Professional Documents
Culture Documents
Curiosita
Nienasycona ciekawość życia
i nieugaszone pragnienie ciągłej nauki.
Leonardo da Vinci
Drogi Czytelniku,
Przekazuję w Twoje ręce materiały pomocnicze obejmujące swoim zakresem podstawowe wiadomości na temat:
- właściwości mechanicznych betonu i stali, oraz ich współpracy,
- teorii żelbetu,
- projektowania zginanych, ściskanych i rozciąganych przekrojów żelbetowych,
- projektowania stref przypodporowych belek żelbetowych,
- stanów granicznych użytkowalności.
Oprócz podstawowych wiadomości teoretycznych zamieściłam w nich także przykłady obliczeniowe, które mam nadzieję
pomogą Ci wdrożyć się w trudną sztukę projektowania bezpiecznych konstrukcji żelbetowych. Materiały dostosowane
są do postanowień aktualnej normy PN EN 1992 1 1 : 2008 .
Pomimo moich starań na pewno znajdziesz Czytelniku w nich niejasności, niedopatrzenia, błędy czy braki potrzebnego
materiału do zrozumienia pracy przekroju żelbetowego. Pragnę z góry Cię przeprosić za te usterki i będę wdzięczna za
wszystkie uwagi na ten temat przesłane na adres mariaw@tu.kielce.pl . Pozwoli mi to w przyszłości ulepszyć materiały.
Z wdzięcznością przyjmę także wszelkie sugestie co Twoim zdaniem byłoby pomocne w nauce projektowania konstrukcji
żelbetowych.
Maria Włodarczyk
I. ZAŁAOŻENIA
Patrz wysokość użyteczna przekroju – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-
1:2008 (EC2).
Na rysunku 1 przedstawiono rozkład naprężeń dla przekroju zginanego bez zbrojenia w strefie ściskanej.
Podstawy konstrukcji żelbetowych 2
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
fcd
Fcc=bxeff fcd
xeff
h
MRd
zc=d-0,5xeff
d
As1
d1
b Fs1=As1fyd
Rys. 1. Rozkład naprężeń dla przekroju prostokątnego bez zbrojenia w strefie ściskanej.
Układ sił dla przekroju zginanego ze zbrojeniem w strefie ściskanej i rozciąganej został przedstawiony na
rysunku 2.
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
As1
d1 Fs1=As1fyd
b
odpowiada zbrojenie rozciągane. Nośność przekroju obliczamy z sumy momentów względem zbrojenia
ściskanego:
M(As2) = 0: M Rd As1 f yd d d 2 . (6)
Podstawy konstrukcji żelbetowych 3
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Jeżeli xeff 2d 2 to za zniszczenie odpowiada strefa ściskana przekroju. Nośność obliczamy z sumy
1. Dane materiałowe (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
2. Określamy względną graniczną wysokość stery ściskanej betonu (patrz – Podstawy konstrukcji
żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2)).
3. Wyznaczamy rzeczywistą odległość środka ciężkości zbrojenia rozciąganego od skrajnych włókien
rozciąganych: d1 (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
4. Wyznaczamy rzeczywistą wysokość użyteczną przekroju: d h d1 .
5. Obliczamy graniczną wysokość strefy ściskanej: xeff ,lim d eff ,lim .
Jeżeli xeff xeff ,lim wówczas nośność przekroju wyznaczamy według (3) przyjmując xeff xeff ,lim :
xeff ,lim
M Rd bxeff ,limf cd d .
2
1. Dane materiałowe (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
2. Określamy względną graniczną wysokość stery ściskanej betonu (patrz – Podstawy konstrukcji
żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2)).
3. Wyznaczamy rzeczywistą odległość środka ciężkości zbrojenia rozciąganego od skrajnych włókien
rozciąganych: d1 (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
Podstawy konstrukcji żelbetowych 4
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
8. Jeżeli xeff 2d 2 to pomijamy prace betonu ściskanego, za zniszczenie odpowiada zbrojenie rozciągane.
Nośność przekroju obliczamy z sumy momentów względem zbrojenia ściskanego – zależność (6).
