Professional Documents
Culture Documents
gemeentelijk nr 220
Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
RUP Tempelhof
I: toelichtende nota
Status ontwerp
juli 2013 plan_id RUP_31005_214_00220_00001
9-7-2011 startnota
16-9-2011 nota voorstel van voorontwerp
13-3-2012 voorontwerp RUP
16-04-2012 ambtelijk overleg
23-04-2012 overleg schepen R.O. en dienst urbanisatie
22-05- 2012 aangepast voorontwerp RUP
18-06-2012 bewonersvergadering omgeving Tempelhof
27-06-2012 toelichting aan Gecoro ter advies
14-11-2012 aangepast voorontwerp RUP
19-12-2012 plenaire vergadering
29-05-2013 beslissing LNE, dienst mer: ontheffing opmaak van een plan-MER
12-07-2013 ontwerp RUP Tempelhof
het college van burgemeester en schepenen verklaart dat onderhavig RUP voor eenieder ter inzage heeft gelegen
van ...................... tot ......................
De Secretaris, De Burgemeester,
inleiding 3
a n a l y s e f e i t e l ij ke r u i m t e l ij ke c o n t e x t 5
1. situering.................................................................................................................................................................. 5
2. bestaande ruimtelijke structuur........................................................................................................................... 5
2.1. nederzettingsstructuur.............................................................................................................................................. 5
2.2. natuurlijke structuur.................................................................................................................................................. 5
2.3. verkeersstructuur...................................................................................................................................................... 5
2.4. agrarische structuur.................................................................................................................................................. 5
2.5. landschappelijke structuur........................................................................................................................................ 5
2.6. economische structuur............................................................................................................................................. 6
2.7. fysisch systeem........................................................................................................................................................ 6
2.8. toeristisch-recreatieve structuur............................................................................................................................... 6
2.9. lijninfrastructuur........................................................................................................................................................ 6
a n a l y s e j u r i d i s c h e c o n t e x t 7
1. juridisch planningskader...................................................................................................................................... 7
1.1. gewestplan................................................................................................................................................................ 7
1.2. bijzondere plannen van aanleg (BPA’s).................................................................................................................... 7
1.3. ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s).................................................................................................................... 9
1.4. vogelrichtlijn-, RAMSAR-, habitatrichtlijn-, VEN- en IVON-gebieden...................................................................... 9
1.5. beschermde monumenten en landschappen........................................................................................................... 9
1.6. inventaris bouwkundig erfgoed................................................................................................................................ 9
1.7. waterwingebied........................................................................................................................................................ 9
1.8. atlas der buurtwegen................................................................................................................................................ 9
1.9. rooilijnplannen.........................................................................................................................................................11
1.10. onteigeningsplan.....................................................................................................................................................11
2. vergunningen.........................................................................................................................................................11
2.1. verkavelingsvergunningen.......................................................................................................................................11
2.2. bouwvergunningen..................................................................................................................................................11
2.3. milieuvergunningen.................................................................................................................................................11
3. planningscontext..................................................................................................................................................11
3.1. Vlaanderen..............................................................................................................................................................11
3.1.1. ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV)..............................................................................................................11
3.1.2. afbakening regionaal stedelijk gebied Brugge .......................................................................................................11
3.1.3. ruimtelijke visie landbouw, natuur en bos................................................................................................................11
3.2. provincie..................................................................................................................................................................12
3.2.1. provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRS)...............................................................................................................12
3.2.2. landschapsstudie ‘de Blankenbergse dijk tussen Blankenberge en Sint-Pieters-op-de dijk’.................................12
3.3. gemeente.................................................................................................................................................................12
3.3.1. gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS)............................................................................................................12
3.3.2. mobiliteitsplan..........................................................................................................................................................13
3.3.3. gemeentelijke beleidsnota detailhandel (GBD).......................................................................................................13
3.3.4. woonbeleidsplan Brugge 2008-2013.......................................................................................................................13
3.3.5. speelruimtebeleidsplan Brugge 2008-2013............................................................................................................14
3.3.6. lokale archeologische advieskaart..........................................................................................................................14
4. stedenbouwkundige voorschriften-toets...........................................................................................................15
p r o b l e e m s t e l l i n g e n o n t we r p e n d o n d e r z o e k 16
G e we n s t e s t r u c t u u r e n p l a n o p z e t vo o r o n t we r p RU P Te m p e l h o f 49
O p t e h e f f e n vo o r s c h r i f t e n 51
Ru i m t e b a l a n s/p l a n s c h a d e/p l a n b a t e n e . a . 52
1. Ruimtebalans........................................................................................................................................................ 52
2. Planschade............................................................................................................................................................ 52
3. Planbaten.............................................................................................................................................................. 52
4. Bestemmingswijzigingscompensatie en/of gebruikerscompensatie............................................................ 52
5. Beschermingsvoorschriftencompensatie en/of gebruikerscompensatie.................................................... 52
Pl a n o p r o c e s 54
B ij l a g e n 57
ont werp
RUP Tempelhof
2 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
inle idin g
1. b e s li s s in g t o t o p m a ak
Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) Brugge werd op 3 augustus 2006 goedgekeurd door de Deputatie
van de Provincie West-Vlaanderen.
N.a.v. een princiepsaanvraag voor reconversie van de site van Catherina Press beslist het CBS op 3 september
2010 tot opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan voor de wijziging van het BPA Tempelhof ggk M.B. 17 novem-
ber 1994.
Op 17 december 2010 besliste het Stadsbestuur Wvi te belasten met de ontwerpopdracht voor dit gemeentelijk
ruimtelijk uitvoeringsplan.
2 . m o t i ve r in g t o t o p m a ak
Belangrijkste redenen tot opmaak van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) waren:
Reconversie mogelijk maken van de site Catherina Press en andere ambachtelijke sites;
Na onderzoek eventuele noden van het sportpark invullen,
Verruimen van de functiemogelijkheden binnen de woonzones, o.m. i.f.v. diensten;
Mogelijkheden voorzien in het verlengde van de spoorwegdoorsteek van de recreatieve route op de bedding
van de Blankenbergse Dijk;
De mogelijkheid inschrijven van een fiets- en wandelverbinding op de voormalige spoorwegbedding naast de
Palingstraat;
Actualiseren van de stedenbouwkundige voorschriften e.a..
3. in ui t vo e r in g van G R S
Met de opmaak van het RUP wordt in belangrijke mate uitvoering gegeven van het GRS:
de verweving van woningtypes (i.f.v. een sociale mix) en functies om leefbare buurten te creëren (RD p. 22)
de wenselijkheid om sociale en culturele voorzieningen op wijkniveau best te situeren in de kernen van de
deelgemeenten (RD p. 26-27);
het herbestemmen van leegstaande bedrijfspanden in combinatie met het nastreven van een kwalitatieve
woonverdichting (R.D. p. 30);
het invullen van de behoefte voor lokale sportinfrastructuur op te vangen op de bestaande locaties, o.m. 1
bijkomend veld in Tempelhof (RD p. 84-85)
het belang van een kwalitatieve uitbouw, een sociale mix van de te ontwikkelen Sint-Pietersmolenwijk en een
goede verbinding ervan met de kernpunten in de wijk, o.m. Tempelhof en De Dijk (RD p. 91)
4 . d o s s i e r s am e n s t e llin g
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 3
Schaal 1:2.750
4 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
analys e f e it e lijke ruimt e lijke c ont e x t
1. s i t u e r in g
Het plangebied is gesitueerd in het oude centrum van de deelgemeente Sint-Pieters tussen de spoorlijn Brugge-
Blankenberge, de oude spoorweg naast de Palingstraat, de Sint-Pieterskerklaan, de Blankenbergse steenweg, de
straat Tempelhof en de Oostendse steenweg
2.1. nederzettingsstructuur
Binnen het plangebied zijn zeer uiteenlopende functies aanwezig, horend bij de nederzettingsstructuur. Langs de
straat Tempelhof komen voornamelijk eengezinswoningen in gesloten bebouwing voor. Ten noorden van het Sint-
Pieterspleintje en de Sint-Pieterskerklaan is de gesloten bebouwing met woningen vermengd met kleinschalige
handelszaken, diensten en horeca. In het tussenliggende deel langs de Blankenbergse steenweg is er een sterke
vermenging met o.m. bedrijvigheid (vleescentrale) en openbare voorzieningen nl. het CC De Dijk, school, kerk met
pastorie en begraafplaats en toegang tot het sportcentrum. Belangrijk potentieel element voor reconversie binnen
het plangebied wordt gevormd door de voormalige drukkerij Catherine Press langs Tempelhof.
Ten noorden van het plangebied, aan de overzijde van de spoorweg situeert zich de in ontwikkeling zijnde
Sint-Pietersmolenwijk.
2.3. verkeersstructuur
Het plangebied is goed ontsloten via de invalswegen Oostendse steenweg en vooral Blankenbergse steenweg.
Tempelhof fungeert als verbindingsweg tussen beide en als ontsluiting voor het sportpark en – in mindere mate -
voor de wijk Rustenburg, ten zuiden van het plangebied.
Door de aanwezigheid van een afzonderlijke toegang voor voetgangers- en fietsers via het erf van de
Tempelhofhoeve is er een scheiding van verkeer, waarmee ook ingespeeld kan worden op het openbaar vervoer
langs de Blankenbergse steenweg (haltes Tempelhof en Sint-Pieterskerk). In de directe omgeving is er ook het
treinstation Sint-Pieters en een bushalte op de lijn naar het AZ Sint-Jan en naar Wenduine. De ontsluiting via fiets-
verkeer kan in de nabije toekomst nog worden versterkt via de doortrekking van de Blankenbergse Dijk en recrea-
tief verkeer op de vroegere spoorwegbedding, weliswaar enkel richting Sint-Pieterspleintje, zonder rechtstreekse
ontsluiting van het sportpark zelf. Op het sportpark is ruime parkeervoorziening aanwezig t.b.v. de sportactiviteiten,
doch op piekmomenten, bij evenementen (voetbalwedstrijden) is het aanbod (tijdelijk) ontoereikend. . Binnen het
plangebied bevinden zich ook 3 sites met gegroepeerde autobergplaatsen, gesitueerd op achtergelegen gronden.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 5
2.6. economische structuur
Binnen het plangebied is er wat kleinschalige handel en reca (restaurants en cafés) op het Sint-Pieterspleintje
aanwezig. Langs Tempelhof is wat handel aanwezig (bakker) en diensten (ziekenfonds).
Ten oosten van het plangebied, langs de Blankenbergse steenweg is grootschalige detailhandel aanwezig (groot-
warenhuis) en naar het centrum toe handel en ook diensten. Buiten de vleescentrale langs het zuidelijke deel van
de Blankenbergse steenweg en en de voormalige drukkerij langs Tempelhof zijn er geen middelgrote tot grote be-
drijfsactiviteiten binnen het plangebied aanwezig. Wel zijn er een paar kleine bedrijfjes langs de noordelijke zijde
van de Blankenbergse steenweg gesitueerd en wat vrije beroepen (tandarts) en kleinschalige handel/restaurant
(frituur) in de zuidelijke helft van de Blankenbergse steenweg in het plangebied..
2.9. lijninfrastructuur
Naast de Blankenbergse steenweg in het noorden van het plangebied en de wegenis (weg en spoor) op de grens
van het plangebied zijn er binnen het plangebied geen lijninfrastructuren aanwezig.
6 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
analys e juridi s c he c ont e x t
1. jur i di s c h p l annin g s ka d e r
1.1. gewestplan
Volgens het gewestplan is het grootste deel van het plangebied gelegen in woongebied. Een deel van het sport-
park is gelegen in gebied voor dagrecreatie. De gewestplanbestemmingen werden evenwel gedetailleerd inge-
volge de goedkeuring van het BPA Tempelhof, waarbij een deel van woongebied evenzeer een recreatieve be-
stemming kreeg.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 7
8 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
1.3. ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s)
Het RUP Sint-Pietersmolenwijk is in opmaak (goedkeuringsprocedure is nog niet opgestart). Dit RUP wordt opge-
maakt i.f.v. wijziging van het BPA Molenstraat Zuid, (cf. een opgemaakt masterplan in opdracht van het ministerie
van het Vlaamse Gewest Afdeling Gesubsidieerde Infrastructuur met eindrapport d.d. november 2004).
In het gewestelijke RUP voor de afbakening van het regionaal stedelijk gebied Brugge ligt het plangebied van het
RUP Tempelhof binnen de afbakeningslijn met name op het deelplan 1 Er zijn geen verordenende bestemmings-
voorschriften voor dit plangebied van RUP Tempelhof hierin voorzien.
1.7. waterwingebied
Het plangebied is niet gelegen binnen waterwingebied.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 9
N3
76
N3
Park
71
begraaf
plaats
N374
1
N3
N9
N351
BINNENSTAD
Woonproject
en assen voor zachte recreatie
Uit te bouwen lightrail met haltes in
Sint-Pieters en bedrijvenzone
BRUGGE
Lokaal bedrijventerrein Strategisch woonproject Primaire weg Opdrachtgever : Stadsbestuur van Brugge
10 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
1.9. rooilijnplannen
De rooilijnen van de wegenis op de grens van het plangebied zijn vastgelegd in de diverse BPA’s.
1.10. onteigeningsplan
Samen met het bestaande BPA werd een onteigeningsplan goedgekeurd, dat gedeeltelijk is gerealiseerd.
2 . ve r gunnin g e n
2.1. verkavelingsvergunningen
Binnen het plangebied zijn 3 niet-vervallen verkavelingen gesitueerd, alle langs Tempelhof:
VK 6629 ggk 30.06.1966 (4 loten)
VK 6822 ggk 17.05.1968 (5 loten)
VK 7345 ggk 15.10.1976 (5 loten)
2.2. bouwvergunningen
Binnen het plangebied zijn recent geen relevante bouwvergunningen verleend.
2.3. milieuvergunningen
Binnen het plangebied zijn diverse meldingsplichtige activiteiten en werden ook milieuvergunningen verleend, met
als belangrijkste:
Hondenclub Tempelhof (klasse 2) voor het exploiteren van een trainingscentrum voor honden, tot 06.11.2023;
Brugse Vleescentrale, Blankenbergse steenweg 173 (klasse 2) voor het exploiteren van een vleesfabriek, tot
20.09.2016.
3. p l annin g s c o n t e x t
3.1. Vlaanderen
selectieve uitbouw van de stedelijke gebieden met het gericht verweven van functies en voorzieningen;
het behoud en de versterking van het buitengebied;
het concentreren van economische activiteiten op plaatsen die deel uitmaken van de bestaande economische
structuur;
het optimaliseren van de bestaande verkeers- en vervoersstructuur.
In het RSV wordt Brugge, samen met delen van omliggende gemeenten geselecteerd als (af te bakenen) regionaal
stedelijk gebied.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 11
elementen met recreatief medegebruik’, dat van toepassing is op de Blankenbergse Dijk (13.20) (p. 20-21, kaart
11 op p 45)
3.2. provincie
herprofileren grachten
+ aanplant van hier en daar knotwilgen + struweel
hooiland
en aanplant van 3 rijen bomen: Ulmus laevis
kaart 1: Kaart: Beeldkwaliteitsplan Sint-Pietersplas uit de landschapsstudie De Blankenbergse Dijk tussenBlankenberge en Sint-
Pieters-Op-De-Dijk, provincie West-Vlaanderen, oktober 2006.
3.3. gemeente
12 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
M.b.t. het plangebied en de invulling ervan zijn de belangrijkste visie-elementen en aandachtspunten uit het GRS:
de verweving van woningtypes (i.f.v. een sociale mix) en functies om leefbare buurten te creëren (RD p. 22)
de wenselijkheid om sociale en culturele voorzieningen op wijkniveau best te situeren in de kernen van de
deelgemeenten (RD p. 26-27);
de verdichtingsstrategie waarbij voor de vroegstedelijke wijk Sint-Pieters een minimum dichtheid van 25
woningen per hectare naar voor wordt geschoven. Hierin kadert ook de beleidsvisie om een herbestemming
van leegstaande bedrijfspanden na te streven en zo een betere benutting te maken van het stedelijke weefsel
(RD p. 30) .
het invullen van de behoefte voor lokale sportinfrastructuur op te vangen op de bestaande locaties, o.m. 1
bijkomend veld in Tempelhof (RD p. 84-85)
het belang van een kwalitatieve uitbouw, een sociale mix van de te ontwikkelen Sint-Pietersmolenwijk en een
goede verbinding ervan met de kernpunten in de wijk, o.m. Tempelhof en De Dijk (RD p. 91).
3.3.2. mobiliteitsplan
Het Beleidsplan mobiliteitsplan werd op 9.4.2001 conform verklaard. In het kader van de sneltoetsprocedure werd
geopteerd voor ‘spoor 3’, wat vooral bevestiging van de globale opties en actualisatie van het actieplan inhoudt.
Dit leidde tot een geactualiseerde versie, die ook afstemming inhield op het GRS en het afbakeningsproces van
het regionaal stedelijk gebied Brugge, die op 23.1.2009 door het P.A.C. conform werd verklaard en door het CBS
op 6.3.2009 goedgekeurd.
Rekening houdend met het RSV, de afbakening en het PRS en cf. het GRS werd de Oostendse steenweg van
Brugge - N31 geselecteerd als secundaire weg II (van de N31 tot Bredene is dit een primaire weg II p. 19). De
Blankenbergse steenweg ter hoogte van het plangebied is geselecteerd als secundaire weg III (p.22).
