CCG - 2009 - Coleccion Diplomatica Do Mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozon PDF

portada dozón:Maquetación 1 03/12/09 11:28 Página 1
11
A actividade artística en Santiago. 1600-1648 OUTRAS PUBLICACIÓNS

A. Goy Diz (ed.). 2 vols.
f o n t e s pa r a a h i s t or i a d e g a l i c i a Inventario das fontes documentais da Galicia Medieval. I
Libro de notas de Álvaro Afonso. Ourense, 1434 CONSELLO H. Portela Silva e M.ª C. Pallares Méndez (dir.)
Anselmo López Carreira (ed.) DA CULTURA
GALEGA Corpus de inscricións romanas de Galicia. Provincia da
Itinera romana. Miliarios e outras inscricións viarias romanas do Coruña. I
noroeste hispánico (Conventos bracarense, lucense e asturicense) G. Pereira Menaut (dir.)
A. Rodríguez Colmenero, S. Ferrer Sierra e R. D. Álvarez
Fontes documentais da Universidade de Santiago de
Asorey
Compostela. Pergameos da serie Bens do Arquivo Histórico
DE VIANA Y VIEITES
Os documentos do tombo de Toxos Outos Universitario (Anos 1237-1537)
F. J. Pérez Rodríguez (ed.) M.ª X. Justo Martín e M. Lucas Álvarez (ed.)
J. I. FERNÁNDEZ
Documentos da catedral de Lugo. Século XIV Libro do Concello de Santiago (1416-1422)
María Xosé Portela Silva (ed.). 2 vols. Á. Rodríguez González (ed.)
Fragmentos de notarios (Ourense, séculos XIV-XVI) Minutario notarial de Pontevedra (1433-1435)
Anselmo López Carreira (ed.) Á. Rodríguez González e J. Armas Castro (ed.)
Catálogo da Colección Guerra Campos do Arquivo-Biblioteca Corpus de inscricións romanas de Galicia. Provincia de
da Catedral de Santiago de Compostela Pontevedra. II
M.ª Elena Novás Pérez G. Pereira Menaut (dir.)
Catálogo de Manuscritos do Arquivo-Biblioteca da Catedral de O tombo de Celanova. Séculos IX-XII
Santiago de Compostela J. M. Andrade Cernadas (ed.). 2 vols.
Xosé M. Sánchez Sánchez Padróns de Ourense do século XV. Fontes estatísticas para a
A Colección López Ferreiro do Arquivo-Biblioteca da Catedral historia medieval de Galicia
de Santiago de Compostela Transcrición e estudo por A. López Carreira
Xosé M. Sánchez Sánchez Documentos da catedral de Ourense
JOSÉ IGNACIO FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES E. Duro Peña (ed.)
Documentos da catedral de Lugo. Século XV
M.ª X. Portela Silva (ed.)
Colección diplómatica medieval do Arquivo da Catedral de
Mondoñedo
E. Cal Pardo (ed.)
C O L E C C I Ó N F.H.G.
CONSELLO CONSELLO CONSELLO CONSELLO
DA CULTURA DA CULTURA DA CULTURA DA CULTURA
GALEGA GALEGA GALEGA GALEGA
dozon:Maquetación 1 03/12/09 11:19 Página 1
COLECCIÓN DIPLOMÁTICA DO MOSTEIRO

DE SAN PEDRO DE VILANOVA DE DOZÓN
FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES, José Ignacio

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de
Vilanova de Dozón / José Ignacio Fernández de Viana
y Vieites. — Santiago de Compostela : Consello da
Cultura Galega, 2009. — 349 p. ; 24 cm. — (Fontes
para a historia de Galicia ; 11)
D.L. VG 1383-2009 . — ISBN 978-84-96530-95-9
1. Mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón
(Pontevedra)-Fondos documentais. 2. Galicia-
-Historia-Fontes. I. Consello da Cultura Galega.
II. Título
© CONSELLO DA CULTURA GALEGA, 2009

Pazo de Raxoi, 2º andar
Praza do Obradoiro, s/n
15705 Santiago de Compostela
Tel. 981 957 202 Fax 981 957 205
correo@consellodacultura.org
Proxecto gráfico
e deseño de cubertas
MANUEL JANEIRO
ISBN 978-84-96530-95-9
Depósito legal VG 1383-2009
Imprime
Mabel Aguayo, CB
Pontevedra
JOSÉ IGNACIO FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES
COLECCIÓN DIPLOMÁTICA
DO MOSTEIRO DE SAN PEDRO
DE VILANOVA DE DOZÓN
CONSELLO
DA CULTURA
GALEGA
INTRODUCIÓN
Sería moi pretensioso pola nosa parte redactar unha historia do mosteiro de
San Pedro de Dozón, de Vilanova, ou de Vilanova de Dozón, unha vez que xa foi feita
a grandes trazos1. A súa desaparición e a incorporación da súa comunidade –e máis
tarde das súas rendas– ao de San Paio de Antealtares de Santiago tamén se tratou, no
marco xeral da reforma dos relixiosos dos Reis Católicos, emprendida, para os benedi-
tinos, por frei Rodrigo de Valencia e continuada por frei Pedro de Nájera, con suficien-
te extensión2. O aspecto artístico mereceu igualmente unha importante monografía3.
Non obstante, a utilización dun maior número de fontes ca as que coñeceron os auto-
res que con anterioridade se ocuparon deste mosteiro beneditino de monxas permiti-
ríanos dar máis precisións sobre a comunidade e o seu contorno social e sobre as for-
mas de adquisición e administración do patrimonio, como fixo Lucas Álvarez con San
Pedro de Ramirás4. Esa non é a nosa intención.
Cremos que é moito máis beneficioso para a cultura galega facer unha coida-
dosa edición diplomática dos documentos que poida servir a historiadores, filólogos e
a calquera investigador que necesite consultar fontes escritas para o seu traballo.
Debemos, con todo, dar unha serie de precisións de localización xeográ-
fica, destinadas aos que non coñezan con certo detalle a xeografía civil e eclesiás-
tica galegas.
O antigo mosteiro estaba na actual rexión autonómica histórica de Galicia,
herdeira do outrora reino do mesmo nome. No entanto, desde a perspectiva provincial
do «Antigo Réxime» pertencía á provincia de Lugo e, tras a reforma de Javier de Burgos,
hoxe é o da de Pontevedra. Municipalmente forma parte do concello de Dozón e antes
1
Duro Peña, «Vilanova» e rectificada por nós en «Problemas» e na Gran Enciclopedia Gallega, t.
XXX, p. 86, sub voce «Vilanova de Dozón, monasterio de San Pedro de».
2
García M. Colombás, Las señoras, pp. 36-38, 40-41, 44, 54, 74.
3
Valle Pérez, Iglesia, pp. 5-21, cunha ampla bibliografía.
4
Lucas Álvarez, Manuel e Pedro Pablo Lucas Domínguez, San Pedro de Ramirás. Un monasterio
femenino en la Edad Media. Colección diplomática, Santiago de Compostela, 1988.
8 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites
da división municipal actual facíao da xurisdición de Dozón5. Eclesiasticamente está na

actual diocese de Lugo, como o foi desde a súa restauración –e pertenceu ao desapare-
cido arcediagado de Dozón–, arciprestado de Dozón e parroquia de Santa María de
Dozón6. As súas posesións estaban dispersas polas catro provincias da rexión, debido á
súa posición central nela, e as igrexas de presentación nos bispados de Lugo e Ourense.
A presente colección diplomática está composta, fundamentalmente, por
documentos orixinais en pergamiño, aínda que tamén en copias, dispersos por diferen-
tes arquivos. Os pergamiños máis numerosos están no Arquivo Histórico Nacional de
Madrid, Sección Clero, distribuídos polas carpetas correspondentes a tres das catro pro-
vincias galegas.
AHN OURENSE, OSEIRA 1509/20 = 17

1510/04 = 23
1508/01 = 4 1510/09 = 26
1508/05 = 1 1511/06 = 32
1508/06 = 2 1511/17 = 38
1508/07 = 3 1512/04 = 41
1508/13 = 5 1516/20 = 46
1508/18 = 6 1525/12 = 49
1508/19 = 7 1528/17 = 53
1508/20 = 8 1529/07 = 54
1509/04 = 10 1531/07 = 58
1509/08 = 11 1531/16 = 60
1509/11 = 12 1532/11 = 61
1509/14 = 40 1535/10 = 63
1509/15 = 24 1536/02 = 64
1509/17 = 13 1536/07 = 65
5
Non sinalamos a situación xurisdicional, dende o punto de vista xudicial, xa que os cambios de
límites de partidos están sendo continuos. Con todo, sinalamos a súa adscrición á Audiencia Pro-
vincial de Pontevedra, unha das que compoñen o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia.
6
Aínda falta unha clara xeografía eclesiástica histórica de Galicia, acompañada dunha boa cartografía,
malia que xa se fixeron intentos nalgunhas dioceses. Para a diocese de Lugo encontramos algunhas
referencias na obra de García Conde, Episcopologio lucense, fundamentalmente nas pp. 747-799, e en
Obispado de Lugo. 1968. Estadística diocesana, Lugo, 1968, pp. 181-185. Polo Boletín Oficial Eclesiástico
del Obispado de Lugo. Estadística Eclesiástica de la Diócesis. Año 1943, Lugo, 1943, sabemos que Santa
María de Dozón, que tiña como capela a igrexa de San Pedro de Mosteiro, pertencía ao arciprestado
de Deza e á posesión do arciprestado de Dozón. A igrexa do mosteiro, San Pedro de Dozón, en 1765,
estaba considerada coma unha «vicaría ad nutum amobile» do mosteiro de San Paio de Antealtares de
Santiago, no arciprestado de Dozón –e «fue agregada a Vidueiros, posiblemente en esas mismas
fechas»–, e foi suprimida como parroquia ou anexo en 1890, data dende a que é unha simple capela;
cf. García Conde, op. cit., pp. 762 e 795.
Introdución 9
1536/19 = 30 1551/19 = 69
1536/19 = 67 1551/19 = 173
1537/18 = 73 1551/20 = 175
1538/17 = 37 1552/01 = 176
1539/01 = 50 1552/03 = 179
1539/06 = 76 1552/04 = 183
1539/07 = 77 1552/06 = 186
1539/15 = 81 1552/15 = 187
1539/16 = 82 1552/20 = 212
1541/17 = 123 1553/15 = 221
1542/17 = 88 1553/17 = 223
1542/20 = 91 1554/04 = 226
1543/15 = 92 1555/03 = 243
1544/07 = 94
1545/06 = 96 AHN OURENSE, VILANOVA
1546/07 = 99
1546/10 = 101 1566/17 = 27
1546/14 = 102 1566/18 = 39
1546/15 = 105 1566/19 = 47
1546/20 = 106 1566/20 = 194
1547/04 = 109
1547/05 = 110 AHN LUGO, CATEDRAL
1547/20 = 115
1548/07 = 121 1326A/1 bis = 35
1548/13 = 125
1548/18 = 130 AHN A CORUÑA, SANTIAGO,
1549/04 = 152 SAN PAIO
1549/09 = 142 518/20 = 30
1549/10 = 143 519/7 = 33
1549/17 = 147 522/81 = 70
1550/08 = 148 522/8 = 71
1550/10 = 150 522/20 = 117
1551/06 = 156 523/10 = 203
1551/13 = 112
1551/16 = 165 AHN A CORUÑA, SOBRADO
1551/17 = 167
1551/18 = 168 537/20 = 42
Ademais, noutros arquivos galegos tamén se atopan orixinais e copias, en per-

gamiño e papel, da mesma institución. Como é lóxico, o grupo máis numeroso, des-
pois do fondo ursariense de Madrid, é o do arquivo do mosteiro beneditino de San Paio
de Antealtares, do que proceden, con toda seguridade, os do depósito madrileño, que,
xunto con outros de mosteiros diferentes, todos eles en moi bo estado de conservación,
lle foron vendidos7. Tamén deberon saír del os conservados no fondo Blanco Cicerón
do Arquivo Histórico Universitario de Santiago, durante moitos anos propiedade da
familia de Tomás Blanco Cicerón. Non así os do Arquivo Catedral de Ourense, Fondo
monástico, que habería que unir aos do AHN de Oseira. Os pergamiños que se conser-
van en Galicia son os seguintes:
1. SANTIAGO, Arquivo do mosteiro de San Paio de Antealtares: n.os 18, 19,
52, 62, 83, 90, 97, 98, 103, 107, 111, 113, 114, 118, 119, 126, 131, 132, 140, 141,
145, 149, 155, 157, 160, 166, 170, 177, 178, 180, 182, 188, 189, 195, 197, 198, 205
(o 204 inserido no anterior), 210, 211, 214, 216, 224, 228, 230, 235, 237, 242, 253.
2. SANTIAGO, Arquivo Histórico Universitario, Colección Blanco Cicerón:
n.os 15, 20, 55, 162.
3. OURENSE, Arquivo Catedral, Fondo monástico:
6= 9. 894= 57. 2690= 122.
265= 43. 1373= 66. 2700= 124.
252= 44. 1677= 74. 2821= 139.
291= 45. 1880= 84. 3732= 199.
623= 48. 2634= 116. 4615= 234.
4. OURENSE, Arquivo Catedral, Fábrica e capela do Santísimo. Pergamiños,
n.º 21= 229.
5. PONTEVEDRA, Museo, Colección Casto Sampedro. C.1-44.=18. O cader-
no, C. 29-12= 254.
As copias simples proporciónannolas os manuscritos C-3 e C-21 do mostei-
ro de San Paio, o segundo os n.os 181 e 241 e o libro 1238 da sección Clero do Arquivo
Provincial de Ourense, o n.º 51.
Respecto aos perdidos e cuxo extracto podemos coñecer, os datos figuran fun-
damentalmente no atado A-1, d, Pauta de pergaminos, do mosteiro compostelán8.
Esta dispersión dos fondos fixo difícil a súa localización e incluso a razón que
a causou. Está clara a presenza dos do Arquivo de San Paio de Antealtares de Santiago,
pois a unión de todos os mosteiros femininos da Orde de San Bieito de Galicia e o tras-
lado das súas comunidades a un só de nova creación, aínda que antes estaba ocupado
7
AA, A-12, n.º 760.
8
Recentemente Romaní, «Documentos», engade Madrid, AHN, 1513/5, do 28 de febreiro de 1015 (n.º
1); Madrid, AHN, 1508/12, do 18 de agosto de 1097 (n.º 5); Madrid, AHN, 5714/4, de 1229 (n.º 22);
Madrid, AHN, 1517/6, do 3 de marzo de 1259 (n.º 24), que se gardaban no mosteiro de Oseira. Non
obstante, sorprendentemente, non inclúe os n.os 40, 46, 53, 54, 57, 58, 60, 61, 63, 64, 65 e 69 da obra
que agora ve a luz, malia ser do mesmo fondo (AHN Oseira) e anteriores a 1300.
Introdución 11
por unha masculina, como xa apuntaramos. Como é lóxico, a administración dos bens
e dos dereitos de todo tipo dos mosteiros suprimidos pasan ao de nova creación, con
máis ou menos facilidade e celeridade9. E se alí non se conservaron foi debido a razóns
de diversa índole, unhas coñecidas e outras de difícil explicación. Está claro que os do
AHN, A Coruña, Santiago, San Paio, proceden da venda que a abadesa e a comunida-
de do mosteiro compostelán realizaron ao arquivo madrileño en momentos de penu-
ria económica e cando non tiñan outros ingresos que lles permitisen unha subsistencia
digna a unha comunidade numerosa.
E xa enlazando con este tema, debemos sinalar que poucas veces se insiste no
feito diverso, aínda que concatenado un ao outro, da desamortización e da exclaustra-
ción. E non é estraño nos estados peninsulares, aos que chegaron tardiamente as ten-
dencias historiográficas –xa entón periclitadas en terras transpirenaicas– que, clara ou
solapadamente, non vían máis alá da dialéctica marxismo-capitalismo. En consecuen-
cia, os bens que detían as mans mortas constituían o último escollo para pasar dunha
sociedade feudal a outra moderna, sendo a Igrexa a «culpable» da súa prolongación,
nuns países ata o século XVIII, noutros ata o XIX –e, por que non ata o XX, XXI, etc. Non
esquezamos que a desamortización supón a incautación total de bens, incluídos os
arquivos, mentres que a exclaustración só a perda de propiedades, xeralmente raíces, e
non necesariamente a incautación dos títulos demostrativos delas. E isto por unha sim-
ple razón: os títulos eran «letra morta», unha reliquia do pasado. De aí que no Real
decreto de creación do AHN do 28 de marzo de 1886 se diga expresamente que se tras-
laden a el «todos los documentos procedentes de las suprimidas comunidades monás-
ticas... y no fueren indispensables para acreditar derechos de propiedad»10.
Pero non sexamos demasiado prolixos nestas páxinas e pasemos xa ao esen-
cial, ao que debe facer todo paleógrafo e diplomatista: a correcta edición dos documen-
tos e, de ser o caso, os erros que, na súa opinión, cometeron os que o precederon, aínda
que o índice de materias se vexa limitado, pois é preferible que careza dalgunhas a con-
verter os catro nun só refundido por orde alfabética, menos útil ao noso parecer. Da
mesma maneira, quizais vaia repetido algún documento por non poder contrastar cla-
ramente os resumos dalgúns índices do arquivo cos orixinais ou copias. Pero permítan-
nos que cualifiquemos estes posibles erros como peccata minuta dentro da construción
deste humilde edificio en que poidan convivir paleógrafos, diplomatistas, filólogos e
historiadores.
9
O caso máis extremo é o do mosteiro de San Miguel de Negradas, situado no lugar de Mosteiro,
na parroquia co mesmo nome, concello do Vicedo (Lugo). Cf. Buján Rodríguez, Catalogo archivís-
tico, 19-20; Freire Camaniel, El monacato, 802.
10
Cruz, «La Sección de Clero», p. 374, n.º 2.
BIBLIOGRAFÍA11
BUJÁN RODRÍGUEZ, M.ª Mercedes, Catálogo archivístico del Monasterio de Benedictinas

de San Payo de Ante-Altares, Santiago de Compostela, 1996 = Catálogo archivís-
tico.
CRUZ, Luis Miguel de la, «La Sección de Clero del Archivo Histórico Nacional», en II
Jornadas científicas sobre documentación de la Corona de Castilla (siglos XIII-XV), Madrid,
2003, pp. 373-432 = «La Sección de Clero».
DIEGO RODRÍGUEZ, Natividad de, «La desamortización y la Sección de Clero del Archivo
Histórico Nacional. Culto y Clero», en Desamortización y hacienda pública, Madrid,
1986, I, pp. 45-55.
DURO PEÑA, Emilio, «Las antiguas dignidades de la catedral de Orense», Anuario de
Estudios Medievales, 1 (1964), pp. 298-332.
DURO PEÑA, Emilio, «El monasterio de San Pedro de Vilanova de Dozón», Archivos
Leoneses, XXII (1968), pp. 7-62 = «Vilanova».
FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES, José Ignacio, «Problemas en torno al monasterio de
Dozón», Cuadernos de Estudios Gallegos, 100 (1984-85), pp. 117-123 =
«Problemas».
FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES, José Ignacio, «El monacato femenino en Galicia en la
Edad Media», en Chicho Balado. Vocación por Monforte, Santiago, 1998, pp. 57-63.
(Reproducido en Pantón. A rota do románico na Ribeira Sacra, Monforte de Lemos,
2002, pp. 49-67).
FERNÁNDEZ VILLAMIL, Enrique, «Privilegios reales del Museo de Pontevedra», El Museo
de Pontevedra, I (1942), pp. 31-56, 79-106 e 132-174 = «Privilegios».
FLETCHER, Richard A., A vida e o tempo de Diego Xelmírez, Vigo, 1993 = A vida.
FORTES ALÉN, M.ª Jesús, Inventario de la colección documental de D. Casto Sampedro,
Pontevedra, 1994 = Inventario.
11
Ademais da específica referencia ao mosteiro de Dozón e ao de San Paio de Antealtares, incluí-
mos outra máis xeral sobre a desamortización e a exclaustración, que cremos que é necesaria, dada
a frecuencia coa que se concatenan demasiado estes dous feitos ata o punto de confundilos.
FREIRE CAMANIEL, José, El monacato gallego en la Alta Edad Media, A Coruña, 1998, 2
vols. = El monacato.
GAIBROIS DE BALLESTEROS, Mercedes, Historia del reinado de Sancho IV de Castilla, 3 vols.,
Madrid, 1922-1928 = Sancho IV.
GALENDE DÍAZ, Juan Carlos (coord.), II Jornadas Científicas sobre Documentación de la
Corona de Castilla (siglos XIII-XV), Madrid, Universidad Complutense, 2003.
GARCÍA M. COLOMBÁS, M. B., Las señoras de San Payo. Historia de las monjas benedictinas
de San Pelayo de Antealtares, Santiago de Compostela, 1980 = Las señoras.
GARCÍA CONDE, Antonio, «Antiguas dignidades de la catedral de Lugo», Boletín de
la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo, 3 (1949),
pp. 276-283.
GARCÍA CONDE, Antonio e Amador LÓPEZ VALCÁRCEL, Episcopologio lucense, Lugo, 1991
= Episcopologio lucense.
GONZÁLEZ, Julio, Regesta de Fernando II, Madrid, 1943 = Fernando II.
GONZÁLEZ, Julio, Alfonso IX, Madrid, 1944 = Alfonso IX.
LEIRÓS FERNÁNDEZ, Eladio, Catálogo de los pergaminos monacales del archivo de la S.I. cate-
dral de Orense, Santiago, 1951 = Catálogo.
LEIRÓS FERNÁNDEZ, Eladio, «Un documento de las benedictinas de Albeos», El Museo de
Pontevedra, II (1943), pp. 190-191.
LÓPEZ DAPENA, Asunción, Cuentas y gastos (1292-1294) del rey D. Sancho IV el Bravo
(1284-1295), Granada, 1984 = Cuentas.
LÓPEZ FERREIRO, Antonio, Historia de la Santa A.M. Iglesia de Santiago de Compostela, vol.
IV, Santiago, 1898 = H.C.
LOSCERTALES DE G. DE VALDEVELLANO, Pilar, Tumbos del monasterio de Sobrado de los
Monjes, 2 vols. Madrid, 1976.
LUCAS ÁLVAREZ, Manuel, «Colligere fragmenta», Historia, Instituciones, Documentos, 19
(1992), pp. 267-272.
LUCAS ÁLVAREZ, Manuel, El reino de León en la Alta Edad Media. V Las cancillerías reales
(1109-1230), León, 1993 = Cancillerías reales.
MAIA, Clarinda de AZEVEDO, História do Galego-Português. Estado lingüístico da Galiza e
do Noroeste de Portugal desde o século XIII ao século XVI (com referência à situação do
galego moderno), Coimbra, 1986 = História.
MARTÍ GILABERT, Francisco, La desamortización española, Madrid, 2003 (coa bibliografía
fundamental posta ao día).
MIRAMONTES CASTRO, María, «Catálogo da documentación medieval do Museo de
Pontevedra», El Museo de Pontevedra, L (1996), pp. 110-432 = «Catálogo da docu-
mentación».
PERALTA, Tomás de, Fundación, Antigüedad y Progresos del Imperial Monasterio de Nuestra
Señora de Osera, de la Orden del Císter, Madrid, 1677 = Fundación.
REAL ACADEMIA GALLEGA, Colección de documentos históricos, I, La Coruña, 1915.
Bibliografía 15
RECUERO ASTRAY, Manuel, Marta GONZÁLEZ VÁZQUEZ e Paz ROMERO PORTILLA, Documentos
medievales del Reino de Galicia. Alfonso VII (1116-1157), A Coruña, 1998 =
Documentos reales. I.
RECUERO ASTRAY, Manuel, Paz ROMERO PORTILLA e Ángeles RODRÍGUEZ PRIETO,
Documentos medievales del Reino de Galicia: Fernando II (1155-1188), A Coruña,
2000 = Documentos medievales. II.
REVUELTA GONZÁLEZ, Manuel, La exclaustración (1838-1840), Madrid, 1976.
RISCO, Manuel, España Sagrada. Theatro geográphico-histórico de la Iglesia de España,
tomo XLI, Madrid, 1793 = E.S.
RODRÍGUEZ GALDO, María José, «Crédito agrícola y desamortización de Madoz.
Problemas y tentativas en Galicia», en Desamortización y hacienda pública, Madrid,
1986, II, pp. 523-532.
ROMANÍ MARTÍNEZ, Miguel, A colección diplomática do mosteiro cisterciense de Santa María
de Oseira (Ourense) (1025-1310), 2 vols., Santiago, 1989 = Oseira.
ROMANÍ MARTÍNEZ, Miguel e Pablo OTERO PIÑEYRO MASEDA, «Documentación del fondo
de Oseira (AHN) relacionada con el monasterio [de] San Pedro de Vilanova de
Dozón (1015-1295)», Cuadernos de Estudios Gallegos, L-116 (2003), pp. 27-77 =
«Documentos».
RUEDA HERRÁNZ, Germán, «La Bibliografía sobre la desamortización de Mendizábal:
Realidades y proyectos», en Desamortización y hacienda pública, Madrid, 1986, I, pp.
539-561.
SANZ DÍAZ, Federico, «La oposición clerical a la ley desamortizadora de 1481», en
Desamortización y hacienda pública, Madrid, 1986, II, pp. 585-600.
SÁNCHEZ BELDA, Luis, Documentos reales de la Edad Media referentes a Galicia. Catálogo de
los conservados en la Sección de Clero del Archivo Histórico Nacional, Madrid, 1953 =
Documentos reales.
SARAIVA, José M. da CUNHA, «A data nos documentos medievais portugueses e
astur-leoneses», Revista Portuguesa de História, II (1943), pp. 25-220 = «A data».
VALLE PÉREZ, JOSÉ CARLOS, Iglesia del monasterio San Pedro de Vilanova de Dozón, Lalín,
1983 = Iglesia.
VILLARES PAZ, Ramón, «La desamortización del clero regular en la provincia de Lugo,
1837-1851: Su influencia en la propiedad territorial», en Desamortización y hacien-
da pública, Madrid, 1986, I, pp. 563-578.
ZARAGOZA PASCUAL, Ernesto, «Reforma de los monasterios de Lobaes, Dozón y Ansemil
(1498-99)», en Miscelánea Samonense. Homenaje al P. Maximino Arias, O.S.B., Lugo,
2001, pp. 301-331.
SIGLAS E ABREVIATURAS
AA: Arquivo do mosteiro de San Paio de Antealtares.

AC: Arquivo Catedral.
AHN: Arquivo Histórico Nacional.
AHP: Arquivo Histórico Provincial.
AHU: Arquivo Histórico Universitario.
ap.: apéndice.
Cód.: Códice.
CT.: cita.
ED.: edita.
EMP: El Museo de Pontevedra.
EXT.: extracto.
fol(s).: folio(s).
n.º: número.
p(p).: páxina(s).
r.: recto.
R.: ROMANÍ.
RX.: rexesto.
s.d.: sen data.
v.: volto.
COLECCIÓN DIPLOMÁTICA DO MOSTEIRO

DE SAN PEDRO DE VILANOVA DE DOZÓN
1082, decembro, 18.
Sonegildo e a súa muller, Leodegundia, doan ao seu afillado Pedro Osórez, fillo
de Osorio Muñiz, varias herdades en distintos lugares.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/5; 77x330 mm; visigótica caligráfica;
mala conservación na súa parte dereita.
ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 2.

CT. FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», p. 118.
(Christus). In Dei nomine. Ego Sonegildo et usxor mea Ledegundia, in

Domino et Deo eterna salutem amen. Ideo plagui nobis bone pacis volumptas ut
perfiliamus et donamus a tivi meo affiliato Petro Osoriz, filio de Osorio Muniz et
filio de Adosinda Pelaiz. Do ego Sonegildo a tivi mea uxsore Ledegundia mea racio-
ne de ipsa villa qui iace super baselica Sancti Petri, ipso kasale que habeo conpa-
rato de Argilo Quisariquiz cum sua exita usque fere in illos [±6] cun suo pumare,
de ipso inticro VI intigra; et de ipso alio Kasale de Susano que abui meo patre
Guntino et mea mater Aragunti conparato de avio Strouco, de ipso kasale intigro
1
IIª intigra, intus et foris per ubi illa potueritis invenire post parte ipso so kasale
quanto ad omnis aprestitun2 est; et in alio loco, ubi dicent Bertosindi, IIIes lareas
integras, que fuisent ianatas (sic) per precium de Tita Mireliz, de intigras IIIª inti-
gra davo; et in alio loco in ipsa villa de Todereo Elias de quanto resona in mea karta
meio intigro cun suo plantatu. Ipso iamdicto que desuper3 tasxa dono et educo
(sic)4et perfilio ego Ledegundia meo afiliato Petro Ossoriz una pariter cum viro meo
1
ipso kasale] R.
2
a prestitum] R.
3
de super] R.
4
e duco] R.
Sonegildo; alia tanta villa in Malarici aveas tu5 meo affiliato et quem [±7] quem
volueris ad patre au matre ubi illa tu volueris dare6.
Et qui ad7 inrunpendum veneri vel venerimus, tam filiis quam nectis de
quale fue genero, quia contra nostrum factum parie quanto inquietare vel presun-
seri in duplo vel in triplo post parte ipsius scripture; et unc factum nostrum ple-
num abe ruvore firmiter.
Facta kartula perfiliacionis vel donacionis die tenpore XV kalendas ianua-
rii, era C XXª post millesima.
Ledegundia una pariter cum meo viro, Sonegildo, a tivi, afiliato meo,
Petro, una cum amore de tuo patre et meo cunpatre, Osorio, et mea cumatre8,
Adosinda, quod [±6] minamus manus nostras rovoramus. (Signa).
Qui9 ibi fuerunt: Diacu, ts.; Pelagio, ts.; Veremuo, ts.
Teomondo, abas, notui.
1084, abril, 27.
O conde don Rodrigo Ovéquiz e a súa muller, Toda González, danlles a Suero
Pérez e á súa muller, Tareixa Rodríguez, a vila de Castro, polo servizo que lles prestaron.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/6; 100x300 mm; visigótica caligráfica.

(Christus) Sub Christi nomine. Comes Rodrigu, prolix Ovequiz, et con-

gungia mea Todda, prolix Gunzalviz, ad tivi Suario Petri et ad uxori tue, Tareixa
Rodriquiz. Magnum est enim tidulum donacionis quam etciam nostre largidatis
inrunpere. Ideo plagui nobis nunlisque gentis inperio nec suadentis artigulo set
propria nostra acessi voluntas ut faceremus a tivi et ad uxori tue kartula donacio-
nis de villa mea propria qui nos avemus de nostra ganancia, quos recepemus nos
ipsa villa de Fernando Vimaraz per nostro precio emto et per carta. Et est ipsa villa
in territorio Aliola, subtus monte Lene, prope ripulo Aliola, concurrenten10 eglesie
Sancti Iuliani et loco predicto vogabulo Kastro; et habuit ipse Fredenando ipsa villa
5
Sonegildo alia tanta villa in Malarici. Aveas tu] R.
6
ubi illa potueris dare] R.
7
Et qui a] R..
8
et cum matre] R.
9
Que] R.
10
rivulo Aliola, concurrenten] R.
Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 23
de pater suo Vimara Gunzalviz et de aviorum suorum. De ipsa villa qui fui de
Gunzalvo suo quinione intigro quantum ipsi Fredenando Vimaraz ibidem abuit
inter fratres vel eredes suos davimus vobis ipsam villam qum quantum aprestan-
dum11 ominis est per ubi illa potueritis invenire per suis terminis et locis antiquis,
per ubi illa dividet12 qum alias villas. Davimus tivi illa aque13 concedimus et rece-
pimus de te tuo servicio qui ad nobis pro illa bene conplagui et de precio aput vos
nicil remansit indevito14, ita ut de odie die vel tenpore ipsa villa ian15 nominata de
Kastro de iure sedea arasa et in tuo dominio sedea tradita aque confirmata, facien-
di quod volueris abeas potestatem, aveatis16 vos et omnis posteritas vestras in secu-
lum seculi in perpetim avituri.
Et si aliquis omo de parte nostra vel de extranea qui contra anc donacio-
nes ad inrumpendum venerit paria17 tivi ipsa villa in duplo vel triplo.
Nodum die Vº kalendas magii, era Iª C XX IIª.
Comes, Dei gratia, Rodrigu, prolix Ovequiz, et eius congungia Todda, pro-
lix Gunzalviz, rellegentem audivimus ad vobis iamdictos Suario Petriz et ad uxor
tue Tereixa Rodriquiz, in anc donacionis manus nostras. (Signa).
Qui presentes fuerunt: Petrus, ts.; Pelagiu, ts.; Olidi, ts.
1085, marzo, 29.
Paio Velázquez véndelle ao seu irmán, Martiño, varias herdades en Arcos, fre-
guesía de Santa María de Graba, por dous cabalos valorados en cento sesenta soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/7; 147x194 mm; visigótica cursiva18.
In Dei nomine. Ego Pelagio Velasqui a tivi germano meo Martino

Velasquiz et uxor tue Odrocia Roderiquiz19, in Domino Deo eternam salutem,
amen. Ideo plagui20 mici per bone pacis voluntas ut facere vobis iandictis kartula
11
ipsa villa qum quantum a prestandum] R.
12
ubi illa villa dividet] R.
13
atque] R.
14
in devito] R.
15
tempore ipsa villa iam] R.
16
potestatem. Adeatis] R.
17
donacionis ad inrrumpendum venerit, pariat] R.
18
Podería ser do fondo de San Pedro de Ansemil.
19
Rodoriquiz] R.
20
placuit] R.
venditiones et facimus de ereditate mea probia que abeo de pater21 meo Velaszo et
mater mea Elloni in villa vocitada Arzos. Damus a tivi una quinta et allia22 Vª de mea
germana domna23 Adosinda, pro que davit ego ad ean mea Vª24 de Meisomemenz, et si
ila volueri sua Vª in Arzos abeatis vos mea Vª in Arzos et Vª in Meisomenz, abea-
tis vos et omnis prosapie vestre. Concedo vovis IIas Vª Vas intigras de abolencia quo-
modo etian et de conparato sive et de contramutato per ubique eam potueritis
invenire. Vindo ad vovis teras cultas vel barbaras, arvores fructuosas vel infructuo-
sas, fontes, montes, pascuis, paulibus25, soperatis, palatios, kasas, quintanas, orta-
lles, perumares26, sautos, devesas, existos montium vel recesun. Condo tivi ipsas
vilas in territorio Deza, conomento Grava, suctus monte Lagona27, arogio Togia, per
ubi dividitur28 con alias vilas. Vindo ad vovis ipsas IIas Vª Vª pro que acipio de te
in preciun cavalos IIas badios adpreciatos in CLX solidos, tanto mici bene conpla-
gui ut de odie die vel tenpore de iuri meo ablata et in vestro tra<d>ita.
Et si aliquis omo ad anc cartula ad inrrumpendo venerit, abeatis licentia
prendere ea dlubrata ver tripata vel quomo ad vos fueri29 meliorata, et vos perpe-
tim abitura30.
Facta kartula vendit<ion>is IIIIº kalendas apriles, era I C XX IIIª.
Pelagio Velasquiz a tivi Martino Velasquiz et uxor tue legenten audivi et31
manu mea rovoravit. (Signum).
Qui testes fuerunt: Petro, ts.; Gutier, ts.; Freando, ts.; Pelagio, ts.; Froila, ts.
Veremudo qui notuit. (Signum).
(No reverso) Adefonsus, abas Sancti Laurenti, cf.- Fernandus, abas.
(Signum monogramático).
21
patre] R.
22
a ti mea Vª, et alia] R.
23
dona] R.
24
mea va] R.
25
pascus] R.
26
por pumares
27
Agona] R.
28
dividet] R.
29
fuerit] R.
30
abituri] R.
31
et.] repetido.
1097, febreiro, 22.
Arias Luz pacta con Suero Pérez e a súa filla, Guntrodo Suárez, sobre unhas
herdades en varios lugares.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/1; 176x115 mm; visigótica caligráfi-
ca; en mal estado de conservación.
ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 14, con data de 1152, cremos que por unha mala
lectura da data.
CT. FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», pp. 118-119.
Era Iª C XXXVª32 et quodum VIIII kalendas marcias.

Ego Arias Luzi facimus pactum simul33 et placitum per scriptum ligabile
firmitatis ad tibi Suario Petriz et ad filia tua Gontrote34 Suariz, pro illas hereditates
que tibi damus de nostras manus ad tenedum. Hec sunt: villa de [±3] et alia de [±9]
de Sancto Stephani de Portella, alia de Futo35, alia de Palaciis, una ecclesia de Sancti
Migahel de Lainosa et alia de Sancti Felici36 de Ripa Ulie; ut quando ego petieri-
mus37 tibi ego Suario vel filia mea Guntrote vel voci nostre [±12] tornetis eas in
manus nostras pagatas sine illas kalumnias38 cum suas populationes sicut eas inve-
nistis, et non mitatis vos Arias Luz cum nullo omine nulla suposita mala per ubi
eas Gontrote de illas hereditates kareat.
Et si ego Arias Luz39 mentiosus fuerit et hunc placitum ex [±7]40 et illas
hereditates iam superius nominatas in kalumnia miseri quod41 pariat Arias Luz in
solidos mille ad tibi Suario et ad Gontrote ad quisquis42 de vobis illas in kalumnia
miserit vel ad qui voce vestra pulsaverit.
Ego, Arias Luz, in hoc placitum legentem audivi et manu mea rovoravi.
(Signum).
32
CHRISTUS.- Era I C L XXXX] R.
33
pactum [...]] R.
34
Gontrode] R.
35
Faton] R.
36
Fekizi] R.
37
quando petierimus] R.
38
ulla kalumnia] R.
39
Luzi] R.
40
ex[ierit?] R.
41
miserit, que] R.
42
quicque] R.
Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Pelagio, ts.; Veremudo, ts.

[±9]43 cf.- Pelagius Baldemiriz, cf.- Oduario Aldiz, cf.
Gondesindus qui notuit. (Signum).
1097, agosto, 18.
Onorico Froilaz e os seus irmáns véndenlle a Paio Martínez a terceira parte dun
casal en Fonteboa, freguesía de Santa Baia de Silleda, por dez soldos.
ca rústica.

(Christus)44. In Dei nomine. Ego Onoricus Froilazi45 una pariter cum ier-
manis suis, Petro Froilazi, Pelagio Froliazi, Trodilli Froilazi, Alosinda Froilazi,
46
Marina Froilazi ad tibi Pelagio Martinizi47 salutem amen. O<b>inde placuit mici
atque48 covenit nullis quoque gentis inperio nec suadentis articulo, sed49 propria
nobis accesit bone pacis volumptas, ut faceremus ad tibi kartula de hereditate nos-
tra propia50 que abemus de pater nostro Froilaz Gomez hic51 in villa nominata
Fonte Bona, territorio Dezia, iusta rivulo Toga, arrogio Lacenca52, quomodo discu-
rrit per terminos de ipso vallo, quomodo ex parte cum Sancta Eulalia, de alia pars
usque ad termino53 de Merlaim usque in termino54 de Varcena, de alia pars termi-
nos ad Pena Vitale et inde per terminos de Fontanelo; et habeo ipsa hereditate de
abolo Sabarico. Damus ad vobis de ipsa hereditate et de ipso casale IIIª integra,
43
Enila Mgc confirmat] R.
44
Om.] R.
45
Froilaz] sempre que aparece Froilazi transcribe Froilaz, R.
46
iermanus] R.
47
Martiniz] R.
48
adque] R.
49
set] R.
50
propria] R.
51
Om.hic] R.
52
arogio Lucenca] R.
53
terminos] R.
54
terminos] R.
montes, fontes, arbores fructuosas vel infructuosas, aquis aquarum, cum aquaduc-
tibus55 earum, sessicas molinarum, secesum vel regressum cum quantum adpresti-
tum est, tam intus quam de foris, per suis terminis et locis ea secundum obtinue-
runt parentes damus ad vobis ipsa hereditate pro precio que accepimus de vos, de
argento solidos X, que nobis bene conplacuit. Igitur56 de hodie die et tempore
habeatis vos et omnis posteritas vestra.
Si quis tamen, quod fierimus57, aliquis homo ad inrumpendum venerit vel
venero, tunc pariet tibi ipsa hereditate dublata vel triplata.
Facta cartula era Iª C XXX Vª et quotum58 XVº kalendas setembres.
Facta kartula perpetim habitura, quod erit facta evo perhenni per secula
cuncta, in hanc kartulam manus nostras rovoravimus. (Signa).
Qui presentes fuerunt: Ordonio, ts.; Froila, ts.; Martino, ts.; Petro, ts.
Suario qui notuit. (Signum).
1106, novembro, 5.
Paio Oduariz e Eiloni Muñiz véndenlles a Logildus Luz e á súa muller, Adosinda
Martínez, unha herdade en Cenamir, freguesía de Santiago de Pocasolis, por cincuenta
soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/18; 185x185 mm; visigótica caligráfica59.
(Christus). In Dei nomine. Ego Pellagio Oduriz, Eiloni Moniz vobis

Logildu Luzi60 et uxori sue Adosinda Martiniz61, in Domino Deo salutem. Plagu
mihi aque eveni62, nulis quoque gentis inperio nec sugentis artigulo, sed probria63
nobis accesit bone pacis voluntas, ut facere ad vobis iamdictis testum64 scripture et
55
ductibus] R.
56
ita ut] R.
57
fieri non credimus] R.
58
quot] R.
59
O reverso móstranos o aproveitamento dun anaco dun códice co seu correspondente pautado, a unha
soa columna, con dezasete liñas de escritura conservadas, en visigótica caligráfica con notación musical.
60
Logildo Luz] R.
61
sue Adosinda Martinz] R.
62
conveni] R.
63
suagentis artigulo, sed propria] R.
64
textum] R.
kartula vendidionis65 sicut et facimus de hereditate66 nostra propria que adbemus

de susseptione parentorum67 nostrorum; et est ipsa hereditate in loco predicto
Cenamir, sutus monte Circitu, prope aulla Sancti Iacobi apostoli de Pocasolis68. Do
vobis de illa hereditate IIIª intigra, sibe de advolentia quomodo et de comparato69,
sibe de ganantia quomodo et de contramutato. Do vobis kasas70, quintanas, puma-
res, linares, exitum vel regresum, cum totis71 limitibus vel prestationibus suis per
ubitque ea auctinuerit72 genitoris nostros. Et adcepimus de vos precio Xm solidos
de dinario valentes73 in plata; et sit ipsa IIIª solidos X non valuerit inter que illo pre-
cio in illas alias tercias IIas que74 remansas fuerint, et sit ipsa75 IIIª L solidos value-
rit in ipso precio quod76 superius diximus similiter remanea; ita ut de odie die vel
tempore sive de iuri nostro adrasa, in vestro iure sit tradita aque confirmata.
Si quis tamen, quos fierit non credimus, de aliquis omo de parens77 nos-
tra ad inrumpendum venerit vel venerimus, tam propinquis78 quam extraneis,
paries illa hereditatem duplata vel triplata et vos perpetim abitura.
Facta kartula venditionis era Iª C XLª IIIIª, quotum nonas novembris.
Pelagio et Eloni79 ad tibi Logildu et uxori vestre Adosinda, in hac kartula
manus nostras rovoravit.
Qui testes fuerunt: Petrus, ts.; Pellagio, ts.; Diegu, ts.
Vimarani80 notuit. (Signum).
65
venditionis] R.
66
ereditate] R.
67
susseptionum parentum] R.
68
Pactasolis] R.
69
conparatio] R.
70
casas] R.
71
cuntis] R.
72
auctinuerunt] R.
73
valente] R.
74
qui] R.
75
pars] R.
76
qui] R.
77
pars] R.
78
propinqui] R.
79
Eiloni] R.
80
Vimara] R.
1106.
Gudesteo e Pedro Velázquez véndenlles a Pedro Gudesteiz e á súa muller,

Mariña Arias, a herdade da Vilamoura, por cincuenta soldos.
ca rústica.
(Christus). In Dei nomine. Ego Gudesteo Veasquiz et Petro Veasquiz vobis

Petro Gudesteiz et coniunvi81 vestra Marina Arias, in Deo82 salute. Plaguit nobis adque83
conveni nullisque gentis inperio nec suadentis artigulo, sed propria nobis acccessi
volumptas, ut faceremus vobis kartula vendictionis sic84 et fecimus de hereditate
nostra propria, que habemus de abola nostra Eilo Zanitiz et de pater nostro Veasco,
vocitata Villa Mauri, territorio Aviancus, subtus monte Lene, iuxta arrogio Raniola et
Varazon, sub aula Sancti Stephani, loco predicto, illo casale de Frugulfi. Damus vobis
in illa hereditate kasas et terras et nemora et homnia genera arborum quantum adpres-
titum hominis est in ipsa hereditate, per suis terminis antiquis per ubi illa obtinuerunt
avii et intercessores nostri vel obtinere. Damus vobis de illa hereditate iam nominata
duas Vas, et duas quintas que ille homine que ibi abitat, nomine Toramiro Amiquiz, et
filiis85 suis tantum nos compotet inter nostros iermanos et heredes; et accepimus
de vos precio Lª solidos de dinarios, tantum nobis bene complaguit, et de precio
apud86 vos non remansi indebito, ita ut de hodie die et tempore de iure nostro <sit>
abrasa et in vestro iure et dominio sit tradita adque confirmata, habeatis vos firmiter
et homnis posteritas vestra iuri quieto.
Et si aliquis homo de parte nostra vel de extranea qui contra hanc kartu-
la87 ad inrunpendum veneri vel infringere aut temptare volueri, paria vobis illa
hereditate dublata et pro compositionem templi duo talenta auri.
Facta kartula vendictionis et firmitatis era Iª Cª XLIIIIª.
Nos nominibus in hanc kartula manus nostras. (Signum).
Qui presentes fuerunt: Pelagio, ts.; Adefonso, ts.; Iohane, ts. (Signum).
81
coniunx] R.
82
Domino] R.
83
atque] R.
84
venditionis sicut] R.
85
Ramiro Amiquiz et filis] R.
86
conplacuit, et de precio aput] R.
87
kartula] R.
1116, novembro, 27.
Pedro Muniz, coa súa irmá, Elvira, e o seu marido, Paio Sesnándiz, véndenlles
a Pedro Godestez e á súa muller, Mariña Arias, unha herdade en Liñares, por douscen-
tos marabedís.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1508/20; 153x315 mm; visigótica caligráfica88.
(Christus). In Dei nomine. Ego Petro Muninz, una cum iermana mea Elvira
Muninz et viro suo Pelagio Sesnandiz, a vobis Petro Godestez89 et ad uxor vestra
Marina Arias, in Domino Deo eterna salutem90, amen. Placui nobis, grato animo et
prona volumtate, ut faceremus a vobis kartulla vendicionis sicut et facimus de
hereditate nostra propria que abemus91 de abolorum vel de parentorum nostrorum
Munio Guncalviz et de iermana sua Eldonca Guncalviz. Et est illa hereditate in
territorio Abiancos, in logo predicto Linares, ibi in illas quintanas maiores, subtus
ille kastro, iusta aulla Sancti Iacobi. Damus inde a vobis VIIIª integra, kasas cum
suis parietibus, petras moviles vel inmobiles92, arbores fructuosas vel infructuosas,
aquis aquarum, sesicas molinarum, terras93 cultas vel barbaras, exitus moncium
accesu vel recesu, per ubi illa potuerit invenire, per suis terminis et locis antiquis,
damus vobis94; pro que accepimus de vos precio CCtos morabitinos, Iº kavalo bono
in octuaginta solidos, VIes vakas obtimas in XL solidos et LXXXª solidos iaqueses,
que nobis bene conplacuit, et de ipso precio aput vos nilchil remansit indebito, ita
ut de odie die sic ipsa hereditate de iure nostro abrasa et in vestro iure dominio sic
tradita aque confirmata. Abeatis vos et homnis posteritas vestra iuri quieto peren-
ni secula cunta, amen.
Si quis tamen, quo fieri non credit, et aliquis homo de nostra parte vel de
extranea qui contra hanc kartulla vendi[cio]nis ad inrrumpendum venerint que
pariamus a vobis vel ad voci vestre illa hereditate dublata vel triplata et insuper
solidos mile, et vobis perpetim abitura.
88
No reverso restos de pautado moi leves.
89
Goestez] R.
90
salute] R.
91
habemus] R.
92
inmoviles] R.
93
terris] R.
94
damus a vobis] R.
Facta [kart]ulla vendicionis die quod erit V kalendas decembres95, era Iª

Cª Lª IIIIta.
Ego Petro Moninz et iermana mea Elvira Moninz et viro suo Pelagio
Sesnandiz, in hoc kartulla que legentem audivimus (sig)-manus nostra rovoravi-
mus-(na).
(En columna). Qui presentes fuerunt pro testes: Pelagio, ts.; Petro, ts.
(En columna). Petro Pelaiz, cf.- Munio Odariz, cf.- Arias Eriz, cf.
In temporibus illis regnante regina Orraka et filio suo Adefonsus rex in
Legione et in urbis Kastella et Galecia; hic in Deca comite96 Petrus et in Alva et in
Besaucos et in Trava; hic in Monte Roso comite Munius; hic in Saria comite
Roderigus; hic in Sancti Iacobi Diagus episcopus; in Lucense sedis Petrus episco-
pus; in Sancti Antonini Diagus abba.
Ovecus qui notuit et cf. (Signum monogramático).
1123, outubro, 19.
Paio Vimáraz véndelles a Paio Martínez e á súa muller, Guntrodo Suárez, unha
herdade en Carragoso, freguesía de San Cristovo da Pena, por cincocentos soldos.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 6; 100x510 mm; visigótica caligráfica.
ED. «Vilanova», ap. II, doc. n.º 1.

RX. LEIRÓS, Catálogo, n.º 6.
CT. DURO, «Vilanova», p. 11.
In Dei nomine. Ego Pelagio Vimaraz et uxor mea Marina Luci, tibi Pelagio
Martinz uxorique tue Guntrote Suariz, in Domino Deo eterno salutem, amen.
Placuit nobis atque convenit, nullis coegentis imperio nec suadentis articulo, sed
propria nobis accessit voluntas, ut faceremus vobis textum scripture kartula ven-
ditionis de hereditate nostra propria que habemus de ganantia quomodo nunc
audituri estis; fuit ipsa hereditate de Aragunti Ruderiquiz, mater mea97, et relinquid
michi Marina Luci, et vindo vobis illa cum viro meo. Et habet iacentia ipsa heredi-
tate territorio Deza, loco predicto Carragoso, subtus monte Rotellas vell Mauroces,
arrogio Bervia, prope aule Sancti Christofori de Penna, casal de Partemi; et in Ceidi
quinione de Egilo Vermuiz et de Ansilli Gundesindiz98, secundum ea obtinuerunt
95
decembras] R.
96
hic, iam dicta comite] R.
97
mea] omite DURO.
98
Gundesindiz] Gunderindiz DURO.
intercessores nostri, cum quantum ibi adprestitum hominis est per suis terminis et
locis antiquis. Et accepimus de vos pretio Ds solidos que nobis bene complacuit,
et de precio nichil remansit apud vos indebitum, ita ut de hodie die vel tempore
sit ipsa hereditate de iuri meo abrasa et in iuri vestro tradita atque confirmata.
Si quis tamen, quod fieri minime credimus, contra hunc factum nostrum
ad irrumpendum venerit quisquis ille fuerit pariat in duplo quantum in calump-
nia miserit, et vobis perpetim habituri.
Facta karta venditionis era Iª CLXIª et quotum XIIIIº kalendas novembris.
Ego Pelagio Vimaraz et uxor mea Marina in hac karta manus nostras robo-
ramus. (Signa).
Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Iohanne, ts.; Monio, ts.; Pelagio, ts.;
Suario, ts.
(Ao lado dereito) Petrus (monogramático), presbiter, notuit.
10
1133, novembro, 29.
Pedro Afonso e Odrocia Cresconiz cos seus fillos véndenlles a Froilán Arias e á
súa muller, Godina Arias, unha herdade na freguesía de San Salvador de O, por un caba-
lo valorado en dous marcos de prata.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1509/4; 130x265 mm; minúscula diplomática99.
In Dei nomine. Ego Petrus Adefonso et Odrozia Cresconiz et filiis nostris,

Petro Diaz et Arias Diaz, et parentibus nostris et alii plures ad vobis Froia Arias et
uxor vestra Godina Arias, in Domino Deo eternam salutem, amen. Ideo placuit
100
nobis bone pacis et voluntas, nullus cogentis imperio nec suadentis articulo, sed
propria nobis accessit bone pacis et voluntas, ut faceremus ad vobis Froia Arias et
uxor vestra Godina Arias carta venditionis sicut et facimus de hereditate nostra
propria, que comparavit mater nostra de filias de Petro Diaz. Et est ipsa hereditate
in territorio Dezon, subtus monte Honore, concurrente ad ecclesia Sancti
Salvatoris. Villa predicta, Vª de Honore, cum omnibus adiunctionibus suis damus
ad vobis101 et concedimus, kasas, petras, arbores, terras cultas vel incultas, montes,
99
No reverso hai unha referencia arquivística ao depósito de Oseira: Cajón 20, legajo 41, n.º 1 e a
expresión De Dozón.
100
set] R.
101
damus vobis] R.
fontes, pratis, pascuis et padulibus, aquis aquarum, sesicas molinarum, exitus

montium et regressum, pro illa mamua de Pulgam et per Petra Erecta, per suis ter-
minis et locis antiquis, per ubi dividitur cum alias villas, per terminos102 de
Laquozos et inde ad carvalios notatos et fer in Pena Alva et inde per illo vallo
de Guimaraes et fer in Pena Nigra et inde ad illos Banios et inde ad Valle Scuro et
inde in illa aqua de Kovelo, per ubi illa potueritis invenire, sicut superius diximus,
usque ad minima rem. Et accepimus de vos in precio uno kavallo apreciato in duos
marcos de plata, que ad nobis et vobis bene complacuit, et de ipso precio apud vos
nihil remansit indebitum, se<d> omnia completum est, ita ut de hodie die vel tem-
pore sit de iure nostro abrase et in vestro iure vel dominio sit tradita atque confir-
mata, habeatis vos et omnis posteritas vestra.
Si quis tamen, quod fieri non credo, aliquis homo contra hanc kartam
venditionis ad inrrumpendum103 venerit vel venerimus, tam nos quam filiis nostris
vel de quinque generatio nostra, quomodo pariant ipsa hereditate duplata vel tri-
plata et quantum a vobis fuerit meliorata ad vobis Froia Arias, vel ad voci vestre.
Era Mª Cª LXXª Iª et quotum quod erit IIIº kalendas decembris.
Ego Petro Afonso et soror mea Odrocia Cresconiz, et Petro Diaz et Arias
Diaz et parentibus nostris et alios plures, ad vobis Froia Arias et uxor vestra Gotina
Arias, in hac carta vendicionis manus nostras roboramus.
Ego Froia Arias et uxor mea Godina Arias, una cum filiis meis d[amus
heredit]ate104 ad illo hospitale pro remedio anime nostre, pro victu pauperibus; et
non habeant in illa hereditate iure hereditario filiis105, nisi solus Deus.
Ego Froila106 Arias et uxor mea Gotina Arias in hac carta manus nostras
roboramus.
Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Munio, ts.; Roderico, ts.
Iohannes, presbiter, cf.- Pelagio, presbiter, cf.- Gotina, Deo vota, cf.
Pelagio qui notuit.
102
terminis] R.
103
irumpendum] R.
104
d[amus ipsa heredita]te] R.
105
meis filiis] R.
106
Froia] R.
11
1137, decembro, 10.
Ilduara Cresconiz e Luz Arias véndenlle a Guntrodo Suárez unha herdade en

Meitiriz, por trinta soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1509/8; 80x295 mm; visigótica caligráfica;
roto na parte inferior.

(Christus). In Dei nomine. Ego Eldara Cresconiz et Luzo Arias a tibi

Gontrote Suariz, in Domino Deo eterne salutem, amen. Ideo placuit michi per
bona pacis et volumptas ut faceremus a vobis kartula venditionis sicut et facimus
de ereditate nostra propria que abemus de ganantia. Et iacet ipsa ereditate in villa
quos vocitant Meitiriz, subtus monte Aural, prope aula Sancti Micha<e>lis, flubio
Deza, arrogio Mera, et iacet in kasare de tiu Sandino; de media VIª quinione de
Ordonio et de quinione de Menando Trasmiri de abolo et de ganancia medietate
integra de illa hereditate de Veremudo Menendiz, qui fuit de Pelagio Trasmiriz
medietate quantum ganavit Arias Veremuiz et sua mulier in ipso kasare dedit ad
Guntrote Suariz cum omnia107 sua prestantia, per suis terminis et locis antiquis per
ubi illa potueritis invenire; pro que accepimus de vos precio108 solidos XXXª de
dinarios, totum nobis et vobis bene complacuit, ita ut de odie et109 tem[p]ore de
iuri nostro110 abrasa et in vestro iure vel dominio si tradita atque confirmata, abea-
tis vos et omnis posteritas vestra.
Si quis tamen, quod fieri non credo, aliquis omo contra hanc kartam ad
inrumpendum111 venerit vel venerimus propinquis vel extraneis quomodo pariat
ipsa ereditate dublata \vel triplata/ et quitata112 et vos perpetim abitura.
Facta karta vendicionis in concilio Sancti Michaelis, era Iª Cª LXXVª et
quotum IIIIº idus decembris113.
Ego Luzo Arias et Eldora Cresconiz in hanc kartam114 manus nostras rovo-
ravimus.
107
omnis] R.
108
vos in precio] R.
109
vel] R.
110
vestro] R.
111
karta ad irrumpendum] R.
112
quieta] R.
113
Cancelado Froi.
114
karta] R.
Qui [presentes fuerunt]: Petro, ts.; Pelagio, ts115.

Froia, presbiter, cf.- Ramiro, presbiter, cf.
Abeco qui notuit.
12
1145, febreiro, 20.
Pedro Suárez cambia coa súa irmá Guntrodo unha herdade en Quintá por outra
en Pazos de Monte.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1509/11; 130x340 mm; minúscula diplo-
mática116.

In Dei nomine. Ego Petro Suariz a tibi iermana mea domna Gunterode
Suariz, in Domino Deo eterna salute, amen. Placuit michi atque convenit nullis
quoegentis inperio nec suadentis articulo, sed propria michi accesit bone pacis
voluntas ut facerem a vobis textum scripture et kartule vendicionis de hereditate
mea propria que habeo de pater meo Suario Petriz. Et iacet ipsa hereditate in terri-
torio Decon, subtus monte Mamona de Cuniarro117, iusta ecclesia Sancta Maria,
secus flumine Decon, in loco predicto Quintana meo quinione. Et accepit inde pro
illa alia hereditate in Palacius118 de Monte, iusta Aquaada, quinio suo de mea ier-
mana domna Gunterode Suariz; et sedeat firmiter istum scriptum vel ipsas con-
kambiacionis119. Concedo a vobis ipsa mea hereditate de Quintana, a iermana mea,
per ubi illa potueritis120 invenire per suis terminis antiquis tam intus quam de foris,
et quicquid voluerit facere facia sive a vita121 et post obitum suu.
Si quis tamen, quod fieri non credimus, aliquis homo de mea parte, tam
filiis vel propinquis meis122, aut quam extraneis illa miserit in calumpnia componat
illa in duplo a tibi, Gonterode Suariz, aut qui voce vestra pulsaverit.
Facta kartula confirmacionis era I C LXXX IIIª et quotum X kalendas marcias.
115
Om. Pelagio, ts.] R.
116
Utiliza sempre o z, o signo abreviativo de et e ts, de testis, en visigótica.
117
Cuiarro] R.
118
Palaciis] R.
119
conkambiaciones] R.
120
per ubi potueritis] R.
121
facere, inde facia sive a vitta
122
filiis meis] R.
Ego, Petro Suariz, a tibi iermana mea, Gontero Suariz, in hanc kartulam
confirmacionis manu. mea rovoro. (Signum).
In presentia vel in tempore comite Fernando vel sedis Lucensis episcopus
nomine Quidus123.
Domna Orraca, cf.- Vermudo, cf.- Arias, cf.
Qui presentes fuerunt: Garcia, ts.; Iohanne, ts.; Didaco, ts.; Fernando, ts.;
Pelagio, ts.; Petro, ts.
Martinus qui notuit. (Signum).
13
1152, decembro, 1.
Urraca Suárez véndelle a Guntrodo Suárez unha herdade en Agrosagro, fregue-

sía de Santo Estevo de Carboentes, por dez soldos.

In Dei nomine. Ego Oraka Suarizi ad tibi Gunterode Suarizi. Placui nobis
per bona pacis voluntas nostre ut venderemus ad vobis mea ereditate probia que
abeo de mea mater Goina Palaici124; et est ipsa ereditate in tera Kanba, subtus
monte Navego, discurrente ribulo Arnego, sub aula Sancti Stefani125, vila pernomi-
nata Arbosagro quantum me compota inter meos fratres vel eredibus meis. Et acepi
de vos precium X solidos que a nobis bene complacuit et de precio apu vos nil
remansi.
Si quis tamen, quod fieri non credo, aliquis omo de propinquis nostris vel
de extraneis calumniare venerint vel venerimus que pariam vobis ipsa hereditate
duplata vel triplata, vobis perpetim abitura.
Facta kartula vendicionis et scriptura firmitatis126 era I C LXXXX et quo-
dum quod erit127 kalendas decenber.
Ego Oraka Suarizi in oc kartula manus nostras rovoravimus.
Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Pelagio, ts.; Oduario, ts.
123
episcopus Quidus] R.
124
Pelaici] R.
125
sub aula domus Sancti Stefani] R.
126
Facta... firmitatis] repetido.
127
et quod erit] R.
Oduarius qui notuit. (Signum).

(No reverso, en minúscula diplomática) Ego, Oraka Suariz, roboro karta ad
Guntrode Suariz de illa hereditate de Arborsacro meo quinione128.
*14
[1144]. Lugo129.
O bispo de Lugo, don Guido, e o cabido da catedral danlles a dona Guntrodo

Suárez, abadesa de Dozón, e ao seu convento diversas herdades en Camba, Baroncelle,
Bardelás, e a herdade de Arcas, xunto á igrexa de San Xián, todo pertencente á igrexa
lucense.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 539r; A-1, d, atado 3, n.º 44, e AHU, Bienes Nacio-
nales, atado 919, fol. 290v, mazo 19, n.º 38.
15
1154, novembro, 26.
Guntrodo Suárez funda, constrúe e dota o mosteiro de San Pedro de Dozón.
A. SANTIAGO, AHU, Colección Blanco Cicerón, n.º 84; 511x782 mm; minúscula
diplomática.
B. SANTIAGO, AA, C-3, copia simple do século XVIII, en papel, sobre traslado de 1267,
interpolado130.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 935r, atado 1, n.º 10 e atado 2, n.º 50, A-1, d, atado
1, n.º 50; e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 289r, mazo 28, n.º 24 e mazo 28, n.º 33, dán-
dolle as datas de era 1052 e ano 1162.
128
Om. este parágrafo] R.
129
Indubidablemente, trátase dunha doazón anterior á fundación do mosteiro, pois a fundadora xa a cita.
As tres fontes que o extractan chaman ao bispo «Gutierre» ou «Gonzalo», o que é totalmente imposible
segundo a data que dan, era 1182. Tamén podería ser que leran mal a data e fose era 1192, ao non ver
un X aspado, pero entón xa non se trataría dun bispo lucense, cuxo nome comezara por G, senón de Juan.
Non obstante, éntranos a dúbida ao ver que nun documento do 2 de abril de 1155, AHN 1325D/10, aínda
se di: Facta est tempore episcopi Guidonis.
130
Este he o traslado da dita carta que eu Afraiz Eanes, notario publico del rey no Valle de Senda
en donde en mia presencia fiz escrebir y dilo de mi escribano bien e fielmente a fray Fernando,
monje de Oseyra, diez dias de noviembre, era de mil e trecientos e cinco annos e testigos fueron
presentes (Nada de esto se lee en forma, sólo está sellado e firmado co meu sinal en testimonio de
verdad).
ED. DURO, «Vilanova», n.º 2, como de 1124, segundo B.

RX. LUCAS, «Colligere fragmenta», n.º 13.
CT. DURO, «Vilanova», p. 11.- FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», p. 119, corri-
xindo a data da copia.
(Christus, alfa et omega). Creator omnium Deus, sola gratia humanitatem

assumens pro sue ecclesie redemptione proprium sanguinem fundere dignatus est
cui omne opus bonum esse referendum non est dubium, quia iuxta Apocalipsim
Iohannis ipse habet clavem David, ipse aperit et nemo claudet, credentibus aperit,
non credentibus claudet, nam nisi quis credens sequatur opera eius per evangelio-
rum predicationem, que quamvis quadrifaria sit, unus tamen est ipse Christus ex
uno eodemque ore divinitatis procedens, qui est fons et origo omnium bonorum
ex quo omne opus efecctum habet fieri et quiqumque fecerit illud iustificabitur ac
honorabitur in illo, sicuti e contra quicumque opus corruptibile fecerit in fine defi-
ciet et perhibit in illo ipso referente omnem palmitem in me non ferentem fructum
purgabit eum ut fructum tollet eum pater et omnem qui fert fructum purgabir eum
ut fructum plus afferat et fructus eius in eternum maneat.
His igitur et aliis exemplis, ego, Guntrode Suariz, divina inspiratione com-
monita atque ante oculos mentis mee reducens electum opus esse ecclesiam Christi
fabricare et omnibus pompis seculi huius abrenuntiare secundum illud evangeli-
cum: «qui vult venire post me abneget semetipsum»131, etcetera, ad honorem
omnipotentis Dei et beatissimi Petri, apostolorum principis, omniumque sancto-
rum, de propriis facultatibus in Vila Nova, mea hereditate, in ripa fluminis quod
vocatur Dezum, ecclesiam atque monasterium Deo esse construendum valde
necessarium duxi, in quo reliquiae Beati Petri apostoli ab omnibus fidelibus chris-
tianis venerarentur, et etiam in eodem me ipsam sanctimonialem in Dei holcaus-
tum offerem, audiens prophetam dicentem: «non accipiam de domo tua vitulos
neque de gregibus tuis hircos; mee sunt enim omnes fere silbarum»132, etcetera; ac
si diceret omnia a vobis posessa mea sunt et nisi vos michi in holocaustum reddi-
deritis frustra vestra dabitis. Eapropter, sub Christi auxilio, monasterium suprame-
moratum Santi Petri de Villa Nova vocatum, in ripa fluminis quod dicitur Dezum
situm, quod diu desideravi et mente pertractavi, sponte construxi et ad perfectio-
nem perduxi meque in eodem sub regula Beati Benedicti cum aliis sanctimoniali-
bus tota mentis devotione Deo omnipotenti obtuli, et illud ex meis tam hereditati-
bus quam aliis bonis prout melius potui, Deo auxiliante, firmiter ditavi ac Deo et
beato Petro apostolo cum meis hereditatibus, videlicet, cum villa vocitata
Quintana, quae mihi evenit ex abolentia et ganantia, integra et cum medietate infra
ecclesie Sancte Marie de Viduariis, cum suis hereditatibus ecclesiasticis et laicali-
bus, et tercia porcione totius ecclesie Sancte Marie de Dezum, quam habemus de
131
Mt. 16, 24.
132
Ps. 49, 9-10.
concambiatione, cum una servicialia que ibi est, et hereditate que fuit de domna
Godo, et iacet in Dezum, cum sua porcione ecclesie Sancti Iacobi de Saa et medie-
133
tate integra ecclesie Sancte Marie de Carvalido, cum suis directuris , et in Castella
loco certo in villa dicta Trevoedo medietate totius ipsius hereditatis quam ibi habeo
ex matre mea et ex ganantia, et una servicialia in villa Barram et alia servicialia in
Riosicco, concurrente ad ecclesiam Sancti Iacobi de Carrazedo, et in Quintanela
ubi dicitur Cuniarro omni mea ganantia quam ibi ganavi et mea hereditate quam
134
ex parte patris mei habeo et sine viro meo ganavi in villa Agrosacro , et omni mea
hereditate quam habeo ex matre mea in villa Peraria, et mea hereditate quam habeo
in Sancto Stephano de Carbulentis ex parte matris mee et ex ganancia quam ibi
sine viro meo ganavi, et integra mea hereditate quam habeo in villa Marinianos ex
matre mea et ganancia, et una servicialia in Baroncelli quam ibi ganavimus de
Lucense sede, hereditate alia in villa Biganos quam similiter ganavimus de Lucense
sede, et duabus terciis de omni hereditate quam habuit mater mea in Sancto
Stephano de Portella, et mea hereditate quam habeo in Genaz, territorio Ventosa,
tam ex matre mea quam ex mea ganantia integra, et ecclesia Sancti Michaelis de
Lagenoso integra cum suis adiunctionibus, et hereditate integra quam ganavimus
in Maurelos, territorio Deze, et omni mea ganantia de villa Meitiriz, et mea ganan-
cia integra de villa Crespus et cum equabus indomitis XXti et domatis aliis Xm et
vacciis XXXª et ovibus Cm et ethiopibus XIIIIcim, inter sarracenos et sarracenas,
libris et omnibus ornamentis ecclesie, cruce aurea cum pede argenteo. Et hoc
totum ad victum tam sanctimonialium quam pauperum Christi eternaliter firmi-
terque concessi atque a me et ab omni meorum parentum linea cum omnibus his
superius eliminatis liberum et quietum Deo et prefato Petro apostolo in pace
reddidi, verbis prophete futura cominantis perterrita quibus ait: «Deus meus, pone
illos ut rotam... qui dixerunt hereditatem possideamus nobis sanctuarium Dei»135.
Hoc itaque totum Deo et beato Petro apostolo concedo pro anime mee et viri mei
domni Pelagii Martiniz remedio et omnium peccatorum nostrorum indulgentia seu
parentum nostrorum ac benefactorum remissione ut sanctimonialium feminarum
Deo servientium ordo perheniter ibi habeatur et pauperes Christi illuc advenientes
sustententur et in omni beneficio prefati monasterii ego et vir meus et omnes
parentes nostri participes eficiamur quatinus in die magni iudicii Ihesum Christum
possimus habere patronum et cum electis in parte dextera sedere, non sit licencia
vel facultas possidentibus bona ista destruere vel diminuere, sed pocius omni tem-
pore platando, edificando augmentare.
133
Engade a copia: et duos casares in Palacios et medietate ipsius ecclesie et uno casale in Barran
et medietatem ipsius ecclesie, et medietatem ecclesie Sancti Cipriani de Pereda et medietatem ecclesie
Sancte Olalie de Pereda et medietatem ecclesie Sancti Petri de Cudeiro.
134
Engade a copia: et duos casales in Mourigaes et medietatem ecclesie Sancti Iacobi de Arnego.
135
Ps. 82, 14 + ?
Si quis vero hoc testamentum nostre donationis ac confirmationis infrin-

gere vel diminuere voluerit quicumque fuerit sit excomunicatus et a corpore ac
sanguine Domini nostri Ihesu Christi segregatus donec ad condignam satisfactio-
nem venerit, insuper eciam parti prefati monasterii et voci VI milia solidorum
[pari]at, et hoc scriptum semper sit firmum et eternum obtineat robur.
Facta serie testamenti VIº kalendas decembrium, in era M C LXL II.
Imperante domno Adefonso Hispaniarum imperatore in Tholeto, Almaria,
Baeza, Cesaraugusta, Castella, Nagara, Legione, in Gallecia136.
Ego Pelagius, Dei gratia Compostellane ecclesie archiepiscopus, hoc scrip-
tum proprio robore, cf. (Signum)137.- Martinus, Ovetensis episcopus, cf.
(Signum)138.- Martinus, Auriensis episcopus, cf. (Signum).- Petrus, abbas monasterii
Sancti Martini de Pignario, IIIIs, cf. (Signum)139.- Ciprianus, iudex, cf. (Signum)140.-
Petrus Stefani, ahcigidacus141, cf. (Signum)142.- Pelagius, ecclesie Beati Iacobi cantor,
cf. (Signum)143.- Petrus Prior, iudex, cf.- Iohannes Arie, cf. (Signum).- Bernaldus
Vilielmi, canonicus, cf.- Petrus Pardus, canonicus et prepositus, cf.- Pelagius
Infans, canonicus, cf.- Didacus Ordonici, canonicus, cf.- Iohannes Didaci, canoni-
cus, cf.- Petrus Vilielmiz, cf.- Pelagius Gundesindi, canonicus et subdiaconus,
cf144.- Ordonius, prior Iherusalem, cf.- Munio \Iohannis/, Dei gratia canonicus, cf.-
Petrus, prior Saris, cf. (Signum).- Martinus Pelaici, presbiter, cf.145.
Petrus Albus, clericus, notuit et cf.
*16
[post 1154, novembro, 26-ante 1155, decembro, 12]. Santiago146.
«Breve del cardenal Jacinto, legado ‘a latere’ en los reinos de España, a favor de doña
Guntrodo Suárez, abadesa de Dozón, en que le confirma todas las gracias y privilegios reales, el
testamento con el que había dotado el monasterio y lo recive debajo de su amparo».
136
imperatore... Gallecia] falta na copia.
137
Signo rodado e na roda: Cantate Domino canticum novum, cantate Domino omnis terra. Na cruz
central: Pelagius + Dei gratia Compostellanus archiepiscopus.
138
O signo é un brazo cun báculo.
139
No signo: Petrus abbas IIII. A subscrición en visigótica.
140
No signo: Ciprianus, iudex. A subscrición en visigótica.
141
ahcigidacus] por archidiaconus.
142
En visigótica.
143
En visigótica.
144
En visigótica.
145
Na marxe esquerda.
146
A pesar da referencia que dá A.1.d., do año 4º del papa Anastasio, ten que ser o ano segundo, pois o
papa Anastasio non reinou catro anos. Inclinámosnos por que se trate de decembro de 1154.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 935r; A-1, d, atado 2, n.º 23; e AHU, Bienes Nacio-
nales, atado 919, 289r, mazo 28, n.º 27.
17
1155, decembro, 13147.
María Pérez e os seus fillos véndenlle a dona Guntrodo Suárez a vila de Axiaz
e Río por unha vaca, seis soldos e un moio de pan, en total trinta soldos.
ca; roto na parte superior esquerda.
In Dei nomine. [Ego Maria Petrici] una cum filiis meis ad vobis domina
Guntrode Suarici, in Domino Deo eterna salute, amen. Ideo placuit nobis atque
conveni148, asto animo integroque consilio, nulis quodegentis imperio nec suaden-
tis articulo, sed propria nobis accessit voluntas, ut faceremus tibi domina Guntrode
Suarici vel voci tue. Fatio tibi ego Maria Petrici textum scripture et kartula vendi-
tionis de ereditate nostra propria que abemus de susceptione abiorum vel paren-
tum nostrorum; et habet iacenti[a] territorio Ventossa, sub eminenti Summeo,
secus alvei Arneci, sub aula Sancto Iuliano, loco predicto villa Agelaz et Riulo
medietate de quantum potuerit sacare inter meos parentes vel eredes. Vendimus
vobis domos cum utensilia, gennus arborum pomiferum vel infecundium, terras
cultas et barbaras, aquas inkuribiles149 vel diferentes, exitus montium, accessum vel
regressum, quantum aprestandum hominis est in ipsas villas tam intus quam de
foris150; et est terminata per Pennalada et inde per Tiduledu et inde per rivulo
Arneci et inde fige se u[n]de in primiter, in quibus avimus vendimus151 vobis illas
villas per ubique illas potueritis invenire per suis terminis et locis antiquis; pro
quod accepimus de vos in pretium una vaka et VI solidos de dinarios et uno modio
de pan, id est, in totum pretium XXXª solidos, pretium que nobis bene compla-
cuit, et de pretium aput vos nichil non remansit indebitum, ita ut de hodie die et
147
Para unha correcta interpretación da data, vid. o caso n.º 116 de Saraiva, «A data».
148
convenit] R.
149
incuribiles] R.
150
quam foris] R.
151
in quod primiter avimus. Vendimus] R.
tempore sit ipsa hereditate de iuri nostro abra[sa] vestroque dominio confirmata
ev[v]o pereni et in secula cunta152 amen.
Si quis tamen, quod fieri nemo credimus, aliquis homo de consanguineis
meis vel extraneis contra hanc scriptura kartulam venditionis atentandum vel
infringendum venerit quisquis ille fuerit componat vobis vel voci vestre sepedicta
hereditate duplata vel triplata vel quantum vobis fuerit meliorata.
Facta kartula venditionis die feria quarta et quotum153 idus kalendas
december, era Iª Cª LXLª IIIª.
Etgo, (sic) Maria Petrici, una cum filiis meis in hanc154 kartula venditionis
quem fieri iussimus manus nostras. (Signum).
Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Pelagio, ts.; Rodrigu, ts.
Ildefonsus notuit, cf. (Signum).
18
1155, decembro, 31. Palencia155.
Afonso VII concédelle á abadesa Guntrodo Suárez as igrexas de Santo Estevo de

Carboentes, Santiago de Arnego, San Martiño de Asperelo, San Miguel de Riobó e San
Paio de Senra.
B. PONTEVEDRA, Museo, Fondo Casto Sampedro, en confirmación de Sancho IV do 2

de setembro de 1286.
ED. FERNÁNDEZ VILLAMIL, «Privilegios», pp. 82-83.- RECUERO, Documentos reales.

I, n.º 164, pp. 176-177, segundo FERNÁNDEZ VILLAMIL.
RX. LUCAS, Cancillerías reales, n.º 682 bis, p. 302, e estudo p. 176, segundo a edición
de FERNÁNDEZ VILLAMIL156.- FORTES ALÉN, Inventario, 19.- MIRAMONTES CASTRO, «Catá-
logo da documentación», n.º 10, pp. 117-118.
152
cuncta] R.
153
quot] R.
154
anc] R.
155
Fernández Villamil dá a data, entre interrogantes, M C LXII, a todas luces imposible. Temos outros
dous documentos datados en decembro, en concreto o día 28, deste ano, en Palencia; cf. Sánchez Belda,
Documentos, n.os 283 e 284.
156
Indubidablemente, unha transcrición coidadosa do documento, coa axuda de luz ultravioleta, leva á
existencia dun X aspado, o mesmo ca a transcrición de Rica, e non Urraca. Consecuentemente, as dúas
obxeccións principais nas que se basea Lucas para dar o documento como «sospeitoso de falsidade» caen
polo seu propio peso, ao non o estudar no mesmo arquivo. Ítem máis, a data 1155 é válida, ao non ter que
atrasala a *1154, como se desprende dos docs. n.os 717 e 718 do seu «Regesto documental», correspon-
dentes aos de Sánchez Belda citados na nota redactada antes do coñecemento do libro do meu mestre.
In nomine Sancte et individue Trinitatis qui a fidelibus in una deitate coli-

tur et adoratur. Quoniam principum157, regum et maxime imperatorum est viros
religiosos vel feminas honorare, peticiones earum exaudire, loca etiam158 que actio
p[...] instituit [...] possessionibus ampliare. Eapropter ego Adeffonsus, totius
Hispanie159 imperator, una cum [uxore] mea imperatrice domna Rica et cum filiis
meis160 Sancio et Fernando regibus simul etiam cum filiabus nostris, facio cartam
donationis et textum scripture161 firmitatis in perpetuum valiturum de ecclesia
Sancti Stephani de Carvonentos,162 territorio de Canba, et est sita in ripa de Arnego,
et est inter163 Sanctum Iacobum de Arnego et Sanctum Martinum de Asperelo et
Sanctum Michaelem de Rivomalo164 et Sanctum Pelagium de Senrra165, tibi
Guntrode Suariz, abbatisse de Sancto Petro de Villanova, et ipsa ecclesia166 de
Villanova et omnibus que vel qui tibi succedere<n>t167; et est istud monasterium
de Villanova est in territorio de Deçon, pro remedio anime mee168 et parentum
meorum ut habeas tu potestatem et omnis que vel qui successerit tibi [...] amodo169
de iuro imperatoris abrasum170 quidquid habeo vel habere debeo et sit in te trans-
latum dominium et habeas potestatem vendendi, donandi vel quidlibet faciendi.
Si quis igitur contra hoc meum spontaneum factum quod et inconcussum
haberi volo et171 semper firmum aliquo modo venerit et hanc meam cartam que pro
remedio anime mee fieri iussi temptaverit infringere sit in primis maledictus et
excomunicatus et cum Iuda proditore Domini nostri Ihesu Christi in inferno dap-
natus et pro tanto excessu omnia bona sua amittat et tibi vel voce tua mille solido-
rum persolvat.
Facta carta ista in Palentia, era ICLXL III172 et die II kalendarum ianuarii.
Imperante eodem Adefonso imperatore Toleto, Gallecie, Legione, Castelle,
Nagere, Cesarauguste, Baecie, Anduger et Almarie. Vasalli imperatoris comes
157
Om. Qui a fidelibus... principum] Privilegios.
158
Om. loca etiam] Privilegios.
159
Om. actio p[...] instituit [...] possessionibus ampliare. Eapropter ego Adeffonsus, totius Hispa-
nie] Privilegios.
160
una cum [uxore] mea imperatrice domna Rica et cum filiis meis] Privilegios.
161
scriptum] Privilegios.
162
Caruonetos in] Privilegios.
163
est sita in ripa de Arnego, et est inter] Privilegios.
164
... uele] Privilegios.
165
Sera] Privilegios.
166
ipsi Eccleesie] Privilegios.
167
succedent] Privilegios.
168
Doçon...] Privilegios.
169
tu potestatem et omnis que vel qui successerit tibi [...] amodo] Privilegios.
170
de iuro Imperatorio] Privilegios.
171
quod et] Privilegios.
172
era ICLXL III] Privilegios.
Barchinonensis, Sancius rex Navarre, Luppus rex Murcie item et [alii m]ulti quo-
rum nomina hic non habentur.
Ego Adefonsus173 imperator una cum filiis et filiabus nostris hac carta
quam fieri iussi propria manu mea roboro atque confirmo.
*19
[¿1155?].
«Venta e donación de Luzio Lugildiz a doña Guntrodo, abadesa de Dozón, y a

su convento, de las heredades de Rioseco, en Búbal, debajo del monte Cota, según pasa el
río Miño por junto a la aula de Santiago de Caracedo, y de una heredad en Mariñaos, en
Camba, devajo del monte Navego, por donde pasa el río Arnego, junto al aula de San
Esteban de Carboentes».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 1355v, atado 3, n.º 6; A-1, d, atado 3, n.º 6 e AHU,
Bienes Nacionales, atado 919, fol. 289v, mazo 6, n.º 10.
20
1156, setembro. 5.
O presbítero Xoán e a súa irmá e concuñada María Muñiz danlle ao mosteiro

de Dozón a igrexa de Santo Estevo de Carboentes.
A. SANTIAGO, AHU, Colección Blanco Cicerón, 137/7; 335x222 mm; minúscula

diplomática.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 158r, atado 1, n.º 7; A-1, d, atado 1, n.º 7 e A-15, fol.
123v, mazo 1, n.º 7.
ED. LÓPEZ, Atanasio, en Colección de documentos históricos, I (1915), pp. 213-214, n.º
LXVIII.
CT. FERNÁNDEZ VILLAMIL, «Privilegios», p. 43, nota 26.- DURO, «Vilanova», pp. 6 e 12.
In nomine sante et individue Trinitatis et in onore omnium sanctorum apos-

tolorum, martyrum, confessorum et virginum. Ego Iohannes, presbyter, una cum soro-
re mea et concognata mea, nomine Maria Muninci, divina disposicione inflamatus,
duximus ad memoriam illud quod in evangelio legitur: «Venite benedicti Patris mei
Om. Privilegios Sancius rex Navarre, Luppus rex Murcie item et [alii m]ulti quorum nomina hic
173
non habentur. Ego Adefonsus.

percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi»174. Nos timentes illud
quod dicitur: «Discedite a me maledicti in ignem eternum qui preparatus est diabolo
et angelis eius»175. Ideo facimus testamentum fi[r]mitatis et kartulam afirmacionis de
ecclesia Sancti Stephani de Carbonentos ad illud monasterium Sancti176 Petri de
Villanova et a domnam Gontrodem Suarici, sanctimonialem. Damus adque testamur
illam ecclesiam cum omnibus bonis suis et cum hereditatibus suis quas habet vel habe-
re debet per loca antiqua et termina nominata, pro remissione peccatorum et parentum
nostrorum; et si necesse fuerit pro victu et vestitu omnibus diebus vite nostre, aut in
illa ecclesia Sancti Stephani vel in monasterio Sancti Petri aut in alio loco, et nos servia-
mus fideliter monasterio Sancti Petri et vobis, domne Gontrode Suarici, et aliis sancti-
monialibus quibus ibi remanserint, vos in vita vestra atribuatis nobis necessaria, post
mortem autem vestram cetere sorores que locum illum obtinuerint similiter faciant.
Et si ego Iohannes, presbyter, vel aliquis ex parte mea hoc testamentum
rumpere voluerit177 aut in calumniam miserit duplet quantum kalumniaverit et
pectet M solidos et insuper gladio anatematis feriatur.
Era Mª Cª LXXXXª IIII et quodum nonas setembris.
Ego Iohannes, presbyter, una cum iermana mea et congnata mea, nomine
Maria Muninci, hoc testamentum firmitatis et kartulam confirmacionis manibus
nostris roboramu-(signum)-s.
Qui presentes fuerunt sunt testes: (en columna) Martinus, ts., Pelagius, ts.;
Arias, ts.
(En columna) Monio, cf.- Pet[r]us, cf.- Fernandus, cf.
Pelagius notuit.
*21
[1158]178. Lugo.
A abadesa de Dozón, Guntrodo Suárez, concerta con Pedro Fróilaz Cercelo

sobre a herdade do reguengo de Dozón cedéndollo e obrigando a este a pagar ao mostei-
ro un cuarteirón de cebada.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 935v, atado 3, n.º 42; A-1, d, atado 3, n.º 42, con data
era 1166, «reinando en León y Galicia don Fernando; don Ordoño prior del Hospital de Jerusa-
lén, que confirmaron», e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 290r, mazo 19, n.º 3.
174
Mat. 25, 34.
175
Mat, 25, 41.
176
Borrado por expuntuación n.
177
inrrumpere uolurtit?] Privilegios.
178
A data ten que ser era 1196, ao non ver o «X aspado» quen o resume, xa que o prior do Hospital, Ordo-
ño, está testemuñado entre 1156 e 1158, cf. DHGE e González, Fernando II, p. 351.
22
1159, abril, 8.Lugo.
Fernando II dálle á abadesa de Dozón, Guntrodo, a metade de Santa Baia de

Camba.
B. PONTEVEDRA, Museo Provincial, Fondo Casto Sampedro; 175x400 mm; minúscu-

la diplomática; roto na parte inferior esquerda.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 1, n.º 4 e A-1, c, fol. 220r/v, atado 1, n.os 4 e 8.
ED. FERNÁNDEZ VILLAMIL, «Privilegios», pp. 32-33, con data do 1 de outubro.-

RECUERO, Documentos medievales. II, n.º 14, pp. 19-20, co mesmo texto ca Villamil, pero sor-
prendentemente no rexesto pon o ano ben.
RX. GONZÁLEZ, Fernando II, 356, que o dá como sospeitoso. - DURO, «Vilanova», p. 12. -
FORTES ALÉN, Inventario, 19.- LUCAS, Las cancillerías, n.º 37, 406 e, sobre a rectificación da data,
341.- MIRAMONTES CASTRO, «Catálogo da documentación», n.º 1, p. 115.
FACS. MIRAMONTES CASTRO, «Catálogo da documentación», 117.
(Christus). In nomine sancte et individue Trinitatis, Petris et Filii et Spiritus

Sancti, amen. Regie maiestatis interesse dignoscitur religiosis congregationibus,
non tamen179 in his que ad salutem animarum et sanctorum discrete consulere,
verum etiam in his que cura corporum experit misericorditer subvenire. Eapropter
ego Fernandus, Dei gratia Legionensium rex, facio textum et scriptum firmitatis
Sancto Petro de Villanova et vobis domne180 Guntrode, eiusdem loci abbatisse, et
toti dominarum conventui ibidem Deo militancium et vobis succedentibus de
medietate Sancte Eolalie de Camba, cum duobus servicialibus ad ipsam medieta-
tem Sancte Eolalie pertinentibus, que quidem medietas est regalengam. Hanc181
siquidem meam hereditatem, videlicet, medietatem iamdicte Sancte Eolaie de
Camba, cum omnibus servicialiis182 et cum omni sui iuris plenitudine, ubicumque
illud invenire potueris et cum omnibus prestationibus suis et directuris quas habet
vel debet habere dono iam memorato Sancto Petro de Villanova eiusdem loci abba-
tisse donne Guntrode et universo conventui atque eis accedentibus vel succeden-
tibus et hereditario iure in perpetuum concedo pro salute anime mee et parentum
meorum et etiam pro183 illa vestra medietate... videlicet, quam mihi ad dandam
Ursarie conceditis sit deinceps de iure meo abrasa et dominio vestro tradita sitque
vobis potestas faciendi de illa quidquid volueritis.
179
modo] Privilegios.
180
domine] Privilegios.
181
regalengum. Hac] Privilegios.
182
servicialibus] Privilegios.
183
per] Privilegios.
Si quis igitur huius mei [... spontanei] factum temerarius violator contra
hanc mee donationis paginam venire teptaverit iram omnipotentis Dei eius indig-
natione mea incurrat et predicte abatisse predicto monasterio [Sancti Petri de]
Villanova et vobis abbatisse donne Guntrode vel voci vestre centum libras auri
componat, et hec scriptura robure et fortitudinem in perpetuum retineat.
Facta in urbe Lucense, die VIII [mensis april]is184, sub era Mª Cª LXLª VIIª.
Anno in quo obiit in portu de Muradal famosimus Hyspaniarum imperator dom-
185
nus Adefonsus et cepit regnare filius eius inclitus predictus rex Fernandus in
Legione, [Gallec]ia et Asturiis.
Ego Fernandus, Dei gratia Legionensium rex, hoc scriptum quod fieri iussi
proprio robore, cf.
(1ª columna) [Martinus], Dei gratia Compostellanus archiepiscopus, cf.-
[Petrus], Mindoniensis episcopus, cf.- [Petrus], Auriensis episcopus, cf.- Iohannes,
Lucensis episcopus, cf.- Iohannes, Legionensis episcopus, cf.- Petrus, Ovetensis episco-
pus, cf.- Fernandus, Astoricensis episcopus, cf.- Stephanus, Cemorensis episcopus, cf.
(2ª columna) Ordonius, Sa\l/mantinus episcopus, cf.- Isidorus, Tudensis
episcopus, cf.
(Signo rodado) SIGNUM FERNADI REGIS LEGIONENSIS186.
(3ª columna) Comes Pontius, cf.- Comes Gunzalvus, cf.- Comes Petrus,
cf.- Comes Ramirus, cf.- Alvarus Ruderici, cf.- Comes Poncius, maiordomus regis, cf.-
Fernandus Gunzalvi, sinifer regis, cf.
Ego Petrus, dictus Infantinus, [notarius] regis, per manum Ferdinandi
Curialis, archidiaconi et regis cancellarii, scripsit et cf.
23
1160, maio, 19.
Xuízo entre Fernando Odáriz e Guntrodo Suárez sobre a herdade de Rioseco.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1510/4; 200x215 mm; minúscula diplomática187.
EXT. OURENSE, AHP, Tombo 886, fol. 69r.
184
Ffacta in ujlle lucensi die [VIII] [Mensis Octobr]is] Privilegios.
185
ij] Privilegios.
186
Ao lado da roda, na parte inferior dereita pon: Hoc est translatum.
187
No reverso nota arquivística: Cajón 34, legajo 143, n.º 1.
Orta fuit intentio inter Fernando Odariz et Guntrode Suariz super illa hilla
hereditate de Rivulo Sicco, et devenerunt inde ad iudicium ante comitem
Gunzalvum et ante Arias Petriz de Monte Roso et Fernando Fernandiz de Salnes et
Fernan Diez de Tavariolos qui iudicaverunt quod dedisset domnus Fernandus tres
milites et tres villanos ad iuramentum in Sancto Iacobo de Carrazedo, ubi est ipsa
hereditas. Et convenerunt homines optimos inter illos quod dedisset domna
Guntrode una mula preciata in Ve marcos et uno novo de ipsa hereditate et XX soli-
dos; et dedit domna Guntrode toto isto avere domno Fernando pro illa hereditate;
et domnus Fernandus annunciavit illa hereditate ad domnam188 Guntrode. Et iacet
ipsa hereditas in territorio Buvalense, discurrente rivulo Mineo, sub monte Coto,
in villa que vocitant Sancti Iacobi de Carrazado.
Ego, Fernandus Oariz, tibi, domna Guntrode, annuncio istam hereditatem
per ubi eam potueris invenire per omnibus suis terminis et locis antiquis, et acce-
pi de te precium supranominatum, quod mihi bene complacuit, ita ut de iuri meo
sit abrase189 et in iuri tuo confirmata, habeas tu firmiter et omnis posteritas tua.
Si autem aliquis homo ad irrumpendum venerit quomodo pariat ipsa
hereditate duplata vel triplata et in calumnia regia D solidos.
Facta cartula annunciationis et venditionis et confirmationis sub die et
quoddum190 fuit XIIII kalendas iunii, era Mª Cª LXXXXª VIIIª.
Ego, Fernando Oariz, et uxor mea, domna Tarasia Moniniz, tibi, domne
Guntrode Suariz, in hanc cartulam manus nostras roboramus.
Qui presentes fuerunt: Garsia Rugel, Petro Fumaz, Fernando Maxilla.
Regnante rege Fernando in Legione et in Gallecia; princeps de Monte Roso
comes Gunzalvus; in Lucense ecclesia Iohannes episcopus; in Oriensi, Petrus epis-
copus.
Martino, testes; Iohannes, testes; Petro, testes.
(Signum), Pelagius qui notuit.
24
[1161]191, marzo, 5.
Aragunta Fernández, a súa irmá Toda e outros cambian con Guntrodo Suárez, aba-
desa de Vilanova, unhas herdades en Abeancos e Ventosa, por outras en Ventosa e Asma.
188
domna] R.
189
abrasa] R.
190
et quodum quod] R.
191
Á data fáltalle un «X», polo que houbo que rectificar a aparente do ano 1151 a 1161, pois na primei-
ra aínda non estaba fundada Vilanova.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1509/15; 155x350 mm; minúscula diplo-
mática; roto en varias partes.
ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 13, que o considera orixinal e dálle a data de 1151.
(Christus). Omnis comutatio que scripturarum titulo et bonorum homi-

num testimonio facta192 dinoscitur plenum firmitudinis robur in perpetuum obti-
nere193 comprobatur. Quapropter nos Aragunti Fernandiz et Toda Fernandiz, soro-
res, et Fernandus194 Sancii et Petrus Sancii et Rodericus Sancii, fratres, nullo cogen-
te nec suadente, sed195 grato animo et spontanea voluntate, facimus cartulam
comutationis vobis amite nostre domne Guntrode, monasterii Sancti Petri de
Villanova domine atque abbatisse, de hereditate nostra propria quam habemus ex
parte avorum et parentum nostrorum in terra de Aviancos, videlicet, quartam par-
tem integram196 de ecclesia Sancti Felicis de Ripa de Ulia cum omni iure suo; et in
Ventosa medietatem integram de ecclesia Sancti Michaelis de Lagenosa similiter
cum omni iure suo, que nobis iure hereditario conveniunt. Quas ecclesias damus
et concedimus vobis iamdicte et voci vestre per presentis scripture titulum iure
hereditario perpetuo possidendas. Amodo supradicta hereditas de iure nostro abla-
ta, vestrum sit iuri et dominio197 tradita et confirmata ita quod faciatis de ea quid-
quid vobis placuerit in vita et in morte.
Si quis tamen, quod fieri non credimus, tam de nostris quam de extraneis
contra hoc nostrum factum ad irrumpendum venire presumpserit qualiscumque
sit quod sub calumpnia miserit in duplo vel triplo componat, et hoc nostrum fac-
tum nullo modo198 irrumpere queat sed199 firmum et stabile sit in perpetuum.
Accepimus autem a vobis pro supradicta hereditate in comutatione here-
ditates alias in Ventosa integram portionem vestram quanta vobis convenit in
monasterio de Orrea cum omni iure suo, et in terra de Asma integram portionem
nostram monasterio Sancte Marie de Insula similiter cum omni iure suo sicut vobis
convenit, precium quod nobis satis complacuit.
Facta comutationis carta era Mª Cª LXXX[X]ª VIIIIª, et quotum IIIº nonas
marcii.
192
bonorum hominum facta] R.
193
robur [...] obtinere] R.
194
Hernandus] R.
195
set] R.
196
medietate integra] R.
197
et in vestro iuri et dominio] R.
198
nullominus] R.
199
set] R.
Nos superius [no]m[inati], Aragunti Fernandiz et Toda Fernandiz et

Fernandus Sancii et Petrus Sancii et Rodericus Sancii, quod fie[ri ma]ndavimus200
propriis manibus roboramus et cf. (Signum).
Comes Fernandus obtinens honorem201 in Gallecia et in Monte Roso, cf.-
[±10] Bazacus, cf.; [±16].
Qui presentes fuerunt: Petrus, ts.; Iohannes, ts.; Rodericus, [ts.].
Petrus [qui] notuit202.
*25
1167.
«Fernando II da a la abadesa de Dozón, doña Teresa Pérez, la mitad de la igle-

sia de Santiago de Saa con dos servicios, y en Piñor».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 1435v, atado 1, n.º 1, «era 1205» e A-1, d, atado 1,
n.º 1, «en el año que obtuvo de los moros la villa de Alcántara».
CT. DURO, «Vilanova», p. 14.- FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», p. 120.
26
1169, novembro, 1.
María Pérez dálle á súa irmá todo canto ten en Deza, Tabeirós, Búbal, Camba
e noutros territorios.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1510/9; 146x348 mm; minúscula diplomá-
tica; roto na parte inferior esquerda203.
ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 18, que o considera orixinal.
Sub Christi nomine. Ego Maria Petriz et omnis vox mea ad vobis soror
mea, in Domino eternam salutem, amen. Placuit michi per bona pacis et per bona
voluntatem ut faceremus ad vobis kartulam de donationis de ehreditatem204 meam
200
Om. quod fie[ri mandavimus]] R.
201
[...] Fernandus [...]nore] R.
202
L?etius notuit] R.
203
No reverso: Donaçión a Villanova.
204
hereditatem] R.
quem habeo de parte205 de meo patre et de mea matre in loco predicto, in Deca, in
Taveriolas, in Buval, in Asma, in Camba, in Montes, in Ripa Ulia, in Ventosa206, in
Durra, in Lemus, in Sarra207. Quantum ego chabeo208 de parte de meo patre vel de
matre dedero ad vobis domna Tuda et concedimus per ubi eam potueritis inveni-
re, montes, fontes, terras cultas vel incultas, arbores fructuosas vel infructuosas,
209
molinos, ribulos, casas, ecclesias, leigarios. Ego dedero ad vobis pro amorem que
habuit vobiscum, habeatis, possideatis, vendatis, donetis, faciatis de ea quicquid
voluerit et de criacione in perpetuum.
Et si de mea parte vel de extranea parte venerit vel venerimus quisquis
fuerit pariamus illam hereditatem duplatam vel triplatam et in quantum fuerit
melioratam et insuper solidos quinque milia.
210
Sub era Iª CCª VIIª et quodum kalendas novembrium.
Ego Maria Petriz in istam kartulam meas manus roboro.
Qui presentes fuerunt: Petrus, ts.; Martinus, ts211.; Didacus, ts.; Pelagius, ts.
Petrus Petriz fecit istam kartulam per autorgamento de212 \illo/ capitulo de
Villanova in presentia de domna Tareiga [Petr]iz213, in dies de rege Fernando et de
archiepiscopus Petrus Gudesteiz.
27
1170, marzo, 29. Lugo.
Fernando II dálle á abadesa de Dozón, dona Tareixa Pérez, todo o reguengo da

vila de Reza, na ribeira do Miño, no territorio de Búbal, segundo confina coa igrexa de
Santiago de Carracedo, mais unha terra entre Búbal e Barrela.
B. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Dozón; 135x140 mm; minúscula diplomática; ilexible,

signatura, m. 1, n.º 5214.
205
Om. parte] R.
206
Om. Ventosa] R.
207
Sarria] R.
208
habeo] R.
209
amore] R.
210
quod] R.
211
Om. Maartinus, ts.] R.
212
de] corrixido sobre per.
213
[...]iz] R.
214
No reverso: Este maço de escripturas troxe yo Alonso Garçia, como fator del monesterio de San
Payo, del monasterio de Osera e dexo... al monasterio por éllas porque algunos dellos que me
paresçió commo neçesarios para el apeo, los quales ban en otros maços deste archibio.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 1, n.º 5; A-15, fol. 123r, mazo 1, n.º 5 e AHU, Bie-
nes Nacionales, atado 919, fol. 289r, mazo 28, n.º 22.
Facta carta apud Lucum, IIII kalendas aprilis, era milessima [CCª VIIIª].
Regnante [illustrissimo] rege domno Fernando Legione, [Extremadura, Gallecia] et
Asturiis.
Ego domnus Fernandus, Dei Gratia Hispaniarum rex, hoc scriptum quod
fieri iussi, proprio [robore] confirmo.
Comes Urgellensis, maiordomus regis, cf.
(1ª col.) [Petrus, Dei gracia] Compostellanus archiepiscopus, cf.- [Stephanus],
Zamorensis episcopus, cf.- [...]
(2º col.) Comes Petrus in [Asturiis], cf.- Comes Ramirus in Ber[iz], cf.-
Comes Rodericus in Sarria, cf.- Fernandus Roderici, tenens turres Legionis,
cf.- Alvarus Roderici, cf.- Ramirus Poncii, cf.[...]
28
1170, maio, 1.
Bermudo Pérez dálle en peñor á abadesa de Dozón a herdade de Sande por

unha débeda de cincuenta soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Villanueva, 1566/17; 300x98 mm; visigótica cali-
gráfica rústica.
ED. DURO, «Vilanova», apéndice n.º 3, con cota de marzo.

Era I CC VIIIª et quotum kalendas maii. Ego Veremudus Petriz et omnis

vox mea facio pactum simul et placitum in solidos Cm roboratum vobis domne
abbatisse Taresie et voci vestri monasterii Sancti Petri de Villanova, pro ipsa mea
hereditate nominata Sancti, quam vobis pono in pignore pro solidis Lª, quos ego
debebbam vobis exsolvere et quia nunc non possum reddere. Do vobos proinde
istam meam supradictam ut teneatis illam sine ullo impedimento usque reddam
vobis illos quinquaginta solidos.
Et si ego Veremudus Petriz mentiosus fuero et hoc placitum infringere volue-
ri tunc pariam penam placiti superius dictam vobis aut qui vox vestra tenuerit.
Ego Veremudus Petriz in hoc placitum quod fieri iussi manu mea proprio
robore confir-(Signum)-mo.
Qui presentes fuerunt: Iohannes, ts.; Munio, ts.; Arias, ts.
Ordonius notuit.
29
1170, [abril ou maio].
Dona Urraca Bermúdez, os seus fillos, irmáns e irmás danlle á abadesa de

Dozón, dona Tareixa Pérez, a metade da igrexa de Santiago de Saa, un casar enteiro en
Amedo, con todo o seu reguengo, e os de Piñeiro e Saa.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Dozón; carta partida por a, b, c; 318x430 mm; minús-
cula diplomática; en moi mal estado de conservación.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 1435v, atado 1, n.º 12; A-1, d, atado 1, n.º 12; A-15,
mazo 1, n.º 12 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 289r, mazo 28.
(Christus). In Dei nomine. Ego Orraka Vermuez et filio meo Vermudo

Pe[...], vobis domne Taresie Petriz, abbatisse Sancti Petri de Villanova, et conven-
tus vestre congregationi et [...] scripture et carta firmitatis de hereditate que iacet
in territorio Dozon, nominato illo regalengo, medietatem ecclesie Sancto Iacobo de
Sa [...] et unum kasalem integrum ubi vocitant Amenedo et quantum ibi pertinet
ad regalengum, et in Pinario quantum ibi est de regalengum, et alium kasalem [...]
Sala cum aiunctionibus suis. Et concedimus vobis omnia supradicta et ad vestrum
monasterium sepedictum Sanctum Petrum Villenove in precium [...] pro damna
quod fecimus nobis, videlicet, [...] XXXª [...] alia plurima que nobis in oblatione
sunt quod numerari non possumus. Omnia supradicta concedimus vobis cum
omnia bona sua et beati Petri [...] et voci in seculum in presenti evo perhenni et
secula cuncta.
Quod si aliquis ex parte nostra contra hanc scripturam vel carta venire
temptare [...] defendamus vobis et voci vestri [...] et si non fecerimus duplemus
vobis ipsas supradictas hereditates.
Facta [kartula] venditionis [...] mai, era Iª CCª VIIIª.
Ego Orraka Vermuiz cum filiis meis et filiabus in hac kartula quem fieri
fecimus manus nostras. (Signum).
Abbas domnus Fernandus et omnis congregatio Sancti Laurentii de
Carbonario [...] hoc pactum audientes et videntes cf.- Arias Fernandiz et uxor sua
Toda Petriz, cf.- Fernandus Suariz, cf. [...].
30
1173, novembro. León.
Fernando II concédelle ao mosteiro de Dozón o privilexio de couto.

A. MADRID, AHN, Clero, A Coruña, Santiago, San Paio, 518/20; 430x635 mm; minús-
cula diplomática; conserva fíos de seda amarelos para o selo; en mal estado de conservación.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1536/19, en confirmación de Sancho IV do
2 de setembro de 1286.
C. SANTIAGO, AA, C-3, copia simple do XVIII ou XIX.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 1, n.º 35 e atado 2, n.º 34, e A-1, c, fol. 935r.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 4, segundo B.- RECUERO, Documentos medievales. II, n.º
138, pp. 172-173, segundo B.
RX. GONZÁLEZ, Fernando II, pp. 432-433.- SÁNCHEZ BELDA, Documentos reales, n.º
365, p. 172.- LUCAS, Las cancillerías, n.º 316, p. 443.
CT. LÓPEZ FERREIRO, H.C., IV, p. 315.- DURO, «Vilanova», pp. 12 e 26.
(Christus, alfa et omega). In nomine Domini nostri Ihesu Christi, amen.

Inter cetera que regiam maiestatem decorare videntur suma et precipua virtus est
sancta loca et religiosas personas diligere ac venerari et eas largis ditare muneribus
atque in prediis ac possesionibus ampliare, ut dando terrena adipiscere mereatur
eterna. Eapropter ego, domnus Fernandus, Dei gratia Hispaniarum rex, una cum
uxore mea regina domna Urraka et cum filio nostro rege domno Alfonso, per scrip-
tum firmissimum in perpetuum valiturum, do et concedo Deo et monasterio Sancti
Petri de Vilanova et vobis domne Terasie, eiusdem monasterii venerabile abatisse,
et successoribus vestris, et omnibus sanctimonialibus tam presentibus quam furtu-
ris ibidem servientibus Deo, quod nullus, neque miles, neque alius homo, habeat
vassallum in cautis vestris, nisi vos vel ille abatisse quod vobis succederit. Et libe-
ro et absolvo omnes cautos et hereditates vestras et homines ibi morantes de pecto,
de petito, de fossadaria, de homicidio, de rauso et de voce et caracterio et de [enli-
za] et de omni fisco et [foro] regio; et mando quod de suis hominibus supradictis
nulli alii respondeant, nisi suprascripto monasterio et vobis, domne Terasie, ipsius
monasterii venerabile abbatisse et successoribus. [Cauto] etiam omnes hereditates
vestras in tribus milibus solidorum, nulli igitur hominum potentem vel inpoten-
tem, nobili vel ignobili, maiordomo sive sagioni, liceat de cetero in vestras heredi-
tates contra voluntatem intrare vel aliquid inde extrahere, quod si fecerit supradic-
tum cautum pectet, ut igitur ab hac die et deinceps hec omnia suprascripta firma
permaneat iure hereditario in perpetuum, vobis et successoribus vestris concedo et
presentis scripti pagina [con]firmo ob remedium anime mee et parentum meorum.
Si quis igitur tam de meo genere quam de alieno hoc meum voluntarium
factum infringere temptaverit, iram Dei om]nipotentiss et regis indignationem
incurrat, et cum Iuda Domini traditore et [cum Datan et Abiron], quos vivos terra
absorbuit, in inferno sit dapnatus, et pro temerario ausu partem regis tres mille
solidos persolvat, et quod invaserit vobis vel voci vestre in quadruplum reddat, et
hoc scritum semper ma[neat firmum].
Facta carta in Legione, mense novenbris, era millesima CCXI. Regnante

rege domno Fernando Legione, Extremadura, Galecia et Asturiis.
Ego domnus Fernandus, Dei gratia Hispaniarum rex, hoc scriptum, quod
fieri iussi, proprio robore confirmo.
(1ª columna) Petrus Suerii, Compostellanus archiepiscus, cf.- Iohannes,
Lucensis episcopus, cf.- [Adam], Auriensis episcopus, cf.- Rabinaldus,
Minduniensis episcopus, cf.- Iohannes, Legionensis episcopus, cf.- Arnaldus,
Astoricensis episcopus, cf.- Gundisalvus, Ovetensis episcopus, cf.
(Na roda) +Signum [Fern]andi regis Hispaniarum.
(2ª columna) Fernandus Roderici, [tenens turiis Legionis, cf.].- Comes
Gomez de Gallecia, [dominans in Trastamar, cf].- Comes Gomez de Castella, domi-
nans [in Zamora, cf.]- Alvarus Roderici, domini regis maiordomus, cf.- Goter
Goterri, signifer regis, cf.- Iohannes Arie, Fernandus Arie, cf.- Arias Fumaz,
Fernandus Fernandi, cf.- Arias Fernandi, Nuno Fernandi, cf.
(Debaixo da roda) Petrus Iohannis, domini regis cancelarius, scripsi et
confirmo.
*31
1188, xaneiro, 21.
«Doña Mayor Pérez da a doña Toda, abadesa de Dozón, una tercera y una
cuarta parte de la iglesia de San Pedro de Cudeiro, con todas sus pertenencias, jurisdi-
cción y derechuras».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 1, n.º 6, coa era 1236; A-15, fol. 123r/v, mazo 1,
n.º 6 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 288v, mazo 28, n.º 21.
CT. DURO, «Vilanova», p. 15.- FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», p. 121, coa

data 1198.
32
1191, agosto, 1.
Preito entre a abadesa de Vilanova, dona Toda, e Fernando Gutiérrez polas her-
dades de Piñor e Santa Baia de Camba.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1511/6; carta partida por a...h.; 235x146 mm;
minúscula diplomática.

