¯Öύú¸üÖ ×ŸÖÃÖ¸êü

׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öê þֺþ¯Ö

3.1 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö
3.1.1 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß −ÖÖ¾Öê
3.1.2 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖύúÖ¸ü
3.1.3 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖôû
3.1.4 ŸÖÓ¡Ö †Ö×Ö †Ö÷Ö´Ö
3.1.5 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖᯙ ÎúÖÓן֍úÖ¸üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü
3.1.6 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öß ³ÖÖÂÖÖ
3.1.7 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öê ×¾ÖÂÖµÖ
3.1.8 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö÷ÖÏÓ£ÖÖÓ“Öß ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ
3.1.9 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ
3.1.10 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖ
3.1.11 ׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü
3.1.12 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö –ÖÖ−Ö ¯Ö¸Óü¯Ö¸üÖ
3.2 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö׸ü“ÖµÖ
3.2.1 úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö
3.2.2 úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö

76
 3.2.3 †×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö
3.2.4 ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö
3.2.5 ÃÖÆüáÖÖ÷Ö´Ö
3.2.6 ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖŸÖ¢¾ÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ
3.2.7 ¸üÖî¸ü¾ÖÖ÷Ö´Ö
3.2.8 ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö
3.2.9 “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö
3.2.10 ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö
3.2.11 ׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö
3.2.12 ¾ÖÖŸÖã»Ö¿Öã¨ü֏µÖŸÖÓ¡Ö´ÖË
3.3 ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö
3.3.1 ¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´Ö
3.3.2 ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö
3.3.3 ãú´ÖÖ¸üŸÖÓ¡Ö
3.3.4 ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü †Ö÷Ö´Ö

77
 ¯Öύú¸üÖ ×ŸÖÃÖ¸êü
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öê þֺþ¯Ö

¯ÖÏßÖÖ¾Ö−ÖÖ

†Ö¯ÖÖ •µÖÖ ÃÖÓÍéúŸÖßŸÖ •Ö÷ÖŸÖ †ÃÖŸÖÖê †Ö×Ö •µÖÖ ÃÖÓÍéúŸÖß“ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ»ÖÖ †×³Ö´ÖÖ−Ö
¾ÖÖ™üŸÖ †ÃÖŸÖÖê ŸÖß −Öê´Öúß úÖµÖ †ÖÆêü? ן֓ÖÖ ‡×ŸÖÆüÖÃÖ ×úŸÖß ¯Öã¸üÖŸÖ−Ö †ÖÆêü, ŸÖß úÖ»ÖÖî‘ÖÖŸÖ ú¿Öß
׾֍ú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖ ÷Öê»Öß Æêü •ÖÖÖµÖÖ“Öê ãúŸÖæÆü»Ö ¯ÖÏŸµÖêúÖ“µÖÖ ´Ö−ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖê. ŸµÖÖ ãúŸÖæÆü»ÖÖŸÖæ−Ö“Ö
¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓÍéúŸÖß“Öß ¯ÖÖôêû´Öãôêû ¿ÖÖê¬ÖµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟−Ö ú¸üµÖÖ“µÖÖ ¥ü™üß−Öê ׿־ÖÖ÷Ö´Ö Æêü ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ“Öê
´Öæ»ÖÖ¬ÖÖ¸ü ÷ÖÏÓ£Ö †ÃÖ»µÖÖ−Öê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ׿־ÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö׸ü“ÖµÖ ¯ÖÏßÖéŸÖ ¯Öύú¸üÖÖŸÖ
êú»ÖÖ †ÖÆêü.
†−ÖÖפüúÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ÷Öãºþ ¯ÖÓ¸ü¯Ö¸êü−Öê ¯ÖÏÃÖÖ׸üŸÖ —ÖÖ»Öê»Öê ¿ÖÖÃ¡Ö †Ö÷Ö´Ö ´Æü™ü»Öê •ÖÖŸÖê. ¾Öê¤ü,
ˆ¯Ö×−ÖÂÖ¤êü, ¯Öã¸üÖÖê µÖÖŸÖæ−Ö ×¾ÖÖã¸ü»Ö껵ÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖŸÖᯙ ¾ÖÖÔ−ÖÖ¾Öºþ−Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öß †ÖêôûÖ
ÆüÖêŸÖ †ÃÖ»Öß ŸÖ¸üß µÖÖ ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê þֺþ¯Ö úôûµÖÖÃÖÖšüß ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£Ö ´Öæôû †Ö¬ÖÖ¸ü †ÖÆüêŸÖ.
¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê ŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−Ö †Ö×Ö †Ö“ÖÖ¸,ü ×¾Ö“ÖÖ¸üÖ“Ó Öê ¾ÖÖÔ−Ö †Ö÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖÓŸÖ †ÃÖ»µÖÖ−Öê ŸµÖÖ
¥ü™üß−Öê ¯ÖÏßÖãŸÖ ¯Öύú¸üÖÖŸÖ †×¬Öú ×¾Ö“ÖÖ¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü. 28 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö 207 ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö
†ÃÖ»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü. ¯ÖÖ ÃÖ¾ÖÔ“Ö †Ö÷Ö´Ö, ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö −ÖÖÆüߟÖ. •Öê¾Öœêü †Ö÷Ö´Ö,
ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ÆüÖê‰ú ¿Öú»Öê ŸµÖÖ †Ö÷Ö´Ö, ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÔ µÖÖ ¯Öύú¸üÖÖŸÖ ‘ÖêŸÖ»ÖÖ †ÖÆêü.
¯Öύú¸üÖÖ“µÖÖ ¿Öê¾Ö™üß †³µÖÖÃÖÖ“Öê ×−֍úÂÖÔ −ÖÖë¤ü¾Ö»Öê †ÖÆêüŸÖ.
3.1 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö
¯ÖÏÖ“Öß−Ö ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö †ÖÆêü. ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓÍéúŸÖß“µÖÖ “Ö“ÖìŸÖ ¾Öîפüú
ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê“Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö ¾Ö ¹ý¦üÖ÷Ö´Ö ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“ÖêÆüß ‹ú ×¾Ö׿Ö™ü ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. ¾Öîפüú ¬Ö´ÖÖÔ»ÖÖ
•µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê †Ö¬ÖÖ¸ü³ÖæŸÖ †ÃÖê ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ, ²ÖÎÖÉÖê, ˆ¯Ö×−ÖÂÖ¤êü †Ö¤üß ÃÖÖ×ÆüŸµÖ †ÖÆêü ŸµÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê ¿Öî¾ÖÖÓ−Öß
78
†Ö¯ÖÖ¯Ö»µÖÖ †Ö“ÖÖ¸ü×¾Ö“ÖÖ¸üÖ¤ßü ´ÖÖ÷ÖÖÔ“ÖÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ´ÆüÖæ−Ö •Öê ÃÖÖ×ÆüûŸµÖ ¸ü“Ö»Öê ŸµÖÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö Æêü
´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ÃÖ´Ö•Ö»Öê •ÖÖŸÖê.
ÁÖß “ÖÖ»ÃÖÔ ‡×»ÖµÖ™ü µÖÖÓ−Öß ¯Ö¸üÖ¾ÖŸÖáü ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“Öê “ÖÖ¸ü ³ÖÖ÷Ö êú»Öê †ÖÆêüŸÖ.1
1. ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖ, ¸üÖ´ÖÖµÖÖ
2. ¯Öã¸üÖÖê
3. ŸÖÓ¡Ö †Ö÷Ö´Ö
4. ÃÖÓŸÖ ÃÖÖ×ÆüûŸµÖ
׿־ÖÖ−Öê ˆ¯Ö¤êü׿Ö껵ÖÖ úÖ״֍úÖפü¾ÖÖŸÖã»ÖÖ−ŸÖ †÷üÖ¾ÖßÃÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö Øú¾ÖÖ
×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ÷Ö´Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ ¾Öü߸ü¿Öî¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖÓ“Öêê †Ö¬ÖÖ¸ü÷ÖÏÓ£Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö“Ö †ÖÆêüŸÖ. ‹æúÖ 28
׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¾Ö 207 ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ.
†Ö÷Ö´Ö −ÖÖ¾Öê ¾Ö †£ÖÔ
†Ö÷Ö´Ö ¿Ö²¤ü ÷ÖŸµÖ£Öԍú '÷Ö´»Öéü' ¬ÖÖŸÖæ¯ÖÖÃÖæ−Ö ×−ÖÂ¯Ö®Ö —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ÆüÖ ¿Ö²¤ü ¯Ö¸Óü¯Ö¸êü−Öê †Ö»ÖÖ
†ÃÖ»µÖÖ´Öãôêûü †Ö÷Ö´Ö ´Æü™ü»Öê •ÖÖŸÖÖê.
3.1.1 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß −ÖÖ¾Öê
1. úÖ״֍ú 2. µÖÖê÷Ö•Ö 3. דÖ−ŸµÖ 4 úÖ¸üÖ 5. †×•ÖŸÖ 6. ¤ü߯ŸÖ 7 ÃÖæ´Ö 8 ÃÖÆüÄÖ 9
†Ó¿Öã´ÖŸÖË 10 ÃÖã¯ÖϲÖÖê¬Ö 11. ×¾Ö•ÖµÖ 12. ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖ 13. þÖÖµÖ´³Öã¾Ö 14. †−Ö»Ö 15. ¾Ö߸ü
16. ¸üÖî¸ü¾Ö 17. ´Öãú™ü 18. ×¾Ö´Ö»Ö 19. “Ö−¦ü–ÖÖ−Ö 20. ײִ²Ö 21. ¯ÖÏÖê¤Ëü÷ÖßŸÖ 22.
»Ö×»ÖŸÖ 23. ×ÃÖ¨ü 24. ÃÖÓŸÖÖ−Ö 25. ¿Ö¾ÖÖêÔŒŸÖ 26. ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü 27. ׍ú¸üÖ 28.
¾ÖÖŸÖã»Ö.2
µÖÖŸÖᯙ ¯Ö×Æü»µÖÖ ¤üÆüÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ †Ö×Ö ¯Öãœüᯙ 18 †Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ
¹ý¦üÖ÷Ö´Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.3 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öß ˆŸ¯Ö¢Öß ×¿Ö¾ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÓ“Ö´ÖãÖÖÓ¯ÖÖÃÖæ−Ö ´ÖÖ−Ö»Öß •ÖÖŸÖê.4

79
 †Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ †Ö÷Ö´ÖÓŸÖ, פü¾µÖÖ÷Ö´Ö, ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö, ׿־ÖÖ÷Ö´Ö, ׿־Ö×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ÷Ö´Ö, ŸÖÓ¡Ö †Ö¤üß
−ÖÖ¾ÖÖÓ−Öß ÃÖÓ²ÖÖê¬Ö»Öê •ÖÖŸÖê. ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ−ÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ“ÖÖ µÖ£ÖÖ£ÖÔ ¾ÖŒŸÖÖ ´ÆüÖæ−Ö Û¿Ö¾Ö“Ö †Ö¯ŸÖ
†ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû, ''†Ö¯ŸÖ ¾Ö“Ö−ÖÖ¤ü×¾Ö³ÖæÔŸÖ †£ÖÔ ×¾Ö¿ÖêÂÖ ÃÖÓ¾Ö¤êü−Ö´ÖÖ÷Ö´Ö:…'' †¿Öß †Ö÷Ö´ÖÖ“Öß ¾µÖ֏µÖÖ
êú»Öß †ÖÆêü.5 ×−Ö÷Ö´ÖÖÓ“µÖÖ ÷Öæœü ´ÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ »ÖÖ¾ÖÖê úšüßÖ †Ö×Ö ´ÖŸÖ³Öê¤üÖ“Öê —ÖÖ»Öê
†ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ׿־ÖÖ−Öê ÃÖ¾ÖÔ•ÖÖÖÓ“µÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê÷ÖÖÃÖÖšüß ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß»ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö ú¸üµÖÖ“µÖÖ ×−Ö×´Ö¢ÖÖ−Öê
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê»Öê ¿ÖÖÃ¡Ö †Ö÷Ö´Ö µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ−Öê †ÖêôûÖ»Öê •ÖÖŸÖê.
†Ö÷ÖŸÖÓ ¯ÖÀ“Ö¾ÖŒ¡ÖÖßÖã ÷ÖŸÖÓ “Ö ×÷Ö׸ü•ÖÖ−Ö−Öê…
´ÖŸÖÓ “Ö ¾ÖÖÃÖã¤üê¾ÖÃµÖ ŸÖôÖÖ¤üÖ÷Ö´Ö㓵֟Öê……6
׿־ÖÖ“µÖÖ ´ÖãÖÖŸÖæ−Ö ×−Ö‘ÖÖ»Öê»ÖÖ †Ö×Ö ×÷Ö׸ü•Öê−Öê ÁÖ¾ÖÖ êú»Öê»ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö ÁÖß
¾ÖÖÃÖã¤êü¾ÖÖ−ÖêÆüß ÃÖÓ´ÖŸÖ êú»ÖÖ ´ÆüÖæ−Ö ŸµÖÖ Û¿Ö¾ÖÖê¯Öפü™ü ¿ÖÖáÖÖ»ÖÖ †Ö÷Ö´Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ.
1. †Ö÷ÖŸÖÓ ×¿Ö¾Ö¾ÖŒ¡Öê³µÖ:÷ÖŸÖÓ“Ö ×÷Ö׸ü•ÖÖ´ÖãÖê…
´ÖŸÖÓ“Ö ¾ÖÖÃÖã¤êü¾Öê−Ö †Ö÷Ö´Ö×´ÖŸµÖ׳֬ÖßµÖŸÖê……7
2. †Ö÷ÖŸÖÓ ×¿Ö¾Ö¾ÖŒ¡Öê³µÖ: ÷ÖŸÖÓ“Ö ×÷Ö׸ü•ÖÖÁÖéŸÖÖî…
´ÖŸÖÓ ÁÖß ¾ÖÖÃÖã¤êü¾ÖÃµÖ ŸÖôÖÖ¤üÖ÷Ö´ÖË ˆ“µÖŸÖê……8
3. †Ö÷ÖŸÖÓ ×¿Ö¾ÖŒ¡Öê³µÖ:÷ÖŸÖÓ“Ö ×÷Ö¸üß•ÖÖÁÖãŸÖÖî…
ŸÖ¤Ö÷Ö´Ö ‡×ŸÖ ¯ÖÏÖꌟÖÓ ¿ÖÖáÖÓ ¯Ö¸ü´Ö¯ÖÖ¾Ö−Ö´ÖË……9
†Ö÷Ö´Ö ¿Ö²¤üÖ“Öß ¾µÖ㟯֢Öß ÖÖ»Ö߻֯ÖÏ´ÖÖÖê ¾Öê÷Ö¾Öê÷Öôûß ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öß †ÖÆêü.
4. †Ö÷Ö“”ûü×ŸÖ ¯Ö¸ü´ÖÖŸ´Ö−ÖÖê ¾ÖŒ¡Öê³µÖÖê ‡ŸµÖÖ÷Ö´Ö:… 10
5. †ÖÃÖ´Ö−ŸÖÖ¤Ëü †£ÖÓÔ ÷Ö´ÖµÖŸÖß×ŸÖ †Ö÷Ö´Ö:… 11
6. †Ö÷Ö“”ûÖÛ−ŸÖ ²Öãרü´ÖÖ¸üÖêÆüÛ−ŸÖ µÖôÖÖ¤Ëü †³µÖã¤üµÖ ×−Ö:ÁÖêµÖ ÃÖÖê¯ÖÖµÖÖ: ÃÖ †Ö÷Ö´Ö:… 12
7. †−Ö¾ÖÛ“”û®Ö¯ÖύúÖ¿Ö¯Ö¸ü´ÖÖ£ÖÔ: †Ö÷Ö´Ö:… 13

80
 8. †Ö÷Ö´ÖÖê −ÖÖ´Ö †Ö ´ÖÆêüÀ¾Ö¸üÖ¤Ëü ÷Öãºþ¯ÖÖ¸ü´¯ÖµÖÖÔ÷ÖŸÖÓ ¿ÖÖÄÖ´ÖË…14
‡ÔÆü»ÖÖêúÖŸÖᯙ ˆŸúÂÖÔ †Ö×Ö ¯ÖÖ¸ü»ÖÖî׍úú ´Ö㌟Öß Æüß ¤üÖê−Æüß ×´Öôû×¾ÖµÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖÖµÖ •µÖÖ
¿ÖÖáÖÖ´Öãôêû •Ö−ÖÃÖÖ´ÖÖ−µÖÖÓ−ÖÖ ÃÖ¸üôû¯ÖÖê ÃÖ´Ö•ÖŸÖÖê ŸÖê“Ö †Ö÷Ö´Ö¿ÖÖÃ¡Ö ÆüÖêµÖ.
´Ö−ÖãôÖéŸÖß“Öê ³ÖÖµ֍úÖ¸ü ´Öê‘ÖÖן֣Öß '‡ŸÖ¸êü¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ¤Ëü ¬Ö´ÖÔ:' †¿Öß ¾µÖ֏µÖÖ ú¸üŸÖÖŸÖ. 15
¾ÖÖŒµÖ¯Ö¤üߵ֍úÖ¸ü ³ÖŸÖãÔƸßü †Ö¯Ö»µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê †−Öêú ךüúÖÖß †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ
ú¸üŸÖÖŸÖ. 16
(1.27, 30, 41, 133, 134, 2.490, 492, 493)
¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üà“µÖÖ ´ÖŸÖê †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ †ÖÆêü ¯ÖÏ×ÃÖ¨üß. ¯ÖÏ×ÃÖ¨üß úÖµÖ †ÖÆêü ŸÖ¸ü '¯Öύéú™üÖ
×ÃÖרü:… ÷Öãºþ¯Ö¸ü´¯Ö¸üÖµÖÖŸÖÓ ×¾Ö¿Öã¨Óü –ÖÖ−Ö ¯ÖÏ×ÃÖ¨üß……17
ÃÖé™üß, ¯ÖϻֵÖ, ¤êü¾ÖŸÖÖ“ÖÔ−Ö, ÃÖ¾ÖÔÃÖÖ¬Ö−Ö, ¯Öã¸ü¿“Ö¸üÖ, ÂÖ™Ëüú´ÖÔ ÃÖÖ¬Ö−Ö, ¬µÖÖ−ÖµÖÖê÷Ö µÖÖ ÃÖÖŸÖ
»ÖÖÖÖÓ−Öß µÖãŒŸÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖÓ−ÖÖ †Ö÷Ö´Ö ´ÆüÖÖ¾Öê †ÃÖê ŸµÖÖ“Öê »ÖÖÖ ¾ÖÖ¸üÖÆüß ŸÖÓ¡ÖÖŸÖ
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆê.18ü
†Ö÷Ö´Ö µÖÖ ¿Ö²¤üÖ“ÖÖ µÖÖî×÷֍ú †£ÖÔ ÃÖÓ¯ÖæÖÔ ŸÖ¢¾ÖÖÓ“ÖÖ ²ÖÖê¬Ö úºþ−Ö ¤êüÖÖ¸üÖ †ÃÖÖ †ÖÆêü.
3.1.2 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖύúÖ¸ ü
ÖÖ»Öᯙ 11 ¿Ö֏ÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“µÖÖ ¯ÖÏ´ÖãÖ ¿Ö֏ÖÖ †ÖÆêüŸÖ.
1. ¿ÖÖŒŸÖ 2. ¾ÖîÂÖ¾Ö 3. ¿Öî¾Ö 4. ÷ÖÖÖ¯ÖŸµÖ 5. þÖÖµÖÓ³Öæ¾Ö
6. ÃÖÖê´Ö 7. ÃÖÖî¸ü 8. ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ 9. úÖ»ÖÖ´ÖãÖ 10. “Öß−Ö
11. •Öß−Ö
µÖÖ¯Öîúß ¿ÖÖŒŸÖ, ¾ÖîÂÖ¾Ö, ¿Öî¾Ö, ÃÖÖî¸ü Æêü †Ö÷Ö´Ö ¯ÖæÖÔ Øú¾ÖÖ †¯ÖæÖÔ Ã¾Öºþ¯ÖÖŸÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö
†ÖÆêüŸÖ. ²Ö֍úß“Öê −ÖÖÆßüÃÖê —ÖÖ»ÖêŸÖ ؍ú¾ÖÖ −Öê¯ÖÖôû, “Öß−Ö, ןֲÖê™ü µÖÖÓ“µÖÖ ÃÖÓ¸üÖÖÖŸÖ †ÃÖÖ¾ÖêŸÖ.19
¿Öî¾Ö, ¿ÖÖŒŸÖ, ¾ÖîÂÖ¾Ö Æêü ¯ÖÏ´ÖãÖ †Ö÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÏÖê. ×¾Ö−™ü¸ü×−ÖŸ•Ö µÖÖÓ“µÖÖ ´ÆüÖµÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ
¾ÖîÂÖ¾ÖÖÓ“Öê, †Ö÷Ö´Ö ¿Öî¾ÖÖÓ“Öê †Ö×Ö ŸÖÓ¡Ö ¿ÖÖŒŸÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ´ÖãÖ ÷ÖÏÓ£Ö †ÖÆêüŸÖ.20 ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö Æêü ¿Öî¾Ö,

81
¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ, ÃÖÖê´Ö, »Ö֍ãú»Ö ³Öê¤üÖ−Öê †−ÖÓŸÖ †ÖÆêüŸÖ †ÃÖê ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê
†ÖÆêü,
†Ö÷Ö´ÖÖ ²ÖÆãü¬ÖÖ ¯ÖÏÖꌟÖ: ׿־Öê−Ö ¯Ö¸ü´ÖÖŸ´Ö−ÖÖ…
¿Öî¾Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖÓ ÃÖÖê´ÖÓ »Ö֍ãú»ÖÓ “Öê×ŸÖ ³Öê¤üŸÖ: ……21
¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¾ÖÖ´Ö, ¤üׁÖÖ, ×´ÖÁÖ †Ö×Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ †ÃÖê “ÖÖ¸ü ¯ÖύúÖ¸ü †ÖÆêüŸÖ.22 ¾ÖÖ´Ö,
¤üׁÖÖ †Ö×Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ †ÃÖê ŸÖß−Ö ¯ÖύúÖ¸ü ¯Öæ¾ÖÔ úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ×¤ü»Öê †ÖÆêüŸÖ.23
¿ÖÛŒŸÖŸÖ¢¾ÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö ú¸üÖÖ¸êü ¾ÖÖ´ÖÖ÷Ö´Ö, ³Öî¸ü¾ÖŸÖ¢¾ÖÖÓ“ÖÖ ²ÖÖê¬Ö ú¸üÖÖ¸êü ¤üׁÖÖÖ÷Ö´Ö,
ÃÖ¯ŸÖ´ÖÖŸÖéúÖÓ“Öß ˆ¯ÖÖÃÖ−ÖÖ ú¸üÖÖ¸êü ×´ÖÁÖÖ÷Ö´Ö, ¾Öê¤üÃÖ´ÖÓŸÖ ŸÖ¢¾ÖÖÓ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö ú¸üÖÖ¸êü ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ÷Ö´Ö
´ÆüÖ×¾Ö»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ. ¯ÖÖÓ“Ö¸üÖ¡Ö †Ö÷Ö´Ö 108, ¿ÖÖŒŸÖÖ÷Ö´Ö 64, ŸµÖÖÓ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö 327, ¾ÖîÂÖ¾ÖÖ÷Ö´Ö
72, ŸµÖÖÓ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö 205, ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö 28, ŸµÖÖÓ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö 207 †ÃÖê †Ö÷Ö´Ö¿ÖÖÃ¡Ö ×¾Ö×¾Ö¬Ö´ÖÖ÷Öá
¾Ö ÃÖӏµÖê−Öê ×¾Ö¯Öã»Ö †ÖÆêüŸÖ.24 '†×¬ÖúÖ¸üß ³Öê¤ü' ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü¬ÖÖ¸êü“ÖÖ ¯ÖÏ´ÖãÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ †ÖÆêü.
ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß, †Ö÷Ö´Ö ‹ú ¯ÖύúÖ¸ü“Öê −ÖÖÆüß ŸÖ¸ü ŸÖß−Ö ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ¤ü¿ÖÔ−Ö ×−Ö´ÖÖÔÖ
ú¸üÖÖ¸êü ¾Öê÷Ö¾Öê÷Öôêû ŸÖß−Ö †Ö÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ.
³Öê¤ü¯Ö¸üú - ׿־ÖÖ÷Ö´Ö - ¿Öî¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ
³Öê¤üÖ³Öê¤ü¯Ö¸üúü - ¹ý¦üÖ÷Ö´Ö - ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö
†³Öê¤ü¯Ö¸üú - ³Öî¸ü¾ÖÖ÷Ö´Ö - úÖ¿´Ö߸ü ¿Öî¾Ö ¤ü¿ÖÔ−Ö
µÖÖ ŸÖß−Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ¯ÖÖÃÖæ−Ö ŸÖß−Ö ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ¤üÖ¿ÖÔ×−֍ú ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ ×−Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»ÖêŸÖ.
'†ŸÖ¿“Ö ³Öê¤ü ³Öê¤üÖ³Öê¤ü - †³Öê¤ü ¯ÖÏן֯ÖÖ¤üÓú
׿־ֹý¦ü ³Öî¸ü¾Ö֏µÖÓ ×¡Ö£Öî¾Öê¤ü ¿ÖÖáִÖã¤Ëü³ÖæŸÖ´ÖË…'25
úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¤üÖê−Ö ¯ÖύúÖ¸ü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.26
1. ÁÖÖîŸÖ 2. †ÁÖÖîŸÖ
ÁÖÖîŸÖ ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ –ÖÖ−ÖÖ¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ. †ÁÖÖîŸÖ ׿־ÖÖ÷Ö´Ö 10 †Ö×Ö 18
³ÖÖ÷ÖÖÓ´Ö¬µÖê ×¾Ö³ÖŒŸÖ †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖÓ−ÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ ´ÆüÖŸÖÖŸÖ. ׿־֯Öã¸üÖÖ ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ (1.32,
82
11.13) ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ÁÖÖîŸÖ †Ö×Ö Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö †ÃÖê ¤üÖê−Ö ³Öê¤ü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ´Ö¬Öᯙ 28
׿־ÖÖ÷Ö´Ö †ÃÖ»Öê»Öê ¿ÖÖÃ¡Ö Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö †Ö×Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ´ÖŸÖ –ÖÖ−ÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤üú ¿ÖÖÄÖ ÁÖÖîŸÖ ´ÖÖ−Ö»Öê
†ÖÆêü.27
´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö“µÖÖ “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü (1.43) ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß ×¿Ö¾ÖÖ×¾Ö™ü ¹ý¦üÖ«üÖ¸êü ¹ý¦üÖ÷Ö´Ö
ˆ¯Öפü™ü †ÖÆêüŸÖ, †Ö¯Ö»µÖÖ ²Öã¨üß−Öê −ÖÖÆüß.
þ֟Ö−¡ÖÖê ¤ü¿Ö¬ÖÖ ¯Öæ¾ÖÔ ¤ü¿Ö™üÖ¤ü¿Ö¬ÖÖ ¯Öã−Ö: …
úÖ״֍úÖפü ÃÖ´Ö֏µÖÖ׳Ö: ×ÃÖ¨ü: ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ ÃÖÓ×–ÖŸÖ: ……28
´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖÖ“Öê †−Öã¿ÖÖÃÖ−Ö ¯Ö¾ÖÔ (14.64-78) ŸÖÃÖê“Ö ¾ÖÖµÖãÃÖÓ×ÆüŸÖꓵÖÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ
ˆ¯Ö´Ö−µÖæ«üÖ¸üÖ éúÂÖÖ»ÖÖ †Ö÷Ö´Ö–ÖÖ−ÖÖ“Öß ×¿ÖÖÖ, ¤ßüÖÖ ¤êüµÖÖ“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÖ †ÖœüôûŸÖê.29
¾ÖÖ´Ö−Ö¯Öã¸üÖÖÖ´Ö¬µÖê (6.80-91) ¾ÖÖÔ¾µÖãÖê−ÖãÃÖÖ¸ü ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê “ÖÖ¸ü ×¾Ö³ÖÖ÷Ö êú»Öê †ÖÆêüŸÖ.
1) ²ÖÎÖÉÖ - ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ¿Öî¾Ö´ÖŸÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü 2) Ö×¡ÖµÖ - ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ´ÖŸÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü
3) ¾Öî¿µÖ - úÖ»ÖÖ´ÖãÖ´ÖŸÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü 4) ¿Öã¦ü - úÖ¯ÖÖ׻֍ú´ÖŸÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü
3.1.3 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖôû
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖ»Ö×−ÖÖÔµÖ †•Öæ−Ö •Ö¸üß ×−ÖÛ¿“ÖŸÖ —ÖÖ»Öê»ÖÖ −ÖÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß ÃÖÖÓ¯ÖÏŸÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö
†ÃÖ»Ö껵ÖÖ ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú ¯Öã¸üÖ¾µÖÖÓ¾Öºþ−Ö ¯ÖÖÆüŸÖÖ ×üõÖÃŸÖ ¿ÖŸÖúÖ“µÖÖ ¯ÖÏÖ¸Óü³Öß Æêü ´ÖãµÖ 28 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö
†Ûß֟¾ÖÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. ‹¾Öœêü“Ö −Ö¾Æêü ŸÖ¸ü ŸµÖÖÓ“ÖÖ ¯ÖÏÃÖÖ¸ü ÃÖ¾ÖÔ ³ÖÖ¸üŸÖ³Ö¸ü ¾Ö ²ÖÖÆêü¸ü •ÖÖ¾ÖÖ, ÃÖã´ÖÖ¡ÖÖ,
úÓ²ÖÖê•Ö, “ÖÓ¯ÖÖ ¾Ö÷Öî¸êü ¯Öæ¾Öìú›üᯙ ¤êü¿ÖÖÓ´Ö¬µÖêÆüß —ÖÖ»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ †ÃÖê פüÃÖŸÖê. ¤üׁÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖß»Ö
úÖÓ“Öß µÖê£Öᯙ îú»ÖÖÃÖ−ÖÖ£Ö ¤êü¾ÖÖ»ÖµÖÖŸÖ 5 ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖ“µÖÖ †Öê¸üßÃÖ úÖê¸ü»Ö껵ÖÖ ‹úÖ
׿ֻÖÖ»ÖêÖÖ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ êú»ÖÖ ÷Öê»ÖÖ †ÖÆêü.30 ›üÖò. −ÖÓ¤üß´Öšü Æêü ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖôû
×õÖÃŸÖ ¿ÖŸÖúÖ¯Öæ¾Öá“ÖÖ †ÃÖ»µÖÖ“Öê ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖŸÖ. ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú¥ü™ü¶Ö †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖôû †−Öêú ×¾Ö«üÖ−Ö
¯ÖÖ“Ö Æü•ÖÖ¸ü ¾ÖÂÖÖÓÔ¯ÖêÖÖ †×¬Öú ¯ÖÏÖ“Öß−Ö ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ.31 −ÖÖ¸üÖµÖÖ Ã¾ÖÖ´Öß †µµÖ¸ü µÖÖÓ−Öß †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öß

