Σύγχρονες γεωτεχνικές μέθοδοι και εφαρμογές

Επιμέλεια:
www.e-archimedes.gr

Έργα αντιστήριξης

1. Γενικά
Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται διάφοροι τύποι λεπτών κατακορύφων κατασκευών που
χρησιμοποιούνται για την αντιστήριξη του εδάφους κατά την διάρκεια εκτέλεσης των
εκσκαφών. Σε αντίθεση με τους τοίχους βαρύτητας, το ίδιο βάρος των λεπτών τοίχων
αντιστήριξής ελάχιστα συνεισφέρει στην αντιστάθμιση των ωθήσεων του εδάφους.

Οι τοίχοι αυτοί λειτουργούν ως σειρά διαδοχικών κατακορύφων δοκών που παραλαμβάνουν

τις ωθήσεις που ασκούνται από το έδαφος, τα υπόγεια ύδατα και τις παρακείμενες
κατασκευές. Εισχωρούν στο έδαφος κάτω από την στάθμη των εκσκαφών και στηρίζονται
μέσω αγκυρώσεων ή αντηρίδων, προκειμένου:
 να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός των παθητικών ωθήσεων γαιών στον πόδα
 να μπορούν να παραληφθούν κατακόρυφα φορτία, όταν απαιτείται
 να εξασφαλισθεί η υδραυλική ισορροπία (απαιτείται στην περίπτωση αυτή συνεχής
τοίχος)

Υπάρχουν δυο βασικοί τύποι λεπτών τοίχων αντιστήριξης.

 Συνεχείς τοίχοι: τοίχοι από προκατασκευασμένα στοιχεία, πετάσματα πασσαλοσανίδων,
διαφραγματικοί τοίχοι πολτού, αλληλοτεμνόμενοι πάσσαλοι κλπ
 Μη συνεχείς τοίχοι: οι ονομαζόμενοι τύπου Βερολίνου, Παρισίων, Μόσχας και
Λουτετσίας, τοίχοι πασσάλων σε παράθεση κλπ.

Τα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία, τοποθετούνται πριν από την έναρξη των εκσκαφών και ως
εκ τούτου δεν επηρεάζουν την εκτέλεσή τους.

Οι προσωρινές ή/και μόνιμες στηρίξεις και οι οριζόντιες δοκοί συνεχείας των ασυνεχών
τοίχων διαμορφώνονται κατά την διάρκεια εκτέλεσης των χωματουργικών, σύμφωνα με το
κατά περίπτωση πρόγραμμα εκτέλεσης των εργασιών.

2. Οι διάφοροι τύποι των αντιστηρίξεων

2.1 Ασυνεχείς τοίχοι

Πρόκειται για στοιχεία βαθειάς θεμελίωσης διατεταγμένα σε κανονικές αποστάσεις μεταξύ
τους (πάσσαλοι έγχυτοι και εμπηγνυόμενοι, μικροπάσσαλοι κλπ), τα οποία αποτελούν τα
κατακόρυφα φέροντα στοιχεία της κατασκευής και τοποθετούνται πριν από την έναρξη των
εκσκαφών.

1 / 23
Τα στοιχεία αυτά γεφυρώνονται με λεπτά τοιχία συνεχείας (επένδυσης), μέσω των οποίων οι
ωθήσεις των γαιών μεταφέρονται στα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία. Η κατασκευή τους
γίνεται σταδιακά κατά την εκτέλεση των εκσκαφών και συχνά συνδυάζονται με διατάξεις
αποστράγγισης για την αποφυγή ανάπτυξης υδροστατικής πίεσης στην πλευρά του εδάφους
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την εφαρμογή αυτής της μεθόδου αντιστήριξης είναι οι εξής:
 Δεν πρέπει να υπάρχουν αξιόλογες εισροές υδάτων από το έδαφος
 Το έδαφος μεταξύ των διαδοχικών φερόντων στοιχείων πρέπει να παραμένει στην θέση
του μέχρι την κατασκευή της επένδυσης (τοιχίου συνεχείας)
Οι βασικές διαμορφώσεις ασυνεχών τοίχων είναι οι ακόλουθες:
Τύπος Κατακόρυφα στοιχεία Επένδυση
Βερολίνου Χαλύβδινες διατομές Ξυλεία, gunite, χυτό σκυρόδεμα
Λουτεσίας Έγχυτοι πάσσαλοι Εκτοξευόμενο ή χυτό σκυρόδεμα
Παρισίων Εμπηγνυόμενοι πάσσαλοι Εκτοξευόμενο ή χυτό σκυρόδεμα
Μόσχας Προκατασκευασμένα στοιχεία (μπαρέτες) gunite, η beton

Παραδείγματα εφαρμογής ασυνεχών τοίχων στην Γαλλία

2 / 23
2.2 Συνεχείς τοίχοι
2.2.1 Πετάσµατα από πασσαλοσανίδες και συναφείς κατασκευές
Τα τοιχώματα αυτά κατασκευάζονται με διαμορφωμένα μεταλλικά ελάσματα που συνδέονται
μεταξύ τους κατά την κατακόρυφο με αλληλεμπλοκή ή με ειδικούς συνδετήρες.