9. Jeżeli 2d 2 xeff xeff ,lim to za zniszczenie odpowiada strefa ściskana przekroju. Nośność obliczamy z
xeff ,lim
M Rd bxeff ,limf cd d As 2 f yd' d d 2 .
2
PRZYKLAD 1
Obliczyć nośność zginanego przekroju prostokątnego mając dane: b 20 cm , h 40 cm , beton C16/20
stal f yk 400 MPa .
28
Zbrojenie rozciągane: As1 9,43 cm2
4,5 Zbrojenie ściskane: As 2 1,00 cm2
400
20 Dane materiałowe:
3 20 Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 , cc 1,0 ,
f 16
200 f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 400
Stal: klasa B, f yk 400 MPa , s 1,15 , f yd 347,8 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 347,8
yd 0,0017
Es 200 103
Fcc=bxeff fcd
xeff
h
MRd
zc=d-0,5xeff
d
As1 d1
b Fs1=As1fyd
PRZYKŁAD 2
Obliczyć nośność zginanego przekroju prostokątnego mając dane: b 20 cm , h 40 cm , beton C16/20
stal klasy B, f yk 410 MPa .
28
20
4 # 20
200
Dane materiałowe:
f ck 16
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal: klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
fcd
Fcc=bxeff fcd
xeff
h
MRd
zc=d-0,5xeff
d
As1 d1
b Fs1=As1fyd
PRZYKŁAD 3
Obliczyć nośność zginanego przekroju prostokątnego mając dane: b 25 cm , h 50 cm , beton C20/25
stal klasy B, f yk 410 MPa .
2 # 16
20
3 # 18
250
Dane materiałowe:
f ck 20
Beton C20/25: f ck 20 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 14,3 MPa , f ctm 2,2 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal: klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
d
As1 d1 Fs1=As1fyd
b
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 7,63 104 356,5 103 4,02 104 356,5 103
xeff 0,035 m 2d 2 2 0,034 0,068 m
bf cd 0,25 1,0 14,3 103
Pomijamy prace betonu ściskanego.
M(As2) = 0: M Rd As1 f yd d d 2 7,63 104 356,5 103 0,465 0,034 117,24 kNm
PRZYKŁAD 4
Obliczyć nośność zginanego przekroju prostokątnego mając dane: b 25 cm , h 50 cm , beton C20/25
stal klasa B, f yk 410 MPa – zbrojenie rozciągane, stal klasy A, f yk' 400 MPa – zbrojenie ściskane.
2 12
20
4 # 18
250
Dane materiałowe:
f ck 20
Beton C20/25: f ck 20 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 14,3 MPa , f ctm 2,2 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal (zbrojenie rozciągane): klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa ,
s 1,15
f yd 356,5
Es 200 GPa , yd 0,0018
Es 200 103
f yk' 400
Stal (zbrojenie ściskane): klasa A, f yk' 400 MPa , s 1,15 , f yd, 347,8 MPa
s 1,15
1,2
d 2 2 0,6 3,2 cm
2
d h d1 50 3,5 46,50 cm 0,465 m
Graniczna wysokość strefy ściskanej betonu:
xeff ,lim deff ,lim 0,465 0,528 0,2455m
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
d
As1 d1
Fs1=As1fyd
b
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 10,18 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
xeff 0,08 m
bf cd 0,25 1,0 14,3 103
2d 2 2 0,032 0,064 m xeff 0,08 m xeff , lim 0,2455m
M(As1) = 0:
xeff 0,08
M Rd bxeff f cd d As 2 f yd' d d 2 0,25 0,08 1,0 14,3 103 0,465
2 2
2,26 104 347,8 103 0,465 0,032 155,59 kNm.
PRZYKŁAD 5
Obliczyć nośność zginanego przekroju prostokątnego mając dane: b 20 cm , h 50 cm , beton C16/20, stal
klasa B, f yk 410 MPa – zbrojenie rozciągane, stal klasy A, f yk' 400 MPa – zbrojenie ściskane.
