Alfio] T. f. Ser. Maximo."
Corfinii rep. (IX 51SS vidit Dressel praeter partes meditu singuloTnim ver-
suum). — Comelii Dolabellae Peironiani consulis a, p. Chr. 86,
1) Fortasse filius P.

frater P. Cornelii Dolabellae Metiliani Pompeii MarcelH supra N. 1049. Memoratur


praeterea in fragmento tituli item ad batneum Corfiniense pertinentis IX 31S5 et
in t. urbano VI 164S0. Quando consul fuerit, incertum. 2) Is qui fuit consul —
a. 108, 3) consul a. 1S2. —
4) Bonorum possessores sciticet post mortem Dola- ,

hellae. — 5) Sestertium centum quinquaginta duobus (milibus). — 6) Suppletum ex


IX 508S. 5168.

5677 s. c. balneum Clodianum |


emptum cum suis aedificis |
ex
pecunia Augustal. •HS- Ii»ub S |
Q- Minuci Ikari, |
C. Aufilli Suavis, |
C.
Aiscidi Lepotis, |
N. Herenni Optati, | M. Caedi Chilonis, M. Ovini Fausti. |

Teani (X 4792 vidit Mommsen). — 1) Sestertium (nummum) milibus sexa-

ginta. Singulis Augustalibvs dena milia pro eo honore solvenda fuisse coniecit
Mommsen.

5678 . . sibi et fil. suo lNe|[p]o[f]i ex HS^ LX n. poni iussit |


et ob
dedicatione earum |
dec. X V\ Vlvir. X IH , pleb. X II |
dari iussit ; item
reHquit |
ad balinei fabrica rei p. |
Tif. Tib.^ H-S CL n.^ quae ex sen|-
tentia Aemili Frontonis |
cl. vir.'', postea deinde Arri |
Antonini* cl. vir.

rei p. Tif. Tib. |


ab CipeUis Profuturo et Pijcentino her. et ab Arrun-
tia
I
Ampiana' her. Arrunti Grania|ni numerata sunt. Her. posuer. |
L.
d. d. d.
Tiferni Tiberini (Cittd di Castello) in Vmbria (XI S959 = Grut. 494, S vidit
Bormann). — 1) Decurionibus denaHos quinos. — 2) Rei publicae Tifernatium
Tiberinorum. — 3) Sestertium centum quinquaginta miiia nummum. — 4) Claris-
simi viri. — 5) Cf. N. 1118. — 6) Eadem memoratur XI S940.

5679 T. V^rius T. f. Pol. Rufinus |


Geganius F^cundus Vibius M^r-
cellinus |
equo pubL, quinquennalic, nomine suo et |
T. Vdri Longi filii

sui I
balineum d L. RufeUio Severo' p. p., tr.,* factum, |
quod r6s pubHca
a novo refecerat, incendio ex maxima parte |
consiimptum operibus am-
pli^tis pec. sua restituit.

Fani in Umbria (XI 62iS = Orell. 5890 vidit Bormann). — 1) j4d eundem
videtur pertinere titulus mutilus XI 6224. — 2) Primopilari, tribuno.

5680 hon6ri |
Q. Soldni Fabi Severini e. v., |
ob merita eius prae-
terita et |
praesentem liberalitatem |
quo mdti!irius balneum usibus |
plebis
exhiber6tur, fabri tign. Nem.
Nemausi (Xll 516S^ descr. saec. XVIII Seguier). Titulus legitur in lapide in
quo antea ut videtur aliis usibus destinato incisus fuit titulus XII 5165*.

5681 publicum I
Interamnitum *
|
veciigal |
balnearum-.
In ora Piceni prope Giulia 7iuova rep., ubi videtur fuisse Caslrum novum,
est Giuliae (IX S144 vidit Dressel). —
1) Sic videntur legendae esse lilterae con-
signatae. — 2) Apparet Interamnates a Castronovanis vectigal balnearum exegisse.
406 Caput XIII.

fortasse ob aquam ex suo territorio Castrum novum adductam (Mommsen C. I. L.


IX p. A8S).

5682 numini domus Augustae |


T. Claudius Faustus Regi[n.] et |

Claudia Nais Fausti |


balneum populo* et familiai |
Caesaris n.'' d. [s.] p. f.

idemque |
aquam in eius balnei usus |
perduxerunt et consacrarunt |
[iVe-

romY Caesare Aug. et Antistio Vetere |


cos."
In Chersoneso Thracica rep., prope portum Kilia, ubi fuit Coela (III S. 7580
Mommsen vidit ectypum). — 1) Fidetur significari populus Coelanus, quamquam
hic plenum municipii ius ab Hadriano demum accepit (cf, Momms. III l. c). —
2) Nostri. Chersonesus ad Hellespontum res privata fuit Caesarum
Dio Si, S9 (cf.
qui tradit eam ex Agrippae hereditate pervenisse ad Augustum), unde expUcalur
familia Caesaris cum populo coniuncta. — 3) Vocabulum erasum. — 4) A. p. Chr. S5.
5683 M. Valerio M. f.* |
aed., dict.'',
|
praef. iuvenlutis, |
municipes
compitenses veicorum |
quinque^, quod specus millia |
passus^ oooooo
purgavit refecit, |
fistulas reposuit, balnea virilia |
utraque et muliebre
de sua |
pecunia refecit, populo viscerati. |
gladiatores dedit, lumina lu-
dos' L S. m. r. solus fecit.'

I

Romae, sed origine sine dubio Lanuvina (XIF S121 servavit Fabretti).
1) Fidelur deesse cognomen Falerii. 2) Dictatori. 3) Qui habitabant in — —
quinque vicis ad idem compitum pervenientibus quamquam hi compitales magis ,

dici debuerunt quam compitenses (Momms.). 4) Scr.: passuum (et delendum —


millia^. —
5) Cf. stipra N. S6S3 not. •/. 6) lunoni Sospiti matri Reginae. Dea —
Lanuvii culta, cf. supra N. 516. 5097.

5684 Alfia P. f. Quart[o balneum] \


muliebre a solo [/ectf], |
eadem
lapide va[no ea?]|ornavit, labrum aen[eum cum] \
foculo, sedes posu[jY
p. s.]

S. Benedetto, ubi fuit Marruvium Marsorum (IX 5677 descr. Acciirsiut).

5685 imp. Caes. divi Hadr[m«j fil. divi] \


Traiani Parthici n[epos
divi Nervae] \
pronepos T. Aelius ^[adrianus Antoninus\ \
Aug. Pius pont.
maxim[Ms, tribun. potest.] .
., |
imp. II, cos. IIII, p. p., ther[mas incendioy \

consumptas cum T^or[ticibus et] ]


et basiiicis et omni [apparatu im-
pensa] \
sua re[stituit].
Narbone (XII 4542 vidit Hirschfeld). — \) De incendio civitatis Narbonensis
cf. vita Ant. Pii 9.

5686 imp. Caes. L. Septimio Severo Pio Pertinaci Aug. et imp.


Caes. M. Aurelio Antonino Pio FeHci Aug. |
senat. populusq. Lanivi-

nus I
in locum balnearum, quae per vetustatem in usu esse desierant,
thermas ex quantitatibus, quae |
ex indulgentia dominorum |
nn. princi-
pum honorariarum summarum sacerdotiorum adquisitae sunt\ item ex
usuris I
C* kalendari, amphatis locis et ceUis, a fundamentis exstruxit et
dedicavit.
Lanuvii (XIV 2101 semel descripta). — 1) Coniecit Mommsen, antea Lanuvii
sacerdotes pro introitu aut nihil solvisse aut summam minorem, imperatores per
Tituli operum locorumque publicorum. — Balnea. 407

7iu'risse, ut talis exaetio aut institueretur aut avgeretur. 2) Centesimis. Thermae — —


et balinea in titulo Comensi quem infra dabimus inter municipales (=> f^S279).

5687 balneum Aurelianum ex liberalitate |


imp. Caes. M. Aureli'
Pii Fel. Aug., |
servata indulgentia pecuniae eius, |
quam deus Aurelianus*
concesserat, |
facta usurarum exactione |
curante Statio luliano v. e. cu-
ratore |
res [p.] refecit.
Caesenae (XI SS6 bis ut videlur descripta saec. XF). — 1) Probi vel Cari
nomen hoc loco fuisse sed antiquitus erasum, liluram a descriptoribus negleetam,
coniecit Mommsen. 2) Cf. supra N. S8S. —
5688 C. Sempronius C. f. Gal. Sempronianus Ilvir bis, |
pontufex
perpet., Sempronia Fusca Vibia Anicilla |
filia, thermas aqua perducta cum
silvis agnuar.* trecentarum pecunia impensaque sua omni d. d.

|

laen in Andalusia, ubi fuit municipium Aurgitanum (II 5S61 vidit Huebner).
1) Cf. Varro de r. r. 1, 40, S; ColumeU. 5, i, S.

T. FI. Avilo Forensi Iljvir. iter. qq., omnib. | munerib.



I

functo hic |
idem ad lavacrum bal|near. publicar. hgni |
duri vehes
n. CCCC en|thecae' nomine in perjpetuum obtulit, ita |
tamen ut magi-
stratuus |
quodannis successorib. |
suis tradant — , filio |
T. Fl. Aviti v. e.

patron. col., |
ordo et popul. Misenat.
Miseni rep,, est Neapoli (X 3678 vidit Mommsen). 1) Entheca est dos vel —
peculium praedii, id est praestatio quaedam cum praedio in perpetuum coniuncta,
cf. Dig. 55, 7, 2, 1 ; cod. Theod. 43, 4, 42 (cum nota Gothofredi); Nov. lust. 428, 8.

5690 Fabius Maximus v. c. |


rect. prbv.^ thermas |
Sabinianas re-
stituit, I
curante ordine splendidissimo Telesinorum.
Telesiae (IX 2242 vidit Mommsen). — 1) Cf. N. S544.

5691 Fabius Maximus v. c, rect. prov.', |


thermas Herculis vi terrae

mo tus eversas restituit a fundamentis.


Allifis (IX 2558 vidit Mommsen). — 1) Cf. ad eam quae praecedit.

5692 Septimio Rusti|co v. c, cons. Camp., |


provisori ordi(nis,' re-
staurato|ri thermarum, (
ob insignem amojrem splendi|dissimus ordo [
et

honeslissi(mus populus |
patrono praes(tantissimo.
Neapoli (X 41W7 semel descripta saec. XVIII). — 1) Cf N. 4276.

5693 balneum Veneris lon^^t fem/)o] |ris vetustate corruptum [


Domi-
tius Severianus v. c, con[s.] (
Campaniae ad pristinam faciem [a«<ii'^J|cavit,

curante hac (sic) dedican[fe] [


Sentio Marso v. c, comite divinor^wm] ',
|

curatore Capuensium, Literni [nonim] |


et Cumanorum.
Literni (Patria) rep. (Bull. inst. arch. 488S p. 4i = Eph. ep. 8, 4S6).— 1) Co-
mitem divinorum palatiorum intellegit Mommsen fprincipum supplevit primus editor
Salv. Dino).

5694 thermas maritimas* intresecus refectione cellarum, foris soH


adiectione, ddd. nnn. Valens Gratianus et Valentinianus victor. ac triumf.
408 Caput XIII.

semper A\i[ggg.y |
. .. Proculo Gregorio v. c, praefecto. annon. urbis
Romae', curante decorarunt.
Ostiae rep., iam Romae (XIV i57 vidi). 1) Ad thermas Ostienses pertinet —
etiam titulus supra A. 57S/578. iV. S5i. —
3) Jd Gregorium praefectum
2) —
annonae rescripserunt Falens, Gratianus et Valentinianus a.577 (cod. Theod. i4,5,1Sj.

5695 thermas rei p. h[«]ema[/es ro^ja^n/e] |


populo in ruinam [de]-
lap[sas] I
M. Aur. Valerius v. p., ducen[an]|us, ex protectorib. lateri[s]
|

divini', de frugalitate sua cte| orum sa . . . .


|
[aedifi]ca\ii et la-
vajntes* rei p. tradidit, epulu[m quoque c[/]vibus suis ea |
die praebu[i]t
Messala et |
Gralo cos.', dedicante M. Aur. |
Tiberiano v. p., praes.
prov. Del.
In vico PHddo, ubi fuit Narona (III 480S vidit Mommsen). — 1) Cf. stipra
IS. i!78S not. 2. — 2) Nota thermas dici lavantes. 3) A. 280. —
5696 provocati temporis beatitudinem dd. impp. Constan[<e et Con-
|

stantisy Augustorum^q^^ue* nn., |


volumptatem thermarum hiemahum Sex.
Cluvius Mar]tinus et M. Caesolius Saturninus omnibus honori|bus functi,
de sua pecunia ordini seu civibus Ocrijcolanis ad meliorem pulcritudinem
pro civica ad|fectione cum augmento operi novi exercientes* |
adsi^^Jna-
verunt et dedicaverunt. |
(luxta) die XVI (
k[a]l. De|c[ejmbr. |
MarcejUino
et I
Pro|bino |
con[suli|bus''.
Ocriculi (XI 4095 semel descripta saec. XVIII exeunte). — 1) Post Constani
(sic traditur) aliqua erasa esse notatur in apographo. Cf. supra N. 729 not. 1. —
2) AVGVSTORVMOVE traditur; que videtur delendum esse. 3) Scr. excientes —
(Hirschf.). — 4) A. p. Chr. 541.

5697 bonae originis suboh et |


sinceritate praecipua praedi|to M.
CaesoHo Saturnino omjnibus honoribus functo, lauda|bih viro*, restauratori
therma|rum hiemahum cum Sex. Cluvio |
Martino fratre suo, pro tantis |

meritis erga se ordo et cives splen|didissimae ci[«]itatis Ocricolanae j

statuam marmoream patrono dignissimo ad perenne tes[timonium pubhce |

censuerunt. |
Feliciler. (in latere) dedicata XVI kal. |
Decembres |
Marcel-
h|no et Probijno conss.
Ocriculi rep., est Romae in Vaticano (XI 4097 viderunt Henzen et Bormann).
Una reperta gemella Sex. Cluvio Martino posita (XI 4096).
est basis — 1) Cf. Hirsch-
feld Siizungsber. Berl. Akad. 1901 p. 607.

5698 M. Sentio Crispino j


decurialib. omnibus honer. |
functo. Huic
ordo et ujniversus populus ob |
merita et labores eius |
honorem bisel-

liatus 1
et ornamenta decuriojnatus graluita obtulerunt, |
quod opera
thermarum esjlivalium* vetustate corrupjta s. p. restituit exornavit|que,
porticos etiam circum|cingentes cohmbum* a solo |
constituit, statuam'
amphjficandam memoriam eius ponendam censuerunt. L. d. d. d. |
|

Interamnae ad Lirim rep., litteris malis (X S548 vidit Mommsen). 1) Eae- —


dem thermae aestivae memorantur in titulo anni 408 (X S549). 2) Cf. N. S752. —
— 3) Initere ad.
.

Tituli operum locoromque publicorum. — Thermae. 409

5699 thermae Cassiorum |


reDovatae a solo iuxta iussionem |
Nu-
meri Albani v. c, p. p. L.*, |
curante Aur. Firmo, |
Nepotiano et Fa-
cundo coss."
Olisipone rep. a. 1771, pictum in tegula (I1 191 cf. p. 810 deser. Cenaculo doctus
Pnrtugallensis). — 1) Firi clarissimi, praesidix provinciae Lusitaniae. — 2) /4.5S6.

5700 Pentascinensibus thermis, quae longo temporis j


trac[fM]* inter-
cepto aquae. meatu lavacris fre|[5fMe]ntari desierant, undis largioribus
anuen|[^em nt/]mphalem aquam in meliores usus sua |
[impensa] . . . Fu-
rius Togius Quintil[Z]us^ induxit,
Cl.* [curante] lio Petrio v. p.
|
|

Tarenti rep. in caldario thermarum (Notizie degli 1896 p. 116 cf. Huelsen
Roem. Mitth.1896p.2S6).— 1) tracut, 2) C. I., 3) Quintilius traditur. Idem Quin-
tillus memoratur IX 1127.

5701 salvis ddd. nnn. Valente Gratiano et Valentiniano *


imp[pp.
perp. Auggg.] |
thermas Gratianas dudum coeptas et omissas mag. aput .

.... I
Alp. Cott. extruxit ornavit et usui Segusinae reddidit civit[afis],
.... I
formavit, fistulas dedit, aquam deduxit, ne quid vel utiHtati vel us[t-
bus deesset].
Segusione, postea Taurinis (F72S0 bis descripta). — 1) A.57S —578.
5703 florente imperio ddd. Aaaggg. q. nnn.* Grattiani (sic) \
Valen-
tiniani et Theodosi principum maximorum, |
thermarum speciem ruinae
deformitatem (sic) sordentem |
et periculosis ponderibus inminentem, quae
labantem^ |
populum metu soUicitudinis deterrebat, exclusa totius |
scarie"
vetustatis ad firmam stabilitate' usumq. tectorum |
Anicius Auchenius
Bassus V. c.', pro consule Campaniae |
vice sacra iudicans, r[e]paravi in
meliorem civitatis effigiem.
Antii rep., est Romae (X 66S6 vidit Benzen). — 1) Dominorum Augustorum-
que nostrorum. — 2) A. 579—582. — 3) Lavantem, 4) carie, 5) stabilitatem, —
6) Cf. supra A'. 1262. 1265. 1292 (iam accessit t. Neapolitanus Notizie degli scavi
1892 p. 166).

5703 Petronius Perpenna Magnus Quadratianus v. c. et inl., praef.

urb., I
Constantinianas^ thermas longa incuria el abolendae civilis vel |

potius feraUs cladis vastatione vehementer adflictas, ita ut agnijtionem* sui


ex omni parte perdita desperationem cunctis repa[rationis adferrent, de-
putato ab amplissimo ordine parvo |
sumptu quantum pubhcae patieban-
tur angustiae, ab extremo |
vindicavit occasu et provisione largissima in
pristinam |
faciem splendoremque restituit.
Romae, in ecclesia quadam montis Quirinalis iuxta rudera thermarum Con-
stantinianarum , dudum periit (VI 17S0 descr. Smetius aliique). — 1) Cf.X 1126
(= Henzen 6526) ; Notit. urb. reg. VI. Aurel. Fict. Caes. 40. — 2) Agnitione.
Ad thermas Diocletianas urbis Romae pertinet titulus supra N. 646, ad ther-
mas Traianas N. S716 cf. N. S175.

5704 d. n. Constanti |
max. vict. ac |
triumfatori |
semper Aug. |
L.
Cael. Montius* |
v. c, procons. |
Asiae iudex |
sacr. cognit., |
atrio ther-
410 Caput XIII.

marum |
Constantianarum |
fabricato exculjtoque constijtutit (sic) dedi-
ca|vitque.
28 descr. Heberdey).
Ep/iesi rep. in agora (III S. 44193, 1) Idem procontul —
memoraiur in titulis Clazomenio
5151 et Assio Papers ofthe American school C. I. G.

of classical studies at Athens I p.S9 n. XXX,' nee diversus videtur Montius, de quo
Ammian. Marc. 14, 7, 12 seq.

5705 tu raodo, Frumenti, |


domito virtute |
rebelli |

respicis ac reparas |
dumis contecta lavacra. |

Tigavae in Mauretania rep., tabula magni operis tessellati (FIII S. 21497


vidit Schmidt).
Adde N. 514. 406. 615. 705. 1029. 1128. 2657. 54S8. 5720. 5924. S767 seq. —
Thermas castrenses habes supra N. 22i8. 2436. 2437. 2348. 2620 (cf. not. ad N. 5720).

5706 C, Uulius C. f., P. Aninius C. f. Ilv. i. d.* |


laconicum et de-

strictarium |
faciund. et porticus et palaestr. [
reficiunda locarunt ex d.

d. ex I
ea pequnia quod (sic) eos e lege |
in ludos aut in monumento |

consumere oportuit, faciun. |


coerarunt eidemque probaru.
Pompeiis rep. in thermis quas Stabianas dicunt (1 1231. X829 vidit Mommsen;
imaginem Rilschl tdb. LXXIe). 1) Duoviri videntur fuisse aetate Sullana. Cf. —
Mommsen c; Sehoene apud Nissen pomp. Studien p. 140
C. I. L. X. l. seq.
Ad balnea Pompeiana pertinent practerea 3725. 3724. 3726. N
5707 [ex auctori]late Luci Ocrae |
[dictatoris?] municipi |

, . . oratus" et |
Pr[mi]genius ob |
[ftonore]m sexvir[a]tus apo-
dyterium |
[o]?e]re tectorio, quod vetustate de|[^c?e]bat, refecerunt, [it]em

piscinam ab no|[y]o fecerunt, labrum [ac]neum cum salientibus, |


[r]ostris

navalibus tr[j6M]s, posuerunt.


Lanuvii (XIF 2119 vidi). — 1) ... oratus vel . . . dratus.

5708 Satellia M. f. Anus |


apodyterium ad novitatem Te[sti-

tuit]
I
. . epistylis ceterisque marmoribus o[rnat;j7].
Capuae rep., est Neapoli (X 5922 vidit Mommsen).

5709 Maria Anthiisa et P. M |


baptist6rium et cella[m] . . ,
|

de sua pecunia ma . . .

Cotadino di Fara prope Cures Sabinos (IX 4974 vidit Mommsen).

5710 llviri quinq, Philipp., augu[r.], . . . |


Sermo, Turpilius Veti-
dius . . . [per] \
Oppium Frontonem patrem [thermas? refec.] \
adiecta cella

natatori[a] ....
Philippis (Cavallae) (III S. 7542 viderunt Reinach et Purgold).

5711 .... [6]alineum fecit; | [g]q.' pavimentum tepi-

dari s. p. refecit; ]
[pafro] nus municipi signum Fortunae |
, . , .

idem balneum suspendit, tubu[/os] . . . [fa]cus piscinamque fecit |

. . . m sua pecunia refecit.


vetustate corrup|[fMOT] . . .

Prope Maceratam Feltriam in Vmbria, ubi fuit Pitinum Pisaurense (XI 6040
vidit Bormann). 1) Supplemenium non certum. —
Tituli operom locorumque publicorum. — Tbermae. 411

5712 cx avio loco et rupe |


iam' minanti sta[tuas n. IIIl marmoreas |

at cullum et splendolrem apodyteri ther|marum resp. col. |


Thib. Buro
transtulit, |
provisioDC instanti|a Aureli Honorat. |
Quetiani eq. R.,

cur. I
rei p.
Thihurtici Bure in Afriea (Gauckler bull. archSologique du comite det tra-
vaux hitt. 4898 p. CLF). — 1) Fortatte ruiDara.

5713 Magnilianorum. |
Q. Vetulenius Urbanus Herenniauus |
fl. pp.,
cur. r. p. , apodyterium' novum |
in dextera cellis exeuntibus |
a solo

constructum et scalas [n]ova[s] *, ]


celera restaurata adq. statuis |
marmo-
ribus tabulis pictis |
columnis [a/]v[j6]us cellarum |
cathedrebus' ornata,
sumptu* proprio |
cum 3IagniIiano flUo suo |
florentissimo adq. pruden-

lissimo' I
adulescenti voto omnium [ci]viu[m] |
perfecit adq. dedicavit el

univerjse plevi (dc) epulum per tridum dedit nec |


non et ludos scenicos

exibuit (sic),

In Africa loco dicto Bu-Scha (FIJI 828 vidit Wilmanns; paullo aliter Tous-
saint Bull. du comite des travaux archSol. 1893 p. 209). Paene eadem inscriptio
etiam in alio lapide est ibidem reperto, Bull. l. c. p. 210. — 1) apoditirium Tous-
saint in duabus inscriptionibus, el similia passim. — 2) constructum piscinas duas
Toussaint in hac (constructum et piscinas duas in altera). — 3) columnis ingressu
cillaru |
alisq. reb. ornata Toussaint in utraque. — 4) sumtu Toussaint. — 5) Sic
Toussaint in utraque (Wilm. pauca agnovit).

5714 pro salute dd. nn. Diocletiani et Maximiani Aug. |


cella

unctuaria, quae per seriem annorum in usu non fuisset, saeculo |


eo-
rum restituta et dedicata est Aurel. Aristobulo procos.,* c. a,^ Macrinio
Sossiano' I[e^.] c. v,

Thagorae (Taiira) Numidiae (FIII 464S bis descripta). 1) Cf. supra ]\\ —
6477 not. 1. Ceterum de hoc viro iam conferendus Pallu de Letsert fastes des pro-
vinces africaines II p. 1 seq.; proconsul videtur fuitse per annos 290 294. — —
2) Curam agente. 3) Cf N. 5477. —
5715 salvis ac florenlibus dd. nn. Honorio et Theodos[to] |
perpe-
tuis semper Augg.*, Caecina Decius Acinatius |
Albinus v. c, praef. urbi

vice sacra iudicans^ |


cellam tepidariam inclinato omni pariete labent[ein], |

de qua cellarum ruina pendebat, erectorum a fu[n]|damentis arcuum du-


plici munitione fulcivit, d. n. m. ] q. eorum.
Romae rep. in Aventino (F1 1703 vidit Henzen). — 1) A. 408—424. —
2) Idem

ett FI 1659. Praefectut urbi fuitte credilur a. 414, scilicet non diversus ab
Albino cod. Theod. 15, S. 58.

5716 luhus Felix Campaniajnus* v. c, praefectus urbi, |


ad augen-
dam therma|rum Traianarum gratiam |
conlocavit. (in latere est utulus
Graecut anni 205.)
Romae rep. in thermit TiU (FI 1670 descr. Smetiut aliique). — 1) Idem lu-
liut Felix Campanianut memoratur FI 1675.

5717 Furius Maecius |


Gracchus v. c, |
corrector Flalminiae et Pi-
412 Caput XIII.

cejni, ornatui |
Ihermarum |
dedicavit. (Inlatere) dedicata XI kal. Maia[s]'
|

Gallo et Flacco cos.''

Tihure, iam Romae (XI 3394 vidi). F — 1) Dies nalalis urbis Romae. —
2) A. i74. Titulum lateris mullo antiquiorem esse quam inscriptionem frontis apparet.

5718 Kaeralius |
Cerealis |
v. c, |
cons. ord.*, |
conditor |
balnearum |

censuit.
Romae rep., bases complures iisdem verhis inscriptae, quarum una certe re-
perta est in Esquiliis prope ecclesiam S. Mariae Maioris, reliquae possunt esse
ablatae ex eodem loco (^14744. 1744 a = 51916). — 1) J. 538 (cf. supra N. 1243).

5719 lunia Cyriace C. 9' [et] . . . .


|
ob votum parentiu[m] |
Aureli
Symfori v. [c.] . . . |
et luniaes AfQaneti[s] |
matris, c. f.^ balneas B . . .
|

vetustate conlapsas [de /(a](cultalibus propriis pri[waf«] |


suis omni operi
istruc[fas m] |
pristinam formam rest[ifwg]|runt civibus. |
Balneae Ob-
Storgianae. (In latere, litteris xiovt]d6v scriptis) Acholi.^
Romae in villa Albania, fortasse ex aliquo oppido vicino adlata (FI 29706 vidit
de Rossi). —
1) Clarissima puella. 2) Clarissimae feminae. 3) Signum unius — —
ex his qui in titulo memoranlur (in altero latere potest periisse simile signum).

5720 in [/i]is praedis Aurejliae Faustinianae |


balineus, lavat.' mojre
urbico, et omnis humanitas praestajtur. [

In agro suburbano rep., non longe ab eo loco ubi fuit Ficulea, iam Romae
(XIF 4043 vidit Henzen). — 1) Lavatur.

5721 in praedis ]
C. Legianni Veri |
[6]alineum, more urbico lavat.
|

[ef] omnia commoda praestantur.


Bononiae (XI 721 vidit Bormann).

5722 in his prae[djs] |


C. Ulalti Apri sa [cerdofa/js]*, ( thermulae
9\alutaresY \
aqua font[ts] . . .

Lvgduni (XIII 1926 vidit Hirschfeld). 1) Supplevit Allmer; — cf. XII1 1711.
1712. — 2) Supplementum ab Allmero propositum, sed incertum.

5723 in praedis luliae Sp. f. Felicis |


locantur |
balneum Venerium
et nongentum', tabernae, pergulae, |
cen^cula ex idibus Aug. primis in
idus Aug. sextas ann6s continuos quinque. |
S. q. d. 1. e. n. c*
Pompeiis pictum in pariete, iam JSeapoli (IF1156 vidit Zangemeister praeter
litteras non multas iam evanidas). — 1) '/w mentem venit notissimus Plinii locus
5S, 2, 51, ubi inter iudicum vocabula etiam nongentorum vulgare potius quam
legitimum ponit; fieri potest, ut halneum aliquod nongentum dictum sit tanquam
balneum iudicum vel equitum, id est elegantioribus destinatum, ut halneum iudicum
Carthagine fuisse traditnr' (Mommsen) 2) Noiae non intelleguntur. —
5724 thermae |
M. Crassi Friigi |
aqua marinaS et baln. |
aqua
dulci. lanuarius 1.

iam Neapoli (X1065 vidit Momm-


Pompeiis rep. extra portam Herculanensem ,

sen). — Thermas has marinas (aquas calidas in ipso mari vaporantes) possessas
1)
a M. Licinio Crasso Frugi (qui eonsul fuit a. p. Chr. 64) memorat Plinius n. h.
51, 2, 3. Cf. Schoene apud Nissenum pomp. Studien p. 158. 159.
Tituli operum locorumque publlcorum. — Thermae. Piscinae. 413

5725 1. 2. 3.
beoe salvu peripsu
lava! lolu.' ma su.'
Brixiae rep. in nymphaei pavimcnto opere musivo (V 4500 vidit Mommsen
titulot 1 et S). —
acclamari solebat post balneum, ut apparet ex pattione
1) Jta
Perpetuae et Felicitatis (Ruinart ed. 1715 p. 101 , cf. K. I. Neumann roem. Slaat
und Kirche I p. 175) et ex colloquiis servatit in codice MonlepessulaJio (corp. Gloss.
Lal. 5 p. i87, 24). — 2) IIsQltpTjfia aov. Hac acclamatione usos esse Alexandriae
salutantes vel discedentes videtur colUgi posse ex Euseb. hist. eccl. 7, 22, 7.
Ceterum similit est titulut Africantu et ipte in opere mutivo intcriptus, FIII
8424 cf. p. 970.

5726 Cn. Melissaeo Cn. f. Apro, M. Stajo M. f. Rufo Ilvir. iter. i. d.S
labrum ex ex p. p, f. c* Constat IIS g)CCL^
d. d.
Pompeiis in thermarum prope foinim caldario , labrum marmoreum lilteris
aeneis (X 817 vidit Mommsen). —
1) Duoviri iure dicundo iterum fuerunt lul. 5 i —
p. Chr., cf. X 824. 893. —
2) Ex decreto decurionum ex pecunia publica faciun-
dum curarunl. — 3) Sestertium quinque milibus ducentis quinquaginta.

5727 . . ad horrea Sempron.


.
I
ad balneum vetus in quattuor/ i
|
J

plurab. pondo Pojoo^DCLXII* et labella IV, idem donus pro se et suis.


| (

/n Nemore Aricino rep. (XIF 4190 viderunl Huebner et Galti). 1) Fortasse —


intellegendi sunt rivi vel fistulae spectantes ad quattuor labella infra memorata.
— 2) 8662 (CCLXII pro BGLXll Gatti).

5728 M. Annius |
Sacerdos |
eq. R., p. m.^ cujrator et disjpunctor, |

conchas de |
suo posuit.
Satafi (Ain-Kebira) Mauretaniae (8396 cf. 20240 vidit Gsell). — 1) Patronus
wunicipii.

5729 M. Lucceius C. f. |
Illlvir. aed. [po^j piscinam |
purgandam
et lorica^w] |
imponendam de urbanorum |
opereis* coeravit.
Lacedognae, ubi fuit Aquilonia (IX 6257 nuper descr. Calabrese rector semi-
narii loci illius). —
1) Operas civibus imperari poluisse in aedificalionibus publi-

cis eique rei aediles praefuisse docet lex coloniae Genelivae c. 98 (cf. Eph. epigr.
2 p. 127) (Momms.).

5730 beatissimis temporibus dd. nn. Valentiniani et Valentis per-


petuorum Augg., procons[M?am v. c. P. AmpeUi\ provisio]\ne v. c. Fabii
Fabiani, piscioam quae antea tenuis aquae pi^^jra^ fluenta capiebat,
nunc \e[ro Mnda]|rum intonantium motibus reduodantem, Q. Ba-
silius Flaccianus fl. pp., augur' et cur. [rei pub. restituit] |
et excepto[no*
ea7s/]ructo adq. perfecto cum . . . lio Maximo Au ano . . .

Calamae (f^III 5555 vidit Renier). — 1) Nomen proconsulis expletum ex


titulo q7iem ideyn Basilius Flaccianus posuit FIII 5557. — 2) PICRA Iraditur. —
3) Nota augurem aetate Falentiniani et falentis. — 4) Alterum exceptorium est
tupra N. 5065.
Piscina cum fuUonica coniuncta est supra N. 5594. Cf praeterea N. 5298.
5520. 5707. 5767. 5772 cet.
414 Caput XIII.

5731 salvis I
dd. nn. Honorio et |
Theodosio pp. Augg., |
admini-
strante Q. Senjtio Fabricio luliano |
v. c, iterum procos., v. s. i.*, [
sta-

tuas et ornatum |
piscinales conlocavit |
M. Aurelius Resti|tutus ex toga.^
cur. j
r. p., cum splendijdo ordine suo.
Membrcssae (Medjez-el-Bab) in Africa (Gauckler bull. archeol. du eomite des
travaux hist, 1894 p. 272). Aut similis aut eadem fuit FIIl 1297. 1) p^ice sacra —
iudicante. lulianus bis proconsul Africae fuit per annos 412—414 (cod. Theod. 11,
50, 64; 12, 1, 476 cet.; cf. Pallu de Lesserl fastes des prov. afr. II p. 127). — 2) Ex
togato (advocato). Cf Flll S. 1118S. 12299 (== Eph. ep. 7, 102).

5732 [fortissimisl |
invictissimisque princ. |
ddd. nnn. Valentiniano |

Valenti et Gratiano Aug.*, |


Fl. Antigonus v. p., p. p.*, |
colymbum^ nemus
vetustate lap|sum testacio picturis ac statuis |
cum omni cultu ador[nayiY].
Romae (FI 1179 vidit Henzen). — 1) Inter a. 567—573. — 2) Fir perfectis-
simus, praepositus. — 3) Cf supra N. 5698; FIII 2638 cet.

5732* (crux) intus aquae dulces biboque sedilia saxo


nimfarumV que Florenti fundala labor[e]^
de donis dei.
Atn- Medudja prope Mactarim Africae, ad fontem, in ruderibus nymphaei
(Gauckler bull. du comite des travaux hist. 1899 p. CLXIX). 1) Cf. Fergil. Aen. —
1, 167. 168. — 2) labores traditur.

5733 Flavius Philippus v. c, praef. urbi, j


nymphium' sordium
squalorem (sic)^ \
foedatum et marmorum nuditate defor|mem^ ad cultum
pristinuni revocavit.
Romae Mariae in Montibus, tabula marmorea (FI 51912 descr.
rep. prope S.
Gatti bull. comunale 1887 p. 555). Aliae duae tabulae iisdem verbis inscriptae
dudum prodierunt aliis locis urbis (FI 1728 a.b). 1) nymfiuni est FI 1728^. — —
2) /n ceteris exemplis recte est squalore. 3) Littera postrema erasa. —
5734 . . [Papm]s Papiae 1. Stepanus, |
us M. 1. Diogenes, ]

(et alia nomina decem, in his) C. Artorius Artor. 1. Dipil. |


[Ueisce] mag.^ la-

cum lovei de stipe et de sua pequn. |


[/acm]nd. coeraver., Cn. Papeirio
Carb. iter. cos.''

Capuae (Eph. ep.8, 475 vidit Ihm). — \) Cf. iV. 5361 not. 1. — 2) A. u. c. 670.

5734* P. Cerrinius . . [/".], |


L. Crassicius . . [/".] |
Ilvir. i. d. |
viam
straver[wnf] |
et lacus fecerun[f d. d.] \
pro ludis.

Benevenli (IX 1645 descr. saec. XFI Accursius).

5735 ex testamento |
Saturnini Rufi f. |
Sergia Salvia lib. |
et heres \

lacum et aeramenta^ |
f. c
SietefiUa prope Alcoleam del Rio, ubi fuit Arva Baeticae (I1 1071 cf. Archaeo-
logical journal 1899 p.269). —
t) Similiter I1 1478. Lacus praeterea N. 3548. 3765 seq.

5736 Lania M. f. Celerin. |


receptaculum |
aquae inchoatum |
ab
Amarantho lib. |
suo consummavit,
Maceratae Fellriae (cf. N. 3711) rep. (XI 6058 vidit Bormann).
Titali operum locorumque publicorum. — Nympbaea. Cisternae cet. 415

5737 P. Vibius P. f. Urbicus, |


P. Anulenus Bassus |
llvir. i. d., |

cisternam' ex reOcieDldam curaverunt.


p. p.
Epidauri Dalmatiae (III 1750 temel descripta). — i) Cf. N. 3S46. SS69.

5738 A. Aigius C. f.,


I
L. Runlius C. f. Sisipus, |
M. FuGdius M.
f.'
I
[fljid.*, de s. s.^
|
\ad coUigendas \
aqu]as cae[/cs/es]* clouacas' fa-

ciuD[rf.]
I
coer. eidemque |
probaruDt.
Arpini (I 1178. X S679 vidit Mommsen; Ritschl tab. LXXI*). — 1) Q. Fufi-
dium equitem Romanum ex Arpino memorat Cic. ad fam. 1S, 11. — 2) De tribus
aedilibvs Arpinalium Cf. ad N. SS9S. — 3) De senatus sententia. — 4) Supplevit
Mommsen. Cf. N. S77i. — 5) Cf supra N. 5S.90.

5739 puteus I
aquae.
Pompeiis in atrio domus iuxta puteum sed obslructum, scriptum in pavimento
operis tessellati (X 881 cf. Fiorelli descrizione di Pompei p. S1S). Cf. N. S861. —
'

5740 puteal |
Thaddai.
Cordubae, puleal (II 2252 vidit Huebner).

5740* Agatbyrsus Aug. n. ser. arkarius fontjem dilapsum | rejstituit,

item mu|rum cingendum et alvea ponenda curavit. | |

Romae (FI 8718 descr. saec. Xf^II lac. Spon).

5741 fons felicissimus |


Traianus Dacicus, ||
vdqev^ia^ evTvxeoTa-
%ov I
Tgatavov ^axtxbv, \
an. XII* imp. Nerva Traiano |
Caesare Aug.
Germanico |
Dacico |
per Sulpicium Simium^ |
praef. Aeg. (Inplintho)''^^-

fiwvig I
MaXklrrjg*.
Kr^aojviov \

In Thebaide ad montem olim Claudianum (cf. supra N. 2612), iam DJebel


Falire, in tribus lateribus arae quadratae (III 24 descr. Wilkinson). 1) Cf. supra —
N. 2485 fin. (not. 24). — 2) 29 Aug. 108 — 28 Aug. 109. — 3) Est C. Sulpicius Si-
milis, postea praefectus praetorio, 2^ifiiog vel ^lfifiiog plerumque dictus in Aegypto;
cf. Prosopogr, imp. Rom. III p. 289, 735, item supra N. 5463. — 4) Nomen archi-
tecti ut videtur.

5742 Q. Folvius Q. f. M. [n.]' |


hance aqua[m] |
indeixsit apu[f] |

P. Atilium L. f.
|
pr. urb.'
Tribus mil. passum a Caiata (Caiazzo) rep. prope fontem et aquaeductus
antiqui rudera (X 8236 imaginem exhibet Mommsen ad ectypum). 1) Filius —
fortasse Q. Fulvii Nobilioris consulis a. u. c. 601. 2) Aquam publican fuisse —
populi Romani censet Mommsen l, c, occupatam autem a Fulvio iure tum Ueito
aut cum agro vicino item publico aut propter contiguum agrum ipsius privatum^
et ne ab alio rursus occuparetur, factam occupationem praetori urbano nun-

tiavisse.

Ediotum Augusti de aquaeduotu Vena&ano.


5743 [£<i]ict[Mm im]p. Ca[esaris AugusliY (finis huius versus et prae-
terea sex fere toti evanuerunt) — ]
| (8)

Venafranorum nomin[e] [ius sit Zice]alque. |


416 Caput XIII.

(9) Qui rivi specus saepta fon[fes] que aquae [ducen-


d]ae reficiundae |
(10) causa supra infrave libram [facti aedejficati structi
sunt, sive quod |
(11) aliut opus eius aquae ducendae ref[i«jundae causa
supra infrave libram |
(12) factum est, uti quidquid earum r[er]um factum
est, ita esse habere itaque |
(13) reficere reponere restituere resarcire
semel saepius, fislulas canales |
(14) tubos ponere, aperturam committere,
sive quid aliut eius aquae ducen-|(15)dae causa opus [er]it, facere placet:
dum qui locus ager in fundo, qui |
(16) Q. Sirini '" L. f. Ter. \est esseve]

dicitur, et in fundo, qui L. Pompei M. f. Ter. Sullae |


(17) est esseve
dicitur, m[acer]ia saeptus est, per quem lociim subve quo loco |
(18) spe-
cus eius aquae p[erwe]nit, ne ea maceria parsve quae eius maceriae |

(19) aliter dirual^wr toUat]\ir quam specus reficiundi aut inspiciendi


cau|-(20)sa: [neve quid ibi j?n]vati sil, quominus ea aqua ire fluere
ducive poss[rt]. (21) Dextra sinistraque circa eum rivom circa-
que I
(22) ea o[pera, quae eius aqu^ae ducendae causa facta sunt, octonos
pedes agrum |
(23) [u]acuo[m esse^ placet], p[e]r quem locum Venafranis
eive, qui Venafrauorum |
(24) [nomine] , iter facere eius aquae
ducendae operumve eius aquae (
(25) [ductus faciendor]u[m] reficiendorum,'
quod eius s. d. m.'' fiat, ius sit liceatque, j
(26) quaeque ea^rum re-
r]um cuius faciendae reficiendae causa opus erunt, quo (27) proxume |

poterit, advehere adferre adportare, quaeque' inde exempta erunt, |

(28) quam maxime aequaliter dextra sinistraque p. VIII iacere, dum ob eas
res damnjj] |
(29) infecti iurato promittatur. Earumque rerum omnium
jta habendarum |
(30) colon.'* Yen[afra]ms ius potestatemque esse placet,
dum ne ob id opus domi|-(31)nus eorum cuius agri locive, per quem
agrum locumve ea aqua ire fluere |
(32) ducive solet, invius fiat; neve
ob id opus minus ex agro suo in partem agri (
(33) quam transire trans-
ferre transvertere recte possit; neve qui' eorum, per quo|-(S4)rum agros
ea aqua ducitur, eum aquae ductum corrumpere abducere aver{- (35) tere

facereve, quo minus ea aqua in oppidum Venafranorum recte duci (


(36) fluere

possit, liceat. (

(37) Quaeque aqua in oppidum Venafranorum it fluit ducitur, eam


aquam (
(38) distribuere discribere vendundi causa aut ei rei vectigal in-

ponere consti|-(39)tuere, Ilviro Ilviris praefec." praefectis eius coloniae


ex maioris partis decurij- (40) onum decreto, quod decretum ita factum
erit, cum in decurionibus non minus quam duae partes decurio-
|
(41)

num adfuerint; legemque ei dicere ex (42) decreto decurionum, quod


|

ita ut supra scriptum est decretum erit, ius po|- (43) testatemve' esse pla-
cet; dum ne ea aqua, quae ita distributa discripta deve qua j
(44) ita

decretum erit, aUter quam fistulis plumbeis d. t.' ab rivo p. L du-


catur; neve j
(45) eae fistulae aut rivos nlsi sub terra, quae terra itineris
viae publicae limi|-(46) tisve erit, ponantur conlocentur; neve ea aqua
-

Titali operum locorumqae publicoram. — Aquaeductus. 417

per locum privatum in|- (47) vilo eo, cuius is locus erit, ducatur. Quam-
que legem ei aquae tuendae op[«]|-(48)ribusve, quae eius aquae duclus
ususve causa facta sunt erunt, tuendis |
(49) |//yjri praefect]\ [e]x decu-
rion. decreto, quod ita ut s. s. e. factum erit, dixeri[n;, |
(50) eam
^rjraam ratamque esset placet | (Undecim versus evanidi facli) I
(62)

Venafranae s (63) atio quam co-


lono aut incoIa[e] |
(64) da is cui ex decreto decurio-
num ita, ut supra comprensum est, ne|- (65) gotium datum erit, agenti,
tum, qui inter civis et peregrinos ius dicet, iudicium |
(66) reciperatorium
in singulas res lt& X reddere, lestibusque dumtaxat X deounj-(67)tiand[o
gjuaeri placet; dum reciperatorum reieclio inter eum qui aget et |
(68)

eum quocum agetur ita fi[e/, ut ex lege, ^juae de iudicis piivatis lata

est,
I
(69) licebit oporlebit.
Prope Venafrum rep. (X 484S Mommsen bis vidit lapidem, Henzen ectypum
gypsaceum). —
1) Videtur aquaeductus, ad quem haec inscriptio pertinuit, ab

Augusto Venafranis extructus eique hoc edicto ius conslitutum esse. Cf. Mommsen
Zeitschr. f. gesch. Rechtswissenschaft 1S, 18S0 p. 29S. — 1") Vocabulum non certae
lectionis. — 2) Cf. N. S7H, — 3) Insere: causa. — 4) Sine dolo malo. — 5) Scr
cui. — 6) Praffecto. — 7) Scr. potestalcmque. — S) Dumtaxat.

5744 iussu imp. Caesaris |


Augusli circa eum |
rivom qui aquae |

ducendae causa |
factus est, octonos |
ped. ager dexlra |
sinistraq. va-
cuus I
relictus est.
Prope Venafrum, cippi complures positi iuxta aquaeductum, cuius vestigia
ab oppido usque ad fontem Vollumi per XIV m. p. apparent (X 4843 duos vidit
Mommsen). Cf. Mommsen Zeitschr. f. gesch. Rechtswiss. 1S, 18S0 p. 291.

5745 hac rivi aquar. |


trium* eunt; cippi |
positi iussu | A. Didi
Galli*, I
T. Rubri Nepotis, |
M. Corneli Firmi^
curatorum aquar. |

Romae rep.. cippi tres, duo a. 1869 in villa olim Negronia, ubi nunc est statio
viae ferratae, tertius in destruendo colle q. d. Monte della Giustizia prope eandem
stationem viae ferratae (VI 1248 p. 847 = 51SS9 vidit Huelsen). —
1) luliae Tepulae
Marciae. Cf. N. S746*; Frontin. de aq. 9. 68. 69. — 2) Curator aquarum fuit ab
a. S9 ad a. 49 (Frontin. c. 102; cf. supra N. 970). — 3) Adiutores videntur fuisse
Didii Galli;
—— cf. Frontin. c. 49.

5746»>
lul. Tep. Mar.
imp. Caesar
divi f.

Augustus
ex s. c.

CIII
P. CCXl
ad viam Latinam, circa
a) Rep. 6^/3 chiL a statione viae ferratae urbis Romae,
est Romae (VI 51S61^ vidit Huelsen). — Similes cippos novimus praeterea undeeitn,
V1 1249 =
VI l5lS6i^-'\
Dessau, Insciiptiones Latinse II. 27
.

418 Caput XIII.

b) Alicubi in Marsis rep., est Tibure (FI 31362^ = XIF 4076 vidi). — Similes
cippos praeterea novimus quinque vel sex, FI 31S6S^ seq., prope Tibur vel supra
Tibur omnes repertos.
c) Prope Grottam Ferralam rep. (FI 51563^ "^Xir^S^S descr. Tomassettius)
Cippos huius generis Augustus etiam adaquam dictam Anienem coUocavil
(VI i245 == 31358), Tibenus et Claudius ad aquam Virginem (N. 3747). In
his paene omnibus numerus pedum in fine est GGXL, in quattuor tantum videtur
numervs diversus esse ; de qua re cf. Huelsen VI p. 5124.

5747* Virg. I
Ti. Caesar Aug. |
pontif. maxim., |
irib. pot. XXXVIIP. J

I. I
P. [(7JCXL.

5747^ Virg. I
Ti. Claudius (
Drusi f. Caesar |
Aug. Germanicus
]

pontifex maximus, |
tribunic. potestat. 1111% |
cos. Ili, imp. VIII p. p. |
I.

P. CCXL.
Romae in monte Pincio rep., cippi duo (VI 1233*. 1234= VI 31363*^ vidit
Henzen). — 1) A. 36/57. — 2) A. 44. — Ad aquam Virginem pertijient etiam tituli

supra editi Claudii N. 203 et Constantini N. 702. — Praeterea ex supra titulis

(vel infra) editis hi pertinentad aquas urbis Romae : ad aquam Marciam N. 98, ad
aquam Claudiam N.3312, ad aquas Claudiam et Anienem novam N. 318, ad eas-
dem ut videtur N. 793, ad arcus Caelemontanos aquae Ciaudiae N. 424, ad castellum
aliquod aquae Claudiae N. 3791, ad aquam Traianam N. 290, ad aquam Alsietinam
N. 3796. Servos vilicos et castellarios aqvarum urbis habes N. 1612 seq. 1974 seq.

5748 aqua Aug.', put. p.^ cip. XVIL | |

Sub monte Albano Tusculum versus, cippus (XIV 2367 ^ delineavit de Rossi
ann. inst. arch. 1875 tab. TU fig. 1, cf. p. 170). Quattuor similes cippos (in quibus
numerus tantum diversus est) in eadem regione repertos habes XIV 2367 ^^'^•^. —
1) De hac aqua Augusta nihil compertum. 2) Puteus pubUcus? (Rossij. — Cf.
XIV 4147: aquae ductus per |
p. p. |
p. p.

5749 ex auctoritale |
imp. Caes. Traia|ui Hadriani |
Aug. nemini J

arandi serjendi ^
pang|endive ius |
est intra id j
spatium agjri quod tute|lae
ductus destinatum
I
est. J

Prope Lugdunum, loco dicto Chagnon, ad Rive-de-Gier, cippus rep, a. 1887


(XIII 1625 Hirschfeld vidit ectypum). 1) Cf Frontin. de aq. c. 127. 129. —
5750 irap. Caesar T, Aelius Hadrijanus Antoninus Aug. Pius pontif. J

maxim., trib. potest. VI*, cos. HI, p. p., imp. II, |


coloniae Minerviae*
Nerviae Aug. |
Scolacio aquam dat.
Prope Scolaciujn (Squillace) rep. (X 105 cf. Eph. ep. 8, 236 Huelsen vidit ec-
typum Roem. Mitth. 1890 p. 69). 1) A. 145 (VI correctum ex V). — 2) Cf Vellei. —
1, 13: post annum (i. e. a. u. c. 651) Scolacium Minervium, Tarenlum Neptunia
(sc. deductae coloniae) ; ubi non quattuor, sed duas tantum significari colonias

Mommsenus comprobavit (act. minor. Lips. 1849 p. 49).


5751 imp. Caesare T. Aelio Hadriano Antonin[o Anq. Pio p. m.] \

p. p., civitas Odessitanorum aquam novo [ductu addu]\\\l, curante T. Vi-


trasio PoUione* leg. Aug. [pr. pr.]. \ Idyad^rit ''^'^X^IA I
ovtoxqcctoql
KaiauQL TiTtot ^iXlcoi '.AdQiav(oi ^AvTcov^eivojt, 2€^aaT(oi,] Evae^ei
\

aQXiEQSl fieyiaTtoi TiaTQl TtaTQidog, tj 7t6k[ig 'Odrjaai\\Tcov xaivm ohctf}


Titull operum locorumque publicorum. — Aquaeductus. 419

%6 vdwQ kaijyayev^ 7tQovoovixi[vov Titov Ovi]\TQaalov IlcjlXltovog


7CQea^EVT0v %al avviaxQa%[riYov\
Farnae, ubi fuit Odessus, jiostea Constantinopoli (III 762 cf. S. p. 1566 ad
quattuor vel quinque apographa). 1) Cf. N. 4112 seq. —
5752 divo I
AntODin[o] |
Aug., |
ex cuiu[s] |
indulgeni[ta] |
aqua
vic[o] I
Augustor[«m] |
Verecundens. |
perducta est, |
dedic. |
D. Fonteio (

FroDtiniano Aug. pr. pr.*,


|
d. d. p.
leg. | p.
f^erecundae prope Lambaesim (FIII 420S cf. p. 4769 vidit ^ilmanns). —
1) Cf N. 1082. 24S2. 3054. SSi2.

5753 imp. Caesari !!!!!!!! !^ \


Aug. Germanico |
pont. max., trib.
pot. III, I
imp. VII, cos. X*, p. p. I
opus aquae ductus exstructum |
supra
terram et lapidibus |
quadratis a novo tectum^ |

Lilybaei (Marsala) (X 7227 semel descripta saec. XFIII). — 1) Nomen Do-


mitiani sine dubio fuit abrasum. — 2) A. 84 (ante d. 44 Sept.). — 3) In fine deesse
aliquid non traditur.

5754 imp. Caes. divi Traiani |


[ParfA]i[c]i [fili\ divi Nervae nepote
[rr]a[iano] |
Hadriano Aug. pont. max., trib. pot. . ., cos. III, |
Q. Servilius
Candidus sua impensa aquam quaesitam et elevalam
| |
in coloniam perduxit.
Lepti Magna (FIII 11 deser. saec. XFIII Hebenstreit Lipsiensis).

5755 L. Menacius L. f. Vel. |


Priscus |
equo pub., praef. fabrum,

aed., I
llvir, Ilvir. quinq., trib. mil., |
flamen Augustor., patron. colon.,
|

aquam Aug. in superiorem |


partem coloniae et in inferiorem |
inpensa
sua perduxit et in tutelam |
eius dedit -HS^ CCCC.
PoUte rep. in a?nphiiheairo (y 47 vidit Mommsen).

5756 L. Maruliius L. Marulli Arabi |


filius Quir. Aeternus Ilvir |
aquas
earumque ductum |
d. s. d.

Pirigueux, ubi fuit Vesuna Petrucoriorum (XIII 966 vidit Hirschfeld).

5757 Gavia Q. f. Maxima |


in aquam ttS Q^ CCC DDD* |
testa-

mento^ dedit.
yeronaCy duo exempla eiusdem i7iscriptionis, alterum rep. a. 4826, alterum
a. (V 5402 cf. Herm. 3, 4869 p. 467 vidit Mommsen exemplum prius repertum;
4891
aiterum ed. Ricci Notisie degli scavi 4895 p. 44). 1) Quingenta milia. De hae —
nota testis est Priscianus de fig. num. p. 407, 24 Keil (lucum restituit Momrnsen
Herm. 40, 4876 p. 472); reperitur ea in aliis duabus inscriptionibus Feronensibus
V5447. 5867 et in urhana infra N. 3799 et Campana XS624, praeterea in codici-

bus Ciceronis ad Att. 9, 9, 4. —


Nota centenum milium excidit C. I. L. l. c. errore
2)
typographico. 3) Focabulum mutilum {. . . »-
Intellege: sestertium sescenta milia. —
mento) in exemplo dudum noto, plenum in novo.

5758 C. L. T. Voluseni L. f. |
Curio, CleraensS |
Macedo* aquam |

adducendam |
ex d. d. c.

Sestini (XI 6016 = Notizie degli scavi 4889 p. S9 vidit Bormann). — 1) Idem
est supra N. 2691. — 2) Idem videtur esse in t. Sestinate XI 6049. Clemens et Ma-
cedo reperiuntur praelerea in titulo quudam cretaceo (XI instr.).
Adde similes titnlos supra N. 444. 165. 5866. 5868 cet.

27*
420 Caput XIII.

5759 M. Volcio M. f. |
Sabioo, tr. mil., j
quod aquam luliam |
pe-
qunia sua adduxit, |
Rufrani vicani.
Presenzani (Rufris, cf. supra N. 80) in Campania (X 4855 vidit Mommsen).

5759* imp. Caes. divi Severi | nepos divi Magni Antonini 61. |
M.
Aurel. Severus !!!!!!! !^ \
Pius Felix Aug., pontif. max., |
trib. pot.,

p. p., cos., aquam |


usibus mil. coh. V Gallo. in|duxit, curante Mario Va-
leriano^ |
leg. eius pr. pr.
South Shields (Haverfield Archaeological journal 4895 p. 294 cum tab.). —
1) Erasum nomen Alexandri. 2) Idem supra N. 2619. —
5760 res publica |
populusq. Corfini{ensis formam aquae |
ductus'
vetustate |
corruptam d. d. refecit.
Casielvecchio, ubi fuit Superaequum Paelignorum (IX 5508 vidit Dressel). —
1) Apparel aquaeductvm Corfiniensem per agnim vicinum Superaequanum transiisse.

5761 in honorem domus |


Augustae |
Diismia M. f. Numisilla, |
no-
mine suo et L. Trebi Secundi (
viri sui, aquam, quae a C. Asioio |

Gallo* perducta interciderat, |


repetitam a capite, adiecta structiira |
spe-
cus et puteorum novis bracchis |
ampiiatam, s. p. reduxit.
Teate Marrucinornm (1X5018 vidil Dressel). — 1) Cf. supra N. SOSO not.75.

5762 L. Vennius Sabi^njus cum Efficace fil. fontem et concep- | |

tum aquae suis terminis usq. ad kaput formae publicae Tifernatibus


| | |

Tiberinis |
d. d.
Proi>e Tifemum Tiberinum (Citta di Castello) rep. (XI 3942 vidit Bormann).

5763 .... [aquam per] . . . |


agros quaesitam ab o[rji[ji]n[e] |
sua
perductam dedicavit et |
lacus et fistulas et arculam |
aeneam sua omni
fecit impens.
Castulone rep., est Granatae (II 5280 vidit Huebner).

5764 Annia L. f. Victorina [ob\ memoriam M. Fulvi Mojderati mariti \

et M. Fulvi I
Victorini f. aquam sua om|ni inpensa perduxsit, fac|lis ponti-
bus et fistulis et |
lacuis^ cum suis orna|mentis dato epuio |
dedicavit.
Santisteban del Puerto (prope Castulonem), cui loco nomen videtur fuisse
Ilugo (II 5240 cf. Boleiin de la R. Academia de la historia 58, 1901 p. 467 Fita
vidit ectypum). — 1) Sic (LAGViS) Fita.

5765 T. Flavius lustinus Ilvir, q. a.S super -K-S XXXV |


quae ob
hon. quinquennal. praesentia pollicit. |
rei p. intulit, lacum a fundamentis
pecunia sua fecit, | sumptu suo aquam induxit.
Turri (Porto Torres) in Sardinia rep., est Sassari (X 79S4 vidit Mommsen). —
1) Quaestor alimentorum (Momms.).

5766 Lucretia M. f. |
Sabina |
ad aquam perducend. |
dominae^
fistulas s. p. f.
I

Treae in Piceno (IX S6S2 vidit Mommsen paene integram). — 1) Ad aedem


Isidis aliusve deae (Momms.J.
Tituli operum locorumque publicorum. — Aquaeductus. 421

5767 P. Faianius P[/«]beius llvir iter. |


aquam ex ag[ro] suo in
muoicipium |
Forum INovom [pe]cunia sua adduxit |
et lacus om[ne]s [/]ecit

et in piscinam |
quae in campo est saliendam |
curavit idemque proba-
vit; I
et cum venditor soli, in quo balneum est parum cavisset emptori de
|

aqua |
ut posset in balneo fluere, |
aquam suam in id balneum ne care-
rent |
commodo municipes |
P. Faianius Plebeius dedit.
Fori JNovi (f^escovio) in Sabinis (IX 4786 pars intuenli dextra bis descripta
sane. Xf^I . sinistra semel saec. XIX: composuit Mommsen).
5768 C. Sennius C. f. Vol. Sabinus praef. fabr. | balineum, campum,
porticus, aquds iQsque |
e^rum aquarum tubo ducendarum, ita ut r^cte |

perfluere possint, vicanis Albinnensibus d. s. d.

Prope Albens in Sapaudia rep. (XII 2494 Hirschfeld vidit eetypum maioris
partis). AKud exemplum eiusdem tituli, sed minus inlegrum, est XII 249S.
5769 [re]rent. Cutteus et Mai[a] | Monnula eius una cum |
[T]e-
rentiis Culteo lanuario Considio |
Augustino et Feliciano [^]lis |
aquagium
novo opere a so|lo extructum suis possessionibus [
constituerun[f] et de-
dicaverunt.
Ain-Temouchent in Mauretania, cf. stipra N.4S01, rep. (FIII S. 21671 vidit Gsell).

5770 T. Flavio T. f. Quir. Flaviano |


aedili, quaestori designato |

municipio Capenae foederato |


T. Flavius Aug. lib. Mytbus et |
Flavia Diogis
parentes filio piissimo |
fecerunt et sibi et suis libertis libertabusq. |
utrius-
que sexus posterisquae eorum |
cum balineo et aedificis quae sunt
iuncta |
ex utraque parte secus viam cum aquae |
ductu ex fundo Cutu-
leniano et iugera* |
agri Cutuleniani p. m.^ IIII ita ut depalatum est. | H.
m. b. n. s.
Ad montem Soracte, ubi videtur fuisse Capena (XI 5952 ier quatterve de-
seripta saec. XFII. XFIII). — 1) Scr. iugeribus. — 2) Plus minus.

5771 Mummius Niger |


Valerius Vegetus* consular. |
aquam suam
Vegelianam, quae |
nascitur in fundo Antoniano |
raaiore P. Tulli Varro-
nis* cum' eo loco, |
in quo is fons est emancipatus, duxi[f] |
per millia
passuum VDCCCCL in viljlam suam Calvisianam, quae est |
ad aquas Pas-
serianas* suas, compara|tis et emancipatis sibi locis itinerijbusque eius
aquae a possessoribus |
sui cuiusque fundi, per quae aqua |
s. s.* ducta
est, per latiludinem structujris pedes decem, fistulis per Iatitudi|nem
pedes sex, per fundos Antonian. |
maiorem et Antonianum minor. |
P.
Tulli Varronis et Baebianum et |
Philinianum Avilei'' Commodi |
et Petro-
nianum P. Tulli Varronis | et Volsonianum Herenni Polybi |
et Funda-
nianum Caetenni Proculi |
et Cultolonianum^ Corneli Latini" |
et Serranum
inferiorem Quintini |
Verecundi et Capitonianum Pistrani |
Celsi et per
crepidinem sinisterior. |
viae publicae Ferentienses' el Scirpi|anum Pistra-
niae Lepidae et per viam |
Cassiam in villam Calvisianam suam, |
item
per vias limitesque publicos |
ex permissu s. c.'**
422 Caput XIII.

Prope Fiterbo in aquaeductu rep., est Filerbi (XI SOOS' vidit Bormann;
particula alterius exempli esl XI SOOS^). — 1) Fortasse idem est IX 948; inter
maiores eius videtur fuisse Q. Valerius Vegetus consul suffeclus a. p. Chr. 92. —
2) Cf.N. i002. 1047. —
3) Oratio videtur paullum turbata. 4) Aquae Passaris —
viemoranlur in tabula Peutingerana ut extantes ad viam Cassiam IX mil. a Foro
, ,

Cassi; item a Martiale 6, 42, 6. Formam aqtiaeductus, qualis esse potuit, adumbra-
vit Lancianius le acque p. S79. — 5) Supra scripta. — 6) Sic Borm., Avilli legerat
JSissen. —
ISomen mirum. Cf. N. 5770.
7) 8) Latiarii Nissen, Laitialis priores. —
— Via dicta ab oppido Ferentio, quod memorant Tac. hist.
9) Scr. Fcrentiensis.
2, SO aliique; cf. supra N.2S42. S01S. 10) Senatus consulto. —
5772 C. Oppius Verus, L. Turpilius [
Priscus f., Illlvir. i. d. |
aquam
caelestem dilabentem monjtibus collectam inlerciso aggere |
per formam
cur.' sua factam in pisci|nis repurgatis longo tf^mpore cesjsantibus p. p.^

perduxerunt et pe | (Hinc Hlinc, Utteris maioribus) ex — S. C.

Corae (X 6S26 Mommsen vidit partem). — 1) Cura. — 2) Pecunia publica.

5773 T. Statius P. f. Marr., |


T. Ammaus P. f. Nerva, |
C. Caedius
T. f. Pansa |
aed.*, saliendam c^
ex p. d.^ aquam |

Secenari prope Castelvecchio, ubi fuit Superaequum Paelignorum, liiteris ve-


tuslis (IX 3S12 vidit Dressel). 1) Nota tres aediles pagi. —
2) Pagi — decreto. —
3) Curaverunt.

5774 L. Faberius C. f, Pom. Murena | augur, Illlvir, aed., |


aqua
quae fluebat exlacu conlegit et salientem in lacu* redegit, |
d. s.

p. f. c.

Antea ad S. Felice Circeo, ubi fuerunt Circeii, est Terracinae (X 6428 vidit
Mommsen). — 1) Fortasse lacum (duobus postremis litteris contignatis),

5775 M. M. Lartieni Sabini pater et filius, quinquennales, aquam |


|

in fanum sua inpensa pcrduxerunt, salienltes quadrifaria suo loco resti-


tuerunt, canales ve|tustate corruptos et dissupatos restituerunt , fistujlas

omnes et sigilla ahenea posuerunt, tecta refecejrunt; omnia sua inpeosa


fecerunt.
In Aequiculis loco dicto S. Pietro di CoHe rosso, deinde Fiamignani (IX 41S0
vidit Dressel).

5776 Mercurio Aug. sac. |


pro salute imp. Caes. M. Aurelli Severi
Ale|xandri Pii Felicis Aug. p. m., p. p., trib. pot. XII', |
procos., et luliae

Mameae Aug., matris Aug. et senat. et pat., tot. q. domus |


divinae eo-
rum Q. Cervius* L. f. Lucretius Maximus et C. Geminius C.
I
|
f. Victoricus
aediles s. p. f. et ob dedicationem |
epulum decurionibus et missilia po-
pulo I
dedcrunt et fistula plumbea cum epitonio' |
aereo ad labrum lapi-
deum aqua u[/] saliret |
aeque sua pecunia curaverunt. |
L. d. d. d.

He7ichir Khamissa prope Bir Mscherga, ubi fuit municipium Giufitanum Africae
(Bulletin du comitS des travaux hist. 189S p. 205, cf. Revue de phil. 1894 p. 171
Cagnat vidit ectypum). — 1) A. 2SS. — 2) Idem nomen eodem fere loco, VIII 861
Tituli operum locoramque publicorum. — Aquaeductus. 423

fCernius Revu» de phil.). — 3) Cf. Farro de re r. 3, H, 16; Seneca ep. 86, 6; Ulpian.
Dig. 19, 1, 17, 8; ntruv. 9, 9, 11; 10, 1S, S. S.

5777 [aqua addncta curam agente injnio' Ru[/?n]o c. v., qui Thys-
drum I
ex indulgeutia principis cujrat, et coloniae sufficiens et |
per pla-
taeas lacubus inperlita, |
domibus etiam certa condijcione concessa, felicis

saecujli providentia et instinctu |


Mercurii potentis, Thysdrita|nae col.
praesidis et conserva[toris numinis, dedicata est.
Thysdri (El Djem), deinde Carthagine (FIII S1 cf. p. 11S6 viderunt Wilmannt
»t Sehmidt). — 1) Supplevit Mommsen.

5778 Isidi Aug. I


L. Figihus Secundus, Fl. Crispinus | aediles lacum
quod annis IIII |
cessaverit ut saleret (sic) curaverunt.
Lambaesi (FIII 2651 cf. p. 18101 viderunt Wilmanns et Schmidt). — 1) Bis
tilulum incidere coepit quadratarius ; unde cemuntur sed erasae litterae Isis.

5779 ex s. c. honoris Q. Paconii Q. f. |


Lepta[e]' ergo, |
lacus
fistulaeque coQ|stitutae substructae, quo |
commodius in eius domum |

aqua pura duceretur', quod |


is de r. p. saepe numero bene meritus |

esset merereturq. |
Q. Paconius Q. f. Lept[a] Illlvir |
quinquennalis ex
s. c. I
locavit idemqu[e] probavit.
Calibus rep, in fronte magni labri (vasca) marmorei (X 46S4 semel descripta
a Caleno quodam anno 18S8). — 1) Lepta amicus Ciceronis et praefectus fabrum
eius in Cilieia, Calenus fuit vel certe cum Calenis compluribus necessitudine con-
iunctus (Cic. ad fam. 9, 15) ; ad hunc vel ad filium eius, quem Cicero memorat
ad fam. 6, 18, 4. S, videtur pertinere haec inscriptio. — 2) Simililer C. Titio Chre-
simo in t. Suessano, quem edemus inter municipales (X 4760), decemitur ut aqnae
digitas in domo eius flueret.

5780 C. Cavarius Sex. f. Ter.^ Vi . . . |


Apulus Illlvir i. d., pontifex,
pr[fle/".]*,
I
patronus munic[tpi], |
Corneliae P. f. lustae matris no[min«] |

aquam salutarem impensa sua.


Pontecurvi ad Lirim, videtur pertinere ad Interamnam Lirenatem (X S411
semel descripta, quod apographum servavit codex Pighii Berolinensis). — 1) Tere-
iina irihus Interamnatium , cf. C. I. L. X p. SiS. — 2) De praefectis Inleramnae
creari solitis cf. Mommsen ad X S405.

5781 C. Aculenus Q. f. L . .
,, |
C. Teucidius N. f. Lib . . |
Illlvir.,
|

aquam Ventinam ex s. c. |
cludendam cellasque Fontis |
et Ventinae et
Virium* |
faciendas concamerand. |
curarunt, probarunt |
dedicaruntque.
Pinnae FesHnorum (IX 55S1 vidit Mommsen). — \) Cf N. 5870. 5871.

