‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪1‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪Standard Manufacture spare parts and Metal Pieces:‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻓﻠﺰﻱ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺯ ﻓﻠـﺰﺍﺕ ﺁﻫﻨـﻲ ﻭ ﻓﻠـﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕـﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻭ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﮐﺜﺮ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ ﻭ ﮔﺎﺯ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﻭ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ‬
‫ﺍﺳﺘﻴﻞ ﻭ ﻳﺎ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺞ ﻭ ﺑﺮﻧﺰ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻄﺮﻳﻘـﻪ ﺁﻫﻨﮕـﺮﻱ ﻭ ﻫـﻢ‬
‫ﺑﻄﺮﻳﻘﻪ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ BSI‬ﻭ ‪ API‬ﻭ‬
‫‪ ASTM‬ﻭ ‪ DIN‬ﻭ ‪ AFNOR‬ﻭ ‪ Euro Norm‬ﻭ ﺍﻳــﺰﻭ)‪ (ISO‬ﻭ ‪ ASME‬ﻭ ‪ ANSI‬ﻭ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺩﺭ ﻓﺼﻞﻫـﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻓـﻮﻻﺩ ﮐﺮﺑﻨـﻲ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺧﻼﺻﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﮐـﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻗﻄﻌـﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴـﺰﺍﺕ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﻪ ﻓﻠـﺰﺍﺕ ﺁﻫﻨـﻲ )‪ (Ferrous Metals‬ﻭ ﻓﻠـﺰﺍﺕ‬
‫ﻏﻴﺮﺁﻫﻨﻲ )‪ (Non Ferrous Metals‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ ﻭ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﺠﺎﺕ ﮐﺎﻏﺬﺳﺎﺯﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﺍﺯ‬
‫ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺁﻫﻨﻲ ﭼﺪﻥﻫﺎﻱ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ ﻭ ﭼﺪﻧﻬﺎﻱ ﺩﺍﮐﺘﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻤﭗﻫﺎ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺍﺻﻮ ﹰﻻ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ ASTM‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺩﺭ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻓـﻮﻕﺍﻟـﺬﮐﺮ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺷﻴﺮﻫﺎﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻴﺮﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠـﻲ ﺩﺭ ﺗﻴـﭗﻫـﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﻓـﺼﻞ ﺍﻳـﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰﺍﺕ ﺍﺯ ﭘـﻴﭻ ﻭ ﻣﻬـﺮﻩ ﻭ ﺑﻮﻟـﺖ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺗـﺎ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺁﺧﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺟـﺰﻭﻩ ﺟﻬـﺖ ﺁﻣـﻮﺯﺵ ﺩﺭ ﭘﺘﺮﻭﺷـﻴﻤﻲ ﻣﺎﻫـﺸﻬﺮ )ﻣﺮﮐـﺰ‬
‫ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺷﺮﮐﺖ ﺭﻩﺁﻭﺭﺍﻥ ﻓﻨﻮﻥ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ( ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ‪ ،‬ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﻣـﺴﺌﻮﻻﻥ‬
‫ﻣﺤﺘﺮﻡ ﻭ ﮐﺎﺭﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻳﺎ ﻓﻮﻕ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﺜﻤﺮ ﺛﻤﺮ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪2‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﺍﻭﻝ‪:‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺪﻥ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪3‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ‬
‫‪-1‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﭼﺪن‬
‫‪-2‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﺪن ﭼﻜﺶ ﺧﻮار‬
‫‪-3‬آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭼﺪن ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﻛﺮوي‬
‫‪-4‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﺪن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪4‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :١-١‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﺪﻥ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ‪:‬‬

‫ﭼﺪﻥ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ )‪ (Grey Cast Iron‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﮐﻮﭘﻞ ﻭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑـﻲ ﺍﺯ ﺷـﺎﺭﮊ ﭼـﺪﻥ‬
‫ﮐﻮﺭﻩ ﺑﻠﻨﺪ )‪ (Blast Furnace PIG Iron‬ﻭ ﻗﺮﺍﺿﻪﻫﺎﻱ ﭼﺪﻥ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﺁﻫﻦ ﻗﺮﺍﺿﻪ ﻭ ﮐﮏ ﺩﺭ ﺍﺛـﺮ‬
‫ﺫﻭﺏ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﺫﻭﺏ ﻣﻘﺪﺍﺭﻱ ﻓﺮﻭﺳﻴﻠﻴﺲ ﺩﺭ ﮐـﻮﺭﻩﻫـﺎﻱ ﻣـﺬﮐﻮﺭ ﺗﻠﻘـﻴﺢ ﺷـﺪﻩ ﻭ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ )‪ (Si‬ﺩﺭ ﻣﺬﺍﺏ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﭼـﺪﻥ ﺧﺎﮐـﺴﺘﺮﻱ )‪ (Grey Cast Iron‬ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺍﺯ ‪ ٢‬ﺗـﺎ ‪٣‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺁﻥ ‪ C=٢-٤,٢٪‬ﻭ ﺳﻴﻠﻴـﺴﻴﻢ ‪ Si=٢-٣٪‬ﻭ ‪ Mn=١٪‬ﻭ‬
‫‪ P=٠,٢٤٥٪‬ﻭ ‪ S=٠,٠٥٠٪‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ ﺑﻮﺩﻥ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺮﺍﺷﮑﺎﺭﻱ ﮐﻪ ﺭﻧﮓ ﺑـﺮﺍﺩﻩ‬
‫ﺁﻥ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺳﻴﺎﻫﺮﻧﮓ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳـﮑﻮﭘﻲ ﺁﻥ ﻧﻴـﺰ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖﻫـﺎﻱ‬
‫ﺷﺎﺧﻪﺍﻱ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﭼﺪﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻲ ﻧﻴﺰ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔـﺮﻱ ﺷـﺪﻩ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎ ﺍﺯ‬
‫ﻣﺬﺍﺏ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﺑﻪ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﭼﺪﻥ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﺸﮑﻞ ﺧﻂﻫـﺎﻱ ﺗﻴـﺮﻩ‬
‫ﻣﻴﺪﻫﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺮﺍﺵ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫـﺎﻱ ﮐﺸـﺸﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﮐﻮﭼـﮏ‬
‫ﺭﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﮐﺸﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮﺍﺭ‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻲ ﭼﺪﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮐﺸﺶ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣـﻲﻧـﻴﻤﻢ ﺁﻥ‬
‫‪ ١٥‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺣـﺪﺍﮐﺜﺮ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪ ٣٠‬ﮐﻴﻠـﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴـﺮﻭ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺗﻮﺭﻫـﺎ ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﭼـﺪﻥ ﺑـﻮﺩ ﻭ ﭼـﺪﻥ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺮﺍ ﺷﺪﻥ ﺻـﺪﺍﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷـﻲ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻌﺎﺷـﺎﺕ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ (American Society for Testing Materials) ASTM‬ﭼﺪﻥ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ ﺑﺎ ﻣﺎﺭﮎ ‪ A٤٨‬ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ‬
‫‪ ٢٠‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٢٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ‪ A٢٥‬ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ ٢٥‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٢٥٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳـﻨﭻ ﻣﺮﺑـﻊ ﻭ ﮔﺮﻳـﺪ‬
‫‪ ٣٠‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٣٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ )‪ (DIN‬ﺑﺎ‬
‫ﺩﻭ ﺣــﺮﻑ ‪ G‬ﺍﻳ ـﻦ ﭼــﺪﻥ ‪ GG١٥-٣٠‬ﻧــﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴ ـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﭼــﺪﻥ ﺭﻳﺨﺘــﻪﮔــﺮﻱ‬
‫ﺧﺎﮐــﺴﺘﺮﻱ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ‪ BS١٤٥٢‬ﮔﺮﻳـﺪﻫﺎﺋﻲ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ‪ ٢٣ ، ٢٠ ، ١٢، ١٠‬ﻭ ‪ ٢٦‬ﮐــﻪ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﻣـﻲﻧـﻴﻤﻢ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﮐﺸﺸﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺮﻳـﮏ ﺑـﺼﻮﺭﺕ ‪ ١٥٤‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ‪ ١٨٥‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ ﻭ ‪ ٢١٦‬ﻭ ‪ ٣٠٩‬ﻭ ‪ ٤٠٢‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺯﻳﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﺑﺸﮑﻞ ﺧﻂ‬
‫ﻳﺎ ﺭﺷﺘﻪﺍﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻬﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﻗﻴﺪ ﺷﺪ ﭼـﺪﻥﻫـﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖ ﺷـﺎﺧﻪ ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪5‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺮﺍﺵ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫـﺎﻱ ﻧـﺴﺎﺟﻲ ﺑﺨـﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺻـﻨﻌﺖ ﻧـﺴﺎﺟﻲ ﻭ ﭘﻮﺳـﺘﻪﻫـﺎﻱ‬
‫ﻣﻮﺗﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻭ ﭘﻤﭗﻫﺎﻱ ﺁﺏ ﻭ ﭘﻤﭗﻫﺎﻱ ﻧﻔﺖ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪.‬‬
‫ﻣﺮز ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻳﺎ داﻧﻪ‬

‫ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﺷﺎﺧﻪاي ﻳﺎ ﮔﺮاﻓﻴﺖ رﺷﺘﻪاي‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ : ١-١‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﺩﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﭼﺪﻥ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﻱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮﺍﻓﻴﺖﻫﺎﻱ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺷﮑﻞ ﺭﺷﺘﻪ )‪ (Flaky‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﺭﺍ ﭼﺪﻥ ﺑـﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖ‬
‫ﺭﺷﺘﻪ )‪ (Flaky Iron‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺭﻗﻪ ﺩﺭ ﺩﺍﺧـﻞ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻝ ﻗـﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺮﺍ ﺷﺪﻥ ﺍﺭﺗﻌﺎﺷﺎﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﺰ ﺳﺒﺐ ﻋـﺪﻡ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﺣـﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‪ AWWA‬ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺻﻨﻌﺖ ﺁﺏ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ‪(American Water Work‬‬
‫)‪ Association‬ﻟﻮﻟﻪ ﻭ ﻓﻠﻨﺞ ﺑﻄﺮﻳﻘﻪ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﺍﺯ ﭼﺪﻧﻬﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﺷﺎﺧﻪﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ :٢-١‬ﭼﺪﻥ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭ ‪: Malleable Cast Iron‬‬

‫ﭼﺪﻥ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﻴﻠﻪ ﺷﺪﻥ ﭼﺪﻥ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﭼﺪﻥ ﺳـﻔﻴﺪ ﺭﺍ ‪White Cast Iron‬‬
‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺍﻳـﻦ ﭼـﺪﻥ ‪ C=٢-٣٪‬ﻭ ‪ Si=١-٢٪‬ﻭ ‪ Mn=١‬ﻭ ‪ P=٠,٢٤٥٪‬ﻭ ‪S=٠,٠٥٠‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻣﻘﻄﻊ ﺁﻥ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻬﺎﻱ ﺳﻔﻴﺪ ﺩﻳـﺪﻩ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﺁﻧﺮﺍ ﭼﺪﻥ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﭼـﺪﻥ ﺳـﺨﺖ ﻭ ﺷـﮑﻨﻨﺪﻩ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺮﺍﺵ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺮﺍﺷﮑﺎﺭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲﺳﺎﺯﺩ ﺑـﺪﺍﻥ ﺟﻬـﺖ ﺍﻳـﻦ ﭼـﺪﻥ ﺭﺍ ﭼـﺪﻥ‬
‫ﺳﺨﺖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﺳﻤﻨﺘﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﻤﻨﺘﻴﺖ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ ﺁﻫـﻦ ﺑﻔﺮﻣـﻮﻝ ‪ Fe٣C‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺨﺘﻲ ﭼﺪﻥ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ ﺁﻫﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ‬
‫ﺭﺍ ﺑﻤﺪﺕ ﭼﻨﺪ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﺁﻧﻴﻠﻪ )‪ (Annealing‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺮﻡ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﮐﺎﺭﺑﻴـﺪ ﺁﻫـﻦ‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻇﻬﻮﺭ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺒﺐ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ‪ A٤٧‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺁﺏ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BSI‬ﺍﻧﮕﻠﻴﺲ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺑـﺼﻮﺭﺕ ‪ W٢٢١٤‬ﻭ ‪W٢٤١٨‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪6‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﮐﻪ ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻧﻬـﺎ ‪ ٣٤٠‬ﻭ ‪ ٣٧٠‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﮐﺜـﺮ ﺍﺩﻭﺍﺕ ﻭ ﺁﻻﺕ‬
‫ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭼﺪﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ‬
‫ﺁﺏ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﭼﺪﻥ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ :٣-١‬ﭼﺪﻥ ﮔﺮﺍﻧﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ‪Nodular geraphite cast Iron :‬‬

‫ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺫﻭﺏ ﺁﻫﻦ ﺧﺎﻡ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﻮﺭﻩ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻳﺎ ﮐﻮﺭﻩ ﮐﻮﭘﻞ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬـﺎ ﭼـﺪﻥ ﮐـﻮﺭﻩ ﺑﻠﻨـﺪ ﻭ‬
‫ﻗﺮﺍﺿﻪﻫﺎﻱ ﭼﺪﻥ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺑﺎ ﺫﻭﺏ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ ﻭ ﺗﻠﻘﻴﺢ ﻓﺮﻭﺳﻴﻠﻴﺲ ﻭ ﻓﺮﻭﻣﻨﻴـﺰﻳﻢ ﻣﻘـﺪﺍﺭ‬
‫ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺯ ‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٣‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻣﻨﻴـﺰﻳﻢ ‪ Mg=٠/٠٤‬ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺳـﺪﻳﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﺮﺍﻓﻴﺖﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﭼﺪﻥ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺑـﻮﺩﻥ ﺑﺎﻋـﺚ ﺑـﺎﻻ ﺭﻓـﺘﻦ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﭼﺪﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼـﺪﻥ ﺭﺍ ﺑـﺎ ‪ S.G‬ﻭ ﺑـﺎ ﻧـﺎﻡ ‪Spheroidise graphite cast Iron‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﭼﺪﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ٣٧٠‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳـﺎﺩ‬
‫ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ١٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﺗـﺎ ‪ ٧٠٠‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ‬
‫ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮﺩ‪ .‬ﭼﺪﻥﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺩﺍﮐﺘﻴﻠﻴﺘﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﭼﺪﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ‬
‫‪ A٢٧٨‬ﻭ ‪ A١٩٧‬ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﻴـﺰ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‬
‫ﭼﺪﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺻـﻨﻌﺖ ﻧﻔـﺖ ﻭ ﮔـﺎﺯ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷـﻴﻤﻲ ﻭ ﺳـﺎﻳﺮ ﺻـﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﮐﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﭼﺪﻥ ﺑـﺸﺮﺡ ﺯﻳـﺮ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻝ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻫﮕﺰﺍﮔﻮﻧﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺷﮑﻞ ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺯﻳـﺮ ﺷـﮑﻞ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻝ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖﻫﺎﻱ ﮐﺮﻭﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮز ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ‪Crystal Grain bondry‬‬ ‫ﮔﺮاﻓﻴﺖ ﻛﺮوي‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :٢-١‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﻳﺎ ﻣﺤﺪﺏ‬

‫ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐـﺮﻭﻱ‬
‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺠﻬﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺯﻳـﺎﺩﻱ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪7‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺮﻭﻳﺖ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﺟـﺰﻭ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖ ﺯﺍ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﭼﺪﻥ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﺏ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻـﻨﻌﺖ ﺁﺏ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ A١٩٧ ASTM‬ﻭ ‪ A٣٩٥‬ﻭ ‪ A٢٧٨‬ﺑﺮﺍﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﭼﺪﻥﻫﺎﻱ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺭﺍ ﻣﻌﻤـﻮ ﹰﻻ‬
‫ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺑﺎ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﻧـﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑـﺸﻤﺎﺭﻩ ‪ BS٢٧٨٩‬ﻭ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﻳﻲ‬
‫‪ ٣٧٠‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ١٧٪‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺩﻳﮕـﺮ ﺁﻥ ﺑـﺎ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪ SNG‬ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ‪ ٤١٧‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻟﻲ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪١٢‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻭ ﺗﺎﻓﻨﺲ )‪ (Toughness‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﭼـﺪﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖ ﮐـﺮﻭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭼﺪﻧﻬﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﻭﻟﻲ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ‬
‫ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﭼﺪﻧﻬﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺑﺎ ﻋﻼﻣـﺖ ‪ SG Iron‬ﺑـﺎ ﮐـﺮﺑﻦ ‪ ٣/٦‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ ﺳﻴﻠﻴـﺴﻴﻢ ﺁﻥ ﺣـﺪﻭﺩ‬
‫‪٢/٦‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﺁﻥ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٣‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ‪ S=٠,٠١٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪ ٠,٠٧‬ﻭ‬
‫ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٤‬ﺗﺎ ‪ ٠,٠٦‬ﺩﺭﺻﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﺬﮐﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﺪﻥﻫـﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴـﺖ ﮐـﺮﻭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻤـﻮﺩﺍﺭ ﮐـﺸﺶ ﺁﻥ ﺷـﺒﻴﻪ ﻧﻤـﻮﺩﺍﺭ ﻣﻨﺤﻨـﻲﻫـﺎﻱ ﮐـﺸﺶ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻧـﺮﻡ‬
‫)‪ .(Mildsteel‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﻳﺎ ﺩﻳﺎﮔﺮﺍﻡ ﺁﻫﻦ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺩﺭ ﻓـﺼﻞ ﺩﻭ‪‬ﻡ ﻣﺮﺍﺟﻌـﻪ ﺷـﻮﺩ ﻣـﻲﺗـﻮﺍﻥ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﭼﺪﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﺁﺏ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﭼـﺪﻧﻲ‬
‫ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻫﺎ ﺁﺏ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻧﺘﻬـﺎﻱ ﺍﻳـﻦ ﻟﻮﻟـﻪ ﺑـﺼﻮﺭﺕ ﻓﻠﻨﺠـﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻭﺍﺷﺮﻫﺎﻱ ﻻﺳﺘﻴﮑﻲ ﺁﺏ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ )ﭼﺪﻥ‬
‫ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ( ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻧﻔﺖ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﭘﻤـﭗﻫـﺎ ﺍﺯ ﭼـﺪﻥ‬
‫ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﮐﺮﻭﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﭼﺪﻧﻬﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﺷﺎﺧﻪﺍﻱ ﻭ ﭼـﺪﻧﻬﺎﻱ ﭼﮑـﺶ ﺧـﻮﺍﺭ ﻭ‬
‫ﭼــﺪﻧﻬﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴ ـﺖ ﮐــﺮﻭﻱ ﻣﻌﻤــﻮ ﹰﻻ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ﻣــﻮﻧﻠﻲ )‪ (Monel ٧٠٪ Ni, ٣٠ Cu‬ﻭ ﻳ ـﺎ ﺍﺯ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺠﻲ ‪ (٦٠٪ Cu , ٤٠٪ Zn) ٦٠/٤٠‬ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺰ ﻗﻠﻌـﻲ )‪(٩٣٪Cu,٧٪Sn‬‬
‫ﻭ ﺑﺮﻧـــﺰ ﺁﻟـــﻮﻣﻲ ﻧﻴـ ـﻮﻣﻲ )‪ (٩٥٪Cu,٥٪Al‬ﻭ ﻳـ ـﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـــﺎﻱ ﺍﺳـــﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳـــﺘﻴﻞ ﺍﻭﺳـــﺘﻨﻴﺘﻲ‬
‫)‪ (S.S.Austentic‬ﻭ ﻳﺎ ﺍﻳﻨﮑﻮﻧﻞ )‪ (٨٠٪Ni,١٤٪Cr,٦٪Fe‬ﻭ ﻳﺎ ﺑﻄﻮﺭ ﮐ ﹼﻠﻲ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺍﺻﻠﻲ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬
‫ﭼﺪﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ENi-C١‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٩٩٪‬ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ‪ ١‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ اول‪:‬‬

‫‪-1‬ﻃﺮﺯ ﺗﻬﻴﻪ ﭼﺪﻥ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮﯼ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ؟‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪8‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪-٢‬ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﭼﺪﻥ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ؟‬

‫‪-٣‬ﭼﺪﻥ ﮔﺮﺍﻧﻴﺖ ﮐﺮﻭﯼ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ؟‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪9‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ دوم‪:‬‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻد‬

‫‪Steel Making Process‬‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ‪:‬‬
‫‪-1‬ﺭﻭﺷﻬﺎﯼ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﻮﺩ‬
‫‪-٢‬ﻭﻳﮋﮔﻴﻬﺎﯼ ﻓﻮﻻﺩ ﻫﺎﯼ یﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪10‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪-٣‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﮐﺮﺑﻦ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﻮﺩ‬

‫‪ :١-٢‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎ‪:‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﻗﻮﺱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ﺩﻣـﺶ ﺍﮐـﺴﻴﮋﻥ ﺍﺯ ﺑـﺎﻻ ﺑﻨـﺎﻡ‬
‫‪ (Basic Oxygen Process) BOS‬ﻳﺎ ﺭﻭﺵ ‪ L.D‬ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﻘﺎﺋﻲ )‪ (Induction Furnace‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪11‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑـﻪ ﮐﻴﻔﻴـﺖ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻣﻌﻤـﻮ ﹰﻻ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺩﺭ ﮐـﻮﺭﻩﻫـﺎﻱ‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺑﻨﺎﻡ ‪ (Vacuum Oxygen Degassing) VOD‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ :1-1-2‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻد در ﻛﻮره ‪L.D‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺋﻴﺪﺭﻭﮊﻥ ﻭ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﻭ ﻧﻴﺘـﺮﻭﮊﻥ ﻣﻮﺟـﻮﺩ ﺩﺭ ﻓـﻮﻻﺩ ﺑﺤـﺪﺍﻗﻞ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺧـﻮﺩ ﻣﻴﺮﺳـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻥ )‪ (Steel Structures‬ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﺍﺑـﺰﺍﺭ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﮐﻮﺭﻩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﺎﺭﮊﻱ ﺍﻳﻦ ﮐﻮﺭﻩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﭼﺪﻥ ﻣﺬﺍﺏ ﮐﻮﺭﻩ ﺑﻠﻨـﺪ ﻭ ﻗﺮﺍﺿـﻪ‬
‫ﻭ ﺁﻫﮏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺩﻣـﺶ ﺍﮐـﺴﻴﮋﻥ ﺍﺯ ﺑـﺎﻻ ﻳـﺎ ﺩﻫﺎﻧـﻪ ﮐـﻮﺭﻩ ﺍﻣـﺮﻱ ﻻﺯﻡ ﺟﻬـﺖ ﺫﻭﺏ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺍﮐﺴﻴﺪﺍﺳﻴﻮﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﻭ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﻭ ﻓﺴﻔﺮ ﻭ ﮔﻮﮔﺮﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﺫﻭﺑـﻲ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ ،‬ﻓﻮﻻﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺣـﺪﻭﺩ‬
‫‪ ٠,٠٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺑـﺎ ﺍﮐـﺴﻴﮋﻥ ﺑـﺼﻮﺭﺕ‬
‫ﮔﺎﺯ ‪ Co٢‬ﻭ ‪ Co‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٩٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﮔﺎﺯ ‪ Co٢‬ﻭ ‪ ١٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﮔﺎﺯ ‪ Co‬ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﻓﻌﻞ ﻭ ﺍﻧﻔﻌـﺎﻻﺕ‬
‫ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺩﻣﺶ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﻭ ﺳﻮﺧﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺯﻳﺮ ﺩﺭ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﺯ ‪ Co٢‬ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑـﺎ ﮔـﺎﺯ ‪ So٢‬ﺍﺯ‬
‫ﺩﻫﺎﻧﻪ ﺑﻄﺮﻑ ﺑﺎﻻ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺩﻭﺩﮐﺶ ﺧـﺎﺭﺝ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﮔـﺎﺯ ‪ Co‬ﭼـﻮﻥ ﺍﺭﺯﺵ ﺣﺮﺍﺭﺗـﻲ‬
‫ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﺟﻬﺖ ﮔﺮﻡ ﮐﺮﺩﻥ ﺩﻳﮓﻫﺎﻱ ﺑﺨﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻓﻌـﻞ ﻭ ﺍﻧﻔﻌـﺎﻻﺕ ﺩﺍﺧـﻞ‬
‫ﮐﻮﺭﻩ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪:‬‬
‫→ ‪Si + O٢ → SiO٢‬‬ ‫ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺮﺑﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ‬
‫‪١‬‬
‫ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺮﺑﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ → ‪Mn + O٢ → Mno‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪١‬‬
‫‪C + O٢ → CO٢‬‬ ‫‪ ,‬ﮔﺎﺯ‬ ‫ﮔﺎﺯ ‪C + O٢ → Co‬‬
‫‪٢‬‬
‫‪۵‬‬
‫ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺮﺑﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ → ‪P + O٢ → P٢O۵‬‬
‫‪٢‬‬
‫ﺑﺼﻮﺭﺕ ﮔﺎﺯ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﻴﺸﻮﺩ → ‪S + O٢ → So٢‬‬

