You are on page 1of 61

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής

Διακριτά Μαθηματικά
Στοιχεία μαθηματικής λογικής – προτασιακός
λογισμός
Λογική και Πληροφορική
 Συστατικά ενός ηλεκτρονικού συστήματος

 ψηφιακά λογικά κυκλώματα


σήματα είναι διακεκριμένα και όχι συνεχή

η Λογική παίζει σημαντικό ρόλο στη σχεδίασή τους

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 2


Λογική και Πληροφορική
 Ψηφιακά Λογικά Κυκλώματα (Digital Logic Circuits)
 λογικά κυκλώματα σχηματίζονται με συνδυασμούς

πυλών AND, OR, NOT


 στη λογική, προτάσεις συνδυάζονται με σύζευξη,
διάζευξη, άρνηση
 κάθε κύκλωμα μπορεί να χαρακτηριστεί από ένα
λογικό τύπο (λ.τ.) του Προτασιακού Λογισμού

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 3


Παράδειγμα #1
 Η απλοποίηση των λ.τ. είναι χρήσιμη στη σχεδίαση
ψηφιακών λογικών κυκλωμάτων
 Θεωρούμε τα ακόλουθα ψηφιακά λογικά κυκλώματα:

 Είναι ισοδύναμα;

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 4


Λογική και Πληροφορική
 Προγραμματισμός: τύποι δεδομένων Boolean
 επιδέχονται τιμές true, false
 μπορούν να συνδυαστούν μέσω τελεστών and, or, not για να
παράγουν σύνθετες εκφράσεις του ίδιου τύπου
 Για παράδειγμα, η συνθήκη:
if (A and B) or (A and C) then ...
μπορεί να απλοποιηθεί στην ισοδύναμη συνθήκη
if A and (B or C) then ...
η ισοδυναμία των δύο συνθηκών προκύπτει από τα αξιώματα
του Προτασιακού Λογισμού

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 5


Παράδειγμα #2
 Η απλοποίηση των λ.τ. είναι χρήσιμη στην κατασκευή
αποδοτικών προγραμμάτων Η/Υ
 Θεωρούμε το ακόλουθο τμήμα κώδικα το οποίο θα
μπορούσε να είναι της C, της C++ ή της Java:
if (x > 0 || (x <= 0 && y > 10))
… (πρόσθετες εντολές)

 Μπορεί να απλοποιηθεί χρησιμοποιώντας λογικές ισοδυναμίες;

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 6


Παράδειγμα #3
 Το ίδιο χρήσιμη είναι η διαπίστωση της ισοδυναμίας
εκφράσεων που γράφουμε στον κώδικα για ένα
πρόγραμμα Η/Υ
 Θεωρούμε δύο τμήματα κώδικα από δύο διαφορετικές
εκδοχές του MergeSort
 διαφέρουν μόνο στη γραμμή (1)
 είναι αυτές οι εκφράσεις ισοδύναμες;

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 7


Λογικές προτάσεις
 Ο θεμέλιος λίθος της τυπικής λογικής είναι η πρόταση
 πρόταση (proposition - statement) είναι μια αποφαντική
έκφραση η οποία έχει μία τιμή αληθείας (truth value):
είναι είτε αληθής (True), είτε ψευδής (False)
 συμβολισμός: T, F
 Α, Ψ ή 1, 0
 ονομάζουμε μεταβλητή πρότασης ή προτασιακή
μεταβλητή κάθε σύμβολο p που παριστάνει μια πρόταση
και που παίρνει τις τιμές Τ ή F αλλά όχι και τις δύο
 η πρόταση «ο αριθμός 4 είναι άρτιος» είναι μια απλή πρόταση, με
την έννοια ότι κανένα τμήμα της δεν αρκεί για να σχηματιστεί μια
άλλη πρόταση
Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 8
Λογικές προτάσεις: παραδείγματα
Θεωρούνται προτάσεις:
 Ο αριθμός 3 διαιρεί τον αριθμό 10 (3|10) (F)
 Ο κροκόδειλος μπορεί να πετάξει (F)
 Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας (T)
 27=128 (T)
 Κάθε άρτιος αριθμός μεγαλύτερος του 2 μπορεί να
εκφραστεί ως άθροισμα δύο πρώτων αριθμών
(εικασία του Goldbach), (F ή T)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 9


