Mga Malalalim na Salitang Filipino at ang mga B

bagwis - pakpak
Kahulugan Nito bahagdan - porsyento
bahagimbilang - praksyon (fraction)
bahagimbilang (hatimbilang) - praksiyon
balamban - membrano
A balidasig - akselerasyong negatibo
adhika - nais o gusto balikhaan - regenerasyon
agam - agam-pangamba balintataw - imahinasyon
agamahan - relihiyon balintuna - laban o kabaliktaran
agapayang kabit - koneksiyong paralel balisultag - imbolusyon
agapayang salikop - sirket na paralel balisuplingan - reproduksiyon
agbarog - arkitekto balnian - magnetika
agham - siyensiya bandos - kometa, kometin
aghamtao - antropolohiya banoy - agila
aghimuan - teknolohiya basisig - lakas na sentripugalo
agimatan - ekonomika, ekonomiks batalan - lababo
agsikapin - inhenyero bathalaan - teolohiya
aligin - baribulo batidwad - telegrama
alipugha - iresponsable batlag - kotse
alisbahabaybata - histerektomiya batnayan - pilosopiya
alunig - resonasya batubalani (bato-balani) - magnet (batong magnesyo)
angaw - milyon bilnuran - aritmetiko
angkan - pamilya binhay - kagaw
anluwage - karpintero buhagsigwasan - niyumatika
awanggan - inpidad buhalhal - busalsal; bulagsak
awanging tubo - tubong bakum bumukal - dumaloy
buntabay - satelayt, kampon
buntala (bungang-tala) - planeta dalubhasaan - kolehiyo, instituto
burok - pula dalubhayupan - zoolohiya
butang - materya dalubibunan - ornitolohiya
buturan - nukleonika dalub-isipan - sikolohiya
buumbilang - (whole number) lahat dalublahian - etnonolohiya
buumbilang - intedyer dalubsakahan - tagalog sa agriculture
buyo - akit; himok dalubsakahan - agrikultura
dalubsakit-babae - hinekolohiya
D dalubtalaan - astronomya
dagap - kabuoan dalubtauhan - antropolohiya
dagibalniing liboy - kulot na elektromagnetiko dalubulnungan - sosyolohiya
dagikapnayan - elektrokemistri dalubwikaan - linggwistika
dagilap - radyoaktibidad dalwikaang - bilinggwal
dagindas - elektroda damikay - polinomyal
dagisik - elektrono dantaon - siglo
dagisikan - elektronika dantay - impulsa
dagitab - koryente, elektrisidad danumsigwasan - hidraulika
dagsa - momento dasig - akselerasyon
dagsin (balani) - grabidad datay - nakaratay
dakbatlag - trak dawit - industansiya
daklunsod - metropolis dihaying - walang organikong kimika
daksipat - teleskopyo disaluyan - di-konduktor
daktinig - pang-ulong hatinig duhagi - api; dusta
dalas - prekwensiya duhakay - binomyal
dalubaral - iskolar duhandas - diyoda
dalubbanwahan - agham pampolitika dumagat - halkon, palkon
dalubbatasan - batas na agham dumatal - dumating
dalubhalmanan - botanya durungawan - bintana
dalubhasa - eksperto duyog - elipsa
 hunain - teorem
G
gaso - gaslaw; harot I
gilis - hipotenusa ibay - lango; lasing
ginapas - inani ibutod - nukleolus
gipalpal - punong-puno imbot - hangad; sakim
gitisig - lakas na sentripetal initan - kumpas
initsigan - termodinamika
H inunan - plasenta
habyog - torka ipagbabadya - sasabihin
