Professional Documents
Culture Documents
ISSN - 1391-7307
ia;%S;ajfha levm;
uxcq, fjäj¾Ok
iqks,d wfífialr
1952 2013
- 2013 iema•;
• 2 l,dmh eïn¾
weh 7 9
wìuka .ukl fkdñfhk u;lh
;=< ia;%Sjd§ka f,i wmg fuu
lsisfia;a ms<s.; fkdyels
jqj;a wjia:djka úiska fuu
úYajdifha t,an isàug
n, flf¾'
u woyi
- iqks,d wfífialr
iy urK ;¾ck olajd fõ' wehg 1987 wef.a ks.ukh idrdxY flf<a fufiah(
§ urK ;¾ck ksid ráka msgj hEug —wmf.a wkkH;djh b,a,d isák
isÿ úh' fødaysfhl= f,i yxjvq .eiQ wjia:dfõ u th l< hq;= jkafka
weh rcfha i;=frl= f,i i,lk ,§' wfkla whf.a wkkH;djh;a Tjqkaf.a
wE bka lsis úfgl;a ie¨fka ke;' wfkHdakH n,mEu;a wm ms<s.kakd
ffjoH ufkdardKs irjkuq;a;= iu. weh wdldrh neyer fkdlrk fiah'˜ fujeks
w;=reoyka l< mqoa.,hkaf.a ujqjreka miqìula ;=< wehg wjYH jQfha —ish¨
ksfhdackh l< ujqjrekaf.a fmruqfKa fjkialï mej;sh § wm tlg jev
m%isoaO /iaùï weu;=jdh' uyd mßudKfha lrkafka flfiao" ish¨ fjkialï
w;=reoyka lsÍï isÿ l< yd fndfyda .re lrk wjldYhl ish,a,ka we;=<;a
fofkl= nh lsÍfuka ksy~ l< ol=fKa lr .ekSu N=la;s ú¢kafka flfiao"
;%ia;jdohla meje;s iuhl m%isoaO fjkialï yryd ikaOdk f.dv ke.Sug
fõÈldjg ke.Sug ;snQ wehf.a ffO¾h wmg bv ie,fik lsishï wdldrhl
foaYmd,k jYfhka lemS fmfka' iyfhda.s;djhla wmg ks¾udKh l<
yels jkafka flfiao"˜ hkak wm
weh ;j;a l%shdldÍka iu. ia;%Sjd§ .fõIKh lrkq ±lSugh' wka;¾ cd;sl
±laulska yuqodlrKh" .egqu" .egqï iyfhda.s;djh" tlsfkldg iydh ±laùu
mßKduh yd iduh f.dv ke.Su jeks yd tlsfkld iu. yjq,aldß;ajhla
lreKq foi ne¨jdh' Y%S ,xldfõ mj;ajd .ekSu;a fuh hehs weh is;=jdh'
m%;sikaOdkh yd j.ùu ms<sn|j weh fufia lSjdh' —mßl%uK foaYmd,kh
2012 tlai;a cd;Skaf.a udkj ysñlï hkafkka wmf.a u wdia:dkfha wm ljqo
uKav,fha fhdackdjg iydh ±laùu ksid hkak mj;ajd .ekSug bv ie,fik
rdcH md,kh hgf;a we;s ckudOH weh tfy;a wm fjk;a ;ekaj, fjfik
fødaysfhl= f,i yxjvq .eiSfuka wehg ia;%Ska yd mqreIhka úYd, ixLHdjla
kej;;a úfoaY.; ùug isÿ úh' we;=<;a jk fjkila i|yd jQ jvd;a
úYd, m%fõ.hl fldgila nj f;areï
iqks,d wehg u iqúfYaI jQ wdldrhlska .ekSug;a" fjk;a Ôú; yd fjk;a
f,dalh ú.%y fldg ta wkqj th fjkia jd;djrK mj;ajd .ekSug;a tfy;a
lsÍug m%h;ak ±rejdh' weh jev l< uQ,sl lreKq ms<sn|j tlg isàug;a bv
wdldrh .ek fjkia u; ;sìh yelsh' i,ikakls'˜
tfy;a ksielfhka u weh úYajdi
l< u;jdohg ±äj lem ù tu woyia ksoyi yd hqla;sh .ek ;ju;a úYajdi
fjkqfjka mqoa., yd m%cd uÜgfuka lrkafka kï yd ieneúka u wehf.a
fmkS isàug;a Ndú;d lsÍug;a miqng foaYmd,k Ôú;h iurkafka kï wm
fkdjQjdh' weh wmf.a ld,fha jvd;a úiska l< hq;= jkafka kreu foaYmd,kh
u wjHdc yd jvd;a u wjxl foaYmd,k neyer fldg udkj .re;ajfha iy
l%shdldßksh jkafka ta ksidhehs uu iudkj ie,lSfï w.kd jákdlï
is;ñ' wdrlaId lsÍug jev lsÍu iy wkd.;
mrïmrdj i|yd iudc idOdrK;ajh
úúO;ajh wjfndaO lr .ekSu;a" fjkqfjka fkdfi,aù lemùu;ah' •
yels;dla ÿrg ish,a,ka we;=<;a lr
.ekSu;a w;sYfhka u jeo.;ahehs weh ,hk,a fndamf.a
wjOdrKh l<dh'
2013 • 2 l,dmh • weh 11
wìuka .ukl fkdñfhk u;lh
iqks,d
iu.