Η έμπηξή τους γίνεται με τρεις τρόπους, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του εδάφους και τις
περιβαλλοντικές απαιτήσεις:
 με κρούση (κρουστικός εμπήκτης)
 με υδραυλική προώθηση (χρήση γρύλων)
 με δόνηση (με αναρτημένη από γερανό δονητική κεφαλή)
Οι δονήσεις που δημιουργούνται κατά την έμπηξη συχνά καθιστούν απαγορευτική την
εφαρμογή πασσαλοσανίδων σε κατοικημένες περιοχές με κρουστική ή δονητική έμπηξη. Στις
περιπτώσεις αυτές εφαρμόζονται τεχνικές υδραυλικής προώθησης.

Ενίοτε για την διευκόλυνση της έμπηξης των πασσαλοσανίδων εφαρμόζεται προδιάτρηση για
την μερική χαλάρωση του εδαφικού υλικού.

Οι πασσαλοσανίδες διαμορφώνονται από χαλυβδοελάσματα θερμής ή ψυχρής εξέλασης.

Σε σκληρά εδάφη υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης των πασσαλοσανίδων εντός χάνδακος

που διανοίγεται με διαφραγματική αρπάγη (grab, μπένα) και πληρώνεται με πολτό τσιμέντου-
μπεντονίτη (C/B).

Οι πασσαλοσανίδες μπορούν επίσης να συνδυασθούν με μορφοχάλυβες διατομής ή

χαλύβδινους σωλήνες . Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται ιδιαίτερη στεγάνωση των αρμών
αλληλεμπλοκής των πασσαλοσανίδων, οι οποίοι εν γένει δεν είναι απόλυτα στεγανοί.

Λιμάνι M'Bopicua, Ουρουγουάη Port 2000, Γαλλία

3 / 23
2.2.3. Οπλισµένοι διαφραγµατικοί τοίχοι ενέµατος

Πρόκειται για μια ενδιάμεση τεχνική, μεταξύ των τοίχων τύπου Βερολίνου και των
διαφραγματικών τοίχων, η οποία εξασφαλίζει ένα προσωρινό στεγανό τοίχωμα. Προς τούτο
διανοίγεται τάφρος με διαφραγματική αρπάγη (grab, μπένα) με χρήση πολτού τσιμέντου-
μπεντονίτη (C/B) για την αποφυγή καταπτώσεων των παρειών του ορύγματος. Στην συνέχεια
καταβιβάζονται εντός του νωπού πολτού διατομές μορφοχάλυβα ή πασσαλοσανίδες. Ακόμη
και όταν δεν χρησιμοποιούνται συνεχείς διατομές χάλυβα ο σκληρυμένος πολτός εξασφαλίζει
την μεταφορά των ωθήσεων των γαιών και της υδροστατικής πίεσης στα κατακόρυφα
μεταλλικά στοιχεία (arching effect, λειτουργία αψίδας).

Όταν χρησιμοποιούνται πασσαλοσανίδες η κατασκευή συμπεριφέρεται ως κανονικός

συνεχής τοίχος.

Εφαρμογή στην Γερμανία: Leipzig Burgplatz Εφαρμογή στην Σλοβακία: Zilina

4 / 23
2.2.4. Τοίχοι µε ανάµιξη εδάφους (geomix, trenchmix)

Οι τεχνικές αυτές αναφέρονται στην κατασκευή τοίχου με επί τόπου ανάμιξη του εδάφους με
κάποιο συνδετικό υλικό. Το προκύπτον βελτιωμένο μίγμα μπορεί να ενισχυθεί και με διατομές
μορφοχάλυβα.

Εξοπλισμός κατασκευής τοίχων με ανάμιξη εδάφους

Διαφραγματικοί τοίχοι

1. Γενικά

Οι διαφραγματικοί τοίχοι κατασκευάζονται με οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο χυτεύεται

τμηματικά υπό μορφή πετασμάτων εντός τάφρου που διανοίγεται στο έδαφος. Για την
αποφυγή καταπτώσεων των παρειών της τάφρου κατά τη εκτέλεση των εργασιών
τοποθέτησης οπλισμού και σκυροδέτησης χρησιμοποιείται στηρικτικό ρευστό, συνήθως
αιώρημα τσιμέντου-μπεντονίτη (C/B) η μίγματα πολυμερών. Ο πολτός δημιουργεί έναν
αδιαπέρατο υμένα στις παρειές του ορύγματος, που παρεμποδίζει την διαρροή του στο γύρω
έδαφος, η δε πίεση που ασκεί το ρευστό στα τοιχώματα του ορύγματος αντισταθμίζει την
ώθηση των γαιών και την υδροστατική πίεση, παρεμποδίζοντας με τον τρόπο αυτό τις
καταπτώσεις.