Era Mª CCª XXVIIIIª, et quotum kalendas augusti. Orta fuit intentio inter
abbatissa, domna Toda Petri, et conventu monasterii de Villanova, cum215 Fernando
Guterriz super hereditates de Pinol et de Sancta Eulalia de Camba. Et inde vene-
runt216 in presentiam bonorum hominum, scilicet, Pelagii Bazacu, Pelagii Bervegon,
archidiaconi de Lausada217, Petro Garsia, Martino Petri de Cadron, Afonso Luz de
Felgeira, Petro Muniz de Barran218, Fernandus Diaz de Camba, Iohannes Garsia, et
ita inter219 eos determinaverunt sicut hic scriptum invenietur220:
Ego abbatissa, domna Toda221, cum omni nostro conventu de Sancto Petro
de Villanova, vobis, Fernando Guterriz, facimus pactum et convenientiam de nos-
tra hereditate, de media ecclesia de Sancta Eulalia de Camba et de tres casales,
duos222 in Ermosendi et Iº in Berlaes, cum omni223 sua directura, ut teneatis eas tali
pacto ut omni anno, de224 kalendas augusti usque ad Sanctum Michaelem, detis
nobis XIII modios de centeno, per illum quartarium de Iohanne Garsia, nisi forte
venerit glando225 vel pruina, qui auferat226; et etiam clericus, qui illam domum
tenuerit, quando abbatissa vel aliqua soror de Sancto Petro ad eius domum vene-
rit, bene pro posse serviat. Et ego, Fernandus Guterri, sim semper227 vobis amicus
et vasallus, et ad invicem228 vos in omni vestra directura pro posse meo.
Si vero contigerit, ut ex parte regis vel alia, aliquis homo ad calumpnian-
dum229 supradictam hereditatem venerit, ego, abbatissa domna Toda Petri, et230
omni voce monasterii, et vos, Fernandus Guterriz231 similiter, adiuvemus nos invi-
cem pro posse nostro de quitaturis et de abbate232; et, quando, cum Dei adiutorio,
215
et] R.
216
Et invenerunt] R.
217
Pelagii Luigon, ar/[...]] R.
218
Tabarra] R.
219
et quanta inter] R.
220
sicut [...]um invenientur] R.
221
Tota Petri] R.
222
IIº] R.
223
Blues? cum omnia] R.
224
a] R.
225
grando] R.
226
auforat] R.
227
Frenandus Guterriz similiter] R.
228
et adiuvem] R.
229
Si quis igitur tam ex parte regis vel aliquis homo ad calumpniandam] R.
230
cum] R.
231
Guterrit] R.
232
de equitaturis et de ab in vice] R.
ad iure233 nostro vel vestro234 venerit in hoc pactum supradictum, sit confirmata; si
vero evenerit, ut abitum vestrum mutetis aut ab hoc seculo migraverit235, hereditas
nostra sit libera et quieta cum omnia bona sua. Et vos, Fernandus Guterriz, debe-
tis nobis dare IIIIor boves boni et IIas vacas et XII reixeilos et duas porcas, et prop-
ter illum ganatum dedistis nobis in pignore illum kasale de Fonte, ubi Dominicus
morat236; et hoc pactum semper sit firmum.
Si quis vero ex utraque237 parte hoc pactum frangere temptaverit, in primis
sit maledictus et, pulsanti eius voci, pectet Cm morabitinos; et hoc scriptu238, sem-
per sit firmum.
Qui presentes fuerunt: Munio, ts.; Pelagius, ts.; Petrus, ts.
Iohannes qui notuit et cf. (Signum).
33
1192, maio.
Gómez Pérez e a súa muller cambian coa súa irmá, Toda Pérez, unhas herda-
des en Santiago de Arnego e Santalla de Artoño.
cula diplomática caligráfica.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 1336r, atado 1, n.º 3; A-1, d, atado 1, n.º 3; A-15,
mazo 1, n.º 3 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 290r, mazo 19, n.º 12.
(Christus). Sub Christi nomine. Ego Gomez Petri una cum uxore mea
Tarasia Pelagii et omnis vox mea tibi germana mea Toda Petri omnique voci tue
facio tibi kartam et textum scripture firmitatis im perpetuum valituram de ipsa mea
propria hereditate, quam habeo in ecclesia Sancti Iacobi de Arnego, que fuit ex
parte patris mei, Petri Bazacho; et iacet illa ecclesia in territorio Kambe, prope aula
Sancti Stephani de Carboentes, discurrente rivo de Arnego. De ista igitur iamdicta
ecclesia do tibi totum meum quinionem integrum de germano meo, Fernando
Petri, cum omnibus suis directuris et bonis eidem ecclesie pertinentibus intus et
extra per ubi eam potueris invenire pro mea voce et de germano meo Fernando
Petri; do tibi eam cum omnia bona sua vel ganancia tam ecclesiarum quam layca-
rum. Et pro inde accepi de te tuo quinione integro et de tua germana Maria Petri
233
et quaando ad iure nostro] R.
234
vestrum] R.
235
mitetis aut vel seculo mudaveritis] R.
236
maaiat] R.
237
vero utrque] R.
238
scriptum] R.
de Sancta Eolalia de Artonio, que fuit ex parte matris tue domne Urrache Lopiz; et
iacet ipsa ecclesia in territorio Ventose. Et ab ipso presenti die sit ipsa ecclesia
Sancti Iacobi de Arnego de me Gomez Petri et de meo iure sit ablata et in tuo iure
et dominio sit tradita atque confirmata usque in secula seculorum.
Si aliquis homo ex parte mea vel ab extranea contra hanc kartam ad irrum-
pendum venerit vel ego venero, quisquis fuerit, pariat tibi germanam meam Todam
Petri, vel qui voci tue pulsaverit, illa ecclesia duplata vel triplata et ad partem regis
pariat CCtos morabitinos; et hanc kartam semper sit firmam.
Ego, Gomez Petri, in hanc kartam manus meas roboro. (Signum).
Facta karta in era M CC XXXª, et quotum mense maii. Regnante regi
Alfonso in Legione. In sede Lucense episcopus Rudericus. Comes Gomecii tenen-
te Monteroso. Pelagius Munioni tenente Kamba.
Qui presentes fuerunt: Petrus, ts.; Martinus, ts.; Pelagius, ts.
Martinus qui notui. (Signum).
*34
1192.
«Munio Fernández da a doña Toda, abadesa de Dozón, y a su monasterio, la

tercera parte de Santa María de Dozón y el lugar de Piñeiro. A cambio el convento le da,
durante su vida, dos casales en Ríomalo y uno en Senra».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 517r, atado 1, n.º 33; A-1, d, atado 1, n.º 33; A-15,
fol. 125r/v, mazo 1, n.º 33 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 288v, mazo 28.
35
1194, agosto, 16.
Pacto entre o cabido da catedral de Lugo e dona Toda, abadesa de Dozón, e o

seu convento polo que o primeiro lles dá a herdade de Auria, por un canon anual de vinte
soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, Lugo, catedral, 1326A/9 bis; carta partida por a...p; 245x70 mm;
minúscula diplomática caligráfica.
B. MADRID, AHN, Cod. 1043B, Tumbo viejo de Lugo, fol. 168r/v.
CT. RISCO, E.S., XLI, p. 47.- DURO, «Vilanova», pp. 14-15, segundo Risco.- GARCÍA
CONDE, Episcopologio lucense, pp. 210-211.
Era Mª CCª XXXª IIª, et quotum XVII kalendas septenbris. Hoc est pac-
tum simul et placitum quod nos Lucensi canonici, cum concessione episcopi nos-
tri domni Ruderici secundi, facimus vobiscum domna Toda Petri, domina monas-
terii Sancti Petri de Decion, et cum conventu eiusdem monasterii, videlicet, damus
vobis et prefato monasterio in perpetuum, et religiosos domnabus ibidem Deo ser-
vientibus et sequacibus vestris, hereditatem nostram de Auria, cum totis suis per-
tinenciis suis et cum aliis omnibus que nobis soror vestra, domna Taresia, quon-
dam venerabile abbatissa eiusdem monasterii, pro anima sua in anniversario suo
in hereditatem dedit, sicut habetur in scripto quod nobis ipse inde fecit. Damus
inquam vobis tali pacto et conveniencia quod annuatim detis inde nobis in capi-
tulo nostro VII solidos melioris monete que in terra nostra ambulaverit in festivi-
tate Sancti Tome archiepiscopi et martiris, in anniversario iamdicte abbatisse, per
omnia secula seculorum.
Quod si forte vos vel sequaces vestri post vos non impleveritis nos in bona
pace absque omni calumpnia prefatam hereditatem cum omnibus pertinenciis suis
et cum omnibus que continentur in scripto, quod nobis prefata abbatissa fecit, reci-
piamus vel sequaces nostri, et deinceps totam nostram voluntatem de ea faciamus.
(En columna) Ego Rodericus, Dei gratia Lucensis episcopus, hoc scriptum
quod fieri iussi, cf.- Ego Iohannes, Lucensis decanus, cf.- Ego Lupus, Lucensis can-
tor, cf.- Ego Iohannes, Lucensis archidiaconus, cf.- Ego Pelagius Bervegan, archi-
diaconus, cf.- Ego magister Rudericus, archidiaconus, subscribo.- Ego Iohannes,
Lucensis iudex, subscribo.- Ego Iohannes, Lucensis thesaurarius <subscribo>.-
Ego Iohannes, Lucensis archidiaconus, subscribo.- Ego Reginaldus, Lucensis cano-
nicus, subscribo.- Ego Martinus, Lucensis canonicus, subscribo.
Ego Romanus, Lucensis canonicus, qui notavi, subscribo.
*36
1195.
«Munio Fernández da a doña Toda, abadesa de Dozón, y a su monasterio, dos

terceras partes de Santa María de Dozón y el lugar de Piñeiro».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 517r, atado 1, n.º 34; A-1, d, atado 1, n.º 34 e A-15,
fol. 124r, mazo 1, n.º 34.
37
[s. XII]. Cudeiro.
Dona Maior Pérez, co consentimento do seu fillo Paio Muñoz e en presenza da

súa irmá dona Toda, abadesa de Dozón, fai manda de todos os seus bens.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1538/17; 100x290 mm; minúscula diplomática.
C. MADRID, AHN, Cód. 15B, fol. 251r/v.
D. OURENSE, AC, Cód. Repertorio, p. 145, incompleta.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 5, segundo D.- ROMANÍ, Oseira, n.º 1296, segundo B,
datándoo no s. XIII.
Hec est manda que239 fecit Maior Petri de omnibus rebus suis coram abba-
tisse domne Tude, sororis sue, concedente Pelagio Munionis, filio suo, in ecclesia
de Codario, coram testibus, in presencia monachorum de Ursaria:
In primis ego, domna Maiore, [mando corpus] meus ad Sancta Maria de
Ursaria cum lecto meo et mula mea. Ipsum etiam quod habeo in Aurea, scilicet,
unum casalem, et alium in Aveleeda, domum de Suario Suariiz; alterum casalem
de Vilar, de Didaco Munionis, et fuit de patre suo Munio Diez, sit de Ursaria; casa-
lem vero quod habeo in vila de Gigundi fuit de domno Gil et dedit eum mihi in
arras, do ad Ursaria pro anima eius. Similiter mando porcionem meam de ecclesia
de Sancto Vincentio de Riadigos et de hermita de Sancto Petro, ad Ursariam; et qui-
nionem meum de casale de Auterio, domum Suarii Pelaiz, ad Ursaria. Casale de
Villa Meana, que tenebat Didacus Munionis, pro precio suo teneat eum Sancta
Maria de Ursaria quousque habeat ipsam pecuniam. Hereditates alias, quas fuerunt
de Petro Pelagii, scilicet, casale de Requexo et de Custodia et hereditates de
Benedicti et de Vilar de Monte, habeat Ursaria, quia sue sunt. Ad Sancto Petro de Villa
Nova mando quartam partem ecclesiae de Cudeiro et quinionem meum de ecclesia
de Dezon et de Sancta Maria de Biduarios ut faciant \mihi anniversarium/. Ad epis-
copum Auriensem mando Cm solidos. Hereditatem de Argulfi mando ad Sancia
Diaz, filia de Didaco Munionis, si forte sine semine mortua fuerit, habeant ipsam
hereditatem filiis de domna Maiori. Casale de Pena, que est in Riadegos, habeat
eum Guilielmus, si autem semen non habuerit ad obitum suum reddat ad
Ursaria240. Ad Maria Pelagii, filia de Pelagio Munionis de Rodeiro, mando ei here-
ditatem de Riadigos, que vocatur Quintanas. Mando ad Osorium Iohannis, quem
ego nutrivi, et rogo eum ut accipiat, casale de Palacios, et ut dimittat proinde here-
ditates de Trevoedo filiis meis. Mando neptis meis, filii de Pelagio Munionis et de
Teresia Muninz, domum de Refronteira, cum sua hereditate et seara, et heredita-
239
quod R.
240
Aquí termina a copia de D.
tem de Belarin et de Vilar Minore et duos casales in Vilarino, et unum in Raaldi.

Ad monasterium de Eiree mando hereditatem de Matancia de Portu, et prestimo-
nium suum accipiant et habeant.
Si quis igitur hanc meam donationem et testationem et scripture firmita-
tis infringere temptaverit, iram Dei omnipotentis incurrat, et sit maledictus male-
dictione perpetua usque in sempiternum.
38
[s. XII].
Noticia das herdades que deu Paio Martínez á súa muller, dona Guntrodo, en
varios lugares.
Hec est noticia de hereditate de Ospitali241 que donavit ille Pelaio242

Martinz et sua mulier dona Guntrode, Deo vota:
In Megimenci quanta ei de suas arras. In Cunarro quanto ganavit cum suo
marido. In Maurigaes aquele casare que ganavit cum suo marido de Petro Afonso.
In Perera que ganavit de Monio Ariz. In Banicili quanto ganavit cum suo marido.
Arvoresagro243 de Susano quanto ganavit cum suo marido. In Arvosagro de Iusano
quanto exquisirem244 de Petro Luce. In Sancti Stephanus casare medio de Arias
Petris, castro medio de Pelagio Milidiz. Kavalaria245 in Arnego quanta ei de sua
matre. In Ventosa, in quasa de Afonso Vermuz, quanto ganavit. De Lageosa uno
casare. In casar de Munio Sariz.
39
[s. XII].
Guntrodo Eanes, monxa de Dozón, dálle ao mosteiro dous casais en Barrán.
241
ospitale] R.
242
Pelagio] R.
243
Cancelado que.
244
exquisierem
245
Cancelado que f.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Villanueva, 1566/18; 84x262 mm; minúscula

diplomática.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 6.

(Christus). In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Ego Guntrode

Iohannis, monasterii Sancti Petri de Villanova soror, Dei amore et timore compunc-
ta, do et offero Deo et beate Marie semper virgini et beato Michaeli arcangelo et
beato Petro, apostolorum principis, et eodem monasterio de Villanova, ad susten-
tationem sanctimonialium Deo in predicto monasterio servientium, dua casalia in
Barran, in perpetuum habituros.
Quicumque igitur hec duo casalia de hoc iamdicto monasterio dare vel
auferre seu alienare aliquo modo presumpserit, auferat Dominus omnipotens
memoriam eius de libro vite et non videat bona Ierusalem celestis evo perhenni et
secula cuncta, amen.
Petrus notuit.
40
[s. XII].
Carta de dotación do mosteiro de Dozón, feita pola monxa Guntrodo Suárez,

coa relación dos bens.
mática246.
CT. FLETCHER, A vida, p. 27.
In honorem Domini et in nomine sancte Trinitatis, sive in honorem Sancti

Salvatoris et Sancte Marie Virginis vel omnium sanctorum quorum reliquie recon-
dite manent in ecclesia et in alctare Sancti Petri de Villanova, scilicet, sancte Marie
Virginis, sancte Andree apostoli et sancti Martini episcopi, sancti Benedicti abba-
246
No reverso: Fundación del monasterio de San Pedro de Dozón, junto a Ossera; no dice ano ni
era; expresa los bienes. Por la fecha de la donaçión que está en esa de unos sobrinos y sobrinas
desta señora, doña Guntroda, que es de la era de César 1189, año de 1151, se puede rastrear la de
esta escritura de fundación, que a mi pareçer sería tres o quatro años más atrás, en la era de 1186,
que es el año de Cristo 1148. Se alguno le pareciere errado este juicio, siga suyo, que por ningu-
no de los dos nos lleven a la Inquisición.
tis, sancti Stephani martiris, subtus monte Mamoa de Cuiarro, flumine Dezon. Ego
Guntrode Suariz, et Deo vota, fundavi hoc locum in honorem Domini nostri Ihesu
Christi, pro remedio anime mee atque mariti mei, atque ganavi eam cum eo, et
fundavi ea, et facio testamentum de ipsa eclesia Sancti Petri ad Deum omnipoten-
tem, et facio textum scripture pro remedio anime mee.
In primis istam hereditatem de Quintana mando ibi, et fuit de meo patre
Suario Petri; et illam hereditatem que comparavi cum viro meo Pelagio de Oveco
Rodriguiz; et illa ecclesia Sancte Marie de Dezon, quantum est directum de
Hospitale Iherusalem; et una servicia<l>ia de Hospitale, que fuit de Guina Petri;
et illa hereditate de Bidueiros, que fuit de Petro Afonso, de ecclesiario et de laica-
rio tota media; et totam meam hereditatem que habeo in Dezone de ganantia et
de parentibus meis; illam hereditatem de Sancta Eulalia, quam dedit nobis rex
Fernandus pro Bustos; et IIos kasares in Castru Arias; in Sancto Stephano de
Portela unum kasal, et casa de Ramiro de Arvosagro; in Superiore Arvosagro
unum kasal. In Camba, illa hereditate de Marianos, quantum ibi habeo de mea
matre, Maior Luz, et de mea ganancia, et illa de Sancti Stephani, quantum ego
habeo sine viro meo; et illa hereditate de Pereira, quantum habeo de mea matre.
In Mauriganes unum kasal, et de <v>illa de Cuiarro medietatem de illa heredita-
te et quantum ibi comparavi de Suario Garcia et de suos fratres, et illa ecclesia
Sancte Marie de Carvaledo. In Tuiriz IIIes kasares. In Roeriz IIos kasales. In Auteiro
Iº kasal. In Paredes quantum ibi ganavi de Petro Duro. In Arnego Iº kasal, et in
Senra quantum ibi habeo, et totam hereditatem quantum habeo in Trevoedo; et
IIos kasales in Palatios; et Iº kasal in Barran; et Iº in Piniol; et illa hereditate
de Carrazedo, que fuit de Fernando Odoarii; medio de kasal de Gosteo Fernandi de
Carrazedo. In Decia hereditate de Vilar de Portu Malo et illa servicia<l>ia de
Maurelos, que fuit de Petro Ascaruguiz; et illa de Meteriz, et medio de Iaian, et
medio de Carragoso; et Iº kasal de Meixime, que fuit de Sancto Michaele de
Vendurio; et quantum habeo in Cenamir; et Iº kasal in Botos; et Mexemence
quantum ibi habeo; et Iº kasal in Sancto Tirso, que comparavi de Ursaria, et totum
alium meum quinionem que ibi habeo. In Ribas Iº kasal et IIIes mauros et IIIes
mauras, totas suas equas bravas et totas meas vaccas. De ornamenta ecclesie Iª
cruce de Ligno Domini de XIIII morabitinos cum suo pede, que fuit facto in uno
marco argenti, et Iº calice argenteo de Iº marco et quarta de marco, et una citara
et uno fatel; tres vestimentas de lino et Iº manto de sirico et alio de fustan; uno
missale, duos breviales, IIos psalterios. Et dedit nobis episcopus, Guidus, et cano-
nici Sancte Marie ad istam ecclesiam Sancti Petri IIas hereditates in Camba, in
Barumceli et in Bingaus, et alia in Ventosa et in Agear.
Si quis vero de omnibus his rebus istius monasterii \aliquid/ auferre temp-
taverit, de quocumque sit genere, sit maledictus et excommunicatus usque in sep-
tima generatione et auferat Dominus eius partem de paradiso, amen, amen.
41
1205, decembro, 22.
Tareixa Arias fai carta agnitionis de varios casais en favor de dona Urraca
Gómez, abadesa, e o mosteiro de Dozón.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1512/4; 82 (19)x270 (20) mm; minúscula
diplomática.

In Dei nomine. Ego Terasia Arie vobis Urraca Gomez, abbatisse Villenove,
et priori Marie Petri, cum omni conventu monasterii, facio cartulam agnicionis247
de hereditate mea propria in Amor, et casar de Figeiru Odoarit248 in Baran, casar de
Badin in Paredes, sexaginta249 solidos super casale; et de Sancta Marta et de Sancto
Iacobo de Arnego et de Sancta Maria de Carvaleda totum meum quinionem mando
cum corpore meo ad Sanctum Petrum, do et benedico in perpetuum.
Si aliquis ex parte mea vel aliena250 anc cartulam ad irrumpendum venerit,
sit maledictus et pariat regi251 mille morabitinos.
Facta carta sub era Mª CCª XXXXIIIª, et quotum252 XI kalendas ianuarii.
Qui presentes fuerunt: Petrus, Martinus, Fernandus.
Et Petrus Mendi qui notuit. (Signum).
42
1217, xaneiro, 2.
A abadesa de Dozón, dona Urraca Gómez, renuncia á demanda que tiña inter-
posta contra o mosteiro de Sobrado sobre a herdade de Rogitorio e os castiñeiros que alí
había, a cambio de cento cincuenta soldos.
A. MADRID, AHN, Clero, A Coruña, Sobrado, 537/20; 250x130 mm; minúscula diplo-
mática.
247
anuntionis] R.
248
Oarie] R.
249
Seragita (su: riscado).
250
Si aliquis ex parte mea turbaverit] R.
251
regis] R.
252
quod] R.
In nomine sancte et individue Trinitatis, amen. Notum sit presentibus et

futuris quod ego domna Orracha Gomiz, abbatissa de Villanova de Dizum, et totus
conventus monialium eiusdem loci, vobis abbati domno Henrrico de Superaddo et
omni conventui eiusdem loci, facimus kartam annuntiationis et quitationis de tota
demanda quam querebamus in hereditate de Rogitorio et castinariis que ibidem
erant, ita ut ab hac die et deinceps absoluti et liberi sitis a demanda illa, et nos nun-
quam in termino illo aliquid queramus. Et propter hoc recipimus a vobis Cm Lª
solidos, quos expendimus in dedicatione ecclesie nostre.
Si quis igitur contra hoc nostrum voluntarium factum venire tentaverit sit
maledictus et excommunicatus et alteri parti D morabitinos exsolvat et parti regie
totidem, et karta perpetuum obtineat robur.
Facta karta annuntiationis et quitationis in era Mª CCª Lª Vª, et quotum
IIIIº nonas ianuarii.
Qui presentes fuerunt: domnus Petrus Martini, cellararius, ts. et cf.- Petrus
Petri de Codessoso, ts. et cf.- Petrus Heriz, ts. et cf.- Pelagius Heriz, ts. et cf.-
Fernandus Pelagii, ts. et cf.- Lupus Iohannis, ts. et cf.- Martinus Iohannis, ts. et cf.
43
1220.
Sancha Gómez dálle á súa irmá Urraca canto ten en Alfonselle a cambio dunha
copa de prata, valorada en noventa e oito soldos.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 265; 290x90 mm; minúscula
diplomática.

CT. DURO, «Vilanova», pp. 15-16.
In Dei nomine. Notum sit omnibus quod ego, Sancia Gomecii, do sorori
mee, Orraca Gomecii, quicquid iuris habeo vel habere debeo in toto termino de
Fonseli, pro quo recepi unum siphum argenteum preciatum in centum solidos
minos IIos solidos.
Si igitur aliquis homo contra hanc meam donationem vel venditionem
venerit, quantum calumpniaverit, tantum duplet, et insuper iamdicte domne voci
C morabitinos pectet, donatione mea in suo robore permanente.
Facta carta era Mª CCª LVIIIª. Regnante rege domno Alfonso in Legione,
Strematura, Asturiis et Galletia. Tenente Monte Roso domno Iohanne Fernandi.
Archiepiscopo Compostellano domno Petro Munionis. Episcopo Lucense domno
Ordonio.
Qui presentes fuerunt: Pelagius Ramiriz de Veres, presbiter; Alfonsus

Pelagii, prelatus Sancti Martini de Lalin; Petrus Martini de Saa, Iohannes Petri de
Lalin, presbiteri; Iohannes Ramiriz, armiger; Iohannes de Barcala, Petrus Maurus
de Ribas; Pelagius Petri, filius iamdicti Petri Mauri, qui venit integrare iamdictum
montem; Iohannes Alvus de Saa, clericus; Iohannes Pelagii de Fonseli.
Santius Pelagii, magister conversorum Ursarie; Petrus Iohannis, cellara-
rius; Petrus Lupi de Vilanova, presbiter; Munio Petri, clericus.
Pelagius notuit.
44
1224, marzo.
Fernando Pérez e a súa muller, Ilduara Pérez, reciben a perpetuidade da aba-

desa de Dozón, Urraca Gómez, unha parte de monte que o mosteiro ten en Vilamarín
para que a poñan en cultivo nos próximos cinco anos, pola terceira parte do froito e cinco
soldos ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 252; carta partida por a...k;
225x140 mm; minúscula diplomática.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, p. 214.

In Dei nomine. Notum sit tam presentibus quam futuris quod ego
Fernandus Petri et uxor mea Eldara Petri recepimus a domna253 Urraca Gomecii et
conventu de Villanova quoddam partem montis in Villamarin, que dicitur
Casdenante et Mugildi. Recepimus de ipso monte sex modios semente, et non
plus, tali pacto quod erradicemus et cultemus illum monte usque ad Ve annos et
habeamus eum in perpetuum nos et omnis posteritas nostra et simus semper fide-
les vassalli predicte abbatisse el conventu de Villanova; et de omni fructu que ibi
habuerimus terciam partem eis exsolvamus per maiordomum suum et quinque
solidos omni anno, in die Sancti Martini eis reddamus; et non liceat nobis predic-
tam hereditatem dare in helemosinam, nisi predicto monasterio, nec vendere similiter,
si iusto precio voluerint dare, sin autem rustico qui teneatur ad omnia supradicta, et
semper predictam abbatissam et monasterium habeant dominium in predictam
hereditatem adquerendum ius suum.
253
domina] DURO.
Pars autem que fecerit contra hoc pactum, si vocata, infra decem dies non
potuerit emendare vel noluerit, quod commiserit absolutionem centum aureorum
parti alteri teneatur, pactum tamen in suo robore permanente.
Item dicimus, si hoc monte suprascripto non laboramus nec erradicamus,
sicut supradiximus, ad Ve annos, remaneat eum, cum quanto ibi laborabimus, ad
Villanova.
Facta carta era Mª CCª LXIIª, mense marcio. Regnante rege A(defonso) in
Legione, Asturiis et Galetia. Tenente Alva F(ernando) Guterri et ipsa Villamarin
F(ernando) Pelagii. Episcopo [Au]riense domno254 Laurenti<o>. Episcopo Lucense
domno255 O(rdonio).
Testes: Iohannes, monachus; Petrus [Pelag]ii, presbiter; Fernandus Pelagii,
presbiter; Petrus Iohannis, Vincentius Alvariz, clerici; Petrus [...], Petrus Pelagii, Munio
Muniz, Iohannes Tranzon, Iohannes Boon, Alvar Iohannes.
Michael notuit.
45
1226, setembro.
Testamento de dona Urraca Gómez, no que fai varias mandas ao mosteiro de

Dozón.
diplomática.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, p. 93 e AHP, Cód. 993, fol. 465r.
ED. DURO, «Vilanova», ap. II, doc. n.º 8.- ROMANÍ, Oseira, n.º 276.
CT. PERALTA, Fundación, p. 116.- DURO, «Vilanova», p. 16.
[H]oc est testamentum domne256 Orrace Gomecii257.

In nomine Patris et Filii et Spiritus258 Sancti, amen. Ego Orraca Gomecii,
in egritudine constituta, cum integritate tamen sensus mei de rebus ad me spec-
tantibus huiusmodi259 testamentum condo.
254
domino] DURO.
255
domino] DURO.
256
domine] DURO.
257
Gometti] R.
258
Spiritui] DURO; est Spiritus] R.
259
huis] R.
In primis, cum consensu totius conventus Villenove, mando monasterio

Sancte Marie de Ursaria totam hereditatem de Afonseli, cum armentis et aliis que
ibi habeo, excepto pane veteri, cuius260 hereditatis magnam partem ab ipso monas-
terio receperam. Monasterio Villenove mando duo casalia in Saa, aliud in Oor,
aliud in Iaiam261, aliud in Lalim, illum, videlicet, quod emi; casale meum de Lalin,
in quo habitat Martinus Munionis, mando sobrine mee Santie Fernandi, si perse-
veraverit in ordine; aliud, in quo habitat Martinus Martini, mando Gometio
Fernandi, fratri suo, ita tamen quod teneat ea in vita sua tantum nec liceat eis ven-
dere vel alio modo alienare, sed in morte sua uterque eorum, quod ei dimittitur,
liberum predicto monasterio de Villanova relinquat.
Mando quod Iohannes Pelagii det Onega Fernandi XXXª II solidos cum
tribus modiis panis, de pane novo de Lalin, et cum duabus vaccis quas habeo in
ipsa villa de Lalin.
Mando etiam quod, si conventus Villanove voluerit et potuerit solvere
debita mea, secundum consilium abbatis Ursarie, recipiat omnes hereditates meas,
scilicet: duo casalia in Saa, aliud in Oor, IIIes in Lalin, aliud in Iaiam et quinque,
que habui ex dote Garsie Iohannis, si abbas Ursarie invenerit ea ad me pertinere
debere262. Et de fructu istorum omnium et de XXXª VI modiis panis veteris, quos
habet Iohannes Pelagii de Afonseli, per mensuram de Detia, et de IIIIor anulis, qui
sunt in Ursaria, solvant debita mea que inferius scripta sunt. Quod, si noluerint vel
non potuerint hoc adimplere, abbas Ursarie, sine cuiusquam contradictione, hec263
omnia recipiat et tamdiu ea264 teneat, donec omnia mea solvatur, quibus solutis,
omnes iste hereditates redeant ad ius et potestatem monasterii Villenove, exceptis
illis duobus casalibus de Lalin, que nepotibus meis in vita sua tenenda concessi265,
que in eorum morte ad ipsum monasterium de Villanova debent redire.
Facta carta era Mª CCª LXª IIIIª, mense septenbri. Regnante rege domno
Alfonso in Legione, Strematura, Asturiis et Galletia. Tenente Monte Roso Roderico
Gometii. Archiepiscopo Compostellano domno B(ernardo).
Presentes fuerunt: domnus Fernandus, abbas Ursarie; Petrus Nuni, prior;
Suerius Suerii, cellararius; Iohannes Fernandi, conversus Ursarie; Fernandus
Gometii, miles; magister Rodericus, Pelagius Eriz, Petrus Lupi, Iohannes
Monachus de Marinaos, Iohannes Roderici, Petrus Iohannis de Arnego, Munio
Petri, clerici; Iohannes Pelagii de Afonseli.
Item mando predicto monasterio Ursarie minorum anulum meum sma-
ragdinum.
260
cius] R.
261
aliud Iaiam] R.
262
debet] R.
263
contraditione hec] DURO, contaditione haec] R.
264
ea] R.
265
Cancelado: Mando Santia Petri, abbas, duas vacas, quas habeo in ipsa villa de Lalin.
Huius sunt testes: Suerius Suerii, Pelagius Martini, Petrus Eriz, Pelagius Eriz.
Mando etiam Santie Petri alias duas vacas, quas habeo in Lalin.
46
1229, setembro, 13. Melón.
Afonso IX concédelle ao mosteiro a metade da igrexa de Santa Baia de Camba,

que xa lle dera anteriormente Fernando II.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1516/20; 190x220 mm; minúscula diplomáti-
ca; plica de 18 mm; conserva catro buracos romboidais dos que pendía o selo; roto en varias partes.
ED. GONZÁLEZ, Alfonso IX, n.º 605.

RX. SÁNCHEZ BELDA, Documentos reales, n.º 617.
CT. DURO: «Vilanova», p. 12.
Notum sit omnibus per hoc scriptum quod ego Adefonsus, Dei gratia rex
Legionis et Gallecie, concedo et confirmo Deo et monasterio Sancti Petri [de
Villa]nova illam medietatem Sancte Eulalie de Canba, cum duobus servicialibus ad
eam pertinentibus, cum [omnibus d]irecturis et pertinentiis suis, quam, ex dona-
tione patris mei, illustris regis domni Fernandi, monasterium ipsum obtinuit,
secundum quod per instrumentum ipsius mihi constitit evidenter.
Nulli igitur omnino hominum liceat hanc mee concessionies et confirmatio-
nis cartam infringere vel ei ausu temerario contraire, quod, qui presumpserit, iram Dei
et regis in[curr]at et quantum invaserit duplo componat et regie parti in [penam] mille
morabetinos exsolvat, carta nichilomin[us in suo robore] permanente.
Facta carta apud Me[lon]en, XIII die septembris, er[a] Mª CCª LXVIIª.
(En columna) Bernaldo, existente Compostellano arciepiscopo. Roderico,
Legionensi episcopo. Nunone, Astoricensi episcopo, Laurentio, Auriensi episcopo.
Infante domno Petro, maiordomo domini regis, tenente Legionem,
Limiam et Zemoram.
Domno Petro Petri, magistroscolarum Auriensi, canonico Compostellano,
existente cancellario domini regis.
Afonsus, domini regis scriptor, scripsit.
47
1244, setembro, 1.
A abadesa de Dozón, dona Maior, fai «placita» con Martiño Eanes, clérigo do
mosteiro, e a súa nai, polo que lles dá a ambos durante a súa vida un casal despoboado
na Torre, devolveranllo tras a súa morte con outro en Agrosagro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Vilanova, 1566/19; carta partida por a...h; 185x125
mm; minúscula diplomática caligráfica.

In Dei nomine, amen. Notum sit tam presentibus quam futuris quod ego
M(aior), abbatissa Sancti Petri de Villanova de Dezon, cum consensu conventus
nostri, facimus placitum firmissimum cum Martino Iohannis, clerico nostro, et
cum matre sua M. Petri ad placitum nostri et eorum, scilicet, damus eis unum cas-
sale depopulatum in Turre, in quo moratur M., miles, in vita amborum, tali con-
ditione quod ipsi M(artino) Iohannis et mater sua, M. Petri, dimitant ad mortem
suam quantam hereditatem tenent in manu et in iure in Arvosagro et in Turre
monasterio Villenove depopulatam sine aliqua calumpniatione; et debemus nos
defendere vos ad directum et cum vestro directo.
Si aliquis hoc pactum frangere voluerit pectet alteri parti C morabitinos,
et carta remaneat roborata.
Qui presentes fuerunt: F. Froyle, ts.; L. Martin, ts.; Adam Fernandi, ts.
P. Iohannis qui notuit.
Era Mª CCª LXXXª IIª, et quotum kalendas setembris.
48
1248. Mosteiro de Vilanova de Dozón.
A monxa dona Toda, co consentimento da abadesa do mosteiro de Dozón,

vende, «reservato usufructu», ao mosteiro de Oseira as tres quintas partes do casal de
Paraíso, freguesía de San Miguel de Goiás, por sesenta soldos.
diplomática; en mal estado de conservación.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, n.º 93 e AHP, Cód. 993, fol. 469r.
ED. ROMANÍ, Oseira, n.º 604.

RX. LEIRÓS, Catálogo, n.º 623, p. 54.
[In Dei] nomine. Notum sit tam presentibus quam futuris quod ego
[domna Toda], monialis de Villanova, cum consensu [abba]tisse domne Maioris et
tocius conventus eiusdem loci, vendo et concedo in presenti monasterio Ursarie de
casali de Panizo tres quintas, videlicet: unam quintam meam et duas... de sobrinis
meis, Petri Munionis et Urrace Munionis, et altera sororis mee Stphanie Petri.
Vendo inquam et concedo iamdictas tres quintas casalis supradictis cum omni voci
sua et cum omnibus... et directuris et pertinenciis suis pro LX solidis, quos integre
iam recepi. Vendo insuper predictam hereditatem sub parrochia Sancti Michaelis
de Goyaes, tali pacto quod ego teneam prefatas quintas in tota vita mea, et post
mortem meam, predictum monasterium Ursarie recipiat prefatas tres quintas in
pace et sine impedimento, iure hereditario, im perpetuum. Obligo etiam monaste-
rio Ursarie meum casale de Carragoso, quod Super dicitur, ad defendendum ipsum
monasterium cum ipsis tribus quintis.
Facta carta venditionis et confirmationis apud monasterium de Villanova,
sub era Mª CCª LXXXª VIª. Regnante domno Fernando rege Castella, Legione et
Gallecia. Domno Michaele episcopo Lucense.
Qui presentes fuerunt: domna Sancia Fernandi, prior; domna Marina
Petri, Sancia Fernandi, Maria Munionis, moniales; Martinus Iohannis, capellanus;
Dominicus Petri, maiordomus; Lupus Iohannis, Martinus Nunonis; domnus
Petrus, scellarius Ursarie.
Frater Michael notuit de mandato domne Tote.
49
1251, setembro.
Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles «ad vitam» a Pedro Martínez e á súa
muller, dona Eximia de Campo, un casal en Munín, por setenta soldos ao ano, sendo reci-
bidos como familiares do mosteiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1525/12; carta partida por a...d; 135x115
mm; minúscula diplomática currens; descascado en varias partes.
ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 23, con data de 1249.

In Dei nomine. Notum sit presentibus et futuris quod nos Sancia, abatisa,
et conventus de Dozon damus et concedimus spontanea voluntate unum casale266
quod habemus in Monini, et est in filigresia267 Sancti Iacobi, vobis Petro Martini,
dicto Pidrero268, et uxori vestre domne Eximie de Campo, quod habeatis illum in
vita amborum pro LXXª solidos annuatim, quod vos debetis269 dare nobis in festo
Sancti Martini; et nos debemus amparare supradictum casale tamquam nostrum270.
Et ipse supradictus Petrus Martini et uxor sua, domna Eximia, pacaverunt
nos pro primis annis Ve271, quia dederunt nobis CCC et Lª solidos nominatim; et
primo anno habuimus nos homnes fructus272 et directuras, et ita sunt273 anni VI. Et
si in termino sex annorum mortem acceperint274, debent habere per illud casale
supradictos275 denarios de quibus non fuerunt pacati cum ille mandaverit276. Et nos
recepimus domnam Eximiam et Petrum Martini pro nostris familiaribus. Et Petrus
Martini et domna Eximia, quod [± 10] in pace in morte et in vita277 et hereditas
maneat [± 14] amborum.
Facta carta sub era Mª CCª LXXXª VIIIIª, et quotum setembris.
Qui presentes fuerunt: M., clericus; A., monacus, clericus; M. Iohannis,
monacus, Laurencius [±4], miles et iudex; Arisius Iohannis, clericus.
[Petrus]278 Iohannis, notarius iuratus de Dozon, qui notuit.
266
voluntate casale] R.
267
filigrigia] R.
268
Pedrero] R.
269
quod nos debemus] R.
270
supradicto casale con quarenta morabetinos] R.
271
pacaverit nos pro primus [...]] R.
272
[...] fructus] R.
273
et ita quod] R.
274
annos hereditatem acceperunt] R.
275
supradictus] R.
276
de quibus [...] atque de ille mandaverint] R.
277
Borrado por expuntuación amborum.
278
Cf. Lucas Álvarez, M., «El notariado en Galicia hasta 1300», en Notariado público y documento
privado: de los orígenes al siglo XIV. Actas del VII Congreso Internacional de Diplomática. Valen-
cia, 1986. Valencia, 1989, vol. I, p. 394.
50
[entre 1238-1251]279.
Fragmento da investigación feita por dous homes bos para decidir no preito pre-
sentado entre a abadesa de Dozón, Maior Fernández, e a prioresa de Chouzán, Maior
Sánchez, sobre os bens da monxa Urraca Eriz.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1539/1; 323x215 mm; minúscula diplomá-
tica currens; copia do século XIII280.
Orta fuit intencio inter Maior Fernandi, abbatissa de Vilanova, et ex alia

parte inter Maior Sancii, priorissa de Iouzan, super Orracam Eriz, sanctimoniale,
et hereditatem suam. Et de veneplacito utriusque partis possiti et constituti sun<t>
illi duos ombres, scilicet, A. Garzie et V. Fernandi, ut inquisissent et didicissent
veritatem utriusque partis et, secundum quod invenissent et didicissent, compo-
suissent illas aut iudicassent. Si autem isti duo supradicti hanc causam iudicare vel
componere non potuissent vel noluissent, debent monstrare Lucense episcopo,
domno Michaele, veritatem, quam invenissent huius rei, et, consilio et mandato
Lucense episcopo, domni Michaeli, debent isti duo predicti hanc causam iudicare
et terminare.
In primis isti iamdicti venerunt ad monasterium de Iouzan et interrogave-
runt M. Petri, dictam abbatissam de Eyree; unde M. Petri, abbatissa, iurata, dixit
quod vidit Orracam Eriz lege in monasterium de Iouzan et vidit eam ibi accipere
ordinem; et, interrogata de professione et de tempore, dixit quod nichil sciebat.
I. Stephani et uxor sua, M. Petri, iurati, idem dixerunt quod et abbatissa
domna M., excepto quod nichil dixerunt de tempore quando ibi legit.
I. Pelagius, laicus, iuratus, dixit quod vidit illam sanctimonialem, Orracam
Eriz, infantem, in Iouzan et post vidit eam accipere ibi ordinem et ille morare fecit
per spacium XXti annorum; interrogatus de professione vel de tempore, nichil dixit.
I. Inlar, iuratus, similiter quod et I. Pelaii per totum dixit.
O. Garzia, laica, iurata, per totum idem quod I. Pelagii dixit.
M. Salvatoris, laica, iurata, similiter quod O. Garsie per totum dixit.
M. Martini, laica, iurata, idem quod primus I. Pelagii, laicus, per totum dixit.
S. Petri, sanctimoniale, iurata, dixit quod O. Eriz dixerat ei in Vilanova
quod tenebat se pro pecator, quare non veniebat morare ad monasterium de
Iouzan, quia ibi receperat ordinem. Interrogata de professione et de tempore,
nichil dixit.
279
A abadesa Maior Fernandi de Vilanova, datada entre 1244 e 1248 e, en todo caso, xa nova abadesa
en 1251; a prioresa de Chouzán Maior Sancii, datada entre 1216 e 1262.
280
No reverso: Es de Villanova.
A. Petri, laicus. iuratus, similiter quod et primus I. Pelagii, per totum dixit.
E. Arie, sanctimoniale, iurata, dixit quod vidit O. Eriz sanctimoniale de
Iouzan et vidit eam ibi morari. De professione dixit quod illo tempore puella et
nichil sciebat, et tamen unde sciebat quod illo tempore quod accipiebant ordinem,
faciebant professionem in sua regula.
T. Nuniz, sanctimoniale, iurata, dixit quod erat in Vilanova et O. Eriz dixe-
rat ei quod dicent priorisse de Iouzan, ut querent eam per episcopum, quia dixerant
illi predicatores quod vivebat in peccato et, pro verecundia quam habebat, non
poterat venire ad monasterium de Iouzan.
M. Fernandi, sanctimoniale, iurata, dixit quod O. Eriz dixerat illi in casa-
li suo de Requeixu, quod episcopus et predicatores dixerant ei quod veniret mora-
ri ad monasterium de Iouzan, aut excusaret se ab illo monasterio.
E. Luz, sanctimoniale de Iouzan, iurata, dixit quod duobus annis preteri-
tis prior de Iouzan et conventus eiusdem loci miserant illam ad monasterium de
Vilanova ire dicere quod O. Eriz quod veniret ad suum monasterium, quia iam
tempus erat, et illa dixit ei quod veniret ad monasterium de Iouzan usque ad fes-
tum sancti Iohannis Babtiste.
M. Petri, sanctimoniale, iurata, dixit quod ante quam acciperet ordinem
erat in Requeixu, in hereditate sua, et erat ibi O. Eriz, et invenerat se in ecclesia
de Vilaiusti, et O. Eriz interrogavit eam si volebat accipere ordinem in monasterio de
Iouzam, quod placeret ei, quia fuerat inde sororem et volebat venire ad monaste-
rium de Iouzan.
M. Fernandi, clericus, subdiaconus, iuratus, dixit quos fuit cum Pelagio Petri,
clerico, ad monasterium de Vilanova, et tulit litteras Lucensis episcopi, domni Michaeli,
ad abbatissam de Villanova, et abbatissa recepit litteras, et post quam legit litteras dixit
quod prodest priorise de Iouzan, quia pro viginti annis quod illud morare fecit vixit hic
XLª annos, autem Lª, autem LXª.
P., monachus, presbiter, iuratus, similiter quod et M. Iohannis, subdiaco-
nus, per totum dixit.
I. Petri, \clericus de Vilaiusti/, subdiaconus, iuratus, dixit quod erat in
Vilaiusti, cum domna Maiori Petri Valoura, et venit O. Eriz, soror, cum ira abbatis-
se de Vilanova, et dixit ita: «ego sum infelix et perdo animam, quia non vado ad
Iouzan, unde sum soror, ubi feci professionem». Et post hoc venit P. Eriz, clericus,
cum duobus equitibus, et fuit cum illo ad monasterium de Vilanova.
A. Eriz, miles, frater O. Eriz, iuratus, dixit quod erat preses ubi interroga-
vit eam I. Raton: «O. Eriz, ¿quare reliquistis monasterium vestrum de Iouzan?». Et
illa respondit ita: «Non placet mihi amplius ibi morari».
P. Pelagii de Lama, laicus, iuratus, dixit quod vidit O. Eriz venire ad here-
ditatem suam de Requeixu, et audivit ei dicere quod volebat ire ad monasterium
de Iouzan ut habitaret ibi, aut se inde excusaret, quia dicebat quod episcopus eam
excomunicabat, et de illo loco revertitur ad monasterium de Vilanova.
F. Iohannis, conversus Ursarie, iuratus, dixit quod vidit O. Eriz infantem

in monasterio de Iouzan et legit ibi, et postea accepit ibi ordinem, et post hec vidit
eam per mandatum exire ad monasterium de Iouzan. Interrogatus de professione
vel de recersione nihil sciebat.
F. Gustez, monacus Ursarie, dixit quod non vidit O. Eriz accipere ordinem in
Iouzan, sed unde credebat quod acciperat ordinem in Iouzan; insuper unde credebat
quod O. Eriz venerat de Flauzano ad monasterium de Vilanova et quod fecerat pro-
fessionem omnibus abbatisis que fuerant in monasterio, a diebus abbatisse domne
Tarasie, et credebat quod vixerat in Vilanova per spatium sexaginta annorum.
S. Suerii, monacus Ursarie, per omnia idem dixit sicut et F. Gostez. Et
insuper super hoc addidit quod erat unde certus, quia dixerat ei quidam homo qui
viderat hoc. Interrogatus de tempore dixit quod erat per spacium Lª annorum, et
dixit quod vidit eam querere eam de Iouzan vivam et mortuam.
Elvira Petri, sanctimoniale, iurata, dixit quod bene sit pro veritate quod O.
Eriz fuit infans in Iouzan et accepit ibi ordinem, et inde hoc non vidit, sed una
sanctimoniale quam viderat eam ibi dixit ei hoc totum, et quod audivit dicere quod
in vita quisierant eam in Iouzan.
Marina Fernandi, sanctimoniale, iurata, similiter scit et Elvira Petri per
omnia dixit.
Maior Roderici, sanctimoniale, iurata, idem per omnia dixit sicut ipse
supradicte dixit; et addedit quod audivit dicere aliis qui viderant eam exire monas-
terii de Iouzan et ire ad suam hereditatem, et quod nunquam reversa fuerat ad
Iouzan.
Maria Velasci, sanctimoniale, iurata, similiter dixit sicut iste alie supradic-
te; et addidit quod audivi dicere aliis qui viderant eam ire ad hereditatem suam et
quod illa, quando ibat, dixit quod reverteretur ad Iouzan.
Maria Nuniz, sanctimoniale, iurata, idem per omnia dixit sicut Maria
Velasci.
Elvira Velasci, sanctimoniale, iurata, similiter sicut et Maria Nuniz per
omnia dixit.
Eldara Arie, sanctimoniale, iurata, dixit quod vidit O. Eriz puellam et
infantem in Iouzan, et postea vidit eam accipere ibi ordinem, et quod vidit illam
venire ad hereditatem suam, quam exiebat inde dixerat quod reverteretur ad
Iouzan.
Ordonius Pelagii, laicus, iuratus, dixit quod vidit O. Eriz puellam venire
ad Iouzan et quod accepit ibi ordinem, et quod vidit illam ire ad hereditatem suam,
ut eam acciperat, et non vidit eam revertere, et quod vidit petere eam priorisse
domne Orrace Oveci, et postea vidit eam petere priorisse domne Maiore Sancii.
Lupus Pelagii, laicus, iuratus, per omnia dixit sicut Ordonius Pelagii.
Ovecus Petri, laicus, iuratus, per omnia similiter dixit sicut alii isti supradicti.
Martinus Sancii, laicus, iuratus, idem per omnia dixit sicut ipsi supradicti.
Interrogati de tempore nichil sciebant.

Dominicus Petri, laicus, iuratus, similiter per omnia dixit sicut isti supra-
dicti. Interrogatus de tempore vel de professione nichil sciebat.
Petrus Martini, laicus, iuratus, idem per omnia dixit sicut isti supradicti.
Petrus Dominici, laicus, iuratus, per omnia dixit sicut isti supradicti.
51
1255, agosto, 16. Mosteiro de Aciveiro.
Dona María Muniz dálle á súa filla, Sancha Fernández, abadesa de Dozón,
varias herdades nas terras de Lemos, Limia, Búbal e Andrade, con reserva de usufruto.
B. OURENSE, AHP, Clero, Libro 1238, fols. 314v/315r; copia do século XVIII.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 39; A-1, c, fol. 935v, atado 3, n.º 39; A-15,
fol. 130r, mazo 1, n.º 39 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 290r, mazo 19, n.º 28, s.d.

In nomine Domini, amen. Notum sit presentibus et futuris quod ego,

donna Maria Munis, do et dono et inter vivos firmiter concedo vobis, Sancie
Fernandi, filie mee, abbatise monasterii de Villanova, quantam hereditatem habe
et habere debeo, pro directo meo, in terra de Limia et in Lemos et in terra de Bubal
et in Luucis et in terra de Castella de Bubal et in Andrade, tam laycariam quam
ecclesiasticam, ita tamen quod ego debeo tenere et possidere predictas hereditates
in tota vita mea, nomine vestro, et alii filii mei dividant inter se ad mortem meam
vel post dederint partem vestram hereditatum et bonorum meorum, sicut uni ex
ipsis, vos detis unicuique eorum partem suam de predictis hereditatibus quas ego
vobis donavi pro parte vestra bonarum mearum.
Si quis ex parte mea contra hanc meam voluntariam donationem factam
alio modo venerit, sit maledictus et pectet voci regis quingentos morabitinos.
Facto scripto in era MCCLXXXXIII, decimo septimo kalendas septembris, in
monasterio de Azivario. Regnante domino rege Alfonso in Castella et in Legione, in
Toleto, in Corduba, in Geen, in Sibilia, in Murzia. Archiepiscopo Compostele domi-
no J(ohanne) Arie. Episcopo Lucense domino Michaele. Episcopo Auriense domino
J(ohanne) Didaci.
Presentibus: Domino I(ohanne) Ordonii, abbate de Azivario; Martinus
Iohannis, prior eiusdem; Fernandu Peter, cantor; Martinus Pelagii, sacrista; domi-
no I(ohanne) Fernandi, abbate de Camanzio; Sebastianus Pelagii, prior eiusdem;
Iohannes Fernandi, monachus eius; Petrus Pelagii, miles, dictus Vultoran; Petrus
Alfonsi, miles de Curantes, interfuerunt.
Petrus Perez, monachus et cellararius monasterii Sancti Claudi, scripsit de
mandatu et rogatu predicte domine Marie Munis.
52
1256, xuño, 18.
Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles «ad vitam» a Pedro Eanes e á súa
muller, Tareixa Arias, o casal que ten en Pazos de Monte, freguesía de San Martiño de
Pazos, baixo diversas condicións, sendo vasalos do mosteiro.
A. SANTIAGO, AA, pergamiños, Vilanova; carta partida por a...d; 150x145 mm; minús-
cula diplomática.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 935v, atado 3, n.º 41, con data era de 1264; A-1, d,
atado 3, n.º 41; A-15, fol. 138r, mazo 3, n.º 41 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 290r,
mazo 19, n.º 14, con data era 1264.

Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris quod ego, S(ancia),
abbatisa de Dezon, et totum conventu<m> eiusdem loci damus et concedimus
vobis, Petro Iohannis, et uxor vestra, Terasie281 Arie, nostrum casalle que habemus
in loco ubi vocatur Palacius de Monte, scilicet quod tenuit Iohannes Alvarii, ad
montem et ad fontem282 et vallem, cum omnibus exitibus et pertinenciis suis, quod
teneatis illum casale in vita vestra amborum, et detis inde ad monasterium medie-
tatem pannis et lini per nostrum maiordomum, et ipsum maiordomum det vobis
semente et despensis; et pro directuris de ipso loco annuatimxsolidos et I directum
in festo sancti Petri de VI panes tritici et I almude de vino et unam collectam, qua-
lis solet inde dare. Et sedeatis nostros vasallos et monasterium amparet vobis ad
directum. Et detis pro luctuosa XV solidos. Et ipse Petrus Iohannis paret ipsam
hereditatem iam predictam bene; et ipse P(etrus) Iohannis de quanto monte rum-
peverit283 debent levare inde Iº novo.
Si quis igitur contra hanc cartam venire presumpserit pariat alteri parti C
aureos, et carta in suo robore permaneat. Et si forte venerit a istum P(etrum)
281
vestre Terasia] DURO.
282
fontem] DURO.
283
rumpleverit] DURO.
Iohannis vel uxorem suam minguam quem non possunt eo ferre284, istam heredi-
tatem non pectet penam placiti.
Facta carta sub era Mª CCª LXLª IIIIª, et quotum XIIII kalendas iulii. Rege
regnante in Legione et Castella domno A(defonso). Episcopus Auriensis I(ohannes)
Didaci. Archidiacono in Buval A(defonso) Petri. Tenente opidum Albe R(oderico)
Suerii, maiorino maiori in tota Gallecia.
Testes qui presentes fuerunt: (1ª columna) N. Suerii, miles; L. Suerii, frater
suus; A. Petri, miles; Arias Nunii, prelato ecclesia de Barran. (2ª columna) Arias
Iohannes, prelato Sancti Martini; I. Dominici; P. Suerii; Petrus Pelagii de Cibran.
Et ego Petrus Dominici, publicus notarius, qui interfui et scripsi.
53
1259, xaneiro.
Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, dálles «ad vitam» a Martiño

Martínez e á súa muller, Mariña Pérez, o casal de Outeiro, por seis cuarteiróns de pan,
un moio de centeo, dous cuarteiros de paínzo e seis soldos ao ano, sendo vasalos do mos-
teiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1528/17; carta partida por a...e; 210x131
mm; minúscula diplomática currens; gran mancha de humidade central.
Notum sit omnibus presentibus et futuris quod ego, domna Sancia

Fernandi, abatisa de Villanova, per mandatum eiusdem monasterium Villanove, do
tibi, Martino Martini, et uxori tue, Marine Petri, meum casale de Auteiro, quod fuit
de matre mea, quod teneatis eum in vita vestra, tali conditione quod detis inde
mihi vel voci mee VIes quarterios de pane annuatim, unum modium de centeno,
per talega de Burgo, et IIos quarterios de millo el VI solidos de denariis pro festo
Sancti Martini. Et debetis morare meum casale vos aut filio vestro, et sit vasallus
meus fidelis quis moraverit ipsum casale, et det mihi luitosam ad obitum vestrum.
Et de pos morte vestra, quamtum habere habueritis, totum sit vestrum et liberum
de nobis.
Et qui hoc pactum rumperit es parte mea vel de vestra pectet parti alteri
Cm solidos, et placitum stet in robore.
Et de ante Ves annis qui venerit transetis, quod \quando/ [± 20] per duos
omines bonos. Et si forte venerit grandum ou geada veniat maiordomum meum et
levet medium de novo quod habuerit.
284
soferre] DURO.
Facto placito in mense ianuarii, in era Mª CCª LXLª VIIª. Regnante in

Legione et Castella rege domno Adefonso. Episcopo in Auria domno Iohanne
Didaci. Tenente Castellam con Bolo de Senda Gundisalvus Iohannis. Maiorino
maiore domno Rodericus Garsias.
Qui presentes fuerunt: Iohannes Fernandi de Rivolo, clericus; Martinus
Fernandi, frater eius; Petrus Sebastianus, maiordomus; domna Maior Suerii, dicta
de Lobaes; Maria Fernandi, monges de Villanova; domna Oraca Petri, monges de
Vilanova; Petrus Michaelis; Arias Lobo.
Et ego, Petrus Fernandi, notarius publicus de Castella, qui scripsi et inter-
fui, ts.
54
1259, setembro, 13.
Sancha Pérez fai pacto con Pedro Eanes sobre cinco leiras que ten xunto a Ponte
Arenteiro pola cuarta parte da produción e cinco soldos ao ano, el, a súa muller e os seus
fillos e tras a súa morte a terceira parte, e outras condicións, sendo vasalos do mosteiro
de Dozón.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1529/7; carta partida por a...h; 196x143
mm; gótica textual formata; rota na parte superior dereita285.
Notum sit omnibus hominibus tam presentibus quam futuris quod ego,
Santia Petri, tibi, [Pe]tro Iohannis, facio pactum et placitum inter me et vos bene
firmissimum [h]oc scriptum esset valiturum usque in perpetuum per capitulum
Sancti Petri de Villanova et per presentiam bonorum hominum de ipsa hereditate
quam habeo iuxta Ponte Arintario, scilicet quanta est: sunt Ve leiras nominanter
partidas, de ipso loco unde morat Iohannes Pelagii usque ad rivum, tali conditio-
ne quod det inde quartam de quanto ibi habuerit et ganaverit, exitum inde haba-
lem, quales boni duo homines. Et ideo dederunt mihi pro foribus Ve solidos et
medio in vita sua; et concedo me et uxor mea et filiis meis pro vestri vassallis, dum
vivi fuerimus. Et ad obitum vestrum detis mihi terciam vestra voce. Et de ipsa leira,
que iacet ante domum de Petro Suarii, det mihi terciam, et debetis modo incipere
laborandum, tali conditione si ego voluero vendere aut subpinorare ad vos donam
Santiam Petri vel voci vestre; et si ego non possum conparare nec subpinorare,
vendetis vos in tali loco inde quod mihi bene istum forum faciant, quod vos facie-
tis me, et esset semper meus vasallus hominem quod ibi moraberit et omnis vox
sua, et de sua voce dedit mihi luctuosa preciata in X solidis.
285
No reverso: No pertenece al monasterio.
Qui presentes fuerunt: Michael Petri, canonico et presbitero, ts.; Petro

Suarii, ts.; Petro Pelagii, ts.; Munio Muniz, ts.; frater Petro Iohannis, ts.; Iohannes
Iohannis, ts.; Martino Muniz, ts.
Regnante rege Alfonso in Legione. Michaele, episcopo in Lucense sede.
Roderico Gomescii, tenente Monteroso. Era Mª CCª LXLª VIIª, quotum idus setembris.
Matheus Pelagii qui notuit.
55
1259.
Guntrodo Fernández, filla de Fernando Rosado, véndelles aos seus irmáns,

Mariña, María e Pedro Fernández, toda a herdade que tiña en Agrosagro, debaixo do
monte Navego e xunto ao río Arnego, parroquia de Santo Estevo de Carboentes, por
dezanove soldos.
A. SANTIAGO, AHU, Colección Blanco Cicerón, 137/19; 89x255 mm; minúscula

diplomática; roto en varias partes.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 152v, atado 3, n.º 40; A-1, d, atado 3, n.º 40; A-15,
fol. 130r, mazo 3, n.º 40.
In Dei nomine, amen. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris
qod ego, Guntroa Fernandi, filia Fernando Rosado, una cum [...] bone pacis et
voluntas vobis omnibus germanis meis, Maria Fernandi et Marine Fernandi et
Petro Fernandi, fa[cimis] kartula vendicionis de hereditate mea que abeo in vila
nominata Arvosagro, d[e a]volorum meorum Anirim« [±2]asa Aniri[±4] octorgada
cum suis antiquis locis omniquecumque parte [±6], monte Navego, discurrente
ribulo Arnego, scilicet [pre]cium XVIIII solidos et de precio nichil apud vos non
remansit.
Si aliquis venerit vel venerimus [ex] parte mea vel extranea ad irrumpen-
dum istum placitum esset maledictus et excomunicatus et cum Iudas traditore in
inferno sepultus.
Ista hereditas iacet prope [scist]erio Sanci Stephani Carbonenssis. Et magis
pectet XLa solidos voci regia, et semper rei [±3] cum vestro iure.
Regnante Alfonso in Legione. Espicopo Michael sede. Dono Ruderico
Gomescii tenente Monterroso. Domna Toda abbatisa de Villanova. Maordomo
Petrus Pelagii. Munio Diaz prelato Sancti Stephani.
Qui presen[te]s fue[runt]: Pelagius Monaco, ts.- Petro Pelii, ts.- [Pe]lagio
Iohannis, ts.- Stephano, ts.
Matheus Pelagii qui notuit.
Era Mª CCª LXLa VIIª.
56
1262 [ante maio, 19]286.
Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, permítelle á monxa Sancha

García dispoñer de canto ten.
B. Incluído no n.º 57, do 19-maio-1262.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 12, incluído no pretendido do 29-maio-1272.- ROMANÍ,

Oseira, n.º 1009, coa mesma data que Duro.
Conuçuda cousa seya a quantos esta carta viirem287 et oyrem que eu,
domna Sancha Fernández, abadessa de Villanova de Deçom, de suu con o conven-
to dese meesmo lugar quitamos a vos, Sancha Garsia, touquenegra288 de Villanova
dese meesmo lugar, todo vosso erdamento que avedes et devedes a aver, et as con-
pras et as gaanças que y fecerdes. Et esto façemos porque cómpre a nos et a vos et
per mandado et per consello de nosso bispo, don Miguell, de Lugo.
Et se alguén veer contra esta compossiçom289, que faz a abasessa con seu
convento et per consello que ouverom con o bispo don M[iguel, que pey]te aa
outra parte mil moravidís et aa voz do rey outros mil morabedís, et permeesca a
carta en [seu r]evor.
Feyta a carta en era de mil et CCCos annos.
Esto foy pola raçón que eu quitei aa vestiaría.
Testemoyas: Ares Núnez290, prellado de Barram; Pedro Eanes, prellado da
iglesia de Carvoentes; Martín [Moo]go291, capellán de Villanova de Deçom; Martín
Eanes O Vello, capellán desse lugar; Pay Corza, ome da d[ita] abadessa.
57
1262, maio, 19.
Sancha García, monxa de Dozón, véndelle a don Pedro García, abade de

Oseira, un casal en Barbantes de Alence, freguesía de Salvador de Barbantes, por mil
trescentos soldos.
286
Cf. documento seguinte e rectificación ás notas dos seus editores anteriores.
287
virem] DURO, R.
288
touquinegra] DURO, R.
289
composiçom] DURO.
290
Nuniz] DURO; Martinez] R.
291
monago] R.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 894.

EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, p. 217, caixón 55, atado 280, n.º 6.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 12.- ROMANÍ, Oseira, n.º 1009, ambos coa data 1272-
-maio-29, ao ler «era [Mª CCCª] Xª, IIIIº kalendas iunii», en vez de era [Mª CCCª], Xº IIIIº kalen-
das iunii.
RX. LEIRÓS, Catálogo, n.º 894, coa data correcta.
In Dei nomine, amen. Notum sit omnibus presentibus et futuris quod ego,
Sancia Garsie, monialis de Villanova, filia Garsie Roderici et Sancie Vermude, pre-
sente et concedente filius meus, Estephanus Arie, vendo vobis, domno Petro
Fernandi, abbati Ursarie, et eiusdem loci conventui vestrisque sucessoribus illum
meum casale, cum omnibus suis pertinenciis, ad montem et ad fontem, quod
habeo in villa que vocatur Barvantes da Alenze, sub parrochia Sancti Salvatoris de
Barvantes, in terra de Buvalo, pro precio mille CCorum292 solidorum de alfonsiis et
pro anima mea, de quo precio me esse bene pacatam. Et promito defendere monas-
terium Ursarie, cum predicto casali, per omnia mea habita et habenda. Et pro eo,
quod iamdictus abbas et conventus petierunt293 a me, quod nunquam inquietarent
ipsos abbatissa de Villanova et episcopus Lucensis, presento eisdem cartam scrip-
tam abbatisse Villenove, sigilli munimine roboratam, et facio ipsam scribere de
verbo ad verbum in ista carta mee vendicionis in perpetuum valituram, cuius tenor
talis est:
(Inclúe documento n.º 56)
Si quis autem contra hanc cartam vendicionis venire presu<m>serit meam

male[dictionem habeat] et monasterio Ursarie mille morabitinos pectet, carta in
suo robore permanente.
Facta carta [era Mª CCCª], Xº IIIIº kalendas iunii.
Qui presentes fuerunt: Fernandus Iohannis, iudex domini regis in Buval;
Arias Didaci de Vanga; P(etrus) Petri de Sancto Petro de Venbibre; Rodericus
Tauteryus294; Iohannes Paris de Vanga; Arias Hodoarii, ome de iudex supradictus.
Estas son testemuyas du outorgóu: Estevo Ares, Arias Petri de Barvantes,
Nicolaus Fernandi d-Estrumil, Laurencius Arie de Barveytos295, Gundisalvus
Giraldez, ts.
Ego, Iohannes Arie, notarius domini regis in Orzellon, in Buval, in Castella et
in Bullo de Senda, presente fui et scripsi et hoc signum meum apposui. (Signum).
292
CCC] DURO.
293
pecierunt] DURO.
294
Tauteynus] DURO.
295
Barueytus] DURO.
58
1265, [...].
Maior Fernández dálle ao mosteiro de Dozón oito casais en varios lugares para
que a comunidade poida dispoñer de viño ao ano, no mes de agosto.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1531/7; 95x160 mm; minúscula diplomá-
tica currens; conserva buracos para o selo pendente; roto en ambos os laterais.
Noverint universi presentem paginam inspecturi quod nos, Mayor

Fernandi Sancte M[arie] de Dezon, damus et concedimus ipso monasterio prepha-
to Villenove VIIIº casalia, s[cilicet] de quo moniales ipsius monasterii habeant
vinum per unum mensem annuat[im], videlicet in augusto. Et de ipsis casalis est
unum in Piniol, et alium in Strumil et in Sancto Cipriano, et unum in Coruyal et
Relovum, in Barrio de Yuzela, in Tamalag[± 4], et alium in Melees, et in ipso casa-
li dicto de Melees de monialibus ipsius monast[erii] pro pitancia, pro anima mea
et de patris mei et matris mee. Et dictum vinum sun[±8], sciendum est quod ista
casalia supradicta, quod ego tribuo vestiario, [± 8] pitancia annuatim, nunquam
removeatur nec mutentur in aliis.
Et quicumque [± 8] movere vel frangere, sive abbatissa seu quisquis alius,
sit maledictus [± 10] mora]bitinos aurei domino regi, carta etiam nichilominus in
suo perma[nente robore.
Et ut hoc in] dubium venire non possit, nos, domnus Petrus Vitalis, abbas
de M[± 17 Leg]ionensis, rectores Ordinis Sancti Benedicti in regno Legionensi [±
20] facimus nostrorum sigillorum munimine communiri.
Da[tum ± 20] ii, sub era Mª CCCª IIIª.
*59
1266.
Un clérigo recoñece que o beneficio de San Xillao de Ribela é de padroado e pre-

sentación do mosteiro de Dozón, polo que lle debía dar ao ano un xantar, unha cea e
albergue, en recoñecemento, á abadesa e aos que a acompañasen, así como albergue para
as cabalgaduras.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 302r, libro 9 de foros, fol. 104, n.º 1725 e A-1, d,
atado 1, n.º 19.
60
1267, xullo, 28.
Sancha Fernández, abadesa de Dozón, faille «placita ad vitam» a Pedro Eanes

e á súa muller, Mariña Pérez, polo que lles dá o casal das Nogueiras, freguesía de Santa
María de Dozón, con diversas especies animais para repoboalo, pola metade dos froitos
ao ano, salvo os especificados.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1531/16; carta partida por a...e; 220x110
mm; gótica textualis currens.
In Dei nomine, amen. Notum sit presentibus et futuris quod nos, Sancia
Fernandi, abbatipsa (sic) Vilenove, et conventus eiusdem loci, damus et concedi-
mus illud nostrum casale de Nugeiras, cum omni voce sua, vobis, Petro Iohannis,
et uxori vestre, Marine Petri, in omnibus diebus vite vestre, tali condicione quot
laboretis eum bene et paretis, et detis nobis medietatem per maiordomum nostrum
de quanto in eo laboraveritis, exceptis peris et orto de nabal et legumen, sicut
modo utuntur in ipsis aliis casalibus296, et foros, sicut sunt positi. Et damus ibi
vobis una iuga boum et unam vacam, cum sua filia aneleira, et VIIIº rexelos, et
unam porcam, et in tali simili debetis istud casale dimitere populatum ad dobitum
(sic) vestrum, sicut modo damus vobis, scilicet de uno iugo boum, de una vaca,
cum sua filia aneleira vel simili ei, de octo rexelis, de una porca. Et facere servi-
cium debetis abbati per se et monasterio sicut facitis modo vel melius, si potueri-
tis. Et nos debemus vos amparare et defendere ad directum vestrum; et si unus ves-
trum obierit, alius debet tenere istud casale et isto foro in vita sua, et ad dobitum
(sic) amborum ista hereditas debet remanere quita et libera in pace monasterio,
populata ita supradicta est.
Si quis nostrum istud pautum frangere voluerit, pectet parti alteri L mora-
bitinos, et placitum maneat in robore suo.
Placitum fautum sub era Mª CCCª Vª, et quotum Vº kalendas augusti.
Adefonso regnante Legione et Castelle. Adefonso tenente Monteroso. Dono
Stephano adeantado in Galecia, manu domini regis. Michaele episcopo Lucense.
Laurencius Martini, iuratus notarius de Dezun, qui notuit. (Signum).
Et si ego, Petrus Iohannis, vel mulier mea non potuerimus morare in ipso
casali, debemus ibi dare istam populanciam, et seemus quitus et liberi daliis rebus.
296
exceptis... casalibus] vai inmediatamente antes da subscrición notarial.
61
1270, abril, 21. Vilanova de Dozón.
Frei Paio, ministro da orde franciscana na provincia de Santiago, solicita da

abadesa de Dozón, Sancha Fernández, o intercambio de oracións e a participación de
ambos os cenobios nos bens espirituais.
mática currens; conserva os buracos de que pendería o selo297.
Dilectis in Christo domne Sancie Fernandi, abbatisse monasterii Villenove

de Dezon, atque omnibus dominabus eiusdem monasterii. Frater Pelagius, fratrum
minorum in provincia Sancti Iacobi minister et servus, salutem et pacem in
Domino sempiternam.
Devotionem quam vos ad ordinem nostram habere pia fratrum relatione
cognovi, affectum sincere caritatis acceptans ac eidem devotioni vicissitudinem
rependere cupiens salutarem, vos ad universa et singula fratrum nostrorum suffra-
gia, tam in vita quam in morte, recipio. Plenam vobis tenore presencium bonorum
omnium participationem concedens, que per fratres nostros operari dignabitur cle-
menciam Salvatoris, adiciens nichilominus de gratia speciali ut, quando obitus
uniuscuiusque vestrum in nostro provinciali capitulo fuerit nuntiatum, fiat pro
vobis sicut ibidem pro consimilibus fieri consuevit.
Datum apud Villamnovam, IIª feria post dominicam Quasimodo, anno
Domini Mº CCº LXXº.
62
1274, febreiro, 15. Ourense.
María Fernández, muller do carniceiro de Ourense Pedro Domínguez, véndelle

a Maior Fernández, «vestiaria» do mosteiro de Dozón, canto ten en Vilar de Mulleres,
freguesía de San Cristovo de Lobelle, por trescentos oitenta soldos afonsinos brancos.
A. SANTIAGO, AA, pergamiños, Vilanova; 215x135 mm; minúscula diplomática cursiva.

fol. 130v, mazo 3, n.º 45.

CT. DURO: «Vilanova», pp. 17-18.
297
No reverso: Villanueva, en Dozón.
Notum sit omnibus presentibus et futuris per hoc scriptum perpetuo vali-
turum quod298 Maria Fernandi, uxor quondam Petri Dominici, carnificis Auriensis,
vendit domne Maiore Fernandi, vestiarie monasterii de Villanova de Deçon, et con-
ventui eiusdem monasterii, in perpetuum concedit totam hereditatem et vocem de
avoengo, de lucro299, de patrimonio, de emptione300 et de foro, quam hereditatem
et vocem ipsa301 Maria Fernandi habet in parrochia de Lobelli, in loco qui vocatur
Vilar de Mulieribus, ex parte filii sui, Electerii Petri. Et ipsa Maria Fernandi debet
et promittit deffendere semper ad directum dictam donam Maiorem et conventum
supradictum cum ista hereditate et voce per se et per omnia bona sua, quia302
totum precium ab eadem domna Maiore et conventum pro ea confitetur integre
recepisse, videlicet CCCtos LXXXta solidos alfonsis alborum.
Item predicta Maria Fernandi quitat et absolvit predictam domnam
Maiorem et conventum sepedictum de omnibus illis que ipsa domna Maior et con-
ventus ab ea usque nunc habuerunt.
Si quis igitur contra hanc cartam venire temptaverit vel eam in aliquo
infringere voluerit, iram Dei habeat et quantum quesierit in dupplum restituat et
voci regie nomine pene sue temeritatis303 Cm morabitinorum persolvat, carta nichi-
lominus suam obtineat firmitatem.
Facta carta Aurie, XVº kalendas marcii, era Mª CCCª XIIª. Regnante in
Legione et Castella rege domno Allfonso. Episcopo Aurie domno I(ohanne).
Testes ad hoc adhibiti et rogati: Martinus Dominici, confessor; Michael
Salvatoris de Codario; Laurentius Martini, capellanus de Villanova; Martinus Petri,
faber, dictus Topete; Petrus de Freyxeedo.
Et Ego, Alfonsus Petri, publicus et iuratus notarius Auriensis, ad hoc adhi-
bitus304 et rogatus interfui et scripsi. (Signum).
63
1277, abril, 2.
Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, dálles de por vida a Afonso Eanes,
o seu irmán, Domingo, e a outra persoa o lugar de Barrela, freguesía de Santiago de
Toubes, por cento corenta soldos afonsinos brancos ao ano, sendo vasalos do mosteiro e
pagando loitosa.
298
quo] DURO.
299
lugo] DURO.
300
comparatione] DURO.
301
ipsam] DURO.
302
quod] DURO.
303
terminatis] DURO.
304
addibitus] DURO.
A. MADRID, AHN Clero, Ourense, Oseira, 1535/10; carta partida por a...d; 135x151
mm; minúscula diplomática currens.
Era Mª CCCª XVª, et quotum IIIIor nonas aprilis. Notum sit presentibus et
futuris quot nos, domna Sancia, abatisa Villenove de Dezum, et conventus eiusdem
loci damus vobis, Alfonso Iohannis, et germano vestro, Dominico Iohannis, et alio
homini, qualem nominaverritis ad hobitum vestrum, illud nostrum casale quod
habemus in Barela, sub cathena Sancti Iacobi de Teuges, tali condicione quot labo-
retis eum bene et paretis, et detis nobis de illo annuatim CXXXX solidos de alfon-
sis blancis, pro omnibus que laboraveritis et abueritis in eo, pro die sancti Micaelis
de vindemis, et si forte ista moneta exierit debetis nobis dare istos denarios predic-
tos per quantitatem illius. Et ille homo qui habitaverit in illo debet esse noster
vassallus in vita et in morte. Et primus istorum trium qui hobierit debet dare unum
morabetinum pro luctuosa, et secundum X solidos, et tercius XV solidos, et sint de
ista moneta blanca vel per quantitatem illius. Damus eum casale vobis cum hom-
nibus pertinentibus et vocibus suis, ut haveatis eum in homnibus diebus vite ves-
tre, et faciatis nobis istud forum anuatim de illo in pace, et ad hobitum istorum
trium debet istud casale remanere in pace monasterio predicto cum IIIIor rexellis,
quos vobis modo damus.
Et quislibet vestrum voluerit comrumpere hoc factum pectet parti alteri C
morabitinis et abeat iram Dei omnipotentis, et carta maneat in robore suo.
Carta finita, domno Alfonso regnante Legione et Castelle. Domno Iohanne
maiorino maiore in Gallecia.
Qui presentes fuerunt: Martinus Monacus, capellanus de Villanova, ts.;
Martinus Iohannis, ts.; Dominicus Iohannis, ts.; Petrus Micaellis, ts.; Iohannes de
\Bara/ Referta, ts.
Laurencius Martini, notarius de Dezum, qui notuit. (Signum).
64
1280, maio, 25.
Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles a Xoán Domínguez, á súa muller,

Mariña Eanes, e aos seus dous fillos, Pedro e Mariña, durante as súas vidas, o casal que
posúe o mosteiro en Reza, pola metade do viño e a terceira doutros produtos ao ano, o día
de San Pedro, e mais unha taleiga de castañas verdes, un almude de viño e outros produ-
tos, por San Martiño, sendo vasalos do mosteiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1536/2; carta partida por a...l; 116x139
mm; minúscula diplomática currens.
Era Mª CCCª XVIIIª, et quotum octavo kalendas iunii. Notum sit omni-
bus presentibus et futuris quod nos, Sancia, abbatissa de Vilanova de Deçon, et
conventus eiusdem loci damus vobis, Iohanni Dominici, et uxori vestre, Marine
Iohannis, et duobus vestris filiis, Petro Iohannis et Marine Iohannis, illum nostrum
casalle, quod habemus in Reça, cum omnibus pertinenciis suis, in omnibus diebus
vite vestre, tali condicione quod laboretis eum bene et paretis, et detis nobis inde
anuatim medietatem totius vini, per hominem nostrum, de quanto laboraveritis in
illo. Item debetis dare nobis anuatim de vestra parte duos modios de vino in salvo,
et medietatem nucis et castaneis et de sirico et de legumine, et terciam partem de
civeyra et de ordeo, et de tritico \medeo/, et de millo \tertia/, et VI solidos de bona
moneta, sicut est in ipso casali de veteri tempore, et unam pixotam et unum almu-
de de vino et VI panes tritico anuatim, in die sancti Petri, et unum plandium, sicut
dant alii nostri homines. Item debetis dare nobis unam talegam de castaneis viri-
dis et unum almude de vino, in die sancti Martini. Et debetis esse nostri vassalli
boni et fideles in vita et in morte, et nos debemus vos amparare et defendere, sicut
melius potuerimus, et ad obitum vestrum debet remanere istud casalle predictum
in pace abbatisse et monasterio.
Et quis hoc frangere voluerit pectet parti alteri C morabetinos, et carta
maneat in robore suo.
Carta facta regnante rege Adefonso Legione et Castella. Petro, ellecto
Auriense. Sancio merino maiore in Galecia.
Qui presentes fuerunt: Martinus Iohannis de Carvalledo; Martinus
Monacus, ts.; Arias Petri Longo.
Ego, Petrus de Deo, qui notui et fui presens.
65
1281.
Dona Sancha, abadesa de Dozón, afóralle perpetuamente a Domingo Pérez,

capelán de Bobadela, a herdade que comprou de Vidal, María e Urraca Pérez, de Xoán
Gutiérrez e de Maior Pérez, pola terceira parte do froito.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1536/7; carta partida por a...o; 140x115
mm; minúscula diplomática currens305.
Conuçuda cousa sega a quantos esta carta viren e oyren como nos, Sancia
Fernandit, abbadessa do moesteiro de Vilanova dee Deçón, con todo o convento
305
desse miismo lugar, damos a vos, Domingo Pérez, capelán de Bovadela, e outorga-
mos a herdade que comprastes de Vidal e de Orraca Pérez e de María Pérez e de
Moor Pérez e de Johán Gotérrez, per tal condiçón que vos que a lavredes e a pare-
des ben, e dedes ende a terça de todo fruyta que Deus y der a dona Moor Fernández,
touquenegra do sobredito moesteiro per seu home en quanto ela for viva, e depoys
da morte de dona Moor Fernández fazerdes este meesmo foro ao sobredito mostei-
ro, e depoys de morte de Domingo Pérez deve essa herdade sobredita aficar senpre
en una pessoa que faça este miismo foro ao sobredito moesteiro. Et vos, Domingo
Pérez ou quen ficar en vossa voz devedes a vender ou sopinurar a nos, se vender
quiserdes, e que se non quisermos comprar deverdes a vender aa tal home que faça
a nos este foro, e sega home de vossa semilare.
E quen a aquesto quiser passar aga a maldiçón de Dios e peyte aa voz del
rey C morabedís, e a carta permeysca en seu revor.
Regnante rey don Afonso en León e en Castela e en todos seus reynados.
Don Afonso teente Monterroso. Goter Pérez meyrinno en Galiza. Johán da Lama
arçipreste de Deçón.
Era Mª CCCª Xª IXª.
Os que presentes foron: Pedro Domíngez de Bidueyros, Domingo Oárez,
Pedro Migeelez, Aras Pérez de Castinneyras.
Eu, Pedro de Dios, que a scriví per ma<n>dado da sobredita abbadessa e
de todo o convento.
66
1283, xullo, 5.
Dona Constancia Fernández dálle «post mortem» á abadesa de Dozón, dona

Sancha Fernández, para a «vestiaría», o casal de Alemparte, freguesía de San Cibrao de
Las, debendo de tratala tras a súa morte como a unha compañeira e facerlle un aniver-
sario.
diplomática currens.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, p. 81, caixón 24, atado 73, n.º 66.- SANTIAGO,
AA, A-1, b, fol. 134v, n.º 516, libro 2º de foros, fol. 504; A-1, d, atado 2, n.º 32; A-15, fol. 127r,
mazo 2, n.º 32 e AHU, Bienes Nacionales, atado 919, fol. 291v, mazo 34, n.º 28.
ED. DURO, «Vilanova», n.º 14, con data do 3 de xullo.

CT. LEIRÓS, «Un documento de las benedictinas de Albeos», en EMP, II (1943), pp.
190-191.- DURO, «Vilanova», p. 17.
Conuçuda306 cousa sega a quantos esta carta viren como eu, dona Costança
Ferrnández, filla que foy de don Fernand-Ares e de dona María Muniz, dou a vos,
dona Sancha Ferrnández, abbadessa do moesteiro de Villanova de Dezón, e ao con-
vento dese meesmo lugar, o meu casar d-Alemparte, con todas súas dereituras e con
todas sas pertiiças, o cal casar jaz su sino de San Çibraao d-Eilaes307, que o aiades
pois mia morte livre e quito praa vistiaría por erdamento. E esto faço de meu cor e de
mina voontade308 por moyto ben que me vos façedes, e que me dedes raçón coma aia309
companeyra, e a mina morte que me tenades I310 anal e me façades tanto como
aia311 companeyra.
E o meu fillo ou quen quer que da mina parte ou da estraya veer que
aaquesto312 quiser pasar aia mina maldiçón e a de Deos con Datán e d-Abirón, os
caes a tera sorvió313 vivos, e segan condanados con eles no ymferno, e peyte CC
moravedís, os meos ao senor da tera e os meos aa parte, e a carta esté semper em
súa revor.
Feyta a carta era de mille e CCCtos e XX e I ano, e o quoto V días andados
de juyo.
Os que presentes foron: Domingo Arez, perlado314 de Santa María de Dezón
e maordomo da aabbadessa, ts.; Lourenço Ares, perlado de Samt-Estevoo de
Carvoentes, ts.; Domingo Anes, capelán do moesteiro, ts.; A. Pérez, sergente (sic) da
aabbadessa, ts.; Lourenço Ares, ts.
Eu, Lourenço Martínez, notario iurado do conçello e das justiças de Deçón,
que foy persemte315, escriví esta carta per mandado das partes e puge y meu sinal
en testimuyo de verdade. (Signum).
67
1286, setembro, 2. Santiago.
Sancho IV confírmalle ao mosteiro de Dozón o privilexio de couto outorgado por

Fernando II.
306
Conuçuda] Conucuda DURO.
307
d-Eilaes] der Laes DURO.
308
voontade] voentade DURO.
309
como aia] coma a ia DURO.
310
I] i DURO.
311
aia] a ia DURO.
312
aaquesto] aa esto DURO.
313
sorvió] sorveo DURO.
314
perlado] prelado DURO, que a repite outra vez cando aparece a palabra.
315
persemte] presente DURO.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1536/19, copia coetánea; 277x280 mm;
minúscula diplomática currens; roto.
EXT. SANTIAGO, AA, A-14, fol. 3r, mazo de bulas n.º 10; A-15, fol. 123v, mazo 1,
n.º 11 e fol. 128r, mazo 2, n.º 48; A-1, b, fol. 434r, libro 13 de foros, fol. 311 e A-1, d, atado 1, n.º 11
e atado 2, n.º 48.
ED. GAIBROIS, Sancho IV, n.º 126.

RX. SÁNCHEZ BELDA, Documentos, n.º 842.
Sepan quantos esta carta viren como nos, don Sancho, por la gracia de
Dyos rey de Castiella, De León, de Toledo, de Galizia, de Sevilla, de Córdova, de
Murcia, de Jahén e del Algarve, vimos privilegio del rey don Fernando de España
fecho en esta guisa:
(Inclúe n.º 30)
E nos, sobredicho rey don Sancho, otorgamos este privilegio e confirmá-

moslo e mandamos que valla en todo tienpo assí en el como dize.
E porque esto sea firme e estable mandamos seelar esta [car]ta con nues-
tro seelo de plomo.
Fecha la carta en Santiago, lunes, dos días andados del mes de setiembre,
en [era de mil e trezientos] e veint e quatro años.
Yo, Martín Falconero, la fiz escrivir por mandado del rey, en el año terce-
ro que el [rey sobredicho reynó].
*68
[1286]. Burgos316.
«Sancho IV concede a doña Teresa Rodríguez, abadesa de Dozón, todos los dere-
chos que pertenecían al rey en el coto de San Estevo, que era del monasterio, y en todas
las demás heredades que tenía, confirmando al mismo tiempo un privilegio de Alfonso
VII».
316
No extracto pon «era 1334», pero debe de haber unha equivocación nas centenas, supoñendo que se
trataría de «1324». Lévanos a isto a morte de Sancho IV, en abril de 1295. Non obstante, aparece como
abadesa Teresa Rodríguez, documentada por primeira vez en 1294, mentres que a súa antecesora, San-
cha Fernández, deixará de ser nomeada en 1283. Cabía, pois, a posibilidade de que a era fose «1333» e,
polo tanto, o ano 1295. Con todo, sería máis fácil confundir un dous cun tres, nunha lectura ou ditado
rápidos, que un catro. Neste suposto habería que atrasar o tempo en que foi abadesa dona Teresa.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, c, fol. 935v, atado 3, n.º 8; A-1, d, atado 3, n.º 8 e A-15 fol.
128v, mazo 3, n.º 8.
CT. DURO, «Vilanova», p. 27, como s. d.
69
[1275-1286], abril, [...]317.
Acordo realizado pola prioresa de Dozón, co permiso da abadesa, Sancha

Fernández, sobre un casal.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1551/9; carta partida por a...h; 165x135
mm; minúscula diplomática currens; en moi mal estado de conservación.
Era de mil..., días antes kalendas mayi. Esté pleito e... volleste que eu,
donna Sancha Fernandes, abbadesa do moesteyro de Villanova, e convento desse
mesmo lugar fazemos e outorgamos... muler, María Garçía, en toda vossa vida... do
moesteyro devandito foy dado por donna Toda... per uquer que vaam. E vos ave-
des a dar cada anno... modios de ceveira per boa taleyga, e a vosa morte dambos
avedes... sobredito cassar a esse devandito moesteyro quito e livre... lo leyxar
poblado de un iugo de boys e de suas vacas e de VIIIº rexellos, e...ca, e esto seer
conplido per todas vossas boas e de essa vosa muller sobredita.
E quen contra esto quisser passar peyte á outra parte vel á voz do rey a
pena do plazo de suso nomeada, e pleyto e pllazo esté en sua revor.
Eu, Miguel Viviance, notario iurado in Deça, per mandado da priora,
donna..., per carta serrada e sellado de seelo dabbadessa e do convento de... qual
eu lyí, que tragía essa prior desuso dita, en que andava outorgado... plazo escriví e
confirmei e sinal meu y puge in testemoyo de Garçía... e de Roy Fernandes de
Nozeda e Martín Eanes, cavaleyros; e de Iohán Martínez... e de Domingo
Fernández, clérigo de Ruvián. (Signum).
317
As datas extremas dadas polo notario, a ante quam, cf. Lucas, «Notariado en Galicia», pp. 393-394,
e a post quam, pola abadesa, a non ser que atrasemos o tempo en que foi abadesa a súa sucesora, como
indicamos na nota anterior.
70
1287, agosto, 2. Salamanca.
Sancho IV dálle poder ao seu escribán, Lourenzo Pérez, para que poida realizar
avinzas cos recadadores dos décimos no arcebispado de Santiago e nos bispados de
Ourense, Tui e Lugo, así como nos mosteiros e conventos desas dioceses.
B. MADRID, AHN, Clero, A Coruña, Santiago, San Paio, 522/81; 560x135 mm; minús-
cula diplomática currens; copia coetánea.
EXT. SANTIAGO, AA, A-11, Varios 2, atado único, n.º 8.
Sepan quantos esta carta viren commo yo, don Sancho, pola gracia de Dios
rey de Castella, de León, de Toledo, de Galiza, de Sevilla, de Córdova, de Murçia e
de Jahén e del Algalbe, do poder a vos Lorenço Perez, mío escrivano, que podades
por mi e en mío numee fazer abeniçia con los cogedores que cogeren las dézimas de
los clérigos en nel arçobispado de Santiago e en los obispaddos de Orense e de Tui
e de Lugo et con tódolos monesteyros e órdines e arciprestes e clérigos e renderos
e con todos aquellos que tienen algo de las órdines, et con los otros que ovieron a
dar algo en las dézimas e las non dieron. Et todas aquellas cousas que vos fezerdes
con ellos, o ellos convosco, yo las otorgo e las averé por firme para yamás. Et aque-
llos a que vos dierdes vuestras cartas de la abeniçia, selladas con vuestro seello, \yo
me obligo/ de les dar mis cartas con mio seello colgado, commo la é por firme.
Et sobre esto mando a Estevan Núnes, mio merino mayor en Galizia, e a los
otros merinos que alá por mí andaren, e a tódolos conçiejos, juizes, justiças, alcalles,
merinos e aportelados e del arçobispado e dellos obispados sobredichos, que fagan
tener e guardar a todos aquellos que se convosco abieneren, con las vuestras cartas
de la abeniçia, que ninguno non les pase a éllas, et que non lo deyen de fazer por
mis cartas que seyan dadas ante mi depoys.
Et non fagan ende al, si non a ellos e a quanto que oviesen me tornaría por
ello. Et desto vos mandé dar esta carta seellada con mio seello colgado.
Dada en Salamanca, dos días de agosto, era de mille e CCCos XXV annos.
Don Martín, obispo de Astorga e notario en el reyno de León, la mandó
fazer por mandado del rey.
Yo, Martin Perez la fiz escrivir por mandado del rey. Affonso Godínez.
71
[post 1287, febreiro, 3-ante 1291]318.
Resultado da busca que fai Lourenzo Pérez, escribán do rei, na que consta que
o mosteiro de Dozón pagara as décimas dos seis últimos anos do rei Afonso X.
cula diplomática currens; conserva os buracos de que pendería o selo.
EXT. SANTIAGO, AA, A-11, Varios 2, atado único, n.º 8.
Sepan quantos esta carta viren commo eu, Lourenço Perez, escrivano del
rey, fosse a saber se o monesterio de Sant Pedro de Villanova das donas avía paga-
das as dézimas dos seeis annos que as o pedía al rey don Alffonso, e sabe verdade
da abadesa deste moesteiro e das donas deste luguar, e reçebii delas jura corporal-
mente. E sobresto fiz pesquissa en no couto por los oms boos del. Et por la verda-
de que fallé por la abadessa e por las donas do lugar et por la pesquissa que fiz,
commo sobredicho es, achey que este moesteyro avía ben e compridamente paga-
das estas sobredichas dézimas dos seys annos. Et por lo comprido poder que eu
traga de noso señor el rey, do este moesteyro por livre e quito destas sobredichas
dizmas para senpere yamás. E digo e deffendo de parte del rey que ninguno non
seya ossado319 de les ninguna cosa demandar sobre esta razón.
Et desto le di esta carta seellada con mio seello colgado.
Dada III días de frebeyro.
*72
1291.
«Provisión de Sancho IV por la que manda que no se cobre pecho alguno al

monasterio de Dozón».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 235v, libro 7 de foros, fol. 12, n.º 1029.
318
Cf. documentos anterior e posterior.
319
Repetido na fin de liña ossa.
73
1295, xaneiro, 29.
Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, dálles a Fernando Domínguez, á

súa muller, María Paz, e ao seu fillo, Xoán Vidal, o casal de Alemparte, freguesía de San
Miguel de Goiás, por dous cuartillos, unha regueifa e tres galiñas ao ano.
mática currens; roto na parte esquerda320.

Era de mille CCC XXX e III anos, o quoto tres d[ías] por andar de janeyro.
Cunuçuda cosa seya [a] quantos esta carta vyren commo nos, donna Tereisa
Rodriguez, abbadesa do mosteyro de Villanova de Decón, e convento dese lugar
damos e <o>torgamos a vos, Ferrnán Domínguez, e a vosa muller, María Paa[z], e
hun voso filo, Johán Vidall, o noso cassar d-Allemparte, que he su cadea de San
Migell de Goyás, a ter de nos; e que nos dedes del de renda cada ano II quarteiros
pela tega de Jagán, que leva quatro ceremís dereytos, esto sega sen grando e sen
geada, e hũa regeifa e III galinas.
E contra esto quiser pasar aga a malldicón de Deus e peyte á voz do rey C
morabedís, e a carta vala en sua revor.
Testemoyas: Afonso Eanes, capelán; e Migell Lourenço, Vasquo Ferrnandeσ.
Eu, Martín Martĩσ, notario jurado en terra de Decón de mao [de] Lourenço
Rodrigueσ, notario del rey don Fernando en te[rra de] Búbal e de Castela e de
Bolodesendea e de [...] que persente foy, vista esta carta per manda[do] das partes
escrevy.
74
1297, novembro, 13.
Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro Domínguez, á súa

muller, Sancha Pérez, e a unha voz o casal de Vilarbó, freguesía de Santa Mariña de Esmeriz,
por cinco moios de pan, cinco soldos e outras especies ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 1677; carta partida por a...d;
180x105 mm; minúscula diplomática currens.
320
No reverso: Escritura de la abadesa de San Pedro de Vilanova, que no perteneçe a esta casa.

Era M CCC XXXV anos, XIII días andados de novembre. Conosçuda cousa
seia321 a quantos esta carta viren e oyren como nos, dona Tereiga Rodríguez, abba-
dessa do moesteiro de Villanova de Dezón, con outorgamento do convento desse
miesmo lugar, damos e outorgamos o nosso cassar de Villarbo, e iaz su cada de
Santa Marina d-Ermeriz, a vos, Pedro Domínguez, e a vossa muller, Sancha Pérez, e
a õõã322 voz, qual nomeardes á vossa morte, que seia vossa semilduue, per tal con-
diçón que o lavredes ben, e nos dedes del cada ano, sen grando e sen geada, Ve
moyos de pan per teega qual correr en esse lugar, dúas terças de çeveyra e ũa de
serodeo, e Ve soldos de qual moeda corría no tempo que andava en era de mil e CCC
IX323 anos, e seeren pagados no mes d-agosto por dereytura, e unum edum, e IIII
capoes, e LX ovos por Natal; e vos seerdes nossos vassalos boos e obedientes, e non
nos fareedes outro senor arrostro; e nos devédemosvos a anparar e a deffender así
como ós outros nossos vassalos.
E quen a esto passar peyte aa outra parte C moravedís, e a carta esté sen-
pre en súa revor.
Feyta a carta, don Fernando reynante en todos seus reynados. Dom Afonso
bispo en Lugo.
Testemoyas: Domingo Eanes, Pedro Moogo, capelaas do moesteiro sobredi-
to; Diego Pérez, crérigo de Requeyxo; Domingo Iochannes, seu sobrino.
E eu, Lourenço Ares, notario iurado de Dezón de mao de Françisco Pérez,
notario del rey, escriví esta carta e fiz y seu sinal que é tal. (Signum).
*75
1300, maio, 20.
«Traslado de la donación y confirmación que hizo el rey don Fernando IV de la

donación que hizo don Sancho del coto de San Pedro de Villanueva de Dozón».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 435v/436r; A-1, d, atado 2, n.º 49 e A-15, fol. 128r,
mazo 2, n.º 49.
321
seia] seya DURO.
322
õõã] por vosa; vosa] DURO.
323
CCC IX] CCC e X DURO.
76
1301, marzo, 25.
Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, dálles por vida a Fernán

Fernández e á súa muller, Urraca Pérez, o casal que o mosteiro ten en Pazos de Monte
de Alende, freguesía de San Martiño de Pazos, a herdade de Vilariño, freguesía de Santo
André do Castro, e un casal en Barreiros.
tica currens.
Era Mª CCCª XXXVIIII annos, e o quodo XXV días andados de março.

Cuynnucuda cousa seya a quantos esta carta viren como nos, donna Tereyga
Rodríguez, abadesa do moesteyro de San Pedro de Villanova de Deçón, en un con-
nas donas e conno co<n>vento dese meesmo lugar, damos e outorgamos a vos,
Fernán Fernández, e a vosa moller, Oraca Pérez, fiia de Pedro Núnez e de Maryña
Anes, o noso casar que o moesteyro á en Pacos de Montes d-Alende, que está cabo
o casar d-Oseyra, que ora de nos ten Martín Moñiz, que esté su o sino de San
Martyño de Paaços. Item damos a vos o noso herdamento de Vyllaryño324, que de
nos ten Pedro Enanes (sic) de Saar, q<ue> esté su o syno de Sant-André. Item damos
a vos325, apús morte de Pedro Núñez e de súa moller, Maryña Annes, o casar que
elles tee<n> de nós en Bareyros. Damos a vos eses casares sobreditos e este herda-
mento sobreditos a montes e a fontes, con todos seus jures e con todas súas pertii-
sas, per tal preyto e per tal condicón que vos anbos que os teyñades en toda vosa
vida, e se morer hu fiquen ao outro, e teynaos en toda súa vida, e apús súa morte
que fiquen livres e quitos ao moesteyro sen niún enbargamento. E nos, abadesa e
donas e co<n>vento do moesteyro sobredito, obrigamos pellos bees do moesteyro
anpararvos con estes casares e con este herdamento en toda vosa vida.
E se nos ou allgén pollo moesteyro contra esto pasar á voz del rey peyte qua-
tromil maravidís e a vos dobre quanto vos demandar; e a carta valla en seu revor.
Testimoyas: Johán Pérez, prelado de Santa María de Deçón; Doming-
Eannes e Miguel Laurenço, capellz (sic) do moesteyro; Vaasco Fernández, mayordo-
mo d-abadesa; Johán Domínguez de Vermoe; García Pérez, dito Faryña; Gómez
Enanes (sic) d-Eyree, Lourenço Enanes, dito Collado.
Eu, Aras Enanes, teente as vezes de Nuñ-Eannes, notario púbrico del rey
en terra de Temes e de Villaúxe, escriví esta carta per mandado d-abadesa e do con-
324
Correxido o n sobre ll.
325
a vos] repetido.
vento sobredito e do notario sobredito, e seu siñal hy puge per seu mandado en
testimoyo que tal este. (Signum).
77
1301, marzo, 26.
Pedro Núñez e a súa muller, Mariña Anes, traspásanlles a Fernando Fernández

e á súa muller, Urraca Pérez, o casal de Quintela, freguesía de San Vicente da Grade, que
teñen do mosteiro de Dozón, e afóranlles a herdade de Loureiro Hermo, en San Miguel
de Buciños, a quinta parte de dous casais en Vilarello e outras propiedades, para que as
teñan durante a súa vida e, tras a súa morte, as partan as súas irmás.
tica currens.
Era Mª CCCª XXXVIIII annos, e o quodo XXVI días andados de março.