83
¸ü“Ö−ÖÖ ²ÖÎÖÉÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ úÖôûÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ÆüÖê‰ú »ÖÖ÷Ö»Öß ÆüÖêŸÖß †ÃÖê ´ÖÖ−Ö»Öê †ÖÆêü.32 ÃÖ¾ÖÔ“Ö 28
¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö ‹ú¤ü´Ö ×−Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê −ÖÖÆüßŸÖ ŸÖ¸ü ŸµÖÖÓ“ÖÖ úÖôû ¾Öê÷Ö¾Öê÷ÖôûÖ †ÖÆêü.33

• ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 2500 ŸÖê 2000 - úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö, µÖÖê÷Ö•ÖÖ÷Ö´Ö, דÖ−ŸµÖÖ÷Ö´Ö,úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö,

†×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö, ¤üßü¯ŸÖÖ÷Ö´Ö,ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö, ÃÖÆüÄÖÖ÷Ö´Ö, †Ó¿Öã´ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö, ÃÖã¯ÖϳÖê¤üÖ÷Ö´Ö,
• ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 2000 ŸÖê 150 - ×¾Ö•ÖµÖÖ÷Ö´Ö, ×−Ö:À¾ÖÖÃÖÖ÷Ö´Ö, þÖÖµÖÓ³Öã¾ÖÖ÷Ö´Ö,
†−Ö»ÖÖ÷Ö´Ö, ¾Ö߸üÖ÷Ö´Ö, ü¸üÖî¸ü¾ÖÖ÷Ö´Ö, ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö, ×¾Ö´Ö»ÖÖ÷Ö´Ö, “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö
• ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 500 ŸÖê 14 ¾Öê ¿ÖŸÖú- ´ÖãÖزֲÖ, ¯ÖÏÖê¤Ëü÷ÖߟÖ, ×ÃÖ¨ü, ÃÖÓŸÖÖ−Ö, ¿Ö¾ÖÖ쌟Ö,
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö, ׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö, ¾ÖÖŸÖã»ÖÖ÷Ö´Ö
׿־ÖÖ÷Ö´Ö Æêü 13-14 ¿ÖŸÖúÖ¯ÖµÖÕŸÖ ×»Ö×Æü»Öê ÷Öê»Öê †ÃÖÖ¾ÖêŸÖ †ÃÖê ÁÖß ¤üÖÃÖ÷Ö㯟ÖÖÓ−Öß ´Æü™ü»Öê
†ÖÆêü.34 ÁÖß ´ÖÛ»»ÖúÖ•ÖãÔ−Ö ¤êü׿֍ëú¦ü þÖÖ´Öß, ÁÖß ´ÖÛ»»ÖúÖ•ÖãÔ−Ö ´Öšü, ´ÆîüÃÖæ¸ü µÖÖÓ“µÖÖ †−ÖÖפü
¾Ö߸¿Öî¾Ö ÃÖ´ÖÖ•Ö †£Ö¾ÖÖ Æüôû²Ö Ø»Ö÷Ö¾ÖÓŸÖ µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ
ú¸üÖÖ¸êü ¯ÖÏÖ“Öß−Ö ÷ÖÏӣ֍úŸÖì ŸµÖÖÓ“µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖÓ“ÖÖ úÖ»ÖÖê»»ÖêÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ ¿Öêú›üÖê ÷ÖÏÓ£ÖÖ“Öß µÖÖ¤üß ¯Öé.31
ŸÖê 42 ´Ö¬µÖê פü»Öê»Öß †ÖÆêü.
úÖ×»Ö¤üÖÃÖÖ“µÖÖ ¸ü‘Öã¾ÖÓ¿ÖÖ´Ö¬µÖê 10 ¾µÖÖ ÃÖ÷ÖÖÔ“µÖÖ 26 ¾µÖÖ ¿»ÖÖêúÖŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ
†ÖÆêü. úÖ×»Ö¤üÖÃÖÖ“ÖÖ úÖôû ‡ÃÖ¾Öß ÃÖ−Ö ¯Öæ¾ÖÔ 250 ŸÖê ‡ÃÖ¾Öß ÃÖ−Ö ¯Öæ¾ÖÔ 450 ´ÖÖ−Ö»ÖÖ †ÖÆêü.35
ŸµÖÖ¾Öºþ−Ö µÖÖ úÖôûÖ†Ö¬Öß †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öß ×−ÖÙ´ÖŸÖß —ÖÖ»Öß †ÃÖÖ¾Öß.
¾Öê¤ü¾µÖÖÓÃÖÖ−Öß ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ ¯Öã¸üÖÖÖŸÖæ−Ö †−Öêú ךüúÖÖß êú»ÖÖ †ÖÆêü.
1. ÍÓú¤ü¯Öã¸üÖÖ- †¹ýÖÖ“Ö»Ö ´ÖÖÆüÖŸ´µÖ, ´ÖÖÆêüÀ¾Ö¸ü ÖÓ›ü, †¬µÖÖµÖ 11
2. ׿־֯Öã¸üÖÖ, ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖ ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ - ¯Öæ¾ÖÔ ³ÖÖ÷Ö, †¬µÖÖµÖ 11, ³ÖÖ÷Ö 8
3. ׿־֯Öã¸üÖÖ, ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖ ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ - ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷Ö, †¬µÖÖµÖ 11, ³ÖÖ÷Ö 28
µÖÖ ¯Öã¸üÖÖÖÓ“µÖÖ úÖ»ÖÖ¾Ö¬Öß ÃÖÓ²ÖÓ¬Öß úÖÆüß ´ÖŸÖê ¯Öãœêü פü»Öß †ÖÆêüŸÖ-

84
 1. ¯ÖÖ׿“Ö´ÖÖŸµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬ÖúÖÓ¯Öîúß úÖÆüßÓ−Öß ¯Öã¸üÖÖÖÓ“ÖÖ úÖôû ÛõÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 1500 †ÃÖÖ ´ÖÖ−Ö»ÖÖ
†ÖÆêü.
2. ´ÖòŒÃÖ´Öã»»Ö¸ü - ¯Öã¸üÖÖÖÓ“ÖÖ úÖôû ²Öã¨üÖ¯ÖêÖÖ ¯ÖÏÖ“Öß−Ö ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ.
3. ÁÖß ¸ü´Öê¿Ö“ÖÓ¦ü - ¯Öã¸üÖÖÖÓ“ÖÖ úÖôû ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 1250 ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ.
4. »ÖÖêú´ÖÖ−µÖ ²ÖÖôû ÷ÖÓ÷ÖÖ¬Ö¸ü ×™üôûú - ¯Öã¸üÖÖÖÓ“ÖÖ úÖôû ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 568 †ÃÖê ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ.
µÖÖ ×¾Ö¾Ö¸üÖÖ¾Öºþ−Ö ¾µÖÖÃÖÖêŒŸÖ ¯Öã¸üÖÖÖ¯ÖêÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖÏÖ“Öß−Ö †ÃÖ»µÖÖ“Öê ×ÃÖ¨ü ÆüÖêŸÖê.
ŸÖ¸ü߯ÖÖ ŸÖê ׍úŸÖß ¯ÖÏÖ“Öß−Ö †ÖÆêüŸÖ ŸÖê ×−ÖÛ¿“Ö¯ÖÖê ÃÖÖÓ÷ÖÖê úšüßÖ †ÖÆêü. 2, 3 ¿ÖŸÖúÖÓŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö
×»Ö×Æü»Öê ÷Öê»Öê †ÃÖÖ¾ÖêŸÖ.36 ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ †Ö÷Ö´Ö¿ÖÖáÖÖ“µÖÖ ˆ»»ÖêÖÖ¾Öºþ−Ö †Ö÷Ö´Ö Æêü ¯ÖÏÖ“Öß−Ö
†ÖÆêüŸÖ †ÃÖê ´ÖÖ−ÖÖ¾Öê »ÖÖ÷Öê»Ö.37
†Ö¤üÖî ŸÖã ÃÖÖî÷ÖŸÖ´ÖŸÖÓ ŸÖ““Ö ¯ÖÓ“Ö×¾Ö¬Ö ×¯ÖϵÖê…
²ÖÖî¨üÃÖÖî÷ÖŸÖ “ÖÖ¾ÖÖԍú •Öî−ÖÖÆÔüŸÖ ×¾Ö³ÖÖ÷ÖŸÖ:……38
µÖÖ´Ö¬µÖê ²ÖÖî¨ü, •Öî−Ö´ÖŸÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †Ö»ÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ¾Öºþ−Ö †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖ»Ö ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ
¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖ“µÖÖ †Ö¬Öß“ÖÖ †ÃÖÖ¾ÖÖ †ÃÖê †−Öã´ÖÖ−Ö ú¸üŸÖÖ µÖêŸÖê. ŸÖê£Öæ−Ö ÃÖãºþ ÆüÖê‰ú−Ö ¯Öãœêü ׍úŸÖß
úÖôû †Ö÷Ö´Ö ×−ÖÙ´ÖŸÖß —ÖÖ»Öß †ÃÖÖ¾Öß Æêü ÃÖÖÓ÷ÖÖê úšüßÖ †ÖÆêü. µÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖ ¯ÖÖî¾ÖÖÔŸµÖ †Ö×Ö
¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖÖÓ−Öß êú»Öê»Öê ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−ÖÖ“Öê ¯Öϵ֟−Ö ´ÖÖê»ÖÖ“Öê †ÖÆêüŸÖ.
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úÖ»Ö ×õÖÃŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ 3.4 ¿ÖŸÖúÖ¯ÖêÖÖ ¯Öæ¾Öá“ÖÖ −ÖÃÖÖ¾ÖÖ †ÃÖêÆüß úÖÆüß
ÃÖÓ¿ÖÖê¬Öú ´ÆüÖŸÖ †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ¾Öê¤ü †Ö×Ö †Ö÷Ö´Ö Æêü ׿־ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ×−Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ †¿Öß
ÁÖ¨üÖ †ÖÆêü.39
׿־ÖÖ−Öê ÃÖãŸÖÃÖÓ×ÆüŸÖê´Ö¬µÖê †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úŸÖÖÔ ×¿Ö¾Ö“Ö ´ÖÖ−Ö»ÖÖ †ÖÆêü.
†Â™üÖ¤ü¿Ö ¯Öã¸üÖÖÖ−ÖÖÓ úŸÖÖÔ ÃÖŸµÖ¾ÖŸÖßÃÖãŸÖ: …
úÖ״֍úÖפü ¯ÖϳÖê¤üÃµÖ µÖ£ÖÖ ¤êü¾ÖÖê ´ÖÆêüÀ¾Ö¸ü: ……40
¾Öê¤ü †Ö×Ö †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ úŸÖÖÔ ×¿Ö¾Ö“Ö †ÖÆêü µÖÖ²Ö§ü»Ö ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü,
'¾Öê¤üÖ÷Ö´ÖÖî ´ÖµÖÖ ¯ÖÏÖÖÖî »ÖÖêúÃÖé™êü ¯Öã¸üÖ ×¿Ö¾Öê…'41

85
3.1.4 ŸÖÓ¡Ö †Ö×Ö †Ö÷Ö´Ö
†Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ ŸÖÓ¡Ö †ÃÖêÆüß −ÖÖ¾Ö ×¤ü»Öê •ÖÖŸÖê. ´ÖÖ¬Ö¾ÖÖ“ÖÖµÖÔ 'ŸÖ¤ãüŒŸÖÓ ŸÖÓ¡ÖŸÖ¢¾Ö–Öî:' †ÃÖê •Öê¾ÆüÖ
´ÆüÖŸÖÖŸÖ ŸÖë¾ÆüÖ ŸÖê£Öê †Ö÷Ö´Ö ÆüÖ“Ö †£ÖÔ †×³Ö¯ÖÏêŸÖ †ÃÖŸÖÖê.42
'ŸÖ−µÖŸÖê ×¾ÖßÖÖµÖÔŸÖê –ÖÖ−Ö´Öê−Ö…' ´ÆüÖ•Öê •µÖÖ“µÖÖ †¬µÖµÖ−ÖÖ−Öê ÃÖ¾ÖÔ ¯ÖύúÖ¸ü“Öê –ÖÖ−Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ
ÆüÖêŸÖê ŸÖê“Ö ŸÖÓ¡Ö ÆüÖêµÖ. ÆüÖ“Ö †£ÖÔ úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖŸÖ Ã¯Ö™ü¯ÖÖê פü»ÖÖ †ÖÆêü.43 ¬Ö´ÖÖÔ“Öß ˆŸÎúÖÓŸÖß †Ö×Ö
׾֍úÖÃÖ µÖÖÓ“Öê ‹êןÖÆüÖ×Ã֍ú þֺþ¯Ö ÃÖ´Ö•ÖµÖÖÃÖÖšüß ŸÖÓ¡Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖÓ“µÖÖ †³µÖÖÃÖÖ“Öß ×−ÖŸÖÖÓŸÖ
†Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ †ÖÆêü.44
3.1.5 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖᯙ ÎúÖÓן֍úÖ¸üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü
28 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“µÖÖ ¯Öæ¾ÖÔ ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ¿Öî¾Ö ¤ü¿ÖÔ−ÖÖ“Öê †Ö“Ö¸üÖ ¾Ö ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö
ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê †Ö“ÖÖ¸ü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü.45
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖᯙ ÎúÖÓן֍úÖ¸üß ×¾Ö“ÖÖ¸ü µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÁÖß. †Ö¸.ü †Ö¸.ü פü¾Ö֍ú¸ü ´ÆüÖŸÖÖŸÖ,46
'ÃÖ֬֍úÖ´Ö¬µÖê ×¾Ö׿Ö™ü •ÖÖŸÖß, ¾ÖÖÔ, Ø»Ö÷Ö, ¾ÖµÖ Æêü ¯ÖÖÆüµÖÖ“Öê úÖ¸üÖ −ÖÖÆüß. ŸµÖÖÓ“Öê ÷ÖãÖ, ú´ÖÔ,
ˆ§êü¿Ö µÖêÖ÷µÖ †ÃÖ»Öê ´ÆüÖ•Öê —ÖÖ»Öê. ŸµÖÖ»ÖÖ †Ö÷Ö´Ö¬Ö´ÖÖÔŸÖ ´Ö㌟֫üÖ¸ü †ÖÆê.'ü
1) ׿־֖ÖÖ−ÖÖ−Öê ¿Öæ¦üÖ¤üßÆüß ×¿Ö¾ÖŸ¾Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ úºþ ¿ÖúŸÖÖŸÖ. •µÖÖ−Öê ¿ÖÖÓ³Ö¾Öß ¤üßüÖÖ ‘ÖêŸÖ»Öß
†ÃÖê»Ö ŸµÖÖ“Öß ¯ÖæÖÔ •ÖÖŸÖß †Ö¤üß »ÖÖÖŸÖ ‘Öê‰ú −ÖµÖê †ÃÖê ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ (5.33-34)
´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
2) ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üÖê¯Öæ¾Öáü ²ÖÎÖÉÖ, ¾Öî¿µÖ †£Ö¾ÖÖ ¿Öæ¦ü †¿ÖÖ ¾Öê÷Ö¾Öê÷ÖóµÖÖ •ÖÖŸÖß“Öê †ÃÖ»Öê
ŸÖ¸üß ŸÖê áÖß, ²ÖÖ»Ö, ¾Öé¨ü, †ÖÓ¬ÖôûÖ, ¯ÖÖÓ÷ÖôûÖ, “ÖÖÓ›üÖôû, ¾Ö꿵ÖÖ †ÃÖê úÖêÖßÆüß †ÃÖ»Öê
ŸÖ¸üß ‹ú¤üÖ Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üÖ —ÖÖ»µÖÖ−ÖÓŸÖ¸ü ŸÖê ÃÖ¾ÖÔ ´ÖÖ—Öê þֺþ¯Ö“Ö ÆüÖêŸÖ †ÃÖê ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖŸÖ
(1.56-57) ׿־ÖÖ“Öê ¾Ö“Ö−Ö †ÖÆêü.
3) Æêü ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖ ÃÖ¾ÖÖÔŸÖßŸÖ †ÖÆêü. ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê (5.41) áÖß, ¯Öã¹ýÂÖ ³Öê¤ü †ÃÖÖê,
•ÖÖן־ÖÖÔ, †ÖÁÖ´ÖÖ“ÖÖ ³Öê¤ü †ÃÖÖê. ŸÖÖê »ÖÖÖŸÖ ‘ÖêŸÖ»ÖÖ •ÖÖŸÖ −ÖÖÆüß.
86
4) ÷Öãºþ, Ø»Ö÷Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö µÖÖ †Â™üÖ¾Ö¸üÖÖÓ−Öß µÖãŒŸÖ ÃÖ¾ÖÔ ×¿Ö¾ÖµÖÖê÷Öß ¾Ö߸ü´ÖÖÆêüÀ¾Ö¸ü ÆüÖêŸÖ.
ŸµÖÖÓ“µÖÖ´Ö¬µÖê •ÖÖןֳÖê¤ü, Ø»Ö÷Ö³Öê¤ü ¯ÖÖÆæü −ÖµÖêŸÖ. •Ö−´Ö´Ö¸üÖÖ¤üß †¿ÖÖî“ÖÖ“ÖÖ Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üß
•ÖÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö µÖêŸÖ −ÖÖÆüß. (¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö 6.53-55)
5) Ø»Ö÷ÖÖ÷ÖÃÖÓ×÷ÖÓ−Öß ×ŸÖ£Öß, −ց֡Ö, µÖÖê÷Ö, ú¸üÖ, ÃÖÖ´Öãצüú †Ö¤üß ´ÖÖ−Öæ −ÖµÖê ÃÖ¾ÖÔ“Ö ×¿Ö¾Ö´ÖµÖ
ÆüÖêµÖ †ÃÖê ÃÖ´Ö•ÖÖê Æêü“Ö ŸµÖÖÓ“µÖÖ ´ÖÖêÖÖ“Öê ÃÖÖ¬Ö−Ö ÆüÖêµÖ. (ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 7.99-100)
3.1.6 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß ³ÖÖÂÖÖ
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÓÖ“Öß ³ÖÖÂÖÖ ¯ÖÖî¸üÖ×֍ú ÃÖÓÍéúŸÖ †ÖÆêü. ŸµÖÖÓ“ÖÖ úÖ»Ö ×−ÖÛ¿“ÖŸÖ −ÖÖÆüß. úÖÆüß
†Ö÷Ö´Ö ¦üÖ×¾Ö›üß ³ÖÖÂÖê´Ö¬µÖê †ÖÆêŸÖ.ü ¯ÖÖ ÃÖÓÍéúŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ¯ÖêÖÖ ŸµÖÖŸÖ ×−Ö¸üÖôêû úÖÆüß −ÖÖÆüß †ÃÖê
ÃÖã¸ëü¦ü−ÖÖ£Ö ¤üÖÃÖ÷Ö㯟ÖÖÓ“Öê ´ÖŸÖ †ÖÆêü.47
There has been a contrary regarding the language in which the
Agamas were originally written. According to one view they were
originally written in Sanskrit. Another view is that the Shivagam represents
the oldest products of Dravidian literature that they were written in the
Dravidian tamil Language and that the major portion of them was lost in
one of the floods that swept the land. Only remnants were translated into
Sanskrit and persevered in that from.48
3.1.7 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öê ×¾ÖÂÖµÖ
¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öê ¯Öæ¾ÖÔ †Ö×Ö ˆ¢Ö¸ü †ÃÖê ¤üÖê−Ö ³ÖÖ÷Ö †ÖÆêüŸÖ. ¯Öæ¾ÖÔ³ÖÖ÷ÖÖ´Ö¬µÖê ú´ÖԍúÖÓ›ü †Ö×Ö
ˆ¢Ö¸üúÖÓ›üÖ´Ö¬µÖê –ÖÖ−֍úÖÓ›üÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ¯Öæ¾ÖԍúÖÓ›üÖ´Ö¬µÖê ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ¿Öî¾Ö, ×´ÖÁÖ ¿Öî¾ÖÖפü
¬Ö´ÖÖÔ“Öê ¯ÖÏ×–Ö¯ÖÖ¤ü−Ö ŸÖÃÖê“Ö ˆ¢Ö¸üúÖÓ›üÖ´Ö¬µÖê ׿־֖ÖÖ−Ö, ׿־֬µÖÖ−Ö, ׿־־ÖΟÖ, ׿־ÖÖ“ÖÔ−Ö,
׿־ֳÖÛŒŸÖ †Ö¤üß ²ÖÎÉ×¾ÖªÖê¯ÖµÖÖê÷Öß ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö´ÖŸÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö †ÖÆêü. ¾Öîפüú ÷ÖÏÓ£ÖÖÓ´Ö¬µÖê ×−ÖÙ¤ü™ü
–ÖÖ−ÖÖ“ÖÖ ×ÎúµÖÖŸ´Öú †Ö“ÖÖ¸ü ÆüÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ´ÖãµÖ ×¾ÖÂÖµÖ †ÖÆêü.49 ¿Öî¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ“ÖÖ ¯ÖÏŸµÖêú

87
†Ö÷Ö´Ö “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤üÖŸÖ ×¾Ö³ÖÖ÷Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü ¯ÖÖ •Öê †Ö÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖ“Öê “ÖÖ¸üÆüß ¯ÖÖ¤ü
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ †ÃÖê −ÖÖÆüß.
1. ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü 2. ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü 3. µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü 4. “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü
µÖÖ ¯ÖÖ¤üÖÓ“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÖ ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê “ÖÖÓ÷Ö»µÖÖ¯ÖύúÖ¸êü êú»Öê †ÖÆêü.50
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ÷Ö³ÖÖÔ¬ÖÖ¸üÖê¯ÖÖÃÖæ−Ö †ÓŸµÖ׍ÎúµÖê¯ÖµÖÕŸÖ ÃÖ¾ÖÔ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓÍúÖ¸üÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö †Ö»Öê»Öê
†ÖÆêü. ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ, †Ö“ÖÖ¸ü †Ö¤üß. ÃÖÓ¯ÖæÖÔ ×¾ÖÂÖµÖÖÓ“Öê ×¾Ö¾Öê“Ö−ÖÖ“Öê ¿ÖÖÃ¡Ö †£ÖÖÔŸÖ
×ÃÖ¨üÖÓŸÖ¿ÖÖÃ¡Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö“Ö ÆüÖêŸÖ. ŸµÖÖŸÖ ´Öæ»ÖŸÖ¢¾Ö þֺþ¯Ö ¯Ö¿Öã, ¯ÖÖ¿Ö †Ö×Ö ¯Ö×ŸÖ Æêü סÖ×¾Ö¬Ö
¯Ö¤üÖ£ÖÔ, ׍ÎúµÖÖ, “Ö“ÖÖÔ, µÖÖê÷Ö †Ö×Ö –ÖÖ−Ö Æêü “ÖÖ¸ü¯ÖÖ¤ü µÖÖÓ“Öê ×−Öºþ¯ÖÖ †ÖÆêü. ŸÖÃÖê“Ö ¬Ö´ÖÔ, ´ÖÖêÖ µÖÖÓ“Öß
ÃÖÖ¬Ö−ÖÖ †ÖÆêü. ‡ŸÖêú“Ö −Ö¾Æêü ŸÖ¸ü ´ÖÖ−Ö¾Ö•ÖÖŸÖß»ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖ»Öê»Öê ÃÖ¾ÖÔ ×¾ÖÂÖµÖ ŸµÖÖŸÖ “ÖÙ“Ö»Öê
†ÖÆêüŸÖ. ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ“Öê ÃÖ¾ÖÔ ŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−ÖÖ“Öê ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü.
¾Ö߸ü¿Öêî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏÖÖºþ¯Ö †Â™üÖ¾Ö¸üÖ, ¯ÖÓ“ÖÖ“ÖÖ¸ü, ÂÖ™ËüãֻÖ, ‹úÖê¢Ö¸ü¿ÖãֻÖê Ø»Ö÷ÖÖÓ÷Ö
ÃÖÖ´Ö¸üõÖ, ׿־ֵÖÖê÷Ö †Ö¤üß ¯ÖÏ´ÖãÖ ŸÖ¢¾Öê ÃÖ¾ÖÔ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ¾Ö¸ü“Ö †Ö¬ÖÖ¸ü»Öê»Öß †ÖÆêüŸÖ.
×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü
µÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖןÖ, ¯Ö¿Öã, ¯ÖÖ¿Ö µÖÖ ŸÖß−Ö ŸÖ¢¾ÖÖÓ“Öê ¿Öã¨ü ºþ¯ÖÖŸÖ úÖµÖԍúÖ¸üÖ ³ÖÖ¾ÖÖ−Öê
ïÖ™üߍú¸üÖ êú»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê ¯Ö¸ü´ÖÖ£ÖÔ †Ö×Ö ÆêüµÖ ¾ÖßÖæÓ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü.
´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ¾Ö¸üß»Ö ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê 1500 ¿»ÖÖêúÖŸ´Öú 36
¯Ö™ü»ÖÖÓ´Ö¬µÖê ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü. –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤ü Æêü ׿־ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß †ÖÆêü.
׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü
׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ´ÖÓ¡Ö, ´ÖÓ¡ÖÖÓ“Öê þֺþ¯Ö, ´ÖÖŸÖéúÖ †Ö×Ö ŸµÖÖÓ“Öß ¾Öî׿Ö™ü¶ê, ´Ö›ü»Ö,
´Ö›ü»ÖÖ“Öß ¸ü“Ö−ÖÖ, ×¾Ö×³Ö®Ö ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ´Öã¦üÖ, ÃÖ´ÖµÖß, ÃÖ֬֍ú, ¯Öã¡Öú †Ö×Ö †Ö“ÖÖµÖÖÕ“Öê »ÖÖÖ
¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê †ÖÆêü. †Ö“ÖÖµÖÔ, ŸµÖÖÓ“Öê ¯ÖύúÖ¸, ×−ÖŸµÖ −Öî×´Öע֍ú ú´ÖÔ, ×¾Ö¬Öß ×−ÖÂÖê¬Ö †Ö¤üß »ÖÖÖÖÓ“ÖÖ
×¾Ö“ÖÖ¸ü ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖŸÖ êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü.
88
 ¤ü߁ÖÖ, ¿ÖÛŒŸÖ¯ÖÖŸÖÖ“Öê »ÖÖÖ, ÃÖ֬֍úÖ»ÖÖ ×¤ü»µÖÖ •ÖÖÖÖ·µÖÖ ¤ü߁Öê“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÖ µÖÖ“Ö
¯ÖÖ¤üÖŸÖ †ÖœüôûŸÖê. ´ÖŸÖÓ÷Ö¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê Æêü ÃÖ¾ÖÔ ×¾ÖÂÖµÖ 1000 ¿»ÖÖêúÖÓ´Ö¬µÖê ¾ÖÙÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ.
µÖÖ´Ö¬µÖê Ø»Ö÷Ö×−Ö´ÖÖÔÖ, ¯Ößšü×−Ö´ÖÖÔÖ, †“ÖÔ−Ö ¯Ö¨üןÖ, †Û÷−֍úÖµÖÔ, ˆŸÃÖ¾Ö, †×³ÖÂÖêú, Ã−ÖÖ−Ö
†Ö¤üßÓ“Öê ×¾ÖßÖéŸÖ ¾ÖÖÔ−Ö †ÖœüôûŸÖê.
µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü
µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ×¾Ö¸üŒŸÖ †Ö×Ö ´Öã´ÖãÖÓ擵ÖÖ ´Ö㌟ÖßÃÖÖšüß, µÖÖê÷µÖÖÃÖÖšüß ¯ÖÏÖÖÖµÖÖ´Ö, ¯ÖÏŸµÖÖÆüÖ¸ü
†Ö×Ö ÂÖ›üÓ÷Ö µÖÖê÷ÖÖ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü. ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ 500
¿»ÖÖêúÖÓ´Ö¬µÖê ×¾Ö¾Ö¸üÖ êú»Öê»Öêê †ÖœüôûŸÖê.
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü
µÖÖ ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ²ÖÎÉ“ÖÖ¸üß ×¿ÖµÖÖ“ÖÖ ¤ãüÃÖ·µÖÖ ²ÖÎÉ“ÖÖ¸üß ×¿ÖµÖÖ¿Öß úÃÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö †ÃÖÖ¾ÖÖ,
÷Öãºþ׿ÖµÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö úÃÖÖ †ÃÖÖ¾ÖÖ µÖÖ²Ö§ü»Ö ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê»Öê †ÖœüôûŸÖê.
´ÖÓפü¸üÖ“Öß Ã¾Ö“”ûŸÖÖ, ¯Öã¯ÖÃÖÓ÷ÖÏÆü, ¤ü֤߯üÖ−Ö, ´ÖÖ»µÖ×−Ö´ÖÖÔÖ, ׿־ֳ֌ŸÖÖÓ“Öß ÃÖê¾ÖÖ †Ö¤üà“ÖÖ
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖŸÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö †ÖÆêü. ׿־֯Öã¸üÖÖÖ´Ö¬µÖê †Ö÷Ö´Ö ¯ÖÏן֯ÖÖª ×¾ÖÂÖµÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
¯Ö¿Öã¯ÖÖ¿Ö¯Ö×ŸÖ –ÖÖ−ÖÓ –ÖÖ−Ö×´ÖŸµÖ ׳֬ÖßµÖŸÖê…
ÂÖ›ü¬¾Ö ¿ÖãרüÙ¾Ö׬Ö−ÖÖ ÷Öã¾ÖÔ¬Öß−ÖÖ ×ÎúµÖÖꓵ֟Öê……
¾ÖÖÖÔÁÖ´Ö ¯ÖϵÖ㌟ÖÃµÖ ´ÖµÖî¾Ö ×¾Ö×ÆüŸÖõ֓օ
´Ö´ÖÖ“ÖÔ−ÖÖפü ¬Ö´ÖÔÃµÖ “ÖµÖÖÔ“ÖµÖì×ŸÖ ú£µÖŸÖê……
´Öé¤ãüŒŸÖê−Öî¾Ö ´ÖÖ÷ÖìÖ ´Ö¬µÖÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ “ÖêŸÖÃÖ: …
¾Ö韵Ö−ŸÖ¸ü×−Ö ¸üÖê¬ÖÖê ×Æü µÖÖê÷Ö ‡ŸµÖ׳֬ÖßµÖŸÖê……51

