HTR 301 - HISTORY OF TURKISH REVOLUTION I

* 0 tarihinden 1299 a
- Bütün peygamberler Ortadoğuya gelmiştir.
- İlk semavi din Hz Musaya indirilmiş (Musevilik / Tevrat / Yahudi).
- İkinci semavi din Hz İsa (Hıristiyanlık / İncil / Hıristiyan).

* Iskender, Pers İmparatorluğunu yıkıyor ayrıca bu günkü Ege kıyısındaki şehir

devletlerini ve Yunan şehir devletlerini yakıp yıkıyor. Bu yıkıntılar üzerinde
Roma İmparatorluğu kuruluyor.
* 133 yılında Roma, Yahudileri bölgeden kovuyor ve Roma Hıristiyan oluyor.
* Üçüncü Semavi din 600 yılında Hz. Muhammet (Islam / Kuran / Müslüman)
- Mücadele bu üç din arasında başlıyor.
* Hz. Muhammet öldükten sonra yerine 4 halife geliyor. (Ebubekir, Ömer,
Osman, Ali)
-- Hz Ebubekir halife oluyor, o öldükten sonra
-- Hz Ömer halife oluyor
-- Hz Osman  Hilafet savaşı başlıyor, o tarihte bölgedeki güç Emeviler.
Emevilerin başları Muaviye, bu savaşlarda Hz Osman şehit oluyor.
-- Hz Ali başa geçiyor  Dördüncü halife Hz. Ali’nin Hz. Muhammed’in de
torunları olan Hasan ve Hüseyin isminde iki oğlu vardı. 24 Ocak 661’de Hz. Ali
öldüğünde, Şam ve Mısır dışında bütün eyaletler Hz. Ali’nin büyük oğlu Hz.
Hasan’ın halifeliğini kabul ederek ona biat ettiler.

Muaviye, Hz Hasan’a Halife benim diyor. Hz. Hasan savaşı kaybediyor,

Muaviye halife oluyor. Kerbelada Hz. Hasan ve bazı taraftarları şehit ediliyor.
* Muaviye ve Ali taraftarları ikiye ayrılıyor. Muaviye taraftarlarına “Suni”, Ali
taraftarlarına “Şii” deniliyor.
* Suni kendi içinde 4 e ayrıldı ; Hanefi, Hambeli, Maliki ve Şafi.

- 700. yılları  Batı Orta çağı yaşıyor. Türkler İslamıyeti seçiyorlar. Hz.
Ömerin ordusu geliyor ve Müslüman olmamızı istiyor, islamıyet genişliyor
Ispanyaya kadar yayılıyor. Emevi devleti kuruluyor.
- 1071 yılı  Türkler Anadoluya geliyor (Anadoluda Bizans İmp. var). Bu arada
Roma, Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmış. Batı Roma (Roma Germen İmp. :
Orthadox), Doğu Roma (Bizans İmp. : Katolik)
- Alparslan Bizans ordusunu yeniyor.

 1071 den 1299 a kadar olan süre.

- Haçlı seferleri adı altında 14 sefer düzenleniyor
Haçlı Seferleri, 1095-1270 arasında, Avrupalı Katolik Hıristiyanların, Papanın çesitli vaadleri
ve talebi üzeri, Müslümanların elindeki Ortadoğu toprakları (Kutsal Topraklar) üzerinde
askeri ve siyasi kontrol kurmak için düzenledikleri askeri akınlardır.
- 1150 – 1250 arası  Cengiz Han, Afganistan’a kadar ilerliyor, Kore
Yarımadasını işgal ediyor, 100 kişilik heyetini İran’a gönderiyor, İran bunları
asıyor. Cengiz Han ordusunu İran üzerine sürüyor ve buraları yakıp yıkıyor.
- Bu tarihlerde Anadolu’da Selçuklular var.

* Tarihin Önemli Noktaları  1299, 1453, 1517, 1526, 1789, 1850, 1900.

* 1299  Osmanlı İmp. kuruldu, ve hep BATI ya gitti. (1071 – 1299 – 1923).
* 1453 de İstanbul'un fethi ile 1058 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu sona
ermiş, Orta Çağ kapanıp Yeni Çağ süreci başlamıştır.
-- Bu tarihten sonra bir çok önemli değişiklikler oldu
a) Zorunluluktan dolayı keşifler başladı  yeni topraklar, yeni kaynaklar
bulundu.
b) Batı kendilerini sorgulamaya başladı, neden güçsüz oldukları hakkında.