Belangrijke aandachtspunten m.b.t. het plangebied (en de omgeving) zijn:
de optie voor een lightrail, met het station Sint-Pieters als halte (p.9);
aanpassingen van de Blankenbergse steenweg ten zuiden van de Kolvestraat i.f.v. beter evenwicht tussen de
diverse weggebruikers (p. 29-30);
doorsteek van de buslijn door het te ontwikkelen woongebied Sint-Pietersmolenwijk (p. 34);
aanvullende fietsverbindingen doorheen het plangebied (kaart 10 p. 49) (waarbij evenwel nog geen rekening
werd gehouden met de doorsteek in het verlengde van de Blankenbergse Dijk).
I.f.v. de doelstelling betaalbaar wonen worden i.f.v. het verhogen van het aanbod het herbestemmen van leeg-
staande gebouwen (p.97) en verdichting (p.98) vooropgesteld, met bij verdichting aandacht voor kwaliteitsvol
openbaar domein met veel groen en ruimte voor ontmoeting.
I.f.v. sociale huisvesting wordt geopteerd om de leefbaarheid te verhogen door een sociale mix (p.100).
I.f.v. private woningbouw wenst het beleid dat er naar een grotere variatie in woningtypes wordt gestreefd.
Innovatieve en alternatieve woonvormen (zoals co-housing, casco- of prefabbouw) dienen kansen te krijgen.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 13
Ter uitvoering van deze aandachtspunten zijn de belangrijkste actiepunten, die de basis vormen voor de opmaak
van het RUP:
(5) Evaluatie van BPA’s naar hun huidige relevantie en werkbaarheid (bv. Niet meer actuele bestemmingen en
regelgeving);
(13) Herbestemmen van leegstaande bedrijfspanden (in woongebieden), die hun functie hebben verloren;
(15) BPA’s doorlichten en RUP’s opmaken teneinde nabestemming wonen te realiseren
Met het ‘speelruimtebeleidsplan 2002-2013’ wordt een beleidskader geschapen met als doel de stad uit te bouwen
op maat van kinderen en jongeren via het creëren van kindvriendelijke en bespeelbare publieke ruimte, veilige en
speelse verbindingen en speelruimte in verschillende maten en vormen, m.a.w. creëren van een speelweefsel.
Hiertoe werd een actieprogramma opgesteld o.m. i.f.v. het creëren van nieuwe speelpleinen en herinrichting van
bestaande.
Het sportpark Tempelhof maakt deel uit van het uitgebreide gamma speelterreinen in Brugge.
Ook de inrichting van de oude spoorwegbedding, die gedeeltelijk gelegen is binnen het plangebied kadert binnen
de uitvoering van dit Speelbeleidsplan.
kaart 2: Kaart: conceptvoorstel inrichting oude spoorwegbedding te Sint-Pieters, Groendienst stad Brugge november 2009
De lokale archeologische advieskaart wordt opgesteld in functie van een zorgzaam gemeentelijk beleid voor het
archeologisch erfgoed. Aan de hand van een basisinventaris, landschappelijke kenmerken en knelpunten bakent
deze kaart zones af waarin al dan niet advies aan de bevoegde archeologische dienst moet worden gevraagd.
Volgens de lokale archeologische advieskaart is het plangebied gelegen binnen ‘zone met advies vanaf 2.500m²’.
Dit betekent dat bij de behandeling van elke dergelijke aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning of
verkavelingsvergunning met een structurele wijziging van de bodem advies dient te worden gevraagd aan de
14 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
bevoegde archeologische dienst. (GRS, RD richtinggevend gedeelte, 4.7 Gewenste Landschappelijke structuur -
4.7.2 Beleidselementen).
4 . s t e d e nb o uwk un di g e vo o r s c hr i f t e n - t o e t s
Naast wijziging van bestemmingsgebieden als gevolg van gewijzigde inzichten is het niet wenselijk percelen onder
te brengen in diverse bestemmingsgebieden (strook bebouwing, strook tuin en voortuin) vermits overschrijding
van de afbakeningen neerkomen op bestemmingsafwijkingen.
Er wordt dan ook geopteerd voor algemenere bestemmingsgebieden, waarbij interne differentiatie in voorschriften
wordt verwerkt.
Daarnaast zijn er nog andere knelpunten bij de huidige voorschriften (niet-limitatief):
%-beperking van nevenbestemmingen;
nood aan opname en specificatie (ook van randvoorwaarden) van bij wonen horende functies (o.m. diensten);
inplantingsvoorschriften (kleine) bijgebouwen;
uitbreiding bestemming sport tot o.m. jeugdvoorzieningen en andere recreatievormen (met beperkte
bebouwing);
nood aan bepalingen inzake waardevolle groenelementen
nood aan algemene bepalingen inzake beperking van wateroverlast.
Tenslotte dienen ook de verkavelingen binnen het plangebied, waarvan de voorschriften verwijzen naar een voor-
malig BPA worden gewijzigd of opgeheven.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 15
pr ob le e m s t e lling e n ont we rp e n d on de r zo e k
1. al g e m e n e a an d a c h t s p un t e n vo o r d e h e r z i e nin g van h e t B PA
Te mp e lh o f
In de offertevraag van de stad Brugge staan volgende aandachtpunten die in rekening dienen gebracht te worden
bij de opmaak van het RUP Tempelhof voor de herziening van het BPA 33 Tempelhof (M.B. 17-11-1994):
de ontwikkelingsmogelijkheden onderzoeken voor de site van de drukkerij Catharina Press en omgeving (o.m.
nabijheid sportpark Tempelhof);
nadenken over een kwalitatieve nabestemming van ambachtelijke zones, waar na stopzetting van de huidige
activiteit geen dergelijke activiteit meer wenselijk/mogelijk is;
eventuele noden van het sportpark Tempelhof onderzoeken, waarbij de relatie met het deel aan de andere
kant van de spoorweg niet uit het oog mag verloren worden;
het verruimen van de mogelijkheden langs de Blankenbergse steenweg in functie van diensten;
de mogelijkheid voorzien van een langzame verkeersverbinding op het tracé van de Blankenbergse Dijk tus-
sen de (nog te realiseren) onderdoorgang onder het spoor en de kerk;
een aangepaste bestemming geven aan de talud van de voormalige spoorwegbedding langs de Palingstraat
waar de Stad Brugge een wandel- en fietsverbinding voorziet naar het Duivekeetbos;
toetsing aan de lijst “inventaris bouwkundig erfgoed” door de stedelijke dienst Monumentenzorg en vertaling
in het RUP;
het actualiseren van verouderde en/of te beperkende voorschriften (bijv. problematiek van apart afgebakende
voor- en achtertuinzones, materiaalgebruik, dakvorm,...).
Uit deze aandachtpunten en een eerste overschouwing van het plangebied kan er afgeleid worden dat er eigenlijk
twee grote ruimtelijke entiteiten zijn binnen het plangebied die nader onderzocht dienen te worden samen met een
aantal thematische onderwerpen die op geheel het plangebied betrekking hebben.
Deze twee ruimtelijke entiteiten zijn het stedelijk sportpark Tempelhof en de site er net ten zuiden van met name
de verlaten bedrijfssite van ‘Catherine Binding’.
foto 1: Panoramafoto, zicht vanaf parkeerterrein naar sporthal en voorliggende speelterrein in groene omkadering
foto 2: fotoreeks, achterkant sporthal met toegang tot regiepost sted. groendienst en rijweg langs noord- en westgevel sporthal.
16 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
2 . s p o r t p ar k Te mp e lh o f
Het stedelijke sportpark Tempelhof beslaat een oppervlakte van 43.760 m² of 4,38 ha.
Ten noorden van de sporthal is een regiepost van de stedelijke groendienst gelegen. Deze gebouwen zijn anno
2009 uitgebreid met burelen voor de groendienst. Nog eens ten noorden daarvan bevindt zich een clustering van
gemeenschapsvoorzieningen zoals het cultuurcentrum De Dijk, Bibliotheek De Dijk, Vrije basisschool Sint-Leo
Sint-Pieters, Sint-Pietersparochie kerk met kerkhof en pastorie.
Ten zuiden van het sportpark is de site gelegen van het voormalige drukkerijbedrijf Catherine Press. Dit 7.015 m²
grote terrein staat sedert begin 2006 op de lijst ter bestrijding en voorkoming van leegstand en verwaarlozing van
bedrijfsruimten.
Ten westen van het sportpark Tempelhof loopt de spoorlijn Brugge - Blankenberge/Knokke-Heist op een ver-
hoogde berm. Centraal over het sportpark loopt een zachte verbindingsas voor voetgangers en fietsers vanaf de
Blankenbergse steenweg onder de spoorlijn door tot aan de twee voetbalvelden en de accommodatie van Daring
Brugge v.v. gelegen ten westen van de spoorlijn binnen het BPA Molenstraat-Zuid.
Ten oosten van het sportpark Tempelhof bevindt zich de bebouwingsstrook langs de Blankenbergse steenweg.
Hier zijn een vijftal diepe achtertuinen gelegen die niet echt deel uitmaken van de woonbestemming langs de
Blankenbergse steenweg gezien de benutting als weiland. Daarnaast is de oude hoeve Tempelhof gelegen met
bijhorende oude boomgaard wat tevens onderdeel uitmaakt van de site van het sportpark maar er functioneel
geen echt deel van uitmaakt. Uitgezonderd natuurlijk dat de oost-west lopende verbindingsas vanaf de westelijke
zijde van de spoorwegberm tot aan de Blankenbergse steenweg erlangs loopt.
De rest van het sportpark zelf wordt gekenmerkt door de inplanting van de sporthal in het noordelijke deel aan-
sluitend bij de regiepost en de gemeenschapsvoorzieningen. Deze laatste zijn eerder naar de Blankenbergse
steenweg gericht qua ontsluiting en hebben geen ruimtelijk-functionele relatie met het sportpark of de regiepost
van de groendienst en de hierbij gelegen parkeerplaatsen.
Het zuidelijke deel van het sportpark omvat een voetbal- en een petanqueveld en een basketbalterrein. De zuide-
lijke resthoeken zijn middels groenaanplantingen uitgegroeid tot een ruimtelijk en blijkbaar ook biologisch waar-
devolle entiteit in dit binnengebied. De enige bebouwing in het zuidelijke deel van het sportpark is deze van een
houten gebouw ten diensten van een hondenclub.
foto 3: Panoramafoto, zicht vanaf toegangsweg Tempelhof in oostelijke richting naar clubhuis en terreinen van de hondenclub.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 17
2.2. probleemstelling sportpark Tempelhof
In het masterplan voor de Sint-Pietersmolenwijk opgemaakt in opdracht van het AGI van de Vlaamse Gemeenschap
(eindrapport 2004) wordt de strook tussen de spoorlijn en de hoogspanningslijn geconcipieerd als een recreatief
gebied. Deze strook omvat de bestaande twee voetbalvelden en bijhorende accommodatie van Daring Brugge v.v.
In deze recreatieve strook die loopt vanaf de Oostendse steenweg in het Zuiden tot aan de Blankenbergse dijk in
het Noorden wordt evenwel slechts één bijkomend voetbalterrein ingetekend.
De site zelf is bij een gangbaar gebruiksintensiteit goed ontsloten voor gemotoriseerd verkeer naar de straat
Tempelhof. De site heeft ook een zachte verbindingsas op de Blankenbergse steenweg en zo verder naar de
omliggende woonwijken. Deze wandel- en fietsas loopt vanaf de Blankenbergse steenweg in het oosten langs de
boomgaard en tussen de oude hoevegebouwen van het Tempelhof in westelijke richting tot aan de spoorwegberm
van de lijn Brugge - Blankenberge/Knokke-Heist. Deze loopt zelfs nog door onder deze spoorwegberm zodat ook
de bestaande Sint-Pietersmolenwijk vlot tot het sportpark kan komen.
Het sportpark heeft een heel groen en open karakter. Dit is het gevolg van de weinige bebouwing op de site zelf
(de enige bebouwing is de sporthal met cafetaria, het gebouw van de regiepost van de stedelijke groendienst,
de kleinschalige hoevegebouwen van de Tempelhof-hoeve en een klein houten clubgebouw van de hondenclub
‘Tempelhof’. Deze bevinden zich allen aan de randen van de eigenlijke site). Ook de verdere groene inkleding van
de restdelen van het sportpark dragen bij tot dit parkkarakter. Deze groeninkleding bestaat uit de boomgaard bij de
hoevegebouwen en verschillende aaneengesloten boommassa’s aan de randen van het terrein met onder andere
de begroeide spoorwegtalud. Deze groenomkadering van het sportpark zelf vormt ook een ruimtelijke kwaliteit
voor de omliggende woonfuncties.
18 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
kaart 3: kaart: waargave uitbreidingsscenario’s sporthal Tempelhof
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 19
In het oosten en zuiden liggen de achterzijden van de lintbebouwing langs de straat Tempelhof en Blankenbergse
Steenweg. In het uiterste noorden ligt de begraafplaats van de Sint-Pieterskerk.
Enkel in het westen aan de andere kant van de verhoogde spoorwegtalud waar nu de voetbalterreinen van Daring
Brugge v.v. liggen zijn er onbebouwde terreinen. Maar deze zijn met enkel één beperkte ondertunneling naar de
huidige sportpark Tempelhofsite ontsloten.
In het masterplan van AGI Vlaanderen voor de ontwikkeling van de Sint-Pietersmolenwijk is evenwijdig met de
spoorwegtalud een groene-recreatieve strip voorzien tot aan de hoogspanningleidingen. In deze strip zitten de
voetbalterreinen en -accommodatie van Daring Brugge v.v.
Binnen deze strip zouden er dus bijkomende sportrecreatieve of vrijetijds- en/of jongerenactiviteiten kunnen
plaatsvinden. De concrete invulling van deze circa 90 meter brede strook wordt het best samen bekeken met de
gewenste ontwikkelingen voor de huidige sportpark Tempelhofsite. Wel dient hierbij rekening gehouden te worden
dat met de verbreding van de spoorwegbedding er een deel van deze strip hierdoor zal ingenomen worden.
Hopelijk wijzigt deze optie voor deze groen-recreatieve strip tussen hoogspanningleiding en spoorwegtalud niet
naar aanleiding van het op termijn verdwijnen van deze hoogspanningsleiding (zie het in procedure zijnde ge-
westelijke RUP ‘optimalisatie van het hoogspanningsnetwerk in Vlaanderen’ deelplan A hoogspanningsleiding
Zomergem-Brugge (project Stevin) waarin deze hoogspanningsleiding binnen het plangebied van het BPA 32
Molenstraat Zuid wordt opgeheven).
Andere mogelijke opportuniteit voor het sportpark Tempelhof is het verlaten bedrijf Catharina Press dat ten zuiden
paalt aan het sportpark zij het achter het voetbalveld en achter het grootste bosgeheel van het sportpark.
Andere bedreiging voor het sportpark Tempelhof betreft het parkeren en enkele verkeersconflicten.
De verspreide ligging van de verschillende parkeerterreinen binnen de site op één lijn (parelsnoer-principe) van
de in- en uitgang aan de straat Tempelhof tot aan het feitelijke eind- en keerpunt achter de sporthal (die voor vele
bezoekers niet voldoende gekend is) leidt bij piekmomenten tot enkele verkeersconflicten (wildparkeren, spoor-
vorming op grasstroken, enz.). Deze altijd weerkerende vraag naar bijkomende parkeerplaatsen na dergelijke
piekevenementen (v.b. thuiswedstrijden eerste elftal Daring Brugge v.v. e.a.) verhoogt de druk om nog verder
parkeerparels aan dit snoer te rijgen wat meestal ten koste gaat van het groene parkkarakter. Een beter parkeer-
beheer dient nagestreefd te worden.
20 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
2.4. ruimtelijke scenario’s en ontwerpend onderzoek
Binnen het kader van deze opdracht voor de herziening van het BPA 33 Tempelhof middels een RUP Tempelhof
dient er nagegaan te worden welke mogelijke scenario’s er kunnen uitgewerkt worden om de voornaamste ruim-
tevragen voor het sportpark Tempelhof te beantwoorden.
Uit de ruimtelijke SWOT-analyse blijkt dat dit moet samen beschouwd worden met het masterplan voor de ontwik-
keling van de Sint-Pietersmolenwijk en de aldaar in voorziene groene-recreatieve strip langs de spoorwegtalud.
Daar deze optie in dit masterplan uit 2004 voor de verdere ontwikkeling van de Sint-Pietersmolenwijk tot een
stedelijke woonwijk met verschillende functies aanleunend bij de hoofdbestemming van het wonen in stedelijke
dichtheid niet nader onderbouwd is door een ruimtelijk beleidsdocument over de stedelijke (sport-)recreatieve-
functies, is het aangewezen om in eerste instantie de ruimtelijke scenario’s binnen het plangebied van het RUP
Tempelhof nader te bestuderen. Dit neemt niet weg dat suggesties van en naar dit masterplan uit 2004 kunnen
gedaan worden.
Dit betekent dat er eerst wordt nagegaan welke uitbreidingscenario’s er zijn voor de indoorsportcapaciteit binnen
het plangebied van het RUP Tempelhof.
Een theoretisch zesde uitbreidingsscenario wordt a priori afgevoerd met name de inname van de boomgaard
bij de gebouwen van de hoeve Tempelhof.
Gezien het architectuurhistorisch waardevolle karakter van de hoevegebouwen enerzijds en de bijhorende boom-
gaard die gekarteerd is als een complex van biologisch minder waardevolle en waarde volle elementen en de
intrinsieke ruimtelijke kwaliteiten van dit geheel, is het niet aangewezen om een volledige tabula rasa ervan ten
voordele van de sportrecreatieve ruimtenoden door te voeren.
De conclusie van deze studie is dat het aanbouwen van deze specifieke sportzaal voor gevechtsporten aan de
zuidelijke zijde van de bestaande sporthal wordt opgericht.