ud 1970 ueo Nd.fha ±ka le<Ksh
ia;%Sjdoh
úYaj úoHd,h kñka ye¢kafjk
úoHd,xldrfha Wmdê wfmalaIsldjla
f,i bx.%Sis fomd¾;fïka;=jg we;=¿
jQ jydu iudc jHdmdr" foaYmd,kh
fidhd hEu
yd kj zl%shdldrlïZ .Kkdjla .ek
jdo újdoj,g msúiqfKñ' ug iqks,d
uqK .eiqfKa ;siai nd,iQßh msh;=udf.a fkd;lk" tä;r" iïm%odhsl fkdjQ
uQ,sl;ajfhka mej;s iudch iy iduhsl .eyeKshla f,i lemS fmfkk ;;ajhl
flakaøfha ks;sm;d mej;s /iaùïj,g isáhdh' weh uqK .eiqK m<uq wjia:dfõ
iyNd.s jQ ñ;=rkaf.a l=vd lKavdhug u wef.a f,ka.;= Ndjfhka jYS jQ uu
iqks,d o we;=<;a ùfuks' iduhsl wehf.a ñ;=ßhla jQfjñ' oYl ;=klg;a
flakaøh tjlg mej;s rcfha m%;sm;a;s wêl ld,hla mej;s wmf.a ñ;%;ajh
úfõpkhg ,la l< foaYmd,k ixjdo wdrïN jQfha tfiah'
uKavmfha kdNshhs' ud weh .ek wid
;snqfKa tjlg fmdma ix.S; lafIa;%fha ia;%Sjdoh 1970 .Kkaj, ueo Nd.fha
kula Èkd isá m%ikak wfífialrf.a Y%S ,xldfõ fndfyda foaYmd,k
fidfydhqßh f,iks' weh ta jkúg;a idlÉPdj, biau;= jQ ud;Dldjla
lsis úfgl miq fkdndk" isß;a úß;a fkdfõ' jfï foaYmd,k ixjdoh fhduq
jQfha mx;s foaYmd,kh" ks¾Ok mx;sh" whs;sjdislï ,nd .ekSu i|yd Tjqka
mx;s wr.,h yd cd;sl;ajh wjfndaO n,fõ.hla f,i ixúOdkh l<dh'
lr .ekSu" ú.%y lsÍu yd újdo lsÍu fuu jevj, § wm ñ;=re l=ó ieuqfj,a
ms<sn|jh' ia;%S mqreINdùh iïnkaO;d" o fnfyúka odhl jQjdh' iqks,d iu.
foaYmd,k fjkila i|yd jQ ixúOdkfha mej;s jdo újdo ug jeo.;a jQfha jegqma
wjOdkfhka neyer jQjla fia ie,lsK' lïlrejka f,i ia;%Skaf.a fojk /,a,
wmf.a l=vd lKavdhfï jeä u ld,hla wd¾Ólh ;=<;a" mjq, ;=<;a" foaYmd,k
.; jQfha udlaiaf.a merKs ixl,amhla jQ N+ñfha;a ia;%Skaf.a wdia:dkh ikao¾N
wdishdkq ksIamdok wdldrh" iajhx ;SrK .; lsÍfï úfõpkhla f,isks' ug
whs;sh" f.dú jHdmdr" Ñ;%mg yd ia;%Skaf.a Ôú; foi neÆ úg zoaú;aj
Y%S ,xldfõ fõÈld kdgH jeks lreKq ÈkhlaZ hkafkka woyia lrkafka l=ula
.ek jdo újdo lsÍugh' o hkak wjfndaO úh' ia;%Ska Y%u fj<|
fmd< fyda ksji ;=< jev lrk kuq;a
ia;%Sjdohg uf.a msúiqï ,laIh jQfha f.or lrk jev jákdlï tl;= lrk
w¨;ska ld¾ñl jQ kef.kysr wdishdkq wd¾Ólfhka neyerj mj;S' iqks,d
rgj,a flf¾ wjOdkh fhduq ùu;a ldka;dj yd udOHfha zoaú;aj ÈkhZ
iu.h' fï rgj,a flf¾ wmf.a Wkkaÿj ms<sn| m<uq ia,hsâ o¾Ykh ilia lsÍug
jQfha úfYaIfhka u ol=Kq fldßhdj" Y%Shdks fmf¾rd Wkkaÿ l<dh' wms mS;D
fydxfldx" ;dhsjdka" jeks rgj, ksoyia uQ,sl iudcfha ,sx.sl;ajh .fõIKh
fj<| l,dm ;=< oyia .Kka ;reK yd wjfndaO lr .ekSu wdrïN flf<uq'
.eyeKqka ld¾ñl jQ weÕ¨ï l¾udka; fï m%h;akfha § wm ;ks jQfha ke;'
jHdmdrfha fiajfha fhoùu .ekh'
1977 ka miqj m%ldYhg m;a lrk ,o
Y%S ,xldfõ lgqkdhl ksoyia fj<|
l,dmfha o fujeks l¾udka; Yd,d
msysgqjk ,§' m%:u jrg wmf.a u oyia
.Kka ;reKshka fuu lïy,a fiajhg
n|jd .eksK'
fidhd hEu wdrïN jQ miq wfma iuyre fohlg mqreÿ jkakg o mq¿jk' uu
fjk;a whf.a orejka yod .;ay' ke;skï l=vd ld,fha isg u Ôú;h ÿIalr nj
wfma u ifydaoßhkaf.a orejka yod jvd ±k isáfhñ' tfy;a Tng mS%;su;aj
.;ay' fjk;a wh ;ukaf.a u orejka isàug wjYHkï tfia o l< yels nj
yod .ekSug ;SrKh l<y' wms wfma u ±k isáfhñ' uu th bf.k .;af;a
,sx.sl;ajh fidhd .sfhuq' tys § wmg o wïud f.ks' fjk;a lsisfjl= ;=<