2 12
20
6 # 20
200
Dane materiałowe:
f ck 16
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal (zbrojenie rozciągane): klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa ,
s 1,15
f yd 356,5
Es 200 GPa , yd 0,0018
Es 200 103
Podstawy konstrukcji żelbetowych 9
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
f yk' 400
Stal (zbrojenie ściskane): klasa A, f yk' 400 MPa , s 1,15 , f yd, 347,8 MPa
s 1,15
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
As1 d1
Fs1=As1fyd
b
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 18,85 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
xeff 0,2603m xeff ,lim 0,2380 m
bf cd 0,20 1,0 11,4 103
M(As1) = 0:
xeff , lim 0,2380
M Rd bxeff , limf cd d As 2 f yd' d d 2 0,2 0,23801,0 11,4 103 0,4507
2 2
2,26 10 4 347,8 103 0,4507 0,032 212,90 kNm.
PRZYKŁAD 6
Sprawdzić nośność zginanego przekroju prostokątnego zaprojektowanego w PRZYKŁADZIE 3 (Podstawy
konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), str. 21).
2 12
4,5
32
450
2 16
22
3 22
32 305 305
200
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 400
Stal: klasa C, f yk 400 MPa , s 1,15 , f yd 347,8 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f 347,8
yd yd 0,0017
Es 200 103
2,2 1,6
3 3,8 3,2 0,45 2 2,01 3,2 0,45 2,2 2,2
d1 2 2
5,82 cm
15,42
1,2
d 2 3,2 0,45 4,25 cm
2
d 45 5,82 39,18 cm 0,3918m
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
As1 d1
Fs1=As1fyd
b
sił = 0:
Podstawy konstrukcji żelbetowych 11
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
As1 f yd As 2 f yd' 15,52 104 347,8 103 2,26 104 347,8 103
xeff = 0,2023m xeff ,lim 0,2108m
bf cd 0,20 1,0 11,4 103
M(As1) = 0:
xeff 0,2023
M Rd bxeff f cd d As 2 f yd' d d 2 0,20 0,2023 1,0 11,4 103 0,3918
2 2
2,26 104 347,8 103 0,3918 0,0425 161,52 kNm M Ed 150 kNm
Uwaga. Nośność przekroju została zapewniona. Wstępnie oszacowano na podstawie porównania wysokości
użytecznej przekroju rzeczywistej i założonej, że nośność projektowanego przekroju nie zostanie zachowana.
Stąd wniosek, że kontrola wysokości użytecznej przekroju jest tylko sprawdzeniem przybliżonym. Aby
ostatecznie stwierdzić czy nośność jest spełniona czy też nie, należy przeprowadzić dokładne obliczenia.
W tym przypadku różnica pomiędzy d prov i d była nieznaczna ( d 40,50 cm , a d 39,18 cm ).
PRZYKŁAD 7
Sprawdzić nośność zginanego przekroju prostokątnego zaprojektowanego w PRZYKŁADZIE 5 (Podstawy
konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), str. 25).
2 # 20
35
6 Zbrojenie rozciągane: As1 29,45 cm2
Zbrojenie ściskane: As 2 6,28 cm2
500
35
6 # 25
25
227 20
250
Dane materiałowe:
f ck 20
Beton C20/25: f ck 20 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 14,3 MPa , f ctm 2,2 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal: klasa A, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
2,5 2,5
4 3,5 0,6 2 3,5 0,6 2,5 2,5
d1 2 2
7,02 cm 0,0702m
6
2,0
d 2 3,5 0,6 5,1 cm 0,051m
2
d 50 7,02 42,98 cm 0,4298m
d2 fcd
Fs2=As2f’yd
As2
Fcc=bxeff fcd
xeff
MRd h
zc=d-0,5xeff
d –d2
As1 d1
Fs1=As1fyd
b
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 29,45 104 356,5 103 6,28 104 356,5 103
xeff 0,2311m xeff , lim 0,2269 m
bf cd 0,25 1,0 14,3 103
Nośność przekroju nie została zapewniona należy zwiększyć wymiary przekroju poprzecznego elementu lub
podwyższyć klasę betonu.