5782 C. Vesidieno Cn. f. |


Basso aed., |
Illlvir. iur. dic, |
Illlvir

quinq., publice |
d. d., |
quod aquam novam |
conquirendam et |
in mu-
nicip. perducend. |
et nymphaeum faciend. |
pec. pub. c. (Fluvius barbatus
sedens, sinistro cubito innixus, dextra sublata delphinum (?) gerens).
Urbini (XI 6068 vidil Bormann).
'

424 Caput XIII.

5783 I
et singu[/os] |
iulegritatis ]
qui tem-
poribus cura[e suae] |
inter cetera [beneficia etiam] |
ornamentum moeni-
bus I
et salutem civibus |
perpetuam perductis |
fontibus contulerit, |
po-
pulus curiar. X, |
loco ab ordine dat[o], |
alteram statuam posuit |
et ob
dedicationem |
decurionib. sportulas |
curiis epulactris' eius |
deder.
Henschir Medeina, ubi fuit municipium Althiburitanum Africae (VIU 1828
vidit Wilmanns). —
1) Lectionem certam esse ait Wilm. (epul. actores? Momms.).

5784 Pelaginii.' |
P. Fundanio P. f. Pap. |
Prisco patron. municipi,
|

omnibus honorib. |
et oneribus functo, |
palron. civit Auscul., |
qui cum
multa maxima in rem p. saepilus praestiterit, fontem
et |
|
quoque no-
vum cum granjdi sumptu fabricae sua pecujnia induxit et cives patrijam-
quae reformavit, |
caplatores* |
palrono praestantissimo. |
L. d. d. d.
Ausculi Apuli (IX 663 semel descripta saec. XFI). — 1) Signum sine dubio
Fundanii (PELAGINII A traditur). — 2) M CAPLATORES
: traditur.

5785 felicissimis teraporibus d. d. n. n. imp. Caes. M. luli Philippi

invicti Pii Felicis et imp. Cae?. M. luli Philippi invicti Pii' |


FeHcis Augg.

et Marciae Otaciliae Severae Aug.* aqua fontis, quae multo tempore de-
perierat et cives inopia |
aquae laborabant, instantia M. Aurelii Athonis
Marcelli v. e. proc. Augg., rarissimi praesidis n., palroni munijcipii, in-
novato opere aquae ductus abundans in fonte est perducta.
In Mauretania loco dicto Kherbet Zembia (olim Lemellef) (FIII 8809 vidit
Wilmanns). —
1) Lilterae punctis signatae eradi coeptae sunt, sed legnntur.

5786 aquaeductum |
leg. 111 Aug. DiocIeli|ani* et Maximiani' Augg. |

nn., multorum incuri|a dilapsum et per Ion|gam annorum seri|em neg-


lectum, invicjlissimi ac restitutojres et propagatores | orbis sui Diocletianus |

et Maximianus Augg. |
curante Aureho |
Maximiano v. p., p. p. N.*, | et

Clodio Honorato |
v. e,, praef. leg. eiusd., |
in melius refoi[matum ad in-
tegri|tatem restitue|runt.
Lambaesi (FIII 2S72 vidit Wilmanns). 1) Nomina imperatorum erasa, sed —
leguntur. — 2) Viro perfectissimo, praeside provinciae Numidiae.

5787 impp. Caess. C. Aur. Valerius Diocletianus p. |


f. invictus Aug.
et M. Aurelius Valerius Majximianus p. f. invictus Aug. aquae ductum |

Titulensem ab originem (sic) usque ad civita|tem longa vetuslate cor-


ruptum I
per Aurelium Maximianum v. p., p. p. N.', ad meIio|rem statum
additis limis^ restituerunt, curantibus Aejmiho Lucino augure, cur. rei p.,

et lulio Aurelio r.

Lambaesi, otim in nymphaeo (ibi ubi N. 36S6), deinde in praetorio (VIII 2660
vidit Wilmanns). —
1) Firum perfectissimum, praesidem provinciae Numidiae, —
2) Aggeribus obliquis? (VIII p. 1112).

5788 aquam Titulensem, quam ante anDOs |


plurimos Lambaesitana
Titali operam locorunaque publicorum. — Aquaeductus. 425

civitas in|terverso duclu vi torrentis amiserat, |


perforato inonte, instituto
etiam a |
solo novo duclu, Severinius Apronianus v. p. p. p. N., |
pat.
col.*, restituit, cur. Aelio Rufo v. e., fl. pp., cur. r. p.
Lambaesi in nymphaeo, deinde in prae^orio (FIll 2661 vidit IFilmannt). —
1) Vir perfeclisiimut praetes provinciae Numidiae, patronus coloniae.

5789 quod pro beatiludine tem|porum splendidae coloni|ae Con-


stantinae felicitas |
requirebat, salvis ddd. nnn. |
piis felicibus victoribus

ac I
triumfatoribus semp[e]r |
Auggg.*, fistulam, quae ex |
elemento cae-
lesti totius |
anni substantiam vitae |
adquae usui populi provi|sa aquae
copia summ[t]{nistrat, formavit, con|pIevit aquae, dedicavit |
Caecina De-
cius Albinus |
iunior v. c, consularis s. f.
|
p. N.' Constantinae, cu|rante
Ecdicio sacerdotale ".

Cirtae rep. a. 486S, mox periit (FIIl 7034 ab uno tantum, sed accurate de-
scripta). — 1) Significatur unum ex coHegiis ternorum Augustorum exeuntis sae-
culi p. Chr. quarti, fortasse Falentinianus iunior cum Theodosio et Arcadio
(a. S83—392; cf. supra N. 785). —
2) Videtur is qui praefectus urbi fuit a.402;
cf supra N. 796 not. —
3) Cf supra N. SSSo not. 2; N.S9I0. 4) Sc. provinciae. —
5790 salvis dd. nn. n[n.]* |
Theodosio et Placido Valentiniano s[c»i-

per AuQg:^^
subductos olim latices patrieque nega[;os] |

restituit populis puro Flaviolus am[ne]. |

Cu[ra]nte |
Valerio Euhodio principale ac |
primore eiusdem urbis.
Pulae in Sardinia, ubi fuit Nora , iam Cagliari (X 7342 vidit Mommsen). —
1) Allerum nn. abundat. 2) A. 423— 4S0. —
5791 castellum' aquae Claudiae regioni pr[tOTae]* |
dispositio* dedit
et usui tradidit iussu'' |
rationis Augustae dd. nn. Valentin [tant] (
et Va-
lentis victorum* |
Gai Caeioni Rufi Volusiani v. c, ex pra[e/". praet.],
\

praef. urbi", iudicis iter. sacrar. cogn [t/ionum], |


curante Eustochio v. c,
consu[/jare aquar^iitn].
Romae, incertum quo loco urbis rep. (VI 3866 cf. Eph. ep. 4, 843 vidit Henzen).
— Castellarium aquae Claudiae habes supra N. 1615, castellarium aquae Anionis
1)
veteris N. 1974. —
2) De aqua Claudia in regionem primam urbis perducta cf.
Laneiani le acque p. 137 seq. —
3) Huc trahendum nomen praefecti quod sequitur
Gai Caeioni Rufi Volusiani. —
4) Similiter supra N. 733. 762 iussit imperator,
disposuit praefectus praetorio vel magisler militiae, curavit magistratus ipsi rei
praepositus. Cf. etiam N. 773. 773. — 5) Parum apte haec collocala; id quod
videtur animadvertisse ipse quadratarius , ideoque spatium vacuum reliquisse. —
6) Volusianus praefectus urbi fuit a. 363, cod. Theod. 8, 3, 22 cet. (cf. Seeck ad Sym-
machum praef p. CLXXVIII).

5792 rcatio.
|
[4] . . . [ad] castellum ped. CX. Af |
lum-
ferebra' et* castellum | [?«<'•] • • • ooooCCCXX^ Ab castello ad
co| lum ad vinias Anchariorum ped. | [Af t>tn]ieis An-
chanim (sic) ad castellum qui |
.... ias Pacianas p. CCCXX. Af vinieis )
426 Caput XIII.

[Pacianeis?] ad castellum qui est conlra |


. . . [ped.] B^CCCCi. Af villa

Paciana ad castel. |
[qui est s]ub segete Paciana p. CCIXXXV. Af |
[ca-

stell]o qui est sub segete ad castel. ad |


[compitu]m Traecis p. cx)CCXC.
At (sie) angulo |
ad cast. qui est ad compitum Trae[ [cis p-] ' • . Ad*
angul. Traec. ad cast. qui est sub [se^.?J Gavidi* CCCXiV.
|
Ab sef^ijete

Gavidi ad ca\[stellu]m ped. BCCCXXX. S. pe. 1^(D®®B-CTXX«.


Prope S. Filtorino, ubi fuit Amiternum rep. (Notizie degli scavi 4891 p. 96. ,

5S5 ectypum contulerunt Huelsen et Borsari), 1) Vocabulum mirum (primum —


legerant lum herebra). 2) Fortasse scr. ad.—3) Numerus ftiit aut 2520 aut 5520 —
aut 4520. — 4) Scr. ab (sic legerunt primum, l. c. p. 96). — 5) Insere ped. —
6) Summa pedes 8670 (numeri qui cxtant efficiunt pedes S4S0).

5793 [jjmp. Caes. M. Aurelio* invicto pio felice Aug. , amplissimo


[sacerdote dei invicti Solis Elagabali^, quaesita re per^ . . . et] |
Valenlinum,
quibus ea res delegata est ex decreto ordinis et colonor^wm, ratione ha-
bita aquarum quae antea rfaj|ri^ solitae sunt, constitit ita debere aquam
decurrere, siquando fo |rentis; quae propterea distributa in-
terim non est, quoniam tempora [iniqua id prohibuerunt?]. \

Scala I*. Ex VII kal. Octob.^ piimo mane'', |


quo Claudiana'^ descendit^ ad
Matricerigan|da^, h. P°.

Maltius Forltis" k.»^ CGCCVIIP^ ex h. P^ d. VII kal. Octobr. |


in h. VS >*

d. eiusdem, p. p. s.*® h. IIIIS.


Flavius Adiujtor»' k. CCCL ex h. VS d. VII kal. Octobr. |
in h. XS d.
vet. eiusdem p. p. s. h. V.
her. Apulei Faus- k. CXVII ex h. XS d. VII kal. Octobr. |
in h. XII d.

tini eiusdem p. p. s. h. IS.


Apuleius Rogatia- k. CX ex h. XII d. VII kal. Octobr. |
in h. IS noctis

nus eiusd. p. p. s. h. IS.

(post alia multa)

m- k. liFl ex h. VIIS d. XV kal. Dec. etXIIII et XIII,

quo I
Claudiana ascend.^^, et XII in h.

VII d. I
eiusdem, p. p. s. h.LXXIS.
r- k. X ex h. VII d. XII kal. Dec. in h. VII d. XI
.... kal. I
Dec. p. p. s. h. XXIIII.

n- k. DCCCCXVIII ex h. VII d. XI kal. Dec. in h. V d. X


lis kal. I
Dec. p. p. s. h. XXII.

ani k. DCC ex h. V d. X kal. Dec. in h. VIIIIS noc. I

eiusd. d., p. p. s. h. XVIS.


X k. DXL exh.VIIlISn.»8Xkal.Dec. inh.XSd.VIIlI|
kai. Dec, p. p. s. h. XIIL
pu- k. CGCCLXXXX ex h. XS d. VIIII kal. Dec. in h. X noc.
eiusjdem d., p. p. s. h. XIS.
m k. DGLV ex h. X noc. VIIII kal. Dec. in h. VIIIS |

d. VIII kal. Dec, quo Claudiana desc, |

p. p. s. h. XS.
(sequuntur sequebanturque multa alia per complnres paginas).
Tituli operuin locorumque publicorum. — Aqnaeductus. 427

Jn Numidia Merudna, iibi fiiit Latnasba, rep., tabulae per-


jirope Henschir
magnae iam Algerii (FIII 4440. f^lll S. 18587 nonnulla addidit Gsell
reliquiae,
recfi. arch. en Algerie p. 84 seq.). —
1) Mirum, imperatorem M. Aurelium tantum

dici. Ceterum videtur significari Elagabalus. 2) Supplevit Henzen C. I. L. VIII —


p. 9i!6. Cf. supra N. 475 nol. 2. 3) Supplevit Mommsen. — 4) Scalae vocabulum —
obseurum. Similiter aliis locis eiusdem catalogi scriptum est scala III, scala ...

(scala tertia initium habuit a. d. VII kal. Nov.). — 5) 2S Sept., dies primus se-

menstris hfberni (24 Sept. aequinoctium , cf. Columell. de r. r. 9, 14, 11). Videtur
haec aqua hieme tantum distributa esse. Cf. Dig. 43, 15, 1, 8,- 45, 20, 1,52. 6) Ap- —
paret non a media nocte computalum esse diem usque ad noctem mediam sub-
sequentem sed a luce oriente ad alteram. Cf. BHfinger der biirgerliche Tag (1888)
,

p. 219. — 7) Nomen aquae, —


8) Aqua haec modo descendebat, modo ascendebat.

El videntur, ut par aquae ascendentis multo plures horae agris attributae


est,

esse quam descendentis ; cf. quae exposuit Schmidt. 9) Sic Gsell. Nomen loci —
ut videlur. —
10) Hora prima. —
11) Nomina dominorum, in quorum fundos
aqua fluere debebat. — iam putat Momms., qui antea cogita-
12) Capita intellegi
verat de cadis, mensuram vel ipsorum fundorum vel fructuum
Hoc apparet definiri
unius cttiusque. —
13) Infra agro capitum (?) non muUo plurium attribuitur aqua
pei' horas multo plures. Sed tum aqua ascendebat, hic descendebat. 14) Esr —
hora prima, scilicet plena. In Africa aquam certis horarum spatiis distribui
inter incolas ait Plin. h. n. 18, 188. —
15) 7n horam quintam et dimidiam. Cf.
Bilfinger die antiken Stundenangaben (1888) p. 105. — 16) Pro parte sua (?). —
17) Cf not. 8. — 18) Noctis.
Ad aquarum distributionem pertinebant etiam tabulae Tiburlina XIV 5676
et urbana (vel polius suburbana) VI 1261, in quibtis etiam ichnographia aquae-
ductuum incisa fuisse videtur.

5794 Decim. Secundious |


v. c, procons., curat. |
et defens.* Amfis-

sensium |
salutera. Ut memini, non |
repurgari modo aquae dluctum,
verum etiam indu|ci aquam iusseram. Confes|tim igitur in veteres cisterj-
nas aqua ut semper cucurjrerat inducatur, gratia|s agente beatitudini

tem|poris et moderationi meje Hesperio, quod fundus, |


qui aquam publi-

cam occjupavit, publicus non fit. Sa|ne si* similis interceptio itejrum

fieri possit, in cisternis |


ipsis lapideo titulo posito un|de aqua veniat ad-
scribite, u|t nulla invadendi publicum |
relinquatur occasio. Memo|res
eritis perfecta haec |
omnia ante diem decimu|m kalendarum Ianuaria|rum
vos ad officium nun|tiare debere. Opto bene valeatis. |

Amphissae Locrorum (III 568 cf. p. 1517. 2516^^ viderunt Cyriacus, fVheler
et nuper Perdrizet bull. de corr. heliSn. 19, 1895 p. 391). — 1) Defensori. —
2) Fortasse scr. ne.

5795 Patientia Virtus Spes


(protome (protome muliebris, (protome
muliebris) Amazoni timilis) muliebris)

II
Etrusco': 'Et Salditani ci|viias' splendidissima et j
ego cum Sal-

ditanis rogjamus te, domine, uti Nonijum Datum veteranum |


leg. III Aug.
libratorem' |
horteris veniat Saljdas, ut quod relicum* |
est ex opere eius
428 Caput XIII.

perfi|ciat', Profectus sum et in|ter vias latrones sum |


passus; Dudus
saucius e|vasi cum meis; Saldas ve|ni; Clementera^ procura|torera con-
veni. Ad mon|tera me perduxit, ube (sic) cunicujlum dubii operis fle-
bant, I
quasi relinquendus ha|bebatur', ideo quot perjforatio operis cuni-
cu]li longior erat effect., |
quam montis spatiura. |
Apparuit fossuras a
ri|gorem (sic) errasse, adeo ut |
superior fossura dex|jtram petit ad meri-
di]em versus, inferior ]
similiter dextram ]
suara petit at septenjtrionem:
duae ergo partes relicto rigore er]rabant. Rigor aulera ]
depalatus erat
supra I
raontera ab orientera (sic) \
in occidentem. Ne quis ]
tamen le-

genti error ]
fiat de fossuris, quot (sic) est j
scriptum 'superior' et )
'in-

ferior', sic intellega|raus: superior est pars, qua )


cuniculus aquam re-
cipit, ]
inferior, qua emittit. Cura ]
opus adsignar.', ut scirent, )
quis
quem modum suum ]
perforationis haber., ]
certamen operis injter clas-

sicos mili)tes et gaesates" dedi j


et sic ad comperlusijjonem montis
convene)run (sic), Ergo ego, qui prijraus librara feceram, )
ductum at-

signaveram, )
fieri instituerara se)cuDdura formara quam | Petronio Celeri
pro.' )
dederam"". Opus effectum, )
aqua missa, dedicavit )
Varius
Clemens proc." ]
Modios V^
Ut lucidius labor meus circa duc. j
hoc Saldeose pareret, aliquas
ejpistulas subieci. ]

Porci Velustini*^ ad Crispinum": |


'Benignissime, domine, fecisti et |

pro cetera humanitate ac benivo]lentia tua, quod raisisti ad me Noni]um


Datum evocatum, uti tractare ]
cura eo de operibus, quae curanda )
sus-
cepit. Et ideo, quaraquara terajpore urguerer et Caesarea (sic) fesjlinarem,
tamen Saldas excucur]ri, et aquae ductum bene inchoa]lura sed magni
operis inspexi et ]
quod absolvi sine curara (sic) Noni Da]ti non polest,

qui it siraul diligen]ter et fldeliter tractavit. Et ideo j


rogaturus eram,
concedere no]bis, uti raensibus aliquis reiagen)dae iraraoraretur, nisi in-

cidis|set" inflrmitatem contractam ]]


\ex multis et magnis laboribus]
Lambaesi, basis sex laterum cuius dimidia tantum pars, scilicet tres latera ,

supersunt (FIII 2728 cf. FIII S. i8122 viderunt Wilmanns et Sckmidt). 1) Signi- —
ficatur M. Falerius Etruscus legatus exercitus Africani a. 4S1 (supra N. S3S1)
et a. 1S2 (FIII 2S43. FIII S. 178S4). Epistulam apparet scriptam esse a Vario Cle-

mente procuratore. —
2) Saldae oppidum maritimum Mauretaniae Caesariensis,
hodie Bougie. —
3) Cf. supra JS. 2422. 4) Inchoaverat aquaeductum ante mullos —
annos, Petronio Celere proeuratore, cf. infra not. 9. — 5) Cf. not. 9. — 6) Scr.

haberetur. —
Adsignarem. 8) Cf. Mommsen Herm. 22 p. S49.
7) — 9) Procu- —
ratori. C. Pelronius Celer procurator Mauretaniae Caesariensis fuit a. 137 (FIII
S. 21663, itifra inter terminus). 10) Apparet nonnulla excidisse. — 11) De hoc pro- —
curatore Mauretaniae Caesariensis vide supra JS. 1362. 12) Hoc obscurum. Momm- —
senus coniecit indicari mensuram aquae certo tempore ex aquaeductu profluentis. —
13) Procurator Mauretaniae Caesariensis a. 1S0 (dipl. mil., III S. p. 2215). 14) Z/«- —
gatus exereilus Africani per annos 147 1S0 (supra N. 1070). 15) Excidit in. — —
5796 [imf. Caesar divi f.] \
Augustus ]
[pjontif. max. ]
[/brjraam*
Titnli opernm loconimqoe publicorum. — Aqaaeductus. Emissaria. 429

Menlis* attrib.
|
[r]ivo aquae Augustae' |
[q]uae pervenit in |
nemus Cae-
sanim*, |
[ut?] ex eo rivalibus' qui |
[per 6Juccinam accipieb. |
. . .

viam Clodiatn 15 mil. pass. ab urbe, prope la Galero, iegebat tabula, cutn
j4d
reperta est, canalem derivatum ex lacu Braccianensi (VI 51S66. XI 3772* No- =
tizie degli scavi 488)7 p. 182 Barnabeius vidit ectypum). Explicare temptavit Bar-
nabeius L c. —
1) Supplevit Bamaheius ; cf. N. 5760. 2) Fortasse forma sic —
appellata. Bamabeius mentis significari putat aquam ex duclu decidenlem, con-
ferens Fitruv. 4, 3, 6. —
3) Est aqua Augusta sive Alsietina, de qua Frontinus
de aq. c. 11, ab Augusto destinata potissimum naumachiae, ab ipso trans Tiberius
extructae, in quo loco iam nemus Caesarum esie ipse Augustus ait Mon. Ancyr.
4, 43. — 4) Cf not. 3. — 5) Cf Gell. 14, 1, 4; Dlg. 45, 20, 1, 26.

5797 imp. Caesar divi T. August. ponlif. |


maxim. flumen Sebaston *

a Schedii' induxit, |
quod per se toto oppido flueret, praefect. Aegypti |

C. lulio Aquila', anno XXXX Caesaris*. |


avroxQaTcoQ Kalaag ^eov
vlog ^s^aoT. aQ%if.QBvg \
Ttora^ov ^e^aaxbv ano ^xedlag ^yaysv \

di* olr]g Tt~g Tiokeiog QeovTa, eTti enaQxov \


Trjg .AlyvrtTov Falov 'lov-
XLov ^A-AvXai. I
L M* KalaaQog.
Alexandriae Aegypti rep., delata Vindobonam (III S. 12046 = Eph. ep. 7
p. 448 Mommsen vidit ectypvm). — 1) Memoral hunc canalem Strabo (cf not. 2). —
2) Oppidum Nilo appositum, ita diclum a ponte quo fluvins ibi iunctus erat, cf
Strabo 17 p. 800. — 3) Cf loseph. ant. 19, 5, 2. — 4) Anno p. Chr. 10/11. —
6) "Exovg xsaaaQaxoaxov.

5797* [im-p. Caes. divi] \


Ne[rvae fil. Nerva] |
Tra[ianus Aug. Germ.] \

Dac[ims trib. pot.] . .


\
\m[p. . . ., cos. . . . p. p.] \
fossam* [fecit \
q]ua
\nuu[dationes Tiberis \
ojdsidue u[rbem vexantes \
rivo] peren[ni instituto
arcerentnr] *.

Romae in coenobio S. Pauli, originc, ut videtur, Ostiensis (Xlf^ 88 vidi). —


1)Fossam hatic memorat Plin. ep. 8, 17: Tiberis alveum excessit, quamquam fossa,
quam providentissimus imperator fecit, exhauslus. 2) Supplevit Mnmmsen. —
Similis est titulus Claudii supra N. 2ff7. — In titulo qui prodiit in ruderibus
Bisicae in Africa est: fluvium quoque cuius incarsu civitas vexabatur avertit (Bull.
areh. comite trav. hist. 1894 p. 249).

5198 Macrinus, Diadumeni Aug. I. proc. Antoniani' disp., hic |


ambu-
lavit a villa Polii Felicis^ quae est Epilimones', |
usque ad emissarium
Paconianum, Nerva et Vestino cos.*
Prope Neapolim in cuniculi antiqui montis Pausilypi pariete, scariphatum in
teetorio (Eph. ep. 8, 357 cf. Mommsen Herm. 18, 1885 p. 159 legerunt de Petra,
Sogliano aliique). Alias duas inscriptiones similes, sed breviores ab eodem Ma-
erino eodem loco incisas omisi (Eph. 8, 555. 336). Praeterea in parietibus eius-
dem cuniculi incisi sunt, spatiis centenum pedum (29, 57 metr.) interiectis, numeri
C, CC, CCC, CCCC, D cet. (Eph. 8, 559; Momms. l. c). Similiter parietibus emissarii
Claudiani iacus Fucini insertae fuerunt tabellae inscriptae ped. DCC ,
ped. DCCC cet.

(IX 5888 seq.). Emissarii alicuius mentio esl praeterea in fragmenlis Tusculanis
Xiy 2625. — 1) Idem supra N. 1474. Antonianus fortasse diclus ab Antonia Drusi.
— 2) Cf Stat. silv. 2, 2. 5, 1. — 3) Cf Momms. Herm. l. c. p. 160. — 4) A. 65.

k
430 Caput XIII.

5799 opera loc/ |


[m y]ia Caecilia'^ de H[5] |
[i]d mil.»
XXXV: poDtem in fluio*; |
[pecuni]» adtributa est, populo coost. |
[HS]
... Q.^ Pamphilo mancupi et ope.^ |
[cur.] viar.'' T. Vibio T[e]muudino'
q. urb. I

[Via gla]itid sternenda af mil. [LXXVIII |


et per i]p[6]nninum muu-
nien[rfa per mil. pass.] XX, pecunia adtributa [esf, |
populo c]ons[f.] •ftS'

n lllli)* L. Rufilio L. 1.
I
. . . sti mancupi; cur. viar. T. Vib[jo].
|

[Via af] mil. LXX[XXy]IlI ad mil. CX . . . |


. . . . la Interamnium"»
vo[rsMS I
ad mil. C]XX; pecunia adtri [6ufa | cs/, popu\\o const. -ft^
." Q
q_ («I . .
, I
. . T. Sepunio T. f. |
. . . [cur. via]r. T. Vibio
Tem[MMrfmo]. |

. . . arcus dela[psMs] . . . .
|
. . mancupi; [cur. viar. \
T. Vihio Te-
muudino] q. urb.
Roviae rep. non procul a porta Collina (VI 5824 et melius Fl 51605 cf, Nolizie
i896 p. 87 seq. correxit, adiutus ab amicis, Huelsen qui tiiulum exaratum putat ,

aetate fere Sullana). 1) Locata. —


2) Viam hanc Caeciliam 7iominis praeterea —
ignoti, Huelsen putat ra?num fuisse viae Sulariae et pervenisse breviore tramite quam
hanc ad mare Hadriaticum, stratam autem esse ab eodem L. Caecilio Melello, cuius
est tilulus N. 6810. De singulis praeter Huelsenum Notizie l. c. egit Persichelti Roem.
—220. — Miliarium. — Fluvio. — Incertum quid subsit
Mitth. 1898 p. 195 3) 4) 5)
(fortasse excidit — Operis. — De cura viarum aetatis liberae rei publicae
I.). 6) 7)

cf.Momm^en Staatsr. Il^ 668. — Nomen praeterea plane inaudituvi. —


p. Centum 8) 9)
quinquaginta milibus (prioris signi maior pars periit), — 10) /n hac parle viae
oidetur titulus infra N. 5810. — 11) Sexcentis (vel etiam pluribus) mili-
sletisse

bus,' de nota quingentum miliuin cf. ad N. S7S7.


Similis operum locatio est in fragmento urbano Notizie degli scavi 1899 p. 10.

5800 L. Vo[/]ca[ciMs] ' .. [/".] I


cur. viar.^ |
e lege Visellia* de conl.
sen[;,]'',
I
Cn. Corneli, Q. Marci, L. Hostil[t], |
C. Antoni, C. Fundani, C. Po-
pili,
I
M. Valeri, C. Anti», Q. Caecili». |
Opus constat n.' tfk^(Dl XXIF.
Romae monte Palatinum versus, est Tolosae (1 595 ; V1 1299. 51S90
rep. in Caelio
vidit Hirschfeld,' imaginem Ritschl tab, LXXIa). 1) Nomen enucleavit Hirschfeld. —
— 2) viar. vocabulum hodie deperditum viderunt Marinius et Dumege. 3) Cf. —
Mommsen Staalsr. II^ p. 669 not. 5. 4) De conlegarum senlentia, Conlegium in- —
tellegt! iribunorum plebis, cf. not, 6. 5) Servarunt priores (cf. not. 2). 6) Ex — —
novem his nomiidbus tria supersunt in praescriptione legis, quam anno ut videtur
u. c. 685 rngaverunt tribuni plebis, supra N. 58. 7) Nummis. 8) 21072. — —
5801 P. Claudio k[p. /•.],
I
C. Fourio' |
aidiles*. (In fronte) M\V
(a tergo) X^
Mesae in paludibus Pomptinis, columna, inscriptio legitur in vertice co-
lumnae (X 6858 p. 1019 et melius Eph. ep. 8, 676. 900 delineavit Huelten Roem.
Mitth. 1889 p. 84). —
1) Videntur intellegi P. Claudius ^ppi fil. Pulcher qui consul
fuit a. u. c. SOS, et C. Furius Pacilus consul a. u. c. S05 (Huels.). 2) Aediles curu- —
tes fuerunt utpote patricii. —
3) Numeris Mommsenus (Xp. 1019) putat significari
Appiae miUarium quinqvagesimum lertium, decnnovii (cf. ad N.S821) decimum.
;

Titnli operum locorumque publicorum. — Viae. 431

5802 P. Menates' P. f. |
aid. pl. |
XXX.
IVdzzani qui vicus est in sinistra Tiberis ripa, 28 mil. pass. ab urbe Roma,
agrum Sabinum versus, columna (I 6S5. XI 6616 solus videtur descripsisse circa
a. 4800 los. lust. di Costanzo monachus Benedictinus , homo aceuratus). Columnam
Bormann putat stetisse ad deverticulum viae Flaminiae. — 1) Idem nomen apud
Farronem de r. r. 2, 14.

5808 M. Aemilius M. f. M. n. |
Lepidus cos.' |
CCIXIIX*. (luxta) XV».

5804 M. Aemilius M. f. M. n. |
Lepid.cos.' |
CCXXCVI^ (j sinistra)
\\\V (a dextra) XXP.
Prope Bononiam, columnae duae conorum similes, altera in vico Castel
S. Pietro, altera Borgo Panigale, nunc utraque Bononiae (I SSS. S56. XI 6642.6646
vidit Bormann, hanc nuper conlulit Brizio; Ritschl tab. XLFIlIa b). Tertia similis
columna prope Castel S. Pietro reperta est, sed mutila (1 357. XI 6641). 1) Est —
consul a. u. c. S67, quem scriptores tradunt viam Aemiliam ab Arimino per Bono-
niam Placentiam usque stravisse. —
2) Ariminum Roma cum numerentur m. p.
fere 242, Arimino Bononiam 77, cippi signati CCLXFIII et CCLXXXFI steterint
necense est circa Bononiain. 3) ^^ Bononia. —
S. Pietro a Bononia circa 45 mil.
abest, Borgo Panigale circ. 4 (Bormann). 4) Significatur intervallum a Mulina. —
5^05 M. Aemiliu. |
M. f. Lepidus |
cos.*
Inter Ariano et Grottaminardom (a Benevento orientem versus), scriptum in
superficie columnae (IX 6075 vidit Dressel). — 1) Potest esse is qui praecedit.

5806 S. Postumius S. f. S, n. |
Albinus cos.» |
C[X]XII Genua
CiI'[eJmO[MaJWj .
]
XXVI l . (Posteriore scriptura, intrusum supra Postumii no-

men) VUIl.
Feronae, columna, nescimus quo loco reperta (I 540. V 8045 recognovit
Mommsen; Ritschl tab. LFa). —
1) Consul a. u. c. 606 (Borghei opp. 5, 87). —
2) Fia haec Postumia fuit duplex, altera cispadana a Cremona Genuam, per milia
passuum 422, ut ex hoc lapide apparet, cuius extrema pars Genuam versus me-
moratur in monumento anni u. c. 657 (infra N. 5946), altera transpadana a Cre-
mona Aquileiam et ad mare Hadriaticum, quae memoratur a Tac, hist. 3,24 et in
titulo Aquileiensi supra N. 5566 (cf. ibid. not. 2). — 3) Intervallum ut videtur a
Cremona ad eum locum ubi dppus hic antiquitus stetit.

5807 P. Popillius C. f. |
cos.' |
a.XXXI».
Prope Atriam rep., colwnna infra acuta (1 550. F 8007 recognovit Mommsen
Rilschl tab. LIFa a). — 1) Consul a. u. c. Idem etiam Capua Regium viam
622.
fecit, teste titulo supra N. 25. — 2) Milia videntur numerari ab Arimino.

T. Quinctius T. Flamininus* Pisas .*


f. | |
cos. |
. . .

In agro Florenlino, Pisas versus non longe a Montelupo (1559. XI 6674 vidit
Bormann; Ritschl tab. LFIb). —
1) Intellegendus videtur consul a. u. c. 654

(Momms.). —
2) Numerus non videtur hic fuisse, vel certe non extat (XXXII
hue intruserunt ex documento quodam medii aevi XI 849*, fidei suspectae).

5809 L. Corneliu|8 L. [/".] Cina cos.' |


[CXJIII'.
Tribus milibus a Venafro Neapolim versus, lapis crassus figurae conicae
(I 558. X 6905. Ritschl tab. LFIa). — 1) Eius nominis cum duo fuerint consules.
432 Caput XIII.

a. u. c. 627 et a. u. 667 ad 670, illi potius est adscribenda propter n non geminatam
(IUomms. vol. 1 l. c). — 2) Supplevit Mommsen. Miliarius est viae Latinae.

5810 L. Caecili. Q. f. |
Metel. cos.» |
CXIXl |
Roma.
In Piceno, ad vicum S. Omero, pari fere intervallo ab Asculo, Interamnia
Praeluttianorum, Castro Novo, rep. loco vix antiquo, scilicet ita devio et eminenti,

ut nullo ttmpore per eum ad sepulcrum adhibita (I 561. IX


via transire potuerit,
59S5 vidit Dressel). —
1) Aut is qui consul fuit a. u. c. 61S aut, id quod praefert
Mommsen (I l. c), propter cognomen additum, consul a. u. c. 637. 2) Lapidem —
olim stetisse ad viam Caeciliam vel ad diverticulum viae Caeciliae Inleramniam
versus (memoratum N. S799 v. 15), scilicet prope ipsam Interamniam, a qua S. Omiro
abest circa chil. 16, putat Huelsen Notizie degli scavi 1896 p. 98.

5811 Cn. D[o]m[jW]ii[s] |


cos.» |
CXII.
Prope Mondragone (in lilore Campano) rep., est Neapoli (1 629. X 6872 re-
cognoverunt Mommsen et Zangemeister). — 1) Incertum quis ex Cn. Domitiis
Ahenobarbis quos consules habuerunt anni u. c 562. 592. 652. 658. In eodem
lapide extat titulus Nervae 6875. X
His miliariis consulum liberae rei publicae adde miliarios viae Latinae in-
scriptos nomine C. Calvisii Sabini consulis a. u. c 715, supra N. 889. — Aetatis
Caesarianae sunt lapides viarii N. 59. 40.

5812 M'. Sergi.^ M'. [/".] |


procos.» |
XXI'.
In Hispania, ad aquas calidas de Mombuy, a Barcinone septentrionem versus
(I 1486. II 4956 descripserunl duo Hispani amici Huebneri, quorum alLer initio
legit MA SERGI MA/ — 1) Manii Sergii complures memorantur, in his unus a. 590
legatus in Graeciam (Polyb. 51, 9). Titulus hic videtur pautlo anliquior quam
N. 5815, propter nominis formam (Momms.). 2) Hispaniam rexisse pulandus —
est aetate liberae rei publicae praetor dignitate proconsulari. 3) Milia nume- —
ranlur a Barcinone. Viam Huebner putat processisse Barcinone Ilerdam versu*.

5813 Q. Fabius Q. f. Labeo |


procos.» |
XCIP.
Ilerdae (1 1484. II 4924 descr. saec. XFI Ant. Augustinus). Eadem inscriptio,
numero tantum milium diverso (XCIIII), descripta est saec. XVI ab Ilerda occi-
dentem versus in lapide postea adhibito ab Augusto (II 4925 cf. 4920). — 1) Di-
versus Q. Fabius Labeo consul a. u. c 571, fortasse is quem memorat Cic Brut.
21, 81, cuius extanl nummi, illius ut videtur filius , aut alius praeterea ignotus.
Hispaniam rexisse putandus est praetor dignitate proconsulari, saec ab u. c sep-
timo (Momins.). —
2) Milium numerum Huebner coniecit computatum esse a
summo Pyrenaeo, a quo Barcinonem usque fuerunt milia XCVII, teste itine-
rario Ant.

5814 M'. Aquilli[ws M\ f. cos., |


M]dviog "AY.vlli\pq Md\viov
viog [vTcarogK \
L.] Aquillius \M'. f.] M'. n. Floru[s* q.] |
restilu[rt.

XX/]I1I. I
[Ae^vKiog Axvio^g (sic) M]aviov vlog \
[M]aviov de vl[o)-

vog 0X(o]qog %af.iiag \


aTtOAaTio^riqoev]. \
KJ.
In via Eplieso Sardes, prope Tire, 24 ab Epheso (III S. 14202 4 Haus- chil. ,

souWer Revue de philologie 1899 p. 295 vidit ectypum). 1) Est consul a. u. —


c 625, vide supra N. 27. —
2) Apparet hunc L. AquilUum Florum (diuersum ab
eo qui est supra N. 928, sed cf. ib. not. 1) descendere a consule a, u. c. 625.
Titiili operum loconimqne poblicoram. — Viae. 433

5815 imp. Caesar divi f. |


Augustus cos. XI, |
tribu. potest. VIII *, |

ex s. c» I
XCVIIII.
Prope Trisungi ad fluvium Tnientum rep., miliariut viae Salariae (IX S9S0
ter ut videtur descripta). 1) A. 758/9. —
2) Idem in aliis miliariis eiusdem —
fere temporis tam huius viae Salariae (IX S9i5. S9S4) quam Appiae (IX S986 =

X 6914. IX S989 X 6917) et Latinae (X 6905). Cf. Mommsen Staatsr. III p. 1146.
5816 imp. Caesar Augustus imp. X, | |
tribunicia |
poteslate XP. |
-IK)I".

In ora Liguriae inter Monaco et Mentone rep. , Monaci (V 8094 vidit


est

Mommsen). Cippus miliarius est viae luliae Augustae, de qua ef. ad N. 5825.
Similes miliarii Augusti eiusdem tractus huius viae V 8088. 8098. 8100. 8101. 810S.
— 1) A. 740/1. — 2) Milia numerantur aRoma, cf. N.S825not.S. Una cum hoc
repertus est miliarius Hadriani dupHci numero inseriptus CCXXII , (scilicet a Pla-
eentia, cf. N. S825 not. 1), et DCI (F809S).
5817 imp. Caesar divi f. Augustus p. p., {
|
pontif. maxum., |
cos. XIII,

potestate XXXVl»,
tribunicia |
imp. XIIIP. | |
XX «.
|
[P. For.]* \\i\\\(sie)

DCCCCXXP. DCCCCIP. P. R.« I


|

Inter Narbonem et Tolosam loco dicto St. Couat rep., columna, est Narbone
(XII S671 vidit Hirschfeld). 1) A. p. Chr. 15/4. —
2) Erratum in numero (cf. —
supra N. 100 seq.), in hoc et in alio miliario eiusdem regionis (XII S667). —
3) Figinti milia passuum, a Narbone scilicet. 4) Per Forum lulii (supptevit —
Hirschfeld). —
5) Fidetur indicari intervallum a Roma duplici modo. Quomodo
iinumeri computati sint, quaesivit Hirschfeld l. c. p. 667'. Similiter in columna
Augusti reperta 16 mil. pass. a Narbone Pyrenaeum versus lectum est .... luUi
DCCCCXVII, DCCCXCVIII (XII S668).
I
6) Notae obscurae. —
5818 Ti. Caesar j
divi Aug. f. Aug. |
pontif. max., |
trib. pot. XXXIII ', |

refecit et |
restituit. |
V.
Prope Manduel inter Arelate et Nemausum, columna, iam Nemausi (XII S60S
vidit Hirschfeld). — \) A. 31/32. — Eodem modo inscriptae fuerunt multae aliae
cohimnae viae Arelate Nemausum et Nemauso Narbonem ducentis XII SSS8. SS92.
SS96 cet. Ad eandem viam pertinent inscriptiones Claudii, quarum unam dedimus
N.200.
Alios mxliarios Tiberii habes supra N. 1S1. 1S2.

5819 I.'
I
Imp. Caesar |
Vespasianus Aug. |
pontif. maxiu]., |
trib.

potestat. VII, I
imp. XVII, p. p., censor, | cos. VII design. VIII*. |
Imp.
Nerva Caesar |
Aiigustus pontifex |
maximus, tribunicia |
potestate^ cos.

III, pat. palriae refecit.


I

Romae, olim in aedibus privatis, nunc in area Capitolina, columna marmorea


(X 6812/5 recognovit Dressel). —
Putalur esse columna miliaria prima viae Ap- 1)

piae, recte ut videtur collata simili X 6817/8 (cf. quae exposui Bull. deW Inst.
4882 p. 127). —
2) A. 76 (ante kal. luL). 3) A. 97. —
Ad viam Appiam pertineni praeterea N. 280. 827. 5801. 5821 seq. 5875.
5820 XLVIII. I
Imp. Nerva |
Caesar Augustus |
pontifex maximus, |

tribunicia potestate, | cos. IIII*, |


pater palriae faciendam curavit.
|

In Aequis in vico Sorbo, lapit miliarius viae Valeriae (IX 5969 descripsit
Caroltu Promis). — \) A. 98.

DcflSAU, Inscriptiones Latlnae II. 28


434 Caput Xm.

5821 VI'. I
Imp. Caesar |
divi Nervae |
filius Nerva |
Traianus
Aug. I
Germanicus |
Dacicus |
pontif. max., |
trib. pot. Xllll, |
imp. VI,
cos. V*, p. p. I
XVIIIP silice sua pecunia |
stravit. |
XLVIIII.
In via Appia, sex mil. pass. a Foro Appi rep., eolumna (X683S vidit Mommsen).
— 1) Miliarius sextus Deeennovii ef. not. 3. — 2) Dec. iOQ/llO. — 3) Decennq-
viuni (vf. supra J\. 8i7 not. 2). — Similes erant X 6833. 6834. 6839.

5822 IIII*.
I
Imp. Caesar |
M. Aurellius Antoninus |
invictus Pius
Felix Aug. I
Part. max., Brit. max., Germ. |
max., pont. max., trib. po-
tes. (sic) I
XVUII*, imp. III, cos. IIII, procos. |
viam ante hac lapide
albo I
inutiliter stratam et |
corruptam silice novo, |
quo firmior comme-
an|tibus esset, per railia pas|sum (sic) XXl sua pecunia fecit. |
LXXI ^.
Fundos et Tarracinam in via Appia (X68S4 vidit Mommseji).
Monticeli inter
— Quaritu lapis viae anno 216 refectae, 2) septuagesimus primus a Roma.
1)
Idem numerus duplex repertus X 68SS. 3) A. 216. —
5823 [CCXjVP. I
Imp. Caesar divi |
Traiani Parlhici f. |
divi Nervae
n. Traia|nus Hadrianus Aug. |
pont. max., trib. pot. IX ^ |
cos. III, viam
luliam I
Aug.^ a flumine Treb|bia^ quae vetustate j
interciderat, sua |
pe-
cunia restituit. |
DCV^
Prope Tropaea Augusti (Turbia) rep., est Nizzae (T 8102 vidit Mommsen).
Similes miliarii Hadriani in eadeni ora duo alii reperti sunt, F 809S. 8106. —
1) Nvmerus sic suppletus propier miiiarium F 809S, in cuius capile est CCXII. Milia
videntur numei-ari a Placentia (cf. not. 4). —
2) A. 12S. — 3) f^ia haec lulia
Augusta, strata ab Augusto a. 740/1 (ef. N. SS16), a Poslumia (cf. N. 3806 iiot. 2)
divergebat Dertonae; cf. Mommseji C. I. L. F p. 827 seq. — 4) Intellege a Pla-
ventia (in simili miliario V 8106 fuit Trebia). 5) Numerabantur Roma Arimi- —
num milia 221 ,Arimino Placentiam 168, a Placentia autem ad eum locum ubi haec
columna stetit indentvr nvwcraia esse milia 216 (cf. not. 4), fiunt 605.

5824 [iw;).] Caes. T. Ael[ms] |


Hadrianus Anloninus |
Aug. Pius
p. m., tr. p. VI', cos. III, |
imp. II, p. p. , viam Aemiliam^ |
vetustate di-
lapsam operib. [
ampliatis restituendam cur. |
A Roma m. p. CLXXXVIIP.
(Litteris multo peioribus et inaequalibm) pro. Roma.* et rei p. dd. nn. \

FFII. Valetiniano (sic) et [


Valente victoriosisjsimis semper Aug., |
m. p.
CLXXXVIIP.
Rimazzani, 18 mil. pass. a Pisis Romam versus, rep., est Pisis (XI 6664 vidit
Bormann). 1) A. 145. — —
2) De hac via Aemiiia, Aureliae continualione, ef.
Mommsen C. I. L. p. 88S^. V —
3) In itinerario Ant. (p. 289 seq.) Roma Pisas via
Aurelia numerantnr milia passum CCXIX, aliquanto plus quam hic lapis indieare
videtur. Cf. Hirsckfeld C. I. L. XII p.667*. 4) Prnpagatoribus Romani (imperii). —
5825 imp. Antoninus |
Pius Felix Aug.' |
poni curavit. |
DXC^
Prope Bordigheram ut videtur rep., est f^entimigliae (F' 8089 vidit Movimsen),
Miliarius est eiusdem viae, cuius N. S816. S825. Gemelli tunt F 8087. 8090 cet. —
1) Caracalla; nam de Elagabalo ne cogites, obslat nomen in omnibus his miliariis
illaesum. (Mnmms.). —
1) A Roma, cf. N. 6816. S825 not. S.
.

Titnli operum locorumque publicorum. — Viae. 435

5826 inripp. Caess. Valer|io Diocletiano et |


Aurelio Valerio |
Maxi-
miano Piis Fe|licib. semper Augg. |
et Flavio Valerio |
Constantio [et]

GaIeri|o Val. Maximiano


nobb. et invictis Caess.', ab ur. Rom. CXCI.*| I

Fani Forlunae, columna (XI 6633 vidit Smetiut). 1) A. 293-303. — —


2) Rovia Fanum numerantur in itinerariis antiquis (cf. Bormann C. I. L. XI

y. 995 —
1000) mitia passuum fere CLXXXII, Fano Pisaurum mil. pans. VIII. Stetit
omnino hic lapis aliquanto a Fano Pisaurum versus, 4 mil. a N. S827.

5827 defensori pacis et conservatori imperii Romani d. n. Con- | | | )^


stantio maximo victori ac triumfatori semper Aug., b. r. p. n.' (In
| | | |

parle ima) CLXXXVII* (In parle aversa titulus Falentiniani et Valentis).


Prope Pisaurum rep. Fanum versus, nunc Pisauri, coiumna (XI 6632 vidit
B ormann). — \) Cf JN.697 fin.; 712 not. 1, cet. 2) Cf. ad N. S826.. —
5828 imp. Caesar divi f. Augus|tus ponl. ma[a;.], cos. XI desig. |
XII,
imp. XV, trib. potes. XIIX*, |
viam Sebasten curante |
Cornuto Aquila leg.

[s«]o I
pro praetore [/]ecit.
Yonuslar prope Selki Serai Pisidiae (III S. IHOl^ viderunt Anderson et
Ramsay). Lapides duos gemellos Selki Serai, lertium in ruderibus Comamorum
vidit Ramsay, illos nuineris XLIV et XLV, liune numero CXXil distinctum (III
14401**'. 6974); in hoc milia numerari ab Antiocliia Pisidiae statuit idem. —
1) A. 748 (post kal. lul).
^^
5829 V. [Ti. C]aesar divi Augusti f.
|
[iM^]ustus imp., pont. max., |

[trib.] polest. XliX^, cos. 11 |


[yjamj a colonia Salonitan. |
. . . [»j]unit . .

vici| (quantum perierit, incertum) [et idem\ • • .


|
[mwjnit ad [st/mjmum
moutem Ditiunum |
Uicirum^ per millia passuum |
a Salonis LXXVliD, |

P. Dolabella leg. pro |


pr.^

5829* [Ti. Cjaesar divi Augusti f.


|
[iwjgustus imp., pontif. max.,
|

irib. polest. XXI*, [cjos. 111 |


viam a Salonis ad * [cjastel. |
Daesitia-
tium" per m[i7/. jjassjuum |
CLVl munit, |
el idem viam ad Ba . . [^u]m[ejn |

quod divid ^ [aj . . . ibus, |


a Salonis muui[/ mil. /)asjsuum |
CLViii.
Salonis (III 5198. 3201 cf. III S. 10156. 10159 vidit Mommsen in turri cat/ie-
dralis ecclesiae toco incommodo positas; 7iuper cum doctis Dalmalis cumpturibus
contulit Ilirschfeld). — 1) A. p. Chr. 16p. — 2) Ditiones memorant Plin. h. n. 3, 142
aliique; de Ulciro dixit Bauer arch. ep. Miltli. 17, 159. — 3) Cf. N. 938. 2280.
5953. — 4) A. 19/20. — 5) Forlasse HE . . . «c/ LI — ^) Cf supra N. 1989
not. 6. — 7) IHBIS . . . vel THBIS . . . videlur esse in lapide.
Ad aliam viam Salonis oriundam pertinuit similis eiusdem aetatis titulus
quem dedimus supra N. 2478.

5830 [Ti. C/aMdiJu[s Drusi f. |


Cjaesar [Aug. Germ. \
p]ont. ma[a?.
t\r\b. I
pot. illl', imp. Vlll, |
cos. desig. IIIl, p. p., |
ab Mog. m.
p. I
LIX*.
Prope Cobtens rep. a. 1898, loco antiquo, columna (Bodewig fVestd. Zeitschr. /7,
1898 p. 227). Miliarius est ciaeMigontiaco Coloniam Agrippinam ducentis. 1) 25 lan. —
44/5. — 2) De numero
Bodewig l. c. p. 250. Geniellus est miliarius eiusdem
cf. —
viae prope Capelten rep. Brambach 1941, quem reslituit Zangemeister /Vestd. Zeitschr.
3 1884
, p. 311.
28*
436 Caput xm.

5831 imp. Caes[ar] |


Vespasianu[s Aug] |
pontif. ma[a;., trib.]
\
pot.
X», imp. . ."
I
censor, cos. [VIII des.] \
VII[//] |
viam Flavi[am]» . .

Polae (VldSJ vidit Mommsen). — \) J.78 (post kal. luL). 2) Fuit XVIIl —
aut XIX aut XX (cf. svpra JV. 2S3 seq.). — 3) Via haec Flavia videlur memorari
etiam in titulo anni sequentis V 7988.
5832 ......', I
Caesar[« Aug. f. Domitia\xio \
cos. [///?], |
Cn. Cor-
[nelio Clemen]it'^ \
leg. [Aug. pro pr.], |
iler de[rec/im ab ir^ejntorate (
in
R[aefmm?] |
A[6 Argentorate m. p. .]. .

Offenburg rep., fragmentum columnae (Brambach 195S; Zangemeister Westd.


Zeitschr. 5, i8S4 p. 247, qui explevit). — 1) Perierunt nomina Vespasiani et Titi.
Domitianus memoratur i?i miliariis patris et fratris etiam supra N. 2S5. 26S. —
2) Cf. N. 997. 1992. S9S7.

5833 imp. Tilo Caesare divi |


Vesp. f. Vespasiano Aug. |
pont. max.,
trib. pot. IX, I
imp. XV, p. p., cos. Vlir, |
Caesare divi Vesp. f.
|
[Domi-
tiano]^ cos. VII, |
C. Calpetano Rantio |
Quirinale Valerio |
Festo' leg.

Aug. pro pr., |


via nova a Rrac. |
m. p. XXXIIII.
Portella do Homem ad viam Bracara Augusta (Braga) Asturicam ducente
(II 4858 Eph. ep. 8 p. 472 n. 256 nuper vidit Capella presbyter Bracarensis). Ex
cf.
ingenti numero miliariorum prope Bragam extantium (II 475S seq., II S. 6209 seq.,
cf. Eph. ep. 8 p.4S5), nonnullos iam supra exhibuimus N. 490. 72S. 730.745. 1) A. 80 —
(ante kal. luL). — 2) Vocabulum erasum. — 3) Cf. supra N. 989, infra N. S927.
Adde titulos supra N. 265. 26S. 269.

5834 imp. Caesar |


divi Nervae f. Nerva |
Traianus Aug. Germ. |
Da-
cicus pont. max., |
trib. pot. XV*, imp. VI, cos. V, |
p. p., redacta in for-
mam |
provinciae Arabia viam |
novam a finibus Syriae |
usque ad mare
Rubrum |
aperuit et stravit per |
C. Claudium Severum |
leg. Au[g. pr.pr.]^.
Trans lacum Asphaltitem, in via quae a Kerak ducit Wadi Musa (Petram), inler
Dhat-Ras el Thawdne, SS miL pass, a Petra (III S. add. postr. vidit Domaszewski).
Viae huius primariae provinciae Arabiae miliarios nuper demum magno numej-o
invesligaverunt Briinnow et Dnmaszewski (ex quibus selegimus praeterea N. S842.
S845. S84S). —
1) A. iH. —
2) Numerus milium periit, servatus in aliis compluri-
bus miliariis ab eodem legato in eadem via posilis (numerabantur milia a Petra).

5835 imp. Caesar |


divi Traiani |
Parthici f. divi |
Nervae nepos |

Traianus |
Hadrianus Aug. |
pontif. max., trib. |
pot. VII', cos. III, viam (

a Cartbagine Thejvestem'' mil. p. CXCl [


DCCXXXX^ stravit, (
P. Metilio )

Secundo'* leg. j
Aug. pro pr. (
cos. desig., (
per (leg. II1>' Aug.
Theveste, coluirma loco aniiquo reperta (VIII 40114 = 22175 nuper vidit
SchuUen). — 1) A. 125. — 2) De hac via cf. VIII p. 86S, suppL p. 2092. Praeter
hunc lapidem ad caput viae coUocatum per singula milia coHocnti eranl miliarii
Uadriani, Caracallae, Maximini (ex his unum dedimus supra N. 488), aliorum im-
peratorum (supra N. S89. S90). 3) Eodem modo subtililer numerus passuum in- —
dicatur in alio titulo Hadriani N. S87S et in tilulo Claudii supra N. 209. In
tabula Peutingerana intervalla stalionum Carlhagine Thevestem efficiunt 497, in
Titali openun locornmque publicorum. — Yiae. 437

iHnerario Ant. (p.2S.S6) 495. 4) Cf. — mpra N.40S8. — 5) leg. UI in litura resti-
tutum. Cf. tvpra N. SOS. S296 not. 8.

5bf36 imp. I
Caes. divi Sepf/t]|mi Severi Pi[t i]|rabici Adiab[ent]|ci
Parthici m[ax.] |
Brittanici max[t][mi nepos, divi |
M. Aureli Anto[«t]|ni
Pii Partl)[tct »ja]|ximi Brittan[tct] |
maximi Ger[»«ant]|ci maximi Ad[taftc]|-
nici maximi [/?/., M.] |
(Aurelio Sev[e]|ro Al[fa;a]n[^ro] |
Pio felici)' [Aug.] |

pontifex m[aa;i]jmus, tribu[nt]|ciae potes[/a]|iis///, cos. ///* p. p.: |


Kar-
|

thagine m. [p.] . ., |
Hippon[e] R. m. p. . ., |
Cirtae m. p. L. .., |
Lam-
baese m. p. C .,. Thevesle m. [p]|

Ifi Numidia rep. loco dicto Fedj Siiiud vel Siuda, ubi videtur fuisse Vatari

(cf. infra), est Ain-Beida (FIII 10118. 222i7 viderunt IVilmanns et Schmidt).
Fatari, teste tabula Peutingerana, bivium fuit viarum Cirta Thevestem. et Cirta
Carthaginem. — 1) Quae uncis ( ) inclusimus. in litura reposita sunt; scilicet
fuerunt hic primum Elagabali nomina, deinde his erasis intrusa sunt Severi
Alexandri; deinde etiam Alexandri vocabulum erasum. 2) Et ante et post cos. —
numerus lli videlur erasus; scilicet inscriptio cum posita esset Elagabali anno tertio,
post mortem eius, erasis numeris illis, adnptata est Alexandri anni primo.

5837 ... I
felici Aug. trib. p., cos. 111, |
p. p., procos., Avar.* L*
Xim, I
Med.» 1. Xn, Ner.^ 1. XXV.
Alichamps (cf. C. I. L. XIII p. 171) rep. (Renier Annuaire de la societS des
antiq. de Fr. 18S0 p. 239, cf. Hirschfeld C. I. L. XIII p. 178, Fillefosse bull. des

antiq. de France 1898 p. 580). — 1) Avaricum (Biturigum, hodie Bourges). 2) Leu- —


gas (cf.infraN.S847not.5). — 3) Mediolanum (Chateau-meillant) inter Avaricum
Augustonemetum — Neriomagum
et

^ (tab. Peut).

~T7.
Autessioduro*.
4)

[ab]
(Neris; cf. C.I.L. XIII p. 178).

. . . XVI Siduo» ab m. p. XX . .

Autessioduro.
.... II Intaranum' ab m. p. XX . . .

Autessioduro
sic:

Odouna\
Intaranum.
.... XX Intar[annm ab] [m. p.] . .

Auguttoduni Haeduorum (Autun) rep. c. a. 1840 (XIII 26S1*> vidit Hirschfeld;


Detjardins GSographie de la Gaule IFp. 22 cum tab.). Allerum fragmentum eius-
dem monumenti, sed exiguum, repertum 1895 (XIII 2681^), tertium multo est a.

maius prodiisse videtur anle ducentos vel plures annos, sed ex eo pauca tantum
nomina enotata habemus (XIII 2681'); ex hit videtur colligi potte, eiiam viam
Roma Auguttodunum in eodem monumento enarratam fuitte. Simile monumentum,
ted non idem, Eumenii aetale expotitum fuit Auguttoduni in porticibut pubUcit
(Eumen. pro rettaur. tcolit 20); cf. Hirschfeld C.I.L. XIII p. 405^. 1) Hodie —
Auxerre (cf. C. I. L. XIII p. 449). 2) Locut ignotut. —
3) Entraint (cf. C. I. L. —
XIII p. 446). —4) Ouanne (inter Auxerre et Entrains).
' .

438 Caput XIII.

5839 Item
I. XV*
a Cas-
[iVowjiomag.'* 1. XV
[J^onna] Durocorter. 1. XII
tello»
[fli^ojmagus 1. VIIII ad Ones 1. XII
[i4nff/]nnaciim 1. VIll tines At-
Au":. Suessionum
[Confl]aentes 1. VIII [rebatum
[fiojudobrjga 1. VIII 1. XII 1. XIIII.
[Fojsolvia 1. VIII Nemetac. 1. .
Isara XVI
[fi/]ngium I. VIII
[Mo]gontiac. 1. XII Roudium 1. VIIII
Item
[^M^conica^ 1. VIIII Seeviae I. VIII
[fiorfi] itomag. 1. XI Samarabriva a B^a^ffflco]
••• W
In civitate Tungrorwm (Tongres) rep., esi Bruxellis, cippus octo laterum, ex
quihus tria tantum supersvnt et ea mutila, litteris non aetatis Diocletiani, ut vo-
luerunt nonnulli, sed multo antiquioribus (Bull. de VAcad. roy. des scie7ices de
BruxellesA, 1857 tab.adp.i74; Desjardins Geographie de la Gaule IT p.51 cumtab.;
Schuermans Congres de la fSderation arch. et hist. de Be/gique d Tongres 1901, I,

item cum tab.). — 1) Superest haec pagina ex descriptione viae Colonia Agrippina
Aduatuca Tungrorum per Coloniam Agrippinam) Argenlorate ducentis,
(vel potius
eodem fere modo
descripta in tabnla Peulingerana. 2) Leugas (cf. N. §8i7 seq.). — —
3) De nomine loci (hodie Oppenheim) cf. Zangemeister C. I. L. XIII 2 p. 19i. —
4) Hac pagina continebalur via per Durocortorum Remorum (Reims) et Augustam
Suessionum (Suissons) Samarobrivam ducens. 5) Castellum Menapiorum (Cassel). —
Cf. tab. Peut.; itin. Ant. p. 576. 577.
Itineraria perscripta in vasculis argenteis repertis in Aquis calidis quae sunt
yicarelU (XI 5281—5284) hie non repeto.

5840 [jjrap. Nerva Caes. |


[^]ug. ponlif. ma[a;., |
t]r\h. potest., c[o5.

///, I
p.] p., restituit, per |
[PJomponium |
[i5]assum leg. |
[i]ug. pro
p[r.]^ I
Mil. p. LXXX^ |
JI^
Inter Amasiam et Gangra , loco dicto Iskelib, columna (III S. 6897 vidit
Gustavus Hirschfeld). — Similes miliarii multi alii in hac regione reperti sunt. —
1) De hoc legato Galatiae cf. Prosopogr. imp. Rom III p. 75 n. S50. Contul suff.
fuit a. p. Chr. 95 (dipl. mil.). — 2) Milia numerantur ab Amasia.

5841 \imp. Caes. \


M. Aurelius Antoninus \
trib. potest. XVI, cos. III,
\
et L. Aureli]us Verus |
trib. potest. II*, cos. II, |
divi Antonini fili, |
divi

Hadriani nepotes, |
divi Traiani Parthic. pronep., |
divi Nervae abnepo-
te[s],
I I
m. p. V, ctTtd xoL Aikiag KaTtitwX. \
(iiX. e.

Hora una et dimidia ab Hierosolymis, el-Bireh versus, prope Ramah (III


S. 6649 Fillefosse vidit ectypum). — 1) A.162.

5842 [imp. Caesar \ P. Helvius Pertinax Au]g. \


pi[mcep]s [sen]H[/us],
cos. II, j
pont. [wao;.], trib. pot.* |
[et Caesar] Helvius |
[Pertinax filiu]3
Tituli operum locorumqae publicorum. — Yiae. 439

princeps | iu[o]ent[Mf]is*, per |


P. Aelium [5«]veria|num M[aa;i»ijum |
leg.

[A]ug. pr. pr.', I


a Rab.* m. p. Xlll.
In via primaria provinciae Arabiae, de qua supra N. S834, prope vicum Mote
(III add. postr., descr. Domaszewski). 1) A. 19S. — —
2) De Pertinace iuniore cf.
snpra N. 410 not. 2. — 3) Legatus pro praetore Arabiae fuit etiam anno 494, tesU-
bus aliis miliariis. — 4) Rabba sive Areopolis Arabiae.

5843 imp. Caes. |


M. Aurel. |
Antonino* |
Pi[o] Fel. Aug., |
di[t;]i

Ant[o]n[mi] |
fil., divi Se[u«]|ri [ne]pos, cos., |
trib. pot.*,
|
per Flavium |

Iulianu[m |
leg. A%ig] p[r. pr.], |
a Meda.' |
m. p. |
XIII.
In eadem via, adrivum Wadi If^aleh (III add. postr., descr. Domaszewski). —
1) Focabulum erasum, sed legilur. — 2) A. 218. — 3) Medaba. Lociis memoratus iam -

in antiquissima inscriptione Moabitide (Sniend u. Socin Inschr. des Konigs Mesa p. 13)
et in Feti^e Testam. (fosu. 13. 9 cet.), Euseb. onomast. s. v. MsSSa^d; hodie Madeba.

5844 imp. Caesari G. |


lulio Vero |
Maximino P. f. |
Aug. n., et |

G. lul. Vero |
Maximo nob. | Caes., filio |
Aug. n., |
ctTtb ^Eo^.^ (.i. g"'',
|

mil. VI.
Trans lordanem, in via Hierichuntc Heshunlem (III S. add. postr. I41S4^, vidiL
Domaszewski). —
1) ^Atco 'Ea^ovvTog (sic perscriptum in alio lapide eiusdem

viae, III S. 141S2^). ^Ea^ovq est Hebraeorum Hesbon (cf, loseph. ant. 15, S, 4;
Euseb. onomast. v.^Eaos^wv), hodie Hesban.
s. 2) Mslha e§ (numerus g super- —
scriptum est litterae M, hocque inlerpositum inter and et Ea^.).

5845
440 Caput XIII.

5846 d. n.
I
CoQStanliuo nob. |
Cs.^ |
Strata |
Diocletiana |
a Palmyra |

Aracha VIII. |

Duabus fere horis a Palmyra Erek verstis (III S. 6719 vidit Sterrett). —
1) Haec, quae reperiuntur etiam III S. 6718, fortaxse postea addita sunt.

5847 imp. Cae[s. I.] |


Septimio Se|vero Pio Perjtinace Aug. Ara|bico
Adiabenico |
Parthico max. |
p. p. [cos.] III*, et imp. Caes. |
M. Aur. Anto-
nino I
Pio [Fe/j]ce |
[Aug. cos.] |
. . . .^, curante L. P. |
Postumo
leg. Augg. I
p. p. Ab Aug. Suess. leug.' j
VII.
Prope Soissons rep. (Hist. de l'Acad. des inscr. S, 1723 p. SSO; Seymour de
Ricci Revue arch. 59, 4901 p. 592). —
1) J. 202. 2) Erasum sine dubio nomen —
Getae. — 3) Leugae pro milibus passuum in viis publicis Galliarum numerabantur
inde a temporibus Septimii Severi (Rotli ann. Rhen. 29, 1860 p.9seq.; cf. Zange-
meisler Wesld. Zeitschr. 5, 257 not. 2).

5848 im[p. Caes. divi Septimi] Sev[m' Pii] \


nepoti, divi Antonini
Pii I
Mag. filio, M. Aur. Severo |
Alexandro Pio Fei. Aug., |
pontifici
max., tribunicie potes., | cos.S patri patrie, civ. Aur. Aq., j
ab Aquis
leug. I
XVII.
Noettingen prope Pforzheim rep. (Brambach 1960 ad ectypum). 1) A, 222. —
Leugas habes etiam supra N. 364. 566. 5857. 5859, infra N. 5882 \

5849 imp. Caesar M. Au|relius Commodus |


Antoninus Aug. Pi|us
Sarmatic. Ger|ma. Brittannicus* |
burgis novis pro|vincia munita mijliaria
conlapsa vejtustate restituit per |

Ai7i-Temouchent in Mauretania rep., est Oran (f^III S. 22629 vidit Gsell). —


1) A. 48i vel 183 (cf supra N. 592 not. 2, 593 not. 5).
Eiusdem fere aetatis est titulus similis Maurus supra N. 596.

5850 imp. Caesar [I,] |


Septimius Seve|[rMS Pius Pertinax |
et M.
Aurelius \
Anto]nmus [Augg., \
Arabb.,] Adiabb,* Par[fAj]jci maximi, et [P.
Sep\timius] Geta^ nobi|Hssimus Caesar, J
miliaria n[o]vae^ |
praetenturae |

poni iusserunt, |
curante P. AeHo |
Peregrino p[r]oc. |
Augg^^'.].'' Coh[o]r. I

Pann.' |
A Lucu m. p, III.
In Mauretania prope locum dictum Timziuin, ubi videlur fuisse Lucus oppi-
dum praeterea ignotum (FIII S. 22602 vidit Gsell particulas lapidis adlatas Oran
in museum). Miliarius eadem fere inscriptione inscriptus, in cuius fine est nume-
rus FIII, in eadem regione repertus est FIII S. 22611. — 1) Nota, Severi cogno-
mina communicata cum eius filio. —
Focabuli erasi reliquias agnovit Gsell.
2)

3) In miliario gemello FIII S. 22611 dicitur esse [rajova. 4) Procurator notus ex —
multis aliis inscripiionibus, — 5) Cf. N. 2003.

5851 imp. Caes. L. Sep|timius Seve|rus Pertinax J


Aug. p. p., pontif. J

max., trib. pot. J


III*, imp. IIII, cos. J
II, procos., mijharia restijtuit per
Cn. ]\uQ|nium Martijalem proc. sujum. A Sitifl m. p. VL
Buhirae prope Sitifim rep., columna (FII1 1056 vidit IFilmanns). — 1) A. 495.
Eadem inscriptio legitur in miliario Sitifenti FIII 10351.
Tituli operum locorumque publicorum. — Yiae. 441

5852 imp- Caes. M. Aurell. j


Severus Antonijnus Pius Felix Aug. |

Part. max., Bril. max., |


Ger. max., pontif. |
max., miliaria vejtustate di-
lap|sa restituit. |
VllII.
In Numidia inter Lamasbam et Ngaus, loco dicto Henscliir el-Bir, columna
(nil 10597. FIII S. 22500 vidit Gsell). Eodem modo multi alii eiusdem regionis
miUarii inscripti sunt (f^III S. 22457. 22446. 22447. 22454. 22514).

5853 imp. Caes. M. Aur|rellius (sic) Anto|[nm]us' Pius Fe|lix Aug.*,


(livi Magni Antoni|ni Olius, mil. co]mmeantibus inuovavit. |


I

frope Lamasbam Numidiae (FIII S. 22427 vidit Gsell). 1) Vocabulum

erasum. —
2) yl. 218/222. —
Eodem modo concepti sunt eiusdem regionis miliarii
quam plurimi, tam eiusdem Elagabali quam Severi Alexandri (FHI S. 22428,
22458. 22439. 22455. 22458. 22468. 22469).

5854 [imp.] Caes. M. Aujrelius Severus |


Alexander Pijus Felix Aug.
pojntif. max., trib. p|ot., p. p., cos., divi |
Magni Anto|nini fil., miliaria |

commeantijbus ino[wa]vit, |
de.* r. p. sua Lajmasba.
Ibi vbi N. 5852 (Vlll 10401 = 22506 vidit Gsell). — 1) Fortasse: dedicante.

