Acerca de este libro

Esta es una copia digital de un libro que, durante generaciones, se ha conservado en las estanterías de una biblioteca, hasta que Google ha decidido
escanearlo como parte de un proyecto que pretende que sea posible descubrir en línea libros de todo el mundo.
Ha sobrevivido tantos años como para que los derechos de autor hayan expirado y el libro pase a ser de dominio público. El que un libro sea de
dominio público significa que nunca ha estado protegido por derechos de autor, o bien que el período legal de estos derechos ya ha expirado. Es
posible que una misma obra sea de dominio público en unos países y, sin embargo, no lo sea en otros. Los libros de dominio público son nuestras
puertas hacia el pasado, suponen un patrimonio histórico, cultural y de conocimientos que, a menudo, resulta difícil de descubrir.
Todas las anotaciones, marcas y otras señales en los márgenes que estén presentes en el volumen original aparecerán también en este archivo como
testimonio del largo viaje que el libro ha recorrido desde el editor hasta la biblioteca y, finalmente, hasta usted.

Normas de uso

Google se enorgullece de poder colaborar con distintas bibliotecas para digitalizar los materiales de dominio público a fin de hacerlos accesibles
a todo el mundo. Los libros de dominio público son patrimonio de todos, nosotros somos sus humildes guardianes. No obstante, se trata de un
trabajo caro. Por este motivo, y para poder ofrecer este recurso, hemos tomado medidas para evitar que se produzca un abuso por parte de terceros
con fines comerciales, y hemos incluido restricciones técnicas sobre las solicitudes automatizadas.
Asimismo, le pedimos que:

+ Haga un uso exclusivamente no comercial de estos archivos Hemos diseñado la Búsqueda de libros de Google para el uso de particulares;
como tal, le pedimos que utilice estos archivos con fines personales, y no comerciales.
+ No envíe solicitudes automatizadas Por favor, no envíe solicitudes automatizadas de ningún tipo al sistema de Google. Si está llevando a
cabo una investigación sobre traducción automática, reconocimiento óptico de caracteres u otros campos para los que resulte útil disfrutar
de acceso a una gran cantidad de texto, por favor, envíenos un mensaje. Fomentamos el uso de materiales de dominio público con estos
propósitos y seguro que podremos ayudarle.
+ Conserve la atribución La filigrana de Google que verá en todos los archivos es fundamental para informar a los usuarios sobre este proyecto
y ayudarles a encontrar materiales adicionales en la Búsqueda de libros de Google. Por favor, no la elimine.
+ Manténgase siempre dentro de la legalidad Sea cual sea el uso que haga de estos materiales, recuerde que es responsable de asegurarse de
que todo lo que hace es legal. No dé por sentado que, por el hecho de que una obra se considere de dominio público para los usuarios de
los Estados Unidos, lo será también para los usuarios de otros países. La legislación sobre derechos de autor varía de un país a otro, y no
podemos facilitar información sobre si está permitido un uso específico de algún libro. Por favor, no suponga que la aparición de un libro en
nuestro programa significa que se puede utilizar de igual manera en todo el mundo. La responsabilidad ante la infracción de los derechos de
autor puede ser muy grave.

Acerca de la Búsqueda de libros de Google

El objetivo de Google consiste en organizar información procedente de todo el mundo y hacerla accesible y útil de forma universal. El programa de
Búsqueda de libros de Google ayuda a los lectores a descubrir los libros de todo el mundo a la vez que ayuda a autores y editores a llegar a nuevas
audiencias. Podrá realizar búsquedas en el texto completo de este libro en la web, en la página http://books.google.com
 -

s* .-
|I
-
-

— — —— - .
aggæ*£
§3 BIBLIOTECA, 3
// %-avrivtrsa-** §3
§
ä eA*e & N. 3.
·
*<
gì* yyyyyyyy%¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥*
- -- - - -**
|--- ：）----|- --- -- -
| -

\
..-
.-
A.

I. {\

DISTRIBVTIONE , t13
JREDDITVVM BENEFICIORVM
ECCLESIASTICORVM SECVLARIVM,
P R ÆS E R TI M E PISC O PATV V M

A V T H O R E

DOMINO D. THOMA DE ROS

EPISCOPO POLYCASTREN.
O P p^ $

Epifcopis, et Ecclefiafticis neceffàrium , ,

et vtile ».

N E A P O L I,

In Officina Typographica AntonijGramignani. 1682.

\

S P P E R I o R V M L I C E N T I A.
 … =
• ------* -- - - - ----
- - - -
|-= ----• • • •
， -_■ *- -

-
- •
-
-
 N N O C E N T I O X I.
P O N T. O P T. M A X.
ThomasdeRofa Ep#fcopus Policaftrenfis,

BEATISSIME PATER.

$i tuæ concefferunt Superi, vt illuminares

§\ mirabiliter è montibus æternis Paftores
' OmneS §' pafeunt hædos Domini Dei
*V(*J noftri. Necfolüm vt illuminaresverbo,
verum etiam vt cogeres exemplo,faétus in hoc Flamma
fimul & Rubus; direétiuum,fiempè, lumen pro itinere,
& ftimulus quo pügeremur omnes ad ambulandum in
via falutis. Sedårdebat Rubus, & non comburebatur,
ac pergrandi miraculo nutriebatur ignis abfq; pabulo,
licèt ligna fuperabundarent, & fpinæ, Flammâ Diuini
tus erat, cuiuis vices in terram gerit Beatitudo Tua; fpi
nae Hieroglyphicum gefticbant diuitiarum,vti procla
matcgtusSäriötorü: ne igitur obftupefcant Cgli;& por
tae eiusdefolentur. Ardere neceße eft in apice Vaticani
Euangelicam Auétoritatem , fed pro feipfà nullatenus
confumere audeat opes; quod fi iftae fupereffluunt,pun
gant, vrgeantque vtad debitos yfus referuentur,vtve
niens pauperiés, fimulq; cultus diuinus, & dilatatio Fi
dei, ligna $olligant,& fäturentur.Quod hæc facias,hifq;
addas, BEAT1SSIME PATER, Feticere meú eft, Vf
bis,& Orbis fateri; folum vadamad fratres meos
T-..- -'- .• ' Coepi
- fcopos
fcopos,& ad vniuerfam multitudinem Hierarchig Ec
clefiafticæ, dicamq; eis: Accefsiad montem, vidi, & au
diui, non arcana,fedpatentia verba,&poftquamadin
ueniquod inprimis neceffe erat foluere calceamenta, &
nudo ingredipede cuicumque paftoralis dignitatis de
mandatur folIicitudo; synderèfim quoq;propriam ex
pertus fum proclamantein;Scribe fecundum exemplar,
quod tibi in monte monftratum eft. Et ecce ante Thro
num tuum paucif$ima,quæ exaraui profero, leges dixe
rim, an dogmata, ignoró; nam veritates hercle funt in
fallibiles, afpeétu tuo non indignæ. Hisprgmunitus Pa
ftor Chrifti, non fàcculo, neqüe pera, ifitrabit in Ciui
tatem fànótam Perfeétionis Epifcopalis,& pax dabitur
eiâ Morte, à Confcientia,& ÉÉÉÉÉ annis non
galeatus, neque lorica indutus Sauili Terreni, Goliath
aduerfantemfuperabit,& falutem magnam faciet in po:
pulo Eleéto: Et has ego in Templo Dei fufpendo, quiafi
SanétuarijSiclum, nüde probetur Ecclefiæ pecunia,nó
acquirenda, fed reétè deputanda , et ad iuftosquoq; in
furhéda vfus, In interimè monte profpice, et munus fu
fcipe quafolesbenignitate, vtpotè tibi iuftifsime debi
tuin, maximumq; quod reperifiqueat: Exemplar vide
licet qugrendi É; ,nifi íííííí, ab ijs,quibüsChriftü
imitaridatum eft.

EC
ÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉÉ
ÉÊŠ
ÉÊ*§¤¤233

ECCLESIASTICO LECTORI.
$Operuemit im Orthodoxo mundo auri /acra fames, vt /?ue
ä j proprio fulgore ,/iue ip/àmet auiditate, habetatis huma
g|£§ mis memtibus deliria inge/erit , & nubila, larua depin
zerit, & im/amia *, Himc habemt oculor,& mom videmt,putant /é »
agmo/éere, & igno/eumt, rem prore exiffimamt longè dißita, & im
ipßr quoque rerum vocabularijr, comtradictionem /0mmiamt hallu
cimamtem.Qua intra mos debent adeffe virtutes,volunt à mobis abe/.
fè, ab extrinfeco aduocant adiacentia, & im vi/ceribus noffri*
tramfùbftantiare contemdunt , vade /pi/3ime corda à /emetipfi,
exulamtia priufquam mortua tumulantur, claudumtur arca amte
quàm pereamt. Nec imter fines Philiffhiim haec lues tantummodo
gra/atur, fa'e/? ad /aici mundinar, & Xenodochia, verùm etiam ,
imuadem r I/rae/, / uè Ecclefíam,ab exordio/uo in $acerdotes /e im
tromifit,& /acella. Imibi opes /acra,in quibus mó eff meum,ac tuum
frigidum illud verbum,/edproprietas Chriffi, imphantaffa eorum,
qui errauerunt ab vtero,& locuti /umt fal/a, /ub iure proprii gemii
cecidit, /ommiato diffrahenda domimio, ac ad vfus ip/omet Chriffo
infem/%* erogamda. Leuauerunt voce r ad hoc pauperes , multitudo
/arguentium clamauit, dirut« /umt Eccleffe, & laceris imfulis /à-
crificit, mom amplius Cælo,ac terræ præparata /umt /olemnitates ite
£i/amtium, /ed opprobio/o ritu vulneratus eff cu/tur. At hoc ip/o
tempore im luxum deffuxi /eme rpopuli,dilatauerumt fimbrias /ua*,
mi/erumt im corbomam/anguinem iuffi,vt impinguarentur alienis ,
clatt/erumt offium aduemiemtibus, dicemtes: mom mouimus vos, diri
puerumt /amttuariü,veffiti/unt duplicibus,effo mudi adforet ade/^
femt , & im mudis , Chrißus ip/è dominator tremulis probaret /ua
damna lacertis.Medelam vt poffent tamto malo affèrre defudaue
runt Sanóti, Theologi arguerunt demomffratiuè, Camones $acri
compulerunt pænis, cen/uri/ùè,& qui/que eorum, robuffa voce Ec
c/effafficos omnes demominauit, vt antea in Paralip.3 I. viros,
- • partesqui
partes diffribueremt vmiuer/à/exui, expuffs Filiis Heli, quorum
tamtummodo erat tollere partem, & im vitj com/ùmere alimomia. !

Ex his, &'/gmamter ex Diuo Thoma Aquinate mouißimè Ego,&

debillimè, dum debiti proprii partes legemdoper/oluerem, multa
comge/$i, quae ad vmum aliquod lucubrationibus meis reduxi;ad re- |
gu/am /éilicet reáé diffribuemdi, et eapralo comcedere duxi,alio mö
fretus mumimine, miß quia ex $ole deduéta Aquimate, lucem ratio
mabiliter expetere poterant. Nil dixi quod Ecclefiafficas leges ex
cedat, mil quod comt/éiemtiam coaréfet,/ed cumëta pro affumpto mu
mere ex /eleátu,et ratione. Audiat ip/à libenter Purpura,/erutetur
„Epi/éopus, et quicumque inferior Eccleßaßicas opes adminißrat
/etoperuoluat animo,vt diffributiomem illam hæreditatis /2æ, Ec
clefiaffici 33. tempore exitus /ui imiumêtam amticipare poßit; quim |

immò adamaßim exequi,/?verum eff,quod ommes exiuimus è mà

do,quando induimus Chriffum. Noßrum mom eff patrimonium,cui
famulamur: säguis Chriffi /?ab diuima cadit poteßate;tollat vmuf- ;

qui/que quamtum neceße eß ad vitam Apoßolicè imffituemdam ,,.

reliquum impendat operädo eleemosymas. $ic viuere debet Paffor (
mom ad augendam familiam, mom in curribus,& im equis, aut peri
romate timcto, vt aduemiemte Domimo, & rationem pomemte cum
[/eruis fuis,dicerepo/3it: Hæc talemta tradidiffi mihi,& alia lucra.
tus /am im /acculis,qui mom vetera/éumt, i.
- •

In
In Congregatione habita coram Eminentifsimo Domino Cardinali Carac
ciolo Archiepifcopo Neapolitano fub die 14. Iunij I 68o. fuit di&um,
quod Reuer. Dominus Canonicus Borgia reuideat, & in fcriptis referat
eidem Congregationi. - -

Stephanus Menattus Vicarius Generalis.

Iofeph imperialis Soc.Iefu Theol. Emimentiß.
Eminentifsime, & Reuerendifsime Dominc.
Eú ; Reddituum Diftributionis Onus, Epifcopis,caeterifq;
Beneficiatis imponunt Scriptores omnes, nemo tamen ad rem, & ap
politè, quoniam pleriquc faciles,& effufi tollunt potius quam minuant,cæ
tcri graues , & rigidi dum augent dcftruunt , nam impoffibile humanis hu
meris faciunt, caufa in promptu, cuiq5 ca diftributio iufta videtur, quæ ge
nio placet fuo, nec audit Regia verba apud Caffiodorum. Non appellanda
diuifio eft, que fub vnius celebrata conftat arbitrio. Non fic Do&iffimus Prg
ful D. D.Thomas de Rofa, qui in Traótatu de Diftributione Reddituum Ec
clefiafticorum , quem iuffu tuo, Eminentifsime Domine, perlegi, ad iuftitiæ
trutinam cunéta diftribuit póderata,iufquè fuum Doétoribus altercantibus,
Epifcopis pofsidentibus , Pauperibufque petentibus rcddit, vndc, vt liber
prælo detur, fi placuerit Emincntiæ tuæ,cenfeo ego. - -

Eminentiæ tuæ
. r Addi£ti/gimus Seruus
D.Hieronymus Borgia.
1 . . - ' * .- -. 1 ' - - - -

In Congregatione habita coram Eminentifsimo Domino Cardinali Carac

ciolo Archiepifcopo Neapolitano fub die 24. Aprilis 1 682. fuit di&ú,
quod flante relatione retrofcripti reuiforis Imprimatur. - -

T. ' Stephanus Menattus Vicarius Gcneralis.

- 1ofeph Imperialis Soc.Iefu Theol.Eminemtif*.

Ec
 Eccellentifsimo Signore.
Ntonio Gramignani Stampatore fupplicando dice à V. Ecc, come hâ
da flampare vn'Opera intitolata, De Reéta Diftributione Reddituum
Ecclefiafticorum, prefertim Epifcopatuum, compofta dall'Illuftrifsimo, e Re
ucrendifsimo Monfignorc D,Tomafe de Rofa, che però la fùpplica darli
ccnza diftamparla, che l'hauerâ à gratia &c.
Magnif. V. 1, D. Io:Baptifta Mucci vidcat,& in fcriptis E, S. rcferat,
Carrillo Regems, Soria Regens, -

Excellentifsime Domine_, , ,
Idi, vt tuis parerem iufsibus, librum ab Illuftrifsimo , & Reuerendif
fimo Epifcopo D.Thoma de Rofà compofitum, infcriptum verò, De
Re&a Difiributione Reddituum Ecclefiafticorum, prefertim Epifcopatuum, in
quo nil inueni, quod Regiam Iurifdi&ionem, vel bonos mores lgdere va
leat, quin imo , vt opinor, tanquam fumma pietate , fummaque doótrinal
elaboratum, à luce potius ipfe expoftulatur,quàm lux ab ipfo; par crgocft,
vt Rofa tam flagrans, fpinas carens,prodeat tandem omnibus cara. lmpri
mi proinde illum arbitror poffe, & debere, ni aliud fentiat Excellentia tua,
quam Deus femper feruct incolumem. Vale, Neap. dic zo. Aprilis 1 682.
Excellentiæ Tuæ - - -

- Addiétifs.Seruus
Io:Baptifta Mucci,

Vifà fupradi&a rclatione Imprimatur , & in publicatione feruetur Regia

Pragmatica. ' - -

Prouifum per Suam Excellentiam Neapoli die 27. Aprilis 1682.

Calà Regens Soria Regem*'. Florillus Rggems.
, . . . . 2. §. . . . . . . Maftellonus
- - - -

,
 -

************•»*•****s»*•»
*A

|
S
άφ$Y.t^*®
?
ΒΣ4$$.
¢€%$%%}δεέψs.Q&*$68%$4*3\@€¤§¢ôçj
6è*§.A€¢§\ -

DE RECT A DISTRIBVTIONE
REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
P R Æ S E R T I M E PIS C O P A LIV M.

C A P.V T I. viderentur inter Mimifiros mu. ro.

Vrbamus Papa flafuit *s Eccleffe mom
De origine , & natura bonorum Ec tamquàm proprias/ed vti communes
clefiafticorum, & congrua Epi habendas effe mu. 1 1.
Idem Vrbamus mandauit portionem effe
fcoporum, & aliorum Be
neficiatorum.' füciemdam ab Epifcopis mu. I 2.
Hm Comcilio Amtiocheno datur pofeffar
S V AM AMA R I V AM.
Epi/copis ad di/pen/andum 7e#£c
clefíe imter pauperes cumfumma re
Primis temporibus Ecclefíe, fideles om uerëtia, &* aliter faciemtes pumiendos
mia a/portabant ad pedes Apoftolorii; mu. I 3. &* I4.
eratque vmum cor mum. r.
guod poffident Epifcopief? eorù pro
1207,

Amamias , &• Saphira repente vita mi prium, fed p.;uperum mu.i 5. & 1 6.
grarunt amte pedes Diui Petri, quia Ecclefia ita fuit inftituta à Chrifto Do
mimo,vt im ea mihil effet propriä m. 1 7
memtiti/unt mu.z. Vita commumis durauit diutiùs im Ec
Epifcopus diftribuebat opes Eccleffe im
ter mimiftros mu.3. clefia mu. 18. -

Clerici,qui offerebant fingulis portionem, Vita communis Hyero/olimis inßituta

vocabamtur poflulam tes mu.4. dilatata eft im tota Ecclefia mu. 19.
Crefcemte Ecclefia fuit diffofiti, ne ah Tempore Samäti Silu eftri fuit conßitu
plius vemderemtur boma mu. 5. tum de redditibus Ecclefie faciemda•
Epifcopis fuit comcredita admimifiratio effe quatuor partes mu. 2o.
rerum Ecclefíe mu.6. -
Idem ßatuerumt Simplicius , & Gela
Epifcopi folùm accipere poterant quod Defíus mu. 2. 1. & 22.
diui fiome bonorum Ecclefíe mentionê
erat eis meceffarium, reliqua temebam
tur diftribuere indigentibus,&* pere Diufeci t quoq; Diuus Auguftimus m. 23.
us Auguflimus floruit circa ammum
grimis mu.7. &• 8.
ggi Altari /eruit, de Altare viuere de 4oo.
Diuifio fuit fáéta tempore San£ti Silue
6et mw.9.
Apoftoli ftatuerumt, vt res Ecclefíe di ßri mu•24.
A Di
 2. DE RECTA DISTRIBVTIONE

Diuifio fuit fa£ta oh charitatis remißio pos à luxu mu.52.53.54.55.56.57

nem, & infidelitatem Epifcoporum 58.59.6o.6 I.€37* 62.
mu.z 5. <7* 26. -
Pro caeteris Benefi. iatis non' poteft aßi
Poft diuifionem,Epifcopi de reliquis por gnari certa congrua mu. 63.
tionibus eramt tãtùm Procuratores,& Refertur regula Bardi nu.64.
Adminiftratores mu. 27. &* 28. Congrua Cardinalium quäta m.65. 66.
Poft diuifionem multi Epifcopi in vita 67.68.69. & 7o.
communi permam/erunt mu. 29. Portio, feù congrua Beneficiato debetur
Redditus ecclefiaftici, mon femper diuif? .jure iuftitie mu. 7 1.72. &• 73.
in quatuor partes mu.3o.& 3 1. Epi/copus debet priùs fibi /uccurrere ex
7Numquam Ecclefiaftici liberam facul ordine charitatis mu.74.
tatem di/pomemdi in morte habuerumt Am in affgnanda gpngrua poßit haberi
mu. 32.<* 33. , refpeétus ad mobilitatem,vel literatu
Eeneficiati in vita vfufruótuario » in ram mum.75.76.77.78.79.8o.8 I.
morte Vfuario comparati mu. 34. 82.83.84.85.86.87.88.89.99.91
Hodiè nó vigent Canones ftatuentes di 9 2.93.94•ζ^9 5.
ftributionem cum tamto rigore mu.35. Author explicat /emtentiam fuam m.96.
Perno pauperum tranfiuit cum portione Epi/copi ad exteriora magis temítur nu.
- £pifcoporum, &* Clericorum mu. 36. 97• -

&* 37. Diui Bernardi referuntur verba mu.98.

guando erečta fuerumt beneficia mu. 38. Pro qualitate Beneficj, &• quantitate
güid fit beneficium quidue præbéda, aut fruótuum,Beneficiatuspoteft im/ume
dignitas &*c.mu. 39. re maiorem portionem fecundum Mo
Concilium Tridemtimum affignauit por Iimam, Bardum , & Sotum mum.99.
tiomem Epi/copis mu.4o. ' 1 oo. ©* I o I.
TNon mimus, quàm mille aurei /ufficiunt De his , quæ poßident Ecclefie iure fpe
pro congrua Epifcoporum mu.4 i. ciali nihil omnin6 beneficiati accipere
Epifcopi debét obferuare ho/pitalitatem poffumt mu. I o2. & 1 o3.
mu.4 2 • Author translatus ad E cclefiam Polyca
Äecreationes honeftas Epifçopis conce ftrem.motu proprio sä&t/$imi m. io4.
demdas mu.43. Concil.Tridentimii'/e/$. 2 5.c.1. de refor
Epifcopi multas expÉ/as pro Ecclefia fa mat. de quibus bonis loquitur m. 1o5.
cere debemt, & pro defendenda iur /. Ea que ecclefiaftici acquirüt im prgtium
diétione ecclefiaftica nu.44. &* 45. laboris, vel officij mom debent imputa
Epifcopi tememtur ad eleemosynas m,46. ri in congruam mu. io6. & Io7.
Epifcopi huius temporis quales num.47. Diftributiones quotidiam.e nö computam
� 48. tur in congruam mu. io8.
Refertur authoritas D.Bernardi mu.45. Penfiones vtrum in cögruam computam
Epifcopi debemt dare exemplum fubdi de mu. I o9. 1 1 o. & 1 1 1.
tts mu. 5o.&* 5 I. ' Oblationes m5 computantur im congruam
7Nobilitasfanguimis móexcufat Eyi/co 'mu. II 2.
 ---, REDDFTVVM: ECCLESIASTICORVM. ” 3.
Referturfentëtia Rotæ circa congruam 'Epifcopus intèrMiniftros Ecclefiæ
Epifcoporum mu. 1 1 3. - fingulismenfibusfecundú vniufcu
Sacræ Rotæ /emtentia ab omnibus temen iufq; aegeftatem, vt teftatur Diuus
da eft.mu. I 14. Cipriamus epiftola 34. ad Cler. Clc
Difcurfus Authoris circa facræ Rotæ sé ricique, qui afferebant iftam por
tentiam- mum. 1 1 5. 1 1 6. 1 1 7. 1 18. 4 tionem vocabantur Clerici poftu
IH P9 • E 2O. I 2, I. I 22. 123-124-125 • -

lantes.ldcm Cipriamus epift.66.Ba

1 26.&* I 27. romius amm. 57.mu.73.
Beneficiatus. quamdo plus laborat , plus Verùm pofteá (vt refert Vrbanus Pa
fumere poief pro congrua, /ed mom 5 pa in epiftola ad Epifcopos)crefcé
Epifcopus mu.1 28, te Ecclefia fuit difpofitum, ne am
plius venderétur prgdia,& agri,qui
§* : R O certo tenendum. offèrebantur, fed retinere ea vifum
$ eft , quod in illis pri efl,& offerre matricibusEcclefijs,vt
mis temporibus poft ex fruétibus ipforú viuerent, habe
\A*G Noftri Iefu Chrifti in
6 tur in c. videmtes 1 2.q. I. Quamuis
verò Epifcopis fuerit tunc concre
'1 Cglis,fideles illi, qui baptizati fue dita cdminiftratio rerum Ecclefiæ;
runt, omnia afportabant ad pcdcs nihil tamen fibi appropriare pote
Apoftolorum,infimulq; & in com rât praeter id, quod ad propriâ fub
muni viuebant, omniaq; commu ftétationem indigebant reliqua ve
nia habebant, nullus aliquid fuum 7 rò difpenfarc peregrinis,& alijs in
effe dicerc audebat, proprios agros digétibus per Presbyteros, & Dia
vendebant, pretiumque ex ihis re conos tenebátur,tantumq; poterát
da&um ad eofdem Apoftolos fide 8 Epifcopi accipere, qui verè indige
fitèr offerebant, vnum cor , & ani bant;ita tamèn,vt nec ipfis,nec in
ma vna erat iftorum,itaùt Ananias. digeftibus deeffet omninò, cù lex
& Saphira eius vxor , qui nentiti Domini precipiat,qui Altari defer
fraudauerant ex prgtio agri ad pe 9 uiunt,de Altare pafcantur,quia nec
2. des Diui Petri vitam terminarunt. milcs ftipédijs proprijs cótrà hoftes
At quia crefcebat numerus difci mihtat. Diuus Apoftolus Paulus f.
pulorum, & à verbo Dei dißrahe adCorimth.c.9.hanc ctiam conftitu
bátur, vt miniftrarent menfis, ideò tionem eondiderunt à principio ip
elegerunt feptem, qui minifterio 1o fimet Apoftoli, vt legitur im Cam.
quotidiano incumberent ; reliqui 14. Apoftolorum fecundum vnam
verò orationibus , & prædicationi cditionem, & translata fuit diéta,
bus incúberent, intèr quos fèptem conftitutio im c.ex his, &* c.præcipi
ele&os primus fuit Stephanus Pro mus 1 2.q. r. idcò Vrbanus Papa in
thomartyr : hæc omnia,& alia ha 1 1 di&ta epiftola ad omnes Epifcopos
3 bétur in aétibus Apoftolorú c.4. 5. de cómuni vita,qug habetur tom. 1.
&6.Atdeinde hasopcsdiftribucbat Comciliorum fil. io5. & in partem ,
A 2. tranf
 4 DE RECTA DISTRIBVTIONE ·· u - -

- translata im c. res Eccleffe I 2. q. I. rauit vita cömunis diutiùs in Ec

ftatuit res Ecclefiæ non tamquàm
proprias paffidendas, fed vt com
munes, & Domino oblatas,& cum
fummo timore diftribuendas com
munem vitam degentibus, & indi
gentibus,& in d.c.Vtdemtes,ac idem
12 Vrbanus mandauit hanc diftribu
13 tionem ab Epifcopisfaciédam effe: 19 ronymi , Auguftini » & Gregorij
Ità quoque in Concilio Antiocheno
primo c. 25. mandatur Epifcopis,vt
rerü Ecclefiafticarum habeant po
teftatem ad difpenfandü erga om
nes,qui indigent cum fumma reue
rétia,& timore Dei;participent au
té & ipfi quibus indiget; fi tamèn
indigent tàm in fuis, quàm in fra
trum,qui ab eo fufcipiuntur necef
clefia,vt patet ex diótis, & etiam ex
epifl. 5. Clementis Papæ, quæ habe
tur in c. dileét/$imus 1 2. q. 1. ex
Cam. neceffaria, Cam. duo, Cam. quia
tua,c.fcimus,c.nolo,c.nom dicatts ( cü
alijs) 1 2.q. 1. qui omnes,vcl Vroa
nis vel Eugenij, vel Sanétorü Hie
funt: Hanc viuendi formam com
munitèr, multi Doétores tãtùm ad
eos, qui Hierofolymis erät reftrin
gunt, fed Sotus de iuftitia lib. 1 o. 4• •
4. art. 3. Hierofolymis inftitutam
dicit , verùm pofteà diffufàm in to
ta Ecclefia, notat etiam P. Franci
fcus Bardi im/ele&tis q. 1 o./ect. i.m.
2.lib.3. -

farijs rebus,& vfibus pro futuris,vt Quamuis autem apud citatos Sacros
in nulla qualibet occafione fraudé Canones, San&ofue Do&ores fiat
tur iuxtà Apoftolum dicétem.Ha 2o mentio de vita communi ; tamèn
bemtes viétum , &* tegumentum , his tempore Sylueftri in Cócilio Roma
contenti fumus;quod fi defraudaue mo 2. in c.4. conftitutü â di&o Syl
rit, fibique appropriauerit punien ueftro inuenio, vt de redditibus
dos in Synodo Prouincig proùt la Ecclefiæ quatuor partes fiant, qua
tiùs ibidem legitur,& habetur in c. rum vna cedat Pontifici ad fui fub
14 Epifcopus I 2.q. I.ità etiam in Sy ftentationem, alia Presbyteris , &
nodo Romana fub Eugenio 2. vt Diaconibus , S« toti Clero, tertia,
'1 5 habetur im c.mulli I 2.q.i.ideò Di Templorum, & Ecclefiarum repa
` uus Auguftinus fcripfit Epifcopis, rationi,quarta pauperibus,& infir
quod poffident non effe proprium, mais, ac peregrinis: Habetur tom. I.
fed pauperum , quorú procuratio 2 I Confiliorum fol. 277. ita etiam Sim
né ipfos gerere, nec debere in pro plicius Papa im epift.3.ad Floremtiii,
prietatem,vfurpatione damnabili, �* Seuerum E'pi/copos to.i.Confiliorii
fibi vendicare : iterùm fcribens ad fol. 952. & habetur in c.de redditi
3 6 Bonifacium Comitem epift. 5o. & 22 bus I 2.q.2.ita quoque Galafius in
refertur in c.fipriuatum I 2.q. i.fub epift. I .ad £pi/copos im Lucamia tom.
17 hac ctiam forma Ecclefia fuit in I.Confiliorumfol.... habetur in c.
ftituta à Chrifto Domino,vt docet quatuor I 2. q. 2. & idé Galafius rc
18 idem Auguftimus traöt.62. im Ioam. fcribens Clero Brudem. vt in c. com
& rcfertur im c.habebat 1 2.q. 1. du 23 ceffo eadem caufa, &* qu£ft. de qua
diui
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM. 5
diuifione mentionem fecit etiam . docuit Do&or meus Angelicüs im
Diuus Aguftinus Epifcopo Anglo 2.2. q. 185. im corp. & in hoc con
rum refcribens, vt in c.mox 1 .q.f. cordant omnes, vt infrà dicendum
24 floruit Augußimus circa annú Do eft, & de his etiam loquitur idem
mini 4oo. quare errauerunt multi S. Thomas 2.2. q.43.art.8. in corp.
Do&ores,qui diuifionem reddituú imprimcip. & ad hoc conducunt au
ecclefiafticorum tempore aliorum thoritates cumulatas à Comitulo
Summorum Pontificum introdu lib. i. re/pon/ moral. q.7o. aduertit
&am dixerunt,cü ego illam à Diuo 29 hoc etiam Sarmiemtus difp.4. c.6.
Sylueßro cóftitutam inuenerim, & m. 1 2.de redditibus ecclefia/ticis.Ve
confirmatam à Simplicio Papa : Et rum fcias poft hâc diuifionem etiá
ità ex Valentia,Franci/co Siluio,& multos Epifcopos adhuc vitam có
Granado;tenet Pater Bardi loco cit. munem cú Clericis egiffe, nec etiá
2 5 fe&f. 1.nu.4. poft fcripta vifus, qui ftatim vbiq; diuifionem reddituú
docet hanc diuifionem fa&am fuif fuiffe obferuatam , vt probatur ex
fe tum ob charitatis remiflionem, Cam.certè ego 1 2.q. i.Gon/alez im c.
& diminutionem primi fèruoris; 1. de praebendis /ub mu. 9. ficut nec
tum etiã quia ob Clericorum mul- 3o femper rcdditus Ecclefiaftiaci in .
titudinem difficilè exiftimatú fuit, quatuor partes fuerunt diuifi;nam
omnes Clericos vitam in commu quandoquc in tres partcs, vt clarè
nitate tranfigere , & crefcentc infi dicitur in c. requifiti de teftamemtis,
delitate Epifcoporü in diftribuen &* c. conftitutum 1 6.q. I.aliquando
26 dis bonisecclefiafticis,oportuit de 3 1 ctiam medietas fpeäauit Épifco
uenire ad quatripartitam diuifio po, vt in Cam. amtiquas I o. q. 1. vt
nem, vt fcilicèt querelæ Clcricorú benè aduertit Bard.loco cit.mu.6.&
indigétium ceffarent, quod eorum circa hoc fcripfit Glo/a in d. c. com
neceifitatibus non benè fuccurre ftitutii 16. q. 1. verbo tertiam fer
batur ab Epifcopis, vt Bardus loco uandam effe loci confuetudinem,
27 cit.m. 3. fanè poft diéìá diuifionem. quam fequitur idem Bard. loco cit.
rcddituü in reliquis tribus portio Cæterum licèt Canones illi praecifi ex
nibus certum eft Epifcopos fuifse bonis Ecclefig quartam,vel tertiam
tantùm adminiftratores, difpenfà 32 portionem Epifcopo pro fubftéta
28 tores,& procuratores iftorum red tione affignauerint;nö tamem libe
dituum ecclefiafticorum,& ità pro ram omninò difpofitionem de ca
ccdunt iura allegata,& quod fcrip in morte relinquerüt;in vita enim
fit Diuus Auguflimus im memtiomata vtendi , fruendi arbitrium pro fua
epiftola ad Bonifacium Comitem rc indigentia concefferunt; & tamen
lata in c. fipriuatum 1 2. q. 1. & c. fi aliquod fuperfit tempore mor
Æpi/copus I o. q. 2. cum cgteris có tis; de illo difponere negauerunt :
cordantibus allegatis, & in c.fra ità habetur in Comcil. Agatem. fub
termitatem de donationibus clarè hoc Caeleftimo tom. I. com/|fol.6 18.c.48.
quod
 6 })E RECTA DISTRIBVTIONE
quod refertur in cap. Epifcopi 1 2. 37 hunc Do&orem refellit Bardus l,.
q. I. & im c.quorumdam cum reliquis co cit. mum. 1 o. qui exiftimat hanc
de teftamemiis:vndè multi dixerunt portionem permixta fuiffe non fo
33 Epifcopos, cæterofq5 Beneficiatos lum cü portionem Epifcoporü, fed
vfufru&uario in vita, vfurario in. etiam cum illa , quæ fuit Clericis
morte cóparari:qua de rc Fagmam. affignata , & abfque fundamento
in c.fi quis fané depeculio clericorum Caetamum clericos à tali obligatio
mu. 3. fic poft diuifionem , & por ne eximere ; attamen cum Caieta
34 tionis aßignationem, nec in mor mo nouiffimè fentire videtur Em
tc permiffum Epifcopo dc redditi mamuel Göfalez im re/p.c. 1.de prgb.
bus ecclefiafticis difponere,licet in fub mu. 9. qui ità fcribit. Tafidem
vita quæ ad fui fubftentationem quatripartita illa diuifio prorfus
funt neceffaria etiam tempore illo, antiquata fuit; nam portio paupe
quo communi viuebant vita acci ribus affignata Epifcopis tribúta
pere poterat:Hgc omnia quafi cer eft cum onere alendi pauperes, &
ta habenda funt, vt patet ex Came portio Clericis affignata ceffauit,
mibus citatis , vt docent Do&ores, atque loco eius certi , & determi
qui de hac re fcripferüt, præfertim nati redditus Ecclcfiafticis Officijs
Ioannes Azorius p.2.inft. lib. I 2. c. affignati fuerunt , quibus Ecclefiae
'1 1.fub verf.Canonici;de quibus ta Miniftri tamquam rebus proprijs
men poffunt teftari. Vide Doéto abfque vlla Epifcoporum àutfioiî.
res infra citandos. tate vterentur,& eorum percipien
Hodie tamen Canones ifti hanc di- 'diius cum fpirituali minifterio có
ftributioné ftatuentes quoad om iunáú generaliter beneficium ap
nia non vigent cum primo illo ri pellatum fuit, quod nomen inuen
35 gore: Nam Clericis Cathedrali 38 tum » & afsignatio fingulis Mini
bus inferuientes habent fuos redi ftris fa&a fuit anno 1àlutis 8 1 3.vt
tus, & præbendas, ficuti in quam colligitur ex Comcil. Maguntino ce
lurimis locis ctiam huius Regni lebrato anno 81 3. relato im c. i.de
Cathcdrales ipf: Ecclcfie proprios Eccleßaedific.vbi pingua mentio fit
habent redditus pro eorum fubfté Beneficij ecclefiaftici, & licet iam
tatione, nempè pro fabrica,fuppel fub Leone Pontifice per ammos 796.
leάilibus facris , prout in multis legitur in c./ancitum 23.q.4.c. i.de
Cathedralibus obferuari Barbo/. cenfibus , peculiares redditus af$i-
de iure Ecclefiaftico lib.3.c.7. &• 8. gnatos Parochijs fuiffe; non tamen
36 Bardus loco cit.mu.9. Portio autem ideò inftituta fuiffe eo tépore Be
pauperibus antiquitùs deputata, neficia dicimus, quia redditus illi
multi Do&ores docent, quod fuit nó proMiniftris ecclefiafticis quod
permixta,& confufà cum portione proprium Beneficij affignabantur
Epifcoporum dumtaxât, prout do profequuntur altius Beneficiorum
cuit Caetamus 2.2.q. 18 5.art.7.fed
- -
originem, & principium Roffel.lib.
I . 3. hi
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
hißorie Pontificie Iurifdiäionis c, 1. 4 1 Epifcopi fubftcntationem ; Nam
lib.5.partis de Benefim princip.Car
rier.tom.2.de geftis fidei fol. 562.Ci
ronius ad tit. de peculio Clericorum :
39 Hæc Gon/alez » qui ibidem expli
cat quid fit Beneficium,Praebenda,
Dignitas,& Canonicatus. Vide ip
fum m. 1 1. 12. 13. & 14. ponit qua
rè in Beneficijs ecclefiafticis nó ad
mittatur fucceffio iure fànguinis.
In quantum verò ad congruas in par
ticulari nihil certum determinatú
inuenio in Sacris Canonibus, præ
tèrquã in Oecumenico Tridentino.
4o Concilio /eff. 24.c.3. de reformat.
conftitutü fuit vt Cathedrales Ec
clcfiae » quarum redditus fummam
ducatorum mille fecundum verum
annuú valorem nö excedunt nullis
pentionibus grauétur, Parochiales.
verò , quæ ducatorum centum va
lorem annuum nó excedunt, cuius
decreti vigore quafiomnes Doéto
res dixerunt effe conftitutam por
tionem pro Epifcopis, nempè du
catorum millc ; ex quo enim.Tri- .
dentinum decreuit nö poffe graua
riCathedrales,nifi excedant annuú
valorem ducatorú mille : Ideò pro.
certo tenédum eft. Patres illos exi
ftimaffe talem effe congruam Epi
fcoporum, & Parochorum: Sic in
quam obferuantia fubfequens in
terpetrata eft di&um.Tridentinum
omiffis alijs 5 Eminemtißimus olim
Cardimalis de Lugo de iu/tit.& iure
di/p.4-/ect.4. mu. 56. & nouifsimè
Pro/per Fagnamus in c. extirpädæ de
preb. mu. 18.
Et certè quidem nó minus quàm mil
lc aurei requiruntur ad congruam
7
ad minus pro vi&u , & veftitu an
nuo ipfiufmet Epifcopi requirun
tur biscentum aurei, idcft decem
fcuta pro vi&u quolibet menfe ,
etiam cάuaginta pro vcflibus ne
ceffarijs, ac pro mobilibus pro fua
perfona tantú;Abbatibus enimEe
nediétinis affignátur quadraginta
circiter pro veftiario;ergo pro Epi
fcopo octuaginta; Dcbct etiâ Epi
fcopus ad minushabere magiftrum
domus, qui inferuiat etiá pro Cap
pellano; Itcm, & Camcrarium,qui
ctiam inferuiat pro barbitonfore,
ac fcalcoin cafibus neceflarijs;ltem
& Secretarium , quibus fi in pecu
nia totum fàlarium dederit ad mi
nus o&o fcuta in quolibet menfe ,
& duos feruos, quibus vltra vcfti
métum, quod vulgò dicitur librea
dare necefíe eft quinque fcuta mé
fatim; Item & cocum, cui non po
teft dare minus quàm fex fcuta in
fingulis menfibus , quæ omnia fa
ciunt súmam ducatorum quingen
torum, & quatuor 5 Si autem dare
velit vi&tum ad minus dabit duca
tos tres cum dimidio,& viétum ad
rationem quatuor ducatorum cum
dimidio fingulis menfibus, quod
minus affignari nequit, nempè ad
rationem quindecim baioccorum,
feù vulgò grana in Regno » & fa
ciunt eamdem fummam 5 Ita afsi
gnari debet Epifcopo, & valdè ne
ceffarium vnum equum,cú cquita
ri neceffe fit per Digcefim, pro cu
ius vi&u neceffarij erút ducati tri
ginta fex , & fi currum tencbit ad
minus bifcentum quinquaginta,
C1'u1)t
 8 pE RECTA DISTRIBVTIONE
erunt neceffarij; pro mobilibus, & 45 Iurifdiäionem Ecclefiafticam pro
fuppelle&ilibus etiam moderatis qua defédenda fæpè fæpiùs lites cú
pro ipfomet Epifcopo , ac familia Regijs Miniftris nafcuntur, & cum
ad minus erút neceffàrij ducati fe alijs: & hæc expenfas magnas præ
xaginta annui; aliquid aliud ctiam fefert; eleemofynas verò vbi omit
conftituendum eft ipfis pro hofpi 46 timus; illas enim elargiri propriú
talitate etiã pro fuis fubditis » cum eft Epifcoporum, quas ni fecerint
42 veniunt ad ipfum Epifcopum pro omnibus fcandalum erit, de qua re
neceffitatibus occurrentibus tanto latè fcripfi in tract. de vera Refidé
magis, cum Epifcopi teneantur ad tia c.4.fe8t.4.Vnde à principio vfq;
iftam hofpitalitatem, vt ex præce ad vltimum concludo , quod mille
pto Apoftolico ; Aliquid aliud eft ducati monetg vix fufficere poffunt
cóftituendum Epifcopis etiam pro Epifcopo, qui iuxtà regulas Sáéto
recreationibushoneftis,vna faltèm rum Patrum viuere cupit ; non di
in menfe ; Recreationes enim ho co pro Epifcopis huius fæculi;nam
ncftas poteft Epifcopus facere ; & ex quo cum luxu magno viuunt ,
concedunt omnes Doétores , præ 47 flens dico,non fufficiunt bis mille;
fertim Laymam, Lugo,Sanchez, Mo Videmus equidem Epifcopos cum
33 lima,Reginaldus,Bardus lib.3.q. 1 o veftibus indecentibus, & quod pe
fe£t.6.m.3. & alij; has enim recrea ius etiam breuioribus, & nigris nó
tiones faciunt omnes religiofi etiá folùm in itineribus, quodlicitum
ftri&ioris obferuantig Cappuccini, eft, fed per magnas Ciuitates, in .
Ciftercienfes, Cartufiani, Camal domibus fuppelle&ilem nó mode
dulenfes , Patres Societatis Iefu , ftá,fed fuperbam,vi&um nó mode
Theatini , & cæteri, non dico de_» ratum,&fobrium,fed lautú habere
alijs monacis , & Congregationi cernimus , quotidiè in cómeffatio
bus,qui laxioris funt obferuantiæ, 48nibus,in luxis,ludis,comgdijs,& in
qui femper fplendidè viuunt: Hæc venationibus hgc omnia,fi quis fà
omnia (nec cóputatis expenfis pro cros legerit Canones,procùl dubio
curru, qui omittendus in aliquibus prohibita inueniet, hoc eft, quod
Ciuitatibus) conftituunt fummam improbare voluit Deus in Ezecch.
ducatorum octingentorú fexagin c. 34.Veh paftoribus Ifrael; De hoc
ta; vfque verò ad fummam mille etiâ lamétatus eft ipfemet Chri/tus
fuperfunt centum quadraginta,fed cum Sanéta Brigitta in libro reue
confideranda funt alia, nempè iti lationum. Audi Diuum Bernardii
'44 nera,quæ Epifcopus facit, fabrica in fermone ad Clerum congregatü
pro Palatio, infirmitates, expenfæ in Cócilio Rhemenfi: Imtuere quo
pro Cathedrali pro cera , olco , & modò imcedu* mitidi, &* ornati, cir
alijs facris fuppelle&tilibus, cum in cumami&ti varietate täquàm /pon/a
omnibus ferè Cathedralibus ad id - procedens de thalamo fuo monme fí
teneantur Epifcopi; fic tenentur quempiam talium repente emimus ,
pro

—s
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
rocedentem a/pexeris , /pom/am po
;: qwam %;fit, ä
iVmde vero hanc illis exuberare exi
ftimes rerum affluentiam, veftium
/Âlendorem, menfarum luxuriam,cö
geriem vaforum argenteorum,nifi de 5 I lumen præbeamus virtutum, om
bomis /pon/e; inter hec eft quòd illa ncfque noftris operibus,verbifque
pauper, &•inops, &* muda relimqui
tur, facie mi/eranda imculta , hi/pi
da, ©* exanguis spropter hoc mom eft
hoc têpore ornare/pon/am/ed/polia
re, non eff cuftodire,/edperdere,mó eft
dif&dere,/ed exponere, mó eft inftrue
re,fedpro/termere,non eß pafcere gre
gemDomini,/ed ma&tare,& deuorare,
dicáte Domimo de his, deuorât plebem
meâ,vt pamis cibum, &* iterum, quia
comederunt Iacob locü eius defolaue
rumt,& im alio Propheta,peccata Po
puli comederumt quafi peccatorü pre
tia exigumt, &* peccamtibus /ollicitu
dimem mom impemdumt: Hæc Bermar
3o dus. Heu, heu vbi eft exemplum,
quod noftris fubditis præftamus, à
nobis fumunt quodimitétur, quo
* modo commißas oues redarguere,
quomodo Sacros Canones obfer
uandos à fubditis noftris exigere_,
poterimus: Turpe eß Doétori fi
culpa redarguit ipsü, oportet priùs
exemplo, pofteà verbo docere, vt
fecit Magißer nofter Iefus Chriftus
hcnedi&tus, qui cü im forma Dei e/-
fet mom rapinam arbitratus eff fe effe
gqualem Deo,/ed/e ipfum eximauit.
formam ferui accipiens; Confideret
Epifcopus vbi Chriftus natus cft ,
quomodo educatus,quid egit cum
difcipulis fuis, quibus veftimentis
opertus, quibus cibis vfus, quid in
morte , quomodo mortuus , & fi
9.
omnibus reliquit exemplum,vt fc
quantur veftigia eius, tanto magis
& nobis Epifcopis , qui loco eius
paftores fumus;Ideo & luinen mú
di, & fal nos effe dixit, vt omnibus
condiamus. Audi iterum Diuum
Bernardi in eodem loco in/ermo
me fol. 1732. Vmigemitus, qui efl in
effemtia Patris, momme de finu prodjt
iuo adpullicum veftrum, nonne de
Cglo defcendit ad terram , vt praedi
catiome,& comuerfàtionefua perfua
deret homimibus contemptum mundi,
momme vos effis Vicarij, nonme quod
prædicauit,& vos debetis prgdicare,
quod diffuafit diffuadere, à Chrifto
dióti e/tts Chri/tiami, momme im via,
quòC/iri/tus ambulauit, &* vos de
betis ambulare, momme, ficut conuer
fatus,& vos Vicarij eius debetis có
uerfari ita plamé, mififortè do&iiores
eo fueritis, vel/amifiores. Dicite er
go Archidiacomi,dicite Presbyteri,di
camt etiam Pomtifices im fremis, &* im
fellis, quidfacit aurum;im vefumen
tis tamtus ormatus,im cibis tàm fuper
fluis apparatus,e/ca vemtri, &* ven
ter e/cis; Deus autem &* hiic,& has
deftruet:Hæc Diuus Bernardus au
dite quid fcripferit D.Paulus 1. ad.
Thimoth.c.6. habemtes alimemta, &*
quibus tegamur, his comtemti/umus;
erat Epifcopus Thimotheus. fratres
chariffimi, at mores noftri lógè di
flant ab illis Epifcoporum prifco
rum, qui omncs Sanéti fuerunt, S«
vix inter tot vnus erat malus,nunc
inter tot vix vnus Sanétus, de hoc
etiam lamétatus fuit Chriftus cum
B Hem
 '1o J)E RECTA DISTRIBVTIONE
ÆHenrico Stfone in colloquio /piritua enim refponfioné dare nolo, quia
Ii c. 4. hærctici eft farina.
Neque refpondeat mihi quis, Epifco Sed aliter refpondeo, omnibus notú
pus ego fum ex nobili profàpia qualisfit ftatus epifcopalis,& quæ
i
natus, oportet , vt gradum nobili 54 oporteat Fpifcopum adimpiere ,
52 tatis fubftineam: ideò neceffe eft , quas clie debere fuas quaiitates ,
vt faciam,& habeam quæ conditio prout dicit Apoltolus ad / imoth.
fanguinis mei fecum trahit,& vltra fidelis fermo, fi quis epifcopatum de
ca,quæ habere debeo,vt Epifcopus fiderat, bonum opus defiderat:oportet
habeam etiã & quæ me decent, vt ergo Epifcopum irreprehenfibilem ef
nobilis;nam ita concedunt quãplu fe,vmius vxoris vtrum,/obrium,pru
rimi Do&ores magnæ authorita dentem, ornatum, pudicum,hofpita
tis, vt funt AMolima,Sanchez, Lean lem, doótorem, mom vinolentum , mom
drus, Laymam , Reginaldus , Lugo, percuffòrem, fed modeftum, non leti
Bardus,qui docent in affignatione giofum,mom cupidii;quod repetijt cú
congruæ pro Epifcopis attenden fcripferit ad Titum,quæ etiam ex
dam efíe qualitaté perfonæ. Hanc poftulat Chriftus Dominus à Pa
opinionem non audeo damnare -; ftoribus animarum,quæ Sacri Ca
fed multas refponfiones tradere nones de Epifcopis ftatuerunt pre
poffem, reliéta in primis pro nunc fertim Ecumenicü Concilium Tri
32 difputatione , an in affignanda
- s------ dentinum ab ipfismet Epifcopis
portione fit habenda quoquc ratio celebratú, in quibus omnibus fta
ad nobilitatem , de qua nuper di tutum eft quomodo Epifcopi de
&turi fumus, quid de iure fit,&quid beant viuere quæque agere ipfos
fenferint Doétores ; reliéta etiam oporteat,eftque ftatus Epifcopalis
rcfponfione, quam ex Daniele Ot ftatus perfectionis,vt S.Thomas 2.
tone facere poffem;hic enim in di/. 2.q. 184.art.6.& eruditè Cardima
fertatione de ture publico cxemplú lis de Turrecremata in siima Eccle
affert de eo Epifcopo, qui ut Prin fíe lib. I.cap.76.& 77.
ceps bellum gerebat & armis, fiue Ergo cum ftatum, conditionemque_»
bellicis ueftimentis ueftiebatur, & Epifcoporum fciebat, cum quis ad
interrogatus, quare cum fit Epi 55 talem dignitatem promoueri paf
fcopus ita bellum gerebat,& tefti fus eft, ccrtè voluntariè,& proprio
bus illis utebatur,cum refpóderet, confenfu fé obligauit ad illum fta
etfiEpifcopus,Princeps etiam fum tum feruandum non obftante fua ,
habens iurifdiétionem tempora conditione , & natiuitate; fe enim
lem , refpeétu cuius qualitatis, illi ftatui volútariè fubiecit ad tex
mihi hoc agere licet, ei replicatum tum im l. obligamus ff. d. a&tionibus,
fuit, cum morieris, fi anima Prin & obligationibus; quomodo igitur,
cipis in Infernum defcendet; Ani & qua confcientia ab illo recedere
ma verò Epifcopi quoibit ? hanc Potcft fub prgtextu nobilitatis , &
fan
 REDDITVVM ECCLESIAS , iCORVM. '1 1
-- -

{afiguinis prorogatiua; fi hoc onus Alij verò nobiliter vixerunt iuxtà

nolebat , non debebat ftatum Epi
fcopalem affumere, cuius conditio
longè diftat à nobilitate, qui enim
56 vult antecedens,vult omne necef
fàrium confequens, & vice verfal:
Audi Diuum Bernardum in fer
mone ad Paftores in Synodo con
regulas nobilitatis;dic mihide qui
bus memoria recolitur,de ijs forsâ,
qui in vita honore, & exiftimatio
ne habiti funt; an verò deillis, qui
fecúdum regulas Chrifli Domini,
& formam Sacrorum Canonum
vixerunt? - - - - - -

gregatos fol. mihi 1728. Confide Equidem quis nobilior primo Paflore
Chrifto Domino æquali Patri fe
Σate ob/ecro non vultum veftrg mati
uitatis,fedftatum quotidiam e cöuer 59 cundum Diuinitatem , certè nulla
fationi,& inferiùs fol. 1729. ita lo dari poteft comparatio inter Chri
quitur. Haec funt infeliciffima tem fti nobilitatem, & quamuis huma
pora,qug præuidet Apoftolus Paulus, nam profapiam; cü nulla dari pof
im quibus homines famam doëtrimam fit intcr finitum, & infinitum pro
m5fubftinent fed coeceruunt fibi ma portio » & tandcm quomodò hic
giftros ad defideria /ua im quibus à Paftor nobiliffimus vixerit quis
Veritate/e auertumt , & ad fabulas, ignorat? Omnis enim Chrifti a&io
&• vamitates/eculi conuertuntur.
noftra eft inftru&io dicit Augufli
Prætereà & fecundo refpondeo,quod nus;quanto enim magis Chriftum
vera nobilitas non confiftit in vita Dominum imitamur, tanto ei fi
taliter ducenda, fed in virtutibus miles efficimur, & nobiliores cer
57 praeclaris,vt dixit Ioamnes Patriar tò certiffimè euademus, ac maiore
cha Alexamdrimus fuo confangui honore , & exiftimatione erimus
nco tefte Bar.ammo 6oo.mu. I I. ho apud omnes, fed hoc Nos ad ita
neftè viuédo ommibus exemplum pre agendum mouere abfit,fed folum,
bemdo virtutis 5 cum enim talia » que vt Deo placeamus ; ipfique fit ho
prohibemt Canones peragis mótibiglo nor, & gloria, quæcúque enim fa
riam, & honorem acquiris, fed vitu cimus,omnia ad Dci gloriam face
peratiomem etiam , à comciuibus tuis re debcmus, me per hoc,quod agimus
proprta pecumta emis. laudes exterius quæramus , & quod
Eucrunt multi Epifcopi nobiles in , foris oftéditur, intus mercede euacue
mundo,iiiulti fecundum fan&ioné tur dicit S.Greg.im Ioam.& qug ma
'58 Canonum,& prgcepta San&orum 6c iornobilitas,quàm Epifcopalis di
vixerunt , contempferunt omnia , tatis, quæ & Reges antecellit,pro
propter Deú, quibus viuere Chri ut latè Sperelius in fuo Epifcopo p.p.
ftus cft , & mori lucrum, vt fuit in primis capitibus: Tandem Iura
Carolus Boromeus omnibusiam no Canonica hanc diftinétionem non
tus nobilisMediolanenfis,ne pofue 6 1 admittunt , fimpliciterque man
Pij IV. Framci/€us de Sales nobilis dant quid Epifcopus obferuare de
Pedemótanus Epifcopus Geneuae; bet, nec fub prætextu nobilitatis
B 2 ` ali
 12. DE RECTA DISTRIBVTIONE
aliquid vel conccdunt, vel ex obli
gatione, & munerc minuunt,apud
î)eum non eft perfonarum excep
tio. In Tridentino fuerunt quam
plurimi Epifcopi ex nobili profapia ,
« Jorti,& tandem indefinitè conftitu
tum eft quid Epifcopi obferuare-»
debent nulla nobilitatis admifsa ,
exceptione ; Audeo enim dicere-»
quod malum omne in Ecclefia Sá
&a Dei,morumque corruptionem
pcr Epifcopos, & per me omnium
indignum generari,& δriri;fi enim
Paftores efient Sanéti, ac Prifci illi
Primitiuæ Ecclefiæ, S« oues quoq5
fan&ae effent, Bonus paftor bonas
63 oues facit; pænitet enim me acce
piffe tale onus, quia in me nô cer
no qualitates ad tale munus fubfti
nendum,& ò vtinam Summus Pó
tifex me ab ifto pondere liberaret »
fineretque reliquum vitæ fpatium
in clauftris finire ò me felicem 5
optaui Epifcopatum,cum nó cram'
Epifcopus, cum illius onus in par
tem me lateret; at cum nunc fcio,
pænitet illum recepiffe , ò bone le
fu ex toto corde Te deprecor con
cede mihi per mifecordiam , ac be
nignitatem tuam lumen aliquod,
vires competentes fpiritum talem,
vt huic muneri competenter , &
aliquo modo fàtisfaciam.
Pro cæteris verò ecclefiafticis,qui bo
na, redditufque ccclefiafticos pof
fident non poteft affignari certa ,
quantitas pro eorum congrua affi
gnanda, fed id arbitrio prudentis
viri remitti afferunt omnes; habe
ri enim debet confideratio ad fta
tum,feù dignitatcm ecclcfiafticam
- - - - -*
quam repraefentafit, vt tàm ipfe,
quàm familia,quae ipfi inferuit có
modè, ac honeitè fubftentari pof
fit habito refpeétu ad locum,& ce
teras circumftantias,nempè hofpi
talitatem exercédam erga amicos,
confanguineos, magnates ad elar
gitiones tàm remuueratorias, quâ
liberales , non tamen prodigas ad
ea , quæ ad vtilitatem Ecclefiae ex
pedit, ad infirmitates,ad itinera,&
cgtera: quapropter omnes conclu
dunt non confiftere taxationem in
indiuifibili,habereque latitudinem
ad inftar prgtij cuiufcumque rei,
quod habct infirnum, medium, ac
fupremum . Ita AM olima de iußitia
tra&t.z.di/p. 145.verf.illud quoque
Samchez in Cäcilijs c. 2.fub 78.dub.
41. Laymam lib. 4. tract. 2. c.3 fub
mu. 2. ver/fuppomendum 3. Leffus
de iuftit.lib.z.c.4.dub.6.n.4o. Car
dimalis de Lugo lib. i.de iuftit.di/|p.
4-feíf.4.nu. 52. & 53. 66. & 67.
Regtmaldus im primc.lib.3o.tra£t. 3.
c.4.m. 1 o7.& 1 o8. Bardus d.q. 1 o.
fe&t.6.mu. 2.3.4. & 5.lib.3. nouif
fimè Fagnanus in c. fi quis de pecu
lio Clericorum à num. 17. Leandrus
traët. 5.difp.3.de eleemo/.§.2.q. 57.
59. 6o.6 1.62.63. Petrus Barbofa
im l.diuortio 2.par.mum.68. ff.folut.
matrimomio A4aramta to. 1. re/p. 18.
mu. 23.vbi alios citat Thomas Hur
tado regul.moral.lib.1.im proemio, vbi
etiam æthimologiam, & definitio
nem congruæ eruditè affignat,fed
negat hic Author habere latitudi
nem inftar pretij, vt infra,& regu
lam conftituit vniuerfalem iuxtà
ccclcfiafticorum congruam, & fui
- - - -
-
- ftatus
 REDDITVVM: ECCLESIASTICORVM. I3

ftatus familiae decens,& honorabi tercentum in maioribus, quos mobiles

lis fubftentatio vi&us , & veftitus vocant, centum im fuppelle&iile , cem
iuxtà conditionem gradus dignita tum im vefiiendis perafremarijs, cem

64 tis, qualitatis, & rcligionis,in qua
Clericus cómoratur , qui non par
tam vitam debet ducere,fed poteft
facerc dccentes,& prudentia rcgu
latos fumptus honorabiles , morc
ecclefiaftico non diffufos féculari
bus pompis , & delicijs profanis.
Ità Hurtadus, qui dicit hanc regu
lam deduci ex Sanéto Thoma , ac
aduertit fumptum , qui eft modc
ratus vni, poffe effe parcum refpc 66 refufficientiam : Demique pro Car
tii in veftitu pro /e , & cubicularijs,
cemtum , qui fuperfumt in eleemofy
mam;Cardimalis autem Principis,vel
Nepotis Pontificis , mille in fingulas
hebdomadas mom videntur excedere
fufficientiam : mam centum aurei in
fingulos dies vix fatis /umt im mimo
re Cardinale,vt etiam fipertingat ad
fexaginta millia aureorum im ammo
pro Primcipibus nó videntur excede

&u alterius;fimiliter profanum re dinalibus imfra Primcipes,& Nepo

fpc&u vnius effe moderatü, rcfpc tes , vt fupra cowimumes , vel ratione
&tu alterius,&fic attendendam cflc 67 fingularis mobilitatis, & gradus, vt
qualitatem gradus,& perfonæ:}^i- /icecancellarij, Camerarij, Vicarj,
de ip/um mu.66.67.68.D lib.2. re Pape,&: huiufmodi quimcemtum au
fol. I.m. 1.vbi docct,quod congrua ' rei in fingulas hebdomadas mom exce
eft ad inftar dotis , quia:ficuti hæc deret fufficientiam. Quod fi quid fu
datur propter onera matrimonij» perfit erogttur in pauperes, & piâ lo
fic illa, ob oncra fpiritualia , quæ ¢a conftruant templa, ho/pitalia, col
fubftinet Prælatus ad Textum in c. Iegia pro pauperibus fcholafficis alí-.
1.de prgbendis in6. & c.cum fecum dis,& fimilia;mam etiam ad hæc par
dum extrû eodem itt.Sic etiam ad eft Cardinales habere tamtum im red
qualitatem Beneficij effe habédum, ditu, vt vel in totum, vel in partem
rcfpe&um docent Bardus loco cit. tramsfumdere poffmt, neque haec men
A4olima d.di/p. 143.ver/. 1. quara fura mihi/upcrfiua videtur: hæc il
Filluccius to.3. traéf.41.c.7. m.2 1. 68 le.Verùm Auguffimus Barb.tom.2.
loquens de Eminentifsimis Cardi de iure ecclefiaftico Iib.3.c. I7-m.2o.
nalibus hahet hæc uerba fcribens; id arbitrio prudentis viri remitté
qnodmà dici poteft fufficiems pro Car dum effe cenfet.
65 dinalibus, re/pondeo id quoque arbi Sed Cardinalis de Lugo d,dt/p.4. /e&t.
trio boni viri definiédum effe;quibuf 4.m.56.dixitFilliuècium loquutum
dam im Romana Curia affuetis, &* fuiffe non de congrua ad fubften
alioquim prudantibus viris non vide tationem ncccffariá,fed de cógrua,
tnr excedere fùffìcientiam,fi quilibet feù fufficientia quoad redditus,ob
Cardinalis habeat in fingulos menfes cuius dcfeétum pofsit difpéfari ad
mille aureos, è quibus centum imjia pluralitatem beneficiorum;ipfe ta
6ulum, cemtum um famulis minoribus, men Cardinalis de Lugo noluit rem.
dctcr
 I 4, DE RECTA DISTRIBVTIONE
determinare,fed ipfifmet Dominis tet, quod in his , qui in charitate
Cardinalibus iudicâdam reliquit. diliguntur,attendatur aliquis ordo
ità Lugo mu.58.&- 59. fecundum relationem ad primum
Fagnamus autem in d. c.fi quis famé de principium huius dile&ionis,quod
7o peculio Clericorum m. 33. verf limi eft Deus;ex charitate autem homo
tatio exiftimat quatuor miilia fcu magis fe ipfum tenetur diligere »
ta annua nó poffe fufficere pro vi quàm proximum, vt idem S. Tho
&tu Cardinalis,etiam fecundum di mas 2.2.q. 26,art.4.im corp. vbi di
fpofitionem Tridítimi feci.2 5. c. I. cit, quod Deus diligitur vt princi
de reformat. pium boni, fuper quo fundatur di
Pro certo tenendum eft , quod de iu leétionis charitatis;homo autem fe
ftitia debetur portio Beneficiato , ipfum diligit ex charitate fecúdum
7 1 feù alteri Ecclefiaftico, qui habet rationem focietatis in fe ipfo bo
beneficium ecclefiafticum, feù ec no; confociatio autem eft ratio di
clefiafticam dignitaté;dignus enim leétio fecundum quamdam vnio
eft operarius mercede fua,& vt fé nem in ordine ad Deum 5 & ideo
pè diâum eft;ait enim Apoftolus ad homo ex charitate debet magis fe
ipfum diligere, quam proximum.
Corinth. 1. c. 9. quis militat fuis fti
pemdjs vnquam ? quis plantat vi Hinc fit, quod cum Epifcopus, vel
meam, & de fru&tu eius non edit ? 74 Beneficiatus teneatur diftribuere
quis.pafcit gregem , & de laéte gre res Ecclefiæ in pauperes, vt alan
gis mom manducat ? & infra mefcitis , tur ex ipfis, & eorum neceffitati
quomiam qui im facrario operamtur, bus fuccurratur, priùs debet cx or
quæ de /acrario fumt edunt , &* qui dine charitatis fibi fuccurrere , &
Altari deferuiunt, cum Altare par proprijs neceffitatibus fubuenire.
72. ticipamt 3 optimaq; ratione intro Hoc, vt dixi,certum eft, & admit
du&um id fuit , vt portio hæc de tunt omnes Doétores.
beatur Beneficiatis;nam fi alijs in Sed dubiuim poteft cffe , an in confti
digentibus ecclefiaftici debeant di tuenda, & affignäda portione, ha
ftribuere,quare non fibi indigenti 75 beri debeat refpe&us ad literatu
bus? Charitas enim ordinata eft,& ram, & nobilitatem, itaut ratione
naturaliter primo debemus nobis iftarum qualitatum maior affigna
ipfis » pofteà alijs ; Nam , vt dicit ri debeat portio. Negant ÄJbert.
Legifta.Prima charitas incipit à fe AMazzu. in Speculo Epifcoporum p
ipfo l.Præces C:deferuit.&. aqu.Et I. fol. 4o. fub mu.775. Lorca 2.2.
vt dicit S. Thomas 2.2.q.2.6.art. I. feêt.3.di/p.4o.mu. 39. quia Lcncfi
73 in charitate ordo effe debet; Dile
l. cij fruétus dantur pro compctcnti
&io auté charitatis ad id tendit, fi fubftentatione Bencficiati quatc
cut in principium beatitudinis, in nus Beneficiatus : ergo ex maiori
cuius communicatione amicitia , nobilitate, aut do&rina nequit il
charitatis fundatur; & ideo opor
---- --- ---_--.-- - lius competens fubftétatio crcfcc
-
&j IC•
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
76 re. Item literatura eft qualitas ne
ceffària ad ftatü etenim debent ec
clefiaftici fcire ea,quæ eorú incúbit
officio: ergo, ex parte hac nequit
elargiri portio.Rurfus dicit Lorca,
quod ftatus Epifcopatus eft ftatus
perfèétionis,&sá&itatis,in quopo
tius dimittédi, quàm fauendi funt 8o cit.fe&i.8.nu. i z.quod cü modera
fauftus fæculares,& nobilitas per
fònæ , & ipfe bencficiatus potius,
debet fubmittere humanâ nobili
tatem, ecclefiafticæ modeftiae eo
dé modo ac fi fiat monacus, quam,
deducere humilitatem ecclefiafti
cam nam adpompam huius fgculis.
ecclcfiaftica beneficia non funt in
ftituta ad fouendam fgcularem no
bilitatem, & pópam,fed pro mini
ftris Ecclefiæ, & pauperibus. Deni
que notat Lorca, quod fi filius Re
gis fiat Epifcopus non poteft ha
bere maiorcs.redditus, quàm alij
Epifcopi.
Contrariam verò fènténtiam fubfti
78. nuerunt Molima de iußit.d.di/put.
145.ver/ dubiü eft hoc loco Samchez
lib.2. confil.dub.41. mu.9. Laymam
/ib.4.traót.2.&3. fub mu.2.verf.im
/uper Äginaldus lib.3o. tit. 3. c.7.
mu. 1 o6.7Nauarrus de redditibus 4
I.momit.82. uu. 7. Leamdrus d.§.2. Sed Cardinalis de Lugo loco cit.fe&.4.
di/p.5.q. 58. Hurtadus lib.2.refp. I.
mu. 133. qui dicit Lorcam nó tene
re contrariam opinionem,ipfumq;
dcfendit. Probant, quia Apoßolus
ad Timoth. c. 5. dicit qui beme pre
fumt Presbyteri duplici homore di
79 gmi habeantur. Item quia in cap.de
multa de praebêdis difponitur, quod
ob nobilitaté,vcl literaturam quis.
dignus eft , vt Plura beneficia pof
I5
fit obtinere. Sic etiam in Efiraua
gamti execrabilis de præbendis ; er
go fignum eft euidens, quod nobi
lis , vel do&us maiori cft dignus
congrua portione pro fua fubften
tatione; fic etiam tenet Barbofa d.
tom.z.lib.3.c.17.nu.zo. Bardus loco
mine intelligit A4olima, vt quando
aliundè haberet maius illud incre
mentú, quo vltrà ordinarios fimi
les beneficiatos ad fuá fubftétatio
nem indiget, tunc neque dignitas,
nobilitas,aut literæ in caufa erunt,
propter quod dignus etiam fit vt
maius illud incrementum , & pluf
quam alij ex redditibus beneficio
rum poffit accipere , fed reliquum
operibus pijs vt alij, tencbitur ero
gare 5 Quando verò aliundè non ,
haberet vndè cum illo incremento
cómodè poffet fubftentari, vel illo
etiá increméto effet dignus, prop
ter maiorem vtilitatem , quam ob
fuam authoritatem, vel fuis literis
Ecclefiæ affert , & plurimum iuua
ret , poffet etiam illud incrementú
de redditibus beneficij, aut benefi
ciorum accipere 5 hæc etiam fuit
do&rina Nauarri loco citato.
m.6 I. dicit Do&ores huius fenten
82. tiæ implicantiam dicere ; nam ex
vna parte admittunt poffe Clericú
nobilem fumere ex beneficio ad vi
uendú iuxtà ftatum fuæ perfonae »
& quod liceat ex beneficij redditi
bus vnicuique,fumere cx beneficio
ad intcgram fubftétationem vnde
cumq; maiori,vel minoriindigeat:
cx alia verò Parte docent, qüod fi
Cle
\
 16 . DE RECTA DISTRIBVTIONE : '
Clericus aliundè habeat vndè iux ftianam prudentiam dicit Cardi
ta qualitatcm fuae perfonae viucret, malis de Lugo; nam filius Principis
non poffet accipere ex bonis eccle fa&us religiofus nó indiget tanto,
fiafticis,nifi fubftentationem iuxtà quanto fi efíet in fæculo.
qualitatem beneficij;hæc enim duo In fecundo verò cafu quando aliundè
haberet ad fubftentandum ftatum
fion fatis cohærere dicit Lugo, cum
confìet Clericum diuitem poffe ac 84 iuxtà qualitatem, & conditionem
cipere integrè ex fru&ibus benefi perfonæ, tunc dicit Lugo, quod nó
cijfuam fubftentationem; fi ergo poterit accipere nifi quantum fuf
ficit ad fubftentationem decentem
filius Principis, ait Lugo, poteft cx
fru&ibus ecclefiafticis fumere ne iuxtà confiderationem, & qualita
ceffaria ad fubftentationem iuxtà tem beneficij,addito aliquo excef
conditioné fuae nobilitatis,& quod fu moderato propter illam præro
ex beneficio poffit accipere con gatiuam vel nobilitatis,vel doétri
ruam fubftentationem, quæcum næ 5 non tamen quantum neceffe
que illa fit,confequens eft, vt licet erit ad ftatum illum fubftétandum
aliundè poffit fubftentari , pofsit iuxtà perfonæ conditionem. Afsi
adhuc totum id ex fruétibus bene gnat rationem Lugo , quia benefi-:
ficij accipere. cia nó funt inftituta ad fubftentan
Docet tamen Lugo has duas pugnan dos ecclefiafticos, qui eo prætextu
83 tes fententias facilè poffe ad con velint Ecclefiae expenfis fæculari
cordiam reduci; dicit enim ille di bus obligationibus fàtisfacere, &
uerfam effe rationem quando Cle parcere his fæcularibus , vt eos in
ricus Princeps non habet aliundè alias vanitates expendant ; perni
vt pofsit iuxtà fuum ftatum, & có ciofum enim effetvaldè,ecclefiafti
ditionem decentèr viuere,vel quá cos Miniftros fibi affumere, quo
do id aliundè habet; in primo cafu rum fubftentatio adeò onorofa, &
facilè id concedi poffe dicit , quod difficilis effet, & pro opera pia, ac
ex beneficio accipiat quantum ad minifterio communi foluere ftipé
id neceffe cft 5 feruatis tamen con dium adeò exceffiuum , & fubire
ditionibus fecundæ fententiæ , & onus fubftétationis adeò graue, &
hoc non quia poffit integram acci ad Ecclefiæ vtilitatem omninò im
pere à beneficio fubftentationem, pertinens ; Abfurdum quippè ef
fed quia piè expenditur, quod ne fet fi Prorex Siciliæ fiat Archiepi
ceffarium eft ad conferuandum ali fcopus Montis realis, cuius maxi
quem in aliquo ftatu, in quo de mè funt redditus, & labor exiguus
center aliundè conferuari nequit, propter Digcefis paruitatem , &
cú verè indiget tali fubftétatione, paucitatem fubditorum, poffe húc
poterit licitè ex ecclefiafticis bonis ex redditibus ecclefiafticis fubfti
fubleuari; cófulendâ tamen vniuf nere ftatú:Hgc Cardinalis de Lugo.
cuiufque confcientiam , & Chri 85 Bardus d/e&t.8.nu.4.Hurtadus d.
lib.2.
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM '17
Iib.z.refol. I.mu. 135. qui ctiam li fonæ exigant intra illos terminos
mitat,nifi adcficnt graues neceffi aliquem vel fpcndorem,vel cultú,
tates; Nam tunc non liceret ratio cui non fufficiant bona Clerici pa
nc nobilitatis,vel literaturæ accre trimonialia , & eft quafi indegens
fcere congruam. ' ' ^ ad fubftinédum ftatum ; nam quia
Addit etiã idem,Cardinalem ob præ funt bona ecclcfiaftica, funt etiam
ftantiam magnæ nobilitatis,velli inftituta ad fubueniendumjis, qui
terature aliquid plus accipere pof ob indigentiam proprium ftatum
86 fe ex Ecclefiæ redditibus 5 nam li fubftinerenon poffunt,vndc poteft
cèt Ecclefia non teneatur clerico & ipfeaccipere ex redditibus eccle
conferre ad viuendumiuxtà gradú fiae.Ita etiã videtur refpódere Bar
nobilitatis, & do&rinae; debet ta 88 dus loco cit.d.fe£t.8.n.4.& 8.& ad
men eiufmodi perfonis magis fti id,quod dicit Lorca ftatú epifcopa
pédijdari,propter maiorem valoré lem effe ftatum perfeétionis, & sá
talis obfequij. Adducit exéplum fi &itatis,refpódet hoc non fùfficere
Rex mittat Legatum aliquem no quin cum Epifcopus eft ex illuftri
biliffimum Principem,quiafHuens profapia, nön poííit pro códitione
bonis fplendidè viuat, vel ctiam. fuæ perfonae fplendidioré familiâ
ad Prouinciam gubernandam, de habere,quia hoc non derogat mo
bet addere aliquid plus ftipendij deftiæ illi,quæ comitari debet epi
propter dignitatem talis perfonæ. fcopalem ftatum,vel ftatü alterius
& obfequium quod præftat ; Sic fi dignitatis infcrioris, ncque ex eo,
«Cardinalis Princeps inuitet ad fuü fequitur quod grauitas, & decor
«obfequium aliquam illuftrem per requifitus pro nobilitate perfo
fomâ 5 Ità Ecclefia plus debet Cle næ ait Bardus , efficiet vt praepo
rico, nobilitate, aut do&rina prae natur humana nobilitas ecclefia
ftanti propter maiorem valorem. £ticæ modeftiae ; nàm modeftia, &
talis obfequij;id autem quantum 89 humilitas ecclefiafticæ perfonæ,
debeat cffe arbitrio prudentis viri & decor prgcepti nobilitatis non,
remittendum. ' - - -

pugnant inter fe; Et argumentum

Rcfpondct ad contraria Cardinalis
de Lugo, & ad fundamentü primæ
fententiæ dicit,non omnem excef.
fum nobilitatis, vel do&rinae fuf.
ficcre ad exceffiuè ftipendium,
augendum , {ed talis, ex quo
peculiaris dignitas Ecclefiæ accre
fcar remuneratione digna, ftatum
clericalem effe ftatum humilita
tis, & modeftiae; cum quo tamèn
ftat,vtnobilitas,&alia merita per 9o ità : Nam quamuis fit ftatus per
defumptú à ftatu religiofo nó pro
bare fubne&it Bardus ;nam quan
doq; aliquis quacunque nobilitate
ornatus relinquit fæculum,religio
ncmingreditur,affumit nouú ftatú,
& totaliter fe fpoliatfaftu fgculari:
Quare omnis pompa fgcularis eft
abicienda in tali ftatu, quia eft fta
tus abieétionis propriæ, & humili
tatis, ftatus auté epifcopalis nó cft
C fectio
 I8 DE RECTA DISTRIBVTIONE
feétionis;eius tamenperfe&io non
cxigit, vt Prælatus non feruet de
corem pro qualitate fuæ natiuita
tis,& profapiae.lnfuper Bardus ad
mittit , quod beneficia ecclefiafti 94 corum eflet ecclefiaftico ordini,ob
ca non fint inftituta ad fouendam
9 1 nobilitatem fæcularé,fed ad alen
dos miniftros in ordine ad Dei
cultum,fed in alédis miniftris etiã
attédendamipforum qualitatem ;
nec rationabiliter cffe, defignan 95 Ecclefia accipit ab his miniftris ».
dam eamdem fubftétationem pro
aliquo eximiæ nobilitatis , & pro
homine plebeo,& ignobili af$eue
rat » & redundare in maiorem de
corcm , & fplendorem ecclefiaftici
ftatus,in eo inuenire dominos illu
ftres profàpiæ,& rurfus cöcedo,ait
ipfe finé ere£tionis beneficiorú, &
donationú, qug à fidelibus ecclefig
faétæ funt,non cfie primò,& per fe
applicare maiorem reddituum co
9 2piam perfonis nobilibus,fed effe_,
velùt confequenter intétum; cum
enim eriguntur beneficia ecclefia
ftica,varijs redditibus dotantur,vt
miniftri alantur, debet hoc inuo
lui, vt vnicuique miniftrorum fint
applicandi tot, vel tot redditus fe
cundum congruam eorum fubfté
tationem fpeétatis moribus , quæ
concurrunt ad augendam congruâ
dotem,& annuum debitæ fubften
tationis. Haec Bardus. - •
Ad fundamentum fecundæ fèntentie
93 refpondct Lugo,primò Immocomtium
III.ind.c.de multa perfonis illis fa
liùs indulgeri pluralitatem benefi
ciorum , quia plerumque indiget
necefíarijs ad fùbftentandum gra
dum fuum intrà terminos möde
-
fíiæ clericalis. Secundò quia com
penfàri debet ille honor maior quâ
Hcclefia ab eorú minilterio, & cle
ricatu accipit, nam turpe, & inde
angultos terminos fubftentationis
non inuenire miniftros , nifi abie
&ae conditioiiis,& famæ. Tertio »
quia non folum honorem,fed ope
ram, & vtilitatem longè maiorem
qui cond tione, & potétia iilam de
fendunt,& fic plus ftipendijrecipe
re poffunt;fufius hgc omnia Cardi
malis de Lugo, At Guliel. Redoamus
in traít. de fpolijs clericorum queft.
3.§.fed in contrarium m. 19.fl.mihi
55. ita in hac materia fcribit Atque
in tali fuftentatione vel viëtu com
mode fubmimi rando clericis de red
ditibus £cclefie eft habenda ratio mo
bilitatis per/on e 41. dijl.nom cQgätur
Item fcientiae,c.de multa de prebãdis.
Item dignitatis ff. de varijs , & ex
traord.Egn. l. i.§ in honorarijs, & l.
fed,&fi quid §.i.ff. lev/ufruct.quia
alijs cibis vefcumtur mobiles,alijs,vi
les pauperes,& alio modo viuumt m0
biles, alio pauperes Inmocemttum in c.
dudum 2. ad finem de ele&i. Glof. im
c. conßitutus in verb. impotemtia de
appellat. Philiph. poft alios im c. de
multa im fine de prebem. 5. col. verf. *
fublimes , & literatas S. Thomas in
6.quolibet 6.art. textus in c.de mul
ta im fine de prebemd. & alios vt la
tius diëturi ßtumus im quæfiiome 6 X
quibus prefumatur clericus acquirere,
&* quatemus dicit Glo/a, quod, debet
/ufficere fibi, & /uis; intellige de his,
quos /ecum meceffàrio debet habere;nâ
fí
 REI JDDITVVM ECCLESIASTICORVM I9 * - -

f 5^7or, vel nobilis, vel habens di- Sed magis mouere debet authoritas Sam
gnitatem ecclefiafticam , nò debet effe {#i ïhome quolibet 6.art.12. vbi nom
fòlus, nec fime minifiro. S ed illud dic obfcurè docet quod congrua debetur
procedere fetundum iura moderna ; fecumdum conditionemftatus,&'per
juia fecundum antiqua , fufficiebat fong, & loquiturf quis bona fide di
dare tamtum» quod effet fatis, �57* me fpemfet ecclefiaftica bona inde acci
çeffria hodie verò cù auxerit Deus piens : quod fibi comuemit fecundum
Ecclefiis atq; ipfum decus Ecclefir conditionem ftatus,& perfomam �“c.
rum,nom fatis eft dare clerico quamtä Hæc, & alia docét Do&ores circa húc
fit/atis ad meceffäria , fed qua*tum; 96 articulum ; Vndè velim ò benigne
ft fatis ad viuendum commode,iux le&or diéta fùpra {ano modo intel
tà perfom.e qualitatem gradum , €9*
» ligas, nempè me effe loquutum de
condiëtionem perglofam in c.1.2. 1-4- Epifcopis illis , qui non intrà mo
prima in verb.meceffitatem in fine,per defl:am decentem volunt fubftine
textum in cap. vafa deccnferat diff. re nobilitatem, fed prorsùs viuunt
I. per Glofam im cap. cum adeo d^ vti nobiles fæculares; imò plus, &
refcriptis, aliquid enim fufficit vni, peiora faciunt quam fgculares ipfi;
quod m#/uffcit alteri,& mimus /uffi quandoque enim v di modeftiores
cit mamíi extra vias communes quâ Principes fæculares, quam Epifco
im vjs &c. & melior viífus vel pe pos,loquor de exterioribus;nö auté
. --

ior dandus ef fecundum qualitatem dc qualitatibus interioribus, quas

perfonarum &* nomine cibariorum m5 97 folus Deus iudicat 5 nos autem ad
intelliguntur veftimenta nomine verô -

exteriora magis tenemur,vt proxi

alimentorum vemiiit veftes, &* habi monoflro, fubditifque noftris bo
tatio per Glofam im verbo cap. Epi num praeftemus exemplum, vt im
fcopus no. q.z.fup.allegat. qui t ho Catome I 2.q. 1 .vbi Augußinus ait.
die clerici n5 debent viuere ita firictè duo fuit res,confcientia,& fama,có
ficut olim , &* dos ef? affignamdt mt fcie3:i , eß neceffària,tibifama proxi
gis ampla beneficiatis hoiie, quâ alio mo tuo, qui fidems confcientiae fu.e ne-.
íemporefe&arjer Glo/im im c.epifco gligit famam fuam crudelis efl. De_,
patum 4 1. dij?. & mom debent hodiè, his loquitur Diuus Bernardus im
Epifcopi habere vitam tta [triétam in ferm. ad Clerum congreg. in Synodo
vifitationibus , &*procurationibus , 98 Rhemnffità fcribens. Hodie putri
quia hodie creuit decus Ecclefíe cap. d 1 tabes per omne corpus Ecclefi; quo
vafa preallegat. per Io. di Silua- im litius , &* de/peratiùs, eoque pericu
tra&i.de benef. I.par.qu. I.nu.28.& lofius quo imteflinius 5 mam f, infur
feq. vbi vide, pro eo quod hodie ef? geret apertus h.ereticus mitteretur
aifficile dicere; quod fruótus fufficiât & arefceret,fi violentus imimicus,ab
beneficiato quia plus vni, &• mimus fçonderet fe quis forsam ab eo ; nunc
alteri fufficit,fecüdum qualitates,& Lr}s quomödö eiciet ! atrt quomodô
comditiomes illorum. . . . . . a%/%ondet /e, omnes amici, &• inimici
"• • • 2. 01/114?S
 •• • ' DE RECTA DISTRIBVTIONE
omnes meceffarij fumus,& domefiici, ditus Toletani , &* Comibricenfis in
&* mulli pacifict,omnes quae /ua/umt triplo, aut quatruplo fuperent reddi
quærunt,omnes AMiniftri Chriffi siit, tus Gramatemfis,&* Portuenfis;Eam
&* /eruiunt Antichrifto,honorati im s dem fentétiam docet Domimicus de
cedumt de bonis Domini, cui honorem' ' I oo Soto d.lib. 1 o.de iuffit.& iure qu.
mom deferumt;vnde hic eff ems, quem 4.art.3./ub 6. concl. ibi quapropter
quotidiè vtdemus,meretricius mitor,hi Epifcopus , qui ditior eft, non eft cur
ftriontcus habitus,Regius apparatus ; mom poffit apliorem alere familium,&-
Vnde aurü in frenis,aurum in fellis, maiores facerefumptus:quis enim re
& calcaribus , & plus mitent calua muat, quin Æpi/copi Hi/pamiepoffnt
rit, quàm altaria , vnde men/efplé fplédidiorem domüfubjîentare,quàm
didæ, &* cibis fciphis,inde commeffà Itali.Quippè qui duplo aut triplo plus
tiones, tibie,&• ebrietates,imde citha locupletiores habemt Ecclefias ; Sic
ra,&* lyra,& tibia redulamtia torcu etiam Leandr. loco cit. q. 59. qui ci
Iaria.' tat Caftrum Palauum. Hanc etiam
Antcquàm ad vlteriora procedamus fentefitiam fe&atur Bardus d./. 5i.
illud notandum eft etiam hic,quod 7. qui docet,quod in conftituenda
99 Ä4olima d. diff. 145. verf.primum eongrua fit habenda ratio ad qua
eft ait,nempè pro qualitate benefi lítaté beneficij fi loquamur de qua
cij,& quantitate reddituum etiam litate beneficij in quantum ad gra
. effe licitum maiorcm,fplédidiorem 1 o 1 dum 5 nam quanto magis eft di
;
familiâ maiora habere, atque adcò nitas, eo maior eft obligatio fub
plus in fuam congruam fubftenta fientandi decorem dignitatis,& ci
tioné infumere pofle;quis enim di tat Azor.inf.moral.par.z.lib.6.cap.
cat dicit Molina, tamtùm fas eft im I o.q.9. Filliuc.tra&t.41.cap.7.nu.
fumere defru£tibus fui &eneficij in
19. Barbofa de iure Ecclefiaft.lib.3.
fuam congruam fubftentatio;:em Ca-. . cap. 17. mu.zo. & alios. Si vero fit
monico,quamtum Epifcopo eiu/a'* Ec fermo, ait Bardus de qualitate beme
clefie, aut quamtum Decano, fi longo ficj refpeétu redditus , quia fcilicet
imteruallo redditus Decamatus iliius
eft pingue,de hoc quoq; habendam effe
Ecclefíe fuperamt redditus fimplicis tionem,quod valdèrationabile arbi
Camonicatus;quis item dicat tamtum , tror, & ita quoq; Maramt. tom. I.
fas effe fimiliter infumere canonico '* refp. 18.mu. 23. Barbo/a in l. diuor
Conobricenff quantum Eboremfi,Com- tio $.p.mu.6 8. ff/ol.matr.
chemfi,aut Toletano, quorum Cano- ltem pro certo notandum venit, ref
micatuum redditus im duplo , aut tri- pe&u bonorum,qug poßident Ec
plo,fuperemt redditus Camomicatutum I o2, clefie iure fpeciali,cuiufcunq;ge
Comimbricemffum,aut tantumfas effe neris fint,fiue mobilia,fiue ftabilia,
infumere Epifçopo Portuenff quamtü fiuc iura, aâiones, & redditus, fiuc
Conobricemfí,aut G ramatenfî Archie
ad certum,fiue incertum vfum fint
pj/€¢po quamtum Toletamo, cum red deflinata, Epifcopos, Sc alios Rec
tOreS
 - Rl:J)DITVVM ECCLESIASTICORVM 21

torcs nihi! on\ninò infumere poffe.
pro congrua, fcd de his efíe meros.
difpenfatores, & procuratores , &
tcncri- de fideli adminiftratione,
& de his intelhgitur,quod in fàcris
literis dicitur.Fidelis feruus,& pru
dens, quem conftituit Dominus fuper
, familiamßiuam, vt det iliis im tempo
re tritici menfuram, & Diuus Pau
lus 1. ad Corinth.c.4.hic iam quaeri
' tur inter di/pen/atores,vt fidelis quis
inueniatur, refpe&u horum fi malè
admini{trant , fi fibi appropriant
: nö folùm peccant, fed tenentur ad
reftitutionem,vt,Deo dante, infrà
dicemus 5 de iftis enim loquuntur Io5 c. 1. de refor. afferunt quainpluri
1 o3 Canones citati , qui vocant Epi
fcopum adminiftratorem , & pro
curatorem,& de his etiam loquitur
'.S.Thom.d.2.2.q. 185.art.7.im corp.
verf.de redditibus, & in hoc cócor
… dant omnes,quos hucufq; legi, ho
' rumq; dominium non penès Epi- .
fcopos,& Re&ores eft,fedtantùm,
vt dixi adminiftratio, & procura
' tio 5 dubitant tamen Do&ores do
rima bona, & introitus, ego etiam
primus,&prgcipuus adminiftrator,
fcd non poteram ad mei libitü dif
ponere de illis , fed fideliter, ac in
vfus pios,ac pauperum alimoniam.
It& Ecclefia Nufcana,cuius titulus
eft San&us Amatus habet, vt di
cunt Nufcani, thefaurum, & horú
reddituum,& bonorum Epifcopus
adminiftrator tantùm eft, proùt
etiam fupra notatum efl cum Sar
miento, & alijs,quibus adde Facum
dez de tuflit.lib.6.c.1 o.mu.6.
Et de his bonis loquutumfàcrofànétú
Tridentinum Concilium fe&t. 25.
mi noftri Do&ores ÁMolina di/put.
142.lit.3.ver/TN auar.im Apologia,
Lorca 22.fe&t.3.difp.4o.m.44. Fil
Iiuccius de/polijs clericorum c.4.m.9.
verf.mon obftat tertio,quam explica
tionem nó impropriam dicit Car
dinalis de Lugo difp.4. /e&t.3.m. 12.
fed tamen ipfe Cardinalis aliter in
terpetratur di&um locum Triden
t1n1.