l;d lrñka isá iEu wNsfhda.hlg u ud fkdÿgq wdldrhg wehg ;ud
uqyqK fokakg isÿ úh' ia;%Ska" ia;%Ska iu." ;u Ôú;h iu." ;ud f;dard
f,i iudchSh yd u;jd§ jYfhka fm< .kakd iEu fohla .ek u ieneúka
.eiaùu" wm ;kslv o" ke;skï iu u ;Dma;su;aj" i;=áka isàfï yelshdj
,sx.sl o" úIu ,sx.sl;djh o" wm jegqma uu weh ;=< ÿgqfjñ' tjeks .=Khla
,nk rlaIdjla lrkafka o" ke;skï we;s fjk;a flfkl= ud ÿgqfõ ke;s
f.ùula ke;s .DyKshka o wm újdyhla" ;rïh' iq¿ fohl mjd úfkdaohla
ke;s ujqjreka o hk m%Yak u;= úh' ;sìh yels nj uu wef.ka bf.k
iqks,d" weh yeu úg u l< wdldrhg .;sñ' úfkdaoh ;=<ska .re;ajh y÷kd
l=uk foilska wNsfhda.hla meñKsh .; yelsh'
o Bg fkdìhj uqyqK §ug Yla;sh;a
ffO¾h;a ,nd foñka ud je<| f.k ud jvd;a jeo.;aj wk;=rg ,laúh yels
wi<ska u isà' nj" ief,k iq¿nj muKla fkdj
y~d jeáh yels nj tfy;a lsis
iqNdf.a íf,d.a msgqfjka( 2013 úfgl ÿ¾j, fkdùug uu wef.ka
foieïn¾ 10 bf.k .;sñ' Tn jgd isák mqoa.,hka
mjd Tnf.a f;aÍu nj;a Tn ksjerÈ
"
l=ula±hs f;dard .;a;dh' wehf.a weh njg m;a lsÍug odhl jQ wh;a
wikSmfha § iy urKfha § mjd iEu uu ud njg m;a lsÍug odhl jQ wh;a
úia;rhla u" iEu ,laIKhla u wef.a isysm;a lrkafkñ'
m¾hdhf,dalfhka ug ±la jQjdh'
wdpd¾h fiamd,s fldaÜfgf.dv
Tng Tnf.a Ôú;fha ´kEu fohla iqks,d f;uia iure W;aijh fjkqfjka meje;a jQ
foaYkh weiqßks'
fjkia l< yels nj weh ug
b.ekajQjdh' tfukau Tng ´kEu
ud fj; lsishï f.!rjhla mEjd lsh,d ug
±kqkd - tA .ek uu i;=gqhs' ks;r mdfya Tjqka
ug mQ¾j o¾Ykj,g wdrdOkd l<d' úpdrhla
,shkak lsh, ks;r b,a¨jd'
úYajm%shd
oy y;a jir( isxy, iskudj ms<sn|
iqks,df.a ia;%Sjd§ úpdrhka
Y¾ud,a úfÊj¾Ok
iqks,d(
l%shdldßkshla iy
fhfy<shla f,i'''
iq ks,d .ek fld;kska l;d lrkak
mgka .kako" fld;kska fl<jr
lrkako lsh,d is;kak wmyiqhs'
ta;a tlalu wfma jev" úfYaIfhka
u ldka;djka$ia;S%jd§ka lrk jev
f,aLk.; lrkak ´ke lsh,d weh
ug uq,skau iqks,d uqK.efikafk u¾Ê úYajdi l<d' udkj ysñlï W,a,x>kh
wdh;kfha §' ^cd;Ska w;r hqla;sh yd ùï zfvdlshqukaÜZ l< hq;=h lsh,d
iudkd;au;djh i|yd jk jHdmdrh& ;rfha úYajdi l<d' ta ksid u ;uhs weh
1979 wms hdmkfha isÿjqKq m<uq jk miq ld,hl bkaf*daï wdh;kh yryd
w;=reoyka ùï .ek o;a; f.dkq lrkak udkj ysñlï W,a,x>kh lsÍu jd¾;d
.;a úg' ta;a tlalu wms" hdmkhg lrkak mgka .;af;a'
meK jQ yÈis kS;shg;a" hdmkhg
muKla uq,ska l%shd;aul l< ;%ia;jd§ wms 1980 .Kkaj, isg lrmq jevj,"
úfrdaë mk;g;a tfrysj jev lrkak ksl=;a l< ,shú,sj," ,S*a,Ü" fmdaiag¾j,
mgka .;a;u' 1981 jk úg iqks,d msgm;a tl;= lrkak mgka .;a;' miq
u¾Ê wdh;kh lyj;af;a j;=lrfha ld,hl iqks,d ;uka wf;a ;snqKq" wms
fou< úfrdaë >dk;hka iy hdmkfha ys;mq wdldrhg m%ldY jqKq m<uqfjks
mqia;ld,h .sks ;eîu .ek bx.%Sisfhka ia;S%jd§ w;a m;s%ldj fidhd .;a;d'
m< l< jd¾;d isxy,g mßj¾;kh l<d' ta ;uhs 1975 weh iy l=udß chj¾Ok
ixch bmÈ,d udihla muK we;s' tod ifydaoßh jdu uehs Èk /iaùïj, fnomq
isg iqks,dg f,dl= jqjukdjla ;snqKd" zuehs Èk l<UZ' ia;S% m%;srEmh .ek"
wms bx.S%isfhka ,shk jd¾;d isxy,g yd ia;S%ka .ek ;snqKq ñ;Hd u;" idudkH
fou<g mßj¾;kh lrkak' Ôú;fha ia;S%kaf.a ienE N+ñld" jev lrk