Cuynuçuda cousa seya a quantos esta carta viren como eu, Pedro Núñez, en um
con mĩa moller, Maryña Annes, dou a vos, Fernán Fernández, e a vosa moller, Oraca
Pérez, o noso casar de Quintela, que esté su o sino de San Viçenço de Grade, que
nos teemos de Villanova, e a nosa herdade de Lloureyro Hermo, hu chaman o
Pumar, su o sino de Sa<n> Miguel de Bocyños, e quinta de dous casares en
Villarello, que nos hy ficou de donna Oraca, e o quynón do ygregario, su o sino de
Sant-André. Dou a vos este casar sobredito e estes herdamentos sobreditos a mon-
tes e a fontes, con todos seus jures e con todas súas pertiisas, per tal preyto e per
tal condiçón que as teyñades en toda nosa vida e apús nosa morte que partades con
vossas yrmããs.
E se nos ou algén da nosa parte contra esto pasar, á voz do rey peyte dous
mil maravedís e a vos dobre quanto vos demandar, e a carta vala en seu revor.
Testimoyas: Johán Domínguez de Vermõee, Garçía Pérez dito Faryña, Gómez
Enanes d-Eyree, Lourenç-Eannes Collado, Miguel Pérez, ome de Pedro Núñez.
Eu, Aras Enanes, tee<n>te as vezes de Nuñ-Eannes, notario púbrico del rey
en terra de Temees e de Villaúxe, escriví esta carta per mandado das partes e do
notario sobredito, e seu sinal hy puuge per seu mandado en testimoyo que tal este.
(Signum).
*78
1302.
«Juan García vende varias propiedades en Santiago de Sa, San Andrés de

Vilarello y San Salvador de O».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 48 e A-15, fol. 130v, mazo 3, n.º 48.
79
1303, marzo.
Busca realizada por Fernando Yáñez de Garañanes, xuíz en Búbal e Castela,

sobre as exencións que tiñan os habitantes do couto de Dozón.
B. Traslado notarial326. En confirmación de Fernando IV de 1312-07-12. Toledo (n.º 85).
In Dei nomine, amen. Era de mil e trescientos e quarenta e un años, en el

mes de marzo. Sepan quantos esta carta vieren como ante mi, Fernand Yañes de
Garañanes, juez del orden de Víbal327 e de Castella por Rui d-Orantes, juez del rey,
vieno doma Theresa Rodríguez, abadesa del monasterio de Villanova de Dozón, e
mostróme un previllejo sellado con o selo de nuestro señor el rey don Fernando
en que decía que otorgava a esta abadesa e a su hermana, María Rodríguez, en su
vida de amas, los derechos que él havía en el coto de Dozón, e después de muer-
te de esta abadesa e de María Rodríguez que fincase al combento e al monasterio
de Villanueva de Dozón. E esta abadesa adelante mostróme otra carta de doña
María Fernández, ama de la infanta doña Isabel, con su sello, en la qual carta decía
que les dava todo derecho que ella havía en el coto de Dozón assí como ge lo diera
el rey don Sancho (a quien Dios perdone) y que ge lo confirmara el rey don
Fernando por sus cartas. E afrontó por ante328 mi a Juan Núñez e a Juan Pérez e a
326
Este es traslado de la pesquisa sobredicha fecha por Lorenzo Rodríguez, notario sobredicho, e sina-
da con su signal, e otrosí hera sinada con signo de Francisco Pérez, sobredicho notario, según que en
ella parescía, e era sellada con un sello colgado, el qual sello era fecho a manera de un escudeto, e en
medio de este sello era figurado de un castillo, e el letrero no se podía vien leer. La qual pesquisa yo,
Garcí Pérez, público notario de Horens por lo obispo e por la iglesia de ese lugar, a pedimento de Juan
Peres de Ponte e de Miguel Dias de Mear fise trasladar de vervo a vervo en mi presencia, e la qual pes-
quisa non era rota, nin rasa, nin cancelada en ningund lugar, e puse en este traslado mi sinal en testi-
monio de verdat e que es atal, dies e seis días de junio, era de mil e trescientos e quarenta <e un> años.
327
Víbal] por Vúbal.
328
Borradas seis letras.
Pero Yáñez e a Martín Domínguez, justicia del coto de Dozón, que si alguna liber-
tad o algunas cartas de midad329 *** han quales los reyes que fueran ficieran a ellos
e al concejo de Dozón, que *** los mostrasen e ésta que ge los guardaría lo mejor
que pudiese e les v *** pasaría contra ellos. E ellos dixeron, por sí y por el conce-
jo de Dozón, que ya de esto que bien sabía esta abadesa e que ellos hubieran las
mercedes de los reyes que fueron en como siempre *** en el tiempo del empera-
dor acerca de las libertades e derechos de que los reyes ficieron, que bien sabía ella
en cómodo y devisado en el coto de Dozón por marcos y por cotos de y que bien
sabía las cosas e los usos que ende el rey havía de haver y en como siempre fue
usado fasta aquí. E el jues sobredicho fiso pregunta a estos sobredichos, que se
decían justicias de Dozón, que si havían cartas o previllejo de los reyes que ge los
mostrasen ante mi o ante la abadesa, e que ge los faría guardar en quanto yo pudie-
se. E estos sobredichos, por sí e por lo concejo sobredicho, dixéronme que el con-
cejo de Dozón que obieran previllejos e libertades que les ficiera un rey Pongroso
e su muger, la reyna doña Urraca, que fueron, e decían que ge los confirmaran assí
todos los otros reis que vivieran después. Vi por sus cartas que decían que en aque-
llas libertades que les ficiera que se contenía en ellas lo que les ficiera el rey sobre-
dicho e los otros que fueron después de él vien e merced e los cotara e los ficiera
horros e quitos de tales cosas como éstas: luego que no pagasen luctuosa, nin gayo-
sa, nin manino, nin fonsado, nin voces otras, nin lingua fasendera ninguna de tie-
rra, salvo moneda forera; e el merino que andubiese por el rey, e el juez e el nota-
rio de la tierra que fuese a Dozón una vez en el año, e non más, e que ficiesen y
concejo, e si fallasen y algún home que mereciese pena en el cuerpo, e que él e las
justicias que ge las hiciesen haver de amas, e si él mereciese en el haver, e que el
merino hubiese la tercia, e la justicia la otra tercia, e el comendero que anduviese
en Dozón la otra tercia, e el comendero que anduviese que fuese puesto por pla-
cer del concejo e de las justicias de Dozón. E decían que por merced que les el rey
ficiera que le avían dar al rey quanto huvimos de levar acá a Galicia una candela
muy bona, que decían que cavía en treinta libras de cera, e esto que el havía a dar
que la pusiese sobre el altar de Santiago, por la qual merced de aquellos reyes que
les esta merced ficieran e por la aquel mesmo que la pusiese en el altar, e dicen que
allí les otorgaron siempre Santiago. E dixeron estos sobredichos que todas estas
cosas y cada una de ellas hubieran los del coto de Dozón por privilegio del dicho
rey Poongroso e de su muger que fue, la reyna doña Urraca, e que ubieran cartas
de los reyes que vinieron después dende que ge las confirmaron. E digeron que el
rey de León que obiera guerra con el rey de Portugal, e que los portuguesses que
vinieron a la iglesia de Santa María de Dozón e que les quebrantaran e que toma-
ran dende aquellos previllejos e cartas de las libertades que los otros reyes ficieran,
según sobredicho es, e decían que ge los tomaran del arca en que estavan como
***, e que decían *** que estas cartas lebaran *** portuguesses, e dicen *** que
329
mitad] por merced.
las cartas de confirmaciones del previllejo sobredicho que ge las tenían en casa de
Pero Pérez del Ama330, e gente de Gonzalo Osores que las tomaran dende quando
andaban en guerra el rey don Fernando e el infante don Juan, su tío, e decían que
ge las levaran e nunca las pudieran cobrar. E después la abadesa sobredicha por sí,
según el previllejo que tiene del rey e de los dichos Juan Martínez e Juan Pérez e
Per Yáñez e Martín Domínguez, por sí e por el concejo sobredicho, placiendo al
concejo e siéndole bien, pusieron así: que el juez sobredicho que él que fuere con
Lorenzo Rodríguez e con Francisco Pérez, notarios del rey, e preguntásemos por
buena verdad que supiésemos, de hombres bonos, frayres, clérigos e viejos, que
fuesen omes bonos e de buen testimonio, si eran tales los fueros e las libertades del
concejo de Dozón, como sobredicho es, se dé otra gracia, ca decían que lo querí-
an mostrar al rey su trajo en como nos fallásemos se se a mercaría de ellos. E yo,
el dicho juez, con los dichos notarios preguntamos, a ruego e a pedimento de la
dicha abadesa e de las justicias del concejo sobredicho, e que la pesquisa e la ver-
dad que nos fallamos atal es:
La primera testimonia, Pero Pérez del Ama331 de Dozón, jurado y pregun-
tado, dixo que el rey Poongroso, que fue, e la reina doña Urraca, que era su muger,
que ficieron bien e merced a los amos del coto de Dozón en tal manera que los que
morasen que no pagasen luytuosa, nin gayosa, nin manino, nin facendera ningu-
na, nin fonsadera, nin una voz de tierra, salvo moneda forera, e una vez en el año
que viniesen al merino de la tierra que andubiese por el rey al coto de Dozón con
el juez e con el notario para facer el concejo, e si fallasen algún ome que merecie-
se muerte que el merino e las justicias de suyo que se la ficiesen haver, e que ficie-
sen en él justicia, e si fallasen otra vez que mereciese pena en el haver que el meri-
no que levase la tercia e el comendero de Dozón la otra tercia e las justicias la otra
tercia. Preguntaron a este Pero Pérez por qué sabía esto assí como decía, dixo que
oyera assí decir a muchos omes viejos que obieran y de esto un previllejo e que
aviendo el rey de León guerra con el rey de Portugal que vinieron los portugaleses
a la iglesia de Santa María de Dozón e que la quebrantaran o lo tomaran de una
arca en que seía con todas cosas muchas que seían en la iglesia, e lo levaran, e
nunca lo pudieran cobrar. E dijo que viera venir con Basco López al coto de Dozón
para passar contra estas cossas sobredichas, e que los del coto paresceran con él
ante el rey don Afonso, a quien Dios perdone, padre del don Sancho, e que el
rey que lo mandó inquerir se obiera y tal previllejo, como ellos decían, si non, e
dixo que la pesquisa fecha que fallaron las libertades e las franquezas tales sobre-
dichas son que tales eran, e dis que vista el rey la pesquisa que les confirmó estas
cosas como sobredicho es por otro previllejo. Preguntó332 qué fuera de aquel previ-
llejo que dis que ficiera el rey don Alphonso, dixo que gente de Gonzalbo Osores que
330
del Ama] por de Lama.
331
del Ama] por de Lama.
332
preguntó] por preguntado.
lo llebaran de una casa en que estava porque le tollera la encomienda que tenía del
coto e la dieran a doña María Fernández, quando era la guerra del rey don
Fernando e del infante don Juan, su tío, e decían que el mismo ge lo mandara
tomar; e dixo más, que tal es el fuero del coto de Dozón, que si alguno obiere que
se alze contra las justicias que andaren que fagan en él su justicia como ome
por freintoso; e dixo más que si el comendero del coto de Dozón que fuesse meti-
do por placer de los del coto e de las justicias de Dozón, e dis que de viejo tiem-
po que non avía y otro ome vasallo si non el rey nincono, e dis que o y alguno obo
que lo non obo y si non por mengua de quien lo defendiese e lo estrañase, e se lo
y alguno havía que obedecían muy bien a las justicias, e era por su mandado e del
concejo; e agora dis que non hay algunos de estos que se alzan a las juzticias o al con-
cejo e non les quiere obedecer.
Juan Martínez de Miçoyte, jurado y preguntado, dixo en todas las cosas
como este Pero Pérez, que es el primero testimonio.
Pero Yáñez de Villaimán, jurado e preguntado, dixo en todas las cosas
como el primero testimonio, e emendó e dixo que los omes del concejo de Dozón
havían a dar al rey, quando viniese dellantes acá a Galicia, una candela muy bona
en que cabría vien treinta libras de cera, e que lo havía a pener333 sobre el altar de
Santiago por las almas de los reyes que les ficieron estas libertades e franquezas
sobredichas e por la suya mesma quel aí ponía; e decían que havían a dar sesenta
soldos a su comendero por yantar, que los amparase de las fuerzas.
Juan Martínez de Camba, jurado e preguntado, dixo en todas las cosas
como este Per Yañes, e dixo que havía vien cinquenta años que siempre este uso
viera usar en el coto de Dozón a las justicias e al concejo dende.
García Munís, perlado de San Esteban, jurado e preguntado, dixo en todas
las cosas como el primero testimonio, e emendó e dixo que él mismo lehera aquel
previllejo que les el rey don Alphonso ficiera al concejo de Dozón e del bien e de
las mercedes de las cosas sobredichas.
Juan de Vega, jurado e preguntado, dixo por todas las cosas sobredichas
como García Ruiz.
Fernand Yañes de Garañanes, jurado e preguntado, dixo que él mismo
viera aquel previllejo que fuera del rey don Alphonso en que eran contenidas las
cosas sobredichas, decían que ge lo mostrara seyendo él juez, que se lo hiciese
guardar a un merino de la tierra.
Juan Pérez de Otero da Ruego334, jurado e preguntado, dixo por todas las
cosas como éste.
Per Yanes, dicho Lameyrón, e Juan Romero, morador en Viande, e Juan
Peres de Castro, jurados e preguntados, dixeron por todas las <cosas> como este
333
pener] por poner.
334
da ruego] por d-Arnego.
Fernán Yañes, salbo que dixeron que ellos non eran jueces nin ge lo mostraran para
los ellos amparasen del merino, ca non eran ellos.
Juan Mogo, cle<r>ygo de Santa María de Dozón, jurado e preguntado,
dixo por todas las cosas como Juan de Vega. Preguntáronle por qué lo sabía que
aquel era el previllejo, que dis que lo sabía porque oviera siempre guardar a los
reyes e a los merinos aquello que mostravan, e decía que lo viera con sello de cera
e que semejava al del rey don Alfonso.
Pero Martines de Peeje e Martín Feinas da Ponte e Martín Domínguez de
Budeyros, jurados e preguntados, dixeron como Juan de Vega, e emendaron demás
e dixeron que oyeran decir que un cavalleiro que ovo nombre Gui Carrarel, que havía
por su heredamiento Castil da Vega, de cabo Ribadavia, a que o tomara aquel rey
Poogroso, e que le diera por él Dozón e que ge lo cotó a estos fueros sobredichos.
Pero Freyre de Fontano, jurado e preguntado, dixo por todas las cosas
como el primero testimonio.
Don frey Arias, que fue abad de Oseira, jurado e preguntado, dixo por
todas las cosas como el primero testimonio.
La qual pesquisa sobredicha yo, Fernand Yañes, juez sobredicho, fize con
estos notarios sobredichos, segund que estos testimonios dixeron, a ruego e a pedi-
mento de las dichas justicias del coto de Dozón, por mandado de la dicha abade-
sa, diles esta carta sellada con mi sello, escrita e firmada con sinos de estos nota-
rios, para merced de nuestro señor el rey don Fernando, que les faga bien e mer-
ced como el tubiere por bien.
E yo, Lorenzo Rodríguez, notario del rey de Castilla e de Horsellón, fui
presente con este juez sobredicho a esta pesquisa tirada e por su mandato escreví
e fis mio sinal.
E yo, Francisco Pérez, notario del rey en tierra de Horsellón e de Víbal335
e de Castella, en esta pesquisa fice tirar con este juez e por su mandado fis y mi
sinal que es tal.
*80
1304.
«Nuño Gómez, canónigo de Santiago, vende a Juan García de Cerbaña, juez de

Deza, todo lo que tenía en Santiago de Sa, y San Andrés de Vilarello, en el coto de
Dozón».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 435r.
335
Víbal] por Vúbal.
81
1306, xaneiro, 22.
Carta-recibo que lle dá dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, das contas
que lle rende Pedro Pérez da Lama e a súa muller, Mariña Pérez, en función do seu mor-
domado.
mática currens.
Era de mille e CCCXXXX e quatro anos, e X días por andar de janeyro.

Cunuzuda cousa seya a quantos esta carta viren como eu, dona Tereiga Rodríguez,
aabbadessa do moesteiro de Villanova de Deçón, veño connuçuda que me dou
Pedro Pérez da Llama e sa muller, Marina Pérez, conto e recado de cando de min
teveron por raçón de moordomádigo, e dós por quitos e por livres de todo, eles e
toda<s> súas voçes pra por senper.
E se eu ou algén veer da mina parte ou do moesteiro que aquesto queira
pasar aja a mina maldiçón e a de Deos, e seia condanado como Judas traedor e arça
no ynfferno, e peyte á voz do rey CCtos moravedís, e a carta estía senper en súa revor.
Feyta a carta, os que persentes foron: frey Domingo, Domingo Pérez e Johán
Moogo, capelaes de Villanova.
Et eu, Migeel Martíz, notario jurado en tera de Deçón de mão de
Fra<n>çisco Pérez, notario del rey don Fernando, que foy persente et escrivy esta
carta per mandado da aabbadessa desuso dita e pouge y meu sinal en testimuyo de
verdade. (Signum).
82
1306, febreiro, [...].
Fernando IV prohíbelles aos recadadores das peitas reais en Galicia que atrope-
len os dereitos do mosteiro de Dozón.
mática currens; traslado notarial da época; roto na parte inferior336.
336
A fórmula do traslado é: Conosçuda coussa seya como en presença de min, Pedro Eanes, notario
del rey en Deçón, vy una carta del rey don Fernando, nosso señor, feyta en esta guissa (traslada o
documento). Yo [...] la fis escri]vir por [...]. Pedro Eanes, notario sobredito, a rogo da dita abbade-
sa trasladey esta carta de vervo [...] en testimonio de verdade (Signum).

Don Fernando, pella graçia de Dios rey de Castella, de León, de Tolledo,

de Sivylla, de Córdova, de Murça, de Jahén, del Algarbe e señor de Molyna, a quen-
quier ou qualesquier que seyam cogedores dellos míos pecho, que me an a dar en
tierra de Galiça, assy cavaleyros commo otros ommes, que esta mía carta viren,
salud e graçia.
Sabedes que la abbadesa del monesteyro de Villanova de Deçiom me envían
mostrar privilegios del emperador don Fernando, confirmados dellos reys onde yo
vengo e de min, en que se conteny de como le davan a ese monesteyro todos los
pechos dellos sus vasalos, assy monedas, servyços, como los outros pechos que
oviesem a dar en qualquier maneyra. E agora envioume diçer que ay algunos cava-
leyros e outros omes que les pasam contra ellos, que prindam a los sus vasallos
desse moesteyro todo lo que les filam por que dem los pechos, envioume pidir
mercede que mandasse yo lo que tevesse por bem. Porque vos mando que veyades
los privilegios e las cartas que ella abbadesa e en el convento de las donas deste
monesteyro de Villanova de Deçón sobredicho tinem de las franqueza que los reyes
onde hio vengo e hio les feçemos en esta raçom, e guardágelos e conplígelos en
todo, segundo que en elas es, e non les passedes contra elas en ninguna maneyra,
e non fagades ende al nin lo dexedes de façer por nenguna my carta que sea vida
que contra esta sea, ca my voluntade es que los aihan ella abadesa e el convento
desse moesteyro, segundo que en los privylegios se contene, si non por qualquier
o qualesquier que ficasse que los assy non feçiesses pecha<r> m-íades la pena que
elos privylegios se contiene, e demays a los corpos e a los que ovieses me tornaría
por ello. E sobre esto mando por esta my carta a los merinos mayores que anda-
rem por min en Galliza, assy a los que agora som como a los que som daquí ade-
lantre, e a los merinos que andaren por elos, que garde, e anparem ella abbadesa e
el convento dellas donas del monesteyro sobredito con esta merçed que los reys
sobreditos e yio les façemos, e que non to... an a nenguno cogedor nin cavaleyros
nin escudeyros nin outros omes ningúns que demandem a los vasalos deste
monesteyro ninguno para... delos que an de pechar, poys que los á el monesteyro
como dicho es.
E sy per ventura alguno ou algunos contra esto que dicho es les quisieren
pasar que gelo non consintan e que lo preindam por la pena que los privilegios se
contenem, e que la guardem para façer della lo que... e que fagam en [...] a la abba-
dessa e a las donas deste monesteyro todo el dano e el agrabeo que por ende reçe-
berem de... Et non fagades [ende al en] ninguna maneyra, si non a los corpos e a
lo que ouveres me tornaría por ello. La carta [leyda], dátgela.
Dada [...] días de ferebreyro, era Mª CCCª e quarenta e quatro anos.
83
1310, outubro, 7. Malausan.
O bispo de Tusculano, don Berenguel, dálle licenzas ao confesor das monxas do

mosteiro de Dozón, para que poida absolvelas de calquera pecado, salvo os reservados á
sé apostólica.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 197x215 mm; minúscula diplomática; ilexible.

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 43 e A-15, fol. 130r/v, mazo 3, n.º 43.
84
1311, xuño, 6.
Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Pérez, á súa

muller, Tareixa Anes, e a unha voz o casal de Rioseco, freguesía de Santa Cruz de
Arrabaldo, pola metade do viño, das castañas, das noces e do pan, salvo se lle dan a
semente do pan, sendo entón a terceira parte, sendo vasalos do mosteiro.
diplomática currens.

RG. LEIRÓS, Catálogo, n.º 1880.
Era Mª e CCCª e quarenta e nove anos, VI días andados de juyo.

Conosçuda coussa seya a quantos esta carta viren como heu, donna Tereiga
Rodríguez abbadesa de Villanova de Deçón, e o convento desse messmo lugar,
damos a vos, Johán Pérez, e a vossa muller, Tereiga Anes, e a una vossa voz após
vossa morte danbos qual nomeardes o postrumeyro de vos, o nosso cassar de
Riosego de Çeleyro, que o tenades de vos e nos dedes del cada ano meo de vyno
no lagar e meo de todo pam con semente, se non terça sen semente, e as meas das
castanas á deçeda do canyço e as meas das noçes, e súas dereyturas, quaes ouvo
esse casar de vedro tenpo, e seer vassalos bõus e obedientes, e esto ser per nosso
mordumo (sic), e nos anpararvos a dereyto.
E quen contra esto quiser passar assy da nossa parte como da estraa pecte autra
parte cen moravedís e á voz do rey cen moravedís; e a carta permessga en seu revor.
Testemoyas que presentes forom: Aras Pérez, capelam; Johán Pérez de Santa
María de Deçón e Johán Lameyro.
Heu, Pedro Eanes, notario del rey en Deçón, presente e meu sinal y pogy
en testimõĩõ de verdade. (Signum), Petrus.
85
1312, xullo, 12. Toledo.
Fernando IV confírmalle a Dozón as doazóns e privilexios doutros reis e persoas

particulares e a xurisdición do dito couto.
B. En confirmación de Alfonso XI de 1326-10-08. Valladolid (n.º 89).

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 51337.
CT. DURO, «Vilanova», p. 27, nota 78.
Sepan quantos esta carta vieren como nos, don Fernando, por la gracia de
Dios rey de Castilla, de Toledo, de León, de Galicia, de Sevilla, de Córdova, de
Murcia, de Jaén, del Algarve e señor de Molina, vi una carta fecha en esta guisa:
(Inclúe n.º 79)
E agora dona María Fernandes Coronel, abia338 de la reyna doña María, mi

madre, e de la infanta doña Isabel, mi hermana, pidióme por merced que yo le
mandase confirmar esta carta. E yo, el sobredicho rey don Fernando, por le faser
vien e merced e porque fallé por esta pesquisa que es assí, tengo por vien e confír-
mogela e mando que le vala e le sea guardada en todo vien e complidamente,
segund que en ella digo, e difiendo firmemente que ninguno non sea osado del ir
nin pasar contra ella en ninguna manera, que339 qualquier que lo ficiese o contra
ello pasase pecharme ya en pena mil marabedís de la moneda nueva e demás a ellas
o a quanto oviesen me tornaría por ello.
E desto le mandé dar esta mi carta sellada con mi sello de plomo.
337
Privilegio del rey don Fernando [IV] en que confirma Dozón las donaciones y privilegios de
otros reyes y personas particulares y de la jurisdicción de dicho coto y otras cosas, siendo abade-
sa doña María Fernández. O extracto pon claramente era 1352, o que é totalmente imposible, pois morreu
en 1312. Ademais hai unha referencia á abadesa dona María Fernández, da que posuímos o primeiro
orixinal en 1223, mentres que a última á súa predecesora, dona Teresa Fernández, é do 6 de xuño de
1311. Por estas razóns cremos que se trata do extracto do orixinal desta confirmación.
338
abia] por aya.
339
que] por ca.
Dada en Toledo, doce días de julio, era de mil e trescientos e cinquenta

años.
Yo, Juan Martines, la fis escrivir por mandado del rey. García Fernandes.
Diego García. Juan Peres.
*86
1316.
«Cambio entre los monasterios de Oseira y Dozón anexo a este monasterio, por
el que el primero da al segundo el lugar de Mizoite a cambio del de Sever».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 158v/159r, n.º 645.
*87
1318.
«Doña Mayor Fernández, abadesa de Dozón afora a Pelayo Martínez la here-

dad de Chacín, en San Paio de Bóveda».
Notario: Fernán Yáñez.
fol. 124v, mazo 1, n.º 31.
88
1323, xuño, 24.
Xoán Domínguez da Parte véndelle a dona María Fernández, abadesa de

Dozón, canta herdade ten por parte do seu fillo e da súa muller en Agrosagro, freguesía
de Santo Estevo de Carboentes, por seiscentos soldos.
mática currens; en moi mal estado de conservación.

Era de mil e CCC e LXI annos, VII días por andar do mes de juyo. Sabian
quantos esta carta viren commo eu, Johán Domínguez da Parte, vendo e renunçio
quanta erdad ey e dereyto... na villa d-Arvossagro, su cadea de San Estevoo de
Carvoentes, en vos, donna María Fernández, abbadesa do moesteiro de San Pedro
de Villanova de Deçón, e ao convento desse mesmo lugar, o qual erdamento gaa-
ney duun meu fillo e de María Pérez, que foy mya muller, por prezo nomeado, DC
soldos, de que me outorgo por ben pagado, e prometo vos a anpparar e defender
con a erdade sobredita per min e per todos meus bees, e se a erdade sobredita mays
val ca este preço que non vos d... doaçón... que me fezestes e por de nosso. Iten
mays... vos... en juyzo nen fóra de juizo, e esta herdade sobredita... ada por homes
boos, convén a saber, Johán Pérez da Parte e Johán Domínguez, moordomo do
moesteiro sobredito.
E quen a esto passar aja a mía maldiçón e a de Deus et peyte aa voz do rey
CCC moravedís e aa parte outros tantos; e a carta esté en súa revor.
Testemoyas: Johán Domínguez, moordomo; Johán Migeeles, clérigo d-Al...
E eu, Lourenço Areas, notario jurado de Deçón por Pedro de..., notario
público del rey na dita terra, presente foy e esta carta escriví en testemoyo de ver-
dade. (Signum).
89
1326, outubro, 8. Valladolid.
Afonso XI confirma as exencións fiscais dos habitantes do couto de Dozón, que

lles confirmara, pola súa vez, Fernando IV.
B. En confirmación de Juan I de 1379-outubro-25. Cortes de Burgos (n.º 151).
Sepan quantos esta carta vieren como nos, don Alfonso, por la gracia de
Dios rey de Castilla, de León, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdova, de
Murcia, de Jaén, del Algarve e señor de Molina, vimos una carta del rey don
Fernando, nuestro padre, que Dios perdone, escrita en pergamiño de cuero e sella-
da con su sello de plomo fecha en esta guisa:
(Inclúe n.º 85)
E agora los omes buenos del coto de Dozón embiáronsenos querellar e

disen que hay algunos que les ban e les pasan contra la dicha carta e que les non
quieren guardar nin cumplir las franquesas e libertades que en ella se contiene<n>,
e que magüer les piden e les afrientan que ge las guarden que lo non quieren facer,
e por esta razón que se yerman e se despueblan de cada día, e pidiéronnos merced
que les confirmásemos la dicha carta e ge la mandásemos guardar. E nos tobímos-
lo por bien e confirmámosles la dicha carta e mandamos que les vala e les sea guar-
dada en todo vien e complidamente, segund que valió e fue guardada en tiempo
de los reyes onde nos venimos e en el nuestro fasta aquí. E defendemos firmemen-
te que ninguno ni ningunos no sean osados de hir nin de pasar contra la dicha
carta nin contra lo que se en ella contieneen ninguna manera.
E qualquier que lo ficiese o contra ello fuese o pasase pecharnos ya en
pena de mil maravedís de la moneda nueva e a los omes buenos del dicho coto de
Dozón o a quien su boz obiese todos los daños e menoscabos que por ende resci-
biesen doblados.
E sobre esto mandamos a Ruy Paez de Viesiva, nuestro adelantado mayor
en Galicia, e a otro o a otros qualesquier340 o qualesquier que agora o de aquí ade-
lante por nos o por él anduvieren en el dicho adelantamiento, e a todos los otros
concejos, alcaldes e jurados, jueces e justicias, merinos, alguaciles, maestres, prio-
res, comendadores e subcomendadores, e a todos los otros aportellados de las
villas e lugares de nuestros reynos o a qualquier o a qualesquier de ellos que esta
nuestra carta vieren o el traslado della sinado de escribano público, que amparen
e defiendan los omes buenos del dicho coto de Dozón con todo lo que en la dicha
carta se contiene, e que non consientan que ninguno nin ningunos les vayan nin
les pasen contra ello.
E si alguno o algunos contra ello fueren o les pasaren, mandamos que le
prendan por la dicha pena e la guarden para facer de ella lo que nos mandamos, e
que fagan emienda a los dichos omes buenos del dicho coto de Dozón o a quien
su boz tobiere todos los danos e menoscavos que por ende recivieren doblados,
como dicho es. E los unos nin los otros non fagan ende al por ninguna manera so
la pena sobredicha a cada uno, e demás a ellos e a lo que obiesen nos tornaríamos
por ello.
E desto les mandamos dar esta nuestra carta sellada con nuestro sello de
plomo.
Dada en Valladolid, a ocho días de octubre, era de mil trescientos e sesen-
ta e quatro años.
Yo, Juan Martines, la fis escribir por mandado del rey. Domingo Juan.
Alfonso Fernández, vista. Juan de Cambrañens.
340
qualesquier] por qualquier.
90
1328, maio, 30.
Maior Afonso, monxa de Dozón, dálle «post obitum» ao mosteiro, para a «ves-
tiaría», canto ten en Cristimil, freguesía de San Cristovo do Az, e Coreixas, freguesía de
San Cristovo da Portela.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 200x152 mm; minúscula diplomática cursiva.
Era de mille e CCC e LX e seys annos, dous días por andar de mayo.
Sabean quantos esta carta viren que eu, Mayor Affonso, touquenegra de Villanova
de Decón, por min e por toda mĩa voz, dou e outorgo apús mĩa morte a vos, abba-
dessa, convento do dito moesteiro, todo quanto herdamento e voz eu aio e de derei-
to devo a aver ena villa de Christimir en seus térmios, su sino de San Christovoo
do Az, e enna villa de Correyias e en seus térmios, fiigrisía de San Christovoo da
Portella, o qual dito herdamento e voz me a min deu donna Mayor Munniσ por her-
damento pera senpre. O dito erdamento e voz vos dou con todas súas perteças e
derreyturas a monte e a fonte e con cassas e con árvores e con todos seus perfeytos
feytos e por fazer, e o qual herdamento e voz vos dou pera a vestiaría.
Et tollo voz a todo meu fillo ou filla e a todo omme de mĩa parte que con-
tra esta mĩa doazón veña en parte nen en todo, e peyte a vos por nomme de pẽa CC
moravedís e á voz del rey outros CC moravedís peyte, e a carta estía en su revor.
E outórgovos a defender con esto que sobredito he per min e per todos
meus bes.
Testemoyas: Iohán Perez, capellán do dito moesteiro; Lourenço do Forno;
Fernando Çapateyro, ts.
E eu, Affonso Eanes, notario jurado por el rey no Bollodesenda e en Deçón,
presente fuy e per mandado das ditas partes esta carta escriví e este sinal y fige en
testimuyo de verdade. (Signum).
91
1328, novembro, 23. Bidueiros.
Testamento de Elvira Fernández, muller de Rui García de Froyaes.

mática currens341.
ED. MAIA, História, doc. n.º 130, pp. 231-233, con data de 1325342.
Sabean quantos este testamento viren commo eu, Elvira Fernandez, muller
de Roy Garçía de Froyas343, iaçendo doente, pero con todo meu siso e con todo meu
entendemento, qual mo Deus quiso dar, faço meu testamento e myna pustrimeira
voontade, temendo Deus e as pas do inferno.
Primeiramente mando a myna alma a Deus e o meu corpo a San Pedro de
Villanova, e mando y comigo C moravedís de purtugueses, et o meu pellote aos clé-
rigos e meu çerame que vaa comigo, e a myna saya a esta iglesia de Bidoeyros, e VI
teegas de pan e hun sesteiro a San Salvador, e outro sesteiro a Santa María de Deçón,
e outro sesteiro a Saa, hun sesteiro a San Vereyxemo, e hũa libra de çera a Santa
Crux. Et mando a myna herdade do Castro, que é su cadea de San Salvador do Oõr,
e a myna herdade, que comprey con Roy Garçía na friigresía344 de Santa María de
Bidoeyros, que a teña Roy Garçía en súa vida, e a súa morte que fique livre e quite
ao moesteiro de San Pedro de Vyllanova, polas nossas almas e daquelles cuia foy; e
esta herdade lle mando pollo quinto do que ey, que posso mandar de dereyto, e per
outorgamento do dito Roy Garçía, meu marido, que é presente, e eu, Roy Garçía,
assí o outorgo, e aa morte de Roy Garçía que nos poñan na regla e nos façan offiçio
de companeyras cada anno. Et mando por este dous345 anos primeiros que veen as
primeiras novydades que veen aa iglesia de San Tomé, por myna alma e daquelles
cuias foron, et des alí endeante que fiquen livres e quitas as novydades e os herda-
mentos aas mynas fillas; e a meatade do meu aver móvil des u for soterrada véndao
Roy Garçía, que eu faço meu heree e déo por myna alma, enxente os panos da
cama, que fiquen aas mynas fillas. E mando que den logo o seu quinón a Moor
Rodrigueσ, myna filla, do herdamento e de todo o aver; e o destas outras mynas
fillas que o teña Roy Garçia e pense dellas ata que se case, e des que casar fiquen as
mynas fillas aa abbadessa e o aver, e pensse dellas. Et mando aa iglesia de Villella
hun sesteiro de pan. E mando a Maryna Ruvea L soldos. E mando a Marina de
Vilarello L soldos.
Et quenquer que contra esto passar aia a myna maldiçón e a de Deus e de
San Pedro e peyte aa parte C moravedís e aa voz do rey outros çento, et o testamen-
to valla pera sempre.
341
342
Para a data correcta véxase a nota 346.
343
Maia pon o til sobre o a cando claramente vai sobre o e.
344
friigresía] Maia frijguesia, cando sobre o g figura claramente o signo de er / re.
345
dous] dos Maia. En realidade tras o d vai o signo abreviativo de os / us. Non obstante, inclinámosnos
pola transcrición por ous, como noutros casos, ben é certo que pouco frecuentes, nos que o signo abrevia-
tivo séguelle a unha consoante ao m en formas verbais da terceira persoa de plural.
Feyto foy este testamento en Bidoeyros, quarta feira, oyto días por andar
de novembre, era de mille e CCCLXVI346 annos.
Testemoyas que a esto foron347 chamadas e rogadas: Fernán Eanes de Fros;
Martín Perez, capellán da abbadesa; Garçía Martinez348 e Ferrnán Eanes, clérigos da
abbadesa; Johán Donçel e Affonso Eanes, serventes da abbadesa; e Miguel
Domingueσ de Sangunedo.
Et eu, Lourenço349 Ares, notario jurado de Deçom por Affonso Eanes, nota-
rio público del rey, esta manda escripví per mandado da dita Elvira Ferrnandeσ e
de seu marido, Roy Garçía, que estava presente e a outorgou, e meu sinal y fiz en
testemoyo de verdade, que tal est. (Signum).
92
1330, agosto, 8.
Sancha Peláez de Sello renuncia aos dereitos que tiña sobre dous terzos do casal
de Vilar, freguesía de San Salvador de O, pertencentes ao mosteiro de Dozón.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1543/15; 140 (84)x153 (44) mm; minúscu-
la diplomática currens; mancha negra na parte central dereita, que impide a lectura.
Era de mille e CCC e LXª e VIIIº annos, VIII días d-agosto. Sabeam quan-
tos esta carta viren commo eu, Sancha Pelaeσ de Sello, filla que foy de Pay Cota e
de Marina Pereσ, que foron de Riaçoo, quítome e renunçio pera senpre das dúas
terças do casar de Villa, que he sub signo de San Salvador d-Oonr, as quaes dúas terças
son do moesteiro de San Pedro de Villanova, e que eu tina en foro do dito moestei-
ro, ena ma vida e dúas vozes apoys morte, as quaes dúas terças do dito casar [± 10]
dito moesteiro quanto derreito eu y ey; e esto lle faço ao dito moesteiro per man-
dado de Johán Domingueσ e de meu criado, Anrrique Sancheσ, por quanto o dito
Johán Domingueσ perdou ao dito Anrrique Sancheσ as queixumes que del avya e as
erranças que lle fezera. E eu, Johán Domingueσ, así o outorgo segundo dito sobre-
dito he. Et eu Sancha Pelaeσ sobredita outorgo e prometo que nonca contra esto,
possa passar en juyzo nen fóra de juyzo.
346
A era vai en minúsculas, co que, aparentemente, o que é VI se pode confundir cun III. A clave da correcta
lectura dánola, afortunadamente, o día da semana, un mércores para o 23 de novembro de 1328, men-
tres que un sábado para a mesma cota mensual de 1325.
347
foron] forum Maia. Cremos que a abreviatura latina de um nestas datas debe transcribirse por on na
terminación da terceira persoa de plural.
348
Martinez] Martinz Maia.
349
Lourenço] Lopo Maia.
E se eu ou algún da mĩa parte ou da estraya contra esto quisser pasar aia a

malliçón de Deus e de San Pedro e peyte ao moesteiro de pẽa D moravedís e outro
tanto aa voσ del rey, e a carta esté en súa revor.
Testemoyas que foron presentes: Martín Pereσ, Pedro Eanes, Pedro Pereσ,
clérigos capelães da abbadesa.
Eu, Martín Anes, notario jurado en Camba, presente foy e escriví meu
nome. (Signum).
*93
[1330].
Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles a Amaro Pérez, á súa

muller e aos seus fillos, Domingo e Xoán Pérez, durante as súas vidas o casal de Barrela,
freguesía de Santiago de Cangas350, por un moio de cebada, tres celamíns de trigo, oito de
castañas e un xantar ao ano.
Notario: Alfonso Martínez.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 438v; A-1, c, fol. 1352r, atado 3, n.º 35; A-1, d, atado
3, n.º 35 e A-15, fol. 130r, mazo 3, n.º 35.
94
1332, maio, 31. Piñor.
Mariña Mel recoñece que lles debe a Maior e Aldonza Arias, monxas de Dozón,
fillas da outorgante, ter recibido certa cantidade en préstamo coa garantía duns bens en
Piñor.
tica cursiva.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, caixón 48, atado 220, n.º 62.
Cunuçida cousa seia a todos que eu, Marina Mel, outorgo e conossco que
dou a vos, Mayor Aras e Aldonça Aras, touquenegras de Villanova de Deçón e myas
fillas, oytoçentos e çinquoenta soldos de dineiros purtugueses, contados a quatro
dineiros por tres soldos, que de vos tirey, dos quaes ditos dineiros me dou por ben
pagada. Et por este amor e graçia que me façedes destes dineiros que me acorides
350
Por Santiago de Toubes.
duuvos (sic) o meu herdamento, con todas súas perteças e dereyturas e novos e
proes, que eu aio enna villa de Pinor e en seus termyos, fiigresía de Seyoane Barán,
que aiades e pusuyades pera vos o dito herdamento e novos e tódallas outras proes que
Deus en él der ata que vos eu dey os ditos dineiros, pero que é posto que se vos eu
esta herdamento tirar de mão pollo deytar por mays ou por algũa maneira, que
quanto pan e dineiros vos del tomar que tanto ayades pello meu herdamento que eu
ayo en Castrello, figressía de San Çibrao de Castrello. Et con esto que sobredito é
vos outorgo a defender a dereito per min e per todos meus bees ata que vos dey
vosos dineiros su pẽa de duzentos soldos da dita moneda se vos contra esto quiser
pasar, e este prazo estía e valla ata que vos eu page os ditos dineiros.
E se per ventura en este praσo a raσón d-osura ou d-engaño eu, a sobre-
dita Marina Mel, volla quito pera aquí e pera ante Deus e dóuvollo en doaçón e por-
que sodes myas fillas. Et renunçio que nunca per min nen per outro en nenhún
tempo possa desto diσer o contrario, e se o disser que me non valla nen seya y oyda.
Et aforo ferias trellado deste prazo termyo pera avogada e de tódallas outras bõas
raσões e eyxeições, defenσões que a min poderían pertẽçer tan bem de dereito
commo de custume en juyσo nen fóra dél.
Esto fuy en Pinor, o pustrumeiro día de mayo, era de mille e CCC e LXX
annos.
Testemoyas que foron presentes: Iohán Pereσ de Badín, Pedro Domingueσ,
Johán Martineσ de Pinor, Johán Pereσ de Goyes, ts.
Eu, Estevoo Pereσ, notario en terra de Castella e de Búval e de
Bollodesenda por Affonso Eanes, notario del rey, esta carta fige escrivir e esta sinal
y pono, semellante ó do dito notario, en testemoyo de verdade que tal este he.
(Signum).
*95
1332, agosto, 4.
«Sentencia en favor del monasterio de Dozón sobre el lugar de Outeiro, en

Santiago de Arnego, el lugar de Mariñaos, en San Estevo de Carboentes, las leiras de
Terlaes y la heredad del coto de San Estevo».
Notario: Martín Yanes.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 425r, libro 13 de foros, fol. 18, n.º 2395.
96
1333, agosto, 20.
Pacto entre María Piñeira, viúva de Xoán Gómez de Señorín, e as irmás

Aldonza, viúva de Rui Lourenzo de Camba, e Tareixa Eanes, monxa de Dozón, sobre
diversas propiedades.
tica cursiva; en mal estado de conservación.
Era de mille e CCCª e LXXI anos, XX días d-agosto. Sabeam quantos esta
carta viren commo eu, María Pineyra, moller que foy de Johán Gomes de Senoryn,
faço convosco, Aldonça Eanes, moller que foy de Roy Lourenço de Canba, e con vosa
yrmaa, Tereyga Eanes, touquinegra de Vyllanovaa, por vos e por vosas yrmaas, pus-
tura e aviynça que sega valledeyra pera senpre atal que eu, María Pineyra, teña en
miña vida por vos o logar a que y chaman de Costança, que foy de voso padre,
Johán Gomeσ, e tódollos outros herdamentos, que eu ey en Mondyn, e aa miña
morte fique o dito lugar de Costança con todas súas perteenças e tódolos herdamen-
tos que eu ey en Mondyn lyvres e quitos e desenbargados a vos, Aldonça Eans, e aa
vos, Tereiga Eans, e aa todas vossas vozes con quantas bonas paranças eu y fazer. E
nos, Aldonça Eans, e Tereiga Eans que demos a vos, María Pineyra, caada ua en
vosa vida, no mes d-agosto hũo moyo de pam, per teega dereita d-Ourense, e que
o ayades pollo noso casar da Lamaseyda e pello casar que eu, Aldonça Eans, teño
en Mondyn do Ospital, e demays que vos demos logo cinquo varas e mea de
vallençyña, por día de Passqua, esta primeyra que ven, cinquo varas, e desta Pasqua
endiante, cada día de Natal, Vº varas de vallançyña per hũo pellote, e novos paga-
dos et pam et paño, commo sobredito he, vos, María Pineyra, segades poderossa
de fazer dos ditos herdamentos vosa lyvre vontade, e que sega sen malliçia.
E qualquer das partes que contra esto pasar e oo non agardar ou non com-
prir peyte á outra que o agardar mille moravedís, e esta carta e esta aviynça vallan
pera senpre.
Testemoyas: Romeu Pereσ de Pineyro; Johán Vidal de Bydueiras; Fernán
Lourenço, mançebo de Fernán Gonsaleσ; Gomeσ Yanes, fillo de Johán Yanes, nota-
rio; Pero Yanes...
E eu, Johán Johanes, notario del rey na meirindade d-Orzellón, a esto foy
presente e esta carta escripvy e meu synal y puys que tal este é. (Signum).
97
1334, [xuño], 20. Vilanova de Dozón.
Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralle a Fernando González,

escudeiro, o casal de Xordes e outros bens en San Xoán de Piñeiro, Santa María de
Louredo, San Cristovo de Cea, San Mamede da Canda e Santiago de Vilamarín, gratui-
tamente.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 187x256 mm; minúscula diplomática cursi-

va; en moi mal estado de conservación.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 304r, libro 9 de foros, fol. 167, n.º 1739 e A-1, d, fol.
125r, mazo 1, n.º 39.
Era de mille e CCC e LXX e dous annos, lunis, viinte días do mes de
[juyo]. Saban quantos esta carta viren que nos, donna María Fernandez, abadesa
[do moesteiro] de San Pedro de Villanova de Deçón, presente e outorgante Mayor
Fernandeσ, prior do dito moesteiro, e convento dese mismo lugar, damos e afora-
mos a vos... a vos Fernán Gonzales, escudeyro, noso criado, que tenades de nos e
do dito noso moesteiro... tan solamente pollo uso dos froytos... ho nosso cassar de
Xordes, que fuy de donna Mayor Nunes, nosa prior, e a nosa herdade de Parada e
o noso cassar de Requeixo, que está en... e a nosa herdade de Sobereira de..., que
comprou essa Mayor Nunes, noso prior que fui. As ditas herdades e cassares vos
damos... commo dito he con todas súas pertenças e dereyturas e con todos seus
dereitos, a montes e a fontes, con todos seus perfeytos feytos e por faσer, as quaes
herdades e cassares son su cadea de San Johán de Piiñeiro e de Santa María de
Louredo e de San Cristobo de Çea e de San Mamede da Canda e de Santiago de
Villamarín. Esto que sobredito vos damos per tal pleito e condiçón que vos faga-
des... das ditas herdades e casares... nenhua cousa en toda vosa vida e a vosa morte
fiquen as ditas erdades e cassares livres e quitas e sen enbargo nenhún ao dito
moesteiro, e vos per tal pleito ayudardes e servades ao dito moesteiro e collan do
que hy ouver... cousas convenivilles.
Item... de leyxar a vossa [morte] leyxardes dous boys boos e tres armin-
tios... provanza anemal d-ouver á vossa morte per... nos abbadesa e convento
sobreditos anpararmosvos a dereito con as erdades e casares sobreditos en cada
coussa... tódalllas voas commo dito he. E eu, Fernán Gonsales sobredito, outorgo...
e reçebo as ditas herdades e casares de o dito moesteiro e a abbadesa e convento e
outorgo a conprir e a parar esta carta con tódallas condiçós que en ella son contiu-
das por min e por todos meus bees gaanados e por gaanar. E é posto que no tenpo
da... dito...sa moller leve todo seu gaa... meter ennas ditas erdades con seu quinón
dos novos que a ella perteeçeren de dereito,... se per ventura paresçer torta en
algún tenpo sobre as herdades que a dita donna Mayor Nunes, prior do dito moes-
teiro que fuy, non provem Sovereira en... que eu, Fernán Gonsales, aia algún derei-
to, todo o dereito que eu en ellas ey renunçio de min e de toda mya voz que nunca
o demande per min nen per outro... tempo, salvo que teña as ditas herdades e casa-
res sobreditos en toda a mia vida por lo dito moesteiro, e a... o dito Fernán
Gonsales esta carta desta graça... façemos quel que dey a nos todas las outras cou-
sas que perteeçen aas ditas herdades de Sobereyra e de Liñares.
E a parte que contra esto passar haja... de San Pedro e peyte á outra parte
C moravedís e á voz del rey outros C moravedís peyte, e a carta seja en seu rebor.
E que esto seya firme e non veña en dulta nos as partes sobreditas man-
damos a Afonso Eanes, escripván enno Bollodesenda e en Doçón por Affonso
Fernandeσ, escriván de noso señor el rey... de todo que fezesse entre nos as ditas
partes dúas cartas feytas en hun tenor. E a parte que contra esto passar que peyte
aa outra parte a pea sobredita.
Esto fuy en Villanova de Deçón, era e día sobredito.
Testemoyas que pera esto foron chamadas e rogadas: Johán Domingueσ,
clérigo da iglesia de Santa María de Deçón; Johán Pereσ e Ruy Garçía, escudeyros
de Froyaas; Johán Pereσ, perteyro do cabidoo de Lugo; Ruy Fernandeσ, clérigo de
Covas; Domingo Martineσ de Villa; Martín Louro; Johán Fernandeσ, cléerigo, fillo
de Fernán Eanes de Barveytos.
E eu, Affonso Eanes, escusador sobredito, a esto presente fuy e per man-
dado das ditas partes estas cartas escriví e meu signal y puge e confirmo. (Signum).
98
1340, xaneiro, 24.
Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro Martínez e á súa

muller, María Martínez, a herdade que o mosteiro ten en Chacín, freguesía de San Paio
de Bóveda, por seis fanegas de pan e vinte soldos ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 140x154 mm; carta partida por a...c; minús-
cula diplomática cursiva.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 430r, n.º 2504, libro 13 de foros, fol. 446; A-1, c, fol.
858r, atado 1, n.º 31; A-1, d, atado 1, n.º 31; A-15, fol. 124v, mazo 1, n.º 31; e AHU, Bienes
Nacionales, atado 919, fol. 291r, mazo 34, n.º 16.
Era de mille e CCC LXX oyto annos, oyto días por andar de yaneyro.
Sabean todos commo nos, dona María Fernández, abbadessa do moesteiro de
Vyllanova de351 Decón, e a prior e o convento desse mesmo lugar, damos a foro a
vos, Pedro Martínez, e a vossa muller, María Martínez, a erdade que o moesteiro á
en lugar que chaman Chacym, que é en fiigresya de Sam Payo de Bóveda, en vossa
vida d-anbos, a montes e a fontes con entradas e ixidos per hu quer que vaa, per tal
preyto e su tal condiçón que a lavredes e a paredes ben e façades as cassas e as man-
teñades e dedes ao convento do dito moesteiro en cada hun anno de renda seys
fanegas de pam, per tega dereyta d-Ourense, as dúas terças de centeo e hũa de
millo, ata día de Santa María de setenbro, et por cassas e cortynas e servyços e por
outras coussas dardes por día de Natal XX soldos brancos, e o moesteiro anparar-
vos a dereyto, e á morte do postremeiro de vos a dita erdade fique livre e quita de
vos e de toda vossa voz quantas boas paranças vos y fezerdes.
Et a parte que o non comprir peyte á outra parte que o aguardar cen mora-
vedís brancos e á voz del rey outros tantos peyte, e a carta vala eno tenpo sobredito.
Testemoyas: Estevo Pérez de San Salvador; Johán Loureyro; Johán
Fernández, clérigo, ts.
Eu, Fernán Anes, notario del rey en Deçón, a esto presente foy e o escrivy
e meu nome e meu synal y puge en testemoyo de verdade que tal est. (Signum).
99
1344, agosto, 2.
Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles a Viviana Fernández,

viúva de Fernando Pérez de Andrade, e aos seus dous fillos, Gonzalo Fernández e
Francisco Pérez, o casal de Andrade e a casa e leira da «Buçaceira», freguesía de San
Cibrao de Las, como as levaba en foro o seu marido, pola metade de todos os froitos ao
ano e outras condicións, sendo vasalos do mosteiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1546/7; carta partida por a...c; 204x168 mm;
minúscula diplomática cursiva352.
Era de mille e CCC e oytenta e dous anos, lunes, dous días andados do mes
d-agosto. Cunnuçuda cousa sega a quantos esta carta viren como nos, dona María
Fernández, abadessa do moesteyro de San Pedro de Villanova de Deçom, e o con-
vento dese mesmo lugar, aforamos a vos, Viviana Fernández, moller que foy de
Fernando Pérez d-Andrade, e a vosos fillos, Gonçalvo Fernández e Françisquo
Pérez, aqueles que avedes de Fernando Pérez d-Andrade, que foy voso marido, o
noso casar que nos avemos en Andrade, no lugar que chaman Outeyro, e a casa e
351
Repetido de.
352
No reverso: Villanova.
a leyra que chaman da Buçaceyra, asy como vola nos podemos dar a cada hũ en súa
voz e asy como a tiña Fernando Pérez, voso marido, su cadea de San Çibrao d-Enlaaes,
a monte e a fonte, con entradas e con seydas e con árvores e con tódalas cousas que
pertẽçen ao dito casar, per tal condiçón que a labredes e paredes ben que non
minge per minga de bon lavor as casas <e> erdade, e dedes a nos cad-anno o meeo de
todo pan que Deus y der, se vos deren semente, e se vola non deren semente que
dedes terça en salvo, per noso mordomo, e por foros que dedes de cad-ano, des
día de Natal ata día de cendas ganeyras, VI libras de dineyros branquos da moeda
de noso senor rey don Afonso, que fazen quatro dineyros tres soldos, e que segades
nosos vasalos serventes e obidientes, e que nos paredes senor arrostro, e vos non
segades poderosos de o dar, nen vender, nen sopiñorar <a> escudeyro, nen a cava-
leyro, nen a dona, nen a nengén, per que nos percamos os nosos dereytos, e á morte
destas vozes sobreditas que nos fice nosa erdade livre e quita e desenbargada con
todas as bõas paranças que y esteveren, salvo gandos e montados, e quando morrer
algũa destas vozes que page loytosa uso tera. E desto mandaron fazer as partes dúas
cartas partidas per a, b, c por ser çerto.
E a parte que contra esto pasar peyte á outra parte C moravedís de branquos e
á voz del rey outros C moravedís peyte, e a carta sega firme e valedeyra.
Testemoyas que presentes foron: Johán Pérez e Martín Pérez, crérigos do
dito moesteyro; e Gonçalvo Martíz do Castro de San Salvador.
Eu, Johán Pérez, notareo en Deçón por Gonçalvo Pérez, notareo del rey en
Orzellón, en Deçón, esto presente foy, esta carta escrivy per mandado das partes
con meu nome e con meu synal en testemuio de verdade que tal é. (Signum).
*100
[1344].
«Obligación que hicieron los vecinos de los lugares de Carboentes, que se anun-
cia ser coto del monasterio de Dozón, a la abadesa doña María Fernández de sujetarse
al embargo de los maniños, según la costumbre que de ello tenían de más de cien años, y
éstos consienten que, cuando muera alguna persona sin hijos, la abadesa apreciaba todos
los bienes raíces en la venta que valían y los entregaba al pariente más cercano; parece
que por no querer sujetarse a ésto los querían desaforar de sus tierras y por eso se obli-
garon».
Notario: Pedro Fernández.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 31; A-15, fol. 129r, mazo 3, n.º 31.
101
1346, marzo, 9.
Paio Arias véndelles ás súas irmás, Aldonza e Maior, monxas de Dozón, canto
ten en Piñor, freguesía de San Xoán de Barrán, e Castrelo, en San Cibrao de Castrelo e
San Cristovo de Cea, por cincuenta e cinco libras.
mm; minúscula diplomática currens; gran mancha que abarca a parte dereita das dez primeiras
liñas353.
Era de mille e CCCª e oytenta e quatro annos, IX días de março. Conosçida

cousa seia a [todos commo eu, P]ay Arras, fillo que foy de Arras Meendeσ e de
María Mel, por min e por toda mĩa voz, vendo e [firmemente] outorgo pera senpre
a vos, Eldonça Arras e Moor Arras, mĩas yrmãas, monias do mon[esterio de
Villa]nova de Deçón, e aas vosas vozes todas quantas herdades e casas e árvores e
entradas e sey[das eu] ey e que me perteeçe d-aver por parte dos ditos meus padre
e madre na villa de Pinor, [so] cadea de San Johane de Barrán, e en Castrello, que
he so cadea de San Çibrao e de San Cristo[voo de] Çea, e allur uquer que vaan nas
ditas frigisías, a monte e a fonte, e vendo por cinq[uenta e cinquo] libras de dinei-
ros branquos desta moneda del rey don Afonso, os quaes dineiros me pagastes en
presença deste notario e dos quaes m-eu outorgo por ben pagado e renunçio que
nonqua ende diga o contrario, e se mays vallen douvollos e dós en doaçón, e d-aquí
endeante facades das ditas herdades toda vosa voontade, e obrigo min e todos meus
bees a defendervos con ellas per min e per todos meus bees.
E quenquer que contra esto pasar peyte aa outra parte por pena CC mora-
vedís, e a carta e a venda valla pera senpre.
Testemoyas: Fernán Ruiz, clérigo de Gresande; e Fernán Pérez, clérigo, seu
yrmao; e Fernán Boy, clérigo de Vendoyro; e Fernán Eanes, e Pedro Eanes, e Pedro
Domínguez da Lagea, e Johán Rouquo, home do notario.
Eu, Johán Afonso, notario de Deca jurado polla yglesia de Santiago, presen-
te foy e confirmo e meu nome e sinal y pono en testemoyo de verdade, que tal he.
(Signum).
353
No reverso, ademais da referencia de caixón, etc.: No es del monasterio.
102
1346, agosto, 20.
Mencía Ares de Casares, con licenza do seu marido, Fernando Vázquez, vénde-
lles ás súas irmás, Maior e Aldonza, monxas de Dozón, a parte que lle corresponde nos
casais de Piñor, freguesía de San Xoán de Barrán, e Castrelo, freguesía de San Cristovo
de Cea, por cincuenta e cinco libras.
tica currens354.
Era de mille e CCCª e oytenta e quatro annos, XX días d-agosto.

Conusçuda cousa seia a todos que eu, Miçía Arres de Casares, presente e outorgan-
te meu marido, Fernán Vaasquez, vendo pera senpre por min e por toda mĩa voz a
vos, Aldonça Arres e Moor Arres, mĩas yrmaas, monias de Villanova de Deçón, toda
quanta herdade e casas e chantados e voz e dereytos eu ey e ey d-aver e me perteçe
no casal de Pinor, que he so cadea de San Johane de Barrán, e no casal de Castello,
que he so cadea de San Cristovoo e de San Cibrao, per uquer que vaan, a montes e
a fontes, as ditas herdades so as ditas cadeas, os quaes herdamentos foron de mĩa
av<o>a, dona Moor, e de Marina Mel, mĩa madre que foy, vendo por cinquoenta e
cinque libras desta moneda del rey don Afonso, os quaes dineiros me pagastes en
presença deste notario e testemoyas, e dos quaes me eu outorgo por ben pagado, e
renonçio que nonqua en diga o contrario, e obrigo min e meus bees a defendervos
con esta venda.
E quenquer que contra esto pasar peyte aa outra parte a pena do dobro, e
a carta e venda valla pera çenpre.
Testemoyas: Durán Perez e Johán Capateiro da Lagea, e Gómez Lourenço de
Vendoyro e Johán Rouquo, home do notario.
Eu, Johán Afonso, notario de Deça jurado polla iglesia de Santiago, que
presente foy e confirmo e meu nome e sinal y pono en testemoyo de verdade que tal
he. (Signum).
103
1346, setembro, 30. Ribadavia.
«Mandato por el que don Bastián Pérez ordena que los vecinos del coto de
Dozón paguen el maniño al monasterio».
354
No reverso: No vale nada al monasterio.
Notario: Pedro Eanes.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova, 215x56 mm; plica con seis buracos; minús-
cula diplomática cursiva; en moi mal estado de conservación.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 437v, n.º 2502, libro 13 de foros, fol. 444 e A-1, d,
atado 3, n.º 47 e A-15, fol. 130v, mazo 3, n.º 47.
*104
1346.
«Doña María Fernández, abadesa de Dozón, afora a Mayor Rodríguez, priora

del monasterio, y a su hermana, Constanza Rodríguez, durante sus vidas, el lugar de
Castro, en San Salvador de O, y la heredad de Bidueiros, por la cuarta de lino al año».
Notario Martín Yáñez.
1213r, atado 3, n.º 19 e A-1, d, atado 3, n.º 19.
105
1347, agosto, ¿1? Sahagún.
Afonso XI recórdalles aos seus funcionarios en Galicia que ten baixo a súa pro-
tección o mosteiro de Dozón.
mática cursiva; en mal estado de conservación; traslado notarial de 1347355.
RX. SÁNCHEZ BELDA, Documentos, n.º 1103, con data de ¿1344?
355
Et eu, Martín Anes, notario en terra de Canba e de... por Andreu Sancheσ, esta dita carta vi e lii
e traslladey de vervo a vervo, segundo sobredito he, a rogo da dita abadesa, e per mandado e outo-
ridade de Johán Pereσ, juiσ enna dita terra, a qual carta non era rasa nen ontrelinada nen chançe-
lada nen sospeita en ninhún lugar, e era feita en papel e seelada ennas costas do seelo do dito
señor el rey, enno qual pareçían dous leoos e dous castellos. Testemoyas que foron presentes:
Johán Pereσ, Johán Eanes, Johán Martineσ, capellaes do dito mosteyro. Et eu, Martín Anes, nota-
rio sobredito, esta carta traladey e meu nome e signal y fiσ en testemoyo de verdade que tal este.
Era de mil e treσentos e oytenta e Vº annos, esto feito enno dito moesteiro, martes, viinte e oyto
días do mes d-agosto (Signum).
Don Alffonso, por la gracia de Dios rey de Castilla, de León, de Toledo e

de Galizia, de Sevilla, de Córdova, de Murcia, de Jahén, del Algarve, de Algezira e
señor de Molina, a vos, Gomeσ Fernandeσ de Sarria, nuestro alcalde e merino
mayor en nuestras merindades de Galiσia, e a los merinos o merino que por nos
ou por vos andaren en las dichas merindades o en qualquier dellas, e a los bicarios
e juíσes de Lugo e de Orense, e a los alcaldes, juíσes, justiças e pertigueros, cou-
teyros, terreiros, prestameros, mayordomos de las vilas e lugares del arçobispado
de Santiago e obispado de Ourense e de Lugo, e a vos, Andrés Sánchez de Gres [...]
del monesterio de Vilanova de Deçón, que agora son o serán d-aquí adelante e
aqueles que... de vos a quien esta carta foer mostrada o el [trasla]do della signado
de escrivano público sacado con outoridade de juyz, salud e graçia.
Sepades cómo dona María Fernándeσ, abbadesa del dicho monesterio,
por sy e en nonbre del dicho monesterio se nos envió querellar, e diσe que ela e el
dicho monesterio están en pertenençia e posisón con justos títolos de conpras e
d-afforamentos e de donaçiones e de mandas e de maniños e d-erdamentos e viñas,
ortos, casares e erdades e lantados e de otros bienes móviles e rayses que son en
vuestras jurdiçiones, e que se tieme que algunos omes poderosos, clérigos e leigos,
de vuestras jurdiçiones le quieren entrar e tomar e enbargar los dichos erdamien-
tos e bienes, o parte dellos, e los fructos e rendas e esquilmos dellos o de parrte
dellos, e esto que lo querían faσer sin raσón e sin derecho commo non deven, sen
seer eles e el dicho monesterio ante primeramiente [...] demandas e oydas e vençu-
das poer foero e poer derecho pera deven e commo dever, e se esto pasare que
reçebería agravio. Porque vos mando, vista esta nuestra carta o el trallado della sig-
nado, commo dicho es, a cada unos de vos en vuestras jurdiçiones que se la dicha
abbadesa e el dicho seu monesterio po?r?sy e otros por ella e en seu nonbre están
en tenençia e en posisión de los dichos erdamientos e bienes en la manera que ia
dicho es, que a amparedes e def[enda]des a ela e aquellos que los tovieren por ellas
con la tenençia e posisón en que están de los dichos erdamientos e bienes e con las
rentas, frothos e esquilmos delles, e non consintades a alguno nen algunos que los
entren nen tomen nen enbargen los dichos erdamientos e bienes nen parte dellos,
nen las rentas e frothos e esquilmos dellos nen de parte dellos sen razón e sen dere-
cho commo non deven sen seer elas primeramiente llamadas e demandadas sobre
elo e oydas e vençudas por fuero e per derecho per u deven e commo deven. E se
alguno o algunos y ovier que alguna demanda aian contra elas en razón de los
dichos erdamientos e bienes o de parte dellos demándelas per u deven e commo
deven, e elles fáganlle conprimiento de derecho. E non fagades ende al so pena de
seisçentos moravedís de la mía moneda a cada uno.
E de commo vos esta nuestra carta foor mostrada e la complierdes [man-
damos] a qualquier escripvano público que pera esto fuer llamado que dé ende al
que volla mostrar testimonio signado con sub signo, porque nos sepamos en
commo complierdes nuestro mandado, e non faga ende al so la dicha pena. La

carta liúda dágela.
Dada en Sant Fagund, día d-agosto, era de mil e tresientos e ochenta e cin-
quo annos.
Yo, Gonzalvo Fernandeσ, la fiσ escripvir por mandado del dotor Pero [...]
del rey. Pero Eanes. Alfonso Fernandeσ, vi. Diego Gonzaleσ.
106
1347, outubro, 10.
Paio Ares renuncia a todas as demandas que tiña contra as súas irmás, Maior
e Aldonza, monxas de Dozón, por razón de varias herdades, comprometéndose ademais
mutuamente a vender, peñorar, arrendar ou cambiar unhas herdades que os tres teñen en
Guimarei, freguesía de San Lourenzo de Vilatuxe, uns noutros.
mática cursiva; en mal estado de conservación356.
Era de mille e CCCª e oytenta e çinque annos, X días de outubro.

Conusçuda cousa seia a todos que eu, Pai Arras, quítome e desembárgome pera
senpre a vos, Moor Arras e Aldonça Arras, mias yrmaas, freiras de Villanova de
Deçón, de tódallas demandas, busquas e razoes que eu contra vos avya sobre razón
das herdades do casal da Fonte de Cotarrello, que he so cadea de San Miguel de
Goyaes, e de Castrello e de Penor, que son so cadea de San Çibrao de Castrello e
de San Cristovoo de Cea. E outrosy fazemos entre nos yrmaos todos tres a tal prey-
to e vervo e pustura que senpre seia valledeyro, e he asy que se eu, Pay Arras sobre-
dito, quiser vender ou sopenorar ou arendar ou concambear o meu quinón que ora
eu teno da herdade de Castro de Gimareu, que he so cadea de San Lourenço de
Villatuixe, que o faça a vos, as ditas mĩas yrmãs, ou a vosa voz, e se nos, Eldonça
Arras e Moor Arras sobreditas, ou algũa de nos quisermos vender ou sopenorar ou
arendar ou concambear o noso quinón da herdade de Castro de Gimareu, que he so
cadea de San Lourenço de Villatuyxe, que o façamos a vos, Pay Arras sobredito, ou
a quenquer que vena en vosa voz.
E quenquer de nos partes que contra esto pasar e o non comprir que peyte
aa outra parte que o comprir e aguardar CC moravedís, e este prazo valla pera sen-
pre segundo dito he.
356
No reverso: Señal 109. Cajón 47, legajo 208, n.º 51.
Testemoyas: Pedro Eanes da Carreyra e Gonçalvo Garçía de Cira, clérigo, e

Affonso Garçía, escudeyro d-Andreu Sánchez.
Eu, Johán Affonso, notario de Deça jurado polla yglesia de Santiago, pre-
sente foy e confirmo e meu nome e sinal y pono en testemoyo de verdade que tal he,
(Signum).
107
1347, [...], 29.
Sentenza ditada por Xoán Pérez da Parte, xuíz en Camba, contra uns veciños
de Carboentes, sobre o pago de certas rendas por unhas herdades na citada freguesía,
sendo abadesa de Dozón dona María Fernández.

va; roto en varias partes e practicamente ilexible.
158v, atado 2, n.º 33; A-1, d, atado 2, n.º 33; e A-15, fol. 130v, mazo 3, n.º 49.
*108
1347.
«Carta ejecutoria a favor del monasterio de Dozón sobre bienes y los maninos
del coto de Carboentes, siendo abadesa doña María Fernández».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.os 9 e 16.
109
1348, xullo, 15.
Testamento outorgado por María Fernández, muller de Paio Arias.
tica cursiva357.
357
No reverso: Abadesa de Dozón.
Era de mille e trezentos e oytenta e seys annos, XV días andados do mes de

jullio. Sabeam quantos esta manda viren commo eu, María Fernandeσ, moller de
Pay Areas e filla de Costança Fernandeσ e de Gil Oares, que foy de Lamas, jaσendo
doente e teméndome de morte, perro con todo meu entendemento qual Deus tevo
por ben de me dar, faço e ordino meu testamento e miña manda que apóis miña
morte seia valledeyro.
Primeiramente mando a miña alma ao señor Ihesuchristo e a súa madre
Santa María, que seia miña avogada aa ora da morte e ao día do juyzo.
Item mando enterrar o meu corpo enno mosteyro de San Pero de Villanova
de Deçón.
Item mando aos capellães do dito mosteyro o meu çerame.
Item mando a miña herdade de Lamas a miña yrmaa, Tereiga Fernandez,
en días de súa vida, e apoys da súa morte que fique livre e quita ao dito mosteyro
pola miña alma e dos meus devedores.
Item mando a miña herdade de Touges e de Barreyros ao dito mosteyro
pola miña alma e dos meus devedores.
Et as miñas doas da garganta, que son doze, jazen a pennor a Moor
Taverneyra de Moneixas, e dúas agulleas que ten Miguel Lourenço de Çerredo. E
devo sobre las doas da garganta hun moravedí, e pellas agulleas devo tres diñeiros.
E dez e nove febilletas e toda esta plata mando que a den a San Pero de Villanova
de Deçón pera hun talleo. Et por todo esto que mando ao dito mosteiro anme de
fazer as donas <o>fiσio de companeira na rega e no cabidoo e viiren sobre min aa
sepultura daquelle día que eu for enterrada a seys domaas.
Item mando perlla miña vountade que pagen treσe tegas de pan pella mea-
tade dela desta novidade que ora y ha. Et eu, Pay Ares, presente e outorgante
outrosy este he avier móvel que eu María Fernandeσ e Pay Ares sobreditos avíamos.
Item tres vacas e tres beσerros e sete ovellas e dous años e sete cabras e qua-
tro cabrós e dúas porcas e mea doutra e hũa porcalla con seus fillos, e doσe patos e
treσe gallinas con quatorσe pitoos, et quatro chumaços e hun panal e un pellón; et
mando que dían hun dos chumaços a miña yrmaa, Tereiga Fernandeσ. Et treσentos
e Lª grãos d-algoffre mando que os vendan pera meu enterramento.
Item mando hũa arca pequena a Costança, filla de Gillu Ares.
Item mando a meu marido, Pay Ares, o meu quinón das outras arcas e do
boy que ten Fernán Guterreσ, e el que o tyre.
Item mando que pagen viinte e sete parres de dineiros ou tres tegas de pan
a Aldonça Ares e a Moor Ares.
Item faço á abbadessa, miña tya, que seya miña heree sobre todos meus
bees.
Item mando que esta miña manda e meu testamento que valla e que seia firme,
e se valuer commo manda se non mando e outorgo que valla commo codiçillo.
Et mando que quen contra ella passar aia a miña maldiçón e a de Deus
padre poderosso e que peyte quinentos moravedís desta moneda branca del rey don
Affonso aa outra parte e outros quinentos moravedís en nome de penna aa voσ del
rey, e o testamento e manda senpre seia firme e valledeyro.
Testemoyas que a esto foron presentes: Dº Ferrnandeσ, prellado de Santa
María de Deçón; e Pero Esteves, prellado de San Salvador do Hoonr: Pero
Domíngueσ, çapateiro, morador enno paaço da abbadessa; e Estevo Garça, sobrino
da abbadesa; e Afonso Rodeyro, morador en Ribadavea; e Pay Ares, marido da dita
María Fernandeσ, morador en Deçón; e Johán Pereσ e Johán Eanes, capellaes do
dito mosteyro.
Et eu, Martín Vasces, notario en terra de Canba por Andreu Sancheσ, a
esto presente foy e escriví meu nome e meu sigñal y fiz en testemonio de verdade
que tal este. (Signum).
110
1348, outubro, 26. Mosteiro de Vilanova.
Testamento de Pedro Ares en favor do mosteiro de Dozón.
tica cursiva358.
Sabbean quantos este testamento vyren commo eu, Pero Ares, jazendo
doente e teméndome de morte, pero con todo meu sisso e meu entendemento qual
Deus tevo por ben de mo mellor dar.
Item primeiramente mando a mina alma a Deus, e rogo a súa madre Santa
María que sega miña abogada á orra da morte e he ao día do juyzo.
Item mando enterrar o meu corpo enno mosteiro de San Pedro de
Villanova de Deçón, e mando y conmigo aas donas hũa vaca e he aos clérigos a mea-
tade doutra.
Item mando a miña heerdade de Gymarei a Moor Aarres, miña irrmaa en
súa vida e ha súa morte que fique livre e quita ao dito moesteiro de San Pedro de
Villanova de Deçón.
Item mando ao dito moesteiro de Villanova de Deçón a miña herdade de
Quintella per miña alma e daquelles a que eu son tyundo.
Item mando o meu quinón da miña herdade de Regoufe a Santo Aadraaoo
de Moneyxas.
358
No reverso: Testamento y donaçión del monasterio de Villanueva de Dozón.
Item mando o meu quinón da miña herdade de Castiñeiro a Santiago de

Catasoes e he o meu quinón do trigo de Çerredo.
Item mando hũa tega de ceveira a Santa María de Parada.
Et mando que esta miña manda que valla commo pustrimeira voentade ou
commo codidicillo ou commo outra yscritura púbrica perfeyta per mao de notario.
Item mando que miña irrmaa, Moor Aarres, que sega herree e compridor
deste meu testamento e de tódallos outros meus bees.
Et quenquer que contra esta miña manda quisser passar aya a miña mal-
diçón e he a de Deus padre e he que súa alma sega maldita con Aadán e con Abyrrón
e con Sataan ennos fogos do infferrno e sega aa irraa de Deus con él asy commo foy
con elles en este mundo e enno outro e peyte de penna C moravedís da boa moeda
ao meu herel cada que contra esto passar e he á partee del rey outros tantos, e he a
penna paga ou non este manda fique firrme e valla pera por senpre.
Feyta enno dito moesteiro de Villanova de Deçón, XX e VI días d-oytubro,
era de mille e treσentos e oytenta e VI annos.
Testemoyas que pera esto foron chamadas e rogadas: Pedro Dominguez de
Micoyte e Martino Ares Tyñoso e he Afonso Perez de Fontaao e Johanne Anes das
Maceyras e Johán Martineσ de Racoo e Pedro Lameyro.
Et eu, Johán Martineσ, notario jurado en terra de Camba por Andreu
Sancheσ, a esto presente foy e esta manda yscriví per mandado do sobredito e meu
nome e sinal y fiz en testymuyo de verdade que tal he. (Signum).
111
1349, febreiro, 25. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Martínez de Santo

Estevo de Carboentes e a dúas voces, que sexan os seus fillos, o casal Dónego, freguesía
de Santo Estevo de Carboentes, por dous moios de cebada e dous de serodio ao ano, sendo
vasalos do mosteiro.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 235x168 mm; minús-
cula diplomática cursiva; con algúns rotos.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 237v, n.º 1042, libro 7 de foros, fol. 37.
Sabbeam quantos esta carta vyren commo eum Moor Rodrigueσ, abbades-
sa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, et he o convento desse mees-
mo lugar afforamoos a vos, Johán Martineσ de San Estevo de Carvoentes, o nosso
cassal que y á o moesteiro en esse [lugar] de San Estevo, ao qual cassar chaman o
Cassar Donego, que é sub cadea de San Estevo de Carvoentes, et he afforrámosvos

y a casa da Carreira, que jaσ yndo pera [a iglesia u]quer que for vos nos faσemos en
días de vossa vida e dúas voσes apoys de vossa [mor]te, que segan vossos fillos ou
fillas, e se vos pella vintura morerdes sen fillo ou sen filla que nos fique o nosso cassar
livre e he quito ao moesteiro. E vos, Johán Martineσ, que seades vassallo do moes-
teiro, vos e as sobreditas vossas voσes, e que nos non par[edes...] señor arrostro,
salvo o moesteiro. E he que nos diades deste cassar de renda de cada anno dous
moyos de ceveira e tres quarteiros de serodeo, pella tega per que venden et compran
enno couto de San Estevo de Carvoentes. Et aforrámosvollo a montes e a fontes e
con entradas e seídas e co<n> todas súas pertenças per uquer que vaa e con tóda-
llas outras coussas que Deus y der, e he o sobredito cassar que non desperesça con
mingua de boa parança, a qual renda nos vos avedes a dar sen grando e sen
gea<da>, e se pella vinturra queer grando ou geada que sega mitudo en poder
d-omes boos e he que as partes que estían a quanto mandaren os homes boos. Et
desto nos mandamos e<n>de a Johán Martineσ, notario en terra de Camba por
Andreu Sancheσ, faσer hũa carta partida per a, b, c.
Feita a carta enno mosteiro de Villanova, quarta feyra, XXV días andados
do mes fevereiro, era de mille e treσe<n>tos e oyte<n>ta e sete annos.
Testemoyas: Pero Esteveσ, clérigo de San Salvador, et Lourenço Anes
d-Alende, et Pero Martineσ, dito Donσel.
Et eu, Johán Martineσ, notario en terra de Camba por Andreu Sancheσ, a
esto presente foy e he mina presenca esta carta yscriví e meu nome e meu sinal y
fiz en testimuyo de verdade que tal est.
Et mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte CC
moravedís e á voσ del rey outros tantos, e a pena pagada ou non a carta firme e valla
en súa revor. (Signum).
112
[mediados do XIV], febreiro, 22. Santo Estevo de Carboentes.
Fragmento dunha carta de venda.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1551/13; fragmento de 90x135 mm;

minúscula diplomática cursiva; falta toda a parte esquerda e desconchado en varias partes.
[...] e he yrmaa de... que morou en Veande, vendo a vos, Marina Pereσ [...]
pera por senpre toda quanta herdade et cassas et chantados que eu ey [...] de
Deçón... me a min ficou de miña irmaa Marina [...] Fernandeσ que foy... fillo que
foy de Fernando Páez, et vendo [...] as per u quer que vaa por preço nomeado que
eu de vos riciby, convén [a saber...] outorgo por ben pago, os quaes dineiros eu
reciby en presença do no[tario...] pagou, e tollo de min e de toda miña voz todo
jur e auçón e [...] e he en toda vossa voz pera por senpre.
Et quenquer da [...] passar aia a miña maldiçón e a de Deus padre e he
peyte a vos [...] del rey L moravedís, e a pena paga ou non a carta fique firme e
valla [bes ganados e por ganar a vos deffender a dereyto [...].
Feita a carta en San Estevo de Carvoentes, XII días de fevreiro, [...] annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Migueleσ d-Arvossagro, e
Johán Martineσ de [...].
[Et eu Johán] Martineσ, notario público en terra de Camba por Andreu
Sancheσ, a esto presente [foy e en miña presença esta carta yscriví e meu nome e
meu sinal y] fiz en testemoyo de verdade que tal he. (Signum).
113
1350, febreiro, 23.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Martínez, clérigo

de San Cristovo da Pena, e a dúas voces os casais que o mosteiro ten en Xaxán, fregue-
sía de San Cristovo da Pena, por diversas especies, que aumentarán coas voces, sendo

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 158r, n.º 641, libro 3º de foros, fol. 291.
Era de mille e CCCos e LXXXVIIIº annos, e quodo XXIII días andados de

fevreiro. Conoscuda cooussa seya a todos que nos, dona Mor Rodrigueσ, abbadessa do
moesteyro de San Pero de Villanova, e o convento deste mesmo lugar, sendo todos
juntados enno dito moesteyro asy commo he d-usso e de custume, afforamos a vos,
Johán Martineσ, clérigo de San Cristovo da Penna, os nos<os> cassares de Jagán,
que he na dita friguisya, con sas perteenças, per hu quer que vaa, a montes e a fon-
tes, so a dita cadea de San Cristovo da Penna. E estes cassares e herdade vos affo-
ramos en toda vossa vida e d-outras dúas vozes quaes foren nomeadas após vossa
morte, vos a hũa e a outra qual nomear a outra que vos nomeardes após vossa morte,
e estas vozes que seya<n> taes que non seya cavaleyro nen escudeyro nen dona,
mays que seya semeldue de vos. E en este dito tempo avédesnos a dar cada hun
anno enna vossa vida dous moyos de pan faneygos, de seys ceramis a faneyga, as
dúas terças de çeveyra e hũa terça sorodeo, e IIIIº regeyfas e quatro galynas e hun
porquo e hun quarneyro e V afeiσaes de lyno et quatro çeramís de favas, e esto nos
avedes a dar e a pagar cada hun anno. E a segunda voz que fiquar após vos que nos
dé VIIIIe oytavas de pan e estes foros sobreditos. E a terçeyra voz que fiquar que nos dé
X oytavas e estes foros sobreditos. E á morte destas vozes sobreditas anos de fiquar
o lugar livre e quito e desenbargado con quantas boas paranças y foren feytas. E eu,
Johán Martineσ asy o outorgo e prometo a boa fe e per juramento que ende faço aos
santos avangeos de comprir estas coussas sobreditas e de lavrar a dita herdade
sobredita e d-amparar bem o mellor que eu poder, e prometo de seer vosso vassa-
llo e as vozes sobreditas que fiquaren após e de ser obidientes á orden, e esto pro-
meto de comprir e de gardar per min e per meus bees estas coussas sobreditas. E
nos, dona abbadessa e convento deste mesmo lugar asy o prometemos de comprir e
de gardar.
E so pena de C moravedís da boa moeda que peyte aquel de nos que esto
non comprir e agardar.
E vos, Johán Martineσ, se pella ventura ouverdes de vender ou de sopeno-
rar o dito aforamento avedesnolo afrontar se o queremos tanto por tanto.
Testemoyas: Martín Pérez, clérigo de Santa María de Bidoeyros; Pero
Colma, Johán Fernandeσ, clérigo de Goyán, e outros.
Eu, Garçía Froyás, notario jurado da terra de Deça polla iglesia de
Santiago, a esto pressente fuy e confyrmo e, meu nome e synal aqui puge que tal he.
(Signum).
114
1351, marzo, 20. Asperelo.
Lope, Álvaro e Ilduara Sánchez e outros danlle á súa tía, Estefanía Sánchez,
monxa de Dozón, durante a súa vida, o casal de Outeiro, freguesía de Santiago de
Corneda, e o casal de Ventosa, freguesía de San Pedro de Xurenzás.
Sabean quantos esta carta viren commo eu, Lopo Sancheσ, et eu, Alvar
Sancheσ, e Eldara Sancheσ, fillos que fomos d-Anrrique Sancheσ e de María
Rodrigueσ d-Asperello, e eu, Arres Gonσaleσ359, fillo que foy de Gonçalo Sancheσ
d-Asperello, e eu, Custança Sancheσ, filla d-Elvyra Fernandeσ e de Gillo Arres, e
eu, Fernando Gonσaleσ, fillo que foy de Eynés Gonçálvez, non costrengudos per
força nen deçebudos per engaño, mays de nossa propia e livre voontade, damos a
359
Arres Gonzalez] repetido.
vos, nossa tya, Esteveyna Sancheσ, monga do moesteiro de San Pedro de Villanova
de Deçón, por en toda vossa vida tan sollamente, a nossa herdade que nos avemos
en terra d-Orzelón, a qual herdade chaman o Cassal d-Outeiro, que he sub siño de
Santiago de Corneda, e o outro cassar de Ventossa, que he sub sino de San Pedro
de Gironçaes, aa qual herdade e cassas e chantados nos a nos pertençe do<s> ditos
nossos padres Anrrique Sancheσ e Gonçalo Sancheσ e da dita Elvyra Ferrnandeσ e
de Eynés Gonçálvez. Dámosvolla a dita herdade en doaçón commo doaçón mellor
pode seer e ontre los vivos máis valler por en toda vossa vida e á vossa morte que
fique a nos os sobreditos a dita herdade e cassas, chantados livres e quitos e desen-
bargados con quanto boon paramento y for feyto. Et prometemos a boa fe de Deus
de non yrremos contra esta doaçón que vos façemos, nen aa revogarremos en nen-
huun tempo, nen procuraremos que se revoge per nos nen per outro nen per outros
en juyzo nen fóra dél, e per juramento que ende faσemos corporallmente aos san-
tos avangeos con nossas maos tangudas que nunca contra esta doaçón vaamos que
vos faσemos.
E se pella vintura nos tentáremos de contra ella yrremos, o que Deus non
querra, que seiamos fe perguros, e outorgamos que nos non valla nen seiamos sobre
ella oydos en nehũa maneira, e que vos peitemos de penna DCC moravedís desta
moeda ussável, e todavía a penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa
revor.
Feyta a carta en Asperello, viinte días de março, era de mille e treσentos e
oytenta e nove annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Fernando Vaasqueσ de Nagrellos, e
Rodrigo Gonsaleσ, e Afonso Lourenco, omme do dito Lopo Sancheσ, e Fernando,
sobrino de Johán Martín, e Johán Gonzales do Cural.
Sancheσ, a esto presente foy e esta carta escriví e meu nome e sinal y fiσ en teste-
moyo de verdade que tal he. (Signum).
115
1352, febreiro, 15. Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Domínguez do Castro,

á súa muller, Mariña Pérez, e a unha voz o casal de Outeiro de Guimarei, freguesía de San
Lourenzo de Vilatuxe, por cinco oitavas e media de pan ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1547/20; carta partida por a...c; 190x112
mm; minúscula diplomática cursiva360.
360
No reverso: Abbadesa de Vilanova.
Sabbean quantos esta carta vyren commo nos, donna María Rodrigueσ,
abadessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse
mesmo lugar, aforramos a vos, Johán Domínguez do Castro, e a vossa muller,
Marina Pereσ, e a hũa voσ apús vossa morte d-anbos, que seia vosso fillo ou filla
d-anbos, o nosso cassar do Outeiro de Guimaree, que he cadea de San Lourenço de
Villatuxe, e afforrámosvollos a montes e a fontes, con cassas e con árvores e con her-
dades e con todas súas dereituras per a tal condiçón que o lavredes e paredes ben e
que non desperesca con mingoa de boo paramento; e avédesnos de dar del de cada
anno a nos ou a nosso moesteiro voσ e a dita voz V oytavas e mea de pan, terça de
serodeo e as dúas de ceveira, pella tega de derreyta de Deça, e dous capões e hũa
regeiffa cada día de Natal, e avedes de seer vassallos do moesteiro serventes e obe-
dientes, e non parardes outro senorío arostro.
Et que esto seia certo e non veña en dulta rogamos a Johán Martineσ, nota-
rio en terra de Camba, que faça ende dúas cartas partidas per a, b, c.
E ma<n>damos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte
CC moravedís de dineiros brancos e a voσ del rey outros tantos, e a penna paga ou
non a carta fique firme e valla361 en súa revor.
Feita a carta en Villanova, XV días de fevereyro, era de mille e treσentos e
noventa annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Gonσaleσ do Tural, e Johán
de Camba, e Pedro Donσel e Pedro Domingueσ de Cas dos Rivilles, e Fernando
Domingueσ.
Sancheσ, a esto presente foy e esta carta yscrivi e meu nome e sinal y fiσ en teste-
116
1353, xuño, 25. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Louriño, á súa

muller, Sancha, e a dúas voces o lugar de Pereiro, freguesía de Santa María de Dozón,
por cinco taleigas de pan ao ano.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 2634; carta partida por a...h;
155x175 mm; minúscula diplomática cursiva.
EXT. OURENSE, AC, Cód., Repertorio, caixón 20, atado 44, n.º 40.

CT. DURO, «Vilanova», pp. 19-20, con data do 30 de xuño.
361
E valla] repetido.
Sabbean quantos esta carta vyren commmo nos, donna Moor Rodrigueσ,
abbadessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse
meesmo lugar, afforamo<s> a vos, Johán Louriño, e a vossa muller, Sancha, e a dúas
voσes apoys da vossa morte, e hũa das voσes que a faça o pustromeiro de vos a
tempo de seu finamento, e estas vozes aaffeseendes que faça outra voz a tempo de
súa morte, e que seian ataes que façan o forro ao moesteiro en paσ e en salvo, e que
seian vossa simildue, a nossa herdade que avemos en... a que chaman do Perreyro,
e he a herdade que foy de Pedro Domingueσ, polla gallarda que parte enno quinón
do... que jaσ sub cadea de Santa María de Deçón, e afforámosvolla a montes e a fon-
tes, con cassas e con árrvores e con todas súas pertenças per u quer que vaan, e que
vos os lavredes e os paredes ben e que non desperesca con mingua de boo paramen-
to, e que nos diades della de cada anno a nos e a nosso moesteiro V tegas de pan
pella tega do celleiro e pella regoa dos rendeiros, a terça de serodeo e as dúas de
ceveira, e esto nos darredes sen grando e sen geada, e se pella ventura aqueçer cada
hũa della seia ystimado a mandado d-omes boos.
E mandamos que a parte que a esto passar que peyte á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos, e á voσ del rey outros tantos, e a penna paga ou non
a carta fique firme e valla en súa revor.
E que esto seia çerto e non veña en dulta rogamos a Johán Martineσ, nota-
rio en terra de Camba por Andreu Sanches, que fezesse ende dúas cartas partidas
per a, b, c.
Feyta a carta enno mosteiro de Villanova de Deçón, XXV días de juyo, era
de mille e treσentos e noventa e hun annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Pedro Domingueσ, e Johán Anes de
Miçoyte, e Johán Lourenço d-Allende, e Pedro Domingueσ de Cas dos Rullos, e
Fernando Iohanes.
Et eu, Johán Martineσ, notario en tera de Camba por Andreu Sancheσ, a
esto presente fuy e esta carta yscriví e meu nome e sinal y fiσ en testemoyo de ver-
dade que tal he. (Signum).
117
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Rodríguez e á

súa muller, Inés Rodríguez, o casal de Belelle, freguesía de Santiago de Catasós, e o casal
de Santiso de Fondo, freguesía de San Román de Santiso, por cinco oitavas de pan e dúas
regueifas ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Santiago, San Paio, 522/20; carta partida por a...c; 180x180
mm; minúscula diplomática cursiva.
Sabbean quantos esta carta vyren commo nos, dona Moor Rodrigueσ, abba-
dessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse mees-
mo lugar, afforamos a vos, Goncalvo Affonso, e a vossa muller, Eynés Rodrigueσ,
enna vossa vida d-anbos, enno (sic) cassar de Bellelle, que he sub cadea de Santiago
de Catassoes, e he o nosso cassar de Santisso de Fondo, sub cadea de San Romaao,
que os lavredes e os paredes ben e que non desperesca con mingua de boo paramen-
to. Et que nos diades deles de cada anno a nos e a nosso moesteiro V oytavas de
pan, a terça de serodeo e as dúas de ceveira, pella tega derreyta de Deça per que y
compran e vendem enna era desta carta, e dúas regeyfas cada día de Natal. E affo-
rrámosvollos a montes e a fontes, con cassas e con árrvores e con todas súas per-
tenças per uquer que vaa, e á morte do postrimeiro de vos que os nossos cassares
que fiquen livres e quitos e he desenbargados ao dito moesteiro.
Et que esto seia çerto e non veña en dulta rogamos a Johán Martineσ, nota-
rio en terra de Camba, que fezesse ende dúas cartas anbas feytas en hun tenor.
Et mandamos que a parte que a esto passar que peyte á outra parte CC
morravedís de dineiros brancos e á voσ del rey outros tantos, e a penna paga ou
non a carta fique firrme e valla en súa revor.
Feyta a carta enno moesteiro de Villanova de Deçón, XXX días de juyo, era
de mille e treσentos e noventa e hun anno.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Ferrnandeσ, clérigo de Saa; e
Rodrigo de Riello e Garçía Nunes e Fernando Laneiro, clérigo; e Domingo de
Mourello e outros.
Et eu, Johán Martineσ, notario en362 terra de Camba por Andreu Sancheσ,
a esto pressente foy e esta carta yscrivy e meu nome e sinal y fiz en testemoyo de
verdade que tal he (Signum).
118
1353, xullo, 25. Cea.
Xoán Pérez arréndalle a Domingo Pérez durante a súa vida canto ten no lugar
de Piñeiro, freguesía de Santa María de Dozón, por tres celamíns de centeo ao ano, coa
condición de que tras a morte do aforador pague a renda á freguesía de Santa María de
Dozón, e tras a do foratario pase a propiedade á citada parroquia.

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 238v; A-1, d, atado 1, n.º 30 e A-15, fol. 124v, mazo
1, n.º 30.

362
en] repetido.
Sabean quantos esta carta viren que eu, Johán Pereσ, morador en Quintaa,
que he na frigresía de Santa María de Deçón, arrendo a vos, Domingo Pereσ, mora-
dor na dita frigresía, no lugar que chaman Pineiro, en vossa vida tan solamente e
mays non, toda quanta herdade (sic) e casas e cortinas e árvores eu ey no dito lugar
de P<i>neiro, a qual herdate a min ficou de Marina Lopeσ, mia madre que foy.
Arréndovos a dita herdade a monte e a fonte, con todas súas entradas e seídas e per-
teesças de díσimo a Deus, e livre e quite de todo outro enbargo, per tal condiçón
que a lavredes e paredes ben et dedes ende cada anno a min ou a mia voz no dito
tempo de renda, no mes de agosto, tres çelamiis de çenteo pela medida de Deçón
en esta guissa, a min en mia vida e apús mia morte aa iglesia de Santa María de
Deçón, a que a eu mando pola mia alma e daqueles a que soo tiúdo, et a vossa morte
que a dita herdate que fique livre e quita aa dita iglesia de Santa María de Deçón, et
obligo todos meus bees gaanados e por gãar pera vos deffender a dereito con a dita
herdate a todo tempo. Et eu, o dito Domingo Pereσ, resçebo a dita herdate arrenda-
da de vos o dito Johán Pereσ pela maneira e condiçoes sobreditas e pera lavrar e
bemparar e comprir e agardar todo quanto sobredito he obligo todos meus bees gaa-
nados e por gaanar.
E he posto entre nos as ditas partes que qualquer de nos que a esto pasar
que peyte aa outra parte de pea çen moravedís de brancos e á voσ del rey outros
tantos, e esta carta e arrendamento valla e fique firme no dito tempo.
Feita a carta en Çea, XXVº días de jullio, era de mille e CCCLXXXXª e hun
annos.
Testemoyas: Gonçalo Pereσ, omme de Lopo Rodrigueσ d-Ourantes;
Lourenço Anes, escriván; Johán Pereσ, moradores en Eyras; Johán Gomeσ, alfayate,
morador en Deçón.
Et eu, Pero Anes, notario público del rey no Chao de Castela e de Búval e
de Bolodessenda, a esto presente foy e o escriví e meu signo aquí fiσ en testemoyo
de verdade, (Signum).
119
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Anes, á súa

muller, Mariña Pérez, e a un fillo o casal de Cas don Figueiro, freguesía de San Mamede
da Canda, pola metade do froito se lle dan a semente, e senón a terceira parte, tres libras
e media, un almude de viño e trece pans brancos por foro ao ano e corenta pares de diñei-
ros por loitosa, sendo vasalos do mosteiro.

va; desconchado en varias partes.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 238v, n.º 1049, libro 7 de foros fol. 50
dessa do mosteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, et he o convento desse
meesmo lugar, afforamos a vos, Gonçalo Eanes, e a vossa muller, Marina Pereσ e a
huun vosso fillo ou filla d-anbos o nosso cassar de Cas don Figeyro, que he sub
cadea de San Mamede da Candaa, per tal condiçón que o lavredes e o paredes ben
et que non desperesca con mingua de boo paramento, e avédesnos del de dar de
cada anno vos e as ditas voσes a meatade do que lavrerdes enno dito casar, se vos
nos déremos semente, e se volla non déremos que nos diades a terça do que Deus y
der vos e as ditas voσes, e III libras e mea de foros cada día de Natal, et por verbo
huun almude de viño e XIII pães brancos, et de loytossa cada voz quarenta par de
dineiros, et avedes de seer vasallos do moesteiro serventes e obedientes e non parar-
des outro senorío arrostro per que nos o nosso non ajamos.
Et que esto seja çerto e non veña en dulta rogamos nos, abbadessa e convento
sobredito a Johán Martineσ, notario en terra de Camba, que faga ende dúas cartas par-
tidas per a, b, c, e que día ende a vos Gonçalo Anes a hũa e a nos a outra. Et eu, Gonçalo
Anes, así o reçebo por min e pollas ditas voσes, e obrido a guardas (sic) e comprir o que
sobredito he. E nos, abbadessa e convento así vollo outorgamos.
E mandamos que a parte que contra esto quisser passar que peite á outra
parte CC moravedís de dineiros brancos e á voσ del rey outros tantos, et a penna
paga ou non as cartas fiquen firmes e vallan en súa revor.
Feita a carta enno moesteiro sobredito, XXX días de juyo, era de mille e
treσentos e noventa e III annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Diego Pereσ de San Fagundo, Pedro
Ferrnandeσ de Lueda, Pedro Anes de Badyn e Lourenço Pereσ e Pedro Ruvyo.
Et eu, Johán Martineσ, notario jurrado en terra de Camba por Andreu
Sancheσ, a esto presente foy e esta carta yscrivy et meu nome sinal y fiz en teste-
*120
1355, xuño, 30.
«Doña Mayor Rodríguez, abadesa de Dozón, afora a Constanza Fernández y

dos voces la mitad del lugar de Barrio, en San Paio de Loeda, por siete talegas de pan y
tres maravedís viejos al año, más cuarenta maravedís por luctuosa363».
363
No extracto pon María, o que hai que rectificar.
Notario: Juan Martínez.

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 2, n.º 2; A-1, b, fol. 239r, n.º 1053, libro 7 de foros,
fol. 55 e A-15, fol. 126r, mazo 2, n.º 2.
121
1356, xullo, 30. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, outórgalles carta recibo a favor de

Xoán Rodríguez de Camba e a súa muller, Sancha Rodríguez, de setecentos cincuenta
marabedís, que aquela recibe polo pago de vinte e cinco anos do foro, a doce libras anuais,
que lles fai sobre os casais que o mosteiro ten en Bobadela.
tica cursiva; con desconchados na parte dereita364.
Sabbeaan quantos esta carta vyren como nos, dona Moor Rodrigueσ, abba-
dessa do moesteiro de San Pero de Villanova de Deçón, e o convento desse mesmo
lugar, outorgamos e conosçemos que reçebemos de vos, Johán Rodrigueσ de Camba,
e de vossa muller, Sancha Rodrigueσ, seteçentos L moravedís de longos de dineiros
brancos, os quaes dineiros vos destes sobre os cassares de Bobadella, que vos ora
afforramos, e avédesnos delles de dar de renda de cada anno XII libras de dineiros,
[os] quaes seteçentos L moravedís montan, que nos pagastes estes dineiros desta
renda por XX e V annos primeiros que ven, e estes XX e V annos compridos e aca-
bados avédesnos de render aa dita renda dos ditos cassares en como se conten ennas
cartas do afforamento; et en morendo vos, Johán Rodrigueσ, e as ditas voσes en estes
XX e V annos que se desconten de cada anno dos sobreditos lugares XII libras della
era desta carta ata aquel tempo sobredito que seya da dita voσ. Et que esto seia çerto
mandamos ende fazer dúas cartas partidas per a, b, c.
E mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voσ del rey, e a
penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa condiçón.
Feita a carta enno dito moesteiro, II días por andar de jullo, era de mille e
trezentos e noventa e quatro annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Pedro Esteveσ, e Johán de Camba,
clérigos; e Garçía Ferrnandeσ, escudeyro; e Domingo Pereσ d-Aboderón, e Pedro de
Camba, e Johán Martineσ de San Estevo, e Oveco Pereσ.
364
No reverso: Es de Deçón.

Sancheσ, a esto presente foy et esta carta yscriví e meu nome e sinal y fiz en teste-
122
1357, xaneiro, 30. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Lourenzo Pérez, á súa

muller, Maior Martínez, e a unha voz o casal de Carragoso de Fondo, freguesía de San
Cristovo da Pena, por seis cuarteiróns de pan ao ano, e por foros dous capóns, unha
regueifa e dous marabedís, sendo vasalos do mosteiro.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 2690; 145x170 mm; carta parti-
da por a...c; minúscula diplomática cursiva.

Sabbean quantos esta carta vyren commo nos, donna Moor Rodrigueσ, abba-
dessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e he o convento desse mees-
mo lugar, afforamos a vos, Lourenço Pereσ, e a vossa muller, Moor Martineσ, en toda
vossa vida d-anbos, e he a hũa voz apois de vossa morte, que seia fillo ou filla d-anbos,
qual nomear o postromeiro de vos a tempo de seu finamento, o nosso cassar de
Carragosso de Fondo, que he sub cadea de San Christovoo da Penna, per atal condiçón
que vos e a vossa voz que o lavredes e paredes ben de gissa que non desperesca con min-
gua de boo paramento. Et avédesnos del de dar de cada anno vos e he a dita voz que
feσerdes VI quarteiros de pan, terça de serodeo e as dúas de centeo, pella tega de Jajam,
e avédesnos de dar de forros de cada anno vos e a dita voσ dous capoos e he hũa regeyf-
fa e dous moravedís, e he esto nos avedes a dar sen grando ou sen geada ou sen tollen-
tega sabuda, e se pella vintura aqueçer cada hũa dellas que seia estimada a mandamen-
to de omes boos, huũ da vossa parte e he o outro da nossa, e he avedes de ser vassallos
do moesteiro serventes e obediientes, e non avedes de parar arrostro outro señorío per
que o moesteiro ou seu non aja ben pago, et á morte do postrimeiro de vos o nosso cas-
sar fique livre e quito ao dito moesteiro con quanto boo paramento y estever feito. E que
esto seia certo mandamos ende a Johán Martineσ, notario de Camba, fazer dúas cartas
partidas per a, b, c.
E mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte
moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voz del rey, e a
pena paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita a carta enno mosteiro sobredito, XXX días de janeiro, era de mille e
trezentos e nove<n>ta e V annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Pedro de Camba... de Saa e Johán
Pereσ, clérigos; e Rodrigo Gonsaleσ e Martino Anes, forrneiro.
Sancheσ, a esto presente foy e estas cartas yscriví e meu nome e sinal y fiσ en tes-
temoyo de verdade que tal he. (Signum).
123
1357, abril, 29. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, prorrógalles durante once anos a

Xoán González e á súa muller, María Gómez, o foro que teñen dos casais que o mostei-
ro posúe en Rioseco, freguesía de Santiago de Carracedo, e o de Vilanova, freguesía de
Santiago da Peroxa, por oitenta soldos para o pedido do cardeal da Igrexa, e con outras
condicións.
A. MADRID, AHN, Pergamiños, Ourense, Oseira, 1541/17; carta partida por a...c;
193x138 mm; minúscula diplomática currens; en moi mal estado de conservación.
Sabbeam quantos esta carta viren commo nos, donna Moor Rodrigueσ,
abbadessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e priora e convento
desse meesmo lugar, ajuramos a vos Johán Gonçaleσ, dito de Trasquinte, e a vossa
moller, María Gomeσ, os nossos cassares que á o nosso moesteiro enna friigregía
de Carraçedo, enno lugar que chaman Río Seco, e o cassar a que chaman Villanova,
os quaes vos agora teedes aforados do dito moesteiro. Ajurámosvos os ditos cassa-
res deste janeyro que foy aa onσe annos da era desta carta, e jeitámosvos os ditos
cassares por oytenta soldos de dineyros branquos, que vos nos tiramos pera o pidi-
do do cardeal da Iglesia. E avédesnos de dar de renda de cada anno, en quanto
duraren estos onσe annos, huun moio de castañas limpaas e secas, pella tega de
Villanova; e avedes de dar al que render os ditos cassares por estes onσe annos. E
se vos per la vintura avedes pleyto con Gonçalo Pereσ e vos el tener en dereyto,
que vos...ades vos de cada anno polla renda que nos annos á de dar dos ditos cas-
sares de Río Seco o dito Gonçalo Pereσ de Vermue, e avedes d-aver de cada anno
VI quarteiros de pan pello casar de Barreda e de... por estes onσe annos compri-
dos e acabados avédesnos de dar e de render os foros...ades porque nollos tiindes
aforado sigundo se conten ennos estromentos que á entre nos e vos. E outrossy eu
veendo vos, Gonçalo Pereσ, que acadedes as castañas que nos a de dar o dito
Gonçalo Pereσ dos ditos cassares e que nollas derdes, e avedes de lavrar e parar
ben os sobreditos cassares. Et que esto seja çerto e non veña en dulta mandamos
ende faσer dúas cartas partidas per a, b, c.
Et mandamos que a parte que contra esto passar que peyte á outra parte
CC moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voσ del rey,
e a penna paga ou non a carta fique firme e valla con súas condiçoes.
Feita a carta enno moesteiro sobredito, XXIX días d-abril, era de mil e
treσentos e noventa e V annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johan de Camba, Pedro de Camba,
Pedro Donσel, Pedro Martineσ, omme da abbadessa.
Sanches, a esto presente foy e esta carta yscriví e meu nome e sinal y fiσ en teste-
moyo de verdade que tal he, (Signum).
124
1357, maio, 24. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Rodríguez de

Camba, á súa muller, Sancha Rodríguez, ao seu fillo, Xil Rodríguez, e a unha voz dous
casais en Fondo de Vila, freguesía de San Pedro de Bobadela (San Pedro de Trasalba), por
doce libras de diñeiros brancos ao ano.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, Pergamiños, n.º 2700; carta partida por a…c;
157x170 mm; minúscula diplomática cursiva.

dessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e convento desse mesmo
lugar, afforamos a vos, Johán Rodrigueσ de Camba, e a vossa muller, Sancha
Rodrigueσ, e a vosso fillo, Gil Rodrigueσ, en toda vossa vida de vos todos tres, e a
hũa voz apoys da morte do postrimeiro de vos, qual nomear o postrimeiro de vos a
tempo de seu finamento, que seia tal que nos page ben a nossa renda, afforámosvos
os nossos cassares que á o nosso mosteiro en Fondo de Villa, que he sub cadea de
San Pedro de Bobadella, per atal condiçón que vos, Johán Rodrigueσ, e as ditas vozes
que os lavredes e paredes ben en gissa que non desperescan con mingua de boo
paramento, e avedes de seer obidientes ao dito moesteiro, e avedes de pagar de
renda dos ditos cassares de cada anno XII libras de dineiros brancos cada día de
Natal. E afforámosvos os ditos cassares a montes e a fontes e con todas súas per-
tenças per uquer que vaa, et á morte desta voσ, que á de faσer o postrimeiro de vos,
que os nossos cassares que fiquen livres e quitos con quanto boo paramento y este-
ver feito. Et que esto seia çerto e non vena en dulta mandamos ende faσer dúas car-
tas partidas per a, b, c.
Et mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte
moravedís de dineiros brancos, os meos aa parte e os outros meos á voσ del rey, e
a penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita a carta enno moesteiro, XX e IIIIº días de maaio, era de mille e
treσentos e noventa e V annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Pereσ, clérigo, fillo de Pedro
de Camba; e Johán de Villa, e Johán Lourenço, çapateyro; e Affonso López; e
Martino Anes, forneyro.
Sancheσ, a esto presente foy e esta carta yscriví e meu nome e sinal y fis en testemo-
yo de verdade que tal he. (Signum).
125
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Estévez, á súa

muller, Maior Martínez, e ao seu fillo Esteban a leira de Piñeira, freguesía de San Xoán
de Ourantes, por media fanega de pan de centeo ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1548/13; carta partida por a…c; 150x119
dessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse mees-
mo lugar, afforramos a vos, Johanne Esteveσ, morador en Trevoedo, e a vossa
muller, Moor Martineσ, e a vosso fillo, Estevoo, en toda vossa vida de vos todos
tres, aa nossa leyra da Pineira, que he sub sino de Saioanne d-Ourantes, per atal
condiçón que vos e as ditas voσes que a lavredes e paredes ben en gissa que non des-
peresca con mingua de boo paramento, e avédesnos de dar da dita leyra de cada
anno a meatade dũa fanega de pan que seia centeo, per fanega dereyta per que com-
365
No reverso: Fuero de Doçón, no es de la casa.
pran e venden enna era desta carta, e esto nos avedes de dar sen grando ou sen
geada ou sen tollentega sabuda, e se pella vyntura aqueçer cada hũa a dellas que
nos dedes o terço de quanto Deus y der per nosso omme, ou que seia estimado a
mandamento de omes boos, huũ da vossa parte e outro da nossa.
E mandamos a parte que contra esto passar que peite á outra parte L mora-
vedís de dineiros brancos, os meos aa parte e os outros meos aa voσ del rey, e a
pena paga ou non a carta fique firrme e valla en súa revor.
Feita a carta enno dito moesteiro, X días de fevereyro, era de mille e treσen-
tos e noventa e VII annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Pedro Domingueσ de Bidueiros e
Johanne da Granga e Martino Martineσ e Affonso Lopeσ, omme da abbadessa.
Et eu, Johán Martíneσ, notario jurrado en terra de Camba e de Deça por
Andreu Sancheσ, a esto presente foy e esta carta yscriví e meu nome e sinal y fiσ en
testemoyo de verdade que tal he. (Signum).
126
1359, xullo, 14. Carboentes.
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, concértase con Inés Lourenza sobre
o casal de Vilariño, que o tiña aforado en dez taleigas de cebada ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a…c; 223x108 mm;
minúscula diplomática cursiva; desconchado na parte superior dereita.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 237v, libro 7 de foros, fol. 35.
Sabbean quantos esta carta vyren commo nos, dona Moor Rodrigues, abba-
dessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e he o convento desse
mesmo lugar, jeitamos a vos, Eynés Lourença d-Ourrantes, a renda nosso cassar de
Villariño, que vos nos tiíamos aforado por X tegas de [çeveira. Esse] cassar vos nos
jeitamos por C moravedís de curtos de dineiros [albos] de que nos outorgamos por
ben pagos. E vos, Eynés Lourença, avedes aa descontar en estes dineiros sobreditos
de cada anno estas tegas desta ceveira en commo valuer enno mes d-agosto ou de
setenbro. Et outrosy nos avedes aa descontar en estes dineiros sobreditos a renda
do pan que nos vos devedes de dous annos que son passados da era desta carta, e
estes dineiros descontados en esta renda deste pan de cada anno commo sobredito
he, que vos, Eynés Lourença, que nos rendades do dito cassar a renda sobredita que
se conteẽ ennos estormentos que á ontre nos e vos. E que esto sega çerto e non veña
en dulta mandamos ende faσer dúas cartas partidas per a, b, c.
E mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte L
moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voσ del rey, e he
a penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita a carta en San Estevo de Carboentes, XIIII días de jullo, era de mille
e treσentos e noventa e VII annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Ferrnandeσ de Saa e
Johán Martineσ et Lourenço Anes, morradores en San Estevo; e Johanne de Barroncelle,
Martino Alvar.
Et eu, Johán Martineσ, notario jurrado en terra de Camba e de Deçón por
testemoyo de verdade que tal he. (Signum).
*127
1359.
«Doña Mayor Rodríguez, abadesa de Dozón, afora a Juan Martínez

de Arbosagro y a Lorenzo Estévez, para siempre, toda la heredad que tenía Martín Vidal en
Agrosagro, feligresía de San Estevo de Carboentes, por seis talegas de cebada al año».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 242r, libro 7 de foros, fol. 86, n.º 1066.
*128
1360.
«Donación al monasterio de Dozón de unas heredades en San Cristovo da

Portela».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 236r, n.º 1032, libro 7 de foros, fol. 19.
*129
1360.
«Ejecutoria en favor del monasterio de Dozón de las tres partes del lugar de
Guimarei, en San Lourenzo de Vilatuxe».
Notario: Blas García.
130
Dona Constanza Fernández de Lamas recibe en préstamo «ad vitam» de dona

Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, as herdades que o mosteiro ten en Lamas, polo que
a beneficiaria lle dá ao mosteiro canto ten en Castro, freguesía de San Salvador de O.
tica cursiva366.
Sabbean quantos esta carta vyren commo eu, Costança Ferrnandeσ de

Lamas, faço convosco, donna Moor Rodrigueσ, abbadessa, do moesteiro de San
Pedro de Villanova de Deçón, e con o convento do dito moesteiro atal compossiçón
que me leyxeedes tynr enna miña vida a herdade que vos avedes en Lamas, a qual
herdade eu agora teño de vos enna era desta carta, e he a miña morte que a dita her-
dade que vos fique livre e quita con quanto boo paramento y for feyto ao dito vosso
moesteiro. Et eu, aa dita Costança Ferrnandeσ, por esta graça que me vos fazedes e
polla miña alma, que ma tragades enna vossa orraçón, e daquelles a que eu som
tyunda, leyxo ao dito moesteiro toda quanta herdade e cassas eu ajo enna villa do
Castro, que he sub sinno de San Salvador do Ooonr.
E he aja a miña maldiçón e he a de Deus padre quen vos contra manda quis-
ser passar que vos eu faço en vida e en soude, e demays peyte á vos e he ao dito
moesteiro CC moravedís de dineiros brancos, os meos a vos e he os outros meos á
voσ del rey, e he a penna paga ou non a carta fique firme e valla pera por senpre.
Feyta a carta enno dito moesteiro, tres días de fevreiro, era de mille e
treσentos e noventa e nove annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Ferrnandeσ, clérigo de Saa;
Johán de Camba, e Pedro Esteveσ e Pedro Ruveo e Pedro Marinaos.
Et eu, Johán Anes, notario jurado en terra de Camba e de Decón por
Andreu Sanches, a esto presente foy e esta carta yscriví e meu nome e sinal y fiσ en
tystimuyo de verdade que tal he. (Signum).
366
No reverso: Doçón.
131
Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Domingo Lourenzo, á

súa muller, Maior Anes, e a un fillo o casal de Carracedo, en Santiago de Catasós, por
tres taleigas de cebada e outras especies ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 177x150 mm; carta partida por a...c; minús-
cula diplomática cursiva; 177x150 mm; desconchado en numerosas partes.
1362r/v, atado 2, n.º 28; A-1, d, atado 2, n.º 28 e A-15, fol. 127r, mazo 2, n.º 28.
CT. FERNÁNDEZ DE VIANA, «Problemas», p. 121, atribuíndollo á abadesa María Fer-

nández.
dessa de moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, et he o convento desse
[mesmo lugar, a]fforamos a vos, Domingo Lourenço, e he a vossa muller, Moor Anes,
e he a hũa voz apoys da morte do postrimeiro de vos, que sega fillo o filla d-anbos
qual [nomear o postrimeiro] de vos a tempo de seu finamento, o nosso cassar do
Caarrazedo, que he sub siño de Santiago de Catasoes, per atal condiçón que vos e
has ditas vozes que o lavredes e paredes367 ben en gissa que non desperesca con min-
gua de bõ paramento, e he avédesnos de dar de cada anno do dito cassar vos e he
as d[itas] voσes tres tegas de ceveyra, per tega dereyta de VI çeramiis [por que com-
pran e venden enna geesta enna era desta carta, e dous capoos e hũa regeixa (sic) de
cada anno. E he afforámosvos os ditos [cassares a] montes e a fontes, con cassas e
con herdades e con seídas e con [entradas] e con todas súas pertenças e derreyturas
per uquer que vaa, e he avedes senpre vos e as ditas voσes de ser368 senpre obeden-
tes ao dito nosso moesteiro [e non par]ardes outro senorío arrostro per que o dito
moesteiro non possa aver o seu, e he á morte do postrimeiro de vos tres o nosso
cassar fique livre e quito ao dito nosso moesteiro con quanto boo paramento y for
feyto. E que esto sega çerto mandamos ende [fazer dúas] cartas partidas per a, b, c.
E mandammos que a parte que contra esto [passar peyte] á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos e [outros á voσ] del rey, [e a pena paga ou] non a
carta fique firme e valla en súa revor.
[Feita a carta] enno dito moesteiro, V día d-abril, era de mille e treσentos e
no[venta e nove]369 annos.
367
e paredes] repetido.
368
A pesar de poñer a abreviatura normal de ser neste tipo de escritura, logo pon a palabra completa.
369
Reconstruído pola era que transmiten os extractos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán Fernandeσ de Saa, e Fernando

Lueiroo, clérigo, e [Pedro] Marinaos, omme de Johán Lourenço de Rodeiro.
Et eu, Johán Martineσ, notario jurado en terra de Camba e de Deçón por
Andreu Sancheσ, a esto presente foy e [yscriví dúas cartas por] mandado das partes,
anbas en huũ tenor e meu nome e synal y fiσ en testemoyo de verdade que tal he.
(Signum).
132
1362, novembro, 20. Mosteiro de Vilanova.
Dona Constanza Rodríguez, «esleyta» do mosteiro de Dozón, afóralles a Afonso

Ougea, á súa muller, Leonor Álvarez, e a un fillo o casal de Castiñeiras, freguesía de
Santiago de Vilamarín, por oito libras de diñeros brancos ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...d; 192x247 mm; minús-
cula diplomática cursiva.
EXT. A-1, b, fol. 305v, n.º 1749, libro 9 de foros, fol. 195.
Sabbean quantos esta carta vyren commo nos, dona Costança Rodrigueσ,
esleyta do moesteiro de Villanova de Deçón, e e o convento desse mesmo lugar,
afforamos a vos, Affonso Ougea, e he a vossa muller, Lyonor Alvareσ, e he a huũ
fillo ou filla d-anbos, se o ouverdes, e se o pella vintura non ouverdes, que faça hũa
voσ o postrimeiro de vos a tempo de seu finamento, afforámosvos o nosso cassar
de Castineiras, que y á o convento, que he sub sinno de Santiago de Villamarym, e
he aforámosvos o dito cassar a vos e ás ditas voσes a montes e he a fontes, con cassas e
con árrvores e con seídas et e entradas e con todas súas pertencas per uquer que vaa,
e he avédesnos de dar de cada anno vos e as ditas voσes en todo o mes d-agosto oyto
libras de dineiros brancos de que contan quarenta par de dineiros por tres libras.
Et vos e he as ditas voσes avedes de lavrar e parar ben este cassar, vos e as ditas
voσes en gissa que non desperesca con mingua de boo paramento. Et se pella vin-
tura ouverdes a vender ou aa supinorar ou a enallear este foro, vos ou as ditas
voσes, que seiamos nos ante frontados nos e he o dito nosso moesteiro, et pella vintura
non vos podendo vos comprar o dito foro que vos que o jeitedes a tal omme que
nos page ben o nosso, et á morte do postrimeiro de vos todos tres o nosso cassar
e herdade deve a ficar livre e quito e desenbargado ao dito nosso moesteiro con
quanto bom paramento y estever feito. Et que esto seia certo e non veña en dulta
mandamos ende faσer dúas cartas partidas per a, b, c.
Et mandamos que a parte que contra esto passar que peyte á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voσ del rey, e a
penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feyta a carta enno dito moesteiro, viinte días de novembro, era de mille e
quatroçentos annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán de Camba e Pedro Donσel370
e Pedro Cosillares e Nun-Eanes d-Estrumille e Pedro Amigo.
testimuyo de verdade que tal he. (Signum).
*133
1363.
«Doña Constanza Rodríguez, “esleita” del monasterio de Dozón, afora a Ares

García, su mujer y una voz el lugar de Santiso de Fondo, feligresía de San Román de
Santiso, por seis talegas de cebada al año, puestas en el monasterio».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 435r, n.º 2481, libro 13 de foros, fol. 321v; A-1, c,
fol. 1056r; A-1, d, atado 3, n.º 28 e A-15, fol. 129v, mazo 3, n.º 28.
*134
1363.
«Teresa Fernández, priora del monasterio de Dozón, afora a Ruy Lorenzo, notario
de Ourense, durante su vida, un casal en Figueiredo, feligresía de San Miguel de Melles, el
casal de Pazo, que tenía del monasterio Andrés Pérez, notario de Ourense, y el casal
de Currugal, que traía del monasterio Martín González de Tamallancos, sitos en la feli-
gresía de Santa María de Tamallancos, el casal de Chacín, feligresía de San Paio de Bóveda,
el casal de Santomil, en Santiago de Vilamarín, el casal de Xaxán, en Santa Baia de León,
y el casal de Codesedo, en San Cibrán de Armental, por doscientos maravadís al año, y por
luctuosa un moyo de vino».