minium horú bonorü penès quem Item quoque certum cft,& admiffum
fit,fed tranfeat pro núc hoc de quo ab omnibus Do&oribus,quod fci
fuo loco dicemus:& fufficiat nobis 1o6 licet bona, quæ acquirunt eccle
hic afferere refpeétu horum efse , fiaftici nó tamquam fru&us bene
Epifcopos , & Re&ores fimplices ficij, fcd tamquam pretium eorum
adrminiftratores, neque de his con laborum,officij,& induftri£,vt funt
. grua dcberi, vel pofíe vindicari.Sic ratione alicuius officij,nempè Iudi
Ecclefia S.Angeli Lombardorum, cis, Aduocati, Vicarij, & fimilium
& Bifaciem.olim meæ Cathedrales quæ quafi patrimonialia appellan
1 o4 dile&iffimae, à quibus translatus tur à quâplurimis Do&oribus:haec
iuffu, & motu proprio San&ifsimi inquam bona effe omninò Cleri
Domini noftri Innocentij Diuina corum , nec metienda cffe cum re
prouidentia Papæ XI. habent fuos gulis Canonicis difponentibus de
fpeciales redditusad propriam fub bonis ecclefiafticis,nec computan
ftcntationem cappellæ, & quãplu da cffc in congruam, nulliq5 oneri
efíe
 2. zi : * * : DE RECTATÒISTRlBVTIONE : : : :;
effe obnoxia preterquam illis qui fententiam tenet Bardus poft fcri
Io7 bus vti Chriftianus quis tenetur.
Ita omnes^' aiiar.de reditibus eccle
v . faft.q. I.momit.22.im princip.R edoa
mus de reddit.ecclefiafi.q. i.§.addite'^ - butiónes quotidianas , & refpondet
nu. r.& 2.fòl.mihi 292. Fiiliucc.d.
fpolijs cler.c.3.m. I z. 1 3.& 15. Mo
lima to. I.tra&i. 2. di/p. 142. in prin
cip. verf. alia/unt, Leffius de iuftit.
iib.2.c.4.dub.6. Lugo loco cit./eöt. 3.
mu. 23. Äegimald.lib.3o.tra&t.3.c.7.
mu.74. ci /eq. Sanchez lih. 2. confil.
c.2.dub.37.n.3. dub.45. Adde Fa
cumdez de iuftit.lib. 1 o. mu. 1. Hur Io9 tandi fint in congruan) » in qua ,
tadus lib.z.refol. 1. à m.86.cum feq.
Ðubitant verò quid dicenduiii de
his,quæ acquirunt clerici ob diflri
το8 butiones quotidianas: Aliqui af
ferunt de his quoque iudicafidum
ficuti de fru&ibus beneficij;Alij ve
rò minimè,fed fieri etiam dominos
ac de patrimonialibus: ita Lugo
mum. 2 5 .Reginaldus mu.92. Filliuc.
tra&.43. c. 3. mu. I I. Redoam.de re
&us ecclefíe q. I .rubr.hac materia mu.
I9.�“ Σo.fol.mihi 296.& de/polijs
clericorum q. 1-/ub mum. 27. & 28.
juia dantur inftipendium affiften
tiæ,& laboris,& mihi videtur 7 ex
tus expreffus im c.vmico de clericis m5
refidem.im 6. fic quoque docet Azo
rius p.z.lib.7.c.9. q. 1 o. Barbo/a d.c.
17.mu.3 1. Facumdex de iuftit.lib.6.
c. 1 o.nu.9. quia ob opus perfonale
præftantur , & fuit opinio Germi
miami, & Framct im d.cap.vnico Phi
h. Decius conf. 279. im meo vol. I.
Paul.Pari/.con/.3 3-mu.8. vol.4. fe
quitur Azor.de /polijs cler.c.3.m. 11.
Filliuc.defpolijs cler.c.3.nu. 1 1. Ia
/om con/.76.nu.8.lib.3 .Hanc etiam
pta vifus d.q. 1 o .num. 5. dicit idem
procedere quando beneficium Plu
res habet fru&us , fed folùm diftri
ad argumeata cötraria, cgterum lo
quimur de veris diftributionibus »
que dantur ob intercffcntiam in di
uinis cfficijs, vt latius explicat R0
doam. de /polijs cler.q.3. §. & in hac ,
materit mu. 5.. . . . -
Dubitatur etiam de pentionibus I) U1t11
-
* -
quid redditus pentionum compu
difficultate adfunt Doétores pro
vtraque parte;nam fortiri naturam
reddituum, beneficiorum affir
mant plerique 7Nauar. de reddit.q.
1.monit. 32.mu.79. Filliuc. tra£t.43
c.4. mu. 19. 2o. &9* 2 I. citatur pro
hac eadem fententia Redoim. loco
femper cit.de reditibus à mu. 2 5.cum
fequentibus , fed nefcio an fit diëtæ
opinionis. Cótrariam vcrò fenten
tiam tencnt quamplurimi Azorius
p. z.lib.7.c.9. q. i z. Sanchez.d.c.2.
dub.47.mu.4, Tambur.de ture Abb.
di/p. 1 I.q. 15.mum. 17. Barbofa pro
hac fententia multos citat de iure
ecclefia?.tom. 1.lib.3.c. 17.de fru£ti
bus beneficj m. 33. hanc probabilem
teftatur Lugo loco cit.m.3 2. concor
dant alij,vt prima opinio procedat
in pentionibus ecclefiafticis , quæ
dantur in titulum, fecunda fi non
1 Io in titulum, fed laicis ; huius fen
tentiæ videtur Reginaldus loco cit.
nu.94. dùm ait quæ dantur in titu
lum teneri in congruam computa
re; Sic quoque mihi videtur Reod.
loco cit. & ita etiam tenet Barbofa
- - - - loco
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 23
loco cit. Hanc etiam fententiam diftingui cógruam Conciliarem ab
probabiliorem dicit Bardus loc.cit. alimentari, quafi illa deftinata in .
q. Io.feöt. 13.m.5.&ego probabilif Sacro Concilio Tridentino non fit
fimam exiftimo;namredditus pen congrua alimentaris.Cgterum,& fi
tionum ccclefiafticarum,quæ dan Sacram Rotam vti cómunem no
1 1 1 tur in titulum , & ecclefiafticis 1 14 ftram magiftram omnesvenerari
tantùm viris funt verè fruétus , ac debemus,ncque faffit ab eius deci
redditus ecclefiaftici, & habét verâ fionibus recedere,crimenque graue
naturam bonorum ecclefiafticorú effet eius di&a nó recipere,& peius
quia foluuntur ex redditibus Be infrigere:rogo tamë benignitas pa
1;eficiorum, & Epifcopatuum , feù tres,vt mihi indulgeant,ea quæ co
Abbatiarum: Vndè certò hi rcddi ràm Deo fentio,liberè, & cü inge
tus exiftimandi funt veri ccclefia nuitate , & animicandore pandere
ftici, & in his locum fibi vendicant fanè. Quod cófidero eft, quod Pa
Canones,& cæteræ Conftitutiones tres illi tàm cófpicui, qui Sacro in
Ecclefiafticæ, & nefcio quarc non . terfuerunt Tridentino Cócilio be
fint computandi in congruam ec nè trituratum quantum fit necef
1 1 2. clefiafticorú;fed vide Reduam.de ' farium ad congruè vitâ Epifcopa
fpolijs d.q.3.§. &* im hac materia m. lem fubftcntandam;Ideò decreue
6. cum feq. incertas autem obla rüt CathedralesEcclefias, quarum
tiones non cóputari in congruam redditus fummam ducatorú mil- ;
pro certo tenedum eft;nam venter 1 1 5 le fecüdum uerum annuum va
non poteft ab incerto pédere.Hur lorem non excedunt nullis pétio
tadus lib.z.refol. I.m.8.& 9. nibus , aut referuationibus fru&ú
Hæc, tertium iam currit luftrum, cu grauari,vt legitur in /e&t.24.c. 1 3•
mulaui 5 Verum cum opufculum de refòrmat.benè enim cöfideraue- :
typis mádare iam deliberaffem vc runt,nó minores redditus fufficere
nere in manus meas. tres. Sacræ poffe ad cógruam Epifcoporü fub
Rotæ decifiones, prima in Samêti ftentationem;hos inquam ducatos
Seueri congru.e coràm 0ttalara 22. mille affignaffe dicédú eft Epifco- :
Iumj 1665.quae cft impreffain 14. 1 1 6pispro eorum vit£ fabftétatione.
parte recentiorum 342. in ordine_» 5. Sic pro alimétaricongrua,& vt fu
fecúda in Adriem.& Penem.congrue pra iam oftédimus adamuffim hos
primo Febr. 1673. & tertia in ea ducatos mille effe præcisè ncceffà
dem 27. Iumj 1 674. manufcripto, rios ad Epifcoporü congruã,& ali
quas omnes infrà apponan 5 in_. ' mentationé,non dico ad luxuosam
quibus decifionibus Sacra Rota. vitá,fed parcâ,& modeftá ducendâ;
taxauit congruam pro Epifcopo in nö tamèn expedit tàm arétè reftrí
ducatis feptingentis huius monete gere cögruam Epifcoporú, quia ex
Regni,atque Romæ à multisillius tali reftri&ione duc malapernece£
Sacri Tribunalis Patribus audiui 1 17 sè fequuntur, primü, quia datur
C1S,
 24 DERECTA DISTRIBVTIONE
eis occafio mittendi manus ad illi licita manus apponát,quia hoc peius
cita ; cum enim Epifcopo defunt eft.Dicant mihi infupèr fi pauper, &
neceffaria ad commodè viuendum, diues furentur,quis corú maioripgna
vt commodè viuat omnia venalia 1 24 erit afficiendus ? certè diues, quia ,
facit,& ecce quod poteftas epifco nullam habet occafionem furädi. Sic
palis à Chrifto Domino in ædifi in noftra materia fi Epifcopus qui
1 18 cationem inftituta in deftru&io redditus fufficientes hebeat, & illici
nem tranfit; Populi enim videntes ta committat, nulla excufationc di
omnia per pecuniam peragi , Epi gnus,ac omni pgna ple&tendus eft,&:
fcopumq; ad hanc intédere,maxi vice vcrfa,fi Epifcopus; qui redditus
mo afficiuntur fcandalo, dignita fufficientes ad vitam commodè du
temque epifcopalé paruipendunt. cendam non habeat , fi aliquid ex
Secundum malum , quod indè fe torqueat à fubditis, commiferatione
'1 19 quitur eft , quia aufertur ab Epi potius,quàm pæna dignus eft,faltèm
fcopo facultas,feù potentia erogá non ità ftriáé puniédus; Itaque cum
di elccmofynas in pauperes, quæ . redditus minores Epifcopo affignan
pars effentialis , & intrinfeca eft 1 25 tur datur ei occafio illicita perpa
muneris epifcopalis ; eleemosynas trandi,& caufa,vnde poffit fe defen
quippè clargiri proprium eft Epi dere,& excufáre;melius enim eft red
fcoporum,vt latè oftendi in tra&a- ditus affignare vberiores , quam par !
1 2o tu devera refidemita Epifcoporum; ciores, quia tunc nulla habet neque
Ideò Patres pauperum à Sacris Ca apud Deum,nequeapud homines ex
nonibus, San&ifque Patribus funt cufationem » & iuilè ple&i pænis po
* vocati ; Quicquid habent Epifco terit , adinftar Dei omnipotentis, qui
pi quafi pauperum eft , vt dicere_, generi humano tot, tantaque benefi
1 2 1 poffint pauperes da nobis quod cia præftat , omneque defiderabile
noftrum eft : Quod fi hanc obliga elargiffimè impartitur& ait.Qujd po
tionem ab Epifcopis auferamus, tui facere vineæ meæ,& nó fcci,vt in
cpifcopalem dignitatem deftrui dè non poffit fe homo excufarc dc
3 22 mus,atque euertimus;Eleemofy fuis peccatis;quid dicam,aut quid re
narum namque elargitioipfos facit fpondebo,cum ipfe fecerit.
apud Populos venerandos , atque Alterum, quod dicitur in di&a decifione
omni exiftimatione dignos. Neque 126 Sanéti Seueri im fine §.demique,quod
dicant mihi, quod quandoque Epi fcilicètfi Epifcopushabeat deproprio
fcopi in malos vfus conuertunt ec non poffit infumere de Ecclefiæ red
clefiafticos , redditus eifque ditant ditibus, quod neceffarium eft ad pro
3 23 confanguineos, quia ego refpon priam fubftentationem magis durum
deo, quod qui hoc facit, malè facit, mihi videtur,& meritò Sacra Rotain
condignas pænas perfoluet,& fi non alijs decifionib. Adriem. receffit ab illa
in hac tamen in aitera vita,attamèn fententia,& contrarium firmauit,hoc
non eis Præbenda eft caufâ, vt adii enim effet contrà ius naturæ , & diui
-- - -- - -- - - _- - - ■■jTm
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 25
nú; natura enim ipfa docet,vt om relinquo iudicio fàn&ae Matris Ec
nis, qui aliquod præftat feruitium clefiæ, & illorum fupremorum Se
InatOrum.
exigere debeat compenfationem; -

facioenim, vt des, Deufq; ipfemet Demùm pro coronide huius capitis

dixit,dignus eft operarius mercede notádum eft,quod licet multi Do
fua, & qui altari inferuit de altare &ores afferant,quod quando bene
viuere debet Paulus Apoft. im I. ad I 28 ficiatus plus laborat , quam offi
corinth.c.9.dixit quis umquam mili cium requirit plus in cógruam pof
tauit proprijs fiipendijs,cú enim Epi fit recipere,prout præ cæteris tenet
fcopüs écclefiæ inferuiat , de rcd Petrus Barbo/a im l.diuortio 2. par
ditibus ecclefiæ viuere debet,eique te mu.68.ff. /ol.matrimomio Hurtam
alimenta proportionata, iure iufti dus d refol. I. m. Io6. perillud Apo
tiæ debentur,vt fupra firmauimus, ftoli ad Timoth.prima cap. 5.qui be
& nó folú datur portio pro fubfté mé prefumt presbyteri duplici honore
tatione vt viuat,fed etiam vt ipfius habemdifumt:maximè qui laboramt im
labores iuxta mercedc,& ftipendio verbo,&do&frima,quia digmus ef? ope
compéfèntur Couar.im c.cum im off rarius mercede fua , quod arbitrio
cjcdeteff.ver/.3. Filiuc.de/pol.cler. prudétis viri rcmittit idem Hurta
r.3.mu.7. Fägmim4y. c.fiquis fame de dus loco cit. attamen hoc velim in
pecul.cleric.à m.6. cü feq. & hoc dc tclligas de beneficiatis,& alijs,qui
finitum fuit in Concilio Agathemfc. bus non eft annexa cura animarú »
[18.tramslato in Cam. Epi/cop. 1 2.q.p. & nullatenùs admittendum cenfeo
idé probatur ex c.mamifefta,& Cam. in Epifcopo,qui quotquot labores
fimt manifefté ead.cau/a &* quaeft. ac fuftinebit femper minores funt il
etiam clarè probatur ex c.
quia nos de lis, quos pro munere fuo re&è ob
teftamétis,&alibi.Authoritates au eundo fuftinere debet &c.
tem in di&a decifione addu&te ten R.P.P.Ottalora.
dunt ad confilium,non prgceptum, S.Seuerimi congrue
& sút de illo tempore,quo erat vita Lume 22.Iumj 1665.
cómunis in ecclefia, nec faéta diui Argumentum
fio erat,&multas refpófiones affert Congrua Epifcopi qualis fit. Papa nom
Fagmamus loco cit-cum diétos camomes. prefumitur ius commune velle tolle
Quod verò Epifcopi fe obftringant ad re. Teftes benè infìrmati,& de re il
[128 foluendum pentionem Camera lis nota depomètes,licet megatiuam mö
li obligatione, quæ comprehen coar&tantes negatiuam bené probamt ,
dit etiam bona propria , hoc non-, coarctantes megatiuam teftibus de af
& eft extrâ controuerfiam , fed firmatiua deponemtibus prgferumtur.
an expediat vt pofsit agi contrà 0mera Epi/copi quaenam fimt.
propria bona patrimonialia pro Decifio 342.
folutione pentionis, cum verè fru San&ae memoriae Innocétius decimus
άus ecclefiæ non funt fufficientes
- -------- ----- -• ---
{ub decrcto irritantimotu proprio,
-- --------------~
_ - - D ' & ex
 26 DE RECTA DISTRIBVTIONE
& ex mera liberalitate referuauit monetæ Romanæ computatis rcd
ad fauorem Excellentiffimi Prin ditibus proprijs, refponderunt.
cipis Camilli Pamphilij fui nepotis Siquidèm f Rcucrcndiffimo Epifco
annuam pentionem fcut. 8oo. fu po congrua dcbetur ex difpofione
per fru&ibus mcnfae epifcopalis facrorum Canonum cap. extirpam
San&i Scucrini liberam, & inmu dae cap. de Momachis de preben. cap.
ncm ab omnibus oneribus,itaut fit • . I.eod.tit.lib.6. cum adduétis à Xota
prior,& potior foluibilis, ctiä fi nó decif 449, m. 2.&*3.pir. 2.recemt.ita
remanerentfcuta mille pro Epifco vt fàcro Concilio Tridentino fta
po iuxtà difpofitionem f SacriCó tuerit illâ deberi in súma fcutorú
cilijTridentini , ac cum ampliffi mille c. 1 3. feß. 24. firmant Barb.
mis derogationibus Concilio Late de poteft,Epj/.par.3.allegat. 1 zo.n.
ranenfi , alijfque latiùs expreffis in I 1. Hurtad.de cögrua lib.2. refolut.
literis Apoftolicis fummario Ex 151.m, Io.& /eqq. Tödut.dec. Vlix
cellentifiimi Principis nu. I. pomen, 148.fub mu. I 5. par. 2. Rot.
Anno 1 658. Reuerédiffimus D.Fran coràm Gregor.deci/. 5o7. m.6. &* im
cifcus Denfa curauit fe prouideri recemt.dec. 352. m. 5. &* 763.mm. i.
de diâa ecclefia , & in infirmatio par.2.
ne ftatus illius verificauit Ciuitat6 Non obftat,quod fan&e memorie In
San&i Seueri effe parui circuitus, nocentius decimus referuauerit pé
!
& Digcefis mediocris curæ anima tionem ad fauorem Excellétifiimi
rum , & annui redditus fcutorum Principis his verbis etiäßfcuta mi
I 5oo.comprehenfa diéta pentione lia pro Epifcopo iuxtà formam Com
annua fcutorum o&ingétüm diâo cilj Tridemtimi mom remaneant.
fummario nu. z. & acceptauit ec Quia hæc claufula folùmimportat de
clefiam cum promiffioné foluendi rogationemConcilij,quod non de
diétam pentioncm fub obligatione creuit cógruam debcri iam à fàcris
camerali iuramento,renunciatione Camenibus ftatutam,&determina
appcllationi, alijsque in Inftrumé tam fed tantum, quantum (fcilicet
to expreffis n.3o. - fcutos mille)proEpifcopis expreffit
Poftmodum D. Epifcopus agens ad
- dandos id quod nó operatur, quod
redu&ionem pentionis fubcübuit, ei non debeatur congrua in minori
8« pro cógrua fententiam obtinuit quantitate,quæ à Pontifice fublata
continente affignationem annuo non fuit , cum ligari non debeat
rum currum 2o.frumenti,& ordei os bouis triturantis, vt dixit Xot.im
vcrum appcllatione interpofita, » d.c.extirpamde de praeben. cum vulg.
caufaque mihi cómiffa cum clau Imò cum ftatutum fit in corpore,
fula non retardata folutione pen iuris congruam Epifcopo deberi;
tionis 5 Dubitaui an debcatur con ad effe&umf vt huic expreffae iuris
gruay& ad quam fummam, & do depofitioniderogatam dicatur fpe
mini cógruam deberi in fcut.7oo. cialis explicita , & indiuidua dcro
gatio
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
gatio rcquiritur, nec fufficit gene
ralis,quia non eft verifimile, quod
Papaf tollere voluerit legem {crip
tam , aut ius commune Rom. con/.
27
iudicium ordini,vt refpondet Rotae
decif 42o.m.4.p. I.& 449.m. 5-p.2.
&*•23o.m.7.&* 8.p.6.recent.addem.
4d Greg.deci/.479.m.8. verf. tamen
-

498.nu.8. Gon/alez fafuper reg.8. Åoc procedit.

Cancellglof.36. m.34. &*35. Me 'Nihil faciunt duo teftes examinati in
moch.lib.6.praefum.4o.m.25.Rot.de informatione valoris epifcopatus
cf. 5 1 3.fubm. io.p. 1.recent. . . ' Pro Propofitione ecclefi£ in conci
Minus obftant confenfus,& obligatio ftorio quando Reuerendiffimus
fa&a perdi&um Epifcopum de fol Epifcopus fuit de illa prouifus de
ucndo hanc pentioncm. • * ponentes ecclefiarfi Safiai Seuerini
Non f enim poffunt operari vltrà cô effe annui redditus fcutorú 1 5oo.
fenfum Papæ Mellin.decif. 1 27. m. quia non deponunt de fingulis
6.repetit.apud Marchef.de commiff. membris epifcopatus,&folum exa
p. i.fl. 627. m. 8. & cum Papa rc minantur pro aliquali informatio
feruando pentionem tantum dixe ne Papg in propofitionibus epifco- '
ritetiam fi fcuta milia pro Epifco patuum f fed non probant valoré
po non rcmaneant iuxtà prgcifam Rot.imCampamem pemtionis 22. Iumj
formam intelliguntur di&us con : 1609. coram Iufto impreffa apud
fenfus,& obligatio f quæ de iure > AMarchef.de commiff. p. 1. fol. 147.
accedunt ad formam literarum re Deindè contrarium apparet ex te
feruationis pentionis, & recipiunt ftibus examinatis pro Reuercndif
omnes qualitates, & conditiones fimo Epifcopo deponétibus eccle
illius Rot.coram Seraph.decif.1o17. fiam SááiSeueri effe valoris 1o24.
m.3.ver/.quia tumc confem/us, &* co ducatorum monetæ Regni.
- Σ :|# Έ.%%£ • Et quamuis di&i teftes deponant de
1.& 1 37.mu.3.repetita apud Mar negatiua: attamèn probant in præ
chef.d.p. 1.fol. 134.«* 138.&*vbi fenti ftum quia funt informati,&
• que m. I. - • , ' . .
deponunt de re illis nota,quo cafu
Parum refert,quod Reuerendiffimus fufficit depofitio teftis, licet nega
tiuam non coarétet. Farinac.de te
` ` Epifcopus fibi imputare debeat cur
, ecclefiam acceptauerit cum tali ftibus q.65.m.2.29.&* com/| 1 5 1. mu.
onere, nec f poffit modo congruae 18. Cen/al.deci/ Lucem. i8.mu. 45.
'augmentum petere, vt latè Rebuff. . adden.ad Gregor. decif.325.mu. 27.
de cong. q. 12.m.9 1. Rota coram Mä Rot.poft Tamburim.de iur. Abb.d*.
tich.dec.zz.m. 1.&* 2oI.m.4. &* co 96.n.6.cor.Buratt.decif.7o4.mm.3.
ram Grogor.decif.429.m.4.& 43 1. coram Merlin.decj/.98.m.2. & corä
-%4//2. I 2. -
Emimemtiffimo Otthobono dec.247.m.
Nam fhgc regula non habet locum 4.& in proprijs terminisin d.Cam
in congrua debita, ne vilefcat di paniem.coramIufto.Tum quia tcftes
gnitas cpifcopalis,&fic ne fiat pr$- verè coarctant negatiuam remo
D 2. uendo
 '28 DE RECTA DISTRIBVTIONE
uendo a&um à fènfù per optimas vel vniuerfalem , vel fuami , ac de
rationcs fcicntiæ i deponentes de omnibus his oneribus habendam
1
fa&o proprio, & tunc præferuatur effe rationem in taxanda congrual
teftibus de affirmatiua dcponenti firmat latè Rebuffus de congrua por
bus Farinac.d.q.63.m. 23 1. Hercul. tione m.6z.& /eq.
de probam, negat.m. 194.&"237. Rot. Qujbus perpenfis domini quãtitatem
in recent.decif.275. m. 1. &/eq.p.7. infcutis 7oo. monetæ taxarunt,
&* 1 22.n.6. & 7.p.8. Quæ copo quia hoc remittitur prudentis iu
tiorem locum habent , quia tcnui dicantis arbitrio ponderatis digna
.tas reddituum corroboratur ex fi te » & qualitate pcrfonae Epifcopi
de publica, fumftmario rcfponfionis neceffitatefamulorum,&ofieribüs
n. I. nec nunc agitur de euitanda, ecclefiæ iuxtà firmata per Rebuff.
aut rcducenda pentione, fed ea fir de congrua q.8.m.8o. Gratiamus äi.
ma remanente folum petitur con fceptatione 399.m.6.Tondut.de pen
grua. tion.c.8.n.2.& in recenti decif.i95.
Onera verò , quæ Reuerendiffimus num. I.p.4. quæ fumma congruere
Epifcopus fubire compellitur,quá menti Pontificis referuantis vifa.
plurima funt;tenetur f enim déc&. cft , quia diétam pétionem fcutorú
tèr fingulis triennijs vifitare fàcra o&ingentum monetg Roman£ fub
limina Apoftolorum exsixti quin codem praefuppofito referuaüit ,
ti conftitutione 15.Bull.tom.z.& fin quod Ecclefia San&i Seueri effet
gulis annis impendere fcut. 1 oo.in annui redditus fcut. mille centum,
fuae ecclefiae reparationem ob con &ità fcuta fèptingentum eiufdem
tinuos terremótus vltra fcut.3oo. Jmonetæ pro congrua Domino
impendenda in eam neceffàriò Pro Epifcopo reliquit. -

vnâ viceneruat f quod onus fpe - Ncque releuat péntionem effe prgfe
&at ad Epifcopú,vt P;obant teftes rendam congruæ propterverba re
mcius fummario * 5 -Rgt;dec.627.
mu.3. &* feq.p. 1.recent;debet etiam
folúere prófuo Palatio epifcopali
Annuum cenfum fcutorum trigin
taquinque, vt deponuntteftes d.m.
i.& ex Sacro Cócilio Tridentinofeff.
23.de refirmat. c. 18. erigere femi
narium, & ei ex fua menfà contri
buere allegato fummario m.9.Barbo
fé de officio,& poteftate Epifcop.p.3.
alleg-75-mu.2:& obligatur ad élee.
mofynas» & hofpitalitatem Ba,g.
eodem tra£ip. i.tit.z.Gl/9. per to.
tum,& ad alia onera ergäecciefiam
-fcruationis ibi,quòd pemtioprior, at
que potior,&* primo loco /olui debeat,
acccdentibus omnibus,& fingulis
libertatibus, immunitatibus 5 Cum
Quibus alia pentio fcutorum mille,
% quincentum priùs fùper Eccle
fiaTroiana erat referuatâ etiamfi
mille fcuta fimilia pro Epifcopo
iuxtá formam Conëlij Tiidcnt.
ni non remancant ; quia per hæc
vcrba Papa folùm volúit pentionê
efle Priorcm,& potiorem omnibus
oneribus regalibus,quæ funt deci
mæ Papalcs fubfidiú,& fimilia,qui
T bus
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM . 25
bus alioquin Pentionarius pro ra Reuerendiffimo Epifcopo Atrien, &
ta contribuerc. Item voluit prgfer Pennen. taxata fuerat congrua in.
ri , fi congrua peterctur in fcutis ducatis feptingentis per fentétiam
mille monetæ l\omanæ, nó autem fotalem R.p.d.mei Matthæi,quá
voluit praefcrri congruæ dc iurc f hodie in gradu appofitionis inter
cómuni dcbitg,& per iudicé taxan pofitæ à Pentionarijs DD.dixerút
dæ,quæ à Papa fublata non fuit ex cffc confirmandum quia illius va
fupra allegatis §.quia hec claufula. liditas conftat ex reuolitione a&o-
Denique Domini conputarunt reddi rum, & iuftitia, & quæ ex iuris di
tus proprios Domini Epifcopi in {pofitione fancientis congruâ dari
dióta congrua , eo quod ille f qui Epifcopo ad fe decentèr fübftétan
fuis fumptibus fubftentari poteft dum 5 nam viuere dcbct dc Altare
ab Ecclefia ftipendia accipere non qui Altari feruit iux.text. claros in
debet, vt inquit Hieronymus rela c.fecundum Apoftolú, &* c.extirp.
tus in c.Clericos 67.q.2.c.4.c.Paftor. de prgben. & detrahenda venit antè
c.fi quis eadem caufa,& quaeft.c.illa folutionem pentionis , cum com
autem c.f priuatim 1 2.q. 1.c.vltimo putentur inter fumptus neceffarios
1 5. q. 1. cum adduótis per Barbo/am Ecclcfiae,vt per relatos in decifione
in cclleét.ad d.cap.Clericos, Samchez Y\.P.D.m. Matthæ tradit Garz. de
conßmoral.dubit.44.c.2.lib.z.quod expem.c.2. mu. 1 2. Ideò Pentionarij
-
fiue fit prgceptum,vt nonnulli vo tamquàm creditoresfruétuum non
lunt , fiue declaratioillorum, quæ poffunt fàtisfierinifi fupereo,quod
' magis deccnt ftatum clericalem,vt remanet dcdu&is impenfis , quod
tenuit Suarez de relig. tom. 1. tra&t. propriè fruétus appellatur l. fru
2.lib.4.de Stmom.c.48.nu.8.Res eft êtus , & l.difpofitio §.fin.ff/ol.matr.
extra dificultatem attenta obliga Rot.dec.z26.m.8.p.7.rec.& dec.23.
tionc Domini Epifcopi, qui fe , ac m. 5. coram 6o.me.Dumoz. -

fua hæredum, ac fucceßorum fuo In quam fummam non cogitur Epi

rum bona qugcumque mobilia,&
immobilia,prgfentia,& futura vbi
cumque pofita,& exiftentia Excel
lentiffimo Principi in ampliffima
-forma Cameræ Apoftolice folem
nitèr obligauit, qua ftante obliga
tione fi Epifcopus habeat vnde vi
uatde bonisfuis,quia etiam fi nilfu
pcrfit videtur obligatus fua volun
tate,fuoque iuramento.
• Et ita vtraque &c.
Atriem feù Pennem.Congrue.
AMerc. I februarij 1673.
fcopus imputare rcdditus fui pa
trimonij, quia referuatio pentionis
non cenfetur minufque de fuo fol
uere fe obligauit, vt ad propofitú
confiderat Noal.con/.z.& com/|6i.
m. 1 1.& /eq.lib. 1.Idcò ctiam fi ha- '
beat aliund tum debet illam con
fequi ex fruéìibus Ecclcfiae , quia ,
congrua datur in remunerationem
- ponderis diei,& æftus,quodfuffert
Epifcopus, aut Re&or in rcgiminc
animarum: Vndè non cogitur pro
prio ftipcndio militarc,cúm dignus
fit
 36 DE RECTA DISTRIBVTIONE.
fit operarius mercede fuaCam.qua ftétationem perfonae habita etiami
cüq; l.2.q.2.& in his terminis con ratione officialiü, & familiæ vt eft.
fuluit Imol.c5f. I 36, m. 1 2.Memoch. tex.im Cam. Epifcopus I 2.q.2.firmat .
de arb.lib.2.cemt.z.caf.195.Craff.de Lotter.de re beneflib.2.q. 1 2. m.22.
effeét.C leric.im proem.n. I 66. Suarez Rebuff.de cong.nu.62. &• 63. Mur
recept.fent.im verbo clarius muin.98. tard.eod.traít.lib. 2. refolut. 1 5 1.m.
Surd.de alim.4.12.1 1.& 27. Lotter. 68. &/eq. vbi enumerat omnia ,
de re benef.lib. I. q.4. n. 5 2. Rot.dectf quæ fub congrua continétur,& in
336.m. 1 1.p.9.& dec.3o8.m.6.p. i. fupcr haberi debet refpe&us ad
Nec conqueri poffunt Pentionarij fi onera feminarij, manutétionis Ec
pro eis nó fupereft fàtisfaâio,quia clefig Palatij,itineris ad fàcra limi
id procedit ex tenuitate reddituú na,& alia,de quibus per Rebuff.vbi
vtriufque Ecclefiæ, vt probant plu 5.& inde 82. m.4.coram Vbaldo, &*
res, teftes Sacerdotes informati , im S.Seueri congrue 22. [umj 1 665.
quia vltra decennium redditus il onera coram Illuftriffimo Ottalora
larum adminiftrarunt caufâ fcien Prefide Granatenf.
tig in hac materia optima reputa Demùm Epifcopus non poteft impu
tur à Xota im Campamiem. pemtionis tari,quod epifcopatum grauatum,
22. Iumj, 1 6o9. coràm Iuflo apud aut nimis tenué acceptauerit, quia
Ä de compofiitome glos. 547. non inde repelli debetâ confuetu
cum quibus concordat affeueratio dine congrug, quæ eft priuilegium
Epifcopi antcccfforis, qui occafio 'ordini elargitum à iure, ne Epifco
ne decimarum illam fecitaffirman pi;aut Reétores in opprobrium di
do cum iuramcnto fru&us fui epi gnitatis mendicent, aut curam có
fcopotus nó excedere ducatos 399. miffi gregisdeferant,vt declarando
& inde probantur rcdditus benefi dicit Rota dec.4zo.n.4.p.io.& dec.
cij,diéta Rota.in Vrbeuetam.1 regref 349.m.5.p.z.recem.add.adGreg.dec.
fus 3. Aprilis 1663. talis enim co 439. fub nu.8. & in fortioribus de
ram Reuerídi/}imo Beuilacqua ma Epifcopo,qui cófenferat,& fe obli
ximè cum non agatur ad effc&um gauerat, di&um fuit in di&ta San&i
nullitatis pcntionis, fed folùm pro Seueri congrug,& firmat præterita
affequenda congrua, quo cafü lc decifio huius caufae , quam DD.
uiores probationes defideráturRot. in hac fecunda inftantia in omni
dec. 55o.m. I.p. I.& dec. 1 59.m.8.p. bus comprobarunt.Epifcopo tantú
5.cum alijs mom preterita dec. §. Ec informante Pentionarijs pluriès ci
clefias autem. T. tatis in Camera renuentibus. -

Hæc autem taxatio in ducatis 7oo. Atrien.fed Pemmen. congrua

1nOI1 redargui poteft de exceffu,quo
merc. 25.Iumj I 674.
niam in taxatione congruæ fummae Steterunt domini mei indecifis coram
arbitranda » debet caêfîe fufficicns me die prima Februarijanni prgte
ad honeftam , & commodam fub riti;iterum confirmantes fententiâ
latam

-
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
latä per R.p.d. meum Matthgum,
in affignatione congrua fcuto
rum 7oo. Reuerendiffimo Epifco
po Adrien. , & Pennen, pro fub
ftentatione propriæ perfonae,& di
gnitatis epifcopalis,& ratio refolu
tionis fuit , quia ficuti negari non
poteft quin Epifcopo debcatur có
grua ex fruétibus propriæ Ecclefiæ
Lotter,de re bemeflib. 2. q. I 2. m.2o.
Tondut.Samleger. relut. benef.p.2.c.
58.m. I.Rot.dec.42o.m.3.rec.p. 1.&*
dec. 342.m.2.p. 14.rec. ità etiam vi
fâ fuit iufta taxatio fa&a in fcutis
' 7oo.prout alias fuit taxata Epifco
po San&iSeueri pofitam in Regno
Neapolitano , vt in d.dec.342.rec.
p. 14.im huiufmodi enim taxationc
pendente ab arbitrio Iudicis atten
ta dignitate , & qualitate perfonæ,
ac confideratis oneribus Ecclefiæ
iuxtà glo/im c.extirpamd£ 3o.im ver Sicut non obftat Epifcopum fibi prae-
31
2 1. dcbct primo loco, & antè om
nia deduci ex redditibus epifcopa
tus idcm Loth.de re benf.lib.i.q.i 1.
mu. 26.Barbof.deoffic. & poteft,Epi
fcopi c. 1 zo.mu. 1 1. Addem, Buratt.
dec.448.m.2 I.Gregor.dec. 5o7.n.7.
& Rot.dec.7631.rec.p.2.quod pro
cedit etiam fi Epifcopus habeatali
undè vndè viuere poffit, quando ,
prout hic,ncc præbuit confenfum .
referuationibus pétionum, nec ea£
dem de proprio foluere promifit ,
quia qui Altari inferuit , de Altare
viuere debet, vt inquiunt textus in
c.fecundii Apoßolum 16. & in cap.
extirpandg 25.de praebem, & digmit.
cum alijs adductis im dec, quæ reui
deatur §.i.& 2.& fic nó applicatur
alias citata decifio 342.n.2. i.recent.
p. 14. quia ibi Epifcopus fe obliga
-uerat ad folutionem pentionum •
-

bo fufficiems de præbendis,&dignitat. iudicaffe acceptando hanc Eccle- '

Rebuff.de congrua portiom. nu.61.&*
feq. Gratia.difcep.399.m.3.Tomdut.
de pemt.c.8.m.2. Rot.d.dec. 342.mu.
19. vt plurimum attenditur con
fuetudo Regionis Rebuff. in locofu
pra relato mú.86. Surd.de Alim.tit.
4.4.23.m.44. Rot.dec. 595.m. 5.rec.
p.4•tom. I.
'Nec refert per huiufmodi taxationcm
congruæ remanere præiudicatum
pcntionarijs,quia congrua,quæ da
tur pro alimentis in feruienti Ec
clcfiae Loth;dere benef.lib.2.q. 12.n.
fiam huiufmodi pentionibus gra
uatam , quia agitur de praeiudicio
Ecclefiæ, & ordinis clericalis, pro
ptèr quas caufas debetur congrua»
& hinc fequitur , quod Epifcopus
non infert fibialiquod preiudicium
in fimplici acceptationc Ecclefiæ
Addem. Gregor, decif. 429. mum.8.
Rot.62, i.mu. 5. coram Dummoz,Sum
&* fuit etiam diétum in ead.dec.fdi
ta coram me §.final.& ità vmica par
te Informat,decifum fuit.

CA
 3 3. DERECTA DISTRIBVTIONE
-.

Siper Chrijìus Dominus im caufa m.3o.

CAPVT II.
Penès quem fit dominium bonorum
immobilium Ecclcfiae,& eorum
fruétuum,& reddituum
S V AM M A R I V A4
Diuerfum ef? habere dominium bomorum,
ac habere dominium reddituum, qui Äefertur prima fentemtia Glo/e. Camo
ex bomis percipiuntur m. 1.
Domimium bonorum Ecclefig penès quem
Bóma donátur Ecclefie propter Chrißii;
vt fcilicet im Ecclefia Chrifto in/er
uiatur n. 3 I.
Domatio bomorum fit Ecclefíe immediat?
pro Diuino culu,& pro Adimifiris im
feruientibus m.32.
Dominium reddituum ecclefiafticorum ,
bonorum am acquirit Bemeficiatus
acerrima femper quaeflio fuit.m. 33.
miftarum Nauarri,& prifcorüTheo
logorum m.34 - -

fit,variè /oquuti /umt Doétores m.2. Fumdamenta, & rationes huius /emtätig
Âefertur opinioglo/e.m.3.&* 4• - - m. 35.36.37.38.39.4o.4 I. & 42.
Refertur opimio Abbatis m. 5. Hamc eamdem fententiam temetThomas
Copimiomem Abbatis, qui docet dominium Hurtadus,43.&
Sarmiento qui mordet
44. Francifcum — — •

effè pemés , ip/as Ecclefiasfequumtur

Turrecremata,&* alj m.6.& 7. Affertur alia fentemtia m.45.&.46.
Probatur hæc femtemtia m.8. ' ' Affertur tertia /emtemtia m.47.
Dominium Ecclefie homorum effepemer Beneficiatos effe veros domimo; fruétuum
Bemeficiatos m.9.& Io. 1 1. & 1 z. fuorum Bemeficiorum ; qui docent. m.
47amc femtentiam infigit Nauarrus, 48. - -

e* Bardus,qui refpondet ad argumé Argumenta, & fundamenta adducam

ta m. 13. 14. I 5. 16. 17.
�* 2, I.
18. 19.2o.-
, • • -•- •
tur huius femtemtie m.49.5o. 5 I. 52.
53.54.55.56.57.58.
Domimium hoc effe
tificem mmlti penes RomamumPon Ad argumenta prime /emtemtie refpon
dixerumt.m.22. -•

demt Doótores vltimg /entemti e u. 59.

Domimium bomorum ecclefiafticorum effe 6o.61.62.63.64.65.66.®* 67.
penés Chriftum Domimum ; aliquidi Doétores primae femtemtie re/pondemt ad
xerunt; & quibus rationibus. m. 23• argumenta addiéta à Doctoribus vlti
€9* 24. me femtemti.e mu. 68.69.70.71.72.
-

Refertur opimio Lelj Macimi m. 25. 73.74.75.&*76.

Iudicium Authoris m.26. -
Epifcopi,& Beneficiati reddituum,quos
.

8oma /umt data im dotes ecclefiarum, &* feorfim habent Ecclefie nullum do
* in fubftentationem Clericorum/eruig. mimtum adipifcumtur ,/ed/umt merè
tium Ecclefjs m.27. adminiftratores m.77.
<Clerici , dum féruiunt Ecclefi? » Chrifio Epifcopi,& Beneficiati acquirunt domi
/eruiumt n.28. mium reddituum /uorum beneficiorü ,
dum datur eleemo/yma pa, ',
datur n.29. %ma p peri, Chrifto Chri &* epifcopatuum refpeëlu portionis
eis debitg.m.78.
- - T -

- - V/u-
-
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 33

P/ufruótuarius habet dominium vfu Defiditur ratio Cardinalis de Lugo pro

fruótus , & de eo libere di/ponit. mu. cgteris bemeficijs mom curatis m. 1 o».
79. &* 8o. Affertur fentemtia Barbo/e m. io3.
Portio cuilibet Epifçopo, vel Beneficiato Epifcopus fi viuit ex propriopatrimonio,
debetur jure iuftiti e.mu.8o. potertt adhùc recipere ex fruótibus
Epifcopus fi fubtrahit aliquid de /ua beneficij m. 1 o4.
portione parcè viuendo de eo di/pome Beneficiatus,vel Epi/copus fi vixerit ex
re poterit ad fui libitum. mu. 8 i. prºprio patrimonio,non poteft compen
Pars,qu.e datwr Epifcopo, ve! Bemeficia /are fi habuerit amimi donädi m.Io5.
to eft loco alimemtorum , de quibus di Contrarium tenet Lugo m. io6. io7. &*
fpomere potef ad/ui libitum nu.82. I o8.
Congrua móconfftit in indiuifibili.m.83. Aliud eft fàtisfacere precepto, aliud có
A4ulti senemt,quod de eo,quod/ubtrahit penfare poffè m. io9.
Epifcopus parcè viuendo mom poteft ggi/e alimemtat,velficit eleemoffnam
ad libitum di/ponere m.84. de proprio patrimomto iam /atisfacit
Ἀe/pondetur ad argumëtum huius fem obligationi etiam fi contrarium ha
temtiae.mu.85.86.87. buerit amimnum m. 1 1 o.
Beneficiatus,vel Epi/copus parcè viuen Epi/copus,vel beneficiatus viuendo, vel
do fibi mom Ecclefie facit iniuriam m. damdo eleemoffmam ex proprijs bonis
88. mullum fibi facit præiudicium mJ 1 1.
Famulos portionis fint contingentis die �* I I 2. -

tim poteft aliqud fubtrahere parcè Epi/copus,vel Bemeficiatus ff vixerit ex

viuendo, &* quod /upereß vendere prprijs bonis, vel ex ijsdem fecerit
n.89. eleemoffnam fi habuerit expreffum
7Non dicitur/uperfluum, quod/upereß amimum domam diam poffit compen/a-
ex propria parfimomia , cum alioquim re? megat Molitia, affirmat Lugo pu
eft meceffùrtum mu.9o. I I 3. I I4-37* I I 5.
Thome Hurtadi r fertur /emtentia mu. Authoris difcurfus m. 1 1 6.
9 I• Affertur opimio Hurtadi m. 1 1 7.
7Nó dart tres gradus cógrue docet Hur Regularis affumptus ad Epi/copatum
tadus,/ed confijiere illam in imdiuifi am acquirat domimium /uae portiomis
b;li m.92.&*93. m. 1 1 8. 1 19. 1 zo. I 2. I. 12.2• 1 23:
Hurtadus comuincitur ex propria fua I 24• I 2, 5 •
doétrina,& afferuntur eius verba m. Epifcopus Regularis f? parcè viuende
94.95.96.<* 97. referuet aliquid de eo, mom poteft ad
Epifcopus fi habet aliumde , adhùc iure libitum difponere &*c.mu. 126.
recipit fuam portionem n.98. Epifcopus Regularis fiprodigé expemdat
Cardimalis de Lugo mom comcordat in ra ipfe,& recipiems tenetur reftituere m.
ttome m.99. 1 27. -

7Nom im omnibus beneficijs eadem ratio Epifcopus Äegularis , fic /ecularis po

poteft affignari m.ioo.&* 1 oi. teft im vita diffonere m. 128.
- Non
 34 DE RECTA DISTRIBVTIONE
penès quem fitdo
minium bonorum
mobilium, immo
biliumque Eccle
$$¥§£ fiafticorú , ac illud
aliud,an beneficiati plenum domi
3 nium reddituum ecclefiafticorum
fuorum beneficiorum habeant :
hæc enim funt diuerfa intèr fe_, ;
, nam fru&us, & rcdditus funt quid
diuerfum ab ipfis bonis, à quibus
recipiuntur,& habentur quafi mo vfus dominus Clericis conceffit: Hæc
bilia , hoc patet apud omnes ScriGlo/a.
ptorcs. & in quantum ad primum Traétant hâc qugftionem, vt plurimú
dubium penès quem fit dominium Canoniftæ in c. cum fuper de caufa
bonorum immobilium ecclefiafti
corum?variè loquuti funtnoftri nó
2. folum moderniores,fed etiam pri
fci Dóétores fiquidèm Glo/a in c.
3 exped. 1 2. q. I. verbo communes
ità loquitur. Queritur quis fit domi
mus rerum E cclefiafticarum miiquid
pauperes dicumtur effe domini argu
méto,quod fic; I 6. q. 1.quomiam,quic
quid poteft dici, quod Ecclefia fit do
mina, vt 1 6.q.3.inter memoratos fí
cut hgreditas eft domima, vt ff.de ac
quir.rerum dominio,haereditatis; Alj
dicumt, quod ipfe Deus, vt infrà ea
dem q. 2. qui Chriftus c.qui abftulit,
•vel dic domimium effe apud Clericos,
fícut domimium rerum vídentis apud
ciues , vti de rerum diuifione §.Vmi
uerfitatis , dicuntur etiam pauperes
domini,quia indefubftentätur.Item
Glofa in c.caufa de verborum fignifi
£4tione verb.folis Ecclefiarum dicit,
fed quid appellatur hic Ecclefia do
mimus Albericu; dixit,quod boma ip
fafumt loci conclufi muro ad infiär
vacantis hæreditatis, quæ vicem per
f.òmæ obtinetff.de acquiremdo rerum—»
domimio hæreditatis: Alij dicüt,quod
4 fumt vmiuerfitatis illius loci I 2. q.2•
mulli Hugo dixit,quodres iftae süt Dei,
c* cum omnia eius fint , ifta tamêm
fpecialiùs art. 1.q.3. Saluator 1 6.q.
1. in Camomibus 23. q. 8. conuemior
1 6.q. 7. omnes decimae /up. de deci
mis tua 2.vbi dicitur, quod Deus im
fìgmum vniuer/alis domimj decimas
fibi Clericis retimuit , quarum rerum
5 poffèffionis , & proprietatis, & A b
&as Panormitamus , poftquàm qua
tuor retulit opiniones,primam fci
licet Immocemtj dicentis, quod do
minium talium rerum non Præla |
tus , fed Chriflus nofcatur habere,
quia qugcumque homines offerüt
Deo oblata dicuntur c. mulli, c. qui
abfoluerit I 2. q. 2. c.res, c.videntes
I 2.q. I. fecüdam opinionem,quod
Ecclefia ideft cógregatio fidelium,
cuius caput eft Chriftus, habet tale
dominium , ideft apud Ecclefiam
vniuerfàlem per Textum im c. 1. de
Sacra vmtione, & fi aliquando hæc
bona dicuntur Epifcoporum , &
Prælatorum,dicendum effe hoc in
telligi quoad fubftentationem, &
fic intelligendum cap. 16. q. I. &
patrimonium Chrifti debet effe ,
commune nullus debet fibi appro
priare , & per hoc fuerunt diuifal,
S« eorum adminiftratio epifcopa
lis, vt nullus in clero pcnuriam
pate
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 35
Pateretur,& ità procedit c.videntes Hanc Abbatis opinionem quatenùs
c. Epifcopis c.ex his 12. q. 2.Tertiam docet dominium bonorum eccle
opinionem rcfert Abbas,quod ta fiafticorum effe penès ipfas eccle
le dominium fit penès Ecclefiam 6 fias particulares,tenent alij quam
particularem; & citat pro hac opi plurimi, præfertim Cardinalis de
nionc Glo/ìm in c.'caufâ de verb. Turrccremata im /umma de E cclefia
fígnificat.& hanc opinionem meri lib.2.c. 1 1 3.in 6.proportione,ibi: Pro
tò fibi placere dicit idem Abbas. quo motamdum eft,quod bona ecclefia
Quartam opinionem refert Abb 1s, fiica /umt amnexa communitatibus ,
quod tale dominium habent Fpi &* non perfom efíngulares, &* ideò in
fçopi Prælati, & Clerici , & pofsi Bomis ecclefiafticis nullaperfona fim
dent ciuilitcr , & naturalitcr diéta gularis mó vtfingularis, fed vt pars,
]sona: ipfe tamen Abbas nu. 2o. ita & membrum commumitatis habet po
loquitur. Ego dicerem,quod ipfa b0 teftatem in illis vtendi ad fuamfub
ma Ecclefiarum /umt quoad dominij, ftemtationem fecundum exigentiam ,
& poffeffionem ipfarum Ecclefíarum &* decentiam per/om.e , &•flatus; tm
particularium,/ad ipfe Ecciefi epar quo tamen eft differétia,quia aliquod
ticulares hoc habent loco Dei. Primo membrum eft fimplex,vt fimplex Ca
probo,quod nomine cuiufcumque monicum, &• illud non habet miff vsâ
ecclefis particularis intétant actio tn bomis cómunitatis appr priam; cui
nes. Item a&iones pro poffeffioni Iibet , quod ei debeturfecumdum de
bus recuperandis,vel retinendis,ut bitum iuftitie propofitiunem di/ponés
in c.literis de dilationibus, &* c. olim etiam pro commum bomo Collgj bo
1.c.3.de ref?./pol poffidem ,& tenent m t fide vt fi}i videtur expedire , &•
primo, quia bona Ecclefiarum di- . iffe eft £pifcopus in quilibet Cathe
uidantur in patrimonium Chrifti». drali. Hec Terracremat t.
ut in c. cum ex eo de ele&t. in 6. & Sequuntur hanc fententiam fcilicet
oblata dicuntur Deo, ut in c.mulli, dominium bonorü effe penes quá
& c.qui abftulerit 1 2. q. 2. Ecclefiæ 7 libct,ecclefiam particularem,nem
vcrò uniuerfàlis dicuntur quoad pè penès totum cetum clericorum
fubftétationem, quia quilibet bo cum capite : Le/$ius de iußitia lib.
nus fidelis debet indè fubftentari 2.c.4.m.5 i. .Molima de iuflitia tom.
I 6.q. I.c.fim. &* 1 2.q. I.c.videntes. I.di/p. 29. concil. 2. &* di/p. 142.m.
Clerici verò pofsidét nomine pro 6. Bardus d.lib.3.q. Iofeét.3.mu.6.
pro. Primâ patet ex eo quod pro & hanc fententiam videtur tenere
iuribus ecclefiæ agit Re&or nomi Caet. z. 2. q. 53.art.3. &* Camdidus
ne ecclcfig.Secundú patet quia cle to. r.di/p.moral.q. 18. art. 5. dub.2.
ricus poft collationem fibi fa&am probat hanc fententiam Bardus »
poteft dicere beneficiú efse fuum, quia ißa bona mobilia fuerunt doma
ut in c.ff tibi de prebem.in 6. & agit ta primo imtuitu ipfius eccleffe im hîc
pro co numero propter hgc Abbas. finem, vt Diuima officia miniftrorum
-

E 2 obfe
 36 DE RECTA DISTRIBVTIONE ;
obfequijs maiori cum diligentia , &* Hæc fentêtia eft exprefsè cótrà Afar
fplendore exerceamtur: ergò ipforum timum Nauarrum de redditibus Ec
bomorum immobilium dominium eft
penes ipfam ecclefiam,im cuius gratiä
fuerumt domata bona ipfà,& mom pe
clefiafticis q. I.mu.4o. qui eam fal
fàm, &infolentem appcllat, quin
imò & Bardus loco cit.refpondet ad
|-
nés beneficiarios,caetero/q; A4iniftros,
mifi quatemiìs faciumt vnum corpus :
Hæc Bardus.
argumenta huius opinioni; Siqui
14 dem dicit,quod im c.imdicatum,bo ;
114 epifcopali a vocamtur patrimoniiì

Probatur etiã hæc fentétia ex d.c.cau Epifcopi, quatemus Epifcopus de eo

fa de verborii fîgnificatione,ibi:Cæte rumdem bonorum fruëtibus poterit
rii primitie decimæ oblationes im folis fe alere, ad eum fere modum, quodfî
ecclefiarì bomis praecipuè numeratur. quis alicui clerico concederet admini
Alijverò dixerunt dominium bono 1 5 ftrationem alicuius praedij, &* dona
rum iftorü effe ipfos penès benefi ret fru£ius epiféopales ad vitä ipfius |
ciatos,vtex modernioribus D. Frä clerici;mam tumc clericus poterit ordi
cifcus Sarmiemto p. 4. de redditibus mes fufcipere titulo illius patrimomj,
ecclefiaft. quem fequitur Vafquex &* illud predium ratione fru£tuum
opufculo de redditibus ecclefiafticis c. verè dicitur patrimonium clerici, &*
27.§. I. & alij multi Do&ores fú quamuis mom poffit alienari,neque per
dant hanc fentétiam ex multis au iefiamentum diffomi im morte; Ità in
thoritatibus, & rationibus, prgfer cafu noftro.
tim ex c. indicatum 89.dift. vbi di Bona ecclefiaftica vocantur patrimo
citur, quod bova ecclefiafiica sit pa 16 nium clericorum ratione fruétuú
trimonium,&* Epifcopi habemt illius ad c. volumus 89. diffim. refpondet
domimium. 17 Bardus , momime vicidomimi imtelli
Item in c. volumus cum cæteris in ead. gi Economum,vt exponit Glofa,ibi:
89. dift. dicitur, quod Epifcopus po Zx hoc autem nonfequitur Epifcopü
teft; & debet confiituere vicedominä effè dominum rerum immobilium,fed
pro adminißramdis rebus fui Epifco folum fruäuum , in ordine ad quos
patus: ergò eft dominus diétorum bo exigendos inftituit Ecomomum , &*
morum ; nam alioquim mom poffet com quamuis Epifcopus poffit permutare
ituere vicedominum pro rebus pro âe bonis ecclefiafticis aliquid damdo ,
prie Ecclefie , quia domimium eft po &* compemfamdo cum bomis proprijs ,
tiùs penès veras , quam apud mi ad quam permutationem mó requiri
fticas perfomas , & quamuis clerici tur certe domimium,vt afferumt Sar
mom poffmt liberè difponere de bonis mentus,&* Vafquez,/ed fatis eft li
ecclefiafticis , hoc mom facit quia ac bera adminiftratio.
quiratur domimium;nam alij fumt ca Refpondet infuper Bardus ad cóclu
-fus , im quibus quis eft. domimus , &* 19 fioné Vafquez, nempè, quod quá
tamen nequit aliemare,vt populus,&* uis totus cumulus bonorum cccle
alij. v.
- -

fiafticorum , quo ad dominium fit

penès

-
…
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM, 37

penès collegium clericorum; atta plicanda cultui diuino , &* fabricæ

men portio vfui Epifcopi,aut alte
ri Beneficiato deputata nequit effe
apud cetum omnium clericorum;
nam ij habent propriam portioné
affignatam;Refpondct inquäBar
dus, clericüparticulare Ecclefie, cui
2o donata fuerìt bona, &* ex his erecta
fumt beneficia dupliciter poffe cöfide
r4ri : primò vt perfoma quædã parti
culares in ordine ad reliquos; Secun
do vt facientes vnum cetum , veluti
vnum corpus,atq;portionem affignatâ
clericis poffe cöfftere ve! infruétibus, AVMimiftris inferuiemtibus Æ cclefie.
Æcclefie , & hæc ommia cum titulo
eleemoffm.e eroganda,& ideò dicum
tur tributâ animarum «gemtium, fub
quibus comprehendumtur clerici, qui
cum Altari inferuiunt de Altari vi
uere debent iuxtà diétum Apoßoli ,
&• licèt clerici aliqui diuites fimt,hoc
tamen eft per accidens ad primariam
imtemtionem , ob quam fuerumt boma
Ecclefie data ; mam primo, & per/e
fuerumt domata pro cultu diuimo , &*
pro alimemtamdis, /eu fubftemtamdis

feà ftipendijs,vel in aliqua re immo Alij verò dixerunt dominium bono

bili ecclefiaftica:Quare dicit Bardus, rum ecclefiafticorum effe penès
quod bona mobilia deputata Epifco Summum Romanum Pontificem,
po,quamuis mom cadamt im vtilitatem 22. fed hanc opinionem rccijunt alij
clericorum,quatemús eft vmum 77, Cardimalis de Turrecremata loco cit.
cóftams ex capite, &• membris,habens Azorius infrà citandus Sarmiemtus
domimium illorum bomorum,licét vti Vafquez citati,Lelius AMäcimus im
litas fit folius Epifcopi: Similiter di fracitamdus,&* alij, quia Papa tan
cemdum,ait,de portiome clericorum;mä tùm dicitur adminiftrator c.nom li
fi loquamur de portiome confiftente in cet Papæ 1 2.q.3. S. Thomas 2.2.q.
fruétibus,domimium talis portionis vt Ioo.artic. I.ad 7. & licet Papa di
apud ipfum clerum , qui eß quedam catur habere plenum ius, & liberâ
perfoma particularis mó datur ob fli poteftaté in bonis, & beneficijs ec
pemdium laboris ; Si verò portio fit im clefiaflicit eo fpeétat, vt beneficio
re immobili , eius domimium eß penès rum, & bonorum,quæ non folum
totum clerum,quamuis vtilitâs huius in Romana Ecclefia,fed etiam in.
rei immobilis redumdet im clericum im cæteris Ecclefijs conftituta funt,li
particulari. beram habent , & plenam admini
Bardus im ead. feét. mu. 1 2. refpondet ftationem, & hoc dicit ctiam Na
quoque ad argumentum,quod ad uarrus loco.cit.
N.
ducitur,quod tale dominiâ fi penès Alijdemùm docent dominium bono
2. I pauperes, vt in multis Camomibus rum ecclefiafticorum effe penès
I 6. q. I. TNam, dicit quod fiue boma Chriftum Dominum , ita videtur
prediéta comfiderentur amtê, fiue pofl 23 tenere Immoc. im c.fuper eo de caufa
diuifionem, femper fumt ex illis alen poffeffionis, & proprietatis, Abbas im
qi mom folum pauperes , verum Mi c.cum effes de teftamentis, & reli&is
miftri Ecclej?e, & pars eorum efi ap alijs Ioam. Azorius inflit.moral.p.2.
lib.
 38 DE RECTA DISTRIBVTIONE
lib.c. I.TNauarrus de redditibus Ec Lelius AMancinus au&ior do3tus im diff.
clefie q. 1. momit. 4o. qui dicit hoc 5.c.12. poftquàm opiniones varias
irrefragabiliter effe tenendum Cä in hac qugftione adduxerit, & hâc
didus tom.1.di/ quis moral.di/p. 18. 25 eadem opinionem Azorijs& alio
art. 5. dub. 3. & hanc probabilem rum docuerit mu. I 5. cum fequen
opinionem exiftimat. tibus mu. 22. ita loquitur. Chriftus
Ad obie&iones, quæ cótrà hanc fen itaque ecclefiafticorum bonorum Do
tentiam fieri poflunt,ita refpondet minus verißimè eft , eius Vicarius
2.4Azorius loco citat.Obijcies ommia effe Romanus Pontifex di/pen/ator eorii
*.

Dei,fed bona ecclefiaftica effe Deipe
culiari quadä ratione;mam fumt tam
tùm Diuinis vfibus non profamis de
fìimata;fi vrges adhuc Deum eße có
munem dominum ommium rerum, &*
preter Deum effe aliquem hominem ,
qui fit etiam dominus rei. Refpondeo
dcm generalis plenam, & liberam de
his difpofitionem habere profertur im
diéta Clementima I.& in c.licet I 5.
fibi di/pen/atores , atq; adminiftra
t0rey iufficit E cclefiarii P. relatos,qui
bus authoritatem contulit aliqua re
apud fe maiori c. dudü de præ
té}}t 4

hoc locum habere im bomis profìmis , bendis tm 6. Prglati fingulos Clericos

que funt im domiuio huius, vel illius fingulorum Beneficiorum, quafi Pro
Ἀomimis,huius, vel illius commumita curatores,/eu Adminiftratores fumt;
tis humam e, & bona ecclefiaftica, de mam & ipfe Pontifex talis eft di(p3
quibus in prgsäti loco fermo nobis eft /ator ut bene, ut prudenter, ut fideli
ita fumt Diuinis vfibus deputata, ut ter admimftraremt, fi/apienter:Hæc
in mullius homimis, vel comvnumitatis A4 ancimus.
humano patrimonio fimt , &* ideò re Hæc funt quæ Do&ores in huiufmo
mota fìmt in commercio humamo, & di dubio dixerunt,benigne Leétor,
ufu profano. Dices fi talia bona fumt 26 quam libuerit fequi poteris opi
in mullius homimis dominio; ergo fumt nionem; ego verò tantùm addam,
boma commumia , vel derelicta , vel quod licèt omnes elargitiones Ec
vacantia. Refpondeo id minimè com clefiæ propter Chriftum Dominú
cludi,quia funt bona Dei diuimis ad fuerút faétæ: Attamen propter do
diüia,& obligata: Quomodò inquires tes ccclefiarum, & fubftätationem
fbona Dei /umt alienamtur, & vem Miniftrorum illarum , ut fcilicet
dumtur , &* permutata authoritate 27 Clerici miniftri ecclefiarum ipfis,
Epifcoporum,& Romamorum Ponti inferuientes,haberent vndè fe ale
ficum.Re/pondeo fieri,quia Procura- . rent. Quod fupereft verò vltrà co
tores, &* Adminiftratores talium bo rú viétum pauperibus clargircnt ;
morum , &* qui furatur €4f.àcrilegus 28 & cum Clerici feruiunt Ecclefiæ.
eft, & debet ea reftituere, quia ex 29 Chrifto Domino feruiunt;cú dant
abufibus humanis feparauit, ac prop pauperibus ob Chriftú,ipfiChrifto
tereà ipfo iure compellitur ad diuinos dant: fic s&per Chriftus Dominus
ufus reftituere,& referre: Hgc Azo in caufa eft, fed aliud eft caufa do
artus.
– – – natio
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 39
nationis, & aliud cui donatur;do fimplices adminiftratores. Equidé
natur enim Ecclcfiae propter Chri D, Francifcus Sarmiento in 2. p. fui
3o ftum, fed non ipfi Chrifto imme libri de reddit,ecclefiaft.quampluri
diatè fit donatio,fed Ecclefiæ,ut in. morum Do&orum varias opinio
3 1 ca ipfa Chrifto inferuiri poífit,Ca nes adducit , quas tamen ad pau
„thedralcs,& cgterae minores Eccle ciores reduci poffe oftendam, nam
fiæ non poterunt erigi abfque do ex addu&is ab ipfo,
te fufficienti tàm pro viéîu mini Prima igitur fententia docet Epifco
ftrorum, quàm pro eorum ornatu, pos , caeterofque Beneficiatos non
32. fuppelle&ilibus,& alijs neceffarijs 34 effe dominos fruétuum ecclefiafti
ad Diuinum cultum in eis peragé corum, fed tantùm difpenfatores,
dü,quarè ipfis ecclefijs immediatè & adminiftratores,feù ufufru&ua
fit donatio, fed vndè moti fuerunt rios in vita, ufurarios in morte.lta
donatores?caufà finalis fuit,utDeo, ex Canoniftis Glof.im c.f quis vult
Chriftoq; Domino inferuiatur in de peculio clericorum in verbo obitus
ecclefijs ab ecclefiafticis,ibiq5 orare Imnocentius in c. imdecorum de ordi
debuifsét pro populo,& Sacrificijs nibus,&- qualitatibus ordinandorum
diuinis redimcre peccata , & iram Archidiaconus im c.Epifçopis 1 2. q.
diuinam mitigare; poffidét tamen I. Abbas Panormitamus in c. cü effes
Ecclefiæ bona, Dei, Chriftique no de teftamentis a nu.z 1. cum fequen
mine, ut ait Abbas Panormitanus, tibus, & alibi fæpè Card.Zabarella
cuius fententia maximoperè mihi in c.fiquis /ìmè de peculio clericorum,
placet, fed nihil ccrtè determinare vbi alij Canoniftæ quafi commu
audeo. niter, qui ex Archidiacono dicit »
Circa alteram verò quæftionem,fcili quod hgreticú eft iniure Canonico
cet an Fpifcopus, vel alius Benefi dicere Beneficiatus effe dominos
33 ciatus habeat dominium fru&uú , flu&uum beneficiorum. 7Nauar
feù reddituum bonorum fui Fpi rus de redditibus ecclefiaflicis q. 1 •
fcopatus,vcl beneficij,an verò fim monit.zo. Mazzacch.in/?e, ul Epi
plicem adminiftrationem*Celcbris fçporum p. 1 fol.39.mu.79.Comitn
fuit hæc quaeftio inter noftros tàm Ius lib. I.re/p.moral.q.7o.per totam,
Canonillas , quàm cæteros Scrip Lelius Mamcimus djß. 5.q. 13. Syl
tores antiquos, & recentiores inter uefter in verb. Clericus 3. 4. 9. 1 5•
quos nonnulli fe inuicem acriter Angelus in eod.verb.Clericus 3.n.4.
mordiderunt,ut.Martinus 7Nauar* Diuus Antomimus 3 •p.tit. 1 5. c. I •§•
rus,& D. Franci/c.Sarmiemto,quiin (19.&%*z.par.tit.z.c.z.tit.vlt. Petrus
hac quæftione latè fcribendo feip Sotus de iuflitia facerdotali p. 2. de
fos prouocarút, & cótrouerfia hec vita Sacerd. fe&t. 3. de bomis ecclefía
procedit poft diuifionem redditum fiicis,& eorü vfu ex antiquis Th. ol.
nam de tempore ante diuifionem IAlex.de Ales p.3.q.36.meml. 5.art.
certum cft , quod Epifcopi erant 2. & 3. Palud.im 4.di/put.25.4.3
art.
 4o DE RECTA DISTRIBVTIONE
art.vlt. Duardus dift.45.art.3.q. 1.
Tanderus tit.3.di/put.4.q.6.dub.8.
à mu. 2 I 5.& alijquâplurimi Theo
logi,quos breuitatis caufà omitto.
Habet fua fundamenta , & rationes
hæc fententia, & decem,& feptem :
36 rationes adducit Martim.TNauar
rus loco cit. pcr plures fequétes mo
nitiones , fed ad pauciores reduci
poffunt. Primo probatur hæc fen
tentia, quia quicquid habent Cle
rici de bonis ecclefiafticis dicitur
Chrifti Domini patrimonium, vt
dicitur in c. cum fecumdum de pr.e-
bemdis ; Item ecclefiaftica bona di
cuntur proprietas pauperum, vt in
c.final. 1 6.q. 5. dominium enim nó
poteft effe apud plures certo §.duo
6us ff.cómodati:ergò eodem tempo
re non poteft effe dominium penès
Chriftum, pauperes, & Epifcopos,
feù Bcneficiatos. Probatur etiam
hæc fentétia ex c.videntes 1 2. q. 1.
ibi: Ipfe verò res, & inditione ipfa
rum fingularâ Parochiarum Epi
fcoporum, qui locum tenent Apo
ftolorum, erant, & funt vfque ad
hùc » & futuris femper debént effe
temporibus, ex quibus Epifcopis,
& fideles difpenfatores eofum óm
nibus communem vitam degere ,
volentibus miniftrare cú&a necef
faria debent , prout melius pote
rint,vt nemo ex eis agens inuenia
tur; ipfæ enim fidelium oblationes
appellantur, quæ Dco offeruntur,
& in Cam. Ecclef. eadem caufa, & 38 fanéta Synodo ad quod conducet
quæftionc dicitur res ecclefiæ non approbante. Idem dicitur in tota ,
quafi propriæ,fed vt communes,&
domin9 oblatæ cum sìmo timore
nó in alios,quam in præfatos vfus
- - -•-
s ------ -
funt difp&fàndæ, qui Canones funt
Vrbani Papæ in Concilio Antio
cheno relato in c.Epifcopus ibidem
dicitur Epifcopus ccclefiafticarum
rerum habct potcftatcm ad difpé
fandum erga omnes, qui indigent
- - -
cum {umma reuerentia , & timore
Dei; participet autem S& ipfe, qui
bus indiget; fi tamen tàm in fuis ,
quàm in fratrum, qui ab eo fufci
piuntur neceffarijs vfibus profutu
ris, itaut in nulla qualibct occafio
ne fraudentur iuxtà Sáútum Apo
flolum fic dicentem à Beatis viciü,
&* teugmentum his comtemti /umus,
quod fi cótentus iftis minimè fuc
rit;conuertat autem res Ecclefig in
fuos vfus domefticos,& eius com
moda,velagrorum fruótus nó cum
Presbyterorum confcientia , Dia
conorüq; pertraétet,fed eorü pote
ftaté domefticis fuis aut propinquis»
aut fratribus,aut filjs committant,
vt per huiufmodi perfonas occultè
res lgdátur Ecclefiæ Synodo Pro
uinciæ penas ifte perfoluat; Si auté
& aliter accufetur Epifcopus » aut
Presbyteri; qui cü ipfo funt,quod
ca, què pertinent ad Ecclefiam ex
agris, vel ex alia qualibet ecclefia
ftica facultate fibimet vfurpent »
itaut ex hoc affligantur quidam
pauperes criminatione verò » &
blafphcmijs tàm fermo prgdicatio
nis, quàm ij,qui difpenfant,taliter
exponatur , & hos oportet corrigi
dift. 1 2.q. I.©- q.2. fcilicet Epifco
pos effe tantùm difpenfatores rerú
ecclefiafticarum, illas difpéfare de
TT TTT ' T T Iberent *-—--- - -
-
i
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
berent inter clericos, pauperes, &
alios egenos » retenta fìbi tantum
portione pro vita,&Diuus Clemens
lib.2. Apoßolicarum Conßitutiomum
c. 28. ait Homo Dei, fcilicet Epifco
pus , qu« ex decimis, & primitijs,/e-
Σumdùm mädatum Dei, damtur reöté
diffenfantes affliétis , & peregrinis
gentibus, vt qui habet Deum harum
rerum rationem repofcemtem, (& in
fra) omnibus gemiibus cum conftitu
tionibus iußitiam tribuentes , ipfique
his vtentes,non abutentes comcedentes
de his, fed mó/oli fumentes, geni/q;
impartientes , &* praecludendum effe
quia iuftitiæ mó mifericordiae dicitur,
& idem San&us im eod. lib.2. c.39.
dicit,quod Epi/copus debet diflribue
re tamquä Aecomemus, ac di/pi/atur.
Si igitur Epifcopi dicútur tantùm dif
penfatores bonorum ecclefiaftico
rum; vtique dominium nó acqui
[39 rent, quia tenentur reddere ratio
nem l. 2.ff.de uegot.geftis l. 1. §.offi
cio ff. de tutor. quod comprobatur
ex Diuo Bernardo im epift.z. ad fal
comem, vbi dicit, quod accipere ex bo
mis ecclefiafticis vltrà neceffàrium,fit
rapina, &*facrilegium.
Neque obftat, fi replicatur hoc fuiffe
ante diuifionem,cum viuebatur in
cómuni, quia tunc Epifcopi erant
4o tantum adminiftratores; At fa&a
diuifione portionis ipfis cótingen
tis,adepti funt dominium.Nam re
fpondetur per hos Do&ores,quod
, cü explorati fit iuris ante diuifio
ncm fuiffe Epifcopos tätùm admi
niftratores:Idem dicendum eft etiá
poft diuifionem; nam talis diuifio
nó naturam potuit immutare pri
- - --.--
•
41
meuam bonorum ecclefiafticorú,
fcd illa fa&a fuit, vt pauperum ne
ceffitatibus, & Ecclefiae minift erio
confuleretur; nam ex malitia Fpi
fcoporum multa, & pauperibus, &
Ecclefiae fubtrahebantur,quod cla
rè probatur ex c.cum in officjs de te
ftamentis , in quo Canone refertur
Concilium Lateranenfe inhibuiffe
ecclcfiafticis perfonis teftari de bo
nis ecclefiafticis ea folum ratione,
quia hoc Canonibus antiquis inhi
bitum eft : ergò clarè patet per di
uifionem fa&am non fuiffe recefsú
à natura primcua,quá habebantres
ecclefiafticæ fecundum cóftitutio
nem Sacrorum Canonum, quibus
attentis, Epifcopi dumtaxat difpé
fatores,& procuratores vocati süt;
dicit enim text. ibi. hoc igitur quia
amtiquis Canobibus nulla faéfa &•
cct: igitur per diuifionem , folum
fraudibus prouisum ; id etiamfua
detur, quia Gelafius Papa vt refer
tur in c.vobis emim 12.q.2. manda
uit de redditibus ecclefiafticis fa
ciendas quatuor portiones , vnam
pro Epifcopis, aliam pro Clericis » .
tertiam pro pauperibus , quartam
pro fabrica Ecclefiæ, de hac fi ali
quid fupereft mandauit emi pof- •
feffionem, quæ vtilitates refpiciat
communes;eadem ergò ratione di
cendum de portionibus Fpifcopi »
Clcri, & pauperü. Vndè clarè col
1igitur, quod diuifio non immuta
uit naturam bonorum ecclefiafti
corum, & fi nó immutauit,Epifco
pi,& cæteri Beneficiati non acqui
runt dominium reddituum eccle
fiafticorü, quia funt dumtaxat ad
T* *F mini
 42. DE RECTA DISTRIBVTIONE
miniftratores,prout clarè loquitur
Canon c.mulli Epifcoporum 1 2. q.1.
Tertio probatur per cóftitutionem
Sacri ConcilijTridentini, in quo
feß.2.5.c. 1.de reform.inhibetur ex
preßè Epifcopis ne de redditibus
Ecclefiae confànguineos familiares
fuos augere ftudeant , & ca ratio
ne , quia Apoftolorum Canones
prohibent ne res ecclefiafticas,qug
Dei funt confanguineis donent: Si
ergò Concilium Tridentinum facit
huiufmodi prohibitionem métio
né faciédo de fàcris antiquis Apo
ftolorum Canonibus,fequitur cla
rè quod Epifcopus, fiue alius Be
neficiatus non acquirat dominium
fru&uü ecclefiafticorum , quia at
tentis di&is Canonibus, certum
eß, quod ncq; Epifcopus, nec quis
quis Beneficiatus tale dominium
acquirere debeat. Hinc etiam pro
batur , quod nuper di&um eft per
diuifionem non fuiffe immutatam
naturam primeuam, quam reddi
tus ecclefiaftici in fe quafi infepa
rabiliter retinebant.
Item , & quarto probatur, quia nec
Epifcopus , nec alius Beneficiatus
de bonis acquifitis, & redditibus
41 ecclcfiafticis tcftari poterit, vt in
d.c.cum im Officjs ; Si ergo teftari de
his non poterit,dicendum erit non
acquifiuiffe illorum dominium, &
.quamuis quamplurimi alij acqui
rât bonorum dominium,& tamen
eis teftaripermiffum non eft,& hu
iufmodi ecclefiaftica prohibitio
aliundè quam ex dominij defe&u
poflit euenire, vt omißis alijs no
uiffimè acutè fcribit Emamuel Gö
zalez, in d.c.cum in officijs de tefta
mentis m.3.quia fcilicct lege huma
na ecclefiaflica hoc cis interdi&um
eft;non verò ex defe&u dominij;at
ego confidero» quod textus præfa
tus in c. ciiim officijs qui ccclefiafti
cis códcre teftamétú de bonis,quæ
occafione beneficij acquirunt , in
terdicit, inhgret Canonibus anti
, quis , ibi hoc igitur, quia amtiquis
Camomibus comftat inhibitum ; an
siqui autem Canones inhibuerunt
ecclefiafticis de talibus bonis te
ftari » quia ecclefiaftici dumtaxat
bonorum ecclefiafticorú erant ad
miniftratores , & tantùm fumere
poterant quantum ad proprium.
vi&um erat neceffarium, vt con
ftat ex citatis Canonibus facris,&
alijs in duodecima caufa , præfer
tim in quinta quæftione; nec Ca
nones antiqui,de quibus facit mé
tionem textus ille sút in c.relatum,
& c.quia mos, & c. hoc eodem tit. de
teftamentis, quia ifti Canones funt
Alexandri tertij,fub quo fuit cele
bratum Concilium Lateranenfe,
cuius eft difpofitio d. c. cum in offi
cjs : Quare non poffunt dici anti
qui, cum fuerunt eiufdcm tempo
ris, fcd antiqui Canones funt illi,
qui funt in di&a caufa 12. vt me
lius dixit Glofa in d.c.cum in officjs
im verbo Canonibus:Si ergo in Con
• cilio Lateranenfi innouãdo Cano
nes antiquos prohibitum eft eccle
fiafticis ne teftétur de bonis eccle
fiafticis,quiabonorü ecclefiafticorú
funt difpenfatores clarè fequitur,
quod de di&is dominium non ac
quirant. - - - - -
Con
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
Confirmatur hæc fentétia ex co quia
42 Romani Pontifices bona Epifco
porum inuéta poft eorum mortem
tamquàm fpolia Camerae applica
uerunt, & incorporauerunt,& hoc
quia pro certo habuerunt Epifco
pos tantum effe reddituum eccle
fiafìicorum adminiftratores, & tá
tum potuifse fibi fumere quod eis
erat ad vitam necefsarium,nec dic
tosredditus tranfiffe in dominium
Epifcoporum;nifi tranfifíent,efiet
dé eisiudicandü fòlt3 tanquam dc
bonis quafi patrimonialibus, quo
rum dominium acquirunt oinnes
ecclefiaftici,&quod redditus ecck
fiaftici non fint bona quafi patri
monialia docent,& admittüt qua
f omnes Do&ores,&idem Filluc.
tom.3.tra&f.43.c.3.m.5. &*alij, hec
funt praecipua fundamenta huius
fententię , ad quæ cæteræ rationes
reduci poffunt. **'
Poft fcripta vidi Thomam Hurtado
43 virum eximium, qui in lib. 1.refol.
moral. in prima refolutione pcr .
plures paragraphos probat erudi
tè,ac ftrenuè hanc fententiam,fci 44 Canonum,ex Tridentino, & inté
licèt Epifcopos non affequi domi
nium reddituum ecclefiafticorurn
primò ex Samêto Thoma 22.q. 185.
art.7. ex his verbis,fed ecclefiaftico
rum bonorum funt dumtaxat difpé Vice verfâ alij docent, Epifcopos, &
fatores,&- adminiftratores, ac procu 46 cæteros Beneficiatos acquirere_»
ratores ; dictt enim Auguftimus ad
Bonifacium, fipriuatumpoffidemus,
quod mobis fufficiat nom illa bona mo
ftra fumt,fed illorum,quorú procurt
tionem gerimus möproprietatem mebis
vfurpatione dämabili vfurpamus;ad
diffen/atorem enim requiritur boma
43 ' *
fides fecundii illud quod ad Corin h.
c.4. hic iam qugritur,vt fidelis inue
niatur,exquibus dicitHurtado,quod -
abfque tergiuer/atione Samêtus Doc
tor docet, quod Epifcopus,&* alj be
neficiarj mom /umt domini rerum ec-^-
clefiafticarum, & reddituum benefi
eiorumyfedfolum adminifiratores,&^
procuratores, cii quo principio miti,di
cit , Samêtum Thomam im omnibus
fîwiy operibus,mempè 2.2.q.43.art.8.
am corpore, &* q.86.art.z. &• q. 87.
art. I.ad 4. &* q. i 19.art.3. ad pri
mum , &• quo lib. 6.art. 1 2. &• dicit
£furtadus quod ita clarè docet fuam
femtentiam Sam&fus 7'homas, vt mi
aeetur ità cecutiffe Francifcum Sar
miento, quod in fuam velit trahere
S.D. &• prius in mu.antecedemti 45.
dixerat. $! D. Franci/cus Sar
miemtop.4.de redditibus,quißuä opi
mionem in titulis capitum Diui Tho
me adfcribit vemia dignus , quia vt
~
iurijìa mentem fummi Theologi m5 3.
ef? affequutus, &• im meffem aliemam
falcem pofart. - -
Item probat hanc fèntentiam ex iure
tioneSá&;Ecclefig,ex'certitudine,
& alijs vt apud ipsü videre eft,qui
plurima fuo more congerit, refpó
detque ad contraria omnia. ' '
dominium illius portionistantùm,
quæ deferuit pro propria fufficien
tia fecundum ftatum fubftentatio
nis,refpe&u vera quod fupereft,ef
fe dútaxat adminiftratores. Hanc
fententiam tenent quamplurimi
Doétores, præfetim Azorius p. z.
2. infti
 44 DE RECTA DISTRIBVTIONE · ·
inftitut. moral.lib. 7.c.8.verf. quod
4tt//}6£, * - -
Quae fententia fundatur in eó quia.
Epifcopi, & cæteribeneficiati totú
id,quod fupereft vltrà propriâ fub
36 ftentationem tenentur crogare in
pios vfus,quod extra controuerfiâ Quarta dcmum fentétia omninò op
apud omnes eft : ergò fi tenentur pofita antecedentibus,docct Epif
crogarein opus piü, fiue vfus pios
nó acquirüt dominiú eius,dútaxat
quod eft ncceffarium ad decentem
fubftentationem , quia dignus eft
operarius mcrcede fua, & ftipédio
fibi debito ob labore ; Epifcopi
enim,& cæteri beneficiati verè süt
operarjerga fru&us neceffarios ad
fuam fubftentationem fuos faciút,
dominium acquirunt ficuti quili
betmiles acquirit dominium fti
pendij, vt difcurrit Azorius loco ci
tate, & in hoc conuenire comitulú
dicit Filliuc. tom. 2. traéf. 3 1. 14.
£}14. I O I. . .
Tertia fententia docet Beneficiatos,
qui habent beneficia cum condi
tione,quales funt Parochi,& cgte
37 ricuram animarum habentes, vcl
dignitaté vel perfonarum, vel Ca
nonicatuum, vel aliud beneficium
à cæteris diftin&um nó habere do
minium fru&uú,& cffe vfäfru&ua
rios in vita,vfurarios in morte,pre
bendas autem non habentes di
ftin&as,fed tantum in fine aunire-,
cipientes fru&us illorú,dominium
acquirere,& vfufru&uario in om
nibus cóparari, & beneficiatos ha
bentes adminiftrationem effe vfu
fru&uarios in vita , vfurarios in
morte » illos verò, qui non habent
adminiftrationé in omnibus vfu
·
fru&uario conformes . Ità vidc
tur docere Hoftienfis in c. vlt.de pe
culio Clericorum,& Glofa in c, præ
fertim de officio ordinarij, in 6. in
verb.referuari , vbi latè difcurrit
Glofa. • • • _ - * «
copos , & cgtcro Beneficiatos ac
quirere dominium,& cffc verè do
minos omnium teddituun » men
fæ epifcopalis, fiue Bcncficiorum.
Ità ftrcnuè probat D. Framcifcus
Sarmiento de redd. Ecclefiaftic.p.4.
c.6. Lefius de Iuftit, lib. I o.q.4.art.
3. Barbo/a de iure Ecclefiaft. lib.3.
c. 1 2.m. 1 2. Garfia de beneficijs p.2.
c, 1.m.5. Pac.lordam.tom. I. Lucubr.
lib.z.tit. i.mu.69. Leff.de iuftit. lib.
2.e.4.dub.6.m.48.Sanchez im /um.
lib.z;c. 2.o nu, 24-&* im cumfil.lib.2.
c.2.dub.37. Filliuc.tom. 2.tra£t. 2.
. c.4.hifi, &* tom.3.tra&f.43.c.3.m.6.
Bonac.de obligat.Benef.diff.4.p. I.
nu.5. Reginaldus in praxi for-perit.
lib.3o.mu.78.Couarruuias in c.cum
im officijs de tejí.m.3.im fine ibi. nam
poft faétam diuifioné inter Eccle
fiam, Epifcopú, & Sacerdotes Ec
clefiæ miniftros;Epifcopi,& mini
ftri Ecclefiaftici verè Domini süt,
fruétuum euius portionis, quæ fi
bi cótingit Vafquez de reddit.£c
clefiaft.c. 1.§.z.dub. 1. Molffius im
fumma tract.6.c.1 o.nu.42. Petrus
Lorca im 2. 2. S. Thomæ di/p. 4o.
feci.4.memb.a m.21.Grando im 2.2.
controuef.3.de charitate feét. I.diff.
3.mu.4.Suarez de charita*e di/p.7. '
fe&t.z.mu.3.Bardus d.lib.3.qu. 1o.
feöt. 2. nouiffimè Emamuel Gonfa
-- ------- -- lez
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
lez in c.vlt.depeculio cleric.m.6. &•
7. Hurtadus de congrua refol. I. An
tominus Diamap.3.tract.8.refol.3 1.
verf.fed ego, Molina Theol. tom. 1.
de iuftit.tra&i.2.di/p. 143. &• Mo
lina Iuri/con/ultus depringenitura
lib.2.c.zo.& n.48.&alij qüamplu
rimi,quos breuitatis caufâ ex con
di&o omitto, & fuit opinio Glofe
im Cam.duo /umt I 2. q. 1. verbo pro
prietatem,vbiita fcribit rerum eccle
fticarum tamen dené concedendum 52. cludit, & clariùs videtur infinuare
efi,quod clericusfit dominus fruäuii.
colleétorum, acetiam Bartoli in l.fa
crofanëtaC.de Epifcopis,& Clericis.
Habet fua fundamenta hæc fententia,
& primò adducitur textus in c.per
49 uenit de fideiufforibus,in quo textu
Lucius Papa Tertius mandauit fa
tisfieri creditoribus clericorum ex
fru&ibus beneficij:Hinc ergò pro
batur clericos fieri dominos fru
&tuum fuorum beneficiorum;nam
alioquin folutio creditoribus fie
ret ex alicna re, & etiá poffet prae
tendi repetitio eius, quod folutum
eft per text.in l.fi alieni 78.ff.de re
?lut. - , , , • • . • , :
Sccundò adducitur Textus in c, vnico
de clericis non refidentibus, vbi dici
5 o tur, quod Clerici, feù Beneficiati
Cathedralium,& Collegialium nó lib. 1 o.
45 , :
c. i.de reformat, in quo ftatutum eft,.
quod Epi/copi, & alij curam haben
t s animarum fi refidemtiam non fa
ciant im eorum Ecclesjs fru&us fuos
nom faciant; ergo à contrario fenfu
fi clerici,& cgteri beneficiati in Di
uinis interfucrint , fi Epifcopi » &
cæteri curam habentes animarum
refiderint in proprijs Ecclefijs ac
quirunt dominium fru&uum,eof-,
que fuos faciunt argumétum con
idem Concilium Tridentinum feß.
24. c. 1 2. de reformat. ibi: alioquin
ammo primo priuetur vnufqui/que di
midia parte fruûuum , quos ratione
etiam prgbendae,ac ratione/uos facit,
quid clariùs facere fru&us fuos, S<
ipfarum acquirere dominiü . Ad
ducitur etiam textus in c.cum vene
rabilis de exceptiom. Vndè probatur
Epifcopum habere dominium Ec
clcfiae, fed fortiùs facit textus in c.
ex parte finali de ijs , que faciumt à
maiori parte &*c.ibi,&* quilibet Ca
nonicorum tecum pariter ' aliquam
fuorum reddituum portionem operi
: tam pro neceffàrio deputaret. Nota,
enim ibi verbum illud fuorum •5
fuum enim dicitur, cuius acquiri
turdominiuml.vnica C.de thefaur.
- -

intereffentes Diuinis nifi fuerint Eacit enim textus in c. vnico de clerico

impediti ex iufta caufa non acqui «grotante in 6.in fine, ibi: prr«fenti
runt dominiú diftributionum quo 53 quoque adicimus famätioni, vt condi
tidianarum, ibi: rerum fìc receptarii t0res £££
deprouentibus Prae
5 1 domimium mon acquirant,nec faciat latorum; fi enim funt Procuratores
fru&usfuos fic etiã dicitur in Conci Prælatorum:ergo eorum dominiâ
IioTridentimo tàm feß.22. c. 3. de. acquirit Prælatusà genitiui adic
reformat. ibi: nec eius quoque modo &ionem dominium importat.
domimium acquirat, quàmff. 23. Probatur quoque ratione, quia cum
.. -- --- - -

1
• •.•
 46 * ; DE REcrADISTRIBVTIONE
diftributió reddituü ecclefiaftico 36 fiquidem,ait Gonzalez conftit ta
34 rum in quatuor partcs fit faétal »
atque exvna ere&io beneficiorum
eorú affignatio extrahunt, vt vtar
verbis Bardi ipfos redditus à cô
muni ad proprium dominiü; quod'
auté diftributio,& affignatio por
tionis propriam faciát ipfam pór
tioné afsignatam eft manifeftum,
quia nifi propria fieret, & remane
ret,ficuti erat ante diftributionem,
nullum ipfa diftributio haberet ef
fe&um, & cófequenter inutilis ef
fet creétio beneficiorú, veluti qug
dam deputatio, & affignatio , per
quam idcm caperetur per diuifio
nem, quam ereétionem beneficio
rum; nam per vtramque transfer
tur dominium, quia diuifio,& ere
&io realiter loquendo nó differunt
nifi fecundum' quafdam folemni
tates à iure acqüifitas, nam portio
;
liabcneficia ex dccimis , & poffef
fioriibus ab eis oblatis;ere&a -fuif
fe,vt probat Bellar.tom. i.comtr.lib.
I.de clericis tom.2.5. AMarcus Anto
mius Cucchus d.c.z6.decimg autem
in lege veteri Leuitis à Domino
datæ fuerunt m. 18. vbi adnotanda
funt verba illa filjs , cui dedit om
mes decimas, quæ inducent fuifse
conceffas ratione dominij; nam
verbum dare , dominij translatio
nem fignificat l.vbi autë 57.§.vlt.
ff.de vêrb.oblig.in lege gratiæ cleri
cos decimas percipere conftat cx c.
Tuae Nobis de decimis: oblationes
autem ex animo â fidelibus Ecclc
fiæ donari, vt in cius, & Prælato
rum dominium tranfeant patet ex
Clementima, quia cótingit de Reg.
domibus religiofis- : Tridft.feff.zz.
c.de reform. « > ». . . . •
-

illa habet rationem beneficijecck Infaperibilites omnes proprij ftipen

fiaftici,' quatenus eft authoritate_» dij dóminium acquirunt ; Clerici
Epifcopi inftituta in perpetuum in 57 auté ecclefiafticæ militiæ funt ad
ordine ad aliquod officium fpiri fcripti: crgo ftipendia fuæ militiæ
tüale,& datur enim pro fubftenta -
tione clericorum. § · · · ·
Tandem confirmantur hæc omnia ex
Imò, vt dicit Gomzalez, etiamfi bona commüni confuetudine Ecclefiæ
ecclefiaftica effent in cómuni,quo- 58 Orbis Chriftiani, qua attenta, ec
35 que portionis proprig clericus ac- clefiaftici omnes táquam veri Do
quireret dominium; nam id, quod mini difponunt de redditibus ec
commune eft meum eft, quatenùs clefiafticis, & quando ex vi, & na
ad difpofitionem partis meæ l.fer tura reddituum ecclcfiafticorum
sui ele&tione §.habeo de legatis l.im re. beneficiati non poffent acquirere
cómuhi ff.de/eruit.vrbanorum:mul dorminium,benè cófuetudo eifdem
to ergo magis nunc poft diuifioné, præfatum dominium concedere
& adiudicationem dominium ac potuit. -

quiratur§-primo inftit.de off.Iudic. Hæc adducuntur à Do&oribus iftius

Pr9batur etiam, nam natura ipforum fententiæ,qui refpondent ad argu
£u£iuum dominium nori fefpicit, 59 menta primæ fententiæ , & vt ad
- - - - - -- - . - -

- - pri
 I.