5855 imp. Caesar |


L. Domitius Aujrelianus Pius |
Felix Aug. mi|-
liaria orbis |
sui restitu|it.
Inler Zarai Numidiae et Sitifim, prope Bir Akrisch (VIII 10374 vidit tVil-
manns).
Miliarii etiam supra N. 25, miliaria N. 806 ; III S75S cet. Quinarii lapides N. 732.

5856 imp. Caes. divi |


Nervae f. Ner|va Traianus |
Aug. German. j

Dacicus pontif. |
[m]aximus, trib. |
p[o/e]state XV *, imp. (
VI, cos. V, p. [p.,
s]ub|structionem con|l [ra /]abem montis |
fecit.
Antrodoci, ubi fuit Interocrium, ad viam Salariam, fortasse ab aquis Cutiliis
eo adlata (IX 5947 viderunt Mommsen el Stevenson). 1) A. 111. —
5857 imp. Caesar |
divi Traia|ni Parlbici f. |
divi Nervae n., |
Traia-
nus Hadri|anus Aug. pont. |
max., trib. pot. V11I\ cos. III, procos., vijam
prolapsam nova substruct.
| |
rest.
Prope Massam Martano, ibi fere, ubi fuit mansio ad Martis viae Flaminiae
(cf. C. I. L. XI p. 694), basis calcaria (XI 6619 = Notizie degli scavi 1888 p. 681
vidit Bormann). — \) A. 124.

5858 imp. Caes. L. Septimius ]


Severus Pius Pertinax j
Aug. Arabic.
Adiabenic. |
Partbic. maxim. pontif. |
maximus, trib. pot. VIIII' |
imp. XI,
cos. II, p. p., desig. \IV, \
procos. et |
imp. Caes. M. Aurelius |
Antoninus
Pius August. I
trib. pot. IIII, designat. cos.^ |
procos. et | P. Septimius

Geta nobiliss. |
Caesar^ |
murum ad defension. viae vetustate con|labsum
restituerunt*.

Prope Capuam rep., est Neapoli (IX 5980 = X 6908 vidit Mommsen). —
\) A. 201. — 2) desig. III videtur extra ordinem adiectum, scilicet designatione eo
ipso tempore promulgata quo hic titulus incisus esl. — 3) Cf. not. 2. — 4) Era-
442 Caput XIII.

sum, sed legitur. — 5) In iilulo Neapolitano nuper reperto (Notizie degli scavi
4892 p. 480) est de iisdem imperatoribus : tnolem novam ad dejrensionem viae ad- |

Juvione maiis |
corruptae fecerunt. Cf. etiam iitulum Ardeatinum supra N. 489.

5859 [imp. Caes. Au]g.^ M. Aure|[/ms in?o]ninus Pius Fe\[ix iu]g.


Parlhicus max. |
[fir]ilannicus max., p. m., p. p., |
cos. IH desig. IIII*, j

viam inundatione aque (sic) inlerruptam restituit, |

Capuae in ponte olim, iam in museo (X 6876 vidit Mommsen). — 1) Sic vi-
deiur fuisse in lapide. — 2) A. 2/2.

5860 I
' Pius Felix |
iuvictus Augustus | viam Aq-
niam* longa incuri[a] |
negleclam influentibus |
palustrib. aquis eververa-
tam, I
sic et commeantib. inviam, |
inter plurima indulgentiar. j
suar. in
Aquileiens. providentissim. |
princeps restituit.
Prope Aquileiam rep. a. 4806 (V 7992 semel ut videtur descripta). Alterius
exempli eiusdem tituli fragmentum est V 7992* (c/. p. 1092). — 1) Erasum for-
iasse Maximini nomen , cuius est similis titulus Aquileiensis supra N. 487. — 2) Cf.
supra N. S57S.

5861 imp. Caes. M. 0[peZ^jj«sJ* Severus [Macri|«Ms]' Pius Felix Aug., |

cos. IP, et M. 0[peZ/ms]' |


Antoninus [Dia\dumenianusy Caes. vi|am stra-
tam nov^am instituerunt. |
IIIIX^
Prope Tunetem loco dicto Henschir et Awinia columna (FIII S. 2122 vidit ,

Cagnat). —
1) Nomina Macrini fitiique eius erasa. 2) A. 218 (de Macrino —
iterum consule cf. supra N. 463 not. 2). 3) Incertum unde milia numerata tint —
(lapis fortasse aliunde in locum illum allatus).

5862 [imf. Caes. M. Aurelio Antonino |


Pio Felice Aug. pjont. |
m.,
trib. pot. XVIII*, imp. III, |
[cos.] IIII, p. p., procos., respub. |
cent.* Sub-
urbur. vias ex|austas r[«]slituit ac no]vis mun[rtjo]nib. dilatavit. |
XXI.
Bordj Mamra inter Cirtam et Sitifim, columna (FIII 1033S cf. add. p. 2145
videtur vidisse Delamare). — 1) A. 21 S. — 2) Fortasse scr. gent.

5863 imp. Caesar divi IServae f. |


Nerva Traianus Aug. Germ. |

pontif. roaximus, trib. pot. IIII, |


pater patriae, cos. III', |
montibus excisi[s]

anco[rM]bus |
sublatis via[m] i[ecit].

A dextra Danuvii, paulo anle Orsovam, ubi alveus fluminis coarctatur, vivae
rupi incisum (II1 1699 III S. 8267 diligenter examinavit Benndorf). — 1) A. 100.

5864 imp. Caes. M. Aurel. Antoninus |


Aug. Armeniacus et |
imp.
Caes. L. Aurel. Verus Aug. Arjmeniacus viam fluminis |
vi abruptam inter-

ciso monte restituerunt per


I
lul. Verum |
leg. pr. pr. provinc. |
Syr. et

amicum suum, inpendiis' Abilenorum. |

5864* pro salute |


imp. Aug. Antoni|ni et Veri, M. VoIIusius Maxi-
mus leg. XVI F. f.^
I
1 qui operi inlstitit, v. s. |

In monte Antilibano prope SHk- ff^ddi- Barada, ubi fuii Abila Lysaniae, ad
fluvium fFadi Barada in rupe incisum (III 199. 201 viderunt Lepsius aliique). —
1) Cf. supra N. 595. — 2) Centurio legionis decimae sextae Flaviae fidelis.
1

Tituli operum locorumque publicorum. — Viae et pontes. 443

5865 imp. Caes. M. Aurelius |


AntoniDus Pius Felix Augustus |
Part.
niax., Brit. max., Germ. maximus, |
ponlifex maximus, |
montibus inminen-
tibus I
Lyco flumini caesis viam delatavit, |
per [leg. III Gallicamy \
Anto-
ninianam suam.
5865* invicle imp. |
Antonine Pie Felix Aug., |
multis annis im- y^
peres
Prope Berytum, Byblum versus, ad ostia flnvii ISahrel-Kelb, in rupe ad viam
(J/I 206/7 priorem videmnt Lepsius, ffaddington, alii). 1) Legionis nomen era- —
sum ftiisse videtur, cf. supra N. 2514 nol. 4 (adde fVaddingtnn 2S4S). y4d vias —
manu Ifgionnm faelas pertinent etiam tituli supra editi N. 1S1. 2478. 2479. S85S.

58fi6 imp. Caesar |


divi Nervae f. |
Nerva Traianus |
Aug. Germ.
Daci[c.] I
pont. max., tr. pot. |
XIII*, imp. VI, cos. V, |
p. p., j
viam et pon-
tes I
Benevento Brundisium pecunia sua [fecit].
|

Prope Paduli, inter Beneventum et Aequum Tuticum (IX 600S semel vel bis
descripta). — \) A, 109. — Lapis viae Traianae, de qua cf. supra N.291.

5867 imp. Caesar Vespas|ianus Aug. pontif. |


max., trib. pot. X, imp. |

XX, cos. IX', p. p., censor |


viam Aug. ab lano- |
ad Oceanum refelcit,

pontes fecit, |
veteres restituit.
Jn moniibus Sierra Morena loco dicto Gualmason rep., est Sevillae (JJ 4697

vidit Huebner). — 1) A. 79. — 2) Cf. supra N. 102. — Ad eandem viam primariam


provinciae Baeticae pertinent tituli supra editi N. 102. 193. 269, iiem lapides Ti-
berii II 4712. 471S aliique.

5868 [itn]^. Caes. M. Aurelius cet et] imp. Caes. Lu[cms] |


Aure-
lius Verus Aug., |
trib. potest. IIP, cos. III, |
[yi]as per fines Ceutro|-
[n]um vi torrentium |
e[u]ersas, exclusis |
[/?]uminibus et in nat[M|ra]lem
alveum redu[c/w, |
wj]olibus pluribu[s locis] \
positis item F[oro CL^ \

{e]mpla et baline[a« |
pec.] sua reslit[wer.].
Bourg-Saint-Maurice, prope Aime (Aximam Ceutronum, cf. supra N.289.
605), rep. (XII 107 cf. p. 80S Hirschfeld vidit ectypum). 2) Foro- — 1) A. 165. —
claudiensibtis (supplevit Mommsen; N. 289. 60S not. 2).
cf.

In lapide viae Traianae (cf. ad N. S866) IX 6011 est [/Jabentem viam [am\-
pl\iss\m\s operib[M« |
«jusceperunt ob[(e|c]lisque molib[uf |
su]a pecunia mu|nierunt.

5869 imp. Caesar | M. Antoni|us Gordiajnus Pius Fe[lix invic|tus

Aug. pon{lif. maxijmus, trib. po|test. II', cos., |


p. p., proconsul, |
vi[am]
imbrijbus et velus|tate conlapjsam cum ponjtibus restituit'.
Inler Cirtam et fiusicade, Ivco diclo Smendu (FIII S. 22571 vidil Schmidl).
— 1) A. 259. — 2) Similiter concepti sunt multi alii miliarii eiusdem viae, in his
is quem dedimus supra N. 471.

5870 imp. Caesar M. lulius Philip|pus Pius |


Felix |
Augustus pon-
tijfex maximus lri|buniciae potesjtalis*, paler patr., |
proconsul, vi|am quae
a Nora |
ducil Bitiae ve|luslate corrupta (sic) reslituit, cu|rante M. Ulpio |

Victore proc. |
suo, e. v.
444 Caput XIII.

In Sardinia, 5 vel 6 mil. pass. a ruderibus Norae, columna (X 7996 partem


inferiorem Caralibus vidit Mommsen). Eiusdem viae alii iniliarii X7997 seq. Eph.
ep. 8, 759 A. Mi.
seq. — 1)
Millarins Sardos dMimns inm N. iOS. 245. SH. 530. S58. 672. 720.

5871 imp. Caes. [M. lul. |


P]hilippo '][nvicto \
P]io Fel. Aug. p[ont.] |

max., trib. po[f.] .


., |
cos., et M. lul. Plii[/.] |
nob. Caes., princ. |
iuven-
tutis, r[e]s |
pub. Cuiculinor. (sie), |
devota numini |
maiestati[q.] eor., J

vias torrentib. |
munitionibus dilatavit].^
exhaus[f]as' res|[/rt]uit ac no\[is \

Prope Cuicul (Djemila) ul videtur rep., columna, est Fedj-Mzala (f^IIJ S. 22597
vidit Gsell). —
1) Eodem modo FIII S. 22399. 2) Suppletum ex lapide eiusdem —
regionis N. S862.

5872 ex auctoritate |
imp. Caesaris |
Traiani Hadrijan. Aug. pontes \

viae novae Rusi|cadensis r. p. Cir|tensium sua pecu|nia fecit, Sex. lulio j

Maiore leg. Aug.


Aug. pr. pr.* |
leg. III
Prope Constantinam rep. (F1IH0296 vidit Wilmanns). 1) Cf. supraN. 4341'^. —
Alius eiusdem viae miliarius, quem item res publica Cirtensium constituit, est
FIII S. 22570 = Ef>k. ep. S, 1155.

5873 ex auctoritate |
imp. Caesaris Traiani |
Hadriani Aug., |
via
nova I
a Cirta Rusicadem |
strata per possessores |
territori Cirtensium. | |

Rusicade (Philippeville), columna (FIII 10322 vid.it Wilmanns),

5874 ex auctoritate |
imp. Caes. T. Aeli Hajdriani Antonini |
Aug.
Pii p. p., via a Mile|vitanis munita ex |
indulgentia eius de [ vectigali_X9-
tari. I
II.

Milev Numidiae, columna (FIII 10527 vidit fVilmanns). Videtur stetisse ad


viam quae Milevi Chullu ducebat, i?i qua reperti sunt duo miliarii iisdem plane
verhis inscripti, nisi quod numeri in fine sunt III I et VI (FII1 10528. FIII S. 22591).

5875 imp. Caesar |


divi Traiani |
Parthici f. divi |
Nervae nepos |

Traianus Hadrianus |
Aug. pont. max., trib. |
pot. VII', cos. ill, |
viam
Appiam per |
millia passus |
XVDCCL^ longa |
vetustate amisjsam, ad-

iectis I
flS- XI XLVII* ad |
HSDLXIXC quae |
possessores agrolrum con-
tulerunt, |
fecit.

Passo di Mirabella, non longe ab Aeclano Bcneventum versus, cippi duo ge-
melli (IX 6073 vidit Dressel). 1) A. 123. 2) Cf N. 385S not. 3. 3) Sester- — — —
tium undecies (centenis) et quinquaginta septem milibus (X ante LVII erasum in
exemplo utroque). —
4) In altero cippo BG pro C, sed D erasa.
Similes cippi alii duo reperti sunt Beneventi (IX 6072. Notizie degli scavi 1897
p. 160), sed in his praeterea duplices numeri leguntur, scilicet in alterius capite V,
in alterius VIII (tot milia passuum distasse putandi sunt Benevento), subscriptum in
allero CLXVIIH, in altero CLXXII (quot milia aberant Roma).

5876 imp. Caesar |


M. Antonius Gor|dianus Pius Felix |
Aug. poo-
tif. maxi|mu[s], trib. potest. V, cos. II', | [p.] p., procos., viam quae a
Nuceriam (sie) Saler|[nMm] usque porrigitur, j
[di]utina incuria pror|[»M«
Tituli operum locorumque publicorum. — Viae et pontes. 445

cjorriiptam provi|[rf]entia sua reddito or]dinario_v££tigalL tute|[/ae] eius re-


Stituit. I
II. (j4b altera parte exlat tilulus luliani X 6955 «= Henzen 5186).
Salemiy iam Neapoli (X 6954 vidit Mommsen). — 1) A. 242.

5877 Ti. Claudio Ti. fil. Cor. |


Bithynico |
quaest., Ilvir., aed., Ilvir.
i. d.,
I
Ilvir. quinq., praef. fabr. |
Hic permissu imp. Caes. Traiani
)

Hadriani Aug. viam per passuum duum milium euntibus in Apuliam| |


j
.
.*

Flumeri prope Aeclanum (IX 1414 semel descripta saec. XF). 1) /n — fine
mutilam esse non traditur.

5878 Ti. Claudio |


Ti. fil. Ti. nepoti |
Cor. Maximo q., |
Ilvir.

quinq. |
Hic cum ageret ae|tat. ann. XX, in colon. |
Aeclan. munus edi-
dit [
impetrata editione* ab imp. |
Antonino Aug. Pio, in quo |
honore
sepultus est. |
Cuius mater Geminia M'. fil. |
Sabina ob honorem eius in |

via ducente Herdonias* j


tria milia passuum ex d. d. in|tra lustrum ho-
noris eius r^ [praeseptata pecunia stravit.
Aeclani rep. (IX 11S6 bis ut videlur deseripta). 1) Cf. N. 5058. 5062 not. 6. —
— 2) Herdoniae oppidum Apuliae. Eandem viam Mommsen (C. I. L. IX p. 99*) putat
memorari in tilulo Aeclanensi fracto (IX 1175: [quod viam] straverit per milia
pass[«um] . . ., I
ad kaput eiusdem viae .... cet.), item in eo qui praecedit, item
IX 670 ; eandem este viam Aeclanensem supra N. 1571.

5879 r«i. Bovius IV.


I
et M. 1. Hilaru[s] |
mag. Aug. |
viam stravit
j

long. p. LVIII d. d. I

Frigenti prope Aeclanum (IX 1048 vidit Dressel).

5880 Q. Ovius Ov.' f. ir. pl.* viam |


stravit.
— —
I

Fenusiae (I 1265. IX 458; Ritschl tab. LIXc). 1) Ovii. 2) Tribunus


plebis non populi Romani, qui extra urbem negotium facere non potuit, sed colo-
niae f^enusinae.

5881 L. Appuieius |
C. f. Ani. Niger |
Ilvir, |
curator viarum j
ster-
nendarum, |
pedum decem millia viam sua pecunia fecit. | | |

Allifis (IX 2545 vidit Mommsen praeter postremum vocabulum).

5882 C. Minatius | Bithus Aug.* | ex d. d. | ad stratam | refic.

Neapoli in museo, incertum ubi rep. (X 1885 vidil Mommsen). — 1) Au-


gustalis. —
2) Sesterlium duo milia.

5882» d. Mer.* |
L. Vatini. Fel.* |
miliaria a vico |
Saravo' i. XII*
c. i.",
I
V. s. I. m.
In Fosegi montis cacumine Donon, ubi orilur Saravus fluvius, columna
(Zangemeister wesld. Zeitsckr. 1901 p. 116). 1) Deo Mercurio. 2) L. Fatinius — —
Felix. —
3) Diversum hunc vicum a Ponte Saravi (Saarburg) putat Zangemeister. —
4) Levgis duodecim (Foulot, Zang.; LXII legerat Mowat, et sane deest punctum
inter L et XII). — 5) Constitui iussit.

5883 pro pace A[m^. t]n honorem Ti. Claudi |


Germanic[i Au]^.^
divi Aug. perpetuus sacerjdos G. lulius [Aquila^ |jr]aef. fabr. bis in aerar.
.

446 Capat XIII.

delatus' |
a cos. A. GabiD[/o Secundo^ Ta\mo Statilio Corvino moD|teni
cecidit et [viam et s]essionem d. s. p. f. |
'Ytceq rfjg ^€^a[oTrjg eig^-
vrjg etg] t^v veifirjv Ti^eqiov KXav\8Lov reQiiav[iy.ov 2ۤa0T0v\, rov
£7covQavlov ^EOV I
^^aOTOu (sic) dQy\iSQevg JTatogj '[ovkiog '^y^vlkag
ETtaQxog I
Sig elg vTcaxwv ^QXov Fa|-
%o aiQ[aQLOv cp€Q6/x£v]og vrco
§€Lvlov 2eiio[vvdov TavQOv 2Ta]T€Lllov Koqovlvov, tov Xocpov xoipag \

Trjv od[dv y.al to ^dd-Qov] Iz Tijjv idlcov vTcaQxovTcov €TCoirja€v. \

Prope AmastriTn, in riipe incisa (III S. 6985 descr. Gustavus Hirschfeld, Mommsen
vidit ectypum). — Cognomen suppletum ex Graecis. ISon diversus
1) vir eiusdem
nominis qui a. 49 cohorlibus Romanis praepositus (Tac. ann. i2, 1S), a. S7/8 pro-
euraior fuit Ponti et Bithyniae (III 346). — 2) Cf supra J\. 2683 not. S. — 3) Connil
suff. a. inc.Idem est X 4881. 4) Consul ord. a. 4S. —
Ad
hunc sequentesque titulos adde titulos viarum et ipsos in rupibus incisos
supra N. 39. 1279. 2724. S865 seq.

5884 via facta ex HS XXIIDC |


C. Domitio Dextro IP P co .

Fusco cos., (
M. Valerio , |
curalorib., vio Venusti con-
[ductore'!] marmora [subministrante?Y. |

Ad
viam Simplonensem, supra Vogognam Domodossolam versus, Tntpi incisa
(F 6649 vidit Mommsen). —
1) Consul ord. a. 196, cum Thrasea Prisco, cui Fuscus
videtur esse substitulus (idem consulum par V 6S96). 2) Svpplevit Mommsen, —
5885 munificentia ddd.' Augg. que |
nnn.^ hoc iter ub[/J homines
et I
animalia cum periculo |
commeabant apertum est, |
curante Apinio
Program|matio cur. r. p. lul. Ka[r.]^ |
ddd. nnn. Valentinia[no] |
et Va-
lente Augg. IIII co[s.J^
In iugo Alpium Carnicarum q. d. Monte della Croce sive Pliikenalpe, ad viam,
quae Aquileia ducebat Agnontum (Lienz) Norici, hora dimidia a summo vionle,
rupi incisum (F 1862 vidit Mommsen). 1) Prima d videtur excisa esse, item —
prima n. —
2) Curatore rei publicae luliae Karnicae. 3) A. 575. —
5886 [/. 0.] m. I
[Triviis Quadri]s'\\s,^ ceterisque dib. |
aram o[6

solutum merit]o^ sollemne votum d[erf.]^ |


Hermias succeptor operis
aeterni, |
titulum immanem, moDtem Aipinum |
ingentem litteris inscripsit,

quot saepe |
invium, commiantium (sic) periclitante |
popu[/]o, ad pontem
Iransitum non |
placuit^ curae ef Attio Braeliano |
q.* eorum, viro or-
nato, viam nov. |
demonstrante Hermia. Mulia nijmis fides operisque pa-
ratus unajnimes omnes hanc viam expUcuit".
Ibi fere ubi N. S88S, cenlum fere passibus sub summo monte, rupi inscriptuvi,
litteris pessimis (V 1865 scalis admotis descripsit Mommsen). N. 5950 seq. — 1) Cf.
— 2) Supplevit Momvisen. — 3) Scr. praebuit. — Bue-4) Scr, curante (curiae el
cheler). — 5) Quaestore. — 6) Distichon imperfectum (Buechelercarm.epigr.89t).

5^87 I
cuius voragine semper attrita s[M]ut pecora, |
nunc
providentia bonorum lucet felix strata gurgus.
In lilore Maurelaniae inter Dellys et Tigzirt, supra lorrentem quendam
Tituli operum locorumque publicorum. — Yiae et pontes. 447

rupi incttum (Gtell bull. areh. du comite des Iravaux hist, 4899 j). CLXXXI
uegre legit).

5888 \piam a projmontorio |


[vtV/aJe Pausilip. (»ie) \
[diu njeglectam |

. . . ratus V. c, Camp. |
[com.^ usui /^jublico reddidit.
In crypta, qua per montevi Pausilyfii IVeapoli itur Puteolos (X 4488 vidit
Mommsen).

5889 [Ajanc yiam, derectam |


per Atium ceoturion. post |
senten-
tiam dictam ab A. Plautio* |
legato Ti. Claudi Caesaris Aug. |
Germ.\
et postea translatam a |
Rundictibus^ in fines C. Laecani |
Bassi^ rcsti-
tuit iussu Ti. Claudi |
Caesaris Aug. Germ. imperatoris |
L. Rufellius
Severus primipilaris.
Prope Materiavi, qui vicus distat a Tergeste horis duabus Fiume versus, est
Tergeste (f^698 vidit Mommsen). — 1) Is qui Britanniam devicit, consul suff. a.p.
Chr. S9. Qua legatione functus sit, cum hanc sententiam dixit, non liquet. —
2) Rundictes praeterea ignoli. — 3) Cos. ord. a. 64 (cf. Plin. n. h. 26, 1, S, cet.).

5890 C. Clodio C f.
I
Quir. Adiutori |
praetori, |
tribuno plebis, |

quaestori, |
quod ex reditu 113 'X" |
legato a Clodis' | rei publicae Cam-
panorum |
viae tutela praestatur.
Capuae (X 5854 ad exemplum Camilli Pellegrini auctoris aceurati), —
1) Sestertium decies (centenum milium). — 2) Scilicet ab hoc Clodio Adivtore et
a Clodio Capitone, cuius similis titultis, sed mntilus. vna repertus est (X 5852).

5891 C, Caesio C. f. Ouf. |


Silvestri p. p.*, |
patr. munic, |
curatori
viarum |
et pontium Umbriae |
et Piceni allecto ab |
optimo imp. T.
Aelio I
Antonino Aug. Pio p. p. imp. II, j
liberti patrono |
optimo ac
dignissimo. |
L. d. d. d.
Prope Albacinam in (Jmbria rep., ubi fuit Tuficum (XI 5697 vidit Bor-
mann). — l) Primipilari. Eidem viro eodem loco positi fuerunt tiluii XI 5696.
5698. 5699; eundtim iam habuimus in tilulis eiusdem loci supra N. 2666*. 5642.

5892 1.

L. Fabricius C. f. cur. viar.' idemque L. Fabricius C. f. cur. viar.


iaciundum coeravit probavit. faciundum coeravit.
U. Lepidus M'. f. M. Lollius M. f. cos.*
lex 8. c. probaveruD[/].

2.
L. Fabricius C. f. cur. viar. idemque L. Fabricius C. f. cur. viar.
faciundum coeravit probaveit. faciundum coeravit.
M. Lollius M. f. Q. lep\[dus M\ f. c]os.
[ex 8. c. probaveruDt.
Romae in ponte quo ex urbe itur in insulam Tiberinam qui vulgo dicitur
ponte de' qualtro capi (l 600. FI 4505. Ritscht tab. LXXXVU). 1) Curator via- —
rum praeterea ignotus, a quo hunc pontem a. u. c. 692 aedificalum esse indicat
Dio57,45: xal ^ yetpvQu ^ h.^lvrj ^ ig x6 vrjaldiov zo iv xip Ti^egidi tp^QOvaa
;

448 Caput XIII.

xatsaxevd&r], ^a^gixta xXTjd^eZaa. 2) Consules a. u. c. 755. Ceterum hanc —


partem inscriptionis nonnt/lli in suspicionem vocaverunt, scilicet recenti tempore
restitutam (C. I. L. I p. SS9), non recte, cf. Huelsen Roem. Mitlh. 1891 p. 15S not. 4.
Ad pontes urbis Romae praeterea pertinmt N. 769. 771. 777. S926 (not. 6).

5893 L. Caninius GallusS |


L. Volusenus Catulus f.% |
G. Caedicius

Agrippa, |
M. Acilius Memmius Glabrio, |
Q. Fabius Balbus |
curatores
riparum et |
alvei Tiberis ex s. c. |
reficiundam' curaver. idemque pro-
baverunt.
Romae, lapis extractus ex fundamentis pontis Cestii (f^J 51S45 vidit Huelsen
Bull. comunale 4889 p. 16S). 1) Consul suff. a. p. Chr. 2. — 2) Cf infra N. S9i0 —
not. 4. — 3) Fortasse: ripam fBorsari). Cf. Huelsen Roem. Mitth. 4889 p. 28S.

5894 dd. nn. providentissimi impp. |


Diocletianus et Maximianus |

invicti Augusti ripam per seriem [


temporum conlapsam ad pristinum |

statum restituerunt per pedes CX, |


curante Manio Acilio Balbo |
Sabino
V. c, curat. alvei Tiberis |
riparum et cloacarum sacrae urbis.
Romae trans Tiberim rep. (FI 4242 vidit Hmzen).
Terminos positos a curatoribus riparum Tiberis infra dabimus N. S92S seq.

5895 pro felicilate dominorum |


Augustorumque j
nostrorum |
ri-

pam a parte sinislra macelli |


iactis molibus propter incursione |
in-
gruentium procellarum |
Valerius Hermonius Maximus v. c, |
cons. Camp.,
incoavit adque perfecit.

5895* pro felicitate dominorum |


Augustorumque |
nostrorum |
ri-

pam a parte dextra |


macelli iactis molibus (reliqua sic fere ut supra).
Puteolis rep., iam NeapoU (X 1690. 4691 vidit Mommsen). Ad idem opus
pertinet N. 792.
Ad litoris marini munitionem spectat etiam. N. 489.

5896 M. Caicilius L. f.*, |


L. Atilius L. f.
|
praef.^ |
pontem, peila[s]
|

faciundum |
coirave[re].
Jn Samnio, prope Castel di Sangro, in dextra ripa Sangri fluvii, non longe
a ponte (IX 2802 repperit Dressel, Mommsen vidit ectypum). — 1) L. f. potius
quam C. f. — 2) Magistratus Aufidenae, ad quod oppidum locus pertinebat, vel
praefecti operi faciundo (Mommsen).

5897 isurcio, C. Albarenius C. f. , M. Pomponius Q. f. Pi-


sander' |
. . . . onius L. f. T. ulla^ C. Pomponius L. f. Scapula, adlegatei^ |

[|)]ontem faciendum d. d. s. locarunt, eidemque probarunt.


Patavii in ponte, loco antiquo (F 284S vidit Mommsen). — 1) Aut sic aut
Tisander. — 2) Sic (T. VLLA) est in lapide. — 3) Adlegati qui fuerint, non liquet.

5898 imp. Caes. Nerva |


Traiano Aug. Ger. |
Dacico pont. max., |

trib, pot., cos. V*, p. p., |


Aquiflavienses |
pontem lapideum* |
de suo f. c.

Chaves in Porlugallia, in ponte fluvii Tamego, ex adverso tituli supra N. 2S4


(II 2478 cf. p. 902 et Eph. ep. 8 p. 406, nuper vidit P. Martinus Capella presbyter
Bracarensis sed renovatum). 1) A. 105 111. 2) Cf. N. 608.— — —
Titali operam locoramque pablicorum. — Riparam manitiones. Pontes. 449

5899 imp. Caes. L. Seplijmius Severus Pius |


Pertinax Aug. Ara|bic.
Adiab. Parlbi[c.], |
princ[e]ps feb[c.], ponltif. max., trib. pot. |
XIP, imp.
VIII', cos. II*, I
procos., et imp. Caes. |
M. Aurel. Antoni|nus Aug.,
Augusti I
D. fil., procos., imp. UP, |
et P. Septimius G[e]|ta^ Caes., fil. et

fra|ler pontem Chabilnae' fluvi a sojlo restituerunt


Augg. nn., |
|
et tran-

situm I
sub Alfenum Scnecionem
reddiderunt, leg. Augg. pr. | |
pr.', cu-
rante Ma|rio Perpetuo' leg. Augg. leg. XVI F. f. |

In ponte fluvii Bolam-Su, prope Kiachlam, in eonfinits Commagenes et Cappa-


dociae (UI S. 6709 vidit Puchslein Sitzungsber. Berlin. Akad. 18S5 p. 36. S7, ecty-
pum vidit Mommsen ; cf. Humann et Puchstein Reisen in Kleinasien u. Nordsyrien
tab. XLI seq.). Alterum eiusdem inscriptionis exemplum eodem loco extans est
III S. 6710, fragmentum III S. 6711.
tertii 1) A. 204 (sed cf not. 2. 5). — —
2) Numeri corrupti. lam a. 198 Severus fuit imperator undecimum (vide N. 421
not. 8), inde ab a. 202 consul terlium. Ceterum iidem numeri sunt III S. 6710 et in
alia inscriptione ei/isdem pontis, quam infra dabimus inter municipales. 3) Hic —
quoque numerus corruptus (cf. supra N. 431 not. 10). 4) f^ocabulum erasum. — —
5) Nomen antiquum fluvii ex hac inscriptione primum innotuit, 6) Legatus —
hic Syriae eliam Britanniam rexit inter annos 20S et 208, cf. supra N. 2618. —
7) Cf supra N. 116S.

5900 aeterni impera|tores DiocIe|tianus et Maxi mianus Augus|ti et

perpetui |
Caesares |
Constantius |
et Maximia|nus pontem |
Matauro.*
In agro Forosemproniensi, prope pontem Matauri (cf. supra N.299); iam
Urbini (XI 6623 vidit Bormann). — 1) Sic (cum a) scriptum constanter in titulis
Urvinatium Mataurensium, cf. C. I. L. XI p. 894.

5901 P. Baebius Ve|nustus, P. Baejbi Veneti f.^ P. B|aebi Baesiscejris


nepos, Or|etanus, pelen|le ordine et po|pulo in hon|orem domus |
divinae
poDt|em fecit ex U% \
XXC circensib|us editis dono |
d. i. d.*
Almagri, prope rudera Oreli, in Hispania Tarraconensi (II 5221. II S. 6559
descr. Fita doctus Hispanus). — 1) Dedit idemque dedicavit.

5902 schola armatur.* |


Fl. Mariano v. p., praef. |
classis et cura-

tori I
reip. Misenatium , cuius |
nobis (sic) argumentis |
ponte (sic) iig-

neum, qui per |


multo tempore vetustate |
coolapsus adque destitujtus
fuerat, per quo duIIus | homiaum iter facere |
potuerat, providit, fecit |

dedicavilque, ob meritis eius |


honestissimus ordo digno |
patrono. (In
latere) d[ed]icata idib. Apribb. |
[QMin]lill6 et Prisc6 |
cos.''

Miseni rep., est Neapoli (X 5544 vidit Mommsen). — 1) Cf. supra N. 2362.
2565. Celerum hoc superest ex titulo vetustiore, ad quem pertinuit inseriptio la-
teris. — 2) A.1S9: remnnsit ex titulo vetustiore.

5903 dd. DD. impp. Caess. Gratianus [et^ |


Valentinianus triump.
s[emp. Augg^ \
pontem vetuslale corru[/jfMoj] |
in usum cursus publici
res[n7Mi] I
aptariq. iusserunt, |
cur. ag. F[/.J . . .[lino c. r. p. P.*
Prope Pisaurum ad fluviolum Genica rep., est Pisauri (XI 6328 vidit Bor-
mann). —
1) Titulus incisus est post mortem falentis (Aug. 378) et ante Theo'

Dkssau, Inscriptiones LatinM II. 29


450 Caput XIII.

dotium declaratum Augustum (lan. 579). 2) Curatore rei publicae Pisauremis? —


(postrema litteris minoribus perscripta).
Alii pontium tituli (praeter memoratos ad N. S892) sunt supra N. 111. 987.
S93. 595. 479. €08. 627. 832 cet. 3892.

5904 poDtem, portas, aquiduct., quaru r[ertim] . • •'


| usus longa
incuria et vetustate co . . /, |
civitati restauravit ac reddi[rfrt] |

et ad praeturianam Gall. praefect [wram] |


iudicio Aguste (sic) remune-
ratio[n!s] j
evect[Ms est] . . .

Narbone (XII 45SS vidit Hirschfeld). — 1) Quantum perierit, incertum.

5905 pro bealiludine |


temporum dd. nn. {
Constanti et |
Gonstan-
tis AAuugg. stationem a I
solo fece|runt Vitrasius Orfitus et Fl. |
Dulci-
tius vv. cc, consulares |
p. S.', instante Fl. Valeriano |
ducenario, agente
in reb. et pp.'' cursus |
publici.
Ad Thermas Selinuntias (Sciacca) in Sicilia (X 7200 bis descripta saec. XFII).
— 1) Provinciae Siciliae. — 2) Praeposito.

5906 salvis ddd. nnn. |


Gratiano Valentiniano et Theodosio |
victo-

ribus semper Augustis', |


Valerius Anthidius v. c, a. v. praef. prael.', |

stabulum" ne animalia cursus publici^ |


longi itineris labore diutius de-
pererirent, |
providit constituit aedificavit |
adque dedicavit, |
curante FI.
Asterio deputato. (Postea addila tndentiir, in fine versus paenultimi) IVDIX
MEIS (in fine ultimi) HX.
Rep. in via Cassia loco dicto la Storta, IX m. p. ab urbe (FI 1774 vidit Bor-
mann). — 1) Inter a. 579 —585. — 2) Agens vices praefectorum praetorio. Ad
eundem Anthidium vicarium rescripsit Gratianus cum coUegis a. 581, cod. Theod.
9,58,6. Idem memoratur in frustulo FI 586S 5194S. = — 3) Stabulum cum prae-
sepiis et cellis in t. sepulcrali quem infra dabimus (FI 8415 = Orell. 4577). — 4) Ad
cursum publicum spectant etiam N. 214. 7SS.

5907 beatissimis temporibus dominorum nostroru[m] (


et

Theodosi* semper et ubique vincentium, administrante Pomp |

V. c. amplissimoque proconsule et Thersio Crispino Megethio v. c le[^.]

. . . ., I
Valentinus vir honestissimus, curalor re. p., locum rui[nis o6si]|-

tum, qui antea squalore et sordibus foedabatur, ad ne[cessa]|rium usum


et ad peregrinorum hospitalitatem in meliorem .... [
adum'' et aspectum
propria pecunia reformavit, felicit[er].

Calamae, nunc Parisiis (FIII 3541 cf. p. 1638 vidil Wilmanns). — 1) Potius
quam Gratianus Falentinianus iunior Theodosius (a. 579 — 585) significantur Ho-
norius et Theodosius iunior (a. 408 — 425). Cf. Pallu de Lessert fastes des pro-
vinces africaines II p. 152. — 2) Fortasse fuit aditum litteris contignatis (Schmidt),

5908 horrea imp. Caesaris divi Traiani Parthici f. divi Nervae ne-
potis Traiani Hadriani Augusti cos. III (protomae Hadriani et Sabinae).
Titnli operum pablicorum. — Stationes cursus publici cet. Horrea. 451

Andraki in Lycia, ubi fuitAndriace emporium Myronim, supra portam granarii


(III S, 6758 viderunt Schneider et Studniczka). Imago monumenti est Reisen im
siidwesll. Kleinasien II p. 28 cf. p. 48.
Ad korrea publica pertinent etiam N. 239. 64S. ItJ. Cf. praeterea N. 1404.
4620—1627. 3302. 3663—3668. 5721.

5909 (aquila inter duot capricomos) impp. L. Sep. Severo |


P. Pert.
et M. Aurel. |
Antonino Augg. |
et P. Sept. [Getaey Caes., |
horreum n.
n.', qura. agente |
Aiacio Modesto 1[«^.]'
In casteilo limitis Germanici Capersburg (Jacobi Limesbl. n. 27, 1898). —
t) Nomen erasum. — 2) Liiterae significationis incertae (de horreo numeri Nid-
densis cogitaverunt, coniectura plane incerta). — 3) Ideni legatus supra N. 453.

5910 pro magniticentia temporura principum maximorum domi|- |

norum orbis Valentiniani et Valenti[s] semper Augg., horrea ad secu- | |

ritatem populi Romani pariter ac provinciahum conjstructa omni ma-


|

turitate |
dedicavit Publilius Caeionius |
Caecina Albinus v. c, cons. |
sexf.

p. N. Cons.'
Rusicade (Philippeville) Numidiae rep. (FIII 797S cf. 198S2 partem maiorem
viderunt Wilmanns et Schmidt, minorem ablatam in Franciam addidit Villefosse).
— 1) Cf N. SSSS nol. 2.

5911 ex oilScina Homoni, |


utere fehx, Vasconi, |
in )^1 proc* Tibe-
riano |
factus est horreus |
d. n. Valentiniano Aug. j
ter et Eutropio
V. c I
cons.*, scrib. Elefanto |
.... t vi ... et Neb ....
Oreli in Hispania Tarraconensi , iam Granatulae (II 5222. II S. 6540 descr.
Fita doctus Hispanus). — 1) Procurante. — 2) A. 387.

5912 horrea |
fortia et fehcia' |
Cassior. Divitiani |
et Mariani.
Cartennis (Tenes) in ora Mauretaniae rep. (VIII 9669 vidit fVilmanns). —
1) Cf N. 6018. 6019.

5913 in his horreis privatis |


Q. [r]inei Sacerdotis Cl[e]m[en/ts] *
|

\oQ\antur \
^]orrea apothecae compendiaria armaria |
intercolumnia et loca
armaris ex hac |
die et ex k. Iuli[s] ....
Romae (FI 55860 semet descripta saec. XVII ab ignoto auctore). — 1) qi. in
els sacerdotis clm... traditur. Fortasse consut ord. a. 1S8, qui quattuor illis no-
minibus videtur usus esse (cf. Prosopogr. imp. Rom. III p. 525 n. 172).

5914 [m his A]orreis |


[C]aesaris Aug. loc |
\horrea com-

pendi]aT. armdiia et loca |


rdr. ex hac die et ex |
[kal. lanua-
ris\. L6x horre6rum. |
[a/m]dve quid ante idus Dec. p6nsi6ne
soMta renuntiet. Qui n6n |
[renuntiaverit yro i]nsequente ann6
non trans6gerit, tanti hab6bit, quanti eius gener. |
[horreum armariumve
eo anno ibi locari solebit, si modo ali localum n]on erit. Quisquis in his
horreis conductum habet, elocandi et |
[substituendi ius non habebit ....

. . . cu]stodia n6n praestabitur. Quae in his horreis invecta inlata |

29*
462 Caput XIII.

[emnt, pignori erunt horreario si quis pro pensionib\us satis ei [non fe-
ce]rit. Quisquis in his horreis conductum habet el sua |

fuer. v6nia. [Qwijsquis io his horreis conduct. habet,


pensi6ne soliita chirogr, |
[Quisquis habens conductu]m horreum
su[a ibi] reliquer. et custodi n6n adsignaver., horrearius sine culpa erit.
Romae
extra portam Siilariam rep. (VI 337A7 vidit Huetsen; imaginem optime
factam Gatti bull. arch. munidpale 1883 tab. XVIJI cf. p. 449).

5915 M. Holconius Rufus d. v. i. d. tert.*, |


C. Egnatius Postumus
d. V. i. d. iter., |
ex d. d. ius luminum |
opstruendorum^ ftS- oooooo' |

redemerunt parielemque ]
privatum col. Ven. Cor.'' |
usque at tegulas
j

faciundum coerarunt,
Pompeiis rep. in templo sito ad forum (vel ad id templum), quod Feneris
dicebatur, sed quod constat esse Jpollinis (X 787 vidit Mommsen). 1) Duovir —
iure dicundo tertium (duovir iure dicundo Rufus fuit a. u. c. 734/2, teste titulo
X 890; cf. supra N. 3658). — 2) Quae lumina obslructa sint (vel quibus lumini-
bus obstructum)^ contra Schoenium (cf. C. I. L. l. c; Nissen pomp. Studien p. 218
seq.) exposuit Mau apud
Overbeck Pompeji ed. 4 p. 636, 45 (cf. Mau Pompeji p. 77).
— 3) Sestertium tribus milibus. 4) Coloniae Veneriae Curneliae (Pompeiis). —
5916 M. Saufeius M. f. Rutilus, |
C. Saufeius C. f. Flacus | q.S |
cu-
linam f. d. s. s. c.*, eisdemjq. locum emerunt de |
L. Tondeio L. f.

Publicum I
est longu p. CXvl»VIlIS, |
latum af muro ad |
L. Tondei vorsu
p. XVL
Praeneste (14445. XIV 5002; Ritschl tab.LIIla).— 1) Quaestores. — 2) Fa-
ciendam de senatus sententia curaverunt.

5916* C. Volumnius C. f. Flaccus, |


Q. Volumnius Q. f. Marsus |

llllvir. i. d. I
cruptam et locum ubi crupta est et aream |
ubi viridia sunt
municipio Signino de sua peq. deder.
Signiae (1 4447. X 3974; Ritschl tab. XC B).
5917 LoUia M. f. Quarta ex testamento |
scholam, domum et horti

qui emerentur de sua pequnia, coloniae populoque Telesino


| |
dedit.
Teletiae (IX 2251 vidit Mommsen).

5918 Favoniae M. f. (
Verae, |
quae domum Karalibus |
populo
Norensi donajvit, j
M. Favonius Callislus |
Augustalis, primus |
Aug. per-
petus f*«c; d. d.',
I
ob munificentiam in honjorem filiae pientissimae J
lu-
noni sacrum |
d. d.
Pulae in Sardinia, ubi fuit Nora, est Cagliari (X 7344 vidit Mommsen). —
1) Decrelo decurionum.

5918* Vesbinus Aug. 1. phetrium* Augustahbus |


municipi Caeri-
tum loco accepto a re p. |
sua inpensa omni exornalum donum dedit. |

Descriptum et recognitum factum in pronao aedis Marlis |


ex com-
Tituli operom pablicornm. — Loca publica. 458

mentario, quem iussit proferri Cuperius Hostilianus per T. Rustium Lysi-


poDum I
scribam, in quo scriptum erat it, quod infra scriptum est: |

L. Publiiio Celso II C. Clodio Crispino cos.*, idibus Aprilib., |


M.
PoDtio Celso dictatore, C. Suetooio Claudiano aedile iuri dicundo, praef.
aerari. Commentarium cottidianum municipi |
Caeritum, inde pagina XXVII
kapite VI. |

'M. Pontius Celsus dictator et C. Suetonius Claudianus decuriones


in templo divor. corrogaverunt, ubi Vesbinus Aug. lib. petit, |
ut sibi
locus publice daretur sub porticu basilicae Sulpicianae, uti Augustalib.

in eum locum phetrium faceret, ubi ex |


consensu decurionum locus
ei, quem desideraverat, datus est, placuitq. universis Curiatio Cosano'
curatori ob eam rem |
epistulam mitti. In curiam fuerunt Pontius
Celsus dictat., Suetonius Claudianus aed. iuri dic, M. Lepidius Nepos |

aedil. annon., Pollius Blandus, Pescennius Flavianus, Pescennius Natalis,


Poilius Callimus, Petronius Innocens, Sergius Proculus'. |
Inde pagina
altera capite primo. 'Magislratus et decurion. Curiatio Cosano saL
Idib. Aug. Desideranti a nobis |
Ulpio Vesbino consilium decurion.
coegimus, a quib. petit, ut sibi locus publice in angulo porticus basilic.
daretur, quod se Augustalib. |
phetrium publice exornaturum secundum
dignitat. municipi polliceretur. Gratiae huic actae sunt ab universis, pla-
cuit tamen tibi |
scribi, an in hoc quoque et tu consensurus esses.

Qui locus rei p. in usu non est nec ullo reditu esse polest^. Inde
pagina VIII kapite primo. |
'Curiatius Cosanus mag.* et dec. Caereta-
nor. Ego non tantum consentire voluntati vestrae set et gratulari
sal.

debeo, rem p. n.' exsornat. Accedo itaq. sententiae vestrae non


si qui |

tanquam curator, sed tanquam unus exs ordine, cum tam honesta exs-
sempla (sic) |
etiam provocari honorifica exornatione debeat (sic). \
Data
prid. idus Septembr. Ameriae*'. |
Act. idib. lunis Q. Ninnio Hasta P.
Manilio Vopisco cos.^ |
Dedicatum k. Aug. isdem cos.
Caere rep. a. 1S48, deinde Romae, iam Neapoli (XI 5614
tahula marmorea,
Mommsen vidit ectypum; Uuebner ex. scr. epigr. 40(74). cf. 1) Focabulum —
alibi nondum repertum (t. Orell. 3788 spurius est) ; (pQrjXQHOV sive scholam signi-

ficari pulant. 2) A. 115. — —


3) Idem memoratur in t. Amerino XI 4547, idem-
que fuit dominus figlinarum quarundam suburbanarum, XV 96 102. 111. 4) Ma~ — —
gittratibu^. —
5) Rem publieam nostram. 6) Cf. not. 5. 7) A. 114. — —
5919 IHI noo. Septcmbr. in curia templi basilicae Augusti AoDidnae,
scribundo adfuerunt |
Q. Graoius Atticus, M. Sllaccius Albinus, A. Clodius
Maximus, M. Amullius Lupus, M. Fabius Firmus. |
Quod T. Aufidius Thra-
sea, Ti. Claudius Quartinus llviri v. f.* de desiderio Laeli Atimeti optimi
civis, q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c.': |
Cum M. Laelius Atimetus vir pro-
bissimus et singuUs et universis karus petierit in ordine nostro, uti so-

larium^ | aedifici, quod extruit in transitorio, remitteretur sibi ea con-


464 Caput XIII.

dicidne, ut ad diem vitae eius usus et fructus |


potestasque aedifici sui
ad se pertineret, postea autem rei p. nostrae esset: placere huic ordini
tam gratam voluntatem optimi civis |
admitti, remittique ei solarium, cum
plus ex pietdle promissi eius res publica nostra postea consecutura sit.

In curia f. n. LXXXXIl^
Puteolis rep., est JSeapoli (X 478S vidit Mommsen). — 1) Verha fecerunt. —
2) Quid de ea re fieri placeret, de ea re ita censuerunt. — 3) Cf. Vlpian. Dig. 45,
8, 2, 17 ; Marquardt Staatsverwaltung ll^ p. 4S0 not. 2. — 4) In curia fuerunt
numero LXXXXII,

5920 exemplaria litte|rarum rationalilum^ dominorum nn.* |


scripta-
rum, pertinenjtes ad Adrastum |
Augg. nn. lib., quibus aei (sic)
\
per-
missum sit, aedifl|care loco cannabae |
a solo' iuris sui pecunia |
sua,
prestaturus (sic) solari[um sicut caeteri (sic).
|

Aelius Achilles, Cl. Perpetu|us\ Flavianus Eutychus'| Epaphrodito suo


salutem: |
Tegulas omnes et inpensa |
de casulis item cannabis |
et aedi-

ticiis idoneis adsigna |


Adrasto procuratori |
columnae divi Marci*, ut |
ad
voluptatem (sic) suam hospiti|um sibi exstruat, quod ut |
habeat sui iuris et
ad hejredes transmittat. Litterae datae VIII idus Aug. |
Romae Falcone
et I
Claro cos.' |

Aelius Achilles, CI. Perpetulus*, Flavianus Eutychus® Aquijho Felici^


Hadrasto (sic) Aug. lib. |
ad aedificium, quod custodi|ae causa columnae cen-
teinariae® pecunia sua exstrucjturus est, tignorum vehes |
decem, quanti
fisco consti|terunt, cum pontem necesjse fuit compingi, petimus |
dari
iubeas. Litterae datae |
XIIII kal. Sept. Roraae |
Falcone et Claro cos.'°
(

Rationales Seio Superstiti i


et Fabio Magno". Procurajtor co-
lumna (sic) centenariae |
divi Marci exstruere habi|tationem in contermi-
nis I
locis iussus opus adgredijetur, si auctoritatem vesjtram acceperit.
Petimus |
igitur aream, quam demojnstraverit Adrastus hb. |
domini n.,

adsignari ei iubea|lis, praestaturo secundum exemplum ceterorum so|-


|

larium. Litterae dalae |


VU idus Sept." Romae, red|ditae III idus Sept.
Romae |
isdem cos.'^

Romae effossa a. 1777 in platea q. d. Montis Citorii, non longe a columna


Antonini (FI 1585 ^ vidit Henzen). Tractavit Mommsen Zeitschr. f. gesch. Rechts-
wiss. 15, 1850 p. 556 seq. Ex
ad eandem rem pertinente videtur
alia epistula
superesse frustulum F1 1585 *. 1) Cf. supra N. 1480. —
Procuratorem Augusti a
rationibus et adiutorem eius intellegi pulat Hirschfeld Verw. p. 56. 2) Fidetur —
intellegi Severus cum Albino Caesare. — 3) Videtur excidisse aedificium vel simile
quid. — 4) Fortasse idem Claudius Perpetuus procurator Mauretaniae sub Com-
modo (supra N. 596). —
5) Tertium quartumque nomen putant Claudii Perpetui.
— 6) Apparet significari columnam cochlidem quae exstat non longe ab eo loco
ubi titulus repertus est; memoratur in Notitia urbis reg. IX. Cf. Petersen die
Marcus-Saule auf Piazza Colonna (1896) p. 1 seq. In frustulo VI 1585^ eadem
columna appellatur [divoruni\ Marci et Faustinae. 1) 6 Aug. 195. 8) Idem qui — —
supra N. 1S87, eo tempore procuraior operum publicorum (cf. ib. not. 3). —
Tituli operum locorumque publicorum. — Termini. 455

9) Sic dicta ab alliludine centum pedum. Cf. Calderini ap. Petersen (u. not. 6)
p. 30. — Aug. 193.
10) 19 —
11) Curatorei ut videtur operum pubUcorum (for-
tatte ad alterum perlinet N. 4iS8). 12) 7 Sept., 13) 11 Sepl. 19S. —
5921 [T.] Septumius ]
[5]abinus |
aed. cur.' |
areas a cippo |
ab (ric)

Tiberim (
atlrib. . . .

Romae rep. in alveo Tiberis, cum fundamenta iaciuntur novi ponlis, pauUo
siipra insulam, cippus (FI 31759 descr. f^agUeri; BuUett. comunale 1883 p. 100
n. 1018). — 1) AUum titulum ab eodem aedile curuU positum memorat PUn. k. n.
54, 95; cf eUam VI S6258.

5921* permissu |
aedilium Cn. |
Aninius Forlujnatus occup.
Pompeiis pictum in uno ex arcubus amphithealri (IF 1096 semel deseripta
anno 1813). De hoc simiUbusque tituUs eodem fere loco extantibus IV 1096 *
(p. 202). 1097 seq. 2996. 2996*, dixerunt Schoene Herm. 4, 138; Mommsen Staatsr.
/y p. S08 not. 1.

Termini.
Terminos pomerii urbis Romae habes supra N. 215. 2i8. 511 (iam accedit
Notizie degU scavi 1900 p. 13), terminos agri pubUci Gracchanos N. 24seq. (ac-
cedit Notizie 1897 p. 119).


Tennini riparum Tiberis.
5922* M. Valerius M. f. |
M'. n. Messal., |
P. Serveilius C. f. |
Isau-

ricus* ces.^ |
ex s. c. termin.

5922^ P. Serveilius C. f. |
Isauricus, |
M. Valerius M. f. |
M'. n. Mes-
sall.'
I
cens. \
ex s. c. termin.
Prope Romam rep., cippi duo, aUer in dextra ripa Tiberis pauUo supra pontem
Milvium, aUer in sinistra ripa pauUo infra ezindem pontem (VI SlSiO*." hunc
vidit Huelsen, iUum vidit et fortasse solus servavit Fea). Similes cippi praeterea
sedecim (connumerato eo qui sequitur) reperli sunt (VI SlSiO^ seq.; Notizie degU
scavi 1896 p. S2i, 1897 p. 10. 252) ; unius ex his imaginem edidit Ritschl tab. LXXXIXa.
1) De MessaUa cf. supra N. 46. P. Servilius Isauricus inleUegitur is qui consul

fuit a. u. c. 673. Censorem ulmmque fuisse testatur Valer. Max. 8,3,6. 9,14,5;
gesserunt censuram anno 699/700, cf. Momms. C. l. L. I p. 179 (ed. I). Quod olim
coniecerant, Messallam ripam dextram, Isauricum sinistram terminavisse, ut atte-

rius nomen in terminis ripae dextrae, allerius in terminis ripae sinistrae priore
semper loco sit (C. I. L. I l. c), id iam refutatum est (cf. Huelsen C. I. L. VI p. 3109).
— 2) In reUquis omnibus cippis est cens.

5922° M. Valerius M. f. M'. n. |


Messalla, ]
P. Servilius C. f. Isauricus, |

censores |
ex s. c. termin. r. r.' prox. cipp. p. . . . |
Curatores riparum

qui primi terminaverunt |


ex s. c. restituerunt*.
Infra urbem rep. in dextra Tiberis ripa, ad pontem qui nunc est viae fer-
ralae, miUe fere pass. a porla Portuensi (VI 51340^ pleniorem quam 1612. V1 1254«
detcr. VagUeri BuU. comunale 1894 p. 255). 1) Recto rigore (sic in aUo termino —
Tiberino N. 5932), item infra N 5947 * et alibi. — 1\ Cf. N. 5925 \ 5924^.
456 Caput XIII.

5923* <C. Asinius C. f. Gallus>S |


C. Marcius L. f. L. n. |
Censori-
Bus, I
cos.^ I
ex s. c. termin.

5923^ C. Marcius L. f. L. n. |
Censorinus, |
<C. Asinius C. f. Gallus) J

cos. I
ex s. c. terrain.

5923° C. Marcius L. f. L. n. |
Censorinus, |
<C. Asinius C. f. Gallus)" |

.'
cos. j
ex s. c. termin. |
r. r. proximus cipp. ped. . .

^92^^ <C. Asinius C. f. Gallus), |


C. Marcius L. f. Censorinus |
cos. \

ex s. c. termin. r. r. prox. cipp. p. XIIXS. |


Curatores riparum qui primi
terminaver. |
ex s. c. restituerunt"'.

Romae rep., cippi quattuor, pinmi duo a. 1891 extra portam Flaminiam
(Notizie 1891 p. 163), tertiits a. 176S in alveo Tiberis e regione Ripettae, quartus
(ISotizie 188S p. 547) in villa Farnesina (VI 31S41 « ^ f ••
omnes vidit Huelsen, ter-
tium vidit etiam Henzen VI 123S^). Eiusdem generis cippi praeterea sedecim re-
perti sunt (VI l. c), — 1) C. Asinii Galli nomen in omnibus his titulis erasum
(ef. supra N. 97. 16S) et postea restiiutum. 2) Const/les fiierunt a. u. c. 746. — —
3) Haec (inde a r. r.) alia manu postea adiectum (numerus pedum evanuit), ut in
similibus titulis VI 51S41 *. —
4) Totus titulus uno tenore perscriptus item ut
'

reliqui tituli similes VI 31541« (VI ISSSf). 51S41^ (VI 123S^). 51S41\ ut obser-
vavit Iluelsen.

5924"* imp. Caesar divi f. |


Augustus |
pontifex maximus, |
tribunic.
potest. XVII*, I
ex s. c. terminavit, |
r. r.' prox. cipp. ped. CCVP (inpostica)
r. r. proximus cippus ped. CGV'*.

5924^ imp. Caesar divi f. |


Augustus |
pontifex maximus, ]
tribunic.
potest. XVII, I
ex s. c. terminavit (in latere dextro) r. r. prox. cipp. ped.
XXIV ^ (in postica) r. r. prox. cipp. ped. CCVI**.

5924° imp. Caesar divi f. |


Augustus |
pontifex maximus, |
tribunic.
potest. XVII, I
ex s. c. terminavit |
r. r. prox. cipp. ped. XLF (in latere

sinistro) r. T. prox. cipp. p|ed. XXIV* (in postica) T. T. prox. cipp. p. 1!!!'^.
Romae rep. locis antiquis non mullum inter se distanlibus cf. not. 3. S,
eippi tres, in dextra ripa Tiberis, ubi locus dicebalur Prati di Castello, inter
novos pontes Ripettae et Humberti (cf. Huelsen Roem. Mitth. 1891 p. 130), cum al-
veus fluminis dilataretur anno 1890 (VI 51S42 ^ vidit Huelsen cf. Marchetti No-
• ••

tizie degli scavi 1890 p. 187. 84. 8S). Cippi ita inscripti innotuerunt viginti duo
(V1 1236. 51S42). 1) A. 74718. —
2) Recto rigore (cf N. S922 not. 1). —
3) Hic nu- <= —
merus intervallum indicat ab proximo cippo superiore, id est a N.S924^; in cuius
postica idem nnmerus perscriptus est. Et distabat hic cippus a N. S924^ cum re-
pertus est metr. circ. 60 (206 ped. Rom. == metr. circ. 61), teste Marchettio Notizie
l. c. p. 187. —
4) Hic numerus remittere debebat ad proximum eippum inferiorem,
qui tamen desideratur (inter cippos qui extant proximus fuit VI 51S42\ cf.
Huelsen Roem. Mitth. 1891 p. 133). 5) Numeri in dextris lateribus cipporum —
ripae dextrae positi, iudice Huelseno C.I.L. VI p. 5110, remittebant, in locis angu-
Titali opernm locorumqne publicorum. — Termini riparnm Tiberis. 457

iosis, ad cippos a ripa magia recedentes , hic nvmerus remittil sine dubio ad cip-
pum N.SQSi", in cuius latere sinistro idem numerus reperilur. Et aberat cippus
N. 5924^ a N. 5924'', cum repertus est, metr. 7,06 (ped. Rom. 24 <- metr. 7, 10), teste
Marchettio Nolizie l. c. p. 187. 6) Idem numerus qui in antica cippi l\l. S924^,—
cf. not.3 (omittit hunc numerum Marchetti l. c. p. 84). — 7) Idem numerus, teste

Huelseno, in postica pruximi cippi superioris VI 31342«. 8) Idem nvmerus in —


latere dextro cippi N. 5924^; cf. not. S. — 9) Numerus anliquitus erasus (inscrip-
tionem posticae om. Marchetti).

5924*^ [t»ip. Caesar divi f. \


Av,gmtus\ \
ponlif[ea; maximus\ \
tribu-
nici[a 'potest. XF//], |
ex s. c. itv\rninavit\ \
Curatores riparum i\[ui primi] \

terminaverunt ex s. [c. rest.\


Romae in ripa sinistra Tiberis infra pontem Fabricium, cippus loco antiquo
rep. (VI 51542^ = Bull. comunale 1894 p. 2S4 viderunt Vaglieri et Huelsen).

5925 C. Vibius C. f. RufusS |


Sex. Sotidius Sex. f. Strabo |
Libus-
cid., I
C. Calpetanus C. f. Slatius Rufus', |
M. Claudius M. f. Marcel-
lus', I
L. Visellius C. f. Varro* |
curator. riparum et alvei Tiberis |
ex
8. c. termin.
Romae rep. ad Tiberim e regione ecclesiae S. lohannis Evangelistae (VI 12S7
= 51544^ descr. saec. XVI Accursius aliique). Eiusdem inscriptionis alia duo
exempla Romae prodierunt, sed fracta (VI 51344^ "). — 1) Consul suffectus videtur
fuisse a. p. Chr. 16 (cf. Prosopogr. imp. R. III p. 424 n. 396). — 2) Idem infra N.S959.
— 3) Praetor a. p. Chr. 19 (fast. fratr. Arv.). — 4) Consul ord. a. 24 p. Chr.

5926 Paullus Fabius Persi[cMs]*, |


C. Eggius Marull[Ms], |
L. Sergius
Paullus*, I
C. Obellius Ru[/m«], |
L. Scriboniu[s Zt6o?]* |
curator('[s ripa-

rv,m\ I
et alv[et Tiheris\ \
ex auctorit[afe] |
Ti. Claudi Caesaris |
Aug. Ger-
manicjt] |
principis s[iij]'* |
ripam cippis pos[tfts] |
terminaverunt a tr[t5]a-

r[to]' I
ad pontem Agrippa[e]".
Romae rep. in ripa sinistra Tiberis prope S. Blasii della Pagnotta (VI 51S4S
vidit Huelsen; Notizie 1887 p. 525). —
1) Consul ord. a. p. Chr. 34, cf. supra
N, 9S1. —
2) Fortasse is qui fuit proconsul Cypri^ notus ex actis apostolorum. —
3) Fortasse filius L. Scribonii Libonis consulis a. p. Chr. 19. — 4) Cf. lUommsen
Staatsr. 3, 1114 not. 1. — 5) Cf supra N. 1657 (not. 2). — 6) Be ruderibus huius
pontis, a seriptorum nullo memorati, post Borsarium (Notizie l. c.) dixit Huelsen
Roem. Milth. 1889 p. 28S, 1891 p. 153.

5927 ex auctoritate |
imp. Caesaris Vespasiani |
Aug. p. m., tr. p. IIIP
imp. X p. p., I
cos. IIII desig. V censor.*, |
C. Calpetanus Rantius Quiri-
nalis Valerius Festus' ciirator riparum |
et alvei Tiberis terminavit r. r.


I |

(in altero ex.) prox. cipp. p. LIIS (in attero) prox. cipp. p. CLXXIIII.
Romae, duo ul videtur lapides, diversis locis ad ripam Tiberis rep. (VI
1258 = 51346
uterque aliquoties descriptus saec. XVI, neuter tamen ab auctoribus
optimae notae; versuum divisio in altero non nimis cerla, in altero plane incerta
est). — 1) Tribunicia potestate quartum Vespasianus fuit kal. lul. 72/5, cos. IIII
a. 78, cos. V a.74, censuram suscepit anno 73 (cf. tupra N.247); videtur igitur
458 Caput Xlll.

hic titulus positus anno 73 ante kalendas lulias. — 2) Cf. supra N. 989. S85S.
Coniul suffectus fuerat a. 71.

5928 [ex auctoritate \


imp. Caes. Vespasiani Aug. \
p.] m., Ir. p. V,
imp. XI, I
p. p., cos. IIII I
desig. V*, censor., |
C. Diilius Aponianus" |
cu-
rator riparum |
et alvei Tiberis |
[ferwmajvit rip. Veient.' |
[r. r.

proxim. ci]]i. p. CCXXXVI.


Romae prope villam Farnesinam (VI S1S47 vidit
rep. in ripa dcxtra Tiberis
Huelsen^ Gatli bult.comunale 1887 p.iS). 1) Tribunicia potestate quintum Fespa- —
sianus fuit kal. lul. 73/74, consul quintum processit k. lan. 7i (cf. supra N. S46.
247); tilulus positus igitur secwido semestri 73. 2) Idem memoratur Tac. hist. —
3, 40. 14. — 3) Cf N. S929\ S934.

5929* [ex auctoritate \


imp. Caesaris] |
Vespasiani Aug. |
p. m., tr.

p. V*, imp. XIII, I


p. p., cos. V I
desig. VP, ceosor., |
[C.j Caecina Paetus*
curat. I
riparum et alvei Tiberis |
[fermmjavit rip. Veie[nf.] prox. |
cipp.

p. . .

t9*^^ ex auctor[t7are |
t]mp. Caesar[zs] |
Vespasiani Aug. [p.] \ m.,
tr. p. VI*, imp. XIV, p. p., |
cos. V desig. VI * cens., |
C. Caecina Pae-

tu[s]^ curator ripar. et [ai]vei Tiberis terniin. |


[rip.] . . . nt.* prox. cipp.
I |

p. C|...
Romae, lapides duo, alter repertus in ripa dextra Tiberis prope villam Fame-
sinam, alter in alveo Tiberis sub arcu primo (Campum Martium versus) pontis vufgo
dicto Sixti (Fl S1S48^ ^ vidit Huelsen, hunc etiam Henzen Eph. ep. 4, 807; frag-
mentum tertii exempli est FI S1Si8^). — 1) Tribunieia potestate quintum Fespa-
sianus fuit kal. lul. 73/i, sextum kal. Iut.74/S, cos. F ex kal. lan. anni 74, cos.

sextum 7S ; prior igilur titulus positus est priore semestri anni 74, alter
a.
altero semestri eiusdem anni, 2) Cf. infra N. 6049 not. 5. —
3) Numerus pedum —
numquam perscriptus fuit. — 4) Nomen partis ripae Cistiberinae (Huels.).

5930 ex auctoritate |
imp. Caesaris divi |
Nervae fil. Nervae |
Traiani
Aug. Germanici pontif. |
max., trib. potest. V\ cos. IIII, p. p., |
Ti. lulius

Ferox^ curator alvei |


et riparum Tiberis et cloacar. |
urbis terminavit
ripam |
r. r. ad prox. cipp. p. LXXXVI.
rep. in ripa dextra Tiberis non longe a ponte vulgo dicto Sixti
Romae
(Fl 51349^ vidit Huelsen; Notizie degli scavi 4884, 492; Bull. comunale 4884, 41).
Eiusdem inscriptionis praelerea alia undecim exempla innotuerunt (VI 31349^ **? J»
in quibus solum numeri in fine positi diversi sunt, praeterea pro ad prox. cipp. in
nonnullis est proximo cippo (sic perscriptum VI 4239^^ 31Si9^ y vel prox. cipp. = —
1) J. 401. —
2) Cf. Plin. ep. 2, 11, S, cet. Idem etiam anno 103 ripam Tiberis
terminavit, testibus inscriptionibus VI S1SS0. Cf, etiam N.S932.

5931 ex auctoritate |
imp. Caesaris divi |
Traiani Parthici f. | divi

Nervae nepotis |
Traiani Hadriani |
Aug. pontif. max., trib. |
potest. V,
imp. 1111% cos. III,
I
L. Messius Rusticus^ curator |
alvei et riparum Ti-
Titali operum locoramqae piiblicorum. — Termini. 459

beris el ]
cloacarum urbis r. <r. restituit |
secunduin praecedentem |
ter-
minationem, proxim. cipp.* ped. CVII. |

Romae rep. prope montem Testaceum (Fl 1240'^ cf. SISSS^ temel descripta
circa a. 1700). Cippi eodem modo (excepto numero in fine) inscripti praeterea
tres innotuerunt (FI 1240 ^), pmeterea fragmentum quarti (Fl S1SS2').
•» —
1) j4. 121. — 2) In his solis cippis Hadrianus dicitur imperator quarlum, cf. supra
N. S17 not. 2. — 3) Consul suff. a. 114 (dipl. mil.). — 4) cippi traditur.

5932 [im/). Caesar T. Aelius \


Hadr]\aDUs An [fonmMs] |
Aug. Pius
potifex (sic) maxim., |
Irib. pot. XXIIII', imp. II, cos. IIII, p. p. [A.] Pla-
|

torio Nepote |
Calpurniano curat. |
alvei Tiberis et ripar. et cloacar.
|

urbis, terminos vetust. dilapsos |


exallavit et restit. rect. rigore
|
proximo
cippo p. * positos ex autolritate (sic) imp. Caes. divi Nervae fil. Nervae |

Traiani Aug. Germ. pont. max. trib. |


potest. V, cos. IIII, p. p., curalore |

alvei Tiberis et ripar. et cloacar. |


lulio Feroco'.
Romae rep. in ripa sinistra Tiberis, ubi dicilur via Giulia (VI S1SS5 Bull. =
comun. 1890, 327 vidit Gatii). 1) A. 161. 2) Numerus pedum omissus tam— —
hic quam in duobus exemplis inscriptionis N. S9SS. Nimirum post cippos positos
curator numeros addere debuit sed neglexit, 3) Cf. N. S930. —
5933 [imp. Cjaesar M. |
[iure/jius Antoninus |
[Aug.] pontifex max., |

tribunicia potest. XV*, |


cos. III, et |
imp. Caesar |
L. Aurelius |
Verus Aug.
tribunic. |
potest., cos. II, termin. |
vetustate delapsos |
exaltaverunt et re-
stituer. |
r. r. proximo termino ped. *
j
positos ex auctoritate |
imp. Cae-
saris Nervae Traiani |
Aug., curante A. Platorio |
Nepote Calpuroiano |

curatore alvei Tiberis et |


riparum et cloacarum |
urbis.
Romae, cippus rep. in ripa sinistra Tiberis prope montem Testaceum (FI
1241^ =S1SS4^ vidit Henzen). Cippus cum gemella inscriptione est VI 1241^ =
SiSS4^ == Henzen S472. — 1) A. 161. — 2) Cf N. S932 7iot. 2.