89
3.1.8 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö÷ÖÏÓ£ÖÖÓ“Öß ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ
׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖ“Öß ¯ÖÏ´ÖãÖ ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ †ÖÆêü úß, ¤ü¿ÖÔ−Ö¿ÖÖáÖÖÓ“Öß ¿ÖÖáÖÖ£ÖÔ ¯Ö¨üŸÖß †Ö×Ö
µÖÖê÷Ö¿ÖÖáÖÖ“Öß •Ö×™ü»ÖŸÖÖ µÖÖÓ“ÖÖ ŸµÖÖ÷Ö úºþ−Ö ´ÖÖ−Ö¾Öß ´Ö−ÖÖ“Öê ˆ¤Ëü²ÖÖê¬Ö−Ö ú¸üµÖÖ“ÖÖ ¯Öϵ֟−Ö
׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖ−Öê êú»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. פü−Ö“ÖµÖ쓵ÖÖ ºþ¯ÖÖŸÖ †Ö“Ö¸üÖÖ»ÖÖ ´ÖÆü¢¾Ö פü»Öê †ÖÆêü.
´ÖÖ−Ö¾Ö•ÖÖŸÖß»ÖÖ †Ö•Ö µÖÖ“Öß“Ö †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ †ÖÆêü. †üÃÖÖ ×¾ÖÀ¾ÖÖÃÖ †ÖÆêü úß, †ÖÓŸÖ¸ü
†Ö¬µÖÖן´Öú ¥ü™üß †Ö×Ö ²ÖÖÊ ³ÖÖîן֍ú ¾ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£Ö ÃÖ´Ö−¾ÖµÖ úºþ ¿ÖúŸÖß»Ö.
¯ÖæÖÔ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¯ÖÏ•Öê»ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ¤êü¿Ö †ÖÆêü úß, ¬ÖÖٴ֍ú ´ÖŸÖ³Öê¤ü −Ö ú¸üŸÖÖ
¾Öê¤üÖÓ¯ÖÖÃÖæ−Ö ÃÖÓŸÖÖÓ“µÖÖ ¾ÖÖÖֵ߯ÖÕŸÖ ¯ÖæÖÔ ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖÖ“ÖÖ †Ö¤ü¸ü ú¸üÖ¾ÖÖ.52 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê •Öê
×ÃÖ¨üÖÓŸÖ ×¤ü»Öê ÷Öê»ÖêŸÖ ŸÖê ú»¯Ö−ÖÖ Øú¾ÖÖ ´ÖÖ−Ö×Ã֍ú Ø“ÖŸÖ−ÖÖ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü −ÖÖÆüßŸÖ ŸÖ¸ü
†−Öã³Ö¾ÖÖÓ¾Ö¸ü †Ö¬ÖÖ׸üŸÖ †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ´Öãôêû †×³Ö−Ö¾Ö ÷Öã¯ŸÖ Æêü ŸÖÓ¡Ö ¯Ö¸Óü¯Ö¸êü»ÖÖ '†−Öã³Ö¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ'
´ÆüÖŸÖÖŸÖ.53 †Ö÷Ö´Ö †ÖŸ´ÖÃÖÖŸÖ êú»µÖÖ−Öê ‡ÔÀ¾Ö¸ü¯ÖÏÖ¯ŸÖß †Ö×Ö ¿ÖÖÀ¾ÖŸÖ ÃÖãÖÖ“Öß ¯ÖÏÖ¯ŸÖß ÆüÖêŸÖêê. Æüß
³ÖÖ¸üŸÖßµÖ –ÖÖ−Ö¸üÖ¿Öß ×¾ÖÀ¾Öú»µÖÖÖ, ´ÖÖ−Ö¾ÖŸÖÖ, ÃÖ´ÖŸÖÖ ¾Ö ²ÖÓ¬Öã³ÖÖ¾Ö µÖÖ ´Ö滵ÖÖÓ“Öß ×ÎúµÖÖ ¾Ö
–ÖÖ−ÖÖ«üÖ¸êü •ÖÖê¯ÖÖÃÖ−ÖÖ ú¸üŸÖê. †ÖŸÖÖ¯ÖµÖÕŸÖ ÃÖÓÍéúŸÖ, ú®Ö›ü, ŸÖê»Ö÷Öæ, ŸÖÖ×´Öôû, ´Ö¸üÖšüß µÖÖ ³ÖÖÂÖÖÓŸÖæ−Ö
ו֟֍êú ¬Ö´ÖÔ÷ÖÏÓ£Ö ×−Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»ÖêŸÖ ŸµÖÖ ÃÖ¾ÖÖÕ−ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö Æêü“Ö ´Öæ»ÖÖ¬ÖÖ¸ü ÷ÖÏÓ£Ö †ÖÆêüŸÖ.54
3.1.9 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ
28 †Ö÷Ö´ÖÖ¯Öîúß ±úŒŸÖ úÖÆüß“Ö †Ö÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖŸÖÆüß ŸµÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öê
“ÖÖ¸üÆüß Æüß ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö −ÖÖÆüߟÖ. ×´Öôêû»Ö ŸÖê¾Öœü¶Ö“Ö ³ÖÖ÷ÖÖ“Öê ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö ÆüÖêŸÖ †ÖÆêü. ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß
¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß µÖê£Öæ−Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö, úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö, ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö,
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö Æêü ¯ÖÖ“Ö †Ö÷Ö´Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»ÖêŸÖ. µÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖæÖÔ¯ÖÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖÖ“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÖ †ÖÆêü.
³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ †−µÖ ¯Öύúֿ֍úÖÓ−Öß •Ö¸üß †Ö÷Ö´Ö ÃÖã¸ü×ÖŸÖ ú¸üµÖÖ´Ö¬µÖê ´ÖÖê»ÖÖ“Öê úÖ´Ö êú»Öê †ÃÖ»Öê
ŸÖ¸üß ŸµÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ±úŒŸÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷Ö“Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÃÖÖšüß ´ÖÆ¢¾ÖÖ“ÖÖ †ÖÆêü. ´ÆüÖæ−Ö ¤üׁÖÖêú›üß»Ö
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †Ö÷Ö´ÖÖÓ´Ö¬µÖê ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ±ú¸üú †ÖœüôûŸÖÖê. ˆ¤üÖ. ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß µÖê£Öᯙ ¯ÖύúÖ׿֟Ö

90
úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ±úŒŸÖ ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. ŸÖ¸ü ׿־֖ÖÖ−Ö ²ÖÖê¬Ö ¯ÖÏêÃÖ−Öê ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»Ö껵ÖÖ
úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ¬µÖê ¯Öæ¾ÖԍúÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö ¾Ö ˆ¢Ö¸ü úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö †ÃÖê ¤üÖê−Ö ³ÖÖ÷Ö †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖ´Ö¬Öᯙ ¯Ö™ü»ÖÖÓ“Öß
ÃÖӏµÖÖ •ÖÖÃŸÖ †ÖÆêü.
−ÖÓפü´ÖšüÖÓ−Öß 'Hand book of Virashaivism' ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¾ÖÖ¤üÖ¾Ö¸üß»Ö
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ †×¬ÖéúŸÖ¯ÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¯ÖÏ¿−Ö ˆ¯ÖÛÃ£ÖŸÖ êú»ÖÖ †ÖÆêü.55 ¯ÖÖ ÆüÖ ¯ÖÏ¿−Ö ×−Ö¸ü£Öԍú †ÖÆêü
úÖ¸üÖ †Ö¬Öß ´Æü™ü»µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö´Ö¬Öæ−Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ
±úŒŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¾ÖÖ¤üÖ¾Ö¸üᯙ ˆ¢Ö¸ü³ÖÖ÷Ö“Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»ÖÖ †ÖÆêü.
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ׿־ÖÖ÷Ö´Ö÷ÖÏÓ£Ö
úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö, úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö, †×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö, ÃÖÆüÄÖÖ÷Ö´Ö, ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ,
¾Ö߸üÖ÷Ö´Ö, ¸üÖî¸ü¾ÖÖ÷Ö´Ö, ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö-׍ÎúµÖÖ“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü, “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö-׍ÎúµÖÖ“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü, ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö,
׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö, ¾ÖÖŸÖã»Ö¿Öã¨ü֏µÖÖŸÖÓ¡Ö´Ö. ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö-¯ÖÖêîú¸üÖ÷Ö´Ö, ´Öé÷Öë¦Öü÷Ö´Ö, ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖî¢Ö¸ü †Ö÷Ö´Ö,
ãú´ÖÖ¸üŸÖÓ¡Ö.
¾ÖŸÖÔ´ÖÖ−Ö úÖôûÖŸÖ ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ÃÖÓ¯ÖæÖÔ ºþ¯ÖÖ´Ö¬µÖê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ÆüÖêŸÖ −ÖÖÆüß. •Öê£Öê úÖêšêü
•Öê¾ÖœüÖ †Ó¿Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö —ÖÖ»ÖÖ ŸÖê¾ÖœüÖ“Ö ³ÖÖ÷Ö ×¾Ö×³Ö®Ö ÃÖÓãÖÖÓ“Öê »ÖÖêú ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ ú¸üßŸÖ †ÖÆêüŸÖ.
ÆüÖò»ÖÓ›ü“Öê ›üÖò. •Öê ÷ÖÖê›üÖ µÖÖÓ“ÖÖ ÷ÖÏÓ£Ö Medieval Religious Literature ¯Öé.163-179 ´Ö¬µÖê Æêü
úÖµÖÔ †×¬Öú ÃÖã¾µÖ¾ÖÛÃ£ÖŸÖ ºþ¯ÖÖŸÖ êú»Öê †ÖÆêü.56
3.1.10 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖ
ú®Ö›ü“Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü ×¾Ö«üÖ−Ö ×¾Ö“ÖÖ¸ü¾ÖÓŸÖ †Ö¸ü.†Ö¸ü. פü¾Ö֍ú¸ü µÖÖÓ“µÖÖ ¾Ö“Ö−Ö¿ÖÖÃ¡Ö ¸üÆüÃµÖ µÖÖ
´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÖÔ ÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ÂÖ™ËüÃ£Ö»Ö ¿ÖÖÃ¡Ö †Ö×Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö µÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÖÔŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖæ−Ö ¾µÖŒŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ
¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖÖÓ“Öß −ÖÖë¤ü êú»Öê»Öß †ÖÆêü. ŸÖß ¯Öãœü߻֯ÖÏ´ÖÖÖê,
1. ÃÖ¾ÖÔ ´ÖŸÖÖÓŸÖ ¿Öî¾Ö´ÖŸÖ ÁÖêšü ÆüÖêµÖ. ¿Öî¾Ö´ÖŸÖÖŸÖ ¯Öã−ÆüÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖ ˆ¢Ö´ÖÖê¢Ö´Ö ÆüÖêµÖ.57
2. ×¿Ö¾Ö ×−֍ú»Ö, ÃÖ恴Ö, ×−ÖŸµÖ, †¾µÖµÖ, ÃÖ¾ÖÔ÷ÖŸÖ, †¯ÖÏ´ÖÖÖ, †−ÖÖ״֍ú †ÖÆêü.58
91
 3. •Öß¾Ö, ¤êüÆüÖŸ´Ö−Ö, ²Öã¨üß´Öæ»Öú ´Ö−Öã嵅 •Öß¾Ö−ÖÖ“µÖÖ ¤ãü:ÖÖŸÖ ²Öã›üÖ»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. †ÆÓüúÖ¸ü
†Ö×Ö ú´ÖÔ±ú»ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖ¿ÖÖŸÖæ−Ö ´ÖãŒŸÖ ÆüÖê‰ú−Ö ¤êüÆü¾ÖÙ•ÖŸÖ ×−֍ú»Ö †ÖŸ´ÖÖ ´Öß“Ö ÆüÖêµÖ. µÖÖ
³ÖÖ¾Ö−Öê−Öê µÖãŒŸÖ ÆüÖê‰ú−Ö ŸµÖÖ Ûã֟Öß“ÖÖ †−Öã³Ö¾Ö ‘ÖêÖê Æêü“Ö –ÖÖ−Ö ÆüÖêµÖ.59
´Ö㌟Öß»ÖÖ †−Öã³Ö¾ÖµÖãŒŸÖ ÃÖŸµÖ–ÖÖ−Ö“Ö ´ÖãµÖ ÃÖÖ¬Ö−Ö ÆüÖêµÖ µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÃÖÓ¿ÖµÖ −ÖÖÆüß. ŸÖ¸üßÆüß
ŸÖê –ÖÖ−Ö úÃÖê ¯ÖÏÖ¯ŸÖ úºþ−Ö ‘µÖÖ¾Öê ŸÖ¸ü †Ö÷ִ֍úÖ¸ü ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖŸÖ ÃÖ÷ÖãÖ ³ÖŒŸÖß−Öê. ÃÖ÷ÖãÖ³ÖŒŸÖß
ú¸üŸÖÖÓ−ÖÖ úÖêÖŸµÖÖ ÃÖÖ¬Ö−ÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖµÖÖê÷Ö ú¸üÖ¾ÖÖ ŸÖ¸ü †Ö÷ִ֍úÖ¸üÖÓ−Öß ‹ú´Öê¾Ö ¯ÖÏŸÖߍúÖŸ´Öú
Ø»Ö÷Ö¯Öæ•ÖÖ“Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öß †ÖÆêü ŸÖÃÖê“Ö ‚ −Ö´Ö:׿־ÖÖµÖ µÖÖ ´ÖÓ¡Ö•Ö¯ÖÖ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü ŸÖ¸üß
¬µÖÖ−Ö ¯Öæ•ÖÖ¤üà−ÖÖ úÖ¸üÖ —ÖÖ»µÖÖ−Öê ÃÖ¤üÖ×¿Ö¾Ö ÃÖ÷ÖãÖ ŸÖÃÖÖ ×−Ö÷ÖãÔÖÆüß ÆüÖêµÖ †ÃÖê ´Æü™ü»µÖÖ−Öê ŸµÖÖ
¤üÖêÆüÖêŸÖ úÃÖ»ÖÖÆüß ŸÖÖÛ¢¾Öú ³Öê¤ü −ÖÖÆüß.60
Ø»Ö÷Ö Æêü ׿־ÖÖ“Öê ¯ÖÏŸÖߍú, Ø»Ö÷ÖÖ´Ö¬µÖê úÖêÖŸÖß ´ÖæŸÖá ¯ÖÖÆüÖ¾Öß Æêü ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ 6 ¾µÖÖ
¯Ö™ü»ÖÖŸÖ 53 ¾µÖÖ ¿»ÖÖêúÖ¯ÖÖÃÖã−Ö ¯Öãœêü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ¯Öãœêü ´ÖÆü™ü»Öê †ÖÆêü úß, Ø»Ö÷Ö Æêü ÃÖցÖÖŸÖ
¯Ö¸ü²ÖÎÉ ÆüÖêµÖ 'ŸÖôÖÖŸÖË ×»Ö’Ëû÷Ö¯Ö¸ü²ÖÎÉ'…61
ÃÖ÷ÖãÖ, ×−Ö÷ÖãÔÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ÁÖß ×−Ö•Ö÷ÖãÖ ×¿Ö¾ÖµÖÖê÷Öß µÖÖÓ“ÖÖ †Ö÷Ö´Ö ¯Öύú¸üÖÖŸÖᯙ †×³Ö¯ÖÏÖµÖ
†ÃÖÖ †ÖÆêü úß †−ÖÓŸÖ •Ö−´ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ´ÖÖµÖÖ×¾ÖÂÖµÖÖÓ“µÖÖ ¸üÖ¿ÖßÃÖÓ÷ÖÏÆüÖ−Öê ¾µÖÖ¯Ö»Ö껵ÖÖ»ÖÖ ×−Ö÷ÖãÔÖ
¤ü¿ÖÔ−Ö úšüßÖ ´ÆüÖæ−Ö ÃÖ÷ÖãÖÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö ×−Ö÷ÖãÔÖ֍ú›êü ¯ÖÖêÆü“ÖÖê †Ö¾Ö¿µÖú †ÃÖŸÖê.
¤ãüÃÖ¸üߍú›êü †ÃÖê ´ÆüÖŸÖÖŸÖ úß, •Ö÷ÖÖŸÖᯙ ÃÖ¾ÖÔ ˆ¢Ö´Ö ¾ÖßÖæÓ´Ö¬µÖê ׿־ֿ֌ŸÖß“Öê ÃÖÖ×−Ö¬µÖ
†ÃÖ»µÖÖ−Öê •Ö÷Ö“Ö ×¿Ö¾ÖØ»Ö÷Ö֍úÖ¸ü †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß †−Öêú ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ¯ÖÏŸÖߍú ¯Öæ•ÖÖÓ¯Öîúß ¾Ö߸ü¿Öêî¾ÖÖÓ−Öß
¯Öæ•ÖÖ ú¸üŸÖÖ−ÖÖ ŸµÖÖ“Öê ×¾Ö¿ÖêÂÖ †×¬ÖšüÖ−Ö Ø»Ö÷Ö Æêü“Ö ÃÖ´Ö•Ö»Öê ¯ÖÖ×Æü•Öê.
׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÖ×ÆüûŸµÖÖ×¾ÖÂÖµÖß úÖÆüß ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ×¾Ö«üÖ−ÖÖÓ“Öê †×³Ö¯ÖÏÖµÖ ¸üÖµÖ“Öæ¸ü“Öê Ø»Ö.ÁÖß.
“ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸üü ¿ÖÖáÖß, ´ÖÓ÷ÖÖ¯Öæ¸ü ´Öšü µÖÖÓ−Öß †Ö¯Ö»µÖÖ '׿־ÖÖ÷Ö´Ö“Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖÖ“Öê ´Öæ»ÖÖ¬ÖÖ¸ü ÷ÖÏÓ£Ö' µÖÖ
÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ×¾Ö«üÖ−ÖÖÓ“Öê †Ö÷Ö´Ö ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ×¾ÖÂÖµÖß †×³Ö¯ÖÏÖµÖ ×¤ü»Öê †ÖÆêüŸÖ.62
1. •Ö´ÖÔ−Öß“Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü ŸÖ¢¾Ö–Ö, ÃÖÖšü ³ÖÖÂÖÖÓ´Ö¬µÖê ¯ÖϾÖßÖ †ÃÖ»Öê»Öê ¿ÖÖê¯Öê−Öê ™üÖò¾Ö¸ü ´ÆüÖŸÖÖŸÖ,

92
 'In the whole world there is no study so beneficial and so elevating
as that of the Upanishadas & Shivagamas. It has been the solace of that
Upanishadas & Shivagamas, it has been the solace of my life and it will be
the solace of my death.'
³ÖÖ¾ÖÖ£ÖÔ
µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ •Ö÷ÖÖŸÖ ˆ¯Ö×−ÖÂÖ¤êü †Ö×Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ †¬µÖµÖ−ÖÖ‡ŸÖêú ÁÖêšü †×Ö ×ÆüŸÖú¸ü
¤ãüÃÖ¸êü úÖÆüß −ÖÖÆüß. µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ−Öê“Ö ´Öß ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ−ÖÖ−Öê Æêü •Öß¾Ö−Ö •Ö÷ÖŸÖ †ÖÆêü †Ö×Ö µÖÖÓ“µÖÖ“Ö
†Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü ´Öß ¤êüÆüŸµÖÖ÷Ö ú¸üß−Ö
2. ÃÖã¯ÖÏ×ÃÖ¨ü ¯ÖÖ¿“ÖÖŸµÖ ŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−Öß ¯ÖÏÖê. ´ÖòŒÃÖ´Öã»»Ö¸ü µÖÖÓ−Öß †ÃÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü,
'If philosophy is meant to be preparation for death, I know of no
better preparation for it than the Vedic & Shivgamic philosophy'.
³ÖÖ¾ÖÖ£ÖÔ
´Ö¸üÖÖ»ÖÖ ÃÖÓŸÖÖêÂÖÖ−Öê ú¾Ö™üÖôûµÖÖ“Öß ×ÃÖ¨üŸÖÖ úÖêµÖÖ ŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−ÖÖ´Öãôêû ÆüÖêŸÖ †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ŸÖê
¾Öê¤ü ׿־ÖÖ÷Ö´Ö µÖÖ ´ÖæôûŸÖ¢¾ÖÖ׿־ÖÖµÖ †−µÖ úÖêÖŸÖê −ÖÖÆüß ´Öß •ÖÖÖŸÖÖê .
3.1.11 ׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü
†Ö÷Ö´Ö ¾ÖßÖãŸÖ: †Ö¯Ö»ÖÖ“Ö †ÓŸÖ¸ü−Öã³ÖÖ¾Ö Øú¾ÖÖ ˆ““ÖÖ−Öã³ÖÖ¾Ö †ÖÆêü. ŸµÖÖ»ÖÖ ×¿Ö¾Ö¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß
ÃÖÓ¾ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ÷ÖãÓ±úÖê Æüß ÃÖÖ×ÆüÛŸµÖú ×¾Ö¬ÖÖ †ÖÆêü. †×³Ö−Ö¾Ö ÷Ö㯟ÖÖÓ“Öê ´ÆüÖÖê †ÖÆêü úß, †Ö¯Ö»ÖÖ
†ÖŸ´ÖÖ •ÖÖê þֵÖÓ¯ÖύúÖ¿Öß †ÖÆêü ŸÖÖê“Ö Ã¾ÖŸÖ:»ÖÖ ¯ÖÏ¿−֍úŸÖÖÔ †Ö×Ö ˆ¢Ö¸ü ¤êüÖÖ¸üÖ ²Ö−Öæ−Ö ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü
ú¸üŸÖÖê.63
ŸÖÖŸ¯ÖµÖÔ Æêü †ÖÆêü úß, ׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ¾ÖßÖãŸÖ: ¯Ö¸ü´ÖÖŸ´Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ µÖÖê÷µÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü †ÖÆêü.
†−Öã¿ÖÖÃÖ−Ö¯Ö¾ÖÔ 145 ¾µÖÖ †¬µÖÖµÖÖŸÖ ˆ´ÖÖ´ÖÖÆêüÀ¾Ö¸ü ÃÖÓ¾ÖÖ¤üºþü¯ÖÖŸÖ ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ¿ÖÖáÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê
†ÖÆêü.

93
 •Ö−ÖŸÖê´Ö¬µÖê ú£ÖÖ ÁÖ¾ÖÖÖ“Öß †Ö¾Ö›ü −ÖîÃÖÙ÷֍ú †ÃÖŸÖê Æêü »ÖÖÖŸÖ ‘Öê‰ú−Ö ¯ÖÖî¸üÖ×֍ú ÷ÖÏÓ£Ö
؍ú¾ÖÖ †Ö÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£Ö µÖÖÓ“Öß ÃÖã¹ý¾ÖÖŸÖ ú£ÖÖ ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ºþ¯ÖÖŸÖ †ÃÖŸÖê.
†Öפü−ÖÖ£Ö †Öפü÷Öãºþ ׿־ÖÖ−Öê ´ÖÖ−Ö¾Ö ×¾ÖúÖÃÖ֍ú׸üŸÖÖ †Ö¾Ö¿µÖú ŸÖê ×¾Ö–ÖÖ−ÖÖ−Öã³Ö¾Ö
¯Ö׸ü¯ÖæÖÔ ¸üßüŸÖß−Öê ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆê ¯ÖÏ•ÖÖ꟯ÖÖ¤ü−ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ×−Ö¾ÖÖÔÖÖ¯ÖµÖÕŸÖ“Öê ×¾Ö–ÖÖ−Ö †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ºþ¯ÖÖŸÖ
¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ¤êü¾Öß“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö ÃÖÖ´ÖÖ−µÖÖÓ¯ÖµÖÕŸÖ ¯ÖÖêÆü“Ö×¾Ö»Öê †ÖÆêü. ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß“µÖÖ †ÓŸÖ:ú¸üÖÖŸÖ
ÁÖ¾ÖÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ¯ÖÏê´Ö †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû ÁÖ¾ÖÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ŸÖŸ¯Ö¸ü —ÖÖ»Öß †ÖÆêü. ÃÖ¾ÖÔ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö Æêü
׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ¹ý¯ÖÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ. ³Ö÷Ö¾ÖŸÖß ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß−Öê ¯ÖÏ¿−Ö ×¾Ö“ÖÖ¸üÖµÖ“Öê ¾Ö ×¿Ö¾ÖÖ−Öê ŸµÖÖ“Öê
ÃÖ´Ö¯Öԍú ˆ¢Ö¸ü ªÖµÖ“Öê, ¯ÖÏ¿−Ö •Ö×™ü»Ö †ÃÖê»Ö †Ö×Ö ˆ¢Ö¸ü ¤êüÖÖ¸üÖ ¯ÖÏ÷Ö»³Ö †ÃÖê»Ö ŸÖ¸ü ŸÖÖê
¯ÖÏ¿−ÖÖê¢Ö¸ü ÷ÖÏÓ£Ö ´ÖÆüÖ−Ö ²Ö−Ö»µÖÖ׿־ÖÖµÖ úÃÖÖ ¸üÖÆüß»Ö?
׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤üÖ“Öß •ÖÖ÷ÖÖÆüß ¸ü´µÖ †ÖÆêü.
îú»ÖÖÃÖ׿֏ָêü ¸ü´µÖê ×ÃÖ¨ü ÷Ö−¬Ö¾ÖÔ ÃÖê×¾ÖŸÖê…
ÃÖ¾ÖÔ ú»µÖÖÖ ×−Ö»ÖµÖê ¯ÖãµÖê ¿Ö¿¸ü ´ÖÛ−¤ü¸êü……64

¸ü´ÖÖßµÖ †¿ÖÖ ÃÖ¾ÖÖÔê““Ö îú»ÖÖÃÖ ×¿ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü ³Ö÷Ö¾ÖŸÖß−Öêê ×¾Ö“ÖÖ¸ü»Ö껵ÖÖ ¯ÖÏ¿−ÖÖÓ−ÖÖ ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö

¿ÖӍú¸ü ˆ¢Ö¸ü ¤êüŸÖÖŸÖ. îú»ÖÖÃÖ ×¿ÖÖ¸ü •ÖÃÖê ˆÓ“Ö ŸÖÃÖÖ ÆüÖ ÃÖÓ¾ÖÖ¤üÆüß ˆ““Ö, ˆ¤üÖ¢Ö †Ö×Ö ˆ®ÖŸÖ
þֺþ¯ÖÖ“ÖÖ ŸÖê ŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−ÖÖ“Öê ׿֏ָü“Ö †ÖÆêü.
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖᯙ ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß Æüß µÖê£Öê ׿ÖµÖÖ †ÖÆêü. ׿־֯֟−Öß −Ö¾Æêü. †•ÖãÔ−ÖÆüß ×¿Ö嵅 ´ÆüÖæ−Ö“Ö
ÁÖß éúÂÖÖÃÖ´ÖÖê¸ü '²ÖÎã×Æü ŸÖ−´Öê ׿ÖµÖßÖê' †ÃÖê ´ÆüÖŸÖ ×¾Ö−Ö´ÖÏ —ÖÖ»ÖÖ ÆüÖêŸÖÖ.65
†•ÖãÔ−Ö †Ö¯Ö»Öß ³Öæ״֍úÖ ×−Ö¾ÖêפüŸÖ ú¸üŸÖÖ−ÖÖ ´ÆüÖŸÖÖê,' úÖ¯ÖÔµÖ ¤üÖêÂÖÖê ¯ÖÆüŸÖ: þֳÖÖ¾Ö:
¯Öé“”ûÖ×´Ö Ÿ¾ÖÖÓ ¬Ö´ÖÔ ÃÖÓ´Öæœü“ÖêŸÖ:'66
ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖßÆüß 'êú−Ö ´ÖÖ÷Öì−Ö ³ÖÖê þÖÖ×´Ö−Ö ×•Ö¾ÖÖê ²ÖÎÉ´ÖµÖÖê ³Ö¾ÖêŸÖË…' †ÃÖê ´ÆüÖæ−Ö
׿־֯ÖÏÖ¯ŸÖß“µÖÖ ´ÖÖ÷ÖÖÔ“Öß ×•Ö–ÖÖÃÖÖ ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖê…67