Na rysunku 3 przedstawiono rozkład naprężeń dla zginanego przekroju teowego bez zbrojenia w strefie
ściskanej.
beff
fcd
xeff hf
Fc =beff xeff fcd
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
Rys. 3. Rozkład naprężeń dla przekroju teowego bez zbrojenia w strefie ściskanej przekroju (x eff hf ).
Przy założeniu xeff h f z sumy rzutów sił na oś poziomą wyznaczamy wysokość strefy ściskanej xeff :
Podstawy konstrukcji żelbetowych 13
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Jeżeli xeff h f występuje przypadek przekroju rzeczywiście teowego. W celu wyznaczenia nośności
korzystamy z zasady superpozycji rozpatrując dwa schematy obliczeniowe (Rys. 4).
Schemat 1 Schemat 2
d – 0,5xeff
d – 0,5hf
d d
h h d h
zc
Rys. 4. Rozkład naprężeń dla przekroju teowego bez zbrojenia w strefie ściskanej przekroju (xeff > hf).
M Rd M Rd 1 M Rd 2 (11)
As1 As1.1 As1.2 (12)
Schemat 1
M(As1.1) = 0:
M Rd 1 beff bw h f f cd d
hf
, (13)
2
Z sumy sił obliczamy ilość zbrojenia As1.1:
sił = 0: As1.1 f yd f cd beff bw h f , (14)
f cd
As1.1 (beff bw )h f . (15)
f yd
Schemat 2
Z przekształcenia (12) obliczamy ilość zbrojenia As1.2 :
As1.2 As1 As1.1
Z sumy rzutów sił na oś poziomą wyznaczamy wysokość strefy ściskanej xeff :
W przypadku, gdy xeff xeff ,lim to przyjmujemy xeff xeff ,lim i nośność obliczamy z zależności (18).
Podstawy konstrukcji żelbetowych 14
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Nośność zginanego przekroju teowego z półką w strefie ściskanej wyznaczamy z (11) sumując nośność
obliczoną dla schematu 1 – M Rd 1 i nośność wyznaczoną dla schematu 2 – M Rd 2 .
Na rysunku 5 przedstawiono rozkład naprężeń dla zginanego przekroju teowego ze zbrojeniem w strefie
ściskanej.
beff
d2 fcd Fs2=As2 f’yd
xeff hf
As2 Fc =beff xeff fcd
d – d2
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
Rys. 5. Rozkład naprężeń dla przekroju teowego ze zbrojeniem w strefie ściskanej przekroju (xeff hf ).
Przy założeniu xeff h f z sumy rzutów sił na oś poziomą wyznaczamy wysokość strefy ściskanej xeff :
sił 0 beff xeff f cd As1 f yd As 2 f yd' , (19)
As1 f yd As 2 f yd'
xeff . (20)
beff f cd
Jeżeli xeff 2d 2 (zbyt mały zasięg strefy ściskanej) to pomijamy pracę betonu ściskanego, za zniszczenie
przekroju odpowiada zbrojenie rozciągane. Nośność obliczamy tak jak dla przekroju prostokątnego z sumy
momentów względem wypadkowej zbrojenia ściskanego – zależność (6).
Jeżeli 2d 2 xeff h f , występuje przypadek przekroju pozornie teowego, wówczas nośność na zginanie
wyznaczamy z sumy momentów względem środka ciężkości zbrojenia rozciąganego:
xeff
M(As1) = 0 M Rd beff xeff f cd d As 2 f yd' d d 2 . (21)
2
Jeżeli xeff h f występuje przypadek przekroju rzeczywiście teowego. W celu wyznaczenia nośności
korzystamy z zasady superpozycji rozpatrując dwa schematy obliczeniowe (Rys. 6).
