Φόρος Εισοδήματος

(Τρέχων Φόρος)

31
Βασικές έννοιες

 Βασικές έννοιες για τον προσδιορισμό του φόρου είναι:

Εισόδημα ημεδαπής, αλλοδαπής, και παγκόσμιο εισόδημα.
Πηγή προέλευσης εισοδήματος

Αν ο φόρος υπόκειται σε παρακράτηση

Στην περίπτωση που υπάρχει παρακράτηση, αν με αυτήν εξαντλείται ή

όχι η φορολογική υποχρέωση.
Ο φορολογικός συντελεστής

32
Τόπος Φορολογίας

 Η ελληνικές φορολογικές αρχές φορολογούν 2 κατηγορίες εισοδήματος:

Το παγκόσμιο εισόδημα προσώπων που έχουν φορολογική κατοικία στην
Ελλάδα.
Το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα από πρόσωπα που δεν είναι
φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας.
Π.χ. ο Α είναι πολιτικός μηχανικός, φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
Για το 20Χ0 έχει εκπονήσει μελέτες για ελληνικές επιχειρήσεις με
αμοιβή €40.000 και για γερμανικές με αμοιβή €30.000. Για ποιο ποσό
θα φορολογηθεί στην Ελλάδα;
Πχ. H ABC είναι μια επιχείρηση παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών
με έδρα το Η.Β. Το 20Χ0 άνοιξε ένα γραφείο στην Ελλάδα το οποίο
απέκτησε εισόδημα €100.000 παρέχοντας συμβουλευτικές υπηρεσίες
σε ελληνικές επιχειρήσεις.
 Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι είναι ιδιαίτερα κρίσιμες οι έννοιες της
φορολογικής κατοικίας και ο τόπος απόκτησης του εισοδήματος.
33
Φορολογική κατοικία νομικών προσώπων

 Όπως προαναφέρθηκε, αν ένα πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος

Ελλάδας φορολογείται με ελληνικές φορολογικές διατάξεις για το
παγκόσμιο εισόδημά του.
 Πλέον, ο φορολογικός νόμος έχει ενσωματώσει διεθνείς οδηγίες για τον
προσδιορισμό της φορολογικής κατοικίας τόσο για τα φυσικά όσο και για τα
νομικά πρόσωπα.
Π.χ. Μια ελληνική επιχείρηση παρατηρεί ότι ο ΦΣ στην Ελλάδα είναι
29% ενώ στη Βουλγαρία είναι 10%. Αποφασίζει να μεταφέρει την έδρα
της στη Βουλγαρία και η έκδοση των παραστατικών να γίνεται από εκεί.
 Για να αποφύγει φαινόμενα όπως το παραπάνω, ο ΚΦΕ ορίζει ότι η
φορολογική κατοικία ενός νομικού προσώπου είναι η Ελλάδα αν:
Ιδρύθηκε σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, ή
Έχει καταστατική έδρα στην Ελλάδα, ή

Ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι η Ελλάδα.

34
Φορολογική κατοικία νομικών προσώπων

 Τόπος πραγματικής διοίκησης είναι ο τόπος που:

Ασκείται η διοίκηση καθημερινά
Λαμβάνονται οι στρατηγικές αποφάσεις

Πραγματοποιείται η ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων

Τηρούνται τα λογιστικά αρχεία

Συνεδριάζει το διοικητικό συμβούλιο

Αποτελεί την κατοικία των μελών του ΔΣ

Συνεκτιμάται ο τόπος κατοικίας της πλειοψηφίας των μετόχων

 Σε κάθε περίπτωση, οι φορολογικές αρχές μπορούν να απορρίψουν κάθε

συναλλαγή που θεωρούν ότι γίνεται εικονικά για την αποφυγή φόρων.

