You are on page 1of 4

Aymara Castellano Aymara Castellano

tunka
jila, jilata hermano uru día 1 mqya 11
mayani
kullaka hermana jutma ven
tunka
2 paya 12
¿han payani
tukuytati ¿terminaste? tukuyapxtati
terminado?
3 kimsa 20 pä tunka
k’awna huevo phaxsi luna, mes
pä tunka
4 pusi 21
past'ita prestame waqt’ita regalame mayani

aycha carne maq’a comida pä tunka


5 phisqa 22
payani
yuspayarpa gracias jayu sal
pä tunka
6 suxta 25
munata querido/a t’ant’a pan phisqani

yuqalla niño mara año kimsa


7 paqalqu 30
tunka
imilla niña jisa sí
kimsa
kimsa
warmi mujer chacha hombre 8 31 tunka
qalqu
mayani
mama señora tata señor
kimsa
Colores (saminaka) 9 llä tunka 32 tunka
payani
janq’u blanco ch’umpi marrón
10 tunka 100 pataka
ch’ixi gris wila rojo

ch’uxña verde arumi naranja

janq’u
celeste janq’u wila rosa
larama

ch’ara,
negro paqu dorado
ch’iyara

larama azul q’illu amarillo


Números (wakhunaka):

 maya ajlliña=escoger
 paya akulliña=masticar coca
 kimsa alaña=comprar
 pusi
aliña=crecer(vegetales)
 pisqa
allintaña=enterrar
 suxta
 paqallqu
allsuña=desenterrar

 kimsaqallqu aljaña=vender
 llätunka amtaña=recordar
 tunka amuyuña=prevenir
 warawara
thoqhoña=bailaremos
 yuspagara
apaña=llevar
Palabras-de Ingles Wiktionary[editar] apaqaña=bajar algo
aparaña=quitar
A[editar]
achikaña=rogar apayaña=enviar
achjaña=morder aptaña=levantar
achuña=madurar arkaña=seguir
armjaña=olvidar J[editar]
arsuña=hablar jakaña=vivir, jakhuña=contar
arxaña=molestar jakiña=encontrar
asaña=llevar recipiente jalaña=correr
askichaña=arreglar jalaqaña=caer un objeto
atintaña=cerrar construindo un muro jallmuña=comer sin masticar
atipaña=ganar jallpiña=lamer
atiraña=abrir deshaciendo un muro jalxaña=separar
awatiña=pastorear jamp'atiña=besar
ayaña=llevar palos jaqichaña=casar
ayiña=ir en grupo jaquña=arrojar
== Ch ==chuima jariña=lavar
jark'aña=proteger
ch'allaña=salpicar
jasiña=comezón
ch'amuña=chupar
jat'iña=rascar
ch'aquña=comer
jaxsaña=miedo
ch'armiña=guiñar
jaxskataña=ahogar
ch'axmiña=molestar
jaychjaña=atragantar
ch'iwraña=estrujar
jaytaña=dejar
ch'iyaña=desgarrar
jik'iña=arrancar
ch'ukuña=coser
jilaña=crecer
ch'uqaña=amarrar
jiphiqaña=echarse
ch'uwaña=escurrir
jiskhaña=jalar
chhallmaña=desmenuzar allanando la tierra
jiskhiña=averiguar
chhaqhaña=perder
jist'aña=cerrar
chhaxnaña=buscar en medio de un labrado
jist'araña=abrir
chhaxraña=peinar
jithiña=deslizar
chhukulliña=calambre
jiwaña=morir
chinuña=atar
jiwayaña=matar
chipiña=alegrar
juchhantaña=sorber
chulluña=remojar
junt'uchaña=calentar
churaña=dar
junuña=insertar
chutaña=marcar
jurqiña=escarbar el suelo
I[editar] jutaña=venir
ikiña=dormir
imaña=ocultar
K[editar]
iraña=llevar cosas pequeñas en una mano
k'uphaña=arar
irpaña=conducir gente
k'utaña=golpear
irtaña=recoger
katsuña=coger
ist'aña=escuchar
katuqaña=recibir
ituña=cargar objetos con ambos brazos
khariña=cortar carne
iwxaña=rogar, jachaña=llorar
kharkhatiña=temblar
khistuña=masticar nukhuña=empujar
khiwiña=agitar ñusuña=podrir
khutuña=masticar granos tostados nuwaña=pelear
khuyuña=silvar
P[editar]
killpiña=arrodillar
p'usuntaña=hinchar
kuchjaña=cortar tejido
pachjaña=dividir con las manos
kutiña=volver
pakiña=romper sólidos (quebrar)
parlaña=hablar
phallaña=reventar
L[editar] phawaña=sembrar granos
lakiña=agrupar phayaña=cocinar
laruña=reír phichaña=quemar(fuego rápido)
lat'xaña=montar phiskuña=frotar
liq'intaña=tocar la puerta phuqhaña=llenar
liwaña=alimentar phusaña=soplar
liwiña=arrojar pichaña=barrer
llamaysuña=cosechar pirqaña=construir pared
llullaña=engañar puquña=madurar un fruto
llullumiña=bailar puriña=llegar
llunkuña=pulir
Q[editar]
llupantaña=entupir
q'alluña=trozar
luqaña=servir
q'aptaña=apretar con la mano
luraña=hacer
q'asaña=gritar
luxriña=cavar
q'aspaña=chamuscar
q'ultintaña=tomar líquidos ansiosamente
haciendo vibrar la garganta
M[editar]
q'upaña=apretar
malliña=probar comida
q'uq'intaña=destruir
maya one
qalltaña=comenzar
mamuña=comer sin masticar
qariña=cansar
mantaña=entrar
qataña=arrastrar
mat'aqiña=dar cozes
qhantaña=alumbrar
mayiña=pedir
qhatiña=cocer
miraña=reproducir
qhawaña=vigilar
mistuña=salir
qhispiña=escapar
mukhiña=oler
qhulliña=arar
munaña=querer
qhumaña=abrazar
musiña=cuidar
qillqaña=escribir
musphaña=estar estupefacto por causa
de algo qimiña=apoyar
muyukipaña=rodear qiswaña=bailar