Schemat 1 Schemat 2
As2
hf Fc=Acc,eff fcd hf
As2
hf
bw xeff fcd
xeff
xeff
d – 0,5hf
d–0,5xeff
d d h
d-d2
h
d –d2
d h
zc
M Rd M Rd 1 M Rd 2
As1 As1.1 As1.2
Rys. 6. Rozkład naprężeń dla przekroju teowego ze zbrojeniem w strefie ściskanej przekroju (xeff > hf).
Podstawy konstrukcji żelbetowych 15
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Schemat 1
Rozpatrując ten schemat postępujemy identycznie jak w przypadku przekroju gdy nie występuje zbrojenie
w strefie ściskanej. Wówczas wielkość momentu M Rd 1 wyznaczamy z zależności (13), natomiast ilość
zbrojenia odpowiadająca nośności „skrzydełek” półki ściskanej przekroju obliczamy z (15).
Schemat 2
Wykorzystując zależność (12) obliczamy wielkość zbrojenia As1.2 :
As1.2 As1 As1.1 )
Jeżeli xeff 2d 2 (zbyt mały zasięg strefy ściskanej) to pomijamy prace betonu ściskanego, za zniszczenie
odpowiada zbrojenie rozciągane. Nośność obliczamy z sumy momentów względem zbrojenia ściskanego:
M(As2) = 0: M Rd 2 As1.2 f yd d d 2 . (24)
Jeżeli 2d 2 xeff xeff ,lim to za zniszczenie odpowiada strefa ściskana przekroju. Nośność obliczamy z sumy
W przypadku, gdy xeff xeff ,lim to przyjmujemy xeff xeff ,lim i nośność obliczamy z zależności (25).
Całkowitą nośność przekroju obliczamy z (11).
Tok postępowania przy wymiarowaniu zginanych przekrojów teowych z półką w strefie ściskanej.
1. Dane materiałowe (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
2. Określamy względną graniczną wysokość stery ściskanej betonu (patrz – Podstawy konstrukcji
żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2)).
3. Wyznaczamy rzeczywistą odległość środka ciężkości zbrojenia rozciąganego od skrajnych włókien
rozciąganych: d1 (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
4. Wyznaczamy rzeczywistą wysokość użyteczną przekroju: d h d1 .
5. Obliczamy graniczną wysokość strefy ściskanej: xeff ,lim d eff ,lim .
Podstawy konstrukcji żelbetowych 16
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Jeżeli xeff h f , występuje przypadek przekroju pozornie teowego. Nośność przekroju zginanego ( M Rd )
Tok postępowania przy wymiarowaniu zginanych przekrojów teowych z półką w strefie ściskanej.
1. Dane materiałowe (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008
(EC2)).
2. Określamy względną graniczną wysokość stery ściskanej betonu (patrz – Podstawy konstrukcji
żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2)).
3. Wyznaczamy rzeczywistą odległość środka ciężkości zbrojenia rozciąganego od skrajnych włókien
rozciąganych: d1 , d 2 (patrz – Podstawy konstrukcji żelbetowych: Zginanie według PN-EN 1992-1-
1:2008 (EC2)).
4. Wyznaczamy rzeczywistą wysokość użyteczną przekroju: d h d1 .
5. Obliczamy graniczną wysokość strefy ściskanej: xeff ,lim d eff ,lim .
Jeżeli xeff h f , występuje przypadek przekroju pozornie teowego. Nośność przekroju zginanego ( M Rd )
PRZYKŁAD 8
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 25 cm , h 50 cm , beff 70 cm ,
h f 10 cm , beton C16/20, stal klasy A, f yk 410 MPa .
Zbrojenie rozciągane: As1 7,63 cm2
Zbrojenie ściskane: As 2 1,57 cm2
Podstawy konstrukcji żelbetowych 17
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
700
100
2 10
4.5
500
MRd
20
3 #18
250
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 410
Stal: klasa A, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
Zakładamy xeff h f
beff
fcd
xeff hf
Fc =beff xeff fcd
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
M(Fs1) = 0:
xeff 0,034
M Rd beff xeff f cd d 0,7 0,0341,0 11,4 103 0,4665 121,55 kNm
2 2
Podstawy konstrukcji żelbetowych 18
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
PRZYKŁAD 9
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 20 cm , h 50 cm , beff 40 cm ,
h f 5 cm , beton C16/20, stal klasy A, f yk 410 MPa .