ls%hdldßkshka
fmdÿ wr.,hg
iïnkaO lr
.;a;d' y÷kd
fokak yeuodu;a
jEhï l<d'
ksrka;rfhka
ta whj Wkkaÿ
ufkdardkS irjkuq;a;=" pkaøsld l=udrK;=x." uyskao rdcmCI
l<d' wm%udK
hk wh iuÕ fld<U kjk.r Yd,dfõ§ meje;s uõ ffO¾hhlska ta whf.a m%Yakj,g
fmruqfKa wdrïNl /iaùug tlajQ iqks,d'
ueÈy;a jqKd' yeuodu;a wehg jerÿKq
;eka yß.iai.kak jEhï l<d' wehg
rch úiska >d;khg ,la jqKq wehf.a úreoaOjd§j isá wh iuÕ idlÉcd
ñ;% ßpâ o fidhsidf.a uj ufkdardkS lrkak Wkkaÿ jqKd' fmdÿ foaYmd,k
irjkuq;a;=" pkaøsld l=udrK;=x." wr.,h m%uqL lr .;a;d' fjkia u;hkag
uyskao rdcmCI hk wh iuÕ tlajqKd' bv lv ÿkakd' NdIKfha ksoyi /lald'
uõ fmruqfKa md .ukaj, .shd' f;akq;a" uf. orej;a" uj;a" msh;a
wïu,d iuÕ fldaú,a" mkai,aj,g .shd thdf.a u mjqf,a whfia ie,l=jd'
w;=reoyka jQ wh fidhkak fmd,Sis fldaÉÑhl" nia tll ke. .uka hkak
.dfka weúoaod' f.dkq lr .;a o;a;" miqng fkdjqKd' lfâlska bÈwdmam
jd¾;d ðkSjd kqjr tlai;a cd;Skaf.a álla ld" f;a lyg ìõjd' mdfr fmdaiag¾
udkj ysñlï fldñiug" jdiqfoaj wef,õjd' ,S*a,Ü fnÿjd' l,a lsß
kdkdhlaldr iy uyskao rdcmCI fnda;f,ag WKq f;a jlalr,d iqNdg;a"
uka;S%jreka wjidkfha /f.k .shd' ixchg;a .uka ìukaj, § fmõjd'
i¾j ms<s.ekSula we;s udkj ysñlï uf.a mq;d pdreg wikSm jqKdu wms;a
m%ñ;Skag wkqj rchla ls%hd;aul úh tlal biamsß;df,a ? oj,a .; l<d'
hq;=hs" j.lsj hq;=hs" j. úh hq;=hs lshd uf. wïug md¨jg th;a tlal .uka
weh ;rfha úYajdi l<d' .shd' Ôúf;a iqkaor;ajh úkaod' yeuodu;a
iskduqiq uqyqfKka" ohdnr jpkhlska
fï ieug u jvd iqks,df.a ukqIH;ajh yefudau weu;=jd' wm yefudag u wef.a
iy udkj ohdj wehf.a yeu ls%hdjla ld,fhka ì|la ÿkakd' úfkdao jqKd'
;=< u ms<s/õ ÿkakd' uf.;a" weh iuÕ wef.a wurKSh iqkaor lg yf~ka
jev l< Tn ieuf.;a ÿl iem .ek wmj ukau;a l<d' Ôúf;a iqkaor;ajh
weh yeuodu;a ldreKsl" fifkfynr Wmßufhka w;aúkaod' ug ohdnr
wjOdkhla fhduq l<d' ÿr neyer .ïj, fhfy<shla" fidfydhqßhla"
yuqjqKq ifydaor ifydaoßhkaf. iem ifydaoßhla jqKd'
ÿla úuiqjd' fldmuK ld¾h nyq, Tn ñh f.dia ke; - Tn ñh f.dia ke;
jqK;a ta wh n,kak .shd' ú,ÉÑfha o"
fmdf,dkakrej-fndaw;af; o" mq;a;,u Tn ñh f.dia ke; - úre ÈhKshfka''' •
o" uvl,mqj o" hdmkh o fjkila
ke;sj weh yuqjqKq flfkla wu;l l=uqÈkS ieuqfj,a0
lf<a keye' w¨f;ka yuqjqKq ls%hdldÍka"
Tjqkag wdydr iemhSug lKavdhula jQfha ke; úúO ckj¾. w;r wehg
ixúOdkh lsÍug wms W;aidy .;suq' fndfyda ñ;=frda isáhy' .uka ìuka
wm ixúOdkh flf<a úfoaYslhka" b;du;a ÿIalr ld,fha § mjd weh ks;r
uqia,sï" fou< yd isxy, ia;%S mqreI W;=rg iy kef.kysrg .shdh' hqoaOfhka
lKavdhuls' tuksid fmd,Sish fuu mSvdjg m;a whf.a l;d weiSug b;d
msßi .ek fndfyda fofkl= Wkkaÿ wE; .ïj,g mjd .shdh' bka udkj
jk nj;a /|úhkaf.a ;;a;ajh .ek whs;sjdislï W,a,x>Kh lsÍï jd¾;d
fidhd n,k nj;a ±k .;af;ah' lsÍfï § udkqIsl me;s udkhla ±laúK'
iuyr fmd,sia ia:dkj, § ia;%S ¥IK jd¾.sl .egqug fya;=j tla ckj¾.hlg
.ek o f;dr;=re ;snQ neúka fuu iudk whS;Ska yd .re;ajh wysñ lsÍuh
.eyeKqkaf.a wdrlaIdj .ek wms hk woyi weh ±rejdh' Y%S ,xldj ish¨
fnfyúka Wkkaÿ jQfhuq' iqks,d fuu mqrjeishkaf.a whs;sjdislï .re lrk yd