* Osmanlıda önemli değişimleri gerçekleştirmiş padişahlar  Fatih Sultan

Mehmet, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman.
-- Fatih  İstanbulu aldı, sonra görevi
-- Yavuz Sultan Selim aldı  Batıya olan seferleri durdurdu, çünkü Şah İsmail
Anadolu’ya giriyor, güneyde ise Memlüklüler hareket halindeler yani arka
(doğu) sınırları çok zayıf ve tehditler var, bu yüzden batı seferlerini durduruyor.
Fakat bu durumdan yeniçeriler pek hoşlanmıyor ve ayaklanıyorlar.
-- 1514  Şah İsmaili yeniyor (Çaldıran Meydan Muharebesi)
-- Güneye sefere çıkıyor, 1517 de Sahra’yı geçiyor. Bütün Arap Yarımadasını
feth ediyor. Memlüklüler’den Halifeliği alıyor.

-- 1526  Kanuni Sultan Süleyman  İmp. yıkılışının temellerini atıyor.

-- 1526 Mohaç Meydan Muharebesi (Macarlara karşı)
- Mohaç Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmp. ve Macaristan
Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün
Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan savaştır.
Not: Ne zaman Osmanlı Katoliklerle karşılaşıyor, yıkılışının temelleri atılıyor.
-- Osmanlı Viyana’ya dayanmış  Papa bunun sebeplerinin Kilise olduğunu
düşünüyor (Kilisenin düzeltilmesini istiyor)
- Kilise insanların inancını almış, özgürlüğünüde Kral almış, bu sorun
çözülüyor, Rönesansın önü açılıyor.
-- 1550  Batı Rönesans ile yükselişe başlıyor. Tam aksi olarak, Doğunun
çöküşü başlıyor, Bu çöküşü Atatürk tersine çevirmeye çalışıyor.

* 1789 Fransız İhtilali 

* Futuristler  bir sonraki yy’lı bir önceki yy belirler derler.
- 1850 Sanayi Devriminden sonra  İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya,
America, Austurya-Macaristan ve Türkiye.
-- Batıyı batı yapan 1550,1789 ve 1850 deki önemli değişimlerdir.
* İngiltere + Fransa + Rusya + Amerika X Almanya + Avusturya- Macaristan
+ Osmanlı.
* 19. yy da ÜÇ büyük olay 
1) 1914 – 1918 Dünya savaşı, Almanya Fransaya saldırıyor, sonra Rusya
Almanya’ya ve Avusturya-Macaristan’a saldırıyor.
- I. Dünya savaşı 4 yıl sürüyor. 13 milyon insan ölüyor. Amerika sonunda savaşa
katılıyor.
- I. Dünya savaşının en önemli sonuçları imparatorluklar yıkılıyor. Totaliter
rejimler geliyor (Italya, Almanya, Ispanya).
2) 1939 – 1945 İkinci Dünya savaşı, 73 milyon insan ölüyor  Hitler 1938 de
Almanya nın başına geçiyor.  Versay antlaşması ile ezilen Alman halkını
tekrar saygın bir millet yapmak istiyor.
( Fransa, Almanya, SSCB, Polonya, Italya, Balkanlar, Türkiye.)
* Almanlar  Polonya’ya saldırıyor (üç haftada işgal ediyor)  Bütün
İskandinav ülkelerini işgal ediyor, Balkanları işgal ediyor, Kuzey Afrika’ya
gidiyor oralarıda işgal ediyor ve son olarak Rusyaya gidiyor. Tarihi hatasını
yapıyor.
3) Batı, ABD nin kontrolünde, sistem Kapitalizm, askeri birlik Nato. Diğer
tarafta Doğu, SSCB nin kontrolünde, sistem Kominizm, birlik Warşova Paktı.
- 1990 da Sovyetler çöküyor, kontrolündeki ülkeler bağımsızlığını elde ediyor.