400
50
Zbrojenie rozciągane: As1 12,57 cm2
28
Zbrojenie ściskane: As 2 1,00 cm2
6
500
MRd
20
4 #20
200
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 410
Stal: klasa A, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
Zakładamy xeff h f
beff
fcd
xeff hf
Fc =beff xeff fcd
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
Schemat 1 Schemat 2
d – 0,5xeff
d – 0,5hf
d d
h h d h
MRd As1 zc MRd1 As1.1 MRd2 As1.2
d1 d1 d1
bw Fs1=As1 fyd bw As1.1 fyd bw As1.2 fyd
M Rd M Rd 1 M Rd 2
As1 As1.1 As1.2
Rozpatrujemy schemat 1
M(As1.1) = 0:
M Rd 1 beff bw h f f cd d
hf
0,40 0,20 0,05 1,0 11,4 103 0,464
0,05
50,05 kNm
2 2
f cd 1,0 11,4 103
sił = 0: As1.1 (beff bw )h f 0,40 0,20 0,05 3,20 104 m 2 3,20 cm2 .
f yd 356,5 10 3
Rozpatrujemy Schemat 2
As1.2 As1 As1.1 12,57 3,20 9,37 cm2
sił = 0:
As1.2 f yd 9,37 104 356,5 103
xeff 0,1465m xeff ,lim d eff ,lim 0,2450 m
bwf cd 0,20 1,0 11,4 103
M(As1.2) = 0:
xeff 0,1465
M Rd 2 bw xeff f cd d 0,2 0,1465 1,0 11,4 103 0,464 130,52 kNm
2 2
PRZYKŁAD 10
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 20 cm , h 50 cm , beff 60 cm ,
h f 10 cm , beton C16/20, stal klasy B, f yk 400 MPa .
600
100
2 16
Zbrojenie rozciągane: As1 7,63 cm2
6
Zbrojenie ściskane: As 2 4,02 cm2
500
MRd
20
3 18
200
Podstawy konstrukcji żelbetowych 20
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 400
Stal: klasa B, f yk 400 MPa , s 1,15 , f yd 347,8 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 347,8
yd 0,0017
Es 200 103
Zakładamy xeff hf
beff
d2 fcd F =A f’
s2 s2 yd
xeff hf
As2 Fc =beff xeff fcd
d – d2
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 7,63 104 347,8 103 4,02 104 347,8 103
xeff 0,0184 m 2d 2 2 0,034 0,068 m
beff f cd 0,60 1,0 11,4 103
PRZYKŁAD 11
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 20 cm , h 50 cm , beff 50 cm ,
h f 10 cm , beton C16/20, stal klasa B, f yk 410 MPa – zbrojenie rozciągane, stal klasy A, f yk' 400 MPa
– zbrojenie ściskane.
Podstawy konstrukcji żelbetowych 21
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
500
MRd
20
4 #20
200
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 410
Stal (zbrojenie rozciągane): klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa ,
s 1,15
f yd 356,5
Es 200 GPa , yd 0,0018
Es 200 103
f yk' 400
Stal (zbrojenie ściskane): klasa A, f yk' 400 MPa , s 1,15 , f yd, 347,8 MPa
s 1,15
Zakładamy xeff hf
beff
d2 fcd Fs2=As2 f’yd
xeff hf
As2 Fc =beff xeff fcd
d – d2
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw
Fs1=As1 fyd
As1 f yd As 2 f yd' 12,57 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
sił = 0: xeff 0,0648m
beff f cd 0,50 1,0 11,4 103
2d 2 2 0,0305 0,061m xeff 0,0648m h f 0,10 m
Podstawy konstrukcji żelbetowych 22
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
M(As1) = 0:
As 2 f cd' d d 2 0,50 0,0648 1,0 11,4 103 0,4655
xeff 0,0648
M Rd beff xeff f cd d
2 2
2,26 104 347,8 103 0,4655 0,0305 194,16 kNm.