.eyeKq ksoyia lr .ekSug fnfyúka m%cd;ka;%Sh Ndú;djka wkq.ukh lrk
Wkkaÿ jQjdh' weh ksr;=rej u mdfya rgla jkq we;ehs weh isysk uejqjdh'
fmd,Sisj,g .shdh'˜ weh jd¾.sl .eg¨j foi m%cd;ka;%jd§
weilska ne¨jdh' weh lsis úfgl;a
W;=frka wj;eka jQ ia;%S l%shdldÍka nyq;rh iq¿;rh hk ixl,am ms<s.;af;a
ms<sn|j iqks,d jeks fld<U l%shdldÍka ke;' weh olsk wdldrhg ish¨
iu. fndfyda idlÉPd meje;aúK' fokdg whs;Ska iy ksoyi ;sìh hq;=h'
iQßhd ixúOdkfha wdrïNl idudðldjla iqks,df.a foaYmd,kfha § weh ;%ia;jdoh
fufia isysm;a l<dh( je<elaùfï mk; yd yÈis kS;s fr.=,dis
wms ;%Sfrdao r:hlska W;=frka yd hgf;a rcfhka isÿ l< whs;sjdislï
kef.kysfrka wj;eka jQ wh kj;d lv lsÍï biau;= lr ±la jQjdh' weh
we;s l|jqre ne,Sug .sfhuq' wmg l< t,a'à'à'B'h we;=<;a fou< ikakoaO
yelafla l=ula o hkak .ek §¾> lKavdhï isÿ l< whs;sjdislï lvlsÍï
idlÉPd meje;a jQfhuq' ta Èkj, o fy<d ÿgqjdh' fou< ck;djf.a
l|jqre mej;sfha B'mS'ã'mS' md,kh whs;sjdislï fjkqfjka fkdie,S
hgf;ah' wms Tjqka iu. wdydr bÈßm;aùu ksid wehg jkaÈ f.ùug isÿ
i,dlh .ek;a ia;%Skaf.a fjk;a uQ,sl úh' fødaysfhl= f,i yxjvq .eiQ wehf.a
wjYH;d .ek;a idlÉPd flf<uq' Ôú;hg ;¾ck t,a, úh'
ta Èkj, wmg fld<U ld¾hd,hla jd¾.sl .eg¨jg foaYmd,k úi÷ula
;snqfKa ke;' wm jev wdrïN flf<a ;sìh hq;=hehs weh ksrka;rfhka u
ldka;dj iy udOH iduQyslfha wjOdrKh l<dh' weh m%pKav;ajh iy
ld¾hd,fha msgqmi ,nd ÿka l=vd yuqodlrKh fy<d ÿgqjdh' iduh f.dv
bvlv ;=<h'˜ ke.Sfï § weh ia;%Sjd§ ±laula tl;=
l<dh'
ckj¾. w;r ñ;=ßh
iqks,d Ôj;a jQfha weh fmkSs isá m%;sm;a;s W;=re-kef.kysr udkj ysñlïj,g
wkqjh' wef.a Ôú;h weh w.h l< msysg jQ yeá
m%cd;ka;%jdofha ms<sìUqjls' wef.a Ôú;h weh 1987 isg kef.kysr m<df;a isÿ
wef.a fufyjrhs' fï rfÜ fou< yd jQ w;=reoykaùï f,aLk .; lsÍug uq,a
uqia,sï ck;dj w;r weh msgia;rfhl= jQjdh' weh .sfha k.rj,g muKla
iqks,d wfífialr
f;uia iure Wf<,
wìuka .ukl fkdñfhk u;lh
ud kj ysñlï m%j¾Okh
lsÍu fjkqfjka m%n,
ueÈy;aùul fh§ isá" ia;S%jdÈkshl
f,i wkkH;djla ;yjqre lr
.;a" ck;djd§ l,dldßkshl f,i
l,dfõ úúO biõ .%yKh lr
.;a udkj ys;jdÈkshl jQ iqks,d
wfífialr ñh f.dia f;uila
msreKq 2013 foieïn¾ ui 10 jeksod"
fld<U mokï wdh;kfha § iure
Wf<,la meje;aúK' bkaf*da¾ï
wdh;kh iy ksoyia udOH jHdmdrh .S; we;=<;a ùäfhda mg lsysmhla meh
iuÕ tlaj fuu Wf<, ixúOdkh lrk 4l iure jev igyk w;r;=r bÈßm;a
,oafoa ldka;dj yd udOH iduQyslh úisks' flßK' iqks,d wfífialr kï ia;S%jd§
weh ueÈy;aj isá fCIa;%hkayS weh bgq úpdßldj úiska ,shk ,o" ldka;dj yd
l< iudc fufyjr we.ehSu yd isys udOH iduQyslh úiska m%ldYhg m;a l<"
lsÍu fuu Wf<f,a wruqK úh' Ñ;%mg úpdr we;=<;a .%ka:h wehf.a
iskudj yd kdgH l,dj ;=< iqks,d fidfydhqrd m%ikak wfífialr iy mq;a
wfífialr kï l,dldßkshf.a ixch fiakdkdhl fj; ms<s.ekaùu fuu
wkkH;dj úoyd ±lafjk ùäfhda Wf<f,a úfYaI wjia:djla úh' iskudj
mghlska iure W;aijh wdrïN jQ yd ix.S;h ;=< iqks,d l< ld¾hNdrh
w;r" weh úiska .dhkd lrk ,o kñka wdrïNl foaYkh lrk ,oafoa m%ùK
Ñ;%mg wOHCI O¾uisß nKavdrkdhl
lyjkq
b;sydi.; jkafka lr;a;lrejkaf.a
jev j¾ckhhs'
wúêu;a fCIa;%fha
ldka;d Y%uhg n,mdk
úêu;a wNsfhda.