‫ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻓﻌﻞ ﻭ ﺍﻧﻔﻌﺎﻻﺕ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺯﺍ ﻳﺎ ﺍﮔﺰﻭﺗﺮﻣﻴﮏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﻣـﺬﺍﺏ‬
‫ﮐﻮﺭﻩ ﺫﻭﺏ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺮﺍﺿﻪ ﺷﺎﺭﮊ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﻣـﺬﺍﺏ‬
‫ﮐﻮﺭﻩ ‪ L.D‬ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﭼـﻮﻥ ‪ P٢O٥‬ﻭ ‪ Sio٢‬ﻭ ﮔـﻮﮔﺮﺩ ﻳﻌﻨـﻲ ‪ S‬ﺑﻨﻴﺎﻧﻬـﺎﻱ ﺍﺳـﻴﺪﻱ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺁﺳﺘﺮﮐﻨﻮﺭﺗﺮ )‪ (Convertor‬ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺧﻨﺜـﻲ ﻧﻤـﻮﺩﻥ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﺍﺳﻴﺪﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺁﻫﮏ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻫـﮏ ﺑـﺪﺍﺧﻞ ﮐﻨـﻮﺭﺗﺮ ﺍﺿـﺎﻓﻪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪12‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻧﺴﻮﺯﻫﺎﻱ ﮐﻮﺭﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﺯ ‪ Co٢‬ﻭ ‪ So٢‬ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺑﺎﻻﻱ ﮐﻮﺭﻩ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ‬
‫ﻫﻮﺍﻱ ﺑﺎﻻﻱ ﮐﻮﺭﻩ ﺭﺍ ﭘـﺲ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻭﺭﻭﺩ ﻫـﻮﺍ ﺑـﺪﺍﺧﻞ ﮐـﻮﺭﻩ ﻣﻤﺎﻧﻌـﺖ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺍﮐﺴﭙﺮﺱ ﻳﺎ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﻳﺎﻓـﺖ ﺩﺭﺻـﺪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﮐـﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟـﻮﺩ ﺩﺭ ﮐـﻮﺭﻩ ﻭ ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻓﺴﻔﺮ ﻭ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﺑﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺟـﻮﺍﺏ ﺻـﺤﻴﺢ ﺍﺯ ﻭﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﺬﺍﺏ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﻮﺭﻩ ﺑﺎ ﮐﺞ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﮐﻮﺭﻩ ‪ L.D‬ﻣﺬﺍﺏ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﭘﺎﺗﻴﻞ )‪ (Ladle‬ﮐﺸﻴﺪﻩ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺯﺩﺍ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﺮﻭﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﻓﺮﻭﺳﻴﻠﻴﺲ ﻭ ﺁﻟـﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﻧﻤـﻮﺩﻩ ﺳـﻄﺢ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﭘﺎﺗﻴﻞ ﻣﺬﺍﺏ ﺭﺍ ﺑﺤﺪﺍﻗﻞ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﮐـﺴﻴﮋﻥ ﻣﻮﺟـﻮﺩ ﻣﻴﺮﺳـﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﻓـﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﻳـﺎ‪ Al Killed Carbon Steel‬ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﮐـﻪ ﻓـﻮﻻﺩ ﺁﻥ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﻤـﺎﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﻳﺎ ﺩﺍﻧﻪﻫﺎﻱ ﺭﻳﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺍﺯ ‪) Al‬ﺁﻟـﻮﻣﻴﻨﻴﻢ( ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﮑﻨﻨـﺪ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ Si-Killed Carbon steel‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩ ﺭﻳﺰ ﺩﺍﻧـﻪ‬
‫ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‬
‫ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺭﺍﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺩﺭ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﺤﻴﻂ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ ‪ ٤٥٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪.‬‬
‫ﻣﺬﺍﺏﻫﺎﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻫﻤـﺎﻥ ﭘﺎﺗﻴـﻞ ﺍﺯﺁﻥ ﻗـﺴﻤﺖ ﺑـﻪ ﺭﻳﺨﺘـﻪﮔـﺮﻱ ﻣـﺪﺍﻭﻡ ‪(Continuous‬‬
‫)‪ Casting‬ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺎﺗﻴﻞ ﻣﻴﺎﻧﻲ )‪ (Tundish‬ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻗﺎﻟـﺐﻫـﺎ ﺑﻨـﺎﻡ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻟﻴﺰﺍﺗﻮﺭ‬
‫ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺵ ﺑﺎ ﻣﻘﻄﻊﻫـﺎﻱ ‪٢۵٠× ٣۶٠‬‬

‫ﻭ ‪ ٢٠٠× ٢٠٠‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺵ ﺑﻨﺎﻡ ‪ Bloom‬ﺑﻮﺩﻩ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺑﺪﻭﻥ‬
‫ﺩﺭﺯ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺩﺭ ﻧﻮﺭﺩ ‪ Rolling Mill‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻣﻘﻄﻊ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﻋﺮﺿـﺶ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻨﺎﻡ ﺗﺨﺘﺎﻝ ﻳﺎ ﺍﺳﻠﺐ )‪ (Slab‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺗﺨﺘـﺎﻝ ﻳـﺎ ﺍﺳـﻠﺐ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭﺭﻕ )‪ (Sheet‬ﻭ ﻳﺎ ﭘﻠﻴﺖ )‪ (Plate‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻳـﺎ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎﺭ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻳﺎ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺵ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ )‪ (Forging‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻭ ﻳﺎ ﻓﻠـﻨﺞ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﺡ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﻓـﻮﻻﺩﻱ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺳﻴﻠﻴـﺴﻴﻢ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٠,١٥-٠,٣٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣـ ﹰﺎ ﻣﺤـﺼﻮﻻﺕ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺁﺭﺍﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :٢-١-٢‬ﮐﻮﺭﻩ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ‪: Electric Arc Furnace‬‬

‫ﻣــﻮﺍﺩ ﺷــﺎﺭﮊﻱ ﺍﻳــﻦ ﮐــﻮﺭﻩ ﺟﻬــﺖ ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﻓــﻮﻻﺩ )‪ (Steel Production‬ﺑﻴــﺸﺘﺮ ﻗﺮﺍﺿــﻪ ﺁﻫــﻦ‬
‫)‪ (Scrap Steel‬ﻭ ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺍﺯ ﻗﺮﺍﺿﻪ )‪ (Scrap‬ﻭ ﺁﻫﻦ ﺍﺳﻔﻨﺠﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺁﻫـﻦ ﺍﺳـﻔﻨﺠﻲ ﺁﻫﻨـﻲ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪13‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﺍﺣﻴﺎﺀ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔـﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌـﻲ )‪(Direct Reduction Iron‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺁﻫﻦ ﺩﺭ ﺁﻫﻦ ﺍﺳﻔﻨﺠﻲ )‪ (Spongy Iron‬ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٨٦‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ‪ ١٤‬ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﺁﻥ ‪ +CaO‬ﺍﮐﺴﻴﺪ ﺁﻫﻦ )‪ (Feo‬ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤ ﹰﺎ ﺳـﻨﮓ ﺁﻫـﻦ ﺭﺍ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺁﻫﻦ ﺍﺳﻔﻨﺠﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺭﻭﺵ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻓـﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﮐـﻮﺭﻩﻫـﺎﻱ ‪(Basic Oxygen‬‬
‫‪ Furnace) L.D‬ﮐﻪ ﺑﻨـﺎﻡ ﺭﻭﺵ ‪ BOS‬ﻧﻴـﺰ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺕ‬
‫ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﻳﺎ ‪ DIN‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﮐﺜـﺮ‬
‫ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻭﺏ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﻗﻮﺱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺘﺺ ﺫﻭﺏ ﻗﺮﺍﺿﻪ ﺁﻫﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣـﻮﺍﺩ‬
‫ﺷﺎﺭﮊﻱ ﻗﺮﺍﺿﻪ ﺁﻫﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﻣﻮﺍﺩ ﺫﻭﺏ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩ ﻗﻮﺱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺁﻫﻦ ﻗﺮﺍﺿـﻪ‬
‫ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻗﺮﺍﺿﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻟﻲ ﻭ ﺭﻧﮓ ﻭ ﺯﻧـﮓ ﻭ ﻻﺳـﺘﻴﮏ ﻭ ﻏﻴـﺮﻩ ﺍﺳـﺖ ﻣـﺬﺍﺏ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﻧﺎﺧﺎﻟـﺼﻲ‬
‫ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺫﻭﺏ ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﺩﻭﺑـﺎﺭ ﺳـﺮﺑﺎﺭﻩ ﮔﻴـﺮﻱ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮐﮏ ﻭ ﺁﻫـﮏ )‪ (Cao‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑـﺪﺍﻧﺠﻬﺖ ﻣـﺬﺍﺏ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﮔـﻮﮔﺮﺩ ﮐﻤﺘـﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺍﻧﺮﮊﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺍﻳﺠـﺎﺩ ﻗـﻮﺱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑـﻲ ﺳـﻪ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﻗـﻮﺱ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺳـﻘﻒ ﻭ ﻗـﺴﻤﺖ ﺑـﺎﻻﻱ ﮐـﻮﺭﻩ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑـﻲ‬
‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﺁﺏ ﺧﻨﮏ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺫﻭﺏ ﺟﻨﺲ ﺁﺟﺮﻫﺎﻱ ﻧﺴﻮﺯ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻧـﺴﻮﺯ ﺩﻭﻟـﻮﻣﻴﺘﻲ‬
‫)‪ (Cao. Mgo‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺬﺍﺏ ﻓﻠﺰﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﻳﺎ ﺍﮐـﺴﭙﺮﺱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ﻗـﺮﺍﺭ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺰﻭﻡ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﻣﺬﺍﺏ ﺑـﻪ ﮐـﻮﺭﻩ ﺩﻭﻡ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻋﻤﻠﻴــﺎﺕ ﺑﻌــﺪﻱ ﻳﻌﻨــﻲ ﺍﻓــﺰﺍﻳﺶ ﻣــﻮﺍﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨــﺪ ﻓﺮﻭﻣﻨﮕﻨــﺰ ﻭ ﻓﺮﻭﺳــﻴﻠﻴﺲ ﺑــﺪﺍﺧﻞ ﮐــﻮﺭﻩ ﺑﻨــﺎﻡ‬
‫)‪ (Ladle Furnace‬ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﻧﻴـﺰ ﺟﻬـﺖ ﺗﻤﻴﺰﮐـﺎﺭﻱ ﺫﻭﺏ ﺑـﺪﺍﺧﻞ‬
‫ﻣﺬﺍﺏ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺳﭙﺲ ﻣﺬﺍﺏ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺪﺍﺧﻞ ﭘﺎﺗﻴﻞ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﭘﺎﺗﻴﻞ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺶﻫﺎﺋﻲ ﺑﻨﺎﻡ ﺍﻳﻨﮕﺎﺕ )‪ (Ingot‬ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻨﮕﺎﺕ ﺍﺯ ﺩﺍﺧﻞ ﻗﺎﻟـﺐﻫـﺎ ﺩﺭﺁﻣـﺪﻩ ﻭ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻧﺒﺎﺭ ﺟﻤﻊ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻭﺑـﺎﺭﻩ ﺷـﻤﺶﻫـﺎ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM ٠١,٠١‬ﺩﺭ ﺩﺍﺧـﻞ‬
‫ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺗﺎ ‪ ١٢٥٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﮔـﺮﻡ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺷـﻤﺶﻫـﺎ )ﺍﻳﻨﮕـﺎﺕ = ‪(Ingot‬‬
‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﻓﻠـﻨﺞ ﻳـﺎ ﻓﺘﻴﻨﻴـﮓ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM ٠١,٠١‬ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺶﻫﺎﻱ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺵ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺗﻴـﺮ ﺁﻫـﻦ ﻭ ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻘـﺎﻃﻊ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﻳـﺎ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ ASTM‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ‬
‫ﺍﺯ ﺍﻳ ـﻦ ﻧــﻮﻉ ﻧﻤﻮﻧــﻪﻫــﺎﻱ ﮐــﺸﺶ ﻭ ﺧﻤــﺶ ﺑــﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳ ـﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻣﺘــﺎﻟﻮﺭﮊﻳﮑﻲ ﺍﺭﺳــﺎﻝ ﻣﻴ ـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﮐﺸﺶ ﻭ ﺧﻤﺶ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺳﺨﺘﻲ ﻭ ﺿـﺮﺑﻪ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪14‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻭ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﻣﺘﺎﻟﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ A٣٧٠ ، ASTM‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻗـﺴﻤﺖ ﮐﻮﺍﻧﺘـﻮﻣﺘﺮﻱ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﺩﺭ‬
‫ﻓﺮﻡﻫﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﺭﺩ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻓﻠﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﮐﻴﻔﻴـﺖ‬
‫ﺧﻮﺏ ﺟﻬﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﭙﻮﺭﺕ ﺗﻬﻴﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :٣-١-٢‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ )‪(High strength low Alloy‬‬

‫ﺍﻳ ـﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎ ﺑــﺎ ﻋﻼﻣــﺖ ﺍﺧﺘــﺼﺎﺭﻱ ‪ HSLA‬ﻧــﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴ ـﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺣــﺎﻟﺘﻲ ﮐــﻪ ﻓــﻮﻻﺩ ﺑــﺪﺍﺧﻞ‬
‫‪ (Ladle Furnace) L.F‬ﮐﺸﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻭﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﺁﻟﻮﻣﻲ ﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻓﺮﻭ ﮐـﺮﻡ ﻭ ﻓـﺮﻭ‬
‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻃﻮﺭﻱ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﺁﻧﻬﺎ ‪ Cr=١٪‬ﻭ ‪ Mo=٠,٥‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐـﺮﻡ ﻭ‬
‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺑﺎﻻ‬
‫ﻭ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻳﮏ ﻧﻮﻉ ﺁﻥ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﮐﻪ ﺑﺪﺍﺧﻞ ﭘﺎﺗﻴﻞ ﺫﻭﺏ )‪ (L,F‬ﻣﻮﺍﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺲ ﻭ ﻓـﺮﻭ‬
‫ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻃﻮﺭﻱ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ‪ ٠,٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺭﺻـﺪ ﻧﻴﮑـﻞ ‪ ٠,٧٩‬ﻭ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﺩﺭ ﺷﻤﺶ ‪ Cu=٠,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﺟـﻮﻱ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺬﺍﺏ ﻓـﻮﻻﺩﻱ ﻣـﻮﺍﺩﻱ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻓﺮﻭﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻓﺮﻭ ﻭﺍﻧﺎﺩﻳﻮﻡ ﻃﻮﺭﻱ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥﺯﺩﺍﺋﻲ ﻭ ﻓﺴﻔﺮﺯﺩﺍﺋﻲ ﻭ ﮔـﻮﮔﺮﺩ‬
‫ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﻲ ‪ Ti=٠,٠٤٪‬ﻭ ‪ V=٠,٠٤٪‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻳـﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺟﺰﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻭ ﭘﺮ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﮐـﻢ ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺟﻮﻱ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻭ ﻭﺍﻧﺎﺩﻳﻮﻡ ﻭ ﻓﺮﻭ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻓـﺰﺍﻳﺶ ﻓﺮﻭﻣﻨﮕﻨـﺰ ﻭ ﺁﻟـﻮﻣﻲﻧﻴـﻮﻡ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻴﮑﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﺁﻥ ‪ ٠,٠٧‬ﺗﺎ ‪ ٠,٠١‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷـﺪ ﻳﻌﻨـﻲ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻧﻴﻤﻪ ﺁﺭﺍﻡ )‪ (Semi Killed Carbon Steel‬ﺍﺳﺖ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﻧﻴﻤﻪ ﺁﺭﺍﻡ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﻭﺗﻴﺘـﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻓـﺮﻭ‬
‫ﻭﺍﻧﺎﺩﻳﻮﻡ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺭﻓﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣـﻮﺍﺩ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﺍﮐـﺴﻴﺪﻫﺎﻱ ﻓﻠـﺰﻱ ﺷـﺪﻩ ﻭ‬
‫ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺯﺍﻳﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ‬
‫‪ (American Iron & Steel Institute) AISI‬ﻭ ﺍﻧﺠﻤـــﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳـــﻲ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴـــﻞ ﺁﻣﺮﻳﮑـــﺎ‬
‫)‪ (Society Automotive Engineering‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻭ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﻮﻧﺪ ﻃﺒﻖ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﮔﺮﻳﺪﺑﻨﺪﻱ ﻳﺎ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪15‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮﻻﺩ ‪ St٣٧‬ﻳﺎ ‪ St٥٢‬ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﻦ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﻭ ﻳـﺎ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘـﺎﺋﻲ ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٣٧‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﻳﺎ ‪ ٥٢‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ )‪ (kgf/mm٢‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻭ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺟﻬﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ﮐﻼﺳـﻪ ﺑﻨـﺪﻱ ﺁﻧﻬـﺎ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫‪ ASTM ٠١-٠١‬ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﮐﺎﻣﻞ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﻴـﺪ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﮔﺮﺩﻳـﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺳﺨﺘﻲ ﻭ ﺗﺴﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑـﻮﺩ ﮐـﻪ ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ‬
‫ﻣﺜﺎﻝ ‪ A٥٣‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺯﺩﺍﺭ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ﻭ ‪ A١٠٦‬ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ A‬ﻭ ‪ B‬ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ‪ δ B‬ﺍﺯ‬
‫‪ ٤٨٠٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٦٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ‪ A١٣١‬ﻭ ‪ A٣٣٣‬ﻭ ‪ A٣٣٤‬ﻭ‬
‫ﻏﻴﺮﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻭ ﺗـﺴﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﺩﺭﺻـﺪ ﺍﺯﺩﻳـﺎﺩ ﻧـﺴﺒﻲ ﻃـﻮﻝ ﺁﻧﻬـﺎ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ :٢-٢‬ﻓﻮﻻﻫﺎﻱ ﮐﺮﺑﻨﻲ‪Plain Carbon Steels :‬‬

‫ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻓﻮﻻﺩ ﮐﺮﺑﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻳﺎﮔﺮﺍﻡ ﺁﻫﻦ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳـﭙﺲ ﻓـﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﮐـﻪ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺯ ﮐﺮﺑﻦ ﻭ ﺁﻫﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳـﺎﺑﻲ ﻗـﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﮐﺮﺑﻦ ﻭ ﺁﻫﻦ ﺑﻄﻮﺭﻳﮑـﻪ ﺩﺭﺻـﺪ ﮐـﺮﺑﻦ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٧‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺗـﺎ ‪ ١,٧‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺩﻳﺎﮔﺮﺍﻡ ﺁﻫﻦ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺯﻳﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪16‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :١-٢‬ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺁﻫﻦ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ‪١,٧‬‬

‫بﺍ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺁﻫﻦ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻫﻦ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ‪ ١٥٣٥ºc‬ﺫﻭﺏ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻧﺠﻤﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺁﻫﻦ ﻣﺬﺍﺏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﻧﺠﻤـﺎﺩ‬
‫ﺍﺯ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺬﺍﺏ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﺪ )‪ (Solid‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻂ ‪ BE‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺧﻂ ﺟﺎﻣﺪ ﻭ ﻣﺎﻳﻊ )‪(Liquidus‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻠﺚ ‪ CDA‬ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣـﺎﻳﻊ ‪ δ +‬ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺜﻠـﺚ ‪ CDS‬ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺁﻫـﻦ ‪( δ Iron) δ‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ (Body Centered Cubic) B.C.C‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐـﺮﺑﻦ‬
‫ﺩﺭ ﻧﻘﻄـــﻪ ‪ A‬ﺑﺮﺍﺑـــﺮ ‪ ٠,١٦‬ﺩﺭﺻـــﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷـــﺪ ﭘـــﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺛـــﺮ ﺍﻧﺠﻤـــﺎﺩ ﭼﻨـــﺪ ﺿـــﻠﻌﻲ‬
‫‪ SA GPR‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺭﺍ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﻫﻦ ﮔﺎﻣﺎ )‪ ( γ - Iron‬ﺍﺳﺖ ﮐـﻪ ﺑﻨـﺎﻡ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺖ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺁﻫﻦ ﺭﺍ ﺁﻫﻦ ﺭﺑﺎ ﺟﺬﺏ ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ‪FCC‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ Face Centered Cubic‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺷﮑﻞ ‪ FCC‬ﻭ ‪ BCC‬ﺩﺭ ﺷﮑﻞﻫـﺎﻱ ﺷـﻤﺎﺭﻩ‪ ٢-٢‬ﻭ ‪٣-٢‬‬
‫ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪17‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺷﮑﻞ ‪٢-٢‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪F.C.C‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :٣-٢‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪B.C.C‬‬

 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪18‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ ٨ ، BCC‬ﺍﺗﻢ ﺩﺭ ﺭﺃﺱ ﻭ ‪ ١‬ﺍﺗﻢ ﺩﺭ ﻣﺮﮐﺰ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ FCC‬ﺷـﺶ‬
‫ﺍﺗﻢ ﺩﺭ ﻭﺟﻪﻫﺎﻱ ﻣﮑﻌﺐ ﻭ ‪ ٨‬ﺍﺗﻢ ﺩﺭ ﺭﺋﻮﺱ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻫﻦ ‪ γ‬ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ١,٧‬ﺩﺭﺻـﺪ ﮐـﺮﺑﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺗﻤـﺎﻡ ﺍﻳـﻦ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﮐـﺮﺑﻦ ﺩﺭ ﭼﻨـﺪ ﺿـﻠﻌﻲ‬
‫‪ SABGPR‬ﺣﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺮﻡ ﮐﺮﺩﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ‬
‫ﻧﻮﺭﺩ ﻭ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﺜﻠﺚ ‪ RPF‬ﺭﺍ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ‪ α + γ‬ﻣـﻲﻧﺎﻣﻨـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫‪ ROF‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ‪ ٠,٠٠٦‬ﺗﺎ ‪ ٠,٠٣‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﻫﻦ ﺁﻟﻔﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻫﻦ ﺁﻟﻔﺎ‬
‫ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺮﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ B.C.C‬ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺷـﮑﻞ ‪ ٣-٢‬ﻧـﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ‪ P‬ﺭﺍ ﻧﻘﻄﻪ ﻳﻮﺗﮑﺘﻮﺋﻴﺪ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻥ ‪ ٠,٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﮐﺮﺑﻨـﻲ‬
‫ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٠/٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﭘﺮﻟﻴﺘﻲ ﻣﻌﺮﻭﻓﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﻟﻴﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﮏ ﺩﺭ ﻣﻴـﺎﻥ ﻓﺮﻳـﺖ ﻭ‬
‫ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ‪٤-٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻛﻪ ﭘﺮﻟﻴﺘﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻓﺮﻳﺖ‬

‫ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل‬
‫ﭘﺮﻟﻴﺖ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ ٤-٢‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ‬