5934 [ex auctoritate \


imp. Caesar. L. Septimii Severi Pii \
Pertinacis
Aug. Arabi]c. [Adiab. pont. max. (
tr.] pot. VI', imp. X, cos. II, [p. p., et] \

M. Aurel. Antonini Caes. |


imp. destinati |
terminos vetustate dilapsos exj-

altavit et restituit r. V.' |


Ofilius' Valerius Macedo curat. alvei |
Tiberis
et riparum et cloacar. urbis.
Romae rep. in ripa dexlra Tiberis non longe a ponte Sixti (VI S1SSS vide-
runt Huelsen et Vaglieri). — 1) A. 198. —
2) Ripa Veientana (cf N. S928. S929^).
— 3) Primus recte legit Vaglierius. Ofilius Macedo quindecimvir sacris faciundis
fuit a.204, cf. supra N. SOSO" (p. 288).
Ad opera facta a curatoribus riparum Tiberis pertinent tituli' N. S89S/4.

5935 id quod intra |


cippos ad camp.* versus {
soli est, Caesar
August. redemptum I
a privalo |
publicavit.
Romae campo Martio haud longe a Pantheo, cippus
rep. in Tibtirtinus de-
eempedalis (VI 874 aUquoties descripta a saec. XVI ad XVIII). — 1) Campus in-
460 Caput XIII.

tellegendus est non Agrippae, qnippe qui pertinuerit ad regionem sepiimam a dextra
via Flaminiae, sed ipse campvs Marlius. Cf. Lanciani buU. comun. 1885 p. 11.

5936 [tmp. Cjaesar Augustu[.s] |


ex privato in publicum |
restituit,

in parlem dextram recta |


regione ad proxim. cippum |
ped. CLXXXII, |

et inpartem sinistram recta regione ad proxim. cippum ped. CLXXVIII. |


|

Romae ad ripam Tiberis sub Aventino (FI 1262 descripserunt saec. XVI
Knibbe auctor accuratus aliique). Similium inscriptionum duarum reliquiae in
Esquiliis repertae sunt (VI 31S72 =
Bull. comunale 1888 p. 257, 1895 p. 28). —
Ad similes locorum publicoruni pertinent etiam inscriptiones supra
restitutiones
editae JS. 211. 249; ad restituliones agrorum sacrorum IS. 5259. 5240.

5937 L. Calpurnius Piso, |


M. Sallvius |
pr. aer.* |
areara* ex s. c.

a privatis |
publica pecunia |
redemptam terminaver.
Romae, cippvs Mariae Consolationis (VI 1263 vidit
rep. svb CapiloHo ad S.
Henzen). — 1) c. ad tempora Claudii.
Praetores aerarii fuerunt ab a. 751 u. —
2) Aream Satumi significari putat lordan Top. 4, 2 p. 564.

5938 Cn. Sentius Saturninus, |


C. Clodius Licinus |
cos.* |
termina-
verunt^ locum publicum ab privato.
|

Romae rep. ad montem Testacevm (VI 1264 semel descripta saec. XVIII).
Similis cippus, sed in quo nomina consulum alio ?nodo collocata sunt, nescio quo
loco urbis Romae rep., est V1 1265. 1) Consules suffecti fuerunt a. p. Chr. 4. — —
2) terminarunt cippus gemellus VI 1265.

5939 T. Quinctius Crispinus |


ValerianusS |
C. Calpetanus Statius
Rufus^ I
C. Pontius P[a]elignus^ |
C. Petronius Umbrinus, |
M. Crassus
Frugi*, I
curatores |
locor. publicor. iudicand." |
ex s. c. causa cognita |
ex
privato in public. restituer.
Romae in Aventino rep. circvm maximum versus (V1 1266 vidit Smetius). —
1) Consul suff. a. p. Chr. 2 (cf. supra iV. 6026). — 2) Cf supra N. S92S. — 3) Cf.

supra N. 942. — 4) Consul a. p. Chr. 27 (cf. supra J\. 9S4). — 5) De his cura-
toribvs cf. Mommsen Staatsr. II^ p. 995 not. 4.

5940 L. Asprenas*, |
P. Viriasius Naso tr. pl.^ |
M. Caecilius Cor-
nutus^ L. Volusenus Catulus^ |
P. Licinius Stolo', |
curatores locorum
I

publicorum |
iudicandorum ex s. c. ex privato |
in publicum reslituerunt.
Romaerep. in via Merulana prope ingressum villae lustinianae (VI 51S75 =
Bull. comunale 188S p. 97 vidit Lancianivs). Cippi eadem inscriptione inscripti
praeterea alii duo prodierunt (VI 1267"^). \) L. Nonius Asprenas consul —
suff. a. p. Chr. 6 (svpra N. 1S1 not.3; N. 927). 2) Proconsul Cretae inter annos —
51 et 57 (supra N. 138). —
3) A. p. Chr. 24 periit praetorrus (Tac. ann. 4, 28).

4) Idem ut videtur svpra N. 3895, ubi f. additum ad distinguendum enm a patre
cognomine etiam tum vivo. Cf. praeterea Quint, inst. 10, 1, 24. 5) Forlasse —
filius P. Licinii Stolonis triumviri monetalis circa a. u. c. 759 (Momms. Roem.
Miinzw. p. 744),

5941 L. Asprenas, | M. Caecilius Cornutu[s], |


L. Volusenus Catu-
lus, P. Licinius Slolo, |
C. Pontius Paelignus', |
curatores locorurt»
I
Titiili operum locoramque publicoram. — Terminationes. 461

pubIicoru[m] |
iudicaDdorum ex s. c. ex privato | in publicum rede-
gerunt.
Romae rep. sub Aventino ad Tiberim (FI 51S7i vidit Huelten; BulL comu-
nale 1886 p. Vll n. 1S73). Eodem fere loco repertum esse cippum supra N. 211
notat Uuelsen. — 1) Quattuor primi redeunt N. 5940, C. Pontius Paelignus N. S9S9.
Curator locorum publicorum itenim dicitur supra N. 942.

5942 ex auctoritite |
imp. Caesaris |
Vespasiani Aug. |
loca publica
a privatis |
possessa T. Suedius Cleraeos |
tribunus', causis cognitis et |

mensuris factis, rei |


publicae Pompeianorum |
reslituit*.
Pompeiis extra portam Herculanensem rep. cippus quadratus, est Neapoli in
viiueo (X 1018 vidit Mommsen). — 1) Cohurlis praetoriae puto. Idem memoratur
Tac. hist. 1, 87. 2, 12. Anno 79 fuit praefectus castrorum legionis in Aegypto
tendentis (III 55).

5943 public. Fid.' |


L. Manili. Q. f., |
L. Marci. L. f., |
duovirei 111* |

terminavere.
Ad viam Salariam, ubi fuenint Fidenae, cippus (I 1111. XIf^ 4065 vidit
Detlefsen). —
1) Publicum Fidenalium. 2) Ter. —
5943^ ex auctoritate et senten|lia |
imp. Caesaris T. Aeli Antojnini
Aug. Pii determinajtio [/Jacta publica Mustitajnorum.
Ad montem Djebel bu Kohel circ. S chil. a Musti provinciae Africae (Carton
decouvertes en Tunisie p. 62),

5943»» K.' Vedo . . . , I


V.» Autrodiu.» C.\ |
S. Racectiu.^ S., |
S. Te-
ditiu.^ S. I
staluendos* |
locaverunt.
In agro Falerno, quattuor mil. pass. a Francolise, est Portici, cippus lapidis
Tiburtini (X 4719 cf. p. 1012 viderunt Zangemeisler lapidem, Movimsen ectypum

gypsaceum). — 1) Praenomen ignotum. 2) Vibius. —


3) Numina gentilicia prae- —
ttrea inaudita. — 4) f. omissum consuetudine Osca (lordan quaestiones archaeic.
find. lect. Regiom. aest. 1884]; Buecheler mus. Rhen. 1884 p. 4i1). 5) Intellege: —
terminos (Momms.). Titulum ad agrum Falernum saec. u. c. quinto civibus Ro~
manis divisum pertinere coniecit MomTnsen l. c. (cf. C. I. L. X p. 563^).

5944 L. Caicilius Q. f.
|
procos.* |
terminos |
finisque ex |
senati
consolto I
statui iusit inter |
Patavinos |
et Atestinos. (In alio cippo minore,

qui huic impositus et cum eo iunctus fuit) . . . |


senati [c]o[nsu]ltO Sta[fUt] |
iusit.

nunc Patavii in museo (1 S48. V 2492 vidit


Teoli in collibtu Euganeis rep.,
Mommsen; imaginem Ritschl tub. LyillB.C). 1) Incertum utrum L. Caecilius —
Metellus Calvus consul a. u. c. 615, an Meteltus Diadematus consul a. u. c. 657. lllum
praefert Borghesius (opp. 6, 460. S15), propterea quod hic non videtur Gattiam cis-
alpinam administravisse, et propter simiHtudinem harum inscriptionum cum N. S94S.

5944* [L. Caeicili\\is Q. f. pro cos.' |


terminos finisque ex |
senati

consulto stalui |
iousit inter Ateslinos |
et Patavinos. (infra) L. Caeicilius

Q. f. pr|o cos.' [exj* terminos |


finisque ex senati |
consullo statui iusit |

inter Ateslinos |
Palavinosque.
462 Caput XIII.

In colUbus Euganeis ad montem Venda rep., est Atesie (I 547. V S491 vidit
Mommsen; imaginem Ritschl tab. LFIIIa). Inscriptiones duas simul incisas esse
putat Momms., similiter ac in N. S9i4. — 1) Cf. N. S9H not. 1. — 2) ex errore
positum, mox deletum.

5945 Sex. Atilius M. f. Saranus* pro cos. |


ex senati consulto
|

inter Atestioos et Veicetinos |


finis terminosque statui iusit.
In pago Lobia (prope Lonigo), pari fere intervallo a Verona Vicetia Ateste,
cippus ingens rotundus, est Veronae (I S49. V 2490; imaginem Ritschl LVb). —
1) Consul a. u. c. 618. Serrani cognomen sic scriptum etiam in nummis quibusdam
et in titulo antiquissimo I 42.

Sententia Minuciorum de finibus Genuatium et Veturiorum


Langensium.
5946 Q. M. Minucieis Q. f. Rufeis* de controvorsieis inter (2) Ge- |

nuateis et Veiturios* in re praesente cognoveruut, et coram inter eos


controvosias composeiverunt, | (3) et qua lege agrum possiderent et qua
fineis fierent dixserunt. Eos fineis facere terminosque statui iuserunt;
|

(4) ubei ea facta essent, Romam coram venire iouserunt. Romae coram'
sentenliam ex senati consulto'' dixerunt eidib. |
(5) Decemb. L. Caecilio
Q. f. Q. Muucio Q. f. cos.® — Qua ager privatus casteli Viluriorum est,
quem agrum eos vendere heredemque (6) sequi licet, is ager vectigal. nei

|

siet. Langatium* fineis agri privati. Ab rivo infimo, qui oritur ab


fontei in Mannicelo' ad flovium |
(7) Edem; ibi terminus stat. Inde flo-

vio* suso vorsum inflovium Lemurim.® Inde flovio Lemuri susum usque
ad rivom Comberane.*" |
(8) Inde rivo Comberanea susum usque ad com-
valem Caeptiemam; ibi termina duo stant circum viam Postumiam." Ex
eis terminis recta |
(9) regione in rivo Vendupale. Ex rivo Vindupale in
flovium INeviascam. Inde dorsum fluio Neviasca in floviura Procoberam.'*
Inde I
(10) flovio Procoberam deorsum usque ad rivom Vinelascam infu-
mum; ibei terminus stat. Inde sursum rivo recto Vinelesca; |
(11) ibei

terminus stat propter viam Postumiam. Inde aiter trans viam Postumiam
terminus stat. Ex eo termino, quei stat |
(12) trans viam Postumiam,
recta regione in fontem in Manicelum. Inde deorsum rivo, quei oritur
ab fonle en Manicelo, | (13) adlerminum, quei stat ad flovium Edem. —
Agri poplici quod Langenses posident, hisce finis videntur esse. Ubi
comfluont |
(14) Edus et Procobera, ibei terminus stat. Inde Ede flovio
sursuorsum in montem Lemurino infumo; ibei terminus (15) stat. Inde |

sursumvorsum iugo recto monte Lemurino; ibei termIn[M]s" stat. Inde


susum iugo recto Lemurino; ibi terminus (16) stat in raonte pro cavo." |

Inde sursum iugo recto in montem Lemurinum suramum; ibi terminus


stat. Inde sursum iugo |
(17) recto in casteium, quei vocitatust Ahanus;
Titali openim locoramqne publicorum. — Terminationes. 463

ibei terminus stat. Inde sursum iugo recto montem loventionem";


in

ibi terminus |
(18) stat. Inde sursum iugo recto in montem Apeninum,
quei vocalur Boplo; ibei terminus stat. Inde Apeninum iugo recto
|

(19) in montem Tuledonem; ibei terminus stat. Inde deorsum iugo recto
in flovium Veraglascam in montem Berigiemam |
(20) infumo; ibi terrai-

nus stat, Inde sursum iugo recto in montem Prenicum; ibi terminus
stat. Inde dorsum iugo recto in |
(21) flovium Tnlelascam; ibi terminus
stat. Inde sursum iugo recto Blustiemelo in montem Glaxelum; ibi ter-

minus stat. Inde |


(22) deorsum in fontem Lebriemelum; ibi terminus
stat. Inde recto rivo Eniseca in flovium Porcoberam ; ibi terminus stat.
|

(23) Inde deorsum in floviora Porcoberam, ubei conflovont flovi Edus et

Porcobera; ibi terrainus stat. — Quera agrum poplicum |


(24) iudicamus
esse, eum agrura castelanos Langenses Veiturios'" po[si]dere fruique vi-
detur oportere. Pro eo agro vecligal Langenses |
(25) Veiturisi" in popli-

cum Genuara dent in anos singulos vic. n. CGCC'*. Sei Langenses eara
pequniara non dabunt neque satis |
(26) facient arbitratuu Genuatiura,
quod per Genuenses mo[r]a non fiat, quo setius eam pequniam acipiant:
tura quod in eo agro |
(27) natum erit fruraenti partem vicensumam,
vini partera sextam Langenses in poplicum Genuam dare debento (28) in


|

annos singolos. agrum posedet Genuas aut Vi-


Quei intra eos fineis

turius, quei eorum posedeit k. Sextil. L. Caicilio (29) Q. Muucio cos., |

eos ita posidere colereque liceat. Eus", quei posidebunt, vectigal Lan-
gensibus pro portione dent ita uti ceteri |
(30) Laogenses, qui eorum in
eo agro agrum posidebunl fruenturque. Praeter ea in eo agro niquis
posideto nisi de raaiore parte I (31) Langensium Veituriorum sententia,
dura ne aliura Genuatem aut Veituriura colendi causa.
intro raitat nisi

Quei eorura (32) de maiore parte*° Langensium Veituriura sententia ita


|

non parebit", is eum agrum nei habeto nive fruimino. Quei (33) ager |

compascuos erit, in eo agro quo minus pecus [p]ascere Genuates Veitu-


riosque liceat ita utei in cetero agro [
(34) Genuati compascuo, niquis
prohibeto, nive quis vim facito, neive prohibeto quo minus ex eo agro
ligna materiaraque |
(35) suraant utanturque. — Vectigal anni primi k.
lanuaris secundis Veturis Langenses in poplicum Genuara dare |
(36) de-
bento. Qnod ante k. lanuar. primas Langenses fructi sunt eruntque,
vectigal invitei dare nei debento. — |
(37) Prata quae fuerunt proxuma
faenisicei L. Caecilio Q. Muucio cos. in agro poplico, quem Viiuries

Langenses | (38) posident et quem Odiates et quera Dectunines et quera


Cavaturineis et quera Mentovines posident, ea prata, |
(39) invitis Langen-
sibus et Odiatibus et Dectuninebus el Cavalurines et Mentovines", quem
quisque eorura agrura |
(40) posidebit, inviteis eis niquis sicet nive pascat
nive fruatur. Sei Langueses aut Odiates aut Dectunines aut Cavaturines |

(41) aut Mentovines raalent in eo agro alia prata inraittere defendere


464 Caput XIII.

sicare, id uli facere liceat, dum ne ampliorem (42) modum pratorum



|

habeant, quam proxuma aeslale habuerunt fructique sunt. Vituries

quei controvorsias '^^


|
(43) Genuensium ob iuiourias iudicati aut damnati

sunt, sei quis in vinculeis ob eas res est, eos omneis (44) solvei mittei

|

leiberique" Genuenses videtur oportere ante eidus Sextilis primas.


Seiquoi de ea re |
(45) iniquom videbitur esse, ad nos adeant primo quo-
que die et ab omnibus controversis et hono publ. h.^^ |
(46) Leg." Moco
Meticanio Meticoni f., Plaucus Peliani. Pelioni f.

Tabula aenea rep. a. 1306 sex mil. pass. a Genua in valle Polceverae fluvii (1 499.
V 77i9 Rilschl tab. XX). De locis in hac tabula memoratis post Serram (mem.
acdd. Genu. 2, 4809) egerunt Grassi et Desimonis Alti della societa ligure di sloria
patria 5, 4864; Poggi ibid. 50, 4960, unusquisque cum tabulis geographicis. —
1) IntellegiturM. Minucius (sic supra N. S770) Rufus consul a. u. c. 6H cum
fratre Q. Minucio Rufo (supra iV. i0i7). Hi cum oriundi essent ab eo qui subegit
Ligures Q. Minucio Rufo cos. a. SS7, avito iure patroni Ligurum videntur fuisse
ideoque ad hanc rem disceptandam selecti esse (Momms.). Cf. Mommsen Staatsr.
III p. 4203 not. 4. —
2) lidem qui paullo post dicuntur Langenses Veilurii (o. 2i
seq.), Langenses, Langates. —
3) Cf. Dig. 4, 8, 27, 4 (Mommsen). 4) Cf. Momm- —
sen Staatsr. III p. 4202. — 5) A. u. c. 657. — 6) Cf. not. 2. Ab iis vicus Lan-
gasco (circ. 4S chil. a Genua) nomen trahere creditur. — 7) De colle Maniceno
vocato cogitavit Serra (contradixerunt lam Desimonis p. SS9. S77 seq. quam Poggi
p. 269). —
8) Fluvii nomen videtur excidisse. 9) Fortasse rivus hodie dictus —
Lemme sive Lemo. — Comberaneam.
10) — 11) Cf. supra N. S806 not. 2. —
12) Idem ''fl.umen Porcifera^ quod recenset Plin. h. n. 5, S, 48 proxime Genuam,
hodie Polcevera. — 13) termins aes. — 14) Sic (PRO . CAVO) est in aere (for-

tasse subest nomen montis). — 15) Colle dei Giovi (cf. Nissen ital. Landes-
kunde 4, 250). — 16) Cf. not. 2. — num- 17) Casus primus. — 18) Fictoriatos
mos quadrigentos (nummi huius nominis quatluor aequabant denarios tres). Cf.
Borghesi opp. 2,285 seq.; Mommsen Roem. Milnzw. p.589seq. 19) Scr. eis. —
20) Requiritur de maioris partis. —
21) Inlellege: quem eorum ita possedisse non
parebit (Momms.). — 22) De his cf. Poggi p. 547 seq. — 23) Controversias ob
iniurias iudicari mire dictum est, videtur accusativus explicandus ad similitu-
dinem eorum quae sunt: servitutem servire, iusiurandum iurare (Mommsen). —
24) Videlur scribendum leiberareique et deinde a Genuensibus. 25) /« cor- —
ruptela quid lateat, ignoratur. Requiri videtur: et ab omnibus controversiis ab-
ttineant. — 26) Legati.

Deoretum proconsulis Sardiniae de finibus Fatulcensium et


Galillensium.

5947 imp. Othone Caesare Aug. cos. XV k. Apriles*. |

(2) Descriptum et recognitum ex codice ansalo L. Helvi Agrippae' pro-


cons., quem protuHt Cn. Egnalius |
(3) Fuscus scriba quaestorius, in quo
scriptum fuit it, quod infra scriptum est, tabula V D' VIll |
(4)et VIllI et X.
'III idus Mart. L. Helvius Agrippa procos. caussa cognita pronuntiavit: |

(5) Cum pro utiUlate publica rebus iudicatis stare conveniat, et de caussa
:

Tituli operum locorumque publicorum. — Terminationes. 465

Palulcensi]- (6) um* M. luventius Rixa vir ornatissimus procurator Aug.'


saepius pronuntiaverit, fi|-(7)ues Patulcensium ita servandos esse, ut in
tabula ahenea a M. Metello* ordinati (8) essent, ultimoque pronuntiaverit,
|

Galillenses' frequenter relractantes controver|- (9) siae* nec parentes de-


creto suo se castigare voluisse, sed respectu clementiae optumi (10) maxi-
|

mique principis contentum esse edicto admonere, ut quiescerent et rebus |

(11) iudicatis starent et intra k. Octobres primas de praedis Patulcensium


recederent vacuam|-(12) que possessionem traderent; quodsi in contumacia
perseverassent, se in auctores |
(13) seditionis severe anima adversurum (»ic)\

et post ea Caecilius Simplex' vir clarissli-(14)mus, ex eadem caussa aditus


a Galillensibus dicentibus: tabulam se ad eam rem |
(15) pertinentem ex
tabulario principis adlaturos, humanum esse (16) dilatio-
pronuntiaverit, |

nem probationi dari, et in k. Decembres trium mensum spatium dederit,


in|-(17)tra quam diem nisi forma allala esset, se eam, quae in pro-
vincia esset, secuturum; |

(18) ego quoque aditus a Galillensibus excusantibus, quod non-


dum forma allata esset, in |
(19) k. Februarias quae p. f." spatium
dederim, et moras" illis possessoribus intellegam esse iucun|- (20) dam

Galilenses ex finibus Patulcensium Campanorum, quos per vim occu-


paverant, intra k. |
(21) Apriles primas decedant. Quodsi huic pro-
nuntiationi non optemperaverint, sciant, |
(22) se longae contumaciae et
iam saepe denuntiatae anim. adversioni'^ obnoxios |
(23) futuros. In
consilio fuerunt: M. lulius Romulus leg. propr., T. Atilius Sabinus q." |

(24) pro pr., M. Stertinius Rufus f.", Sex. Aelius Modestus, P. Lucretius
Clemens, M. Domitius |
(25) Vitalis, M. Lusius Fidus, M. Stertinius Rufus." |

Signatores: Cn. Pompei Ferocis. Aureli ]


(26) Galli. M. Blossi Nepotis,
C. Cordi Felicis. L. Vigelli Crispini. L. Valeri Fausti M. Luta|- (27) ti

Sabini. L. Coccei Genialis. L. Ploti Veri. D. Veturi Felicis. L. Va-


leri Pepli.

Tabula aenea rej), in Sardinia inieriore ad vicirn Eslerzili., est Sassari

(X 78Si vidit Mommsen). Tractavit Mommsen Herm. 2 p. 102 cf. 3, 167. —


I) 18 Marl. 69. — 2) Idem fortasse, quem memorat Dio 67, 3. 3) Fidetur intel- —
legendum esse: capitibus. — 4) Populus hic, nominatus etiam in t. Sardo X 7933,
praelerea ignotus est (Palvic- legerunt primi aeris editores). — 5) Sardinia sub
procuratoribus fuit, usque ad annum 67, quo anno Nero eam senatui reddidit pro
Uberata Ackaia (Pausan. 7, 17, 3). Cf. Mommsen C. I. L. X p. 777. Rixa hic vide-

tur uUim7is fuisse procuratorum. — 6) Consul a. u. 6H9, qui triumphavit ex Sar-


dinia a. 643. — 7) Populus et ipse ignotux, nisi quod in gemma X 8061, 1 dicitur
inscriptum esse Larum |
Galillensium. — 8) Scr. contvoversiam. — 9) Primus ut
videtur proconsulum Sardiniae post procuratores, praedecessor L. Helvii Agrippae.
Consul suffectus fuit a. 69 exeunte (Tac. hist. 2, 60 cet.). — 10) Proximae fuerunt. —
II) 5cr. moram. — 12) Sic, cum puncto inter anim. et adversioni. — 13) Quaestor.
— 14) Filius (scilicet eius cuius nomen postea perscriptum, vide noU — 15) Sub- 15).
sequitur filium longo intervallo, scilicet loei minus honorati.

Dessau, Inscriptiones Latinae 11. 30


.

466 Caput XIII.

5947* Q. Gellio Sentio Augurino procos.' decreta |


ex tabellis reci-
tata kalendis Martis. Cum optimus maximusque |
princeps Traianus Ha-
drianus Aug. scripserit mihi uti adhibitis mensojribus de cootroversiis
finium inter Lamienses et Hypataeos cognita causa |
terminarem egoque
in rem praesentem saepius et continuis diebus |
fuerim cognoverimque
praesentibus utriusque civitatis defensoribus, |
adhibito a me luHo Victore
evocato Augusti mensore, placet initium |
finium esse ab eo loco in quo
Siden fuisse comperi, quae est infra con|saeptum consecratum Neptuno,
indeque descendentibus rigorem serlvari usque ad fontem Dercynnam, qui
est trans flumen Sperchion, it[a ut per] \
amphispora'' Lamiensium et
Hypataeorum rigor at fontem Dercynn[am supra] \
scriptum ducat et inde
ad tumulum PeHon per decursum Sir . , .
|
at raonumentum Euryti quod
est intra finem Lam[?ensmm] . . .
|
Erycaniorura et Proherniorum^

I
• • thraxum* et Sido

|
. . . . const ....
Inter Lamiam et Hypatam in vico Myxiates, deinde Lamiae (III S86 cf. 12506
vidit ffilhelm). — 1) Proconsule, scil. Macedoniae. Fortasse idem commemoratur
a Plinio ep. 4, 27. 9, 8. — 2) Amphispora videntur esse ipsa arva, de quibus certa-
batur, essentne a Lamiensibus conserenda an ab Ilypataeis (Momms.). — 3) Proemam
in Thessalia memorant Liv. 56, 14, 12, Strabo i p. 45i, Steph. Byz. — 4) Primae
litterae non certae.
Simile decretum de finibus inter Delphos ei Anticyrenses est III 367 cf. p. 987.
4517, — Terminationis Callatide ad Pontum repertae fragmenta edidit Tocilescu
arch. ep. Mitth. aus Oesterr. 19, 1896 p. 104.

5948 L. Trebius )
Secundus prjaefctus (sic) castr]orura inter |
Ona-
stinos et |
Narestinos* ter|rainos posit (sic) ius|su L. Volusi Satu|rnin. leg.

pro pr|aetore^ C. C[ae[sar]is A[ugusti] \


G[em]an[?c]i' ex |
sentententija (sic)

quara is ath|irito (sic) consiiio dixit.

In Dalmatia rep. loco dicto Krug di Jesenice di Poljica (a Salonis meridiem


versus), est Spalati (III S. 8472 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) De his civitatibus
Dalmatiae cf. Hirschfeld l. c. — 2) Cf. supra JS. 925, infra N. S949. S9S2. —
3) Quae punctis distinximus, erasa, ex parte tamen legunlur.

5949 . . [ra]ullius T . .
I
. . [?e]g. Vn et L. Sa[/|«ms], M. Sueto ce[n|-
?]uriones leg. X[/ |
m]dices dali ex j
[c]omventione a |
[£. Fjolusio Satur|-

[n]ino leg. propr. |


[C.] Caesaris Aug. |
[Ger]manici inter |
. . .

Prope Promonam Dalmatiae rep. (III S. 9852 cf. add. postr. p. 2528, 11
vidit Patsch).

5950 L. Arruntius |
Camil[/]us Scrijb[o]nianus* Ie[^.] projpr. C. [C]ae-
[s]aris Aug. |
Germanici, iudicem | dedit M.' Coehum D |
leg. VH inter

Sapuates |
et [Ia]raatinos^ ut fines |
[rep]eret et terminus (sic) po[n.].

In Bosnia non longe a lajce et a Ferbano fluvio loco dicto Vaganj in rupe
incisum (III 5. S564» cf. p. 216S. 2270 Hirschfeld et Patsch viderunt ectypa). —
1) Consul fuit a. Dalmatia rebellavit, cf. supra N. 137 not. 1.
p. Chr. 52, a. 42 in

2) Sapua et Lamat(e) videntur memorari a Geographo Ravennate, cf. Hirschfeld l. c.
Tituli operum locorumque publicorum. — Termini. 467

5951 Ti. [C/Jaudius L . . . ., |


C. Avillius Clemen[s], ]
L. Coelius
Capella, P. |
Raecius Libo, P. Valeri|us Secundus iudices |
dati a M. Pom-
peio Silva|no leg. Aug. propr.' inter |
rem p. Asseriatiumet rem p. Al]-
veritarum' in re praesenti per |
[sententijam suam determinalverunt.
In Dalmatia loco diclo Dobropoljci rep., non longe a Podgradje ubi fuit
Asseria (III S. 9938 vidit Hirschfeld). — 1) Legatus Dalmatiae fuit a. 69 (Tac.
hist. 2, 86. 5, 50). — 2) De Asseria cf. C. I. L. III p. 570; Alveria ignota.

5952 I
. . . . [ijnter Ner[a|sft]nos* et Pituntijnos'

lermini r[«cjo]gniti et reslitu[fe] a |


. . [P]isone^ leg. pro pretore |
[Ti.'\

Claudi Caesaris [Aug. \


G]ermanici per C. Mar|ium Maternum 7 leg. |
VII
C. p. f., quos L. Volus|[tws Saturninusy . . .

In Dalmalia, inter Salonas et Naronam, prope vicum Dubrava di Poljica


(III S. 12794 = Bulic bull. dalmato 1890 p. I4S). — 1) lidem Narestini N. S948.
— 2) De his cf. C. I. L. III l. e, — 3) Fortasse is qui coniuravit in Neronem
(cf. Prosopogr. imp. Rom. I p. 279 n. 227) aut L. Piso consul ord. a. 27. — 4) Cf.
N. 5948/9.

5953 [e]x edictu (sic) P. Corjneli Dolabele (sic) leg.


|
pro pr.* determi-
njati fines Geminus* |
pri. posterior leg, [
VII inter Neditas' |
et Corinienses, j

restituti iussu A. |
Duceni Gemini* |
leg. Augusti pr. p[r.] |
per A. Resium
[3/]a|ximum D leg. XI ]
C. p. f. pr. posterior. |
et Q. Aebutium |
Libera-
lem* astat. j
posteriore leg. |
eiusdem.

5953* fines inter Neditas et Corinienses derect[t]* mensuris actis

iussu [Z)M]ceni' Gemini leg. per A. Resium Maximum D legionis XI prin-


cipem posteriorem co[r.] I' et per [Q.] A[e]butium^ Liberalem eiusdem
leg. astatum posteriorem chor. I.
Prope Karin (Corinium) Dalmatiac (III S. 9975 in ecclesia vici Popovic vidit
Hirschfeld; III 2885 in ecclesia vici Novigradi semel descripta saec. XFI). —
1) Cf. snpra N.958. 5829. Praefuit Dalmatiae ab a. ad a.18. 2) Intellege: U —
per Geminum principem posteriorem. 3) Nedinum hodie Nadin (cf, C. I. L. III —
p. 571). —
4) Idem memorattir Tac. ann. 15, 18, hist. 1, 14. Legatus Dalmatiae
videtur fuisse sub Nerone. —
5) Ad Aebulium Liberalem Seneca dedit libros de

beneficiis (Hirschfeld); cf. eliam supra N. 1015 not. 5. 6) derectus, 7) Meceni, —


S) COPl, 9) D. Aelbutium traditur. —
Ad fines Neditarum et populi aUcuius vicini
spectat etiam III 2882.

5953^ ex conventione finis inter Ortoplinos' |


et Pare|ntinos^ aditus

ad aquam vivam Ortoplinis pasus (sic) D latus'


| |
l*.

In Dalmatia (Croatia quae nunc est), inter lablanac et Kosinj gomji rupi incisum
(BruJisrnid Fjesnik nov. ser. 5, 1901 p. 100 cum imagine photographica, cf. Patsch
die Lika in roemischer Zeit 1900 p. 22seq.). — 1) Ortopla oppidum maritimnm
lapydiae, Ptol, 2, 16, 3, Plin. h. n. 5, 140, cf. Patsch l. c. — 2) Parentini in Dal-
matia ignoti. — 3) Sic imago edita l. c. (delatus legit editor). — 4) Latus passum
nnum, intellegit Patsch; fortasse fuit p. (pedesj sequenle numero.

5954 [ex auctoritate |


t]mp. Aug. |
[fijnes dere[cft |
tnrjer Dien[ses |

30*
468 Caput XIII.

et 0/ojssoni[os |
ex cJonvention[e] |
ipsorum [
[imjp. Nerva [rjra^ialnjo

Ca[es]ar[«] Aug. German [tco]


|
IIIl cos.' |

Jn rnonte Olympo rep., medio fere loco inter Dium et Olossonem (Elassona)
oppida (III S91 cf. p. 989 vidit Heuzey). — \) A. iOl.

5955 [ex aujct. imp. Vesp[a]|siani Cae[s.J Aug. p. p. , fi|nes pro-


vinciae no|vae et veter. de|recti qua fossa |
regia fuit* per Rultilium
Gallicum |
cos., pont.^ et Senjtium Caecili[a]|num praeto|rem', iegato[s] |

Aug. pro pr.


In agro Thibursici Bure, provinciae Africae, loco dicto Henschir Schellu
(nuper repertam Cagnat misit qui descripsit ex eciypoj. 1) Cf. Plin. h. n. S, —
4,SS: (Africa) dividitur in duas provincias veterem et novam (cf. Tissot Geogr.
de la prov. d'Afr. II p. 5 seq.), discretas fossa inter Africanum sequentem et reges.
— 2) Cf. supra N. 1007. S02S.eum fuisse legatum censibus accipiendis
In Africa
ex Statio Silv. 1, i, 83 coniecerat Mommsen. 3) Ad hunc pertinet t. Amiter- —
ninus 1X4194, quem non recie a Mommseno attributum esse temporihus Gordiani
iam apparet.
Gemellus lapis prodiit prope Henchir es Sudr, ubi fuit municipium Abthug-
nitanum, quem tractavit Cagnat comptes rendus de l'Academie des inscr. 1894 p. 46.
Ex tertio simili superest fragmentum f^III S. 14882.

5956 ex auctori|tate imp. Caesaris |


divi Traiani Parth[t]|ci filio (sicj

divi Nervae |
nepotis Traiani Ha|driani Aug. p. p., pon|tifici maximo (sic),

trib. I
poteslatis XX*, cos. II[/], (
Antius Rufinus in|ter Moesos et Thra|ces
fines posuit.
Olim Sistov ad Danuvium, iam Bukaresti (III 749 cf. p. 992. 1S58 vidit
Domaszewski) 1) A. 156. . —
Huius cippi praeterea alia tria exempla prodierunt in regione a Sistov
meridiem versus inter Danuvium et Haemum, unum non longe a Svistov loco dicto
lajdzi (III S. 14i22 1) alterum prope vicum Butovo (III S. 12407
, , arch. ep. =
Mitth. 13 p. 209), tertium loco dicto Hodnica (duabus horis a Tirnowo sept. versus
(III p. 992 ad n. 749); cf. Premerstein oesterr. Jahresh. I 1898 Beibl. p. 186 qui hos
cippos putat spectare ad tei-minationem factam inter provinciam Thraciam, quae
illo tempore ad Danuvium usque pertinuerit, et Moesiam.

5957 ex auctoritat[e] |
imp. Caes. Vespasian[i] |
Aug. pontificis max., |

trib. potest V, cos. V |


desig. VF, p. p., |
Cn. Pinarius Cornel. |
Clemens^
leg. eius pro pr. |
exercitus Germanici |
superioris inter |
Viennenses* et
Ceutronas'' |
terminavit.
In Alpibus Graiis ad iugum Col de la Forclaz inter Chamounix et Si. Ger-
vais-les-Bains, rep., delata dicitur in oppidum Sallanches (XI1 115 cf. p. 805 Hirsch-
feld vidit ectypum gypsaceum). — 1) A. 74. — 2) Cf. N. 1992. S852. — 3) Sic in
lapide legit Allmer. — 4) Cf N. S868.

5958* ex auctoritate |
imp. Nervae Traiani |
Caes. Aug. Germani|ci
Dacici |
L. Minicius Natalis |
leg. Aug. pro pr.* inte[r] |
Madaurenses
et I
Musulami[os] *.

5958^ [ex auctoritate] |


imp. Nervae Traiani |
Caes. Aug. Ger. Dacici |
Tituli operum locorumque publicorum. — Termini. 469

C08 p. fp.] I
L. Acilius Stra[6o G]ell|ius Numm[«]s' leg. Aug. I

pr. pr. inter Musul. |


et Madaurenses.
Prope Madauram Africae in rupe quadam monlix Bu-Sessu, tituli duo iuxta
positi (FIII 4676 solam priorem, utramque descriptam habes a Faure duciore Gallo
Bull. arch. de comit. des travaux hist. 1896 p. 276). — 1) Legatus exercitus Africani
fuit a. lOijS, cf. supra N. 1029 (not. 4). Musulamiorum nomen late diffusum — 2)
in Africa (Tac. ann. 2,S2seq., Florus 2.31, Plin. h. n. ^,4,50, ceL; accedunt
tituli is qui sequitur et FIII 270 =
11451), iiem in Mauretania (FIII 9288), cf.
etiam siipra N. 2003. Praefectus gentis Musulamiorum est supra N. 1433; cf. Tou-
lain mem. des anliq. de France S7, 1896 p. 275 seq.; Gsell mel. de VEcole de Rome
19 1899
f p. 47. — 3) Homo praeterea ut videtur ignotus; ex eadem stirpe is ad
quem perlinent tituli III 429. X 1486.

5959 ex auctoritate |
imp. Caes. Traiani |
Aug. Ger. Dacici | L.' Mu-
nalius GalUis* |
leg. pro pr. |
finibus Musulamior.' I
• • • legiis* vestusta-
lis I
. . . lam' abolevit.
Inter Thevestem et Ammaedaram, circ. 14 chil. a Thevesle (FIII 10667 cf.

FIII S. 16692 descripserunt Tissot, Farges, et nuper Milhavet, ctiius exemplum misit
Cagnat). — 1) Praenomen solus legit Milhavet. — 2) Cf. N. 284. — 3) Cf. ad eam
quae praecedit. — 4) Sic Farges et Milhavet, . . . legii Tissot. — 5) . .. otam

Mithavet.

5960 ex indulgentia imp. Caes. Hadjriani Aug. fines |


adsignati
geD|ti Numidarum per C. Petroni|um Celerem' | |
proc. Aug. pro. |
[M.
C]aes[anens.].
In Maurelania loco diclo Guerria rep. (FIII 8814 vidit IFilmanns). Alterum
exemplum eiusdem tituli in eadem regione repertum est FIII 8815. — 1) Procu-
rator Maurelaniae fuit a. 157, cf. N. S963 (item N. S79S not. 9).

5961 termini positi inter |


Igilgilitanos, in |
quorum finibus kas|tel-

lum Vicloriae |
positum est, el Zimiz.*, |
ut sciant Zimizes, |
non plus in

usum I
se haber. ex auctolritate M. Velti La|tronis proc. Aug. |
qua* in

circuitu |
a muro kast. p. |
B.^ Pr." LXXXIX, Torjquato et Libone cos.*
Igilgili (Djidjelli) Mauretaniae (FIII 8569 vidit fFilmanns).
in ora —
1) Gens memorata Peutingerana (inter Igilgili et Chullu).
etiam in tabula —
2) Quam. — 3) Passus quingentos. 4) (Anno) provindae. —
5) A. 128. —
596S limes I
Maur.

5962* limes |
pr. Afri.*
agro Auziensi, loco dicto Guell-Zerga (FIII S. 20817. 20818^; huius
In
quinque exempla prodiisse dicuntur quorum duo vidit Purgold). 1) Sic Purgold —
in uno, PRAlRs in altero; PRATRl in quinque legisse sibi visus est regionis illius
habitator Robert. Mommsenus significari putat limitem inter comitem Africae et
ducevi Mauretaniae.

5963 ex au[c/or]itate |
imp. Caes. divi Traiani Parthici [/".] |
divi

Nervae nepotis Traian[t] |


Hadriani Aug. p. p., p. m., tr. pot. XX[/], |

cos. III, procos., auspiciis L. Aeli C[a|M.]* imp., imp. fil.*, cos.', termini
470 Caput XIII.

pos. j[n]|ter Regienses" et saltum Cu . . .


|
per C. Petronium Celerem'
proc. Au[^.], I
an. provin." LXXXXVIII.
In Mauretania prope locum dictum Er-Rahel rep. (FIII S. 21665 vidit Gsell).
— l) j4. 457. Mirum terminos positos dici non solum ex auctoritate imperatoris
sed etiam auspiciis filii eius.
filii. —
3) Expectaveris 2) Imperatoris, imperatoris —
cos. n. — Ad
Regias^ statio viae per Mauretaniam mediterraneam ducentis me-
4)
moraiur in itinerario Anton.; ea videtur fuisse loco dicto Arbal, cf. C.I.L. FIII
p. S6i8. — 5) Cf. JS. S960. — 6) Anno provinciae (cf N. S961).

5964 limes |
agrorum a Garjgilio Goddeo dec* |
p. p." secundum
ius|sionem v. p. Iucun|di Peregrini p. n.' |
inter territorijum Aureliese*
et p|rivata [r]ation[e]' |
. . oc . . .

In Mauretania , regione oppidi Bordj. Medjana loco diclo Satar (VIII 8811
cf. 20618 Cagnat vidit ectypum). — 1) Decurione. — 2) Publice positus (?). —
3) Praesidis nostri. — 4) Incertum unde dicttim. — 5) Ad privatam rationem im-
peratoris bonam partem huius regionis pertinuisse docent etiam tituli N. S96S (cf.
not. 6) et VIII 8810.

5965 d. n. 1
imp. Cae. M. Au|relio Severo Ale|xandro Pio Felice |

Aug., terminac' [a])grorum defenijcionis'' Matidiae' ad[signantur colo|nis


Kasturrensi., |
iussu v. e.'' Axi Aelilani" proc Aug. r. p.®
|
per Cae. Mar-
tiale I
agrimesore.
In Mauretania, in eadem regione in qua N. S964, loco dicto Meris (VIII 8812
ef. p. 1946 Cagnat vidit ectypum). — 1) Scr. tertninat., 2) definitionis. — 3) Fundi
olim Matidiae Augustae. — 4) Viri egregii. — 5) Cf. N. 1571. 5656. 3849. —
6) Rationis privatae (cf. N. 1571 not. 2).

5966 . . . [fer|mm]i Augu[sf.] |


positi ex aucjtoritate ra|tionalium |

per Fabium Celerem Aug. n. ev[oc.]* |

In Africa, regione Byzacena, 18 chil. a Mactari (Gauckler bull. des anti-


quaires de France 1898 p. 114; Cagnat vidit ectypum). 1) ex. Gauckler, sedparti- —
culam Hllerae V (post E) enotavit Cagnat.

5967 tinis
I
Caesaris |
n.
Prope confinia provinciae Asiae et Pamphyliae, inter Apolloniam Pisidiae el
Sagallassum, loco dicto Pardis (III S. 6872 cf. 12147 vidit Ramsay Historical Geo-
graphy ofAsia minor p. 172). — Ad terminationem inter praedia Caesaris et Sagal-
lassenses pertinet etiam titulus Graecus Amer. j'ournal of archaeology 2, 1886 p. 129.

5968 .... [termini positi inte]r [/)]ra|ta leg.' [e]l flnes |


roboreti^
Fl. 1
Marc per Augu|slianum Belli|cum' proc Aug. ]

Prope Knin Dalmatiae, ubi fuit Burnum, rep. (III S. 15250 Hirschfeld vidit
ectypum). —
1) Cf. N. 24S4/S. 2) Vocabulum ante medium aevum adhuc non —
repertum (Bulic). —
3) Eundem cum Bellico sive Bellicio Sollerte (supra N. 1051,
cf. item N. 2710 not. 1) putat Hirschfeld.

5969 [ter. Aug.? p]ralorum cioh. IIII Gall.' injter coh. IIII G|all. et
\

civitate|m Bidunienj^sem]'' . . .

Castro Calvon prope la Bafleza provinciae Legionensis Hispaniae, cippus


(Eph. ep. 8 p. 408 n. 151 Huebner vidit ectypum). — 1) Vtdetur esse eadem cohors
Tituli operum locorumque publicorum. — Termini. 471

quarta Gallorum. quae pottea fuit in Britannia IFII 705/i cel., cf. supra iV. A8i9)
(Cichorius) ; titulut videtur esse primi p. Ckr. saeculi (Huebn.). 2) Bedunia —
Callaeciae oppidum (it. Ant. p. 4S9) hodie la Bafleza (cf. Huebner ad Eph. 8 ,

p. 40i n. 120). Terminos qvi dividebaiit prata legionis Hispaniae et civitates fini-
timas dedimus snpra N. 24S4. 24SS (accedunt Eph. ep. 8 p. S07 n. 2916 ef).

5970 [»]nip. Caesar. Aug. ponlif. |


maxim., Iribunic. pot. XXVIII', |

cos. XIII, pater palr. : |


terminus Augustal. inler |
Bietisam et Mirobr.
et Salm.
Ledesmae prope Salamancam, ubi videtur fuisse Bletisa, provinciae Lusitaniae
(II 8S9 cf. suppl. p. 1031 saepius descripta saec. XVI). Similes termini duo eodem
anno positi extabant in oppido vicino Ciudad Rodrigo , ubi videtur fuisse Miro-
briga (II 8S7. 8S8), alitis eiusdem fere temporis prope Monsanto (II 460). —
1) A. 7S8/9 (p. Chr. S/6).

5971 [Ti. Claudto Drusi f. \


Caes. Aug. Germanico] |
po[nf.] max.
trib. [poJ|tes[r. Vllll], p. p., imp. XVI, |
cos. II[//, ceJnsor[e], te|rmin[t]

agror. decujmanor. [resfijjluti et novat[i] Q. Veranio |


C. Pompeio Gallo
cos.', f. c. 0[s]tip.*

I

Prope Ostipponem (Estepa) Baeticae (II 1438 sernel descripta saec. XFII).
1) A. 49. —
2) Faciundum curaverunt Ostipponenses? (Huehn.).

5972 imp. Domiti|ano Caes. Aug. |


divi Aug. Vesp. f., |
Augustalis
te|rminus c. c. C. lul.* |
Ucubitanor.* inter Aug. Emer.^
f^aldecaballeros, qui locus est inter Toletum et Emeritam ad Anatem fl. (II 636
descripserunt nuper Hispani quidam, accurate ut videtur). —
1) Colonorum coloniae

Claritatis luliae (cf. Plin. h. fi. 5, 12). — 2) De Ucubi oppido Baeticae vide C. I. L.
II p. 210. — 3) Ceterum mire dicitur terminus Ucubita-
Augusta7ios Emeritenses.
norum inter Emeritenses. Notat Huebner Faldecaballeros tam ab Ucubi quam ab
Emerita non paullum distare; sed agros fructuarios non raro procul sitos fuisse a
coloniis municipiisve quorum erant. De agris publicis Emeritae locus est in oor-
pore Gromaticorum p. S1 = 83 Lachm.

5973 trifinium |
llvir.* Sacilernusi,^ ldi|ensis, Soliensis' |
ex sen-
tentia |
lulii imp. Caesare
Proculi |
iudic,
[Z)o»H7jiano* Aug. |
|
|

In Baetica, inter Cordubam et Emeritam, loco dicto f^illanueva de la lara


(II 2349 semel descripta saec. Xf^I). 1) Focabulum corruptum; terr. vel llf —
terr. (Irium territoriorum) in lapide fuisse coniecit Mommsen. — 2) Saoliensis
oppidi Baeticae (Plin. h. n. 5, 10; C. I. L. II p. SOS) vientionem subesse putant. —
3) Nomina locorum ignota. — 4) loviniano vel luvenciano dicitur lectum esse in
lapide; scilicet vestigia vocabuli erasi errorem peperprunl.

5974 iines positi inter |


Caesarenses ad |
Libanum^ et Gigarte|nos*

de vico Sidonior. |
iussu /.'/.' .' pro[c. Aug.] \
per Dom[tfttt»n . .

In vico Syriae Abrin, quo dicitur delata ex castello Museiliha (inter Byblum
et Tripolim), est Parisiis (III 183 vidit Mommsen). — 1) Cf. Eckhel 3, 360, cet. —
2) Cf Plin. h. n. 5, 78, cet.

5975 flnes I
Aquens. (in parie opposita) fines I
Arelat.
Belcodene prope Aquas Sextias rep., lapis quadratus, est Massiliae (XII 531^
472 Caput XIII.

vidit Hirschfeld). Alias timiles inscriptiones circa Aquas Sextias rep. habes
XII S5i^ seq.

5976 p. Hipp/ (ab altera parte) Cirtensium.


Rep. in monte Djebel Edugh, 50 fere chil. ab Hippone Regio Rusicadem versus
(FIU 10858 cf. 474ff7 Schmidt vidit ectypum). — l) Publium Hipponensium.

5976* munic. Aug. |


Hipp. reg. (in parte opposita) col. V. P. lul.*
Thabr|acenorum.
Inter Hipponem Regium et Thagaste (SHk Jghas), prope vicum Blandan
(Comptes rendus de l'Acad. d' Hippone 1897 p. LV). — 1) Colonia Victrix Pia
htlta? (Papier).

5977 ex auct. |
P. Cassi Sejcundi* leg. |
Aug. a. p. Sig.* (in parte

opposita) a. a. C
5977* ex auc. P. Cassi |
Secundi leg. |
Aug. a. p. S.* (in parte op-

posita) a. d. S.^
Prope Sigus, cippi locis antiquis reperti (VIII S. 19155. 19154 Eph. ep. S, 865. =
864 vidit Schmidt). In superficie utriusque lapidis rigores quidam incisi sunt. —
1) Consul suffectus fuit a. —
158. 2) Ager publicus Siguitanorum. 3) Agri ac- —
cepti (?) Cii'tensium (cf. N. S978). — 4) Ager divisus Siguitanis. Terminus separa-
bat agrum publicum, scilicet qui pro indiviso civitati adsignatus esset (cf. Rudorff
rom. Feldm. II 596), ab agro diviso, scilicet qui a singuHs parliculatim possidere-
tur (Schmidt).

5978 ex auct. I
imp. Caesaris |
Traiani Hadriani |
Aug. |
agri accept.*
Cirt. I
separati a publ.^ (in parte opposita) a. p. C
Prope Sigus (VIII S. 19104 Schmidt vidit ectypum). Gemellus est cippus ad
vicum Krub agri Cirtensis rep. VIII 70S4 cf. — Accepti? (In
19451. 1) titulo ge-
mello primum legerant accip., non recte vt videtur.) — A publico. (In 2) titulo
gemello primum legerant separati riv[o]). — Ager publicus Cirtensium.
3)

5979 (in superficie lapidis, hinc) a. p. C* (illinc) a. a. C^ (In latere)


a. a. C-
Ain-el-Bordj, ubi fuit Tigisis (VIII 10821 = 18768 semel descripta). —
1) Ager publicus Cirtensium. — 2) Agri accepti (?) Cirtensium.

5980 a. p. C (in parte opposita) a. a. M.''

Numidia (VIII 7089


Milevi in =
8211 descr. Reboud auctor accuratus). —
1) Vide N.S979 not. 1. —
2) Agri accepti (cf. N.S978) Milevitanorum.

5981 ex auctoritate |
imp. Nervae Traia|ni Caesaris Aug. |
Ger. fines
derejcti inter rem [pMJblicam col. Phijlippiensem ' et |
Claudianum Ar|temi-
dorum |
s. p. c*
In agri Serrhensis Macedoniae uico quodam (III S. 14206, 4 descr. Papageorgiu
Thessalonicensis Byzant. Zeitschr. 5, 1894 p. 501). — 1) Phi|lippensem, 2) s. r. c.

aliud exemplum (Utterae singulares obscurae).

5982 C Helvidius Priscus ', arbiter |


ex conpromisso inter Q. |
Til-

lium Eryllum, procurato|rem Tilli Sassi*, et M. Paquium Aulanium, J


Tituli operum locorumque publicorum. — Termini. 473

actorem muDicipi Histoniensium, |


utrisq. praesentibus iuratus senten-
tiam I
(lixit in ea verba, q. inf. s. s.' |

Cum libellus vetus ab actoribus Ilistoniensium |


prolatus sit, quem
desideraverat Tillius |
Sassius exhiberi, et in eo scriptum fuerit, |
eorum
locorum, de quibus agitur, fa|ctam determinationem per Q. Coelium
Galjlum: M. lunio Silano L. Norbano Balbo |
cos." VIH k. Maias inter P.
Vaccium Vitulum* |
auctorem Histoniensium fundi Heriani[ci et Titiam
Flaccillam proauctorem" Til|li Sassi fundi Vellani a. e.' in re praesenti |

de controversia finium, ita ut utrisq. |


dominis tum fundorum praesenti-
bus I
Gallus terminaret, ut primum palum |
figeret a quercu pedes circa
uDdecJim, abesset aulem palus a fossa — neque |
apparet, quod (sic) pe-
des scripti essent propter vetustalem libelli interrupti |
in ea parte, in

|

qua numerus pedum |


scritus (sic) videtur fuisse inter fos|sam autem
et palum iter communem (sic) |
esset, cuius propietas (sic) soli Vacci Vi-
tuli esset; |
ex eo palo e regione ad fraxinum notatam pal|um fixum esse
a Gallo el ab eo palo e regione ad |
supercilium ultimi lacus Serrani in
partem sinisterioj[rew rfjerectam finem ab eodem Gallo |
. . . .

Prope Campomarino non longe a mari Hadriatico rep. (1X2827 vidit Dressel).
Tractavit Mommsen Abhandl. sachs. Gesellsch. d. Wiss. 2, 484. — 1) Fortasse Hel-
vidius Priscus praeior anno p. Chr. 70 (supra N. 993). — 2) Fortasse Q. Tillius Sas-
sius frater Arvalis temporibus Neronis et Flaviorum (cf. N. S0S6). — 3) Quae infra
scripta sunt. — 4) A. p. Chr. 19. — 5) Idem memoratur in titulo eiusdem re-

gionis IX 6512. — 6) Auctor est qui alium possessione fundi antecessit proximus,
proauctores sunt possessores vetustiores (Momms.). Idem vocabulum in instru-
mentis saeculi p. Chr. sexti, apud Marini pap. dipl. n. 89. 121 p. 158. 18S. —
7) Actum esse (ae sine puncto, idque adiunctum ad vocabulum quod praecedit, lapis).

5982* inter Maltamonenses' Cens. Sejcundini v. c. et Semilitenjses*

Quartes h. f,* in tempore |


limites^ ebulsi sunt et quia in|teri[«ranf p]o-

siti de[nt/o] . . .

Sanluri in Sardinia (43 chil. a Cagliari) rep. (Eph. ep. 8, 719 = Notizie degli
scavi 1889 p. 284 delineavit Crespi, Mommsen vidit ectypum). — 1) Notabilia elhnica
formata a latifundiis (Momms.). — 2) Honestae feminae. Cf. N. 6027 not. 1 (cele-

rum lectio non omnino cerla). — 3) Initium vocabuli non certum (Momms.).

5983 terminus |
Giddilitajnorum, |
praef.* n. portu. (in parte opposita)

terminus |
Euthiciano|rum. (in
latere angusto) ollam*.
Prope Cuglicri rep., loco qui dicitur Sisiddu, 1 chil. a Sardiniae ora occiden-
tali, est in museo Cagliarensi (X 7950 vidit Mommsen). In alio termino in eadem
regione rep. lectum est [Cjiddilitajnorum ct in parte opposita Euthiciano|rum (Eph.
8, 752). — 1) Litlerae contignatae sic videntur legendae esse; quid subsit, non
liquet. — 2) Significari, ollam defossam esse sub termino (cf. Hygin, p. 140 Laehm.)
putant Renier et Monnnsen.

5983* terminus |
quintus |
Uddadhaddar j
Numisiarum (ab altera parte)

Eutychiani.
Prope Cuglieri in Sardinia rep. (Pais Rendiconti delta Accad. dei Lincei,
474 Caput XIII.

cl. di sc. morali, ser. t. 7, i89Z p. 928 V


Noiizie degli scavi 1894 p. iS3). = —
Huius persimiles fuerunt X 7931. 7952 (in hoc v. 4. 2 est [ter]m'mus [*e]cundus, in |

utriusqve v. 4 fuit Numisiartim vocabulum).

5984 ad I
promuntur. |
Veneris* |
public. Circeiens. |
usq. ad ma-
rem (sic) termino LXXX^ long. ped. L, [la]i. pe. CCXXV.
\
a |

Prope montem Circeiorum in rupe laevigata (X 6430 vidit Mommsen). —


1) Boc nomine promunturium Circeiense alibi non appellatum. 2) Octogesimo — ,'

cf. Mommsen l. c.

5985 fossa publica |


et intra fosjsam |
. . .

Ste. Colombe prope Ficnnavi rep., slelae pars superior (XII 1908 vidit
Hirschfeld).

5986 caput limitis* |


Lontriconis |
permutatum |
ex d. d.
Catajo prope Este in museo, videtur non aliunde advecta ut aliae eius musei,
sed in illa regione reperta (F 2346 vidit Mommsen). — 1) Cf. Gromat. p. 307, 16
Lachm. Vicani capite limitis, scilicet vici alicuius dicti, memorantur in t. Mo-
goniiacensi XIII 6764 = fVestd. Zeiischr. 11, 1892 p. 289.

5987 P. Scipionis |
Orestini* |
privat. (in altero latere) col. Herc.
Tel.''
I
P. Scipio ded. |
loc.
(IX 2219 vidit Mommsen; unam lilteram supplevit
Telesiae rep,, est Neapoli
ex lapidis gemelli fragmento quod vidit Telesiae). 1) Homo ut videtur nobi- —
lis, sed praeterea ignotus. — 2) Coloniae Herculiae (C. I. L. IX p, 205) Telesinae.
M. TuUi M. f. area privata supra N. 3398^.

5988 inler duos ]


parietes ambitus privat.
|
Flavi Sabini'. |

Romae rep. in Quirinali (VI 29788 aliquoties descripta saec. Xf^I). — 1) Cf.
supra N. 533 1 not.

5989 ab angulo |
qui ripam |
contingit |
usque at viam j
Flami-
niam |
Calpurniae |
M. f.* Messallae |
privata.
Romae rep. ad ripam Tiberis, cippus (VI 29782 vidit Fabrettius). — 1) For-
tasse Calpurnia uxor fuit M. Messallae Corvini, cf. Prosopogr. imp. Rom. III p. 567.

5990 locus in quo |


maceria est et j
maceria privata |
M. Mes-
sallai
I
Corvini.
Romae (VI 29789 descr. Fabretlius aliique).

5991in agro P. Paacili terminus totus est conlocat.


| ] | |

Prope Marino oppidum agri Albani, cippus lapidis qui Albanus dicittir, in
duobus lateribus contiguis eodem tittilo inscriptus (1 1126. XIV 2488 vidi).

5992 terminus |
privatus |
loco pri|vato |
Terti Magi |
Mansueti.
Prope Aquileiam (V 1030 cf. p. 1023 viderunt Majonica et Gregorulli).

5993 C. Sesti C. f. murus |


totus proprius est |
et locus ubei is

murus stat.
Romae (VI 29790 semel descripta saec. XVII).

5994 C. Larli Garruli |


parietes privati privato solo.
Angerae ad lacum Verbanum (V3483 solus servavit Cyriactts).
Titali locorum pablicorum. — TerminL 475

5995 fines I
fasciae* |
fundi |
Pacatiani.
Foroiulii (Frejus) rep. (XII 6052 misit rniefosse; Bull. det antiq. de France
4888 p.lSO). —
1) Focabulum inedio aevo pro certa agri portione in Gallia meri-
dionali usurpatum, ut docet Ducangius (Hirschf.). Limites fasciati sunt apud
tcriptorem grom. p. 408, 21 Lachm. (Fill.).

5996 limes I
fiindi |
Sallustiani.
Prope Cirtam, rupi bis incisa (FIII 7U8 alteram vidit tf^ilmanns).

5997 finis coll. Larum in dom. luiian.*


| |

Lugduni, tabella marmorea (XIII 4747 Hirschfeld vidit ectypum). — 1) Do-


mus quacdam privata.

5998 cippi lii fioiunt hortos Calyclan. et Taurianos*. | |

Romae, cippi duo reperti in Esquilino (f^I 29771 alteram vidit Henzen, alte-
rius ectypum Huelsen). —
1) Tauriainos alterum exemplum.

5999 partes |
introrsus ad |
viara Campana ' (sic) \
versus ad proxim. |

cippum, proprius* in |
loco proprio hortoru | Cocceianorum oneri |
ferundo
vigiliario' |
quod est hortorum |
Titianorum Noniae C. f. |
r. r." 1. p. LVI.
Prope Romam extra portam Portuensem in ripa Tiberis 2 mil. pass. ab urbe
(VI 29772 solus vidit circa a. 1840 Aloysius Biondi). — 1) Cf. supra N. 3048
(not. 5). Alia via eiusdem nominis supra N. 3480. — 2) Intellege: locus. Cf. Huelsen
Roem. Mitth. 4891 p. 343 not. — 3) VigiUarium reperitur praeterea in compluribus
fitulis Osliensibus (XIF 2Si. S27. 4868; v. infra inler sepulcra/es). — 4) Recto ri-
gore (v. svpra N. 3922" not. 4).

6000 A via public[a] |


ad maceriem |
hortorum M. Titi ]
long.
p. DXXCS, I
et & macerie |
hortor. Coccei |[anor] . . .

Romae rep. trans Tiberim (Fl 29773 vidit Huelsen Roem. Milth. 4891 p. H4i).

6001 af specujlu Diane* [


usq. f.* Cle|meiJtia|no, P.' Pro|clini pass. |

p. m. oo.
In Lalio prope vicum La Colonna rep., deinde Romae (XI F 2772 viderunt
Helbfg et Kaibel). —
Speculum Dianae nomen fuisse lacui Nemorensi tradit
1)
Servius ad Ferg. Aen. 7, S16; sed inter eum lacum el locum ubi hic cipput re-
pertus est intersunt non solum 7 vel 8 milia pass. sed etiam mons Albanus. —
2) Fundo. —
3) Sie Mommsen (de pedalura Proclini cogitaverat de Ros.ii).

6002 deverticlum |
privatum.
Labic.is (Monte Compatri) in Latio (XIF 4254 vidit Tomassetti).

6003 M. Agrippa |
privat. |
iter. .

Romae rep. in alveo Tiberis una cum N. S924 (FI 29784 = Bull. municipale
488S p.99 n.407).

6004 [rt]cr» Q. Critonii. |


Iter debetur | [Q.] Critonio Q. f. et | .. Pom-
ponio Siloni, [ali] nuUi. |

Fontana fredda (in montibus Euganeis) prope Ateste rep., terminus (F 2S47
vidit Mommsen). —
1) Supplevit H. Erman.

6005 via privajta C. Q. Larjgis '


L. f. et C. |
Oli Salvi. |
Iter de-

beljur fundo Eniano et . . .


.*
| |
.

476 Caput XIII.

Montagnanae prope Ateste rep., termtnus (F 2S48 vidit Mommsen). — 1) Lar-


giis duobus. — 2) Festigia supersunt ex litteris . . EXSAV . E . .

0006 per hanc |


viatn fundo |
C. Marci C. 1. |
F*hileronis |
iter
actus I
debetur.
Stimigliani in Sabinis, ctppus e lapide Tiburtino (IX 4792 vidit Smetius).

6007 via quae ducit [


per agrum |
Nonianum |
a m.* XX devertic. |

sinistrosus (sic)
\
per compitum |
secus piscinam |
in fundo |
Decimiaoo |

Thalamiano |
iunctis debetur |
ita uti hodie |
in uso est.
Romae rep. sub Aventino, est Neapoli (FI 29784 vidit Mommsen). — 1) Mi-
liario.

6007* iter privat. |


fundi j
Nepotiaoi.
Prope Interamniam rep. (IX S086 semel descripta).

iter privat. j Anoi Largi. | Precario utitur | Antonius


AstraUs.
In agro Romano ad viam Aurelinm (XI 5745 descr. Hieronymus Amati).

6009 privatum, |
precario |
adeitur.
Capuae, nunc Neapoli (14245. X4480 vidit Mommsen; Ritschl tab. LlXd).

6010 vieam |
precaream.
Nabresinae rep., est Tergeste (I 4464. F 700 vidit Mommsen; Ritschl tab.
LXXlB).

6011 iter I
precar. |
Q. Gavi |
Phari.
Feronae (V 5472 vidit Mommsen).

6012 via inferior |


privatast |
T. Umbreni C. f.,
|
precario itur, |
pe-
cus plostru niquis agat.
I

Prope Civita Ducale, in Aequorumvel Sabinorum agro (1X4474 vidit Dressel).


Cf. supra N. 3595: extra maceria in agrum precario.

6013 via sive ager est |


infra fontem j
Q. Maeli Cerdonis |
loogum
p. ooCC, latum |
p. X, usque ad rivom |
Consuletum privata |
est Q. Maeli
Cerdojnis.
Fianelli in Sabinis, cippus (IX 4794 vidit Smetius).

6014 aditum et |
cisternam |
communem.
Baiis rep. (X 54S7 semel descripta saec. XFIII).

6014* iter et scala |


commuoe.
Baulis (X 54S8 vidit Mommsen).

6015 paries lateric. |


communis, solum |
inter duos parietes |
luli

Celsi.
S. Fictorini, ubi fuit Amilemum (IX 422S vidit Dressel).

6016 iugmentum et |
paries insuper pri|vatus aedium Precil.* |
L.

Ponti Astyli et |
Aciliae Theocritae.
Romae, nunc CusercoH (VI 24740 vidit Bormann). — 1) Praecilianarum.
Tituli aedificiorum privatorum. 477

6017 I
A. I. Philenioues immiss[a |
dom]u meae' tigilla, L. Cas-
sius I
L. 1. Primus D. Marcium D. 1. |
Phiiem^ojoem precario |
rogavit, utei
eo pariete |
immissa essen[/].
Benevenli (Gatti J\'otizie degli scavi 1897 p. 165). — 1) Supplevit Hirtchfeld
(. . um eae edituni esl).

6017* precario aqua recipitur |


tegul. ±XXXX.
Nolae (X 128S vidit Mommsen).

6018 praeldia for. |


fenc[t]|a».
Bomae (FI 29778* vidit Nenzen). — 1) Sic videlur legenduvi esse collatis
iV. S912. 6019 (felicla eu-cepit Henzen).

6019 in his |
prae|[rf]is M. Cl. |
Corne|liani et |
Cyrillae |
eius, in

u,traque par|te, (ab altera parte) fortija felici|a in utraque |


parte.
Yammone in Libano monte (III 148 cf. p. ffJI vidit Renan).

6020 in his praediis |


Caeliae Maximae c. f. |
turres salutem sal-
tus I
eiusdem dominae meae constituit Numidius ser. act. | |

Ain-el-Tin in Numidia (f^III S. 19328 Schmidt vidit ectypum).

6021 in his praediis M. Aureli |


Vasefanis v. p. castram se|ne
cuiiusque commodum* laboribus | suis filis nepo[f]ibusque suis |
abituris^
perfecit. Coepta nonas |
Februarias . . . VII . . o [a]n. p.' CCC*.
Ammi Musa in Mauretania (FIII S. 21S51 melius quam yill 972S Cagnat vidit
ectypum). — 1) Fortasse dicere voluit: sine cuiusque incommodo. — 2) Habitu-
ris (?). — 3) Anno provinciae. — 4) A. p. Chr. 359.

6022 • . • . salv[e?]l In his praedis privatis |


[P. luli /u]niani Mar-
tialiani* c. v. |
.... vecligalia locantur |
vi Tironiiliani eius Leontior.
A Mascula (Khenchela) Numidiae 17 chil. inter meridiem et occidentem, loco
dicto Tamagra (Gsell et Graillot mel. de 1'Ecole fr. de Rome 15, 1893 p. 470 ad ec-
typum). - \) Cf N.1177. 1178.

6023 in praediis |
L. Memmi Victorici et filiorum, |
a solo exstruc-

torum et dedi]catorum Fusco II et Dextro cos.'


Sidi Amor prope Siccam Feneriam (el-Kef) Africae (Cagnat Bull. du ComitS
des travaux hist. 1898 p. 1S6 accurate ut videtur a Rieder descriptam). 1) A. 22S. —
6024 praedia Pullaenorum
i Decimi cc. ii.', filiorum Celsini Pupiani e. v.- et Roiae Titiniae.
Henschir el Kadi, inter Thubursicum Bure et (Jci maius^ lapis olim cotlocatus
supra portam adhuc extantem qua aditus fuisse putandus esse ad latifundia Pul-
laenorum (Carton decouvertes en Tunisie p. 234). 1) Clarissimorum iuvenum. — —
2) Egregii viri. — In his praediis fortasse factae sunt lucemae PuHaeniorum no-
mine inscriptae, Carthagine et in Sardinia reperiri sotitae (FIIl S. p. 2259).

6025 in his praed[m] |


Rufi Volusiani c. v. et |
Caeciniae LoIIianae
c. f.* et niio|rum cccc. vvw.*, Thiasus proc. fecit.