94
 µÖê£Öê úÖµÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¸üÖµÖ“Öê µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÃÖÓ¤êüÆü −ÖÖÆüß. ³Ö㌟Öß úß ´Ö㌟Ößü úÖµÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ¾µÖ †ÖÆêü
†ÃÖÖ ÃÖÓ¿ÖµÖÆüß −ÖÖÆüß. ´Ö㌟Öß ú¿ÖÖÃÖÖšüß Æü¾Öß ÆêüÆüß Ã¯Ö™ü —ÖÖ»Öê —ÖÖ»Öê»Öê †ÖÆêü. ±úŒŸÖ úÖêÖŸµÖÖ
´ÖÖ÷ÖÖÔ−Öê ׿־֯ÖÏÖ¯ŸÖß ×¾Ö−ÖÖÃÖÖµÖÖÃÖ ¿ÖŒµÖ †ÖÆêü ŸÖê ×¾Ö“ÖÖ¸ü»Öê †ÖÆêü. ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ÃÖ֬֍úÖ“µÖÖ ´Ö−ÖÖŸÖß»Ö
ÆüÖ ¯ÖÏ¿−Ö †ÖÆêü. ¿ÖÖáÖÖŸÖ ×¿Ö¾Ö¯ÖÏÖ¯ŸÖßÃÖÖšüß †−Öêú Šú•Öããú×™ü»Ö ´ÖÖ÷ÖÔ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê •ÖÖŸÖÖŸÖ. ŸµÖÖŸÖß»Ö
ÃÖã»Ö³ÖŸÖ´Ö ´ÖÖ÷ÖÔ úÖêÖŸÖÖ ? Æêü ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß−Öê ×¾Ö“ÖÖ¸ü»Öê. êú¾Öôû ´ÖÖ—ÖÖ ˆ¨üÖ¸ü ¾ÆüÖ¾ÖÖ †ÃÖê −ÖÖÆüß ŸÖ¸ü ´Öß
ˆ¨ü¸êü−Ö †Ö×Ö •Ö÷ÖÆüß ˆ¨ü¸êü»Ö †¿Öß ˆ¤üÖ¢Ö ¬ÖÖ¸üÖÖ šêü¾Öæ−Ö ³Ö÷Ö¾ÖÓŸÖÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏ¿−Ö ×¾Ö“ÖÖ¸ü»Öê.
¯ÖÏ¿−Ö ×¾Ö“ÖÖ¸üµÖÖ“Öß •Öß ¯ÖÖ¸Óü¯ÖÖ׸üú ¯Ö¨üŸÖß †ÖÆêü ןֻÖÖ †−ÖãÃÖºþ−Ö“Ö ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß“Öê ¯ÖÏ¿−Ö
†ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÏŸµÖêú ¾Öêôûß ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ×¾Ö¿ÖêÂÖÖê »ÖÖ¾Öæ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ“Öß ÃŸÖãŸÖß úºþ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏÖÖ´Ö úºþ−Ö“Ö
¯ÖÏ¿−Ö ×¾Ö“ÖÖ¸üŸÖê. ן֓µÖÖ ¯ÖÏ¿−ÖÖÓ“Öß ¯ÖÏ¿ÖÓÃÖÖ ú¸üŸÖÖÓ−ÖÖ ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ¿ÖӍú¸ü ´ÆüÖŸÖÖŸÖ,
'ÃÖÖ¬Öã ¯Öã™Óü Ÿ¾ÖµÖÖ ¤êü×¾Ö »ÖÖêúÖê¨ü¸üÖÆêüŸÖ¾Öê'…'68
¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ¿ÖӍú¸üÖ»ÖÖ ´ÆüÖŸÖê,
'ŸÖÛŸ¯ÖÏµÖ ×¿ÖµÖÖÆÓü ׯÖϵÖÖêƒ×ÃÖ Ÿ¾ÖÓ ÷Öãºþ´ÖÔ´Ö……69
éú¯ÖÖ úºþ ´Ö×µÖ Ã¾ÖÖ×´Ö−Ö ³ÖŒŸÖÖê¨üÖ¸üÖ ×¤üÖߟօ
³ÖŒŸÖÖµÖî “ÖÖ−Öã¸üŒŸÖÖµÖî ¯Öϯ֮ÖÖµÖî ×−Öºþ¯ÖµÖ……70
¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß Æüß ¿ÖӍú¸üÖ“Öß ³ÖŒŸÖÆüß †ÖÆêü †Ö×Ö ×¿ÖµÖÆüß †ÖÆêü. ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ³ÖŒŸÖ ²Ö−Öæ−Ö“Ö ¸üÖÆæü
‡Û“”ûŸÖê.
¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ¿ÖӍú¸üÖ»ÖÖ ´ÆüÖŸÖê
'¾Ö¸ü´Ö−µÖÓ −Ö µÖÖ“ÖêƒÆÓü ŸÖ¾Ö ³ÖÛŒŸÖ ×¾Ö−ÖÖ ¯ÖϳÖÖê…
ŸÖÖ´Öê¾Ö ÃÖã¥üœüÖÓ ¤êü×Æü ÃÖî¾Ö ´Öê ¯Ö¸ü´ÖÖ ÷ÖןÖ: ……'71
ן֓Öß •Ö−´Ö•Ö−´ÖÖÓŸÖ¸üß“Öß ³ÖŒŸÖß ¯ÖÖÆæ−Ö ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ¿ÖӍú¸üÖ−Öê ןֻÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ¾ÖÖ´ÖÖӍúÖ¸ü
ãÖÖ−Ö ×¤ü»Öê. ŸÖßÆüß ÆüŒúÖ−Öê ¾ÖÖ´ÖÖӍúÖ¾Ö¸ü ²ÖÃÖŸÖê ´ÆüÖæ−Ö“Ö '¾ÖÖ´ÖÖӍêú ×÷Ö׸ü•ÖÖÃÖ−ÖÓ' ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü —ÖÖ»Öê.

95
 'îú»ÖÖÃÖ ×¿ÖÖ¸êü ¸ü´µÖê “ÖÖ´Öߍú¸ü ×−֍êúŸÖ−Öê…
µÖÖê÷ÖÃÖ−ÖÃµÖ “ÖÖꬾÖÔÃµÖ ¾ÖÖ´Öê÷ÖÖî׸ü ÃÖ´ÖÖµÖãŸÖ´Ö……72
−ÖÖÆüß ŸÖ¸üß ×¿Ö¾Ö ÃÖÓÍéúŸÖßŸÖ Ã¡Ö߯Öã¹ýÂÖ ÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ“Ö ÃÖ¤îü¾Ö −ÖÖÓ¤üŸÖ †ÃÖŸÖê. ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß“Öê
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê †¬µÖµÖ−Ö —ÖÖ»Öê ÆüÖêŸÖê.
¾Ö¤üÖÛ−ŸÖ êú דÖ−´Öã−ÖµÖ: ÛáÖÖÖÓ ¿Öã¦üÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ´ÖË… Æêü †ÖµÖÔ ÃÖÓÍéúŸÖߟÖß»Ö Ã¡Öß ¯Öã¹ýÂÖ ³Öê¤üÖ“Öê
†Ö“ÖÖ¸ü ׿־ÖÃÖÓÍéúŸÖßŸÖ −Ö¾ÆüŸÖê“Ö. –ÖÖ−Ö¯ÖÏÖ¯ŸÖß“Öê þÖÖŸÖÓ¡µÖ ÛáֵÖÖÓ−ÖÖ µÖÖ ÃÖÓÍéúŸÖß−Öê פü»Öê
†ÃÖ»µÖÖ−Öê“Ö ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß Ö¸üÖ ÁÖÖêŸÖÖ ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.
׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ´ÖÖ¬µÖ´ÖÖŸÖæ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê †Ö¬µÖÖÛŸ´Öú ¸üÆüÃµÖ Ã¯Ö™ü êú»Öê †ÖÆêü.
3.1.12 ׿־ÖÖ÷Ö´Ö –ÖÖ−Ö ¯Ö¸Óü¯Ö¸üÖ
ÃÖ¾ÖÔ¡Ö ¯ÖύúÖ¿Ö´ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ−Öê ¯ÖÏÖ¾ÖÖ¤üß ¤üÆüÖ ×¿Ö¾ÖÖŸ´µÖÖÓ−ÖÖ Ã¾ÖŸÖ: ˆ¯Ö¤êü¿Ö êú»ÖÖ.
úÖ״֍úÖ¤üßü ¤üÆüÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ. ¾ÖŒŸÖÖ †Ö×Ö ÁÖÖêŸÖÖ ¤üÖê−ÆüßÆüß ×¿Ö¾Öºþ¯Ö ÆüÖêŸÖê ´ÆüÖæ−Ö
úÖ״֍úÖ¤üß ¤üÆüÖ †Ö÷Ö´Ö ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö −ÖÖ¾ÖÖ−Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü —ÖÖ»Öê. ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ¾ÖŒŸÖÖ †Ö×Ö ÁÖÖêŸÖÖ
µÖÖ²Ö§ü»Ö ׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü (10-3-07) ´Ö¬µÖê ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü.
µÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ−Öê †−ÖÖפü −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ †šü¸üÖ ¹ý¦üÖÓ−ÖÖ ×¾Ö•ÖµÖ †Ö¤üß †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ
ˆ¯Ö¤êü¿Ö êú»ÖÖ. †Ö¯Ö»µÖÖ †¾Ö²ÖÖê¬Ö ºþ¯Ö –ÖÖ−ÖÖ»ÖÖ –ÖÖ−Ö ÃÖÓ¯Ö−−Ö ‡ÔÀ¾Ö¸üŸ¾Ö ÛÃ£ÖŸÖ †šü¸üÖ ºþ¦üÖÓ´Ö¬µÖê
†šü¸üÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ−ÖÖ ×¾Ö³ÖŒŸÖ úºþ−Ö †×¬ÖúÖ¸üÖ−ÖãÃÖÖ¸ü ׍ÎúµÖÖ †Ö×Ö ³Öê¤üÖ−Öê ÃÖցÖÖŸÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö êú»ÖÖ.
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ŸÖß−Ö ŸÖß−Ö ÁÖÖêŸÖÖ †ÖÆêüŸÖ ŸÖ¸ü ¹ý¦üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¯ÖÏŸµÖêúß ¤üÖê−Ö ¤üÖê−Ö ÁÖÖêŸÖê †ÖÆêüŸÖ.
µÖÖÓ“Öß −ÖÖ´ÖÖ¾Ö»Öß ×ú¸üÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ¯ÖÖÆüÖ¾ÖµÖÖ»ÖÖ ×´ÖôûŸÖê. ¤üÖê−Æüß ×´Öôæû−Ö ÁÖÖꟵÖÖÓ“Öß ÃÖӏµÖÖ 66 ÆüÖêŸÖê.
'ÂÖ™ËüÂÖÛ™ü׳Ö:Îú´ÖêÖî¾Ö ׿־ÖÖ–ÖµÖÖ'… †ÃÖê ׍ú¸üÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.73
¾ÖŒŸÖÖ †Ö×Ö ÁÖÖêŸÖÖ µÖÖÓ“µÖÖ ³Öê¤üÖ−ÖãÃÖÖ¸ü ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖÆüÖ ¯ÖύúÖ¸ü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.74
׿־ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¯ÖÏÖ¾ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ †Ö÷Ö´Ö –ÖÖ−Ö- ¯Ö¸ü

96
 ¯ÖÏÖ¾ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ×¡ÖúÖ»Ö »ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö-´ÖÆüÖ−Ö
ס֍úÖ»ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö Æü¸ü»ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö- †−ŸÖ¸üÖ»Ö
Æü¸üÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¤êü¾ÖŸÖÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö-פü¾µÖ
¤êü¾ÖÂÖá¯ÖÖÃÖæ−Ö ´Ö−Öãµ֊úÂÖá−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - פü¾µÖÖפü¾µÖ
´Ö−Öãµ֊úÂÖ߯ÖÖÃÖæ−Ö ´ÖÖ−Ö¾ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - †×¤ü¾µÖ
†¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ׿־ֳÖê¤üÖŸÖᯙ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ÃÖÆüÖ ¯ÖύúÖ¸ü“ÖÖ †ÖÆêü.
¹ý¦ü³Öê¤ü÷ÖŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ¯ÖÖ“Ö ¯ÖύúÖ¸ü“ÖÖ †ÖÆêü
׿־ÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö †−ÖÖפü¹ý¦üÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö ¯Ö¸ü
†−ÖÖפü¹ý¦üÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ»ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - ´ÖÆüÖ−Ö
¯Ö¸ü´Ö꿾ָüÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¤êü¾ÖŸÖÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - פü¾µÖ
¤êü¾ÖŸÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ŠúÂÖà−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - פü¾µÖÖפü¾µÖ
ŠúÂÖà¯ÖÖÃÖæ−Ö ´Ö−ÖãµÖÖÓ−ÖÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ –ÖÖ−Ö - †×¤ü¾µÖ
3.2 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö׸ü“ÖµÖ
3.2.1 úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö
28 †Ö÷Ö´ÖÖ¯Öîúß ¯Ö×Æü»Öê †Ö÷Ö´Ö úÖ״֍úÖ÷Ö´Öü ÃÖ÷ÖóµÖÖŸÖ ´ÖÖêšêü †Ö÷Ö´Ö †ÖÆêü.
úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü ŸÖÖ×´Öôû−ÖÖ›æü´Ö¬µÖê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¤üÖê−Ö †Öêôûß“Öê
12000 ¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ. ¯Öæ¾ÖÔ ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ 5566 ŸÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ 6477 ¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ. 357
¿»ÖÖêú ÷ÖÆüÖôû —ÖÖ»Öê †ÃÖê ‹´Ö. †ºþÖÖ“Ö»Ö´ÖË µÖÖÓ−Öß ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.75 µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ †ÖÆêü.
†ÖŸ´Ö¯ÖÏÖ¯ŸÖß. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ¯Ö×Æü»Öê ¯Ö™ü»Ö ŸÖÓ¡ÖÖ¾ÖŸÖÖ¸ü ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêü. ŸµÖÖ´Ö¬µÖê †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öê ´Öæôû
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ¤ãüÃÖ·µÖÖ ´ÖÓ¡ÖÖ¾ÖŸÖÖ¸ü ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ´ÖÓ¡ÖÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü. Ã−ÖÖ−Ö×¾Ö¬Öß

97
¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê פü−Ö“ÖµÖÖÔ ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öß †ÖÆêü. ¯Öæ¾ÖÔ úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖŸÖ 75 ŸÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖŸÖ 98
¯Ö™ü»ÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö †ÖÆêü. ¯Öæ¾ÖÔ ³ÖÖ÷ÖÖ´Ö¬µÖê úÂÖÔÖÖ¯ÖÖÃÖæ−Ö ¯ÖÏןÖšêü¯ÖµÖÕŸÖ ¬ÖÖٴ֍ú ×¾Ö¬ÖßÓ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö
†ÖÆêü. ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ¤ü߁ÖÖ, ÃÖÖ µÖÖ²Ö§ü»Ö ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ´ÆüÖæ−Ö úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö ´ÆüÖ•Öê
†Ö÷Ö״֍ú ¯Öæ•ÖÖ×¾Ö¬Öß“ÖÖ úÖê¿Ö“Ö ´Æü™ü»µÖÖ •ÖÖŸÖÖê. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷Ö“Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓÃÖÖšüß
ˆ¯ÖµÖãŒŸÖ †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ±úŒŸÖ ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü“Ö ×¿Ö¾Ö–ÖÖ−Ö ²ÖÖê¬Ö¯ÖÏêÃÖ−Öê 1901 ´Ö¬µÖê ¤üÖê−Ö ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ
¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»ÖÖ.
3.2.2 úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö
׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê “ÖÖî£Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. ¯ÖÏŸµÖêú †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤ü
†ÃÖŸÖÖŸÖ †ÃÖê •Ö¸üß †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ±úŒŸÖ ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü“Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêü.
úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö ×¿Ö¾ÖÖ−Öê •Ö÷Ö¤Óü²Öê»ÖÖ ˆ¯Ö¤êü׿ֻÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ´Öæôû ×¾ÖÂÖµÖ ÃÖª´Ö㌟Öß
×´Öôû×¾ÖµÖÖ“Öê úÖ¸üÖ ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö ú¸üÖê ÆüÖ †ÖÆêü. ´ÆüÖæ−Ö µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê −ÖÖ¾Ö úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü.
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú´Öß †ÃÖæ−Ö ‡Â™üØ»Ö÷Ö ¯Öæ•Öê“Öê ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ×¾ÖßÖÖ¸ü¯Öæ¾Öԍú
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ«üÖ¸êü ïÖ™ü ÆüÖêŸÖê úß, ¤ü߁ÖÖ×¾Ö¬ÖÖ−Ö †Ö×Ö ¯Öæ•ÖÖ ¯Ö¨üŸÖß ¾Öîפüú
¸üßüŸÖß−Öê ¾Öîפüú ´ÖÓ¡ÖÖ«üÖ¸üÖ ×−Ö¯ÖÖפüŸÖ ÆüÖêŸÖê. •µÖÖÓ−ÖÖ ¾Öê¤üÖ“ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü −ÖÖÆüß. ŸµÖÖÓ“µÖÖÃÖÖšüß ŸÖÖÓס֍ú
´ÖÓ¡ÖÖ«üÖÓ¸üÖ ¤ü߁ÖÖ×¾Ö¬Öß ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ú¸üÖê ¾Ö ‡Â™üØ»Ö÷Ö¯Öæ•ÖÖ×¾Ö¬Öß µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. Ø»Ö÷Ö¯Öæ•Öê»ÖÖ
“ÖÖ¸üÆüß ¾ÖÖÔ ¾Ö ÛáֵÖÖÓ−ÖÖ ÃÖ´ÖÖ−Ö †×¬ÖúÖ¸ü †ÖÆêŸÖü. êú¾Öôû ´ÖÓ¡Ö µÖÖê•Ö−ÖÖ ×³Ö®Ö †ÃÖ»µÖÖ“Öê µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ−Öê ïÖ™ü êú»Öê †ÖÆêü.77
‡Â™üØ»Ö÷Ö Æü¸ü¾Ö»Öê ؍ú¾ÖÖ ŸÖã™ü»Öê ŸÖ¸ü µÖŸ−Ö¯Öæ¾Öԍú ¯ÖÏÖÖŸµÖÖ÷Ö ú¸üµÖÖ“Öê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ−Öê
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. Æêü ¾Ö߸üŸ¾ÖÖ“Öê ªÖêŸÖú †ÖÆêü. ¾Öîפüú ¾ÖÖÔ³Öê¤üÖ−ÖãÃÖÖ¸ü ±úŒŸÖ ¯Öæ•ÖꓵÖÖ ´ÖÓ¡ÖÖÓ´Ö¬µÖê ³Öê¤ü
†ÖÆêüŸÖ. ¯Öæ•ÖÖ¯Ö¨ŸÖß, פü−Ö“ÖµÖÖÔ ÃÖ¾ÖÖÔÃÖÖšüß ÃÖÖ¸üÖß“Ö †ÖÆêü. úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ִÖÖß¾Ö¸ü
†×¬Öú ¯ÖϳÖÖ¾Ö †ÖœüôûŸÖÖê. úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö 1.10 ¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß (18.17) µÖÖ ¤üÖê−Æüß´Ö¬µÖê
¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−ÖÖ“Öê ÃÖÖ¸ü †ÖÆêü.

98
 סÖ×¾Ö¬Ö ¤ü߁Öê“Öê ¯ÖÏŸµÖêúß ÃÖÖŸÖ ¯ÖύúÖ¸ü ÃÖÖÓ÷Öæ−Ö ‹æúÖ 21 ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ¤ü߁Öê“Öê ×−Ö¹ý¯ÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö
¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê êú»Öê †ÖÆêü. ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖ“Öê ×¾Ö¬ÖÖ−Ö úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖÓ´Ö¬µÖê (3.68-70)
´Ö−Öãô֟Öß“µÖÖ (3-70-72) ¯Ö¨üŸÖß−Öê êú»Öê †ÖÆêü. ׿־ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÓ“Ö¾ÖßÃÖ »Öß»ÖÖÓ¾Öºþ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ»ÖÖ
¯ÖÓ“Ö¯ÖÓ“ÖÖŸ´Öú »Öß»Öê“Öê ¬Ö−Öß ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.78
†ÖŸ´ÖÖ Ã¡Öß −ÖÖÆüß, ¯Öã¹ýÂÖ −ÖÖÆüß, −Ö¯ÖãÓÃ֍ú −ÖÖÆüß Æêü ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖ−ÖÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü,
'−Öî¾Ö áÖß −Ö ¯Öã´ÖÖ−ÖêÂÖ −Öî¾Ö “ÖÖµÖÓ −Ö¯ÖãÓÃ֍ú:'79
ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê ׿־֯Öã¸üÖÖÖŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü, '−Ö “Ö ÛÃ¡Ö −Ö ¯Öã´ÖÖ−ÖêÂÖ −Öî¾Ö “ÖÖ×¯Ö −Ö¯ÖãÓÃ֍ú:'…80
3.2.3 †×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö
Æêü ¯Ö×Æü»Öê †Ö÷Ö´Ö †ÖÆêü •µÖÖ“Öê ±Ïëú“Ö ³ÖÖÂÖêŸÖ ³ÖÖÂÖÖÓŸÖ¸ü —ÖÖ»Öê. µÖÖ»ÖÖ“Ö †×•ÖŸÖ´ÖÆüÖŸÖÓ¡Ö
ÃÖã¨üÖ ´ÆüÖŸÖÖŸÖ. †×•ÖŸÖ Æêü ׿־ÖÖ“Öê −ÖÖ¾Ö †ÖÆêü, †×•ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖÓ´Ö¬µÖê 49 ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê 10000
¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖé™üß ×−ÖÙ´ÖŸÖß, ×¿Ö¾Ö †Ö×Ö ¤êü¾ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö, ŸÖÓ¡ÖÖ“Öß ×−ÖÙ´ÖŸÖß
ú¿Öß —ÖÖ»Öß, Ø»Ö÷ÖÖ“Öß ×−ÖÙ´ÖŸÖß ú¿Öß —ÖÖ»Öß µÖÖ²Ö§ü»Ö ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê פü»Öê †ÖÆêü. ׿־ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö,
Ø»Ö÷ÖÖ“ÖÖ †£ÖÔ, ¯ÖύúÖ¸ü, Ø»Ö÷ÖÖ“Öê ÷ÖãÖ¬Ö´ÖÔ, Ø»Ö÷Ö ²Ö−Ö×¾ÖµÖÖ“µÖÖ ×¾Ö¬Öß, ´ÖÓפü¸üÖÃÖÖšüß •ÖÖ÷ÖÖ ú¿Öß
×−Ö¾Ö›üÖ¾Öß, ´ÖÓפü¸üÖ“ÖÖ †ÖúÖ¸ü, ´ÖÓפü¸üÖ“Öß Ø³ÖŸÖ, ¯ÖÖµÖÖ ÖÖÓ²Ö, ÷Ö³ÖÔ÷ÖéÆü ²ÖÖÓ¬ÖŸÖÖÓ−ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸üµÖÖŸÖ
µÖêÖÖ¸êü ÃÖÖ×ÆüŸµÖ, Ø»Ö÷Ö Ã£ÖÖ¯Ö−ÖÖ, ÆüÖê´Ö×¾Ö¬Öß, פü¾Öê »ÖÖ¾ÖÖê, ¤îü−ÖÓפü−Ö ¯Öæ•ÖÖ, ´Öã¦üÖ, †×³ÖÂÖêú,
¯Öæ•ÖêÃÖÖšüß ¾ÖÖ¯Ö¸üµÖÖŸÖ µÖêÖÖ¸êü ¦ü¾µÖê µÖÖ²Ö§ü»Ö Öæ¯Ö “ÖÖÓ÷Ö»Öê ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü. µÖê£Öê ŸÖÓ¡Ö ´ÆüÖ•Öê
†ÖŸ´µÖÖ“ÖÖ ´Ö㌟Öß“ÖÖ ´ÖÖ÷ÖÔ †ÃÖê ´ÖÖ−Ö»Öê †ÖÆêü
†×•ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê “ÖÖ¸ü ¾ÖÖÖÕ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖœüôûŸÖÖê ¯ÖÖ †−Öã¾ÖÖ¤üúÖ“Öê †ÃÖê ´ÆüÖÖê
†ÖÆêü úß ÆüÖ −ÖÓŸÖ¸ü •ÖÖê›ü»Öê»ÖÖ ³ÖÖ÷Ö †ÃÖæ ¿ÖúŸÖÖê. ¿ÖÖáÖÖ´Ö¬µÖê ²Ö¤ü»Ö êú»µÖÖ−Öê −Ö¾Öß−Ö †Ö¾Öé¢Öß
´Ö¬µÖê ŸÖê¸üÖ ¯Öύú¸üÖê ¾Ö÷Öôû»Öß †ÖÆêüŸÖ. ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê ´ÆüÖ•Öê µÖÖ úÖôûÖ“ÖÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖÖ, ŸµÖ֍úÖôûß
ãúšü»ÖêÆüß ¤ü›ü¯ÖÖ −Ö µÖê‰ú ¤êüŸÖÖ ´Ö×Æü»ÖÖÓ“ÖÖ ÃÖÆü³ÖÖ÷Ö ´ÖÓפü¸üÖÓ´Ö¬µÖê †ÃÖÖµÖ“ÖÖ Æüß ÷ÖÖê™ü »ÖÖÖŸÖ
‘ÖêµÖÖÃÖÖ¸üÖß †ÖÆêü. פü¾Öê »ÖÖ¾ÖÖê, פü¾µÖÖ“Öß ŸÖê»Ö¾ÖÖŸÖ ú¸üÖê †Ö¤üß úÖ´Öê ÛáֵÖÖ ú¸üßŸÖ †ÃÖŸÖ.