Hierdoor kan de gevechtsport zaal volledig autonoom functioneren en wordt het gebruik van de multi-sportvelden
in de bestaande sporthal niet gestoord. Alle ondersteunende functies van de huidige sportinfrastructuur kunnen
gebruikt worden. De gevechtsportzaal krijgt een eigen gezicht aan de voorzijde van het complex en een interactie
binnen-buiten is mogelijk. Door de zaal hier in te planten zijn verdere ontwikkelingen op de site mogelijk. Deze
oplossing is ook de goedkoopste.
Hoewel deze haalbaarheidsstudie niet heeft geleid tot een concreet verder initiatief wordt in deze nota voor de
opmaak van het RUP Tempelhof verder gewerkt op deze haalbaarheidsstudie en zijn conclusies.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 21
Minpunten:
- herlokalisatie voor de regiepost stedelijke groendienst;
- slopen gebouwen regiepost groendienst (incl. recente bureeluitbreiding t.w.v. 49.123 € in 2009);
- verlies van bestaande parkeerplaatsen tussen regiepost en C.C. De Dijk;
- moeilijke integratie achterontsluiting (bedieningsvervoer) C.C. De Dijk;
- inneming enige uitbreidingsmogelijkheid voor het C.C. De Dijk en Bib aan de Blankenbergse steenweg;
- nieuwe sportzalen zijn minder goed gelegen t.o.v. bestaande kleedkamers en dienen bereikt te worden door
bestaande zalen te doorkruisen.
Minpunten:
- niet volledig op gronden van de stad, maar ook niet gelegen langs uitgeruste wegen en dus zonder veel
bebouwingsmogelijkheden wat gunstig is qua schattingswaarde ervan i.f.v. verwerving;
- maximaal met 5 verschillende eigenaars te onderhandelen.
Minpunten:
- bestaande buitenspeelterrein met groene omkadering dient bij volledige inname i.f.v. maximale uitbreiding
sporthal te verdwijnen => verlies van de synergie tussen buitenspeelplein en cafetaria en overige functies;
- een maximale uitbreiding zal gepaard gaan met sloop en/of herinrichting van delen van de kleedkamers en
cafetaria.
- bestaande inkom en mogelijks ook de cafetaria dienen verplaatst te worden zonder open groene buitenruim-
te daar deze wordt ingenomen door de maximale uitbreiding.
22 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
2.4.4. scenario 4: vrijstaande nieuwbouw sporthal op voetbalveld ten zuiden van
sporthal
Pluspunten:
+ op gronden van de stad;
+ grote oppervlakte komt vrij voor sporthal en aanhorige accommodatie;
+ mogelijkheid voor groot aantal bijkomende parkeerplaatsen aansluitend op bestaande infrastructuur;
+ site sluit rechtstreeks aan op de functionele oostwest-as voor fietsers en wandelaars die loopt van de
Blankenbergse steenweg naast de Tempelhof hoeve en ten zuiden van de sporthal naar de voetbalvelden
ten westen van de spoorwegberm en zo naar de toekomstige nieuwe stedelijke woonontwikkeling op de
Sint-Pietermolenwijk;
+ groene omkadering in dit zuidelijke deel van het sportpark Tempelhof kan nagenoeg volledig behouden
blijven: groene spoorweg talud en grootste bomencomplex in meest zuidelijke uithoek van het sportpark.
Minpunten:
- verlies van zeker het voetbalveld en mogelijks ook het basketterrein en petanqueveld en deel oefenterreinen
hondenclub ‘Tempelhof’;
- dit scenario heeft een grote impact op huidige sportaanbod binnen huidige sportpark Tempelhof en
dient eigenlijk verder bekeken te worden met de mogelijkheden in de voorziene groen-recreatieve activi-
teitenstrip in het masterplan voor de Sint-Pietersmolenwijk. Door het verdwijnen van nagenoeg alle bui-
tenactiviteiten qua sport en recreatie verwordt dit deel van het sportpark Tempelhof tot een overwegend
‘sporthal-met-parkeerterreinnen-site’;
- niet aangebouwd aan bestaande sporthal, nieuwe losstaande sporthal brengt meer- of dubbelkosten met
zich mee qua beheer, verwarmings- en installatiekosten, enzovoort.
Minpunten:
- niet op gronden van de stad;
- verlaten bedrijfssite met mogelijk aanzienlijke kosten sanering (sloop gebouwen, grondsanering,…);
- voorste strook van de site langs de straat Tempelhof ligt langs een uitgeruste weg zijnde de straat Tempelhof
en dit heeft repercussie op de schattingswaarde van dit deel van het terrein.
- sluit niet ruimtelijk aan op bestaande sportparkfuncties door visuele en fysische barrière van klein bosge-
heel ten zuiden van voetbalveld;
- terrein sluit nauwer aan bij de direct aanpalende residentiële bebouwing dan bij het sportpark en ligt op
meer dan 250 meter van huidige sporthal en aanliggende parking;
- rooien van dit klein bosgeheel is niet evident gezien dit grotendeels biologisch gewaardeerd wordt als waar-
devol en deels gewaardeerd als een complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen
en gezien de ruimtelijke kwaliteit ervan voor de omliggende residentiële bebouwing (wegnemen bestaande
ruimtelijke kwaliteit voor omwonenden);
- bestaande architectuurhistorisch waardevolle directeurswoning en stadslandschappelijk waardevolle gevel
ertegen aangeschakeld zijn moeilijk te integreren in een sporthalproject;
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 23
2.5. beoordeling van de vijf uitbreidingsscenario’s voor de sporthal:
Type A is een uitbreiding middels de aanbouw aan de bestaande sporthal. Dit is zo in de scenario’s 1, 2 en 3.
Type B is een uitbreiding middels vrijstaande nieuwbouw op het bestaande sportpark Tempelhof (scenario 4) of
op aanpalende grond (scenario 5).
Voor de type B uitbreidingen zijn er meerdere minpunten op het vlak van het realiseren van een optimaal sportpark
in verhouding tot de totale kosten ervan.
Daar in scenario 4 de bestaande openlucht terreinen (zeker het voetbalterrein en mogelijks ook het basketterrein
en petanqueveld) dienen te verdwijnen i.f.v. de nieuwbouw sporthalinfrastructuur dient er voor deze verloren ter-
reinen een nieuwe locatie gezocht te worden. Deze kan niet gevonden worden op de huidige site van het sportpark
Tempelhof aan de oostelijke zijde van de spoorwegberm.
Dit betekent dat er in het masterplan voor de uitbouw van de Sint-Pietersmolenwijk plaats moet gevonden worden
voor deze verloren terreinen. Er is nu reeds nood aan een bijkomend voetbalveld en blijkbaar kan er in het mas-
terplan voor de Sint-Pietersmolenwijk slechts één bijkomend voetbalveld gerealiseerd worden, hetgeen dus in het
licht van scenario 4 uitkomt op een nuloperatie i.p.v. bijkomende voetbalterreinen.
Wat scenario 5 betreft zijn er meerdere ruimtelijke minpunten die niet afdoende gecompenseerd worden door de
pluspunten ervan.
Ten eerste is de site van de voormalige drukkerij ‘Catharine Binding’ ruimtelijk-functioneel afgesneden van het
huidige sportpark door een kwalitatief klein boscomplex dat ook nog een biologisch waardevol blijkt te zijn. Deze
locatie is ook ruimtelijk meer aansluitend bij de residentiële bebouwing langs de straat Tempelhof en ligt het verst
van alle uitbreidingsmogelijkheden verwijderd van de oost-west-verbindingsas vanaf de Blankenbergse steenweg
naar de Sint-Pietermolenwijk. Deze as zal in belang nog meer toenemen gezien de stedelijke woonontwikke-
ling op de Sint-Pietersmolenwijk en de concentratie van handels- en buurtgebonden voorzieningen langs de
Blankenbergse steenweg.
Ook zijn er meerdere minpunten voor scenario 5 qua kosten/baten. Het betreft duurdere gronden gezien deze
gelegen zijn langs een uitgeruste weg en gezien de aanwezige bouwvallige gebouwen enerzijds en de moge-
lijkse (grond-)saneringskosten anderzijds. Ook zijn de voormalige directeurswoning centraal op het terrein langs
de straat Tempelhof en de smalle loods op de zuidelijke perceelsgrens als te behouden bestempeld omwille van
architectuurhistorische en erfgoedredenen. Deze twee gebouwen zijn moeilijk te integreren in een sporthalbebou-
wing. En na een potentiële afsplitsing van een 30 meter diepe strook langs Tempelhof, voor een woonbestemming,
van de rest van de verlaten bedrijfssite om aan deze integratieproblematiek te beantwoorden blijft er een nog
minder interessant terrein over om alsnog uitbreiding voor de sportinfrastructuur op te realiseren.
De type A uitbreidingen hebben de meeste pluspunten t.o.v. hun respectievelijke minpunten.
Daarbij valt meteen op dat scenario’s 1 en 3 de meest verregaande consequenties hebben voor de huidige ruim-
telijke organisatie op het sportpark. In het scenario 1 dient de regiepost van de stedelijke groendienst te herloka-
liseren en worden niet alleen een aantal parkeerplaatsen opgeofferd maar ook de enige potentiële uitbreidings-
mogelijkheid voor het C.C. De Dijk. In scenario 3 moet bij een maximale uitbreiding het volledige buitenspeelplein
met zijn groene omkadering weggenomen worden.
Hoewel scenario’s 1 en 3 volledig binnen stedelijke eigendom vallen, is de uitbreiding van de sporthal maar maxi-
maal met twee omni-sportvelden hier mogelijk.
In scenario 2 is er zonder inname van aanpalende onbebouwde gronden op korte termijn een uitbreiding van de
bestaande sporthal mogelijk met één omni-sportveld binnen de stadsgronden.
Mits inname van de max. 4.500 m² aan achtergelegen weiden en niet ingerichte tuinen, kan een uitbreiding van
drie omni-sportvelden gerealiseerd worden. Hierbij kan dan ook nog eens de bestaande parkeercapaciteit voor
de bestaande sporthal verdubbeld worden door ofwel de niet-bebouwde delen van de 4.500 m² in te richten als
parking ofwel door toepassing van principes van meervoudig ruimtegebruik (parkeren half-ondergronds onder
uitbreiding sporthal). In dit laatste geval kunnen de niet door de uitgebreide sporthal bezette gronden ingericht
worden als groenuitbreiding van het bosje ten noordwesten van de gebouwen van de hoeve Tempelhof.
24 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
In de type A uitbreidingen liggen de meest haalbare oplossingen en ruimtelijke meerwaarden voor zowel sport-
park, andere stedelijke voorzieningen in de omgeving als de omliggende bebouwing zonder dat de sterke punten
van het huidige sportpark Tempelhof er op achteruit gaan.
Dus het scenario 5 wordt volledig verlaten en zal niet nader meegenomen worden daar het stadsbestuur onder
andere omdat men hier de kaart wenst te spelen van een kwalitatieve herbestemming van verlaten bedrijfsruimten
in functie van woonbestemming en aan de directe omgeving aangepaste woonondersteunende functies. Hierbij
dient voornamelijk aandacht geschonken te worden aan kwalitatieve open stedelijke ruimten met veel groen en
ruimte voor ontmoeting. ook dient van dergelijke potentierijke locatie gebruik gemaakt worden om een grotere vari-
atie in woningtypes te laten ontwikkelen, zowel klassieke kwalitatieve woontypes zoals grondgebonden woningen
met eigen private tuinen en meergezinswoningen met per appartement een voldoende ruime en goedgeoriënteer-
de buitentuimte.alsook innovatieve en alternatieve woonvormen (zoals co-housing, casco- of prefabbouw) dienen
op dergelijke locatie nagestreefd te worden.
Het scenario 2 wordt deels ingeperkt tot binnen de huidige stadseigendom. Met andere woorden slechts de oos-
telijke uitbreiding van de huidige sporthal met één omnisportveld is hier ruimtelijk mogelijk. Dus wenst het stads-
bestuur de in dit scenario voorgestelde verdere uitbreiding te verlaten met die grondinname van de hoofdzakelijk
onbebouwde perceelsdelen met tuin- of weidegebruik aan de oostelijke zijde van het sportpark. Deze werd voor-
zien om op termijn de parkeerbehoefte en de herschikking van openlucht recreatieve terreinen en/of bijkomende
kleinschalige openlucht terreinen (speelterrein, basketbalveld, petanque,...) hier te lokaliseren.
Het scenario 1 waarbij de huidige regiepost van de stedelijke groendienst dient te worden geherlokaliseerd wordt
wel weerhouden waarbij de mogelijk heid dient voorzien te worden dat deze nieuwe locatie binnen de huidige
stadseigendom van het sportpark Templehof kan gefaciliteerd worden.
Door deze uitbreidingsscenario’s buiten de huidige eigendomssituatie van de stad binnen dit plangebied te verla-
ten, engageerd het stadsbestuur er zich toe om op een innovatieve manier een masterplanvisie te ontwikkelen op
vlak van jeugd- en sportrecreatieve voorzieningen waarbij aspecten van meervoudig ruimtegebruik en bouwkost-
intensievere oplossingen (half-ondergrondsparkeren of benutting van de dakoppervlakten) nader onderzocht zul-
len worden.
foto 4: Panoramafoto, zicht vanaf centrale fiets- en wandelpad tussen hoevegebouwen Tempelhof in oostelijke richting steenweg,
dit pad sluit aan op de Blankenbergse steenweg t.h.v. supermarkt Delhaize.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 25
3. n ab e s t e mmin g dr uk ke r ij - s i t e ‘C a t h ar in e B in din g ’
Deze site omvat het overgrote deel van de zone 3 in het BPA Tempelhof (M.B. 17-11-1994) met name ca. 7.015 m².
De resterende ca. 1.660 m² omvat het perceel er ten zuiden van waarop een woonhuis met tuin staat en een rij van
22 garages langs de gemeenschappelijke zijperceelsgrens met de site van ‘Catharine Binding’.
Zone 3 heeft als hoofdbestemming ambachtelijke werkplaatsen en kleine ondernemingen en handel, detailhandel,
horeca en kantoren.
Op beide percelen zijn geen ambachtelijke noch andere economische activiteit meer aanwezig (uitgezonderd de
functie van private garageboxen op het kleinste van de twee percelen).
Deze twee percelen zijn elk een enclave binnen het stedelijk bouwblok omschreven door de spoorwegberm, de
Blankenbergse steenweg en straat Tempelhof. Ze hebben elk een eigen rechtstreekse ontsluiting op de straat
Tempelhof en hebben geen nadere ruimtelijke relatie noch met elkaar noch met de andere omliggende percelen.
Het perceel met het woonhuis en de garages heeft enkel een heel smalle toerit op de straat Tempelhof. Deze circa
4 meter smalle toerit zit gekneld tussen twee blinde scheidsmuren. Dit is onder andere de scheidsmuur met het
linker poortgebouw van de voormalige drukkerij dat belangrijke erfgoedwaarden bezit.
Sedert 2006 is deze bedrijfslocatie van ‘Catharina Press’, eigendom van de nv Catherine Binding, met adres
Kleine Pathoekeweg 5/7 te Brugge, opgenomen in het leegstandsregister. De site is sedert geruime tijd onderhe-
vig aan een verdergaande aftakeling van de gebouwen en overwoekering door wildgroeiende beplanting.
Zowel het stadsbestuur als de huidige eigenaar wensen een andere ruimtelijke ontwikkeling voor deze voormalige
bedrijfssite.
Gezien deze percelen niet geschikt zijn om een monofunctionele ontwikkeling als kantoren- of handelsconcentra-
tie te herbergen (wat volgens het BPA Tempelhof mogelijk is), o.a. omwille van de ligging langs een voornamelijk
residentiële straat Tempelhof en dergelijke grotere concentratie van kantoren en handelsfuncties volgens het
stedelijke ruimtelijk-economische beleid best langs een handelsas zijn gelegen. In de directe omgeving zijn dit de
Blankenbergse steenweg en de Oostendse steenweg volgens de Gemeentelijke Beleidsnota Detailhandel (GBD);
Gezien een nieuwe kleinschalige ambachtelijke activiteit of groepering van kleine ondernemingen enerzijds mo-
gelijk hinderend kan zijn voor de directe woonomgeving en anderzijds vanuit ontwikkelingsstandpunt niet zo van-
zelfsprekend is op deze locatie;
26 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Gezien de gehele of gedeeltelijke opname van de site voor de uitbreiding van het sportpark Tempelhof heel wat
vraagtekens omvat qua haalbaarheid, wenselijkheid en minst aangewezen mogelijke scenario is voor deze stede-
lijke ruimtevraag naar bijkomende sportinfrastructuur;
Is het aangewezen dat aan een andere bestemming wordt gedacht dan dewelke in het huidige BPA Tempelhof is
vastgelegd voor deze percelen, die gelegen zijn in algemeen woongebied volgens het gewestplan.
Wel zijn er een aantal heel specifieke ruimtelijk kenmerken van de site die blijvend in beschouwing moeten worden
gehouden:
Het is een op zich staande enclave die ruimtelijk enkel via de straatgevel langs Tempelhof contact heeft met
het bebouwde weefsel;
De site van ‘Catharina Binding’ wordt ruimtelijk begrensd aan de westelijke zijde door de spoorwegberm en
aan de noordelijke zijde door het waardevolle kleine boscomplex op de stedelijke gronden van het sportpark
Tempelhof. De zuidelijke grens is een lange blinde scheidsmuur van een drietal meter hoog van de rij van 22
garageboxen op het naastliggende perceel. Dit maakt dat de site enkel een verbindingsrelatie aangaat met de
straat Tempelhof en geen functionele relatie-potenties in zich heeft naar de andere zijden toe en zo eigenlijk
een van de omgeving weggekeerde ruimte vormt met uitzondering van de straatgevel langs Tempelhof.