Y%S ,xld Y%un, ióCIK 2012 jd¾Isl
o;a; m%ldYk jd¾;djg wkqj" 2011
jif¾ YS% ,xldfõ idCIr;dj fyj;a
wh;a jkafka wúêu;a fCIa;%fha /lshd
lrkakkaf.a f.dvgh' mjqf,a Ôj;a ùu
fjkqfjka tkï rfÜ wd¾Ólhg odhl
wl=re ,shkakg lshjkakg okakd jk m%udKh rfÜ iuia; ck.ykfhka
ixLHdj uq¿ ck.ykfhka ishhg wkQ ñ,shk 8'6ls' tu m%udKh wd¾Ól
folhs oYu folls' ^92'2]& tu iuia;h jYfhka ls%hdYS,S ck.ykh jYfhka
w;ßka mqreIhskaf.a idCIr;dj 93'5] ye¢kafõ' thska úêu;a fCIa;%fha
la jk w;r ia;S%kaf.a idCIr;dj 91'1] /lshdj, fh§ we;s ck m%;sY;h 37'3]
ls' fuu ;;a;ajh kd.ßl" .%dóh ls' wúêu;a fCIa;%fha /lshd kshqla;sh
jYfhka fukau ta ta m%foaY jYfhka ishhg 62'7]ls' fuu o;a; úYaf,aIKh
o fjkialïj,g ,lafõ' flfia jqj;a ú.%y lrk flfkl=g YS% ,xldfõ
YS% ,xldfõ idCIr;dj iïnkaOfhka idCIr;dfõ m%ñ;sh ms<sn| woyila ,nd
fujeks mQ¾úldjla lrk ,oafoa wúêu;a .ekSug yels jk w;r wm fuu ;¾lh
fCIa;%fha /lshdj, kshq;= ck.ykfhka m%Odk jYfhka f.dv k.k ,oafoa
nyq;rh wvq wOHdmkhla we;s wh nj YS% ,xldfõ wúêu;a fCIa;%fha /lshd
tu jd¾;dfjkau fmkajd fok ksidh' kshqla;slhkaf.a ;;a;ajh ms<sn| Ñ;%hla
tfukau wd¾Ól jYfhka ls%hdYS,S f.dv ke.Sugh'
ck.ykfhka jeäu ck m%;sY;h
ikaêia:dk yd ta yd ne÷Kq
ixialD;sluh miqìu m<uqj i,ld
ne,Su jà' tÈfkod l=gqïN Ôú;h
;=< idudkH .DyKshla f,i
ia;%shla w;ska isÿ flfrkakd jQ
jev lrk l;=ka i|yd m%iQ; ksjdvq YS% ,dxflah jev lrk ia;s%hf.a
Èkpßhdj werfUkafka idudkHfhka
YS% ,xldfõ iaÓr" ;djld,sl" wkshï w¨hu 3 fyda 4 jeks mehl §h'
f,i fiajh lrkakshkg kS;Hdkql+,
újdyhlska ,efnk iEu iÔù ore wk;=rej idudkHhfhka wdydr fõ,a
Wm;la i|yd u rcfha jevlrk Èk 84 2 la i|yd bjqï-msyqï isÿ lrk weh"
l iïmQ¾K jegqma iys; ksjdvqjla" rcfha ieñhdf.a lghq;= o jeäuy,a orejka isà
ksjdvq" fikiqrdod" bßod iys;j ;j;a kï Tjqkaf.a lghq;= o bgq fldg oksmks
wv jegqma iys; Èk 84 l ksjdvqjla" .d /lshdjg ÿjf.dia rdcldßh o bgq
jegqma rys;j tjeks ;j;a Èk 84 l fldg" ksjig <Õd jkafka we¢ß jefgk
ksjdvqjla ,nd.; yelsh' orejdg jirla 18 meh o blaujd h' ^m'j'6'00& rd;S%
iïmQ¾K jk;=re rdcldß fõ,dfjka wdydrfõ, o fndfyda úg ielfikafka
mehla lsß meh f,i ,nd.ekSug o yels weh w;sks' lsß orejl= ksjfia isák
fõ' kuqÿ" fï ish¨ jrm%idohka rdcH l, ksjig meñKs ieKska wehf.a
wxYfha ks,Odßkshka yd fiaúldjka wjOdkh orejd fj; msßkeñh hq;= w;r"
muKla u ,nd.kakd w;r" fm!oa.,sl ^orejd Èjd l, /l n,d .ekSu fjku
wxYfha jevlrk lsß uõjrekag .eg¿jla f,i idlÉcd l< hq;a;ls'&
isÿjkafka jegqma iys; uq,a Èk 84 ì<s|d o mshjqre ;=vq uqfõ r|jd .ekaug
muKla ,nd.ekSugh' orejka ,nd ksjdvq uÕ n,d isà' tjeks úgl lsß Wrd îug
.EKq wh
b;sx yeu fjf,au