99
 ¯Ö×Æü»µÖÖ ¯Öύú¸üÖÖŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †Ö¸Óü³Ö úÃÖÖ —ÖÖ»ÖÖ µÖÖ²Ö§ü»Ö ´ÖÖ×ÆüŸÖß †ÖÆêü. †×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö
Æêü ¯ÖÏ¿−ÖÖê¢Ö¸ü ºþ¯ÖÖŸÖ †ÃÖæ−Ö ¹ý¦üÖ−Öê ×¾ÖÂÖæ»ÖÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ³ÖŒŸÖßÃÖÖšüß
êú»Ö껵ÖÖ ÃÖæ“Ö−ÖÖ ¾Ö †Ö¤êü¿Ö †ÖÆêüŸÖ. ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ÃÖé™üß ×−ÖÙ´ÖŸÖß, ×¿Ö¾Ö †Ö×Ö ‡ŸÖ¸ü
¤êü¾ÖŸÖÖÓ´Ö¬Öᯙ ÃÖÓÓ²ÖÓ¬Ö, ¾Öê÷Ö¾Öê÷ÖóµÖÖ ´ÖæŸÖá †ÃÖæ−ÖÃÖæ¨üÖ ¤êü¾Ö úÃÖÖ ‹ú“Ö †ÖÆêü µÖÖ²Ö§ü»Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê
†ÖÆêü. †×•ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ïÖ™ü ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü úß, Ø»Ö÷Ö Æêü ÃÖ¤üÖ׿־ÖÖ“Öê דÖ−Æü †ÖÆêü, ´ÖæŸÖá¯ÖêÖÖ
Ø»Ö÷Ö Æêü ×³Ö®Ö †ÖÆêü. ´ÖãŸÖá †Ö×Ö Ø»Ö÷ÖÖ´Ö¬Ö»ÖÖ ³Öê¤ü µÖê£Öê ïÖ™ü êú»ÖÖ †ÖÆêü.
Ø»Ö÷ÖÖ“Öß ˆŸ¯Ö¢Öß ú¿Öß —ÖÖ»Öß µÖÖ²Ö§ü»Ö †×•ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü, Linga is so
called because all phenomena are dissolved in Siva at the time of cosmic
disssoulution & it emerges from siva once again at the time of creation.81
3.2.4 ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖÖŸÖ¾Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ»ÖÖ“Ö ÃÖ恴֟ÖÓ¡ÖÆüß ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
¯ÖÏßÖãŸÖ ³ÖÖ÷Ö ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷Ö †ÖÆêü. ¯ÖÏŸµÖêú †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤ü †ÃÖŸÖÖŸÖ ¯ÖÖ
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»Ö †ÃÖ»Öê»Öê ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü ÆüÖ ‹ú“Ö ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêü. ÃÖ¾ÖÔ¯ÖÏ£Ö´Ö 1901
´Ö¬µÖê ÆüßÖ×»ÖÛÖŸÖ ¯ÖÏŸÖß¾Öºþ−Ö ¾Ö߸ü¿Öêî¾Ö Ø»Ö÷Öß ²ÖÎÖÉüÖ ÷ÖÏÓ£Ö´ÖÖ»Öê ´Ö¬Öæ−Ö ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖύúÖ׿֟Ö
—ÖÖ»Öê. ŸµÖÖ−ÖÓŸÖ¸ü 1994 ´Ö¬µÖê ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö´Ö¬Öæ−Ö ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»Öê.
ŸµÖÖ†Ö¬Öß 1942 ¾Ö 1956 ´Ö¬µÖê ´ÆîüÃÖæ¸ü µÖê£Öæ−Ö ú®Ö›ü ×»Ö¯Öß´Ö¬µÖê ¯ÖύúÖ׿֟Ö
ÃÖÓÍú¸üÖÖ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸üÖ¾Ö¸ü ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖÓ¯ÖÖ¤ü−Ö —ÖÖ»Öê. µÖÖ ×ŸÖ−Æüß ÃÖÓÍú¸üÖÖÓ´Ö¬µÖê ±ú¸üú †ÖÆêü.
¿»ÖÖêúÃÖӏµÖÖ ¾Ö÷Ö¾Öê÷Öôûß †ÖÆêü.
÷ÖÏÓ£Ö¿ÖßÂÖԍú
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ´ÖÖêÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ úºþ−Ö ¤êüÖÖ·µÖÖ ¾Öê¤ü, ¯Öã¸üÖÖ †Ö×Ö †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öê ÃÖÖ¸ü †ÃÖæ−Ö µÖÖ
÷ÖÏÓ£ÖÖ»ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ−Öê ÃÖ恴֟ÖÓ¡Ö −ÖÖ¾Ö ×¤ü»Öê †ÖÆêü, ŸÖê −ÖÖ¾Ö †−¾Ö£Öԍú †ÖÆêü. ÷ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ ÃÖ´ÖÖ¸üÖê¯ÖÖŸÖ
׿־ÖÖ−Öê ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß»ÖÖ ¾Öê¤ü, †Ö÷Ö´Ö, ¯Öã¸üÖÖê †Ö¤üà“Öê ÃÖÖ¸ü †ÃÖ»Öê»Öê ´ÖÖêÖÖ¯ÖÏŸÖ −ÖêÖÖ¸êü ‹ú´Öê¾Ö ÃÖÖ¬Ö−Ö

100
†ÃÖÖÖ¸êü ÃÖæ´Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÃÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. ÃÖ¾ÖÖÔŸÖ ÁÖêšüü ¯ÖãºþÂÖÖ£ÖÔ ´ÆüÖ•Öê ´ÖÖêÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖß.
´ÖÖêÖÖ“ÖÖ ‹ú´Öê¾Ö ´ÖÖ÷ÖÔ ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»ÖÖ †ÖÆêü Æêü †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ´ÖÆü¢¾Ö ´ÆüÖŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö.
¯Ö×Æü»µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ¿Öî¾ÖŸÖ¢¾Ö–ÖÖ−ÖÖ“ÖÖ ÃÖÖ¸üÖÓ¿Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»ÖÖ †ÖÆêü. ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê
׿־ÖÖ“µÖÖ »Öß»ÖÖºþ¯ÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ¯Ö¸ü´ÖÖŸ´µÖÖ“Öê »Öß»ÖÖºþ¯Ö †−Öêú †ÖÆêüŸÖ ¯ÖÖ ŸµÖÖŸÖæ−Ö
±úŒŸÖ 25 ºþ¯Öê“Ö ˆ¯ÖÖÃÖ−ÖêÃÖÖšüß ˆ¯ÖµÖÖê÷Öß †ÖÆêüŸÖ. ¸üÖî¸ü¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×ÎúµÖÖ¯Ö¤üÖ“µÖÖ 35 ¾µÖÖ
†¬µÖÖµÖÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ŸµÖÖ »Öß»ÖÖ“Ö †ÖÆêüŸÖ. ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÖÓ“Öê
¾ÖÖÔ−Ö úÖ¿Öß •Ö÷Ö¤ü÷Öæºþ ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ×»Ö×ÖŸÖ '׿־֯ÖÓ“ÖؾֿÖ×ŸÖ »Öß»Öֿ֟֍ú´ÖË'
µÖÖ´Ö¬µÖê êú»Öê †ÖÆêü. ¤üÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ׿־ֻÖß»ÖÖ ¯ÖÏÃÖÓ÷ÖÖ´Ö¬µÖê ÆÓüÃÖºþ¯Öß ²ÖÎÉ †Ö×Ö ¾Ö¸üÖÆüºþ¯Öß
×¾ÖÂÖã“ÖÖ Ø»Ö÷ÖŸÖ¢¾ÖÖ“µÖÖ †Ö¤üßü †Ö×Ö †ÓŸÖ ¿ÖÖê¬ÖµÖÖÃÖÖšüß êú»µÖÖ ÷Öê»Ö껵ÖÖ µÖÖ¡Öê“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ
†ÖÆêü.82 Æüß“Ö ú£ÖÖ ×¿Ö¾Ö¯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ×¾ÖªêÀ¾Ö¸ü ÃÖÓ×ÆüŸÖê´Ö¬µÖê †ÖÆêü.83 Ø»Ö÷Ö¯Öã¸üÖÖÖ´Ö¬µÖêü ú£ÖÖ
×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê †ÖœüôûŸÖê.84
¤üÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖᯙ 10.30 µÖÖ ¿»ÖÖêúÖÓ“Öß ŸÖã»Ö−ÖÖ ´Ö×Æü´−ÖßÖÖê¡ÖÖ¿Öß êú»Öß •ÖÖ‰ú
¿ÖúŸÖê.85 ¤êü¾Öß«üÖ¸üÖ ×¿Ö¾ÖÖ“Öß ÃŸÖãŸÖß ú¸üŸÖÖ−ÖÖ 10.38 µÖÖ ¿»ÖÖêúÖÓ“ÖÖ ´Ö×£ÖŸÖÖ£ÖÔ ŸÖîŸÖ¸üßµÖ
ˆ¯ÖÛ−ÖÂÖ¤üÖ¿Öß (2/4) •ÖãôûŸÖÖê.
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê 3-4 ¯Ö™ü»ÖÖÓ´Ö¬µÖê ´ÖÓ¡ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ÃÖÖÓ÷Öæ−Ö ÂÖ›üÖ¸ü
´ÖÓ¡ÖÖ“Öê ¯ÖÏŸµÖêú ¾ÖÖÖÔ“Öê ŠúÂÖß, ¤êü¾ÖŸÖÖ, ”Óû¤ü, þָü, ¾ÖÖÔ, ´ÖãÖ †Ö¤üà“Öê ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê
†ÖÆêü. ×¾Ö×¾Ö¬Ö −µÖÖÃÖ †Ö×Ö ´Öã¦üÖÃÖÖê²ÖŸÖ ÃÖ֍ú»µÖ †Ö¤üß ¯ÖÖ“Ö ¯ÖÏÖ¾ÖÖÓ“Öê þֺþ¯Ö µÖê£Öê ¾ÖÙÖ»Öê
†ÖÆêü. −Öê¡ÖŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÏÖ¾ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖ“Ö †¾ÖãÖÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ.86 סÖ×¾Ö¬Ö •Ö¯Ö, ¯Öã¸ü¿“Ö¸üÖ,
ÂÖ›üÖüÖ¸ü´ÖÓ¡ÖÖ“Öß ÂÖ™Ëüãֺֻþ¯ÖŸÖÖ, ÂÖ™ËüŸÖ¢¾Öºþ¯ÖŸÖÖ, ÂÖ›ËüØ»Ö÷Öºþ¯ÖŸÖÖ †Ö¤üß †−Öêú ×¾ÖÂÖµÖ
ÃÖぴÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖ ¤êüÆüÖ»ÖÖ ¤êü¾ÖÖ»ÖµÖ †Ö×Ö ×•Ö¾ÖÖ»ÖÖ ÃÖ¤üÖ׿־Ö
þֺþ¯Ö ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
'¤êüÆüÖê ¤êü¾ÖÖ»ÖµÖ: ¯ÖÏÖꌟÖÖê •Öß¾ÖÖê ¤êü¾Ö : ÃÖ¤üÖ׿־Ö:…'87

101
 †Ö÷Ö´Ö ŸÖÓ¡Ö¿ÖÖáÖÖ“µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê ×ÃÖ¨ü †Ö×Ö −ÖÖ£ÖÖ“µÖÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ´Ö¬µÖê ¤êüÆüÖ»ÖÖ ¤êü¾ÖÖ»ÖµÖ
´ÖÖ−Ö»Öê †ÖÆêü. ŸÖ−¡ÖÖ»ÖÖêúúÖ¸üü †×³Ö−Ö¾Ö ÷Ö㯟ÖÖÓ“Öê ´ÆüÖÖê †ÖÆêÓü úß, µÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö
»Öãú»Öß¿Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ´ÖŸÖÖ“Öê †Öª¾ÖŒŸÖÖ ´ÖÆüÖ´Öã−Öß »Öãú×»Ö¿Ö µÖÖ−Öê êú»Öê ÆüÖêŸÖê.
'ÃÖ¾ÖÔ¤êü¾Ö´ÖµÖ: úÖµÖ:…'88
׿־ÖÖê ³Ö㟾ÖÖ µÖ•ÖêŸÖË ×¿Ö¾Ö´ÖË''…
µÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖÖ“µÖÖ ´Öæôû ¯ÖϾÖé¢Öß´Ö¬µÖê Æüßü“Ö ³ÖÖ¾Ö−ÖÖ †ÖœüôûŸÖê.
¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê (5.31-33) ÷Öãºþ׿Ö嵅 »ÖÖÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ´Ö¸üÖšüß ÃÖÓŸÖ
¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖÖŸÖ ˆ¤üÖ. ‹ú−ÖÖ£Öß ³ÖÖ÷Ö¾ÖŸÖ, ¤üÖÃÖ²ÖÖê¬Ö µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ Æüß“Ö »ÖÖÖê ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öß †ÖÆêüŸÖ.
ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öß −ÖÖ¾Öê ²Ö¤ü»Ö»Öß ŸÖ¸üß ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖ¤üÖ“ÖÖ¸ü †Ö×Ö ÃÖÓÍéúŸÖß ‹ú“Ö †ÖÆêü µÖÖ“Öê Æêü ¯Öã¸üÖ¾Öê
†ÖÆêüŸÖ.
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¾Ö÷Öáú¸üÖ êú»Öê †ÖÆê.ü
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ 15 ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ³Öê¤ü ×−Ö¹ý¯ÖÖ †Ö×Ö “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖß»Ö
¾Ö÷Öáú¸üÖ µÖÖÓ“ÖÖ úÖÆüß ŸÖ¯Ö׿ֻÖÖ´Ö¬µÖê ±ú¸üú †ÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ †Ö÷Ö´ÖÖÓ−Öß ãúšü»µÖÖŸÖ¸üß
¯ÖÏÖ“Öß−Ö †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ †Ö¬ÖÖ¸êü Æêü ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü Æêü ŸµÖÖŸÖᯙ ÃÖ´ÖÖ−Ö ¿»ÖÖêúÖÓ¾Öºþ−Ö ¾ÖÖ™üŸÖê.
ÃÖÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê Ø»Ö÷ÖŸÖ¢¾ÖÖ“Öê ×−Ö¹ý¯ÖÖ êú»Öê»Öê †ÖœüôûŸÖê. æú´ÖÔ¯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ˆ¢Ö¸ü
³ÖÖ÷ÖÖŸÖᯙ ‡ÔÀ¾Ö¸ü ÷ÖߟÖꓵÖÖ 10 ¾µÖÖ †¬µÖÖµÖÖŸÖß»Ö Ø»Ö÷ÖŸÖ¢¾ÖÖ“µÖÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖ¿Öß µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖß»Ö
Ø»Ö÷ÖŸÖ¢¾ÖÖ“Öß ÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ †ÖœüôûŸÖê. æú´ÖÔ¯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ¯Öæ¾ÖÔ ×¾Ö³ÖÖ÷ÖÖŸÖᯙ 35 ¾µÖÖ †¬µÖÖµÖÖ“Öê −ÖÖ¾Ö
×»ÖÓ÷ÖÖ¬µÖÖµÖ †ÖÆêü.
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 10.4 ´Ö¬µÖê ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ“µÖÖ ŸÖ¢¾Ö´ÖµÖ †Ö×Ö ŸÖ¢¾ÖÖŸÖßŸÖ Ã¾Öºþ¯ÖÖ“ÖÖ
ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü. ¯ÖÏŸµÖÛ³Ö–ÖÖÇü¤üµÖ“µÖÖ 8 ¾µÖÖ ÃÖæ¡ÖÖ“Öß ¾µÖ֏µÖÖ ú¸üŸÖÖÓ−ÖÖ Öê´Ö¸üÖ•Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ,
×¾ÖÀ¾ÖÖê¢ÖßÖÔ´ÖÖŸ¾ÖŸÖ¢¾Ö×´Ö×ŸÖ ŸÖÛ−¡ÖúÖ: ×¾Ö¿¾Ö´ÖµÖ×´Ö×ŸÖ ãú»ÖÖªÖ´−ÖÖµÖ×−Ö×¾Ö™üÖ: ×¾ÖÀ¾ÖÖê¢ÖßÖÔ
×¾ÖÀ¾Ö´ÖµÖÓ “Öê×ŸÖ ×¡ÖúÖפü¤ü¿ÖÔ−Ö ×¾Ö¤ü:…'89
102
 †×³Ö−Ö¾Ö ÷Ö㯟Ö, Öê´Ö¸üÖ•Ö †Ö¤üßÓ−Öß ŸÖÖÓס֍ú ¿Ö²¤üÖ“ÖÖ ¯ÖϵÖÖê÷Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ , ¾ÖÖ´Ö, ¤üÖ, ³ÖæŸÖ
†Ö×Ö ÷ÖÖ¹ý›ü −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÓ“Ö¯ÖϾÖÖÆü¿ÖÖáÖÖ“µÖÖ †−ÖãµÖÖµÖÖÓÃÖÖšüß êú»ÖÖ †ÖÆêü. ¯ÖϬÖÖ−ÖŸÖ: «îüŸÖ¾ÖÖ¤üß
×ÃÖ¨üÖ−ŸÖ¿Öî¾Ö ¯Öӓ֍éúŸµÖúÖ¸üß, ¯ÖÓ“Ö´ÖÓ¡ÖŸÖ−Öæ ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ»ÖÖ ×¾ÖÀ¾ÖÖê¢ÖßÖÔ ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ. ãú»Ö, úÖî»Ö,
´ÖŸÖ¤ü¿ÖÔ−Ö“Öê †−ÖãµÖÖµÖß ÃÖÖŸ´Ö¤êü¾ÖŸÖÖ ¾ÖÖ¤üÖ“Öê ¯ÖÖêÂ֍ú †ÖÆêüŸÖ ´ÆüÖæ−Ö µÖÖÓ“µÖÖ ¥ü™üß−Öê ¯Ö¸üŸÖ¢¾Ö
×¾ÖÀ¾Ö´ÖµÖ †ÖÆêü. µÖÖ ¯Öύú¸üÖÖŸÖᯙ ¯ÖϵÖãŒŸÖ ŸÖ¢¾ÖÖŸÖᯙ †Ö×Ö ŸÖ¢¾Ö´ÖµÖ¿Ö¨ü ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ“µÖÖ
µÖÖ“Ö ×¾ÖÀ¾ÖÖê¢ÖßÖÔ †Ö×Ö ×¾ÖÀ¾Ö´ÖµÖ Ûã֟Öß“Öê ÃÖã“֍ú ¾ÖÖ™üŸÖÖŸÖ.
3.2.5 ÃÖÆüáÖÖ÷Ö´Ö
ÃÖÆüáÖÖ÷Ö´Ö Æêü †Öšü¾Öê ׿־ֳÖê¤üÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ¤üÆüÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ÆüßÖ×»Ö×ÖŸÖ •Ö¸üß ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ÃÖÆüÄÖÖ÷Ö´Ö Æêü ¯ÖæÖÔ ºþ¯ÖÖŸÖ †•Öæ−Ö ¯ÖύúÖ׿֟Ö
—ÖÖ»Öê»Öê −ÖÖÆüß. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ“Öê 24 ¾Öê ¯Ö™ü»Ö †Â™ü²ÖÓ¬Ö×¾Ö¬Öß Æêü 570 ¿»ÖÖêúÖŸ´Öú
†ÃÖæ−Ö ŸÖÖ×´Öô û†−Öã¾ÖÖ¤üÖÃÖ×ÆüŸÖ ‹¾Öœü¶Ö“Ö ³ÖÖ÷ÖÖ“Öê ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö —ÖÖ»Öê †ÃÖê ÷ÖÏӣ֍úŸµÖÖÔ“Öê ´ÆÖÖê
†ÖÆêü. ŸµÖÖ´Öãôêû µÖÖ ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖ †ÖÆêü úß −ÖÖÆüß Æêü ÃÖÖÓ÷ÖÖê úšüßÖ †ÖÆêü
ŸµÖÖÃÖÖšüß †Ö÷Ö´ÖÖ“Öß ˆ¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öß †ÖÆêü.
3.2.6 ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖŸÖ¢¾ÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ
×−ÖÀ¾ÖÖÃÖ¿ÖÖÃÖ−Ö, ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖÖ÷Ö´Ö, −ÖîÀ¾ÖÖÃÖŸÖÓ¡Ö µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖÓ−Öß ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖÖ÷Ö´Ö †ÖêôûÖ»Öê •ÖÖŸÖê
28 †Ö÷Ö´ÖÖÓ¯Öîúß ¹ý¦üÖ÷Ö´ÖÖ¬µÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ןÖÃÖ¸êü ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö Æüß
ŸµÖÖ“Ö −ÖÖ¾ÖÖ−Öê ¯ÖÏ×ÃÖ¨ü †ÖÆêü.
×−ÖÀ¾ÖÖÃÖŸÖ¢¾ÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ, ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖŸÖÓ¡Ö, ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖ֏µÖ´ÖÆüÖŸÖÓ¡Ö −ÖÖ¾ÖÖ−Öê ×¾Ö¾Öé¢Ö ´ÖÖŸÖéúÖ µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ“Öß †ÃÖæ ¿ÖúŸÖê. ›üÖò. ²ÖÖ÷Ö“Öß µÖÖÓ−Öß ×−ÖÀ¾ÖÖŸÖ¢¾Ö ÃÖÓ×ÆüŸÖꓵÖÖ −Öê¯ÖÖôû“µÖÖ ´ÖÖŸÖéêú“ÖÖ ¯Ö׸ü“ÖµÖ
†Ö¯Ö»µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ ¿Öê¾Ö™üß ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê פü»ÖÖ †ÖÆêü. ¯Öé.Îú.93-96.
׿־ÖÃÖæ¡Ö×¾Ö´ÖÙ¿Ö−Öß´Ö¬µÖê 'ŸÖ¤ãüŒŸÖÓ ÁÖß−ÖîÀ¾ÖÖÃÖ¤êü¾Öß ´ÖÆêüÀ¾Ö¸ü−ÖŸÖÔ−Ö֏µÖê ÃÖ¯ŸÖ´Ö¯Ö™ü»Öê
¤êü¾ÖߍéúŸÖß־Öê' †ÃÖÖ ×−ÖÀ¾ÖÖÃÖŸÖÓ¡ÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü.90
103
 '´ÖÆüÖ¤êü¾Ö™üÓú ÊêŸÖŸÖ' Æêü ×−Ö¿“ÖÖÃÖ¾Ö“Ö−Ö ´ÖÖŸÖÓ÷Ö¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü ¾Öé¢Öß´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖê.91
ÆüÖò»ÖÓ›ü“Öê ŸÖÓ¡Ö¿ÖÖáÖÖ“Öê ¯ÖÏ×ÃÖü¨ü ×¾Ö«üÖ−Ö ›üÖò. ŸÖæ−Ö ÷ÖÖÛ−¦üµÖÖ−Ö µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖÓÍú¸üÖ
ú¸üßŸÖ †ÖÆêüŸÖ †ÃÖÖ ˆ»»ÖêÖ ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖÖê.92
3.2.7 ¸üÖî¸ü¾ÖÖ÷Ö´Ö
¯ÖÏŸµÖêú †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤ü †ÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ¯ÖÖ ÃÖ¬µÖÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÃÖ»Ö껵ÖÖ µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»ÖÖÓ“ÖÖ –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤ü ¾Ö 46 ¯Ö™ü»ÖÖÓ“ÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü Æêü ¤üÖê−Ö“Ö ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö
†ÖÆêüŸÖ.
–ÖÖ−ÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¬ÖÖ¸üÖÖ×¾Ö¬Öß, −Ö¾Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ †ÖŸ´ÖÃÖӍÎúÖÓŸÖß µÖÖ
µÖÖê÷ÖÃÖÓ²ÖÓ¬Öß ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê †ÃÖ»Öê»Öê 46 ¾Öê †ÓŸµÖê™üß ¯Ö™ü»Ö Æêü
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ¿Öß ÃÖÓ²Ö×¬ÖŸÖ †ÖÆêü.
–ÖÖ−ÖÖ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ ¾Ö −Ö¾Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü ×¾ÖÂÖµÖ ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü
µÖÖê÷ÖÖ×¾ÖÂÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö ú¸üŸÖÖ−ÖÖ µÖÖê÷ÖÖ“Öê ÂÖ›Óü÷Ö ×−Öºþ×¯ÖŸÖ êú»Öê †ÖÆêü. ¯ÖÓŸÖ•Ö»Ö µÖÖê÷ÖÃÖæ¡ÖÖ´Ö¬µÖê
†Â™üÖÓ÷Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.93 ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ¾Öê÷Öôêû ÃÖÆüÖ
ÂÖ›üÓ÷Ö ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»Öê †ÖÆêüŸÖ.
²ÖÖî¨ü, ¾ÖîÂÖ¾Ö, ¿Öî¾ÖŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê †Â™üÖÓ÷Ö µÖÖê÷ÖÖ“µÖÖ ‹ê¾Ö•Öß ÂÖÓ›ü÷Ö µÖÖê÷ÖÖ“Öê ×¾Ö¬ÖÖ−Ö †ÖÆêü.
µÖÖ´Ö¬µÖê µÖ´Ö, ×−ÖµÖ´Ö, †ÖÃÖ−Ö Æßêü ŸÖß−Ö †Ó÷Öê −ÖÖÆüߟÖ. ²ÖÖî¨ü ŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê †−ÖãôÖéŸÖß»ÖÖ †Ö×Ö ¾ÖîÂÖ¾Ö
¿Öî¾Ö ŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖúÖÔ»ÖÖ µÖÖê÷ÖÖ“Öê †Ó÷Ö ´ÆüÖæ−Ö ´ÖÖ−µÖŸÖÖ ×´ÖôûÖ»Öß †ÖÆêü. ÁÖß. ¯ÖÖÓ. ¾ÖÖ. úÖÖê µÖÖÓ“Öê
†ÃÖê ´ÖŸÖ †ÖÆêü úß ŸÖÖÓס֍ú ÂÖÓ›Óü÷Ö µÖÖê÷ÖÖ´Ö¬µÖê µÖ´Ö, ×−ÖµÖ´Ö Æêü µÖÖê÷Ö †Ó÷Ö ´ÖÖ−Ö»Öê −ÖÖÆüߟÖ. úÖ¸üÖ ŸÖê
¯Öӓִ֍úÖ¸ü“µÖÖ ¥ü™üß−Öê ×¾Ö¹ý¨ü †ÖÆêüŸÖ. †Ö¯ÖÖ †ÖÃÖ−ÖÖ׿־ÖÖµÖ µÖÖê÷ÖÖ“Öß ú»¯Ö−ÖÖ úºþ ¿ÖúŸÖ
−ÖÖÆüß ¯ÖÖ ÂÖ›Óü÷Ö µÖÖê÷ÖÖ“Öê ¯ÖϵÖÖê•Ö−Ö ´Ö−ÖãµÖÖ“µÖÖ ¸üÖ÷ÖÖŸ´Öú ¾Öé¢Öß»ÖÖ ¤æ¸ü ú¸üÖê Æêü †ÖÆê ŸµÖÖ´Öãôêû
ÂÖ›Óü÷Ö ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê šü¸üŸÖÖŸÖ. µÖÖ ¹ý¦üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê 30 ŸÖ¢¾Öê ´ÖÖ−Ö»Öß †ÖÆêüŸÖ. ‡ŸÖ¸ü ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ−Öê 36
ŸÖ¢¾Öê ´ÖÖ−Ö»Öß †ÖÆêüŸÖ.
104
3.2.8 ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö
28 †Ö÷Ö´ÖÖÓ´Ö¬µÖê ´Öãú™üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê 18 ¾Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. ¯ÖÏŸµÖêú †Ö÷Ö´ÖÖ»ÖÖ “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤ü
†ÃÖŸÖÖŸÖ ¯ÖÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü ¾Ö “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ Æêü ¤üÖ−Ö ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêü.
׿־֤ü߁ÖÖ ÷ÖÏÆüÖ, ³Öôֹý¦üÖÖ ¬ÖÖ¸üÖ, ÂÖ›üÖ¸ü, ¯ÖÓ“Öցָü, ´ÖÓ¡Ö•Ö¯Ö, ‡Â™üØ»Ö÷Ö¯Öæ•Ö−Ö †Ö¤üß
ÃÖ¾ÖÔ ×ÎúµÖÖÓ“ÖÖ ¿ÖÖÓ³Ö¾Ö ¾ÖΟÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ´ÖÖ−Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. µÖÖ“Ö ¿ÖÖÓ³Ö¾Ö ¾ÖΟÖÖ»ÖÖ ´Öãú™üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê
(1.14) ´ÖÆüÖ÷ÖãÊ ×¿Ö¸üÖê¾ÖÎŸÖ ´Æü™ü»Öê •ÖÖŸÖê. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê (1.47-49) ¿ÖÖÓ³Ö¾Ö ¾ÖΟÖÖ“Öß
ïÖ™ü ¯Ö׸ü³ÖÖÂÖÖ ×¤ü»Öß †ÖÆêü.
÷Öãºþéú¯ÖÖ¯ÖÏÖ¯ŸÖ ¾µÖŒŸÖß Ã£Öæ»Ö, ÃÖ恴Ö, úÖ¸üÖ ¿Ö¸üßü¸üÖŸÖ, úÖ´ÖÔ, ´ÖÖµÖßµÖ, †ÖÖ¾Ö´Ö»ÖÖ“ÖÖ
ÖµÖ ú¸üÖÖ¸üß ¾Öê¬ÖÖ, ´Ö−Öã, ׍ÎúµÖÖ µÖÖ ×¡Ö×¾Ö¬Ö ¤ü߁Öê−Öê ÃÖÓ¯Ö®Ö ¾µÖŒŸÖß ú´ÖÔÃÖÖ´µÖÖ“µÖÖ Ûã֟Öß´Ö¬µÖê
¯ÖêÖÆü“Öæ−Ö ¯Öã−ÆüÖ •Ö−´Ö ‘ÖêŸÖ −ÖÖÆüß. †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü µÖê£Öê ´ÖÖêÖ †Ö×Ö ¿ÖÖÓ³Ö¾Ö¾ÖΟÖÖ“ÖÖ ÃÖÖ¬µÖ ÃÖÖ¬Ö−Ö³ÖÖ¾Ö
ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ÃÖÓÖ×÷ÖŸÖ»ÖÖ †ÖÆêü.
³Ö÷Ö¾Ö¤üË÷ÖߟÖêÃÖ´ÖÖ−Ö µÖê£Öê ×−֍úÖ´Ö ú´ÖÔµÖÖê÷ÖÖ“Öß ´ÖÖêÖ ÃÖÖ¬Ö−ÖŸÖÖ ´ÖÖ−µÖ †ÖÆêü
ú´ÖÔÃÖÖ´µÖÖ»ÖÖ“Ö ¿ÖÛŒŸÖ¯ÖÖŸÖÖ“Öê, ‡ÔÀ¾Ö¸üÖ“µÖÖ †−Öã÷ÖÏÆüÖ“Öê ´Öæôû úÖ¸üÖ ´ÖÖ−Ö»Öê †ÖÆêü.
¿¾ÖêŸÖÖÀ¾ÖêŸÖ¸ü ˆ¯ÖÛ−ÖÂÖ¤üÖ´Ö¬µÖê (6.20) ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»µÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü ׿־ÖÖ»ÖÖ •ÖÖÖ»µÖÖ׿־ÖÖµÖ
úÖêÖÖ“Öß“Ö ¤ãü:ÖÖŸÖæ−Ö ´Ö㌟Öß −ÖÖÆüß. ŸµÖÖ“Ö¯ÖÏ´ÖÖÖê ´Öãú™üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê (1.15) ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß,
¿ÖÖÓ³Ö¾Ö ¾ÖΟÖÖ“Öê ¯ÖÖ»Ö−Ö êú»µÖÖ׿־ÖÖµÖ ¤ãü:ÖÖŸÖæ−Ö ´Ö㌟Öß −ÖÖÆüß. µÖÖ“ÖÖ“Ö ×¾Ö“ÖÖ¸ü “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö
׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü 11 ¾Öê ¯Ö™ü»Ö, úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö ×ŸÖÃÖ¸êü ¯Ö™ü»Ö, ׿־֯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ×¾ÖªêÀ¾Ö¸ü ÃÖÓ×ÆüŸÖê´Ö¬µÖê
†ÖœüôûŸÖÖê. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê †ÖŸ´Ö, ×¾ÖªÖ, ×¿Ö¾Ö −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ŸÖß−Ö ŸÖ¢¾ÖÖÓ“Öß “Ö“ÖÖÔ
êú»Öß †ÖÆêü. ¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ †Ö¾ÖÖÆü−Ö, ÃÖÓãÖÖ¯Ö−Ö, ÃÖÓ×−Ö¬ÖÖ−Ö, ÃÖÓ×−Ö¸üÖê¬ÖÖ−Ö, Ã֍ú»Öߍú¸üÖ,
†´ÖéŸÖߍú¸üÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏ׍ÎúµÖê»ÖÖ Ã¯Ö™ü êú»Öê †ÖÆêü.
´Öãú™üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ 5.9 ´Ö¬µÖê ãÖÛ›ü»Ö ¿Ö²¤ü †ÖœüôûŸÖÖê. †´Ö¸üúÖê¿ÖÖ´Ö¬µÖê µÖ–ÖÖÃÖÖšüß
×−Ö¾Ö›ü»Ö껵ÖÖ •Ö×´Ö−ÖßÃÖÖšüß Ã£Ö×›ü»Ö †Ö×Ö “ÖŸ¾ÖÖ¸ü ¿Ö²¤ü †Ö»Öê †ÖÆêüŸÖ.94
105
 ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ»ÖÖ µÖê£Öê ¯ÖÓ“Ö´ÖÓ¡ÖŸÖ−Öã ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü (3.8-13)
†Ö×Ö ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê (4.14-15) ¯ÖÓ“Ö¾ÖŒ¡Ö ׿־ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ïÖ™ü
êú»Öê †ÖÆêü. Æêü ׿־ÖÖ“Öê ´ÖÓ¡Ö´ÖµÖ Ã¾Öºþ¯Ö †ÖÆêü. ´Öãú™üÖ÷Ö´ÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ (5.13-14) Æêü ׿־ÖÖ“Öê
Ø»Ö÷Ö´ÖµÖ Ã¾Öºþ¯Ö †ÖÆêü
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê 1.2 ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾ÖÖ»ÖÖ ¯ÖÓ“Ö¯ÖÓ“Ö´ÖãÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
¿Öî¾Ö¿ÖÖáÖÖ´Ö¬µÖê ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖÖ»ÖÖ »ÖÖî׍úú, ¾Öîפüú, †Ö¬µÖÖÛŸ´Öú, †×ŸÖ´ÖÖÙ÷֍ú, ´ÖÖÛ−¡Öú
µÖÖ ¯ÖÖ“Ö´Ö¬µÖê ×¾Ö³ÖŒŸÖ úºþ−Ö ¯Öã−ÆüÖ ¯ÖÏŸµÖêúÖ“Öê ¯ÖÖ“Ö ¯ÖÖ“Ö ¯ÖύúÖ¸ü êú»Öê †ÖÆêüŸÖ. †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü 25
ÃÖӏµÖÖ ÆüÖêŸÖê. µÖê£Öê ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Ö껵ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÓ“Ö¾ÖßÃÖ ´ÖãÖÖŸÖæ−Ö Æêü ׿־ÖÖ÷Ö´Ö¿ÖÖÃ¡Ö ×−Ö´ÖÖÔÖ —ÖÖ»Öê
†¿Öß ú»¯Ö−ÖÖ ú¸üŸÖÖ µÖê‰ú ¿ÖúŸÖê. “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ¯Ö×Æü»µÖÖ “ÖÖ¸ü ¯Ö™ü»ÖÖÓ´Ö¬µÖê ׿־ִÖê‘Ö †£ÖÖÔŸÖ
ÃÖ´ÖÖ¬Öß ÃÖÓÍúÖ¸üÖÓ“Öê þֺþ¯Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêü. “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ÁÖÖ¨üÃÖÓ²ÖÓ¬Öß
×¾ÖÂÖµÖ Ã¯Ö™ü êú»Öê †ÖÆêüŸÖ. “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ 7.11 ´Ö¬µÖê 38 ú»ÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖœüôûŸÖÖê. ú»ÖÖÓ“Öê
×−Ö¹ý¯ÖÖ ÃÖ¾ÖÔ ¿Öî¾ÖŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖê. Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üÖ“ÖÓצüúÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¤ü߁ÖÖ×¾Ö¬Öß´Ö¬µÖê 38 ú»ÖÖÓ“Öê
×−Ö¹ý¯ÖÖ êú»Öê»Öê †ÖœüôûŸÖê.95
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ´Öãú™Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ×¾ÖÂÖµÖÖÓ´Ö¬µÖê ²Ö¸üß“Ö ÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ
†ÖœüôûŸÖê.
3.2.9 “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö
¹ý¦üÖ÷Ö´Ö¬µÖê “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê −Ö¾Ö¾Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤üÖÓ¯Öîúß µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü
¾Ö “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêü. ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê 12 ¯Ö™ü»Ö †Ö×Ö “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê 8 ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ.
¯ÖÏŸµÖêú ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÓ¾ÖÖ¤ü ºþ¯ÖÖŸÖ †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖ ²ÖéÆüï֟Öß ¯ÖÏ¿−֍úŸÖÖÔ †ÖÆêü †Ö×Ö ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö
†−ÖÓŸÖ¹ý¦ü ¯ÖÏ¿−ÖÖ“Öê ˆ¢Ö¸ü ¤üêŸÖÖŸÖ. ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»Öê †ÖÆêü.
ŸµÖÖ“Ö²Ö¸üÖê²Ö¸ü ²ÖÓ¬Ö ´ÖÖêÖÖ“Öê þֺþ¯Ö, ¯Ö׸üÆüÖ¸ü †Ö×Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖß“µÖÖ ˆ¯ÖÖµÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö †ÖœüôûŸÖê.
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ïÖ™ü êú»Öê †ÖÆêü.