5 / 23
 Το μήκος των πετασμάτων
εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά
του εδάφους και την ευαισθησία
των παρακειμένων κατασκευών στις
παραμορφώσεις. Συνήθως δεν
υπερβαίνουν τα 7,0 m. Οι τοίχοι
αυτοί μπορούν να κατασκευασθούν
σχεδόν σε επαφή με υφιστάμενα
δομήματα. Απαιτείται βέβαια ένα
ελάχιστο διάκενο για την
διαμόρφωση των τοίχων-οδηγών.

Μετά την ολοκλήρωση της

εκσκαφής γίνεται επεξεργασία του
πολτού για την μείωση των στερεών
που αιωρούνται στην μάζα του σε
αποδεκτά επίπεδα (ανάμιξη με το
εδαφικό υλικό κατά την εκσκαφή).

Πρώτα κατασκευάζονται οι προσωρινοί τοίχοι-οδηγοί από οπλισμένο σκυρόδεμα, οι οποίοι

συνήθως είναι πάχους 30 cm και φθάνουν σε βάθος 1,0 m. Αποσκοπούν στα εξής:
 την φυσική επισήμανση της θέσης του τοίχου
 την καθοδήγηση του εκσκαπτικού μηχανήματος
 την δημιουργία αρχικού χώρου απόθεσης του πολτού σταθεροποίησης (δεξαμενή)
 την καθοδήγηση των κλωβών οπλισμού

6 / 23
Ακολουθεί ο καταβιβασμός του προκατασκευασμένου κλωβού οπλισμού και η σκυροδέτηση
με εμβαπτισμένο σωλήνα (tremie pipe).
Ο αρμός μεταξύ δύο διαδοχικών πετασμάτων του τοίχου διαμορφώνεται ως εξής:
 - Με την χρήση χαλύβδινου τερματικού οδηγού που επιτρέπει την τοποθέτηση ελαστικού
προφιλ στεγάνωσης (waterstop) κατά μήκος του αρμού, ενώ συγχρόνως αποτελεί και
οδηγό για το εκσκαπτικό μηχάνημα
 Με την απότμηση της παρειάς του σκυροδετηθέντος πετάσματος με χρήση υδροφρέζας,

Χαλύβδινος τερματικός οδηγός

πετάσματος που επιτρέπει την
τοποθέτηση ελαστικού προφιλ
στεγάνωσης (waterstop)

Συνήθως οι διαφραγματικοί τοίχοι τυποποιούνται σε πάχη 0,50 m, 0,60 m, 0,80 m, 1,00 m,

1,20 m, 1,50 m και 1,80 m.

2. Εκσκαπτικά μηχανήματα
Τα εκσκαπτικά μηχανήματα διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
 Διαφραγματικές αρπάγες (grabs, μπένες) υδραυλικής ή μηχανικής λειτουργίας (με
συρματόσχοινα)
Οι μηχανικής λειτουργίας αρπάγες ήταν οι πρώτες που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή
διαφραγματικών τοίχων, Μειονέκτημά τους είναι ότι απαιτείται πρόσθετος κρουστικός
εξοπλισμός όταν συναντώνται σκληρές εδαφικές στρώσεις, τις οποίες δεν μπορούν να
αντιμετωπίσουν με μόνη την επενέργεια του ιδίου βάρους. Αντίθετα, οι υδραυλικές μπένες
είναι υποβοηθούμενης κοπής (μέσω υδραυλικών κυλίνδρων) επιτρέπουν τον έλεγχο και
διόρθωση της κατακορυφότητας του ορύγματος (επίσης μέσω υδραυλικών συστημάτων), η
δε παραγωγικότητά τους είναι κατά πολύ υψηλότερη έναντι των μηχανικών.

7 / 23
 Υδροφρέζες (hydrofraises, hydromills)
Οι υδροφρέζες αποτελούνται από δύο αντίθετα περιστρεφόμενους περί οριζόντιο άξονα
δίσκους, οι οποίοι φέρουν περιμετρικά κοπτικούς οδόντες. Το αποκοπτόμενο εδαφικό υλικό ,
αντλείται στην επιφάνεια αναμεμιγένο με το διατρητικό ρευστό (αιώρημα μπεντονίτη), το
οποίο φιλτράρεται και επανακυκλοφορεί.
Οι υδροφρέζες μπορούν να "κόψουν" ακόμη και ιδιάτερα σκληρά εδαφικά υλικά, θλιπτικής
αντοχής έως 80 MPa, χωρίς πρόσθετο κρουστικό εξοπλισμό.
Επιτυγχάνουν εύκολα ανοχές κατακορύφωσης της τάξης του 1 %, που μπορούν να μειωθούν
στο 0,3% με χρήση συγχρόνων ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου.