Langs Tempelhof liggen de twee te behouden waardevolle gebouwen van de directeurswoning en de loods
met karakteristieke gevel met twee poorten op de zuidelijke perceelsgrens.
De site sluit ruimtelijk eerder aan bij de residentiële bebouwing er ten zuiden van en langs Tempelhof die
nagenoeg volledig bestaat uit grondgebonden ééngezinswoningen.
De site is ook enig in zijn soort in de directe omgeving en van een dergelijke grootte dat een kwalitatief inbrei-
dingsproject hier mogelijk is. Het kleinere perceel van ca. 1.660 m² er ten zuiden heeft deze kenmerken veel
minder en is eigenlijk qua perceelstype een variante op de residentiële percelen er ten zuiden van, zij het met
de woonbebouwing dieper op het perceel gelegen dan langs de straatzijde zoals de aanpalende residentiële
percelen. Dus indien beide percelen niet samen kunnen ontwikkeld worden na herbestemming is een duide-
lijke splitsing van beide te verkiezen waarbij het kleinste perceel nauwer dient aan te sluiten op de residentiële
bestemming onder de vorm van ééngezinswoningen. Het grotere perceel (‘Catharina Binding’) wordt dan
best als een specifieke projectzone beschouwd waarin een kwalitatief inbreidingproject wordt gefaciliteerd en
geordend met de klemtoon op de functie stedelijk wonen en in ondergeschikte mate op kantoren of gemengd
wonen & kantoren.
Uit de probleemstelling blijkt dat er een andersoortige ruimtelijke ontwikkeling dient te komen dan deze die door
het vigerende BPA Tempelhof enkel mogelijk is: ambachtelijke werkplaatsen en KMO’s, (auto-)bergplaatsen, kan-
toren, handel en horeca.
Uit de ruimtelijke scenario’s in het kader van de site sportpark Tempelhof blijkt dat een geheel of gedeeltelijke op-
gaan van de verlaten bedrijfssite in het sportpark de minst voor de handliggende is van de vijf mogelijke scenario’s.
De eigenaar van de verlaten bedrijfssite heeft het architectenbureau LMS Vermeersch uit Brugge een project-
voorstel voor de herbestemming van de site laten uitwerken. Dit wordt in de volgende pagina’s aangegrepen als
een ontwerpend onderzoek op de site vanuit de wensen en visie van de eigenaar en als dus becommentarieerd.
Daarna worden middels een verdergaand ontwerpend onderzoek de voornaamste ruimtelijke aandachtpunten
gedistilleerd dewelke binnen het kader van de opmaak van het RUP Tempelhof best nader vertaald worden in
voorschriften en bestemmingsplan.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 27
3.3.1. princiepsvraag Catherine Press – Tempelhof
Het architectenbureau LMS Vermeersch heeft in opdracht van de eigenaar van de verlaten bedrijfssite, Catherine
Binding nv uit Brugge een principeschets opgemaakt met een mogelijke ruimtelijke en programmatorische invul-
ling van de site rekening houdend met een eerste aantal bemerkingen van de stedelijke diensten.
Dit document van begin 2010 omvat een projectvoorstel voor een “duurzaam kwalitatief woonpark Tempelhof”
waarbij een gemengd programma van grondgebonden ééngezinswoningen, gestapelde meergezinswoningen en
kantoren wordt voorgesteld met ondergrondse private parkeerplaatsen met mogelijks een verruiming van deze
laatste om eventuele buurtparkeernoden op te vangen.
Dit werd als een princiepsaanvraag ingediend bij de stad Brugge. In augustus 2010 werd hierop door de woonbe-
leidscoördinator een gunstige beoordeling gegeven mits aan een heel aantal opmerkingen zou voldaan worden.
Hierbij dient o.a. het duurzame karakter, zowel ecologisch als ruimtelijk verder te worden geoptimaliseerd. En
dient er meer kwaliteit gerealiseerd worden inzake groenaanleg/speelruimte en qua schaalgrootte van programma
en gebouwen.
Ook dient er een wijziging van het BPA doorgevoerd te worden om dit stedelijke inbreidingsproject vergunbaar te
maken. Het CBS beslisite in dit verband een opdracht voor een RUP uit te schrijven, omdat voor deze site dringend
een oplossing moest komen.
De twee te behouden gebouwen langs Tempelhof, zijnde de directeurswoning en het loodsgebouw met de twee
poorten met scheidsmuur op de zuidelijke perceelsgrens, worden opgenomen in een aaneengesloten rij grondge-
bonden ééngezinswoningen. Naast de directeurswoning voorziet men de ontsluitingsweg naar het achtergelegen
binnengebied met een 14 meter brede rooilijn. Daarnaast wordt nog een ruimere woning voorzien tot tegen de
zijperceelsgrens met de aanpalende half-vrijstaande woning (Tempelhof nr. 43). Deze inplanting tot tegen de ge-
meenschappelijke zijperceelsgrens met deze woning is niet passend qua goede plaatselijke ordening. Dit is omdat
er geen aanbouw tegen bestaande gebouwen plaatsvindt en er in het huidige BPA Tempelhof een bouwvrije zone
is vastgelegd van 4 meter aan beide zijden van deze gemeenschappelijke zijperceelsgrens.
Positief aan de aaneengesloten rij langs Tempelhof is dat er geen garages in de 6 meter smalle nieuwbouw rijwo-
ningen worden voorzien en zodoende een open straatgevelwand (met ramen en inkomdeuren) wordt gerealiseerd
tussen de directeurswoning en het loodsgebouw. Ook is het van belang dat er geen private opritten in de 5 meter
bouwvrije strook tussen deze straatgevel en de rooilijn worden voorzien bij de 4 nieuwbouw rijwoningen en de
directeurswoning. Zodoende gaan er geen publieke langsparkeerplaatsen langs Tempelhof verloren. Wel is het
te verantwoorden dat er voor de twee poorten in het loodsgebouw er wel de mogelijkheid blijft om een oprit te
behouden. Ook het voorstel van de architect om middels een sheddak-architectuur voor de nieuwbouwwoningen
een contextuele link te maken met de oorspronkelijke industriële architectuur van dit deel van het verlaten bedrijfs-
gebouw is kwalitatief.
28 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Alle zes de grondgebonden woningen hebben een voldoende ruime private buitenruimte onder de vorm van een
private tuin die naar het westen is georiënteerd. Wel is het niet duidelijk in hoeverre ook de loft in het loods/poort-
gebouw ook beschikt over een voldoende ruime en kwalitatieve private buitenruimte die geen zichthinder veroor-
zaakt naar de omliggende bebouwing. Meer zelfs, gezien in het schetsvoorstel beide zijmuren ook scheidsmuren
zijn met private percelen, zullen er geen raamopeningen mogelijk zijn in dit loodsvolume. Het is niet duidelijk hoe
in deze loods een loft met kantoorruimte kan uitgewerkt worden conform alle hedendaagse comfort- en veilig-
heidseisen (brandweer). Eigenlijk is enkel via het dak en de voorgevel licht binnen het volume te trekken en zal er
met patio’s of dakterrassen moeten gewerkt worden.
De invulling van het binnengebied, dat middels de voldoende ruime toerit (14 m rooilijn breedte) op Tempelhof
wordt ontsloten, wordt gekenmerkt door het behoud van het volume in de zuidwestelijke hoek van het terrein. Dit
volume wordt omgevormd tot 2 landschapskantoren (gelijkvloers en eerste bouwlaag). Hierbij is blijkbaar een
ruime kelder aanwezig die plaats kan bieden aan 12 à 14 parkeerplaatsen en die middels een inrit aan de noorde-
lijke zijde van dit volume wordt ontsloten. Deze inrithelling neemt een hap uit de open ruimte voor dit kantoorvo-
lume en snijdt een heel stuk van het gelijkvloers af van de rest van het maaiveld ervoor. Behoud van bestaande
gebouwen en deze hergebruiken is lovenswaardig op vlak van duurzaam ruimte- en materiaalgebruik. Maar dit is
slechts één aspect van duurzaamheid. Wat met het energieverbruik om dergelijk te verwarmen of te koelen gezien
de achtergevel pal op het zuiden is georiënteerd? Door te vertrekken van het behoud van dit volume worden een
heel aantal andere invullingsmogelijkheden met andere oriëntaties uitgesloten.
Voor het kantoorvolume loopt de interne ontsluitingslus van het binnengebied. Deze lus loopt langs de noordelijke
perceelsgrens tot aan de spoorwegberm en dan rond het nieuwbouw volume met de gestapelde appartementen
en het centrale groenpleintje bovenop de grote ondergrondse nieuwbouw parking en zo terug naar de toerit naar
de straat Tempelhof.
Het nieuwbouwvolume met de gestapelde appartementen heeft een bouwdiepte van 14 meter (zowel op het
gelijkvloers als op de verdiepingen) en een lengte van 45 meter op het gelijkvloers. Dit is goed voor een bruto
vloeroppervlakte van 630 m².
In het conceptvoorstel worden de kopse uiteinden van dit volume op de verdieping in overkraging over de ontslui-
tinglus verlengd. Deze kopse einden krijgen een afschuining in plan, zoals ook voorkomt bij het bestaande volume
dat omgevormd wordt tot kantoren aan de kant van de spoorwegberm. Deze ingreep verruimt de bruto vloerop-
pervlakte van het nieuwbouwvolume tot 791 m².
De architecten stellen dat er bij een bouwhoogte van 3 bouwlagen voor dit nieuwbouwvolume er 23 apparte-
menten worden gerealiseerd: 7 op het gelijkvloers en 8 op de verdiepingen. Bij een extra vierde bouwlaag zijn
dit er in totaal 30 appartementen. Gezien er een travéebreedte gehanteerd wordt van ca. 6,5 meter bruto voor de
appartementen met een bruto bouwdiepte van 14 meter zullen de meeste appartementen een bruto oppervlakte
hebben van 91 m².
Dit zal dan hoogstwaarschijnlijk zonder de private buitenruimten zijn bij deze appartementen wat veronderstelt dat
er nog uitpandige balkons aan de (zuidelijke) buitengevel zullen moeten komen.
Dit is niet echt aangewezen daar deze ten eerste boven het centrale groenpleintje zullen reiken en zelf voor de
gelijkvloerse appartementen delen van dit kleine groenpleintje zullen privatiseren. En zal dit ook eerder aanleiding
zijn voor de gekende banale balkongevelarchitectuur bij nieuwbouwappartementen.
Het is aangewezen om de gebouwen-typologie van het bestaande volume, dat tot kantoren wordt omgevormd,
aan te houden: compact volume zonder uitbouwen en dus is het aangewezen om inpandige buitenkamers of
balkons in het nieuwbouwvolume op te nemen. Dit brengt met zich mee dat er minder appartementen dan nu
voorgesteld zullen kunnen gerealiseerd worden in dit nieuwbouw appartementenvolume.
Ook de maximalisatie van het nieuwbouwvolume op de verdiepingen middels de kopse afschuiningen in overkra-
ging zijn voornamelijk aan de oostelijke zijde niet echt verantwoord. Dit brengt niet alleen een groter gevelvlak met
zich mee dat naar het oosten is gericht. Dit komt ook tot op 10 meter van de aanpalende residentiële percelen
langs Tempelhof.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 29
30 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 31
Het is eerder aangewezen om een voldoende ruime afstand op de verdieping aan te houden ten aanzien van deze
aanpalende bebouwing en deze hoek middels groenbuffering zoveel mogelijk aan het zicht te onttrekken vanuit de
private tuinen van deze bebouwing langs Tempelhof. Deze groenbuffer komt best in de hoek van het terrein waar
er nu een ruime verbreding is van de lusontsluiting en waar er garageboxen en een ruime vuilnisberging worden
voorzien. Door hier een voldoende ruime groenbuffer onder de vorm van een bosje te voorzien sluit dit ook aan op
het deel bos op de gronden van de stad op het sportpark Tempelhof en zodoende wordt deze stedelijke woonin-
breiding kwalitatief omzoomd door hoogstammig groen en wordt ook goed ruimtelijk nabuurschap bekomen tus-
sen deze wooninbreiding, de bestaande bebouwing langs Tempelhof en het sportpark.
Het is zeker niet aangewezen om de bouwhoogte van deze nieuwbouw aan de oostelijke kant tot vier wouwlagen
te laten komen, gezien de nabijheid van de aanpalende residentiële bebouwing (twee bouwlagen met dak) langs
Tempelhof. Een bouwhoogte van vier bouwlagen is meer te verantwoorden aan de kant van de spoorwegberm en
dus verder in het inbreidingproject gelegen.
Geheel het centrale groenpleintje ligt boven op de ondergrondse parkeergarage horende bij dit nieuwbouw ap-
partementen volume. Hierop wordt een groenplein met enkele hoogstammen getekend in het projectvoorstel. De
vraag is of er effectief kwalitatief hoogstamgroen kan gerealiseerd worden op deze maximale footprint van de
ondergrondse parkeergarage.
De ruimtelijke kwaliteit van dit centrale groenpleintje is essentieel voor het behalen van een afdoende ruimtelijke
kwaliteit voor de omliggende wooneenheden in dit stedelijke woonproject. Voornamelijk voor de nieuwbouwap-
partementen, daar dit pleintje aan de zuidelijke zijde ervan is gelegen. Het bestaande kwalitatieve boscomplex op
het sportpark Tempelhof ligt aan de noordzijde en is eerder als omkadering groen te beschouwen en zichtgroen
voor de slaapkamers. Maar de dagdelen van de appartementen zijn (hoogstwaarschijnlijk) gericht naar dit centrale
groenpleintje.
Daarenboven worden ook nog eens zeven parkeerplaatsen in dit groenpleintje voorzien, die eerder in relatie staan
met het kantoorprogramma daar de inkompartijen tot de appartementen aan de noordgevel zijn gelegen. Ook het
gebouwtje dat als fietsberging staat aangeduid neemt een hap uit dit “groenpleintje” en neemt daarenboven het
zicht van de twee nieuwbouw rijwoningen in het binnengebied af op dit “groenpleintje”.
Eigenlijk kan van nagenoeg alle ‘bollen’ op het schetsplan, die aangeplante bomen moeten voorstellen en samen
met de groene kleur voor groenaanleg en tuinzones, aangenomen worden dat die er ofwel nooit zullen komen
(i.e. de bollen binnen de kleine private stadstuintjes van de grondgebonden woningen) ofwel enkel een excuus-
boompje zullen zijn en blijven die nooit tot volle wasdom kunnen komen (i.e. alle ‘bollen boven op de ondergrondse
parkeergarage).
Naast het kantoorprogramma en de appartementen in het binnengebied worden er ook vier rijwoningen voorzien
aan de achterzijde van de woningen langs Tempelhof. Maar de kwaliteit van de twee meest zuidelijke ervan is
ondermaats qua oriëntatie. Deze twee woningen hebben een voorgevel op 8 meter van de kopse inkomgevel van
het kantoorgebouw en hebben geen relatie met het centrale groenpleintje.
32 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
statuut open ruimten binnen het herbestemmingsproject
Een heel belangrijk aspect aan deze herbestemming van de verlaten bedrijfssite betreft het statuut van de open
ruimten binnen deze enclave.
Zullen het groenpleintje en de rijweg met aanpalende parkeerplaatsen privaat blijven en door de private eigenaars
van de appartementen, woningen en kantoren verder beheerd worden? Of zullen deze in het stedelijke openbaar
domein opgenomen worden en verder door de stad onderhouden worden?
In het private verhaal zal het onderhoud en het beheer moeten geregeld worden door de verschillende eigenaars
op de site zelf (middels contractuele overeenkomsten en bemiddeling van een syndicus). Dit heeft ook gevolgen
naar aansluitingen op de nutsvoorzieningen en andere publieke diensten (bv. vuilnisophaling). Dit kan ook evolue-
ren naar een nog meer afgesloten entiteit van de omgeving dan het ruimtelijk op zich al is, i.e. in meer of mindere
mate een soort ‘gated community’ worden. Een blijvend goed onderhouden open domein (rijwegen, parkeervak-
ken, maar in het bijzonder de groenelementen en de ondergrondse leidingen) berust dan volledig op de financiële
draagkracht van de verenigde eigenaars en hun onderlinge samenwerking. Bij een manklopend beheer kan de
gemeenschap (i.e. het stadsbestuur) niet actief ingrijpen daar alles zich afspeelt op privaat domein.
In het publieke verhaal zullen alle infrastructuurelementen in het aan de stad over te dragen open domein aan
specifieke technische voorwaarden dienen te voldoen (last bij realisatie voor ontwikkelaar die op de uiteindelijke
eigenaars wordt verhaald). Na definitieve overname in het openbaar domein zal de stad verder instaan voor het
onderhoud en eventuele verdere investeringen. Dit garandeert een blijvende kwaliteit van de groenelementen en
de infrastructuur, ook op de lange termijn. Dit heeft ook voordelen naar aansluitingen op nutsleidingen en publieke
dienstverlening tot bij de verschillende gebouwen binnenin het herbestemmingsproject.
Problematisch in de princiepsaanvraag van LMS Architecten is echter de verstrengeling van het publieke groen-
plein en de private parkeergarage eronder. Een eenduidiger scheiding tussen privaat domein, horende bij de
appartementen, de rijwoningen en kantoren enerzijds en de publiek toegankelijke delen, zoals rijweg, voetpaden,
parkeervakken en groenruimtes anderzijds is aangewezen. Zo voorkomt men het best latere heikele discussies
qua schade en verantwoordelijkheid bij eventuele calamiteiten.