Λογικές προτάσεις: παραδείγματα
Δεν θεωρούνται προτάσεις:
 Wake up!
 Where am I?
 Ποιοι είναι οι διαιρέτες του 123;
 Να δείξετε τη σχέση:
 x N
 x := x + 1
 1+3

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 10


Σύνθετες προτάσεις
 Κάθε πρόταση που δεν είναι απλή τη λέμε σύνθετη (compound)
 Σύνθετες προτάσεις προκύπτουν από σύνδεση απλών προτάσεων με λογικούς
συνδέσμους
 Σύνδεσμοι: λογικές πράξεις ή λογικοί τελεστές (logical operators)
 οι μονομελείς τελεστές έχουν 1 όρισμα (π.χ., −3)
 οι διμελείς τελεστές έχουν 2 ορίσματα (π.χ., 3+4)
 οι προτασιακοί τελεστές (Boolean operators) εφαρμόζονται σε λογικές
προτάσεις και όχι σε αριθμητικές εκφράσεις

 Εκφράζουμε κάθε μία από τις σύνθετες προτάσεις σε συμβολική μορφή, δηλαδή

γράφουμε τον λογικό τύπο (λ.τ) τους

 Για να προσδιορίσουμε την τιμή αληθείας μιας σύνθετης πρότασης χρειάζεται να

ξέρουμε τα αποτελέσματα της δράσης των λογικών τελεστών  συνοψίζονται με τη

βοήθεια του πίνακα αληθείας (truth table)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 11


Προτασιακοί τελεστές

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 12


Προτασιακή λογική

Ο τομέας της λογικής που ασχολείται

με προτάσεις

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 13


Διακόπτες και λογικοί τελεστές

 Οι δύο θέσεις ενός διακόπτη που αποτελεί μέρος ενός


κυκλώματος

 Ο λαμπτήρας που υπάρχει στο κύκλωμα είναι


αναμμένος, αν και μόνο αν, περνάει ρεύμα απ' αυτόν,
και αυτό συμβαίνει, αν και μόνο αν, ο διακόπτης του
κυκλώματος είναι κλειστός

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 14


Διακόπτες και λογικοί τελεστές

 Σύνθετα κυκλώματα

 στο κύκλωμα με τους διακόπτες σε σειρά, το ρεύμα περνάει και ο


λαμπτήρας είναι αναμμένος, αν και μόνον αν, και οι δύο
διακόπτες είναι κλειστοί
 στο κύκλωμα με τους διακόπτες παράλληλα, το ρεύμα περνάει
και ο λαμπτήρας είναι αναμμένος, αν και μόνο αν, ένας
τουλάχιστον από τους διακόπτες είναι κλειστός

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 15


Διακόπτες και λογικοί τελεστές
ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΛΑΜΠΤΗΡΑΣ

δ1 δ2 κατάσταση

ανοικτός ανοικτός σβηστός

ανοικτός κλειστός αναμμένος


ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΛΑΜΠΤΗΡΑΣ
κλειστός ανοικτός αναμμένος
δ1 δ2 κατάσταση
κλειστός κλειστός αναμμένος
ανοικτός ανοικτός σβηστός

ανοικτός κλειστός σβηστός

κλειστός ανοικτός σβηστός

κλειστός κλειστός αναμμένος

 τι προκύπτει από την αντιστοιχία?


 κλειστός  1, ανοικτός  0

 αναμμένος  1, σβηστός  0

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 16


Σύζευξη (conjunction)

 Ο διμελής τελεστής σύζευξης “∧” (AND)


 p και q
 p∧q
 Ο πίνακας αληθείας της AND
 Η σύζευξη p ∧ q είναι αληθής
μόνον όταν p και q είναι και
οι δύο αληθείς

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 17


Διάζευξη (disjunction)

 Ο διμελής τελεστής διάζευξης “∨” (OR)


 pήq
 p∨q
 Ο πίνακας αληθείας της OR
 Η διάζευξη p ∨ q είναι αληθής
όταν μία τουλάχιστον
από τις p, q είναι αληθής

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 18


Άρνηση (negation)

 Ο μονομελής τελεστής άρνησης “¬” (NOT)