Υδραυλική αρπάγη (μπένα) Υδροφρέζα

8 / 23
Αρπάγες μηχανικής λειτουργίας με συρματόσχοινο (μπένες)

3. Έλεγχοι και παρακολούθηση της κατασκευής

Οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις παρέχουν την δυνατότητα πλήρους ελέγχου της
κατασκευής των διαφραγματικών τοίχων, σε όλα τα στάδια αυτής, και την λήψη των
απαραιτήτων διορθωτικών μέτρων για την διασφάλιση των απαιτήσεων σχεδιασμού.
Κατά την εκσκαφή της τάφρου: Οι υδραυλικές αρπάγες και οι υδροφρέζες παρέχουν την
δυνατότητα ελέγχου της κατακορυφότητας σε πραγματικό χρόνο με την χρήση διαφόρων
αισθητήρων. Με βάση τις αναγνώσεις των αισθητήρων τα ειδικά λογισμικά που διαθέτουν τα
σύγχρονα μηχανήματα δίνουν επί οθόνης τις απαραίτητες πληροφορίες στον χειριστή για να
προχωρήσει στις απαιτούμενες διορθωτικές ενέργειες, ή επενεργούν απ' ευθείας επί των
υδραυλικών συστημάτων του μηχανήματος μέσω διατάξεων αυτοματισμού.
Επιπρόσθετα, σήμερα είναι διαθέσιμα και ηχοβολιστικά συστήματα (sonars) για τον έλεγχο
της γεωμετρικής ακρίβειας της εκσκαφής.
Κατά την διάρκεια της εκσκαφής της τάφρου ελέγχονται τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά
του πολτού σταθεροποίησης, ο οποίος καθαρίζεται από τα προϊόντα εκσκαφής που
ενσωματώνονται στην μάζα του και ανακυκλώνεται στην τάφρο.
Κατά την σκυροδέτηση: Παρακολουθείται η ποσότητα του σκυροδέματος που διοχετεύεται
στην τάφρο, για τον έλεγχο τυχόν εγκλωβισμού μπεντονιτικού αιωρήματος στην μάζα του
σκυροδέματος. Παράλληλα γίνεται λήψη δοκιμίων για τον έλεγχο της θλιπτικής αντοχής του
σκυροδέματος.
Η ποιότητα του επί τόπου σκληρυμένου σκυροδέματος μπορεί σήμερα να ελεγχθεί με
ηχοβολιστικές μεθόδους (sonic testing).
Κατά την εκσκαφή του ορύγματος εμπρός από τον τοίχο:
Η συμπεριφορά του διαφραγματικού τοίχου, των όπισθεν αυτού γαιών και των γειτονικών
κατασκευών κατά την διάρκεια των εκσκαφών ελέγχεται ως εξής:
- Με κλισιόμετρα εγκατεστημένα στον διαφραγματικό τοίχο.
- Με παραμορφωσίμετρα και καθιζησίμετρα εγκατεστημένα στο υποστηριζόμενο έδαφος.
- Με τοπογραφικούς μάρτυρες εγκατεστημένους στον τοίχο και τα γειτονικά κτίρια.

9 / 23
Τα στοιχεία των μετρήσεων εισάγονται σε κατάλληλα προγράμματα Η/Υ για την
παρακολούθηση της εξέλιξης των παραμορφώσεων του τοίχου κατά την διάρκεια εκτέλεσης
των εκσκαφών του ορύγματος.

Ηλεκτρονικό σύστημα ελέγχου

υδροφρέζας, με δυνατότητα
περιορισμού των ανοχών
κατακορύφωσης στο 0,3%

4. Πεδίο εφαρμογής
Οι διαφραγματικοί τοίχοι αποτελούν πρόσφορη λύση στις περιπτώσεις εδαφών με υψηλή
στάθμη υδροφόρου ορίζοντα. Σε αντίθεση με τους τοίχους τύπου Βερολίνου και τους
συναφείς με παράταξη πασσάλων (soldier-pile) οι διαφραγματικοί τοίχοι ολοκληρώνονται ως
κατασκευές πριν από την έναρξη των εκσκαφών, η εκτέλεση των οποίων μπορεί στην
συνέχεια να προχωρήσει απρόσκοπτα.

Οι διαφραγματικοί τοίχοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως προσωρινές ή ως μόνιμες

κατασκευές που εντάσσονται στο έργο. Η υψηλή τους ακαμψία οδηγεί σε μικρότερες
καμπτικές παραμορφώσεις από ότι οι τοίχοι τύπου Βερολίνου, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό
για κατασκευές στο αστικό περιβάλλον. Πέραν της λειτουργίας τους ως έργα αντιστήριξης
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση της φέρουσας ικανότητας του εδάφους
θεμελίωσης και ως πετάσματα στεγανοποίησης (hydraulic cut-off).