35
Παραδείγματα
European leaders have long talked up the need for emergency measures to get
more tax revenue from groups like Google and Facebook. A draft Commission
document seen by Reuters proposes a levy based on where the customer –
rather than the company – is located. The charge would be based on 1 to 5
percent of the company’s “aggregated gross revenues”.
Source: Liam Proud, Reuters, 2018.
The European Commission will withdraw its complaint against Ireland for not
recovering 13 billion euros ($16 billion) in unpaid taxes from Apple, but only
if the country recovers that amount in full. […] The EU took Ireland to the
European Court of Justice last October for failure to recover the sum from the
technology giant, when it was ruled that Apple had benefited from illegal tax
benefits in Ireland in August 2016. […] Ireland's low corporate tax rate of 12.5
percent has been a major point of attraction for multinational investors, who
have flocked to the country in their thousands.
Source: Silvia Amaro, CNBC, 2018.
36
Πηγή εισοδήματος

 Πηγή εισοδήματος: ο ΚΦΕ που είναι σήμερα σε ισχύ αναγνωρίζει 4 πηγές

εισοδήματος:
Εισόδημα μισθών – συντάξεων
Εισόδημα επιχειρηματικής δραστηριότητας

Εισόδημα από κεφάλαιο

Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου

 Η πηγή προέλευσης έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς στην πλειοψηφία των

περιπτώσεων καθορίζει το φορολογικό συντελεστή, την παρακράτηση
φόρου, κτλ.
Π.χ. η ΑΒΓ Α.Ε. είναι μια εμπορική επιχείρηση. Ταυτόχρονα εκμισθώνει
ένα κτήριο στη ΧΨΖ. Τα μισθώματα είναι εισόδημα κεφαλαίου ή
επιχειρηματικής δραστηριότητας;

37
Πηγή εισοδήματος, Φορολογικός Συντελεστής
 Στην περίπτωση των νομικών προσώπων όλα τα εισοδήματα θεωρείται ότι
προκύπτουν από επιχειρηματική δραστηριότητα.
ΟΑ (φυσικό πρόσωπο) είναι ιδιοκτήτης ενός ακινήτου το οποίο αποδίδει
μισθώματα €15.000/έτος. Το εισόδημα αυτό θεωρείται εισόδημα από
κεφάλαιο.
Η ΑΒΓ Α.Ε. (νομικό πρόσωπο) έχει εισοδήματα από ενοίκια €40.000/έτος.
Το εισόδημα αυτό θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
 Σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι
προοδευτικός (δηλ. βασίζεται στο κλιμάκιο του εισοδήματος), στα νομικά
πρόσωπα ο φορολογικός συντελεστής είναι αναλογικός (δηλ. παραμένει ό ίδιος
ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος). Αυτή τη στιγμή είναι ίσος με 29%.
 Επισημαίνεται ότι τόκοι και μερίσματα υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 15%.
Εφόσον αποκτούνται από νομικά πρόσωπα δεν υπάρχει εξάντληση φορολογικής
υποχρέωσης.

38
Παρακράτηση και προκαταβολή φόρου
 Η παρακράτηση φόρου αποσκοπεί στην άμεση συλλογή φόρων από το
Ελληνικό Δημόσιο.
 Βασική παράμετρος στην παρακράτηση είναι αν με αυτήν εξαντλείται η
φορολογική υποχρέωση.
Η ΑΒΓ Α.Ε. φορολογείται με συντελεστή 29%. Κατέχει μετοχές της
εταιρείας ΧΨΖ Α.Ε. η οποία διανέμει μέρισμα στον Α €1.000. Έστω ότι
το μέρισμα υπόκειται σε παρακράτηση 15%.
Η ΑΒΓ θα λάβει €850 (=1.000 – 15%*1.000).

Αν η παρακράτηση είναι με εξάντληση φορολογικής υποχρέωσης, δεν

οφείλει κάποιο επιπλέον ποσό.
Αν η παρακράτηση δεν είναι με εξάντληση τότε οφείλει επιπλέον ποσό
ίσο με €140 (=1.000*29%-€150).
 Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα υποβάλλονται και σε
προκαταβολή φόρου 100%. Από την προκαταβολή αφαιρούνται τυχόν φόροι
οι οποίοι είχαν παρακρατηθεί.
39
Άσκηση 14

40
(Μη) Εκπιπτόμενες Δαπάνες

 Βασικό σημείο στον ΚΦΕ είναι οι δαπάνες που εκπίπτουν φορολογικά. Είναι
χαρακτηριστικό ότι διαχρονικά έχουμε διαφοροποίηση σε κάθε ΚΦΕ για τις
εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες.
 Βασικά χαρακτηριστικά εκπιπτόμενων δαπανών είναι:
Να πραγματοποιούνται για το συμφέρον της επιχείρησης, αν και αυτό δεν
μπορεί να ελεγχθεί πλην συγκεκριμένων περιπτώσεων όπως π.χ. σε
ενδοομιλικές συναλλαγές.
Να αντιστοιχούν σε πραγματικές συναλλαγές, και

Να προκύπτουν από σχετικά δικαιολογητικά.