* Batının Yükselişi  Batı 1550 lere kadar Feodal yapı içinde Ortaçağ
karanlığında yaşıyorken, Doğudan gelen Osmanlı imp. ve Türklerin karşısında
sürekli gerilemekteydi.
- Yine bu tarihe kadar halkın dinine Hıristiyanlık, dinin uygulanmasına Kilise
hakim di. Kilise kendi incili ile toplumları baskı altında tutarak her türlü yeniliğe
kapalı, engizisyon uygulamalı devam etmekteydi.
- Batı üzerinde baskısını artıran Osmanlı imp. en son 1453 de İstanbul’un fethi
ile Batı’nın bütün gücünü ve değerlerinin simgesini ele geçirdi. Batı bu güçten
kurtuluş çağreleri aramaya başladı.
* İstanbulun fethi ile başlayan uyanış batılıya yeni keşifler, yeni icatlar, yeni
kıta, yeni kaynaklar bulmasına sebebiyet verdi, bunlar değişimin ilk habercisi
oldu. Yeni kaynaklara ulaşan batının kendine güveninin gelmesi ve güçlenmesi
gelecekteki büyük bir hareketin habercisi oldu ve 1550 lerden itibaren
yükselmesinin ilk adımını attı.
- Rönesans ve Reformlar  Reform ile kilisenin uyguladığı ve kendi çıkarları
doğrultusunda yorumladığı din ve dinin uygulanması uzerine değişimi başlattı.
Kilisenin gücü azaldı, engizisyon kalktı ve bu hareket Rönesansın yolunu açtı.
Rönesas ile birlikte aydınlanma çağını başlattı. Aydınlanma çağı ile birlikte geri
kalmışlığın bütün simgeleri ortadan kaldırıldı ve büyük bir değişim başlatıldı.
Bu değişim insan yaşamı üzerinde kısa sürede etkisini göstererek, Batı, Doğu
karşısında güçlenmeye başladı. Bu yükselme sürecinde bir şeyden daha
bahsetmek gerekir.
- Fransız Devrimi  egemenlik hakkının 1789 da Kral dan alınarak, kendi
hakkı olan egemenliği devralması bu devrin milliyetçilik duyguları ile birlikte,
ileride Ulus Devlete geçişin ilk temellerini oluşturacaktır.
- 1850 lerden itibaren başlayan Sanayi Devrimi  Batının güçlenmesinin en
önemli noktalarından birisidir. Sanayi devrimi ile birlikte insan, toplum,
ekonomi ve toplum yaşamında çok büyük değişimler yaşanmış, olumlu
gelişmeler olmuş, bunlar olurken güç mücadelelerini de beraberinde getirmiştir.

* Osmanlı İmparatorluğunun Çöküşü ve nedenleri 

Önemli Tarihler
* 1299 Osm. İmp. Kuruldu
--- 1389 Kosova savaşı ile Balkanlara adım attı.
--- 1402 Ankara savaşı (Fetret Devri  Osm. batıdaki gücü kırılıyor.)
* 1453 İstanbul’un Fethi
--- 1514 – 1517 Doğu ve Orta Doğu Fethi
--- 1526 Macaristan fethi (Mohaç savaşı) (Macaristanın bütün komşuları Katolik
Almanya, İspanya, Fransa, İngiltere ve Osm. Katoliklerle ilk karşılaşması)
* 1550 Rönesans ve Reformlar.
--- 1529 (I.) Viyana Kuşatması Kanuni S. Süleyman (başarısız)
--- 1689 (II.) Viyana Kuşatması (IV. Mehmet dönemi)
--- 1718 – 1730 Lale Devri  İsyanlar var Patrona Halil Ayaklanması)
--- 1730 – 1754 (I.) Mahmut dönemi ve islahatları  200 yıl toprak sabit, gelir
yok fakat gider iki katına çıkıyor ve çöküş başlıyor.
1) ----- 1828 – 1829  Osmanlı Rus Savaşı
2) ----- 1856  “ “ “
3) ----- 1877 – 1878  “ “ “
4) ----- 1911  Osm. İtalyan Savaşı (Trablusgarp)
5) ----- 1912 – 1913  Balkan Savaşı
Not: Bu savaşların hepside kaybedildi.
Not ; Zamanın en büyük sömürge devleti İngilizler, kendileri için Akdeniz
yolunun güvenliğinin sağlanması lazım ve tehdit olarak Osm. görüyor ve
Osmanlının zayıflaması için bazı taktikler uyguluyor.
a) İngilizler, Rusları, Osmanlının kontrolünde bulunan Balkanları alması için
cesaretlendiriyor.
b) Diğer taraftan ise Osmanlıya Rusların Boğazlara ineceği söyleniyor.
c) Osmanlı savaş tazminatlarını ödemekte zorlanıyor ve İngilizlerden borç
alarak ödeme yapıyor.
d) 1877 – 1878 Osm. Rus Savaşı  en büyük kayıp. Ruslar İstanbula kadar
geliyor, doğuda ise Erzuruma geliyor. Daha sonra Ruslar İstanbuldan
Balkanlara, Erzurum’dan da Sarıkamış’a çekiliyor. Burada 100 yıl kalıyor,
İngilizler devreye giriyor. Osmanlı Kıbrıs’ı veriyor, İngilizler Kıbrıs’ı
Akdeniz’deki güvenlikleri için istiyor.