μετασχηματίζει μία πρόταση στην άρνησή της
 “όχι” p
 Ο πίνακας αληθείας της NOT

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 19


Διακόπτες και λογικοί τελεστές
δ1  δ2

ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΛΑΜΠΤΗΡΑΣ

δ1 δ2 κατάσταση

ανοικτός ανοικτός σβηστός

ανοικτός κλειστός σβηστός

κλειστός ανοικτός σβηστός

κλειστός κλειστός αναμμένος p q p∧q


0 0 0

 τι προκύπτει από την αντιστοιχία? 0 1 0


1 0 0
 κλειστός  1, ανοικτός  0 1 1 1

 αναμμένος  1, σβηστός  0

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 20


Διακόπτες και λογικοί τελεστές
ΔΙΑΚΟΠΤΕΣ ΛΑΜΠΤΗΡΑΣ

δ1 δ2 κατάσταση

ανοικτός ανοικτός σβηστός

ανοικτός κλειστός αναμμένος

κλειστός ανοικτός αναμμένος

κλειστός κλειστός αναμμένος

 τι προκύπτει από την αντιστοιχία?


 κλειστός  1, ανοικτός  0

 αναμμένος  1, σβηστός  0
δ1  δ2
p q p∨q
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 21


Διακόπτες και λογικοί τελεστές

 Περισσότερο πολύπλοκα κυκλώματα αντιστοιχούν σε


πιο σύνθετους λ.τ.
 Η αντιστοιχία κύκλωμα - λ.τ. έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως
στη μελέτη και τον σχεδιασμό κυκλωμάτων
 Το επόμενο βήμα είναι η αντικατάσταση του κυκλώματος
με ηλεκτρονική συσκευή με τις φυσικές καταστάσεις
κλειστό και ανοικτό να αντιστοιχούν σε ηλεκτρονικές
καταστάσεις όπως υψηλής και χαμηλής τάσης

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 22


Sage

 Σύζευξη
f = propcalc.formula("p&q")
f.truthtable( )

 Διάζευξη
f = propcalc.formula("p|q")
f.truthtable( )

 Άρνηση
f = propcalc.formula("~p")
f.truthtable( )

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 23


Sage

 πόσες γραμμές έχει ο


πίνακας αληθείας?
 η σειρά με την οποία
αναγράφονται οι συνδυασμοί
των τιμών εισόδου
υποδηλώνει απαρίθμηση
στο δυαδικό σύστημα 2
2 =4
 00  0
 01  1
 10  2
 11  3

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 24


Αποκλειστική διάζευξη (exclusive
disjunction)
 Ο διμελής τελεστής αποκλειστικής διάζευξης “⊕” (XOR)
 p ή q αλλά όχι και τα δύο
 p⊕q
 Ο πίνακας αληθείας της XOR
 Η αποκλειστική διάζευξη p ⊕ q
είναι αληθής όταν μία ακριβώς
από τις p, q είναι αληθής

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 25


Κατανόηση των δύο διαζεύξεων

 Ας υποθέσουμε ότι η p ∨ q είναι αληθής. Προκύπτει από


αυτό ότι και η p ⊕ q είναι αληθής;
ΟΧΙ (δείτε τι συμβαίνει για p=T, q=T)

 Ας υποθέσουμε ότι η p⊕q είναι αληθής. Προκύπτει από


αυτό ότι και η p ∨ q είναι αληθής;
ΝΑΙ (ελέγξτε τις δύο περιπτώσεις που κάνουν την p⊕q αληθή)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 26


Συνεπαγωγή (implication)

 Η πρόταση p → q σημαίνει “εάν p τότε q”.


 υποθετική ή υπό συνθήκη πρόταση
 “p συνεπάγεται q” (¬p ∨ q) Υπόθεση Συμπέρασμα

 Ο πίνακας αληθείας της →


 Η συνεπαγωγή είναι ψευδής
μόνο όταν μία αληθής
υπόθεση οδηγεί σε ένα ψευδές
συμπέρασμα

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 27


Παράδειγμα

 p = “Μελετώ πολύ.”
 q = “Θα πάρω καλό βαθμό.”
 p → q = “Εάν μελετώ πολύ, τότε θα πάρω καλό βαθμό.”
 Για την κατανόηση του πίνακα αληθείας της
συνεπαγωγής σκεφτείτε μια δέσμευση ή ένα συμβόλαιο:
 “Αν εκλεγώ, θα μειώσω τους φόρους.”

 “Αν πάρετε 100% στις τελικές εξετάσεις, ο βαθμός σας

θα είναι Α.”