 Παρόλο που τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά των εκπιπτόμενων δαπανών

είναι τα παραπάνω, στη συνέχεια ο ΚΦΕ αναφέρεται σε συγκεκριμένες
δαπάνες όσον αφορά την έκπτωση τους.

41
(Μη) Εκπιπτόμενες δαπάνες

 Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας

Εκπίπτουν με προσαύξηση 30%.

Άσκηση 15,16

42
(Μη) Εκπιπτόμενες Δαπάνες

 Δαπάνες Τόκων: οι δαπάνες τόκων εμπίπτουν σε μία από τις ακόλουθες 3

κατηγορίες δανείων:
Τραπεζικά, διατραπεζικά, και ομολογιακά. Σε αυτή την περίπτωση
εκπίπτουν στο σύνολό τους με την επιφύλαξη υποκεφαλαιοδότησης.
Από μη συνδεδεμένες επιχειρήσεις. Σε αυτή την περίπτωση εκπίπτουν στο
βαθμό που δεν υπερβαίνουν το επιτόκιο δανείων αλληλόχρεων
λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΤτΕ). Η
επιφύλαξη της υποκεφαλαιοδότησης ισχύει και πάλι.
Από συνδεδεμένες επιχειρήσεις. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να
διατηρείται η αρχή των ίσων αποστάσεων. Επίσης υποβάλλεται φάκελος
τεκμηρίωσης συναλλαγών (αναλύονται παρακάτω). Η επιφύλαξη της
υποκεφαλαιοδότησης ισχύει και πάλι.

Άσκηση 17

43
(Μη) Εκπιπτόμενες Δαπάνες

 Οι προηγούμενες δαπάνες τόκων εκπίπτουν με την επιφύλαξη των

διατάξεων της υποκεφαλαιοδότησης.
 Υποκεφαλαιοδότηση είναι η υπερβολική χρήση ξένων κεφαλαίων σε σχέση
με τα ίδια για τη χρηματοδότηση της επιχείρησης (thin capitalization). Η
υποκεφαλαιοδότηση αποτελεί συχνό όχημα φοροαποφυγής (μεταφορά
εισοδήματος από χώρα σε χώρα).

44
(Μη) Εκπιπτόμενες Δαπάνες

 Για τον υπολογισμό των τόκων που μπορούν να εκπέσουν ακολουθούμε την
παρακάτω διαδικασία:
1. Προσδιορίζουμε τις δαπάνες τόκων που συγκεντρώνουν προϋποθέσεις
έκπτωσης.
2. Προσδιορίζουμε τις πλεονάζουσες δαπάνες τόκων ως τους τόκους που
προσδιορίστηκαν στο Βήμα (1) μείον τυχόν τόκους έσοδα.
3. Αν οι πλεονάζουσες δαπάνες τόκων δεν υπερβαίνουν €3.000.000 σε ετήσια
βάση, εκπίπτουν στο σύνολό τους. Αν όμως υπερβαίνουν τα €3.000.000, τότε:
4. Συγκρίνονται με τα κέρδη προ τόκων, αποσβέσεων, και φόρων (EBITDA)
όπως αυτά έχουν προκύψει λογιστικά και αναπροσαρμοστεί φορολογικά. Αν
δεν υπερβαίνουν το 30% των EBITDA, τότε εκπίπτουν στο σύνολό τους. Αν
όμως το υπερβαίνουν, το υπερβάλλον δεν εκπίπτει από τις δαπάνες τόκων.
Μεταφέρεται όμως προς έκπτωση σε μελλοντικές χρήσεις (χωρίς χρονικό
περιορισμό).
45
(Μη) Εκπιπτόμενες Δαπάνες

Ασκήσεις 17,18, 19

46