5. Γεωτεχνικός σχεδιασμός
5.1. Προσδιορισμός του βάθους πάκτωσης υπό οριακές συνθήκες
Τα έργα αντιστήριξης σχεδιάζονται υπό συνθήκες οριακής κατάστασης αστοχίας (Ultimate
Limit State, ULS) και οριακής κατάστασης λειτουργικότητας (Serviceability Limit State, SLS).

Η συνθήκη ULS επέρχεται από την δημιουργία μηχανισμών θραύσεως εντός του εδάφους
(αστοχία τύπου GEO) ή στην κατασκευή (αστοχία τύπου STR) λόγω μεγάλων
παραμορφώσεων στο έδαφος θεμελιώσεως. Η συνθήκη SLS επέρχεται όταν οι
παραμορφώσεις του εδάφους επιφέρουν προβλήματα στη λειτουργικότητα της κατασκευής ή
οδηγούν μη αποδεκτές μετακινήσεις.

10 / 23
Ο προσδιορισμός του βάθους πάκτωσης της βάσης του τοίχου γίνεται για συνθήκες ULS, με
την παραδοχή άκαμπτης πλαστικής συμπεριφοράς του εδάφους και την εφαρμογή μειωτικού
συντελεστή στην παθητική ώθηση των γαιών μεταξύ 1,5 και 2,0.

Τοίχος μορφής προβόλου ή αυτοφερόμενο πέτασμα

Η ευστάθεια του τοίχου προϋποθέτει την
ανάπτυξη αντίδρασης C.
Οι τάσεις οι οποίες ασκούνται στον τοίχο άνω
του σημείου Ν είναι η ενεργή ώθηση των
αντιστηριζομένων γαιών και η παθητική
ώθηση στην πλευρά του ορύγματος, η κάθε
μια με τον απαιτούμενο συντελεστή
ασφαλείας.
Από τις σχέσεις ισορροπίας των οριζοντίων
συνιστωσών των ωθήσεων και των
αναπτυσσομένων ροπών υπολογίζεται η
αντίδραση C και το μήκος ON (fo)
Κατά παραδοχή η ζώνη εφαρμογής της
αντίδρασης C επεκτείνεται κατά 0,2 fo
άνωθεν και κάτωθεν του σημείου N.
Συνεπώς το βάθος πάκτωσης του τοίχου
είναι D = f + 0,2 fo

Τοίχος μορφής ευκάμπτου πετάσματος με καθ΄ ύψος αγκύρωση

Το βάθος πάκτωσης D υπολογίζεται με βάση

τις ροπές ως προς το σημείο Β, στο οποίο
εφαρμόζεται η αντίδραση της αγκύρωσης Τ,
με χρήση κατάλληλου συντελεστή ασφαλείας
στις αναπτυσσόμενες παθητικές ωθήσεις των
γαιών.
Η αντίδραση Τ (της αγκύρωσης ή αντηρίδας)
υπολογίζεται από την σχέση ισορροπίας των
ασκουμένων στον τοίχο δυνάμεων, χωρίς
απομείωση των παθητικών ωθήσεων των
γαιών.
Οι υπολογισμοί διέπονται από τον
Ευρωκώδικα 7 "Γεωτεχνικός σχεδιασμός".

5.2. Αψιδωτές κατασκευές

Η ύπαρξη ανοιγμάτων στον τοίχο (π.χ. στόμιο στοάς) ή η ασύμμετρη φόρτιση δημιουργούν
περιφερειακές τάσεις, οι οποίες πρέπει να ελέγχονται.

11 / 23
Κατασκευές ή τμήματα αυτών, όπως δεξαμενές ομβρίων και φρέατα προσπέλασης
σηράγγων είναι κυκλικού σχήματος και συμπεριφέρονται ως επάλληλοι οριζόντιοι δακτύλιοι
επί των οποίων επενεργεί η ώθηση των γαιών και η υδροστατική πίεση. Οι φορτίσεις αυτές
δημιουργούν περιφερειακές θλιπτικές τάσεις στο σκυρόδεμα.
Οι κατασκευές του τύπου αυτού κατά κανόνα δεν απαιτούν ενδιάμεσες στηρίξεις. Το
απαιτούμενο βάθος πάκτωσης εξαρτάται από υδραυλικούς παράγοντες, την φέρουσα
ικανότητα και την ενδεχόμενη διόγκωση του εδάφους.
5.3. Αλληλεπίδραση εδάφους - κατασκευής
Μετά τον υπολογισμό του βάθους πάκτωσης ακολουθεί η ανάλυση της αλληλεπίδρασης
εδάφους-κατασκευής για τον υπολογισμό των τάσεων που αναπύσσονται στον τοίχο και των
στηρίξεων και του μεγέθους των παραμορφώσεων, προκειμένου να προσδιοριστεί το πάχος
του τοίχου, ο οπλισμός και τα φορτία των αγκυρώσεων/αντηρίδων.
Οι κατασκευές αυτές στην απλή μορφή τους προσομοιώνονται ως σειρές επαλλήλων ελαστο-
πλαστικών ελατηρίων με ακαμψία προσδιοριζόμενη με βάση τον δείκτη εδάφους. Όταν η
γεωμετρική μορφή τους είναι πιο σύνθετη (λ.χ. κατασκευές επί πρανών ή κατασκευές που
αλληλεπιδρούν με υφιστάμενες γειτονικές) εφαρμόζεται ανάλυση με πεπερασμένα στοιχεία.
5.4. Λοιποί έλεγχοι
5.4.1 Γενική ευστάθεια
Ο έλεγχος αυτός είναι απαραίτητος όταν ο τοίχος κατασκευάζεται σε πρανές και όταν όπισθεν
αυτού υπάρχουν σημαντικές επιφορτίσεις.
5.4.2 Ευστάθεια της εδαφικής µάζας που αντιστοιχεί στην ζώνη προεντεταµένης αγκύρωσης
Η ζώνη συναφείας των αγκυρώσεων πρέπει να βρίσκεται σε επαρκή απόσταση όπισθεν του
τοίχου. Για τον έλεγχο της ευστάθειας της αντιστηριζόμενης εδαφικής μάζας εφαρμόζεται
συνήθως η μέθοδος Kranz.