rEDDITvvM ECCLESIASTICORVM 47
primum poffit adgquatè refpon fa&a tamèn diuifione,& poftquàm
dereGonzalez dicit,quod dominiú ere&a fucrunt beneficia Domini •
eft triplex;primum dicitur abfolu funt effeâi fru&uum;immò cxillis
tum,& plenum,quod tantùmDeus authoritatibus nec probatur Cleri
vt Dominus vniuerfàlis in omni cos,feù Epifcopos non habuiffe do
bus obtinet.Secundm vocatur me miniú fru&uú, fed cú illo onere re
dium,habetque homoin fuis rebus tinuiffe,diftribuendi.f. in pios vfus
ad difpenfàndum de illis. Tertium retenta priùs propria portione.
vocatur infimum,quod habet Rex Et quamuis etiam poft diuifionem
in bonis fuorum fubditorumad di Cócilia, quæ celebrata fuerunt eo
{ponendum pro communi vtilita 6 I dem modo loquendivtantur,& ijs
te. Vndè ait Gomzalez dicendum , rationibus , proùt omiffis alijs lo
cffe,quod Textus in c.cuufciédum, quitur Tridemt. /eff.z 5. c. I •in quo
& alij intelligendi funt de domi loco prohibet Epifcopis me ex fru
nio pleno,& abfoluto,at in prefen &tibus ecclefiafticis diífent cöfangui
ti agimus de dominio medio;vnde meos, quia boma Dei fumt, & Apo
nihil impedit , quod in fruéìibus olorum Canones hoc prohibent : At
ecclefiafticis Deus dominium ab-. refpondent Doéìores huius fenté
folutum; Bcneficiati verò dominiâ- &z tiæ præfertim Bardus fub mu. 16,
medium obtinent; fimile dicit Za verba prediéta Tridentihi defumpta
berella in clauful gratia de refcriptis ex Cam.41.4poftol. mil facere contrà
im col. vltima /ub m. 1 2. -hamcfemtentiam,quia quod attinet ad
Ad fecundum refpondent, Canones prohibitionem vtique admittendum
• 6o illos procedere antequàm fieret £f fuperfluos fruéfus non effe con
diuifio bonorum, cum fcilicèt om {anguineis, & alijsfamiliaribus do
nes in communi viuebant : nam cú nandos/edpijs operibus applicandos,
adhùc Beneficia non erant inftitu ex quo non fequitur, dominium non
ta , non poterant clerici ex bonis effe penès beneficiarios 5 mam di&tum
communibus vltra neceffarias ac omus mom repugnat dominio:Igiturfoô
cipcrc; illo enim tempore vocabá Jìm hinc probari poteß carentia pr«-
' tur Epifcopi» & cgteri beneficiati di&ti dominij, quatenùs nom eft im be
difpenfatores,& procuratores, & fi neficiatis omnimodò libertas difpen
quid vltrà propriam portionem ac fandi fruótus excedentes congruam
cipiebant , furtum committebant, fubftentationem, &*fí donando diffi
quod colligitur ex epißol. Vrbani pent illicite quidemyfed valide id fa
Papæ de qua in c.fcimus 1 2. q. 1. ibi çient,mec huiufmodi carentia domimj
fcimus vos n5ignorare,quia ha&temus poteft deduci ex eo, quia Sacri Cano
vita commuwis tmtér omnes Chrif? ia nes dicunt hoc effèpatrimomium Chri
mos viguit »<* adhùc gratia Dei vi fli,& pauperum, quia ita dicunt, ex.
get, &* maximè imter eos, qui im fortè quo/unt in ob/equium Dei,& Chri
Domimi vocati fumt »/cilicet Clericos Jii Domini dicata tum à Domatoribus,
t!?
 48 DE RECTA DISTRIBVTIONE. .
tum ab Ecclefia iuxtà c. mullum i 2.
33 q. 2. &• neque Comcilia,& Patres im
Hoc loquendi modo feparamt fru£tus.
meceffarios fubftítatiomi à fuperfluit,
fed indefinitè, & gemoraliter omnmia
boma ecclefiaftica patrimomium Chri
fti,& rem Dei vocant,& dicifolemt
patrimonium pauperum , quia ex fu
perfluis fubftentatiomibus pauperes *
funt alemdi quoad debitum charita
tis , mom verò quod fimt fub domimio. •
ipforum pauperum antequàm eis ap
plicemtur:Ità Bardus.
Nec adrem facit dicere quod portioil
64 la , quæ pauperibus contingit fit
confufa , & permixta cum redditi
bus ecclcfiafticorum:ergo ecclefia
ftici carent dominio faltem omniú Argumentum verò quod Clerici non
reddituum , & aliqua pars ex ijfdé 65 poffunt teftari dcbonis ecclcfiafti
fru&ibus pertinet ad paupercs ,
quia refpondet idem Bard.n.18.&
negat confequentiam; nam nö ob
ftante illa permixtione adhùc do
minium omnium reddituum per
tinet ad ipfos beneficiatos, quam
uis habeant onus applicandi parté
pauperibus in quos non transfer
tur dominium portionis ipfis tan
gentis antè aétualemfegregationé,
& traditionem ; ipfam autem ap
plicationé ftatim Beneficiati amit
tunt diάæ portionis dominium,&
in pauperesillud transferunt,proùt
accidit in redditibus hofpitalibus
applicandis,& quamuis omnia bo
na ecclefiafticaiure naturali,& Di- *
uino fint inftituta non tàm in Cle
ricorum fubftentationem, quam
etiam in pauperum alimenta;atta
men,vt dixit.Bardus loco cit.nu. 1 9.
re$te Per Ecclefiam potuit deter
.
minari quantitas debita pauperi
bus, proùt fecit in alijs 5 Ideò mul
ti Summi Pontifices quartâ ex to
to cumulo erogandum ftatuerunt
pauperibus.Verum hifce tempori
bus decreta huiufmodi Pontificia.
quoad quartam pauperum in de
fùetudinem abierunt , & tantùm
; Clericis manet obligatio fecundú
ius naturæ ad fubueniendum pau
peribus. Ideò quamuis per contra
iiam confuetudinem nö poffit de
rogari iuri naturali , cd illa taxa
quoad quartam,cum nec de iure
naturali, nec diuino fit;& fit bene,
potuit abrogari per contrariâ con
fuetudinem.' -
&is iuxtà c.relatum,& cum in officijs
de teff.refpondetur per hos Doäo
res indè non probari clericos non
non habere dominium reddituum
ecclefiafticorum; nam benè ftare
poteft dominium cum hac rettfic
tione, ficuti in alijs videmus; fuit
enim per Sacros Canones reftrida
facultas Clericis teftandi,quia nQn
erat gquum de his difponédi,quia,
vt dicit tex. in d.c.in officijs charitá
te primo loco illis tenemur, â qui
bu§ beneficium nos cognofcimus
rccepiffe;Ecclefiafticiautcm ab Ec
clefiâ multa:beneficia percipiunt;
Ideò iuftum fuit,vt careat faculta
tc teftandi, & bona apud eafdem
Ecclefias remanere debant 5 à qui
bus per totâ eorum vitâ fic afflué
tèr receperunt ; infuper vt arccan--
tur à cupiditate cumulâdi,& relin
quendi confanguincis.
Nec
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
Nec ex eo quod bcneficiati minores
66 de bonis acquifitis intuitu Eccle
fiarum teftari poffunt, præter Epi
fcopos,quibus fpecialiter id indul
tum eft,fequitur non acquirere do
minium fru&uum,dum viuunt.Si
67 militèr refpondetur ad argumcn
, tum de fpolijs clericorum;nam ex
co quod Romani Pontifices refer
49
profpiccrct,ex hoc autem non fe
quitur, & argui poteft dominium
acquiri à clcrico fuper fruétibus
bonorum Ecclefiae,quia huiufmo
di obligatio ad fàtisfaciendum nó
fundatur fuper dominio,fcd fuper
iure , quod habet clericus perci
picndi exbeneficio vi&ui fuo ne
ceffaria. -

uarút Camer£ Apoftolicę id,quod Ad fecundum argumentum , nempè

reperitur in obitu Epifcoporum , 69 c.vnic.de cler.mó refidemtibus,&* ad
non fequitur non acquifiuiffe do
minium illorum bonorum ; quia ,
enim Epifcopi tenentur id, quod
fupereft eorum dcbitæ fuftenta
tioni erogare in pauperes, piofue
vfus 5 cü reperitur aliquid in mor
te,fignum eft,quod in vita propri;
obligationi non fàtisfecerunt vti
oportebat , & illud fuperfluum , ,
quod reperitur habet relationem
ad pauperes, qui fuerunt fraudati
ab Epifcopis:Ideò Romanus Póti
fex iuftè CamergApoftolicg incor
porat,vt indè in pios vfus, paupe- .
rumque alimentum expendatur ,
fupplendo obligationé, quæ inhæ
reret Epifcopis.
Vice verfa Do&ores primæ fenten
68 tiae refpondent argumentis huius
vltimg fententi£,& ad tex.im c.per
uenit de fideiuf. ex illo textu nihil
probari afferunt , quia aut Lucius
Papa ibi non loquitur de redditi
bus ecclefiafticis,vel fi loquitur dc
beneficiorum redditibus, dicen
dum eft , idcò di&um Pontificem
ftatuiffe ex beneficij fru&ibus fol 7o te de his, que fiunt a maiore &c.
ui debere creditoribus eorum cre
ditum , quia debitum fuerat factú
à cleric9 , vt fuis ncccffitatibus
-- - - non proprietatem, & dominium.
Conciliii Tridentimum;refpondent,
quod licet pro clericis nó refiden
tibus,aut fuum munus minimè có
plentibus videatur ex illis cuinci
dominium fuper fruétibus; tamen
verus fenfus illorum iurium non .
cft ifte, fed folum eft, quod nó re
fidentes,vel proprium munus non
adimplentes non folú dominiü fu
per fruétibus nó acquirant,fed nec
etiam ex his fru&ibus poffunt ac
cipere, vt fuis ipfi neceffitatibus
profpiciant,& debent eos prò rata
temporis omnibus pauperibus,vcl
fabricæ Ecclefiæ erogare: Hinc illa
verba fruétus fuos non faccre,nec
eius quoquomodo dominiü acqui
rant, & fimilia, verum dominium
non rcferunt , fed folum indicant
illud ius, quod Bencficiati habent
accipiendiipfis neceffaria fi præsé
tes fuerint,& adimpleuerint iniun
&um officium: Ità Mamcimus loco
cit.-fed aliter refpondet Nauar. d.
q. I.monit. 5 1. vide ipfum.
Neque aliquid vrget textus in c.expar
quia dicuntur redditus effe Bene
ficiatorum in quantum ad vfum ,
Sic
 3o DE RECTA DISTRIBVTIONE
Sic etiam refpondctur ad c. vmie.
de Clerico ægrotante im 6, nam fruc
tus ecclefiafticorú beneficiorü di
cuntur prouentus Prælatorum ,
quia ex ipfis alendi, & fubftentan
di funt Prælati. ,
Ad rationes refpondent hi Do&ores,
7 1 & prefertim A4artimus 7Nauarrus
d.q.de redditib.monit.5o.& 5 I. &
dicit,falfum effe pertalem diuifio
nem bonorü,& ere&ionem bene
ficiorü fuiffe immutatam naturâ
primguam reddituum ecclefiafti
corum beneficiorum , quia aéìus
agentium non operaretur yltra ,
eorum fines per text. in l.mom om
mis ff.de rebus creditis cum alijs;at
intentio, & finis eorum, qui prg
fatas diuifiones fecerunt,non fuit
exoneratio ab onere, quod inhg
rebat eis alendi pauperes ex fu
perfluis,quod ex pluribus coniec
v.
turis probat,& præfertim quia fi
nis talis diuifionis fuit auferendi
rixas , diffidia , & litcs, quæ intcr
Epifcopos , Capitula , Beneficia
tos,& alios accidere folebât;quo
niã quãdo vniuerfa bona foli Epi
fcopi adminiftrabát,vt ait Clemé
lib.2.c.28.&* 29. & probatur ctiá
ex c. præcipimus I 2. q. I. minimè
exibebant Beneficiatis,& reliquis
congruam , quam debebant por
- tionem rcrum, quum communio
fçpiffimè difcordias excitet l.cum
pater §.dulciffimis delegatis 2.Item
præfatorum bonorum diuifiones
fa&ς funt,vt diminueretur Prela
tis intumefcétibus poteftas, & fç
Pè nihil vel nö fàtis diftribuenti
bus Canonicis, Clericis, pauperi.
bus, & fabricæ : ergo non debct
argui eorum poteftas per di&am
diuifionem , qua prius carebant;
antea enim tantum viάum,& vc
ftitum fibi fumere poterant: ergo
neque poft diuifionem amplius
habere dcbcnt. Item quia Immo
cent.3. in cap.fin.de js, qu e fiunt à
maiori parte &*c. decreuit ob fa
bricæ neceffitatem , & reparatio
nem Ecclefiae pofle Epifcopum cú
maiori parte Capituli applicare_»
neceffaria,& Canonicos tenericó
tribuere;quod iuftificari non pof
fet,nifi dicamus per præfatam di
uifionem nó fuiffe effe&tos domi
nosintegros portionum reddituú,
fed folum adminiftratores eorum,
ità vt fe honeftè fubftétatis,quod
fupereft pijs operibus erogandum
fit;nam fi dominium acquirerent
eorum portionum,non poflet ma
ior pars minori præiudicare;in re
bus enim,quæ cómunes funt plu
ribus vti singulis non poteft parti
minori preiudicari l. perfìdumff.
deferu.ruft.l.fabinusff.com.diuid.
Item quia Beneficiati feparata ha
bentes Beneficia,& feparatos red
ditus poffunt cogi ad reficiendam
Ecclefiam de his,qug eis fupersüt
c. 1. &* c. de his, de Ecclefijs edifi
camdis ; & tamen non poflunt có
pclli de fuperfluis patrimoniali
bus: ergo per huiufmodi diuifio
nem non funt effe&i adeo libcri
Domini, ac funt patrimonialium
bonorum 5 prædiâae autem diui
fiones alias effe&us producere, &
operari poterüt præter acquifitio
nem dominijvt latè Nauar.d.mo
7}tt•
 REDDITvvM ECCLESIASTICORVM 51
mit.5o. Neque iuuat dicere,quod onus habenti annexum 5 cü tamen
per diuifionem reicómunis vnuf clericorum ftipendia hoc fui natu
quifque fit dominus portionis fue ra habeant,vt fuperflua debeant in
l. cum per hereditatem ff.de legatis pios vfus erogari,eo quod clericus
73 2.cum alijs, Qgja refpondet Na fecúdum illud Auguft.c.vlt.12.q. 1.
uar. monit. 5 1. quod intelligendú fcire debeat, quod beneficijbona ,
eft de acquifitione talis dominij, fua non fint , fed pauperum , quo
qualiter habebatur in communi , rum procurationem gerit; ego ve
non autem de tranflatione domi rò addere poffem , quod militi, &
nij alterius fpeciei, vt cum plures mercenario datur ftipédium ad vi
habét praedium commune quoad. tæ dumtaxat fubftentationem; Ec
vtilc dominium tantum , fi diui clefiarum autem redditus funt fu
datur , vterque fit dominus vtilis pra fubftentatio,vt fupponimus,&
tantum fuæ portionis; cum ergo. in eis adeft portio pauperum .
dominium bonorum ecclefiafti Tandem ad confuetudinem refpon
corum fuiffetcommune Epifcopo, 76 dcri poterit per hanc nó poffe im
Clericis, Ecclefiae, Sz pauperibus; mutari naturam intrinfecam bo
cum tamen illa erant ità commu norum ecclefiafticorum,& in quâ
nia, vt fi aliquid fupereffèt Mini tum ad teftamenti fa&ionem,Epi
ftris honeftae fubftentationis cro fcopi hanc facultatem minimè ha
gare deberent pijs operibus feù bent: De cæteris verò ecclefiaftcis
vfibus:Patet quod per diuifionem vigore cöpofitionis,quam inierunt
non potcrunt fieri propria illorü cum Camera Apoftolica,& fingu
libera quoad portionem eis con lis annis foluunt quid certum pro
tingentem. Hgc,& alia Nauarrus. fpolijs,aliter refpondet Nauar.mo
Ad argumentum Gonzalez de deci mit. 53. vide etiam Hurtadum d.
74 mis refponderi poterit, quod de lib. i.replic. 1.§.7. & pcr totam re
cimæ fuerüt datg filijs Leui à Deo folutionem. Hæc, * & alia dicunt
in lege veteri,& hodie in lege gra Do&ores in hac quæftioné.
tiæ dantur à fidelibus Ecclefijs, vt Refolutio huius quæftionis patebit
fiant domini quoad vfum tantùm 77 clariùs, im. cap.fequenti;: Interim
neceffarium, nö autem vt tráfeant verò dico primò, Epifcopos, cæte
in eos quafi abfolutos dominos,& rofq; Beneficiatos reddituü, quos
in plenum eorum dominium , fed Habét propriæ Ecclefiæ feorfim,&
conditione accepta, vt eis honeftè feparatinia redditibus menfæ epi
fubftentatis,reliquum crogctur in fcopalisà fuis cffe merè difpéfato
pios vfus. . .,… .-... a7 * * * , * (.
* res,& adminiftratores,nullumquc
Paritas' autem ftipendij militis dicit horum dominium habcre , & ex
75 Martimus Nauarrus nu.77.quod prefsè S.Thomas d.art.7.
non eft bona;quia ftipéndium mi- Secundò dico Epifcopos;omnesque_»
litis $&mcrccnarij hominis nullü Bcneficiatos , refpeétu illius por
.,, ; - - - - - C 2. tion:s
 5.. . . DE RECTA DISTRIBVTIONE.
tionis , quae neceffaria erit ad pro proprijs,clarè fentit,quod efficitur
priam fubftentationcm,quam có quoque abfolutus dominus por
gruam appellât, acquirere vcrum, , tionis fpeétantis pro fua congrua
& proprium dominium abfolutâ, fubftentatione. cü S.7Thoma om
liberamue difpofitioncm ad fui li-, ncs vidétur fentire Caietamus ibi
bitum.Hgc conclufio exprefsè dc. dem verf. re/pe&iu, nec difcordare
fumitur ex S.Thoma 2.2.q. 1 85.d, videt;ir Abbas loco cit. mu. 27. nec
art. 7. in corpore: ibi de his autem : 7N auar, queft. I.momit. 26. Kobertus
qu.e /umt fpecialiter fuo v/ui depu-; AMazzuc. loco citato AM olima de iu
tata videtur eße ratio, que eft de ; fiit.tra&i.2.di/p. 143.ver/. his pofi
proprijs bomis vt fcilicet propter im tis, Sotus de iufttt.lib. io.q.4.art.3.
moderatum affe&iä, & vfum peccet, verf.6.conclufis. Leffus de iufftt.lib.
fiquidem immoderaté fibi retineat,&- 2. c.4.dub.6.nu.39. Laymam lib.4.
alijs mom fubuemiat,ficut requirit de traét, 2. c.8. Filiuc.tom.3.tra&f.43.
bitum charitatis. Hæc S. Ihomas: c.3.nu.6. & tom.z.tra&t.3 I. de iu
Quare apertè videtur fentire Di ftit.c.4.q.6.nu. 1 oo. Azorius p. 2.
' uus Thomas, quod Fpifcopus, fi 1ib.7. c.8.ver/, quod attinet. Regi
ue quilibct alius beneficiatus por mald. laté in praxi lib.2o.tit.3. c.7.
tionis fibi tangentis ad propriam à mu. 76. cum fequentibus. Va/-
fubftétationem acquirät dominiú, quez de redditibus c. 1.§.2.dub. i.à
&fiat döminus fimpliciter , & ab fortiori Sarmiétus loco cit.de reddit.
folutè 5 & poffit de ea difponere p.4. c.7. Cauarruias im c. cum im of
ficut de proprio patrimonio;dixe ficjs de Teftamentis p.2.c. I. 1,5.&*
rat enim antea Diuus Thomas in 31. Bomacima /oco citat. muper Cam
principio conclufionis, quod Epi didus to. i.diff.moral.difp. 18. art.
fcopus de bonis proprijs. habeat 6.dub.3. Guttierez pra&.qu£ft.lib.
dominium » & cx ipfa conditione 2. q. 1 14. per totum à fortiori:lta
non obligatur,vt eas alijsconferat, -tencnt qui docent fimpliciter , be
fed poffit eas vel fibi retinere, vcl ncficiatos effe dominos fruâuum
alijs prolibito elargiri:poterit ta- ;! eorum beneficiorum: Barbo/a de
men in earum difpenfatione pec- ' iure Ecclefiaßico lib. 3. cap. 17. de
care propter inordinationem äffe- ' fru£tibus beneficiorum m. 1 o. «* 1 2.
&tus, per quam contingit,vel quod Leandrus d. tract.5. di/p.3.§.z. q.
fibi plura cóferat, quam oporteat, *73. &* Bomacina de oblig.benef. di
vel alijs non fubueniat fecundum fp.4.pumêto I .m. 5. quia dato çuod
quod requirit debitum charitatis : beneficiatus nó habeat dominium
cum ergo, poflea idem Samëfus bonorum beneficij,habet vfufruc
Thomas de illis, quæ funt fpeciali tuum; vfufru&uarius habet domi- **
ter fuo vfui , fcilicèt Fpifcopo de nium fru&uum in vita fua,nec di- v
Putata dixerit, quod idcm eft iu-. , {cordat Thomas, Hurtadus loco cit.
dicium,ac eadem ratio, quas eft de mu. 5o.qui etiam fatetur portionis
affi
 --_=_-
I

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
affignatæ pro congrua fubftcnta m.6.Bonac.de obligat. Benefdifput. -

tione Fpiféoporum,& cgteros fe — 4.p.3. Camdidus d.m.6.dub. 3.verf.

ri dominos,& hoc docere D. Tho dico quarto Regimald.d.tra&i. 3. nu.
mam afferit. ••; 89. Leandrus loco cit.q. 5 1. Cardi
Probatur ratione à priori hec conclu
79 fio: quoniam, vt diximus,iure iu
ftitiae debetur portio beneficiato,
fiue Epifcopo pro fua fufficicnti ,
fubftentatione;nam qui Altari fer
uit , vt diximus , dc Altari viuere
debet, dignufq; eft operarius mer
cede fua: ergò fi iure iuftitiæ debc
tur ei hæc portio pro fua fubften
tationesfuam facit illam,& fit Do
minus illius portionis, poteritque 82. tiæ fic poteft facere de ca quod
dc illa difponerc ficut vult,quia in . . vult, & ex eo etiam quia pars illa,
ftipendium proprij laboris,& offi
cij datur. Multas alias rationes, &
authoritates affert Sarmient.d.p.4..
per plura capita, qui c. 2. etiã dicit,
hoc procedere attenta natura rerü,
prgcifa alia lege Ecclefiaftica.
Hinc dicit S. T was d. 2. 2.q. 185.
8 1 art.7.ad 2.Si Epifcopus de eo,quod
proprio vfui deputatum ef? velit ali
quid fibi /ubtráhere, & äljs dare nö
paccat. S.Thomam fequuntur qua
fi omncs Caietanus ibidem, qui lo
quitur in fpecie de confànguineis
dc quibus nos infrà. Azorius p. 2.
Jib. 12. c. 1 1 .verf.item » & ?Nauar.
in fum. c. 17. mu.94. & de redditi
bufq. I. monit. 43. Sotus de iußit.
lib. 1 p•4•4• 4}*f. 3. verf. . ... Lef-
fùs d.c.4.dub.6.nu.39. Laymam lib.
4. traöt. 2. cap.3.nu.2. Sánchez. in
£onf/ib.2.c.2.dub.43.44olina difp,
*i 45.tom. H«&* 340lima iurifcon/iul
tus /ib.2.de primog.c. Ioan.2o.Bar
bo/ù de itire ecclefiaßico lib.3. c. 17.
m.zo. Bardus d.lib.3.q. 1 o.fc&i. 14,
malis de Lugo difp.4.fe&t. 3. nu.35.
Filliuc.tra&f.43. c.3.mum.6. &* d.
tra&t. 3 I.c.4.p.6.mu. I oo. Hurta
dus loco cit. nu. 5o. Fagnamus in c.
finali de peculio clericorum m. 23. Pe
trus Barbofa in l.diuortio 2.p.m. 68.
ff.foluto matrimomio , quia quod re
manet eft fruëìus induftriae non
beneficij , & portio debetur Benc
ficiato, fiue Epifcopo de iure iufti
qug datur Epifcopo ad fui fubften
tationem fe habet ficuti alimenta,
quæ dantur v.g.filijs à patre,vt di
cit Bardus fecundum decentiâ fta
tus patris; At filij fi aliquid ex ali
mentis affignatis parcè viuendo
fubtraétum poffunt de illo ad qué
cumque vfum difponere , negari
haud potcft, quod pars, quæ datur
Epifcopo cedat loco alimétorum.
Probant etiam banc fententiam,quia
83 congrua nö confiftit in punéto in
diuifibili, fed habet latitudiné fuá,
ficuti pretium cuiufcumq; rei;nam
habet medium, infimum,& fuprc
mum: potcft crgo quilibet Bencfi
ciatus accipere , & referuare fibi
'. 'J
congruam vfque adfummum gra
dum , & pofteà pârcius viuendo ,
& fibi fubtrahendo quod fupereft
in quofcumque vfus expenderc ,
& erogare confànguincis, illofquc
ditare erigendo maioratú pro do
mo,& familia fua melioranda, ita
34olima,7Theolgus di/p. 147. A4eli
124
 54 DE RECTA DISTRIBVTIONE : '
na iurifcon/ultus lib.2.c. 1 2. n.3o., 86 verò quis acquirit dominium ali
de primogemit.Sotus, Lugo,&alij lo cuius rei, poteft illam diftrahere_,
cis citatis. -

quomodò,& cui vult;vnufquifque

Scio tamen multos Do&ores contra enim rei propriæ eft moderator,&
84 rium docuiffe,fcilicèt nó poffe be arbiter l. in re mandata C: mamdatt
neficiatos, feù Epifcopos id, quod & hocimportatacquifitio dominij,
eisfupereft de eorum congrua por & admiffa etiá illa doétrinâ , quod
tione parcè viuendo ad proprium 87 beneficiatus vfufru&uario compa
libitum difponere {ed in pios vfus, retur in vita , vfuraio in morte de
vt fcripfit Baldu$ im auth. licentiâ qua fupra, & fufius infra;vfufruc
C. de Aepife. &• cler. nu.6. 1a/om.im tuarius tamen in vita acquirit do
con/.76.nu.5.lib.3.& ftrenuè hanc minium fru&uum,& cui vult fruc
fcntentiam fuftinet Lorca 2. 2. di tus poteft cedere, etiam totum ip
fput. 4o.mu. 37. qucm fequuntur fum vfufruétuü vita eius durante,
plures Doétores,qui mouétur,quia vt dicüt legiftæ, neq;Ecclefiæ facit
adhùc illa bona remanent facra,& 88 aliquam iniuriam , fed dumtaxat
Deo femper dicata dicuntur,& il fibi ipfi, quia fubtrahit fibi de ne
la quantitas ex portione remanfa ceffario vi&u;ficuti famulus fi por
fe habet vt quid fuperfluum: ergo tioné vi&us fingulis diebus, à do
tenetur Epifcopus illud erogare in mino acceptam velit dare,aut ven
opera pia, ficuti fi dctur fuperfluü dere contentus panis fruftulo , &c
vltra congruam , & illa induftria, aqua,iure hoc facere poterit abfq5
feù parfimonia Fpifcopi n6 poteft fcrupulo;nam illa portio eft portio :
immutare naturam intrinfecâ bo fua, de qua poterit adfui libitü di *
norum ecclefiafticorum, qua fci fponere; Sic Epifcopus,feù benefi
licet fit vt omne fuperfiuü in pios ciatus. Et cum redditus ecclefia
vfus jú - • , , , ;<;
ftici dicütur pauperum, eft modus.
Sed refponderi poterit, verum effe , : loquendi, hon quod paùperes ha
85 quod bona,quæ funt deputata ad beant aliquodius.Facundez de iu
fubftentationem Re&orum fem fit.lib.6.m. i7.c. 1o. ncque verum
Per Dei dicuntur, & facra,quia ad eft dicit Bardus; loco cit.mu.7.quá
fubftentationem Miniftrorùm; ná titatem,qug refultat,ex parfimonia
quicquid Miniftris Dei confertur, quam adhibet Epifcopus fe fubfté
ipfi Deo conferri dicitur, vt opti 9o tando,effe quid fuperfluum, ficüti
mè Reginaldus loco cit. c.7. mu.76. fi quis fecundum fuam complexio
quod autem accipit Minifter pro nem indigeret v.g. tanto aliméto ,
fua fubftentatione iure accipit; cü & ipfe parciuscomederet,nemo eft
iure fibi debeatur iuftitiæ, vt di&ú qui dicat illud, quod requirebatur
efbfitquetalium bonorum,feù red ad neceffarium alimétum effe quid
dituum verus dominus,& dcbetur fuperfluum ; ità in cafu noftro; nâ
ei libcra, & totalis difpofitio; cum indigés Epifcopus fex mille aureis
` ' ' ' ' ad
 * REDDITvvM ECCLESIASTICORVM
ad fui competentem fùbftenta
tionem fi detrahat duo millia, non
dicentur hæc duo millia fuperflua.
Poft fcripta vidi Thomam Hurtado
9 I lib.z.refol. 1.à mu. 1 1 3. cum pluri
bus fequentibus, qui etiam tenet
contrariam fententiam,nempè nó
poffe beneficiatum,velEpifcopum
quod fibi referuat ex congruapar
cè viuédo in alios,quàm pios vfus
erogare,nec dare confanguineis,&
dicit hanc fententiam cffe Diui
Thomg, & affert eius verba loco cit.
à nobis, ac etiä Caietami, & impri
mis damnat dari tres gradus con
grug ad inftar pretij; dicit enim m.
I 2o. I 2. I .<* 1 22. hâc proportio
nem non poffe procedere inter có
gruam, & pretium, quia pretiú ex
natura rei non eft determinatum :
quare minui,& augeripoteft rcfpc
&u eiufdem rei,temporis,& perfo
næ; congrua autem refpeétu bene
ficiati confiftit in indiuifibili, fcili
cèt, quod honefta fubftentatio ac Poteft ad hanc do&rinam multipli
cipi debeat ex redditibus beneficij; 94 citer refponderi , fed quia idem
quod fi quis parciùs viuat,fi hone
ftè fubftétetur,nihil quod fupereft
referuari poteft; quia Concilia , &
Patres tantùm permittunt recipi
de bonis beneficij,quod requiritur
ad neceffariumviétum,& veftitum;
cætera autem pijs vfibus applican
da ftatuerunt 5 Ideò fi infimus gra
dus congruæ fufficit ad hoc,nequit
fibi beneficiatus referuare quae rc
quiruntur ad medium, & fupremú
gradum congruæ , & fic triplex
gradus congruæ affignari nequit
ficuti in pretio, fed congrua confi
ftit quafi in indiuifibili ficut pretiü
-
55
legale; Concilia enim, & Patres il
lam affignauerunt congruam,quæ
fufficiat ad honeftam, cætera veiò
pijs vsibus eroganda mandarunt,
cuius rei etiã affignat rationé Hur
tadus , quia redditus beneficij qui
fuperfunt omnes funt Chrifti , &
Dei patrimonium,funtque obliga
ti,& quasi hypothecati pijs operi
bus; hanc autem obligationem, &
hypothecam non admittunt nisi
honeftae fubftentationis caufà,que
honefta fubftentatio eft opus piü ,
& in vtilitatcm Ecclesiæ vergit:er
gò manifeftum videtur,quod sibe
neficiatus , infimo gradu congruè
fubftentatur; fruétus, qui funt in.
medio, & fupremo gradu non ac
crefcunt beneficiato,vt poffit de_,
illis difponere, quia posita honefta
cögrua, quod fupereft cótinetur in
patrimonioChrifti,& neceffario in
pios vfus expédidebet.Haec eß Doc
trina fatis do&fi Thome Hurtadi.
Hurtadus im m. 1 24. itafcribit.?Ne
que huic doéfring opponitur Diuus
Thomas im verbis citatis , quia lo
quitur de fruëtibus illis, qui amtiqui
tùs erant deputati vfui Epifcopi, &*
bemeficiarij c. mox eft I 2.q.2. ex de
putatione illa legali amiferunt obli
gationem ad alia pia opera , & fic fè
moderatiùs viuat, poteft Epifcopus
id,quod fupereft dare moderate C013
fanguineis, &* alijs vt mom indigeât,
mom tamen vt ditiores inde fiant 5 At
f Epifcopo, aut beneficiario mom eft
affignata , aut deputate aliquota fru
&iuum pars vfibus /uis meceffarijs ,
folùm
 36 DE RECTA DISTRIBVTIONE
folüm poteft de fru£tibus defumere vitium, quod Ecclefiæ præftat, tam
quod requiritur, & fufficit ad hone quam ftipendium, magis , vel mimus
jam fubftemtationem, & hac pofita pingue pro dignitate mimifterij, ac fic
etiam ex parfimomia vitae im infimo illius acquirit domumium, ficut habet
gradu, quidquid/upereft pauperum, patrimonialium : Hæc Hurtadus .
e&piorum operum eft,nectriplex gra Igitur fecundum eundem Do&o-
dus congrue affigmädus, ficut triplex ré poteft Epifcopus fibi fubtrahe
rerum pretiä maturale Hgc ille;ldeò re de fua portione iam affignata ,
definam refpondere;iam enim fa & de eo,q, fubtrahit parcè viuen
&a fuitdiuifio reddituum ecclefia do difponere ad fui libitum , quia
fticorum , & Epifcopis non folum bona,& redditus Ecclefig iam fue
95 affignati redditus diftin&i,fed etiá rút diuifà, nec funt amplius com
affignata cógrua mille fcutorum, munia,licèt cum aliqua obligatio
96 vt docet etiam Hurtadus lib. 2. ne, quæ non facit res communes
repl. 1.m. I 2. de quibus poteft Fpi effe: neq; authoritas Baldi, loc.cit.
fcopus difponere,&liberè fibi fub multum vrget quia ibi Baldus có
trahere aliquid,quod in alios vfus cludit , quod de eo quod fupereft
expendere poteft , vt exprefsè S. viuendo nö poffit Beneficiatus in
Thomas loco cit. & faffus fuit idem morte difponcre,quod vltro con
97 Hurtadus lib. 1. repl. 1.mu. 5o. ita : cedimus; quia ius difponendi ha
fcribens Igitur S.Thomas vt clarè bet tantum in vita , & certè quod
& fine tergiuerfatiome conftabit Ile fupereft Epifcopo parcè viuendo.
enti im his locis loquitur de redditi cum non difpofuerit in vita fpc
bus faéta eorum diuifione im quatuor &at ad Cameram , Redoamus de
illas partes,de quibus in c.de redditi- • fpol.q.6. contrarium in beneficia
bus I 2. q. 2. &* faéta hac diuifiome tis tenet Azor. de fpol. c.3.queft. 2.
egregiè loquitur iftam partem , que vide etiam Garfiam de benefic.p.z.
•vfibus Epifcopi , &* beneficiatorum c. 1.nu.9.& 1 o. -

eft affigmata poffumt di/pomere ficut Ampliatur etiam noftra conclufio,vt

de bomis patrimonialibus , quia illa
eft affignata pro congrua fubflemta 98 alius bencficiatus, feù Re&or ha
tione;quare fi aliquid de illa fubtra
hit,poteft in quofcumque vfus expé
dere, ficut boma patrimonialia , vel
quafi,& im horum diflributiome /olii
peccat per immoderatum affeétü vel
•v/íum, quia immoderatafibi retinet »
&* aljs non fubuenit,ficut exigit de
bitum charitatis;ifla enim portio affi
gnatur, ficut AMiniftro , qui Altari
/eruit:Quare debetür illipropter /er
procedat etiam fi Epifcopus » fiuè
beat aliundè ; nam quoque iure_»
accipit portioncm profua fubften
tatione,cuius dominium acquirit,
poteft de ea difponere, quia vt di
xit Apoßolus prima ad Corinth.cap.
9. quis militat proprijs ftipemdjs di
gmus f operarius mercede fua, Lay
mam d.c.3.m.2. AMolina ta&t.z.di/p.
145.verf. . . . Samchez dub.44.
Barbofa d.c.17.Couar.loco cit.verf.
3. ex

|
 MEDDITvvM ECCLEISASTICORVM 37
3. ex eodem Reginald.d.c.7. nu.9o. niftrorum licèt aliundè poffent ex
Azorius p. 2. lib.7.c.9.q. 1 3. Filiuc. bonis proprijs viuere; quare dicit
d. traét.43.cap.3.nu.7. Cardinalis de Lugo, qui plura beneficia ha
de Lugo fe£t. 3. n. 36. Bard.d. 1. Io. bet,non ideò poteft accipcre plus,
fecf.9. Bomac.de obligat. benef.di/p. quia Ecclefia iam expédit quod cft
4.p.2.nu.5. & 6. Afzorius tom. 2. fatis in alendo Miniftro, nifi fortè
lib.7.c.9. q. 13. Sotus de iuftit. lib. crefceret labor,vt dignus eflct ma
I o. q.4.art. 3.ad vltimum, Redoan. iori mercede, Fufius de Lugo d.mu.
de /pol.93. §. fiantibus mu. 14. Pe 36.
trus Barbofa im l. diuortio 2. parte Sed ego confidero,quòd haud in om
fub n. 67. ff.folut.mat.& ante iftos 1oo nibus beneficijs eadem ratio af
optimè Cardimal.Caietamus 2. 2. q. fignari poteft;nam in quam pluri
135. art.7. in refponfad 3. Rota in mis affignari poteft illa ratio , de
d. Atrien. & Penem. congrue primo qua,vt fepè rcpctitum eft, D.Pau- .
Februarij 1673. quam fupra ad li 1. ad Corinth. c. 9. fcilicet quod
duximus , in qua fuit reccfium ab Rc&ori, vt puta Epifcopo,vel alij
alia decifione in S.Seucri congrug, habenticuram animarum debcan
& fuit opinio etiam antiquorum tur alimenta ex bcneficio iure iu
Canoniltarum. Immecemt j in c.Epi ftitiæ in pretiú officij, feù laboris,
fcopus de praebemdis , &* cap.quomiä quia dignus eft, operarius mercede
me Prælati vices. Abbat. Pamormit. fuá , & qui proprijs ftipcndijs mi
d.cap. Epifcopus Nauar.de reddit. litauit , & Dominus mandauit, vt
Ecclef.q. i.monit.3 z. qui refpódct qui Altari feruirent,de Altare viue
ad cótraria. Sed Cardinalis de Lu re deberent. Minifter habet ius cer
99 go nó cócordat in affignanda ra tum , & iuftum ad viuendum de-»
tione ; & dicit illam , quam multi Bcncficij redditibus ; ergo non te
afßgnât, nempè dignum effe ope netur de proprio viuere. Accedit
rarium mercede fua non omnibus quia cum quis Ecclcfiae regimen ,
beneficijs competere:nam fimplex accipit, fe totum illi dat, illiufquc
beneficium tantùm expofcit , vt curæ fe aftringit: ergo dc bonis il
beneficiatus dicat officium,fic non lius viuere iuftum , & confenta
eft tanta mercede dignus;nec aliâ, ncum eft,non autem de patrimo
quod fcilicèt titulus tribuit hoc nialibus ; in alijs verò beneficijs
ius: S< fequerctur, quod ex fingu fimplicibus nó eadem procedit ra
lo bcneficio poffit congruam acci tio , quia non idem officium , nec
pcrc:dat igitur ipfe Lugo rationé, eadem cura præftatur: Ideò in illis
quia id, quod expemditur in alendis procedit ratio ab illo quondã præ
minijlris piè expenditur, cùm ad hoc 1 o 1 ftâtiffimo Principe Ecclefiæ tra
demtur boma à fidelibus: Sic non eft dita, qui refpondet ad contraria o
illicitus ille vfus, quo expenditur quæ adduci poffent ex San&is Pa
pars reddituum in alimoniam mi tribus,fcilicet quod qui habet ex pro
prijs
38 DE RECTA DISTRIBVTIONE -
prijs bonis, non debet alimentum re
aipere ab Ecclefie fruëtibus;nam di
cit,illos Canones procedere iure_, 1 o3 pra fubftentationem propriam
antiquo , quamdo ommta eramt com
munia. & licèt replicari poffet ad
uerfus diétum Cardinalem de Lu
go,quod etiam iure antiquo quá
do redditus,& bona ftabant in có
muni iure iuftitiæ debebatur por
tio prò fubftentatione Fpifcopo
rum,& aliorum Reétorum:attamé
S. Thomas in d.art.7. clarè confti
tuit differentiam, cú bona ftant in
communi,& quando funt diuifà,&
ratio differëtiæ mihi clara, & aper
ta videtur:nam quando bona funt
diuifa,Epifcopus habet ius ad cer
tam rem , feù ad certam portio
nem, quæ deferuiet pro fua fub
ftentatione: Sic etiam cæteri Re
&ores, & Beneficiati. Verùm ,
cum bona erant in communi Epi
fcopus , feù Re&or habebat ius in
confufo fimul cumEcclefia,cú mi
niftris,S«cum pauperibus, qui om
nes fimul habét ius tanquam cre
ditores bonorum, & reddituú Fc
clefie;& ideo Epifcopus,& Benefi
ciatus fideliter tenétur difpenfare,
ac partiri diétos redditus,vt fidelis
inueniatur iuxtà Apoftolicü præ
Ecclefia,pro pauperibus,pro mini
ftiis & tunc ijs tenebitur , cum fu
fuperfluum quid fuerit: quare op
tima refponfio videtur iila B.Car
dinalis de Lugo. Non reticebo ta
men do&iffimum Barbofa d.lib.3.
c. 17. mu. 28. aliter refpondere ad
di&os Canones , nempè Canom
Clericus, & Paftor c. fi quis 1. q. 2.
Can.illa autem c.fipriuatim 12.q. i.
c.vlt. 1 6.q. 1. fcilicet hos Camones mö
effe leges Ecclefiafticas , fed dióta
qu.edam Hieronymi, Auguftini, &*
Profperi, qui legem pofitiuam m5fa
ciumt,fed declaramt ea,qug magis de
cemt ftatum clericalem , & licet in
terdùm vtantur verbis figmificanti
bus grauem culpam , non idco ità lo
quumtur quod id per/e malum fit ,
fed quia in taliftatu facile committi
poteft culpa,cum magis ad congregá
das diuittas , quàm ad fubueniendii
pauperibus Ecclefiafticis redditibus
•vtätur.Haec Barbofa,qui etiam af
fert folutionem D. Cardinalis de
Lugo fupra allatam,& pro indubi
tato ita tenet Fagnamus in c. f qu*s
famé de peculio Clericorum à mu. 6.
v/que ad 17. vbi latiífimè rem
' traétat. -

ceptum;& tantü accipcre poterat, Indè procedit fecunda noftræ cóclu

quantüfufficiebat profua modefta 1 o4 fionis ampliatio,quod fi Epifco
{ubftentatione;Sic non acquirebat pus,vel alius Rc&or Ecclefiae de_»
ius ad certam rem ficuti acquirit , proprio patrimonio vixifiet,poflet
poftquam faéta fuit diuifio; quia, quod erogauit cx patrimonio , vt
tamèn illicò abfq;vlla alia diuifio viueret accipere ex beneficijs , feù
ne adipifcitur ius ad fuam portio Ecclefiae redditibus, & compenfà
nem pro fua vita ducenda abfque re. Ita Molina in fæpè allegata di
co quod confideret , & pcrquirat fputatione 145. im principio Leffius
an remancät reliqug portionespro de iuftit.d.dub.6,n.38. Azorius p.
2.lib.
 REDDITVVM ECCLEISASTICORV
2.lib.7.c.9.im vltima quaeflione Sä
chez lib.2. conf.c. 2. dub.38. Regi
mald.im pra&t. loco cit. mu.99. verf.
textum Bardus d.fe&.9.mu.4.antè
iftos Nauar. de reddit. q. 3. Silue
fter im verbo Clericus 4.q. 1 2.fequi
tur Barbo/a de iure Ecclef.lib.3.c.
I 7.mu. 28.allegat pro hac fenten
tia Reginald. c.fi Eifcopus 1 2.q. 5.
fed ille Canon hoc probare mini
mè videtur, quia ille textus Con
cilij Agatenfdicit tantùm quod fi
Epifcopus legauerit aliquid de bo
nis Ecclefiafticis in teftamento ali
tèr non valebit , nifi tantùdem de
propria facultate fuppleuerit;non
idem eft illius cafus ac noftri iudi
cium;hanc fententiam tenet Caro
lus Maramta tom. I. re/p. 18.m.48.
qui etiam alios citat.
Aduertit tamen AMolima loco cir. & cú
1 o5 eo cæteri Do&ores hoc effe ve 1 o7 lialteri fe obligat nifi per votú
rum,vt fcilicèt poffit compenfare,
& tantumdem de beneficio recipe
re;dummodò tamen habuerit ani
mum compenfandi; fecus fi doná
di. Nam tüc in pia opera redditus
erogandi funt , & idem procedere
videtur cum facit eleemofynam
de bonis patrimonialibus.
Verum,hæc limitatio fummoperè di
1o6 fplicet Eminétiffimo de Lugo d.
feêf.3.m.45. Nam fi quamdo habet
animum compemfamdijpoteft poftea
compenfare mom video,ait Lugo,cur
mon poffit etiam fi habuerit amimum
mom cöpem/andi;dicit enim ipfe effe
duas qugftiones diuerfàs , quarü.
Prima eft an cum quis dat fuo cre
ditori aliquid » eo ipfo cenfeatur
extin&ü debitü , S« quidem fi de
59
derit animo donandinon cenfctu*
extin&um debitum , quia donare
eft gratis dare , qui foluit non dat
gratis, & hæc quidem pertinet ad
materiâ iuftitiæ; altera verò quæ
ftio,an qui debet facere aliquid ex
lege v.g.audire Miffam fàtisfaciat
debito, fi audit Miffam animo nô
fatisfaciendi prgcepto cum inten
tione fàtisfaciendi per aliá,& qui
dem ferè omnes dicunt fatisface
re prgcepto:Quam qugftionem ad
materiam de legibus pertinere di
cit Lugo; dubium autem propofi
tum in hac noftra materia regulá
dum effe per fecundam quæftioné;
nàm Clericus expédens exfuis bo
nis patrimonialibus ad fui fubften
tationem nemini donat ; nam fibi
ipfi donare non poteft, cum fuorú
bonorum ipfe fit dominus nec vl
fortè fe velit obligare, de quo núc
non loquimur ; folum ergo poteft
habere propofitum ad fummum
non fatisfaciendi fuæ obligationi
per illos fumptus , quod quidem
ad propofitum parum refert; nam
re ipfà fàtisfacit;tota enim obliga
tio illi oritur ex lege,fiue naturali,
fiue pofitiua , quæ habentem red
ditus beneficij obligat ad expen
dendum in opera bona fiue ex ijs,
fiuè ex alijs bonis tantùm,quantú
fupereft ex congrua fubftentatio
ne, vfque enim modò æquè fatis
facit, fiuè ex alijs bonis expendat
in opera pia talé quantitatem;hoc
autem facit in prgdiâo cafu: ergo
non obftante illo animo iam fa
tisfacit legi, ficut qui audit Mifsâ
- 2. sinc
 6o IDE RECTA DISTRIBVTIONE
fine animo fatisfaciendi adhùc fa
tisfacit, atque adeò eft ratio de eo, vel in aliud opus pium.
quod expenditin propriam fubfté Certè exiftimo, quod qui facit elee
tationem: nam ficut dans eleemo 1 io mofynâ, vel fe fubftétat ex pro
fynam ex bonis patrimonialibus
fatisfacit debito expédendi in ope
io8 ra pia tantam fummam proptèr
redditus beneficij;itâ expendensin
propriam fubftentationem libera
turfpecialitèr à debito ex beneficio
praecepto expendendi totam fum
mam redditus æquiualétem,vel in
opera pia , vel in neceffariam fub
ftentationé;quare infumpta parte
illius fummae in neceffariam fub
ftentationem fatisfaéìum eft ex
parte aliqua præcepto.Haec Lugo,
quiconfirmat hoc varijs exemplis
concludens, quòd etiam fi nó ha
buerit animü compenfandi,adhùc
poterit compenfare.
Sed rem fatis inuolutam cerno;aliud
io9 enim mihi videtur,ac diuerfum
quærere, an qui ex proprijs bonis
patrimonialibus vixit , vel fecit
elccmofynam, fàtisfecerit praece
pto naturali, ac diuino, vel fe ali
mentandi,vel dandi elecmofynâ,
vel aliud pium agere, itaut non ,
teneatur id facere ex fru&ibus be
neficij;Aliud verò eft quærere, an
qui vixit ex bonis patrimoniali
bus , teneatur totü quod percepit
ex beneficio crogare in pauperes,
in opera pia, quafi fuperfluum ad
propriam fubftentationem, quafi
viuédo ex proprio patrimonio vi
deatur ceffifse iuri fe alimentan
di ex bonis ecclefiafticis, nec pof
fit retinere, vel recipere ex di&is
bonis quod erogauit ex proprio
patrimonio,velin fuá alimoniam,
prio patrimonio iäfatisfacit vtriq;
præcepto, vel fc alimentandi, vel
faciendi eleemofynam,cum fuffi
ciat,vt femelopus prgceptü adim
pleat, vt dicit Cardinalis de Lu
go etiá fi animum non adimplen
di habuerit fecundum vnam opi
nionem,cum tantum ad rem a gé
dam obligatio fit.
Cum verò quærimus,an qui vixit ex
1 1 1 patrimonialibus , videatur fibi
præiudicaffe vt non pofsit recipe
re tantundèm de beneficijredditi
bus, itaùt omnes fru&us beneficij
teneatur ad erogationem , vel in
pauperes, vel in opus piü,vcl pof
fit recipere expenfum , & fi nihil
fuperfit,ad nihil teneatur: Si verò
fuperfit;adid tantùm quod fuper
fiuü eft,remaneat obligatus? & di
co,quod viuédo quis fiue Epifco
pus,fiueRe&or beneficij ex bonis
patrimonialibus,nullü tibi præiu
diciü inferre videtur quin pofsit
accipere ex fru&ibus beneficij,vel
Epifcopatus tantùm, quod expé
dit ad propriam fubftentationem
ex bonis patrimonialibus,liceatq;
fibi ex fru&ibus beneficij compé
fare,quia hos fruétus fubrogat lo
co patrimonialium iam expenforú
vice ecclefiafticorum , nec de his
ecclefiafticis manet aliqua alia.
obligatio expédendi in vfus pios,
in pauperes cum iam di&i fru&us
fortiti fint naturam patrimonia
liú,ncc praefumitur,quòd quis fuo
iuri
 REDDITvvM ECCLESIASTICORv 61
iuri prgiudicare voluerit;Si tamen ta elemofyna , quam erogauit ex
retento eo quod cxpenfum eft,& patrimonialibus.
vltra neccffariam fubftétationem AMolina, &alij, vt vidimus videntur
aliquid ctiam remaneat ex eccle 1 14 dicere, quod fi cú hac intentio
fiaflicis bonis,ad fuperfluum tene ne de patrimonialibus vixit Cle
tur, & hoc multum refert;mam vt ricus non poffit recipere ex eccle
diâumeft, ex patrimonialibus nó fiafticis, vel cum fecit elccmofy
tenetur Clericus nifi eo cafu, quo nam ex patrimonialibus teneatur
tenetur quisquis Chriftianus; ex denuò ex ecclefiafticis , quia fi id
ccclefiafticis verò ftri&ius tene docent, quod negatiuè nó habue
tur.
rit animú nó compenfandi, à for
Sic cü facit eleemofynâ ex bonis pa tiori quádo pofitiuè talem animú
112 trimonialibus iam fatisfacit prg exprefsú habuerit non recipiendi.
cepto,quod ftringit ecclefiafticos, Sed Lugo videtur dicere contrarium
fed tamen poteft fibi compenfarc 1 1 5 ctiam in hoc cafu,vt patet legé
de ecclesiafticis redditibus , itaut ti illum.
non poffit teneri pofteà ex di&is Sed vide,quòd plùsimportat animus
redditibus ecclesiafticis erogare 1 1 6 pofitiuus, quàm negatiuus; qui
aliquid amplius,fi retéto co,quod enim negatiuèfe habet,nöitâ eni
erogatum eft cx patrimonio non xè fuam volütatem declarat,£icut
remanet aliquid aliud fuperfluum qui pofitiuè agit,& declarat fuam
vitra fubftentationem propriam, voluntatem per animum expref
et si remaneat ad id tantùm quòd fum:quare cum quis viuit, vel fa
remanet dedu&is omnibus his, cit eleemofynam exproprio patri
quæ fcilicet erogauit ex patrimo monio nullam aliam voluntatem
nio in pauperes , & neceffarijs ad habens, ncc vlteriùs difcurrendo
vi&tum proprium tenetur, fed re ncgatiuè fe habet, non videtur
manet adhùc obligatio faciendi fibi voluiffe præiudicare; fed cum
eleemofynam ex patrimonialibus pofitiuè fe declarat dicendo, quòd
eo modo,quo cæteri tenentur in vult viuere ex patrimonio pro
digenti extremè,vel grauitèr. prio,vel quòd aliam elecmofynâ
Sed cú vixit cx patrimonio,habuitq; ex bonis ecclefiafticis vult eroga
1 1 3 expreffum animum viuendi ex re videtur fibi præiudicaffe,& cef
di&tis bonis, Sz totum, quod per fiffe iuri fuo , & obligatur quoad
cipit ex Ecclefiafticis erogare in . IDeum, vel omnes redditus expé
pios vfus,& in pauperes, vel cum dere,vel facere aliam eleemofynâ;
fecit eleemofynâ ex patrimonia vnufquifque enim proprio iuri
libus habuit expreffam voluntaté renuntiare potcft, & illa præfum
faciendi aliam ex ecclefiafticis,an ptio,quòd nolucrit fibi prgiudica
pofteà teneatur ad quodfuperfluú rc tunc ceffat.
cft ex ecclcfiafticis non computa Poft fcripta vidi Hurtadum lib. 2. re
fol.
 6 , DE RECTA DISTRIBVTIONE
3 17 fol. I.nu. io4. &* io5.qui docet
exprefsè,quòdetiamfi beneficiatus
habuerit animum non compen
fandi,fed donandi, poterit illum ,
mutare , & iterùm redire ad fuam
priftinam libertatem , & recipere
de beneficio.Circa hác qugftonem
remitto me ad beneuolumle&oré.
Maior difficultas cófiftit in videndo,
an Epifcopi , & cæteri Beneficiati
acquirant dominium , & fint verè
Domini illorum reddituum eccle
fiafticorum, qui fuperfunt ad con
gruam eorum fubftétationem, vel
horum fint veri difpenfatores?hoc
dubium idem videtur cum illo fci
licèt quo iure teneantur Epifcopi,
& cæteri Beneficiati expendere in
vfus pios,& pauperes id, quod fu
pereft vltrà eorum fubftentationé
iure nempè iuftitiæ, vel tantùm ex
charitate , cuius refolutionem ha
bebis benigne le&or in fequenti
capite.
Interim hic difputandum videtur
i 18 aliud dubium,num religiofusef
feétus Epifcopus acquirat domi
nium fuae portionis? ficut ille, qui
afsumitur ad talem dignitatem ex
ftatu faeculari? Equidem multi, &
magnæ notæ Doétores affirmant
prgfertim Sot.de iuft.lib.7.q.4.art.
3. ad vltimum,& lib. io.q.5. art.7.
Vafquez de redditibus Ecclefiafti
cis c.3.dub.7.m.28. Diama p.3.tra&t.
2. de dubijs regularibus refol. 5o.&
p. 5. traöt. 8. re/ol. 3 I. qui multos
alios citat : Contrariam verò fen
fentiam docent 7Nauarrus de redd.
Eccles.q. 1.monit.8. & 9. Leffius de
iuftit.lib.2.c.4.m, 29.4 I.& 92.Sä
! -
chez in fumm.to.2. lib.6.cap.6.m. 8•
Barbofà de iure Lcclefiaf.lib. i.c.8-
m. 1 36. Bardus lib.3.q. I o. fe&t. 1 6
«®* alj.
Scd quæftionem hanc videtur dirime
re S.Thomas , à cuius doótrina ne
mo procul effe debet; hic enim S
Ecclefie Doótorim 2.2.q. 185.art.8.
in corp. ita ait. Re/pondeo dicendum
quod ficut fupradiétum eft ftatus
religionis ad perfeétionem pertinet
quafi quedam via inperfectionem
tendendi ; ftatur autem Epifcopalis
ad perfeétionem pertinet tamquam
quoddam perfeëtionis magifterium.
Vndé ftatus religionis comparatur
ad flatum epiféopalem , ficut difci
dlima ad magifterium , &* di/pofitio
adperfe&tiomem ; Di/pofitio autem
mom tollitur perfe&tione adueniemte,
mififùrtè quamtum ad id,im quo per
fectioni repugnat. Quantum autem
ad id,quod perfe&tiomi mongruit ma
gis confirmatur; ficut di/cipulo cum
ad magifferium peruenerit non com
gruit quod fit auditor congruit ta
mem fibi quod legat , &* meditetur
etiam magis quam amte:Sic ergò di
cemdum eft , quod fi que /umt im re
gularibus ob/eruamtjs, quæ mom im
pediamt pomtificale officium, /ed ma
gis valeamt ad perfeëtionis cuftodiâ,
ícut efl comtimentia , paupertas, &*
alia huifmodi ad h.ec remamet reli
gio/us etiam faëtus Epicopus ohli
gatus,&'per con/equems ad portam
qum habitum/ue religionis, qui eft
huius obligationisfignum;Si qu£ ve
rò fimt im obferuamtjs regularibus,
quæ officio pontificali repugnam,ficut
eft/olitudoyilemtium, & alique ab
fti
 …

YEDDITVVM ECCLEISASTICORVM, 63
finenti;, vel vigilie graues , ex qui fpondeo verum effe quòd Epifco
bus impotens corpore redderetur ad po debetur talis portio iureiuftitie
exequendum Pontificale Officium ad cum hac differentia;nam fgcularis,
huiufmodi obferuamdi mom tenetur ; qui non fecit paupertatis votum
in alijs tamèn poteft diffenfatione vti in religione affequitur dominium
fecüdum quod requi, it j; per huiufmodi portionis;religiofusau
fome vel officj,& conditio hommum, tem non fic, quia habere dominiú
cum quibus viuit per modum quo etiä repugnat ftatui religiofo, fed tan
prglati religionum in talibus fecum tùm habcre dcbet pro decenti fub
diffen/amt, hæc S.Thomas. Vidifti ftentatione fua, & familiæ, vt me
ò bone le&or,quod hic vniuerfàlis liùs loquar,alimenta pro fua,& fa
Ecclefiæ Do&or San&us docet, miliæ fubftentatione , & eft merè
quod religiofis eue&is ad pontifi vfuarius,non vfufru&uarius. ' '
calem dignitatem non cenfetur di Nec valet dicere , cum religiofo Epi
fpenfütü ad ea,qug non repugnant I 2 2. fcopo faäo difpenfatur in voto
Officio Pontificali, & exprefsè di paupertatis , quia non poteft ftare
cit, quòd non cenfetur difpenfatâ paupertas cum ftatu epifcopali,
ad paupertaté , quia hæc benè po quia refpondetur , quòd cum reli
12o teft ftare cum officio,& digntate giofo quando hic ad epifcopatum
epifcopali; nam tantum fibi debet euehitur difpenfatur cum pauper
accipere Epifcopus ex redditibus tatis voto in quantum eft neceffa
epifcopalibus quantum fufficit ad rium ad vfum pro fui, familiæque
congruam fubftentationem abf fubftentatione , vt fcilicèt pofEt
que eo quod acquirat de his do percipere ex redditibus epifcopali
minium ; Ethoc eft fecundum re bus totumid,quod eft neceffarium
gulas antiquorum Can.quibus in ad congruam fubftentationem fe
fpe&is , Fpifcopi tantum infume cundùm ftatum epifcopalem; ab
bant,quätum eis neceffarium erat, fque tamen dominijacquifitione,
$ carentia dominij horâ reddituú fed dumtaxat,vt di&um eft quoad
non folum nó repugnat ftatui epi vfum,nó autem in fubftantiali vo
fcopali,imò eftfecundùftatum epi to paupertatis,vt bene dixitS.Tho
fcopalé, qui eft ftatus perfeétionis; mas loco cit. & fuit etiam opinio
perfe&io autem eò magis cenfetur Canoniftarum, præfertim Framchi
quò plùs caret quis dominio rerú in c. I.de comjt.im 6.m.75.
fecundum ftatum,& regulas euan- . Preterèa negamus omninò pauperta
gelicas. 1 23 tem effe incompoffibilem cum
Neque facit fi quis dicat,quod,vt fu- ftatu Epifcopali;Immò hanc effe_»
I 2 1 pra dixmus,portio, quæ debetur conformem tali ftatui 5 Epifcopi
Epifcopo pro congrua debetur iu- namque funt miniftri Chrifti Do
re iuftitiæ : & fic facit fuam , & in mini,vt dixit Paulus Apoßolus:Sie
plcuum tranfit dominium;namrc- mos exiftimet homo,vt miniftros Chri
- - - - - fti
 «4 DE RECTA DISTRIBVTIONE
fi &c. Chriftus auté fummus pri
mus Paftor , & Pontifex , qualis
fuerit in terra omncs fciunt ; in sú
ma necefsitate natus eft; Apoftoli,
qui omnes fuerút Epifcopi in fimi
li ncceffitate fuerunt:dicebat enim
D.Petrus argentum,& aurum nö eft
mihi &c. Apoftolorum fucceffores
sút Epifcopi: ergo,& Chriftum, &
Apoftolos imitari debét, ac corum
patrimonium debet effe paupertas,
ficuti fuit Chrifti,& Apoftolorum:
Dicebat etiam D. Paulus : Haben
tes viëtum, &* tegumentum, his com Hanc {ententiam vltrà D{). citatos,
temti fumus. Canones etiam prifci
concedunt,Epifcoposfolùm fume
re neceffaria ad viétum ex redditi
bus ecclefiafticis : ergo paupcrtas
eft fecüdum verum ftatum epifco
palem » in qua cum religiofo , qui
paupertatis emifit votum folem
ne,non cenfetur difpenfàtum, nifi
in quantum eft neceffarium ad vi
&um,&dignitatemtuendam; namy
vt benè confidcrauit S.Thomas per
affumptionem ad Pontificale Officium
augetur ftatus perfeétionis,fecundùm
quam paupertas facit hominem per
feítum. •
«Cöfirmantur ha&enus fcripta ex Ca
1 24 mome vmicor 8.q. 1.vbiclarè ftatui
tur,quòd Monachus fa&us, quic
quid anteà acquifiuit cedere de
beat monafterio, cuius erat alum
nus;acquifita verò poft aliumptio
né ad epifcopatum cedere debeant
propriæ Ecclefiæ Cathedrali: Ita ,
enim dicit Textus, ftatuum eft, &*
rationabiliter/ecundum Sanétos Pa
tres à ßymodo confirmatum, quòd mo
machus, quem canonica ele&tio à iugo
regule monaftice profeffionis abfo!-
uit , &* facra ordinatio de monacho
Epi/copum facit velut legitimus h«-
res paternam fibi hereditatem,pofteà
iure vemdicanui pºteftatem habeat ,
fed quicquid acquifferat, vel habere
vifus fuerat monajterio relinquat,&*
Abbatis fui, qui fuerat fecüdum re
gulam s. Benediëtiarbitrio:poftquám
enim Epifcopus ordinatur, ad Alta
re,ad quod fanótificatur,&*titulatur
fecundum Sacros Canones, quod ac
quirere,poterat,reftitua t •
tenent glofa in Cam.quia tua duode
cima q. I. verbo feorfum 5 &* im cap.
quorumdam verbo mendicamtium de
eleëtione im 6. Ioam: Amdre im cap. I.
mu.6.de tefta.vbi etiam Abbas im fi
me nu. 5. vbi ità dicit , vult dicere,
quòd ifle Epifcopus , & Religio/us,
ideò quidquid acquifiutt cedit epi
fcopatui,& licet hoc non placeat Ho
fti emfi,dicemti,qmód ex quo habet ad
mimiftrationem,poteji libere de his b0
his difponere ; Ioannes Andre. tamem
temet cum Glo/a , &* melius , quia
quidquid religio/us promotus ad prg
/aturam, acquirit , acquiritur prela
turæ, vt efl textusim cap.vnico 1 8.q.
I.& im cap. cumolim depriuileg. ha
bet tamem admimjirationem illorum
bomorum , ex quo prælatus efl , debet
tamem vti,vt mom prºprjs, /ed vt re- '
bus Ecclffe fecundum eum,& bene,
&* mota hoc vltimä,Hæc Abbas,An
citramus im cap.olim il 2. de priuileg.
AMolima deprimogenitura cap. i o. m.
28.7\{oguerolus allegat.26.à n.156.
cum /eq. Tappiaim authent. ingref.
fi, verbo fua cap.6.nu.85. Amtomius
Ca
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM, 65
C.tpicius deci/. 2oo. Rouitus deci/. chez loco citato m. I I.
1 o.nu. 1 3. im fine fic deci/um refert Inde fequitur,neceflàriò quòd Epifco
im/upremo Lufitamig Senatu, Gabr. I 26 pus Regularis parciùs viuat : &
Penera decif.75. per totam Doótiffì quòd fupereft non poteft ad libi
mus D. Framci/cus de Arauxo in fe tum dare, proùt facere poteft Epi
le&tis,&ºdecifionibus moralibus traót. fcopus ex fgculari ftatu affumptus
3. de ßatu ecclefiaftico q. 29. dub.3. vt fupra diximus, quia Epifcopus
etiam probat,nec pofle talem Epi regularis alimenta dumtaxât cape
fcopum Regularem tcftari de_, rc dcbct, & eft merè vfuarius tàm
rebus patrimonialibus iure haere in vita,quàm in mortc,non autem
ditatis in epifcopatu obtentis , fi vfufruótuarius,qui poteft difpone
cuti benè poffunt alj Epifcopi fæ re de vfufruétu; obftat enim ei vo
culares. tum paupertatis , cuius fubftantia
Hinc Sacri Canones , & DD. iubent non tollitur per talem affumptio
I 2 5 Religiofo faéto Epifcopo maio ncm,fed tantùm difpenfàtur quo
Fem moderationem habere debere ad vfum ; in quantum fcilicct eft
in fuppclle&tili,& alijs; nam multa neceffarium infumcre ex fruétibus
permittuntur fgculari euecto ad cpifcopatus pro decenti fua, & fa
epifcopatum , qug ncgant Doéto miliæ fubftentatione , & non alio
res Epifcopo ex regulariftatu afsú rú: Qujdquid vcrò ei fupereft cro
pto : Hinc etiam obferuamus in gare debet in pios vfus,pauperum
praxi,quòd cum quis Epifcopus re que alimentum. Hanc fententiam
gularis obtinerc cupit à S. Sede_, exprefsè tenct P. Hurtadus loco cit.
Apoftolica indultú teftandi, opor d.lib. I.refol. I.fub refol. 2. mu. 225.
tet vt exprimat fe eue&um ad epi quamuis ei obijciatur Rotae dccifo
fcopalcm dignitatcm ex ftatu rc apud Farin.tcium tom. 2.poft decifio
gulari,aliàs facultas, feù indultum 7. ef/t 24 I .
teftandi non prodeffet,vt cornmu Poft hgcfcripta vidi Samch.loc.cit.m.14.
nitèr docent,& obféruant pra&tici, qui cótrarium tenet in hoc dubio,
prgfcrtim Corrad. im praxi di/pen/. ita fcribens, Similiter eft ueriffimii,
/ib. 19ρ.4. iu priucip.
ad quid enim quod ipßtmet Nauarrus tradit eo
hæc e§preffio eft ncccffaria, nifi,vt dem libro de redditibus in 1.gditiome
indè apertè intelligamus rcligio q. I. à mu.82. v/que ad 84. &* im 2.
fos façtos Epifcopos dumtaxât vsú quaeft. I .momit.33.mum. 2. 3. & 4.
habere rcddituum ecclefiafticorú, mempè poffe eque beneficiarium , aut
ac in maiori paupertate viuere de Epi/copos Regulares im quäuis ope
bere, ac in eis duplex cffc obftacu ra , &* qualitercumque expendere ,
lum , quo impcdiuntur ad teftan quod parcius , quàm iußë (viuen
dú, népè cpifcopatus,& votü pau do) /umptibus pepercerit , & quòd
pertatis, quod anteà in religione_, minùs fump/erit de redditibus /ui
cmiferunt,vt recìè obferuauit San beneficj , quam im fuam compentem
- - -• - •
tem/4
• - -

y T
 ¢6 IDE RECTA DISTRIBVTIONE
tem /ubfentationem poterat li cité Epifcopo fucceffori;Et ità quoque
fumere : quia idem poffunt Epifco- G emuenfis im praéficabilibus Ecclef.
pi, €9* beneficiarijfeculares , meque q. 264,
huius ratio , eft domimium im boma Epifcopus verò regularis, ficuti Epi
'ecclefiafiica: nam eo megato affirmam- I 28 fcopus fæcularis poteft difponc
dum hoc eft , fed quia iu/te prgfumi re de redditibus fui epifcopatus
poteft Ecclefiam id comceffiffe , cum in vita ; nec ad hoc requiritur do
reuera in vfus proprios expôdendum minium,quia fiuè fit Dominus,fi
effet ; Et ea conceffo iufta eft , vt uè non,conceditur cidem fuae Ec
Prælatiparcius, ac/pe duáfi viuamt, clefia,reddituum adminiftratio ad
&*c. - - moderatam fubftentationem , &
Cum verò Fpifcopi ex ftatu regulari fuperflua erogare ad pios vfus,latè
1 27 affumpti prodigè aliquid de red- Sächez loc.cit.m. 14.qui alios citat.
ditibus Ecclefiæ expenderint , ad Hæc, quæ fcribo dura prima facie vi
reftitutioncm illos teneri, ac etiam I 29 dentur, fed certè faniora, & ve
accipientes ab ipfis Leonardus Lef riora funt,ac fecundü regulas San
fius de iuff. &^ iure lib.2.cap.4.dub. ζtorum Patrum , Sacrorumq; Ca
3.fub m. 39.verf.ex his/equitur,qui nonum,& iuxtà do&rinam Ange
affignat rationem » quia omnium lici Doétoris , cuius Authoritas
iftorum bonorum non eft Domi robabiliorem facit fententiam , ,
nus,fed folùm adminiftrator,& di doótrinâ,emim/anam fequidebemus,
fpéfator, habcns tantummodò ius prurientes
11eC €0a Ceruare magiftros

ad expcndendum illa bona , iuxtà auribus, & à veritate auditii, auer

prefcriptum Canonum , & ità etiá tere iuxtà præceptü Apoft.Pauli,agi
tenet Samchez diäto cap.6.fub mum. tur cnim de toto affe,ncmpè dc vi
1 3. & ni fallor 7Nugarolus loco cit. ta æterna;nefcio enim fi Tribunal
habemus etiam dccifionem Sacri fupremum Diuinæ Maicftatis has
Confilij Neapolitani, quam affert noftras opiniones , quæ deuiant à
Thorus in compendio decif.p.2.verf. fua voluntate admiffurüs fit, fed ò
bomaempta fol.49 .nam cum Epifço vtinam/eruarentur im praxi;Obfer
pus Lyparenfis,qui ex regulari fta uaui quádoq;Epifcopos à régulari
tu ad dictam dignitatem affump ftatu affumptos cum maioíluxu ,
tus fuit,& poftca epifcopatum prg & pompa viuere » quâ viuunt illi,
fatum renunciauit , referuata fibi qui ex fæculari ftatu ad hanc di
penfione ducatorum bifcentum, » gnitatem promouentur;vellemdi
ex qua annua penfione , emerat cere plura,fed non eft licitum.
quamdam domum , quam poftcà In exemplar , atquc fpeculum omni
fuo confaguineo donauit,per eum bus è ftatu Regulari ad Cathedrâ
dem Sacrum Confilium fuit deci affumptis,ac etiam ex nobiliprofa
fum » donationem inualidam , & pia oriundis conftituendum duxi
nullam fuiffe, & domú reftitutam llluftrifimum,ac Reuerédiffimum
T T T TT ' ' Domi
 •

REDDITVVM ECCLEISASTICORVM 67
Dominü Paulum Caraffà meritif. Petrus Lorca mimuit fatis hanc obliga
fimum Epifcopú Auerfanum. Hic tionem m.42.remiffiué.
ex nobiliffima familia à Principi Recemtiores Doétores exiflimamt Epifco
bus Roccellæ ortus in præclara , pos , & Beneficiatos mom teneri iure
Theatinorum Congregatione edu iußiti; ad erogãdum fuperfluos red
catus,qua modeftia,moderatione, ditus ecclefiafticos m.43.44.45.46.
ac pietatc viuat,ónibus innotefcit. 47. 48. 49. 5o. 5 I. 52, 53. 54. 55•
- - * * • - -

56. 57. 58.59.6Q.61.62.63.64.

cAPVTTERTIVM 65.66.
Refertur/entítia Bardi cum/uis argu
Epifcopi, cæterique Beneficiati quo memtis,refponfionibus,& locis Patrii
'.
modo,quoue iure teneantur ad re m. 67.
&am diftributionem reddituum Item Vafquez,& Redoami n. 68.
ecclefiafticorum , & elargiendi in TNauarri dicemtis temeri Epifcopos , &*
pauperes,piofque vfus quod fupe Bemeficiatos iure iußitie opimiomem
reft ex illis vltra eorum fubftenta tutam putat Author m.69.
tionem. -

Azorio mom conuenit cum Nauarro ;

fed potius cum Soto n.7o.& 7 I.
S V AM AM A R I V AM. Azorius perperam increpauit Sotum m.
72. - -

Æpifcopi , & omnes Bemeficiati peccamt Opinio Laymam probabilis ,/ed patitur
mortaliter, fí quod/upereft monerogét difficultatem m.73.&. 74. ' -
im pauperes » pio/que vfus mu. 1. &* Illa opimio/equenda, qug validioribus
59.6o.&* 6 I. - - - -* -* - fulcitur rationibus , quamuis fit mo
Vbi intrat obligatio ex iußitia, intrat. dermiorum m.7 5. -

quoque reftitutio m. 2. Abbas Pamormitamus magm e exiftima

Epifcopi,& Beneficiati quod temeamtur tionis,tamen in multis ab eo receffum
iure iuflitig ad erogamdum im p tupe m. 76.
res quod fupereft eis ex Beneficijs , In Ecclefia adef? poteftas comdemdi leges
qu£ tenemt,&* quibus rationibus m.3 obligantes in confcientia m.77.
4.5.6.7.8.9. I o. I I. - Ex ob/igitione fimplicis precepti ecclefía
- - v - - -

*
Refertur opimio Domimici Soti cum eius fiici non neceffàriòfequitur obligatio
rationibus m. 1 2. 13. 14. I 5. 1 6. 17. ex iuflitia m.78.
I 8. Ecclefíaftici arctiùs temëtur ad eleemo
guid /emtiat Azorius im hac quaefliome fymam precepto ecclefiaflico m.79.
refertur.m. 19.2o.21.22.23.24.25 Ohligatio ex iuftitia oritur ex violatio
26. 27. 28.&* 29. me , &• lefìme iuris alteri quæfiti 7112.
Paielus Layman cuius opinionis fuerit 8o. - -

im hac re mu. 3o.3 1.32.33.34.35. Redditus Ecclefie tributi fumt abundä

36.37.38.39. tiores, vt fuperfluipauperibus ergô.
{eferturfentítia Conimch.m,4o.& 41. tur m.8 I. I.- 2,
- • Fi
 68 DE RECTA DISTRIBVTIONE
Fideles non dederunt bona Ecclesijs ea hacfententia m. 1 1 2.
conditione , vt iure iuflitie teneätur Papa eft Rex in fuo flatu,& quomodò
fuperflua erogarepauperibus mu.82. poterit di/pomere de redditibus ftatus
Ecclefia habet poteftatem applicandi bo ecclefiaftici m. 1 1 3. -

ma fibi domata Miniftris eidem /er Redditus, qui percipiuntur ex feudo sät
uientibus numero.83. alterius qualitatis,ac quipercipiumtur
Ecclefia potuit taxare portionê miniftris ex: Ë n. I I4.
n.84. Redditus , quos percipit Papa ex Data
AMultæ cathedrales , &* beneficiafunt ria mom funt merè ecclefiafficifecum
ereóta ex bonis acquifitis poft illam dum Hurtadum m.1 1 5.
diuifionem bomorum ecclefiafticorum De congrua Pap£ fcripfit Nauarrus m.
ex nouis bonis m.85. I I 6. -

7'homas Hurtadus attentè legendus , Clerici im Regno mom patiumtur fpolii;

quia vel fibi comtradicit , vel affentit m. I I 7. - -

Doótoribus vltimæ /entemtig mu. 86. Quamdo in vita clerici /unt proceffati
87.& 88. ' de illicita negotiatione tunc intrat
Probabiliffima eft illa fententia,qu.e do Camera Apoftolica.m. I 18.
cet Epifcopos,beneficiato/que effe ve Epi/copi mom poffumt teftari m. 1 19.
ros Domimos ommium fruétuum , &* Sedes Apoftolica /olet comcedere indul
iure tamtum charitatis temeri ad ero tum Epifcopis teftamdi pro certa sij
gamdum/uperflua m.89. -
f/14 M. I 2,Oe

Adducitur Authoritas S. Thomg pro Indultum prodest cum diem claudit ex.
hac fentëtia, cuius verba adamuffim tremum im refidemtia,niß derogatum
trutinamtur m.9o.9 I.9.2.93.94.95. Bulle Pj 4. m. 1 2 I.Item debet regi
96.97.98.99. ftrari ?}• I 2. 2. •

Probatur etiam h.ec fententia aliunde Epifcopi amtequam accedat ad epifçopa

mu- I oo. I o I. Io2. 1 o3. Io4. 1 o5. tum folemt facere inuentarium bono
Io6. I o7. rum m. I 23.
Si redditus Epifcopales funt tenues Beneficiati am dicédi fint vfufruótuarj
Epifcopi mom tenétur ad erogationem vel vfuarj m. 1 24. 1 25. 126. 1 27.
aliquam m. 1o8. I 28. I 29• 1 3o. I 31. I 32. I33-134•
E.pif.copus , &* beneficiatus pr«feruntur I 3 5• I 36.137•
pauperibus pro congrua fibi debita
m. 1 O9. ,
Cum Epifçopus,vel beneficiatus mom fa
cit fru£tus /uos tenetur erogare in
pios vfus m. 1 1 o. peccare mortaliter, fi
Ecclefia cum poffidetfeuda ex redditi 1 quod fupereft non erogent in pios
bus feudi quomodo temeatur ad elee vfus,fiue in pauperes,vt apertè, S.
mo/ymam 73. I I 1, -

Thomas 2.2.q.185.art.7.& in quo

£fertur opinio Cardinalis Caietani in libeto 6.art. I z. Bardus lib.3.q. 1o.
fe&i,
 REDDITvvM ECCLEISASTICORVM 69
fe£f.4.Pater Candidus tom. 1. di/p. lus in verbo Clericus 3. mu. 1. &* 4.
18,art.6.dub. 3. verf. dico decimo , Äofella in verbo reftitutio 14.nu. 6.
doétiffimus Didacus Couarruias in c. & 7. Armilla im verbo Beneficj mu.
cum in officijs fub m.4.ver//edCgfar 4I•
cofta variar.lib. 1. c.4o. Barb.im l. Hanc eandem fèntétiam exprefsè te
diuortio z.p.mu.62.ff.fol.mat,& có 4 net Cardinalis Caietamus im commé
muniter omnes fcribétcs tum Ca tarijs ad S.Thomam 2.2.4.185.art,
noniftæ tum Theologi,& morales 7.ver/.ad primam, vbi docet, qu od
ita vt ecclefiafticiitâ faciédo puni autredditusfumt tenues ita quod nö
ri poffint,vt docuit infignis Cano fufficiunt pro congrua , quae debetur
niftaZabarella tam in c.finali im fin. Epifcopo5aut fumt mediocres ita quod
de pecul.cler.quam im clem.gratiae im /ufficiumt , & parùm abundamt ; aut
fime de refcriptis.Difficultas reduci •verò funt pingues , &* abumdamtes
tur,an ex iure iuftitig ad hoc teneá motabiliter fupra id, quod eft neceffà
tur.Quoniâ séper quodintrat obli rium adfubftemtationem E£%£i
gatio exiuftitia,neceffariòfequitur, primo , &• fecundo modo /e habeant
vt intret obligatio ad reftituédú,vt cum conftet , quod principalitèr ordi
benè contrà Vafquez de redditibus natur ad Epifcopi fubflentatiomem
c. 1.§.3.dub.i.m.24.docet Cardina idem videtur de redditibus ftis iu
lis de Lugo di/p.44.feét. I. dicium quod de præbendis Clericorii,
Qupd iure iuftitiæ tenéantur ad diétâ quia quod parum fuperabumdat, pro
3 elargitionem Epifcopus, & cæteri mihilo à iure computatur: Ideò iura
Beneficiati videtur docere S. Tho de diflributiome fcilicet pauperum,&*
mas in d.2.2.q. 165. art.7. in corp. fabrice non videntur habere locum
dum ait, quod fi Epifcopus accipit im iftis , ac proptereà mom obligamtur
aliquid,quod fpe&tat ad vfus paupe tales Epifcopi ad Huismodi dijiribu
rum,vel Diuinum cultum, vel mini tionem;Si autem redditus pingues,&^
firorum facit contra fidem fibi credi abundamtes,ita vt infapientis amimä
tam , vt im primo ad Corinthios c. 4. cadere mon poffit quod fimt Epifcopo
Hic iam quæritur intér diffenfatores, affignati pro eius fubftentatione, tumc
vt fidelis quis inueniatur, vt temetur tenetur Epifcopus duas quartas ad
ad reßitutionem. Hanc fententiam mimus diftribuere iuxtà diétos Camo- .
tenent quamplurimiTheologi,né mes in pauperes, «3^ Ecclefi; fabricâ,

pè Alexander de Ales , Riccardus , feiè fuppelleétilem,& ratio efi, quia

Gabriel, Maior, & alij, & omnes
quafi prifci Canonifte,in c.finali de
peculio clericorum,&* in c.prefenti de
officio ord. im 6. &* in cap.cum in offi
cjs de teft.& alibi, & hos citant, &
fequuntur Nauarrus de redditibus
ecclefiafticis tra&i.2. monit.7. Ange
quod clerici habent feorfim fuam por
tionem mom ef fubtraóta à iure pau
peribus portio illis debita ex iure,nec
eff /ubtra£ta portio fabric.e ex iure
debita,fed bona epifcopalia remanent
affe&fatalis iuris difpofiiiomeamtiqua,
& faméta;itaüt quemadmodi quam
do
 -

7o pE RECTA DISTRIBVTIONE …;
do eramt communia ecclefiaftica bona adduximus in capite præcedenti
his quatuor fcilicet Epi/copo , clero pro illa opinione,qug negatdomi
pauperibus ,& fabricæ commiffa erät nium reddituum ecclefiafticorum
Epifcopo cum vinculo,& debitotalis in Epifcopo , & cæteris beneficia
diftributiomisitâ exclufo vno membro tis; & omnia tendunt ad vnum in
fcilicet Clero à tali communitate,qui fubftantia, nempè quia Epifcopi ,
iam habent proprias præbendas loco & cæteri beneficiati funt admini
fu.e portionis remanent boma Epifco ftratorcs rcddituum ecclefiaftico
pi commumia reliquis tribus,ita quod rum,præfertim corum,quæ fuper
pauperibus remanet debita quarta funt ad congruam orum fubften
portio » quepriùs eis debebatur , &* tationem,& illos debent expende
Æcclefie fabricae fimiliter/ua quarta re in pios vfus , & pauperum ali
portio.Hæc Caictanus,qui addit mó moniam, vt difponunt Sacri Ca
effe abrogatos Canones per contrariä nones fupracitati: ergo fi admini
confuetudinem,& perfcientiä fum ftratores tcnentur ex iuftitia illud,
mi Pontificis , quia multa toleramtur quod fupereft ità erogare , & con
perpatientiam , que in iudicium de fequentèr fi aliter agant , tenentur
au£ta argueremtur,&* fi iura pofitiua adreftitutionem,neque diuifio po
fimt abrogata,nom tamem qmod eft iu tuit immutare, & tollere onus an
ris communis , quo attemto , Epifcopi nexum rei, & tranfierunt redditus
patres pauperum funt vocati.hgc eft ccclefiaftici in Epifcopos , & cæte
doótrina Caietani , qui videtur ros beneficiatos cum onere fuo, &
apertè tenere quod ad id,quod fü licèt ifti dicantur Domini fruétuú
percft vltrà propriam fubftenta in aliquibus Sacris Canonibus;at
tionem iurc iuftitiæ tenentur Epi Io tamèn hoc dominium intelligitur
fcopi, hanc etiam fententiâ tenent quoad fidelem adminiftrationem ,
multi alij,præfertim,ni fallor. Â4o. non verò quoadliberam,& meram
limatom. I.di/p. 144.§.quod verò ad difpofitionem; nam bonâ fuerunt
pauperä,fed Caietani dictum cner data Ecclefijs pro huiusmodi ad
uarc conatur Sotus lib. 1o.de iuftit. miniftratione, nempè in vfus pios,
q.4.art.3.verf.rtftat, pauperum alimoniam , alimenta,
Hanc eâdem opinionem tenuit Glofa clericorum;& pauperum patrimo
7 im c fin.de peculio Clericorum im ver- nia vocantur,&videre eft in c.tota
bo Clericus im fine,& in cap.quia moscau/a 1 2.p.& z.qugftiome,& alibi.
de Teftamentis verbo Teftamenti,& Thomas Hurtadus in refol. moral. lib.
tenent omnes illi Doctores , qui 1 1 rgf. p. per plures paragraphos , &
negant Epifcopum fieri dominum numeros probat hanc fententiam
reddituum epifcopalium, & forti Caietani,& hanc effeS.Thom.e do
tèr eum defédit AMartimus7\{auar çtrinam conftanter afferit,& mum.
rus loco cit.rationes,& fundamenta I 5o.probat illam,ex eo quia pec
huius fcntcntiæ funt omnia , quæ cant Epifcopi, & beneficiati, fi fu
v* . *. per
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM 7I
perfluum non crogent in pios vfus: exißimari ; fed /ecumdum iudicium
crgo fi peccant tenentur reftitue prudentium pem/ata tùm prouétuum
- w • -

re,quod latè fundat,& m. 177.dicit quamtitate , tum etiam pauperum im

hanc opinionem tutiorem,& fecu digentia ; ac temporum calamitate ;
riorem effe,quam ipfe ample&titur, Conclufionem hanc liquidam effe
& licet contrariam probabiliorem afferit cun&is; qui rationem prgce
etiam putct,&in praxi fecuram at pti mifericordiæ fuerint perfcruta
, tamèn per eam dari occafionem ti;cft enim vt de /uperfluofiat id autê
refcindende,&irritande pa&tionis, I 6 re/peétu ftatus tam poffidemtis, quàm
uam lex Apoftolica adftrinxit imdigemtis vemit exiflimandum: Hgc
redditibus , & rebus ecclefiafticis, Sotus,qui exemplificat inEpifcopis
exiftimat , & in §. fequenti I 3. ad Italis,qui cú decimas non habeant
contraria refpondet , fed doctrina vix habent unde viuant,& his nul
huius eximij Do&toris inferius eft lum fcrupulum efie inijciendum
trituranda. docet, fi eleemofynas non faciunt;
Dominicus Sotus inter primarios præ & ad fummum ad fextam, vel mi
I 2 claræ Predicatorum Religionis norem partem in pauperes rcfun
Alumnus de iuffit lib.io.q.4.art.3. . dendam obligat. Hgc Soti doëtrina
verf. reftat poftquam Caietani sé in tertia conclufione pofitafimilis,
tentiam eneruare conatus fuit , in ac ferè eadem Caietani videtur, nã
articulo quarto eiusdem quæftio I 7 Sotus dixit cum rcdditus funt te
nis ponit tres diftin&as conclufio nues nó teneri Epifcopos ad clcc
nes in quarum prima afferit , ità mofynam.Hoc idé docuit doétiífi
13 Neque Epifcopus, neque S acerdos mus Caietamus,Soti tamèn fenten
vllus illius portionis,qug fibi comtim tiam fequuntur quamplurimi;pre
git ea lege iuftitie ad eleemofynas fertitn Petrus Hurtadus di/p. 1 6o.
obligatur,vt fi quas emiferit ad refti de charitate feéf.7.
tutionem teneatur; nam per diuifionê Dominicus Bammes eiusdem religionis
abfolutum fu.e portionis dominium 1 3 in 2. 2. qu£ft. 23. artic. 6. dub.
adiudicatum ejl , mifi tamem in cafu v't. verf. ex diétis ita fcripfit : Ego
14 meceffitatis: Secüdam cóclufioncm / thè nu!!um Epifçopum H.i/pamie
ponit,yidato mifericordi.e,quo vni. ab/oluerem,mifi/altem quartam par
uerff ad eleemo/ymas coguntur Epi tem/i fm eleemofynas expenderet,&* £go
fcopi inter omnes fideles ar£tiffimè imtelligo in commumibus meceffitati
perflringìtur, Et hanc multis ratio bus, m tm im grauioribus quales effe
1 5 nibus, & argumentis probat.Tcr /0lemt tempore famis, aut peftis, aut
tiam ponit conclufionem : precep plurimorum aegretudimum amplius
té/}6'/}t 141'.
tum eleemofynarum , quo Epifcopi
perfringuntur mom poteft vniuerfim Ioánes Azorius inter primarios Socic
/ecundum quartam, & quintam ma 19 tatis Iefu rcligiofosinpart.2.inftit.
iorem , vel mimorem a!iquam partem moral.lib.7.cap.8. verf.quod attinet
pri

7z IDE RECTA DISTRIBVTIONE
primo loco tra&at quæftionem an
beneficiatus acquirat dominium
reddituum ecclefiafticorú, & poft
quam quatuor opiniones de hac
quæftione retulit dicit ipfe, quod
attinet ad hanc fentëtiam prima opi
mio Archidiaconi fcilicèt,&aliarum,
cum iure,&* Samêtorum Patrum Te
imomjs comuenire plurimùm vide
tur, fed fic intelligitur, beneficiurios
portionis ad honeftam,& commodam
fubf}entationem neceffäriö domimii;
habere,fed eius,quod fupereftex fru
&iibus bcneficij tamtùm vfùm,& ad
mihiflrationem obtinere, itaiìt totum
id reli quum,quod/upereft,iuflitie le
ge,& n5 folum mi/ericordiæ, & cha
ritatis im communes pios vfus impen
derc dcbeant,quod probat Azorius
cum multis Sacris Canonibus, &
rationibus,refponditque ad cótra
ria,quæ obijciuntur,& id procede
re dicit etiam faéta diuifione , &
adducit fententiam Diui Bernar
2o di,& Sacrorum Qanonum.vide il
lum qui fufiùs.Deindè idê Author
ponit quæftionem an beneficiatus
id,quodfùpcrcft ex fru&ibus bene
ficijtcncatur in communes paupc
rum vtilitatcs cx lcge iuftitiæ ero
gare,itaùt tencatur ad rcftitutioné
an verò lcge charitatis , itaùt nihil - 13 iuftiti e; Ipfe Azorius fuam ponit
teneatur reftitucre , & poftquàm
7\(at irridiccntis lege iuftitig,&có
fequcntèr ad reftitutionem teneri,
& Soti id negantis fèntétias rctu
lit , ipfe fic ait mihi quidem , vt im
genuè fìte;r, nec cnmi ex parte Na
uarrt,nec Soti fententia placet; illius
enim $pinio rigidior, & /euerior efl,
videlicé, quamtum par eji,huius verô
- ---• • *.
2. I liberior,e9* laxior:Comtrà 7\auarrâ
facit quod Archidiacomus,& pleriq;
alij tenemt Theologi, mecmom Pontifi
cij iuris interpetres , cum eo fentire
videätur,/cilicet Alemfis,Riccardus,
Hemricus, Paludamus, Ger/on, Ga
briel, Antomimus,.Maior,Hofftenfis ,
Immocemtius Io: Amdre.e,Calderimus,
Ancharamus, Abbas Domimicus, Fe
limus,Angelus Rofelli,non tamem ex
preffim docent Beneficiorum redditus
ad quofuis tranfire cum eo emere, vt
quae fuper/umt in «gemtium commu
mes v/us impendere debeamt , mecfir
mis argumentis Niuarrus comcludit
pios homincs fua boma Ecclefijs de
diffè hac cöuentione, & lege,vt Cle
rici fibi ex eis meceffaria cipercnt, &*
qu.e /uper/umt pauperibus largirem
tur 5 Conrà Sotum ver6facit im pri
22 mis , quia nullam ferè differemtiam
conßituit in hacparte inter beneficia
rios,quibus ex beneficiorum fru£tibus
multa fuperamt , &* inter laicos, qui
opibus abundant; nam vtrique iuxtà
Soti fententiam fola charitatis lege
debent quod /upereff indigentibus
crºgare; &* Iicèt Sotus dicat arêtiori
vinculo temeri Clericos,quàm laicos;
tamèn mom explicat im quo confftat
illud aréiius vinculi, mififortè lege
opinionem, & dicit, quod duo ve
riora videntur: Vnum contrà Na
uarrum, Beneficiarios nó lege iu
flitjg debere id,quod fupereft dare
paüperibus,fediure mifericordiæ,
& charitatis precepto. Item ex le
gesquam ecclefiafticicanones per
fonis beneficiorum impofuerint ,
quo fit , vt ipfi bcncficiarijs in có
. muncS
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM
muncs cgentium vtilitates eroga
re;caeteri verò,ad quos huiusmodi
bona tranfeüt hac lege,& prgcep
to funt liberi, quamuis charitatis
lege teneantur. Alterum contra ,
Sotum fibi longè veriùs videri,ait,
24 beneficiarios, etfi lege charitatis,
nó iuftitiæ obligentur; debere eos
tamèn quod abundat ex fru&ibus
beneficiorum in pauperum,vel ec
' clefiafticorum communes,confue
tas,& frequentes neceffitates,qua
les vllo vnquam tempore defunt ,
impendere; itaùt beneficiarij à lai
ci, fi nullam pauperum extrema_,
vel quafi extrema,aut grauis indi
gentia occurrat,poffint licitè reti
ncrc, vel ad augendam rem fuam
domefticam , & familiarem, vt ad
fuperiorcm, & altiorcm vitæ con
ditionem, & ftatum perueniant,ac
proindè ad honorem, & dignitaté Ecclefiæ lege, & precepto debent.
gradus afcendant, vel ad donandú Refpondet etiam ad Glof. c.duo fumt
quibus voluerint, vel ad commo 27 1 2.q. 1.verbo proprietatem, quae
diùs, Sz lautiùs viuendum, dúmo
dò eleemofynas dent,quibus ordi
narijs , & communibus pauperum
ncccffitatibus fubueniant:At verò
beneficiariusq;fupereft ex fru&ib.
bcneficiorü in cómunes, & paupc
rum folitas neceffitates debet im
pendere , tamen fi grauis, vel ex
trema egentium neceffitas vrgeat
peccare lethaliter clericos contrà
Canones,& non laicos.
Hæc eft fententia do&iffimi Azorj,
25 quam ipfe ab obie&is tuetur, eis
que refpódet,& primò ad Triden
tinum fe/. 24. cap. 1 2. de reformat.
vbi ftatuitur,quod fit faciéda pro
fcffio ab obtinentibus dignitates ,
- - -
73
vel canonicatus, aliàs non faciunt
fru&us fuos:ergò à contrario fenfu
quádo faciunt profeffionem,faciút
quoque fruäus fuos, & ad c. 1. de
Clericis mom refidentibus in 6.& c.3.
Trid.feff. 22. de reformat.Refpon
det,& dicit ipfum non definirebe
neficiarios effe dominos portionis
fibi debitæ,& ad viótum, &ad ve
ftitum neceffariæ , nec negare eos
fru&uum omnium prgdi&am por
tionem,& aliquid preter eam cóti
nétium effe Dominos, fed dicimus
eos comparari aut vfufru&uarijs»
quibus licèt fibi fumere, quod eft
ad vitam neceffarium;Sic enim di
cút Canones'beneficiarios fru&us
facere fuos; id ideò dicitur , quia.
vfuarijs cóparantur, vt tanquá fuá
capiant quod neceffariú eft vitæ ,
quae fuperfunt verò dent quibus
docct Clericos fieri dominos fru
&uú colleëtorum; nam dicit Azo
rius mentem Glofe fuiffe bencfi
ciatos quod attinet ad fru&us vitæ
vfibus feceffarios, etiam colle&os
vfufru&uarijs comparari» quia ex
his poffunt donare quod volunt.
Item refpódet ad id quod opponi
tur ex S.Thoma 2.2.q.185.art.7.in
corp: ibi f? diffiméta &'c. Dicitenim
Azorius , quod verba S. Thomæ
quifque in fuam fententiam habe
recohatur. Nauarrus,&Maior aiüt
pro fefácere ; contra verò Sotus ,
$armientus, & alij oppofitam om
ninòt fenentiam interpctrantur :
certèdubitari nó poteft quin fuc
{K rit
 74. DE RECTA DISTRIBVTIONE
rit San&us Doótor obfcurè loquu
tus,nec puto pro Nauarro,AMaiore,
& alijs facere ; nam apertis verbis
fa&a beneficiorum diuifione dicit
beneficiariú effe dominü portionis
fibi ob laborem, operam,& mini
fterium debitæ , aut deputatæ s at
Clericis portio iure naturali, & di
uino non debetur nifi quæ eft ad
vitæ vfus neceffaria , & de hac in
quit S. Thomas poteft ftatuere idé
ac de patrimonio, itaùt quemad
modum immoderatè patrimoniú
amans, & amore retinens peccat,
nifi ex eo aliorum inopiam fuble
uet,videlicèt extremè,vel grauitèr
indigentium: Sic etiam beneficia
tus fi ex fru&ibusfibiad vitam ne
ceffarijs,cupidè verò,&auarè reté
tis nó fubueniat extrema,vel gra
ui certa inopia,&neceffitate pref
fis grauitèr delinquit, & hoc eft ,
quod docere voluit S. Thomas,
quod non negamus; nihilominùs
quæ ex fruâibus beneficiorü fu
perfunt clericus tametfi eorum
fit dominus,in communes tamcn
&frequentcs indigétium vfus le
ge,& precepto Ecclefie debct im
pendere; Si enim fruétus excedút
portioné clericis ad vfus vitgdebi
tam, præcipit Ecclefia , eos cleri
cos in pauperü vfus impendere.
Demùm ad obie&um,quod fieri po
29 teft nempè quod facta diuifione
fru&us clericis redduntur tam
quàm laboris merces,&minifterij
ftipendium, &ideò eorum domi
nium penes clericos eft; alioquin
mercenarius non fibi ftipendium
lucraretur, nec nihil prodcffetfa
&a diuifio;nam primò erät cómu
nia , deindé in fingulos diftributa,
refpondet beneficiatos effe domi
nos portionis ad fuum viétum, &
vfum deftinatæ, quo etiam modo
caeteri operarij fiunt domini mer
cedis fibi ob laborem debitæ , fed
reliquorum fruétuum huiusmodi
portionemfuperantium beneficia
rij dominium quidem habent ve
rum, fed illud habent Canonibus,
& decretis ecclefiafticis obftriétü ,
& quodam modo impeditum,neq;
ex hoc fequitur ergo tenentur re
ftituere quidquidfupereft fiin pau
perum vfum nó impendant, fiqui
dem accipit ea códitione,vt donet
pauperibus;Iam refpondet peccare
quidem, fed ad reftituendum non
cogi, quia Ecclefia preceptum de
dit beneficiato,vt quod fuperat in
fumat in pauperü vfus;non tamen
dedit mandatum, vt reftituat fi nó
impéderit in pauperes.Hæc,& alia
Azorius. ,
Paul. Laymam do&us fanè vir eiufdé
3o Religionis do&iffime Alumnus
im opere moral.lib.4.traöt. 2.lib.4*c.
3.fub. m. 3. exiftimat ecclefiafticos
omnium reddituum etiam fuper
fluorum dominium acquirere.Ve
rum lege iuftitiæ obligatos fupcr
flua in pium aliquem vfum eroga
re,& fi in vfus profanos expendât
ad reftitutionem teneri.Probat fuá
fententiam Laymam , quod acqui
rant dominium fuperflui etiam.'
Patet quia fi acquirút dominium
reddituum,qui ad ipforum fubfté
tationem requirútur, féquitur etiá
acquirere dominium fuperfluorü ,
quia
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM 75
3 1 quia cum redditus omnes fuoru;n abcffe, nullosque in locis, in qui
bencficiorum promifcuè percipiät bus Bencficiati degút graui inopia
dici non poteft , aliquorum verò premi atque multos effe laicos di
non acquirere:Sin autem aliquam tiores , qui communes pauperum
obligationem contrahunt, fuper miferiasfublcuarefolent;nihilomi
fluain pios vfus erogandi perfona nùs Beneficiati tenebuntur,& qui
lis tantùm cft 5 quod verò iure iu dem fub culpa mortali redditus
ftitiæ teneantur tum obligatione fuos fuperfluos in quemcumque,
32. reftitutionis probat primò quia id vfum pium erogare fecundum re
indicant Sacri Canones , ncmpè ceptam DD.fententiam;ergo hæc
conft. 1 2. q. I. &* c.fimiliter c. quia eorum obligatio non ex fola cha
iuxtà c.reuertimimi c.dccim.e 1 6.q.1. ritatis,fed iuftitiæ lege prouenit.
33 c.quo:l auté 23. q.7. Sccundò quia Declarat fuam do&rinam , & confir
eft communis fententia antiquo- 36 mat hic do&iffimus vir ; ex eo
rum Doétorum. Tertiò quia Do quod SacriCanones bona ecclcfia
ctores communitèr fatentur,atque ftica cffe Dei , & patrimonium
34 cx Sacris Canonibus, & Ecclefiæ Chrifti, vota fidclium, pretia pec
traditione notiffimum c(t, benefi catorum , ac à fidelibus Chriftia
ciatos mortalitèr peccare, fi rcddi fvis Dco oblata in manibus Eccle
tus fuperfluos notabili quantitate fis,&Presbytcrorum,vt pcr eos ad
in profanos vfus v.g. ad ditandos pium vfkm ad Dei honoré, & pro
confanguineos fuos expendant . falutc offérentium fidelium difpé
Talis autem obligatio ità genera fentur, coquc ipfo tacito pa&o, &
lis, & ordinaria proficifci non po anncxo oncrc ab Ecclefig Prelatis
teft exlege charitatis,ac mifericor decimæ , obliationes , & dona ac
diæ : ergo oritur cx lege iuftitiæ ccptantur, vt nó in vfus profanos,
propter annexum onus , quo Cle fcd pios ad Dei honorem conuer
rici rcdditus annuos percipiunt, & tantur : Quare ncc ipfemet Papal»
quæ ipfis fuperflua manent non , 37 nec vllus Epifcoporum hâc legem
nifi ad pias caufas erogent. Quod transgredi , & bona , fiue redditus
auté talis obligatio non fit cx legc Fcclcfiae in profanum vfum con
charitatis, fed iuftitiæ 5 Probatur, uertere,aut alteri ità abfumédi po
quia duo funtcapita, ex quibus o tcftatcm darepoteft;confequentèr
bligatio dandæ eleemofynæ fecú cum beneficiatis redditus abundá
dum legem charitatis proueniunt. tes, atque fuperflui affignantur id
Vnum eft ex parte dantis,fi habeat fit cum a:;nexo oncre, vt quod fu
bona fuperflua 5 fæpè verò accidit, pereft in pium vfum conuertatur,
vt laici plura fuperflua bona ha & ideò Beneficiatis prefertim Fpi-.
beant,quam Clerici. Alterü ex par 38 [copis abundantiores redditus af- . .
te patiétis,fi neceffitas grauis eius fignati funt partim vt ipfis magis • .
fit. Ponamus , ait Layman 5 hanc profpc&um cffetquod pro tcmpo
K 2. rumy
 -

76 DE RECTA DISTRIBVTIONE.

rum, & annorum varietatc dccen fieri veros dominos omnium red
tem fubftentationem haberent , dituum fiuc Epifcopatuü, fiue be
partim quia ad Ecclefie honorem, neficiorum etiam illorum, qui süt
& commoditatem pertinere vide vltrà eorum fubftentationem pro
batur,vt eleemosynæ in pauperes, priâ, & hos teneri erogare in pios
& alia pia opera ex bonis fuper vfus,pauperumq;alimoniam,fed fi
fuis per manus ipforum Benefi non erogauerint nullam adeffe re
ciatorum prgftarentur.Quamobré ftitutionis obligationem,licet illos
• Epifcopi ex antiqua traditione peccare mortaliter conftantèr affe
Ecclefiae patres pauperum dicebá rant. Ità prætèr Sotum fupra citatâ
tur.In eadem fentêtia,S. Berm.fuit AMolima de iuft.di/p. 143. Leffius de'
ep. z.ad Camomicos Lugudem. quid iuft.lib.z.c.4.dub.6.mum.43. Regi
quid prætèr neceffàrium viétum,& maldus im praxi lib.3o.tit.3. cap.7.
39 veftitum de Altari retines tuum à mum.77. cum fequentibus Filiu
noneft.Rapina eft,facrilegium cft. cius traêf.43.c.4. m.6.Couar.in cap.
Hgc,& alia Layman. cum in offic.de teftam. Fagundez de
AEgidius de Cominch. de charitate difp. iußit.lib.6.c.1 o.fub uu. I 5.& 35.
4o 17.dub. 1 1. nu. I 39. & Caftropa Barbofa de iure Ecclefiafl.lib.3.cap.
laus diff.de eharitate tra&t. 6. difp. . 17.mu. 1 2.& 24. Fagnamus in c. fi
2-pumt. 5.n.7.docent peccare mor quis fanè de peculio clericorum Bar
talitèr Beneficiatum,fi ex fruétibus . dus lib.3.q. I o. fe&t. 5. atq; acerri
excedentibus congruam fubften mus huius fententiæ defenfor eft
tationem expendant notabilem D.Francifcus Sarmiento de reddit.
quantitatem in profanos vfus, fed p.4.c. 16. qui hanc fententiam ex
remittunt arbitrio prudentis viri multis probat, & Epifcopos hodiè
41 quænam fit hgc notabilis quanti 44 non effe vfufru&uarios,fed domi
tas refpeâu reddituum, qui fuper nos appellandos effe. Hanc etiam
funt , & excedunt congruam fub fentétiam fuftinct do&iffimus Va
ftentationem; & talem effe dicunt fquez de eleemofyma c. 4. & clariùs
tertiam,vel quartam partem huius de redditibus ecclefijf.c. 1.§.z.dub.
exceffus ; non tamen fufhcere ad 1.m.2o.cum fequem.
peccatum mortaie quantitatem il Probant igitur hanc fententiam in.
lam , quæ alioquin fufficeret ad 45 quantum ad acquifitionem domi
committendum peccatum furti , nij etiã eius quod fupereft ex Cam.
42. Sed Petrus Lorca im 2.2. difp. 4o. volumus ex Cam.indicatum 89. di
memb.z.nu.44.hanc obligationem ftim. In primo ordinatur Epifcopo
Epifcoporum nimis reftringit , & ne conftituat vicedominum pro
ad nihilum quafi illam reducit » vt fruétibus Ecclefiæ : In fecúdo red
benignus le&or poteft videre. ditus Ecclefiaftici vocantur patri
Recentiores verò Do&ores docent Epifcopi . Item ex c. perue
moniú

43 Epifcopos;cæterofq; bencficiatos 46 mit defideiufforibus c.vmic.de cleri

cis
 -

—-.