‫ﻓﺮﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭖ ﺳﻔﻴﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷـﮑﻞ ﺑـﺎﻻ ﺩﺍﺧـﻞ ﺷـﺶ ﺿـﻌﻠﻲ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ‬
‫ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﭘﺮﻟﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﺿﻼﻉ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺯﺩﺍﻧﻪ )‪ (grain boundry‬ﻭ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺁﻫﻦ ‪ α‬ﺍﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﭘﺮﻟﻴـﺖ‬
‫ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ٠,٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﺯﻳـﺎﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﻳﻌﻨـﻲ ﮐـﺮﺑﻦ ﺑﺎﻋـﺚ ﺑـﺎﻻ ﺭﻓـﺘﻦ‬
‫ﺍﺳــﺘﺤﮑﺎﻡ ﻭ ﺳــﺨﺘﻲ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﻣــﺸﮑﻞ ﻣ ـﻲﻧﻤﺎﻳ ـﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎﺋﻲ ﮐــﻪ ﺍﻳ ـﻦ ﻧــﻮﻉ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ‬
‫ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻠﺚ ‪ GNP‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻘﻄﻪ ‪ G‬ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﮐﺮﺑﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻓﺎﺯ ﺳﻤﻨﺘﻴﺖ ‪ γ +‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻤﻨﺘﻴﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ‬
‫ﺁﻫﻦ ﺑﻔﺮﻣﻮﻝ ‪ Fe٣C‬ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺳﻤﻨﺘﻴﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮔﺮﺍﻓﻴﺖ ‪ ٦,٦٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ‪ E‬ﺭﺍ ﻧﻘﻄﻪ ﻳﻮﺗﮑﺘﻴﮏ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٤,٢‬ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺘﺎﻟﻮﺭﮊﻱ ﻟـﺪﺑﻮﺭﻳﺖ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ ﻟـﺪﺑﻮﺭﻳﺖ‬
‫ﭼﺪﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٤,٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼـﺪﻥ ﻓﻠـﺰﻱ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٢‬ﺗﺎ ‪ ٤,٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻂ ‪ FM‬ﺭﺍ ﺧـﻂ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﻳـﺎ ﺧـﻂ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻓﺎﺯﻫـﺎ ﺧـﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧـﻲ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪19‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺖ ﻭ ﭘﺮﻟﻴﺖ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻳﻌﻨـﻲ ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﻼ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺧﻂ ﺭﺍ ﺧﻂ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺍﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺕ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﮐﺎﻣ ﹰ‬
‫‪ Transformation line‬ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪ ٧٢٣‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﻣﺠﺪﺩﹰﺍ ﻓﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﮔﺮﻡ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺩﻭﺑـﺎﺭﻩ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﻣﺤـﻴﻂ )‪ (٢٥ºc‬ﺗـﺎ ‪٩١٠‬‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮﺍﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ B.C.C‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ‪ ٩١٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺗﺎ ‪ ١٤٠٠‬ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ‪ B.C.C‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ‪ FCC‬ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺁﻫﻦ ﺭﺑﺎ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﺭﺍ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺟﺬﺏ ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑـﺪﺍﻧﺠﻬﺖ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺁﻫـﻦ ﺭﺍ ﺟـﺬﺏ ﻧﻨﻤﺎﻳﻨـﺪ ﺑـﻪ ﺁﻧﻬـﺎ ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ‪ ١٤٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺗـﺎ ‪ ١٥٣٥‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﻓـﻮﻻﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ‬
‫ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﺎﺯ ‪ B.C.C‬ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺡ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﻓﻮﻻﺩ ﻫﻨﮕـﺎﻡ ﮔـﺮﻡ ﺷـﺪﻥ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻫﺎﻱ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﺮﺩ ﺷﺪﻥ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣـﻮﺍﺩ ﺭﺍ ﻣـﻮﺍﺩ‬
‫ﺁﻟﺘﺮﻭﭖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﭘﺲ ﺁﻫﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁﻟﺘﺮﻭﭘﻴﮏ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁﻟﺘـﺮﻭﭖ ﺟﻬـﺖ ﺭﻳﺰﺩﺍﻧـﻪ ﺷـﺪﻥ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﻬﺖ ﺳﺨﺖ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﺮﻣﺎﻟﻴﺰﻩ ﺷﺪﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﻭ ﺁﻧﻴﻠﻪ ﺷـﺪﻥ ﺁﻥ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻨﺶﺯﺩﺍﺋـﻲ‬
‫ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻳﺮ ‪ ٧٢٣‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ :١-٢-٢‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩ‪:‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩ)‪(Steel‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻣﻘﺪﺍﺭﮐﺮﺑﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻣﺰﺑﻮﺭﺑﺸﺮﺡﺯﻳﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :1-1-2-2‬ﻓﻮﻻد ﻛﻢ ﻛﺮﺑﻦ )‪(Low Carbon Steel‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﮐﺮﺑﻦ ﺑﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻـﺪ ﮐـﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٧‬ﺗـﺎ ‪ ٠,٢٥‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺍﻧﻌﻄﺎﻑ ﭘـﺬﻳﺮﻱ ‪ Ductility‬ﺧـﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷـﻨﺪ ﻭ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﺟﻮﺵﭘﺬﻳﺮﻱ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ )‪ (Weld ability‬ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :2-1-2-2‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﺮﺑﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ )‪(Medium Carbon Steels‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﺯ ‪ ٠,٢٥‬ﺗـﺎ ‪ ٠,٧‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ‬
‫ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺟﻮﺵ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺷـﺮﺍﻳﻂ ﮐﺎﺭﮔـﺎﻫﻲ ﺑـﺎ ﻣﺮﺍﻗﺒـﺖﻫـﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﻟـﺰﻭﻡ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺑـﺰﺍﺭ ﻭ ﭘـﻴﭻ ﻭ ﺑﻮﻟـﺖ ﻭ ﺷـﺎﻓﺖ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ ﻭ ﺟـﻨﺲ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺳﻴﻢ ﺑﮑﺴﻞ ﻭ ﻗﻼﺑﻬﺎﻱ ﺟﺮﺛﻘﻴﻞ ﻭ ﺭﻳﻞ ﺭﺍﻩﺁﻫﻦ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪20‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :٣-١-٢-٢‬ﻓﻮﻻﺩﻱ ﭘﺮ ﮐﺮﺑﻦ )‪(high Carbon Steel‬‬

‫ﮐﺮﺑﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺍﺯ ‪ ٠,٧‬ﺗﺎ ‪ ١,١٤‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﺳـﺎﺧﺘﻦ ﺍﺑـﺰﺍﺭ ﻭ ﻭﺳـﺎﻳﻞ‬
‫ﺑﺮﺷﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :3-2‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي آﻟﻴﺎژي‪(Alloy Steels) :‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﮐـﻢ ﺁﻟﻴـﺎﮊ )‪(Low Alloy Steels‬‬
‫ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺮﻡ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺁﻥ ‪ ٠,٥‬ﻭ ﻳـﺎ ﮐـﺮﻡ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ‪ ٠,٧‬ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٠,٧٩‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺎ ﻓﻮﻻﺩ ﻧـﺮﻡ ﻳﻌﻨـﻲ ‪ Mild Steel‬ﺁﻟﻴـﺎﮊ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺎﺯ ﺁﻟﻔﺎ ﺣﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﺟﻮﺵ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠـﻲ‬
‫ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻴﮑـﻪ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ‪ ١‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷـﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ‪ A٣٣٣‬ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﺁﻥ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ٣‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﮐـﻪ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺳﻴﺎﻟﻬﺎﻱ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﮔﺮﺍﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑـﺎ ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﮐﺮﻡ ‪ ٢,٥‬ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ‪ ٠,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐـﻪ ﺟـﺰﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﻣﺘﻮﺳـﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﺟﻬـﺖ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ‬
‫ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻘـﺎﻭﻡ ﻭ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻪ ﺧﺰﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﺮﻡ ﻣﻮﻟﻲ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﭘﺮﺁﻟﻴﺎﮊ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻳﺎﺩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺍﺯ ‪ ١١‬ﺗـﺎ ‪٢٧‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ‪ C ≤ ٠.١‬ﺑﻨـﺎﻡ ﻓـﻮﻻﺩ ﻓﺮﻳﺘـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪B.C.C‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ‪ ١٢‬ﺗﺎ ‪ ١٣,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٠,١‬ﺗﺎ ‪ ٠,١٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ‪ BCC‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ FCC‬ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐـﺮﻡ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺣﺪﺍﻗﻞ ‪ ١٧,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ‪ ٢٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﺁﻥ ﺣﺪﺍﻗﻞ ‪ ٧,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ‪٢٠‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻭ ﮐﻼﺳـﻪ ﺑﻨـﺪﻱ ﺁﻧﻬـﺎ ﺩﺭ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ‪ A٣١٢‬ﺑﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ A٣١٢TP٣٠٤‬ﻳﺎ ‪ A٣١٢TP٣٠٨‬ﻭ ‪A٣١٢TP٣١٦‬‬
‫ﻭ ‪ A٣١٢TP٣٠٩‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻭﺭﻕ ﻭ ﭘﻠﻴﺖ ﺍﺯ ‪ A٢٤٠‬ﺑﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﺑـﺼﻮﺭﺕ‬
‫‪ A٢٤٠TP٣٠٨‬ﻭ ‪ A٢٤٠TP٣٠٤‬ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠـﺎﺭﺗﻲ ‪ ١٨٨‬ﻧﻴـﺰ ﻧـﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ‪ A‬ﺣﺮﻑ ﺍﻭﻝ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪21‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ASTM‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﻭﺭﻕ ﻳﺎ ﭘﻠﻴـﺖ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﻮﺩ ﭘﻠﻴـﺖ ﻧﻴـﺰ ﺍﺯ ﺗﻴـﭗ ‪ A٢٤٠‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻴﭗﻫﺎﻱ ‪ ٣٠٤‬ﻭ ‪ ٣٠٨‬ﻭ ‪ ٣٠٩‬ﻭ ‪ ٣١٠‬ﻭ ‪ ٣١٦‬ﻭ ‪ A٣١٦L‬ﻭ ‪ A٣٢١‬ﻭ ‪ A٣٤٧‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ASME-SecIIpartA‬ﺑﺼﻮﺭﺕ ‪ SA٣١٢‬ﺑﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎﻱ ‪ ٣٠٤‬ﻭ‪ ٣٠٨‬ﻭ ‪ ٣٠٩‬ﻭ ‪ ٣١٠‬ﻭ ‪ ٣١٦‬ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻮﺩﻩ‬
‫ﻭ ﻭﺭﻕ ﻭ ﭘﻠﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ SA٢٤٠‬ﺑﺎ ﺗﻴـﭗﻫـﺎﻱ ‪ ٣٠٤‬ﻭ ‪ ٣٠٨‬ﻭ ‪ ٣١٠‬ﻭ ‪ ٣١٦‬ﻭ ﻏﻴـﺮﻩ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪22‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ دوم‪:‬‬

‫‪ .١‬ﻣﺰﺍﻳﺎ ﻭ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻓﻮﻻﺩ ﻫﺎﯼ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺭﺍ ﺫﮐﺮ ﮐﻨﻴﺪ‬

‫‪ .٢‬ﻃﺮﺯ ﮐﺎﺭ ﮐﻮﺭﻩ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﯽ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬
‫‪ .٣‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻓﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‬
‫‪ .٤‬ﻭﻳﺰﮔﯽ ﻫﺎﯼ ﻓﻮﻻﺩ ﻫﺎﯼ ﺁﻟﻴﺎﮊﯼ ﺭﺍ ﺫﮐﺮ ﮐﻨﻴﺪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪23‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ‬

‫ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ‬

‫ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪24‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ‪:‬‬
‫‪ .١‬ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺤﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫‪ .٢‬ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﯼ ﺩﺭﺯ ﺩﻟﺮ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ‬
‫‪ .٣‬ﺁﻣﻮﺯﺵ ﺑﺎﺯﺭﺳﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪25‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :1-3‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻓﻮﻻدي ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪: API‬‬

‫ﻟﻮﻟــﻪﻫــﺎ ﻃﺒــﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ API٥L‬ﺗﻮﻟﻴــﺪ ﻣﻴــﺸﻮﻧﺪ ﮐــﻪ ‪ API‬ﻳﻌﻨــﻲ ﺍﻧﺠﻤــﻦ ﻧﻔــﺖ ﺁﻣﺮﻳﮑــﺎ‬
‫‪ American Petroleum Institute‬ﻭ ‪ ٥L‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺧـﻂ ﻟﻮﻟـﻪ ‪ Line Pipe‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ‪API‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗـﺴﻠﻴﻤﻲ ﺭﺍ ﺑـﺎ‬
‫‪ Gr-A‬ﻭ ‪ Gr-B‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ ‪ API٥LGrA‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٣٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ API٥LGrB‬ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ‪ ٣٥٠٠٠‬ﭘﻮﻧـﺪ ﺑـﺮ ﺍﻳـﻨﭻ ﻣﺮﺑـﻊ ﺑـﻮﺩﻩ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻬﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺁﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻭ ﺁﺏ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺱ ‪١‬‬
‫ﺍﺯ ﻧــﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ‪ E٦٠١٠‬ﻭ ﺑــﺮﺍﻱ ﭘــﺎﺱﻫــﺎﻱ ﺑﻌــﺪﻱ ﺍﺯ ﻧــﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ‪ E٧٠١٦ ، E٧٠١٥‬ﻭ‬
‫‪ E٧٠١٨‬ﮐﻪ ﺍﻭﻟﻲ ﻭ ﺩﻭﻣﻲ ﺟﺰﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﮐﻢ ﺋﻴﺪﺭﻭﮊﻥ ﻭ ﺳﻮﻣﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺭﻭﭘﻮﺷـﺪﺍﺭ ﺁﻫﻨـﻲ‬
‫ﺳﺪﻳﻢﺩﺍﺭ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ‪ GrA‬ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﮔﺮﻳﺪ ‪ (Grad A) A‬ﻭ ‪ GrB‬ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﮔﺮﻳـﺪ ‪B‬‬
‫)‪ (Grad B‬ﺍﺳﺖ‪ API٥LX٤٢ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ‪ ٤٢٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑـﺮ‬
‫ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ‪ γT‬ﻳﺎ ‪ Y.S= Y.P‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺑـﺎ ﻣـﻲﻧـﻴﻤﻢ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗـﺴﻠﻴﻤﻲ‬
‫ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﺎ ‪ (Specific Minimum Yield Strenght) SMYS‬ﻧـﺸﺎﻥ ﻣـﻲﺩﻫـﺪ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻟﻮﻟﻪ ﺩﺭ ﮔﺎﺯﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺁﺏ ﻭ ﺁﺏ ﺁﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺱ ‪ ١‬ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ E٦٠١٠‬ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﺱﻫـﺎﻱ ﺑﻌـﺪﻱ ‪ E٧٠١٦‬ﻭ ‪ E٧٠١٥‬ﻭ ‪ E٧٠١٨‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻟـــﻪ ﻓـــﻮﻻﺩﻱ ﺑـــﺎ ﺍﺳـــﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗـــﺴﻠﻴﻤﻲ ‪ API٥LX٤٦‬ﻭ ‪ API٥LX٥٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷـــﺪ‪، API٥LX٥٦ .‬‬
‫‪ API٥LX٦٠‬ﻭ ‪ API٥LX٦٥‬ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺟﺰﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ﻓـﻮﻻﺩﻱ ﺍﺯ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎﻱ ﮐــﻢ ﺁﻟﻴــﺎﮊ ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ﺍﺯ ﻧــﻮﻉ ‪ E٨٠١٨-B‬ﻭ ‪ E٨٠١٨-A‬ﻭ ﻳــﺎ ‪ E٨٠١٨-G‬ﻭ‬
‫‪ E٨٠١٨-C‬ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺲ ﻭﻧﺪ ‪ B‬ﻭ ‪ A‬ﺟﻬﺖ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ‬
‫ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﭘﺲ ﻭﻧﺪ ‪ G‬ﻭ ‪ C‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺟﻬﺖ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﻝ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ‪ API‬ﺩﺭﺯﺩﺍﺭ ﻭ ﺑـﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭﻗﺘﻲ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﺩﺭﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﮕﻨـﺰ‬
‫ﻭ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻣﺲ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﻣﻌﻤـﻮ ﹰﻻ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺻﻼﺡ ﺷﺪﻩ ‪ Modify‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﻭ‬
‫ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ﻣﺲ ﻭ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻧﻴﻮﺑﻴﻮﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺟﺰﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪26‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ٢-٣‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺯﺩﺍﺭ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ‪Seam & Seamless Pipes‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮﺭﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻃﻮﻝ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫‪ ١٢‬ﻣﺘﺮ ﻭ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺷﻬﺎﺋﻲ ﺑﻨﺎﻡ ﺑﻠﻮﻡ ‪ Bloom‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺟـﺎﻥ ﺁﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ API‬ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮ ﹰﻻ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺭﻭﺵ ‪ NDT‬ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪(American Society of Mechanical ASME-SecV‬‬
‫)‪ Engineers‬ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻏﻴﺮﻣﺨﺮﺏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﻴﮏ ﻭ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﻲ ﻭ ﭼـﺸﻤﻲ‬
‫ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑـﺮﺍﻱ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﮐﻴﻔﻴـﺖ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASTMA٣٧٠‬‬
‫)‪ (American Society for Testing Materials‬ﻣﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﮐﺸﺶ ﻭ ﺧﻤﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣـﺎﻳﺶ ﺋﻴﺪﺭﻭﺍﺳـﺘﺎﺗﻴﮑﻲ ﺩﺭ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺑـﺎ ﻗﻄـﺮً‪ ٢٠ً، ١٦ً، ١٤ً، ١٢ً، ١٠ً، ٨‬ﻭً‪ ٢٤‬ﺑـﺎ ﻗﻄـﺮ ﺍﺳـﻤﻲ‬
‫‪ (Nominal Pipe Size) NPS‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ﺩﺭﺯ ﺩﺍﺭ ﺑـﺮﻭﺵ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺯﻳﺮﭘـﻮﺩﺭﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺕ‬
‫‪ NDT‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec V‬ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺳـﺘﮕﺎﻩ ﺁﻟﺘﺮﺍﺳـﻮﻧﻴﮏ ﻣـﻮﺭﺩ‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻝ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢﻫـﺎﻱ ﺭﺍﺩﻳـﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSIB٣١,٣‬ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺩﺭﺯ ﺩﺍﺭ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﻤﻲً‪ ٤٨ً، ٤٢ً،٤٠ً،٣٦ً، ٣٠‬ﻭً‪ ٥٦‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺩﻳـﻮﺍﺭﻩﻫـﺎ‬
‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺍﺳﮑﺠﺌﻮﻝ ﻣـﺸﺨﺺ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﺍﺳـﮑﺠﺌﻮﻝ ‪ Schedule‬ﺑـﺎ ﺍﻋـﺪﺍﺩ ‪٨٠‬‬
‫ﻭ‪ ١٢٠‬ﻭ ‪ ٤٠‬ﻭ ‪ ٦٠‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺍﺳﮑﺠﺌﻮﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺯﺩﺍﺭ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺧﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﻭﺭﻕﻫﺎ ﻭ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ‬
‫ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﮑﺠﺌﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺍﺯ ‪ ١٠‬ﻭ ‪ ٢٠‬ﻭ ‪ ٣٠‬ﻭ ‪ ٤٠‬ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪٣-٣‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASTM‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM٠١,٠١‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻠﺪ ‪ ١‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ‬
‫ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺍﺯ ‪ A٥٣‬ﮐﻪ ﻫﻢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﮔﺎﻟﻮﺍﻧﻴﺰﻩ ﻭ ﻫﻢ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﺳـﻴﺎﻩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻮﺍﺹ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTMA٣٧٠‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ‪ A١٠٦-GrA‬ﻭ ‪A١٠٦-‬‬
‫‪ GrB‬ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﻣﺤـﻴﻂ ﻭ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﺑـﺎﻻ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪ ‪ A٣٣٣‬ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﻧﻴﮑـﻞ ﺁﻥ ﺣـﺪﻭﺩ ‪ ٣/٧٥‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪27‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎ ‪ A٣١٢‬ﻭ ﺍﺯ ﺗﻴﭗﻫـﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ‪ A٣١٢TP٣٠٤‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‬

‫ﺍﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺷﺪﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕﻫﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ ‪ .‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟـﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-secIX‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻫﻤـﻴﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﮔـﺮ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ‪ ٣′′ ۴‬ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﻴﺶ ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﭘـﺲ ﺍﺯ‬
‫ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴــﺰ ﺑﺎﻳــﺪ ﺗــﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋــﻲ ﺷــﻮﻧﺪ ﺍﻳــﻦ ﻋﻤــﻞ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASME-sec VIII‬‬
‫)‪ (American Society of Mechanical Engineers‬ﺍﻧﺠﻤـﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ : ٤-٣‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: ASME‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎﻱ ‪ SA١٠٦‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ SA١٠٦GrB A‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻮﻟﻪ ‪ SA٣٣٣‬ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﺮﻳـﺪ ‪ ١‬ﺗـﺎ ‪٦‬‬
‫ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳـﻦ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec IX‬ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎ ﺩﺭ‬
‫ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻟﻮﻟـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﮐـﺮﻡ ﺑﺎﻧـﺪﺍﺯﻩ ‪ ١‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ‬
‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺑﺎﻧﺪﺍﺯﻩ ﻧﻴﻢ ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻭﺍﻧﺎﺩﻳﻮﻡ ﺑﺎﻧﺪﺍﺯﻩ ‪ ٠,١‬ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,١٢‬ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺮﺑﻦ ﮐـﻢ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ‪ A١٠٦‬ﺟﻬـﺖ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ -٥-٣‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: ANSI‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﮔـﺎﺯ ﻭ ﻧﻔـﺖ ﻭ‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ ﮐﺎﻏﺬﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﻮﺍﺩ ﻏﺬﺍﺋﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻓﻮﻻﺩ ﮐﺮﺑﻨﻲ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻃﺒﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSB٣ ٩١٠‬ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻭ‬
‫ﻼ ﺩﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﻲﺗـﻮﺍﻥ‬
‫ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﮐﺎﻣ ﹰ‬
‫ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮﻑ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ١٨٨‬ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ANSIB٣٦,١٩‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺯ ﻧﻮﻉ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺁﻧـﺎﻟﻴﺰ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺧـﻮﺍﺹ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ )‪ (Stainless Steel‬ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪28‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ٦-٣‬ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺟﻮﺵ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: ANSI‬‬

‫ﺑﺎﺯﺭﺳـﻲ ﺟــﻮﺵ ﻟﻮﻟــﻪﻫــﺎ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSIB ٣١,٣‬ﮐــﻪ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑــﻪ ‪Piping‬‬
‫)ﻟﻮﻟﻪﮔﺬﺍﺭﻱ( ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺍﻧﺸﻌﺎﺑﺎﺕ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷـﻴﻤﻲ ﺍﺳـﺖ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺟﻮﺵ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺟﻬـﺖ ﻋﻴـﺐﻫـﺎﺋﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻧﻔـﻮﺫ ﻧـﺎﻗﺺ ﺟـﻮﺵ‬
‫)‪ (Lack of Penetration‬ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ L.O.F‬ﻧـﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺫﻭﺏ ﻧـﺎﻗﺺ ﺑـﺎ ﻋﻼﻣـﺖ ‪(Lack Of L.O.F‬‬
‫)‪ Fusion‬ﻭ ﺗـﺮﮎ )‪ (Crack‬ﻭ ﺳـﺮﺑﺎﺭﻩ ﻳـﺎ ﺁﺧـﺎﻝ ﺳـﺮﺑﺎﺭﻩ )‪ (Slag Inclusion‬ﻭ ﻣﻨﻔـﺬﻫﺎﻱ ﮔــﺎﺯﻱ‬
‫)‪ (Porosities‬ﻭ ﻋﻴﺐ ﻟﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ‪ SMAW‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ‪ (Tungsten Inert Gas) TIG‬ﻋﻴـﺐ ﻧﺎﺧﺎﻟـﺼﻲ ﺗﻨﮕـﺴﺘﻦ ﻭ ﺍﻧـﺪﺍﺯﻩ ﺁﻥ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ (American National Standard Institute) ANSIB ٣١,٣‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻋﻴﺐﻫﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯ ﻧﻈﻴﺮ ‪ L.O.P‬ﻭ ﻟﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ )‪ (Under cut‬ﻭ ﺳﺮﺑﺎﺭﻩ ﻭ ﻣﻨﻔﺬﻫﺎﻱ ﮔـﺎﺯﻱ‬
‫ﻭ ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﻲ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ ﻗﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻧـﺪﺍﺯﻩ ﺟﻬـﺖ ﻋﻴـﺐﻫـﺎﺋﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗـﺮﮎ ﻭ‬
‫ﺫﻭﺏ ﻧﺎﻗﺺ )‪ (L.O.F‬ﻗﻴﺪ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻋﻴﺐﻫﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﺟـﻮﺵ ﺑﻄـﻮﺭ ﻣﺤﻴﻄـﻲ‬
‫ﺑﺮﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﻃﺒﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME sec V‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ ٧-٣‬ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪: NDT‬‬