hagibis - belodidad iring - ayaw, tanggi
hagway - proporsiyon isakay - monomial
hambinging bigat - espesipikong bigat ishay - bakterya
handulong - daluhong; sugod isigan - dinamika
hanggaan - limitasyon itinatangis - iniiyak
hatimbutod - mitosiso
hatinig - telepono K
hatintaon - semestre kaalkahan - alkalinidad
haying - organikong kimika kaasdan - akididad
haykapnayan - biyokimika kabatas - tagapagpatupad ng batas
hayliknayan - biyopisika kabisa - andar
haynayan - biyolohiya kabtol - lipat
haynayanon - biyolohista kabuuran - nukleo, nukleyus
hibo - hikayat kaginsa - ginsa-hindi inaasahan
himatay - apopleksya kalampi - kalakip; kasama
hinuha - haypotesis kalawakang araw, sangkaarawan - sistemang solar
hinuhod - sang-ayon kapakumbabaan - kababaang-loob
humahalimuyak - nagsasabog ng amoy na mabango kapbisa - metabolismo
humihigop - basyo kapnayan - kimika
kapnayang kayarian - strukturang kimikal lilimiin - iisipin
kapnayanon - kimiko linab - grasa
kapsira - katabolismo lukong - concave
kapyari - anabolismo lulan - kapasitansiya
kasagwilan - resistibidad lulos - hakbangan
katiktik - detektiba lunduyang-saliksik - sentrong pananaliksik
katipan - syota lunos - lungkot
katoto - kaibigan
kauukilkil - katatatanong M
kawas - bawas magpahingalay - magpahinga
kinipkip - dinala sa kamay mahumaling - magkagusto
kubyertos - kutsara o tinidor makabuntala - asteroyd
kumakandili - nagmamalasakit malabuntala - planetoyd
kuntadurya - akwant malasaluyan - semikonduktor
mamangha - magtaka
L manukala - suhestiyon
lahatan - pangkalahatang kimika mapakilangkap - maisama
laksa - libo mapalisya - magkamali
laktod - maikling paligid mapalugmok - mapadapa
lalik - torno mapaluwal - mapalabas
lanyos - lambing mapaniil - abusado
lapang - piraso; hati marahuyo - maakit
lapya - plano masimod - matakaw
larang - ekwilibryo matarik - makakapiling
laumin - integral matarok - maunawaan
libay - babaeng usa matatap - malaman
liboy - dayulon matitimyas - matatamis o magaganda
libuyhaba - habang dayulon mayamungmong - madahon
liknayan - pisika mikhay - mikroba
mikhaynayan - mikrobiyolohiya
miksipat - mikroskopyo
miktataghay - mikroorganismo
miktinig - mikropono
mulapik - atomo
mulatik - molekula, molekyul
mulhagi - elemento (matematika)
mulhay - protosowa
mulpikan - atomikong pisika
mulsakitin - patogeniko
N
naapuhap - nahanap
nabuslot - nahulog sa butas
nag-aalimpuyo - nangangalit
nag-aalimpuyo - nangangalit
nagahis - natalo
nag-apuhap - nag-isip, naghanap
naghamok - naglaban
nagkukumahog - nagmamadali
nagugulugudan - bertebrado
nakadatal - nakarating
nalilingid - natatago
namamangha - nagugulat
namamanglaw - nalulungkot
namanatag - namayapa
nanambitan - nakiusap
nangaduhagi - nangatalo
nangamba - nag-alala
nangungulimlim - dumidilim
nanunudyo - temtasyon
napagbulay - bulay-napag-isip-isip
naraig - natalo
nasindak- natakot
natalos - nalaman
natanto - nalaman
nautas - napatay
nawawaglit - nawawala
nililo - dinaya