Bir Tersat, inter Thuggam et Thignicam Africae (Carton decouvertet en


478 Caput XIII.

Tunisie p. 44i). — 1) Cf. supra N. 4iSi not. 2. — 2) Inlellege : quattuor clarissi-


morum virorum.
Similes tituli Africani VIU 8578. 8421. 8690. FIII S. 44437. 20875 (= Eph.
ep. S, 1505). 20954 (= Eph. ep. S, 962) ,• cf. praeterea supra N. S720 seq.

6037 in praedis o. f.* |


Aureliae Felicilatis |
villa fundi Barbani )

a solo inquata^ Anto|nino Aug. et Advento [


cos.^ red.'' Q. Parfidio
Primo, I
agente Pauliniano.
In agro Narniensi (XI 4127 vidit Bormann). — 1) (H)onestae feminae. Cf.
Hirschfeld Sitzungs-Berichte Akad. Berlin. 1901 p. 609. — 2) Incohata. — 3) A. 218.
— 4) Redemptore.

6038 [Plautiano II et] \


Septimio |
Geta II cos.* horti instituti. |

Lambaese (FIII 26SS vidit Renier; in eodem lapide tilulus sepulcralis FIII
5340). — 1) A. 205.

6029 hortulus hic Vari est opus Alcinoi.


In agro suburbano rep. ad vicum La Colonna, herma acephalus (XIF 2775
ex Fiscontio). Buecheler epigr. n. 886. Eodem loco prodiit epigramma Graecum
item scriptum in herma (Inscr. Gr. Ital. 1011 = Kaibel epigr. n. 829), ex quo colli-
gitur ibi fuisse aXGoq Movaaig isgov.

6030 in hoc I
pomario |
gestationis |
per circuitum |
itum et redi-

tum quinquiens (
efficit passus |
mille.*

I

Romae (FI 2977S vidit lustus Lipsius). 1) Similiter supra N. SSS9.

6031 virdiari |
circuil. |
habet peldes ooCL, |
efficit |
V passus )

co CL.
Romae (FI 29777 vidit Huelsen). — 1) Quinquies.

6032 gestatio |
circini exterior |
a dieta ApoUinis |
ad dieta eandem |

in circuitu p.' ooCC|LXXVn, eff.=' VIIP m. p." II et p.* CCXV[/]«, |


e.''

XLVIP m. p. XII et p.^ XVIIII. |


Gestatio interior a dieta |
eand. in cir-
cuit. p.* cx> eff.=' V I
p.' oo, e.^ LX» m. p." XI[/]'°.

Romae, terminus (FI 29774 viderunt Smetius aliique). 1) Pedes. — — 2) Ef-


ficit. — 3) Octies. —
4) Milia passuum. 5) 1277 X. 8 10216 ped. 2 — = = mil. pass.
216 ped. — 6) Quadragies septies. — 7) Quinqui.es. — 8) Passus. — 9) Sexagies. —
1 Ceterum vide diagramma propositum C. I. L. FI l. c.
0) XIII plerique, XIIII Ligorius.
De porticibus gestationibusque hortorum privatorum, quae ad imitationem
publicarum campi Martii extrui solebant, egit de Rossi Notizie degli scavi 1888
p. 709 —
714, bull. comunale 1889 p. 5SS seq., 1890 p. 284 seq.

6033 pausilypon* |
Meltiae T. 1. Hedon6i.
Ad lacum Sabatinum, tabula magna marmorea litteris ut videlur aetatis
Augusti (XI 5516 vidit Bormann). 1) Fidetur intellegenda villa itidem nomi- —
nata ut celebris Fedii Pollionis prope Neapolim sita (Borm. ; sic etiam Promis mem.
acad. scient. Taurin. 28, 1876 p. 501).

6034 in his praedis |


insula Sertoriana |
bolo esse Aur. Cyriacetis |
filie

meae cinacula (sic) n. VI, tabernas n. XI et repossone subiscaHre*. Feliciter. |

Romae rep. in foro boario, pictum in tectorio parietis litteris rubrit (FI 29791
Tituli locorum publicomm. Tituli aedificiorum privatorum, 479

vidit Huelsen; de Bossi atli deW accad. pontif. archeol. ser. II t. 2 tab. IFimaginem).

— 1) Repositionem subscalartm. Cf. 0. Richter Herm. 20, 1885 p.99.

6035 insula Arriana Polliana [Cjn. Al[fe]i* Nigidi Mai, locantiir ex [k.]

lulis primis tabernae cum pergulis suis et c[e]nacula' equestria' et do-


mus. Conduclor convenito 1'rimum [C]n. Al[/e]i' Nigidi Mai ser.
Pompeiis pictum in pariete (IF 138 p. 195 semel ut videtur detcripta). —
1) Gd. Alifi traditur. Cf. supra N. 3145. — 2) coenacula traditur. — 3) Lectio
corrupta (equii. Iria coniecit Zangemeister, et veslibula Momms.).
Aliam locationem Pompeianam habuimus supra N. S723.

6036 hospitium hic locatur, |


tticlinium cum tribus lectis.
Pompeiis pictum in pariete (IF 807 vidit Zangemeister).

6037 Mercurius hic* lucrum |


promit[f]it, ApoUo salulem, |

Septumanus hospitium |
cum prandio. Qui venerit, |
melius uletur post; |

hospes, ubi maneas prospice.


Lugduni (XIII 2501 descr. saec. XFII lacobus Spon). 1) f^ocabulum iiisertum —
contra metrum. —
Supra portam xenodochii titulum collocatum fuisse Sponius
recte censet.

6038 hospes, hospitium t[t]bi |


ad lucum Decidiorum. |
Hic lucus
sacer macerie |
cinctus cum aditis suis agro non cedit.
Capuae (X 4104 vidit Mommsen). —
Titulum sepulcralem ut videtur (cf. supra
y. 1849 V. 6, et infra inter sepulcrales) tamen hic collocare placuit.

6039 si nitidus vivas, |


eccum domus exornata est; |

si sordes, patior, |
sed pudet, hospitium.
Tarracone (II 4284 vidit Huebner). Buecheler carm. epigr. n. 882. — Tabulam
in domo privata hospitum cubiculis adfixam fuisse existimat Huebner,

6040 Genio populi Lambesis felici[f]erl et qu[t] |


in Aeh Rufi
[mfr]av[e]ris, annos dulces habet[o]I
Lambaese in opere musivo (FIII 2600 aliquoties ut videtur descripta),

6041 invida sidereo rumpantur pectora visu,

cedat et io nostris |
lingua proterva locis.
Hoc studio superamus avos gratumque |
renidet
aedibus in nostris summus apex operis.
Feliciter.
Prope Sitifim, opus tessellatum, in quo capnt Oceani et Nereides (FIII 8509
imago est Recueil de notices et de memoires de la sociite archeol. de Constantine 27
p, 245 tab.). Buecheler n. 885.

6042 plura faciatis, mejliora dedicetis.


opere tessellato pavimenti antiqui (FIII 8510 ad delineationem
Sitifi, in
edilam in actis societatis archaeologicae Constantinienis 1873ji8; alias inscriptio-
nes eiusdem pavimenti mutiias omisi), Similis inscriplio in parva basi marmorea
tuus incerti FI 29848.
480 Caput XIII.

Senatus consulta de aedificiis non diruendis.

6043 Cn. Hosidio Geta, L. Vagellio cos.^ |


X k. Octobr., s. c. |

Cum provideolia optumi principis teclis quoque |


urbis nostrae et
totius Italiae aeternitati prospexerit, quibus |
(5) ipse non solum praecepto
augustissimo set etiam exsempio |
suo prodesset, conveniretq. felicitati

saeculi instantis^ |
pro portione publicorum operum etiam privatorum
custodi[a]^, |
deberentque apstinere se omnes cruentissimo genere |
ne-
gotiationis, ne[c] inimicissimam pace faciem inducere |
(10) ruinis domum*
villarumque, placere: si quis negotiandi causa |
emisset quod aedificium,
ut diruendo plus adquireret quam |
quanti emisset, tum duplam pecu-
cuniam, qua mercatus eam rem j
esset, in aera[nMm]' inferri, utiq. de
eo nihilo minus ad senatum |
referretur. Cumque aeque non oportere[f]®
malo exsemplo vendere quam |
(15) emere, ut' venditores quoque coerce-
rentur, qui scientes dolo malo |
[co]otra® hanc senatus voluntatem vendi-
dissent, placere : lales |
venditiones inritas fieri. Ceterum testari senatum,
domini[s' nihil] \
constitui, qui rerum suarum possessores futuri aliquas

[parfes] |
earum mutaverint, dum non negotiationis causa id factum [sit].
\

(20) Censuere. lo senatu fuerunt CCCLXXXIU. |

[Q.] Volusio, P. Cornelio cos.'" VI non. Mart., s. c. [


.

Quod Q. Voiusius, P. CorneHus verba fecerunt de postulatiooe neces-


sari[orMm] |
AUiatoriae Celsil[/]ae, q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c: |

Cum s. c, quod factum est Hosidio (ieta et L. Vagellio cos., claris-

simis viris, ante d[iem X.]" k. |


(25) Oct. auctore divo Claudio, cautum
esset, ne** quis domum villamve dirueret, qu[o plus]^^ \
sibi adquireret,

neve quis negotiandi causa eorum quid emeret venderetve, |


poenaq. in

emptorem, qui adversus id s. c fecisset, constituta esset, [ut] |


qui quid
emisset duplum eius quanti emisset in aerarium inferre cogere[tur et
eius qui vendidisset inrita fieret venditio**, de iis autem, qui rerum |

(30) suarum possessores futuri aliquas partes earum mutassent, dum


modo I
noo negoliationis causa mutassent, nihil esset novatum; et ne-
cessari |
AUiatoriae Celsil[Z]ae**, uxoris Atilii Luperci ornatissimi viri,

exposuisjsent huic ordini, patrem eius Allialorium Celsum emisse fun-


dos cum aedificis in |
regione Muliniensi ", qui vocareotur campi
Macri", in quibus locis mercatus a[^]i supe-| (85) rioribus solitus esset
temporibus, iam per aliquod annos desisset haberi, eaque | aedificia

longa vetustate dilaberentur neque refecta usui essent futura, quia ne-
que I
habitaret in iis quisquam nec vellet in deserta [a]c ruentia'* com-
migrare: ne quid |
fraudi multae poenaeq. esset Celsil[/]ae **, si ea aedi-
ficia, de quibus in hoc ordioe actum |
esset, aut demolita fuisseot, aut
ea condi[c]iooe '® sive per se sive cum agris vendi-|(40)disset, ut emptori
sioe fraude sua ea destruere toUereque liceret. |
lo futurum autem ad-
Titali locorum pnblicorum. Tituli aedificiorum privatorum. 481

monendos ceteros esse, ut apstinerent se a tam foedo genere nego-


tialion., hoc praecipue saeculo, quo excitari nova |
et ornari universa*',

quibus felicitas orbis terra|rum splenderet, magis conveuiret, quam


ruinis aedificiorum ullam partem deform[are]" |
Italiae et adhuc retinere
priorum temporum [incuriam quae universa affecisset] \
(45) ila ut dice-
retur senectute actum . . . . |
Censuere. In senatu [fuerunt] ....
Herculanei rep., extabat NeapoU , tabula aenea (X 1401 semel ut videtur de-
tcripta circa quod apographum tribus exemplis ad nos propagatum
a. 1603,
est hic illic interpolatis). Memorant horum senatus consultorum alterum Paulus
(v. infra not.li) et imp. Alexander Cod. lust. 8, 10,2; cf. etiam Dig. 59, i, 48. Utrum-

que tractavit Bachofen die Bestimmungen der roem. Kaiser ilber die Erhaltung der
Privatgebaude in Rom und Jtalien (Ausgewdhlte Lehren des roem. Civilrechts, 1848,
p. 18S seq.), qui noscere non potuit legum municipalium postea demum repertarum
l\.6086. 6087. 6089 capita huc spectantia, Tarentinae (v. 32 seq.), (Jrsonensis (cap.
LXXF), Malacitanae (cap. LXIl). — 1) Consules fuerunt ante a. 47 (cf. not. 2),

post a. 44 (cf. Dio 60, 20). — 2) Instabant nempe ludi saeculares a Claudio celebrati
anno 47. — 3) custodiae ex. 1. II, custodia ex. III. — 4) Domuum. — 5) aera. ex I. II,

aerarium ex, III. — 6) oportere, 7) emerint, 8) intra traditur. — 9) dominio tra-


ditur. — 10) Consules ordinarii a. p. Chr. S6. — 11) decim. vel decem. tradi-
tur. — Haec verbo tenus refert Paulus Dig. 18,
12) 1, S2. — 13) quam vel quod
traditur (quo plus Paulus). —
14) Huc usque Paulus l. c. — 15) Celsiliae traditur.
— 16) Scr. Mutinensi (cf. not. 17). — 17) matri ex. I. II. Campi Macri circa Mu-
tinam et Parmam saepius memorantur (Colum. 7, 2, 3, Strab. S p. 216 cet.). —
18) deserta cruentia vel deseri ac ruentia traditur. — 19) conditione, 20) in uni-
versa, 21) deformem traditur.

DxssAU, Inscriptiones Latinae II. 31


CAPVT XIIII.

TITVLI MVNICIPALES.

Urbs Roma. Tribus,

6044 I
[njunc quoniam n . . . .
|
[a]nnorum LX, Seiani sce-
[lerati] |
. . . itatio et inprobae comitiae (sic)
\
[jjuae fuerunt in Aventino,
ubi I
[5e«]anus cos. factus est, et ego |
[rfe]bilis inutilis baculi comes*, )

ut supplex fierem omni nunc' Vos rogo, boni contri![6M]les*, si semper


|

apparui [w]obis bonus et utilis tri|[6MZ]is, si nunquam offic[« mei


|
im- \

memor f]m nec rei ... .... m co |


.... rif ... |
.

Romae, iam JNeapoli (Fl 1024 S vidit Mommsen; Huebner ex. scr, epigr. 10S8).
— 1) De comitiis quibus Seianus consul factus est (anno extremo vitae suae, id
est in annum p, Chr. 51), nihil narrant scrtptores ; nisi fortasse huc pertinet lu-

venal. 10, 23 seq. (Mommsen Staatsr. III p.S48 not.2; cf. eiusdem librum die Tri-
bus p. 208). — 2) Se ipsum appellat inutilem baculi comitem , deplorans senectutem
suam. — 3) Fortasse omni nunc [vi\ \
vos rogo (Hirschfeld). — 4) Cf. Mummsen
Staatsr. III p. 497 not.

6045 imp. T. Caesari |


divi f. j
Vespasiano Aug., |
plebs urbana, |

quae frumentum publicum accipit, et tribus [XXX F]. |


|

Romae prope arcum Titi rep., est JSeapoli (FI 94S vidit Mommsen). Alios
titulos positos a quinque et triginta tribubus habes N. 468. 476. 286. Cf. Mommsen
Staatsr. III p. 443. 464.

6046 numerus
Titoli manicipales. — Urbs Roma. Tribus. 483

6047 Q. Trebonius Q. 1. Cla. Aristo |


ex patribus libertiDJs* |
sibi et
suis lib. libertabusque |
posterisque eorum.

6047* Q. Trebonius Q. 1. Cla. Gallus |


ex patribus libertinis |
sibi et

suis posterisq. eorum.


Romae (Fl 27609 Smetius videtur vidiste). — l) C/". Mommsen Staatsr, III
p. U1.

6048 Aesculapio et Hygiae |


sacrum |
C. Oppius C. 1. Leonas |

Vlvir et Aug.', |
honoralus in tribu |
Cl.* patrum et liberum |
clientium'
et adcensus |
patr6ni'', sanctissimis |
communicipibus suis d. d. |
Quorum
dedicatione |
singulis decuri6nibus |
XIIP, Augustalibus XII et |
colonis
cenam dedit. |
L. d. d. d. (In latere Apollo, in altero latere Diana. In postica)
dedicati (sic) idib. lanuar. Plautio Quintilio (sic) et |
Statio Prisco cos."
(mulier stans cum eomu copiae et gubemaculo^ mulier stans manu parvulum
sustinet, adsident pueri puellaeve duo).
Auximi, inde ab a. HSl Mediolani (IX 5825 vidit Mommsen). — 1) Sevir
et Augustalis. — 2) Claudia. — 3) Cf. infra iV. 6057; Mommsen Staatsr. III p. 276
not. 5. Tribulis (eiusdem) tribus Giaudiae patruum (sic) et liberorum clientium est
in t. Ostiensi infra N. 6165 (= XIF 374). — 4) Cf. iV. 1946 seq. — 5) Denarios
temos. — 6) A. 159.

6049 Paci aeternae |


domus |
imp. Vespasiani |
Caesaris Aug. |
libe-

rorumq. eius ]
sacrum, |
trib. Suc. iunior.* (in latere sinistro) dedic. XV
k. Dec.'' I
L. Annio Basso^* |
C. Caecina Paeto' cos.

(In latere dextro)


y* Ti. Claudi Niciae: |
C. Acilius Abascantus', |
D. Annius Crescens, j

T. Asinius Apollonius |
(sequuntur vel sequebantur nomina plus cenlum^).
y D. Roeti Secundi: | L. Albius Auctus, |
M. Antonius Fortunatu[s], J

A. Aemilius Eutychu[s] |
(sequuntur vel sequebantur nomina plus nonaginta).
©' y Cn. Pompei Pelatis: |
Sex. Aemilius Ampliatus, |
M. Aemilius For-
tunatUS, I
A. Atinius Callinicus |
(sequuntur nomina plus ocloginta).
(In tergo)

y Cn. Corneli Successi: |


© P. Annius Urbanus, |
C. AUienus Epigo-
nUS, I
Q. Aelius Communis |
(sequuntur nomina plus septuaginta).
7 L. Rubri Secundi : |
Sex. Avonius Saturninus, |
P. Attius Primige-

nius, I
(sequuntur nomina plus octoginta).
7 Ti. luli Primigeni: |
C. Albanius Speratus, |
L. Antistius Faustus, |

(sequuntur nomina plus octoginta).


y M. Caeli Lesbi: |
M'. Otacilius Idmon., immun., |
T. Artidius Thea-
gen., I
P. Annius StephanUS, |
(sequuntur nomina plus octoginta)
y Sex. ...ti luvenis: |
P. A[n]nius Ampliatus, (
C. [4]ebutius Resti-

tutUS, I
(sequuntur nomina plus nonaginta).
Romae rep. ad arcum Severi a. 1547, una cum N. 6050 —6052, basis magna,
est Neapoli (FI 200 vidit Mommsen). — 1) Tribus Sueusana iuniorum (cf. N.6050.
31*
484 Caput XIIII.

Corpus seniorum eiusdem iribus est JS. 60S5). 2) Natalis Fespatiani. 2») Cf. — —
Tac. hist. 5, SO. 3) Cf. supra N. S929. —
Consules fuisse a. 70 probabiliter statuil
Borghesius opp. 4, SS1. 4) Centuria. —
5) Nomina recensentur ex ordine litte- —
rarum. —
6) Numerum iustum uniuseuiusque centuriae fuisse homines CXX suspi-
catur Mommsen Staatsr. III p. S6S not. 5 cf. p. 266 not. 1. — 7) Defunctus (ef.

N. SUO not. 1).


6050 Paci August. I
sacrum, |
L. Caesilius Tauriscus Tarquinies.*, |

C. Portumius Phoebus II, |


L. Silius Carpus, | L. Statius Patroclus II, |

D. Novius Priscus, |
P. Suillius Celer, |
Ti. Claudius Hermetis I. Helius, |

P. Agrasius P. f. Marcellus |
curatores trib. Suc. iunior., s. p. d. d., |
per-
missu M. Arricini Clementis^ (in latere sinistro) ponend. cur. |
L. Fae-
nius I
Euanthes iunior.
Romae rep. una cum ea quae praecedit (V1 199 viderunt Metellus et Smetius).
— 1) Tarquiniensis. — 2) Adfinis Fespasiani (Tac. hist. 4, 68), consul suff. a. 75
nt videtur (fasti fer. Latin.) ; tunc fortasse fuit praetor (cf. N. 5616 not. 5).

6051 Fortiinae reduci |


domiis August, |
sacrum, |
Irib. Suc. corp.
foeder.*: |
M. AUius Tyrannus, C. Furinius Faustus, |
C. Fulvius Phoebus
aurar., L. Vennonius Zosimus, |
C. Aurehus Primus |
immunes* per-
petuo d, d. (in latere) dedicalum III idus Octobr,

6053 Victoriae |
imp. Caesaris Vespasiani |
Augusti | sacrum, |
trib.

Suc. corp. luhani^ |


C. luhus Hermes mensor, ]
bis hon.^ in curat.* funclus,
et nomine |
C. Iiih Regilh fiU de su6 f6cit: |
cui populus eius corporis
inmunitatem sex centuriarum' decrevit. |

Romae rep. una cum N. 6049. 60S0, bases duae marmoreae, sunt Neapoli (Fl
496. 198 vidit Mommsen; prioris basis plane similis, sed mutila, fuit VI 197). — •

1) Cf Mommsen Siaatsr. III p. 277. 2) Cf N. 60S6. 3) Conferendum corpus — —


Augustale in tribubus Palatina et Esquilina (N. 60S8. 6060); cf. Mommsen Staatsr.
III p. 277. — 4) Honore, 5) curatione (cf. Mommsen Staatsr. III p. 190 not. 1). —
6) Scilicet sex centurias habuit corpus lulianum (cf. Mommsen Staatsr. III p, 277
not. 1).

Pomponeus Agathop. 7"*


6053 trib. Suc. cor. sen. 7 I' j
Q. |
cur.
suae d,*
Romae, operculum cistae ex ebore (VI 55997 Bull. arch. comunale 188S =
p. 161). —
1) Tribui Sucusanae corpori seniorum (cf. N. 1911 v. 4, N. 60S7) cen-
turiae primae, — 2) Curator centuriae. — 3) Dat.

6054 [C]n. Ussaeus Cn. f. Po[/.] |


Proculus cur.* [//?] tribus Pol- |

hae et [7^/)er] |
consensum tribuhum |
cont[m]uis annis duobus, vix. |

[ann.] ..XXXVH, men. VL


6055 M. Lucc[oftms] . .
|
Saturninu[s eurator] \
factus suffra[pts tri-
hus\ I
PoUiae sibi e[t] | Lucconi Martial[is] ....
Romae rep. una cum N. S167 (VI 55994. 55995 = Notizie 1887 p. 191; Bull.
comunale 1887 p. 18S. 186). — 1) Cf N. S167. — 2) Centurio (supplevit Mommsen
StaaUr. III p. IX).
Tituli municipales. — Urbs Roma. Tribug. 486

6056 dis manibus |


M. Quintilio M. f. \
Pol. Vibiano |
immuni ho-
norato, |
curatori XVI \ M. |
Quintilius Vibianus et |
M. Quintilius Besi-
dianus |
patri suo, item Quintilia |
larine optimo et bene |
de se merenti
patroDO et |
coniugi, permissu pientis|simorum tribulium aram |
posuerunt,
vixit ann. LV. |
Hil. ser. cur.*

Romae (FI 102U cf. Nottzie degli scavi 1896 p. S90). — 1) Curatori decimum
sextum sc. corporis trihulium. — 2) Hilarus servus curaviL

6057 (a'cia) dis manibus |


P. Aelio P. 61. Bellenio Aristoni electo
ob I
Gdem et industriam suam a tribulibus tribus |
Palatinae corporis
seniorum clientium' perp.' |
scribae et viatori et in ea administratione
ita I
versato, ut universi tribules qui advivente eo dono |
delphicae'
aereae cum omni cultu exornatae, sed et |
testamento divisione exequia-
rum eius |
honorati sunt, tam integrum et industrium |
virum amissum
dolerent. |
P. Aelius Bellcnius Aristo filius patri carissimo et |
Claudia
Quartilla coniugi carissimo, cum quo |
vixit annis XXVI mensib. Vlll die I,

perseverante |
inter se concordia in diem quo curo eo vibere licuit, et
|

sibi et sorori fratribusque suis, et Claudiae Primae |


posteris et libertis
libertabusq. posterisq. eor. fecer.
Bomae (FI 40i13 bU ut videtur deseripta saec. XFI). — 1) Cf. iV. 60i8. —
2) Perpetuo. — 3) Sc. tripodis.

6058 d. m, I
(vir in lecto recumbens) J
M. Blossi Felicis |
viatori trib.

Pal. I
corpore August.*, j
Pacuvia Soteris |
coniugi suo et | M. Blossius
Speratus |
patri patrono | b. m. fecer.
Romae (FI 40216 vidit Henzen). — 1) Fiatori tribus Palatinae corpore
Augustfih'.

6059 d. m. I
M. Antoni lulijani, AugustaU |
immun. Misen. |
item
August. Cum.*, j
adlect. trib. Palat.^, |
vixit ann. XXV |
m. X. d. V, Val.

Redempt. mat.
Miseni rep., est Neapoli (X 5676 vidit Mommsen). — 1) Cumis. — 2) Adlecto
Iribui Palatinae.

6060 dibus securis |


M. Salluvi |
Fehcissimi |
Herachtiani tribu |

Esq. corpore Aug.*, |


puero piiss. et dulciss., ]
M. Salluvius |
Antiochus pat.
fec. et sibi , |
vix. ann. XII men. IIII dieb. XI.
Romae (FI 10217 bis vel ter descripta saec. XV. XFI). — 1) Tribu Esquilina
eorpore Augustali.

6061 d. m. I
C. luli Valeri Lucihani tribuH |
tribus Palatine corp.

iunioris*. qui |
vixit annis quinque meses VII dies VllII. |
lulia Calliroe

mater filio dulcissimo.


Romae (FI 10218 viderunt Smetius aliique). — 1) minoris nonnulli.
Corp. iuniorum luvenal. in tribu Palatina, supra N. 525.
486 Caput XIIII.

6062 d. m. |
L. Aemilio Daphno Pomp|tina, vixit ann. IIII d. VI. |

Livia Daphne fil. dulcissimo.


Ostiae rep., est in Anglia (XIV SS2 vidit Huebner).

[ J]ribulis tribus Pupiniae est infra N. 61S0.

6063 M. Baebius |
Asclepiades lustinus |
qui vixit annis IIII |
mens.
III dieb. XIIII, trib. |
Offentinae conlegio ae|niatorum^ frumento pu-
|

blico, supervixit Ius|tinus secundo fra|tri suo dies n. CIIII. |


Asclepiades, |

lustina parentes.
Romae (VI 40221 vidit Henzen). — 1) Cf. Mommsen eph. ep. 8 p. 2S7 not. 1.
De frumento publico cf. eliam supra N. 2049. 2165.

6064 d. m. I
L. Aurelio Tycheniano |
L. Aurelius Stephanus pater
j

filio dulcissimo et pientissi|mo bene merenti feci tituiu (sic). |


[rjyche-
nianus dicit: fatis ab|[r]eptus hic iaceo, reUqui tri[[6M]m ingenuam*, fru-
mentum |
[pM&/]icum et aeneatorum^; ]
[jM/cwn^que leget, nolo |
[experiatur
/Mc]tum sic [ut pater expertus est?].

I

Bomae (FI 10220 vidit Henzen). — 1) Cf Mommsen Staatsr. III p. 4i7, 4.


2) Cf. N. 6065.

6065 d. m. I
Sextiae Saturninae |
C. Sexti Daphni et |
Sextiaes Sa-
turninae |
fil., q. vix. ann. VI m. VII |
dieb. XIIII, inc. fr. publ. |
div.

Faust. iunior.*
Romae (VI 40222 aliquoties descripta saec. XVI). 1) Incisae (cf. supra —
N. 2165; vita Diadum. 2, 40) frumento publico divae Faustinae iunioris. (Cf. vit.
M. Anton. 7 : ob hanc coniunctionem Veri et Lucillae pueros et puellas no- — —
vorum nominum frumentariae perceptioni adscribi iusserunt; ib. 26: novas puellas
Faustinianas instituit in honorem uxoris mortuae. 0. Hirschfeld Philolog. 4870 —
p. 40 not. 45.)

6066 d. m. I
Eutycheti filio, |
qui vixit annis VI |
diebus VI, incisus |

ingenus (sic) qui accepit |


congiarium X C*, |
fecit pater be]ne merenti.
Romae (VI 10228 vidit Henzen). — 1) Denariorum centum.

6067 d. m. Q. Ter6nti Prisciani vixit annis IIII men|sibus VH,


I
j

frumentum publiciim acc^pit menjsibus VIIII,


j
Terentia Sabina j
|

alumno fecit.
Romae (VI 40227 vidit Henzen). '

Quintum annum et decimum |


Narcissus flore iuventae |

hoc iacet abreptus |


conditus in tumulo. |

Quisquis ades lector, |


fatum miserabile cernis, |

Parcae nam inpubem quem |


rapuere mihi, |

maeret cara soror ]


quae fratrem luget |
ademptum; |

mater» habet natum, |


Fiorum* lux candida |
torquet. |

Hic septimum decimum |


frumentum publicum |
accepit, |
sextum deci-
mum I
perdidit.
Tituli municipales. — Urbs Roma. Tribus. Frumentum publicnm. 487

Romae, iatn Oxonii (FI 10226 vidit Huebner). Buecheler carm. epigr. n. U19.
— 1) Sc. defuncta antea, —
2) Florus videtur etse pater superstes (ceterum cf.
Bueeheler l. c).

6069 C. Sergius C. fil. Alcimus |


vixit ann. III mensib. III |
die-
bus Iribus, |
frumentum accepit |
die X ostio XXXIX ', |
Sergius Alci-
mus f. suo.
Romae (FI 4022^^ vidit saec. XFII Gudius). — 1) Cf. Hirschfeld Philolog.29,
mo p. 64.
6070 d. m. I
C. Vibius C. f. Celer \
vix. ann. IIII mensib. XI, |

frum. ac. d, VII ostio XV, |


Vibius Celer f. suo.
Romae vel in agro urbano rep. (VI 10228 cf. 55991 vidi Neapoli exemplum
fortasse recens incisum).

6071 Ti. Claudius Aug. lib. |


lanuarius, curator |
de Minucia^ die
XIIII I
oslio XLII, et (
Avonia Tyche uxor eius |
Pituaniani* solaria de
sua impesa . .
.' fecerunt.

I

Romae (Fl 40225 aliquoties descripta saec. XVI). 1) Cf. Hirschfeld Verw.
p. 454, 4. —
2) Jgnomen fortasse et lanuarii et Tyches. — 3) Vocabulum erasum
fuisse indicant descriptores.

6072 [ex aucfo]ritate' Tarraci Ba^ssj" v. c. pjraef. urbi [


nomina aere
i[ncisa] . . . nariorum qui sibi pecun[ia»n . . . et locum] spectaculis et panem
populi contra |
disciplinam P
Valerius* Traianenses [per Cajndidum
Laurentius de teglatu
Urbicus Caelimontiensibus
Gyriacus Gameliensibus
Serpentius Tascogensibus
Adquisitus Isacis^
Mercurius Decennensibus"
monetaris
ad lacum longum
Noenses de ara
Matidiae
488 Caput XIIII.

6073 * imp. Caesari divi


Traiani Parthici fil.

divi Nervae nepoti


Traiano Hadriano
Aug. pontif. maximo,
tribunic. potestat. XX \
imp. II, cos. III, p. p.
magistri vicorum urbis
regionum XIIIF.

(In latere sinistro):

L. Ceionio Commodo, Sex. Vetuleno Civica Pompeiano cos.*

vico curiarum *
Reg. I vico Fortunati

cur. M. Carvilius M. L Crescens (nomina quatluor)


. . Curtius D. 1. lucundus, C. Naevius C. I. Ampliatus vico capitis canteri
3 M. Octavius M.
denuntiat. L. Valerius L. f. Euhelpistus f. Quietus
P. Helvidius P. 1. Hermes. M. Ulpius Aug. L. Gaetulicus L. Vallius L. 1. Phoebus
vico Camenarum'' P. Fulvius P. Martialis
vico Fortunae Respicient.* 1.

C. Publiiius 0. 1. Ciirestus (nomina quattuor) M. Gavius M. 1. Amphion


M. Uipius M. 1. Pyrallus vico Salutaris vico Larum alitum
Ti. lulius Ti. 1. Atimetus (nomina quattuor) L. Faenius L. I. Laurentinus

M. Servilius L. f. Celer vico Apollinis L. Cornelius P. f. Viator


vico Drusiano (nomina quattuor) P. Postumius D. I. Crepnos
(nomina quattuor) vico huiusque diei^" L. Olius L. 1. Primitivus
vico Sulpici^ ulterior. (nomina quattuor) vico novo
(nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico Sulpici^ citerioris
vico Loret.i* minoris
(nomina quattuor)
Reg. XIII (nomina quattuor)
vico Fortunae obsequent.
(no7nina quattuor) cur. vico Armilustri"

vico pulverario
(nomina quattuor)
P. Caesius P. 1. Crescens,
(nomina quattuor) denuntiat. vico columnae ligneae

[vi\co Honor. (nomina quattuor)


et Virtut.® Sex. Licinius Sex. [/.] Eu-
(nomina quattuor) [tychus. vico materiario
vlco trium ararum' (nomina quattuor)
vico Fidii
(nomina quattuor) (nomina quattuor) vico mundiciei
vico Fabrici (nomina quattuor)
vico frument.
(nomina quattuor) vico Loreti*^ maioris
(nomina quattuo?)
(nomina quattuor)
vico trium viarum "
(nomina quattuor) vico Fortunae dubiae
Reg. X.
(nomina quattuor)
cur. vico Caeseti
C. Cornelius C. 1. Encolpus, (nomina quattuorj
denuntiat. vico Valeri
L. Velius L. f. Salutaris. (nomina quattuor)
vico Padi vico laci miliari
(nomina quattuor) (nomina quattuor)

I
. .

Titall municipales. — Urbs Roma. Vici. 489

(In latere dertro):

Reg. XII vico Victoris vico Larum ruralium^'


cur. (nomina quattuor) (nomina quattuor)
L. Helv[i(/{]us L. I. Bum vico statuae Valerianae"
. . Annius L. I. Thre . . . cu . Reg. Xilll (nomina quattuor)
denuntiat. cur. vico Salutaris
L. Statilius D. 1. Nu . . L. Lepidius L. 1. Montanus, (nomina quattuor)
vico Veneris almae denuntiat. vico Pauli
(nomina qtiattuor) P. Granius P. I. Felix. (nomina quattuor)
vico Piscinae publicae " vico Censori '* vico . mi publici
. .

(nomina quattuor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)


vico Dianae vico Gemini vico luc. . ii

(nomina quattuor) (nomina quattuur) (noinina quattuor)


vico . . . ceios. vico Rostrate vico Pacrai .

(nomina quattuor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)


vico Triari vico longi Aquilae '^ vico laci restituti
(nomina quatluor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico [«i/jani " salientis vico Statae*" Siccianae vico Saufei
(nomina quatluor) (nomina quatluor) (nomina quattuor)
vico laci tecti vico Quadrati vico Sergi
(nomina quattuor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico Fortunae mammosae ^®
vico Raciliani minor. vico Ploti
(nomina quattuor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico compiti pastoris vico Raciliani maioris vico Tiberini
(nomina quattuor) (nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico portae Ruduscuianae*' vico lanuclensis
(nomina quattuor) (nomina quattuor)
vico porta Naevia " vico Brutiano
(nomina quattuor) (nomina quatluor)
(In tergo nihil umquam scriptum fuit).

Romae, basis magna marmorea , inde a saec. XF ad aedes Conservatorum in


Capitolio (VI 97S contulit Henzen cum Augusto Wilmanns et C. Zangemeister). —
1) A. 1S6. —
2) Septimio Severo et Antonino fiHo eius a. S01 titulum posuerunt
nescio qui urbi (sic) sacrae reg. XIIIL
. . . i 3) Denuntiatores regionum praeterea —
ignoli. Ceterum cf. supra N. 340 fin. 4) Vicus ita dictus a luco Camenarum —
(Camenas in regione prima memorat Notitia urbis, cf. luvenal. 5, 16; Becker Top.
p. m
seq.).

N.5616 not.2.

5) Cf N. 6078. 6) Cf. supra N. 5617 not. 5.

7) Cf supra — —

8) Cf Tac. ann. 12, 24, Notit. urb. reg. X. 9) Cf Notit.
urb. reg. X. —
10) Cf. Preller-Iordan roem. Mythologie II p. 187 not. 1. 11) Stc —
priores (a non agnovit Hensen; trium virum praefert Huelsen). 12) Cf Varro —
de l. L. S, 52; Plin. h. n. 1S, 40, 158; Becker Top. p. 449. 13) Cf N. 5506 —
not. 2. — li) A piscina publica universa regio duodecima nomen acceperat, cf.
supra N.5682* not. 2. 15) Supplevit Huebner. —
16) Cf Preller-Iordan Roetn. —
Mythol. II p. 187. —
17) Varro l. Lat. S, 165, cet.; lordan Top. I 1 p. 255. 254. —
18) Cf. N. 5619 not. 5. —
19) Huc videntur pertinere Aquilenses N. 6ff72 (not. 7). —
20) Cf. N. 5507 seq. —
21) Vocabulum non omnino certum ('puteaiium lapis ad-
mittere vitus est lordano). — 22) Statuavalerianentes memorantur N. 6072.
Titulos a magistris vicorum vrbanis positos habes praeterea supra N. 5219.
5505—5509. 5615—5621. 5772 (?). S61S; vici urbani nomine posUus est N. 872.
490 Caput Xmi.

6074 I
Faustus, I
Cn llius Flaccus, ]
Cn. [Pacjtu-
meius Syntrophus.
Irap. Nerva Traiano Cajesare Aug. Ger. III, Sex. lulio |
Frontino III cos.',

magistri |
anni CVIP: |
M. Opticfijus Helpistus |
(alia nomina tria).

|o c[os.], I
magi[s/n] |
anni :
|
D. Mundicius D. 1. Po-
ti . . .
I
(alia nomina tria).

T. Rustio Caepi|[one' cos., magistri anni] LXXX*: |

[re]lix I
(reliquiae aliorum trium nominum).
Romae, fragmenta incertum quo loco urbis reperta (VI 2222 vidit de Rossi).
Supersunt ex fastis magistrorum vici alicuius. Singula capita quomodo se exce-
perint et quantum inter ea exciderit, non apparet. 1) A. u. c. 8S3, p. Ckr. 400. — —
2) Apparet primos magistros huius vici iniisse a. u. c. 747. Cf. supra N. 5165
not. 5. —
3) Fir huius nominis videtur memorari Suet. Dom. 5. 4) [C^jLXXX —
tupplet Henzen, referens ad annum p. Chr. 475,

6075 Varro Murena*, |


L. Trebellius aed. cur. |
locum dederunt.'' — |

L. Hostilius L. 1. |
Philargurus, \
A. Pomponius |
A. 1. Gentius, (
A. Fabri-
cius I
A. 1. Buccio, |
M. Fuficius |
0. 1. Aria |
mag. veici |
faciund. coer. |

ex p. L.^
Prope Romam septimum Labicanae miliarium,
rep., inter septimum Latinae et

columna (VI 4524 vidit Henzen).


qui supra N. S97. 2) Cf. — 1) Videtur is —
Mommsen Staatsr. II ^ p. S07. 3) Ex pondo quinquaginta, sc. argenti; quod —
fortasse non debuit addi, cum statua ipsa argentea columnae superposita fuerit
(Henzen).

6076 L. Titinius, mag. col. Vimin.*, Apoll.


|
vici sacrum. |

Romae in colle Viminale rep. (VI 2228 vidit Henzen, qui incisum esse putat
aetate fere Augusti). — 1) Idem vicus memoratur VI 2227.

6076* L. Cornelius L. 1. Philargur,; |


Fannia D. 1. Asia; |
Fannia
0. l. Sura, mater; |
P. Aquillius P. et Fanniae 1. |
Aprodisius dissignator, |

mag. vici a foro Fannia D. 1. Helena,


Esquilin.; |

Romae exlra portam Maiorem rep. (VI 2225 contuHt Brunn).

6077 . . Curtilius Hermeros |


fecit sibi et |
Curtiliae Thelidi |
con-
iugi suae carissimae |
et libertis libertabusque |
suis posterisque eorum: j

magister vici ab Cyclopis* |


region. pri., faber argentarius.
Romae (ffl 2226 vidit Kiessling). 1) Vicus praeterea ignotus. Antrum —
(vel atrium Cyclopis) situm in regione urbis secunda confert lordan Top. II p. 389.

6078 T. Quinctius Q. f., L. TuIh[Ms] . . [/•.], . . Caltili. Calt. L' |

mag. de duobus pageis* et vicei Sulpicei' (mulier vel potius dea, Maia ut
videtur, el Mercurius libantes ad aram).
Prope Romam rep. extra portam S. lohannis, 8 mil. pass. ab urbe, est in Vati-
cano (VI 2221. 52452 contulit Huelsen). De anaglypho Samter Roem. Mitth.
cf.

4895 p. 225 seq. — 1) Calliliae liberlus. — 2) Cf. lordan Roem. Topogr. 4, 4 p. 278

not., qui confert septem pagos (Dionys, ant. 2, SS. 5, 54. Plut. Rom. 2S); Mommsen
Staatsr. III p. 116 not.7 fin. Pagum htinc, ita appellatum, ibi fuisse ubi titulus
Tituli municipales. — Urbs Roma. Vici. Pagi. 491

repertus est putat Samter l, c. p. S25. — 3) /n regione pritna urbit fuerunl vicus
Siilpici ulterioris et vicus Sulpici citerioris (N. 6075) ; cf. etiam vit. Elag. •/?, 8

6079 . . [Pjupius A. f. mag. |


[pa]'^. lanicol., porticu |
[cejllam cu-

linam |
[ar]am de pagi sentent. |
[/hjciunda coiravit.
Romae trans Tiberim rep. (I 80i. FJ 2H9 vidit Detlefsen). Similis inscriptio
fuit in fiavimento tessellato eodem loco reperto (I 802 = FI 2220).

6080 Genio |
Ti. Caesaris |
divi Augusti |
fili |
Augusti |
C. Fulvius
Chryses mag. |
pagi Amenlini' minor., |
donum dedit |
V k. lun. |
L. Cal-
purnio Pisone M. Crasso Frugi cos.* |

Romae, lapis utrimque eodem fere modo instriptus (FI 2S1 vidit de Rossi). —
1) Inter oppida quae in Latio clara fuerunt Plin. h. n. 5, 68 nominat Amitinum.

Cf. supra N. 2676 not. 4. 2) A. 27 p. Chr. —


6081 mag. He[rc.] |
suffragio pag. prim[j] . . . |
ludos fecer^wnfj.
Romae rep. in monte Caelio (FI 50888 = Notizie degli scavi 1887 p. 445 descr.
Gatti). Ad ludos Herculi editos a magislris fortasse et ipsis pagi alicuius, per-
tinet fragmentum I 1558 = VI 555.

6082 . . • eisque curarent \\x\erenturque \


ar] bitratu aediiium plei-

beium ', |
[^weijcomque essent, neive ustrinae in |
eis loceis regionibusve*,
nive foci ustrj|naeve' caussa fierent, nive stercus* terra[w]Ive intra ea loca
fecisse coniecisseve veli[<] |
quei haec loca ab paago* Montano ||
[redempa
habebit; et uti si is stercus in eis loceis fecerit terramve \
in eaj loca ie-
cerit, in [eum . . . wajnus iniectio pignorisq. ca[pjo siet.]

Romae rep. a. 1875 ad campum Esquilinum, cippus opistographus (FI 5825.


51577 viderunt Henzen et Huelsen). Superesse statuit Mommsen ex senalus consulto
pertinente ad tuendum locum aliquem sacrum situm in campo Esquilino sepullurae
plebis destinato, itaque obnoxium talibus iniuinis. Ad eundem campum pertinent
cippi VI 51614. 51615. —
1) Cf. Mommsen Staatsr. IP p. 507 not. 2. 2) RE- —
aONIBVSVE lapis. — 3) Scr. ustrinae. — 4) Cf supra N. 4912. — 5) PAACO lapis.
— De montanis cf. supra N. 5i28.

6083 Q. Marcius Natalis, |


vixit ann. XXX, |
verna Velabrens., |
dul-
cissimus mihi.
Romae ad viam Appiam rep. (VI 22084 viderunt Henzen et de Rossi).

6083* Terentia Albana ann. |


XXV mens. XI, |
dies XIV minus
quam ann. XXVI. Ego sum quae in |
Carinis peperi. di |
superi et in-
feri. mater musera (sic).
Romae, iam Veronae (VI 2722f7 vidit Mommsen).

60^4 d. m. Cn. Domiti Prijmitivi qui vix. |


ann. VII dieb. VII, j
I

fecerunt |
Domitiae Lavica|na mater et Ia|nuaria avia et |
Cassianus pater
et s[o]|dales viae Lavican[ae].
Prope Romam ad viam Labicanam rep, (Borsari Notisie degli scavi 1894
p. 205).
Lex lulia municipalis.

6085 ... I
(1) Quem h. 1.' ad cos. profiterei oportebit^, sei is, quom
eum profiterei oportebit, Romae noD erit, tum quei eius |
(2) negolia cura-
bit, is eaedem^ omnia, quae eum, quoius negotia curabit, sei Romae
esset h. 1. profiterei |
(3) oportebit", item isdemque diebus ad cos. pro-
fitemino. j

(4) Quem h. 1. ad cos. profiterei oportebit, sei is PVP.^ seive ea


V9.^ erit, tum quei eius PVP. VS.ve' tutor erit, item eadem|-(5)que
omnia in iisdem''* diebus ad cos. profitemino^ ita utei ei* quae quibusque
di[ejbus eum eamve, sei PVP. VS.ve non |
(6) est^ h. 1. profiterei oporteret. [

(7) Sei cos., atque*" h. 1. professiones fierei oportebit, Romae non


erit, tum is, quem profiterei oportebit, quod eum profiterei |
(8) oporte-
bit, ad pr. urb." aut, sei is Romae nou erit, ad eum pr., quei inter
peregrinos ius deicet, profitera[?]no, ita utei |
(9) eum ad cos., sei tum Ro-
mae esset, h. 1. profiterei oporteret. |

(10) Sei ex eis cos. et pr.", ad quos h. 1. professiones fierei oporte-


bit, nemo eorum Romae erit, tum is, quem profiterei oportebit, (11) et*^ |

quod eum eum" profiterei oportebil, ad tr. pl.*^ profitemino, ita ute[t]
eum ad cos. pr.'^ urb. eumque quei inler peregri|-(l2)nos ius deicet, sei
tum Romae esset, h. I. profiterei oporteret. |

(13) Quod quemquem*®* h. I. profiterei oportebit, is, apud quem ea

professio fiet, eius que"'' profitebitur nomen, et ea quae proj (14) fessus
erit, et quo die professus sit, in tabulas pubHcas referunda curato, ea-
demque omnia, quae uteique in tabulas |
(15) rettulerit, [i]ta in tabulam in
album referunda", idque aput [/"^orum, et quom frumeutum populo da-
bitur, ibei ubei frumen|(16)lum populo dabitur, eottidie maiorem partem
diei propositum habeto, u. d. p. r. 1. p.'*
|

1) Hac lege. —
2) Professiones has pertinere ad recensum plebis urbanae
factum a Caesare fruinentationum causa, quem memorat Suet. Caes. 41, statuit
Savigny verm. Schr. 5 p.376. Sed cf. Hirschfeld Philol. 29, p.QOseq.; Nissen WO
mus. M. 4S, 1890 p. 103. —
3) Scr. eadem (EAFDEM aes.). 4) Scr. oporteret. — —
5) Pupillus. — 6) Pupilla. — 7) Pupilli pupillaeve. — 7*) Errorem subesse tuspi-
catur Momms. — 8) Scr. et. — 9) Scr. esset. — 10) Scr. ad quem. — 11) Prae-
torem urbamint. — 12) Praetoribtts. — 13) Dele et, 14) item alterum eum. —
15) Tribunum plebei. — 16) Insere que. — 16") Quemque. — l^**) Scr. quei. —
17) Insere curato. — 18) Unde de plano recte legi possit.
Tituli municipales. — Lex lulia muuicipalis. 493

Queiquomque frumentum populo dabunt" damdumve curabil,


(17)

nei que'" eorum, quorum nomina h. 1. ad" cos. pr. tr. pl. in taj-(18)bula
in albo proposila erunt, frumentum dato neve dare iubeto neve sinito**.

Quei ad versus ea eorum quei*" frumentum (19) dederit, is in tr. m. I'" |

HS looa populo dare damnas esto, eiusque pecuniae quei volet petitio esto. |

(20) Quae viae in urbem*'' Rom. propiusve u. R."* p. 0*% ubei con-

tinente babitabitur, sunt erunt, quoius ante aediOcium earum quae |

(21) viae erunt", is eam viam arbitratu eius aed.", quoi ea pars urbis

h. 1. ob venerit, tuealur"; isque aed.^ curato, uti, quorum (22) ante |

aedificium erit, quamque viam h. 1. queraque tueri oportebit, ei omnes


eam viam arbitratu eius tueantur, neve eo (23) loco a^jwa]*' consistat, |

quo minus conmode populus ea via utatur. |

(24) Aed. cur., aed. pl., quei nunc sunt^', queiquomque post h. I.

r.'^ factei createi erunt eumve mag.^^ inierint, iei in diebus V proxumeis,
|

(25) quibus eo mag. designatei erunt eumve mag. inierint, inter se pa-

ranto aut sortiunto, qua in partei urbis quisque (26) eorum vias publi- |

cas in urbem*^ Roma, propiusve u. R. p.^* [iH]'^, reficiundas sternendas


curet eiusque rei procurationem |
(27) habeat. Quae pars quoique aed.*'

ita h. 1. ob venerit, eius aed." in eis loceis, quae in ea parlei erunt, via-
rum ref)cien|-(28)darum tuemdarum procuratio esto, utei h. 1. oportebit. |

(29) Quae viam per^* aedem sacram et aedificium locum ve publicum


€t inter aedificium privatum est erit, eius |
(30) viae partem dimidiam is

aed., quoi ea pars urbis ob venerit in qua parte ea aedis sacra erit seive

aedificium |
(31) publicum seive locus publicus, tuemdam locato. |

(32) Quemquomque ante suum (sic) aedificium viam publicam h. I. tueri


oportebit, quei eorum eam viam arbitratu eius aed., |
(33) quoius opor-
tuerit, non tuebitur, eam viam aed., quoius arbitratu eam tuerei opor-
tuerit, tuemdam locato; |
(34) isque aed. diebus ne minus X, antequam
locet, aput forum ante tribunale suom propositum habeto, quam |
(35) viam
tuendam et quo die locaturus sit, e[f] quorum ante aedificium ea via sit;
eisque, quorum ante acdificium |
(36) ea via erit, procuratoribusve eorum
domum denuntietur facito, se eam viam locaturum, et quo die locaturus |

(37) sit; eamque locationem palam in foro per q. urb.^^ eumve quei
aerario praerit*', facito. Quamta pecunia eam |
(38) viam locaverit, tam-

19) Scr. dabit. — 20) Scr. quoi. — 21) Foi'tasse scr. a (Mommseri). — 22) Ca-
vet lex ne profetsi ante sitbsortitionem frumenlum publicum accipiant (Momms.).
— 23) Tritici modios singulos. — 24) Scr. urbe. —
25) Urbem Romam. 26) Pas- —
sus mille. — 27) Scr. via erit. — 28) Aedilis. — 29) Scr. tuelo. — 30) ao aes.
(emendavit Conradi). — 31) q. n. s. Mommseno videnlur adiecta post legem demum
perscriptam. — 32) Rogalam. — 33) Magistratum. — 34) Scr, urbe. — 35) Cf.
not. 2S. 26. — 36) Nota millenaria plerumque in hoc aere deformata, — 37) Ae-
dilei.— 38) Ser. — 39) Quaestorem urbanum. — 40) Mommsen Staatsr.
via inter. Cf.
in p.SS7 not.4fin. (^ JI' p.5H not.3).
494 Caput XIIII.

e085 | lae pecuniae eum eosque, quorum ante aedificium ea via erit pro
portioni, quamtum |
(39) quoiusque ante aedificium viae in longitudine et in

latitudine erit, q. urb.*S queive aerario praerit, in tabula[s] |


(40) publicas
pecuniae factae referundum curato, Ei qu[e]i eam viam tuemdam re-
demerit, tamtae pecuniae eum eos|-(41)ve ad tribuito*^ sine d. m.*^ Sei is,

quei ad tributus erit, eam pecuniam diebus XXX proxum[e]is, quibus


ipse aut pro|- (42)curator eius sciet adtributionem factam esse, ei, [q]uo\
ad tributus erit, non solverit neque satis fecerit, is |
(43) quamtae pecu-
niae adtributus erit, tamtam pecuniam et eius dimidium ei, quoi ad tri-

butus erit, da[r]e debeto, |


(44) inque eam r[e]m is, quo quomque de ea
re aditum erit, iudicem iudiciumve ita dato, utei de pecunia credita |

(45) iudiciumque" dari oportebit. |

(46) Quam viam h. 1. tuemdam locari oportebit, aed., quem eam viam
tuendam locare oportebit, is eam viam per (47) q. urb., queive aerario
|

praerit, tuemdam locato, utei eam viam arbitratu eius, quei eam viam lo-

candam |
(48) curaverit, tueatur. Quamlam pecuniam ita quaeque via lo-

cata erit, t. p.*** q. urb.**, queive aerario praerit |


(49) redemptorei, quoi e
lege locationis dari oportebit, heredeive eius damdam ad tribuendam curato.|

(50) Quo minus aed.''^ et Illlvir. vieis in urbem purgandeis", Ilvir.

vieis extra propiusve urbem Rom. passus [M]*^ |


(51) purgandeis, quei-
quomque erunt, vias publicas purgandas curent eiusque rei potestatem
habeant, |
(52) ita utei legibus pl.ve sc.*® s. c.*" oportet oportebit, eum^'
h. 1. n. r." I

(53) Quoius ante aedificium semita in loco erit, is eam semitam eo


aedificio perpetuo lapidibus perpetueis |
(54) integreis continentem, con-

stratam recte habeto arbitratu eius aed., quoius in ea parte h. 1. viarum |

(55) procurator" erit.


|

Quae viae in u. R." sunt erunt intra ea loca, ubi continenti


(56)

ne quis in ieis vieis post k. lanuar.


hab[t]tabitur, (57) primas plostrum |

interdiu post solem ortum, neve ante horam X diei ducito agito, nisi
quod aedium (58) sacrarum deorum inmortalium caussa aedificandarum,
|

operisve publice faciumdei causa, adv[e]hei porta|-(59)ri oportebit, aut


quod ex urbe ex ve earum rerum, quae publice demoHenda
ieis loceis

loca" erunt, pubU|-(60)ce ex portarei oportebit, et quarum rerum caussa


plostra h. 1. certeis hominibus certeis de causeis agere |
(61) ducere licebit.
|

Quibus diebus virgines Vestales, rex*^ sacrorum, flamines plostreis


(62)

in urbe sacrorum publicorum p. R." caussa (63) vehi oportebit, quaeque |

41) Quaestoi- urbanus. — 42) Mommsen Staatsr. IP 43S, 448, — 43) Dolo
C/". p. 2. 2.
malo. — 44) Scr. iudicem iudiciumve. — 45) Tantam pecuniam. — 46) Aediles. —
47) Mommsen Staatsr.
Cf. p.SOS. — 48) Deest in aere spatio vacuo
II ^ — relicto.

49) Plebeive — 50) Senalus(ve) consultis


scitis. 72). — 51) Scr. eius (Momms.). (cf. v.
— Hac lege nihil rogatur. — 53) Scr. procuratio. — 54) Urbe Roma. —
52) Scr, 55)
demoliendae locatae (Hugo). — 56) Scr. regem. — 57) Populi Romanit'
Tituli municipales. — Lex lulia municipalis. 495

plostra triumphi caussa, quo die quisque triumphavit", ducei oportebit,


quaeque | (64) plostra ludorum", quei Romae aut urbei Romae"° publice
feient, inve pompam ludeis circiensibus ducei agei opus |
(65) erit: quove"
minus earum rerum caussa eisque diebus plostra interdiu in urbe du-
cantur agantur, e. h. 1. n. r." |

(66) Quae plostra noctu in urbem inducta erunt, quo minus ea plostra
ioania aut stercoris ex portandei caussa |
(67) post solem ortum h." X
diei bubus iumenteis ve iuncta in u. R." et ab u. R. p. M esse liceat,
e. h. 1. n. r." |

(68)Quae loca publica porticusve [p]ublicae in u. R.** p.ve u. R." p.[oo]


sunt erunt, quorum locorum quoiusque porticus |
(69) aedilium [e]orumve
mag., quei vieis loceisque publiceis u. R." p.ve u. R,"* p. cnj"* purgandeis
praerunt, legibus |
(70) procuratio est erit, nei quis in ieis loceis inve
ieis porticibus quid in aedificatum inmolitomve (sic) habeto, |
(71) neve
ea loca porticumve quam possideto, neve eorum quod saeptum clausumve
habeto, quo minus eis |
(72) loceis porticibusque populus utatur pateant-
ve, nisi quibus uteique leg. pl.ve sc. s.ve c^ concessum permissumve e." |

(73) Quibus loceis ex lege locationis, quam censor aUusve quis mag.*'
pubhceis vecligalibus ultrove tributeis |
(74) fruendeis tuendeis ve dixet
dixerit, eis, quei ea fruenda tuendave condu[c]ta habebunt, ut utei fruei
liceat I
(75) [a]ut ulei ea ab eis custodiantur, cautum est: ei quo miuus
ieis loceis utantur fruantur ita, utei quoque®® eorum |
(76) [ex t\Q[ge lo-
co]tionis ieis [sine d{olo) m^alo^Y^ utei fruei licebit, ex h. I. n. r. |

Quos lud [os] quisque Romae p.ve u. R." p. 00'^' faciet, quo mi-
(77)

nus ei eorum ludorum caussa scaenam pulpitum ceteraque, (78) quae ad |

eos ludos opus erunt, in loco pubUco ponere statuere, eisque diebus, qui-
bus eos faciet, loco pubHco utei |
(79) liceat, e. h. I. n. r.®* |

(80) Quei scribae librarei magistratibus apparebunt, ei quo minus lo-

ceis publiceis, ubei is, ''quisque eorum apparebunt, |


(81) iuserit, appa-
rendi caussa utantur, e. h. I. n. r. |

(82) Quae loca serveis publiceis ab cens.^' habitandei utendei caussa


ad tributa sunt, ei quominus eis loceis utantur, e. h. 1. n. r.
|

Queiquomque
(83) in municipieis coloneis (xic) praefectureis foreis

conciliabuleis c. R." llvir. Illlvir.^* erunl, ahove |


(84) quo nomine
mag. potestatemve su[/]ragio eorum, quei quoiusque municipia^' coloniae
praefecturae | (85) foro^" conciUabuli erunt, habebunt: nei quis eorum
— 59) Insere caussa. — 60) Insere
58) Scr. triumphabit. ^(assus) M Tp(ropius)
(Momms.). — — Eius hac lege nihil rogaiur. — 63) Horis
61) Scr. quo. 62) (ad

h. X praefert Momms.). — 64) Propiusve urbem Romani. — not. 56. — 64») Cf.

65) Urbis RoiKae. — 66) 32. — 67) Est. — 68) Magistratus.


Cf. v. — 69) Scr.
quoique. — 70) Paucae perierunt aere diffracto. Supplevit primus editor
litterae
Mazochius. — 71) Insere — 72) Censoribus. — 73) Civium Romanorum. —
quoi.
74) Duovirei quattuorvirei. — 75) Scr. municipi, 76) fori.
496 Caput XIIII.

e085 que" |
in eo municipio coloniae"' praefectur[a f]oro conciliaj-(86)bulo
"senatum decuriones conscriptosve legito neve sublegito neve coaptato"
neve recitandos curato, |
(87) nisi in demortuei damnateive locum eiusve,
quei confessus erit, se senatorem decurionem conscreiptumve |
(88) ibei

h. 1. esse non licere.


|

(89) Quei minor annos XXX natus est erit, nei quis eorum post k.

lanuar. secundas in municipio colonia praefe|- (90) ctura Ilvir.*" Illlvir.,

neve quem alium mag. petito neve capito neve gerito, nisei quei eorum
stipendia |
(91) equo in legione III, aut pedestria in legione VI fecerit,
quae stipendia in castreis inve provincia maiore[m]*' |
(92) partem sui

quoiusque anni fecerit, aut bina semestria, quae ei pro singuleis anneis"
procedere oporteat", |
(93) aut ei vocat[?]o®' rei militaris legibus pl.ve

sc.''^ exve foidere erit, quocirca eum inveitum merere non |


(94) oporteat.
Neve quis, que[i] praeconium dissignationem libitinamve faciet, dum eo-
•rum quid faciet*^ in muni|-(95)cipio colonia praefeclura Ilvir. Illlvir.

aliumve quem mag. petito neve capito neve gerito neve habeto, |
(96) neve
ibei senator neve decurio neve conscriptus esto, neve sententiam dicito.

Quei eorum ex eis, quei s. s. s.*",


|
(97) adversus ea fecerit, is HS looo

p. d. d. e.", eiusque pecuniae quei volet petitio esto. |

(98) Queiquomque in municipio coloniae^* praefectura post k. Quicl.

(sic) prim. comitia Ilvir. Ilrvir.®^ aleive quoi mag. |


(99) rogando sub ro-
gandove habebit, is ne quem, quei minor anneis^ natus est erit, Ilvir.

Illvir.*^ quei^* ibei |


(lOO) aliura mag. habeat, renuntiato neve renuntiarei
iubeto, nisi quei stipendia equo in legione III, aut sti|-(101)pendia pe-
destria in legione VI fecerit, quae stipendia in castreis inve provincia
maiorem partem sui |
(102) quoiusque anni fecerit, aut bina semestria,
qua'" ei pro singuleis annueis procedere oporteat, cum eo^* |
(103) quod
ei legibus pl. sc. proceder[e] oportebit, aut ei vocatio^' rei militaris le-

gibus pl.ve sc. ex ve foedere |


(104) eril, quo circa eum invitum merere
non oporteat. Neve eum, quei praeconium dissignationem libitina[m]ve |

(106) faciet, dum eorum quid faciel, Ilvir. ill[/]vir., queive ibei mag.

77) 5cr. quem, 77*) colonia. — 78) Insere in. — 79) Scr. coptato. — 80) Duovi-
ratum. — 81) rnaiorei aes. — 82) Scr. annueis (cf. v, 102). — 83) Excidisse censet
Momins. (collatis vv. 101 —lOi): dum taxat quod ei legibus pl.ve sc. procedere opor-
tebit. — 84) vocato est in aere ('vocatio etiam in lege repetundarum; cf. Plaut.
Trin. 11, cet.). — 85) Huc perlinent quae scripsit Cicero (ad fam. 6, 18, 1) ad Leptain
initio anni u. c. 709 (de tempore cf. 0. E. Schmidt der Briefwechsel des Cicero
p. 270. 275): quaesivi e Balbo..., quid esset in lege: rescripsit eos, qui facerent
praeconium, vetari esse in decurionibus, qui fecissent, non vetari . . . neque erat fe-
rendum, ... eos qui aliquando praeconium fecissent, in municipiis decuriones esse
non licere. —
86) Supra scriptei sunt. 87) Populo dare damnas esto. 88) — — Ser.
colonia. — 89) Scr. llvir. Illlvir. — 90) Excidit XXX (cf v. 89). — 91) Scr. queive. —
91») Scr. quae. — 92) Fortasse: dum \(axat). — 93) Cf not. 84.
Tituli municipales. — Lex lulia municipalis. 497

sit, renuntjato, neve in senatum neve in de|-(106)curionum conscripto-


Tum^* numero legito, sub legito coptato neve sententiam rogato neve
dicere neve (
(107) ferre iubeto sc. d. m.®* Quei ad versus ea fecerit, is

HS DDD p. d. d.*" esto, eiusque pecuniae quei volet petitio esto. |

(108)Quae municipia colonia (sic) praefectura (sic) fora conciliabula c. R."


sunt erunt, nei quis in eonim quo municipio |
(109) colonia praefectura"
conciliabulo'' senatu decurionibus conscreipteisque esto, neve quoe" ibi in

eo ordine |
(110) sententemtiam r«'c> deicere ferre liceto: quei furtei, quod
ispe (nc) fecit fecerit, condemnatus pactusveest erit; |
(111) queive iudicio
fiducio***, pro socio, tutelae, mandalei, iniuriarum, deve d. m.*"* condem-
natus est erit; queive lege |
(112) Plaetoria *"''
ob eamve rem, quod ad-
versus eam legem fec[j]t fecerit, condemnatus est erit; queive depugnandei |

(113) caussa auctoratus est erit fuit fuerit; queive in iure*"^ abiuraverit,
bonamve copiam iuravit iuraverit; quei'°^ |
(114) sponsoribus creditoribusve
sueis renuntiavit renuntiaverit, se soldum solvere non posse, aut cum
eis I
(115) pactus est erit, se soldum solvere non posse; prove quo datum
depensum est erit; quoiusve bona ex edicto (
(116) eius, qu. i. d."" prae-
fuit praefuerit, praeterquam sei quoius quom pupillus esset reive publicae
caussa abesset, (
(117) neque d. m.*°^ fecit fecerit quo magis r. p. c. a.,"^

possessa proscriptave sunt erunt; queive iudicio publico Romae (


(118) con-
demnatus est erit, quo circa eum in Italia esse non liceat, neque in in-

tegrum restitus'"^ est erit; queive in eo (


(119) municipio colonia prae-
fectura foro conciliabulo, quoius erit, iudicio publico condemnatus est

erit; quemve (
(120) k.'** praevaricationis caussa accussasse fecisseve quod
iudicatum est erit; quoive aput exercitum ingnominiae (
(121) caussa ordo
ademptus est erit; quemve imperator ingnominiae caussa ab exe[rjcitu

decedere ius[t]t iuserit; (


(122) queive ob caput c. R."* referundum pecu-
niam praemium aliudve quid cepit ceperit; queive corpor[c] quaestum [

(123) fecit fecerit; queive lanistaturam artemve ludicam (sic) fecit fecerit;

queive lenocinium faciet. Quei (


(124) adversus ea in municipio colonia
praefecturave *" foro conciliabulo "* decurionibus conscripteisve [/"Juerit j

(125) sentemtiamve dixerit, is HS DT^ p. d. d." esto, eiusque pecuniae quei


volet petitio esto. (

(126) Quoi h. I. in municipio colonia praefectura foro conciliabulo se-


natorem decurionem conscriptum esse [
(127) inque eo ordine sentemtiam

94) Scr. conscriptonimve (Mumms.). — 95) Sciens dolo malo. — 96) Populo
dare damnas. — 97) Insere foro. — 98) Insere in. — 99) Scr. quoi. — 100) Scr.
fiduciae. — 101) Dolo malo. — 102) Cf. Cic. de n. d. 3, 30, 74. — 103) Insere
bonam copiam abiuravit (Momms.). 104) Scr. queive. —
105) Quei iure dicundo —
(QVID in aere, pro Q.I.D). —
106) Rei publicae causa abesset. Deinde apparet ex-
cidisse bona possessa proscriptave sunt erunt. 107) Scr. restitulus. 108) Kalum- — —
niae. —
109) Civis Romanei. —
110) Notantur satellites proscriptionis Sullanae, —
111) Dele ve. — 112) in senatu inserit Mommt.
Dkssau, Inscriptiones Latinae II. 32
498 Caput XIIII.