Ander specifiek aspect bij het opnemen van deze open binnenruimtes binnen de enclave is welke meerwaarde
biedt de opname ervan voor de bredere gemeenschap, in casu de omliggende bewoners?
Daar door het ruimtelijke afgesloten karakter van de site op zich die enkel één ontsluiting heeft met name naar de
straat Tempelhof, en daar deze nieuwe openbare ruimtes niet ingekaderd kunnen worden in een groter netwerk
van kwalitatieve publieke ruimtes, komt deze publieke verantwoordelijkheid voornamelijk de private eigenaars
van het herbestemmingproject ten bate. Er kan ook geen nieuwe doorsteek naar bestaande openbare plaatsen
gerealiseerd worden zodat dit binnengebied een aanwinst wordt voor de ruimere omgeving. Dit binnengebied zal,
ook al is het openbaar domein, een grote mate van semi-privaat karakter behouden. Dit was in het project van de
herbestemming van De Nieuwe Molens tussen de Kolenkaai en de Leopold II-laan veel minder het geval.
Specifiek voor dit binnengebied van dit herbestemmingsproject draait een groot deel van het welslagen ervan
rond de kwalitatieve inrichting en ruimtelijke functionaliteit van het binnengebied en een blijvend goed beheer en
onderhoud ervan.
Hiervoor zijn de twee klassieke opties kort beschreven: privaat domein en privaat beheerd versus opname in open-
baar domein en publiek beheerd. Dit zijn de twee meest voorkomende opties in Vlaanderen. Dit is het gevolg van
het feit dat de initiatiefnemer van een (herbestemmings-)project ofwel een private partij is ofwel een publieke actor
is (gemeente, sociale bouwmaatschappij, intercommunale, stadsontwikkelingsbedrijf) die een project concipiëren
en realiseren voor niet in dit proces actief betrokken derden: bewoners/latere individuele eigenaars/huurders.
Er zijn nog andere opties mogelijk. Deze komen in Vlaanderen echter nog maar heel sporadisch voor. Dit is onder
ander het geval voor formeel privaatbeheerde openbare ruimte.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 33
tussentijds besluit en afgeleide ruimtelijke randvoorwaarden nuttig voor het RUP Tempelhof:
Er zijn een heel aantal passende elementen in het projectvoorstel van LMS Vermeersch aanwezig opdat deze
verlaten bedrijfssite tot een passend stedelijk inbreidingsproject met voldoende kwaliteiten kan omgevormd wor-
den. Wel zijn er een aantal essentiële randvoorwaarden die moeten vastgelegd worden middels een RUP naast
de noodzakelijke bestemmingswijziging. Dit zal meer dan waarschijnlijk aanleiding zijn tot een aanpassing van het
programma. Dit zal ook een meer rechtszekere realisatie helpen bewerkstelligen.
Voor dergelijke verlaten bedrijfssites zijn er ook subsidiekanalen bij de Vlaamse overheid te bekomen (cfr. De
Nieuwe Molens aan de Kolenkaai).
Voornaamste randvoorwaarden die uit de evaluatie van dit projectvoorstel komen zijn:
behoud en herstel van de cottage-achtige directeurswoning en gedeeltelijk behoud van het loods/poortge-
bouw aan de straatzijde;
opnieuw vervolledigen van de straatgevelwand tussen te behouden loods/poortgebouw en directeurswoning
van de voormalige drukkerij Catherine Binding;
een open straatgevelwand (met ‘ziende gevels’ middels voldoende raamopeningen en inkomdeuren en dus
zonder doodse garagepoorten) en geen afname van publieke langsparkeerstroken door verbieden en verhin-
deren van opritten voor deze straatgevel (uitgezonderd bestaande toestand voor loods/poortgebouw uiterst
links);
een voldoende brede ontsluiting op de straat Tempelhof ten oosten van de directeurswoning met breed zicht
tot diep in het binnengebied teneinde het enclave-aspect nog enigszins te matigen en zo nauwer bij de be-
staande omgeving te betrekken (straat Tempelhof en Sint-Paulusstraat);
voldoende ruime, private en goed georiënteerde buitenruimten voorzien bij de individuele woonentiteiten;
een architectuur waarin ook de specifieke identiteit van de voormalige drukkerij-gebouwen resoneert zonder
daarom louter historiserend of banaal kopiërend te zijn;
een goede plaatselijke ordening van de nieuwe gebouwen ten aanzien van de omliggende percelen en bewo-
ning (voldoende afstand, passende gabariten, enz.);
een goed functioneel binnengebied op vlak van bezoekersparkeren, circulatie en toegankelijkheid brandweer
(o.a. voldoende ruim keerpunt) en passende hoeveelheid aan parkeerplaatsen voor de interne behoefte (aan-
zuigeffect creëren door buurtparkeergarages te voorzien is niet aangewezen daar dit de leefkwaliteit van het
binnengebied ondermijnt);
een kwalitatieve, voldoende ruime en aaneengesloten collectieve buitenruimte voor het binnengebied met
voornamelijk een passende groene inrichting waarbij de aanplantingen tot volle wasdom kunnen komen en
verder goed onderhouden kunnen worden (dus geen kunstgrepen van schaamboompjes op ondergrondse
parkeergarages of enkel kleine restplantvakjes in parkeerstroken maar voldoende ruime vollegrond plantvak-
ken en gave aaneengesloten bruikbare groenruimten);
een passende mix van functies (wonen onder de vorm van verschillende woningtypes) en kantoor- of dien-
sten functies waarbij het functioneren van de ene geen belemmering mag zijn voor de andere (schaalgrootte,
bezoekersparkeren, laden en lossen, privacy, enz);
een eenduidige scheiding tussen de private en de in het openbaar domein over te dragen delen van het bin-
nengebied realiseren (dus geen private happen uit het openbaar domein halen zoals bv. private ondergrondse
parkeergarages onder groenplein of parkeerbeugels in parkeervakken).
foto 6: Panoramafoto, zicht vanuit Sint-Paulusstraat in richting van Templehof en de site ‘Catherine Binding’.
34 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
3.3.2. ontwerpend onderzoek: vertrekpunt
Vertrekkende van de randvoorwaarden gedistilleerd uit het schetsontwerp van LMS Vermeersch architecten en
rekening houdend met algemene kwaliteitsbepalingen inzake grondgebonden woningen, appartementen, bezoe-
kers- en bewonersparkeren, groeninrichting zullen een aantal scenario’s uitgewerkt worden voor deze her te
bestemmen zone 3.
Het eerste scenario is een verdere uitwerking van het schetsontwerp van LMS Vermeersch architecten rekening
houdend met de voornaamste pijnpunten uit de voorgaandebespreking ervan.
Een volgend scenario gaat hier verder op in door ook het aanpalende perceel (Tempelhof nr. 39, opp. 1.660 m²)
met de woning en garageboxen er mee in beschouwing te nemen en nog verder enkele pijnpunten te remediëren.
Een derde scenario verlaat het kantoorverhaal in het schetsvoorstel van LMS Vermeersch en neemt de ge-
hele her te bestemmen zone 3 uit het BPA Tempelhof in beschouwing i.f.v. grondgebonden woningen en het
appartementsgebouw.
Een vierde scenario gaat hierop nog verder en voorziet enkel nog grondgebonden woningen en terraswoningen.
Belangrijk blijvend aandachtpunt is het plaats geven aan de auto’s. Bij een hogere dichtheid en groter programma
neemt de benodigde ruimte voor het stallen van de auto’s van de bewoners en de bezoekers alsmaar toe. Bij een
programma van grondgebonden woningen is dit normaal gezien op het maaiveld en bij gestapelde woningen in
een voldoende groot project kan dit mogelijks ook (half-)ondergronds.
Hierbij is vertrokken van volgende nagenoeg vaststaande elementen uit het schetsontwerp van LMS Vermeersch
architecten zijn:
behoud ‘directeurswoning’ en ‘poortgebouw’ voormalige drukkerij ‘Catherine Binding’;
brede ontsluitingsweg op de straat Tempelhof ten noorden van de ‘directeurswoning’ zodat tussen de be-
staande scheidsmuren van het poortgebouw en de directeurswoning het straatbeeld kan aaneengesloten
blijven middels grondgebonden woningen;
een open straatgevel langs Tempelhof zonder bijkomende garagepoorten noch private opritten;
inplanting grootschaliger gebouw (dan omliggende bebouwing van twee bouwlagen plus dak) op binnenge-
bied aan de noordelijke zijde kant sportpark Tempelhof (nabij waardevol klein boscomplex ten zuiden van
voetbalveld). Dit grootschaliger gebouw maakt een ondergrondse parkeergarage haalbaar en heeft best
overwegend een woonfunctie middels appartementen waarbij een doorzon-type wordt gehanteerd (d.w.z. ap-
partementen met dubbel zicht: zowel zicht naar noorden (boscomplex) als naar zuiden (binnenplein).
Voornaamste bijkomende kwaliteitselementen die hier aan toegevoegd dienen te worden zijn:
een voldoende ruime en een voldoende ruimtelijk en functioneel kwalitatieve open groene ruimte (plein) op
het binnengebied;
een passende privacy en goede plaatselijke ordening naar de omliggende bebouwing en tussen de interne
gebouwen op de site zelf;
een goed georiënteerde en voldoende ruime private buitenruimte bij elke woongelegenheid;
een duidelijke scheiding tussen openbare delen en private/semi-private delen op het binnengebied;
een voldoende hoeveelheid parkeerruimte voor bezoekers voor zowel de woningen als de nevenfuncties
(kantoren en diensten, winkels binnen in deze enclave zijn niet aangewezen en ook niet echt economisch
levensvatbaar);
een voldoende hoeveelheid private parkeerplaatsen voor de bewoners binnen een aanvaardbaar functioneel
verhaal (geen te grote loopafstanden tussen private woning en private autostelplaats of fietsenstalling, geen
storende interferentie tussen kantoorgebruikers en bewoners.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 35
3.3.3. ontwerpend onderzoek: scenario 1
In dit ontwerpscenario is rekening gehouden met de voornaamste pijnpunten in het schetsontwerp van LMS
Vermeersch architecten.
36 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Het programma van het appartementsgebouw (14m diep en 45 m breed) is gewijzigd tot 6 appartementen per
volledige bouwlaag middels een bruto travéebreedte van 7,5 m. Dit maakt dat er in totaal 22 appartementen
van bruto 105 m² vloeroppervlakte worden gerealiseerd;
De ondergrondseparkeergarage beperkt tot een breedte van 20 meter. Dit is een gangbare breedte voor der-
gelijke appartementsgebouw met doorzontypologie. Dit is goed voor een 24-tal ruime parkeerboxen per laag;
Bovenop het deel van de ondergrondse parkeergarage dat niet overbouwd wordt door het 14m diepe ap-
partementsgebouw worden private zuidelijkgerichte terrastuinen voorzien horende bij de gelijkvloerse
appartementen;
Door het beperken van de bouwdiepte van de ondergrondse parkeergarage en zo een zuivere scheiding
tussen openbaar en privaat te realiseren kan een 11 m breed en 35 m lang openbaar groenplein gevrijwaard
worden. Ook op het maaiveld kan dit groenplein vrij gehouden worden van parkeervakken en nutsconstruc-
ties. Dit openbare groenplein wordt omrand door de nieuwbouw appartementen met de ‘daggevel’ (zuidgevel
met private buitenruimten van de appartementen), het herbestemde gebouw tot twee kantoorentiteiten, de
twee rijwoningen met tuin aan de oostzijde en de spoorwegtalud aan de westzijde. Een brede openbare toe-
gangsweg verbindt dit via de straat Tempelhof naar de ruimere omgeving;
De twee meest zuidelijke rijwoningen in het binnengebied die niet aan het centrale groenplein waren gelegen
zijn verlaten ten voordele van het parkeervraagstuk. Hier worden 8 garages voorzien en 6 parkeervakken.
Deze 8 garages worden via een wandelpad ontsloten naar de omliggende rijwoningen in het project.
De fietsen- en collectieve vuilnisberging worden voorzien in het verlengde van de private garages van de
aanpalende woonbebouwing langs Tempelhof;
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 37
De nieuwbouw woning ten noorden van de toegangsweg maakt een terugsprong ten aanzien van de zijper-
ceelsgrens van de aanpalende halfopen bebouwing.
Verder blijft het schetsvoorstel van LMS Vermeersch verder ongewijzigd. Nadere verfijning is wel aange-
wezen qua inrichting en architectuur en qua haalbaarheid van de 12 à 14 parkeerplaatsen in de bestaande
kelder. Want anders is het aantal parkeerplaatsen op maaiveld is in dit scenario nog ontoereikend voor het
kantoorprogramma.
Door dit perceel mee op te nemen in de ruimtelijke logica van het herbestemmingsscenario 1 kunnen de blijvende
pijnpunten ervan enigszins aangepakt worden:
de parkeerbehoefte bij de kantoorfunctie (onzekere haalbaarheid in gebruik name kelder van her te bestem-
men gebouw tot 2 landschapskantoren van elk 400 m² vloeroppervlakte);
de weinig kwalitatieve mogelijkheden tot herbestemming poortgebouw langs Tempelhof tot max. 2 loftwonin-
gen (poortgebouw heeft blinde scheidsmuren met aanpalende percelen en dit geeft gevolgen voor licht, zicht
en veiligheid en er is geen kwalitatieve private buitenruimte).
Daarenboven wordt het perceel Tempelhof nr. 39 met zijn 22 garageboxen gekenmerkt door een weinig kwali-
tatieve ontsluiting naar Tempelhof: een 4 meter brede toerit met scheidsmuren van aanpalende bebouwing aan
beide zijden op de rooilijn. De vraag is of deze garageboxen nog echt alsdusdanig functioneren (autostal- en
bergingsbehoefte directe omgeving).
Dit perceel wordt enerzijds aangewend, na tabula rasa van de garageboxen en behoud van de ééngezinswoning
met bijhorende tuinzone, om de zuidelijke zijde van het kantoorgebouw op een ruime private parkeerruimte te
richten met nog ruimte voor private landscaping en zo ook de achterzijde van dit her te bestemmen gebouw de
nodige ruimte te geven voor een kwalitatieve gevelaankleding.
Anderzijds wordt het deel van het bijkomende perceel palend aan de straat Tempelhof, dat in een spie vernauwt
tot die 3 meter smalle toerit op deze openbare wegenis, toegevoegd bij het her te bestemmen poortgebouw van
de voormalige drukkerij ‘Sint Catherine Binding’.
Door dit aanpalende perceel zo mee op te nemen in een herbestemmingsscenario voor geheel de zone 3 van
het BPA Tempelhof en verder te gaan op het scenario 1 zoals hiervoor aangegeven, kunnen volgende ruimtelijke
meerwaardes gerealiseerd worden:
voldoende private parkeerplaatsen op maaiveld niveau bij de kantoorfunctie (9-tal) in het her te bestemmen
bedrijfsgebouw volgens LMS Vermeersch architecten;
storende autotoerit tot kelderniveau van her te bestemmen bedrijfsgebouw aan de zijde van het centrale
groenplein kan achterwege blijven;
het her te bestemmen waardevolle poortgebouw langs Tempelhof kan nu in de zuidelijke blinde scheidsmuur
lichten en zichten nemen alsook een nieuwbouw uitbreiding bevatten. Dit verhoogt de gebruikswaarde van dit
pand aanzienlijk en draagt bij tot een blijvend duurzame herbestemming van dit waardevolle erfgoed;
het bestaande woonhuis met tuin op dit perceel kan behouden worden en beter ontsloten worden (ook
qua infrastructuur) op het gehele binnengebied en zo blijvend een kwalitatief leefbaar woongeheel verder
functioneren;
de algemene meerwaarde is dat van een gebrekkige perceelsstructuur een nieuwe situatie wordt gecreëerd
die een verdere duurzame ruimtelijke ontwikkeling kan kennen van de verschillende nieuwe onderdelen in
plaats van een individuele stand still van achtergelegen woonhuis naast 22 garageboxen die slecht ontsloten
zijn op de straat Tempelhof.
Wat ook duidelijk blijkt uit de scenario’s 1 en 2 is dat het binnengebied van het perceel Tempelhof nr. 41, dus de site
van het schetsvoorstel van LMS Vermeersch architecten te smal is om aan beide zijden van een minimaal centraal
groenplein woonfuncties te realiseren. Dit zou theoretisch kunnen door ook een ondiepe strook met appartemen-
ten te voorzien waar nu het kantoorgebouw is gesitueerd. Maar dit is niet aangewezen omdat de achtergevel van
38 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
dit bijkomende appartementsgebouw op het zuiden is georiënteerd en dus ook naar de privatere delen van de aan-
palende zone. Indien er aan de zuidelijke flank van de centrale groenzone woonfunctie moet voorzien worden is
het niet aangewezen dat dit onder de vorm van gestapelde entiteiten gebeurt, zoals bij een appartementsgebouw.
Hier is het ruimtelijk stedenbouwkundig aangewezen om dan grondgebonden woningen te voorzien met tuinen op
het zuiden. Zo sluiten deze tuinen ook aan op de tuinen van de omliggende tuinen.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 39
3.3.5. ontwerpend onderzoek: scenario 3
In dit derde scenario wordt verder gegaan op het vorige door niet alleen het perceel Tempelhof nr. 39 erbij te
nemen maar ook te vertrekken van een volledige tabula rasa.
Hierdoor kan de 11 meter smalle groenzone verbreed worden tot een echt volwaardige multifunctionele en kwali-
tatief inrichtbare openbare groenzone (tot 23 meter breed).
Zo kunnen de twee verwijderde rijwoningen uit de scenario’s 1 en 2 terug toegevoegd worden omdat deze nu wel
volwaardig op dit centrale plein gericht zijn.