* Osm. İmp. Gerilemesi ve I. Dünya Savaşı Sonunda Yıkılması Sebepleri.;

1) Batının başlattığı Rönesans ve Reformların Batı üzerindeki olumlu etkilerinin
görülmesi ve güçlenmesi.
- Batının güçlenmesinin bir süre sonra Osmanlıyı etkilemesi.
- Rönesans ve Reformlardan sonra Fransız İhtilaline kadar geçen sürede Osm.
İmp. nun toprak kazanamaması ve sefer giderlerinin bütçeyi etkilemesi.
- Batının başlattığı Keşif ve İçatların, Batıyı zenginleştirmesi, bu zenginliğin
güce dönüşmesi.
- 1789 Fr. İhtilalinden 1914 I.Dünya savaşına kadar, Osm. İmp. hemen hemen
yaptığı bütün savaşları kaybetmesi.
- 100 yıla yakın bir süre Ruslarla savaşması ve kaybetmesi.
- Kaybedilen savaşlar için ağır tazminatlar ödenmesi, bu tazminatları ödemek
için ağır borçlara girilmesi.
- Osmanlının sürekli güç kaybetmesi.
- Dinin devlet işlerinde başrol oynaması.
- Bilgisiz, kifayetsiz ve yeteneksiz padişahların kötü idaresi.
- Yeniçerilerin sürekli ayaklanması
- Etkili bir askeri gücün, zengin bir hazinenin ve saygın bir bilim insanlarının
oluşturulamaması.
- Büyük güçlerin acımasızcasına Osmanlıyı yıpratma politikası
- Kapitulasyonlar
- Etkisiz ve hedefsiz islahat hareketleri.

3) 1. Dünya Savaşı Sebebi ve Nedenleri :