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 28


Παράδειγμα

 Η p → q δεν λέει ότι η p είναι η αιτία της q


 Η p → q δεν απαιτεί η p ή η q να είναι αληθής!
 η πρόταση “(1=0) → ο γάιδαρος πετάει” είναι αληθής!
 Θυμηθείτε “Εάν [μελετώ πολύ] τότε [θα πάρω καλό
βαθμό]”
 στην καθομιλουμένη, υπάρχει μία σχέση αιτίας – αποτελέσματος
μεταξύ των δύο προτάσεων. Ο τελεστής → όμως, δεν δηλώνει
τέτοιου είδους σχέση!

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 29


Παράδειγμα

 Ας υποθέσουμε ότι η q είναι T. Τί ξέρουμε για την


αλήθεια της p → q ;
Είναι αληθής
 Ας υποθέσουμε ότι η p είναι F. Τι ξέρουμε για την
αλήθεια της p → q ;
Είναι αληθής

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 30


Παράδειγμα

 Αποδείξτε ότι:
(p→q) ⇔ (¬p ∨ q)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 31


Παράδειγμα

 Η αντίστροφη της p → q είναι η q → p


 Η αντίθετη της p → q είναι η ¬p → ¬q
 Η αντιθετοαντίστροφη της p → q είναι η ¬q → ¬p
 Μία συνεπαγωγή είναι ισοδύναμη με την
αντιθετοαντίστροφή της
 αποδείξτε το με πίνακα αληθείας
 αναλογιστείτε το παράδειγμα: “Αν σήμερα είναι Πάσχα, τότε αύριο
είναι Δευτέρα”

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 32


Ισοδυναμία (equivalence)
 Η πρόταση p ↔ q σημαίνει “p αν και μόνο αν q”.
 αμφίδρομη υπό συνθήκη πρόταση
 “p είναι ισοδύναμη με q” ((p ∧ q) ∨ (¬p ∧ ¬q))
 σύζευξη δύο αντίστροφων
υποθετικών προτάσεων
p  q και q  p
 Ο πίνακας αληθείας της ↔

 Η ισοδυναμία είναι αληθής


αν οι προτάσεις p και q έχουν
την ίδια τιμή αληθείας (ομότιμες)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 33


Παράδειγμα

 p = “Μπορείς να πάρεις την πτήση.”


 q = “Θα αγοράσεις εισιτήριο.”
 p ↔ q = “Μπορείς να πάρεις την πτήση αν και μόνο αν θα
αγοράσεις εισιτήριο.”
 η p ↔ q δεν σημαίνει ότι η p και η q είναι αληθείς
 η p ↔ q δεν σημαίνει ότι η μία από αυτές είναι η αιτία της
άλλης
 ο πίνακας αληθείας p ↔ q είναι η άρνηση της
αποκλειστικής διάζευξης ¬(p ⊕ q)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 34


Sage
 Ορισμός συναρτήσεων
def xor(p, q):
return (p or q) and not(p and q)

def implies(p, q):


return not p or q

def equivalent(p, q):


return implies(p, q) and implies(q, p)

a = True
b = False
print "a --> b is", implies(a, b)
print "b --> a is", implies(b, a)
print "a <-> b is", equivalent(a, b)
print "a xor b is", xor(a, b)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 35


Sage
 αποκλειστική διάζευξη
f = propcalc.formula("p ^ q")
f.truthtable( )
print f.evaluate({'p':True, 'q':False})

 συνεπαγωγή
f = propcalc.formula("p -> q")
f.truthtable( )
print f.evaluate({'p':True, 'q':False})

 ισοδυναμία
f = propcalc.formula("p <-> q")
f.truthtable( )
print f.evaluate({'p':True, 'q':False})
Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 36
Sage
 Συζευκτική κανονική μορφή
import sage.logic.propcalc as propcalc
t = propcalc.formula("p <-> q")
t.convert_cnf()
print t

s = propcalc.formula("(p -> q) | (p -> r)")


s.convert_cnf()
print s

k = propcalc.formula("(p->q)&(q->r)")
k.convert_cnf()
l = propcalc.formula("(p->r)&((p<->q)|(r<->q))")
l.convert_cnf()
print k==l

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 37


Οι τελεστές συνοπτικά

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 38


Προτεραιότητα λογικών τελεστών

 Η προτεραιότητα καθορίζεται με τις παρενθέσεις


 Όταν δεν υπάρχουν παρενθέσεις ή μέσα στις
παρενθέσεις η προτεραιότητα από την υψηλότερη προς
τη χαμηλότερη είναι:
1. Άρνηση
2. Σύζευξη
3. Διάζευξη
4. Συνεπαγωγή
5. Ισοδυναμία

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 39


Σύνθετες προτάσεις

 Απλές προτάσεις p1, p2, …, pn

 Λογικές πράξεις ¬, ∧, ∨, ⊕, →, ↔

 Σύνθετη πρόταση P(p1, p2, …, pn)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 40


Πίνακας αληθείας λ.τ.