106
 †Â™üÖ¾Ö¸üÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê (2.8) Öæ¯Ö ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê †ÖœüôûŸÖê. ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö
ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê •Öê ¾Öê÷Ö¾Öê÷Öôêû ÷ÖÏÓ£Ö †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖÓ−Öß †Â™üÖ¾Ö¸üÖ Ã¯Ö™ü ú¸üŸÖÖ−ÖÖ µÖÖ“Ö †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ
†Ö¬ÖÖ¸ü ‘ÖêŸÖ»ÖÖ †ÃÖÖ¾ÖÖ †ÃÖê ¾ÖÖ™üŸÖê. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ³Öô֬ÖÖ¸üÖÖ“µÖÖ ŸÖß−Ö ×¾Ö¬Öß
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»µÖÖ †ÖÆêüŸÖ. 1. ˆ¨ãü»Ö−Ö, 2. †¾Ö÷Öãšü−Ö 3. ס֯Öã›Òü¬ÖÖ¸üÖ. ס֯Öã›Òü¬ÖÖ¸üÖÖ“Öß •Öß
32,16,8,5 ãÖÖ−Öê †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖÓ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖ †ÖœüôûŸÖÖê. ÆüÖ“Ö ×¾ÖÂÖµÖ
׿־֯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ×¾ÖªêÀ¾Ö¸ü ÃÖÓ×ÆüŸÖê´Ö¬µÖê (18.70-80) ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß (7.32-33) ´Ö¬µÖê
†ÖœüôûŸÖÖê. ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖߟÖᯙ ´ÖÓ¡ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö, •Ö¯Ö×¾Ö¬Öß ×¾Ö¬ÖÖ−Ö “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ
†Öšü¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ¾Öºþ−Ö ‘ÖêŸÖ»µÖÖ“Öê †ÖœüôûŸÖê.
†Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖ“Öß ¾µÖ֏µÖÖ ¤üÖê−Ö ¯ÖύúÖ¸êü êú»Öê»Öß †ÖœüôûŸÖê. ¯Ö×Æü»Öß ¾µÖ֏µÖÖ
´Ö−ÖãôÖéŸÖß −ÖãÃÖÖ¸ü (3.70-72) †ÖÆê.ü µÖÖ´Ö¬µÖê ²ÖÎÉµÖ–Ö (þÖÖ¬µÖÖµÖ), ׯ֟ÖéµÖ–Ö (ŸÖ¯ÖÔÖ), ¤êü¾ÖµÖ–Ö
(ÆüÖê´Ö), ³ÖæŸÖµÖ–Ö (²Ö×»Ö¾Ö֤êü¾Ö) †Ö×Ö −ÖéµÖ–Ö (†×ŸÖ£Öß ÃÖŸúÖ¸ü) µÖÖÓ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖŸÖ
ÆüÖêŸÖÖê. úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖêÆüß (3.68-70) µÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü“Ö ¯ÖÓ“ÖµÖ–Ö ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê»Öê †ÖÆêüŸÖ.
¤ãüÃÖ·µÖÖ ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ¯ÖÓ“ÖµÖ–Ö×¾Ö¬Öß ×¿Ö¾Ö¯Öã¸üÖÖÖ“µÖÖ ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖ ÃÖÓ×ÆüŸÖê−ÖãÃÖÖ¸ü (¯Öæ¾ÖÔ ÖÓ›ü
32.3) †ÖœüôûŸÖÖŸÖ. ŸÖ¯Ö, ú´ÖÔ, •Ö¯Ö, ¬µÖÖ−Ö, –ÖÖ−Ö Æêü ¯ÖÓ“ÖµÖ–Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ. ŸÖê£Öê ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖ»ÖÖ
¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ¾ÖÎŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 6.26-25, ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö 13.13-19,
×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß 9.21.-24 ´Ö¬µÖê ¤ãüÃÖ·µÖÖ ¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê»Öê †ÖœüôûŸÖê.
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê 11.61 ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÓÖ“Öê †−ÖãšüÖ−Ö ú¸üµÖÖ“Öê ÃÖã“Ö×¾Ö»Öê †ÖÆêü. ¯ÖÖ úÖêÖŸµÖÖ
¯ÖύúÖ¸ü“µÖÖ ¯ÖÓ“ÖµÖ–ÖÖ“Öê †−ÖãšüÖ−Ö ú¸üÖµÖ“Öê Æêü ïÖ™ü êú»Öê»Öê −ÖÖÆüß. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ²ÖÖÊ
¯Öæ•Öê¯ÖêÖÖ †−ŸÖµÖÖÔ÷ÖÖ»ÖÖ †×¬Öú ´ÖÆü¢¾Ö פü»Öê»Öê †ÖÆêü. ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü −ÖÖ¾ÖÖ“µÖÖ ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖÆüß
†−ŸÖµÖÖÔ÷ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêü. †Ö÷Ö´Ö¿ÖÖáÖÖ“ÖÖ ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ †ÖÆêü úß, †−ŸÖµÖÖÔ÷ÖÖ−Öê
†−ŸÖ:ú¸üÖ ¿Öã¨üß —ÖÖ»µÖÖ¾Ö¸ü“Ö ²ÖÖÊ ¯Öæ•ÖÖ ú¸üÖ¾Öß. ¯ÖÏÖÖØ»Ö÷Ö ¾Ö ³ÖÖ¾ÖØ»Ö÷Ö Æêü †−ŸÖµÖÖÔ÷Ö“Ö
†ÖÆêüŸÖ. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö 1.11.27-31 ´Ö¬µÖê ×¾ÖªÖ´ÖµÖ ¿Ö¸ü߸üÖ“µÖÖ ¯ÖÏÃÖÓ÷ÖÖŸÖ Æüß“Ö ¯Ö¨üŸÖß ¾ÖÙÖ»Öß
†ÖÆêü.
107
 “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖü´Ö¬µÖê 4.22-26 ´Ö¬µÖê ÂÖÖê›ü¿Ö×¾Ö¬Ö †Ö¸üÖ¬Ö−ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏÃÖÓ÷ÖÖŸÖ
50 ¹ý¦üÖÖ ¬ÖÖ¸üÖÖ“ÖÖ Îú´Ö ¾ÖÙÖ»ÖÖ †ÖÆêü.
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê †¿ÖÖî“Ö×¾Ö¬Öß †Ö×Ö ¯ÖÏÖµÖÛ¿“Ö¢Ö ×¾Ö¬Öß“Öê ¾ÖÖÔ−Ö
†ÖÆêü. µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ¾Öºþ−Ö Æêü ïÖ™ü ÆüÖêŸÖê úß, ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¬Ö´ÖÔ ¯ÖæÖÔ¯ÖÖê †ØÆüÃÖÖ¾ÖÖ¤üß †ÖÆêü.
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ¾ÖÙÖŸÖ ×¾ÖÂÖµÖ Ã´ÖéןÖ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê †Ö×Ö ¬Ö´ÖÔ¿ÖÖáÖÖ“µÖÖ ×−Ö²ÖÓ¬Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ“Ö
þֺþ¯ÖÖŸÖ †ÖœüôûŸÖÖŸÖ.
סÖ×¾Ö¬Ö ¯ÖÖ¿Ö ´Ö»Ö, ´ÖÖµÖÖ, ú´ÖÔ “ÖÖ ˆ»»ÖêÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖ †Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü.
¿Öî¾Ö¿ÖÖáÖÖ“µÖÖ ÃÖ÷ÖóµÖÖ“Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖÓŸÖ ¯ÖÖ¿Ö“Öê ×¾Ö¾Ö¸üÖ †ÖœüôûŸÖê. úÖÆüß †Ö“ÖÖµÖÔ ×ŸÖ¸üÖê¬ÖÖ−Ö
¿ÖŒŸÖßÃÖ×ÆüŸÖ ¯ÖÖ¿Ö“Öß ÃÖӏµÖÖ “ÖÖ¸ü ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ. úÖÆüß †Ö“ÖÖµÖÔ ´ÖÖµÖÖ“ÖÖ ÃÖ´ÖÖ¾Öê¿Ö úºþ−Ö ¯ÖÖ¿Ö“Öß
ÃÖӏµÖÖ ¯ÖÖ“Ö ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ. ¯Ö¸ÓüŸÖ㠍úÖ¿´Ö߸ü ¯ÖÏŸµÖ׳֖ÖÖ¤ü¿ÖÔ−Ö †Ö×Ö ¾Ößüü¸¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ ¯ÖÖ¿Ö“Öß ÃÖӏµÖÖ
ŸÖß−Ö“Ö ´ÖÖ−ÖŸÖÖŸÖ.
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê †ŸµÖÖÁÖ´Ö †Ö×Ö †ŸµÖÖÁÖ´Öß ¿Ö²¤üü פüÃÖæ−Ö µÖêŸÖÖŸÖ. ãú´ÖÔ¯Öã¸üÖÖ
(1.2.83) ´Ö¬µÖê µÖÖ ¿Ö²¤üÖ−Öê ÃÖÓ−µÖÖÃÖß µÖÖ †£ÖÖÔ“ÖÖ ²ÖÖê¬Ö ÆüÖêŸÖÖê. †ŸµÖÖÁÖ´Ö †Ö×Ö †×ŸÖ´ÖÖ÷ÖÔ Æêü
¤üÖê−Æüß ¿Ö²¤ü ‹ú“Ö †Ö¿ÖµÖ ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖÖŸÖ. þ֟ÖÓ¡Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ´ÖŸÖÖ“µÖÖ †−ÖãµÖÖµÖß µÖÖê÷µÖÖÓÃÖÖšüß ÆüÖ
¿Ö²¤ü µÖÖê•Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖ †ÃÖÖ¾ÖÖ †ÃÖê ¾ÖÖ™üŸÖê. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¾ÖÙÖŸÖ (1.10.42.44) þ֟ÖÓ¡Ö
×−Ö¸üÖ³ÖÖ¸üß ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖ»ÖÖ †ŸµÖÖÁÖ´Öß ´Æü™ü»µÖÖ •ÖÖ‰ú ¿ÖúŸÖê. úÖ¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬Öᯙ '†ŸµÖÖÁÖ´Ö
¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖÓ ¿ÖÖ´³Ö¾ÖÓ ŸÖÛ“”û¸üÖê¾ÖΟִÖË…' µÖÖ ¾Ö“Ö−ÖÖ“ÖÖ ÆüÖ“Ö †×³Ö¯ÖÏÖµÖ †ÖÆêü.96
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ †ú¸üÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ“Öê ×¾Ö¿ÖêÂÖ ´ÖÆü¢¾Ö †ÖÆêü
“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ 12 ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ –ÖÖ−֍ú´ÖÔÃÖ´Öã““ÖµÖ¾ÖÖ¤üÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö êú»Öê
†ÖÆêü. ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö 20.92 ´Ö¬µÖêÆüß –ÖÖ−֍ú´ÖÔÃÖ´Öã““ÖµÖ¾ÖÖ¤ü ïÖ™ü êú»ÖÖ †ÖÆêü. (×ÃÖ¨üÖÓŸÖ
׿֏ÖÖ´ÖÖß ÃÖ´Ö߁ÖÖ (¯Öé. 305-310) ´Ö¬µÖê –ÖÖ−֍ú´ÖÔ ÃÖ´Öã““ÖµÖ ¾ÖÖ¤üÖ“ÖÖ ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê ¯Ö׸ü“ÖµÖ
פü»ÖÖ †ÖÆêü.)

108
 “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö ¾Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß µÖÖŸÖᯙ ÃÖ´ÖÖ−Ö ¿»ÖÖêúÖ¾Öºþ−Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ
׿֏ÖÖ´ÖÖß“µÖÖ úŸµÖÖÔ−Öê “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †Ö¬ÖÖ¸ü ‘ÖêŸÖ»Öê»ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê.

“ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß
¿»ÖÖêú Îú. 3.33 6.40
¿»ÖÖêú Îú. 5.52 9.70
¿»ÖÖêú Îú. 8.17 8.23
¿»ÖÖêú Îú. 9.16-17 16.13-14
¿»ÖÖêú Îú. 12.6 16.11
3.2.10 ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö
¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ´Öæôû ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ׿־ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêüŸÖ. ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö Û¿Ö¾ÖÖ“µÖÖ ¾ÖîÖ¸üß ¾ÖÖÖߟÖæ−Ö
†Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öß ×−ÖÙ´ÖŸÖß —ÖÖ»µÖÖ“Öê ´ÖÖ−Ö»Öê •ÖÖŸÖê. ¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü ¯ÖÏÖ¯ŸÖß“µÖÖ ×¾Ö×³Ö®Ö ˆ¯ÖÖµÖÖÓ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû †Ö×Ö ¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü ׿־ÖÖ«üÖ¸üÖ ¾ÖÙÖŸÖ †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ»ÖÖ
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü÷Ö´Ö ´ÆüÖŸÖÖŸÖ. ¹ý¦üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖÖêôûÖ¾Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ¯ÖÏ£Ö´Ö
¯ÖύúÖ¿Ö−Ö ‡.ÃÖ 1904 †Ö×Ö ‡.ÃÖ. 1905 ´Ö¬µÖê ¾ÖÖ¸ü¤ü÷ÖÏÓ£Ö´ÖÖ»ÖÖ, ÃÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ü µÖÖÓ−Öß ¤üÖê−Ö ³ÖÖ÷ÖÖÓŸÖ
êú»Öê. 11 ¯Ö™ü»ÖÖÓ“ÖÖ ‹ú ³ÖÖ÷Ö µÖÖ¯ÖÏ´ÖÖÖê 22 ¯Ö™ü»ÖÖÓ“Öê ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´Ö ÃÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ü µÖê£Öæ−Ö ¯ÖύúÖ׿֟Ö
—ÖÖ»Öê. ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö´Ö¬Öæ−Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ —ÖÖ»Ö껵ÖÖ ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê 23 ¯Ö™ü»Ö
†ÖÆêüŸÖ. Bendell “µÖÖ ´ÆüÖµÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü Cambridge University Library ´Ö¬µÖê
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öß ‡.ÃÖ 895“Öß ÆüßÖ×»Ö×ÖŸÖ ¯ÖÏŸÖ †ÖÆêü.97
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ¾ÖÔ †Ö÷Ö´ÖÖÓ“µÖÖ ´ÖŸÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †Ö»Öê»ÖÖ †ÖÆêü. ¯ÖÏßÖãŸÖ †Ö÷Ö´Ö ´Öæôû
†Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¢Ö¸ü ³ÖÖ÷Ö †ÖÆêü †ÃÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÏßÖÖ¾Ö−ÖêŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.

109
 ׿־֯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ÃÖÓ¾ÖÖ¤üÖŸ´Öú µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ³Öê¤ü, –ÖÖ−Ö׍ÎúµÖÖ¤üà“Öß »ÖÖÖê,
ú¸ü¯ÖßšüÖ¾Ö¸üß»Ö ×¿Ö¾Ö¯Öæ•Öê“Öê ¾Öê÷Öôêû¯ÖÖ, ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓÍúÖ¸ü×¾Ö¬Öß ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖ: ´ÖéŸÖµÖÖ÷Ö×¾Ö¬Öß“Öê
×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»µÖÖ“Öê פüÃÖŸÖê.
¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê (10.67) ïÖ™ü ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß, ¿Öî¾Ö †Ö×Ö ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖÖ´Ö¬µÖê
úÖÆüß“Ö ³Öê¤ü −ÖÖÆüß. ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ³Öê¤üÖê¯Ö³Öê¤ü, ×¾Ö׳Ö−−Ö ´ÖŸÖ¾ÖÖ¤üà“Öê †×ŸÖ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê
¾ÖÖÔ−Ö †ÖœüôûŸÖê. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö (1.10.4-34) †Ö×Ö ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö (7.4.28) “µÖÖ ¾ÖÖÔ−ÖÖ¿Öß
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öß ŸÖã»Ö−ÖÖ êú»Öß •ÖÖ‰ú ¿ÖúŸÖê.
¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´ÖÖ“Öß †Ö֏Öß ‹ú ×¾Ö¿ÖêÂÖŸÖÖ †ÖÆêü úß, µÖê£Öê (19.2, 21.17)
ÁÖß´Ö¤Ëü³ÖÖ÷Ö¾ÖŸÖ (11.19-14, 21.1) “µÖÖ ¯Ö¨üŸÖß−ÖãÃÖÖ¸ü 28 ŸÖ¢¾ÖÖÓÓ−ÖÖ ´ÖÖ−µÖŸÖÖ ×¤ü»Öß †ÖÆêü.
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ¯ÖÏ´ÖãÖ ŸÖß−Ö ³Öê¤ü, ŸµÖÖÓ“Öê ¤ü߁ÖÖ ×¾Ö¬ÖÖ−Ö, †Ö“ÖÖ¸ü
×¾Ö“ÖÖ¸ü, ¯Öæ•ÖÖ ¯Ö¨üŸÖß µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß Öæ¯Ö ×¾ÖßÖÖ¸üÖ−Öê ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê ¯ÖÏ´ÖãÖ
ˆ¯ÖÖÃµÖ ‡Â™üØ»Ö÷Ö, ‡Â™üØ»Ö÷ÖÖ“Öß †Ö¸üÖ¬Ö−ÖÖ, ‡Â™üØ»Ö÷ÖÖ“Öß ÃÖÛ••ÖúÖ, ÃÖÛ••Öêú“ÖÖ †ÖúÖ¸ü,
׿־ÖÃÖæ¡Ö, ׿־ÖÃÖæ¡ÖÖ“µÖÖ ×¾Ö×¾Ö¬Ö ¸Óü÷ÖÖÓ“Öê ×¾Ö×¾Ö¬Ö ±ú»Ö †Ö¤üß ×¾ÖÂÖµÖÖÓ“Öê ×¾ÖßÖéŸÖ ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö êú»Öê»Öê
†ÖœüôûŸÖê. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ¯Ö×Æü»µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖ¯ŸÖ ¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö †ÖœüôûŸÖê. “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö
1.10, 4-34 ´Ö¬µÖê †Â™ü×¾Ö¬Ö ¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê †ÖÆêü. ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 7.4-2 ´Ö¬µÖê ÃÖ¯ŸÖ×¾Ö¬Ö
¿Öî¾ÖÖÓ“ÖÖ ¯Ö׸ü“ÖµÖ ¤êü‰ú−Ö †Öšü¾ÖÖ ³Öê¤ü ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ×¾Ö¾Öê“Ö−Ö ¾Öê÷Öôêû פü»Öê †ÖÆêü. ×¾ÖÂÖµÖ ‹ú“Ö
†ÃÖ»ÖÖ ŸÖ¸üß ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öß ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö ú¸üµÖÖ“Öß ¿Öî»Öß ×³Ö−−Ö ×¤üÃÖæ−Ö µÖêŸÖê.
ˆ´ÖדÖ÷Öß ¿ÖӍú¸ü¿ÖÖáÖß µÖÖÓ−Öß ˆ¯Ö×−ÖÂÖ¤üÖ¾Ö¸ü ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ³ÖÖÂµÖ ×»Ö×ÆüŸÖÖ−ÖÖ
¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´ÆüÖæ−Ö ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü. ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö ¾Ö ³Ö÷Ö¾Ö¤Ëü÷ÖߟÖÖ µÖÖ´Ö¬µÖê
ÃÖÖ´µÖ †ÃÖ»Öê»Öê ²Ö¸êü“Ö ¿»ÖÖêú †ÖœüôûŸÖÖŸÖ. ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÖî¸ü³Ö (ú®Ö›ü ÷ÖÏÓ£Ö) “µÖÖ †−Öã²ÖÓ¬ÖÖ´Ö¬µÖê
(¯Öé.Îú.57-67) ´Ö¬µÖê ŸÖÃÖê“Ö Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üÖ“ÖÓצüêú“µÖÖ ‡Ó÷ÖÏ•Öß ˆ¯ÖÖê¤Ëü‘ÖÖŸÖÖŸÖ (¯Öé.Îú.246-255)
¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ³Ö÷Ö¾Ö¤Ëü÷ÖߟÖꓵÖÖ ¿»ÖÖêúÖÓ“Öß ŸÖã»Ö−ÖÖŸ´Öú ÃÖæ“Öß ×¤ü»Öß †ÖÆêü.98