REDDITVVM ECCLEISASTICORVM 77.

cis non refident.im 6. A'cótrario ta tionis. Patet maior,ait Leffius,quia

men fenfu ex extrauag.fu/cepti //e memo in dubio iure /uo /poliädus eft
fede vacáte ex Conc.Trid. tàmfeff. 5o&rim pari cafu melior eft côditio pof
47 2 2.c.3. quàm /eff.23.c.1.de refor fidemtis.ÂMumor probatur,quia hoc me
mat. quæ omnia iura fupra attuli que poteft comuimci ex modo domatio
mus , quamuis Epifcopi tcnean mis fidelium, quo h.ec bona ad Eccle
tur de fuperfluo erogare in vfus fiam tranflata/umt,meque ex precep
pios,& pauperum alimoniâ,tamen 5 1 to Ecclefie, aut di/pofitione: mon ex
non per hoc fequitur , quod eius domationis modo, quia mom conftat fi.
non fint domini,fed tantùm fequi deles, qui haec bona comtulerumt fub
. tur,quod teneantur. Ideò acquirüt
dominium reflri&um , & cú obli
Hoc modo,& hac comditiome domaffe,
vt Ecclefia lege iuftitie temeretur ex
gatione erogandi in pios vfus , fi js,qu.e mimiftrorum home/tae fubftá
cuti cum quis bona fua relinquit tationi fuper/umt pauperes alere, vel
alteri cum obligatione dandi ali alia pia opera promouere 5 quamuis
quid annis fingulis, legatarius fi enim fideles intemderimt , ac defide
uè hæres reli&us acquirit domi rauerimt,vt hoc fieret; tamem credibi
nium illorum bonorum, & rcddi le eft,eos Ecclefíe talem obligationem
tuum , licet cü obligatione dandi, 52 mom impofuiffe tum quia nom dubita
& fecundùm iftum fenfum vocan &amt quim Epi/copi , & Prælati, qui
tur Epifcopi Procuratores, & dif illam adminiftrabant effemt abundé
penfatores, fed hæc obligatio non facturi, quod eos paffim tàm follicit?
deftruit veram dominij rationem, facere videbant , tùm quia modeftio
& fi hoc effet neque faeculares ac res, &* im /uos fuperiores reueremtio
quirerent dominium rerum fuarú res erant,quam ut illis auderemt hu
cum ipfi quoque teneantur de fu iufmodi obligationem imponere, pre
perfluo eleemofynas facerc in ca fertim cum hec darent in redemptio
fu vrgentiæ, licèt non tàm ftriétè nem /u arum amimarü,velut feruorii
Gcut ccclefiaftici. - -
Dei pr.eces,&* fuffragia cófequeren
uod verò nulla adfit obligatio refti tur vel ad cultus Diuimi ampliatio
48 tuendi probant ifti Do&ores,prg mem. Quod ità confirmat Leffius,
fertim Leffus , quia nemo cogen 53 quia bona ecclefiaflica â fidelibus re
dus eft adreftituendum aliquid,ni licta vel sit decimae,velprædia, vel.
C011fîius,vel dominia pagorum,oppido-
fi conftet alienum effe,vellege ali · ·

qua iuftitiæ alteri debitum , fcd rum, Prouinciarum,atqui nullum ge

nulla lege,nullaquc authoritate_»
49 conflat Beneficiatos vel non ha
bcre dominium fru&uum fuorum
beneficiorum,vel aliquam partem
horum lege iuftitiæ alteri debere:
ergô nô erit hgc obligatio reftitu
mus horum videtur reli&tum cä tali
omere, mififortè in particulari aliqua
domatione id expreffum fit; ergo geme
ratim non eft putamdum tale omtis e/-
fe impofitum. Probat minorem , quia.
quoad ius decimarum attinet,fideles
ratio
 78 DE RECTA DISTRIBVTIONE
ratione illius mon po/uerunt Eccleffe
vllam obligationí ergà pauperes de
cim; emim debcntur ratione iuftitiae ' 5 7 Concilia Oecumenica,aut prouincia
quia populus eos, qui fpiritualia ad
miniftrant pro dignitate fubftentare
debet, &• hoc maturaliter etiam apud
AEthnicos confrat , &• ád hanc fub
ftentationem Ecclefia à principio de
54 termimauit decimä partem fruótuii
exemplo legis veteris , vbi & fi pau
ciores effent leuite,& facerdotes,alij
que mimiftri;mimor quoque eorum di 58 à fua refidemtia,&alia huiufmodi.
gnitas , ninor labor , mimorfumptus
facrorum, tamê decima pars fruétuü
pretérprimitias,&- oblationes à Deo
conftitutu , & præcepta fuit , meque
ipfis vlla obligatio iuftitie ad fuper
fua im pauperes erogandafuit impo
fita. Itaque decime (de quibus tamë
maxima eft qu.eftio)po/î illam de
termimationem mom damtur libera vo
lütate fidelium,/ed foluütur lege Iu
ftitiæ; Dominia, & praedia prouemiüt
ex fidelium domatione;non tamem do
mata cenfemtur cum hoc onere;mä da
55 ta funt ad Ecclefie fplendorem, &*
authoritat£,predia, & cenfus ad ec
clefiafticorü decorem,eorüq;conferua
tionem ad augmemtum Dtuini cul
tus, id ere&tionem beneficiorum, id re
dimenda peccati: qu ire non ex modo
donationis hoc conuinci potefi; neque
ex difpofiti me Ecclefie cófìare poteft,
56 hos temeri ad reftitutiom$ malè expí
fórum,primò,quia munquä id im Ca
momibus expreffum eft clarè, cum tt
mêm res fit maximi momenti vtq; ad
omnes bcmeficiatos pertimeat,&'síìmo
peré ad publicâ edificationê,& pau
perü fubftétationé, feù fubuention?
faciat,fî enim ex rei matura,velpr£
cepto Eccleffe ità obligarëtur id cla
ré debuiffèt perfummos Pótifices,ve!
lia exprimi, mec tamta iniquitas tole
rari, cum in rebus multò minoribus ,
& per fe clarioribus id fecerit, me
quis prgtextu ignorantiae,fe poffet ex
cufare v.g. eum temeri ad reftitutio
nem cum Diuino officio mom mtereffet;
vel Canonicas horas mom recitaret ,
aut cum vltrà tres menfe, effet absę
Secund6 probatur,quia Ecclefia mom
refcindit paëta , & donationes qui
bus Bemeficiati fru£tus redumdantes
aliemat,vel profùmé,vel vamè expen
derit quod deberemt omninò fìcere,fî
putaret pauperibus ftriíío iure debe
ri,nec permittere tantam ima/ttttam
à fuis fubditis admitti maximè cum
cau/a pauperum fit tam fauorabi
lis, &* de illis curam /pecialâ habere
debet. Hæc Leffius.
Quod verò peccent mortalitèr, fi cx
59 pendant illam portionem fuper
fluam in profanos vfus commu
nem fententiam dicit Leffus,eam
que probat cx Trid.feff.23.c.1.de
rcfor. vbi omninò interdicitur, nc
Epifcopi de fru&ibus , & redditi
bus Ecclefiæ cófanguineos ditent;
-
illa enim verba omninô imterdicit.
important prcceptum ftri&tiùs , &
cum fumus in materia graui obli
gat in confcientia fub reatu pec
cati mortalis , vt patet in materia
de lcgibus;dicuntur enim fru&tus,
& redditus res Dei , quod fcilicet
ad vsù più expédi debent,pòtuitq;
Ecclefia in talibus bonis preceptú.
hoc ponere talitèr , yt séper in Ec
clcfia
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM
clefia feruatü eft ab ipfius primor
dio,nec per hocquod fingulis por
tionis fug partis adminiftrationem
permifit,derogatúvoluit,fedpotiùs
voluit eiper fingulos pro cuiufcüq;
facultate fàtisfieri:quare ficuti Epi
fcopi cum illa adminiftrabant, te
nebantur portionem cæteris , &
neccffarium pauperibus feponere
itä bcneficiarij, qui in illam admi
niftrationem ex parte fuccfferunt,
teneantur,& quæ fibi fupcrfunt,in
vfus pauperum, vel faltèm in pias
caufas,quando graues neceffitates
nó occurrunt ponere. Secüdo pro
6o batur , quia nifi ecclefiaftici obli
garentur in pios vfus fuperflua im
pendere valdè improuide faceret
Ecclefia tantam afHuentiam fru
άtuum illis permittendo , vt daret
6 1 anfàm ad luxus , 8: ad libidines.
Tertio Clerici ratione gradus, qué
obtinét in Ecclefia funt veluti pa tunc verè erant pauperes.
tres,S<tutores pauperum;& orpha Ad fecundum argumentum, quod in
norum : ergo peculiari nexu cha 64 multis Sacris Canonibus ftatutú
ritatis,& mifericordiæ tenentur il
lis opem ferre , & eo magis, quia
fæpe eleemofyna efl necefIaria ad
bonum fpirituale in fubditis con
feruandum , vt quando pudicitia
Virginis ratione paupertatis peri
clitatur , aut aliqui ad furta, & la
trocinia fe conuertunt: ergo cccle
fiaftici, maxime Epifcopi, & Paro
chi,qui ex officio bonum fpiritua
fe fubditorum procurare debent ,
parté prouétuü fuorú,qug fupereft
in opera pietatisimpédere tenétur.
Refpondet ad argumenta contraria,
62. L effus,& ad illud,quod dicitur in
Sacris Canonibus , & in Patribus
79
bona Ecclefiæ effe patrimonium
Chrifti, & pauperum, S« Clericos
effe dumtaxât difpenfatores reddi
tuum,& bonorum Ecclefie vt tota
I 2.q. I.& 2. legitur in le&tione S.
Vrbani Papg,& martyris;Refpon
det effe patrimonium Chrifti,quia
propter Chriftum, & Chrifticultú
donata funt. Dicuntur bona pau
perum, quia omnia fuperflua dicú
tur effe pauperum vtpotè pauperi
bus eroganda, qua rationc D.Hie
ronymus de fæcularibus dicit alie
rapere comuimcitur , qui vltrà me
134
ceffaria retinere probatur c. ho/pita
le 42.dift. tum etiam quia Clerici
peculiari ratione ex his bonis pau
peres fubuenire debent . Infuper
has fententias referendas effe ma
$imè ad illud tempus, quo omnes
cómuniter viuebant:quarè etiam ,
di cebantur bona pauperum , quia
cft de redditibus Ecclefiæ fieri de
bcre quatuor portiones 5 vt in I 2.
q. 2. pauperibus autem nil hodie-»
affignari ergo corum portio ad
mixta eft cum portionibusEpifco
porum,& Clericorum: ergo ex iu
ftitia tenentur , illaquc erit portio
pauperum iudicanda , quæ eorum
ftatui non eft neceffaria; Rcfpódet
Leffius , & dicit ex iftis Canonibus
cóuinci Clericos teneri ex precep
to Ecclefiæ ijs locis,vbi pauperibus
fua quarta affignata non eft quæ
fibi abundant erogare non quod
ex iuftitia hæc pauperibus debean
tur,fed quia SacriCanones iubent,
- Vt
 8o DE RECTA DISTRIBVTIONE
vt ipfis ex Ecclefiae redditibus
quarta portio detur , vtin cap.mox
eft 1 2. q. 2. Vndè cum pafhm in
bonorum ecclefiafticorum diuifio
ne, & Beneficiorum ereéìione ni
hil pauperibus videtur affignatú ,
dubitandum non cft quinobligen
65 tur beneficiati finguli pro parte_,
fua 5 diuifis enim bonis , diuifà cft
fimul obligatiohis bonis impofita
ex ordinatione Ecclefiae , quæ no
luit per ere&ionem beneficiorum,
& bonorum diuifionem hanc obli
gationem extinguere.
Tandem adtertiú argumentum,quod
66 Epifcopis, & beneficiatis vetitum
' eft teftari de acquifitis ratione Ec
fiarum , refpondet Leffius ex boc
tátum fequi vfum dominij in cer
tis a&ibus impediri,ficut in impé
dédo,quod confulto fecit Ecclefia,
quiapar eft,vt quod eis fupereft ad
Ecclefiam redeat, & hac ratione
reuocantur à ftudio cumulandi,&
incitantur, vt in vita ad pios vfus
erogent; Sic & eadem ratione po
tuit Ecclefia ftatuere,vtque acqui
fita funt ex bonis Ecclefiæ perti
neantad Ecclefiam,nó ad Clcricos,
ne fcilicet Clerici opibus compo
nendis inftar faecularium ftuderét;
non tamen fequitur, non habere
dominium fruótuum: Hæc,& alia,
multa Lcffius.
Eifdem ferè argumc:.tis , & rationi
bus Bardus loco cit. probat hanc
fententiam, qui nu. 85. ità fcribit.
Tertia demiq; fententia abfolutè do
cet , £pi/copos , c«terofque beneficia
rios infumemtes im profamos vfus to
tum illud, quod competemtem ipforii
fubflemrationem exccdit non peccare
contra iuftitiam, & per con/equems
neque alios con/anguimeos, neq; alio;
familiares » im quos forfitam perueme
Yerit aliqua pars horum reddituum,
teneri ad reftitutionem. Itàfemtiumt
Doótores , quos capite præcedenti ci.
tauimus , qui concedunt perfonas ec
clefiafticas habere verum dominium
circa redditus proprij Beneficj; exci
pimus tamêm AMolimam, &* aliquem
alium,qui cum moderatione praediéta
Ioquuntur,hanc etiam fententiam,vt
probabiliorêrecipit Läfrancus opufc.
8.de eleemoff.cap.3.m.7. loquens de
ecclefiafticis , qui non funt commen
datarijs/ed im titulum habent benefi
cia. Dicemdum igitur eft primò,hanc
vltimam /ententiam effelongè proba
biliorem; Primo quia fere omnes ad
uerfarij magna ex parte fiidant fuá
opinionem im eo, quod Ecclefiaffici
mom acquirumt domimium fruétuum
beneficiorum, quod principium /upra
w
fufficiemter impugnauimus. Secumdò
quia mullum affignari poteft caput »
ex quo obligatio reflituendi oriatur ,
quando beneficiarj fru£tus reddituì
expemdumt in vfui profanos: ergo nö .
tenemtur ex iuftitia illos infumere in
vfus pios. Patet confequentia,quia fî
ex iuftitia temeremtur, obligatio ifta
ex aliquo capite refultare debet. An
tecedems probatur,quia caput, ex quo
talis oritur obligatio ab ipfis aduer
/arjreffet affignandum:proinde dicät
&emeficiarios teneri ex iuftitia ad ap
plicamdos fruétus pjs operibus e3c
quodam implicito contraëtu: cenfemt
enim ipfi aduerfarij boma ifla fuiffe
à fidelibus conceffì cum hoçomere,&
obli
 * ^' REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
obligatione,ac proinde recipiamt bene
cia cenfentur tacite obligati ad re$t?
diftribuendum exceffum fruétuum
modo explicato. Sed ratio ijla mom eft
firma,quia,vt benè aduertunt defen
fores huius moffre /emtentie,nom com
fat bona ifta Ecclefiafticis domata ef
/e cii tali onere, immò, vt motamt ali
qui potius donata effe ab/oluté com
ftat, vt ait Caftropulaus in ordine ad
fuffemtädos ip/os miniftros,& veluti
tn pr.emium exercitiorum ecclefiafi i
corum,&* vt fic liberi à follecitidimi
bus accumulãdi bona temporalia, ex
peditiùs Deo vacaremt;&* addo quod
quamuis intentio fide lium fuerit, vt
fuperfluum horum reddituum eroga
retur in pauperes , &* operapia , &*
frt? fuerit /olum cau/a impulfiua ,
c* non motiua: mihilomimiìs talis im
temtio, dùm mom fuerit exterius ma
mfeftata, &* in paétum dedu£ta,nom
habet vim obligamdi ex iuftitia do
maturios,ita vt temeantur ratione cö
traótur: Fundamentum huius rei eft,
qui t ad hoc,vt quis ex cótra:tu, aut
quafi contraétu obligetur, requiritur
inter contrahentespaótii velexplicitii
vel implicitü;nam cótra$tus,vt vult
V/piamus iuris confultus lege habet.
ff. de verborum , & rerum fignifica
tione,cömumiter receptus, eft vltro ci
troque obligatio: at mequit re/ultare
obligatio mutua mifi pacfum interce
dat, dixi,vel explicitum,vel implici
tum , explicitum eft, quando proprijs
verbis proponitur, &* ab alio accpta
tur, vt euenitim cótra£tibus emptionis,
venditiomis, locationis, &- fimilibus,
imp!icitum eft quamdo quo exercet ;
vel aliquod officium , vel recipit ali
8I
quid,& illi officio,vel ex iure, vel ex
matura rei,eftammexa obligatio;& ità
tutor e.c. dum recipit tutelam , eam
que admimiftrat,& maritus dum re
cipit doté ab vxore,cenfemtur ex pac
to implicito obligati ad refarciendum
dammum, quod ex eorum megligentia
im bomis pupilli,vel dotalibus comtim
it; /ed in ca/u moftro mullibi apparet
;£ # £; £; ter
fideles domamtes , & ecclefiafticos in
teruemiat, ritione cuius paéti ipfi ec
clefiaftici obligétur ex iuftitia ad ero
gädum fuperfluum pauperibus; meq;
implicitum , meque ex iure, meque ex
m itura rei; mom ex iure, quia po[t di
uifùmem fictam reddituum ommium
ecclefiafticorum in quatuor illas por
tiones,& poftquam ere&ta/íumt beme
ficia , im quorum fru&tibus beneficia
rj acquirumt dominium , Pontifices
nullum omus ex iure Pontificio impo
fuerumt ecclefiafticis, & fi tale omus
fuiffet,fanétot Summi Pontifices,qui
Ecclefium gubernarunt debuiffent il
lud explicare , & fruétus male im
fumptos repetere, quod tamem mun
quam vidimus , aut legimus, &* ad
do, quod licet demus inueniri iura
aliqu 1 canomica,qu.e /uperius attuli
mus, precipientia, vt ecclefiaftici de
duiiis his qu.e , /umt fibi/ecumdum
vniufcuiufq; gradum neceffaria , re
liquum dent p.iuperibus, velinfumât
im oper.i pia, mom tayiem ftatimfequi
tur,prgdiëta iura obligare ex iuftitia;
mám poffemt obligare ex charitate, &*
mi/ericordia : rurfùs nonmulla iura
poff.iunt loqui de portionibus affignatis
páuperibus, Ecclefie &c. commenda
tis Æpißopo, Demùnu hgc omnia iura
^Vf
 82, DE RECTA DISTRIBVTIONE
videntur, vt fupra admotauimus per
diffuetudinem fcitam,& toleratam à
Summi; Pomtificibus abrogata quoad
quotam , & folüm remare obligationí
ratione fatus ecclefiaftici fecundum
ius naturale, quod mom obligat ex iu
ftitia ad ergädum fuperfluum pau
pereribus,/ed ex mifericordia. Igitur
à primo ad vltimum, cum mullum fit
regul. 5 1. vbi hec habentur: Se
mel Deo dicatum mom ef? ad vfus
humanos vlterius tram ferendum 3
proimde con/umptio bonorum ecclcfîa
flicorii im profamos vfus inuoluit tur
pitudinem quamdam , vt reétè motat
Cardimalis de Lugo tom. 1.de iuftit.
di/p. 4. /ee, 2.mu. 1 6. &* ideò quod
dam facrilegium eff. - . w

affignabile caput certum , ex quo ec Sed vrgebus cum recentiore, cuius fuprà
clefiafficiteneantur ad expemdemdum meminimus lex naturæ vel /uppomit
exceffum fupra congruam/ub/temta trãslatum dominium im beneficiarios,
tionem im eleemo/ymas �^c. fequitur vel mom fupppemit : Si hoc fecundum
eos mom obligari ex iuftitia,& per có dicatur,fequitur beneficiarios im vfus
/equems expemdamt omnes fruéfus im profamos fuperflua in/umentes, obli
profanos , immò im turpes vfus mom gari ex iuftitia ad reftitutionem,quia
temeri ad reftitutionem. alienum confumarüt: Si primum fe
Argumemta contrà hamc moftram fentí queretur bona iffa ecclefiaftica nó ef.
tiam preter ea, que defumumtur ex fe ampliùs boma, /eu res Dei,& Be
carentia domimj, fumt mommulle pa neficiarius mom fe habere vti admi
trum locutiones,quarum aliquas fu mifèratores , feu Procuratores talium
pra retulimus, & eas fufficienter ex bonorum, quia effemt domimi, /edpo
plicauimus;proinde mom eß cur iterii tius fe habere veluti pauperes camto
illas repetamus ; /olum videtur re res, caeterique Ecclefie operarij , qui
manere, vt /atisfaciamus cuiufdam accipientes pecumiam cx bonis £c
recemttoris argumcmtts. clefíe tamquam rem Dei , eam ta
Dices,preeeptum,quo beneficiarij affrim mem in ufus profanos expendentes ,
Jumtur mcquit prouemire mifex 'vir non peccant. Ratio horum eft, quia
tute iuflitiæ obligamtis illos ad ero ille , qui domimium babet de re ali
gãdum,quod /uperfluit impios vfus: qua , poteft pro fui libito de eadem
ergò abfolute dicemdum eft , benefi re perfecte di/ponere 1m quofcumque
ciarios in/umemtes /uperflua im pro ufus quocumque titulo, & à quacù
famos vfus, temeri ad reftitutionem. que per/ona fiue laica , fiue ecclefía
Refpondeo megamdo antecedens;nam,vt ft ica rem illam acceperit.
diximus fupra preceptum hoc ergä Re/pondoo à lege naturali im cafu ifto
di qug cögruam fubftemtatiouem ex fupponi translati, domimiii in bene
cedunt i/j; im lege mature, quæ ficiarios: &* ad imffantiam im comtra
di&tat id, quod femel ef? Deo dicatii, rium dico; etiam fí beneficiarij acqui
mom effe improfanos vfus comuertem rant horum fruéluum dominium mom
dum , vt expre/$e habetur c. /cimus fequitur illos nópoffidere taquam re;
4. 12. 1. &* de regul. iuris im 6. Dei modo illo /peciali ; /umt emitu fi.
140t3
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM
delium oblationes im diuimum cultii,
uel ex ijfdem oblationibus empta , ut
notauit Cardinalis de Lugo di/p. 4.
de iuft./ec.z.murt. 1 6.& alj. Ad
do tamem Beneficiariosfaéta diuifio
me bonorum refpeétu portionis ad ip
/os /pe&tamtis mom fe habere ut ad
miniftratoresfeu procuratores mifi/o-
lum refpeétu portionis,que eft Eccle
fie, cuius curam gerumt,&* mego illos
fe habere quoad omnes fruótus beme
ficij,quemadmodùm pauperes,camto
res &c. &• hoc quia licet im ordine
ad fru£tus ueceffarios ad congruam
ipforum fuftentationem fe habeant
ficuti pauperes,cantores, cæteriq; mi
miftri,quidominium acquirunt de fti
pendio pro obfequjs foluto,de quo li
tere difponere queunt,& fimiliter ipf?
beneficiarij de fruétibus proprie fub
fítationi neceffàrijs diffomere poßit
im ordine ad quo/cumq; vfus;mihilo
minùs im '£? ad fruëtus fuper
fluo, alio modo fe habemt,quia tenen
tur hos erogare,vel impauperes velim
alia pia apera, &* hoc non folùm ra
tione ßatus, verùm etiam ratione cô
ditionis horum bonorum,queDeo à fi
delibus dicata fuerunt,eidemque ve
luti con/ecrata,ideoque mequeunt có
uerti miffim pias cau/as. Dices , Patres multa dicunt , ex quibus
Ad ratiomem verò,qua arguens fuä pro
bat fententiam,refp5deo fal/um af
fereri dicendo eum , qui habet domt
mium de re aliqua, femper poffe de re
illa profuo libito difponere im quofcü
que vfus ; mam, quamuis hoc verum
fit de illo, qui perfeêtum, &*plemum
Habet domimium; nihilomimus lex,ità
exigemte bono commumitatis, prohibe
, refeü impedire, immò irritare aliqué
83
vfum huius dominj poteft,vt paffim
experimur, proinde re&te domimium
definiri /olet effe ius perfeétè di/po
mendi de re, mifi lege prohibeatur.Ità
Bartol.im l.fi quis 6.§.differemtia ff.
de acquir.poffe/ Poteß ergo lex impe
dire, me tale domimium in aliquem
a£tum particularem exeat , &* tumc
domimium deficit à /ua plenitudine ,
& fic defaéto lex impedit me pupil
Ius excerceat domimium bonorum; me
quit enim aliemare;cum tamen fit ve
rus Dominus vt afferit S.Paulus ad
Gal. 4. Sic etiam irritat contraëtus
alienationis initos à prodigo ; &• rur
/us di/pomit, vt maioratus, fideicom
miffà, & fimilia mequeamt alienari »
quo mon obftante, qui ea poffidet eft
verfus illorum domimus, vt aduertit
Leffius lib.z. de inf. c.3. dub.2.mu.
9. Non reétè igitur arguems ex domi
mio infert, poffè à Domino pro libito
di/poni ad quofcumque vfus rem,de
qua eß dominus , meque reótè deduci
poteft à contrario, uidelicet qui mom
poteft uti re ad eliquem particularem
u/um, ut funt beneficiarij,quiprohi
bentur infumere fruótus fîíuperfluos
in uanos ufus mom effe eorumdëfruc
tuum domimos.
uidetur apertè colligiBemgficiarios mö
habere dominiä de fruëtibus fuper
fluis ipforum congruam fulgentatio
nem ecedentibus,& ex his ergô dedu
citur ex iuftitia ipfòs obligari ad ap
plicãdos illos,uelpauperibus,uel pjs
operibus,& contrariumfáciëtes obli
gari ad reftitutionem,probat hoc ipfe
arguems mommullos patres referendo >)
& præfertim S. Hieronymä adduc
2. t//7//
 - _ *-$
'^ /
34 ^ DE RECTA DISTRIBVTIONE
tum à Gratiamo, diff. 42. quem nos
fec.4.citauimus de regul. AMonach.c.
de paupertate fic ille inquit ( aliema
rapere comuimcitur,qui ultra meceffa
riâ fibi retinere probatur) & relatus
ab eodem Gratiamo cap.quomiam 16,
: q. 1. ait (quid quid ££, Clerici
pauperum eff.)S.Auguflimus in cap.
alecimæ ibidem inquit (decimæfumt
tributae amimarum £gentium , &"
res à domino pauperibus delegatæ)
Samêtus Pro/per im cap.paftor, l.q.2.
fic aßerit ( diuites , qui accipiunt
aliquid à beneficiarijs non fine gram
de peccato accipiunt) Samêtus Ber
mard. epift, 2. ad Fulconem Canoni
cum ità loquitur (quid quid præter
meceffärium uiëtum, ac fimplicem ue
/titum de altario retines tuum mö eft
rapina eft,/acrilegium eft)ex his,aut
alijs fimilibus patrum diétis recentior
ifte colligit beneficiarios temeri ex iu
ftitia erogarefuperfluii congrue eorü
fubftematationi pauperibus,aut illud
alijs pijs operibus applicare, &* id nö
àcientes obligari ad reftitutionem ,
deducit Author ifte hanc conclufionë
ex verbis relatis patrum;nam dicunt
effe furtum,rapinam infumere /uper
fluum im vfus profìmos, quia mom eft
fuum, fed pauperum &-c.
Refpôdeo hoc effe prgcipuum,imm6 vni
cum fundamentum , quo aduerfarij
nituntur ad ponendum obligat/onem
iußitie in beneficiarijs,& ideó coma
bor expomere verba patrum, eorumq;
mítem explamare, & quamuis ad lo
cutiones prgdiétas poffem aliquaspar
ticulares interpetrationes tradere, mi
hilomimus eas omitto, màm placet prò
omnibus his authoritatibus vniuer
falem dare expofitionem : refpondeo
igitur, & quod attinet ad S. Hiero
mymum , &• S. Auguftimum , etiam
fi cócedimus aduerfarijs locutosfuif
fe in eo fenfu , quem ipfiimtemdumt;
nihil tamem illis fauent,quiafcripfe
runt ante diuifionem bonorum; vt ob
/eruat Barbofa de iure ecclef. lib. 3.
c. 17, m u. 2, 5. AMalderus im 2. 2. S.
Thomæ tra£t. de fubiecto domimj c.
4.dub.8.ad 1.Siluius ibidem q.187.
à 7. Conimk. de thorit.di/p. 27.nu.
188. & etiam S. Profperum fcrip
fffe ante diuifionem teftatur ibidem
Syluius 5 Ideò mom debct effe mirum,
7 dicaturfurtum; & 9* rapinâ effe tol
/ereid,quod eft.exfuperfluo,nám am
te diuifiomem cum fuerint boma com
fufa, Epifcopi , alijque beneficiarj
erant adminiftratores, & difp£/atô.
res bonorum, que erant communia cü
clerico,& aljs. Et fic ex iuftitia te
nebatur ad re&iam adminiftratiomé,
& diffenfationem, fed quia rema
met explicandus Bermardus, & alij,
quifuerunt poft diuifionem. I dcircò
vniuerfalem, &'propriam pro ommi
bus,ac firmam do explicationem.Pro
qua eft valde metando quædã doétri
ma, quam tradit Sotus lib. 1o.de iu
fi.q.4.à.3.in folutiome adprimä;po
mit enim veluti duplicem auaritiam,
alteram, quæ eft iuftitie cótraria,&*
propriè loquendo appellatur furtum,
feu rapima ; alteram verò,que eft li
beralitati,& mi/ericordiae contraria,
fubdit rtium Sotus fam£tis Patribus
familiare fuiffe auaritiam hanc mi
fericordi« appofitam , per quamdam
hyperbolem appellare furtum, & ra
•-.
…
pinam , & hoc quia im meceffitatibus
0771}1742
 REDDITVVM ECCLEISASTICORVM
omnia commumia cenfemtur quò ad
v/um, &* etiam quia eorumdem p4
trum idioma fuit totum id, quod fu
perat exiftimare commune quò ad
vfum , &* hoc mom /olum locum ha
buiffe in ecclefiafticis, verum etiä in
fecularibus quamuis illi ftriótius
obligarentur,proinde Sotus reétè con
cludit hoc gemus rapim e mom trahere
debitum reftituëdi, & per hanc doc
trimam exponit plura diéta patrum.
Ferè eadem docet Vafquez opus de
reddit.cap. 1.§.3.dub. i.m.32.& fi
militér Cominch. I.c.&• Lorea im 2.
2.di/p.39;fect.3.memb.4.m.49. di
cemspatres equiparare omiffioné elee
„ moffm.e furto proptér fimiltudinem ,
mom quia re vera furtum fit. S. Chrjfoftomus
Ad vberiorem autem mo/iræ fententie,
&*traditg do&frimg ?%; placet
nónulla patrum diëta affèrre,in qui
bus etiam ipfi aduerfarj velint, mo
lint,coguntur admi&tere locutione; il S. Ambrofius ferm. 64. im Dom.8. poft
las, mon effe /ecundum proprietatem,
fed potius fecundum quamdam ac
comodationem, vt imdicaretur graui
tas peccati,&* debitum, quod habent
Prælati ad eroganda fuperflua pau
peribus , &pijs operibus. imcipio ab
amtiquioribus. S.Bafilius orat.i3.de
eleemoffma,&* bemgnitate amtemediü
lit.F.habet h«c(e/urientis eft panis,
quem tu detines,mudi eft palliü,quod
tu im ueftiario conferuas,calceus,qui
apud te putrifcit ; eius, qui eo caret,
indigentis eft aurum, quod terra ob
rui/ti, Proimde tot hominibus iniuriä
infers, quot beneficio comple&ti potui
fti) ex his Bafilij verbis,qug dirigit
in ea oratione ad diuites eleemofimam
omiêtentcs,duo colliguntur;primò vo
85
cari pauperum boma illa,que re vera
mom /unt pauperis,/ed eiufdem diui
tis , & hoc quia, vt Sotus annotauit
apud Patres , quod eft fuperfluum
mäcupabatur pauperum,/ecundò,in
quit,iniuriam inferri à diuite omni
bus illis , quos beneficio eleemofine
adiuarepoterat,&* tenebatur, &* ta
mem vera,& propria iniuria mom efty
quia /ecundum communem Theolo
gorum fententiam,prgceptum eleemo
fine mom eft ex iuftitia, fed ex chari
tate,& mifericordia,vbi emim non g/?
iniuftitia propriè, di£ta nequit effe
propriè iniuria, vt de fe patet: ergô
dicere debemus S.Bafilium hyperbo
Ilicè locutum iuiffe.
hom. 1 1. im Epift. ad .-*
Rom.im morali expofitione loqué pa-`
riter cum diuite fplendide uiuente ,
& eleemofimam non erogamte ait ra
pinæ, &* auaritie incumbere.
Pemtec. circa finem fic imquit (quis
enim tàm iniuftus, tàm auidus, tàm
auarus, quam qui multorum alimen
t i, /uum non vfumyed abomdamtiä,
& delicias facit?Neque emim minus
e} criminis habemti tollere, quam
cum poffs, & abbundes indigentibus
denegáre.Efurientium pamis eft,quë
tu detinems , mudorum imdumentum.
eft,quod tu recludis,miferorum redí
ptio, & abfolutio eff, pecunia, quam
tu im terra defúndis.Tot te ergòfcias
imu udere bona,quot poffis prgftarc,&*
molis) vide Ambrofium quo paéto in
crepans diuitem auarum dicat effe
p.iuperum, & demum non minus ef
e crimátollere alienum, quam fit nö
fubuenire indigentibus &c. que om
h44»
 / '
•
36 ' DE RECTA DISTRIBVTIONE
mia,vt patct per quamdam exagera- S.Gregorius in paffor. par.3. admonit.
tionem diéta funt.S.Außimus ferm.
2. 19.de temp. Agens de fecularibus,
quifuperflua m pauperes minimè di
fìribuent inter alia fic habet ( quid
quid enim Deus nobis plufquä opus
ef? dederit mom nobis /pecialiter de
dit, fed per mos alijs ergandum trä
fmifit, quod fi nó dederimus res alie
'mas inuafimus) &• certum efl fuper- .
fluum non effe alienum,nifîper quä
dam accomodationem.
Idem Augußinu in fal. 147. fl. mihi
7o7. col. 2. lit. B. im fine , fic habet priè di&ta.
(fuperflua diuitum neceffariofunt Plura etiam poffem adducere loca patrii,
pauperum. Res aliene poffidemtur,
cum/uperflua poffidemtur) appellat
iuperflua res aliemas , cum tamem im
rigore loquádo nom fimt talia,/ed pro
; pria ipfius poffidentis,loquitur tamem
Åoc modo ad indicandum debitü mi
[ericordiae, quod habent duiutes ad
erogamda fuperflua pauperibus.
S. Leo Papa ferm.S.de colle&is,& ele
emoffnis fuadë facultates terrenas
habemti ad «gemos adiuuamdos , vt
eroget inter alia fic inquit (mom folü
fpirituales opes,& doma caeleftia Deo
domamte capiuntur , fed etiam terre
me , &* corporeæ fácultates ex ipfius
largitate proueniunt,vt merito ratio
mem earum qu.efiturus fit, que mom
magis poffidemda,quam difpen/amda
cómifit) vide quopa£to boma propria,
&* temporalia,de quibus ibi loquitur,
dicat effe à Deo domata, ut à poffidè
te pauperibus di/pensétur , & confe
quenterpoßident refpeétu talium bo
worum vocari poßit difpenfator mom
propriè, fed largè, & per accomoda
tenem»& fimilitudinem.
22. fuper illa verba pfal.3. difperfit
dedit pauperibus iuftitie eius manet
in feculum feculi. Sic umquit (cum >
enim largitatem impenfam pauperi
bus praemififfet nom hanc vocare mt
fericordiam, fed iuftitiâ maluit, quia
quod commumi domino tribuitur iuflii
profe&io eft, vt qui accipiumt eo com
muniter cvtamtur)His verbis decla
rat S. Guegerius mom ine iuftitae vo
pari etiam id, quoa ex mifericordiae
debetur;nó quod re verafit iuftia pro
-
im quibus furtum,aut rapinam appel
lant demegare pauperibus eleemofymi?
ex fùperfiuis,& etiam ipfa fuperflua
ab eifdem Patribus vocari bona pau
perum,que omnia rvt dixi per quam
dam accomodationem, ©* extemfiomê
probata funt: Igitur nequeunt aduer
farj ex his,aut fimilibus verbis,&
diétis Patrum deducere obligationem
rigorofe iuftitiæ in beneficiarijs ad
eroganda fuperflua pauperibus &c.
fed folum obligationem arêtifsimam
ex mifericordia, & charitate, alias
effet dicendum etiam feculares ex iu
ftitia temeri ad diffribuendafuperflua
pauperibus , quia Patres eodem mo
ao loquitur de illis vt vidimus, etfi
aduerfarjrefpondeamt has locutiones
a me adduëtas effe imtelligemdas per
quamdam exagerattonem,& non >
proprietatem , ita, & ego dicam hoc
ipfum explicamdo verba , quae ab ip
fismet Aduerfarijs affériitur ad pro
bandam/uam /ententiam , & fi ipfî
velimt Patres. ab ipfis allatos effè im
terpetramdos cum ommi proprietate ,
At.1
 REDDITvvM ECCLEISASTICORVM
ita, &* ego dicere poffem de Patribus
à me allatis, cum mom fit maior ratio
de his, quam de illis, quod tamen mö
admictumt, meque admi&tere poffumt
Aduer/arij, cum certum fit, obliga
tiomem, quam habent S.eculares ad
erogamdam eleemo/ymam e X fuper-
fluis effe ex mifericordia.
Dices plura Concilia poft quatripartitâ
illam diuifionem celebrata,loquuntur
eodem modo, nempè Bemeficiarios effe
admimifiratores, di/pemfatores bomo
rum Ecclefíe,ita habetur im Comcilio
Amtiocheno im cap. Epifcopus I 2. q.
1.&* cap. £pifcopus 1 o.q.2.ex Com
cilio Martimi Pap.e.
Ä£/pídeo in praedictis locis mil aliud ha
beri , mifi quod Epi/copus poteftatem
habeat di/pen/amdi res Eeclefie im
digentibus, & quod hoc officiii exer
cere debeat cum reueremtia, &* timo
rc , &* illud mom commiętat domefli Re/pomdeo, negando antecedens, ad cu
cis , &* cognatis , mé res Ecclefie ab ius probationem aio, omnia bona Ec
his perfoms occulte lgdantur; At mi
hil im praediëtis locis de obligatione
ex iuftitia,reftitutiome &c. &* addo
ibi fermonem effe poffè de rebus , &
redditibus Ecclefiæ, cuius curam,&*
adminißration?gerit Epiféopus,non
autem de portione illa,que ad ipfum
Æpi/copum /peétat.
Dices obligatio adeò firiété, quam habet
Æpifcopi , ceterique Bemeficiarij ad
ergamdum im vfus pios id, quod ex
cedit ipforum cögruam fubfemtatio
mem nequit, /altem adequatè, & cü
tumto rigore, quo loquuntur Patres,
& Concilia, prouenire ex Deo, quod
fint bona Deo dicata , patrimonium
C.hrifli,res Dei &c. ergò proueuit ex
rigore iufìitiae,quá prædi&ti tenentur
87
ad expendendum fuperfluum im ope
ra pia , patet con/equentia , quia
alter verò ex his capitibus id oriri
poterit , & cum mom oriatur à primo
fequitur effe àfecumdo: Antecedens
<verò oftemditur , quia fí oblatio Deo
-
faëta imduceret im Beneficiarios ta
lem obligationem , &* formaliter da
ret demomimationem illam his bomis ,
mempè effe patrimomium Chrifti &c.
fequeretur , quod etiam fruótus ne
ceffàrij ad cógruam fubflemtationem
mon poffent in operibus profanis ex
pendi , &-pariter deberent appellari
Patrimonium C Àrifli , res Dei, &*c.
quia ex bomis Deo oblatis mafcumtur:
At hoc eft falfum,quoniam,vt omnes
fitentur, ex ijs, qu.e requirumtur ad.
congruam fubftentationem , poßunt ,
Epi/copi,&* alj ad libitum,& ficu
ti de bonis laicis di/pomere.
clefiaftica, tùm ßabilia,tùm mobilia
effe patrimonium C ßrißi &*c. ante
applicationem , &* imcorporationem »
& ideò ita etiä effe appellamdos fru
&tus neceffàrios ad fubftentationem
Beneficiarij, fecus autem pofteà , &*.
ideo hi fruétus, dum ab ipfo Benefi
ciario fibi incorporantur , amictu re
/pectum illum fpecialem , quem hi
Jebant ad Deum,&* fiumt laica,fícu
ti etiam fructus,qui im pauperes ero
gätur licèt priùs habuerint illam ha
litudinem ad Deum , &* quamdam
veluti fpiritualitatem, ratione cuius
exigebant operibus pijs applicari, ni
hilominus faéta applicatione »/ortiti
funtfinem fuum imtemtum à Fideli
bus,qui bona illa domarumt,& etiam
ab
 ^ • "
88 DE RECTA DISTRIBVTIONE
ab Ecclefit,nempè vt in vfum pium Et quamuis Epifcopus, fiuc quifquis
erogentur, & ideò quemadmodü bo
ma pauperibus im eleemofynam eroga
ta,imcorporantur ipfis pauperibu*,&*
ad eorum libitum im vfus profamos
expendi poffunt: ita etiamfructus ,
qui funt meceffarij adfubftemtationë
Beneficiarij;nam applicati,& imcor
oraii iuxtà intemtionem donamtiii ,
€9* Ecclefíe fpoliantur, refpeótu illo
adDeum,& fiunt bona laica,de qui
bus Beneficiarius poteft difpomere ad
quofcumque vfus. Ex his autem pa
tet, quod quamuis colligatur obliga
tio, quam habent Beneficiarij in ap
plicandisfuperfluis in opera pia, ex
quo funt ex lonis Deo dicatis,nihilo
inimus ex hoc principio mequaquä re
&#? infertur Bemeficiarios non poffe im
vßius profanos expendere fruétus ad
fui fubftentationem meceffarios , &*
ratio eft,quia applicatio talium fru
&fuum cenfeturpia, & iuxtà intem
tionem fidelium donantium, &* Ec
clefie,nam qui A ltari deferuiumt cä
Altari participât,vt inquit S. Pau
lus ad Corinth.c.9. Quemadmodum
quando erogamus pecuniam Sacerdo
ti,vt prò nobis celebret facrum dici
mus expendere illam im opus pium ,
faéta autem applicatione, & incor
poratione illius pecumi«,poteft ab eo
dem Sacerdote in quodcumque opus
illa im/umi. Ità etiam fruétus bene
ficij, qui funt portio debita ipfi bene
ctario imcorporata , tam poterum t tm
vfus profamos expendi , quia per
applicationem illam diöta fortita
*ft fincm illius /piritualitatis; quem Tandem Va/quez de redditibus c. 1.
amte incorporationem retinebat , haec
Bardus . .
*\. :.. 4
Beneficiatus teneatur redditus fu
perfluos ecclefiafticos in pios vfus
pauperum alimoniam clargiri;at
tamen per hoc non impcditur ac
quifitio veri dominij, nam , & fe
culares quoque ad eleemofynam
quandoque tenentur,vt alibi fcri
pfimus cü S.Thoma, & ficuti pcc
cat ecclefiafticus redditus ecclefia
fticus malè expendendo ccclefia
fticos redditus, ita ctiam fecularis
abutédo fuis bonis, & tamen quis
dixerit fecularem non acquirere
dominium fuorum bonorü? quod
verò ecclefiafticus tenetur ad hu
iufmodi elargionem nihil rcfert
ad dominij acquifitionem,nam &
dominium à noftris definitur , vt
fit poteftas difponendi de rebus
proprijs , nifi à legc prohibeatur ;
Ecce quod ftat dominium cum le
gis reftriétione,optimè Filliuccius
de fpol.cler. c, 3. fub mu.^.vers.fed
obicies,&* c.4.m.7. ideò hoc domi
niü, quod acquirit Epifcopus » ve!
Bcneficiatus reddituum ecclefia
fticorum,limitatum, & reftriétum
vocant quamplurimiDo&ores,vt
videre fatis doétum Petrum Bar
bo/a in l.diuortio, 2.part.fub m. 53.
ver/.beneficiarius, ff. folut.matrim.
Girfiam de expenf.c.2 2.m. 51.verf.
in Epifcopo, vt fcilicct cx illis Pr£
latus iufumat necefíaria,pro fc, &
fuis cæteros vcrò ad formam Sa
crorum Canonum diftribuat, op
timèque optimè,&c.
§. 2. dub. 1. poftquam trcs retule
rit opinioncs m.27,ita fcribit: Ideò
op i
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM,
opimio , que mihi verior videtur, eft
quam latè defendit , &*pro/equitur
Sarm.4.par.de redditib.c. 1.&* feq.
Sot. & Com. Sylu. Adriam. Cordu.
qu e in vfu iam receptiffima eft fcili Subdit tamen Sarm.aut fupponit ad häc
cé: comtra Zabarellam,&* alios,quod
Beneficiarij ommis partis iä modo fí
bi affignate fint veri domimi, &• com
. tra Caiet. &*?\{auar. &* alios,quod
ex con/equenti jmom temeamtur ad re
ftitutionem malè diftributorum.
Sed quid dicemus de parte pauperibus
affignata , quemom comparet, relique
verò extamt mumquid hanc poffumt ,
aut potuerunt Epifcopi fibi vfurpa
re,quia faltem obligamdi funt,vt ipfi
quibus maior pars modo c5tingit, aut
etiä ipfi,&Clerus (mam fabric.e pars
mom efi ita pinguis) pauperibus vmâ
partem affignemt. Huic argumento,
aut difficultati,aliter refpondet Sotus
Loco citato, aliter refpondet Sarmiem
tus 4.par. de redditibus c.z.mu. 1 o.
&* forfam vtrique verum. Sotus
afferit, quod ex parte pauperum pro
babiliter eft praefumendii, plura ere
&ta effe beneficia, Ho/pitalia,& alia
pia opera fuiffe decimis ditata , quæ
' partem pauperum confumpfere . Et
im moftris Regnis,tertia pars decima
rum, Regibus,eft affignata pro Eccle
fig defenfione,quod multis ab hinc am
»is fačtumfuit & Pontificibus.
Sed Sarm. aliter re/pondet, fecundum
ea,qug mos diximus:inquit enim,quod
ficut in decimis, aùt lege,aüt confue
tudine; poteft auferri quota, dummo
dò aliumde Miniftri habeant affigna
tä ftipédium, quia illa eft de iure po
fitiuo tantùm,fic etiam fieri poteft có
fuetudine tolerata , quod quotæ pau
87
peribus affignatæ derogetur, &'fiat
Epifcopi, ità vt folum maneat obli
gatio iuris maturalis , &* diuini ergà
Pauperes.
fuam folutionem,quod lex illa,quar.
tam affigaams Pauperibus modificata
fuerit obligationem, quam iure diui.
mo ergà pauperes , &* alia pia opera
habebant Epifcopi, & ità poffe abro
gari /ola confuetudine,ficut,& quo
ta decimarum; Mihi in hac re vide
tur, quod mon fuerit illa lex modifi
catrix diuim.e legis, quia cum huma
ma lex diuimam,aüt maturalem modi
ficatur, mom mutat obligationem, mec
mouam addit fed tantùm taxat , aut
tempus,aut quamtitatem obligationis;
Sed lege maturali,aut diuima mom te
mebamturEpifcopi,aut alj ex iußitia
pauperes alere,ipfe fatetur Sarm.ex
trà extremam neceffitatem (de qua
mom eft controuerfia ), ergò fi huma
ma lex affignams pauperibus quartam
partem, aut alijs pjs operibus, modi
ficaretur hanc obligationem ad quar
tam partem,/olum ex charitate , illa
quarta pars, etiam fi extaret debere
tur,quod mullus dicet.Cü ergò ex iu
ftitia illa debeatur , faéta diuifione ;
Confequens efl , quod mom fuerit mo
dificatio diuim.e, aut maturalis legis;
Fuit ergò (mifallor) modificatio al
terius humam.e legis vniuer/alioris,
qua initio cum conftituti/umt E ccle
fiarum redditus , &* decim«» Epi
fçopi tantum fà£ti erant Æconomi ,
feù diffemfatores illorum bonorum »
que commumia eramt, me ergò vl
trà illorum bonorum, que commu
mia eramt » diffenfatio procederet ,
46
 88 DE RECTA DISTRIBVTIONE
hac obligatio di/pen/amdi bona Clero di&ta relinqui,verè pertimemt quò ad
fabricae, pauperibus, & fibi, vt opus dominiü etiam fuperflui ad ipfos be
erat,qug erat ex iuftitia,cum cömumia meficiarios,&: exiftimo de mullis ferè ,
effent bona,taxata eft,ut quarta pau conflare oppofitam.
ribus,&* alia Clericis,alia Ecclefía . Ex di&tis patetfolutio ad rationesfem
alia vero Epifcopo diftribueretur,&* temtiae 7\(auarr.& Caiet.qua autem
fic fatisfieret iuftitiæ obligationi;Vn ratione teneantur Beneficiarij, &•
$dã fi extaret diuifio integra, tamtü ex Epi/copi defuperfluo ad eleemoff
iuffitia temereturEpifcopus häc diui mamyfuo loco diximus. Ad diéta verò
fìnem obferuare,& fecundum illam Sanétorum facilis eß re/ponfio : Ad *
aißribuere,& hac tamen mom obfiam teftimonia enim Aug. Hieron. Ambr.
te ex charitate temebatur de fuper &aliorum illius temporis, facile re
fluo ad eleemo/ymam , quia hæc obli fpondetur, quod illi loquumtur, cum
gatio charitatis, femper mamfit imta omnia bona eramt cvmmumia , vt mo
cta, mec aliqua lege humana fuit mo tauit Sot.qui vero loquátur poß fac
dificata aliquamdo. - ,*
tam diuifionem, metaphorice,& per
Ea ergò ratione , potuit à confuetudine exaggerationem loquuntur, volentes
pars puerum,qug illlis exiuftitia de exprimere obligationê charitatis, /«-
Âebatur in Clericorum,vel Epifcopo piffimè emim säöti etiam /aicorü aua
rum partem cedere,quia folum ex le ritiam,rapim e momime/?igillät,& mo
ge humama debebatur exiuftitia,qug tät per hyperbolem,vt docuit Sot.vn
confuetudine potuit abrogarivt dixi de im rigore mom dicunt effe iuftitia
mus,& fimilitérpotuerunt Pontificis obligationem . Et ità Ambrofius ,
authoritate,ex ea parte beneficia com loquems , non /olum de ecclefiafti
ftrui de mouo, vt for/am de faéto ex cis,/ed de alijs etiam, vt teftatur S.
ea parte pauperum conftruóta fumt Thom. 2. 2. q. illa 185. art. 7. ad
multa beneficia,vt docuit Sotus. primum in illud Luce c. 1 2. (homi
Vnum mihi certum reftat,quo redditus mis cuiufdam diuitis,vberes fruótus
Cappellamiarum,qu.e modò aliquibus ager attulit), inquit , mec mimus eft
ab hinc amuis conftru£tæ funt consä criminis , habemti tollere , quam cum
guineis, vel illorum fucceffùribus,ità poffs, & abundes demegare indigen
planè ad Cappellanos pertinere , vt tibus : conftat autem, quod demegare
qubitari non poffit,illorùm verum ha indigentibus, non eft cótrà iuftitiam,
bere dominium,ficut maioratus; folii néc inducit obligationé reftitutiomis ,
emim differät im hoc, quod fint facra nifi in eftrema neceffitate,de qua nom
ea bona, talemque exiftimo fuiffe in folum loquitur Ambrofius,tamen tol
tentionem inftituentiü Cappellamias, lere aliemum ef? contra iuflitiam, &•
/ed cappellanig alio modoCahomicis, inducit obligationem reftitutionis, ex
•velaljsreliète,vel legata pia,nifi ex quo apparet,/ecumdii exaggerationem
preßè, vel tacité conftet de mente Sä&tos Dei, aliquamdo fuiffe locutos.
velimquemtium , ea conditionefupra Poft fcripta vidi doâü fatis Gugliel
Imu II)
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
mum Redoanum de fpoljs clerico
rum que/t. I.fub num.2 5. verf. &*
nom de/unt,qui ita loquitur, qui te
nent Clericum habentem beneficium ,
vel ultràfibi neceffaria de redditibus
illius im profanos,& voluptofos vfus
expemdentem,mortale peccatum com
mittere,&* ad illorum reddituum,ità
expen/orum,&* confumptorum,reßi
tutionem teneri:ex verbis Hieronymi
dicemt&,aliena rapere cóuincitur,qui
vltrà neceffària fibi retinere probatur
cap. ordinandus 42. dift.fenfit hanc
opinionem Samft. Thom. qu*ft. 43.
articul.8.affert. Alex. Halef. 3. qu.
36. membro. Ricc.ird. à Mediauil
la im 4.fent.diflimêt. 46.artic.3. qu
1. Io: Maior diffimt.42.qu. 1 7.dicit
hanc opinionem effè commumem, quä
tamdem probat Palud. im 4.dift.24.
q.3.artic.ultimo, quibus fuffragatur
tex. optimus in c. Epifc. 1 2.q. 1. &*
tex. im c. 1. 1 2. q. 3. pulchre Diuus
Bernardus epift.4z.col.3.Clamamt,
inquit , pauperes noftrum eft , quod
effunditis, nobis crudeliter fubtrahi
tur , quod inaniter expemditis huic
opiniomi accediit Abb.in c.cum fecü
dii de praeb. i.col.
Archid. &• Domi
mic. de Samêto Gemim.im fumma 44.
dift. Fel. im c. poßulafti de refcript.
Butr.c. 1.mu. 28. de emptio./ed hec,
atq5 alia à di&tis Doétor.addu£ta, eo
temdumt frequentius , ut fit illicita
haec ecclcfiaVfticorum reddituum in
profamos ufus diftributio,non tamen
at fit reftitutio, neceffàriò facienda. anima eft cum ἐtis rebus prgferenda.
Pretereà redditus Ecclefiaftici, qui Idem Guglielmus in eodem traêf.q.3.
fuperfunt ultrà miniftrorum uictum
M.
£,
alieni dicuntur, non proprij,fed ex
quadämetaphora:eo quod effemt pau
89- *
peribus erogamdi , quod authoritate
Hieronymi cóprobatur;is etenim fcri
bit bonâ Ecclefiarum, dici bona pau
perum,quò ad debitum,quia eis debí
tur,nom quo ad dominium, meqde quo
adproprietatem, per Card. à Turre
Crem. im cap.uidentes mu.2.12.q. 1.
& licet Canom 1.12.q.3.probet,quod
acquifitv exfru&tibus,&* redditibus
beneficiorum /pe&tent ad Ecclefiam ;
id quod wemo megat, mon tamen ex eo
fequitur , ergo Prælatus fruétus fibi
defignatos male confumens,teneri re
ftituere,quia licet Thom.&* Gaet.z.
2. q. 185. art. 7.dicant hanc comsi
ptionem mom poffe fieri ab/que pecca
to mortali, negant tamen reftituendi
obligationem 5 Præp. in /umma 44.
dift.col. 5.S.Thom.im 6.quolibet art.
1 2..Siluefter , &* in fumma im uerf.
Clericus quarto 2o.qugritur,vbipoft
diftinctiones idem temere uidetur,&*
in uerbo reftitutio 3. q. 5. Adriamus
im 4. /emt. c. imcipientem prò clariori
4.concl. quorum femtemtia licet beni
gnior fit, & noftris hifce temporibus
admittendit,ex totius Orbi: Chriftia
nico;ifuetudine,quò plurimum,iuua
tur,ui.le tamcn,&* cogita, mommé alia
opinio for/im effet magis falubris
amim.c,& corpori Cleri mo/trt tempo
ris: quia Abb.in d.c.cum fecundum,
mimis affirmatiuè dicit , quod elerici
temãtur reftituere de fuo Ecclefie il
lud,quod male expéderüt de illis red
ditibus,&'proptereà cogita benè,quia
§.&* im hac materia, poftquàm tres .
retulerit opiaiones,ipfe ita fcribit,
pro declaratione veritatis eft meo iu
M 2 . dicio
96 DE RECTA DISTRIBVTIONE
dicio bomii fubdiftinguere, inter qua nè fandum ef?(inquit)confuetudini.
Alij verò fruétus fumt , qui obuemiumt
litates fruëtuum,reddituum,&pro
uentuum, qui percipiumtur ab Eccle bemeficiato,non ratione tituli tantum,
fia, & inter eos, qui percipiumtur oc mequé ex eo, quia eft in beneficio im
cafione Ecclefie, quia iudico,quod de titutus tantum, velintitulatus; fed
omnibus indiftiméte non fit habcmda uia in Ecclefia im diuimis horis , &
eadem ratio 5 ut videlicet aliqui fru laudibus Dei deferuit , veluti/unt
êtus funt, qui obueniunt Beneficiato illi fruëtus , vel prouentus , qui de
regulariter ratione tituli tantum, mä bentur tamtum feruiemti, & qui mom
ratione alicuius , uel refidemtte , uel feruit, illos mom percipit; veluti funt
feruitj, uel perfonalis intereffemtte» dißributiones quotidiame, que dam
velfit beneficium habens, uel mom ha tur prò feruitio im diuinis perfonali
bens adminißrationem,quia mihil re ter impenfo, & huiufmodi 5 de qui
fert, per Abb.im repetit.cap.cum effes bus habetur, capitul. umic. de Cler.
de teftam.&* cap.fim.dcpecul.Cleric. mom refid. im 6. &* im c.licet depræb.
puta redditus,qui vemiumt ex prgdijs Alij demùm fruéfus funt , qui nom de
domibus, cenfibus, Terris, locis , aut bentur habenti titulum , nec defer
aliàs ex rebus Eeclefie, quia ei debé uienti in Ecclefia im diuinis,fed quia
tur, ex eo quia eß in beneficio inftitu iunt tertio auëtoritate Apoftolica,
tur,aut intitulatus,& de iftis eft/a- vel alia ex fruëtibus, uel emolumen
tis diétum fupra, vbi deduxi, quod tis alicuius Aecclefie Camomice re/er
funt tres opiniones, vma Innocent.& vati, ex aliqua caufa , uel arbitrio
/equac., alia Florem., alia Hoftiem., Superioris regulariter, uel conceßi »
que mediam viam elegit , &c. prò prò ut funt fruëtus in aliqua Eccle
4ua eft decifio Rot. 855. in anti fia alicui fpecialitèr referuati » &
quis incip. cum Camera Apoftolica, prò £/? fumt fruétus penfiomum , &*
item alia decifio eiufdem Rot. de penfiones , quæ non debemtur, nèc ra
cifio 37. im vltim. incip.Paritèr cum tione tituli, mec feruitj, fed fola Pa
Camera Apoftolica,facit prò ea vfus pæ, aut alterius $uperioris ordimatio
communis, & communis confuetudo, me, aut comceßione , obligantes im id
quae illa approbat, vt per Abbat. cap. Habentem beneficium,fiué Ecclefiam,
peruenit , de fideiuffor. mum. 1 2. cir de quibus habetur per Caccialup.
ea finem , &'per eumdem in cap. re Gig.Paulum de Roma in eorum tra
prehenfibilis de appellation. in addi &tat.de penfio: in principio, & per to
tiom. mum.2o. , vbi dicit effe con/ue tum 5 Et de his duobus videtur res
tudinem gemeralem apud omnes,quod alitér fefe habere ; quia im huiufmo
perfonalitér beneficiati faciunt fru di multò maiorem poteßatem Cleri
&fus fuor,& per eumdem in cap.mouii cus, uel Prælatus habere uidetur, &*
gemus 3. col. im fim extrâ de decim-»; primo videmtur vera effe , qu.e dixi
quod vtrü Canonici,&* ficperfonali mus fupra de diflributionibus quoti
ter beneficiati,.faciät fru£tusfuos,nec. dianis , utdelicet, quod acquiruntur
etiam
 VREDDITVVM ECCLESIASTICORVM, 9I

etiam ratione dominj recipienti , &* bro de vera Refidentia Epifcopo

Canonicus »fiue Clericus facit illas
fuas, adeò quod prò libito /u.e volum
tatis, poteft de illis receptis di/pone
re, diút. capitul.vnico de Cleric. nom
refidem.,quia diflributiones quotidia
ne damturpro labore impenfo , &* im
multis locis, vt diximus/upra , dam
tur in pane, vino, &* huiufmodi, nec
augent corpus prgbemde,feù beneficij
fruétus , mec inter fruétus beneficij
numerantur,nec veniumt appellatio
me fru&uum beneficj »per Probum ,
qui multos enumerat in capitul. pri Secundò dico Azorium non conue
mo column.fin. de Cleric.refidem. eft. nire certè cum Nauarro, fèd cum
deci/. Rotg decifiom. Achil. incipiem.
penfionem titul. de penfiom. in manu 7o cet enim in d. c. 8. uerf. dice
fcript., &* dicit Summa Tabiema im
ver.reftitutio,§. 19. Hgc Rodamus.
Quid igitur dicendum in hac quæ
ftione? benignè Le&or obferuafii
rationes Do&orum , confiderafti
69 ipforum Do&orum qualitatem.
quod mihi videtur, dicendum eft,
primò nó damno opinioncm Na
uarri , & aliorum Canoni{tarum ,
atquè illam probabiliffimam pu
to , atquè piam , & tutam tum ob
rationes ab ipfis addu&as, tùm ob
praeftantiam Do&orum, qui illam
tenent, tùm etiam ob cofcicntiæ
maiorem fecuritaté, vt dixit Hur
tadus, eo quia omries antiqui Pa
tres,& Canoniftae dicunt bona Ec
clcfiae effe pauperum, Patrimoniü
Chrifti , pretiaquè peccatorum ;
atq5 Epifcopos vocant Patres pau
perum , poffunt pauperes introire
vfque ad cubiculum Epifcoporú ,
& vociferare,date nobis,quod no
ftrum eft ,. vt latius oftendi in li
rum c.4. fe&i. de eleemofyna_,
& ipfemet Dominus dixit, vcndi
tc , quæ poffidetis , & date elee
mofynam,fi præcipit vendere, vt
dari poffit alimonia, eo magis,
quae fuperfunt, danda, funt pau
peribus , & apud S. Lucam ait ,
quod fupereft , date pauperibus;
hæc enim verba præceptum certè
important: Igitur opinionem Na
uarri , & aliorum conformem effe
regulae Euangelicæ arbitror.
Do&oribus vltimæ fententiæ : li
re videatur , quod beneficiati non
habeant,nifi dominium fruétuum,
& reddituum, qui neceffarijfunt
pro congrua fubftentatione, non.
verò fuperflui. Deindè cùm fuam
proponit fententiam vidctur clarè
tenere , etiam fieri dominum red
dituum ctiam redundantium , &
clariùs in refponfione ad quartum
argumentum, vbi tenet,beneficia
tos, & cæteros non teneri ad refti
tutionem, fi fuperfluum erogant,
alitèr quam in vfus pios,cum ad id \'
lege iuftitig non teneantur,fi enim
cum Nauarro tenuiffet, vtique de
bebat tenere non fieri dominium
reddituum fuperfluorum ad fub
ftentationem , & fi aliter quam in
pios vfus cxpcnderent » ad reftitu
tionem teneri , & apertis verbis
Azorius vocat opinionem Nauar
ri nimis feueram, & rigidam. & li
cet Azorius repræhendat Sotum »
vocetque eius opinionem laxio
rem3
 92. DE RECTA DISTRIBVTIONE
rem; tamen re vera, & in fubftan nam multa docuerun* antiqui,qu£
tia conuenit cum Soto ; pàm Soti 75 nunc reijciuntur , nec, quod anti
fententia cft,beneficiatos acquire qui dicunt , fed quod rationibus
re dominium omnium reddituum, validioribus fuadetur,tencndü eft.
etiam fuperfluorum, teneri tamen antiquorum verü eft quod magna
7 1 certiffimè ad elecmofynam , non eft authoritas, fed fæpè faepius ab
tamen ad rcftitutionem, quod idé his receditur; Abbas Panormita
puntualiter tenet Azorius fic in . nus fuit vir maximæ authoritatis
fubftantia conueniunt,& differunt76 in Ecclefia: attamé nmulta fcripfit,
, dumtaxat in affignanda rationc , à quibus nunc recefferunt recétio
& quod Sotus non explicauerit res: quod verò peccemt mortaliter
quale fit illud vinculum ftri&ius, beneficiati,fi redditus reduntantes
quo obliganturbeneficiati ad clce nó erogauerint in pios vfus , hoc
7 2. mofynam , &c. Vndè perperam omnes DD.admittunt,fed ex pec- .
meo iudicio Azorius increpauit cato nó poteftinferri ad obligatio
Sotum virum alioquindo&iffimú. nem iuftitiæ, & reftitutionis,quia
Sententiam Layman , & aliorum peccatum hoc oritur ex tranfgref
7 3 quoque probabilem effe , exifti fione legis Ecclefiaftice,quæ obli
mo, tùm ob rationes ab ipfo ad gat fub mortali in materia graui,
du&as , tùm propter tanti viri au prò vt hæc maximè cum præcepti
thoritatem. Verùm patitur aliquâ Ecclcfiae fit ftri&ú : conftans cnim
'difficultatem,quia fi beneficiatiac 77 eft in noftra Ecclefia Catholica
quirunt dominium omnium red apud ecclefiam effe poteftaté con
dituum, etiam eorum,qui funt fu dendi leges obligantes in cofcien
perfui,vtipfe tenet,quomodò po tia , & fub reatu peccati mortalis
fteà. ad'reftitutionem tenentur, fi iuxtà fubieétam materiam,& qua
non erogauerint in pauperum ali litatem præcepti: Igitur peccatum
moniam, vel in vfus pios ? dicit hoc ecclefiafticorü oritur ex vio
Layman,quod lege iuftitiæ tenen latione præcepti;ex hoc autem nö
a4 tur ad hâc erogationem; Sed hoc
côtrouertitur, & cum alij hoc ftre
poteft deduci neceffàriò obligatio
ad reftituendum in cafu cótrario ,
nuè negauerint, pro affumpto cer vt patet in multis materijs: quarè
to accipi non poteft : Canones , 78 autem fueri: præcepta diάa ero
quos ipfe citat,hoc non dicunt,fed gatio fuperfui in piös vfus, dicé
dumtaxat præcipiunt eleemosynâ dum eft fuo loco. Quod verò ar
vti confentaneam, & valdè con 79&tius teneanturecclefiaftici;quam
gruam , ac etiam ncceffariam , di laici , hoc prouenit ex præcepto
&ifque Sac. Canonibus, etiam re ecclcfiaftico fuperaddito diuino
fpondent latè Aduerfàrij. Quod præcepto , quo cæteri obligantur:
verè hæc fuerit opinio omnium tamen indè non poteft inferri ad
antiquorum nó facit rem certam | obligationem iuftititiæ, nam rnul
{ἀ

REDDITvvM ECCLESIASTICORVM,
ta præcipiuntur à fàcris Canoni
bus ecclefiafticis, in quibus nulla.
confidcrari poteft obligatio iufti
8o tiæ , eft merum præceptum eccle
fiafticum, quod non femper indu
cit obligationem iuftitiæ,quæ dá
taxat oritur ex violatione, seù læ
fioni iuris alteri quæfito;nullü ve
rò ius certum ad rem habent pau
pcrcs » vel vfus pij ad fuperflua ,
clericorum, feù bcneficiorum, feù
Epifcoporum,{ed tätum iubet Ec
clefia fuo prgcepto,quod fuperflua
erogétur, fed nullum ius datur,ut
quæfitú dicatur pauperibus:Igitur
quando Epifcopi, & cæteri Cleri
ci beneficiati tenentur, & non fà
ciunt cleemofynam,violant quidé
- praeceptú ecclefiafticum,fed nö iu
81 ftitiæ. Vltrò cócedimus,abbunda
tiores redditus, ideò ecclefiafticis
tributos, vt in cómunes vtilitates
erogent fi habent fuperflua, fed
• 82. negatur, fideles etiam ante diui
fionem dediffe bona hac conditio
ne , vt deberent ex iuftitia taliter
83 expendcre,fed re&è,& piè eöfifos
Ecclefig adminiftrationi liberè bo
na obtuliffe. - -
Neque omnis intentio elargientium
fua bona obligat aecipientes ad
difponendum de acceptis ifta vo
luntatem dantium iure iuftitig,ni
fi hoc exprefsè caueatur, ficuti vi
demus in patre,quibona fua relin
quit filijs ea intentione, vt de illis
benè vtãtur: at fi filij contra patris
voluntatem eifdem abütätur,quis
dixerit filios contra iuftitiam âge
re ? ità licet fideles bona fua Ec
clcfijs intuitu pietatis fouendæ,
-
33
vel paupertatis fubleuandae dede
rint, & hoc intenderint; attamen
nullam iuftitiæ obligationem ex
prefferunt , & totum hoc arbitrio
pauperis relinqui, ad fubleuâdam
eius paupertatem eleemofynâ tri
buit. Præterea aliud eft dare, con
ditionc cxpreffa reftringente do
nationé, & afficiendo ipfam rem.
donatam,vt fi aliter fiat, accipicns
fit reus violatæ iuftitiæ;aliud verò
dare fub modo aliquo,& prgcepto,
vt fi aliter fiat fit contra aliquam
virtutem ; ad fummum enim dici
poterit res Ecclefiae fuiffe datas, &
reli&as (ecundo modo, cum nullâ
iegas exprefíám conditionem ap
pofitam,& ideò non cótra iuftitiâ,
{ed contra alias virtutes Epifcopi,
vel beneficiati agunt, fi redditus
ecclefiafticos expenderint in alios
quam pios vfus, vt latius,& accu
ratius Vincétius Filliuccius de /po
Ijs cleric. c.7.num. 13. 14. &* i 5
difcurrit. Immò Paulus Seruita,
alioquin Ecclefiæ infeftus tom. 3.
in traétatu benefic. fol. 17. dicit
quod in primordio Ecclefiæ res
fuerunt datg à fidelibus abfq; vl
la conditione , & quamuis reddi
tus prgfati,facri dicätur, vt obijcit
Nauarrus, attamen non funt tales .
confecratione , vel benediétione »
fed dútaxat deftinatione qu£ tolli
tur per contrarium vfum , & ideò
non fequitur, quod,natura corum
attenta,nó poffint in alium quam
pium vfum expendi, idem Filliuc
cius d.c.7.nu. 1 7. 18.& 9* 19.
Infuper Summus Pontifex fupre
mus omnium bonorum Ecclefiae
*-- - -
admi
 34 DE RECTA DISTRIBVTIONE
adminiftrator potuit validè, & li
citè talé parté beneficiatis, quoad
dominium applicare, quia ficut
poterat, & bona expendere in Ec
clefiç vtilitatem:Sic etiam ad hunc
finem,qui tendit ad ipfius Ecclefie
vtilitatem,ad effe&um , vt ipfi in
feruirent homines probi, dočti, &
omni exceptione maiorcs alle&ià
di&o commodo fru&uum,vt cófi
derauit optimè Cardinalis de Lugo
loco infrà citando, Barbofa d.c.17.
nu. I 5. habet etiam hanc potefta
• 84 tem Ecclefia,præfertim, cum hoc
pertingat ad Dei cultum,prouide
re enim Miniftris Ecclefiæ certè
pertinet ad cultum Dei S. Thomas
quolibet 2.q.4.mu.8.in corp.potuitq;
taxare hanc fubftentationem, vcl
per erc&ionem beneficiorum, vel
diuifionem,abfq; violatione iufti
tiæ,& liberare Clericos abillo one
re , quamuis ex iure diuino, & na
turali proueniat , quia ius pofitiuú
poteft determinare ius naturale,vt
dicit S. Thomas loco cit. latè Sar
miemtus d.p.4.c.2.m.8.9.& Io.
Confidero etiam ego,quod non om
nes Epifcopatus, & beneficia, quæ
hodie funt in Ecclefia funt ere&a ,
ex bonis illis communinibus, quæ
erant in Ecclefia ante diuifionem,
& beneficiorü ereétione pars pau
perum fuerit commixta,& confu
fâ cum redditibus Epifcopatum,&
Beneficiorum , & inde confurgat
obligatio in Epifcopis , & cæteris ,
beneficiatis ; nam plurimi Epifco
patus,ac beneficia ere&a ex nouis
rcdditibus datis à fidelibus popu
1is,aut à Principibus poft mültüm
tempus, poft talem diuifionem, &
fundauerüt Epifcopatus; & bene
ficia, eifque dederunt redditus ob
neceffariam fubftétationé Epifco
porum,& Beneficiatorum; fic pro
ipfifmetE pifcopis,& beneficiatis,
abfq; alio onere &c. nullibi enim
legimus,tale pa&um addi&üfuiffe
in huiufmodi ereétionibus.
Dico quarto Thomam Hurtado, de
quò fupra attentè legendum effe ,
fiquideminuenio apud me(ni fal
lor), vel confusè loquutum effe ,
vel infubftantia non difcrepareâ
Do&oribus vltimæ fentententiæ
in §. I o. ità loquitur , hæc fenfiffe
S. D. & di&um Caietanum fupra
(ni fallor) abundè monftraui, &
modo hoc difcurfu oftédo, quan
do bona non funt tripartita , aut
quatripartita iuxta Sac. Can. fed
quando indiuifà tradita funt fidei
Epifcopi, & beneficiatorü tanquã
difpéfatoribus; in hoc enim fitum
eft huius difficultatis puntum.lgi
tur D. Thomas,& poft pauca nu.
147. ait vndè fit quod ex iftis bo
nis, quæ vfui clericorum funt de
putata,ex quibus originem ducunt
prgbédg,qug dantur propriè exer
citia fpiritualia,etiä fi pingues non
tenentur præbédati aliquo diuino,
velhumano prgcepto ad maiorem
obligationem,quam requiritdcbi
tum charitatis in bonis patrimo
niabus ! quare de iftis bonis , &
præbendis accquifitis non proce
dit controuerfia,quia ifta iam funt
affignata determinatè vfibus cle
ricorum,quibus dantur non vt di
fpcnfatoribus, fed tamquam eis,
qu1
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 95
qui verum dominium non acqui trimonium Chrifti , & hic eft (vt
runt de illis bonis vfibus fuis appli aiebat Couar. c.cum in officijs m. 1 3.
catis:quarè dc bonis,quæ fupersút de teftamentis) genuinus, & verus
ex cógrua fubftétatione,&de bonis S. Thomæ fenfus, Sz domini Cae
affignatisvfibus Clericorú eft qug tani intelligétia clariffima, vbi ex
ftio; & de iftis dicit D. Thomas » ratione proprij,& communis boni
quod cú diftin&a süt falté à parte , colligit euidenter rationé reftitué
quae debetur pauperibus , & alijs di, vel non.nam fi eft appplicatum
pijs operibus, fidei beneficiarijcó bonum vfibus proprijs, iam fit
mittitur,quia non eft dominus, fi proprium , ficut cum applicatur
cut patrimonialium,& vfibus fuis pauperibus; fi autem non applica
deputatorum, fed eft adminiftra tum vfibus proprijs,manet bonum
tor, Procurator, difpenfator, qui commune, & fic fi illud expendat
tenetur difpenfàre,vt arbitrio pru in vfus profanos reftituere tenetur,
dentis, & fidelis iuxtà legem bo H ec Hurtedus loco citato à m. 147.
norum ecclefiafticorum in facris prefertim 148.& 149.
Canonibus ab Apoftolis traditam, Certum enim eft,quod quando bona
& à Chrifto fancitam, ità vt ex il 87 non funt diftin&ta,fed communia
1is bonis indiftin&is difpenfet fuis cú Clericis,Ecclefia, & alijs,fi Epi
vfibus,cultui diuino,&pauperibus, fcopus accipit aliquid exceffiuè
* & fabricæ fecundum exigentiam, vltrà propriam portionem,dicitur
' cuiufcumq; Et fic, bonorum indi committere furtum,& reftituere_,
' ftin&orum,etfi babeat adminiftra tenetur, quia accipit non fuum;in
tionem 5 cum tamen abfolutum , hoc enim omnes concordant Do
& verum quod acquirit illius por çtores , nec eft qui negare poffit ,
tionis,quatm fuis vfibus prudenter tunc enim Ep'fcopus elt vt merus
applicat,& fic reliquorum,quae fu difpéfator,& diftributor, & excep
perfunt tenetur lcge iuftit1: expen ta portione fibi neceffaria ad pro
dere in opera pia;& fi in vfus pro priam dignitatem,& perfonâ decé
fanos expédat, dubio procul fi ex ter fubftentandam, reliqua omnia
ceffus magnus fit , peccat mortali diftribuere tcnetur fecundum exi
ter,&reftituere tenetur.Sic tenetur gentiam iliorum,quibus difpenfà
fi faäa effet diuifio , & diftin&io, re tenetur , & habent ius ad bona
… quia illorum folum eft difpéfator, communia,& hoc exprefsè voluit
& non vcrè dominus,quädo bona, S.Thomas in vltima parte conclu
erant diftin&a : quia quantum ad fionis,vt mox infrà videbimus.At
hoc,vt bene notat Azorius,paupe noftra quæftio eft de redditibus fu
rum refert,quod bona fint diuifal, 88 perfluis, & fuperabundantibus, &
vel indiuifà , quia séper diuidi de deputatis Epifcopo, feù beneficia
bent, iuxtà naturam , & conditio rio , fcilicet de redditibus deputa
nem bonorum,qug funt Dei,& pa tis Fpifcopis ad congruam » & fic
N fepa *'
 96 DE RECTA DISTRIBVTIONE
ratis ; fuperfunt tamen ad eius có
gruam, & decentem fubftentatio
nem,quod certè eft diuerfum;nam
ifti redditus,licct fint fuperfui; at
tamen non poffunt dici cömunes ,
& fi iftos redditus fuperabundan
tes Epifcopus,velBeneficiatus dc
bct expendere in vfus pios, alimo
niam pauperü, hoc aliunde, quam Habet duas partes haec conclufio pri
ex communione venit ; redditus 9o ma eft Epifcopos, & beneficiatos,
namque communes, feù bona có
munia illa dicuntur,quando nulla
interccffit diuifio , feù affignatio;
fa&a auté diuifione, & affignatio
ne, communitas iam refoluta eft ,
& non amplius communia bona,
dicenda funt, fed propria cuiufcü
que; fuit enim fa&a diuifio rcddi
tuum ecclcfiafticorü,& Epifcopis,
feù cuilibet menfae epifcopali affi
gnati fuerunt proprij redditus ad
propriam dccétem fubftentationé,
& per hoc refoluta communitas
remanfit , nec amplius bona indi
ftin&a dicenda funt.Et licet quod
fupereft, & eft fuperfluum Epifco
pi quilibet teneantur erogare in .
pios vfus , hoc non ex communi
tate,que adhuc perdurat procedit,
fed, vt dixi aliud, vt mox dicetur;
Ideò redditus fuperfluinullo modo
offunt dici communes,& indiftin
&i,licet ad illos dixerimus ius ha
bere opera pia,& pauperes.
Dico quinto probabiliffimam effe,&
89 forfan veriorcm illam fentétiam,
quæ tenet, dominium omniú red
dituum,fiue epifcopatuum,fcù be
neficiorum , & redundantium feù
fupcrfiuorú effe penes Epifcopos,
fiuc bencficiatos,illofquè verè do
minos effe horum rcddituum,atq;
tantum pcccare, fi nó crogauerint
fuperflua in vfus pios pauperumq;
alimoniam , non tamen teneri ad
aliquam reftitutionem,quod idem
eft ac dicere illos non teneri iure
iuftitiæ,fed dútaxat mifericordiae ,
& charitatis,&c.
dominiü acquirerc fruäuü epifco
patuum, & beneficiorum,fecúda fi
fuperfluosredditus nö crogauerint
in pios vfus nó tamë ad reftitutio
né,fiuè folum ex charitate ad id te
neri vtraque tamen videtur (ni fal
lor) S.Thomg 2. 2. q. 185.in corpo
re;dicit enim S.hic Do&or. Refpô
deo dicêdum, quod aliter ef? dicendi
de proprijs bonis,qug Epifcopi poffd*
re poffunt, &* de bonis ecclefiafìicisy
nam propriorum bonorum domimium
verum habent: Verum ex ip/a rert///;
conditione non obligantur, vt ea alijs
conferant,fed poffùnt ea,velfibi reti
mere, uel etiam alijs pro libito elargè
ri; poffunt tamen in eorum diffenß
tione peccare propter inordinationem
affe£tus;per quam comtingit quod vel
fili plura conferamt, quam oporteat,
vel alijs etiam non fubueniant /ecii
dum quod requirit debitum charita
tignötamen temetur, ad reftitutioné,
quia Au ufmodi res fumt eorum domi
iìio deputatæ,/ed ecclefiafticorum bo
morum funt difpenfatores,velprocu
ratores ; dicit enim Auguftinus ad
Bonfacium , fipriuatum poffidemus
bonüm,quod nobis /ufficiat, non illa
bona moftrafunt,fed illorum,quorum
-
procurationem gerimus, nom proprte
Ara*?///
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
$ rò fit multus exceffus non poteft la
tatem nobis v/urpati ome damnabili ,
vindicemus,ad di/penfationem auté
; requiritur bonafides fecundum illud
1. ad Corinth. 4. hoc iam quæritur
inter difpôfùtures, vt fidelis quis tm
ueniatur. Sunt autem bona ecclefia
fiica non folum in vfus pauperii, èd
Etiam in cultum diuinum,& neceffî
tates miniftrorum expendenda: Vm
$ dé dicitur I 2.4.2.de redditibus Ec
clefíe, vel oblatione fideliü foli Epi
/copo ex ijs vna portio mittatur, duæ
ecclefiafticis , fabricis , & erogationi
pauperum profuturae à Presbitero fub
periculo fui ordimis mimftremtur,vl
íima clericis pro fingulorum meritis
diuidatur. Cur ergo diffin£ta fint bo Hæc enim conclufio S. Thomæ clarè
ma,qu.e debemt im vfum Epifcopi ce 9 1 diuiditur in plures partes;prima in
dere ab his,quefumt pauperibus, <37•
minißris, &* cultui Ecclefie erogan
dafat fi aliquidfibi retinuerit epifco
pus de his , qug funt pauperibus ero
ganda, vel etiam im vfum miniftro
?um, aut im cnltum diuimum expen
denda,non eft dubium quim contrafi-'
dem difpenfationis agat,& mortali
ter peccet , ac ad reftitutionem teme
tur;de his autem,quefumt fpecialiter
vfui deputata videtur effe eadem ra
tio, quæ eff de proprijs bomis, vt/cili
c?t propter immoderatum affè&tii, &*
vfùm , peccet quidem fiimmoderata
fibi retineat, &* alijs nom fubueniat;
ficut requirit debitum charitatis ; Si
verò nó fint prediita bona dijîinéta, 92 tenetur ad reftitutionem. In fecú
eorum diftributio fidei eius committi
tur, & fi quidem im modico deficiat,
vel fuperabundet , poteft hoc fieri ab
/que bonefidei detrimento , quia mom
poteß homo im talibus pumtualiter ac
cipere illud, quod fieri oportet; Si ve
97
tere vmde videtur bon.efidei repugna
re,& iam m5 eft abfq;peccato morta
li;dicitur enim.Matth.24.quod fi di
xerit malus feruus in corde fuo morâ
facit Dominus meus venire (quod
pertinet ad diuini iudicj contemptj)
&* ceperit percutere conferuos fî1405"
(quod pertinet ad fuperbiam) mam
ducet autem , & bibat cum ebriofi;
( quod pertinet ad luxuriam) veniet
Domimus/erui illius in die, qua non
- fperat,& diuidet eum (scilicet àf0
cietate bomorum)$ &* partem eius
ponet cum hypocritis (fcilicet in im
fermo)ita Angelicus Do&or. ;
principio conclufionis,fecunda ibi
fed ecclefij/ticorum, tertia ibi ergò
diftinéti funt, quarta ibi de his aa
tem, quinta ibi f uerò non fint ; ve
rum pro faciliori methodo diuide
re illam polïumus in duas partes
principaliores,in prima parte prin
cipaliori agit S.Do&.dc bonis pa
trimonialibus Epifcoporü, de qui
bus dicit habere dominium, & tá
tum pcccare Epifcopú contra mo .
derationem affeétus,per quam có
tingit, quod vel fibi plura cóferät,
quam oporteat , vel alijs etiam n6
fubucniat fecundum quod requi
rit debitum charitaris; non tamen
da parte principaliori conclufionis
agit Diuus Thomas de bonis Ec
clefiafticis,quorum eft difpenfator
Epifcopus,& hanc fecundam prin
cipaliorem partem diuidit in duas
alias partes; in quarum altera agit
2. CuIm
 9§ DE RECTA DISTRIBVTIONE
cum bona fiunt diuifa , in fecunda quidem fiimmoderat£fibi retineat, &
quando nulla adeft diuifio inter alijs non fubueniat,ficut requirit de
Epifcopü, & Miniftros Ecclefiarü, bitum charitatis;loquitur hic clarè,
feù vfus pios; de prima dicit,quod & exprefsè D. Thomas dc portio
cum bona funt diuifa inter Epi/co ne Epifcopi,quando fcilicet eft fé
93 pii Ecclefiam,& pauperessfi Epifco - parata ab alijs portionibus,feùred
pus retinuerit de hts,qug /umt paupe ditibus,nempè Ecclefiç,& Clerico
ribus eroganda,vel etiä im v/um mi rum, feù miniftrorum,vt funt ho
nißrorum,autin cultum diuimum ex die Canonici , dc qua portione_,
emdenda, mon ef? dubium, quia com 94 Epifcopi dicit S. Thomas , quod
tra fidem di/pen/ationis agit,& mor eadem ratio ac dc bonis patrimo
taliter peccat,& ad reftitutionem te nialibus,fed de his in principio có
metur,& benè,ac fan&è dicit hic S. clufionis dixerat , Fpifcopum fieri
Do&or, quia horú Epifcopus nul dominum talium bonorum,& fo
lum acquirit dominium , fed eft lum peccare ob immoderantiâ af
merus difpenfator , exemplo fiat fe&us,nec teneri ad rcftitutionem
manife(tum. Eram ego Epifcopus fi non eroget in paupercs , in vfus
Sanâi Angeli Lombardorum, & pios;ergò clarè docuit hic Sanéìus,
Bifacien-, quæ Cathedrales Eccle quod reddituum epifcopaliú, qui
fiae habent redditus diftin&os pro süt portio Epifcopi,Epifcopus ac
earum neceffaria manutentione , quirit dominium , nec tenetur ad
& pro fuppclle&ilibus habent Ca rcftitutionem,fi non eroget,vt ex
nonici redditus in communi maf. pofcit debitum charitatis,fedtantú
fa,ac funt hofpitalia &c.fi ego ac peccet cótra preceptum charitatis
cepiffem rcdditus duarum eccle Tandem vltimo loco docct Angeli
fiarum,mihique appropriaffem,vel cus Do&or , quod cum bona m0m fìt
Canonicorü, vel hofpitalium,cer diflin£ta,eorum difiributio fidei Epi
tum non folum peccatum cómifif f.çopi committitur, & fi quidíim mo
sé,fed ad reftitutionem effem obli dico deficiat, vel fuperabundet mom
gatus,quia reddituü Ecclefiæ eram peccit quoniam £; potef? id fieri ab
fimplex adminiftrator, feù procu fque bom.efidei detrimento ; Si avtem
rator, non autem dominus: Nam exccffus fit multus tumc facit contrà
bonæfidei meæ erant commiffi hi bomjnfdem, & peccat &c. Hæc eft
redditus,eorumq;fidelisdifpéfator do&rina S. Ihormæ in diéto loco :
eram: quare cótra fidcm peccauif apertiùs forfan loquitur in quoli
sé, & rcftitutioni obnoxius fuifsé. beto 6.art.z.ad 3.vbi, ait aliter di
Subdit S,Thomas De his autë,quae sit cídum de illis ecclefiafiicis bonis,quae
94 /pecialiter fuo v/ui deputatâ, vide principaliter/unt attributa meceffita
tur eadem effe ratio , qug effè de pro tibus pauperum , &* ex confequemti
prijs bonis, vt /cilicét propter immo neceffitatibus miniftrorum, ficuti siir
deratum affeéium , & vfum peccet bonâ ho/pitalium, & aliorum hu
*-
iufmo
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 99
iufinodi, &* de illis bonis , que funt tum adfcripfiffe S. Thome adeoq;
principaliter attributa vfibus mimi non tam acri cenfura, quam ei in
ftrorum, ficuti funt prebende cle tulit Hurtadus dignum arbitror,
ricorum, & alia huiufmodi 5 mam neque enim Sarmiétus pofuit ma
in primis bonis peccatum committitur num in meffem alienâ,quoniã hæc
mom folum ex abufu, fed ex ipfa rerú quaeftio non eft purè thcologica »
conditione dum aliquis in fuos vfus cuius difficultaté non poffet attin
affumit quod eft alterius, &* ideò te gere fimplex iurifta , fed eft merè
metur ad reftitutionem tamquàm de Canonica,de qua fcribens,& re&è
fraudator rei aliema; in/ecundis ve Sanétus Do&or benè potuit Sar
rò bonis nó committitur peccatum mi mientus fenfum ipfius Angelici
fí per abufum,ficut de homis patrimo Do&oris penetrare,fànè abftinen
mtalibus diétum eff: Vndé non teme dum femper duxi à cenfuris nimis
tur quis ad reftitutionem, fed folum duris , prout monuit S. Hierony
ad pænitentiam peregendam.Hæc S. mus ad Diuum Auguftinum Epi
Thomas:Quare apertè videtur do ftola 9 1. dicens fufficit mihi pro
97 cere in hoc loco Angelicus Do bare mca, & aliena nó carpere;op
êtor,Epifcopos,ccterofqug bencfi timè nouit prudentia tua puerilis
ciatos fieri dominos rcddituum af cffe ia&antiæ accufàndo illuftres
fignatorum ad vfum Beneficiato viros fuo nomini famam qugrere.
fum,feù miniftrorum, & folú pec ' Hanc fententiam abundè probant ra
care hos ex abufu; abfq; tamen de ioo tiones,& argumenta,quæ fuprà
bito reftitutionis, vt legenti patet attulimus;& in quantum ad domi
ad literam; ná San&us hic Do&or nijomnium bonorum etiam redú
facit differentiam inter illa bona , dantium acquifitionem, benefacit
ecclefiaftica, quæ funt deputata. ratio quâ affignauit Paulus Lay
neceffitatibus pauperü principali man 5 nam magnam pareret cófu
98 ter, & illa bona ccclefiaftica, quæ fionem diftin&io in difcernendo
funt deputata principaliter, ad vsü quorum fruótuum acquireret do
miniftrorü. De primis dicit fi quis minium . gcneraliter Canones di- '
aliquid accipiat,non folum pcccat cút Bcneficiatos fieridominos red
mortaliter,fed etiam ad reftitutio dituum beneficiorum , diftingunt
nem tenetur; De fecundis verò tá inter neceffarios,& rcdundantes,li
tum peccatum committur ex abu cet imponant præceptum crogan
fu abfquc obligatione iußitiæ , fi di fuperfluos:Infupcrhgc fententia
99 cuti dixerat de bonis patrimonia apertè videtur probari ex Cóftitu
libusfQuæ auté funt bona princi tionc Iulij 3. qug incipit. Non fí
paliter attributa vfibus miniftrorú cutibi fruétus occafione ecclefíarum,
nifi redditus epifcopatuum, & cæ monafferiorum,&beneficiorum eccle
terorum beneficiorum? Ex his hâc fíafticorum pro tempore prouenientes,
fentcntiam non immcritò Sarmié licet pyflquam ad mamus beneficiato
rt///!
 I ©© DE RECTA DISTRIBVTIONE
rum fruéiibus commixti/unt n5 vl quitur, quod Epifcopi acquirunt
terius im ecclefiafficis ,/ed pctius ip dominium reddituum;alias fi non
forum beneficiatorum proprijs,& ab acquirerent etiá annullaret faâas
eis acquifitis bonis iudicari, & pro ante hoc tépus: & facit etiam quia
pria quodammodo prò/gcularibus,&- quæ accipiunt confaguinei in vita
profanis haberi con/ueuerint; mihilo ipifcopi fiuc bcneficiati non funt
mimus quamdiù beneficiati illos mom fpoliaFilliuc.de/pol.cler.cap.4.n.8.
erogauerint veré ecclefiafticos effe; ex ver/.dico tertio.
quibus verbis apertè probatur,be Hanc etiam fententiam probabilioré,
neficiatos benè facere fru&us,& il I o4 & communiter receptam maxi
lorúacquirereverüdominiú:Quod mè inter Theologos Hifpanos , &
ante me cófiderauit do&us qu.Fa Praxi,& confuetudini Fcclefig có
gnanus, optimæque funt rationes formem dixit Garfia de beneficijs
addu&g fupra ad probandum,Fpi par.2.cap. 1. mum.7. & veriffimam
fcopos,ceterofq; beneficiatos non putat Cardinalis de Lugo de Iufti
teneriad reftitutioné, fi malè red tia, & Iure difp. 4. fe&t. I. per to
ditus ecclefiafticos,& in vfus pios, tam, qui largè eam probat , & ab
pauperumq; alimoniam erogaue obie&is defendit , & fatis Doóto
rint.certè Ecclefia Sán&a Catholi res huius fententiæ ad contraria.
ca pia mater non reliquiffet fuos refpondét, prout fupra retulimus;
filios in huiusmodi erróre viuere, Canones enim in contrarium fa
fi in cis obligationé iuftitie ad ità cientes procedere attéto illo tem
operandum confideraflet:& cum . pore antiquo, quo omnia crant
Concilium Anthiochenum in cap. 1 o5 antiqua communia dicunt om
25•puniendum Epifcopum ftatue nes,nempè Couarruuias,Sarmien
rit, qui ad proprios vfus fruétus ec tus, Lefius, Vafquez,Fagundez •
clefiafticos appropriafíet,vltrà pro Lugo,& alij ficut di&a San&orum
ceffiffet , & ad reftitucndú obligaf atrum, præfertim Bernardi » pcr
fet, quod certè non fecit. quidam fcilicet exaggerationem »
Item eft cófideratione dignum, quod & modum loquendi, vel » vt dicit
Io3 Sedes , feù Camerà Apoflolica Fagnamus indè deduci præceptum
non annullat donationes, feù alic- ic6 aû clccmofynam ; non tamcn
' nationes fa&as per Epifcopos an obiigationem iuftitiæ , & reflitu
te quadragefimum diem mortis tionis ; Si cnim effent pauperum
Epifcoporum,fed dumtaxat fa&as redditus Ecclefiaftici, poffent pau
intrà hos dies, quia fraudulentas percs abfque reatu peccati accipe
fupponit;tenet enim alicnatio fac re bona Clericorum, vel conueni
ta à clerico fru&uum beneficij etiá 1 e7 rc poffent ecclefiafticos in foro
fine caufa,nec reuocari poteft jux externo ad dandum eis fuperflua ,
ta do&rinam zabarell, clau/gra quod nullus dixit,& optimè facit,
tiæ im vlt. de refcript. ergò clarè fè quod fcribit S. Hieronimus in Ifa
jjam
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
jam cap.4. quem citat Cardlnalis
de Turrecrcmata in cap. videntes
12. q. 1. num.z. verf. 2. ad 2. ibi
alia opinio ef?; dicit enim S. Hic
ronymus, quod bona Ecclefiaftica
nó funt pauperum quoad proprie
tatem, & dominium,fed quantum
eis erogari debeat , & optimè etiâ
conducit, quod fupra confideraui
mus,ncmpè non ex illis bonis,qug
erant cömunia ob diuifionem fuif
fe ere&a omnia beneficia, vel Epi
fcopatus; fed multos Epifcopatus,
multaque beneficia ere&a, fiue_» Notanda vcrò aliqua funt pro com
ere&os ex bonis nouiter quæfitis 1 1 o plemento huius capitis,& primò
poft diuifionem, nec donatores
exprefsè conueniffe, vt de fupcr
fuis redditibus ali debuiffent pau
percs; cætera vide apud fuprá cita
tos Do&ores, qui fufiùs rem hanc
tr1turant,
Pro certo tamen tenendum efl , & in
Io8 eo omnes Doétores cóueniunt,
- quod cum redditus Epifcopales ,
fiuc aliorum beneficiorü funt adeò
tenues , vt non attingant ad com
petcntem Epifcopi , vel alterius
Beneficiati fubftentationem, tunc
nullam adeffe in Epifcopo, vel Bc
neficiato obligationem, præter il
lam, quam habent cæteri , qui re
cipiunt ftipédia ob varia ecclefia
ftica minifteria : Vide Bardum q.
I o. fe&t.4.im fine; ficuti dicimus,&
pro certo tenédum eft, portionem
dcbitam Epifcopis, cæterifque Be
neficiatis anteponendam effe ali
moniæ pauperum ; nam ita exigit
ordo charitatis cap.mulii Epifcopo
rum I 2. q. I. fi ergo,& Diuus Au
guftinus m cap. qui vult.de pæniten
Ior
tia dift. 3. 5 Datur enim ordo cha
ritatis » ait Angelicus Do&or , &
optimè Fagnamus in d. cap. ß quis
famé à m. 29. cum /equentibus depe
culio clericorum,& etiam procerto
tradimus q, fi Epifcopus,vel bene
ficiatus aliquid plus recipiat,& fibi
applicct, quam oporteat, non pec
carcnt mortaliter. s. Tho.quolib.6.
art. 12. & 7. q. 185.art.7. Fagna
mus loco cit. mu. 17. dummodò ex
ceffus non fit multus , vt loquitur
S.Tho.d.art.7.
notandum eft quod cum Epifcopi
non faciunt fru&us fuos, fi hos in
pios vufus erogare tenentur,nem
pè fabricæ Ecclefiae , vel alijs pijs
vfibus, vt in Trid.f.ff.7.c. & feff.
23.c. i.de reform. Sic etiam Cleri
ci, cum non recitant diuinum offi
cium fru&us beneficiorum pro ra
ta non recitationis pauperibus da
re cogentur, vt in Concilio Late
ranen.fub Leone 1 o.feff.9.in Bul
la reformationis Curig,& alibi.
Item notandum eft,quod quandoque
I 2 1 Ecclefia poffidet,& habet domi
nium temporale in aliquibus Ca
ftris,vel Oppidis,fiuè Ciuitatibus ,
prout in Germania , & etiã in Re
gno, & in hoc cafu de redditibus,
qui percipiútur ex eifdem Caftris,
Oppidis vel Ciuitatibus 5 licèt qui
obtinct temporale feù vtile domi- ,
niú poffit fruétus ipfius, & introi
j tuS CX pendere in eiufdé ftatus con
feruationem ; Attamen hoc non
pro libito voluntatis,fed cum mo
dcramine iuxtà neceffitatem;nam
fu- w
 io» T DECRETA DISTRIBVTIONE *