* Sebebi : Güç mücadelesi (Ing, Fr, Alm / eski adı; Prusya 1871 den önce,
Avusturya-Macaristan, Osm. İmp, Japonya, Çin)
- Not : Dünyanın %67si sömürge haline getirilmiş, kalan %33ü yani Osmanlıya
ait olan kısmı da, İngiltere tarafından sömürgeleştirilmek isteniyor. Bu
sömürgeleştirme durumunu İngilizler zorla, Almanlar ise diplomatik ilişkileri
artırarak gerçekleştirmek istiyor. Almanlar bunun için Osmanlıyla ilişkiye
girerek Bağdat demiryolu yapılıyor. O zamanın partisi olan İttihat ve Terakki
Partisi Almanlarla ilişkiye giriyor. (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı ve
Çin bir grup içerisindeler. Öte yanda ise İng., Fr, Rusya ve Japonya var.
- Almanlar kendilerini yeterli güce sahip olduklarını düşündükleri bir zamanda
İngilizlerden bazı sömürgelerinin kendilerine verilmesini istiyor.
- 1 Ağustos 1914 de seferberlik ilan ediliyor, Avusturya-Macaristan Veliaht’ı,
Bosna’da Sırplı biri tarafından öldürülüyor.
- 2 Ağustos  Almanya, Prusya’ya saldırıyor, Ruslarda arkadan Almanlara ve
Avusturya-Macaristan’a saldırıyor.
-- 2 Alman savaş gemisi Çanakkale’den Karadeniz’e geçiyor ve Rus limanlarını
bombalıyor, Ekim 1914 de Osmanlı’da savaşa bu şekilde dahil oluyor.
* Sebepleri
1) Avrupa’daki güçlü devletlerin menfaat ya da güç mücadelesi.
2) Almanya birliğinin geç tamamlanması (1871)
3) Sömürge paylaşımı
4) İngiltere’nin yeni bir sömürge imparatorluğu kurma planı (Osmanlı
topraklarında)
5) Almanya’nın Osm. İmparatorluğu ile ittifaka girmesi.
Not : Savaş başladığında Atatürk Sofya’da Askeri Ateşe, Kurmay Binbaşı olarak
görev yapıyor.
- O zamanın Osmanlı Padişahı ; Mehmet Reşat Paşa.
Not : Çanakkale savaşında, dünyaya İngilizlerin yenilebileceğini ispat ettiler ve
hemen sonra İngiliz sömürge devletleri bağımsızlığını kazandı.
* Sonuç : 4 yıl içinde İngilizler Kudüs’ü, Filistin, Arabistan ve Suriye’yi ve
Irak’ın tamamını almış. Bu durumdayken Osmanlı Mondros Ateşkes
Antlaşmasını imzaladı. (30 Ekim 1918)
- 1. Dünya savaşındaki kayıplarımız hemen-hemen 2 milyondan fazladır.
* Sonuç ;
1) 1. Dünya savaşının siyasal, ekonomik, sosyal ve çok büyük askeri sonuçları
vardır. En önemli siyasal sonucu, İmparatorluklar yıkılmıştır.
2) Almanya tamamıyla güçsüz ve etkisiz hale getirilmiştir.
3) İngilizler savaştan en güçlü devlet olarak çıkmıştır.
4) ABD dünya siyasal sahnesinde yerini almaya başlamıştır.
5) Rusya’da Çarlık yıkılmış ve Rusya’ya ileride Komünizme gidecek yol
açılmıştır.
6) Bizim açımızdan Osmanlı İmparatorluğunun 600 yıllık yaşamı sona ermiştir.
Osmanlı Devleti'nin Savaşa Girmesinin Nedenleri:
-Kaybedilen toprakları geri almak istemesi (En önemli neden)
-Kapitülasyonlardan kurtulmak istemesi
-İttihatçıların Orta Asya Türkleriyle birleşerek Turancılık politikasını
gerçekleştirmek istemeleri
-Sömürgeci devletlere karşı Almanya gibi güçlü bir devletin yanında yer alarak
siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi
-İktidarda bulunan İttihatçıların Alman hayranı olmaları ve savaşı Almanya'nın
kazanacağına inanmaları
-İtilaf Devletleri'nin donanmalarının önünden kaçan iki Alman gemisinin
Osmanlıya sığınması ve bu gemilerle Rus limanlarının bombalanması

Almanya'nın Osmanlı Devleti'ni Savaşa Sokmak İstemesinin Nedenleri:

-Yeni cephelerin açılmasını sağlayarak savaşı geniş alanlara yaymak ve
üzerindeki savaş yükünü hafifletmek
-Halifenin dinsel ve siyasal gücünü kullanmak (Halifenin kutsal savaş ilan
etmesiyle İngiliz ve Fransız sömürgelerinde yaşayan Müslümanları
ayaklandırmak)
-İngiltere ve Fransa'nın boğazlar yoluyla Rusya'ya yardım etmesini önlemek
-Osmanlı toprakları üzerinden Ortadoğu petrollerine ulaşmak ve İngiltere'nin
Hindistan sömürgelerini tehdit etmek
-Süveyş Kanalı'nı ele geçirerek İngiltere'nin sömürgeleriyle bağlantısını kesmek
-Osmanlı Devleti'nin insan gücünden yararlanmak
UYARI:
Almanlar, Osmanlı ordularının eğitilmesi, sevk ve idare edilmesi, silah ve
teçhizat yönünden desteklenmesi durumunda başarılı olacaklarını
düşünmüşlerdir. Savaş sırasında Osmanlı Devleti bazı cephelerde ordunun
komutasını Alman subaylara bırakmıştır.

Ancak Osmanlı yönetimi, İtilaf Devletleri'ne olan güvensizlik nedeniyle bu

teklifleri reddetmiştir. Bir süre sonra Osmanlı Devleti'nin Almanlardan satın
aldığını açıkladığı iki gemiyle Rus limanlarını bombalaması üzerine önce Rusya,
ardından bu devletin müttefikleri olan İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne
savaş ilan etmiştir.

Osmanlı Devleti'nin Almanya'nın yanında savaşa girmesiyle yeni cepheler

açılmış ve savaş geniş alanlara yayılmıştır.