‫ﺑﺎﺯﺭﺳ ـﻲ ﻟﻮﻟــﻪﻫــﺎ ﺟﻬــﺖ ﺗــﺸﺨﻴﺺ ﻣﻌﺎﻳ ـﺐ ﺩﺍﺧﻠ ـﻲ ﻃﺒــﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ ASTM E١٦٤‬ﺟﻬــﺖ‬
‫ﺁﺯﻣﺎﻳــﺸﺎﺕ ﺑــﺎ ﺩﺳــﺘﮕﺎﻩ ﺍﻭﻟﺘﺮﺍﺳــﻮﻧﻴﮏ ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳــﺸﺎﺕ ﻣﺮﺑــﻮﻁ ﺑــﻪ ﺫﺭﺍﺕ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴــﺴﻲ ﻳــﺎ ‪M.T‬‬
‫‪ ASTM‬ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳــــﺸﺎﺕ‪P.T‬‬ ‫‪ (Magnetic‬ﺑــــﺎ ﺍﺳــــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪E٧٠٩‬‬ ‫‪particle‬‬ ‫)‪Testing‬‬
‫)‪ (Liquid Penetrate Testing‬ﺑﺎ ‪ E١٦٥‬ﺍﺯ ‪ ASTM‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ‪ NDT‬ﺟﻬـﺖ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻲ ﻟﻮﻟـﻪ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME=Sec V‬ﻧﻴـﺰ ﺟﻬـﺖ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ‬
‫ﺍﻭﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﻴﮏ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘـﺼﺎﺭﻱ ‪ (Ultrasonic Testing) UT‬ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ ﻣﻐﻨـﺎﻃﻴﻲ ﺑـﺎ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫‪ MT‬ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ‪ P.T‬ﻭ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﭼﺸﻤﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﻱ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﭼﺸﻤﻲ ‪V.T‬‬
‫)‪ (Visual Testing‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﻌـﺪ‬
‫ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺷـﺎﻣﻞ ﺑﺮﺭﺳـﻲ‬
‫ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻡة ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﺍﺭﮎ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ‪ WPS‬ﻭ ‪ PQR‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺦﻫﺎﻱ ﺟـﻮﺵ ﻧﻴـﺰ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺁﺯﻣـﺎﻳﺶ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪29‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ P.T‬ﻭ ‪ MT‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺦﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﻋﻴﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺟـﺎﺯﻩ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ‬
‫ﺑﻴﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﻭ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣـﺪﻧﻈﺮ‬
‫ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﻴﻦ ﭘﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘـﺲ ﺍﺯ‬
‫ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻇﺎﻫﺮﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﺑﺨﺶ ‪ ٨‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺕ ﻧﻴـﺎﺯ ﺑـﻪ ﺭﺍﺩﻳـﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ANIB٣١/٣‬‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪30‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪:‬‬

‫‪ .١‬ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﯼ ﺩﺭﺯ ﺩﺍﺭ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪ .٢‬ﻭﻳﮋﮔﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‬
‫‪ .٣‬ﺑﺎﺯﺭﺳﯽ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ‪NDT‬ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﺩﻫﻴﺪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪31‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮﻡ‬

‫ﻓﻮﻻﺩ ﻫﺎﯼ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ‬

 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪32‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ١-٤‬ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: ANSI‬‬

‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSI‬ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﺗـﺼﺎﻻﺕ‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨـﺪ ﻧـﻮﺭﺩﻱ )‪ (Rolling Process‬ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨـﺪ ﺁﻫﻨﮕـﺮﻱ )‪(Forging Process‬‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺑﺸﮑﻞ ﺯﺍﻧﻮﺋﻲ ﻳﺎ ﺳﻪ ﺭﺍﻩ ﺑﺸﮑﻞ ‪ (Tee) T‬ﻭ ﺭﺍﺩﻳﻮﺳﺮ )‪ (Reducer‬ﻭ‬
‫ﺭﺍﺩﻳﻮﺳﺮ ﻫـﻢ ﻣﺤـﻮﺭ )‪ (Concentric Reducer‬ﻭ ﺭﺍﺩﻳﻮﺳـﺮ ﻏﻴﺮﻣﺘﻘـﺎﺭﻥ )‪(Eccentric Reducer‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSIB ١٦,٩‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻﺩ ‪ SA٢٣٤‬ﺑﺎ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪ WPB‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺪﺩ ‪ ٢٣٤‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻫـﻦ ﻭ ﻓـﻮﻻﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎ‬
‫)‪ (American Iron & Steel Institute‬ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﻤﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ‪(Nominal‬‬
‫)‪ Pipe Size‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺰﻭﻡ ﮐﺎﻣ ﹰ‬
‫ﻼ ﺩﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﮔﻮﺍﻫﻴﻨﺎﻣﻪ ﻣﻮﺍﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﻄﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﻗﻴﺪ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ A١٠٥‬ﻭ ‪ A١٨٢‬ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﺟﻪ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﻭ ‪ A٢٣٤‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺭﺍ ﺑﺠﺎﻱ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤـﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺍﺯ ‪ A٣٥٠‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ‪ A٥٣‬ﺍﺯ ﺍﺗـﺼﺎﻻﺕ ‪ A٢٣٤WPB‬ﻭ ‪ A-١٠٥‬ﻭ ‪ A١٨١‬ﻭ ﺟﻬـﺖ ﻟﻮﻟـﻪﻫـﺎﻱ‬
‫‪ A١٠٦-GrB‬ﺍﺯ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ‪ A٢٣٤WPB‬ﻭ ‪ A١٠٥‬ﻭ ‪ A١٨١‬ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ ٦٠‬ﻳـﺎ ‪ ٧٠‬ﺟﻬـﺖ ﻟﻮﻟـﻪ ‪ A٣٣٣‬ﺍﺯ‬
‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ‪ A٤٢٠WPL٦‬ﻳﺎ ‪ A٣٥٠LF١‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﻴﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﮔﺮﻳـﺪﻫﺎﻱ‬
‫ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩ ‪ L‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﮐﻢ ﮐﺮﺑﻦ ‪ Low Carbon‬ﻭ ‪ F‬ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎﻱ ﺩﺍﻧـﻪ ﺭﻳـﺰ ‪ Fine grain‬ﻭ ﻋـﺪﺩ ‪١‬‬
‫ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺩﺍﻧﻪ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﺎﺭﺗﻬﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪: 2-4‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧﺰن‪:‬‬

‫‪: ١-٢-٤‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ‪: Classify of Stainless Steel‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺟﻮﻱ ﻭ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺍﮐـﺴﻴﺪ ﺷـﺪﻥ ﺩﺭ ﺻـﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﺮﻡ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺭﻕ ﻭ ﭘﻠﻴﺖ ﻭ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻭﺭﻕﻫـﺎ ﻭ ﭘﻠﻴـﺖ ﺟﻬـﺖ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎﺭ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻬﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﻭ ﺯﻧﮓ ﻧـﺰﻥ ﻣـﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ﻭ ﺯﻧـﮓ‬
‫ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻓﻨﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺗﺠﺎﺭﺗﻲ ‪ ١٨٨‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﮐـﺮﺑﻦ ﺭﺍ ﮐﻤﺘـﺮ ﺍﻧﺘﺨـﺎﺏ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪33‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ ﮐـﺮﻡ ﺑﻔﺮﻣـﻮﻝ ‪C٦Cr٢٣‬‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺟﻮﻱ ﻭﺟـﻮﺩ ﮐـﺮﻡ ﺩﺭ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﮐﺴﻴﺪ ﮐﺮﻡ ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﮐﻮﭼﮏ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺁﻧﮕـﺴﺘﺮﻭﻡ ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﻻﻳـﻪ‬
‫ﻧﺎﺯﮎ ﺍﮐﺴﻴﺪ ﮐﺮﻡ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺸﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١- ١ -٢-٤‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ‪: Austenitic Stainless Steels‬‬

‫ﺍﻳــﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎ ﺣــﺪﺍﻗﻞ ‪ ٧,٥‬ﺩﺭﺻــﺪ ﻧﻴﮑــﻞ )‪ (Ni‬ﻭ ‪ ١٧,٥‬ﺩﺭﺻــﺪ ﮐــﺮﻡ )‪ (Cr‬ﺩﺍﺭﻧــﺪ ﮐــﻪ ﺳــﺎﺧﺘﺎﺭ‬
‫ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ (Face Centered Cubic) F.C.C‬ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﻫـﺎﺩﻱ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻭ ﻫﺎﺩﻱ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮﻕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﮐﺴﻴﺪﻩ ﻧﻤﺸﻮﻧﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﺑﺎﻻ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﻧﻤﻴـﺸﻮﺩ ﻭ ﺷـﮑﻨﻨﺪﻩ ﻫـﻢ ﻧﺨﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻫﻦ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺁﻧﻬـﺎ ﺑـﺎ ﮐﻼﺳـﻪ ‪٣٠٠‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓـﻮﻻﺩ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ ٣٠٤L‬ﺑـﺎ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ (British Standard) BS‬ﻭ ﺑـﺎ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١,٤٣٠٦‬ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﮐـﺮﻡ ﺩﺭ ﺁﻥ ‪ ١٨,٤‬ﻭ ﻧﻴﮑـﻞ ‪ ٩,٣‬ﻭ ﮐـﺮﺑﻦ‬
‫ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٠,٠٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﮐﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﮐﻢ ﺍﺳﺖ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﺟﻬـﺖ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬
‫ﺍﺳــﺖ ﮐــﻪ ﺑــﺼﻮﺭﺕ ﭘﻠﻴ ـﺖ ‪ Plate‬ﻭ ﺗــﺴﻤﻪ )‪ (Strip‬ﺗﻮﻟﻴ ـﺪ ﻣﻴﮕــﺮﺩﺩ ‪ .‬ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑــﺎ‬
‫‪ A٢٤٠TP٣٠٤L‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ‪ TP‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ‪ Type‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤـﺎﻡ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ﺁﻫﻦ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻋﺪﺩ ‪ ٣٠٤‬ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳـﺎﺋﻲ ﺍﻧﺘﺨـﺎﺏ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺣﺮﻑ ‪ L‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﮐﻤﺘﺮﻳﻦ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ﺁﻥ ‪ ٦٠٠‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺳﺨﺘﻲ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﻭﻳﮑﺮﺯ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ١٥٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ BS١٤٤٩ .‬ﺑـﺎ ﻓـﻮﻻﺩ ﺯﻧـﮓ‬
‫ﻧﺰﻥ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ٣١٠‬ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﮐـﺮﺑﻦ ﺁﻥ ‪ ٠,١٥‬ﻭ ﮐـﺮﻡ‬
‫ﺁﻥ ‪ ٢٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ‪ ٢٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌـﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﮐـﻮﺭﻩﻫـﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗـﻲ ﻣـﻮﺭﺩ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭﻟﻲ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷـﺪ ﭼـﻮﻥ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮﻉ ﺗﻮﻟﻴﺪﺍﺕ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﺎﺋﻴﻦﺗـﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٥‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٥٤٠‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ‬
‫ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٣٠‬ﻭ ﺳﺨﺘﻲ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺩﺭﺟﻪ ﻭﻳﮑﺮﺯ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٢٠٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٣١٦S١٢‬ﻳﺎ ‪ ٣١٦L‬ﺑﺎ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ‪ ١٧‬ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ‪ ١٢‬ﻭ ﮐﺮﺑﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﮐﻢ ﻣﻘـﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪34‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲﻫﺎﻱ ﺍﺳﻴﺪﻱ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺧـﻮﺑﻲ‬
‫ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭﻩﻫـﺎﻱ ‪ ٣٢١‬ﻭ ‪٣٤٧‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻟﻮﻟﻪ ﻭ ﺗﻴﻮﺏ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎ ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺗﻴﮑﻪ‬
‫ﭘﻠﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ ﺑﺎ ‪ A٢٤٠‬ﺑﺎ ﺗﻴﭗﻫـﺎﻱ ‪ ٣٠٤‬ﻭ ‪ ٣٠٨‬ﻭ ‪ ٣٠٩‬ﻭ‬
‫‪ ٣١٠‬ﻭ ‪ ٣١٦‬ﻭ ‪ ٣١٦Mo٢‬ﻭ ‪ ٣٢١‬ﻭ ‪ ٣٤٧‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺍﺯ ‪ A٣١٢‬ﺑﺎ ﺗﻴﭗﻫﺎﻱ ﻓـﻮﻕ ﺍﻟـﺬﮐﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSI‬ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑـﺎ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ANSIB ٣٦,١٩‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١- ١ -١-٢-٤‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‬

‫ﻣﻌﻤﻮ ﹲﻻ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﺻـﻮﻝ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﮑﻨـﻮﻟﮋﻱ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﺭﺍ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ Ti ≤ ۵ × C %‬ﻭ ‪ Nb ≤ ١٠ × C %‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ‬
‫ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨـﺎﺯﻥ‬
‫ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻭ ﺗﺮﮎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻧﻴﻮﺑﻴﻮﻡ ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟـﻮﺩ‬
‫ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪ ﻧﻴﻮﺑﻴﻮﻡ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭﺑﻴـﺪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻭﺿـﻌﻴﺖ ﺟـﻮﺵ ﻭ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺟﻮﺵﻫﺎ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ‪.‬‬

‫‪ ٢- ١-١-٢-٤‬ﻓﺎﺯ ‪) γ‬ﺯﻳﮕﻤﺎ( ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ‪:‬‬

‫ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺩﭼﺎﺭ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﮐﺎﺭﺑﻴـﺪ ﻧـﺸﻮﺩ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﻭ ﻳﺎ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﻟـﻴﮑﻦ‬
‫ﺍﻓــﺰﺍﻳﺶ ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﻓﺮﻳﺘــﻲ ﺳــﺒﺐ ﻣﻴــﺸﻮﺩ ﮐــﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕــﺎﻡ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﻣﻨــﺎﻃﻖ ﺗــﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮﺍﺭﺗــﻲ‬
‫‪ (Heat Affected Zone) HAZ‬ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ‪ ٤٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٨٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻓـﺎﺯ ‪) γ‬ﺯﻳﮕﻤـﺎ(‬
‫ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺗﺸﮑﻴﻞ ﻓﺎﺯ ‪ γ‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺮﮎ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓـﺎﺯ ﺍﺯ ﺟـﻨﺲ‬
‫ﻓﺎﺯ ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺰﻱ ﺑﻨﺎﻡ ﮐﺮﻡ ﺁﻫﻦ ﺑﻔﺮﻣﻮﻝ ‪ FeCr‬ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻌﻤﻮ ﹰﻻ ﺩﺭ ﻫﻨﮕـﺎﻡ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ﺳﻴﻠﺴﻴﻢ ﻭ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ ﮐﻪ ﻓﺮﻳﺖﺯﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﺁﻟﻴـﺎﮊ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﻌﻠﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺎﺯ ‪ γ‬ﻣﺸﮑﻼﺗﻲ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺂﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﺠﻬﺖ ﺑﺠـﺎﻱ ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪35‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻧﻴﻮﺑﻴﻮﻡ ﺑﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻳـﻦ ﻣـﺸﮑﻼﺕ ﺍﺯ‬
‫ﺑﻴﻦ ﺭﻭﺩ‪.‬‬

‫‪ ٣-١-١-٢ -٤‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻓﺮﻳﺘﻲ ‪: Feritic Stainless Steel‬‬

‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻓﺮﻳﺘﻴﮏ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﺯ ‪ ١١‬ﺗـﺎ ‪ ٢٧‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ ﮐـﺮﺑﻦ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻳﺮ ‪ ٠,١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ‪ BCC‬ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺁﻫﻦ‬
‫ﺭﺑﺎ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺁﻫﻦ ﺭﺑﺎ ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻫﻦ ﻭ ﻓـﻮﻻﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﮐﻼﺳﻪ ‪ ٤٠٠‬ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻧﮕﻠﻴـﺴﻲ ‪ BS‬ﺍﻳـﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭﻩ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ١٤٤٩‬ﻭ ﺷﻤﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ‪ ٤٠٣‬ﻭ ‪ ٤٠٥‬ﻭ ‪ ٤٠٩‬ﻭ ‪ ٤٣٠‬ﻭ ‪ ٤٣٤‬ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١,٤٠٠٢‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ﺩﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩﻫـﺎﻱ ‪ ١,٤٠٠٠‬ﻭ ‪ ١,٤٠٠٢‬ﻭ‬
‫‪ ١,٠٤٥١٢‬ﻭ ‪ ١,٤٠١٦‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻧﺠﻤـﻦ‬
‫ﺁﻫﻦ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ A٤٣٦‬ﻭ ‪ A٤٤٢‬ﻭ ‪ A٤٤٦‬ﻧﻴـﺰ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﺮﻳـﺖ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﻨﻬـﺎ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﮐـﻪ ﺑـﺂﻥ ﺍﺿـﺎﻓﻪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﺑﻴـﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ )‪ (Mo‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻧﻴﮑﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪٠,٥‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﺰﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻠﺖ ﺩﺍﺭﺍ‬
‫ﺑﻮﺩﻥ ﮐﺮﻡ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ ﮐﺮﻡ ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺧﻴﻠﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺗﺮﮎ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ )‪ (Stress Corrosion Cracking‬ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷـﻨﺪ‬
‫ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﻴﺪﮐﻠﺮﺋﻴﺪﺭﻳﮏ ﺑﻪ ﺗﺮﮎ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ‬
‫ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻟﻮﻟﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﻧﻔﺘﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﮐـﺮﻡ ﺑـﺎﻻ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺍﺳﻴﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﻭ‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec VIII‬ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺳـﻬﻮﻟﺖ‬
‫ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺠﺎﻱ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎ ‪ E٣٠٩-١٦‬ﻳـﺎ ‪ E٣٠٩L-١٦‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑـﻪ ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM٠١,٠٣‬ﺩﺭ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﺧـﻼﺀ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲﻫﺎﻱ ﺣﻔﺮﻩ )‪ (Pitting‬ﻭ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﻴﺪﻫﺎ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺳـﻴﺪ ﮐﻠﺮﻳـﺪ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪36‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :٤-١-١-٢-٤‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺩﺍﭘﻠﮑﺲ ‪: Duplex Stainless Steel‬‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ‪ DSS‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ B.C.C‬ﻭ ‪ FCC‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ‬
‫ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﻭ ﻓﺎﺯ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﭘﺎﻳﻪ ﺁﻫﻦ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﮐﺮﻡ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ‪ ٢٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ١٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺑﺎ ﺍﻋﺪﺍﺩ ‪ ٢٢‬ﻭ ‪ ٢٣‬ﻭ ‪ ٢٥‬ﻭ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺗـﺸﮑﻴﻞ ﺷـﺪﻩ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻣﺸﺨـﺼﺎﺕ‬
‫ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻋﺪﺩ ‪ ٢٣‬ﻣﻌﻴﻦ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﻡ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﻭ ﺑﺎﻧـﺪﺍﺯﻩ ‪ ٤‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻧﻴﮑـﻞ ﻭ‬
‫‪ ٠,١‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﮐـﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﺁﻥ ‪ Fe-٢٣Cr-٤Ni-٠,١N‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻋـﺪﺩ ‪ ٢٢‬ﮐـﻪ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﻡ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺼﻮﺭﺕ ‪ Fe-٢٢Cr-٥-٥Ni-٣Mo-٠,١N‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪﺩ ‪ ٢٥‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻓﻮﻻﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺑـﺼﻮﺭﺕ ‪Fe-٢٥Cr-٥Ni-٢,٥Mo-‬‬
‫‪ ٠,١N-Cu‬ﻭ ﻧﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻥ ‪ Fe-٢٥Cr-٣,٥Mo-٠,٢٥N-W-Cu‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗـﻮﺍﻥ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﮐﺮ ﺭﺍ ﺑﺎ ‪ ٢٣٠٤‬ﻭ ‪ ٢٢٠٥‬ﻭ ‪ ٢٥٪‬ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ٢٥٠٧‬ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓـﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺍﺳﻴﺪ ﮐﻠﺮﺋﻴﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲﻫـﺎﻱ ﺣﻔـﺮﻩ‬
‫)‪ (Pitting‬ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻓـﻮﻻﺩ ‪ DSS‬ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﻃـﻮﺭﻱ ﺍﺿـﺎﻓﻪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻫـﺮ ﺩﻭ ﻓـﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﺩﺭﺑﺮﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻓـﻮﻕﺍﻟـﺬﮐﺮ ﻧﻴﮑـﻞ ﻭ ﮐـﺮﺑﻦ ﻭ‬
‫ﻧﻴﺘﺮﻭﮊﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺖ ﺯﺍ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ ﮐﺮﻡ ﻭ ﺗﻨﮕﺴﺘﻦ ﻓﺮﻳـﺖ ﺯﺍ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ ﻧﻔﺖ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻭ ﮐﺎﻏﺬﺳﺎﺯﻱ ﺑﻌﻠﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﻭ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺣﻔﺮﻩ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﺁﻟﻴﺎﮊﻫـﺎﻱ ﺿـﻌﻴﻒ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﮐﺎﺭﻫﺎﻱ ﺩﺭﻳﺎﺋﻲ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﻧﻤـﻲﮔﻴـﺮﺩ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺁﺏ ﺩﺭﻳـﺎ ﻭ ﺑﺨـﺎﺭﺍﺕ ﺁﻥ ﺿـﻌﻴﻒ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺪﺕ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻳﻌﻨﻲ ‪ HAZ‬ﻭ ﺧﻂ ﺟﻮﺵ ﮐﻪ ﻫﻤـﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺫﻭﺏ‬
‫ﺍﺳﺖ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻄﻮﺭ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻓﺮﻳﺘﻴﮏ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺖ ﺑـﻪ ﻓﺮﻳـﺖ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﺷﺪ ﺩﺍﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﺳﺮﺩ ﮐـﺮﺩﻥ ﺳـﺮﻳﻊ ﺳـﺒﺐ ﭘﻴـﺪﺍﻳﺶ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻓﺮﻳﺘﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻄﻮﺭ ﺁﺭﺍﻡ ﺳﺮﺩ ﺷﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﻇـﺎﻫﺮ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺷـﺪ ﻭ‬
‫ﺩﺭ ﻣﺮﺯﺩﺍﻧﻪ ﻓﺮﻳﺖ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﻓﺮﻳﺖ ﭘﻴﺪﺍ‬
‫ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺿﺮﺑﻪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﭼﺎﺭﭘﻲ ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﮐﻤﻲ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺿـﺮﺑﻪﺍﻱ ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ‪ DSS‬ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﺟـﻮﺵﭘـﺬﻳﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﺣﺘـﻲ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻧﻮﻉ ﺁﻧـﺮﺍ ﻃـﻮﺭﻱ ﺍﻧﺘﺨـﺎﺏ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٣‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺍﺯ ﺧﻄـﺮ ﺑﻮﺟـﻮﺩ ﺁﻣـﺪﻥ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪37‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺧــﻮﺭﺩﮔﻲ ﺑ ـﻴﻦ ﺩﺍﻧــﻪﺍﻱ ﻭ ﺗــﺮﮎ ﮐﺎﺳــﺘﻪ ﺷــﺪﻩ ﻳ ـﺎ ﺑﻄــﻮﺭ ﮐﻠ ـﻲ ﺍﺯ ﺑ ـﻴﻦ ﻣﻴ ـﺮﻭﺩ‪ .‬ﭘ ـﻴﺶ ﮔﺮﻣــﺎﻳﺶ‬
‫)‪ (Preheating‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﺷـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌـﻀﻲ ﺍﺯ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺍﮔـﺮ ﺩﺭﺻـﺪ ﻧﻴﺘـﺮﻭﮊﻥ‬
‫ﻓــﻮﻻﺩ ﭘــﺎﺋﻴﻦﺗــﺮ ﺑﺎﺷــﺪ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﮔﻮﻧــﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎ ﭘــﻴﺶ ﮔﺮﻣــﺎﻳﺶ ﻻﺯﻡ ﻣــﻲﺷــﻮﺩ‪ .‬ﺗــﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋــﻲ‬
‫)‪ (Post Weld heat treatment‬ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ‪ TIG‬ﻭ ﻭﻗﺘـﻲ‬
‫ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺵ )‪ (Filler metal‬ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﻧﻴﮑـﻞ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﻧﻴﮑـﻞ ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳـﺖ ﺩﺭ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺩﺭﺯ ﺩﺍﺭ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﻣﻤﮑـﻦ ﺍﺳـﺖ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺕ‬
‫ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺟﻬﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﻳﮑﻨﻮﺍﺧﺖ ﻻﺯﻡ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﮔﺎﺯ ﺧﺎﻟﺺ ﺁﺭﮔﻮﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺮﻗـﻪﻫـﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ‬
‫ﮐﺮﺑﻨﻲ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﭘﺎﺷﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺑﻮﺭﺳـﻬﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :٥-١-١-٢-٤‬ﻓﻮﻻدﻫﺎي زﻧﮓ ﻧـﺰن اوﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺳـﺨﺖ ﺷـﻮ ‪Precipctation Hardening‬‬

