‫ ا

دی‬
‫ا  ا ز ا‬
Traces Analysis
In Natural Gas

‫ااد‬
‫ا ا‬
 ‫و م !  ا‬
Wisam Al-Shalchi
Petroleum Expert

٢٠٠٥ - ‫ﺏاد‬
 ‫ا‪*+,‬ی ت‬
‫‪٢‬‬ ‫ا‪-.‬‬

‫ا‪ 12‬ا‪0‬ول‬
‫‪8‬ق ‪ 6,‬ﻡ‪*4‬ﻥ ت ا ز ا‬
‫‪٣‬‬ ‫‪ ١-١‬ﻡ
ﻡ‬
‫‪٤‬‬ ‫‪ ٢-١‬ا‪+‬آ< ا‪ 4‬وي  ز ا‬
‫‪٦‬‬ ‫‪ ٣-١‬ا
دی ا  ا ز ا‬
‫‪١٠‬‬ ‫‪ 1, ٣-١‬ا ز ا ﺏ‪ 
+‬ا ز آوﻡ**@ا‬
‫‪١٨‬‬ ‫‪ 1,٤-١‬ا ز ا وا
دی ا ا*ﺝ*دة ‪A‬‬
‫ﺏ‪ 
+‬ت ا‪ 1,+‬ا‬
‫ا‪ 12‬ا‪ E‬ﻥ‬
‫ ا
دی ا  ا ز ا‬
‫‪٢١‬‬ ‫‪  ١-٢‬ا‪*4‬ﻥ ت ا‪4‬ی‪ +‬ا  ا ز ا‬
‫‪٢٤‬‬ ‫‪  ٢-٢‬اآ ت ا‪+‬وﺝ  ا ز ا‬
‫‪٢٥‬‬ ‫‪  ٣-٢‬ﻡآ ت ا‪* F‬ﺝ  ا ز ا‬
‫‪٢٦‬‬ ‫‪  ٤-٢‬ا‪I‬ﺉ‪  G‬ا ز ا‬
‫‪٢٨‬‬ ‫‪  ٥-٢‬ا دن ا‪L‬ﺥى  ا ز ا‬
‫‪٢٩‬‬ ‫ا‪ ++ 0‬ﺝ ت وا‪ -*+‬ت‬
‫‪٣١‬‬ ‫ا‪ 2‬در‬
‫ﻥ‪P‬ة  ا‬

‫‪١‬‬
 ‫ا‪-.‬‬
‫
ر  ااع اى  اد ا
  اات اا ‪ ,‬ی‪ #$‬ا"
ز‬
‫ا‪ )* +,-.‬ا(  ااع اد ا'& ‪ .‬ان ه‪ 78‬ا‪6‬ه ا&ی‪4‬ة  ‪ 
2‬ا‪1‬ات‬
‫ا‪ <
<6‬ا‪ +‬ی‪ 1‬ﺏ‪
2‬ا"
ز ا‪ +,-.‬دون ‪  79‬ااع اد ا‪6‬ى ‪ ,‬وأن  ا‪6‬ه‬
‫ﺏ>
ن و*) ا?ى ا‪ +
$‬ﺹ
 ه‪ 78‬ا‪ &$‬ا'& *"
ز ا‪< +,-.‬اء ‪ 4‬ا<‪(
,‬‬
‫آد او آ
دة او *‪

$‬ت ا‪6‬ى ‪ .‬وﺝ‪
G C‬ن ا ا‪ 4 F-‬ا<‪
,‬ل ا"
ز ا‪+,-.‬‬
‫‪6‬ي ‪9‬ض  ا‪96‬اض ‪ L‬ا‪K‬وري ‪4‬م اد
ر اي ﺝ‪ 42‬ی> ان ی‪8-‬ل *‪H‬آ‪  4‬أن ه‪8‬ا‬
‫ا"
ز ‪6‬یي *) اي  ااد ا>
 ا‪
K‬رة ا‪> 4 +‬ن ‪O‬ذی *‪4,‬ات او <
 *‪P-‬‬
‫وا‪ , F-‬او *) ا‪ QRP C6‬وﺝد ه‪ 78‬ااد ‪ C- (L‬ا<‪ . (
,‬ان ه‪8‬ا ا‪>< 6‬‬
‫ا‪  
$‬ا‪
R‬ذ ا‪6‬ﺝاءات ا
<‪ S*  Q*R* -‬ااد ا‪
K‬رة ‪ C-‬ا<‪
,‬ل ا"
ز‬
‫ا‪ , +,-.‬او ‪ 2.‬ا‪ +L
2 F-‬ﺡ
 ?ﺏ‪
2‬ا‪
2‬ﺏ‪ 4,‬ا‪
,<6‬ل ‪ .‬ان ه‪ 78‬ا‪6‬ﺝاءات ا&‪
,‬‬
‫ا‪ C-  8R +‬ا‪ +L *
,‬ﺹ
 ا"
ز ‪42‬ف ا) ا&
ظ *) '
‪ L‬ا‪
264, 4 F-‬‬
‫ا
<  ﺝ‪ 2‬و?‪ Y‬ا‪6‬ﺵ‪
R‬ص ا‪ +L *
,‬ه‪8‬ا ا
ل او ا?‪ 4R‬ا‪
2‬ﺉ  ﺝ‪2‬‬
‫اى ‪ ,‬و‪ ^& +L‬ا] \ اي ‪[H‬ات ‪ , 9‬او ‪9 9‬ﺏ *) ااد ‪ 9‬ا‪
K‬رة‬
‫ا‪*.‬ب وﺝده
‪ +L‬ا" 
ز ا‪ . +,-.‬و‪Y‬ل ا‪,‬د ا
‪ G‬ا‪ +‬ت *) ا<‪4R‬ام ا"
ز‬
‫ا‪< +,-.‬اء آ‪4$‬ر  ‪
$‬در اد او آ
دة او ‪ +L‬ا‪

$‬ت ا‪6‬ى ‪2` ,‬ت وآ‬
‫اآ‪[H a‬ات ا
دی ا‪  *FK‬ااد ا‪
K‬رة اﺝد ‪ (L‬ا>‪  b‬ا‪
[6‬ر ا?*‪< -‬اء *)‬
‫ﺹ ا‪6‬ﺵ‪
R‬ص ا‪ *
,‬وا?‪ , 4R‬او *) ‪4,‬ات وا‪ cL‬ا‪
P‬ت ا‪ 
$‬ا‪ +‬ی‪C4‬‬
‫ا"
ز ا‪ C-< )*,L .
2L +,-.‬ا‪
b‬ل ‪
 +L‬م ‪P 2000‬ت درا< ‪ +L‬و‪6‬ی ﺵ>
‪ 9‬ا‪6‬ی>‬
‫‪ ]G‬اﺡ‪
$‬ﺉ ﺏ] ﺏ‪H‬ن ﺡا‪1 280,000 +‬ل ‪P +L‬ة  ا
‪
'L‬ت ا‪ +L 
P‬ا‪6‬ی‬
‫*[ ﺏ
دة ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ‪ 4,‬ان ﺡ‪> e‬ن ‪
-d‬ت ‪ )* KL 4,‬ا‪6‬ر‪
G‬ت واا‪ 4‬ا‪C,? +‬‬
‫ا"
ز ا&‪ +.‬ا?‪ . LPG C‬و‪ 4‬ر‪ ],L‬دات ‪
K‬ﺉ ‪ 4G‬ﺵآ
ت زی ا"
ز ا&‪ +.‬ا?‪C‬‬
‫‪ S* +L‬ا‪6‬ی ‪ 2‬ای
ه
ﺏ‪O
2H‬ذي ا‪ $‬ا‪ 
,‬ﺏ?‪
2RG \-‬ا‪1‬ﺉ‪  c-‬ا"
ز ا) ا
زل‬
‫ ‪Y‬ل ﺵ‪
>-‬ت ازی ‪ .‬آ
ان ا‪
2‬ر وﺡ‪4‬ة ?‪ C‬ا"
ز ‪4>>< . +L LNG‬ا ‪Skikda‬‬
‫‪ +L‬ا‪1‬اﺉ ا‪ fK‬ﺏ‪ 4,‬ا‪ c‬وا>‪ #P‬ﺏ
( آ
ن ﺏ?‪ \-‬ا‪H‬آ‪ C‬ا‪8‬ي <‪ (--‬وﺝد ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا"
ز‬
‫ا‪ $, +,-.‬ا‪6‬م ا?‪ +L C,‬اﺝ‪12‬ة ا‪
-‬دل ااري واو ا‪-‬ی‪ +L 4‬اﺡ‪4‬ة ‪.‬‬
‫وه
ك ا>‪  b‬ا‪[H‬ات ا‪
2--? +‬ا‪6‬اع ا‪6‬ى  ااد اﺝدة ﺏ
دی ‪+L *FG‬‬
‫ا"
ز ا‪$ +,-.‬ﺹ
ااد ا>‪-‬ی واوﺝ وا‪
2‬ﺝ وا‪  +‬اه‪
2‬واآ‪b‬ه
‬
‫ﺵ
?‪H
2--‬آ‪ C‬ا‪6‬ﺝ‪12‬ة وا‪4,‬ات ‪ .‬و ان ه‪ 78‬ااد ‪ 6‬اﺝ‪ 4‬ا‪ 6‬ﺏ
دی ‪ *FG‬ﺝ‪4‬ا ‪4‬ر‬
‫ﺏ‪H‬ﺝ‪1‬اء ا*ن ‪ ,‬ا‪ 6‬ان ا&‪ C,‬ااآ‪[H +‬ه
ﺏ?‪ \-‬ا‪4R<6‬ام ا‪.‬ی‪
"* C‬ز ا‪ +,-.‬ی‪( a‬‬
‫‪ d
R‬ﺵ‪4‬ی‪4‬ة *) ا?ی ا‪ +$‬وا‪ . +
$‬وی‪-‬ز ه
دور ‪d‬ق وو<
ﺉ‪ C‬ا*‪ C‬ا‪+‬‬
‫ی‪ \*.‬ا<‪4R‬ا‪
2‬ﺝ‪ C‬اﺹ‪ C‬ا) ‪ QRP‬وﺝد ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت و
‪
2‬وآ
‪
2‬ﺏ>‪ C‬د ‪+L‬‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪ i‬وا‪8‬ي <‪ a‬ا<‪4R‬ا( ‪6‬ﺡ
‪6 ,‬ﺝ‪ C‬ا
ر ا‪.‬ق ا‪Y‬ﺉ ‪
*,‬ت ‪
,‬‬
‫ا"
ز *‪  Q*R‬ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ا‪
K‬رة ‪ .‬ویي ا‪ )* j-‬ض *‪.‬ق ا‪4‬ی‪ b‬ا‪+L ,-‬‬
‫ا
‪ C‬ا>
وی ا‪42 +‬ف ا) ‪ ,‬ا
دی ا‪
,* *FK‬ﺹ ‪$‬ﺹ
ا‪
,‬دن و‪9‬ه
‬
‫اآ‪
-‬ت ا‪
K‬رة اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪  , +,-.‬ﺵح ‪42‬ي *) ﺵ>‪d - 4 C‬ق‬
‫ا*‪ C‬ا*‪4‬ی ا‪ +‬ي *) ا"
ز ا‪ . +,-.‬آ‪ S8‬ي ا‪4‬را< *) ی*‪ c‬و‪G‬‬
‫‪,‬ی‪ #‬ا‪
 +L *
,‬ل ا*‪Y‬ت ا>
ﺉ *) اﺹ&
ت ا‪6‬ﺝ‪12‬ة ا‪4‬ی‪ b‬ا
درة *) *‪C‬‬
‫ا
دی ا‪ *FK‬اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪
2 +,-.‬آ
] ‪4‬ار وﺝده
‪ (L‬ﺹ"ا ‪.‬‬
‫*‬
‫‪Email: wisamalshalchi@yahoo.com‬‬ ‫* 
 
 
  –  ‬

‫‪٢‬‬
 ‫ا‪ 12‬ا‪0‬ول‬
‫‪8‬ق ‪ 6,‬ﻡ‪*4‬ﻥ ت ا ز ا‬
‫‪ ١-١‬ﻡ
ﻡ ‪:‬‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬ه ‪
9‬ز ‪4‬ی‪ a‬ا*ن وااﺉ ‪ ,‬وه ‪
-‬رة  *‪  m‬ا‪42‬روآﺏ
ت‬
‫ا‪-‬ا‪ L‬ا‪ +‬اﺝ‪ +L 4‬ا
 ا"
زی ‪ +L‬ا'وف ا‪ ,-.‬وا‪ +‬ا‪ 
2-*9‬ا‪
b‬ن وا‪6‬ی‪
b‬ن ‪,‬‬
‫ ﺏ‪ n,‬ا‪42‬روآﺏ
ت ذات ازن ا‪1‬ی‪ +F‬ا‪ , )*6‬ا‪ L
G‬ا) آ
ت ﺹ"ة  ‪
9‬زات‬
‫‪ . O2 , N2 , CO2 , H2S‬وی?) ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪82‬ا ا‪ a<6‬اﺝ‪ 74‬ﺏ‪$‬رة ‪ ,-d‬دا‪ C‬ا‪6‬رض‬
‫ﺏ‪
H‬ق و‪"G‬ط ‪ , &*R‬ویﺝ >( ا) ‪K‬ع ا<‪
-‬ت ا
وی *) ااد ا‪K,‬ی ا)‬
‫درﺝ
ت ﺡارة و‪"G‬ط 
 ] ا‪6‬رض ﺏ?‪ \-‬ا'وف اﺝ ا‪ +‬ت *) ا>ة‬
‫ا‪6‬ر‪Y G‬ل ‪$‬ر < ‪ .‬ویاﺝ‪ 4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬دا‪ C‬ا‪6‬رض ‪ +L‬اآ\ ‪
P‬ﺏ‪S* 2‬‬
‫ا‪ +‬ي *) ا&‪ m‬ا‪
R‬م ‪ ,‬اي دا‪
-d C‬ت ﺹ‪R‬ی ?
 *) ﺵ>‪
- C‬ب  ] ‪
-d‬ت‬
‫اى ‪ . 
? 9‬وه ‪ 4‬یاﺝ‪  4‬ا&‪ m‬ا‪
R‬م ‪ ^& +L‬ال او ﺏ‪& C>P‬د ‪ +L‬ﺡل‬
‫‪
9‬زی ?* ‪ ,‬وﺏ‪$‬رة 
 ‪HL‬ن ﺝ ال ا&‪ .‬ي ﺏ‪ )*
2K‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا
‬
‫ﺏ‪ C>P‬ذاﺉ\  ا&‪ m‬ا‪
R‬م او ﺏ‪
9 - C>P‬زی ‪L‬ق ‪ -d‬ا&‪ , m‬و‪ 4‬د‪ L‬ه‪8‬ا ا‪ 6‬ﺏ‪n,‬‬
‫ا‪ $R‬ا) ‪,‬ی‪ #‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪ (H‬ا‪1‬ء ا"
زي  ا&‪ m‬ا‪
R‬م ‪.‬‬

‫وی‪ -,‬ا"
ز ا‪4$ +,-.‬ر ا<
<‪
$  +‬در ا‪ 
.‬آ
ا( ی‪ C4‬آ
دة او ‪ +L‬ا‪4,‬ی‪4‬‬
‫ ا‪

$‬ت ا>
وی‪ .‬ان ا
‪ C‬ا>
ﺉ او ا‪ +‬ي *) ا"
ز ا‪.? +,-.‬‬
‫آ‪ #P‬و‪ ,‬ا>
ت ا‪1 +‬ی‪ -? 4‬آ‪1‬ه
 ‪ , 0.01 mole %‬و‪ 4‬وﺝ‪4, C
 +L 4‬ة‬
‫اى ان ه
ك ‪4‬د آ‪  -‬ا>
ت ا‪42‬روآﺏ و‪ #d‬وا<  اآ‪
-‬ت ا‪6‬ى‬
‫ﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ
دی ‪ Trace *FG‬ه‪ +‬أ‪ C‬ﺏ>‪  b‬ه‪8‬ا اآ‪ 1‬اذ ‪4, 6‬ى‬
‫آ
‪
2‬أﺝ‪1‬اء ا*ن ‪) ppm‬وﺡ) اﺝ‪1‬اء ا‪*-‬ن ‪ ppb‬واﺝ‪1‬اء ای*ن ‪ . ( ppt‬و ه‪78‬‬
‫ا>
ت اآ‪
-‬ت ا‪42‬روآﺏ ا‪ (>C7) *b‬آ
‪-‬ا‪
L‬ت وا‪.,‬ی
ت ‪ ,‬وآ‪ S8‬اآ‪
-‬ت‬
‫اوﺝ وﺏ‪ n,‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ا‪K,‬ی ا‪ 4 +‬اﺝ‪ 4‬ﺏ‪$‬رة ‪ ,-d‬او ‪ L
K‬ا)‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬آواﺉ‪96 f‬اض ا?‪ . Y‬آ
ﺡ‪ e‬ای‪
K‬وﺝد ا‪
2‬ﺝ
ت وﺏ‪ n,‬ا"
زات‬
‫ا‪ *
R‬آ
‪*2‬م ‪ He‬وا‪6‬رآن ‪ . Ar‬آ
‪ 4‬یاﺝ‪ 4‬ای‪
K‬ﺏ‪ n,‬ا‪
,‬ﺹ ا&*‪1‬ی ‪ Cb‬ا‪1‬ﺉ‪Hg c-‬‬
‫وا‪1‬ر‪ As r‬ا‪4P‬ی‪4‬ة ا‪.R‬رة *) ا‪ $‬ا‪ 
,‬وا‪ . F-‬وﺏ‪$‬رة 
 وﺝ‪ 4‬ان ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ا‪H‬ذ  ‪
$‬در ‪ &*R‬ی‪< (
> ,-d +L #*R‬اء ا>
ت ذات ا
دی‬
‫ا>‪-‬ة او *‪ S‬ذات ا
دی ا‪"$‬ة ‪ .‬ان ‪d‬ق ا*‪ C‬ا*‪4‬ی آ‪.‬ی ا"
ز آو‪9‬ا‪+L‬‬
‫ﺏ‪4R<H‬ام ا‪4‬ة ا&‪ C$‬ا‪
6‬دی وآ
ﺵ‪ #‬اﺹ‪ C‬ااري )‪ .? (TCD‬ا>‪a',  #P‬‬
‫ا>
ت ا>‪-‬ة "
ی آ‪ , 0.01 mole % 1‬ا
‪ 4‬ا<‪
,‬ل آ
ﺵ‪ #‬ﺵ‪ *,‬ا‪H‬ی )‪(FID‬‬
‫‪4 >L‬ه
‪4 ,‬د ‪6‬ﺏ‪H‬س ﺏ(  ا‪42‬روآﺏ
ت ا‪ *b‬ااﺝ‪4‬ة ﺏ>
ت ﺹ"ة ‪+L > ,‬‬
‫آ‪ C‬ا‪6‬ﺡال ‪ .?6‬اي  ه‪ 78‬ا‪.‬ق ‪ ,‬ا
دی ا‪ *FK‬ﺝ‪4‬ا‪ .‬ان ﺹ
 ا"
ز ا‪+,-.‬‬
‫
ج ا) ‪ L,‬د  >
( ‪
2‬آ
] ‪$ *FG‬ﺹ
*‪ S‬ا‪ )* [O +‬ا‪
?6‬ن او‬
‫ا‪ F-‬ﺏ?‪ ,
2< \-‬ا‪ 6‬ا( ‪6‬یﺝ‪ 4 4‬ا‪6‬ن ‪d‬ی ی> ا‪
-‬ره

< ‪ , Standard‬ه‪78‬‬
‫ااد‪ a 4 .‬ﺡ‪4‬ی‪.
b‬ی ا‪4,‬ی‪  4‬ا‪.‬ق ا**  اﺝ‪ , C‬ه‪ 78‬ا
دی ا‪YbL , *FK‬‬
‫‪ a‬ا<‪4R‬ام ا‪4‬ة ﺝ‪4‬ی‪4‬ة وآاﺵ‪  #‬ﺡ‪4‬ی‪  b‬ﺝ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪1 +L‬ی
دة آ&
ﺉ‪ ,
2‬آ
‬

‫‪٣‬‬
+L
, 4‫( ا‬GC-MS) +L‫ا‬9‫ ا"
ز آو‬-‫ ا>*ي‬+&.‫ ا‬C*‫ی ا‬d ]*,<‫ا‬
c-‫ﺉ‬1
‫ات ا?
 آ‬1*&‫
ص ا‬$‫ ا
درة *) ا‬-*$‫ ااد ا‬n,‫
ل ﺏ‬,<‫ ا‬a
‫ آ‬. 4‫
ز واﺡ‬2‫ﺝ‬
‫ق اى‬d ‫ام‬4R<H‫ی ﺏ‬-R‫ق ا‬.
‫
ﺏ‬2** S‫ ذ‬4,‫ یي ﺏ‬+> , a2
‫ آ‬1‫ آ‬r‫ر‬1‫وا‬
. AFS ‫ري‬8‫ *&*ر ا‬+&.‫ ا‬C*‫ او ا‬AAS ‫ري‬8‫
ص ا‬$w +&.‫ ا‬C*
‫آ‬

: ‫ وي  ز ا‬4‫آ< ا‬+‫ ا‬٢-١

 C,‫ 
ی‬, ‫ ا) اى‬L‫ ﺝ"ا‬.  +,-.‫ اآ\ ا>
وي *"
ز ا‬#*R‫ی‬
‫ اآ\ ا>
وي‬, >‫ وی‬.+,-.‫ آذج >
ت ا"
ز ا‬, \‫\ ا
د آ‬,$‫ا‬
Gas ‫ ا"
زي‬+L‫ا‬9‫ ا>و‬C*‫ة ا‬12‫ اﺝ‬.<‫ 
وآ
ﺏا‬c‫ د‬C>P‫ ﺏ‬+,-.‫*"
ز ا‬
fG‫ وی‬. Mass Spectrometry ‫ ا>*ي‬+&.‫ ا‬C*‫ة ا‬12‫ وأﺝ‬Chromatography
+L Panhandle ‫ل‬4
2‫ ﺏ‬C‫ذ  ﺡ‬H +,-d ‫ ذج "
ز‬C* i‫ 
ﺉ‬7
‫( اد‬١) ‫ول‬RR‫ا‬
.>‫ی‬6‫ة ا‬4‫ی
ت ا‬6‫ ا‬+L ‫>?
س‬

o
<‫اآ‬ 2‫ا‬ C ‫درﺝ ا ن‬ % U‫ا‬
Methane CH4 -161.5 76.2
Ethane C2H6 -88.5 6.4
Propane C3H8 -42.2 3.8
n-Butane C4H10 -0.5 1.3
Isobutane C4H10 -120.1 0.8
n-Pentane C5H12 36.1 0.3
Isopentane C5H12 27.9 0.3
Cyclopentane C5H10 49 0.1
Hexane C6H14 69 0.3
Nitrogen N2 -195.8 9.8
Oxygen O2 -183 Trace
Argon Ar -185.8 Trace
Hydrogen H2 -272.7 0
Hydrogen sulphide H2S -61 0
Carbon dioxide CO2 -78.5 0.2
Helium He -218.9 0.45