fuperfluum etiã cadit fub precep dicunt noftri Canoniflæ, & omnes .
to diftributionis,& erogationis in Do&ores; attamen maiori cum li
vfus pios,feù pauperumalimoniâ; bertate poteft difponere de his
mam accefforium fortitur naturam redditibus,quos percipit vti domi
fui principalis; haec enim cum fint nus téporalis ex Statu Ecclcfiafti
accefforia ad beneficium, feù Epi co , & Prouincijs fibi in tempora
fcopatum,eifque vnita,fit vt reddi libus etiam fubditis quia in domi
tus, qui percipiuntur fint eiufdem nio illorum,feù in ftatu illo eft ve
n2turae , ac eft principale , cui ac rus Rex , & Princeps temporalis,
' cedunt: Ità Cardimalis de Lugo lo & quamuis huiufmodi dominiú ,
1 1 2 co cit.m.34.cótrá Lorcä 2. 2. di/p. feù Status fuerit donatus à Con
4o. fe&t. 3. Sed Cardin. Caietanus ftantino Imperatore alijfqueintui
im 2.2.q. 185.art.7. in hac materia tu ipfius Ecclefiæ , & vti patrimo
ita fcripfit. Si verò Epifcopus ha nium Ecclefiae poffideat Papa pro
beat magnos redditus ex tempo tempore exiftens , redditus tamen
rali dominio , quia fcilicet in eo qui percipiuntur ex illo Statu non
quod eft Epifcopus,eft temporalis habent illam intrinfecam qualita
dominus alicuius Ciuitatis,& oppi 1 14 tem, ac habent redditus, qui ex
dorum , & ex dominij temporalis beneficijs, &alijs titulis ecclefi.fti
redditu diues eft : Alia videtur ra cis percipiuntur, redditus ex Statu
tio, quia oportet quod non folum temporali eft merè temporalis, &
vt Fpifcopus , fed vt dominus ex accefforiè eft ecclefiafticus; titulus
pendat tenendo exercitum pro de autem beneficij, vel alius Ecclefiae
fenfione patriæ, S« habédo thefàu efl merè fpiritualis,atque cx diuer
rum, ne impugnetur patria,& ità, fà origine ortum habet.
quod tunc dexter oculus ad cómu Immò Hurtadus loco citato num. 243.
mune bonum patriæ refpicere de 1 1 5 cum fequëti tenet, quod fummus
bet 5 Sinifter autem ad pauperes ; Pontifex habet bona quafi patri
quoniam temporale dominiú datú monialia,de quibus ad fui libitum
Ecclefie principaliter eft ad ornatü difponere poteft, & eiufmodi funt
• fimul, & authoritatem,& poft ho redditus, quos percipit à dataria ;
norem Dei propter bonum com nam quamuis eos percipiat ratio
mune ipfius dominij , ficut datum , ne a&uum iurifdi&ionis Ecclefiæ,
erat domino fæculari, & fecunda nó tamen funt ecclefiaftici de per
riò vt eleemofynæ fiant pauperi fe,& citat Nauarrum de redditibus
3 1 3 bus in ccdcm loco.Hanc do&ri q. 1. monit.39.nu.3. qui Nauarrus
nam huius eximij Do&oris cü le im mom.45. n. 3. loquitur de cögrua
giffem quamaximè gratulatus sù, 1 1 6 SummiPontificis,de qua ego ni
eo quod séper arbitratus fim,quod hil, quia loqui dc fupremo capite
licet sümus Pontifex,fit fupremus Ecclefiae non decet, quia fum mi
difpenfator rcddituum Ecclefig,vt nimum membrum Ecclefiæ.
Prg
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 1 o3

Praeterea verò notandum eft, quod
I i 7 licct Clérici Beneficiati non ha-
beant faeultatem condendi tefta
mentum , nec Epifcopi: Attamen
inRcgno Neapolis,in quo Clerus
eft tranfa &us cum Rcu. Camera,
Clerici Beneficiati bcnè pofsít te
ftari de bonis etiam acquifitis in
tuitu beneficiorum , & dumtaxat
fit fpolium , quando in vita effent
1 18 proceffati de illicita negotiatio Solent tamcn Epifcopi huius Regni
ne , vt patet ex inftrumento con ' 1 2 3 antequam accedant ad Epifco
cordiæ inter Reu. Cameram Apo- .
ftolicam, & Cleros , feù Capitula
Regni Neapolis, fcd RR. Com
miffarij Apoftolici noh verentur
diétam concordiam non obferua
re:Fpifcopi autem de bonis acqui
fitis intuitu Ecclefiarum (licet be
nè de patrimonialibus)nó pofsunt
I 19 teftari nifi fpccialem indultum
habuerint ad San&a Sede Apofto
lica , quid pro certa fumma con
cedi folct ; difficillimè tamen in
genere pro omnibus bonis , ne »
Camera Apoftolica defraudetur,
putans fpolia effe parui momenti
aduertit Corradus in praxi di/pen/. Qgia tamen fupra in hoc capite ad
lib. 1 c.cap.4.nu. 14.& 1 5. Et cum 1 24 duximus multos Authores ab
I 2o Epifcopus habet indultum te-
ftandi etiam Rcuer.Camera Apo
ftolica incamerat bona , & pofteà
excamerat pro quantitate , & in
dultu conceffo, dummodò in refi
dentia dicm claudat extramú iux
n 2. I tâ Bullam Pij IV. nàm alias in
dultum non prodeffet , nifi Bullæ
effet derogatum exprefsè , ficuti
x 22 oportet, vt indultus fit regiftra
tus in Camera Apoftolica intrà
trcs menfes iuxtà Conftitutioncm
Pij IV. incipien. Ingens corradus
loco cit.cap. 5.qui latè Squillante de
priuil. Epi/coporum par. 2. cap.4o.
mum. 4. & licet Nauarrus q. 3. de
redditibus mum. 1 7. dubitet an Pa
pa pofIit hunc indultum cócedere
attamcn hodie hoc eft extra con
trouerfiam Vafquez de rcdditibus
cap. 1.§. 3.dub.7. Redoamus de fpo
Ijs q. I.verf.item, &* Papa.
patum facere inuentarium de bo
nis antc acquifitis,S« inuentarium
conferuatur in Archiuio Reueren
tiaturæ Apoftolicæ copia 5 Nunc
tamcn authentica conceditur Epi
fcopo , & de his bonis non fit fpo
lium, Squillamte loco cit. mum. 1 2.
„Extant diuerfæ Bullæ , & conclu
fiones Apoftolicae de hac materia
' fpolij nempè Pauli III.Conftit.29.
.Pj IV.Conftit.8. 19.&*9 1. Pj V.
: confíit. 28.Sifii V.Conftit. 1 oo.Vr
bani VIII.Conffit. 28. Tamen no
ftrum non eft hic de hac materia
agere,fed fuo loco infra Deo dáte.
{olutè, & indubitanter afferentes
bcncficiatü in vita vfufruótuario ,
in mortc autem vfuario compara
`ri,vt me nó latere oflendam, quid
in hac re fcripferint,adducereduxi,
in primis Glosâ, in c.pr«fenti verbo
referuari de off.ord.in 8. qug diftin
guit inter beneficiatü cum admini
ftratione,& Clericü bencficiatú nó
habétem adminiftratiónem,& do
cet,quod Clericu* É; cum
adminiftratione quamdiù viuit , &*
O /amus ,
 I o4 DE RECTA DISTRIBVTIONE
fanus eft comparatur vfufruétua
rio quia eius ius morte finitur , ficut
vfufruótuarij, cum verò cæperit im
firmari comparatur vfuario,& ideò
nihil habet , pr«ter vfum ; fi verò fit
clericus m5 habens adminißrationê,
fed perfonaliter,& fimpliciter bene
ciatus etiam im morte comparatur
vfufruótuario quantum ad faciendii
fruétus fuos, & de ipfis poffit teftari.
Do&rinam hanc Glo/e. /equitur
Hoftienfi, in c.fi quis fanè fin.de pe
culio Clericorum, ità quoq5 ibidcm 1 26 xat cfie fimpliciter afferüt.Glofa
fentit; Io. de Amdre.&* AMom tcus im
c.z.de rebus Ecclefíe mom aliemam.im
&.nu.4. fimplicitèr verò,& abfque
vlla diftin&ione fequuti funt quá
plurimi Doétores,& hanc gloffatn
allegari à toto Múdo, dicit Barba
tia in c. fimali de pecul. Clericorum,
&c. requifiti de hæreticis commu
nem diftin&ionem , dicit Bellonus
-confil.3.incipien.Curatos Ecclcfi.e m.
6. verf. quinimò lib. 3. Calderimus
confil. 264. fub tit.de rebus Ecclefie
'mâ aliemandi fol.mihi 3o.àtergo,qui
dicit hâc communem opinionem,
hanc eandem glofàm fingularem , *
-& nctabilem,& dc confuetudine_, ,
feruari dicit Ioan.de Imola in c.per
-uemit de fideiuffor.fub nu. 3 1. Cor
meus confil.3 14. lib.3. Gemim. com
fil.3.incipien.fuper dubio n.7.verf.
-mam Prælatus Anch. coufil. 2. 33. im
cipiem. faétum tale nu.5. communé
fententiam Canoniftarú hanc effc
dicit Baldus in auth. licentiam fub
ºm.6.C.de Epifcopis,& Clericis Bar
bofa in d.cap.prgfenti de offic.Ord.im
6. n. 8. Fagnamus in cap. fim. de pe
cul.Clericorum fub mu.3. Surdus de
alimentis tit. 9. quaff. I 2. mu. 18.
AMolima de Primogenit.lib.2.cap.2o.
m. 35.& 43.Garzia de benef.part.
1 1. cap.z.nu. 1. Gonzalez ad regu
- lam 8. glof. 15.m.3. Lo&terius de re
benef.lib.2.q.36.mu.45. Sacra Ro
ta. apud Card.Seraph. dec. 549.nu.
7. &* parte i z. Recent. decjf. I 68.
mu. 28. & part.8.recemt.dec.7 I .1114.
6. & pemes Marchef.de còmiff.par.
.I.fol. 524.
Sed Beneficiatum vfuarium dùmta
in c. quia nos uerbo teffam. de teft.im
cap.final.uerb.obitus de pecul. Cleri
corii vbi exprefsè docet beneficia
tum non vfufruétuario , fed vfua
rio fimile effe,& in c.cü conftet uer
bofruatur de pignoribus»v bi expref
sè dicit , Clericos ufuarios effe , &
uiétu, & ueflitu comtemtos effè debe
re item,&*im c.cum olim verbo diffi
nitionem de rarii permutatiome,hanc
do&rinam cómuniter fcquuti funt
prifci Canoniftæ præfertitu 4 rchi
Jiaconus in c.prgfenti fub m.13>ue%
affefforem dc refcriptis in 6. vbi di
cetexprefsè;Beneficiatus eft fimplex
1/uarius $.nàm poftquam docuit ,
<quod illud forum , quod. acquiri
tur occafione Ecclefiae eft Clcrico
rü,quod probabili vfu confumant,
ncc alio modo debent difponere>,
nifi in fuas ncceflitates, & aliorú ,
qui feruiunt fibi , & quod debent
-neceffaria fibi,& fuperflua crogare
fauperibus,ftatim fubnc&tit, quod
ufus tantum rerum Ecclefíarum con
ceditur Clericis 12. q.7.cap. ttlt. &* q.
, • 2 • C•fíne exceptiome , &- dicere Cleri
cii facere fruéius /uos effe hæreticum
iure
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
iure noßro attento;&: contra cap. i z.
q.3. cap. I. in principio , & ità con* 1 29 fruötus beneficiorii dicantur ufua
cludit Archidiaconus,dico ergò fal
vo melieri iudicio , quod mom poterit
falua con/cientia prouidere de tali
bus redditibus, cum nom ßmt, /ecun
dum ueritatem proprij, fed cömunes,
eapropter pauperibus erogãdi, uel in
utilitatem fuae Ecclefíe expendendi
fi fibi fuperfimt , & hoc fatis poteft
dici per id, quod habetur. 1 6.q.6.§.
ulli in fine benè tamem confiteor,quod
Clerici talium fru&uum perceptorü
fumt domimi , & habent eorum pro ' per hunc textü Baldi,hanc do&ri
prietatem quantum ad fidelem , &*
alebitam difpenfationem faciemdam
fibi,& fuis.3 1 .difi.cap.omninò 5o.
diff. cap. /tudeat imfine, 86. di/t. c.
mom /atis. Hæc, & alia Archidiaco
nus,quem pluresCanonifte fequu
'128 ti funt,& Clericos tantum vfua
" rijs fimiles fecus verò vfufruétua
rijs, Abb.Panorm.im cap.cum effes de
teftam.fub mum.2 1. , «9* 22. Ioan
nes And.im cap. præfenti mum.6. &*
7.de refcriptis per Philippum Fräc.
ibidem mum. 6, &• 7. Iafon. comfil.
76.nu.7.lib.3.hanc fententiam fe
&antur omnes illi Do&ores,quos
citauimus fupra, vt in fecundò ca
pite, afferentes Beneficiatos non.
acquirere dominium reddituum
Ecclefiarum, atque fi malè expen
derint, ad reftitutioné teneri.Eiuf
dem fententiæ videtur, Immocemt.im
eap.imdecorum de etate,& qualitate
im fim. vbi tenet, quod Clericus de
bonis Ecclefiæ tantum accipere_,
poteft in fuas neceffitates, & eo
rum qui fibi feruiunt. Baldus uerò
in l.2. Cod.de Epi/copis,& Clericis
num. 4. ità fcribit: gugrit hic Iac.
1 o5
But. utrum Clerici, qui percipiunt …
i
rj» uel ufufruótuarj, màm fî dicis ». -
quod debeant habere folum id, quod
eft ei neceße funt ufuarj 5 f uerò»
quod habeant totum, & diftribuant
refiduum /umt ufufru&uarij, ut di
cit D.Ia. Ego dicerem per hanc legé,
que tenet medium inter u/uarium ,
& ufumfru&tuarium, mám im perci
piemdo/unt ufufruótuarijs/ed in di
fponemdo , & diftribuendo redigum
tur ad jftarv/uarij im /ua familia,
nam fequitur do&us Petrus Bar
bofa in l.diuortio, 2.par/ub nu.53.
verf, mom obftat , vbi docet , quod
Bcncficiatus æquiparatur vfufru
&uario,quoadmodum acquirendi
fru&us,& dominium; fed poft ac- * -
quifitum »longa eft differcntia- ,. ,
quia, vfusfruâuarius per percep
tioné acquirit dominium liberum
fru&uum, & ideò ad libitum di
(ponere poterit; Beneficiatus vcrò
rcftri&um , & limitatum , nec va
lidum. Dicit ex Nauarro bcnefi
cium æquiparatur vfufru&uario •
ergò ficut ille,ità hjc difponere po
terit, & ità dicit Barbofa, quod in
acquirendo vfufru&uario » in di£
ponendo vfurario fimilis eft bcnc -
ficiatus; fed obferuádum eft,quod
ip{emet Barbo/a in eadem 2. p. an
teà fub num. 28. verf.fed faluando
Speculatorem dixit , quod licet Be- `
neficiati æquiparari folent vfufru
fru&uarijs, tamen re verâ maioré
habet poteftatem Beneficiatus in
fru&ibus beneficij, quam habcat
vfufru&uarius. · · · · · ··
- - O 2, Di
 Io5 • • DECRETA DISTREBVTIONE
I)idacus verò Couarruuias acutüs
Do&or , ficuti Hifpani effe folcnt
13® in cap. cum effes de teftam, htt, H,
ait Clericum habétem beneficium
nec effe omninò vfufru&uarium ,
nec prorfus vfuarium, nàm vfu
fru&uarius poteft difponere de
his, qùæ ex vfufruétü acquifiuit,
quodíió poteft Clericus; vfuarius
verò nihil præter vfum habet, at
Clericus beneficiùm ecclefiafticú
Canonico titulo poffidés plus iu
ris habet, quàm vfuarius, & ideò
concludit Couarr., ibi, quod Meutf*4
opimio eiplacet, & imutilem appellat,
&* mum. 1 7. di/timtiomem, &* doctri
mam Glo/e in d. cap.pre/enti reijcit
quem fequitur Rota dec. 529. p.4.
tom.3.mum.z.** : i.° • -• . . . . .
D. Ioannes de Caftilföà Sotomaior:
33 1 gggtidianarum gomtrouerfiarum
fhri$lib.i.cap.3,in hoc árticul6;ita
£ribit Deinäe y & fècundo loco in
eont*arium vrget, quodprædi&ta de
finitio,& Clericis Èomuemire videtur
Cleriti enim habeiites beneficia,v/u-
fru£tuario fímilesfi, nt,per textum in
cap, %piféopus i 8. q.2. & in c. Epi
fcopus, &* cap.vlt. 12. q. 2o. Con
tendit enim illorum iurium conflitu
tio,Clericos vfufruífum fuorüm be
meficiorum habere, &fru£lus tam
quam ftipendi ùm aliquod , exercem
idumquefîui laboris capere , quod nec
ratione , nec equitate carere dixit
Duarenus de Sacris Eccleffe Mini
ftris cap.4.col. I.ver/.dicitur vtemda
fol.mihi 1 1 69. , &* admittit Men
dez de Caftro de ammonis ciuilibus
motab. 5. mum.2., &* amté ommes do
cuit Glofa im cap.prgfenti de offic.or
:
dimarj in 6. , que afferit Clericos in
boma valetudine conftitutos vfufru
&tuarios effe im aegritudine verò, à
qua decedumt v/uartos tantum » &
illam fequuti funt quamplures, quos
referunt Couarruuias im cap. cum in
officijs de teffam.mum. 1. » Hierony
müs Ceuallos praëticarum quaeft.fiuè
communium cótrà communes q. 198.
fol.mihi 234. (alios confulto pre
termitto ab his emim quos flatim re
feram precitantur.) Huius tamen
difficultatis /olutio pendet ex refolu
tione quaeftionisfuperioris,in qua ex
tamt diuerfg,& comtrarie multorum
fententiæ, alij enim Clericum in bo
mis, & redditibus ecclefiafticis vfu
fru&uarium ; vel v/uarfum tantum
appellant 3 alij fidelem admimftrato
riim, aut fimplicem diffen/atorem f.
fe contendunt 5 alj id iuris dumta.
xat tribuumt Clericis » quod à Camo
mibus expreffm fibi conceditur , alij
verè dominos effe Clericos beneficij »
&* reddituum Ecclefiafticorum af.
firmamt; ità vt certa ex eis fententia
fumi non póffit , vt cpntendit Coua
ruuias vbt fupra mumer. 1. et con
ftat ex his,qug in hac quaeflionc fcri
p/erum{D.Thomas,Sotus, Ledcfint,
Adrianms , &* Caiettmus vbi infrà
Abb. in cap. cum effes mum. 2 1. de
teft; Barbatia im cap. venerabile de
off.delegat.col. 1 c.Sirmi£tus de red
ditibus Ecclefiafticis 3.p. cap. I.n.3.
& 4. &* 4. part. cap. 6. per totum
7Nauarr. im Apo/ gia de fedditibus
quzft. I. monit.z4. num. I 2. &* m0
mit. 35. & 38.mum.6. „Menchaca de
fucceff.creat.lib.3.§.22. mu.4. Gu
lielmus Benedi&ius in c. Raimutius
-
-
-
- -
-- -
-
-
-
-
- - -
"- - - - -
-
-
.
-
de
w

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
de teßamentis verbo,& vxorem mo
mime Aedelafíam im principio m, 1 65.
&* 1 66. , Ioammes Guttierez pra&t.
1ib.2.qugft. 1 14. à mu.4. &* mu. 1 o.
Ioammes de AMattiezo in l. I 3. tit.8.
/ib. 5. mou.e recoptlitionis , Glofa 1.
AMichael Craffus receptarum fenten
tiarmm,§.teftamentum q.34.mum.9.
in fine Spino in fpeculo Glof. rub.
p. I 4.nu.5.6. &^ I 4. Petrus Grego
rius im ffmtagm.iuris lib.4. c.3.n.8.
1.par. Molima, è Socieiate Iefu Re
1igiofus de iußit. & iur. traétat. 2.
di/p. 242. per totam fol.mihi 786.,
Hieronymus de Ceuallos comm. com
tra comm. q. 198.& q. 388. vtcum
que tamem fit, quo ad mos a&timet fe
uerè affirmari potef? , /uperiorem di
finitionem vfusfruétus, Clerico mf
mimè comuemire , vel quia fit verus
Domimus fru&tuum , & reddituum
Ecclefiafticorum ; quamuis cum mo
do; &* onere expendendi in certos,&*
probatos vfus, quod probabile eft,&*
optimè defendit Francifcus Sarmié
tus vbi fupra, Molima d.difp. 143.
in primcipio, verfic. contraria tamem
fententia fol. mihi 786., vbi dicit,
idem affirmare Sotum, Ledefmium',
Adrtamum, D.Thomam, &* Caeta
mum in locis ibi relatis, Ceuall. d. q.
388. mum. 52. , uel quia Clerico im
redditibus Ecclefiafticis conceffa fí
uè ftatuta aliqua fumt, quae ufufru
&tuario minimè conueniumt ; alia au
tem denegata, qug ufufruétuario li
heré conceduntur, &, ut gemeraliter
dixerim,quatenus ad diftributionem
pertinet, cum beneficiarius multò mi
nus poffit,quàm ufufructuarius;enim
uerò ufusfru£tuarius omnes fruëius
-
1 oj .
indiftinöté/uos facit ad libitii, quia
difpomere poteft de his , qug ex ufu
fruótu acquifiuit : quod mom pote/?
Clericus, utpotè cum illius poteftas ,
aut facultas di/ponendi refiriätä fit
certis modis à Iure,vt conftat ex om
mibus mumero præcedemti relatis , &*
cum iudicio declaramt Couarruuias ,
«9* Hieronym.vbi fup. Barb.2.par.l.
diuortio mu. 53. ver/ non valeat igi
tur ff.fol.mat., qui poft alios ibi rela
tos reétè probat , Bemeficiatum male
«quiparari v/ufruótuario: v/uario
£££ poffè £ eft»
&* concluditur,probat Couar.vbi fu
pra d. mum. I. , Clericus enim beme
ficium Ecclefíafticum obtinendo in
percipiendis , & lucrandis fruétibus
plus iuris habet, quàm vfuarius , li
cet emim certis, à iureque determina
tis modis. teneatur illos con/umere ,
omnes tamem fruéius ex beneficio per
ceptos, fuos facit, vfuarius verò mi
hii prgter vfum habet. Haec Caftil
lus de Sotomaior. • w
D. Francifcus Sarmiento de redditi
bus Ecclefiafticis par.4.cap.6.nu.4-
{cribit 5 quod dominium rerum Epi
fcopatus, & bcneficijsapud Ecclefiä,
vicamte Sede, vel beneficio eft; Epi
fcopo tamem Canonicè infìituto, uel
beneficio collato Clerico, domimium
apud eos refidebit earum rerum, que
menfe /u.e funt deffinate, & ità m5
ufufruótuarius formalis, & fic iure
feruitutisuelut u/uarius:fed caufa
lis iure dominij,& dominj dicendus
Clericus eft , f emim ufufru&uarius
effet domimus non effet;Ac Sarmien
tus acriter inuehitur cótra Barba
tium, cuius verba ibidem rcfert,&
fta
 ro8 ' DE RECTA DISTRIBVTIONE
ftatim fubiungit licet mefcio,quo iu
dicio Barbat. im d. cap. fim. de pecul.
Cler.antepemult.col. mum. 1 3. im fime
per contrarium argumentum , maxi
mè cum ordine, quod Doétores id non
fimt affequuti, cum enim priùs dixif
fet vfumfru&ium partem domimj
effe, & ubicumque alicui denegatur
totum , demegari , & quamlibet par
tem totius,fubiungit;fequitur mece/.
fariò, quod fi mom fint domimi rerum
Ecclefie, quod mom fumt ufufruótua
rj,quia impartem dicerentur domini,
quod ómnimò prohibet textus in c. 2.
& fimul, & indubitanter ifta ratio
euertit im totum fumdamentum Ho
fienfi,& Io: Andreæ, mefcio uidere,
quomodò tamtum laborauerimt profü
diffima ingemia tamtorum Patrii affe
remtium,Clericos ufufruótuarioseffe,
aut fimiles ufufruítuario , haec fumt Hæc funt, quæ vidi in hac quæftione;
•verba Barbat. Cuius modum argu
memtamdi,cum mom intellexiffet Pau 133 dam. in primis confidero, quod
lus Iuris Con/ultus in l. reétè dici
mus, ff. de uerbor. fignificatione , ità ueniunt Do&ores, fi primæ enim
inquit, reétè dicimus , eum fun--
dum totum noftrum effe, etiam cuius
•fusfruótus aliemus eft, quia ufus
jruétus mom domimj pars , /ed ferui
tutis fit, ut uia, &* iter 5 nec Arifto
tiles, qui lib.6.politic. cap.6.loquen
do de Iudice,qui petitis uiginti minis
reum ab/oluerit,inquit mom enim cum
abfoluit, mihil debere iudicat, fed ui
gimti minus mom deberi 5 mec Paulus
iuris Con/ultus in l.mortuo boue » ff.
de legatis 2. &* in l. plura legata
circa finem,ff.de legatis 3. ex quibus
«9* im partibus quotitatiuis , &* im
partibus integralibus malè argumen
£ari Barbat, apparet, &• in termini;
ufusfruétus , &* proprietatis com
trario modo argumêtatur Iuris Con
fultus I uliamus im l.fi cum teftamé
tum, §.fifumdum meum, ff.de exce
ptiom. rei iudicate,ubi imquit textus,
quomiam poftquam m tôtus fum pro
prietatem fumdi , definit meus effe
prior u/usfruétus, & iure proprieta
tis quafi ex moua cau/a meus effe ce
pit • ex quò textu apparet effe bomam
confequutionem, eft ufufruétuarius;
ergô nom eft dominus,contrariü Bar-.
batj colleótioni, &* eft etiam expref
fum in l.cum im fumdo, ff.de iure do
tium ; fed h.ec longiorem difquifitio
mem requirerent , cum ilii Ariftotelis
èmtentie ex diametropugnare uidea
tur Vlp. re/pon/um im l. fi quis cum
totum de excep. rei iudicat e. Hæc,&
, alia, Sarmientus ibi. -
quid verò ego fentio , liberè pan
in fubftantia non multum dilcon
fententiæ Do&ores, qui vfufru
&uarium appellant beneficiatum ,
& etiam illi,qui dominium acqui
rere affcrunt, etiam fatentur non
liberè poffe difponcre de bonis ec
clefiaftis, fed ad proprium vfum ,
& fuorú, fuperfluos verò rcdditus
in pi9s vfus erogandos in pauperü
alimoniam, quod etiam concedüt
Do&ores fecundæ fententiæ , qui
affirmant poffe accipere de bonis
ccciefiafticis prò fe,& fuis,ac etiam
pro remuncratione feruitiorum ,
iuxta c. relatum 2. de teft. vt re&è
Immocemt. in d. c.imde eorum in fime,
ac vtriufque fententiæ feâatorcs
ad
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
admittunt ecclefiafticos abutendo
ccclefiafticis redditibus peccarc,&
puniri poffc; differentia verò præ
cipua confiftit, an tcncantur in ca
fu abufionis,reftituere, fed in quâ
tum ad titulum acquifitionis,fcili
cet ab titulo vfufruótuarij, an ve
rò vfuarij, parum refert.
Sed Dominos appellandos effe bene
• 1 54 ficiatos , cxprefsè fentit glofa
im cap. duo fumt 1 2.q. I.im verb.pro
prietatem , vbi fic fcribit proprieta
tem rcrum ecclefiafticarum ; tamem
penè concedendum eft,quod Clericus
fit Dominus fruétuum colle&torum ;
fcilicet proprietas fruéiuum fua fit ,
tamen mö poteft eam im morte eius iili
cui largiri ratione teßamemti,/ed im
tuitu elemo/ynæ fíc, vt extra de teji.
ad haec, ficut hæres licet fit domimus
rerum,quas temetur per fideicommif
fum reftituere, alij tamen mihil po
teft imde aliemare, ff. ad Treb. dedu
&ta §. vltimo,& l.quidem §.fi quis.
Hec Glofâ illa,quæ gquiparat Cle
ricum fideicómiffario,qui vcrèdo
minus appellatur rcrum , quas te
* netur in morte reftituere ad textú
im l.mom ideò mimus, ff. de rei vemdi
cat. vbi dicit Vlpianus,quod rcctè
quid noftrü effe vindicamus, quod
abire à nobis dominium fpcratur,
fi conditio legati,vel libcrtatis fle
tCT1t . - … •• -
Ncque contra fententiam hanc Glo
fæ , obftat , fi obijciatur quod be
ncficiatus, fiuè Epifcopus libcram
I 35 non habeat facultatem difponé
* di de redditibus beneficij, fiuè epi
fcopatus, & quod dc fuperfluis
tcncatur ad crogationem in pios
'1 o9
vfus,& alimoniam pauperum,quia
benè ad hæc rcfpondet Sarmien
tus,loco nuper citato mum. 1 I.nam
neque pupillus,neque furiofus,ne
que fideicommiffarius, neque ma
ritus , poffunt alienare bona pro
pria , fiuè dotalia fiue fubic&a fi
deicommifío. Et tarnen veri funt
dominij rerum, & fruétuum, benè
enim poteft ftare dominium cum
prohibitionc alienationis, vt con
ftat ex Inftitut. lib.2. tit. 8. quibus
alienare dicit, vel mon ; dicit ibi Iu
ftinianus. Accidit aliquamdo, vt qui
dominus rei fit,aliemiremon poffit;exé
plificat textus in marito;nàm dotale
pr.edium fubdit maritus in vita mu
liere per legem Iuliam , prohibetur
aliemare, quamuis fit dotis caufa da
tum, &*c. In iure enim noftro non
cft. validum argumentum » non.
poteft alienare,ergò non eft domi
nus,quáuis Theologi aliter philo
-fophcntut : Neque obligatione
-erogandi fuperflua in vfus pios,fa
cit, quin fit verus domihus , bene
ficiatus , vel Epifcopus nain quo
quc maritus , cum fit verus domi
nus dotis, tamen fubftinet oneral
matrimonialia , & tenetur ad ali
mentandam familiam, vt difcurrit
idem Sarmientus; ideò dominium
limitatum habere beneficiatum,vt
-fuprà notauimus dicút Doótores,
,quod verò, non transferat ad po
fieros ncc poffit teftari de his fru
άibus ; prouenit ex co quia morte
extinguitur titulus , quo pcrcipie
.bat fruótus,& cxtinéto titulo, non
eft modus proportionatus transfe
rendi fruótus ad pofteros, nec pof
- funt
 Y 1e IDE RECTA DISTRIBVTIONE

funt teftari de his fruâibus.Quod videantur mudi Miniftri, mam per

verò Epifcopi à Sacris Canonibus
vocitentur difpcnfatores,& admi
niftratores, hoc intelligi poteft de
illis redditibus,& fru&ibus,qui nó
fhnt appropriaticorum menfe,fed
Ecclefiae , vel aliorum piorum lo
corum proprij funt, vt non obfcu
rè infinuauit Samêtus Thomas im lo
co/epè citat.2.2.q.185.art.7.& cx
plicat Sarmiemt.d.cap.6. mu. 1 2. ad
quem remitto Leótorem.
Glofae fententiam; atque beneficiatos tur,hgc Cardinalis Zabarella 161.
dominos appellandos, rcddituum Certum quippè,eos omnes beneficia
336 beneficiorum exprefsè tenet in- I 37 tos,& Epifcopos eorum quæ ac
fignis Canonifta Francifcus Car
dinalis Zabarella im cap.fin.de pecu
lio clericorum à mum.7.cum fequen.
in mum.8. Ità dicit. Sic im fimili di
eo, quod Prglati babent liberam di
fpofitionem de fru&ibüs beneficij, &*
plus dico,quod/umt Domimi fru&iuii
de Clericis mom refidemtibus,cap.vni
•ro in fine, lib.6. ac etiamidem Car
dinalis Zabarella fub mum. 1 1., te
net, quod Clerici beneficiatos fint
domini fru&uum, nulla adhibita ,
diftin&ione inter beneficiatos cú
adminiftratione , & fine admini
ftratione , & quod illa diftinétio
procedit,quoad aliud,fcilicet cum
quaeritur de acquifitis per Clericú,
cuius intuitu praefumantur acqui
hoc furgerent lites,& multi retrahe
rentur à beneficijs , & à Clero fipu
tarent nompoffe aliquid in amicos,vel
propinquos ex fruäibus beneficjero
gare; qui tamen alias /umt vtiles be
neficij, & ea magnificant , & etiam
im foro confcientia videtur tuté poffe
beneficiatos elargiri de fruétibus be
meficij, dummodò per hoc nó omittant
ho/pitalitutem , &* eelemo/ymas com
cedemtis, & alia, quæ de iure temen
quirunt, vel ratione officij,fiuè ex
diftributionibus quotidianis , ve
ros dominos appellandos effe: ne
quc quoad hæc alicui oneri fubie
&os præter illud , ad quod cæteri
fideles tenentur ; & ad fuos hære
des tranfmittere,fiuc ex teftamen
~to,fiue ab inteftato. Ferremti//us ad
Buraétum deci/. 85 2. mum. 8. vbi
multos citat, ficuti veros dominos
appellandos cenfeo earum rerum,
quæ empta fuerunt ex fruétibus
propriæ portionis. Redoamus de
fpolijs Clericorum, qu«ft.3. §. & in
Āac materia , à mum. i3. & propriè
mum. 24. Azor. de /pol.Cler. cap.3.
q. 5. Barbofa in l. diuortio, 2. parte
num.65. -

fita, fed quando poteftatem difpé Ha&enùs ex diuerfis Do&oribus ad

fandi fru&us,nulla eft differentia ,
inter praedi&os,fed generaliter cé
fentur domini fru&uum. Et fub
mum. 1 2. docet, quod Clerici non
funt fimplices Procuratores, & in
m*t. 1 3. ait, quod ab/urdum eft ità
refringere poteftatem Clericorum vt
du&a, cumulata fuerunt à me plu
' rimis annis prius quàm ad Sum
mum Apicem Apoftolatus affu
meretur Sá&ißimus JDominus no
fter lnnocétius Papa XI. cuius iuf
fu Sacra Cögregati onegotijs Epi
fcoporum, & Rcgularium prepo
fita,
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM, I I I

fita, circularé litteram fcripfit Epi Hanc femtentiam quoque confutat Car
fcopis die quinta Fcbruarij I 678. dimalis de Lugo mu.6.7.e&* 8.
in qua inter alia ità dicitur: Si ri Cardinalis de Lugo,et Vafquez docent
ÉÉ, che delle remdite delle Chie Bemeficiatorum obligationem ex
fe mom /omo padromi, má femplici am pendendi fuperflua impios vfus
mimifèratori,e che con effe detratta la ortrt ex iure maturg mu.9. I o. I I.
fo/temtatiome de'Vefcoui, mom hammo I 2. I3. 14. 1 5. 16. 17. 18. 19.
che fare lilor parenti, me tomuertirf? 2o. 2. I •&* 22.

im vfi profami , mâ impiegarfi in fol Totum fumdamétum Cardinalis de Lu

Iieuo depoueri, e di luoghi pij, a'qua go eft im matura bomorum ecclefía
1i/omo douute. Ex hac littera Sacr. fticorum,ex qua inferri poteft fa
Cögregationis clarè apparet Epi cile ad obligationem iuftitig mum.
fcopos,& beneficiatos non effe do 23. 24. 2 5•&* 26. -

minos reddituum ecclefiafticorú. Preceptum ecclefiafticum expédemdi fu

Sed an hgc litera inducat plenam perflua im pios vfus eß clarum
declarationem , & legem relinquo contrà Lugo mum. 27.
Leétoribus cogitandum. $ententiam Cardinalis de Lugo refellit
Hurtadus m.28.29.3o. 3 1 .32.
C A P V T I V. 33. (7* 34•
Etiam fi Beneficiatus temeatur ex iuffi
Vnde oriatur obligatio Epifcorum, tia/uperflua erogare,accipiems mom
& aliorum ecclefiafticorum erogá temetur reftituere mu.35.
di fuperflua, quæ colligunt ex red Ecclefiaftici tementur erogare fuperflua
ditibus ecclefiafticis in pios vfus, um pios vfus prgcepto ecclefiaftico
alimoniam pauperum ex natura , indu&to ex qualitate bomorum mu.
ipforum bonorum;an verò ex pro 36. €9* 37.
pria eorum perfona. Bonorum qualitas fuit cauf.a precepti ,
mon verò eft ipfum preceptum m.
s V M M A R 1 V M. 38.
Im qualibet lege , vt iufta fit requiritur
Obligatio expemdemdi fuperflua ex red caufa, feù ratio mu.39.
ditibus ecclefiafticis recepta, quod Caufa mon tàm fringit fícuti authoritas
oriatur ex imtentione dantium b0 prgcipiemtts mum.4o.
ma mö admittitur à Cardimale de Vnde oriatur obligatio im legibus m.4 I.
Lugo mum. 1.®* 2. Lex obligat ex fuppofita voluntate pre
obligatio hæc erogamdi fuperflua meque cptemtus mu.42.
oritur ex ftatu perfonarum eccle Cau/a ab/que poteftate mom fringit mu.
fíafticarum nu.3.& 4.
Sotus, Leffius , &* Azorius tenent talem Bonorum ecclefiafticorum códitio defer
obligationem oriri ex præcepto ec ujt pro caufa prgcepti m.44.
clefiaftico mum. 5. Legislator habuit oculos ad qualitatem -

bo
*.

,-

1 1 z. DE RECTA DISTRIBVTIONE
bonorum mu* 1.45. tionem oriri ex ftatu perfe&ionis,
In legibus quatuor cau/e m.46. quam in Ecclefia fuftinent Epifco
Qualitas bonorum im caufa fuit preci 4 pi, & Clerici 5 hanc vero rationcm
piemdi vtfuperflua impios vertä debilem exiftimat Cardinalis de_,
tur vfus,obligatio verò ità obfer Lugo ad tantam obligationem in
uamdi ex præcepto Ecclefiaftico ducendâ, & tantùm probare,quod
mum.47. plus debet erogare ecclefiafticus ,
quam laicus , & ex illa obligare
§? Ardimalis de Lu. tur etiam fimplex Sacerdos , qui
§ 30 de iufltt.di/p.nullum beneficium poffidet.
4.feót. 2.per to Tcrtiam ponit fententiâ illorum, qui
tam tra&tat dif 5 hanc obligationem referút ad prç
fufiffimè hanc ceptum ecclefiafticum pofitiuum ,
- quæftionem, & Clericis Beneficiatis , & Fpifcopis
primò ponit fententiam illorum , impofitum. citat pro hac fententia
quiexftimauerunt,hanc obligatio Sotum de iuftit.loc.cit.art.3.& Lef
nem proficifci ex eo, quodij, qui fum ctiam loco cit. m.47. & ego ad
talia bona obtulerunt, hanc ha do etiam Azorium loco cit. & hoc
buerunt intentionem , vt fcilicet difficile reputat Lugo: primò quia
2. fuperfluum ad pia opera deferui mom facile apparet ius pofitiuum, ex
ret: fed benè replicat eruditus » & quo folo hoc preceptum colligatur,&
Purpuratus Do&or, argumentum quidem etiam amte Concilium 7'ri
hoc probare, Epifcopos , & Bene demtimum ommes totam obligationem
ficiatos ex iuftitia teneri ad reftitu concedebant. Secumdò quia fi folum
tionem in cafu cótrario talis ero oritur ex præcepto ecclefie, poffet Pa
gationis.Si enim intendit donator pa diffenfare faltem valide , & fic
obligare Clericos aditâ expenden difpenfatus poffet iàm licitè expem.
dum , obligare cos intendit ex iu dere redditus /ui Epifcopatus im ve
ftitia , cum non poffit ex obcdien matiome, ludo,conuiuijs,que perfefe
tia,quia inferior eft qui dat,neque rumt grauem turpitudinem,& graue
ex fidelitate;nam Clerici nihil pro fcädalum.Tertio quia poffet hgc obli
mittút; $i autem cum hac fola fpe gatio contraria con/uetudine auferri,
dederit, ex hoc defiderio nulla ori ficutpoteft confuetudo cótrà alia prg
tur obligatio grauis in recipiente, cepta mere humana legitimè præfcri
vt expendat iuxtà fpcm, & defide bi. Qgarto in ipfis bonis apparet il
rium dantis, ex hoc defiderio nul la turpitudo,fi profanè expendantur,
' lum oritur præceptum , & volun quia res Dei f.127}t.
tas in mente retenta nihil opera Ipfe tamen Cardinalis de Lugo m. 16.
tur .
6 exiftimat, hanc obligationem non
Secundam ponit opinionem illorum, folum ex iure humano, fed ex iure
3 qui exiftimauerunt hanc obliga - naturæ proficifci;fic cnim ait: Exi
---- - - - •--
--- -------- - „ . *
fti
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM, 1 13

fimo ergò hanc obligationem nom effe 14 tio, &* qualitas facit, quod imdecés,
folùm ex iure humano, /ed etiam et turpe fit ea expendere aliter quam
ex iure mature, quod quidem Pater im res pias, &* Deo grata;fic qug ali
Vafquez diét. capit. 4. de eleemo quis ob Dei cultum , &* peccatorum
fjm. mum. I 2. dicit ab ommibus com fuorum pretium confecrat Deo in ali
ced., m ec ab vllo, quem legiffet id ne quo AMomafterio , vel demaria argem
gari »fed re verâ id negauit Leffius tea , vel aurea, quæ alicui imagimi ,
fupra addu£tus , &* alj, quos affert vel Cappelle B. Virginis, aut alte
Samchez d.lib.2. com/. c. 2. dub.4o. 1 5 rius Sanéti voti caufa con/ecrátur, .
Hec autem maturalis obligatio mom licet cedamt im domimium ab/olutum
io tàm videtur effe eleemo/%me faciem AMonaßerij, vel Cappelle ; turpe ta
d<» quàm prohibitio diffationis, vt mem effet fi Momachi, vel j, ad quos,
motauit bene Va/quez vbi fupra pertinet Cappella expemderent bona
mum. 14. orta mom tam ex comditione illi im ludos, conuiuia , venationes ,
perfomae, quam ex qualitate, &* con I 6 vel im alia profuma: effet enim irre
1 1 ditione ipforum bonorum,quia nimi uerentia maxima in Deum , vel im
rum , vt dixit Tridemtimum res Dei Sanctos , quorum quafi momime illa
fumt:fícuti emim haec boma, vel obla acceptantur , &* expendumtur; 144///
tiones fidelium,vel empta ex js obla qui eiufmodi bona Dei con/ecrät,vel
tiomibus, vt quamdo Ecclefia ex fuis Samêtis , volunt quamtam ex /e Deo,
redditibus emit de mouo aliquod pre vel Sanëtis illa dare, quod quia mom
dium , que ommia eramt quidem im 17 poffumt facere ob defeëium cöuiétus,
domimio Ecclefie,cui à fidelibus fim &* commercj cum illis:Ideò dant js,
pliciter damtur, &• afferuntur qui qui in terra fumt quafi eorum procu
Deo volüt fua boma afferre in remif ratores, &* Vicarj, qui ea accipiumt.
1 2 fionem fuorum peccatorü, & in Dei in fuum quidem domimium abfolu
cultum; Ideo enim Sacerdotes dicum tum,quia mec ipfi habere poffumt com
mercium cum Deo,&* S amêtis, vt im,
tur peccata Populi comedere 0/e. 4.
quia comedüt ea,qu.e pro peccatis of ipfos dominium tramsferamt, fed ta
ferumtur Deo ; quia mimirùm Deus mem accipiumt cum obligatione imhi
vifibiliter mom potef? audiri, mec fuis 18 bira in tali modo accipiemdi , vt mom
rebus indiget: Ideò quæ Deo offerem ea expendamt, mifi eo modo , quo ex
1 3 da eramt offerumtur Ecclefie,cui,qug penderent, fi verè effemt Dei,&* Sam
Qfferuntur, cedumt im Dei cultum •, âforum procuratores , hoc eft in eos,
obfequium, <* gloriam ; quamuis er vfus , qui res fibi confecratas expen
gò Ecclefia acquirat verè dominium dere; debent enim eorum gemium imi
earum rerum , qu.e ipfi abfolutè, &• 19 tart in eo vfu, quorum locü, & per
ab/que vllo paéto , &* conditione 0f ìmam repre/entamt im acceptamdis ,
ferumtur, & validè poffit de illis ad �* ex pendendis eiufmodi bonis, com
quemcumque vfu expendere » &* di trà quam obligationem grauiter pec
fponere ; ipfa tamen bonorum condi camt, fi indecemter, & profamé res il
P 2, las
 1 14 DE RECTA DISTRIBVTIONE
las Deo , &• Sanétis confecratas in in cafu contrario ; nam fi id expo
alios vfus expemdamt, & comuertät, fcit natura rerum ecclefiafticarú ,
&• haec videtur effe precipua turpi & illis eft annexa haec qualitas in
tudo illius aëtionis,quam illo breuif 24 trinfeca , eftquc onus infitum ,
fimo verbo explicauit Tridentimum , rei,Epifcopus,& Beneficiatus non
dùm dixit, non poffe confanguineis , poffunt mutare hanc eorum con
•vel familiaribus dari , quia res Dei ditionem, & aliter difponendo,di
funt, hoc eft, quod non aliter expen fponunt contrà eorum naturam
2o demde, quam fí veré , &* proprie ef intrinfecam,& non folum peccát,
fent folius Dei , & ab eius Procura verùm ad reftituendum tenentur ,
tore. iuxtà veri Domini intentionem quia faciunt , & difponunt contrà
expemdemde effent ; Hinc ait Cardi propriam naturam intrinfecam ta
nalis de Lugo oritur potiffimum obli lium bonorum, quæ expofcit,vt
gatio Epifcopi, &* cuiuslibet Bemefi ità expendantur, & non aliter,nec
2 1 ciarij expendendi pie , ac religiosè alias, nec alio modo.Semper enim
quod fibifupereft ex ijs redditibus , quod huiufmodi onus expenden
quia Eccllefia, qu.e illorum domimiii difuperfluum in pios vfus affigna
tomorum habebat diuifione faéta im mus dumtaxat ad naturam bono
ter Epifcopum , &* Clerum tramfu rum ecclefiafticorum, facilè argu
lit in illos ius quod,& quale ipfa ha mentari poteft,& probari incfie-»
bebat ad illa bona expendenda 5 ius Epifcopis, & Beneficiatis obliga
22. autem illud erat quidem fufficiens tionem reftituendi in cafu contra
ad validè medum licitè expendenda rio: quia fi natura horum bonorú
mifi in pios , & religiofos vfus ; ergò
ita expofcit, tenentur Epifcopi ità
eamdem obligationem habet Epifco 25 expédere, & fi nó faciüt re(tituere
pus, & Clerus, m quos ius illud ab debét;quia aliter quâ natura dióto
Ecclefia tramslatum eft,mec maiorem rú bonorü expofcit difponüt,quod
libertatem habemt circà vfum eorum omninò non poffunt facere, nec
bonorum,quàm ipfa Ecclefia habui/. tollere onus infixum rei, & poteft
fet. Hæc de Lugo,&c. applicari illud axioma : Res fem
-

Si non fallor Cardinalis de Lugo to per clamant ad Dominum:ifta bo

23 tale fundamentum huius obliga na funt appropriata ex eorum na
tionis ponit, in eo fcilicet , quia , tura ad pios vfus; ergò clamant ad
natura bonorum ecclefiafticorum hunc vfum. Indè cum aliter appli
ea eft , vt piè expendantur; ergò cantur, confurgit obligatio refti
clarèfequitur,quod obligatio Epi tutionis , quia contrà propriâ na
féoporum , & Bcneficiatorum ex 26 turam applicata fuerunt ; ficuti
pendendi, quod fupereft in talcs obligatio reftituédi bona furto fu
pios vfus oriatur ex natura rei: & blata oritur ex ipfa natura rei fu
hinc facilè inferri poteft ad obliga blatæ,quæ obligat accipientem ad
tionem iuftitiæ, ac reftitutionem ipfam reftituendam.
Di.
 ΚΕDDITVVM ECCLESIASTICORVM '1 1 5 : •
Dicit etiam Cardinalis de Lugo,quod ,, folùm res, fed rerum dominium
præceptum ecclefiafticum in hac re ,, Deo, & San&is eius offertur, fa
non apparet tam lucidum amte Tri » craturque: Vnde tam res oblatæ,
'27 demtimum , ante quod obligabat om 3o quam earum dominium funt Dei
nes ecclefiafticos ad ità expendendü, » fpeciali titulo magis,quam ante_»
fed parcat mihi purpuratus Au » iftam oblationem erant, vt fupra .
thor, quia hoc preceptum ante di » §.5.monftrabam:& quamuis do
&tum Ttidentinum fuit latum tùm » minium ciuile , & pofitiuum fit
legibus ecclefiafticjs,tum obferuá » apud Ecclefiam vifibilem , tamen
tia,& confuetudine indu&um; iu ,, non eft abfolutum,& liberum,fed
rc enim fcripto,& non fcripto vti 3 1 fubiun&um illi fpeciali dominio
mur , & Paulus Apoftolus dicit : », Dei,vt excellentis, quod acquifi
Tenctc traditiones, quas didici „ uit ex vioblationis fidelium,& fic .
ftis, & latè demonftraüi in traéf. ,, Ecclefia nequitvtens dominio vi
de Vera Refident.cap.4., & ne hic „ fibili(vt fic loquar) & politico va
repetam quæ ibi fcripfi,ibidem re ,, lidè cxpédere res Dei in vfus pro- .
mitto benignum Leétorem. Hanc „ fano,aufert enim rcs alienas inui- .
28 etiam Cardinalis de I ugo ratio „ to Altißimo, & Excellcntiffimo
mem, & fententiam refellit acutus ,, Domino, cuius tamquá vera pro
Thomas Hurtado poft fcripta vi » curatrix , & difpenfatrix oblatio
fus in fæpè allegata refol. 1.m. 1 56. » nes, & donationes Deo fa&as, &
fed alio motiuo, feù ratione ; Ità 32 Ecclefiae propter Deum acceptat,
3» enim fcribit Hurtadus. Plaufibilis », quia viatores cum Deo commer
» quidem ratio, & fàtis confequen » cium pofitiuumnon habemus,fed
» ter excogitata ad fuam fentétiam », cum Ecclefia,quæ nomine Dei,&.
» affirmantem Beneficiatos effe ve » Chrifti commerciatur , & traétat
» ros Dominos fuorum reddituum, » eius patrimoniü,fed taliter, quod
» peccaretamen mortaliter fi fuper » negotium Dei gerat,& de negotijs
» flua in vfus profanos expendant, » ità geftis, & San&orum rationem
» fed habeo, quo hanc folutionem „ reddere debet Ecclefia vifibilis,cu
» refellam;continet enim (ni fällor) 33 ius caput eft Sümus Pontifex, nc
» inter fe pugnantia, quia bona ifta ,, dùm quilibet alius Epifcopus in
29 cx fua inftitutione , & natura eo ,, ferior, & Beneficiarius: quare ne
» ipfo, quod facra funt exigunt, & » que ifte,nequc Papa potcft fine iu
» poftulant, vt fubfidio pauperum » ,, fta caufa auferre Deo titulum fpe
» & pictati fubferuiant, atque funt „ cialem, quo res Ecclefiæ dicuntur
» Sacra, quia Deo conferuantur, & ,, resDei.Qupd fi auferantur tenen.
»in eius excellétiam proteftandam, ,, tur reftituere,quia inualidè abftu
» & venerandam, fideles bonorum ,, lerunt redditus Ecclefiae in profa
» fuorum abdicant dominiú,&Deo ,, nos vfus diftrahentes; non fecùs,--
» transferunt,& offerunt.Vndè non 34 ac fi Pontifex fine caufà difpenfet ;
1I1
 {i 16 , DE RECTA DISTRIBVTIONE

5, in voto cäftitatis,inualidè difpen pauperum alimoniâ præcepto ec

$, fat,& difpenfatus nó manet tutus clefiaftico, feù iure pofitiuo eccle
$, in cófcientia, quia inualidè colla fiaftico 5 Ius autem ecclefiafticum,
,, tus eft fpecialis ille titulus, quem ad id ftatuédum indu&um fuit ex
„, vouens ipfi dcdit ex vi voti faéti: qualitate bonorum ccclefiafticorú
„ ità fi Papa, vel quilibet alius red ità quod bona ecclefiaftica fint
„ ditus Ecclefi£ in profanos vfus di pretia peccatorum, fint Dci,quod
„ ftribuat,aufert inualidè à Deo ti cum ifta fpe, & defiderio fint data
» tulum,qué acquifiuit, ex eo quod , 37 â fidelibus Ecclefig fuit caufà prg
» res propter oblationes fideliü funt cepti,non verò præceptum ipfum.
„ fa&ae res Dei,&patrimoniü Chri Summi enim Pontifex, San&ique
„ fti,qug fubfidio pauperum,& pie Patres confiderantes qualitatem
„ tati fubuenire debent ex vi huius bonorum ecclefiafticorum , inten
» tituli:quaretâmdiftribuens,quam tionemque fidelium moti fuerunt
„ recipiens funt in ftatu damnatio iuftè ad hoc præcipiendum, & ob
„nis, quousque res iftae Dei,& pa feruandum in Ecclefia , vt fcilicet
„ trimonia Chrifti deferantur,refti 38 ità bona effent expendenda : Fuit
„ tuuntur fubijciantur: Hæc, & alia igitur caufà legis bonorum condi
, Thomas Hurtado: attamen refpó tio, non verò ipfa lex; in qualibet
fio ad hanc do&rinam patet abun enim lege, vt iufta fit , requiritur
dè ex di&is;certè verò etiam,quod caufa, feù ratio,quæ dicitur anima:
35 Epifcopus,vel quilibet Beneficia 39 legis iuxtà do&rinam S.Tho. p. 2.
tus ex iuftitia teneretur erogare in q.9o. art.3. Quare præccptum ec
' pios vfus , & in pauperü alimoniâ clefiafticum fuit fundatum in illa
fuperfluos redditus, & fi fecùs fa bonorum qualitate , fiuè in tacita
ciat adreftitutionem obligatur;at voluntate fidelium , quod pro ra
tamen cómunius,& multi Do&o- tione deferuiuit in præcepto. Si
res , qui hanc fententiam feétati enim ad has circumftautias dum
funt, non obligauerunt accipienté taxat intendamus,naturæ quafi iu
ad reftituendum, fed Epifcopum, 4o re ecclefiafticos ad id teneri dice
& Beneficiatum tantùm, vt ipfos . mus3ex qualitate népè bonorú: at
videre eft. caufâ nô tàm ftringit,ficuti autho
ûuid ergò dicendum eft in huiufmo ritas præcipientis,qui ex caufa,feù
di dubio principali? Exiftimaré di ratione mouetur:obligationë enim
cendum fub omnium cenfura,Epi 41 in legibus vnde nafcatur opor
36 fcopos, cæterofque ecclefiafticos, tet reminifci , 2n fcilicet potiùs ex
qui redditus ecclefiafticos poffi caufa, feù ratione , an verò ex au
dent, teneri elargiri,quod fupereft thoritate illas ferentis , & quis di
vltrà eorum neceffariam , & licitâ xerit totam fuam vim leges ex cau
fubftentationem iuxtà qualitatem fa trahere, non cx legislatoris au
pcrfonæ, & ftatus in piös vfus,feù thoritate ; fiue enim lex fit a&us
-- - -

in
 JREDDITVVM ECCLESIASTICORVM '1 17
intelle&us , fiuè voluntatis, fiuè Eccclefia tanquam â caufâ efficié
vtriufque, vt videre eft Suarez de 46 te : in lege enim (ficuti in quoli
legibus lib. I.cap. 5. Baldellum to. I. bet compofito)adeft caufà efficiés,
lib.5.di/p.z.de legibus.Illud certum formalis,materialis,& finalis Sua
eft,quod voluntas,fuppofita pote rez de legibus lib. I. cap. I 3. per tot.
ftate, inducit obligationis effeétú, Efficiens eft in cafu noftro autho
42. & per hoc lex à Concilio differt ritas Ecclefiae , formalis conceptus
Suarez d.lib. I.cap. 14. mu.4. de le verború, cum quibus fuit lex pro
gibus,Baldellus diéf.lib. 5. di/p. 19. mulgata , materialis conditio , &
mum. I. &* alj; definitur enim lex, natura bonorum ecclefiafticorum;
vt fit ordinatio rationis ad bonum finalis verò Dei cultus, fubditorú
commune ab eo , qui habet pote probitas,finifque intentus ab elar
ftaté. Suarez de legibus lib. 1. Bal gitoribus. Et quia materia præce
dellus d.lib.5. di/p. 2. mum. 1. indè pti grauis eft,ideò præceptum hoc
communiter afferunt Do&ores , ecclefifticum ftriótè , grauiterque
quod ratio , feù caufa abfque po obligat in confcientia ad tradita
43 teftate,& authoritate nullam pro communiter per Doäores de hac
ducit vim , feù obligationem coa refcribentes. Omiffis alijs ex con
&iuarn; eft enim ratio , feù caufa , diéto, Laymam lib. 1. traët.4. de le
velut paétum nudü, quod nifi ve gibus cap. 19. im principio 5 atque
ftiatur ftipulatione, nullam gignit ideò cenfeo,quod qualitas,feù có
obligationem:fic caufì nifi autho ditio bonorum fuit in caufà præ
ritate corroboretur, nullam parit cepti, & obferuantiæ à primordio
vim coercendi,feù obligandi. Bo 47 Ecclefie introduétæ;obligatio ve
norum ergò illa qualitas decétiam rò ità ftriûè obferuandi ex præce
quandam, & quafi obligationem, pto, feù ex authoritate Pótificum,
44 naturalem piè expendendi conti çui ità mandauerunt , fiue ex ob
nebat, fed illa non erat per fe fuf feruantia, quæ â primordio Eccle
ficiens ad obligandos tàm ftriáé fiæ inconcußè inolcuit:dicit enim
ecclefiafticos aditâ obferuandum, Paulus Apoftolus mihil imtulimus
ficuti obligat núc, fuppofito eccle im hunc mundum habemtes viëtum , \

fiaftico præcepto, quo ligatur eni &* tegmentum , his comtemti fu

xè ad talem erogationem: Autho 1/114$.

ritas quippè legislatoris illa fuit , Poft fcripta vidi do&iffimum Ga

quæ talem,& tantam pofuit obli
gationem ; Sed legislator habuit
oculos ad naturam, & qualitatem
45 bonorü; fequitur ergò,quod obli
gatio illa nafcitur ex natura bono
rum, tanquam ex caufa materiali;
ex authoritate tamen, quæ eft in ,
brielem Vafquez in opufc. de elee
moffna cap.4. vbi mum.8. propofi
to dubio,qua ratione ccclcfiafticae
perfong teneanturad eleemofynas
ex fuperfluo flatus,& decenti£,fub
num.i 5. ità fcribit : vnde hæc obli- !
gatio non tàm eft eleemoffme quàm
fit
 'i 18 DE RECTA DISTRIBVTIONE
fit prohibitio diffipationis, hæc autem redundantes erogandi funt, intel
obligatio mom tantum prouemit ex fta ligatur.
tu per/ome » /ed ratione flatus perfo
ma,& ratione bonorum,&* reddituii: S V AM AM A R I V. M.
mom enim decet Epifcopum qui pieta
tis,& mi/ericordiae pater eft ex bonis Pauperes in hac materia erogandi in eos
in fuam fufíítationem affignatis,vel fuperflua mom folii/unt,qui oftia
luxuriari,vel alios ditare etiam com tim quefluantur , fed etiam illi ,
fanguineos, quod tamem poffet de/uo quibus desiit meceffaria iuxtà eo
jrf///! It4tf4//1 /}!4. I •
patrimonio efficere , fi quidem illud
totum domare poffèt cöfänguineis, vel AMarchioni etiam dicitur fieri eleemoff
amicis etiam diuitibus. vnde ratione ma, fi egeat fecumdùm fuum fta
ftatus,& ratione perfome ad id teme t14//1 /114//1. 2•

aur.TNeque verò tantum illi hoc pre Pauperes loci cateris pauperibus am prg
cepto prohibetur prodigalitas, quia fí feremdi nu.3.& 4.
hoc tamtum prohiberetur mom argue 7Naturalibus Regni conferída fumt be
retur peccati qui ditaret con/angui meficia nu.5.
meos,vt altiorem /tatum mutarent;il. Cardinalis Bellarmimus Archiepi/co
ba enim prodigalitas mom eft : ratione pus Capuae erogabat eleemoffmas
ergô prediéta temetur /uperfluum,n5 im pauperes cuiu/que Oppidi /er
tantùm in boma opera,/ed impia erro 144t4 proportione reddituum m.6.
gare,et cum mom fumt neceffitates vr Quid intelligatur momime piorum vfuii
gentes » mom temetur im hec, vel illa mum.7.
•pera » vel eleemo/ymas erogare fu Dotare puellas eß magnum opus pium
perfluum,/ed in qua voluerit potefi; mum.8. -

cum verò funt vrgentes meceffitates Alere pueros in ßudijs eft opus più m.9.
illas tenetur fubleuare. Hæc iile.
Epifcopus poteft fuperflua erogare in
'Aduertat tamen benignus Le&or , gdificationem hofpitalium, & té
quod ego hic non loquor,quo iure plorum , miß mecefftas pauperum
ecclefiaftici teneantur ad eleemo aliud /uadeat mum. I o.
fynae erogationem, quia de hac Diuus Augufiimus vemdidit va/a ar
re alibi tra&aui, fed qua ratione gentea /acra pro alemdis pauperi
teneantur ad erogationem fuper bus mum. I I.
flui eius, quod fupereft ex redditi Epi/copi mom debemt cumulare multam
bus ccclefiafticis, quod eft diuer pecumiam pro ædificamdis templis
fum , &c. 1}{///?. I 2, •

Ecclefia fi egeat præferenda eft pauperi

c A P v T v. mum. I 3.
Ecclefia mom ef? præferenda Beneficiato
Gujd nomine pauperum, locorü pio pro fua congrua mu. 14. I 5.
rum; in quos redditus ecclefiaftici Bemeficiatus
fi Æpraeferendus
f. pro congrua
A. / Ë -
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
etiam fecundùm qualitatem pro
priamyecundum vmam opiuionem
14t4m. I 6.
Cardinalis Commendatarius poteft ex
fruétibus cömemdg benefacere fuis
familiaribus mum. 17.
Epifcopus , vel Beneficiatus ampoffit
foluere debita ex prgbendis bene
ficij, vel Epi/copatus mu. 18. 19.
2O.�“ 2 I •
Epifcopus poteft facere omnia moderata
11447/1. 2, 2,.
Item &* domationes remuneratorias, &•
compenfare feruitia mum.23.24.
2. 5.<^ 26.
Poteft Epifcopus de redditibus Ecclefie
' pro/equi litem puritatis säguimis
mum.28.
Datur paruitas materiae in hac materia
mum.29.&* 3o.
£. Auperes in fubie&a ma
3 teria, in quos redditus
£ ecclefiaftici redundan
53} tes fcilicet vltrà pro
*° priam Beneficiati fub
ftentationem exuberantes non ,
1 folùm funt illi, qui oftiatim elee
mofynam poftulant , & quibus
defunt neceffaria ad naturam, fed
etiam dicuntur illi, quibus defunt
neceffaria ad ftatum , quem fu
ftinent fuftentandum 7\auarr. de
redditibus ecclefiaflicis qu. I.mu.65.
Barbofa de iure ecclefiaftico lib.3. c.
17.mu.23. Sanchez im confil.cap.z.
dub.38.mum. 1 1. Reginald.im praxi
lib.3o.tit.3. c.7. /ub mu. I o5.verf.
aduerte Cardimalis de Lugo de iuftit.
di/p.4./e&t.3.mum.37. qui docuit,
2 quod etiã Marchioni potcft clar
. 1 19 -
giri eleemofyna, fi non habeat ad
conferuandum fuum ftatum iuxtà
fcilicet fuam qualitatem , & fuit
opinio Ioammes Andreæ in cap.cgte
rum de domationibus mu.4. ibi egenti
mobili, fequitur Fagnamus im cap. f .
quis mu. 18.& 19. de peculio Cleri
corum , & alij communiter. Qua
re hoc arbitrio prudentis Iudicis ,
feù viri relinquendum effe docet
AMenochius de arbitrarijs cafu 65.
Dubium tamen eft inter Noftros
an præferendi fint pauperes illius
loci vbi fitum eft beneficium, fiue
pauperes illius loci,in quo redditus
exiguntur?Equidem Nauarrus lo
co cit.q. I.monit. 27. Azorius par.2.
imfiit.moral.lib.7.cap. io.q.2.Regi
mald.d.lib.tit.3.cap.7.m. 1 o5. Bar
bofa d.cap. 17.mu.zz. & alij plures
exiftimant nullum adeffe præcep
tum,vt præferendi fint ifti paupe
res,fed fufficit,vt in quoslibct pau
peres fuperfluum erogetur.Molina
verò di/p. 145. im fim.Cardinalis de
Lugo loc.cit./ub mum.38. Hurtadus
d.lib.2.refol. 1. mum. 142. &* 143.
Petrus Lorca 2.2. /e&t. 3. di/p.4o.
mum.4o.& alij exiftimauerunt cg
teris paribus Beneficiatü, feù Epi
fcopum magis teneri ad pauperes
fui epifcopatus , fiue beneficij, &
hos effe præferédos,quàm ad alios;
nàm quifundauerunt epifcopatü,
vel beneficia erexerunt,habuerunt
refpectum ad pauperes loci,in quo
epifcopatus,vel beneficia funt ere
6ta,vt fcilicet fuperfluum erogetur
in conciues pauperes; hoc enim
vnufquifque appctit: quam fenté
tiam libcntius ample&or, quia cft
Q_ £T13
 *-

! I 2,O IDE RECTA DISTRIBVTIONE

magis rationi, & æquitati cófona, funt:quadoquidem funt opera mi/e-

ficuti in fimili in tra&atu de Exe ricordi; /piritualia , vel ad ea pertt
quutoribus literarum Apoftolicarum memtia,confratermitate/que,& etiam
par.i.cap. . . . Beneficia danda , ho/pitalia conftituta ad hofpitamdii ,
effe naturalibus Regni, prout in . vefiiemdum , & curamdum egemes,
Regnis Hifpaniarum, efie fecundü ad reficiemdas domos exauffas,& ad
ius naturale,ac etiam Canonicum, captiuos redimendos; ad opera mam
& nemini me legiffe in vita Car que mifericordig corporalia pertimât.
dinalis Ruberti Bellarmini Viri,& Hæc Nauarrus , quem etiá refert,
do&rina , & fàn&itate eximij Ar & fequitur Thomas Hurtado diét.
chiepifcopi Capuani in fingulis lo lib.z.refol. 1.mu. 144.& 145.
cis fuae Digcefis eleemofynas cro Ex hac doctrina Nauarri multa infer
gaffe in pauperes feruata propor 8 ri poffunt in praxi ; opus enim piú
tione reddituum , quos à fingulis quodlibet dicitur quod fit in Dei
locis exigebat , & quod de paupe honoré, propter Deum,& in aug
ribus diétum eft, hic etiam de alijs mentum Diuinicultus,& quod re
locis pijs dicunt citati Do&ores. fertur ad opera mifericordiæ tàm
Quid verò intelligatur nomine piorü corporalia,quàm fpiritualia, quoù
7 vfuú dicédum eft. Referam tamen potiffimum puto nubere puellas
qug diéta funt à PetroLorca loc. cit. alias indotatas, ac etiam opus piú
è A4artimo Nauarro , qui plenius puto cum Hurtado alere pueros in
rem explicat in Apolog.de redditib. ftudio,vt etiam laurcam Do&ora
ecclefiaft.4. i.momit.26.m.3. ità fcri tus acquirant,quando fcilicet aliú
bens5gue autem fint opera pia memi dè non habent,quia hoc redundat
mem reperio qui füditus explicauerit, in futuram Ecclefig vtilitatem;hoc
tamëfî per plures traéfatus,& paulò eft inconfeßò apud omnes: dubü
poft talia fumt omnia opera,quæ pro poteft cffe cum habeant aliüdè, &
pter Deum potiffimum aguntur, talia tamen parentes contendunt pro
quoque Cappellanig beneficia, Miffe, prijs expenfis alere in ftudio , de
aliaque officia Diuima,&* omne,quod qua re vide Laymam lib.4.tra&i. 2.
ad ea prgcipue pertinet; talia feptem c.3.mu. 2. Lugo loco cit.mu.6. Hur
opera mt/ericordie /piritualiâ, feptê tadum d.refol. 1.num. 17 1. cum fe
quoque opera mi/ericordiæ corpora quemtibus. -

lia, necnom illud, quod ad ea primci Licet Epifcopus , vel alius Beneficia
paliter dirigitur : quomiam à virtute I o tus poffit fuperfluè expendere in
mi/ericordiæ ma/cumtur tamquam à cóftruétionem templorum, hofpi
AMatre ; à charitate verò tamquam talium,vcl in cæteros pios vfus;at
ab Aua: quamobrem fludia Theolo tamen hoc ità modcrandum eft ,
giae, prgfertim , &* Camomum ftipem dummodò neceffitates pauperum
dia pulpitorum, atque fermomum ad. aliud fuadeat;nàm fi occurrant ne
docendum,et confulemdum opera pia ceffitates paupcrum debet tüc cro
garc
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM '1 2 1

gare fupcrfluum in pauperum ali dem obligatione, & eodem ordin c

moniâ, vt benè Hurtadus loco cit.
mi. I9o.quia pauperes fempcr pr£
feruntur, & funt templum viuum mus primo cap. non eft præferen
Dei,atq;optimè probatur ex Cam. 14 da Ecclefia ipfi Bcneficiato pro có
aurum I 2. qu. 1. ibiquc permittit
Diuus Ambrofius diftrahi poffe,
bona Ecclefiae ob pauperâ alimo
1 I niam,legimufque dc Diuo Augu
ftino vendidifíe Ecclefiæ calices
pro pauperibus alendis: fed non
fic hodie luxum magnú ccrnimus
in Ecclefijs edificandis in fuppel
le&ilibus ecclefiafticis,& pauperes
fame pereunt. Indè dicit Hurta
dus , quod Fpifcopus non debet
cumulare , & referuare magnâ pe
cuniæ quantitatem pro Ecclefijs
conftruendis, quia poteft cótinge
re,quod interim abmigret vita, &
1 2 pccunia ftatim diffipetur , & fic I 5 trahenda funtalimenta beneficia
pauperes remanent defraudati.Vi
de ipfum loco cit.d.refol. 1. m. 195.
Sed fi Fcclefia ipfa in qua epifcopatus
3 3 ere&us,vel Beneficium fundatum
egeat ad fuum decétem ornatum,
tunc ipfà præferenda eft cuilibet
alij pauperi; quia non eft æquum
alijs fubuenire, Sc ipsâ Ecclefiâ de
trimétum pati,& poftponi in pro
prijs neceffitatibus; tráftulit enim
ccclefiaftica bona in Beneficiatos,
& Epifcopos cum eadem obliga
tione,qua ipfa poffidebat. Si cnim
ipfa adhùc retineret bona tranfla
ta, certè primò fibi prouidcrct de
neceffarijs ad proprium ftatum có
feruandum; Superfluurn verò ero Exiftimat quoque Fagnamus loco cit.
garet in pauperes.Ita quoq; obfer
uandú eft poftquamtráftulit in Epi
fcopos,in Bcncficiatos,pia cum ca
tranftulit,vt bcnè obferuauit Card.
de Lugo loc.cit.m.39.Verùm,vt dixi
grua 5 nam quoad hanc séper præ
ferendus cft Beneficiatus, feù Epi
fcopus, proùt non obfcurè dcduci
tur ex cap. de his de Ecclesjs edifi
camdis, in quo textu Alexander
Tertius difpofuit de his, qui Paro
chiales Ecclefias habemt duximus
re/pomdemdam , quod ad repara io
nem , & inftitutionem Ecclefiarum
cogi dcbemt cum opus fuerit de bonis,
quæ funt ipfius Ecclefie , fi eis fu
perfimt conferre, &* eorum exempla
ceteri imitemtur ; & notanda funt
illa verba; fi cis fuperfint , ex qui
bus clarè patet, quod primò de
ti, proùt ante me notauit Fagma
mus in d. cap.famé m.3 2. qui etiam
tenet contra Nauarrum , S« alios
hoc cffc intclligendum de portio
ne , & congrua , quæ fpeétat Be
neficiato etiam fecundum qualita
I 6 tem perfonæ; at cum Nauarro te
ment.Molima, $imchez,Bardus lib.3.
q. 19.fedt.8.mu.4. & Hurtadus lo
co cit.refol. I. mu. 183. cum /equem
tibus fcilicct quod cum Ecclefia in
' diget reparatione,vel alijs fuppcl
leäilibüs facris non poffit Bcnefi
ciatus,vcl Epifcopus accipere con
gruam fecundum qualitatcm pcr
fonæ.
Cardinalesde fruétibus Beneficio
7 rum commendatorü integrè pof
fc difponere vfquc ad deccntem
Q 2 per
 I 2,2, I)E RECTA DISTRIBVTIONE

pcrfonæ propriæ , & familiæ fub
! ftentationem, & remunerationem
familiarium , quos qucmadmodü
honoratos apud fe habere volunt,
ità debent honoratè tractare , nc
que præccptum in literis Apofto
licis , in quibus præcipitur eis ero tionis ipfcmct Bcneficiatus;pccca
gare debcre tertiam partcm in fa 2 1 re tamen potuiffet à principio fi
bricam Ecclefiæ obftare dicit,quia
intelligendum eft in eo cafu tantú,
in quo redditus abundät deduâis
neceffarijs ad decentem fubftan
tiam ftatus. !
Bcneficiatus,fiuè Epifcopus an poffit
18 ex fiuéìibus beneficij,fiuè Epifco
patus foluere debita, dubitât Do
&tores noftri : & orniffis pluribus
opinionibus Doétorum, Hurta
dus d.refolut. 1.à mum. 178. cum /e-
quem iibus tenet, quod fi loquamur
de debitis contra&tis ante obtentú
beneficium, & tunc fi fint debita,
contraéta cx caufa pia benè pote
rit foluere ex fruétibus beneficij;fi
verò ex caufâ profana non poterit
fi aliundè habeat; Si verò fùnt de
bita contraéta poft beneficiú ade
ptum fiuè fint contra&a ex caufa
Pia fiuè profana foluere poterit ex Moderata conuiuia, decentes recrea
fruétibus bcneficij fi aliünde non
habeat , fi verò habeat aliundc ex
profana caufa contracta,non pote
rit ex illis folucre ; bcnè tamen fi
ex caufa pia : Hæc eft doctrina.
Hurtadi:quæ fententia videtur fa
tis æqua,& plaufibilis; s&pcr enim
2o quod Beneficiatus non habet aliú
dc quocumque tempore fint con
traéta debita fiue ex caufà profa
pa; fiuc ex caufa pia poterit Bene
ficiatus foluere illa'ex fru&ibus
beneficij, quia folucrc debita efk
a&us iuftitiæ,& ficut Bcneficiatus
cxerceret opus pium , & opus mi
fcricordiæ, fi pro paupere, & æge
no folueret debitum, ità fi pro fe ;
nam non debct effe peioris condi
debitum contraxiffet ex caufa nó
licita, fed poftquam contraxit de
bitum,& aliunde nó habet,poteft,
& dcbet foluere debitum;cum ve
rò ex caufa pia contraxerit debitú,
exiftimo , quod femper poterit ex
fruótibus beneficij foluere, quia .
' séper erogat redditus beneficij pro
caufà pia , & habemus textum cx
preffum in cap.peruemit defideiuffì
ribus, in quo textu Lucius Tertius
mádat ex redditibus Ecclefiæ Cle
ricum debere foluere fuum debi
tum,nec ibi diftinguitur qua caufa
fuerit contraétum, imò potiùs ap
paret ibi, quod pro caufà profana
fuerit debitum contra&um, & itá
indiftinétè tenent hanc fententiam
Gigas de penfionibus qu£ft.39.mu.3.
Redoam.defpolijs q.3. mu. 29.
tiones cum confànguineis, & ami
cis poterit Beneficiatus, & Epifco
pus facere tàm in proprijs laribus
domefticis, quam etiam in prædijs
rufticis , & ruraribus; hoc enim,
pertinetad vitâ focialè, nec eft ex
tra dccentiâ ftatus clericalis, ne in
urbanus,&agreftisvideatur:ad hoc
etiam inclinat virtus affabilitatis,
dummodò,vt dixi moderatè, & fe
cüdum códecentiâ ftatus clericalis
fiat vt optimè ex S. Thoma lib. 6.
4?^t• I 2, •
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM I 23
art. 12. ad vltimam probat Hurta Potcftetiâ Epifcopus,ve!Bcneficiatus
dus d. refol. I.nu.7o.&* 7 1.& mu. 27 expcndere in profequcnda lite fu
1 62. & 1 63. & nos ctiam fupra, per puritate fanguinis fccundum
notauimus. Hurtadum loco cit.m, 175. & 176.
Itcm poterit Fpifcopus,vel Beneficia Sicuti poteft Epifcopus, vel Bcncfi
23 tus faccrc rcmunerationcs fami 28 ciatus referuare aliquam pccunie
liaribus, & donationes remunera quantitaté pro fuis ncceffitatibus;
torias in compëfàtionem feruitio nifitamen calamitas pauperü con
rum: Nauarrus de redditibus q. I • trarium cxpofcat. Hurtad.m. 197.
mu.9o.&* 9 1. Hurtadus loco cit.mu.
Epifcopus,vcl Beneficiatus fi aliquod
72. fed in hoc aduertendum cft, 29 plus accipiat vltrà congruam, vel
quod cum fit donatio remunera in alios quàm pios vfus expende
toria non opus cft,vt fit adequatè, rit non fempcr pcccat mortaliter,
& non vltrà bcncficium, aut dona quia in hac rc datur paruitas ma
accepta , fed poteft excedere iuxtà teriæ,vt cxprefsè fentit S. Thomas
qualitatem dantis, vel recipientis in d. 2.2.q. 185.art.7. im corf. circa
24 iuxtà do&rinam S. Thome 2.2.q. finem, & cum co omncs Doétores;
1 o6.art.6. Cum verò fit ob ferui quae
i paruitas materiæ non eft ità •
tia non debet multum excedere_» meticnda ficuti materia,quæ fuffi
vltrà feruitium receptü iuxtà text. ' cit ad pcccatú mortale in prgccpto
in cap. relatum de tejlamantis Hur mófuraberis, vt benè aduertit Car
tadus loco cit. nu.73. &* 76. cuius dimalis de Lugo loco cit.& hunc ex
illam affignat difparitatem , quia ceffum ctiam permittit Fagnamus
in beneficio, vel dono accepto có im d.cap.fame fcruata rationc códi
perfatur ex animi gratitudine; in tionis, ftatus,& pcrfonæ.
feruitio verò ex iuftitia;& non fo
lum propter fe , fed etiam propter C A P V T VI.
confanguineos licita eft donatio
remuneratoria ; docet idem Hur Quid,& quantum elargiri poffint Ec
2 5 tadus diéta refolut. 1. mumer. 69. clcfiaftici , præfertim Epifcopi in
Pro feruitijs autem faéìis Ecclefiæ fuos confanguincos, & affines, dc
certè Epifcopus donare potcrit;de redditibus ccclcfiafticis, latè de
quo habemus text.im cap.f quis fa monftratur.
me de peculio Clericorum iuxta Glo
fam,& ob hanc candem rationem, S J^ „VM AM A R I V AM.
licèt fit prohibita infeudatio bono
rum Ecclefie Romang juxta Bullâ: De Summo Pontifice loqui fas mom eft
Attamèn ob feruitia praeltita Ecclc mum. I. adducitur tamem femtem
26 fiae Summus Pontifex licitè pote tia Ripe.
rit infeudare iuxtà communé fen 7Neq;de Samāte Romam.e Ecclefíe Car
tcntiam. -
dimalibus mu. 2.
Cardi
 1 24 pE RECTA DISTRIBVTIONE
cardinales,qui maiorem digmitatem ha 56. 57. 58. 59. 6o.6 1. 62.63
bent, eo/que magisfecundùm re 64.65.66.& 67•
gulas Eiuangelicas viuere decet Iudicium authoris nu.68.69.70. 71*
mtt. 3. &* 4. 7.73.74.75. 76.77. 78-79
Finis,ob quem Author compilauit humc 36.8 1. 82. 83. 84.85. 86-87•
traëtatum mu. 5. 88.89.9o.9 1.92.93.94-95-96•
97.&*98.
Epifcopale mumus quafi totum confiflit Innocentius Papa Vmdecimus modera - -

im benefaciemdo fuis m.6.7.& 8.