‫‪Stainless Steels‬‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ﮐﺮﻡ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺑﺎﻻ ﻭ ﺩﺭ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﺭﺩﻩ ‪ ٤٠٠‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ٨٥‬ﺗﺎ ‪ ٢٦٠‬ﮐﻴﻠﻮ‬
‫ﭘﺎﺳﮑﺎﻝ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺭﺳﻮﺏ ﺷﺪﻥ ﮐﺎﺭﺑﻴﺪﻫﺎﻱ ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻭﺍﻧﺎﺩﻳﻮﻡ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳـﮑﻮﭘﻲ ﻣـﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ﺑﻮﺟـﻮﺩ ﻣﻴﺂﻳـﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺨﺖ ﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ١٧-٧pH‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻋﻼﻣﺖ ‪ (Precipitation) P‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺭﺳﻮﺏ ﮐﺎﺑﻴﺪﻱ ﻭ ‪ H‬ﻋﻼﻣﺖ ﺳﺨﺖ ﺷﺪﻥ )‪ (Hardening‬ﻭ ‪ ١٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ‬
‫ﻧﻴﮑﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﻓـﺎﺯ )‪ ٧٣٠ (Transformation temperature‬ﺗـﺎ ‪ ٧٦٠‬ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺖ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﮐﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺩﺭﺟﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﻣﺤـﻴﻂ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺯ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺖ ﻭﻗﺘﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ ،‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺳـﺮﺩ ﮐـﺮﺩﻥ‬
‫ﺁﻥ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻴﮑﺮﻭﺳﮑﻮﭘﻲ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺳﺮﺩ ﺷـﺪﻥ ﻓـﻮﻻﺩ ﺣﺎﺻـﻞ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ‪ pH‬ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎﺭﻩ‬
‫‪ A-٢٨٦ ASTM‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑـﻪ ﺳـﻬﻮﻟﺖ ﻧﻤـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷـﻮﺩ‪ .‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ pH‬ﺑـﺎ ﻣﺸﺨـﺼﺎﺕ ‪ ١٧-٤pH‬ﻭ ‪ ١٥-٥pH‬ﻭ‬
‫‪ pH١٣-٨Mo‬ﺑﺸﺮﺡ ﺯﻳﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩ ‪ SS١٧-٤pH‬ﺗﻘﺮﻳﺒ ﹰﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﺨﺖ ﻻﺯﻣﺴﺖ ﮐﻪ ﺭﻳﺸﻪ ﺟـﻮﺵ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪38‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳــﻴﻢ ﺟــﻮﺵ ‪ ٣٠٨L‬ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨــﺪ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ‪ TIG‬ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺷــﻮﺩ‪ .‬ﻓﺮﺍﻳﻨــﺪ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ‪TIG‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺟـﻮﺵ ﺭﺍ ﺟﻬـﺖ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺭﺍﺋـﻪ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺑﺪﺳـﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺟـﻮﺵ‬
‫ﺑــﺎ ﺍﺳــﺘﺤﮑﺎﻡ ﺑــﺎﻻ ﻭ ﮐﻤﺘــﺮﻳﻦ ﺧﺮﺍﺑ ـﻲ ﻻﺯﻣــﺴﺖ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻳﻨــﺪ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺍﺷــﻌﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧ ـﻲ )‪(E.B.W‬‬
‫‪ Electron Beam Welding‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ ١٥-٥pH‬ﺑـﺎ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ﻭ ﭘـﺮ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ٦٣٠‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻨﺶﺯﺩﺍﺋﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ‬
‫‪ pHB-٨Mo‬ﺑﺎ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ‪ SMAW‬ﻭ ‪ TIG‬ﻭ ‪ MIG‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻧـﻮﺍﻉ ﺩﻳﮕـﺮ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﻓﻮﻻﺩ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻧﻴﻤﻪ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺳﺪ ﺁﺑﻲ‬
‫ﻣﺼﺎﺭﻑ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﺁﻥ ‪ ١٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٣,٥‬ﺗﺎ ‪ ٦‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﮐﺎﺭﺑﻴـﺪ ﮐـﺮﻡ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٥‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ‬
‫ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ ﺩﺭﺻـﺪ ﮐـﺮﻡ ﺁﻥ ‪ ١٢‬ﺗـﺎ ‪ ١٣,٥‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ‬
‫ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪ ٠,١‬ﺗﺎ ‪ ٠,١٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻣـﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴـﺰ ﻧﻴـﺎﺯﻱ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﺩﺍﺭﻧـﺪ‪ .‬ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺑـﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ‪ A٤١٠‬ﻭ ‪ A٤١٤‬ﻭ ‪ A٤٤٠‬ﻭ‬
‫‪ A٤٢٠‬ﮐﻼﺳﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﻭ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١٤٤٩‬ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﻦ ﺑـﺎ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ‪ ١,٤٠٠٦‬ﻭ ‪ ١,٤٠٢٤‬ﻭ ‪ ١,٤٠٢١‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ :٦-١-١-٢-٤‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﻣﺎﺭﺗﻨﺰﻳﺘﻲ ‪Martensitic Stainless Steels :‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﮐﺮﻡ ﺍﺯ ‪ ١٢‬ﺗﺎ ‪ ١٣/٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﺮﺑﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪٠/١‬‬
‫ﺗﺎ ‪ ٠/١٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ B.C.C‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺁﻫﻨﺮﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺟﺬﺏ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺮﻩﻫﺎﻱ ﺗﻮﺭﺑﻴﻦﻫﺎﻱ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻩ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻣـﻮﺭﺩ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺩﻩ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ‬
‫‪ ٤٠٠‬ﻗــﺮﺍﺭ ﻣ ـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﺍﻭﻟ ـﻴﻦ ﻧــﻮﻉ ﺍﻳ ـﻦ ﻓــﻮﻻﺩ ‪ A٤٠٣‬ﻭ ‪ A٤١٠‬ﻭ ‪ A٤١٤‬ﻭ ﻏﻴ ـﺮﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺟﻬــﺖ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ ﺗـﺎ ‪ ٢٥٠‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﻗـﺮﺍﺭ‬
‫ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗـﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﮐـﻪ ﺗـﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﺁﻥ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ASME-SecVIII‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻫﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻓـﻮﻻﺩ ﺑـﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪39‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‪:‬‬

‫‪ .١‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﯼ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﯼ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﯽ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬

‫‪ .٢‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﯼ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬
‫‪ .٣‬ﻓﺎﺯ ﺯﻳﮕﻤﺎ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﯼ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﯽ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﺩﻫﻴﺪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪40‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‪:‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎﺕ ﺁﻥ‬

 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪41‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‬
‫‪-٢‬ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﯼ ﻭ ﺭﻧﮓ ﺁﻣﻴﺰﯼ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﯼ ﻣﺨﺎﺯﻥ‬
‫‪-٣‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺴﺖ ﺋﻴﺪﺭﻭ ﺍﺳﺘﺎﺗﻴﮏ ﻣﺨﺎﺯﻥ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪42‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪١- ٥‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ‪:‬‬

‫ﻣﺨــﺎﺯﻥ ﻣﻌﻤــﻮ ﹰﻻ ﻃﺒــﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺟــﻮﺩ ﻧﻈﻴ ـﺮ ‪ BS‬ﻭ ﺩﻳ ـﻦ ‪ DIN‬ﻭ ‪ ASME.Sec VIII‬ﻭ‬
‫‪ API٦٥٠‬ﻭ ‪ API٦٢٠‬ﺳـــﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـــﺪ ﻣﻴـــﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺨـــﺎﺯﻥ ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫـــﺎﻱ ‪ A٢٨٣M‬ﻭ ‪A٥١٦-‬‬
‫‪ Gr٥٥/٦٠/٧٠A٢٨٥‬ﻭ ‪ A٥١٥-Gr٥٥،٦٠،٧٠‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﺸﺎﺭ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺗﻤﺴﻔﺮﻳﮏ ﻭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﮐـﻢ ﻓـﺸﺎﺭ ‪Low Pressure‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ‪ ٠,٥‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﺗﺎ ‪ ١٥‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭ ‪ ١٥‬ﭘﻮﻧـﺪ ﺑـﺮ‬
‫ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺗﻤﺴﻔﺮﻳﮏ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ‪ BS‬ﻭ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ‬
‫‪ API٦٥٠‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١٢A‬ﻭ ‪ ١٢B‬ﻭ ‪ ١٢D‬ﻭ ‪ ١٢F‬ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻥ ﮐﻢ ﻓـﺸﺎﺭ‬
‫)‪ ١٥psi‬ﺗﺎ ‪ (٠,٥‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ﺍﺯ ‪ API٦٢٠‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﺯﻥ‬
‫ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecVIII‬ﺑﺎ ﮐﹸﺪ ‪ U‬ﻭ ﻋﻼﻣﺖ ‪ U-١g‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﺯ ﻓـﺸﺎﺭ ‪ ١٥PSI‬ﺑﺒـﺎﻻ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec VIII‬ﻭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪BS‬‬
‫ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣ ـﻲﻧﻤﺎﻳﻨــﺪ‪ .‬ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻳﻤﻨ ـﻲ ﺟﻬــﺖ ﭘﺮﺳــﻨﻞ ﺷــﺎﻏﻞ ﺩﺭ ﺳــﺎﺧﺖ ﺍﻳ ـﻦ ﻣﺨــﺎﺯﻥ ‪OSHA‬‬
‫)‪ (OccuPational Safety & Health Administration‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٥-١‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪43‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ : ٥-١‬ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﺯﻥ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﻓﻮﻻﺩ‬ ‫ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺍﺳﻤﻲ ﻓﻮﻻﺩ‬ ‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ‬
‫ﺣﺴﺐ ‪PSI‬‬ ‫ﺑﺮﺣﺴﺐ ‪PSI‬‬
‫‪SA-٢٨٣-C‬‬ ‫ﮐﺮﺑﻦ =‪C‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣٠٠٠‬‬
‫‪SA-٢٨٣-C‬‬ ‫ﮐﺮﺑﻦ = ‪C‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣٠٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۵-۵۵‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣٠٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۵-۶٠‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۶٠٠٠٠‬‬ ‫‪٣٢٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۵-۶۵‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۶۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣۵٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۵-٧٠‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪٧٠٠٠٠‬‬ ‫‪٣٨٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۶-۵۵‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣٠٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۶-۶٠‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۶٠٠٠٠‬‬ ‫‪٣٢٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١۶-۶۵‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪۶۵٠٠٠‬‬ ‫‪٣۵٠٠٠‬‬
‫‪SA-۵١-٧٠‬‬ ‫‪C-Si‬‬ ‫‪٧٠٠٠٠‬‬ ‫‪٣٨٠٠٠‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٥-١‬ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﻋﻼﻣﺖ ﮐـﺮﺑﻦ ﻳﻌﻨـﻲ ﻓـﻮﻻﺩ ﮐﺮﺑﻨـﻲ ﻭ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ‪ C-Si‬ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺁﺭﺍﻡ ﺩﺭ ﻓﺼﻞﻫﺎﻱ ﻗﺒﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﻓـﻮﻻﺩ ﻫـﺎﺩﻱ ‪ SA٢٨٨‬ﮐـﻪ‬
‫ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﻋﻼﻣﺖ ‪ C‬ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﻧـﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨـﺪﻩ ﮔﺮﻳـﺪ ﻓـﻮﻻﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﺍﻋﺪﺍﺩ ‪ ٥٥‬ﻭ ‪ ٦٠‬ﻭ‪ ٦٥‬ﻭ ‪ ٧٠‬ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﮔﺮﻳﺪ ﻓـﻮﻻﺩ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ‪ SA‬ﻫـﻢ ﻣﺒـﻴﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ‪ ASME-PartA‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪(American Society of ASME‬‬
‫)‪ Mechanical Engineers‬ﻗﺴﻤﺖ ‪ II‬ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ‪ A‬ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻓـﻮﻻﺩ ‪ SA٥١٥‬ﻋـﺪﺩ‬
‫‪ ٥١٥‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ‪ AISI‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧـﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ )‪ (Pressure Vessels‬ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﻟﻬﺎﻱ ﺑﺎ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ‪ SA-٥١٦‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳـﻦ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ St٥٢‬ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ‪ St‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩ ﻭ ﻣﺨﻔﻒ ‪ Steel‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ‬
‫ﺁﻥ ‪ ٥٢‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳـﺘﻴﻞ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎﺭﺗﻲ ‪ ١٨٨‬ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﺳﻴﺪﻱ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﺁﻥ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﮑـﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧـﺪ‪ .‬ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﻓـﻮﻻﺩ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺯ ﻭﺭﻕ ﻳـﺎ ﭘﻠﻴـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ‪ ASME‬ﻳﺎ ‪ ASTM‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ‪ SA-٢٤٠‬ﻭ ‪ A-٢٤٠‬ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ SA-٢٤٠‬ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ‪ ٣١٦‬ﻭ ‪ (Type) ٣١٧‬ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪44‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻳﺎ ﺗﻴﭗ ‪ ٣٠٤‬ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧـﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﻴـﺐ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﺯ ﮔﺮﻳﺪ ‪ ٣١٦‬ﻭ ‪ ٣١٧‬ﻭ ‪ ٣١٦L‬ﻭ ‪ ٣١٧L‬ﺑﺎ ﺩﺭﺻـﺪ ﮐـﺮﻡ ‪ ١٦‬ﻭ ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﻧﻴﮑﻞ ‪ ١٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ‪ ٣٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ‪ ٧٥٠٠٠‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺗـﺼﺎﻻﺕ ﻣﺨــﺎﺯﻥ ﻣﺰﺑــﻮﺭ ﺍﺯ ﻧــﻮﻉ ﻓــﻮﻻﺩ ‪ SA-٣١٢‬ﺑــﺎ ﮔﺮﻳـﺪﻫﺎﻱ )‪ ٣١٦ (Type‬ﻭ ‪ ٣١٦H‬ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎ ﻧﻮﻉ ‪ SA-٢٤٠‬ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ٣٠٤‬ﺍﺯ ‪ SA-٣١٢‬ﮔﺮﻳﺪ ‪ ٣٠٤‬ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٢٥٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ‪ ٧٠٠٠٠‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ٢-٥‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪API٦٥٠‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻣﻮﺍﺩ ﻧﻔﺘﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ API٦٥٠‬ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٥-٢‬ﻗﻴـﺪ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﻭ ﮔﺮﻳﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﻗﻴـﺪ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ )‪ (Storage tank‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﺳـﺎﺧﺖ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecIX‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪45‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ :٥-٢‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﺑﺎ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASTM‬‬
‫ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬ ‫ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻭﺭﻕ ﻳﺎ ﭘﻠﻴﺖ‬ ‫ﮔﺮﻳﺪ‬
‫‪PSI‬‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪PSI‬‬
‫‪A٢٨٣‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪٣٠٠٠٠‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬
‫‪A٢٨۵‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪٣٠٠٠٠‬‬ ‫‪۵۵٠٠٠‬‬
‫‪ABI‬‬ ‫‪A, B, CS‬‬ ‫‪٣۴٠٠٠‬‬ ‫‪۵٨٠٠٠‬‬
‫‪A٣۶‬‬ ‫__‬ ‫‪٣۶٠٠٠‬‬ ‫‪۵٨٠٠٠‬‬
‫‪A۶۶٢‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪۴٠٠٠٠‬‬ ‫‪۶۵٠٠٠‬‬
‫‪A۶٣٣‬‬ ‫‪C, D‬‬ ‫‪۵٠٠٠٠‬‬ ‫‪٧٠٠٠٠‬‬
‫‪A٧٣٧‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪۵٠٠٠٠‬‬ ‫‪٧٠٠٠٠‬‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ ٥-٣‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﻳﺰﻭ ‪ISO‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﭘﻠﻴﺖ‬ ‫ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﻧﻴﻤﻢ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻮﻻﺩ‬
‫ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ‬ ‫ﺣﺴﺐ ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ‬
‫‪Fe ۴٢‬‬ ‫‪B,C‬‬ ‫‪٣۴٠٠٠‬‬ ‫‪۶٠٠٠٠‬‬
‫‪Fe ۴۴‬‬ ‫‪B,C‬‬ ‫‪٣۵۵٠٠‬‬ ‫‪۶٢۵٠٠‬‬
‫‪Fe ۵٢‬‬ ‫‪C,D‬‬ ‫‪۴٨۵٠٠‬‬ ‫‪٧١٠٠٠‬‬

‫ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝﻫﺎﻱ ﻓﻮﻕ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ISO‬ﻭ ‪ ASTM‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ )‪ (Oil Storage Tank‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ API٦٥٠‬ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤـﺎﻡ‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻲ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ ‪N.D.T‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺗﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﺳﻘﻒ ﺗﺎ ﺗـﻪ ﻭ ﺑﺪﻧـﻪ )‪ (Shells‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺰﻭﻡ ﻧﻈﻴﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﻭ ﻓﻠـﻨﺞ ﻭ ﺷـﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﻣـﺴﻴﺮ ﺣﺮﮐـﺖ‬
‫ﻣﺎﻳﻌﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﮐـﺎﻣ ﹰ‬
‫ﻼ ﻗﻴـﺪ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺁﻟﻮﻣﻲﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺁﻥ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﺨﺶ ‪ ٢‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSI/ASMEB ٩٦,١‬ﺍﻧﺠﺎﻡ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻃﺒﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴﺮﻩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﺬﮐﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ٣-٥‬ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ‪:‬‬

‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎﺭ ﮐـﻪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecVIII‬ﻃﺮﺍﺣـﻲ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﮐﺎﺭ ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﻳﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺗـﺼﺎﻻﺕ ﺑﻄﺮﻳﻘـﻪ ﻧـﻮﺭﺩﻱ ﻳـﺎ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪46‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSIB١٦,٩‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓـﻮﻻﺩ ‪ SA٢٣٤‬ﺑـﺎ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ‪ WPB‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻗﻄﺮ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺧﺮﻭﺟﻲ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺳﻴﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗـﺸﺎﻥ ﮐﻤﺘـﺮ ﺍﺯ ﺻـﻔﺮ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ SA-٣٥٠LF٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺿﺮﺑﻪﺍﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ‪ L‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﮐﻢ )‪ (Low Carbon‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٠٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ‪ F٢‬ﻳﻌﻨﻲ ﺩﺍﻧﻪ ﺭﻳﺰ ﻳﻌﻨﻲ ‪ Finegrain‬ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺩﺍﻧـﻪ ﺭﻳـﺰ ﺩﺭ ﺯﻳـﺮ ﺻـﻔﺮ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ ﻭ ﻋﺪﺩ ‪ ٢‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺩﺍﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﺕ ‪ ASTM‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ‬
‫ﺑﺮﻭﺵ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺟﻠﺪ ‪ ٠,١,٠١‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ ٤-٥‬ﻓﻠﻨﺞ ﻣﺨﺎﺯﻥ‪:‬‬

‫ﻓﻠﻨﺞ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﮐﻢ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺗﻤـﺴﻔﺮﻳﮏ ﺑـﺮﻭﺵ ﺁﻫﻨﮕـﺮﻱ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺩﺭ ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٤-٤‬ﺍﺯ ﻧﻈـﺮ ﺗﺮﮐﻴـﺐ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺧـﻮﺍﺹ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺟـﺪﻭﻝ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﮐﺮﺑﻨـﻲ ﺁﺭﺍﻡ ﻭ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﺮﻡ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﮐـﺎﺭ ﻣـﻲﮐﻨﻨـﺪ‬
‫ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺧـﻮﺍﺹ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ ﻳﻌﻨـﻲ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ﻭ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ‬
‫ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﻲ ﺳﻄﺢ ﻭ ﺳﺨﺘﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴـﺰ ﻗﻴـﺪ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻭﺵ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSI‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪47‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٥-٤‬ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ANSIB١٦/٥‬‬

 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪48‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺠﺪﻭﻝ ﻓﻮﻕ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ‬
‫ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻭ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺩﺭﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ANSIB١٦,٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﺋﻲ ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻳـﺎ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ MSS‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ ﮐـﻪ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ (Manufacturer Standardization Society) MSS‬ﮐـﻪ‬
‫ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺳﺎﺯﻧﺪﮔﺎﻥ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻱ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴـﺮﻭﺩ ﻃﺒـﻖ ﺷـﺮﺍﻳﻂ‬
‫ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻳﺮ ﺟﻬﺖ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎﻱ ﻗﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﮐﻼﺱﻫﺎﻱ ‪ ٤٠٠#‬ﻭ ‪ ٦٠٠#‬ﻭ ‪ ٩٠٠#‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨـﺼﺎﺕ‬
‫ﻓﻨﻲ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺸﺨـﺼﺎﺕ ﻓﻨـﻲ ‪ A١٠٥ ASTM‬ﻭ ‪ A٣٨١‬ﻳـﺎ ‪ ٥LX‬ﻭ ‪ ٥L‬ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪API‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮﻝ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺍﺯ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺯﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ‪.‬‬
‫‪Mn% V + Cr + Mo Ni + Cu‬‬
‫‪C.E = C % +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪۶‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪١۵‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﮔﺮ ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٠,٤٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻴـﺎﺯ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ ٥-٥‬ﻧﺸﺎﻥ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎﻱ ﻓﻠﻨﺞ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪MSS‬‬
‫‪ Y.P‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ‬
‫‪ T.S‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ‬ ‫‪ El‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻮﻻﺩ ﻓﻠﻨﺞ‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫‪KPSI‬‬ ‫ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ‪%‬‬
‫‪KPSI‬‬
‫‪F٣۶‬‬ ‫‪٣۶‬‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۴٢‬‬ ‫‪۴٢٫٠‬‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۴۶‬‬ ‫‪۴۶٫٠‬‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۴٨‬‬ ‫‪۴٨٫٠‬‬ ‫‪۶٢‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۵٠‬‬ ‫‪۵٠‬‬ ‫‪۶۴‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۵٢‬‬ ‫‪۵٢‬‬ ‫‪۶۶‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۵۶‬‬ ‫‪۵۶‬‬ ‫‪۶٨‬‬ ‫‪٢٠‬‬
‫‪F۶٠‬‬ ‫‪۶٠‬‬ ‫‪٧۵‬‬ ‫‪٢٠‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﻭﻝ ‪ ٥-٥‬ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻓﻠﻨﺞ ﺑﺎ ﮔﺮﻳـﺪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺩﺭ ﺟـﺪﻭﻝ ﻗﻴـﺪ ﮔﺮﺩﻳـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﻨﺞ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻄﺮ ﺍﺳﻤﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﻭ ﺍﻧـﺪﺍﺯﻩ ﺳـﻮﺭﺍﺥ ﻧﻴـﺰ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ ANSI‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺎﺭﮎ ‪ MSSP٤٤‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻠﻨﺞ ﺑـﺎ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ API٦٠٥‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺍﻳـﻦ ﻓﻠـﻨﺞﻫـﺎ ﺍﺯ ‪ ١٥٠#‬ﺷـﺮﻭﻉ ﻭ ﺑـﻪ ‪ ٢٥٠٠#‬ﭘﻮﻧـﺪ‬
‫)ﻭﺭﻭﺩﻱ ‪ (Rating‬ﺧﺘﻢ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪49‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :5-5‬ﺑﻮﻟﺖ و ﭘﻴﺞﻫﺎ ‪Bolt & Screws‬‬

‫ﺑﻮﻟﺖﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻈﻴـﺮ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻳﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﺑﻮﻟﺖﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﻮﻕ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ ٥-٦‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﮔﺮﻳﺪﻫﺎﻱ ﺑﻮﻟﺖﻫﺎ‬

‫ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ‬ ‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ‬ ‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ‬ ‫ﮔﺮﻳﺪ‬
‫ﺍﺳﻤﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪KPSI‬‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ‪KPSI‬‬

‫‪SA-١٩٣‬‬ ‫‪١٪ Cr- ١٢ Mo‬‬ ‫‪B٧‬‬ ‫‪١٢۵‬‬ ‫‪١٠۵‬‬

‫‪Sa-١٩۴‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪٢H‬‬ ‫‪۵۵٫٠‬‬ ‫‪--‬‬
‫‪SA-٣٠٧‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪٢B‬‬ ‫‪۵۵‬‬ ‫‪--‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﻭﻝ ﻓﻮﻕ ﺑﻮﻟﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ SA-١٩٣‬ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﺣﺘـﻲ ﺩﺭ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﺧـﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺩﺍﺷـﺖ ﻭ ﺑﻌﻠـﺖ ﺩﺍﺷـﺘﻦ‬
‫ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﻭ ﮐﺮﻡ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺯﻳﺎﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ‪ SA-١٩٤‬ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ ﻣﻬـﺮﻩ ﺩﺭ‬
‫ﻓﻠﻨﺞﻫﺎ ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺭﺍ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺟﺰﻭ‬
‫ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺮﻡ )‪ (Mild Steels‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮﻟﺖﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ ANSI‬ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ‪ ANSIB١٨-٢-١‬ﺟﻬﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﻭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ANSIB١٨-٢-٢‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻬﺮﻩﻫﺎ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﭻ ﻭ ﺑﻮﻟﺖﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﻧﻴﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮐﻪ ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻳﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮﻟﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪50‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ‪ ٥-٧‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﻮﻟﺖ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‬

‫ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ‬

‫ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬ ‫ﮔﺮﻳﺪ‬
‫‪C‬‬ ‫‪Si‬‬ ‫‪Mn‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪S‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪Al‬‬
‫‪٠/٠٠٠٨‬‬
‫‪٠/٢١‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪٠/٧٠‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫_‬
‫ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ‬ ‫‪٢١B٣‬‬ ‫‪٠/٠٠٥-‬‬
‫‪٠/٢٠‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪١/٢٠‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫_‬
‫‪٠/٠٠٠٨‬‬
‫‪٠/٠٠٠٨‬‬
‫‪٢٢B٢‬‬ ‫‪٠/١٩-٠/٢٥‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪٠/٥-٠/٨‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪٠/٠٠٥‬‬
‫ﺁﻟﻤﺎﻥ ‪DIN -‬‬ ‫‪٢٨B٢‬‬ ‫‪٠/٢٥-٠/٣٢‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪٠/٠٠۵‬‬
‫‪٣٥B٢‬‬ ‫‪٠/٣٢-٠/٤٠‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪٠/٠٠٠٨‬‬ ‫‪٠/٠٢‬‬
‫‪E١‬‬ ‫‪٠/١٧-٠/٢٣‬‬ ‫‪٠/٣۵‬‬ ‫‪٠/۵-٠/٨‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬
‫‪E٢‬‬ ‫‪٠/١٧-٠/٢٣‬‬ ‫‪٠/٣۵‬‬ ‫‪٠/٨-١/١‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٠٥‬‬ ‫‪٠/٠٢‬‬
‫ﺍﻳﺰﻭ‬
‫‪E٣‬‬ ‫‪٠/١٧-٠/٢٣‬‬ ‫‪٠/٣۵‬‬ ‫‪١/١-١/۴‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٠٥‬‬ ‫‪٠/٠٢‬‬
‫‪E۶‬‬ ‫‪٠/٢۵-٠/٣٢‬‬ ‫‪٠/٣۵‬‬ ‫‪٠/٨-١/۴‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬ ‫‪٠/٠٣۵‬‬
‫‪٠/٠٠٥‬‬ ‫‪٠/٠٢‬‬

‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٣١١١‬ﻃﺒﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺍﻳﺰﻭ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺟﻬﺖ ﺑﻮﻟﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺁﻟﻴﺎﻱ ﺑ‪‬ـﺮ )‪ (Boron‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﮐـﺸﺶ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺑـﻪ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻧـﻮﺍﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS٣١١١‬ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ Type ٩‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﻳﺰﻭ ﺑﺎ ﻋﻼﻣـﺖ‬
‫ﻣﺸﺨــﺼﻪﻫــﺎﻱ ‪ E١‬ﻭ ‪ E٢‬ﻭ ‪ E٣‬ﻭ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﺮﺍﻧــﺴﻪ ‪ ٢١BS‬ﻭ ‪ ٢٠MB٥‬ﻭ ‪ DIN١٦٥٤‬ﺑــﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ‪ ٢٢B٢‬ﻭ ‪ ٢٨B٢‬ﻭ ‪ ٣٥B٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ : 6-5‬ﺟﻮﺷﻜﺎري ﻣﺨﺎزن‬

‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺑﺎ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﺗﻤﺴﻔﺮﻳﮏ ﻭ ﮐﻢ ﻓﺸﺎﺭ ﻭ ﺗﺤﺖ ﻓـﺸﺎﺭ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecIX‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬

‫ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ‪ ٥٠٠٠٠-٦٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑـﺎ ‪PN٠,١‬‬
‫ﻭ ‪ GrNo-١‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬـﺎ ‪ ٦٠٠٠٠‬ﺗـﺎ ‪ ٧٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧـﺪ ﺑـﺮ ﺍﻳـﻨﭻ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﺯ ‪ GrNo-٢ PNo-١‬ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺍﻟﻌﻤﻞﻫﺎﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ‬
‫ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ‪ ٧٠٠٠٠‬ﺗﺎ ‪ ٨٠٠٠٠‬ﭘﻮﻧﺪ ﺑـﺮ ﺍﻳـﻨﭻ ﻣﺮﺑـﻊ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺑـﺎ ‪ PNo-١‬ﻭ ‪ GrNo-٣‬ﻭ‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ‪ (P-Number) PNO‬ﻭ )‪ GrNo(Group Number‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ GrNo .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﮔﺮﻳـﺪ ﻭ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪51‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ P‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪﻩ ﻓﻠﺰ ﻣﺒﻨﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‬
‫‪ PNo‬ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٨‬ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻧﺎﻣﺒﺮ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ١‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺯ ‪ ١٨‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ PNo‬ﺑـﺎﺯ‬
‫ﻋﺪﺩ‪ ٨‬ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻧﺎﻣﺒﺮ ‪ GrNo‬ﺁﻧﻬﺎ ‪ ٢‬ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬـﺖ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ‪ SMAW‬ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻧﻬـﺎ ﺍﺯ ‪٥٠‬‬
‫ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑـﺮ ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ ﮐﻤﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷـﺪﺍﺭ ‪ E٧٠١٥‬ﻭ ‪ E٧٠١٦‬ﻭ‬
‫‪ E٧٠١٨‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺋﻴﮑـﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ‪ E٧٠١٥‬ﻭ ‪ E٧٠١٦‬ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ﮐـﻢ ﺋﻴـﺪﺭﻭﮊﻥ‬
‫)‪ (Low Hydrogen‬ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ‪ E٧٠١٨‬ﺭﺍ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ﺑﺎ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﭘﻮﺩﺭ ﺁﻫﻦ ﺳﺪﻳﻢ‬
‫ﺩﺍﺭ ﻗﻠﻴﺎﺋﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٥٠‬ﮐﻴﻠﻮﮔﺮﻡ ﻧﻴﺮﻭ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮ‬
‫ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ‪ E٨٠١٨-A‬ﻭ ‪ E٨٠١٨-B‬ﻭ ‪ E٨٠١٨-G‬ﻭ ‪ E٨٠١٨-C‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﺲﻭﻧﺪ ‪ A‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻗﻠﻴﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺭﻭﭘـﻮﺵ ﺁﻫـﻦ ﺳـﺪﻳﻢ‬
‫ﺩﺍﺭ ﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊ ‪ Mo‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ ٠,٥٪‬ﺩﺭ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﮐﺎﺭ ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﺲﻭﻧﺪ ‪ B‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Cr‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ ١٪‬ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ ٠,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐـﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺳﻴﺎﻝ ﺑﺎ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﭘـﺲﻭﻧـﺪ ‪ C‬ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻧﻴﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺍﺯ ‪ ١,٧٥‬ﺗﺎ ‪ ٣,٧٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐـﻪ ﺳـﻴﺎﻝ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﺸﺎﻥ ﮐﻤﺘـﺮ ﺍﺯ ﺯﻳـﺮ ﺻـﻔﺮ ﺩﺭﺟـﻪ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ‪.‬‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﭘﺲﻭﻧﺪ ‪ G‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﻭ ﻧﻴﮑـﻞ ﻭ‬
‫ﻭﺍﻧـــﺎﺩﻳﻮﻡ ﮐـــﻪ ﺑﺘﺮﺗﻴـ ـﺐ ‪ Mn=١٪‬ﻭ ‪ Cr=٠,٧٪‬ﻭ ‪ Ni=٠,٧٩٪‬ﻭ ‪ V=٠,١٪‬ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻫـــﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬـــﺖ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺯﻳﺮ ﺻﻔﺮ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﮐﺎﺭ‬
‫ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎ ﺁﻧﻬـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺭﻗـﻢ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎﺑﻪ ﺍﻋﺪﺍﺩ ‪ ٥‬ﻭ‪ ٦‬ﻭ ‪ ٨‬ﺧﺘﻢ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺟﺰﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻗﻠﻴﺎﺋﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺟـﺎﺫﺏ‬
‫ﺍﻟﺮﻃﻮﺑﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘـﻴﺶ ﮔﺮﻣـﺎﻳﺶ ﺁﻧﻬـﺎ ﺩﺭ ‪٣٠٠‬‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﻮﺭﻩﻫﺎﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﺑﻤﺪﺕ ‪ ٢‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺨﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺗﺎ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺧﻞ ﻫﻴﺘﺮﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗـﺸﺎﻥ‬
‫ﺍﺯ ‪ ١٠٠‬ﺗﺎ ‪ ١٢٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳـﺘﻴﻞ‬
‫ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ‪ E٨٠٨L-١٦‬ﻭ ‪ E٣٠٨L-١٥‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﻋـﺪﺩ ‪١٦‬‬
‫ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻨﺎﻡ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺭﻭﺗﻴﻠﻲ ﻭ ﺣﺮﻑ ‪ L‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﮐـﻢ ﮐـﺮﺑﻦ ‪Low‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪52‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ Carbon‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ‪ ٤٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﭘﺨـﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻨﮕـﺎﻡ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻫﻴﺘﺮ ﮐﻪ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﺁﻥ ﺣـﺪﺍﻗﻞ ‪ ١٠٠‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﺍﺳـﺖ ﻗـﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ E٣٠٩-١٥‬ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺳﻄﺢ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻓـﻮﻻﺩﻱ‬
‫ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻋﺪﺩ ‪ ١٥‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﻗﻠﻴﺎﺋﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺑـﺎﺯ ﺑـﻪ ﺍﻧـﺪﺍﺯﻩ‬
‫‪ ٤٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﻴﺘـﺮﻱ ﮐـﻪ ﺣـﺪﺍﻗﻞ‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺁﻥ ‪ ١٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ‪ E٣٠٩-١٦‬ﻭ ‪E٣٠٩L-‬‬
‫‪ ١٦‬ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﻄﺢ ﺁﻥ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺍﺳـﺖ ﺑﮑـﺎﺭ‬
‫ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺳﻄﺢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑـﺎ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ﻣﺰﺑـﻮﺭ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺷـﻮﺩ ﻋﻤـﻞ ﻣﺰﺑـﻮﺭ ﺭﺍ ﭘﻮﺷـﺶ ﺩﺍﺩﻥ‬
‫‪ Cladding‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﺭﺵ ﻳﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨـﺪ ‪ MIG‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﺮﺍﻱ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ‪ ER٧٠S-٢‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ : ٧-٥‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ‪Electrodes‬‬

‫ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎ ﺟﺰﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﻗﻄﻌـﺎﺕ ﺗﻮﻟﻴـﺪﻱ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ (American Welding Society) AWS‬ﻭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASME-Sec II Part C‬‬
‫ﮐﻼﺳﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ ﺭﻭﭘـﻮﺵ ﺩﺍﺭ ﻧﻈﻴـﺮ ‪ E٦٠١٠‬ﻭ ‪ E٧٠١٠-A‬ﻭ ‪ E٨٠١٠-G‬ﺟـﺰﻭ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺳﻠﻮﻟﺰﻱ ﻓﻘﻂ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺵ ﺩﺍﺩﻥ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ AWS‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺭﻗﻢ ﺳﻤﺖ ﺭﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺭﻗـﻢ ﺻـﻔﺮ ﺧـﺘﻢ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺳﻠﻮﻟﺰﻱ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺭﻗﻢ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﺭﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻋـﺪﺩ ‪ ١‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺣﺎﻟـﺖﻫـﺎﻱ‬
‫)‪ (Position‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺨﺖ ﻭ ﺍﻓﻘﻲ ﻭ ﻋﻤﻮﺩﻱ ﻭ ﺳﻘﻔﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺭﻗﻢ ﺁﺧﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٦٠‬ﻳﺎ ‪ ٧٠‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨـﺎﻱ ﻳﻌﻨـﻲ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ‪ ٦٠٠٠٠PSI‬ﻭ ‪٧٠٠٠٠PSI‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ‪ E٦٠١٢‬ﻭ ‪ E٦٠١٣‬ﮐﻪ ﺭﻗـﻢﻫـﺎﻱ ﺳـﻤﺖ ﺭﺍﺳـﺖ ﺁﻥ ﻋـﺪﺩ ‪ ٢‬ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺍﺯ ﺭﻭﺗﻴﻠﻲ ﺳﺪﻳﻢﺩﺍﺭ ‪ (Rutile= Tio٢‬ﻭ ﻋﺪﺩ ‪ ٣‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺭﻭﭘـﻮﺵ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ‬
‫ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺭﻭﺗﻴﻠﻲ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺳـﺎﺯﻩﻫـﺎﻱ ﻓﻠـﺰﻱ ‪(Steel‬‬
‫)‪ Structures‬ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﻉ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺯﻭﺍﻳـﻪ ﻳـﺎ ﻓﻴﻠـﺖ )‪ (Fillet‬ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ‪ E٧٠١٦‬ﻭ ‪ E٧٠١٥‬ﻭ ‪ E٨٠١٦-G‬ﻭ ‪ E٨٠١٥-B‬ﻭ ‪ E٨٠١٨-C‬ﮐــﻪ ﺟــﺰﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ‬
‫ﺭﻭﭘﻮﺵﺩﺍﺭ ﺟﺎﺫﺏ ﺍﻟﺮﻃﻮﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺷﺮﺡ ‪ C‬ﻭ ‪ B‬ﻭ ‪ G‬ﺩﺭ ﺑﻨﺪﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎﻥ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺑـﺪﻭﻥ ﺭﻭﭘـﻮﺵ ﺟﻬـﺖ ﻓـﻮﻻﺩ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ ER٧٠S-٢‬ﺩﺭ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ‪ TIG‬ﻭ‬
‫‪ MIG‬ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘـﻪ ﻭ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ AWS‬ﻭ ‪ ASME-Sec II Part C‬ﻃﺒﻘـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺷـﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪53‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ISO‬ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ DIN‬ﻧﻴﺰ ﮐﻼﺳﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬
‫ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ‪ E٦٠١٠‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ISO‬ﺑﻨﺎﻡ ‪ E٤٣٣C١٤‬ﻭ ﺑﺎ ‪ E٤٣٣٢C٤DIN‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :٨-٥‬ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺟﻮﺵﻫﺎﻱ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ‬

‫ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ‬
‫ﺍﺯ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﻏﻴﺮﻣﺨﺮﺏ ‪ NDT‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ )‪ (R.T‬ﻭ ﺍﻭﻟﺘﺮﺍﺳﻮﻧﻴﮏ )‪ (U.T‬ﻭ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴـﺴﻲ‬
‫)‪ (M.T‬ﻭ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻣﺎﻳﻌﺎﺕ ﻧﺎﻓﺬ )‪ (P.T‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﻲ ﺟﻮﺵﻫﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ٥١‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ ﺭﺍﺩﻳﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺑﺎ ﺍﺷﻌﻪ ‪ X‬ﻭ ﻳﺎ ﺍﺷﻌﻪ ‪ γ‬ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASME-‬‬
‫‪ Sec V‬ﻭ ‪ ASTM E١٤٢‬ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻣﻴــﺸﻮﺩ‪ .‬ﺭﺍﺩﻳــﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺑــﺎ ﺍﺷــﻌﻪ ‪ γ‬ﺑﻮﺳــﻴﻠﻪ ﻣﻨﺒــﻊ ﻳــﺎ ﭼــﺸﻤﻪ‬
‫ﺭﺍﺩﻳﻮﺍﻳﺰﻭﺗﻮﭖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻳﺮﻳﺪﻳﻮﻡ ‪ Ir١٩٢‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ :٩-٥‬ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ‬

‫ﻣﺨﺎﺯﻧﻲ ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺟﻮﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ‪ ١٩‬ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ASME-SecVIII‬ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ )‪ (Stress Relief‬ﻳـﺎ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗـﻲ ‪(post weld heat‬‬
‫)‪ Treatment‬ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﻱ ﺁﻥ ‪ PWHT‬ﺍﺳـﺖ ﺩﺍﺭﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﻫـﺮ ‪ ١‬ﺍﻳـﻨﭻ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻟﺰﻭﻡ ﺟﻬﺖ ﺗﻨﺶﺯﺩﺍﺋﻲ ‪ ٦٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺑـﺮﺍﻱ ﻫـﺮ ‪ ١‬ﺳـﺎﻋﺖ ﺯﻣـﺎﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫‪٢٢٠‬‬
‫= ‪ Heating rate‬ﻭ ﺳـــﺮﻋﺖ ﺳـــﺮﺩ ﮐـــﺮﺩﻥ ﺁﻥ‬ ‫ﺳـــﺮﻋﺖ ﮔـــﺮﻡ ﮐـــﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺭﺍﺑﻄـــﻪ‬
‫‪t‬‬
‫‪١٧٨‬‬
‫= ‪ Coolingrate‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻴﺂﻳﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ‪ t‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫‪t‬‬
‫ﺍﻳﻨﭻ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻫﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecVIII‬ﺩﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ :١٠-٥‬ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺋﻴﺪﺭﻭﺍﺳﺘﺎﺗﻴﮏ‪:‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎﺭ ﻭ ﮐـﻢ ﻓـﺸﺎﺭ ﻭ ﻓـﺸﺎﺭ ﺍﺗﻤـﺴﻔﺮﻳﮏ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳـﺎﻥ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﺋﻴﺪﺭﻭﺍﺳﺘﺎﺗﻴﮏ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻓﺸﺎﺭ ﺁﺯﻣـﺎﻳﺶ ‪ ١/٥‬ﺑﺮﺍﺑـﺮ ﻓـﺸﺎﺭ ﻃﺮﺍﺣـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ‬
‫ﺯﻣﺎﻥ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺸﺎﺭ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺕ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﺑـﺮ ﺭﻭﻱ ﺟـﻮﺵ ﺍﻧﺠـﺎﻡ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖﺁﻣﻴـﺰ ﺑﺎﺷـﺪ ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤـﺎﻡ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ ﻭ ﺗﺨﻠﻴـﻪ ﺁﺏ ﻓﻘـﻂ‬
‫ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ‪ M.T‬ﻭ ‪ P.T‬ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺟﻮﺵ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺎﺋﻴﺪﻳﻪ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺟﻬﺖ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﺎﺳﻪ ﺯﻧﻲ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪54‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ :١١-٥‬ﺭﻧﮓ ﺁﻣﻴﺰﻱ ﻣﺨﺎﺯﻥ‪:‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﺎﺕ ﺋﻴﺪﺭﻭﺍﺳﺘﺎﺗﻴﮏ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎﺳﻪ ﭘﺎﺷﻲ‬
‫ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﻮﺋﺪﻱ ‪ SIS‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑـﺎ ‪ Sa٣‬ﻧـﺸﺎﻥ‬
‫ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﭘـﺲ ﺍﺯ ﺗﻤﻴﺰﮐـﺎﺭﻱ ﻋﻤـﻞ ﺭﻧـﮓﺁﻣﻴـﺰﻱ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪(Steel Structure SSPC‬‬
‫)‪ Painting Council‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪55‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ API1650‬را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‬
‫‪ .2‬اﻟﻜﺘﺮودﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻮﺷﻜﺎري در ﻣﺨﺎزن داراي ﭼﻪ وﻳﺰﮔﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ .3‬ﺗﻨﺶ زداﻳﻲ ﻣﺨﺎزن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫‪ .4‬ﺑﻮﻟﺖ ﻫﺎ و ﭘﻴﭻ ﻫﺎ در ﻣﺨﺎزن ﻃﺒﻖ ﻛﺪام اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺘﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪56‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ ‪:‬‬

‫ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪57‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ‪:‬‬
‫‪ .١‬ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﯽ‬
‫‪ .٢‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﯽ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﯽ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪58‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ١-٦‬ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ‪:Non Ferrous Metals‬‬

‫ﭼﻮﻥ ﺍﺯ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﻠـﺰﺍﺕ‬
‫ﺭﻧﮕﻲ ﻫﻢ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﺩ )ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻓﻠـﺰﺍﺕ‬
‫ﺭﻧﮕـﻲ ﺑــﺎ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺩﺭ ﺟﻠــﺪ ‪ ٠٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣــﺲ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫــﺎﻱ ﺁﻧﻬــﺎ ﻭ‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻲﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﮐﺒﺎﻟﺖ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻭ ﻗﻠﻊ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷـﺪﻩﺍﻧـﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ‪ II‬ﻭ ﻗﺴﻤﺖ ‪ B‬ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ ٢-٦‬ﻣﺲ ‪Copper‬‬

