TRANSCRIPT: Interview with Joey Tarnate, Chairman of Lipa Beekeepers Marketing Cooperative

March 28, 2018

Lipa City, Batangas

Radel: Please introduce yourself for the record.

Joey: Jose Vicente Tarnate, 58 years old, from Lipa City and presently the chairman of Lipa City
Beekeepers Marketing Cooperative (LBMC).

R: Why bee?

J: Five years ago or even before, I always buy honey and was looking for a pure honey and dyan ako
nakakabili sa may papuntang malarayat kila Bert regularly nabili ako ako sa kanila and I know this pure
honey dahil meron silang bee colonies. Up to that time na inalok na nila ako na “bat di na lang kayo
mag-alaga ng isa o dalawang colonies para di na kayo bibili at kayo na ang magha-harvest so
nagdesisyon ako bumili, “subukan natin” sabi kong ganoon. And dinala ko doon sa aking dairy farm,
tinulungan naman nila ako na alagaan ang aking colony and I was very fascinated with the bees because
of the way they work. They always work as a team, may reyna, may drone, may working bees, nurse
bees, kanya-kanyang trabaho yun. Ganda nga talaga. Yung sinasabiko nga na ano at lagi ko ngang inuulit
yan na sana gayahin ng Pilipino ang mga lay1 na team work, hindi yung crab mentality kundi tulungan
dapat. Tapos yun, up to the extent na wala palang formal na organization sa Lipa about bees. So yung
sabi ko dun sa mga kasamahan ko na organize natin ito as coop. And after two years, that was 2016,
napa-register din kami as a formal coop. Tapos yung na nga nung mapa-register kami, sila ma’am Vilma,
sila yung kauna-unahang tumulong sa amin, ang DA, para ma-asistehan ang grupo namin para mapalago
naming ang pag lelewan.

R: Ilan po kayo noong nagsimula po kayo?

J: 40 plus. Marami doon ay mga interesado pa lamang mag-alaga. Ang beekeepers siguro mga kalahati.

R: Bago po ma-organize ang LBMC, nag-start na po kayo agad?

J: Oo naman. Yun na nga, kaya bumuli ako ng dalawang colonies. Yung dalawang colonies ko nay un
umabot na ng mga kwarenta (40) tapos in-organize namin yung coop tapos nagka-problema kami sa
mites kaya ayos yan, natulungan na kami ngayon on how to control the mites through seminars tinulong
sa amin ng DA. Ngayon, kami ay na-empower na ma-control naming ang mga mites na iyan kasi isa yan
sa pinkamalaking kalaban ng beekeepers. Ngayon, meron na kaming protocol na before honey flow and
after honey flow, treatment.

R: Ano ang aim ng coop natin?

J: To produce more honey, and to invite all interested to produce honey, teach them through seminar,
padamihin ang honey ditto sa atin. Dahil sabi nga pag nawala na ang bees ay malapit na ang end of the
world so hindi dapat mawala nag bees.

R: Paano nyo pa po natutulungan ang mga members ninyo dito sa coop para mas mapa-propagate at
ma-improve ang mga bee farms nila?
J: Mayroon kaming mga iba’t ibang klaseng training, meron kaming for beginners para sa mga bagong
members at meron din kaming advance kagawaya nitong pinakahuling seminar namin. Ang training sa
amin ay nanggaling pa ng Nehterlands si Mr. Pape, advance beekeeping na iyon. Tinuturuan na yung
mga members how to produce queen tapos yun na nga yung control ng mga mites, management of pest
and diseases, medyo advance na ito at ito naman ay napakaganda sapagkat yung miski yung maaalam
naming beekeepers nadadagdagan pa rin ang kanilang alam tulad ng mga bagong teknolohiya na naita-
transfer sa atin.

R: in terms of kita, mayroon po ba?