PRZYKŁAD 12
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 20 cm , h 50 cm , beff 40 cm ,
h f 5 cm , beton C16/20, stal klasa B, f yk 410 MPa – zbrojenie rozciągane, stal klasy A, f yk' 400 MPa
– zbrojenie ściskane.
400
50 Zbrojenie rozciągane: As1 18,85 cm2
2 12
6 Zbrojenie ściskane: As 2 2,26 cm2
500
MRd
20 6 #20
20
200
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 410
Stal: klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f 356,5
yd yd 0,0018
Es 200 103
f yk' 400
Stal: klasa A, f yk' 400 MPa , s 1,15 , f yd, 347,8 MPa
s 1,15
Zakładamy xeff hf
Podstawy konstrukcji żelbetowych 23
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
beff
d2 fcd F =A f’
s2 s2 yd
xeff hf
As2 Fc =beff xeff fcd
d – d2
d h zc =d – 0,5xeff
MRd As1
d1
bw Fs1=As1 fyd
sił = 0:
As1 f yd As 2 f yd' 18,85 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
xeff 0,1301m h f 0,05 m ,czyli
beff f cd 0,40 1,0 11,4 103
występuje przypadek przekroju rzeczywiście teowego. Należy wyznaczy nową wartość xeff.
Schemat 1 Schemat 2
d–0,5xeff
d d h
d-d2
d –d2
d h
zc
M Rd M Rd 1 M Rd 2
As1 As1.1 As1.2
Rozpatrujemy schemat 1
M(As1.1) = 0:
M Rd 1 beff bw h f f cd d
hf
0,40 0,20 0,05 1,0 11,4 103 0,4507
0,05
48,53 kNm
2 2
f cd 1,0 11,4 103
sił = 0: As1.1 (beff bw )h f 0,40 0,20 0,05 3,20 104 m 2 3,20 cm2
f yd 356,5 103
Rozpatrujemy Schemat 2
As1.2 As1 As1.1 18,85 3,203 15,65 cm2
As1.2 f yd As 2 f yd'
15,65 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
sił = 0: xeff 0,2102 m
bwf cd 0,20 1,0 11,4 103
2d 2 2 0,032 0,064 m xeff 0,2102m xeff ,lim 0,2380m
M(As1.2) = 0:
xeff 0,2102
M Rd 2 bw xeff f cd d As 2 f yd' d d 2 0,20 0,2102 1,0 11,4 103 0,4507
2 2
2,26 104 347,8 103 0,4507 0,032 198,54 kNm
PRZYKŁAD 13
Obliczyć nośność zginanego przekroju teowego mając dane: bw 20 cm , h 50 cm , beff 60 cm ,
h f 10 cm , beton C20/25, stal klasa B, f yk 410 MPa .