370
Pedro Donzel] repetido.
*135
1363.
«Doña Constanza Rodríguez, “esleita” del monasterio de Dozón, afora a Pedro

Martínez de Moe, su mujer, María Pérez, y una voz los lugares de Moi, feligresía de
Santiago de Saa, por cinco cuarteiros de pan, la tercera parte de serodio y dos de ceba-
da, y treinta y dos pares de dineros, que diez dineros hacen un maravedí, al año».
1436r, atado 3, n.º 32; A-1, d, atado 3, n.º 32 e A-15, fol. 129v, mazo 3, n.º 32.
*136
1364.
«Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a Ruy Martínez, su mujer,

Mayor Fernández, y dos voces las heredades que tiene el monasterio en San Pedro de
Alperiz, por dos talegas, la mitad de pan y dos de cebada y una de serodio al año, pagos
en San Pedro de Alperiz».
Notario: Fernán Soutiño.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 298v, n.º 1697, libro 9 de foros, fol. 48; A-1, c, fol.
890r, atado 3, n.º 38; A-1, d, atado 3, n.º 38 e A-15, fol. 130r, mazo 3, n.º 38.
*137
[1364]371
«Privilegio del rey don Pedro a favor del monasterio de Dozón en el que manda
se le mantenga la jurisdición de Dozón, conforme se la habían concedido sus antepasados».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, d, atado 3, n.º 46 e A-15, fol. 130v, mazo 3, n.º 46.
371
Aínda que no extracto conservado se di que é do ano 1402, ten que ser a era.
*138
1364.
«Confirmación que hizo el rey don Pedro del privilegio de su padre, don Alfonso,
en favor de los vecinos del coto de Dozón, por el que se manda no entiendan con ello el
gobernador y oidores de este reino, si fuese una vez al año».
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 433v, libro 13 de foros, fol. 308, n.º 2469.
139
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Francisco Pérez, clérigo de

San Xoán de Camba, e a tres voces, o casal de Fervenza, freguesía de San Xoán de
Camba, por dúas fanegas de pan ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, Pergamiños, n.º 2821; carta partida por a...h;
210x290 mm; minúscula diplomática caligráfica.

Era de mille e quatrocentos e tres annos, XIIX372 días de janeyro. Sabean

quantos esta carta de afforamento viren commo nos, donna Moor Alonso, abadessa
do moesteiro de Sam Pero de Vylanova de Decón, e ho convento desse meesmo
lugar, seendo ajuntadas en nosso cabidoo com campaa tanjuda, segundo que ave-
mos de uso e de custume, afforamos a vos, Francisco Pereσ, clérigo de Sam Johán
de Camba, e a tres vozes apús de vos quaes vos nomiardes aao tempo de vosso fina-
mento, e non nas nomeando que seian vozes aqueles que de dereito herdaren vossos
bees, e que seian vossos semeláveles, convén a saber, que vos aforamos o nosso casal
e lugar de Fervença, que he su syno de Sam Johán de Camba, uquer que vaa, a mon-
tes e a fontes, con todas súas perteenças, per tal verbo e contiçón que o lavredes e
372
Non cabe dúbida de que a interpretación da data é case irresoluble, por iso nos inclinamos a que exista
unha posible repetición dun I, aínda que non descartamos que se trate dun XI + IX, polo tanto 20 de
xaneiro.
paredes ben en tal gisa que se non perga per myngua de bõ paramento; e avédesnos de
dar de foro de cada hun anno dúas fanegas de pan, per medida dereyta, dentro no
nosso moesteiro. E este lugar non no venderedes nen no deitaredes, e queréndo
fazer que o moesteiro que seja frontado por lo justo preceo, e vos e as ditas vozes
passadas que fique o lugar livre e quite ao dito moesteiro con canto boo paramento
y for feito, e sejades vasalos serventes e obidientes vos e as ditas vozes ao dito moes-
teiro. E nos, a dita abadessa e convento assy volo outorgamos. E eu, Françisco Pereσ
assy o reçebo por min e por las sobryditas vozes que presentes non estam.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que sobredito he que peyte
dozentos moravedís, os meos á voz del rey e os meos á parte agardante, e a penna
paga ou non a carta seia firme e vala en súa revor. E que esto seia certo e non veña
en dulta mandamos en fazer dúas cartas feytas per a, b, c, selladas de nosso seelo
pendente.
Feita a carta \no dito moesteiro/, era de día sobredito, era de mille e qua-
troçentos e tres annos.
Testemoyas que forron presentes: Fernán Oligo, e Pedro Perez de
Mourigaas, e Fernán Soutyno, capelán do dito moesteiro, e outros.
E eu, Fernán Pereσ, clérigo, escriví per mandado da dita donna abadessa.
140
Dona Maior Alonso, abadesa de Vilanova, afóralles a Pedro de Pazos, á súa

muller, Mariña Ares, e a dúas voces o lugar de Fondo de Vila e a herdade de Albeiros,
freguesía de San Pedro de Trasalba, pola cuarta parte do pan e do viño que alí se produ-
za ao ano, con outras condicións.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 220x180 mm; minús-
cula diplomática currens; roto na parte dereita.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 436v, n.º 2494, libro 13 de foros, fol. 334; A-1, d,
atado 2, n.º 25 e A-15, fol. 127r, mazo 2, n.º 25.
Era de mille e quatroçentos e tres anos, o primeiro día de julio. Sabbean

quantos esta carta de aforamento vieren commo [eu, Moor] Afonso, abbadesa do
moesteiro de Sam Pero de Villanova de Deçón, e convento dese mesmo lugar, sendo
ajuntadas [en noso ca]bidoo per campã tangida, segundo que avemos d-uso e cus-
tume, aforamos [a vos, Pero de] Paaços, e a vosa moller, Marina Anes, e a dúas
vozes apús do pustromeyro de vos, quales erdaren [os vosos] bees, que sejan vosos
simitaes, convén a sabber os nosos lugares de Fondo de Villa con erdade que jaz em
[Alveiros], per tal vervo e condiçón que os lavredes e paredes bem em gisa que se
non percan con migoa de boo paramento, [e avédes]nos de dar em cada huũ anno
vos e as ditas voz<e>s a coarta de todo pan e viño que Deus der ennos [ditos casa-
res], e avedes de poer este primeiro anno cavadura de dez homes e des y emdean-
te mays cad[a...], e a de dar a primeira voz oyto moravedís per loytosa, e as outras
han de dar cada hũa dellas seys libras e [...] vos e as ditas voz<e>s em cada huũ
anno oyto libras por dereytura e hũa leytoa, e esta leyra [...] de dar em vida desta
abbadesa. E estes lugares vos aforamos per huũ quer que vaan a montes e a fo[ntes
su sino] de San Pero de Bobadella, e vos e as ditas voz<e>s pasadas que ficen os
lugares livres e quitos e de[senbargados con] canto boo paramento hi for feito.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que peyte dozentos mora-
vedís [á parte] agardante e outros á voz del rey, e a penna pagada ou non paga esta
carta seya fir[me] e vala em súa revor.
Outrosí avedes de coller a novidade per noso mordomo e reçeber de[lo e]
fazerle booa compaña em tanto coller a nobidade.
E que esto seja çerto e non veña em dúbeda [man]damos fazer dúas cartas
partidas per abeçe selladas con noso sello pendente.
Feita a carta enno dito [moesteiro], era e días sobreditos.
Testemoyas que presentes foron: Johán Valeyro, Fernán Folgeyra, Gomeσ
Rapella e o[utros].
Fernán Soutyno, capelán do moesteiro, (rubricado).
141
Dona Constanza Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Domínguez,

clérigo reitor de Santa Baia de León, e a dúas voces o casal de Alende, en Santo Estevo
de Carboentes, por certa cantidade en especie, sendo vasalos do mosteiro.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida; 210x160 mm; minúscula

diplomática cursiva; en moi mal estado de conservación.
158v, atado 2, n.º 40; A-1, d, atado 2, n.º 40 e A-15, fol. 127v, mazo 2º, n.º 40, atribuíndollo ao
ano 1403, en vez de era, e a Constanza Rodríguez como «esleita».
[Sabbean quantos] esta carta viren commo nos, donna Costa[nσa

Rodrigues], abbadesa do moesteiro de San Pero [de Villanova de Deçón, e o
conv]ento desse meesmo lugar, afforamos a vos, Johán Domingueσ, clérigo reytor
da iglesia [de Santa Baia de Lyón], por en toda vossa vida, e a dúas vozes, huna que
vos feσerdes en vossa v[ida...] vossa morte a huna dellas, et a tempo da morte desta
[...] que vos feσerdes en vosso [...] vos, et se eu, o dito Johán Domingueσ, morer
sen testamento a aquel que herdar os meus [bees...] poder de faσer a primeira voz
depoys da miña morte, e que estas voσes [...] vos que nos pagen ben os nossos
dereitos a nos e ao dito [nosso moesteiro...] o nosso cassar d-Alende, que he sub
sinno de San Estevo de Carvo[entes, per tal] condiçón que vos e as ditas voσes que
o lavredes e paredes ben en gissa que non desper[esca] con mingua de boo para-
mento. Et avédesnos del de dar de cada anno [...] vos e as ditas voσes en todo o
mes d-agosto ou de setenbro [...] per tega dereyta de dous çeramies por que com-
pran e venden enna [... San Estevo] de Carvoentes enna era desta carta. Et este dito
foro non avedes de vender [...] sopinorar nen de enaleear aa nenhún vos nen aas
ditas voσes [...] poderdes nen contrayr o dito lugar que fique [a n]os e ao dito
[no]sso moesteiro livre [e quito] e desenbargado. Et esta dita renda nos avedes de
dar sen grando ou sen geada ou sen tollentega sabuda, et se pella vintura aqueçer
cada huna dellas, de que nos Deus garde, que sega estimada aa mandamento de
omes boos, huun de vossa parte e outro da nossa, e se non que nos dedes a terça
aquel anno do que Deus y der per nosso omme. Et avedes de seer vos e as ditas
vozes vasallos serventes e obidientes do dito moesteiro [e non] lle arardes outro
senorío arostro. Et que esto seia certo e n[on v]eña en dulta mandamos ende faσer
dúas cartas partidas per a, b, c.
E mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos, os [me]os aa parte e os outros meos á voσ del rey,
e a penna paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita a carta enno dito moesteiro, viinte e VII días de novembro, era de mil
e quatrocentos e tres annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: [...] de Camba e Johán Fernandeσ
de Saa e Fernando Moreda de Rodeiro [...].
Et eu, Johán Martineσ, notario jurado en terra [de Camba] e de Deçón,
por Andreu Sancheσ, [a esto] presente foy e esta carta escriví [e me]u nome e sinal
fyσ en [testemoyo] de ver[dade que] tal he. (Signum).
142
Dona Constanza Rodríguez, «esleita» do mosteiro de Dozón, afóralles a

Lourenzo Martiño de Piñeiro durante a súa vida e a un fillo ou neto o casal de Piñeiro de
Fondo de Vila, pola terceira parte do que produzan e outras especies ao ano.
mm; minúscula diplomática cursiva; roto na parte dereita373.
Sabbean quantos esta carta viren commo eu, Costança Rodrigueσ, esleyta do
moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse meesmo lugar, afo-
ramos a vos, Lourenço Martín de Pineiro, por en toda vossa vida e do huũ fillo ou filla
que agades [de] Moor d-Eyra, e se non quisserdes faσer voσ ó fillo ou á filla que faσa-
des voz ó neto ou neta que sega d-anbos, aforam[os]vo lo nosso cassar de Pineiro de
Fondo de Villa, per atal condiçón que vos e a dita voz que o lavredes e paredes ben en
gissa que non desperesca con mingua de lavor e de boom paramento. E avédesnos
del de dar de cada huũ anno vos e aa dita voz a terça do que Deus y der per nosso
omme, e de foros de cada huũ anno a min aa dita esleyta huũ porco e huũ carneiro e
huũ cabrito, e ao convento de cada anno XXX ovos e dous queyxos e huũ aacumbre de
manteyga, e avedes de seer serventes e obedientes ao dito moesteiro. Et que esto sega
certo e non veña en dulta mandamus ende faσer dúas cartas partidas per a, b, c.
Et mandamos que a parte que contra esto passar que peite á outra parte CC
moravedís de dineiros brancos, os meos aa parte e os outros meos á voz del rey, e a
penna paga ou n[on] a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita enno dito moesteiro, XI días de mayo, era de mille e quatroçentos e
quatro annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Pedro de Camba, e Fernando Peres
de Mourigaes e Lourenço Pereσ de Quintaa e Johán Martín, morador en San Estevo
de Carvoentes.
And[reu] Sancheσ, a esto presente foy e esta carta escriví e meu nome e sinal y fiσ
en testimuyo de verda[de] que tal he. (Signum).
143
1366, setembro, 10. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Lourenzo Bochón, á súa

muller, Maior Boa, e a unha voz a herdade de Castro, salvo unha parte que xa está afo-
rada, freguesía de San Salvador de O, por cinco fanegas de pan ao ano.
373
No reverso: Doçón.
A. AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1549/10; carta partida por a...f; 210 (87)x211 (163)
Era de mille e quatroçentos e quatro annos, deσ días anda<do>s do mes375 de

setenbro. Sabean cantos esta carta d-aforamento vyrren como nos, dona Moor Alonso,
abadesa do moesteiro de Villanova de Deçón, e o convento dese miesmo \lugar/, seen-
do juntadas en o noso cabidoo per canpaa tanjuda, segundo que avemos d-uso e de cus-
tume, aforamos a vos, Lourenço Bochón, e a vosa muller, Moor Boa, et a hun filo ou filla
que ajades aambos de consuu, et os non avendo y que seja voσ aquel que en dereito err-
dar vosos bees depús do postromeiro de vos, convén a saber, aforámosvos a nosa herr-
dade de Castro, que agorra está por aforrar, salvante a errdade que agora ten Gonçalvu,
per huquer que vaa, a montes e a fontes, su cadea de San Sallvador d-Oor, per tal vervo
<e> contyçón que a lavredes e parredes ben en tal guissa que se non perca con mingoa
de boo paramento, e avédesnos de dar de foro en cada hun ano vos e as sobreditas vozes
çinque fanegas de pan, as \dúas/ terças de çeveyrra e hũa de serodeo. Esta erdade non
venderr<ede>s nen deytarredes e querendo ho fazer que seja frontado o noso moesteiro
por lo justo preço, e seredes serventes e huvydientes vos e as ditas vozes do dito moes-
teiro, e vos e as ditas vozes pasadas que fique aa errdade livre e quita ao dito moesteiro
con todo boo paramento <que> y for feito. E nos, a dyta abadesa e convento, asy vos
outorgamos o que sobredito he, e eu, o dito Lourenço Bochyón, asy o reçebo por min e
por las sobreditas vozes.
E mandamos que376 a parte que queira esto pasar que peyte doσentos mora-
vedís, os meos á voσ del rey e os meos á parte arrendante, e a pena paga ou non a
carta fyque fyrme e vala en súa revor.
E que esto seja çerto e non veña en dulda mandamos ende faσer dúas car-
tas partydas377 per a, b, c selladas de noso sello pendente.
Feita a carta no dyto moesteiro mes e días sobredito.
Testemoyas que a esto foron presentes: Gonçalvo Lourenço, Jhoán Pereσ,
Jhoán Soutino, clérigos, e outros.
E eu, Fernán Soutyno escrryván do dyto moesteiro escryvy aquí meu nome.
Fernán Soutyno, (rubricado).
374
No reverso: Sant Pero de Doçón; Villanova.
375
do mes] repetido.
376
que] repetido.
377
partidas] repetido.
*144
1366.
«Mayor Alfonso dona al monasterio de Dozón todo lo que tenía en Curradias,

término de San Cristóbal de Penas».
Notario: Alfonso Yáñez.

fol. 124v, mazo 1, n.º 29.
145
Dona Constanza Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Lope Afonso, á súa

muller, María Rodríguez, e a unha voz o casal de Santiso do Fondo, freguesía de San
Román de Santiso, por seis taleigas de cebada, un par de capóns e unha regueifa ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 190x180 mm; carta partida por a, b, c;

minúscula diplomática cursiva; en mal estado de conservación.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 437r, n.º 2498, libro 13 de foros, fol. 440 e fol. 240r,
n.º 1056, libro 7 de foros, fol. 64; A-1, c, fol. 1056r, atado 3, n.º 33 e atado 2, n.º 26; A-1, d, atado
2, n.º 26 e atado 3, n.º 33 e A-15, fol. 127r, mazo 2, n.º 26 e fol. 130r, mazo 3, n.º 33.
Sabbean quantos esta carta viren commo nos, Costança Rodrigueσ, abbadessa
do moesteiro de San Pedro de Villanova de Doçón, e o convento desse mesmo lugar,
afforamos a vos, Lopo Affonso, e a vossa muller, María Rodrigueσ, por en toda vossa vida
d-anbos e de huũ fillo ou filla d-anbos, se ouverdes de consuu, et non no avendo anbos
de consuu que eu, o dito Lopo Affonso, que possa fazer hũa voz en [meu] testamento
ante tempo de miña morte, que seja atal que page ben o seu dereyto ao dito moesteiro,
afforrámosvos por en vyda de vos todos tres o nosso cassal de Santysso de Fondo, que
de nos tevo Gonçalvo Affonso, que he sub cadea de San Romao, per esta condiçón, que
o lavredes e peredes ben en gissa que non desperesca con mingua de lavor e de boo para-
mento, e avédesnos del de dar de renda de cada huũ anno seys tegas de ceveira, pella
tega dereyta per que conpran e venden enna..., e hũa regeyffa... de cada huũ anno, et
esta renda nos avedes [a dar] sen grando ou sen geada ou sen tollentega sabuda, et se
pella vintura aqueçer cada hũa [dellas], do que nos Deus garde, que seia estimado a man-
damento de dous omes boos, huũ da vossa parte e outro [da] nossa, se non que nos
dedes aquel anno a terça do que Deus y der per nosso ome. Et avedes a seer [sempre]
serventes e obedientes ao dito moesteiro, e non lle paredes outro senorío arrostro per
que [non possa aver] o seu, et á morte do postrimeiro de vos todos tres o dito cassar aa
de ficar ao dito moesteiro livre [e quito] con quanto boo paramento y for feyto. Et eu, o
dito Lopo Affonso... e pagar a dita renda ao dito moesteiro commo dito he. Et nos, a dita
abbadessa e convento...mos todos nossos bees a vos deffender a dereito con o dito foro
que vos faσemos. Et que esto seia çerto e non veña en dulta mandamos faσer dúas car-
tas partidas per a, b, c.
Et mandamos que a parte que contra esto [passar] que peyte á outra parte
CC moravedís de dineiros brancos, os meos á parte e os outros meos á voσ del rey,
e a pena paga ou non a carta fique firme e valla en súa revor.
Feita enno dito moesteiro, oyto días de jullio, era de mille e quatroçentos e
VII annos.
Testemoyas que foron presentes: Pedro Clerigo e Affonso de Carvalledo e
Affonso e Gonçalvo... e Johán [...] e Miguell da Geesta.
Johán Nuneσ d-Issorna, a esto presente foy e esta carta escriví e meu nome e sinal
y fiσ en testemoyo de verdade que tal he. (Signum).
146
1373, maio, 25. Valladolid.
Henrique II confírmalles aos veciños do couto de Dozón as exencións fiscais que

lles concederán os seus antecesores.
B. En confirmación de Juan I de 1379-10-25. Cortes de Burgos (n.º 151).
Don Enrrique, por la gracia de Dios rey de Castilla, de León, de Toledo, de

Galicia, de Sevilla, de Córdoba, de Murcia, de Jaén, del Algarve, de Algecira e señor de
Molina. A vos, Pero Sarmiento, nuestro merino mayor en Galicia, e al merino o meri-
nos que por nos anduvieren en las dichas merindades agora y de aquí adelante, e a
todos los otros alcaldes, jurados, jueces, justicias, merinos, alguaciles e otros oficiales
qualesquier de todas las cibdades, villas e lugares de nuestros reynos que agora son o
serán de aquí adelante, o a qualquier o qualesquier de vos <a> que esta nuestra carta
fuere mostrada o el traslado de ella signado de escrivano público, sacado con autoridad
de juez o dende, salud y gracia. Sepades que los moradores en el coto de Dozón se nos
embiaron querellar, e dicen que ellos han carta de los reyes onde nos venimos, e con-
firmada del rey don Alfonso, nuestro padre (que Dios perdone), en que se contiene que
los moradores en el dicho coto que no pagasen luytuosa, nin gayosa, nin mañino, nin
voces otras, nin lingua, nin fonsadera ninguna de tierra; e qualquier merino que andu-
biese por nos e juez e notario de la tierra que fuesen a el dicho coto de Dozón una vez
en el año e non más, e que ficiesen concejo, e si fallasen y algún ome que mereciese
pena en el cuerpo que él e las justicias que ge la ficiesen haver de consuno, e si el mere-
ciese en el haver que el merino que lebase la tercia parte e las justi<ci>as la otra tercia
parte, e el comendero que andubiese en el dicho coto que fuese metido por placer del
dicho concejo y de las justicias dende, e por ende que el dicho coto que havían a dar
a los reyes onde nos venimos e a nos una candela muy buena en que obiese treinta
libras de cera para que la pusiese en el altar de Santiago por las almas de los reyes onde
nos venimos e por la nuestra vida e salud, según que esto y otras cosas se contiene en
una carta de los dichos reyes onde nos venimos e confirmada del dicho rey nuestro
padre, escrita en pergamino de cuero e sellada con su sello de plomo colgado, que los
del dicho coto nos enbiaron mostrar en esta razón, en que parece es así, la qual leba-
ron para guarda de su derecho; e dicen que el dicho fuero que les fue guardado en tiem-
po de los reyes onde nos venimos <e> en el nuestro fasta aquí, e que se recelan que los
dichos oficiales o alguno de vos o otro alguno o algunos que les queredes hir e pasar
contra la dicha carta e ge la non queredes guardar, según que se en ella contiene, e si
así pasase que recivirían gran agravio; e embiáronnos pedir merced que mandásemos
y lo que tobiésemos por bien. Porque vos mandam<os>, vista esta nuestra carta o el
traslado de ella signado, como dicho es, que veades la dicha carta que los moradores
en el dicho coto de Dozón han de los reyes donde nos venimos e confirmados del dicho
rey don Alfonso, nuestro padre, que Dios perdone, en esta razón, sellada con su sello
de plomo colgado, que los moradores en el dicho coto vos mostraran, como dicho es,
e guardádgela e complídgela e facédgela guardar e complir vien e complidamente,
segund que se en ella se contiene, e non les bayades nin pasedes, nin consintades hir
nin pasar contra lo contenido en la dicha carta agora nin de aquí adelante.
E non fagades ende al por ninguna manera so pena de la nuestra merced
e de seiscientos marabedís de esta moneda usual a cada uno. E de como esta nues-
tra carta o el traslado de ella signado, como dicho es, vos fuere mostrado e la cum-
plirdes, mandamos so la dicha pena a qualquier escrivano público que para esto
fuere llamado que dé ende al que vos la mostrare testimonio signado con su signo
porque nos sepamos en como cumplides nuestro mandado.
E de esto les mandamos dar esta nuestra carta sellada con nuestro sello de
plomo colgado.
Dada en Valladolid, veinte e cinco días de mayo, era de mil e quatrocien-
tos e once años.
Don Juan García Manrrique, obispo de Orens, chanciller del rey, e Juan
Alfonso, doctor en leyes e en decretos, oidores de la audiencia del rey, la manda-
ron dar.
Yo, Gonzalo García, escrivano del rey, la fis escrivir. Alfonso González,
vista. Episcopus Auriensis. Gutier Gonzales, obispo. Juan Alfonso.
147
1374, decembro, 15.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernando Gutiérrez de

Vargea, escudeiro, á súa muller, Inés Gómez, e a dúas voces o casal e lugar de Veres, fre-
guesía de Santiago de Catasós, por cincuenta soldos ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1549/19; carta partida por a...p; 188x265
mm; cortesá primitiva; conserva catro buracos romboidais dos que pendería o selo378.
Erra de mill e quatroçentos e XII anos, quinze días an<da>dos do mes de

dezembro. Saban quantos esta carta de aforamento vyren como nos, dona Moor
Alonso, abbadesa do moesteiro de San Pedro de Deçón, e Eynés Fernandeσ, priora
do dito moesteiro, e donas do dyto lugar, sendo ajuntadas en noso cabydoo per
campaa tanguda, segundo que avemos de ouso (sic) e de custume, afforamos a vos,
Fernán Guteret de Vargea, escudeiro, e a vosa muller, Eynés Gomeσ, e dúas vozes
que fezer o postremeyro de vos que <de> dereito errdar vosos bees, e seredes vos e
as ditas vosas vozes serventes e ubydientes a nos e ao dito moesteiro, afforámosvos
o noso casar e lugar de Veres, que jaz su cadea de Santiago de Quatasoos, per
huquer que vaa, a montes e a fontes, con todas súas perteenças, per verbo e
contyçón que o lavredes e reparedes ben en gysa que se non perqua per myngua de
boo reparamento, e avédesnos de dar por foro en quada hun ano vos e as sobredi-
tas vozes que nomeadas forem que nomear o postremeyro de vos en quada hun ano
vos et as ditas vozes cynquenta soldos. E eu o dito Fernán Gutezet (sic) por myn e
pollas ditas vozes asy o reçebo. E nos, a dita abbadesa e convento do dito lugar, asy
vos outorgamos o dito foro e de vos deffender con el a dereito a todo tempo.
E desto mandey a Pedro Pereσ, clérigo de Santiago de Quatasoos, meu cria-
do, que feçese ende dúas cartas partydas per abeçe.
Testigos que presentes estavan e testemoyas: Joán Sotyno, clérygo; Gonçalvo
Boo, Joán Pereσ, clérygo; Gonçalvo Lourenço.
Pedro Pereσ, (rubricado).
378
No reverso: Abbadesa de Doçón.
148
1377, setembro, 13. Casar de Rego.
Tareixa Núñez, muller de Xil Rodríguez de Villamarín, dálle en usufruto á súa

irmá, Aldonza Núñez, monxa do mosteiro de Dozón, todo o quiñón que lle quedou da súa nai,
María Fernández, e despois da súa morte que quede ao mosteiro.
B. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1550/8; 219x182 mm; cortesá primitiva;
copia notarial de Vasco Martínez, notario público de Ourense, do 9 de xuño de 1390379.
Sabean todos quantos esta carta viren que eu, Tareia Nuneσ, moller de Gil
Rodrigueσ de Villamarín, dou en doaçón pura pera senpre a vos, Aldonça Nuneσ, mĩa
yrmaa, dona do mosteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, todo o meu quinón dos
casares e herdades e todas las outras coussas que me perteeçen e me ficaron de parte de
mĩa madre, María Ferrnandeσ. Douvos todos los ditos casares e herdades que os possa-
des aforar e arrendar a quen vos quiserdes e por ben teverdes, e toda renda e aforamen-
to que vos feσerdes destas cousas sobreditas e de cada hũa delas eu as outorgo e dóas e
ájoas e averey por firmes e por valedeiras a todo tempo. E toda renda ou foro que deren
dos ditos casares e herdades mando que as ajades vos, a dita mĩa yrmaa en toda vossa
vida, e aa vossa morte se me a abadessa e donas do dito mosteiro quiseren faσer o que
eu convosco faley, mando que lles fique pera senpre.
Feita a carta en Cassar de Rego, que he do couto de Villarruvín e de Touges,
treze días do mes de setembro, era de mille e quatroçentos e quinσe annos.
Testemoyas: Pero Ferrnandeσ, clérigo rector da iglesia de Santa María de
Teemes; Martín Anes, peliteiro, morador en Barra de Sussao; Johán Martineσ de
Dornelas380.
379
No reverso: De Villanova.
380
Et eu, Vasco Martineσ, notario público da çidade d-Ourens por la iglesia dese lugar, dado per
don Fernán Pereσ, abade da iglesia da Trinidade, vigario geeral do bispado d-Ourens por lo onrra-
do padre e señor don Christóval, por la graça de Deus bispo d-Ourens, pera as notas das cartas e
escrituras que foron et pasaron per Rodrigo Afonso, raçioeiro d-Ourens, reytor da iglesia de San
Martino de Villarrovín et notario do dito conçe[llo] de Villarrovín, pera en pública forma tornar,
que esta carta achey ontre las notas do dito Rodrigo Afonso, a qual era escrita per la mao do dito
Rodrigo Afonso, et a qual aquí fiσ escrivyr a pedimento de Aldonça Nunes, a que perteeçía, a qual
foy sacada nove días de juyo, anno do naçemento de nosso señor Jhesu Christo de mille e treσen-
tos et noveenta annos. Testemoyas que viron a dita nota por quançelar: Afonso Giça e Gonçalvo
Anes, notarios d-Ourens; e Afonso Colma, fillo de Pero Colma, e outros. Et aquí meu nome et meu
sinnal fiσ en testemoyo de verdade que tal he. (Signum et in signo Vasco).
149
1378, outubro, 20.
Leonor Rodríguez, monxa do mosteiro de Dozón, afóralle a Afonso Fernández

de Belloes, durante a vida da monxa, un lugar en Santa Cristina da Somoza, segundo o
traía ela aforado do mosteiro, por catro fanegas de cebada e un almude de manteiga ao
ano, por medida toledana.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 205x185 mm; cortesá primitiva; en moi mal
estado de conservación e roto na parte esquerda381.
88, atado 3, n.º 43; A-1, d, atado 3 n.º 34 e A-15, fol. 130r, mazo 3, n.º 34.
Sabbean quantos esta carta viren commo Lyonor Rodrigueσ,... San Pedro
de Villanova de Deçón, afforo a vos, Affonso Fernandeσ de Belloes, e a vosas vozes
por en toda miña vida o meu casar..., Santa Christina da Submoça, o qual cassar
eu agora... dito moesteiro de Deçón. E afforovos o dito cassar a montes e a fontes...
herdade e con seídas e con entradas e con todas súas perte[encias per uquer] que
vaa, per tal condiçón que o lavredes e paredes ben en gissa [que non] enperesca
con mingoa de boo paramento. E avedesme de dar de cada huun anno quatro fane-
gas de çeveira tolledaas e huun almude de manteiga tolledao, que sega todo ben
medido, e logo me avedes a dar e... este primeiro almude d-aquí a Entroydo; e ave-
desme ser obidiente... me paredes outro señorío arostro sobre lo dito lugar nen
sobre... del. Et eu, o dito Afonso Fernandeσ, obrido min e todos meus bees [gana-
dos] e por ganar a vos dar e pagar a dita renda segundo dito he. E eu, a dita Lionor
Rodrigueσ,... a vos defender a dereito con o dito lugar segundo...
E a parte que contra esto que sobredito he quisser passar que peite á outra
parte [...] de dineiros e a voσ del rey outros tantos, a penna paga [ou non a carta]
fique firme e valla en súa rebor.
Feita a carta en San..., vinte días d-oytubro, era de mille e quatroçentos e
[XVI annos.
Testemoyas que] foron presentes: Afonso Roca e Lourenço Domingueσ e
Lourenço da Carreira... en San Estebo, e outros.
Et eu, Johán Martineσ, notario jurado en [terra de Camba e de Deçón por]
Johán Nuneσ de Isorna, gardador de seu fillo, Lopo Nunnes, a esto presente foy et
esta carta en miña presença fiσ escrivir e meu nome e... en testemoyo de verdade
que tal he. (Signum).
381
No reverso do pergamiño: doc. n.º 148 bis.
150
Constanza Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Martiño Pérez do Castro,

á súa sogra, María Pérez, e a dúas voces, que sexan fillos ou netos, o casal de Castro, en
San Salvador de O, pola terceira parte do produto, un azume de manteiga e un carro de
leña ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1550/10; 188x109 mm; cortesá primitiva;
conserva catro buracos romboidais dos que pendería o selo382.
Sabbean quantos esta carta viren commo nos, Costança Rodrigueσ, abba-
desa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento desse meesmo
lugar, afforamos a vos, Martino Pereσ do Castro, et a vossa sogra que ora he, María
Pereσ, et a dúas vozes apóys da morte do postrimeiro de vos anbos, que segam vossos
fillos ou fillas ou vossos netos, afforámosvollo o nosso cassar do Castro, que he sub
sinno de San Salvador do Oor, o qual cassar foy de Luysa Fernandeσ. Et atambén
vos afforamos con el a terça de herdade que foy de Costança Fernandeσ.
Afforámosvollo o dito cassar e he herdade a montes e a fontes, con cassas e con árvo-
res e con seídas e con entradas et con todas súas pertenças e dereituras per uquer que
vaa en esta condiçón, que o lavredes e paredes ben en gissa que non desperesca con
mingoa de boo paramento. Et avédesnos del a dar de cada anno a terca do que Deus
y deer per nosso omme, e huũ aσumbre de ma<n>teiga e huũ caroo de leeña de
cada anno. Et pella vintura non avendo vos fillo ou filla ou vosso neto ou neta
d-anbos a tempo de vossa morte do postrimeiro de vos que o dito nosso cassar e
herdade que fique livre e quite e desenbargado ho dito nosso moesteiro de con quan-
to boo paramento y for feito. Et que esto seia çerto e non veña en dulta nos, as don-
nas e convento do dito moesteiro rogamos á dita nosa abbadesa, por quanto de
nosso non avemos sello, que ponna en estas cartas seu sello.
Feita enno dito moesteiro, IX días de setenbro, era de mille e quatro<çen-
tos> e XVI annos.
Testemoyas que a esto forom presentes: Pedro Anes, clérigo arciprestes de
Deçón; e Fernando da Lama, e Johanne Anes, e Pedro Leeedo, e Pedro Lourenço,
omme da abbadesa.
Eu, Johán Martineσ, clérigo, escriví, (rubricado).
382
151
1379, outubro, 25. Cortes de Burgos.
Xoán I confirma as exencións fiscais confirmadas aos veciños do couto de Dozón

por Henrique II e Afonso XI.
B. En confirmación de Henrique III de 1401-06-20. Valladolid (n.º 158).
Sepan quantos esta carta vieren como nos, don Juan, por la gracia de Dios
rey de Castilla, de León, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdova, de Murcia,
de Jaén, del Algarve, de Algecira e señor de Lara e de Vizcaya e de Molina, vimos
dos cartas escritas en pergamino de cuero e selladas con sellos de plomo pendien-
tes, la una del rey don Alfonso, nuestro abuelo, e la otra del rey don Enrique, nues-
tro padre, que Dios perdone, fechas en esta guisa:
(Inclúe n.os 89 e 158)
E agora los omes buenos e moradores en el dicho coto de Dozón embiá-

ronnos pedir merced que les confirmásemos las dichas cartas e ge las mandásemos
guardar en todo vien e complidamente, según que se en ellas contiene. E nos, el
sobredicho rey don Juan, por facer bien e nerced a los dichos omes buenos, veci-
nos e moradores en el dicho coto, tovímoslo por vien e confirmámosles las dichas
cartas e mandamos que les valan e les sean guardadas en todo vien e complida-
mente según que en ellas se contiene e según que mejor e más cumplidamente les
balieron e fueron guardadas en tiempo del dicho rey son Alfonso, nuestro abuelo,
e en tiempo de los otros reyes onde nos venimos, e en tiempo del dicho rey nues-
tro padre, que Dios perdone, e en el nuestro fasta aquí. E por esta nuestra carta, o
por el traslado de ella, signado de escrivano público, sacado con abtoridad de juez,
o dende, mandamos al conde don Pedro, nuestro primo, pertiguero mayor de tie-
rra de Santiago, e a Pero Ruiz Sarmiento, nuestro adelantado mayor en Galicia, e
al merino <que> oviermos, o por vos o por él andubieren en el dicho adelanta-
miento agora e de aquí adelante, e a todos los alcaldes, jurados, jueces, justicias,
merinos, alguaciles, maestres, priores, comendadores e los comendadores383 e a
todos los otros aportellados de las villas e lugares de nuestros reynos, o a qualquier
o qualesquier de ellos, que amparen e defiendan a los dichos omes buenos, veci-
nos e moradores del dicho coto de Dozón con las mercedes e libertades conteni-
das en las dichas cartas e en qualquier de ellas, e que les non vayan, nin pasen, nin
consientan hir nin pasar contra lo contenido en las dichas cartas nin contra parte
de ello, agora nin de aquí adelante en ningún tiempo nin en ninguna manera.
383
los comendadores] por subcomendadores.
E defendemos firmemente que otro alguno nin algunos no sean osados de les
hir nin pasar contra las dichas cartas nin contra lo contenido en ellas agora nin de aquí
adelante en elgún tiempo por alguna manera por ge las quebrantar nin menguar,
ca qualquier que lo ficiese habría la nuestra ira e demás pecharnos ya la pena por
cada vegada que contra ello fuese o pasase mil marabedís de esta moneda usual,
e a los dichos omes buenos, vecinos e moradores en el dicho coto o <a> quien su
voz tobiese todos los daños e menoscabos que por ende resciviesen doblados, e
demás a ellos e a lo que oviesen nos tornaríamos por ello.
E desto les mandamos dar esta nuestra carta escrita en pergamino de cuero
e sellada con nuestro sello de plomo.
Dada en las cortes que nos fecimos en la muy noble cibdad de Burgos,
cabeza de Castilla, e nuestra cámara, veinte y cinco días del mes de octubre, era de
mil e quatrocientos y diez y siete años.
E yo, Gon<zal>o López, la fis escrevir por mandado del rey. Martín Yáñez,
vista. Juan Fernández. Albar Martínez, thesaurario. Alfonso Martínez.
152
[1382], agosto, 10. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Alonso, abadesa do mosteiro de Dozón, afóralles a Afonso Pérez, á

súa muller, María Lourenza, e a dúas voces o lugar de Rioseco, freguesía de Santiago de
Carracedo, pola cuarta parte da cebada e do viño e outras prestacións ao ano, sendo
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1549/4; carta partida por a, b, c; 215x217
mm; cortesá primitiva; conserva catro buracos romboidais dos que pendería o selo; en moi mal
estado de conservación384.
Era de mil e quatrocentos e [vinte] annos, des días andados d-agosto.

Sabean quantos esta carta d-aforamento viren commo nos, donna Moor Afonso,
abbadessa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e o convento dese
meesmo lugar, sendo ajuntadas en noso cabido per campa tanguda, segundo ave-
mos de huso e de costume, aforamos a vos, Afonso Pereσ, e a vosa muller, Marya
Lourença, e dous fillos ou fillas que ajades ambos de consuu, e non nos avendo
que segan aquelles que mellor de dereito herdaren vosos bees que segan vosos
semelldues e que den ben ho foro ho dito moesteiro, convén a saber, aforámosvos
o noso lugar de Rivo Seco per uquer que va, a montes e a fontes, su signo de
Santiago de Carrazedo, por tal verbo e condiçón que o lavredes ben e paredes ben
384
No reverso: Abadesa de Vilanova.
en tal maneira que non se perca con mingoa de boo paramento, e avédesnos de dar
cada hun anno quarta de çeveira e de viño que Deus y der enno dito lugar per noso
mordomo, e hun moyo de castañas secas e limpas, e avédesnos de dar de cada hun
anno... do dito lugar... do dito lugar. E avédesnos de dar de comer e de beber... ho
noso home en... o pan e o viño que hover no dito lugar. Este foro vos aforamos a...
que agora he e fosse y... de dereito... este lugar non venderedes nen deitaredes nen
supinoraredes, e querrendo fazer que... que o dito moesteiro per lo justo preço. E
sejades vasallos servientes e hobidientes vos e as ditas vozes ao moesteiro. Et nos
a dita abadesa hobrygamos os bes do dito moesteiro a vos defender. Et eu, o dito
Afonso Pereσ, así o reçebo, e hobrygo min e myos bes, ganados e por ganar,...
ditas... comprir e aguardar ho que se contén enno dito foro.
Et mandamos que a parte que contra esto pasar que peyte quinentos
moravedís, os mehos á voz del rey et os mehos á parte aguardante, e a penna paga
hou non a quarta sega firme e valla en súa revor.
Et que esto sega çerto e non venga en dulta mandamos ende fazer dúas
cartas partidas per abece, selladas con noso sello pendente.
Feyta a carta no dito moesteiro de Deçón, era e día sobredyto.
Testemoyas que presentes estavan: Fernan, clérigo, e Fernán, escriván,
capellás da dita abadesa; Lourenço Eanes, Vasco Rodrigueσ, morradore en Paços,
e hutros.
*153
1384.
«Provisión y mandato a los feligreses de Dozón a andar al dicho monasterio con

los frutos que le debieren, ni se atrevan a levantarse con ninguna hacienda».
Notario: Martín Yanes.
*154
1391, xullo, 15.
«Juan Pérez, morador en Quintá, feligresía de Santa María de Dozón, afora a

Domingo Pérez, morador en el mismo lugar, el lugar de Piñeiro por tres celemines de cen-
teno al año, con la condición de que el lugar y la renta queden a su muerte al monaste-
rio de Dozón».
Notario: Pedro Yáñez.
155
1392, novembro, 10.
Nota da venda que fai Ilduara Alonso, co permiso do seu marido, do foro que
ten do mosteiro de Dozón dun lugar en Santa Cristina da Somoza.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova, 205x185 mm; minúscula diplomática cursi-

va; en mal estado de conservación; reverso.
Domingo, X días de novembro, era da naçença de noso señor Ihesuchristo

de mille e trezentos e XCII annos. Commo eu, Aldara Alonso, con outorgamento de
meu marido, Alonso..., vendo a vos, Fernando Pereσ, clérigo de Santo Estebo, o
foro da herdade que eu teño aforado de Villanova de Deçón, que... en Santa
Christina.
Testemoyas: Fernando Pereσ, clérigo de San Fiiσ; Álvaro Pereσ de
Pedrouço; Jácome Anes, morador en San Fiiσ; Fernando Monteiro e outros.
156
1397, agosto. Viveiro.
Frei Fernando Enxoito, provincial dos dominicos en España, dálles participación

nas oracións da Orde á abadesa dona Maior Afonso e ao convento de Dozón.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1551/6; 185x348 mm; gótica cursiva for-
mata; conserva os fíos de seda vermellos e brancos dos que pendería o selo385.
Devote et in Christo dilecte386 domne Maiori Alfonsi, Ordinis Sancti

Benedicti, abbatisse monasterii Sancti Petri de Villanova de Decón, dyocesis
Lucensis. Frater Fernandus Enxoito, fratrum Ordinis Predicatorum in provincia
Yspanie indignus prior provincialis et servus, salutem et pauperum amicorum suffragiis
385
No reverso: Abbadesa de Villanova. No vale cosa.
386
Devote et in Christo dilecte] esta frase en letra de maior tamaño e textualis formata, así como o
primeiro D en vermello e negro.
regnum acquire sempiternum. Quia fratres nostri Ordinis quos, ut audivi, sincero
in Domino diligitis caritate, vice dilectionis mutue vos apud Deum, piis supplica-
cionibus prosequatur, vestre devocionis meritis ac beneficiis ipsis fratribus collatis
et confferendis, debita recognicione, penssatis vobis omnium missarum, oracionum,
predicacionum, jenuniorum, abstinenciarum, vigiliarum laborum ceterorumque
laborum que per fratres nostros Domino in provincia Hyspanie fieri dederit, uni-
verssa participacionem concedo tenore parcium spiritualem in vita pariter et in
morte ut multiplici suffragiorum presidio post huius vite felicem transitum valleat
ad eterna gaudia pervenire. In cuius concessionis testimonium sigillum vostrum
duxi presentibus apponendum.
Datum Vivarii, in nostro provinciali capitulo *** augusti, anno Domini Mº
CCCº XCVIIº.
Frater Alfonsus Arie, doctor, vidit, (autógrafo).
157
1400. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Pérez de Basadre, á

súa muller, Maior Anes, e a un fillo o casal de «Villa», parroquia de «Seoane de San Fiz
da Ponte de Archidiacono», por catro libras ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 260x130 mm; cortesá.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 152r, n.º 616, libro 3 de foros, fol. 228; A-1, d, atado
1, n.º 26 e A-15, fol. 124v, mazo 1, n.º 26.
Anno do naçemento de noso senor Ihesu Christo de mil e quatroçentos.

Sabean quantos esta carta d-aforamento viren como nos, dona Moor Alonso, abade-
sa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e priora e convento dese mees-
mo lugar, sendo ajuntadas en noso cabido per canpá tanjuda, segundo que avemos
d-uso e de custume, aforamos a vos, Gomeσ Pereσ de Vasadre, e a vosa muller,
Moor Anes, e un fillo ou filla387 que ajades anbos de consuu, e non no avendo y que
fique libre e quite ao dito moesteiro, convén a saber, aforámosvos o noso casal da
Villa qué su cadea de Saeoane de San Finiiσ da Ponte do Archidiácono, o qual casar
agora lavra Martino Lopeσ e Fernán Çapateiro, a montes e a fontes, con todas súas
pertenças, por tal vervo e contiçón que levantedes as casas e moredes o lugar per
vos ou per outro en tal maneira que non pereçan con mingoa de boo paramento. E
avédesnos de dar de foro vos e as ditas voσes en cada hun anno quatro libras de
foro, e vos e as ditas vozes pasadas que fique o lugar libre e quito ao dito moestei-
387
fillo] repetido.
ro con canto bo paramento y for feito, e seredes serventes e ovedientes a nos e ao

dito noso moesteiro. Outrosy avendo dos anos apera que non pagedes nen queyra-
des pagar, poemos e outorgamos que nos e o dito moesteiro poda reçeber, entrar e
coller o dito lugar sen juyzo nyuũ. Eu o dito Gomeσ Pereσ, por min e porllas ditas
vozes que persentes non están, así o reçebo commo dito.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que peyte á parte agardan-
te de penna çen moravedís e outros tantos á voσ del rey, e a pena <paga> ou non a
carta seja firme e valla en seu revor.
He que esto seja çerto e non veña en dullta mandamos ende faσer dúas car-
tas partidas por a, b, c, e selladas con noso sello pendente.
Feita a carta no dito moesteiro, era e día e mes sobredito.
Testemoyas presentes: Vasco Ferrnandeσ, Fernán Soutiño, Martín de
Pedroso, e outros.
E eu, Jhoán Soutiño escrivano. Jhoán Soutino, (rubricado).
158
1401, xuño, 20. Valladolid.
Henrique III confírmalles aos habitantes do couto de Dozón a carta confirmato-

ria de Xoán I das exencións fiscais que tiñan.
B. En confirmación de Juan II (n.º 225).
Sepan quantos esta carta vieren como yo, don Enrique, por la gracia de
Dios rey de Castilla, de León, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdova, de
Murcia, de Jaén, de Algecira e señor de Vizcaya e de Molina, vi una carta del rey
don Juan, mi padre e señor, que Dios perdone, escrita en pergamino de cuero e
sellada con su sello de plomo pendiente en filos de seda, fecha en esta guisa:
(Inclúe n.º 151).
E <a>gora los omes buenos, vecinos e moradores en el dicho coto de

Dozón embiáronme pedir merced que les confirmase la dicha carta e ge la manda-
se guardar e complir. E yo, el sobredicho rey don Enrrique, por facer vien e mer-
ced a los dichos omes buenos, moradores en el dicho coto de Dozón, tóvelo por
vien, e confírmoles la dicha carta e la merced en ella contenida, e mándo que les
vala e sea guardada según valió e fue guardada en tiempo del rey don Enrrique, mi
abuelo, e del rey don Juan, mi padre e mi señor, que Dios perdone, e en el mío
fast-aquí. E defiendo firmemente que ninguno nin algunos non sean osados de les
hir nin pasar contra la dicha carta, firmada en la manera que dicha es, nin contra
lo en ella contenido por ge la quebrantar o menguar en algund tiempo por alguna
manera, e a388 qualquier que lo ficiese habría la mia ira e pediarme389 ya la pena que
en la dicha carta se contiene, e a los dichos omes buenos, moradores en el dicho
coto de Dozón, o a quien su voz tobier todas las costas e daños e menoscabos que
por ende recibieren doblados. E demás mando a todas las justicias e oficiales de los
mis reynos do esto acaeciere, assí a los que agora son como a los que serán de aquí
adelante, e a cada uno de ellos que gela non consientan, mas que les amparen e
defiendan con la dicha merced en la manera que dicha es, e que prenden en vie-
nes de aquel o aquellos que contra ello fueren o pasaren por la dicha pena e la
guarden para facer de ella lo que la mi merced fuere, e que enmienden e fagan
enmendar a los dichos omes buenos, moradores en el dicho coto, o a quien su voz
toviere todas las costas e daños e menoscavos que por ende recivieren dobladas,
como dicho es. E demás por qualquier o qualesquier por quien fincare de lo así
facer e cumplir, mando al ome que les esta mi carta mostrare, o el traslado de ella
signado de escrivano público, sacado con autoridad de juez e de allende390 que los
emplaze que parezcan ante mi en la mi corte, del día que los emplazare fasta quin-
ce primeros siguientes, so la dicha pena a cada uno, a decir por qual razón non
cumplen mi mandado. Y mando, so la dicha pena, a qualquier escrivano público
que para esto fuere llamado, que dé ende al que ge la mostrare testimonio signado
con su signo porque yo sepa en como se cumple mi mandado.
E desto les mandé dar esta mi carta, escripta en pergamino de cuero e
sellada con mi sello de plomo pendiente en filos de seda.
Dada en Valladolid, veinte días de junio, año del nascimiento de nuestro
señor Jesuchisto de mil e quatrocientos e un años.
Yo, Juan González de Prima, escribano de nuestro señor el rey, lo fice escri-
vir por su mandado. Yo, utriusqye juris doctor Didacus Roanan, legibus bachiller,
vista. Alfonso, registrada.
*159
[1402, setembro, 8].
«Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a Ruy Martínez, su mujer,

Mayor González, y dos voces la mitad de todas las casas y heredades que el monasterio
tiene en San Pedro de Alperiz, por dos talegas y media de pan, pagas en el monasterio».
388
a] por ca.
389
pediarme] por pecharme.
390
de allende] por alcalde.
atado 3, n.º 38.
160
1403, maio, 7. Rodeiro.
Xoán Rodríguez de Camba renuncia ante dona Maior Alonso, abadesa de

Dozón, ao foro que tiña do mosteiro no lugar de Bobadela, freguesía de Santiago das
Caldas.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 135x204 mm; cortesá; en moi mal estado de
conservación.
858r, atado 2, n.º 1; A-1, d, atado 2, n.º 1 e A-15, fols. 125v/126r, mazo 2, n.º 1.
[Sabean quantos esta carta] viren commo eu, Johán Rodrigueσ de Camba,
renonço e dimito a vos, donna [Moor Afonso] abbadesa de Deçón, e ao dito moes-
teiro o lugar de Bobadela, e carta nen cartas que eu teña... e doas por nehuas. E
vos, a dita abbadesa e convento... ajades poder de fazer... dito lugar tódalas cousas
que a vos aprover des aquí endeante sen embargo. E eu, o dito Johán Rodrigueσ,
renonçio e dimito o dito lugar a vos, a dita abbadesa,... mosteiro e todo dereito
ecclesiástico e sagrar que em el podería aver, todo o dou por nenhún.
E se per min... per outro contra esta renunçiaçón pasar, mado e outorgo
que non seja sobrélo oído em juizo nen fora del e demáis que peite a vos e ao dito
moesteiro de pena dozentos moravedís e á voσ del rey outros tantos, e a pena paga
ou non a dita renonçiaçón vala pera semper.
Feita em Rodeiro, sete días andados do mes de mayo, anno Domini Mº
CCCCº III.
Testemoyas que a esto forom presentes: Roy da Portella, Gonzalvo Caço e
Fernán Soutiño e outros.
Et eu, Johán de Fervença, notario jurado en terra de Camba polo bispo de
Mondoñedo, a esto presente foy e meu nome e signal aquí fiz em testemoyo de ver-
dade que tal he. (Signum). Johannes, notarius, (rubricado).
*161
1404, maio, 15.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Bacoro, á súa muller,
Constanza Fernández, e a dúas voces a leira de Fontes, en Santo Estevo de Carboentes,
que xa labraba el, por media fanega de pan.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 101r/v, n.º 354, libro 2 de foros, fol. 154.
162
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Afonso Fernández Sobreira

e a dúas voces o casal de Constanza, en San Pedro de Garabás, por dúas fanegas de cen-
teo ao foratario, e tres ás voces, e seis marabedís vellos ao ano.
A. SANTIAGO, AHU, Colección Blanco Cicerón, 137/37; carta partida por a...h;
190x285 mm; cortesá; plica de 35 mm con catro buracos romboidais dos que pendería o selo; con
pequenos desconchados.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 135r, n.º 519, libro 2 de foros, fol. 517, con ano 1405.
Sabean quantos esta carta viren commo nos, dona Moor Afonsso, abadesa
do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Deçon, e a prior e convento [do] dito
mosteiro, seendo ajuntadas en noso mosteiro per canpaa tanjuda, segundo que ave-
mos de huso e de custume, damos e outorgamos e aforamos a vos, Afonso
Fernandeσ Sovereira, en vosa vida e a dúas vozes apús bosa morte o qual vos nome-
ardes a tempo de vosa morte, asy que vos nomeedes a primeira voz e a primeira voz
que nomee a segunda voz, e non as nomeando que seja voz aquel que de dereito
herdar os outros vosos bees, convén a saber, que vos aforamos o noso casar de
Costança, que he en fligesía de San Pedro de Garavaas, con todas súas herdades e
casas e árvores e montes e fontes e entradas e seydas e jures e perteeças per hu quer
que vaian, con tal pleyto e sub tal condiçón que lavredes e paredes ben o dito lugar
commo non desfalesca per mingoa de lavor e de boo paramento, e diades ende cada
huun anno a nos e ao dito noso mosteiro por nome de foro dúas fanegas de çenteo
en vosa vida, e as ditas dúas vozes depús vos que dían ao dito noso mosteiro tres
fanegas de çenteo, medidas por medida dereita toladaa de Ribadavia, enno dito
lugar, e daredes por foros seis moravedís de dineiros brancos cada día de Natal, o
qual pan e dineiros nos daredes enno dito luga[r] de Costança, et do al que o aja-
des de dízemo a Deus [...] livre e quite de todo outro enbargo e cárrego e çenso
alguún. Et se ouverdes a vender ou deytar ou subpynorar o dito lugar ou parte del

que primeiram[ente...] tedes ao dito noso mosteiro, e non no querendo entón o ven-
dede ou deytade a tal pesoa que seja sémille de vos que cumpla o dito foro en paz.
Et qualquer de nos as ditas partes que contra esto pasar que peyte por
nome de pena dozentos moravedís e á voz del rey outros tantos peyte, et a pena
paga ou non esta carta fique firme e valla en seu tempo.
Et eu, o dito Afonso Fernandes, que soo presente, asy outorgo et reçebo e obli-
go meus bees a vos pagar o dito foro et conprir e agardar as condyçoes sobreditas.
Feyta a carta enno dito mosteiro, dous días de setembro, anno Domini Mmo
mo
CCCC IIII annos.
Testemuyas que foron presentes: Guter Gonçalvez de Vylarino et Gonçalvo
Lourenço, moordomo da dita abadesa; e Gonçalvo Pereσ, omme do dito [Afonso]
Fernandes, e outros.
Et que esto seja çerto e non vena en dulda mandamos facer dúas cartas
partydas per a, b, c seeladas con noso seelo pendente.
*163
1404.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernán Soutiño e a dúas

voces un dos lugares da Parte, no que morou Alonso Yanes, e o casal Dónego, na vila de
Amedo, freguesía de Santiago de Saa, por catro fanegas de pan e oito marabedís ao ano.
*164
1404.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Afonso Núñez, á súa muller,
Constanza Fernández, e a unha voz o lugar de Poín, freguesía de Santiago de Carracedo,
por tres cuarteiróns de pan e tres libras de moeda de dereitura ao ano.
165
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gutierre Gómez, á súa

muller, Leonor Rodríguez, e a un fillo os lugares de Casfigueiro e Cotelas, en San Mamede
da Canda, por doce fanegas de pan e doce marabedís ao ano e oito marabedís por loito-
sa, sendo vasalos do mosteiro.
mm; cortesá; roto na parte inferior esquerda391.
Anno do naçemento de noso señor Ihesu Christo de mil e quatroçentos e

çinco annos, doze días andados do mes de mayo. Sabeam quantos esta carta d-afo-
ramento virem commo nos, donna Moor Afomso, abadesa do moesteiro de San
Pedro de Vilanova de Deçón, e priora e convento dese meesmo lugar, sendo junta-
das en noso cabido per campaa tanjuda, segundo que avemos de uso e de custume,
aforamos a vos, Goter Gomeσ, e a vosa moller, Lionor Rodrigueσ, e a hun filo ou
fila que ajades anbos de consuu, qual nomear o postrimeiro de vos a tempo de seu
finamento, e non avendo filo ou fila de vos que fiquem os ditos lugares libres e qui-
tos ao dito moesteiro, convem a saber, aforámosvos os nosos lugares de Cas dom
Figueiro e de Cotelas uquer que vaam, a montes e a fontes, sub signo de Sam
Mamede da Caandaa, per tal preito e condiçón que os lavredes e paredes bem e man-
teñades as casas em gisa que non perescam per mingoa de lavor e de boo paramen-
to, e avédesnos a dar de foro de cada hun anno oyto fanegas de pam, pela midida
dereita de Çeya, as dúas terças de çenteo e hũa de serodeo, e doze moravedís de
foros, contado dez dineiros por hun moravedí; e daredes vos as ditas vozes cada hũa
oyto moravedís por loitosa, e seeredes serventes e obidientes vos e as ditas vozes ao
dito moesteiro con quanto boo paramento em eles for feito; e este pam deste dito
foro nos pagaredes enno mes de agosto ou de setembro, e pagaredes os foros por
día de Sam Martino. E eu, o dito Goter Gomeσ de Vilarino así o reçebo e obrigo
min e meus bees a comprir e agardar o que sobredito he por min e polas ditas vozes.
E outorgamos nos as sobreditas partes que qualquer de nos que contra esto
pasar que peite á outra parte que o agardar dozentos moravedís de penna, os meos
á parte e os meos [á voz del rey, e a penna paga ou] non a carta fique firme e vala
em súa revor.
[E que esto seja çerto e non veña en dulta mandamos en]de fazer dúas car-
tas feitas em hun tenor partidas per [a, b, c e selladas de] noso seelo pendente.
Feitas as cartas enno dito moesteiro, era e día [sobre]dito.
391
No reverso: Hizo este foro la abadesa de Villanova.
Testemoyas que a esto foron presentes: Fernán Soutino e Joham Soutino,

clérigos; e Gonçalvo Lourenço e Martín Domingueσ, homes da dita abadesa, e
outros.
Fernán Soutyno, (rubricado).
166
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Rodríguez, á súa

muller, Inés Vázquez, e a un fillo ou a unha voz o casal de Outeiro, en Santiago de Fafián,
por un moio de pan ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 245x200 mm; corte-
sá; conserva dous buracos romboidais dos que pendería o selo.
Anno do nacemento de noso senor Jhesu Cristum de mil e quatroçentos e

seis annos, deσ días do mes de juliu. Sabeam quantos esta carta d-aforamento viren
como nos, donna Moor Alonso de Rodeyro, abadesa do moesteiro de San Pedro de
Villanova de Deçón, e priora e convento dese meesmo lugar, sendo ajuntadas enoso
cabidoo per canpa tanjuda, segundo que avemos d-uso e de custume, aforamos a
vos, Johán Rodrigueσ, e a vosa muller, Enés Vaa<s>queσ, e a hun fillo ou filla que
a<ja>des anbos de consuu, e o despucheyro de vos nomeará aquela voσ a tempo de
seu finamento, e nona avendo y que fique o lugar lybre e quito ao moesteiro, con-
vén a saaber, aforámosvos o noso casar d-Outeiro, que he su sino de Santiago de
Fafián, a montes e a fontes, con todas súas pertenças, per tal vervo e contyçón que
labredes e paredes o lugar en maneira non perca con mina de boo paramento, e avé-
desnos de dar de foro en cada hun anno vos e as ditas vozes hun moyo de pan, per
midida dereita, e seredes vos e as ditas vozes serventes obidientes a nos e ao dito
moesteiro, e vos e as ditas vozes pasadas que fique o lugar libre e quito ao moestei-
ro con canto bo paramento y for feito; e mandamos que se despoys de dous anos
apar que non pagedes nen querades pagar que nos que posamos reçeber o dito foro
sen juyzo nihuũ. E eu, o ditu Johán Rodrigueσ, por min e por las ditas vozes que
presentes non están asy o reçebo como dito he.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que peyte á parte agoardan-
te de pena duzentos moravedís de pena e outros tantos á voz del rey, e a pena paga
ou non a carta seja fyrme e valla en seu revor.
E que esto seja çerto e non veña en dullta mandamos ende fazer dúas car-
tas en hun tenor, partidas per a, b, c e seladas de noso selo.

Testemoyas presentes: Gonçalvo Lourenço, Martino Domingueσ, Johán Cleo
e outros.
Johán Soutino, capelán, (rubricado).
167
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso Pérez, á súa muller,
María Pérez, e a un fillo o casal de Santiso, freguesía de San Román de Santiso, por tres
taleigas de centeo e un par de capóns ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
mm; cortesá; con pequeñas roturas392.
Ano do nacem<en>to de noso senor Jhesu Christo de mil e quatroçentos e seis

anos, çinque días do mes de setenbrro. Sabeam quantos esta carta d-aforam<en>to
virren como nos, dona Moor Alonso de Rodeyrro, abadesa do moesteiro de San Pedro
de Villanova de Deçón, e priora e convento dese meesmo, sendo ajuntas en nos[o] cabi-
doo per canpaa ta<n>juda segundo que avemos d-uso e de custume, a vos, Alonso Pereσ,
e a vosa m[ulle]r, María Pereσ, e a un fillo ou filla que ajades anbos de con[suu], e non
no avendo que fique o lugar libre e quito ao dito moesteiro con ca<n>to boo
param<en>to y for fei[to], convén a saber, aforámosvos o noso casar de Santiso, que he
deste monesteiro, que he su sino de San Romao de Santiso, a montes e a fontes, con
todas súas pertenças, per tal vervo e contiçón que levantedes as casas e provedes e pare-
des ben as casas e as herrdades en tal maneira que non pereçan con mi<n>goa de boo
param<en>to; e avédesnos de dar de foro en cada hun ano vos e as ditas vozes tres tegas
de çenteo, per midida derreita da Lagea per que compran e venden n<a> dita terra, e
hun par de capoos çevados, e seredes vos e as ditas vozes nosos vasallos serventes e obi-
dientes a nos e ao dito noso moesteiro; et este pan nos daredes no mes d-agosto ou de
setenbro; e reçeberredes ben o noso mordomo; e vos e as ditas vozes pasadas que fique
o lugar libre e quite ao dito moesteiro con canto boo paramento y for feito. Outrosy que
non queyrades pagar o dito foro que o dito moesteiro seja poderoso de receber o lugar
sen engano nyhuũ. Et eu, Alonso Pereσ, por min e por las ditas vozes, que presentes non
están, asy o recebo como dito he.
E mandamos que a parte que co<n>trra esto pasar que peite á par[te que o
gardar] çen moravedís por nome de pena e outros tantos á voσ del rey, e a pena
paga ou non a carrta seja firrme e valla en seu revor.
392
No reverso: San Pedro de Villanova de Dozón.
E que esto seja çerto e non393 vena en dulta mandamos ende fazer dúas car-
tas partidas per a, b, c escritas en hun tenor e selladas de noso sello pendente.
Testemoyas que foron presentes: Fernando Pardo, Rodrigo Gomeσ e
out<r>os.
Eu, Jhoán Soutino, que persente foy a esto que sobredito he.
Jhoán Soutino, capelán, (rubricado).
168
1406, outubro, 12.
Testamento outorgado por Afonso Vello, sobriño da abadesa de Dozón.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1551/18; 232x146 mm; cortesá; roto na
parte superior dereita394.
Anno do naçemento do noso senor Jhesu Christo [de mil e quatroçe]ntos e

seis anos, doze días do mes de outubre. Sabean [quantos] este testamento viren
como enno nome <de> Deus amen. Eu, Alonso Vello, fillo de Fernando Sandeu e
d-Aldara Ferrnandeσ, per canto sey e soo çerto que ey a pasar per morte, segundo
cada hun fiel christao, et jazendo con todo meu syso et entendemento, qual mo Dios
quiso dar, faço miña manda e ordeno de meus bees como apoys de miña morte
fiquen ordenados.
Primeiramente mando a mĩa alma a Deus e a súa madre virgee santa María,
e prégolle e péçolle que seja mĩa avogada, et mando o meu corpo enterar no çimi-
terio do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón.
Item man<do> ao moesteiro conmigo canta herdade e herdamento, sesegos
e rayσ que eu ajo e me pertençer deve pennor miña madre, Aldara Ferrnandez, e
por mĩa avoa, Eynés Garçía, por tal que me onren e rogen a Deus por min e por
aquelles cuja foy.
Item mando a Jhoán Soutiño a meatade da vaca que anda en cas Vasco
Ferrnandeσ, que me deu en arendamento en súa casa.
Item mando a meu a<b>oo, Vaasco Ferrnandeσ, hun boy que trago en súa casa.
Item mando mays que o que remaneçer quede por mĩa alma viren que comprir.
Item mando a meu padre a meatade dua vaca que trage Rodrigo Alonso de
Mondyn.
Et rogo a mĩa tía, abadesa, que compra estas minas mandas que eu figi.
393
e non] repetido.
394
No reverso: No vale nada.
E qualquer da miña parte ou da estrana que contra esto queira pasar mando
e digo que non le valla e aja miña maldiçón e a de Deus.
Testemoyas que foron presentes: Gonçalvo Lourenço, Fernán Soutino,
Lourenço Gomeσ, Alonso Pereσ, Jhoán Pereσ, Gonçalvo Pereσ e outros.
Et eu, Jhoán Afonso, notario da meyrindade d-Orzillón, que395 a esto pre-
sente foy qui con as testemoyas sobreditas e fiσ aquí meu sinal que tal he de verda-
de. (Signum). Jhoán Alonso, notario, (rubricado).
*169
1406, decembro, 19.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Nuno González, á súa

muller, Inés González, e a tres voces o casal de Livisis, con canto máis ten o mosteiro en
San Xillao de Ribela, por dúas puçaas de viño.
Notario: Juan Soutiño.
386v, atado 3, n.º 14; A-1, d, atado 3, n.º 14 e A-15, fol. 129r, mazo 3, n.º 14.
170
1406.
Dona Maior Alonso de Rodeiro, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Alonso

e a dúas voces canto ten o mosteiro en Santa María de Gomariz, por cinco libras de
moeda vella e dúas restras de cebolas ao ano, postas no mosteiro.
Notario: Juan Soutiño, capelán.
conservación e roto na parte superior.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 433r, n.º 2465, libro 13 de foros, fol. 304; A-1, d,
395
que] repetido.
*171
1406.
«Concordia entre la abadesa de Dozón y el licenciado Juan Mouriño, clérigo de

Santa María de Tamallancos, sobre la presentación y beneficio de la misma iglesia».
Notario: Francisco Yanes.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 434v, n.º 2477, libro 13 de foros, fol. 316; A-1, d,
atado 3, n.º 18; A-1, c, fol. 632v, atado 3, n.º 18 e A-15, fol. 129r, mazo 3, n.º 18.
*172
1406.
«Sentencia de un provisor de Santiago a favor de un tal Fernán Laiño, vecino

de Santiago de Sa, contra el arcediano de Dozón, sobre la cuarta parte de los frutos de la
iglesia».
173
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernando Pérez, á súa

muller, Urraca Eanes, e a catro voces o casal de Cima de Vila, en San Román de Viña,
por un terzo do froito ao ano e catro marabedís de loitosa.
mm; cortesá; gran roto en tres cuartas partes do lado esquerdo396.
1060r, atado 3, n.º 4; A-1, d, atado 3, n.º 4 e A-15, fol. 128r/v, mazo 3, n.º 4.
Anno do nasçemento de noso senor Jhesu Christo de mille e quatroçentos

e sete anos, tres doias (sic) do mes de janeiro. Sabeam quantos esta carta virren
como nos, donna Moor Alonso, abadesa do moesteiro de San Pedro de Villanova de
Deçón, priora e convento dese meesmo lugar, sendo ajuntadas en noso cabidoo per
396
No reverso: Villanova.
canpaa tanujda (sic), segundo que avemos d-uso e de custume, aforamos a vos,
Fernando Pereσ, e a vosa muller, Oraca Eanes, et quatro vozes apús de vosa morte,
que sejan vosos fillos ou fillas que <de> dereito eerdarren vosos bees, convén a
saber, aforámosvos o noso casal de Cima de Villa, que de nos tevo Afonso Ougea,
que he su sino de San Ramaao de Vina, a montes e a fontes, con todas súas per-
tenças, per tal vervo e contiçón que reparedes as [cas]as e herdades en tal gisa que
non pereçan con mingoa de boo paramento, [e avédes]nos de dar de foro vos e as
ditas voσes en cada hun anno a terça [...] ena nosa erdade per noso mordomo, e
reçebelos ben e dallos da [...] erdade e quatro moravedís por loytosa, e seredes vos
e as ditas vo[σes...] servient[es] e obidientes a nos e ao dito noso moesteiro, e vos e
as di[tas voσes pasadas que fique o dito] lugar libre e quito ao dito moesteiro con
to<do> boo para[mento que y for feito. E eu, Fernando Pereσ], per min e pollas
ditas voσes que presentes non están [asy o reçebo como dito he.
E mandamos que a] parte que contra esto pasar que peyte [á outra parte
que o agardar cen moravedís de pena] e outros tantos á voz del rey, e a pe[na paga
ou non a carta seja firme e] valla en seu revor.
E que esto seja çerto [e non veña en dulta mandamos ende faσer] dúas car-
tas partidas per abc [escritas en hun tenor e selladas de noso seelo pendente.
Feita] a carta enno dito moesteiro, era e día [e mes sobredito.
Testemoyas que foron] presentes: Andrés Arres, Jhoán de Cambeos,
Jho[án...].
E eu, Jhoán Soutino, que persente foy a esto que sobredito he, pus y meu
nome que tal.
Jhoán Soutino, clérigo capellán, (rubricado).
*174
1407, abril, 12.
«Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a García Pérez, clérigo de

Bendoiro, y dos voces el lugar de Santiso de Fondo, feligresía de San Román de Santiso,
que solía traer Martín Pérez, por cinco talegas de pan, una regueifa y un par de capones
al año, y las voces seis talegas, las dos tercias de centeno, todo puesto en el monasterio»
Notario: Juan Soutiño, clérigo capelán.
1056r, atado 3, n.º 13; A-1, d, atado 3, n.º 13 e A-15, fol. 128v/129r, mazo 3, n.º 13.
175
1407, maio, 5. Pacios.
Testamento outorgado por Sancha Fernández, con permiso do seu marido e dos
seus fillos.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1551/20; 170x198 mm; cortesá.
Sabean quantos esta carta viren commo eu, Sancha Ferrnandeσ, con otor-
gamento e lycençia de meu marydo, Affonso Martineσ, moradores enas Barbeytas,
que he sem signo de Santiago de Touges, et con licençia de meus fillos, Affonso e
Estevo Martineσ, que están presentes, sendo con todo meu syso e emtendemento,
qual Deus tovo por ben de me dar, doendo min de miña alma e daqueles que ma
leixaron, mando ao moesteiro de San Pero de Vilanova de Deçón toda quanta her-
dade <que> eu ajo em Paçoos de Monte, que he suu signo de Sam Martino de Pena
Redonda, que me fycou por parte de miña madre, Costança Ferrnandeσ. Mando a
dita herdade ao dito moesteiro per tal condiçón que abbadesa que polo dito tempo
for no dito moesteiro que ma dé de cada hun anno hũa fanega e mea de pam, per
fanega toledaa, en todo tempo de miña vida he á miña morte que a dita herdade que
fique livre e quita e desembargada ao dito moesteiro sem embargo dos ditos meus
fillos e marydo. Et eu, a dita Mor Affonso, abbadesa do dito moesteiro asy reçeby
de vos, Sancha Ferrnandeσ, a dita herdade pera o dito moesteiro, e mando que aja-
des a dita fanega e mea de pan per lo noso casar em que morou Lourenço Poupado
enno dito tempo de vosa vida tan solamente, e mays non.
Et depoys esto a dita Sancha Ferrnandeσ mandou a min, notario adeante
escripto, que asy le dé delo hũa carta a mays fyrma que comprir pera guarda do dito
moesteiro.
Feita a carta em Paços de Tougees, çinque días do mes de mayo, anno do
nasçemento de noso señor Ihesu Christo de mille e quatroçentos e sete annos.
Testemoyas que foron presentes: Lourenço Eanes, morador no dito lugar de
Paçoos; e Garçía Fernandeσ, alfayate, morador em Ourrens; Pero d-Ansyns; Affonso
Pereσ, clérigo de Parada, et outros.
Et eu, Fernando Anes, notario púbrico do couto de Vylarrovyn e de Touges
por los bispo e igllesia de Oureẽs, ha esto preesente foy e per mandado e rogo dos
sobreditos haquí meu nome e sinal fiz en testemoyo de verdade que tal he. (Signum).
176
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Anes de Eiré, á súa
muller, Ilduara Sánchez, e a un fillo o casal de Alende, freguesía de San Martiño de
Penarredonda, por un moio de pan e cincuenta soldos ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1552/1; carta partida por a...h; 230x200
mm; cortesá; en mal estado de conservación397.
Anno do naçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e [quatroçentos e]

sete annos, dez e nove días do mes de mayo. Sabean quantos es[ta carta de aforamen-
to virren] commo nos, dona Moor Alonso, abadesa do mosteiro de San Pedro de
Villanova de De[çón, e priora e con]vento dese mesmo lugar, sendo ajuntadas en noso
cabido per campá [tangida, segundo que o] avemos d-uso e de custume, aforramos a
vos, Gomeσ Anes d-Yrre, [e a vossa] muller, Aldarra Sancheσ, e o postrrumeiro de vos
que faça voz hun fillo ou filla que ajades anbos de cunsuu, e non no avendo y que fique
o lugar libre e quite ao dito moesteiro, convén a saber, aforrámosvos o noso casar
d-Alende, que he su sino de San Martino de Pena Redonda, per hu quer que vaa, a
montes e a fontes, con todas súas pertenças, per tal vervo e contiçom que o labrredes
bem e parredes en gisa que se non perca con mingoa de boo paramento, e avédesnos
de dar de forro vos e as ditas vozes hun moio de pan en cada hun anno, no mes
d-agosto ou de setenbrro, pella teija d-Avilla, e çinquoenta solldos por derreyturra. Este
lugar non venderredes nen supinorredes e serredes serventes e obydientes a nos e ao
dito noso moesteiro, e vos e as ditas vozes aveendo dous anos pera que non queyrra-
des pagar o que sobredito he que o moesteiro seja poderroso d-entrar e reçeber o dito
lugar sen juyσo ninhún. Et eu, o dito Gomez Anes, asy o outorgo o que sobredito he
eno dito forro por min e pellas ditas voσes.
E mandamos que a parte que contrra esto pasar que peyte duzentos mora-
vedís e<n> nomme de pena, os meos á parte agoardante e os meos á voσ del rey, e
a pena paga ou non aa carta seja fyrme e val en seu revor.
E que esto seja çerto e non veña en dulta mandamos ende faσer dúas car-
tas partidas per a, b, c, e selaadas de noso sello pendente.
Feita no dito moesteiro, era e día sobredito.
Outrrosy non avedes de tirrar nen tirrarredes o labrrador, menos que seja
seu tempo serviçal pasado.
Testemoyas persentes: Rodrigo Gonçaleσ, Alonso Gomes, Gil Ferrnandeσ,
Gonçalvo Lourenço, Alonso Anes e outros.
Jhoán Soutyno, clerigous (sic), escriván, (rubricado).
397
No reverso: Doçón, monjas.
177
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso de Lión, á súa muller,
Tareixa González, e a un fillo o casal de Xurán, en Santa Baia de León, por tres fanegas
de pan e trinta soldos ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 285 (233)x176 (50)
mm; cortesá; con pequenos rotos; catro buracos romboidais para o selo.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 304r, n.º 1737, libro 9 de foros, fol. 162r.
Anno do naaçemento de noso señor Jhesuchristo de mille e quatroçentos e

sete annos, oyto días por andar do mes de outubro. Sabean quantos esta carta
d-aforamento biren como nos, dona Moor Alonso, abadesa do moesteiro de San
Pedro de Villanova de Deçón, e priora e convento dese meesmo lugar, sendo ajun-
tadas en noso cabidoo per campa tanjuda, segundo que avemos d-uso e de custu-
me, aforamos a vos Alonso de Lión, a vosa muller, Tereiga Gonsaleσ, et a hun fillo
ou filla que ajades anbos, e non no avendo que fique [o lugar] libre e quito ao moes-
teiro, convén a saber, aforámosvos o noso qasal de Jurán, que he su sino de Santa
Vaya de Lión, a montes e a fontes, con todas súas pertenças, per huquer que vaa,
per tal vervo e contiçón que reparedes as casas e as herdades en tal man<eir>a que398
non pereçan con mingoa de bo paramento. Et avédesnos de dar de foro vos e as
ditas voσes en cada hun ano tres fanegas de pan, dúas de çeveira e hũa de nobbo,
et trynta soldos por dreytura, e seredes vos e as ditas vosas voσes nosos vasallos ser-
ventes et obidientes a nos et ao dito noso moesteiro, et vos e as ditas vozes pasadas
que fique o lugar livre e quito a nos e ao dito noso moesteiro con canto boo para-
mento for feito. E eu, o dito Alonso de Lión así o reçebo commo dito he por min e
por las ditas voσes que presentes non están.
Et mandamos que a parte que contra esto pasar que peyte á parte aguar-
dante de pena duσentos moravedís, os meos á voσ del rey e os meos á parte ago-
ardante, et a pena paga ou non a carta seja firme e valla en seu revor.
Et que esto seja çerto e no veña en dullta mandamos ende faσer dúas car-
tas partidas per a, b, c, e selladas de noso sello pendente.
Feita a carta no dito moesteiro, era día e mes sobreditos.
Testemoyas que foron presentes: Jhoán Rodrigueσ de Vilarello, Lourenço
Anes, Jhoán Sangunedo e outros.
Este pan nos daredes per midida dreita de Lion.
Jhoanes Soutino, capelán, (rubricado).
398
Ao esquecerse de poñer o signo abreviativo de eir, tras o que repite neira e a abreviatura de que.
178
1407. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Alonso, á súa muller,
Sancha Rodríguez, e a unha voz canto ten o mosteiro en Toiriz, freguesía de Santiago de
Arnego, por seis cargas de pan e un azume de manteiga ao ano.
sá; con catro buracos romboidais para o selo.
Anno do naçemento399 do nsoso (sic) senor Jhesuchristo de mille et qua-

troçentos et sete anos. Sabean quantos esta carta d-aforamento viren como nos,
dona Mor Alonso, abadesa do moesteiro de Deçón, et priora et convento dese
mesmo lugar, sendo ajuntadas en noso cabydoo per campaa tanjuda, segundo que
avemos d-uso et de custume, aforamos a vos, Joán Alonso, et a vosa muller, Sancha
Rodrigueσ, e a hun fillo ou filla que ajades anbos de cunsoo, et non no avendo y que
fique o lugar lybre et quito ao dito moesteiro con canto boo paramento y for feito,
convén a saber que vos aforamos os nosos casarres et herdades que nos ave\mo/s
ena villa de Toyrriσ, que he su sino de Santiago d-Arnego. E avédesnos de dar de
foro vos e as ditas voces en cada hun anno seys cargas de pan, per midida dereita
per que conpran e venden en terra de Camba, et hun açumbre de manteyga por
dereitura, segundo que he uso ena dita terra, et nosa loytosa a salvo, segundo que he
uso na dita terra, e vos e as ditas voces pasadas que fiquen os ditos lugarres lybres
et quitos ao dito moesteiro con canto boo paramento y for feito. Estas casa, herda-
des non deytaredes nen supinoraredes sen noso tallente... as ditas voσes hun pus
outra, et seredes serventes e obidientes a nos e ao dito moesteiro.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que peite á parte agardan-
te de pena çen moravedís et outros tantos á voσ del rey, et penna paga ou non a carta
seja firme et valla en seu revor.
Et que esto seja çerto et non vena en dulta mandamos ende faσer dúas car-
tas partidas per a, b, c, et selladas de noso sello pendente.
Feita a carta no dito moesteiro, erra e día e mes sobredito.
Testemoyas: Gonçalvo Lourenço, Martino Domingueσ, Joán Lourenço e
outros.
Joanes do Souto, (rubricado).
399
do naç] repetido.
179
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles ao seu sobriño, Xil Fernández,
á súa muller, Constanza García, e a unha voz canta propiedade lle quedou á abadesa por
parte dos seus pais en Santa María de Arcos, San Xurxo de Terra Chá e noutras fregue-
sías, por unha carga de pan de centeo ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1552/3; carta partida por a...f; 150x255
mm; cortesá400.
Anno do nascemento de noso señor Ihesu [Christo] de mil e quatroçentos et

oyto annos, viinte et hun días do mes de julio. Sabean quantos esta carta viren commo
nos dona Moor A[lon]so, abbadesa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón,
con outorgamento da priora et do convento dese mesmo lugar, seendo ajuntadas en
noso cabiido per campá tañida, segundo que avemos de uso e de custume, aforamos a
vos, Gil Ferrnandeσ, noso sobrino, et a vosa moller, Costança García, et a hun fillo ou
filla que anbos ouverdes de consuu, e se o non no ouverdes fillo ou filla que seja perso-
na qual nomear Gil Ferrnandeσ a tempo401 de seu finamento, et se non for nomeada que
seja persona qual mays de dereito herdar bees de vos, o dito Gil Ferrnandeσ, convén a
saber, que vos aforamos todos los herdamentos et casas e casares et árvores e chantados
con todas súas dereituras que a min pertesçen por parte de meu padre, Fernán
Ferrnandeσ de Golderiz, et de mĩa madre, Tareyja Rodrigueσ, a montes e a fontes per
uquer que vaa et onde me elas perteesca de aver e herdar por parte do dito402 meu
padre e madre sub signos de Santa María d-Arcos de Queygeiro e de San Gurgo da
Terra Chaa e de Santiago de Dorra e de Santa María do Paaço de Negral con a herdade
do Burgo, e sub signos de Sayoane de Pereegaçón e de San Çibraao e de San Martino
dos Condes e de Santiago de Golderiz, et con mays a mĩa parte do casal de Meygonte
e de Romaao, por tal vervo e condiçón que reparedes et lavredes as herdades et casas en
tal maneira que se non pergan con mingoa de bon paramento. Et avédesnos de dar de
foro vos et a dita voz en cada un anno hũa cárrega de pan de çenteo, a quatro fanegas
por cárrega, per la medida da tulla do dito moesteiro. Et seeredes vos et a dita voz ser-
ventes et obidentes a nos e ao dito noso moesteiro. Et vos e a dita voz pasadas per morte
que fiquen as ditas herdades et casas e casares libres e quitas e desenbargadas ao dito
moesteiro con quanto boo paramento y for feito. Et eu, o dito Gil Ferrnandeσ, et a dita
Costança Garçía, por nos e por la dita voz así o reçebemos commo dito he.
400
As letras partidas en textualis formata.
401
a tempo] repetido.
402
do dito] repetido.
Et queremos e mandamos que qualquer parte que contra esto pasar que
peyte aa parte que o complir e atender quinentos moravedís et outros tantos á voσ
del rey, et a pena pagada ou non que esta carta fique firme e valla en súa revor.
Et porque esto seja çerto mandamos ende faσer dúas cartas feitas en hun
tenor, partidas per a, b, c et seeladas de noso seelo pendente.
Testemoyas que foron presentes: Meen Vaasqueσ, Varela Peres, clérigo de
Deçón, Jhoán de Felgeira, clérigo, e Gonçalo Afonso, clérigo.
180
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, e o convento nomean capelán da cape-

la de Santo André, dentro do mosteiro, a Fernando Pérez, clérigo, para que diga nela
misa dous días á semana.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 235x195 mm; cortesá.

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 155r/v, n.º 629, libro 3 de foros, fol. 263 e A-15, fol.
125r, mazo 1º, n.º 40.
Era do nasçemento de noso señor Ihesu Christo de mille e quatroçentos e

nove annos, quinta feira, o postromeiro día de janeiro. Sabean todos commo nos,
dona Mayor Afonso, abadesa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Doçón, e
Ynés Fernandes, priora do dito moest<e>iro, e Inés Gonçalves e Costança Sanches
e Inés Fernandes e Inés Garçía, frairas do dito moesteiro, nos as sobreditas presen-
tes e outorgantes, sendo en noso convento enno dito403 noso moest<e>iro per tan-
gemento de canpá, segundo que avemos de uso e de costume, por nos e en nomme
do dito noso moesteiro, damos e outorgamos a vos, Fernán Peres, clérigo, morador
ennas Nogeiras, da fregresía de Santa María de Doçón, fillo de Pero Lourenço das
Nogeiras, que foy, que ajades e tenades de nos a nosa capella de Sant-André, sita
eno dito noso moest<e>iro, con todas las súas dereituras e dereitos e paranças e con
todas las outras cousas perteescentes á dita capela de Sant-André, segundo que as
teveron et ouveron e levaron os outros clérigos capellás, vosos anteseçores que foron
ena dita capela e qualquer deles, et digades et façades diσer ena dita capela dous
días de cada semana a misa. Et404 sejades mandado servente e obidiente a nos e aba-
403
dito] repetido.
404
Et] repetido.
desa e convento que for enno dito noso moest<e>iro. Esto que sobredito he quere-
mos e otorgamos que ajades e tenades de nos ata que vos, o dito Fernán Peres, clé-
rigo sobredito, ajades e ganedes outra iglesia e benefiçio ou capelanía mellor, et gaa-
nando vos, o dito Ferrán Peres, outra capela ou iglesia ou oitro benefiçio alguũ que
vos, o dito Fernán Peres, que leixedes livre e quita e desenbargada a dita capela con
tó<da>las súas cousas do dito noso moesteiro405 a ela perteesçentes ao dito moes-
teiro e a nos en seu nomme del sen condiçón e revobca de juiσo alguno, et nos e o dito
noso moest<e>iro sen enbargo de vos e de outro por vos en voso nomme posamos
entrar e reçeber e tomar a dita capela de Sant-André con todas las súas perteesças
e dereitos a ela perteçentes e darla a outro clérigo que a servia. Esto vos damos e
outorgamos e queremos que ajades e tenades de nos segondo dito he, non fazendo
nen consentindo a ela fazer colaçón nen tiidoo nen outra carta de entrega alguna aa
capela de bispo nen de arçidiago nen de otra persona alguna, salvo esta carta de
estormento que vos dela damos per este notario de juso suescripto, ao qual roga-
mos e mandamos que dé en<de> a vos este estormento con protestaçón de non atro-
llar nen faσer atrollar a ninhún prallado (sic) nen a outro alguno por eles nen por
alguno deles en seu nome.
Et eu, o dito Ferrán Peres, clérigo sobredito, asy o outorgo e reçebo de vos,
a dita abadessa e donas sobreditas, a dita capela de Sant-André, segundo que sobre-
dito he.
Feita a carta de estormento enno dito moesteiro enos ditos día e era e anno
sobreditos.
Testemoyas que foron presentes: Françisco da Lama, clérigo, e Gonçalvo
Lourenço do Moesteiro, e Pero Boo, e Gonçalvo Ferrnandeσ da Lama, moradores eno
couto de Doçón, e outras testemoyas.
Eu, Passcoal Ferrnandeσ, notario público de noso señor el rey en terra de
Orσellón e de Doçón, a esto presente foy, esta carta de estormento escerví per man-
dado e rogo da sobredita abadesa e da dita priora e donas sobreditas et meu nomme
et signal aquí puge en testimoyo de verdade, que tal he. (Signum).
181
Dona Maior Alonso, abadesa de Vilanova, afóralles a Xoán Pérez de Camba, á

súa muller, Inés Vázquez, e a un fillo os casares de Pereira, en Santo Estevo de
Carboentes, e de Ermosende, en Santa Baia de Camba, por unha fanega de pan e un moio
de pan respectivamente ao ano.
405
Tras a palabra cousas aparece unha cruz que remite ao pé de páxina como reclamo e alí hai unha nova
cruz tras a cal se engade do dito noso moesteiro.
B. SANTIAGO, AA, C-21, fol. 994r/v; copia simple del século XVIII sobre copia notarial
do escribán Juan Antonio Vázquez, de 1694-setembro-5.
Año do nacemento de noso señor Jesuchristo de mill e quatrocenttos e dez

años, dose días do mes de junio. Sabean quanttos esta cartta d-aforamento biren
como nos, doña Mayor Alonso, abadesa do mosteiro de San Pedro de Bilanoba de
Dezón, e priora e combento do dito, sendo ajuntadas en noso cavido por campaa
tanjuda, según que abemos de uso e de costume, aforamos a bos, Juan Pérez de
Canba, e a bosa muller, Ynés Vázquez, e un fillo ou filla que ajades ambos de con-
suun, e o no abendo que fique o lugar libre e quito ao dito mosteiro, conbén a
saber, aforámosbos os nosos casares, primeiramente o noso casar de Pereira, que
he su signo en Sant Estebo de Carboentes, e o noso casar de Hermosende, que he
su signo de Santa Baya de Camba, a montes e a fontes, con todas súas perteenças
por hu quer que baan, e a primeira boz nomeará a terceira. E abédesnos de dar de
foro en cada un ano bos e as ditas boses do casar de Pereira una fanega de pan, per
medida dereita, e do casal de Hermosende un moy<o> de pan, per medida derei-
ta. Outrossí abendo dos anos apar que non pagardes nin quiserdes pagar que nos
que podamos recever os lugares sen embargo ningún. E seredes serbentes e obe-
dentes a nos e ao dito mosteiro. Estes lugares non donaredes nin mudaredes en
outra maneira, salbo a nos e a dito mosteiro, nin tomaredes amádego nin señorío
con nos outro señor poñades acosteiro, e bos e as ditas bozes pasadas que fique o
lugar libre e quito ao dito mosteiro con tanto bon paramento ay for feito. Eu, dito
Juan Pérez, por mí e por las ditas bozes, que presentes non hestán, así recebo o
dito foro con as ditas condiciois como dito he.
E mandamos que a parte que contra esto pasare que peite á parte humil-
dante de pena çen moravedís, outros tantos á boz del rey, a pena paga ou non a
carta balla en seu rebor.
E questo seja certo e non beña en dubda mandamos ende façer dúas car-
tas pasadas por a, b, c e selladas de noso sello pendente.
Feita en lo mosteiro.
Testigos: Juan Rodríguez, Gonzalo Lorenço, Martiño Domínguez e outros.
Joanis Roucani.
182
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernando Pérez, clérigo de

Santo Estevo, e a dúas voces canto o mosteiro ten en «Estromil», freguesía de San
Cristovo do Az, pola cuarta parte do pan ao ano.
sá; en mal estado de conservación; conserva catro buracos romboidais para o selo.
Anno Domini millesimo quatrocentesimo ano hun XII406, martes, V días

do mes de janeiro. Sabean quantos esta carta d-aforamento virem como nos, dona
Moor Alonso, abadesa do moesteiro de San Pedro de Villanova de Deçón, e priora
e convento dese mesmo lugar, sendo ajuntadas en noso cabidoo per campá tanju-
da, segundo que avemos d-uso e de custume, aforamos a vos, Fernando Pereσ, clé-
rigo de San Estebo, e a dúas voσes apús vosa morte..., convén a saber, vos nomeardes
a tempo de vosa morte, aforámosvos canta herdade e casas nos avemos ena villa de
Estromil, con todas súas pertenças, que he su sino de San Christovoo do Az. E avé-
desnos de dar de foro vos e as ditas voσes cada hun ano quarta de pan, per midi-
da dereita; e seredes serventes e obidientes a nos e ao dito mosteiro; e vos e as ditas
voσes pasadas que fique o lugar lybre e quite ao dito moesteiro con canto bo para-
mento y for feito. E eu, Fernando Pereσ, por min e pollas ditas voσes, que presen-
tes non están, asy reçebo como sobredito he.
E mandamos que a parte que contra este estrumento passar que peyte á
parte aguardante de pena duzentos moravedís, os meos á voσ del rey e os meos
á parte aguardante, e a pena paga ou non a carta seja firme e valla en súa revor.
E que esto seja çerto e non veña en dulta mandamos ende faσer dúas car-
tas en hun thenor partidas per a, b, c e selladas de noso selo pendente.
Testemoyas que foron presentes: Gonçalvo de Carballedo, clérigo; Fernán
Garçía,... Anes e outros; Fernando Pereσ, clérigo.
Joan Soutiño, (rubricado).
Ao equivocarse o escriba e ao non anotar o erro facíase un poco difícil dar o ano exacto, pero, afortu-
406
nadamente, o feito de que apareza a cota do mes e o día da semana permítenos precisar que o ano é 1412.
183
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro da Felgueira, á súa

muller, María López, e a un fillo os casais de Pena Tuanes e de Outeiro de Lalín, fregue-
sía de San Martiño de Lalín, por unha carga de pan ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
mm; cortesá; en mal estado de conservación; conserva catro buracos romboidais dos que pendía
o selo407.
Anno do nasçemento de noso senor Jhesu Christo de mille et quatroçentos et

treσe anos, martes, treze días do mes de fevreiro. Sabean quantos esta carta d-aforamen-
to viren como nos, dona Moor Alonso, abadesa do moesteiro de San Pedro de Villanova
de Deçón, et priora e convento dese mesmo lugar, sendo ajuntas en noso cabidoo per
campaa tanjuda, segundo que avemos d-uso et de custume, aforamos a vos, Pedro da
Felgeira, a vosa muller, María Lopeσ, e a hun fillo ou filla que ajades anbos de cunsuũ,
et non no avendo y que fique o lugar lybre et quito ao dito moesteiro, convén a saber,
que vos aforamos os nosos casarres, convén a saber o noso casar da Pena Tuanes e o
noso casar do Outeiro de Lalyn, que jaçen su sino de San Martino de Lallyn, a montes
e a fontes, con todas súas pertenças per hu quer que va. Et avédesnos a dar en cada hun
anno en paσ, en salvo eno dito lugar hũa cárega de pan, per midida dereita da terra, per
tal vervo e condyçón que lavredes e provedes et roraredes (sic) os ditos lugares en tal
maneira que se non percan con mingoa de bo paramento. E seredes vos e as ditas \voσes/
nosos vasallos serventes e obidentes a nos et o noso moesteiro. Estes lugares non vende-
redes nen deitaredes nen camb\e/aredes nen tomaredes amádego nen senorío nen vos
pararedes outro senor arostro contra nosa vontade per que percamos o noso foro,
et vos e as ditas vozes pasadas que fique<n> os lugares libres et quitos ao dito moestei-
ro con canto bo paramento y for feito.
E mandamos que a parte que contra esto pasar que peite á parte agoardan-
te de penna quinentos moravedís et outros á voσ del rey, e a pena paga ou non a
carta seja firme e valla en seu revor.
Et que esto seja çerto e non vena en dulta mandamos ende fazer dúas car-
tas feitas en hun tenor partidas per a, b, c et selladas de noso sello pendente.
Testemoyas que foron persentes: Gonçalvo Lourenço, Garçía de Casdogiia,
Alonso de Santido, Gomeσ Alonso e outros.
Eu, Joán Soutino escriví.
Johanes do Souto, (rubricado).
407
No reverso: Abbadesa de Villanova.
*184
1414, agosto, 12.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro Sánchez de Asperelo

e a dúas voces o lugar de Mizoite de Cima, en San Salvador de O, por tres fanegas de
centeo ao ano.
Notario: Álvaro Sánchez.
1212v, atado 1, n.º 14; A-1, d, atado 1, n.º 14.
*185
1414.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro Sánchez de Asperelo

e a catro voces os casares de Mizoite, en San Salvador de O, por sete fanegas de centeo
ao ano.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 134r, n.º 513, libro 2 de foros, fol. 499 e A-1, d, atado
1, n.º 14, como carta partida por a...c e firmada pola abadesa.
186
1415, marzo, 12. Ponte Irixo.
Gonzalo Lourenzo nomea titor do seu fillo Fernando ao seu avó materno, Xoán
de Parada.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1552/6; 310x160 mm; cortesá.
Anno do nasçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e quatroçentos

e quinze annos, día martes, doze días de março. Sabean todos commo ante min,
Jácome Martis, juiz em terra d-Orzellom e de Deçom por noso señor el rey, veeo
Gonçalvo Lourenço, morador em Mooe, que he do couto de Deçom, e diso por
palavra que commo Moor Eanes, súa moller que fora, que era finada, que lle fica-
ram dela huũ seu fillo pequeno, menor de ydade, convem a saber, Fernando, e que
ficaram ao dito orfoo por parte da súa madre bees móveles e que se perdían por
mingoa de tutor que os procurase e demandase e benparase, e que pedía a min, por
lo ofiçio que teño, que dese tutor ao dito orfoo e gardador del e de seus bees. E
nomeou logo por tutor a Juán de Parada, morador aa igllesia de Santiago de Saa,
do dito couto, avoo que diso408 que era do dito orfoo, padre da dita Moor Eanes,
que presente estava, o qual diso que era omme cordo e aboado e tal que porría a
boo recado em seus bees. E eu, pera saber mays conpridamente a verdade desto,
tomey juramento com súa maao tanguda sobre sinal de cruz em lugar de santos
avangeos do dito Gonçalvo Lourenço se era asy commo o él dizía. E él, per lo dito
juramento diso que sy. E outrosy tomey juramento sobre lo dito signal de cruz a
Gonçalvo Lourenço, morador ao moesteyro de Sam Pero de Deçom, e a Joham
Ferrnandes de Castro, morador enno dito couto, que estavam presentes, em lugar
de santos avangeos, se era asy commoo o dito Gonçalvo Lourenço dizía. E eles e
cada uũs deles per lo juramento diserom que sy.
E eu, visto o pedimento do dito Gonçalvo Lourenço, padre do dito moço,
e dos sobreditos, e por tal de se non perderem seus bees, por lo ofiçio que teño,
dou e outorgo por tutor do dito orfoo e gardador del e de seus bees ao dito Joham
de Parada, e resçeby del juramento sobre lo dito signal de cruz, com súa maao tan-
guda, em lugar de santos avangeos, que el bem e verdadeyramente procurase e
deman<da>se e bemparase os bees que ao dito orfoo perteesçesem por parte da
dita Moor Eanes e por outra qualquer razón, e que lle dese deles boa e verdadeyra
conta com pago, quando viese a tempo de ydade complida, ou a aquel ou a aque-
les que os em seu lugar ouvesem de aver e levar de dereito.
E pera o dito tutor asy conplir as cousas sobreditas e cada uũa409 delas
resçebí dél fiador ao dito Gonçalvo Lourenço do dito moesteiro de Deçom, que esta-
va presente e outorgou a dita fiadoría, e obligou a él <e> a seus bees.
E eu, por esta razom, dou poder ao dito Joham de Parada pera que posa
demandar, resçeber e acadar os bees que ao dito moço perteesçerem em qualquer
maneira e por qual razom e que os posa partir e estremar e dar partiçom e tomarla
e dar carta e cartas de pago do que resçeber, e que posa quitar e anunçiar e em árbi-
tros conprometer, e emtrar em juizo se mester for, e faσer procurador e procura-
dores quantos e quaes vir que complem, e revocarlos quando quiser, e faσer todas
las cousas e cada ũa delas que boo e ver<da>deyro tutor pode e deve faσer e todas las
cousas e cada ũa delas que per lo dito Joham de Parada, tutor, forem feytas, trauta-
das, procuradas asy em juiσo como fóra del e per seus procuradores, que sejam en
prol do dito orfoo e de seus bees, eu lles dou mĩa abtoridade que valla pera senpre
commo se fosem feytas, trautadas, procuradas per lo dito orfoo avendo él ydade
liiudema comprida pera as per sy meesmo poder faσer.
E porque esto seja çerto e non veña em dulda esta carta de tutoría mandey
ende faσer a Álvaro Rodrigueσ, notario de terra de Orσellom, a qual firmey de meu
408
que diso] repetido.
409
a continuación repite así: hũa.
nome, e por mays firmeza rogey ao dito Álvaro Rodrigueσ, notario sobredito, que
a firmase e signase de seu nome e signal.
Que foy feita aa Ponte de Erige, enna casa de morada de Garçía da Ponte,
da fregresía de Santa María do Canpo.
Testemoyas que estavam presentes: Gomes Ares Mosquero e Vasco
Ferrnandeσ de Puga, escudeiro, e Garçía Martineσ, notario de Orzellom, e Lourenço
de Bouteiro e frey Juan da Fraga.
Et non enpereesca onde vay escripto sobre raydo hu diz «seu» e hu diz
«tutor» e hu vay escripto ontre regloes hu diz «asy», que así han de diσer. Jácome
Martineσ, (rubricado).
Eu, Álvaro Rodrigueσ, notario público de noso senor el rey en terra
d-Orσellom e de Deçom, a esto que dito he con as ditas testemoyas presente foy et
em miña presença fiz escripvir por mandado do dito Jácome Martineσ, juiz sobre-
dito, que aquí em miña presença firmou de seu nomme con súa maao, et aquí meu
nomme e signal puge em testimoyo de verdade que tal he. (Signum), Álvaro
Rodrigueσ, notario, (rubricado).
187
1416, marzo, 15. Mosteiro de Vilanova.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Cornozeas, á súa

muller, Dominga Rodríguez, e a dúas voces o casal de Poutás, en Santa María de
Amoeiro, por cinco fanegas de centeo e catro marabedís ao ano, e por loitosa oito mara-
bedís, sendo vasalos do mosteiro.
mm; cortesá; conserva catro buracos romboidais para o selo; roto na parte dereita410.
Anno do nasçemento de noso senor Jhesuchristo de mille et quatroçentos

et deσ et seis anos, domingo, XV d[ías do mes] de março. Sabean quantos esta carta
d-aforamento viren como nos, dona Moor Alonso, abadesa do moesteiro de San
Pedro de Villanova de [De]çón, et priora et convento dese meesmo lugar, sendo
ajuntadas en noso cabidoo per canpaa tanjuda, segundo que avemos de h[u]so et
de custume, aforamos a vos, Gomeσ Cornoσeas, et a vosa muller, Dominga
Rodrigueσ, et a dúas vozes apús de vosa morte, que sejan vosos fillos ou fillas que
de dereito herdaren vosos bees, et non nos <a>vendo hy que fique o lugar lybre et
quite ao dito moesteiro, convén a saber, aforámosvos \o/ casar de Poutaas, que jaz
su sino de Santa María d-Amoeiro, [con] todas súas pertenças per hu quer que vaa,
410
No reverso: Perteneçe a Deçón.
per tal vervo et contiçón que lavredes et paredes ben o lugar en tal maneira [que]
non pereça con migoa de boo paramento. E avédesnos de dar de foro vos et as ditas
vozes en cada hun [ann]o no dito lugar çinquo fanegas de çenteo, per midida derei-
ta que husar a comprar e a vender, et quatro moravedís por der[eitura], et VIII por
loytosa. Et a primeira voσ nomeará a segunda, et a segunda nomeará a terçeyra, fei-
tas e outorgadas per [...]. Et vos et as ditas vozes seredes nosos vasallos serventes e
obidientes a nos e a dito moesteiro. Et vos [et as] ditas vozes pas<ad>as que fique o
lugar libre et quite a nos et ao dito moesteiro con canto boo paramento y for feito.
[Et este lugar non] venderedes nen deitaredes nen canbearedes en nyua parte que
seja, nen tomaredes amá[dego nen] senorío con que nos ponades outro senor aros-
tro. Et eu. o dito Gomeσ411 de Cornozeos, por min [et por] aquellas ditas vozes, que
persentes non están, así o reçebo como sobredito he.
Et mandamos que a parte que contra esto quiser pasar que peyte á outra
parte de pena D moravedís e outros tantos á voz del rey, et a pena paga ou non a
carta seja firme et valla en seu revor.
Et que esto seja çerto et non vena en dulta mandamos ende fazer dúas car-
tas partidas per a, b, c, feitas e<n> hun tenor et selladas de noso seello pendente.
Feita a carta no dito moesteiro, era et día et mes sobredita.
Testemoyas que foron persentes: Alonso Gomeσ, Álvaro Sancheσ, Francisco
Ferreiro de Borrageyros e outros.
Johannes do Souto, (rubricado).
188
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernando, clérigo, e a tres

voces o lugar das Nogueiras e a herdade que foi de Constanza Lourenza no mesmo lugar,
freguesía de Santa María de Dozón, por sete fanegas de centeo e catro marabedís ao ano,
o primeiro foratario, e ás voces media fanega de pan, un cuarteirón de paínzo e tres
marabedís vellos ao ano, postos na tulla do mosteiro.
conservación e roto na parte superior.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 434r, n.º 2473, libro 13 de foros, fol. 312, A-1, d,
[...] Feita a carta enno dito moesteiro de Deçón, dous días de janeiro, anno do
nasçemento de noso señor [Ihesu] Christo de mille e quatroçentos deσ e oito annos.
411
Gomez] corrixido sobre algo.
Testemoyas que pera esto foron chamadas: Johán Pereσ e Gonçalvo

Lourenço, moradores ao dito moesteiro de Doçón; e Françisco Pereσ Vigo, cape-
llán do dito moesteiro; e Pero [...]lio, morador en San Salvador do Ho, et outros.
Et eu, Afonso Garçía, notario por Afonso Fernandeσ [...], endeantado mayor
en Galiza por noso señor el rey en todas súas terras e vil[as] et lugares e jurdiçón e
señorío do dito reygno de Galiσa, a esto con as ditas testemoyas [pre]sente foy et esta
carta, con outorgamento das ditas partes, escriví et meu nome et signo aquí fiσ en
testemoyo de verdade que tal he este. (Signum). Afonso Garçía, (rubricado).
189
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Ares, á súa muller,
Inés Vázquez, e a dous fillos o casal de Reboredo das Donas, freguesía de San Breixo, por
dúas fanegas de pan e tres marabedís ao ano ao matrimonio, e ás outras voces tres fane-
gas de pan e tres marabedís, sendo vasalos do mosteiro.
sá; en mal estado de conservación.
Sabean quantos esta carta virem commo nos, dona Mayor Afonso, abbadesa do
moesteiro de San Pero de Vilanova de Deçón, et as donas et convento do dito moestey-
ro, seendo todas ajuntadas en noso cabidoo per tanjemento de canpaa, segundo que o
avemos de uso et de custume de nos ajuntar, damos a foro a vos, Gomeσ Ares
Mosquero, escudeiro, et a vossa moller, Eynés Vaasqueσ, et a dous vosos fillos ou fillas
que anbos ouverdes de consuu, et non avendo fillos nen fillas anbos de consuu que o
pasamento de vos possa faσer hũa voσ tal de que nos et o dito noso moesteiro posamos
aver os nosos dereitos en paσ et en salvo, a teer de nos et per nosso moesteiro en
vossa vida de todos quatro, tan solamente por usso dos froytos, o nosso lugar a que cha-
man Reboredo das Donas, que he enna frigresía de San Bleyximo, a montes et a fontes,
con todas súas perteeças, per tal pleito et condiçom que sejades nosos vasalos serventes
et obedientes et façades boas casas [...] enno dito lugar et as refaçades cada que mester
for et as façades morar et façades morar et benparar as herdades do dito lugar commo
se non percan os froytos delas con mingoa de labor et de boo paramento. Et darnos edes
de cada hun anno vos, o dito Gomeσ Ares, e vosa moller en vosas vidas por renda do
dito lugar en paσ en salvo enno mes de agosto ou de setembro enno dito lugar412 dúas
412
Un branco que abarca unhas oito letras, cancelado por liñas, formando pico e dous puntos.
fanegas de pan, per fanega dereita, et trres moravedís por foros, por San Martino, et as
outras voσes que vieren apús vos dar nos han de cada anno tres fanegas de pan e trres
moravedís por foros enno tempo sobredito. Et este lugar non venderedes nen deitaredes
nen supinoraredes nen daredes a ninhún nen parte del sen noso mandado, et se o feσer-
des que o percades por ende. Et porque esto seja çerto faσemos convosco esta carta par-
tida per a, b, c et seelada do noso seelo.
Que parte que a non agardar peyte aa outra parte que a comprir et agardar
quinentos moravedís de pena e aa voσ del rey otros tantos.
Et eu, o dito Gomeσ Ares, por min et en nomme da dita miña moller et
fillos ou fillas en vos, commo sobredito he, outorgo esta carta et as condiçoos dela
en todo sub a pena sobredita, et non as agardando que o dito moesteiro posa tomar
seu lugar con quantas boas paranças nos en él feσermos et ouvermos feitas et
demandarnos as maas paranças que en el foren feitas.
Feita a carta enno moesteiro de Doçón, quatorσe días do mes de março,
anno do nasçemento do noso señor Ihesu Christo de mille et quatroçentos et deσ et
nove annos.
Testemoyas que foron presentes: Roy Garçía do Couçieyro et Fernán
Gomeσ e Johán do Yrigio et Fernán Domingueσ, Lourenço Avença et outros.
Et este lugar avedes de correger en estes primeiros dous annos da feita
desta carta et non no correjendo que o percades por ende.
Et eu, Vaasco d-Eiree, escripván, a todo esto presente foy et en esta carta
per mandado das ditas partes escripvy meu nome.
Vaasco Fernandeσ, escripván, (rubricado).
*190
1419, abril, 9.
«Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a Gómez Lorenzo, vecino de San
Martín do Couto, y dos voces el lugar de Arnego, en tierra de Camba, feligresía de
San Vicente de Rodeiro, por una fanega de pan al año y las voces dos fanegas y cincuen-
ta truchas, o por ellas tres maravedís».
Notario: Vasco Fernández.