. ‫ س‬U4  ‫ ﻥل‬F‫ ﺏ‬1

‫ﺥ*ذ ﻡ ﺡ‬Y‫ ﻥ*ذج  ز ا ﻡ‬1, [‫ ﺉ‬+‫ ﻥ‬-(١) ‫ﺝول‬

‫
زي‬9
2‫  اه‬+‫ اذج وا‬+L *FK‫ ا
دی ا‬n,‫ وﺝد ﺏ‬7Y‫ول ا‬4‫  ا‬e‫ﺡ‬Y‫ی‬
 (ppm ‫اء ا*ن‬1‫ﺝ‬H‫ر ﺏ‬4) ‫ا‬4‫ ا) آ
ت ﺹ"ة ﺝ‬L
G‫ ا‬, ‫ ا>ﺏن‬4?‫ اوآ‬+
[‫*م و‬2‫ا‬
. ‫رآن‬6‫وآ? وا‬6‫
زي ا‬9

-  ‫ذ‬H +,-d ‫

ز‬9 ‫ ذج‬+L‫ا‬9‫ ا>و‬C*‫ ا‬i‫ 
ﺉ‬CbL 7
‫( اد‬٢) ‫أ
اول‬
Cb *FK‫ ا
دی ا‬n,‫( ﺏ‬L e‫ﺡ‬Y‫ي ی‬8‫ وا‬, ‫اق‬,‫
  ا‬P‫ ا‬.‫ ا‬+L +‫ر اﺏ‬-‫ﺝ‬
. ‫ی‬->‫* وااد ا‬b‫روآﺏ
ت ا‬42‫ا‬

٤
 <‫اآ‬ 2‫ا‬ % ,‫ا‬
Methane CH4 86.78
Ethane C2H6 7.01
Propane C3H8 3.12
n-Butane C4H10 1.49
n-Pentane C5H12 0.60
Hexane C6H14 0.73
Heptane and >C7 Trace
Carbon dioxide CO2 0.24
Nitrogen N2 Trace
Hydrogen sulphide H2S 10 ppmv
Methyl mercaptane 4.2 ppmv
Carbonyl sulphide COS2 28.2 ppmv
Moisture 1200 ppmv

1
‫ﺥ*ذ ﻡ ﺡ‬Y‫وﻡ**@ا *ذج  ز ا ﻡ‬4‫ ا‬1,+‫ ﺉ[ ا‬+‫ ﻥ‬-(٢) ‫ﺝول‬
. ‫! ﺝ*ر ا*ﺏ  ا
 ا  ﻡ ااق‬
 ‫ت‬8‫ أ‬+,-.‫ *) 
ذج  ا"
ز ا‬$$R C
 ]‫ أﺝی‬+G
‫
ت ان ا‬,-< +L‫و‬
.‫*م‬2‫
ز ا‬9
2‫ و ﺏ‬,
2L 4‫ اﺝ‬4 +‫* ا‬FK‫  ا
دی ا‬#P>* ‫ا‬,‫ ال ا‬#*R
‫ ا
ذج‬78‫ ه‬+L
‫ه‬4‫ اﺝ‬fK‫ ا‬+‫*م ا‬2‫
ز ا‬9 \?‫ و‬C
‫ ا‬78‫ ه‬i‫ 
ﺉ‬7
‫( أد‬٣) ‫ اول‬-‫وی‬
. ‫
دی‬6‫ ا‬.&‫ات ا‬-R‫ ا‬+L ^‫ و‬$$R ‫ات‬-R +L ]‫ أﺝی‬C
‫ ا‬78‫*
إن ه‬


‫ا‬ ppm ‫ ﺏ
دی‬I‫آ‬+‫ا‬
Kirkuk / Well 59 32
Kirkuk / Well 78 35
Jambour 61
Bai Hassan 66
Ain Zala 157
Khanakeen Nil
Qayara Nil
Abu Ghrab 73
Buzirgan 85
North Rumaila / medium 18
North Rumaila / light 11
South Rumaila 98
Zubair / degasing station 17
Hamar / degasing station 21
Nahran Omar 17

‫ﺥ*ذة ﻡ‬Y‫(  ﻥ ذج  ز ا ﻡ‬ppm ‫اء ا*ن‬I‫ﺝ‬Y‫*م )ﺏ‬F‫ @ ز ا‬I‫ آ‬-(٣) ‫ﺝول‬
. !‫
*ل اا‬,‫^ ا‬+‫ﻡ‬

٥
‫إن ﺝ >
ت ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪42‬روآﺏ ه‪ +‬اد 
ﺏ* ‪Y‬ﺵ‪
,‬ل ‪ ,‬وه‪ +‬ﺝ‪
,‬‬
‫‪ *?*< G‬ا‪42‬روآﺏ
ت ا‪-‬ا‪ . Paraffins L‬و اول ه‪ 78‬ا>
ت وا‪8‬ي یاﺝ‪ 4‬ﺏ?‪-‬‬
‫آ‪-‬ة اوح *) ا‪ \*96‬ﺏ ‪ 80 – 95%‬ه ‪
9‬ز ا‪
b‬ن ‪ , CH4‬وه ‪
9‬ز &‪6 #‬ی?‪ C‬ا‪6‬‬
‫] `وف 
ﺹ ﺝ‪4‬ا  ﺡارة و‪6 (HL S8 , m"G‬یاﺝ‪
,-d 4‬ا‪ 6‬ﺏ

 ا"
زی او‬
‫ﺏ‪ C>P‬ذاﺉ\ ‪ +L‬ا&‪ m‬ا‪
R‬م ‪.‬‬

‫ا>ن ا‪ *?*<  +

b‬ا‪-‬ا‪
L‬ت اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪
9 2L +,-.‬ز ا‪6‬ی‪
b‬ن ‪ , C2H6‬وه‬
‫ﺝد ﺏ?‪ -‬ا‪ C‬ﺏ>‪
9 -?  b‬ز ا‪
b‬ن ﺡ‪
 j‬دة 
اوح ﺏ ‪ 1 – 10 %‬و‪+L C$ 4‬‬
‫ﺏ‪ n,‬ا‪6‬ﺡ
ن ا) ?‪ . 20% -‬ا
ا‪42‬روآﺏ
ت ذات ازن ا‪1‬ی‪ +F‬ا‪ )*6‬ودرﺝ ا"*
ن‬
‫ا‪
2HL )*6‬اﺝ‪ +L 4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ?\ ﺹ"ة ‪ ,‬وی> ال آ
‪4‬ة 
 ﺏ‪ (H‬آ*
ار&‪],‬‬
‫درﺝ ‪
*9‬ن ا>ن ا‪42‬روآﺏ‪ +‬آ*
*] ?‪ +L (-‬ا"
ز ا‪ . +,-.‬ویاﺝ‪ 4‬ای‪ G
K‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬اد 
* ‪ 9‬ه‪4‬روآﺏ ‪ +
[ Cb‬اوآ?‪ 4‬ا>ﺏن‪ ,‬اوﺝ ‪ ,‬آ‪-‬ی‪4‬‬
‫ا‪42‬روﺝ ‪ ,‬ا‪*2‬م ‪ ,‬ا‪6‬رآن ‪ ,‬ا‪1‬ﺉ‪ , c-‬ا
ء ‪ ,‬ﺏ‪ n,‬ااد ا‪ -*$‬و‪9‬ه
‪ .‬و‪ 4‬یاﺝ‪a? 4‬‬
‫ ه‪ 78‬ااد ‪ +
[ Cb‬اوآ?‪ 4‬ا>ﺏن واوﺝ وآ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ﺏ?\ ‪-,‬ة ?‪,
-‬‬
‫ﺏ
‪6‬یاﺝ‪ a? 4‬ا ‪ Cb
2‬ا‪*2‬م وا‪6‬رآن ا‪ +L 6‬ﺡ
‪6‬ت 
ﺹ وﺏ?\ ﺹ"ة ﺝ‪4‬ا‪.‬‬
‫وی‪ +.,‬وﺝد ا‪*2‬م ﺏ?‪ -‬آ‪-‬ة ?‪ +L
-‬ا"
ز ا‪  +,-.‬ا‪
$‬دی ‪ L
K‬ا) (‬
‫ااری آد ‪.‬‬

‫‪ ٣-١‬ا
دی ا  ا ز ا ‪:Traces in Natural Gas‬‬
‫آ
 ذآ‪
< 7‬ﺏ
‪HL‬ن ا
دی ا‪ *FK‬اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ه‪ )* +‬ا‪ \*96‬‬
‫اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی واوﺝ وا‪
2‬ﺝ ‪ ,‬وآ‪ S8‬ﺏ‪ n,‬ا‪
,‬دن ‪ Cb‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬وا‪1‬ر‪. r‬‬

‫أ‪ -‬اآ ت ا‪4‬ی‪: +‬‬

‫ان اﺝ‪ 4‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ه ا ‪9 9‬ب ‪6 (L‬ن ا‪4,‬ی‪  4‬ه‪78‬‬
‫اآ‪
-‬ت ذات راﺉ آی‪ , 2‬آ
ا‪
2‬آ‪
-‬ت ‪
[ 9‬ﺏ ‪ Unstable‬و?‪H* --‬آ‪C‬‬
‫‪ Corrosive‬و? *‪,‬ا‪ C‬ا?
‪4‬ة ا?‪
* +L *,‬ت ‪ $‬ا"
ز ا‪ . +,-.‬وه
ك‬
‫[‪ [Y‬ااع  ا"
زات ا>‪-‬ی اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ه‪ +‬آ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪ ,‬آ‪-‬ی‪4‬‬
‫ا>ﺏ‪ , C‬وآ‪
-‬ن ا‪ . Cb‬ویي 
دة ‪ QRP‬و*‪ C‬ا"
زات ا>‪-‬ی ‪ +L‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ﺏ‪.‬ی ا"
ز آو‪9‬ا‪ . +L‬و‪6‬ﺝ‪
 C‬ح ا*‪ C‬ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ه
ك [‪ [Y‬اه‪4‬اف‬
‫ی\ ‪
G‬ن ‪:
2‬‬
‫)‪ 12 (١‬ا زات ا‪4‬ی‪  +‬ا ز ا ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﺡ‪ 1‬ﻡ‪ 4‬ا‪+‬اﺥ‪ 1‬ا‪P‬ي ‪ AU‬ا‪F‬روآﺏ*ﻥ ت ا‪0‬ﺥى  ا‪  ^4‬ا‪4‬ی` ‪.‬‬
‫)‪ (٣‬ا‪ b c <+‬هة اﻡ‪I+‬از ‪ Adsorption‬اآ ت ا‪* c 1+,‬ح ا*اد ا ‬
‫ﺥ‪.‬ل  ا‪. 1,+‬‬
‫و‪ +L‬ا
‪ C‬او ا‪ +‬ي *) ا"
ز ا‪ +,-.‬یي ‪ ,‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪(L‬‬
‫ا<
دا ا) ااﺹ& ‪ D 5504 of ASTM‬ﺏ‪
,<H‬ل د ا‪ Cb‬ا?*>‪Methyl +‬‬
‫‪ Silicon Column‬ا‪.‬ی‪ C$&* C‬وﺏ‪
,<H‬ل آ
ﺵ‪ #‬ا*‪ \2‬ا‪K‬ﺉ‪ +‬ا
ﺏ‪ , PFPD n‬آ
‬
‫ی‪Y‬ﺡ‪  e‬ا>وآام ‪ Chromatogram‬ا
‪. +‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﺵ‪ 12 -(١) 14‬ا زات ا‪4‬ی‪  +‬ا ز ا ﺏ‪+ Y‬ام 
 ا ز آﻡ**@ا ‪.‬‬

‫ب‪ -‬اآ ت ا‪+‬وﺝ ‪:‬‬

‫ان وﺝد اآ‪
-‬ت اوﺝ ‪ +L‬ا"
ز ا‪ 4 +,-.‬ی>ن ‪ ,
,-d‬او ﺹ

 ا‪
*,‬ت‬
‫ا‪ ,$‬ا‪ +‬ي *) ا"
ز ا‪ . +,-.‬واآ‪
-‬ت اوﺝ اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪+,-.‬‬
‫ه‪ +‬ا‪
6‬ت ‪ , Amines‬ا‪ , NH3
6‬اآ
<‪ 4‬اوﺝ ‪ , NOx‬وﺏ‪ n,‬اآ‪
-‬ت ا‪6‬ى‪.‬‬
‫و?‪ \-‬ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ‪
P‬آ‪4 *"P C‬ی‪4‬ة ‪
* +L‬ت ا‪ $‬وﺏ
‪ Q6‬ﺏ?‪
2*,L \-‬‬
‫ا?‪,* +‬ا‪ C‬ا?
‪4‬ة ا?‪ +L *,‬ه‪ 78‬ا‪
*,‬ت ‪ .‬آ
ان اآ‪
-‬ت اوﺝ ی> ان‬
‫?‪ \-‬ا>‪  b‬اذى *‪

$‬ت ا‪ +‬ی‪
2L C4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬آ
دة او ‪ Cb‬ﺹ
 ا‪1‬ﺝ
ج‬
‫وا‪

$‬ت ا"‪8‬اﺉ وا‪ 
-.‬وآ‪ S8‬ا‪

$‬ت ا>
وی ‪ .‬آ
ان ﺡق ا"
ز ا‪+,-.‬‬
‫ا
وي *) اآ‪
-‬ت اوﺝ ی‪ i‬ﺡا‪H* --? n‬آ‪. C‬‬

‫ج‪ -‬اآ ت ا‪* F‬ﺝ ‪:‬‬

‫آ
ه ا
ل ﺏ
?‪* -‬آ‪
-‬ت اوﺝ ‪HL ,‬ن اآ‪
-‬ت ا‪
2‬ﺝ ) و‪$‬ﺹ
اآ‪
-‬ت‬
‫ا>*ری( ه‪ +‬ا
ﺝدة ﺏ‪ +L +,-d C>P‬ا"
ز ا‪ +,-.‬او  *‪
*,‬ت ا‪ ,$‬ا‪+‬‬
‫ي *) ا"
ز ا‪ . +,-.‬ان ‪[H‬ات ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ی‪
P‬ﺏ( ‪[H‬ات اآ‪
-‬ت اوﺝ ‪,‬‬
‫‪ [O +2L‬ای‪ )*
K‬ا‪

$‬ت ا‪
2‬ﺉ ا‪ 4 +‬ی‪
2L C4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬آ‪ 
$‬ا‪1‬ﺝ
ج‬
‫وا‪

$‬ت ا"‪8‬اﺉ وا‪ 
-.‬وا>
وی و‪9‬ه
‪ .‬آ
ان ﺡق ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت  ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ی‪ i‬ای‪
9
K‬زات ﺡ
‪ 
< K‬و?‪H* --‬آ‪ . C‬وی> ﺏا<‪ .‬اﺝ‪12‬ة ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ QL +L‬و*‪ C‬ا"
زات ا‪
2‬ﺝ ﺏ‪
,<H‬ل ا‪4‬ة ‪ C$L‬وآاﺵ‪. -<
 #‬‬
‫‪.‬‬
‫د‪ -‬ا دن ‪:‬‬
‫یاﺝ‪ +L 4‬ا"
ز ا‪   +,-.‬ا‪
,‬دن ه
ا‪1‬ﺉ‪ c-‬وا‪1‬ر‪. r‬‬

‫)‪ (١‬ا‪I‬ﺉ‪: Mercury (Hg) G‬‬

‫یاﺝ‪ 4‬ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪ C>P‬ﺡ )ﺏ‪
R‬ر( ‪ ,‬وﺏ‪ C>P‬آ‪
-‬ت ‪K‬ی ‪4,‬‬
‫‪ +L Organometalic‬ا‪
P‬ت ا&‪ .‬ا‪ . C[6‬وا‪1‬ﺉ‪ c-‬ه ا‪4,‬ن اﺡ‪ 4‬ا‪8‬ي یاﺝ‪)* 4‬‬
‫ﺵ>‪
< C‬ﺉ‪ +L C‬درﺝ اارة ا‪
6‬دی ‪ .‬وه <
ﺉ‪ C* C[ +KL C‬اﺹ‪* C‬ارة 
<
‬
‫ﺏ‪ +
-‬ا‪
,‬دن ‪ ,‬و‪4,‬ل اﺹ‪2>* C‬ﺏ
ﺉ ‪ .‬وا‪1‬ﺉ‪
 c-‬دة <
 ی> ان ی‪ C4‬ا?‪ a‬‬
‫‪d‬ی‪ c‬ا‪
2‬ز ا&?‪ +‬او ا‪
2‬ز ا‪ +K2‬و ‪Y‬ل ﺵق ا*‪ . 4‬و‪ 4‬دل ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا)‬

‫‪٧‬‬
‫ا?‪ a‬ی‪d \,$‬ﺡ( ة اى ﺡ‪ j‬ی<\ ‪ +L‬ا‪ , r‬و'‪ 2‬ا[
ر <(  ‪Y‬ل اآ(‬
‫‪ +L‬ا?‪,*  a‬ض ا‪.‬ی‪ . ( C‬و‪ 6‬یاﺝ‪ 4‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬آ
دة *[ ‪ +L‬ا"
ز ا‪+L +,-.‬‬
‫ا>‪  b‬ال ا&‪ .‬او ا"
زی ‪ -‬ا‪ a
,‬آ
ه ا
ل ﺏ
?‪ +
- -‬ا*[
ت ‪ ,‬و>( اذا‬
‫اﺝ‪ 2L 4‬ی?‪ \-‬ا‪4,‬ی‪  4‬ا‪
P‬آ‪ C‬اه‪:
2‬‬
‫
‪*4‬ی‪ RR@. ARR‬ﻡ‪ gRR‬ا@‪ <RR‬ا‪ RR‬دن ا‪ RR +URR‬ا‪ RR‬ت ا‪  2RR‬ا‪ RR+‬واه‪ RR‬‬
‫ا‪*0‬م ﻡ ی‪Y <U‬آ‪ 1‬ه‪ hP‬ا دن وأﻥ‪ F‬ر اات ا‪ *2‬ﻡ‪. F‬‬
‫
‪* AU‬اﻡ‪ 1‬ا‪ U‬ة ا‪  +U‬ه‪ hP‬ا‪  2‬ت ﻡ ی
‪ 2‬ﻡ ه ‪.‬‬
‫
*ی‪*RR ARE‬اد ا‪ , Ri‬ﺡ‪ kRR‬ان ‪*R4‬ن ﻡ‪ RR‬ﺏ‪ R‬ا‪I‬ﺉ‪ GRR‬وا‪,‬ی‪ R‬ا‪ RR- R 1+URR‬‬
‫ا‪0‬ﻥ ﺏ< ا ! *ث ا*اد ا رة ﺏ‪ hPF‬ا‪0‬ﻥ ﺏ< ﺡ‪ c+‬وأن آ ﻥ` ﻥ‪ i‬ﻡ ا‪. 1-0‬‬
‫وه
ك ﺵاه‪ 4‬آ‪b‬ة  ‪ Cb‬ه‪ 78‬ا‪[H‬ات ‪ C-< )*
2 ,‬ا‪
b‬ل ا‪
26‬ر ا&
ﺝ‪+‬ء ﺡ‪4‬ة‬
‫?‪ C‬ا"
ز ‪ +L LNG‬ا‪1‬اﺉ 
م ‪ , 1975‬و*ث ا
زل ﺏ
‪1‬ﺉ‪ c-‬ال ‪ -‬ا‪
6‬ﺏ\ ‬
‫ا"
ز ا&‪ +.‬ا?‪ LPG C‬آ
ﺡ‪4‬ث ‪ +L‬و‪6‬ی ﺵ>
‪ , 9‬و‪9‬ه
 ا‪[H‬ات ‪ .‬وی
س ا‪1‬ﺉ‪c-‬‬
‫‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ
دی ا>و‪9‬ام ‪ +L‬ا ا>‪( 1 µg = 10-6 gm ) µg / Nm3 \,‬‬
‫ﺡ‪ j‬ی‪ 1‬اف ‪ N‬ا) ا'وف ا‪ m"G  Normal ,-.‬ودرﺝ ﺡارة ‪ ,‬او ﺏ
دی‬
‫ا‪1‬ء  ا*ن ‪ . ppm‬و‪ a‬ی> ی
س ‪4‬ار ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا‪
P‬ت ا&‪ .‬آ&‪ Q‬رو‪ +‬ا)‬
‫ان ا[‪ ]-‬ا
ت ان ا>‪`  b‬اه ا‪H‬آ‪ +L C‬ا‪4,‬ات ا&‪ .‬ا‪ +‬آ
] ‪1,‬ى ا) ا‪C‬‬
‫اى آ
ن ‪ +L‬ا <‪
2--‬ه وﺝد ا‪1‬ﺉ‪ c-‬او آ‪ +L (
-‬ا ‪ cP‬ا&‪ . +.‬واﺏ‪4‬اء ‬
‫[

ت ان ا
‪ +G‬اﺹ‪ f-‬ا>‪4  #P‬ار ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا‪
P‬ت ا&‪ .‬و ﺏ‪
2‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬اا ﺵ
ﺉ‪
,‬ﺏ‪6 C‬ﺏ‪ . ( 4‬و‪4‬ر آ ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا"
ز ا‪
 +,-.‬ﺏ ‪0 - <300‬‬
‫‪ . µg/Nm3‬و‪ 4‬ﺵ‪ ]$R‬ا*) آ *‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ﺡ*‪ +L Arun +‬ا‪4‬و?
و ‪+L Groningen‬‬
‫ه‪4‬ا ‪ ,‬ﺡ‪ +L (-? ]
L j‬ا"
ز ﺡ‪4‬ود ه‪ 78‬ا?‪.-‬‬

‫وی‪ -‬ا‪4‬ول ا

‪ +‬ﺏ‪ n,‬ال ‪  &*R cd
 +L‬ا‪ a
,‬ا‪ +‬یاﺝ‪
2L 4‬ا‪1‬ﺉ‪. c-‬‬

‫ا‪1
,‬‬ ‫ا*!‪g‬‬ ‫ﻥ*ع ا‪*+‬ج‬ ‫آ‪ I‬ا‪I‬ﺉ‪Hg G‬‬
‫‪Groningen‬‬ ‫‪Netherlands‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪0.001-180 µg/Nm3‬‬
‫‪Unknown‬‬ ‫‪Netherlands‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪0-300 µg/Nm3‬‬
‫‪Arun‬‬ ‫‪Sumatra‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪180-300 µg/Nm3‬‬
‫‪Unknown‬‬ ‫‪Middle East‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪<50 µg/Nm3‬‬
‫‪Unknown‬‬ ‫‪South Africa‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪100 µg/Nm3‬‬
‫‪Unknown‬‬ ‫‪Far East‬‬ ‫‪Gas‬‬ ‫‪50-300 µg/Nm3‬‬
‫‪San Joaquin‬‬
‫‪Cymric‬‬ ‫‪Oil‬‬ ‫‪1.9 - 21 ppm‬‬
‫‪Valy, CA‬‬

‫ﺝول )‪ - (٤‬ا‪*
,‬ل ا‪ +‬ی‪*+‬اﺝ ‪ F‬ا‪I‬ﺉ‪  G‬ا  ‪.‬‬

‫وی‪ -‬اول )‪ (٥‬اد

‪ 7‬ااع ااد ا‪1‬ﺉ‪ -‬ا‪ +‬اﺝ‪ +L 4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬وﺏ ا
‪ d‬ا&‪: .‬‬

‫‪٨‬‬
 o
‫*ن‬4‫ا‬ C ‫درﺝ ا ن‬ g
‫ا‬
Hg 457 Gas + Petroleum
HgCl2 302 Petroleum
(CH3)2Hg 96 Gas +Petroleum
(C2H5)2Hg 170 Petroleum
(C3H7)2Hg 190 Petroleum
(C4H9)2Hg 206 Petroleum