Α αντίδραση αγκυρίου
PA αντίδραση τοίχου στο τµήµα (ab)
Pa ωθήσεις γαιών στο τµήµα (cd)
W βάρος πρίσµατος εδάφους(abcd)
Qf αντίδραση στο (bc) λόγω τριβής
Qc αντίδραση στο (bc) λόγω συναφείας
F συντελεστής ασφαλείας = A max/A  1,5

Γραφικός υπολογισμός της μέγιστης δύναμης αγκύρωσης Amax για την ισορροπία της εδαφικής μάζας
5.4.3 Υδραυλική συµπεριφορά
Όταν η κατασκευή βρίσκεται κάτω από την στάθμη του υδροφόρου ορίζονται ελέγχονται:
 Οι επιπτώσεις της υπόγειας ροής στην παθητική ώθηση των γαιών, στην πρόκληση
ανάδυσης άμμου και στην διάβρωση (διασωλήνωση)
 Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου, το ενδεχόμενο ρηγμάτωσης της
αντιστηριζόμενης εδαφικής μάζας, και το ενδεχόμενο "φαινομένου φράγματος"
 Η γενική ευστάθεια της κατασκευής

12 / 23
5.4.4 Ανύψωση εδάφους (base heave)
Η ανύψωση (διόγκωση) του εδάφους στον πυθμένα της εκσκαφής στον εξωτερικό πόδα του
τοίχου παρουσιάζεται όταν σημειωθεί υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας του εδάφους από
τα επιβαλλόμενα από τον τοίχο φορτία. Απαιτείται κατά συνέπεια έλεγχος για το ενδεχόμενο
αυτό.
5.4.5 Φέρουσα ικανότητα του τοίχου
Ο έλεγχος αυτός είναι απαραίτητος όταν ο τοίχος δέχεται σημαντικά κατακόρυφα φορτία,
όπως στην περίπτωση που υποστηρίζεται από ισχυρές αγκυρώσεις υπό μεγάλη κλίση.
5.5. Οπλισμένο σκυρόδεμα
Ο κλωβός οπλισμού των διαφραγματικών τοίχων περιλαμβάνει:
 τον κύριο κατακόρυφο οπλισμό για την παραλαβή των καμπτικών ροπών
 τον οριζόντιο οπλισμό διάτμησης (πολύτμητοι συνδετήρες)
 τον οπλισμό συνεχείας για την σύνδεση με τα παρακείμενα πετάσματα
 τις πρόσθετες ράβδους ενίσχυσης στις θέσεις των αγκυρώσεων
 τις βοηθητικές ράβδους ανάρτησης, στήριξης και ακαμψίας (έναντι παραμορφώσεων κατά
τον χειρισμό του κλωβού)
Συνήθη χαρακτηριστικά διαφραγματικών τοίχων υπό συνθήκες
οριακής κατάστασης λειτουργικότητας (Serviceability Limit State, SLS)
πάχος Φέρουσα ικανότητα οπλισμός ανά τρέχον μέτρο
πετάσματος υπό συνθήκες SLS πετάσματος
2
0,50m 300 kNm/m 30 cm /m
2
0,60m 600 kNm/m 37 cm /m
2
0,80m 1.200 kNm/m 52 cm /m
2
1,00m 1.800 kNm/m 67 cm /m
2
1,20m 2.600 kNm/m 82 cm /m
2
1,50m 4.000 kNm/m 105 cm /m