*191
1419, abril, 9.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Ares Mosquera, á

súa muller, Inés Vázquez, e a dúas voces o lugar de Parada de Alende, freguesía de
Santiago de Saa, e o lugar de San Domingos da Albergaría, en Santa María de
Sabugueira, por tres fanegas de pan, dous terzos de centeo e un de serodio, e catro mara-
bedís ao ano.
EXT. SANTIAGO, AA A-1, b, fol. 156v, n.º 635, libro 3 de foros, fol. 280.
*192
1419.
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro Vázquez, morador

en Senderiz, á súa muller, Catalina Anes, e a unha voz o lugar de Rigueiro, na aldea de
Senderiz, freguesía de San Xoán de Barrán, por dúas fanegas de centeo, postas na tulla
de Barrán, e vinte soldos por dereitura ao ano.
Notario: Alfonso García.
EXT., SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 310v, libro 9 de foros, fol. 307; A-1, c, fol. 301v,
atado 2, n.º 38; A-1, d, atado 2, n.º 38 e A-15, fol. 127v, mazo 2, n.º 38.
*193
[1365-1419].
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro d-Ardal, á súa muller,
Inés, e a dúas voces as leiras do Puerto Almeras, en Santa Baia de Camba, por unha
taleiga de centeo ao ano.
Notario: Álvaro Sánchez.
194
[1365-1419].
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Francisco Yáñez e a dúas

voces o lugar de Cardelle, freguesía de Santa María de Dozón, por tres fanegas de centeo
ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Villanueva, 1566/20; carta partida por a...c;
203x170 mm; cortesá.
CT. DURO, «Vilanova», p. 22, nota.
Sabean quantos esta carta vyren commo nos, dona Mayor Afonso, abadesa do
mosteyro de San Pedro de Villanova de Deçón, e Eneys Fernandeσ, pryora, e convento
dese mesmo lugar, sendo todas ajuntadas eno noso cabydo, segundo qe avemos d-uso
e de custume de nos ayuntar per canpás tangudas, aforamos a vos, Françysque Yanes,
en vosa vyda, e a dúas voçes depús vos, e vos qe fagades nomear a pustrimeyra413 voσ
a tenpo de voso fynamento e a outra voσ depús vos qe faσaa nomear a outra voσ, con-
bén a saber esto, qe vos aforamos o noso lugar de Cardele, a montes e a fontes, per tal
berbo e condyçón que labredes e paredes ben as dytas casas, erdades e as reparedes
commo se non percan co<n> myngua de bo paramento, et darnos edes de cada anno
en paσ en salvo, ou enno mes d-agosto ou de setenbro, vos e as dytas voçes, e segades
noso vasalo e servente e obydyente vos e as dytas voçes, e darnos edes de cada anno en
paσ en salvo ou enno mes d-agosto ou de setenbro414 tres fanegas de centeo lynpo,
mydydo por la midyda dereyta qe ousar enno couto de Deçón. Este lugar vos e as dytas
voçes non venderedes nen deytaredes nen daredes a persoa poderosa qe nos faça per-
dente o dyto foro se non omme qe sega semelável de vos ou dende labrador.
E qe a parte qe esto non agardar qe peyte á outra parte agardante
qatroçentos moravedís de pena e outros tantos á voσ del rey, e a pena paga ou non
esta carta sega fyrme e vala en seu tenpo e rebor.
Et porqe esto sega certo mandamos ende façer convosco dúas cartas party-
das per a, b, c e seladas de noso selo pendente e fyrmada de mao de noso.
Testemoyas qe estava<n> presentes: Gonçalvo Lourenço, Jhoán Pereσ da
Parte, Gomeσ do Carvalo, Garçya Pereσ, clérigo, e outros.
Era e mes sobredytos.
Álvaro Sancheσ, (rubricado).
413
En realidade, os signos que poñen son: abreviatura de per seguida da abreviatura de us en forma de
«9» á altura da liña, terminando por meyra a palabra.
414
Como se pode apreciar, repite dúas veces a fórmula do pagamento, aínda que a primeira vez sen a
renda correspondente.
195
[1365-1419].
Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro González, á súa

muller, Inés Gómez, e a tres voces o lugar de Vilanova, freguesía de Santiago de
Carracedo, por tres fanegas de centeo e unha libra de dereitura ao ano, sendo vasalos
do mosteiro.
sá; en moi mal estado de conservación e diversos rotos.
Sabean quantos esta carta vyren commo nos, dona Moor Afonso, abadesa
[do mosteyro] de San Pedro de Villanova de Deçón, Eneys Fernandeσ, p[ryora, e
convento] dese mesmo llugar, sendo todas ajuntadas enoso caby[do] segundo
[que] avemos d-uso e de custume de nos ajuntar per canpás tanjudas, aforamos a
vos, Álvaro Goncalves, e a vosa muller, Eneys Gomes, e a tres voces depús vos qe
segan fyllo ou fylla, e non avendo y fillo ou fylla a tenpo de voso finamento qe sega
voz aqel ou aqella de dereyto erd[ar] vosos bes, e cada vos qe nome aa otra voσ a
tenpo de voso fynamento, conbén a saber esto, qe vos aforamos en renda u noso
llugar de Vylanova, qe gas su syno de Santyago de Carazedo, a montes e a fontes,
con árvores e con cantados (sic) e con todas súas pertencas, per tal berbo e contycón
que llabredes e paredes ben as dytas casas erdades do dyto llugar e segades nosos
vasallos vos e as dytas tres voçes. Este llugar vos e as dytas voçes non venderedes
nen deytaredes nen supynaredes ne no deytaredes a persona poderosa se non a tal
qe sega semellávelle de vos ou d-outro... qe nos page o noso dyto foro. E darnos
edes de foro vos e as dytas voçes de cada ano en paσ en salvo ou eno mes d-agosto ou
de setenbro trres fanegas de centeo, midydo perla midyda dereyta per qe conpran
e venden ena dyta fregesya de Caraçedo, e ũa llybra de deyreytura.
E qe a parte qe esto non agardar qe peyte á outra parte agordante quatro-
centos moravedís de pena e outros tantos á voσ del rey, e a pena paga ou non esta
carta sega fy[rme] e valla en seu tenpo e rebor.
Et porqe esto sega certo e non veña en dullta mandamos ende façer con-
vosco dúas cartas partydas por a, b, c e selladas de noso sello pendente, fyrmadas
de mao de noso yscryván.
Feita e mes [...] oyto.
Testemoyas qe estavan presentes: Roy Gonçalves de M[...] Pereσ, clérigo,
Gonçalvo Lourenço, Anryqy Sancheσ.
Eu, Álvaro Sancheσ [..].
*196
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro Gómez, xuíz na terra
de Montes, e a dúas voces canto ten o mosteiro en Santa Mariña de Castrelo, ademais dos
dereitos de presentación sobre a igrexa, por vinte marabedís de moeda vella postos nas
aldeas de Liñares e Alén.
Notario: Vasco Fernández.
atado 1, n.º 13 e A-15, fol. 124r, atado 1, n.º 13.
197
Dona Inés García, abadesa de Vilanova, afóralles a Lope Gómez de Montes e a

dúas voces as herdades de Cabanas e Chamosa, en San Martiño de Forcarei, por oito
marabedís vellos ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 355x127 mm; cortesá; practicamente ilexi-

ble; só se len as últimas liñas do texto e o escatocolo.
717, atado 3, n.º 37; A-1, d, atado 3, n.º 37 e A-15, fol. 130r, mazo 3, n.º 32.
[...] Feita dentro, enno dito moesteiro de Deçón, viinte e nove días do mes
de junio do anno do nasçemento do noso señor Jhesuchristo de mille e quatroçen-
tos e viinte annos.
Testemoyas que foron presentes: don frey Joan de Besellas, abade do
moesteiro de Santa María de Aσibeiro; frey Domingo, prior do dito moesteiro;
Johán Vasqueσ e Afonso de Grovas; e Álvaro Gomeσ, juyσ de Montes, e outros.
Et eu, Vaasco Ferrandeσ, escripván, a todo esto que sobredito he presen-
te foy e a rogo das partes aquí firmey de meu nome.
Vasco Fernandeσ, escripván, (rubricado).
198
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Lourenzo, á súa

muller, Maior Fernández, e a dúas voces o lugar de Alén e o casal pequeno de Quintá,
freguesía de Santa María de Dozón, por dúas cuartas de pan polo primeiro e dúas fane-
gas de centeo polo segundo, sempre ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 345x208 mm; cortesá; en mal estado de con-
servación e roto en varias partes.
Sabean quantos esta carta viren commo nos, dona Eynés Garçía, abadesa
do moesteiro de San Pero de Vilanova de Deçón, et Costança Sancheσ, priora do dito
moesteiro, as donas... do dito moesteiro... das et nos a dita abadesa... da dita priora et
donas do dito moesteiro damos et outorgamos en foro a vos, Gonçalvo Lourenço,
morador no dito moesteiro, que sodes presente, et a vosa moller Moor Fernandeσ,
que he ousente, et a dúas vozes apús do pustremeiro de vos anbos, que sejan fillos
ou fillas d-anbos que ajades de consuu[...] pustremeiro de vos ao tempo de seu
finamento nomee a primeira voσ et a primeira voz nomee a segunda voσ, et non seen-
do nomeadas as ditas vozes que sejan vozes aquelas persooas que os outros vosos bees
de dereito herdaren, convén a saber est, que vos aforamos o noso lugar d-Alén, que
jaσ apar do dito noso[...], et o casar pequeno de Quintaam que he en freygresía de
Santa María de Doçón, que foy da nosa mesa, os quaes ditos dous vagos vos agora
tragedes a jur et a mao, con todas súas casas et formaes deles et árvores et erdades et
jures, dereitos et perteenças per uquer que vaan, a montes et a fontes, esto por lo uso
dos froytos tan solamente, a tal pleito et condiçón que as lavredes at paredes ben en
tal maneira que se non percan as novidades deles por mingoa de lavor et de bon para-
mento et fagades... de quarta de todo pan que lavrardes no dito lugar d-Alén da... que
o lavrardes, a qual dita quarta de pan nos daredes por noso mordomo, et daredes por
lo dito lugar da Quintaa415 de renda cada anno enno mes d-agosto ou de setenbro
dúas fanegas de çenteo seco et linpo, por midida dereita da comarca, et daredes por
lo dito lugar da Quintaa por dereitura cada anno por lo día de Natal hũa libra ou a
contya dela na [mo]eda que correr ao tempo da paga; et seeredes vasalos serbentes
et obedientes con o dito aforamento; et estes ditos lugares averedes de al (sic) livres et
quitos pagando o dízemo a Deus; et non nos deytaredes nen venderedes nen canbea-
redes sen noso mandado et d-abadesa do dito moesteiro et nos lo daredes por lo justo
415
Quintaa] repetido.
preço que o quiserdes dar ante ca a outro alguno, et nos non no querendo[...] o dade
por cada hũa das ditas condiçoes a tal persona que lavre et pare ben et tena, cunpla
et aguarde as condiçoes desta carta et cada hũa delas, pero que non seja escudeiro nen
dona nen donzela nen persona religiosa nen homme podersoso, et pera seerdes defe-
sos a dereito con os ditos lugares no dito tempo et vozes obligámosvos os bees da
dita[...] sa. Et eu, o dito Gonçalvo Lourenço, que soo presente, por min et por la dita
miña moller et vozes[...] asy reçebo de [vos a] dita abadesa con o dito outorgamento
da dita priora et donas do dito moesteiro os ditos lugares aforados por las maneiras
et condiçoes que ditas soon et pera as todas teer, conprir et aguardar obligo pera elo
todos meus bees avidos et por aver.
Et he penna posta ontre nos las ditas partes que a parte de nos que contra
esta carta for et a non conprir et aguardar que peite á parte aguardante por[...] pus-
turra et interee duzentos moravedís da boa moeda, et outros tantos á voσ del rey,
et pagada a penna ou non pagada todavía esta [carta] fique firme et valla enno
tempo et vozes que dito he.
Et desto nos, las ditas partes [ma]ndamos fazer dúas cartas en hun tenor.
Feita a carta no dito os viinte et oyto días de noveembro, anno do nasçe-
mento de noso señor Jhesucristo de mille et quatroçentos et viinte annos.
Testemoyas que foron a esto presentes: Françisco Anes et Jhoán Pereσ, clérigos.
Et eu, [A]fonso Garçía, notario por Garçía Fernandeσ Xarmento, endean-
tado maor en Galiσa por noso senor el rey, en todas súas terras, coutos et vilas, jur-
diçón et senorío de Galiσa, a esto foy presente con as ditas testemoyas, et a pedi-
mento das ditas partes esta carta escriví et meu nome et signal aquí fiσe en teste-
moyo de verdade que tal he este (Signum). Afonso Garçía, notario, (rubricado).
199
Dona Inés García, abadesa de Vilanova, afóralles a Gonzalo Boo, á súa muller,
Inés Pérez, e a dúas voces o lugar de Castro, freguesía de San Salvador de O, por dúas fane-
gas de centeo, unha de paínzo e un azume de manteiga ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 3732; carta partida por a...c;

416
Duro dá o día 21, pero en realidade o domingo foi 23. Cf. Saraiva, «A data», caso n.º 116.
Anno do nascemento de noso senor Jhesuchristo de mille e quatrocentos e

bynte e un annos. Sabean quantos esta carta vyren como nos, dona Eneys Garcya,
abadesa do mosteyro de San Pedro de Vylanova de Decón, Costanca Sancheσ,
pryora, e conbento dese mesmo lugar, sendo todas ajuntadas enoso cabydo, segun-
do que avemos d-uso e de custumme de nos ajuntar, per canpás tangudas, afora-
mos a vos, Goncalvo Boo, e a vosa muller, Eneys Pereσ, e a dúas voσes depús de
vosos fynamentos, que segan vosos fillos, e non abendo hy fillo nen filla que sega
voσ aquel ou aquella que mays de derreyto erdar vosos bes, conbén a saber esto,
que vos aforramos en renda o noso lugar que tevo María Belleyra, con as outras ley-
ras que nos hy avemos na vyla de Castro, su cadea de San Salbador d-Oor, a mon-
tes e a fontes per uquer que van; e darnos edes de cada anno en paσ en salvo no
mes d-agosto ou de setenbro dúas fanegas de centeo e hũa de millo per mydida
dereyta per que conpran e venden no dito couto de Decón, e nos daredes por forros
hun acunbre de manteyga, e seredes nosos vasallos serbentes e obydyentes a nos e
o dito noso mosteyro. Este lugar vos e as ditas voσes non venderedes nen deytare-
des nen canbearredes a nyũa persona poderosa, se non omme que sega semellábe-
lle de vos que nos page a dita renda en paσ en salvo.
E o que de nos a esto pasar que peyte á outra parte que o agardar cen
moravedís de pena, e a pena paga ou non esta carta sega firrme e valla en seu tenpo
e rebor.
E porque esto sega certo mandamos ende faσer con vosquo dúas cartas
pertydas per a, b, c e seladas de noso sello pendente e fyrmadas de mao de noso
iscribán.
Testemoyas que foron prestes: Álvaro Sancheσ, Jhoán Pereσ, clérigo,
Goncalvo Lourenço, Pero Boo e outros.
Eu, Álvaro Sancheσ que preste foy.
Feyta a carta no mosteyro de Decón, domingo, VII dyas por andar do mes
de febereyro.
*200
1421.
Dona Constanza Sánchez, prioresa de Dozón, afóralle á súa abadesa, dona Inés
García, pola súa vida, o lugar de Búbal, en San Xillao de Ribela, e o lugar de Burgas, en
San Miguel de Melias.

386v, atado 2, n.º 20 e A-1, d, atado 2, n.º 20.
*201
1424, abril, 2.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Afonso de Viñoá, á súa
muller, Inés Pérez, e a tres voces unha leira de herdade e viña baixo a aldea de Viñoá, fregue-
sía de San Tomé de Serantes, pola cuarta parte dos froitos e tres marabedís vellos ao ano.
202
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro Fernández de

Asperelo, á súa muller, Catalina Afonso, e a tres voces o lugar de Rañestras, freguesía
de Santiago de Saa, por unha fanega de centeo o foratario e ás voces dúas fanegas de cen-
teo, unha de paínzo e tres de centeo e un marabedí ao ano e por loitosa oito marabedís,
sendo vasalos do mosteiro.
conservación e roto en varias partes.
203
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro de Camba, á súa

muller, Leonor García, e a unha voz os casais de Barregallos, co seu muíño, e os de
Castugares e outros dous en Pereira, freguesía de Santo Estevo de Carboentes, por tres
moios de pan menos unha taleiga, unha ola de manteiga e un par de capóns ao ano, sendo
A. MADRID, AHN, Clero, A Coruña, Santiago, San Paio, 523/10; carta partida por a...c;
Anno do nascemento de noso señor Jhesu Christo de mille e CCCCtos e

vynte e sete annos, lues, quatorze dyas do mes de jullyo. Sabean qantos esta carta
vyren como nos, dona Eynés García, abadesa do moesteiro de San Pedro de Deçón,
e priora e convento dese meesmo lugar sendo ajuntadas en noso cabydoo, segundo
que avemos d-uso e de custume, aforamos a vos, Álvaro de Canba, e a vosa muller,
Lyonor García, e a hun fyllo ou fylla que ajades anbos de cunsuu, e non no avendo
hy que seja voσ aquel que de dereito erdar os bees de Álvaro de Canba, convén a
saber os nosos casarres de Baragalos, con o moyno, e os nosos casarres de Castygo
Arres, e outros dous casarres en Pereyra, que jaσen su syno de San Stevo de
Carvoentes, a montes e a fontes per huquer que vaan; e que nos dedes e pagedes vos
e as dytas voσes en cada hun anno trres moyos de pan menos hũa tega de pan, per
midyda dereita, e hũa ola de manteyga e un par de capoos, e a salvo nos fiquen
todos los outros boos usos e custumes e senoryo que nos e o dyto noso mosteiro
han en o dyto couto; e faredes vos e as dytas voσes labrar e reparar os dytos casa-
rres ben en tal maneira que se non percan con mingoa de boo paramento; e seredes
serventes e obydentes a nos e ao dyto mosteiro; e vos e as dytas voσes pasadas que
fiquen os dytos casarres libres e quitos a nos e ao dyto noso mosteiro con canto boo
paramento hy for feito. E eu, o dyto Álvaro de Canba, por min e por as dytas voσes,
que presentes non están, asy o reçeboo como dyto he.
E nos as dytas partes poemos e outorgamos que calquer de nos que contra
esto pasar que peyte a outra parte de pena CCCtos moravedís e outros tantos á voσ
del rey, e a pena paga ou non a carta seja fyrme e valla en seu revor.
E que esto seja certo e non veña en dulta mandamos ende faσer dúas car-
tas partydas per a, b, c, e selladas de noso seello pendente.
Feita a carta eno dyto moesteiro, era e dya e mes sobredyto.
Testemoyas que foron presentes: Álvaro Sancheσ, Álvaro de Chantada,
Fernando Ans, Pedro Canpo e outros.
Johán de Souto, (rubricado).
204
1427.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso Fava e a dúas voces a
metade do lugar de San Pedro de Alperiz, por catorce celamíns de pan, dez de centeo e
catro de paínzo ao ano.
Notario: Juan de Souto.
B. Incluído no seguinte.
205
1427.
Gonzalo Yanes de Gurgueiro traspásalle a Alonso de Fava a metade do lugar de

San Pedro de Alperiz, que trae do mosteiro de Dozón.
Notario: Juan do Souto.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...c; 180x275 mm; cortesá; con
catro buracos romboidais dos que pendería o selo; practicamente ilexible. Inclúe o anterior.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 155v, n.º 630, libro 3 de foros, fol. 264 e A-15, fol.
125r, mazo 1, n.º 41.
*206
1427.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Yanes, á súa muller,
Tareixa de Meira, e a dúas voces o lugar de Vilameá, parroquia de Santa María de
Guillar, por dúas fanegas de centeo ao ano, pagas no mosteiro.
*207
1428.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Diego Navica e a tres voces o
lugar de Vila, en San Xoán e San Fiz de Ponte Arcediago, por vinte marabedís ao ano.
atado 2, n.º 35 e A-15, fol. 127v, atado 2, n.º 35.
*208
1428.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Diego Navica e a tres voces o
lugar de Vila, en San Xoán e San Fiz de Ponte Arcediago, por vinte marabedís ao ano.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 298v/299r, n.º 1699, libro 9 de foros, fol. 50; A-1, c,
fol. 796r, atado 2, n.º 37; A-1, d, atado 2, n.º 37 e A-15, fol. 127v, mazo 2, n.º 37.
*209
1429.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez García, fillo de Alonso
Pérez e de María Lourenza, e á súa muller, María González, e a dúas voces os lugares de
Rioseco, parroquia de Santiago de Carracedo, por un moio de castañas secas e seis mara-
bedís ao ano, e o quinto da viña do monte que está sobre os casares de Rioseco, xunto ao
regato que vai á igrexa de Carracedo.
EXT. A-1, b, fol. 437v/438r, n.º 2503, libro 13 de foros, fol. 445; A-1, c, fol. 1355v,
210
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Lourenzo Yáñez de Vilariño,

á súa muller, Tareixa Yáñez, e a tres voces os lugares de Reda e Cimadevila, en San
Mamede da Canda, por catro fanegas e media de centeo e nove marabedís de dereitura
ao ano, postos no mosteiro, e por loitosa oito marabedís.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 312x233 (172) mm; cortesá; en moi mal
estado de conservación.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 437v, n.º 2501, libro 13 de foros, fol. 843 e A-15, fol.
124r, mazo 1, n.º 20.
211
1432, maio, 31. Deza.
Rui González de Vilariño, escudeiro, fillo de Gonzalo Gutiérrez de Vilariño e de

Aldonza Afonso, cédelle a dona Inés García, abadesa de Dozón, todas as galiñas cebadas
e o señorío alto e baixo que Xoán Pérez cedera ao seu pai na aldea de Barrán.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova, 323x162 mm; cortesá; roto en varias partes
e en moi mal estado de conservación.
1, n.º 18 e A-15, fol. 147r, mazo 1, n.º 18.
[...] Feita carta en Deça, día sábado, o pustromeiro día de mayo, anno
Domini mille e CCCCXXXIIº annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Johán de Santa María, juiσ; e
Lourenço Barbenes e Johán Pereσ, clérigo da iglesia de Santiago de Saa.
Et eu, Afonso Garçía, notario de nosso señor el rey ennas terras...
212
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Lope Froiz, á súa muller,
Tareixa Sánchez, e a dúas voces o Outeiro de Lalín con dúas casas, parroquia de San
Martiño de Lalín, por tres taleigas de centeo ao ano.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1552/20; carta partida por a...c; 285x165 mm;
cortesá; en mal estado de conservación e gran roto na parte inferior417.
Ano do nasçemento de noso senor Jhesu Christo de mille e quatroçentos e

XXX e dous anos, e X días de jullyo. Sabean quantos esta carta de foro vyren como
nos, dona Eynés Garçía, abadesa do moesteiro de Deçón, e priora e convento dese
meesmo lugar, sendo ajuntadas enoso cabidoo per campaa tanjuda, segundo que
avemos d-uso e de custume, aforamos a vos, Lopo Froyσ, e a vosa muller, Tereiga
Sancheσ, e a dúas vozes apús de vos, que sejan vosos fillos ou fillas nomeándose
hũa pus outra a tempo de seu fynamento, e non nos avendo hy que fyquen os luga-
res lybres e quitos a nos e ao dyto moesteiro, convén a saber aforámosvos o noso
Outeiro de Lalyn, con dous casas que hy jaσen e con outra herdade que y jaσ per
la fregesya que esto todo jaσ, su syno de San Martino de Lalyn, a montes e a fon-
tes, con todas súas pertenças, per tal pleito e contyçón que labredes ben as dytas
herdades e reparedes ben as dytas casas en tal maneira que se non percan os froy-
tos dellas con migua de boo paramento; \e/ avédesnos de dar de foro vos a as dytas
voσes en cada hun ano, no mes de agosto ou de setenbre trres tegas de çenteo, per
midyda dereita. Este foro non deytaredes en outra persona sen nosa lyçençya; e vos
e as dytas voσes seredes serventes e ovydyentes a nos e ao dyto moesteiro, e vos e
as dytas voσes pasadas que fyquen os lugarres lybres e quitos a nos e ao dyto moes-
teiro con canto boo paramento hy for feito. E eu, o dyto Lopo Froyσ, per min e
polas dytas voσes, que persentes non están, asy o reçebo como sobredyto he.
E mandamos e outorgamos que a parte que contra esto pasar que peyte á outra
parte duσentos moravedís de pena e mays outros tantos á voσ del rey, e a pena paga ou
non a carta seja fyrme e valla en seu revor. E que [esto] seja çerto e non vena en dulta
mandamos ende far [dúas cartas] partidas per a, b, c en hun tenor.
Feita a carta eno dyto [moesteiro, era e día] e mes sobredyto.
Testemoyas que a esto foron presentes: frey [...] e frey Juán das Vallynas,
monjes d-Azybeyro; Juán Garçía [...].
E eu, Juan Sout]yno, notario público da çidade de Lugo per la autoridade
do señor obispo [...] ese lugar, a esto que sobredyto he [...] esta carta escrivy e aquí
puge [...] de verdade que tal he, Juán Soutyno, (rubricado).
417
No reverso: Doña Inés, abbadesa de San Pedro de Doçón.
*213
1437, xullo, 1.
Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Ares Mosquera, escu-
deiro, á súa muller, Inés Vázquez, e a dúas voces o lugar de Cuñarro, parroquia de
Santiago de Arnego, e o casal da Parte, en Santiago de Saa, por dúas fanegas de centeo
ao ano por cada un.
Notario: Alonso García.
214
1439, xuño, 11.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Pérez, clérigo reitor de
Santa María de Gomariz, e a tres voces os casais de Gulfar e Pousada, parroquia de Santa
María de Amarante, Padaneda, en Santa Ouxea de Eiras, Alemparte, en San Cibrao de Las,
excepto o señorío e dereituras, e Outeiro, en San Martiño de Lago, por seis puçaas de viño
rosado e dez marabedís ao ano, todo posto no mosteiro, e mais oito marabedís de loitosa.
Notario: Álvaro de Dozón.
sá; en moi mal estado de conservación.
atado 2, n.º 21.
*215
1439. Santo Estevo de Carboentes.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo de Nogueira e

a tres voces o lugar de Vilarbó, en Santa Mariña de Esmeriz.
fol. 174r, mazo 1, n.º 15.
216
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo, Lope e Paio Xil
o casal de Carragoso de Arriba, parroquia de San Cristovo da Pena, por unha fanega de
centeo e un carneiro ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 248x151 mm; cortesá; en mal estado de con-
servación e roto en varias partes.
Ano do nasçemento de noso senor Jhesuchristo de mille e quatroçentos e

[quarenta e hun] anos, XXVIII días de juyo. Sabean quantos [esta carta de] afora-
mento viren como nos, dona Viringella Lopeσ, avadessa [do] moesteiro de Deçón,
e convento dese mesmo lugar, sendo ajuntas en noso cavido per canpá tanjuda,
aforamos a vos, Rodrigo Gil e a Lopo Gil e a Pay Gil, a todos tres, o noso casar de
Caragoso de Çima, que jaσ su syno de San Christovoo da Pena, con tal preito e
contiçón que lavredes [...] as herdades e reparedes ven as casas, todo lugar ven
repara[do...] quando e cada que mester feσer, en tal [ma]neira que se non percan
os [froy]tos del con mingoa de vo paramento e m[...] o dito lugar [...] seus fillos
ou fillas que hi fueren que aja [...] enno [...] lugar como os outros seus irmaaos e
fillos de [...] partyndo como irmaas, e vos as ditas vozes pasadas que fique a nos e
ao dito moesteiro noso lugar lyvre e quite a nos e ao dito noso moesteiro con canto
vo paramento hy for feyto. E avédesnos de dar de foro [vos e a]s dytas vozes en
cada hun ano eno mes d-agosto [ou de se]tenvre huna fanega de çenteo e hun car-
neiro; e que sejades [vos e as ditas v]ozes serventes e ovidientes a nos e ao dito
moesteiro. [E eu, Rodrigo] Gil e meus irmaaos, vozes [...] o dito lugar, que estamos
presentes, asy reçevemos de vos a dita avadesa e convento [o dito] lugar.
E mandamos que qualquer das partes que contra esto quiser pasar e non
comprir e aguardar que peyte á [outra] parte de pena treσentos moravedís e outros
tantos á voσ del rey, e a penna paga ou non a carta seja firme e valla en seu revor.
E que esto seja çerto e non veña en dulta mandamos a este notario que
está presente que faça ende dúas cartas en hun tenor o mellor que poder.
Feita a carta enno dito moesteiro, era e día en a carta contiudo.
Testemoyas que foron chamadas e rogadas: Lopo Rodrigueσ de Cudeiro,
Juán Pedro de Doçón, Juán Sarcaago, Fernando d-Arender, e outros.
E eu, Juan Soutino, notario público da çidade [e do obispa]do de Lugo per
la autoridade do seu vispo [...]dese lugar, a esto que sovredito he con as ditas tes-
temoyas presente foy, esta carta escreví e aquí puje meu nome e sinal en testemo-
yo de verdade que tal he. (Signum), Juán Soutino, notario, (rubricado).
*217
1441, setembro, 11.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez de Mera e a tres

voces o lugar de Vilanova, parroquia de San Cristovo de Borraxeiros, por tres celamíns
de pan ao ano.
EXT. SANTIAGO, A-1, b, fol. 299v, n.º 1707, libro 9 de foros, fol. 65; A-1, d, atado 3,
n.º 3 e A-15, fol. 128r, mazo 3, n.º 3.
*218
1443.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo de Piñeiro, á

súa muller, Constanza de Piñeiro, e a tres voces os lugares de Souto de Matos e as herda-
des de Piñeiro, parroquia de Santa María de Dozón, por catro fanegas de pan o forata-
rio, e as voces cinco, postas no mosteiro.
Notario: Juan Brabo.
EXT. SANTIAGO, AA A-1, b, fol. 437v, n.º 2500, libro 13 de foros, fol. 442; A-1, c, fol.
517v, atado 3, n.º 1 e A-1, d, atado 3, n.º 1.
*219
1444, xaneiro, 6.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro da Parte, á súa

muller, Maior Rodríguez, veciños de San Xoán do Sisto, e a dúas voces o casal da Parte,
en Santiago de Saa, por unha taleiga de pan e seis marabedís vellos ao ano.
Notario: Alonso González.
*220
1447, xaneiro, 6.
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso Pérez, á súa muller,
Constanza Fernández, e a dúas voces os lugares do Carballo, parroquia de Santa María de
Dozón, por nove fanegas de centeo e un azume de manteiga ao ano, postos no mosteiro.
153r, atado 2, n.º 3 (co ano de 1341); A-1, d, atado 2, n.º 3 e A-15, fol. 126r, mazo 2, n.º 3.
221
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro Anes de Cuñarro, á

súa muller, Tareixa Afonso, e a dúas voces unha casa e herdade cerca do mosteiro, por
catro fanegas de centeo, dous capóns cebados, un azume de viño e tres marabedís ao ano,
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1553/15; 345x163 mm; cortesá; en mal
estado de conservación418.
935r/v, atado 3, n.º 5; A-1, d, atado 3, n.º 5 e A-15, fol. 128v, mazo 3, n.º 5.
Sabean quantos esta carta viren como nos, dona Eynés Goterreσ, abadesa do
moesteiro de San Pero de Vilanova de Deçón, da iglesia de Santa María de Lugo,
Eldara Sancheσ, priora do dito moesteiro, e Costança Pereσ, donnas do dito moestei-
ro, seendo todas ajuntadas enno cabidoo do dito moesteiro per tangemento de can-
paa, segundo que o avemos de uso et de custume de se fazer en todas conçernientes
pera o desta carta de juso contyudo, conosçemos et outorgamos que damos en foro
a vos, Pero Anes de Cuñarro, que sodes presente, et a vosa moller, Tereiga Afonso, et
a dúas vozes apús do finamento do pustremeiro de vos anbos, que sejan fillos ou fillas
que anbos ajades de consuũo, et non abendo oos ditos fillos [despois] do finamento
do pustremeiro de vos que sejan vozes aquelas personas que mays con dereito herda-
ren os outros vosos vees, asy que o pustremeiro de vos ao tempo de seu finamento
nome primeira voz et este nomee a segunda voσ et asy vaan as ditas voσes hũa en pus
outra por vía ordinaria suçesives, convén a saber esto, que vos aforamos a casa do
paaçoo de sub o carvallo que está açerca do adrio do dito moesteiro, et con esto a
418
No reverso: De Doçón.
cortyña do Poombal con a seara da Pereira con a cortiña pera porcariça, a que dizen
de Esteveina Sancheσ. Aforámosvos a dita casa et herdades con todas súas entradas
et saydas, jures, dereitos et pertenças per uquer que vaan, a montes et a fontes, por lo
voso (sic) dos froytos tan solamente, con tal pleito et con esta condiçón, que sejades
vasalos mandados et obidientes et que corregades a dita casa do paaçoo et ela corre-
gada que a tenades cuberta et ben reparada et a moredes per vos mesmos ou per
outro en voso nome, e que lavredes et paredes ben as ditas herdades commo non des-
fallescan os novos dela per mingoa de lavor et de boo paramento; et daredes delas de
foro cada anno enno mes d-agosto ou de setembro a nos, a dita abadesa, et a nosas
suçesoras que per los tempos foren enno dito moesteiro quatro fanegas de çenteo seco
et linpo de poo et de palla, por la medida dereita deste convento de Doçón; et dar-
nos edes cada anno por lo día de Natal hun par de capoes çebados et hun açumbre
de viño per la medida do moesteiro. Item daredes cada anno por lo día de Saan
Martino por la dita cortiña de Esteveyna Sancheσ ao convento tres moravedís da
moeda que correr ao tempo da paga, et se quiserdes fazer mays casas enna herdade
onde non for aforado que seja do dito moesteiro; et faredes hũa nabarioa enna herda-
de do dito moesteiro que non seja doutro, et do al averedes este dito aforamento livre
et quito de outro trabuto et en cárrego outro algún pagando o dézemo a Deus. Et este
aforamento nen partes del non daredes a outra persona sen mandado do dito moes-
teiro, et se o overdes de dar que seja dado ao dito moesteiro por lo justo preço que
outro por ele der, et o dito moesteiro non no querendo pera sí aver entonde o dare-
des a persona semelldue que lavre et pare ben et teña, cunpla et aceite o tenor et as
condiçoes desta carta et cada hũa delas. Et pera seer defesos con este dito aforamen-
to enno tempo et vozes sobreditas obligámosvos pera elo os bees da nosa mesa de nos
a dita abadesa. Et eu, o dito Pero Anes de Cuniarro, que soo presente, por min et por
la dita miña moller et vozes sobreditas, asy reçebo o dito aforamento por las manei-
ra et condiçoes desta carta, et pera as todas teer, conprir et agardar obligo pera elo
meus bees avidos et por aver.
Et he penna posta ontre nos as ditas partes que a parte de nos que contra esto
for et o non comprir et agardar que peite á parte agardante de penna duzentos morave-
dís da boa moeda et outros tantos peite á voz del rey, et a penna pagada ou non paga-
da todavía esta carta fique firme et valla enno tempo et vozes sobreditas.
Et nos, a dita abadesa et priora et Costança Pereσ, donas do dito moestei-
ro, mandamos que se outras cartas avemos feitas deste aforam ento que non vallan
nen façan fe en caso que parescan ca nos as anullamos et as damos por nihũas por
quanto non foron conpridas.
Feita a carta enno dito moesteiro, a dez et oyto días de mayo, anno Domini
Mº CCCCXL setimo annos.
Testemoyas que a esto foron presentes: Juan Lourenço, clérigo de Santo
Estevo de Carboentes; et Domingo Anes d-Agrosagro; et Bieito Ferrnadeσ et Alonso
Gomes d-Agrosagro.
Et eu, Afonso Garçía, notario de noso señor el rey ennas terras de

Maçeenda, de Montes, de Riba de Miño et do Ribeiro d-Avia et do chaao de Castella
et de Búbal et do Bolodesenda et coutos de Doçón, et notario por don Diego
Xarmento, conde de Santa Marta et endeantado et justiça maior en Galiza por noso
señor el rey en toda súa jurdiçón et senorío de Galiza, a esto foy presente con as
ditas testemoyas et esta carta escreví et aquí meu nome et sinal fis en testemoyo de
verdade que tal he este. (Signum), Alonso Garçía, notario, (rubricado).
*222
1448, xuño, 2.
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo de Paredes e a tres

voces o lugar de Rañestras, parroquia de Santiago de Saa, por dúas fanegas de centeo e
medio azume de manteiga ao ano, postos na tulla do mosteiro.
223
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Rui de Santiago, á súa

muller, Xoana Gómez, e a tres voces o lugar de Quintá, parroquia de Santa María de
Dozón, por diversa renda anual.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1553/17; 300x180 mm; cortesá; en mal
estado de conservación e roto en varias partes419.
Sabean quantos esta carta viren commo nos, dona Eynés Goterreσ, abade-
sa do moesteiro de San Pero de Vilanova de Doçón, et Eldara Sancheσ, priora do
dito moesteiro, et Costança Pereσ, donas do dito moesteiro, nos todas presentes
enno cabidoo do dito noso moesteiro per tangemento de canpaa, segundo que o ave-
mos de uso e de custume de se fazer, damos et outorgamos en foro et por nomme
de renda a vos, Roy de Santiago, fillo de Fernando de Santiago, que sodes presen-
te, et a vosa moller, Johana Gomeσ, que he ousente et tanto commo presente, et a
tres vozes depús do finamento do pustremeiro de vos anbos así que o pustremeiro
419
No reverso: Es del monasterio de Villanova, no haze a esta casa.
de vos ao tempo do seu finamento nomee a primeira voz et esta nomee a segunda
voσ et a segunda nomee a terçeira voz et asy todas as ditas vozes hũa en pús outra
suçesives per hordee, et non seendo nomeadas as ditas vozes segundo dito he que
sejan vozes aquelas personas que os vosos bees de anbos mays de dereito herdaren,
combén a saber esto, que vos aforamos et damos por nomme de renda o noso lugar
da Quintaa, que he enna fregresía de Santa María de Deçón, o qual dito lugar agora
está vago et he da nosa mesa de nos a dita abadesa. Aforámosvos o dito lugar con
todas suas casas et formaes delas et cortiñas et árbores et herdades ao dito lugar
perteeçentes, con todas suas entradas et saydas per u quer que vaa a montes et a
fontes, a tal pleitoo et con tal condiçoo que sejades vasalos mandados et obidientes
ao dito moesteiro con este dito aforamento et que teeñades as casas do dito lugar
cubertas et ben reparadas et as moredes per vos meesmos et que lavredes et pare-
des ben as herdades do dito lugar por que se non pergan os novos delas per migoa
de lavor et de boo paramento; et nos deades del de foro et por nomme de renda
cada hun anno por lo mes d-agosto ou de setembro [...] do dito noso moesteiro en
paz et en salvo [...l]inpo de poo et de palla por medida dereita do convento de
Deçón [...], et daredes por dereitura por las outras cousas cada hun anno por lo día
de Natal quatro moravedís da moeda corrente et hun par de capoes con hun açum-
bre de viño et do al abe... o dito lugar livre et quito de outro trabuto et encárrego
outro alguno e pagar o dízemo a Deus; et este dito lugar nen partes del non dare-
des a outra persona por ninhũa condiçón sen mandado do dito moesteiro, e se o
ouverdes de dar que seja dado ao dito moesteiro por lo justo preço que outro por
elo der, e o dito moesteiro non o querendo entonde o daredes a vosa semelldue que
lavre et pare ben et more o dito lugar et teña e cunpla et açeite as condiçoes desta
carta et cada hũa delas et pus seerdes defesos a dereito con este dito lugar enno
tempo et vozes sobreditas, et obligámosvos pera elo os bees da dita mesa de nos a
dita abadesa. Et eu, o dito Roy de Santiago, que [soo presen]te, por min et por la dita
miña moller et voσ sobreditas asy o ou[torgo a] teer, conprir et agardar as condiçoos
desta carta et cada hũa delas sub [obli]gaçón de meus bees que pera elo obligo
avidos et por aver.
[Et he pena] posta ontre nos as ditas partes que a parte de nos que esto
non conprir [et agardar] que peite a parte agardante de penna duzentos moravedís
da boa [moeda et ou]tros tantos pera a voσ del rey, et a pea pagada ou non pa[gada
todavía esta] carta fique firme et valla enno tempo et vozes sobre[ditas.
Feita a carta enno] dito moesteiro, a vynte et dous días d-ou[tubre], anno
Domini [Mº quatro]çentos XL oytavo annos.
Testemoyas que a esto foron per[sen]tes:...ral, et Lopo Ferreiro de
Enbeande et Pero Rey, seu criado.
Et eu, Afonso Garçía, notario de noso señor el rey ennas terras de
Maçenda, de Montes, de Riba de Miño et do Ribeiro d-Avia et do chaao de Castela
et do Búbal et do Bolodesenda et coutos de Deçón et notario por don Diego Pereσ
Xarmento, conde de Santa Marta et endeantado et justiçia mayor en Galiσa por

noso señor el rey en toda súa jurdiçón e sennorío de Galiσa, a esto con as ditas tes-
temoyas foy presente et esta carta escreví et aquí meu nome et sinal fiσ en testemo-
yo de verdade que tal he este. (Signum), Alonso Garçía, notario, (rubricado).
224
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Lope Conde, á súa muller,
Beatriz Afonso, e a dúas voces, e a Suero Ares, irmán de Lope Conde, á súa muller, Berenguela
Afonso, e a dúas voces os lugares de Mariñaos, parroquia de Santo Estevo de Carboentes,
por catro cuarteiróns de pan e dous marabedís ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; carta partida por a...d; 265x235 mm; cortesá.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 155r, n.º 628, libro 3 de foros, fol. 262 e A-15, fol.
124v, mazo 1, n.º 22.
Sabean quantos esta carta de foro viren commo nos, donna Eynés Gotérrez,
abadesa do mosteyro de San Pero de Villaniova de Deçón, con outorgamento de
Aldara Sancheσ, priora do dito mosteyro, e de Costança Pereσ e frayras e conben-
to do dito mosteyro ajuntadas dentro enno dito noso mosteyro per canpaa tangida,
segundo que avemos de custume, aforamos a vos, Lopo Conde, e a Beatriz Afonso,
vosa muller, e a dous fillos ou fillas que ambos ajades de consuu, et non avendo
fillos ou fillas a dúas persoas aapús lo pustrimeiro de vos, hũa apús la outra que de
dereito erdaren os bees de vos, o dito Lopo Conde, et a vos, Suer Ares, yrmao do
dito Lopo Conde, et a vosa muller, Viringella Afonso et a dous fillos ou fillas que
ambos ajades de consuu, e non avendo fillos ou fillas a outras dúas persoas aapús
lo pustrimeiro de vos que de dereito erdaren os bees de vos Sueyr Ares, por vida
das ditas oyto persoas, conbén a saber que vos aforamos commo dito he os nosos
lugares et do dito noso mosteyro que jazen en Mariñaos, con todas súas erdades et
casas et árvores, entradas e saydas, a montes e a fontes por onde quer que vaa, sub
signo de Santo Estevo de Carvoentes e enno dito couto, segundo que os vos agora
usades por lo dito noso mosteyro et se elles parten con outros vosos lugares. Et afo-
rámosvos los ditos lugares aa tal pleyto e condiçón que os façades lavrar e parar ben
et mantenades as casas cubertas e ben reparadas. Et avedes de dar a nos e ao dito
noso mosteyro e subçessoras vos e as ditas vosas persoas en cada huũ anno enno
mes de agosto ou de setembro quatro quarteyros de pan linpos de poo e de palla,
midido per teega dereita de Canba, postos en paσ e en salvo per vosa custa enna
dita iglesia de Santo Estevo; et por foros daredes dous moravedís da moeda que usar
por cada día de San Martino do mes de nobembre; et seredes amigos con fe e con
verdade do dito mosteyro et abadesas et frayras del; et a salvos nos fiquen nosos
dereitos et loytosas que avemos enno dito couto. Et a cabo das ditas oyto persoas
que os ditos lugares fiquen livres e quitos et desenbargados de vos e de vosas vozes
ao dito mosteyro con todos los boos paramentos que en elles foren feitos. Et nos, os
ditos Lopo Conde e Sueyr-Ares, que presentes soomos, pera nos e pera as ditas
nosas mulleres e persoas aapós nos así reçibemos o dito foro de vos, a dita abade-
sa e convento, per las condiços sobreditas e cada hũa dellas; et obligamos a nosos
bees et aos das ditas nosas mulleres et persoas de as teermos e conprirmos e pagar-
mos os ditos quatro quarteyros de pan e dous moravedís en cada huũ anno segun-
do que dito he. Et nos, as ditas abadesa et priora e convento así vos lo outorgamos
e confirmamos, et obligamos aos bees do dito noso mosteyro a vos fazer saas e de
paz os ditos lugares e vos anparar con elles a dereito e non pasar contra este dito
foro durante seu tenpo.
Et qualquer das partes que contra ello passar e ho non conprir que perga
aa outra parte que o conprir e agardar quinentos moravedís de boa moeda, et a
penna pagada ou non pagada todavía esta carta e aforamento fique firme e valla
durante seu tenpo.
Et porque todo he çerto nos, as ditas abadesa, priora e conbento, outorga-
mos dello dúas cartas de foro ambas feitas en huũ thenor partidas per a, b, c et sig-
nadas do notario de juso escrito, ó qual rogamos e mandamos nos, partes sobredi-
tas, que as escriva ou faça escrivir as mays firmes e fortes que se posan faσer en
dereito non mudando [...] e as signe de seu signo.
Feito e outorgado dentro enno dito mosteyro de San Pero de Vilanova de
Deçón, dez días do mes de juyo do anno do nasçemento de noso señor Ihesu
Christo de mill e quatroçentos e çinquoenta annos.
Testemoyas que foron presentes e syçasilmente pera ello chamados e roga-
dos: Gonçalvo Lopeσ, [mo]rador enno dito lugar de Mariñaos; Pedro de Bonje,
Gomeσ de Pedroso, omees do dito Sueyr Ares; Romeu, criado do dito Lopo Conde;
et Bieyto Fernandeσ, morador enno dito mosteiro, e outros.
Et eu Lourenço Yanes de Romade, clérigo da diócesis de Lugo, público por
la abtoridade apostólica notario, que a todo esto que dito he con as ditas testemoyas
presente foy et por mandado das ditas abadesa, priora e conbento et dos ditos Lopo
Conde e Sueyr-Ares esta carta de foro partida per a, b, c por miña mao escriví e
aquí meu nome e signo fiz en testemoyo de verdade que tal he, rogado e requerido.
(Signum), Lourenço Yaneσ, notario apostólico, (rubricado).
225
[entre 1416, decembro, 25 e 1454, xullo, 25].
Xoán II confírmalles aos habitantes do couto de Dozón as exencións fiscais que

lle confirmara Henrique III.
B. En confirmación dos Reis Católicos, s.d. (n.º 254).
Sepan quantos esta carta vieren como yo, don Juan, por la gracia de Dios
rey de Castilla, de León, de Toledo, de Galicia, de Sevilla, de Córdova, de Murcia,
de Jaén, del Algarve, de Algecira, e señor de Vizcaya e de Molina, vi una carta del
rey don Enrique, mi padre e mi señor, que Dios dé santo paraíso, escrita en perga-
mino de cuero e sellada con su sello de plomo pendiente en filos de seda, fecha en
esta guisa:
(Inclúe n.º 158)
E agora los omes buenos, vecinos e moradores en el dicho coto de Dozón,

embiáronme pedir por merced que les confirmasse la dicha carta e la merced en
ella contenida. E yo, el sobredicho rey don Juan, por facer vein420 e merced a los
dichos omes buenos, vecinos e moradores en el dicho coto de Dozón, se la confir-
mo e mando se421 sea guardada.
226
1455, decembro, 15. Mosteiro de Vilanova.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo de Santiago, á

súa muller, Xoana Gómez, e a dúas voces o lugar de Quintá, parroquia de Santa María
de Dozón, polo traspaso que fixo Xoán Rodríguez por dúas fanegas de pan e tres mara-
bedís ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
A. MADRID, AHN, Clero, Ourense, Oseira, 1554/4; 465x163 mm; cortesá; con varios
rotos na parte esquerda422.
420
vein] por vien.
421
se] por que.
422
No reverso: Lugar de Quintaa, en Doçón; no es del monasterio.
Sabean quantos esta carta viren commo nos, dona Biringela Lopeσ, abadesa
do moesteiro de San Pero de Vilanova de Deçón, et Eldara Sancheσ, priora do dito
moesteiro, por nos et por nome de Costança Pereσ, frayra do dito moesteiro, por esta
presente conosçemos et outorgamos que por quanto Juhán Rodrigueσ, fillo d-Álvaro
Sancheσ d-Asperelo, demeteu a vos, Roy de Santiago, os nosos lugar de Quintaa, que
he na fregresía de Santa María de Deçón. Et por ende nos outorgamos a dita demi-
tiçón por feita et por esta carta damos por nihũas aforamentos que ante desta carta
ajamos feitos desto. Et logo por esta presente carta damos et outorgamos en foro a vos,
Roy de Santiago, que sodes presente, et a vosa moller, Joanna Gomeσ, et a dúas vozes
depús do finamento do pustremeiro de vos anbos, asy que o pustremeiro de vos ao
tempo de seu finamento nomee a primeira voσ et esta nomeee a segunda voσ, et asy
vaan as outras vozes per hordee suçesivos, hũa en pus doutra, et non sendo nomea-
das as ditas vozes, segundo dito he, que sejan vozes aquelas personas que os outros
vosos bees de dereito herdaren, combén a saber esto, que vos aforamos o dito noso
lugar da Quintaa, que he na fregresía de Santa María de Deçón. Aforámosvos o
dito lugar cun todas súas casas et formaes delas et cortiñas et herdades et árbores,
jures, dereitos et perteenças per uquer que vaan a montes et a fontes, ao dito lugar per-
teeçentes, con tal pleito et con tal condiçón que sejades vasalos mandados et obidientes
et tenades as casas do dito lugar cubertas et ben reparadas et as moredes per vos mes-
mos ou per outros en voso nome, et que lavredes et paredes ben as herdades do dito
lugar commo se non percan os novos delas por migoa de lavor et de boo paramento.
Et daredes de foro cada anno no mes d-agosto ou de setembro dúas fanegas de pan
seco et linpo de poo et de palla por medida dereita do couto de Doçón, postas en
paz et en salvo aquí, á porta deste dito moesteiro; et daredes por dereitura cada anno
por San Martino tres moravedís da moeda que correr ao tempo da paga, et do al ave-
redes este dito aforamento livre et quito do dito moesteiro de outro tributo et encá-
rrego alguno, pagado o dézemo a Deus. Et este aforamento nen partes del non dare-
des a outra personna sen mandado do dito moesteiro, et se o ouverdes de dar que seja
dado ao dito moesteiro por lo justo preço que outro por elo der, et o dito moesteiro
non no querendo darlo edes a vosa semeldue que lavre et pare ben, teña, cunpla et
agarde as condiçoes desta carta et cada hũa delas. Et pera serdes defesos a dereito con
este dito aforamento no tempo et vozes sobreditas obligámosvos pera elo os bees do
dito moesteiro. Et eu, o dito Roy de Santiago, que soo presente, por min et por la dita
miña moller et vozes sobreditas asy reçebo o dito aforamento por las maneras et con-
diçoes desta carta pera as todas teer et conprir et agardar obligo pera el<o> meus bees
avidos et por aver.
Et he posta penna ontre nos as ditas partes que a parte de nos contra esto
for et o non conprir et agardar que peite á parte agardante de penna duzentos
moravedís de boa moeda et outros tantos peite á voz del rey outros tantos, et a
penna pagada ou non pagada todavía esta carta fique firme et valla no tempo et
vozes sobreditas.
Feita a carta no dito moesteiro, quinze días de dezembro, anno do nasçe-

mento do noso señor Jehuchristo de mille et quatroçentos et çinquoeenta et çinquo
annos.
Testemoyas desto: Roy Ares et seu fillo Roy Rodrigueσ.
Et eu, Afonso Garçía, notario de noso senor el rey nas terras de Maçeenda,
de Montes con Riba de Miño et do Ribeiro [d-Avia] et do chaao de Castela et do
Búbal et do Bolodesenda et coutos de Doçón, et notario por dom Diego [Pereσ
Xarmento], conde de Santa Marta et endeantado et justiça [mayor] en Galiza por
noso señor el rey en toda súa jurdiçón et señorío de Galiza, a esto sobredito con as
ditas testemoyas fuy presente et esta carta escreví et aquí meu nomme et sinal fiσ en
testemoyo de verdade que tal he este. (Signum), Alonso Garçía, notario, (rubricado).
*227
1456.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralle a Suero Mosquera o lugar

de Aguiar, freguesía de San Cristovo da Pena.
fol. 127v, mazo 2, n.º 44.
228
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Lope de Monterroso, xuíz

de Deza, á súa muller, Isabel Díaz, e a vinte anos máis canto ten o mosteiro no lugar de
Malozo, freguesía de San Martiño de Grobas, por tres marabedís vellos ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 243x194 mm; cortesá formata; en moi mal
estado de conservación e roto en varias partes.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 184v/185r, libro 12 de foros, fol. 183; A-1, c, fol.
179r/v, atado 2, n.º 41; A-1, d, atado 2, n.º 41 e A-15, fol. 127v, mazo 2, n.º 41.
[...] A qual foy outorgada [enno] noso moesteiro, seys días do mes de
março, anno do nasçemento de noso señor Jhesu [Christo de] mille e quatroçen-
tos e çinquoenta e oyto annos.
Testemoyas que foron presentes: Johán [..., ca]pelán do dito moesteiro; e

Vaasco de Monterroso, e Garçía do Campo, moradores en [...] et Johán Alfayate,
morador enno couto de Piloño, e outros.
Et eu, Diego Ares, notario jurado de Deça por la iglesia de Santiago [...].
229
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Rui de Loucia, á súa muller,
Inés, e a dúas voces o lugar de Andrade, en San Cibrao de Las, por catro fanegas de cen-
teo ao ano e media fanega de pan pola herdade de Loucia, na mesma parroquia, e doce
marabedís por dereitura o día de San Martiño.
A. OURENSE, AC, Fábrica e capelas do Santísimo, pergamiños, n.º 21; carta partida por
a, b, c; 215x245 mm; cortesá.
RX. DURO, Catálogo de los documentos privados en pergamino del archivo de la catedral de
Orense (888-1554), Ourense, 1973, n.º 1385.
Sabeam quantos esta carta virem commo nos, dona Eynés Gutérrez, abba-
dessa do moesteiro de Sam Pero de Villanova, et priora et convento do dito moes-
teiro, seendo todas ajuntadas eno noso cabiidoo segundo que avemos de husu et de
custume de nos ajuntar, damos et aforamos a vos, Roy de Louçía, et a vosa moller,
Eynés, et a dúas vozes apús o postromeyro de vos, que herdaren vosos bees de
dereito, convem a saber que vos aforamos o noso lugar d-Andrade, que jaz sub sino
de Sam Cibraoo das Laans segundo que o vos tragedes a jur e a maao, a montes e a
fontes, con todas súas entradas et seydas et perteeças per hu quer que vaam. Et dar-
nos edes en cada hun anno quatro fanegas de çenteo per midida dereyta per que
conpram e venden na terra; et mays daredes medea fanega de pam da herdade de
Louçía; et mays daredes doze moravedís por dereytura, por día de Sam Martino. Et
este dito lugar non venderedes, nen deytaredes, nen subpinoraredes, nen daredes a
nehún <nen> parte del sem noso mandado, et se o fezerdes que423 percades por
ende o dito foro.
Et que seja çerto fazemos convosco esta carta partida per a, b, c, ena qual
nos, a dita dona abbadessa, rogamos a este notario, que presente está, que firme de
seu nome e synal.
Que a parte que non agardar peyte á parte agardante quinentos moravedís
de pena, et a carta estee en seu revor.
423
que] borrado por cancelación o.
Et nos, o dito Roy de Louçía et Eynés, por nos e por las ditas nosas vozes
commo ditas son, asy outorgamos esta carta e as contiçóns dela en toda a pena
sobredita, et non a gardando que o moesteiro possa tomar seu lugar con quantas
boas paranças que nos y tovéremos fectas et demandarnos as maas paranças.
Feita a carta enno moesteiro de Deçón, a dez e oyto días do mes de mayo,
anno do nasçemento do noso señor Jhesu Christo de mille et quatroçentos e cin-
quoenta e oyto annos.
Testemoyas que estavam presentes: Fernán, clérigo de Deçón; et Joán
Fernandeσ d-Aaleem, et Beyto Fernandeσ.
Et eu, Roy Gilelmeσ, notario de Deçón et d-Orzellón por meu señor el rey
et en todas las súas villas e lugares, que presente foy, con as testemoyas presente foy
et fiz aquí meu nome e synal en testemoyo de verdade que tal he este que se syge.
(Signum), Roy Gillelneσ (sic), notario, (rubricado).
230
1458.
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, Ilduara Sánchez, prioresa, e

Constanza Pérez, monxa, afóranlles a Leonor García, viúva de Pedro Amoeiro e filla de
García Pérez, e a catro voces os lugares de Barreiro, parroquia de San Xillao de Ribela,
e Bouzas, en San Miguel de Melias, no arcediagado de Búbal, que levaba García Pérez
de Ribela, avó da forataria, por dúas puçaas de viño ao ano.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova; 320x168 mm; cortesá; case ilexible.

EXT. A-1, b, fol. 299r/v, n.º 1704, libro 9 de foros, fol. 61; A-1, c, fol. 386v, atado 3, n.º
27; A-1, d, atado 3, n.º 27 e A-15, fol. 129v, mazo 3, n.º 27.
*231
1461, abril, 13.
Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro Fernández de

Verdelle, á súa muller, Tareixa Varela, e a dúas voces o lugar da Lama, en Santa Mariña
de Castro, na veiga de Viana, no alfoz de Chantada, e o muíño de Ponte das Cabras, por
unha fanega de pan, a metade de centeo e dous marabedís ao ano, postos no mosteiro.

*232
1461, xullo, 8.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Suero Mosquera e a

unha voz o lugar de Xaxán, parroquia de San Cristovo da Pena, por catro taleigas de cen-
teo ao ano.
Notario: Vasco Lourenzo.
*233
1463.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Gutiérrez de

Temes e a tres voces o lugar do Rigueiro, parroquia de San Xoán de Barrán, por dúas
fanegas de pan centeo e dous marabedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
Notario: Juan López de Eixo, clérigo.
301v, atado 3, n.º 29; A-1, d, atado 3, n.º 29 e A-15, fol. 129v, mazo 3, n.º 29.
234
1465, xullo, 27. Santo Estevo de Carboentes.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo de Eiré, á súa

muller, Aldonza Afonso, e a dúas voces o lugar de Quintela, parroquia de San Vicente da
Grade, por seis marabedís vellos ao ano.
A. OURENSE, AC, Fondo monástico, pergamiños, n.º 4615; 285x185 mm; cortesá.

Sabean quantos esta carta de foro vyren commo nos, donna Byringela
Lopeσ, abadesa do mosteiro de San Pero de Vylanoba de Deσón, con outorgamen-
to de Aldara Sancheσ, priora, e donas e convento de o dito mosteiro, estando todas
ajuntadas damos a foro e bervo a bos, Gonçalvo d-Eyré, e a bosa muller, Aldara
Afonso, e a outros dos fillos o fillas que anbos ajades de consu, e non abendo filos
ou fillas a dúas presonas que erdaren os bees do pustromeiro de bos en dereito,
conbén a saber, que asy vos aforamos commo dito he o noso lugar de Quintela, con
todas súas entradas e seydas, a montes e a fontes, per huquer que ban su o syno de
San Bycenco d-Agrade, a tal preyto e conticón que manteñades as casas feytas e
cubertas en voo estado, e labredes e paredes vos o dito lugar que se non perca con
mingoa de labor e de voo paramento; e daredes de foro cada hun anno bos e a dita
bosa muller e presonas a nos e ao dito noso mosteiro seys moravedís velos por foros
e dereitos e dereituras, e todo esto pago todo o al que y ouber que seja voso, e obli-
gamos aos vees de o dito mosteiro a bos defender con o dito foro a dereito, e á
morte da pustromeira pesoa o dito lugar fique lybre e quito e venparado ao dito
noso mosteiro. Eu, o dito Gonçalvo d-Eyree, que presente estou, asy o reçibo de vos
pera min e pera a dita miña muller e presonas, e obligo a min et a meus vees aby-
dos e por aber de atender, comprir e pagar o foro sobredito.
E mays nos as partes queremos que qualquer de nos que a esto pasar que
perca de pena quinentos moravedís, os medeos á parte que o tever e comprir e os
medeos á boσ del rey, e a pena paga ou non a carta seja firme e vala en seu tempo.
E nos as partes rogamos e mandamos ao notario de juso escripto que faça
delo dúas cartas de foro aanbas en hun tenor e as syne de seu syno.
Que foron feitas e outorgadas en Santo Estevo de Carboentes, a bynte e sete
días de julyo, anno do nasçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e qua-
troçentos e sesenta e çinco annos.
Testemoyas que estaban presentes chamadas e rogadas:... de Mondín e Pero
Sancheσ e Fernán d-Ougea e Afonso Garçía de Baro e outros.
Et eu, Afonso de Moure, notario púplico en Chantada e seu alfoσ por o
señor don Afonso Osorio, a todo o sobredito presente foy con as ditas testemoyas e
aquí puge meu synal en testemoyo de verdade que tal he. (Signum), Afonso de
Moure, notario, (rubricado).
235
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso Pérez, á súa

muller, Constanza Pérez, e a dúas voces o lugar de Pele, que tivo Martiño Telleiro, por
varias fanegas de centeo e un azume de manteiga ao ano, todo posto no mosteiro.
Notario: Gonzalo Fernández, clérigo.
sá; ilexible.
*236
1472, setembro, 8.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro da Nogueira, á

súa muller, Maior Méndez, e a tres voces o lugar de Vilarboo, parroquia de Santa Mariña
de Esmeriz, por un adro de centeo e dous marabedís ao ano.
1, n.º 15 e A-15, fol. 124r, mazo 1, n.º 15.
237
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Fernando Gómez de

Sanmartiño, á súa muller, Inés Gómez, e a catro fillos o lugar de Pereira, parroquia de
Santa María de Carballeda, por una fanega de pan e dous capóns ao ano ao matrimonio
e media fanega máis aos fillos.

Sabean quantos esta carta viren commo nos, dona Viringella Lopeσ, aba-
desa do mosteyro de Doçón, e Aldara Sancheσ, priora, e Costança Pereσ e Mor
Alveσ, frayras do dito mosteyro de Deçón, seendo ajuntadas en noso cabidoo,
segundo que avemos de huso e de custume de nos ajuntar, aforamos a vos, \Fernán
/ Gomeσ de Samartiño e a vosa muller, Eynés Gomeσ, e a quatro vosos fillos ou
fillas que anbos ajades de conssu, e non avendo fillos ou fillas ao tempo de voso
finamento que sejan vozes aquelles que de dereyto herdaren os outros bees de vos,
Gomez de Samartiño, convén a saber, que vos aforamos o noso lugar da Pereyra,
que he su signo de Santa Marina de Carvalledo, a montes e a fontes, con todas súas
entradas e saydas, per onde quer que vaa, e con toda a jurdiçón que ao dito noso
lugar perteeçe. Por tal preyto e condiçón vos aforamos este dito lugar, porque ha
grande tenpo que jaz hermo, que o corrregades de casas e o lavredes e reparedes de
todo o que lle fezer mester; e darnos edes por foro e renda en quada hun anno vos,
Fernán Gomeσ, e vosa muller en vosas vidas hũa fanega de pan e dous capoos çeva-
dos cada día de Natal; e as vozes darán hũa fanega e meada (sic) de pan e os ditos
capoees. E este dito lugar que vos asy aforamos non venderedes nen deytaredes nen
supinoraredes nen daredes a ninhun, nen parte del, sen noso mandado, e se o fezer-
des que percades por ende o dito foro.
E porque esto seja çerto fazemos con vosco esta carta partida per a, b, c,
ena qual nos, dona Viringella Lopeσ, abadesa do dito mosteyro de Doçón, e priora
e frayras sobreditas rogamos e pidimos a Juan Brabo, notario, que firmase esta carta
de seu sygno e nome.
Que a parte que non comprir e gardar todo esto que sobredito he que peyte
á outra parte que o gardar e comprir dozentos moravedís de pena.
E eu, o sobredito Fernán Gomeσ de Samartino, que presente soo, por min
e por las ditas minas vozes, como sobreditas son, asy reçebo este dito foro con as
condiçoos en el contiudas su a pena sobredita.
Que foy feyto e outorgado enno noso moosteyro de Doçón, a vinte días do
mes de abril, anno do nasçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e qua-
troçentos e setenta e tres annos.
Testemoyas que estavan presentes: Pero Sancheσ e Juan Rodrigueσ de
Paaços e Pero Veyto.
E eu, Juan Brabo, escrivano púplico de noso señor el rey e seu notario
púplico enna súa corte e en todos los seus regnos, a esto sobredito presente foy con
os ditos testigos e escriví con mina maao e aquí puge meu sygno e nome en testi-
moyo de verdade que tal he. (Signum), Juan Brabo, notario.
*238
1474.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rui Soutiño, clérigo de

Santiago de Saa, e a dúas voces o nabal de Ranabois, parroquia de Santiago de Saa, por
seis marabedís vellos ao ano.
Notario: Alfonso Sánchez.
1435v/1436r, atado 3, n.º 2; A-1, d, atado 3, n.º 2 e A-15, fol. 128r, mazo 3, n.º 2.
*239
1476.
Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo de Piñeiro, á

súa muller, Constanza de Piñeiro, e a tres voces o lugar de Piñeiro, parroquia de Santa
María de Dozón, por catro fanegas de pan, unha de paínzo e catro capóns cebados ao ano
e ás voces cinco fanegas de pan e catro capóns.
Notario: Juan Brabo.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 307r/v, n.º 1758, libro 9 de foros, fol. 228; A-1, c, fol.
*240
1481, setembro, 13.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Lope de Vilamarín, á súa

muller, Violante Noguerol, e a seis voces os lugares do Figueiredo, Estrumil (San Salvador
do Río), Castiñeiras e Requeixo, parroquia de Santiago de Vilamarín, por catro fanegas
e media de centeo, postas nos citados lugares, e tres marabedís vellos ao ano.
Notario: Alfonso Vázquez de Lemos.

EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 304r, libro 9 de foros, fol. 161; A-1, c, fol. 1463r/v,
241
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Lope de Taboada, ao seu

irmán, Fernando de Camba, e a dúas voces varios casares e lugares en Santo Estevo de
Carboentes e San Martiño de Asperelo por once fanegas de centeo, por medida de Camba,
unha canada de manteiga e catro capóns ao ano, e por loitosa trinta marabedís vellos.
B. SANTIAGO, AA, C-21, fol. 93r/94r; copia simple do século XVII.

Savean quantos esta carta de aforamiento viren como nos, dona Ysavel de
Ulloa, abadesa do mosteyro de San Pedro de Dezón, con outorgamento de Aldara
Sánchez, nossa priora, e de Mayor Álvarez e de Catalina de Fonseca, monjas, e con-
vento do ditto nosso mosteiro, sendo ajuntadas en nosso cavidoo por canpaa tan-
jida, según que avemos de usso e de custume de nos ajuntar, damos a foro e a
vervo a vos, Lopo de Tavoada, que estades presente, e a Fernando de Canva, bosso
yrmao, que he ausente, como se fosse presente, e a dúas pressonas apús de vos
anvos, quais vos nomeardes en vossas vidas ou a tenpo de vosso finamento, e non
sendo nomeadas que sejan bozes deste dito foro dos vossos amigos de aqueles que
herdaren os bees de vos anvos de deretto, suçessible huna con a outra, a cada hun
ennas súas a meatade, assí vos aforamos como dito he os nossos cassares e lugares
de Varrigallos e os cassares de Castiguares e de Verlanga he os cassares de Vardeus,
con ha fonte do Covelo, e o nosso cassar de Varrozela, e dous cassares ena aldea de
Pereira, con todas súas cassas he herdades, árvores e formaes e señorío, a montes
e a fontes por onde quer que van e perteezcan ao dito noso mosteyro ennos ditos
lugares, su os signos de San Estevo de Carboentes e de San Martiño de Asperelo,
según que os bos trajedes a jur e a mao, con tal pleito e condizión que os lavredes
e paredes ven ou fazades lavrar e tirarlos e despravades de outros lavradores por-
que nos e o dito nosso mosteiro ajan seus dereitos aquí contiudos en esta manei-
ra. E nos avedes a dar de foro e renda en cada un ano, vos e as ditas vossas perssonas
que vieren apús de vos, onze fanegas de zenteo, medidas por tega dereita de fanega
de terra de Canva, que son cinco tegas en fanega, pagas en cada hun ano en os
lugares de Castiguares e de Verrigallos, en cada mes de agosto ou de setenbro. He

nos avedes a dar por foros e dereitos e loytossas e señorío dos ditos lugares dare-
des cada anno huna canada de manteiga, midida por canada por que hussan medir
en terra de Canba, paga por cada día de San Juan, en os ditos lugares de
Castiguares e de Varragallos, e quatro capós en os ditos lugares; e daredes por loy-
tossa á morte de cada labrador que se finar en hos ditos lugares trinta moravedís
vellos á morte de cada hun, e esto pago o dízimo a Dios, todo o al que Deus der
en os ditos lugares que seja vosso durante este dito foro; e á morte de a postremey-
ra persona os ditos lugares fiquen livres e quitos ao nosso mosteiro, nobo alzado.
E nos farémosvos este dito foro de paz e defendervos emos en él a dereito, so obri-
gazón de os vees do dito nosso mosteiro, que para elo obregamos; e seredes voos
amigos con fe e con verdade de nos, a dita abbadesa e convento, e de nossa<s> sub-
cessoras, e non consintiredes que outro señorío entre en os ditos lugares, se non
vos ou o bosso mordomo.
Eu, o dito Lopo de Taboada, que presente hestou, por min e por lo dito
Fernando de Camba, meu hirmao, e por nosas bozes, así recivo de bos, a dita seño-
ra abadesa, e priora e combento este dito foro, e obligo a min e a meus bees e das
ditas miñas personas e do dito Fernán de Camba de atender e comprir e pagar
todas las cousas sobreditas e cada una delas.
E nos as partes pohemos de pena que qualquer de nos que a esto pasar e
o non cumprir e guardar que peite de pena dez mil moravedís, dellos medios aa
parte que o teber e cumprir e medios aa bos del rey, e a pena paga ou non a carta
e foro seja firme e balla en seu tempo.
E porque seja çerto e non beña en duda outorgamos delo dúas cartas de
foro ante o notario e testigos de juso escritos, ao qual rogamos e mandamos que as
firme ambas en un tenor parttidas por a, b, c e as signe de seu signo.
Que foi feita e outorgada en o dito mosteiro de Dozón, día martes, a trin-
ta días do mes de abril, anno do nascimento de nosos señor Jesucristo de mil qua-
trocentos e oytenta e dos anos.
Testemoyas que estaban presentes: Gonzalbo Ratón, hescudeiro do dito
Lopo Taboada; e Fernán García, clérigo capelán da dita abadesa; e Pedro de Cabral
e Gonzalbo de Abral, carpinteiros, moradores en Bigo; e Fernán d-Arriba e
Gonzalbo de Taide, omes de pe do dito Lopo de Taboada, e outros.
E heu, Afonso de Moure, escrivano de cámara de noso señor el rey e seu
notario público en a súa corte e en todos seus reynos e señoríos, a todo o sobredi-
to pressente fui con os ditos testimuñas, e hestta carta hescriví e puji en ela meu
nome e signo fiz en testimonio de verdad que tal he.
242
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Lope de Amoedo, á súa

muller, Mariña Paz, e a dúas voces o lugar de Saa de Fondo, parroquia de Santiago de
Saa, por sete fanegas de centeo, tres netos de manteiga e un carneiro ao ano, sendo vasa-
los do mosteiro.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 309r, n.º 1780, libro 9 de foros, fol. 264; A-15, fol.
124v, mazo 1, n.º 24.
Sabean quantos esta carta de aforamento viren commo nos, dona Ysabel de
Ulloa, abadesa do mosteyro de Doçón, e Aldara Sanchans, priora, e Mor Alves,
sendo todas ajuntadas en noso caabidoo, segundo que avemos de juso (sic) e de cus-
tume de nos ajuntar, aforamos a vos, Lopo d-Amoedo, e a vosa muller, Marina Paas,
e a dúas vozes, vosos fillos ou fillas, e non avendo fillos nen fillas que sejan vozes
aqueles que <de> dereyto herdaren vosos bees á morte do postromeyro de vos, con-
vén a saber que vos aforamos en vosas vidas de todos quatro, tan solamente por lo
huso dos froyto, o noso lugar que chaman o lugar de Saaz de Fondo, que jaz su
syno de Santiago de Saaz; asy vos aforamos commo dito he, a montes e a fontes,
con todas súas entradas e saydas per onde quer que vaa e le perteesçan aver <de>
dereyto, por tal preyto e condiçoõ que vos e os que y moraren por vos que todos
sejades os nosos vasallos mandados serventes e obedientes e que corregades boas
casas eno dito lugar como se non <pergan> per migoa de lavor e de boo paramen-
to, e que nos deades e paguedes en cada hun anno por foro e renda por este lugar
que vos asy aforamos sete fanegas de boo çenteo, mididas per midida dereyta da
terra, en todo o mes d-agosto ou de setembre, posta per vosa custa eno noso mos-
teyro de Doçón, e daredes en quada hun anno tres netos de boa manteyga e hun
boo carneyro por día de San Pero. E este dito foro que vos asy fazemos non vende-
redes nen deytaredes nen supinoraredes nen daredes a nihún nen parte del sen
noso mandado, e se o fezerdes que o percades por ende. E porque todo esto seja
çerto fazemos convosco esta carta partida per a, b, c, ena qual nos, as sobreditas
dona Ysabel de Ulloa e Aldara Sancheσ, priora, e Mor Alves mandamos e rogamos
a Juán Brabo, notario, que a firme de seu nome e a firme de seu syno.
E que parte que non comprir e gardar todo esto que sobredito he que peyte
de pena á parte que o comprir e agardar dozentos moravedís vellos e á voz del rey
dozentos moravedís vellos de pena, e a pena paga ou non todavía esta carta fique
firme e valla en seu tempo e vozes.
E eu, o sobredito Lopo d-Amoedo, que presente soo, por mi e mina muller
e vozes sobreditas asy reçebo este dito foro con todas las condiçoos en el contiudas
su a pena sobredita, e non as comprindo nen gardar que o mosteyro posa tomar seu
lugar con quantas boas paranças nos en el teeveremos feytas e demandarnos as
maas paranças se y forrem.
Que foy feyta a carta eno noso mosteyro de Doçón, a seys días do mes de
outubre, anno do naçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e quatroçentos e
oyteenta e tres annos.
Testemoyas que foron presentes: Fernán de Villa Chaoo, cliego (sic); e
Gonçalvo da Parte e Pero Parente.
Et eu, Juan Brabo, escrivano público de noso señor el rey e seu notario
público en súa corte e en todos os seus regnos, a esto sobredito presente foy con os
ditos testemoyos e con mina mao escriví e aquí puge meu nome e synal fizi en tes-
timoyo de verdade que tal he. (Signum), Juan Brabo, notario.
243
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán López, á súa muller,
María Pérez, e a dúas voces o lugar de Porto, parroquia de Santiago de Saa, por tres
fanegas de pan e un par de capóns ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
mm; cortesá424.
Sabeam quantos esta carta viren como nos, donna Ysabel de Ulloa, abade-
sa do mosteyro de Doçón, e Aldara Sancheσ, priora, e Mor Alves, sendo todas ajun-
tas eno noso cabiido, segundo que avemos de huso e de custume de nos ajuntar,
damos e aforamos a vos, Joan Lopeσ, e a vosa muller, María Pereσ, e a dúas vozes
apús vos, así que seja voz aquel que erdar os bens á morte do pustremeyro de vos,
e aquela nom a outra voze, e sejan anbas sucessível hũa pus outra e sejan semeldue
de vos e taes de que nos e noso mosteyro posamos aver os nosos dereitos en paz e
en salvo, combén a saber, que vos aforamos o noso lugar do Porto, que jaz su syno
de Santiago de Saa, con todas las casas e herdades e cousas a el perteçentes, a mon-
tes e a fontes per huquer que vaa e le perteçan de dereito, por tal preito e condiçón
que sejades nosos vasalos mandados serventes e obedientes e moredes e paredes ben
o dito lugar como se non percan os frutos del per migoa de labor e de boa parança;
e vos, o dito Joan Lopeσ, e vosaa muller, María Pereσ, e as ditas dúas vozes darnos
424
No reverso: Deçón.
edes en vosas vidas cada hun anno tres fanegas de pan en todo o mes d-agosto ou
de setembre, mididas per midida dereita da terra, e hun par de capós çevados. E
este lugar e herdades non venderedes nen deytaredes nen subpinoraredes nen dare-
des a nenhún entre del sen noso mandado, e se o fezerdes que o percades por ende.
E que seja çerto fazemos convosco esta carta partida per a, b, c, enna qual
nos, donna Ysabel de Ulloa, e priora e Mor Alves rogamos e mandamos a Joan
Brabo, notario, que a firme de seu nome e a sine de seu syno.
E que a parte que non agardar peyte á outra parte duzentos moravedís de
pena e duzentos á voz del rey, e a carta este en seu revor.
E eu, o sobredito Joan Lopeσ, por mi e por las ditas minas vozes, como
sobreditas son, outorgo esta carta e as condiçoens dela en toda súa pena sobredita,
e nonna agardando que o mosteyro posa tomar seu lugar e herdades con quantas
boas paranças nos y tevéremos feitas e demandarnos as maas paranças.
Feyta a carta enno noso mosteyro de Doçón, a vinte e seys días do mes
d-outubre, anno do naçemento de noso señor Jhesu Christo de mille e quatroçen-
tos e oyteenta e tres annos.
Testemoyas que foron presentes: Fernán de Villa Chaoo, cliego (sic), cria-
do da abadesa; e Gonçalvo Fereyro da Parte.
Et eu, Joan Brabo, escrivano público de noso señor el rey e seu notario
público en súa corte e en todos os seus regnos, a esto sobredito presente foy con os
ditos testemoyos e con mina maoo escriví e aquí puge meu nome e synal fizi en tes-
timoyo de verdade, que tal he. (Signum), Joan Brabo, notario.
*244
1486, xullo, 1.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro López de Vilouriz,

mordomo do señor de Monterrei, á súa muller, Inés López, e a dúas voces o lugar de
Axiaz, parroquia de San Xulián de Ventosa, tal como o traía Vasco Abellón, por trinta
marabedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
Notario: Jácome Rodríguez de Pedraza.
*245
1487, abril, 19.
Ilduara Sánchez, prioresa do mosteiro de Dozón, con poder de dona Isabel de

Ulloa, abadesa de Dozón e Ansemil, afóralles a Xoán de Borraxeiros, morador en
Cabanelas, á súa muller, Aldonza Yanes, e a catro voces canto o mosteiro ten en Santa
María de Gomariz, pola cuarta parte da novedad, dúas restras de cebolas e catro mara-
bedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
Notario: Rodrigo de Froxil.
674v, atado 2, n.º 46; A-1, d, atado 2, n.º 46 e A-15, fol. 127v/128r, mazo 2, n.º 46.
*246
1489.
Ilduara Sánchez, prioresa de Dozón, afóralles a Martiño Caveiro, á súa muller

e a tres voces un anaco de monte e de bacelo que linda co río, a herdade de Inés González,
viúva de Xil de Amoeiro, e a herdade de Oseira pola oitava parte do viño ao ano duran-
te a súa vida e ás voces a sexta. Tamén lle afora un sesego e unha terra para facer unha
casa no tarreo da Fonte, no que estaba unha horta, diante da bodega do lagar, por un
par de galiñas e dúas cestas de cebolas e unha de allos ao ano.
Notario: García Fernández de Rendal.
935v, atado 3, n.º 7, no que se indica que non se sabe a parroquia á que pertence; e A-1, d, atado
3, n.º 7.
*247
1490, outubro, 7.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Santeiro, á súa

muller, Constanza Álvarez, veciños de San Cristovo de Regodeigón, e a dúas voces o lugar
de Campeliños, parroquia de Santiago de Corneda, por dúas fanegas de pan, por medida da
terra de Orcellón, e cinco marabedís vellos ao ano, postos en Campeliños.
Notario: Pascual Vázquez, clérigo.
*248
1490, outubro, 9.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo Cangado, á súa

muller, Sancha Ceveira, e a dúas voces o casal de Rebordecovo, parroquia de Santa María
de Dozón, prohibíndolles expresamente que corten a leña que o mosteiro ten nas devesas,
por dúas fanegas de centeo, un azume de manteiga, outros tantos de viño e dúas galiñas
cebadas ao ano, e ás voces tres fanegas de pan.
Notario: García Rodríguez.
EXT. SANTIAGO AA, A-1, b, fol. 433r, n.º 2436, libro 13 de foros, fol. 301; A-1, c, fol.
517v, atado 2, n.º 43; A-1, d, atado 2, n.º 43 e A-15, fol. 127v, mazo 2, n.º 43.
*249
1491, agosto, 31.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán de Codeseda, veciño

de San Martiño de Cornoces, á súa muller, Constanza Afonso, e a tres voces o lugar de
Poutás, parroquia de Santa María de Amoeiro, por dúas fanegas de centeo e dez mara-
bedís vellos ao ano, e mais oito marabedís vellos de loitosa.
Notario: García Fernández de Rendal.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 154v/155r, n.º 626, libro 3 de foros, fol. 254.
*250
1491, setembro, 6.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán de Santiago o Mozo,

fillo de Rodrigo de Santiago e Xoana de Tuiriz, e a tres voces os dous casais de Quintá por
seis fanegas de centeo, catro capóns e dez marabedís vellos ao ano.
Notario: Gonzalo Rodríguez, clérigo.
EXT. SANTIAGO, AA, A-1, b, fol. 436r/v, n.º 2492, libro 13 de foros, fol. 332; A-1, c,
fol. 517v, atado 2, n.º 39; A-1, d, atado 2, n.º 39 e A-15, fol. 127v, mazo 2, n.º 39.
*251
1492, agosto, 4.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez Rapela, escudei-

ro, veciño de Ribadavia, á súa muller, Inés López de Vilariño, e a tres voces o lugar de
Pumar, parroquia de Santa Comba do Trevoedo, como xa o traía, por tres puças de viño
rosado ao ano.
Notario: Gonzalo Rodríguez.
*252
1492, agosto, 5.
Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Martínez, veciño de

Santo Estevo de Carboentes, á súa muller, María Pérez, e a tres voces o casal de Carreira,
parroquia de Santo Estevo de Carboentes, e a herdade que foi de Fernando Domínguez
por tres fanegas de centeo, unha de trigo, un par de galiñas frías e catro netos de man-
teiga ao ano.
Notario: Gonzalo Rodríguez, clérigo.

253
1500, maio, 29. A Peroxa.
Luis de Bobadela, escudeiro, e a súa muller, Guiomar de Novoa, traspásanlles o

foro que tiñan do mosteiro de Dozón en Barrán a Xoán de Anllo e á súa muller, Maior
Rodríguez, moradores en Barrán, por once fanegas de pan e un carneiro castrón ao ano,
pagadoiros por San Xoán.
A. SANTIAGO, AA, Pergamiños, Vilanova, 172x265 mm; cortesá formata; ilexible en

case a súa totalidade.
[...] Que foy otorgado en la casa de la Peroja, a vynte e nove días do mes
de mayo, anno del nasçemiento de noso señor Ihesu Christo de mille e quinentos
annos.
Testigos que foron presentes: Álvaro de Canpo, morador en Amoeyro; e
Fernán Carrillo, criado do abad de Lousada; e Fernando de Vande, genrro de Juan
Pereyra.
Et eu, Afonso de Touves, escripvano e notario prúvico de las terras e seño-
ríos del manífico señor conde de Ribadavia y adelantado mayor del reyno de
Galizia por el rey e reyna, nuestros señores, que al otorgamiento de esta carta
de foro con los ditos testigos presente foy e la escripví por rogo das ditas partes, e
otro tanto queda enmeu registr, e por ende fize aquí este meu nome e syno, que he
tal, en testimoyo de verdad. (Signum), Afonso de Touves, notario, (rubricado).
254
[post 1492-1504].
Os reis don Fernando e dona Isabel confírmanlles aos habitantes do couto de

Dozón as exencións fiscais confirmadas por Xoán II.
B. En confirmación de Carlos III. PONTEVEDRA, Museo Provincial, Colección Sampe-

dro, 29-12.
RX. FORTES ALÉN, Inventario, n.º 12, 86.- MIRAMONTES CASTRO, «Catálogo da
documentación», n.º 15, 120.
<Sepan quantos> esta carta de privilejio e confirmación vieren como nos,

don Fernando e dona Isabel, por la gracia de Dios rey e reyna de Castilla, de León,
de Aragón, de Secilia, de Granada, de Toledo, de Valencia, de Galicia, de Mallorcas, de
Sevilla, de Cerdeña, de Córdova, de Córcega, de Murcia, de Jaén, del Algarve,
de Algecira, de Gibraltar, de las islas de Canaria, conde e condesa de Barcelona e
señores de Vizcaya e de Molina, duques de Atenas, conde de Roysellón e de
Cerdania, marqueses de Oristán e de Gociano, vimos una carta de privillejo del rey
don Juan, nuestro señor padre, que santa gloria haya, escrita en pergamino de
cuero e sellada con su sello de plomo pendiente en filos de seda a colores e libra-
da425 por los sus concertadores e de otros oficiales de la su casa, fecha en esta guisa:
(Inclúe n.º 225).
425
librada] por firmada.
REXESTOS
1.- 1082, decembro, 18. Sonegildo e a súa muller, Leodegundia, doan ao seu
afillado Pedro Osórez, fillo de Osorio Muñiz, varias herdades en distintos lugares.
2.- 1084, abril, 27. O conde don Rodrigo Ovéquiz e a súa muller, Toda
González, danlles a Suero Pérez e á súa muller, Tareixa Rodríguez, a vila de Castro, polo
servizo que lles prestaron.
3.- 1085, marzo, 29. Paio Velázquez véndelle ao seu irmán, Martiño, varias
herdades en Arcos, freguesía de Santa María de Graba, por dous cabalos valorados en
cento sesenta soldos.
4.- 1097, febreiro, 22. Arias Luz pacta con Suero Pérez e a súa filla, Guntrodo
Suárez, sobre unhas herdades en varios lugares.
5.- 1097, agosto, 18. Onorico Froilaz e os seus irmáns véndenlle a Paio
Martínez a terceira parte dun casal en Fonteboa, freguesía de Santa Baia de Silleda, por
dez soldos.
6.- 1106, novembro, 5. Paio Oduariz e Eiloni Muñiz véndenlles a Logildus
Luz e á súa muller, Adosinda Martínez, unha herdade en Cenamir, freguesía de Santiago
de Pocasolis, por cincuenta soldos.
7.- 1106. Gudesteo e Pedro Velázquez véndenlles a Pedro Gudesteiz e á súa
muller, Mariña Arias, a herdade da Vilamoura, por cincuenta soldos.
8.- 1116, novembro, 27. Pedro Muniz, coa súa irmá, Elvira, e o seu marido,
Paio Sesnándiz, véndenlles a Pedro Godestez e á súa muller, Mariña Arias, unha herda-
de en Liñares, por douscentos marabedís.
9.- 1123, outubro, 19. Paio Vimáraz véndelles a Paio Martínez e á súa muller,
Guntrodo Suárez, unha herdade en Carragoso, freguesía de San Cristovo da Pena, por
cincocentos soldos.
10.- 1133, novembro, 29. Pedro Afonso e Odrocia Cresconiz cos seus fillos
véndenlles a Froilán Arias e á súa muller, Godina Arias, unha herdade na freguesía de
San Salvador de O, por un cabalo valorado en dous marcos de prata.
11.- 1137, decembro, 10. Ilduara Cresconiz e Luz Arias véndenlle a
Guntrodo Suárez unha herdade en Meitiriz, por trinta soldos.
12.- 1145, febreiro, 20. Pedro Suárez cambia coa súa irmá Guntrodo unha
herdade en Quintá por outra en Pazos de Monte.
13.- 1152, decembro, 1. Urraca Suárez véndelle a Guntrodo Suárez unha

herdade en Agrosagro, freguesía de Santo Estevo de Carboentes, por dez soldos.
*14.- [1144]. Lugo. O bispo de Lugo, don Guido, e o cabido da catedral dan-
lles a dona Guntrodo Suárez, abadesa de Dozón, e ao seu convento diversas herdades en
Camba, Baroncelle, Bardelás, e a herdade de Arcas, xunto á igrexa de San Xián, todo per-
tencente á igrexa lucense.
15.- 1154, novembro, 26. Guntrodo Suárez funda, constrúe e dota o mostei-
ro de San Pedro de Dozón.
*16.- [post 1154, novembro, 26-ante 1155, decembro, 12]. Santiago. «Breve
del cardenal Jacinto, legado ‘a latere’ en los reinos de España, a favor de doña Guntrodo
Suárez, abadesa de Dozón, en que le confirma todas las gracias y privilegios reales, el tes-
tamento con el que había dotado el monasterio y lo recive debajo de su amparo».
17.- 1155, decembro, 13. María Pérez e os seus fillos véndenlle a dona
Guntrodo Suárez a vila de Axiaz e Río por unha vaca, seis soldos e un moio de pan, en
total trinta soldos.
18.- 1155, decembro, 31. Palencia. Afonso VII concédelle á abadesa
Guntrodo Suárez as igrexas de Santo Estevo de Carboentes, Santiago de Arnego, San
Martiño de Asperelo, San Miguel de Riobó e San Paio de Senra.
*19.- [¿1155?]. «Venta e donación de Luzio Lugildiz a doña Guntrodo, abade-
sa de Dozón, y a su convento, de las heredades de Rioseco, en Búbal, debajo del monte
Cota, según pasa el río Miño por junto a la aula de Santiago de Caracedo, y de una here-
dad en Mariñaos, en Camba, devajo del monte Navego, por donde pasa el río Arnego,
junto al aula de San Esteban de Carboentes».
20.- 1156, setembro. 5. O presbítero Xoán e a súa irmá e concuñada María
Muñiz danlle ao mosteiro de Dozón a igrexa de Santo Estevo de Carboentes.
*21.- [1158]. Lugo. A abadesa de Dozón, Guntrodo Suárez, concerta con
Pedro Fróilaz Cercelo sobre a herdade do reguengo de Dozón cedéndollo e obrigando a
este a pagar ao mosteiro un cuarteirón de cebada.
22.- 1159, abril, 8.Lugo. Fernando II dálle á abadesa de Dozón, Guntrodo,
a metade de Santa Baia de Camba.
23.- 1160, maio, 19. Xuízo entre Fernando Odáriz e Guntrodo Suárez sobre
a herdade de Rioseco.
24.- [1161], marzo, 5. Aragunta Fernández, a súa irmá Toda e outros cam-
bian con Guntrodo Suárez, abadesa de Vilanova, unhas herdades en Abeancos e Ventosa,
por outras en Ventosa e Asma.
*25.- 1167. «Fernando II da a la abadesa de Dozón, doña Teresa Pérez, la
mitad de la iglesia de Santiago de Saa con dos servicios, y en Piñor».
26.- 1169, novembro, 1. María Pérez dálle á súa irmá todo canto ten en
Deza, Tabeirós, Búbal, Camba e noutros territorios.
27.- 1170, marzo, 29. Lugo. Fernando II dálle á abadesa de Dozón, dona
Tareixa Pérez, todo o reguengo da vila de Reza, na ribeira do Miño, no territorio de Búbal,
Rexestos 243
segundo confina coa igrexa de Santiago de Carracedo, mais unha terra entre Búbal e
Barrela.
28.- 1170, maio, 1. Bermudo Pérez dálle en peñor á abadesa de Dozón a her-
dade de Sande por unha débeda de cincuenta soldos.
29.- 1170, [abril ou maio]. Dona Urraca Bermúdez, os seus fillos, irmáns e
irmás danlle á abadesa de Dozón, dona Tareixa Pérez, a metade da igrexa de Santiago
de Saa, un casar enteiro en Amedo, con todo o seu reguengo, e os de Piñeiro e Saa.
30.-1173, novembro. León. Fernando II concédelle ao mosteiro de Dozón o
privilexio de couto.
*31.- 1188, xaneiro, 21. «Doña Mayor Pérez da a doña Toda, abadesa de
Dozón, una tercera y una cuarta parte de la iglesia de San Pedro de Cudeiro, con todas
sus pertenencias, jurisdicción y derechuras».
32.- 1191, agosto, 1. Preito entre a abadesa de Vilanova, dona Toda, e
Fernando Gutiérrez polas herdades de Piñor e Santa Baia de Camba.
33.- 1192, maio. Gómez Pérez e a súa muller cambian coa súa irmá, Toda
Pérez, unhas herdades en Santiago de Arnego e Santalla de Artoño.
*34.- 1192. «Munio Fernández da a doña Toda, abadesa de Dozón, y a su
monasterio, la tercera parte de Santa María de Dozón y el lugar de Piñeiro. A cambio el
convento le da, durante su vida, dos casales en Ríomalo y uno en Senra».
35.- 1194, agosto, 16. Pacto entre o cabido da catedral de Lugo e dona Toda,
abadesa de Dozón, e o seu convento polo que o primero lles dá a herdade de Auria, por
un canon anual de vinte soldos.
*36.- 1195. «Munio Fernández da a doña Toda, abadesa de Dozón, y a su
monasterio, dos terceras partes de Santa María de Dozón y el lugar de Piñeiro».
37.- [s. XII]. Cudeiro. Dona Maior Pérez, co consentimento do seu fillo Paio Muñoz
e en presenza da súa irmá dona Toda, abadesa de Dozón, fai manda de todos os seus bens.
38.- [s. XII]. Noticia das herdades que deu Paio Martínez á súa muller, dona
Guntrodo, en varios lugares.
39.- [s. XII]. Guntrodo Eanes, monxa de Dozón, dálle ao mosteiro dous casais
en Barrán.
40.- [s. XII]. Carta de dotación do mosteiro de Dozón, feita pola monxa
Guntrodo Suárez, coa relación dos bens.
41.- 1205, decembro, 22. Tareixa Arias fai carta agnitionis de varios casais
en favor de dona Urraca Gómez, abadesa, e o mosteiro de Dozón.
42.- 1217, xaneiro, 2. A abadesa de Dozón, dona Urraca Gómez, renuncia á
demanda que tiña interposta contra o mosteiro de Sobrado sobre a herdade de Rogitorio
e os castiñeiros que alí había, a cambio de cento cincuenta soldos.
43.- 1220. Sancha Gómez dálle á súa irmá Urraca canto ten en Alfonselle a
cambio dunha copa de prata, valorada en noventa e oito soldos.
44.- 1224, marzo. Fernando Pérez e a súa muller, Ilduara Pérez, reciben a
perpetuidade da abadesa de Dozón, Urraca Gómez, unha parte de monte que o mostei-
ro ten en Vilamarín para que a poñan en cultivo nos próximos cinco anos, pola terceira
parte do froito e cinco soldos ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
45.- 1226, setembro. Testamento de dona Urraca Gómez, no que fai varias
mandas ao mosteiro de Dozón.
46.- 1229, setembro, 13. Melón. Afonso IX concédelle ao mosteiro a metade
da igrexa de Santa Baia de Camba, que xa lle dera anteriormente Fernando II.
47.- 1244, setembro, 1. A abadesa de Dozón, dona Maior, fai «placita» con
Martiño Eanes, clérigo do mosteiro, e a súa nai, polo que lles dá a ambos durante a súa vida
un casal despoboado na Torre, devolveranllo tras a súa morte con outro en Agrosagro.
48.- 1248. Mosteiro de Vilanova de Dozón. A monxa dona Toda, co consentimen-
to da abadesa do mosteiro de Dozón, vende, «reservato usufructu», ao mosteiro de Oseira as
tres quintas partes do casal de Paraíso, freguesía de San Miguel de Goiás, por sesenta soldos.
49.- 1251, setembro. Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles «ad vitam» a
Pedro Martínez e á súa muller, dona Eximia de Campo, un casal en Munín, por setenta
soldos ao ano, sendo recibidos como familiares do mosteiro.
50.- [entre 1238-1251]. Fragmento da investigación feita por dous homes bos
para decidir no preito presentado entre a abadesa de Dozón, Maior Fernández, e a prio-
resa de Chouzán, Maior Sánchez, sobre os bens da monxa Urraca Eriz.
51.- 1255, agosto, 16. Mosteiro de Aciveiro. Dona María Muniz dálle á súa
filla, Sancha Fernández, abadesa de Dozón, varias herdades nas terras de Lemos, Limia,
Búbal e Andrade, con reserva de usufruto.
52.- 1256, xuño, 18. Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles «ad vitam» a
Pedro Eanes e á súa muller, Tareixa Arias, o casal que ten en Pazos de Monte, freguesía
de San Martiño de Pazos, baixo diversas condicións, sendo vasalos do mosteiro.
53.- 1259, xaneiro. Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, dálles «ad
vitam» a Martiño Martínez e á súa muller, Mariña Pérez, o casal de Outeiro, por seis
cuarteiróns de pan, un moio de centeo, dous cuarteiros de paínzo e seis soldos ao ano,
54.- 1259, setembro, 13. Sancha Pérez fai pacto con Pedro Eanes sobre cinco
leiras que ten xunto a Ponte Arenteiro pola cuarta parte da produción e cinco soldos ao
ano, el, a súa muller e os seus fillos e tras a súa morte a terceira parte, e outras condi-
cións, sendo vasalos do mosteiro de Dozón.
55.- 1259. Guntrodo Fernández, filla de Fernando Rosado, véndelles aos seus
irmáns, Mariña, María e Pedro Fernández, toda a herdade que tiña en Agrosagro, debai-
xo do monte Navego e xunto ao río Arnego, parroquia de Santo Estevo de Carboentes,
por dezanove soldos.
56.- 1262 [ante maio, 19]. Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, per-
mítelle á monxa Sancha García dispoñer de canto ten.
57.- 1262, maio, 19. Sancha García, monxa de Dozón, véndelle a don Pedro
García, abade de Oseira, un casal en Barbantes de Alence, freguesía de Salvador de
Barbantes, por mil trescentos soldos.
Rexestos 245
58.- 1265, [...]. Maior Fernández dálle ao mosteiro de Dozón oito casais en
varios lugares para que a comunidade poida dispoñer de viño ao ano, no mes de agosto.
*59.- 1266. Un clérigo recoñece que o beneficio de San Xillao de Ribela é de
padroado e presentación do mosteiro de Dozón, polo que lle debía dar ao ano un xantar,
unha cea e albergue, en recoñecemento, á abadesa e aos que a acompañasen, así como
albergue para as cabalgaduras.
60.- 1267, xullo, 28. Sancha Fernández, abadesa de Dozón, faille «placita ad
vitam» a Pedro Eanes e á súa muller, Mariña Pérez, polo que lles dá o casal das
Nogueiras, freguesía de Santa María de Dozón, con diversas especies animais para repo-
boalo, pola metade dos froitos ao ano, salvo os especificados.
61.- 1270, abril, 21. Vilanova de Dozón. Frei Paio, ministro da orde francis-
cana na provincia de Santiago, solicita da abadesa de Dozón, Sancha Fernández, o inter-
cambio de oracións e a participación de ambos os cenobios nos bens espirituais.
62.- 1274, febreiro, 15. Ourense. María Fernández, muller do carniceiro de
Ourense Pedro Domínguez, véndelle a Maior Fernández, «vestiaria» do mosteiro de
Dozón, canto ten en Vilar de Mulleres, freguesía de San Cristovo de Lobelle, por trescen-
tos oitenta soldos afonsinos brancos.
63.- 1277, abril, 2. Dona Sancha Fernández, abadesa de Dozón, dálles de por
vida a Afonso Eanes, o seu irmán, Domingo, e a outra persoa o lugar de Barrela, fregue-
sía de Santiago de Toubes, por cento corenta soldos afonsinos brancos ao ano, sendo vasa-
los do mosteiro e pagando loitosa.
64.- 1280, maio, 25. Dona Sancha, abadesa de Dozón, dálles a Xoán
Domínguez, á súa muller, Mariña Eanes, e aos seus dous fillos, Pedro e Mariña, duran-
te as súas vidas, o casal que posúe o mosteiro en Reza, pola metade do viño e a terceira
doutros produtos ao ano, o día de San Pedro, e mais unha taleiga de castañas verdes, un
almude de viño e outros produtos, por San Martiño, sendo vasalos do mosteiro.
65.- 1281. Dona Sancha, abadesa de Dozón, afóralle perpetuamente a
Domingo Pérez, capelán de Bobadela, a herdade que comprou de Vidal, María e Urraca
Pérez, de Xoán Gutiérrez e de Maior Pérez, pola terceira parte do froito.
66.- 1283, xullo, 5. Dona Constancia Fernández dálle «post mortem» á aba-
desa de Dozón, dona Sancha Fernández, para a «vestiaría», o casal de Alemparte, fre-
guesía de San Cibrao de Las, debendo de tratala tras a súa morte como a unha compa-
ñeira e facerlle un aniversario.
67.- 1286, setembro, 2. Santiago. Sancho IV confírmalle ao mosteiro de
Dozón o privilexio de couto outorgado por Fernando II.
*68.- [1286]. Burgos. «Sancho IV concede a doña Teresa Rodríguez, abadesa
de Dozón, todos los derechos que pertenecían al rey en el coto de San Estevo, que era del
monasterio, y en todas las demás heredades que tenía, confirmando al mismo tiempo un
privilegio de Alfonso VII».
69.- [1275-1286], abril, [...]. Acordo realizado pola prioresa de Dozón, co
permiso da abadesa, Sancha Fernández, sobre un casal.
70.- 1287, agosto, 2. Salamanca. Sancho IV dálle poder ao seu escribán,