Όταν ένας λ.τ. περιέχει n μεταβλητές, ο

πίνακας αληθείας αποτελείται από 2n

γραμμές

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 41


Πίνακας αληθείας λ.τ.

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 42


Ταυτολογία
 Ταυτολογία (tautology)
 ένας λ.τ. ονομάζεται ταυτολογία αν έχει σταθερή τιμή
αληθείας T ανεξάρτητα από τις τιμές των μεταβλητών
του
 η πρόταση της οποίας ο λ.τ. είναι μια ταυτολογία

λέγεται ταυτολογική πρόταση

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 43


Αντίφαση
 Αντίφαση (contradiction)
 ένας λ.τ. ονομάζεται αντίφαση αν έχει σταθερή τιμή

αληθείας F ανεξάρτητα από τις τιμές των μεταβλητών


του
 η πρόταση της οποίας ο λ.τ. είναι μια αντίφαση λέγεται

αντιφατική πρόταση

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 45


Ισοδύναμες προτάσεις
 Λογικά ισοδύναμες ή ισοδύναμες (σύνθετες) προτάσεις

 Δύο λ.τ. P και Q λέγονται λογικά ισοδύναμοι, ή απλά, ισοδύναμοι,


αν και μόνο αν (ανν) έχουν την ίδια τιμή αληθείας για κάθε δυνατό
συνδυασμό τιμών των μεταβλητών τους. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο
γράφουμε, P  Q ή P  Q
 Δύο (σύνθετες) προτάσεις λέγονται λογικά ισοδύναμες ή απλά,
ισοδύναμες, ανν έχουν λογικά ισοδύναμους λ.τ. όταν ταυτόσημες
προτασιακές μεταβλητές χρησιμοποιηθούν για να αντικαταστήσουν
ταυτόσημες συνιστώσες προτάσεις

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 46


Απάντηση στο Παράδειγμα #3
 Είναι αυτές οι εκφράσεις ισοδύναμες;

 Ας τις ξαναγράψουμε χρησιμοποιώντας μεταβλητές:

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 47


Απάντηση στο Παράδειγμα #3
 Θέτουμε:

 οπότε το ερώτημα γίνεται:

 Μετασχηματίσαμε τον κώδικα σε Μπουλιανές (Boolean) εκφράσεις


που αντιστοιχούν σε λ.τ σύνθετων προτάσεων
 θα ανατρέξουμε στη θεωρία που αναπτύξαμε σχετικά με την
ισοδυναμία δύο λ.τ
 θα αποφανθούμε στη συνέχεια αν οι συγκεκριμένες δύο
εκφράσεις είναι ισοδύναμες

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 48


Απάντηση στο Παράδειγμα #3

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 49


Λογικές ισοδυναμίες

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 50


Νόμοι De Morgan
1. (p  q)  p  q
2. (p  q)  p  q

Απόδειξη:
1. …

2. δίνεται ως άσκηση

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 51


Παράδειγμα
 p  q  (p  q)  (p  q)
Απόδειξη:

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 52


Απάντηση στο Παράδειγμα #2
 Μπορεί να απλοποιηθεί χρησιμοποιώντας λογικές ισοδυναμίες;
if (x > 0 || (x <= 0 && y > 10))
… (πρόσθετες εντολές)
 Το σύμβολο || σημαίνει “ή” (OR) και το σύμβολο && σημαίνει “και”
(AND). Οι πρόσθετες εντολές εκτελούνται μόνο αν η πρόταση που
ακολουθεί τη (δεσμευμένη) λέξη if είναι αληθής. Μπορούμε να
παρατηρήσουμε ότι αυτή η μεγάλη έκφραση είναι φτιαγμένη από
δύο απλούστερες εκφράσεις:
 έστω p η πρόταση “x > 0” και q η πρόταση “y > 10”. Τότε μπορούμε να
ξαναγράψουμε τη συνθήκη ως εξής:
p OR ((NOT p) AND q)
 Πρόκειται για τον λ.τ.
p  ( p  q)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 53