Λόγω του ότι η σκυροδέτηση γίνεται εντός διατρητικού ρευστού εκ των κάτω προς τα πάνω
με χρήση καθοδηγητικού σωλήνα (tremie pipe) εφαρμόζονται τα ακόλουθα:
- χρησιμοποίηση ρευστού σκυροδέματος (με κάθιση περίπου 20 cm) με μακρά διατήρηση
της εργασιμότητας (με χρήση προσμίκτων)
- ελεύθερη απόσταση μεταξύ των ράβδων οπλισμού τουλάχιστον 100 mm για την ευχερή
σκυροδέτηση
- πρόβλεψη επαρκούς ελευθέρου χώρου μεταξύ των ράβδων του κλωβού του οπλισμού για
την διέλευση του σωλήνα σκυροδέτησης
Ισχύοντα Πρότυπα
- Ευρωκώδικας 2: σχεδιασμός δομημάτων από σκυρόδεμα
- Ευρωκώδικας 7: Γεωτεχνικός σχεδιασμός
- EN 1538: standard: Κατασκευή ειδικών γεωτεχνικών έργων - Διαφραγματικοί τοίχοι

13 / 23
14 / 23
6. Πρόχυτοι διαφραγματικοί τοίχοι
Εναλλακτική της επί τόπου χύτευσης των διαφραγματικών τοίχων είναι η προκατασκευή των
πετασμάτων και ο καταβιβασμός τους στην τάφρο, στην οποία έχει παραμείνει το
μπεντονιτικό αιώρημα που είχε χρησιμοποιηθεί κατά την εκσκαφή της. Ο πολτός εκτοπίζεται
κατά την εμβάπτιση του στοιχείου και συλλέγεται, ενώ η ποσότητα αυτού που παραμένει στο
όρυγμα εμφράζει πλήρως το διάκενο μεταξύ του προκατασκευασμένου στοιχείου και των
παρειών του ορύγματος.
Η διαδικασία αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι διαχωρίζονται οι λειτουργίες της αντιστήριξης
(προκατασκευασμένο στοιχείο) και της αποκοπής/απομόνωσης (πολτός).
Μεταξύ των προκατασκευασμένων στοιχείων μπορεί να τοποθετηθεί ενεματούμενη
στεγανοποιητική ταινία (groutable water-stop).
Βέβαια η εφαρμογή της μεθόδου απαιτεί την χρησιμοποίηση γερανών επαρκούς ανυψωτικής
δύναμης για τον χειρισμό των στοιχείων (βάρος, μέγεθος).

7. Χαρακτηριστικές εφαρμογές

Σιγκαπόυρη, Sail Marina Bay:

6.000 m διαφραγματικών τοίχων
πολλαπλών φατνωμάτων

15 / 23
 Γαλλία, Floirac: διαφραγματικός
τοίχος διαμέτρου 31 m

Βαρσοβία, εμπορικό κέντρο

Prosta: διαφραγματικός τοίχος
επιφανείας 3.200 m2, πάχους
0,60 m

Μονακό, εκθεσιακό και

καλλιτεχνικό κέντρο:
περιμετρικός διαφραγματικός
τοίχος για την πραγματοποίηση
εκσκαφής σε βάθος 25 m

16 / 23
 Γαλλία, Χάβρη: κατασκευή
κριπηδώματος μήκους 1,6 km
στο λιμάνι Port 2000, με χρήση
διαφραγματικού τοίχου

Ισπανία, Βαλέτσια, Συγκρότημα

Corte Inglés: διαφραγματικός
τοίχος βάθους 54 m

Μαδρίτη, Δημαρχιακό Μέγαρο

Hielo: 6.400 m διαφραγματικών
τοίχων

17 / 23
 Ανάμιξη εδάφους

1. Γενικά
Η ανάμιξη εδάφους (soil mixing) έγκειται στην προσθήκη συνδετικών υλικών στην εδαφική
μάζα με διάφορες μεθόδους για την βελτίωση της φέρουσας ικανότητάς της.
Τα μηχανικά και υδραυλικά χαρακτηριστικά του επεξεργασμένου εδαφικού υλικού εξαρτώνται
από τον τύπο και την ποσότητα του συνδετικού υλικού που ενσωματώνεται. Όταν η τεχνική
αυτή χρησιμοποιείται για τον έλεγχο και εγκιβωτισμό εδαφών που έχουν υποστεί ρύπανση ή
μόλυνση, παρέχει επιπρόσθετα την δυνατότητα εξουδετέρωσης των ρύπων, με την επιλογή
του καταλλήλου συνδετικού προσθέτου.
Οι εργασίες διακρίνονται σε τρεις φάσεις: αναμόχλευση του εδαφικού υλικού προκειμένου να
ομεγενοποιηθεί, προσθήκη με ανάμιξη ή εισπίεση (όταν είναι σε μορφή ενέματος) του
συνδετικού προσθέτου και ενσωμάτωση του τελικού αναμίγματος στην εδαφική μάζα.
Η διαδικασία αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί κατά στήλες (εδαφοπάσσαλοι), πετάσματα ή
συνεχείς τάφρους, σε χαλαρά εδάφη, τα οποία δεν περιέχουν αδρομερή υλικά (χάλικες,
λίθους). Κατά την εφαρμογή της δεν δημιουργείται ρύπανση, ή αυτή είναι περιορισμένη.
2. Πεδίο εφαρμογής

Βελτίωση ενδοτικών εδαφών βιομηχανικών Κατασκευή τοιχίων απομόνωσης (of cut-off walls)
εγκαταστάσεων και αποθηκών και επιχωμάτων στην περίμετρο μολυσμένων εδαφών και έλεγχος
οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων υπογείων υδάτων

Διαμόρφωση προσωρινών αντιστηρίξεων εδάφους Ενισχύσεις πρανών επιχωμάτων υπό την μορφή
σε συνδυασμό με κατακόρυφες ενισχύσεις εγκαρσίων τοιχίων
(χαλύβδινες δοκοί, σωλήνες πάσσαλοι).