Lourenzo Pérez, para que poida realizar avinzas cos recadadores dos décimos no arcebis-
pado de Santiago e nos bispados de Ourense, Tui e Lugo, así como nos mosteiros e con-
ventos desas dioceses.
71.- [post 1287, febreiro, 3-ante 1291]. Resultado da busca que fai Lourenzo
Pérez, escribán do rei, na que consta que o mosteiro de Dozón pagara as décimas dos seis
últimos anos do rei Afonso X.
*72.- 1291. «Provisión de Sancho IV por la que manda que no se cobre pecho
alguno al monasterio de Dozón».
73.- 1295, xaneiro, 29. Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, dálles a
Fernando Domínguez, á súa muller, María Paz, e ao seu fillo, Xoán Vidal, o casal de
Alemparte, freguesía de San Miguel de Goiás, por dous cuartillos, unha regueifa e tres
galiñas ao ano.
74.- 1297, novembro, 10. Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, afó-
ralles a Pedro Domínguez, á súa muller, Sancha Pérez, e a unha voz o casal de Vilarbó,
freguesía de Santa Mariña de Esmeriz, por cinco moios de pan, cinco soldos e outras espe-
cies ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*75.- 1300, maio, 20. «Traslado de la donación y confirmación que hizo el rey
don Fernando IV de la donación que hizo don Sancho del coto de San Pedro de Villanueva
de Dozón».
76.- 1301, marzo, 25. Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, dálles por
vida a Fernán Fernández e á súa muller, Urraca Pérez, o casal que o mosteiro ten en
Pazos de Monte de Alende, freguesía de San Martiño de Pazos, a herdade de Vilariño,
freguesía de Santo André do Castro, e un casal en Barreiros.
77.- 1301, marzo, 26. Pedro Núñez e a súa muller, Mariña Anes, traspásanlles a
Fernando Fernández e á súa muller, Urraca Pérez, o casal de Quintela, freguesía de San
Vicente da Grade, que teñen do mosteiro de Dozón, e afóranlles a herdade de Loureiro Hermo,
en San Miguel de Buciños, a quinta parte de dous casais en Vilarello e outras propiedades,
para que as teñan durante a súa vida e, tras a súa morte, as partan as súas irmás.
*78.- 1302. «Juan García vende varias propiedades en Santiago de Sa, San
Andrés de Vilarello y San Salvador de O».
79.- 1303,marzo. Busca realizada por Fernando Yáñez de Garañanes, xuíz en
Búbal e Castela, sobre as exencións que tiñan os habitantes do couto de Dozón.
*80.- 1304. «Nuño Gómez, canónigo de Santiago, vende a Juan García de
Cerbaña, juez de Deza, todo lo que tenía en Santiago de Sa, San Andrés de Vilarello, en
el coto de Dozón».
81.- 1306, xaneiro, 22. Carta-recibo que lle dá dona Tareixa Rodríguez, aba-
desa de Dozón, das contas que lle rende Pedro Pérez da Lama e a súa muller, Mariña
Pérez, en función do seu mordomado.
82.- 1306, febreiro, [...]. Fernando IV prohíbelles aos recadadores das peitas
reais en Galicia que atropelen os dereitos do mosteiro de Dozón.
Rexestos 247
83.- 1310, outubro, 7. Malausan. O bispo de Tusculano, don Berenguel, dálle

licenzas ao confesor das monxas do mosteiro de Dozón, para que poida absolvelas de cal-
quera pecado, salvo os reservados á sé apostólica.
84.- 1311, xuño, 6. Dona Tareixa Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a
Xoán Pérez, á súa muller, Tareixa Anes, e a unha voz o casal de Rioseco, freguesía de
Santa Cruz de Arrabaldo, pola metade do viño, das castañas, das noces e do pan, salvo
se lle dan a semente do pan, sendo entón a terceira parte, sendo vasalos do mosteiro.
85.- 1312, xullo, 12. Toledo. Fernando IV confírmalle a Dozón as doazóns e
privilexios doutros reis e persoas particulares e a xurisdición do dito couto.
*86.- 1316. «Cambio entre los monasterios de Oseira y Dozón anexo a este monas-
terio, por el que el primero da al segundo el lugar de Mizoite a cambio del de Sever».
*87.- 1318. «Doña Mayor Fernández, abadesa de Dozón afora a Pelayo
Martínez la heredad de Chacín, en San Paio de Bóveda».
88.- 1323, xuño, 24. Xoán Domínguez da Parte véndelle a dona María
Fernández, abadesa de Dozón, canta herdade ten por parte do seu fillo e da súa muller
en Agrosagro, freguesía de Santo Estevo de Carboentes, por seiscentos soldos.
89.- 1326, outubro, 8. Valladolid. Afonso XI confirma as exencións fiscais dos
habitantes do couto de Dozón, que lles confirmara, pola súa vez, Fernando IV.
90.- 1328, maio, 30. Maior Afonso, monxa de Dozón, dálle «post obitum» ao
mosteiro, para a «vestiaría», canto ten en Cristimil, freguesía de San Cristovo do Az, e
Coreixas, freguesía de San Cristovo da Portela.
91.- 1328, novembro, 23. Bidueiros. Testamento de Elvira Fernández,
muller de Rui García de Froyaes.
92.- 1330, agosto, 8. Sancha Peláez de Sello renuncia aos dereitos que tiña
sobre dous terzos do casal de Vilar, freguesía de San Salvador de O, pertencentes ao mos-
teiro de Dozón.
*93.- [1330]. Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles a Amaro
Pérez, á súa muller e aos seus fillos, Domingo e Xoán Pérez, durante as súas vidas o casal
de Barrela, freguesía de Santiago de Cangas, por un moio de cebada, tres celamíns de
trigo, oito de castañas e un xantar ao ano.
94.- 1332, maio, 31. Piñor. Mariña Mel recoñece que lles debe a Maior e
Aldonza Arias, monxas de Dozón, fillas da outorgante, ter recibido certa cantidade en
préstamo coa garantía duns bens en Piñor.
*95.- 1332, agosto, 4. «Sentencia en favor del monasterio de Dozón sobre el
lugar de Outeiro, en Santiago de Arnego, el lugar de Mariñaos, en San Estevo de
Carboentes, las leiras de Terlaes y la heredad del coto de San Estevo».
96.- 1333, agosto, 20. Pacto entre María Piñeira, viúva de Xoán Gómez de
Señorín, e as irmás Aldonza, viúva de Rui Lourenzo de Camba, e Tareixa Eanes, monxa
de Dozón, sobre diversas propiedades.
97.- 1334, [xuño], 20. Vilanova de Dozón. Dona María Fernández, abade-
sa de Dozón, afóralle a Fernando González, escudeiro, o casal de Xordes e outros bens
en San Xoán de Piñeiro, Santa María de Louredo, San Cristovo de Cea, San Mamede da
Canda e Santiago de Vilamarín, gratuitamente.
98.- 1340, xaneiro, 24. Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles
a Pedro Martínez e á súa muller, María Martínez, a herdade que o mosteiro ten en
Chacín, freguesía de San Paio de Bóveda, por seis fanegas de pan e vinte soldos ao ano.
99.- 1344, agosto, 2. Dona María Fernández, abadesa de Dozón, afóralles a
Viviana Fernández, viúva de Fernando Pérez de Andrade, e aos seus dous fillos, Gonzalo
Fernández e Francisco Pérez, o casal de Andrade e a casa e leira da «Buçaceira», fregue-
sía de San Cibrao de Las, como as levaba en foro o seu marido, pola metade de todos os
froitos ao ano e outras condicións, sendo vasalos do mosteiro.
*100.- [1344]. «Obligación que hicieron los vecinos de los lugares de
Carboentes, que se anuncia ser coto del monasterio de Dozón, a la abadesa doña María
Fernández de sujetarse al embargo de los maniños, según la costumbre que de ello tenían
de más de cien años, y éstos consienten que, cuando muera alguna persona sin hijos, la
abadesa apreciaba todos los bienes raíces en la venta que valían y los entregaba al pariente
más cercano; parece que por no querer sujetarse a ésto los querían desaforar de sus tierras y
por eso se obligaron».
101.- 1346, marzo, 9. Paio Arias véndelles ás súas irmás, Aldonza e Maior,
monxas de Dozón, canto ten en Piñor, freguesía de San Xoán de Barrán, e Castrelo, en
San Cibrao de Castrelo e San Cristovo de Cea, por cincuenta e cinco libras.
102.- 1346, agosto, 20. Mencía Ares de Casares, con licenza do seu marido,
Fernando Vázquez, véndelles ás súas irmás, Maior e Aldonza, monxas de Dozón, a parte
que lle corresponde nos casais de Piñor, freguesía de San Xoán de Barrán, e Castrelo, fre-
guesía de San Cristovo de Cea, por cincuenta e cinco libras.
103.- 1346, setembro, 30. Ribadavia. «Mandato por el que don Bastián Pérez
ordena que los vecinos del coto de Dozón paguen el maniño al monasterio».
*104.- 1346. «Doña María Fernández, abadesa de Dozón, afora a Mayor
Rodríguez, priora del monasterio, y a su hermana, Constanza Rodríguez, durante sus
vidas, el lugar de Castro, en San Salvador de O, y la heredad de Bidueiros, por la cuar-
ta de lino al año».
105.- 1347, agosto, ¿1? Sahagún. Afonso XI recórdalles aos seus funcionarios
en Galicia que ten baixo a súa protección o mosteiro de Dozón.
106.- 1347, outubro, 10. Paio Ares renuncia a todas as demandas que tiña con-
tra as súas irmás, Maior e Aldonza, monxas de Dozón, por razón de varias herdades, com-
prometéndose ademais mutuamente a vender, peñorar, arrendar ou cambiar unhas herdades
que os tres teñen en Guimarei, freguesía de San Lourenzo de Vilatuxe, uns noutros.
107.- 1347, [...], 29. Sentenza ditada por Xoán Pérez da Parte, xuíz en
Camba, contra uns veciños de Carboentes, sobre o pago de certas rendas por unhas her-
dades na citada freguesía, sendo abadesa de Dozón dona María Fernández.
*108.- 1347. «Carta ejecutoria a favor del monasterio de Dozón sobre bienes
y los maninos del coto de Carboentes, siendo abadesa doña María Fernández».
Rexestos 249
109.- 1348, xullo, 15. Testamento outorgado por María Fernández, muller de
Paio Arias.
110.- 1348, outubro, 26. Mosteiro de Vilanova. Testamento de Pedro Ares
en favor do mosteiro de Dozón.
111.- 1349, febreiro, 25. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez,
abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Martínez de Santo Estevo de Carboentes e a dúas
voces, que sexan os seus fillos, o casal Dónego, freguesía de Santo Estevo de Carboentes,
por dous moios de cebada e dous de serodio ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
112.- [mediados do XIV], febreiro, 22. Santo Estevo de Carboentes.
Fragmento dunha carta de venda.
113.- 1350, febreiro, 23. Dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón, afóra-
lles a Xoán Martínez, clérigo de San Cristovo da Pena, e a dúas voces os casais que o
mosteiro ten en Xaxán, freguesía de San Cristovo da Pena, por diversas especies, que
aumentarán coas voces, sendo vasalos do mosteiro.
114.- 1351, marzo, 20. Asperelo. Lope, Álvaro e Ilduara Sánchez e outros
danlle á súa tía, Estefanía Sánchez, monxa de Dozón, durante a súa vida, o casal de
Outeiro, freguesía de Santiago de Corneda, e o casal de Ventosa, freguesía de San Pedro
de Xurenzás.
115.- 1352, febreiro, 15. Vilanova. Dona Maior Rodríguez, abadesa de
Dozón, afóralles a Xoán Domínguez do Castro, á súa muller, Mariña Pérez, e a unha voz
o casal de Outeiro de Guimarei, freguesía de San Lourenzo de Vilatuxe, por cinco oita-
vas e media de pan ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
116.- 1353, xuño, 25. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, aba-
desa de Dozón, afóralles a Xoán Louriño, á súa muller, Sancha, e a dúas voces o lugar
de Pereiro, freguesía de Santa María de Dozón, por cinco taleigas de pan ao ano.
117.- 1353, xuño, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, aba-
desa de Dozón, afóralles a Gonzalo Rodríguez e á súa muller, Inés Rodríguez, o casal de
Belelle, freguesía de Santiago de Catasós, e o casal de Santiso do Fondo, freguesía de San
Román de Santiso, por cinco oitavas de pan e dúas regueifas ao ano.
118.- 1353, xullo, 25. Cea. Xoán Pérez arréndalle a Domingo Pérez durante a
súa vida canto ten no lugar de Piñeiro, freguesía de Santa María de Dozón, por tres celamíns
de centeo ao ano, coa condición de que tras a morte do aforador pague a renda á freguesía de
Santa María de Dozón, e tras a do foratario pase a propiedade á citada parroquia.
119.- 1355, xuño, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, abadesa de
Dozón, afóralles a Gonzalo Anes, á súa muller, Mariña Pérez, e a un fillo o casal de Cas don
Figueiro, freguesía de San Mamede da Canda, pola metade do froito se lle dan a semente, e
senón a terceira parte, tres libras e media, un almude de viño e trece pans brancos por foro ao
ano e corenta pares de diñeiros por loitosa, sendo vasalos do mosteiro.
*120.- 1355, xuño, 30. «Doña Mayor Rodríguez, abadesa de Dozón, afora a
Constanza Fernández y dos voces la mitad del lugar de Barrio, en San Paio de Loeda, por
siete talegas de pan y tres maravedís viejos al año, más cuarenta maravedís por luctuosa».
121.- 1356, xullo, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, aba-
desa de Dozón, outórgalles carta recibo a favor de Xoán Rodríguez de Camba e a súa
muller, Sancha Rodríguez, de setecentos cincuenta marabedís, que aquela recibe polo
pago de vinte e cinco anos do foro, a doce libras anuais, que lles fai sobre os casais que o
mosteiro ten en Bobadela.
122.- 1357, xaneiro, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, aba-
desa de Dozón, afóralles a Lourenzo Pérez, á súa muller, Maior Martínez, e a unha voz
o casal de Carragoso de Fondo, freguesía de San Cristovo da Pena, por seis cuarteiróns
de pan ao ano, e por foros dous capóns, unha regueifa e dous marabedís, sendo vasalos
do mosteiro.
123.- 1357, abril, 29. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, abade-
sa de Dozón, prorrógalles durante once anos a Xoán González e á súa muller, María
Gómez, o foro que teñen dos casais que o mosteiro posúe en Rioseco, freguesía de Santiago
de Carracedo, e o de Vilanova, freguesía de Santiago da Peroxa, por oitenta soldos para
o pedido do cardeal da Igrexa, e con outras condicións.
124.- 1357, maio, 24. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, abade-
sa de Dozón, afóralles a Xoán Rodríguez de Camba, á súa muller, Sancha Rodríguez, ao
seu fillo, Xil Rodríguez, e a unha voz dous casais en Fondo de Vila, freguesía de San Pedro
de Bobadela (San Pedro de Trasalba), por doce libras de diñeiros brancos ao ano.
125.- 1359, febreiro, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Rodríguez,
abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Estévez, á súa muller, Maior Martínez, e ao seu fillo
Esteban a leira de Piñeira, freguesía de San Xoán de Ourantes, por media fanega de pan
de centeo ao ano.
126.- 1359, xullo, 14. Carboentes. Dona Maior Rodríguez, abadesa de
Dozón, concértase con Inés Lourenza sobre o casal de Vilariño, que o tiña aforado en dez
taleigas de cebada ao ano.
*127.- 1359. «Doña Mayor Rodríguez, abadesa de Dozón, afora a Juan
Martínez de Arbosagro y a Lorenzo Estévez, para siempre, toda la heredad que tenía Martín
Vidal en Agrosagro, feligresía de San Estevo de Carboentes, por seis talegas de cebada al
año».
*128 1360. «Donación al monasterio de Dozón de unas heredades en San
Cristovo da Portela».
*129.- 1360. «Ejecutoria en favor del monasterio de Dozón de las tres partes
del lugar de Guimarei, en San Lourenzo de Vilatuxe».
130.- 1361, febreiro, 3. Mosteiro de Vilanova. Dona Constanza Fernández
de Lamas recibe en préstamo «ad vitam» de dona Maior Rodríguez, abadesa de Dozón,
as herdades que o mosteiro ten en Lamas, polo que a beneficiaria lle dá ao mosteiro canto
ten en Castro, freguesía de San Salvador de O.
131.- 1361, abril, 5. Mosterio de Vilanova. Dona Maior Rodríguez, abadesa de
Dozón, afóralles a Domingo Lourenzo, á súa muller, Maior Anes, e a un fillo o casal de
Carracedo, en Santiago de Catasós, por tres taleigas de cebada e outras especies ao ano.
Rexestos 251
132.- 1362, novembro, 20. Mosteiro de Vilanova. «Doña Constanza

Rodríguez, “esleyta” del monasterio de Dozón, afora a Alfonso Ougea, su mujer, Leonor
Álvarez, y un hijo el casal de Castiñeiras, feligresía de Santiago de Vilamarín, por ocho
libras de dineros blancos al año».
*133.- 1363. «Doña Constanza Rodríguez, “esleita” del monasterio de Dozón,
afora a Ares García, su mujer y una voz el lugar de Santiso de Fondo, feligresía de San
Román de Santiso, por seis talegas de cebada al año, puestas en el monasterio».
*134.- 1363. «Teresa Fernández, priora del monasterio de Dozón, afora a Ruy
Lorenzo, notario de Ourense, durante su vida, un casal en Figueiredo, feligresía de San
Miguel de Melles, el casal de Pazo, que tenía del monasterio Andrés Pérez, notario
de Ourense, y el casal de Currugal, que traía del monasterio Martín González de
Tamallancos, sitos en la feligresía de Santa María de Tamallancos, el casal de Chacín,
feligresía de San Paio de Bóveda, el casal de Santomil, en Santiago de Vilamarín, el casal
de Xaxán, en Santa Baia de León, y el casal de Codesedo, en San Cibrán de Armental,
por doscientos maravadís al año, y por luctuosa un moyo de vino».
*135.- 1363. «Doña Constanza Rodríguez, “esleita” del monasterio de Dozón,
afora a Pedro Martínez de Moe, su mujer, María Pérez, y una voz los lugares de Moi, feli-
gresía de Santiago de Saa, por cinco cuarteiros de pan, la tercera parte de serodio y dos de
cebada, y treinta y dos pares de dineros, que diez dineros hacen un maravedí, al año».
*136.- 1364. «Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a Ruy Martínez,
su mujer, Mayor Fernández, y dos voces las heredades que tiene el monasterio en San
Pedro de Alperiz, por dos talegas, la mitad de pan y dos de cebada y una de serodio al
año, pagos en San Pedro de Alperiz».
*137.- [1364].- «Privilegio del rey don Pedro a favor del monasterio de Dozón
en el que manda se le mantenga la jurisdición de Dozón, conforme se la habían concedi-
do sus antepasados».
*138.- 1364. «Confirmación que hizo el rey don Pedro del privilegio de su
padre, don Alfonso, en favor de los vecinos del coto de Dozón, por el que se manda no
entiendan con ello el gobernador y oidores de este reino, si fuese una vez al año».
139.- 1365, xaneiro, 19. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-
sa de Dozón, afóralles a Francisco Pérez, clérigo de San Xoán de Camba, e a tres voces,
o casal de Fervenza, freguesía de San Xoán de Camba, por dúas fanegas de pan ao ano,
140.- 1365, xullo, 1. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa de
Vilanova, afóralles a Pedro de Pazos, á súa muller, Mariña Ares, e a dúas voces o lugar
de Fondo de Vila e a herdade de Albeiros, freguesía de San Pedro de Trasalba, pola cuar-
ta parte do pan e do viño que alí se produza ao ano, con outras condicións.
141.- 1365, novembro, 27. Mosteiro de Vilanova. Dona Constanza
Rodríguez, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán Domínguez, clérigo reitor de Santa Baia
de León, e a dúas voces o casal de Alende, en Santo Estevo de Carboentes, por certa can-
tidade en especie, sendo vasalos do mosteiro.
142.- 1366, maio, 11. Mosteiro de Vilanova. Dona Constanza Rodríguez,

«esleita» do mosteiro de Dozón, afóralles a Lourenzo Martiño de Piñeiro durante a súa
vida e a un fillo ou neto o casal de Piñeiro de Fondo de Vila, pola terceira parte do que
produzan e outras especies ao ano.
143.- 1366, setembro, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, aba-
desa de Dozón, afóralles a Lourenzo Bochón, á súa muller, Maior Boa, e a unha voz a
herdade de Castro, salvo unha parte que xa está aforada, freguesía de San Salvador de
O, por cinco fanegas de pan ao ano.
*144.- 1366. «Mayor Alfonso dona al monasterio de Dozón todo lo que tenía
en Curradias, término de San Cristóbal de Penas».
145.- 1369, xullo, 8. Mosteiro de Vilanova. Dona Constanza Rodríguez,
abadesa de Dozón, afóralles a Lope Afonso, á súa muller, María Rodríguez, e a unha voz
o casal de Santiso do Fondo, freguesía de San Román de Santiso, por seis taleigas de ceba-
da, un par de capóns e unha regueifa ao ano.
146.- 1373, maio, 25. Valladolid. Henrique II confírmalles aos veciños do
couto de Dozón as exencións fiscais que lles concederán os seus antecesores.
147.- 1374, decembro, 15. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles
a Fernando Gutiérrez de Vargea, escudeiro, á súa muller, Inés Gómez, e a dúas voces o
casal e lugar de Veres, freguesía de Santiago de Catasós, por cincuenta soldos ao ano.
148.- 1377, setembro, 13. Casar de Rego. Tareixa Núñez, muller de Xil
Rodríguez de Villamarín, dálle en usufruto á súa irmá, Aldonza Núñez, monxa do mos-
teiro de Dozón, todo o quiñón que lle quedou da súa nai, María Fernández, e despois da
súa morte que quede ao mosteiro.
149.- 1378, outubro, 20. Leonor Rodríguez, monxa do mosteiro de Dozón,
afóralle a Afonso Fernández de Belloes, durante a vida da monxa, un lugar en Santa
Cristina da Somoza, segundo o traía ela aforado do mosteiro, por catro fanegas de ceba-
da e un almude de manteiga ao ano, por medida toledana.
150.- 1378, novembro, 9. Mosteiro de Vilanova. Constanza Rodríguez, aba-
desa de Dozón, afóralles a Martiño Pérez do Castro, á súa sogra, María Pérez, e a dúas
voces, que sexan fillos ou netos, o casal de Castro, en San Salvador de O, pola terceira
parte do produto, un azume de manteiga e un carro de leña ao ano.
151.- 1379, outubro, 25. Cortes de Burgos. Xoán I confirma as exencións
fiscais confirmadas aos veciños do couto de Dozón por Henrique II e Afonso XI.
152.- [1382], agosto, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-
sa do mosteiro de Dozón, afóralles a Afonso Pérez, á súa muller, María Lourenza, e a
dúas voces o lugar de Rioseco, freguesía de Santiago de Carracedo, pola cuarta parte da
cebada e do viño e outras prestacións ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*153.- 1384. «Provisión y mandato a los feligreses de Dozón a andar al dicho
monasterio con los frutos que le debieren, ni se atrevan a levantarse con ninguna hacienda».
*154.- 1391, xullo, 15. «Juan Pérez, morador en Quintá, feligresía de Santa
María de Dozón, afora a Domingo Pérez, morador en el mismo lugar, el lugar de Piñeiro
Rexestos 253
por tres celemines de centeno al año, con la condición de que el lugar y la renta queden
a su muerte al monasterio de Dozón».
155.- 1392, novembro, 10. Nota da venda que fai Ilduara Alonso, co permi-
so do seu marido, do foro que ten do mosteiro de Dozón dun lugar en Santa Cristina da
Somoza.
156.- 1397, agosto. Viveiro. Frei Fernando Enxoito, provincial dos dominicos
en España, dálles participación nas oracións da Orde á abadesa dona Maior Afonso e ao
convento de Dozón.
157.- 1400. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afó-
ralles a Gómez Pérez de Basadre, á súa muller, Maior Anes, e a un fillo o casal de «Villa»,
parroquia de «Seoane de San Fiz da Ponte de Archidiacono», por catro libras ao ano.
158.- 1401, xuño, 20. Valladolid. Henrique III confírmalles aos habitantes do
couto de Dozón a carta confirmatoria de Xoán I das exencións fiscais que tiñan.
*159.- [1402, setembro, 8]. «Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora
a Ruy Martínez, su mujer, Mayor González, y dos voces la mitad de todas las casas y
heredades que el monasterio tiene en San Pedro de Alperiz, por dos talegas y media de
pan, pagas en el monasterio».
160.- 1403, maio, 7. Rodeiro. Xoán Rodríguez de Camba renuncia ante dona
Maior Alonso, abadesa de Dozón, ao foro que tiña do mosteiro no lugar de Bobadela, fre-
guesía de Santiago das Caldas.
*161.- 1404, maio, 15. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Xoán Bacoro, á súa muller, Constanza Fernández, e a dúas voces a leira de Fontes, en
Santo Estevo de Carboentes, que xa labraba el, por media fanega de pan.
162.- 1404, setembro, 2. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Afonso Fernández Sobreira e a dúas voces o casal de Constanza, en San Pedro de
Garabás, por dúas fanegas de centeo ao foratario, e tres ás voces, e seis marabedís vellos
ao ano.
*163.- 1404. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Fernán
Soutiño e a dúas voces un dos lugares da Parte, no que morou Alonso Yanes, e o casal
Dónego, na vila de Amedo, freguesía de Santiago de Saa, por catro fanegas de pan e oito
marabedís ao ano.
*164.- 1404. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Afonso Núñez, á
súa muller, Constanza Fernández, e a unha voz o lugar de Poín, freguesía de Santiago de
Carracedo, por tres cuarteiróns de pan e tres libras de moeda de dereitura ao ano.
165.- 1405, maio, 12. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Gutierre Gómez, á súa muller, Leonor Rodríguez, e a un fillo os
lugares de Casfigueiro e Cotelas, en San Mamede da Canda, por doce fanegas de pan e
doce marabedís ao ano e oito marabedís por loitosa, sendo vasalos do mosteiro.
166.- 1406, xullo, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Xoán Rodríguez, á súa muller, Inés Vázquez, e a un fillo ou a unha
voz o casal de Outeiro, en Santiago de Fafián, por un moio de pan ao ano.
167.- 1406, setembro, 5. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-

sa de Dozón, afóralles a Alonso Pérez, á súa muller, María Pérez, e a un fillo o casal de
Santiso, freguesía de San Román de Santiso, por tres taleigas de centeo e un par de capóns
ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
168.- 1406, outubro, 12. Testamento outorgado por Afonso Vello, sobriño da
abadesa de Dozón.
*169.- 1406, decembro, 19. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóra-
lles a Nuno González, á súa muller, Inés González, e a tres voces o casal de Livisis, con
canto máis ten o mosteiro en San Xillao de Ribela, por dúas puçaas de viño.
170.- 1406. Dona Maior Alonso de Rodeiro, abadesa de Dozón, afóralles a
Gonzalo Alonso e a dúas voces canto ten o mosteiro en Santa María de Gomariz, por
cinco libras de moeda vella e dúas restras de cebolas ao ano, postas no mosteiro.
*171.- 1406. «Concordia entre la abadesa de Dozón y el licenciado Juan
Mouriño, clérigo de Santa María de Tamallancos, sobre la presentación y beneficio de la
misma iglesia».
*172.- 1406. «Sentencia de un provisor de Santiago a favor de un tal Fernán
Laiño, vecino de Santiago de Sa, contra el arcediano de Dozón, sobre la cuarta parte de
los frutos de la iglesia».
173.- 1407, xaneiro, 3. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Fernando Pérez, á súa muller, Urraca Eanes, e a catro voces o casal de
Cima de Vila, en San Román de Viña, por un terzo do froito ao ano e catro marabedís
de loitosa.
*174.- 1407, abril, 12. «Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a
García Pérez, clérigo de Bendoiro, y dos voces el lugar de Santiso de Fondo, feligresía de
San Román de Santiso, que solía traer Martín Pérez, por cinco talegas de pan, una
regueifa y un par de capones al año, y las voces seis talegas, las dos tercias de centeno,
todo puesto en el monasterio».
175.- 1407, maio, 5. Pacios. Testamento outorgado por Sancha Fernández,
con permiso do seu marido e dos seus fillos.
176.- 1407, maio, 19. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Gómez Anes de Eiré, á súa muller, Ilduara Sánchez, e a un fillo o
casal de Alende, freguesía de San Martiño de Penarredonda, por un moio de pan e cin-
cuenta soldos ao ano.
177.- 1407, outubro, 24. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-
sa de Dozón, afóralles a Alonso de Lión, á súa muller, Tareixa González, e a un fillo o
casal de Xurán, en Santa Baia de León, por tres fanegas de pan e trinta soldos ao ano,
178.- 1407. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón,
afóralles a Xoán Alonso, á súa muller, Sancha Rodríguez, e a unha voz canto ten o mos-
teiro en Toiriz, freguesía de Santiago de Arnego, por seis cargas de pan e un azume de
manteiga ao ano.
Rexestos 255
179.- 1408, xullo, 21. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles ao seu sobriño, Xil Fernández, á súa muller, Constanza García, e a
unha voz canta propiedade lle quedou á abadesa por parte dos seus pais en Santa María
de Arcos, San Xurxo de Terra Chá e noutras freguesías, por unha carga de pan de cen-
teo ao ano.
180.- 1409, xaneiro, 31. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-
sa de Dozón, e o convento nomean capelán da capela de Santo André, dentro do mostei-
ro, a Fernando Pérez, clérigo, para que diga nela misa dous días á semana.
181.- 1410, xuño, 12. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Vilanova, afóralles a Xoán Pérez de Camba, á súa muller, Inés Vázquez, e a un fillo
os casares de Pereira, en Santo Estevo de Carboentes, e de Ermosende, en Santa Baia de
Camba, por unha fanega de pan e un moio de pan respectivamente ao ano.
182.- 1412, xaneiro, 5. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa de
Dozón, afóralles a Fernando Pérez, clérigo de Santo Estevo, e a dúas voces canto o mosteiro
ten en «Estromil», freguesía de San Cristovo do Az, pola cuarta parte do pan ao ano.
183.- 1413, febreiro, 13. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abade-
sa de Dozón, afóralles a Pedro da Felgueira, á súa muller, María López, e a un fillo os
casais de Pena Tuanes e de Outeiro de Lalín, freguesía de San Martiño de Lalín, por unha
carga de pan ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*184.- 1414, agosto, 12. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Álvaro Sánchez de Asperelo e a dúas voces o lugar de Mizoite de Cima, en San Salvador
de O, por tres fanegas de centeo ao ano.
*185.- 1414. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Álvaro
Sánchez de Asperelo e a catro voces os casares de Mizoite, en San Salvador de O, por sete
fanegas de centeo ao ano.
186.- 1415, marzo, 12. Ponte Irixo. Gonzalo Lourenzo nomea titor do seu
fillo Fernando ao seu avó materno, Xoán de Parada.
187.- 1416, marzo, 15. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Gómez Cornozeas, á súa muller, Dominga Rodríguez, e a dúas
voces o casal de Poutás, en Santa María de Amoeiro, por cinco fanegas de centeo e catro
marabedís ao ano, e por loitosa oito marabedís, sendo vasalos do mosteiro.
188.- 1418, xaneiro, 2. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa de
Dozón, afóralles a Fernando, clérigo, e a tres voces o lugar das Nogueiras e a herdade que foi
de Constanza Lourenza no mesmo lugar, freguesía de Santa María de Dozón, por sete fane-
gas de centeo e catro marabedís ao ano, o primeiro foratario, e ás voces media fanega de pan,
un cuarteirón de paínzo e tres marabedís vellos ao ano, postos na tulla do mosteiro.
189.- 1419, marzo, 14. Mosteiro de Vilanova. Dona Maior Alonso, abadesa
de Dozón, afóralles a Gómez Ares, á súa muller, Inés Vázquez, e a dous fillos o casal de
Reboredo das Donas, freguesía de San Breixo, por dúas fanegas de pan e tres marabedís
ao ano ao matrimonio, e ás outras voces tres fanegas de pan e tres marabedís, sendo vasa-
los do mosteiro.
*190.- 1419, abril, 9. «Doña Mayor Alonso, abadesa de Dozón, afora a

Gómez Lorenzo, vecino de San Martín do Couto, y dos voces el lugar de Arnego, en tie-
rra de Camba, feligresía de San Vicente de Rodeiro, por una fanega de pan al año y las
voces dos fanegas y cincuenta truchas, o por ellas tres maravedís».
*191.- 1419, abril, 9. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Gómez Ares Mosquera, á súa muller, Inés Vázquez, e a dúas voces o lugar de Parada de
Alende, freguesía de Santiago de Saa, e o lugar de San Domingos da Albergaría, en Santa
María de Sabugueira, por tres fanegas de pan, dous terzos de centeo e un de serodio, e
catro marabedís ao ano.
*192.- Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Pedro Vázquez,
morador en Senderiz, á súa muller, Catalina Anes, e a unha voz o lugar de Rigueiro, na
aldea de Senderiz, freguesía de San Xoán de Barrán, por dúas fanegas de centeo, postas
na tulla de Barrán, e vinte soldos por dereitura ao ano.
*193.- [1365-1419]. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Pedro d-Ardal, á súa muller, Inés, e a dúas voces as leiras do Puerto Almeras, en Santa
Baia de Camba, por unha taleiga de centeo ao ano.
194.- [1365-1419]. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a
Francisco Yáñez e a dúas voces o lugar de Cardelle, freguesía de Santa María de Dozón,
por tres fanegas de centeo ao ano.
195.- [1365-1419]. Dona Maior Alonso, abadesa de Dozón, afóralles a Álva-
ro González, á súa muller, Inés Gómez, e a tres voces o lugar de Vilanova, freguesía de
Santiago de Carracedo, por tres fanegas de centeo e unha libra de dereitura ao ano, sendo
*196.- 1420, maio, 29. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa de
Dozón, afóralles a Álvaro Gómez, xuíz na terra de Montes, e a dúas voces canto ten o
mosteiro en Santa Mariña de Castrelo, ademais dos dereitos de presentación sobre a igre-
xa, por vinte marabedís de moeda vella postos nas aldeas de Liñares e Alén.
197.- 1420, xuño, 29. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa de
Vilanova, afóralles a Lope Gómez de Montes e a dúas voces as herdades de Cabanas e
Chamosa, en San Martiño de Forcarei, por oito marabedís vellos ao ano.
198.- 1420, novembro, 28. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, aba-
desa de Dozón, afóralles a Gonzalo Lourenzo, á súa muller, Maior Fernández, e a dúas
voces o lugar de Alén e o casal pequeno de Quintá, freguesía de Santa María de Dozón,
por dúas cuartas de pan polo primeiro, e dúas fanegas de centeo polo segundo, sempre ao
ano, sendo vasalos do mosteiro.
199.- 1421, febreiro, 22. Mosterio de Vilanova. Dona Inés García, abadesa
de Vilanova, afóralles a Gonzalo Boo, á súa muller, Inés Pérez, e a dúas voces o lugar de
Castro, freguesía de San Salvador de O, por dúas fanegas de centeo, unha de paínzo e un
azume de manteiga ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*200.- 1421. Dona Constanza Sánchez, prioresa de Dozón, afóralle á súa aba-
desa, dona Inés García, pola súa vida, o lugar de Búbal, en San Xillao de Ribela, e o lugar
de Burgas, en San Miguel de Melias.
Rexestos 257
*201.- 1424, abril, 2. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Xoán
Afonso de Viñoá, á súa muller, Inés Pérez, e a tres voces unha leira de herdade e viña
baixo a aldea de Viñoá, freguesía de San Tomé de Serantes, pola cuarta parte dos froitos
e tres marabedís vellos ao ano.
202.- 1426, xuño, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa de
Dozón, afóralles a Álvaro Fernández de Asperelo, á súa muller, Catalina Afonso, e a tres
voces o lugar de Rañestras, freguesía de Santiago de Saa, por unha fanega de centeo o
foratario e ás voces dúas fanegas de centeo, unha de paínzo e tres de centeo e un mara-
bedí ao ano e por loitosa oito marabedís, sendo vasalos do mosteiro.
203.- 1427, xullo, 14. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa de
Dozón, afóralles a Álvaro de Camba, á súa muller, Leonor García, e a unha voz os casais
de Barregallos, co seu muíño, e os de Castugares e outros dous en Pereira, freguesía de
Santo Estevo de Carboentes, por tres moios de pan menos unha taleiga, unha ola de man-
teiga e un par de capóns ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
204.- 1427. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Alonso Fava e a
dúas voces a metade do lugar de San Pedro de Alperiz, por catorce celamíns de pan, dez
de centeo e catro de paínzo ao ano.
205.- 1427. Gonzalo Yanes de Gurgueiro traspásalle a Alonso de Fava a meta-
de do lugar de San Pedro de Alperiz, que trae do mosteiro de Dozón.
*206.- 1427. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo Yanes,
á súa muller, Tareixa de Meira, e a dúas voces o lugar de Vilameá, parroquia de Santa
María de Guillar, por dúas fanegas de centeo ao ano, pagas no mosteiro.
*207.- 1428. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Diego Navica
e a tres voces o lugar de Vila, en San Xoán e San Fiz de Ponte Arcediago, por vinte mara-
bedís ao ano.
*208.- 1428. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Diego Navica
e a tres voces o lugar de Vila, en San Xoán e San Fiz de Ponte Arcediago, por vinte mara-
bedís ao ano.
*209.- 1429. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a Gómez García,
fillo de Alonso Pérez e de María Lourenza, e á súa muller, María González, e a dúas
voces os lugares de Rioseco, parroquia de Santiago de Carracedo, por un moio de casta-
ñas secas e seis marabedís ao ano, e o quinto da viña do monte que está sobre os casares
de Rioseco, xunto ao regato que vai á igrexa de Carracedo.
210.- 1431, novembro, 14. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa de
Dozón, afóralles a Lourenzo Yáñez de Vilariño, á súa muller, Tareixa Yáñez, e a tres voces os
lugares de Reda e Cimadevila, en San Mamede da Canda, por catro fanegas e media de cen-
teo e nove marabedís de dereitura ao ano, postos no mosteiro, e por loitosa oito marabedís.
211.- 1432, maio, 31. Deza. Rui González de Vilariño, escudeiro, fillo de
Gonzalo Gutiérrez de Vilariño e de Aldonza Afonso, cédelle a dona Inés García, abade-
sa de Dozón, todas as galiñas cebadas e o señorío alto e baixo que Xoán Pérez cedera ao
seu pai na aldea de Barrán.
212.- 1432, xullo, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés García, abadesa
de Dozón, afóralles a Lope Froiz, á súa muller, Tareixa Sánchez, e a dúas voces o Outeiro de
Lalín con dúas casas, parroquia de San Martiño de Lalín, por tres taleigas de centeo ao ano.
*213.- 1437, xullo, 1. Dona Inés García, abadesa de Dozón, afóralles a
Gómez Ares Mosquera, escudeiro, á súa muller, Inés Vázquez, e a dúas voces o lugar de
Cuñarro, parroquia de Santiago de Arnego, e o casal da Parte, en Santiago de Saa, por
dúas fanegas de centeo ao ano por cada un.
214.- 1439, xuño, 11. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles
a Xoán Pérez, clérigo reitor de Santa María de Gomariz, e a tres voces os casais de Gulfar
e Pousada, parroquia de Santa María de Amarante, Padaneda, en Santa Ouxea de Eiras,
Alemparte, en San Cibrao de Las, excepto o señorío e dereituras, e Outeiro, en San
Martiño de Lago, por seis puçaas de viño rosado e dez marabedís ao ano, todo posto no
mosteiro, e mais oito marabedís de loitosa.
*215.- 1439. Santo Estevo de Carboentes. Dona Berenguela López, abadesa
de Dozón, afóralles a Rodrigo de Nogueira e a tres voces o lugar de Vilarbó, en Santa
Mariña de Esmeriz.
216.- 1441, xuño, 28. Mosteiro de Vilanova. Dona Berenguela López, aba-
desa de Dozón, afóralles a Rodrigo, Lope e Paio Xil o casal de Carragoso de Arriba,
parroquia de San Cristovo da Pena, por unha fanega de centeo e un carneiro ao ano.
*217.- 1441, setembro, 11. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afó-
ralles a Gómez de Mera e a tres voces o lugar de Vilanova, parroquia de San Cristovo de
Borraxeiros, por tres celamíns de pan ao ano.
*218.- 1443. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo
de Piñeiro, á súa muller, Constanza de Piñeiro, e a tres voces os lugares de Souto de Matos
e as herdades de Piñeiro, parroquia de Santa María de Dozón, por catro fanegas de pan
o foratario, e as voces cinco, postas no mosteiro.
*219.- 1444, xaneiro, 6. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóra-
lles a Pedro da Parte, á súa muller, Maior Rodríguez, veciños de San Xoán do Sisto, e a
dúas voces o casal da Parte, en Santiago de Saa, por unha taleiga de pan e seis marabe-
dís vellos ao ano.
*220.- 1447, xaneiro, 6. Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a
Alonso Pérez, á súa muller, Constanza Fernández, e a dúas voces os lugares do Carballo,
parroquia de Santa María de Dozón, por nove fanegas de centeo e un azume de mantei-
ga ao ano, postos no mosteiro.
221.- 1447, maio, 18. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés Gutiérrez, abadesa
de Dozón, afóralles a Pedro Anes de Cuñarro, á súa muller, Tareixa Afonso, e a dúas
voces unha casa e herdade cerca do mosteiro, por catro fanegas de centeo, dous capóns
cebados, un azume de viño e tres marabedís ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*222.- 1448, xuño, 2. Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a
Gonzalo de Paredes e a tres voces o lugar de Rañestras, parroquia de Santiago de Saa, por
dúas fanegas de centeo e medio azume de manteiga ao ano, postos na tulla do mosteiro.
Rexestos 259
223.- 1448, outubro, 22. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés Gutiérrez, aba-
desa de Dozón, afóralles a Rui de Santiago, á súa muller, Xoana Gómez, e a tres voces o
lugar de Quintá, parroquia de Santa María de Dozón, por diversa renda anual.
224.- 1450, xuño, 10. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés Gutiérrez, abadesa de
Dozón, afóralles a Lope Conde, á súa muller, Beatriz Afonso, e a dúas voces, e a Suero Ares,
irmán de Lope Conde, á súa muller, Berenguela Afonso, e a dúas voces os lugares de Mariñaos,
parroquia de Santo Estevo de Carboentes, por catro cuarteiróns de pan e dous marabe-
dís ao ano.
225.- [entre 1416, decembro, 25 e 1454, xullo, 25]. Xoán II confírmalles
aos habitantes do couto de Dozón as exencións fiscais que lle confirmara Henrique III.
226.- 1455, decembro, 15. Mosteiro de Vilanova. Dona Berenguela López, aba-
desa de Dozón, afóralles a Rodrigo de Santiago, á súa muller, Xoana Gómez, e a dúas voces
o lugar de Quintá, parroquia de Santa María de Dozón, polo traspaso que fixo Xoán
Rodríguez por dúas fanegas de pan e tres marabedís ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
*227.- 1456. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralle a Suero
Mosquera o lugar de Aguiar, freguesía de San Cristovo da Pena.
228.- 1458, marzo, 6. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés Gutiérrez, abadesa
de Dozón, afóralles a Lope de Monterroso, xuíz de Deza, á súa muller, Isabel Díaz, e a
vinte anos máis canto ten o mosteiro no lugar de Malozo, freguesía de San Martiño de
Grobas, por tres marabedís vellos ao ano.
229.- 1458, maio, 18. Mosteiro de Vilanova. Dona Inés Gutiérrez, abadesa
de Dozón, afóralles a Rui de Loucia, á súa muller, Inés, e a dúas voces o lugar de
Andrade, en San Cibrao de Las, por catro fanegas de centeo ao ano e media fanega de
pan pola herdade de Loucia, na mesma parroquia, e doce marabedís por dereitura o día
de San Martiño.
230.- 1458. Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, Ilduara Sánchez, priore-
sa, e Constanza Pérez, monxa, afóranlles a Leonor García, viúva de Pedro Amoeiro e filla
de García Pérez, e a catro voces os lugares de Barreiro, parroquia de San Xillao de Ribela,
e Bouzas, en San Miguel de Melias, no arcediagado de Búbal, que levaba García Pérez
de Ribela, avó da forataria, por dúas puçaas de viño ao ano.
*231.- 1461, abril, 13. Dona Inés Gutiérrez, abadesa de Dozón, afóralles a
Álvaro Fernández de Verdelle, á súa muller, Tareixa Varela, e a dúas voces o lugar da
Lama, en Santa Mariña de Castro, na veiga de Viana, no alfoz de Chantada, e o muíño
de Ponte das Cabras, por unha fanega de pan, a metade de centeo e dous marabedís ao
ano, postos no mosteiro.
*232.- 1461, xullo, 8. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a
Suero Mosquera e a unha voz o lugar de Xaxán, parroquia de San Cristovo da Pena, por
catro taleigas de centeo ao ano.
*233.- 1463. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo
Gutiérrez de Temes e a tres voces o lugar do Rigueiro, parroquia de San Xoán de Barrán,
por dúas fanegas de pan centeo e dous marabedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
234.- 1465, xullo, 27. Santo Estevo de Carboentes. Dona Berenguela López,
abadesa de Dozón, afóralles a Gonzalo de Eiré, á súa muller, Aldonza Afonso, e a dúas
voces o lugar de Quintela, parroquia de San Vicente da Grade, por seis marabedís vellos
ao ano.
235.- 1472, xuño, 7. Mosteiro de Vilanova. Dona Berenguela López, abade-
sa de Dozón, afóralles a Alonso Pérez, á súa muller, Constanza Pérez, e a dúas voces o
lugar de Pele, que tivo Martiño Telleiro, por varias fanegas de centeo e un azume de man-
teiga ao ano, todo posto no mosteiro.
*236.- 1472, setembro, 8. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afó-
ralles a Pedro da Nogueira, á súa muller, Maior Méndez, e a tres voces o lugar de
Vilarboo, parroquia de Santa Mariña de Esmeriz, por un adro de centeo e dous mara-
bedís ao ano.
237.- 1473, abril, 20. Mosteiro de Vilanova. Dona Berenguela López, aba-
desa de Dozón, afóralles a Fernando Gómez de Sanmartiño, á súa muller, Inés Gómez,
e a catro fillos o lugar de Pereira, parroquia de Santa María de Carballeda, por una fane-
ga de pan e dous capóns ao ano ao matrimonio e media fanega máis aos fillos.
*238.- 1474. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rui
Soutiño, clérigo de Santiago de Saa, e a dúas voces o nabal de Ranabois, parroquia de
Santiago de Saa, por seis marabedís vellos ao ano.
*239.- 1476. Dona Berenguela López, abadesa de Dozón, afóralles a Rodrigo
de Piñeiro, á súa muller, Constanza de Piñeiro, e a tres voces o lugar de Piñeiro, parro-
quia de Santa María de Dozón, por catro fanegas de pan, unha de paínzo e catro capóns
cebados ao ano e ás voces cinco fanegas de pan e catro capóns.
*240.- 1481, setembro, 13. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóra-
lles a Lope de Vilamarín, á súa muller, Violante Noguerol, e a seis voces os lugares do
Figueiredo, Estrumil (San Salvador do Río), Castiñeiras e Requeixo, parroquia de
Santiago de Vilamarín, por catro fanegas e media de centeo, postas nos citados lugares, e
tres marabedís vellos ao ano.
241.- 1482, abril, 30. Mosteiro de Vilanova. Dona Isabel de Ulloa, abadesa
de Dozón, afóralles a Lope de Taboada, ao seu irmán, Fernando de Camba, e a dúas
voces varios casares e lugares en Santo Estevo de Carboentes e San Martiño de Asperelo
por once fanegas de centeo, por medida de Camba, unha canada de manteiga e catro
capóns ao ano, e por loitosa trinta marabedís vellos.
242.- 1483, outubro, 6. Mosteiro de Vilanova. Dona Isabel de Ulloa, abade-
sa de Dozón, afóralles a Lope de Amoedo, á súa muller, Mariña Paz, e a dúas voces o
lugar de Saa de Fondo, parroquia de Santiago de Saa, por sete fanegas de centeo, tres
netos de manteiga e un carneiro ao ano, sendo vasalos do mosteiro.
243.- 1483, outubro, 26. Mosteiro de Vilanova. Dona Isabel de Ulloa, aba-
desa de Dozón, afóralles a Xoán López, á súa muller, María Pérez, e a dúas voces o lugar
de Porto, parroquia de Santiago de Saa, por tres fanegas de pan e un par de capóns ao
ano, sendo vasalos do mosteiro.
Rexestos 261
*244.- 1486, xullo, 1. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a

Álvaro López de Vilouriz, mordomo do señor de Monterrei, á súa muller, Inés López, e a
dúas voces o lugar de Axiaz, parroquia de San Xulián de Ventosa, tal como o traía Vasco
Abellón, por trinta marabedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
*245.- 1487, abril, 19. Ilduara Sánchez, prioresa do mosteiro de Dozón, con
poder de dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón e Ansemil, afóralles a Xoán de
Borraxeiros, morador en Cabanelas, á súa muller, Aldonza Yanes, e a catro voces canto
o mosteiro ten en Santa María de Gomariz, pola cuarta parte da novedad, dúas restras
de cebolas e catro marabedís vellos ao ano, postos no mosteiro.
*246.- 1489. Ilduara Sánchez, prioresa de Dozón, afóralles a Martiño
Caveiro, á súa muller e a tres voces un anaco de monte e de bacelo que linda co río, a
herdade de Inés González, viúva de Xil de Amoeiro, e a herdade de Oseira pola oitava
parte do viño ao ano durante a súa vida e ás voces a sexta. Tamén lle afora un sesego
e unha terra para facer unha casa no tarreo da Fonte, no que estaba unha horta, dian-
te da bodega do lagar, por un par de galiñas e dúas cestas de cebolas e unha de allos
ao ano.
*247.- 1490, outubro, 7. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles
a Xoán Santeiro, á súa muller, Constanza Álvarez, veciños de San Cristovo de
Regodeigón, e a dúas voces o lugar de Campeliños, parroquia de Santiago de Corneda,
por dúas fanegas de pan, por medida da terra de Orcellón, e cinco marabedís vellos ao
ano, postos en Campeliños.
*248.- 1490, outubro, 9. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles
a Rodrigo Cangado, á súa muller, Sancha Ceveira, e a dúas voces o casal de Rebordecovo,
parroquia de Santa María de Dozón, prohibíndolles expresamente que corten a leña que
o mosteiro ten nas devesas, por dúas fanegas de centeo, un azume de manteiga, outros
tantos de viño e dúas galiñas cebadas ao ano, e ás voces tres fanegas de pan.
*249.- 1491, agosto, 31. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles
a Xoán de Codeseda, veciño de San Martiño de Cornoces, á súa muller, Constanza
Afonso, e a tres voces o lugar de Poutás, parroquia de Santa María de Amoeiro, por dúas
fanegas de centeo e dez marabedís vellos ao ano, e mais oito marabedís vellos de loitosa.
*250.- 1491, setembro, 6. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles
a Xoán de Santiago o Mozo, fillo de Rodrigo de Santiago e Xoana de Tuiriz, e a tres voces
os dous casais de Quintá por seis fanegas de centeo, catro capóns e dez marabedís vellos
ao ano.
*251.- 1492, agosto, 4. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a
Gómez Rapela, escudeiro, veciño de Ribadavia, á súa muller, Inés López de Vilariño, e a
tres voces o lugar de Pumar, parroquia de Santa Comba do Trevoedo, como xa o traía,
por tres puças de viño rosado ao ano.
*252.- 1492, agosto, 5. Dona Isabel de Ulloa, abadesa de Dozón, afóralles a
Xoán Martínez, veciño de Santo Estevo de Carboentes, á súa muller, María Pérez, e a tres
voces o casal de Carreira, parroquia de Santo Estevo de Carboentes, e a herdade que foi
de Fernando Domínguez por tres fanegas de centeo, unha de trigo, un par de galiñas frías
e catro netos de manteiga ao ano.
253.- 1500, maio, 29. A Peroxa. Luis de Bobadela, escudeiro, e a súa muller,
Guiomar de Novoa, traspásanlles o foro que tiñan do mosteiro de Dozón en Barrán a
Xoán de Anllo e á súa muller, Maior Rodríguez, moradores en Barrán, por once fanegas
de pan e un carneiro castrón ao ano, pagadoiros por San Xoán.
254.- [post 1492-1504]. Os reis don Fernando e dona Isabel confírmanlles aos
habitantes do couto de Dozón as exencións fiscais confirmadas por Xoán II.
ÍNDICES
ÍNDICE ONOMÁSTICO
A Lugo, ref. coet.: 74.- abade de San

Lourenzo de Carboeiro, cf.: 3.-
A., monxe, clérigo, presens: 49. escribán do rei, esc.: 46.- ts.: 7.
A. ERIZ, cabaleiro, irmán de Orraka -- [...], marido de Aldara Alonso, ref.
Eriz, ref. fam.: 50. fam.: 155.
A. GARSIE, home bo, ref. coet.: 50. -- ANES, ts.: 176.
A. PETRI, laico, ref. coet.: 50.- cabalei- -- ARIE, doctor, vidit: 156.
ro, ts.: 52. -- DE CARVALLEDO, ts.: 145.
ABECO, esc.: 11. -- COLMA, fillo de Pedro Colma, ts.:
ABIRON / ABYRRON, pers. bíblico ref. 148 n.
hca.: 66, 110. -- EANES, notario xurado do rei en
ADAM, bispo de Ourense, cf.: 30. Bolodesenda e Dozón, not.: 90, 94;
-- FERNANDI, ts.: 47. escribán en Bolodesenda e Dozón
ADEFFONSUS: Vid. ADEFONSUS. por Affonso Fernández, not.: 97;
ADEFONSUS / AFFONSO / AFONSO notario público do rei, ref. coet.:
/ ALFONSUS / ALFONSO / Alfonso 91.- capelán, ts.: 73.- servente da
/ ALONSO, emperador / rei, abadesa, ts.: 91.
Alfonso VII, outorg.: 18; ref. coet.: 8, -- de Fava / Fava, dest.: 204, 205.
15; ref. hca.: 22, *68.- rei, Alfonso -- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ,
IX, outorg.: 46; ref. coet.: 30, 33, 43- adiantado maior en Galicia, ref.
-45; ref. hca. / ref. fam.: 151.- rei, coet.: 188.- escribán do rei, ref.
Alfonso X, o Sabio, ref. coet.: 51-55, coet.: 97.- canc.: 89, 105.
60, 62-65; ref. hca. / ref. fam.: 79.- -- FERNANDEσ / FERNÁNDEZ DE
rei, Alfonso XI, outorg.: 89, 105; ref. BELLOES, dest.: 149.
hca. / ref. fam.: *138, 146.- tenente -- FERNANDEσ SOVEREIRA, dest.: 162.
Monterroso, ref. coet.: 60, 65.- -- GARCÍA / GARÇÍA / García, notario
rexistrador, canc.: 158.- bispo de por Afonso Fernandeσ, not.: 188.-
escudeiro de Andreu Sánchez, ts.: -- Núñez, marido de Constanza

106.- notario do rei en Macenda, Fernández, dest.: *164.
Montes, Riba de Miño, Ribeiro -- OSORIO, don, ref. coet.: 234.
d-Avia, Chaao de Castela, Búbal, -- OUGEA, nai de Lyonor Alvareσ,
Bolodesenda e coutos de Dozón e dest.: 132; poss. ant.: 173.
notario por don Diego Pereσ -- PELAGII, prelado de San Martiño de
Xarmento, not.: 211, 221, 223, Lalín, presens: 43.
226; notario por Garçía Fernandeσ -- Pérez, marido de Constanza
Xarmento, adiantado en Galicia, Fernández, dest.: *220, 235.- pai
not.: 198.- notario, not.: *192, de Gómez García, marido de María
*200, *201, 202, 210.- fautor do Lourenza, ref. fam.: *209.
mosteiro de San Paio: 28 n.- not.: -- PÉREZ / PEREσ, clérigo de Parada,
*213, *227, 230, *231. ts.: 175.- servente da abadesa, ts.:
-- GARÇÍA DE BARO, ts.: 234. 66.- marido de Marya Lourença,
-- GIÇA, notario de Ourense, ts.: 148 n. dest.: 152.- marido de María Péreσ,
-- GODÍNEZ, ref. coet.: 70. dest., 167.- ts.: 168.
-- GOMES, ts.: 176. -- PEREσ DE FONTAAO, ts.: 110.
-- GOMES DE AGROSAGRO, ts.: 221. -- PETRI, arcediago de Búbal, ref. coet.:
-- GONZÁLEZ, visador, canc.: 146. 52.- notario público xurado de
-- DE GROVAS, ts.: 197. Ourense, not.: 62.
-- IOHANNIS, irmán de Dominicus -- RANCA, ts.: 145.
Iohannis, dest.: 63. -- ROCA, ts.: 149.
-- DE LIÓN, marido de Tereiga -- RODEYRO, morador en Ribadavia,
Gonsaleσ, dest.: 177. ts.: 109.
-- LÓPEZ / LOPEσ, home da abadesa, -- Sánchez, not.: *238.
ts.: 125.- ts.: 121. -- DE SANTISO, ts.: 183.
-- LOURENCO, home de Lopo -- DE TOUVES, escribán e notario
Sancheσ, ts.: 114. público nas terras do conde de
-- LUZ DE FELGEIRA, home bo: 32. Ribadavia, not.: 253.
-- MARTÍNEZ / MARTINEσ / Martínez, -- Vázquez de Lemos, not.: *240.
fillo de Affonso Martineσ e Sancha -- VELLO, fillo de Fernando Sandeu e
Fernándeσ, ref. fam.: 175.- marido Aldarra Ferrnandeσ, outorg.: 168.
de Sancha Fernandeσ, ref. fam.: -- VERMUEZ, casar de, poss. ant.: 38.
175.- notario, not.: *93.- canc.: -- Yanes, poss. ant.: *163.
151. -- Yáñez, notario, not.: *144.
-- DE MOURE, escribán de cámara do ADOSINDA, dona, irmá de Pelagius e
rei e o seu notario público, not.: Martinus Velasqui, filla de Velaszo e
241; notario público de Chantada e Ellona, ref. fam.: 3.
o seu alfoz por Afonso Osorio, not.: -- FROILAZI, irmá de Onoricus
234. Froilazi, filla de Froilaz Gómez,
outorg.: 5.
Índice onomástico 267
-- MARTINIZ, muller de Logildus Luzi, -- GUNCALVIZ, irmá de Munio

dest.: 6. Guncalviz, ref. fam.: 8.
-- PELAIZ, muller de Osorio Muniz e -- NUNEσ, monxa de Dozón, irmá de
nai de Petrus Osoriz, ref. fam.: 1. Tareia Nuneσ, dest.: 148.
AFONSO, muller de Gonçalvo d-Eyré, -- Yanes, muller de Juan de
ref. fam.: 234. Borraxeiros, ref. fam.: *245.
-- ALONSO, muller de Alonso [...], ALFONSO: Vid. ADEFONSUS.
outorg.: 155. ALFONSUS: Vid. ADEFONSUS.
-- ARIE, monxa, ref. coet.: 50. ALONSO: Vid. ADEFONSUS.
-- CRESCONIZ, muller de Luzo Arias, ALVAR / ÁLVARO / ALVARUS / ALBAR
outorg.: 11. / Álvaro IOHANNES, ts.: 44.
-- FERRNANDEσ, muller de Fernando -- DE CANBA, marido de Lyonor
Sandeu, ref. fam.: 168. García, dest.: 203.
-- PETRI, muller de Fernandus Petri, -- DO CANPO, morador en Amoeiro,
ref. fam.: 44. ts.: 253.
-- SÁNCHEZ / SANCHEσ / SANCHANS -- DE CHANTADA, ts.: 203.
/ Sánchez, prioresa de Dozón, outorg.: -- de Dozón, not.: 214.
*245, *246; ref. coet.: 221, 223, 224, -- Fernández de Asperelo, marido de
226, 230, 234, 237, 241-243.- Catalina Alfonso, dest.: 202.
muller de Gómez Anes de Yrre, ref. -- Fernández de Verdelle, marido de
fam.: 176.- filla de Anrrique Sáncheσ Teresa Varela, dest.: *231.
e María Rodrígueσ d-Asperello, -- Gómez / GOMEσ, xuíz en terra de
outorg.: 114. Montes, dest., *196; ts. 197.- ts.:
AFRAIZ EANES, notario público do rei 187.
en Bolodesenda: 15 n. -- GONCALVES, marido de Eneys
ALBAR: Vid. ALVAR. Gomes, dest.: 195.
ALDARA / ALDARRA / ELDARA -- MARTÍNEZ, tesoureiro, canc.: 151.
ALDONÇA / ELDONÇA / Aldonza -- PEREσ DE PEDORUÇO, ts.: 155.
Afonso, muller de Gonzalo -- RODERICI / RUDERICI, mordomo
Gutiérrez de Vilariño, nai de Ruy do rei, cf.: 30.- cf.: 22, 27
González de Vilariño, ref. fam.: 211. -- RODRIGUEσ, notario público do rei
-- ARAS / ARRAS, monxa de Dozón, en terra de Orcellón e Dozón, not.:
filla de Marina Mel, irmá de Pai 186.
Arras, dest.: 94, 101, 106. -- SÁNCHEZ / SANCHEσ / Sánchez,
-- AREAS, irmá de María Fernándeσ, notario, not.: *184, *193-195.- fillo
dest.: 109. de Anrrique Sancheσ e María
-- ARRES, monxa de Dozón, irmá de Rodrígueσ d-Asperelo, outorg.:
Miçía Arres de Casares, dest.: 102. 114.- ts.: 101, 187, 203.
-- EANES, viúva de Roy Lourenço de -- SANCHEσ D-ASPERELO / Sánchez
Canba, irmá de Tereiga Eanes, dest.: de Asperelo, pai de Juhan
96.
Rodrigueσ, ref. fam.: 226.- dest.: terra de Temes e Vilaúxe, not.: 76,
*184, *185. 77.
-- de Vilouriz, mordomo do señor de -- ERIZ, cf.: 8.
Monterrei, marido de Inés López, -- FERNANDI, cf.: 30.
dest.: *244. -- FERNANDIZ, marido de Toda
ALLFONSUS: Vid. ADEFONSUS. Petriz, cf.: 29.
ALVARUS: Vid. ALVAR. -- FUMAZ, cf.: 30.
Amaro Pérez, pai de Domingo e Juan -- García, dest.: *133.
Pérez, dest.: *93. -- GONσALEσ, fillo de Gonçalo
ANDREAS, apóstolo: 40. Sancheσ d-Asperelo, dest.: 114.
ANDRES / ANDREU ARRES, ts.: 173. -- HODOARII, home do xuíz
-- Pérez, notario de Ourense, poss. ant.: Fernandus Iohannis., ts.: 57.
*134. -- IOHANNES, prelado de San
-- SANCHES / SANCHEσ / SÁNCHEZ, Martiño, ts.: 52.
notario, not., 105 n., 109-112, 114- -- LOBO, presens: 53.
-117, 119, 121-126, 130-132, 141, -- LUZ / LUZI, outorg.: 4.
142, 145.- ref. coet.: 106. -- MEENDEσ, marido de María Mel,
-- SÁNCHEZ DE GRES, dest.: 105. pai de Pay Arras, ref. fam.: 101.
ANDREU: Vid. ANDRES. -- NUNII / NUNEZ, prelado de Barrán,
ANIRIMO, avó de Guntroa Fernandi, ts.: 52, 56.
ref. fam.: 55. -- PÉREZ, capelán, ts.: 84.
ANRRIQUE / ANRYQUY: Vid. ENRI- -- PÉREZ DE CASTINNEYRAS, ts.: 65.
QUE. -- PETRI DE BARVANTES, ts.: 57.
ANSILLI GUNDESINDIZ, poss. ant.: 9. -- PETRI LONGO, ts.: 64.
ARAGUNTA, muller de Guntinus, nai -- PETRIZ DE MONTE ROSO, outorg.:
de Sonegildus, ref. fam.: 1. 23.
-- FERNANDIZ, irmá de Toda -- VERMUIZ, poss. ant.: 11.
Fernandiz, outorg.: 24. ARIRIUS IOHANNIS, clérigo, presens:
-- RUDERIQUIZ, nai de Marina Luci, 49.
ref. fam.: 9. ARNALDUS, bispo de Astorga, cf.: 30.
ARAS: Vid ARIAS. ARRAS: Vid. ARIAS.
Ares: Vid. ARIAS. ARREAS: Vid. ARIAS.
ARGILO QUISARIQUIZ, poss. act.: 1. ARRIAS: Vid. ARIAS.
ARIAS / ARAS / Ares / ARRES / ARRIAS
/ ARRAS, abade de Oseira, ref. hca.:
79.- cf.: 12; ts.: 20, 28 B
-- DIAZ, fillo de Petrus Adefonso e
Odrozia Cresconiz, outorg.: 10. BASCO: Vid. VASCO.
-- DIDACI DE VANGA, ts.: 57. BEATRIZ AFONSO, muller de Lopo
-- ENANES, tenente ás veces de Nuñ- Conde, ref. fam.: 224.
-Eannes, notario público do rei en
Berenguel, bispo de Tusculano, outorg.: ref. fam.: *161.- muller de Alfonso

83. Núñez, ref. fam.: *164.- muller de
BERNALDUS / BERNARDUS, arcebis- Alonso Pérez, ref. fam.: *220.-
po de Santiago, ref. coet.: 45, 46. muller de Gil Oares, nai de María
-- VILIELMI, cóengo, cf.: 15. Fernandeσ, ref. fam., 109.- filla de
BIEITO / BEYTO / BIEYTO don Fernand-Ares e dona Marina
FERNANDEσ / FERRNANDEσ, Muniz, outorg.: 66.- nai de Sancha
morador no mosteiro de Dozón, ts.: Ferrnandeσ, ref. fam.: 175.- dest.:
221, 224, 229 *120.- poss. ant.: 150.
BIRINGELA / BYRINGELA / VIRINGE- -- FERRNANDEσ DE LAMAS, outorg.:
LLA / Berenguela LOPEσ / López, 130.
abadesa de Dozón, outorg., 214, -- GARCIA, muller de Gil Ferrnandeσ,
*215, 216, *217-*219, 226, *227, ref. fam.: 179.
*232, *233, 234, 235, *236, 237, -- LOURENZA, poss. ant.: 188.
*238, *239. -- PEREσ / Pérez, monxa de Dozón, ref.
Blas García, notario, not.: *129. coet.: 221, 223, 224, 226, 230,
BYRINGELA: Vid. Berenguela. 237.- muller de Alonso Pérez, ref.
fam.: 235.
-- de Piñeiro, muller de Ruy de Piñeiro,
C ref. fam.: *218, *239.
-- RODRIGUEσ / Rodríguez, abadesa
CATALINA / CATTALINA / Catalina electa de Dozón, outorg.: 132,
AFONSO, muller de Alonso *133, *135; abadesa de Dozón,
Fernández de Asperelo, ref. fam.: outorg.: 141, 142, 145, 150; irmá
202. de Maior Rodríguez, prioresa de
-- Anes, muller de Pedro Vázquez, ref. Dozón, dest.: *104.
fam., *192 -- SANCHEσ / Sánchez, monxa de
-- DE FONSECA, monxa de Dozón, Dozón, outorg.: 180; prioresa
ref. coet.: 241. de Dozón, outorg.: 198, 101, *200.-
CHRISTOVAL, bispo de Ourense: 148 n. filla de Elvyra Fernandeσ e Gil
CIPRIANUS, xuíz, cf.: 15. Arres, outorg.: 114.
CONSTANÇA / CONSTANCA /
Constanza / CONSTANZA / COS-
TANÇA / COSTANσA, dest.: 109. D
-- Alfonso, muller de Juan de
Codesdeda, ref. fam.: *249. D. FERRNANDEσ, prelado de Santa
-- Álvarez, muller de Juan Santeiro, ref. María de Dozón, ts.: 109.
fam.: *247. DATAN, pers. bibl.: 66.
-- FERNANDEσ / FERNANDES / DAVID, rei, pers. bibl.: 15.
FERRNÁNDEZ / FERRNANDEσ / DIACUS: Vid. DIDACUS.
Fernández, muller de Juan Bacoro, DIAGUS: Vid. DIDACUS.
DIDACUS / DIACUS / DIAGUS / DIE- Requeixo, ts.: 74.- irmán de

GUS / DIEGO, bispo de Santiago, Alfonsus Iohannis, ref. fam.: 63.-
Diego Gelmírez, ref. coet.: 8.- abade ts.: 63.
de Toques, ref. coet.: 8.- ts.: 1, 6, 12, -- JUAN, canc.: 89,
26. -- LOURENÇO, marido de Moor Anes,
-- ARES, notario xurado de Deza pola dest.: 131.
igrexa de Santiago, not.: 228. -- MARTINEσ DE VILLA, clérigo, ts.:
-- GARCIA, canc.: 85. 97.
-- GONσALEσ, chancelaría de Alfonso -- DE MOURELLO, ts.: 117.
XI, canc.: 105. -- OÁREZ, ts.: 65.
-- MUNIONIS, poss. ant.: 37; fillo de -- PÉREZ / PEREσ / Pérez, capelán de
Munio Díaz, ref. fam.: 37; pai de Vilanova, ts.: 81.- capelán de
Sancia Díaz, ref. fam.: 37. Bobadela, dest., 65.- fillo de Amaro
-- Navica, dest.: *207. Pérez, ref. fam.: *93.- morador en
-- ORDONICI, cóengo, de Santiago, Quintá, dest.: *154.- dest.: 118.
cf.: 15. -- PEREσ D-ABODERÓN, ts.: 121.
-- PÉREZ, clérigo de Requeixo, ts.: 74. -- PETRI, laico, ref. coet.: 50.- mordo-
-- PEREσ DE SAN FAGUNDO, ts.: 119. mo, presens: 48.
-- PEREσ XARMENTO, conde de Santa DURÁN PEREσ, ts.: 102.
Marta, adiantado e xustiza maior en
Galicia, ref. coet.: 221, 223, 226.
-- ROANAN, doutor en ambos os E
dereitos, visador, canc.: 158.
-- XARMENTO: Vid. -- PEREσ XAR- E. ARIE, monxa, ref. coet.: 50.
MENTO. E. LUZ, monxa de Chouzán, ref. coet.:
DIEGUS: Vid. DIDACUS. 50.
DOMINGA RODRIGUEσ, muller de EGILO VERMUIZ, poss. ant.: 9.
Gomeσ Cornoσeas, ref. fam.: 187. EILO / ELLO, muller de Velaszo, nai de
DOMINGO / DOMINICUS, prior de Pelagio Velasqui, ref. fam.: 3.
Aciveiro, frei, ts., 197.- frei, ts.: 7.- -- MONIZ, muller de Pellagius Oduriz,
ref. coet.: 32. outorg.: 6.
-- ANES / EANNES, capelán do mos- -- ZANITIZ, avó de Gudesteo e Pedro
teiro, ts.: 66, 76, 96. Veásquiz, ref. fam.: 7.
-- ANES DE AGROSAGRO, ts.: 221. EINES: Vid. EYNES.
-- AREZ, mordomo da abadesa, prela- ELDARA: Vid. ALDARA.
do de Santa María de Dozón, ts.: ELDONCA: Vid. ALDONÇA.
66. ELECTERIUS PETRI, fillo de Petrus
-- FERRÁNDEZ, clérigo de Rubián, ts.: Dominici e Maria Fernandi, ref.
69. fam.: 62.
-- IOHANNES / IOHANNIS, sobriño ELLO: Vid. EILO.
de Diego Pérez, clérigo de
ELVIRA / ELVYRA FERNANDEσ, EYNÉS / EINÉS / ENEYS / INÉS / Inés,

muller de Pay Garçía de Froyaes, muller de Roy de Louçía, ref. fam.:
outorg.: 91.- muller de Gil Oares, 229.- muller de Pedro d-Ardal, ref.
ref. fam.: 114. fam.: *193.
-- MUNINZ, muller de Pelagius -- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ, prio-
Sesnandiz, filla de Munius resa de Dozón, outorg., 147, 194,
Guncalviz, outorg.: 8. 195.- monxa de Dozón, outorg.:
-- PETRI, monxa, ref. coet.: 50. 180.
-- VELASCI, monxa, ref. coet.: 50. -- GARCÍA / GARÇÍA / GARCYA /
ENEYS: Vid. EYNES. García, abadesa de Dozón, outorg.:
ENRIQUE / ENRRIQUE / ANRYQUY / *196, 198, *201, 202-204, *206-
ANRRIQUE, rei, Enrique II, outorg.: -*209, 210, 212, *213; dest.: *200,
146; ref. hca. / ref. fam.: 151, 158.- 211.- monxa de Dozón, outorg.:
Enrique III outorg.: 158, 225. 180.- avoa de Alonso Vello, ref.
-- SANCHEσ, marido de María fam.: 168.
Rodrigueσ d-Asperelo, ref. fam.: -- GOMEσ / GOMES, muller de Fernán
114.- marido de Sancha Pelaeσ de Gomeσ de Samartiño, ref. fam.,
Sello, ref. fam.: 92.- ts.: 195. 237.- muller de Fernán Guteret de
ESTEPHANUS ARIE, fillo de Sancia Vargea, ref. fam., 147.- muller de
Garsie, monxa de Dozón, ref. fam.: Alvaro Goncalves, ref. fam.: 195.
57. -- GONσALEσ / GONÇALVES /
ESTEVAN: Vid. ESTEVO. González, monxa de Dozón, outorg.:
ESTEVEYNA SANCHEσ, monxa de 180.- nai de Fernando Gonσaleσ, ref.
Dozón, dest.: 114. fam.: 114.- muller de Nuño
ESTEVO / ESTEVOO / ESTEVAN, fillo González, ref. fam.: *169.- viúva de
de Johanne Esteveσ e Moor Gil de Amoeiro, poss. ant.: *246.
Martineσ, ref. fam.: 125. -- GOTÉRREZ / GOTERREσ /
-- ARES, ts.: 57. GUTÉRREZ / Gutiérrez, abadesa de
-- GARÇA, sobriño da abadesa, ts.: Dozón, outorg.: *220, 221, *222,
109. 223, 224, 228-230, *231.
-- MARTINEσ, fillo de Sancha -- López, muller de Álvaro López de
Ferrnandeσ e Affonso Martineσ, ref. Vilouriz, ref. fam.: *244.
fam.: 175. -- López de Vilariño, muller de Gómez
-- NUNES, meiriño maior de Galicia, Rapela, ref. fam.: *251.
ref. coet.: 70. -- LOURENÇA D-OURRANTES, dest.:
-- PEREσ, notario en terra de Castela, 126.
Búbal e Bolodesenda por Affonso -- PEREσ / Pérez, muller de Goncalvo
Eanes, notario do rei, esc.: 94 Boo, ref. fam.: 101.- muller de Juan
-- PÉREZ DE SAN SALVADOR, ts.: 98. Alfonso de Viñoá, ref. fam.: *201.
EXIMIA DE CAMPO, dona, muller de -- RODRIGUEσ, muller de Goncalvo
Petrus Martini, chamado Pidrero, 49 Affonso, ref. fam.: 117.
-- VÁZQUEZ / VAASQUEσ / Vázquez, 175.- notario do rei en Dozón, not.:

muller de Gomeσ Ares Mosquera, 98.- ts.: 203.
escudeiro, ref. fam.: 189, *191, -- ARES, don, marido de dona María
*213.- muller de Johán Rodrigueσ, Muniz, pai de dona Constanza
ref. fam., 166.- muller de Juan Pérez Ferrnández, ref. fam.: 66.
de Canba, ref. fam.: 181. -- ARIE, cf.: 30.
-- BOY, clérigo de Bendoiro, ts.: 101.
-- DE CANVA / DE CANBA, irmán de
F Lopo de Tavoada, dest.: 241.
-- ÇAPATEIRO / ÇAPATEYRO, pos.
F. FROYLE, ts., 47 ant.: 157; ts.: 90.
F. GUSTEZ, monxe de Oseira, ref. coet.: -- CARRILLO, criado do abade de
50 Lousada, ts.: 253.
F. IOHANNIS, converso de Oseira, ref. -- CURIALIS, arcediago e chanceler de
coet.: 50 Fernando II, cf.: 22.
FERNÁN: Vid. FERNANDO. -- D-ARENDER, ts.: 216.
FERNÁN ..., capelán da abadesa, ts.: -- D-ARRIBA, home de a pé de Lopo de
152. Taboada, ts.: 241.
FERNANDO / FERNANDUS / -- D-OUGEA, ts.: 234.
FERNÁN, Fernando, rei, Fernando -- DIAZ DE CAMBA, home bo: 32.
II, outorg.: 22, *25, 27, 30; ref. coet.: -- DIEZ DE TAVARIOLOS, ref. coet.: 23
18, 23, 26, 40, 45, 48; ref. hca.: 67, -- DOMINGUEσ / DOMÍNGUEZ /
82.- rei, Fernando III, ref. hca.: 79.- Domínguez, marido de María Paaz,
rei, Fernando IV, outorg.: *75, 82, dest., 73.- ts.: 115, 189; poss. ant.:
85; ref. hca. / ref. fam.: 74, 79, 89.- *252.
rei, Fernando o Católico, outorg.: -- EANES, clérigo da abadesa, ts.: 91.-
254.- conde, obtinens honorem in ts.: 101.
Gallecia et Monterroso, cf.: 24.- -- EANES DE BARBEYTOS, pai de
conde, ref. coet.: 12.- bispo Johán Fernandeσ, clérigo, ref. fam.:
de Astorga, cf.: 22.- abade de 97
Carboeiro, cf.: 29.- abade de Oseira, -- EANES DE FROAES, ts.: 91.
presens: 45.- monxe de Oseira, frei, -- ENXOITO, prior provincial de Santo
15 n.- clérigo, dest.: 188.- fillo de Domingo en España, outorg.: 156.
Gonçalvo Lourenço e Moor Eanes, -- ESCRIVÁN, capelán da abadesa, ts.:
dest.: 186.- sobriño de Johán 152.
Martín, ts.: 114.- clérigo de Dozón, -- FERNÁNDEZ, marido de Oraca
ts.: 229.- clérigo, ts.: 139.- cf.: 20.- Pérez, dest.: 76, 77.
ts.: 12, 41. -- FERNANDEσ DE GOLDERIZ, mari-
-- ANES / ANS, notario público do do de Tareija Rodrigueσ, pai de
couto de Vilarubín e Toubes polo Moor Alonso, abadesa de Dozón,
bispo e igrexa de Ourense, not., ref. fam.: 179.
-- FERNANDI, cf.: 30. -- PERES DE MOURIGAES, ts.: 142.

-- FERNANDIZ DE SALNES, 23. -- PÉREZ / PERES / PEREσ, abade da
-- FOLGEYRA, ts.: 140. igrexa da Trindade e vigairo xeral
-- GARCÍA, clérigo capelán da abadesa do bispado de Ourense: 148 n.-
de Dozón, ts.: 241.- ts.: 182. clérigo de Santo Estevo de
-- GOMETII, cabaleiro, presens, 45 Carboentes, dest.: 155, 182.- cléri-
-- GOMEσ, ts.: 189. go de San Fiz de Margaride, ts.:
-- GOMEσ DE SAMARTIÑO, marido 155.- clérigo, irmán de Fernán
de Eynés Gomeσ, dest.: 237. Ruiz, clérigo de Gresande, ts.: 101.-
-- GONZÁLEZ / GONSALES / clérigo, ts.: 182.- marido de Oraca
GONSALEσ / GONZALEσ / Eanes, dest.: 173.- clérigo, dest.:
GONσALEσ, escudeiro, criado da 180; clérigo, not.: 139.
abadesa de Dozón, dest.: 97.- fillo -- PÉREZ D-ANDRADE, marido de
de Eynés Gonçálvez, outorg.: 114.- Viviana Fernández, ref. fam.: 99.
ref. coet.: 96. -- PETRI, chantre, presens: 51.- irmán
-- GUNZALVI, alférez real, cf.: 22. de Gómez e Toda Petri, fillo de
-- GUTERET DE VARGEA, escudeiro, Petrus Bazacho, ref. fam.: 33.- mari-
marido de Eynés Gomeσ, dest.: do de Eldara Petri, outorg.: 44.
147. -- RODERICI, tenente das torres de
-- GUTERRES, ref. coet.: 109. León, cf.: 27, 30.
-- GUTERRI, tenente Alba, ref. hca.: 44. -- ROSADO, pai de Guntrodo
-- GUTERRIZ, outorg.: 32 Fernández, ref. fam.: 55.
-- IOHANNIS, xuíz real en Búbal, ts.: -- RUIZ, clérigo de Gresande, ts.: 101.
57. -- SANCII, irmán de Petrus e Rodericus
-- Laíño, dest.: *172. Sancii, outorg.: 24.
-- DA LAMA, ts.: 150. -- SANDEU, marido de Aldara
-- LANEIRO, clérigo, ts.: 117. Fernandeσ, pai de Alonso Vello,
-- LOURENÇO, mancebo de Fernán sobriño da abadesa de Dozón, ref.
Gonsaleσ, ts.: 96. fam.: 168.
-- LUEIROO, clérigo, ts.: 131. -- DE SANTIAGO, pai de Roy de
-- MAXILLO, ts.: 23. Santiago, ref. fam.: 223.
-- MONTEIRO, ts.: 155. -- SOUTINO / SOUTYNO / SOUTIÑO
-- MOREDA DE RODEIRO, ts.: 141. / Soutiño, clérigo, ts.: 165; capelán
-- ODARIZ, outorg.: 23. / escribán do mosteiro, not.: 140,
-- ODOARII, poss. ant.: 40. 143; ts.: 140; notario, not.: *136,
-- PÁEZ, pai de [...] Fernandeσ, ref. *159, *164, 165.- dest.: *163.- ts.:
fam.: 112. 157, 160, 168.
-- PANDO, ts.: 167. -- SUARIZ, cf.: 29.
-- PELAGII, tenente en Vilamarín, ref. -- VAASQUEZ, marido de Miçía Arres
hca.: 44.- presbítero, ts.: 44.- ts. et de Casares, ref. fam.: 102.
cf.: 42.
-- VAASQUEσ DE NEGRELLOS, ts.: G

114.
-- DE VANDE, xenro de Juan Pereira, GARCÍA / GARÇÍA / GARCI / García,
ts.: 253. ts.: 12.-- cabaleiro, ts.:. 69.
-- DE VILLACHAOO, clérigo, criado -- DO CANPO, ts.: 228.
da abadesa de Dozón, ts.: 243; clé- -- DE CASTOGIIA, ts.: 183.
rigo, ts.: 242. -- FERNANDEσ, escudeiro, ts.: 121.-
-- VIMARAZ, fillo de Vimara xastre, morador en Ourense, ts.,
Gunzalviz, pos. ant.: 2. 175.- canc.: 85.
-- YAÑES DE GARAÑANES, xuíz de -- Fernández de Rendal, not.: *246,
Búbal e Castela polo xuíz do rei Rui *249.
d-Orantes, outorg.: 79. -- FERNANDEZ XARMENTO, adianta-
FERNANDUS: Vid. FERNANDO. do maior de Galicia, ref. coet.: 198.
FRANÇISCO / FRANCISCO / -- FROYÁS, notario xurado en terra de
FRANÇISQUO / FRANÇYSQUE Deza pola igrexa de Santiago, not.:
ANES, clérigo, ts.: 198. 113.
-- FERREIRO DE BORRAGEYROS, ts.: -- MARTINEσ, clérigo da abadesa, ts.,
187. 91.- notario de Orcellón, ts.: 186.
-- DA LAMA, clérigo, ts.: 180. -- MUNIS / RUIZ, prelado de Santo
-- PÉREZ / PEREσ, notario do rei / Estevo de Carboentes, ref. coet.: 79.
notario do rei en Orcellón e Búbal, -- NUNES, ts.: 117.
not.: 74, 79, 79 n., 81.- clérigo de -- DA PONTE, ref. coet.: 186.
San Xoán de Camba, dest.: 139.- -- PÉREZ / PEREσ / Pérez, notario
fillo de Fernando Pérez d-Andrade público de Ourense polo bispo e a
e Viviana Fernández, dest.: 99. súa igrexa, not.: 79 n.- clérigo de
-- PEREσ VIGO, capelán do mosteiro, Bendoiro, dest.: *174.- clérigo, ts.:
ts.: 188. 194.- pai de Leonor García, ref.
-- YANES / Yanes, dest., 194.- notario, fam.: 230.
not.: 163. -- PÉREZ, chamado FARYÑA, ts.: 76,
FREANDUS, ts.: 3. 77.
FROIA / FROILA / FROILAZ, presbíte- -- Pérez de Rivela, avó de Leonor
ro, cf.: 11.- ts.: 3, 5. García, ref. fam.: 230.
-- ARIAS, marido de Godina Arias, -- Rodríguez, not.: *248.
dest.: 10. -- RUGEL, ts.: 23.
-- GOMEZ, pai de Onoricus Froilazi, -- RUIZ: vid. GARCÍA MUNIS.
ref. fam.: 5. GARSIA IOHANNIS, marido de
FROILA: Vid. FROIA. Orraca Gomecii, ref. fam.: 45.
-- RODERICI, marido de Sancia
Vermude, pai de Sancia Garsie,
monxa de Dozón, ref. fam.: 57.
GIL / GILLO / GILLU, don, poss. ant.: 37.
-- de Amoeiro, marido de Inés -- FERNANDEσ DA LAMA, alcalde e

González, ref. fam.: *246. meiriño maior de Galicia, dest.:
-- ARES / ARRES, marido de Costança, 105.
ref. fam.: 109.- marido de Elvyra -- FERNANDI, sobriño de Orraca
Ferrnandeσ, ref. fam.: 114. García, marido de María González,
-- FERNANDEσ, marido de Costança fillo de Alonso Pérez e María
García, sobriño da abadesa Moor Lourenza, dest.: *209.
Alonso, dest.: 179.- ts.: 176. -- Gomecii, ref. fam.: 45.
-- OANES, marido de Costança -- Lorenzo, veciño de San Martiño do
Fernandeσ, pai de María Couto, dest.: *190.
Fernandeσ, ref. fam.: 109. -- LOURENÇO DE VENDOYRO, ts.:
-- RODRIGUEσ, fillo de Johán 102.
Rodriguez de Camba, dest.: 121. -- DE PEDROSO, home de Gonçalvo
-- RODRIGUEσ DE VILLAMARÍN, Lopez, ts.: 224.
marido de Tareia Nunez, ref. fam.: -- de Mera, dest.: *217.
148. -- PEREσ DE VASADRE, marido de
GILLO: Vid. GIL. Moor Anes, dest.: 157.
GILLU: Vid. GIL. -- PETRI, marido de Tarasia Pelagii,
GODINA / GOINA ARIAS, muller de irmán de Toda Petri, outorg.: 33.
Froia Arias, dest.: 10. -- Rapela, escudeiro, marido de Inés
-- PELAICI, nai de Oraka Suarizi, ref. Gómez de Vilariño, dest.: *251.
fam.: 13. -- RAPELLE, ts.: 140.
GOINA: Vid. GODINA. -- YANES, notario, fillo de Johán Yanes,
GOMECIUS / GOMETIUS / GÓMEZ / ts.: 96.
GOMEσ / Gómez, tenente GONCALVO / GONZALBO /
Monterroso, ref. coet.: 33. GONÇALVO / GONÇALO / GON-
-- ALONSO, ts.: 183. ZALO / GUNZALVUS, bispo de
-- ANES DE YRRE, marido de Aldarra Oviedo, cf.: 30.- conde, cf.: 22;
Sanchez, dest.: 176. interv.: 23; conde, princeps de
-- ARES MOSQUERA, escudeiro, mari- Monterroso, ref. hca.: 23.- pos. ant.
do de Inés Vázquez, dest.: 189, 143.
*191, *213; ts.: 186. -- DE ABRAL, carpinteiro, morador en
-- DO CARVALO, ts.: 194. Vigo, ts.: 241.
-- DE CASTELLA, conde, dominans in -- AFONSO / AFFONSO, marido de
Zamora, cf.: 30. Eynés Rodrigueσ, dest.: 117.- cléri-
-- CORNOσEAσ, marido de Dominga go, ts.: 179.- pos. ant.: 145.
Rodrigueσ, dest.: 189. -- ALONSO, dest: 170
-- DE CORNOZEOS, dest.: 187. -- ANES, notario de Ourense, ts.: 148 n.
-- DE GALLECIA, conde, dominans in -- BOO, marido de Eneys Pereσ, dest.:
Trastámara, cf.: 30. 101; ts.: 147.
-- ENANES D-EYREE, ts.: 76, 77.
-- CAÇO, ts.: 160. -- PÉREZ / PERES / PEREσ, notario do

-- DO CARBALLEDO, clérigo, ts.: 182. rei en Orcellón e Dozón, not.: 99.-
-- D-EYRE, marido de Aldara Afonso, home de Lopo Rodrigueσ
dest.: 234. d-Ourantes, ts.: 118.- ts.: 168.-
-- EANES, marido de Marina Perez, home de Alfonso Fernández
dest.: 119. Sovereira, ts.: 162.
-- FEREIRO DA PARTE, ts.: 243. -- PEREσ DE VERMUE, ref. coet.: 123.
-- FERNÁNDEZ / Fernández, fillo de -- RATÓN, escudeiro de Lopo de
Fernando Pérez d-Andrade e Taboada, ts.: 241.
Viviana Fernández, dest.: 99.- cléri- -- Rodríguez, clérigo, not.: *250, *252;
go, not.: 235.- not.: 105. ts.: *252.- not.: *251.
-- FERRNANDEσ DA LAMA, ts.: 180. -- SANCHEσ D-ASPERELO, pai de
-- GARCÍA, escribán do rei, canc.: 146 Arres Gonσaleσ, ref. fam.: 103.
-- GARÇÍA DE CIRA, clérigo, ts.: 106. -- DE TAIDE, home de a pé de Lopo de
-- GIRALDES, ts.: 57. Taboada, ts.: 241.
-- Gutiérrez de Temes, dest.: *233. -- Yanes, marido de Teresa de Meira,
-- Gutiérrez de Vilariño, marido de dest.: *206.
Aldonza Afonso, nai de Ruy -- Yanes de Gurgueiro, outorg.: 205.
González de Vilariño, ref. fam.: 211. GONDESINDUS, not.: 4.
-- IOHANNIS, tenente Castela e GONTROTO: Vid. GUNTRODO.
Bolodesenda, ref. hca.: 53. GONZALBO: Vid. GONCALO.
-- LÓPEZ / LOPEσ, canc.: 151.- mora- GONZALO: Vid. GONCALO.
dor en Mariñaos, ts.: 224. GONZALVO: Vid. GONCALO
-- LOURENÇO / LORENÇO, clérigo, GOTER: Vid. GUTIER.
ts.: 143.- home da abadesa, ts.: 165.- GOTINA, Deo vota, cf.: 10.
mordomo da abadesa, ts.: 162.- GOTO, dona, pos. ant.: 15.
morador no mosteiro, ts.: 186, 188; GUDESTEUS VEASQUIZ, fillo de
ref. coet.: 186.- marido de Moor Veasco, outorg.: 7.
Fernandeσ, morador no mosteiro, GUI CARRAREL, cabaleiro, ref. hca.:
dest.: 198.- viúvo de Moor Eanes, 79.
pai de Fernando, morador en Moi, Guido: Vid. GUIDUS.
outorg.: 186.- ts.: 143, 147, 166, GUIDUS / QUIDUS / Guido, bispo de
168, 176, 178, 181, 183, 194, 195. Lugo, outorg.: *14; ref. hca.: 12, 40.
-- LOURENÇO DO MOESTEIRO, ts.: GUILLELMUS, pos. ant.: 37.
180. GUINA PETRI, pos. ant.: 40.
-- MARTIZ DE CASTRO DE SAN SAL- Guiomar de Novoa, muller de Luis de
VADOR, ts.: 99. Bobadela, ref. fam.: 253.
-- OSORES, ref. coet.: 79. GUNDISALVUS: Vid. GONCALO.
-- de Paredes, dest.: *222. GUNTERODO: Vid. GUNTRODO.
-- DA PARTE, ts.: 242. GUNTINUS, marido de Aragunta, pai
de Sonegildo, ref. fam.: 1.
GUNTROA: Vid. GUNTRODO. I. PELAGIUS, laico, ref. coet.: 50.