. ‫ ا م‬n‫ ا‬g8
‫*اﺝ  ا ز ا وﻡ‬+ +‫ﺉ
 ا‬I‫ اﻥ*اع اآ ت ا‬- (٥) ‫ﺝول‬

: +
‫ول ا‬4‫ل ا‬Y  fG‫> ان ی‬L ‫
م‬R‫ ا‬m&* &*R‫ ا‬d
‫ ا‬+L c-‫ﺉ‬1‫ ا‬4‫ا
?\ اﺝ‬

(oC) ‫درﺝ ا ن‬ G+‫ ﻥ*ع ا‬Hg ‫ *ع‬% ‫ا*زن‬

<36 Natural Gas 8.9
36-100 naphtha 27.6
100-170 naphtha 33.8
170-260 kerosene 16.0
260-330 diesel oil 7.4

. +‫ ا ا‬g8

‫^ ا‬+‫  ﻡ‬G‫ﺉ‬I‫*اﺝ ا‬+ ‫< ا*ی‬U‫( – ا‬٦) ‫ﺝول‬

: Arsenic (As) q‫رﻥ‬I‫( ا‬٢)

+L C,&
‫] ﺏ‬-[ 7‫ ان وﺝد‬6‫ ا‬, ‫ت 
درة‬6
‫ ﺡ‬+L 6‫ ا‬+,-.‫ ا"
ز ا‬+L 4‫ یاﺝ‬6 2L r‫ر‬1‫ا
ا‬
)*
‫ وا‬c-‫ﺉ‬1* -?
‫ و> ^ ﺏ

 اة آ
ه ا
ل ﺏ‬+,-.‫
درا"
ز ا‬$ n,‫ﺏ‬
+L
‫ه‬4‫ ا> اﺝ‬r‫ر‬1‫
ت ا‬-‫ آ‬n,‫ ﺏ‬+
‫ول ا‬4‫ ا‬-‫ وی‬. 4, ‫ی‬K ‫
ت‬-‫ آ‬C>‫ﺵ‬
‫ 
ذج‬r‫ر‬1* *FK‫
م *
دی ا‬,‫ *ع ا‬-?
‫ی ﺏ‬F‫
ا‬2-? ‫ود‬4‫ وﺡ‬+,-.‫ا"
ز ا‬
. 
,‫ ال ا‬#*R  ‫ذة‬H

U‫ﻡل ا‬ ‫ا*زن‬ o

<‫اآ‬ C ‫درﺝ ا ن‬
(% total arsenic) ‫ی‬I‫ا‬
Trimethylarsine (TMA) 60 - 90 120 52
Dimethylethylarsine
10 - 30 134 86
(DMEA)
Methyldiethylarsine
5 - 15 148 110
(MDEA)
Triethylarsine (TEA) 1-5 162 139

‫< *اﺝه‬U‫ ی< *اﺝه  ا ز ا وﻥ‬+‫ ا‬q‫رﻥ‬I‫ اﻥ*اع ﻡآ ت ا‬- (٧) ‫ﺝول‬
. . q‫رﻥ‬I 4‫ ا*ع ا‬c‫ ا‬U ‫( ﺏ‬U‫ ا‬I‫آ‬+‫)ا‬

٩
 ‫‪ 1, ٣-١‬ا ز ا ﺏ‪ 
+‬ا ز آوﻡ**@ا ‪:‬‬
‫ی*‪ C‬ا"
ز ا‪-R +,-.‬ی
ﺏ‪.‬ق ‪4‬ی‪4‬ة ‪
2‬ا*‪4‬ی و‪
2‬ا‪.‬ق ا‪ , 6‬و اه‪a‬‬
‫‪d‬ق ا*‪ C‬ا‪d 6‬ی ا*‪ C‬ﺏ ا"
ز آو‪9‬ا‪ . +L‬و?‪4R‬م ه‪ 78‬ا اﺝ‪12‬ة ذات‬
‫‪
 a$‬ص ?) اﺝ‪12‬ة ا"
ز آو‪9‬ا‪ . Gas Chromatography (GC) +L‬وی>‬
‫*‪ QR‬ا‪ *,‬ا‪ +‬ي ﺏ‪ 782‬ا‪6‬ﺝ‪12‬ة ﺏ
ی‪  : +H‬آ ﺹ"ة  ا
دة ااد **‪+L
2‬‬
‫ﺝ‪1‬ء 
ص  ا‪
2‬ز ی?) ﺡة ا&‪ R? Injection Chamber C$‬ا) درﺝ ‪,‬‬
‫‪6‬ﺝ‪R- C‬اذج اذا آ
ن ﺏ

 ا?
ﺉ* ‪ \? .‬ﺏ‪4,‬ه
ا
دة ا&ﺹ ﺏا<‪
9 .‬ز ﺡ
‪C‬‬
‫‪ ) Carrier Gas‬ی?) ا‪.‬ر اك ‪ ( Mobile Phase‬ی‪ L4‬ﺏ? ‪Y ,‬ل د ‪C$L‬‬
‫‪ R? Column‬ای‪
K‬یي ﺏ‪4‬ا*( *) 
دة [
ﺏ ?) ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪Stationary Phase‬‬
‫‪> 4‬ن ﺹ*‪ -‬او <
ﺉ* ذات درﺝ ‪
*9‬ن 
 و‪
2‬ا
ﺏ* *) ا‪16‬از ‪4 . Adsorption‬‬
‫ور ا
دة ا&ﺹ ‪Y‬ل ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪HL‬ن >
‪
2‬ك و‪4‬م ﺏ?ع ‪ &*R‬ﺡ?\‬
‫درﺝ ا‪16‬از ا‪4 +‬ث ﺏ *‪ S‬ا>
ت وا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪
 ,‬ی‪O‬دي ا) ‪ C$L‬اذج ا)‬
‫>
( اﺉ? ‪ .‬و‪ C-‬ان ی"
در اي  ا>
ت ا&‪ $‬ا‪
2‬ز ‪ (HL‬ی  ‪Y‬ل آ
ﺵ‪#‬‬
‫‪, Detector‬ا‪8‬ي ی‪ j,-‬ﺏ‪4‬ور‪ (?? 4 7‬ﺏ*‪ S‬ا
دة ﺏ‪H‬ﺵ
رة ا>و ا) ا?‪. Recorder C‬‬
‫و‪ 4‬ا<‪Y‬م *‪ S‬ا‪6‬ﺵ
رة ا‪>6‬و  ‪ C-‬ا?‪HL C‬ن ا<
ﺏ( ‪>
2‬ن  ‪d‬ی‪ c‬ر<‪a‬‬
‫‪ Peak +‬ی‪ S* Cb‬ا
دة ا&‪ $‬ی'‪ 2‬ا
*) ﺵ
ﺵ  ﺡ
<‪ * -‬ﺏ
‪
2‬ز ‪ ,‬او‬
‫ی<‪ )* a‬ور ﺏ
 ‪.‬‬

‫آ
ﺝ
ء أ‪HL 7Y‬ن اﺝ‪1‬اء اﺉ? ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪ (GC) +L‬ه‪ +‬ﺡة ا ‪,‬‬
‫د ا&‪ , C$‬ا"
ز ا
‪ , C‬ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪ ,‬ا>
ﺵ‪ , #‬وا?‪ . C‬ویي ا‪
2‬ز ای‪)*
K‬‬
‫‪L‬ن ?‪ R‬د ا&‪Y C$‬وة *) ?‪ R‬ا ?‪ R‬ﺡة ا ‪ R-‬ا
ذج ا?
ﺉ* ‪.‬‬

‫ﺵ‪ -(٢) 14‬ﻡ‪ F U n‬ز ا ز آوﻡ**@ا ‪.‬‬

‫ﺏ
?‪
* -‬ذج ا?
ﺉ* ?‪4R‬م ا
ﺏ\ ا )ا( ‪ Syringe‬ا‪
6‬دی  اذج ‪,‬‬
‫ا
ا
ذج ا"
زی ‪ aL‬ﺡ‪
2‬ا) ا‪
2‬ز ﺏا<‪
? " .‬ر ا"
ز ا
‪ C‬ﺏ‪ j‬ی *) ‪4‬ة‬
‫ا ‪ Loop‬ﺡ
وی *) ﺡ‪*, a‬م  اذج ا"
زي ا‪8‬ي یف  ا"
ز ا
‪ C‬ا) دا‪C‬‬
‫د ا&‪. C$‬ویاوح ‪.‬ا‪,‬د ﺏ ‪ 0.1‬ا) ‪ , 10 mm‬ا
‪L (d‬اوح ﺏ  واﺡ‪ 4‬ا)‬
‫‪4‬ة ا
ر‪ .‬وه *&ف ﺏ‪ C>P‬ﺡ*‪1‬و‪ (-$ )* 4
? +‬دا‪ C‬ا‪
2‬زدون ان ی‪ C"P‬ﺡ‪1‬ا آ‪-‬ا ‪.‬‬
‫ا
ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ا‪ P‬دا‪ C‬ا‪,‬د وا‪8‬ي ه ا‪1‬ء ا‪ +L a2‬ا‪,‬د ‪ 4 2L‬ی>ن ﺡ‪
--‬ت‬
‫ﺹ"ة  
دة ﺹ*‪
 -‬درة *) ا‪16‬از ‪ , Adsorbent‬او ی>ن <
ﺉ‪ C‬ذو درﺝ ‪
*9‬ن 
‬

‫‪١٠‬‬
‫‪P‬ر *) 
دة 
* )<
‪4‬ة( 
دة 
>ن *) ﺵ>‪? C‬ق ‪1‬ی
دة ا?
ﺡ ا?‪1 .‬ی
دة‬
‫
ﺏ* ا‪16‬از‪ .‬وااد ا‪82 C,? +‬ا ا"ض آاد <
‪4‬ة ‪4‬ی‪4‬ة و‪ &*R‬اه‪
2‬ا‪
6‬‬
‫‪ Al2O3‬وا?*>
ﺝ‪ Silicagel C‬واوآ?‪ 4‬ا"?م ‪ MgO2‬و‪9‬ه
‪ .‬ا
ا"
ز ا
‪2L C‬‬
‫‪
9‬ز 
‪ Cb C‬ا‪*2‬م ‪ .‬وا?
ﺉ‪ C‬ا‪8‬ي ی‪ )* P‬ا
دة ا?
‪4‬ة ی> ان ی>ن ﺏاآ‪&*R1‬‬
‫و> ﺏ‪$‬رة 
 آ*
آ
ن ا?
ﺉ‪ C‬ﺏآ‪ 1‬اآ‪ b‬آ*
آ
ن ا‪16‬ازاآ‪.b‬‬

‫وه
ك  رﺉ?  ا‪4‬ة ا&‪ C$‬ا‪ +L C,? +‬اﺝ‪12‬ة ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ه
‪:‬‬

‫
ا‪L‬ة ا*ءة )ا‪*,‬ة( ‪: Packed Columns‬‬

‫وه‪ +‬ا‪4‬ة ‪ )* $‬ا‪  \*96‬ا‪4‬ی‪ 4‬ا
وم *‪4$‬أ ‪ Stainless Steel‬او ‪> 4‬ن ‬
‫ا‪1‬ﺝ
ج ‪ +L P ,‬دا*‪
2‬ﺝ?
ت ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ا‪. Solid Stationary Phase \*$‬‬
‫ویاوح ا‪ .‬ا‪4‬ا*‪,* +‬د ﺏ ‪ 1‬ا) ‪ +L , 10 mm‬ﺡ ی>ن ‪ (d‬ﺏ ‪ 1‬ا) ‪. 4 m‬‬
‫و‪ 4‬ا<‪
,‬ل ه‪8‬ا اع  ا‪46‬ة ?) ا‪4 *,‬ه
‪
9‬ز‪ -‬ﺹ*\ آو‪9‬ا‪.GSC +L‬‬

‫
ا‪L‬ة ا‪L‬ﻥ*ﺏ ا‪*+‬ﺡ ‪: Open Tubular Column‬‬

‫وه‪ +‬ا‪4‬ة ‪  $‬ا‪1‬ﺝ
ج ی>ن ‪
2L‬ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] <
ﺉ‪ )." C‬ا
*) ا‪4‬ران‬
‫ا‪4‬ا* *‪,‬د او ‪P‬ر *) ‪ -d‬ر ﺝ‪4‬ا  
دة ﺹ*‪4
< -‬ة "‪
.‬ت ‪)* Coated‬‬
‫ا?‪ f.‬ا‪4‬ا*‪,* +‬د ‪ .‬و>ن ه‪ 78‬ا‪46‬ة ﺵ‪,‬ی ﺡ‪ j‬یاوح ‪.‬ه
ﺏ ‪ 0.2‬ا) ‪,a* 0.5‬‬
‫و‪
2d‬یاوح ﺏ ‪ 20‬ا) ‪ . 80 m‬و‪ 4‬ا<‪
,‬ل ه‪8‬ا اع  ا‪46‬ة ‪ +L‬ا*‪)?L C‬‬
‫ا‪ +L *,‬ﺡ‪
9
2‬ز – <
ﺉ‪ C‬آو‪9‬ا‪ . GLC +L‬وه
ك ‪4‬ة ااع  ا‪46‬ة ا‪ +‬‬
‫‪ G‬ه‪ 78‬ا‪
.‬ﺉ& ه‪: +‬‬
‫• ا‪R0‬ة ا‪0‬ﻥ*ﺏ‪ R‬ا‪*+‬ﺡ‪ R‬ذات ا‪R‬ران ا‪ R‬ة ‪Wall-coated Open Tubular‬‬
‫)‪: (WCOT‬‬
‫و‪ +L‬ه‪ 78‬ا‪46‬ة ی‪ P‬ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ا?
ﺉ‪ )* Stationary Liquid Phase C‬ﺵ>‪C‬‬
‫‪ -d‬ر *) ا‪4‬ران ا‪4‬ا* *‪,‬د ا‪$‬ع  ا‪1‬ﺝ
ج ا‪
 *
, C
,‬ﺹ ‪.‬‬
‫• ا‪RR0‬ة ا‪0‬ﻥ*ﺏ‪ RR‬ا‪*+‬ﺡ‪ RR‬ا‪ RR‬ة ﺏ ‪ RR‬دة ا‪ URR‬ﻥة ‪Support-Coated Open‬‬
‫)‪: Tubular (SCOT‬‬
‫"‪ ).‬ا‪4‬ران ا‪4‬ا* ‪82‬ا اع  ا‪46‬ة ﺏ
دة ﺹ*‪ C, -‬آ
دة <
‪4‬ة ‪ .‬ا
ا‪.‬ر‬
‫ا‪
b‬ﺏ] ا?
ﺉ‪ (HL C‬ی‪ )* P‬ا?‪ f.‬ا‪
R‬رﺝ‪
4 +‬ﺉ‪ c‬ه‪ 78‬ا
دة ا?
‪4‬ة ‪.‬‬
‫
ا‪0‬ة ا‪0‬ﻥ*ﺏ‪ R‬ا‪*+‬ﺡ‪ R‬ا‪ R‬ة ﺏ‪ R‬دة ﻥ‪ R‬ذة ‪Porous-Layer Open Tubular‬‬
‫)‪: (PLOT‬‬
‫ی‪ (-P‬ه‪8‬ا اع  ا‪46‬ة اع ا?
ﺏ‪  c‬ا‪Y‬ف واﺡ‪ 4‬ه ان ا
دة ا?
‪4‬ة ا‪-*$‬‬
‫ا?‪ *,‬ه
&
ذة و?] ﺹ*‪4‬ة آ
‪ +L‬اع ا?
ﺏ‪ . c‬ا
ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ا?
ﺉ‪ (HL C‬ی‪P‬‬
‫*) ا
دة ا?
‪4‬ة ﺏ&^ ا‪.‬ی ا?
ﺏ‪.‬‬

‫أ‪ -‬ا*اﻡ‪ 1‬ا‪t‬ﺙة ‪ c‬آ ءة اة ا‪: 12‬‬

‫‪ 4,‬آ&
ءة ا&‪ +L C$‬اﺝ‪12‬ة ا"
ز آو‪9‬ا‪ < )* +L‬ﺡآ ا
دة ا
رة ‪Y‬ل د‬
‫ا&‪ . C$‬وﺏ‪$‬رة 
 ‪ < 4,‬اآ ه‪ )* 78‬ﺝ*  ا‪,‬ا‪ C‬ه‪ +‬ﺏ‪H‬ی
ز‪:‬‬
‫)‪ ! (١‬ﺏ‪ RR‬ا‪ RR+‬ی ‪ RR‬دة ‪ :‬ا
دة ا‪
.‬رة ‪ Volatile‬ذات درﺝ ا"*
ن ا‪ K&R‬ك‬
‫ﺏ? أ*) ‪Y‬ل د ا&‪. C$‬‬

‫‪١١‬‬
‫! ا دة ا‪ : *2R‬ا
دة ا‪6‬آ‪ Polar -. b‬ك ﺏ? اﺏ‪Y H.‬ل د‬ ‫)‪(٢‬‬
‫ا&‪. C$‬‬
‫درﺝ ﺡارة ا*د ‪ :‬ان زی
دة درﺝ ﺡارة د ا&‪ C$‬ی‪1‬ی‪ <  4‬ااد ا
رة‬ ‫)‪(٣‬‬
‫ﺏ( ‪.‬‬
‫!‪ RR‬ا‪*RR‬ر ا‪ E‬ﺏ‪ : `RR‬ك ا
دة ﺏ? اﺏ‪ H.‬آ*
ازدادت ‪ -.‬ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪,‬‬ ‫)‪(٤‬‬
‫وی>ن ه‪8‬ا ا‪ [H‬اآ‪ -‬ﺡ >ن ا
دة اآ ‪ -.‬ای‪.
K‬‬
‫ ا ز ا‪ ,‬ﻡ‪ : 1‬أن زی
دة < ا"
ز ا
‪1 C‬ی‪ <  4‬ﺡآ ا
دة ‪Y‬ل‬ ‫)‪(٥‬‬
‫ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪.‬‬
‫‪*RR8‬ل ‪*RR‬د ا‪ : 12RR‬آ*
زاد ‪d‬ل د ا&‪ C$‬زادت ا‪4‬ة ا‪
 +‬ﺝ‪
2‬ا
دة‬ ‫)‪(٦‬‬
‫ا&‪R* $‬وج ( وﺏ

‪ +‬زادت آ&
ءة ا&‪. C$‬‬

‫>ن درﺝ ‪
*9‬ن >
ت ا
دة ا&ﺹ ه‪ +‬ا‪ C
,‬اﺉ?‪ +‬ا‪ [O‬ا‪8‬ي ی‪ 8O‬ﺏ'‬
‫ا‪
-6‬ر ‪ +L‬ا
‪ C‬ا>و‪9‬ا‪ L‬ا‪-R‬ی ‪6‬ن ا‪,‬ا‪ C‬ا‪6‬ى آ
‪ -.‬ودرﺝ اارة‬
‫ا?‪ 4R‬و< ا"
ز ا
‪ C‬و‪9‬ه
‪>

-
9‬ن [
ﺏ ‪ +L‬اي  ا
رب ا‪ +‬ى‬
‫*‪ C‬ا
ذج ‪ +L‬اﺝ‪12‬ة ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L +L‬ه‪ 78‬ا‪-R‬ات ‪.‬‬

‫إن ااع ا‪4,‬ی‪4‬ة *آ‪

-‬ت اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬وا‪ +‬ه‪  m* +‬آ‪
-‬ت ‪-.‬‬
‫و‪ -. 9‬ی‪ +L \*.‬ﺏ‪ n,‬ا‪6‬ﺡ
ن ‪
2*$L 4‬ﺏ
‪.‬ق ا*‪4‬ی ﺏ ا"
ز آو‪9‬ا‪+L‬‬
‫ا<‪4R‬ام اﺝ‪12‬ة آو‪9‬ا‪4, +L‬دة أ‪6‬ﺏ‪
,‬د )ااﺡ‪Multi-Dimensional Gas (C‬‬
‫‪ Chromatography‬ﺡ‪ j‬ی?‪4
2L C,‬ة ااع  ا‪46‬ة وا>اﺵ‪4, , #‬م وﺝد د‬
‫واﺡ‪
 4‬در *) ‪ C$L‬ا‪ #.‬اا<  اآ‪
-‬ت اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ , +,-.‬و‪ 6‬آ
ﺵ‪ #‬واﺡ‪4‬‬
‫ﺏ‪ (
.<H‬ا>‪
2 #P‬ﺝ‪
,‬ﺏ‪$‬رة ‪ . ,‬و
دة 
>ن اﺝ‪12‬ة ا"
ز ا>و‪9‬ا‪+L‬‬
‫ا‪4,‬دة ا‪6‬ﺏ‪
,‬د ‪1,‬زة ﺏ&
‪ f‬ﺹ

ت ‪ Switching Valves‬ی‪ a‬ا>‪ a‬ﺏ‪
2‬ا>و
‪ .‬و‪4‬‬
‫ا<‪4R‬ام ه‪ 78‬ا‪.‬ی ‪ ,‬اي ا<‪
,‬ل اآ‪  b‬د ‪ +L‬ا
‪ C‬ا>و‪9‬ا‪HL , L‬ن ا‪46‬ة‬
‫ا?‪ *,‬ﺏ‪  m‬ﺏ‪
2K,‬ا‪ +L n,-‬ﺝ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ﺏا<‪ .‬ﺹ
م ﺏاﺏ‪ +‬واﺡ‪ 4‬او‬
‫اآ‪ , b‬و‪ * a‬ا&‪ C$‬ا>
*  ‪d‬ی‪ c‬ا&‪ f‬ا‪ 782 +-
,‬ا‪46‬ة وا>اﺵ‪ #‬اﺏ‪ d‬ﺏ‪.
2‬‬
‫و'ا ‪ * 4,‬ا<‪4R‬ام اآ‪  b‬د واﺡ‪ 4‬واآ‪  b‬آ
ﺵ‪ #‬واﺡ‪
 +L 4‬رب ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ +L‬وﺹ‪,‬ﺏ‪
2‬وﺡ) ‪4‬م د 
ﺉ‪ ]
 4L ,
2‬ا‪4,‬ی‪  4‬ا‪P‬آ
ت ا‪$R‬‬
‫ﺏ‪.‬ی اﺝ‪12‬ة  ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬و‪.‬ی ا‪46‬ة وا>اﺵ‪ #‬ا?‪ +LY
2L *,‬ه‪78‬‬
‫ا‪
P‬آ‪ . C‬و‪ ] 4‬ه‪ 78‬ا‪P‬آ
ت 
ﺡ
ﺏ
ها ‪ +L‬ه‪8‬ا ا‪
K‬ر وا<‪ ]
.‬ا
ج اﺝ‪12‬ة ﺝ‪4‬ی‪4‬ة‬
‫واﺝ‪1‬اء ‪.‬رة >] ا>
ﺉ وا‪
-‬ﺡ‪  b‬ا‪
$‬ر ا>‪  b‬ا‪ 42‬وا] *‪$‬ل *)‬
‫‪
*,‬ت وا<‪ ,‬ﺏ‪ C>P‬ا<ع وادق ‪ .‬وا‪ CKL‬ا‪46‬ة ا ﺡ‪4‬ی‪
b‬ا‪ C* +L C,? +‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ﺏا<‪ .‬اﺝ‪12‬ة ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ه‪ +‬ا‪46‬ة ا‪  +‬اع ا‪-6‬ﺏ‪ +‬ا&ح ذو‬
‫ا‪ -.‬ا&
ذة )‪ . Porous-layer open tubular (Plot‬وه‪ 78‬ا‪46‬ة *) ااع ‪ &*R‬و‪4‬‬
‫‪d‬رت ‪4R<Y
$$‬ام ‪ #*R +L‬ااع 
رب ا*‪ C‬ا>و‪9‬ا‪ . +L‬وه‪
L #*R +‬‬
‫ﺏ‪
2‬ا<
دا ا) ‪4‬ة ا‪ C‬اه‪ :
2‬ع ااد ا?‪ ,
2L *,‬ع ا*‪ C‬ا?‪ 4R‬ﺝ*( ‪,‬‬
‫وع ا‪.‬ی ا>و‪9‬ا‪ L‬ا?‪ .
2L 4R‬وأه‪ a‬ااع ه‪ 78‬ا‪46‬ة ا?‪ *,‬ﺡ