jev lrkjdfk
wïud''' wehs wr mqf;a' msßñ wh
jev lrkkjkx
fndaâ tlla@ fndaâ
.y.kakjd'
wjjdohhs æ
ñksiqka jev
ldgQkh - wka;¾cd,fhks
iS;d rxckS
È,arelaIs y÷kafk;a;s
lefrd,a frdaysKS
wef,daishia
ÿIHka;skS
lk.iNdm;sks
ms,af,hs
y¾Id
ux.,d
iq.;odi
ks¾u,d lkakka.r
oÍId neiaáhka
mrKudkak
,lakd
ukaokd biauhs,a
wfíúl%u
© Suda Shanmugaraja
iañ%;S veksfh,a
jir 1969 lefrd,a frdaysKS wef,daishia ish jD;a;Sh Èúh werUQfha" fmardfoKsh
úYaj úoHd,fha Wmdêldßkshl f,i iqÿiqlï ,nñKs' f,alayjqia wdh;kh
uÕska m< l< —Búksx Tíi¾j¾˜ yd —ikafâ Tíi¾j¾˜ mqj;am;aj, ldka;d
msgqfõ iydh ixialdßld" <ud yd fi!LH msgqj, ixialdßld f,i lghq;= l<
weh" miqj tu mqj;am;a foflys u úfYaIdx. l¾;D yd ksfhdacH l¾;D OQrhka
o fynjQjdh' miqld,Skj —o fkaIka˜ mqj;am; yd iïnkaO jQ weh" kej;;a
—ikafâ Tíi¾j¾˜ yd tlajQjdh' ñÑ.ka úYaj úoHd,h we;=¿j cd;Hka;r
úYaj úoHd,j, iyNd.s;aj mqyqKq w;a±lSï ,nd.kakg o lefrd,a iu;a jQjdh'
fi!LH f;dr;=re jd¾;dlrKfhys ,d foaYSh iïudkhka o weh ysñlrf.k
we;'
YS% ,xld .=jka úÿ,s ixia:dfõ rcrg fiajhg 1979 § tlafjñka" jD;a;Sh Èúh werUQ
iS;d rxckS" 1986 § muK uqøs; udOHhg tlafjñka ckjd¾.sl whs;sjdislï" udkj
whs;sjdislï" ia;S% whs;sjdislï yd l,d ixialD;sl fCIa;%fha whs;Ska o úfYaI fldg
jd¾;dlrKfha fhÿkdh' lsú¢hl" f,aÅldjl yd m¾fhaIsldjl f,i tllg iSud fkdjQ
udOH Ndú;hl ksr; jQ weh" idys;H" iduh" ldka;d yd iudc isÿùï mdol fldg.;a
m%ldYkhka 15 la muK uqøKoajdrfhka t<s±laùug o odhl ù we;'
ksoyia udOH jHdmdrfha mqfrda.dó ls%hdldßkshl jYfhka lghq;= lrk iS;d rxckS"
lsysm wjia:djl u tys le|jqïldßh yd f,alï f,i lghq;= l< w;r" j¾;udkfha tys
úOdhl lñgq idudðldjl f,i fufyjfrys kshef,kakSh' jD;a;Sh m;%l,dfõ§kaf.a
ix.ufha yd ol=Kq wdishd ksoyia udOHfõ§kaf.a ix.ufha úOdhl iNd ksfhdackh
lrk weh" ol=Kq wdishdkq udOH ldka;dfjda ixúOdkfha cd;sl ixúOdhljßhhs' YS% ,xld
mqj;am;a wdh;kh" YS% ,xld ckudOH úoHd,h" YS% ,xld mqj;am;a meñKs,s fldñiu hk
wdh;khkays wOHCI uKav, ksfhdackh lr we;s weh" fï jk úg YS% ,xld mqj;am;a
meñKs,s fldñifï wOHCI uKav, idudðldjls' udOH ksoyi muKla fkdj udkj
whs;sjdislï" ia;S%-mqreI iudcNdjh yd ia;S% whs;sjdislï wrUhd jQ wr.,j, § fmruqK
f.k ls%hd l< iS;d rxckS" ta fjkqfjka ish ld,h" Y%uh" fm!oa.,sl Èúh lem lr we;'
fld<U úYaj úoHd,fha Ydia;%fõ§ l,d Wmdêh yodrkakg iqÿiqlï ,enQ y¾Id iq.;odi"
ish udOH jD;a;sfha uq,l=re lf<a Wmdê wfmaCIsldjlj isáh§" ksoyia udOHfõÈkshl
f,i fiajhg tlafjñks' 1992-1993 ld,jljdkqfõ § —/ðK˜ mqj;am; yd iïnkaO
ùu wehf.a udOH Ôú;fha wdrïNhhs' fld<U úYaj úoHd,fha Wmdê ämaf,daudj o
yodrd we;s weh" rcfha m%jD;a;s fomd¾;fïka;=j uÕska m< flfrk —foi;sh˜ iÕrdj