GUNTRODO / GONTROTO / GUN- I. PETRI, clérigo de Vilaxuste, subdiá-
TROTA / GUNTROTO / GUN- cono, ref. coet.: 50.
TROA / GUNTERRODO / I. RATON, ref. coet.: 50.
Guntrodo SUARICI / SUARIZ / I. STEPHANI, irmán de M. Petri, ref.
SUARIZI / Suárez, Deo vota / sancti- coet.: 50.
monialis, muller de Pelagius ILDEFONSUS, not. et cf.: 17.
Martiniz / Pelaio Martinz, dest.: 9; INÉS / Inés: Vid. EYNES.
ref. fam.: 38; filla de Suarius Petriz, IOHANNES / IOHÁN / JHOÁN /
dest.: 4, 12; abadesa de Dozón, JOAN / JOHAM / JOHAN / JUAN,
dest.: 11, 13, *14, *16, 17, 18, *19, rei, Juan I, outorg.: 151; ref. hca. /
20, 22, 24; outorg.: 15, *21, 23, 40. ref. fam.: 158.- Juan II, outorg.: 225;
-- FERNANDI, filla de Fernando ref. hca. / ref. fam.: 254.- infante,
Rosado, outorg.: 55. fillo de Alfonso X, ref. hca. / ref.
-- IOHANNIS, soror de Dozón: 39. fam.: 79.- meiriño maior en Galicia,
GUNTROTA: Vid. GUNTRODO. ref. coet.: 63.- xuíz de Lugo, subs.:
GUNTROTO: Vid. GUNTRODO. 35.- bispo de León, Juan Albertino,
GUNZALVUS: Vid. GUNCALO. cf.: 22, 30.- bispo de Lugo, cf., 22,
GUTER: Vid. GUTIER. 30; ref. coet.: 23.- deán de Lugo, cf.:
GUTIER / GUTER, ts.: 3. 35.- arcediago de Lugo, cf.: 35.-
-- GARCÍA, bispo, canc.: 146 tesoureiro de Lugo, subs.: 35.-
-- GOMEσ, marido de Lionor monxe, ts. 35.- presbítero, cuñado
Rodriguez, dest.: 165. de María Moninci, outorg.: 20.-
-- GOMEσ DE VILARINO, dest.: 165. presbítero, cf.: 10.- not. et cf.: 32;
-- GONÇÁLVEZ DE VYLARINO, ts.: ts.: 7, 9, 12, 24, 28.
162 -- AFFONSO / AFONSO, notario de
-- GOTERRI, alférez real, cf.: 30. Deza xurado pola igrexa de
-- PÉREZ, meiriño en Galicia, ref. hca.: Santiago, not.: 101, 102, 106.-
65. notario na meiriñade de Orcellón,
not.: 168.
-- ALFAYATE, morador no couto de
H Piloño, ts.: 228.
-- ALFONSO, doutor en leis e decre-
HENRICUS, abade de Sobrado, dest.: tos, oidor na audiencia do rei,
42. canc.: 146.
-- Alfonso de Viñoá, marido de Inés
Pérez, dest. *201.
I -- ALONSO, marido de Sancha
Rodrigueσ, dest.: 178.
I. DOMINICI, ts.: 52. -- ALVARII, poss. ant.: 52.
I. INFER, ref. coet.: 50. -- ALVUS DE SAA, clérigo, presens: 43.
-- ANES, notario xurado en terra de -- DOMÍNGUEZ DA PARTE, marido

Camba e Dozón por Andreu de María Pérez, outorg.: 88.
Sancheσ, not.: 130. -- DOMÍNGUEZ DE CASTRO, marido
-- ANES DE MACEYRAS, ts.: 110. de Marina Pereσ, dest.: 115.
-- DE ARANGA, ts.: 125. -- DOMÍNGUEZ DE VERMOE, ts.: 76,
-- ARIE, arcebispo de Santiago, ref. 77.
hca.: 51.- notario real en Búbal, -- DOMINICI, marido de Marina
Orcellón, Castela e Bolodesenda, Iohannis, dest.: 64.
suscrb.: 57.- cf.: 15, 30. -- DONÇEL, servente da abadesa, ts.:
-- Bacoro, marido de Constanza 91.
Fernández, dest.: *161. -- EANES, capelán do mosteiro, ts.:
-- DE BARA REFERTA, ts.: 63. 105 n., 109, 150.
-- DE BARCALA, presens: 43. -- ESTEVEσ, marido de Moor
-- DE BARRONCELLE, ts.: 126. Martineσ, dest.: 125.
-- DE BESELLAS, abade de Aciveiro, -- DE FELGEIRA, clérigo, ts.: 179.
ts.: 197. -- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ, cléri-
-- BOON, ts.: 44. go, fillo de Fernán Eanes de
-- de Borraxeiros, marido de Aldonza Barveytos, ts.: 97.- clérigo de
Yanes, morador en Cabanelas, Goián, ts.: 113.- clérigo de Saa, ts.:
dest.: *245. 117, 130.- clérigo, ts.: 98.- canc.:
-- BRABO, escribán público do rei / -- 151.
e notario na súa corte, not.: 242, -- FERNANDEσ DE SAA, ts.: 126, 131,
243, *218, *239. 141.
-- DE CAMBA / CANBA, clérigo, ts.: -- FERNANDEσ D-AALEEM, ts.: 229.
121; ts.: 115, 123, 130, 132. -- FERRNANDES DE CASTRO, morador
-- DE CAMBEOS, ts.: 173. no couto de Dozón, ref. coet.: 186.
-- DE CAMBRAÑENS, canc.: 89. -- FERNANDI, abade de Camanzo, pre-
-- CAPATEIRO DA LAGEA, ts.: 102. sens: 51.- converso de Oseira,
-- CLEO, ts.: 166. presens: 45.-monxe de Camanzo, pre-
-- de Codeseda, marido de Constanza sens: 51.- tenente Monterroso, ref.
Afonso, veciño de San Martiño de coet.: 43.
Cornoces, dest.: *249. -- FERNANDI DE RIVOLO, clérigo,
-- DIDACI, bispo de Ourense, ref. coet.: presens: 53.
51- 53, 62.- cóengo, cf.: 15. -- DA FERVENÇA, notario xurado en
-- DOMÍNGUEZ / DOMINGUEσ, clé- terra de Camba polo bispo de
rigo de Santa María de Dozón, ts.: Mondoñedo, not.: 160.
97.- clérigo reitor de Santa Baia de -- DE FRAGA, frei, ts.: 186.
León, dest.: 141.- servidor do mos- -- GARÇIA / GARSIA / García, home bo,
teiro de Dozón, ref. coet. / ts.: 88.- ref. coet.: 32.- outorg.: *78.- ts.: 212
ref. hca.: 92. -- García de Cerbaña, xuíz de Deza,
dest.: *80.
-- GARCÍA MANRRIQUE, bispo de 142; notario xurado en terra de

Ourense, chanceler de Enrique II, Camba e Dozón por Johán Nuneσ de
oidor da audiencia real, canc.: 146. Isorna, gardador do seu fillo, Lopo
-- GOMES DE SENORYN, marido de Nuneσ, not.: 145, 149.- clérigo de
María Pineyra, ref. fam.: 96. San Cristovo da Pena, dest.: 113.-
-- GOMEσ, alfaiate, morador en capelán do mosteiro, ts.: 105 n.- clé-
Dozón, ts.: 118.- pai de Aldonça e rigo, not.: 159.- marido de María
Tereiga Eanes, poss. ant.: 96. Pérez, dest. / ref. fam.: *252.- canc.:
--GONÇALVEσ chamado DE TRAS- 85, 89.- ts.: 69, 126.
QUINTE, marido de María Gomeσ, -- Martínez de Arbosagro, dest.: *127.
dest.: 123. -- MARTÍNEZ DE CAMBA, ref. coet.: 79.
-- GONσALEσ DO CURAL, ts.: 114, -- de Anllo, marido de Maior Rodríguez,
115. dest.: 253.
-- GONZÁLEZ DE PRIMA, escribán do -- MARTINEσ DE DORNELAS, ts.:
rei, canc.: 158. 148.
-- GOTERREZ, poss. ant.: 65. -- MARTÍNEZ DE MIÇOYTE, ref. coet.:
-- IOHANNIS, ts.: 54. 79.
-- JOHANES, notario do rei na meiri- -- MARTINEσ DE PINOR, ts.: 94.
ñade de Orcellón, not.: 96. -- MARTINEσ DE RACOO, ts.: 110.
-- DA LAMA, arcipreste de Dozón, ref. -- MARTINEσ DE SAN ESTEVO / DE
hca.: 65. SAN ESTEVO DE CARBOENTES,
-- LAMEYRO, ts.: 84. dest.: 111; ts.: 119.
-- LOPEσ, marido de María Pereσ, -- MIGEELES, clérigo d-Al..., ts.: 88.
dest.: 243. -- MIGUELEσ D-ARVOSAGRO, ts.:
-- López do Eixo, clérigo, not.: *233. 112.
-- LOUREIRO, ts.: 98. -- MOGO / MOOGO, clérigo de Santa
-- LOURENÇO, clérigo de Santo María de Dozón, ref. coet.: 79; cape-
Estevo de Carboentes, ts.: 221.- lán de Vilanova, ts.: 81.
zapateiro, ts.: 121.- ts.: 178. -- MONACUS DE MARINAOS, clérigo,
-- LOURENÇO DE RODEIRO, ref. presens: 45.
coet.: 131. -- Mouriño, licenciado, clérigo de
-- LOURIÑO, marido de Sancha, dest.: Santa María de Tamallancos,
116. outorg.: *171.
-- MARTIN, morador en Santo Estevo de -- NUNEσ DE ISORNA, gardador de
Carboentes, ts.: 142.- ref. fam.: 114. Lopo Nuneσ, pai de Lopo Nuneσ,
--MARTÍNEZ / MARTINES / ref. fam.: 145, 149.
MARTINEσ, notario xurado en terra -- NÚÑEZ, ref. coet.: 79.
de Camba e Dozón por Andreu -- ORDONICI, abade de Aciveiro, pre-
Sáncheσ, not.: 110-112, 114- 117, sens: 51.
119, *120, 121-123, 125, 126, -- DE PARADA, morador en Santiago
*127, 131, 132, *133-*135, 141, de Saa, ref. coet.: 186.
-- PARIS DE VANGA, ts.: 57. -- PETRI DE LALIN, presbítero, pre-

-- PEDRO DE DOÇON, ts.: 216. sens: 43.
-- PELAGII, ref. coet., 45, 54. -- RAMIRIZ, alférez, presens: 43.
-- PELAGII DE AFONSELI / DE FON- -- RODERICI, clérigo, presens: 45.
SELI, presens: 43, 45; ref. coet.: 43. -- RODRÍGUEZ / RODRIGUEσ, mari-
-- PEREIRA, sogro de Fernando de do de Einés Vaasqueσ, dest., 166.-
Vande, ref. fam.: 253. fillo de Álvaro Sancheσ d-Asperelo,
-- PERES DE CASTRO, ref. coet.: 79. ref. coet.: 226.- ts.: 181
-- PERES DE PONTE, outorg.: 79. -- RODRÍGUEZ / RODRIGUEσ DE
-- PÉREZ / PERES / PEREσ, xuíz en CAMBA / CANBA, marido de
terra de Camba: 105 n.- notario en Sancha Rodrigueσ, dest.: 121, 121;
Dozón por Gonçalvo Castro, nota- outorg.: 160
rio do rei en Orcellón e Dozón, not.: -- RODRIGUEσ DE PAAÇOS, ts.: 237.
99.- escudeiro do cabido de Lugo, -- RODRIGUEσ DE VILARELLO, ts.:
ts.: 97.- escudeiro de Freás, ts.: 97.- 177.
capelán / clérigo do mosteiro, ts.: -- RODRIGUO, home do notario Juan
76, 90, 99, 109.- clérigo reitor de Afonso, ts.: 101.
Santa María de Gomariz, dest.: -- ROMERO, morador en Viande, ref.
214.- clérigo de Santiago de Saa, ts.: coet.: 79.
211.- clérigo, fillo de Pedro de -- ROUCANI, not.: 181
Camba, ts.: 121.- clérigo, ts.: 101, -- ROUQUO, ts.: 102.
122, 143, 147.- morador no mos- -- SANGUNEDO, ts.: 177.
teiro, ts. 188.- morador en Eiras, ts.: -- DE SANTA MARIA, xuíz, ts.: 211.
118.- fillo de Marina Lopeσ, -- Santeiro, marido de Constanza Álva-
outorg.: 118.- marido de Tereiga rez, dest.: *247.
Anes, dest.: 84.- fillo de Amaro -- de Santiago el Mozo, fillo de Ruy de
Pérez, ref. fam.: *93.- morador en Santiago e Juana de Tuiriz, dest.:
Quintá, outorg.: *154.- canc.: 85.- *250.
pos. ant.: 211.- ref. coet.: 79.- ts.: -- SARCAAGO, ts.: 216.
168. -- SOUTINO / SOUTYNO / SOUTIÑO,
-- PÉREZ / PEREσ DA PARTE, home capelán / clérigo / clérigo capelán /
bo, ref. coet.: 88.- xuíz de Camba, escribán: dest.: 168; not.: 143, 157,
outorg.: *107.- ts.: 194. 166, 167, *169, 170, 173, *174,
-- PÉREZ DE CANBA, marido de Ynés 176, 177, 182, *206-*209, *215,
Vázquez, dest.: 181. *217, *236; ts.: 147, 165.- notario
-- PEREσ DE BADIN, ts.: 94. público da cidade de Lugo polo
-- PEREσ DE GOYAES, ts.: 94. bispo, not.: 212.
-- PÉREZ DE OTERO DA RUEGO, ref. -- DO SOUTO / do Souto, notario, not.:
coet.: 79. 178, 183, 187, 203-205.
-- PÉREZ DE SANTA MARIA DE -- TRAZON, ts.: 44.
DEÇON, ts.: 84. -- VALEYRO, ts., 140
-- DAS VALLYNAS, monxe de Aciveiro, Juana: Vid. IOANNA.

frei: ts.: 212. JUHÁN: Vid. IOHANNES.
-- VASQUEσ, ts., 197
-- DE VEGA, ref. coet.: 79.
-- VIDAL, fillo de Ferrnán Domínguez L
e de María Paaz, ref. fam.: 73.
-- VIDAL DE BYDUEIRAS, ts.: 96. L. MARTIN, ts.: 47.
-- DE VILLA, ts.: 121. L. SUERII, irmán de N. Suerii, ts.: 52.
-- YANES, notario, ref. fam.: 96. LAURENCIUS / LAURENTIUS / LOU-
-- [...], capelán do mosteiro, ts.: 228. RENÇO / LORENZO / Lorenzo,
-- DO YRIGIO, ts.: 189. bispo de Ourense, ref. coet.: 44,
ISABEL / YSABEL / Isabel, raíña, Isabel 46.- [...], cabaleiro e xuíz, presens:
I de Castela, outorg.: 254.- infanta, 49.
irmá de Fernando IV, ref. hca. / ref. -- ANES, escribán, ts.: 118.- ts.: 126,
fam.: 79, 85. 177.
-- Díaz, muller de Lope de Monterroso, -- ANES D-ALENDE, ts.: 98.
ref. fam.: 228. -- ARAS / ARES, notario xurado de
-- DE ULLOA / de Ulloa, abadesa de Dozón por Pedro de..., notario
Dozón, outorg.: *240, 241-243, público do rei en terra de Dozón,
*244, *245, *247- *252. not.: 88.- notario xurado de Dozón de
ISIDORUS, bispo de Tui, cf.: 22. man de Francisco Pérez, notario
do rei, not.: 74.- notario xurado de
Dozón por Alfonso Eanes, notario
J público do rei, not.: 91.- prelado de
Santo Estevo de Carboentes, ts.:
Jacinto, cardeal legado, outorg.: *16. 66.- ts.: 66.
JÁCOME ANES, morador en San Fiiz, -- ARIE DE BARVEYTOS, ts.: 57.
ts.: 155. -- AVENÇA, ts.: 189.
-- MARTIS, xuíz en terra de Orcellón e -- BARBENES, ts.: 211.
de Dozón, outorg.: 186. -- BOCHÓN / BOCHYÓN, marido de
-- Rodríguez de Pedraza, not.: *244. Moor Boa, dest.: 143.
JHOAN: Vid. IOHANNES. -- DE BOUTEIRO, ts.: 186.
JOÁN: Vid. IOHANNES. -- DA CARREIRA, ts.: 149.
JOANNA / JOHANA / Juana de Tuiriz, -- DOMINGUEσ, ts.: 149.
muller de Ruy de Santiago, ref. -- EANES, morador en Paços, ts.: 152,
fam.: *250. 175.
-- GOMEσ, muller de Roy de Santiago, -- EANNES COLLADO / ENANES cha-
ref. fam.: 223, 226. mado COLLADO, ts.: 76, 77.
JOHÁN: Vid. IOHANNES. -- Estévez, dest.: *127.
JOHANNES: Vid. IOHANNES. -- DO FORNO, ts.: 90.
JUAN: Vid. IOHANNES. -- GOMEσ, ts.: 168.
-- MARTÍN DE PINEIRO, marido de -- D-AMOEDO, marido de Marina

Moor d-Eyra, dest.: 142. Paas, dest.: 242.
-- MARTÍNEZ / MARTINI, notario -- FERREIRO DE ENBEANDE, ts.: 223.
xurado do concello de Dozón, dest.: -- FROYσ, marido de Tereiga Sancheσ,
66; not.: 60, 63.- capelán de Dozón, dest.: 212.
ts.: 62. -- GIL, dest.: 216.
-- PEREσ, escribán do rei, dest.: 70; -- Gómez de Montes, dest.: 197.
outorg.: 71.- marido de Moor -- de Monterroso, xuíz de Dozón, mari-
Martineσ, dest.: 122.- ts.: 119. do de Isabel Díaz, dest.: 228.
-- PEREσ DE QUINTAA, ts.: 142. -- NUNES, fillo de Johán Nunes de
-- POUPADO, poss. ant.: 175. Ysorna, ref. fam.: 149.
-- RODRIGUES / RODRÍGUEZ, nota- -- RODRIGUEσ DE CUDEIRO, ts.:
rio, not.: 79 n.- notario do rei en 216.
Castela e Orcellón. not.: 79; notario -- SANCHEσ, fillo de Anrrique
do rei, ref. coet.: 79. Sancheσ e María Rodrigueσ
-- YANES DE ROMADE, notario apos- d-Asperello, outorg.: 114.
tólico, clérigo da diocese de Lugo, -- DE TABOADA / TAVOADA, irmán
not.: 224. de Fernando de Canva, dest.: 241.
-- Yáñez de Vilariño, marido de Teresa -- de Vilamarín, marido de Violante
Yáñez, dest.: 210. Noguerol, dest.: *240.
LEDEGUNDIA, muller de Sonegildo, LORENZO: Vid. LAURENCIUS.
outorg. / ref. fam.: 1. LOURENÇO: Vid. LAURENCIUS.
Leonor: Vid. LIONOR. Luis de Bobadela, escudeiro, marido de
LIONOR / LYONOR / Leonor Guiomar de Novoa, outorg.: 253.
ALVAREσ, muller de Affonso LUPUS / LUPPUS, rei de Murcia, vasa-
Ougea, ref. fam.: 132. lo do rei Alfonso VII, ref. hca.: 18.-
-- GARCÍA / García, muller de Alvaro chantre de Lugo, cf.: 35.
de Canba, ref. fam.: 203.- filla de -- IOHANNIS, ts. et cf., 42.- presens, 48
García Pérez, viúva de Pedro -- PELAGII, laico, ref. coet., 50
Amoeiro, dest.: 230 LUYSA FERNANDEσ, poss. ant.: 150.
-- RODRÍGUEZ / RODRIGUEσ, monxa Luzio Lugildiz, outorg.: *19.
de Dozón, outorg.: 149.- abadesa de LUZO ARIAS, marido de Eldara
Dozón, outorg.: 149.- muller de Cresconiz, outorg., 11
Goter Gomeσ, ref. fam.: 165. LYONOR: Vid. LIONOR.
LOGILDUS LUZI, marido de Adosinda
Martiniz, dest.: 6.
Lope: Vid. LOPO. M
-- AFFONSO, marido de María
Rodrigueσ, dest.: 145. M. cabaleiro, ref. coet., 47
-- CONDE, marido de Beatriz Afonso, M. clérigo, presens, 49
dest.: 224.
M. FERNANDI, clérigo, subdiácono, ref. -- LOURENÇA / Lourenza, muller de

coet.: 50.- sanctimonialis, ref. coet.: 50 Afonso Pereσ, ref. fam.: 152.-
M. IOHANNIS, monxe, presens: 49. muller de Alonso Pérez, nai de
M. MARTINI, laica, ref. coet.: 50. Gómez García, ref. fam.: *209
M. PETRI, abadesa de Eiré, ref. coet.: 50.- -- MARTÍNEZ, muller de Pedro
irmá de I. Stephani, ref. coet., Martínez, ref. fam.: 98.
50.- nai de Martinus Iohannis, clé- -- MEL, muller de Arras Mendeσ, nai
rigo, dest., 47.- sanctimonialis, ref. de Pay Arras, ref. fam.: 101.
coet.: 50. -- MUNINCI, concuñada de Iohannes,
M. SALVATORIS, laica, ref. coet.: 50. presbítero, ref. fam.: 20.
MAIOR: Vid. MOOR. -- MUNIS / MUNIZ, dona, nai de
MARÍA / María, raíña, nai de Fernando Sancia Fernandi, abadesa de
IV, ref. fam.: 85. Dozón, outorg.: 51.- dona, muller
-- BELLEYRA, poss. ant.: 101. de don Ferrnand-Ares, nai de dona
-- FERNANDES / FERNÁNDEZ / Costança Ferrnández, ref. fam.: 66.
FERNANDEσ, abadesa de Dozón, -- NUNIZ, sanctimonialis, ref. coet.: 50.
dest.: 88, 107; outorg.: *93, 97, 98, -- PAAZ, muller de Ferrnán Rodríguez,
99, *100, *104, 105.- ref. coet.: ref. fam.: 73.
*108.- ama da infanta Isabel, ref. -- PELAGII, filla de Pelagius Munionis
hca., 79.- irmá de Guntrodo de Rodeiro, dest.: 37.
Fernández, dest.: 55.- nai de Tareia -- PÉREZ / PEREσ / Pérez, poss. ant.:
e Aldonça Nuneσ, ref. fam., 148.- 65.- muller de Johán Domínguez
muller de Pay Areas, filla de da Parte, ref. fam.: 88.- muller de
Costança Fernandeσ e Gil Oares, Juan Martínez, ref. fam.: *252.-
outorg., 109.- sobriña da abadesa de muller de Pedro Martínez de Moe,
Dozón, outorg., 109. ref. fam., *135.- muller de Alonso
-- FERNANDES CORONEL, aia da Pereσ, ref. fam.: 167.- muller de
raíña María, muller de Sancho IV, Joan Lopeσ, ref. fam.: 243.- sogra
ref. coet.: 85. de Martino Pereσ do Castro, ref.
-- FERNANDI, monxa de Dozón, pre- fam.: 150.
sens: 53.- muller de Petrus -- PETRI, filla de Petrus Bazacho, ref.
Dominici, carniceiro de Ourense, fam.: 33.
outorg.: 62.- filla de Fernando -- PETRI, prioresa de Dozón, dest.: 41.
Rosado, ref. fam. / dest.: 55. -- PETRICI, outorg.: 17.
-- GARCÍA, dest.: 69. -- PETRIZ, outorg.: 26.
-- GOMEσ, muller de Johán Gonçaleσ -- PINEYRA, viúva de Johán Gomes de
de Trasquinte, ref. fam.: 123. Senoryn, outorg.: 96.
-- González, muller de Gómez García, -- RODRÍGUEZ / RODRIGUEσ, abade-
ref. fam.: *209. sa de Dozón, outorg.: 115.- irmá da
-- LOPEσ, muller de Pedro da Felgeira, abadesa de Dozón Teresa
ref. fam.: 183.
Rodríguez, ref. fam., 79.- muller de Martini, ref. fam.: 53.- muller de
Lopo Affonso, ref. fam.: 145. Petrus Iohannis, ref. fam.: 60.
-- RODRIGUEσ D-ASPERELLO, -- DE VILARELLO, dest.: 91.
muller de Anrrique Sancheσ, ref. MARINA [...]: 112.
fam.: 114. MARTIN: Vid. MARTINUS,
-- VELASCI, sanctimonialis, ref. coet.: MARTINUS / MARTINO / MARTIÑO /
50. MARTIN, arcebispo de Santiago,
MARINA / Marina ANES, muller de Martín I, cf.: 22.- bispo de Astor-
Pero de Paaços, ref. fam.: 140. ga, Martín González, notario no reino
-- ARIAS, muller de Petrus Gudesteiz, de León, ref. coet.: 71.- bispo de
dest. / ref. fam.: 7, 8. Ourense, cf.: 15.- bispo de Oviedo,
-- FERNANDI, sanctimonialis, ref. coet.: Martín II, cf.: 15.- cóengo de Lugo,
50.- filla de Fernando Rosado, ref. subsc.: 35.- not., 12, 33.- ts., 5, 20, 26,
fam. / dest.: 55 33, 41
-- FROILAZI, irmá de Onorius Froilazi, -- ALVAR, ts.: 126.
filla de Froilaz Gomez, outorg.: 5. -- ANES, notario xurado de Camba, not.:
-- IOHANNIS, filla de Iohannes 92; notario en terra de Camba e...
Dominici e Marina Iohannis, ref. por Andreu Sancheσ: 105 n.- peli-
fam.: 64.- muller de Iohannes queiro, morador en Barra Sussao,
Dominici, ref. fam.: 64 ts.: 148.- forneiro, ts.: 121.
-- LOPEσ, nai de Johán Pereσ, ref. fam.: -- ARES TYÑOSO, ts.: 110.
118. -- ARRES, forneiro, ts.: 122.
-- LUCI, filla de Aragunta Ruderiquiz, -- Caveiro, dest.: *246.
muller de Pelagius Vimaraz, outorg.: -- DOMÍNGUEZ / DOMINGUEσ, xus-
9. tiza do couto de Dozón, ref. coet.:
-- MEL, nai de Miçía, Aldonça e Moor 79.- home da abadesa, ts.: 165.- ts.:
Arres, poss. ant.: 102; outorg.: 94. 166, 178, 181.
-- MUNIONIS, monxa de Dozón, pre- -- DOMÍNGUEZ DE BUDEYROS, ref.
sens: 48. coet.: 79.
-- PAAS, muller de Lopo d-Amoedo, -- DOMINICI, confesor, ts.: 62.
ref. fam.: 242. -- EANES, cabaleiro, ts.: 69.
-- PÉREZ / PERES / PEREσ, muller de -- EANES O VELLO, capelán de
Gonçalo Eanes, ref. fam.: 119.- Vilanova de Dozón, ts.: 56.
muller de Johán Domínguez do -- FALCONERO, mandou escribir,
Castro, ref. fam.: 115.- muller de canc.: 67.
Pay Cota, nai de Sancha Pelaeσ -- FEINAS DA PONTE, ref. coet.: 79.
de Sello, ref. fam.: 92.- muller de -- FERNANDI, irmán de Iohannes
Pedro Pérez de Llama, ref. fam.: Fernandi de Rivolo, presens: 53.
81.- dest.: 112. -- González de Tamallancos, poss. ant.:
-- PETRI, monxa de Dozón, dona, pre- *134.
sens: 48.- muller de Martinus
-- IOHANNIS, prior de Aciveiro, pre- -- Vidal, poss. ant.: *127.

sens: 51.- clérigo, fillo de M. Petri, -- Yanes, not.: *95, *153.
dest.: 47.- capelán, presens: 48.- ts. / -- YAÑEZ, visador de Juan I, canc.:
cf.: 42, 63. 151.
-- IOHANNIS chamado TOPETE, MARTÍN: Vid. MARTINUS.
faber, ts.: 62. MARTIÑO: Vid. MARTINUS.
-- IOHANNIS DE CARVALLEDO, ts.: 64. MARYA: Vid. MARIA.
-- LOPEσ, poss. act.: 157. MARYNA RUVEA, dest.: 91.
-- LOURO, clérigo, ts.: 97. MARYÑA ANES / ANNES, muller de
-- MARTINEσ, ts.: 125. Pedro Núñez, nai de Oraca Pérez,
-- MARTINI, marido de Marina Petri, ref. fam.: 76, 77.
dest.: 53.- ref. coet.: 45. MATHEUS PELAGII, escribán, not.: 54,
-- MARTIσ, notario xurado en terra de 55.
Dozón de mao de Lourenço MAYOR: Vid. MOOR.
Rodrigues, notario do rei, not.: 73. MEÉN VAASQUES, ts.: 179.
-- MONACUS / MOOGO, capelán de MENENDUS TRASMIRI, poss. act.: 11.
Vilanova, ts.: 55, 63, 64. MICHAEL: Vid MICHAELIS.
-- MOÑIZ, poss. act.: 76. MICHAELIS / MICHAEL / MIGUEL,
-- MUNIONIS, ref. coet.: 45. bispo de Lugo, ref. coet.: 48, 50, 51,
-- MUNIZ, ts.: 54. 54-56, 60.- frater, not.: 48.- not.:
-- NUNONIS, presens: 48. 44.
-- DE PEDROSO, ts.: 157. -- DIAS DE MEAR, ref. coet.: 79 n.
-- PELAGII, sancristán, presens: 51. -- DOMINGUEσ DE SANGUNEDO,
-- PELAICI, presbítero, cf.: 15. ts.: 91.
-- PÉREZ / PEREσ / Pérez, clérigo de -- DA GEESTA, ts.: 145.
Santa María de Bidueiros, ts.: 113.- -- LOURENÇO, capelán do mosteiro
clérigo do mosteiro, ts.: 99.- cape- de Dozón, ts.: 76.- ts.: 73.
lán da abadesa, ts.: 91, 92.- poss. -- LOURENÇO DE ÇERREDO, ref.
ant.: *174.- ref. coet.: 70. coet.: 109.
-- PEREσ DE CASTRO, xenro de María -- MARTIZ, notario xurado en terra de
Pereσ, dest.: 150. Dozón de man de Françisco Pérez,
-- PETRI, home bo, ref. coet.: 32. notario do rei, not.: 81.
-- PETRI DE CADRON, home bo, ref. -- PÉREZ, home de Pedro Núñez, ts.:
coet.: 32. 77.
-- SANCII, laico, ref. coet.: 50. -- PETRI, cóengo e presbítero, ts.: 54.
-- Telleiro, poss. ant.: 235. -- SALVATORIS DE CODARIO, ts.: 62.
-- VASCES, notario en terra de Camba -- VIVIANCE, notario xurado de Deza,
por Andreu Sanches, not.: 109. not.: 69.
-- VELASQUIZ, marido de Odrocia MIÇÍA ARRES DE CASARES, muller
Roderiquiz, irmán de Pelagius de Fernán Vaasquez, outorg.: 102.
Velasqui, dest.: 3. MIGUEL: Vid. MICHAELIS.
MONIUS: Vid.: MUNIUS. -- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ /

MOOR / MAIOR / MAIOR, dona, avoa Fernández, prioresa de Dozón,
de Miçía, Aldonça e Moor Arres, outorg.: 97.- monxa de Dozón, ref.
poss. ant.: 102.- abadesa de Dozón, coet.: 65.- muller de Ruy Martínez,
outorg.: 47; ref. coet.: 48.- dona, ref. ref. fam.: *136.- muller de
coet.: 37. Gonçalvo Lourenço, ref. fam.: 198.
-- AARRES, irmá de Pedro Ares, dest.: -- FERNANDI, abadesa de Dozón,
110. outorg.: 50.- vestiaria de Dozón, dona,
-- AFONSO / AFFONSO, monxa de dest.: 62.- outorg.: 58.
Dozón, outorg.: 90. -- LUZ, nai de Guntrodo Suariz, poss.
-- AFONSO / ALFONSI / ALONSO / ant.: 40.
ALONSO DE RODEIRO, abadesa -- MARTINEσ, muller de Johanne
de Dozón, outorg.: *136, 139, 140, Esteveσ, ref. fam.: 125.- muller de
143, 147, 152, 156, 157, *159, Lourenço Pereσ, ref. fam.: 122.
*161, 162, *163, *164, 165-167, -- Méndez, muller de Pedro de
*169, 170, 173, *174, 176- Nogueira, ref. fam.: *236.
183,*184, *185, 187- 189, *190- -- MUNNIσ, poss. ant.: 90.
*193, 194, 195; dest., 156, 160.- -- NUNES, prioresa que foi de Dozón,
outorg.: *144. poss. ant.: 97.
-- ÁLVAREZ, monxa de Dozón, ref. -- PÉREZ / Pérez, dona, outorg.: *31.-
coet.: 241. poss. ant.: 65.
-- ALVES / ALVEσ, monxa de Dozón, -- PETRI, irmá de Toda, abadesa de
ref. coet.: 237, 242, 243. Dozón, nai de Pelagius Munionis,
-- ANES, muller de Domingo Lourenço, outorg.: 37.
ref. fam.: 131.- muller de Gomeσ -- PETRI VALOURA, ref. coet.: 50.
Pereσ de Vasadre, ref. fam.: 157. -- RODERICI, monxa, ref. coet.: 50.
-- ARAS / ARRAS / ARES / ARRES, -- RODRIGUES / RODRÍGUEZ /
monxa de Dozón, filla de Marina RODRIGUEσ, abadesa de Dozón,
Mel, dest.: 94, 101.- monxa de outorg.: 111, 113, 116, 117, 119,
Dozón. irmá de Pai Arras, dest.: 121-123, 125, 126, 131; dest.:
106.- irmá de Miçía Arres de 130.- prioresa de Dozón, irmá de
Casares, dest.: 102.- irmá de María Constanza Rodríguez, dest.: *104.-
Fernandeσ, dest.: 109 muller de Juan de Anllo, ref. fam.:
-- BOA, muller de Lourenço Bochón, 253.- muller de Pedro da Parte, ref.
ref. fam.: 143. fam.: *219.- filla de Elvira
-- D-EYRA, muller de Lourenço Martín Fernandes e Roy Garçía de Froyaes,
de Pineiro, ref. fam.: 142. ref. fam.: 91.
-- EANES, muller de Gonçalvo -- SANCII, prioresa de Chouzán, dest.:
Lourenço, ref. fam.: 186. 50.
-- Fernández, abadesa de Dozón, -- SUERII DICTA DE LOBAES, dona,
outorg.: *87. presens: 53.
-- TAVERNEYRA DE MONEIXAS, O
dest.: 109.
MOR: Vid. MOOR. O. GARZIA, laica, ref. coet.: 50.
MUNIO: Vid. MUNIUS. ODROCIA / ODROZIA CRESCONIZ,
MUNIUS / MUNIO / MONIUS / muller de Petrus Adefonso, nai de
MONIO, conde de Monterroso, 8.- Petrus e Arias Diaz, outorg.: 10.
ts.: 9, 10, 28 32.- cf.: 20. -- RODERIQUIZ, muller de Martinus
-- ARIZ, poss. ant.: 38. Velasquiz, dest.: 3.
-- DIAZ, prelado de Santo Estevo de ODUARIUS, not. 13.- ts. 13.
Carboentes, ref. coet.: 55. -- ALDIZ, cf.: 4.
-- DIEZ, pai de Didacus Munionis, ref. OLIDI, ts.: 2.
fam.: 37. ONEGA FERNANDI, ref. coet.: 45.
-- Fernández, outorg.: *34, *36. ONORIUS FROILAZI, irmán de
-- GUNCALVIZ, pai de Petrus e Elvira Petrus, Pelagius, Trodilla, Adosinda
Muninz, ref. fam.: 8. e Marina Froilazi, fillo de Froilaz
-- IOHANNIS, cóengo, cf.: 15. Gómez, outorg.: 5.
-- MUNIZ, ts.: 44, 54. ORACA: Vid. URRACA.
-- ODARIZ, cf.: 8. ORAKA: Vid. URRAKA.
-- PETRI, clérigo, presens: 43, 45. ORDONIUS, bispo de Lugo, ref. hca.:
43, 44.- bispo de Salamanca, cf.:
22.- prior de Xerusalén, cf.: 15.-
N not.: 28.- poss. ant.: 11.- ts.: 5.
-- PELAGII, laico, ref. coet.: 50.
N. SUERII, cabaleiro, irmán de L. ORRACA: Vid. URRACA.
Suerii, ts.: 52. ORRACHA: Vid. URRACA.
NICOLAUS FERNANDI D-ESTRU- ORRAKA: Vid. URRACA.
MIL, ts.: 57. OSORIUS IOHANNIS, dest.: 37.
NUNNUS, bispo de Astorga, ref. hca.: -- MUNIZ, marido de Adosinda Pelaiz,
46. pai de Petrus Osoriz, ref. fam.: 1.
NUÑ-EANNES, notario público do rei OVECUS / OVECO, not.: 8.
en terra de Temes e Vilaúxe, not.: -- PEREσ, ts.: 121.
77; ref. coet.: 76. -- PETRI, laico, ref. coet.: 50.
-- EANES D-ESTRUMILLE, ts.: 132. -- RODRIGUIZ, poss. ant.: 40.
-- FERNANDI, cf.: 30.
-- Gómez, cóengo de Santiago, outorg.:
*80. P
-- González, marido de Inés González,
dest.: *169. P. monxe, presbítero, ref. coet.: 50.
P. ERIZ, clérigo, ref. coet.: 50.
P. IOHANNIS, not.: 47.
P. PELAGII DE LAMA, laico, ref. coet.: 50.
P. SUERII, ts.: 52. -- DE CAMBA, fillo de Johán Perez,

PAI ARRAS, irmán de Moor e Aldonça clérigo, ref. fam.: 121.- ts.: 121-123,
Arras, monxa de Dozón, outorg.: 142.
106. -- CANPO, ts.: 203.
PASCOAL / Pascual FERRNANDEσ, -- COLMA, pai de Afonso Colma, ref.
notario público do rei en terra de fam.: 148 n.; ts.: 113.
Orcellón e Dozón, not.: 180. -- COSILLARES, ts.: 132.
-- Vázquez, clérigo, not.: *247. -- D-ANSYNS, ts.: 175.
Pascual: Vid. PASCOAL. -- d-Ardal, marido de Inés, ts.: *193.
PAY AREAS / ARES, marido de María -- DE ..., notario público do rei en terra
Fernandeσ, dest. / ref. fam.: 109; ts.: de Dozón, ref. coet.: 88.
109. -- DE DIOS, escr.: 65.
-- ARRAS, fillo de Arras Mendeσ e -- DOMÍNGUEZ / DOMINGUEσ,
María Mel, outorg., 101.- outorg.: marido de Sancha Pérez, dest.: 74.-
106. zapateiro, morador no pazo da aba-
-- CORZA, home da abadesa, ts.: 56. desa, ts.: 109.- poss. ant.: 116.- ts.:
-- COTA, marido de Marina Pereσ, pai 94.
de Sancha Pelaeσ de Sello, ref. fam.: -- DOMINGUEσ DA LAGEA, ts.: 101.
92. -- DOMÍNGUEZ DE BIDUEYROS /
-- GIL, dest.: 216. DOMINGUEσ DE BIDUEIROS ts.:
PEDRO / PERO / PER / Pedro, rei, 65; ts.: 125.
Pedro I, outorg.: *137, *138.- -- DOMINGUEσ DE CAS DOS RIVI-
conde, primo de Juan I, perteguei- LLES, ts.: 115.
ro maior da terra de Santiago, dest.: -- DOMINGUEσ DE MICOYTE, ts.:
151.- [...], canc.: 105. 110.
-- AMIGO, ts.: 132. -- DONσEL, ts.: 115, 123, 132.
-- Amoeiro, marido de Leonor García, -- EANES, notario do rei en Dozón,
ref. fam.: 230. not., 81 n.; 84.- prelado da igrexa
-- ANES, arcipreste de Dozón, clérigo, de Carboentes, ts.: 56.- clérigo
ts.: 150.- notario público do rei en capelán da abadesa, ts.: 92.- canc.:
Chao de Castela, Búbal e 105.- ts.: 101.
Bolodesenda, not.: 118. -- EANES DA CARREIRA, ts.: 106.
-- ANES DE BADYN, ts.: 119. -- ENANNES DE SAAZ, poss. ant.: 76.
-- ANES DE CUÑARRO, marido de -- ESTEVES / ESTEVEσ / ESTEVEES,
Tereiga Afonso, dest.: 221. prelado de San Salvador de O, ts.:
-- ARES, irmán de Moor Aarres, 109, 111.- clérigo, ts.: 121.- ts.:
outorg.: 110. 130.
-- BOO, ts.: 101, 180. -- DA FELGEIRA, marido de María
-- BOOJE, home de Suer Ares, ts.: 224. Lopez, dest.: 183.
-- DE CABRAL, carpinteiro, morador -- FERRNANDES / Fernández, clérigo
en Vigo, ts.: 241. reitor de Santa María de Temes, ts.:
148.- irmán de Guntrodo Catasós e criado da abadesa, not.:

Fernández, dest.: ??.- not.: *100. 147.
-- FERRNANDEσ DE LUEDA, ts.: 119. -- PÉREZ del AMA / del AMA DE
-- FREIRE DE FONTANO, ref. coet.: LLAMA / -- DE DOZON, marido de
79. Marina Pérez, dest.: 81.- ref. coet.:
-- Froilaz Cercelo, dest.: *21. 79
-- González, marido de Teresa Gómez, -- PEREσ DE MOURYGAAS, ts.: 139.
dest.: *208. -- REI, criado de Lopo Ferreiro de
-- LAMEYRO, ts.: 110. Embeande, ts.: 223.
-- LEEDO, ts.: 150. -- RUIZ SARMIENTO, adiantado
-- LORENÇO, home da abadesa, ts.: maior en Galicia, dest.: 158.
150. -- RUVEO / RUVYO, ts.: 119, 130.
-- LOURENÇO DE NOGEIRAS, pai de -- SANCHEσ, ts.: 234, 237.
Fernán Peres, clérigo, ref. fam.: 180. -- SARMIENTO, meiriño maior en
-- MARINAOS, home de Johan Galicia, dest.: 146.
Lourenço de Rodeiro, ts.: 131.- ts.: -- Vázquez, marido de Catalina Anes,
130. dest.: *192.
-- MARTINES dito DONσEL, ts.: 111. -- VEYTO, ts.: 237.
-- MARTINES DE PEEJE, ref. coet.: 79. -- YANES, chamado LAMEYRON, ref.
-- MARTÍNEZ / MARTINEσ, marido de coet.: 79.
María Martínez, dest.: 98.- home da -- YANEZ DE VILLAIMAI, ref. coet.: 79.
abadesa, ts.: 123. -- YAÑEZ / YANES / Yáñez, not.: *154.-
-- Martínez de Moe, marido de María ts.: 96.- ref. coet.: 79.
Pérez, dest.: *135. PELAGIUS, arcebispo de Santiago,
-- de Nogueira, marido de Maior Pelayo Camundo, cf.: 15.- chantre
Méndez, dest.: *236. de Santiago, cf.: 15.- frater, ministro
-- DE PAAÇOS, marido de Marina dos franciscanos na provincia de
Anes, dest.: 140. Santiago, outorg.: 61.- marido de
-- da Parte, marido de Maior Guntrodo Suariz, ref. fam.: 40.-
Rodríguez, dest.: *219. presbítero, cf.: 10.- not.: 10, 20, 23,
PEDRO MIGEELEZ, ts.: 65. 43.- ts.: 1-4, 6-9, 11-13, 17, 20, 26,
-- MOOGO, capelán do mosteiro, ts.: 32, 33.
74. -- BALDEMIRIZ, cf.: 4.
-- NÚÑEZ / NÚNEZ, marido de -- BAZACU, home bo, ref. coet.: 32
Maryña Fernández, pai de Oraca -- BERVEGAN/BERVEGON, arcediago
Pérez, ref. fam.: 76.- marido de de Lousada, cf.: 35; home bo, ref.
Maryña Annes, outorg.: 77; poss. coet.: 32.
act.: 76.- ref. coet.: 77. -- ERIZ, clérigo, presens / ts.: 45.
-- PARENTE, ts.: 242. -- FROILAZI, irmán de Onoricus
-- PEREσ, clérigo capelán da abadesa, Froilazi, fillo de Froilaz Gomez,
ts.: 92.- clérigo de Santiago de outorg.: 5.
-- GUNDESINDI, cóengo e subdiáco- e Traba, ref. coet.: 8.- conde, cf.: 22.-
no, cf.: 15. arcebispo de Santiago, Pedro
-- HERIZ, ts. / cf.: 42. Gudesteiz, cf.: 27.- bispo de Lugo,
-- INFANS, cóengo, cf.: 15. Pedro II, ref. coet.: 8.-bispo de
-- IOHANNIS, ts.: 55. Mondoñedo, cf.: 22.- bispo de
-- MARTINI, ts.: 45. Ourense, Pedro Seguín cf.: 22; ref.
-- MARTINIZ, marido de Guntrodo coet.: 23.- bispo electo de Ourense,
Suariz, dest.: 9; ref. fam.: 15. Pedro Yáñez de Novoa, ref. coet.:
-- MARTINZI, dest.: 5. 64.- bispo de Oviedo, Pedro I, cf.:
-- MILIDIZ, poss. ant.: 38. 22.- prior de Sar, cf.: 15.-scellarius
-- MONACO: ts.: 55. de Oseira, don, presens: 48.-presbí-
-- MUNIONI / MUNIONIS, tenente tero, not., 9.- cf.: 20.- not.: 24, 39.-
Camba, ref. hca.: 33.- marido de ts., 2-6, 8-13, 17, 24, 26, 32, 33,
Teresa Muninz, fillo de Maior Petri, 41.
ref. fam.: 37. -- IIIus, abade de San Martiño Pinario,
-- MUNIONIS DE RODEIRO, pai de cf.: 15.
Maria Pelagii, ref. fam.: 37. -- ADEFONSO, marido de Odrozia
-- ODURIZ, marido de Eilona Moniz, Cresconiz, pai de Petrus e Arias
outorg.: 6. Diaz, outorg.: 10.
-- PETRI, clérigo, ref. coet., 50.- fillo de -- AFONSO, poss. ant.: 38, 40.
Petrus Maurus, presens: 43. -- ALBUS, clérigo, not. et cf.: 15.
-- RAMIRIZ DE VERES, presbítero, pre- -- ALFONSI, cabaleiro de Curantes,
sens: 43. presens: 51.
-- SESNANDIZ, marido de Elvira -- ASCARIGUIZ, poss. ant.: 40.
Muninz, outorg.: 8. -- BAZACHO, pai de Gomez e Toda
-- TRASMIRIZ, poss. ant.: 11. Petri, poss. ant.: 36.
-- VELASQUI, fillo de Velasco e Elloni, -- chamado INFANTINUS, cf.: 22.
irmán de Martinus Velasquiz, -- DE DEO, not.: 64.
outorg.: 3. -- DIAZ, fillo de Petrus Adefonsi e
-- VIMARAZ, marido de Marina Luci, Odrozia Cresconiz, outorg.: 10.-
outorg.: 9. poss. ant.: 10.
PELAIUS MARTINIZ, marido de dona -- DOMINICI, notario público, not.:
Guntrodo, Deo vota, outorg.: 37, 38. 53.- carniceiro de Ourense, marido
PELAYO MARTÍNEZ, dest.: *87. de Maria Fernandi, ref. fam.: 62.-
PELLAGIUS: Vid. PELAGIUS. laico, ref. coet.: 50.
PER: Vid. PEDRO. -- DURO, poss. ant.: 40.
PERO: Vid. PEDRO. -- ERIZ, ts. / cf.: 42, 45.
PETRUS, infante, mordomo do rei, -- FERNANDI, notario público de
tenente León, Limia e Zamora, ref. Castela, not.: 53.- abade de Oseira,
coet.: 46.- conde en Asturias, cf.: dest.: 57.- fillo de Fernando
27.- conde en Deza, Alba, Bezoucos Rosado, dest. / ref. fam.: 55.
-- DE FREIXEEDO, ts.: 62. -- MUNIZ DE BARRAN, home bo, ref.

-- FROILAZI, irmán de Onoricus coet.: 32.
Froilazi, fillo de Froilaz Gomez, -- NUNI, prior de Oseira, presens: 45.
outorg.: 5. -- OSORIZ, fillo de Osorio Muniz e
-- FUMAZ, ts.: 23. Adosinda Pelaiz e afillado de
-- GARSIE, home bo, ref. coet.: 32. Sonegildo, dest.: 1.
-- GUDESTEIZ / GODESTEIZ, arcebispo -- PARDUS, coengo e prepósito, cf.:15.
de Santiago, ref. coet.: 26, cf.: 28.- -- PELAGII, mordomo, ref. coet.: 55.-
marido de Marina Arias, dest.: 7, 8. presbítero, ts.: 44.- poss. ant.: 37.-
-- IOHANNIS, chanceler de Fernando ref. coet.: 54.- ts.: 44, 54.
II, canc.: 30.- notario xurado de -- PELAGII chamado VULTORAN,
Dozón, not.: 49.- celeireiro de cabaleiro, presens: 51.
Oseira, presens: 43.- clérigo, ts.: -- PELAGII DE CIBRAN, ts.: 52.
44.- frater, ts.: 54.- fillo de -- PELAIZ, cf.: 8.
Iohannes Dominici e Marina -- PELII, ts.: 55.
Iohannis, dest.: 64.- marido de -- PÉREZ, monxe e celeireiro do mos-
Terasia Arie, dest.: 52.- dest.: 54. teiro de San Clodio, scrip.: 51.
-- IOHANNIS DE ARNEGO, clérigo, -- PETRI, mestrescola de Ourense,
presens: 45. cóengo de Santiago, chanceler de
-- LUCE, poss. ant.: 38. Alfonso IX, ref. coet.: 46.
-- LUPI, clérigo, presens: 45. -- PETRI DE CODESOSO, ts. et cf.: 42.
PETRUS LUPI DE VILANOVA, presbí- -- PETRI DE SANCTO PETRO DE
tero, presens, 43. VENBIBRE, ts.: 57.
PETRUS MARTINI, celeireiro de -- PETRIZ, fecit: 26.
Sobrado, ts. et cf.: 42.- laico, ref. -- PRIOR, xuíz, cf.: 15.
coet.: 50. -- SANCII, irmán de Petrus e Rodericus
-- cóengo e prepósito, cf.: 15. Sancii, outorg.: 24.
-- MARTINI chamado PIDRERO, mari- -- SEBASTIANUS, mordomo, presens:
do de dona Eximia do Campo, 53.
dest.: 49. -- STEFANI, cf.: 15.
-- MARTINI DE SAA, presbítero, pre- -- SUARII, ts.: 54.
sens: 43. -- SUARIZ, fillo de Suarius Petriz,
-- MAURUS DE RIBAS, presens: 43. irmán de Gunteroto Suariz, outorg.:
-- MENDI, not.: 41. 12.
-- MICAELLIS, ts.: 63. -- SUERII, arcebispo de Santiago,
-- MICHAELIS, presens: 53. Pedro Suárez de Deza, cf.: 30.
-- MUNINZ, fillo de Munius -- VEASQUIZ, fillo de Veasco, outorg.: 7.
Guncalviz, outorg.: 8. -- VILIELMIZ, cf.: 15.
-- MUNIONIS, arcebispo de Santiago, -- VITALIS, abade de..., ref. coet.: 58.
ref. coet.: 43.- sobriño de dona Toda, PONCIUS / PONTIUS, conde, mordo-
monxa de Dozón, ref. fam.: 48. mo de Fernando II, cf.: 22.
PONGROSO, rei, Sancho I de León, -- GOMESCII / GOMETII, tenente

ref. hca.: 79. Monterroso, ref. hca. / ref. coet.: 45,
PONTIUS: Vid. PONCIUS. 54, 55.
-- GOMEσ, ts.: 167.
-- GONÇALEσ / GONSALEσ /
Q GONσALEσ, ts.: 114, 122, 176.
-- da Nogueira, dest.: *215.
QUIDUS: Vid. GUIDUS. -- DE RIELLO, ts.: 117.
-- SANCII, irmán de Fernandus e
Petrus Sancii, outorg.: 24.
R -- SUERII, tenente opidum Albe, meiri-
ño maior en Galicia, ref. hca.: 52.
RABINALDUS, bispo de Mondoñedo, -- TAURERINS, ts.: 57.
cf.: 30. RODRIGUS: Vid. RODERICUS.
RAMIRUS, conde en Beriz, cf. 27; ROMANUS, cóengo de Lugo, not.: 35.
conde. cf.: 22.- presbítero, cf.: 11. ROMEU, criado de Lopo Conde, ts.:
-- PONCII, cf.: 27. 224.
REGINALDUS, cóengo de Lugo, subs.: -- PEREσ DE PINEYRO, ts.: 96.
35. ROY / RUY / RUI / Ruy ARES, pai de
RICA, emperatriz, muller de Alfonso Roy Rodrigueσ, ts.: 226.
VII, ref. fam.: 17. -- Cangado, marido de Sancha Ceveira,
RODERICUS / RODRIGUS / RUDERI- dest.: *248.
CUS / RODRIGO, conde en Sarria, -- D-ORANTES, xuíz do rei, ref. coet.: 79.
cf.: 8, 27.- conde, prolis Ovequiz, -- FERNANDES DE NOZEDA, cabalei-
marido de Toda, outorg.: 2.- bispo ro, ts.: 69.
de Lugo, Rodrigo Martínez ref. -- FERNANDEσ, clérigo de Covas, ts.:
coet.: 33; outorg.: 35; cf.: 35.- bispo 97.
de León, Rodrigo Álvarez, ref. coet.: -- GARÇIA, escudeiro de Froiás, ts.: 97.
46.- arcediago de Lugo, magister, -- GARÇIA DE COUCIEYRO, ts.: 189.
subs.: 35.- magister, clérigo, presens: -- GARÇIA DE FROYAES, marido de
45.- ts.: 10, 17, 24. Elvira Fernandeσ, ref. fam.: 91.
-- AFONSO, racioneiro de Ourense, rei- -- GILELMEσ, notario de Dozón e
tor de San Martiño de Vilarrubín e Orcellón polo rei, not.: 229.
notario do concello de Vilarrubín, -- GONÇALVES DE M[...], ts.: 195.
not.: 148 n. -- González de Vilariño, escudeiro, fillo
-- ALONSO DE MONDYN, ref. coet.: de Gonzalo Gutiérrez de Vilariño e
168. Aldonza Afonso, outorg.: 211.
-- de Froxil, not.: *245. -- Lorenzo, notario de Ourense, dest.:
-- GARSIAS, meiriño maior, ref. coet.: *134.
53. -- DE LOUÇIA, marido de Eynés, dest.:
-- GIL, dest.: 216. 229.
-- LOURENÇO DE CANBA, marido de sobriña de Orraca Gomecii, ref.

Aldonça Eanes, ref. fam.: 96. fam.: 45.
-- Martínez, marido de Maior -- GARSIE / GARSIA, monxa de
Fernández, dest.: *136, *159. Dozón, filla de Garsias Ruderici e
-- PAEEZ DE VIESIVA, adiantado Sancia Vermude, outorg.: 57; dest.:
maior en Galicia, ref. coet.: 89. 56.
-- de Piñeiro, marido de Constanza de -- GOMECII, irmá de Orraca Gomecii,
Piñeiro, dest.: *218, *239. outorg.: 43.
-- DA PORTELLA, ts.: 160. -- PELAEσ DE SELLO, filla de Pay Cota
-- RODRIGUEσ, fillo de Roy Ares, ts.: e Marina Pérez, outorg.: 92.
226. -- PÉREZ, muller de Pedro Domínguez,
-- DE SANTIAGO / de Santiago, mari- ref. fam.: 74.
do de Joanna Gomez, dest.: 223, -- PETRI, dest.: 45; outorg.: 54.
226.- marido de Juana de Tuiriz, -- RODRIGUEσ, muller de Joan
pai de Juan de Santiago el Mozo, Alonso, ref. fam.: 178.- muller de
ref. fam.: *250. Johán Rodrigueσ, ref. fam.: 121.-
-- Soutiño, clérigo de Santiago de Saa, muller de Johan Rodrigueσ de
dest.: *238. Canba, ref. fam.: 121.
RUDERICUS: Vid. RODERICUS. -- VERMUDE, muller de Garsia
Roderici, nai de Sancia Garsie,
monxa de Dozón, ref. fam.: 57.
S SANCHO, rei, Sancho IV de Castela,
outorg., 67, *68, 70, 72, *75; ref.
S. PETRI, monxa, ref. coet.: 50. coet.: *75, 79.
SABARICUS, avó de Onoricus Froilazi, SANCIUS / SANTIUS, rei, Sancho III, ref.
ref. fam.: 5. coet.: 18.- Sancho VI de Navarra, vasa-
SANCIA / SANCHA / SANTIA, abade- lo de Alfonso VII, ref. coet.: 18.- meiri-
sa de Dozón: Vid SANCIA FER- ño maior en Galicia, ref. coet.: 64.
NANDI.- muller de Johán Louriño, -- PELAGII, magister conversorum de
ref. fam.:. 116. Oseira, presens: 43.
-- Ceveira, muller de Ruy Cangado, ref. SANTIA: Vid. SANCIA.
fam.: *248. SEBASTIANUS PELAGII, prior de
-- DIAZ, filla de Didacus Munionis, Camanzo, presens: 51.
dest.: 37. SONEGILDO, fillo de Guntino e
-- FERNANDI / FERRNANDEσ, abade- Aragunta, marido de Ledegundia,
sa de Dozón, filla de dona María outorg.: 1.
Muñiz, outorg.: 49, 52, 53, 56, 60, STEPHANIA PETRI, irmá de dona Toda,
63-65, 69; dest.: 51, 61, 66; priore- monxa de Dozón, ref. fam.: 48.
sa de Dozón, presens: 48.- monxa STEPHANUS, bispo de Zamora, cf.,
de Dozón, presens: 48.- muller de 22, 27.- adiantado en Galicia, ref.
Affonso Martineσ, outorg.: 175.- coet.: 60.- ts.: 55.
STROUCO, avó de Sonegildo, ref. fam.: -- Gómez, muller de Pedro González,

1. ref. fam.: *208.
SUARIUS / SUERIUS, not.: 5.- ts.: 9. -- GONSALEσ, muller de Alonso de
-- GARCÍA, poss. ant.: 40. Lión, ref. fam.: 177.
-- PETRI / PETRIZ, marido de Tareixa -- de Meira, muller de Gonzalo Yanes,
Rodriguiz, dest.: 2.- pai de ref. fam.: *206.
Guntrodo Suariz, poss. ant.: 40; ref. -- MONINZ / MUNINZ, muller de
fam.: 12; dest.: 4. Fernandus Oariz, ref. fam.: 23.-
-- SUERII, celeireiro de Oseira, presens: muller de Pelagius Munionis, ref.
45.- monxe de Oseira, ref. coet.: fam.: 37.
50.- ts.: 45. -- NUNEσ, muller de Gil Rodriguez de
SUER / SUEYR / Suero ARES, irmán de Villamarín, irmá de Aldonça
Lopo Conde, marido de Viringella Nunes, monxa de Dozón, outorg.:
Afonso, dest.: 224. 148.
-- Mosquera, dest.: *227, *232. -- PELAGII, muller de Gomez Petri, ref.
SUEYR: Vid. SUER. fam.: 33.
-- PETRIZ / PÉREZ, abadesa de Dozón,
ref. coet.: 26; dest.: *25, 28-30.
T -- RODRIGUIZ / RODRIGUEσ /
RODRÍGUEZ, abadesa de Dozón,
T. NUNIZ, monxa, ref. coet.: 50. outorg.: 74, 76, 81, 84; dest.: *68;
TARASIA / TAREIA / TAREIGA / ref. coet.: 79.- muller de Suarius
TAREIXA / TARESIA / TAREIJA / Petriz: dest.: 2.- muller de Ferrnán
TERASIA / TEREIGA / TEREIJA / Ferrnandeσ de Golderiz, nai de
TEREISA / THERESA / Teresa, irmá Moor Alonso, abadesa de Dozón,
de dona Toda, ref. coet.: 35.- abade- ref. fam.: 179.
sa de Dozón: Vid. -- PETRIZ.- aba- -- SANCHEσ, muller de Lopo Froyσ,
desa de Chouzán e Dozón, ref. coet.: ref. fam.: 212.
50. -- Varela, muller de Alvaro Fernández
-- AFONSO, muller de Pero Anes de de Verdelle, ref. fam.: *231.
Cuñarro, ref. fam.: 221. -- Yáñez, muller de Lorenzo Yáñez de
-- ANES, muller de Johán Perez, ref. Vilariño, ref. fam.: 210.
fam.: 93. TEOMONDUS, abade, not.: 1.
-- ARIE, muller de Petrus Iohannis, ref. THERESA: Vid. TARASIA.
fam., 52.- outorg.: 41. TITA MIRELIZ, poss. ant.: 1.
-- EANES, irmá de Aldonça Eanes, TODA / TUDA / Toda, dona, monxa de
monxa de Dozón, dest.: 96. Dozón, outorg.: 48.- dona, poss.
-- FERNANDEσ / Fernández, prioresa ant.: 69; dest.: 26; muller do conde
de Dozón, outorg.: *134.- filla de Rodrigus, prolix Gunzalviz, outorg.:
Costança Fernandeσ e Gil Oares, 2.- abadesa de Dozón: Vid. --
dest.: 109. PETRI.
-- FERNANDIZ, irmá de Aragunta Fernández, ref. fam.: 76, 77.- poss.

Fernandiz, outorg.: 24. ant.: 65.
-- PETRI abadesa de Dozón, dest.: *31, -- PETRI, dona, monxa de Dozón, pre-
32, 35, *36; outorg.: 32; ref. fam.: sens: 53.
37; ref. coet.: 55.- irmá de Gomez -- SUARIZ / SUARIZI, filla de Goina
Petri, dest.: 33. Pelaici, outorg.: 13.
-- PETRIZ, muller de Arias Fernandiz, URRACHA: Vid. URRACA.
cf.: 29. URRAKA: Vid. URRACA.
TORAMIRUS AMIQUIZ, poss. ant.: 7.
TRODILLA FROILAZI, irmá de
Onoricus Froilazi, filla de Froilaz V
Gomez, outorg.: 5.
TUDA: Vid. TODA. V. FERNANDI, home bo, ref. coet.: 50.
VARELA PEREσ, clérigo de Dozón, ts.:
179.
U VASCO / VAASCO / VASQUO / BASCO
/ Vasco Abellón, poss. ant.: *244.
URRACA / URRACHA / URRAKA / -- D-EIREE / FERNANDES D-EYREE,
ORACA / ORAKA / ORRACA / escribán, ts./not.: 189.
ORRACHA / ORRAKA, raíña pro- -- FERNÁNDEZ / FERRANDEσ /
pietaria de León, ref. coet.: 8.- raíña, FERRNANDEσ / Fernández, mor-
muller de Fernando II: ref. fam.: domo da abadesa de Dozón, ts.:
30.- dona, cf.: 12; poss. ant.: 77. 76.- escribán, not.: *196, 197.- avó
URRACA, raíña, muller de Sancho I de de Alonso Vello, dest.: 168.- ts.: 73,
León, ref. fam.: 79. 157.- ref. coet.: 168.
-- BERMUDEZ / VERMUEZ / VER- -- FERRNANDEσ DE PUGA, escudei-
MUIZ, outorg.: 29. ro, ts.: 186.
-- EANES, muller de Fernando Pereσ, -- LÓPEZ, ref. hca.: 79.
ref. fam.: 173. -- Lourenzo, not.: *232.
-- ERIZ, monxa de Chouzán e Dozón, -- MARTINEσ, notario público da cida-
dest.: 50. de de Ourense pola igrexa, dado
-- GOMECII, irmá de Sancia Gomecii, por Fernán Pereσ, vigairo xeral,
dest.: 43.- dest.: 44.- outorg.: 45. not.: 148 n.
-- GOMEZ / GOMIZ, abadesa de -- DE MONTERROSO, ts.: 228.
Dozón, dest.: 41; outorg.: 42. -- RODRIGUEσ, morador en Pazos, ts.:
-- LOPIZ, dona, muller de Petrus 152.
Bazacho, ref. fam.: 33. VASQUO: Vid. VASCO.
-- MUNIONIS, sobriña de dona Toda, VELASCUS, pai de Gudesteus e Petrus
monxa de Dozón, ref. fam.: 48. Veasquiz, ref. fam.: 7.
-- OVECI, prioresa, ref. coet.: 50. VELASZO, marido de Elloni, pai de
-- PÉREZ, muller de Fernán Pelagius Velasqui, ref. fam.: 3.
VEREMUDUS, not.: 3.- ts.: 1, 4.- cf.: 12. VIRINGELLA LOPEZ, abadesa de
-- MENENDIZ, poss. ant.: 11. Dozón, outorg.: 216, 237.
-- PETRIZ, outorg.: 28. VIVIANA FERNÁNDEZ, viúva de
VERMUDO PE[...], fillo de Orraka Fernando Pérez d-Andrade, dest.:
Bermuez, outorg.: 29. 99.
VIDAL PÉREZ, poss. ant.: 65.
VIMARA, not.: 6.
-- GUNZALVIZ, pai de Fernandus Y
Vimaraz, ref. fam.: 2.
VINCENTIUS ALVARIZ, clérigo, ts.: YNES FERNANDEσ, prioresa de
44. Dozón, outorg.: 180.
Violante Noguerol, muller de Lope de YSABEL DE ULLOA, abadesa de
Vilamarín, ref. fam.: *240. Dozón, outorg., 241- 243.
VIRINGELLA AFONSO, muller de ... ANES, ts., 182.
Suer Ares, ref. fam.: 224.
ÍNDICE TOPONÍMICO1
AALEEM: Vid. ALEN. 15, 33, 38, 47, 55, 88, *127; (D)
ABIANCOS: Vid. AVIANCOS. 40, *127, 221.
ABRAL, Abral, San Xillao do Mato, Aguiar, s.i., en San Cristovo da Pena,
LU.: (D) 241. Lalín, PO.: (B) *227.
AFONSELI / FONSELI, Alfonselle, ALBA: Vid. ALVA.
Santa María das Dores de Lalín, ALBERGARIA: Vid. San Domingos de
Lalín, PO.: (B) 43, 45. Albergaría.
AGEAZ / AGELAS / GEAZ / GENAZ, ALEMPARTE / Alemparte, casal,
lugar / vila, Axiaz, San Xulián de Alemparte, San Cibrao de Las, San
Ventosa, Agolada, PO.: (B) 15, 17, Amaro, OUR.: (B) 66, 214.
40, 43, *244. ALEN / AALEM / Alén, lugar, s.i., en
AGELAS: Vid. AGEAZ. Santa María de Dozón, Dozón, PO.:
AGROSACRO: Vid. AGROSAGRO. (B) *196, 198; (D) 229.
AGROSAGRO / AGROSACRO / ALENDE, casal, Alén, Santo Estevo de
ARBOSACRO / ARBOSAGRO / Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 141.-
ARVORESAGRO / ARVOSAGRO, casal, s.i., en Santiago de Vilamarín,
Agrosagro, Santo Estevo de Vilamarín, OUR.: (B) 176.
Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 13, ALGALBE: Vid. ALGARVE.
1
Todos os nomes de lugar, cando están identificados, levan o actual, a freguesía, o concello e a
provincia; cando non se identifican séguelles a abreviatura s.i.; cando é probable, prob. Ao final,
antes do número do documento, con (A), (B), (C), (D) indícanse as circunstancias específicas que
poden levar á localización do topónimo: a primeira sinala reinos, terras, circunscricións adminis-
trativas civís ou relixiosas e parroquiais nas que os actuantes tiñan bens ou desempañaban unha
función; a segunda, topónimos inferiores nas mesmas circunstancias ca os anteriores; a terceira, os
lindeiros dos bens; a cuarta, calquera outra circunstancia ás arriba indicadas, sobre todo referidas
ao escatocolo do documento ou ao compoñente toponímico dun apelido.
ALGARVE / ALGALBE, rexión ao sur ANSYNS, Anseán, Santiago de Anseán,

de Portugal: (A) 67, 70, 82, 85, 89, Lalín, PO.: (D) 175.
105, 146, 151, 225, 254. AQUAADA, Agolada, San Pedro de
ALGECIRA / ALGEσIRA, Alxeciras, Ferreiroá, Agolada, PO.: (B) 12.
Cádiz: (A) 105, 146, 151, 158, ARAGON: (A) 254.
225, 254. ARBOSACRO: Vid. AGROSAGRO.
ALIOLA, territorio, Ulloa, rexión do alto Arbosagro: Vid. AGROSAGRO.
río Ulla, que abarca parte dos conce- ARBOSAGRO: Vid. AGROSAGRO.
llos lucenses de Monterroso e Palas Arcas, herdade, xunto á igrexa de San
de Rei e os pontevedreses de Antas Xián, s.i., prob. en San Xiao de
de Ulla e Agolada (A): 2.- río, prob. Pedroso, Rodeiro, PO.: (B) *14.
o curso alto do río Ulla: (C) 2. Ardal, s.i., cara a Santa Baia de Camba,
ALLEMPARTE, casal, s.i., en San Rodeiro, PO.: (D) *193.
Miguel de Goiás, Lalín, PO.: (B) 73. ARENDER, s.i.: (D) 216.
ALMARIA, Almería: (A) 15, 18. ARGULFI, herdade, s.i.: (B) 37.
ALVA / ALBA, tenza, antiga xurisdición ARNECUS / ARNEGO / Arnego, río
entre os ríos Barbantiño, Búbal e Arnego, afluente do Ulla pola
Miño: (A) 8, 44, 52. esquerda: (C) 13, 17, 18, *19, 33,
ALVEIROS, Albeiros, San Pedro de 37.- monte: 55.- Arnego, Santiago
Trasalba, Amoeiro, OUR.: (B) 140. de Arnego, Rodeiro, PO.: (B) 38,
AMA: Vid. LAMA. 40; (D) 45.- lugar, s.i., San Vicente
AMA DE DOZON: Vid. LAMA. de Rodeiro, Rodeiro, PO.: (B):
AMEDO: Vid. AMENEDO. *190.
AMENEDO / Amedo, casal, Amedo, ARNEGO: Vid. ARNECUS.
Santiago de Saa, Dozón, PO.: (B) ARVORESAGRO DE SUSSAO: Vid.
29; (D) 242. AGROSAGRO.
AMOEYRO / Amoeiro, Amoeiro, Santa ARVOSAGRO: Vid. AGROSAGRO.
María de Amoeiro, Amoeiro, OUR.: ARVOSAGRO DE IUSANO: Vid.
(B) 253; (D) *246. AGROSAGRO.
AMOR, Amor, San Mamede da Canda, ARZOS, vila, Arcos de Abaixo, Santa
Piñor, OUR.: (B) 41. María de Graba, Silleda, PO.: (B) 3.
ANDRADE, terra, ao norte da provincia ASMA, terra, antiga xurisdición da pro-
de Ourense: (A) 51.- lugar, Andrade, vincia de Lugo, que comprendía as
en Outeiro, San Cibrao de Las, San parroquias de Asma, Belesar,
Amaro, OUR.: (B) 99, 229. Camporramiro, Mouricios, Pereira
ANDUGER, Andújar, Xaén: (A) 18. e Arriba, no actual concello de
Anllo, San Cibrao de Las, San Cristovo Chantada. LU: (A) 24, 26.
de Cea ou Santiago de Anllo, ASPERELO / ASPERELLO, Asperelo,
Amoeiro, OUR.: (D) 253. San Martiño de Asperelo, Rodeiro,
Ansemil, mosteiro, San Pedro de PO.: (B) 114; (D) 183, *185, 202,
Ansemil, Silleda, PO.: (A) *245. 226.
Índice toponímico 299
ASPERELLO: Vid. ASPERELO. BANICILI, prob. Baroncelle, Santo

ASTORGA / ASTORICENSIS, bispo / Estevo de Carboentes, Rodeiro,
bispado, Astorga, LE.: (A) 22, 30, PO.: (B) 38.
46, 70. BARA REFERTA, s.i.: (D) 63.
ASTURIIS, Asturias: (A) 22, 27, 30, BARAGALOS, casal, Barregallos, Santo
43-45. Estevo de Carboentes, Rodeiro,
ATENAS, ducado: (A) 254. PO.: (B) 203.
AURAL, monte, s.i., prob. en Silleda, BARAN: Vid. BARRAN.
PO: (C) 11. BARBEYTAS / BARBEYTOS, Barbeitas,
AUREA / AURIA, herdade, s.i.: (B) 35, Santiago de Toubes, A Peroxa,
37. OUR. (B) 175; (D) 57, 97.
AURIA, herdade: Vid. AUREA. BARCALA, prob. Barcala, San Miguel
AURIA / AURIENSIS, bispo / bispado, ou Santa Mariña de Barcala, A
Ourense: (A) 15, 22, 30, 37, 44, Estrada, PO.: (D) 43.
46, 51-53, 62, 64, 146; cidade, BARCHINONENSIS / BARCELONA,
Ourense: (A) 62. condado, Barcelona: (A) 18, 254.
AUTEIRO, casal, s.i., topónimo moi Bardelás: Vid. VARDEUS.
abundante na zona: (B) 37, 40, 53. BARELA, Barrela, Santiago de Toubes,
AVELEEDA, Abeleda, San Xoán de A Peroxa, OUR.: (B) 63.
Vilanova ou San Xoán de Palmou, BAREYROS: Vid. BARREYROS.
Lalín, PO.: (B) 37. BARO, prob. Barrio, San Xoán do Sisto,
AVIANCOS / AVIANCUS / ABIAN- Dozón, PO.:(D) 234.
COS, terra, Abeancos, antiga xuris- BARONCELLI / BARUMCELI /
dición e arcediagado e actual arci- BARRONCELLE / Baroncelle,
prestado da diocese de Lugo con Baroncelle, Santo Estevo de
parroquias nos concellos de Carboentes, Rodeiro, PO.: (A) *14,
Toques, Melide, Santiso e Arzúa, 15, 40; (B) 126.
C.: (A) 7, 8, 24. BARRA DE SUSSAO, prob. Barra de
AVILLA, Ávila, AV.: (A) 176. Miño, Santo Eusebio da Peroxa,
Axiaz: Vid. AGEAZ. Coles, OUR.: (D) 148.
AZIVARIO / AσIBEIRO / AZYBEYRO, BARRAM: Vid. BARRAN.
mosteiro, Santa María de Aciveiro, BARRAN / BARRAM / BARAN / Barrán,
Forcarei, PO.: (A) 51, 197, 212. vila / aldea, Barrán, San Xoán de
AZYBEYRO: Vid. AZIVARIO. Barrán, Piñor, OUR.: (B) 15, 15 n.,
39-41, 56, *192, 211, 253; (D)
BADIN / BADYN, casar, Badín, San 32.- igrexa: (A) 52.Vid. tamén SAN
Xoán de Barrán, Piñor, OUR.: (B) JOHANE DE BARRAN.
41, 44; (D) 94, 119. BARREDA, Barrela, casal, Barrela,
BADYN: Vid. BADIN. Santiago de Toubes, A Peroxa,
BAECIA: Vid. BAEZA. OUR. (B): 28, *93.
BAEZA / BAECIA, Baeza, J.: (A) 15, 18.
BARREDE, casal, s.i., en Santiago de BESELLES: Vid. BESELLAS.

Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B) 123. BIDOEYROS: Vid. BIDUEIROS.
Barreiros: Vid. BARREYROS. BIDUEIROS / BIDOEYROS / BIDUEY-
Barrela: Vid. BARREDA. ROS / BYDUEIROS, Bidueiros,
BARREYROS / BAREYROS / Barreiros, Santa María de Bidueiros, Dozón,
lugar, s.i., en San Xillao de Ribela, PO.: (B) 40, 91; (D) 65, 79, 96,
Coles, OUR.: (B) 72, 109, 230. *104, 125.- igrexa (A) 91.
BARRIO, lugar, s.i., en San Paio de BIDUEYROS: Vid. BIDUEIROS.
Loeda, Piñor, OUR.: (B) *120. BIGANOS / BINGAUS, vila, s.i., prob.
BARRIO DE YUZELA, O Barrio, Santiago en Santo Estevo de Carboentes,
de Vilamarín, OUR.: (B) 58. Rodeiro, PO.: (B) 15, 40.
BARRIOS, Barro?, San Cosmede de BIGO, prob. Vigo, San Martiño de
Cusanca, O Irixo, OUR.: 10. Mariz, Chantada, LU.: (B) 241.
BARRONCELLE: Vid. BARONCELLI. BINGAUS: Vid. BIGANOS.
BARUMCELI: Vid. BARONCELLI. BOBADELA / BOBADELLA / BOVADE-
BARVANTES, Barbantes, San Salvador LA / Bobadela, casal, Bobadela,
do Río, Vilamarín, OUR.: (D) 57. Santiago das Caldas, Ourense,
BARVEYTOS: Vid. BARBEYTOS. OUR.: (B) 65, 121, 160; (D) 253.
BEATUS IACOBUS: Vid. SANTIAGO. BOBADELLA: Vid. BOBADELA.
BELARIN, herdade, s.i.: (B) 37. BOLODESENDA / BOLLODESENDA /
BELLELLE, casal, Belelle, Santiago de BULLO DE SENDA / VALLEDE-
Catasós, Lalín, PO.: (B) 117. SENDA, tenza / terra, antiga xuris-
BELLOES, Bellós, San Fiz de dición na provincia de Ourense e
Amarante, Antas de Ulla, LU.: (D) parte da de Pontevedra entre os ríos
149. Miño e Arenteiro, Búbal e Barbantiño:
Bendoiro: Vid. VENDOYRO. (A) 15 n., 53, 57, 73, 90, 94, 97,
BENEDICTI, herdade, s.i.: (B) 37. 118, 221, 223, 226.
BERIZ, comarca do Bierzo, LE.: (B) 27. BOLLODESENDA: Vid. BOLODE-
BERLAES, Verlás, Santa Baia de SENDA.
Camba, Rodeiro, PO.: (B) 32. BOOJE, prob. Bonxe, San Mamede de
BERTOSINDI, Bertosende, San Miguel Bonxe, Outeiro de Rei, LU.: (D) 31.
de Cervela, Antas de Ulla, LU.: (B) 1. BORRAGEYROS / Borraxeiros,
BERVIA, arroio, s.i., en Lalín, PO.: (C) 9. Borraxeiros, San Cristovo de
BESAUCOS, tenza, actual arciprestado Borraxeiros, Agolada, PO.: (B) 187;
da diocese de Santiago, que abarca (D) *245.
parroquias dos municipios de Ares, BOTOS, Votos, San Xoán de Votos,
Cabanas, A Capela, Fene, Mugardos Lalín, PO.: (B) 40.
e algunhas das Pontes de García BOUTEIRO, Bouteiro, San Martiño da
Rodríguez (A): 8. Sagra, O Carballiño, OUR.: (B) 186.
BESELLAS / BESELLES, s.i., prob. cara Bouzas, lugar, s.i., San Miguel de
a Forcarei, PO.: (D) 197. Melias, Coles, OUR.: (B) 230.
BOVADELA: Vid. BOBADELA. CADRON, Cadrón, Santo Estevo de

BUBAL / BUVAL / BUVALO / BUVA- Cadrón, Lalín, PO.: (D) 32.
LENSIS / Búbal / VIBAL, terra / CAESARAUGUSTA, Zaragoza: (A) 15,
territorio, na provincia de Ourense, 18.
delimitado polos ríos Arnoia e os CAMANZIO, mosteiro, San Salvador
seus afluentes, Miño e Sil: (A) *19, de Camanzo, Vila de Cruces, PO.:
23, 26, 28, 51, 57, 73, 94, 118, (A) 51.
221, 223, 226.- arcediagado, antiga CAMBA / CANBA / CANVA / KAMBA /
xurisdición eclesiástica do bispado KANBA, terra, actualmente arci-
de Ourense, delimitada polos ríos prestado co mesmo nome ca o bis-
Miño e Barbantiño: (A) 52, 230.- pado de Lugo no concello de
xulgado: (A) 79.- lugar, s.i., San Rodeiro, PO.: (A) 13, *14, 18, *19,
Xillao de Ribela, Coles, OUR.: (B) 26, 33, 40, 92, 105 n., 107, 109-
*200. -111, 114, 116, 117, 119, 121-123,
BUÇACEYRA, leira e casa, s.i., en San 125, 126, 130-132, 141, 142, 145,
Cibrao de Las, San Amaro, OUR.: 149, 160, 178, *190, 224, 241; (D)
(B) 99. 32, 79, 96, 97, 115, 121, 130, 132,
BUDEYROS: Vid. BIDUEIROS. 142, 160, 197, 241.- tenza: (A) 33.
BULLO DE SENDA: Vid. BOLODE- CAMBEO, Cambeo, Santo Estevo de
SENDA. Cambeo, Coles, OUR.: (B) 173.
Burgas, lugar, s.i., en San Miguel de CAMBRAÑERAS, s.i.: (D) 89.
Melias, Coles, OUR.: (B) *200. Campeliños, lugar, Santiago de
BURGO, herdade, Burgo de Negral, Corneda, O Irixo, OUR.: (B) *247.
Santa María de Pacio, Friol, LU.: CANARIA, illas, Canarias: (A) 254.
(B) 179; (D) 53. CANPO, prob. Campo, San Cibrao de
BURGOS, cortes de, Burgos: (A) 151. Sesto, Agolada, PO.: (D): 253.
BUSTOS, Bustos, San Cristovo do CARAÇEDO: Vid. CARRAÇEDO.
Souto, A Peroxa, OUR.: (B) 40. CARRAGOSO / CARAGOSO DE
BUVAL: Vid. BUBAL. ÇIMA, casal, Carragoso de Arriba,
BUVALENSIS: Vid. BUBAL. San Cristovo da Pena, Lalín, PO.:
BYDUEIROS: Vid. BIDUEIROS. (B) 48, 216.
CARBALLEDO / CARVALLEDO,
CAARRAσEDO: Vid. CARRAÇEDO. Carballedo, San Vicente de Graíces,
Cabanas, lugar, s.i., San Martiño de A Peroxa, OUR.: (D) 64, 182.
Forcarei, Forcarei, PO.: (B) 197. Carballo: Vid. CARVALO.
Cabanelas, Cabanelas, San Paio de CARBOENTES / Carboentes / CAR-
Albán, Coles, OUR.: (B) *245. VOENTES, Carboentes, Santo
CABRAL, Cabral, Vigo, PO.: (D) 241. Estevo de Carboentes, Rodeiro,
Cacín: Vid. CHACYM. PO.: (B) *100; parroquia: (A) 56,
CADOGIIA, prob. Candosa, San Pedro 107; couto: (B) *108. Vid. tamén
do Regueiro, O Irixo, OUR.: (D) 183. SAN ESTEVO DE CARBOENTES.
CARBONARIO, mosteiro, San CASDENANTE, prob. Casderrando,

Lourenzo de Carboeiro, Santa Santiago de Vilamarín, Vilamarín,
María de Carboeiro Silleda, PO.: Piñor, OUR.: (B) 44.
(A) 29. CASSAL D-OUTEIRO, s.i., en Santiago
CARDELA, lugar, Cardelle, Santa María de Corneda, O Irixo, OUR.: (B) 114.
de Dozón, Dozón, PO.: (B) 194. CASSAR DONEGO, casal, s.i., Santo
CARRAÇEDO / CARRAZEDO / Estevo de Carboentes, Rodeiro,
CAARRAσEDO, parroquia, Santiago PO.: (C) 111.
de Carracedo, Santiago de Carracedo, CASSAR DE REGO, s.i., no couto de
A Peroxa, OUR.: (A) 123, 195.- her- Vilarrubín e Touges: (C) 148.
dade, Carracedo, Santiago de CASTELA / CASTELLA / CASTIELLA /
Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B) 40.- CASTILLA, reino, Castela: (A) 18,
casal, s.i., en Santiago de Catasós, 48, 51-53, 60-65, 67, 70, 82, 85,
Lalín, PO.: (B) 131. 89, 105, 146, 151, 158, 225, 254.-
CARRAGOSO, casal, Carragoso de / KASTELLA, terra, arredor de
Arriba ou de Abaixo, San Cristovo Ribadavia, OUR.: (A) 8, 15, 51, 53,
da Pena, Lalín, PO.: (B) 9, 40, 48. 57, 73, 79, 94, 221, 223, 226;
CARRAGOSSO DE FONDO, casal, tenza: (A) 53; xulgado: (A) 79; (D)
Carragoso de Abaixo, San Cristovo 30.- casal, Castrelo, San Cibrao de
da Pena, Lalín, PO.: (B) 122. Castrelo, San Cristovo de Cea,
CARRAZEDO: Vid. CARRAÇEDO. OUR.: (B) 102.
CARREIRA / Carreira / CARREYRA, CASTELLA DE BUBAL, terra: VID.
casa / casal, s.i., Santo Estevo de CASTELA.
Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 111, CASTIELLA: Vid. CASTELA.
*252; (D) 106, 149. CASTIGUARES / CASTIGO ARES,
Carreira: Vid. CARREIRA. casal / casares, Castugares, Santo
CARREYRA: Vid. CARREIRA. Estevo de Carboentes, Rodeiro,
CARVALLEDO: Vid. CARBALLEDO. PO.: (B) 203, 241.
CARVALO / Carballo, lugar, Carballo, CASTIL DE VEGA, castelo de Castro
Santa María de Dozón, Dozón, PO.: de Veiga, na ribeira dereita do Avia,
(B) *220; (D): 194. cerca de Ribadavia: (B) 79.
CARVOENTES: Vid. CARBOENTES. CASTILLA: Vid. CASTELA.
CAS DOM FIGUEIRO / -- DON CASTINEIRAS / CASTINNEYRAS /
FIGEYRO, lugar / casal, Castiñeiras, casar, Castiñeiras,
Casfigueiro, San Mamede da Santiago de Vilamarín, Vilamarín,
Canda, Piñor, OUR.: (B) 119, 165. OUR.: (B) 132, *240; (D): 65.
CAS DOS RIVILLES, s.i.: (D) 115. CASTINNEYRAS: Vid. CASTINEIRAS.
CASARES, prob. Casares, Santo Estevo Castiñeiras: Vid. CASTINEIRAS.
do Salto, Rodeiro, PO.: (D) 102. CASTIÑEIRO, herdade, s.i., prob. en
Santiago de Catasós, Lalín, PO.: (B)
110.
CASTRELLO, Castrelo, San Cibrao de CHAO DE CASTELA, prob. Chao,

Castrelo, San Cristovo de Cea, Santa María de Vilela, Maside,
OUR.: (B) 94, 101, 106. OUR.: (B) 118.
CASTRO / Castro / CASTRO DE SAN Chouzán, mosteiro de Santo Estevo de
SALVADOR, herdade / casal / lugar Chouzán. Carballedo, LU.: (A) 50.
/ vila, Castro Dozón, San Salvador CHRISTIMIR, vila, Cristimil, San
de O, Dozón, PO.: (B) 91, *104, Cristovo do Az, Rodeiro, PO., 90
130, 143, 150; (D): 79, 99, 150.-- CIBRAN, Cibrán, San Salvador do Río,
s.i.: (B) 40. Vilamarín, OUR.: (D) 52.
-- DE GUIMAREU, Castro, San CIMA DE VILLA / Cimadevila, casal,
Lourenzo de Vilatuxe, Lalín, PO.: s.i., en San Román de Viña, San
(B) 106. Cristovo de Cea, OUR.: (B) 173.-
CASTRO DE SAN SALVADOR: Vid. lugar, s.i., en San Mamede da
CASTRO. Canda, Piñor, OUR.: (B) 210.
CASTYGO ARES: Vid. CASTIGUARES. CIRA, Cira, Santa Baia de Cira, Silleda,
ÇEA / ÇEYA, Cea, San Cristovo de Cea, PO.: (D) 106.
OUR.: (B) 118, 165. CIRCITU, monte, s.i., cara a Santiago
CEIDI, s.i., prob. en Carragoso, San de Cercio, Lalín, PO.: (C) 6.
Cristovo da Pena, Lalín, PO.: (B) 9. CODARIO / CUDEIRO, Cudeiro, San
CEMORENSIS: Vid. ZAMORA. Pedro de Cudeiro, Ourense, OUR.:
CENAMIR, lugar, Celemín, Santiago de (D) 62, 216.- igrexa, San Pedro de
Catasós, Lalín, PO.: (B) 6, 40. Cudeiro, Ourense, OUR.: (B) 37.
Cervaña, San Salvador de Cervaña, Codesedo, casal, s.i., en San Cibrao de
Silleda, PO.: (D) *80. Armental, A Peroxa, OUR.: *134.
CERDANIA, condado da Marca CODESOSO, Codesoso, San Miguel de
Hispana, en parte pertencente, na Codesoso, Sobrado, C.: (D) 42.
actualidade, a Francia: (A) 254. COMPOSTELA / COMPOSTELLANA /
CERDEÑA, reino, actual illa de Italia: COMPOSTELLANUS, igrexa / arce-
(A) 254. bispo, Santiago de Compostela, C.:
ÇERREDO, Cerredo, Santiago de (A) 15, 22, 27, 30, 43, 45, 46, 51.
Catasós, Lalín, PO.: (B) 110. CORCEGA, reino, actual Córsega,
ÇEYA: Vid. ÇEA. Francia: (A) 254.
CHAAO DE CASTELLA, terra: Vid. CORDOVA / CORDOBA / CORDUBA,
CASTELA. Córdoba: (A) 51, 67, 70, 82, 85,
CHACYM / Chacín / Cacin, herdade / 89, 105, 146, 151, 158, 225, 254.
lugar / casal, Chacín, San Paio de CORREYIAS, vila, Coreixas, San
Bóveda, Amoeiro, OUR.: (C) *87, Cristovo da Portela, Rodeiro, PO.:
98, *134, *208. (B) 90.
CHANTADA / Chantada, alfoz, no CORUYAL, Curuxal, Santa Baia de
actual concello de Chantada, LU.: Boimorto, Vilamarín, OUR.: (B) 58.
(A) *231; (D) 203, 234.
COSTANÇA, casar / lugar, San Pedro Silleda, PO.: (A) 3, 5, 8, 9, 15, 26,
de Garabás, Maside, OUR.: (B) 96, 40, 45, 69, *80, 101, 102, 106,
162. 113, 117, 125, 211; xulgado: (A)
Cota: Vid. COTO. 228; (D) 115.- río, afluente do Ulla
COTELAS, lugar, Cotelas, San Mamede pola dereita: (C) 11.
da Canda, Piñor, OUR.: (B) 165. DECIA: Vid. DECA.
COTO / Cota, monte, en Santiago de DEÇÓN / DEÇOM / DECÓN / DEZÓN
Carracedo, A Peroxa, OUR.: (C) / DEσÓN / DEZUM / DOZÓN /
*19, 23. DOÇÓN, arciprestado / terra /
COUÇIEYRO, Coucieiro, Santiago de territorio, actual arciprestado de
Carracedo, A Peroxa, OUR.: (D) Dozón, da diocese de Lugo, que
189. comprende parroquias do concello
COVAS, Santa María de Covas, San de Lalín e unha do de Rodeiro, PO.:
Cristovo de Cea, OUR.: (B) 97. (A) 10, 12, 18, 29, 40, 65, 74, 81,
COVELO, fonte, s.i., en Santo Estevo de 90, 91, 98, 99, 118, 126, 130-132,
Carboentes, Rodeiro, PO.: (C) 241. 141, 142, 145, 149, 150, *172,
CRESPUS, vila, Crespos, Santiago de 180, 186, 194, 229; coto: *80,
Breixa, Silleda, PO.: (B) 15. 180, 186, 194, 221, 223, 226.-
CUDEIRO: Vid. CODARIO. concello, Dozón, PO.: (A) 66, 79.-
CUIARRO: Vid. CUNIARRO. couto: (A) 79, 89, 146, 151, 225.-
CUNARRO: Vid. CUNIARRO. río: (C) 12, 15, 40.- igrexa, Santa
CUNIARRO / CUIARRO / CUNARRO / María de Dozón, Dozón, PO.: Vid.
CUÑARRO, Cuñarro, Santiago de SANTA MARÍA DE DOZON.-
Arnego, Rodeiro, PO.: (B) 15, 38, lugar, Dozón, Santa María de
*213; (D) 221. Dozón, Dozón, PO.: 15; (D) 216.-
CUÑARRO: Vid. CUNIARRO. mosteiro: Vid. SAN PEDRO DE
CURAL, s.i.: (D) 114. VILANOVA DE DOZON.
CURANTES, s.i.: (D) 51. DETIA: Vid DECA.
Curradias, s.i., en San Cristovo de DEZA: Vid. DECA.
Penas: (B) *144. Dónego, casal, s.i., en Amedo, Santiago
Currugal, casal, s.i., Santa María de de Saa, Dozón, PO.: (B) *163.
Tamallancos, Vilamarín, OUR.: (C) DORNELAS, Dornelas, Santiago de
*134. Toubes, A Peroxa, OUR.: (D) 148.
CUSTODIA, casal, s.i.: (B) 7. DURRA, Dorra, comarca arredor de
Chantada, Antas de Ulla e
DECA / DEÇA / DECIA / DETIA / Monterroso, LU.: (A) 26.
DEZA / Deza, tenza / terra, actual-
mente arciprestado de Deza, da EIREE: Vid. EYREE.
diocese de Lugo, que comprende ENBEANDE / VEANDE / VIANDE,
parroquias do concello de Lalín, Enveande, Santa María de Dozón,
unha de Vila de Cruces e outra de Dozón, PO.: (B) 79, 112; (D) 223.
ERMOSENDI / HERMOSENDE, casal, FONTAAO / FONTANO, Fontao, s.i.,

s.i., en Santa Baia de Camba, topónimo abundante en Galicia:
Rodeiro, PO.: (B) 32, 181. (D) 79, 110.
España: Vid. HISPANIA. FONTANELO, s.i., en San Salvador de
ESTEVEINA / ESTEVEYNA SAN- Escuadro, Silleda, PO.: (B) 5.
CHEZ, cortiña, s.i.: (C) 221. FONTANO: Vid. FONTAAO.
ESTROMIL, vila, prob. Cristimil, San FONTE, casal, s.i., prob. en Rodeiro:
Cristovo do Az, Rodeiro, PO.: (B) (B) 32; terreo: (B) *246.
182. FONTE BONA, vila, Fonteboa, Santa
ESTRUMIL / ESTRUMILLE / STRUMIR Baia de Silleda, Silleda, PO.: (B) 5.
/ Estrumil, lugar, Estrumil, San FONTE DO COTARRELLO, casal,
Salvador do Río, Vilamarín, OUR.: Cotarelo, San Miguel de Goiás,
(B) 58, *240; (D), 57, 132. Lalín, PO.: (B): 106.
EXTREMADURA, Estremadura: (A) Fontes, leira, s.i., en Santo Estevo de
27, 30. Carboentes, Rodeiro, PO.: (B)
EYREE / EIREE / EYRE, mosteiro, San *161.
Miguel de Eiré, San Xulián de Eiré, FREYXEEDO, Freixedo, Santo André
Pantón, LU.: (A) 37, 50; (D) 76, 77, do Castro, Ourense, OUR.: (D) 62.
176, 234. FROAES / FROYAAS, Freás, San
Mamede da Canda, Piñor, OUR.:
FELGEIRA, s.i., topónimo moi abun- (D) 91, 97.
dante: (D) 32, 179, 183. Froxil, prob. Fruxil, A Cervela, O
FERVENÇA, casal e lugar, Fervenza, Incio, LU.: (D) *245.
San Xoán de Camba, Rodeiro, PO.: FRUGULFI, casal, s.i., prob. en Santo
(C) 139; (D) 160. Estevo de Basadre, Agolada, PO.:
Figueiredo, lugar, Figueiredo, San (B) 7.
Miguel de Melias, Coles, OUR.: (B) FUTO, s.i.: (B) 1.
*134, *208.- Santiago de Vilamarín,
Vilamarín, OUR.: (B) *240. GALECIA / GALLECIA / GALICIA /
FIGEIRO ODOARIT, casar de, s.i., en GALIÇA / GALIZA / GALIZIA /
San Xoán de Barrán, Piñor, OUR.: GALIσA / GALIσIA / GALLECIA /
(B) 41. GALLETIA, reino / adiantamento,
FLAUZANO / IOUZAN, mosteiro de Galicia: (A) 8, 15, 18, 22, 23, 27,
Santo Estevo de Chouzán, 30, 43-46, 48, 60, 63-65, 67, 70,
Carballedo, LU.: (B) 50. 79, 82, 85, 89, 105, 146, 151, 158,
FONDO DE VILLA, Fondo de Vila, 188, 198, 221, 223, 225, 254.
San Pedro de Trasalba, Amoeiro, GARAÑANES, prob. San Pedro de
OUR.: (B) 121, 140. Garabás, Maside, OUR.: (D) 79.
FONSELI: Vid. AFONSELI. GEEN: Vid. JAEN.
GENAZ: Vid. AGEAZ.
GIBRALTAR, CA.: (A) 254.
GIGUNDI, casal, prob. Guilfonxe, HORENS: Vid. OURENSE.

Santa María de Amoeiro, Amoeiro, HORSELLON: Vid. ORZELLON.
OUR.: (B) 37. HYSPANIA: Vid. HISPANIA.
GOCIANO, marquesado: (A) 254.***
GOLDERIZ, Guldriz, Santiago de IAIAN / IAIAM / JAGAN / JAJAM,
Arnego, Friol, LU.: (D) 179. lugar, Xaxán, San Cristovo da Pena,
GOSTEUS FERNANDI DE CARRAZE- Lalín, PO.: (B) 40, 45, 73, 113,
DO, casal, s.i.: (B) 40. 122, *232.- casal, s.i., en Santa Baia
GOYAES / GOYAN, Goiás, San Miguel de León, Vilamarín, OUR: *134.
de Goiás, Lalín, PO.: (B) 113; (D): IOUZAN: Vid. CHOUZAN.
94. ISORNA, Isorna, Santa María de
GRANADA, reino: (A) 254. Isorna, Rianxo, C.: (D) 149.
GRANGA, prob. Granxa, Santo Estevo
de Salto, Rodeiro, PO.: (D) 125. JAEN / JAHEN / GEEN, reino, Xaén:
GRAVA, Santa María de Graba, Silleda, (A) 51, 67, 70, 82, 85, 105, 146,
PO.: (B) 3. 151, 158, 225, 254.
GRESANDE, Gresande, Santiago de JAGAN: Vid. IAIAN.
Gresande, Lalín, PO.: (B) 101. JAJAM: Vid. IAIAN.
GROVAS, Grovas, San Miguel de JURAN, casal, s.i., en Santa Baia de
Torrecela, Piñor, OUR.: (D) 197. León, Vilamarín, OUR.: (B) 177.
GUIMARAES, val, Guimarás, Santiago
de Corneda, O Irixo, OUR.: (C) 10. KAMBA: Vid. CAMBA.
Guimarei: Vid. GYMAREI. KANBA: Vid. CAMBA.
Gulfar, lugar, Gulfar, Santa María de KASAL DE SUSANO, s.i., San Miguel de
Amarante, Maside, OUR.: (B) 214. Cervela, Antas de Ulla, LU.: (B) 1.
GURGUEIRO, Gurgueiro, San Miguel KASTELLA: Vid. CASTELA.
de Gurgueiro, Agolada, PO.: (D) KASTRO, San Xulián, s.i., na Ulloa,
205. LU.: (B) 2.
GYMAREI, Guimarei, San Lourenzo de KOVELO, aqua, s.i., en San Xoán de
Vilatuxe, Lalín, PO.: (B) 110, *129. Froufe, O Irixo, OUR.: (C) 10.
HERMOSENDE: Vid. ERMOSENDI. LACENCA, arroio, Lacenca, afluente

HISPANIA / HYSPANIA / HISPANIA- do Toxa pola dereita: (C) 5.
RUM / HYSPANORUM / YSPANIA / LAGEA, prob. Laxe, San Miguel de
España: (A) 15, *16, 18, 22, 27, Soutopenedo, San Cibrao das
30; provincia dominicana: (A): Viñas, OUR.: 187; (D) 102.
156. LAGEOSA, Laxosa, San Miguel de
HONORE, monte, s.i., cara a San Gurgueiro, Agolada, PO.: (B) 38.
Salvador de O, Dozón, PO.: (C) LAGONA, monte, s.i., no Deza: (C) 3.
10.- vila, San Salvador de O, LALIN / LALIM, Lalín, PO.: (B) 45.-
Dozón, PO.: (B) 10. (D) 43.
LAMA / Lama / AMA / AMA DE LION, León, Santa Baia de León,

DOZON, Lama, Santiago de Saa, Vilamarín, OUR.: (D) 177.
Dozón, PO.: (D) 43, 50, 65, 79, Livisis, casal, s.i., prob. en San Xillao
180.- lugar, Lama de Fente, Santa de Ribela, Coles, OUR.: (B) *169.
Mariña de Castro, Carballedo, LU.: LOBAES, Lobás, Santa Ouxea de
(B) *231. Lobás, Señorín, OUR.: (D) 53.
LAMAS, topónimo moi abundante en LOBELLI, parroquia, San Cristovo de
Lalín, Agolada e Rodeiro: (B) 109; Lobelle, San Cristovo de Lobelle,
(D) 109, 130. Carballedo, LU.: (B) 62.
LAMASEYDE, casar, Lamasaída, San LOUÇIA, herdade, Loucia, San Cibrao
Pedro de Garabás, Maside, OUR.: de Las, San Amaro, OUR.: (B) 229;
(B) 96. (D) 229.
LANA, s.i.: (D) 150. LOUREYRO HERMO, herdade,
LAQUOZOS, Lagorzos, San Cosmede Loureiro, San Miguel de Buciños,
de Cusanca, O Irixo, OUR.: (B) 10. Carballedo, LU.: (B) 77.
LARA, señorío, ao sur da provincia de LOUSADA, San Mamede ou Santiago
Burgos: (A) 151. de Lousada, Carballedo, LU.: (B)
LAUSADA, arcediagado, arredor de San 253.
Mamede e Santiago de Lousada, LUCUS / LUCENSIS / LUGO / Lugo,
Carballedo, LU.: (A) 32, 35. igrexa / bispado, diocese de Lugo:
LEGIO / LEGIONENSIS / LEON, (A) 8, 12, *14, 15, 22, 23, 30, 33,
reino: (A) 8, 15, 18, 22, 23, 27 30, 35, 40, 43, 44, 48, 50, 51, 54, 56,
33, 43-46, 48, 51-55, 58, 60, 62- 57, 61, 70, 74, 97, 105, 156.- cida-
-65, 67, 70, 79, 82, 85, 89, 105, de, Lugo, LU.: (A) 27, 212.
146, 151, 158, 225, 254.- tenza: LUEDA, Lueda, San Pedro de Bande,
(A) 27, 46.- bispado, León: 22, 30, Bande, OUR.: (D) 119.
46, 58. LUGO: Vid. LUCUS.
LEMOS / LEMUS, territorio arredor de
Monforte de Lemos, LU.: (A) 26, 51. MAÇEENDA / MAÇENDA, terra, anti-
LENA, monte, s.i., na Ulloa, LU.: (C) 2, ga xurisdición que comprendía San
7. Pedro de Maceda de Limia, San
LEON: Vid. LEGIO. Martiño de Presqueira, Santa
LIMIA, tenza / terra, arredor de Xinzo Mariña de Asadur, Santa María de
de Limia, OUR.: (A) 46, 51. Tioira, San Miguel de Ramil e Santa
LINARES / Liñares, herdade / casal, prob. María de Guamil, concellos de
Liñares, San Cibrao de Rouzós, Maceda, Baños de Molgas e
Amoeiro, OUR.: (B) 97.- lugar, Xunqueira de Espadañedo, OUR.:
Liñares, Santiago de Liñares, Arzúa, (A) 221, 223, 226.
C.: (B) 8.- aldea, Liñares, Santa MACEYRAS, Maceiras, San Remixio de
Mariña de Castrelo, Forcarei, PO.: (B) Maceiras, Dozón, PO.: (D) 110.
*196.
MALARICI, Mariz, San Martiño ou San MEIXIME: Vid. MEGIMENCI.

Pedro de Mariz, Chantada, LU.: (B) MELEES, Melle, San Martiño de
1. Vilarrubín, A Peroxa, OUR: (B) 58.
MALLORCAS, reino: (A) 254. MELON, mosteiro, Santa María de
Malozo, lugar, s.i., en Santa María de Melón, Melón, OUR.: (B) 46.
Grobas, Melide, C.: (B) 228. MERA / Mera, arroio, s.i., prob. en
MAMOA / MAMONA DE CUNIARRO, Silleda, PO.: (C). 11, *217.
monte, s.i., prob. en Arnego, MERLAIM, prob. Merín, San Martiño
Rodeiro, PO.: (C) 12, 40. de Fiestras, Silleda, PO.: (B) 5.
MARIANOS: Vid. MARINIANOS. METERIZ: Vid. MEITIRIZ.
MARINIANOS / MARIANOS / MARI- MEXEMENCE: Vid. MEGIMENCI.
NAOS / MARIÑAOS / Mariñaos, vila MICOYTE / MIÇOYTE / Mizoite / -- de
/ herdade / lugar, Mariñaos, Santo Cima, casal, Mizoite, San Salvador
Estevo de Carboentes, Rodeiro, de O, Dozón, PO.: (B) *86, *184,
PO.: (B) 15, *19, 40, *95, 224; (D) *185; (D) 79, 110.
45. MINDONIENSIS / MINDUNIENSIS /
MARIÑAOS: Vid. MARINIANOS. MONDOÑEDO, diocese de
MATANCIA DE PORTU, herdade, A Mondoñedo: (A) 22, 30, 160.
Matanza, San Gregorio de Furco, MINEUS / MIÑO, río Miño: (C) *19,
Carballedo, LU.: (B) 37. 23, 28.
MAURELOS / MAURELUS, servicialía, Mizoite: Vid. MICOYTE.
Mourelos, Santa Baia de Silleda, Moe: Vid. MOOE.
Silleda, PO.: (B) 15, 40. MOLINA / MOLYNA, señorío, en
MAURIGAES / MAURIGANES / MOU- Guadalaxara: (A) 82, 85, 89, 105,
RIGAAS / MOURIGAES, Mourigás, 146, 151, 158, 225, 254.
Santiago de Arnego, Rodeiro, PO.: MONDIN / MONDYN, Mundín, San
(B) 15 n., 38, 40; (D) 139, 142. Pedro de Garabás, Maside, OUR.:
MAUROCES vel ROTELLAS, monte, (B) 96; (D) 234.
s.i.: (C) 9. MONDOÑEDO: Vid. MINDONIEN-
MAYGONTE, casal, Meigonte, Santa SIS.
María de Guimarei, Friol, LU.: (B) MONEIXAS, Moneixas, Santo Adrao
179. de Moneixas, Lalín, PO.: (D) 109.
MEAR, s.i.: (D), 79 n. MONINI, prob. Munín, Espiñeira, O
MEGIMENCI / MEISOMENZ / MEIXI- Irixo, OUR.: (B) 49.
ME / MEXEMENCE, Meixomence, MONTE ROSO / MONTEROSO /
San Miguel da Ponte, Silleda, PO.: MONTERROSO / Monterroso,
(B) 3, 38, 40. tenza arredor de Monterroso,
Meira, s.i.: (D) *206. Monterroso, LU.: (A) 8, 23, 33, 43,
MEISOMENZ: Vid. MEGIMENCI. 45, 54, 55, 60, 65; (D): 228.
MEITIRIZ / METERIZ, vila / servicialía, MONTES, terra, arciprestado da dioce-
s..i., prob. en San Miguel de Ponte, se de Santiago con parroquias
Silleda, PO.: (B) 11, 15, 40. nos concellos de Campolameiro,
Cerdedo e Forcarei, PO.: (A) 26, ORANTES, Ourantes, San Xoán de

*196, 197, 221, 223, 226; (D) Ourantes, Punxín, OUR.: (B) 79.
*200. Orcellón: Vid. ORZELLON.
MOOE / Moe, Moi, Santiago de Saa, ORENS: Vid. OURENSE.
Dozón, PO.: (B) 186; (D) *135. ORIENSI: Vid. OURENSE.
MOURE, Moure, San Martiño de ORISTAN, marquesado, Oristano,
Gueral, Coles, OUR.: (D) 234, 241. Cagliari, Cerdeña, Italia: (A): 254.
MOURELLO, s.i.: (D) 117. ORREA, mosteiro, Santo André de
MOURIGAES: VID. MAURIGAES. Órrea, Agolada, PO.: (A) 24.
MUGILDI, s.i., en Santiago de Vilamarín, ORZELLON / ORZELLOM /
Vilamarín, OUR.: (B) 44. ORσELLON / ORZILLON / HORSE-
MUNIO SARIZ, casal de, s.i.: (B) 38. LLON, terra / meiriñade, antiga
MURADAL, porto, en Serra Morena, ao xurisdición da provincia de Ourense
oeste do de Despeñaperros: (B) 22. nos concellos do Carballiño, O Irixo:
MURCIA / MURÇA / MURÇIA / MUR- (A) 57, 96, 99, 114, 168, 180, 186,
ZIA, reino, Murcia: (A) 51, 67, 70, *247.
82, 85, 89, 105, 146, 151, 158, Oseira, mosteiro: Vid. URSARIA.
225, 254. OSERA, mosteiro: Vid. URSARIA.
OSEYRA, mosteiro: Vid. URSARIA.
NAGARA: Vid. NAGERA. OSEYRA / Oseira, herdade / casal, s.i.,
NAGERA / NAGARA, Nájera, LO.: (B) en San Martiño de Pazos, Silleda,
15, 18. PO.: (B): 76.
NAGRELLOS, Negrelos, San Cibrao de OSPITAL, herdade, s.i.: (B) 38.
Negrelos, Rodeiro, PO.: (B) 114. OUGEA, s.i.: (D), 234.
NAVEGO / Navego, monte, s.i., cerca OURANTES / OORANTES, Ourantes,
da Pena de Francia, PO.: (C) 13, San Xoán de Ourantes, Maside,
*19, 33, 55. OUR.: (D) 118, 126.
NOGEIRAS: Vid. NOGUEIRAS. OURENSE / OUREENS / OURRENS /
Nogueira, s.i., hai varias na zona: (D) ORENSE / ORENS / ORIENSIS /
*215, *236. HORENS / Ourense, bispado de
NOGUEIRAS / NOGEIRAS / NUGEI- Ourense: (A) 15, 21-23, 70, 79 n.,
RAS, lugar / casal, As Nogueiras, 98, 105, 146, 148 n., 175.- cidade,
Santa María de Dozón, Dozón, PO.: Ourense, OUR.: (A) *134, 148 n.,
(B) 60, 180, 188; (D) 180. 175.
NOZEDA, Noceda, Santa María de OUTEIRO / Outeiro / OUTEYRO,
Noceda, Lalín, PO.: (B) 69. casal, Outeiro, Santiago de Fafián,
NUGEIRAS: Vid. NOGUEIRAS. Rodeiro, PO.: (B) 166.- lugar, s.i.,
Santiago de Arnego, Rodeiro, PO.:
OOR: Vid. SAN SALVADOR DOOR. (B) *95.- lugar, s.i., San Cibrao de
OORANTES: Vid. OURANTES. Las, San Amaro, OUR.: (B) 99.- s.i.,
San Martiño do Lago, Maside,
OUR.: (B) 214.
-- DE GUIMAREE, casal, s.i., en San Parada de Alende, lugar, s.i., Santiago

Lourenzo de Vilatuxe, Lalín, PO.: de Saa, Dozón, PO.: (B) *191.
(B) 115. PAREDES, Paredes, San Xoán do Sisto,
-- DE LALYN, casal, Outeiro, San Dozón, PO.: (B) 40, 41; (D) *222.
Martiño de Lalín, Lalín, PO.: (B) PARTE / Parte, casal, Parte, Santiago de
183, 212. Saa, Dozón, PO.: (B) *163, *213,
OVETENSIS, bispado de Oviedo, AST.: *219; (D) 194, *219, 242, 243.
(A) 15, 22, 30. PARTEMI, casal, s.i., en Carragoso, San
Cristovo da Pena, Lalín, PO.: (B) 9.
PAAÇOS / PAÇOS, s.i., hai varios na Pazo, casal / lugar, Pazo, Santa María
zona de influencia do mosteiro (D), de Tamallancos, Vilamarín, OUR.:
140, 237. (B) *134, *208.
-- DE MONTE / PALACIUS DE Pedraza, s.i.: (D) *244.
MONTE, Pazos de Monte, Santiago PEDROSO, s.i., en Rodeiro ou Vila de
de Vilamarín, Vilamarín, OUR.: (B) Cruces, PO.: (D), 157, 224.
12, 52, 175. PEDROUÇO, Pedrouzo, San Miguel da
-- DE MONTE D-ALENDE, Pazos, San Grela, Silleda, PO.: (D) 155.
Martiño de Pazos, Silleda, PO.: (B) PEEJE, s.i.: (D) 79.
76. Pele, lugar, s.i.: (C) 235.
PAÇOS, prob. Pazos, Pereda, San PENA, casal, s.i., San Vicente de
Cristovo de Cea, OR.: (B) 152. Reádegos, Vilamarín, OUR.: (B) 37.
-- DE TOUGEES, Pacios, Santiago de -- ALVA, monte, s.i., entre as provincias
Toubes, A Peroxa, OUR.: (B) 175. de Pontevedra e Ourense, ao sur do
Padaneda, lugar, s.i., Santa Ouxea de concello de Dozón, PO., ou ao
Eiras, San Amaro, OUR.: (B) 214. norte do do Irixo, OUR.: (C) 10.
PALACIOS, Pazos, Pazos, Pereda, San -- NIGRA, monte, s.i., entre as provin-
Cristovo de Cea, OUR.: (B) 40; s.i.: cias de Pontevedra e Ourense, ao
(B) 4; 15 n.; casal, Pazo?, Santa sur do concello de Dozón ou ao
Comba do Trevoedo?, Maside, norte do do Irixo: (C) 10.
OUR.: (B) 37. -- TUANES, casal, s.i., San Martiño de
PALACIUS DE MONTE: Vid. PAAÇOS Lalín, Lalín, PO.: (B) 183.
DE MONTE. -- VITALE, s.i., en Bustelo, San Salvador
PALATIOS: Vid. PALACIOS. de Escuadro, Silleda, PO.: (C) 5.
PALENTIA, Palencia: (A) 18. PENNALADA, s.i., ao sur de San
PANIZO, casal, s.i., en San Miguel de Xulián de Ventosa, Agolada, PO.:
Goiás, Lalín, PO.: (B) 48. (C) 17.
PARADA, Santa María de Parada, Santa PENOR: Vid. PINOR.
María de Parada, Lalín, PO.: (C) PERARIA: Vid. PEREIRA.
175.- herdade, Parada, Santiago de PEREIRA / PERARIA / PERERA /
Vilamarín, Vilamarín, OUR.: (B) PEREYRA, aldea / vila, Pereiras, San
97.- s.i.: (D) 186. Martiño de Asperelo, Rodeiro, PO.:
(B) 15, 38, 241.- casal, s.i., Santo PONTE, s.i.: (D) 79.
Estevo de Carboentes, Rodeiro, PONTE ARINTARIO, Ponte Arenteiro,
PO.: (B) 181, 203.- seara, s.i., San Santa María de Carballeda, Piñor,
Pedro de Mosteiro, Dozón, PO.: (B) OUR.: (C) 54.
221.- lugar, Pereira, Santa Mariña Ponte das Cabras, moíño, s.i., cara a
de Carballeda, Piñor, OUR.: (B) Santa María de Castro, Carballedo,
237.- herdade (B): 40. LU.: (C) *231.
PEROJA, casa, A Peroxa, A Peroxa PONTE DE ERIGE, Ponte Irixo, Santa
OUR.: 253. María do Campo, O Irixo, OUR.:
PERREYRO, herdade, s.i., Santa María (C) 186.
de Dozón, Dozón, PO.: (B) 116. POOMBAL, cortiña, s.i., San Pedro de
PETRA ERECTA, monte, s.i., entre as Mosteiro, Dozón, PO.: (B) 221.
provincias de Pontevedra e Ourense, PORTELLA, A Portela, s.i.: (D), 160.
ao sur do concello de Dozón ou ao PORTO, lugar, prob. A Parte, Santiago
norte do do Irixo: (C) 10. de Saa, Dozón, PO.: (B) 243.
PILOÑO, couto, antiga xurisdición da PORTUGAL, reino: (A) 79.
provincia de Santiago, que com- Pousada, lugar, Pousada, Santa María
prendía as freguesías de Obra, de Amarante, Maside, OUR.: (B)
Ollares, Piloño e Salgueiros, conce- 214.
llo de Vila de Cruces, PO.: (A) 228. POUTAAS / Poutás, casar / lugar,
PINARIO / PINEIRO / PINEYRO / Poutás, Santa María de Amoeiro,
PIÑEIRO / Piñeiro, lugar / herdade, Amoeiro, OUR.: (B) 187, *249.
Piñeiro, Santa María de Dozón, PRIMA, s.i.: (D) 158.
Dozón, PO.: (B) 29, *34, *36, 118, Puerto Almeras, s.i., Santa Baia de
*154, *218, *239; (D) 96, 142. Camba, Rodeiro, PO.: *193.
PINEIRA, leira, s.i., San Xoán de PULGAM, mámoa, Pulgán, San
Ourantes, Maside, OUR.: (B) 125. Salvador de O, Dozón, PO.: (C):
PINEIRO DE FONDO DE VILA, casal, 10.
s.i.: (B) 142. PUMAR / Pumar, s.i., Loureiro, San
PINIOL: Vid. PINOR. Miguel de Buciños, Carballedo, LU.:
PINOL, herdade, Piñoi, San Lourenzo 77.- lugar, s.i., Santa Comba do
de Vilatuxe, Lalín, PO.: (B) 32. Trevoedo, Maside, OUR.: (B) *251.
PINOR / PENOR / PINIOL / PIÑOR /
Piñor, vila, Piñor, San Xoán de QUINTAA / QUINTAAM / QUINTANA
Barrán, Piñor de Cea, OUR.: (B) / Quintá, lugar / casal, Quintá,
*25, 40, 58, 94, 101, 102, 106; (D) Santa María de Dozón, Dozón, PO.:
94. (B) 12, 15, 40, 118, *154, 198,
PIÑEIRO: Vid. PINARIO. 223, 226, *250; (D) 142.
Poín, lugar, Poín de Arriba, Santiago de QUINTANAS, herdade, Quintás, San
Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B) Vicente de Reádegos, Vilamarín,
*164. OUR.: (B) 37.
QUINTANELA, s.i., prob. en San REQUEIXO / Requeixo / REQUEIXU /

Xulián de Celaguantes, A Peroxa, REQUEXO / REQUEYXO, casal /
OUR.: (B) 15. lugar, Requeixo, Santiago de
QUINTELA, casal / lugar, Quintela, Méixome, Lalín, PO.: (B) 37.- lugar,
San Vicente da Grade, Chantada, s.i., Santiago de Vilamarín, Vilamarín,
LU.: (B) 77, 234. OUR.: (B) *240.- s.i., en Santiago
QUINTELLA, Quintela, Santiago de de Requixo ou Santa Mariña de
Catasós, Lalín, PO.: (B) 110. Esmeriz, Chantada, LU.: (B) 74.-
casal, s.i.: (B) 50, 97.
RAALDI, Ralle, San Miguel de Vilela, Rebordecovo, casal, Santa María de
Taboada, LU.: (B) 37. Dozón, Dozón, PO.: (B) *248.
RAMIRUS DE ARVOSAGRO, casa, s.i., REZA: Vid. REÇA.
en Agrosagro, Santo Estevo de RIAÇOO, Riazó, Santa María de
Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 40. Dozón, Dozón, PO.: (B) 92.
Ranabois, herdade, s.i., en Santiago de RIADIGOS / RIADEGOS, herdade,
Saa, Dozón, PO.: (B) *238. Reádegos, San Vicente de Reádegos,
RANIOLA, arroio, prob. afluente do Vilamarín, OUR.: (B) 37.
Ulla pola dereita en Barazón, RIBA DE MIÑO, terra, prob. na ribeira
Santiso, C. ou Basadre, Agolada, esquerda do Miño, na provincia de
PO.: (C) 7. OUR., fronte a Ribadavia: (A) 221,
RAÑESTRES / Rañestres, lugar, 223, 226.
Rañestras, Santiago de Saa, Dozón, RIBADAVEA: Vid. RIBADAVIA.
PO.: (B) 202, 222. RIBADAVIA / RIBADAVEA, vila: (A)
REBOREDO DAS DONAS, s.i., prob. 79, 109, 162, *251; condado: (A)
Reboredo, San Miguel de Calvelle, 253.
Pereiro de Aguiar, cerca de San RIBAS, s.i., prob. en Santa Baia de
Breixo de Seixalbo, Ourense, OUR.: Losón, Lalín, PO.: 40; (D) 43.
(B) 189. RIBEIRO D-AVIA, terra, arredor de
REÇA / REZA, vila, Reza, Santiago de Ribadavia, OUR.: (A) 221, 223,
Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B) 28, 226.
64. RIELLO, Rielo, San Xoán de Palmou,
Reda, lugar, s.i., en San Mamede da Lalín, PO.: (D) 117.
Canda, Piñor, OUR.: (B) 210. Rigueiro, lugar, s.i., San Xoán de
REFRONTEIRA, casa, Refronteira, San Barrán, Piñor, OUR.: (B) *225.
Miguel de Vilela, Taboada, LU.: (B) RIO SECO / RIOSICCO / Rioseco /
37. RIVO SECO / RIVULO SICCO,
REGOUFE, Regoufe, Santo Adrao de herdade / lugar, Rioseco, Santiago
Moneixas, Lalín, PO.: (B) 110. de Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B)
RELOVUM, s.i., prob. en Vilamarín, 15, *19, 23, 123, 152, *209.
OUR.: (B) 58. Riomalo, Riomao, Loimil, A Estrada,
Rendal, s.i.: (D) *246. PO.: (B) *34.
RIOSEGO DE ÇELEIRO, casal, s.i., SAAR, s.i.: (D) 76.

prob. en Santa Cruz do Arrabaldo, SAAZ DE FONDO: Vid. SAA.
Ourense, OUR.: (B) 84. SAEOANE DE SAN FINIIS DE PONTE
RIOSICCO: Vid. RIO SECO. ARCHIDIACONO, San Xoán de
RIPA ULIA, terra e arciprestado arredor Ponte Arcediago, Santiso, C.: (B)
do río Ulla, que abarca todas as 157.
parroquias do concello de Vedra, SAIOANNE D-OURANTES, parroquia,
C., case todas as do de Boqueixón, San Xoán de Ourantes, San Xoán
C., e algunhas dos da Estrada, de Ourantes, Maside, OUR.: (B)
Silleda, PO., e Touro, C.: (A) 26. 125.
RIULO, s.i., cerca de Axiaz, San Xulián SALA: Vid. SAA.
de Ventosa, Agolada, PO.: (B) 17. SALAMANCA / SALAMANTINUS, bis-
RIVELA, Ribela, San Xillao de Ribela, pado: (A) 22; cidade, Salamanca:
Coles, OUR.: (D) 230. (A) 70.
RIVO SECO: Vid: RIO SECO. SAM CIBRAOO DAS LAANS, San
RIVOLO, s.i.: (D) 53. Cibrao de Las, San Amaro, OUR.:
RIVULO SICCO: Vid. RIO SECO. (B) 229.
RODEIRO / RODEYRO, Rodeiro, PO.: SAM MARTINO DE PENA REDONDA,
(D) 131, 141, 160, 166, 167, 170. parroquia, prob. San Martiño,
ROERIZ, Roiriz, San Pedro de Santiago de Vilamarín, Vilamarín,
Mosteiro, Dozón, PO.: (B) 40. OUR.: (B) 175.
ROGITORIO, herdade, s.i., en Santiago SAM PAYO DE BOVEDA, parroquia,
de Carracedo, A Peroxa, OUR.: (B) San Paio de Bóveda, San Paio de
42. Bóveda, Amoeiro, OUR.: (B) 98.
ROMAAO, casal, Román, Santa Baia de SAMARTIÑO, San Martiño, prob. en
Román, Friol, LU.: (B) 179. Oseira, San Cristovo de Cea, OUR.:
ROMADE, s.i.: (D) 224. (D), 237.
ROYSELLON, antigo condado, SAMOREIRA, herdade, prob.
Pireneos Orientais, Francia: (A) Zamoiros, Santa María de Oseira,
254. Cea, OUR.: (B) 97.
ROTELLAS vel MAUROCES, monte, SAN BLEYXIMO, parroquia, prob. San
s.i.: (C) 9. Breixo de Seixalbo, Ourense, OUR.:
RUEGO DA, Arnego, Rodeiro ou Vila (B) 189.
de Cruces, PO.: (D) 79. SAN BYCENCO D-AGRADE, Vid. SAN
RUVIAN, igrexa, prob. San Fiz de VIÇENÇO DE GRADE.
Rubián, Bóveda, LU.: (A) 69. SAN CIBRAO: Vid. SAN ÇIBRAAO.
San Cibrao de Armental, San Cibrao de
SAA / SALA / SAAZ DE FONDO, lugar, Armental, A Peroxa, OUR.: (B)
Saa, Santiago de Saa, Dozón, PO.: *134.
(B) 29, 45, 91, 117, 130; (D) 43, SAN CRISTOBO: Vid. SAN CRISTO-
122, 126, 141. VO.
SAN CRISTOVO DA PEÑA, San SAN ESTEBAN: Vid. SAN ESTEVO.