ه‪: +‬‬
‫)‪*R (١‬د ا‪*0‬ﻡ‪ : HP-PLOT Al2O3 Column R‬وی?‪4R‬م &‪ C$‬ا‪42‬روآﺏ
ت‬
‫ا" ‪ ,-P‬آ
‪ *[6‬وا‪  *<6‬ا‪42‬روآﺏ
ت ا‪ , ,-P‬وآ‪ S8‬ی?‪, C,‬‬
‫ا?‪ ,‬ااری ‪. BTUs‬‬

‫‪١٢‬‬
‫)‪* (٢‬د ا ﺥ‪ 1‬ا‪I‬ی ‪ : HP-PLOT Molecular Sieve Column‬وی?‪4R‬م ه‪8‬ا‬
‫ا‪,‬د &‪ C$‬ا"
زات ا‪
b‬ﺏ ‪ Cb Fixed Gases‬ا‪6‬وآ? ‪,‬اوﺝ ‪ ,‬ا‪42‬روﺝ ‪,‬‬
‫ا‪*2‬م ‪ ,‬ان ‪ ,‬وﺡ) ا‪6‬رآن  ا‪
b‬ن ‪.‬‬
‫)‪*RR (٣‬د ا‪*RR‬ات ا‪ URR‬ﻡ ‪: Q-type Porous Polymer PLOT Column‬‬
‫وی?‪ C$& C,‬اآ‪
-‬ت ا‪ -.‬ا&‪ 
,‬آ

ء و[
‪ +‬اوآ?‪ 4‬ا>ﺏن واواﺉ‪f‬‬
‫‪ Odorants‬ا‪>

-
9 +‬ن  ااد ا>‪-‬ی ‪.‬‬
‫‪ : Silicagel‬ی‪ f*$‬ه‪8‬ا ا‪,‬د &‪ C$‬ا‪2‬اء‬ ‫)‪*RRRR (٤‬د ا‪ 4URRRR‬ﺝ‪Column 1‬‬
‫وا‪42‬روﺝ وا‪
b‬ن وا‪6‬ی‪
b‬ن ‪.‬‬

‫و اه‪ a‬ه‪ 78‬ا‪4‬ة د ‪ HP-PLOT Q type‬ا‪8‬ي ‪d‬ر( ﺵآ )‪ , (Agilent‬وه‬
‫یي *) 
د‪ +‬ا‪< +-‬ی‪ -‬ا‪4‬ای&‪ C‬ﺏ‪1‬ی ا‪H‬ﺹة ‪ , Bonded‬وه ‪
$$ i‬‬
‫&‪ C$‬اد ‪ +-.
2 a? ,‬و?‪: CP +-. 9
2 a‬‬
‫ا‪42‬روآﺏ
ت ا"
زی ‪ Cb‬ا"
ز ا‪
9 , +,-.‬زات ا‪ , +L
$‬ا‪ , *[6‬ا‪-‬وﺏ* ‪,‬‬ ‫•‬
‫وا‪6‬ی?ات  ‪. C1-C3 FL‬‬
‫‪
9‬زات ‪ , CO , CO2‬ا‪
b‬ن ‪ ,‬ا‪2‬اء ‪ ,‬وا
ء ‪.‬‬ ‫•‬
‫ا?اﺉ‪ C‬ا‪ Cb -.‬ا‪
b‬ل ‪ ,‬ا‪<6‬ن ‪ ,‬آ*ری‪ 4‬ا‪ , *b‬ا>‪6‬ت ‪ ,‬ا>
ت ‪,‬‬ ‫•‬
‫ا‪46‬ه
ی‪4‬ات ‪ ,‬وا‪<6‬ات ‪.‬‬
‫اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪ Cb‬آ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪ ,‬اآ‪

-‬ت ‪. COS ,‬‬ ‫•‬
‫و‪ 4‬وﺝ‪  4‬ا
رب ا‪ *,‬ان ه‪8‬ا ا‪,‬د آ&ء ﺝ‪4‬ا ‪ C* +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪H‬ﺝ‪12‬ة ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ , +L‬و‪ QRP +L‬ﺏ‪ n,‬ا
دی ا‪ *FK‬ای‪.
K‬‬

‫وآ
ان ه
ك ا‪4‬ة ‪ C$&* &*R‬ه
ك ای‪
K‬آاﺵ‪  #P>* C,? &*R #‬اآ‪
-‬ت‬
‫اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬اه‪:
2‬‬

‫)‪ (١‬آ ﺵ^ ا‪ 1-*+‬ا‪,‬اري )‪: Thermal Conductivity Detector (TCD‬‬

‫ی>ن ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ R? S*<  #‬آ‪2‬ﺏ
ﺉ
او ﺏ
ی?) ب ‪ . Thermistor‬و‪ 4,‬درﺝ‬
‫ﺡارة ا‪ $,‬ا?
س *) اﺹ‪ C‬ااري *"
ز ا
ر ﺏ( ‪ .‬ان ا"ات ا‪+L C$ +‬‬
‫اﺹ‪ C‬ااري *"
ز ا
ر آ*‪ S‬ا
  ازاﺡ ا‪1‬ی‪
F‬ت ا‪K,‬ی ?‪  a‬ا"
ز‬
‫ا
‪ \-? , C‬ار&
ع ‪ +L‬درﺝ ﺡارة ا‪ $,‬ا?
س وه‪8‬ا ی‪ (* ^>,‬آ" ‪
 +L‬و(‬
‫ا>‪2‬ﺏ
ﺉ ‪ .‬وه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ +
 ^ #‬ا?
< و‪ 6‬ی?‪
 C,‬ﺏ‪
 C>P‬ص اد ‪, ,‬‬
‫>( <‪ C2‬ا‪4R<6‬ام ور‪ Q‬ا‪ P 2L S8 b‬ﺏ‪ C>P‬وا< ‪$‬ﺹ
‪ +L‬ا
‪C‬‬
‫او ‪ .‬و‪ 6‬ی&‪ 4‬ه‪8‬ا اع  ا>اﺵ‪ +L #‬اﺝاء ا
‪ C‬ا‪
R‬ﺹ ا‪ +‬ي *) ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ا‪42 +‬ف ﺏ
‪8‬ات ا) ‪ ,‬ا
دی ا‪. *FK‬‬
‫)‪ (٢‬آ ﺵ^ ا‪Y+‬ی أ‪: Flame Ionization Detector (FID) F‬‬
‫ی>ن ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪  #‬ﺵ‪ *,‬ه‪4‬روﺝ‪/‬هاء وﺡ ﺝ ‪ . Collector Plate‬ی ا>ن‬
‫ا&‪$‬ل ا
دم  د ا"
ز آو‪9‬ا‪Y +L‬ل ا*‪?>L , \2‬ﺝ‪1‬ی‪ > (
F‬ای
ت ‪.‬‬
‫ ا‪6‬ی
ت *) ‪ iL a*? \.‬ﺏ‪ S8‬اﺵ
رة آ‪2‬ﺏ
ﺉ ‪ .‬ان ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ +
 #‬ا?
<‬
‫وذو ‪4‬ى دی
>‪ +‬وا< ‪ ,‬و<*‪ (-‬اﺡ‪4‬ة ه ا( ی>? اذج ‪ .‬وه‪8‬ا ا>
ﺵ‪+L 4& #‬‬
‫*‪ C‬و‪
> ,‬ت ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪
6‬دی ا‪ 6‬ا( ‪ 6‬ی&‪ , +L 4‬ا
دی ا‪*FK‬‬
‫اﺝدة ‪. (L‬‬

‫‪١٣‬‬
 ‫)‪ (٣‬آ ﺵ^ ﻡ‪ uU‬ا‪+4v‬ون )‪: Electron Captured Detector (ECD‬‬
‫ی?‪4R‬م ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪
 #‬دة ‪
 ,P‬درة *) ا‪Yd‬ق ﺝ?
ت ﺏ
)ا>و
ت( ‪H‬ی ﺝ‪1‬ء ‬
‫ا"
ز ا
‪
 > C‬ر آ‪2‬ﺏ
ﺉ‪ +‬ﺏ زوج  ا‪
.6‬ب ا?* ‪ .‬وﺡ  ﺏ‪ n,‬ا‪1‬ی‪
F‬ت‬
‫ا‪K,‬ی ا‪ 
,L 
 C +‬ذات <
‪ -‬آ‪2‬ﺏ
ﺉ ‪Electronegative Functional‬‬
‫‪ Group‬آ

ت ا‪
2L +‬ا‪
2‬ﺝ
ت او ا&<&ر او 
 اوﺝ ﺏ
>
ﺵ‪#‬‬
‫‪ m*<
2HL‬ﺏ‪ n,‬ا‪>6‬و
ت ?‪ * --‬ا‪1‬ال *
ر ا>‪2‬ﺏ
ﺉ‪ +‬ا
ر ﺏ ا‪. -.‬‬
‫وه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ذو ﺡ?
< 
 آ
‪ \.‬ا?
ﺏ‪ (> c‬ذو ‪4‬ى دی
>‪ +‬اﺹ" ‪ ,‬وه ی?‪C,‬‬
‫ﺏ‪
 C>P‬ز *>‪  #P‬اآ‪
-‬ت ا‪
2‬ﺝ ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺡ) وأن آ
] ﺏ
دی‬
‫‪. *FG‬‬
‫)‪ (٤‬آ ﺵ^ ا‪0‬ﻡ‪ 2+‬ص ا*ﺉ ا‪: Flame Photometric Detector (FPD) F‬‬
‫‪4-‬أ ‪ C‬ه‪8‬ا اع  ا>اﺵ‪ #‬ه ا‪
&<6‬دة   &
‪Y‬ت اه‪ i‬ا‪K‬ﺉ‪+‬‬
‫ا>
وي ‪ . Chemiluminescent Reactions‬وی?&
د  ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ﺏ
‪8‬ات ‪, +L‬‬
‫آ‪
-‬ت ا>‪-‬ی] او ا&<&ر ‪  .‬آ‪
-‬ت ه‪8‬ی ا‪$,‬ی ‪ +L‬ﺵ‪ *,‬ه‪4‬روﺝ‪/‬هاء ﺡ‪j‬‬
‫ي * ا&‪ . 1‬ﺏ
?‪->* -‬ی] ‪HL‬ن ا?
ت ا&‪1‬ة ه‪ S2 +‬ا
ﺏ
?‪&<&* -‬ر‬
‫‪HL‬ن ا?
ت ه‪ . HPO +‬ﺏ‪ 4,‬ا&‪, 1‬د ا?
ت ا) ﺡ
‪
2‬ا‪ *. *$‬ا‪ 
.‬ا‪+‬‬
‫اآ?‪ )*
2-‬ﺵ>‪G C‬ء 
<\ ‪d (
d‬دی
 ا‪8‬ر اﺏ‪ +,‬آ‪ 1‬ا‪ +L $,‬اذج‬
‫‪20 – 20000 Picograme‬‬ ‫‪ .‬وی> ﺏ‪82‬ا ا>
ﺵ‪ , #‬ا
دی ا‪ *FK‬ا) ﺡ‪4‬ود‬
‫)‪ . (1 Picograme = 10-12 gm‬ان ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ذو ‪
 
,L‬زة ا‪ 6‬ا( ی‪ +
,‬‬
‫ﺏ‪ n,‬ا‪4‬ا‪Y‬ت ا‪
2--? +‬ا‪1‬ی‪
F‬ت ا‪42‬روآﺏ ‪.‬‬

‫ب‪ -‬ﺏ ‪ 1,‬ا ز ا ﺏ‪ F‬ز ا ز آوﻡ**@ا ‪:‬‬

‫‪ a‬اﺝاء ه‪ 78‬اﺏ ا<
دا ا) ااﺹ& ‪ *?*<  ASTM D 1945-81‬ه‪ F‬ااﺹ&
ت‬
‫وا
ی^ ا‪6‬ی> ‪ . ASTM‬و‪42‬ف ه‪ 78‬اﺏ ا) ‪
> ,‬ت ذج *"
ز ا‪+,-.‬‬
‫ﺏ‪.‬ی ‪.‬رة ﺏ‪
,<H‬ل ﺝ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪  +L‬ع ‪) Agilent 6890‬ا‪ -‬ﺹر(‬
‫واﺹ&
( ‪ +L‬ا*‪ c‬ا‪ cL‬ﺏ‪82‬ا ا‪ , (j-‬وه ذو ' <‪.‬ة ‪ C,‬ﺏ
‪2‬اء ا‪"K‬ط‬
‫)‪ . Electronic Pneumatics Control (EPC‬و‪ 4‬أ<‪4R‬م ‪ +L‬اﺏ د واﺡ‪ mL 4‬‬
‫<*?* ا‪4‬ة ‪ , Plot‬وآ
ﺵ‪ #‬ﺹ‪ C‬ﺡاري ‪ . TCD‬آ
ا<‪ +L C,‬ا‪
2‬ز ﺹ
م 
ﺏ‪+,‬‬
‫<‪4‬ا<‪ +‬ا‪4‬ا‪4  , Six-Port Valve C‬ة ذج ذات ‪ ? Split Mode +? m‬ا)‬
‫)‪6 0.25 cc (mL‬د
ل اذج ا"
زي ا) د ا&‪. C$‬‬

‫وی‪ -‬اول )‪ (٨‬د

‪` 7‬وف اﺏ ا‪ +‬ا<‪: ]*,‬‬

‫‪١٤‬‬
 ‫ﺝول )‪ - (٨‬ا‪i‬وف ا‪  +U‬ﺏ ‪ 1,‬ا ز ا ‪.‬‬

‫و‪ 4‬ا<‪ +L C,‬ا*‪ C‬ذج *"

ز ا‪H +,-.‬ذ  اﺡ‪ 4‬ال ا&‪ .‬وا‪8‬ي ی>ن ‬
‫اآ‪
-‬ت ا‪ -‬اا‪
2‬واآ‪1‬ه
‪ +L‬اول )‪ (٩‬اد
‪ , 7‬ا‪ 6‬ان اذج ا‪ #G‬ا( ‪ C-‬ا*‪C‬‬
‫اﺏ‪R‬ة ا‪
b‬ل وا
ء وآ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪ ,‬آ
ان اﺡ
ل ?ب ا‪2‬اء  اذج ا[
ء‬
‫ا*‪ 4 C‬ی‪ [O‬ای‪
 )*
K‬ﺉ‪ i‬ا*‪ . C‬و‪ 4‬ا<‪ Q*R‬اذج وو‪  +L G‬ذج ﺡ?\‬
‫ا‪.‬ق ا
< ا‪,‬و‪ +L L‬ه‪8‬ا ا
ل وا<
دا ا) ااﺹ& ‪. ASTM D 1145‬‬

‫ﺝول )‪ -(٩‬ﻡ*ا‪ -‬ت ا ز ا ا‪ 1+U‬ﺏ ‪+‬ﺏ ‪.‬‬

‫‪ a‬اﺝاء ا*‪ C‬ﺏ‪4R<H‬ام د ا‪ -‬ا‪1‬ی‪  +F‬اع ا&ح ذو ا‪ -.‬ا‬
‫ا?
 ‪ ) HP- PLOT Q type‬ا
ج ﺵآ ‪ , (Agilent‬وا‪ a$‬ا‪  cL‬ﺝ‪
2‬ز ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ Agilent 6890 +L‬ا?‪ +L C,‬اﺏ ‪ .‬و‪H2 a 4‬ة ا‪,‬د *ﺏ ﺏ‪+L (,G‬‬
‫ا&ن ﺏ‪4‬رﺝ ‪4 250oC‬ة * آ
* ‪ ,‬و‪ 4‬ﺡ‪ +P‬ا‪,‬د ﺏاد ?
 ‪ Cb‬ا‪4‬اي ‪ CL‬ﺏ‪1‬ی‬

‫‪١٥‬‬
‫‪ Divinylbenzene‬وا‪ CL C[6‬ﺏ‪1‬ی ‪ Ethylvinylbenzene‬ﺏ‪ j‬اﺹ‪
 f-‬درا ‪C$L C‬‬
‫ا‪42‬روآﺏ
ت "
ی ‪ , C14‬ا‪ L
G‬ا) ا>
 ‪ C$L‬ﺏ‪ n,‬اآ‪
-‬ت ا‪. -.‬‬

‫‪ a‬اد
ل ذج ا"
ز ا‪ +,-.‬اﺝد ‪ +L‬ا ‪ Cylinder‬ا) ا‪
2‬ز  ‪Y‬ل ‬
‫اد
ل >
* >ن   ‪4‬ة ‪ f? Loop‬ﺏور آ ‪
6‬وز ‪  0.5 ml‬اذج ‪,‬‬
‫و ﺹ

ت >‪ a‬ﺏور ذج ا"
ز وه ] ‪
 m"G‬رب *‪ m"K‬اي  ‬
‫اذج  ا‪4,‬ة و [‪ a‬ا) ﺡة ا‪4‬ل ‪ +L‬ا‪
2‬ز آ
ی‪ fG‬ا‪ (٣) 14R‬د
‪ . 7‬و‪4‬‬
‫رو‪ +‬ا[
ء اﺏ ﺏ‪H‬ن >ن درﺝ ﺡارة ا"
ز ا‪  +L +,-.‬اذج ?
وی *‪4‬رﺝ ا‪+‬‬
‫آ
ن ‪ 4
2L‬ا‪ 8‬اذج  ا‪4$‬ر ‪.‬‬

‫ﺵ‪ -(٣) 14‬ﻡ* ادﺥ ل ا*ذج ا‪ +‬ا ‪  `+‬ﺏ ‪ 1,‬ا ز ا ‪.‬‬
‫ا
درﺝ ﺡارة ا‪ C,‬ا[
ء اﺏ ‪ 4L‬و‪ ],G‬ا‪4‬ود ا‪4
*,‬رﺝ ﺡارة ‪4 Isothermal‬‬
‫‪ , 270oC‬ودرﺝ ﺡارة ‪ . 290oC 4 Programming‬و‪ 4‬آ
ن ‪4,‬ل < ر‪ L‬درﺝ‬
‫ﺡارة ا&ن ا[
ء اﺏ ‪ . 30oC/min‬ا<"ق ا] ا‪8‬ي ‪6 \*.‬ﺝاء ا*‪ , C‬اي ا]‬
‫ا‪8‬ي ‪1‬م &‪ C$‬ا>
ت اﺉ? *ذج ‪ ٩‬د
ﺉ‪. c‬‬

‫وآ
اﺵ
<
ﺏ
] * ا&‪ C$‬ا** ‪ +‬ا>و‪9‬ا‪ +L‬ذج ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ
ح‬
‫ﺏ‪
,<H‬ل د ا‪ -‬ذو ا‪ -.‬ا?
 ا  ع ‪ , HP-PLOT Q column‬آ
‬
‫ی‪ fG‬ا>وآام ا
‪. +‬‬

‫‪١٦‬‬
 ‫ﺵ‪ -(٤) 14‬آوﻡ*‪4‬ام ‪ Chromatogram‬ﺏ ‪ 1,‬ا ز ا ‪.‬‬

‫وی‪Y‬ﺡ‪  e‬ا>وآام ‪ +L‬ا‪ (٤) 14‬ا‪ 7Y‬ا‪8‬ي ﺡ‪  (* C$‬ا*‪ , C‬ان ‪ C$L‬آ‪-‬ی‪4‬‬
‫ا‪42‬روﺝ وا
ء وا‪
b‬ل آ
ن ﺝ‪4‬ا  ا‪6‬ی‪
b‬ن وا‪-‬وﺏ
ن وا‪6‬ی?ﺏ
ن ‪ .‬و ا‪,‬وف ان‬
‫‪ m‬ا
‪4‬ة ا<م ‪ 4‬اﺝاء ا
‪  C‬ه‪8‬ا اع  ا‪46‬ة ‪

-
9‬ی>ن ﺵ
ﺉ>
و‪ (L‬ا>‪b‬‬
‫ اﺉ
ت ‪ ,‬ا‪ 6‬ا( ی‪Y‬ﺡ‪  e‬ا‪ C>P‬ای‪
K‬ان ‪ m‬ا
‪4‬ة ‪ 9‬ﺵ
ﺉ‪ S‬و
ل  اءات 
‬
‫ی‪ +,‬ان ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ا?‪ +L C,‬ا‪,‬د و‪
 S? * L‬زة 
و] ا‪ 4,$‬ا?ی‬
‫‪4‬رﺝ ﺡارة ا&ن )‪ , (30oC/min‬او اي "ات ﺡ‪ m"G +L ]*$‬ا"
ز ا
‪ . C‬و*) ‪4‬ى‬
‫[‪ [Y‬ای
م ‪ a‬ا
دة اﺏ ‪4‬ة ات وﺏ‪
K Sequential runs +-
, C>P‬ن ‪4‬م ﺡ‪$‬ل اي‬
‫"ات ‪ +L‬ا‪d‬ال ا‪ Peaks a‬او ‪ +L‬ز ا‪6‬ﺡ
ز ‪1 Retention time‬ی‪  4‬ا‪ 4‬ا‪-‬ل‬
‫اي ‪6‬ی‪4‬ث ‪L‬ق ﺏ اي اﺉ  ﺏ ‪ -
,‬ی‪1‬ی‪. 0.1 )* 4‬‬

‫‪ a‬ی> ﺏ
‪
>6‬ن اﺝاء &^ اﺏ ا‪ C* 7Y‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا
وي *) اآ‪

-‬ت )ا‪+‬‬
‫‪
K

-
9‬ف ا( آاد ﺏ
‪* b‬واﺉ‪
-<6 f‬ب 
ﺹ ﺏ
?‪ , (Y‬وذ‪6 S‬ن ‪ a',‬ااد‬
‫ا>‪-‬ی )وﺡ) ا
ء( ‪1‬ی‪ 
,L C‬ا‪4‬ة ا‪-‬ات ا?
 وا‪4‬ة ا‪.
6‬‬