i|yd ,sms iïmdokh lr we;' miqld,Skj iqu;s mqj;a m;a wdh;kfhka m< flfrk
—Èkm;d ,laìu˜ mqj;amf;ys —udOH ljq¿j˜ yd tlafjñka udOHfõÈkshl f,i
w;a±lSï mq¿,a lr.;a y¾Id" úúO f;audjkaf.ka hq;a úfYaIdx. rpkfhys ksr; jQjdh'
§md fufy;d kï bka§h iskud wOHCIjßhf.a ks¾udKhla jQ —fjdag¾˜ Ñ;%mgfha rÕ
mE ir,d ldßhjiï kue;s YS% ,dxlsl <ud ks<sh ms<sn| m%:u jrg udOHhg y÷kajd
foñka iïmdokh l< ,smsh" wef.a udOH Èúfha yerjqqï ,CIhla ù we;af;a" tksid weh
,laìu mqj;amf;a mQ¾K ld,Sk fiajhg n|jd .ekSu ksidh'
j¾;udkfha —ikafâ ,Sv¾˜ mqj;amf;a úfYaIdx. l¾;D f,i lghq;= lrk weh
úfYaIfhka u mdßißl isÿùï w<,d úfYaIdx. rpkfhys o ksr;j isákakSh' ,sÅ;
uQ,dY% yd f;dr;=re u; ys| iudc j.lSï iys; udOHlrKhl ksr;ùu wef.a wNsm%dhhs'
fujr ckudOH úYsIaG;d iïudk Wf<f,a tla l=i,;d iy;slhla wehg ysñ jQfha
úfYaI wjia:d hgf;a jd¾;dlrKh fjkqfjks' mdßißl jd¾;dlrKh i|yd o wehg
l=i,;d iy;slhla yssñ úh'
iañ%;S veksfh,a
Wmd,s úfÊj¾Ok jif¾ úfYaIdx. rpkh ^bx.S%is& iïudkh
fujr ckudOH úYsIaG;d iïudk Wf<f,a § weh" jif¾ úfYaIdx. rpkh ^bx.S%is&
i|yd msßkefuk Wmd,s úfÊj¾Ok iïudkfhka msÿï ,enqjdh'
b;d uE;l § msysgq jQ YS% ,xld ckudOHfõ§ jD;a;Sh ix.uh wdrïN lsÍu i|yd
±ä fia lem jQ ukaokd wfíúl%u tys iNdm;sksh o fõ' ikafâ ,Sv¾ mqj;amf;ys
ksfhdacH l¾;Djßhl jk weh" foaYmd,k ;Sre ,smsh rpkd lrk w;r —hqo úfrdaë
jd¾;dlrKfha fhÿKq udOHfõÈkshl˜ f,i l;dnyg ,la fõ' uE;l § ikakoaO
msßila lvd je§ wef.a ,sms f.dkq mÍCId lrñka isáh § meñKs fmd,Sish iuÕ fjä
yqjudrejlska mqoa.,hl= wef.a ksji ;=< u ure uqjg m;aúh' wehg fukau udOHfõÈhl=
jk wef.a ieñhdg o Ôú; wjodkula t,a, jQ neúka wehg ish mjq, iuÕ rgyer
hkakg isÿ jQ w;r kej; meñK udOH jD;a;sfha fhfoa'
2009 jif¾ ckudOH Wf<f,a §" jif¾ jHdmdßl udOHfõÈksh i|yd l=i,;d iïudkh
^bx.S%is&" tu jif¾ u .fõIKd;aul jd¾;dlrKh i|yd jQ iïudkh o weh úiska
ysñlr .kakd ,§' fujr weh ;Sre ,sms rpkh ^bx.S%is& i|yd msßkuk î'ta' isßj¾Ok
iïudkh Èkd .ekSug iu;a jQjdh'
oÍId neiaáhka
î'ta' isßj¾Ok jif¾ ;Sre ,sms rpkh - l=i,;d iy;slh' ^bx.S%is&
2005 ckudOH iïudk úYsIaG;d Wf<f,a § fvkais,a mSßia jif¾ ;reK udOHfõ§
iïudkh o" 2006 § Wmd,s úfÊj¾Ok úfYaIdx. rpkh ^bx.S%is& iïudkh o" 2007 §
u¾úka o is,ajd jif¾ ckudOHfõ§ iïudkh o ysñ lr.;a;dh' fujr wehg ;Sre ,sms
rpkh ^bx.S%is& i|yd l=i,;d iy;slhla ysñ úh'
1959 1957 wxl 105 orK 1975 cd;Hka;r ia;%S oYlh m%ldYhg
n,y;aldrfhka Y%uh ,nd .ekSu m;aùu iy ia;%Ska ms<sn| m<uq f,dal
msgqoelSfï iïuq;sh 1959 ckjdß 17 iïfï,kh 1975 § fulaisfldays §
jeks od n,d;aul úh' meje;aùu'
ug ksod.kak ug ksod.kak
neye neye
ldgQkh wka;¾cd,fhks'