110
 ¤ü߁ÖÖ×¾Ö¬Öß“µÖÖ ¾Öêôûß ´ÖÓ¡Ö ¯Öã¸ü¿“ÖÖÖ“µÖÖ ¾Öêôûß †Ö÷Ö´Ö ŸÖÓ¡ÖÖ“µÖÖ ÃÖ¾ÖÔ ¿Ö֏ÖÖÓ´Ö¬µÖê †÷−Öß
ÃÖ´ÖÖ¸üÖ¬Ö−Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü.99 µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê “ÖŸÖã£ÖÔ ¯Ö™ü»Ö ŸÖ¸ü ÆüÖê´Ö×¾Ö¬Öß ×−Ö¹ý¯ÖÖ µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ−Öê“Ö
†ÖÆêü.
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ Ã¯Ö™ü êú»Öê †ÖÆêü úß ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¤ü߁Öê−ÖÓŸÖ¸ü áÖ߯Öã¹ýÂÖ,
•ÖÖŸÖִ߬ÖÔ, ¾ÖÖÖÔÁÖ´Ö ¬Ö´ÖÔ †Ö¤üß ¯ÖæÖÔ¯ÖÖê −Ö™ü ÆüÖêŸÖÖŸÖ.
−Ö Ã¯Öé™üß−ÖÔ ¸ü•ÖÖê¤üÖêÂÖÖê −Ö Ã¡Öß²ÖÖ»ÖÖפü ú»¯Ö−ÖÖ…
−Ö •Ö−´Ö´Ö¸üÖÖ¿ÖÖî“ÖÓ −Ö Ã−ÖÖ−ÖÖפü ×¾Ö׬ֵÖÕŸÖ:……100
¬Ö´ÖÖÔ“Ö¸üÖÖ´Ö¬µÖê ¿Öæ¦üÖ¤üà−ÖÖ †×¬ÖúÖ¸ü ´ÖÖ−µÖŸÖÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ †−Öêú ¯Ö™ü»ÖÖÓ´Ö¬µÖê
†−Öêú ¿»ÖÖêúÖÓ«üÖ¸üÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öß †ÖÆêü. µÖÖ¾Öºþ−Ö ÃÖ¾ÖÔ ´ÖÖ−Ö¾Ö•ÖÖŸÖß»ÖÖ ÃÖ´ÖÖ−Ö ´ÖÖ−Öæ−Ö ˆ““Ö−Öß“ÖŸÖÖ
µÖÖ ¬Ö´ÖÖÔ´Öãôêû ™üÖôûüŸÖÖ µÖêŸÖê Æêü »ÖÖÖŸÖ µÖêŸÖê. ÷ÖÏӣ֍úÖ¸üÖ“Öß ÃÖ´Ö−¾ÖµÖÖŸ´Öú ¥ü™üß µÖê£Öê פüÃÖæ−Ö µÖêŸÖê.
†Ö¯Ö»Öê ÃÖÖÓ¯ÖϤüÖ׵֍ú ¾Öê÷Öôêû¯ÖÖ −Ö´Öã¤ü ú¸üßŸÖ †ÃÖŸÖÖ−ÖÖ“Ö ÆüÖ ÷ÖÏӣ֍úÖ¸ü ²ÖÆãü•Ö−Ö
ÃÖ´ÖÖ•ÖÖ¿ÖßÆüß ×´ÖôûŸÖê, •ÖãôûŸÖê ‘ÖêŸÖÖ−ÖÖ ×¤üÃÖŸÖÖê. µÖÖ ¥Â™üß−Öê ´ÖéŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ †Ã£Öß
ÃÖ´ÖÖ¬Öß Ã£Ö»ÖÖŸÖæ−Ö úÖœæü−Ö ÷ÖÓ÷ÖÖ¯ÖÔÖ ú¸üÖê,101 ´ÖéŸÖ ¾µÖŒŸÖß“µÖÖ ¯ÖŸ−Öß“Öß ÃÖÆü÷Ö´Ö−ÖÖ“Öß ‡“”ûÖ
¯Öã¸ü×¾ÖÖê,102 ¯ÖŸÖß“µÖÖ ´Ö韵Öæ−ÖÓŸÖ¸ü ן֓ÖÖ ¯Öã−ÖÙ¾Ö¾ÖÖÆüÖ“ÖÖ ÆüŒú −Ö֍úÖ¸üÖê, ŸµÖÖÃÖÖšüß ÃÖ−ÖÖŸÖ−Ö ¬Ö´ÖÖÔ“ÖÖ
¤ü֏ֻÖÖ ¤êüÖê Æêü ˆ»»ÖêÖ µÖê£Öê ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öê ¾ÖÖ™üŸÖÖŸÖ.103 Æêü ˆ»»ÖêÖ †ÖŸÖÖ“µÖÖ úÖôûÖŸÖ ÃÖãÃÖÓ÷ÖŸÖ
¾ÖÖ™üŸÖ −ÖÃÖ»Öê ŸÖ¸üß ŸµÖÖ úÖôû“Öß ¯Ö׸üÛã֟Öß ¯ÖÖÆüŸÖÖ †¿ÖÖ ¯ÖύúÖ¸ü“Öê ˆ»»ÖêÖ êú»Öê»Öê †ÃÖÖ¾ÖêŸÖ
†ÃÖê ›üÖò.¿µÖÖ´ÖÖ ‘ÖÖêÖÃÖê µÖÖÓ−Öß ŸµÖÖÓ“µÖÖ ¯ÖϲÖÓ¬ÖÖŸÖ ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. 104
ÃÖ֬֍úÖ“µÖÖ ´Ö−ÖÖ´Ö¬µÖê ÂÖ™ËüãֻÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÁÖ¨üÖ ¾ÖÖœü×¾ÖµÖÖÃÖÖšüß †Ö×Ö ÂÖ™ËüãֻÖÖ“Öê
´ÖÆü¢¾Ö •ÖÖÖµÖÖ“µÖÖ ˆ§êü¿ÖÖ−Öê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ÂÖ™ËüãֻÖÖ“Öß ÷ÖÖê¯Ö−ÖßµÖŸÖÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öß †ÖÆêü.
¤üÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖê÷ÖÖ“Öê ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ×¾Ö¬ÖÖ−Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ. †ÖÃÖ−Ö †Ö×Ö
¬µÖÖ−Ö¯Ö¨üŸÖß µÖÖÓ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö ú¸üŸÖÖÓ−ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ“Öê þֺþ¯Ö ¾ÖÙÖ»Öê †ÖÆêü. †Öšü ³Öî¸ü¾ÖÖÓ“Öß −ÖÖ´ÖÖ¾Ö»Öß
¤êüŸÖÖ−ÖÖ ºþºþ“µÖÖ Ã£ÖÖ−Öß ÷Öãºþ †ÃÖê −ÖÖ¾Ö †ÖœüôûŸÖê.105 µÖÖ¾Öºþ−Ö †ÃÖê ÃÖæ×“ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê úß,
111
×»Ö¯ÖߍúÖ¸ü †Öšü ³Öî¸ü¾ÖÖÓ“µÖÖ −ÖÖ´ÖÖ¾Ö»Öß»ÖÖ †¯Ö׸ü×“ÖŸÖ ÆüÖêŸÖê. µÖê£Öê •Öê µÖÖê÷ÖÖÓ÷Ö¾ÖÙÖŸÖ †ÖÆêüŸÖ ŸÖê
†−µÖ¡Ö ¾ÖÙÖŸÖ µÖÖê÷ÖÖÓ÷ÖÖ¯ÖêÖÖ ×³Ö−−Ö †ÖÆêüŸÖ.
1. ³ÖŒŸÖß, 2. ¾Öî¸üÖ÷µÖ 3. †³µÖÖÃÖ 4. ¬µÖÖ−Ö 5. ‹úÖ−ŸÖ ÃÖê¾Ö−Ö 6. ׳ցÖÖ™ü−Ö 7.
Ø»Ö÷Ö¯Öæ•ÖÖ 8. ׿־ÖÖ“Öê ÃÖŸÖŸÖ Ã´Ö¸üÖ, ‡Â™üØ»Ö÷ÖßÃÖÖšüß Æêü †Öšü µÖÖê÷ÖÖÓ÷Ö ¾ÖÙÖ»Öê
†ÖÆêüŸÖ.106 ÃÖ¤Ëü÷Öãºþ ˆ¯ÖÖÃÖ−ÖêÃÖÓ²ÖÓ¬Öß µÖê£Öê •Öê ¿»ÖÖêú פü»Öê †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖŸÖᯙ úÖÆüß ¿»ÖÖêú
÷Öãºþ÷ÖߟÖê´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖÖŸÖ.
18 ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ×−ÖµÖÖÔÖµÖÖ÷ÖÖ“Öê ×¾Ö¬ÖÖ−Ö †ÖÆê.ü ¾Öîפüú ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖÖŸÖ µÖÖ»ÖÖ“Ö ×¯ÖŸÖé´Öê¬Ö
´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖŸÖᯙ ¯Öæ¾ÖÖÔêŒŸÖ ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ÃÖ´Ö−¾ÖµÖÖŸ´Öú
ˆ¤üÖ¢Ö ³ÖÖ¾Ö−Öê´Öãôêû ÃÖ¾ÖÖÔꟍéú™ü —ÖÖ»µÖÖ“Öê ¯ÖÏן֯ÖÖ¤ü−Ö †ÖÆêü.
ÃÖ¾ÖÔ“Ö ¬Ö´ÖÖÔŸÖ ÛáֵÖÖÓ−ÖÖ ¬Ö´ÖÔ×¾ÖÂֵ֍ú †×¬ÖúÖ¸ü פü»Öê»Öê −ÖÖÆüߟÖ. ŸÖ£ÖÖ×¯Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö
ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ µÖÖ²ÖÖ²ÖŸÖßŸÖ †¯Ö¾ÖÖ¤ü šü¸üŸÖÖê. ¬ÖÖٴ֍ú þÖÖŸÖÓ¡µÖ ¤êüŸÖÖ−ÖÖ Ã¡Öß, ¯Öã¹ýÂÖ, ×¾Ö¬Ö¾ÖÖ, ÁÖß´ÖÓŸÖ
÷Ö¸üß²Ö, ˆ““Ö−Öß“Ö †ÃÖÖ ±ú¸üúÆüß ÆüÖ ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ ú¸üßŸÖ −ÖÖÆüß. ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖŸÖᯙ µÖÖ ÃÖ¤Óü³ÖÖÔŸÖß»Ö
‹ú ¿»ÖÖêú ˆ¤Ëü²ÖÖê¬Öú †ÖÆêü.
−Ö ²ÖÖ»Ö¾Öé¨ü ³Öê¤üÖêƒÛÃŸÖ −Ö´ÖÍúÖ¸Ö¤üßü ¯Öæ•Ö−Öê…
ÃÖ¾Öì×¯Ö ¾ÖÓ¤ü−ÖßµÖÖ ×Æü ×¾Ö¬Ö¾ÖÖ: ¯ÖãÛ¯ÖÖß´ÖãÖÖ:……107
8.19 ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß ¾Ö߸ü ׿־ֵÖÖê÷Öß †Ö¯Ö»µÖÖ¯ÖêÖÖ ÁÖêšü ÷ÖãÖß »ÖÖêúÖÓ“ÖÖ «êüÂÖ
ú¸üŸÖ −ÖÖÆüßŸÖ ŸÖ¸ü †Ö¯Ö»µÖÖ Ãִ֍úÖ »ÖÖêúÖÓ¿Öß ‡ÂÖÖÔ ú¸üŸÖ −ÖÖÆüßŸÖ ŸÖ¸ü †Ö¯Ö»µÖÖ¯ÖêÖÖ ÁÖêüšüŸÖê−Öê
ú´Öß †ÃÖ»Ö껵ÖÖ »ÖÖêúÖÓ“ÖÖ ×ŸÖ¸üÍúÖ¸ü ú¸üŸÖ −ÖÖÆüß µÖÖ ¥ü™üß−Öê ×¾Ö“ÖÖ¸ü ú¸üŸÖÖ ÃÖ´ÖÖ•ÖÖŸÖ ÃÖ´Ö¸üÃÖŸÖÖ
†ÖÖŸÖÖ µÖê¾Öæ ¿ÖúŸÖê.
3.2.11 ׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö :
¹ý¦üÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖŸÖ¸üÖ¾Öê ãÖÖ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê “ÖÖ¸ü ¯ÖÖ¤ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö
†ÃÖ»µÖÖ“Öê 'The Saivagamas ´Ö¬µÖê ‹´Ö. †ºþÖÖ“Ö»Ö´ÖË µÖÖÓ−Öß ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
112
÷ÖÏÓ£Ö×»Ö¯Öß´Ö¬µÖê ‡.ÃÖ. 1952 ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ ¯Ö׸ü¯ÖÖ»Ö−Ö ÃÖÓ‘Ö, ¤êü¾ÖúÖê¼üÖ µÖÖÓ−Öß ¯ÖύúÖ׿֟Ö
êú»Öê.
µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö ¯Ö¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü֍ú›æü−Ö ÷Öºþ›üÖ»ÖÖ ÃÖÓÖ×÷ÖŸÖ»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü.
׿־ÖÖ÷Ö´Ö¿ÖêÖ¸ü µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê 5 úÖê™üß ¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ †ÃÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. ¯ÖÖ
¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ ³ÖÖ÷ÖÖŸÖ ±úŒŸÖ 1991 ¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ¯Ö×Æü»ÖÖ ³ÖÖ÷Ö ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü
(–ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤)ü †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖ´Ö¬µÖê 12 ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. ¤æüÃÖ¸üÖ ³ÖÖ÷Ö ×ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü †ÃÖæ−Ö ŸµÖÖ´Ö¬µÖê 18 ¯Ö™ü»Ö
†ÖÆêüŸÖ. ןÖÃÖ¸üÖ ³ÖÖ÷Ö “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü ÃÖ÷ÖóµÖÖŸÖ ´ÖÖêšüÖ †ÃÖæ−Ö 26 ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. ¿Öê¾Ö™ü“µÖÖ
µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê 7 ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ¿Öê¾Ö™üß ¤ü߯ŸÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ÃÖã¯ÖϳÖê¤üÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ÃÖÓ¤ü³ÖÔ
פü»ÖÖ †ÃÖ»µÖÖ“Öê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü ´Ö»ÖÖ internet ¾Ö¸ü ›üßו֙ü»Ö
»ÖÖòµÖ²Öθüß´Ö¬µÖê ¤êü¾Ö−ÖÖ÷Ö¸üß ×»Ö¯Öß´Ö¬µÖê ×´ÖôûÖ»ÖÖ. ׍ú¸üÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤üÖ¾Ö¸ü 1981 ´Ö¬µÖê ´Ö¦üÖÃÖ
×¾ÖªÖ¯ÖßšüÖ´Ö¬µÖê ¯Öß‹“Ö.›üß ×´ÖôûÖ»Öß †ÖÆêü.
3.2.12 ¾ÖÖŸÖã»Ö¿Öã¨ü֏µÖŸÖÓ¡Ö´ÖË :
28 ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ¯Öîúß ¿Öê¾Ö™üü“Öê ¾ÖÖŸÖã»ÖÖ÷Ö´Ö 1000 ¿»ÖÖêúÖÓ´Ö¬µÖê ÃÖÓׁ֯ŸÖ úºþ−Ö ŸµÖÖŸÖß»Ö
׿־֖ÖÖ−Ö ÃÖÖ¸üºþ¯ÖÖŸÖ ¾ÖÖŸÖã»Ö¿Öã¨ü֏µÖ ŸÖÓ¡ÖÖŸÖ ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ÆüÖ ×¾ÖßÖéŸÖ ÷ÖÏÓ£Ö ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»ÖÖÓ´Ö¬µÖê
×¾Ö³ÖŒŸÖ †ÖÆêü.
¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Ö껵ÖÖ ¯ÖÖ“Ö ¿Öã¨ü ŸÖ¢¾ÖÖÓÓ“Öê þֺþ¯Ö ×¾ÖßÖÖ¸ü¯Öæ¾Öԍú µÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê
ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêü. ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö, ŸÖÓ¡Ö¿ÖÖáÖÖ“ÖÖ ÃÖÖ¸ü³ÖæŸÖ †ÃÖ»Ö껵ÖÖ µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê ÁÖߍÓúšüÖ−Öê
úÖٟ֍êúµÖÖ»ÖÖ ´ÖÖêÖúÖ¸üú ˆ¯Ö¤êü¿Ö פü»ÖÖ †ÖÆêü.
¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖ¢¾Ö³Öê¤ü, ׫üŸÖßµÖ †Ö×Ö ŸÖéŸÖßµÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê “ÖÎú³Öê¤ü, “ÖŸÖã£ÖÔ
¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¾Ö÷ÖÔ³Öê¤ü, ¯ÖÖ“Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ŸÖÓ¡Ö³Öê¤ü, ÃÖÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÏÖ¾Ö³Öê¤ü, ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ
¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ²ÖÎʳÖê¤ü, †Öšü¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ †Ó÷Ö³Öê¤ü, −Ö¾Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ´ÖÓ¡Ö•ÖÖŸÖ ¾Ö ¤üÆüÖ¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ
´Öӡ֍ú߻֓Öê ¾ÖÖÔ−Ö êú»Öê †ÖÆêü.

113
 ŸÖÓ¡Ö–ÖÖ−Ö †Ö×Ö ŸÖÖÓס֍ú ×ÃÖ¨üß´Ö¬µÖê ÆüÖ ÷ÖÏÓ£Ö †×¬Öú ÃÖÆüֵ֍ú šü¸ü»ÖÖ †ÖÆêü. µÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê
51 ¾ÖÖÖÔ“Ó Öê, “֍ÎúÖê¨üÖü¸ü ¯Ö¨üŸÖß“Öê, סÖ×¾Ö¬Ö ¾Ö÷ÖÖÔ“µÖÖ ˆ¯Ö³Öê¤üÖÓ“Öê ×−Ö¹ý¯ÖÖ êú»Öê †ÖÆêü. Æêü ¾ÖÖÔ−Ö
¤ãÃÖ¸üߍú›êü †ÖœüôûŸÖ −ÖÖÆüß. ±úŒŸÖ µÖÖ“Ö ŸÖÓ¡ÖÖ´Ö¬µÖê µÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö †ÖÆêü. µÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ“Öß ŸÖã»Ö−ÖÖ
ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´ÖÖ¿Öß ú¸üŸÖÖ µÖêŸÖê. ¤üÖê−Æüß´Ö¬µÖê ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. −Ö¾Ö¾µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖᯙ ´ÖÓ¡ÖÖ“µÖÖ ³Öê¤üÖ“Öê
×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ †−µÖ ãúšêü“Ö †ÖœüôûŸÖ −ÖÖÆüß.
3.3 ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö
28 †Ö÷Ö´ÖÖÓ“Öê 207 ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÖÓ×÷ÖŸÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ. ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¾ÖÖÔ−Ö êúôû¤üß ²ÖÃÖ¾Ö¸üÖ•Ö
¸ü×“ÖŸÖ ×¿Ö¾ÖŸÖ¢¾Ö¸üŸ−Ö֍ú¸ü †Ö×Ö ×−Ö•Ö÷ÖãÖ׿־ֵÖÖê÷Öß×¾Ö¸ü×“ÖŸÖ ×¾Ö¾Öêú Ø“ÖŸÖÖ´ÖÖß µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖŸÖ
†ÖœüôûŸÖê. ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öß −ÖÖ´ÖÖ¾Ö»Öß úÖ״֍ú, úÖ¸üÖ, ÃÖã¯ÖϳÖê¤ü, †×•ÖŸÖ µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê
×´ÖôûŸÖê.108 µÖÖ¯Öîúß ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸ü, ´Öé÷Öë¦ü, ÃÖÖ¬ÖÔסֿÖן֍úÖ»ÖÖê¢Ö¸ü, ÃÖ¾ÖÔ–ÖÖ−ÖÖê¢Ö¸ü,
¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü Æêü †Ö÷Ö´Ö ¤êü¾Ö−ÖÖ÷Ö¸üß ×»Ö¯Öß´Ö¬µÖê ´ÖãצüŸÖ —ÖÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.
†Ó¿Öã´ÖŸúÖ¿µÖ¯Ö, †Ó¿Öã´Ö¤Ëü³Öê¤ü, ˆ´ÖÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ, †×“Ö−ŸµÖ, úÖ¿µÖ¯ÖÖê¢Ö¸ü, ¤ü߯ŸÖ,
×−ÖÀ¾ÖÖÃ֍úÖ׸üúÖ, µÖÖê÷Ö•ÖÖ÷Ö´Ö, ¾ÖÖŸÖã»ÖÖ÷Ö´Ö, ×¾Ö´Ö»Ö, ׿־֬ÖÖÔê¢Ö¸ü, ÃÖÆüÄÖ, ×ÃÖ¨ü, þÖÖµÖÓ³Öã¾ÖÖ÷Ö´Ö
µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Ößê ÆüßÖ×»Ö׏֟Öê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ †ÃÖê ÃÖ´Ö•ÖŸÖê.
´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ “ÖÖ¸üÆüß ¯ÖÖ¤üÖÓ“Öê −ÖÖ¸üÖµÖ֍úšü¾Öé¢Öß ÃÖ×ÆüŸÖ, ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê
“ÖÖ¸üÆüß ¯ÖÖ¤üÖÓ“Öê ¸üִ֍úšü¾ÖéŸÖß ÃÖ×ÆüŸÖ, ÃÖÖ£ÖÔסֿÖן֍úÖ»ÖÖê¢Ö¸üÖ“Öê ¸üִ֍Óúšü ¾Öé¢ÖßÃÖ×ÆüŸÖ ¤êü¾Ö−ÖÖ÷Ö¸üß
´Ö¬µÖê ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö —ÖÖ»Öê. þÖÖµÖÓ³Öæ¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤üÖ“Öê ÃÖªÖê•ÖÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ“ÖÖµÖÖÔÓ“µÖÖ ³ÖÖµÖÖÃÖ×ÆüŸÖ
פü»»Öß µÖê£Öê ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö —ÖÖ»Öê. 207 ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ¯Öîúß ±úÖ¸ü“Ö £ÖÖê›êü ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö —ÖÖ»Öê †ÖÆêüŸÖ.
ÃÖ¾ÖÔ“Ö †Ö÷Ö´Ö, ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö, ˆ¯Ö»Ö²¬Ö —ÖÖ»ÖêŸÖ, ŸÖ¸ü ŸÖê ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö †³µÖÖÃ֍úÖÓÃÖÖšüß ´ÖÖêšüß ¯Ö¾ÖÔÖß
šü¸üÖÖ¸ü †ÖÆêü. ´Öæ»ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬Ö»µÖÖ úÖÆüß ×ÃÖ¨üÖŸÓ ÖÖÓ“ÖÖ ×¾ÖßÖÖ¸ü ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê †ÖœüôûŸÖÖê.
3.3.1 ¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´Ö
¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´Ö Æêü ¯ÖÖ¸ü´ÖêÀ¾Ö¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü. ׿־֖ÖÖ−Ö ²ÖÖê¬Ö¯ÖÏêÃÖ, ´Ö¦üÖÃÖ µÖÖÓ−Öß
1890 ´Ö¬µÖê ÷ÖÏÓ£Ö ×»Ö¯Öß´Ö¬µÖê ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»Öê. ¤ãüÃÖ¸üß ´ÖÆü¢¾ÖÖ“Öß †Ö¾Öé¢Öß 1925 ´Ö¬µÖê ד֤Óü²Ö¸ü´Ö

114
µÖê£Öæ−Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»Öß ÆüÖêŸÖß. –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ÃÖã¸ü¾ÖÖŸÖß»ÖÖ »ÖêÖú ´ÆüÖŸÖÖŸÖ úß, ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü †Ö×Ö
“ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤ü †Ö¬Öß“Ö ŸÖµÖÖ¸ü †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ¾Öºþ−Ö †ÃÖê ´ÆüÖŸÖÖ µÖêŸÖê úß ¤üÖê−Æüß ³ÖÖ÷Ö –ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ÆüÖêŸÖê
¯ÖÖ †ÖŸÖÖ ŸÖê ˆ¯Ö»Ö²¬Ö −ÖÖÆüߟÖ.
¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †−ÖêúÖÓ−Öß ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´ÆüÖæ−Ö ¾ÖÖ¯Ö¸ü êú»ÖÖ †ÖÆêü. †×³Ö−Ö¾Ö÷Ö㯟ÖÖ“µÖÖ ‡ÔÀ¾Ö¸ü
¯ÖÏŸµÖÖ׳֖ÖÖ−Ö×¾Ö´ÖÙ¿Ö−Öß´Ö¬µÖê (8.76) ¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ÃÖÓ¤ü³ÖÔ †ÖœüôûŸÖÖŸÖ.109 ŸµÖÖ“Ö²Ö¸üÖê²Ö¸ü
´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ³Ö¼ü−ÖÖ¸üÖµÖ֍úšü¾Öé¢Öß´Ö¬µÖê 1.28 ¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê 1.90 ÃÖÓ¤ü³ÖÔ †ÖœüôûŸÖÖŸÖ.
History of Indian Philosophy Vol 5. Pg.99 ´Ö¬µÖê ´Æü™ü»Öê †ÖÆêü úß,
¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´Ö ˆ´ÖÖ¯ÖŸÖß ×¿Ö¾ÖÖ“ÖÖµÖÖÕ“Öê †ÖÆêü. ¯ÖÖ Æüß “Öæú êú¾Öôû »ÖêÖú †Ö×Ö ÃÖ´ÖÖ»ÖÖê“֍ú
†ÖêôûÖµÖÖŸÖ —ÖÖ»µÖÖ´Öãôêû —ÖÖ»Öß †ÃÖÖ¾Öß. Æêü †Ö÷Ö´Ö ŠúÂÖß †Ö×Ö ‡ÔÀ¾Ö¸üÖ“µÖÖ ÃÖÓ¾ÖÖ¤üºþ¯ÖÖŸÖ
†ÖÆêü. ¯ÖŸÖß , ײ֤æü, ´ÖÖµÖÖ, ¯Ö¿Öã, ¯ÖÖ¿Ö, ¯ÖÏ´ÖÖÖ, ŸÖÓ¡ÖÖ¾ÖŸÖÖ¸ü †Ö¤üß †Öšü ¯Ö™ü»Ö µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ
–ÖÖ−Ö¯ÖÖ¤üÖ“Öê †ÖÆêüŸÖ. µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ−Öê ¯ÖÏŸµÖÖ, †−Öã´ÖÖ−Ö, ¿Ö²¤ü, †£ÖÖÔ¯Ö¢Öß Æêü “ÖÖ¸ü ¯ÖÏ´ÖÖÖ ´ÖÖ−Ö»Öê
†ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÖîú¸üÖ÷Ö´Ö ´Öæôû ¿»ÖÖêúÖÓÃÖ×ÆüŸÖ ‡Ó÷ÖÏ•ÖßŸÖ †−Öã¾ÖÖ¤üßŸÖ —ÖÖ»Öê»Öê ´Ö»ÖÖ ‡Ó™ü¸ü−Öê™ü ¾Ö¸ü
×´ÖôûÖ»Öê. ŸµÖÖ´Ö¬µÖê ¤üÆüÖ ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ.110
3.3.2 ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ¯Öîúß ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö Æêü ¯ÖÏ´ÖãÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü. 28 ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ ŸÖÓ¡ÖÖ¾ÖŸÖÖ¸ü
¯Ö™ü»Ö †ÖœüôûŸÖê. µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖŸÖ ´Öæ»ÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ÃÖ×¾Ößָü ´ÖÖ×ÆüŸÖß †ÖœüôûŸÖê. ¯ÖÖ
´Öæ»ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê −ÖÖ¾Ö †ÖœüôûŸÖ −ÖÖÆüß. ¯ÖÖ ³Ö¼ü−ÖÖ¸üÖµÖ֍úšü¾Öé¢Öß−ÖãÃÖÖ¸ü −ÖÖ¸üØÃÖÆü Æêü
´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¯ÖµÖÖÔµÖ −ÖÖ¾Ö †ÖÆêü Æêü úôûŸÖê. †×•ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ŸÖÓ¡ÖÖ¾ÖŸÖÖ¸ü ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê ¿Ö¾ÖÖÔꌟ֓µÖÖ
‹ê¾Ö•Öß −ÖÖ¸üØÃÖÆü †ÖœüôûŸÖê. ¯ÖÖ ŸÖê −ÖÖ¾Ö ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ¯ÖµÖÖÔµÖ −ÖÖ¾Ö †ÃÖæ ¿ÖúŸÖ −ÖÖÆüß. ¿Ö¾ÖÖÔꌟÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ÁÖÖêŸÖÖ −ÖÖ¸üØÃÖÆü †ÃÖ»µÖÖ´Öãôêû −ÖÖ¸üØÃÖÆü Æêü ¯ÖµÖÖÔµÖ −ÖÖ¾Ö ¿Ö¾ÖÖÔêŒŸÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê †ÃÖÖ¾Öê
†ÃÖê ¾ÖÖ™üŸÖê. ³Ö¼ü−ÖÖ¸üÖµÖÖ úÓšü ¾Öé¢Öß´Ö¬µÖê ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö ÆüÖ úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖ−ÖÖ
´Öé÷Öë¦üÖê¢Ö¸ü Æüß ÃÖÓ–ÖÖ ¾ÖÖ¯Ö¸ü»Öß †ÖÆêü. ¯ÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´ÖµÖê ÃÖ¾ÖÔ¡Ö ´Öé÷Öë¦ü µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ−Öê“Ö ×−Ö¤ìü¿Ö êú»ÖÖ †ÖÆêü.