Refertur authoritas S. Pauli mum.9.& tionem in o&iauo gradu obferuat

Io.
guid fcripferit Nicolaus Ho/baldo Epifcopus poteft dare fuis me «geant im
Epif.copo mum. I I.
Refertur authoritas S. Ambrosij m. 1 2.
guid fuerit ftatutum imfeptima Symo
do mum. I 3.
guid in Concilio Magamtimo m. 14.
Alexäder Tertius quid ftatuerit in h.ic
cum fuis mu.99. & 1 co.
futurum m. I o i.& i o3.
Beneficiatus poteft alere filios, forores ,
fratres fpurios, & dare eis dotem
-
mum. I o3.&* I o4•
confiitutio Pij V.imterpetratur n. i o5.
€9* IO6.

* materia mum. I 5. Am pofft Beneficiatus compelli ad dotem

S.Augufiini do&frima refertur mu. 1 6. Âlubitant Doótores mu. 1 o7. 1 o8
S.Thomias de Villanoua exêplo docuit �* I O9 •
benefaciendum effe fuis mu. 17. guomodò fimt praefamda alimenta /pu
rtM$ mtt. I I O•
Refertur opimio Petri Blefenfis mu. 18. Prgfanda fumt alimemta ex bonis Ec
Sacrum Concilium Tridentumum quid
clefiafticis » dummodo non habeãt
ßatuerit in hac materia mu. I 9.
Satis periculofum fcr ibere im hac mate aliundè mu. 1 I 1. 1 I 2. I I3. I 14*
1^14 1111771. 2.O. €9* 1 I 5.
Diffinguendi funt redditus affignati pro Fratribus am danda alimenta mu. I 16
congrua à redditibus /iupcrfluis Epifcopus poteft alere mepotes im ßudijs
?}!/• 2 I . -
mum. I I7.
Epifcopus parcè viuendo , & fibi fub
trahendo de fua portione, id quod §* E Summo Pontifice nil
fupereft poteft dare fuis mum. 22. ά\\£ omninò dicendum cft; i
23. 24. 25. 26. 27.28.29.3o. ;Â non cnim licet ponere
31.32.33.34.35.36.37. et 38. Â osin Cglum;ipfe enim
Sacri Camones mom prohibemt Epifcopis 1 Summus , ac Suprcmus Admini
me bemefaciant fuis,cum funt ve flrator eft;ideoq; fcit quãta,& qua
re pauperes mum.4o. 41.42.43. 1is fibi à Chriftö Domino poteftas
44. 45. &* 46. tradita fuerit: omncs Canones in
£2gomodô eleemoffma fa ciemda fuis fe fcrinio pe&oris habet,& conditor
cumdum eorum flatum mum.47. eft Sacrorum Canonum;Idcò nul
48. 49. 5o. 5 1. 52. 53. 54. 55. lam metam dcbcnt ci prgfigcre
.. _ _ - - ferioin
- • • • - •
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 1 25 - -

feriores,fed folú ei fedulò obedire, fcopos non intendere , quàm fuis

ac fuam poteftatem admirari.Ad
mirabilis enim et poteftas Ponti
ficia;màm hoc fonat nomen Papg;
lmitationis tamen exêplum prgoe
re dignum eft inferioribus, quia à
boue maiore difcit arare minor. In
sáma fede pofitus eft,vt cum om
nes profpeétent , & ab eo fumant
quod imitétur.Sol eit Ecclefiæ mi
litantis, cuius lumine cgteri ambu
lare debent eiufque facta vcnera
ri,& non diiudicare,prout ego vc
InCrOf•
Rurfusde Eminentifs.S.Romang Ec
2. clefiæ Cardinalibus,neq5mihi licet
loqui ; funt enim ifti Cardines Ec
clefiæ, primique Senatores fcien
tia,prudétia, virtutibus cæteris or
nati:optimè fciunt quid eis fit lici
tum;qualé obligationem habeant:
enim verò, quo maiorem digni
tatem in Ecclefia fuftinent Dei, eo
plus fecundum regulas euágelicas,
canonicas, & ecclefiafticas,viuere In primis rcperio,quod Sanétus Pau
debent,& qui in hoc mundo cgte 9 lus Apoflolus in Epiftola prima ad
ris præcellunt,& plus eos accepiffe
cernitur,aduertant,ne ab Authore
mundi grauius inde iudicentur; cü
4 enim augentur bona ratiónes quo
que donorum crefcunt,vt ait Gre- Item , & idem Apoftolus primo ad
gorius homil.9.im Euang.&c. Corinth.cap.9. ait numquid non ha
Itaque totus difcurfus huius capitis
5 reducitur ad Epifcopos, cæterofq;
inferiores ecclefiafticos,qui reddi
tibus fruuntur ecclefiafticis . & vt
verum fatear precipuus finis fcri
bendi hunc traétatum fuit hic, né
pè quid, & quantum poffunt elar
giri Epifcopi fuis confanguineis,
cum in dies videamus aliud Epi
6 elargiri , quafi in hoc cofiftat epi
fcopale münus,vt optimé confide
rauit antè me Pater Bardus in fepè
allegata q. I o. /e&t. I 5. optimam
affignans rationem, quia affc&us,
qui oritur ex fanguinis cóiun&io
ne, eft vehemens, & appctitus au
endi propriam familiam,eamque
nobilitandi valdè animum mouet,
& hunc cohibere , & intrà limites
rationis retinere valdè difhcile , &
periculofum eft, multaque illicita,
licita nobis ipfis perfùademus ex
hac animi paffione ; ne igitur paf
fio hæc animi, nos decipiat hunc
laboré fuftinui, & quæ in hac ma
teria docuerunt Sancti, & quid di
fpofucrint Sacri Canones , quidq;
fcripferint cgteri Do&ores,hic cu
mulaui,vt vnufquifque veram, &
fanam do£trinam ampleéìi , & fe
quiad animæ proprig fecuritatem,
valeat.
Timotheum cap. 5.ait: fi quis fuorii,
C9* maximè domefticorum curam non
/abet , fidem megauit, &* eft infideli
deterior, 3*c.
bemus poteßatem, mulieremfororem
circumducendi ficut fratres Domimi,
&* Cephas,quod explicás Leo No
nus cótra Epiftolam Nicetæ Ab
batis,ait: Omninò confitemur non li
cere Epi/copo, Presbitero, Diacono ,
Subdiacono propriam vxorem caufa
religionis abijcere in cura fuay/cilicet,
vt ei viétum, & veftitum largiatur
130/}
 v

1 26
\
. DE RECTA DISTRIBVTIONE
mom vt cum illa ex more carnaliter uitae fraudare mercede Hæc S. Am
agat , fic &* Samätos Apoftolos legi brofius ibi,& habetur in cap.eft pro
mus egiffe Beato Paulo Apoftolo di bamda 86.dift.
cente mumquid mom habemus potefta In feptima Sinodo cap. I 2. habetur;
tem mulierem {ororem circumducen I 3 omnium ecclefiafticarì rerum Epi.
di, ficuti fratres Domimi,& Cephas, fcopus habeat follecitudinem,& di
vide infipiens,quod non dixit müquid /pen/et eas tamquam Deo contíplan
mom habemus poteftatê,/ororé,mulieré te;mom liceat autem ei fraudare quid
ample&iendi, /ed circumducendi,fci piem ex illis,vel cogmatis proprjs do
Ilicet, vt de mercede prædicationis mare qu e fibi/umt » qu£ fi pauperes
fubftentaretur ab eis,nec tamem foret fuerimt, vt pauperibus elargiatur,
deinceps inter eos carmale comiugium. fed nó fub horum occafime qug funt
Habetur in Cam.omnim6 3 1. diff. & Ecclefi; defraudentur. Habetur in
notanda funt illa verba,vt de mer cap.quisquis Epifcopus I 2-4•2
'cede prædicationis fubftentaretur. In Concilio Maguntino poftquá pro
Nicolaus Papa fcribés Hosbaldo Epi 14 hibitum fuit Sacerdotibus no ha
μ 1 fcopo,ait. Verum fi Presbiter adeò bere feminas fecü etiâ confàngui.
veftro ftudio obnoxius fortè præcipi neas ob periculü incötinentiæ,p0
mus, vt tale beneficium fibi Ecclefie fteà dicitur, /ed fi quam de his mt.
fuæ comcedatur, quo ipfe,& /ui/uf. ceffitatem habuerit Presbiteri habei;
ficienterpoffint habere/ug fubfiemta im vico, aut in villa domum longé à
tionis folatium. fua cöuerfatione,& ibi eis,qu£ funt
Diuus Ambrofius im lib. I.de officijs cap. meceffària /ubminiflrent.Habeturis
3o. ait. Eft probamda illa etiam li cap. 1. de cohabitatione Clericorum,
[12. beralitas,vt proximos /emimis tui m5 &* mulierum.
defpicias , fi egere cognofcas ; melius Item Alexander Tertius in cap.rslaiì
enim eft, ut ipfe fubuemias tuis, qui 1 5 de teftamentis difpofuit;licet autem
bus pudor eft ab alijs fumptum de mobilia per Ecclefiam acquifita de
pofcere, aut alicui poftulare/ubfidiii iure im alios pro morientis arbitrio
meceffitatis,nom tamem vt illi eo ditio tramsferri mom poffumt; con/uetudinis
res fieri velint,quod tu peffes confer tamen non eß improband;, vt de his
re in opibus; causâ emim matura prae pauperibus, & religiofis locis, &* il
ftat mom gratia;meque emim proptereà /is, qui viuemti feruiueramt, fiuèfint
te Domino dicafti, vt eos diuites fà confanguimei, fiuè alij aliqua caufa
ctas, fed vt vitam tibi perpetuâ fru feruitj meritum conferatur.
&tu bomi operis acquiras,et pretio mi S. Auguflimus de doctrina Chriftiana
fericordiarum peccata redimas tua ; I 6 lib. i.cap. 28.tom. 2. Sic ait.Illi,qui
putant feparum pofcere,pretium tui; /umt mobis magis cóiumêti quafí qua
quarumt uitæ tuæ fruéium adimere dam forte mobis obueniunt,&- eis ma
contendunt ; &* accufamt, quod eos gis quam extrameis prouidere debe
diuites mó feceris,cü te uelint gtermg mus, ac dc ifto Sä&to Baronius an
ImO

NEDDITVVM ECCLESIASTICORVM
no Domini 4o9. nu. 35. Expoffi
deo ità fcribens, quod poffidems cer
ta fide confirmat,qui,&: quomodò er
gafuos fanguine comiunétosfe geffe
rit ità marras. Nec fuos confangui
* meos, velimpropofito,vel extrà eomfti
tutos in fua vita,& morte vulgi mo
re tra£tauit , quibus dum adhuc fu
pereffet id, fi opus fuit, quod, &* ce
teris erogauit ; mom vt diuitias habe
rent,/ed vt aut mom, aut minus ege
j^erpt*. * *
San&us- Thomas de Villanoua Ar
17 chiepifcopus Valentinus,qui infi
gnis mifcricordiae in pauperes vir
tute decoratus eft exéplo docuit ,
Epifcopum debere confànguineis
fuis indigentibus fubuenire ; ipfe
enim ità fecit cum confanguineis
fuis, vt teftatur Diuus Palafex, &^
Mendozza fuper reuelat. M. Fran
cjfc. in Samäiß. Sacramento Carm.
difcalmum, 283.pag. 243.
Petrus Blæfen. eruditione , & fàn&i-
18 tate confpicuus fanè vir, in fua
epiftola feptuagefima acritcr re
prehendit , Carnotenfem Epifco
pum, eo quod fuis non benè facc
tet, & ità fcribit.
Dileéto & præ omnibus diligendo Do
minofuo Ioäni Dei gratia Carnotenß
Epi/copo, fuus Canonicus Petrus
Blefemfis falutem, &* im ira,miferi
cordiae remimi/ci.
Eam fperamus in vobis,et de vobis ma
turitatis, & prudentie gratiam, vt
vos adulatio fallax fàcilè non fedu
cat.Prouerbialiter emim dicitur,quod
ftultum eft vas imcruftare fincerum:
(Horat.fer. 1. /at. 3.) & teftimonio
Salomomis , frußra iacitur rete amte
;
'127"
|
oculos pêmatorum. ( Prouerb. I. 17.)
Scitis, quod Robertus caro et fànguis
vefter eft : illi tamem, quorum os
amaritudine &* dolo plenum eft, qui
dicumt bonum malum, & malumbo
11/2//1 elongät à vobis amicum &* pro
ximum , &* de lingue veneno confti
eum et à vifceribus veftris mitumtur
auellere , exterminamtes adulatione
feduétoria legem mature,neceffitatem
fanguimis , beneficio mutrituræ. Ne
poti veftro, dum honeftus eft,& ec
clefia/efcis idoneus beneficjs , mimus
aptum aut deteriorem quaefo mom pre
feratis extraneum, nec ab eo vefire
fiberalitatis gratiam auertatis,in quo
i/ta duo concurrunt, matura, & me
ritum.Sanè in omnifacultate fortius
eft quod e c matura procedit, quam
quod accedit extrinfecus, f mperque
fimcerior erga vos erit nepotis affeätio,
que mature obfequitur,quam qu£ fe
quitur ex fortuma. Ariftotelem di
xiffè recolitis, quia omne quod natu
ra tale,magis tale eo, quod mom matu
ra tale. (lib.3.Top.cap. 1.) Quid eft,
quod im iure ciuili paétum /iipula
tionem tollit , &* à ftipulatione mom
tollitur? nifi quia paétum vinculum
maturale e/t , ftipulatio verò ciuilis
eft obligatio: ius autem ciuile ius ma
turale corrumpere mom poteft, cum ius
eiuile à m iturali aliquamdo tollatur.
Durum quidem , &* mimfs auferum
eft mos eis mom effe propttios, quos mo
bis matur.i emidtat . Nam &• Apo
ftolo tefte, (i.Timot. 5.8.) qui /uo
rum & maximé domefttcorum curä
mom habet, fidem negauit, &* eft infi
deli deterior. Bruta faetus. fuos nu
trijt,& eos, cum fuerimt grädiufculi
R. . de
'1 38 DE RECTA DISTRIBVTIONE. :
derelinquiit. Non decet hoc hominem;
quem ratio,quem intelligentia faciüt
caeteris præeminemtem. Cauete qu«/o
ab ijs,qui hominibus placemt,qui om
nia dicunt ad voluptatem , ad veri
tatem mihil. Adulatio quidem peftis
improbißima eft,qu£ cum ftatim de
prehendatur à paupere, apud diuites
Iatenter obrepems etiam circum/peétü,
circumuemit,et prudemtem.Aut enim
fub dile&tiomis imagine, aut deuotio
nis obtentu,aut alicuius fimulatione
officij/e adulatio prodigiofa palliat ,
vt gratius acceptetur. Vemcma enim
non dantur, mifî melle circumlimita .
Gloriofum vubis eft , dicit callidus
adulator, quod im beneficiorum colla
tione pauperes honefios veftris nepo
tibus amtefertis:opus Dei eft hoc.Ca
ro & fanguis mom reuelat hoc vobis,
& quis im hac exhoratione malitiam
reprehendat?fic aduerfus eum,in quo
dolus mom eft, quandoque dolosè tem
tator Phari/gus, &* Herodiamus ac
ceffit. A4agifter fcimus, quia verax
es,&* viam Dei im veritate doces,&*
mon eft tibi cura de aliquo, neq;acci
pis perfonam hominum, licet cenfum
dare Ce/ari, am mom ? (AMatth.22.
I 6.)precedunt blanditie, fed vene
mum eft im fermone. Verumtamen
omnes laquei malitiæ diffòluntur, dii
produ&io mumifmate cífus Deo,quod
erat Dei, &* Caefari, quod erat Ce Vice autem verfa terret me quod fcri
faris , affignamtur. Veftra di/cretio bit Gregorius VII. 1m cam. peruenit
mom ignorat,quod extranei &* honefti 1.q.3.dicens Peruenit ad nos fama
admittendi & beneficiamdi/umt,fed
mumquam honeftis nepotibus prefe
rendi.Summa naturæ incuria eft,me
potem pauperem & honeftum abjce
r* • *4rnemque & /anguinem fuum
:
pprobrio publicæ memdicitatis exp^-
nère. Vrfa & legna dirigunt faetus,
fuos, alienos quoque , fí eis impemde
rint beneficiumnutriturae.Sed & la
mie, iuxta prophetam , mudauerunt.
mammas, (Thren.4.3.) lactauerüt
catulos fuos : homo autem adeò effe
rate inhumanitatis erit,vt quem do
euit, negligat , & obijciat quem mu
triuit? 32ut hoc vobis,Reuerende Pa
ter,fuggerunt, parietem ædificamt,&*
dealbant.Verumtamem Domimus.de
dit vobis cor & fapientiam , vt mon ,
feducat vos fpiritus médacij,vt adu.
latores deprehêdatis in aftutia fua ,
debitumque maturg in vobis nom ex
tinguat dolofita; aliena. Porrò Ioä
1}€$ Euangelifta,licet con/anguinrur,
Domini, præ cæteris tamen eft dile
&fus à Domino, alterumq;filium Ze
bedgi,& Iacobi minorem,Io/eph etiä
iufium, Iudam &* Simonem , linea
confànguinitatis à Chrifti confortio
110% abfcidit.Si nepos eff vefter hone -
ftus,eftprudens,in viroprudente ma-. ,
iurami, in confanguineo diligite ho
neftatem. Si ei apud vos beneficium
náturg non fufficit,ei faltem homeftas
&* litteratura proficiat,vt vos imue
miat benignum & placabilem : apud
quem circumfcripta ommi linea paré
tele de fuorum exigentia meritorum
gratiam vemdicat & fauorem.Vale.
finiftra, quod quidam Epifcoporum
non Sacerdotibus proprieDiecefis de
cimas , atque Chriftianorum oblatio
tiones conferant/edpotius laicalibus
perfonis militum videlicet fiué ferui
t0r/4/7Z
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM '1 29

torum, vel (quod grauius eft) comsä Satis periculofum eft in hac materia
guineis. Et fubdit Gregorius. Vm 2o iudicium proferre,quia veritas sé
de fi quis amodo Epifcopus inuen per odium parit , obfequium ami
. tus fuerit huius diuini præcepti trä cos 5 fumus enim in eo fæculo , in
fgreffor inter maximos hgreticos , &* quo illi Authores quammaximè
A. ntichriflos non minimus habeatur; æftimantur , qui fententias laxio
&* Concilium OecomenicumTridem res ampleétuntur,& qui do&rinas
19 tinum feff.25.cap.de reformat. de peregrinas adducunt pruriédo au
ςreuit , atque prohibuit Epifcopis ribus legentium,fed hoc venenum
ne cófanguineis ex bonis Ecclefiæ eft in Ecclefia San&a Dei, & for
elargiátur,ita ftatuens guimimò eis fan infabile, ex quo tot , & tanta,
interdicit me ex redditibus Ecclefig gignútur mala; parcant mihi Do
confangaineos,familiarefue fuos au &tores,fi meum iudiciú in hac ma
gere /tudeamt, cum, &* Apoftolorum teria in duriorem partem tendit »
Camones prohibeamt , me res ecclefia quia,etfi durius, tamé certius erit;
fticas , qug Dei fumt confanguineis quæ coram Deo fentio, liberè, ac
donemt , fed fi pauperes fumt js vti cum animi candore ad ipfiufmet
pauperibus diftribuamt;eas autem mö Dei gloriam dumtaxat proferam.
diftrahamt , mec diffipemt eorum cau Vt ordinatè procedamus,diftinguen
fa;Imò quammaxime poteft eos Sam dum eft inter illos redditus epifco
&ta Synodus monet,vt ommem huma 2 1 palis Menfae,qui deftinati procé
mam hanc ergà fratres, mepotes, pro grua portione Epifcopi,& intcr il
pinquofque carmis affe&tùm, vnde ios, qui fuperflui fcù redundantes
multorum malorii im Ecclefia femi funt.& in quantü ad primos quafi
marium extat penitùs deponamt.Ncc indubitatè cenfeo, quod fi Epifco
ibi ; fed Tridentinum hic loqui de pus, vel alius Beneficiatus dc fua
bonis proprijs, & feperatis Eccle portione ad vitam congruè duccn
fiae , non de redditibus affignatisdam deftinata aliquid parcius vi
Menfae epifcopali, feù de redditi uédo fubtraxerit,ficuti poteft alijs
bus epifcopatus, multi Doétores 22 dare,& expendere in alios»quam.
arbitrati funt, vt fupra monftraui pios vfus, vt dictum eft,ità consá
mus; quorum fèntétiam nec dam guineis fuis, abfque vllo fcrupulo
no,neque fubfcribo: certius tamen darc poterit. Ità exprefsè docuit
mihi videtur dicendum, Patres il Sam&fus Thomas 2.2.q. 1 85-art.5•
los de omnibus redditibus eccle ad fecundum ità diccns, quod bo
fiafticis fuiffe loquutos 5 certiffi 23 ma ecclefiafticorum non funtfolum
mum tamen eft de redditibus Ec expendenda im vfus pauperum » fed,
clefiæ Epifcopos effe fimplices ad etiam in alios vfus , vt diótum eft » ,
miniftratores , ac teneri de fideli & ideò fi de eo, quod ufui Epifco
adminiftratione, prout fupra mó pi, uel alius Clerici eft deputatum
ftrauimus cum S.Thoma. luelit aliquis fibi fubtrahere, &* con
- -

R. 2. fam
 336 DE RECTA DISTRIBVTIONE
fanguineis; vel alijs dare mom pec tur fruâus, feù rcdditus ecclcfia
(cat, dummodò illud faciat modera ' ficus,fed potius propris induftriç»
tè , Ecce quod Doétor Angelicus de quo ad libitú poteft difponere.
. clarè loquitur, & vt hæc fententia Dixi quafi indubitatè , quia non dc
fit probabiliffima , & tuta, fufficit 26 funt, qui contrarium tenent»prae
j authoritas tanti viri . Sequuntur fertim Abbas in cap.cum effes n.27.
' hanc fententiam Caietamus ibidem, de teßamentis, Lorca 2. 2. q.4o.ng.
: Sotus de iuftit.lib. I o. q.4.art.3.&* 43. Sarmiemtus de redditibus eccle
* 4. Molina de iußit.tom. I.traótat.2. fiafticis p.3.c.5.per totum, vbi hanc
di/p. 146.verf.contrarium, TNauar• fententiam ex multis fundat, prae
£ rus in Apologia de redditibus qu. I. fertim, quia Clericus vfufru&ua
{ monit. 3o. Leffius de iuftit.lib.2.c.4. 27 rio comparatur, cuius natura eft ,
dub.6.nu.39.et 4o. Azorius par.z. vt quo ipfs non vtitur alij vten
' lib. 1 2.cap. 1 I-prefertim im 2.q. Sä dum nó poteft concedere,fed Do
ehex in confil. & dubijs 43. Regi mino remanet atque Canones,qui
maldus lib.3o. tra&t.3.cap.7. m.87. ftatuerunt, quod fupereft effe ero
1L4ymam lib.4.traít. 2. cap.3. mu.z. gandum pauperibus,nó diftinguüt
Fagundez de iußit. lib. 6. cap. 1o. quod fupereft naturaliter,vel aua
num. I I. Filiuc.tra&t.43. c.3.nu.6. 28 ritia, & effe magis cótrà naturam
* Lugo de iuftit.di/p.4.feöt. 3. /ub m. fordidis hominibus pecuniam fu
35.Fagnamus,im cap.& fi quis fané perfluam quam liberalibus: Vndè
de peculio clericorum, Barbo/a lib. multo magis illi tenentur ad illam
' cap. 17.mum.45. de iure ecclefiaftic. crogandam, & multas alias ratio
Bardus lib.3.q. io.feöt. 15.m.5. nes adducit Sarmientms;et im defen
Ratio huius conclufionis patet ex di tione p. 1. in refponfione ad 30. mo
'25 άis in cap.præcedenti, quia cú Epi 29 nitum addit aliam rationem,nem
fcopus , vel Beneficiatus acquirat que quia nemo poteft caufam fuae
dominium reddituú fibi affigna poffeffionis mutarc titulo aliquo
torum pro fua congrua, & decen extrinfcco fuperueniente ad textâ
ti fubftentationc, portioque hæc l.mom folum,§.quod vulgo ff. de vfu
fibi debeatut iurc iuftitiae abfque cap. Si igitur natura reddituum ec
alio annexo onere poteft ad libitú clefiafticorum eft talis, vt in vfus
de ea difponere ad inftar proprij pios quod fupereft erogãdum fit ;
patrimonij iuxtà doótrinam An ergò ex faâo, vel non faéto Cleri
gelici Do&oris im d, art.7. im corp. ci hos fru&us poffidentis eorum
& fic poteft alijs dare atque ad fui natura mutari non poteft: Hæc,&
libitum difponcre,eo magis poteft alia Sarmicntus, quæ ex induftria
Om1ttO.
elargiri confanguineis, quibus ra
tione pietatis magis tenetur , id Séd Sarmientum meminiffe debuiffet
<etiam,quod parcius viuendo,& fi 3o ipsú in p.4.c.6.docuiffe hodiè nec
pi fubtrahenâo fupercft non dici vfufru&uarium dicendum Epifco
- - pum,
 |

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 13 1 .
', pum, feù Beneficiatum, fed domi fummum enim fibi referuare po
£. num;ct fic dominus,vel falté vfu terit bifcentum ducatos annuos ,
[3.
fruâuarius poterit difponere vita quos fi dederit confànguineis nó
'.' fua durante. erit reputanda elargitio immode
$. Primam fcntentiam in cofcientia tu rata, nec hæc poteft augere ftatum
3 1 tä exiftimo,vtpotè tantorum Do confànguincorum, & ditiores fa
&orum fcientia praedi&orum , & cere ex redditibus ecclefiafticis »
fufficit authoritas S. Thomæ. & qui , fi habent relationem ad vfus
quamuis hic Sáάus Do&or ibi po pios, & pauperum alimoniam » dc
nat illam particulam, & conditio eo,quod fupereft,vt di&um eft;at
nem (dummodò illud faciat mode tamen poft Concilium mille aurei
raté) ideft vt mon indigeant, mó au affignati fuerunt Epifcopis abfq;
tem vt ditiores inde fiant 5 per quæ vllo onere,quia Patres illi confpi
verba contrarij intelligunt mö pof cui » & prudcntia pleni benè tritu
$,: fe Epifcopum dare confànguineis rauerunt,hos, & non minores effe ,
ad augédum ftatum eorum ex fru neccffarios pro dccenti , & mode
32. &ibus,& redditibus ecclefiafticis: fta Epifcoporum fubftentatione.
Attamen Bardus loco cit. mu. 9. re 34 Igitur f Cócilium affignauit mil
fpondetS.Thomam fatis vellc non le aureos pro Epifcopo, de his be
effe elargiendum cófanguineis ali nè difponere poteft Epifcopus ad
quid cü affe&u immoderato, & vt fui libitum, & folum peccato fùb
ditiores fiant;nam hoc procedit ex iacebit propter immodcratum, af
immoderato affeâu, & eft fpecies fe&um,vel abutendo, ficuti quili
fuperbiæ,& ambitionis, quæ ordi bet alius, fi de fua fubftantia abu
nariè loquendo inuenitur in his tatur •

clargitionibus, quando funt valdè Rationes , & argumenta Sarmienti S.

pingues ad fubleuandú nimis ftatú 35 & aliorum non vrgent:Siquidem
confànguineorum, at cü ex aliquo
fine honefto & pio fiunt , nullum
incurritur peccatum, S« ex obieéto
nó eft malum, & hoc comprobat ,
quia S. Thomas in corpore diéti
articuli portione pro fubftentatio
ne Epifcopi gquiparat bonis patri
monialibus,in quibus propter im
moderatum affeçtum peccare pof
fe ait.
Addo ego, quod Epifcopus parcè vi
33 uendo parum poteft fibi referuari
ex portione , & congrua fua, quæ
dumtaxat eft mille ducatorum; ad
licet Sacri Canones generaliter di
fponant,quod oinne, quod fuper
eft vltrà portioné neceffariam pro
fùbftentatione fit in pios vfus » &
alimoniam pauperum expcndcn
dum ; attamen in diéta portionc
vel pro Epifcopis, vel pro caeteris
Beneficiatis nüllum onus cadit ,
quia portio eft affignata pro mer
cede,pro labore, vt vitam honcftè
ducere poffint ; dignus enim eft
operarius mercede fua , omniquc
itire ei hgc portio dcbctur,qua có
36 fiituta certa,vcl ad arbitrium pru
dentis
 '1 32 DE RECTA HDISTRIBVTIONE -
dentis viri attentis circumftantijs
locorum , perfonarú, & bencficio
rum illius portionis abfolutæ fci Tota igitur difficultas reducitur,quid
licet fit Dominus , fiue fit Epifco 39 fentiendum de fruétibus, feù red
pus,fiue alius Beneficiatus abfque
alio oncre , S« de ea potcft difpo
nere , prout melius fibi videtur ,
dummodò non abutatur,nec ifta ,
portio habct aliquâ aliam intrinfe
cam qualitatem,feù onus intrinfe
cú, vt fcilicet in vfus pios, & pau
perum alimoniam expédi debeat ;
habetur enim vti proprium patri
monium , & ad inftar ipfius forti
37 tur naturâ, nec eius conditio mu
tatur,vt dixit Sarmientus ex faâo,
vel non fa&o Clerici;cum iam na
tura reddituum ecclefiafticorú fue
rit mutata per diuifionem, & affi
gnationem.& ficut poteft Epifco
pus totam fuam portionem cxpé
dere, & non peccat, ità poteft ali
quam partem fug portionis fibi af
fignatæ dietim in pane , & vino
poffe alijs dare , vel donare fibi il
38 lam fubtrahendo, certè Domino .
nullam facit iniuriam , fed quod
fuum eft liberè dare poteft. Et Sa
crum Concilium, dum prohibet
Epifcopis, ne confànguineis plus 41 q.3 2. art.9, in quo præpofito du
tribuant de bonis Ecclefiæ, vt eos
ditiores faciant, non loquitur de,
fru&ibus, & redditibus affignatis
pro congrua, fed de alijs, qui funt
vltrà portionem Epifcopis, & cæ
teris Beneficiatis affignatam , vcl
loquitur de redditibus particulari
bus ipfiufmet Ecclefiæ, vt notaui
mus,vel de illicita datione,& libe
ralitate vltrà id, quod par, & gquú
eft.Vide Doéìorés citâtos prò hac
mea fententia , qui fufiùs rem ex
plicant. - -
ditibus cpifcopatus, vel beneficij,
qui fupcrfunt vltrà portioné Epi
fcopo,vel Beneficiato debitam pro
fua cógrua fubftentatione,de qui
bus redditibus Epifcopi habent li
mitatum dominium,& eos debent
applicare pijs vfibus , & in paupe
rum alimoniam? an inquam dehis,
poffint aliquid dare cófànguineis,
affinibus, vel familiaribus? Et di
cendum eft, quod nec Sacri Cano
nes, neq; Sancti Patrcs prohibue
4o runt Epifcopis, & cæteris Benefi- .
ciatis quin confànguincis , affini
bus, vel familiaribus vcrè paupe
ribus aliquid elargiantur, expref-,
sèq; permittit ipfum Sacrum Con
cilium Tridentinum, vt cum verè
funt pauperes illis moderatè clar
giantur de redditibus ecciefiaflicis
fibi fuperfluis,quos in vfus paupc
1ü erogare alioquin dcberent: hoc
autcm clarè probatur non folùm
ex adduçtis in principio huius ca
pitis, fed etiam ex S. Thoma 2. 2.
bio vtrum fit magis propinquiori
bus clcemofyna danda, poftquam
rationes dubitandi pro negatiua ,
adduxit in corporc ità dicit, Dicem
dum, quod ficut Auguflimus dicit im
prima de doótrima Chriftiama illi qui
íunt mobis magis comiüêti quafi qua
dam forte nobis obuemit, ut eis hagis
prouidere debeamus ; eft tamem circa
hoc difcretiomis ratio adhibenda fe
cumdum differemtiam comiumëtionis ,
/an
 REDDITvvM ECCLESIASTICORVM 133 : :
f.ánétitatis,&* vtilitatis ; nàm multo meritoria, prout in ea feruatur ords.
fanctiori magis indigentiam patiéti, charitatisy/ecüdum quam magis pro
& magis utili ad commune bonü eß pinquioribus prouidere debemus /e-
magis eleemoffma dumda, quam per cundum Ambrofium in primo de offì
/one propinquiori maximè fi non fit cijs, efl illa probamda liberalitas , ut,
multum comiuméta, cuius cura fpe proximos fanguinis tui ne di/picias ,
cialis nobis immineat , etfi magnam fi egere cognofcas;melius eft emim ut.
neceffitatem mon patiatur.S.Thomas ipfe fubuenias tuis, quibus pudor eft
ibi idé expreßè docet in 4.dift. 1 5. ab alijs fumptum depofcere.Alio mo
q.2.art.6.quaeftiuncula ad Romanos do ualet eleemo/yma ad retributioné,
12. le&t.2. im fin. primò ad Corinth. uite gternæ ex merito eius cui datur »,
cap. 1 6. atque optimè ad rcm con qui orat pro eo, qui facit eleemoffmä;
42 ducit quod ipfemet S. Doétor in 2. Sic /amittoribus eft faciemda ; clee
' 2.q.26. artic. I. docet, quod datur mofyna enim, cum fit confangui- g-.'
ordo in charitate, & art.8. docet, neis ob Dei ainorem facienda eft;;.:.
quod magis diligemdus eft ille , qui ná fi omnes Deus diligi 1ubet pro
nobis eft magis comiumëtus fecundum pter £ 5 tamen maximè eos, quos.
carnalem originem , quod optimis nobis fanguine coniunxit, , - -
rationibus probat,vt ipfum videre Canones igitur,Concilia,Patres San
eft: ergo hos præferre debeamus 44 &i, & cæteri Do&ores prohibent :
in eleemofynarum elargitione. & Epifcopis, & cæteris Beneficiatis,
licet largitio eleemofynæ facien ne fub palliata, paupertate: ditent
da fit propter Deum, & propter fuos redditibus cccjefiafticis , qui
retributioné mercedis æternæ iux ad Dei honorem expendéd;funt ;
tà illud Mathei 1 6. Te autem fà cum verô pauperes funt;iubentsvt
ciente. eleemofynam nefciat finiftra eis fubucniatur. Vnde totum hoc
tua quid faciat dextera tua , ut fit 45 negotium confiftit in, re&to iudi
eleemofyma in abfcondito, &* pater cio, & videre , fi verè pauperes, fi
tuus, qui uidet im abfcondito reddet verè indigeant cófanguineis quod
tibi 5 Cum verò confànguineis da fatis periculofum eft ex fe ipfo iu
tur aliquid vidctur quod careatifto dicare , cum affectio carnis valdè
fiu&tu ; nam tunc cenfetur , quod opprimat rcäü iudicium,& quan
potiùs fit faéta illa elargitio ob sá doque diuites , egentes exiftima
guinis coniunétionem , quam ob mus: quare ne decipiat nos coniú
Dci amorem:item quia fanétiori &io fanguinis,ftimulufque augen
bus eft facienda;Nam benè rcfpó di noftros,dcbemus ad prudentes,
43 det idem s.Thomas in d.q.3 2. art. fànétofque viros recurrere;tritum
9.ad 2.quod opus eleemofyhg ad mer cnim eft dictum , in caufà propria
cedem retributionis dupliciter ualet ; Aduocatum quaere; non enim nos
Vmo quidem modo ex radice charita. debemus iudicare& videre,an no
tis , & /ecundum hoc eleemo/yma eß ftri fint pauperes, fi vcrè egerit; nã
faci
u-^
 3 34 DE RECTA DISTRIBVTIONE .
facilè iudicium declinabit ad fa
i uorem eorum, qui nobis fànguine
coniunéti funt, & ità dilabimur in
errorem , & in malaefidei difpenfa
tionem.Neque contra hanc tradi
tam fentétiam officit textus in al
legato cam.peruenit 193. quia non
loquitur quando cófanguinei funt
pauperes » fed generaliter & illum
Canonem bene explicat ibi Glofa
im uerbo grauius: fcilicet, quia pro
uidendo confànguineis , grauiter
lædunt Ecclefias.
Intclligenda autem eft do&rina fu
46 pra tradita , vt noftris egentibus
elargiri poffimus 3 cæteris tamen
paribus,quádo fcilicet funt in pari
. >
clericorum nu.4.Fagumdex ad pr«-
cepta Decalogi lib.4.cap. 17.num. 1.
Iäcob.Menochius com/.37 f.mum.3.
& de praefump.lib.4.pr.efump. i 23,
num. 3. Paulus Parifius confil. 26.
Angelus im fumm. verborum eleemo
fym.mu. 2. Syluefler in fumm. eodem
•verbo m.4. Armilla di&t.verb. mu.8.
Ripa in traétatu de peffe im rub. de
remedijs ad conferuädam vbertatem,
qui cgregiè loquitur per totum m.
1 6 1. vbi docet , quod confàngui
nci pauperes funt anteponendi,«9*
nu. 1 64.intelligit quando verè süt
pauperes, &* mum. 174. dicit, quod
data paritate fubueniendum eft con
fanguineis pauperibus. -

egeftate , & indigentia, vt fi noftri Sed videndum modo eft quomodò

confanguinei,affines, vel familia 47 eleemofyna eft elargienda cófàn
; - res non fint in tam graui indigen guineis vfque ad neceffitatem na
tia, ficuti alij, qui maiori indigen turæ, an verò vfque ad indigen
-

tia premuntur, & miferia túc iftis, tiam ftatus, & qualitatis , in quo
& non cófanguineis debemus fub exiftunt.
uenire videtur fentire iuxtà textii Cardinalis de Lugo loco cit. pro certo
im cap.fatis 86.difi.iumëta Glo/a in 48 exiftimauit, omnes cócedere po£
uerbo domefticos,idem s.Thomas im fe Beneficiatos dare de fruétibus
d.artic.9.ibi, eft tamem circa hoc di beneficij confanguineis,fi inùigeât
/cretiomis ratio &*c. AMolina, Regi {ecundum conditioné proprij fta
|- maldus , & cæteri citati Cardinalis
de Turrecremata im c. qui/quis 1 2.
tus; fed tãtùm dubium effe vtrum
! poßit his dari de ecclefiafticis red
4.2.mu.3.qui mu. 2. docuit in vtro ditibus ad eleuandum eorum fta
que foro teneri ecclefiafticum be tum, vcl potiùs ad fuftinendú fta
neficiatum ad alimcnta præftanda tum, quem priùs habebant.
fororibus pauperibus, & cogi ad Scd quod omnes admittere afierit Car
id poffe , & fuit doârina Glo/g im dinalis de Lugo,exprefsè negare vi
cap.ommimò 3 1 .dift.verb,vt de mer 49 detur Cardinalis (de Turrecremata
cede, &* im cap.peruenit p. q. 3.verbo in d.cap.quifquis 1 2. q.2.nu.4. vbi
grauius , ©* im cap.2.42. diff.verb. ità fcribit.Tertia conclufio Praelatus
poftulat, vbi cxprcffc hoc docet.Et non debet, nec poteft licit? de bonis
ità Abbas in c. peruenit de arbitris. Ecclefi? dare cognatis fuis praeter me
Et idem Abbas in cap. i.de cohabit. ceffària,fcilicet vi&tum, & veftitii.
Pa
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM, 135 . .
Patet primo ex Glo/a præfentis Ca pis » ne augere ftudeant ex reddi
|
nonis fecúdó ex præséte Camone, vbi 32 tibus ecclefiafticis confànguineos
dicitur, vt pauperibus eis elargiatur ftatim, & immediatè limitat;fed fi
3. ex cap.fi cupis 1 6.q. 1. vbt dicitur pauperes fint , ijs vti pauperibus
praeter viäum, & veflitum, & ma diftribuant,ex qua Concilij difpo
mfeftasneceffitates mihil cuipiam tri fitionc duo haberi dicit Bardus,
buas, me filiorum pamem cames edamt, vnum explicitè, aliud implicitè :
& hanc fententiam apertè videtur explicitè admonemur Beneficiatos
tenerc Sylueß. im verb. Clericus 4. poffe conferre aliquid fuis confan
m. 1 1 .verf. I 5. ac etiam nouiffimè guineis tit. paupertatis 5 implicitè
Pro/per Fagmamus im cap.f quis fa autem poffe conferre cófanguineis
mé de peculio Clericorum num. 19. totum id, quod requiritur ad eo
&%* 2O. rum decétem ftatum; nam nomi
At fi paupcres etiam illi dicuntur,qui ne pauperum non folùm veniunt
5o non folum indigent neceffarijs fe qui oftiatim mendicant vi&um ,
cundum naturam , fed etiam fecú fed omnes qui carent rebus illis ,
dum qualitatem, & ftatum, quem quæ funt ncceffaria ad eorum de
fuftinent, & his vti paupcribus, & centem ftatum : Hæc Bardus, qui
indigentibus ad proprium ftatum etiam teftatur hanc conclufionem
fubftinédum elargiri poteft, & dc tenere omncs,quos ipfe videre po
bent alimenta : quare confangui tuit abfque controuerfia, &c.
neis verè indigentibus fecundum Difficultas cófiftit in co dubio, quod
proprium ftatum eleemofyna fieri 53propofuit Lugo,an fcilicet ex red
nequit vt proprio ftatu manutene ditibus ecclefiafticis poßit Epifco
ri poffint? Ideò exiftimo cum Lu pus , vel aliquis Beneficiatus dare
5 Igo,& alijs infrà citandis poffc Epi confànguineis ad eleuandum eo
fcopos,cgterofq;Beneficiatos elar rum ftatum,& conditionem,vt di
giri de redditibus ccclefiafticis có tiores , & nobiliores fiant fupra ,
{ànguineis pauperibus fecundum ftatum, in quo nati funt.
ftatum,& conditionem eorum, vt Cardinalis de Turrecremata loco citat.
proprium ftatum,& qualitaté ma 54 Fagnamus etiam loc.cit.& alij,quos
nuteneant, licet non fint pauperes citat Samchez im Cöfilijs lib.2. c. 2.
fecundum naturam . Ità Samchez dub.38. mu.8. &* 9. docent atten
loco cit.dub. 38.mum. 5. Regimaldus dendum effe ftatum antecedétem »
loco cit.fub m. 1 o I. Leffius de iuflit. fecundum quem fi indigeant poffe
lib.2.cap. 14.nu.39.Barbofa de iure Epifcopum elargiri fuis » non ta
ecclefiaftico lib.3. cap. 17. mum. 23. men vt eleucntur ad ftatum nobi
Bardus poft fcripta vifus in diét. q. liorem,& indè ditiores fiant;quod
I o. fe&t. 1 5. qui hoc probare niti probatur ex S. Ambrofio loco fu
tur ex Concilio Tridentino d.feff. prà citato , & ex Sacro Concilio
2 5. cap. 1. vbi interdicens Epifco Tridcntino , quod tantùm, concc
S dit
 1 36 DE RECTA DISTRIBVTIONE
dit Epifcopos de bonis, & redditi nalis habet parentes egentes, ac
bus ecclefiafticis dare fuis, cü pau ipfi Ecclefiae indecorum videtur :
peres exiftunt , & vti pauperibus lnfuper dici poteft , quod Epifco
dumtaxat,fed pauperibus non da pus , vel Cardinalis de iuftitia te
tur eleemofyna,vt ab eorum ftatu netur ad hoc,quia eius confangui
ad altiorem eleuentur, fed tantum nei, & affines, vt dccorem feruent
ne indigeant, habeantque necefla Epifcopi, vel Cardinalis maiorcs
ria ad viάum fccundum eorú fta faciunt expenfas,quarum ipfi funt
tum , &c. Hanc ctiam fententiam in caufa,ergò ex iuftitia tenetur ad
apertè vidctur tenere Rofella uerb. reficiendas has expéfas fuperfluas,
Clericus 4.num. I I. quas vtiquc non facerent fi non.
Alij verò docent poffe Epifcopos ex effent confànguinei Epifcopi , vel
55 cedere in dando fuis fecüdum fta 57 Cardinalis. Ità Nauarrus loco cit.
tum corum antiquum,fed nö mul momit.27.mu.4.& 5. Molima d. di
tum: Ita Tabiena verb. reftitutio q. fputat, I 4.verf.dubium Sanchez d.
19., Vafquez de eleemo/ym.cap. 16. cap.z.dub.38.Reginaldus d.lib.3o.
dub.fine mu, 17, tit.3.cap.7.mu. io8. verfìceterum ,
Vice verfa alij docent poffe Epifco Cardinalis de Lugo di/putatiom. 4,
56 pos , & cæteros Beneficiatos de_, fe&i.4. fub nu. 7o.ver/. alj tamen
redditibus ecclcfiafticis dare fuis meritò,quod admittit Pater Bardus
i ad deccntem fubftentationem fta Ioco cit./e&t; 1 5.nu.4.folum in con
tus præfentis,fi indigeant,licet in fanguineis ftriétioris gradus , puta
| digentia alioquin non poffit con
fiderari, fi habeatur refpeétus ad
ftatum præteritum; aiunt enim, fi
fi Epifcopus habeat filios,forores,
fratres, vel confobrinos ex forori
bus,fratribus,rcfpe&u quorum di
quis ex humili loco ad epifcopatü cit compleétédam doctrinam præ
pinguem » vel Cardinalatum affu diétam;nàm prædiéticonfànguinci
matur , poterit fratres, & propin cum fint in gradu ftriéto cum Evì.
guos clcuare ad altiorem ftatum ; fcopo, fi remanent in illo ftatuin
nàm licet ifti refpe&u ftatus anti fimo, in quo reperiuntur videtur
qui non erant pauperes , & indi fors infimg conditionis redundare
gentes; tamen refpeétu ftatus prg in ignominiam Epifcopi: Idcircò
fentis tales reputantur occafione , promouédi funt ad ftatum aliquã
talis promotionis , nec hoc cafu tulum fublimiorem: Hæc Bardus.
ditari dicuntur, confanguinei , Aduertunt tamen Molina , Reginal
quod prohibet Tridentinum, fed dus, & alj citati , quod hoc mo
dicütur fubleuari iuxtà proprium deratè faciendum eft arbitrio pru
ftatum, itaut non indigeant, quo dentis, & moderati viri fpcétatis
dammodò enim vilefcit dignitas circumflantijs omnibus,vttantum
ecclefiaftica , & paruipendi vide confanguineis elargiaturquantum
tur » cum Epifcopus, vel Cardi.
a.
equivisstu*de augen 1t.
 REDDITvvM ECCfESIASTICORVM 1 37. ,
fit ipfi beneficiato, fiuè Epifcopo ego certum puto quia in cap.rela
propinquos tàm fibi ar&è coniun tum il z.de tefta.Alexander tertius
&os adeò pauperes habere:Ità etiá permittit PrglatoEcclefig vt poffit
ex Siluio 2. 2. q. 185.art.7. §. fed dare confanguineis ratione ferui
quari poteft Bardus loco cit. alias,fi tii praeftiti de rebus Ecclefiæ, vbi
59 excederet,non effet amplius pium .Abbas fub nu.8. Redoamus de /pol.
opus,fed profanü, nec poffet Epi 4.3.§.ftantibus mu.8.9. & 1 o. qui
fcopus reάa confcientia ex fuper limitat dummodò fub hoc prgtex
fluo fug congruæ contrà præceptü tu non faciat largas elargitiones
Tridentini ditare confànguineos. in fraudem.
Obferuandum etiam dicit Molina , , Multi etiam afferüt,quod Epifcopus,
6o quod fi Beneficiatus præter reddi 64 Cardinalis,velquilibet alius bene
tus beneficij habeat alia propria, ficiatus ad finem fubleuandi con
bona,de quibus ad fuilibitum di fanguineos poffit non folum dare
fponere poterit;attamen potcft de illis ad fubleuandum ftatum præ
redditibus fui beneficij fubueni fentem,fedctiamtantum,vt ctiam
re confanguineis egentibus ad co in futurü ità manuteneantur frau
rum congruam {ubftentationem; dido redditus perpetuos, vt infu
quoniam fùperfluum fui beneficij turum nunquam indigeant. Sotus
tenetur expédere in operibus pijs; de iuftit. lib. 1 o.art.4. tm x. conclu
hæc autem fubuentio etiam opus fiome, in qua habet hæc verba. At
pium eft; ac proindè fatisfacit fuæ 4ue adeò meq; fratres habeant quibus
obligationi 5 laudabilius tamen 65 debeät maioratus inftituere,aut ali
6 1 faceret , fide alijs proprijs bonis ter im perpetuum prouidere mom alios
fuis illis fubueniret,& fuperfluum habere filios,quàm pauperes,neq;com
fui beneficij in alios vfus pios ex fanguineis aliter providere,quâ pau
penderet.limitat etiam Molina fu peribus, haud enim his debet erogare.:
pradi&tamfuam do&rinam,fi tales quibus fua fufficiumt» vt habetur c.
confanguinei alios parentes diui Paftor Ecclefi« 12.q. 1. quamuis do
tes haberent,& pofíentillis fubue cumentum hoc non fummo rigore im
62 nire ; nàm tunc non licebit bene
ficiatis præuenire tribuendo illis - j.telligendum eft,/ed gramo /alis ,,boc
maturali equitate, comdiendum ,
fuperfluum beneficij:ItàÀMolima d. haud enim vbi fcädalum caueri pé
diff.f.m. 146. verfiillud preterea. teßibi eff prorfus vertendum fi Epi
Cardinalis verò de Lugo loco cit. con fcopus,qui pingui Ecclefi; praefečtus
63 filium tribuit, vt Prælatus poffit eft comräguineos amtea indigétes qua
fuae confcientiæ confulere, fi con dam vi&fus mediocritate homefiet mó
-fanguineos habeat aptos loco of profua tätüm vita fed pro fuit fuc
ficialium , vel familiarum illos af cefforibus in perpetuum,som inquam
fumat; nam hoc decorum ei effet, locupletia creet primogenitorum iura,
acfine prçiudicio pauperum:quod fed vt quadam temw fiatum illi mi.
2. t4^6*
 Ί38 ; * DE RECTA DISTRIBVTIONE. . . ' '
tare poffmt, vt abfq; neceffitate dein
ceps vitam ducant , *fí enim qui vi
gintifunt , & plura,imo quindecim
habent ducatorum millia quartâ par
tem im pauperes, & pios v/u* eroga
uerit profeétô ab omnibus comceditur
fuo debitufeciße fatis,& fîtertiam
in tales vfus difpenfauerit nihil ab
eo amplius quantum ad cauendam
culpam res attinet defiderabitur;cum
ergò refiduum abfque vllo fcandalo
poffit licite in proprios vfus confume
re,cur mom licebit ex reliquis fumpti
bus tantillum quotannis adimere,vt
poffit honefta fùbftentatione,eamdéq;
perpetuam alicui cófanguineo relin
quere?/ed fateor/candalum attent?
femper effe cauendum , qui tumc vti
que cauebitur , dum fubditi amplas
i pro eius facultate viderint Antifiet?
-.
eleemoffnas prefundere,& quod dat
consäguineo de fuis proprijs fumpti
bus fuccedere. Neque verò ipfum eo
- ufq; locupletare: Hoc igitur nó quod
fuperbis, &* ambitiofi, velim indul
tum iri dixerim, fed, vt quod mihi
36 rei veritas affert nom diffiear. Hæc
Sotus,quem fequuntur AMolima de
primogenit.lib.z.cap.io.Sanchez d.
c. 2. dub.z8.mu.ro. hanc eamdem
fententiam videtùr fequi etiâ Car
dinalis de Lugo loco cit. nu.71. vbi
-habet hæc vérba. Dubitarifòlet iu
hac pì&toam ad hunc finem fubleuä
di comfanguineos poffet illis dare n5
folum quod neceffe habent pro tempo
`re præfenti,fed quòd infuturum de
feruiat fu mdädò redditùs perpetuor,
quibus ipfi,& eorum pofteri decenter
<<viuere poffnt. Refpondeturpoffe id
feri dummodâ modératum fit; et non Poft hæc cumulata vidi Hurtadum
obfamili; memoriâprincipaliter fiat,
fed ex pietate ad pofterorum indigé
tiam fubleuamdam. Ità Molina lib.
2.deprimagenit.cap.1 1.quem refert,
& /equitur Samehez d.c.2.dub.28.
mum.io. Probari autem poteft, quia
non /olum expéditur pié quod datur
indigemti, vt hoc menfe, vel amne ui
vat 5 fed quod datur ei, ut in pofterii
decemiter uiuat, immò mom debeat fé
lum im uita dare , itautpoß mortem
debeat reftituere , fedpoteft ab/olute •
dari abfque omere reftituendi, &* cii
facultate träsferemdi ad pofleros, ut
comfiat im dote,quæ pie datur Virgi
mi nubili,cuius fru&tibus,& ipfa po
tefi uiuere, & eius filij etiä frui,cur
ergo non poterit Prglatus Nepoti in
digenti dare ab/olutè uimeam,& do
mum , quibus decenter iuxtà fuum
flatum uiuat »&, quam pofteris pof
fit relinquere ? poterit ergo fruéfus ,
&* redditus illos pro eius etiam poffe
ris imperpetuum affignare, im quo*
fu uera effepoteft fententia Soti, &
<cordubg apud eumdem Sanchez di
centium poffe Epifcopum primigeni
turam fundare pro /uis pofteris , ni
mirum cum limitaiione explicata,fi-
cut etiam poffetfumdare Ecclefiam ,
Cappellam,uel ho/pitale,& pro curae
cappelle, uel hofpitalis,& farpa
romaius aliquid amuum moderatii
con/anguineis imperpetuum relinque
re 5 hoc enim principaliter reducttur
ad opus pium,cuius fundatio ex eom
gruitate quadam affertfecum illos
fumptus pro eo,qui eius curam ut pa
tromus habere debet;ut fatentur præ
- di&ti Do&ores.Hæc de Lugo. * *
d.lib.
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
o7 d.lib. 2.ref.… 1.nu. 165. cum fequen- Vidifti ò bone, & erudite le&or quæ
tibus,vbi ità fcribit.Secundum fub-
corollarium eft,non effe opus profaniâ
ft,non effe opus profani,
fed honeftum , & pium fi aliquis à :
matiuitate humilis,«* pauper, uirtu
te /ua , &* litteris eueétus fit ad ma
gnam aiiquam dignitatem ecclefia
fiicam poffet con/anguineos fuos, in
cadem paupertate exijlemtes,maximè
fi fimt fratres,aut nepotes eos euehere
(fi alijs pauperibus fu.e Prouincie
èleemofinas fecerit competentes) ad
altiorem,quam ex fuo habentftatum;
Si tamen altior möfit quam decet/ed
talis, vt pro conditione fua abundan
ter habeant in praefehs,& in futurii
non folum quodfimpliciter neceffarii
efl,fed etiä quod ad melius,quod ex
ièdit magifter Lorca m.43. ad Ami
cos (quod ego cum gramo/alis vellem
intelligi;eft enim mimis laxa licemtia)
/ed fubcorollarium noftrum tenent
A/(olima, Sanchez, T\{auarrus,Car
dinalis de Lugo locis citicontraVaf
quez op. de eleemoffna cap.6.n.17.
&• alios,quos refert Sächez dub.38.
mu.7. non enim hoc eft profanum, cii
pertineat ad detentiam , &* decorem
ipfius beneficiafj in alta dignitate
conßituti: indecems emim eft , quod
pater, mater, foror, frater, aut mepos
alicuius Cardinalis,autArchiepi/co
pi artes mechanicas , aut viles exer-.. .
ceant,maximé ßtalem cö/anguinita
sem habere motum fit; Vt tamem opus
iftud pium fit,non debet exerceri af
feétu carmis}& fanguinis, fed impe
variâ modeftia,&- pietate Chriftia
ma, ac religiofa, ficut de famêtiffimo
s.Pôtifice Pio V.marrat Nauarrus.
Haec Hurtadus loco cit.m. 165-166. 7o rcm; hoc cnim importât illa vet
& 167;
139 . .
68 Doétores fcripferunt in hac ma
teria , & certè Cardinalis de Lugo
vir eximius fuit non folum do&ri
na,verum & dignitate, Dominicus
Sotus inter Dominicanæ familiae –
Alumnos primarius, Thomas S4-'
chez inter Patres Societatis Iefu
nemini fecundus,& fic etiam Mo
lina, & alij, quos citaui. Verâ ego
(parcant mihi omnes) non audeo
difcedere à do&rinaS.Thomae,ad
. cuius mentem hoc elaboraui opu
fculú,& duas conclufiones ftatuo.
Prima conclufio nö licere Epifcopis,
69 Beneficiatis, & qüibufcumq; rcd
ditus ecclefiafticos. poffidentibus
ex ijfdem redditibus;itâ dare fuis
confanguineis,vt corü ftatus mu
tetur in altiorem , & nobiliorem:
Hgc conclufio eft expreffa S.Th.im
d.q.185.art.7.adfecundü,vbipof
quâ dixit, quod de eo, quod vltrà
Epifcopi fubuentioné,vel alicuius
- Clerici cft deputatum velit aliquis, !
fibi fubtrahere, &fcohfanguineis ;
vcl alijs darc non pcccat, ftatim
fubdit,Dummodò illud faciat mò
deratè , fcilicet vt non indigeant ,
non autem vt ditiores fiant.Vnde
Ambrofius in lib. de Officjr hæc cft
approbanda. liberalitas, vt proxi
mos feminis tuine difpicias,fi cgc
' re cognofcas, non autem vt ditio
— res fieri velis:Hec exprefsè S.Tho
mas, qui docet cx S.Ambrofio di
dum effe confànguineis, fi cgeant -
.ad fubleuandam corú paupertaté,
»non autem vt ditiores fiant fcilicèt
vt eleuentur ad ftatum fublimio
ba,
 746 DE RECTA DISTRIBVTIONE*
fia,non autem vt ditiores fiant;di
tiores enim fiunt femper ac ele
* uantur ad ßatum fublimiorem, &
Caietanus ibidé dicit , nota alterâ
conditionem appofitam rcfpc&u
71 c6{ànguineorum, vel aliorum,fci
-Iicet moderatè,& exponitur penès
' quid attenditur huifmodi mode
ratio, fcilicet pcnès exclufioné in
digentiæ, & non pcnès appofitio
nem diuitiarum;da ergo Epifcope
confanguineis, vt non indigeant,
non vt diuites fiant, dixi alteram
-conditionem,quia altera iam di&a
, erat, quod non dcbet 'de debitis
-alijs, fed de debitis vfui Epifcopi;
: nam de debitis É » aut pau
peribus nó poteft nifi ficuti vni al
teri pauperi diftribuendo dare,fed
de fuo deputatis vfui poteft pro
fuo libito dare.Hgc Caietanus;hâc
- fententiam etiam tuetur do&ifsi
mus Vafquez de eelemo/ cap.4.fub 76 vt diximus Chriftus Dominus ot
mu- I4-&* mu. 17.
Hæc conclufio eft fecundum volúta
g* tem Chrifti Domini Ecclcfiae Sa
vcrofan&ae Sponfi 5 voluit enim ip
fe Ecclefiam fuam aliter ac eft
ILi
de,& vendc omnia boua tua,& da
paupcribus, totum,quod in Eccle
fia eft , fuo fanguine in Crucé ac
74 quifiuit pro pauperibus, vt eft vi
dere Beatum Laurentium luflinia.
num cap.4.de Inftit.& Regim.Pre
datorum , &* Opu/c, de compum&iio
ne, & complamctu Chrifliane perfe
&tionis , non autem acquifiuit, vt
Miniftri Ecclefiæ darent fuis, illo[.
que ex pretio fanguinis eius dite
fcere, & fubleuare inftatum nobi
75 liorem 5 faftum namque huma
num, & nobilitatem tcrrenam.
s&per abhorruit,dum in terris fuit;
dum ergo ecclefiaftici confangui
neos ditant,eofque euehunt ad fu
blimiorem,& maiorem ftatum, &
principatum,feù feuda conftituen
do ex bonis ecclefiafticis ; duplici.
ter contrà Dei, & Chrifti I)omini
voluntatem, faciunt primò,quial,
dinauit,vtfuperflua dentur paupe
ribus, propter quos thefàuros in.
Ecclefia acquifiuit. Secundò quia
hgc omnia terrena abominatus eft
Dominus nofter Iefu Chrìùus. !

, principatus temporalis luxum , & Ideò dicebat Apoßolus fi confur

pompam humanam procul abefie rexiftis cü Chrifto quæ fursü funt
ù fuis ftatuit, vt legenti Sacrofan quaerite, quæ furfum funt fapite ,
&a Euangelia patet; diuerfas cffe, non quae fuper terram.
dixit,vias fuas à vijs hominum;to Secundò, hæc conclufio eft fecundùm
- tum fuperfluú,quod erat fuisiuffit 77 antiquum Ecclefiae moré,& iuxtà
dare pauperibus,non autem ex il mentem Sac.Canonum,praeferrirm
lis principatum aliquem cóftitue Sac.Concilij Tridentini,qui durn
re : perfe&ionemtotam confiftere taxat permittunt Epifcopo,& cæ
\ dixit in praeftatione eleemofynae , teris beneficiatis dare confangui
non in principatu fgculari, dicens neis pauperibus vt non indigeant;
illi adolefcentiori,qui perfe&us ef nö autem eft vt ex redditibus Ec
fe cupiebat,fi visperfe&us effe va clefiae , qui relationem habent ad
picos
 NEDDITVVM ECCLESIASTICORVM 141
pios vfus , alimoniamquc paupc rcs citati, quia imitari dcbemus
rum (quia Dei funt) ditcntur, & primum,& fupremum Pontificem
fubleucntur: Cum emim Cano maximum Chriftum Dominü ve
78 nes, & Patres permittunt Epi rè Dei filium æqualem ei fecundú
fcopis dare confanguineis dc red Diuinitaté,qui pauperrimè vixit ,
ditibus Ecclefiafticis , fcmpcr ap pauperefque voluit habere consä
ponunt illam claufulam,Si paupe • guineos , & cú mater filiorum Ze
res funt vt nö indigeant,& prohi bcdci petijffet à Chrifto Domino,
bent exprefsè confanguineos Prg vt filios fuos eidem confobrinos
latorum fieri ditiores ex bonis Ec fcdere iuberetvnum à deftris,& al
clefiae , quæ Dei funt ad vfus pios terum à finiftris, refpondit, Ne
pauperum alimoniam deputatis , fcitis quid pctatis, calicem promi
79 & clarè etiam probatur , quia vcl fit bibituros; federe auté à deftris,
Prglatus vult eleuare fuos ad altio vel finiftris (ideft dignitates) qui
rem ftatum, ex rcdditibus fibi at bus paratum erat à patre fuo ; nil
tributis,qui fupersút ad propriain enim dedit cö(anguineis Chriftus
fubftentationé,& non poteft,quia, 82. Dominus nec eos eleuauit ad fta
licet de illis dominium acquifiuc tum fublimiorem, cum potuiffet
rit ; attamen fuperabundantes ha omnia eis dare ; & ad fublimê fta
bent illam qualitatem,eifque onus tum in mundo fubleuare,pauperes
infixum , vt expendantur in pios effe voluit , vt ipfe fuit; paupertas
vfus, & pauperum alimoniam;di 83 enim fuit Chrifti Domini fupre
tare autem ex his confànguineos, mi Pontificis patrimonium , hanc
S&fubleuare ad altiorem ftatum nó haud aborrere debent Ecclefiafti
eft opus pium , fed potius fcanda ci, nec decet fub capite fpinofo
lofum, quia res Dei non benè ex membrum effe delicatum,nec hæc.
penduntur ad hunc fcilicet luxum paupertas dedecus affert ecclefia
mundanum;vel ex alijs redditibus fticis , fed potius honorem , vene
8o Ecclefiæ; & tunc à fortiori nó po 84 rationem,ac quam maximam gdi
terit, quia hæc funt Ecclefiæ, funt ficationem,ficuti ditare cöfangui
pauperum, & de his fidelis difpen neos ex redditibusEcclefigmagnâ,
fàtor dicitur, nec Prælatus poteft 85 & quotidianam murmurationem
cú præiudicio Ecclefiæ,& pauperü parit,dedecus eft Prçlato habere_»
ditare fuos, vt benè notauit,& có confànguineos malos , vitijfque_»
fiderauit Caietanus. -

plcnos,non autcm illos effe paupc

Neque valet dicere,quod indecorum 86 res, fed virtuofos,virtutes, nô di
8 1 eft Epifcopos, Cardinales,& alios uitia venerandum conftituunt ho
habere confanguineos in ftatu in minem: Ideò Prælati eleuare fuos
feriori , & pertinere ad Ecclefiae potius ad ftatum virtutum,quá ad
decorem hos àd ftatum fublimio ftatum, & luxum mundanum » le
rem fubleuari, vt afferunt Do&o- gimus de multis fummis Pontifi
cibus
 -

742. •* DE RECTA DISTRIBVTIONE : :

87 cibus, præfertim de Beato Pio V. ex redditibus Ecclefiae , & repentè
qui noluit darc confanguineis fu à ftatu infimo ad altiffimum com
pra ftatum fccundùm quem erant 92 mutare; eflet enim hocmonftruo
ipfi nati; hos enim, quos fcimus,
certè in æterna gloria collocatos ,
quam alios , dc quibus incerti fu
mus, imitari debemus, & ficut illi
falutem animæ in tuto pofuerunt
88 ambulando per ftriétas, & certas.
femitas,itâ & nos nec gternitatem
Gloriæ debemus ponere in difcri
mine feótando largas opinionés ;
nefcio enim an in altera vita Di
uinum Tribunal has admittat
opiniones, ac illis fuum concedat
beneplacitum. Infuper ( quod me
terret) à maioribus meis audiui,
89 & ipfe expertus fum familias quá
plurimas ad altiorem ftatum ex
- redditibus ecclefiafticis fubleuatas
breui temporis interuallo extin
&as fuiffe iuxtà illud Prophetg,Vi
di impium fuperexaltatum, & ele 94 uio 2.2.q. 185.art.7.verßfed quae
uatum , ficut cedrus libani tranfi
ui, S« ecce non erat locus eius. Vi
de Barbofam d.c. 17. m.48. & 49.
At fcripta fanè intelligenda funt , &
9o cum aliquo moderamine,conclu
fionem accipias benigne Le&or ;
Concedimus enim vltrò quod cú
quis ex humili progenie fua virtu
te eueétus ad confpicuam aliquam
in Ecclefia dignitatem, habeatque
confànguineos ftri&ioris gradus
exercentes aliquam vilem artem_,
poffit hos fuos ad ciuiliorem fta
tum tranfmutare. At quod omni
nò negamus eft, quod poffit illos
51 eueherc ad ftatum fublimiorem,
eifque principatus, maioratufque
Parare » diuitefque magnos facere
fum, fcandalofum , & murmura
tione dignum ; cum moderamine
chim agendum cft ; cum Dei ma
gno timore,& reuerentia redditus
ecclefiaftici funt expendendi, quia
fanguis Chrifti Domini funt,hanc
moderationem feruandam in hu
iufmodi elargitionibus docuit. S.
Thomas im fœpè cit. art.6. ibique_»
Caietanus,& cum eis Molina, Re
93 ginaldus, & cæteri ftri&tioris cen
furæ Doétores arbitrio prudentis
viri hoc relinquentes,qui fpectatis
circumftantijs omnibus id arbitre
tur, & tantùm dandum efi, quan
tum fufficit; vt dedecus merito nó
fit ecclefiafticæ perfonæ propin
quos fibi ftriótim coniunctos adeò
pauperes habere, ità etiam ex Sil
ri poteft notauit Bardus loco cit. &
optimè Ripa loco fupra cit. n. I 65.
quia paupertas, & natura sìt,quæ
caufam erogationi præftant,non •
gratia , nec affe&io , & mum. 175.
ait,quod modus erogationis opti
mus erit, fi ad tria erogator ani
maduertat videlicet ad honeftum,
neceffarium,& debitum; nam affi
gnari determinatam præftationis
regulam in fingulis impoffibile vi
detur,quia in fingulis códitiones ,
quæ confiderandæ funt dinumera
ci facilè non poflunt , erogantem
ergo doceat ratio,& prudentig có
filium ; alias fi excedat non opus
pium,fed profanum effet,nec Epi
fcopus re&ta confcientia ex fuper
Τ ΤΤ I ' fluis
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 143
cx fuperfluis poterit ditare fuos fibi clefiæ , tanti Pontificis illuftratae
obftante Sac.Concil.Triden.vt idé exemplis, & doétrinis,prope diem
Author benè confidcrauit,fed hoc additurus,& editurus fama perhi
9 5 opus hic labor eft ; quis tàm pru betur.Quod fiprgceffifietin Eccle
dens,tàm re&tus Prælatus eft,vt fe 1 oo fia Dei magna illa calamitas,de
contineat inträtramites huius mo qua Thelophorus de Cufentia in
- derationis? quis eft hic,& laudabi fuo tra&atu de magna pcrfequu
96 mus eum , fecit mirabilia in vita, tione Ecclefiæ,atq; Pater Solutius
fua,difficillimum hoc puto,hac té infuis carminibus,dicere verè pof
peftate ; amor enim erga fuos val fem,quod hic eft ille Papa Angeli
dè vehemens eft, hic enim alluci cus,quem poft illa perfequtionem
97. nat,& captiuat nos ad multú elar prædixerunt idem Thelofporus in
giendum, & femper minimum, & diét. tra&t. Samêf. Catherina Semen
parum , quauis multum fit quod fis , &* vemeranda Dei ferua Soror
clargitur:fe mota verò fraude pof- Vrfula Benimcafa im/uo opere efta
98 funt Fpifcopi benefacere fuis pro tico , • - -

rationc ftatus, & conditionis,cum Secundam pono couclufionem,& di

maiorem pictatcm in fuos excrcc- I o I co,confanguineis pauperibus ex
re debeant, quàm in extraneos, vt redditibus ccclcfiafticis poffe Præ
loquitur S. Thomas : optimè Pa
ter Fragofius de republica Chriftia
ma tom.z.lib.8.cap.2. mu. 19. Hanc
moderationem,& fi multi Summi
99 Pontifices, Cardinales, & Epifco
piobferuarunt,attamen San&iffi
mus Dominus nofter Innocentius
JDiuina Prouidentia Papa XI. nc
dum obferuat,fed meliora charif
mata æmulatus, & toto Orbe ter
rarum plaudente,prorfus ncque_»
ad carnem neque ad fanguinem,
refpicit: immo Apoftolicis exem
plis fuis , Conftitutionem prifco
Ecclefiæ ftatui,Regulis, Sacrorum
Canonum , Conciliorumque vni
uerfalium Decretis Sä&orum Pa
trum di&is , & naturæ bonorum
ecclefiafticorum conformem, ad
dandam etiam pofteris fcientiam
fälutis, non fine maximo bono,&
fpirituali vtilitate Catholicæ Ec
-------- - - - - -. .
• •
-
latum moderatè dare iuxtà ftatum
propriæ natiuitatis , non folum vt
non ægeant in præfenti,fed neque
in futuro,quam conclufionem be
nè probat Cardinalis de Lugo ,
quia fcilicet cuilibetpauperi poffu
mus dare non folum vt ne in prg
fenti fit egeftate,fed nec eiusfami
lia in futurum pané quærat, quod
magis pium eft. ficuti dare dotem
puellæ pauperi; Si hoc enim poffu
mus facere cum quolibet paupere,
quanto magis hoc idem opus più
facere poffumus, & debemus cum
illis,quos Deus nobis fanguine,&
maiori vinculo copulauit ? attentè
1o2 tamcn,& terminos non confun
das; aliud enim eft fubleuare fuos
ab vno ftatu,nempè natiuitatis ad
alterum fublimiorem ftatü ex red
ditibus ecclefiafticis,aliud eft quip
pè eis dare vt non egcät neque in
fu
 744 DE RECTA DISTRIBVTIONE ;

. futurum fecundum proprium fta

tum , in quo nati funt ; primum
enim dicit immoderatum affeétú,
S« luxum humanum 5 fecundum
verò opus moderatum pium. Pri
mú contrà exprefsam mentem Sa Io6 dicit non conftarc de viridi ob
cror. Canonum, fecúdum verò ab
! eifdem approbatum, quia permit
i tunt dare confànguincis nc egeât,
tatem, Nauarrus de/polijs Clerico
rum cap. 19.à.mu.9.cum/equentibus
Azoriùs d.cap. i o.verf. 1 i. vbi la
tè Facumdez lib.4.cap. 17.nu.8.&
de tuff. lib.6.fub.mu.3 2. vbi etiam
feruátia diétæ conftitutionis, &in
d.cap. 17.ampliat ad fpurios natos
CX É coitu,fcilicèt cum im

i Ex a&enus comulatis deducimus pof jcdimento derimente &c.

: Io3 fe patrem, vel fratrem de fru&ti Sed aduertandü eft, quod non eft có
; bus ecclefiafticorum bonorú alere 1o7 cors Doétorum fententia circa,
i . filios, vel fratres, fiuè forores, etiá dotem, & alimenta; nàm refpe&u
fi legitimi non fint filij,vel fratres, alimentorum dicunt , Beneficiatú
- feù fi pauperi fint,& fororibus do non folum poffe,fed ctiam debere
tem ex talibus bonis conftituere , alimenta præftare filio,filiaeue,fra
vt patet ex cap. peruenit de arbitris tri, vel forori,fpurijfque;circa doté
3o4 AMolina d.difput. 146,verf.illud autem conftituendum nó concor
Reginaldus loco cit.mu. 1 o2. Barb.d. dant;nam multi dicunt non folum
cap. 17.nu.35.& 36. Filliuc,tra&t. poffe, fed debere,& cogi ad id po£
43.cap.4.nu.37.4zorius p.z.lib.7. fe,quoniâ dos fuccedit loco alimé
c, Io.q. I o. Facüdex adprgcepta de torum , & adducunt text. im d.cap.
calogi lib.4.cap. 17. m. 2. cum fequé peruemit de arbitrjs.Couar. de /pon
tibus; Ius enim Canonicum alimé falibus z.q.§.6.nu. 1 i.Gama decj/.
. ta talibus cóceffit cap. cum haberet '149.nu.7. A4olima de primogenitr.
; - de eo,qui duxit quem polluit pera 1 5.nu.45. Nauar.de Ἄs clericor.
dult.d.cap.omni m.3 i.dift.vbi Glofa §.vlt. Filliuccius d.tra&i.43.c.4.m.
in verbo dat de mercede, & fi alimi&- 37. Pater Fragofius de regimine rei
ta praeftare poteft , & iam dotem , publicæ chriftiam e tom.3 .lib.^.difp.
dare poterit,quia dos loco alimcn 4.§.3. Valenzuola confil.98.tom. I.
torum fuccedit. Larrea dec.96. Gomzalez in d.cap.
Neque obftat Conftitutio PijV. qui peruenit de arbitris/ub m.3. qui di
3o5 incipit quæ ordini 1 17. quia. cit id probari mom ex d.cap.peruemit ,
pcr illam conftitutionem Pius V. fed ex lege metusff. de iure dotium
reuocauit facultates elargiendi il & ex l.quifilium ff. vbi pupillus.
legitimis etiam legitimatisaliquid Contrarium ómninò tenuit Abbas im
de redditibus ecclefiafticis quócí 1o8 d.cap.peruenit mu.i.& 5. Facum
que modo quæfitis; non tamé ve dez im d.cap. 17.nu.2. quia dos hgc
tuit dare quæ ipfumius naturgpo datur titulo eleemofinæ,ad quam
ftulat,quia hoc non eft priuilegiú, quis cogi nequit,nec tcnetur ad il
ncqj continct indultum, feù facul lam facicndain fi vult potcft ; Si
nequit
 REDDITVVM ECCLESIASTICORvM - - I45
nequit compclli non potcft , nec patcr , vcl frater fit diues in patri
idem iudicium eft ac de alimentis; monialibus,cum iure naturæ ad id
quia alimenta,& fi cleemofynali tenetur , etiam fi beneficiatus non
Io9 ter quoque præftantur; tamen. cfset;iura enim canonica,& Sacrâ
dictim dantur;dos auté fimùl prae Tridentinum Concilium pcrmit
ftatur,fed quidquid fit de hac qug tunt Beneficiatis dare de redditi
flione,qug non ad nos;fufficiat di bus ecclefiafticis confanguineis,cú
cerc,quod poteft Ecclefiafticus dc iftipauperes exiftunt,titülo fcilicet
fru&ibus ccclcfiafticis darc dotcm clccmofynae ; hoc autem cefsat in
his perfonis &c. v,
cafu noftro,quia filij,filiaeue habé
Scd quomodò præftanda funt his ali tcs parentes Clericos aliundè ex
1 1 o menta fecundum neceffitatem 1 14 patrimonio diuites, ex quibus
naturæ,an fecundùm perfonæ có bonis tenentur aliqui alere fuos;
ditionem. Dubium hoc propofuit duo enim confideránda in his per
Facumdez d.cap. 17. m. 1 2. qui pro fonis ecclefiafticis,vnum eft quali
vtraque parte Do&orcs adducit; tas naturalis,quia fcilicèt funt ho
ipfe tamen tenet cum illis,qui do mines, fccundum qualitas accidé
cent prgftanda efse alimenta iuxtà talis,quatenus funt ecclefiaftici,&
conditionem,&qualitatem, perfo beneficiati,& duplicis fpeciei bona
nae,& fecüdum qualitatem;feù di- 1 1 5 potcft quis poffidere,vnius funt
uitias parentis, aut fratris &c. bona patrimonialia , alterius funt
Obferuandum tamen eft , quod licet, bona ecclefiaftica,cú ergo quis ha
1 1 I filios fpurios,vel fratres,&foro bet filios,filiafque,tenetur fias per
res poffit beneficiatus cx fru$ibus fonas fubftentare vtihomo, nem
beneficij alimentare,hoc intelligé -pè pater,abfque co quod ecclefia
dum,& temperandum eft, quoties fticus fit , & de proprio patrimo
bona patrimonialia alioquin non nio, ergo filij,filiaeue pauperes dici
haberent; Si enim propria habcrét ncquerunt, vt de ecclefiafticis bo
1 1 2 ex his, nó ex ecclefiafticis alimé nisillis fubueniri poffit clcemofy
tare tenentur.Ità AMolima,Regimal nalitcr,cum hæc bona in alimoniâ
dus,Barbofa, Azorius, &* Facüdez pauperum,& pios vfus fint diftri
locis citatis; Affignat rationé Mo . buenda, cum funt fuperflua.
lina, quia cum peccato, & contra Hæc ratio concludit pro filijs,& filia
id,quod ftatus poftulabat ecclefia- 1 1 6 bus,attamen non ità ftringit pro
fticus genuit eos. fratribus,vel fororibus,quia frater
Sed aliam rationem affigno,quia fci nó itâ arâè,ficuti pater teneturale
I I 3 licet præftatio alimétorum ficut re filios. Vndè pro fratribus aliud
dotis conftitutio eft facienda tan effet dicendú,íèd certum iudicium
tum titulo eleemofynæ,quia fcili nó profero,{icutineq;dc filijs,filia
cet pauperes funt filij, fratres, vel bus,an poffit pater de ecclefiafticis
forores, hæc autem ratio cefsat,cú rcdditibus redúdantibus eos alerc.
De
I. '146 DE RECTA DISTRIBVTIONE
| - Demâ Epifcopus,ficut quilibet alius
m 17 beneficiatus poteft de fuperfluis
erogare in fuos caufa litterarum
humanarum,& ftudiorum,& cum
fint pauperes indubitatum eft , &
extrâ controucrfiam;nàm fi poteft
extraneos alere in ftudio, vt dixi
mus fupra,quanto magis fuos có
fanguineos, qui non debent efse,
|
i.
deteriorisconditionis,dubium po
teft cffe cum habeant ifti aliunde,
vt poffint fubftentari in ftudijs ;
**- -*-
attamcn credo, quod hoc femper
poterit agere Epifcopus,vel Bene
ficiatus,quia cedit in Ecclefig, Rei
publicaeq; Chriftianæ vtilitatem,&
dccorem,vt in ea fint hominesdo
&i,&quia ctiá quamplurima bona
tâ in Ecclefia,quâ in orbe Chriftia.
no obueniüt ex hominibus do&is,
& eruditis. Vide Hurtadum d. lib.
2.refol. I.num. 17 1 •&* de Lugo loco
cit.nu.78.
***• --------- ---.- '
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM ;*47 . v T. r.

, CAPVT SEPTIMVM. Gregorius XV. exemit Conclauiftas,?

De diuifionc fruóìuum Beneficio
rum,& Epifcopatuum vacantium,
præfertim in RegnoNeapolitano.
S VAM AM A R 1 V AM.
' Beneficia vacarepoffumt, velper obitü,
- AMulti Doétores traëtarumt de fpoljs
Clericorum, m. I.
Summi Pontifices varias Comflitutiones
ediderunt cuica fpolia, & fruéius be
meficiorum, m. 2.
RefèrturConflitutio Pauli 111.m.3.& 4.
Iulius ///.qualem ediditConftitutionem,
m.5.& 6.
Idem Iulius declarauit fuamComffitutio
mum. 24.
Vrbamus , et Clemem* 1X.etiam exeme
runt Conclauijlar,n.2, 5.et 26.
Clemens Papa Nonus comceffit imdultum
Cardinalibus, vt etiam de umexaétis
poffint diffonere , n. 27. '
vel refignationem, feu per mutatio
mem, et tramslationem, n. 28.
Iure communi attento,Clerici de acquifi
tis intuitu Ecclefie,feu benefitj mon
poffùmt diffonere , et in his Camera
facit fpolium, m. 3o.
Fruëius exa£ti, et incorporati, fiue com
mixti fpeétant ad heredes beneficia
ti, num.3 I. -

mem, m.7.& 8. Differentia conftituenda eß interfruáus

Pius//.Conflitutionem edidit circa hanc maturator exaótos , et commixtos
matcrtam, m.9.& 1 o. cum aljs bonis,et imterfruótus mon-»
Idem $ummus Pontifex etiam promul. corr, mixto *, m. 3 2 .
gauit Comftitutionem, m. 1 I. 9uando fraétus dicuntur commixti,
Refertur tertiaConftitutio eiufdem Papæ nurn. 33.
in hac materia, m. 1 2. Ζulla Iulij tertj procedit vbi non fit
Pius V. circa fru£tus bemeficiorum , & fpo!ium ,fiue vbi nonfùnt Colle£to
fpolia etiam promulgauit Conftitutio re*» m • 34•
mens » mum. 1 3. 14. 1 5. 1 6. 1 7. I 8. In Regno nomfit fpolium de exa£tis,quia
69 1 9. adeji compofitio , m. 35. Exaétio de
Im ammo I 587. fub Pontificatu Sixti V. bet fieri tempore debito.
fuit faëia concordia inter Cameram Cum beneficiatus obit fruétibus matu
Apoftolicam , ©* Clerum totius Re ratis a folofeparatis , verum mon-»
gni Neapolptami, 2o. realiter exaótis multi dicunt fpeóta
Sixtus /.promulgauitConflitutionem ad re ad heredes,n. 36. et 37.
euitam das differentias inter Nuntiá Vfufruótuarius fi mortatur fruéiibus
Neapolitanum , & Clerum Regni, maturatis, et à folofeparatis tranf
?/*?/?. 2, I. mittit hos adheredes,n.38.
Idem Pontifex in alia Conflitutione de Affêtus pro fruóìibus vfusfruótuarius
clarauit, quæ fimt fpolia,m.2 2. tranfmittit ad heredes , fi moriatur
Paulus V.im hac materia fùam fecit C3 fruéiibus perceptis per colonum,num.
fiitutionem, qua exemit ciues,& im 39,4O· et 4 I •
colas Romamor,n.2.3. 3:meficiatus tranßgittit ad heredes affì
êtus,
 148 . DE RECTA DISTRIBVTIONE

affàtur,feù refponfiones, quae foluun Cum Bameficiatus refignat fimpliciter

tur pro fruétibus ,fi moriaturfruái beneficium,omnes fruéius exa&ios, et
bus per Colonum perceptis , m.42. incorporatos facitfaos;inexactos vt
Fruótus maturati,percepti »feü â]olofe ro vfque ad diem refignationis ad
parati 5 momdum tamen realiter exa miffe,num.89.9o.& 9 I.
£ti mom ad heredes , fed adfucceffo Etiam affctus, qui foluuntur profructi
rem in beneficio/peólare iure commu ctibus » fi deceffit fructibus perceptis
mi attemto qui dixerüt , m.43.& 44. per Colomum,n.83.
Poft Bullam Iulij tertj efl indubitatum, ' Requiritur, vt beneficiatus refignansre
m.45.46.& 48. feruet fibifructus maturatos;alias cô
Conftitutio lulj tertj loquitur de omni fetur dimififfe,n.63.94.& 95.
bus fruétibus ex quacumque caufa , Refignams poft datum confenfum»& re
debitis; m.47. fignationem admiffam, nópoteftam
Secus ubi extat contraria confuetudo,pro plius exigere fructus, m.96. -

•vt in Hifpamia,m.49• Fructus pendentes attento iure commu:

Im Regno Gallie mom fit fpolium, m. 5o. ni fpeëiant ad fuccefforem,n.97.
Fruëtus ciuiles pro rata temporis diui Idem ej? de ciuilibus, ac naturalibus »fi
. -

dendos,quifcripferimt,n. 5 I.& 5 z. dies cefferit folutionis , mum.98.99.

Etiamfi dies folutionis mon cefferit,n. 53 ©* 1 8o. -

Fruëius pendentes diuidendos prorata ,
Couarruuias,& alj, m. 54.& 55.
Comtrarium docent alj » n. 56. 57. 58.
5 9.& 6o.
Attento Iure communi mortuo Bemefi
Homdedeus , & alj docent fructus ciui
les pro rata diuidemdos,m. 1 o 1 .
1n refignatione adfauorem quomodofru
ctus diuidemdi , m. 1 o2. Io3. Io4.
& 1 o5. -

ficiato ponebatur Aeconomus,m.6 I. Sacra Rota femper facit diffimctiome*-

Praxis Regni;m.62.63.64.65. inter vacationem per obitum, & re
In Regno adfunt quamplurim.e Cathe fignationem, fic inter actum neceffa
drales,m quibusfruétusfamtcommu rium, et volumtarium,m. 1 o6. το7•
nes, & im his mom fit [polium quando Fructus inter permutantes diuiduntur
diuiditur maffa im ratione /eruitj,m. ficut im refignationibus adfauorem-,
66.& 67. -
n. I o8,
Praxis Regni, dum Epifçopi obeunt, m. 9uid obferuetur im Regno in vacatione
68.69.7o.71.72.73.74. & 75. per refignationem,m. 1 I o. 1 1 I • 1 I 2.
Camera fatisfacit debitis mortui Epifco et I I 3.
pi;cum fuerimtfaóta intuitu Ecclefie, Epifcopatuum refignatio ad fauoren
alias fecüs,mum.76.77.78.79.8o. mom eß ita facilis , fed Cardinalibus
©* 8 I. permittitur, m. 1 I 4. -

Confilium Authoris,nu.82.83.84,85. Simplex refignatio Epifcopatuam per

& 86. mittitur, dummodo Epifcopus alium
S. R. Ecclefie Cardinales omnesfruétur de habeat,m. 1 1 5.et 1 1 6.
imexaétos
etiam m.8
redes, 7. tranfmittunt ad he
•.
Fructus debentur Epifcopo vfque ad
diem
 -&*
-

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM y A:
diem refignationis,m. I 17. Refertur quidfenferit Rota in dec.278. \
Praxis Regni ?Neapolis,m. 1 18. m. I 46. - ` . **

Inter Epifcopum, et Ecclefiam contrahi Fructus, quos recipit translatus fuosfa

tur matrimonium fpirituale, et ideo' c1t, m. I47.
magnam caufam expofcit translatio, ?Non eß verum, quod mors ciuilis equi
num. I I 9. et I 2o. paretur naturali,meque eofdem produ
Translatio mom eft prohibita iure diuino, cat effectus,m. 148.et 149.
%, I 2, I,
Fructus maturator non exactos ampof.
Eft de maioribus Ecclefie, m. 1 zz. sit petere translatus , mu. 1 5o. 1 5 1 .
In tramslatione am requiratur confenfùs et I 52.
translati,m.i 23. Pendentes non poteßpetere tramslatus ,
*Nouum cótrahitur matrimoniü,m. I z 4. ?• I 5 3• -

Translationis duæ caufe,n. 1 25. 9uid dicendum attentis Conßitutiomi

Tramslationis caufâ Abthoris ad Eccle bus Pontificjs,m. 1 54.
fiam Policaflremfem,m. 1 26. Refertur opimio Lotterij, m. I 55.
Translatio idem importat , ac mors, Explantur Conftitutiones Pj IV. et V.
m. I 27. •
m. 1 56.et 3 57. -

Facta trãslationeEpifcopus amittit om Item Conftitutiones Iulij Tertii, et Sixti

mia iura primae Ecclefie, num. 1 28. £ginti;m. 1 52. I 59.et 16o.
et I 29 • Praxis Regni,m. I 6 I. -

Translatio imcipit valere fatim â dic Afferuntur verba Lotterj,m. 162.

promumctationis,m. I 3 O • Intrufus mom facitfructus fuos , mequc
-Mors ciuilis eumdem habet effectum,ac maleprouisi, mu. 1 63. 1 64. 1 65. et
naturalis,m. I 3 I. I 66.