Osmanlı Devleti'nin Savaştığı Cepheler:

Kafkas Cephesi:
Osmanlı Devleti'nin savaştığı İlk cephedir.
Amaçlananlar  Bakü petrollerini ele geçirmek, Orta Asya Türkleriyle
birleşerek
-Almanya'nın doğu cephesindeki yükünü hafifletmek
-Kars, Ardahan ve Batum'u Ruslardan geri almak

Bu amaçlara ulaşabilmek için Sarıkamış Harekâtı başlatılmış; ancak çetin kış

şartlan ve hastalıktan dolayı onbinlerce asker cephede ölmüştür. Bunun üzerine
Ruslar taarruza geçerek Erzurum, Muş, Erzincan, Bitlis ve Doğu Karadeniz
bölgesini işgal etmiştir. Çanakkale Savaşı'ndan sonra bu cephede görevlendirilen
Mustafa Kemal, 1916'da Bitlis ve Muş'u Ruslardan geri almıştır.
Kanal Cephesi:
İngiltere'nin Uzak Doğu'daki sömürgeleriyle bağlantılarını keserek asker ve
hammadde ihtiyacını karşılamasını önlemek amacıyla Almanya'nın isteği sonucu
Osmanlı Devleti'nin açtığı cephedir. Osmanlı Devleti'nin Mısır'ı İngilizlerden
almak istemesi de bu cepheyi açmasında etkili olmuştur. Ancak Osmanlı Devleti
buradaki mücadelelerde başarılı olamamıştır.
Filistin ve Suriye Cepheleri:
Osmanlı ordularının Süveyş Kanalı'na yönelik harekâtının başarısız olması
üzerine İngilizlerin Araplarla anlaşarak Osmanlı Devleti'ne karşı saldırıya
geçmesiyle açılmıştır. Bu cephede ingiliz orduları kuzeyde Halep'e kadar
ilerlemiştir.
Irak Cephesi:
İngilizlerin Basra Körfezi'nden açtıkları cephedir.
Amaç:
Irak petrollerini ele geçirmek, kuzeydeki Rus kuvvetleriyle birleşmek ve
Osmanlı ordularının Hindistan'a girmesini engellemektir. Osmanlı orduları
Kut'ül-Amare'de İngiliz ordularını esir almış, daha sonra İngilizler bölgedeki
Arapları Osmanlıya karşı kışkırtmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması
imzalanmadan önce Musul ve Kerkük dışında bütün Irak elden çıkmıştır.

Çanakkale Cephesi:
İtilaf Devletleri'nin Rusya'ya yardım ulaştırmak istemeleri
-İtilaf Devletleri'nin Balkanlara doğru yeni bir cephe açarak Balkan devletlerini
yanlarına çekmek istemeleri
-İtilaf Devletleri'nin İstanbul ve boğazları işgal ederek Osmanlı Devleti'ni savaş
dışı bırakmayı ve savaşı kısa sürede bitirmeyi düşünmeleri
İtilaf Devletleri'nin karadan ve denizden saldırıya geçtikleri bu cephede 19.
Tümen komutanı Mustafa Kemal; Arıburnu, Anafartalar, Kireçtepe ve
Conkbayırı'nda önemli başarılar elde etmiştir. Çanakkale'yi geçemeyeceğini
gören İtilaf Devletleri Gelibolu'dan çekilmişlerdir.