‫ﻣﺲ ﺟﺰﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ ﺍﮐـﺴﻴﺪﻩ ﻧـﺸﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﻣﺲ ‪ FCC‬ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﺲ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺯﻳـﺎﺩﻱ‬
‫ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﺮﻕ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﺮﻕ ﺟﻬـﺖ ﻫـﺪﺍﻳﺖ ﺑـﺮﻕ ﻭ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ‬
‫ﺑﺮﻕ ﺍﺯ ﻣﺲ ﺧﺎﻟﺺ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺲ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﻣﺨــﺎﺯﻥ ﺩﺭ ﺻــﻨﺎﻳﻊ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻣــﻮﺭﺩ ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗــﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﻣــﺲ ﺑﻌﻨــﻮﺍﻥ ﺭﻭﮐــﺶ ﺩﺭ ﺻــﻨﻌﺖ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﺳﺎﺯﻱ ﺟﻬﺖ ﺭﻭﮐﺶ ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺵﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﮐﺮﺩﻥ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﻣﺤﻴﻂ ﻳﺎ ﺟﻮ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺑﮑـﺎﺭ ﺭﻓﺘـﻪ ﻭ ﺍﮔـﺮ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ‪٠,٢٥‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻋﻤﺮ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭼﻬﺎﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻣﺲ ﺩﺭ‬
‫ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﮐـﺮﺩﻥ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ﺩﺍﭘﻠﮑـﺲ ‪ DSS‬ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪ .‬ﻣﺲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﺏ ﻭ ﻧﻤﮏﻫﺎ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﺧﻴﻠـﻲ‬
‫ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺟﻬﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﺴﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰﺍﺕ ﺑﮑـﺎﺭ ﺑـﺮﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻭﺍﻟﻮﻫﺎ )‪ (Valve‬ﺑﻌﻠﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻣﺲ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺑﻌﻠـﺖ‬
‫ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺳﺎﻳﺸﻲ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﺎﻳﺶ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺑـﻮﺩﻩ‬
‫ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺶ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺲ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﭼﮑـﺶ ﺧـﻮﺍﺭﻱ ﻭ ﺷـﮑﻞﺩﻫـﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﻭ ﻣـﺲ‬
‫ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺭﻕ ﻳﺎ ﺷﻤﺶ ﻧﻮﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﻭﺭﻕﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﻣﻘـﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺗﺼﺎﻝ ﭘﻴﺪﺍ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﺩﺭ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﻣــﺲ ﻓﺮﺁﻳﻨــﺪ ‪ SMAW‬ﻭ ‪ GTAW‬ﻭ ‪ GMAW‬ﻣـﻲﺑﺎﺷــﺪ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻــﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﺗــﺄﺛﻴﺮ‬
‫ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺲ ﺑﺎﻻ ﺭﻭﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪59‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﭼﻮﻥ ﻣﺲ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺣﺘﻲ ﺍﻧﺘﻘـﺎﻝ ﻣﻴﺪﻫـﺪ ﺑﻨـﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺟﻬـﺖ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺁﻧﺮﺍ ﺗﺎ ‪ ٤٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﮔﺮﻡ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺷـﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﻃﻮﻝ ﻣﺪﺕ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺲ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭﻱ ﺗـﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﮐــﺮﺩﻥ ﻣــﺲ ﻃﺒــﻖ ﺳﻴــﺴﺘﻢ ﻋــﺪﺩﻱ ﻳﮑﻨﻮﺍﺧــﺖ ﺷــﺪﻩ ﻣــﺲ ﻃﺒﻘــﻪﺑﻨــﺪﻱ ﺷــﺪﻩ ﮐــﻪ ﺑــﺎ ﻋــﺪﺩ‬
‫‪ (Unified Numbering) UNS‬ﻣﺲ ﺧﺎﻟﺺ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺑﺎ ‪ C١٠٢٠٠‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﺧﺎﻟﺺ ﺩﺭ ﺁﻥ ‪ ٩٩,٩٥٪‬ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻘﻄﻪ ﺫﻭﺏ ﻣﺲ ‪ ١٠٨٣‬ﺩﺭﺟـﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺲ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥﺯﺩﺍﺋﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ‪ C١٢٠٠٠‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷـﺪﻩ ﮐـﻪ ﺩﺭﺻـﺪ ﻣـﺲ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪٩٩,٩‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻥ ‪ ERCu‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ‪ ٩٨٪‬ﻣﺲ ﻭ ‪ ١٪‬ﻧﻘﺮﻩ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻥ‬
‫ﻗﻠﻊ ﻭ ﺳﻴﻠﺴﻴﻢ ﻭ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﻓﺴﻔﺮ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺭﻭﭘﻮﺷـﺪﺍﺭ ﻣـﺲ ﻃﺒـﻖ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ AWS‬ﺑﺼﻮﺭﺕ ‪ E Cu‬ﻭ ‪ ECuSi‬ﻭ ‪ E Cu Sn‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺲ ﻭﻗﺘﻲ ﻣﺲ ﺑـﺼﻮﺭﺕ‬
‫ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ‪ TIG‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺷـﻮﺩ‪ ERCuSi .‬ﻭ ‪ ERCuSn‬ﻭ ‪ ERCuAl‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮﺭﻳﮑـﻪ ﺩﺭ ﺑـﺎﻻ‬
‫ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻣﺲ ﺟﺰﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎﺋﻲ ‪ASTM٠٢,٠١‬‬
‫ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ‪ B‬ﺑﺼﻮﺭﺕ ‪ B٤٢‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻨـﺪ ﮐـﻪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺁﻥ ‪ASME-‬‬
‫‪ SecII Part‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﻮﺩ ﺑﺼﻮﺭﺕ ‪ SB‬ﻭ ﺑﺎ ﻋﺪﺩ‪ ٤٢‬ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ‪ SB٤٢‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٩٩,٩٥‬ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﻣﺲ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻥ ﻧﻘﺮﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﻭ ﺗـﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecVIII‬ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺑﺮﻗﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻭ ‪ IEC‬ﻭ ‪ NEMA‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻣﺴﻲ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﺯ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ B١١١‬ﮐﻪ‬
‫ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ‪ ٩٩,٩٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻴﻮﭖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺗﻴﻮﭖ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ASME-Sec II Part B‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ‪ SB١١١‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑـﺎﺯ‬
‫‪ ٩٩,٩٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻥ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻧﻘﺮﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ٣-٦‬ﺑﺮﻧﺞ‪Brass :‬‬

‫ﺑﺮﻧﺞ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﺲ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺑﺮﻧﺞ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ )‪ (Zinc‬ﺍﺯ ‪ ٥‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﺲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺳﻢﻫـﺎ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﺷـﺪﻥ‬
‫ﻣﺲ ﺑﺎ ﺭﻭﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻡﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺞ ﺑﺎ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺭﻭﻱ ﻭ ‪ ٧٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻣـﺲ ﺑﻨـﺎﻡ ﺑـﺮﻧﺞ ‪ α‬ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺩﺍﮐﺘﻴﻠﻴﺘـﻲ ﺧـﻮﺑﻲ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎﺭﺗﻲ ﺁﻥ ‪ ٧٠/٣٠‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺻـﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﻣـﺲ ﺑـﺎ ‪ ٤٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺭﻭﻱ ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﺷـﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﻡ ﺑﺮﻧﺞ ‪ β‬ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠـﺎﺭﺗﻲ ﺁﻥ ‪ ٦٠/٤٠‬ﻭ ﺑﻨـﺎﻡ ﻣـﻮﻧﺘﺰ ﻣﺘـﺎﻝ ﻧﻴـﺰ ﻧﺎﻣﻴـﺪﻩ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪60‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺞ ‪ ٦٠/٤٠‬ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺭﻕ )‪ (Sheet‬ﻭ ﻣﻴﻞ ﮔﺮﺩ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻪ ﺻـﻮﺭﺕ ﻧـﻮﺭﺩﻱ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻣﺲ ‪ ٧٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺕ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ B.S‬ﺑﺎ ﻋﺪﺩ ‪ ٢٦٧‬ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﮐﺘﻴﻠﻴﺘﻲ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻓﻠﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺏ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ ٣٥.‬ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ﻭ ‪ ٦٥‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻣـﺲ ﺑـﺎ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬـﺎﺋﻲ ﺍﺯ ‪ ٣٢٤‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺗﺎ ‪ ٦٩٥‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺑﺮﻧﺞ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪﻩ ﻭ ﺑـﺮﺍﻱ‬
‫ﮐﺎﺭﻫﺎﻱ ﭘﺮﺱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ‪ BS‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٢٦٦‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒ ﹰﺎ ﺩﺭ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﻳﻲ ‪ ASTM ٠٢,٠١‬ﺑﺎ ‪ B١٢٧‬ﻭ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec II Part B‬ﺑﺎ ‪SB ١٢٧‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺞ ﺩﺭﻳﺎﺋﻲ ﺑﺎ ‪١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﻭ ‪ ٢٩‬ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ﻭ ‪ ٧٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣـﺲ ﺑـﻮﺩﻩ ﮐـﻪ ‪١‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺞ ﺭﺍ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧـﻮﻉ‬
‫ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺮﻧﺞ ﺩﺭﻳﺎﺋﻲ ﺑﺎ ﺩﺭﺻﺪ ‪ ٠,٧٥‬ﻗﻠﻊ ﻭ ‪ ٣٩,٢٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ﻭ ‪ ٦٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﺑﻨـﺎﻡ ﺑـﺮﻧﺞ ﺩﺭﻳـﺎﺋﻲ‬
‫)‪ (Naval Brass‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﻧﺞ ﺑﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ‪ ٠,٧٥‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﻗﻠﻊ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺑﺮﻭﺵ ﻧﻮﺭﺩ ﮔﺮﻡ ﻭ ﺳﺮﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﻳـﺎ ﻣـﺼﺎﺭﻑ ﺯﻳـﺎﺩﻱ‬
‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺞﻫﺎﺋﻴﮑﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ‪ ٢٠‬ﺗﺎ ‪ ٤٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨـﺪ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ‪GMAW‬‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﻧﺞ ﮐﻤﺘـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ‪MIG‬‬
‫ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﺍﻧﺠــﺎﻡ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ﻣــﻮﺭﺩ ﻣــﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧــﻮﻉ ﻓﺮﺍﻳﻨــﺪ ‪MIG‬‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ‪ ER Cu Al.A٢‬ﻭ ‪ ER Cu Sn-A‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺟـﻮﺵ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ‪ER‬‬
‫‪ Cu Al-A٢‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ‪ ER Cu Sn-A‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺑﺮﻧﺞ ﺑـﺎ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ﺭﻭﭘﻮﺷـﺪﺍﺭ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬
‫ﺷﻮﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻗﻮﺱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪﻩ )‪ (SMAW‬ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫــﺎﻱ ﺭﻭﭘﻮﺷــﺪﺍﺭ ﺟﻬــﺖ ﻣــﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺍﻳــﻦ ﻧــﻮﻉ ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ‪ EcuAl-A٢‬ﻭ ‪ ECuAl-B‬ﻭ‬
‫‪ ECuSn-C‬ﻭ ‪ E Cu Si‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﮑﻪ ﺷﻴﺎﺭ ﺟﻮﺵ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﮔﭗ ﺑﺎﺯ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺯ‬
‫ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﻣﺴﻲ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪E‬‬
‫‪ CuSn-C‬ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ‪ ٢٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﺗـﺎ ‪٢٦٠‬‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﻧﺞﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺎﻻﺋﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻴﺒﺎﺷـﻨﺪ‬
‫ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ‪ SMAW‬ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ‪ E Cu Al-A٢‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤـﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﭘـﻴﺶ‬
‫ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺤﺎﻟﺖ ﺍﺯ ‪ ٢٦٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺗﺎ ‪ ٣٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪61‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ٤-٦‬ﺑﺮﻧﺰ ﻗﻠﻌﻲ ‪Tin Bronze‬‬

‫ﺑﺮﻧﺰ ﻗﻠﻌﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺰﻱ ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺯ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻣـﺲ ﺑﺎﺷـﺪ ﺩﺭﺻـﺪ ﻗﻠـﻊ ﺩﺭ ﺑﻌـﻀﻲ ﮐﺘﺎﺑﻬـﺎ‬
‫ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ‪ ١٥٪‬ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ﺍﺯ ‪ ١٠‬ﺗﺎ ‪ ١٢‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺨﺶ ﻗﻠـﻊ ﻭ ﻣـﺲ‬
‫ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺗﺮ ﺍﺯ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺨﺶ ﺭﻭﻱ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻣـﺲ ﺩﺭ ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﺑﺮﻧﺠـﻲ ﺍﺳـﺖ ‪ .‬ﻭﻗﺘـﻲ‬
‫ﻼ ﻋـﻮﺽ‬
‫ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺫﻭﺏ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ‪ ٤٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳـﺎﻧﺘﻲﮔـﺮﺍﺩ ﻣﻴﺮﺳـﺪ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﮐـﺎﻣ ﹰ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﻓﻠﺰﻱ ﻗﻠﻊ ﻭ ﻣﺲ ﻓﺎﮐﺘﻮﺭﻫﺎﺋﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳـﺴﺘﺎﻟﻲ ﺑﺮﻧـﺰ ﺭﺍ ﻣـﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ‪ ٧٨٩‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﭘﺮﻱ ﻳﻮﺗﮑﺘﻴﮏ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑﺮﻧـﺰ ‪α‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ ١٣/٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰ ‪ α‬ﺑﺮﻧﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﮐﺘﻴـﻞ ﻭ ﻣـﻲﺗـﻮﺍﻥ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ‬
‫ﭼﮑﺶ ﺧﻮﺍﺭﻱ ﺳﺮﺩ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﻓﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺰ ﻗﻠﻌﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﭼﮑﺶ ﺧـﻮﺍﺭﻱ ﺳـﺮﺩ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷـﺘﻪ ﻭ‬
‫ﺗﺮﺩ ﻭ ﺷﮑﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰﻱ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪δ‬‬

‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰﻱ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ١٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﻭ ‪٢‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺭﻭﻱ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﻡ ﺑﺮﻧﺰ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎﺕ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﮐﺸـﺸﻲ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪ ٣٠٩‬ﻧﻴـﻮﺗﻦ ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ‪ ٢٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺤﺎﻟﺖ ﺍﻳـﻦ ﻓﻠـﺰ ﺑﻌﻠـﺖ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺩﺭ ﺩﺭﻳﺎ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﻧﺰ ﺑﺎﻻ ﺑﻨﺎﻡ‬
‫ﺑﺮﻧﺰ ﺩﺭﻳﺎ ‪ Admiral Bronze‬ﮐﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﮔﺮﻳـﺪ ﺁﻥ‬
‫‪ BSI٤٠٠-LG٤-LG٢‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﻧﺰ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺫﻭﺏ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺴﻔﺮ‬
‫ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﺮﻧﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺑﻨﺎﻡ ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺮﻧﺰﻱ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻓﺴﻔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺍﺯ‪ ٠,١‬ﺗﺎ ‪ ٠,٣٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻓﺴﻔﺮ ﺳﺒﺐ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳـﺘﺤﮑﺎﻡ ﺍﻳـﻦ ﻓﻠـﺰ ﺧﻮﺍﻫـﺪ‬
‫ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺮﻧﺰﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻬﻴـﺰﺍﺕ ﺩﺭﻳـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﻣﺮﺑـﻮﻁ ﺑـﻪ‬
‫ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻧﻔﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﻥ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻧﻮﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﻧـﺰ‬
‫ﺭﺍ ﺁﻧﻴﻠﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﮐﺸﺶ ﻳﺎ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺁﻥ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺰﻫـﺎﻱ ﻗﻠﻌـﻲ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺑﺸﻤﺎﺭﻩ ‪ ٤٠٧/١‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻧﻴﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﻴﻞ ﺷﺪﻥ ﻧـﻮﺭﺩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﻳﮑـﻲ ﺍﺯ‬
‫ﻧﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺰ ﺑﺎ ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ‪ ٣,٧٥‬ﻭ ﻓﺴﻔﺮ ‪ ٠,١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﺧﻮﺑﻲ‬
‫ﺭﺍ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻧﻴﻞ ﺷﺪﻥ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﻧﺰ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﻨﺮ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﻄـﺎﺑﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﻭ ﺧـﺴﺘﮕﻲ ﻣﻘـﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬
‫ﺑﺮﻧﺰﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﺭﮎ ‪C٥٢٤٠٠‬ﻭ ‪ C٥٠١٠٠‬ﺗﺎ ‪ ١٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻗﻠﻊ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎﻧﺪﺍﺯﻩ ‪ ٠,١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻓﺴﻔﺮ ﺍﻳﻦ ﻧـﻮﻉ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪62‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺑﺮﻧﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻳﻬﺎﻱ ‪ TIG‬ﻭ ‪ MIG‬ﻭ ‪ SMAW‬ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﻓﺮﺁﻳﻨـﺪ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ TIG‬ﺟﻬـﺖ ﺑﺮﻧﺰﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺿـﺨﺎﻣﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﺗـﺎ ‪ ١٣‬ﻣﻴﻠـﻲﻣﺘـﺮ ﺍﺳـﺖ ﺭﺍ ﻣـﻲﺗـﻮﺍﻥ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰﻫﺎﻱ ﻗﻠﻌﻲ ﻭﻗﺘﻲ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭﻗﺘـﻲ ﻓﻠـﺰ ﺩﺍﻍ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﭼﮑﺶ ﮐﺎﺭﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﺋـﻲ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺑـﺮﻭﺯ ﺗـﺮﮎ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺷﻬﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﻧﺰ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ER Cu Sn-A‬ﻭ ‪ER Cu‬‬
‫‪ Si-A‬ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ‪ SMAW‬ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ E Cu Sn-C‬ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺑﻪ ﻗﻄﺐ ﻣﺜﺒﺖ ﻭﺻﻞ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﺩﺭﺟـﻪ ‪ ١٥٠‬ﺩﺭﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺗﺎ ‪ ٢٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﻟﮑﺘـﺮﻭﺩ ‪ A٥,٧‬ﻭ ‪ A٥,٦‬ﻭ ‪ SFA٥,٧‬ﻭ‬
‫‪ SFA٥,٦‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﻧﺰ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺷﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬
‫ﮔﺎﺯ ﻭ ﻧﻔﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ٥-٦‬ﺑﺮﻧﺰ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ ‪Aluminum Bronzes‬‬

‫ﺁﻟﻮﻣﻲ ﻧﻴﻮﻡ ﺑﺎ ﻣﺲ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﻧﺰ ﺁﻟﻮﻣﻲ ﻧﻴﻮﻣﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻃﺒـﻖ ‪ASTM‬‬
‫‪ Volume ٠٢,٠١‬ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ‪ B‬ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻃﺒﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪ BS‬ﻭ ‪ ASTM‬ﻭ ‪ ASME‬ﻭ ‪ DIN‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺰﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻣﻲ ﺍﺯ ‪١٠‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻮﻣﻲ ﻧﻴﻮﻡ ﻭ ‪ ٩٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ‪D.T.D‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١٦٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ‪ ٩,٥‬ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﮐﺸﺸﻲ ﺑﺮﺍﺑﺮ‪ ٥٥٦‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻮﺩﻩ‬
‫ﻭ ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺳـﺨﺘﻲ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑـﺮ ‪ ١٨٠‬ﺑﺮﻧﻴـﻞ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﮑﻞ‬
‫ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮﻡ ﮐﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻫﻨﮕـﺮﻱ ﻧﻴـﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﻭ ﺍﻳـﻦ ﻗﻄﻌـﺎﺕ ﺁﻫﻨﮕـﺮﻱ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﻣـﻲﺗـﻮﺍﻥ ﺑﻮﺳـﻴﻠﻪ ﺭﻳﺨﺘـﻪ ﮔـﺮﻱ ﻣﺎﺳـﻪ ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﮔﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻧﻴـﺰ ﺧـﻮﺏ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﻮﺍﺹ‬
‫ﻼ ﺩﺍﮐﺘﺎﻳﻞ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮﺍﺣﺘﻲ ﺑﻄﻮﺭﻳﮑﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﺷـﮑﻞ ﺩﺍﺩﻥ ﺭﺍ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﮐﻪ ﮐﺎﻣ ﹰ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﺩﻳﮕـﺮﻱ ﮐـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ‪ ٥‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻧﻴﮑـﻞ ﻭ ﺁﻫـﻦ ﺩﺭ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁﻫﻦ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻳﺰﺩﺍﻧﻪ ﺷـﺪﻥ ﺑﺮﻧـﺰ ﺁﻟـﻮﻣﻲ ﻧﻴـﻮﻣﻲ ﺷـﺪﻩ ﻭ‬
‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﺧﺎﻧﺠﺎﺕ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻠﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑـﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺩﺭﻳﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎﻱ ﭘﻤﭗ ﻭ‬
‫ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺷﻴﺮﻫﺎﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﻮﻟﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﮐـﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺭ ﺗﺠﻬﻴـﺰﺍﺕ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪63‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺩﺭﻳﺎﻳﻲ ‪ B١٤٨‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﮐﻼﺳﻪ ﺑﻨﺪﻱ ‪ ASTM‬ﺑﺎ ‪ ١٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺁﻟـﻮﻣﻲﻧﻴـﻮﻡ ﻭ ‪ ١‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺁﻫـﻦ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺰ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺑﺎ ﮔﺮﻳﺪ ‪ C٦١٣٠٠‬ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻧـﻮﻉ ﺑﺮﻧـﺰ ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﻧﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤـﺚ ﺑـﺎ ﻓﺮﺍﻳﻨـﺪ ‪ MIG‬ﺍﻧﺠـﺎﻡ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺑﺮﻧﺰ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ‪ ER Cu Al-A٢‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﮐـﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ‪ ١,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻫﻦ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﮎ ﮔﺮﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﺟـﻮﺵ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ‪ SMAW‬ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤـﻮﺩ‬
‫ﮐﻪ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ﺑـﺎ ﻋﻼﻣـﺖ ‪ E Cu Al-A‬ﻭ ‪ EcuAl-B‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﺩﺭ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺑـﺎ‬
‫ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ‪ SMAW‬ﻻﺯﻣﺴﺖ ﮐﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺗﺎ ‪ ٢٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﺷﺪﻩ‬
‫ﻭ ﻧـﻮﻉ ﻗﻄﻌـﻪ ﺑﮑـﺎﺭ ﺭﻓﺘـﻪ ﻃﺒـﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ UNS‬ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ C٦١٤٠٠‬ﻭ ‪ C٦١٣٠٠‬ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecIX‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ٦-٦‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ‪: Aluminum‬‬

‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻓﻠﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﺳﺒﮏ ﮐﻪ ﺟﺮﻡ ﺣﺠﻤﻲ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٢,٧‬ﮔﺮﻡ ﺑﺮ ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﻭ ﺟـﺮﻡ ﺍﺗﻤـﻲ‬
‫ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑــﺮ ‪ ٢٧‬ﮔــﺮﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷــﺪ‪ .‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫــﺎ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺻــﻨﻌﺖ ﻣــﺼﺎﺭﻑ ﺯﻳـﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻃﺒــﻖ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﺩﺭ ﺟﻠﺪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٠٢,٠٢‬ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﮐﻼﺳﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻌﻠـﺖ‬
‫ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺁﻟﻮﻣﻲ ﻧﻴﻮﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻫﻮﺍ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ‪ Al٢O٣‬ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻏﺸﺎﺀ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻧﺎﺯﮐﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﮐﺴﻴﺪ ﺭﻭﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﺭﺍ ﭘﻮﺷـﺎﻧﺪﻩ ﻭ ﺳـﺒﺐ ﺣﻔﺎﻇـﺖ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﺩﺭ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﮑﻲ ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺣﺮﺍﺭﺗـﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺧﺎﺻـﻴﺖ‬
‫ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻟﮑﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ ﺁﻥ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻓﻮﻻﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﺳﺎﺯﻱ ﻧﻴﺰ ﻣـﺼﺎﺭﻑ‬
‫ﺯﻳﺎﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﻓﻮﻻﺩ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺍﮐﺴﻴﮋﻥ ﺯﺩﺍﺋﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻳﺰﺩﺍﻧﻪ ﺷـﺪﻥ ﻓـﻮﻻﺩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﻳﮕﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺁﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺭﻳﺨﺘـﻪﮔـﺮﻱ ﻧﻴـﺰ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻣﺲ ﻭ ﻣﻨﮕﻨﺰ ﻭ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﻭ ﻣﻨﻴـﺰﻳﻢ ﻭ ﻣﻨﮕﻨـﺰ ‪ +‬ﺳﻴﻠﻴـﺴﻴﻢ ﻭ ﺭﻭﻱ ﻭ ﺳـﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺍﻧﺠﻤـﻦ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﺭﺍ ﺑـﻪ ﺩﻭ ﮔـﺮﻭﻩ ﺭﻳﺨﺘـﻪﮔـﺮﻱ ﻭ ﻧـﻮﺭﺩﻱ‬
‫ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻱ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﻧﺠﻤـﻦ ﮐـﻪ ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ ﻧﻴـﺰ ﻗـﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﺪﺩ ﺳﻪ ﺭﻗﻤﻲ ﻭ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻧﻮﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻗﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﻫﻢ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﻭ ﻫﻢ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﺷﺮﻭﻋﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻋﺪﺩ ‪ ١‬ﺗـﺎ ‪ ٨‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴـﻮﻡ‬
‫ﻧﻮﺭﺩﻱ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎ ﻋﺪﺩ ‪ ١١٠٠‬ﻭ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺷﺪﻩ ﺑـﺎ ﻣـﺲ ﺑـﺼﻮﺭﺕ ‪ ٢٠١٤‬ﮐـﻪ ﻋـﺪﺩ ‪ ٢‬ﮔﻮﻳـﺎﻱ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪64‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﻣﺲ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﻧﻴﺰ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨـﺪﻱ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪ .‬ﮐـﻪ‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺧﺎﻟﺺ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١٤٧٠BS‬ﻭ ‪ ١٤٧٧BS‬ﻭ ‪ ١٤٧٦BS‬ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﺋﻲ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ١٥٤‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ‪ ١٥٤‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻧـﻮﺍﻉ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ١٤٧١‬ﮐﻪ ﺩﺭﺻـﺪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﺁﻥ ﻣـﺲ ﺑﺎﻧـﺪﺍﺯﻩ ‪ ٠,١٪‬ﻭ‬
‫ﻣﻨﻴﺰﻳﻢ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ‪ ٤,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﺳﻴﻠﺴﻴﻢ ‪ ٠,٦‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ ﺁﻫـﻦ ‪ ١‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ ﺗﻴﺘـﺎﻧﻴﻮﻡ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰﺍﻥ ‪٠,١٥‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﮐﺸﺸﻲ ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٢٦٣‬ﺗﺎ ‪ ٢٩٣‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻲﻣﺘـﺮ ﻣﺮﺑـﻊ ﻭ‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯﺩﻳﺎﺩ ﻧﺴﺒﻲ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﺑﺮ ‪ ٨‬ﺗﺎ ‪ ١٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻢ ﺗﻴﻮﺏ ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASTM‬ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ IEC‬ﮐﺎﺑﻞﻫﺎﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺁﻟﻮﻣﻲﻧﻴﻮﻡ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰﺍﻥ‬
‫‪ ٩٦‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﻣﺲ ﺑﺎﻧﺪﺍﺯﻩ ‪ ٤‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺧﻴﻠﻲ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌـﺎﺕ‬
‫ﻫﻮﺍﭘﻴﻤﺎ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪.‬‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ‪ (MIG) GMAW‬ﻭ ‪ GTAW‬ﻭ‬
‫)‪ (TIG‬ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺳﻄﺢ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻤﻴﺰﮐـﺎﺭﻱ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﮐﺴﻴﺪ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻳﻬﺎ ﺁﺭﮔـﻮﻥ ﺍﺯ ﻃـﺮﻓﻴﻦ ﺩﻣﻴـﺪﻩ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﮔﺎﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ ﺍﺯ ﻫﻠﻴﻮﻡ ﻭ ﺁﺭﮔﻮﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻠﻴﻮﻡ ﺟﻬﺖ ﺳـﺮﻋﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑـﻪ‬
‫ﻼ ﺗﻤﻴـﺰ ﺧﻮﺍﻫـﺪ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﮔﺎﺯ ﺁﺭﮔﻮﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻮﺵ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﮐـﺎﻣ ﹰ‬
‫ﺭﻭﭘﻮﺷﺪﺍﺭ ‪ E١١٠٠‬ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻟﻮﻣﻲﻧﻴﻮﻡ ‪ E١١٠٠‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ ﮐـﻪ ﻗﺒـﻞ ﺍﺯ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻥ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺍﺳﺘﻮﻥ ﻭ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ‪ Al٢O٣‬ﺷﺪﻩ ﺷﺴﺘـﺸﻮ‬
‫ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻭﭘﻮﺵ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ‪ ER١١٠٠‬ﺟﻬـﺖ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ‬
‫ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ‪ E١١٠٠‬ﮐﻪ ‪ ٩٩,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﻭ ﺑﻘﻴﻪ ﺁﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﺁﻫﻦ ﻭ ﺭﻭﻱ ﺑـﻮﺩﻩ ﺑﮑـﺎﺭ‬
‫ﻣﻴﺮﻭﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺼﺮﻑ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ‪ E١١٠٠SMAW‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻄﺢ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺭﺍ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺗﻤﻴﺰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﻗـﺪﺍﻡ ﺑـﻪ ﺟـﻮﺵ ﻧﻤـﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻤﻴﺰﮐﺎﺭﻱ ﺟﻮﺷﻬﺎﻱ ﺁﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻡ ﺍﺯ ﺑﻮﺭﺱﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻨﻠﺲ ﺍﺳﺘﻴﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ 7-6‬ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮم ‪Titanium‬‬

‫ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻓﻠﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﻫﮕﺰﺍﮔﻮﻧﺎﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ‪ ٨٠٠‬ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﮐﺮﻳﺴﺘﺎﻝ ‪ BCC‬ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﮐـﻢ ﮐـﺮﺑﻦ‬
‫ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﮐﻢ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻭ ﭘﺮ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ )‪ (High Strngth Low Alloys‬ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘـﺼﺎﺭﻱ ﺁﻥ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪65‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ HSLA‬ﺁﻥ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﺯﻧـﮓ ﻧـﺰﻥ ﺍﻭﺳـﺘﻨﻴﺘﻲ ﻧﻴـﺰ ﺟﻬـﺖ ﺗﺜﺒﻴـﺖ‬
‫ﮐﺎﺭﺑﻴﺪﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮﻱ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ‪ ٦,٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﻨﮕﻨـﺰ ﻭ ‪٤‬‬
‫ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻫﻦ ﻭ ‪ ٧‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺒﺎﻟﺖ ﻭ ‪ ٨‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ‪ ١٣‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﻣﻘــﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺧــﻮﺭﺩﮔﻲ ﺑﮑــﺎﺭ ﻣﻴــﺮﻭﺩ‪ .‬ﺳــﺎﻳﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫــﺎﻱ ﺗﻴﺘــﺎﻧﻴﻮﻡ ﺑــﺼﻮﺭﺕ ‪ Ti-٦Al-٤V‬ﻭ‬
‫‪ Ti + ٢ ١٢ Cu‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻀﺎﺋﻲ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻲ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺟـﺪﻭﻝ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ٥-٧‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪﻭﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪٦-١‬ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺁﻥ‬

‫ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ )‪(Mechanical Properties‬‬

‫ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ‬
‫ﮔﺮﻳﺪ‬ ‫ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻭ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺁﻥ‬ ‫‪El%‬‬ ‫‪R.A%‬‬
‫‪Nimm٢‬‬
‫ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﺧﺎﻟﺺ‬ ‫‪IM١١٣٠‬‬ ‫‪۵٢۵‬‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫‪٣٠٩‬‬
‫‪Ti+١/٢ Cu‬‬ ‫‪IMI٢٣٠‬‬ ‫‪۶١٨‬‬ ‫‪٢۵‬‬ ‫‪۴٠‬‬
‫‪Ti-nsn,٢١/۴Al‬‬
‫‪IMI۶٧٩‬‬ ‫‪١١٢‬‬ ‫‪١٨‬‬ ‫‪۴٠‬‬
‫‪Imo-٠/٢۵Si‬‬
‫‪Ti=۴Al, ۴۴٠‬‬
‫‪IMI۵۵٠‬‬ ‫‪١١۵٨‬‬ ‫‪١٠‬‬ ‫‪٢۵‬‬
‫‪Sn-٠/۵Si‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪﻭﻝ ﻓﻮﻕ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻣﺸﺎﻥ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﺧـﻮﺍﺹ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ‬
‫ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻭﺭﻕ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲﻫﺎ ﻭ ﺑﻮﻟـﺖ‬
‫ﺩﻳﺴﮏ ﻭ ﺗﻴﻐﻪﻫﺎﻱ ﮐﻤﭙﺮﺳﻮﺭ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﮔﺎﺯﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺗﻤـﺎﻡ ﺍﻳـﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫـﺎ ﻭ‬
‫ﺗﻴﺘــﺎﻧﻴﻮﻡ ﮐــﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑــﻞ ﺧــﻮﺭﺩﮔﻲ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻣﻘﺎﻭﻣــﺖ ﺧــﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧــﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺯﻳـﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺻــﻨﻌﺖ‬
‫ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ ASTM‬ﺟﻠﺪ ﺩﻭﻡ )‪ (ASTM٠٢,٠٣‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻡ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME –Sec IX‬ﺑﺎ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ‪ TIG‬ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﮐـﻪ ﺍﺯ ﻃـﺮﻓﻴﻦ ﻭ‬
‫ﭘﺸﺖ ﺁﻥ ﮔﺎﺯ ﺁﺭﮔﻮﻥ ﺩﻣﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﻓﻠﺰ ﻣﺒﻨﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎ ‪ PNO‬ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺮﺍﻱ ﮔﺮﻳـﺪﻫﺎﻱ‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME‬ﺩﺭﺟﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﻴﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﺗﻴﺘـﺎﻧﻴﻮﻡ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪66‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑـﺪﺍﻧﺠﻬﺖ ﻣـﻮﺭﺩ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﭘﺘﺮﻭﺷﻴﻤﻲ ﻭ ﮔﺎﺯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ٨-٦‬ﻧﻴﮑﻞ ‪Nickel‬‬

‫ﻧﻴﮑﻞ ﺟﺰﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﺟﻬﺖ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﮐﺮﺩﻥ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ‬
‫ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻧﻴﮑﻞ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﭘـﺎﺋﻴﻦ ﻣﻘـﺎﻭﻡ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺗﺎﻓﻨﺲ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ﻧﻴﮑﻞ ﺩﺭ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺯﻧﮓ ﻧﺰﻥ ﺍﻭﺳﺘﻨﻴﺘﻲ ﻣﻘﺪﺍﺭﺵ ﺍﺯ ‪ ٨‬ﺗـﺎ‬
‫‪ ٢٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻲﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﻭ ﻣـﻮﺍﺩ ﺷـﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻳـﺮ‬
‫ﺻﻔﺮ ﺩﺭﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮﺍﺩ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ‪ ٧٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻭ‬
‫ﻣﺲ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺑﻨﺎﻡ ﻣﻮﻧﻞ ﺭﺍ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻧﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺗﻮﺭﺑﻴﻦﻫﺎﻱ ﮔﺎﺯﻱ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻣﻮﻧﻞ ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺷﻬﺎﺋﻲ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﭼﺪﻥﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﻧﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻧﻴﮑﻞ ﻓﻠـﺰﻱ‬
‫ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎﻡ ﺍﻳﻨﮑﻮﻧﻞ )‪ (Inconel‬ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ‪ ٨٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﻭ ‪ ١٤‬ﺩﺭﺻﺪ ﮐﺮﻡ ﻭ ‪ ٦‬ﺩﺭﺻـﺪ ﺁﻫـﻦ‬
‫ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻠﺰ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺗـﻮﺭﺑﻴﻦﻫـﺎﻱ ﮔـﺎﺯﻱ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻨﮑﻮﻧﻞ ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺵ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺯﻧﮓ ﻧـﺰﻥ‬
‫ﻭ ﭼﺪﻥ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ AWS‬ﻭ ‪ ASME‬ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫‪ Nimonic‬ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﻧﻴﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ‪ ٨٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﻭ ﮐﺮﻡ ‪ ٢٠‬ﺩﺭﺻﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ‬
‫ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺑـﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧـﺰﺵ ﻭ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﺑﮑـﺎﺭ ﻣﻴـﺮﻭﺩ‪ .‬ﻧﻴﮑـﻞ ﺩﺭ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺁﻫﻦﺭﺑﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺁﻫﻦ ﺭﺑﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧـﻮﺭﺩﮔﻲ ﻣﻘـﺎﻭﻡ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺷﺪﺕ ﺁﻫﻨﺮﺑﺎﺋﻲ ﺷﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﻴﮑﻞ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻴﮑﻲ ﻧﻴـﺰ ﻣـﻮﺍﺭﺩ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﮑﻞ )‪ (Nickel basealloy‬ﺍﺯ ‪ ٠,٠٥Mg%‬ﻭ ‪٠,٢٪‬‬
‫ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS٣٠٧٢‬ﺟﻬﺖ ﺍﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻴﮑﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎﻱ ﻧﻴﮑﻞ ﺩﺭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﭼﺪﻥﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﻟﻴﺎﮊﻫﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻳﻨﮑﻮﻧﻞ ﻭ ﻧﺎﻳﻤﻮﻧﻴﮏ ﻭ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊ ﻧﻴﮑﻞ ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺪﺍﺭ ‪ C=١٪‬ﻭ ‪ Ni=٩٩٪‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺁﻟﻴـﺎﮊ ﻧﻴﮑـﻞ ﻭ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺍﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭﻳﮏ ﻭ ﺍﺳﻴﺪ ﮐﻠﺮﺋﻴﺪﺭﻳﮏ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﺎﻻ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊ ﺑﻨﺎﻡ ﻫﺎﺳـﺘﻠﻮﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻫﺎﺳـﺘﻠﻮﻱ )‪ (Hastelloy B‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ٣٠‬ﺩﺭﺻـﺪ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﻭ ‪ ٥‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
‫ﺁﻫﻦ ﻭ ‪ ٦٥‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺎﺳﺘﻠﻮﻱ ‪ A‬ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ٩‬ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻴﻠﺴﻴﻢ ﻭ ‪ ٩١‬ﺩﺭﺻﺪ ﻧﻴﮑـﻞ ﺍﺳـﺖ‬
‫ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﺭﻳﮏ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻮﺵ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺁﻟﻴﺎﮊ ﮐﺮﻡ ﻭ ﻧﻴﮑﻞ ﺑﻪ ﻣﻴـﺰﺍﻥ ‪ ٥٠‬ﺩﺭﺻـﺪ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪67‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﺯ ﻫﺮ ﮐﺪﺍﻡ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔـﺮﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﻻﻳـﺸﮕﺎﻫﻬﺎ ﺭﻭﻏـﻦ ﻣـﻮﺭﺩ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗـﺮﺍﺭ ﻣـﻲﮔﻴـﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺁﻟﻴﺎﮊﻫــﺎﻱ ﻧﻴﮑــﻞ ﻧﻴــﺰ ﻣﻄــﺎﺑﻖ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-SecIX‬ﺟﻮﺷــﮑﺎﺭﻱ ﺷــﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻃﺒﻘــﻪﺑﻨــﺪﻱ‬
‫ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ AWS‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪68‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪:‬‬

‫‪ .١‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﯽ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ؟‬
‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪69‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪70‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻣﻮﺯﺷﯽ‪:‬‬
‫‪ .١‬ﺁﺷﻨﺎﻳﯽ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺫﻳﻞ‪:‬‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‪ASTM‬‬ ‫•‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‪ASME‬‬ ‫•‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪DIN‬‬ ‫•‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪TEMA‬‬ ‫•‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪BS‬‬ ‫•‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪EN‬‬ ‫•‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪71‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ١-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺳﺎﺧﺖ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺍﺯ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﮐﻴﻔﻴﺖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ‪BS‬‬
‫)‪ (British Standard‬ﻳــﺎ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳــﻦ ‪ DIN‬ﺁﻟﻤــﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺳــﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ AFNOR‬ﻓﺮﺍﻧــﺴﻮﻱ ﻭ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫‪ BS‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﮑـﺎﺋﻲ ﻭ ﺁﻟﻤـﺎﻧﻲ ﻭ ﺭﻭﺳـﻲ ﻭ‬
‫ﺍﻳﺘﺎﻟﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻱ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺯﻳـﺮ ﺑﻄـﻮﺭ ﺧﻼﺻـﻪ ﺑﻌـﻀﻲ ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﮐـﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ ٢-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ASTM‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺁﻫﻨﻲ ﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬
‫ﺑﺮﻗﻲ ﻭ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﻧﻴﮑﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴـﺮﺩ‪ .‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺳـﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻱ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﻭ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASMT ٠١,٠١‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎﺕ‬
‫ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪ ASTM ٠١,٠٥‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻓﻠﻨﺞﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ‬
‫ﻭ ﺍﺗﺼﺎﻻﺕ ﻓﻮﻻﺩﻱ ﻃﺒﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ ﻣﮑـﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ‪ NDT‬ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﻭ ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩﻫـﺎﻱ ﻧﻔﺘـﻲ ﻭ ﺭﻧـﮓ ﻭ‬
‫ﻋﺎﻳﻖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻴﺸﻪ ﻭﻣﻮﺍﺩ ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ٣-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: ASME‬‬

‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺟﻬﺖ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﻭ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺟﻬﺖ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎ‬
‫ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺁﻫﻨﻲ ﻭ ﻓﻠﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕﻲ ﺑﮑﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﮐﻼﺳﻪﺑﻨﺪﻱ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑـﺮﺍﻱ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺕ ‪ NDT‬ﺟﻬـﺖ ﺗﻮﻟﻴـﺪﺍﺕ‬
‫ﻓﻠﺰﺍﺕ ﻧﻈﻴﺮ ﺭﻳﺨﺘﻪﮔﺮﻱ ﻭ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻭ ﻧﻮﺭﺩﻱ ﻭ ﺁﻫﻨﮕﺮﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴـﺮﺩ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑـﻪ ﺁﺯﻣﺎﻳـﺸﺎﺕ ﻏﻴﺮﻣﺨـﺮﺏ ‪ ASME-SecV‬ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪.‬ﺍﺯ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻌـﺮﻭﻑ ﺍﻳـﻦ ﮐـﺪ‬
‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME-Sec VIII‬ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﻭ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺗﻤﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻣـﻮﺍﺩ‬
‫ﻫﺴﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪72‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪ ٤-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺒﺪﻝﻫﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ‪:‬‬

‫ﻣﺒﺪﻝﻫﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻃﺒﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ TEMA‬ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ‪ TEMA‬ﻋﻼﻣﺖ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭﻱ‬

‫‪ Tubular Exchanger of Manufacturer Association‬ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳـﻦ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺎﺯﺭﺳـﻲ ﻭ‬
‫ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺒﺪﻝﻫﺎﻱ ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻗﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺒﺪﻝﻫـﺎﻱ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ ٥-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﻦ‪:‬‬

‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﻭ ﭼـﺪﻥ ﻭ ﻓﻠـﺰﺍﺕ ﺭﻧﮕـﻲ ﻭ ﮐﻼﺳـﻪﺑﻨـﺪﻱ ﺍﻟﮑﺘﺮﻭﺩﻫـﺎ ﻭ ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻄﻮﺭ ﮐﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻣـﻮﺍﺩ ﻣﻴﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻣﺮﺑـﻮﻁ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺖ ﻭ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻨﺮﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜـﺎﻝ ﺳـﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻓﻨﺮﻫـﺎﻱ ﺩﻗﻴـﻖ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳـﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﻩﻫﺎﻱ ‪ ١,١٢٣١‬ﻭ ‪ ١,١٢٤٨‬ﻭ ‪ ١,١٢٦٩‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ‬
‫ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺎﻻ ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺁﻟﻤـﺎﻧﻲ ﺑﮑـﺎﺭ ﺑـﺮﺩﻩ ﻣﻴـﺸﻮﺩ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭﻩ ‪ ١,٧٢١٨‬ﻭ ‪ ١,٧٢٥٩‬ﻭ‬
‫‪ ١,٧٢٧٣‬ﻭ ‪ ١,٧٢٨١‬ﻭ ‪ ١,٧٣٦٢‬ﻭ ‪ ١,٧٧٦٦‬ﻭ ‪ ١,٧٧٧٩‬ﻭ ‪ ١,٨٢١٢‬ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬
‫ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺍ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﺋﻲ ﮐـﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﺟـﻪ ﺣـﺮﺍﺭﺕ ﺑـﺎﻻ ﻣـﺜ ﹰ‬
‫ﻼ ﺩﺭ ﻧﻴﺮﻭﮔﺎﻫﻬـﺎﻱ‬
‫ﺣﺮﺍﺭﺗﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻨـﻮﺍﻥ ﻣﺜـﺎﻝ ﻓـﻮﻻﺩ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭﻩ ﺩﻳـﻦ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎﺭﻩﻫـﺎﻱ‬
‫‪ ١,٥٤١٥‬ﻭ‪ ١,٥٤٢٣‬ﻭ ‪ ١,٦٣٦٨‬ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺁﻟﻴﺎﮊﻱ ﺍﺯ ﻧـﻮﻉ ﻣﻮﻟﻴﺒـﺪﻥ ﻭ ﮐـﺮﻡ‬
‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻬﺎﻱ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﮐﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗ ﹰﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﮑﻞ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳـﻦ ﺑـﺎ ﮐﹸـﺪ ﻭ‬
‫ﺷــﻤﺎﺭﻩ ﺩﻳــﻦ ‪ ١,١١٦٩‬ﻭ ‪ ١,٤٣١١‬ﻭ ‪ ١,٤٤٠٦‬ﻭ‪ ١,٧٢١٩‬ﺍﺳــﺖ ﮐــﻪ ﺍﻳــﻦ ﻓﻮﻻﺩﻫــﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺗــﺎﻓﻨﺲ‬
‫)‪ (Toughness‬ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺧﻮﺍﺹ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﺁﻧﺎﻟﻴﺰ‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﻭ ﺗﻠﺮﺍﻧﺲﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺑﮑـﺎﺭ ﺑـﺮﺩﻩ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﺟﺰﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ٦-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎ ﺩﺭ ‪:BS‬‬

‫ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻭ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻭ ﭘﻴﭻﻫﺎ ﻭ ﺑﻮﻟﺖ ﻭ ﻣﻬﺮﻩﻫﺎﻱ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﮑـﺎﺭ‬
‫ﻣﻴﺮﻭﺩ ‪ BS٥٥٠٠‬ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺫﺧﻴـﺮﻩ ﻭ ‪ BS١٥٠٠‬ﺑـﺮﺍﻱ ﺳـﺎﺧﺖ ﻣﺨـﺎﺯﻥ ﺗﺤـﺖ ﻓـﺸﺎﺭ ﻭ‬
‫‪ BS١٥١٥‬ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﺨﺎﺯﻥ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ ٤٩٩ BS .‬ﺟﻬـﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻋﻼﺋـﻢ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﻧﻘـﺸﻪ ﻭ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎﻳﺐ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﻮﺷﮑﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳـﺎﺑﻘ ﹰﺎ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓـﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ BS‬ﺑـﺎ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪73‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ‪ EN‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻓﻮﻻﺩﻫﺎﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﺪﺩ ﭼﻬﺎﺭ ﺭﻗﻤﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﻢ ﺟﻮﺵﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺟﻮﺷـﮑﺎﺭ ﻱ‪ TIG‬ﺑـﺎ ‪ A١٥‬ﻭ ‪ A١٦‬ﻭ ‪ A١٧‬ﻭ ‪ A١٨‬ﻭ ‪A١٩‬‬
‫ﻭ ‪ A٣٢‬ﻭ ‪ A٣٤‬ﻭ ‪ A٣٥‬ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻨـﺪ ﮐـﻪ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﺁﻟﻴـﺎﮊﻱ ﻓﻮﻻﺩﻫـﺎﻱ ﻣﺰﺑـﻮﺭ ﻧﻴـﺰ ﺩﺭ ﺍﺳـﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻣـﻮﺍﺭﺩ ﺍﻋـﻢ ﺍﺯ ﻓﻠـﺰﻱ ﻭ ﻏﻴﺮﻓﻠـﺰﻱ ﻭ ﺑﻄـﻮﺭ‬
‫ﮐﻠﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﮑﺎﺭ ﻣﻴﺮﻭﺩ‪.‬‬

‫‪ -٧-٧‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪: EN‬‬

‫ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﺍﺗﺤﺎﺩﻳﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﻨﺎﻡ ‪ EuroNORM‬ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﮐﻪ ﻣـﻮﺭﺩ ﻗﺒـﻮﻝ‬
‫ﺍﮐﺜﺮ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺭﻭﭘﺎﺋﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺠﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺎﻳﺮ ﮐـﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭ‬
‫ﺍﻳﺰﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﺋﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ ‫‪74‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫ﺳﻮﺍﻻﺕ ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ASME,ASTM‬ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﭼﻴﺴﺖ‬

‫‪ -٢‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ‪DIN‬ﻭ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻓﻮﻻﺩ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬
‫‪ -٣‬ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﻓﻮﻻﺩ ﺩﺭ ‪ BS‬ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‬
 ‫ﺷﺮﻛﺖ رهآوران ﻓﻨﻮن ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ‬ 75 ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬

Refrences ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺄﺧﺬﻫﺎ‬

1- AMS METAL HANDBOOK, Volume ۶ Welding & Brazing,

SOLDERING.

2- ASTM Volume ٠١-٠١ Steel, Piping & Fitting.

3- ASME Sec VIII boiler & Pressure Vessels.

4- Metallurgy for Engineers E.C.ROLLASON.

5- ASTM Volume ٠١٫٠١

6- AMME SecVII boiler & Pressure Vessels Handbook