You are on page 1of 4

ATURAN COSINUS

Di berikan suatu segitiga sebarang ABC seperti gambar berikut.

Misalkan AB = c satuan, BC = a satuan, dan AC = b satuan dengan a ≠ 𝑏 ≠


𝑐 serta ∆𝐴 ∆𝐵 𝑎𝑡𝑎𝑢 ∆𝐶 tidak satupun 0 dan 90.
Karena setiap segitiga sembarang mempunyai tiga sudut, maka terdapat tiga
garis tinggi pada segitiga tersebut.
a. Garis tinggi yang dibentuk ∆A

Perhatikan ∆ACD
𝐶𝐷 𝑥
COS ∆𝐶 = = atau x = b cos ∆𝐶…….(1)
𝐴𝐶 𝑏
Dengan teorema Pythagoras diperoleh :
b = x + AD
AD = b – x
Perhatikan ∆𝐴𝐵𝐷
Dengan teorema Pythagoras diperoleh :
c = (a – x) + AD c=(a–x)+b–x
c = a – 2ax + x + b – x
c = a + b – 2ax……( 2 )
Dari persamaan ( 1 ) dan ( 2 ) diperoleh :
c = a + b – 2a b cos ∆C…… ( 3 )

b. Garis tinggi yang dibentuk dari ∆𝐵


Perhatikan ∆𝐶𝐵𝐹
𝐴𝐸 𝑦
COS ∆𝐶 = = atau y = c cos ∆𝐴……( 4 )
𝐴𝐵 𝑐
Dengan teorema Pythagoras diperoleh ;
c = y + BE BE = c – y
perhatikan ∆𝐵𝐸𝐶
Dengan teorema Pythagoras diperoleh :
a = (b – y) + BE a = (b – y) + c – y
a = b – 2by + y + c – y
a = b + c -2by……….( 5 )

dari persamaan (4) dan (5) diperoleh :


a = b + c – 2b c cos ∆𝐴…….. ( 6 )

c. Garis tinggi yang dibentuk dari ∆𝐶

Perhatikan ∆𝐶𝐵𝐹
Berdasarkan gambar diatas dapat diperoleh:
𝐵𝐹 𝑧
Cos ∆𝐵 = = atau z = a cos ∆𝐵…….. ( 7 )
𝐵𝐶 𝑎
Dengan teorema Pythagoras diperoleh :
a = z + CF CF = a – z
perhatikan ∆𝐶𝐴𝐹
dengan teorema pythagoras diperoleh:
b = (c – z) + CF b = (c – z) + a – z
b = c – 2cz + z + a – z
b = a + c – 2cz…….(8)
Dari persamaan (7) dan (8) diperoleh:
b = a + c – 2c a cos ∆𝐵……(9)

Dari persamaan (3), (6), dan (9) diperoleh :


a. c = a + b – 2ab cos ∆𝐶
b. a = b + c – 2bc cos ∆𝐴
c. b = a + c – 2ac cos ∆𝐵

Jadi berdasarkan uraian tersebut disimpulkan aturan cosinus pada segitaga


sebagai berikut.
Untuk sembarang segitiga ABC dengan panjang sisi sisi a, b dan c serta ∆𝐴,
∆𝐵, 𝑑𝑎𝑛 ∆𝐶 berlaku :
a. a = b + c – 2bc cos ∆𝐴
b. b = a + c - 2ac cos ∆𝐵
c. c = a + b – 2ab cos ∆𝐶
CONTOH SOAL
SOAL LATIHAN

You might also like