Konu IV ; I. Dünya Şavaşı Sonu ve Mondros Mütarekesinin Uygulanması

* Bu süreçte Atatürk ;
- 1913 – 1914  Sofya’da Askeri Ateşe
- 1915  Çanakkale, 19. Tümen Komutanlığı (Kurmay Yarbay)
- 1916  Van’da 16. Kolordu Komutanı (Ruslar ile savaşıyor)
- Bu arada Bağdat düşüyor, Mekke ve Medine İngilizlerin eline geçiyor.
- 1917  7. Ordu Komutanı oluyor. (Enver Paşa tarafından atanıyor), bu görevi
kabul etmiyor ve istifa ediyor.
* Bu günlerde Mehmet Reşat Osm. Padişahı, Vahdettin daha tahta geçmemiş.
- Vahdettin, bir Almanya gezisinde Atatürk’ü yanına yaver olarak alıyor.
- 1918  Yıldırım Orduları Komutanı (I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti'nin
Filistin-Suriye-Irak cephelerini savunmak için kurduğu ordu grubu.)
- Bu arada Suriye düşüyor.
* Atatürk Mondros Mütarekesine imzalanmamasını istiyor, fakat 30-Ekim-1918
de Mütareke imzalanıyor. Osmanlı ordusu lav ediliyor.
- 13 Kasım 1918 de İstanbul İngilizler tarafından işgal ediliyor. Ayni gün Atatürk
İstanbul’a geliyor.
- Akatlar’da bulunan evini, Şişli’ye taşıyor. Burada Milli Mücadele için ilk
çalışmalarına başlıyor.
* İngilizler Vahdettin’e geliyor ve Doğu Karadeniz’deki halkın Rumları
öldürdüğünü söylüyor ve önlem almalarını istiyor, aksi halde oraları da işgal
edebileceklerini ifade ediyor.
- Vahdettin buradaki iç çatışmaları önlemek için Atatürk’ü göndermek istiyor ve
Atatürk de kabul ediyor. Ayrıca birçok ilave yetkiler alıyor (kendi talebiyle) ve
Doğu Karadeniz’e gitmeye hazırlanıyor.
* 19 Mayıs 1919 Atatürk Samsun’a çıkıyor.

30 EKİM 1918 Mondros Mütarekesi’nden – 19 MAYIS 1919 Atatürk’ün

Samsun’a çıkışına kadar;

1) 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros mütarekesi, Osmanlı açısından I.

Dünya Savaşının sonu olması, aslında Osm. İmparatorluğunun da sonu olması
demektir.
2) İngilizler savaştan önce belirlediği stratejik hedef gereği Mondros Mütarekesi
hükümlerinden de yararlanarak, amaç Anadolu’nun işgaliydi.
3) M. Kemal devraldığı Yıldırım Orduları grup komutanlığı esnasında asla ve
asla bu mütarekenin imzalanmaması gerektiğini, her şeyin son olacağını bir
raporla bildirmişti.
- İngilizler stratejik hedefini gerçekleştirmek için sözde bir Kürdistan, sözde bir
Ermenistan devletinin Anadolu topraklarında kurulması için ABD Başkanı
Wilson ve bunun prensiplerinden de yararlanarak hemen işgallere başladı.
4) Daha önceki paylaşım projeleri gereği Batı Anadolu Yunanistan’a verilecek,
Güney, Güney-Batı ve Anadolu içlerine kadar İtalya ve Fransa alacak. İstanbul
işgal edilecekti. Türkler Ankara ve civarında toplanacaktı.
- Atatürk Samsun’a çıkıncaya kadar işgallerin büyük bir kısmı tamamlanmış ve
bunu Osm. İmparatorluğuna tasdik ettirecek Serv Antlaşmasının alt yapısı
oluşturulmuştu. (10 Ağustos 1920)

V. Konu :
Kararım : “Millet egemenliğine dayanan, kayıtsız, şartsız, bağımsız bir Türk
Devleti”. Bu hedefe ulaşabilmek için aşağıdaki faaliyetlerin yürürlüğe konması
gerekmektedir.
- Mücadeleyi yapacak güç tespit edilecek ve “Dinamik güç, kurtuluşu yapacak
güç; Türk Milletidir” diyor. En önemli mesele işgallere karşı bir TEPKİ’nin
yaratılmasıdır. Bu tepkinin yaratılması içinde, mitinglerin yapılması
gerekiyordu.
- Gerek mitinglerin, gerekse kurtuluşu ana esaslarla belirlemek için kongreler
yapılması gerekiyordu. Bu kongrelerde milleti mücadeleye sevk edecek önemli
ve tek kararlar çıkması gerekiyordu.
- Kurtuluş gerçekleştirilmeden asla yeni bir devlet, yeni bir toplum yapısı ile
ilgili her hangi bir atılım ve plan söz konusu değildir. Kongrelerden sonra,
kurtuluşu millet gerçekleştireceğine göre millet temsilcilerinin karar alması için
bir meclisin açılması gerekir. Bütün bu işler oluncaya kadar, işgal eden
düşmanın ilerlemesini engellemek, zayıflatmak, taciz etmek için milli
kuvvetlerle (Kuva-i Milliye) bölgesel mücadeleler başlatılacaktır. Meclis
açıldıktan sonra Doğudaki, Güney-Doğudaki ve Batıdaki işgalleri ortadan
kaldırmak maksadıyla düzenli kuvvetlerle sistematik bir mücadeleye
geçilecektir.
- Düzenli ordularla mücadele tamamlandıktan ve Anadolu’nun işgali
temizlendikten sonra yeni bir devlet kurma faaliyetine başlayacaktır.
GÜNCELLENDİ