N , Ñ[editar]
nakhaña=arder Niquta ñatuña=amasar S[editar]
samaraña=descansar tuyuña=flotar
samkaña=soñar
saña=decir
saraña=ir
U[editar]
saraqaña=bajar,caminando
uchaña=poner
sart'aña=visitar
ullaña=leer
sataña=sembrar batatas
umaña=beber
sayjaña=detener
uñiña=odiar
sayt'aña=levantar
uñjaña=ver
sisaña=satisfazer de comida
uñtaña=mirar
sixsiña=escocer
unxtaña=mover
sulluña=abortar
urquraña=padecer
suwaña=agotar
usuña=doler
suyaña=esperar
usuntaña=enfermar
T[editar] utachaña=construir casa
t'aqaña=romper por tensión(cuerdas) utjaña=existir
t'axlliña=aplaudir
t'ijtaña=correr
W[editar]
t'it'uña=engañar
wakiña=concertar
t'ixiña=forrar
wallaqiña=hervir
t'uruña=comer tostado
wankaña=cantar
takintaña=patear
waqichaña=distribuir
taksuña=pisotear
warakuña=asustar
thalaña=sacudir
warantaña=echar líquido
thallmaña=rebuscar
warariña=chillar
thaqhaña=buscar
warkuña=colgar
thawthiña=hablar de cualquier manera
wat'aqiña=patalear
thixiña=freir
wayjaña=jalar
thujsaña=apestar
wayt'aña=jalar
thupaña=limar
wayuña=cargar líquido
thuqsuña=saltar
williña=desparramar
thuquthaltaña=bailar
wiskaña=mendigar
tinkiña=caer una persona que estaba de
pie
tipusiña=encolerizar Y[editar]
tukuña=terminar yatichaña=enseñar
tumantaña=rodear yatiña=saber
yatiqaña=aprender
tumpaña=extrañar(nostalgia) yuriña=nacer
tuqiña=reñir

You might also like