Απάντηση στο Παράδειγμα #2
 Μπορούμε να απλοποιήσουμε το λ.τ.
p  ( p  q)
 χρησιμοποιώντας λογικές ισοδυναμίες ως εξής:
p  (p  q)  (p  p)  (p  q) (επιμεριστικότητα)
 t  (p  q) (ν. άρνησης)
pq (ν. ταυτότητας)
 Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να απλοποιήσουμε το τμήμα κώδικα
χωρίς να επηρεαστεί η ροή ελέγχου του προγράμματος:
if (x > 0 || y > 10)
… (πρόσθετες εντολές)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 54


Απάντηση στο Παράδειγμα #1
 Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αν τα ακόλουθα
ψηφιακά λογικά κυκλώματα είναι ισοδύναμα θα πρέπει
να εξοικειωθούμε με την αντιστοιχία ψηφιακά λογικά
κυκλώματα – λ.τ.

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 55


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.

Πύλη Συμβολική αναπαράσταση Δράση

Οι δράσεις των NOT-, είσοδος έξοδος


AND-, και OR- πυλών ΟΧΙ
(NOT)
p
1
r
0
στα σήματα, αντιστοιχούν 0 1

σε εκείνες των λογικών είσοδος έξοδος

πράξεων (τελεστών) , 
p q r
p
ΚΑΙ r 1 1 1
(AND) q

και , στους λ.τ και


1 0 0
0 1 0
0 0 0
συνοψίζονται στον
ακόλουθο πίνακα είσοδος
p q
έξοδος
r
Ή p 1 1 1
r
(OR) q 1 0 1
0 1 1
0 0 0

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 56


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.
 άσκηση 1: προσδιορισμός της εξόδου για δεδομένη
είσοδο
 ποια η έξοδος του παρακάτω κυκλώματος για είσοδο:
 p = 1, q = 0, r = 1 ?

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 57


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.
 άσκηση 2: κατασκευή του πίνακα εισόδου/εξόδου ενός
κυκλώματος
 ποιος ο πίνακας εισόδου/εξόδου για το κύκλωμα του σχήματος?

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 58


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.
 άσκηση 3: εύρεση της Μπουλιανής έκφρασης ενός
κυκλώματος
 ποια η Μπουλιανή έκφραση που αντιστοιχεί στο κύκλωμα του
σχήματος?
 ποιος ο πίνακας εισόδου/εξόδου?

 αναγνωριστής (recognizer) είναι ένα κύκλωμα που έχει ως έξοδο


ένα 1 για ένα μόνο συνδυασμό σημάτων στην είσοδο και 0 για
όλους τους άλλους συνδυασμούς

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 59


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.
 άσκηση 4: εύρεση της Μπουλιανής έκφρασης ενός
κυκλώματος
 ποια η Μπουλιανή έκφραση που αντιστοιχεί στο κύκλωμα του
σχήματος?
 η τελεία παίζει το ρόλο '"κολλητηριού" των γραμμών: γραμμές που
στο σχήμα διασταυρώνονται χωρίς τελεία θεωρούνται ότι δεν έχουν
κοινό σημείο?

 αποκλειστική διάζευξη

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 60


Αντιστοιχία κυκλωμάτων – λ.τ.
 άσκηση 5: κατασκευή κυκλώματος που αντιστοιχεί σε μια
Μπουλιανή έκφραση
 κατασκευάστε το κύκλωμα που αντιστοιχεί στην Μπουλιανή
έκφραση (p  q)  (r  s)  t

 και επειδή ((p  q)  (r  s))  t  (p  (q  r))  (s  t)

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 61


Απάντηση στο Παράδειγμα #1
 άσκηση 6: απλοποίηση κυκλωμάτων
1. δύο ψηφιακά λογικά κυκλώματα είναι ισοδύναμα, αν και μόνο
αν, οι πίνακές τους εισόδου/εξόδου ταυτίζονται
2. επειδή ισοδύναμοι λ.τ. έχουν ίδιους πίνακες αληθείας, μπορούμε
να πούμε ότι δύο κυκλώματα είναι ισοδύναμα βρίσκοντας τις
αντίστοιχές τους Μπουλιανές εκφράσεις και δείχνοντας ότι αυτές
ως λ.τ. είναι ισοδύναμες

Ακαδημαϊκό Έτος 2017-2018 62

You might also like