 4 Temmuz 1918 Vahdeddin Padişah oldu.

 7 Ağustos 1918 Mustafa Kemal, Filistin'de bulunan 7. Ordu Komutanlığı'na ikinci
defa atandı.
 1 Eylül 1918 7. Ordu Komutanlığı görevine başladı.
 19 Eylül 1918 Filistin Cephesi'ndeki, Yıldırım Ordular Grubu, İngilizlerin
taarruzunu durduramadı. İngilizler Suriye'ye doğru ilerlediler.
20 Eylül 1918 Mondros Mütarekesi
 29 Eylül 1918 Bulgaristan, Selanik Ateşkes Antlaşması ile savaştan çekildi.
 1 Ekim 1918 Beyrut bağımsızlığını ilan etti.
 3 Ekim 1918 Bölgedeki Arap halkı, İngilizlerin kışkırtmasıyla ayaklandı.
 14 Ekim 1918 Fransız savaş gemileri, İskenderun'u bombaladı.
 26 Ekim 1918 Mustafa Kemal'in komuta ettiği 7. Ordu Birlikleri, İngilizlerin
taarruzunu Halep'in kuzeyinde, bugünkü sınırlarımız üzerinde durdurdu.
 30 Ekim 1918 1. Dünya Savaşını, Osmanlı Devleti için, sona erdiren Mondros
Mütarekesi Limni adasında imzalandı.
 31 Ekim 1918 Osmanlı Devleti, 1. Dünya Savaşından mağlup olarak çıktı. Mondros
Mütarekesi yürürlüğe girdi.
 2 Kasım 1918 Enver, Talat ve Cemal Paşalar, beraberindekilerle birlikte, bir
Alman gemisi ile yurttan ayrıldılar.
 3 Kasım 1918 İskenderun'a gelen bir İngiliz ve Fransız subayı, İskenderun'a
kuvvet çıkarılacağını bildirdi. Mustafa Kemal Paşa bunu reddetti.
 3 Kasım 1918 Musul, İngilizler tarafından işgal edildi.
 4 Kasım 1918 Bir Fransız alayı, Uzunköprü - Sirkeci demiryolunu işgal etti.
 5 Kasım 1918 İttihat ve Terakki Fırkası kendi kendisini kapattı.
 7 Kasım 1918 Yıldırım Ordular Grubu kaldırıldı. Mustafa Kemal Paşa, Harbiye
nezareti emrine alındı.
 9 Kasım 1918 Çanakkale Boğazı'nın iki yakası, İngilizlerce işgal edildi.
Çanakkale'ye bir İngiliz Müfrezesi çıktı. Daha sonra 20 Kasım'da, Rumeli Yakası
Fransızlara devredildi.
 9 Kasım 1918 İngilizler, İskenderun ve Antakya'ya asker çıkardı.
 13 Kasım 1918 İtilaf Devletleri donanmaları ile Yunan savaş gemileri, İstanbul
önüne demirledi.
 13 Kasım 1918 Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı'nın
kaldırılması üzerine, İstanbul'a geldi.
 15 Kasım 1918 Mustafa Kemal Paşa, Vahideddin ile görüştü.
 29 Kasım 1918 Milli Kongre, İstanbul'da toplandı.
 6 Aralık 1918 İngilizler, Kilis'i işgal etti.
 7 Aralık 1918 Fransızlar, Antakya'yı işgal etti.
 11 Aralık 1918 Bir Fransız - Ermeni taburu Dörtyol'u işgal etti.
 17 Aralık 1918 Tarsus, Ceyhan ve Adana, Fransızlar tarafından işgal edildi.
 19 Aralık 1918 Bahçe, Islahiye, Hassa, Mamure ve Osmaniye, Fransızlar
tarafından işgal edildi.
 19 Aralık 1918 İşgalcilere karşı ilk direniş, Hatay Dörtyol'da başladı.
 21 Aralık 1918 Meclis-i Mebusan feshedildi.
 24 Aralık 1918 İngilizler Batum'u işgal etti.