‫ ا‪,‬وف ان ه

ك ‪
G‬هة ?) ﺏ‪
K‬هة ا‪1‬ف ‪. #b>  i Bleeding‬ات‬
‫اآ‪
-‬ت ا‪ *b‬اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ )* +,-.‬ا‪.‬ر ا‪
b‬ﺏ] ‪ +L‬د ا&‪ C$‬و*) ا‪Q6‬‬
‫‪ +L‬ﺏ‪4‬ای( ‪
 ,‬ی‪  (
,L )* [O‬ﺝ‪ 2‬وی‪ c,‬ﺡآ ا"
ز ا
‪  C‬ﺝ‪ 2‬اى ‪ .‬و*"*\‬
‫*) ه‪ 78‬ا‪
K‬هة ي * ا‪ #.P‬ا‪) +L4‬ا"?‪ ( C‬ا‪
,‬آ^ ‪,* Back Flushing‬د‬
‫ا?‪
6 C,‬دة آ&
ﺉ(  ‪d‬ی‪ c‬ای
ف ور ا"
ز ا
‪ +L C‬ا‪,‬د  ‪Y‬ل ‪4‬ة اذج‬
‫اي  ﺏ‪4‬ای د ا&‪ C$‬آ
یي ‪ +L‬اﺏ ‪ ,‬ﺏ‪ C‬ﺏﺝ‪ (2‬ﺏ‪
, 7
H‬آ^  ‪
2‬ی ا‪,‬د‬
‫ƒزاﺡ ه‪ 78‬ا‪.‬ات ا>‪ . &b‬و‪ +L‬د ‪ HP-PLOT Q column‬ا?‪ +L C,‬اﺏ ‪a‬‬
‫ی> ه
ك ‪G‬ورة ‪6‬ﺝاء * ا ‪ #.P‬ا‪ +L4‬ا‪
,‬آ^ اذ ﺡ‪ e‬ان ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ا‪*b‬‬
‫و"
ی ‪R C14‬ج  ا‪,‬د ﺏ‪4R<H‬ام درﺝ ‪ +L 300oC‬ا&ن ‪ ,‬آ
ی‪ (G‬ا>وآام‬
‫ا
‪ +L +‬ا‪ (٥) 14‬اد
‪. 7‬‬

‫‪١٧‬‬
 ‫ﺵ‪*Fb -(٥) 14‬ر ﻡآ ت ‪ C8‬ا‪*  C14 c‬د ‪HP-PLOT Q column‬‬

‫ ا?‪ C2‬ا‪

<6‬ج ‪Y 4‬ﺡ' ا
ﺉ‪ i‬ا‪ 7Y‬ان *‪ C‬ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ﺝ‪
2‬ز ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ +L‬ﺏ‪
,<H‬ل د ‪ C$L‬واﺡ‪ mL 4‬ه د ا‪-‬ات ا‪1‬ی‪ F‬ذو ا‪ -.‬ا‬
‫ا?
  ع ‪ , HP-PLOT Q‬وآ
ﺵ‪ #‬اﺹ‪ C‬ااري ‪ TCD‬ی‪
, Y$L +.,‬‬
‫>
ت ا"
ز ا‪ +,-.‬آ
ی'‪  2‬ا
ﺉ‪ i‬ا
زة ا‪2` +‬ت  اﺏ ‪ .‬آ
ان ه‪8‬ا ا‪,‬د‬
‫ا<‪
.‬ع ای‪ C$L
K‬ا‪
[6‬ر ا‪* *FK‬آ‪
-‬ت ا‪ *b‬اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬اﺏ‪4‬اء  ‪C8‬‬
‫"
ی ‪
 , C14‬ا") ا
ﺝ ‪6‬ﺝاء ا‪ #.P‬ا‪ +L4‬ا‪
,‬آ^ ‪,* Back Flush‬د ﺏ‪ 4,‬ا‪
2‬ء‬
‫* ا&‪ . C$‬ا‪ 6‬ان ا‪,‬د ‪ , +L CPL‬اي  ا‪
[6‬ر ا‪< *FK‬اء *‪
,‬دن او ‪6‬ي ‬
‫اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی آ
آ‪

-‬ت أو اآ‪
-‬ت اوﺝ و‪9‬ه
‪ .‬ان ه‪8‬ا ا‪ 6‬ی‪O‬آ‪ 4‬ا
ﺝ‬
‫ا) ااع اى  ا‪46‬ة وا>اﺵ‪ Cb , #‬ه‪ 78‬ااد ‪ ,‬او رﺏ
ی‪ \*.‬و‪` G‬وف‬
‫
ﺹ ‪ 4‬اﺝاء ا
رب ا‪42 +‬ف اﺹل ا) ه‪ 78‬ا"
ی ‪.‬‬

‫‪ 1, ٤-١‬ا ز ا و‪ R‬ا

‪ R‬دی ا‪ R‬ا*ﺝ‪*R‬دة ‪ AR‬ﺏ‪ R
+‬ت‬
‫ا‪ 1,+‬ا ‪:‬‬

‫ی> *‪ C‬ا"

ز ا‪ +,-.‬ﺏا<‪ .‬ﺏ‪d n,‬ق ا*‪ C‬ا‪ +&.‬و ﺏ‪
2‬ا*‪ C‬ﺏ‬
‫ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ‪ . Mass Spectroscopy‬و‪ +L‬ا‪6‬و ا‪6‬ة ‪ a‬د‪d i‬ی ا*‪ C‬ه‪78‬‬
‫  ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L +L‬ﺝ‪
2‬ز واﺡ‪
 4‬ادى ا) زی
دة آ&
ءة آ‪ Y‬ا ‪ .‬آ
ی>‬
‫ا<‪
,‬ل ‪d‬ق ** ‪ &d‬اى *>‪  #P‬ا
دی ا‪ *FK‬اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪4,‬‬
‫ان یي ‪ . (
2*$L‬و ه‪ 78‬ا
ت ا*‪ C‬ا‪
$Y +&.‬ص ا‪8‬ري ‪ AAS‬وا*‪C‬‬
‫ا‪*&* +&.‬ر ا‪8‬ري ‪ , AFS‬ﺡ‪ j‬ی> ﺏا<‪
2.‬ا>‪
  #P‬ﺹ ‪ Cb‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬وا‪1‬ر‪. r‬‬

‫أ‪ -‬ا‪ 1,+‬ا ا‪*+4‬ي )‪: Mass Spectroscopy (MS‬‬

‫یي *‪ C‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ا<
دا ا) ااﺹ& ‪ . D 1137 of ASTM‬وﺏ‪4,‬‬
‫‪.‬ی ‪d‬ی ا*‪ C‬ﺏ ا"
ز آو‪9‬ا‪ – +L‬ا‪ +&.‬ا>*ي )‪ 4, a (GC-MS‬ه‪78‬‬
‫ا‪.‬ی ذات اه آ‪-‬ة ‪.‬‬

‫یﺹ‪ #‬ا*‪ C‬ا‪ #.‬ا>*ي ‪ Mass Spectrometry‬ﺏ‪ (H‬اﺹ"  *‪ +L C‬ا‪^ , a
,‬‬
‫‪4, "$‬ا( وا
‪ "$‬آ* او ﺡ‪ a‬ا‪6‬ﺵ
ء ا‪ +‬ی?‪ .
2‬ان  ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ه‪+‬‬
‫ ا ?‪
 .‬س آ‪ C‬ا‪1‬ی‪
F‬ت ا‪> +‬ن ‪
2‬ااد ا‪ . C** ,G
R‬و?‪ 4‬ه‪78‬‬

‫‪١٨‬‬
‫ا *) ا<‪4R‬ام ا&ق ‪ -? +L‬ا>* ا) ا‪ (m/e) P‬ی
ت ا‪8‬رات او ا‪1‬ی‪
F‬ت *
دة‬
‫ اﺝ‪ 
2*$L C‬ﺏ‪
2K,‬ا‪d -, +2L S8 , n,-‬ی &‪4‬ة ‪
 +L‬س آ‪ C‬ا‪8‬رات‬
‫وا‪1‬ی‪
F‬ت ‪ ,‬وآ‪ +L S8‬ا‪$‬ل *) ‪
*,‬ت  اآ\ ا>
وي *‪1‬ی‪
F‬ت‪  .‬ا‪,‬وف‬
‫ان >‪ C‬ﺝ‪1‬ی‪d F‬ی ‪1‬ة ‪ +L‬ا‪1‬ء ‪ ,‬وه‪8‬ا ی‪ L‬ا‪$* 
>6‬ل *) ‪
*,‬ت آ‪-‬‬
‫‪O‬دي ﺏ
‪
2‬ی ا) ‪4‬ی‪ 4‬ا>
ت اآ‪
* -‬دة ‪ .‬ان ا‪
*,‬ت اﺉ? ا‪ +‬ي ‪ +L‬ﺝ‪
2‬ز‬
‫ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ه‪: +‬‬

‫• ‪*4‬ی ای*ﻥ ت ﺏ ‪  ,‬ا زی ‪.‬‬

‫• ‪ 12‬ه‪ hP‬ا‪0‬ی*ﻥ ت  ااغ ﺏ ‪ + 0‬د ا‪ c‬ﻥ‪ U‬ا‪ +4‬ا‪ c‬ا‪ hPF ,‬ا‪0‬ی*ﻥ ت ‪.‬‬
‫• ! س آ ا‪0‬ی*ﻥ ت ا*ﺝ*دة  آ‪  1‬ذات ﻥ‪ U‬ﻡ ﻡ ا‪ +4‬ا‪ c‬ا‪. ,‬‬

‫ان ا‪6‬ﺝ‪1‬اء ا‪ ?R‬اﺉ? ا‪ +‬ی>ن ( اي ﺝ‪

2‬ز *‪ +&d C‬آ*ي ه‪: +‬‬

‫ﺝ‪ F‬ز ا‪+‬ی‪. Vacuum system z‬‬ ‫•‬

‫ﺝ‪ F‬ز ادﺥ ل ا*ذج ‪. Sample introduction device‬‬ ‫•‬
‫ﻡ‪2‬ر ‪Y+‬ی ‪. Ionization source‬‬ ‫•‬
‫ﻡ‪ 1,‬ا‪. Mass analyzer +4‬‬ ‫•‬
‫آ ﺵ^ ا‪0‬ی*ﻥ ت ‪. Ion detector‬‬ ‫•‬

‫ان آ\ ه‪ 78‬ا‪6‬ﺝ‪1‬اء  ﺏ‪

2K,‬ا‪ +L n,-‬ﺝ‪
2‬ز ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ی>(  ‪,‬‬
‫ازن ا‪1‬ی‪6 +F‬ي آ\ آ
وي  ‪d‬ی‪H c‬ی ‪ ,‬و‪ , C$L‬و
س ای
ت ا‪1‬ی‪
F‬ت ا
دا‬
‫*) ?‪ -‬ا>* ا) ا‪ . (m/e) P‬ویي >ی ا‪6‬ی
ت ‪4$ +L‬ر ا‪H‬ی  ‪d‬ی‪ c‬ﺡ‪j‬‬
‫ا‪1‬ی‪
F‬ت ا
‪6‬آ?
ب او ‪4L‬ان ا‪
P‬ت )ا‪>6‬و
ت ‪ ,‬او ا‪-‬و
ت( ‪ .‬و
ان >ن ا‪6‬ی
ت‬
‫ﺏ

 ا"
زی ‪4‬ه
ی> ﺝ‪
22‬آ‪2‬ﺏ
ﺉ
 *‪ C‬ا>* ‪ ,‬و‪
2*$L‬ا<
دا ا) آ*‪,
2‬‬
‫واا آ‪
2&P‬ﺏا<‪ .‬ا>
ﺵ‪ . #‬و>ن ﺡ‪ *$‬ه‪ 78‬ا‪
*,‬ت ا‪$‬ل *) ‪ #d‬آ*ي ا‪8‬ي‬
‫ی>  ‪ ,‬ازن ا‪1‬ی‪ , +F‬وی‪
*, L‬ت ای‪ 
K‬ا‪ „$‬اآ‪1* -‬ی‪
F‬ت ‪ .‬وی‪-‬‬
‫ا‪ (٦) 14‬أد
‪
& 7‬ﺹ‪
> C‬ت ﺝ‪
2‬ز ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ‪.‬‬

‫ﺵ‪ -(٦) 14‬ا‪0‬ﺝ‪I‬اء اﺉ‪ F U‬ز ا‪ 1,+‬ا ا‪*+4‬ي ‪.‬‬

‫‪١٩‬‬
‫‪ 4‬اﺹ‪ ]-‬أﺝ‪12‬ة ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ا>*ي ' ا‪6‬ه ‪L #*R‬وع *‪ a‬ا>
ء >‪b‬ة‬
‫ا‪
-.‬ت وا
‪ C‬ا‪ 4*L .
2L C4 +‬اﺹ‪ ]-‬ه‪ 78‬ا ‪6
Ld C4‬ی?") ( ‪+L‬‬
‫ا
‪ C‬اﺝ وا&‪ , .‬آ
ا‪
2‬اﺹ‪ ]-‬ا‪Y‬ذ ا‪8‬ي ی*‪ ( H‬ا>
وي ‪ ,‬اآ\‬
‫ا>
وي ‪6‬ي 
دة ‪.2‬‬

‫‪Atomic‬‬ ‫‪Absorption‬‬ ‫ب‪ -‬ا‪ 1RRRRR,+‬ا‪ RRRRR‬ﺏ

‪ RRRRR‬س ا‪0‬ﻡ‪ 2RRRRR+‬ص ا‪PRRRRR‬ري‬
‫)‪: Spectroscopy (AAS‬‬
‫?‪4R‬م ه‪ 78‬ا‪.‬ی `
هة ا‪
$‬ص ا‪K‬ء 
س آ‪ 1‬ا‪8‬رات وه‪ +‬ﺏ

 ا"
زی ‪ .‬وﺡ‪j‬‬
‫ان ا
ذج ا
< >ن 
دة ﺏ

 ا‪ -*$‬او ا?
ﺉ* *( یي ‪ R-‬ذرات اذج‬
‫ﺏ‪
,<H‬ل ﺵ‪ *,‬او ‪L‬ن آا‪ . +L‬م ا‪8‬رات ا‪R-‬ة ﺏ‪
$H‬ص ا‪6‬ﺵ‪L ,‬ق ا‪ ?&-‬او‬
‫اﺉ ‪ C‬ا) ?ى ا>و‪ +‬ا*) ‪ f-$‬ﺏ

 ا&‪1‬ة ‪ .‬ویي 
س آ‪ 1‬اذج‬
‫ 
س آ ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ . $‬وی‪
 c-. \,$‬ن ‪-6‬ت‪ -‬ﺏ ‪
$Y‬ﺹ ﺏ‪
- C>P‬ﺵ‬
‫ﺝد "
ی ‪8 +L‬ری اذج *) ‪d‬ل ?
ر‪Y 7‬ل ا&ن او ا‪
 *,P‬ی‪ C,‬آ‪1‬ا
دة‬
‫ا‪
?
 9 $‬او '
‪ > .‬ی> 
س اآ‪ 1‬ﺏا<‪
, ) .‬یة ی<‪ a‬‬
‫‪
 QL‬ذج ‪
P‬ﺏ‪* 2‬ذج ا&ص و> ‪ *,‬اآ‪. 1‬‬

‫ﺵ‪ -(٧) 14‬ﻡ‪ F n‬ز ا‪ 1,+‬ا ﺏ

 س ا‪0‬ﻡ‪. AAS - 2+‬‬

‫‪Atomic‬‬ ‫‪Florescence‬‬ ‫ج‪ -‬ا‪ 1RRRR,+‬ا‪ RRRR‬ﺏ

‪ RRRR‬س ا‪*RRRR+‬ر ا‪PRRRR‬ري‬
‫)‪: Spectroscopy (AFS‬‬
‫ی‪,‬ف ا&*ر ا‪8‬ري ﺏ‪
` (H‬هة ا‪Yd‬ق ا‪6‬ﺵ‪ +L ,‬ا‪ .‬اﺉ او ‪L‬ق ا‪C-  ?&-‬‬
‫ا‪8‬رات ا&‪1‬ة دون ﺡ‪$‬ل اي " ‪ +L‬ا?
ت ا‪4‬ورا *‪1‬ی‪
F‬ت ‪ .‬وی‪ 4,‬ا‪ C,‬ﺏ‪782‬‬
‫ا‪.‬ی *) 
س ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا>‪2‬و"
‪ ?d‬ا‪ b,-‬و^ 
س ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ $‬آ
‪ +L‬ا‪.‬ی‬
‫ا?
ﺏ ‪ .‬واه‪1 a‬ات ه‪ 78‬ا‪.‬ی ه ﺡ?
<‪
2‬ود‪
2‬ﺏ?‪4 \-‬م وﺝد ‪4‬ا‪Y‬ت آ
‪+L‬‬
‫ا‪.‬ی ا?
ﺏ ‪ ,‬ﺡ‪ j‬ان ا‪ 
.‬ا‪6‬ﺵ‪ 
,‬ا‪
 -, b,-‬ﺹ  ‪8‬رات ا‪ $,‬ا‪8‬ي‬
‫یي ‪ . ($L‬و‪d -,‬ی ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ﺏ
س ا&*ر ا‪4& +‬ة ‪4‬را< اآ\‬
‫ا‪>6‬و‪8* +‬رات و‪6‬ﺝاء 
<
ت آ ‪ .‬وآ
‪ +L‬ا‪.‬ی ا?
ﺏ ی‪ +K‬ا‪ C,‬ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی‬
‫ان >ن ا‪8‬رات ﺏ

 ا"
زی ‪ S8‬ی?‪
,‬ه
ای‪
K‬ا
ﺵ‪ *,‬او ‪L‬ن آا‪ R- +L‬ذرات‬
‫اذج ‪ .‬ا
ﺏ
?‪Y -‬ﺵ‪ ,‬ا‪Y‬ز *&‪ C,?L 1‬ا
‪
-$‬ح آ
[دي او ‪1‬ري ‪ .‬و*‪C‬‬
‫ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ b,-‬ﺏا<‪ .‬ﺡ‪4‬ات ا*ن ‪ Monochromators‬ﺏ
یي ا>‪
2 #P‬ﺏا<‪.‬‬
‫ا
ﺏ\ ا‪ &
K‬ا‪K‬ﺉ ‪ , Photomultiplier tubes‬وﺏ‪.‬ی ‪
P‬ﺏ‪ S* 2‬ا‪ +‬ي ‪+L‬‬
‫اﺝ‪12‬ة ا*‪ C‬ا‪ +&.‬ﺏ
س ا‪
$6‬ﺹ ‪. AAS‬‬

‫‪٢٠‬‬
 ‫ا‪ 12‬ا‪ E‬ﻥ‬
‫ أ
دی ا ‬
‫أ ز ا‬
‫ان ا
‪ C‬او ا‪ +‬ي *) ا"
ز ا‪ +,-.‬ه‪ +‬اﺝاءات ‪
2K‬ﺹ
 ا"
ز وه‪+‬‬
‫ي ‪ +L‬اي ﺏ‪  ,‬ﺏ
ع ا‪ a
,‬یﺝ‪ Cb
2L 4‬ه‪ 78‬ا‪ , 
$‬آ
ا‪42

-
9
2‬ف ا) ‪,‬‬
‫ااﺹ&
ت ا&‪1‬ی
وی ‪ Cb‬ا ااری ‪ ,‬ازن ا‪ , +‬ا‪ , d
"K6‬ا‪ L
G‬ا) ا>
ت‬
‫ا>
وی *"
ز ‪ .‬و‪ +L‬آ‪ C‬ا‪6‬ﺡال ‪HL‬ن ا
‪ C‬ا>
وی ا‪
R‬ﺹ ﺏ
آ\ ‪< L6‬ى‬
‫‪
*,‬ت ‪4‬ودة  ا>
ت اﺉ? *"
ز ‪ +L ,‬ﺡ ‪ +.,6‬اي ‪  *,‬اي ‬
‫ا>
ت ا‪6 +‬اﺝ‪ (L 4‬ا‪ 6‬ﺏ
دی ‪ . *FG‬وا?‪ \-‬اﺉ?‪82 +‬ا ا‪$‬ر ه ‪4‬م > *‪S‬‬
‫ا‪.‬ق او ا‪ +L ,-‬ا*‪ ,  C‬ه‪ 78‬ا
دی ا‪ . *FK‬و ‪.‬ر 
ت ا>
ء‬
‫ا** ‪. a‬ی وا<‪4‬اث ‪d‬ق وا<
\ ﺝ‪4‬ی‪4‬ة ‪ ,‬اآ‪
-‬ت ا‪6 +‬اﺝ‪ 4‬ا‪ 6‬ﺏ
دی‬
‫‪ +L *FG‬ا"
ز ا‪ . +,-.‬و‪ +L‬اا ان ا?‪ \-‬اﺉ?‪ +‬ا‪8‬ي د‪. L‬ی وا<‪4‬اث ه‪ 78‬ا‪.‬ق‬
‫ا‪4‬ی‪4‬ة ه ا‪
K‬ر ا>‪-‬ة ا‪
2--? +‬ه‪ 78‬ا>
ت *) ا‪ $‬ا‪ 
,‬و*) ا‪ , F-‬وﺏ‪< 4,‬‬
‫اا ا‪
$‬ر ا‪42 +‬ف ا) ا&
ظ *) ا‪ . F-‬وﺏ
‪ L
G6‬ا) ذ‪HL S‬ن وﺝد ه‪ 78‬ااد ‪4‬‬
‫ی‪ [O‬ای‪ $ * )*
K‬وزی ا"
ز ا‪ +,-.‬ا) ا?‪ >*2‬ا‪
2‬ﺉ ‪ .‬و<‪ +L a‬ه‪8‬ا‬
‫ا&‪ C$‬ا<‪,‬اض ‪d‬ق ا*‪ C‬ا‪4‬ی‪ b‬ا‪ +L ,-‬ه‪8‬ا ا
ل ‪.‬‬

‫‪  ١-٢‬ا‪*4‬ﻥ ت ا‪4‬ی‪ +‬ا  ا ز ا ‪:‬‬

‫اﺝ‪ 4‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا
ﺏ‪ +,-d C>P‬آ"
ز آ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ‬
‫وﺏ‪ n,‬ا>‪-‬ی‪4‬ات ا‪6‬ى او آاد ‪ L
K‬ﺏ
‪* b‬واﺉ‪ Odorants f‬آ
آ‪

-‬ت ‪ .‬و‪+.,‬‬
‫ا
‪ C‬ا>و‪9‬ا‪
*, L‬ت آ‪b‬ة و&‪4‬ة *‪ -‬ا‪8‬ي ی‪ \9‬ﺏ‪ a‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪8‬ي‬
‫یي ‪ 4L . ($L‬اﺝي *‪ C‬ذج *"
ز ا‪ +,-.‬یي *) اآ‪

-‬ت )ا‪ +‬ا‪]&G‬‬
‫آاد ﺏ
‪* b‬اﺉ( ﺏا<‪ .‬ﺝ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ﺏ‪4R<H‬ام د ‪HP-PLOT Q type‬‬
‫وآ
ﺵ‪ #‬ا‪H‬ی ا*‪ (FID) +-2‬ﺏ‪4R<H‬ام &^ `وف اﺏ ا‪ +L -b‬اول )‪ (٧‬ا‪ , 7Y‬و‪+L‬‬
‫درﺝ ﺡارة ‪4-‬أ  ‪ . 60oC‬وی‪ fG‬ا‪ (٨) 14‬اد
‪ 7‬آوآام ‪ C$L‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی‬
‫‪ +L‬ه‪8‬ا اذج ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ‪ ,‬وا‪8‬ي ی'‪ (L 2‬ارﺏ‪ ,‬ااع  اآ‪

-‬ت ا‪ L
G‬ا) آ‪-‬ی‪4‬‬
‫ا>ﺏ‪ C‬وآ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪ .‬وی‪Y‬ﺡ‪  e‬ا‪ C>P‬ان * ا&‪ C$‬ﺝ‪4‬ة و
ﺝ ‪` +L‬وف‬
‫و‪4,‬ات اﺏ ا?‪ . 4R‬آ
ی'‪  2‬ا‪ C>P‬ای‪
K‬ان ‪ a‬ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت  ﺏ ‪+,‬‬
‫ا‪6‬ی‪
b‬ن وا‪6‬ی?ﺏ
ن ا‪8‬ان `‪2‬ا ‪ +L‬ا‪ (٤) 14‬ا‪ 7Y‬ا‪
,‬ﺉ‪ 4‬ﺏ *‪ C‬ا"
ز ا‪] +,-.‬‬
‫&^ ا'وف ‪.‬‬