P
pag-inog - ebolusyon (siklo ng buhay)
pagniniig - interaksyon
palaasalan - etnika
palabaybayan - ortograpya
paladutaan - heolohiya
palamara - masama
palapusuan - kardiolohiya
palasantingan - aestetika
palasigmuan - mekanismo
palasihayan - kitolohiya
palatangkasan - teoriyang nakatakda
palatumbasan - teoriyang ekwasyon
palaulatan - estadistika
pamilang - numeral
panakda - numerator
panakwil - resistor
panandaan - alhebra salapsap - pagbalat ng prutas gamit ang kutsilyo
panawit - induktor saliding saloy - alternatibang kasalukuyan
panghadlang - insuleytor, insulador saligwil - transistor
pangibayo - amplipayer salikop - sirkwit
panlulan - kapasitor, kapasidor salinlahi - henerasyon
pantablay - pangkarga salipawpaw - eroplano
panulatan - sulat saloy - kasalukuyan
panuos - kompyuter salumpuwit - upuan
pariugat (parisukat-ugat) - ugat ng kwadrado (ugat-kwadrado) saluyan - konduktor
parurunan - pupuntahan sanlibutan - galaksiya
piging - party sansinukob - uniberso
pinangulag - pinatayo sanyo - baribulo
pitak - bahagi sapantaha - hinala
pook-sapot - website sayad - ilalam
punyal - itak sigwasan - mekanika
pusong - payaso sihay - selula
siskin - matatag
R simpan - ngat; sinop
rabaw - balat (ibabaw) sinamomo - isang uri ng halaman
ragandang - darang sinsay - awit; pigil-pigil
ramilyete - pumpon ng bulaklak sipnayan - matematika
refran - kasabihan; salawikain subyang - tinik
rueda - gulong sugaan - optika
suglamuman - potosintesiso
S sukatan - kwantitatibang kimika
sabansain - nasyunalista sukgisan - heometriya
sagadsad - dausdos; tuloy-tuloy sulatroniko - email
sakwil - resistansiya sunurang kabit - seryang koneksiyon
salanggapang - walanghiya
T tumahan - tumira
tablay - elektrikong singil tumalima - sumunod
taborete - upuan tumangan - humawak
tadlong - perpendikular tumbasan - ekwasyon
tagil, tagilo - piramide, piramid tungayaw - talak
takap - hamon tunugan - akustika
talaksan - papeles tuwang - tulong
talinghaga - misteryo tuwirang saloy - idirektang kasalukuyan
talipandas - makapal ang mukha
talukay - trinomyal U
talundas - triyoda ulyabid, ulay - bulate
tampalasan - malupit umagapay - sumabay
tangkakal - tanggol; ligtas urian - kwalitatibang kimika
taol - kombulsiyon
tapapetso - panakip sa dibdib W
tatsihaan - trigonometriya wani - ayos; husay; kalinisan
tayahan - kalkulo wilik - mamalya
tigal - intertya
tigilan - istatika Y
tika - mithi yamo - imbot; sakim
tikop - kirkumperensiya
timbulog - isperikal
tingirin - diperensiyal
tingkala - unawa; isip
tipanan - lugar kung saan sila nagtatagpo
tsubibo - ferris-wheel
tugoy - oskilasyon
tugoysipat - oskilaskopa
tulig - tuliro; taranta
Mga katinig[baguhin | baguhin ang batayan]
Nasa baba ang isang talaan ng mga katinig sa Tagalog. Walang hangin ang lahat ng
mga katinig na pasara (stop consonant). Makikita naman sa lahat ng posisyon
ang panlalamunang pailong (velar nasal), kasama ang unang bahagi ng isang salita.