De private parkeerplaatsen gelinkt aan de grondgebonden woningen van het project schuiven mee op in zuidelijke
richting en blijven middels een wandelpad ontsloten naar de respectievelijke rijwoningen zodat de loopafstanden
tussen private woningen en de garages aanvaardbaar blijven.
Met het verlaten van de kantoorfunctie op het binnengebied zal het statuut van dit centrale groenplein ook eendui-
diger worden. Er is niet langer een interferentie tussen de werkfunctie horende bij de twee landschapskantoren
van elk 400 m² en de omliggende bewoning binnen deze enclave of pijpenkop.
Met zijn circa 690 m² kan dit openbare groenplein een veelvoudige meerwaarde zijn voor de omliggende rijwonin-
gen en de appartementen in het bijzonder. Dit groenplein ligt aan de voorzijden van de grondgebonden woningen
vrij van garagepoorten en aan de zuidgevel van de laagbouwappartementen en kent zo een grote mate van soci-
ale controle. Mits een passende groeninrichting en beheer kan dit plein multifunctioneel benut worden aanleunend
bij de dagdagelijkse woonactiviteiten: recreatie, sport en spel, rust, ontmoeting en bij speciale gelegenheden:
feesten en andere bijeenkomsten.
40 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Dergelijk groenplein is meer dan een buffer- of gebouwscheidende overgangszone maar kan een volwaardige
gemeenschappelijk stedelijke woonruimte worden binnen dit herbestemmingsproject. Zij het wel omzoomd door
een openbare rijweg.
Gezien het blijvende enclave karakter van het binnengebied dat door de beplanting op de spoorwegtalud en het
boscomplex op het aanpalende sportpark Tempelhof een overwegend groene omkadering kent;
Gezien de invulling van het deel van de site langs de straat Tempelhof het best wordt ingevuld met passende
traditioneel stedenbouwkundige oplossingen (straatgevel opvulling tussen de twee waardevolle te behouden ge-
bouwen van de voormalige drukkerij ‘Sint Catherine Binding’: poortgebouw en directeurswoning) en de afwerking
van de rij private garages en residentiële bebouwing langs Tempelhof;
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 41
Gezien de beperkte breedte van het binnengebied voor een traditionele invulling van standaard rijwoningen met
ruime individuele stadstuinen rondom een voldoende ruim groenplein;
Gezien de weerslag van een project met een grote stedelijke dichtheid op het binnengebied heeft op het parkeer-
vraagstuk en een bijhorende kwalitatieve inrichting;
Gezien voor een verlaten of verwaarloosde bedrijfssite aanzienlijke subsidies van de Vlaamse overheid kunnen
bekomen worden voor sloop- en saneringswerken;
Wordt in dit scenario gewerkt met volledige tabula rasa van het binnengebied. Dit wordt dan ingevuld middels een
specifiek gebouwtype: veranda-woningen met bel-étagekarakter en dit in een gewone stedelijke dichtheid van 25
woningen per hectare i.p.v. de hogere dichtheden uit de voorgaande scenario’s.
Deze ‘veranda-woningen’ hebben geen individuele private stadstuin maar een 4 meter diep en 6 meter breed ter-
ras en omzomen hiermee een ruime collectieve groenzone die aansluit op de groene spoorwegtalud. Deze terras-
sen liggen 2,5 meter boven het maaiveld maar worden via landscaping onder de vorm van lichte taluds verbonden
met de collectieve groenzone.
Deze drie rijen van ‘veranda-woningen’ van twee bouwlagen plus dak hebben elk twee private autostaanplaatsen
op het maaiveld waarop een hobbyruimte aansluit. Op de verdieping of de bel-étage kunnen dan de dagruimten
van de woning gesitueerd worden en onder het dak de nachtgedeelten (drie slaapkamers, badkamer en kleine
zolder).
Ook de rijwoningen langs Tempelhof hebben nu elk direct aansluitend op het eigen individuele private perceel een
dubbele autostelplaats/garage mogelijkheid.
Dit scenario tracht aan te tonen dat met een innovatief woningtype en met een vernieuwende stedenbouwkundige
opzet een hoogwaardige leef- en woonomgeving met een stedelijke dichtheid kan gerealiseerd worden op dit erg
afgesloten binnengebied.
Het scenario daagt ook de twee gangbare opties uit qua beheer van de niet individuele open ruimten in dergelijke
stedelijke projecten. Het ruime groengebied wordt omringd door de zuidelijk en westelijk georiënteerde private ter-
rassen/veranda’s die er op een vloeiende manier mee verbonden worden middels lichte taluds. Dit groengebied
wordt op een beperkt aantal plaatsen ontsloten op de openbare interne ontsluitingsweg achter de verandawonin-
gen. Zo verkrijgt dit collectieve groengebied een meer privatief karakter dan een groenplein omzoomd door een
openbare rijweg maar het blijft wel bereikbaar.
Dergelijk concept nodigt uit tot een andersoortig beheer dan louter eenzijdig publiek domein maar vraagt in meer
of mindere mate een gezamenlijk beheer overheid-bewoners of zelfs bewoners-onderling.
Dit komt tegemoet aan vernieuwende hedendaagse woonwensen in de bredere context van ‘co-housing’. Iets wat
in het woonbeleidsplan Brugge 2008-2013 wordt aangehaald als uit te testen nieuwsoortig model in de private
woningbouw of publiek private samenwerking (PPS) (zie pagina’s 103-105 van dit woonbeleidsplan).
Hierna vindt men verdere informatie betreffende dit woningtype dat reeds te Almere in Nederland is gerealiseerd.
Meer bepaald aan de Joostlaan en de Kapitein Wal Ruslaan anno 2005.
Gelieve evenwel enigszins abstractie te maken van de architectuur. Het is voornamelijk de typologie van de be-
bouwing en de stedenbouwkundige merites ervan die hier belicht worden. Vanzelfsprekend is architectuur een
belangrijk onderdeel van het geheel maar het is niet het enige.
42 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
foto 7: fotoreeks project 36 verandawoningen te Almere, NL v.d.h.v. Onix architecten met buurtenscheidende groengordel en een
collectief erf.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 43
44 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
LMS V. Arch. L LMS V. Arch. XL LMS V. Arch. Tris scenario 1 scenario 2 scenario 3 scenario 4
oppervlakte project site m² 7.015 7.015 7.015 7.015 8.676 8.676 7.015
aantal ééngezinswoningen 10 10 10 8 9 14 18
aantal bijkomende won. Speciaal (vb. loft) 1 2 2 1 2 2 0
aantal appartementen 23 30 30 22 22 22 0
totaal aantal woonentiteiten 34 42 42 31 33 38 18
woondichtheid won/ha 48,5 59,9 59,9 44,2 38,0 43,8 25,7
kantoorfunctie m² 800 800 800 800 800 0 0
aantal parkeerplaatsen privaat bij kantoorfunctie 12 14 14 12 9 0 0
aantal parkeerplaatsen privaat bij woonfunctie 51 106 51 36 38 42 36
totaal aantal parkeerplaatsen privaat 63 120 65 48 47 42 36
aantal parkeerplaatsen in openbaar domein 25 25 25 21 21 19 11
aantal publieke parkeerplaatsen / won 0,74 0,60 0,60 0,68 0,64 0,50 0,61
aantal private parkeerplaatsen / won 1,50 2,52 1,21 1,16 1,15 1,11 2
de vier scenario’s uit het ontwerpend onderzoek:
Scenario LMS V. Arch. L is de minimale variant van het schetsvoorstel van LMS Vermeersch architecten: appartementsgebouw met
3 bouwlagen en ondergrondse parkeergarage van één laag.
Scenario LMS V. Arch. XL is de maximale variant van het schetsvoorstel van LMS Vermeersch architecten: appartementsgebouw
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e
van 4 bouwlagen hoog en ondergrondse parkeergarage van twee lagen.
Scenario LMS V. Arch. Tris is een afgeleide variant tussen beide voorgaande in waarbij het appartementsgebouw 4 bouwlagen
hoog is en de ondergrondse parking één laag.
45
Tabel met kencijfers van de verschillende variantes van het schetsvoorstel van LMS Vermeersch architecten en
3.4. tussentijds rapport van de ruimtelijke scenario’s voor de zone 3 uit BPA
Tempelhof
Voor de twee onderdelen van deze zone 3 uit het BPA Tempelhof zijn uit de ruimtelijke scenario’s een aantal con-
clusies te trekken.
De bestemming van de zone 3 is achterhaald daar er geen ambachtelijke activiteiten meer plaatsvinden noch
kleine ondernemingen zijn gevestigd. Ook is het niet aangewezen om hier een handelsfunctie te laten ontwikkelen
op het binnengebied.
Gezien de site van de voormalige drukkerij op Tempelhof 41 voldoende ruim is en de potenties heeft om een
stedelijke woonontwikkeling met eventueel ondergeschikt kantoorfuncties te herbergen maar er een heel aantal
onzekerheden zijn die in rekening dienen gebracht te worden (saneringskosten, realisator,...) is het aangewezen
om dit in het RUP Tempelhof als een specifieke projectzone te behandelen.
Hierbij dienen wel de ruimtelijke zekerheden die in de scenario’s naar voor komen duidelijk aangegeven te worden
zodat welke realisator dit ook zal aanpakken een duidelijk kader heeft hoe dit project dient uitgewerkt te worden.
Hierbij dient ook de rechtzekerheid voor de omliggende bewoners in rekenschap gehouden te blijven.
Het perceel Tempelhof 39 is op zich te kleinschalig en te geaccidenteerd (te smalle eigen ontsluiting op Tempelhof)
om hier een grotere ruimtelijke ontwikkeling te kennen dan de huidige toestand (i.e. één interbellum woonhuis met
tuin en 22 garageboxen). Enkel indien dit perceel mee opgaat in het projectverhaal op de site van de voormalige
drukkerij ‘Sint-Catherine Binding’ kan dit een andersoortige ruimtelijke ontwikkeling kennen. Indien dit niet gebeurt
dan dient dit perceel middels het RUP herbestemd te worden tot een speciaal type horende bij de residentiële per-
celen er ten zuiden van waarbij een bestaand woonhuis met tuin dieper ten opzichte van de voorliggende rooilijn
is gesitueerd en waarbij er geen meer of andere ontwikkelingen komen dan de huidige situatie (berging en stallen
van auto’s in de garageboxen).
Uit al deze scenario’s kan ook een duidelijk beeld bekomen worden van de ruimtelijke draagkracht voor deze site
qua ontsluiting, maximaal programma, bouwhoogte en inplanting en dus ook qua woondichtheid. Gezien de grote
mate van ingeslotenhied van de site zal voldoende aandacht moeten geschonken worden aan voldoende open
ruimte(n) en de kwalitateit en beleefbaarheid van deze. Ook een te grote woondichtheid is niet aangewezen o.m.
gezien het residentiële karakter van de directe omgeving.
Op basis van de specifieke terreinanalyse, de probleemstelling van de bedrijfssite ‘Catharine Binding’ en het
ontwerpend onderzoek en na advies van de Gecoro en de bevindingen uit een bewonersvergadering wenst het
stadsbestuur ten volle de visie-elementen uit het GRS voor leegstaande bedrijfspanden en de kwalitative verdich-
ting van het woonweefsel te concretiseren. Hierbij dienen ook de doelstellingen uit het woonbeleidsplan gerea-
liseerd te worden zijnde: woonverdichting op verlaten bedrijfsruimten met aandacht voor kwaliteitsvol openbaar
domein met veel en volwaardige groenruimten en plaatsen voor ontmoeting. En ook het realiseren van een grotere
variatie aan kwalitatieve woningtypes aanvullend en complementair aan de directe woonomgeving staat hierbij
voorop. Uit het ontwerpend onderzoek blijkt ook duidelijk dat deze site zich leent voor innovatieve en alternatieve
woonvormen zoals co-housing, casco- of prefabbouw en alternatieve gemeenschappelijk open ruimten die de
woonkwaliteit laten primeren.
Gezien de concrete vraag uit de omgeving om het bestaande private aanbod aan autostalplaatsen te vrijwaren of
mogelijks zelfs te verhogen zullen specifieke voorschriften opgenomen worden om dit te garanderen en te facili-
teren. Gezien het residentiële karakter en de bestaande morfologie wordt geopteerd om de stedelijke dichtheid te
limiteren op maximaal 35 won/ha voor deze her te bestemmen terreinen.
Gezien de aanwezigheid van betekenisvolle en identiteitsbepalende gebouwen op de site zal hieraan voldoende
aandacht moeten geschonken worden bij een concreet herbestemmingsproject naar wonen met mogelijks beperkt
kantoorfunctie i.f.v. duurzaam hergebruik van te hergebruiken bedrijfsgebouwen.
46 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
4 . d o o r s t e e k B l anke nb e r g s e D ijk e n o m g ev in g
In aansluiting met de recreatieve ontwikkeling van de Blankenbergse Dijk en de doorsteek onder de spoorweg
naar het Sint-Pieterspleintje, ontstaat een start- of aankomstknooppunt, wat voor gevolg heeft dat er op dit knoop-
punt behoefte is aan voorzieningen (rustpunt, beperkte infrastructuur i.f.v. informatie en herkenning). Door deze
ontwikkeling ontstaat ook de potentie voor een verbinding tussen de doorsteek en het Sint-Pieterspleintje via de
begraafplaats richting gemeenschapsvoorzieningen en sportpark, wat nu enkel ‘extern’, via de Blankenbergse
steenweg kan. Dit kan al dan niet in combinatie met een beperkte uitbreiding en interne herinrichting van de be-
graafplaats in overweging worden genomen.
foto 8: Panoramafoto, zicht vanaf pleintje ten noorden van Sint-Pieterskerk. Rechts de Blankenbergse steenweg.
foto 9: foto t.h.v. geplande fiets- en wandeldoorsteek naar nieuwe onderdoorgang onder de spoorlijn naar de Blankenbergse dijk.
5. an d e r e a an d a c h t s p un t e n
5.2. erfgoed
Cf. het huidige BPA dienen bepalingen opgenomen i.f.v. maximaal respect voor het waardevol erfgoed, zowel
de individuele erven als de sites, zoals de Tempelhofhoeve, de Villa Tempelhof en de kerkomgeving met de
pastoriesite..
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 47
5.4. vermenging wonen, handel en diensten
Cf. de gemeentelijke beleidsnota Detailhandel de mogelijkheid voorzien om langs de Blankenbergse steenweg
detailhandel in verweving met de woonomgeving mogelijk te maken, doch beperkt tot een verkoopoppervlakte van
400 m². Voor het overige dient vermenging van wonen met buurtvoorzieningen (handel en diensten) te worden
mogelijk gemaakt, zonder beperking van %-vloeroppervlakte, doch met de verplichting in elk pand woongelegen-
heid te voorzien.
48 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
G ewe n s t e s t ruc t uur e n p lanopze t vo or ont we rp RUP Te mp e lho f
Volgende elementen uit de analyse van de feitelijke en de juridische context en uit de probleemstelling en het ont-
werpend onderzoek van de ruimtelijke aandachtspunten dienen verder uitgewerkt te worden in het ontwerp RUP
Tempelhof (grafisch plan, verordenende stedenbouwkundige voorschriften en toelichtingsnota).
Al deze elementen zullen ook gepaard gaan met de noodzakelijke inrichtingsvoorschriften.
Hierbij zullen ook enige bestemmingswijzigingen doorgevoerd moeten worden. Deze bestemmingswijzigingen
dienen een eventuele noordelijke uitbreiding mogelijk te maken qua stedenbouwkundige vergunbaarheid. In het
geval van de noordelijke uitbreiding op de gronden van de stad gaat dit om eventuele uitbreiding van het gebou-
wencomplex van de sporthal.
Verder wordt er aangegeven dat elke uitbreiding van de bestaande parkeer- en sport- en jeugdinfrastructuur
binnen de huidige eigedomsstructuur van de stad Brugge binnen het plangebied dient te gebeuren. Hiertoe is
het bij elke vergunningsaanvraag nodig om een inrichtingsstudie en een mobiliteitsnota toe te voegen aan het
aanvraagdossier opdat deze adequaat en samenhangend kunnen beoordeeld worden in het licht van een verdere
kwalitatieve ontwikkeling van de stedelijke site Tempelhof.
Binnen het huidige sportpark zijn een tweetal kleine boscomplexen aanwezig en de ruime boomgaard bij de
Tempelhof hoevegebouwen die een blijvende waardevolle betekenis hebben voor het parkachtige karakter van
deze stedelijke sportzone. Een functionele fiets- en wandeldoorsteek vanuit het sportpark doorheen het bos-
complex aan de zuidelijke rand naar de stedelijke projectzone op de gronden van de voormalige drukkerij Sainte
Catherine dient middels het RUP gefaciliteerd te worden.
Deze zone is in het huidige BPA Tempelhof bestemd als een zone 3 voor ambachtelijke bedrijven en KMO. Dit is
achterhaald en niet langer wenselijk en dient dus herbestemd te worden rekening houden met de nieuwe verkeers-
structuur na realisatie van de doorsteek onder de spoorwegtalud naar de Blankenbergese Dijk. Deze restzone is
qua vorm en qua ontsluititngsmogelijkheden te beschouwen als een laagdynamisch gebied voor tuin met beperkte
bijgebouwen en idem dito bij mogelijkse inschakeling in een verruimde zone voor gemeenschapsvoorzieningen in
functie van de recreatieve en traagverkeerverbinding die er nabij is gepland.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 49
randvoorwaarden (vastleggen ontsluiting, maximale bouwprogramma en inplantings- en bouwhoogteaspecten).
Deze worden afgeleid uit het ontwerpend onderzoek.