18 / 23
3. Τεχνικές
 Κοπή με υδροφρέζα και ανάμιξη συνδετικού υλικού (Cutter Soil Mixing, CSM)

Το έδαφος ανασκάπτεται κατά την εισχώρηση της κοπτικής κεφαλής ειδικά διαμορφωμένης
υδροφρέζας (δύο αντίθετα περιστρεφόμενοι δίσκοι με κοπτικούς οδόντες στην περίμετρό
τους, με διάταξη έγχυσης ενέματος) και προωθείται στο άνω μέρος της κεφαλής. Στο
χαλαρωμένο αυτό υλικό προστίθεται ένεμα τσιμέντου-μπεντονίτη και η κεφαλή αρχίζει να
ανασύρεται με αναστροφή της φοράς περιστροφής των δίσκων, με αποτέλεσμα το μίγμα
εδάφους-συνδετικού να ομογενοποιείται και να προωθείται κάτω από την κεφαλή. Σταδιακά
προκύπτει ένα συνεχές πέτασμα βελτιωμένου εδάφους.

Η διαδικασία ελέγχεται ηλεκτρονικά, τόσο ως προς την γεωμετρική ακρίβεια, όσο και ως προς
την δοσολογία του πολτού σταθεροποίησης.

19 / 23
 Σταθεροποίηση συνεχούς τάφρου
Χρησιμοποιείται ειδικά διαμορφωμένος αυλακωτήρας (trencher), ο οποίος κινούμενος προς
τα όπισθεν χαλαρώνει και αναμιγνύει το εδαφικό υλικό (δεν πραγματοποιείται εκσκαφή υπό
την συνήθη έννοια) στο οποίο προστίθεται το συνδετικό πρόσθετο, υπό ρευστή μορφή
(προανεμεμιγμένο ένεμα) ξηρά μορφή (προαναμεμιγμένη κονία). Με τον τρόπο αυτό
προκύπτει μια συνεχής τάφρος σταθεροποιημένου εδάφους.

Υγρά μέθοδος

Ξηρά μέθοδος

20 / 23
 Εδαφοπάσσαλοι με ανάμιξη εδάφους

Χρησιμοπούνται οδοντωτά στελέχη στρεφόμενα

περί κατακόρυφο άξονα, τα οποία χαλαρώνουν
και αναμιγνύουν το εδαφικό υλικό, στο οποίο
κατά την ανάσυρση του στελέχους προστίθεται ο
σταθεροποιητής μέσω δοσιμετρικής διάταξης

Διατρητικό μεμονωμένου πασσάλου (αρίδα) Διατρητικό πολλαπλών πασσάλων

21 / 23
 Εδαφοπάσσάλοι με ανάμιξη εδάφους για την σταθεροποίηση σιδηροδρομικής
γραμμής

Η τεχνική αυτή παρέχει την δυνατότητα

κατασκευής εδαφοπασσάλων με ανάμιξη
εδάφους μεταξύ των στρωτήρων της
σιδηροδρομικής, χωρίς διατάραξη της
επιδομής.

Διάτρηση στην θέση σιδηροδρομικής γραμμής

Εισαγωγή διατρητικού στελέχους Ανάσυρση του διατρητικού Αποκάλυψη δοκιμαστικού

σε σωλήνωση προστασίας στελέχους εδαφοπασσάλου

22 / 23
4. Χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων

Μασσαλία: κατασκευή τοίχου απομόνωσης/ Γαλλία Montereau: βελτίωση εδάφους για την
αντιστήριξης με την μέθοδο της ανάμιξης του ανέγερση συγκροτήματος αποθηκών με την
εδάφους για την προστασία του ιστορικού ναού. τεχνική της ανάμιξης εδάφους

Pittsburgh, ΗΠΑ: κατασκευή τοίχου αντιστήριξης Ελβετία Viège: κατασκευή τοιχίου στεγανοποίησης
με την μέθοδο της ανάμιξης εδάφους (cut-off wall) με ανάμιξη εδάφους

Βιβλιογραφία

 Soletanche Bachy Technical Guide, 2011

 ΕΛΟΤ ΕΝ 1538: Εxecution of special geotechnical works, Diaphragm walls
 Πηγές στο internet

23 / 23