6086 | dicere ferre non licebit, nei quis, quei in eo municipio colonia prae-

feclura |
(128) foro conciliabulo senatum decuriones conscriptos habebit, eum
in senatum decuriones conscriptos |
(129) ire iubeto sc. d. m.* ; neve eum
ibei sentemtiam rogato neive dicere neive ferre iubeto sc. d. m. ; neve
quis, que[jj |
(130) in eo municipio colonia praefectura foro conciliabulo
sufragio eorum maxumam potestatem habebit, |
(131) eorum quem ibei in

senatum decuriones conscriptos ire, neve in eo numero esse nive sen-


temtiam ibei dicere |
(132) ferreve sinito sc. d. m.; neve quis eius ratio-
nem comitieis conciliove [habeto, et si creatus erit, eutn adversus h. l. ieis

comitieis conciliove]^" creatum est"* renunliato; neve quis, quei ibei


mag. potestatemve habebit, eum cum senatu decurionibus conscriptos'"*
spectare neive in convivio |
(134) publico esse sin[«]to sc. d. m.®* |

(135) Quibus h. 1.* in municipio colonia praefectura foro conciliabulo


in sinatum "® decurionibus conscripteis esse |
(136) non hcebit, ni quis eo-
rum in municipio colonia praefectura foro concihabulo llvir.'" Illlvir.

aliamve |
(137) quam potestatem, ex quo honore in eum ordinem perve-
niat, petito neve capito; neve quis eorum ludeis, |
(138) cumve gladiatores
ibei puguabunt, in loco senatorio decurionum conscriptorum sed[e]to neve
spectato; j
(139) neve convivium pubHcum is inito; neive quis, quei ad-
versus ea creatum renuntiatum"* erit, ibei Ilvir llllvir |
(140) esto, neve ibei
mag."' potestatemve habeto. Qu[ei]*'"' adversus ea fecerit, is HS OD"^ p. d.

d."" esto, eiusque pecuniae quei |


(141) volet petitio esto. |

*^*
(142) Quae miinicipia coloniae praefecturae c. R.'' in Itaha sunt
erunt, quei in eis miinicipieis coloneis |
(143) praefectureis maximum mag.
maximumve'"^ potestatem ibei habebittum, cum censor aUusve |
(144) quis
mag. Romae popuh censum aget, is diebus LX proxumeis, quibus sciet
Romae c[e]nsum popuH |
(145) agi, omnium municipium (sic) colonorum
suorum queique eius praefecturae erunt, q. c. R.^^^ erunt, censum |

(146) agunto"'', eorumque nomina praenomina, patres aut patronos, tribus,


cognomina, et quot annos |
(147) quisque eorum habet, et rationem pe-
cuniae ex formula census, quae Romae ab eo, qui tum censum |
(148) po-
puli acturus erit, pro posita erit, a[6] ieis iurateis accipito; eaque omnia
in tabulas pubhcas sui |
(149) municipi referunda curato; eosque hbros per
legatos, quos maior pars decurionum conscriptorum |
(150) ad eam rem
legarei mittei censuerint tum, cum eas^^^ res consuleretur, ad eos, quei
Romae c[e]nsum agent, |
(151) mittito; curatoque, quom amphus utei,

dies LX rehquei eruut, ante quam diem ei, queiquomque Romae (152) cen- |

113) Haec excidisse puiat Momms. 114) Scr. esse. —


115) Scr. conscripteis —
ludos, — 116) Scr. senatu. —
117) Duoviratum, 118) Scr. creatus renuntiatus. — —
119) Magistraium. — QVIF
120) aes. — 121) Fora et conciliabula omittuntur;
cf. Momms. C. I.L. I p. 4SS ad l. — 122) Scr. maximamve. — 123) Quei cives Romanei.
— 124) Scr. agito. — 125) Scr. ea.
Tituli municipales. — Lex lulia municipalis. 499

sum age[r] '", (inem populi cesendi (sic) faciant, eos adeam '" librosque
eius municipi coloniae praefecturae |
(153) edant ; isque censor, seive quis
alius mag. censum populi aget, diebus V proxumeis, quibus legatei eius |

(154) municipi coloniae praefecturae adierint, eos libros census, quei ab


ieis legateis dabuntur, accipito |
(155) s. d. m., exque ieis libreis, quae
ibei scripta erunt, in tabulas publicas referunda curato, easque tabulas |

(156) eodem loco, ubei ceterae tabulae publicae erunt, in quibus census
'''*
populi perscriptus erit, condenda curato. |

(157) Qui pluribus in municipieis coloneis praefectureis domicilium


habebit, et is*" Romae census erit, quo magis (
(158) in municipio colonia
praefectura h. 1.' censeatur, e. h. 1. n. r." |

(159) Quei lege pl.ve sc."° permissus est [f]n\i, utei leges in"* mu-
nicipio fundano"* municipibusve eius municipi daret, |
(160) sei quis*"
is post h. 1. r.'*^ in eo anno proxumo, quo h. 1. populus iuserit,ad
eas leges [addiderit commutaverit conrexerit]^^^, municipieis "^ fundanos j

(161) item teneto, utei oporteret, sei ea[e] res ab eo tum, quom primum
leges eis municipibus lege pl.ve sc."** dedit, |
(162) ad eas leges additae
commutatae conrectae essent; neve quis interced[t]to neve quid facito,

quo minus |
(163) ea rata sint, quove minus municipis fundanos teneat '"
eisque optemperetur.
Tabula ahenea, cuius pars inferior (inde a v. 76, cf. not. 70) reperta est a. 47Si
prope vicum Lucaniae Pisticcio in alveo torrentis Salandrella, circiter 8 mil. a Poli-
coro sive Heraclea antiqua, superior paullo post ut videtur eodem loco reperta
translata est in Britanniam, sed anno fere 1760 reportata in llaliam; nunc utra-
que pars servatur Neapoli (Ritschl tab. XXXIII. XXXI K Mommsen C. I. L. 1 206).
In parte aversa (vel potius antica) extat titulus vetustus Graecus, quem edidit post
alios Kaibel inscr. Gr. Sicil. Ital. n. 6iS. Tabulam Heracleae prostitisse docet argu-
mentum Legem, cuius partem postremam (nam in fine nihil
inscriptionis Graecae.
deest superestque spatium vacuum) in hac tabula tenemus, esse luliam municipalem
(sic titulus supra N. 3406), memoratam a Cicerone ineunte ann» 709, cf. supra

not.SS, demonstravit Savignyus Zeitschr. f.gesch. Rechtswiss. 9, 1856 p. 500 seq., ver-
mischte Schriften 5 p. 279 seq. (non recte dubitat de Petra monumenti dei Lincei VI
p. 45Sseq.), qui putat eandem esse quam nude municipalem appellant iuris aucto-
res (Ind. Dig. Flor. inter scripta Pauli; Dig. SO, 1 tit., ib. SO, 9, 5; cod. lust. 7, 9, 1).

Lata est a Caesare dictatore antequam in Hispaniam proficisceretur exeunte a, u.


c. 708 (de tempore Nissen mus. Rhen. 4S, 1890 p. 100).

126) agei aes. — 127) Scr. adeant. — 128) Scr. condendas. — 129) Fortasse
scr. sei (Momms.).
is —
130) Plebeive scito. —
131) Fortasse delendum in (Momms.).
— 132) Cuius populus fundus factus erat. Cf. Marquardt Staatsveno. I^ p.S2 not. 5.
Quae civitates significentur, quaesiverunt Savigny verm. Schr. 5, 541 ; Mommsen
Stadtrechte des lat. Gem. Saipensa u. Malaca p. 409 not. 4S ; Nissen mus. Rhen. 4S,
1890 p. 10S. —
133) Scr. quid. —
134) Post hanc legem rogatam. 135) Haec —
excidisse vidit primus editor Mazochius. — 136) Scr. municipis. — 137) Scr.
teneant

32*
600 Caput Xim.

Lex municipii Tarentini.

6086 VIIIP .... II


ne esse liceat neive qu[ts| quod eius niunicipi pe-
quniae publicae sacrae |
(2) religiossae C««c; est erit'' fra[M]clato neive av[oJr-

tito neive facito quo eorum j (3) quid fiat, neive per li[ff]eras publicas
fraudemve^ publicum peius |
(4) facito'* d. m.* Quei faxit, quant[t]® ea res
erit quadruplum' multae esto, |
(5) eamque pequniam mu[n]icipio dare
damnas esto eiusque pequniae |
(6) magistratus quei quomque in muni-
cipio erit petitio exactioque esto. |

(7) Illlvir. aedilesque* quei h. I.' primei erunt quei eorum Tarentum
venerit'", |
(8) is in diebus XX proxumeis quibus post b. 1. datam primum
Tarentum venerit |
(9) facito quei pro se praes stat" praedes praediaque

ad Illlvir. det quod satis j


(10) sit, quae pequnia public[o sa]cra reli-

giosa (sic) eius municipi ad se in suo magistratu |


(11) pervenerit, eam
pequni[a]m municipio Tarentino salvam recte esse futur[a]m", |
(12) eius-

que rei rationem r[«d]diturum ita utei senatus censuerit. Isque Illlvir,
|

(13) quoi ita praes dabitur, ac[c]ipito idque in tabu[/ets f]ubliceis scriptum
sit
I
(14) facito. Quique quomqu[e] comitia duovireis a[erf]ilibusve" rogan-
deis I
(15) habebit, is antequam maior pars curiarum quemque eorum
quei I
(16) magistratum eis comitieis petent" renuntiabit, ab eis quei pe-
tent praedes |
(17) quod satis sit accipito, [^Juae pequnia publica sacra
religiosa eius municipi |
(18) \ad\ quemque eorum in eo magistratu per-

venerit, eam pequniam municipio j


(19) Tarentino salvam rec[fe] ess[e

/M?t«]ra[m", et]usque rei ration[e]m redditurum |


(20) ita utei senatus
ce[nsM]erit, [t]dque in [ffl6MZ]eis publiceis scriptum sit facito. j
(21) Quod-
que [gMOt]que neg[oft |)M6]lice in m\unid^{\o de s. s. datum erit ne-
gotive I
(22) publicei gesserit pequniamque publicam [deder]it exegerit, is

1) Tabulam nonam fuisse legis significatur (similis indicatio supra N. 38,


item in lege Comelia de viginti quaestoribus, C. I, L. n. 202 = Bruns font. iur.
ed. S p. 88). —
2) Agitur de crimine peculatus. SimiUter lex lulia peeulatus,
Dig. 48, 45, 1 : ne quis ex pecunia sacra religiosa publicave auferat cet. 3) Fix —
sana haec, certe excidisse quaedam videntur. Per litteras fraudem sese non fac-
turos iurant scribae coloniae Genetivae (N. 6089) cap. LXXXl. — 4) Quo id peius
fiat, lex lulia peculatus (Dig. Dolo malo.
l. 6) quanta
c), de moneta publica. — 5) —
editio Romana. —
7) Cf. Mommsen Strafrecht p. 771; Paulus sent. S, 27 cet. —
8) Magislratuum nomina vix ea quae Tarenti, Graeco in oppido etiam post civi-
tatem Romanam acceptam, in usu fuerunt, sed in lege ab initio sijie dubio non
solis Tarentinis scripta Romana magistratuum vocabula posita. Inde etiam id ex-
plicandum quod modo quattuorviri nominantur, modo duoviri (v. i4), modo utri-
que (v. 39). —
9) Hac lege. —
10) Videntur hoc anno magistratus facti ab eo
qui Tarentinis iussu populi Romani hanc legem dedit, 11) Fide Mommseni com- —
mentarium (eph. ep.). —
12) Cf. legis Malacitanae (infra N. 6089) cap. LX. —
13) Cf. not. 8. —
14) Fortasse nonnuUa exciderunt. Ceterum cf. legis Malac.
cap. LIX.
.

Titall manicipales. — Lex mumcipii Tarentini. 601

quoi ita negotium |


(23) (latum erit negotive quid publice gesser[tYj pe-
quniamve publicam dederit |
(24) exegerit, eius rei rationem senatui red-
dito refertoque in di[«6]us X proxume[ts] |
(25) quibus senatus eius muni-
cipi censuer[i]t sine d. m.' |

(26) Quei decurio municipi Tarentinei est erit queive in municipio


Tarenti[no mj |
(27) senatu sententiam deixerit, is in o[pjj]ido Tarentei
aut intra eius muni[cipt] |
(28) fineis aedificium quod non minu[s] MD te-
gularum tectum sit habeto" [stnej |
(29) d. m.* Quei eorum ita aedificium
suom non habebit seive quis eorum |
(30) aedificium emerit mancupiove
acceperit quo hoic legi fraudem f[aa;t7], |
(31) is in annos singulos •ffS^

n. OO municipio Tarentino dare damnas esto. |

(32) Nei quis in oppido quod eius municipi e[rjit aedificium detegito
neive dem[oZt7o] |
(33) neive disturbato'" nisei quod non deterius restitu-
lurus erit nisei d[e] s. s. |
(34) Sei quis adversus ea faxit, quant[t] id aedi-
ficium f[ii]erit, tantam pequni[a]m |
(35) municipio dare damuas esto
eiusque pequniae [^tijei vol[e]t petiti[o] est. |
(36) Magi. quei exegerit, di-
midium in [pjublicum referto dimidium iu l[«]deis quos |
(37) publice in
eo magistratu facie[{] consumito, seive ad monumentum suom |
(38) in
publico consumere volet l[tcef]o, idque ei s. f. s." facere liceto. |

(39) Sei quas vias fossas clouacas Illlvir Ilvir aedilisve'* eius muni-
cipi caussa |
(40) publice facere immittere commutare aedificare munire
volet, intra |
(41) eos fineis quei eius municipi erun[f]*®, quod eius sine
iniuria'" fiat, id ei facere |
(42) liceto. |

(43) Quei pequniam municipio Tarentin[o] non debebit sei quis eo-
rum quei |
(44) municeps erit neque eo sexennio [pjroxumo, quo exeire
volet*', duovimm ||
a (ex hac altera pagina plerumque primae tantum
uniuscuiutque versus iitterae supersunt, raro vocabula, sub finem autem haec)
. . . .
I
re I
eas i |
testainenl[o] |
facto moT{[uus'\ |

oporteret |
item iei on)D[e<] |
sei ceivitate | frau[(/e]

. . .
I
a qo[o] I
eode[m] |
fine |
iuris {
de ite . . .

Tarenli rep., tabulae aeneae pars, continens paginam unam paene integram,
alterius frustula exigua (Monumenti anlichi della R. Accad. dei Lincei 6, 4895/6
p. 4H XIFjXF, primus descr. Viola, vidit etiam Gatti, adnotaverunt de Petra
tab.
et Scialoja. Nuper Mommseni causa relegit H. Schoene). Scriptura tabulae, magis
etiam sermo, indicant hanc legem paullo antiquiorem esse quam eam quae prae-
cedit. Est lex data (v. 8) municipio Tarentino (v.H. 18teq.), paullo postquam Ta-
rentum municipium factum ett, scilicet post bellum sociale, ante annum u. c. 69S

(Cie. pro Arch. i, 7. S, 10). — lam Iractavit Mommsen Eph. ep. 9, p. 1 teq.

15) Similia, nec tamen eadem in iege coioniae Genetivae (N.6087) cap.XCI (infra
p.S06).— 16) Cf tupra N.6045,- leg. col. Genetiv. (N.6087) cap.LXXF; leg. Malacitan.
(N.6089) cap. LXII. — 17) Sine fraude sua. — 18) Cf. not. 8. — 19) Idem in iege
coloniae Genetivae cap. LXXFII. — 20) Intere privatoram (Scialoja). — 21) Apparet
agi de iis qui in aliam civilatem domicilium transferre voluerunt.
502 Caput XIIII.

Lex coloniae Genetivae luliae s. Ursonensis.

6087 [LXI . . . Cui quis ita ma]|num inicere' iussus erit, iudicati

iure ma|nus iniectio esto itque ei s. f. s.* facere liceto. Vin|dex arbitratu
Ilviri quique' i. d. p.* locuples* |
esto. Ni vindicem dabit iudicatumque*
faci|et, secum ducilo'. lure civili vinctum habeto\ |
Si quis in eo vim
faciet, ast* eius vincitur, dujpli damnas esto colonisq. eius colon. HS ccbo
ccloo* d. d.'" esto, eiusque pecuniae cui" vo[let petitio, Ilvir. quique^
i. d. p.* exactio iudicatijoque esto.

LXII"*. Ilviri quicumque erunt, ii Ilviri'* in eos singulos |


lictores

binos, accensos sing.*^ scribas bi|nos, viatores binos, librarium, praeco-


nem, |
haruspicem, tibicinem habere ius potestasjque esto. Quique in
ea colonia aedil. erunt, |
iis aedil. in eos aedil. sing. scribas sing., publij-

cos cum cincto limo" IIII, praeconem, haruspijcem, tibicinem habere ius
potestaslq. esto. Ex eo |
numero, qui eius coloniae coloni erunl, ha-
bejto. lisque llvir. aedihbusque, dum eum mag." habejbunt, togas prae-
textas, funaha, Quos quisque eojrum
cereos ha|bere ius potestasq. esto.
ita scribas lictores praeconem
accensos viatorem |
tibicinem haruspicem
babebit, iis omnibus eo anno, quo anno quisque eorum apparebit, mi-
| |

litiae vacatio esto, neve quis e|um eo anno, quo mag." apparebit, in-

vitum I
miHtem facito neve fieri iubeto neve eum |
cogito neve ius iu-
randum adigito neve a|digi iubeto neve sacramento rogato neve [
rogari
iubeto, nisi tumultus Ilahci Galhci|ve causa. Eisque merces in eos
singul., qui IIvi[ris apparebunt, tanta esto": in scribas sing. [
ItSrooCC,
in accensos sing. Ii-S DCC, in lictores |
sing. -ftS-DC, in viatores sing.

IIS CCCC, in hbra(nos sing. "S CCC, in haruspices sing. IrS D, prae[-
coni-JftS-CCC; qui aedilib. appareb.": in scribas j
sing. HS DCCC, in

haruspices sing. ftS-C^ in ti||bicines singul. ifS CCC , in praecones sing.


H^ CCC. I
Iis^° s. f. s.^' kapere Hceto.
LXIII. Ilviri, qui primi ad pr. k. lanuar. mag. habebunt, appa-
ri[tores totidem habento, ^'sing. apparitores ex h. 1. ha|bere hceto^^ lis-

que apparitorib. merces tanta esto, |


quantam esse oporterel, si partem

1) Cf. Gai. 4, 21. De rebus in hoc capite memoratis egerunt Mommsen Eph.
ep. S p. 109; Exner Zeitschr. f. Rechtsgesch. 15, 1878 p. 592 seq. — 2) Sine fraude
aua. — 3) Scr. quive. — 4) lure dicundo praerit. — 5) Cf. Dig. SO, 16, 254, 1. Lex
Rubr. c. 22 vers. fin. — 6) Scr. iudicatumve. — 7) Cf. Legis XII tab. reliq. ed.

33> Schoell p. 122. — 8) Cf supra N. 30S0 not. 3« (p. 286). — 9) SesterUum viginti
milia. — 10) Dare darnnas. — 11) Sic paene constanier scriptum in hac lege
(cf. not. 68.174); debuit esse: qui. 11*) Numeri hi postea additi, infra primum—
unius cuiusque capitis vocabulum, quod paulto marginem versus excurrit. 12) Ser. —
iis (in aere est IK) llviris. 13) Singulos. —
14) Cf. infra adN.6519. 15) Magittra- — —
tum. —
16) Magistratibus. —
17) De his mercedibut cf. Mommsen Eph. ep.5 p. 1ff7.
— 18) Apparebunt. — 19) Errorem in numero esse suspicatur Momms. — 20) For-
tasse itque iis, ut paullo post (cap. LXIII). — 21) Insere quot, 22) tcr. licet.
Tituli municipales. — Lex Ursonensis. 503

IIII" anni arrip|uissent", ut pro portione, quam diu apparuissint (nc)^^,

nier|cedem pro eo kaperenl", itque iis s. f. s. c. I."

LXIIII. Ilviri quicumque post colon. deduclam erunt, ii in die|bus X


proxumis, quibus eum mag. gerere coeperint, at |
decuriones referunto,
cum non minus duae partes |
aderinl, quos et quot dies festos esse et

quae sacra |
fieri publice placeat et quos ea sacra facere placejat. Quot
ex eis rebus decurionum maior pars, qui |
tum aderunt, decreverint sta-
tuerint, it ius ratum|que esto, eaque sacra eique dies festi in ea colon. |

sunto.
LXV. Quae pecunia poeuae nomine ob vecliga[/]ia, quae | colon.
G. lul." erunt, in publicum redacta erit, eam |
pecuniam nequis erogare
neve cui dare neve atlri|buere potestatem habeto nisi at ea sacra, quae
in I
colon. aliove quo loco colonorum nomine fiat^*, |
neve quis aliter

eam pecuuiam s. f. s.* kapito, nive^' quis |


de ea pecunia ad decuriones
referundi neve quis |
de ea pecunia sententiam dicendi ius potestat. |
que
habeto. Eamque pecuniam ad ea sacra, quae |
in ea coloo. ahove quo
loco colonor.'*' nomine |
fient, IWm (sic) s. f. s.* daio (sic) attribuito itque

ei facere |
ius potestasq. esto. Eique cui ea [pjecunia dabi|tur s. f. s.

kapere liceto.

LXVI. Quos' pontifices quosque augures G. Caesar, quive |


iussu
eius coloo. deduxerit, fecerit ex colon. Gejoet., ei pon[i]ifices eique au-

gures c. G. I." sunto, eiq. |


pon[f]i[^]ces auguresque in pontificum augu|-
rum conlegio in ea colon. sunto, ita uti qui |
optima (sic) lege optumo iure

in quaque colon. |
pontif. augures sunt erunt. lisque pontificibus |
augu-
ri[6]usque, qui in quoque eorum collegio j
erunt, liberisque eorum militiae

munerisq||ue publici vacatio sacro sanctius^' esto, uti pon|tifici Romano


est erit, eaque'^ mihtaria ea omni|a merita sunto. De auspiciis quaeque
ad eas res perjtinebunt augurum iuris dictio iudicatio esto. Eis|que
pontificib. auguribusque ludis, quot pubhce majgistratus facient, et cum
ei pontific. augures sa|cra publica c. G. I." facient, togas praetextas ha-
ben|di ius potestasq. esto, eisque pontificib. augurib.-|q. ludos gladiato-

resq. inter decuriones spectajre ius potestasque esto.


LXVII. Quicumque pontif. quique augures c. G. 1." post h. 1.^^ da|-

tam in conlegium pontific. augurumq. in demoijtui damnative loco h. 1.

lectus cooptatusve erit, |


is ponlif. augurq. in c. lul.^" in conlegium (sio)

pontifex^* |
augurq. esto, ita uti qui optuma lege in quaque |
colon. pontif.
auguresq. sunt erunt. Neve quis |
quem in conlegium pontificum kapito

23) Quartam. — 24) Scr. apparuissent. — 25) De re cf. Momms. Eph. ep. S
p. 108. — 26) Sine fraude sua capere liceto. — 27) Coloniae Genetivae luliae. —
28) Scr. fiant. De re cf. Momms. Eph. ep. 3 p. 406. — 29) Scr. neve. — 30) colo-
nori aes. — 31) Scr. sacrosancta. — 32) Scr. aeraque. — 33) Hanc legem. —
34) Colonia lulia. — 35) Scr. pontificum.
604 Caput xnil.

6087 ]
suble|gito cooptato nisi tuDC cum minus tribus pon|tificib. ex iis,

qui c. G.^® sunt, erunt. Neve quis quem |


in conlegium augurum sublegito
cooptato nijsi tum cum minus tribus auguribus ex eis, qui |
colon. G. I."
sunt, erunt.

LXVII[/]". Ilviri praef.ve^* comitia pontific. augurumq., quos h. 1.


|

habere^® oportebit, ita''° habeto prodi[c]ito '*\ ita uti |


llvir. creare facere
sufficere h. 1. o.**^

LXIX. Ilviri qui post colon. deduc[f]am primi erunt, ei in su|o


mag.''^ et quicumq. Ilvir. in colon. lul. erunt, ii in |
diebus LX proxu-
mis, quibus eum mag. gerere coe|perint, ad decuriones referunto, cum
non minus |
XX aderunt, uti redemptori redemptoribusque, |
qui ea red-
empta habebunt quae ad sacra resq. |
divinas opus erunt, pecunia ex lege
locationis |
adtribuatur solvaturq. INeve quisquam rem alilam at decurio-

nes referunto neve quot decurijonum decret. faciunto antequam eis

redempltoribus pecunia ex lege locationis attribualur |


solvaturve d. d.'*'',

dum ne minus XXX ^**


atsint, cum |
e. r.''^ consulatur. Quot ita decre-
verint, ei Ilvir. ||
redemptori redemptoribus attribuendum |
solvendumque
curato, dum ne ex ea pecunia |
solvant adtribuant, quam pecuniam ex
h. 1.
I
[ad e]a sacra, quae in colon. aliove quo loco pu|blice fiant, dari ad-
tribui oportebit.

[I]XX. Ilviri quicu[m]que erunt ei''^ praeter eos, qui primi |


post
h. 1. [fa]cti erunt, ei in suo mag."* munus lu|dosve scaenicos lovi lunoni
Minervae deis |
deabusq. quadriduom m. p.''^ diei, quot eius fie|ri opor-
tebit^", arbitratu eis ludis eoque munere unus-
decurionum faciun|to inque
quis|que eorum de sua pecunia ne minus HS oo oo consumito et ex pe- |

cunia publica in sing. llvir. d. t.*' HScxjoo sumere consumere liceto,


|

it|que eis s. f. s.^ facere liceto, dum ne quis ex ea |


pecun. sumat neve
adtributionem faciat, |
quam pecuniam h. 1. ad ea sacra, quae in co|lon.
aliove quo loco publicae (sic) fient, dari |
adtribui oportebit.

LXXI. Aediles quicumq. erunt in suo mag. munus lu|dos scaenicos


lovi luDoni Minervae tri|duom maiore parte diei, quot eius fieri pote|rit,

et UDum diem in circo aut in foro Veneri |


faciunto, inque eis ludis eo-
que munere unus|quisque eorum de sua pecunia ne minus HScxoo |
con-
sumito deve publico in sing. aedil. HS oo |
sumere liceto, eamq. pecuniam
Ilvir praef." |
dandam adtribuendam curanto itque iis |
s. f. s. c. liceto".

36) Coloniae Genetivae. — 38) Praefectusve. — 39) Scr.


— 37) LXVII aes.

facere (Momms.). — 41) prodigito in aere


— 40) Dele Huebn. —
Mi (Momms.). legit

42) Hac lege oportebit. — 43) Magistralu. — 44) Decurionum decreto. — 45) Me-
diam X deletam in aere primum crediderant, negat Huebner. — 46) Ea
esse — res.

47) Dele — 48) Magistratu. — 49) Maiore parte


ei, cap. LXXI). — 50) Scr. (cf.

cap. LXXI). — 51) Dumtaxat. —


poterit (cf. Praefeclusve. 52)
Tituli municipales. — Lex UrsonensiB. 505

LXXIl. Quotcumque pecuniae stipis DomiDc iD aedis |


sacras datum
iolatum erit, quot eius pecuui ae eis sacriis (sic) super fuerit, quae sacra,
uti h. 1. d." I
oportebit, ei deo deaeve, cuius ea aedes erit, fac|ta it'*^ ne
quis facito ueve curato neve iDterce|dito, quo miDUS iD ea aede codsu-

matur, ad quam aedem


|
ea pecunia stipis nomiDe dajta coDlata erit, Deve
quis eam pecuuiam alio |
coDsumito ne[t;ej quis facito, quo magis iD ||
alia

re coDsumatur".
LXXllI. Ne quis inlra fines oppidi colon.ve, qua aralro |
circum-
ductum erit", hominem mortuom |
inferto neve ibi humato neve urito neve
homi|nis mortui moDimentuDi aedificato. Si quis |
adversus ea fecerit, is

c. c. G. lul." HS DD** d. d.^^ esto |


eiusque pecuuiae cui^° volet petitio
persecu|tio exactioq. esto. Itque quot iuaedificatuDi |
erit Ilvir aedil.ve

dimolieodum curauto. Si |
adversus ea mortuus iulalus positusve erit,
|

expiauto uti oportebit.


LXXIV. Ne quis ustrioam Dovam, ubi homo mortuus combustus |

DOD erit, proprius^* oppidum pas|sus © facito. Qui adversus ea fecerit,


HS DD" c. I
c. G. lul." d. d."* esto, eiusque pecuniae cui®" volet petijtio
persecutioq. ex h. 1.** esto.

LXXV. Ne quis in oppido colon. lul. aedificium detegito |


neve de-
mohto neve disturbato, nisi si praedes |
Ilvir. arbitratu dederit se reraedi-
ficaturum (sic)^ aut |
nisi decuriones decreverint, dum ne minus L adjsint,

cum e. r.*^ consulatur*'. Si quis adversus ea fece.^^ q. e. r. e.", t. p.®*


|

c. c. G. lul." d. d. e.", eiusq. pecuniae qui^* volet pe|titio persecutioq. ex

h. 1. esto.

LXXVI. FighDas teglarias maioris (sic) tegularum CCC tegujlariumq.


in oppido colon. lul. ne quis habeto. Qui |
habuerit ita*^ aedificium is-
que locus publicus |
coIod. lul.^" esto, eiusq. aedificii^* quicumque in

c. I
G. lul. i. d. p.", s. d. m." eam pecuoiam iu pubhcum redi[p]ito.

LXXVII. Si quis^* vias fossas cloacas Ilvir aedil.ve publice |


facere
inmittere commutare aedificare mujnire intra eos fines, qui colon. lul.
erunt, volet, |
quot eius sine iniuria privatorum fiet, it is face|re liceto.

LXXHX. Quae viae publicae itinerave publica sunt fuerunt |


intra

eos fines, qui colon. dati enint, quicumq. |


hmites quaeque viae quaeque

53) Hac lege data. — 54) Scr. ruerint. — 55) De re cf. Momms. Epk. ep. 5
p. 406. 1ff7. — 56) Cf. infra N. 6508. — 57) Colonis coloniae Genetivae luliae (cf.
supra N. 22S3). — 58) Sestertium quinque milia. — 59) Dare damnat. — 60) Cf.
not. 14. — 61) Scr. propius. — 62) Hac lege. — 63) De re cf. supra N. 6086
V. 52 — 64) Fecerit. — 65) Quanti ea res
seq. (not. 46). — 66) Tantam pe- erit.

cuniam. — 67) Dare damnas — 68) Sic recte scriptum hoc soh loco;
esto. cf.

not. 44. — 69) Scr. — 70) Coloniae luliae. — 71) Hic quaedam videntur exci-
id.

ditse (Momms. Eph. ep. 5 p. 442). — 72) lure dicundo praerit. — 73) Sine dolo
malo. — 74) Fortasse scr. quas (Scialoja monum. dei Lincei 6, 425). Eadem in lege
Tarentina (N. 6086) v. 59 seq.
506 Caput XIIII.

6087 [ itinera per eos a|gros sunt erunt fueruntve", eae viae eique limi-
tes I
eaque itinera publica sunto.
LXXIX. Qui fluvi rivi fontes lacus aquae stagna paludes |
sunt in
agro, qui colon.^* h[wt]usc. colon. divisus ||
erit, ad eos rivos fontes la-

cus aquasque" sta|gna paludes itus actus aquae haustus iis item |
esto,

qui eum agrum habehunt possidebunt, uti |


iis fuit, qui eum agrum
habuerunt possederunt. |
Itemque iis, qui eum agrum habent possident
ha|bebunt possidebunt, itineris aquarum lex ius|que esto.

LXXX. Quot cuique negotii publice in colon. de decur. sen|tentia


datum erit, is cui negotium datum erit e|ius rei rationem decurionib. red-
dito refertojque in dieb. CL proxumis^' it negotium confecerit |
qui-
busve it negotium gerere desierit, quot eius |
fieri poterit s. d. m."
LXXXI. Quicumque Ilvir. aed.ve colou. lul. erunt, ii scribis |
suis,

qui pecuniam publicam colonorumque |


rationes scripturus erit, ante-
quam tabulas |
publicas scribet tractetve, in contione palam |
luci nun-
dinis in forum ius iurandum adigi|to^^ per lovem deosque Penates "^sese

*^pecuniam pu|bhcam eius colon. concustoditurum rationes|que veras ha-


"^biturum esse, u. q. r. f. e. v.®° s. d. m.", nejque se fraudem per litteras

*facturum esse sc. d. m.'*^ Uti quisque scriba ita iuraverit, in tabulas ]

publicas referatur facito. Qui ita non iurave|rit, is tabulas publicas ne


scribito neve aes |
apparitorium mercedemque ob e. r.*^ kapito. |
Qui ius

iurandum non adegerit, ei HS loo mul|tae'^ esto, eiusq. pecuniae cui


volet petitio perjsecutio ex h. 1. esto.

LXXXII. Qui agri quaeque silvae quaeq. aedificia c. c. G. L", |

quibus publice utantur, data adtributa ejrunt, ne quis eos agros neve eas
silvas ven|dito neve locato longius quam in quinquen|nium, neve ad de-
curiones referto neve decujrionum consultum facito, quo ei agri eaeve j

silvae veneant aliterve iocentur. Neve si vefnierint, itcirco minus c. G.


lul." sunto. Quique iis |
rebus fruc^fjus*" erit, quot se emisse dicat, is in |

iuga sing. inque annos sing. HS C^* c. c. G. lul." d. d.^® ||


[esto, eiusque
pecuniae cui volet petitio persecutioqiie ex hac lege esto.]

(Deest tabula, vet potius tabulae pars dimidia, quae conlinebat capita legis
ab octogesimo tertio ad nonagesimum.)

[XC7. Si quis ex hac lege decurio augur pontifex coloniae Genetivae


luliae factus creatusve\ erit, tum quicumque decurio augur pontifex hu-
iusque |
col. domicilium in ea col. oppido propiusve it oppidum p. oo" |

non habebit annis V proxumis, unde pignus eius quot satis |


sit capi pos-

75) Fortasse scr. quique limites per eo8 agros sunt erunt (Momms.). — 76) Co-
lonis. — 77) Scr. aquas. — 78) Insere quibus. — 79) De re cf. Mommsen Eph.
ep. 5 p. 408. — 80) UH quod recte faclum esse volet. — 81) Scientem dolo malo. —
82) Eam rem. — 83) Scr. multa. — 84) fruclus aes. — 85) Cenium. — 86) Passus
mille. De re cf. Mommsen Epfu ep. 2 p. ISi.
"

Tituli muuicipales. — Lez Ursonensis. 507

sit, is in ea col. augur pontif. decurio ne es|to, quive" Ilviri in ea col.

erunt, eius nomen de decuriojnibus sacerdotibusque de tabulis publicis

eximendum |
curanto, u. q. r. f. e. v." idq. eos Ilvir. s. f. s.* f.
1.**

XCII. Ilviri quicumque in ea colon. mag. habebunt, ei de Iegatio|-


nibus publice mittendis ad decuriones referunto, cum |
m. p.^° decurion.
eius colon. aderit, quotque de his rebus |
maior pars eorum qui tum ad-
erunt constituerit, |
it ius ratumque esto. Quamque legationem ex h. I.

ex ve I
d. d.'\ quot ex hac lege factum erit, obire oportuerit |
neque obierit

qui lectus erit, is pro se vicarium ex eo |


ordine, uti hac lege de.ve"
[<iecre/o]'^ d. o.^*, dato. Ni ita dederit, in |
res sing., quotiens ita non
fecerit, HS ccloo colon. hujiusque col. d. d. e.*^ eiusque pecuniae cui
volet petitio |
persecutioque esto.

XCIII. Quicumque Ilvir post colon. deductam factus creatusve |


erit

quive praef.®'' qui ab Ilvir. e lege huius coloniae relicjtus erit, is de loco
publico neve pro loco publico neve |
ab redemptori (sic) mancipe praed.ve"
donum munus mercedem |
aliutve quid kapito neve accipito neve facito,

quo I
quid ex ea re at se suorumve quem perveniat. Qui atlversus ea
fecerit, is HS ccloo ccloa c. c. G. lul." d. d. e.", eiusque pecuniae cui"
vo[/]et petitio persecutioque esto.
XCIIII. Ne quis in hac colon. ius dicito neve cuius in ea colon. |

iuris dictio esto nisi fivir.»* aut quem Ilviri^^ praef.*°" |


reliquerit, aut
'"^
aedil., uti h. I. o.*°^ Neve quis pro eo | imper. potestat.ve facito, quo
quis in ea colonia |
ius dicat, nisi quem ex h. 1. dicere oporteri (sic).

XCV. Qui reciperatores dati erunt, si eo die quo iussi erunt |


non
'*•'
iudicabunt, Ilvir prae^/.Jve ubi e. r.*"" a.'°^ eos rec.^*"' |
eumque cuius
res a.*°* adesse iubeto diemque cerfltum dicito, quo die atsint, usque ateo,
dum e. r.*°* |
iudicata erit, facitoque, uti e. r. in diebus XX |
proxumis,
quibus d. e. r."^ rec.**'® dati iussive e|runt iudicare, iudic.'"*, u. q. r. f. e.

v.®° Testibusque |
eam rem publice dum ta[a;jat
in h.*°* XX, qui colon. |

incolaeve erunt, quibus his "" qui rem quaere)re "' volet, denuntietur fa-
cito. Quibusq. ita tesjlimonium renuntiatum "^ erit quique in tes|timonio
dicendo nominati erunt, curato, |
uti at it iudicium atsint. Testimo-
niumq., |
si quis quit earum rer., quae res tum age[tur, sciet aut audierit,
iuratus dicat facijto, uti q. r. f. e. v.'°, dum ne omnino amplius |
h.'" XX
87) Scr. quique. — 88) Uti quod recte factum esse volent. 89) Facere H- —
ceto. — 90) Maior pars. — 91)Becurionum decreto. 92) Decurionumve. — —
93) decreto deest in aere. — 94) Dari oportet. —
95) Cf. Mommsen Eph. ep. 2 p. 146.
— 96) Dele — 97) Praedeve. — 98) Duoviri. — 99) Ser.
qui. — 100) Prae- Ilvir.
fectum. — 101) Hae lege oportebit. — 102) Imperio potestateve. — 103) PRAEIVE
aes. — 104) Ea — 105) Agitur. — 106) Reciperatores. — 107) De ea —
res. re.
108) ludicetur. — 109) Hominibus. — 110) Scr. — 111) Scr. quaeret. — 112) Ser. is.

denuntiatum. — 113) Homines.


508 Caput XIIII.

6087 [ in iudicia singula teslimonium dicejre cogantur. Neve quem invitum


testimojnium dicere cogito, cui ""^
ei, quae "^ r."" tum agejtur, gener socer,
vitricus privignus, patron. |
lib., consobrinus "^ propiusve eum
ea cogna|-
tione atfinitatemve (sic) contingat. Si Ilvir ]
praef.ve, qui ea "* re colon.
petet, non ade|rit"^ ob eam rem, quot ei morbus sonticus, |
vadimonium,
iudicium, sacrificium, funus |
familiare feriaeve dedicales^^" erunt, quo |

minus adesse possit sive is propter magistrajtus potestatemve p. R. minus


atesse poterit: |
quo magis eo absente de eo cui iis^^* negotium |
faces-
set recip. sortiantur reiciantur res iu|dicetur, ex h. I. n. r.*^^ Si privatus
petet et is, cum |
de ea re iudicium fieri oportebit, non aderit neque |

arbitratu Ilvir. praef.ve ubi e. r. a.*^^ excujsabitur et*^'' harum quam cau-
sam esse, quo minus |
atesse possit, morbum sonticum, vadimonium, |
iu-
'^° *^°
dicium, sacrificium, funus familiare, feriae |
dedicales eumve propter
mag. potestatemve |
p. R. atesse non possit*^®: post ei earum quarum
r. r.*" I
h. 1. quaestio erit, actio ne esto. Deq. e. r.^^* siremps ||
lex
resque esto, quos'^^ si neque iudices relecti'^" neq. recip. |
in eam rem
dati essent.

XCVI. Si quis decurio eius colon. ab Ilvir. praefve postulabit, |

u[f]i ad decuriones referatur de pecunia publica de[que multis poenisque


*^'
deque locis agris aedificis j
pubhcis quo facto queri iudicarive opor-
teat: tum |
Ilviri"^ quique^ iure dicundo praerit d. e. r.^°^ primo |
quo-
que die decuriones consuHto decurionum|que consultum facito fiat, cum
non minus m. p,*" |
decurionum atsit, cum ea re"^ consuletur. Uti m.
p.^ I
decurionum, qui tum aderint, censuer., ita ius |
ratumque esto.

XCVII. Ne quis Ilvir neve quis pro potestate in ea colon. |


facito

neve ad decur. referto neve d. d.^^'' facito |


fiat, quo quis colon. colon.*^^

patron. sit atoptetur|ve praeter eum, que^^" c. a. d. a. i."^ ex lege


luha"* est, eum|que, qui eam colon. deduxerit, hberos posterosve"* |
eo-
rum, nisi de m. p.'*" decurion. erunt"* per tabellam |
sententiam "^, cum
non minus L aderunt, cum e. r.'"* |
consuletur. Qui atversus ea feceri[/],

114) Scr. qul, 115) cuia. — 116) Res. — 117) Insere sit. — 118) Fortasse
scr. ex (Demburg ; sed cf. Bruns kl. Schr. 2, 293). — 119) Plura excidisse (cum de
ea re iudicium fieri oportebit, eo absente de eo cui is negotium facesset reciperatores
sortiuntor reiciuntor res iudicator: si non aderit) censet Momms. — 120) Scr. deni-
cales. — 121) 5cr. is. — 122) Ex — 123) Ubi ea res agetur.
hac lege nihil rogatur.
— 124) Scr. ei. — 125) Scr. ferias. — 126) Scr. posse. — 127) Scr. earum rerum
quarum. — 128) Deque ea re, — 129) Scr. quasi. — 130) Scr. — delecti.

131) Scr. quaeri. — 132) Scr. Ilvir. — 133) Scr. — 134) Decurionum decre-
res.

tum. — 135) Colonis, coloniae. — 136) Scr. — 137) Colonis agrorum dan-
cui.

dorum adsignandorum ius. — 138) Legem luliam agrariam intellegit Momms.


Eph. ep. Ceterum de adoptatione patronorum agitur etiam alio loco etus-
2 p. 420.
dem legis (cap. 430, infra p.S45 ubi vide not. 234). 139) Scr. posterosque. — —
140) Maioris partis. —
141) Scr. qui tum aderunt, 142) sententia.
Tituli munictpales. — Lex Ursonensis. 509

HS 00 colon. I
eius coloii. d. d.*' esto, eiusque pecuniae colon. eius |

colon. cui volet petitio esto.


XCVIII. Quamcumque munitionem decuriones huius[ce coloniae de-
creverint, si m. p."' decurionum atfuerit, cum e. r.*' consuletur, eam
|

munitionem |
fieri liceto, dum ne amplius in annos sing. in|que homines

singulos puberes operas quinas et |


in (iumenta plaustraria) "* iuga
sing. operas terjnas decernant. Eique munitioni aed. qui tum |
erunt ex
d. d." praesunto. Uti decurion. censu|erint, ita muniendum curanto, dum
ne injvito eius opera exigatur, qui minor aonor. XIIII |
aut maior an-
nor. LX natus erit. Qui in ea colon, |
intrave eius colon. finis domi-
cilium praedi|umve habebit neque eius colon. colon."* erit, is ei|dem
munitioni uti colon. parento "^
XCVIIII. Quae aquae pubhcae in oppido colon. Gen. ||
adducentur,
Ilvir, qui tum cum duae partes aderunt, referto,
erunt, ad decuriones, |

per quos agros aquam ducere liceat. Qua p[ar]s'" maior decurion.,
| |

qui tum aderunt, duci decreverint, dum ne per it aedificium, quot non |

eius rei causa factum sit, aqua ducatur, per eos agros aquam ducere
| |

i. p.que"* esto, neve quis facito, quo minus ita (


aqua ducatur.
C. Si quis colon."^ aquam in privatum caducam du|cere volet is-

que at llvir. adierit postulabit|ve"^ uti ad decurion. referat, tum is

Ilvir, a quo |
ita postulatum erit, ad decuriones, cum non mijnus XXXX
aderunt, referto. Si decuriones m. p.^", qui |
tum atfuerint, aquam cadu-
cam in privatum duci |
censuerint, ita ea aqua utatur, quot sine pri-
va|tim"° iniuria fiat, i. potest. e."'

CI. Quicuraque comitia magistralus '" creandis subrogan|dis habe-


bit, is ne qua*" eis comitis pro tribu accijpito neve renuntiato neve
renuntiari iubeto, |
qui eorum quae"'' causa erit, quae tum'" h. I. in

colon. I
decurionem nominari creari inve decurionibus |
esse non oporteat
non liceat.

CII. Ilvir qui h. 1. quaeret iud."® exercebit, quod iudicium |


uti

praestitu[fu]m *"
'*®
uno die fiat h. 1. non est, ne quis |
eorum ante h. [/]

neve post horam XI diei quaerito |


neve iudicium exerceto. Isque llvir
in singul. ]
accusatores, qui eorum delator erit, ei h.'^^ IIII, qui |
sub-
scriptor erit, h. II accusandi potest.'®° facito. Si |
quis accusator de suo
tempore alteri concesserit, |
quot eius cuique concessum erit, eo amplius

143) Maior par$ — 144) Quae


(post ro. p. duae litlerae erasae, fortasse d. d.^.

vneit ( ) inclusi, insitieia apparet esse (cf. not. 190), — 146) Scr.
145) Colonus. —
pareto.— 147) PR .

S videtur esse in aere.
. ,
— 149) Scr.
148) lus potestasque.
.

postulabitque, — 150) Scr. — 151) lus potestasque — 152) Scr. magi-


privati. esto.
— 153) Scr. quem. — 154) Scr. earum qua lex Malacit. cap. S4). —
stratibus. in (cf.

155) Scr. e qua eum. — 156) ludicium(ve) — 157) praestitum — 158) Horam . aes.
primam. (hv L — 159) Horat. — 160) Potestatem.
aes).
510 Caput XIIII.

e087| cui I
concessum erit dicendi potest. facito. Qui de suo |
tempore
alteri concesserit, quot eius cuique conces|serit, eo minus ei dicendi potest.
facito. Quot horas |
omnino omnib. accusatorib. in sing. actiones di|cendi
potest. fieri oporteb., totidem horas et alter[um tantum reo quive pro eo
dicet in sing. actiones ||
dicendi potest. facito.

CIII. Quicumque in col. Genet. Ilvir praef.ve^* i. d. praerit, is'^'

colon. I
incolasque"^ contributos quocumque tempore colon. fin. |
divi-

dendorum"^ causa armatos educere decurion. cen."'', |


quot m. p.°° qui
tum aderunt decreverint, id e.^^® s. f. s.* f. 1."® Isjque^" llvir. aut quem
Ilvir armatis praefecerit idem |
ius eademque anima adversio (sic) esto, uti
tr. mW^' p. R."« in |
exercitu p. R.^^' est, itque e.*'* s. f. s.* f. 1.'^" i.

p.que e.^", dum it, quot |


m. p.^" decurionum decreverit qui tum ad-
erunt, fiat.

CIIII. Qui limites decumani qui "^ intra fines c. G.^^ deducti
factijque erunt, quaecumq. fossae limitales in eo agro erunt, |
qui iussu
C. Caesaris dict. imp. et lege Antonia "^ senat.que |
c. pl.que sc."^ ager
datus atsignatus erit, ne quis limites ]
decumanosque opsaeptos neve quit
immolitum neve |
quit ibi opsaeptum habeto, neve eos arato, neve eis"*
fossas I
opturato neve opsaepito, quo minus suo itinere aqua |
ire fluere

possit. Si quis atversus ea quit fecerit, is in |


res sing., quotienscumq.
fecerit, HS oo c. c. G. I." d. d.®^ esto, |
eiusq. pecun. cui"* volet petitio
p.q."^ esto.

CV. Si quis quem decurion. indignum loci aut ordinis dejcurionatus


esse dicet, praeterquam quot libertinus |
erit"^ et ab Ilvir. postulabitur,
uti de ea re iudicijum reddatur, Ilvir quo de ea re in ius aditum erit,
[

ius dicito iudiciaque reddito. Isque decurio, |


qui iudicio condemnatus
erit, postea decurio |
ni "' esto neve in decurionibus sententiam dici|to

neve Ilvir."* neve aedilitatem petito neve |


quis Ilvir comitis sufl"ragio

161) Scr. eum. — 162) Dele que. — 163) Scr. defendendorum. — 164) Cen-
suerint.— 165) Ei. — 166) Facere liceto. — 167) Scr. eique. — 168) Tribuno
militum. — 169) Populi Romani. — 170) Scr. decumanique. Caput hoc redit in
Corpore Gromaticorum (Schr. der roem. Feldmesser ed. Lachmann I p. 263), sic:
qui limites decumanique hac lege deducti erunt, quaecumque fossae limites in eo
af^ro erunt, qui ager hac lege datus adsignatus erit, ne quis eos limites decuma-
nosve obseptos neve quid in eis molitum cet. ; ubi dicitur esse legis Mamiliae Rosciae

Peducaeae Allienae Fabiae caput quinquagesimum quartum. Eadem fere ex lege


lulia agraria citat Callistratus Dig. ^7, Si, 5. Cf. Mommsen Schr. der roem.
Feldm. II p. 224; Eph. ep. 2 p.120. —
171) Fidetur significari lex quampost mortem
dictatoris tulit Antonius de coloniis deducendis (Cic. Phil. S, 4, 40); cf. Momms. Eph.
ep. 2 p.H9. — 172) Senatusque consultis plebique scitis. 173) Sic etiam optimus —
codex corporis Gromatici. — 174) Cf. not. H (recte qui eorpus grom.). — 175) Per-
secutioque. — 176) De libertinis admissis inter decuriones coloniarum Caesarianarum
cf. Mommsen Eph. ep.2 p. 432. — 177) Scr. ne. — 178) Duoviratum,
Titoli manicipales. — Lex UrsonensiB. 511

eius rationem |
habeto neve Ilvir. neve aedilem renunti|ato neve renun-
tiari sinito.

CVI. Quicumque c. c. G. erit, quae iussu C. Caesaris dic[f.] ded."' |

est, ne que"** in ea col. coetum conventum coniuj [ra/ionem] . . .

(Deesl labula coniinens capita legit CFl — CXXII.)


\CXX1H. Ilvir ad quem de ea re in ius aditum erit, ubi iudicibus,
apud quos ea res agetur, maiori parti eorum planum factum non erit, eum
de quo iudicium datum est decurionis loco indignum esse, eum] qui accu-
sabitur ab his iudicibus eo iudicio absolvi |
iubeto. Qui ita absolutus
erit, quod iudicium [pr]aevari[cation."* causa {fac]lum^^^ non sit, is eo
iudicio h. 1.*" absohitus esto.

CXXIIII. Si quis decurio c. G."" decurionem c. G. h. 1. de in-


dignilate ac|cusabit, eum "^ quem accusabit eo iudicio h. 1. condemna|rit,
is qui quem eo iudicio ex h. 1. condemnarit, si volet, |
in eius locum
qui condemnatus erit sententiam dice|re, ex h. 1. Hceto itque eum s. f.

s. iure lege recteq. fa|cere Hceto, eiusque is locus in decurionibus senj-


tentiae dicendae rogandae h. 1. esto.

CXXV. Quicumque locus ludis decurionibus datus designatus"® |


re-
hctusve erit, ex quo loco decuriones ludos spectare |
o."\ ne quis in
[e]o"* loco, nisi qui tum decurio c. G."* erit, quijve tum magist[r]atus
imperium potestatemve colono[r.] "^ suffragio (gerel) *^ iussuque C. Cae- |

saris dict. cos. prove |


cos. habebit, quive pro quo imperio potestateve
'®*
lum I
in col. Gen. erit, quibusque locus in decurionum loco |
ex d. d. col.

Gen. d. o."*, quod decuriones d. e. r.*^^ cum non minus |


dimidia pars de-
curionum adfuerit cum e. r.*^'' consulta erit,
|
(ne quis praeter eos, qui

s. s. s."^ qui locus decurionibus dajtus atsignatus rehctusve erit, in eo


loco)*®* sedeto neve |
quis ahura in ea loca sessum ducito neve sessum
'^*
[d]uci I
iubeto s. d. m.*^'' Si quis adversusve ea sederit sc. d. m.*^*

[siv]e I
quis atversus ea sessum duxerit ducive iusserit sc. d. m., |
is in

res sing., quotienscumque quit d. e. r.^°° atv[er]sus^°^ ea |


fecerit, HS OO
c. c. G. I. d. d. esto, eiusque pecunia[e c]ui eorum |
volet rec.^°^ iudicio*"'

aput Flvir. praef.ve actio pelitio perse|cutio ex h. \l.] i. potest.que e."*

179) Deducta. — 180) Scr. quem. — 181) . . .\EVARI|CATION, 182) EQITVM


aes (vel certe ectypum). — 183) Hac lege. — 184) Coloniae Genetivae. — 185) Scr.
eainqDe. —
186) Scr. atsignatus. 187) Oportebil. 188) io aes. — 189) coionos — —
aes. — 190) Hic et in sequentibus multa praeler senlentiam inlrusa; quae uncis ^ )
seclusi. —
191) Ser. locos (Bueckeler). 192) Dari oportebit. —
193) Scr. decr(e- —
verint). — 194) Ea res. — 195) Supra scripti sunt. — 196) Cf. not. 490. — 197) Seiens
(expectaveris sc. pro s.) dolo malo. — 198) Dele ve. — 199) Cf. not. W. — 200) De
ea re. — 201) atviesus videtur esse in aere. — 202) Reciperatorio. — 203) Sic etiam
cap. ^iS fin., cap. 128 — cap. 152 fin. cum similibus locis prioribus (cap. LXXiy.
LXXF. LXXXI. XCII. XCIII. XCVIL CIIII) reciperatorii iudicii nulla fiat men
512 Caput XIIII.

6087 [
CXXVl. Ilvir, aed., praef., quicumque c. G. 1.*°'*
ludos scaenicos
faciet, sijve quis alius c. G. I. ludos scaenicos faciet, colonos Geneti|vos
incolasque hospites*"^ atventoresque^°® ita sessum du|cito, ita locum dato
distribuito atsignato, uti d. e. r.^^° <de |
eo loco dando atsignando) de-
curiones, cunj non min. |
L decuriones, cum e. r.^"^ c.^*'^ in decurioni-
bus adfuerint, |
decreverint statuerint s. d. m.^°^ Quot ita ab decurio-
nib. I
de loco dando atsignando statuendo^'" decretum erit, |
it h. 1. i.

r. q.*" esto. Neve is qui ludos faciet aliter aliove |


modo sessum ducito

neve duci iubeto neve locum dato |


ne'^" dari iubeto neve locum attri-

buito neve attribui |


iubeto neve locum atsignato neve atsignari iubeto
ne|ve quit facito, quod'^" aliter aliove modo, adque uti |
locus datus at-
signatus altribulusve erit, sedeant, ne|ve facito, quo quis alieno loco
sedeat, sc. d. m.'^^ Qui atver|sus ea fecerit, is in res singulas, quo-
tien[sc]umque quit |
atversus ea fecerit, Hs loo c.*''' c. G. 1.^°''
d. d. e",
eiu[squ]e pecunijae cui volet rec.^"^ iudicio aput Ilvir. pr[a]ef.ve actio pe[ti-

tio persecutioque h. I. (ius potestasque) esto.

CXXVII. Quicumque ludi scaenici c. G. 1.^°''


fient, ne quis in or||-

chestram ludorum spectandor. causa praeter mag.*" |


prove mag. p. R.*%
quive i. d. p.'''^ [e]t si quis senator p. R.*^^ est erit |
fuerit, et si quis

senatoris f.*" p. R. est erit fuerit, et si


|
quis praef. fabrum eius mag.

prove magistrato (sic)^


|
qui provinc. Hispaniar. ulteriorem (Baeticae
pra|erit)'^'* optinebit, erunt^'®, et quos ex h. 1. decurion. loco |
(decu-
rionem) sedere oportet oportebit^^", (praeter eos |
qui s. s. s. ne quis
in orchestram ludorum spectanjdorum causa) sedeto (neve quisque mag.
prove mag. |
p. R. q. i. d. p. ducito), neve quem quis sessum ducito |

neve in eo loco sedere sinito, uti q. r. f. e.^^' s. d. m.


CXXVin. IP" aed.^" pra[e]f. c. G. I. quicumque erit, is suo quo-
que anno^^'' mag. |
imperioq. facito curato, quod eius fieri poterit, |
<u.

q. r. f. [e.] v.*°>"^ s. d. m."^ mag. ad fana templa delubra, que"' |


ad mo-
dum decuriones censuerint[^], suo quemque"* anno fiant eaqu[e]''^® (d.

tio. Fidetur hic quoque interpolaUo (cf. not. 490) grassata esse. Cf. Mommsen Eph.
ep. 2 p. UO; Bruns = KL Schriften 2, 290.
Zeitschr. 15 p. 10

204) Coloniae Genetivae luliae. — 205) Scr. hospitesque. — 206) Cf. supra
N, S671—3673. — 207) Ea — 208) Consuletur. — 209) Sine dolo malo. —
res.

210) Scr. statutum. — 211) Jus ratumque recte editum Eph. 2 p. 228). — (i. r. q. ep.

212) Scr. neve. — 213) Scr. quo. — 214) Colonis. — 215) Magistratum. — 216) lure
dicundo praerit. — 217) Filius. — 218) Manifestum emblema. Baetica provin-
cia sub finem demum Augusti constituta supra N, 105). — 219) Scr. — (cf. erit.

220) De re Mommsen Eph.


cf. 2 p.251. — 221) Insere — 222) Scr. ep.— v. Ilvir.

223) Aedilis mentio hic supervacua. — 224) Exspectaveris cuiusque anni sui
(Momms.). — 225) Totum hoc caput scatet repetitionibus molestis Fabricius (cf.
Herm. 5S p. 208). — 226) Sine dolo malo ('VORF IVS DM — 227) Scr. . . aes).
quem. — 228) Scr. quoque. — 229) Scr. eiqu[e].
Tituli municipales. — Lex Ursonensis. 613

d.) suo quoque anno |


iudos circenses, sacr[t]Qcia pulvinariaque |
fa-

cienda curent, que [o]d modum (quitquil) de iis |


rebus, mag. creandis,
[/u]dis circensibus facien|dis, sacrificiis procu[r]andis, pulvinaribus fa|-
ciendis decuriones statuerint decreverint, |
(ea omnia ita fiant). Deque
iis omnibus rebus |
quae s. s. s. quotcumque decuriones statuerint |
de-
creverint, it ius ratumque esto, eiq. omnes, |
at quos ea res pertinebit,
quot quemque eorum |
ex h. 1. facere oportebit, faciunto s. d. m.''"^ Si
quis I
atversus ea fecerit quotiensque"" quit atver|sus ea fecerit, HS ccloo
c. c. G. I." d. d. e.", eiusque pecun. |
cui eorum volet rec.^"' iudic. aput

Ilvir. I
praef."' actio petitio persecutioq. e. h. 1. |
ius pot. esto.

CXXIX. Ilvir. aediles praef. c. G. I."* quicumqu. erunt decurionesq.


c. G. I. qui|cumq[M]e*" erunt, ii"* oranes d. d.^^^ diligenter parento
optemperanlo s. d. m.*"^ fa|ciuntoque uti quot [que^raq."® eor. decu-
rionura d."^ agere facere o."* ea om|nia agant faciant, u. q. r. f. e. v."®

s. d. m."°^ Si quis ila non fecerit sive quit atver|sus ea fecerit sc. d. m.''*",

is in res sing. HS ccloo c."' G. I. d. d. e."^ eiusque pecuniae cui "' |

eor. volet rec.^''* iudic. aput Ilvir. praef.ve actio petitio persecutioque ex

h. 1.
I
ius potestasque e.

CXXX. Ne qiris llvir aed.*" praef. c. G. I."'' quicunque erit ad de-


curion. c. G.*" referto neve decurion. |
consulito neve d. d.^" facito
neve d. e. r.''''^ in tabulas p.^"** referto neve referri iubeto |
neve quis
decur. d. e. r.^*\ q. d. r. a."^ in decurionib. sententiam dicito neve
d. d.*^' scrilbito, neve in tabulas pu[6]licas referto, neve referundura cu-
rato, quo quis |
senator senatorisve f. p. R.^*" c. G. patronus atoptetur
suraatur fiat"' nisi de trijura partiura d. (d.)"'' senten[^] per tabellara
(facito)*" et nisi de eo homine, de quo |
tum referetur consuletu[r, d.]

d. fiat, qui, cum e. r. a.^^', in Italiam sine impe[r]io privatus |


erit. Si

quis adversus ea ad [dec]urion. rettulerit d.ve d."* fecorit faciendumve j

curaverit inve tabulas p[u6?icas] rettulerit referrive iusserit sive quis in

decurionib. |
sententiam di[a;]erit d.ve [rf.*" 8crips]eni in"^ tabulas publi-

— 231) Praefectumve. — 232) Coloniae Genetioae


230) Scr. quotienscumque.
luliae. — — 234)
233) qui|cumqe aet. — 235) Decurionum decretis. — 1"I aes.

236) CNMQ — aes. — 238) Oportebit. — 239) Uti quod recte factum
237) Decreto.
esse volent. — 240) Sciens dolo malo. — 241) Scr. — 242) Dare damnas — c. c. esto.

243) Cf. not. H. — 244) Reciperalorio. — 245) Coloniae Genetivae. — 246) Decre-
tum decurionum. — 247) De ea — 248) Publicas. — 249) Qua de re agilur. —
re.

250) Populi Romani. — 251) De re Mommsen Eph, 2 De adoptando cf. ep. p. 147.

patrono cum iam actum sit supra cap. XCFII, hoc caput, item id quod sequitur,
Fabriciiu Herm. SS p, 2tS insertum putat a M. Antonio paucis mensibus post mortem
Caesaris, cum municipia Italiae certatim Brutum et Cassium patronos adoptarent. —
252) Haec insiticia putat Mommsen; cf. not. Hi (facta, sc. sententia pro facito — —
requirit Fabricius Herm. 55 p. 208). — 253) Cum ea res agetur. — 254) Decurio-
numve decretum. — 255) Scr. inve.
Dkssau, Inscriptiones Latinae II. 33
5 14 Caput Xim.

6087 |
cas rettulerit referendumve |
curaverit, in res sing. quo[aensctt]mque

quit atversus ea fecerit, ex^^^ HS ccclooo^" c. c. G. I."* |


d. d. e.'^", eiusque
pecuniae cui ^^^ [eor. vole]t rec. iudic. aput Ilvir. interregem praef. actio )

petitio persecutioqu[e ex h. l. i. po?]est.que e.

CXXXI. Neve"^ quis llvir aed. praef. [c. G. I. gMtCM^mque erit ad


decuriones c. G. referto neve d. con|sulito neve d. d. facito neve d. e. r.

in tabulas publicas referto neve referri iubeto |


neve quis decurio d. e. r.

in decurionib. sententiam dicito neve d. d. scribito nejve in tabulas


publicas referto neve referundum curato, quo quis s[e]nator |
senatori[s]ve
r. p. R.^"^ c. G. I.^^^ hospes atoptetur^®", bospitium tesserasve*^* hospi[f]a-
les^®'* cum I
quo fi[a?, n]isi de maio[r]is^®^ p.^®" decurionum sententia per
tabellam facito^®* et nisi |
de eo [A]omine, de quo tum referetur consule-
tur, d. d. fiat qui, cum e. r. a."^ in Italiam |
sine imperio privatus erit.

Si quis adversus ea ad decuriones rettulerit d.ve |


d.^^'' fe[c]erit facien-

dumve curaverit inve tabulas publicas rettulerit re|f[e]rrive iusserit sive

quis in decurionibus sententiam dixerit d.ve d. |


scripserit in tabul.

public. rettulerit referendumve curaverit, |


is in res sing., quotienscum-
que quit adversus ea fecerit, HS ccbo c. c. |
G. luliae^^* d. d. e.^''^ eius-

que pecuniae cui eorum volet recu. iudic. |


aput IIvir% pref.ve (sic) actio

petitio persecutioque h. 1. ius potest.que esto.


CXXXII. Ne quis in c. G. post h. 1.^^^ datam petitor kandidatus, |

<quicumque in c. G. L^" mag." petet,) magistratusve peten|di causa in eo


anno, quo quisque anno petitor |
kandidatus mag. petet petiturusve
erit, (mag. pel.tendi)^®* convivia facito neve at cenam quemve^®^ |
vocato
neve convivium habeto neve facito sc. [d.] m., quo qui[s] ^™ suae peti-
|

tionis causa convium (sic) babeat |


ad cenamve quemve^^^ vocet, praeter
(dum) quod ip|se kandidatus petitor in eo anno^^S mag. petat, |
vocar[ji]

dum taxat"^ dies sing. h."^ VIlII(convium (*/c; |


habeto) si volet, s. d. m.*°'*

Neve quis petitor kandidatus |


donum munus aliudve quit det largiatur
petijtionis causa sc. d. m."° Neve quis alterius petitionis |
causa convivia
facito neve quem ad cenam vocajto neve convivium habeto, neve quis
alterius pe|titionis causa cui quit d[on]um munus aliutve qu[it] \
data
donato largito sc. d. m. Si quis atversus ea |
fecerit, HS loa c. c. G.
I. d. d. e., eiusque pecuniae cui eor. |
volet rec. iudic. aput Ilvir. praef.

actio petitio per|sec.que ex h. 1. i. potest.que esto.

256) Scr. is. — 257) .Sestertium centum milia (sic videntur accipiendae esne
notae contra consuetudinem contignatae). —
258) Colonis coloniae Genetivae lu-
liae. — 259) Scr. ne. — 260) Cf. Mommsev Eph. ep. 5 p. U7. — 261) Scr. tes-
sera, 262) hospitalis (HOSPIIAIES aes). — 263) maiosis aes. — 264) Partis. —
265) Scr. facla (Fabric, cf. not. 232). — 266) Ifanc legem. — 267) Colonia Genetiva
lulia. — 268) Cf. not. 490. — 269) Scr. quem. — 270) quit aes. — 271) Insere
quo. — 272) Insere in.
Tituli manicipales. — Lez UrsonenBis. 516

CXXXIII. Qui col. Geu. lul.^^^ h. 1. sunt erunt, eorum omDium


uxojres, (quae in c. G. I. h. 1. sunt, eae mulieres)"® legibus c. G. I."* vi|ri-
que parento iuraque {ex h. 1.), quaecumque in |
hac lege scripta sunt,
omnium rerum ex h. 1. hab[en]|to s. d. m.
CXXXIV. Ne quis Ilvir aedil.*" praefectus c. G."\ quicumque erit, post |

h. I. ad decuriones c. G. referto nive decuriones consu|lito neve d. d."°


facito nive d. e. r*^\ in tabulas publicas re|ferto neve referri iubeto neve

quis decurio, cum e. |


r. a."^ in decurionibus sententiam dicito neve d.

d. I
scribito neve in tabulas publicas referto nev[e re]|ferundum curato
quo cui pecunia publica a[liutve] \
quid honoris habendi causa munerisve
<l[andi poi]|licendi"'* statua danda ponenda detur (\o[netur, nisi

Tabulae aeneae quattuor*), rep. anno 1870 vel paulo post prope Vrsonem
(Onina) Baeticae, priores duae inde ab a. 18^6 adservantur Matriti in museo pu-
blico, in quod etiam reliquae duae (quae ante illas prodierant et quas diu serva-
verat Malacae in museo privato marchio Loring) nuper inlatae sunt (II S. S459
ad ectypa, quae et ipse vidi, ediderunt Huebner et Mommsen Eph. ep. 2 p.222seq.,
5 p.91—96). Pertinent tabulae**) ad legem datam coloniae luliae Genetivae (cf.

cap. 65. 105. 126 cet.) Urbanorum (cf. Plin. h. n. 3, 12) , deduclae Ursonem iussu
C. Caesaris dictatoris (cap. 66. 104. 106) et ex lege Antonia (cap. 104). Scripta
lex videtur anno mortem devium dictatoris, vel certe tunc
u. c. 710, fortasse post
demum supplementa quaedam recepit (Momms. Eph. ep. 2 p. 120, 5 p.97 ; Fabri-
cius Herm. 55, 1900 p. 210 seq,). Exemplum autem quod habemus incisum esse non
aetate Caesariana sed multo postea scriptiirae genere comprobatur (specimina non-
nulld dedit Huebner ex. scr. ep. n. 803); fortasse incisum est temporibus Flavio-
rum***) cum aliarum quoque civitatium Baeticae leges in aes inciderentur (N.6088.
6089). —
Capita quaedam (c. 129 131) postea incisa sunt litteris minoribus in spatio
antea vacuo relicto, item postea additi sunt numeri singulis capitibus adscripti. —
Antequam inciderelur, lex subiit manum interpolatoris qui relegens eam sub
finem potissimum turbavit vel oneravit insertis additamentis (cap. 98, not. 144)
et rejjetitionibus inanibus, quas quantum fieri potuit uncis () inclusimus (cf.

not. 190. 203. 218. 225. 252). (Minus recte ut puto festinationi M. Antonii re-
petitiones has attribuit Fabricius Herm. l. c.) Cf. Mommsen Eph. ep. 2 p. 421,

5 p.9f7.

*) Numerabantur quinque, cum tertia, quae sola integra est, in duas partes

diffisa inventa esset.

**) Videntur fuisse universi instrumenti quinta (vel potius quintae pars po~
sterior), sexta (sextae pars prior), septima (integra), nona (eius pars prior). Cf.
conspectum quem dedit Huebner C. I. L, II p. 855.
***) Inaequalitate quadam nequaquam lempora diversa indicari ectypis opUmis
eollatis mihi constitit.

273) Coloni Genetivi lulienses.— 274) Coloniae Genetivae.— 275) Insere prove

33*
516 Caput XIIII.

Lex municipii Salpensani.

[R. Ut magistratus civitatem Romanam conse-


quantur.
XXI. Qui . . Ilvir aedilis quaestor ex hac lege factus erit, cives Ro-
mani sunto, cum post annum magistratu] \\
abierint, cum parentibus
coniugibusque hac liberi', qui legitumis nuptis quaesiti in potestatem
parentium fuerunt^ item nepotibus ac neptibus filio |
natalis^ qui quae-
que in potestate parentium fuerint: dum ne plures^* c. R.^ |
sint, qua®
quod ex h. 1.' magistratus creare oportet.

R.' Ut qui civitat. Roman. consequantur, maneant in eo-


rundem m. m.* potestate. |
|

XXII. Qui quaeque* ex h. 1." exve ex*" edicto imp. Caesaris Aug.
Vespasiani, imp.ve Titi |
Caesaris Aug., aut imp. Caesaris Aug. Domitiani,
p. p.", civitatem Roman. |
consecutus consecuta erit: is ea in eius, qui
c. R.'* h. 1." factus erit, potestate |
manu mancipio, cuius esse deberet
si civitate Romana" mutatus |
mutata non esset, esto, idque ius tutoris
optandi habeto, quod |
haberet, si a cive Romano ortus orta neq. civitate
mutatus mu|tata esset.

R. Ut qui c. R." consequeotur, iura libertorum retiueant. |

XXIII. Qui quaeve '^h. 1. exve edicto imp. Caes. Vesp. Aug. imp.ve
Titi Caes. Vespasian. Au. |
aut imp. Caes. Domitiani Aug. c. R. conse-
cutus consecuta erit: is in |
libertos libertasve suos suas paternos pater-
nas, qui quae in c. R." [n]on |
venerit, deque bonis eorum earum et is,

quae libertatis causa inposita |


sunt, idem ius eademque coudicio esto,

quae esset, si civitate mutatis" |


mutatae" non esset.