‫‪٢١‬‬
 ‫ﺵ‪ -(٨) 14‬آوﻡ**آام ‪ 12‬اآ ت ا‪4‬ی‪  +‬ﻥ*ذج  ز ا ‪.‬‬

‫وﺏ
‪  a9‬ان آ
ت ا>
ت ا>‪-‬ی ا‪ +L ]$L +‬ه‪ 78‬اﺏ ‪ > a‬ﺏ
دی ‪ , *FG‬ا‪6‬‬
‫ا( ﺏ
' 
ح ه‪8‬ا اع  ا‪46‬ة ‪ C$L +L‬ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ‪4 >L‬ه
‪.‬ی ه‪8‬ا اع ‬
‫ا&ص ا>
وی ‪ .?
2*,‬آ‪ #P‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺡ) وان آ
]‬
‫ﺏ
دی ‪ *FG‬وذ‪ S‬ﺏ‪4R<H‬ام آاﺵ‪ &*R , #‬و‪ +L LH 9‬ا
‪ C‬او‪.‬‬
‫وآ
‪4‬ة 
 ‪HL‬ن ا>
ﺵ‪ #‬ا‪
R‬ر ‪ +L , $ ,‬ا
‪ C‬ا>و‪9‬ا‪ L‬ی\ ان‬
‫ی‪ +.,‬ا‪
*, CKL‬ت >  ذ‪ S‬ا‪ S8 \< (6 , $,‬ا‪ $,‬وی?^ ﺏ( وه‬
‫ﺏ
 &‪  *$‬ﺏ >
ت اذج ‪.‬‬
‫و‪ +L‬ﺡ
 اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪HL‬ن اآ‪ b‬ا>اﺵ‪ #‬ا?‪ *,‬ه‪: +‬‬

‫
آ ﺵ‪ ^R‬ا‪0‬ﻡ‪ 2R+‬ص ا‪*R‬ﺉ ا‪Flame Photometric Detector RF‬‬

‫)‪: (FPD‬‬
‫یم ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ﺏق ا‪1‬ء ا&‪$‬ل ا
وي *) ا>‪-‬ی] ا
‪  i‬ا*‪C‬‬
‫ا>و‪9‬ا‪ +L‬ﺏ‪ 9 *,P‬ﺏ
‪42‬روﺝ >
ﺝ?
ت  ‪1& S2‬ة ‪ . excited‬وﺏ‪ 4,‬ه‪8‬ا‬
‫ا&‪HL 1‬ن ﺝ?
ت ‪ S2‬ا&‪1‬ة <
ن 
‪ decay C‬ﺏ
‪L b‬ق ‪ +L‬ا‪ )* 
.‬ﺵ>‪C‬‬
‫‪G‬ء 
س ﺵ‪ (4‬ﺏ‪ *R‬آ‪2‬و‪G‬ﺉ 
ﺏ‪
>* ,‬ﺵ‪ . #‬و
<\ ا‪ 
.‬ا‪K‬ﺉ ا‪ b,-‬‬
‫ا‪Y‬ل ه‪ 78‬ا?
ت ا&‪1‬ة ﺏ‪$‬رة ی‪  -‬ا‪8‬ر اﺏ‪ +,‬آ‪ 1‬ا>‪-‬ی] ‪+L‬‬
‫اذج ‪ .‬و‪ 4‬ا> ﺏ‪ 782‬ا>
ﺵ‪ , #‬آ
ت  ا>‪-‬ی] اوح ﺏ ‪20 - 20000‬‬
‫‪. ( 1 picogram = 10-12 gram ) picograms‬‬

‫‪Pulsed‬‬ ‫‪Flame‬‬ ‫
آ ﺵ‪ ^RRRR‬ا‪0‬ﻡ‪ 2RRRR+‬ص ا‪*RRRR‬ﺉ ا‪ RRRRF‬ا‪ RRRR‬ﺏ{‬

‫)‪: Photometric Detector (PFPD‬‬
‫ی?‪4R‬م ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪  ^& #‬ا&‪ 1‬ا‪ +‬ی?‪
24R‬آ
ﺵ‪ #‬ا‪
$6‬ص ا‪K‬ﺉ‪ +‬ا*‪+-2‬‬
‫ا?
ﺏ‪ , c‬ﺏ‪YH‬ف واﺡ‪ 4‬ه ان ا*‪ \2‬ا?‪ +L C,‬ا&‪ 1‬ی‪ +H‬ﺏ‪ C>P‬و‪
K‬ت ‪ .‬وا?‪+L \-‬‬
‫ه‪8‬ا ا‪Y6‬ف ‪ +L‬ا ی‪,‬د ا) ان ا‪
,-6‬ث ا‪) background emissions +&*R‬وا‪8‬ي‬
‫ه ا‪
,-6‬ث ا
‪  i‬دة ا?
ت ا&‪1‬ة ا) ﺡ
‪
2‬ا?ة ة اى دون ‪(C‬‬
‫ی‪ C$‬ﺏ? اآ‪ <  -‬ا‪
,-‬ث ا‪ 
.‬ا
  ا‪Y‬ل ﺝ?
ت ‪ S2‬ا&‪1‬ة ‪.‬‬
‫و‪ C,‬ه‪ 78‬ا‪.‬ی *) زی
دة ا<
ﺏ ا>
ﺵ‪d  #‬ی‪ H c‬ا‪ -‬ا‪6‬ﺵ
رة ا‪4‬ة‬

‫‪٢٢‬‬
‫‪6‬زا ‪ [H‬ا‪
,-6‬ث ا‪ . +&*R‬و‪ 4‬ا> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی زی
دة ﺡ?
< ا>
ﺵ‪ #‬ا) ﺡا‪P +‬ة‬
‫ا‪
b‬ل ا>
ﺵ‪ #‬ا?
ﺏ‪. c‬‬

‫
آ ﺵ‪ ^R‬ا‪ R+ 0‬ءة ا‪ 4‬وی‪4 R‬ی‪Sulfur Chemiluminescence `R‬‬

‫)‪: Detector (SCD‬‬
‫ی?‪4R‬م ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪  #‬آ
وی )&
‪Y‬ت آ
وی( ‪
6‬ج ﺝ‪8‬ور ‪ SO‬ا&‪1‬ة ا‪ L
G‬ا)‬
‫ا‪ i‬اى ‪ 4*L .‬وﺝ‪ 4‬ان &
‪  SO C‬ا‪6‬وزون )
‪O C‬آ?‪ (4‬ی‪ i‬ﺝ?
ت ‪1& SO2‬ة‬
‫ا>و
‪ ,‬وان ه‪ 78‬ا?
ت ‪ j,-‬ﺏ‪ 4,‬ا‪
2Y‬اﺵ
رة ا<‪
K‬ءة آ
وی 
<\ ﺏ‪C>P‬‬
‫‪
-‬ﺵ  آ‪ 1‬ا>‪-‬ی] ‪ +L‬اذج ‪ .‬و
س ﺵ‪4‬ة ه‪ 78‬ا‪
K<6‬ﺉ ﺏ&^ ا‪.‬ق ا*‪4‬ی ا‪+‬‬
‫ ذآه
<
ﺏ
‪ .‬وی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ا?^ ﺏ
>‪-‬ی] ‪4‬ود  ﺏ ‪10 – 1000000‬‬
‫‪.picograms‬‬

‫
آ ﺵ^ ا‪*R+‬ر ﺏ ‪0‬ﺵ‪*R R‬ق ا‪UV- Fluorescence Detector UR‬‬

‫)‪: (UFD‬‬
‫وی?‪4R‬م ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ا‪6‬ﺵ‪L ,‬ق ا‪ +L ?&-‬اﺝاء * ا&*رة ‪ .‬یي ﺡق ذج‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬ا
وي *) ا>‪-‬ی] وا&ص ﺏ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L +L‬و<‪ m‬‬
‫ا‪6‬وآ? >ی ‪ , SO2‬ﺏ‪ 4,‬ذ‪ S‬ي * &‪ 1‬ا
‪ i‬ﺏ
‪6‬ﺵ‪L ,‬ق ا‪ . ?&-‬و‪\,‬‬
‫* ا&‪ 1‬ﺏ‪6H‬ﺵ‪L ,‬ق ا‪ ?&-‬ه‪ 78‬ﺡ‪4‬وث ا‪Y‬ل &*ري ‪fluorescence decay‬‬
‫اي ا 
دة ا‪Yd‬ق ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ +L $‬اﺡ‪4‬ى ا‪ .‬اﺉ او ‪L‬ق ا‪ . ?&-‬ویم‬
‫ا>
ﺵ‪ #‬ﺏی‪ C‬ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ b,-‬ا) اﺵ
رة 
<\ ﺏ‪
- C>P‬ﺵ  ى ا>‪-‬ی] ‪+L‬‬
‫اذج ا&ص ‪ .‬وی> ﺏا<‪ .‬ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪ #‬ا?^ ﺏ
>‪-‬ی] <اء آ
ن ﺝدا‬
‫ﺏ>
ت ﺹ"ة ‪4‬ر ﺏ‪H‬ﺝ‪1‬اء ا*ن ‪ , ppm‬او ﺏ>
ت اآ‪ C$ -‬ا) ?ی
ت ا?‪-‬‬
‫ا‪F‬ی ا‪. % ,-.‬‬

‫
آ ﺵ^ ا‪0‬ﻥ ث ا‪P‬ري )‪: Atomic Emission Detector (AED‬‬

‫وه‪d +‬ی ﺡ‪4‬ی‪6 b‬اﺝ‪ 4‬ا‪ +L 6‬ا*‪  C‬ا‪-R‬ات ‪  64-L .‬ﺡق ا"
ز ا‪8‬ي یي‬
‫*) ا>‪-‬ی] ‪HL ,‬ن ا"
ز ی<‪ C‬ا) ﺏ‪Y‬ز
 ا‪*2‬م ا‪ j‬ﺏ‪H‬ﺵ‪ ,‬ا
ی>وی‪#‬‬
‫‪ Microwave-induced‬وا
در *) >ی ذرات &‪1‬ة ا>و
‪ .‬وا‪Y-‬ز
ه‪
9 +‬ز‬
‫‪
,‬دل و
‪ C‬آ
‪*2‬م ی‪4 C‬را ‪
,‬وآ‪-‬ا  ا‪6‬ی
ت اﺝ‪ -‬وا?
‪ -‬او‬
‫ا‪>6‬و
ت اة ‪ .‬و‪ i‬ا‪Y-‬ز
و‪4‬ام ﺏا<‪ .‬ا‪6‬د
ل ا? *‪ 
.‬ا
 ‪d‬ی‪\2 c‬‬
‫او س آ‪2‬ﺏ
ﺉ‪ +‬او ﺏ
‪ j‬ﺏ‪H‬ﺵ‪ ,‬ا
ی>وی‪
K #‬ن ا‪
6‬ج ا? ‪Y‬ی
ت ا‪4‬ی‪4‬ة‬
‫‪,‬ی‪ S* n‬ا‪
, +‬ود ا‪
6‬د >ی ﺝ‪1‬ی‪
F‬ت ‪
,‬د  ﺝ‪4‬ی‪. 4‬‬

‫و ‪ * 4,‬ا

ج ا‪Y-‬ز
&?‪
2‬ا‪ 6‬ان 
ی‪ +L
2 a2‬ا‪
2‬ی ه ان ه‪ 78‬ا‪Y-‬ز
?‪C,‬‬
‫‪ 1& +L‬ﺝ‪1‬ی‪
F‬ت ا
دة ا
ري ‪ ,
2$L‬ﺡ‪ j‬یش رذاذ اذج *) 
ر  ا‪Y-‬ز
‬
‫ا‪4‬ة ﺏ‪ , , . 7
H‬ﺡ‪ & j‬درﺝ ﺡار( ا) 
ی
رب ‪
 7000oK‬ی‪O‬دي ا)‬
‫>ی ذرات &‪1‬ة ‪ .‬ویي ا‪
2‬ز *) آ
ﺵ‪ #‬ذو داید ‪G‬ﺉ‪ Photodiode +‬ی?‪.‬‬
‫
س ا‪ 
.‬ا‪  b,-‬ا‪Y‬ل ا‪8‬رات ا&‪1‬ة ‪ .‬وی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ‪ ,‬ا>‪-‬ی] "
ی‬
‫)‪ . 1 ppmv (part per million by volume‬وﺏ
‪  a9‬د ا‪ ,‬ا‪ 6‬ان ه‪ 78‬ا‬
‫‪ +
,‬ای‪4 
K‬ا‪ C‬ا‪
[
,-‬ت اد اى آ
‪42‬روآﺏ
ت و‪9‬ه
 ا‪1‬ی‪
F‬ت ‪
 ,‬‬
‫ی?‪ \-‬ا‪.G‬اب ‪ m +L‬ا
‪4‬ة *>وآام ا
‪.i‬‬

‫‪٢٣‬‬
‫وﺏ
‪  a9‬آن ه‪ 78‬ا‪.‬ی ‪4,‬ة وﺏ
ه‪ K‬ا>
‪< #‬اء  
ﺡ ا‪ C,‬ﺏ‪
2‬او  
ﺡ‬
‫‪ C"P‬وﺹ
 ا‪4,‬ات ا?‪6
2L *,‬ر&
ع [ ه‪ 78‬ا‪4,‬ات ‪ ,‬ا‪ 6‬ا‪
2‬اداة ‪ 
,L‬ﺝ‪4‬ا ‪+L‬‬
‫‪ QRP‬و‪ mL ^ ,‬ا>‪-‬ی] و> ا‪4,‬ی‪  4‬آ‪
-‬ت ا‪
,‬ﺹ ا‪6‬ى ‪ +L‬ا"
ز‬
‫ا‪ 782L . +,-.‬ا‪.‬ی '‪
, 2‬یة ﺡ ‪
- 9‬ﺵة ‪1‬ی‪
F‬ت اآ\ ا‪8‬ي ی‪+.,‬‬
‫ا<
ﺏ ' ‪ *,‬ا&‪ 1‬ﺏ"‪ n‬ا'  اﺹ‪ C‬ا‪1‬ی‪. F‬‬
‫وه
ك ‪d‬ق وو<
ﺉ‪ C‬اى ?] ‪ Y
2‬ﺏ ا"
ز آو‪9‬ا‪, C,? +L‬‬
‫ا>
ت ا‪->* *FK‬ی] ا>*‪ , +‬او آ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪
 +L‬ذج ا"
ز ا‪:
2 +,-.‬‬

‫أ‪ RRR! -‬س آ‪ RRR‬ا‪F4‬ﺏ ﺉ‪ RRR‬ا ی‪4‬وی‪ RRR‬ﺏ‪ RRR‬ا‪RRR,‬ق ا‪t‬آ‪Oxidative URRR‬‬
‫‪: Combustion Microcoulometry‬‬
‫یي ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی اآ?‪4‬ة ا>‪-‬ی] ‪ C-‬ا>‪ . ( #P‬و?‪4R‬م ه‪ 78‬ا‪.‬ی * ا‪6‬آ?‪4‬ة ﺏ
ق‬
‫ﺏﺝد 
ر  ‪1‬ی‪
9 i‬زي ا‪6‬وآ? ‪ /‬ارآن &
‪  C‬اذج ا"
زي ‪ +L‬درﺝ ﺡارة‬
‫
 >ی ‪ . SO2‬ی‪ C4‬ﺏ‪4,‬ه
ا
‪ i‬ا"
زي ه‪8‬ا ا) * &
‪ a[ C‬ی?‪  f‬ای
ت ادی‪4‬‬
‫ا‪ Triiodide b
b‬ا آ‪2‬ﺏ
ﺉ
ﺏ
‪.‬ی ا>ی ‪ .‬و
<\ آ ا>‪-‬ی] ‪ +L‬اذج‬
‫ آ ا>‪2‬ﺏ
ﺉ ا?‪ +L >*2‬ا
ج ای
ت ادی‪ 4‬ا‪ b
b‬ا‪Y‬ز *&
‪ . (, C‬وه‪ 78‬ا‪.‬ی‬
‫‪4,‬ة  ‪ C-‬وآ
 ﺡ
ی ا‪ F-‬ا‪6‬ی>)‪EPA (Environment Protection Agency‬‬
‫آ‪.‬ی ‪ ,‬ا>‪-‬ی] ‪ +L‬ا‪6‬اع ا‪  &*R‬اد وﺏ‪
2K‬ا"
ز ا‪ +,-.‬آ
‪G ]-b‬‬
‫ااﺹ& )‪ . 40 CFR Part 60 Subpart GG Section 60.335 (d‬وآ
‪ +L‬ا‪.‬ق‬
‫ا?
ﺏ ‪HL‬ن ﺡ‪4‬ود ا>‪ #P‬ه
‪ 4,‬ای‪ )*
K‬ﺡ‪) a‬آ( اذج ‪ ,‬ﺡ‪ j‬ی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی‬
‫‪ ,‬ا>‪-‬ی] ﺏ?‪ C$ -‬ا) ‪ ppm‬وﺡ) ا?‪ -‬ا‪F‬ی ا‪. % ,-.‬‬

‫‪Lead Acetate Paper Tape‬‬ ‫ب‪ -‬ا‪ ^RRR4‬ﺏ‪RRR‬اﺉ‪ n‬ﺥ‪.RRR‬ت ا‪ RRR-‬ص‬

‫‪: Detection‬‬
‫ی&
‪ C‬آ‪-‬ی‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪Y  H2S‬ت اﺹ
ص >

دة آ‪-‬ی‪ 4‬اﺹ
ص ‪ PbS‬ذات‬
‫ا*ن ا‪2‬اﺉ‪ . +‬و‪d 4,‬ی ا*‪ C‬ﺏ‪ 782‬اﺏ *) ‪4-‬أ " ا*ن  ا*ن ا‪2‬اﺉ‪, +‬‬
‫ﺡ‪4R? j‬م ﺵاﺉ‪ Tapes m‬ش *‪

2‬دة ‪Y‬ت اﺹ
ص و&
‪  C‬ذج ا"
ز ا‪+,-.‬‬
‫ا‪8‬ي ] ه‪4‬رﺝ( ?‪
K
-‬ن ی‪ C‬ﺝ ا>‪-‬ی] اﺝد ‪ (L‬ا) ‪ . H2S‬و
س ﺏ‪ 4,‬ذ‪S‬‬
‫درﺝ ا*ن ا>ن ﺏا<‪ .‬اﺝ‪12‬ة **‪ C‬ا‪K‬ﺉ‪ +‬او ا*‪ , +‬وی?\ ا>‪-‬ی] ا>*‪+L +‬‬
‫اذج  درﺝ " ا*ن ‪ +L‬ا‪P‬ی‪ . m‬وا> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ‪ ,‬آ
ت *>‪-‬ی] اوح ﺏ‬
‫‪ . 0.1-16 ppm‬ان ه‪ 78‬ا‪.‬ی <‪ *2‬وﺏ?‪ .‬و>‪  +
,
2‬ﺏ‪ n,‬ا‪
P‬آ‪ [H Cb C‬ا&
‪C‬‬
‫ﺏ" درﺝ اارة ‪ ,‬وﺹ‪,‬ﺏ ا‪  Q*R‬ا‪P‬اﺉ‪ m‬ا?
 ا?‪ *,‬ا
  ا&‪. Q‬‬

‫‪  ٢-٢‬اآ ت ا‪+‬وﺝ  ا ز ا ‪:‬‬

‫ان وﺝد ا‪ ,
6‬ا‪
6‬ت ‪ ,‬اآ
<‪ 4‬اوﺝ ‪ , NOx‬وآ‪
-‬ت اوﺝ ا‪6‬ى ‪+L‬‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬ی> ان >ن ﺝدة ﺏ‪ , +,-d C>P‬او  *‪
*,‬ت ا‪ +‬ي *) ا"
ز‬
‫ا‪ . Gas-Processing +,-.‬ان ه‪ 78‬اآ‪
-‬ت ‪
P \-? 4‬آ‪ C‬و‪4,‬ات ‪
* +L‬ت ا‪$‬‬
‫ ‪[H‬ه
*) ا‪4,‬ات وا?‪
2-. +L \-‬وه‪8‬ا آ*( ﺏ?‪
2* \-‬آ‪a? 4
? C
,‬‬
‫‪ . Catalyst Poisons‬ﺏ‪$‬رة 
 ان وﺝد اآ‪
-‬ت اوﺝ ی‪ )* [O‬اي ﺹ
 ی>‬
‫ان ی‪
2L C4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬آ
دة او ‪ .‬آ
ان ﺡق اآ‪
-‬ت اوﺝ ی> ان ی‪ i‬اد‬
‫<
 وﺡا‪H* --? n‬آ‪. C‬‬

‫‪٢٤‬‬
‫وة اى ‪HL‬ن  ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ا‪ 4‬ﺏ>اﺵ‪
 #‬ﺹ *>‪  #P‬ا‪
,‬ﺹ ه‪+‬‬
‫اآ‪ b‬ا‪.‬ق ا?‪ , 4R‬اآ‪
-‬ت اوﺝ ‪ .‬وا>اﺵ‪ #‬ا ا?‪ +L 4R‬ا>‪#P‬‬
‫ اآ‪
-‬ت اوﺝ ‪  +L‬ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ه‪: +‬‬

‫
آ ﺵ^ ا‪0‬ﻥ ث ا‪P‬ري )‪: Atomic Emission Detector (AED‬‬

‫یي ا‪ C,‬ﺏ‪82‬ا ا>
ﺵ‪ #‬آ
‪ a‬ﺵﺡ( <
ﺏ
‪.‬‬

‫
آ ﺵ‪ ^RR‬ا‪RR+‬وﺝ‪ -‬ا‪*URR‬ر ‪Nitrogen – Phosphorus Detector‬‬

‫)‪: (NPD‬‬
‫ی‪
P‬ﺏ( ه‪8‬ا ا>
ﺵ‪  #‬ﺡ‪ j‬ا‪ C,‬وا‪ a$‬آ
ﺵ‪ #‬ا‪H‬ی ا*‪  , FID +-2‬ﺏ‪ n,‬ا‪
LY6‬ت‬
‫‪
2‬ان < ‪ rG‬ا‪42‬روﺝ ی*‪ C‬ا) ﺡ‪4‬ود ‪ , 3 ml/min‬وان ه
ك ح <یي ‪Bead‬‬
‫?‪ R‬آ‪2‬ﺏ
ﺉ
‪G‬ع ﺏ‪ C>P‬ی?‪1* f‬ی‪
F‬ت ا
وی *) اوﺝ ) او ا&<&ر(‬
‫‪Y‬ﺹ‪4.‬ام ﺏ( ‪Y
& 74 +
,‬ت <‪ f.‬آ
ﺉ ﺏ
‪ C
,‬ا?
‪Catalytic surface 4‬‬
‫‪ . chemistry reaction‬وا‪6‬ی
ت ا
  ه‪ 78‬ا&
‪Y‬ت <‪8‬ب  ‪ \.‬ﺝ
‬
‫وا‪6‬ﺵ
رة ا‪4‬ة <‪ C< a[ aRK‬ا) ا?‪. C‬‬

‫‪Nitrogen‬‬ ‫
آ ﺵ‪ ^RRRRRRRRRR‬ا‪ RRRRRRRRRR+ 0‬ءة ا‪ 4‬وی‪RRRRRRRRRR+ RRRRRRRRRR‬وﺝ‬