Epiféopus poft factam translationem-, Quomodo diuidantur fructus inter Ti

mullos percipit fructus,meque exactos, tularem, et h«redes penfionarj,num.
f1. I 3 2 • I 68. 1 69. 17o. 1 7 1. et 172.
IRefertur femtentia Rotæ in antiquis, Cum moritur Titularis, Succeffor quo
fp. I 3 3• modo temeatur, mu. 173. 174. 175.
9uid fcripferit in hac materia Petrus 176. 177. 178. 179. 1 8o. et 18 1.
3arbofa,m. 1 34.et 1 35.
£eferturfentemtia Sarmienti;m. I 36. Ateria hæc eft vafta, &
loannis Honor fententia , m. 1 37. requireret intcgrú tra
Putei decifio,m. 1 38.et 1 39. &tatum ; Verum quia.
frances opinio,n. 141. AS : multi Do&ores de hae
Obferuantia Sacri Confilj Neapolitani, TReTaT€TCfipferunt, præfertim do
m• I 42. 1 άus Gulielmus Reodamus , qui de
1oammis3aptifle Spadefèntétia,n. 1 43. {polijs Clericorum volumen có
et I44. ' pilauit, atque etiam Ioannes A<o-
Comflitationes Pontificias im materi , , rius, AMartimus Nauarrus , Vincen
fpolj, non habere locum in traslatio tius Fillucius , & alij; Ideò non
me,n. I 45. mul- .
 ,;o DE RECTA DISTRIBVTIONE
multum infiflam , fed quantum,
ficri potcrit matcriam attingam,
quantum fcilicèt opus crit pro hu
ius tractatus integritate.
Et quidem præmittendum eft
in diucrfis temporum curriculis,
Summos Pontifices varias emifif
fe Cóftitutiones circa hanc mate
riam , & in primis inuenio Pauli
Tertj Conflitutionem 29. in ord.in
nouo Bullar.tom.primo fol.658.cdi
tam jn anno 1 542. quæ incipit:
Romani Pomtificis prouidemtia ; in
qua Conftitutione Summus ille
Pontifex, quia multi erant,quiiu
ra Cameræ Apoftolicæ ufurpare,
& defraudare conabantur , & in
dubium reuocare , an rcs, & bona
fpolia nuncupata Prglatorum,etiá
Pontificali , vel alia maiori digni
tate fulgentium , cæterarumque
perfonarum Ecclefiafticarum, Se
cularium , & Regularium tempo
re obitus ipforum remanentia, ex
eo quod Romano Pontifici pro
tempore exifléti, & Cameræ præ
fatæ referuata fore aliqua genera
li Apoftolica conftitutione forsàn
non caucbatur in §.2. ità ftatuit:
4 %Nos , etsi fatis euidenter comflet , et
appareat Pr.edecefforum Noftrorum
Romanorum Pomtificum , et noflram
indubitatam intentiomem, et volum
tatem femper fuiffe, vt fpolia huiuf
modi ad dictam Cameram , et mon_,
ad alios fpectarent , et pertimerent,et
quod pro eadem Camera exigerentur,
cum prædeceffores præfati diuerfos di
ctorum fpoliorum,vt ad Camera m
predictam fpectantium , et pertimem
tium Collectores, et Æxactores in_»
- -
rvarjs Prouincjt, et locis deputaue
rimt, et com[iituerimt, et Nos deputa
uerimus , et conftituerimus , vari«
quoque liter.e ab eifdem prædeceffì
ribus, et à Nobis fuper exactione ali
quorum eorumdem fpoliorum , in qui,
bus fpolia huiufmodi ad præfatam
Cameram fpectare expreßè contine
bantur, emanauerint, acfemper dc_,
illis dicti Prædeceffores perplera/jue
' alias literas tamquam de rebus ad
Cameram prædiétam pertimentibus
donamdo, vel tranfigendo, aut aliâs
diuerfimodè difpofuerint, & mos di
fpofuerimus, mecmom ea ab antiquißi
mo tempore citrâ diétae Camer< no
fræ nomine exaóta , & inter iura •
ipfius Cameræ commumerata fue
rt mt5 me tamen praemifforum averitas
deprimi , & mendactum dejuper in
prefata Cameræ præiudicium locum
fibi vendicare valeamt,attemdemtes,
quod iniquum effet , si ex Apo/lolicae
Sedis benigmitate , vel alia ratioma
bili caufa ad singula queque loca Col
lectores mom dejtimentur 5 iura ipsius
Cameræ proptereà depereant, dubiums
huiufmodi enucleare, ac im præmißis
opportunè prouidere volentes , motu
proprio, et ex certa moflra fctemtia, ac
de Apoftolic£ poteflatis plenitudine~
declaramus res , et bona huiufmodi,
fpolia, vt prefertur, nuncupata in
quibufuis Regnis , et dominiis tam
citrâ, quàm vltrà montes , et maria
consiftentia, quapro tempore poft obi
tus Prælatorum,et perfomarum prædi
Ct4rf4/7} quamtumcumque ettam , vt
præfertur , -vel alias quomodolibet
qualificatarum etiam Cardinalatus
honorefulgentium,qui vel nullo con
dito
.
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
dito teflamento, vel abfquefufficiem
ti facultate, aut vltrá quamtitatem,
de qua facultatem habuerimt condito,
decefferunt, decedent , remamferunt ,
remanent , & remamebunt etian
quod ad illa recuperamdiù aliqui Col
leëtores deputati momfuerint , ad Ca
meram Apoftolicam, & mó ad alios,
etiam in quibufvis Cathedralibus ,
etiam A4etropolitamis , & Collegia
tis, ac aliis Ecclefiis,Collegiis, AMo
mafteriit, ceterifque beneficiis Eccle
fiafticis cum cura,& fime cura Secu
laribus, & quorumuis ordimâ Regu
laribus vtcumque qualificatis fuc
cefforet illa in titulum, commendam,
adminiftrationem , & alias quomo
dolibet pro tempore obtinentes,etiam
' f ad illa vigore prioris tituli ius re
grediendi, feu accedemdi, vel ingre
diendi comfenfùm fùeritfpeétaffe » ac
fpeótare, illaque tamquam ad ipfam
Cameram fpeétamtia perpetuò colligi, 9»
@ recuperari potuiffe, & poffe, atque 2)
debere, & ita , ut prefèrtur, eorüm 2»
dem Pr.edecefforum , & noßram im 2)
tentionem , & voluntatem femper 2)
fùiffe fidem facimus, & atteftamur 9)
perprafenter. 3,
Iulius Papa Tertius fucceffiuè
Pontifex in initio fui Pótificatus 9»
de anno 1 5 5 o. in hac eadé mate 2)
ria promulgauitCóftitutioné quæ 2)
incipit Cum ficut Nobis feptimam 99
in ordine in eodem 1. tom. 8ullar. 9)
fol.697.1m imit. in qua,quia diuerfi 2)
diuerforum beneficiatorum , etiã 9»
Epifcoporum, Patriarcharum, & X)
aliorum Prælatorum, ac S. R. E. X)
Cardinalium pro tempore dece 99
dcntium, hæredes, non folumbo 2)
' 35 1 .
na,vel ità fpolia nuncupata fic det
cedentium beneficiatorum, Epi
fcoporum , Archicpifcoporum ,
Patriarcharum,& aliorum Præla
torum,ac etiam Cardinalium;Ve
rùm etiam fru&us Ecclefiafticos,
ac pecunias, & res alias per ipfos
beneficiatos, Epifcopos, Archie
pifcopos , Patriarchas, & alios
Prælatos,ac etiam Cardinales an.
tè eorum obitum non exa&os ,
etiam fi folutionis dies ante obitü
ipforum nó aduenerit, fub eo for
fan prætextu, quod pro tempore
'ante obitum huiufmodi decurfo
dcbebantur exigerc, & quandoq;
folutionem debitorum per ipfos
beneficiatos , & Cardinales dum
viuerent contra&orum,& legató
rum per eos in fua ultima volun
tate etiam ad pias caufàs fa&to
rum fubterfugere: Ideò in §. I.
ità ftatuit. Nos attendentes fru
&us, &c. pecunias, ac res alias oc
cafione Eeclefiarum, Monafterio
rum , & beneficiorum Ecclefiafti
corum pro tempore prouenien
tes, licet poftquam ad manus be
neficiatorum peruenerunt, & cum
aliis ipforum beneficiatorum fru
άibus,&c. pecuniis,& rebus com
mixti, feùipfis beneficiatis incor
porati funt,non vlteriùs in Eccle
fiafticis, fed potius ipforum bene
ficiatorum propriis, & ab eis ac
quifitis bonis iudican. & propte
reà quodammodò pro Seculari
bus , & profanis haberi , & de cis
teftandi , aut aliàs difponendi fa
cultas eifdem beneficiatis per fe
dem Apoftolicam conccdi con
- X-
fuc
| -

1;, ._• -

! , DE RECTA DISTRIBVTIONE *.

fuci;erit ; nihilominùs , donec in ,, torum, etiam Cardinalium ubifi

manibus eorum , qui illos tam ,, bct, etiam in Romana Curia, aut
quàm Ecclefiafticos,fcù cx Eccle 3) diftri&u pro tempore deceden
fjs, Monafteriis, beneficiis prædi 99 tium , fiue ex Teftamento per ip
&tis proueniendis , & pro talibus 9)
conferuant, aut, ut tales detinent, >y
ipfique beneficiati pecunias huiuf 3)
modi realitèr non exegerint , & y)
fru&us &c. non perceperint, nec »»
non aliis eorum bonis cómifcue 99
rint , & fibi incorporauerint fem 9y
per ipfarum Ecclefiarum, quarum 29
ipfi beneficiati funt , ac verè Ec 9)
clefiafjcos cffe , & cenferi dcbere, »)
& proptereà Iuri non congruere , 0»
ut ipfi beneficiati de rebus certis 9»
ipfarum Ecclefiarum, quæ omni 99
Iure alienari prohibentur , difpo Yy
fére etiam in eorum vltima vo D)
luntate poffint , nec ipfis benefi 3»
ciatis ctiam Epifcopis, Archiepi °) »
fcopis, Patriarchis,& aliis, ac Car 9)
dinalibus pro tempore defunétis, 9)
eorum hæredes, qui vtplurimùm 9>
funt laici, in præjudicium ipforum 3)
beneficiatorum fru&us, &c. ac 9>
res, & pecunias inexa&os huiuf 9)
modi,os boui trituranti alligando 7)
exigant, & hæredes Cardinalium *5»
mala malis addendo, bona Cap 2y
pellæ Apoftolicæ debita occupcnt, »)
feù quod Cameræ, & Creditori
bus, ac legatariis debent,pro fe rc 6 ponit. Aut Cruces, Candelabra,
tincant. Volentesin præmiffis op »»
portunè prouidere 5 motu fimi 5)
li, &c. declaramus noftræ inten *)»
tionis nunquam fuiffe, ncc cffe- , Yy
qugd quiuis quorumcumque bc »)
neficiatorum, etiam, ut præfertur, »»
Epifcoporum, Archiepifcoporú ) 3°)
Patriarcharum, & aliorum Præla )y
fos beneficiatos ctiam vigore fà
cultatum quarumcumque eis in
fpecie , vel in genere, etiam præ
textu quorumcumque Capitulo
rum, ac Statutorum, & ordina
tionum,etiam noftrorum fub qui
busuis tenoribus, &formis, ac
aliàs quomodolibet concefforum
condito,fiue ab inteftato hæredes,
fruétus &c. ac pecunias , & res
alias per ipfos fic defun&os bene
ficiatos, etiam Epifcopos, Patriar
chas, & alios Prælatos , ac Car
dinales antè eorum obitum non.
exaétos, etiam fi pro tempore antè
obitum huiusmodi decurfo de
beantur, ac corum folutionis dies
Beneficiatis, & Cardinalibus vi
uentibus aduenerit , & per ipfos
beneficiatos, & Cardinales non
fteterit quominus illos exegerint,
quinimmo omnem pro illorum
exaétione neceffariam diligen
tiam, etiam iudicialitèr agendo
fecerint , quoquo modo exigere,
aut etiam. fpontè oblatos perci
pcre.
Etin cadem Bulla §. 2. itä dif
Imagines,Patenas, Calices,& alia
cuiufuis fortis tàm aurea , quàm
argentea, vafa,& iocalia, ac quæ
uis ornamenta, paramenta,& alia
vtenfilia Cappellæ fingulorum.
Cardinalium pro tempore dccc
dentium,cæteraque tàm ad ipfam
Capellam , quàm eius miniftros
cir
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM 1 53
3, circà Altaris minifterium,&cele » debeant 5 Ac hæredes Cardina
» brationem Miffae pertinentia,pro » lium tamha&enùs defun&orum,
» fe retinere , aut folutionem quin » quam pro tempore decedentium
» gentorum ducatorum hujufmodi » quingentos ducatoshuiufmodici
» cuitarepoffint, fed quod de cæte », dem Cameræ perfoluere teneren
» ro perpetuis futuris temporibus » tur,&in pofterum teneantur. Et
» fru&us, &c. ac pecuniæ, & res, ut » propterèa fucceffores in Ecclefiis,
» praefertur, inexa&i huiufmodi ad » Monafteriis, & beneficiis huiuf
» ipforum fic defun&orum Bencfi », modi fru&us, &c. ac pecunias,&
» ciatorum etiam Epifcoporú, Ar », res per eorum fucceffores nó exa
» chiepifcoporum, Patriarcharum, ,, étos, liberè,&licitè percipere, exi
» & aliorum Prælatorum, & Cardi » gere, & leuare ac folutis, fi aliun
» nalium in Ecclefiis, Monafteriis, », dèundefoluant non erit, ut præ
» & Beneficiis praedi&is fucceffores, ,, fertut, debitis, &legatis prædi&is
» qui exillis,quorumfolutionis dies », quodrefiduum fuerit in fuos ufus,
» antè obitum beneficiatorum hu » & utilitatem conuertere. Nec
» iufmodi aduenerit, omnia ipfo » non agentes pro Capella Apofto
» rum beneficiatorum , etiam , ut „ lica, Cruces, Candelabra, Imagi
»» praefertur, Epifcoporum, Archie. » nes, Patenas, Calices, vafa , ioca;
» pifcoporum Patriarcharum , & » lia, ornamenta,paramenta, uten
» aliorum Prælatorum etiam Car » filia,&alia prædi&a propriaau&o
» dinalium debita, & ad pias caufàs » ritate liberè capere , & apprehen
» faéta legata, fi aliundè ex aliis ip »,Σ derepoffe. Achæredes Cardina
» forurn Beneficiatorumbonis folui „ lium tàm ha&enùs defun&orum,
» non poffint,foluereteneantur, li ,, quam aliorum pro tempore decc
» berè deuenire, & in pofterum de ,, dentium ad Cruces, Candelabra,
» ueniant, ac per eos, & non hære », & alia prædi&a agenda pro diéta
» despraedi&os exigi poffent, &in »,9 Capella Apoftolica realitèr, & cú
» pofterùm poffint, necnonCruces, ,, effé&u confignandum. Eteofdem
» Candelabra, Imagines, Patenas» ,, quingentos ducatos agétibus pro
» Calices, vafà,iocalia, ornamenta, » eadem Camera, vt præfertur,fol
» paramenta vtenfilia , & alia ad », uendum teneri, & obligatos effe ,
» Capellam fingulorum Cardina „ acadidomnibus Iuris, & fa£ti re
» lium, & eius Miniftros, vt præ 5Σ) mediiscogi, & compelli poffe.
» fertur, pertinentia, & ad eamdem T Ad eüitandas tamen fraudes,
» Capellam Apoftolicam pertine guæ fieripoterant, tùm per ipfos
», rent, &fpe&arent, ac in pofterùm beneficiatos; fru&us fcilicèt » &
» pertineant, ac fpe&ent, & pera pecunias,&res alias nonexa&as,
» gentes pro ea realitèr capi, & cum legatis per eos in extremo eorum
» effeétu apprehendi poffent, ac de vitæ, & dum vlteriùs viuere def;
» berent, ac in poftcrum poffint, ac perant ad pias caufas protempo:
- 2. IC
 -*-

1 $4 * ' DE RECTA DISTRIBVTIONE

fe, fa&is, abforbendo; tùm etiam locis,inquibus Colle&ores depu
per hæredes diuerfà debita iam tati, feùeffe confueuerunt» &in
cxtinéta , de quorum extinétione quibus diuerfæ Confuetudines,
fucccfiores in beneficijs informa diuerfàque particularia iura, feù
ti effe non poffunt, pro validis, &
veris fupponendo, & ficfucceffo- .
res in beneficijs, fruétibus,& pe
cunijs , & rebus alijs non exa&is
fruftando : Ideo idem Iulius fuo
motu proprio qui incipit Dudùin
eod.%ullar.fol.698. ita eodem an
no declarauit fuam Conftitutio
nem antecedentem, & in §.2. ita,
fanxit : Nos fraudibus huiufmodi
fuccurrere »& me verbis, & non re
bus legem impofuiffe videamur pro
uidere volentes. A4otu fimili, &c.
Confìitutiomem mo/lram praediótam
folum legata, quæ per ipfos beneficia
tos etiam Epifcopos, Archiepifcopos,
Patriarchas, Prælatos , & Cardina
les, dum im famitate comftituti exti
terimt ad pias caufas faéta fuerint,
& debita , que occafione beneficio
rum, ad que fruétus , &c. ac pecu
mi.e,et res inexaëtæ huiufmodi perti
muerint,de quibus fùcceffores in bene
ficjs informationem verifimilitèr
haberepoffunt, et debent, comprehen
dere, et in eis tantùm intelligi debe
re, acfucceßores præfatos ad aliorum,
quam, vtpr«fertur, adpias caufas
faétorum legatorum , et occafionc
ipforum beneficiorum contraéiorum
debitorum folutionem mimimetemeri,
mec ad id etiam vigore Cóftitutionis
noftræ prædiête cogi , aut compelli
poffe. - -
Et quia multi di&am Confti
tutionem Iulij III. ad Ecclefias,
8 Monafteria,& beneficia ctiam in
priuilegia vigebant,&extendere,
conabantur contràmentem,&in
tentionem eiufdem Summi Pon
tificis, & infraudem,& detrimen
tum quamplurium 5 Ideo idcm
Summus Pontifex aliam addit de*
clarationé motu proprio de anno
1 55 1. quæ incipit: Cum autem in
eod. Bullar.fol.699. et in §.2. fic
difponit :Nos fraudibus , et detri
mentis huiufmodi occurrere, ac men
tem, et intemtiomem moflras in præ
miffis declarare volentes. AMotu fi
mili, etc. Conftitutionem eandem f0
lùm Ecclefias,A4onafteria, ac bene
ficia Ecclefiaftica in locis, in quibu*
Colle&iores praedióti deputati, feù effe
non confueuerant, comprehendere, et
ad ea tantü extemdi,nec in Eccleffs,
AMonaflerjs, et beneficjs in locis, in
quibus jdem Colleélores deputati,
feü effe confùeuerunt confiftentibus lo
cum habere , aut effeótum aliquem
fortiri poffe , aut debere. Et omninò
ea non obftante, Confuetudines , et
particularia iura,feupriuilegia cuiuf
libet loci,in quo Colleäores huiufmo
di deputati , feu effe confueuerunt im
præmiffis vigentia obferuari, et exe
cutioni demamdari.
Pius IV. infuaConflitutione 8.
incipit:Graue nobis de anno 1 56o.
in 8ullario tom.2.fol.8. et 9. quia.
quamplures perfonæ Ecclefiafti
cæ,& Prælati diuerfàrum Prouin
ciarum,& dominiorum, præfer
tim RegniNeapolis nulla à Scde
Apo
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM
Apoftolica facultate teftandi mu
niti, fcd propria temeritate, & ad
fuorum importunam fuggeftid
; nem impulfi , in eorum vltimis
} voluntatibus teftamenta fua con
dendo , & donationes, & legata.,
aut codicillos faciendo de bonis
fuis diuerfimodè , licet id facere,
nullo modo poterant, ncque de
bebant, difponere audebant,ipfa
que bona fub diuerfis confiétis
prætextibus,& coloribus , hofpi
talibus, & pijs locis forsàn cum
promiffionibus clădeftinis, quod
eorum confànguineis , vel affini
bus , aut alijs perfonis ab ciufdem
Teftatoribus nominatis poft illo
rum obitum ab ipfishofpitalibus,
& locis pijs de certa , feù quotal
portione huiufmodi bonorú fub
ueniantur in graue præiudicium
Cameræ, in §.2. diétæ Conftitu
nis ità ftatuit: AMotu proprio , et ex
certa fcientia, ac matura deliberatio
me noflra nom ad tuam , vel alterius
oppro tollemdis ommimofi
1o
pro te Nobis fuper hoc ablatæ petitio
mis imftantiam, auctoritate Apoftoli
ca tenore prafentium decermimur, et
declaramus omnia , et fingula tefta
menta donationes,in illis, vel mor
tis causa factas, codicillor, legat©,
et quæcumque alia im vltimis vo
lumtatibus per quofcumque Ecclefia
rum Prælatos , etiamfi Patriarchali,
Archiepifcopali , vel Epifcopali ful
geant dignitate , ac quorumuis 4Mo
mafleriorum cuiufcumq; ordinis,Ab
bates, feu Commemdatarios , ac Pre
sbyteros , et alias quaslibet perfònas
prædictas Ecclefiafticas, et quafcum
que alias, quæ ex bomir,ft redditibus
• r;;
Ecclefiafticis, et beneficiorumfructus
percipiunt abfque noftra, feu eiufdem
Sedis fpeciali licentia, etfacultatc ,
quomodolibet,quae im futurum ab illis
quocnmque pretextu,aut quafito colo
re , etiam in fauorem hofpitalium-,
et aliorum piorum locorum huiufmo
di de diétis redditibus fieri condi, et
teftari, feù relinqui;aut quouis vlti
me vltime voluntatis titulo difpo
mi comtigerit, mulla, irruta, imami«-,
inualida, ac mullius prorfus roboris,
^vel momenti fore,et effe, ac memimi,
neque etiam hofpitalibus,eu pjs locis
præfatis , cum ad Cameram ipfam
folumfraudandum, proüt ex multis
fraudibus defuper commiffis,et reper
tis nobis conftitit »pi emiffafieri clarè
appareat, vllatemus deinceps fuffra
gari, meque fubfiflere, aut tefiamem
tis fuis huiufmodi quemquam iuua
ri , ac tueri , nec effiófum aliquem
•vlla ratione habere, vel fortiri.
Et in §.4.annullauit difpofitio
nes prædictas decernens: Necmom
pr -
fraudibus P"a.
dictis quacumque teftamenta, dom"-
tiones, codicillos , legata, et alias
quafcumque ultimas uoluntates, ut
præfertur, im poflerum faciendar , et
faciemda, atque im eis contenta,imdè-,
que fecuta quæcumque etiam quoad
fubfecutas diótorum bonorum poffef
fiones, & illorum apprehenfiones hu
iufmodi, motu,fcientia,® delibera
tiomeprediétis ex muncsprout ex tunc
reuocamus, irritamus, caffamus,&
amnullamus , ac viribus prorsus re
uocamus, pro reuocatifque , irritatis,
ceffatis, annullatis,& pemitüs viri
bus omnibus euacuatis vbicumque
t4//3
 $ 5« IDE RECTA DISTRIBVTIONE
tam in iudicio,quám extrâ, ab omni
bus haberi debere volumus, decermi
mur,atque mandamus.
Præfatus Pontifex in alia Cö
ftitutione incipen.Cupientes 32.in
ordine de anno 1 56 1. in3ullario
tom.2.fol.46.applicauit Reueréde
1 I Cameræ Apoftolicae omnes fru
&us beneficiorum Sedi Apoftoli
cg referuatorum quouis modo va
cationis vfque addiem provifio
nis; Et in §.primo ita difpofuit:
Omnes, ô fingulos fruóius »reddi
tus,® prouentus,ac iura,obfèruatio
nes, ©* emolumemta quæ cumquc
quomodolibct , & qualitercumqu©
nuncupata omnium,& fingulorum
AMomafferiorum etiam Concifloria
lium , & beneficiorum Ecclefiaftico
rum cura,& fime cura fécularium-,
uorumuis ordimum Regularium
*Nobis , & Sedi Apoßolicæ tam per
Comflitutiones Apoflolicas,quäm Cá
cellari.e Apoftolicæ regulas editas, et
edendas »feu aliâs quomodolibet, et
ex quauis caufa gemeralitèr,etfpecia
liter referuatorum , vel effeëiorum
in partibus ltali.e , in quibus Colle
&tores, et Subcolleëtores ffoliorum,et
Iurium Cameræ Apoflolicæ prædiëtae
effe confueuerunt, et earum Ciuitati
bus,et Diæcefibus confiflentiâ per obi
tum , *vel aliâs quouis modo præter
quâm per ceffum illa obtimentium pro
tempore vacantium â die ipforum
AMómafleriorum;et beneficiorum va
cationis pro rata temporis vfque ad
diem prouifionis , feu commende de
eifdem beneficjs , et AMonaflerjs per
nos faciemde , de qua per literas mo
flras fub plumbo,et moiialiter comfta
re debere volumus eidem Camer.
auétoritateApoftolica tenoreprefemtui;
-
referuamus » applicamus , incorpora
mus,et appropriamus,illaque ei refer
uata, applicata, et incorporata,ac ap
propriata effe,et fore, et ad illam ffe
άare, et pertimere. -
Idem Pius Quartus aliam edi
dit Cóftitutionem in anno 1 564.
incipien. Infuprema militamtir 9 r.
12. im ord.in eod.tom.2.3ullar.fol. 1 3 z.
in qua omnia bona quorumcum
que Epifcoporum , Primatum,
Patriarcharum, & omnium infe
riorum curam habentium anima.
rum , qui extrâ refidentiam obie
rint, etiamfi facultatem teftandi
habuerint ad Cameram Apofto
licam tamquam fpolia incorpo
Ialllt •
Pius Papa Quintus in Confti
tutione,quæ incipit:Cupienter 26.
in ord.promulgataanno 1567. in
eod.3ullar.tom.2.fol.2o4. Confti
tutionem Pij Quarti Cupientes,
quam mox retulimus, in qua ap
plicauit omnes fru&us beneficio
rumreferuatorüà die obitus, vfq;
ad diem prouifionis Reuerendæ
Cameræ Apoftolicæ , fpecialitèr
extendit in Regno noftro Nca
politano. Et ità habetur in §. I.
AMotu proprio, et excerta noflra fcié
tia, ac matura deliberatione noflris,
deque Apoftolic*poteftatis plenitudi
me omnes, et fingulos fruótus , reddi
tur, et prouentus,ac iura obuentiomer,
et emolumemta quæcumque quomo
dolibet, et qualitercumque mumcupa
ta omnium , et fingulorum beneficio
rum Ecclefiafticorum cum cura,et fi
(10
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
ßtr,
ne cura, Secularium , et quorumuis
ordmum Regularium , et Adonafte
riorum etiam Conciflorialium nobis,
et Sedi Apoflolica tam per Comftitu
tiones Apoftolicas,quam Cancellarie
Apoflolice regulas editas,et edendas
feü alias quomodolibet, et ex quauis
caufagemeraliter, vel fpecialiter re
feruatorum,feü affeétorum im Regno
Neapolis, et quibusuis illius Prouin
cjs, Ciuitatibus, Terris, Oppidis , et
locis comfiflemtium per obitü, et alias
quouis modo,praterquam per certum
illa obtimentium pro tempore vacan
tium â die ipforum beneficiorum , et
AMomafteriorum vacationisprorata
temporis vfque ad diem, quoprouifi
per mos de eifdem beneficjs, et Mo*
maflerjs •vigere literarum noflrarú
fub plumbo illorum poffeffionem dc
manu dileéti filij AMagiflri Pauli
Odefchalchi Notarj, et in diéto Re
gno Namtj,et Colleétori* moffrt , quâ
per alias moflras literas Commiffàriâ
ad capiendum poffèffionem bemeficio.
rum , et AMomafteriorum hutufmodi
deputauimus , habuerint , et accepe
rimt, et alias captapoffejfio mullius fit
roboris, vel momenti, ac prouifis il
lis nullum ius per eam acquiri,meque
eis •vllatemus fuffragaripoffit eidem
Camere Apoflolicæ auétoritate Apo
ftolica tenoreprafentium applicamus
imcorporamus,et appropriamus, illa
que applicata, incorporata, et appro
prtata effe, etfore,et ad illam fpeéla
re , ac pertinere , nullumque præter
nos,et diótam Cameram, aut ipfùm,
Paulum Nuntium , et Colleétorem,
aut ab ipfo deputatos fubcolleâores ea
percipere, exigere,aut aliasfe in illis
37
intromitterepoffe , aut debere ftatui
mus , et ordinamus. In hac eadem
Conftitutione in §.2.vetuit Ordi
narijs fub pœna fufpenfionis , &
interdicti, ne beneficia refèruata
conferant.
Præfatus Summus Pontifex
Pius Quintus in alia fua Confti
tutioncincipien.Romani Pontificis
prouidentia 42. in ord. promulgata
anno 1 567. in eod. tom. 2. Bullar.
fol. 2. 38.declarauitfub fpoliorum
nomine non venire ornamenta,&
paramenta Ecclefiaftica , fed illal
fpeétare ad Ecclefias illas,quæ ob
tinebant tempore obitus , ut lcgi
»» tur in §. I. ibi. Nos abufibus,
22 fcandalifque huiufmodi prouide
99
re, ac fingularum Ecclefiarum, &
•»
Monafteriorum, ac beneficiorum
9»
indemnitati, animarumquu qua
rumlibet faluti confulere volétes,
2?
motu proprio,& ex certa fcientia,
9)
ac de Apoftolicæ poteftatis pleni
2) tudine hac noftra perpetua vali
99 turaConftitutione ftatuimus, or
2»
dinamus, decernimus, & declara
9» mus, quod de cætero omnia , &
[9>
fingula ornamenta,& paramenta,
ac vafa, necnon Miffalia,Gradua
99
lia, ac Cantus firmi, & Muficae
9>
alicui quomodolibet nuncupati.
29
libri,&aliæ res facrae etiam auri,
3» &argenti, ac quæcumque alia bo
9» na per quofcumque Patriarchas,
9» Archiepifcopos, Epifcopos , Ab
»» bates, feù Commendatarios , &
Jo»
alios quofcumque , quæcumque,
•»
& qualiacumque beneficia Eccle
fiaftica cum cura,& fine curafecu
9»
laria,& quorumuis ordinum Re
gu
 DE RECTA DISTRIBVTIONE
'* 58
„ gufaria intitulum, vel commèn
, dam, aut aliâs quomodolibct ob
tinentes quocumque nomine, vel
9>
9»
titulo ccnfeantur,etiamfi de illis,
& eorum qualitatibusfpccialis, et
* cxprcflamentio habenda foret ad
** ufum, et cultum Diuinum etiam
» ineorum priuatis ædibus , et Ca
» pellis,vel Oratoriisdeftinata tem
,, pore eorum obitus exteftamento,
9» velab inteftatoreli&ta fub quibuf
»»
uis facultatibus teftandi » et aliàs
»» difponcndidebonis per eos ex Al
92
tari, vel aliàs quomodolibet ac
quifitis per quofcumque Roma
*° fios Pontifices prædeceffores, et
*° fuccefíores noftros, ac nos fub
» quibufvis tenoribus, &formis, ac
» dum quibufuis claufulis, et decre
» tis, etiam motu proprio , et aliàs
quomodolibet conceffis , et con
9» cedendis nomine comprehendan
9»
tur , nec fub appellatione fpolio
92
rum veniant , fed ad fingulas Ec
clefias, Monafteria ctiam conuen
* tu carentia, et beneficia huiufmo
* di, in quibus refederint, aut qui
» bus præfuerint, feù quæ aliàs ob
» tinuerit omnino fpeétent, et per
,, tineat, ac fpe£tare, et pertinerc.
In §. 2. ftatuit, quod dicta bo
na pertineant ad Ecclefias,ctiam fi
14 in Romana Curia, vel alibideccf
ferint, velfi ad illas nunquàm ac
cefferint , vel eas renunciauerint,
et fuccefforibus in eifdem dat fa
cultatem diéta bona auétoritate
proprra apprehendédi; nam eo ip
fo voluit effe incorporata.
In §. 3. annullauit omnes do
i 5 nationes,ct difpofitiones,et lega
ta etiam ad fauorem locorum de
Præfatis bonis , fuppelle&ilibus
facris.
In §.4. ftatuit detemtores prae.
1 6.fatorum bonorum, fuppelleâi
liumfacrorum per poenäs, etcen.
furas Ecclefiafticas cogendos effe
ad reftituendum illa fùccefforibus
in Ecclefia.
In §. 5. declarauit fuppelle&i-
lia domeftica, nempè íamnal,
17 Cathedras,arcas etiamligneas,ve1
lapideas,etiam marmoreas, men
fas,& tabulas, & quæcumquedo
lia, feù vafa vinaria vacua, & alia
fimilia fuppelle&ilia domeftica.
non comprehendi fub fpolijs.
In §.6. declarauit bona Cleri
corum, qui beneficium vnum,vel
18 plura,vel penfiones annuas,quo
rum fruétus non cxcedunt valo
rem annuum triginta ducatorum
auri de Camera fecundum com
munem exiftimationem, habue
runt,non effefpolia.
In §.7.diftri&iùs inhibuit qui
bufuis Camere Colle&oribusfùb
19 priuationis eorum officiorum
poena,ne in diótisfuppelle&ilibus
Sacris fe ingerant; Acetiam con
ftituit Exequutores fuæ Conftitu
tionis primam dignitatem in Ca
thcdralibus, ut legitur in §.9.
In anno 1587.fub Pontifica
tu Sixti Papæ Quinti anno eius
tertio fuit fa&a compofitio cum
2o Regia Camera Apoftolica , &
Clero totius Regni Neapolis pro
fpolijs Clericorum,feù pro fru&i-
bus exa&tis, & incorporatis bene
ficiorum,quia, vt cxprefsè dicitur
• 1In
 REDIDITVVM ECCLESIASTICORVM.
in di&o Inftrumento compofitio
nis fub prætextu fpoliorum Eccle
fiafticorum per diucrfos Reueren
dae Cameræ Apoftolicæ Collecto-.
res , & Commiffarios per Domi
num Nuntium Apoftolicum inl
di&o Regno pro tcmpore cxifté
tem, vel alios deputatos , corum
ue Subcollectores, feù Subftitu
tos diuerfimodè moleftati fuerüt,
& in dies moleltabantur; náq;ma
gis propriæ, quàm Cameræ Apo
ftolicæ vtilitati cófulebant, atq;fi-
ncscómiffìonis excedebant nimis
rigorosè, & proprii lucri caufam
agentes, indebitas folutioncs ex
torquebant, quod erat alienum à
mente Summorum Pontificum :
Ideò di&us Sümus Pontifex Six
tus Quintus huic publico damno,
& animarum periculo fuccurrere
cupiens, fecit diótam compofitio
nem. : -
Verùm exorto dubio intèr
Nuntium Apoftolicú huius Rc
2 1 gni ex una , & Clerum fingula
rum Civitatum , & Diœccfum,
huius eiufdem Rcgniex alia fuper
fruétibus pendentibus, & maturis
à folo minimè feparatis, feù non
dum exa&is, Idem Sixtus Quin
tus de anrio 1 589. conftitutio
nem edidit,quæ incipit.Cù ficut ac•
cepimus 90. um ord. tom.2. 8ull.fol.
65o. in qua in §. I. ita cauetur.
Nos igitur pro Noftri Paftoralis
Officij munere dubitationes, &
contentionesfeù cótrouerfias hu
99 iufmodi è medio tollere volentes,
»» motu proprio , & ex certa noftra
39 fciétia, omncs,& fingulos fruétus,
J 52
99 redditus, & prouentus quorum
>> cumque beneficiorum Ecclefiafti
0»
corum cum cura, et fine cura Se
9»
cularium, & quorumuis ordinum
Regularium in dicto Regno con
2»
fiftentium, etiam in quocumque
29
menfe pro tempore vacantium,
2»
tam antè obitum illorum poflef
2»
forum pendentes, & maturatos,
9» acetiam à folo minimè fparatos,
2» féù nondum exactos, quam etiam
99
pofteorum obitum vfque ad dicm
2»
captæ poffeffionis diétorum bene
ficiorum per fucccffores in eis ma
9)
turandos , & feü decurrendos pro
9»
rata temporis a die adeptæ poflef
9» fionis eorumdem beneficiorum ad
X2 ipfàm Cameram noftram fpeéta
9» re, illofque eidem Cameræ appli
9» candos effe, & illos per Venera
2»
bilem Fratrem Marcum Antoniú
J>
Epifcopum Fulginaten , moder
9»
num, & pro temporc cxiftentem
Nuntium Apoftolicum in Regno
9»
prædicto , pro eadem Camera , ct
99
eius uomine percipi, exigi, et le
»;»
uari, ac etiam pro faciliori illorum
392 exactione, fi videbitur in fine an.
9»
nicum (uccefforibus in diétis be
2» neficiis computandi, diuidendi, et
9»
illorum fic diuiforum quemlibet
eorundem Notarii, feù ab co de
»»
putatorum Commiffariorum irL
99
di&is beneficiis fuccefforum ratas
2»
partes, modo, et forma præmiifis
9» in diétis beneficiis refpeótiuè tan
9» gentes etiam percipere » exigere»
2»
et leuari poffe , et debere declara
2» mus, ac de cætero perpctuis futí
2•
ris temporibus ità,et non alitèr in
3»
præmiffis obferuari volumus, ac
Cilafl\
 DE RECTA DISTRIBVTIONE
y 6o
» etiam perpetuò ftatuimus , ct or
», dinamus.
Idem Pontifex in Com/titutione
1 oo. promulgata anno 1591. in
22 Bullar. tom. 2. fol. 67o. in qua
Iurifdi&ionem, et facultates con
ceffit Thefaurario Reuerédæ Ca
meræ, etiam quae fpoliorum no
mine comprehendantur » ct de
clarauit.
Paulus Quintus in Conftitu
tione incipien. ln emináti de anno
1 6o6. 14. in ord.im ?ullar. tom.3.
fol. 1 99. conftituit, ut Ecclcfia
ftici,Ciues, ct incolæ , feù Curia
les, qui Romæ, et in eius diftriétu
intrădecem milliaria, dummodò
non extrâ Refidentiam » obierint,
poßint difponere de fru&ibus
quorumcúque beneficiorü , atque
à fpoliorum onere illos omninò
exémit, vtlegitur in di&a confti
tut1OnC •
i\
Gregorius Decimufquintus in
fua Bulla primaque incipit.Roma
24nus Pótifex de anno 162o.in3ull.
tom. 4. fol. 49. in §. 14. exemit
Cöclauiftas à fpoliis ratione quo
rumcumque beneficiorum Eccle
fiafticorü, et de bonis ex eis quæ
fitisteftari poffe conceffit. Sic etiá
confirmauit Vrbanus Papa VIII.
in fua Conftitutione prima quæ
2 5 incipit.Circüffeëia de anno 1623.
in Bullar.tom.4.fol. 177. im §. 1 5.
ac idem Vrbanus O&avus in alte
ra fua Conftitutione quæ incipit.
Superni 28. in ord. de anno 1624.
in Bullar. tom. 4.fol.28o.im §. 12.
reuocauit omnia priuilegia localia
concefla quibusuis Ciuitatibus,&
locis, ne fiant fpolia, &c.
Clemens Papa IX. in Confti
tutione incipien.AMotu proprio 3.im
ord. de anno 1 667. in3ull.tom.6.
26 fol. 256. im §• 1 1. etiam exemit
Conclauiftasà fpoliis; fedaduer
te, quod hoc priuilegiam conce
dere folent Romani Pontifices
Conclauiftis , qui intcrfuerunt in
Conclauibus eorum affumptio
nis, fed noneft perpetuum omni
bus Conclauiftis. -
Idem Summus Pontifex in alia
Cóftitutione 19.in ord.queincipit
etiâ, AMotu proprio de anno 1667.
in diéto $ullar. tom.fol. 281. pri
uilegia S. R. E. Cardinalibus te
ftandi de bonis, redditibus, et
emolumentis Ecclefiafticis,exten
dit ad fru&us inexa&os, vel cum
aliisipforum bonis,non commix
tos, et in §. 1. 2. et 3.ità difpofuit
»» §• I • Motu proprio, et excerta.
99 fcientia, deque Apoftolicæ pote
29
ftatis plenitudine, et ex mera no
2>
ftra, et Sedis Apoftolicæ liberali
B9
tate, qua prædi&os S. R. E. Car
dinales profequivolumus privile
>»
gia, et facultates teftandi prædi
»» &orum Cardinalium ad illos etiã
J»
fruétus extendimus , et amplia
99 mus, quifinaturales fint,àfolo,in
9» quo funt produ&i legitimè iuxtà
2» reinaturam, fuerintfublati, et à
manibus Colonorum , vel alio
»»
rum quorumcumque debitorum
9»
percepti, licet in horreis Ecclefia
rú , vel in quouis alio loco adhuc
inconfumpti,vel nullo modo aliis
ipforum Cardinalium bonis im
mixti, aut eorum patrimonio in
CO T
 REDIDITVVM ECCLESIASTICORVM.
92 corporati » reperiantur. Si vero
2»
ciuiles fint , poftquam dies folu
»»
tionis aduenerit,fuerint per quof
cumque debitores quomodolibct
2»
perfoluti 5 et ad manus Cardina
3o
lium, vel eorum miniftros pcrue
»»
nerint, feù in aliquo loco publico
99 ad eorum crcditum fuerint depo
p> fitati,quod etiam feruari volumus
»» in terminis quomodolibct debitis
»»
pro affictibus bonorum, ad Iuriú
9»
quorumcumque,quos in diétis fa
cultatibus comprehédi volumus,
»2
et mandamus, fi modo,quo fupra
$x
fruáus tàm Ciuiles, quàm natu
2x rales Condu&oribus, & Affiitua
22 riis locati,& conceffi per illos erút
9) percepti , quamuis termini folu
22. tionis affiétuum per locatores fue
» rint poftcipatè conuenti.
§ 2. Quare diftinguendo inter eiuf
»» modi facultates, & priuilegia iam
concefia Cardinalibus adhuc vi
r>
uentibus, & quandocumque aliis
3o»
in futurum conccdenda illa fauo
»»
rabilitèr ampliamus , & extendi
o»
mus, vt intelligantur, ac feruari
•»
præcisè dcbeant , æquè ac fi for
9» malitèr emanaiient cú omnibus,et
>» fingulis extenfionibus, & amplia
»» tionibus prædictis, eifdemque il
2»
la eflent de vcrbo ad verbum in
»»
ferta. Alia verò quæcumque in
futurum concedcnda ad eorum li
>»
mites conci pi omninò debeant, et
92
pro ità cóceptis intelligi,& obfer
»»
uari,etiam fi diuerfimodè, et con
»» trâ eorum tenorem extenderétur.
§. 3. Nos enim ità feruandum lege,
9) hac perpetuò valitura ftatuimüs,
9) et mandamus. Sicque,et nó alitèr
y) in Præmilfis omnibus, et fingu
I6t
22. lis per quofcumque Iudices Or
2» dinarios,et Delegatos, etiam cau
J2
fìrum Palatii Apoftolici Audito
22
rcs, et S. R. E. Cardinales, etiam
»»
Legatos de latere, et Camcrarios,
ac eiufJem Camcræ noftræ Apo
.2>
ftolicæ Thefàurarios, Præfidentes,
2» et Clericos , Colleétores, Subcol
•) leótores , Miniftros , ct Officiales
22. quofcumque ipfius Cameræ , in
22. quauis caufa, et Inftantia, [ubi, ta
3»
eis , et eorum cuilibet , quau s
>»
alitèr iudicandi, et interpetrandi
facultate, et auétoritate iudicari ,
9»
et definiri debere, irritumque , ct
2»
inane quicquid fecùs fuper his à
9»
quoquam quauis au&oritatc fcié
p>
tèr, vel ignorantèr contigerit at
99 tentari, vel obferuari.
Adfunt aliæ conftitutiones Pö
tificiæ, quæ difponunt de fpoliis
Clericorum, quia tamen non di
fponunt de fru&ibus beneficio
rum: Idcò illas ex condiéto hic
annotare prætermifi. .
His autem conftitutionibus
Surnmorum Pontificum præmif
28 fis, videndum nunc eft quomodò
fru&us beneficiorum , ct Epifco
patuum vacátium reéîè diuidi de
beant: Et quia beneficia omnia.
vacare poffunt vel per obitum,vcl
per refignationem , feù ceffum,fi
ue permutatione/m » vel per tran
29 slationem: Idcò quicquid in fin
gulis vacationibus obfervandum
fit, tàm de Iurecommuni, quàm
fpeciali,et quid de fructibus bene
ficiorum inferiorum,et redditibus
Epifcopatuum diftinétè, et breui
tèr quam ficri poteft traétabimus.
Iure communi attento, benc
--_» Y * ficia
;£
.*•.
 13 . DE RECTA DISTRIBVTIONE
ficiatus de bonis acquifitis cum
redditibus beneficiorum, feù in
tuitu Ecclefiæ, feübencficijquan
tumuis exa&is » & incorporatis,
feù commixtis non poteft difpo
nere in mortè iuxtà Text. in cap.
I. cap. cum im Offcijs cap. quia mor,
et cap. relatum il fecondo, de Tefta
memtis, et tantùm teftari permitti
turbeneficiato de illis bonis, quæ
non intuitu Ecclefiæ acquifiue
rit ; haec enim bona , quæ intui.
tu Ecclefiæ fuerunt acquifita ad
Succefforem in Ecclefia de Iure,
loquendo communi fpeCtant, ubi
{cilicetCamera non facit fpolium,
ubi vero fpolium facit ad ipfam ,
fpe&ant; non tamen ea, quæ non
intuitu Ecclefiæ fuerunt acquifi
ra. Pereira dec. 95. Nouarius in ,
fùm. Bullarum tom. I. rubric. de
Spolijs Clericormm n. 4. latè Barbo
fa im l. diuortio 2. parte à mum. 59.
cum fequentibus,ff.foluto matrimo
/}10.
Fru&usomniú beneficiorü in
feriorü,qui tempore mortisreperi.
untur nedùm maturati, fed etiam
exaéti, incorporati, feù commixti
cum bonis alijs beneficiati mor.
tui , fiue in horreis eorum recon
diti, fpe&ant adhæredes fiue ex
teftamento, fiue ab inteftato be
neficiati defun&i, et in his non fit
fpolium,ubifcilicèt nófunt Com- •
miffarij,nec fit (polium,iuxtà Bul
Iam Iulij III. de quafupra; et ma
giftralis eft decifio Sac. Rotæ in
nullius , fiue Romana pecuniaria
4. Iunij 1 593. coram Blanchetto
penès 44archefamum de commißio
mibus p. 1.fol.424. in qua decifio
ne obferuauerunt Patres illi,quod
in di&a Bulla Iulij III. fit differen
32 tia inter fruétus beneficiorum
exa&os, incorporatos, feù in hor
reis reconditos , alijs bonis com
mixtos , & fruétus realitèr non.
exa&os,& illorum bonis nó com
mixtos, & incorporatos, illos vti
fru&us merè laicales,iftos vti me
rè Ecclefiafticos, cenfendos, de
clarat ; ad effe&um enim ut bene
ficiatusfuos faciat,IuliuslII.com
mixtionem, & incorporationem
requirit, quæ commixtio tunc di
33 citur faéta , quando difcerni non
poteftunde fruétus peruenerunt,
ut dicitur in diéta decifione; Con
ftitutio autem Iulij Tertij proce
1 3 dit in locis , in quibus non funt
Colle&ores, nec fit fpolium , ut
ipfemet Iulius declarauit in motu
proprio, quem etiamfupra addu
ximus, & animaduertunt quam
plurimi Do&ores, præfertim Vi
uiamus , & de AMarimis in locis in
frà citandis, & ita in quantum ad
fru&us commixtos,&incorpora
35 tos feruatur in Regno noftro ftá
te compofitione fa&ta cum Ca
mera Apoftolica. Quare non eft
videndum, & perfcrutandum, an
bona , quæ relinquit bencficiatus
fintacquifita intuitu Ecclefiæ, vel
non ; nam ideò facta fuit diéta
compofitio cum Camera Apofto
lica,& quilibet Clerus foluit fin.
gulis femeftribus compofitioné ;
Vt poft mortem cuiuslibet , quæ
Clerus perceperit, & acquifiucrit
intuitu beneficii, & Ecclcfiae , ac
incorporauerit, adfuam difpofi
tioncm pertincant, &cuilibucrit,
rclin

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
relinquerevaleat,&Camera Apo
flolica non apponat manus,nifiin
cafibus expreffis in diéta concor
dia;cxa&io tamèn reddituum, feù
fruétuumbeneficiorum debet effe
faéta tempore debito; nam fi be
neficiatus antè tempus collegiffet
fru&us ciuiles , tunc debitor fol
uens antè tempus non libcratur,
&ubifitfpolium intrat Camera.
^Nouar. im fum. 8ulla p. 1. tit. de 37tur vfufruâuario;mortuoauté ufu
beneficiorum fru&ibus num. 4.
VCum verò Beneficiatus diem
`fuum obit extremum fruétibus
maturatis à folo feparatis , feù
36 colleétis, nondum tamen exa
&is, feù in horreum congregatis,
feù non cum alijs bonis commix
tis,&incorporatis (loquor de na
turalibus , & induftrialibus) tunc
plerique Doétores tenent hos fru
&tus beneficiatum adhgredes fuos
tranfmittere,& ad ipfosiure com
muni attento, fpe&are, quia fuffi
citâ folo effe feparatos.Glofim cap.
fi propter verb. primi ammi de refcrt
ptis in 6. 1bique Geminiam. mum. 9.
Aramcus mum. 5. & idem Franc. im
cap.prafenti mum. 1 1. eodem titulo
de refcriptis in 6. Anan. in cap.fin.
de peculio Clericorum fub num. 7.
Duram. dec. 3o4. mum. 2. Couarru
uias variarum lib. 1. cap. 1 5. Vi
uiam. de Iurepatromat. lib. 14.cap.8.
m.6. & 7. Tomdatus tom. 2. lib. 3.
cap. 164. m. 17. Reg.de AMarim. re
folutiom.tom. 1. cap.i 52. n. 14. Ro
ta diuerforum par. 1. Belle&ias dif
quif Cleric. par. I. tit. de bonis Cleri
corum §. 1 6. Lotterius de re benefi
£iaria lib. I. 444. m. 23. Caualcan.
..*
333;
dec.44. Ferrettus con/. 171. lib. 1 .
Thefaur.dec. 143. Petrus Barbof, ,
in l.diuortio 2.p.fub m.57. Augufti
mus Barbofa allegat. I 17. depoteft.
Æpifcop. n.6. Antonellus de tempore
legali lib. I. cap. 47. num. I o. qui
omnes docent obferuandam effe,
in hoc cafu difpofitioné text. inl.
defun£ta,ff.de rvfufruétu ; & pro
bant, quia Beneficiatus æquipara
fruétuario fru&us naturales,feù in
duftriales, qui fcilicet femel in an
no percipiútur,fi fuerint percepti,
fpc&ant ad eius hæredem iuxta di
{pofitionem claram di&i text. im
d.l.defunëia , et l. in fingulos im fin.
ff.de annuis legatis. l.fi vfufru&ua
rius;ff.quibus modis vfufruótuarius
etc. et im §. is •verò imfit. de rerum
diuifione. Aponte comf. 1 oo. Surdus
conf. 227. a m. 22. lib. 2. Caflillus
de Sotomaior de •vfufr. cap.77. m.z.
qui multos citat Antonell. de tem
pore legali lib. I. cap.47. m. 5. Petr.
3arbofa in d.l.diuortio 2. p. a m.22.
cum feq. ff.folut. matrim. fruótus
autem percepti dicuntur,cumfue
rint à folofeparati, etiamfiin hor
reum non fuerint reconditi; fuffi
38 cit enim, vt fint a folo feparati. l.
fi vfufruótuarius ,ff. quibus modis
•vfufruélus amittatur. Cephal. comf.
181. Petrus Barbofa d. l.diuortio z.
p. m. 26. Caftill. de Sotomaior. d. c.
77.m. 1 o. Antonell.d.lib. 1. cap.47.
m.7. debent tamen effc feparati fa
&o homimis, ideft ipfius vfufru
&uarij;aliasfi cafu fuerint fepara
ti, tunc oportet, vt exigat cum ef
fe&u, & in horreum feruet. 3ar.
hofa,
 IDE RECTA DISTRIBVT[ONE
y 64,
bofa, Caftill. Antonell. et alj locis
citatis.
Et idem dicunt in affiétibus,
feù refponfionibus, quæ foluun
39 tur pro fundis , feù agris locatis,
cum fcilicet foluitur afficius, feù
refponfio ratione fruótuum, vt cú
vfufru&uarius moritur fru&ibus
perceptis per colonum , affictus,
£ù præftatio debita per colonum 43 turatos à folo fcilicet feparatos,
ratione fru&uum, dcbeatur hære
dibus vfufruótuarij, etiamfi vfu
fru&uarius moriatur nondü ceffo
die folutionis iuxta dictum textü
in l.defunóta,quia in his præftatio
-nibus nó habetur ratio illius tem
poris, quo redditus in pecunia pro
4o fru&ibusfolui debet, fed illius té
poris ; quo fruétus percipiuntur,
'iatiffimè Petrus Barbofa loco cit. â
mum.22.cumfeq. Caftill.de Sotoma
ior. d.cap.77. a num. zo. cum feq.
Tomdutus tom. 2. par. 3. cap. I 64.
m.8.Et quamuis Homdedeus loco cit.
-Duramdus dec.2o. Antonellus d.cap.
47.num.4. & alij dixerint effe di
41 uidendos pro rata , attamen Ca
fiillus dicit hos DD. fic afferentes
èfîe deceptos;& è contrario,fimo
rirur fructibus non perceptis à co
lono, nihil ad hæredes trànfmitte
re. Vide diäum Caftillum. quod
42. etiam in beneficiato locum habc
re dixerunt, qui ad inftar vfufru.
&uarij, fi moriatur fru&ibus per
ceptis à colono in fundo condu
&ò, affi&us, qui debetur pro fru
&ibus , ipfisque correfpondens ,
tranfmittit ad hæredes » etiamfi
dies folutionis non aduenerit,quia
habctur rcfpcctus ad fructus per
ceptos, pro quibus foluitur affi
ctus, feù penfio in pecunia, non
autem ad diem folutionis 5 præter
alios Spada comf 34. mum.z.tom. 3.
Lotterius d. qu*ft.44. m. 24. et 25.
qui multos citat per Text. in d.l.
defuncta.
Vice autem verfa, etiam atten
to iure communi,hos fru&us ma
non tamen adhuc exactos,feù n6
dum commixtos, cum alijs bonis,
illisque non incorporatos, non ad
hæredes beneficiati, fed ad fuccef
forem in beneficio fpectare, pro
bari poteft ex Canon.conuentor.z3.
qu.7. ex cap.relatum il fecondo dc_,
teftamentis, & cap. quia f«pe de ele
êtione. Glofa in cap. pr.efenti verb.
referuari de offcio ordinarj in 6. 3*
cap. I. de folutionibus in verb.pr.ede
cefforis. Calderimus con/. 2. m. 2. dc
peculio Clericorum. Homdedeus loco
cit.m.34.Gigas depenfionibus* q. 52.
Couarruuias in cap. cum im officjs m.
-4. de teff. lafom. conf.75. Rota im d.
decifione, penes A4archtf.fol.424. et
im Papiem. fruóluum z6. Aprilis
1624. coram Reombaldo penes Ru
beum par.4. to.3.dec. 529.& p. 1 o.
recent. dec. 1 53. m.3.& 5- & apud
Emimemtiß. Oétobonum dec. 2 3 r.
n.2. neque habere locum difpofi
tionem dicti textus in l. defùméta ,
quia hæc loquitur dc vfufru&ua
rio, & eius hæredibus 5 Beneficia
44 tusautem,licèt in vita vfufruétua
rio æquiparetur; attamen in mor
te vfuario fimilis cft,qui non pote
rit difponere de fruétibus benefi
cij ad fauoremhæredum ; ita ex
pref
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
prefsè dicit Rota in alleg. decif.pe
s. mës A4archefanum».
Attenta autem Conftitutione,
IulijIII. Cum ficut nobis,hoceft in
dubitatum , vbi fcilicet non funt
45 Colle&ores : nam Iulius III. in
di&a fua Conftitutione requirit
commixtionem, &incorporatio
nem cum alijs bonis, ad hoc vt
beneficiorumfru&us, &rcdditus
tranfmitti poffint adhæredes, có
46 mixtio enim vera tunc cenfetur ,
quando difcerni non poteft vndè 49 vbi contraria extaret confuetudo,
fru&us peruenerunt, vt diximus
ex di&a decifione penès AMarchefà
num m. 2. in qua etiam dccifum
fuit Bullam præfatam IulijIII. lo
qui de omnibusfru&ibus,&pecu
nijs quacumque caufà , vel occa
fione debitis, & quando fru&us
37 naturales conuerfi funt in ciuiles
idem dicendum efíe de ciuilibus,
ac dc naturalibus per text. in l. di
uortio, ff.foluto matrimomio, & ficu
ti fi Beneficiatus dimififfet fru&us
naturales penès colonum,nec illos
bonis fuis commifcuiffet , vel in
corporaffet, effet locus Bullæ 5 ita
etiam in hoc cafu , quando ipfe,
beneficiatus non exegerit affi&us 5 1 quamplurimi Doétores hos diui
fibi debitos occafione di&orum
fru&uum, vtvidere eft di&am de
cifionem in d. n. 3. Attenta ergo
diéta Conftitutione indubitatum
38 eft,quod quandofru&us non funt
realitèr exa&i,&in horreum con
gregati, fiuè non funt cum alijs
bonis commixti, licèt fint matu
rati, & à folo feparati (licet tunc
dc iure dicantür percepti) non
fpcctant ad hærcdes béneficiati,
,«,
fed ad fucceffores in beneficio,vbi
nonfunt Colle&ores, vt exprefsè
dicitur in d. decif. penès A4archefa
num, & in d.decif. 529. penès Ru
beum im loco cit. & 1 53. par. 1 o.
Recentiorum, & declarauit ipfemet
Iulius in motu proprio, Cum auté,
nam tunc fpcctant ad Cameram ,
vt dicemus infra, & in his termi
nis loquitur Nouarius loco citato
ßtß%. I • - -
Hoc tamen non habet locum,
fcilicet, vt hi fru&us inexaéti, ma
turatitamcn,&àfolofeparatifpe
&ent adhæredes.Rota apud diëium
Eminentißimum O&iobonum in d.
dec.23 I. n. 3. vbi aliæ decifiones
Rotæ allegantur, prout eft in Hi
fpania, vt dicitur in eadem decif,
mum.6. & 7. ac etiam 1n Regno
5o Galliæ , in quo omnes fru&usfic
maturati ad hæredes tranfmittun
tur, necin illo Regno adfunt fpo
lia. Tomdutus diélo cap. 164. m • 1•
cum feq.
Hæc in quantum adfru&usna
turales, feù induftriales; in quan
tum vero ad fru&us ciuiles dicunt
dendos effe pro rata temporis in
terbeneficiati mortui hæredes, &
fuccefíorem in beneficio. Homde
deus in d.com/85. fiuè 86. m. 3 1. et
34. Tomdutus in d.cap. 164. n. 1 1 •
&alij,adinftar etiam vfufru&ua
rij, qui fi moriatur fru&ibus civi
libusnonexa&is, hos tranfmittit
52 pro rata temporis ad hæredes »
Franc. dec. 79. latè Caflillus in al
leg.cap.77. et 78. etiamfi dies fo
- - - - lu
 fa(6 DE RECTA DISTRIBVTIONE
futionis nondùm advenerit, vt ex
rus, Iofeph Ludouicus, Viuiamus, Re
niultis firmat idem Caftillus. At gens de AMarimis , Petrus?arboj« , ,
Lotteriùs in d.qu.44. mum. 3o. dicit 3ellettus , Lotterius loco cit. qui di
refpeétu fruäuum civilium , eos, cit,etiamfi inftaret recolleétio, &
quorun» dics folutionis tempore, alij in locis citatis, ad inftar vfu
'mortisiam advenerat pertinere ad fru&uarij, qui fruétus pendentes,
-hæredes; reliquos verò ad fuccef 57 dum moritur non tranfmittit ad
fore m citatCalderimum Couarru
»
hæredes per di&um textum im l.
viam,Tiraquellum,& Hondedeum, defuncta fepè citat.à contrario fen
quos fequütam fuiffe Rotam in d. fu, & latè defendit in vfufru&ua
dec. I 78. mum. 2.par. 2. recemt. & rio jpfe Caflillus im fepè cit. cap.77.
, idem dicendum dicit Lotterius de
m. 2o. 2 1. & 22. ibique multos
naturalibus,vel induftrialibus, qui citat Doétores : Fundamentum
53 quotidiè percipiuntur , vt funt autem huius fententiæ eft clarum,
herbagia hortorum , vecturæ na -quia Beneficiatus percipitfruétus
vium, & fimilia. (Ecclefiafticos ratione tituli; hic
.. De pendentibus autem fru&i- aütem morte finitur, antequam
bus quid dicendum,nunc videndü ccdat dies folutionis , & ideò pen
eft. Couarruuias d. lib. I. variarum 59 dentes nulló modo potcft ad hae
cap. 1 5. num. I 2. tenet , quod in redestranfmittere, quia fcilicetti
illo anno, quo Clericus moritur » tulus ifte , quo percipere poterat
omnes fru&us ctiam pendentes , fru&us expirauit per mortem ; at
54pro ratafpeétant ad heredes bcne hoc eft hodiè indubitatum poft
ficiati, & hoc æquiùs, & iure ve præfatam Côftitutionem IulijIII.
riùs cxiftimat, quia fru&tus dantur fiam hac attenta, omnes fru&tus
pro oneribus beneficij,& ideò pro 6o pendentes fpeétant ad fuccefíoré
5 5 fata diuidendi funt.Hanc etiá fen in beneficio, vbi Conftitutio hæc
tentiam tenent Garfia de benefic. recepta eft , & non adfunt Colle
par. i. cap. 1. num. 96. Guttiere< όtores. ' . . . • . •

Cam.q.c.33. Molina deprimogenit. Iure etiam infpc&o communi ,

cap. 1 1. num.4. Sarmiemt.lib.4.c.6.
& hanc obferuandam omninò di
cit Caflillus de Sotomaior. de rvfù
fruäu cap.79. per totum. ' '
Contrariam fententiam tenent
56 alij, fcilicet hos fruétus pcnden
tes, Beneficiatum morientem nul
lo modo tranfmittere ad hæredes,
fedfpe&are ad fuccefforem in be
neficio, Calderimus in comf. 2. de pe
cul. Clericorum,Caualcamus,Thefau
dum diem fuum claudebat extre
61 mum Beneficiatus pro fruétibus
non exaétis, & pcndentibus pone
batur AEconomus, qui colligebat
hosfru&us, & illos futuro Succcf
fori tradere tenebatur, de qua re
habemus multa iura canonica ,
præfertim canonem illud I ,. q. 2.
vbi Glofa im verb.Aeconomi. cap.cú
rvos de off.ordinarj cap.prafenti eod.
tit. im 6.& alibi Lotterius de re be
mefi
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM:
neficiaria lib.2.qu.eft.34.num.21.
In Regno autèm noftro atten
tis Conftitutionibus prænarratis
82. Summorum Pontificum, praxis
eft, quod omnesfru&us inexaéti,
& non incorporati, five noncom
mixti, licet maturati,&àfolo etiã
feparati , ac omnes fru&us ciuiles 67 meram, quia diftributiones intèr
etiam fi dies ceffiffet folutionis,
dummodo realitèr non fuerint
exa&i,fpe&ent ad Reuerenda Ca
meram Apo&olicam , vt patet ex
prefsè ex di&is Bullis, præfertim
ex motu proprio Iulii Tertii,Cum
autem; Et ex Bulla Sixti Quinti.
Rota in dióta Decifiome 1 53. m. 3.
Viuiano, de AMarimis , et aliis , &
eo magis pendentes fru&us à die
63 vacationis ufque ad poffeffionem
ípeétant ad Cameram, ut in diéta
ConftitutioneSixtiQuinti expref
sè cavetur,Rotapenès Rubeum par.
4. tom. 1. dec.237. Lotterius lib.2.
64 queft. 34. mum.2 1. Immo » utca
vetur in eadem Bulla Sixti Quinti,
fru&us,qui nófunt perceptitépo
revacationis,& adhuc sút pendé
tes tépore poffeffionis ctiam pro
rata fpe&ant ad Cameram iuxta
anni computationem , quam fa
65 cit guaranta in Sum. Bullar.verb.
fpolium. &iuxta inftru&iones Re
verendæ Cameræ Apoftolice.
Eft verò notandum, quod im
guam plurimis Ecclefiis Cathe
66 dralibus huius Regni Neapolis
Dignitates, & Canonicatus non
habent præbendas diftin&as, fed
ex omnibus redditibus fit unal
maffa,quam communem appellât,
& hæc diuiditur intcr Canonicos
167
in fine anni habito refpe&u ad
onusMiffarum , &ad intereffen
tiam in Diuinis Officiis, cum tota
di&a maffa in hisconfiftat,fi quis
Canonicus moriatur antequàm
fiat integra diftributio , portio »
quæ remanet non fpe&at ad Ca
•
fru&us beneficii non computan
tur. AMaranta refp. I 8. m. 5 1. tom.
1. in puncto. Redoanus de Spoliis
qu«ft. 1. mum. 27. verf. vlterius.
*Nouar. in Sum. Bullar.par. 2. tit.
de Spoliis Clericorum m.8.&ego ob
tinui pro Cathcdrali Bifacien: ita
iftae enim diftributiones quotidia
næ funt ftipendia diurni laboris,&
licet diuidantur in fine anni, atta
men femper verú eft, quod ratio
neDiuiniferuitijfingulisquibufq;
diebus in Ecclefia præftiti, non.
autem meftrui,velhcbdomadalis,
affignantur,&adfcribuntur; nec
dilatio in exigendo fuftulit obliga
tionem contra&am à die præftiti
feruitij, & ideò adhæredes tranf
mittuntur. AMoneta de diftrib. quo
tid.par.3. qu. 3. à mum. 2o. Parif.
confil. 33. mum. 22. lib. 4. Rota in
AMediolanenfipemf 27.lunii 1646.
coram Bichio m. 14>penes Tomdutum
poß tra&i. de Penf 9 r. in ord. & in
cadem coràm olim Eminentißimo
Corrado I I.Decembris I 647.num.
1.& 5. penes eundem Tondutum
96. im ordine. -
In quantum vero ad Epifco
pos, iure communi attento, de il
68 lis, quæ intuitu Ecclefiæ acqui
fierunt certum eft quod non po£
funt difponere; de patrimoniali;
--- ------- 7. " ` ` bus
 1 68 IDE RECTA DISTRIBVTIONB
bus verò, & aliundè quæfitis be mi D. Marci Antonij Vicentini
nè poffunt difponerc, & hoc cft Epifcopi Fulgitaten. digniffimi
cxtrâ controverfiam » & patet ex huius Regni Nuntij purpura me
toto titulo extra de teftamentis ». tiffimi; nam multos, quos in fra
& ita obfervatur in praxi. ln Re ude invenit, punivit, privavitque
gno autem noftro Neapolitano» Officio. Ideò adtollédashasfrau
mortuo Epifcopo, Camera Apo des » & profalute Animarumex
ftolica incamerat omncs fru&us pediretcompofitionem hancface
maturatos, fiue induftriales » fiuc re, ficut pluries tentatum 5 & pro
Ciuiles, fiue exaótos, & incorpo ea facienda vigent omnes illæ ra
ratos , & commixtos, fiue ine tiones, quæ iuftè, & fan&è move
xa&os,& quidquid in domo Epi runt Animum Sixti Qginti S. M.
fcopi, vel alibi de mortui Epifco ad faciendam compofitionem cú
7o pi bonis inuenitur, quia Epifco Cleris.Teftor Deum omnipoten
pi non funt compofiti» ficuti cæ tem , nullam me habere in hac re
teri Cleri,& ò vtinam effent tran animi paffionem,quia nec cumu
fa&i,& compofiti ; quoniam ex lo , nec cumulandi occafionem.
pediret pro bono publico pro fà vnquàm habui, cum vix redditus
lute animarum, ac pro maiori vti Ecclefiae, quam reliqui, & huius
litate Cameræ Apoftolicæ, cum Policaftri, afcendunt adducatos
de fpoliis Epifcoporum minima fexcentum monetæ Regni,&ideò
pars ad ipfam pervcniat: Nam cü nihil, vel valdè parurn Camera
Epifcopus infirmatur ad morté , Apoftolica in mea morte inve
eo femimortuo eius bona diffipa niet fpolium, quia dietim vivo.
ri, & dilapidari incipiunt , & qui Cameraigitur Apoftolicaacci
plus poteft capere, capit; bona re pit omnia bona Epifcoporü mo
fiéta etfi pretiofa,tamen viliffimo bilia, fruétus incorporatos, pecu
pretio poftea venduntur,vel ccdú 72 nias, & quæ reliquit Epifcopus,
tur ei, qui facit compofitionem. quia praefumitfuiffe acquifita in
Ex pecunia cæterùm retra&a- tuitu Ecclcfiae: quæ verò Epifco
ex bonis, deduci debent debita pus antequàm acceffit ad Epifco
{alaria pro Commiffario , qui fa patum inventariaverit,excamerat
!
cit fpoiiü pro dietis vacatis. Item neque apponit manus ad patri
& emolumenta debita aliis Mini 'monialia ut dixi. Item exigit om
£tris,& fpolium reducitur ad nihi nes fru&us qui maturátur Sede va
lum. Faceo cæteras fraudes, quas 73 cante, &pendentes tcmporepo£- .
{olent facere Commiffarij fpo feffionis.Succefforis Epifcopi di
liorum , fèd hodiè difficialitèr vidit pro rata temporis iuxtà ea,
7 I Commiffarij committunt frau quæ fupra de beneficiis diximus,
$$$ $x vigilantia , & prudentia. & in rata , quæ fpe&at ad Came
illuftriffimi , & Reücrendißi ram folct femper compofitionem
, facc
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM. I 69
2
facere cum moderno Epifcöpo, naturæ, iubet unicuique redden-*
nifiadfint debita péfionum, quia dum quod fuum eft. Infupèr, &
tunc cum agatur'de intereffe par leges humanæ prohibent quem
tis non folet componere. `· piâ locupletari cum aliena ia&tura,
In Epifcopatibus verò ,- qui proùt effct hic cafu. Nam Came
prouidcntur ad Regis noftri Ca ra Apcftolica locupletaretur cum
tholici præfentationem , licèt Ca iactura illorum , qui pecuniam
mera Apoftolica faciat fpolium in mutuarunt, vel bona fua tradide
bonis,quæ reperiuntur penès Epi runt Fpifcopo defun&o pro ne
{copum tempore mortis; attamen ceffitatibus proprijs. Demùm
pro pendentibus ponit æcono aiebant, quod. effet hoc tollere,
mum, qui colligit fru&us, & con comercium humanum , quia nul
feruat profuccefforibus, prout de 'lus fidem præftaret Epifcopis ,
íbac. praxi teftatur etiam Regems nec cum cis aliquid ageret, & eos
de Marimis im d. cap. 1 52. In Re deterioris conditionis efficere , &
noverò Galliæ fruétus, Sedibus quis plus fidem præftaret Carni
Epifcopalibus vacantibus, accipit fici , quàm Epifcopo, ac multa
75. Rex Iure Regaliæ , fed non inl alia fubiungebant:quibus ego ref
cmnibus Ecclefiis. - - -
78 pondebam, quod hæc praxis fun
- - Solet Camera Apoftolica, fiue datur in præfumpta fraude, quam
Miniftri Réuerendiffimæ Nun folent adhibere Epifcopi, debita,
tiaturæ huius Regni foluere, & contrahendo fraudulentèr , & fic
fatisfacere debita mortui Epifco illudere Cameram Apoftolicam ,
76 pi, cum fuerint fa&a intúitu Ec & ità expreßè determinauit in be
clefiæ, quæ verò non inruitu Ec 79 neficiatis Iulius Tertius in fuo
clefiæ s non fatisfacit. Hæc pra motu proprio, Dudum ibi, & oc
- -

×is multis Doétoribus huius Re- '
gni vifa eft duriffima, & occafio
ne quamplurimorum , congref
fuum mecü faótorum eam dete
ftati fùnt; & aicbant , quod Ca
mera Apoftolica fùccedit inbonis
defunéti Epifcopi loco-hæredis;
hæres autem tenetur ad defun&i
debita 5 atque hæreditas dicitur
*77 dedu&o ære alieno. Item Cano:
nes iubent ex bonis Ecclefiafti
cisfolui debita contra&a à bene
ficiato, ut diximus fùpra ex cap
peruemit de folut. Ecclefia infuper
eft cultrix Iuftitiæ, ius auté etiam
cafione ipforum beneficiorum com
traétorum , & confiderauit etiam
Pius Quartus in Conftitutione
oétaua, de qua etiam fupra. Re
plicabant illi, & dicebant, quod- -
cum fraudulentèr faétafunt debi
ta , bene quidem , quod Camera
non fàtisfáciat; quia fraus nemini
prodeffe debet; at cum debitave
ra funt,& realia, &fa&a ex ncccf
fitate, quam paffuseft Epifcopus,
quia fclicet redditus nondùm erät
maturati, &ipfe indigebat, quare
Camera Apoftolica foluere recu
fàt? Bulla autem, feù motus pro- -$ * *
7. 2, prius
 17o DE RECTA DISTRIBVTIONE
8o prius Iulij Tertij5 prætèrquam adquid enim has cumulamus ni*
quodin fraude praefumpta fun fi ad perdendum ? quandoque,
datur ut legitur ibi exprefsè , lo enim oues mugemus, pauperes
quitur de Succefforibus in bene fraudamus » noftris corporibus
ficijs, qui cum non fuccedant in neccffaria fubtrahimus,&anima
omnibüs, fed dumtaxât in fruéti busproprijs æternos cruciatuspa
bus non exa&is, non debent fol ramus, & quæ diù cumulata ma
uere debita, nifi illa contraóta fint gnainduftria fueruntpoftobitum
occafione beneficiorum;at in cafu noftrum in momento temporis,
noftro diuerfam effe , dicebant , in i&u oculi, Deo fic iuftè permi
rationem, quia Camera fuccedit &entc, dilabuntur; meliùs, & tu
in omnibus bonis Epifcopi defun tius cft , ut quæ nobis annuatim
άi.Ideò nó videbant ex quo titulo fuperfunt in pios erogemus vfus,
iuftificare poffent hanc praxim,in & ficum habemusconfanguineos
cafu fcilicèt, quod debita funt ve vel domefticos pauperes, illos,
ra, & èx iufta caufa faéta , & non attenta eorum paupertate dietim
fraudulenta , & allegabant Decif. fubueniamus , nec pro eis pecu
Rotæ 14. deprobat. im mouit. Fari niam paremus, quia forsàn eue
mac. dec. I 14. Nouar. im fum.3ull. niet cafus, quo nec ipfi cumula
tit, de fpolijs Clericorum mum. 12. 83 tam pecuniam habebunt; aliquã
p. 1. Adduxi quamplurimas alias do etiam Nos diabolus inducit ad
rationes, unicam tamen efficacio pecuniam cumulandam , & ea
rem reputaui, quod hæc omnia, vtitur fuggeftione, quia ad maio
iudicio S. Matris Ecclefiæ, eiuf rem dignitatem promoueripoffu
que cenfuræ relinquenda funt, mus $at hæc eft aperta fallacia,&
proùt ego omnia fub diéto iudi infania.Primo quia omne hoc de
8 1 cio femper relinquo, nec fapere 84 pendet â Dei nutu, quod, &Sc
plufquam,oportet, debemus:Cer neca, gentilis quamuis Philofo
tumeft, quod Camera foluit,pro phus, faflus eft, dum in Epifl. 31.
ùt debet ftipendia feruorum, Vi- . ità fcripfit. Deus ille maximus,po
carij, cum ille nen percipit emu tentißimusque ipfe vehit ommia ,
lumenta Curiae , Medicorum , & vbi Glofà Iufti-Lipfii ait. Et fanè
Aromatarij, ac etiam relinquit ipfe Auriga,ipfe currus, ut ità dicam,
Capitulo viginti quinque duca ejî, quò machina hec mundi vehi
tos, pro funere fcilicet, candelis , tur, ac fwbfeptatur : Portat enim
&alijs iuxtà refol. Ricci p. 3. re ipfe omnia verbo virtutis fuae ; & ,
fol. 428. & 429. -
cum Deus vult non eftneceffaria ,
Ego verò, qui minimus fum pecunia ; namipfe aperit viam, &
indomo Patris mei audeò con difponit omnia iuxtà {uam vo
fulere fratribus meis Epifcopis,ne luntatem ; & cum Deus non vult
82. Pccuniarum fint cuiìulatores ; ncc valortotius mundiquidquam
pic
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
prodeft, & quando Deus dat ma
iores honores, tribuit etiam mo- .
dum ad fuftentandum talem Di
gnitatem.Secundo quia experien
tiacomprobatum eft, nullos Epi
fcopos, autferè pauciffimos in
Regno noftro, qui non funt in
a&ualiferuitio Sáétæ Sædis Apo
ftolicæ ad maiores dignitates afcé
diffe, cum enim quis accipit Epi 89 omnes fru&us naturales,& indu
fcopatum in Regno, quifquis fit,
dicat, hæc cß requies mea. Ad
85 fummum potcft prætenderemu
tationem ad meliorem Ecclefiam,
fed hæc etiã mutatio rarò euenit.
Quiprælaturas magnas defiderat
Vrbem colat; in illa enim quoti
diecernütur miracula: ficut etiam
çonfulere audeo ne magnam , &
6 fuperbamfuppelle&ilem habeãt,
neque ex his exiftimationem vin
dicent;Dißimiles emim effe mó vul
gò» fciat, qui infpexerit propiùs, qui
domum intrauerit mor potiùs mire
tur » quam fuppelleótilem mofiram,
fcripfit idem Philofophus genti.
lis Seneca in Epift. 5. hæc enim.
fuppelle&ilis, quam caro pretio
cmimus, quàm viliffimo diftra
hetur.
Redditus autem omnes Eccle
fiafticos quorumcumque benefi
ciorum, Abbatiarum, Commen
87 darum maturatos, licèt qualitèr
cumque inexa&os S. R. E. Car
dinales ad haeredes tranfmittunt
vigore indulti eis conceßi à S. M.
Clementis Nonisproùt fuprà no
tauimus. * '
' Secundus modusvacationiseft
Per refignationem , quæ dupli
i1 ®
88 citèr fieri poteft, vel fimplicitèr ,
vel ad fauorem. Et primo difcur
rendum eft de fru&ibus bencfi
ciorum vacantium per fimplicem
refignationem ; deindè per refi
gnationem ad fauorem. In quan
tum ad beneficia minora, cum bc
neficiatus rcfignat beneficiü fim
plicitèr in manibusSan&iffimi ,
ftriales, & ciuiles »quos exegerit»
& incorporauerit antè refigna
tionem, extrâ controuerfiam,fuos
facit; maturatos autem naturales »
&induftriales à folofeparatosfuos
facit ufque ad diem refignationis
admiffae. Glofa in c.fiproptér verb.
primi anni de refcriptis in 6. Rota p.
2. recent. dec. 278. apud Cauale
9o rium dec. 1 o4. n. 5. & apud Pa
cificum de Saluia dec. 225. Ludo
uicus dec. 33. Antonellus de tempo- *
re legali lib. primo cap. 47. m. 1 5
per text. in l. defunáta de ufafr. Et *
confenfit Spada feff. 34. n.6. tit. 3•
dum dicit, qaod fit diuifio pro rata
fru&iuum perceptorum, & allegat
« , Textam in l. ufufruótuarius ff.
quibus modis ufas fruétus amitta
tur, & tàm in d. decif. 278. recent.
quàm in d. 1 o4. apud Caualerium
ampliatur etiamfi fru&us effent
locati , & dies folutionis affiétus
eueniret poft refignationem , feù
finondum ceffiffct dics tempore
refignationis, fruétus autem col
le&i,quia de tali affiétu , feùpre
tio locationis , quod debetur ra
tione fru&uum idem iudicatur ac
defruétibus, quorumloco affi&us
fubrogatur , & fic non confidera
tU1I
 " ;

ta
J**** *v.

';
£*fi* ; DE RECTA DISTRIBVTIONE I…
-*
*
** Ἑlutionis affiétus,fed po- 3
1
,'& $2 tiùs tempus perceptignis fru
.. •*
*-, * &uum, pro quibus foluituraffi
** £tus. Sequitur Homdedeus d. confil.
85. n. I 3. 2o. © 23. Spada com
** *
-
fil. 34. n. 2. tom. 3.&#rotauimus
quóquefupra. *.
Tomdutus autem tam in d. cap.
164. m. 1 3. & im traët. de penfio
• mibus cap. 27. m. I 4. requirit ut
Refignans referuet fibi exprefsè
fruétus maturatos fibi debitos
ufque ad diem refignationis ad
miffae; alias non faciet fuos decur
fos, quia per refignationem abdi
cat à fe omne ius , & poffeffio
-nem, & extincto titulo non po
g4teft facere fuos, & cenfetur tunc
remififfe fru&us fucceffori, nec
idem eft hic cafus refignationis,
ac mortis, quia in morte nullus
a&us pofitiuus interuenit ficut in
refignatione , & ità etiam Lot
terius qu«ft. 44. m. 33. Frances de
Hcclef. Cathedral. cap. 1 1. m. 1 o.
terius loco citato , neque tunc di
uidendi funt pro rata. Petrus Bar
bofa in l. diuortio >.par.m. 44. cum
feq. qui citat Parifium confil* 143.
mnm. 18. lib. 4. Grab. conf. 192.
@ 194. ; * - , • • •
Pendentes vero fru&us natu.
97 rales,&induftriales,iure commu
ni attento , ad Succefforem in be
neficiofpeétant, ficuti in cafu obi
tus, ut fupra diximus: in punto
Rota apud Caualeriú d. decif. Io4.
mum.2. & 3-lofeph. Ladouicus dec.
33. Antonellus de tempore legali lib.
I. cap.47. m. 1 5. ead. Rota apud
Pacificum de Saluiano dec. 225.
propter rationem nupèr traditâ,
quia Refignans polt admiffam re
fignationem abdicauit à fe omne
ius , & dominium, quod habebat :
in beneficio, atque etiam pofíef
fionem civilem, & naturalem, &
habetur tamquàm mortuus , &
ideò non poteft ampliùs percipere
fru&us. - - - -

'& 1 1. & ni fallor dicitur in d.

98 Quoad fru&usverò civiles,pro.
dec.278. p. 2. recemt. ùt funt cenfus, penfiones domo
Et quod Refignansfimplicitèr rum, Molendinórum,&huiüfmo
poft datum confenfum , & refi dinaturæ, fi dies folutionis já cef
s.
.gnationem admiffam , non poffit ferat tempore refignationis idem
96£mplius percipere fru&us alio eftac denaturalibus,et induftriali
<*: •*--*.' çjuin fibi debitos ufque ad diem. bus maturatis: Si vero dies folu
vs* * - .*.*.* - - - -

A.
-
* £*;;iefignationis, quia admiffa refi
^*^-. 3. ^*; - - -
tionis non cefferat tempore ad
« .•;***gnatione perdittitulum,& pofíef mifíæ refignationis , iure etiam
2* .** -.
fionem, & cum non fit neque do attento communi,fpe&ant adSuc
*
«;
-

minus, neque poffeffor, impoffi cefíorem in beneficio. Ità deci

bile eft fru&us percipere, Docuit
Parifius de refignat. fol. I. qu«ft.
6. â mum. 1 o. ufque ad 2o. ubi
multosallegat, & etiamGarfia de
benef. p. 2. cap. I. n. 1 2.6. & Lot
dit exprefsè Rota tàm in diéia de
cifione z78. par. 2. recent. num. 2.
quàm apud Cavalerium d. decif.
1 o4. mum. 2. @r 3. Antonellus, &
alii nuper citari » quia vt diétum
cft
 REDDITVVM ECCLESIASTICORvM: ,,,
eft per refignationem abdicatum rem , fed meum iudicium Sacræ
4*.
e(t omnedominium, ius,& poffe(- Rotæ fubmitto femper.
4*
fioà refignante , & ideò idem di In refignatione autem condi
cendum eft de jis fru&ibus, ac de tionali, five ad favorem, dicit Pa
3. naturalibus,&induftrialibus non rufius um diét. quaft.6. quod multæ
maturatis. Et licet fru&us ciuiles 1 o2 funt opiniones,& quatuor ipfe
quotidiè incipiant deberi iuxtà refert ibi; tamen ipfe num. 38. te
99 do&rinarn 8aldi in l. filiusfa net , quod fructus debentur refi
milia* §. apud A4arcellum de lega gnanti vfque ad diem præftiti có
tis primo , ©* Aretini im l. diuortio fenfus , & ab illo die incipiunt de
ff. fol. matr. tamèn in dióla decif. beri refignatario , ad quem etiam
278. dicitur, quod Doninis vi fpe&tare dicit, in mum.8o. omnes
fum fuit, quod cum antequam ce pendéntes,non admiffâ opinione,
deret dies folutionis fru&uum ci Couarruuias lib. I.cap. 1 5. dicentis
uilium a&ionófit orta;Refignans pro rata diftribuendos. Solorzamus
autem aétionem orituram extin autem de iure Indiarum lib.3.cap.
ferit abdicândo ius dominii , & 5.mum.46.& lib.4. cap. 1 5. Fram
poffeffionis per refignationé vo ces de EccleßCathedr.cap. 1 1. nu.9.
luntariè non refcruato Iure quoad 1 o3 docent, quod fa&a refignatione
fru&us præteritos,cenfetur totum ad favorem , omnes fru&us fpe
ius remiffum per do&rinam Bar &tant ad illum, ad cuius fauorem
toli l.fin. §.fin. C.de lurefifci. Pal. faéta fuit refignatio.
dec. 14. lib. 3. & latiùs in d. deci Tondutus autem in d.cap. 1 64.
1 eo fione 278. Patet ergo ad litte mum. I 4. exiftimavit fru&us pro
ram, quod in d. dec. 278. nulla Io4 rata dividendos vfque ad tem
fa&a fuit differentia intèr fru&us pus acceptationis, quia non antea
naturales, & ciuiles, cum tempo refignans amittit ius in beneficio.
re refignationis non fint maturati, Et ita quoque Lotterius d.qu.44.
licèt aliquifcripferint, quod in d. mum. 3. & citat Gabr.conf. 19 2.mu.
decifione fiat hæc differentia,fedlc I.et 2.et Rota d.dec.278.m.7.
genti patet eontrarium. Sit ergò, Idem tamen Tomdutus de penfio.
quodrefignans fruétus exa&os, et cap. 27. fcripfit deberi fruétus re
incorporatos fuos facit, matura Tos fignanti vfquequg rcfignata
tos, non exaétos, et ciuiles pro ra rius in poffeffionem fuerit immif
ta fuos facit, fi exprefsè fibi refer fus, quia in hac refignatione con
I o I vaverit,&c.Non tamen mclatct ditionali, five ad favorem nun
Hondedeum d.confil. 85. n. 8. & quam refignans amittit ius in be
17. $pondaim conf. 34. tit. 3. m. 2. neficio,nifiimmiffus fuerit in pof
}
& m. 3. verf.quatenus, docere fru feffionem refignatarius', & iussé
ctus ciuiles pro rata diuidendos per in refignante remanet , donec
inter Antecefíorem, & Succeffo perfe&è acquiratur rigo, & la•
 m 74 DE RECTA DISTRIBVTIONE
& latè fcripfi in primo meotra
&atu de exequutoribusliterarum
Apoftolicarum p. I.cap. 14. &ita
quoque fentit Antonellus de tem
pore legali lib. 1. cap.47. m. 16.
Attentè autem funt confide
randa verba di&ae decifionis z78.
'Io6 dum dicit, quod per refignatio
nem volútariam abdicavit à fe re
fignans omne ius;'nam Sacra Ro
ta femper fecitdiftinétionem inter
a&tum neceffarium, nempè obitü,
&a&um voluntarium, qui fit per
refignationem, translationemque
vt infra,vt legitur in decifione,
apudCardinalem Puteum lib.3.dec.
14. & quamvis hanc diftinétioné
;-
impugnaverit Homdedeus,et Spada
I o7 locis citatis,& tamen huiufmo
di diftin&ionem latè defendit Tó
dutus im diët. cap. 27. a mu. I o. cum
feq. de penfionibus , & ita quoque
tenet Lotterius locis citatis mu. 3 I.
32. et 33. Frances de Ecclefia Ca
thedrali cap. 1 I. mum. 1 o. et 1 1 .
Eifdem doétrinis,& rationibus
refolvendum eft de fru&ibusinl
permutationibus, quoniam per
. 1 o8 mutatio eft reciproca refigna
tio ad fauorem alterius permutã
tis; & ita permutatur beneficium,
ut fiat alterius. - mavimus cum SacraRota in diéto
Hæc in quantum ad Theoricâ,
& iure communi attento; iure au
tcm fpeciali Conftitutionum Ro
1o9 manorum Pontificum,&in Re.
gno noftro Neapolitano in quan
tum ad redditus incorporatos idé
eft iudicium, accúvacat per obi
tum5 in quantum verò adinexa
άos dicit Parifius in diéi.lib. I.qu.
•,
6.num. I o.quodadCameramfpe
&ant fruáns inexa&i vfque ad
diem, quo refignatarius, feù pro
vifus accipit poffeffionem: Multi
verò dixeruutCóftitutiones Apo
ftolicas in hacmateria editas,quas
• fupra retulimus non haberelocú
1 1 o in refignationibus, & transla
tionibus (vt diximus) illas enim
tanquam exorbitantcs , & iuris
communis corre&orias, loquétes
in cafu obitus, non effe extenden
das de cafu ad cafum , Homdedeus
d.com/|83·m·37. Spada d.confil.34.
fub mum.7.
Infuperin Bulla Pij IV.expref
sè exceptuatur cafus refignationis
1 1 1 ibi(præterquá per ceffum)quod
mihi dicendum deiure videtur;eft,
in refignationibus ad favoré fru
&us omnes dividendos effe inter
refignantem, & refignatarium, ac
I 1 2 Cameram Apoftolicam nullos
fru&us de iure prætendere poffe,
quia Cameraintrat pro fru&ibus,
quando contingit vacatio benefi
cij, vt patet adfenfum in Confti
tutionibus antea addu&is,fed nul
la confideratur vacatioin refigna
tionibus ad favorem ; fàltem, fi
contingit, eft momentanea,vt fir
tra&atu de exequutoribus litera
rum Apoftolicarum in cap. 14.
mum. .Ergo finon continglt va
catio, neque intrat Camera pro
I i 3 aliquo intereffe. In refignatio
nibus autem fimplicibus, quia ve
rè contingit vacatio quovfqueSe
dcs Apoftolica provideat, túc fru,
&usilli,quide iure vacationispct.
C1
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM. 17;
cipiuntur , vel qui non fuerunt 1 14 favorem , fed libera in manibus
percepti à refignatore, nec fibi Sanótiffimi, & ad fummum con
eos refervavit exprefsè, fpe&ant ceditur S.R.E. Cardinalibus , vt
ad Cameram Apoftolicam , ficuti fcilicet poflint refignare Ecclefias
rata pendentium , vt diximus de Cathedrales ad favorem , & meis
}
obitu , etiam vigore Conftitutio temporibus fub Pontificatu Inno
nis Sixti V. & ità obfervat Nun centii Decimi fuit admiffa refi
tiatura Apoftolica huius Regni, gnatio quon. Eminentifsimi Car
& dicunt Miniftri, ex eo quia Six dinalis Capponii Epifcopi Ravé
tus V. reférvavit omnes fruétus natenfis ad favorem Illuftrifsimi
beneficiorum vacantium in hoc Turregiani Clerici Cameræ cum
Regno.Ná cúbeneficia vacát per penfione eventuali ad favorem
refignationem verè dicuntur va Excellentifsimi Principis Camilli
care: ergo intrat Camera Apofto Pamphylii. Et cum efiet præmor
lica, & ex eo etiam , quia attental tuus Innocentius X. fuit difputa
Bulla Pij Quarti 3 2.& Pij Quin turn, an locus effet refervationi di
ti 26. omnium beneficiorum, útæ penfionis,ex quo eventualitas
refervatorum in Italia, & præfér non fuccefferat tempore Innocen
tim in Regno omnes fruétus à die tii,qui confenfit eventualitati, &
vacationis vfque ad diem provi ego Romæ degens fcripfi pro Il
fionia fpe&ant ad Cameram : fèd luftrifsimo Turregiano. Item qu.
cum beneficium refignatur in ma Eminentißimus Petrus Carrafa.
nibus Papæ fit refervatum,& affe refignavit Epifcopatum Tricari
&tum; ergo illius fru&us inexa&i, cenfem ad favorem q. Illuftrifsimi
& pendentes fpe&ant ad Camerã. Petri Aloyfii Carrafæ Teatini eius
Sed adverte, quod tam in Confti Nepotis;tempore Alexandri VII.
tione Pij IV. 32.quàm etiâ Pij V. q.EminentifsimusCardinalis Brä
26. (vtraque incipit Cupientes)ex caccio refignavit Epifcopatum
prefsè exceptuatur cafus refigna Viterbiensé ad favorem Illuftrif
tionis ibi preterquam per ceßum. At fimi Ioannis Baptiftæ Brancaccio
per Bullâ SixtiV.9o.videtur,quod eiusNepotis,hodie Sac.Congreg.
generaliter fit,& cóprehendat om S.C.T.Interpetris Secretarii, qué
nem cafum vacationis fecundum fpero quäprimùm ad purpurâ pro
intelligentiam aliquorum , fcd de mouendum fore, ità fuis meritis
hac Bulla fufiùs infrà. exigentibus, & fub eodcm Pgnti
Hæc, quæ diximus mupèr,pro ficatu q>Eminétiffimus Cardina
cedunt n cafu,beneficiorum mi lis Carölus Carafa Epifcopatum
norum refignationis; In quantùm Averfanum refignavit adfavorem
verò ad Epifcopatus in primis no Illuftrißimi Pauli Carafæ eius.
tandum eft , quod in his non {olet Fratris 5 tempore Clementis. X.
regularitèr admitti refignatio ad Eminentiffimus Alterius rcfigua
- * Aa vit
 .X
•
- ••-.. •
17« DE RECTA DISTRIBVTIONE
. -
* vit Epifcopátum Ravennatenfem civiles dividendos pr6 rata tem
ad favorem Guinicis. Quaprop
ter hæc gratia nö conceditur om
nibus, fed Purpuratis, & ctiam
cum aliqua difficultate. Vnde
cum mihiquidamArchiepifcopùs
dixiffet, quod intendebat refigna
re fuam Ecclefiam ad favorem
Nepotis,refponfum ei dedi, quod
tale defiderium à voluntate rerno.
vetur. Non omnibus permiffum
cft ire Corinthum.
Igitur refignatio Epifcopatus
libera tantum permittitur in ma
1 1 5 nibus Summi Pontificis, nec ità
frequentèr,fed cum magna caufa,
quia agitur de diffolutionc matri
monij fpiritualis contracti inter
Epifcopum,& Ecclefiam, & tunc
' 1 16 dummodo Epifcopus refignans
habeat aliunde , vt decenter viue
re poffit, vel referuata penfione
fuper fru&ibus Ecclefiae,quam re
fignat,fi redditus funt capaces pé
fionis, & hoc cafu cum Epifcopus
refignat Ecclefiam, de iurc loqué
do omnes fru&us maturati ; & à
folo fèparati debentur Epifcopo
refignanti vfque ad diem refigna
1 17 tionis admiffae ; etiamfi bona
effent locata, fru&us tamen effent
percepti,vt fupra diximus;fruétus
autem ciuiles, fi dies non ceffit
tempore refignationis», debentur
fucccffori;ficutinaturales,& indu
ftriales non percepti. Ità exprefsè
dicitur in diéi.decif.278.par.2. re
cent.quæ loquitur de Epifcopo re
fignante, & in decifione apud Ca
ualerium 1 o4.quæ eft eadem.Spa*
da confil.34.tom.3. licèt hic teneat
poris inter Antecefforcm, & Suc
cefíorem , & quod nullos fru&us
percipere poffit poftadmiffamre
fignationem , eo quia caret titulo
mordicùs fuftinet Petrus Barbof, ,
mum. 54. •verf.fed his. In Regno
1 18 autem noftro fru&us, quos exc.
gerit vfque ad diem dimiffionis
fuos facit;inexaéti tamen licètma
turati» nifi aliter cautum fuerit,
fpe&ant ad Cameram ; ficuti etiã
omnes vfque ad diem poffeffionis
adeptæ per Succefforem, & qui
tunc fuerint pendentesdividuntur
pro rara inter Succefforem, & Ca
meram , ficuti in cafu obitus. ItaL
feruatur in Tribunali Reuerendæ
Nuntiaturæ huius Regni.
Tertius modus eftpertransla
tionem, & hic modus vacationis
regulariter cófideratur in Epifco
I I 9 po ; cum fcilicèt de vna ad alte
ram Ecclefiam tráfit. Ad cuius rei
perfectam intelligentiam præmit
tendum eft , quod cum inter Epi
fcopum » & Ecclefiam matrimio
12o nium fpirituale contrahatur,
vt dicitur in cap. quamto dc_,
tramslatiome Epifcopi ; Ideò ma
gnam requirit caufam , & folus
Papa transfertEpifoopum devna
ad alteram Ecclcfiam » cap.4. dc_,
translatiome Epifcopi;, vbi latè Em
manuel Gonzales mum.4. qui mul
tos citat Fagnam.im cap.quanto, de
translat.Epifcopinum. I o.quia trá
slatio non eft prohibitaiurc Diui
I 2 1 no. Idem Gonzales ibidem mum.
I 6. & Pater Diama part. 1 1. traël.
4. refol.4o. Eftque tamen dc ma
- io