Talaan ng mga ponemang katinig ng Tagalog[19]

Pangngipin/ Lagpas-gilagid/
Panlalamunan Impit (Glotal)
Panlabi Panggilagid Pangngalangala

Pailong m n ɲ ŋ

Pasara p b t d tʃ dʒ k ɡ ʔ

Pasutsot s ʃ h

Pakatal ɾ

Pagilid/Malapatinig l j w
 Tsart ng paghahambing ng mga salita sa ibang wikang Austronesyano[baguhin | baguhin ang
batayan]
Nasa baba ang isang tsart ng Tagalog at dalawampung iba pang wikang Austronesyanno na naghahambing sa labintatlong mga salita. Below is a chart of
Tagalog and twenty other Austronesian languages comparing thirteen words.

we
Ingles one two three four person house dog coconut day new what fire
(inclusive)

Tagalog isa dalawa tatlo apat tao bahay aso niyog araw bago tayo ano apoy

zua
Tombulu (Minahasa) esa telu epat tou walé asu po'po' endo weru kai, kita apa api
(rua)

Wikang Gitnang Bikol saro duwa tulo apat tawo harong ayam niyog aldaw ba-go kita ano kalayo

Rinconada Bikol əsad darwā tolō əpat tawō baləy ayam noyog aldəw bāgo kitā onō kalayō

Waray usa duha tulo upat tawo balay ayam/ido lubi adlaw bag-o kita anu kalayo

Cebuano usa/isa duha tulo upat tawo balay iro lubi adlaw bag-o kita unsa kalayo
 Hiligaynon isa duha tatlo apat tawo balay ido lubi adlaw bag-o kita ano kalayo

isaea,
daywa, tatlo, ap-at,
Aklanon sambilog, tawo baeay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kaeayo
dos tres kwatro
uno

Kinaray-a sara darwa tatlo apat tawo balay ayam niyog adlaw bag-o kita ano kalayo

Tausug hambuuk duwa tu upat tau bay iru' niyug adlaw ba-gu kitaniyu unu kayu

Maranao isa dowa t'lo phat taw walay aso neyog gawi'e bago tano tonaa apoy

Kapampangan metung adwa atlu apat tau bale asu ngungut aldo bayu ikatamu nanu api

dua, talo, apat,

Pangasinan sakey too abong aso niyog ageo balo sikatayo anto pool
duara talora apatira

Iloko maysa dua tallo uppat tao balay aso niog aldaw baro datayo ania apoy

Ivatan asa dadowa tatdo apat tao vahay chito niyoy araw va-yo yaten ango apoy
 Ibanag tadday dua tallu appa' tolay balay kitu niuk aggaw bagu sittam anni afi

Yogad tata addu tallu appat tolay binalay atu iyyog agaw bagu sikitam gani afuy

Gaddang antet addwa tallo appat tolay balay atu ayog aw bawu ikkanetam sanenay afuy

Tboli sotu lewu tlu fat tau gunu ohu lefo kdaw lomi tekuy tedu ofih

kelapa/
Wikang Malaysia satu dua tiga empat orang rumah anjing hari baru/ baharu kita apa api
nyior

Wikang Indonesia satu dua tiga empat orang rumah/balai anjing kelapa/nyiur hari baru kita apa/anu api

Wikang Jawa siji loro telu papat uwong omah asu klapa/kambil hari anyar/enggal kita apa/anu geni

Wikang Aceh sa duwa lhèë peuët ureuëng rumoh/balèë asèë u uroë barô (geu)tanyoë peuë apuy

Wikang Lampung sai khua telu pak jelema lamban asu nyiwi khani baru kham api apui

Wikang Bugi sedi dua tellu eppa tau bola asu kaluku esso baru idi' aga api
 Hawaiian kahi lua kolu hā kanaka hale 'īlio niu ao hou kākou aha ahi

Wikang Banjar asa duwa talu ampat urang rūmah hadupan kǎlapa hǎri hanyar kita apa api

Malagasy isa roa telo efatra olona trano alika voanio andro vaovao isika inona afo

Dusun iso duo tolu apat tulun walai tasu piasau tadau wagu tokou onu/nu tapui

Iban satu dua tiga empat orang rumah asu nyur ari baru kitai nama api

Wikang Batak sada dua tolu opat halak jabu biang harambiri ari baru hita aha api

Tetum ida rua tolu haat ema uma asu nuu loron foun ita saida ahi

Maori tahi rua toru wha tangata whare kuri kokonati ra hou taua aha ahi

Tuvaluan tasi lua tolu fá toko fale kuri moku aso fou tāua ā afi