‫)‪: Chemiluminescence Detector (NCD‬‬
‫ان ﺡق اآ‪
-‬ت اوﺝ ا&‪ $‬ﺏ ا"
ز آو‪9‬ا‪ +L‬ﺏﺝد ا‪2‬اء و‪+L‬‬
‫و<‪ +9 m‬ﺏ
‪42‬روﺝ ی‪ . NO +.,‬ﺏ‪ 4,‬ذ‪ C
& S‬ﺝ‪1‬ی‪
F‬ت ‪ NO‬ا
  ا‪6‬وزون ‪i‬‬
‫ﺝ‪1‬ی‪
F‬ت &‪1‬ة  ‪ . NO2‬و‪ 4‬دة ه‪ 78‬ا‪1‬ی‪
F‬ت ا) ﺡ
‪
2‬ا?ة ‪ c*.
2HL‬ا&ق‬
‫‪ +L‬ا‪ )* 
.‬ﺵ>‪ C‬اﺵ
رة ا<‪
K‬ءة آ
وی 
<\ ﺏ‪
- C>P‬ﺵ  آ‪ 1‬اوﺝ ‪+L‬‬
‫اذج ‪ .‬و‪ ]> 4‬ه‪ 78‬ا‪.‬ی  ‪ ,‬اوﺝ "
ی ‪ . 1 ppm‬و‪ 6‬ی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی‬
‫‪ ,‬ا‪1‬ی‪
F‬ت ا‪
b‬ﺉ اوﺝ )‪ . Diatomic Nitrogen (N2‬وی‪ \*.‬ا‪ C,‬ﺏ‪782‬‬
‫ا‪.‬ی ا?‪.‬ة *) ا?
ب ا‪2‬اء واوﺝ ‪ ,‬وآ‪ ' S8‬ا&ی„ ‪Vacuum‬‬
‫‪. System‬‬

‫‪  ٣-٢‬اآ ت ا‪* F‬ﺝ  ا ز ا ‪:‬‬

‫اﺝ‪ 4‬آ‪
-‬ت ا>*ر وآ‪
-‬ت ا‪
2‬ﺝ
ت ا‪6‬ى ا
ﺏ‪ +L +,-d C>P‬ا"
ز ا‪, +,-.‬‬
‫او رﺏ
 *ث ا‪ +F-‬ا‪8‬ي ‪ 4‬ی?ب ا( ‪ .‬و‪ [O‬ا‪
2‬ﺝ
ت *) ا‪4,‬ی‪  4‬ا&‪

,‬ت‬
‫ا‪ 
$‬ﺏ‪L #*R‬و‪ .
2‬آ
ان ﺡق ا‪
2‬ﺝ
ت  ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ﺡ
 وﺝده
‪ (L‬ی‪i‬‬
‫( اد ‪
G‬رة ﺏ
‪ $‬وﺡا‪ \-? n‬ا‪H‬آ‪4,* C‬ات ‪ .‬ان ‪d‬ق ا*‪ C‬ﺏ ا"
ز‬
‫آو‪9‬ا‪ +L‬ا‪1,‬زة ﺏ>اﺵ‪
 #‬ﺹ *>‪  #P‬ا‪
,‬ﺹ ه‪  +‬اآ‪ b‬ا‪.‬ق ا?‪+L 4R‬‬
‫‪ ,‬آ‪
-‬ت ا>*ر او ا&*ر ‪ .‬ان ه‪ 78‬ا>اﺵ‪ #‬ا‪
R‬ﺹ ?‪ .‬ا>‪   #P‬ا‪
2‬ﺝ
ت‬
‫اﺝدة ‪ +L‬اآ‪
-‬ت ا&‪ $‬ﺏ‪ 782‬ا ﺡ) وان آ
] ﺏ
دی ‪ , *FG‬و ه‪ 78‬ا>اﺵ‪: #‬‬

‫
آ ﺵ^ ا‪0‬ﻥ ث ا‪P‬ري )‪. Atomic Emission Detector (AED‬‬

‫
آ ﺵ^ ﻡ‪ uU‬ا‪+40‬ون )‪. Electron Capture Detector (ECD‬‬
‫یي ا‪ C,‬ﺏ‪4R<H‬ام آ
ﺵ‪ #‬ا‪
,-6‬ث ا‪8‬ري وآ
ﺵ‪ S? #‬ا‪>6‬ون ﺏ&^ ا‪.‬ق ا*‪4‬ی‬
‫ا‪ +L C,? +‬ا
‪ C‬ا‪6‬ى وا‪  +‬ذآه
<
ﺏ
‪.‬‬

‫‪٢٥‬‬
‫
آ ﺵ^ ا‪ 1R-*+‬ا‪+40‬و‪Electrolytic Conductivity Detector R+‬‬
‫)‪: (ELCD‬‬
‫ﺏ
?‪ -‬ا) آ
ﺵ‪ #‬اﺹ‪ C‬ا‪>6‬و‪4-L , (ELCD) +‬أ *( ه أ‪1‬ال ‪Reduction‬‬
‫اآ‪
-‬ت ا‪
2‬ﺝ ا&‪ $‬ﺏ‪
2‬ز ا"
ز آو‪9‬ا‪d  +L‬ی‪ c‬ا‪42‬رﺝ ‪` +L‬وف‬
‫درﺝ ﺡارة 
 وﺏﺝد 
‪ 4
? C‬ا) ‪. HX‬ﺏ‪ 4,‬ذ‪ S‬ی‪8‬اب ه
‪ 4‬ا‪42‬روﺝ ‪HX‬‬
‫ا
‪8 +L i‬ی\ ‪H9‬ی ‪ De-ionized Solvent‬ا‪8‬ي <‪1‬داد ﺹ*( *>‪2‬ﺏ
ﺉ ‬
‫‪ 782‬ا‪6‬ذاﺏ ‪ .‬و
<\ ا‪1‬ی
دة ‪ +L‬اﺹ* ﺏ‪
- C>P‬ﺵ  آ‪ 1‬ا‪
2‬ﺝ ‪ +L‬اذج ‪.‬‬
‫و‪ a 4‬ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ‪ ,‬آ
ت ‪  *FG‬ا‪
2‬ﺝ
ت ‪ C$‬ا) ‪ . 0.05 ppm‬و> ه
ك‬
‫‪4‬ا‪Y‬ت ‪ C$‬ﺏ‪4R<H‬ام ه‪ 78‬ا‪.‬ی ‪  i‬ا>
ت ا‪6‬ى اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ا&ص ‪ ,‬وه‪8‬ا ی> ان یى ﺏ‪G‬ح  ا‪8‬ﺏ‪8‬ب ا
ﺹ‪ m +L C‬ا
‪4‬ة‬
‫‪ Baseline‬ا‪8‬ي ی'‪
2‬دة ‪2` C-‬ر اآ‪
-‬ت ا‪ . $RP‬و>  ذ‪HL S‬ن ه‪ 78‬ا‪.‬ی‬
‫ه‪d +‬ی ﺡ?
< و‪ .?-‬و‪ QRP +L 
,L‬اآ‪
-‬ت ا‪
2‬ﺝ ‪.‬‬

‫و ا‪.‬ق ‪ 9‬ا>و‪9‬ا‪ L‬ا‪ +‬ی> ان ?‪4R‬م ای‪

 +L
K‬س ا>*ر ا>*‪ +‬او ا&*ر‬
‫ا>*‪ +L +‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ه‪ +‬ﺏ‪.‬ی !‪ R‬س آ‪ R‬ا‪F4‬ﺏ ﺉ‪ R‬ﺏ‪ R‬ا‪R,‬ق ا‪Y+‬آ‪UR‬ي ‪Oxidative‬‬
‫‪ Combustion Microcoulometry‬ا‪  +‬ذآه
<
ﺏ
‪L +L‬ة ‪ ,‬اآ‪
-‬ت ا>‪-‬ی ‪,‬‬
‫و> ﺏ‪4R<H‬ام ‪*>*
 \<
 Electrode \.‬ر او ا&*ر ‪ .‬آ
ی> ا<‪4R‬ام ا*‪C‬‬
‫ااري ‪ Pyrolysis‬ا‪8‬ي ی‪ (,-‬ا>‪ #P‬ﺏ‪
 + \.‬ص *>‪  #P‬ا‪6‬ی
ت ا‪
2‬ﺝ ‪.‬‬

‫‪  ٤-٢‬ا‪I‬ﺉ‪  G‬ا ز ا ‪:‬‬

‫‪ 4‬اآ‪ #P‬وﺝد ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ>
ت ‪ +L &*R‬ا‪4,‬ی‪  4‬ال ا"
زی ‪ +L‬ﺵ) ﺏ
ع ا‪6‬رض ‪.‬‬
‫و>ن ه‪ 78‬ا>
ت *) ا‪ G \*96‬ﺡ‪4‬ود ا
دی ا‪ , Traces *FK‬و>  ذ‪ 4L S‬وﺝ‪4‬‬
‫‪ +L‬ﺏ‪
$ cd
 Q,‬در وﺡل ا"
ز ا‪ +,-.‬و‪
 +L‬ذج ا‪8‬ت  رأس ا‪
- F-‬ﺵة ?\‬
‫‪-,‬ة  ا‪1‬ﺉ‪& c-‬ق ﺏ>‪ b‬ﺡ‪4‬ود ا
دی ا‪ . *FK‬ا
‪ +L‬ا
‪ cd‬ا‪ \, +‬ا‪
6‬ج‬
‫‪HL Downstream‬ن  ا> ان ی>ن ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا>‪ +L #P‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا
‪
,-d‬او ‪ 4‬ﺝ
ء‬
‫ﺏ?‪ \-‬ا‪ Y
2 C‬ﺏ‪ [H‬ا‪
?6‬ن ‪ ) Anthropologically‬اي  ‪
*,‬ت ا‪ $‬ا‪+‬‬
‫ي *) ا"
ز ا‪ . ( +,-.‬و‪ +L‬ا‪6‬ی
ت ا‪4‬ة ﺡ‪ e‬وﺝد ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺡ) ‪ +L‬ا"
ز ا&‪+.‬‬
‫ا?
ل ‪ LPG‬ا‪8‬ي ی‪ rK‬ا) ا
زل  ‪d‬ی‪ c‬ﺵآ
ت ا"
ز ‪
 +&L .‬م ‪P ٢٠٠٠‬ت درا<
ت‬
‫‪ +L‬و‪6‬ی ﺵ>
‪ 9‬ﺏ] ﺏ‪H‬ن <*‪
.‬ت زی ا"
ز 
] ‪ +L‬اا ﺏش ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬دا‪ C‬ا
زل‬
‫*) ‪4‬ى < ‪d‬ی* ﺏ‪ 4,‬ان ﺡ‪> e‬ن ‪
-d‬ت ‪ )* KL 4,‬اﺝ‪12‬ة اا‪ 4‬ا‪C, +‬‬
‫*) ا"
ز و*) ار‪
G‬ت *‪ S‬ا
زل  اآ‪ a‬ا‪1‬ﺉ‪
2* c-‬ﺏ‪ 4,‬ا<‪4R‬ام ا"
ز &ة ‪d‬ی* ‪.‬‬
‫وﺏ
‪  a9‬ان < ا‪1‬ﺉ‪ c-‬و‪ 7[H‬ا‪ )* „
-‬ﺹ ا‪
?6‬ن ه‪ +‬اه‪
P a‬آ‪ C‬وﺝد‪ +L 7‬ا"
ز‬
‫ا‪ , +,-.‬ا‪ 6‬ان ا‪
.6‬ر ا‪ 
$‬ا‪6‬ى و‪$‬ﺹ
‪ )* 7[H‬ا
ت ا‪
2‬ﺉ ا‪4R? +‬م‬
‫ا"
ز ا‪ +,-.‬آد او آ
دة او ه ا ‪6‬ی‪. C‬رة  ‪ )* 7[H‬ا‪ $‬ا‪ . 
,‬وی
ز‬
‫ا‪1‬ﺉ‪ c‬ﺏ
ﺏ*( *) اآ‪ #*R +L 1‬ا?اﺉ‪ C‬ا‪4‬ا* ‪
* +L‬ت ا‪$ $‬ﺹ
*‪S‬‬
‫اﺝدة ‪ +L‬او ﺏ‪4‬رﺝ
ت ﺡارة ‪ . Cryogenic K&R‬وی>ن ا‪ [H‬ا‪
-‬ﺵ *‪1‬ﺉ‪+L c-‬‬
‫
ل ‪ $‬ا"
ز ه ﺏ?‪
 \-‬ﺏ*( *) >ی ا‪  Amalgamates a9Y‬ا‪
,‬دن ا‪6‬ى‬
‫و‪ C‬ا‪4, Q6‬ن ا‪6‬م ‪ ,‬وآ‪ S8‬ا
س وا‪ S1‬وا‪4‬ی‪ 4‬وا>وم وا>‪ . C‬وﺡ ی>ن‬
‫ا‪1‬ﺉ‪  a"* c-‬اي  ا‪
,‬دن ‪ (HL‬ی?‪H \-‬آ‪ C‬ذ‪ S‬ا‪4,‬ن ‪6‬ن ا*"‪ a‬ه ا‪  #,G‬ا‪1‬ﺉ‪c-‬‬
‫ا‪ .‬و‪ +L‬ﺡ
 ا‪6‬م ا?‪ C,‬ﺏ>‪b‬ة ‪4, +L‬ات ا‪ $‬آ
‪
-‬د‪6‬ت ااری و‪9‬ه
‬
‫ا‪4,‬ات ‪HL‬ن ‪H‬آ‪ C‬ا‪6‬م ی>ن ﺏ?‪ C
& \-‬ا*"‪ a‬ا>ن  ا‪d‬ﺏ ‪ Moisture‬ا‪8‬ي ی‪i‬‬

‫‪٢٦‬‬
‫( اوآ?‪ 4‬ا‪6‬م وا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا ‪ ,‬وا‪8‬ي <‪
2‬ﺝ‪ a‬ة اى ا‪8‬رات ا‪6‬ى *‪4,‬ن 
‬
‫<‪O‬دي ‪ +L‬ا‪
2‬ی ا) ا‪
2‬ر ه‪ 78‬ا‪4,‬ات ﺏ?‪ \-‬ا‪H‬آ‪ C‬ا>
‪
2 C‬آ
ﺡ‪4‬ث ﺏ
&‪ +L C,‬وﺡ‪4‬ة ?‪C‬‬
‫ا"
ز ا‪ +L LNG +,-.‬ﺡ‪4>>< C‬ا ‪ +L Skikda‬ا‪1‬اﺉ 
م ‪. ١٩٧٥‬‬

‫وی> ‪ ,‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ‪

 C>P‬م ﺏ‪.‬ق ا*‪ C‬ا‪ 6‬ا*‪4‬ی آ‪H‬ﺝ‪12‬ة ا*‪ C‬ﺏ
‪
$‬ص‬
‫ا‪6‬ﺵ‪ +L ,‬ا‪L .‬ق ا‪-?&-‬اﺉ ‪ UV-Visible‬وا‪ ] .‬ااء ‪ , IR‬او‬
‫‪ .‬ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا? ‪ . X-Rays‬ا‪ 6‬ان ه‪ 78‬ا
ت ی‪ ,
2* \,$‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬وه ﺏ>
ت‬
‫‪ Traces *FG‬آ
ه ﺡ
( ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ?‪ \-‬ا‪4‬ا‪Y‬ت ا‪
2--? +‬ا‪42‬روآﺏ
ت‬
‫اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ > , +,-.‬ی> ا<‪4R‬ام ه‪ 78‬ا
ت اذا 
آ
] آ( ‪ +L‬اذج‬
‫ا‪H‬ذ آ‪-‬ة ‪HL S8 .‬ن ا‪ 8‬ذج ا
دي ﺹ"  ا"
ز ا‪6 +,-.‬ی‪ f‬ا>
 ‪,‬‬
‫ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ?‪ 6 (6 2‬یاﺝ‪ (L 4‬ا‪ 6‬ﺏ>
ت ‪ *FG‬ﺝ‪4‬ا ‪ Cb +L‬ه‪8‬ا اذج ‪ > .‬ا‪ 46‬ی>ن‬
‫>
اذا اﺝی] * آ‪ Concentrating (#b>) ( 1‬اي ﺝ ا‪ c-[1‬اﺝد ‪ +L‬آ‬
‫آ‪-‬ة  ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ذج ﺹ" ‪ .‬وی> ﺏ‪.‬ق اآ‪ 1‬ا‪ ,-‬ر‪ L‬آ ا‪1‬ﺉ‪+L c-‬‬
‫اذج ا‪H‬ذ ا) ?ى )‪
 , 10 to 3,000 ppb (part per billion‬ی>  ‪($L‬‬
‫ﺏ‪4R<H‬ام ‪d‬ق ‪d Cb‬ی *‪ #d C‬ا‪
$6‬ص ا‪8‬ري ‪ AAS‬و‪d‬ی *‪ C‬ا&*ر ا‪8‬ري‬
‫‪ . AFS‬وی> ‪ QL‬وا‪ -‬ى ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ا ا‪
6‬ج ﺏا<‪ .‬اﺝ‪12‬ة‬
‫و‪4,‬ات 
 ‪ , Portable‬او ی> ‪8‬ﺝ( ‪ cd
 +L‬ا‪
6‬ج او ا‪ $‬وار<
ل ا
ذج ا)‬
‫ا‪ . C** -R‬وﺏ‪$‬رة 
 و*‪$‬ل *) 
ﺉ‪ i‬د ‪ ^>,‬اا ی\ و‪ +L‬ﺝ‬
‫ا‪6‬ﺡال ا‪ 8‬اذج اي ‪  ($L‬رأس ا‪
- F-‬ﺵة و^  ا‪
6‬ﺏ\ ƒن ا‪1‬ﺉ‪4-< c-‬د‬
‫‪ Cb +L‬ه‪ 78‬ا
 ﺏ?‪ )* (-< \-‬ا‪4‬ران ا‪4‬ا* ‪-Y‬ب ‪ .‬آ
ی\ ان ‪ 6‬ی&‪ Q‬ا‪1‬ﺉ‪c-‬‬
‫ ذج وك &ة ‪d‬ی* &^ ا?‪ .\-‬وه
ك ‪d‬ق ‪ &*R‬ی> ا‪ +L
2
-‬آ‪ 1‬ا‪1‬ﺉ‪c-‬‬
‫‪ +L‬ا
ذج ا‪H‬ذة اه‪:
2‬‬

‫أ‪ -‬ای

 ا  ‪: Dry Method‬‬
‫ی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ا<‪4R‬ام ﺏ‪ n,‬ااد ا‪ -*$‬ا
ﺹ ‪1* Sorbent‬ﺉ‪ , c-‬ﺡ‪ j‬م ﺏ‬
‫وآ‪ 1‬ا‪1‬ﺉ‪, 4
2L c-‬ی‪
2K‬ا) آ آ‪-‬ة  ا"
ز ا‪ C a[ . +,-.‬ه‪ 78‬ااد ﺏ‪ 4,‬ذ‪S‬‬
‫ا) ا‪  -R‬اﺝ‪ C* C‬و‪ ,‬ا‪1‬ﺉ‪ .
2L c-‬و‪ +L‬ا‪ -R‬یي ا
دة ا‪Yd‬ق ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا‪Q‬‬
‫‪  Desorbed‬ااد ا‪ +‬ﺝ *‪d 
2‬ی‪ c‬ا?‪ R‬وا‪ R-‬دا‪ C‬ا‪6‬ﺝ‪12‬ة ا‪< +‬ي‬
‫‪
2L‬ا*‪ . C‬و ااد ا&‪ +L *K‬ﺝ وآ‪ 1‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی ‪:‬‬
‫)‪ (١‬أ ‪+RR‬ام ﻡ‪*RR‬اد ﺥ ﻡ‪ RR‬ﻡ‪ RR‬ة ﺏ ‪PRR‬ه< ‪
 C,? :‬دة 
* ‪
-K Cb‬ن ا>ار‪ 1‬او‬
‫ا?*>
"‪
.‬ة ‪ Coated‬ﺏ‪ -.‬ر  ا‪8‬ه\ او ا&‪ . K‬وی&‪ CK‬ا<‪4R‬ام ا‪8‬ه\ >(‬
‫‪4,‬ن ‪6‬ی?‪ a‬و‪6‬ی
[ ﺏ
‪,‬ا‪ C‬ا‪
R‬رﺝ ‪ ,‬ﺡ‪ j‬یم ا‪8‬ه\ ﺏ>^ ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا‪8‬ري ا ‬
‫ا"
ز ا‪d  +,-.‬ی‪> c‬ی *"‪ .(, a‬ا
ﺏ
?‪ -‬آ‪
-‬ت ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا‪K,‬ی ‪6
L‬‬
‫ی
ج ا) ‪L‬ة ‪,‬ض ا‪d‬ل ﺏ ا‪8‬ه\ وا"
ز ا‪ * C$ +> +,-.‬ا‪
$6‬ص ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ا ‪+‬ام ا‪4‬ﺏ*ن ا*دیي ‪ :‬ی> ا<‪
,‬ل ا>ﺏن ا‪ Impregnated \$R‬ﺏدی‪4‬‬
‫ا‪<
-‬م آ
دة 
ﺹ ?‪ .‬آ^ ‪ Scavenge‬ا‪1‬ﺉ‪  c-‬ا"
ز ا‪ +,-.‬وآ‪ 71‬ا)‬
‫ا‪ 4‬ا
ﺏ‪
* C‬س ﺏ?‪ . 2‬وه‪8‬ا اع  ‪
$‬ﺉ‪ 4‬ا‪1‬ﺉ‪ Traps c-‬ا‪ C‬ﺡ?
< *‪4‬ا‪Y‬ت‬
‫ا‪
2--? +‬ا‪42‬روآﺏ
ت ا‪6‬ى واآ‪ b‬ا<‪
,‬ﺏ ‪ Q +L‬ا‪1‬ﺉ‪  c-‬ا"
ز ا‪, +,-.‬‬
‫آ
ان ( ا‪4‬رة ا>‪-‬ة ای‪ )*
K‬ا‪
$‬ص [
ﺉ‪ +‬ا>‪ C‬ا‪1‬ﺉ‪ . c-‬وﺏ‪$‬رة 
 ی&‪CK‬‬
‫ا<‪4R‬ام د ا>ﺏن ادی‪4‬ي  
ذج ا"
ز ا" ‪ $‬ﺡ‪ j‬ی ان >ن ?‪-‬‬
‫ا‪1‬ﺉ‪ (L c-‬ا*)  ا"
ز ا‪. $‬‬

‫‪٢٧‬‬
 ‫ب‪ -‬ای
 ا‪: Wet Method 8‬‬
‫ی?‪4R‬م ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ی اد <
ﺉ* 
ﺹ *‪1‬ﺉ‪ Liquid Sorbent c-‬آ‪,‬ا‪ C‬آ‪ .1‬یي اار‬
‫ا"
ز ا‪ Bubbling +,-.‬ا
وي *) ا‪1‬ﺉ‪* +L c-‬ل ا‪
"-‬ت ‪Permanganate‬‬
‫‪ , Solution‬ﺡ‪ j‬یي ‪H‬ی ﺝ ذرات ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا‪ . Q‬و‪
6‬دة ذرات ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا) ﺡ
‪
2‬‬
‫ا‪6‬ﺹ* یي ا‪1‬ال ‪ Reduction‬ای
ت ا‪1‬ﺉ‪d  c-‬ی‪ c‬ا‪ R-‬ﺏ
ر  ‪
9‬ز 
‪. C‬‬

‫وا‪6‬ﺝ‪12‬ة ا‪4R?