115
 ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü, µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü †‘ÖÖê¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖԍéúŸÖ ¤üßüׯ֍êúÃÖ×ÆüŸÖ ³Ö¼ü−ÖÖ¸üÖµÖÖ
Óúšü×¾Ö¸ü×“ÖŸÖ ¾Öé¢ÖßÃÖÆü 1928 ´Ö¬µÖê ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¯Ö׸ü¯ÖÖ»Ö−Ö ÃÖÓ‘ÖÖ−Öê ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»ÖÖ.
ÁÖß ´Öé÷Öë¦üŸÖÓ¡Ö ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤ü, µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü ±úŒŸÖ ³Ö¼ü−ÖÖ¸üÖµÖÖ úšü ¾Öé×¢ÖÃÖ×ÆüŸÖ 1930 ´Ö¬µÖê
úÖ¿´Ö߸üü ÷ÖÏÓ£ÖÖ¾Ö»Öß−Öê ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ êú»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖœüôûŸÖÖê. ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖÓ“µÖÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê
13 ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ. µÖÖê÷Ö¯ÖÖ¤ü ¾Ö “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ´Ö¬µÖê ¯ÖÏŸµÖêúß ‹ú ¯Ö™ü»Ö †ÖÆêü. ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤üÖŸÖ †Öšü
¯Ö™ü»Ö †ÖÆêüŸÖ.
†‘ÖÖê¸ü׿־ÖÖ“ÖÖµÖÖÕ“Öß ¾µÖ֏µÖÖ ¤üßׯ֍úÖ Æüß ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ±úŒŸÖ ×¾ÖªÖ¯ÖÖ¤üÖ¾Ö¸ü“Ö ´ÖãצüŸÖ
†ÖÆêü. µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“µÖÖ “ÖµÖÖÔ¯ÖÖ¤üÖ“µÖÖ ¯ÖÏ£Ö´Ö ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê 28 ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“Öß ÃÖæ“Öß †ÖœüôûŸÖê. ÃÖ¬µÖÖ
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ´Öé÷Öë¦üÖ÷Ö´Ö Æêü úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖ“Öê »Ö‘ÖãÃÖÓ÷ÖÏÆ üºþ¯Ö †ÖÆêü. µÖÖ´Ö¬µÖê 1196 ¿»ÖÖêú †ÖÆêüŸÖ.
3.3.3 ãú´ÖÖ¸üŸÖÓ¡Ö
Æêü »Ö×»ÖŸÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÃÖæ−Öü 52 ¯Öύú¸üÖÖ“Öê ´ÖÖêšêü ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü úÖî׿֍úÖ»ÖÖ
¯Ö¸ü´Ö꿾ָüÖ−Öê µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö פü»µÖÖ“ÖÖ ˆ»»ÖêÖ †ÖÆêü. µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ −ÖÖ¾ÖÖ¾Öºþ−Ö
ãú´ÖÖ¸ü (ÃÖã²ÖÎɵִÖË) “Öß ¯Öæ•ÖÖ ¾ÖÖ™ŸÖêü. ÍÓú¤üÖêŸÃÖ¾Ö ×¾Ö¬Öß ¯Ö™ü»Ö Æêü 388 ¿»ÖÖêúÖŸ´Öú †Ö×Ö
´ÖÖÃÖ¯Öæ•ÖÖ×¾Ö¬Öß ¯Ö™ü»Ö Æêü 380 ¿»ÖÖêúÖŸ´Öú †ÖÆêü. Æêü ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö úÖ¸üÖ֏µÖÖ“Öê ÃÖÖ¸ü †ÖÆêü †ÃÖê
´Æü™ü»Öê †ÖÆêü.
Æêü ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö •Ö¸ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö —ÖÖ»Öê ŸÖ¸ü ŸµÖÖŸÖæ−Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö´ÖŸÖ ïÖ™ü¯ÖÖê ´ÖÖÓ›üŸÖÖ µÖê‡Ô»Ö.
3.3.4 ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü †Ö÷Ö´Ö :
ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ µÖÖ¤üßŸÖ ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü Æêü −ÖÖ¾Ö †ÖœüôûŸÖ −ÖÖÆüß. µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖŸÖ
úÖ»Ö–ÖÖ−ÖÖ“Öß “Ö“ÖÖÔ †ÖÆêü. úÖ»Ö–ÖÖ−Ö −ÖÖ¾ÖÖ“Öê ¾ÖÖŸÖã»ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öê ˆ¯ÖÖ÷Ö´Ö †ÖÆêü. ¤êü¾ÖߍúÖ»ÖÖê¢Ö¸ü
†Ö÷Ö´Ö Æêü ¾ÖÖŸÖã»ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ¿Öß ÃÖÓ²ÖÓ×¬ÖŸÖ †ÖÆêü úÖ µÖÖ²Ö§ü»Ö ×−ÖÛ¿“ÖŸÖ †ÃÖê úÖÆüß ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖ
µÖêŸÖ −ÖÃÖ»Öê ŸÖ¸üß µÖÖ ÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê †−Öêú †´Öã»µÖ ×¾ÖÂÖµÖ †ÖÆêüŸÖ. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Öû³Ö ׫¾Öê¤üß µÖÖÓ−Öß µÖÖ
†Ö÷Ö´ÖÖ“ÖÖ ¾Ö ¾Öé¢Öß“ÖÖÆüß ØÆü¤üß †−Öã¾ÖÖ¤ü êú»ÖÖ †ÖÆêü.ü
116
 µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ“Öê 64 ¿»ÖÖêúÖŸ´Öú ±úŒŸÖ ‹ú“Ö ¯Ö™ü»Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêü. µÖÖ ¯Ö™ü»ÖÖ´Ö¬µÖê
¤êü¾Öß ¯ÖÖ¾ÖÔŸÖß ×¿Ö¾ÖÖ¯Öãœêü –ÖÖ−Ö †Ö×Ö †Ö“ÖÖ¸ü µÖÖ×¾ÖÂÖµÖß ×•Ö–ÖÖÃÖÖ ¾µÖŒŸÖ ú¸üŸÖê. µÖÖ¾Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü
¤êüŸÖÖ−ÖÖ ³Ö÷Ö¾ÖÖ−Ö ×¿Ö¾Ö –ÖÖ−Ö †Ö×Ö †Ö“ÖÖ¸ü ÃÖÖÓ÷ÖŸÖÖ−ÖÖ ´ÖÖêÖÖ“µÖÖ ˆ¯ÖÖµÖÖ“ÖÖ ˆ¯Ö¤êü¿Ö ú¸üŸÖÖŸÖ
†Ö×Ö úÖ»Ö–ÖÖ−ÖÖ“Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖÆüß Ã¯Ö™ü ú¸üŸÖÖŸÖ.
µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê ²ÖÖÊ ¯Öæ•Öê¯ÖêÖÖ †ÖÓŸÖ¸ü¯Öæ•ÖÖ †Ö×Ö †Ö“ÖÖ¸üÖ»ÖÖ ´ÖÆü¢¾Ö פü»Öê †ÖÆêü.
ˆŸéú™ü †Ö“Ö¸üÖ, µÖÖê÷ÖÃÖÖ¬Ö−ÖÖ, ¯Ö¸ü´Ö–ÖÖ−Ö µÖÖ«üÖ¸üÖ ×¿Ö¾ÖµÖÖê÷Öß ¯Ö¸ü´Ö îú¾Ö»µÖ ¯ÖÏÖ¯ŸÖ úºþ ¿ÖúŸÖÖê.
Æêü µÖÖ ˆ¯ÖÖ÷Ö´ÖÖ−Öê ïÖ™ü êú»Öê †ÖÆêü.
ÁÖß ×−Ö¸Óü•Ö−Ö ×ÃÖ¨ü µÖÖÓ−Öß µÖÖ †Ö÷Ö´ÖÖ¾Ö¸ü ÃÖÓÍéúŸÖ ¾Öé¢Öß ×»Ö×Æü»Öß. ²ÖÖî¨üŸÖÓ¡Ö ÷ÖÏÓ£Ö
÷ÖãÊ×ÃÖ¨üß´Ö¬µÖê ú»ÖÖê¢Ö¸üÖ“Öß “Ö“ÖÖÔ †ÖÆêü. ÷ÖÏӣ֍úÖ¸ü ¯Ö©¾Ö•ÖÏÖ“ÖÖ úÖôû ÃÖÖŸÖ¾µÖÖ ¿ÖŸÖúÖ“ÖÖ ¯Öæ¾ÖÖÔ¬ÖÔ
´ÖÖ−Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖê. µÖÖ¾Öºþ−Ö Æêü ïÖ™ü ÆüÖêŸÖê úß úÖ»ÖÖê¢Ö¸ü †Ö÷Ö´Ö ŸµÖÖ†Ö¬Öß“Ö ŸÖµÖÖ¸ü —ÖÖ»Öê ÆüÖêŸÖê.
×−֍úÂÖÔ
1. ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ †³µÖÖÃÖ ú¸üŸÖÖ−ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“Öß †−Öã¯Ö»Ö²¬ÖŸÖÖ ¯ÖύúÂÖÖÔ−Öê •ÖÖÖ¾ÖŸÖê. •Öê
†Ö÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ ŸÖê ÃÖã¨üÖ ¯ÖæÖÔ ºþ¯ÖÖŸÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö −ÖÖÆüߟÖ. ŸµÖÖÃÖÖšüß ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖÓ“ÖÖ
¿ÖÖê¬Ö ‘ÖêÖê ÷Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. ÃÖ÷Öôêû ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ¯ÖæÖÔ ºþ¯ÖÖŸÖ ˆ¯Ö»Ö²¬Ö —ÖÖ»Öê ŸÖ¸ü ¾Ö߸ü¿Öê¾Ö
ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖ “ÖÖÓ÷Ö»µÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ÃÖ´Ö•Öæ−Ö ‘ÖêµÖÖÃÖ ´Ö¤üŸÖ ÆüÖê‡Ô»Ö
ÃÖ¬µÖÖ •Öê †Ö÷Ö´Ö ˆ¯Ö»Ö²¬Ö †ÖÆêüŸÖ ŸµÖÖ´Ö¬µÖê ¯ÖρÖê¯Ö, ´Öæôû †Öê¾µÖÖÓ“ÖÖ †³ÖÖ¾Ö,
´Öæôû ¯ÖÏŸÖß´Ö¬µÖê ÃÖÓ¯ÖÖ¤üúÖÓ−Öß êú»Öê»Öê ³ÖÖÂÖÖ²Ö¤ü»Ö šüôûú¯ÖÖê •ÖÖÖ¾ÖŸÖÖŸÖ. ׿־ÖÖ÷Ö´Ö
÷ÖÏÓ£ÖÖ´Ö¬µÖê ‹ú¤êü¾ÖÖꈯÖÖÃÖ−ÖÖ, †−Öã³Ö¾Ö¯ÖÏÖ´ÖÖµÖ, †Ó×ÆüÃÖÖ¾ÖÖ¤ü, ÃÖ´ÖŸÖÖ ¾ÖÖ¤ü †Öœüôæû−Ö
µÖêŸÖÖê.
2. ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£Ö ÃÖÓÍéúŸÖ ¾Ö ŸÖÖ×´Öôû ³ÖÖÂÖêŸÖ †ÖÆêüŸÖ. ³ÖÖÂÖê“ÖÖ †Ö÷ÖÏÆü ÃÖÖê›æü−Ö µÖÖ ¤üÖê−Æüß
³ÖÖÂÖê´Ö¬µÖê ×»Ö×Æü»Ö껵ÖÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´ÖÖ“µÖÖ ÃÖ´Ö÷ÖÏ ÃÖÖ×ÆüŸµÖÖ“Öß úÖôûÖ−Öãºþ¯Ö, Îú´ÖÖ−ÖãÃÖÖ¸ü
ŸÖã»Ö−ÖÖŸ´Öú ÃÖ´Ö߁ÖÖ ÆüÖêÖê ÷Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü. ŸÖê¾ÆüÖ“Ö µÖÖê÷µÖ ŸÖê ×−ÖÖÔµÖ ÆüÖŸÖß µÖêŸÖß»Ö.
117
3. ¯ÖÖò›êü“Öê¸üß µÖê£Öᯙ ±Ïëú“Ö ‡Û−Ùü™ü¶æ™ü ׿־ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖ¾Ö¸ü “ÖÖÓ÷Ö»µÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü úÖ´Ö ú¸üߟÖ
†ÖÆêü. ŸµÖÖ“Ö²Ö¸üÖê²Ö¸ü ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß µÖê£Öæ−ÖÆüß ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö ÷ÖÏÓ£ÖÖ“µÖÖ
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ³ÖÖ÷ÖÖ“Öê ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö ú¸üµÖÖ“Öê úÖ´Ö ÃÖãºþ †ÖÆêü. ¯ÖÖ †•Ö−ÖæÆüß ¯ÖæÖÔ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö
ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ÆüÖêµÖÖÃÖÖšüß ¯Öϵ֟−Ö ú¸üÖê ÷Ö¸ü•Öê“Öê †ÖÆêü.
4. ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ¯ÖύúÖ×¿ÖŸÖ ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö •Ö−ÖÃÖÖ´ÖÖ−µÖÖÓ¯ÖµÖÕŸÖ ¯ÖÖêÆü“Ö×¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ¯Öϵ֟−ÖÖÓ“Öß ÷Ö¸ü•Ö
†ÖÆêü ŸÖê¾ÆüÖ“Ö ÃÖÖÓ¯ÖϤüÖ׵֍úÖÓ−ÖÖ †Ö¯Ö»µÖÖ ¬Ö´ÖÔŸÖ¢¾ÖÖ“Öß †ÖêôûÖ ÆüÖê‡Ô»Ö.
5. †Ö¬Öã×−֍ú ¾Öî–ÖÖ×−֍ú µÖã÷ÖÖŸÖ ÃÖÓ¯ÖϤüÖµÖÖ“Öê †Ûß֢¾Ö ×™üú¾Öæ−Ö šêü¾ÖµÖÖÃÖÖšüß ×¿Ö¾ÖÖ÷Ö´Ö
÷ÖÏÓ£ÖÖ“ÖÖ Öæ¯Ö “ÖÖÓ÷Ö»µÖÖ ¯ÖύúÖ¸êü ˆ¯ÖµÖÖê÷Ö ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖÖê
6. ¤üׁÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖÖŸÖᯙ Æü•ÖÖ¸üÖê ´ÖÓפü¸êü ׿־ÖÖ÷Ö´ÖÖ´Ö¬µÖê פü»Ö껵ÖÖ ×−ÖµÖ´ÖÖ¾Ö»Öß−ÖãÃÖÖ¸ü
²ÖÖÓ¬Ö»Öê»Öß †ÖÆêüŸÖ. úÖ״֍úÖ÷Ö´ÖÖ“ÖÖ •Ö¸ü ŸµÖÖ ¥ü™üß−Öê †³µÖÖÃÖ ú¸üŸÖÖ †ÖŸÖÖ ŸÖ¸ü
ãÖÖ¯ÖŸµÖ¿ÖÖáÖÖ“Öß †•Öæ−Ö ¯ÖÏ÷ÖŸÖß ÆüÖê‰ú ¿ÖúŸÖê.

118
ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ÃÖæ“Öß
1. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö - ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
2000, ¯Öé.10.
2. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ´ÖÆüÖþÖÖ´Öß•Öß, ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1991 ¯Öé.Îú.7.
3. ´Öé÷Öë¦Öü÷Ö´Ö, ×¾ÖªÖ¯ÖÖü¤ü 1.23.
4. ׿־ÖÖ¿ (ú»µÖÖÖ), ÷ÖÖê¸üÖ¯Öæ¸ü, ×¾Ö.ÃÖÓ 1990 ¯Öé.Îú.126.
5. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ´ÖÆüÖþÖÖ´Öß•Öß, ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1991 ¯Öé.Îú.5.
6. ¿Ö²¤üú»¯Ö¦ãü´Ö 1.165, Sankritebooks.org.
7. †Ö÷Ö´Ö ¯Ö׸ü“ÖµÖ, TH-25 Pdf Shodhaganga.inflib.ac.in>bitstream
¯Öé.Îú.10.
8. ŸÖ¡Öî¾Ö
9. ŸÖ¡Öî¾Ö
10. ŸÖ¡Öî¾Ö
11. ŸÖ¡Öî¾Ö
12. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ´ÖÆüÖþÖÖ´Öß•Öß, ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1991 ¯Öé.Îú.5.
13. †Ö÷Ö´Ö ¯Ö׸ü“ÖµÖ, TH-25 Pdf Shodhaganga.inflib.ac.in>bitstream
¯Öé.Îú.10.
14. úÖî×›ü−µÖ ¯ÖÖ¿Öæ¯ÖŸÖ ÃÖæ¡Ö, ¯ÖÖ¿Öã¯ÖŸÖ ÃÖæ¡Ö´ÖË, ÃÖ¾ÖÔ¤ü¿ÖÔ−ÖÖ“ÖÖµÖÔ éúÂÖÖ−ÖÓ¤ü ÃÖÖ÷Ö¸ü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß,
1987, ¯Öé.Îú.7.

119
15. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
2000, ¯Öé.40.
16. ŸÖ¡Öî¾Ö
17. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ŸÖÓ¡Ö¿ÖÖáÖ, ¤ãü»ÖÔ³Ö ²ÖÖî¨ü ÷ÖÏÓ£Ö ¿ÖÖê¬Ö µÖÖê•Ö−ÖÖ, ëú¦üßµÖ
ˆ““Ö ×ŸÖ²²ÖŸÖß ×¿ÖÖÖ ÃÖÓãÖÖ−Ö, ÃÖÖ¸ü−ÖÖ£Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995, ¯Öé.Îú.570.
18. ¯ÖÓ. ´ÖÆüÖ¤êü¾Ö¿ÖÖáÖß, ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓÍéúŸÖß úÖê¿Ö, ÖÓ›ü 1, ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÓÍéúŸÖß úÖê¿Ö ´ÖÓ›üôû,
¯ÖãÖê, 1981 ¯Öé.Îú.386.
19. H.K. Veerbasaviya, Thesis on the veersaiva religion, 1909,
shaivam.org
20. ¯ÖÏÖ“Öß−Ö ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖ, ³ÖÖ÷Ö 1, ÖÓ›ü 2, ´ÖÖêŸÖß»ÖÖ»Ö ²Ö−ÖÖ¸üÃÖß ¤üÖÃÖ, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß,
1966, ¯Öé.Îú.245.
21. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ´ÖÆüÖþÖÖ´Öß•Öß, ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1991 ¯Öé.Îú.70.
22. ŸÖ¡Öî¾Ö, ¯Öé.Îú.6.
23. ¯Öæ¾ÖÔ úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö, 26.58-61.
24. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ׿־ÖÖ“ÖÖµÖÔ ´ÖÆüÖþÖÖ´Öß•Öß, ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ׿֏ÖÖ´ÖÖß, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1991 ¯Öé.Îú.6.
25. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, −Öê¡ÖŸÖÓ¡Ö, ¯Ö׸ü´Ö»Ö ¯ÖÛ²»Öêú¿Ö−Ö ×¤ü»»Öß, 1985, ¯Öé.Îú.2.
26. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ –ÖÖ−֍úÖê¿Ö, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß,
2008 ¯Öé.Îú.116.
27. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖÓÍéúŸÖ ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖ úÖ ²ÖéÆü¤ü ‡×ŸÖÆüÖÃÖ, ÖÓ›ü 11, ˆ¢Ö¸ü¯ÖϤêü¿Ö
ÃÖÓÍéúŸÖ ÃÖÓãÖÖ−Ö, »ÖÖ−Ö‰ú, 1997, ¯Öé.Îú.145.

120
28. ׿־֯Öã¸üÖÖ, ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖ ÃÖ×ÆüŸÖÖ 32.12 vedicreserve.mum. edu/puran
¯Öé.Îú.301.
29. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
2000, ¯Öé.54.
30. Shri S. Radhakrushnan, Indian Philosophy, Vol II, Oxford
University press, USA, second edition, 1996.
31. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, †Ö÷Ö´Ö ´Öß´ÖÖÓÃÖÖ, ÁÖß»ÖÖ»Ö²ÖÆüÖ¤ãü¸ü¿ÖÖáÖßü ëú¦üßµÖ ÃÖÓÍéúŸÖ
×¾ÖªÖ¯Ößšü, 1982, ¯Öé.Îú.28.
32. ×ÃÖ¨üÖÓŸÖ ×¤üׯ֍úÖ, Vol VI, June 1902 to may 1903,
Siddhantadeepika.blog spot.com, Page No. 136.
33. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ú¯ÖÖôêû, ÃÖÓ¯ÖÖ. ›üÖò. ¿Öê.¤êü. ¯ÖÃÖÖ¸üú¸ü, ×¾Ö³ÖæŸÖß ¾Öî³Ö¾Ö, •Öã»Öî/ÃÖ¯™ëü²Ö¸ü
1993, ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß ´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß.
34. Dr. S.N. Dasgupta, History of Indian Philosophy, Vol 5, Cambridge
Unversity press, 1955, page No. 40
35. ¾ÖÖ.×¾Ö ×´Ö¸üÖ¿Öß, úÖ×»Ö¤üÖÃÖ, ´ÖÆüÖ¸üÖ™Òü ¸üÖ•µÖ ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ÃÖÓÍéú×ŸÖ ´ÖÓ›üôû, ´ÖãÓ²Ö‡Ô,
1934,1957, ןÖÃÖ¸üß †Ö¾Öé¢Öß, 1975.
36. J. Gonda. A History of Indian literature, Vol II, 1977, page no. 164.
37. ´ÖÆüÖ³ÖÖ¸üŸÖ, ¿ÖÖÓן֯־ÖÔ †. 268 ¯Öӓִ֏ÖÓ›ü, ÷ÖߟÖÖ¯ÖÏêÃÖ, ÷ÖÖê¸üÖ¯Öæ¸ü.
38. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö 1.8, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995, ¯Öé.Îú.2.
39. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ú¯ÖÖôêû, ÃÖÓ¯ÖÖ. ›üÖò. ¿Öê.¤êü. ¯ÖÃÖÖ¸üú¸ü, ×¾Ö³ÖæŸÖß ¾Öî³Ö¾Ö, •Öã»Öî/ÃÖ¯™ëü²Ö¸ü
1993, ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß ´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß.
40. ÃÖæŸÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ †¬µÖÖµÖ 1.11, http/archive.org ¯Öé.Îú.9.

121
41. ¿Öî¾ÖÖ÷Ö´Ö »ÖêÖ ÃÖ¾ÖÔþִÖË, †Ö÷Ö´Ö †Ö»ÖµÖ ¿Öî¾Ö, ׸üÃÖ“ÖÔ ú×´Ö™üß, “Öî®Ö‡Ô, 2006,
¯Öé.Îú.5.
42. ´ÖÖ¬Ö¾ÖÖ“ÖÖµÖÔ, ÃÖ¾ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ÃÖÓ÷ÖÏÆü, Öê´Ö¸üÖ•Ö éúÂÖ¤üÖÃÖ ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö, 1997, ¯Öé.Îú. 154.
43. úÖ״֍úÖ÷Ö´Ö 1.115, www.himalayanacademy.com
44. ŸÖÔúŸÖߣÖÔ »Ö´ÖÖ¿ÖÖáÖß •ÖÖê¿Öß, ´Ö¸üÖšüß ×¾Ö¿¾ÖúÖê¿Ö, ÖÓ›ü 3, ¯Öé.Îú.800.
45. ›üÖò. “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ú¯ÖÖôêû, ׿־ÖÖ÷Ö´Ö †Ö×Ö ×¿Ö¾Ö¿Ö¸üÖ, ÃÖÓ¯ÖÖ. ›üÖò. ¿Öê.¤êü. ¯ÖÃÖÖ¸üú¸ü,
×¾Ö³ÖæŸÖß ¾Öî³Ö¾Ö, •Öã»Öî/Ã֯™ëü²Ö¸ü, 1993.
46. N.R.Bhatt Rauravagam, Part 2, Pondicherry Institute francasis, 1961
Page no.217.
47. Dr. S.N. Dasgupta, History of Indian Philosophy, Vol 5, Cambridge
Unversity press, 1955, page No.
48. V. Pranjot, Phd thesis, Madras University, 1938.
49. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖÓÍéúŸÖ ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖ úÖ ²ÖéÆü¤üË ‡×ŸÖÆüÖÃÖ, ÖÓ›ü 11, ˆ¢Ö¸ü¯ÖϤêü¿Ö
ÃÖÓÍéúŸÖ ÃÖÓãÖÖ−Ö, »ÖÖ−Ö‰ú, 1997, ¯Öé.Îú.9.
50. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 2008, ¯Öé.113.
51. ׿־֯Öã¸üÖÖ, ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖÃÖÓ×ÆüŸÖÖ-ˆ¢Ö¸üÖÓ›ü, 10.31-33, Vedicreserve. mum.edu
/puran
52. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ´Öãú™üÖ÷Ö´Ö, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö, 1994, ¯Öé.Îú.26.
53. ú´Ö»Ö֍ú¸ü ×´ÖÁÖ, úÖ¿´Ö߸ü ¿Öî¾Ö ¤ü¿ÖÔ−Ö, ÁÖß ÃÖŸÖ÷Öã¹ý ¯ÖÛ²»Öêú¿Ö−Ö, 1999.
54. ÁÖß “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü¿ÖÖáÖß, ׿־ÖÖ÷Ö´Ö“Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖÖ“Öê ´Öæ»ÖÖ¬ÖÖ¸ü ÷ÖÏÓ£Ö, ´ÖÓ÷ÖÖ¯Öæ¸ü ´Öšü, ¸üÖµÖ“Öæ¸ü,
¯Öé.Îú.2.
55. Shri S.C. Nandimath, Hand book of virashaivism. The literary
committee, L.F.Association, Dharwar, 1942, page No. 12-13.
122
56. Dr. J. Gonda, medival religions literature, page no. 163-179.
57. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 6/82, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö¯ÖÏןÖšüÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß 1994.
58. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¾ÖÖŸÖã»Ö¿Öã¨üÖüµÖÓ ŸÖÓ¡Ö´ÖË 1.19-20, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß ´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 2004.
59. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 5.20-25., ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß 1994.
60. ŸÖ¡Öî¾Ö 6.24
61. ŸÖ¡Öî¾Ö 6.94
62. ÁÖß “ÖÓ¦ü¿ÖêÖ¸ü ¿ÖÖáÖß, ׿־ÖÖ÷Ö´Ö“Ö ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ´ÖŸÖÖ“Öê ´Öæ»ÖÖ¬ÖÖ¸ ÷ÖÏÓ£Ö, ´ÖÓ÷ÖÖ¯Öæ¸ü ´Öšü,
¸üÖµÖ“Öæ¸ü.
63. ¯Öã¸üÖØ¡Ö׿֍úÖ ×¾Ö¾Ö¸üÖ, ¯Öé.Îú.14-15.
64. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö 1.3, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995 ¯Öé.Îú.6.
65. ³Ö÷Ö¾Ö¤Ëü÷ÖߟÖÖ 2.7, ÷ÖߟÖÖ ¯ÖÏêÃÖ ÷ÖÖê¸üÖ¯Öæ¸ü.
66. ŸÖ¡Öî¾Ö.
67. ´Ö−´Ö£ÖþÖÖ´Öß×¾Ö¸ü×“ÖŸÖ ¯Ö¸ü´Ö¸üÆüÃµÖ 1.17, ¾Ö߸ü¿Öî¾Ö ÃÖÖ×ÆüŸµÖ ÃÖÓ¿ÖÖê¬Ö−Ö ´ÖÓ›üôû, ÃÖÖê»ÖÖ¯Öæ¸ü,
2005, ¯Öé.8.
68. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö 20.9, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995 ¯Öé.Îú.337.
69. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö 10.10, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995 ¯Öé.Îú.163.
70. ŸÖ¡Öî¾Ö, ¯Öé.Îú.337.

123
71. ü¯ÖÓ.¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö10.53, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994 ¯Öé.Îú.121.
72. µÖÖê÷Ö•ÖÖ÷Ö´Ö 1.1, Mamandur Shri Rajarathina Sivachariar Research &
charitable trust, India.
73. ׍ú¸üÖÖ÷Ö´Ö, ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü 10.3-7.
74. ÷ÖÖê¯Öß−ÖÖ£Ö ú×¾Ö¸üÖ•Ö, ŸÖÓ¡Ö †Öî¸ü †Ö÷Ö´Ö ¿ÖÖáÖÖëúÖ ×¤ü÷¤ü¿ÖÔ−Ö, ײÖÆüÖ¸ü ¸üÖ™Òü³ÖÖÂÖÖ ¯Ö׸üÂÖ¤ü,
¯Ö™ü−ÖÖ ¯ÖÏ.ÃÖÓ. 1965, ׫ü.ÃÖÓ. 2003.
75. M. Arunachalm, kamikagma (Introducation),www.Himalayan academy
76. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 2000, ¯Öé.Îú.500.
77. ¯ÖÏÖê. ¸üÖ´Ö“ÖÓ¦ü ¯ÖÖ›êüµÖ, úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö 2.44-47, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994.
78. ŸÖ¡Öî¾Ö, 8.16
79. ŸÖ¡Öî¾Ö, 2.63
80. ׿־֯Öã¸üÖÖ ¾ÖÖµÖ¾ÖßµÖ ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ 5.48, Vedicresere.mum. edu/puran
¯Öé.Îú.191.
81. †×•ÖŸÖÖ÷Ö´Ö 3.16-17 (Nrulluri.blogspot.in)
82. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 10.22, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994.
83. ׿־֯Öã¸üÖÖ, ׾֪꿾ָü ÃÖÓ×ÆüŸÖÖ 7.14-17, Vedicresere.mum. edu/puran
84. Ø»Ö÷Ö¯Öã¸üÖÖ, https://app.box.com ¯Öé.Îú.86.
85. úºþÖÖ¯Ö×ŸÖ ×¡Ö¯ÖÖšüß, ´Ö×Æü´−ÖßÖÖê¡Ö, ¿»ÖÖêú 24, ¸üÖ™ÒüßµÖ ÃÖÓÍéúŸÖ ÃÖÓãÖÖ−Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß.
86. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, −Öê¡ÖŸÖÓ¡Ö 6.3-5, ¯Ö׸ü´Ö»Ö ¯ÖÛ²»Öêú¿Ö−Ö, פü»»Öß, 1985.

124
87. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ÃÖ恴ÖÖ÷Ö´Ö 8.27, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994.
88. ŸÖÓ¡ÖÖ»ÖÖêú 15.604, úÖ¿´Ö߸ü ÷ÖÏÓ£ÖÖ¾Ö»Öß, ÁÖß−Ö÷Ö¸ü 1918.
89. Öê´Ö¸üÖ•Ö, ¯ÖÏŸµÖ׳֖ÖÖÆü¤üµÖ- 8 ¾Öê ÃÖæ¡Ö, ´ÖÖêŸÖß»ÖÖ»Ö ²Ö−ÖÖ¸üÃÖߤüÖÃÖ, 1963
90. ׿־ÖÃÖæ¡Ö×¾Ö´ÖÙ¿Ö−Öß ¯Öé.Îú.43.
91. ´ÖŸÖÓ÷Ö ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָü ¾Öé¢Öß ¯Öé.Îú.374.
92. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö - ³ÖÖ÷Ö 1, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö,
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 2000, ¯Öé.Îú.250.
93. úÖ׿Ö−ÖÖ£Ö¿ÖÖáÖß †Ö÷ÖÖ¿Öê, ¯ÖÖŸÖÓ•Ö»Ö µÖÖê÷ÖÃÖæ¡Ö 2.29, ÃÖÖ¬Ö−ÖÖ¯ÖÖ¤,ü †Ö−Ö−¤üüÖÁÖ´Ö
´Öã¦üÖÖ»ÖµÖ, 1904, ¯ÖãÖê.
94. ›üÖò. ²ÖÎÊÖ−ÖÓ¤ü ס֯ÖÖšüß, †´Ö¸üúÖê¿Ö 2.7.18, “ÖÖîÖ´³ÖÖ ÃÖã¸ü³ÖÖ¸üŸÖß ¯ÖύúÖ¿Ö−Ö, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß,
2008, ¯Öé.Îú. 271-277.
95. ¯ÖÓ.¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, Ø»Ö÷Ö¬ÖÖ¸üÖ“ÖÓצüúÖ, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ³Ö¾Ö−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, ׫ü.ÃÖÓ. 1988. ¯Öé.Îú.271-277.
96. ¸üÖ´Ö“ÖÓ¦ü ¯ÖÖ›üêµÖ, úÖ¸üÖÖ÷Ö´Ö 1.9, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü
¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994.
97. ÁÖß ÷ÖÖê¯Öß−ÖÖ£Ö ú×¾Ö¸üÖ•Ö, ŸÖÓ¡Ö †Öî¸ü †Ö÷Ö´Ö ¿ÖÖáÖÖë úÖ ×¤ü÷¤ü¿ÖÔ−Ö, ײÖÆüÖ¸ü ¸üÖ™Òü³ÖÖÂÖÖ
¯Ö׸üÂÖ¤ü, ¯Ö™ü−ÖÖ, ׫ü. ÃÖÓ.2003, ¯Öé.62.
98. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö, ¯ÖÏßÖÖ¾Ö−ÖÖ, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995, ¯Öé.Îú.X.
99. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, “ÖÓ¦ü–ÖÖ−ÖÖ÷Ö´Ö, ׍ÎúµÖÖ¯ÖÖ¤ü 1.11-47-57, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö
¯ÖÏןÖšüÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1994.

125
100. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö, 1.57, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995, ¯Öé.Îú.10.
101. ŸÖ¡Öî¾Ö, 19.25-26
102. ŸÖ¡Öî¾Ö, 18.50
103. ŸÖ¡Öî¾Ö, 19.110
104. ›üÖò. ¿µÖÖ´ÖÖ ‘ÖÖêÖÃÖê, ¾Ö߸ü¿Öî¾ÖÖÓ“Öê ´Ö¸üÖšüß ØÆü¤üß ¾ÖÖ’Ëû´ÖµÖ, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 2002,
105. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö, 1.61, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995.
106. ¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ¯ÖÖ¸ü´Ö꿾ָüÖ÷Ö´Ö, 10.55-56, ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß ¿ÖÖê¬Ö ¯ÖÏןÖšüÖ−Ö,
•ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, 1995, ¯Öé.Îú.171.
107. ŸÖ¡Öî¾Ö, 1.61
108. ü¯ÖÓ. ¾ÖΕ־ֻ»Ö³Ö ׫ü¾Öê¤üß, ŸÖÓ¡ÖÖ÷Ö´ÖßµÖ ¬Ö´ÖÔ¤ü¿ÖÔ−Ö - ³ÖÖ÷Ö 1, ˆ¯ÖÎú´ÖÖ׬֍úÖ¸ü ¿Öî¾Ö³ÖÖ¸üŸÖß
¿ÖÖê¬Ö ÃÖÓãÖÖ−Ö, •ÖÓ÷Ö´Ö¾ÖÖ›üß´Öšü, ¾ÖÖ¸üÖÖÃÖß, ¯Öé.Îú.28.
109. ‡Ô¿¾Ö¸ü¯ÖÏŸµÖÖ׳֖ÖÖ−Ö×¾Ö´ÖÙ¿Ö−Öß 8.76, ´ÖÖêŸÖß»ÖÖ»Ö ²Ö−ÖÖ¸üÃÖߤüÖÃÖ, ¯Öé.Îú.264.
110. Dr.S.P. Sabarthanam Shivacharya, www.Himalayan academy.

126