R. De praefecto imp. Caesaris Domitiani Aug. |

XXIIII. Si eius municipi decuriones conscriptive municipesve imp.


Caesaris" Domitian. |
Aug. communi nomine municipura
p. p. Ilviratum
eius municipi dejtulerant^^ imp.ve*^ Domitiani^' Caesaris^* Aug. p. p. eum
Ilviratum receperit |
et loco suo praefectum quem esse iusserit: is prae-

fectus eo ve" esto, quo esset si eum Ilvir. i. d.** ex h. 1. solum creari
|

oportuisset, isque ex h. 1. solus |


Ilvir i. d. creatus esset.

1) Scr. ac liberis, 2) faerint, 3) natis. — 3*) Prohibetur ne subrogationibus


maior numerum municipum ad civitatem perveniat. Cf. Mommsen Stadtr. p. 40S
not. 58; Hirschfeld zur Gesch. des lat. Rechts p.S. 4) Cives Romani. 5) Scr. — —
quam. —
6) Hac lege. 7) Rubrica. —
8) Mancipio manti (mom est in aere). — —
9) Scr, quaeve. —
10) Dele ex. 11) Patris patriae. 12) Civis Romanus.— — —
13) Dele Romana. —
14) Civitatem Romanam. 15) Insere ex. 16) Sor. mutatus, — —
17) mutata. — 18) Scr. Caesari. — 19) Scr. detulerint. — 20) Scr. imp.que. —
21) Scr. Domilianus, 22) Gaesar. — 23) Scr. iure. — 24) lure dicundo.
Tituli municipales. — Lex mnnicipii Salpensani. 517

R. De iure praef., qui a Ilvir. relictus sit. |

XXV. Ex Ilviris qui in eo muuicipio i. d." p.'", uter postea ex eo


muDicipio proficiscetur |
neque eo municipum (sic) esse se re-
die in id

diturum arbitrabitur, quem |


praefectum municipi non minorem quam
annorum XXXV ex |
decurionibus conscriptisque relinquere volet, facito

ut is iuret per |
lovem et divom Aug. et dium (sic) Claudium et divom
Vesp. et divom [
Titum Aug. et Genium imp. Caesaris Domitiani Aug.
deosque P[ejnates: |
quae Ilviri*' qui i. d.** p.", h. I. facere oporteat, se,
dum praefectus erit, d. [f.]" quae eo |
tempore fieri possint facturum,
neque adversus ea [/"Jacturum^* scientem |
d. m.**; et cum ita iuraverit,

praefectum eum eius municipi relinquito. li^*


|
qui ita praefectus relictus
erit, donec in id municipium alteruter ex Ilviris |
adierit'*, in omnibus
rebus id ius e[a]que potestas esto, praeterquam de praefec|to relinquendo
et de c. R.'' consequenda, quod ius quaeque potestas h. 1. Ilviri in** iure

dicundo praeerunt datur. Isque dum praefectus erit quojtiensque muni-


cipium egressus erit, ne plus quam singulis diebus abesto. |

R. De iure iurando Ilvir. et aedil. et q.^ |

XXVI. Duovir., qui in eo municipio [t.] d. p.'", item aediles" in eo


municipio sunt, item |
quaestores qui in eo municipio sunt, eorum quis-
que in diebus quinq. |
proxumis post h. 1.^* datam, quique Ilvir. aediles
quaestoresve postea ex h. 1. |
creati erunt, eorum quisque in diebus quin-

que proxumis, ex quo Ilvir |


aediles^' quaestor esse coeperit, priusquam
decuriones conscriptive |]
habeantur, iuranto pro contione per lovem et
dium (sic) Aug. et divom Claudi|um et divom Vespasianum Aug. et divom
Titum Aug. Genium Domitiani Aug. deosque Penates: se, quodquem-
et |

que^° ex h. 1. exquod*^ re communi m. m."'* Flavi Salpensani censeat, |

recte esse facturum, necve*^ adversus h. 1.'® remve commu|ne[m] muni-


cipum eius municipi facturum scientem d. m.^°, quosque prohi[bere possit
prohibiturum, neque se ahter consilium habiturum neq. ahter |
daturum
neque sententiam dicturum, quam u[/]" exqua" re communi
h. 1. |
muni-
cipum eius municipi censeat fore. Qui ita non iuraverit, is flS X |

municipibus eius municipi d. d.*' esto, eiusque pecuniae deque ea pecunia


mu|nicipum eius municipi cui" voiet, cuique per hanc legem Hcebit, actio
petijtio persecutio esto.

25) Praeerunt. — 26) Scr. llvir. (duovirum). — 27) Praeest. — 28) Dum-
taxat (d. p. aes). — 29) acturum aes. — 30) Dolo malo. — 31) Scr. ei. — 32) Scr.
redierit. — 33) Civitate Romana. — 34) Scr. Ilviris qui. — 35) Quaestorum. —
36) Praesunt. — 37) Insere qui. — 38) Hanc legem. 39) — Scr. aedilis. — 40) Scr.
quodcumque, 41) exque. — 42) Municipum municipii. — 43) Scr. neque. —
44) Insere ex. — 45) Scr. exque. — 46) Dare damnas, — 47) Scr. qui (cf. supra
N.6087 not.41; recle lex Malac. cap. S8).
618 Caput XIIII.

e088 [ R. De intercessione Ilvir. et aedil.''* q.^'^


j

XXVII. Qui Ilvir. aut aediles aut quaestores eius municipi erunt,
his Ilvir. inter |
se et cum aliquis alterutrum eorum aut utrumque ab
aedile aedilibus |
aut quaestores "^ quaestoribus appellabit, item aedilibiis
inter se, proxumo quam appellatio facta erit
'"interlcedendi in triduo
poteritque intercedi, quod eius adversus h. 1. non fiat, et dum ne
|

amplius quam semel quisque eorum in eadem re appelletur, ius potestas- |

que esto, neve quis |


adversus ea quicquam®' intercessum erit, facito. (

R. De servis apud Ilvir. manumittendis. |

XXVIII. Si quis municeps municipi Fiavi Salpensani, qui Latinus


erit, apud Ilvir., |
qui iure dicundo praeerunt eius municipi, servom
suom servamve suam |
ex servitute in libertate*^ manumiserit liberum
liberamve esse iusserit, dum ne quis pupillus neve quae
|
virgo mulierve
sine tutore auctore (
quem quamve manumittat iiberum liberamve esse
iubeat: qui ita (
manumissus iiberve esse iussus erit, iiber esto, quaeque
ita manumissa (
iiberave" iussa erit, iibera esto, uti quioptum" iure
Latini iibertini iijberi sunt erunt; tum" is qui minor XX annorum eril
ita manumittat, |
si causam manumittendi iusta^® esse is numerus decurio-
num, per quem (
decreta h. 1. facta rata sunt, censuerit.

R. Detutorumdatione. I /
XXIX. Cui tutor non erit incertusve erit, si is e[a]ve^®* municeps
municipi Fiavi Saipensani |
erit, et pupilli pupiliaeve non erunt, et ab
Ilviris, qui i. d.'^* p.^ eius municipi, postu(iaverit, uti sibi tutorem det,
"eum, quem dare voiet, nominaverit: dum'* is, a quo postuiatum erit, |

sive unum sive plures coiiegas habebit^®*, de omnium colle|garum senten-

tia, qui tum in eo municipio intrave fines municipi eius erit*", (


causa
cognita, si ei videbitur, eum qui nominatus erit tutorem dato. Sive (
is

eave, cuius nomine ita postulatum erit, pupii. pupiliave erit, sive is, a
quo I
postulatum erit, non .habebit collegamque®" eius in eo municipio
intrave (
fines eius municipi nemo erit: cum"* is, a quo ita postulatum
erit, causa co(gnita in diebus X proxumis ex decreto decurionum, quod
cum duae partes (
decurionum non minus adfuerint faclum erit, eum, qui
nominatus |
erit, quo ne ab iusto tutore tutela habeat^', ei tutorem dato.
Qui tutor h. 1. j
datus erit, is ei, cui datus erit, quo ne ab iusto tutore
lutela habeat^', tam iuslus |
tutor esto, quam si is c. R.'* et^* adgnatus
proxumus c. R. tutor esset.

48) Insere et (nisi potius delendum q.). — 49) Scr, quaestore. — 50) For-
tasse inserendum item quaestoribus inter se. — 51) Scr. quid, quom (vel insere post-
quam). — 52) Scr. libertatem. — Insere — 54) Scr. optumo. — 55) Scr* 53) esse.
dum. — 56) Scr. iustam. — ereve — 57) Insere — 58) Scr. tum. — 56*) aes. et.

58«) Hirschfeld
Cf. Recht p. 4 — 59) Scr. — 60) Scr. coUegam,
lat. not. 6. erunt.
coUegave. — 61) Scr. abeat. Horat. S, 218. — 62) Fortasse insere Cf. sat. 2, ei.
Tituli municipales. — Lex municipii Malacitaui. 519

Prope Malacam rep. a. 48S1 una cum N. 6089 et una cinn eo adservata, ta-
bula aenea (II 1965 edid. privms Berlanga, illustravit Mommsen die Stadtrechte
der latinischen Gemeinden Salpensa und Malaca [Abh. der
phil.-hitt. Ct. der sdchs.
Gesellsch. d. ff^iss. 2, 1857 p. 371 seq.J).
Pars est legis municipio Flavio Salpen-
sano (vide cap. S8. 29) datae (cap. 26) temporibus Domitiani, ante annum 84, quo
is Germanicus dici coeplus est, paullo postquam Salpensa oppidum, quod in Baetica

fuisse prope Utreram, 20 fere m. p. ab Hispali, tituli I1 1281. 1286 declarant, una
cum reliquis Hispaniue oppidis (Plin. h. n. 5, 30) ius Latii a ^espasiano acceperat.
Quomodo factum sit, ut pars legis Salpensanae reperta sit Malacae, loco a Sal-

pensa complurium dierum itinere (plus minus centum mil. passuum) distante, in-
certum est (foriasse lex Malacae in aere incisa, nam noji in omnibus oppidis
fabros aerarios fuisse tali operi aptos consentaneum est, numquam Salpensam per-
venit; exemplum cuius partem habemus numquam publice propositum fuitse vi-
detur indicare Domiliani nomen illaesum).

Lex municipii Malacitani.

6089 [R. D^ nominatione candidatorum.


LI. Si ad quem diem professio] |
fieri oporlebit, nullius nomioe
aut I
pauciorum, quam tot quod creari oporjtebit, pr[o]fessio facta er\[t],

sive ex his, |
quorum nomine professio facta erit, |
pauciores erunt quo-
rum h. 1.' comitiis rajtionem habere oporteat, quam tot* crejari oportebit:
tum is qui comitia ha|bere debebit proscribito, ita u. d. p. r. i. p.^ tol |

nomina eorum, quibus per h. 1.* eum honorem petere licebit, quod |

de|runt ad eum numerum, ad quem creajri ex h. 1. oportebit. Qui ita


proscripti erunt, ii, si volent, aput eum, qui ea cojmitia habiturus erit,
|

singuli singu[los eiiusdem''* condiciones' nominato, ique item, qui tum |

ab is nominati erunt, si |
volent, singuli singulos aput eunjdem eandem-
que (sic) condicione nomina|to; isque, aput quem ea nominatio fac|ta

erit, eorum omnium nomina projponito ita ut* u. d. p. r. 1. p.', deque


is om|nibus item comitia habeto, perinde |' ac si eorum quoque nomine
ex h. l. de |
petendo honore professio facla esset |
intra praestilutum diem,
petereque |
eum honorem sua sponte cepissent' ne|que eo proposito de-
stitissent. |

R. De comitiis habendis. |

Lll. Ex llviris qui nunc suot, item ex is, qui |


deinceps io eo mu-
oicipio Ilviri erunt, |
uter maior nalu erit, aut, si ei causa qu|ae inciderit
q. m.* comitia habere pos|sit, tum alter ex his comitia Ilvir., item |
aedih-
bus, item quaestoribus rogandis | subrogandis h. 1. habeto; utique ea

1) Hac lege. — 2) Insere quot. — S) Ut de plano recte legi possint. —


4) Hanc legem. — 4«) Cf. not. 9. — 5) Condicionis. — 6) Dele ut. — 7) Scr. coepis-
sent. — 8) Quominus.

520 Caput Xini.

fi089| dis|tributione curiarum, de qua supra con(prehensum est, sufTragia

ferri debe|bunt, ita per tabellam ferantur facito. |


Quique ita creati erunt,
ii annum unum |
aut, si in alterius locum creati erunt, |
reliqua parte
eiius* anni in eo honore |
sunto, quem suffragis erunt consecuti. |

R. In qua curia incolae suffragia |


ferant. |

LIII. Quicumque in eo municipio comitia liviris, ]


item aedilibus,
item quaestoribus rogan[dis habebit, ex curiis sorte ducito unam, |
in qua
incolae, qui cives R.*° Latinive cives j
erunt, suffragio" ferant, eisque in
ea cu|ria suffragi latio esto. |

R. Quorum
comitis rationem habe|ri oporteat. |

Qui comitia habere debebit, is primum Ilvir.


LIIII. qui iure di- |

cundo praesit*^ ex eo genere injgenuorum hominum, de quo h. 1. cau|tum


conprehensumque est, deinde proxi|mo quoque tempore aediles item
quaesto|res ex eo genere ingenuorum hominum, de quo h. 1. cautum |

conprehensumque est, creando*^ curato; dum ne cuiius comiftis ratio-


|

nem habeat, qui Ilviratum pejtet et*'* qui minor annorum XXV erit, qui|ve
intra quinquennium in eo honore fuerint; item qui aedihtatem quaestu- |

ram|ve petet, qui minor quam annor. XXV erit, quive in earum qua |

causa erit, propter quam, si c. R.'* esset, in numero decuriojnum con-


1|

scriptorumve eum esse non Hce(ret.

R. De suffragio ferendo. |

LV. Qui comitia ex h. 1. habebit, is municipes cu(riatim ad suf-


fragium ferendum vocajto ita, ut uno vocatu omnes curias in (
suffra-

gium vocet, eaeque singulae in (


singuhs consaeptis suffragium perta|bellam
ferant. Itemque curato, ut ad cis[tam cuiiusque curiae ex municipibus (

eiius municipi terni sint, qui eiius cu|riae non sint, qui suffragia custo-
diant |
diribeant, et uti antequam id faciant qulisque eorum iurent, se
rationem suffra|giorum fide bona habiturum relaturumjque. Neve prohi-
b[e]to, q. m.* et qui hono|rem petent singulos custodes ad singu|las cistas

ponant. lique custodes ab eo (


qui comitia habebit, item ab his positi (

qui honorem petent, in ea curia quisjque eorum suffragio " ferto, ad cuiius
cujriae cistam custos positus erit, e[oJrum|que suffragia perinde iusta rata-

que sunjto ac si in sua quisque curia suffragium [


tulisset.

9) Sic (EIIVS) paene constanter scriptum in hac tabula, semperque CVIIVS, item
semet (cap, 39) maiiorem (cf. C. I. L. II ind. gramm. p. 1188). De getninata I cf. Quintil.
Noli autem propter hanc scribendi rationem credere tabulam hanc
inst. /, 4, 11, cet.

antiquioribus temporibus incisam esse quam N. 6088, in qua solito more i simplex
scribitur. Nec quidquam ei rei tribuendum quod altera I plerumque eminet in altum,
nam etiam aliae litterae complures saepe ullra reliquarum altitudinem in hac tabula
producuntur (Huebner C. J. L. II p.2S9^). — 10) Romani. — 11) iScr. suffragium.
12) Scr. praesint. — 13) Scr. creandos. — 14) Dele et. — 15) Civis Romanus.
Titali iDanicipales. — Lex municipii Malacitani. 521

B. Quid (le his fieri oporteat, qui |


suffragiorum numero
pares erunt. |

LVI. Is qui ea comitia habebit, uti quisque curiae |


cuiius plura quara
ahi suffragia habue|rit, ita priorem ceteris eum pro
ea curia factum |

creatumque esse renuntiat[o] ", |


donec is numerus, ad quem creari opor|-
tebit, expletus sit. Quam" in curia totidem |
suffragia duo pluresve
habuerint, ma|rilum, quive maritorum numero erit, |
caehbi hberos non
habenti qui mari|torum numero non erit; habentem liberos non habenti;
plures liberos haben|tem pau[c]iores habenti praeferto priorem]que nun-
tialo ita, ut bini hberi post no|men inpositum aut singuli puberes amislsi
v[i]rive'* polentes amissae pro singuhs |
sospitibus numerentur. Si duo
pluresve to|tidem suffragia habebunt et eiiusdem ]
condicionis erunt, no-
mina eorum in |
sortem coicito, et uti quiiusque (sic) nomen sor|ti ductum
erit, ita eum priorem alis renunti|at"*.

B. De sortitione curiarum et is, qui cujriarum numero


partes" erunt. |

LVII. Qui comitia h. I. habebit, is relatis omnium |


curiarum tabulis
nomina curiarum in sorjtem coicito, singularumque curiarum no|mina
sorte ducito, et ut cuiiusque curiae j
nomen sorte exierit, quos*" ea
curia fecerit, |
pronuntiari iubeto; et uti quisque prior |
maiorem partem
numeri curiarum con|fecerit, eum, cum h. I. iuraverit caverit|que de pe-

cunia communi, factum crea|tumque renuntiato, donec tot magistra|tus


sint quod h. I. creari oportebit. Si toti[dem curias duo pluresve habe-
bunt, I
uti supra conprehensum est de is qui |
suffragiorum numero pares
essent, ita |
de is qui totidem curias habebunt fa|cilo, eademque ratione
priorem quemjque creatum esse renuntiato. |

K. Ne quid fiat, quo minus comitia hajbeantur. |

LVIII. Ne quis intercedito neve quit aiiut fajcito, quo minus in eo


muncipio (ne) h. 1. |
comitia habeantur perficiantur. |
Qui aliter adversus
ea fecerit sciens H
d. m.", is in res singulas HS X mu|nicipibus muni-
cepii (sic) Flavi Malacitani |
d. d. e." eiiusque pecuniae deque ea pe-
cun. I
municipi eius municipii, qui volet cuique |
per h. I. licebit, actio pe-
titio persecutio esto. |

R. De iure iurando eorum, qui maiorem |


partem numeri
curiarum expleverit. |

LIX. Qui ea comitia habebit, uti quisque eorum, |


qui Ilviratum
aedilitatem quaesturam|ve petet, maiiorem partem numeri curia|rum ex-
pleverit, priusquam eum factum | creatumque renuntiet, iusiurandum

16) renuntiatq. ae$. — 17) Qua. — 18) utrive aes. — 18*) Renuntiato. —
19) Scr. pares. — 20) quod aes, sed correctum in quos. — 21) Dolo malo. —
22) Dare damnas esto.
;

522 Caput XIIII.

6089 [
adi|gito in contionem (sic) palam per lovem et dijvom Auguslum et

divom Claudium et divom ]


Vespasianum Aug. et divom Titum Aug. |
et

Genium imp. Caesaris Domitiani" Aug. |


deosque Penates: se eumque''* ex
h. I. facere |
oportebit facturum, neque adversus |
h. 1. fecisse aut factu-

rum esse scientem |


d. m.''*'

B. Ut de pecunia communi municipum caveatur ab is, qui


llviratum quaesturamve petet. |
|

LX. Qui in eo municipio llviratum quaesturamjve petent quique


propter ea, quod pauciorum |
nomine quam oportet professio facta |
esset,

uominatim in eam condicionem |


rediguntur, ut de his quoque suffragijum
ex h. 1. ferri oporteat: quisque eorum, |
quo die comitia habebuntur, ante

quam suffragium feralur


|
arbitratu eius qui ea |
comitia habebit praedes
in commune mujnicipum dato pecuniam communem eojrum, quam in

honore suo tractaverit, |


salvam is fore. Si d, e. r.^^ is praedibus minus |

cautum esse videbitur, praedia subsignato |


arbitratu eiiusdem. Isque ab
iis praedes praejdiaque sine d. m.** accipito, quoad recte caujtum sit, uti

quod recte factum esse volet. |


Per queni eorum, de quibus Ilvirorum
quaes|torumve comitiis suffragium ferri oporjtebit, steterit, q. m.® recte
caveatur, eius qu[t]^® cojmitia habebit rationem ne habeto. |

R. De patrono cooptando. (

LXI. Ne quis patronum publice municipibus muni|cipii Flavi Mala-

citani cooptato patrocini|umve cui deferto, nisi ex maioris partis de|curio-


num decreto, quod decrelum factum |
erit, cum duae partes non minus
adfue|rint et iurati per tabellam^''* sententiam tu|lerint. Qui aliter adversus
ea patronum |
publice municipibus municipii Flavi Ma|lacitani cooptaverit
palrociniumve cui |
detulerit, is HS X n. in [j?Jubhcum munici|pibus
municipii Flavi Malacitani d. d. e. ; eis|que*^ adversus h. 1. palronus
cooptatus cuilius"* patrocinium delatum erit, ue magis |
ob eam rem pa-
tronus municipium (dc) municipii Flavi Malacitanitanii (sic) esto. |

R. Ne quis aedificia, quae restitutu|rus non erit de-


struat^*. I

LXII. Ne quis in oppido municipii Flavi Malacita|ni quaeque ei op-


pido continentia aedificia |
erunt, aedificium detegito destruito derao|liun-
dumve curato, nisi^® decurionum con|scriptorumve sententia cum maior
pars I
eorum adfuerit, quod restiturus (sic) intra proxijmum annum non
erit. Qui adversus ea fece|rit, is quanti e. r. e.^, t. p.^' municipibus
municipi |
Flavi Malacitani d. d. e.^^ eiusque pecuniae (
deque ea pecunia

23) Nomen erasum, sed legitur. — 24) Scr. se ea quae. — 25) De ea — re.

26) que aes. — 26») Cf. infra N.6299. — 27) Scr. et is qui. — 28) Scr. cui|ve. — 28») Cf.
similia praecepta lcgis Tarentinae (N. 6086) v. Siseq. et Ursonensis (N.6087) cap. 7S
item N. 6045. — 29) Insere de. — 30) Ea res eril. — 31) Ta7itam pecuniam.
Tituli municipales. — Lex municipii Malacitani. 523

inunicipi eius municipii |


qui Tolet, cuique per h. I. lice[6]it, actio petitio |

persecutio esto. |

R. De locationibus legibusque locatio|num proponendis


et in tabulas mujnicipi referendis. |

LXIII. Qui Ilvir i. d. p.", vectigalia ultroque tributa, |


sive quid

aliut communi nomine munici|pum eiius municipi locari oportebit, lo|cato.


Quasque locationes fecerit quasque |
leges dixerit, quanti quit locatum sit

et'^ prae|des accepti sint quaeque praedia subdita (


subsignata obligatave
sint quique prae|diorum cognitores accepti sint, in tabujlas communes
municipum eius (sic) municipi |
referantur facito et proposita babeto per |

omne reliquom tempus honoris sui, ita ut |


d. p. r. 1. p.^ quo loco de-
curiones conscripti|ve proponenda esse censuerint. |

R. De obligatione praedum praediorum cogn itorumque.


|
|

LXIV. Quicumque in municipio Flavio Malacitaoo in commune |

municipum eiius municipi |


praedes facti sunt erunt, quaeque praedia |

accepta sunt erunt, quique eorum praeldiorum cognitores facti sunt erunt:
ii omjnes et quae cuiiusque eorum tum^'' erunt, cum praeesC«c> cogni- |

torve factus est erit, quaeque pos|tea esse, cum ii obligati esse coeperiint
ce|perint^\ qui eorum soluti liberalique non sunl non erunt aut non sine |

d. m. sunt erunt, eajque omnia, quaeque^® eorum soluta liberata|que non

sunt non erunt aut non sine d. m. sunt erunt, in commune municipum
| |

eiius municipii item obhgati obli gataeque (sic) sunto, uti ii eaeve (sic)

p. R." obligati obli|galave essent, si aput eos, qui Romae aerajrio praes-

sent, ii praedes i^ijque^* cognito|res facti eaque praedia subdita subsignajta


obligatave essent. Eosque praedes eaque |
pracdia eosque cognitores, si

quit eorum, in |
quae cognitores facti erunt, ila non erit, |
qui quaeve

soluti liberati soluta hbera|taque non sunt non erunt aut non sine d. m. |

sunt erunt, Ilviris, qui ibi i. d. prae|runt, ambobus alteriusve^^ eorum ex


de|curionum conscriptorumque decreto, qujod decretum cum eorum partes
tertiae |
non minus quam duae adessent factum |
erit, vendere legemque
his vendundis dicere |
ius potestasque esto; dum ea (sic)''^ legem is rejbus
vendundis dicant, quam legem eos, |
qui Romae aerario praeerunt, e lege
prae|diatoria praedibus praedisque vendunjdis dicere oporteret, aut, si lege

praediajtoria emptorem non inveniet, quam le(gem io vacuom vendendis


dicere opor(teret; et dum ita legem. dicant, uti pecu(niam infore'*' muni-
cipi Flavi Malacitani [
referatur lualur solvalur. Quaeque lex |
ita dicta

[e]rit**, iusta rataque esto. j

32) lure dicundo praeerit. — 33) Insere qui. — 34) Insere faerunt (Momms.). —
35) Ser. coeperunt coeperint. — 36) Dele que. — 37) Populo Romano. — 38) in-
que aes. — 39) Scr. alterive. — 40) Enm. — 41) Sic aes. Requiritur pecunia in
publicum municipum vel pecunia inde redacta in commune. — 42) dictarit aes.
524 Caput Xmi.

6089 f
R. Ut ius dicatur e lege dicta praedibus | et praedis
vendundis. |

LXV. Quos praedes quaeque praedia quosque cog|nitores Ilviri muni-


cipii Flavi Malaci|tani h. 1. vendiderint, de iis quicumque i. d. p.^*, ad |

quem de ea re in ius aditum erit, |


ita ius dicito iudiciaque dato, ut ei,

qui I
eos praedes cognitores ea praedia mer|cati erunt, praedes socii** he-
redesque eorum |
isque"*, ad quos ea res pertinebit, de is rebus (
agere
easque res petere persequi re|cte possit.

R. De multa, quae dicta erit. |

LXVI. Multas in eo municipio ab llviris prae|fectove dictas, item


ab aedilibus quas ae|diles dixisse se aput Ilviros ambo alter|ve ex is pro-
fessi erunt, Ilvir, qui i. d. p.**, in |
tabulas communes municipum eiius
mu|nicipi referri iubeto. Si cui ea multa dicta |
erit aut nomine eiius
alius postulabit, ut |
de ea ad decuriones conscriptosve refe|ratur, de ea
decurionum conscriptorumjve iudicium esto. Quaeque multae non |
erunt
iniustae a decurionibus con|scriptisve iudicatae, eas multas Ilviri | in
publicum municipum eiius municipii redigunto. |

R. De pecunia communi municipum |


deque rationibus
eorun dem. ]

Ad quem pecunia communis municipum eiius municipi per-


LXVII. |

venerit, heresve ei|ius, isve ad quem ea res pertinebit, in die|bus XXX


proximis, quibus ea pecunia ad eum pervenerit, in publicum muni|ci-
|

pum eiius municipi eam referto. Qui[que rationes communes negotiumve


qu|od commun[e] raunicipum eius municijpi gesserit tractaverit, is, he-
resve eiius*' |
ad quem ea res pertinebit, in diebus XXX |
proximis, qui-
bus ea negotia easve ratio|nes gerere tractare desierit quibusque |
decu-
riones conscriptique habebuntur, |
r[a?]iones" edito redditoque decurioni|-
[6]us conscriptisve cuive de his accipi|endis cognoscendis ex decreto
decurio|num conscriptorumve, quod decretum |
factum erit cum eorum
partes non mijnus quam duae tertiae adessent, nego|tium datum erit. Per
quem steterit, q. |
m. ita pecunia redigeretur referrejtur quove minus ita

rationes redde|rentur, is, per quem sleterit q. m. rationes |


redderentur
quove minus pecunia redige|retur referret^wr], heresque eius isque ad
qujem ea res qua de agitur pertinebit, q. e. r.^* |
erit, tantum et alterum
tantum munici|pibus eiius municipi d. d. e., eiusque pecuni|ae deque ea
pecunia municipum munijcipii Flavi Malacitani (eius ea pecunia |
muni-
cipum Flavi Malacitani)*' qui volet cuique per h. 1. licebit actio peftitio

persecutio esto. I

43) lure dicundo praeerit. — 44) Cf. Cic. pro domo 18^ 48: praedem socium. —
45) Scr. iique. — 46) Insere isve. — <
47) rniones aes. — 48) Quanti ea ret. —
49) Quae uncis inclusimus, orta sunt ex dittographia.
Tituli municipales. — Lex municipii Malacitani. 625

R. De constituendis patronis causae, cum |


rationes red-
dentur. |

LXVIII. Cum ita rationes reddentur, Ilvir, qui decuriofnes conscrip-


tosve habebit, ad decuriones |
conscriptosve referto, quos placeat publi|cam
causam agere, iique decuriones con|scriptive per tabellam iurati d. e. r.

decerjnunto, tum cum eorum partes non minus |


quam duac tertiae ad-
erunt, ita ut tres, qujos plurimi per tabellam legerint, causam |
publicam
agant, iique qui ita lecti erunt temjpus a decurionibus conscriptive (sic),

quo caujsam cognoscant actionemque suam or[dinent, postulanto, eoque


tempore quod is datum erit transacto, eam causam uti quod recte factum
| |

esse volet agunto. |

R. De iudicio pecuniae communis. |

LXIX. Quod m. m.*" Flavi Malacitani nomine pejtetur ab eo, qui


eius municipi munici|pes" incolave erit, quodve cum eo agetur |
quod
pluris HS clo sit neque tanti sit, ut ||
\de ea re proconsulem ius dicere
iudiciaque dare ex hac lege oporteat : de ea re Jlvir praefectusve, qui iure
dicundo praeerit eius municipii, ad quem de ea re in ius aditum erit, ius

dicito iudiciaque dato ....

Tabula aenea, rep. una cum ea quae praecedit prope Malacam Hispaniae
a. 4851, diu servabatur Malacae apud marchionem Loring, nuper translata est
(una cum N. 6088 et cum legis N. 6087 parte posteriore) Matritum (II i964 cf.
p. 8!78 edidit primus Berlanga a. i85S, itlustravit Mommsen una cum N. 6088).
Imagines utriusque tabulae optime factas edidit Berlanga ''monumentos historicos
Malacitanos' (Malac. 4864). Specimina tantum scripturae edid. Huebner Ex. scr.
epigr. n. 807. 808. —
Pars esl legis Malacae sive municipio Flavio Malacitano
(cap. LXI. LXII. LXIF seq.) datae eodem sine dubio tempore, quo Salpensae
data est lex N. 6088. Exarata esse videtur haec tabula alia manu ac N. 6088,
litterarum certe forma non eadem est sed hic illic diversa (cf. Huebner C. I. L.
II p. 259*^); nec tamen ulla causa est ut vet hanc vel iltam incisam esse putemus
post tempora Domitiani, cuius aetati utraque scriptura optime convenit.
Atiarum duarum tegum municipalium Hispaniae frustula nuper prodierunt,
sed minutissima, quorum allerum videtur accurate respondere legis Malacitanae
cap. LXFII (Eph. ep. 9, 262).

50) Municipum municipii. — 51) Scr. rouniceps.


526 Caput XIIII.

Epistulae imperatorum de constitutione eivitatium.

6090 . . . . ovi penitus |


Tymandenis item |
. . . . ad
scientiam nostram )
tua pertulit, contemplati sumus |
(5) [Tyman]-
denos voto praecipuo, summo etiam |
studio optare, ut ius et dignitatem
civitajtis praecepto nostro consequantur, Lepide |
carissime. Cum itaque
ingenitum nobis |
sit, ut per universum orbem nostrum civi|-(lo)tatum
bonor ac numerus augeatur eGs|que eximie [c]upere* videamus, ut civi-
tatis nomen bonestatemque percipiant, isdem maxime polbcentibus quod
I
|

apud se decu|rionum sufficiens futura sit copia, cre|-(l5)didimus adnuen-


dum. Quare volumus, [
ut eosdem Tymandenos bortari cujres, ut voti sui
conpotes redditis^ |
cum ceteris civitatibus nostris ea que |
ipsos conse-
cutos ius civitatis conpe|-(20)tit recognoscere, obsequio suo nitan[tur in-
plere. Ut autem sic uti ceteris |
civitatibus ius est coeund[« ?]n curiam,
)

faciendi etiam decreti et gerend. cejtera que iure permissa sunt, ipsa
quo)-(25)que permissu nostro agere possit, et j
magistratus ei itemque
aediles, quaes|tores quoque et si qua aba necessaria |
facienda sunt, creare
debebunt. Quem j
ordinem agendarum rerum perpeluo |
(30) pro civitatis

merito custodiri convelniet. Numerum autem decurionum ]


interim quin-
quaginta bominum injstituere debebis. Deorum autem injmortalium favor
tribuet, ut aucti[s |
(35) e]orum viribus adque numero mai[or e]|orum ba-
beri copia possit.

Yassi Feraii in Pisidia, ubi fuit Tymandus (III S. 6866 Mommsen vidit ec-
typum). — 1) supere lapis. — 2) Scr. reddili.

6091 Have Ablabi* carissime nobis.* |


Incole Orcisti, iam \xwz(sic)
oppidi et I
civitatis, iucundam munificienjtiae (sic) nostrae materiem prae-
buejrunt, Ablabi carissime et iucundissijrae, Quibus enim studium est

urbes vel nojvas condere vel longaevas erudire vel in|termortuas reparare,
id quod petebatur acc[e]|plissimum fuit. Adseruerunt enim vicum suum )

spatiis prioris aetatis oppidi splendore floru)isse, ut et annuis magistra-


tum (sic) fascibus orna)retur essetque curiabbus celebre et populo )
civium
plenum. Ita enim ei situ adque ingenio |
locus opportunus esse perbi-
betur, ut ex qu|attuor partibus [c]o totidem in sese congruant )
viae, quibus
omnibus [p]ubbcis mansio [eja me[rfi]|alis adque accommoda esse dicat[M]r.
Aquaru[m] ibi abundantem aflu[c]ntiam, labacra quoqu[e]
|
j
pubbca pri-

vata[5ue] eorum, istatuis veterum |


principum ornata, [et p]opulum com-
m[a]nentium adeo celebre[m] ali ibidem sunt, )
[/iajcile complean-
tur pr[oyj]sa ex decursibus
)
praeterfluentium [a^Juarum, )rum
numerum copiosum. Quibus cum omni)bus memoratus locus abundare
dicatur, c[ow)/]igisse adseruerunt, ut eos Nacolenses' si[6i )
a]dnecti ante
id temporis postularent. Quo[rf j
es]t indignum temporibus nostris, ut tam
Tituli monicipales. — Epistulae imperatorum de constit. civit. 527

o[p|p]ortuniis locus civitatis nomen amittat, |


et inutile commanentibus,
ut depraeda|[f]ione potiorum omnia sua commoda utilit[aj|tesque deper-
dant. Quibus omnibus quas[t] |
quidam cumulus accedit, quod omnes |

[t]bidem sectatores sanctissimae religilonis habitare dicantur. Qui cura


praeca(rentur, ut sibi ius antiquum nomenque |
civitatis concederet nostra
clementia, |
sicuti adno[/]ation)[s] no[sfr]ae s^lubiecta] \
cum precibus ex-
em[p]la [f]estantur, huiusmojdi sententiam dedimus. Nam haec quae in
pre|[ce]m contulerunt, et nominis et dignitatis ||
reparationem iure quaej-
runt obtinere. f*roind[e 5ra][vitatis tuae interces[stone] |
quae fuerant mu-
[tilata] I
ad integrum pris[c]i [honoris \
re]duci sancimus, ut et ipsi |
[o]p-
pidumque dihgen[fta sua |
/]uitum expetito legum [arf|q]ue appellationis

splen|dore perfruantur. Par es[t |


t^^itur sinceritatem tuam |
[^]uod
promptissime pro tempo|[n]s nostri dignitate conces[st|m]us, erga sup-
plicantes fe[s|/t]nanter implere. Vale, Abla[6j, |
ca]rissime et iucundis-
sime nobis.
(In eiusdem lapidis latere sinislro.)

[i]ct. prid. I
kal. lulias |
[C]onstantinopoli.

[7]mp. Caes. Constantinus |


maximus Guth. victor ac trium|[/"]ator
Aug. et Fl. Cla. Constantinus |
Alaman.'' et F[/. /]ul. Constantius nnbb.
|

[C]aess. salutem dicunt |


ordini civit. Orcistanorum. Actum est in- |

dulgentiae nosjtrae munere, ius vobis civita|tis tributum non honore


modo I
verum libertatis etiam privijlegium custodire. Itaque Najcolen-
sium iniuriam ultra injdulgentiae nostrae beneCcia |
perdurantem prae-
senti relscribtione removemus, idque |
oratis vestris petitionique |
deferi-

mus, ut pecuniam, quam pro cultis ante solebatis in|ferre, minime


|

deinceps dependajtis. Hoc igitur ad virum praest[a]|ntissimum rationalem


Asianae dioeceseos lenitas nostra |
perscribsit, qui secutus for|mam in-
dulgentiae concessae vobis pecuniam deinceps pro supra dicta specie

i
| |

expeti a vo|bis postularique prohibebit. |


Bene valere vos cupimus. |
[5]asso
et Abla[6io] cons.^

AUkel, ubi fuit Orcislus Phrygiae (JIl S. 7000 lapidem vidil Ramsay, qui quomodo
eum invesligaverit narrat Herm. 22, 1887 p.SlOseq., eciypum Atommsen). Praeter
has imperatorum epistulas in eodem lapide extat inilium petilionis ab Orcistanis
ad imperatores missae, item pars extrema alterius epistulae, praeftcti praetorio ut
videtur ad ipsos Orcistanos. —
1) Ablabius praefectus praelorio Orientis certe ab

a. 526 ad a. Seeck ap. Pauly-Wissowa Realencycl. I p. 105), occisus post


557 (cf.

mortem Constantini. —
2) Epistulam habemus Constantini, datam ut videtur
inter a. 525 et 526, certe datam ad preces Orcistanorum (quarum initium in hoc
ipso lapide epistutae Constantini subiunctum est) scriptas inter eos annos, sei-
lieet cjim Caesares essent Crispus occisus a. 526, Constantinus , Constantius Cae-
tar creatus a. 525. — 3) Nacolea, civilas Phrygiae, ibi ubi hodie Sidi Ghasi, cf,

C. I. L. III p. 62. 1265. — 4) De Jlamannici cognomine cf. supra N. 724 not. 1. —


5) A. 551. — Confer rescriptum Constantini et filiorum supra N. 703.
528 Caput XIIII.

6092 imp. Cae[«.] Vespasianus Aug. pon|tifex maximus, tribuniciae |


po-
testatis VlIIl, imp. XIIX, consul |
VIII ', p. p., salutem dicit Illlviris et |

decurionibus Saborcnsium^ |
Gum multis difficuitatibus infirmita|tem vestram
premi indicetis, per[mitto vobis, oppidum sub nomine meo, ut |
voltis,

in planum extruere^ Vecti|galia, quae ab divo Aug. accepisse diciltis,

custodio; si qua nova adicere vol|tis, de his procos. adire debebitis,


ego I
enim nuUo respondente constitu|ere nil possum. Decretum vestrum |

accepi VIII ka[Z.] August. Legatos dimi|si IIII. ka[/.] easdem. Vaiete. |

Ilviri C. Cornelius Severus et M. Septimi|us Severus pubiica pecunia in

aere |
inciderunt.
Caflete la Real (Inlra Malagam et Sevillam) saec. X.F1 reperta , lamina aenea
(II H23 cf. p. 867 fortasse setnel tantum descripta). — 1) A. 78 (post kal. luL).
— Sabora memoralur apud Plinium h. n. 5, -/2.
2) 3) Permittitur Saborensibus, —
ut oppidum, quod paullo ante cum reliqua Hispania ius Latii acceperat, Flavium
appellaretur et ex monte in situm planum commodioremque transferretur (Momms.).

Tesserae et tabulae patronatus.

6093 [consc]riptes cose.* T.* Fa [fraifecti \


et p]raifectura
tot[a Fundi kospitium] |
fecere quom Ti. C , |
[?]n eius fidem
om[nes nos tradimus et] |
covenumis^, co[ptamus eum patronum], \
M.
Claudio M. f." [cos.]
Piscis aenei fragmentum, Fundis dicebatur rep., postea fuit Agnone in Sam-
nio: inscriptio legitur in parte aversa plana (IS3S. X6231 vidit Mommsen; Ritscht
tab. II k). De tesseris his antiquissimis cf. Mommsen C. I. L. I l. c. — 1) Consensu.
— 2) Littera non omnino certa. — 3) Convenimus. — 4) Consules ila appellati cum
inulti fuerint saeculo a. u. c. sexto (a. 532. 339. SiO. 5H. Si6. SS8. S71. 388. 399,
item a. 602), horum annorum uni haec tessera erit adtribuenda (post annum 602
nemo fuit huius nominis consul usque ad a. 703).
Similis tessera hospitalis, eiusdemque fere aeiatis, videtur fuisse piscis aeneus, in
cuius parte aversa plana legitur A. Hoslilius A. f. Mancin. (X 8072, 42 Neapoli vidit |

Dressel). —
Monumenta huius generis argumenti mere privati, alterum repraesen-
tans caput arietis dimidiatum rep. in Marsis Notizie degli scavi 4893 p. 87, alterum
dextras duas iunctas exhibens rep. in Hispania II S. 3762, hoc loco indicasse sufficit.

6094 C. Pomponiu[s] |
hospilium lesseram [hospitalem
quom] I
s[e]natu populoque Cur[u6i7ano ?] [fecit eidemque] \
eius studio
benificieis .... [devincti publicel |
preivatimque C. Pompon[m»»]
[posterosque] |
eius patronum sibei [)o[sterisq. sueis coptaverunt] . .
\
quom
hospilale tessera | Hiraiiconis f., Zentuc |
sufeles. Muthu-
iinim Hi |
Milcatonis f. (alia jwmina complura mutila). \
Act. a. d. VI
k. Mai. C. Caesar[e] «...
Tunete Parisios missa, tabula aenea (FIII 40323 ad imaginem editam
in actis academiae Parisiacae a. 4809, cf. Huebner ex. scr. epigr. n. 862). —
1) Significatur umis ex comulatibus C. Caesaris dictatoris (a. u. c. €9S. 706. 708. 709).
if5
Titali municipales. — Tesserae et tabulae patronatus. 529

6095 P. Sulpicio Quirinio C. Valgio cos.' |


senatus populusque civi-
tatium stipendiariorum |
pago Gurzenses hospitium fecerunt quom L. Do-
mitio I
Abenobarbo procos.V eumque et postereis (<tc> eius
Cn. f. L. n. |

sibi posterisque sueis patronum coptaverunt (sic), isque eos posterosque |

eorum in fidem clientelam|que suam recepit. Faciundum coeraverunt |

Ammicar Milchatonis f. |
Cynasyn., Boncar Azzrubalis f. Aethogursensis, |

Mutbunbal Saphonis f., Cui. Nas. Uzitensis.


Ex Africa Cortonam advecta, labula aenea (FIII 68 viderunt Mommsen et
Bormann, cf. Huebner ex. scr. epigr. 865). 1) A. u. c. 742. 2) Cf. l\.S601. — —
Una cum hac prodiit similis tabula FIII 69. anni p. Chr. 65.

6096 lill Don. Mart. |


imp. Caesare XJII cos.S Acces Licirjoi loter-
catieDsis' tesseram |
hospitalem fecit cum cijvitate Palantina sibi |
et filiis

suis posterisque. |
Aneni Ammedi per mag. |
Flaisicum' hospitio Ammi |

Caenecaeni . .
.*

In Hispania prope Paredes de Nava agri Pallantini, quae civitas est con-
ventus Cluniensis, rep., lamella aenea (II S. 3765 = Huebner ex. scr. epigr. 863). —
1) A. u. c. 732. — 2) Intercatia oppidum Faccaeorum. — 3) Sine dubio gentis nomen
(Huebn.). — 4) Kih.il deesse putat Huebn. Ceterrnn cf. Mommsen Herm. 3, 1871 p. 578.

6097 anno* Cn. Cinnai Magn[j', L. Messallae Volesi cos.]^ \


XV k. No-
vembris \
Q. Marius Balbus hosp[t7iMw fecit cum] |
senatu populoque
.... I
liberisque eor[ttm eosque liberos] \
posterosque eor^wm in fidem]
clientelamqu[e swam liberorum] \
posterorumq[Me suorum recepit]. \
Eg[e-
runt] I
M. Fabius (et alia nomina iria).
In Baetica prope Grazalemam rep., est Malriii, tabula aenea (II 1545 vidit
Huebner cf. ex. scr. epigr. n. 866). — 1) Sic (anno consulum) dictum, non: illis con-
sulibus, quoniam mense Oetobri iam alii consules suffecti erant. — 2) A. p. Chr. 5.

6098 M. Aemilio Lepido L. Arruot. |


cos.* |
k. Mais |
ex insula Ba-
liarum maiore senatus |
populusque Bocchoritanus* M. Atilium |
M. f. Gal.
Vernum patronum coopta|verunt; (
M. AtiHus M. f. Gal. Vernus sena-
tum populumque Bocchoritanum
I
in fidem |
clientelamque suam suorum-
que recepit. |
Egerunt |
Q. CaeciHus Quinctus, |
C. Valerius Icesta |

praetores.
Pollentiae (Pollenza) in Balearium insula maiore, tabula aenea (II 5695 cf. II
S. p. 962 Huebner vidit ectypum). — 1) A. p. Chr. 6. — 2) Cf. Plin. h. n. 5, 77.

6099 L. Silano flamin[e] |


Martiali, C. Vellaeo |
Tutore cos.* |
non.
Decembr. |
senatus populusque Siagitanus* hospijtium fecerunt cum C. Silio

I C. f. Fab. Aviola
poslerosque eius
|

sibi
trib. mil. leg. III Aug.,

posteris|que suis patronum coptaverunt.


praefecto fabrum,

|
|

C.
eumque
Silius

C. f. Fab. Aviola eos posterosque |


eorum in fidem clientelamque suam |

recepit. Agente Celere Imilchoois |


Gulalsae filio sufete.

6099* L. Silano flam. Mart., |


C. Vellaeo Tutore cos.* |
pridie non.
Decemb. |
civitas Apisa maius' hospitium |
fecit cum C. Silio C. f. Fab.
Dessatj, Inscriptiones Latinae II. 34
530 Caput XIIII.

Aviola I
trib. milit. leg. III Aug., praef. fabr., |
eum liberosque posteros-
que eius (
sibi liberis posterisque suis pajtronum coptaverunt. |
C. Si-
lius C. f. Fab. Aviola trib. milit. |
leg. III Aug., pr. fabr., civitatem Apijsam
maius liberos posterosque |
eorum sibi liberis posterisque |
suis in fidem
clientelamque |
recepit. Egerunt |
Hasdrubal (sequuntur nomina pleraque
corrupta, in fine) Aris loiapoi, |
Saepo Chanaebo legati.

6100 M. Crasso Frugi L. Calpurnio |


Pisone cos.* |
III non. Febr. |

civitas Themetra ex Africa hospitium |


fecit cum C. Silio C. f. Fab, Aviola
[eu]m \
liberos posterosque eius sibi liberis j
posterisque suis patronum
cooptavejrunt. |
C. Silius C. f. Fab. Aviola civitatem Theme|trensem libe-
ros posterosque eorum ]
sibi liberis posterisque suis in fidem |
clientelam-
que suam recepit. |
Egerunt Banno Himilis f., sufes; Azdrubal Baisil-
lecis f., I
Iddibal Bos[f]haris f., leg.*
Zenani in Trumplinorum supra Brixiam rep., tabulae aeneae tres
valle
(V 4922. 4921. 4919 huius ectypum ex ipso aere sumptum edidit Maffeius, illae
cirea a. 1600 bis vel ter descriptae postea non comparuerunt). Quarta similis tabula
ett V 4920. — 1) Consules suffecti, sine dubio circa a. p. Chr. 27 (anno 26 ut
puto, cf, Prosopogr. imp. Rom. II p. 246 n. S48). — 2) Cf C. I. L. VIII p. 424. —
3) Cf ib. p. 97. 4) J. p. Chr. 27. —5) Legati. —
Tabulas has apparet una olim adservatas fuisse in villa Silii Aviolae. Simi-
liter ex ruderibus domorum vel villarum prodierunt tabulae una cum pluribus
aliis ad eundem virum pertinentibus repertae N. 6111. 6117. Contra ex tabulariis
municipalibus et aliae pleraeque prodierunt et potissimum Paestanae N, 6112. 6114.

6101 M. Licinio Crasso |


L. Calpurnio Pisone c6s.* |
IIII k. Maias |

gentilitas^ Desoncorum ex gente Zoelarum^ |


et gentilitas Tridiav6rum ex
gente idem |
Zoeldrum hospitium vetustum antiquom |
renovaverunt , ei-

que omnes alis alium in fijdem chentelamque suam suorumque Iibero|rum


posterorumque receperunt. Egerunt |
Arausa Blecaeni et Turaius Clouti,
Docius Elaesi, |
Magilo Clouti, Bodecius Burrali, Elaesus Clutami, |
per
Abienum Pentili Actum Curunda. magistratum Zoelarum.
Glabrione et | |

HomuIIo cos." V idus lulias idem gentiUtas Desoncorum et gentihtas |


|

Tridiavorum in eandem clientelam eadem foedera receperunt ex gente |

Avolgigorum Sempronium Perpetuum Orniacum^ et ex gente Visaligo-


| |

rum Antonium Arquium, et ex gente Cabruagenigorum Flavium Fron- |

tonem Zoelas. Egerunt L. Domitius Silo et |


L. Flavius Severus [ |
|

Asturicae.
Asturicae ut videtur rep., deinde Romae, iam Berolini, tabula aenea fastigiata
(II 2633 cf Huebner ex. scr. epigr. n. 874). — 1) A. p. Chr. 27. — 2) Cf supra
N. 3639. — 3) Cf Plin. h. n. 3, 28; Huebner C. I. L. II p. 363. — 4) A. 152. —
5) Cf Plol. geogr. 2, 6, 33.
De hac tabula dixit Mommsen roem, Forsch. 4, 529 not, S,

6102 C. Laecanio Basso, |


Q. Terentio CuIIeo|ne cos.' |
Clunienses
ex Hispania |
citeriore hospitium fe|cerunt cum C. Terentio |
Basso C. f.

i
Tituli municipales. — Tesserae et tabulae patronatus. 531

Fab. Mefanate |
Etrusco*, praefeclo alae |
Augustae, liberis posleris|que

eius, sibi liberis posterijsque suis. Egerunt leg. |


C. Magius L. f. Gal. Silo, |

T. Aemilius Fuscus.
Cluniae in Hispania rep., tabula aenea (II S. d79i Huebner vidit ectypum).
— 1) Consules suffecti fuerunt aestate anni p. Chr, 40 (fast. fer. Lat., C. I. L. I ed. 2
p. 58). — 2) Cf. supra N. 2249 not. 1.

6103 Nerone Claudio Caesare |


Aug. Germanico L. Antistio Vetere
cos.' I
k. Augustis |
Q. lulius Q. f. Qui. Secundus legatus pro |
praetore^
hospitium fecit cum |
decurionibus et colonis colonia |
lulia Aug. legionis
VII Tupusuctu sibi |
liberis posterisque suis eosque pa|trocinio suo tuendos
recepit. Agentibus legatis |
Q. Caecilio Q. f. Palatina Firmano, j
M. Pom-
ponio M. f. Quir. Vindice.
Hippone Regio Africae empta ab Hispano quodam, reperta sine dubio Tu-
pusuctu (cf. supra N. 645), iam Parisiis, tabula aenea (FIII 8837 vidit ff^ilmanns,

cf. Huebner ex. scr. epigr. 870). 1) A. 55. —


2) Fortasse legatus fuit provin- —
ciae Baeticae.

6104 Nerone Claudio Caesare |


Aug. Ger. II, |
fl.] Caesio Martiale
cos.S VIII I
idus Decembris civitas Pomjpe[/]onensis hospitium renovajvit
cum L. Pompeio [I.] f. Ani. |
Primiano |
liberis posterisq. eius. |
Egerunt
leg. Sex. I
Pompeius Nepos, . . Sergius Cresjcens.
Prope Pompaelonem (Pamplona) rep., tabula aenea (II 2958 semel descripta
saec. XFII). — \) A. 57.

6105 imp. Domitiano [Aug. VIII] \


T. Flavio Sabi[no cos.y \
idibus
Iu[n.]'^
I
in colonia Flavia Pacis Deultensium i[n curia?\ . . . . |
lalca et C.

Occeius Niger Ilviri verba fec[erMwf i4t;t]|di6 Quiet6^ leg. Aug. ornatis-
simo viro [deferendum patrocinium] \
coloniae nostrae esse, q. d. e. r.

fie[rt p., d. e. r. i. c.'] |


Cum militaverimus in leg, VIII Aug. et emer[tYts

XXV stipendiis] \
a sacratissimo imp. in coloniam Deultum [deducti simus,
pe{en]|dum ab eo ut secundum summam human [tMem suam digne\tur
j>af]rocinium succipere coloniae n[ostrae, tabulamque \
de ea re con]scriptam
in domu sua poni pe[rmittat, ut ita \
ipse gaudeat] humanitate sua in-
crementi[5we nostri \
status ita officia]que eius nota sint.' ] [5crt]bendo
adfuerunt (sequuntur vel sequebantur nomina).
Romae rep. in Esquilino, tabula aenea (VI 5828. 31692 contulit Huelsen, cf,
Huebner ex. icr. epigr. 872 ; imago est Bull. commiss. arc/i. comunale di Roma 1877
tab. IV. F). 1) A. 82. —
2) Sic vel Iu[/.]. —
3) Deultum oppidum Thraciae. — —
4) Fortasse T. Avidius Quietus, qui videtur fuisse legatus Britanniae a. 98 (dipl.
mil.). Sed eum cum patronut cooptaretur a Deultensibus, legatum Augtuti pro
pr. fuisse provinciae Thraciae nequaquam cerlum est. — 5) Cf. N. 6106 not, 6. —
6) Supplementa sunt Mommseni.

6106 L. Arruntio Stella | L. lulio Manno cos.* |


XIIII k. Nov.
M'. AciUus Placidus, L. Petronius Front6 |
llllvir. i. d. s. c* Ferentini
in curia aedis Mer|curi, scribundo adfuerunt Q. Segiarnus Mae|cianus,
34*
532 Caput XIII.

T. Munnius Nomantinus. Quod universi v. f.»: T. Pomponium Bassum*,


|

claris|simum virum, demandatam sibi curam" ab indulgentissimo imp. |

Caesare Nerva Traiano |


Augusto Germanic6, qua aeternitati Italiae | suae
prospexit, sccundum liberalitalem eius |
ita ordinare, ut omnis aetas
curae eius merito |
gratias agere debeat', futurumque, ut tantae | virtutis

vir auxili6 sit futurus municipio |


nostro, q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c.':
|

Placere conscriptis legatos ex hoc ordine |


mitti ad T. Pomponium
Bassum, clarissi|mum virum, qui ab e6 impetrent, in clien|telam amplis-
simae domus suae muni|cipium nostrum recipere dignetur, |
patronumque
se cooptari, tabula |
hospitali incisa hoc decret6 in dom6 |
sua posita,
permittat. Censuere. |
Egerunt legati: |
A. CaeciHus A. f. Quirinalis
et I
Quirinalis.
Romae rep. in Quirinali, iam Florentiae, tabula aenea (f^i492; cf. Huebner
ex. scr. epigr. n. 87S). — 1) Consules videntur fuisse a. 101 cf. Marlial. 12, 5, 10;
Mommsen Hermae vol. 5 p. 123 sq. 2) Senatum consuluerunt. —
3) Verba fe- —
cerunt. — Idem supra JS, S8i0 (not. 1).
4) 5) Curam Pomponio Basso deman- —
datavi pertinuisse ad pecunias alimentarias perspicitur ex tabula Feleiate N. 667S C=
X1 1147) pag. 5, 15. 55. —
6) Quid de ea re fieri placeret, de ea re ila censuerunt.

6107 Sex. Sulpicio Tertullo |


Q. Tineio Sacerdote cos.' |
k. Sept.
|

[c]ol6nia Iuli[a] Augusta [£/]s[g/]is hospitijum fecit cum M. Aristio Ba[/]-


bin6 Atijniano eum^gwe] sibi hberis posterisq. |
suis patro[num] coopta-
verunt. |
M. Aristius Balbinus Atinianus hosjpitium fecit cum populo
colon. luliae j
Aug. Uselis, hberos posterosque eo|rum in fidem chente-
lamque suam |
suorumque recepit. |
Egeruut legati |
L. Fabriciu[s] Faustus
llvir qq. , Sex. lunius Cassi|anus, C. Asprius Fehx, C. Antistius Vetus

scrib.
In agro Caralitano, fortasse prope vicu7n Usellus, ubi (Jselis videlur fuisse,
rep., est Cagliari, tabula aenea (X 7843 vidit Mommsen; cf. Huebner ex. scr. epigr.

n. 87S). — 1) ^. 1S8.

6108 Materno et Br[a]d[Ma] |


cos.^ [k]aV Novem. respubhca Pom-
pelonensis |
cum P. Sempronio Taurino [
Dam[o]nitano' liberis posterisq. j

eius hospitium iunxit eum|que sibi civem et patronum [


cooptavit. |
Ege-
runt T. Antonius Pa|ternus et [I.] Caecihus Aestivus. |

Pompaelone (Pamplona) rep. una cum N. 6104, tabula aenea (II 2960 semel
descHpta saec. XFII). — 1) J. 18S. — 2) cal. traditur. — 3) Cf Plin, h. n. 5, 5, 24,
Ptol. 2, 6, 65.

6109 imp. Caes. M. Aur. Severo Alexandro | cos.' eidib. Aprilibus |

concihum conventus Clunien[s.] |


G. Marium. Pudentem Cornelia|uum leg.
leg.', c. V., patronum |
sibi hberis posterisque suis |
cooptavit ob mulla
et egregia |
eius in singulos universoslque merita, per legatum |
Val. Mar-
cellum I
Cluniensem.
Romae rep. in Aventino, est in bibliotheca Faticana, tabula aenea (FI 14S4
vidit de Rossi). — 1) A. 222. — 2) Legatum legionis (septimae Geminae ut videtur).
Tituli municipales. — Tesserae et tabulae patronatus. 533

6110 C. Vettio Attico et |


C. Asioio Praetextalo cos.* [
pr. idus
April. I
PeltuiDi Vestinis in curia Aug., ordinem habentibus T. Avidijacco
Restituto et T. Blaesio Natale aedd. qq.^ scribundo adjfuerunt**. Quod
universi verba fecerunt: |
Nummiani Variam, c. f.', sacerdotem Veneris
Felicis, ea adfectijone adque prono animo circa nos agere coepisse pro
instituto I
benivolentiae suae, sicut et parentes eius semper egerunt, ut |

merito debeat ex consensu universorum patrona praefecturae |


nostrae
fieri, quo magis magisque hoc honore, qui est aput nos potissijmus,
tantae claritati eius oblato dignatione benignitatis eius glori|osi et in
omnibus tuti ac defensi esse possimus, q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c.'*:
|

Placere universis conscriptis Nummiae Variae, c. f., sacerdoti Veneris )

Felicis, pro splendore dignitatis suae patrocinium praefecturae nosjtrae


deferri petique ab eius claritate et eximia benignitate, ut hunc |
honorem
sibi a nobis oblatum libenti et prono animo suscipere [
et singulos uni-

versosque nos remque publicam nostram in cli[entelam domus suae re-


cipere dignetur et in quibuscumque [
ratio exegerit, intercedente auctori-
tate dignitatis suae, tutos de|fensosque praestet; tabulamque aeneam huius
decreti n.' verba contijnentem ofFerri ei per Avidiaccum Restitutum et
Blaesium Natalem qq., |
item Numisenum Crescentem et Fl. Priscum pri-
mores ord. n.* viros. Censuer.
Romae (IX Si29 ad ectypum servatum in codice Pighii
olim, tabula aenea
Berolinensi Huebner ex. scr. epigr. n. 878).
cf. 1) ^. 242. 2) yiediles quin- — —
quennales. Apparet Peltuini aediles summum magistratum fuisse; cf. Mommsen
C.I.L. IX p. 524. —
2») Aut desunt nomina eorum qui scribendo adfuerunt, aut
corrigendum: scribundo adfuerunt universi (cf. N. 272). Quod verba cet. 3) Cla- —
rissimam feminam. Eadem Varia memoratur IX 593. 5456; fortasse eadem est
F4355. —
4) Cf N. 6106 not. 6. 5) Nostri. —
6111 Populonii'. [
Dd. nn. Crispo et Constantino iun. nobb. (
Caess.
iterum III idus Mart. conss.*, |
coloni coloniae Concordiae Ulpiae Traianae |

Augustae Frugiferae Hadrumetinae |


Q. Aradium Valerium Proculum v. c,
praesidem provinc. Val. Byzacenae, liberos posterosque eius |
sibi liberis

posterisque suis patronum coopta[verunt. Q. Aradius Valerius Proculus


V. c, praeses |
provinc. Val. Byzacenae, colonos coloniae Com|cordiae
(Jlpiae Traianae Augustae Frugiferae |
Hadrumetinae, liberos posterosque
eorum in [/i]|dem clientelamque suam liberorum |
posterorumque suorum
recepit.

6111* dd. nn. Crispo et Constantino nobill. Caess. II coss. (


V idus
April. I
decuriones et coloni coloniae Aeliae Aujgustae Mercurialis Thaenit.'
cum Quin|to Aradio Valerio Proculo v. c, praesid. s." |
provinc Val. Byzac,
hospitium clieotejlamque fecissent^ et sibi liberisque suis [
posterisque
eorum cooptassent, Quintus Aradius Val. Proculus v. c, praes. provin.
[

Val. Byzac a decurionibus* et colonis col. Ael. Aug.


[
Merc Thaenit. [
534 Caput XIIII.

hospitio clientelaque |
suscepisset liberisque suis posteris|que eorum. In
quam rem legatos ire |
dixerunt universos ordinis viros |
censentibus
cunctis. Agentibus |
curiam Q. Valerio Marcello et C. Hor|tensio Con-
cilio duoviris.

6111^ Feliciter. |
Dd. nn. Crispo et Constanjtino nobb. Caess. it.

coss. I
X kal. Mai. |
Quod Q. Aradium Val. Proculum | c. v,, praesidem
prov. Val. Byzac, |
Faustianenses' patronum coopjtaverunt cum liberis
posterisque |
eius, tesseram hospitalem |
cum eo fecerunt, uti se in fidem |

atque clientelam vel suam |


vel posterorum suorum |
reciperet, atque ita
in hac |
re splendidissimus ordo |
eiusdem civitatis Fausti|anensis legatio-
nem projsecutus est.

6111*' b. b.'
I
Petronio Probiano et Anicio luHano coss.* |
prid. ka-
lendas Apriles j
coloni coloniae Aeliae Hadrianae Aug. |
Zamae Regiae' [

Q. Aradium Valerium Proculum ipsum |


liberos posterosque eius sibi li-

beris poste|risque suis patronum cooptaverunt. |


Q. Aradius Valerius Pro-
culus colonos |
col. Ael. Hadrianae Aug. Zamae Reg. ipsos li|beros
posterosq. eorum sibi liberis posteris|que suis in clientelam recepit. Ege-
runt I
C. Mucius B[r]utianus Faustinus Antonianus v. e., flam. Aug. p. p.,
aug., CUr. r. p. (sequuntur alia nomina).
Romae rep. ibi ubi N. iS40—1S42 (Fl 1687. 168S. 1688. 1686 vidit Mommsen
Neapoli, cf. Huebner ex. ser. epigr. n. 882, 881. 885, praeter tertiam). Una repertae
sunt similes tabulae VI 1684. 1689. — 1) Signum Falerii Proculi, cf. ad N. 1240.
1242. — ^. 521. 2) —
3) Thaenae in ora Africa, cf C. I. L. FIII p. 10. 3») Scr. —
praeside. —
4) Requiritur fecerunt et sic deinceps. 5) Structura perturbata. — —
6) Civitas praeterea ignota. 7) Bonis bene (cf. N. 441$ not. 2). 8) A. 522. — — —
9) De Zama cf. supra ad N. 44S4 not. 2.

6112 Fl. Feliciano^ et Fabio Titiano conss.* |


pridiae (sic) kal. Ma-
ias I
An[f]on[m]s Re . . . o* et Oppius Silbester Ilviri |
coloniae Paestano-

rum cum in curia Caesarea |


frequentes decuriones adfuissent, berba j

fecerunt: landudum (sic) per decretum nostrum |


patronatus ho[n]orem*
Aurelio Gentiano* v. p.' |
optulimus tabulamque aeream subsecutu|ram
pollicili sumus. Itaq. optimum est, |
sanctissimi condecuriones, ut spon-
sioni I
nostrae pareamus. Quapropter offeren|da est tabuia patronatus
eidem Aurelio |
Gentiano v. p., quam cum suscipere fuerit |
dignatus,

speramus forte", quod et nos et |


patriam nostram in omnibus fobeat. |

Ab ordine dictum est: placet; placet comlpleri sponsionem nostram, ut


tabula I
patronatus aere inciso Aurelio Genti|ano v. p. offeramus, quam
credimus |
eum et libenter suscipere et in om|nibus nos patriamque
nostram |
fobere.
Paesti rep., tabula aenea, est Neapoli (X 476 vidit Mommsen; cf. Huebner
ex. scr. epigr. 88S). — 1) Cf. not. 4. — 2) J. 557. — 3) haorem ineisum est. —
Tituli municipales. — Teaserae et tabulac patronatus. 535

4) Erasum nomen eitit cui tabula oblata est, item erata nomina alteriut contuUs
alteriutque duoviri. — In parte averta
5) f^iro perfectistimo, — 6) Scr. fore. —
eiutdem tabulae extat decretum plane eitdem verbit conceptum, anni p. Chr. 547.
Apparet cum Aureliut Gentianut netcimut quam ob causam meruisset ut honor
eius tolieretur, tabulam patronatus quae Paesti remanterat post annos decem ad-
hibitam etse ad similem usum. Tertium timile decretum Paestanorum est N. 6114.

6113 ADtoDio MarcellJDo | et Petrooio ProbiDo cods.' |


II Dooas
Maias, |
succIamaDte populo empurii NauDae' |
de[v.j^ ofTereDciam tabulam
aeris iocisam |
patroDatus M. Sal. Balerio viro spleodido, |
cui iam dudum
secuudum bocis^ eiusdem populi |
et boluotatem ouorem patroDatus ei

oblatum est, |
q. d. e. r. f. p., d. e. r. i. c' Cum devotus populus |
iam
pridem M. Sal. Balerio publice oDorem patroDatus | ei optulerit, cuius
immeusa bcDeficia semper dod taDtum | iD muoicipes^ sed berum etiam
iu Dos ipsos coDtulerit, |
empurium quoque Dostrum ita semper dilexerit, |

ut, ubicumque res exegit, tutos defeososq. praestiterit, |


propter quod
oecesse est eum remuDerari oportere: (
placet ilaque uuiverso populo em-
purii NauuitaDi, tabulam |
aere iucisam ei offerre devere, quo digue
ODore I
sibi collatum a devotissimo populo empurii uostri libcDti |
aoimo
SUSCipiat. |
CeosueDtibus C. lul. Secuud. (sequuntur plura nomina corrupta).
Nereti (Nardo) in Calabria rep. a. 1S9S, tabula aenea fastigiata (IX 10 descr.
Hieronymut quidam Marciano, satis accurate ut videtur). \) A. 541. 2) Em- — —
porium hoc praeterea ignotum. —
3) deo (vel ded.^ apographum; correxit Hirtch-

feld. — 4) Foces. —
5) Quid de ea re fieri placeret, de ea re ita centuerunt. —
6) Intellege Neretinos.

6114 (caput iuvenit capiltatum et pileatum) Helpidi homo felix, (


deus
te servetl' |
Flaviis Leoutio et Bodoso codss.', [
VI idus Apriles. (
Cum
cibes frequeutes colouiae PaestaDo[rum coegisseut, berba feceruut: [

NoD aliuode aestimamus statum cibitatis [


altiorem cultioremque reddi,
Disi iDdustrium ^«cj virorum patrociuio fulciautur |
optimi cibes. Igi-

tur Helpidio hoDestisjsimo viro pro digDitate sua patrooatum [ offeramus.


Credimus, quod iu omoibus oos [
patriamque oostraai fobere digoe-
tur. (
Helpidio. |
Placet. Placet Helpidio hoDestissimo (
viro, cuius tauta
aequitas traDquiIIi|tas digDitas iustitia iuDoceDtia huma(Ditas ex origiDe
propa[^]ata moDstra|tur, cuiusque^ proles sauctissimi et eius (
veueravilis
flos decusque est, tabulam (
patrouatus sic, uti pareotibus eius op[tulimus,
offeramus. Quem si accipejre fuerit diguatus, speramus quod |
pro ho-
oestate DomiDis sui io omoibus j
oos aequo siuceraeque auimo^ aspijcere
ac fobere digDetur.
Paesti rep., tabula aenea, est Neapoli (X 478 vidit Mommsen cf. Huebner ex.
tcr. epigr. n. 884). — 1) Hucutque tcriptum in fastigio tabellae. — 2) A. 544. —
3) Scr. civisque. — 4) Scr. animo sinceraeque.

6115 .... [Aomo] felixl* j


Post codss. dd. dd. Arcadi III et ODori II
(

Augg.' (^' ka. April. Geuusiae*, |


refereotibus Val. Fortuoato et Aur. |
536 Caput Xim.