-
9 +‬م ‪ , +L‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ‪ 4,‬ا‪ 8‬ذج آ‪ ( 1‬ه‪: +‬‬

‫• ﺝ‪ F‬ز ﻡ ف ا‪0‬ﻡ‪ 2+‬ص ا‪P‬ري )‪ِ: Atomic Absorption Spectrometer (AAS‬‬
‫ی‪ a‬ا>‪  #P‬ا‪1‬ﺉ‪ +L c-‬ه‪8‬ا ا‪
2‬ز  ‪d‬ی‪
 c‬س ا‪
$‬ص ذرات ا‪1‬ﺉ‪K* c-‬ء‬
‫ا‪
$‬در  ‪
-$‬ح زﺉ‪ Mercury Source Lamp c-‬و‪d +L‬ل ﺝ‪ . , +‬وی>‬
‫ا<‪
,‬ل 
ر  ا‪2‬اء  ا?‪ R- R‬ا‪1‬ﺉ‪  c-‬ا‪46‬ة ا
ﺹ ( ‪.‬‬

‫• ﺝ‪ F‬ز ﻡ ف ا‪*+‬ر ا‪P‬ري )‪: Atomic Fluorescence Spectrometer (AFS‬‬

‫‪ +L‬ه‪8‬ا اع  ا‪6‬ﺝ‪12‬ة یي &‪ Excitation 1‬ذرات ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ﺏ‪4R<H‬ام ﺵ‪
,‬ع ‪1-‬ري‬
‫او اي ‪4$‬ر ‪G‬ﺉ‪ . \<
 +‬ﺏ‪ 4,‬ا‪Y‬ل ذرات ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا&‪1‬ة ‪ 4,<
2HL‬ا‪Yd‬ق ا‪6‬ﺵ‪,‬‬
‫ا‪ $‬وا‪ +‬یي 
<‪
2‬ﺏ‪ 7
H‬دي *) ا
‪ 7‬ا‪6‬ﺵ‪ ,‬ا‪ . $‬وی?‪4R‬م ﺏ‪782‬‬
‫ا‪.‬ی ‪
9‬ز ا‪6‬رآن  ا?‪Yd6 R‬ق ذرات ا‪1‬ﺉ‪  c-‬ا‪46‬ة ا
ﺹ ‪.‬‬

‫وا‪.‬ی ا‪ (AFS) 

b‬ه‪ +‬اآ‪ b‬ﺡ?
<  ا‪.‬ی ا‪6‬و) )‪ (AAS‬ﺏ‪4‬ار ‪P‬ة ا‪
,G‬ف ‪.‬‬
‫و‪82‬ا ا?‪ \-‬ی‪ L‬ﺏ‪.‬ی 
س ا&*ر ا‪8‬ري اﺝ‪12‬ة 
 ‪ Portable‬ی> ا<‪4R‬ا‪+L
2‬‬
‫
‪ cd‬ال وب ‪
$‬در ا‪
6‬ج ‪ .‬وی> ﺏ‪ 782‬ا‪.‬ق ‪ ,‬ا‪1‬ﺉ‪ c-‬ا) ﺡ‪? 4‬ى 
‪9‬ام‬
‫‪ +L‬ا ا>‪  (1 ng = 10-9 gm) ng/m3 \,‬ا"
ز ا‪ . +,-.‬آ
ی> ای‪
K‬ا<‪
,‬ل‬
‫ا‪6‬ﺵ‪L ,‬ق ا‪ UV ?&-‬ﺏ‪4‬ل ا‪6‬ﺵ‪ ,‬اﺉ ‪ ^& +L‬ه‪ 78‬ا‪6‬ﺝ‪12‬ة *>‪  #P‬ا‪1‬ﺉ‪. c-‬‬

‫‪  ٥-٢‬ا دن ا‪0‬ﺥى  ا ز ا ‪:‬‬

‫ﺏ
‪  a9‬ان *ث ا"
ز ا‪ +,-.‬ﺏ
‪
,‬دن ا‪ a +‬ی ذآه
ه ا^ ﺵ
ﺉ‪ .
,‬ا‪ 6‬ان‬
‫وﺝد ‪4,‬ن آ
‪1‬ر‪ r‬ﺡ‪ +L e‬ﺏ‪
$ n,‬در ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ا
آ ‪  &*R‬ا‪ a
,‬ﺏ>
ت‬
‫‪4‬ر ﺏ‪H‬ﺝ‪1‬اء ا*ن ‪ +L‬ا‪ ppmv a‬او ﺏ&
ت ه‪8‬ا ا‪4‬ی‪ .‬ووﺝد ه‪8‬ا ا‪4,‬ن ‪ 4‬ی?‪\-‬‬
‫‪
P‬آ‪ C‬وﺏ
‪8‬ات اذا *[] ‪4,‬ات ا?‪.‬ة *) زی ا"
ز ﺏ‪82‬ا ا‪ , $,‬اذ ا( ی> ان ی&
‪C‬‬
‫ >
ت ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪6‬ى 
آ‪
-‬ت ‪K‬ی ‪ )* 4,‬ﺵ>‪ C‬روا<\ ‪O 4‬دي ا)‬
‫ﺡ‪4‬وث "ات ‪ m"G +L‬ا"
ز ‪ .‬و ه ا
ل ﺏ
?‪
[** -‬ت ا‪6‬ى ‪HL‬ن ا*ث ﺏ‪82‬ا ا‪$,‬‬
‫ی> ان ی‪ [O‬ای‪ )*
K‬ا‪

$‬ت ا‪6‬ى و
‪
2‬ا‪ +‬ی‪
2L C4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬آ
دة او‬
‫ﺏ‪ C>P‬او ﺏ‪ . H‬وی> ان ‪d -‬ی ‪8‬ﺝ ی‪
2L a‬ﺝ ا‪4,‬ن )آ‪YbL , (, C- (71‬‬
‫ی> ا<‪4R‬ام ا‪4‬ة  آ*ری‪ 4‬ا‪4‬ی‪ 4‬آ
دة 
ﺹ *‪1‬ر‪) r‬وا‪ +‬ی> ان ?‪ C,‬ﺡ) ‬
‫ﺏ‪ n,‬ا‪
,‬دن ا‪6‬ى ﺏ‪
b<H‬ء ا‪1‬ﺉ‪ a[ . (c-‬یي ﺏ‪ 4,‬ذ‪ S‬ا<‪YR‬ص ا‪4,‬ن اع ‪ +L‬اﺝ‪12‬ة‬
‫
<‪4R? -‬م **‪ .
2‬وآ*
آ
ن ا] ا?‪4R‬م ‪ +L‬اﺝاء * ا‪8‬ﺝ ا‪d‬ل آ
] آ‬
‫‪4,‬ن ا‪ $‬اآ‪ b‬وﺏ

‪> +‬ن * ا*‪ C‬ادق ‪.‬‬

‫‪٢٨‬‬
 ‫ا‪ ++ 0‬ﺝ ت وا‪ -*+‬ت ‪:‬‬
‫‪ -١‬یي ا"
ز ا‪ +,-.‬آ"‪  7‬ا‪
P‬ت ا&‪4 )* .‬د  ااد ا‪
K‬رة ا‪[O +‬‬
‫*) ﺹ ا‪
?6‬ن و*) ا‪4,‬ات ا?‪ +L *,‬ا
ج و‪ $‬و‪ C‬ا"
ز و‪ (
P‬ا)‬
‫ا?‪ Cb ,S*2‬ااد ا>‪-‬ی ‪ ,‬ااد اوﺝ ‪ ,‬ا‪1‬ﺉ‪ , c-‬ا‪1‬ر‪ r‬و‪9‬ه
‪.‬‬

‫‪ -٢‬إن ?‪  a‬ه‪ 78‬ااد ا‪

K‬رة ی‪ C‬ا) ا‪
*,  F-‬ت ﺡق ا"
ز ‪ +L‬ال او ‪+L‬‬
‫‪ C
,‬ا>ی ‪ ,‬وآ‪Y  S8‬ل ا<‪4R‬ام ا"
ز آد او آ
دة او *‪4,‬ی‪  4‬ا‪

$‬ت‬
‫ا‪6‬ى ‪.‬‬

‫‪ -٣‬ی> ﺡ‪ $‬أاع ا‪K‬ر ا

‪  i‬ه‪ 78‬ااد ﺏ  ا‪[H‬ات ه‪: +‬‬
‫
‪H‬آ‪ C‬ا‪4,‬ات واو ا
* ‪.‬‬
‫
ا‪[H‬ات ا? <اء *) ﺹ ا‪ +L *
,‬و<
ﺉ‪ C‬ا
ج و‪ $‬ا"
ز ‪ ,‬او *) ﺹ‬
‫ا‪L6‬اد ا?‪. ( >*2‬‬
‫‪ -٤‬ﺏ
‪  a9‬آن ااد ا‪
K‬رة ‪ 6‬اﺝ‪ +L 4‬ا"
ز ا‪ +,-.‬ا‪ 6‬ﺏ>
ت ‪
 6 *FG‬وز ‪+L‬‬
‫ﺏ‪ n,‬ا‪6‬ﺡ
ن ‪4‬ة اﺝ‪1‬اء  ا*ن ‪ ,‬ا‪ 6‬ان ا&‪ C,‬ااآ‪[H +‬ه
ﺏ?‪ \-‬ا‪4R<6‬ام‬
‫ا‪.‬ی‪
"* C‬ز ا‪ +,-.‬آد ‪ +L‬ا
زل و*آ‪
-‬ت او آ
دة او *>‪  b‬ا‪

$‬ت‬
‫ی‪ +L f-$‬ا‪
2‬ی ا ﺵ‪4‬ی‪ 4‬ا‪.R‬رة *) ا‪ $‬ا‪ 
,‬وه ‪G‬ع ‪ 6‬ی> ا‪
2‬ون ‪ (L‬او‬
‫‪ n9‬ا' ( ‪.‬‬

‫‪4 -٥‬م وﺝد ‪L‬ص رو *>‪  #P‬وﺝد وآ

ت ااد ا‪
K‬رة ‪ +L‬ا"
ز ا‪+L +,-.‬‬
‫ا‪-R \*9‬ات ا‪P‬آ
ت ا *"
ز ا‪ +,-.‬وا‪ ,$‬وا
* ( ‪.‬‬

‫‪4 -٦‬م وﺝد ‪L‬ص رو ودوری ‪ $‬ا‪6‬ﺵ‪

R‬ص ا‪8‬ی ی‪*,‬ن ‪
 +L‬ل ا
ج و‪$‬‬
‫ا"
ز ا‪Y +,-.‬ل < ‪ +L a24‬ه‪8‬ا ا‪
.‬ع ‪.‬‬

‫‪4 -٧‬م وﺝد ?ﺡ

ت ﺏ‪ - F‬ع وآ‪ 1‬ااد ا?
 ا‪? 4 +‬ب ا) ا‪ F-‬وا‪+‬‬
‫ی> ان ی>ن ا"
ز ا‪ +,-.‬اﺡ‪
$ 4‬دره
‪.‬‬

‫‪4 -٨‬م وﺝد درا<

ت ‪ $ -d‬ا‪K‬اه وا‪6‬اض وا‪6‬اض ا‪ )* 2' +‬ا‪$‬‬
‫ا‪ *
,* 
,‬وا?‪ >*2‬وا‪ 4 +‬ی>ن اﺡ‪ 4‬ا<‪
-‬ﺏ‪
2‬وﺝد ااد ا‪
K‬رة ‪ +L‬ا"
ز‬
‫ا‪.+,-.‬‬

‫وﺏ
ء *) ه‪ 78‬ا‪
<6‬ﺝ
ت ی> ااح اﺹ
ت ا
 ‪:‬‬

‫‪ -١‬اد
ل ‪L‬ص ا
دی ا‪* *FK‬اد ا‪
K‬رة اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬او ‪ 79‬‬
‫ا‪
P‬ت ا&‪ .‬آ&ص رو ‪ +L‬آ
‪ L‬اﺡ‪ $ C‬ا"
ز ا‪ +,-.‬اﺏ‪4‬اء  ﺡ*‬
‫ا‪
6‬ج وا‪
2‬ء ﺏﺡ* ا?ی‪. c‬‬

‫‪1, -٢‬ی‪ 1‬آ

‪-R L‬ات ا‪
.‬ع ا&‪ +.‬ﺏ‪H‬ﺝ‪12‬ة و‪4,‬ات ﺡ‪4‬ی‪
 b‬درة *) ‪ QL‬وﺝد وآ
ت‬
‫*‪ S‬ااد ا‪
K‬رة ‪
2‬آ
ن ‪4‬اره
‪ +L YFG‬اج ‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
‫‪ fL -٣‬دورات ‪.‬یی *‪
 +L *
,‬ل ا&ص ا‪-R‬ی ‪H‬ه*‪ )* a2‬ا
ز ا&ص ا‪+‬‬
‫ى *>‪  #P‬وﺝد ااد ا‪
K‬رة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +,-.‬او ‪  79‬ا‪
P‬ت ا&‪. .‬‬
‫و‪4‬ری\ ا‪ +L *
,‬ا‪-R‬ات ا&‪> .‬ا *) ا‪Yd‬ع *) اﺡ‪4‬ث ا<
ﺉ‪ C‬وا&ص‬
‫ا?‪
 +L *,‬ل ا>‪  #P‬ا
دی ا‪. *FK‬‬

‫‪ -٤‬اﺝاء ‪L‬ص ‪ -d‬دوری <ی او ‪< #$‬ی *‪

 +L *
,‬ل ا
ج و‪ $‬ا"
ز‬
‫ا‪ +,-.‬ا‪ -‬ﺹ‪ a2‬ا‪ 
,‬و‪4‬ارك اي `اه ‪a2G,  a2* 2' 4 G‬‬
‫*اد ا‪
K‬رة ‪.‬‬

‫‪ #*> -٥‬ا‪
?<O‬ت ا‪ˆ b-‬ﺝاء درا<
ت ‪? -d‬ة ا‪ -‬ﺹ اا‪ d‬ا?‪>*2‬‬
‫*"
ز ا‪ +,-.‬او ‪H (
P‬آ‪  4‬ان اي `اه ‪ )* 2' 4 G‬ا‪ $‬ا‪]? 
,‬‬
‫‪ Y
2‬ﺏ
اد ا‪
K‬رة اﺝدة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ . +,-.‬وا?‪ c‬ﺏ ه‪ 78‬ا‪
?<O‬ت ا‪$‬‬
‫وا‪
2‬ت ذات ا‪ +L Y,‬ا‪
.‬ع ا&‪ +.‬ﺏ
ی‪ QR‬ه‪8‬ا ا‪G‬ع ‪ 
,‬اي ﺡ
 ‪ 4‬ی‪1,‬ى‬
‫<‪
2--‬ا) ه‪ 78‬ااد ‪.‬‬

‫‪ #*> -٦‬ا‪
?<O‬ت ا‪ F-‬ﺏ‰ﺝاء ‪L‬ص ‪
 +L‬زل اا‪ d‬ا?‪
"* >*2‬ز ا&‪ +.‬ا?‪C‬‬
‫‪  #P>* LPG‬وﺝد ا‪1‬ﺉ‪)
2L c-‬أو ا‪1‬ر‪ (r‬ﺏا<‪ .‬اﺝ‪12‬ة 
 ‪82 $$R‬ا‬
‫ا"ض ‪ .‬وی> اﺝاء ه‪8‬ا ا‪d  6‬ی‪ c‬ا
ر 
زل )
ت( & ‪ #*R +L‬ا
ء‬
‫ا‪ , .‬وو‪ G‬اﺉ‪ m‬و?ﺡ
ت ‪4‬ا ‪ 782‬ا&ص و
ری  
ﺉ‪
2‬واﺡ
 اﺝ‪4‬‬
‫‪ Cb‬ه‪ 78‬ااد ا‪.R‬ة ‪.‬‬

‫‪ -٧‬و‪ G‬ا‪ m.R‬ا‪Y‬ز ‪

-‬ء و‪ C"P‬وﺡ‪4‬ات ازا ااد ا‪
K‬رة ‪ +L‬ا"
ز ا‪ +L +,-.‬ﺡ
‬
‫[‪-‬ت وﺝده
‪
2‬آ
ن ‪4‬ار وﺝده
‪6 , YFG‬ن ا&‪ C,‬ااآ‪[H +‬ه
<‪
2 +L f-$‬ی‬
‫ا‪ 6‬آ
 آ
] ﺝدة ﺏ?‪. 
 -‬‬

‫‪٣٠‬‬
 References ‫ در‬2‫ا‬
1- Introduction to Chemical Analysis – Robert D. Braun / 1983
2- Instrumental Methods Chemical Analysis – Galen W. Ewing 1985
3- ASTM standards Part 24
4- ASTM standards Part 25
5- ASTM standards Part 26
6- ASTM standards Part 42
7- Pipeline & Gas Journal / July 2003
8- http://www.psanalytical.com/whats_ new.html
9- http://www.hgtech.com/basic/toc.htm
10- http://www.pipelineandgasjournal.com
11- http://www.varianinc.com
12- http://www.analytic-jena.de/e/bu/as/contact.html
13- http://eichem.kaist.ac.kr/vt/chem-ed/optics/source//amps.htm#hollow-
cathode
14- http://www.chem.agilent.com/scripts/cac_requestaquote.asp
15- http://www.chem.agilent.com/cac/cabu/gccolchoose.htm
16- http://www.agilent.com
17- http://oiltracers.com/sampl.html
18- http://www.gascape.org/
19- http://masspec.scripps.edu
20- http://orgchem.colorado.edu
21- http://www.chem.vt.edu
22- http://www.cmsfieldproducts.com
23- http://www.globalspec.com/
24- http://www.ionicsinstruments.com/
25- http://www.my-link.ws/set

٣١
 ‫ﻥ‪P‬ة  ا‪^t‬‬
‫ا‪ :  0‬و م !  ا ‬
‫ا‪ ١٩٥٦ : *+‬ﺏاد ‪ -‬ااق‬
‫ارﺝ ‪ :‬ﺥ ﻥ‬
‫ا‪t‬ه‪.‬ت ا ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ﺏ‪*4‬ری*س  ا‪ 4‬ء ا ﻡ ﻡ ﺝ ﻡ ﺏاد ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬ﻡ ﺝ‪  +U‬آ ء ا‪ n‬وا ز ﻡ ﺝ ﻡ ا ‪  Essex |4‬ا‪ 4‬ا‪,+‬ة ‪. UK‬‬
‫اة ا ‪:‬‬
‫)‪ 1 (١‬ﺏ ﺝ‪ A‬ى ﺵآ ا‪ n‬ا‪ U‬وی ‪  OMV‬ﻡ ‪0‬ت ا ‪+‬اج ا‪ n‬ا م ‪I‬ل‬
‫ا ء ‪ 
 ,‬ت  ت ‪ 2‬ا‪ n‬ا م  ﻡ‪ c2‬ا*ی‪ 4‬ت ا‪ +‬ﺏ‪ g‬آ ‪ ,‬ا‪*,‬ص‬
‫ا‪ 4‬ﺉ ا‪+‬ی ‪ .‬آ ‪ 1‬ای  ﻥ| ه‪ hP‬ا ‪0‬ت  ﻡ‪ c2‬اورة  ااق ‪.‬‬
‫)‪ 1 (٢‬آ‪ + Y‬ذ ﻡ‪ ,‬ﺽ  ﻡ‪ F‬ا‪ n‬اا!  ری| ﻡ*ﺽ*ع 
 ا‪ n‬وا ز ‪.‬‬
‫)‪ . (٣‬رﺉ‪ 2 U
 U‬ا‪ n‬و
 ا ز  ﻡ‪ F‬ا‪ n‬اا! ‪.‬‬
‫)‪ 1 (٤‬ﻡیا وع اﻥ ء وﺡة ‪ 2+‬ا‪ n‬ا م ووﺡة ‪  2‬ت ا‪+‬وآ وی‬
‫وا‪  4+ .‬ﻡ‪ F‬ا‪ – n‬ااق ‪.‬‬
‫)‪ 1 (٥‬آ ى ﻡ‪ i‬ا‪0‬ﻡ ا‪,+‬ة  ااق اﺙ ء ‪+‬ة ‪ G‬ﺏﻥ ﻡ[ ا‪ n‬ﻡ
ﺏ‪1‬‬
‫ا‪P‬اء واواء ‪.‬‬
‫)‪ 1 (٦‬آ  !‪ U‬ا ز وا  داﺉة ارا ت وا‪ n+‬وا‪ +‬ﺏ ا‪ +‬ﺏ *زارة‬
‫ا‪ n‬اا! ‪.‬‬
‫)‪ (٧‬ﺵ رك  ای ﻡ ا‪t‬ات ا واورات ا‪+‬ری داﺥ‪ 1‬وﺥ رج ااق ‪.‬‬
‫ا‪ t‬ت ‪:‬‬
‫ا^ ا‪ <+4‬ا‪  +‬ا‪ +‬رس ا‪0‬ن  ﻡ‪ F‬ا‪ – n‬ااق ‪:‬‬
‫)‪ (١‬ا‪ 1‬ا ا – ﺏاد ‪٢٠٠٧ /‬‬
‫)‪ (٢‬ا‪.U‬ﻡ ا‪.  2‬‬
‫)‪ (٣‬ﺡ ی ا ‪.‬‬
‫)‪ (٤‬آ‪ +‬ب ‪8‬ق ا‪ 1,+‬ا‪ 4‬ﺉ ا‪ – 0‬ﺏاد ‪. ١٩٩٤ /‬‬
‫)‪ (٥‬آ‪ +‬ب 
 ا‪ n‬وا ز – ﺏاد ‪. ١٩٩٢ /‬‬
‫آ ان ی‪ A‬د ﻡ ا‪*,‬ث وارا ت ا*رة  ا ‪0‬ت ا‪:  +‬‬
‫)‪8 (١‬ق ا‪ -‬د و‪I‬ی @ ز ﺙ ﻥ اوآ‪ U‬ا‪4‬ﺏ*ن ‪. ٢٠٠٨ -‬‬
‫)‪*, 
 (٢‬ی‪ 1‬ا ز ا‪* c‬اﺉ‪ - GTL 1‬ﺡ ز ‪ c‬ا ﺉ‪I‬ة ا‪0‬و‪ i c‬ا‪0‬واﺏ‪٢٠٠٦ - u‬‬
‫)‪ (٣‬ا ‪+‬ام ﻡ‪
+‬ت ا ز ا آ*!*د آ ت – ‪ / ٢٠٠٥‬ﻥ ل ﺵ‪ F‬دة 
یی ﻡ ﻡ‪i‬‬
‫‪. UNEP‬‬
‫)‪  (٤‬ا
دی ا  ا ز ا ‪. ٢٠٠٥ -‬‬
‫)‪ (٥‬ا ز ا ا*ط ‪٢٠٠٤ - CNG‬‬
‫)‪ (٦‬ا‪ +‬وا‪+‬ری< ا ا‪ 4+‬ﻡ‪  1‬ااق ‪. ١٩٩٦ -‬‬
‫)‪* (٧‬ی ااﺉ ا*  ا* ‪ n‬ا‪ ,‬ﻡ – ‪١٩٩٠‬‬
‫)‪  (٨‬ﻡ‪ 4‬ﻥ‪.  4‬ت ا‪+ . t+‬ات ا*ی  ا* ‪ n‬ا‪ ,‬ﻡ – ‪.١٩٨٨‬‬

‫‪٣٢‬‬