Dit lineaire groenelement die de westelijke grens van het plangebied vormt dient een hogere mate van juridische
zekerheid te bekomen opdat dit als een stedelijk landschappelijk element voor de directe omgeving kan blijven
functioneren.
Dit betreft een aanpassing van de stedenbouwkundige voorschriften gekoppeld aan een gebiedsspecifieke dif-
ferentiatie om aanvaardbare en voor het stedelijk functioneren van de omgeving noodzakelijke functievermenging
mogelijk te maken.
50 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
O p t e he f f e n vo or s c hri f t e n
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 51
Ruimt e balan s/p lan s c ha de/p lanbat e n e . a.
1. Ruim t e b al an s
Het GRUP houdt geen wijzigingen in van gebiedscategoriëen t.o.v. de gebiedscategoriëen van het BPA Tempelhof,
dat wordt gewijzigd, namelijk:
wonen (gedetailleerd in specifieke bestemmingsgebieden),
recreatie;
lijninfrastrcutuur (spoorweg).
2 . Pl an s c h a d e
In toepassing van art. 2.6.1 van de Codex R.O. kan onder bepaalde voorwaarden een planschadevergoeding
worden toegekend indien op basis van een goedgekeurd ruimtelijk uitvoeringsplan een perceel niet in aanmerking
komt voor het afleveren van een vergunning tot bouwen of verkavelen, waar dat de dag voor de inwerkingtreding
van het ruimtelijk uitvoeringsplan wel het geval was.
Binnen het ruimtelijk uitvoeringsplan komen geen gebieden voor die aanleiding kunnen geven tot een
planschadevergoeding.
3. Pl anb a t e n
In toepassing van art. 2.6.4 van de Codex R.O. is onder bepaalde voorwaarden een planbatenheffing verschuldigd
indien een goedgekeurd ruimtelijk uitvoeringsplan een in het art. 2.6.4 opgesomde bestemmingswijziging door-
voert, waardoor de ontwikkelingsmogelijkheden van de gronden verhogen. Deze heffing zal verschuldigd zijn bij
een transactie of na het afleveren van een vergunning.
Binnen het ruimtelijk uitvoeringsplan komen geen gebieden voor die aanleiding kunnen geven tot planbaten.
In toepassing van art. 6.2.1. van het decreet grond- en pandenbeleid is onder bepaalde voorwaarden een compen-
satie van de kapitaalschade verschuldigd indien een goedgekeurd ruimtelijk uitvoeringsplan een zone, die onder
de bestemmingcategorie ’landbouw’ valt, omzet naar een zone, die onder de categorie ‘reservaat en natuur’, ‘bos’
of ‘overig groen’ valt.
Ingevolge het decreet inzake gebruikerscompensatie is er in dezelfde gevallen gebruikerscompensatie verschul-
digd, indien er geen andere compensatieregeling (compensatie van kapitaalschade, e.a.) van toepassing is.
Binnen het ruimtelijk uitvoeringsplan komen geen gebieden voor die aanleiding kunnen geven tot een bestem-
mingswijzigings- of gebruikerscompensatie.
5. B e s c h e r min g s vo o r s c hr i f t e n c o mp e n s a t i e e n/o f
g e b r uike r s c o mp e n s a t i e
In toepassing van art. 6.3.1. van het decreet grond- en pandenbeleid is onder bepaalde voorwaarden een com-
pensatie van de kapitaalschade verschuldigd indien een goedgekeurd ruimtelijk uitvoeringsplan op een zone, die
onder de bestemmingcategorie ’landbouw’ valt, via een overdruk betreffende ‘ecologisch belang’, ‘ecologische
waarde’, ‘overstromingsgebied’, reservaat’, ‘valleigebied’ of een (door de Vlaamse overheid aangewezen) verge-
lijkbare overdruk, meer beperkingen op het vlak van economische aanwending oplegt dan redelijker wijze moeten
geduld worden.
52 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Ingevolge het decreet inzake gebruikerscompensatie is er in dezelfde gevallen gebruikerscompensatie verschul-
digd, indien er geen andere compensatieregeling (compensatie van kapitaalschade, e.a.) van toepassing is.
Binnen het ruimtelijk uitvoeringsplan komen geen gebieden voor die aanleiding kunnen geven tot een bescher-
mingsvoorschriften- of gebruikerscompensatie.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 53
Planopr o c e s
1. B e s li s s in g t o t o p m a ak
Na principiële beslissing tot opmaak van het RUP in september 2010 aanstelling op 17.12.2010 van wvi als ont-
werper had op 25.1.2011 een startvergadering plaats, waarop na een eerste terreinverkenning de belangrijkste
aandachtspunten werden overlopen en verdere afspraken werden gemaakt voor het procesverloop, o.m. een
adviesvraag en vraag om informatie bij de diverse stadsdiensten
2 . Vo o r s t e l van vo o r o n t we r p
Na een vergadering van de plangroep op 9.6.2011 werd een startnota opgemaakt, die als basis diende voor
bespreking van een ambtelijke werkgroep met de voor het RUP belangrijkste stadsdiensten, die plaats vond op
16.08.2011..
Hierop werd een voorstel van voorontwerp d.d. september 2011 opgemaakt, dat .op 23.12.2011 door het CBS werd
goedgekeurd, mits rekening wordt gehouden met een aantal opmerkingen.
3. Vo o r o n t we r p
Een eerste voorontwerp d.d. mei 2012 werd door het CBS op 29.5.2012 principieel goedgekeurd, waarbij werd
beslist de goedkeuringsprocedure op te starten en ook een bewonersvergadering te organiseren.
Op de bewonersvergadering, die doorging op 18.6.2012, en op de GECORO-vergadering d.d. 27.6.2012 werden
een aantal opmerkingen geformuleerd, o.m. inzake behoud van tuinen, invulling site voormalige drukkerij, mobili-
teits- en parkeerproblematiek e.a.
Na kennis te hebben genomen van deze opmerkingen, besliste het CBS op 9 11.2012 tot enkele aanpassingen,
met als belangrijkste:
Behoud van de tuinen ten oosten van de sporthal, ten oosten van de geplande doorsteek en ten noorden van
de begraafplaats;
Vermindering van de max. bezetting op de site van de voormalige drukkerij van 45 naar 35 wo/ha en voorzien
van de mogelijkheid voor co-housing.
Garanties voor compensatie van de bestaande gegroepeerde garages bij ontwikkeling van een globaal pro-
ject op en naast de site van de voormalige drukkerij. .
Het voorontwerp d.d. november 2012 houdt rekening met deze beslissing.
3.2. Adviesronde
In het kader van de adviesronde werd inzake het voorontwerp advies gevraagd aan:
Deputatie Provincie West-Vlaanderen, t.a.v. Dienst Ruimtelijke Planning
Departement RWO West-Vlaanderen, gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar,
Departement LNE, Dienst Veiligheidsrapportage
Agentschap Onroerend erfgoed
VMM Vlaamse Milieumaatschappij
VLM Vlaamse Landmaatschappij
Agentschap Infrastructuur, Afdeling Wegen en Verkeer
Toerisme Vlaanderen
BLOSO, Agentschap ter Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie
Infrabel
GECORO.
54 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Er werd schriftelijk advies uitgebracht door:
Deputatie van de provincie West-Vlaanderen, DRP Dient Ruimtelijke Planning
Departement RWO - gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar
Gemeentelijke Commissie voor Ruimtelijke Ordening
Departement LNE Leefmilieu, Natuur en Energie
Departement LNE - dienst VR Dienst Veiligheidsrapportering
Agentschap Infrastructuur - AWV
BLOSO, Agentschap ter Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie
Toerisme Vlaanderen
Tijdens de plenaire vergadering d.d. 19.12.2012 werden de binnengekomen adviezen besproken, waarbij als be-
langrijkste aandachtspunten aan bod kwamen:
de sterke relatie met de Sint-Pietersmolenwijk aan de overzijde van de spoorweg, waar de te verwachten
ontwikkelingen evenwel nog onduidelijk zijn;
de ontbrekende visie inzake de ontwikkelingen van de restzone tussen de Blankenbergse Dijk en de
begraafplaats;
de al dan niet inname van de tuinen achter de woningen aan de Blankenbergsesteenweg, i.f.v. een eventuele
oostelijke uitbreiding van de recreatiezone;
de afbakening van de aanzet van de fietsdoorsteek onder de spoorweg en de aanpalende toerit;
de strenge voorschriften voor de site Sainte Catherine en de vraag om lagere dichthied (GECORO);
de grondinname, inclusief afbraak van bouwkundig erfgoed i.f.v. geplande werken aan de spoorweg;
de mogelijkheid om gastenkamers in de woningen te voorzien.
3.4. Aanpassingen
Rekening houdend met de adviezen en de bespreking op de plenaire vergadering werd het voorontwerp aange-
past, met als belangrijkste elementen:
uitbreiding van de zone voor spoorwegdomein, cf. geplande werken terzake;
opname van de bouwvrije (rest)deelzone van de zone voor gemeenschapsvoorzieningen nabij de doorsteek
in de zone voor gemengd wonen, als deelzone met wisselbestemming i.f.v. eventuele opname in de zone
gemeenschapsvoorzieningen;
aanpassing van de afbakening van de fietsdoorsteek onder de spoorweg en de toerit;
diverse verduidelijkingen aan de voorschriften, cf. voorstellen stedelijke dienst.
Op een aantal elementen uit de adviezen werd evenwel niet ingegaan, cf. bespreking op de plenaire vergadering
en de beslissingen van het CBS terzake:
opmaak globaal masterplan, incl. recreatiezone aan de overzijde van de spoorweg, gezien de onduidelijke
ontwikkelingen en de vertraging, die dat zou inhouden;
opname van de tuinen achter de woningen aan de Blankenbergse steenweg als uitbreidingsmogelijkheid van
de recreatiezone, gezien het bezwaar van betrokkenen en de bevestigde beslissing van het CBS terzake;
aanpassing van de voorschriften (minder streng, lagere dichtheid) voor de site Saint Catherine, gezien deze
gebaseerd zijn ontwerpend onderzoek, waarbij stedelijke dichtheid wordt beoogd aangepast aan de directe
omgeving.
Met schrijven d.d. 30.5.2013 werd door Departement LNE - dienst mer vrijstelling verleend voor opmaak van een
plan-mer.
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 55
4 . O n t we r p RU P Te mp e lh o f
56 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
Bijlage n
w v i | j u l i 2 0 1 3 | R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e 57
58 R U P Te m p e l h o f - s t a d B r u g g e | j u l i 2 0 1 3 | w v i
stad brugge dienst ruimtelijke ordening
Aanwezigheidslijst
Politieke fracties:
Schepen Ruimtelijke
Ordening en Huisvesting
Besluit
Het verslag van de GECORO – B d.d. 9 mei 2012 wordt goedgekeurd.
Toelichting
De ontwerpers van de wvi geven aan de hand van een powerpoint-presentatie toelichting bij het voorontwerp
RUP Tempelhof.
De voornaamste redenen die aan de basis liggen tot opmaak van het RUP worden aangehaald:
reconversie mogelijk maken van de verlaten bedrijfssite Catherina Press en aanpalende perceel actueel
bestemd voor ambachtelijke werkplaatsen, KMO en handel, horeca en kantoren;
onderzoek ruimtelijke noden sportpark Tempelhof i.f.v. uitbreiding indoorsportfaciliteiten;
verruimen van de functiemogelijkheden langs de Blankenbergse Steenweg en Tempelhof;
vergunningstechnisch mogelijk maken van de recreatieve verbinding van de Blankenbergse Dijk naar
de Blankenbergse steenweg;
gewijzigde gebruik van de voormalige spoorwegberm naast Palingstraat opnemen i.f.v. de huidige
inrichting tot fiets- en wandelroute;
actualiseren van de stedenbouwkundige voorschriften.
Op het einde wordt kort verslag gedaan van de voornaamste geuite opmerkingen tijdens de
informatievergadering aan de buurtbewoners d.d. 18 juni 2012.
De voornaamste opmerkingen waren:
Alle eigenaars van de achterliggende diepe tuinen van de bebouwing langs de Blankenbergse Steenweg
gaven aan om deze te willen behouden. Zij wensen dat er geen inname zou gebeuren van deze
Bespreking
De voornaamste opmerkingen gaan naar het aspect van het sportpark Tempelhof en de zone 3: projectzone
Sainte Catherine en de samenhang tussen beide.
1. Uitbreiding sportpark
Er wordt gevraagd welk uitbreidingsscenario voor de sporthal nu concreet zal gerealiseerd worden en wat
dit voor consequenties zal hebben naar de verdere inrichting en het beheer ervan, voornamelijk op vlak van
mobiliteit (in het bijzonder het parkeervraagstuk en verkeersdruk in de straat Tempelhof).
Is er een locatie voorzien waar de bijkomende parkeerplaatsen voorzien kunnen worden bij uitbreiding van
de sporthal? (Wim Van Isacker)
Hierop wordt geantwoord dat er nog geen concrete uitbreidingsprojecten zijn en dat het voorontwerp
RUP de ruimtelijke krijtlijnen aangeeft voor de verschillende mogelijke scenario’s. Want elk scenario
brengt andere consequenties met zich mee qua herinrichting van het gehele sportpark.
De oostelijke uitbreiding (tuintjes) werd aangeduid als gebouwvrije zone. Dit betekent dat hier geen
gebouwen mogen opgericht worden. Parking en/of openlucht recreatieve activiteiten zijn hier wel
mogelijk.
Met dit RUP beoogt men rechtszekerheid te bekomen voor de omwonenden van wat er kan komen
alsook voor het stadsbestuur van wat kan en onder welke voorwaarden qua inplanting, inrichting,
bouwhoogte.
Is er een onteigeningsplan gekoppeld aan het RUP? De bestemmingen van private percelen worden immers
gewijzigd. (Paul Schroé)
Er is (nog) geen onteigeningsplan gekoppeld aan het RUP. De huidige tuinzone staat nu ook in het BPA
aangeduid als koer- en tuinzone. Er kan nu ook niets gebouwd worden. Eventueel kan er in latere fase
overgegaan worden tot minnelijke aankoop van de percelen.
Waarom worden er niet veel meer synergiën gezocht tussen beide projectzones in het RUP niet aan elkaar
gekoppeld, nl. Sportpark Tempelhof en Catherina Press? De enige piste hiervan (uitbreidingscenario 5)?
werd wel zeer snel verlaten, op basis dat het biologisch waardevolle boscomplexje dat tussen beide is
gesitueerd niet deels kan gerooid worden i.f.v. een wegverbinding tussen beide locaties. Waarom zou er
Hierop wordt geantwoord dat scenario 5 vanuit de stadsdiensten als minst realistische scenario werd
beschouwd. Er werden verder geen andere mogelijkheden verkend.
Een verbinding tussen beide sites is zeker mogelijk, bv. onder de vorm van een wandelpad. Dit kan een
grote meerwaarde zijn voor de nieuwe woningen die men op Catherina Press wil realiseren. (Wim Van
Isacker)
Indien men een nieuw project voorziet op de site van Catherine Press en de bestaande garageboxen
worden afgebroken, worden ze dan ondergronds voorzien. (Andries Neirynck)
Ja, indien dit perceel meegaat in het project dienen deze plaatsen ondergrondse
gecompenseerd te worden.
Er is toch wel een bijzondere discrepantie vast te stellen in de geleverde inspanningen voor het gevoerde
onderzoek naar de mogelijkheden tot ontwikkeling van de site Catherina Binding en de ontwikkeling van
het sportpark Tempelhof. Er is hier een duidelijk onevenwicht tussen beide. Het is absoluut wenselijk dat
voor de ontwikkeling van het sportpark Tempelhof een meer diepgaande onderzoeksinspanning wordt
geleverd (Jo Valckenborgh)
Hierop wordt geantwoord door het studiebureau dat dit het gevolg is van de
onderzoeksopdracht en beschikbare informatie.
Beide projectsites (Catharina Press en perceel met garages ernaast) worden te veel los van elkaar bekeken,
er wordt teveel uitgegaan van de persoon (eigendomssituaties) en de princiepsaanvraag. Dit is duidelijk
een gemiste kans. Er dient te worden uitgegaan van het potentieel van het gebied, ongeacht het
eigendomsstatuut. Deze percelen zouden in één kleur/één zone moeten opgenomen worden.(Jo Van
Valckenborgh)
Hierop antwoordt de heer Delrue, stedenbouwkundige wvi, dat er door de ontwerpers vanuit de
kadastrale ruimtelijke situatie is gewerkt, los van de eigendomssituatie. Elk perceel met zijn
configuratie, oriëntatie, ligging t.o.v. de omliggende percelen, ontsluitingsmogelijkheden, heeft
objectief waarneembare ruimtelijke kenmerken en potenties. Een RUP wordt sowieso opgemaakt op
basis van de kadastrale onderlegger. Zo wordt er in dit voorontwerp RUP gestreefd naar een
eenduidige bestemming voor elk kadastraal perceel en niet langer volgens de oudere opvatting van
verschillende bestemmingszones over eenzelfde kadastraal perceel zoals in het huidige BPA
Tempelhof.
Het voorontwerp RUP biedt de mogelijkheid dat beide percelen samen ontwikkelen, maar ook apart
worden mogelijkheden gegeven. Het kleinste perceel (met villa en garageboxen) kan ofwel mee
ontwikkelen bij de rest van de zone 3, zijnde de reconversie van de voormalige drukkerij, ofwel
behouden blijven binnen zone 1. Ze kunnen dus apart ontwikkelen op eigen perceel, maar samen
kunnen ze meer.