Cristovo da Pena, parroquia supri- San Esteban: Vid. SAN ESTEVO.
mida en 1960, Lalín, PO.: (A) 113, SAN ESTEBO: Vid. SAN ESTEVO.
122, *144, 216, *227, *232. SAN ESTEVO / SAN ESTEBAN / San
-- DO AZ, San Cristovo do Az, Esteban / SAN ESTEBO / SANTO
Rodeiro, PO.: (A) 90, 182. ESTEBO / SANTO ESTEVO DE
-- de Borraxeiros, parroquia, Agolada, CARBOENTES / DE CARVOEN-
PO.: (A) *217. TES, feligresía / igrexa, Santo
-- DE CEA / DE ÇEA, San Cristovo de Estevo de Carboentes, Rodeiro,
Cea, San Cristovo de Cea, OUR.: PO.: (A) *19, 33, 79, 88, 111, 112,
(A) 97, 102, 106. 126, *127, 141, 142, 155, *161,
-- de Penas: Vid. SAN CRISTOVO DA 182, 221, 224, 231, 234, *252;
PEÑA. coto, *68, *95 (D) 111, 121, 149.
-- DA PORTELLA / Portela, San Vid. tamén CARBOENTES.
Cristovo da Portela, Rodeiro, PO.: SAN ESTEVOO.: Vid. SAN ESTEVO.
(A) 90, *128. SAN FACUNDO / SAN FAGUNDO,
-- de Ygon, San Cristovo de Regodeigón, parroquia, San Fagundo, San
Ribadavia, OUR.: (A) *247. Fagundo, San Cristovo de Cea,
SAN CRISTOVOO: Vid. SAN CRISTO- OUR.: (D) 119.
VO. SAN FIIσ, parroquia, San Fiz de
SAN ÇIBRAAO, parroquia, San Cibrao Margaride, Silleda, PO.: (A) 155.
da Pregación, San Cibrao da SAN GURGO DA TERRA CHAA, San
Pregación, Friol, LU.: (B) 179: Vid. Xurxo de Terra Chá, Antas de Ulla,
tamén SAYOANE DA PEREE- LU.: (A) 179.
GAÇON. SAN JOHAN DE CAMBA, igrexa /
-- ÇIBRAAO D-EILAES / D-ENLAAES, parroquia, San Xoán de Camba,
San Cibrao de Las, San Amaro, San Xoán de Camba, Rodeiro, PO.:
OUR.: (A) 66, 99. (A) 139.
-- DE CASTRELLO, parroquia, San SAN JOHANE DE BARRAN / SEYOA-
Cibrao de Castrelo, San Cibrao de NE DE BARAN / San Xohán de
Castrelo, San Cristovo de Cea, Barrán, San Xoán de Barrán, Piñor,
OUR.: (A) 94, 102, 106. OUR.: (A) 52, 94, 101, 102, *192,
-- E SAN CRISTOVOO DE ÇEA, San 225, *233; (B) 253. Vid. tamén
Cibrao de Castrelo e San Cristovo BARRAN.
de Cea, San Cristovo de Cea, OUR.: SAN JUAN DE PIÑEIRO / PINEIRO,
(B) 101. San Xoán de Piñeiro, San Xoán de
SAN CHRISTOVOO: Vid. SAN CRIS- Piñeiro, Maside, OUR.: (A) 97.
TOVO. SAN LOURENÇO DE VILLATUIXE /
San Domingos da Albergaría, lugar, s.i., DE VILLATUXE / DE VILLATUY-
Santa María da Sabugueira, (B): XE, San Lourenzo de Vilatuxe, San
*191. Lourenzo de Vilatuxe, Lalín, PO.:
(A) 106, 115, *129.
SAN MAMEDE DA CANDA / -- DA -- de Loeda, Piñor, OUR.: (A) *120.

CANDAA, San Mamede da Canda, SAN PEDRO / PERO DE ALPERIZ, San
Piñor, OUR.: (A) 97, 119, 165, Pedro de Alperiz, Lalín, PO.: (A)
210. *136, *159, 204, 205.
SAN MARTINO / MARTYÑO / -- DE BOBADELA / DE BOBADELLA,
MARTIÑO DE ASPERELO, parroquia, San Pedro de Trasalba,
Rodeiro, PO.: (A), 241. Amoeiro, OUR.: (A) 124, 140.
-- DOS CONDES, parroquia, San -- de Cudeiro, igrexa, San Pedro de
Martiño dos Condes, San Martiño Cudeiro, OUR.: (A) *31.
dos Condes, Friol, LU.: (A) 179. -- DE GARAVAAS / de Garabás, San
-- de Cornoces, Amoeiro, OUR.: (A) Pedro de Garabás, Maside, OUR.:
*249. (A) 162.
-- do Couto, San Martiño do Couto, -- DE GIRONÇAES, parroquia, San
Taboada, LU.: (A) *190. Pedro de Xurenzás, San Pedro de
-- de Forcarei, Forcarei, PO.: (A) 197. Xurenzás, Boborás, OUR.: (A) 114.
-- de Grobas, Santa María de Grobas, -- de San Román: Vid. San Román.
Melide, C: (A) 228. SAN ROMAAO DE SANTISO, parro-
-- do Lago, parroquia, Maside, OUR.: quia, San Román de Santiso, Lalín,
(A) 214. PO.: (A) 117, *133, 145, 167,
-- DE LALYN / LALLYN, parroquia *174.
suprimida en 1960, capela de San -- Román: Vid. SAN ROMAAO.
Martiño, Santa María das Dores, -- DE VINA, parroquia, San Román de
Lalín, PO.: (A) 183, 212. Viña, San Román de Viña, San
-- DE PAAÇOS, parroquia, San Martiño Cristovo de Cea, OUR.: (A) 173.
de Pazos, San Martiño de Pazos, SAN SALVADOR D-OOR / DE
Silleda, PO: (A) 76. HOONR / de O / DE OONR / DE
-- DE PENA REDONDA, parroquia, OOR / DO HO / D-OONR /
prob. Santiago de Vilamarín, Santiago D-OOR, parroquia, San Salvador
de Vilamarín, Vilamarín, OUR.: (A.) de O, Dozón, PO.: (A) *78, 91, 92,
176. *104, 109, 111, 130, 143, 150,
SAN MIGUEL DE BOCYÑOS, parro- 188; (D) 98.
quia, San Miguel de Buciños, SAN TOME, igrexa, prob. San Tomé de
Carballedo, LU.: (A) 77. Obra, Vila de Cruces, PO.: (A) 91.
-- DE GOYAS / GOYAES, parroquia, San Tomé de Serantes, Leiro, OUR. (A)
San Miguel de Goiás, Lalín, PO.: *201.
(A) 73, 106. SAN VEREYXEMO, prob. San Breixo
-- de Melias, Coles, OUR.: (A) *134, de Seixalbo, San Breixo de
101, *208, 230. Seixalbo, Ourense, OUR.: (A) 91.
San Paio de Bóveda, parroquia, San SAN VIÇENÇO DE GRADE / SAN
Paio de Bóveda, Amoeiro, OUR.: BYCENCO D-AGRADE, parroquia,
(A) *87, *134, *208. San Vicente de Grade, San Vicente
de Grade, Chantada, LU.: (A) 77 -- DE INSULA, mosteiro, San Tomé de

234. Insua, Vila de Cruces, PO.: (B) 24.
San Vicente de Rodeiro, Rodeiro, PO.: -- DE URSARIA. Vid. URSARIA.
(A) *190 -- DE VIDUARIIS: Vid. -- DE BIDUA-
San Xián, igrexa, prob. San Xiao de RIOS.
Pedroso, Rodeiro, PO.: (A) *14. SANCTA MARTA, casal, prob. Santa
San Xillao de Ribela, Coles, OUR.: (A) Marta de Arnego, Vila de Cruces,
*59, *169, *200, 230; (D) 230. (B) 41.
San Xoán de Barrán: Vid. SAN JOHA- SANCTA OLALIA DE PEREDA, igrexa,
NE DE BARRAN. Santa Baia de Pereda, San Cristovo
San Xoán e San Fiz de Ponte Arce- de Cea, OUR.: (B) 15 n.
diago, San Xoán de Ponte SANCTI, hereditas, Sande, San
Arcediago, Santiso, C.: (A) *207. Salvador de Sande, Cartelle, OUR.:
San Xoán do Sisto, Dozón, PO.: (A) (B) 28.
*219. SANCTUS ANTONINUS, mosteiro,
San Xulián de Ventosa, Agolada, PO.: Santo Antoíño de Toques, A
(A) *244. Capela, C.: (A) 8.
SANCTA EOLALIA.: Vid. SANCTA SANCTUS CIPRIANUS, San Cibrao,
EULALIA. San Salvador de Armental, A
SANCTA EULALIA, Santa Baia de Peroxa, OUR.: (A) 58.
Silleda, Silleda, PO.: (A) 5.- heredi- -- DE PEREDA, igrexa, prob. Santa
tas: (B) 40. Baia de Pereda, San Cristovo de
-- DE ARTONIO, Santalla de Artoño, Cea, OUR.: (A) 15 n.
Agolada, PO.: (B) 33. SANCTUS CHRISTOPHORUS DE
-- DE CANBA / CAMBA, Santa Baia de PENNA, igrexa, San Cristovo da
Camba, Rodeiro, PO.: (B) 22, 32, Pena, Lalín, PO.: (A) 9
46 SANCTUS CLAUDIUS, mosteiro,
SANCTA MARIA: Vid. LUCUS. Santa María de San Clodio, Leiro,
-- DE BIDUARIOS / DE VIDUARIIS, OUR.: (A) 51.
igrexa, Santa María de Bidueiros, SANCTUS FELIX DE RIPA ULIA, prob.
Dozón, PO.: (B) 15, 37. San Vicente de Ribadulla, Santiso,
-- DE CARVALEDO / DE CARVALIDO, C.: (B) 4, 24.
freguesía, Santa María de SANCTUS IACOBUS: Vid. SANTIA-
Carballedo, Piñor, OUR.: (B) 15, GO.
40, 41. SANCTUS IACOBUS, parroquia, prob.
-- DE DEZON / DEÇON / DEÇOM / Santiago de Lebozán, Lalín, PO: (B)
DE-ZUM, igrexa, Santa María de 49.
Dozón, Dozón, PO.: (B) 15, 40. SANCTUS IULIANUS, igrexa, San
-- igrexa, de Rodeiro ou de Dozón, Xulián de Ventosa?, Agolada, PO.:
PO.: (B) 12. (A) 17.- igrexa, s.i., na Ulloa, LU.:
(A) 2.
SANCTUS LAURENTIUS, mosteiro, -- DE CUDEIRO, ecclesia, San Pedro

San Lourenzo de Carboeiro, Santa de Cudeiro, Ourense, OUR.: (A)
María de Carboeiro, Silleda, PO.: 15 n.
(A) 3. -- DE VENBIBRE, San Pedro de
SANCTUS MARTINUS, igrexa, prob. Bembibre, Santiago de Bembibre,
San Martiño de Vilarrubín, A Taboada, LU.: (D) 57.
Peroxa, OUR.: (A) 52. SANCTUS SALVATOR, igrexa, San
-- DE ASPERELO, San Martiño de Salvador de O, Dozón, PO.: (A) 10.
Asperelo, Rodeiro, PO.: (A) 18. -- DE BARVANTES, parroquia, prob.
-- DE LALIN, San Martiño de Lalín, Santiago de Barvantes, Santiago de
parroquia suprimida, Santa María Barbantes, Maside, OUR.: (A) 57.
das Dores, Lalín, PO.: (A) 43. SANCTUS STEPHANUS, igrexa, prob.
-- DE PIGNARIO, mosteiro, San Santo Estevo de Basadre, Agolada,
Martiño Pinario, Santiago, C.: (A) PO.: (A) 7.
15. SANCTUS STEPHANUS: Vid. SANC-
SANCTUS MICHAELIS, igrexa, s.i., TUS STEPHANUS CARBONEN-
existen varias parroquias con ese SIS.
patrón nos concellos da comarca -- CARBONENSIS / DE CARBOENTES
do Deza, PO.: (A) 11; concello, (A) / DE CARBONENTIS / DE CARBU-
11 LENTES, scisterio / aula / igrexa,
-- DE GOYAES, parroquia, San Miguel Santo Estevo de Carboentes,
de Goiás, San Miguel de Goiás, Rodeiro, PO.: 13, 15, 18, 20, 33,
Lalín, PO.: (A) 48. 38, 40, 55, 66, 203. Vid. tamén
-- DE LAGENOSA / DE LAINOSA, SAN ESTEVO.
igrexa, San Miguel de Gurgueiro, -- DE PORTELLA / -- PORTELA, San
Agolada, PO.: (A) 4, 15, 24. Cristovo da Portela, Rodeiro, PO.:
-- DE RIVOMALO, prob. San Miguel (A) 4, 15, 40.
de Riobó, Rodeiro, PO.: (A) 18. SANCTUS TIRSUS, San Román de
-- DE VENDURIO, San Miguel de Santiso?, Lalín, PO.: (A) 40.
Bendoiro, Lalín, PO.: (A) 40. SANCTUS VINCENTIUS DE RIADI-
SANCTUS PELAGIUS DE SENRRA, GOS, igrexa, San Vicente de
igrexa, San Paio de Senra, Rodeiro, Reádegos, Vilamarín, OUR.: (A) 37.
PO.: (A) 18. SANT ESTEVOO DE CARVOENTES:
SANCTUS PETRUS, s.i., cara a Vid. SANCTUS STEPHANUS CAR-
Chantada, Antas de Ulla, LU. e BONENSIS.
Rodeiro, Dozón, PO.: (A) 1. SANT FAGUND, Sahagún, LE.: (A)
SANCTUS PETRUS, ermida, prob. San 105: Vid. tamén SAN FAGUNDO.
Pedro, San Vicente de Reádegos, SANT-ANDRE, capela no mosteiro de
Vilamarín, OUR.: (B) 37. Dozón, Santa María de Dozón, PO.:
(B) 180.- parroquia, Santo André
de Vilarello, Santo André de Bidueiros, Dozón, PO.: (A) 15, 37,

Vilarello, Dozón, PO.: (A) 77; 91, 113.
Santo André de Vilarello ou Santo - DO CAMPO, parroquia, Santa María
André de Órrea, Dozón ou A do Campo, Santa María do Campo,
Golada, PO.: (A) 76. Vid. tamén O Irixo, OUR.: (A) 186.
Santo André. -- de Castrelo, parroquia, Santa Mariña
Santa Baia de Beiro, Ourense, OUR.: de Castrelo, Santa Mariña de
(A) *208. Castrelo, Forcarei, PO.: (A) *196.
Santa Baia de Camba, parroquia, Santa -- de Castro, Carballedo, LU.: (A) 15,
Baia de Camba, Santa Baia de 40, 41, *231.
Camba, Rodeiro, PO.: (A) *193. -- D-AMOEIRO, parroquia, Santa
SANTA BAIA DE LYON / Santa Baia de María de Amoeiro, Santa María de
León, Santa Baia de León, Santa Amoeiro, Amoeiro, OUR.: (A) 187,
Baia de León, Vilamarín, OUR.: (A) *249.
*134, 141. - D-ARCOS DE QUEYGEIRO, parro-
Santa Comba do Trevoedo, Maside, quia, San Pedro de Queixeiro, San
OUR.: (A) *251. Pedro de Queixeiro, Antas de Ulla,
SANTA CHRISTINA: Vid. SANTA LU.: (A) 179.
CHRISTINA. -- DE DEÇON / DOÇON / DOZON,
SANTA CHRISTINA DA SUBMOÇA: igrexa, Santa María de Dozón,
Vid. SANTA CRISTINA DE SOMO- Dozón, PO.: (A) *34, *36, 37, 76,
ZA. 79, 91, 97, 109, 116, 118, *154,
SANTA CRISTINA DE SOMOZA / 180, 188, 198, *220, 223, 226,
SANTA CHRISTINA DA SUB- *248; (D) 84.
MOÇA, Santa Cristina de Arcas, -- de Esmeriz, Santa Mariña de
Santa Cristina da Somoza, Antas de Esmeriz, Chantada, LU.: (A) *236.
Ulla, LU.: (A) 149 154, 155. -- DE GOMARIZ, Santa María de
SANTA CRUX, s.i.: (A) 91. Gomariz, Santa María de Gomariz,
SANTA MARIA, s.i.: (D), 211. Leiro, OUR.: (A) 170, 214, *245.
-- de Amarante, parroquia, Maside, -- de Guillar, Rodeiro, PO.: (A) *206.
OUR.: (A) 214. -- DE LOUREDO, Santa María de
-- de Amoeiro: Vid. SANTA MARÍA Louredo, Santa María de Louredo,
D-AMOEIRO. Maside, OUR.: (A) 97.
-- DE AσIBEIRO, mosteiro, Santa -- DE LUGO, igrexa catedral, Santa
María de Aciveiro, Santa María de María, LU.: (A) 221.
Aciveiro, Forcarei, PO.: (A) 51, -- DE PARADA, Santa María de Parada,
197, 212.. Santa María de Parada, Lalín, PO.:
-- DE BIDOEYROS, Santa María (A) 110.
de Bidueiros, Santa María de -- da Sabugueira, parroquia, s.i.: (A)
*191.
-- de Tamallancos, parroquia, -- DE CATASOES / DE CATASSOES /

Vilamarín, OUR.: (A) *134, *171. DE POCASOLIS / DE QUATASOOS,
-- DE TEEMES, parroquia, Santa María parroquia, Santiago de Catasós,
de Temes, Santa María de Temes, Santiago de Catasós, Lalín, PO.: (A)
Carballedo, LU.: (A) 148. 110, 117, 131, 147.
-- DO PAAÇO DE NEGRAL, parroquia, -- DE CORNEDA, parroquia, Santiago
prob. Santa María do Pacio, Santa de Corneda, Santiago de Corneda,
María de Pacio, Friol, LU.: (A) 179. O Irixo, OUR.: (A) 114, *247.
SANTA MARINA DE CARVALLEDO, -- DE DORRA, Santiago de Dorra,
parroquia, Santa María de Santiago de Dorra, Antas de Ulla,
Carballedo?, Piñor, OUR.: (A) 237. LU.: (A) 179.
Santa Mariña de Esmeriz, Chantada, -- DE FAFIAN, parroquia, Santiago de
LU.: (A) *215. Fafián, Santiago de Fafián, Rodeiro,
SANTA MARTA, condado, Santa Marta PO.: (A) 166.
de Ortigueira, C.: (A) 221. -- DE GOLDERIZ, parroquia, Santiago
SANTA VAYA DE LION, parroquia, de Guldriz, Santiago de Guldriz,
Santa Baia de León, Santa Baia de Friol, LU.: (A) 179.
León, Vilamarín, OUR.: (A) 177. -- DE POCASOLIS: Vid. de CATASOES.
SANTIAGO / SANTYAGO / SANCTUS --DE QUATASOOS: Vid. DE CATASOES.
IACOBUS / BEATUS IACOBUS, -- DE SA / SAA / SAAZ, igrexa, Santiago
arcebispado / igrexa, Santiago, C.: de Saa, Dozón, PO.: (A) 29, *78,
(A) 8, 15, 70, 79, *80, 101, 102, *80, *135, *172, 186, *191, 202,
105, 106, 113, 146, 228; cidade: 211, *213, *219, *222, *238, 242.
(A) 67; terra: (A) 151; provincia -- DE TOUGES / DE TEUGES, parro-
franciscana: (A) 61; provisorado: quia, Santiago de Toubes, Santiago
(A) *172.- parroquia, Santiago de de Toubes, A Peroxa, OUR.: (A) 63,
Liñares, Arzúa, C.: (A) 8.- ind.: (D), 175.
223, 226, *250. --DE VILLAMARIN / DE VILLA-
-- DE ARNEGO, parroquia, Santiago MARYN, Santiago de Vilamarín,
de Arnego, Santiago de Arnego, Vilamarín, OUR.: (A) 97, 132,
Rodeiro, PO.: (A) 15 n., 18, *25, *134, *240.
33, 41, 178, *213. SANTISO.: Vid. SANTISSO DE
-- DE AS CALDAS, Santiago das FONDO.
Caldas, Santiago das Caldas, SANTISSO DE FONDO / SANTYSSO
Ourense, OUR., 160 DE FONDO / Santiso do Fondo /
-- DE CARRACEDO / DE CARRAZE- SANTISO, lugar / casal, Santiso,
DO, igrexa, Santiago de Carracedo, San Román de Santiso, Lalín, PO.:
A Peroxa, OUR.: (A) 15, 23, 28, (B) 117, *133, 145, 167, *174; (D)
152. *164, 195, *209. 183.
SANTO AADRAAOO DE MONEYXAS, SEYOANE DE BARAN: Vid. SAN

Santo Adrao de Moneixas, Santo JOHANE DE BARAN.
Adrao de Moneixas, Lalín, PO.: (A) SIBILIA, Vid. SEVILLA.
Vid. tamén MONEIXAS. SIVYLLA: Vid. SEVILLA.
Santo André de Vilarello, Santo André SOBEREYRA, Sobreira, San Xoán de
de Vilarello, Dozón, PO.: (A) *78, Sobreira, Vilamarín, OUR.: (B) 97.
*80. Vid. tamén SANT-ANDRÉ. SOUTO, topónimo abundante na
SANTO ESTEBO: Vid. SAN ESTEVO. zona: (D) 178.
SANTO ESTEVO: Vid. SAN ESTEVO. Souto de Matos, lugar, s.i., Santa María
Santomil, casal, s.i., en Santiago de de Dozón, Dozón, PO.: (A) *218.
Vilamarín, Vilamarín, OUR. (B) STREMATURA, 43, 45.
*134. STRUMIR: Vid. ESTRUMIL.
SANTYAGO: Vid. SANTIAGO. SUARIUS PELAIZ, casa de, s.i.: (D) 37.
SANTYSSO DE FONDO: Vid. SAN- SUMMEO, monte, s.i. cara a San
TISSO DE FONDO. Xulián de Ventosa, Agolada, PO.:
SAR, mosteiro de cóengos regulares, (C) 17.
act. Santa María de Sar, Santiago, SUPERADO, mosteiro, Santa María de
C.: (A) 15. Sobrado dos Monxes, San Pedro da
SARRIA / SARIA / SARRA, tenza, Porta C.: (A) 42.
Sarria, LU.: 8, 26, 27 (D), 105. SUPERIORE ARVOSAGRO, Agrosagro,
SAYOANE DA PEREEGAÇON, San Santo Estevo de Carboentes,
Cibrao da Pregación, San Cibrao da Rodeiro, PO.: (B) 40.
Pregación, Friol, LU.: (A) 179: Vid.
tamén SAN ÇIBRAAO. TABOADA / TAVOADA, prob.
SECILIA, reino, Sicilia, actual rexión Taboada, Santa María de Piloño,
autónoma de Italia, ITA.: (A) 254. Vila de Cruces, PO.: (D) 241.
SELLO, Sello, Santiago de Sello, Lalín, TAIDE, s.i.: (D) 241.
PO., (D), 92. TAMALY[ANCOS] / Tamallancos,
Senderiz, Senderiz, San Xoán de Tamallancos, Santa María de
Barrán, Piñor, OUR.: (B) *192. Tamallancos, Vilamarín, OUR.: (B)
SENORYN, prob. Señorín, San Roque 58; (D) *134.
de Señorín, O Carballiño, OUR.: TAVERIOLAS, Tabeirós, antiga xurisdi-
(D) 96. ción e arciprestado, A Estrada, PO.:
SENRA, A Senra, San Xoán de Toiriz, (A) 26.
Vila de Cruces, PO.: (B) *34, 40. TAVOADA: Vid. TABOADA.
Sever, Seber, Santa Baia da Aguada, TEMEES / Temes, terra, arredor de
Carballedo, LU.: (B) *86. Santa María de Temes, Carballedo,
SEVILLA / SIBILIA / SIVYLLA, Sevilla, LU.: (A) 76, 77.- (D) *233.
(A): 51, 67, 70, 82, 85, 89, 105, Terlaes, leiras, s.i., en Santo Estevo de
146, 151, 158, 225, 254. Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) *95.
THOLETO.: Vid. TOLEDO.
TIDULEDU, río, prob. Turubelo, TUIRIZ, Toiriz, San Xoán de Toiriz,

afluente do Arnego pola dereita: Vila de Cruces, PO.: (A) 40; (D)
(C) 17. *250.
TIU SANCHII, casal, s.i., prob. en TURAL, s.i.: (D) 115.
Silleda, PO.: (B) 11. TURRE, A Torre, Santo Estevo de
TODEREO ELIAS, vila, s.i.: (B) 1. Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 47.
TOGA / TOGIA, río, Toxa, afluente do TURRIS LEGIONIS, tenza, León, LE.:
Deza pola esquerda: (C) 3, 5. (A) 30.
TOLEDO / TOLETO / TOLLEDO / TUSCULANO, bispado, Lazio, Italia:
THOLEDO, Toledo: (A) 15, 18, 51, (A) 83.
67, 70, 82, 85, 89, 105, 146, 151,
158, 225, 254. ULLOA, Ulloa, San Vicente de Ulloa,
TOUGES / TOUGEES / TOUVES, Palas de Rei, LU.: (D) 241, 242,
couto, Santiago de Toubes, A *244, *245, *247-*252.
Peroxa, OUR.: (A) 109, 148, 175; URGELLENSIS, condado arredor de La
(D) 253. Seo d’Urgell, Lleida: (A) 27.
TOUVES: Vid. TOUGES. URSARIA / OSEYRA, mosteiro, Santa
TOYRIσ, vila, Toiriz, Santiago de María a Real de Oseira, San
Arnego, Rodeiro, PO.: (B) 178. Cristovo de Cea, OUR.: (B) 15, 22,
TRASQUINTE, s.i.: (D) 123. 37, 40, 43, 45, 48, 50, 57, 79, *86.
TRASTAMAR, tenza, Trastámara, ao
norte do río Tambre, antigo arce- VALENCIA, reino: (A) 254.
diagado da diocese de Santiago, VALLADOLID, cidade, Valladolid: (B)
que comprendía os actuais arci- 89, 146, 158.
prestados de Seaia, Soneira, VALLE DE SENDA: Vid. BOLODE-
Nemancos, Duio, Entíns, Céltigos, SENDA.
Barcala e Dubra, C.: (A) 30. VALLE SCURO, s.i.: (C) 10.
TRAVA, tenza, abarcaba o actual arci- VALLYNAS, existen varios Valiñas nas
prestado de Soneira e parte de provincias de PO. e OUR.: (D) 212.
Bergantiños, diocese de Santiago, VANDE, Bande, San Pedro de Bande,
concellos de Laxe e Coristanco, C.: Bande, OUR.: (D) 253.
(A) 8. VANGA, Banga, Santa Baia de Banga, O
TREVOEDO, herdade / lugar, Carballiño, OUR.: (D) 57.
Trevoedo, Santa Comba do VARAZON, arroio, s.i., en Basadre,
Trevoedo, Maside, OUR.: (B) 15, Agolada, PO., ou Barazón, Santiso,
37, 40, 125. C.: (C) 7.
TRIIDADE, igrexa de Ourense: (A) VARCENA, A Barcia, San Miguel de
148 n. Siador, Silleda, PO.: (B) 5.
TUDENSIS, bispado, Tui, PO.: (A) 22. VARDEUS / Bardelás, casal, Bardelás,
Santo Estevo de Carboentes,
Rodeiro, PO.: (B) *14, 241.
VARRIGALLOS / VERRIGALLOS, Vila, lugar, s.i., en San Xoán e San Fiz

lugar, Barregallos, Santo Estevo de de Ponte Arcediago, Santiso, C.: (B)
Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) 241. *207.
VARROZELA, casal, s.i., en Santo VILAIUSTI, ecclesia, prob. San
Estevo de Carboentes, Rodeiro PO.: Salvador ou San Vicente de
(B) 241. Vilaúxe, Chantada, LU: (A) 50.
VASADRE, Basadre, Santo Estevo ou Vilamarín: Vid. VILLAMARIN.
Santa María de Basadre, Agolada, Vilameá, lugar, s.i., en Santa María de
PO.: (D) 157. Guillar, Rodeiro, PO.: (B) *206.
VEANDE: Vid. ENBEANDE. VILANOVA / Vilanova / VILLANOVA /
VEGA, s.i.: (D) 79. VYLANOVA, lugar / casal,
VENDOYRO / Bendoiro, parroquia, Vilanova, Santiago de Carracedo, A
San Miguel de Bendoiro, Lalín, Peroxa, OUR.: (B) 123, 195.-
PO.: (B) 101, *174; (D) 102. Vilanova, San Cristovo de
VENTOSA / VENTOSSA, territorio, Borraxeiros, Agolada, PO., *217.-
arciprestado da diocese de Lugo, (D) 43, 123.
que comprende parroquias dos VILAR, casal, Vilar, prob. en San Xoán
concellos de Agolada e Lalín, PO.: de Vilanova, Lalín, PO.: (B) 37.
(A) 15, 17, 24, 26, 33, 38.- parro- -- MINORE, herdade, s.i.: (B) 37.
quia, San Xulián de Ventosa, -- DE MONTE, herdade, Vilar do
Agolada, PO.: (A) 40.- casal, San Monte, San Xoán de Vilanova,
Pedro de Xurenzás, Boborás, OUR.: Lalín, PO.: (B) 37.
(B) 114. -- DE MULIERIBUS, lugar, Vilar de
Verdelle, s.i.: (D) *231. Mulleres, San Cristovo de Lobelle,
VERES, s.i., en Santiago de Catasós, Carballedo, LU.: (B) 62.
Lalín, PO.: (B) 147; (D) 43. -- DE PORTU MALO, herdade, s.i.: (B)
VERLANGA, casal, s.i., en Santo Estevo 40.
de Carboentes, Rodeiro, PO.: (B) Vilarbó: Vid. VILLARBOO.
241. VILARELLO, Vilarello, Santo André de
VERMOE / VERMOEEE / VERMUE, Vilarello, Dozón, PO.: (D) 177.
Bermún, Santa María de Bermún, VILARINO / VILLARIÑO / VYLARYNO
Chantada, LU.: (B) 77; (D) 76, 123. / VYLLARYÑO / Vilariño, casar,
Viana, veiga, arredor de Santa Cruz e Vilariño, San Mamede da Canda,
San Pedro de Viana, Chantada, LU.: Piñor, OUR.: (B) 126.- herdade,
(C)*231. Vilariño ou Vilarello, Santo André
VIANDE: Vid. ENBEANDE. de Órrea ou Santo André de
VIBAL: Vid. BUBAL. Vilarello, A Golada ou Dozón, PO.:
Vidueiros: Vid. BIDUEIROS. (B) 76.- (D), 37, 162, 165, 210,
VIESIVA, s.i.: (D) 89. 211, *251.
Vilariño: Vid. VILARINO.
Vilouriz, s.i.: (D) *244.
VILLA, casal, s.i., en San Salvador de VILLAÚXE, terra, arredor de San

O, Dozón, PO.: (B) 92.- casal, s.i., Salvador e San Vicente de Vilaúxe,
en San Xoán de Ponte Arcediago, Chantada, LU.: (A) 76, 77.
Santiso, C.: (B) 157.- (D) 97. VILLELLA, igrexa, Santa María de
VILLA CHAOO, Vilachá, Santiago de Vilela, Rodeiro, PO.: (A) 91.
Fafián, Rodeiro, PO.: (D) 242, 243. Viñoá, San Tomé de Serantes, Leiro,
VILLA MAURI, prob. Vilamoure, OUR.: (B) *201; (D) *201.
en Santo Estevo de Vilamoure ou en VIVARI, Viveiro, Viveiro, LU.: (A) 156.
Santo Estevo de Basadre, Maside ou Vixide, s.i., Santa Baia de Beiro,
Agolada, OUR. / PO.: (B) 7. Ourense, OUR.: (B) *208.
VILLA MEANA, casal, Vilameá, VIZCAYA, señorío, Biscaia: (A) 151,
Santiago de Sello, Lalín, ou San 158, 225, 254.
Cibrao de Negrelos, San Cristovo VYLANOVA: Vid. VILANOVA.
do Az ou San Xoán de Camba, Ro- VYLARINO: Vid. VILARINO.
deiro, PO.: (B) 37. VYLARROVYN: Vid. VILLARRUVIN.
VILLAIMAN, s.i.: (D) 79. VYLLARYÑO: Vid. VILARINO.
VILLAMARIN / Vilamarín, monte, s.i., en
Piñor, OUR.: (C) 44.- tenza, arredor Xaxán: Vid. IAIAN.
de Santiago de Vilamarín, Ourense, XORDES, casal, s.i., prob. en San Xoán
OUR.: (A) 44.- Vilamarín, Santiago de Piñeiro, Maside, OUR.: (B) 97.
de Vilamarín, OUR.: (B) *240; (D)
148. YRIGIO, prob. O Irixo de Abaixo,
VILLANOVA: Vid. VILANOVA. Santa María do Campo, O Irixo,
VILLARBOO / Vilarbó, casar, Vilar, Santa OUR.: (D) 189.
Mariña de Esmeriz, Chantada, LU.: YRRE: Vid. EYREE.
(B) 74, *215, *236. YSPANIA: Vid. HISPANIA.
VILLARELLO, Vilarello, Santo André
de Vilarello, Dozón, PO.: (B) 77. ZAMORA / ZAMORENZIS / ZEMORA
VILLARIÑO: Vid. VILARINO. / CEMORENSIS, Zamora, bispado:
VILLARRUVIN / VYLLARROVYN, (A) 22, 27; cidade: (A) 30; tenza:
couto, arredor de San Martiño de (A) 46.
Vilarrubín, A Peroxa, OUR.: (B)
148, 175.
ÍNDICE SOCIO-PROFESIONAL
I. ORGANIZACIÓN CIVIL -- DE CAMBRAÑENS, canc.: 89.

-- FERNÁNDEZ, canc.: 151.
1. A chancelaría real -- GARCÍA MANRRIQUE, bispo de
Ourense, chanceler de Enrique II,
ALFONSO / ALONSO, rexistrador, oidor da audiencia real, canc.: 146.
canc.: 157. -- GONZÁLEZ DE PRIMA, escribán do
-- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ, canc.: rei, canc.: 157.
89, 105. -- MARTINES, canc.: 85, 89.
-- GONZÁLEZ, revisor, canc.: 151. -- PERES, canc.: 85.
-- MARTÍNEZ / MARTINEσ, canc.: 151. MARTÍN YÁÑEZ, visador, canc.: 151.
ÁLVAR / ÁLBAR MARTÍNEZ, tesourei- PETRUS IOHANNIS, chanceler do rei,
ro, canc.: 151. scrip. et cf.: 30.
DIEGO GARCÍA, canc.: 85. -- PETRI, mestrescola de Ourense,
-- GONσALEσ, canc.: 105. cóengo de Santiago, chanceler real,
-- ROANAN, doutor en ambos os ref. hca.: 46.
dereitos, visador, canc.: 157.
DOMINGO JUAN, canc.: 89. 2. Administración periférica
FERNANDUS CURIALIS, arcediago e
chanceler real, cf.: 22. 2.1. Alcaldes, meiriños, xuíces
GARCÍA FERNANDEσ, canc.: 85.
GONÇALO GARCÍA, escribán do rei, Álvar Gómez / GOMEσ, xuíz en terra
canc.: 146. de Montes, dest.: *194.
-- LÓPEZ / LOPEσ, canc.: 151. CIPRIANUS, iudex, cf.: 15.
GUTIER GARCÍA, bispo, canc.: 146. ESTEVAN NUNES, meiriño maior de
JUAN ALFONSO, doutor en leis e Galicia, ref. coet.: 70.
decretos, oidor da audiencia do rei,
canc.: 146.- canc.: 146.
FERNAND YAÑES DE GARAÑANES, SANCIUS meiriño maior en Galicia,

xuíz de Búbal e Castela polo xuíz ref. hca.: 64.
do rei Rui d-Orantes, outorg.: 79.
FERNANDUS IOHANNIS, xuíz do rei 2.2. Condes, tenentes, adiantados, cargos
en Búbal, ts.: 57. rexionais
GÓMEZ FERNANDEσ DA LAMA,
alcalde e meiriño maior de Galicia, ALFONSUS, tenente Monterroso, ref.
dest.: 105. coet.: 60, 65.
GÓTER PÉREZ, meiriño en Galicia, ref. -- FERNANDEσ, adiantado maior en
hca.: 65. Galicia, ref. coet.: 186.
IOHANNES, meiriño maior en Galicia, DIEGO PEREσ XARMENTO, conde de
ref. coet.: 63.- xuíz de Lugo, subs.: Santa Marta e adiantado e xustiza
35. maior en Galicia, ref. coet.: 219,
JÁCOME MARTIS, xuíz en terra de 221, 224.
Orcellón e de Dozón, outorg.: 184. FERNANDUS, conde, obtinens hono-
JOHÁN PEREσ, xuíz na terra de rem in Gallecia et Monterroso, cf.:
Camba: 105 n. 24.- comes, ref. coet.: 12.
JOHÁN DE SANTA MARÍA, xuíz, ts.: -- GUTERRI, tenente Alba, ref. coet.:
209. 44.
JUAN ALFONSO, doutor en leis e -- PELAGII, tenente Vilamarín, ref.
decretos, oidor da audiencia do rei, coet.: 44.
canc.: 146. -- RODERICI, tenente as torres de
Juan García de Cerbaña, xuíz de Deza, León, cf.: 27, 30.
dest.: *80. GARÇÍA FERNANDEσ XARMENTO,
JUAN GARCÍA MANRRIQUE, bispo de adiantado en Galicia, ref. coet.: 196.
Ourense, chanceler de Enrique II, GOMECIUS / -- DE GALLECIA,
oidor da audiencia real, canc.: 146. comes, dominans in Trastámara, cf.:
Juan Pérez da Parte, xuíz de Camba, 30; tenente Monterroso, ref. coet.:
outorg.: *107. 33.
LAURENCIUS [...]. miles et iudex, pre- -- DE CASTELLA, comes, dominans in
sens: 49. Zamora, cf.: 30.
Lope de Monterroso, xuíz de Dozón, GOMEσ FERNANDEσ DA LAMA,
marido de Isabel Díaz, dest.: 226. alcalde e meiriño maior de Galicia,
PERO SARMIENTO, meiriño maior en dest.: 103.
Galicia, dest.: 146. GUNDISALVUS IOHANNIS, tenente
RODERICUS GARSIAS, meiriño Castela e Bolodesenda, ref. coet.: 53.
maior, ref. hca.: 53. GUNZALVUS, comes, princeps de
-- SUERII, tenente opidum Albe, meiri- Monterroso, ref. coet.: 23.- comes,
ño maior en Galicia, ref. hca.: 52. cf.: 22; interv.: 23.
RUI D-ORANTES, xuíz do rei, ref. IOHANNES FERNANDI tenente
coet.: 79. Monterroso, ref. coet.: 43.
Índice socio-profesional 327
MUNIUS, conde de Monterroso, ref. 60, 62, 63-65; ref. hca.: 71, 79.- rei,
coet.: 8. Alfonso XI, outorg.: 89, 105; ref. hca.:
PEDRO, conde, primo de Juan I, perte- *138, 146, 151.
gueiro maior da terra de Santiago, ENRIQUE / ENRRIQUE, rei, Enrique
dest.: 151. II, outorg.: 146; ref. hca.: 151, 157.-
PELAGIUS MUNIONI, tenente Enrique III outorg.: 157, 223.
Camba, ref. hca.: 33. FERNANDO / FERNANDUS /
PERO RUIZ SARMIENTO, adiantado Fernando, rei, Fernando II, outorg.:
maior en Galicia: dest.: 156. 22, *25, 27 30; ref. coet.: 18, 23, 26,
PETRUS, infante, mordomo do rei, 40, 45, 48; ref. hca.: 46, 67, 82.-
tenente León, Limia e Zamora, ref. rei, Fernando III, ref. hca.: 79.- rei,
coet.: 46.- conde en Asturias, cf.: Fernando IV, outorg.: *75, 81, 82, 85;
27.- comes en Deza, Alba, ref. coet.: 81; ref. hca.: 74, 79, 89.- rei,
Bezoucos e Traba, ref. hca.: 8.- Fernando o Católico, outorg.: 252.
comes, cf.: 22. ISABEL / Isabel, raíña, Isabel I de
PONCIUS / PONTIUS, comes, mordo- Castela, outorg.: 252.- infanta, irmá
mo do rei, cf.: 22.- comes, cf.: 22. de Fernando IV, ref. hca.: 79, 85.
RAMIRUS, conde en Beriz, cf. 28; JUAN, rei, Juan I, outorg.: 151; ref. hca.:
conde. cf.: 22. 157.- Juan II, outorg.: 223; ref.
RODERICUS, conde en Sarria, cf.: 8, hca.: 252.- infante, fillo de Alfonso
27.- conde, prolis Ovequiz, marido X, ref. hca.: 79.
de Toda, outorg.: 2. LUPPUS, rei de Murcia, vasalo do rei,
-- GOMESCII / GOMETII, tenente ref. hca.: 18.
Monterroso, ref. hca.: 45, 54; ref. MARÍA / María, raíña, nai de Fernando
coet.: 55. IV, ref. fam.: 85.
-- SUERII, tenente opidum Albe, meiri- PETRUS / Pedro, rei, Pedro I, outorg.:
ño maior en Galicia, ref. hca.: 52. *137, *138.
RUI PÁEZ DE VIESIVA, adiantado PONGROSO, rei, Sancho I de León,
maior en Galicia, ref. coet.: 89 ref. hca.: 79.
STEPHANUS, adiantado en Galicia, RICA, emperatriz, muller de Alfonso
ref. hca., 60.- ts.: 55. VII, ref. fam.: 17.
SANCHO / SANCIUS / SANTIUS,
3. O rei e a súa familia rei, Sancho III, ref. hca.: 18.- rei,
Sancho IV de Castela, outorg.: 67,
ALFONSO / ADEFONSUS / AFONSO / *68, 70, *72; ref. hca.: *75, 79.- rei,
ALFONSUS / AFFONSO / ALONSO, Sancho VI de Navarra, vasalo de
imperator / rex, Alfonso VII, outorg.: Alfonso VII, ref. hca.: 18.
18; ref. coet.: 8, 15; ref. hca.: 22, *68.- URRAKA / ORRAKA, raíña, nai de
rei, Alfonso IX, outorg.: 46; ref. coet.: Sancho I de León, ref. coet.: 8; ref.
30, 33, 43-45; ref. hca.: 151.- rei, hca.: 79.- raíña, muller de
Alfonso X, o Sabio, ref. coet.: 51-55, Fernando II: ref. fam.: 30.
4. Organización académica 5.1.2. Don, dona
4.1. Doutores, bachareles ALFONSO OSORIO, don, ref. coet.:

232.
ALFONSUS ARIE, doutor, visador, COSTANÇA FERNANDI, filla de don
canc.: 155. Fernand-Ares e dona Marina
DIDACUS ROANAN, doutor en ambos Muniz, outorg.: 66.
os dereitos, revisor, canc.: 157. EXIMIA DE CAMPO, dona, muller de
JUAN ALFONSO, doutor en leis e Petrus Martini, dictus Pidrero, ref.
decretos, oidor da audiencia do rei, fam.: 49.
canc.: 146. FERNAND- ARES, don, marido de
PERO, doutor, ... do rei: 105. dona María Muniz, pai de dona
Constanza Fernández, ref. fam.: 66.
5. Organización social GOTO, dona, pos. ant.: 15.
MAIOR, dona, ref. coet.: 37.
5.1. As clases privilexiadas -- FERNANDI, vestiaria de Dozón,
dona, dest: 62
5.1.1. Cabaleiros / milites -- SUERII DICTA DE LOBAES, dona,
presens: 53.
A. ERIZ, miles, irmán de Orraka Eriz, -- vestiaria de Dozón, dona, dest.: 62.
ref. fam.: 50. MARÍA MUNIS / MUNIZ, dona,
-- PETRI, miles, ts.: 52. outorg.: 51; ref. fam.: 66.
FERNANDUS GOMETII, miles, pre- -- PETRI, monxa de Dozón, dona, pre-
sens: 45. sens: 48.
GARCÍA, cabaleiro, ts.: 69. Mayor Pérez, dona, outorg.: *31.
GUI CARRAREL, cabaleiro, ref. hca.: MOOR, dona, avoa de Miçía, Aldonça
79. e Moor Arres, poss. ant.: 102.
LAURENCIUS, miles et iudex, presens: PETRUS, scellarius de Oseira, don, pre-
49. sens: 48.
M., miles, ref. coet.: 47. URRACA LOPIZ, dona, muller de
MARTÍN EANES, cabaleiro, ts.: 69. Petrus Bazacho, ref. fam.: 33.
N. SUERII, miles, irmán de L. Suerii,
ts.: 52. 5.1.3. Escudeiros
PETRUS ALFONSI, miles de Curantes,
presens: 51. AFFONSO GARÇÍA, escudeiro de
-- PELAGII, dictus VULTORAN, miles, Andreu Sánchez, ts.: 106.
presens: 51. FERNÁN GONZÁLEZ / GONZALEσ,
ROY FERNANDES DE NOZEDA, escudeiro, criado da abadesa de
cabaleiro, ts.: 69. Dozón, dest.: 97.
FERNÁN GUTERET DE VARGEA, 5.2.2. Homes de

escudeiro, marido de Eynés
Gomeσ, dest.: 147. ALFONSO LÓPEZ / LOPEσ, home da
GARÇÍA FERNANDEσ, escudeiro, ts.: abadesa, ts.: 125.
121. -- LOURENCO, home de Lopo
GÓMEZ / GOMEσ / Gómez ARES Sancheσ, ts.: 114.
MOSQUERA, escudeiro, marido de ARIAS HODOARII, home do xuíz
Inés Vázquez, dest.: 187, *189, Fernandus Iohannis, ts.: 57.
*211; ts.: 184. FERNAN D-ARRIBA, home de a pé de
-- Rapela, escudeiro, marido de Inés Lopo de Taboada, ts.: 239.
Gómez de Vilariño, dest.: *249. GÓMEZ DE PEDROSO, home de
GONZALBO RATÓN, escudeiro de Gonçalvo Lopeσ, ts.: 222.
Lopo de Taboada, ts.: 239. GONÇALO LOURENZO, home da
JOHÁN PEREσ, escudeiro de Freás, ts.: abadesa, ts.: 163.
97.- escudeiro do cabido de Lugo, -- PÉREZ, home de Lopo Rodrigueσ
ts.: 97. d-Ourantes, ts.: 118.- ts.: 166.-
Luis de Bobadela, escudeiro, marido de home de Alfonso Fernández
Guiomar de Novoa, outorg.: 251. Sovereira, ts.: 160.
RUY GARÇÍA, escudeiro de Froyás, ts.: GONZALBO DE TAIDE, home de a pé
97. de Lopo de Taboada, ts.: 239.
-- González de Vilariño, escudeiro, fillo JOHÁN ROUQUO, home do notario
de Gonzalo Gutiérrez de Vilariño e Juan Afonso, ts.: 102.
Aldonza Afonso, outorg.: 209. MARTÍN DOMINGUEσ, home da aba-
VASCO FERRNANDEσ DE PUGA, desa, ts.: 163, 164.
escudeiro, ts.: 184. MIGUEL PÉREZ, home de Pedro
Núñez, ts.: 77.
5.2. Servidores PAY CORZA, home da abadesa, ts.: 56.
PEDRO BOOJE, home de Suer Ares,
5.2.1. Criados, criadas ts.: 222.
-- LORENÇO, home da abadesa, ts.:
FERNÁN CARRILLO, criado do abade 150.
de Lousada, ts.: 251. -- MARINAOS, home de Johán
-- DE VILLACHAOO, clérigo, criado Lourenço de Rodeiro, ts.: 131.
da abadesa de Dozón, ts.: 241. -- MARTINEσ, home da abadesa, ts.:
FERNÁN GONZALEσ, escudeiro, cria- 123.
do da abadesa de Dozón, dest.: 97.
PEDRO PEREσ, criado da abadesa, cléri-
go de Santiago de Catasós, not.: 147.
PERO REY, criado de Lopo Ferreiro de
Embeande, ts.: 221.
ROMEU, criado de Lopo Conde, ts.: 222.
6. Organización do traballo II. ORGANIZACIÓN ECLESIÁSTICA
6.1. Oficios mesteirais e urbanos 1. O papa, curia e chancelaría
6.1.1. Alfaiates, xastres Jacinto, cardeal legado, outorg.: *16.
GARÇÍA FERNANDEσ, alfaiate, mora- 2. Organización diocesana

dor en Ourense, ts.: 173.
JOHÁN GOMEσ, alfaiate, morador en 2.1. Administración parroquial
Dozón, ts.: 118.
2.1.1. Reitores / prelados de igrexas
6.1.2. Carniceiros
ALFONSUS PELAGII, prelado de San
PETRUS DOMINICI, carniceiro de Martiño de Lalín, presens: 43.
Ourense, marido de María ALFONSUS PÉREZ / PEREσ, clérigo de
Fernandi, ref. fam.: 62. Parada, ts.: 173.
ARIAS IOHANNES, prelado de San
6.1.3. Carpinteiros Martiño, ts.: 52.
-- NUNII / NUNEZ, prelado de Barrán,
GONZALBO DE ABRAL, carpinteiro, ts.: 52, 56.
morador en Vigo, ts.: 239. D. FERRNANDEσ, prelado de Santa
PEDRO DE ABRAL, carpinteiro, mora- María de Dozón, ts.: 109.
dor en Vigo, ts.: 239. DIEGO PÉREZ, clérigo de Requeixo,
ts.: 74.
6.1.4. Forneiros DOMINGO AREZ, mordomo da aba-
desa, prelado de Santa María de
MARTÍN ANES, forneiro, ts.: 124. Dozón, ts.: 66.
MARTINO ARRES, forneiro, ts.: 122. -- FERRANDEZ, clérigo de Rubián, ts.:
69.
6.1.5. Zapateiros -- IOHANNES / IOHANNIS, sobriño
de Diego Pérez, clérigo de
JOHÁN LOURENÇO, zapateiro, ts.: Requeixo, ts.: 74.
121. FERNANDO, clérigo de Dozón, ts.: 227.
PERO DOMINGUEσ, zapateiro, mora- -- BOY, clérigo de Bendoiro, ts.: 101.
dor no pazo da abadesa, ts.: 109. -- PÉREZ, clérigo de San Fiz
(Margaride, Silleda, PO.), ts., 155.
-- PÉREZ, clérigo de Santo Estevo de
Carboentes, dest.: 154, 180.
-- RUIZ, clérigo de Gresande, ts.: 101.
FRANCISCO PÉREZ, clérigo de San
Xoán de Camba, dest.: 139.
GARCÍA MUNIS / RUIZ, prelado de PERO ESTEVES, prelado de San

Santo Estevo de Carboentes, ref. Salvador de O, ts.: 109.
coet.: 79. PERO FERRNANDES, clérigo reitor de
-- PÉREZ, clérigo de Bendoiro, dest.: Santa María de Temes, ts.: 148.
*172. RODRIGO / Rodrigo AFONSO, racio-
I. PETRI, clérigo de Vilaxuste, subdiá- neiro de Ourense, reitor de San
cono, ref. coet.: 50. Martiño de Vilarrubín e notario do
IOHANNES DOMINGUEZ / concello de Vilarrubín, not.: 148 n.
DOMINGUEσ, clérigo de Santa PELAGII, prelado de San Martiño de
María de Dozón, ts.: 97.- clérigo Lalín, presens: 43.
reitor de Santa Baia de León, dest.: RUY FERNANDEσ, clérigo de Covas,
141. ts.: 97.
JOHÁN DOMINGUEσ, clérigo reitor -- Soutiño, clérigo de Santiago de Saa,
de Santa Baia de León, dest.: 141. dest.: *236.
Juan Pérez, clérigo reitor de Santa
María de Gomariz, dest.: 212. 2.1.2. Clérigos / presbíteros
-- FERNÁNDEZ, clérigo de Goián, ts.:
113.- clérigo de Saa, ts.: 117, 130. ARISIUS IOHANNIS, clericus, presens:
-- LOURENÇO, clérigo de Santo 49.
Estevo de Carboentes, ts.: 219. DOMINGO MARTINEσ DE VILLA,
-- MARTÍNEZ, clérigo de San Cristovo clérigo, ts.: 97.
da Pena, dest.: 113. FERNÁN / FERNANDO, clerigo, ts.: 139.
-- MOGO, clérigo de Santa María de -- clérigo, dest.: 186.
Dozón, ref. coet.: 79. -- LANEIRO, clérigo, ts.: 117.
-- Mouriño, licenciado, clérigo de -- LUEIROO, clérigo, ts.: 131.
Santa María de Tamallancos, -- PEREZ, clérigo, irmán de Fernán
outorg.: *169. Ruiz, clérigo de Gresande, ts.:
-- PÉREZ, clérigo reitor de Santa María 101.- clérigo, ts.: 182; clérigo, dest.:
de Gomariz, dest.: 212.- clérigo de 180; clérigo, not.: 139.
Santiago de Saa, ts.: 209. FERNANDUS PELAGII, presbítero, ts.:
LOURENÇO ARES, prelado de Santo 44.
Estevo de Carboentes, ts.: 66. FRANÇISCO ANES, clérigo, ts.: 196.
MARTÍN PÉREZ, clérigo de Santa -- DA LAMA, clérigo, ts.: 178.
María de Bidueiros, ts.: 113. FROILA, presbítero, cf.: 11.
MUNIO DIAZ, prelado de Santo GARÇÍA Pérez Vilaúxe, clérigo, ts.:
Estevo de Carboentes, ref. coet.: 55. 192.
PEDRO EANES, prelado da igrexa de GONÇALO AFFONSO, clérigo, ts.:
Carboentes, ts.: 56. 177.
PEDRO PEREσ, clérigo de Santiago de -- DO CARBALLEDO, clérigo, ts.: 180.
Catasós, not.: 147. -- FERNÁNDEZ, clérigo, not.: 233.
-- GARÇÍA DE CIRA, clérigo, ts.: 106.
-- LOURENÇO / LORENÇO, clérigo, PELAGIUS, presbítero, cf.: 10.

ts.: 143. -- ERIZ / HERIZ, clérigo, presens / ts.:
-- Rodríguez, clérigo, not.: *248, *250; 42, 45.
ts.: *250. -- RAMIRIZ DE VERES, presbítero, pre-
IOHANNES, presbítero, cuñado de sens: 43.
María Moninci, outorg.: 20.- presbí- PETRUS, presbítero, esc.: 9.
tero, cf.: 10. -- ALBUS, clérigo, not. et cf.: 15.
-- ALVUS DE SAA, clérigo, presens: 43. -- IOHANNIS, clérigo, ts.: 44.
-- FERNANDI DE RIVOLO, clérigo, -- IOHANNIS DE ARNEGO, clérigo,
presens: 53. presens: 45.
-- MONACUS DE MARINAOS, clérigo, -- LUPI, clérigo, presens: 45.
presens: 45. -- LUPI DE VILANOVA, presbítero,
-- PETRI DE LALIN, presbítero, pre- presens: 43.
sens: 43. -- MARTINI DE SAA, presbítero, pre-
-- RODERICI, clérigo, presens: 45. sens: 43.
JOHÁN DE CAMBA / CANBA, clérigo, -- PELAGII, presbítero, ts.: 44.
ts.: 121; ts.: 115, 123, 130, 132. RAMIRUS, presbítero, cf.: 11.
-- DE FELGEIRA, clérigo, ts.: 177. RODERICUS, magister, clérigo, pre-
-- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ, cléri- sens: 45.
go, fillo de Fernán Eanes de VINCENTIUS ALVARIZ, clérigo, ts.:
Barveytos, ts.: 97.- clérigo, ts.: 98. 44.
-- López do Eixo, clérigo, not.: *231.
-- MARTINEZ, clérigo, not.: 159. 2.2. Arcebispos e bispos
-- PEREZ, clérigo, fillo de Pedro de
Camba, ts.: 124.- clérigo, ts.: 122, 2.2.1. Arcebispos
143, 147, 197.
-- YANES DE ROMADE, notario apos- BERNALDUS / BERNARDUS, Bernardo
tólico, clérigo da diocese de Lugo, II, arcebispo de Santiago, ref. coet.:
not.: 222. 45, 46.
M. clérigo, presens: 49. IOHANNES ARIE, arcebispo de
M. FERNANDI, clérigo, subdiácono, Santiago, ref. hca.: 51.
ref. coet.: 50. MARTINUS, Martín Martínez, arcebis-
MARTIN PELAICI, presbítero, cf.: 15. po de Santiago, cf.: 22.
-- LOURO, clérigo, ts.: 97. PELAGIUS, Pelayo Camundo, arcebis-
MARTINUS IOHANNIS, clérigo, fillo po de Santiago, cf.: 15.
de M. Petri, dest.: 47. PETRUS / -- GUDESTEIZ, arcebispo de
Pascual Vázquez, clérigo, not.: *245. Santiago, cf.: 27; ref. coet.: 26.
PEDRO DE CAMBA, fillo de Johán -- MUNIONIS, arcebispo de Santiago,
Pereσ, clérigo, ref. fam.: 124.- cléri- ref. coet.: 43.
go, ts.: 122. -- SUERII, Pedro Suárez de Deza, arce-
-- ESTEVEZ, clérigo, ts.: 121. bispo de Santiago, cf.: 30.
2.2.2. Bispos GUNDISALVUS, bispo de Oviedo, cf.:

30.
2.2.2.1. Lugo GUTIER GARCÍA, bispo, canc.: 146.
IOHANNES, bispo de León, cf.: 22, 30.
AFONSO, ref. coet.: 74. ISIDORUS, bispo de Tui, cf.: 22.
GUIDUS / QUIDUS / Guido, outorg.: MARTÍN, bispo de Astorga, notario no
*14; ref. coet.: 12, 40. reino de León, ref. coet.: 71.
IOHANNES, bispo, cf.: 22, 30; ref. coet.: MARTINUS, bispo de Oviedo, cf.: 15.
23. NUNNUS, bispo de Astorga, ref. coet.:
MICHAELIS / MIGUEL, ref. coet.: 48, 51, 46.
54, 55, 60; ref. coet.: 50, 56. ORDONIUS, bispo de Salamanca, cf.: 22.
ORDONIUS, ref. coet.: 43, 44. PETRUS, bispo de Mondoñedo, cf.: 22.-
PETRUS, ref. coet.: 8. bispo de Oviedo, cf.: 22.
RODERICUS, ref. coet.: 33; outorg.: 35; RABINALDUS, bispo de Mondoñedo, cf.:
cf.: 35. 30.
RODERICUS, bispo de León, ref. coet.:
2.2.2.2. Ourense 46.
STEPHANUS, bispo de Zamora, cf.: 22,
ADAN, cf.: 30. 27.
CHRISTOVAL: 148 n.
IOHANNES DIDACI, ref. coet.: 51, 52, 2.3. Curia diocesana
53, 62.
JUAN GARCÍA MANRRIQUE, chanceler ADEFONSUS PETRI, arcediago de
de Enrique II, oidor da audiencia Búbal, ref. coet.: 52.
real, canc.: 146. ALVARO MARTÍNEZ, tesoureiro, canc.:
LAURENCIUS / LAURENTIUS, ref. coet.: 151.
44, 46. FERNANDUS CURIALIS, arcediago e
MARTINUS, cf.: 15. chanceler real, cf.: 22.
PETRUS, Pedro Seguín, cf.: 22; ref. hca.: IOHANNES, deán de Lugo, cf., 35.-
23.- Pedro Yáñez de Novoa, electo de arcediago de Lugo, cf., 35.- tesou-
Ourense, ref. hca.: 64. reiro de Lugo, subs.: 35.
JOHÁN DA LAMA, arcipreste de
2.2.2.3. Outras sés Dozón, ref. coet.: 65.
PEDRO ANES, arcipreste de Dozón,
ARNALDUS, bispo de Astorga, cf.: 30. clérigo, ts., 150
Berenguel, bispo de Tusculano, outorg.: PELAGIUS BERVEGAN, arcediago de
83. Lousada, home bo, ref. coet.: 32; cf.:
DIAGUS, Diego Gelmírez, bispo, ref. 35.
coet.: 8. PETRUS PETRI, mestrescola de
FERNANDUS, bispo de Astorga, cf.: 22. Ourense, cóengo de Santiago,
chanceler real, ref. hca.: 46.
RODERICUS, arcediago, magister, FERNANDUS, abade de Carboeiro, cf.:

subs.: 35. 29.- abade de Oseira, presens: 45.-
abad, cf.: 3.
2.4. Cabido capitular HENRICUS, abade de Sobrado, dest.:
42.
BERNARDUS VILIELMI, canonicus, IOHANNES FERNANDI, abade de
cf.: 15. Camanzo, presens: 51.
DIDACUS ORDONICI, canonicus, cf.: -- ORDONICI, abade de Aciveiro, pre-
15. sens: 51.
IOHANNES DIDACI, cóengo, cf.: 15. JOAN DE BESELLAS, abade de
MARTINUS, cóengo de Lugo, subsc.: Aciveiro, ts.: 195.
35. M. PETRI, abadesa de Eiré, ref. coet.:
MICHAEL PETRI, cóengo e presbítero, 50.
ts.: 54. PETRUS IIIus, abade de San Martiño
MUNIUS IOHANNIS, cóengo, cf.: 15. Pinario, cf.: 15.
Nuño Gómez, cóengo de Santiago, -- FERNANDI, abade de Oseira, dest.:
outorg.: *80. 57.
PELAGIUS GUNDESINDI, cóengo e -- VITALIS, abade de...: 58.
subdiácono, cf.: 15. TEOMONDUS, abad, not.: 1.
PELAGIUS INFANS, cóengo, cf.: 15.
PETRUS PARDUS, cóengo e prepósito, 3.2. Mosteiro de Dozón
cf.: 15.
PETRUS PETRI, mestrescola de 3.2.1. Abadesas
Ourense, cóengo de Santiago,
chanceler real, ref. hca.: 46. BIRINGELA / BYRINGELA /
REGINALDUS, cóengo de Lugo, subs.: Berenguela / VIRINGELLA LOPEσ /
35. López, abadesa de Dozón, outorg.:
ROMANUS, cóengo de Lugo, not. et 212-*217, 224, *225, *230, *231-
subs.: 35. -*237.
CONSTANÇA / CONSTANCA /
3. Organizacións monásticas e de reli- Constanza / CONSTANZA / COS-
xiosos TANÇA / COSTANσA RODRIGUEσ
/ Rodríguez, elixida de Dozón,
3.1. Abades e abadesas outorg.: 132, *133, *135; abadesa de
Dozón, outorg.: 141, 142, 145, 150.
ADEFONSUS abade de San Lourenzo EYNÉS / EINÉS / ENEYS / INÉS / Inés
de Carboeiro, cf.: 3. GARCÍA / GARÇÍA / GARCYA /
ARIAS, abade de Oseira, ref. hca.: 79. García, abadesa de Dozón, outorg.:
DIAGUS, abade de Toques, ref. coet.: 8. *194, 196, 197, 199-202, 204-
-*208, 210, 212; dest.: *198, 209.
-- GOTERREZ / GOTERREσ / GUTE- PETRIZ / PÉREZ / Pérez, abadesa

RREZ / Gutiérrez, abadesa de de Dozón, ref. coet.: 26; ref. hca.: 50;
Dozón, outorg.: *218-*222, 226- dest.: *25, 27-30.
-*229. -- RODRIGUIZ / RODRIGUEσ /
GUNTRODO / GONTROTO / GUN- RODRÍGUEZ, abadesa de Dozón,
TROTA / GUNTROTO / GUN- outorg.: 74, 76, 81, 84; dest.: *68;
TROA / Guntrodo SUARICI / SUA- ref. coet.: 79.
RIZ / SUARIZI / Suárez, abadesa de TODA / TUDA / Toda, PETRI abadesa
Dozón, dest., 11, 13, *14, *16-20, de Dozón, dest.: *31, 32, 35, *36;
22, 24; outorg.: 15, *21, 23, 40. outorg.: 32; ref. fam.: 37; ref. coet.:
LIONOR RODRÍGUEZ / RODRIGUEσ, 55.
abadesa de Dozón, outorg.: 149. URRACA GÓMEZ / GOMIZ, abadesa
MAIOR / MAYOR / MOOR / MOR, abade Dozón, dest.: 41; outorg.: 42.
desa de Dozón, outorg.: 47; ref. YSABEL / Isabel DE ULLOA / de Ulloa,
coet.: 48. abadesa de Dozón, outorg., *238-
-- ALFONSI, abadesa de Dozón, dest.: -*243, *245-*250.
155.
-- FERNÁNDEZ / FERNANDEσ / 3.2.2. Cargos monásticos menores
FERNANDIσ / Fernández, abadesa
de Dozón, dest.: 88, 107; outorg.: 3.2.2.1. Mordomos
50, *87, *93, 97-*100, *104, 105.
MAYOR AFONSO / ALONSO / ALON- DOMINGO AREZ, mordomo da aba-
SO DE RODEIRO, abadesa de desa, prelado de Santa María de
Dozón, outorg.: *136, 139, 140, Dozón, ts.: 66.
143, 147, 152, 155, 156, *159- DOMINICUS PETRI, presens: 48.
-165, *167, 168, 171, *172, 174- GONCALVO / GONÇALVO / GONÇA-
-*183, 185-193; dest.: 158. LO LOURENÇO, mordomo da
MOOR RODRIGUES / RODRIGUEσ, abadesa, ts.: 160.
abadesa de Dozón, outorg.: 111, PETRUS PELAGII, ref. coet.: 55.
113, 115-117, 119, *121-123, -- SEBASTIANUS, presens: 53.
125, 126, 131; dest.: 130. VAASCO FERNÁNDEZ, mordomo da
SANCIA / SANCHA / SANTIA, abade- abadesa de Dozón, ts.: 76.
sa de Dozón: Vid SANCIA PETRI.
-- FERNANDI / FERRNANDEσ, abade- 3.2.3. Clérigos vinculados ao mosteiro
sa de Dozón, filla de dona María
Muñiz, outorg.: 49, 52, 53, 56, 60, 3.2.3.1. Capeláns
63-65, 69; dest.: 51, 61, 66.
TARASIA / TAREIA / TAREIGA / DOMINGO ANES / EANNES, ts.: 66,
TAREIXA / TARESIA / TAREYJA / 76, 96.
TERASIA / TEREIGA / TEREIJA / FERNAN GARCÍA, clérigo ts.: 239.
TEREISA / THERESA / Teresa FRANÇISQUO / FRANÇYSQUE
PEREσ VIGO, ts.: 186.
IOHAN PERES, ts.: 90. -- SANCHEσ / Sánchez, outorg.: 180.

JOHÁN EANES, ts.: 105 n., 109. ESTEVEYNA SANCHEσ, dest.: 114.
-- MARTINEσ, ts.: 105 n. INÉS FERNANDES, outorg.: 178.
-- PEREσ, ts.: 109. -- GARÇÍA, outorg.: 178.
- [...], ts.: 228. -- GONÇALVES, outorg.: 178.
MIGUEL LOURENÇO, ts.: 76. GOTINA, cf.: 10.
PEDRO EANES, clérigo capelán da aba- GUNTRODO SUARIZI / Suárez,
desa, ts.: 92. muller de Pelagius Martiniz / Pelaio
-- MOOGO, ts.: 74. Martinz, dest.: 9.
-- PEREσ, clérigo, capelán da abadesa, ts.: LIONOR / LYONOR RODRÍGUEZ /
92. RODRIGUEσ, outorg.: 149.
MARÍA FERNANDI, presens: 53.
3.2.3.2. Clérigos MARINA MUNIONIS, presens: 48.
-- PETRI, dona, presens: 48.
FERNAN EANES, clérigo da abadesa, ts.: MAYOR AFFONSO, outorg.: 90.
91. - ÁLVAREZ, ref. coet.: 239.
-- DE VILLACHAOO, clérigo, criado da - ARAS, filla de Marina Mel, dest.: 94.
abadesa de Dozón, ts.: 241. MOOR ARRAS, irmá de Pai Arras,
GARÇÍA MARTINEσ, clérigo da abadesa, dest.: 106.
ts.: 91. - ARRES, filla de Arras Meendeσ e
JOHÁN PÉREZ, clérigo do mosteiro, ts.: María Mel, dest.: 101.
76, 99. - FERNÁNDEZ, ref. coet.: 65.
MARTÍN PÉREZ, clérigo do mosteiro, ts.: MOR ALVES / ALVEσ, ref. coet.: 235,
99. 240, 241.
SANCIA / SANCHA / SANTIA FER-
3.2.4. Monxas /«touquinegras» / Deo votae NANDI / FERRNANDEσ, presens:
/ sanctimoniales 48.
-- GARSIE / GARSIA, filla de Garsias
ALDONÇA / ELDONÇA ARAS / Ruderici e Sancia Vermude, outorg.:
ARRAS, filla de Marina Mel, irmá 57; dest.: 56.
de Pai Arras, dest.: 94, 101, 106. TEREYGA EANES, irmá de Aldonça
-- ARRES, irmá de Miçía Arres de Eanes, dest.: 94.
Casares, dest.: 102. TODA / TUDA / Toda, dona, outorg.:
-- NUNEσ, irmá de Tareia Nuneσ, 48.
dest.: 148. URRACA PETRI, dona, presens: 53.
CATTALINA DE FONSECA, ref. coet.:
239. 3.2.5. Prioresas
COSTANÇA / Costanza PEREσ / Pérez,
ref. coet.: 219, 221, 222, 224, 228, ALDARA / ALDARRA / ELDARA
235. SÁNCHEZ / SANCHEσ / SAN-
CHANS / Sánchez prioresa de
Dozón, outorg.: *243, *244; ref. F. IOHANNIS, converso de Oseira, ref.

coet.: 219, 221, 222, 224, 228, 232, coet.: 50.
235, 239, 240, 241. FERNANDO, monxe de Oseira, frei,
CONSTANÇA / CONSTANCA / 15 n.
Constanza / CONSTANZA / COS- IOHANNES, monxe, ts.: 35.
TANÇA / COSTANZA / SÁNCHEZ -- FERNANDI, monxe de Camanzo,
/ Sancheσ, prioresa de Dozón, presens: 51.
outorg.: 196-*198. JUAN DAS VALLYNAS, monxe de
EYNÉS / EINÉS / ENEYS / INÉS / Aciveiro, frei, ts.: 210.
FERNÁNDEZ / FERNANDEσ, M. IOHANNIS, monxe, presens: 49.
prioresa de Dozón, outorg.: 147, P., monxe, presbítero, ref. coet.: 50.
192, 193. PETRUS PÉREZ, monxe e celeireiro do
MARÍA PETRI, prioresa de Dozón, mosteiro de San Clodio, scrip.: 51.
dest.: 41. S. PETRI, monxa, ref. coet.: 50.
MAYOR FERNANDEσ, prioresa de SUARIUS SUERII, celeireiro de Oseira,
Dozón, outorg.: 97. presens: 45.- monxe de Oseira, ref.
Mayor Rodríguez, prioresa de Dozón, coet.: 50.
dest.: *104. T. NUNIZ, monxa, ref. coet.: 50.
SANCIA / SANCHA / SANTIA FER- URRACA ERIZ, monxa de Chouzán e
NANDI / FERRNANDEσ, prioresa Dozón, dest.: 50.
de Dozón, presens: 48.
TARASIA / TAREIA / TAREIGA /
TAREIXA / TARESIA / TAREYJA / III. ADMINISTRACIÓN DOS DOCU-
TERASIA / TEREIGA / TEREIJA / MENTOS
TEREISA / Teresa FERNANDEσ /
Fernández, prioresa de Dozón, 1. Os documentos públicos
outorg.: *134.
YNÉS FERNANDEZ, prioresa de 1.1. Escribáns do mosteiro
Dozón, outorg.: 178.
FERNAN SOUTINO / SOUTYNO /
3.3. Monxes, freires SOUTIÑO / Soutiño, clérigo, ts.:
163; capelán / escribán do mostei-
A., monxe, clericus, presens: 49. ro, not.: 140, 143; ts.: 140; notario,
ALDARA ARIE, monxa, ref. coet.: 50. not.: *136, *162, 163.- dest.: *161.-
E. ARIE, monxa, ref. coet.: 50. ts.: 156, 158, 166.
E. LUZ, monxa de Chouzán, ref. coet.:
50. 1.2. Notarios señoriais
ELVIRA PETRI, monxa, ref. coet.: 50.
-- VELASCI, monxa, ref. coet.: 50. AFONSO DE TOUVES, escribán e
F. GUSTEZ, monxe de Oseira, ref. notario público nas terras do conde
coet.: 50. de Ribadavia, not: 253.
1.3. Notarios e escribáns de nomeamento -- PÉREZ, notario do rei en Orcellón e

real, arcebispal ou do Concello Dozón, not.: 99.
IOHANNES / JOHÁN / JUAN AFFON-
AFONSO / AFFONSO / ALFONSO / SO / AFONSO, notario de Deza
ALFONSUS / ALONSO GARÇÍA, xurado pola igrexa de Santiago,
notario do rei nas terras de not.: 101, 106.
Macenda, Montes, Riba de Miño, -- ARIE, notario real en Búbal,
Ribeiro de Avia, Chao de Castela, Orcellón, Castela e Bolodesenda,
Búbal, Bolodesenda e coutos de subscr.: 57.
Dozón, not.: 219, 221, 224. -- BRABO, escribán público do rei e
-- EANES, notario do rei, not.: 94; ref. notario na súa corte, not.: 235, 240,
coet.: 91. 241.
-- FERNANDEσ, escribán do rei, ref. -- DA FERVENÇA, notario xurado na
coet.: 97. terra de Camba polo bispo de
-- GIÇA, notario de Ourense, ts. 148 n. Mondoñedo, not.: 158.
-- DE MOURE, escribán de cámara do -- JOHANES, notario do rei na meiri-
rei e o seu notario público, not.: ñade de Orcellón, not.: 96.
239. -- SOUTYNO, notario público da cida-
-- PETRI, notario público xurado de de de Lugo polo bispo, not.: 210.
Ourense, not.: 62. LOURENÇO MARTÍNEZ, notario
AFRAIZ EANES, notario público do rei xurado do concello de Dozón, dest.:
en Bolodesenda: 15 n. 66.
ALVARO RODRIGUEσ, notario públi- -- PEREσ, escribán do rei, dest.: 70;
co do rei nas terra de Orcellón e outorg.: 71.
Dozón, not.: 184. -- RODRIGUES, notario do rei, ref.
Andrés Pérez, notario de Ourense, pos. coet.: 73
ant.: *134 MIGUEL VIVIANCE, notario xurado
FERNAN ANES, notario do rei en do Deza, not.: 69.
Dozón, not. 98.- notario público do NUÑ-EANNES, notario público do rei
couto de Vilarrubín e Toubes polo nas terras de Temes e Vilaúxe, ref.
bispo e igrexa de Ourense, not.: coet.: 76; not.: 77.
173. PASCOAL FERRNANDEσ, notario
FRANÇISCO PÉREZ / PEREσ, notario público do rei nas terras de
do rei, not.: 74, 81. Orcellón e Dozón, not.: 178.
GARÇÍA FROYAS, notario xurado na PEDRO / PERO ANES / EANES, nota-
terra de Deza pola igrexa de rio do rei en Dozón, not.: 82 n.,
Santiago, not.: 113. 84.- notario público do rei en Chao
GONÇALVO ANES, notario de de Castela, Búbal e Bolodesenda,
Ourense, ts.: 148 n. not.: 118.
-- CASTRO, notario do rei en Orcellón PETRUS DOMINICI, publicus nota-
e en Dozón, ref. coet.: 99. rius, not.: 52.
-- FERNANDI, notario público de -- PÉREZ, notario en Dozón por

Castela, not.: 53. Gonçalvo Castro, notario do rei en
ROY / Ruy GILELMEσ, notario de Orcellón e en Dozón, not.: 99.
Dozón e Orcellón polo rei, not.: LOURENÇO ARAS / AREAS / ARES,
227. notario xurado de Dozón por Pedro
-- Lorenzo, notario de Ourense, dest.: de [...], notario público do rei na
*13. terra de Dozón, not.: 88.- notario
VASCO MARTINEσ, notario público xurado de Dozón da man de
da cidade de Ourense pola súa igre- Francisco Pérez, notario do rei,
xa, not.: 148 n. not.: 74.- notario xurado de Dozón
por Alfonso Eanes, notario público
1.4. Notarios apostólicos do rei, not.: 91.
MARTÍN MARTIσ, notario xurado na
LOURENÇO YANES DE ROMADE, terra de Dozón da man de
notario apostólico, clérigo da dio- Lourenço Rodrigues, notario do rei,
cese de Lugo, not.: 222. not.: 73.
-- VASCES, notario na terra de Camba
1.5. Notarios substitutos ou escusadores por Andreu Sanches, not.: 109.
MIGEEL MARTIZ, notario xurado na
AFONSO GARÇÍA, notario por Afonso terra de Dozón da man de
Fernandeσ, not.: 186. Françisco Pérez, notario do rei,
ARAS ENANES, tenente de Nuñ- not.: 81.
-Eannes, notario público do rei nas
terras de Temes e Vilaúxe, not.: 76. 2. Prenotariado
ESTEVOO PEREσ, notario nas terras
de Castela, Búbal e Bolodesenda ABECUS, not.: 11.
por Affonso Eanes, notario do rei, GONDESINDUS, not.: 4.
not.: 94. ILDEFONSUS, not.: 17.
JOHÁN ANES, notario xurado nas IOHANNES, not. et cf.: 32.
terras de Camba e Dozón por MARTINUS, not.: 12, 33.
Andreu Sancheσ, not.: 130. MATHEUS PELAGII, not.: 54.
-- MARTINEσ, notario na terra de MICHAEL, not.: 44.- frater, not.: 48.
Camba por Andreu Sancheσ, not.: ODUARIUS, not.: 13.
110-112, 114-117, 119, 121, 122, ORDONIUS, not.: 28.
125, 126; notario xurado nas terras OVECUS, not.: 8.
de Camba e Dozón por Andreu P. IOHANNIS, scripsit: 47.
Sancheσ, not.: 131, 132, 141.- PELAGIUS, not.: 10, 20, 23, 43.
notario xurado nas terras de Camba PETRUS / PEDRO, not.: 9, 24, 39.
e Dozón por Johán Nuneσ de -- ALBUS, presbítero, not.: 15.
Isorna, not.: 149. -- DE DEO / DE DIOS, not.: 64, 65.
-- MENDI, not.: 41. ROMANUS, cóengo de Lugo, not.: 35.

-- PÉREZ, monxe e celeireiro do mos- SUARIUS, not.: 5.
teiro de San Clodio, scripsi: 51. TEOMONDUS, abas, not.: 1.
-- PETRIZ, not.: 26. VEREMUDUS, not.: 3.
VIMARANUS, not.: 6.
ÍNDICE DE MATERIAS
I. VIDA E ESTRUTURAS RELIXIOSAS LOUSADA: suposto arcediagado,

arredor de San Mamede e Santiago
1. Arcebispados e bispados de Lousada, Carballedo, LU.: (A)
32, 35
ASTORGA, LE.: 22, 30, 46, 70.
LEÓN: 22, 30, 46, 58. 2.2. Diocese de Ourense
LUGO: 8, 12, *14, 15, 22, 23, 30, 33,
35, 43, 44, 48, 50, 51, 54, 56, 57, BÚBAL: delimitado polos ríos Búbal,
61, 70, 74, 105, 155. Miño e Barbantiño (A) 52, 230.
OURENSE: 15, 21- 23, 30, 37, 44, 46,
51-53, 62, 64, 70, 98, 105, 146, 3. Arciprestados
148n, 175.
OVIEDO: 15, 22, 30. 3.1. Diocese de Lugo
SALAMANCA: 22.
SANTIAGO, C.: 8, 15, 70, 79, *80, DOZÓN, que comprende as parro-
101, 102, 105, 106, 113, 146, 228. quias do concello de Lalín e unha
TUI, PO.: 22. do de Rodeiro: 65, 150.
ZAMORA: 22, 28.
4. Capelas
2. Arcediagados
SANT-ANDRÉ, capela no mosteiro,
2.1. Diocese de Lugo 180.
Dozón: que comprendía as parroquias 5. Ermidas

arredor de Dozón, PO., e Castro
Bermún, Chantada, LU.: (A) *172. SAN PEDRO: 37
6. Freguesías -- de Pazos, Silleda, PO.: 76.

-- de Penarredonda, prob. Santiago de
Santo André de Vilarello, Dozón, PO.: Vilamarín, Vilamarín, OUR.: 175.
*78, *80. San Miguel de Bendoiro, Lalín, PO.:
Santo Estevo de Carboentes, Rodeiro, 40.
PO.: *19, 33, 79. 88, 111, 112, -- de Buciños, Carballedo, LU.: 77.
121, 126, *127, 141, 142, 154, -- de Goiás, Lalín, PO.: 48, 73, 106.
180, 219, 222, 229, *250. -- de Gurgueiro, Agolada, PO.: 4, 15,
San Breixo de Seixalbo, Ourense, 24.
OUR.: 91. -- de Meliás, Coles, OUR.: *134, 197,
San Cibrao da Pregación, Friol, LU.: *208 228.
179. -- de Riobó, Rodeiro, PO.: 18.
-- de Armental, A Peroxa, OUR.: *134. San Paio de Bóveda, Amoeiro, OUR.:
-- de Castrelo, San Cristovo de Cea, *87, 98, *134, *206.
OUR.: 94, 101, 102, 106. -- de Loeda, Piñor, OUR.: *120.
-- de Las, San Amaro, OUR.: 66, 99, -- de Senra, Rodeiro, PO.: 18.
227. San Pedro de Alperiz, Lalín, PO.: *136,
San Cristovo da Pena, Lalín, PO.: 9, 113, *159, 204, 205.
122, *144, 216, 225, *227, *232. -- de Bobadela, San Pedro de Trasalba,
-- do Az, Rodeiro, PO.: 90, 182. Amoeiro, OUR.: 121, 140.
-- de Borraxeiros, Agolada, PO.: *217. -- de Cudeiro, Ourense, OUR.: 15 n.
-- de Cea, OUR.: 97, 101, 102, 106. -- de Garabás, Maside, OUR.: 160.
-- da Portela, Rodeiro, PO.: 90, *128. --de Xurenzás, Boborás, OUR.: 114.
-- de Regodeigón, Ribadavia, OUR.: San Pedro Fiz de Margaride, Silleda,
*247. PO.: San Román de Santiso, Lalín,
San Lourenzo de Vilatuxe, Lalín, PO.: PO.: 117, *133, 145, 167, *174.
106, 115, *129. -- de Viña, San Cristovo de Cea, OUR.:
San Mamede da Canda, Piñor, OUR.: 171.
97, 119, 163, 208. San Vicente de Agrade, Chantada, LU.:
San Martiño de Asperelo, Rodeiro, PO.: 77.
18, 239. -- de Rodeiro, Rodeiro, PO.: *190.
-- de Cornoces, Amoeiro, OUR.: *249. San Xillao de Ribela, Coles, OUR.: *59,
-- dos Condes, Friol, LU.: 177. *169, *200, 230.
-- do Couto, Taboada, LU.: *190. San Xulián de Ventosa, Agolada, PO.:
-- de Forcarei, Forcarei, PO.: 195. *244.
-- de Grobas, Santa María de Grobas, San Xoán de Barrán, Piñor, OUR.: 52,
Melide, C.: 226. 94, 101, 102, *192, 225, *233,
-- de Lago, Maside, OUR.: 212. 253.
-- de Lalín, capela de San Martiño, -- de Camba, Rodeiro, PO.: 139, 154.
Nosa Señora das Dores, Lalín, PO.: -- de Ourantes, Maside, OUR.: 125.
43, 181, 210. -- de Piñeiro, Maside, OUR.: 97.
Índice de materias 343
-- de Ponte Arcediago, Santiso, C.: 157, MELON, mosteiro, Santa María de

*207. Melón, O.C., Melón, OUR.: 46.
-- de Sisto, Dozón, PO.: *219. ORREA, mosteiro, Santo André de
San Xurxo de Terra Chá, Antas de Ulla, Órrea, O.S.B., Agolada, PO.: 24.
LU.: 179. SANCTI CLAUDI, Santa María de San
Santa Baia de Camba, Rodeiro, PO.: Clodio, O.C., Leiro, OUR.: 51.
22, 32, 46. SAR, mosteiro de cóengos regulares
-- de Pereda, San Cristovo de Cea, en Santiago, act. Santa María de Sar,
OUR.: 15 n. Santiago, C.: 15.
Santa María de Bidueiros, Dozón, PO.: SUPERADO, Santa María de Sobrado
15, 37, 91, 113. dos Monxes, O.C., Sobrado, C.: 42.
-- de Carballedo, Piñor, OUR.: 15, 40, URSARIA / OSERA / OSEYRA / Oseira,
41, *231. mosteiro, Santa María a Real de
-- de Dozón, Dozón, PO.: 15, 40. Oseira, O.C., San Cristovo de Cea,
-- de Silleda, Silleda, PO.: 5. OUR.: 15, 22, 37, 40, 43, 45, 48,
Santalla de Artoño, Agolada, PO.: 33. 50, 57, 79, *86.
7. Mosteiros 8. Festas
Ansemil, San Pedro de, O.S.B., Silleda, Domingo de Quasimodo: 61.

PO.: *245. Entroido: 149.
AZIVARIO / AσIBEIRO / AZYBEYRO, Nadal: 96, 98, 99, 115, 117, 119, 124,
Santa María de Aciveiro, O.C., 162, 198, 221, 223, 237.
Forcarei, PO.: 51, 197, 212. Pascua: 96.
CAMANZIO, San Salvador de San Xoán: 239.
Camanzo, O.S.B., Vila de Cruces, San Xoán Bautista: 50.
PO.: 51. San Martiño: 44, 49, 53, 64, 165, 221,
CARBONARIO, San Lourenzo de 224, 229.
Carboeiro, O.S.B., Santa María de San Miguel de vendimas: 63.
Carboeiro, Silleda, PO.: 29. San Pedro: 52, 64, 242.
Dozón, San Pedro, O.S.B., Santa María San Tomé, arcebispo e mártir: 35.
de Dozón, Dozón, PO.: passim.
EYREE / EIREE / EYRE, San Miguel de 9. Oficios
Eiré, O.S.B., San Xulián de Eiré,
Pantón, LU.: 37, 50, 76, 77, 176, anal: 66.
234. misa: 180.
FLAUZANO / IOUZAN, Santo Estevo
de Chouzán, O.S.B., Carballedo, 10. Mobiliario
LU.: 50.
DE INSULA, Santa María, San Tomé de anulus: 45.
Insua, Vila de Cruces, PO.: 24. breviales: 40.
calix argenteus: 40. pellón: 109.

citara: 40. porcariça: 221.
crux aurea de ligno Domini: 40. tulla: 179, 188, *192, *222.
crux aurea cum pede argenteo: 15. utensilia: 17.
fatel: 40.
liber: 15. 1.3. As vestiduras e adornos
libra de cera: 91.
manto de fustán: 40. agulleas: 109.
manto de sirico: 40. algofre, graos de: 109.
missale: 40. çerame: 91, 109.
ornamenta: 15. chumaços: 109.
psalterios: 40. doas da garganta: 109.
siphum argenteum: 43. febilletas: 109.
vestimenta de liño: 40. pellote: 91, 96.
pano: 96.
panos da cama: 91.
II. OS HOMES saia: 91.
valençina: 96.
Vid. ÍNDICE SOCIO-PROFESIONAL
2. Explotación do solo
III. OS BENS allos: *246.

carballo(os): 10, 221.
castañas: 64, 84, *93.
1. Equipamentos -- limpas e secas: 123, 152.
-- virides (verdes): 64, *209.
1.1. A casa castinariis: 42.
cebada / ceveira / cibeira: *21, 64, 69,
casa(s): 212, 221. 74, *93, 110, 111, 113, 115-117,
-- levantar / facer: 167, *246. 126, *127, 131, *133, *135, *136,
-- reparar / parar: 165, 176, 177, 221. 143, 145, 149, 152, 177.
cebolas: 170, *245 *246.
1.2. Complementos da casa centeo: 32, 53, 98, 118, 122, 162, 165,
167, *174, 179 *184 *185, *187,
arca pequena: 109. 188, *191-*193, 198, 199, 202,
bodega: *246. *204, *206, 210, *211, 212, *213,
canizo (para castañas): 84. 216, *220, 221, *222, 229, *231,
lagar: 84, *246. *233, *236, 240, *241, 242, *248,
lectus: 37. 249, *250.
moino (muíño): 203, *231. favas: 113.
panal: 109. fruyta (froita): 65.
habalis: 54. -- bonos: 32, 97.

legumen: 60, 64. cabalos / kavalos: 8, 10.
leña: 150. -- badios: 3.
-- talar: *248. cabras: 109.
liño: 52, *104, 113. cabrito: 142.
millo / paínzo: 53, 64, 98, 199, 202, cabrós: 109.
204, *239. capóns: 74, 115, 122, 131, *174, 203,
nabal: 60, *238. 221, *250.
nobo: 177 -- cebados: 167, 221, 237, 241.
nucis / noçes: 64, 84. carneiro: 113, 142, 216, 242.
ordeum: 64. -- castrón: 251.
pan / panis: 17, 45, 52, 53, 74, 84, 91, cera: 91.
96, 98, 99, 109, 113, 115- equas domatas / indomitas: 15.
-117, *120, 123, 125, *135, *136, -- bravas: 40.
139, 140, *159, *161, 162, *163, galiñas: 109, 113, *246.
*164, 165, 166, *174, 175-177, -- cebadas: 211, *248.
179, 181-183, 188, 189, *190, -- frías: *252.
*191, 198, 203, 204, *217-*219, kavalaria: 38.
224, 226, 229, *231, *233, 237, manteiga: 142, 149, 150, 178, 199,
*239, 244, *246, *248, 253. 203, *220, *222, 235, 241, 242,
-- de centeo: 179, *231. *248.
-- de trigo / pan branco: 52, 64, 119. mula: 23, 37.
peras: 60. oves / ovellas: 15, 109.
pumare / pomiferos: 1, 17. ovos: 74, 142.
serodio: 74, 111, 113, 115-117, 122, patos: 109.
*135, *136, 143, 165, *191. pitoos: 109.
sirgo / siricum: 64. porcallas: 109.
triticum / trigo: 64, *93, 110, *252. porcos / porcas: 32, 60, 109, 113, 142.
vinum / viño: 58, 64, 84, 119, *134, queixos: 142.
140, 152, *169, *209, 221, 230, reixeilo(s): 32, 69.
*246, *248. -- aneleiro: 60.
-- rosado / rosete: 214, *251. vacas / vakas: 8, 15, 17, 32, 40, 60, 69,
109, 110, 168.
3. O mundo animal -- obtimas: 8.
3.1. Gando, aves e os seus produtos 3.2. Pescados
años: 109. pixota: 64.

armintios: 97. troitas: *190.
becerros: 109.
bois / boves: 60, 69, 109, 168.
4. Terreos e estruturas agrarias servicialia: 15, 40.

servicialibus: 46.
bacelo: *246. sesego: *246.
casalis / kasalis / kasaris: 1, 5, 7, 9, 11, vila: 1-5, 15, 17, 28, 37, 88, 90, 101,
15 n., 29, 32, *34, 37, 38, 39-41, 45, 130, 182, 199.
47-50, 52, 53, 57, 58, 60, 63, 64, 66, viña: *207.
69, 73, 74, 76, 77, 84, 92, *93, 94,
97, 99, 102, 106, 111, 113-115, 117,
119, 121-124, 126, 131, 132, *134, IV. AS TRANSACCIÓNS
139, 141, 142, 145, 147-150, 156,
157, 162, *163, 164, 165, 167, 167, 1. As escrituras
*169, 171, 173, 174-176, 177, 179,
181, 183, 187, 189, 198, 203, *213, 1.1. Tipoloxía documental
214, 216, *219, 239, *248, *250,
*252. acordo: 69, 126.
-- depopulatus: 47. «agnitio»: 41.
cortiña: 221. arrendo: 118.
devesas: *248. breve: *16.
ereditas / hereditas: 3, passim. carta aberta. 70, 82, 105.
horta. *246. carta executoria: *108, *129.
larea(s) / leyra(s): 1, 54, *95, 99, 125, carta de obrigación: *100.
*161, *193, *199, 201. - partida: 29, 32, 35, 44, 47, 49, 52,
-- partidas: 54. 53, 54, 60, 63-65, 69, 74, 98, 99,
lugar: *34, *36, 63, *86, *95, 96, 99, 101, 111, 115-117, 121-126, 131,
*100, *104, 116, 118, *120, 123, 132, 139-143, 145, 147, 152, 157,
*129, *133, *135, 140, 147, 149, 162, 165, 167, 173, 176-179, 182,
152, *154, 155, 160, 163, *164, 183, *185, 187, 189, 194, 195,
165, *174, *184, 188, *190-*192, 199, 203, 205, 212, 214, 224, 235,
194, 195, 199, *200, 204, 205, 237, 242, 243.
*206-*208, 209, 210, *213, *215, carta plomada: 67, 85, 89, 146, 150.
*217, *218, *220, *222, 223, 224, carta-recibo: 81, 121.
226, *227, 228-230, *231-*233, compravenda: 3, 5-11, 13, *14, 17,
234, 235, *236, 237 *239, *240, 55, 57, 62, *78, 80, 88, 101, 102,
242, 243, *244, *247, *249, *251. 112.
-- ermo (ermo): 235. -- con reserva de usufruto: 48.
mons: 44, *246. -- notitia de: 38.
-- erradicare et colere: 44. concordia: *171.
-- rumpere: 52. contrato ad laborandum: 44.
nabarioa: 221. doazón: 1, *19, 20, *25, 26, 29, *31,
quintana: 8. *34, *36, 39, 43, 58, 114, *128,
seara: 37, 221. *144.
-- encoberta: *34. prestimonio ad vitam con pacto de

-- post mortem: 66, 90. familiaridade: 49, 73, 76.
-- con reserva de usufruto: 51. privilexio rodado: 22, *25, 28, 30,
-- con reserva de usufruto mais post *68, *75, *137, *138.
mortem: 148. privilexio non signado: 46.
-- pro servitio: 2. privilexio signado: 18
foro: 74, 84, *87, *93, 98, 99, *104, provisión real: *72, ¿*153?
109, 111, 113, 115-117, 119, recoñecemento de débeda: 94.
*120, 122, 124, 125, 127, 131, recoñecemento de padroado: *59.
132, *133-*136, 139-143, 145, renuncia: 92, 106.
147, 150, 152, 156, 157, 159, 160, renuncia a demanda: 42.
*161, *162, 163-165, *167, 168, renuncia a foro: 160.
171, *172, *174, 175-177, 179- subforo: 149.
-181, *182, *183, 185-187, *188- testamento / manda: 37, 45, 91, 109,
-*191, 192, 193, *194, 195-197, 110, 166, 173.
*198, *199, 200-202, *204- *207, titoría: 184.
208, *209, 210, *211, 212, *213, xuízo / preito: 23, 32, 50, *95, 107,
214, *215-*218, 219, *220, 221- *170.
-224, *225, 226-228, *229-*231,
232, 233, *234, 235, *236-*238, 1.1.1 Os selos
239-241, *242-*250, *252.
- gratuíto: 97. de chumbo de Afonso XI: 89.
- perpetuo: 65 pendente de notario: 302n.
-- prórroga de: 123 - da abadesa: 57, 69, 139, 140, 143,
-- traspaso de: 77, 203, 251. 152, 157, 162, 165-167, 173, 177-
- venda de: 155. -179, 182, 183, 187, 194, 195, 199.
- vitalicio 63, 64. - do provincial dos dominicos de
fundación de mosteiro: 15, 40. España: 156.
intercambio de bens espirituais: 61. de placa de Afonso XI: 105 n.
licenza para allear bens: 56. - de Fernando IV: 85.
licenza de absolución: 83. - de Henrique II: 146
mandato: 103. - de Henrique III: 158, 225.
nomeamento de capelán: 178. - de Sancho IV: 67
«notitia»: 38. - de Xoán I: 151.
pactum sive placitum: 4, *21, 35, 47, - de Xoán II: 225, 254.
54, 60, 96.
peñor / peñoramento: 27. 2. As medidas
permuta: 12, 24, 33, *86.
pescuda: 71, 79. 2.1. De capacidade
precaria remuneratoria: 130.
prestimonio ad vitam: 52, 53. «adro» de centeo: *236.
almude toledano de manteiga: 149.
-- de viño: 52, 64, 119. puçaas de viño: *169, 214, 230, *251.
azume de viño: *220, 221. quarteiro(s) / cuarteiró(s) pola tega de
-- de manteiga: 142, 150, 178, 199, Xaxán: 73.
220, *222, 235, *248. -- de cebada: *21.
cabos de cebolas: *246. -- de millo: 53.
canada de manteiga: 241. -- de pan: 53, 122, 123, *135, *164.
carga: 179. -- pola tega de Camba: 224.
carga(s) de pan: 183. -- de serodio: 111.
-- de pan de centeo a catro fanegas por oitava(s) de pan: 113.
carro de leña: 150. -- de pan por tega de Deça: 115, 117.
-- de pan por medida de Camba: 178. restras de cebolas: 170.
celamín / ceramín: 73, *93, 113, 118, sesteiro de pan: 91.
204, *217. taleiga / talega / tega: 69, 74, *127,
cestas de cebolas / allos: *246. *136, *193, *219, *232.
fanega(s): 113, 125, 139, 143, -- de Ávila: 174.
*161*163 175, 179, 181, *184 -- de Camba: 224.
*185, 187-*190, *191-*193, 194, -- de Camba que son cinco tegas en
195, 198, 202, *206, 210, *213, fanega: 241.
216, *218, *220, 221, *222, 226, -- de castaneis virides: 64.
229, *231, 235, *237, *239, *240, -- de centeo por medida da Lagea: 167,
241- 232,*248-*250, 252. *174.
-- de castañas pola tega de Vilanova: -- de ceveira: 110, 126, *133, 145.
123. -- de ceveira de tres ceramiis: 131.
-- de cebada / ceveyra: 69, *93, 111. -- de Deça: 115, 117.
-- de centeo: 32, 45, 74, 179. -- dereita de Ourense: 96, 98.
-- de centeo per talegam de Burgo: 53. -- dereyta de dous çeramies: 141.
-- por medida de Carracedo: 195. -- de Xaxán: 122.
-- por medida de Çeya: 165. -- de Xaxán que leva catro celamís: 73.
-- por medida do couto de Dozón: 194. -- de pan: 91, 109, 116, *120, 203.
-- por medida de Orcellón: *247 -- de Vilanova: 123.
-- por medida toledana de Ribadavia:
162. monllo(s) / modio(s) de cas- 2.2. De peso
tañas: 152, *209
-- de pan: 17, 74, 166, 181, 203. libra de cera: 91.
-- de pan pela tega de Ourense: 96.
-- de pan pella teija de Ávila: 174. 2.3. De superficie
-- por tega dereita de Ourense: 98.
-- tolledaa(s): 149, 173, 175. afeiσaes de liño: 113.
-- de viño: 64, *134. cavadura de dez homes: 140.
neto(s) de manteiga: 242 *252. modio(s) semente: 44.
ola de manteiga: 203. varas de vallencina: 96.
3. As moedas 228, 229, *231, *233, 234, 237,

*238, *240, 241.
áureos: 44, 52. -- brancos: 98, 99, 118.
dinero(s) / diñeiro(s): 109, 119. -- curtos de dineiros albos: 126.
libras: 119, 141, 156, *162, 196. -- a dez dineiros o maravedí: 165.
-- de dineiros brancos: 101, 124. -- de dineiros brancos: 115-117, 119,
-- de dineiros brancos a cuatro. 121-126, 130-132, 141, 142, 145,
-- de dineiros que doce libras hacen 1620.
setecientos cincuenta maravedís: -- de longos de dineiros brancos: 121.
121. -- portugueses: 91.
-- de dineiros brancos de que contan -- vellos: *120, *201, *219, 228, 233,
quarenta par de dineiros por tres 234, *238, *240, 241, 242, *244,
libras: 132. *245, *248, *250.
-- dineiros tres soldos: 99. pares de dineros, que dez diñeiros fan
-- de moeda vella: 170. un marabedí: *135.
-- do rei don Afonso: 102. solidos / soldos: 3, 5, 6-9, 11, 13, 15,
marcos: 23. 17, 18, 20, 23, 27, 30, 35, 43, 44,
-- de prata: 10. 48, 49, 52- 55, 57, 62, 63, 74, 88,
morabitinos / marabedís / moravedís: 98, 147, 174, 177, *192.
8, 33, 42, 47, 51, 56, 60, 62, 63- -- alfonsis albos / brancos: 62, 63.
65, 73, 74, 76, 77, 81, 84, 85, 91, -- de arxenteo: 5.
92, 97, 99, 101, 105, 106, 109- -- de bona moneta; 64.
114, *120, 121-126, 130, 131, -- brancos: 98.
132, *134, 139-142, 143, 145, -- de dinarios: 7, 11, 17, 53.
152, 157, 158, 160, 162, *163, -- de dineiros branquos: 123.
165-167, 173, 176-179, 181, 183 -- de dinarios valentes in plata: 6.
187, 188, *190, *191, 194-199, -- de diñeiros portugueses a catro
*201-*203, *207-*209, 210, 212, diñeiros por soldo: 94.
*214, *219, 221, 223, 224, 226 -- iaqueses: 8.
talentos auri: 7.
ÍNDICE XERAL
INTRODUCIÓN .................................................................................................7
BIBLIOGRAFÍA .................................................................................................13
SIGLAS E ABREVIATURAS ...............................................................................17
COLECCIÓN DIPLOMÁTICA DO MOSTEIRO DE

SAN PEDRO DE VILANOVA DE DOZÓN ........................................................19
REXESTOS ..................................................................................................239
ÍNDICES .......................................................................................................263
Índice onomástico ..........................................................................265

Índice toponímico ..........................................................................297
Índice socio-profesional..................................................................325
Índice de materias ..........................................................................341
portada dozón:Maquetación 1 03/12/09 11:28 Página 1
11
A actividade artística en Santiago. 1600-1648 OUTRAS PUBLICACIÓNS

A. Goy Diz (ed.). 2 vols.
f o n t e s pa r a a h i s t or i a d e g a l i c i a Inventario das fontes documentais da Galicia Medieval. I
Libro de notas de Álvaro Afonso. Ourense, 1434 CONSELLO H. Portela Silva e M.ª C. Pallares Méndez (dir.)
Anselmo López Carreira (ed.) DA CULTURA
GALEGA Corpus de inscricións romanas de Galicia. Provincia da
Itinera romana. Miliarios e outras inscricións viarias romanas do Coruña. I
noroeste hispánico (Conventos bracarense, lucense e asturicense) G. Pereira Menaut (dir.)
A. Rodríguez Colmenero, S. Ferrer Sierra e R. D. Álvarez
Fontes documentais da Universidade de Santiago de
Asorey
Compostela. Pergameos da serie Bens do Arquivo Histórico
DE VIANA Y VIEITES
Os documentos do tombo de Toxos Outos Universitario (Anos 1237-1537)
F. J. Pérez Rodríguez (ed.) M.ª X. Justo Martín e M. Lucas Álvarez (ed.)
J. I. FERNÁNDEZ
Documentos da catedral de Lugo. Século XIV Libro do Concello de Santiago (1416-1422)
María Xosé Portela Silva (ed.). 2 vols. Á. Rodríguez González (ed.)
Fragmentos de notarios (Ourense, séculos XIV-XVI) Minutario notarial de Pontevedra (1433-1435)
Anselmo López Carreira (ed.) Á. Rodríguez González e J. Armas Castro (ed.)
Catálogo da Colección Guerra Campos do Arquivo-Biblioteca Corpus de inscricións romanas de Galicia. Provincia de
da Catedral de Santiago de Compostela Pontevedra. II
M.ª Elena Novás Pérez G. Pereira Menaut (dir.)
Catálogo de Manuscritos do Arquivo-Biblioteca da Catedral de O tombo de Celanova. Séculos IX-XII
Santiago de Compostela J. M. Andrade Cernadas (ed.). 2 vols.
Xosé M. Sánchez Sánchez Padróns de Ourense do século XV. Fontes estatísticas para a
A Colección López Ferreiro do Arquivo-Biblioteca da Catedral historia medieval de Galicia
de Santiago de Compostela Transcrición e estudo por A. López Carreira
Xosé M. Sánchez Sánchez Documentos da catedral de Ourense
JOSÉ IGNACIO FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES E. Duro Peña (ed.)
Documentos da catedral de Lugo. Século XV
M.ª X. Portela Silva (ed.)
Colección diplómatica medieval do Arquivo da Catedral de
Mondoñedo
E. Cal Pardo (ed.)
C O L E C C I Ó N F.H.G.
CONSELLO CONSELLO CONSELLO CONSELLO
DA CULTURA DA CULTURA DA CULTURA DA CULTURA
GALEGA GALEGA GALEGA GALEGA

CCG - 2009 - Coleccion Diplomatica Do Mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozon PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CCG - 2009 - Coleccion Diplomatica Do Mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozon PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

portada dozón:Maquetación 1 03/12/09 11:28 Página 1

A actividade artística en Santiago. 1600-1648 OUTRAS PUBLICACIÓNS

COLECCIÓN DIPLOMÁTICA DO MOSTEIRO

FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES, José Ignacio

© CONSELLO DA CULTURA GALEGA, 2009

JOSÉ IGNACIO FERNÁNDEZ DE VIANA Y VIEITES

8 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

da división municipal actual facíao da xurisdición de Dozón5. Eclesiasticamente está na

AHN OURENSE, OSEIRA 1509/20 = 17

10 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

Ademais, noutros arquivos galegos tamén se atopan orixinais e copias, en per-

BUJÁN RODRÍGUEZ, M.ª Mercedes, Catálogo archivístico del Monasterio de Benedictinas

14 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

AA: Arquivo do mosteiro de San Paio de Antealtares.

COLECCIÓN DIPLOMÁTICA DO MOSTEIRO

1082, decembro, 18.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 2.

(Christus). In Dei nomine. Ego Sonegildo et usxor mea Ledegundia, in

22 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

1084, abril, 27.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 3.

(Christus) Sub Christi nomine. Comes Rodrigu, prolix Ovequiz, et con-

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 23

1085, marzo, 29.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 4.

In Dei nomine. Ego Pelagio Velasqui a tivi germano meo Martino

24 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 25

1097, febreiro, 22.

Era Iª C XXXVª32 et quodum VIIII kalendas marcias.

26 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

Qui presentes fuerunt: Petro, ts.; Pelagio, ts.; Veremudo, ts.

1097, agosto, 18.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 6.

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 27

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 7.

(Christus). In Dei nomine. Ego Pellagio Oduriz, Eiloni Moniz vobis

28 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

kartula vendidionis65 sicut et facimus de hereditate66 nostra propria que adbemus

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 29

Gudesteo e Pedro Velázquez véndenlles a Pedro Gudesteiz e á súa muller,

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 8.

(Christus). In Dei nomine. Ego Gudesteo Veasquiz et Petro Veasquiz vobis

30 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

1116, novembro, 27.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 9.

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 31

Facta [kart]ulla vendicionis die quod erit V kalendas decembres95, era Iª

1123, outubro, 19.

ED. «Vilanova», ap. II, doc. n.º 1.

32 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

1133, novembro, 29.

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 10.

In Dei nomine. Ego Petrus Adefonso et Odrozia Cresconiz et filiis nostris,

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 33

fontes, pratis, pascuis et padulibus, aquis aquarum, sesicas molinarum, exitus

34 José Ignacio Fer nández de Viana y Vieites

1137, decembro, 10.

Ilduara Cresconiz e Luz Arias véndenlle a Guntrodo Suárez unha herdade en

ED. ROMANÍ, «Documentos», n.º 11.

(Christus). In Dei nomine. Ego Eldara Cresconiz et Luzo Arias a tibi

Colección diplomática do mosteiro de San Pedro de Vilanova de Dozón 35

Qui [presentes fuerunt]: Petro, ts.; Pelagio, ts115.