Silvano qq.*, verva fa[c]ta* sunt de cooptanjdo patrono Fl. Sucesso hor-
nat[o] et exlplendido (tic) viro, quod t[an?]a falmiliaritate et [mrfM]stri|a sua
singulos u[m]bersos|que tueatur et fobeat: plajcet igitur huic tabula[m]
|

aere incisum (sic) per viros [2?]ri[n]cipales j


offerri et aput [p]enates do-
mus huius dedicari.
I
Censuerunt.
NeapoU, incertum ubi reperta (fortasse Genusiae, cf. not, 4), tabula aenea
(IX 2S9 vidit Mommsen cf. Huebner ex. scr. epigr. n. 887).
, 1) Cf. N. 6114. — —
2) A. 593. —
3) Sextum. —
4) Genusia oppidum Apuliae, C. I. L. IX p. 27. 5) Quin- —
quennalibus. — 6) FAOTA est in aere neglegenler scripto, et similiter deinceps.

6116 A (signum Cliristi) UJ |


Fl. Hygino V. c, comiti |
et praesidi p.

M. G.', I
ob merita iustitiae |
eius tabulam patrojnatus post decursam |
ad-
ministrationem |
ordo Tipasensium |
optulit.
Cordubae, tabula ae?tea rep. a. 1672 (II 2210 bis ut videtur descripta), —
1) Provinciae Maurelaniae Caesariensis.

6117 (monogramma Ckristi) \


Cl. Lupicino^ V. c, (
consulari I
Maxime
Senonie^ |
ob inlustria merila |
civitas Senonum' |
patrono suo dedicavit.

6117* (monogramma Christi) |


Cl.* v. c, consulari Maxime I
Senonie,
Autissiodu|rensium civitas.® |

Tantis pro meritis felix


|
provincia per t[e]^ |

que tribuit tabulas |


statuas decernere vellet.

6117 (monogramma Christi) \

pectora si resecet scrutans |


Aurelianorum^ |

hoc opus (vacat)^.


Inter Burdigalam et Aginnam (Agen) rep. in ruderibus villae antiquae, prope
vicum Monsejour, tabulae aeneae tres in fastigium triangulare superne finienles
(XIII 921 vidit Hirschfeld ; cf. Huebner ex. scr. epigr. 886). Buecheler carm. epigr.
n. 329. —
1) Lupicinus hic diversus a Lupici?io magistro militum inde ab a. 5S9

(Amm. Marcell. 18, 1, 7 cet.), consule ord. a. 367, illustris dig?iitatis viro. — 2) Pro-
vincia Senonia, memorata in Polemii Silvii laterculo (Momms. chron. min. I p. S38)
et i?i Notilia Galliarum (ib. p. 387) et in Notitia dignitatum, videtur instituta esse

a Magno Maximo (cf. supra N. 787). —


3) Agedincum, hodie Sens (cf. C. I. L.
XIII, 1 p. 443). — 4) Lupicini nomen omissum videtur, 5) Autessiodorum, hodie —
Auxerre; cf.supraN.3857. 6) ti aes. —
7) Civitas Aurelianorum, antea Cena- —
bum, hodie Orleans; cf. C. I. L. XIII, 1 p. 472^. 8) Cf Buecheler l. c. —
Omisi aera nonnulla minora vel fracta: FS127. 3912; FI 29682.51693 ; 1X2464;
XI 8U (= Huebner ex. scr. epigr. 864); FIII 69 (= Huebner n. 871); Eph. ep. 8, 227
(X 1719 non huc pertinet). —
Si?nilia monumenla patronatus collegioru?n dabimvs
infra cap, XV.

6118 tessera pagi [


Minervi. |
M. Grattius |
M. f. Pap. |
mag. pagi |

d. s. p. d.
Hippone Diarrhylo (Bizerte) rep. intra vas aeneum, tabula aenea ansata,
apta ad appendendum (Fillefosse comptes rendus de 1'Acad. des inscr. 1895 p. 520
cum imasrine).
imagine)
:

Titali municipales. — Tabulae patronatus. Tesserae paganicae. 537

6119 tesseram paga|nicam L. Verajlius Felicissi|mus patronus |


paga-
nis pagi |
Tolentines. hos|tias lustr. et tesser. [
aer. ex voto 1. d. d., |
Vid.
Mas. (tic) Telicit.

Tolentini, tabella aenea cum foraviine tupra ad appendendum, iam Berolini


(IX SS6iS cf. Hiiebner ex. scr. epigr. 910).

6120 tessera* |
pagana, fecit |
L. Farusanus |
Favor magis|terio suo
pub. I
donavit pa[yJo |
Paetiniano', |
fundo C. Terenti |
lunioris |
L. P.
servitor'.
Petignani, qui victu est prope Perusiam ad Tiberim rep., , tabella aenea ansata,
in ansa foramen ad appendendum (XI 1947 Bormann).
vidit — 1) Signum quoddam
hoc loco extans videtur esse interpunetionis vice. — 2) Apparet ab hoc pago nomen
vici Petignano ortum. — 3) iVora intellego.
Tesseras has, licet diversas ab iis quae praecedunt, tamen hoc loco collocare
placuit. yHlefossius conlulit tesseram supra editam N. S162. Ceterum cf. N. 6S07.

Alba decurionum.
6121 L. Mario Maximo II, L. Roscio Aeliano cos.',
M. Antonius Priscus, L. Annius Secundus' Ilvir. quinquenn.
nomina decurionum in aere incidenda curaverunt.
patroni cc. vv.^: quinquennalicii: aedilicii:

App. Claudiu s luiianu s^ T. Ligeriu s Postuminu s " T. Flaviu s Grocaliann s


T. Loreniu s Celsu s T. Annaeu s Rufu s (et alia nomina duo-
iM. Aediniu s lulianu s^ L. Abucciu s Proculu s deviginti, in his)

L. Didiu s Marinu 8° T. Aeliu 8 Rufu s L. Faeniu s Merop s iun.

(et alia nomina viginti T. Aeliu s Flavianu s quaestoricii


septem, in his) M. Antoniu s Priscu L. Ceiu s Asclepiodotianu 8

M. Statiu s Longinu s^ L. Anniu s Secundu (et alia nomina octo)


C. Petroniu s Magnu s* allecti inter quinq.: pedani:
M. Statiu s Longinusiun. C. Galbiu s Soterianu Q. Fabiu s Fabianu s

patroni eeqq. RR.*: L. Abucciu s lulianu (et alianomina tri-


P. Gerellanu s Modestu s C. Siliu s Ant[A]u ginta et unum) *^
T. Ligeriu s Postuminu s '" P. Aelin s Victorinu praetextati:

T. Munatiu s Feli IlTiralicii: T. Flaviu s Frontinu s


T. Flaviu s Crocalianu s'^ A. Caeselliu s Proculu sll C. luliu s Hospitali s iun.
r. Galbiu s Soterianu s '^ L. Faeniu s Merop s II L. Abucciu s Proculu s iun.

T. Aeliu s Rufu s ^^ L. Abncciu s Maximianu s (et alia nomina vi-

T. Aeliu 8 Flavianu s'^ Q. luniu s Alexande rll ginti duo).

Q. Coeliu s Sabinianu s (et alia nomina viginti


quinque)
Canusii rep., est Florentiae, tabula aenea (IX 558 Mommsen vidit ectypum).
— 1) A. 225. — 2) Redeunt hi inter quinquennalicios extremi. — 3) Clarissimi
viri. — 4) Videtur esse is qui iterum consul fuit ordinarius a. 224. — 5) Praefectus
.4egypti videtur fuisse eo ipso quo hoc album incisum est tempore, teste papyro Oxy-
rynchitano (ed. Grenfell et Hunt) n. 5S. — 6) Filius ut videtur eius qui supra N. 1596.
— 7) Fortasse idem qui, testibus nummis, legatus Moesiae inferioris fuit sub
:: : :

538 Caput XIIII.

Macrino. — 8) Nomen erasum (sed legitur). Fortasse hic Magnus vir consularis
occisus a Maximino (Herod. 7, 1, S; vit. Maacimin. 40, i). — 9) Equites Romani, —
lO) Idem redit inter quinquennalicios loco primo. — 11) Redit inter aedilicios loco
primo. — 12) Redit inter allectos inter quinquennales loco primo. — 13) Redeunt
inter quinquennalicios. — 14) Cf. not. 40. ad-— 15) Quinquennalicios seplem cum
lectis hisquattuor decemprimos vel undedmprimos ordinis fuisse coniecit Seeck in
eph. Beitrage zur alten Gesch. 1, 436, parum probabiliter. 16) Nomina hucusque —
enumerata, praeter patronorum nomina, centum esse, id est iustum numerum de-
curionum, dudum observatum est. Cf. Marquardt Staatsvenv. I ed.2 p.489.

6123
albus ordinis col. Thamg.*, Plotius Pretextatus fl. p.
vv. cc.*: Agrius Pretextatus" fl. p.

Vulcacius Rufinus^ ptr.* Cincius Innocentius fl. p.


Marius Decianus ptr. lulius Gubernius fl. p.
Insteius Lampadius ptr. Vallius Candidus fl. p.
Pompeus Deuterius ptr. Fl. Aquilinus" fl. p.
Cornelius Valentinus ptr. Fl. Faustinianus fl. p.
Valerius Erenianus' Virius ManiUanus fl. p.
Sessius Pulverius' Fl. Donatianus fl. p.
Valerius Porphyrius Octavius Falacer fl. p.
Cessius Trigetius Antonius Petronianus" fl. p.
Cessius Andanius Annius Verissimus fl. p.

AciHus Concessanus fl. p.


Plotius Florentinus vir p.', fl. p. Gargilius Calventianus fl. p.
Elius AmpeUus vir p.^ Sessius lanuarianus fl. p.

pontifices:
sacerdotales*: Plotius Romulus
lul. Paulus Trigetius ptr. (et alia nomina tria)

Antonius Victor fl. p. auffures


curator lulius Victorinianus®
Octavius Sosinianus fl. p. (et aUa nomina duo)
duoviri ediles:

Sessius Cresconius aug.'° AureHus Rufinus


Papirius Vitalis" fl. p. lul. Valerinus
Corfidius Valentinianus fl. p. quaestores
(et aUa nomina flaminum perpetuorum VetiUus Saturninus
sedecim^^, in his) duoviralici:
Ciaudius Saturus fl. p., exct." Flavidius Sudianus
AureUus Maximus fl. p., exct. (et aUa nomina undecimj^^.

Thamugade iam Lambaese in praetorio, basis ita in duas partes fracta


rep.,

ut quae oUm iam duae tabulae sint gemeUae (FIIl S40S cf.
latera eius fuerunt,
yill S. 478ii viderunt Wilmanns et Schmidt). In antica basis est titulus T. Flavii
Mocimi (FIll l. c), sed ibi incisus muUo antequam latera aptarentur albo ordinis
.

Titali mimicipales. — Alba decurionum. 539

recipiendo (cf. Hirschfeld Verw. p. 275 nol. 4), id quod faclum e$l temporibut cir-
citer Falentiniani (cf. not. 45, item not. 5). — 1) Coloniae Thamugadentit. —
2) Firi clarissimi. — 3) Idem supra N. 12S7 (cf. ib.
est not. S). Consularis Nu-
midiae fuit sine dubio ante a. 547, quo consul ordinarius fuit, sed in vivis potest
fuisse etiam temporibus f^alentiniani. — 4) Patronus. — 5) Hunc quoque et eos
qui sequuniur apparet recenseri tamquam patronos, quamquam in iis omissum ptr.
(Momms. eph. 5, 81 ; aliter Seeck in eph. Beitrage zur allen Gesch. 1. 161). — 6) Hic
redit inter decuriones in fragmento similis albi FIIl 17905^ (cf. ad N.6122*). —
7) Vir perfectissimus (post patronos viros clarissimos apparet recenseri patronos se-
cundi ordinis). —
8) Flamen perpetuus. Haec nota non minus triginta sex viris in
hoc albo adscriptum est; quem numerum explicare temptavit Mommsen eph. 5, 82
(aliter et fortasse rectius Hirschfeld Sitzungsber. Berlin, Akad. 1888 p. 861 not. 154,
cf. Herm. 26, 132, Schmidt mus. Rhen. 47, 1892 p. 126). — 9) Sacerdotales provinciae.
— 10) Augur (infra, post pontifiees, recensentur alii tres augures). — 11) Hunc
quoque duovirum fuisse putat Mommsen. Sequuntur deinde ii qui solo flaminis no-
mine inter decuriones eminebant. 12) Cf. not. 8. —
13) Excusatus (cf. N. 6122*). —
— 14) Nomen erasum. —
15) Flavius Aquilinus et Antonius Petronianus flaminet
perpetui redeunt in titulo supra N. SSS4 posito inter annos 564 et 567. 16) Plura —
alia nomina secuta ette in una pluribusve tabulis olim iuxta positis probabile est.

6122* Elius Victor dumvir %\xc.]


Sextilius Praetexlatus dumvir c. .

edilici non excusati:


Claudius Firminus iun.
Vetilius Cresces
Ciaudius Ticeriu[«]
Sextus Simpliciu[s]
Annius Urc ...
Ciaudiu[s] ....
Thamugade (FIII S. 17905 * vidit Cagnat). Similia fragmenta ibidem reperta
sunt FIII S. 17905 ^~^, ea pertinent omnia ad unum vel ptura alba ordinis Thamu-
gadentit. Possis adeo tuspicari hoc fragmento continuari tecundam paginam in-
tcriptionit quae praecedit. Cf. Schmidt mut. fihen. 47, 1892 p. 125.

6122 '^ \}n htnorem?] — [^]ug. Anxiano ' adstante ordine |


ri-

bus, Autonius lustinianus* rector |


[]^rovinciae nomin\di tam decurionum
quam etiam collegia |[/orum collegiorum o]mnium publice incidi praecepi,
ut I
[t. s. s.].

[/Jacundas Faustinus Salutari (tic)


iscolius cum ff.' Primus cum ff.' Leo
ix Procuio et
iscolius Herclanio Yppasius
(tequuntur tequebanlurve alia nomina complura).
Anxani (Lanciano) in Frentanit (1X2998 vidit Dressel). — l) Fortasse tcr.:
Anxani. —
2) Idem tupra N. 5S88. 3) Filiit. —
540 Caput XIIII.

Fasti magistratuum municipalium.

6123 , [et 6e]lla* facta a bello Marsico.

P. Petinius, P. Publilius aed. C. Annius, Sex. Vettius aed.

L. Sempronius, L. Scribonius'^ ex k. lul. ad k. lul.:

k. lul. Paul. Aemilius a.TiOu.c. L. Scu tarius, M. Calpurnius q.

C. Memmius imp. Caesar III, M. Valerius a.

k. Novem. M. Herennius. k. Mais M. Titius 725


Bellum Hilluricum k. Oct. Cn. Pompeius
ex k. lul. ad k. lul.^: Bellum Acti.

Q. Larcius, C. Rumeius Ilvir. ex k. Febr. ad k. lul.':

M. Metilius, L. Annaeus aed. Sex. Titius, L. Geminius Ilvir.

hoc anno quaestores creati^ P. Sextilius, Q. Luccius aed.


ex k. lul. ad k. lul.: ex k. lul. ad k. lan.:'
C. Sulpicius, C. Salvius Bubulcus q. L. Scutarius, T. Sepunius Ilvir.,

imp. Caesar II , L. Volcacius ah u. c.


T. Antonius, M. Valerius Mess. aed.,

k. lanuar. P. Autronius 72^ L. Annius, C. Valerius q.

k. Mais L. Flavius imp. Caesar IIII, M. Licinius a.72i


C. Fonteius k. lul. C. Antistius.

k. luL M. Acilius Bellum Alexandreae


k. Septembr. L. Vinucius eid. Sept. M. Tullius
k. Oct. [(?.] Laronius^ k. Nov. L. Saenius
ex k. luL ad k. lul.: ex k. lan. ad k. lan.:

C. Aemilius, Q. Pontienus Ilvir., L. Cornelius, Q. Vettius Ilvir.

C. Valerius, C. Turpilius aed., C. Cassius, C. Geminius Nig. [aed.]

L. Livius Ligus, L. Cornelius q.

Cn. Domitius, C. Sosius a.u.c.722 imp. Caesar V, Sex. Appuleius a. 725


k. lul. L. Cornelius L. Oppius, L. Livius Ilvir. q."
k. Nov. M. Valerius. M. Narius, C. Mestrius aed.

ex k. lul. ad k. Sept. praefecti®: Q. Plestinus, Sex. Fadius q.

T. Licinius, L. Cornelius imp. CaesarVl, M. Agrippa II a.726


ex k. Sept. ad k. Febr.': idem censoria potest. lustrum fecer."

C. Plotius, C. Annaeus Ilvir. ex k. lan. ad k. lul.":

ex k. lul. ad k. Febr.': L. Gavius, C. Geminius Nig. Ilvir.

C. Caetronius, C. Clodius aed.

Venusia ut videtur saec. XF


Neapolim adlala, cerle traditur una cum frag-
mento hemerologii 1X421 quod JSeapoli extabat in lapide Venusia adlato (1X422 semel
deseripta saec. XV, quod apographum Mommsenus restituit usus potissimum codice
Ambrosiano A SSinf.). —
1) Paullo post bellum Marsicum Venusini videntur ad civi-
tatem Romanam pervenisse. Similis praescriptio videtur fuisse etiam in fastis Caere-
;

Tituli municipales. — Fasti magistratuum. 641

tanis (C. I. L. I ed. % p. 212). Cetetnim quamquam consules Romani et bella in his

fastis perscripti erant inde a belio Marsico, magistratus municipales videntur ibi
perscripti fuisse a colonia demum a triumviris a. 714 renusiam deducta (cf. quae «x-
posuit Momms. l. c). — 2) Consules anni u. c.720. Omissum nomen M. Anlonii eonsulis
uno die (Dio 49, 59). —
Apparet iam tunc kalendas lulias sollemnes fuisse magi-
3)
stratibus municipalibus ineundis. De qua re dixit Mommsen C.I.L. X p.90. Cf. infra
N. 6124 not. 6. —
4) Fidentur quaestores f^enusiae hoc primum anno creati esse. —
5) L. traditur (cf 1 740. IX 1SS4. X 8041, 18). —
6) Praefecti creati in menses duos,
cum fortasse propter contentiones candidatorum duumviri creari non potuissent, —
7) Mirum duoviros itemque aediles hoc anno creatos esse ad kalendas Febr. tan-
tum, iisqtte eo die alios substiiutos j solis quaestoritus per integrum annum munere
suo fungentibus. —
8) Cf. not, 7. —
9) Novi magistratus in sex menses tantum
creati, fortasse ut successores eorum kalendis lanuariis inirent. — 10) Fidetur exci-
disse nominum par. — 11) Quinquennales (nota Fenusiae eo ipso anno quinquen-
nales creatos quo Romae census actus est; Mommsen Slaatsr. //' p. 570). Ceterum
hos quoque magistratus kalendis lanuariis iniisse apparet. — 12) Cf. Mommsen
Staatsr. II ^ p. 557 not. 1. — 13) Fidetur his magistralibus semestre tantum spa-
tium datum exse, ut successores eorum nirsiis kalendis luliis inirent.

6124
suf.' A. Plautius, L. Nonius.
T. Salvius Parianus, A. Terentius Uvir.;
Sex. Aponius Proculus, Q. Nolcennius aed.

L. Cassius Longinus, M. Vinicius cos.*, a. p. Chr. 30


suf. C. Cassius Longinus, L. Naevius Surdinus'.
M. Sentius Rufus, Q. Vibi[ejdius Sedatus Ilvir.
P. Subidius Pollio^ Sex. Parianus Serenus aed,

Ti. Caesar Aug. V cos.' a. p. Chr. 54

suf. VII id. Mai. Faustus Cornelius Sulla, Sex. Teidius Catull. cos.
suf. k. lul. L. Fulcinius Trio cos.
T. Oppius Proculus, M. Staius Flaccus Ilvir. iter. q.*;

M. Atinius Florens, A. Cluvius Celer aed.


suf. k. Oct. P. Memmius Regulus cos.'

Cn. Domitius Ahenobarbus cos.' a. p. Chr. 52

suf. k. lul. A. Vitellius cos.


M, Valerius Postumus, Q. Luceius Clemens llvir.;

C. Sentius Severus, L. Ippellius Atticus aed.

Ser.' Sulpicius Galba, L. SuIIa Felix cos. a. p. Chr. 55

Nolae (X 4255 bis descripta saec. XFI exeunte). 1) Consules suffeetos —


fuisse anno p. Chr. 29 ex hac tabula et ex fastis fratrum Arvalium (C. I. L. I
ed. 2 p. 71) perspicilur. —
2) Consules ordinarii a. p. Chr. 50, 3) suffeeti eodem

anno. — 4) Idem nomen ut videlur C. I. L. X 774. 5) Omissum nomen Seiani, —


consulis ordinarii cum Tiberio a. 51. —
6) Duoviri iterum quinquennales. Inter-

amnae, item Pompeiis alii anni videntur habuisse duovirorum vel quattuorviro-
..

542 Caput XIIII.

rum loco duoviros vel quattuorviros quinquennales (infra N. 6125. 659S. 6598),
Quod nomina magistratuum perscripta sunt post consulem suffectum kalendis luliis,
ante contulem suffectum kalendis Octobribus, documento est eos iniisse kalendis
luliis. — 7) Omissum nomen alterius consulis, Camilli Scriboniani, quod is bellum
civile movit a. p. Chr. 42 (vide supra N.1S7 not. 1 ; N.S950). — 8) Galba cum
consulatus tempore Lucii praenomine usus sit, Servii postea demum resumpserit
(Sueton. Galb. 4), fasti hi non per annos quos referunt, sed tempore posteriore
perscripti sint necesse est (Momms.).

6125
. . [Fonteio Capto^ne L. lulio Rufo cos.' C. Avidius Octav ....
ius Priscus „,, . . , „ M. Clodius M . .

Kuius imp. Vespasiano IIII "


[Ti. Silio Ital. P.] Galerio Trachalo cos.^ k. Apr.^^ Cavarius . .

lius Tiro ^ Avidius lus . . .

.*'
Paulus Domitiano II Caes . .

."
[Ser. Sulpicio Gjalba II T. lunio" cos.^ k. Apr." Titus et Dom .

nius Verus Illlvir. i. d. Cn. Mummeius . .

s RuUus Illlvir. p. I. P.^ [praef.]'*

aius Niger Illlvir. p. 1. P." M. Rarronius . . .

imp. Vespasian]o imp. Vespasiano V ."


II Tito filio cos.® . .

ius Macro ,,„ . , „„ k. Apr." C. Titedius


llilvir. p. 1. P.
fius Longus P. Cornelius . . .

."
s Marcellus Illlvir. p. 1. P.® imp. Vespasiano VI .

Maritimus C. Vibius Tro . .

[imp. Vespasia]no III M. Cocceio Nerva cos.*° C. Safinius Ce . .

Extabat cum primum Casinum et Interamnam Lirenatem,


descripta est inter
pertinuisse videtur ad Interamnam; iam Romae in museo Capitolino (X 5405 vi-
derunt Ilenzen et 1) A. 67.
Dressel). —
2) Quattuorviri iure dicundo. — —
3) A. 68. — 4) Ut anno 68, ita etiam anno 75 (cf. not. 45), item-
Quinquennales.
que sine dubio anno 78 quinquennales creati esse putandi sunt. Sorae quinquen-
nales fuerunt anno 79 (Eph. ep. 8, 892) ; aliis autem annis Pompeiis et Nolae (cf.
N. 6124 not. 6). De his diversitatibus cf. Mommsen C. I. L. l. c. — 5) Scr. Vinio. —
6) A. 69. — 7) Quattuorvir praefectus lege Petronia (sic legit Mommsen eol-
laiis titulis Pompeiano N. 6559 et Aesernino N. 6518). Apparet hoc anno unum
tantum quattuorvirum iure dicundo Interamnae creatum esse et in locum vacantem
factos quattuorviros praefectos lege Petronia duos. — 8) A. 70. — 9) Cf. not. 7.
Apparet hoc anno quaituorviris substituta esse duo paria praefectorum ,
qui non
plus sex menses officio fungebantur. 10) A. 71. 11) ^. 72. — — — 12) Cur ka-
lendis Aprilibus hoc anno et insequentibus inierint magistratus, nescimus, —
13) A. 75. — 14) Cf. not. 12. — 15) Ut a. 68, ila etiam anno 75 quinquennales
creati sunt; nam Caesaribus solum summum officium convenit. — 16) De prae-
fectis Caesarum cf N. 6285. 6286; item N. 6088 cap. 24. — 17) A. 74. —
18) A. 75.
.

Titali municipales. — Fasti magistratuam. 543

6136
. . [fulgur in fundo?]
Volusiind arb[orc ful]-
D. mine icta cond[iYum per]*
OD. a^dilicios
us. Ilvir. c. p. q.': C. Cuperiu[«] . . .

C. Arriu[s] . . .

[Domitia-
nus X, C. Oppius 5]abin.* Domitianus XVI, Q. Volus[tM« Saturninus]*
noc. idib. lan. L. Venuleius A[pronian.]
n. k. Mai. L. Stertinius Avitus Ti. l[ulius Celsus

[Afo]dest. Polemaean.y
k. Sept C. Iiilius Sllanus, Q. Aru[/eniis?j. .

Ilvir. : L. Terentius Tertiu[s]

Ottiae, iam Romae (XIFiiS cf. Eph. ep. 7 p. 55S vidi). Est frustulum fasto-
rum magisiratuum coloniae Ostiensis pertinens ad annos 85. 84. 91. 92 p. Ckr.
Aliud frustulum pertinens ad annos 19 —21 est XIF 2ii. — 1) Consules ordinarii
a. 84 p. Chr. — 2) Supplevit Mommsen. — Duoviri censoria potestate quin-
3)
quennales. — 4) Consules ordinarii a. p. Chr, 92. —
5) lidem consules suffecti in
dipl. mil. XXII (XF) C. I. L. III p. 8%18. Alterius nomen suppletum ex titulo Intcr.
Graec. Ital. 1966.

Antiqmssima nonnulla.
6127 Q. Lainio Q. f. praifectos' pro trebibos'' fecit.

\ In margine superiore lebetis aenei , incertum quo loco reperti (Amitemi pro-
diisse una cum N. 4052 sine causa coniecit Garruccius; Campanum rectius fortasse
putal lordan), qui fuit Romae apud Castellanium negotiantem rerum antiquarum, iam
est in museo Britannico (1X4204 =
Eph. epigr. 2 p. 208 Mommsen vidit ectypum;
lordan quaestiones archaeicae [ind. lection. universitat. Albertin. a.1884] cum ima-
gine), —1) Praefectus ex genere eorum, qui inde a saeculo urbis conditae quinto

Capuam Cumas atque in alia Campaniae oppida mittebantur (Momms. eph. l. c;


lordan l. c). — 2) Intellege tribus non populi Romani, sed oppidi eitis cuius
praefectus erat Laenius,

6128 C, Manlio Aci.' |


cosol* pro |
poplo* |
Arimenesi.
In Nemore Dianae (cf. aenea (XI F 4269 cum
supra N. 5255 seq.) rep., tabella

imagine; vidit 0. Hirschfeld). —


1) Aci. potius quam Ao.. 2) Consul Arimi- —
nensis ; Romae a. u. c S7S consul fuit L. (non C.) Manlius Acidinus, 3) SimiUter —
tabella aenea supra N. 2989, —
De AHmino cf. infra N, 66S9 seq.

6129 A.' Cervio A. f. cosol» |


dedicavit.

Beneventi (IX 1655 descr. saec XFII lohannes de Fita). — 1) In alia sche-
dula de Vita potuit V. — 2) Alium consulevi Beneventanum habet tupra N. 5096.
Pluret inscriptiones Beneventanas habes infra N. 6490 seq.
544 Capat XIIII.

6130 L. Paconios Ti. f. pr.* |


dedicavit.

Setiae (IHS9; X6466; Rilschl tab. Le). Litterae pervetustae sunt (L pro L,
n pro P). — 1) Praitor. Postea Setiae quattuorviri fuerunt (cf. supra N. S597).

6131 Q. Pomponius Q. f., |


L. Tulius Ser. f.
|
praitores aere |

Martio emerut (sic).

Corae, litteris antiquissimis (I H4S; X 6327 vidit Mommsen; imaginem Ritsehl


tab.Ls). —
1) Aetate posteriore Corae praefuerunt quattuorviri (supra N.S772).
Duoviros tituU antiquissimi Corani supra N. S396 aedi dedicandae fuisse putat
Mommsen C. /. L. X p. 64S.

6132 L. Terentio L. f., |


C. Aprufenio C. f., |
L. Turpilio C. f.,
|

M. Albani. L. f., | T. Munatio T. f.


|
quaistores' |
aire moltaticod* |
de-
deront.
Firmi in Piceno una cum N. 5i88, tabella aenea, iam Parisiis (I 181 ;
rep.
IX S5S1 Mommsen ectypum; Ritschl tab. XCFlIa praef.p.91).
vidit 1) Septem —
quaestores in t. vetusto Beneventano IX 1656. 2) Cf. N. 6207. 6251. —

6132* V.' Avilio V. f., V. Alfieno Po. f. pagi veheia^


Prope Massaccio, ubi fuit Cupra Montana, rep., in margine palerae aeneae,
litterae punctim exaratae (IX S699 ad imaginem et apographum, confecta saec.
XFIII). —
1) Vibios (imago etiam L admittit). 2) De pago aliquo Veheiano —
cogitat Mommsen, qui per magistros Avilium et Alfienum dedicaverit hanc pate-
ram; '^veheia' idem esse ac '^scitu', vel ^decreto' apud veleres Picentes conieeit
lordan quaestiones archaeicae find. lection. universitat. Albertin. 188iJ p. 7.

6132^ M. Pelrucidi.' C. f. , L. Pacidi.' P. [/".]


'
|
aras crepi-
dine^ colu[mnas] . . . ., |
magistris* de alec[torum^ sententia] . . .

Prope Cellino, inter Hadriam Piceni Interamniam Praetuttianorum (Bar- et


nabei Notizie degli scavi 189S p. ili cum imagine). 1) In utroque nomine CI —
litterae more insolito contignatae. Significari mediam quandam vocem inder CI
et SI coniecit Pascal (Notizie l. c. p. 41S). Petrucidii nomen II 49Gi7, 1. —
2) Quantum in finibus singulorum versuum perierit, non apparet. — 3) Crepidi-
nem. — 4) Magistri (sc. ii quorum nomina initio tituli positi sunt). Coniungen-
dum hoc cum nominibus v. 1. — 5) Allecti videntur hic dicti esse qui ordinem
efficiebant, ut alibi conscripti.
Titnii municipales. — Ostia. 646

6133 C. Tuccius L. f. Vot.', duomvir. |


Attia uxor.

Inler Ostiam et Romam rep., epistylium litleris vettistis (Xlf^ 426 vidit Zange-
meister). Uic unus ex antiquissimis titulis Ostiensibus. Eiusdem aetafis is quem
dedi supra N. S595. — 1) Feturia vera tribus Ostiensium (cf. C. I. L. XIF p. 4),
Palatina (quae et ipsa saepe in Ostiensibus reperitur, supra N, 2214) postea cf.
demum introducta videtur (cf. Mommsen Staatsr. III p. 16S not. 2, p. 445 not. 4).

6134 P. Cornelius Statius XXvir» h. a. ii. s. [/).] . . .

[XX] . . [Z,«]cilius Gamala» vir h. a. h. s. p.' Ilvir locum eid . .


Ostiae rep. , est Romae ad S. Pauli (XIT 540 vidi). 1) Figinliviri M —


(notae h. a. ii. s. p. quomodo explicandae sint, adhuc latet) aliunde non innotue-
runt (de notis similibus obviis in titulis Pompeianis vide infra N, 65S7 not. 2). —
2) Quae litleris minoribus expressi, postea adiuncta videntur. De Lucilio Gemala
cf N. 6147.

6135 C. Granio |
C. fil. Quir. |
Maturo' |
d. d. decurioni adlec,
|

cui ordo gratuitum |


decurionatum et statuam |
ob mu[n]ificentiam eius |

decrevit. Granius Rufus, L. Granius Celsus,


|
C. . | |
• •

Romae
museo Patieano, sed origine sine dubio Ostiensis (Xlf^ 562 vidi).
in —
1) Ad eundem Granium Matunivi pertinent tiluli Ostienses XIF 565. 464.

6136 P. Celerio P. f. Pal. j


Amando |
dec. decreto dec. |
aliec-

tus (sic). Hunc I


dec. funere publ. |
efferendum censuer. |
eique honores
omne (sic) \
et turis p, XX* decreverunt. Pater honore usus inpensam
| |
|

remisit. Vix. ann. XIIX mensibus XI diebus VIII.


|
Scantia Sp. f. Lan- |

thanusa |
mater fecit.

Ostiae rep., est Romae (XIF 521 vidi). — 1) Haec verba postea Htteris
minoribus adiecta.

6137 d. m. I
M. Annio M. f. Pal. Proculo |
decurioni col. Ost.,

fla. divi I
Vespasiani, patrono fabrum |
navalium Ost., vixit ann. XXV |

mens. VI die. XXVIIII h. IIII (kinc apex flaminicus, itlinc fasces ut videtur.

luxta) d. m. I
Anniae Iucun|dae M. Anni |
Proculi matris.
Pisis, sarcophagus, prodiit in ecclesia cathedrali, extat in Campo Sancto, ori-
gine videtur Ostiensis (XIF 292 vidit Bormann).

6138 Q. Plotio Q. fil.


I
Quir. Romano |
equo pubiico exorn. |
a divo
Hadriano, |
aed., flam. Rom. et Aug., |
flamini divi Titi. |
Huic decurio-
nes I
statuam pubUce ponend. |
decreverunt. |
Plotius Niger pater honore

usus I
de suo posuit. L. d. d. d. (in latere) dedic. XVI k. Apr. |
T. Hoenio
Severo M. Peducaeo Priscino
|
|
cos.*
Ostiae., iam Romae (Xlf^ iOO vidi). — 1) 17 Mart. 141.

6139 P. Nonio P. f.
I
Pal. Livio |
Anterotiano |
equo publ. exor-
nato ab |
imp. M. Aurelio Antonino Aug., |
dec. dec. decur.' adiecto, |

flamini divi Hadriani, |


saUo Laurent. Lavinatiu.', |
aedili, pr. sacr. Volk.

faci.*,
I
Livia |
MarceiUna |
nepoti dulcissimo. |
L. d. d. d. p.
Dessau, Inscriptiones Latinae II. 35
546 Caput XIIII.

Ostiae in theatro rep. (XIF 590 vidi). Gemellus est titulus eidem Nonio
Anterotiano ab amico quodam (T. Tinucio Sosiphane) positus (XIV 591). 1) De- —
creto decurionum decurioni. 2) Alius salius Laurentium Lavinatium est in —
t. Ostiensi, quem edidit Mowat bull. des antiquaires de France 1896 p. 212. —
3) Aedili, praetori sacris Folkani faciundis. — Cf. N. 6142 not. 2.

6140 M. lunio M. f. Pal. |


Fauslo |
decurioni adlecto, |
flamini divi
Titi, duumviro, |
mercatori frumentario, |
q. aerari, flamini Romae |
et
Aug., patrono cor[p.] |
curatorum navium marinar^wm] S |
domini navium
Afrarum |
universarum^ (item |
Sardorum (sic)y. \
L. d. d. d. p. (inlatere)

\dedic.] XII kal. Octobres |


[Severo II e]t Pompeiano II co[s.'', [
cura a]gen-
tibus P. Aufidio |
. . . . o, M. Clodio Fortuna|[/mno P]udente, L. Tadio
Fel. I
qq. lustri?] XV ^
[mag.
(XIF4142 vidit Gatti).
Ostiae 1) Idem corpus N. 6146. 2) Supra N. SS9 — —
dedimus titulum quem Ostiae posuerunt domini navium Carthaginiensum ex Africa. —
3) Haec postea adiecta (requiritur Sardarum^. 4) A. 47S. 5) Postrema erasa. — —
6141 L. Licinio L. fil. Pal. |
Herodi |
equit. Rom., decuriali |
de-
curiae viatoriae |
equestris cos.^ decurioni, |
quinquennali, duumviro, |

sacerdoti Geni col.^ flam. |


Rom. et Aug., curat. oper. publ., |
quaestori
aer., aedili, flam. |
divi Severi, sodali Arulensi', |
praet. prim. sac. Volk.
faciu.*, ordo Augustal.
I
optimo civi ob merita. |

Ostiae, iam Romae (XI F 575 vidit de Rossi). 1) Cf. supra N. 1921 (not. 2). —
— 2) Cf. N. 6134. —
3) Sodales Arulenses in solis titulis Ostiensibus memorati
F
(N. 6144. XI 452 Eph. ep. 7, 1227) qui fuerint et unde nomen traxerint, nesci-
mus. — 4) Cf N. 6142 (not. 2). 6145 (not. 1). 6144 (not. 1).

6142 Cn. Sergius Cn. 1. |


Anthus pater, |
Augustalis, fecit* ||
Cn.
Sergio Cn. f. Vot. |
Prisco filio suo |
praetori |
sacris Volcani^ ex d. d.
|

aedili adlecto.
Romae in ecclesia quadam, uma marmorea, oriunda sine dubio Ostiis (XIV412
descr. Smetius aliique). Titulus duobus paginis scriptus erat. — 1) Hic incipiebat
pagina altera. — 2) De praetoribus et aedilibus sacris Volcani faciundis Osliensi-
bus cf. C. I. L. XIF p. 4; Mommsen Staatsr. III p. 777 (ad titulos qui sequuntur
adde supra N. 5299). Pontifices quoque Ostiae a Volcano appellabantur, cf.
N. 6149 not. 10.

6143 d. m. I
L. Aureli L. f. Pal. |
Fortunatiani fili |
dulcissimi, pr.

pr. sacr. Volka.^ vix. an. IIII, me. VII,


|
d. XVII. |

Ostiae (XIV 506 vidi). 1) Nota praetorem primum — (cf. ad N. 6144 not. 1)
saeris Volkani faciundis annorum quattuor.

6144 memoriae |
M. Corneli M. f. Pal. Valeriani Epagathiani eq.

[R.], I
decurioni splendidissimae coloniae Os[?tmsts], |
flamini, praetori IP
sacra Volkani [fac. \
et]demque sodale Arulen [st]S |
decurioni Laurentium
vici Aug., ems[dem loci Illlviro]', \
patrono corporis lenunculariorum
[tabulariorum] \
auxiliariorum Ostiensium*; qui vix. annos XII me[ns«s] .
., |

M. Cornelius M. f. Palat. Valerianus decurio f.


Titoli mamcipales. — Ostia. 647

Rotnae, ted origine videtur Ostiensis (XIF 341 aUquoties deseripta saec. XVI).
— l) Praetori secundo. Praetor primus N. 6141. Aed. sacr. Volcani, eiusdem pr.
terU Xir 576. — 2) Cf. A. 6141 not. 5. — 3) Cf. N. 6180. — 4) Cf. N. 6175.

6145 d. m. I
A. Fabio A. fil. Pal. |
Feliciano |
aedilii (sic) sacr.
Volk. f.S I
qui vixil annis XVIIII |
mens. I dieb. XXIIII. |
A. [Fjabius Felixs ]

filio dulcissimo.
Ostiae (XIF 551 vidi). — 1) Cf. N. 6142 not. 2.

6146 Cn. Sentio Cn. fil. |


Cn. n. T6r. F6iici |
dec. decr. aedilici6
adl., d. d. d. adl.', |
q. a.* Ostiens., Ilvir., q.' iuvenum |
— hic primus om-
nium, quo anno dec. adl. est, et q. a. fact. est et in proxim. annum
— quinq. curat6rum
|

Ilvir designat. est |


navium marinar.^ grdtis adl^ct. |

inter navicular. maris Hadriatici' et ad quadrjgam | fori vinari', patr6n6


decuriae scrfbcir. c^rarior. |
et librari6r. et lict6r. et viat6r.' item prae-
conum et |
ei(sic) argentari6r.* et negotiat6r. vin^rior. ab urbe®, j
item
mensor. frumentari6r. Cereris Aug.*°, item corpor. |
scapharior. et lenun-
culari6r. traiect. LucuUi" et |
dendr6phorum et t6g^t6r. a foro et d6
sacom^r.", |
et libert6r. et serv6r. public6r.", et ole^ri6r. et iuven. |
ci-

sianor.", et veteranor. Aug.", item beneflciari6r. pr6c. | Aug.*®, et piscator.


pr6polar."; curat6ri lusiis iuvenalis. |
Cn. Sentius Lucilius (
Gamala Clo-
dianus f.", |
patri indulgenlissimo.

Ostiae rep., est Florentiae (XIV 409 vidimus Henzen el ego). — 1) Decurio-
num decreio aedilicio adlecto, decurionum decreto decurioni adlecto, — 2) Quaestori
aerarii. — 3) Quaestori. — 4) Idem corpus N. 6140. XIV 565. 564. 5) Idem —
corpus VI 9682. — 6) Intellege: item gratis adlecto in collegium aliquod con-
sistens ad quadrigam fon vinarii. Collegia fori vinarii infra N. 6168. — 7) Sunt
decuriae apparitorum duovirum et aedilium Ostiensium. Eaedem decuriae (exceptis
viatoribus) N.6148. Scribas Ubrarios Ostienses habes praeterea N.4569. 6165; ce-
rarios infra N. 61S0. 6151. —
8) ^pte iunguntur argentarii sive coactores argen-

tarii praeconibus; cf. Mommsen Herm. 12 p. 94. 100. 9) Cf. N. 6162 not. S. — —
10) Cf N. 61SS not. 1 et de Cerere N. 5559. Mensores Portuenses N. 1272. —
11)Cf supra N. 4215 not. 2; infra N. 6174 not. 5. A quo LucuUo hic traiectus
nomen habuerit, incertum. — 12) Cf. N. 6165 (not. 4). — 13) InteUegitur corpus
famiUae pubUcae, cf. N. 61S2. 61S5. — 14) luvenes cisiani ignoti (cisiani for-
tasse iidem qui aUbi dicuntur cisiarii). — 15) Etiam Puteolis veterani corpus
effecerunt, infra N. 6528 (not. 1). — 16) InteUege procuratorem annonae OsUae
consistentem, cf stipra N. 1427—1451. 1442. 1S54. —
17) Cf supra N. 5624.

18) Idem Clodianus P. LuciUo Gamalae aUeri pairi, naturaU ut videtur, posuit
titulum qui sequitur.

6146» memoriae |
P. LuciH Gamalae* |
Cn Sentius |
Lucilius Gamala |

Clodianus |
patri.
Ostiae sine dubio rep. cum ea quae praecedit (quamquam id non traditur),

est Florentiae (XIV 577 viderunt Henzen et Bormann). 1) Fortasse — is qui se-
quitur; honores fortasse enumerati in aUo titulo eiusdem monumenti deperdito.
_— —
II
548 Caput Xnil.

6147 P. Lucilio I
P. f. P. n. P. projnep. Gamalae' |
aed. sacr.
Volk., I
[a]edili, d. d. allecto |
[p^jratis decurioni, [/)]ontifici, Ilvir. cen-
|

so|riae pot. quinquennal. |


in comitis facto^ cura|[for]i pecuniae publicae
exigen|[d]ae et adtribuen^ae, |
[t]n ludos cum accepisset public. |
lucar,
remisit et de suo erogati|onem fecit. |
[/d]em sua pecunia viam silice

stravit |
[^-^uae est iuncta foro ab arcu ad arcum. |
[/d]em epulum trichi-
linis' CCXVII |
colonis dedit. |
[/d]era prandium sua pecunia coIoni[s] |

Ostiesibus bis dedit. |


[/]dem aedem Volcani sua pecujnia restituit.
|

[/]dem aedem Veneris sua pecujnia constituit. |


[/d]em aed. Fortunae
sua pecujnia constituit. |
[/d]em aed. Cereris sua pecunia |
constituit. |

[/d]em pondera ad macellum |


cum M. Turranio sua pecujnia fecit.
|

[Idem] aedem Spei sua pecunia |


[cons]tituit. |
[/d]em tribunal in foro
mar|moreum fecit. [j?]uic statua |
inaurata d. d. |
p. p. posita est, |
[i]tem
ahenea d. d. p. p. posita |
[p]roxume tribunal quaes., |
[propt]erea quod
cum res publica |
[^j^raedia sua venderet ob poI|[/]icitationem belii na-
valis*, I
#&XV CC rei publicae donav[rt. |
Hu\nc decuriones funere pu[-
[6]lico effer[cndMm] cen[s]uerunt.
Ex Portu Romano Romam adlata (XIF 57S cf. p. 48S quinquies ut videtur
descripta saec. XFI, pars insuper bis descripta saec. XFIl). — 1) Eiusdem ho-
minis est titulus XIF 376 =
522, quem edidit primus C. L. Fiscon- eph. ep, 5 p.
tius ann. inst. arch. 1837 p. 523 sed spurium iudicavit, vindicavit Mommsen eph.
ep, l. c. Fixisse Lucilium Gamalam saeculo p. Chr. secundo ex hoc altero titulo
effxdtur. Diversus P. Lucilius G . . . memoratus in fastis Ostiensibus XIF 244
(cf. supra N. 6126 not.), quippe multo antiquior; item diversus videtur is qui supra
N. 6154.Minus certa res est de Lucilio Gamalo N. 61^^. 2) Boc pertinere ad —
munus quod sequitur collata XIF576 putat Mommsen. 3) Cf. infra N.6360, — —
4) Naumachiam Ostiendbus promissam significari coniecit Cavedonius; Momm-
senus (eph.l. c. p. 551) putat agi de bello Marcomannico proeliisque in Rheno et
Danuvio commissis, eo tempore Oslienses imperatori ad sumptus belli sustinendos
pecuniam promisisse.

6148 I
Fabio Hermog[eni] |
equo. publ., scribaeS aedil[j],
|

dec. adlect., flam. divi Hadri[ant], |


in cuius sacerdotio solus ac p[nwus
ludos] I
scaenicos sua pecunia fecit. |
Hunc splendidissimus ordo dec[M-
rionum funere publico] \
honoravit eique statuam equestre[m cum in]\-

scriptione 'ob amorem et industria[m]' ]


in foro ponendam pecun. publ.
decr[emf] |
inque locum eius aedil. substituendum . .^
\
putavit in sola-

cium Fabi pat[m], |


qui ob honores ei habitos -HS- L m. n.' |
dedit, ex
quorum usuris quincunci[6tts ]
quot]mms XIII kal. Aug. die natali eius

dec[Mnont6t*s 1
st]ngulis X V* dentur et decuri[aW6tis |
ce]raris* X XXXVHS,
libraris X [XXJCVIIS], Ii[cfor]ibus X XXV. (in latere): |
in aede
Romae et Augusti, pIacu[tY] |
ordini decurionum praesente |
Fabio patre,
uti" sportulas |
die natal. Hermogenis fili |
eius praesentibus in foro ante |

statuas ipsius dividi, |


stipulatione interposita.'
Titoli municipales. — Ostia. 549

Ostiae, nunc Romae (Xiy SSS vidi inscriptionem primariam, inseriptionem


lateris tudit Detlefsen). —
1) Cf. infra not. S. 2) ^ut nomen excidit fratrit —
eius, cuitis aedilitas solacium esse potuit patriy aut vocabulum non. 3) Sester- —
tium quinquaginta milia nummum. — 4) Denarii quini. — 5) Cf. N. 6146 not. 7.

Non singulis scribis cerariis, sed decuriae scribarum cerarorium denarios 57^/%
dari iussit Fabius; totidem decuriae scribarum librariorum; 2S denarios decuriae
lictorum. Quod autem una cum decurionibus apparitores hos perpetua Hberalitate
honoravit Fabius, causa videtur fuisse quod Hermogenes fuerat scriba. filius —
6) nti delendum (aut paullo post pro dividi scribendum dividerentur^. 7) Ap- —
paret orationem non integram esse (fortasse quae desunt scripta erant in alia
parte lapidis).

6149 D. Fabio D. filio Pal. |


Floro Vera[n]o' |
sacerdot. sanct.
reg[tn.]', |
iudicio maiestatis eius |
elect. Anubiaco, prima' [
(dec. Laur.
vic. Aug., quattervi.)^, |
naviculario V corpor. |
lenunculariorum Ost.' |

honorib. ac munerib. |
omnib. funct., sodali |
corp. V region. col. Ost. |

Huic statuam Flavius |


Moschylus v. c, Isiacus |
huius loci, memor eius |

sanctimoniae castitat., |
testament. suo costitui (sic) |
ab heredib. suis ius-
sit,
I
patrono munditiario® |
b. m.'' |
L. d. d. d. p. (hi latere) ob honore
quo die sacerd. fa[c/Ms est], \
dedicat. XVII kal. A . . .*
|
ter et semel |
cos." |

Locus datus a lulio |


Faustino pont. Vulk. |
aed. sacrar.*", permisit |
act."
Fl. Moscyli [
sub qq. c. p." |
Q. Veturi Firmi Felicis |
Socratis et |
L.
Flori Euprepetis. |
Ob cuius dedicatione |
dedit decurionibus S III |
cum
officio" basilices.
Romae, ubi reperta sit non traditur, stelit sine dubio Ostiae (Xlf^SSS vidi).
— Aut Verano in lapide fuit aut Veratio.
1) 2) Sc. Isidis. 3) Non intetle- — —
gitur, iam erasis vocabulis quae sequebantur. 4) Decurioni Laurentium vico —
Augustano, quatterviro. Cf. infra N. 6180. Substituta haec in locum aliorum vo-
cabulorum erasorum. —
5) Cf. N. 6175. 6174 not. 5. 6) Focabulum incertae —
lectionis. —
7) Bene merenti. 8) Significatur 16 Mart. aut 16 lul. — 9) Ftde- —
tur indicari annus 231, quo Decius Augusius tertium cvm filio primum consule
fasces gerebat. —
10) Pontifices f^'olkani et aedium sacrarum Ostienses habuimus
etiam supra N. 4176. 4402. 5451. Cf ad N.6142 not.2. 11) Actor. 12) Sub — —
quinquennalitate censoriae potestatis. — 13) /. e.: officialibus (Hirschfeld).

6150 [d.] m.» A. Egrilio A. f. Secundo Trheptiano (sic)


\
[de]zMV.
Laur.* vico Augustan.', scrib. colieg. fabr. tign. Ost., decuriali scriptus
cerar., |
[f]ribuli tribus Pupiniae*, A. Egrilius Ision et lulia Proba coniux
fecerunt.
Ostiae (XIF 547 vidi). — 1) d. a sinistra tabulae potita erat, m. a deictra. —
2) Laurentium. — 3) Cf N. 6180. — 4) Cf. N. 6061 teq.

6151 A. Egrilius A. f. |
Plarianus, |
decurial. scr. cer.', et |
CI. Ti.

f. Hermione fecerunt | |
Cl. Ti. f. Irenae, |
lib. Jibertabus posrisq. (sie)

eorum.
In monasterio quodam Sardiniae, sed videtur lapis Ostia adlatus (XI f 546
descr. Nissardi Calaritanus). — 1) Decurialis scriptus cerari.
550 Caput XIIII.

6152 pro salutem^Mc; |


Aug. ./././*
|
A. Ostiensis | Asclepiades |
aedi-
tus (sic) Capitoli' |
signum Martis |
corpori familiae |
publice (sic) \
liber-
torum I
et servorum d. d. |

Romae, sed vix ibi, Ostiae potius, rep. (VI i79. XIF 52 vidi). — 1) LHterae
nonnuillae erasae. — 2) Capitolium Ostiense, praeterea ignotum.

6153
Tituli muaicipales. — Ostia. 561

si[mo, I
^fjarcia Hilara coniugi duici[sst'mo] , |
cum quo vixit annis
X...
Ostiae, iam Romae (XIF 393 vidi). 1) 00 (pro QiQ) lapit. 2) Dendro- — —
phorot Ottienies habuimut iam supra N. 4173. 4176. 3) Cf. N. S0O7 not. 1. —
6158 L. Lepidio Eutycho |
seviro Aug. idem |
quinq. in colonia |

Ostiensi |
et in municipio |
Tusculanorum, | et quinq. perpetuo corpor. |

fabrum navalium Ostiensium, | |


Fortunatus lib. et Alexa act.
Ottiae, iam Romae (XIf^372 vidit Michaelis).

6159 Cn. Statilius |


Crescens |
Crescentianus |
Vlvir Aug. q. q. et
curat. ordin. |
Augustal., et Vlvir. Aug. Tusculis (tic)^ \
fecit sibi et Sta-

tiliae Atalante coniug. |


et lib. libert. post eor. In f. p. XXI, in a.

p. XXXII.
Ottiae, deinde Romae (Xlf^ 421 vidit Bormann).

6160 dis manibus |


A. Grani Attici |
seviri Augustali (sie), \ adlectus
inler primos |
quinquennalis, |
curator* perpetus (sic).

Ostiae (XIF 360 vidi). — \) Cf. N. 6154 not. 2.

6161 d. m. I
L. CaruUius |
Epaphroditus |
Vlvir Aug. idem qq. |

Hic sum positus, qui semper sine crijmine vixi, |


|

et quem mi dederat cursum Fortuna peregit*. |


| |

Cuius ossua et cine|res hic lapis in|tus habet. |

Huic Vlviri |
Aug. post curam |
quinquennali|tatem optuler. |
qui egit
annis |
continuis IIII.

Ostiae, lapis ^ad modum hermae capite truncato^ (XI 316 servavit Fabrel- y
tius). — 1) Scr. peregi. Ceterum hic versus sumptus ex Verg. Aen. 4, 6S3.

6162 d. m. I
L. Carulli Fe]- (homo stratus) licissimi bis.', |
VI* Aug.
idem |
qq., L. L.^ qq. cor[p]or.* |
vin. urb. e\t\ Os[f.]', |
vix. a. LXXV,
L. CaruUius
I
Felicissimus pat. b. m. fec.|
|

Ostiae, iam Feronae, uma (XIV 318 vidit Mommsen). — 1) Biselliarii (cf.
supra N. S651, infra N. 6296. 6372. 6373 cet.). 2) Scr. Vlviri. — — 3) Laurentis
Lavinatis. — 4) CORFOR lapis. —
Quinquennali corporis vinariorum urbano-
5)
rum et Ostiensium. lidem fortasse negotiatores vinarii ab urbe supra N. 6146.

6163 (vir in lectulo stratus, adtidet mulier) dis nianibus |


L. Calpurnius
Chius sevir Aug. |
et quinquennalis, |
idem quinq. corporis mensor. |
fru-
mentarior. Ostiens.' et curat. |
bis, |
idem codicar.* curat. Ostis et III ho-
nor.^, I
idem quinquennal. collegi Silvani |
Aug. maioris quod est Hila-
rionis |
functus sacomari*, idem magistro' ad Marte |
Ficanum* Aug.,
idem in coUegio dendrofor., |
fecit sibi el |
Corneliae Ampiiatae coniugi
suae I
carissimae, cum qua vixit annis XXXI, |
Calpurniae L. lib. Pthen-
gidi libertae |
carissimae, L. Calpurnio Forti vern., lib., |
L. Calpurnio
Felici lib., L. Calpurnio Adaucto vern., lib., |
Calpurniae L. f. Chiae
vern., Calpurniae L. f. | Ampliatae vern.^^ L. Calpurnio L. f. Felici
552 Caput XIIII.

vern.'', (
L. Calpurnio L. f. Pal. Chio Felicissimo, |
libertis libertab. poste-

risq. eorum b. m.
Ostiaerep., iam Romae (XIF 509 vidi). — 1) Cf.N.61SS. — 2) Codicariorum.
Cf. N. 6175. — 3) Ter honoratus. — 4) Functionis sacomariae, intellegit Mommsen,
XIFS1 latere legitur votum Silvano
referens ad collegium Silvani. In arae Ostiensis
margine superiore
et in frontis ram sac .... onam Aug. Genio sacomar. quae . . . . . ;

quamquam non intelleguntur, tamen demonstrant coniunctionem quandam Silvani


cum sacomario Ostiae. — 5) Scr. magister. — 6) Cognomen Martis (vel signi Martis)
a Borghesio (bull. Inst. arch. 1846 p. 104) relatum ad Ficanam oppidum quod dici-
tur fuisse ad viae Ostiensis lapidem undecimum (Liv. 1, 55 cet.; Festus p. 260 s. v.
Puilia saxa). — 7) Filios libertorum natos in aedibus patroni putat Mommsen.

6164 P. Horatio Chryseroti seviro Augustal. idem |


quinq. et |
|

immuni Larum Aug. ex s. c: seviri Augustales statuam |


ei ponendam |

decreverunt, quod is arcae eorum liS L if n. dederit,


|
ex qua summa .
|

ifS- X m. n. ob honorem curae Sex. Horali Chryserotiani et reliquo- | ,

rum* ttS XL lin. n. excepta stipulatione^ ex usuris


I
semissibus et m. U' |

s. s. s.^ quod annis idib. Martis natali suo inter praesentes hora W |

usque [
ad asse (sic) dividiatur (sic) deducta ornatione statue (sic) \
et fa-

miliae Augustal.' HS C n.; quotsi ita |


factum non erit, tum ea HS XL
r . n. I
dari rei p. Ost. sub eadem condicione |
qua s. s.' est. Ob cuius
dedicatione dedit |
decurionibus XV et Augustahbus X V; |
isque honore
sibi habito sumptum stajtuae ordini Augustalium remisit. (in latere) de-
dic. XV kal. Mamertino
[/a]nu[ar.] |
et Rufo |
cos.'
— —
I

Ostiae, iam Romae (XIF5S7 vidi). 1) Scr. reliqua. 2) Insere ut. — 3) Non
intellegitur (sed similiter etiam XIF451). — 4) Summae supra scriptae. — 5) Fami'
liaeAugustalium destinantur sestertii centum, reliqua, deducta summa necessaria
ad ornationem statuae, ipsis Augustalibus. 6) Supra scriptum. 7) A. 182. — —
6165 Marco Licinio |
Privato' |
(decurionatus ornamentis hono-
rato et)^ |
biselliario in primis constituto |
inlatis rei pubUcae sestertis |

quinquaginta mihbus n., |


<quaestori et qq. corporis pistorum Ostiens. et
Port.^>, I
magistro quinquennal. coUegi |
fabrum tignuariorum lustri
|

XXVnU'' et decurioni eiusdem |


numeri decur. XVP, decuriali scrib. |

hbrario*, tribuli tribus Claudiae |


(patri et avo decurionum)'' |
patruum(«tc)
et liberorum clientium^ |
(patri equitum Romanorum) |
universus nume-
rus I
caligalorum* |
collegi fabrum tignuarior. Ostiens. |
magistro optimo,
ob amorem et merita eius. |
L. d. d. d. p.
Ostiae in thealro rep. (XI F" 574 vidi). — 1) Idem memoratur in latere batit
supra N. 613. — 2) Quae uncis inclusi, posiea litleris minoribus addita sunt. —
3) Portensium. — 4)Collegium fabrum tignuariorum Ostiensium lustra numera-
visse etiam ex aliis titulis scimus. Sed principium huius numerationis incertum. —
5) De sedecim decuriis numeri (ita dicebatur plebs collegii) fabrum tignuariorum
Ostiensium cf. N. 1428 not. 4. — 6) Cf N. 4569 not. 1, 6146 not. 7. — 7) Cf N. 6048
not. 5. — 8) Siniiliter plebs huitu collegii dicta etiam in aliis titulis ab eo positis,
tupra N. 61S. 1428.
Titali municipales. — Ostia. 553

6166 C. lulio I
Tyranno' |
mag. qq.' colleg. |
[/]abr. tignuar. Ostis
|

lustri XXII'. Huic |


primum omnium iini|versi honorati stajtuam ponen-
(lam I
decreverunt |
ob merita eius. |
L. d. d. d.
Ostiae in theatro rep. (XI f^ 570 vidi). — 1) Ad eundem hominem pertinet
Eph. ep. 7, 4ti6. — 2) Magistro quinquennali. — 3) Cf. N. 616S not. 4.

6167 d. m. I
C. Similius Philocyrius |
sevir Aug. idem qq. , ma-
gister I
quoquae r«'c/ collegi fabrum tig|nuarior. Ost. lustri XXXVI, |
item
scrib. eiusd. numeri, fec. sibi ]
et Similiae Philete |
coiugi unibyriae ^«c>,
et I
Similiae Romane ]
filiae, et libertis Hberjtabusquae posterisque |
eorum.
In f. p. LXXX, Gaudenti et Lampadi^
in agr. p. XXIIII. |

Prope Ostiam rep., est Neapoli (XIF 418 vidit Mommsen). 1) Fortasse — slc
errore quadratarii solutae Htterae qq. 2) Signa defunctortim ut videtur. —
6168 L. Valerius Threp[(]us |
fecit, mag. qq. |
coUeg. fabr. tignua-
ri|orum Ost[e]nsium, curat. |
negotiantium fori vinariS |
qq. colleg. Geni
fori I
vinari, e . . . pe . . . palris |
e[t] Valer[iae] . . . stae.
Amalfiae, sed videtur ex ruinis Ostiensibus eo adlata (X S4S. XI V 450 semel
deseripta saec. XFIII). — 1) Cf supra N. 6146 not. S.

6169 P. Aufi[dio FaustianoY \


| . . . [patrono] |
corpo-
rum mensorum frumentariorum | |
et urinatorum, decurioni adlecto |

Africae Hippone Regio, |


corpus mercatorum |
frumentariorum [
qq. per-
petuo.
forum coloniae (XIF 505
Ostiae rep. pone theatrum in area quae fuit fortasse
vidi). — 1) Nomen quem titulum idem homo nomine cor-
supplevi ex N. 1427,
poris mercatorum frumentariorum Ostiensium ponendum curavit.

6170 T. Testio Helpidiano |


seviro Aug. idem q. q., |
item patrono
et q. q. |
corporis treiec[{]us |
marmorariorum, |
IIII Testii Helpidianus, |

Priscus, Priscianus |
et Felix, fili et heredes, |
patri dulcissimo.
Salemi, sed videlur ex ruinis Ostiensibus eo adlata (X 542. XIf^42S aliquo-
ties descripta saec. XFI).

6171 . . Pacceio L. f.
|
q. pro pr., | Ostienses |
naviculariei.
Tibure (XIF 5605 bis descripta saec. XIX ineunte).

6172 P. Martio Quir. (


Phiiippo |
curatori viae Praenestinae, j
aedi-

licio curuli', v. q.' ab aerario, |


tribuno fabrum navahum Portens.', |

corpus fabrum navalium |


Ostiens., quibus ex s. c. coire Hcet*, |
patrono
optimo, I
s. p. p. (Inlatere) dedicata III idus Apriles' |
Scapula Tertullo
et Tineio Clemente cos.", |
cura agentibus Calocaero lib. |
et C. Vettio

Optato, M. Clodio Minervale, qq. per.


Ostiae rep., iam Neapoli (XIF 169 vidi). — Exspectaveris vet 1) v, aedilicio,

scr. aedilicio. — — Fortasse fabri navales hi Portenses


2) Fiatori quaestorio. 3)
pars fuil corporis navalium Ostiensium. — Idem corpus eodem die posuit titulum 4)
XIF168. — Natalis imperatoris Severi. —
5) A. 19S. 6)
:: : .

554 Caput XIIII.

6173 C. Veturio C. f. Testio |


Amando, |
eq. R., patrono et |
de-
fensori V corporum |
lenuncularior. Ostiens.\ |
universi navigiarii corpor. |

quinque ob insignem eius |


in d[e/end]endis se et in tuendis |
eximiam
diligentiam dignissimo |
[a]tque abstinentissimo viro, |
ob merita eius; |

[5Mtn]q. corporis splendedissimi codicar. |


L. d. d. d. p. (in latere) ded. . .

\Annio Largo\ \
Pra[s?ina Messalino] co[s.]*.
Ostiae (XIV ilH
vidit Hirschfeld). 1) Eadem quinque corpora lenuncula' —
riorum N. 6149, fortasse eadem quae una cum codicariis posuerunt titulum supra
N. 4435. Arelate quoque videntur fuisse quinque corpora naviculariorum (supra
N. 1432; Hevue epipcr. 1900 p. 114). 2) ^. 147. —
6174 M'. Acilio Glabrione M. Valerio Homulo (sic) cos.' |
ordo corpo-
ratorum lenuncularior. 1 tabulariorum auxiliares.* Ostiens.'

patroni: T. Flaviu s Eieuthe r

(et alii multi, in hit)


M. Sedatiu s C. fil. Severianu s*
P. Corneliu s Phoebu s"'
T. Prifernius Sex. f. Paetus Rosianus Geminus^
A. Muciu Maiu s' s
M. Sedatiu s M. f. Severus lulius Reginus* (deinde in alia pagina)
C. Aleiu* C. fil. Fuscianu s' P. Freganiu s Lucri o
Statiliu s Augustali s

Herennuleius Phiietianus'
L. Volusius Maecianu s' q. q.
Liciniu s Hedianu s
L. luliu s Memo r M. Gornelius M. f.
Cipiu Felici
8
Secundus
M. Cipiu s Proclianu s Firmaniu s Epaphro-
T. Aureliu s Aug. lib. Strenion [ditian.

L. Mariu s Germanu s L. Publiciu s Victo r

A. Herennuleius Vettianus
,

quinq. perp.
M'. Lolliu s Marinus f.
M. Corneliu s Epagatbu s L. luliu s Memor f.
T. Manliu s Manlianu s
M. Corneliu s Secundu s
quinq. L. Aureliu s Aprili s
T. Corneliu s Feli X
M. Antistiu s Heliu s M. Publiciu s lanuariu s *°
Herennuleiu s Fructu s
•**
M. Publiciu s Ostiensi s
plebs Cominiu s Caecilianu s
(et alii multi, quorum
M'. Lolliu s Marinu Valeriu s Proculu s
postremi)
(et alii multi) (et alii multi) "
M. Corneliu s Fortunatu s

@ M. Antistiu s Helianu s

M. A . . . . Maritimu s

Ostiae olim, iam Romae (XIV 2S0 vidi). — 1) A. 1S2. — 2) Auxiliaresium


(vel errore primus casus positus). — 3) Aliud album eiusdem ordinis N. 617S. Idem
eorpus memoratur supra N.6144; aliud eiusdem generis N.6146 (not.11); quinque
corpora lenunculariorum Ostiensium N. 6149. 6175. Ex albo alterius cuiusdam
ex his quinque corporibus superest N, 6176. — 4) lidem quattuor viri etiam alio-
rum collegiorum Ostiensium patroni fuerunt (XIV 246 seq., cum notis) ; de primo
cf. supra N. S425 not. 1; de secundo N. 1067 not. 1. 5) Scr. Ailius. 6) Auctor — —
iuris, amicus M. Aurelii; cf. Prosopogr. imp. Rom. s. v, Celerum apparet spaliu
vacuo separari patronos ordinis senatorii a patronis ordinis inferioris. 7) A. 192 —
hic factus erat primus erat inter plebeios (N. 617S). 8) Hic secundus, 9) hic —
tertius inter plebeios a. 192. —
10) Hi duo in albo anni 492 reperiunlur omali
quinquennalitate perpetua. 11) Cf. N. 617S not. 17. —
: : "
.

Tituli municipales. — Ostia. 665

6175 <imperatore Caesare Augusto)' P. Helvio Pertinace II cos.%


ordo corporatorum lenuDCularior tabularior. auxiliar. Ostiensium'.
patr. senaL^: plebs
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! .'* P. Corneliu s Phoebu s "
L. Fabius Cilo Septiminas' A. Muciu 8 Maiu s**
M. Umbilius Maximinus '^
A. Herenuleius Philetian."
A. Herenuleius Vettianus "
T. Manliu s Manlianu s"
equit. Rom.: L. Furiu s Primitivo s*^
L. Fnrius Public. Marcell. pa.' Q. Marciu s Rufinu 8

L. Furius Public. Marcellin. M. Cipiu s Natalia n.''

M. Cornelius Valerianus" C. Clodiu s Agathopu 8


Sex. Sextilius lulianus f. L. Valeriu 8 Daphnu s

L. Valerius Daphnu s •" M. Corneliu s Feli X


Sex. Sextilius lulianus*" p." T. Corneliu s Feli X
qq. pp.'2: M. Publiciu s Mercurin s
M. Publicius lanuarius '^ M. Publiciu s Valen s

M. Liciniu s Secundu
quinquennal. p. p.:
L. Furiu 8 Crescen
M. Publicius Ostiensis " sen.
M. Cornel. Aphrodisiu
qq. II:
M. Cornel. Fortunatu
M. Cornelius Valerianus "
(et alia nomina CCL, ]ier septem
qq. perpet: paginas distributa)
'*
L. Valerius Daphnus
qq. pp.:
M. Gipius Victor

qq. perpet.
Sex. Sextilius lulianus pa.

qq.:
M. Curtius Victorinus
qq.:
A. Herenuleius Vettianus*^*

Romae effossa, sed oriunda sine dubio Ostia, est in museo Capitolino (XIF iSI
vidi). — 1) Haec reslituta in locum nominis Commodi (consulis septimum) erasi. —
2) J. 192. —3) Cf. ad iV. 6174 not. 3. 4) Patroni senatores.—5) Nomen erasum. — —
6) Cf. supra N. 1141. 1142. —
7) Spatium vacuum relictum inter patronos primi

et secundi ordinis, si forte alii senatores patroni eooptarentur. 8) Pater (sci- —


licet eius qui sequitur). — Idem infra inter quinquennales. Idem videtur me-
9)

morari N. 6144 fin. — 10) Hi quoque infra inter quinquennales. 11) Pater (sci- —
licet eitis qui paulo ante). — 12) Quinquennalis perpetuus. — 13) Duo fii, quin-
quennales anno 192, in plebe eiusdem collegii fuerunt a. 152, cf. N. 6174 (not. 10). —
14) Idem supra inter patronos. —
15) Idem nomen infra inter plebeios. 15*) Hic

You might also like