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
ioribus caufis Ecclefiæ, vt dicit cum maxima animi mei tranquil
122 ibidem Gonzales num. 14. Fa litate , non tam meis virtutibus
gmanus in cap. cum ex illo de tram quibus me nudüeffe verè fateor,
slat.Epifc.num.8.Anautemrequi
ratur in translatione confenfus
Epifcopi, quitransferendus eft,la
123 tè difputant Do&ores; Fagnam.
im diá.cap.quanto de translat. Epi
fcop.tenet requiritalem cófenfum.
Vide ipfum ibiâ num-73. cumfeq.
Fota autem penès Bichium decf.
22. 1.num. 1 2 tenet, quod cum fit
translatio ob vtilitatem,vel necef
fitatem Ecclefiæ,minimè requira
turtranslati confenfus, quia illicò
inducit abfolutionem à vinculo
prioris Ecclefiae.Certius etiam di
124 ci poteft, quod inter Transla
tum, & Ecclefiam,quam de nouo
accipit, nouum contrahatur ma
trimonium, vt benè fundat idem
Fagnamus m. 1 oz.cum feq.
Translationis autem duæ funt
caufae. Vna ob merita Translati,
125 quia in Ecclefia plurimùm la
borauit, & ob merita ex vna Ec
clefia ad pinguiorem transfertur.
Altera eft neceffitatis, vel vtilita
tis Ecclefiæ, ad quam transfertur.
c. immutationes 7. qu«ft. I. Gonza
lcs in diét. cap.primo n. 1 3. de tram
slat. Epifc. Fagnamus im cap. cum
ex illo mum. 1 6. 17.& 18. de tran
slat.Epifcop.Quare verò Ego tran
slatus fuerim ab EcclefiaS.Ange
r 26 li, & Bifacien. ad hanc Polyca*
ftren. penitùs ignoro. Ele&us fui
Epifcopus illarum Ecclefiarum
vnitarumâ s.m.Alexandro VII.in
anno 1 66 1.& per decem, & o&o
annos illas Ecclcfias gubernaui
-
- .
quàm ex candore animorú Do
minorum temporalium illarum,
Dioecefum: eorum pietate , & re
uerentia erga Ecclefiam, ergà Pa
ftorem : quod Ecclefiæ erat nun
quam vfurpauerunt 5 Immo me,
Dominum temporalem effe vo
lebant,fed femper abftinui pone
re manus ad ea, quæ Iurifdi&ionis
meæ Ecclefiae non crant 5 tum
etiam ex Subditorum qualitate,
qui cum dociles effent Prælato,
fuo femper paratam obedientiam
præftiterunt.Cumverò inter Epi
fcopum Policaftrenf.tunc D.Fra
trem Vincentium de Sylua Or
dinis Prædicatorum, & D.Comi
temPolicaftren.multæ interceffif
fent graues difcordiæ , & diffidia,
magna;Extremo die Bacchanalio
rumanni 1679.cum ego Neapoli
commorarer ob meas continuas
aegritudines, vocatus fuii ab lllu
ftriffimo,&Reuerendiffimo Mar
co Antonio Vicentino Epifcopo
Fulginaten. atquc in hoc Regno
digniffimo Apoftolico Nuntio ,
qui mihi dixit, quod San&iffimus
DominusNofter Innocentius Pa
pa XI.ad tollendos continuos an
fra&us inter di&um Fratrem Vin
centium, & D. Comitem Polica
ftren.transferre deliberauerat eun
dem Fratrem Vincentium ad Ec
clefiamCaluen.nupèr vacatam ob
mortem D.VincentijCarafa; me»
autem ad Ecclefiam Policaftrenf.
Recufaui quantum potui hanc
„A 3 Σ, tran
-
-
, ,
178 DE RECTA DISTRIBVTIONE
translationem ob multas caufas, mæ Virgini deferuire.
quas etiam expofui Illuftriffimo,
& Reuerendiffimo D.loanniBa
ptiftae de Luca meritiffimo Audi.
ditoriSanétiffimi, fed cum debita
fubmiflione ad placitum San&if
fimi,acceptaui proindè Ecclefiam
hanc, in qua nihil aliud inuenio
confolationis, nifi me vniformafle
cum Dei voluntate, obediffe meo
Supremo Capiti, atque deferuire
Beatiffime Virginiin Coelum Af
fumptæ,quæ Patrona eft Ecclefie,
& Diæcefis 5 cum Iunior fui rexi
illas Ecclefias fine magno labore,
quia Diæcefes erant paruæ, nunc
cum fenior fim magnos fuftineo
labores,afliduafque animi pertur
bationes ; Diaecefis namque hæc
magna eft, & fituata in montibus
afperrimis, & nemoribus, in qui
bus exulum multitudo non dcfi
citvnquam , femper enim opor
tet Diæcefim vi{itare;redditus ve
rò huius Ecclefiæ vix afcendunt
ad ducatos mille, & quatuor cen
tum ; nam fatis minorati funt ob
continuas Regni calamitates;gra
uatur penfione annuorum duca
torum monetæ Romanæ feptin
gentorum viginti quatuor,& mi
norcs reftant,quam in illis primis
habebam , {ed de hoc minimè cu
ro; habentes vi&um, & tegmentü
his contenti fumus,& fi in tempo.
ralibus minoratus sü, in fpirituali
bus au&us, quia ob maiores labo
res, maiorem fpero gloriam in fu
turo feculo ; fufficit mihi Dci vo
luntatem cgiffe , Summo Pontifi
ciVicario paruifíe, atque Beatiffi
-
v.
Cum ergo Epifcopus transfer
tur de vna ad aliam Ecclefiâ quo
modo fru&us diuidendi fint,nunc
I 27 eft videndum. Translationem
idem importare, ac mortem, ca
fumque translationis comprehen
difub cafu mortis, ac translatum
mortuum dici refpe&u primæ Ec
clefiæ, à quatransfertur, ac illum,
qui Translato fucceditfuccedere
dicendum mortuo . Caterua eft
Do&orü quâplurimorum, qui al
legant text.im cap.im apibus , §•ecce
7. qu.2. & ia cap.fufceptù de rejcri
ptis lib.6. ac im Clem.prima de pro
curatoribus(fed ibi nihil) Glofa in_,
cap.ficut de preb.in 6. im verb.mori
tur. Ita Reg.Valenzuola conf. 19o.
mum.7.& 8. AMaflrillus dec.6. mu.
17. Alciatus conf. I. mum, 25. lib. i.
Anna alleg.92.num. 3. Alter Anma
comf. 14. & 82.n.2o. Romam.comfil.
3 1 •vel 32. m.7.9ratiam. cap.29o.
Fagnam. im cap. quamto mum. 1 12.
de transl. Epifcopi , Frances de Ec
clefia Cathedrali cap. 1 1. mu m.
23. & 24. � alj , cuius rei ea
afiignatur ratio,quia faéta transla
tione ftatim Epifcopus abfoluitur
128 â vinculo prioris matrimonij,&
nouum contrahit cú fecunda Ec
clefia, quod folo confenfu perfici
tur.Ideò nihil amplius habet com
mune cum priori Ecclefia, cuius
refpe&u habetur tanquam mor
tuus , quia prima ftatim vacat, &
Translatus perdit illicò Iura pri
I 29 mae Ecclefiæ, maximè fi de có
fenfu fuo faéta fuit translatio. Ab
bas conf 1 o 1 .mum. 3. @. 4. 3ellar.
!!)
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
im cap.fi quis Tramslatus 2. I. queff. ,
2. verf. quid dicendum. Rota re
cemt.p.2. dec. 475.m. 6. Valenzuol.
d. conf 1 9o. m. 14. quia Papa
transferendo abfoluit à vinculo,
ut diximus prioris Ecclefiæ , &
primalibera remanet , fiuè trans
latio fit facta ob utilitatem , fiue
neceffitatem Ecclefiae 5 nam inci
1 3o pit valere à die pronunciatio
/nis, neque expe&ari debet con
fenfus Epifcopi. Probus ad moma
- chum cap. generali de eleët. im 6. m.
6. Abbas cap. cum nobis m. 5. de
ele&i.& multo magis fi accedat có
fenfus,ná fibi præiudicatnó folùm
exfaéto Papæ fed etiã proprio cap.
trâfmiffa de remüciatione Abbas d.cóf.
1 o 1. neque expeétatur poffeffio ,
quod indubitatum dicit Tondutus
im p. 2. cap. 4. §. 6. m. I 3. Grat.
cap. 1 96. m. 14. Et ideo haec mors
I 3 1 ciuilis eumdem habet effeétum
ac naturalis, Valenzuola loco cit.
m. 9. Anna d. dec. 92. n. 7. 44e
mochius conf. 227. Et quamuis
3aldus in d. cap. ex parte il pri.
mo de officio delegati dixerit ,
quod differat vacatio ob mor
tem, & ob translationem . At
tamen Amma d. alleg. 92. m. 6.
dicit, quod hoc procedit in ordi
ne ad expreffionem vacationis,
quia verus modus eft exprimen
dus; non autem in ordine ad ef
feétum, quem translatio opera
tur; Quapropter dicunt Epifco
pum,traslatum poftfaétam trans
lationem nullos fru&us petere
pofle, quiaiam titulus percipen
132 di poft translationem extinâus
179
fuit; et quampliirimi Do&ores
afferunt nequeperceptos fecütra
here poffe , ut videre eft Zabarell.
in cap. fin. de pecul. Clericorum , &
conf. 1 I o. Bellamera in cap. fi quis
Traslatus 21. quef?. 2. mum. 1 o.
rverf. fed quid. 5armient. de red
ditibus Ecclefiafticis 2. p. cap. 4. in
fim. et alios, quos citat Petrus Bar
bofa im d. legge diuortio parte z. fub
mum. 53.
Rota in antiquis in decif. umica
fub. tit. de tramsalt. Epifçopi dicit,
1 33 quod Traslatus pctit fruétus fi
bi debitos antè translationem ,
præfertim extãtes tempore trans
lationis.
Petrus Barbofa in d. l. diuortio
fub num. 55. dicit, quod defru
&ibus extantibus tempore trans
1 34 lationis diftinguédum cft iuxtà
l. defunëta ff.de ufufruétu , ut iam
perceptos fuos faciat 5 percipien
dos autem ad fuccefforem, quia
eadem ratio eft ac de refignante,
allegat Glofam im cap. 6 Epifcopus
de fuppl. Pr«lat. neglig. im 6. Car
dinalem in cap.fin. de pecul. Cleri
corum. Caualcamtum dec.44. Sarm.
d. p. 2.in fine,& ita quoque de AMa
rimis cap. 1 52. Addit tamen Bar
1 35 bofa, ut fide perceptis nihilTrá
slatus difpofuerit, vel ad Eccle
fiam, vel Succefforetm pertinere,
debeant: quia non debet cffe mc
lioris conditionis, ac fi refideat ,
quocafu, eo fcilicet mortuo, per
tinent percepti fruétus, veladEc
clefiam, vel Succefforem, Ita 8ar
bofa loco cit.fub m. 55. rverf. quam
uis, lofeph Ludouicus decif. 33. ;^•
Se
 r8o DE RECTA DISTRIBVTIONE
, Sed aduerte , quodSarmientus
1 36 in loco cit. â Sarbofa, dicit , quod
Ide fru&ibus-prioris Ecclefiae , de
qua Epifcopus tráslatus eft, idem
dicendum ac de mortuo , & fic
non lucratur fru&us nifi in cafi
bus,in quibus,fi moreretur tranf
mitteret adhæredes.
loannes Honorius im Sum. luris
Cam. lib. 1. tit. 7. de transl. Epifcop.
fub m.4.ait,quodTranslatus amit
1 37 tit Iura prioris beneficii, & pof
fèffionem ciuilem , & naturalem »
fru&us tamèn fibi debitos antè
translationem, & maximè extan
tes tempore translationis petere,
poteft, allegat text. in cap. pr*fen
ti,et ibi loannem Andream de off.ord.
in 6. loannem AMonach.in cap.2. de
rebus Ecclefiafticis non alienandis in
6. et di&iam decufionem unicam de
translat.Epifcopi in antiquis. Puteus
autem in dec. 14. lib. 3. dicit, quod
\
1 38 cum Epifcopus transfertur,fiue
refignat, & non referuat fruétus,
omnia transfert in Succefforem,
nec pro rata temporis tunc fit fa
cienda diuifio, quæ folum habet
locumin vacatione per obitum;&
ratio poteft effe, quia translatio
nis natura eft priuare terminum,
à quo, & transferre in terminum
1 39 ad quem,iuxtà textum im cap. I.
de translat. Epifcopi.44andof. de re
fignat. Gratia tit.de translat. Ama
tus Dumzett. dec. 995. m. 1 5. Fran
ces verò de Ecclef. Cathedr. c. 1 1 •
14o m.23.& 24. fimplicitèr {cripfit
in cafu Translationis fru&us non
deberi illi, qui Translatuseft.
Hondedeus im confil.85.fiue alibi
141 86.n.2 I.et22. lib.z.tenet quod
fruétus decurfi debentur Transla
to, non Succefíori, ficuti fi vaca
retper mortem 'uti fruäus debe
rentur hæredi, non autem Succef
fori, & eo magis hoc cafu adfimi
litudinem vfufru&uarii, qui do
nec viuit facit fru&us fuos ; fic
etiam dicendum dicit depenfioni
• bus , feù affi&ibus qui foluuntur
profru&ibus; nam Translato de
bentur pro rata fru&uum percep
torum antè translationem . Ità
Hondedeus loco citato num. 27. de.
fruétibus autem ciuilibus dicit,
quod diuifio fit facienda pro rata
temporis fecundum opinionem
Couarruuias. Ità ille mum. 18. et
I 9. Et ità etiam obferuatum fuif- ,
142 fe in Confilio Sacro Neapolita
no dicit Framchis decif.79. inter
Cardinalem de Sermoneta, &
Archiepifcopum Capuanum.
Ioannes Baptifta Spada in confil.
34. tom.3. dicit, quod eifdem re
gulis terminatur quæftioin trans
latione, ac refignatione conditio
nali, & idem pra&icandum intèr
Translatum , & Succefforem, ac
inter Refignatarium,& Refignan
tem: & ficut fru&us naturales, &
induftriales, qui femel in anno
percipiuntur diuiduntur pro rata
fru&uum perceptorum , & non
pro rata temporis , fic etiam regu
latur affi&us , qui debetur pro
fru&ibus naturalibus,&induftria
libus, fiuepro rata fru&uum per
ceptorum,fiueàfolofeparatarum,
proùt fupra di&um fuit, & ciui
lcs, qui dietim percipiuntur pro
rata
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM. s m 81
rata temporis iuxtà decifionem. benè tamen Translatus à Papa.
Pranc. 19. Ità quoque intèr An motu proprio, quia Trãslatus de
tecefforem, & Succeflorem in cafu bet dare proprium confenfum.
translationis fit pra&icandum, ut Hæc funt , quæ in hoc cafu
fcilieèt fruétus naturales , & indu Translationis vidi apud Do&o-
ftriales, & affiétus pro fru&ibus à res. Quod mihi vidctur eft 5 cer
folofeparatis fpe&ent ad Anteccf tiffimum exiftimo fru&us omnes
forem ufque ad diem dimiffionis, naturales, induftriales, affi&us, &
fru&us autem poft dimiffionem I47 alios fimiles fru&tus, quos Tran
ad Succefforem , & ad Cameram slatus recepit,& incorporauit fuos
Apoftolicam ád ratam temporis, efíe,& transferre pofie reiccta opi
quo Epifcopatus vacauit ; fruótus nionc Antiquorü , præfertim Za
autem ciuiles pro rata diuiden barelle in d. comfil. cap. 1 o. Optimè
dos , fcilicet pro rata decurfà uf Lotterius de re bemef. lib. 1. cap. 1 z.
que ad diem dimiffionis ; nam. mum. 2 5. neque verum eft mor
æquiparantur refignatio , & tran- . I 48 tem ciuilem æquiparari morti
slatio , & faciliùs hoc admitten naturali,quo cafu Epifcopus etiã
dum afferit Spada in translatione, perceptos perdit. Praepofitas in cap.
quàm in refignatione 5 nam tran Apibus §. ecce 7. qu.efl. 2. Glof.in
slatio non dicitur a&us volunta cap. placuit.il fecondo 1 6. quaeft. 1 •
rius, ficuti refignatio,quiatransla Rota apud Caualer.dec. 1 o4.& dec.
tio fit à Summo Pontifice proptèr 24o. m.2.par.2. recent. que eadem
neceffitatem , vel vtilitatem Ec eft, et dec. 8o9. par. I. diueforum.
144 clefiae, atque Spada non admifit Surdus comf. 333. mum. 57. atquc
translationé aliâ voluntariam aliâ confuetudinem difponentem in.
neceffariam effe: Et tàm Homde cafu mortis, non habere locum in
deus lococitato, quam Spada m d. cafu translationis. Archid. in d. §•
conf. 34. exprefsè dicunt, confti ecce m.5.3ellam. m. 2. & fic quiha
tutiones Apoftolicas, præfertim 149 bet indultum percipiendi fru
Iulii III. quæ difponunt de fru&i- ctus in morte,non percipit intran
bus inexa&is de temporc obitus, slatione, vt verius hoc effe dicit
non poffc applicari in hoc cafu , Lotterius loto cit.m.27. et 28. nun
145 cum Prælatusadhùcviuit, & fa quam enim difpofitio loquens in
cit fruétus fuos, & nullo Iure re cafu vero, locum habet in cafu fi
pcriricautum , quod fru&us per &o per legem , præfertim in ma
cepti ex bonis Ecclefiæ, Prælato teriaftri&a,& odiofa , ut commu
viucnte, fpcétentadEcclefiam,vcl nitèr afferunt Doótores: difficul
Succefforcm. -

tas poteft effe de fru&ibus matu

Rota in alleg. decif. 278. p. 2•
recent. im fine dicit , quod fru
146 ctus à folo feparatos Epifco
pusiibcrè refignans nö facit fuos;
-
ratis,inexa&is tamèn,& non com
mixtis, & de fruétibus pcndcnti
bus; & in quantumad maturatos,
& decurfos antè translationem
VC

-
- •*.-
- DE RECTA DISTRIBVTIONE
veriùs dicendum videtur, quod omnes non poffunt recipi abfque
fuos faciat , & pctere poffit iure
1 5o communi attento, & iuxtà fen
tentiam Rotæ dec.8o9. m. 2-p. 2.
diuerf. & decif. 278. parte 2. re
cent.imfime Pamuimus de poteftat.cap.
fede vacante par. 2. qu«ft. 8. m.
28. nec diffentire videtur Hom
dedeus , & Spada locis citatis , &
hoc cafu cum Traslatio fit à Papa
ob neceffitatem , aut utilitatem
Ecclefiæ fecundum Rotam im d.
decif. 278. im fine, ni fallor, non
oportetutTranslatus referuet ex
1 5 1 prefsèfructus maturatos, proùt
in refignatione requiritur,quia re
fignatio eft aétus voluntarius de
pendens à propria voluntate , &
cum non referuat, cenfetur rcmi
fiffe ; Translatio autem fit à Papa
motu proprio ( prout fuit mea )
& ideò non cenfetur præiudicare
fibi Translatus, licèt, cum trans
latio petitur à Papa, & illam facit
1 52 ad partis petitionem, attentis
meritis illam petentis, aliud vi
deatur dicendum; Cum tunc con
currat a&us voluntatis Translati,
& tunc fit dicendum , ac de refi
gnatione diétum eft. _*
Pendentes autem fruétus, qui
fcilicèt non funt maturati tempo
re translationis,Translatus petere
1 5 3 non poterit fecundum Do&o-
res citatos, quia per di&am trans
lationem vinculum fuit iam dif
folutum , & titulus extinétus om
ninò , & ideo caret iure, quo pe
tere pofsit fru&us , qui maturant
co tempore, quo aliquo titulo
Translatus caret; fru&us namque
-
aliquo iufto titulo , aliàs furtum
committitur : Ideò Translatus
pendentes petere non poterit,
quia ifti cum colligendifunt » ti.
tulum non habet. .
Hæc in quantum ad ius com
mune; videndum nunc eft atten
tis Conftitutionibus Summorum
1 54 Pontificum. Equidem Lotterus
de re benefic. lib. I. qu.eft. 1 2. mum.
29. cum feq.ità fcribit.Sed quid di
cendum in terminis imdulti conceßi
Camere Apoftolicæ; ei enim applica
tifuerant omnesfruótus beneficiorum
155 referuatorum , vel affeélorum per
obitum , vel alio quouis modo , pre
terquam per refigmationem rvacan
tium ufque ad diem prouifioms , feü
adeptae poffeßioms ex Conßitutione
32. Pij Qaartt neque eft dubium
eam ampleétifruétus menfarum ,
et Ecclefiarum quarumcumque ex
com/litutione Sixti /. 1 oo. in mouo
3ullario. Finge vacare Cathearalè
per obitum, Cameram omnes fru
êius ad manum fuam reducere; Fin
ge rursùs ad eam Ecclefiam trans
ferri alium Epifcopum in memf…
44artit,fed ip(am translationem có
fenfù illius non confici , nifi in menfé
Iulii , & Cameram ommer hosfru
êius , veluti adhuc mom reconditos
fubfequeftrum ponere; prioris autem,
ad quam faäa eft translatio iamfe
paraffe dfolo, et cum effeótu percepif.
fe. Profe&iò durum eft excludere in
dultum Camere » aut ab umius , aut
alterius Ecclefiefruéiuum perceptio.
me, fiquidem refpeâu prioris vacan
tis per obitum nulla fubef dubitatio;
fUer

REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
•verba enim indulti fùnt clara; re
fpeétu etiam fecunde , a qua faéta
fuit translatio , videtur ceffare ratio tis antea, fed dc his loquuntur
fùpra adduéiaper Doótores in d. can. I 58 Conftitutioncs Iulii III. & Sixti
im apibus » quia imdultum non eft re
fri&ium ad vacationemper obitum,
fed comple&titur rvacationem ex quo
cumque alio modo , preterquam per I 59 poft vacationem. Attamen tam
ceffum , & fic in aliis firmat vim ,
& efficaciamfuam l. cum Prætor de
iudic. cum vulgat. adduótis per
Franc. dec. 499. m. 2. & vbi com
ueniunt verba legis, conuenit etiam
legis diffofitio , etiamfi dura poßit
videri l.profpexit cum ibi not.ff.qui,
& à quibus. Hæc Lotterius.
Certum enim eft, quod tàm
Pius Quartus, quam Pius Quin
tus in Conftitutionibus fuis quæ
I 56 incipiunt Cupientes , referuaue
runt omnes fru&us beneficiorum
referuatorum, præfertim in Re
gnoquouis modo vacátium, præ
terquam perceffum à die vacatio
nisufque addiem pofíeffionis pro
rata, &,cum nullum modum ex
ceperint, præterquàm per ccffum,
omnesaliosincluferüt:attamèn di,
ci poterit, quod fub vacatione per
ceflum includi poterit vacatio per
translationé, quia in ea maior ra
tio confideratur,ut fupra di&ú eft,
&C6ftitutiones Apoftolicas circà
has referuationes fru&uum non
fibi védicare locum in translatio
^ I 57 ne dixerunt Homdedeus , & Spa
da locis citatis, ut diximus. Deindè
confiderabam, quodin diétis Bul
lis Pii IV. et Pii V. referuantur
fruótus à die vacationis beneficii,
ufque addiem pofíeffionis pro ra
-
1 8§
ta temporis;non autem in illis di
fponitur de fru&ibusiam matura
V.& his Conftitutionibus,præfer
tim Sixti,refcrvátur fru&us matu
rati, & non exactitam ante quam
Conftitutio Iulii, quàm Sixti ex
prefsé loquuntur in cafu obitus,
& Conftitutio Sixti,ut diximus fu
pra fuit fa$ta ad tollendum hanc
quæftionem intèr Nuntium Nea
politanum , & Clerum uniufcuif
quc Ciuitatis, & Diœcefis Regni
Neapolitani; quia fcilicèt preten
debat Clerus, fruétus maturatos ,
inexaétos tamen, non fpe&are ad
Cameram , & exprcfsè Sixtuslo
quitur de vacatione per obitum,
vtlegitur in prooemio Cóftitutio
1 6o nis, & in §. I. ibi. Tam amtê obi
tum illorum poffeffbrumpendentes, et
maturatos , ac etiam à folo minimè
feparatos feu mondùm exaétor, quam
etiam poft eorum obitum ufque ad dié
capte poffeßionis, &c. Vndè non
eft verum quod mihi dicebat qui
dam vir fanè doétus, quod Con
ftitutio præfati Sixti loquatur de
quocumque vacationis cafu , fed,
vt patet » reftringitur ad vacatio
nem per obitum.
Habet hic difcurfus aliquod
fundamentum,fed funt entia ra
tionis,quæ dumtaxat in intelle&u
1 6 1 fundamentum habent, cum in
praxi hifce temporibus contra
rium obferuetur. Nam Reueren
da Nuntiatura huius Regni ac
cipit omnes fruétus inexa&os té
Bb porc
 J 84 DE RECTA DISTRIBVTIONE
pore vacationis, & ratâ fru&uum
poftpofíeffionem Translati adin
ftar vacationis per obitum , ut
contigit mihi in fa&o cum tran
slatus fui ab Ecclefia S. Angeli
,!-.
Lombardorum , & Bifacien- ad
hanc Policaftren. Translatio fuit
in Conciftorio die oótaua Maii
1 679. Poffeffionem, accepi dic
3 o.Maii eiufdemanni,pctii ratam
in fru&ibus naturalibus, & indu
ftrialibus Ecclefiæ dimiffae per no
uem menfes iuxta computatio
nem anni in naturalibus, & indu
fìrialibus Ecclefiæ dimifíae per no
uem méfes, iuxta computationem
anniin naturalibus, & induftria
libus, qui colliguntur tempore,
Augufti; hoc fuit mihi denegatú
ob motivum antediétum,licèt fci
uerim quondam Illuftriffimum ,
& Rcuerendiffimum Thomam
Erancaccio in translatione ab Ec
clefia Auellinen. ad Nicoteren. &
quondam Illuftriffimum de Luca
ab Anglonen, ad Nazaren. acce
piffe ratam ; & tantùm habuiinL
his nouem menfibus ducatos bif.
centum à Regia Dogana Apuliae
pro herbagiis Defenfæ diétæ For
micufo , quorum folutio iam cef
{erat in menfe Aprilis; in Ecclefia
verò hac Policaftren. à die poffef
fionis, quæ, ut dixi, fuit die trigc
fima menfis Maiivfque ad totum
Decembrem eiufdem anni, & fic
per fex menfes tantum habui du
catos centum nonagintanoucm,
reliquos verò maturatos poft di
&am pofleffionem in menfe Au
gufti , &Septembris, O&obris,
; * .
Novébris,qui fuerunt ducati quin
genti feptuagintaquinque recepit
Camera pro péfionibusfolvendis,
& pro rata , & fic ego inquinde
cim Præfulatus méfibus tãtùm ex
fru&ibus vtriufque Ecclefiæ ha
buitercentum nonaginta. Et licet
habuerimfubfidium charitativum
à Clero Policaftrenf. hoc non ex
ceffit ducatos tercétum nonagin
ta, expenditamen in Bullis duca
tos mille, & quatuor centum mo
netæ huius Regni.
Sed audiamus itcrum Lotteriú
1 62 loco citato,qui poft verba, quæ
fuprà adduximus, ità fubnc&it:
Caterüm longè duriùs ef? Transla
tú vtrimq; excludi a perceptionefru
&iuii;id enim repugnat maturaliratio.
mi, fecumdum quâ nemomilitatfuit »
flipädjs,&qui Altari feruit de altari
•vi&tum fibi affumit. cap. cum fe
eumdum Apoflolum de pr«bem. idque
ut de Iure Diuinopofitum , ex his »
qu« fuperiùs quafl.4.n. 49. @. 52.
latè diffèruimus, non eft credendum,
Romanum Pontificem ca/w aliquo
per fua indulta infringere voluiffe:
Vnde captiofam libertatem pruden
ti interpetratione frangi conuenit im
quit Text. in l. cum Aquiliamaff.
de tranfa&i. Proindeque hoc cafù vi
detur temenda media via , ftatuen
dumque ità; ad Cameram fru&us
iflius Ecclefie, a qua eft faëtatrans
latio pertinere , ut ab illis feparentur
qui fùffìciant pro alimentis ipfius
Epifcopi ; Tum quia iftud videtur
fatis declaratum im fuprá alleg. cap.
pr«fenti de off. Ord. in 6. tùm quia
alias fequeretur beneficium Papa in
tr4/1$'<
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM: 18*
transferendo eße ipfi Translato mo num. 3.fedhi, veladfuccefforem,
eiusm, qui reperiret/e hoc paâo de vel ad Cameram (ut in Regno
ceptum, quod minimè dicendum, ut noftro ) fpe&ant. Sic etiam cum
in eo cap. præfenti morat loannes An aliàs litteræ prouifionis Apoftoli
dreas num. z. Cum hæc legifíem, 164cæ non funt, validæ, fcd fubrc- .
valdè confolatus fum, quia con ptitiæ, & impetratur refcriptum
fideraui, Lotterium pro me fcrip reualidatorium, feü Perinde eva
fiffe;æquitas enim,& naturalis ra lere , fru&us medio tempore per
tio fuadebat, (& fi alioquin Iu cepti fpe&ant ad Cameram. quod
ra refragarentur,) ut mihi vi&us cum O&auius Gaudiofus refcri p.
fufficicns ex Ecclefijs, quibus fer tum hoc impetraffet fupèr proui
uiui, praeftaretur ; ut enim dixiin fione Apoftolica , Canonicatus
quindccim menfibus tercentum , Metropolitanæ Neapolitanæ, me
& nonaginta ducatos habui Re confuléte, obfubrcptionem com
gni,confideret ergo quifque, fi hi miffam in primis litteris, ex quo
fuffecerüt ad vi&um, & veftitum, non exprefferat qualitatemEunu
ad itinera, &adalia; & præfertim chi, in di&o refcriptoreformato
cum ad hanc Ecclefiam peruene rio claufulam apponere fecit, Vna
rim fuit mihi neceffarium expen cum fruélibus medio tempore per
dere ducatos ferè centum pro re ceptis , aliàs oportebat ipsum cum
ficiendis molendinis Menfae, quæ Camera tranfigerefupèrfruétibus
iam ruebant, Teftor Deum Om 165 exa&is. Item cumpofíeffio be
nipotentem, quod multa debita neficiorum à S. Sede prouiforum
contraxi , quæ adhuc exfoluere n6accipitur de manu Nuntijcum
debeo . In Deo meo Creato litteris, vulgò di&is (derilafcio)
re , & Redemptore , benigno ; iuxtà Bullam Pij Quinti , Cupien
mifericorde , atque Omnipo tes , de qua fupra, omnes fru
tenti , cuius voluntatem exe &us fpe&ant ad Cameram, quia
quutus fumconfido; Ipfe mc de» nullitèr tunc accipitur poffeffio,
anguftijs meis liberabit , & ne fed inpraxinonmultum obserua
ceffitatibus meis copiofiffimè τur hæc Bulla : fæpè enim fæpiùs
{ubueniet. - ; -. accipitur poffefsio abfquè di&is
Antequàm àdulterioraproc&: litteris Illuftrifsimi Nuntij, &
damus hic annotare liceat, quod hæc Bulla non videtur, quod fit
cum fupra diximus,fru&us prora in viridi obferuantia, fed videant
ta ad fuccefíorem fpe&are à dic prouifi, an finttutiinconfcientia:
pofíeffionis, hoc fanèintelligen Ego verò obferuare feci in mul
dumde poffeffore iufto,& valido, tis Apoftolicis prouifionibuscum
nam intrufus» quamuis percipiat effem Epifcopus S. Angeli, & Bi
fru&us,tamèn fuos non facit: Lot faccien . Ità etiàm cùm in bene
terius de re benef. lib. 3• qu«ft; zo: - ficijs rcfignatis
• - * • P bnon
» fit publicatio
iuxtà
; ;3s . DE RECTA DIsrRIBVTIONE --
iuxtà Conftitutionem Gregorij
Decimitertij, Aumano *vix iudi
1 66 cio, cum tunc nonfolum fruétus
percepti amittantur , fed ipfùm
quoquè beneficium, & fi Sedes
Apoftolica concedit reftitutio
nemaduersùs publicationem , in
reftitutione debet apponi claufu
la, etiám cum fru&ibus perceptis;
aliâs fruéìus medio tempore per
ceptos debet reftituere Camerae ,
vel fupèr illis compofitionem fa
cere, &ficde alijs. Sempèr enim
quodtitulus eft infe&us, vel re
foluitur ex aliquo defeétu com
miffo, intrat CameraApoftolica
pro fruéìibus medio tempore Per
ceptis. -
Hic tamen obitèr notandum
duxi , non tamèn omninò extrà
propofitum, quod cum ad regi
men huius Ecclefiæ Policaftren,
accefferim, inueni quod viuente
s. m. Clemente X. vacauérunt
nonnulla beneficia in menfibus
referuatis,& ideò affeéta fuerunt,
& referuata difpofitioni S. Sedis ;
ipfo tamen Summo Pontifice,
mortuo fuerunt collata à meo
Prædecefforefubprætextu, quod
Sede Apoftolica vacante ordina
rius poteft conferre omnia benefi
cia. Parcendum duxi Illuflrifsi
mo Prædeceffori , cum fuerit
Theologus, non Canonifta nc
uè Curialis ; fed adfcribendum
eius officialibus parùm praéticis, .
& minùs ftudiofis ; illa enim be
neficia ordinarius poteftconferre,
quæ vacant in aétu, & tempore ,
quo Scdes Apollolica vacat, in
omnibus menfibu5, & fión fint
aliàs rcferuata, & affeéta aliqua
referuatione, vclaffe&ionein cor
pore Iuris, nô autèm illa, quæ va
cauerunt in méfibus referuatis Se
de plena vel aliàs erant rcferuata
aliqua alia rcferuatione, fcù af
feétione quomodolibet Sedi Apo
ftolicae. Ratio huius eft clara, &
manifefta,quiailla referuatio,quae
confurgit ex menfibus , prouenit
exregulis Cancellariae,quas unuf
quifque Pontifex in craflinum
fuae ele&ionis facit,&promulgat,
& durant dumtaxàt dùm ipfe vi
uit;eo verò mortuoftatim cefíant,
&expirant, & cùm mortuo Papa
non adfint regulæ Cancellariæ
tollitur impedimentum ordina
rijs quod confurgit ex regulis
{`ancellariæ, & ideò poffunt con
ferre, nulla differcntia menfium
confiderata, quæcumque benefi
cia, quae SedeApoftolica vacante,
vacauerint, dummodò non fint
aliàs affe&a,& referuata aliqua re
feruatione in corpore iuris exi
flente. Cumautem beneficiafunt
vacata viuente Papa, cum viget
referuatisin menfibus »vel fi aliàs
fuerunt "affe&a, iam referuatio
&affe&io habuit effe&um fuum,
& iàm introduάa per mortem
Papæ non cefiàt, & per con(è-
quens impedimentum {èmpér
durat, nequè retrotra&io lòcum
habet, quia iàm ius fuit acquifi
tum S. Sedi Apoftolicæ, & bç
neficia femèlaffe&a, & referuata
femper talia {unt, donèc referua
tio plenè confumpta fuerit pcr
- - pro
 REDDITvvM EcCLESIASrICORVM. . , &,
prouifiohem Papae, Lotterius lib. notoria eft referuatio,& nimis c!a-
2. quaf!. 27. mum. 54. Et quam • raintrufio. ' „ ' ,
uis expirct regula referuatoria per Videamus nunc de fru&ibus
mortem Papae , non tamèn cxpi - bencficiorum, qui folvuntur Pen
;rat regulæ effe&us, caufatus antè fionario , quomodo diuidendi, &
obitum Pontificis : In pun&o I 65 diftribuendi. Duo occurrunt in
44amdofius fùper regula Cancellarie, hac materia cafus. Primus eft,
mona, quefl. noma , m. 2o. Cocchier. .quando moritur Penfionarius pé
in proem. ad regul.Cancell.num.> 1 • fione non foluta; alter quãdo mo
*Nauarius p. 2. imfam 8allar.in ritur titularis,&penfionarius agit :
+ubric. de beneficjs, que vacant $e- ipro penfione contrà fucceßorem
de Apoftolica vacante mum. 1. 2. .in Ecclefia ,feù beneficio.
� 5. Gonzaler ad regulam oéla In primo cum moritur Penfio
-uam Cancellarie in proem. §. 5. m. inarius, tunc multi Do&ores te
-6. & ante iftos magiftralitèr Ge .nent,quod hoc cafu fit diuifiopro
minianu im confil. 93. incipien. Im rata anni dccurfi , ùt {cilicèt Pen
Chrifti nomine Amen. Videtur pri fionarius , qui moritur ante exa
mò quod ifla referaatio • Nequè -&am penfioncm, tranfmittat ad
verum eft, quod Papæ currit ali 168 hærcdes fuos penfionem pro
quod tempus ad conferendum , -rata anni decurfi. Ità videtur fen
quo expleto poffit Ordinarius tire Covarruuias in fepè cit.cap. 1 5.
conferre, quia nullum tempuseft mum. 13. lib.1. rverf. AMolina do
præfixum Papæ ad conferendum primogenitura, lib.3. cap. 1 1. Gut
beneficiareferuata, vel affe&a, ut tierex can. q. c. 33. - - -

obferuamus in praxi, & fi benefi .. Alexander confil. I 5. mum. 3.

ciacentú ab hinc annis effent va
cata, núquàm poterit Ordinarius
<ca conferre ob Papae negligentiâ
fupplendam 5 numquàm enim
inferior poteritfupplere negligen
tiam Superioris, nequè à maiori
ad minorem fit deuolutio , quæ
omnia clara funt, & extrà con
trouerfiam. Idcò Collatores non
euaferunt pænas infli&as in Con
ftitutionibus Pij IV. & Pij V. .
quæ incipiunt Cupientes in §. &
nihilomimùr, Prouifos autèm fic ,
dixi non facere, fru&us fuos, ut
potè intrufos, nèc eis fùffragari
regulam dcTricnnali, quià fàtis
lib. 2. Gigas de penf. qu.eft. 53.
Thef. dec. 143.3urfarus comfil. 178.
Homdedeus comf. 85. mum. z z. do
169 cent , ad hæredes Penfionarii
tranfmitti pro ratafru&uum per
ceptorum iuxta l. defunâa ff. de
vfufr. velut fi Penfionarius dece
dat antequàm fru&us, fuper qui
bus imponitur penfio effent pcr
cepti, nihilominùs tranfmittat ad
hæredes, fi verò fru&ibus percep
tis,& colle&is tranfmittat,etiàmfi
dies folutionis non cefferit. Pro
hac opinionc Lotterius in lib. 1.
qu«f. 44. num.7. citat etiam Co
uarruuias loco citato . .
- Hanc .

, 88 DE RECTA DISTRIBVTIONE r . .
Hanc fentcntiam controuertit
y7o Lotterius, loco citato an. 1 o. /4ue
| 1 5. inclufiuè & oftendit, in fubie
&amateria non poffe applicari di
fpofitionem, textus in l. defünäa,
& l. im fingulos de annuis legatis,& 172. Ecclefiafticis,par.z.admonit. 1 6.
hanc fententiam omninò confu
tatCaflillus lib. 1. de ufufr.cap. 79.
dum dicit deceptum Homdedeum
ità exiftimantem. Lotterius autèm
loco cit. num. r 6. tenet cum Rota
dec. 678. par. 4. recent. Gratian
cap. 548. mum. 48. & Coccin. dec.
323.num.2.& cum alia decifione
ARotæ penès Marchefe.fol.6o4-par
1. fcilicèt transferri a&ionem ad
hæredes mortui Penfionarii pro
rata fru&uum perceptorum in vi
ta per beneficiatum,adinftar fim- .
plicis ufufru&uarii, non auté præ
ftationis annuæ, quae opinio quo
dammodo coincidit cum opinio
ne Alexandri,& aliorum. Et hanc
etiam fententiam tenet Tomdutu»
depenfionibus cap.2o. num.6.7. &
8. et 43. et 44. {cilicèt penfiona
riú tranfmittere ad hæredesa&io
nem prorata fru&uum percepto:
tum per Titularem 5 affignat ra
tionem;quia cum penfio folvatur
intuitu fru&uum , &fit onus rea
lefuperfru&ibus impofitum, non
conuenit vt Titularis eo tempo
re, quo fru&us nonpercipit, pen:
fionem exoluat;& è contra fifru;
&us quorum refpc&u penfio de
betur fuerint pro parte percepti,
aequitas fuadet vt etiàm pro rata
illa debcatur penfio, pro ratafcili
cèt temporis anni inchoati à die
referuationis penfionis vfque ad
*.
- -
diem mortis penfiónárii, & citât
dccif. Caualer. 129. .
At Petrus Barbofa in diéta l. di
uortio, part. 2. mum. 4. Sarmientus
in defenfione » trabt. de Redditibus
Caflillus lib. 1. de vfufruâu , cap.
79. mum. 17. exiftimauerunt, fi
dies folutionis penfionis cefferit
viuo Penfionario, tùnc tranfmit
tatur ad hæredes a&io ad peten
dum penfionem , cuius dies iam
cefferat viuo Penfionario,fiuè fru
&us effent maturati,& colle&i,fi-
uè non; fi verò Penfionarius obie
rit non ccffo adhùc die folutionis,
nihil tranfmittat ad hæredes, nèc
etiam pro rata,& hanc certiorem
dicunt fententiam.
Alter cafus eft, quando mori
173 turTitularis,fiuèvacat Ecclefial
quocumque: modo , & reftat,
Penfionarius, & datur fucceffor
- novus in Ecclefia, feù beneficio ;
& hoc cafu Lotterius in di&o lib. I.
qaaft.44.num. 19. fimplicitèr exi
ftimat hunc novum {uccefforem,
& hæredes defun&i teneri pro ra
ta fru&uum perceptorum iuxtà
decifionem Coccini327. num.2. ac
idem prorsùs effe dicit, fi Camera
Apoftolica defun&um fpoliaffet.
fed Lotterias im diélo lib. 1. qu«/?.
39. à mum. 1 o7.cum fequem. mul
tú triturat hanc materiam;& pro:
174bat daria&ionem realem,& per
{onalem penfionum contrafuccef.
{orem in beneficio pro terminis
decurfis, fedipfum teneri probare
feciffc diligentias contrà antecef
forcm, quia obligatio
-
feffi
C.
- - - -
 REDDITVVM ECCLESIASTICORVM.
eft accefforia , & fubfidiaria , &
proptereà nó intrat obligatio fuc
cefforis, nifi conftito, quod princi
palis debitor , vcl eius hæres non
fit foluendo , quod latè explicat
Lotterius , & ponit quomodò di
ligentiæ præmitti debeant: Atin ,
num. 1 5o. ait, quod quocúqueca
r 73 fu, Iudex qui cópellit fuccefforé
in beneficio ad foluendum pen
fionis terminos decurfos in vita
decefforis, debet cauere, ut relin
quatur congrua pro ipfoTitulari,
itaùt illa in primis, & antè omnia
deducatur, ne qui Altari feruit ,
fraudetur debito ex eodem Altari
vi&u, contra text. in cap. extir
pande , & cap. cum fecundum
Apoftolum de prabendis 5 quamuis
enim ifta exceptio non militet ,
ubi tra&atur de folutione termi
norum cedentium tempore fuo ,
tamenrecipienda cft omninò cum
agitur de terminis decurfis in vi
ta prædecefforis, ut concludit Ro
taapud Gregorium d.decif. 5o7.mu.
5. Hæc Lotterius,
Hæc nó diffimiliter fcripfit Tó
dutu, imd. cap. 2o. a m. 1 o. cum
feq.dum dixit; quod licèt fuccef
forin beneficio teneatur ad folu
tionem penfionum decurfarú in
vita prædecefforis iuxtà decifionem
Ludouiij 597. tamen hoc verum
effe , quando conftat fuiffe fa&as ,
diligentias contrà prædecefforem,
«qui fru&us perccpit, &illius hæ
rcdes, & fic in fubfidium teneri,
tefte AMerlino deci/. 38o. mum. 6.
& 7. cum non fit æquum , ut qui
fruétus non percipit teneatur ad
, ,g,
folutionem penfionis, quæ impo
nitur fupèrfruétibus : ncc fuffra
gari diligentias contrà Procura
torem antecefforis 5 ficuti nec di
ligentias fa&as proterminis præ
teritis.Add. Ludouifu d.decif. 5c7.
atqui penfionarium habcrc cle
&ionem vtrum malit agere con
tra illos, qui fruétus perceperunt,
vel contra beneficij fuccefíorem ,
iuxtà decif. Buratt. 448. mum. 8.
et 9. et A4archeffan. de commiff.par.
1. tit. de commiff. im caufa penf. p.
1. §. 2. num. 4. confultiùs tamèn
ipfe exiftimat penfionarium agere
contra Titularem, contra quem
via exequtiuaagere poterit, quàm
contra hæredes defun&i, contra.
quos via ordinaria oportet agerc
& quamuis penfionarius agat hy
pothecaria contra poffefíorem be
neficij,quia fruétus funt hypothe
cati per folutionem penfionis ;
Attamen Rotam exæquitate fem
per firmaffe, ut agatur contrahæ
fedes defu&i iuxtà decif. apud Pa
cif. de Saluiamo 363. mum. 3. At
qui penfionarium diligentias Præ.
mittere oportere contra antccef
forem titularem,&hoctamquàm
fundamentum fuæ intentionis
probare debere illafquè iudicia
rias, & continuatasixtà decif3u
raël, 617. &in hoccafu fucccffo
rem non teneri nifi deduéta con
grua proeius fubftentatione Add.
$urait.loco cit. num 17. Hæc eft
fententiaTomduti im d. cap.2o.quae
uniformis eft cum opinione Lot
terj. · · · ·
Tamen in hac materia Sacr4
R0t4
 339
<, IDE RECTA DISTRIBVTIONE T. * * *
Rota apud Caualerium, decif. I 29.
tenuit, pro rata fru&uum percep
torum teneri fucceflorem ad pcn
fioncm non folutam ab Antecef
{ore, & fecundum hanc Rotæ de
terminationem nouiffimè prodi
erunt ab eadem Sacra Rota duæ
decifiones, una in Neritonem. pem
fonis coram Eminentiffimo Carpi
mea,quæ habetur p. 1 5.recemt,decif.
356. Altera corä R.P.D.Taya,ha
betur p. 1 6. recent. decif. 23 1. in
quibus decifionibus Sacra Rota
rcceffità fententia antiqua, & fta
tuit. fuccefforem teneri pro rata.
fru&uum pérceptorum ab ipfo ,
& non pro rata temporis. Et ita
177 quoquè Tomdutus de pemf capit.
2o. Amtonellus d. lib. I. cap. 28.
affignat rationern, Rota in d. decif.
356. quia licèt annus diucrfimo
dè fumatur fecundum varias con
tingentias; Amtomellus de tempore
degali, cap. 7. mum. 7. et 8. tamèn
adeffectum penfionis attenditur
annus emergens, qui nullam ha
bet regulam , & fumit initium à
178 dic referuationis penfionis, &
terminatur in ipfà die fcquentis
anni, intrà quod {patium fit inte
tegra-colleótiofru&uum.Rota dec.
7o8. & coram Coccino decif. 327.
& coram Caual. decif. I 29. Tond.
de penf. cap. 2o. Antonellus lib. 1.
cap. 38. mum. 14. ibique mum. 5.
dicitur, Epifcopum non teneriad
folutiónem penfionis antecaptam
179 poffeffionem, & mum.6. teneri
ad penfionem iuxtà ratam fru
&tuum, & ad reliquam penfionem
teneri Cameram Apoftolicam ,
feù Ceffionariú & allegatur ratio,
quia penfio eft referuata fupèr fru
άibus, & fic pro rata fruâum fol
18 o uenda At qui ibidem num. 8. 9.
& 1 o.Sacra Rota coramtanto do
&iffimo Principe, flatuit , quod
diuerfa eft regula , & ratio fta
tuendi fruótus,& tempora fru&uú
pro diuifione intèr Cameram
Apoftolicam , & fucceffores , &
ftatuendi penfiones , & illarum
obligationes, quæ regulantur fe
cundum tempora referuationum »
& ità regulandas penfiones , &
non fecundum inftru&iones fub
colleétorum Nuntiaturæ, ibiquè
allegantur aliæ decifiones Sacræ
Rotæ, &'in decif. 23 1. p. 1 6. mu.
12. dicitur , quod fucceffor non
181 tenetur nifi priùs deduóta con
grua proipfosmum.6.& dixerat fa
ciedas effe diligentias, quodutrí
què docuit Lotterius loco cit. Cum
hac determinatione Sacræ Rotæ
rcfoluebam prætentionem Illu
ftriffimi Philippi : Iacobi olim
Epifcopi Policaftren , ad cuius fa
uorcm S. M. Clcmens Nonus in
dimiffione præfatæ Ecclcfiae re
feruauit penfionem annuam du
catorum fexcentorum monetæ
Romanæ foluendorum tercentos
dic o&taua Martij , & reliquos
tercentos die o&aua Septembris :
Cum enim Illuftriffimùs Frater
Vincentius de Syluaexegifíet fru
&tus omnes ufque ad diem vigefi
mum.quartum Aprilis, diccbam
Ego, & re&e, quod ad ipfum fpe
&abat foluere femcftrèm Martij
I 679. Semeflrèm verò Septem
` bris
 .-,*
.
REDDITvvM ECCLESIASTICORVM.
bris ad Cameram Apoftolicam,
quia exegit omnes fructus: Immò
nèc teneri ad Semeftrcm Martij
I 68o. nifi pro rata fru&aam per
ceptorum quatenùs exegiffem :
fed à die poffeffionis quam adep
tusfui di&ae EccIefiae,fcilicèt à dic
trigefima Maii ufquèad di&um
diem 8. Martij pcrcepi dumtaxât
centum nonaginta ducatos Re
-gni. Ecce , quod clarè apparebat
quod ad nihil tenebar, quia priùs
deducenda erat mea congrua pro
di(to tempore, & fi ad aliquid
obligatus eram , dumtaxàt pro
rata fruótuum , & non pro rata.
tcmporis ad di&am penfionem ,
{ed hoc difplicebat di&o Domino
Epifcopo5 ccrtè quod ego nec
eram obligatus foluere T {eme
ftrem Martij 1 68o. nifi pro rata
fru&uum : Solui tamen uti alic
nus âiurgio, & quietis cupiditatc
du&us. . - '
Quia ( cæterum) nouiffimas
S. R. Rom. Decif. ad rcm hanc
citaui, placuit cas huc tranfcri
bendas curare, vt Le&orem bene.
volum ab onere illas alibi quæ
rendi leuarem; tum vt certiorem
eum facerem, rem ita diffinitam
effe à S. Rota, vt tefter ego per
hæc fcripta, quæ do&orum Viro
rum expcétant judicium.
. Et ex his abfolutus eft hic meus
qualifqualis tra&atus,benèjuvan
te Deo Optimo Maximo, Beatif
fima Virgine in Cælum affumpta,
quæ Policaftrenfis meæ Ecclefia:
meique Patrona eft, omnibufque
Sanótis quorum me prote£tioni
*
131
eomimendo:et cunâa quae fcripfi,
San&ae Matris Ecclefiae Romanæ
iudicio fubmitto. ··
r. P. D.Carpineo poflea S. R. £.
Cardimali. ' /
* ,
Neritonen. penfionis. .
Id E C I s I o 356.
Onfirmata fuit fententia Ro<
talis declarans Reverendiffi,
mum Epifcopum nullatenus te
neri ad folutionem penfionum ,
quibus gravata extat Ecclcfia
Neritonen. pro termino Domini
cæ Natiuitatis anni I 655. & pro
aliis duobus terminis anni 1 656.
teneri tantum ad menfuram fru
&uum illius anni inter ipfum , ct
ceffionarium Cameræ diuiforum
Ratio huius rcfolutionis fuit,quia
licet fecundum varias cafuum
contingentias annus diucrfimodè
fumatür ex notatis per Efcobar. de
ratiocim. comput. 2. 1. per tot,etper
modernum Veliternum de tempore
legali cap.7. num. 7. & 8. et litif; -
fimèadexplicationem text. in cap.
1. §. his cónfequenter tit. hic fin.l.in
vfibus feud. barbat. de diuifiom
fruäuum par.2.cap. 4. & mum. 14.
•vfque ad m. 19. attamen ad efi*-
&üm de quo agitur , atquè rePáf
titionis pénfionum attenditur ille
annus, quidicitur emergens nul
lam habéns regulam in inchga
tione,de quo jala, in l. de diuiß3:
ff. ßlut. niatrim. Sumenfque ini:
.tium à die referuationis, & termi:
TT TT ' s c nans
 I 92, · DE RECTA DISTRIBVTIONE
nans ipfà die féquentis anni intra
quod fpatium integra fit colle&io
fruétuum obnoxia, et obligata an
nuali penfioni, licet pro commo
diori folutione in duos terrninos
diftributæ; ita pluries refoluit Ro
ta, et fignanter coram Penia in de
aif. 7o8. in decif. 327. coram Coc
cinoper tot. 129.coram Caual. m. 3•
ct tradit Garz, de benef.par. 1. cap.
5.num. 1 9o.Sanleg. intraéi.depen.
cap.zo. num. 7. & prius in I.tom.
refòlut. Canon, cap.zo. n. 9. ct ad
du&is concordan. idem Modern.
Peliter. de temp. legal.lib.1.cap. 38.
num, I4•
Igitur cum in primis duabus
penfionibus , prima {cilicet anti
quiori fcutorum 3 o. in maiori
ά, alias referuata , altera vc
rò fcutorum 5oo. datæ referua
tionis fit de menfe Ianuarij tota
recollc&io fru&uú de uno ad aliú
Ianuarium obnoxia eft folutioni
integræpenfionis iftiusanninem•
pe pro término S.Io. Baptiftæ an
ticipato, &: pro alio Natiuitatis
I)ominicæ pofticipato.Vndè cum
Κeuerendiffimus Epifcopus de
fru&ibus anni 1635. nihil pror
fusconfequutus fit, nec confcqui
poffct,dumpofíeffioncm Ecclefiae
na&us eft 9. Iunij 1 656. indubi
tatè venit, quod de oneribus pcn
fionis illius anni nihil ad illum
pertineat & confequenter quod
ficut ante recolle&a foluit Came
ra,&illius ceffionarius terminum
Iunij anticipatum, ita recolle&is
tcneatur {oluere terminum De
ccmbris pofticipatum, quia uter- .
quc terminus conftituit 'annuam
penfionem debitam cx fruétibus
illius anni. -
Simili modo annualis penfio
: I 656. in eosdem terminos diftri
-buta folucnda eft cx fru&ibus il
lius anni , de quibus cum ita cxi
gentc inftruétione Subcollccto
rum confignata Epifcopo quarta
parte frumenti aliorumque fru
gum, & medietate vini, & oleire
i. liquum pcncs ceffionarium Ca
meræ remanfiffet, æquum, & ra
tionabile eft, ut Epifcopusfecun
dum hanc propofitionem fubeat
tantummodo onera penfionum
pro terminis Iunij, & Decembris
illius anni, & de reliquo teneatur
ccffionarius, qui de fru&ibus il
Iius anni participauit;pcnfio enim,
quae fuper fru3tibus referuatur
pro illorum rata foluenda eft, ut
notat Dominic. in cap. fim. §.porrò
de off. ord. im 6. � Gig. de pemf.
quaeft. 39. mum. 7. & ex hac ratio
ne venit quod Rota mutata anti
qua opinione foleat in hac mate
ria fe regulare iuxta terminos leg
defunëia ff. de vfufru&i. vt firma
tum fuit in Fanen. penfionis 19.
Iunii 1597. coram s.m. Clemen
te VIII. quæ paffim ad hoc folet
allegari , & quam poftea fequuta
cft in Ccfarauguftana pcnfionis
corâ Pamphilio apud Pacif.de Salu.
1 39. nwm. 3. in decif Caual. 1 2 9.
num. I. & in illa Magiftrali Da
ram. 448. à mum. 33. rvfque adfin.
Sed diuerfà ratione,& illâ Epifco
po magis favorabili;confirmata
fuit fcntcntia ctiam refpc&u pcn
fio
 * •
* REDDrrvvM ECCLESIASTICORVM:
! fionis fcutorum 8oo.quandoqui
dem cum data illius referuationis
effetinprima die Iulii regulataque
fecundum præcedentem regulam
annuspenfionis ad aliam primam
diem Iunii fequentis anni, fru&us
hoc medio tempore percepti affe
&i funt pro annuali penfione di
ftributa pariter in duos terminos,
fed pofticipatos fcilicet Domini
cæ Natiuitatis, & S. Io: Baptiftæ
fequentis anni; Vndè venit quod
refpe&u huius penfionis ex colle
&ionefru&uum anni 1656. de,
qua participauit ceffionarius de
trahi debct penfio pro termino fe
quentis Decembris , & pro alio
S. Io: Baptiftae anni 1657.
Nec deftruitur hæc regula ex
inftru&ione ex Subcolle&oribus,
& Commiffariis fpoliorum Regni
Neapolitani,in quaftatuitur quod
refpe&u frumenti , aliorumque
frugü computetur annus à die 1.
Septembris ; refpe&u verò vinià
die 1. Novébris, & refpe&u olei,
& ceterorum fruétuum à 1. De
cembris, quia vt inquit prima de
cifio diuerfa eft ratio ftatuédi fru
&us,& tempora fru&uum pro di
uifione inter Camerâ, & hæredes
heneficiatorum, & ftatuendi pen*
fiones, & illarum obligationes,
quæ ex fuperius di&is regulantur
fccundum tépora referuationum.
Comprobatque hanc verita
tem obfèruantia, nam quotiefcú
que in caufis Regni Neapolitani
oportet agi dc modo contribuen
di penfionibus Caufæ fecundum
præccdcntcmregulam,non autem
193
fecundum inftru&ionem Subcolº
le&orú ab hocTribunali determi«
-
nantur, vt habetur in illis Nerito
nem. penfionum 99.par. 1.& 1 3 o.
par. 3. recent. et in caufa ^lazarema
327. coram Coccimo, & verba illal
pro rata temporis, non adtempo
ra recolle&ionum, feù deftinatae
folutionis , fcd ad tempora refer
vationum refercnda effe cenfuit.
Aota decif. 5o4. coram P.enia.
Minus obftat quod Dominus
Commendatarius in fecunda gra
tia obtinuerit tãtum fru&us à pri
ma Septembris 1655. vfque ad
nouam Ecclefiæ prouifioncm fe
quutam 9. Iunii 1 656. inferendo
intrà hoc tempus ex una tantum
recolle&a, de qua participauit ad
tres annos,fecundum regulam fu
pradiétam teneretur, quia ex hoc
ipfoconuincitur infubfiftentia hu
ius obie&i , fi enim ipfe obtinuit
fru&us à die prima Septembris
1655. habuit utique fecundum
addu&am inftru&ionem Subcol
le&orum omnes fru&us illius an
ni. Cumque vlterius participaf
fet de fru&ibus anni 1656. iuxta
diuifionem inter ipfum,& Epifco
pum fa&am, æquum ex indèfuit,
vt ad onera integræ penfionis an
ni I 655.teneretur,&infimul con
curreretad proportionatam con
tributioné terminorü anni 1656.
Et vtcumque fit clara cftillius
obligatio foluendi omnia onera»
quibus Camera erat obligata,quæ
ficut de præcedentibus fru&ibus
tenebatur ad terminum Natiui
tatis Dominicæ 1 655. ita , &:ip:
fumteneri refolutum fuitvnica.
- Cc 2. Co
-
-
I 94 pE RECTA DISTRIBVTIONE
Coram Taia.
Cofmopolitana Penfionis.
D E C J S I O 2 3 1.
Vidam Beneficiatus grauatus
pcnfione referuata prima iu
Ij 1352. deindè annullata , &fc
féruata alteri 28. Iulij I 656. adco
què in fru&ibus precipuis Pofti
çipata utrique termino fequentis
O3obris , & Iunij fubfequentis
(adnotatas diftin&iones pëfionis
anticipatæ , & pofticipatæ Lotter.
de re Benef. qu«ft. 44. m. 5. lib. I.
Sanleg. depenfiom. cap. 20. num. 8.
cum âecif. alleg.) poffeffioncm
Eeneficij grauati cepit 6. Iunij
1 656. , & pro more diuifis fru
&ibus cum Ceffionario Camerae »
de menfibus præcipuis habuit ab
ipfo ceffionario quartam partem
iuxtà vulgarem inftruétionem
apud Quarant. Sub verbo Spolia
Clericorum, & poft multos annos
translatus eft ad aliud beneficium
priorc dimiffo ante Iunium 1 669.
Et tamen agit penfionarius cre
ditor etiam pro tota penfionepro
utroque termino Decébris 1656.
& Iunij 1 657.
` Confului confultus ego Rotam
antere&è,& ritè,agatin diéta pro
pofitione caufæ nudius tertius
ìMercurij , 1. Maij ipfius in ipfa
Rota, & hodie propofita caufa. '
Subdecanus abfente Decano ,
etiam proculdubio refoluta, nc
què reâè, nequè ritè agi, vetuit
refcribi , fufpicans agitari coram
A. C. Caualerino, &lupum effc
infabula, cum tamcn (quod fu
peraddo) poftea compertiffimum
fit illam huiufmodi fuiffe pridem
numeratæ quoquè pecuniae folu
tione finitâ contrario prgiudicato.
Ego ambulando in cofpe&u
Dei veritate, & Iuftitia, & re&o
corde cum illo Reg. cap. 3. lib. 3.
Volui aéta defcribcrc, quod pri
fci,& boni Patres fæpè fecerunt
etiam ubi nihil fuit rcfolutum ,
hoc ipfo decifionis initio Seraph.
decif. 4. decif. 56. decjf 1 o8. @,
ipfe, & alj in alijs decifionibus.
Primo itaque non videtur re
&èagere, quia quando datur Suc
ceffor novus in Beneficio deci
fum,& decidendum videtur novú
Succefforem teneri pro rata fru
&uum perceptorum; penfio enim
debet folui pro rata fruétuum ;
non pro rata temporis, Lotter
d. qu.eft. 44. mum. 19. ex Rota
coram Cocc. decif. 327. mum. 2.
Gratiami decif. 548. mum. 42. d
rverf. Non tenetur, &it, terminis
inter huiufmodi Patres Rota corä
AR. P. D. meo Carpimeo Neritonem.
Penfionis 1 o. Decébris 1 658. Simi
liq; modo verf. fed diuerfa ratione•
Secundo non videtur rite age
re, quia non fuerunt, adeò quod
non probantur, fa&ae notatæ di
ligentiæ contra illum , qui fru
&us percepit Rota d. decif. 327.
num. 3. amplius Lotter. qu«f. 39.
d mum. 87. @* mum. I o8. lib. i.
Sanleg. d. cap. I 1. à mum. 3. @r
cap. 2o. â num. 24- Cofla reintegr.
difl. 54. mum. 1 o. Rot.coram Lu
douif. decif. 5o7. mum. 2. a verf.
£t licet cum allegatis&adnotatis
m•7.
 REDDITvvM ECCLESIASTICORVM: '
%.7.ubi, & requiri diligentias ple
nèprobatas, quia eft materia val
dè rigorofa,& contra bonâ fidem;
& æquitatem eft, quod Succeffor
teneatur propenfionibus decurfis
tempore antecefforis&c.ex Rot.
Tertio, nequè reétè quia Be
neficiatus iam translatus eft ad
aliud Beneficium,&fa&is aut non
fa£tis diligentijs, tam confenfus
titularis, quam confénfus Papæ
habet rcfpe&um ad fruétus, unde
cum Succeffor non poffideat Be
neficium grauatum , non videtur
agi poffe contra illú,& uti aétione
reali, vel in rem fcripta. Lotter. d.
qu«ft. 39. num. 47, & fuccefforte
netur ad terminos prædecefforis,
quia penfio eft onus reale cohe
rens Beneficio, Rot. coram Ludo
wis d. decif. 5o7. ab imit. & de cen
fu , & huiufmodi alijs.Affli&. dec
95• mum, 2. verf. intellige tamem,
necdum eft inuentus, qui contra
rium fcripferit,Scribentibus om
nibus agi contra fuccefforem in
beneficio, atquè adeò ubi , &
quatenusfuccefforem, & poffeffo
rem; Et ad praxim,fi agatur con
tra fuccefforem in Beneficio de
bet obtineri monitorium , &
verificandus eft Clericatus, valor
fru&uum , poffeffioBeneficij per
reum conuentum &c. Rot. coram
Acchil. Graff. decif. 418. feu dc_,
Penfiom. decif. 6. im fine ibi fi Be
neficium reperiretur penesaliüille
diceretur Succeffor ad notata per
Felin, &c. amplius Samleg. qu.eß.
49. nun, 19. cum aljs. Immò
( non tcnctur fucccffor, adcoquè
19;
poffeffor ad huiufmodi folutio
nem, nifi dedu&a in primis, &
ante omnia congrua fuftentatio
ne, Samleg. d. cap. zo. mum. 16.
& à mum. z6. & ubi mum. 28.
licet hæc exceptio non admitta
tur, quoadpenfiones proprio no
mine debitas. Ex quibus nonfo
lum non videtur fuccefíor qui
trãslatus eft ad aliud beneficium ,
fed videtur traslati fucceffor , &
poffidens teneri ad penfionem ,
& itaut ipfe fucceffor,&poffidens
non conueniatur, nec teneri pof
fit tamquam ad debitum pro
prium, fed debitum beneficij, fi
per quo penfio impofita fuit San
leg. d. cap. zo. num. 13. et 16!
d verf. Atquè ita. - --
Impertinens autem videtul
decifio 369. coram Durano ctiam
cum fua obligatione Camerai
quæ intendit, fed non extendt
obligationem, & obligat plus ,
fed non ad plus ficut iuramer
tum,& depenfionibus Rot.coram
3urat, decif. 9 1 5. mwm. 3. et Du*
mox, lum. decif. 633. mum. 5. E
Æminentiffimo D. AM. Cardinal
Celfo. decif. 278. mum. 5. ubicum
præfuppofitoillo, quod Titularú
tenetur etiam ad penfiones pro
tempore, quo alius intrufus pe
cepit fru&us &c. in princ. 4eci£
utpote fru&us Titularis habens
a&ionem contra intrufum ad fru
&us, & quafi habentis illosl. qui
aëtionem 1 5. ff. de reg. iwr. & ibi
Gloff. SecusàTitulari, & tempo
re quo anteceffor vel Camera, vcl
ceffionarius Camere percepit fru
Cc 3 &tus
--- -*
 I 96 IDE RECTA DISTRIBVTIONE
&usfuos, &Titularis nullâ habet
a&ionem ; Et decifio contrarium
concludit,quando Titularis num
quam habuit poffeffionem bene
ficij, nec aliquos fru&us percepit
juxta aliam decif.66. corã $eraph.
& magis, fi habere nec debuit:
Vltra quæ Titularisamplius non
poffidet, nequè Titularis eft.
Nequè fufficit a&ori, quod
aequitas ceffet , quia Beneficiatus
iam foluerit terminos Decembris
1656. & Iunij 1657. iuxtà d. de
cifionem 327. mum. 2. a •verf. fed
difficultas , & ex ea Lotterius d.
qu«ft. 39. mum. 88.
Quia quidquid fit verè deiure
cx ipfo Lotter. à mum. 89. Sanè
dc fa&o foluta fuerunt fcuta 2oo.
generaliter in caufam penfionis
v 2. Iunij 1657. & licet pro De
cembre 1656. fuerint {oluenda
fla fcuta 1 oo. pro quarta parte,
ron dum maturo Iunio 1657.
cum tamen deeffent foli duo dies
id diem 24. praefumendum eft
ina folutione fatisfa&um De
:embri maturo, & Iunioin duos
iies maturando : Maximè nè fol
uens iamferò pro Decembre pro
timè foluturus etiam pro Iunio
\iduo duas faceret folutiones, &
fcuti nihil ex obligationepauco
rumdierum mora minuit, & pará
ua mora non aeftimatur §. ColomuA
1. fiim leg.24-ff.et ibi glof. Mora,
ita, & multò minus paucorum,
dierum celeritas obligationem
non ampliat, nequè extimatur,
Precipuè folüente Procurato
• Ee » yel Miniftro dcbitoris longè
L A VI S
\
abfentis, qui maturaüit ipfefolu*
tionem, nec fine fpeciali manda*
to principalis legitimè agnouit
dcbitum alienum, & benè decla
ratur in d. decif. 327. d. mum. 2»
CJuod ipfe Beneficiatus foluit , &
foluit terminum controuerfum.
Superaddito quod pro Iunio
1657. nihil fuit folutum poftea;
quinimmò fecunda folutio fucce
dens fcut. 4oo. etiam generali
ter in caufam penfionis, fuit 9.
Augufti 1658. & fic poftea fem-;
per folutum eft generaliter in.
caufam penfionis, adeoque foluta
erütfcut.zoo.quarta pars integræ
penfionisfcut.8oo.iuxtà quartam
partem fru&uum pro Decembro
1656.& Iunio 1657. integro an*
no intrà ipfum annü biduo prius:
Et cum petat hodie A&or fola
fcut. 3oo. negat Reus tamquam
indebita deindebitis 6oo. Decem
bris 1656. & Iunij 1 657. atquè
in penfione fcutorum 8oo. Su
per folutis 3oo, imò fuper exa
&is per mandatum exequti
unm pro 1 65o. & alijs 1 1. pro
expeditione mandati decreti con
traabfentem, nequè contumacem
fuperfoluere, & fuperexigi alia.
33o. et d. decif. 327. vix dicit fol;
uétem terminum indebitum non
poffe retinere fequentes , non au£
tem dicit debere foluere alios in
debitos, quod aliquoscomputa
tis folutionibus {oluiffe reperia
tur, & multo minus non aliquos
terminos, fedaliquam pecuniam.
Et itaproveritate fi minus Pre
iuftitia. - . ••
D E O, *
 I N
RERVM, ET VERBoRvM.
- A
A'£j puerosinftudijs,eft opus pium.
Cap.5. fol.120. num.9.
Alimenta quomodo fint praeftanda fpu:
reis, cap.6,f145. n. 11 o. 1 15.
Ananias, & Saphira repentè ante pedes
Diui Petri vita migrarunt, c.i.f.3. n.2.
Apoftoli ftatuerunt, vt intcr MiniftrQs
Ecclcfia: rcs diuidcrcntur, f3.n,io,
D E x
Bcncficiatus, vel Epifcopus an pofTit (o1.
uere debita cx præbcndis bcnicficij, vcl
Epifcopatus, c 3.f. 122. n. 18.& zi.
bcneficiatus poteft alere filios, fororcs,
fratrcs, fpurios, & darc cis dotcm. c,6.
f.144. n. io3. & io4.
Ecncficiatus an pofîit compelli ad dotem,
dubitant Doétores. c. 6. fol. i44- n,io7s
Io8. & 1o9.
ßcncficium quid fit,& quid præbenda,aut
dignitas. fol.7. num.59. .

JB JBona funt data in dotcs Ecclcfiarum,& in

fubftétationem Clericorum fcruientiü
BÉÉÉ quando ereéta fuerunt, cap.i. Ecclefijs. cap.2. fol 38. n.27. -

fol.6. num.38. 3onadonantur Ecclefiæ propter Chriftü,

Peneficia vacare poffunt,vcl pcr robitum,
vel refignationem, feù permutationcm,
& translationem. c.7,f.i61, n.28.
JBcneficiati vfufruâuario in vita , & vfua*
rio in morte comparati, cap. 1. fol. 6.
num.34.
Peneficiati dehis, quæ poffident Ecclcfiae,
iurc fpeciali nihiiaccipcre poffunt,fi2Q,
num. ro 2. & 1 o3. - C
Ycneficiati an dicendi fint vfufru&uarij,
vel vfuarij.c.3.f. io3.â n. 124.vfq;ad 137.
J3eneficiato mortuo iure communi ponc
batur Econimus. c.7.f. 166. n.61. & po>
nitur praxis Regni, ibid. vfq;ad n.65.
JBeneficiatus pro qualitate béneficij , &
quantitate fru&üum poteft infumcre-»
portionem, fecüdüm plures Authorcs,
cap. i.f.zo. num.99.1 oi.
Bcnéficiatus, quando plus laborat , plus
fumcrc poteft pro congrua,fcd nó Epi
fcopus. cap. ■•f.25. n. 328. . Euangclicas viuere decet, c. 6. fol. 125,
IBeneficiatus, fi vixerit de proprio , an po*
tcft conpcnfarc. cap.z.fol.19.num, io5•
io6. 107. & feq.
Bcncficiatus, & Epifcopus præferuntur
pauperibus pro congrua fibi dcbita,c.3•
f. ioi. n. io9• -
Ecncficiatus, vel Epifcopus, fi non facit
fruétus fuos, tenetur erogare in pios
vfus. ibid. n. 1 1 o. - Clarici in Regno non patiuntur (polium,
Bencficiatus ctiam fi tcncatur ex iuftitia •
vtin Ecclcfia Chrifto infcruiatur. ibid.
fnum. 3 I.
-
IBongrum qualitas circa cleemofynam_,
fuit caufa præccpti, non verò efîipfum
Præceptum. c.4.f. 1 18,n.38.
Bonorum Ecclefiafticorum conditio de}
£ruit pro caufa præcepti. ibid. n.44.
C£; fatisfacit dcbitis mortui Epi
fcopi , cùm fucrint ca fa&a intuitu
Ecclefiæ, alias fccus. c.7. f. 169.á nu.76.
& 81. cum Authoris confilio vfque.
ad 86.
Canones non prohibent Epifcopis ne be
ncfagiant fuis, cùm fintverè pauperes.
c.6. f. 132. à n.4o. vfquc ad 46.
Cardinales, qui maiorem dignitatem ha•
bcnt, cosqüc magis fecundùm regulas –
num. 3. & 4.
Cardinales omnes fru&us, etiam inexa
&tos tranfmittunt ad hgredes. c.7,f. 169.
num.87.
Clerici quarè antiquitùs vocabantur po
ftulaatcs. c. 1.f.3,n.4.
Clerici, dum feruiunt Ecclcfiae , Chrifto
feruiunt. c.2.f 38. n. 28. . · |
c.3.f.ioz. n. 1 17. - - -

fuperflua crogarc , accipiens rcftitucre Clcrici,cùm invitafunt proceffati de illi- .

non tenetur. c.4. f. 1 J 6.n.3$. cita negotiatione, tunc intrat Camera_»
us s
$cncficiat præferendu pro congrua_» , Apoftolica, ibid.n.1 18.
etiam fccundùm qualitatem propriam. Clerici iurecommuni attcnto dc acquifi
£•$• fi 2 f. n. 16. ` tisintuitu Ecclcfiae , fcü bcncficij, non
poß
 1 N
pomunt difponere;& inhisCamcrafacit
ípolium. c.7.f. 162.n.3o.
côcilium Tridentinum affignauit por
Ttionem Epifcopis- c.i.f.7. n.4o.
Concilium Tridétinum fcffionc 25.cap. I. '
V.
de rcform. de quibus bonis loquitur.
' e. 1. f.21. n. 1o3.
Congrua Cardinalium quanta. c.i.fol. 13.
à n.65. vfque ad 7o.
Congrúa, vt ftatui poffit, quæ funt conß*
' deránda.c.1. fol.i4. à n 75. vfquc ad 93.
Authoris fententia n.96.
congrua Epifcoporum quanta , & pro ca
Imô minùs,qüám millc aurci. c. i. f7.
num.4 I • - ". . _ _
Congruâ beneficiato dcbetur iure iuftitig.
c.i.f. 14. n.72. & 73.
Congrua Epifcoporum , quæ & refertur
` fenitentia Rot£ cum Authoris difcurfu,
c. 1.f.13. à n. 1 13. vfque ad 1 17.
Congruâ, an confiftat in indiuifibili. c.2.
f.53. n.83. & f. 55. n.91.92. & 93.
Congrua Papæ, quæ fit.c.3.f1o2,n. 116.
Conítitutio Pij V.intcrprctatur. c.6.f. 144.
num. 1 O3• - -
Conftitutiones Pontificias in materia-»
' fpolij non habcrc locum in translatio
ne.c.7.f. 181 • n. i45•
Con£ i utiones Pij IV. & V. circa transla
` tu, nis materiam, ac Iulij III. & Sixti V.
explicantur.cap.7. £183. à n. 156. vfquc
ad 169,
ID
Iuer(um eft habere dominium bono
rum, ac habere dominium reddituü,
qui ex bonis pcrcipiuntur. cap.2.fol.34.
nll1lm. lI. - -
Diftributiones quotidianæ non compu
tanrur in congruam. c. 1. f.22.n. io8.
Diuifio bonorum Ecclefiae fuit faéta tcm
pore S.Sylueftri, & dcgorum diuifigne
mentionçm quoque facit Diuus Au
gufti ius.c.2f.4.& 5. n.23.3« 24*
Diúifio praedi&a, quadccaufa fuit faóta_.
fol. lo. n.25.& 26.
Diuifione fa&a multiEpifcopi in vita cö
muni permanferunt. ibid. n.29.
JDiuus Auguftinus vendidit (acra vafa ar
gentea pro alendis paupcribus. cap. 5.
fol. 12o. num. I I.
Dominium bonorum Ecclefiæ penes qu&
fit, variè loquuti funt Doétores, alij pc
nes Chriftum Dominum,alij penes ipfas
Ecclefias, alij penes Romanum Pontifi
scn), alijpcncsBcncficiatos.cap,2, f.34.
D E x
. & 38.à nu.2. vfque ad 25. cum Auth.
'* iudicio n.26.
- -
Dominium reddituum Ecclefiafticorum-*
- -
bonorü an acquirat Beneficiatus , acct*
rima cft quæftio, & referuntur DD.Pro
afhrmatiua,& ncgatiua opinionc.caP•2•
* f.36. à n. 33. vfque ad 76.
Dotare puellas cft magnum opus pium-» .
c.5.f. 1 zo.n.8, - -
E
-*
Cclesia crefcentc, difpositum fuit ne »
amplius bona venderentur, & admi
•_ _ _ _ - - - . • niftratio rerum Ecclcsiæ Epifcopiscon
credita.cap. 1.fol.3. num.5.& 6.
Ecclcfia habet poteftatcm condendi leges
obligantes in confcientia. c.3.f.79. n.77.
Ecclcfia habct poteftaten applicandi bona
- fibi donata Miniftris eidcm fcruiétibus.
c.3. f.93. n. 83. & 84. .
Ecclefia fi feuda pofiidet , commodo te
ncatur ad clcemofynâ ex reddibus fcu*,
di. c. 3.f. 1o1·n. 1 1 1. & 1 12.
Ecclcfia fi egeat præfcrcnda eft pauperi :
cap.5. f. 121. n. 13. -
Ecclefia non cft præfercnda Beneficiato
pro fua congrua. ibid.n. 14. & 1 5.
Ecclefiaftici nunquam liberam facultatem
difponcndi in morte habuerunt. cap. 1.
f.5. n. 32. & 33.
Ecclefiaftici, ea,quæ acquirunt in pretium
laboris,vel officij non dcbcnt computa
re in congruam. c. i.f 19.n 1o6.& io7.
Ecclefiaftici artius tenentur ad clccmofy
nâ præcepto Ecclefiaftico.c.3.f.79.n.79.
Eleemofyna dum datur pauperi, Chrifto
datur. c.2.f. 38. n.29.
Eleemofyna quomodo facienda fuis, fe
cundùm corum ftatum.c.6 f. 127.à n.47.
vfque ad 67. & affertur iudicium Au
tboris à n.68. vfque ad 98.
Epifcopale munus, quafi totum confiftit
in benefaciendo fuis. c.6. f. 1 25. n.6.7.8.
& referuntur nonnullæ Do&orum fen
tentiæ circa hanc materiam â num.,1o.
vfqucad 2o. -
Epifcopi folùm accipere poterant necef.
farium, reliqua peregrinis, & indigenti
bus diftribuere tenebantur. cap. 1. fol.3.
. num.7. & 8.
Epifcopiâ Concilio Antiocheno obtinue
runt poteftatem ad difpenfandum inter
pauperes res Ecclefiæ, & alitcr non fa
cientes puniendi. c. 1.f.4.n. 13.& 14.
Epifcopi, quod poffident eft pauperum • S
f.4.n.i5.i6.affignatur ratio à prie; n. 17*
pi*
 R E R V M, ET VERBoRVM.
Epifcopi debent obferuarc hofpitalitatem donandi, an pofTit compenfare, alij at
multas cxpenfas pro Ecclcfia facerc , ac firmant, alij negant. ibid. f.61. à n. i i3.
prodcfcndenda iùrifdi&ioneEcclcfiafti vfquead t 17.
ca,necnon elccmofynas.c.i,n.43.vfq;ad Epifcopus Regularis, fi parcè viuendo £c
46. dcbcnt darc cxemplum fubditis,ibi feruat aliquid dc co, hon poteft ad libi:
dem n. 5o. & 5 r. - tum difponere. ibid.f.65.n. 126.
Epi(copi, & Beneficiati reddituum quos Epifcopus Regularis,fi prodigè expendat,
fcorfum habent Ecclefiae dominium , ipfc rccipiens tenctur rcftitucre.ibidem
nullum adipifcuntur , fcd funt merè ad nUlIm. 1 27.
miniftratorcs. c.z.f.51. n.77. Epifcopus Regularis potcft in vita difpo
Epifcopi, & Bcncficiati acquirunt domi nere. ibid. n. 1 28.
nium fuorum beneficiorum rcfpcétu Epifcopus poteft fuperflua erogare in ædi
portionis eis debitæ.1bid.n.78. ficatione hofpitalium, & Tcmplorum ,
Epifcopo cuilibet , vel Bcneficiato portio nifi neceffitas paupcrum aliud fuadeat· ·
debctur iure iuftitiæ.ibid.f. 53.n.8o. c.5. f. 1 2o. n. 1o.
JEpifcopi , & omncs Beneficiati peccant Epifcopus poteft faccre donationes re
mortaliter,{i quod fupereft non erogent muneratorias, & compenfare fcruitia.
in paupcres, piosquc vfus. cap.3. fol.68. c.5. fol. 123. n.23. & feq.
n. 1. & fol.78.& 79. n.59.6o.& 61. Epifcopus parcè viuendo, & fibi de fua •
Epifcopi, & Beneficiati an tencantur iure portione fubtrahendo, id quod fupercft
iuftitiæ ad erogãdum in paupcrcs,quod poteft dare fuis. c.6.f. 125.n.22. vfq538.
eis fupereft, recenfcntur DD. & ratio Epifcopus poteft dare fuis ne egeant in fu*
nes pro affirmatiua. ibid. à n. 3. vfque » : turum.c.6.f. 133. n. ioI.& 1 o2.
ad 4. referuntur DD.pro negatiua vfq; Epifcopus poteft alere nepotes in ftudijs •
ad n.66. & feq. ibidcm n. 1 17. -

Epifcopi non p6ffunt teftari. c.3. fol. 1oi.
num. 1 1 9. - -
TEpifcopi, antequam accedant ad Epifco
patum , folent facere inuentarium bo
norum. c.3. f. io3. n. 123.
Epifcopi non debent cumulare multam ,
pecuniam pro ædificandis Templis. a. 5.
fol. 12o. n. 1 z.
Epifcopos, & Beneficiatos effe veros Do
Ex obligatione fimplicis præcepti Ecclc
fiaftici, non fequitur ncceffaria obliga*
tio exiuftitia. c.3. f.79.n.78.
F
F Ideles primis temporibus omnia ad
Apoftolorum pedes afportabant. c. I.
fol.3. n. 1. -

minos omnium fru&uum , & iurc tan
tùm charitatis tcneri ad erogandum fu
perflua probabiliffima cft fententia, rc
feruntur DD. & rationes. c.3. f.93. à m.
39. vfq; ad 1 o7.
Epifcopus primis temporibus Ecclefiæ
Fideles non dederunt bona Ecclefijs, vt
iure iuftitiae teneantur fuperflua croga
re pauperibus. c. 3.f.93. n.82.
Fruótus exaóti , & incorporati , fiuè com
mixti fpeétant ad haercdcs bcncficiati.
c.7. f. 162. n. 3 1 & 32. _ _ ^ -

opcs inter Miniftros diftribuebat. c. 1. Fru&us quando dicuntur commixti.n.33.

fol.3.n.3.
Epifcopus fi fubtrahit aliquid de fua por
tione parcè viuendo, de eo ad libitüm ,
difponit.cap.2.f.53.n.$ 1.& 82. multi te
nent contrarium n. 84. fcd veriùs n.85.
86.87.88.cum feq.
IEpifcopus fi habct aliundè adhuc iure re
Fru&tus naturatia folo feparati , verùm ,
non realiterà beneficiato exa&i, multi
dicunt, quod (pc&ant ad illius hærcdcs.
c.7. f. 163. n.363.
Fru&tus maturatos, & à Sole feparatos
vfufruétuarius tranfmittit ad hæredes.
ibidem n.38. -

cepit fuam portioncm. f. 56. n.98,
Epifcopus,fi viuit ex proprio patrimonio,
adhuc poterit rcciperc cx fruétibus bc
ncficij. f. 58. n. io4. non potcft compcn
fare, fi habuerit animum donandi. ibid.
n. 195. contrarium Dominus dc Lugo.
ibidem à n. io6. vfquc ad 1 12.
Epifcopus fi ex proprijs bonis fcccrit elee
mofynam,& habucritcxprcffum animü
Fruétus maturati percepti , feù à Sole fe
parati nö dum tamen realiter exa&i ad
fucccfforem in bencficio fpeétant. c.7.
f. 194. à n.43. vfquc ad 47.
Fru&tus ciuiles pro rata téporis diuidédos,
qui fcripferunt. ibid.f. 165.n.5 1.& 52.
Fru&fus pcndentes an diuidendos pro ra
ta. ubid. à n. 54. vfque ad 6o.
Fruétus, quando (unt communcsin his » :
A\QA
 --- I N
nonfit (polium , fi eorum maffa diuidi:
cur ratióne feruitij. ibid. n.66.& 67.
Prìåus quomodo diuidantur intcr tjtul3
*Tem, & hæredes pcnfionarij. c.7. f. 186.
n.778. & feq.
L.
Ex,vtiufta fit, requirit caufam,feù ra
, tioncm. c.4.f. 1 16. n. 39•
jL€x obligat cx fuppofita voluntate P;$ci
pientis. ibidcm a.42. & 9 qualibet lcgc
çjuatuor caufæ funt confiderandæ, ibid.
n.46 &C 47«
© &cdditus Ecclefiæ tributi funt abundan
N . .
Aturalibus Regni conferenda funt
IN beneficia.c.5.f.i2o. n.5. & 6._ .
Nobilitas fanguinis non cxcufat £pifco
posa luxu.ç.i.f.io.a n.52.yfqjad6*.
Nòminc piorumvfuum quid intclligatur,
c.5. f. 12o. n.7.
O Rcgularis affumptus ad Epifcopatum,an •
O Bligatio ex iuftitia oritur, ex viola
tiöìe, & læfionc iuris altcri quaefiti.
cap.3. f.93. n.8o.
Obligátio eXpendendi fuperflua cx rcddi
` tibus Eccléfiafticis in pios vfus an oria gnationis. c.7. f. 171. n.89. & (eq.
tur cx natura ipforum bonorum , an ve* -Refignás vt fruéttis maturatos faciat fuos
rò ex eorum perfona , referuntur DD.
fententiæ. cap.4. fol. 1 12. à n. 1. vfque-»
ad 34. --
Obligatio vndè oriatur
fol. 1 16, n.4I. in legibus. ibid.i
P.
Apa eft Rex infuoftatu, & quomodo
P difponat de redditibus ftatus Ecclc
fiaftici. cap.3. fol. Io2. n. 1 13. .
Pauperes, nö folü funt qui oftiatim quæ
ftüuntur, fcd etiam illi, qui defunt ne
ceffaria iuxtà corum ftatum. c.5• fi 19.
num. I.
Paupcres loci cæteris pauperibus an pra*
ferendi. ibidem n.3.& 4.
Pcnfiones vtrum in congrua computan
dæ. c. 1.f.zz.n. io9.& 1 1 1.
Portio pauperum tranfiuit cum portionc
Epifcoporum, & Clericorum. c. i. f.6.
n.36. & 37.
Portio cuilibct Epifcopo, vel Beneficiato
debetur iure iuftitiæ,c.2.f.53.n.8o.
Praxis Regni mortuo Bencficiato,velEpi
D E X ** * * *
fcopo, c.7. f. 167. â n.62. vfquead75. &
fcqucntibus.
Praxis, quæ obferuatur in Regno in va
catione per refignationemcirca fru&us.
c.7. f. 174. n. 1 1 o. & feq. *
Praxis Regni circa perceptionem fru&uü
Epifcopato translato , c.7. f. 183. n.161.
& fcqucntibus,
- R.
RĘ honeftas Epifcopis con
cedcndas. c. 1. f.7.n.43.
tiorcs , vt fuperflui pauperibus crogen;
$. tur. cap.3.f.93. n.8 1.
Redditus Epifcopales, fi funt tcnues, Epi
fcopi non tcncntur ad crogationcm áli;
quam. c.3. f. 1ο1. n. io8.
'Rcdditus, qui pcrcipiuntur ex feudo,funt
altgrius qualitatis, ac qui percipiuntur.
cx bcneficio. c. 3. f. ioz. n. 114.
'Redditus, quos percipit Papa ex dataria…
non funt mcrè Ecclefiaftici. ibid.n.1 15. .
acquirat dominium fuae portionis. c.24
f.62. à n. 1 18. vfq;ad 1 25.
Rcfignans beneficiüm fimpliciter omnes
- fruótus cxa&os, & incórporatos facit
fuos inexaétos verò vfquc ad dicm refi
requiritur, vt eos fibi rcferuat,alias cen
fetur dimififfe. ibid.n. 93.& feq.
- - Refignans poft datum confenfum , & refi
gnationem admiffam, non poteft am
plius exigere fru&us. ibidem n. 96. &
nonnulla circa refignationé, & præfer
tim quomodo fru&us diuidendi in refi
gnatione ad fauorcm , ibidem fol. 1732
n. 1o2. & feq. - -
Refignatio Epifcopatus ad fauorcm non à
cft ita facilis, fed Cardinalibus permittis.
tur. c.7.f1o5. n. 14.
Refignatio Epifcopatus fimplex permitti
tur , dummodo Epifcopus aliundè ha.
beat. f. 176. n. 1 15. & 1 16. .
Refignato Epifcopatu fruétus debcntur
Epifcopo, vfque ad refignationé,& ad
ducitur praxis Regni Ncapolis. ibidem
- n.1 17. & 1 18.
S
S^í Rota femper facit diftin&ioncm
in vacatione per obitum, & rcfigna
tionem inter ncccffariam, & volunta5
riam,
 R E R V M , ET V E R B O R V M.
rian. eap.7.fol. 173.num. 1 36. & to7,
San£tus Sylucftcr ftatuit dc rcdditibus Ec
clcfia: fìcicndas cffe quatuor partes c. 1.
f.4. n.2o. idcm Simpiicius, & Gclafius.
m.2 f. & 22.
Scdcs Apoftolica folct conccdcrc indultú
Epifcöpis tcftandi pro ccrta funma , .
cáp.3. fol. io3. n. 12o. & quid prodcft di
&tùm indultum. n. 121.& 122.
Sixtus V. promulgauit Coftitutioncm ad
cuitandàs differcntias intcr Nuntium ,
Apoftolicum, & Clcrum Rcgni, cap.7.
f. i6o. m. 21.
Sixtus V.dcclarauit,quæ fint fpolia.f. 1 66.
n.zz. & de hac materia fpolij nonnullæ
perfonæ fuerunt declaratæ cxcmptæ.ib.
à n.23. vfque ad 27.
Spolium non fit in Regno de exaétis,quia
adcftcompofitio.c.7.f.i62.n.35.& 36.
Spolium non fit in Rcgno Galliæ. cap.7.
f. 165. n. 5o.
Sub Pontificatu Sixti V. fuit faéta concor
dia intcr Camcram Apoftolicâ, & Clc
rum Regni Neapolis.c.7.f.158.n.zo.
Summi Pöntifices varias Coftitutioncs
cdiderunt circa fpolia, & fru&tus bcnc
ficiorum. c. 7. f. 1 5o. n. 2. & referuntur
variae Coftitutiones circa hanc matcriâ.
ibid.à n.5. vfquc ad 19.
T.
Itularis,cum moritur, fucceffor quo
modo teneatur. c.7. f. 17o. num.i73.
& fequentibus.
Translationon eft prohibita iure Diuino.
c.7. f. 176. n. 21. cft dc maioribus Ecclc:
F I
fiae.n. 122.in ea, an requiratur cöfcn(us
translati. n. 1 23. & nouum contrahitur
matrimonium. n. 124.
Translationis duæ caufae. f. 177. n. 125.
Translationis caufa Authoris. n. I 26.
Translatio idem importat, ac mqrs. n. 127 •
Translatio faéta Epifcopus amittit om
nia iura prinæ Ecclcfiac. f. 178. num.28.
& 29.
Translatio incipit valcrc ftatim à dic pro
nunciationis. ibid.n. 1 3o.
Translationc faéta Epifcopus nullos pcr
cipit fruótus,neque cxaëtos. Ibid.n.i3*.
rcferuntur tamen nonnullæ Doctorum
fcntcntiæ, ac dccifiones circa dictâ ma
tcriam à n. 133. vfq;ad 144.& feq.
Translatus fruétus, quos rccepit, fuosfas
cit. f. 18 t. n. 147.
Translatus, an po(fit petcrc fru&us matu
ratos, fcd non cxaétos. f. 132.n. i5o. 15 1.
152. 153. 154. & fcq.
V.
Bi intrat obligatio ex iuftitia, intrat
quoque rcftitutio. c.3.f.69.n.2.
Vita communis diutius durauit in Eccle
fia. c. 1.f.4.n.i8.& 19.
Vrbanus Papa ftatuit res Ecclefiæ, non S
tanquam proprias, fed vti communcs
effe habendas, & ab Epifcopis diftribuë
das. c. 1. f.3.& 4. num. 1 1. & 12.
Vfufruétuarius fru&tus maturatos, & á
` Sole feparatos tranfmittit ad haeredes.
ibidem n. 38. & affi&tus, fruótibus per
ccptis pcr colonum. ibid. n.39.4o.&4i.
N I S.
 -

• - • -

- - -

-
-
- .

-
-
- - -

- -

- -

-
-
- - -

- - - •
- _ - - - -
-
-
- -

. * ** • - -- -

-
-
'.. '• .''
.- - - - •• •
-
• -
- .. • - ;
- - - • -

, , , -.. * * -
- * • -

- - - T .
• , ■' • ' . '. . * . '' '. * • • - - -

• • • • - - - -
• • • • • - - - - -

- • * - …” - - - +
-
-
- .'
-
- -
- -
-

_ --
-- • . '*
- - - - -
I. • • •i - -•, -
-

- -
- - -- - •• • - -
- - --- * • . - - - - - -

- - - « … i .
• i'.<; z::: :.'. *. • • • •
- - - -
'• - - -
- • , - -
- • • *
- -
-
-
·· · · · ·. - - - - - - - - - - - * * _
• - -- - - • - -
-
- * - - - - -
* . *
-
/

- -.
- * - • - -

- -
-
+ -

- .•

-
*~.
 -
ε---
！
·
|
}
-- --
– ––
** ————
 ----
：
. . .
. .
|-
！
| ， ، ، ،|-
（
ſ ）.-