200 28
Zbrojenie rozciągane: As1 9,43 cm2
Zbrojenie ściskane: As 2 1,0 cm2
4.5
MRd 20 500
3 # 20
100
600
Dane materiałowe:
f ck 20
Beton C20/25: f ck 20 MPa , c 1,4 , cc 1,0 , f cd cc 1,0 14,3 MPa , f ctm 2,2 MPa ,
c 1,4
cu 2 0,0035
f yk 410
Stal: klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa , Es 200 GPa ,
s 1,15
f yd 356,5
yd 0,0018
Es 200 103
Określenie względnej granicznej wysokości strefy ściskanej:
cu 2 0,0035
eff ,lim 0,8 0,8 0,528
cu 2 yd 0,0035 0,0018
sił = 0:
As1 f yd 9,43 104 356,5 103
xeff 0,1175m xeff ,lim 0,2458m
bwf cd 0,20 1,0 14,3 103
M(As1) = 0:
xeff 0,1175
M Rd bw xeff f cd d 0,20 0,1175 1,0 14,3 103 0,4655 126,69 kNm
2 2
Podstawy konstrukcji żelbetowych 25
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
PRZYKŁAD 14
200 2 12
MRd
4 # 20
100
600
Dane materiałowe:
Beton C16/20: f ck 16 MPa , c 1,4 – załącznik krajowy NA do PN-EN 1992-1-1:2008 (EC2), cc 1,0 ,
f 16
f cd cc ck 1,0 11,4 MPa , f ctm 1,9 MPa , cu 2 0,0035
c 1,4
f yk 410
Stal (zbrojenie rozciągane): klasa B, f yk 410 MPa , s 1,15 , f yd 356,5 MPa ,
s 1,15
f yd 356,5
Es 200 GPa , yd 0,0018
Es 200 103
f yk' 400
Stal (zbrojenie ściskane): klasa A, f yk' 400 MPa , s 1,15 , f yd, 347,8 MPa
s 1,15
Określenie względnej granicznej wysokości strefy ściskanej:
cu 2 0,0035
eff ,lim 0,8 0,8 0,528
cu 2 yd 0,0035 0,0018
As1 f yd As 2 f yd' 12,57 104 356,5 103 2,26 104 347,8 103
sił = 0: xeff 0,1621m
bwf cd 0,20 1,0 11,4 103
M(As1) = 0:
Podstawy konstrukcji żelbetowych 26
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK
xeff 0,1621
M Rd bw xeff f cd d As 2 f yd' d d 2 0,20 0,1621 1,0 11,4 103 0,4655
2 2
2,26 104 347,8 103 0,4655 0,0305 176,28 kNm.
Nośność obliczeniowa MRd musi być w każdym przekroju co najmniej równa momentowi obliczeniowemu
MSd max. Dopuszcza się niedobór nośności nie przekraczający jednak 2,5%. Ogólne zasady konstruowania
wykresu nośności przedstawiono na rysunku 7.
lbd
W przekroju I nośność jest determinowana przez zbrojenie w strefie dolnej As1 i górnej As2. Pręt odgięty w
przekroju II zmniejsza skokowo nośność przekroju M Rd
d
. Pojawia się on w górnych włóknach przekroju III
( As' 2 ) i powoduje skok w górnej obwiedni nośności M Rd g
.Przesunięcie obwiedni o długość al ma miejsce
wówczas, gdy pręt, który pierwotnie miał zostać odgięty w miejscu oznaczonym linią przerywaną (II’),
został w tym miejscu uwzględniony jako zbrojenie „na ścinanie”. Obwiednia zostaje przesunięta do
przekroju II o odcinek al (rys. 7). W przekroju IV pojawia się kolejny pręt górny, który powoduje stopniowy
wzrost M Rd g
na długości zakotwienia lbd. W przekroju V cały przekrój As''2 stanowi o nośności M Rd
g
. Podane
zasady pozwalają konstruować zbrojenie na całej długości belki.
Uwaga. Minimalną średnicę zbrojenia wliczanego do nośności w strefie ściskanej przekroju w żelbetowych
konstrukcjach monolitycznych zaleca się przyjmować 12 mm. Wielkość średnicy nie wynika z przepisów
normy PN-EN 1992-1-1:2008, a ze względów praktycznych. Mniejsze średnice zbrojenia poddane ściskaniu
są bardziej podatne na wyboczenie, co w konsekwencji może prowadzić do lokalnego osłabienia przekroju.
Wyboczony pręt może także spowodować uszkodzenie otuliny betonowej (wykruszenie się), a następnie do
korozji zbrojenia, co zdecydowanie osłabi trwałość konstrukcji żelbetowej.
MATERIAŁY POMOCNICZE:
1. PN–EN 1992–1–1:2008. Eurokod 2 - Projektowanie konstrukcji z betonu. Część 1–1. Reguły ogólne i reguły dla
budynków.
Podstawy konstrukcji żelbetowych 27
Do użytku wewnętrznego (na prawach rękopisu)
Nośność na zginanie według PN–EN1992–1–1:2008 (EC2) Wersja 2009 dr inż. Maria WŁODARCZYK