Je bent te veel afhankelijk van de twee eigenaars om iets goed te realiseren op deze sites. (Jo Van
Valckenborgh)
De in het RUP voorgestelde mogelijkheden qua reconversie van de site Catherina Press en het aanpalende
perceel zijn te groot. Catherina Press is waarschijnlijk op de huidige locatie historisch gegroeid, maar
vandaag een leegstaand bedrijfsgebouw dat blijkbaar niet meer voldoet aan de huidige noden voor
bedrijven of wordt een onaangepaste prijszetting voor verhuur of verkoop gehanteerd. Ruimtelijk gezien
Is een herbestemming van Catharine Press tot judozaal niet onderzocht? Als men wil uitbreiden hangt dit
samen met veel verschillende aspecten: moet er geherlocaliseerd worden? – Waar kan er geparkeerd
worden? - … (Wim Van Isacker)
Er is nog geen masterplan, er is nog veel mogelijk naar concrete invulling. Het RUP vormt
enkel de aanzet.
Er wordt opgemerkt dat bij een noordelijke uitbreiding de regiepost van de groendienst in de problemen
komt. Misschien kan dit wel in een wisselbestemming in een nieuwe sporthal. Daarom wordt een regiepost
best mogelijk gemaakt binnen de bestemming dagrecreatie en jeugdvoorzieningen. Dubbel gebruik van
bv. kleedkamers wordt zo ook mogelijk. (Sofie Beernaert)
Het nieuwe gebouw voor de groendienst kan misschien vervat worden in de uitbreiding van de sporthal
(onder één dak). (Sofie Beernaert)
Er werd onderzocht of huidige sporthal kon uitbreiden maar deze is in het verleden al eens
uitgebreid en beantwoordt niet meer aan huidig comfort zodat men die dan eigenlijk zou
moeten afbreken. Indien er wordt uitgegaan van afbraak en herlocaliseren van de sporthal in
zijn geheel zal er een aantal jaar geen sporthal zijn.
Het deel van Sportpark Tempelhof aan de overzijde van de spoorweg hoort functioneel bij het deel dat in
het RUP ligt. Dit dient samen bekeken te worden. (Sofie Beernaert)
Gezien met dit voorontwerp RUP voornamelijk een breed kader geboden wordt aan mogelijke invullingen, is
het voor de leden niet duidelijk in te schatten wat dit als resultaat zal hebben. Er wordt daarom gevraagd
om eerst een algemene visie te geven op het hele sportpark, dus in samenhang met het deel van de
Ja dat kan, deze kan ook aangelegd worden als groenzone. De huidige bestemming in het BPA is
niet wenselijk, deze dient zeker herzien te worden. Deze ruimte heeft veel potenties, ondermeer
omdat ze functioneel aansluit op de fietsroute.
Was het een vraag van cultuurcentrum De Dijk om uit te breiden? (Jo Van Valckenborgh)
Neen, niet direct. Er zouden wel multifunctionele gebouwen kunnen voorzien worden dienstig voor
sport, cultuur, jeugd, … De geel/blauwe zone is recreatie maar met mogelijkheden voor de school,
De Dijk, …
Advies
De GECORO is van mening dat de mogelijkheden voor de site Catherine Binding te ruim zijn. Allereerst is er
een grondigere analyse noodzakelijk. Er wordt gevraagd om de mogelijkheden wat in te perken en hier te
kiezen voor een typologie van grondgebonden woningen en geen appartementen toe te laten. De
maximale densiteit is te beperken tot 25 à 35 woningen per ha. De GECORO stelt ook voor om een zachte
verbinding met het sportpark Tempelhof te voorzien.
De GECORO vraagt dat de gewenste ontwikkelingen voor het sportpark beter uitgewerkt worden. Nu is dit
niet in verhouding met hoe de site van Catherine Binding werd uitgewerkt. De GECORO dringt ook sterk
aan dat de nodige stadsdiensten (sport, jeugd, groen) samen nadenken over een soort masterplan voor het
gebied (gehele sportpark en noordelijk gebied met gemeenschapsvoorzieningen), waarbij rekening
gehouden wordt met de behoeftes van de stad. Ook de link met de ontwikkelingen aan de andere zijde van
spoorweg dient gemaakt te worden.
De GECORO adviseert om de oostelijke uitbreiding van het sportpark Tempelhof, met inname van de
tuinen, in functie van toekomstige parkeerbehoefte te behouden. Er dient wel eerst een beter onderzoek te
komen naar de ontwikkelingsbehoeften, -mogelijkheden en –richtingen van het sportpark Tempelhof in
relatie met de ontwikkelingen aan de andere zijde van de spoorweg en van de mogelijke synergiën en
mogelijkheden van de site van Catherina binding. Indien deze terreinuitbreiding niet kan gerealiseerd
worden, zullen de benodigde bijkomende parkeerplaatsen binnen de huidige site van sportpark Tempelhof
moeten ingericht worden wat dan weer gevolgen heeft voor de huidige inrichting (speelplein, basketbalveld,
petanquevelden,…).
Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) heeft op 21 november 2012 uw adviesvraag
ontvangen over het voorontwerp van RUP Tempelhof te Brugge. Dat verzoek om advies is intern
verspreid bij verschillende afdelingen van LNE.
We hebben een advies ontvangen van de dienst Veiligheidsrapportering (afdeling Milieu-, Natuur-
en Energiebeleid). U vindt dat advies als bijlage.
Het verplichte onderzoek tot milieueffectrapportage van het voorontwerp van RUP is nog niet
opgestart. We willen u erop wijzen dat de dienst Milieueffectrapportagebeheer uiterlijk bij de
voorlopige vaststelling van het plan een beslissing genomen moet hebben over de plan-MER-
plicht van het RUP. Als uit de screeningsprocedure blijkt dat milderende maatregelen
noodzakelijk zijn om (mogelijke) aanzienlijke negatieve milieueffecten te vermijden, moet u die
op gepaste wijze vertalen in het RUP en het flankerende beleid, uiterlijk bij de voorlopige
vaststelling van het plan. Dat is noodzakelijk om in orde te zijn met de plan-m.e.r.-wetgeving.
Daarnaast beveelt de dienst Mer sterk aan om de eventuele overige milderende maatregelen die
beperkte negatieve milieueffecten inperken, en de overige maatregelen die positief zijn voor het
leefmilieu, te vertalen in het RUP en de flankerende maatregelen.
Het Departement LNE raadt aan ook rekening te houden met de onderstaande aanbevelingen om
het plan en zijn voorschriften milieuvriendelijker en duurzamer te maken. Dat kan door in
deze fase aandacht te besteden aan een aantal aspecten die daartoe kunnen bijdragen. Vaak
wordt pas echt over de duurzaamheid van een plan nagedacht op het moment dat er effectief
gebouwd wordt. Op dat ogenblik zijn bepaalde mogelijkheden echter al sterk afgenomen, waardoor
duurzaamheidsmaatregelen beperkt zijn (tot bijvoorbeeld voorzien in een aantal verplichte EPB-
toepassingen, de toevoeging van een zonnepaneel waar de oriëntatie toevallig gunstig is, …).
Door de meest doelmatige maatregelen en inrichtingsprincipes al in het plan, de voorschriften en
eventueel in het flankerende beleid te integreren, kunt u doorgaans veel duurzamere plannen
realiseren. Het Departement LNE raadt aan om in elke stap van het proces (schetsontwerp van
RUP, voorontwerp van RUP, ontwerp van RUP, verkavelingsplan … tot en met de uitvoering en het
beheer) zo veel mogelijk gepaste duurzaamheidsmaatregelen te integreren. De
verantwoordelijkheid daarvoor ligt zowel bij initiatiefnemers en overheden als bij ontwikkelaars.
Besluit
Het advies van het Departement LNE is gunstig, op voorwaarde dat er wordt tegemoetgekomen
aan de bovenvermelde opmerkingen.
Dit advies staat los van het advies van de dienst Veiligheidsrapportering dat u integraal als bijlage
bij deze brief terug kan vinden.
Hoogachtend,
Geachte,
Met betrekking tot het in rubriek vermelde onderwerp vindt u hierbij het advies van de dienst
Veiligheidsrapportering (dienst VR) van mijn afdeling.
Ter uitvoering van artikel 12 van de Seveso II-richtlijn1 dient in het beleid inzake ruimtelijk ordening
rekening gehouden te worden met de noodzaak om op langetermijnbasis voldoende afstand te
laten bestaan tussen Seveso-inrichtingen2 enerzijds en aandachtsgebieden3 anderzijds. Deze
doelstelling wordt verwezenlijkt door het houden van toezicht op de vestiging van nieuwe Seveso-
inrichtingen, op wijzigingen van bestaande Seveso-inrichtingen, en op nieuwe ontwikkelingen rond
bestaande Seveso-inrichtingen.
Het voorliggend plan is een wijziging van het BPA Tempelhof uit 1994 met het oog op onder
andere de reconversie van de site Catherine Press (een oude drukkerij), het verruimen van
functiemogelijkheden binnen woonzones, het voorzien van een sportpark, het actualiseren van de
stedenbouwkundige voorschriften, …
Het advies van de dienst VR heeft specifiek betrekking op het aspect externe mensveiligheid zoals
bedoeld in de Seveso II-richtlijn, of, m.a.w. op de risico’s waaraan mensen in de omgeving van
Seveso-inrichtingen (kunnen) blootgesteld worden ten gevolge van de aanwezigheid van
gevaarlijke stoffen in die inrichtingen. De dienst VR stelt vast dat het aspect ‘externe veiligheid’ niet
behandeld werd in het voorontwerp van RUP.
Om een inschatting te maken van het aspect externe mensveiligheid, dient het voorliggende RUP
afgetoetst te worden aan de hand van criteria die werden opgenomen onder de vorm van een
beslissingsdiagram in bijlage bij het besluit van de Vlaamse Regering van 26/01/2007 houdende
nadere regels inzake de ruimtelijke veiligheidsrapportage.
1
Richtlijn 96/82/EG betreffende de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken
zijn, omgezet in Belgisch recht via het Samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de federale Staat, het Vlaams
gewest, het Waalse gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewestbetreffende de beheersing van de gevaren van zware
ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken (B.S. 16/06/2001) en zijn wijzigingen (B.S. 26/04/2007)
2
Dit zijn inrichtingen met een zodanige hoeveelheid aan gevaarlijke stoffen op het terrein dat zij vallen onder het
toepassingsgebied van de Seveso II richtlijn.
3
Zoals gedefinieerd in het besluit van de Vlaamse Regering van 26/01/2007 houdende nadere regels inzake ruimtelijke
veiligheidsrapportage.
www.lne.be
Gelet op het feit dat:
4
volgens de gegevens van de dienst VR binnen een perimeter van 2 km rond het
plangebied drie Seveso-inrichtingen aanwezig zijn, namelijk de lagedrempel Seveso-
inrichting Van der Sluijs Depot Brugge op ca. 500 m, de lagedrempel Seveso-inrichting
Total Belgium op ca. 1.000 m en de hogedrempel Seveso-inrichting Pemco op ca. 750 m,
Hoogachtend,
4
Bron: webstek http://www.lne.be/themas/veiligheidsrapportage/inrichtingen/lijsten
www.lne.be
Mathias Delrue
Mvg,
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
Beste,
Echter wil ik de bemerking maken dat de zone van achteruitbouw langs de Blankenbergse Steenweg gewijzigd is
t.o.v. het vroegere BPA. Ik vroeg mij af of daar een bepaalde reden toe is?
Vanuit AWV is er geen bezwaar tegen de wijziging van zone achteruitbouw (terugbrengen naar 0m).
Mvg,
De gek oppelde afbeelding k an niet worden weergegev en. Het bestand is mogelijk v erplaatst, heeft een andere naam gek regen of is v erwijderd. Controleer of de k oppeling v erwijst naar het juiste bestand en de juiste locatie.
This e-mail message has been scanned for Viruses and Content and cleared by MailMarshal
Deze e-mail en zijn bijlagen zijn uitsluitend bedoeld voor de bestemmeling. Indien u niet de bedoelde bestemmeling bent, gelieve
de afzender te verwittigen en de e-mail bij u te verwijderen. Tenzij de e-mail anders vermeldt, is hij vertrouwelijk en is kopieren,
doorzenden of verspreiden ervan niet toegelaten. Deze e-mail heeft slechts informatieve waarde. Hij doet geen rechten of
1
RUP Tempelhof
Brugge
Toerisme Vlaanderen heeft dit RUP met veel interesse gelezen. Toch hebben we nog enkele
opmerkingen bij het voorliggende plan.
STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN
Zowel het voorschrift voor woongebieden volgens het gewestplan als het gewestelijke typevoorschrift
voor woongebied laten horeca/en of toeristische voorzieningen toe in woongebieden. Daarenboven is
het zo dat zelfs in de agrarische gebieden van het gewestplan mogelijkheden worden geboden voor
het inrichten van kleinschalig toeristisch logies (verblijfsgelegenheden) en dit via het ‘besluit van de
Vlaamse Regering van 28 november 2003 tot vaststelling van de lijst van toelaatbare zonevreemde
functiewijzigingen’.
Toerisme Vlaanderen
verslag
Plenaire vergadering
opdracht GRUP Tempelhof
dossiernummer 05695
datum 19/12/2012
uur 9.00
plaats DIRO Stad Brugge
volgende vergadering -
verslaggever Dirk Verté
bijlage(n) adviezen
aanwezig A
verontschuldigd VO
afwezig (zonder kennisgeving) AFW
1. Adviesvraag
2. Bespreking
Bij de bespreking worden de diverse adviezen (zie bijlage) overlopen, maar komen ook andere aspecten aan
bod. Hierna worden de belangrijkste elementen van de bespreking weergegeven.
Op de vraag om niet enkel de bepalingen van het BPA, maar ook de bepalingen van het
gewestplan op te heffen zal worden ingegaan.
Voor wat betreft de natuurwaarden op het talud van het spoorwegdomein zal worden opgenomen
dat rekening dient gehouden te worden met de visie van de spoorwegbeheerder.
Ingaande op de opmerking om de zone voor toerit (art. 9) op te nemen in bestemmingscategorie
lijninfrastructuur (i.p.v. categorie wonen), wordt er op gewezen dat die zone cf. andere (openbare
wegenis) wordt beschouwd als detaillering van ‘wonen’. Die bestemming (private) toerit was ook als
zodanig voorzien in het BPA, maar zal wellicht best worden verduidelijkt, bvb. als
gemeenschapsvoorziening, in relatie tot de fietsverbinding.
Ingaande op de opmerking dat omzetting van de ‘restzone’ van ambachtelijke zone naar bouwvrije
zone voor gemeenschapsvoorzieningen aanleiding geeft tot bouwverbod en daardoor planschade
wordt er op gewezen dat de eventuele realisatie van gemeenschapsvoorziening zal gepaard gaan
met verwerving. Er wordt ook opgemerkt dat deze ‘restzone’ niet gelegen is aan een openbare weg.
Voor wat betreft de strenge voorschriften voor de projectzone Sainte Catherine wordt er op
gewezen dat die gebaseerd zijn op het ontwerpend onderzoek i.f.v. het vastleggen wat mogelijk is
en wat de randvoorwaarden zijn (bouwhoogte, opp. groenzone, doorsteek naar recreatiezone). De
dichtheid bedraagt min. 25 wo/ha. Er werd ook een max. van 35 wo/ha opgenomen, die lager is dan
wat door de eigenaar werd voorgesteld. Het is immers belangrijk ook een bovengrens op te leggen.
Vanwege Infrabel zijn er geen opmerkingen op het RUP, maar er wordt gewezen op de geplande
tijdelijke innemingen voor de uitvoering van de geplande werken. Overleg met betrokkenen inzake
de ontsluiting van de sporthal, de regiepost van de Groendienst en de begraafplaats (en het CC De
Dijk voor wat betreft decor e.d. – cf. opm. bewonersvergadering) ware zeker wenselijk.
Er wordt ook melding gemaakt van sloop van één van de koppelgebouwen naast de spoorweg ten
oosten van de Blankenbergsesteenweg. Beide panden zijn opgenomen in de inventaris van het
Bouwkundig erfgoed: advies van Ag. Onroerend erfgoed zal vereist zijn. Het is aangeraden zo vlug
mogelijk overleg te plegen. Er dient ook nagegaan hoe wordt omgegaan met de blinde gevel van het
overblijvende deel. Ook de zonegrens zal wellicht dienen aangepast, voor zover het Ag. Onroerend
Erfgoed akkoord gaat met de sloop.
2.4. GECORO
De GECORO bevestigt het advies van 27.6.2012, doch stelt vast dat slechts beperkt op de vraag
naar lagere dichtheid werd ingegaan. Op de vragen om geen appartementen toe te laten en de
oostelijke uitbreiding mogelijk te laten werd niet ingegaan (cf. beslissing van het stadsbestuur).
Ook de vraag naar een masterplan voor het volledige recreatiegebied, incl. de ontwikkelingen aan
de overzijde van de spoorweg in de Sint-Pietersmolenwijk, wordt bevestigd.
2.6. LNE
Er worden in het advies een aantal algemene aanbevelingen geformuleerd i.f.v. een
milieuvriendelijker en duurzamer inrichting, o.m. inzake fietsstallingen, waarover in het RUP reeds
2.8. BLOSO
Er wordt een gunstig advies gegeven. De opmerkingen hebben vooral te maken met de invulling
van het recreatiegebied.
2.9. AWV
Ingaande op de opmerking dat in tegenstelling tot het BPA de achteruitbouwstrook werd geschrapt
wordt verduidelijkt dat de voortuinstroken niet meer op het plan werden ingetekend, doch dat wel
een - soepele - bepaling werd opgenomen waarbij de bestaande bouwlijn als richtinggevende
bouwlijn geldt.